Commit 08e008ac6a717f58defc85719b62444b45e361ed
1 parent
630047d6
Add 1952-1956 period.
Showing
78 changed files
with
28369 additions
and
0 deletions
Too many changes to show.
To preserve performance only 14 of 78 files are displayed.
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00001-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00001-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>1 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>1 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1952-11-20</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="MarszalekSenior" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Marszałek Senior</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="MarszalekSeniorLucjanRudnicki" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Marszałek Senior Lucjan Rudnicki</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselAlbrechtJerzy" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Albrecht Jerzy</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselDworakowskiWladyslaw" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Dworakowski Władysław</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselJuszkiewiczAleksander" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Juszkiewicz Aleksander</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselKlosiewiczWiktor" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Kłosiewicz Wiktor</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselWichaWladyslaw" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Wicha Władysław</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="WicemarszalekKulczynski" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Wicemarszałek Kulczyński</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + </particDesc> | |
| 57 | + </profileDesc> | |
| 58 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00001-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Kadencja I — Sesja I</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 1 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 20 listopada 1952 r.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Warszawa 1952</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 5.)</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Na salę wchodzi Prezydent Rzeczypospolitej Poseł Bolesław Bierut i zajmuje miejsce w lawach poselskich. Wszyscy obecni wstają i witają Obywatela Prezydenta hucznymi, długotrwałymi oklaskami.)</u> | |
| 15 | + </div> | |
| 16 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.0" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Obywatele Posłowie! Rada Państwa powierzyła mi, jako jednemu z najstarszych wiekiem posłów, zaszczytne zadanie dokonania otwarcia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.1" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Jesteśmy tu z woli narodu polskiego — wyrażonej w powszechnym głosowaniu z bezprzykładną w naszych dziejach jednomyślnością w historycznym dniu 26 października 1952 r.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.2" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Jesteśmy tu z woli narodu polskiego, który zrzucił na zawsze jarzmo obcych i rodzimych wyzyskiwaczy, ujął w swe własne dłonie ster rządów, uczynił swoją własnością środki i narzędzia produkcji, zdobył dla siebie światło wiedzy i dobra kultury — stał się wolnym gospodarzem w wolnej Ojczyźnie.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.3" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Jesteśmy tu z woli narodu polskiego, którego rdzeń i siłę kierowniczą stanowi nasza bohaterska klasa robotnicza i jej Partia, narodu zespolonego — jak nigdy — pod sztandarem Frontu Narodowego, w imię niepodległości, pokoju i rozkwitu Ojczyzny.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.4" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Jesteśmy Sejmem zwycięskiej idei jedności narodu, jedności osiągniętej w walce o wyzwolenie narodowe i społeczne, w walce o wywłaszczenie wyzyskiwaczy, w walce o podźwignięcie miast i wsi z ogromu zniszczeń wojennych, o przezwyciężenie wiekowego zacofania i słabości naszego kraju, w walce o utworzenie nowego, szczęśliwszego życia człowieka pracy.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.5" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Mam przed oczyma pół wieku dziejowej drogi narodu — to jest 54 lata mego własnego życia, w czasie których pracowałem w szeregach bojowników o taką Polskę, jaką dziś budujemy.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.6" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Zmieniały się rządy, kolejni władcy — ciemiężyciele, okrutni okupanci, rodzime pijawki, przedstawiciele pasożytniczej mniejszości.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.7" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Jedne po drugich waliły się trony i rządy, przemijały bez śladu parlamenty oparte na burżuazyjnym fałszu, oszustwie i na jawnej przemocy, pryskały boleśnie — pod ciosami krwawych doświadczeń — złudzenia wszczepiane masom przez sługusów jaśnie panów i kapitalistów.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.8" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Dziejowe burze zmiotły te wszystkie reakcyjne systemy rządów, gdyż reprezentowały one siły społeczne i polityczne skazane na klęskę, na zagładę, gdyż wyrażały one interesy obce i wrogie narodowi — interesy znikomej mniejszości niezdolnej do kierowania Polską.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.9" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Wielu z nas pod czerwonymi sztandarami walczyło o wolność i niepodległość z niezachwianą wiarą w polską klasę robotniczą, w lud pracujący, w naród polski. I naród polski wsparty potężnym ramieniem Kraju Rad, w którym robotnicy i chłopi pierwsi zerwali kajdany niewoli — zwyciężył.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.10" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Dziewiąty rok naród nasz, skupiony wokół Towarzysza Bolesława Bieruta, buduje swoje państwo — republikę ludu pracującego miast i wsi. Nasza Rzeczpospolita Ludowa jest niezwyciężona, gdyż reprezentuje najbardziej żywotne interesy zjednoczonego narodu polskiego, interesy wszystkich ludzi pracy i zespolona jest nierozerwalnie z potężnym światowym obozem pokoju i postępu. Nasza Rzeczpospolita Ludowa nawiązuje do najpiękniejszych tradycji tysiącletniej historii naszego narodu i jest wcieleniem tych sił społecznych i politycznych, które zdolne są zapewnić naszej Ojczyźnie nieprzerwany postęp, wszechstronny rozwój, wzrost poziomu życiowego mas — siłę i jedność wewnętrzną. I dlatego my, posłowie Frontu Narodowego, rozpoczynamy dziś pracę z najgłębszą wiarą, że dzieło obecnego Sejmu — najwyższego organu Państwa Ludowego — będzie nieprzemijające, niezniszczalne, że będzie ono etapem na drodze urzeczywistnienia tych idei i dążeń ludu pracującego, które przewodzą nam od przełomowych dni powstania Krajowej Rady Narodowej pod przewodnictwem Bolesława Bieruta.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.11" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Nasz Sejm — najwyższy organ władzy państwowej — powołany został na mocy Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i naszym naczelnym obowiązkiem jest dochowanie niezłomnej wierności zasadom tej wielkiej karty praw i zdobyczy narodu polskiego.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.12" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Nasz Sejm powołany został przez naród, który głosował jednomyślnie za programem Frontu Narodowego — programem gospodarczego i kulturalnego rozkwitu Rzeczypospolitej Ludowej, szybkiego wzrostu jej sił i dobrobytu wszystkich ludzi pracy.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.13" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Misją historyczną obecnego Sejmu, z której zdaje sobie sprawę każdy z nas — posłów obdarzonych tak wysokim zaufaniem ludu pracującego, jest wspólne z całym 25-milionowym narodem urzeczywistnianie zasad tego programu.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-2.14" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Jesteśmy sługami narodu i w imię urzeczywistnienia woli narodu — woli robotników i chłopów, inteligencji i rzemieślników — mężczyzn i kobiet — młodych i starych — partyjnych i bezpartyjnych — wspólnej woli narodu, wyrażonej w wyborach 26 października, nie będziemy szczędzić naszych sił i nie będziemy cofać się przed żadnymi trudnościami.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.15" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Przyświecać nam będą idee, w imię których walczyli od lat 70 bojownicy proletariatu, niezłomni patrioci, najlepsi synowie narodu polskiego, idee, których triumf wspaniały widzimy dziś w bratnim Związku Radzieckim, wznoszącym gmach komunizmu.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.16" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Będzie to wielkie dzieło tworzenia jasnej przyszłości naszego narodu, a zarazem wkład niezniszczalny do wspólnej sprawy mas pracujących świata, walczących na całej kuli ziemskiej o wyzwolenie człowieka od wszelkiego ucisku i wyzysku, o zwycięstwo sprawy pokoju i braterstwa między narodami.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.18" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Ogłaszam I sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej za otwartą.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Huczne i długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.20" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Przystępujemy do wyboru Marszałka Sejmu.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.21" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Proszę o zgłaszanie kandydatów.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Poseł Kłosiewicz Wiktor:</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.23" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Proszę o głos w tej sprawie.)</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.24" who="#MarszalekSeniorLucjanRudnicki">Udzielam głosu posłowi Wiktorowi Kłosiewiczowi.</u> | |
| 42 | + </div> | |
| 43 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W imieniu zespołów poselskich miasta Warszawy, województwa katowickiego, województwa krakowskiego — proponuję wybór na Marszałka Sejmu znakomitego uczonego, wybitnego działacza ruchu pokoju, posła Jana Dembowskiego.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">(Huczne i długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 46 | + </div> | |
| 47 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 48 | + <u xml:id="u-4.0" who="#MarszalekSenior">Czy są jeszcze jakieś kandydatury? Nie ma.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-4.1" who="#MarszalekSenior">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-4.2" who="#MarszalekSenior">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zgłoszonej kandydatury, zechce wstać.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-4.3" who="#MarszalekSenior">Dziękuję.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-4.5" who="#MarszalekSenior">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-4.6" who="#MarszalekSenior">Stwierdzam, że Sejm wybrał jednomyślnie posła Jana Dembowskiego na Marszałka Sejmu.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-4.7" who="#komentarz">(Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-4.8" who="#MarszalekSenior">Proszę Obywatela Marszałka o objęcie przewodnictwa.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-4.9" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-4.10" who="#komentarz">(Marszałek Sejmu Jan Dembowski obejmuje przewodnictwo, witany hucznymi oklaskami.)</u> | |
| 59 | + </div> | |
| 60 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 61 | + <u xml:id="u-5.0" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Składam serdeczne podziękowanie Kolegom Posłom za powołanie mnie na Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Ludowej. Jest to dla mnie nie tylko wysoki zaszczyt, ale jest to przede wszystkim dowód wielkiego zaufania i przyrzekam uczynić wszystko, aby tego zaufania nie zawieść. Rozumiem dobrze, że zaszczyt przypada w udziale nie mojej osobie. Przypada on sferom obywateli naszego kraju, które ja reprezentuję. Zagadnienie ujmuję w trojakim aspekcie.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-5.1" who="#Marszalek">Reprezentuję w pierwszym rzędzie liczne rzesze obywateli, nie należących do żadnych partii lub stronnictw politycznych, a którzy włączyli się w pełni w dzieło budownictwa państwowego. Świadczy o tym wspaniały wynik wyborów do Sejmu, w których ponad 99% oddanych głosów padło na listę Frontu Narodowego, któremu przewodził wielki budowniczy Polski Ludowej poseł Bolesław Bierut.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-5.3" who="#Marszalek">Fakt ten zadokumentował jedność wszystkich obywateli w sprawie budowy naszego życia państwowego, utrwalenia niepodległości i bezpieczeństwa naszej Ojczyzny. Cały naród: wierzący i niewierzący, bezpartyjni na równi z partyjnymi, przedstawiciele wszystkich warstw społeczeństwa zgodnie oddali swe głosy na tych, którzy będą wcielali w życie postanowienia naszej pięknej Konstytucji, mającej na celu dobro, godność i szczęście człowieka.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-5.4" who="#Marszalek">Po drugie — reprezentuję świat nauki. Pozwalam sobie zaznaczyć, że po raz pierwszy w naszym kraju nauka staje w tak bliskim, bezpośrednim kontakcie z życiem i potrzebami społeczeństwa. Nauka jest wielkim konstruktorem, pomaga ona skutecznie w budowaniu zrębów nowej państwowości, dokonuje olbrzymiej pracy twórczej, w której nie ma miejsca na dyletantyzm i przygodną wynalazczość, lecz gdzie wszystko opiera się na gruntownej wiedzy i rozległym doświadczeniu ludzi nauki. Nasi uczeni z całą gotowością oddają swoje siły i zdolności sprawie rozwoju nauki, służącej potrzebom narodu.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-5.5" who="#Marszalek">Po trzecie — reprezentuję liczny w naszym kraju obóz aktywnych bojowników o pokój, o pokojowe i przyjazne współżycie narodów bez względu na różnice w ich ustroju społecznym, o pogłębienie naszego sojuszu z Wielkim Związkiem Radzieckim. W walce o pokój świata Polska ma piękne tradycje, nasz to bowiem kraj wniósł tak poważny wkład do światowego ruchu pokoju w samym jego zaraniu, ruchu nie mającego w swojej skali sobie podobnych w dziejach ludzkości.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-5.6" who="#Marszalek">Te trzy aspekty: jedność narodu polskiego, oparcie budownictwa państwowego na podstawach naukowych i obrona pokoju świata — to trzy główne podstawy działalności naszego Państwa Ludowego i Wysoka Izba, oddając jednomyślnie swe głosy na przedstawiciela tych właśnie kierunków, raz jeszcze dała dobitny wyraz jednomyślności narodu polskiego w dziele budowy ustroju sprawiedliwości społecznej. To chciałbym wyraźnie podkreślić.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-5.8" who="#Marszalek">Obecnie przystępujemy do wyboru wicemarszałków Sejmu.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-5.9" who="#Marszalek">Proszę o zgłaszanie kandydatów.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Poseł Juszkiewicz Aleksander:</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-5.11" who="#Marszalek">Proszę o głos.)</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-5.12" who="#Marszalek">Głos ma poseł Aleksander Juszkiewicz.</u> | |
| 74 | + </div> | |
| 75 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 76 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PoselJuszkiewiczAleksander">W imieniu zespołów poselskich województw wrocławskiego i kieleckiego zgłaszam na wicemarszałków Sejmu obywateli:</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PoselJuszkiewiczAleksander">posła Franciszka Mazura z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PoselJuszkiewiczAleksander">posła Józefa Ozgę-Michalskiego z ramienia Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (Oklaski),</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-6.4" who="#PoselJuszkiewiczAleksander">posła Stanisława Kulczyńskiego z ramienia Stronnictwa Demokratycznego</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-6.5" who="#komentarz">(Oklaski).</u> | |
| 82 | + </div> | |
| 83 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 84 | + <u xml:id="u-7.0" who="#Marszalek">Czy są jeszcze inne kandydatury?</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-7.1" who="#Marszalek">Ponieważ innych kandydatur nie ma, przystępujemy do głosowania. Przegłosujemy każdą ze zgłoszonych kandydatur oddzielnie.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-7.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem kandydatury posła Mazura Franciszka, zechce wstać.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-7.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-7.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-7.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem kandydatury posła Ozgi-Michalskiego Józefa, zechce wstać.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-7.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-7.8" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-7.9" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-7.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem kandydatury posła Kulczyńskiego Stanisława, zechce wstać.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-7.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-7.12" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-7.13" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-7.14" who="#Marszalek">Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Sejm wybrał jednomyślnie posłów: Mazura Franciszka, Ozgę-Michalskiego Józefa i Kulczyńskiego Stanisława na wicemarszałków Sejmu.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-7.15" who="#komentarz">(Huczne oklaski.)</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-7.16" who="#Marszalek">Proszę Obywateli Wicemarszałków o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-7.17" who="#komentarz">(Wicemarszałkowie Sejmu zajmują miejsca przy stole prezydialnym, witani hucznymi oklaskami.)</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-7.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do ślubowania poselskiego.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-7.19" who="#komentarz">(Poseł Wicka Władysław:</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-7.20" who="#Marszalek">Proszę o głos.)</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-7.21" who="#Marszalek">Głos ma poseł Władysław Wicha.</u> | |
| 106 | + </div> | |
| 107 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 108 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PoselWichaWladyslaw">W imieniu zespołu poselskiego m. st. Warszawy proponuję uchwalenie przez Sejm następującego tekstu ślubowania</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PoselWichaWladyslaw">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności oraz dla pomyślnego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.”</u> | |
| 111 | + </div> | |
| 112 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 113 | + <u xml:id="u-9.0" who="#Marszalek">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie projektu tekstu ślubowania?</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-9.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-9.2" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm zgłoszony projekt tekstu ślubowania poselskiego uchwalił. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-9.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do ślubowania.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-9.4" who="#Marszalek">Proszę wszystkich obecnych o powstanie</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(wszyscy wstają), a Obywateli Posłów o powtarzanie za mną słów ślubowania (czyta):</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-9.6" who="#Marszalek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-9.7" who="#Marszalek">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności oraz dla pomyślnego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.”</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Wszyscy obecni posłowie powtarzają za Marszałkiem słowa ślubowania.)</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-9.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że wszyscy obecni na posiedzeniu posłowie złożyli ślubowanie.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-9.10" who="#Marszalek">Proponuję następujący porządek obrad sesji</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-9.12" who="#Marszalek">I. Wybór Rady Państwa. II. Stwierdzenie ważności wyboru posłów na Sejm.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-9.13" who="#Marszalek">III. Uchwalenie regulaminu Sejmu.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-9.14" who="#Marszalek">IV. Powołanie Rządu.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-9.15" who="#Marszalek">V. Wybór stałych komisji poselskich.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-9.16" who="#Marszalek">VI. Uchwalenie ustaw i zatwierdzenie dekretów wydanych po upływie kadencji Sejmu Ustawodawczego.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-9.17" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-9.18" who="#Marszalek">Stwierdzam, że proponowany przeze mnie porządek obrad sesji został przez Sejm przyjęty.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-9.19" who="#Marszalek">Proponuję następujący porządek dzienny pierwszego posiedzenia Sejmu</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-9.20" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-9.21" who="#Marszalek">1. Wybór Rady Państwa.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-9.22" who="#Marszalek">2. Ustalenie trybu stwierdzenia ważności wyboru posłów i wybór Komisji Mandatowej.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-9.23" who="#Marszalek">3. Wybór Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-9.24" who="#Marszalek">4. Powołanie Prezesa Rady Ministrów i powierzenie mu przedstawienia Sejmowi wniosków co do składu Rządu.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-9.25" who="#Marszalek">Jeśli nie ma sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-9.26" who="#Marszalek">Stwierdzam, że proponowany przeze mnie porządek dzienny pierwszego posiedzenia Sejmu został przez Sejm przyjęty.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-9.27" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: wybór Rady Państwa.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-9.28" who="#Marszalek">Sprawę wyboru Rady Państwa reguluje art. 24 ust. 1 i 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, który głosi</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-9.29" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-9.30" who="#Marszalek">„1. Sejm wybiera ze swego grona na pierwszym posiedzeniu Radę Państwa w składzie: Przewodniczący Rady Państwa, czterej zastępcy Przewodniczącego, Sekretarz Rady Państwa, dziewięciu członków.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-9.31" who="#Marszalek">2. Marszałek Sejmu i wicemarszałkowie mogą być wybrani do Rady Państwa jako zastępcy Przewodniczącego lub członkowie.” Proszę o składanie kandydatur.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-9.32" who="#komentarz">(Poseł Dworakowski Władysław:</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-9.33" who="#Marszalek">Proszę o głos.)</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-9.34" who="#Marszalek">Głos ma poseł Władysław Dworakowski.</u> | |
| 148 | + </div> | |
| 149 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 150 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">Obywatele Posłowie! W imieniu zespołów poselskich miasta Łodzi oraz województw katowickiego, szczecińskiego i lubelskiego proponuje wybrać Radę Państwa w następującym składzie:</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">na Przewodniczącego Rady Państwa — zasłużonego działacza robotniczego i państwowego posła Aleksandra Zawadzkiego</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Oklaski);</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-10.3" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">na zastępców Przewodniczącego Rady Państwa:</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-10.4" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Dembowskiego Jana — Prezesa Polskiej Akademii Nauk, bezpartyjnego</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-10.6" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Mazura Franciszka — Sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-10.7" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-10.8" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Ignara Stefana — Wiceprezesa Naczelnego Komitetu Wykonawczego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-10.9" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-10.10" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Barcikowskiego Wacława — Przewodniczącego Centralnego Komitetu Wykonawczego Stronnictwa Demokratycznego</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-10.11" who="#komentarz">(Oklaski);</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-10.12" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">na Sekretarza Rady Państwa — posła Rybickiego Mariana</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-10.13" who="#komentarz">(Oklaski);</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-10.14" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">na członków Rady Państwa:</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-10.15" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Kowalskiego Władysława — Prezesa Naczelnego Komitetu Wykonawczego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-10.16" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-10.17" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Zambrowskiego Romana — Sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-10.18" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-10.19" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Nieckę Józefa — Prezesa Rady Naczelnej Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-10.20" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-10.21" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Kołodziejskiego Henryka — Prezesa Naczelnej Rady Spółdzielczej, bezpartyjnego</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-10.22" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-10.23" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Matuszewskiego Stefana — zastępcę członka Biura Politycznego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-10.24" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-10.25" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Modzelewskiego Zygmunta — Rektora Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-10.26" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-10.27" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Kłosiewicza Wiktora — Przewodniczącego Centralnej Rady Związków Zawodowych</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-10.28" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-10.29" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Juszkiewicza Aleksandra — Sekretarza Naczelnego Komitetu Wykonawczego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-10.30" who="#komentarz">(Oklaski),</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-10.31" who="#PoselDworakowskiWladyslaw">posła Musiałową Alicję — Przewodniczącą Zarządu Głównego Ligi Kobiet</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-10.32" who="#komentarz">(Oklaski).</u> | |
| 183 | + </div> | |
| 184 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 185 | + <u xml:id="u-11.0" who="#Marszalek">Ponieważ wysunięta jest również moja kandydatura do Rady Państwa, przekazuję przewodnictwo wicemarszałkowi Kulczyńskiemu.</u> | |
| 186 | + </div> | |
| 187 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 188 | + <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszalekKulczynski">Czy są jeszcze</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszalekKulczynski">inne kandydatury? Nie ma.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszalekKulczynski">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszalekKulczynski">Proponuję przegłosować oddzielnie kandydatury na Przewodniczącego Rady Państwa, oddzielnie na zastępców Przewodniczącego, oddzielnie na Sekretarza Rady Państwa oraz łącznie na pozostałych członków Rady Państwa.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-12.4" who="#WicemarszalekKulczynski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję moją przyjął.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-12.5" who="#WicemarszalekKulczynski">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-12.6" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturą posła Aleksandra Zawadzkiego na Przewodniczącego Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-12.7" who="#komentarz">(Huczne oklaski.)</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-12.8" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-12.9" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-12.10" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-12.11" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturą posła Jana Dembowskiego na zastępcę Przewodniczącego Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-12.12" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-12.13" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-12.14" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-12.15" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturą posła Franciszka Mazura na zastępcę Przewodniczącego Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-12.16" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-12.17" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-12.18" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-12.19" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturą posła Stefana Ignara na zastępcę Przewodniczącego Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-12.20" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-12.21" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-12.22" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-12.23" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturą posła Wacława Barcikowskiego na zastępcę Przewodniczącego Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-12.24" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-12.25" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-12.26" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-12.27" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturą posła Mariana Rybickiego na Sekretarza Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-12.28" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-12.29" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-12.30" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-12.31" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto z Obywateli Posłów jest za kandydaturami posłów: Władysława Kowalskiego, Romana Zambrowskiego, Józefa Niecki, Henryka Kołodziejskiego, Stefana Matuszewskiego. Zygmunta Modzelewskiego, Wiktora Kłosiewicza, Aleksandra Juszkiewicza, Alicji Musiałowej — na pozostałych członków Rady Państwa, zechce wstać.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-12.32" who="#WicemarszalekKulczynski">Dziękuję.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-12.33" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-12.34" who="#WicemarszalekKulczynski">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-12.35" who="#WicemarszalekKulczynski">Stwierdzam, że Sejm wybrał jednomyślnie Radę Państwa w następującym składzie:</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-12.36" who="#WicemarszalekKulczynski">Przewodniczący Rady Państwa poseł Aleksander Zawadzki;</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-12.37" who="#WicemarszalekKulczynski">zastępcy Przewodniczącego: poseł Jan Dembowski,</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-12.38" who="#WicemarszalekKulczynski">Franciszek Mazur,</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-12.39" who="#WicemarszalekKulczynski">Stefan Ignar,</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-12.40" who="#WicemarszalekKulczynski">Wacław Barcikowski;</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-12.41" who="#WicemarszalekKulczynski">Sekretarz Rady Państwa poseł Marian Rybicki;</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-12.42" who="#WicemarszalekKulczynski">członkowie Rady Państwa: poseł Władysław Kowalski,</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-12.43" who="#WicemarszalekKulczynski">Roman Zambrowski,</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-12.44" who="#WicemarszalekKulczynski">Józef Niecko, poseł Henryk Kołodziejski,</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-12.45" who="#WicemarszalekKulczynski">Stefan Matuszewski,</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-12.46" who="#WicemarszalekKulczynski">Zygmunt Modzelewski,</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-12.47" who="#WicemarszalekKulczynski">Wiktor Kłosiewicz,</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-12.48" who="#WicemarszalekKulczynski">Aleksander Juszkiewicz,</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-12.49" who="#WicemarszalekKulczynski">Alicja Musiałowa.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-12.50" who="#WicemarszalekKulczynski">Proszę Członków Rady Państwa o zajęcie miejsc na podium.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-12.51" who="#komentarz">(Członkowie Rady Państwa zajmują miejsca na podium, witani hucznymi oklaskami.)</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-12.52" who="#WicemarszalekKulczynski">Oddaję przewodnictwo Obywatelowi Marszałkowi.</u> | |
| 241 | + </div> | |
| 242 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 243 | + <u xml:id="u-13.0" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: ustalenie przez Sejm trybu stwierdzenia ważności wyboru posłów i wybór Komisji Mandatowej.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-13.1" who="#Marszalek">W wykonaniu przepisu art. 15 pkt 5) i 6) ustawy z dnia 1 sierpnia 1952 r. — Ordynacja wyborcza do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — Państwowa Komisja Wyborcza złożyła Sejmowi sprawozdanie z wyborów wraz z aktami wyborczymi.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-13.2" who="#Marszalek">Na podstawie art. 16 ust. 2 Konstytucji i art. 75 Ordynacji wyborczej do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ważność wyboru posłów stwierdza Sejm.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Jaworska Helena:</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-13.4" who="#Marszalek">Proszę o głos.)</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-13.5" who="#Marszalek">Głos ma poseł Helena Jaworska.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-13.6" who="#Marszalek">Poseł Jaworska Helena: Wysoka Izbo! Proponuję przyjęcie przez Sejm następującej uchwały (czyta):*</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-13.7" who="#Marszalek">Sejm wybiera Komisję Mandatową w składzie 14 osób:</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-13.8" who="#Marszalek">przewodniczący poseł Kłosiewicz Wiktor;</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-13.9" who="#Marszalek">członkowie:</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-13.10" who="#Marszalek">poseł Apryas Franciszek,</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-13.11" who="#Marszalek">Doliński Adam,</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-13.12" who="#Marszalek">Dumanowski Jan,</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-13.13" who="#Marszalek">Jaszczukowa Maria,</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-13.14" who="#Marszalek">Kita Adolf,</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-13.15" who="#Marszalek">Krzywański Zygmunt,</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-13.16" who="#Marszalek">Kuligowski Antoni,</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-13.17" who="#Marszalek">Lamuzga Jerzy,</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-13.18" who="#Marszalek">Moskwa Zygmunt,</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-13.19" who="#Marszalek">Murawski Franciszek,</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-13.20" who="#Marszalek">Nowocień Stanisław,</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-13.21" who="#Marszalek">Osmańczyk Edmund,</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-13.22" who="#Marszalek">Piwowarska Irena oraz zleca jej rozpatrzenie sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wraz z aktami wyborczymi i złożenie Sejmowi sprawozdania i wniosków co do ważności wyboru posłów.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-13.23" who="#Marszalek">kto z Obywateli Posłów</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-13.24" who="#Marszalek">pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego projektu uchwały?</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-13.25" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-13.26" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem tego projektu uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-13.27" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-13.28" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-13.29" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił tryb stwierdzenia ważności wyboru posłów i wybrał Komisję Mandatową w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-13.30" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: wybór Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu.</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-13.31" who="#komentarz">(Poseł Albrecht Jerzy.</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-13.32" who="#Marszalek">Proszę o głos.)</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-13.33" who="#Marszalek">Głos ma poseł Jerzy Albrecht.</u> | |
| 277 | + </div> | |
| 278 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 279 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PoselAlbrechtJerzy">Obywatele Posłowie! Warszawski zespół posłów pozwolił sobie wziąć inicjatywę opracowania projektu regulaminu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Projekt ten został Obywatelom Posłom doręczony do rozpatrzenia.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-14.1" who="#PoselAlbrechtJerzy">Celem ostatecznego opracowania projektu i przedstawienia go Sejmowi proponuję wybór 12-osobowej Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu w składzie następującym</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-14.3" who="#PoselAlbrechtJerzy">przewodniczący poseł Rybicki Marian;</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-14.4" who="#PoselAlbrechtJerzy">członkowie:</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-14.5" who="#PoselAlbrechtJerzy">poseł Alster Antoni,</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-14.6" who="#PoselAlbrechtJerzy">Dachów Mikołaj,</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-14.7" who="#PoselAlbrechtJerzy">Frankowski Jan,</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-14.8" who="#PoselAlbrechtJerzy">Jaworska Helena,</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-14.9" who="#PoselAlbrechtJerzy">Jodłowski Jerzy,</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-14.10" who="#PoselAlbrechtJerzy">Lange Oskar,</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-14.11" who="#PoselAlbrechtJerzy">Morawski Jerzy</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-14.12" who="#PoselAlbrechtJerzy">Skibniewski Zygmunt,</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-14.13" who="#PoselAlbrechtJerzy">Stasiak Ludomir,</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-14.14" who="#PoselAlbrechtJerzy">Wasilkowska Zofia,</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-14.15" who="#PoselAlbrechtJerzy">Wicha Władysław.</u> | |
| 295 | + </div> | |
| 296 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 297 | + <u xml:id="u-15.0" who="#Marszalek">kto z Obywateli Posłów</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-15.1" who="#Marszalek">pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego projektu uchwały?</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-15.2" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-15.3" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem tego projektu uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-15.4" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-15.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-15.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm powołał Komisję dla opracowania regulaminu Sejmu w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-15.7" who="#Marszalek">Komunikuję, że od Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza otrzymałem w dniu dzisiejszym pismo zawiadamiające o ustąpieniu Rządu.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-15.8" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: powołanie Prezesa Rady Ministrów i powierzenie mu przedstawienia Sejmowi wniosków co do składu Rządu.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-15.9" who="#Marszalek">Głos ma poseł Franciszek Mazur.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-15.10" who="#Marszalek">Poseł Mazur Franciszek: Wysoki Sejmie! Zgodnie z art. 29 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Sejm powołuje Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-15.11" who="#Marszalek">Główny ciężar sprawowania rządów w państwie, zgodnie z naszą Konstytucją, spoczywa na Rządzie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a najtrudniejsze obowiązki, największą odpowiedzialność za losy narodu dźwiga kierownik Rządu — Prezes Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-15.12" who="#Marszalek">Musimy więc na to właśnie stanowisko, na stanowisko Prezesa Rady Ministrów wysunąć najbardziej utalentowanego i zahartowanego w walce, najwierniejszego interesom narodu i państwa obywatela Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-15.13" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Bolesław Bierut jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej spełniał nie tylko te obowiązki, które zgodnie z Konstytucją przechodzą obecnie na Radę Państwa, lecz przewodniczył również na ważniejszych posiedzeniach Rady Ministrów, na których zapadały ważkie decyzje dla naszego państwa i naszego narodu.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-15.14" who="#Marszalek">Od czterech lat jest On ponadto przewodniczącym Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — tej partii, która stała się siłą przewodnią naszego narodu w ciężkim okresie niewoli okupacyjnej, która kieruje losami naszego państwa od chwili wyzwolenia Polski. Dlatego też wysiłki i wskazania Bolesława Bieruta jako czołowego przywódcy klasy robotniczej nadawały kierunek naszej pracy we wszystkich dziedzinach życia państwowego, gospodarczego i kulturalnego.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-15.15" who="#Marszalek">Bolesław Bierut jest dla całego społeczeństwa uosobieniem tego, co w narodzie najlepsze, uosobieniem olbrzymiego wkładu, jaki klasa robotnicza wniosła do historii narodu. Jego działalność rozpoczyna się w tak dalekie już dni okrytego chwałą roku 1905, kiedy jako młodziutki uczeń podjął walkę o polską szkołę. Rozwija się ona, poprzez lata walki z caratem, poprzez solidarność z Wielką Socjalistyczną Rewolucją Październikową w latach 1917 — 1918, znajduje dalszy wyraz w rewolucyjnej pracy w Polsce międzywojennej, trwa poprzez lata więzień i niezmordowanej, nieugiętej walki przeciwko rządom kapitalistów i obszarników, utrzymującym kraj w nędzy, ciemnocie i zacofaniu.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-15.16" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-15.17" who="#Marszalek">Przez cały ten długi okres czasu Bolesław Bierut walczy w pierwszych szeregach partii komunistycznej, niezmiennie wierny sprawie klasy robotniczej, sprawie mas ludowych, sprawie narodu polskiego.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-15.18" who="#Marszalek">W mroczne lata okupacji, gdy naród polski w ciężkich zmaganiach z okupantem walczył o swe istnienie, gdy tylko polityka nieugiętej walki z faszyzmem hitlerowskim, gdy tylko polityka konsekwentnego sojuszu, braterstwa broni i przyjaźni ze Związkiem Radzieckim mogła uratować nasz naród od ostatecznej katastrofy — Bolesław Bierut w tej walce o wyzwolenie Ojczyzny jako kierownik podziemnej Krajowej Rady Narodowej wyrasta na czołowego przywódcę narodu.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-15.19" who="#Marszalek">Od historycznej Nocy Sylwestrowej 1943 roku nic wielkiego nie działo się w Polsce bez jak najbardziej czynnego, decydującego udziału Bolesława Bieruta.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-15.20" who="#Marszalek">To On stał na czele państwa, kiedy władza ludowa oddawała chłopom ziemię obszarniczą i mobilizowała naród pod sztandary Odrodzonego Wojska Polskiego, które u boku Armii Radzieckiej walczyło o wyzwolenie całości ziem polskich i doszło zwycięsko do Berlina.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-15.21" who="#Marszalek">To On przewodził obozowi demokracji ludowej w walce o umocnienie Państwa Ludowego, w walce z agenturami imperialistycznymi i bandami reakcyjnymi, które dążyły do rozpętania wojny domowej i narzucenia naszej Ojczyźnie ponownie jarzma rodzimych i obcych wyzyskiwaczy.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-15.22" who="#Marszalek">To pod Jego kierownictwem naród nasz umacniał więzy łączące Polskę Ludową z wielkim Krajem Socjalizmu — Związkiem Radzieckim, którego armie przyniosły nam wyzwolenie spod jarzma hitlerowskiego, z krajem, którego przykład i pomoc jest decydującym czynnikiem wszystkich osiągnięć naszego budownictwa.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-15.23" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-15.24" who="#Marszalek">To Jego myśl i troska towarzyszyła milionom Polaków, którzy wyruszyli na zachód, aby zasiedlić opustoszałe i zniszczone nasze piastowskie ziemie zachodnie, budować nowe życie na zgliszczach i ruinach, aby zmienić je w kwitnący kraj, nieodłączną, składową część Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-15.25" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-15.26" who="#Marszalek">To dzięki Bolesławowi Bierutowi naród polski dźwignął z gruzów naszą bohaterską stolicę — Warszawę.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-15.27" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-15.28" who="#Marszalek">To On był Głową naszego państwa w okresie realizacji Planu 3-letniego, planu uruchomienia życia gospodarczego naszego kraju, planu odbudowy zniszczonych miast, osiedli i wsi, ożywienia na nowo spustoszonych przez wroga fabryk i zakładów przemysłowych.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-15.29" who="#Marszalek">To On wniósł swój decydujący wkład do opracowania wielkiego Planu 6-letniego, planu przemiany Polski w kraj przemysłowy, kraj nowoczesnej techniki w przemyśle i rolnictwie, kraj wysokiej wydajności pracy i rosnącego dobrobytu narodu.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-15.30" who="#Marszalek">To On przewodzi nam w przełamywaniu trudności na drodze do wzmożenia naszego twórczego wysiłku w walce o realizację Planu 6-letniego, w walce o pokój.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-15.31" who="#Marszalek">To On — wierny syn Partii, jej ukochany kierownik — steruje dziś wielkim dziełem budownictwa ustroju socjalistycznego w naszym kraju, ustroju, który zapewni maksymalne zaspokojenie stale rosnących potrzeb materialnych i kulturalnych całego społeczeństwa w drodze nieprzerwanego wzrostu i doskonalenia produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-15.32" who="#Marszalek">To pod Jego przewodem naród polski zjednoczył się we Froncie Narodowym i tak jaskrawo zademonstrował swoją jedność w ostatnich wyborach do Sejmu.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-15.33" who="#Marszalek">Tow. Bolesław Bierut stał się sztandarem Frontu Narodowego, sztandarem politycznej jedności i siły narodu polskiego.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-15.34" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-15.35" who="#Marszalek">Spośród wszystkich obywateli kraju tow. Bolesław Bierut jest najbardziej godnym najbardziej odpowiedzialnego w Polsce stanowiska państwowego — stanowiska Prezesa Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-15.36" who="#komentarz">(Wszyscy wstają. Długotrwałe huczne oklaski.)</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-15.37" who="#Marszalek">Dlatego też w imieniu Rady Seniorów, zgodnie z art. 29 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, składam wniosek o powołanie na Prezesa Rady Ministrów Wielkiego Budowniczego i Kierownika nowej zjednoczonej niepodległej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, posła na Sejm — tow. Bolesława Bieruta.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-15.38" who="#komentarz">(Huczne oklaski. Wszyscy wstają. Długotrwałe owacje.)</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-15.39" who="#Marszalek">Ponieważ żadne inne wnioski nie wpłynęły, przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-15.40" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za powołaniem Przewodniczącego Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego, Wielkiego Budowniczego Polski Ludowej Obywatela Bolesława Bieruta na stanowisko Prezesa Rady Ministrów oraz za powierzeniem Mu przedstawienia Sejmowi wniosków co do składu Rządu — zechce wstać.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-15.41" who="#komentarz">(Wszyscy wstają. Długotrwałe huczne oklaski. Okrzyk: Prezes Rady Ministrów Obywatel Bolesław Bierut — niech żyje! Posłowie powtarzają trzykrotnie okrzyk: Niech żyje! Długotrwałe owacje.)</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-15.42" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm jednomyślną uchwałą powołał Posła Bolesława Bieruta na stanowisko Prezesa Rady Ministrów i powierzył Mu przedstawienie Sejmowi wniosków co do składu Rządu.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-15.43" who="#Marszalek">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia Sejmu.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-15.44" who="#Marszalek">Następne posiedzenie Sejmu odbędzie się jutro, tj. dnia 21 listopada o godz. 10.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-15.45" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Parlamentarnym Kancelarii Rady Państwa.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-15.46" who="#Marszalek">Teraz parę komunikatów</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-15.47" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-15.48" who="#Marszalek">Posiedzenie Rady Seniorów odbędzie się w 15 minut po zakończeniu posiedzenia Sejmu w sali nr 121 w nowym gmachu na I piętrze.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-15.49" who="#Marszalek">Posiedzenia Komisji Mandatowej oraz Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu odbędą się w godzinę po zakończeniu dzisiejszego posiedzenia Sejmu w nowym gmachu na I piętrze, przy czym Komisja Mandatowa zbierze się w sali nr 118, Komisja dla opracowania regulaminu zaś — w sali nr 113.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-15.50" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-15.51" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 11 min. 5.)</u> | |
| 349 | + </div> | |
| 350 | + </body> | |
| 351 | + </text> | |
| 352 | + </TEI> | |
| 353 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00002-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00002-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>2 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>2 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">2</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1952-11-21</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="PoselHorodynskiDominik" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Poseł Horodyński Dominik</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PoselJanczakLeon" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Poseł Jańczak Leon</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselKlosiewiczWiktor" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Kłosiewicz Wiktor</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselKulczynskiStanislaw" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Kulczyński Stanisław</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselLangeOskar" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Lange Oskar</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselOchabEdward" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Ochab Edward</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselOsmanczykEdmund" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Osmańczyk Edmund</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselOzgaMichalskiJozef" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Ozga-Michalski Józef</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Prezes Bady Ministrów Bolesław Bierut</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Prezes Najwyższej Izby Kontroli Franciszek Jóźwiak</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + </particDesc> | |
| 63 | + </profileDesc> | |
| 64 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00002-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Kadencja I Sesja I</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 2 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 21 listopada 1952 r.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Warszawa 1952</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Za stołem prezydialnym zajmują miejsca Marszałek Sejmu Jan Dembowski i wicemarszałkowie Sejmu, w lożach — Przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki i członkowie Rady Państwa.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godz. 10 min. 15.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Przewodniczy na posiedzeniu Marszałek Sejmu Jan Dembowski.</u> | |
| 16 | + </div> | |
| 17 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Protokół 1 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty, ponieważ nie wniesiono przeciw niemu zarzutów.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Proponuję następujący porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia Sejmu</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">1. Sprawozdanie Komisji Mandatowej i powzięcie uchwały co do stwierdzenia ważności wyboru posłów i zastępców posłów.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">2. Sprawozdanie Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu i uchwalenie regulaminu.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">3. Wybór stałych komisji poselskich.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">4. Projekt ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">5. Projekt ustawy o przysiędze wojskowej.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">6. Zatwierdzenie dekretów wydanych przez Rząd po upływie kadencji Sejmu Ustawodawczego:</u> | |
| 28 | + </div> | |
| 29 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 30 | + <u xml:id="u-3.0" who="#Marszalek">dekretu o obowiązkowych dostawach ziemniaków,</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-3.1" who="#Marszalek">b) dekretu o prawie łowieckim, c) dekretu o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia, d) dekretu o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego, e) dekretu o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych i wychowawców w zakładach poprawczych oraz w schroniskach dla nieletnich, f) dekretu o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz urzędu Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-3.2" who="#Marszalek">7. Powołanie Rządu.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-3.3" who="#Marszalek">Czy jest kto przeciwny porządkowi dziennemu? Sprzeciwu nie ma.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-3.4" who="#Marszalek">Uważam, że Sejm propozycję przyjął.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-3.5" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Mandatowej i powzięcie uchwały co do stwierdzenia ważności wyboru posłów i zastępców posłów.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-3.6" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Kłosiewicz.</u> | |
| 37 | + </div> | |
| 38 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 39 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Obywatele Posłowie! Komisja Mandatowa, wykonując zlecone jej przez Sejm zadanie, zapoznała się szczegółowo ze sprawozdaniem z przebiegu wyborów oraz sprawdziła wszystkie materiały, przekazane Sejmowi przez Państwową Komisję Wyborczą.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W szczególności Komisja Mandatowa sprawdziła wszystkie protokoły przyjęcia zgłoszonych list kandydatów na posłów i zastępców posłów oraz wszystkie protokoły głosowania okręgowych komisji wyborczych w ilości 67.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Na podstawie sprawozdania i przedstawionych przez Państwową Komisję Wyborczą materiałów Komisja Mandatowa stwierdziła, że wybory do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 26 października 1952 r. odbyły się we wszystkich 67 okręgach wyborczych w pełnej zgodności z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i ordynacją wyborczą do Sejmu.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-4.3" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ani do Państwowej Komisji Wyborczej, ani do okręgowych komisji wyborczych nie wpłynęły skargi lub zażalenia, które podawałyby w wątpliwość prawdziwość aktu wyborczego w jakimkolwiek okręgu czy obwodzie.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-4.4" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Kandydaci na posłów i zastępców posłów byli wysuwani na zebraniach w zakładach pracy, na zebraniach gromadzkich i powiatowych zjazdach chłopskich, na zebraniach członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych zgromadzeniach, a następnie zgłaszani do okręgowych komisji wyborczych, zgodnie z wymogami ordynacji wyborczej.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-4.5" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wszyscy kandydaci na posłów i zastępców posłów, zgłoszeni na listach Frontu Narodowego, otrzymali wymaganą przez art. 69 ust. 2 ordynacji wyborczej większość głosów i wybrani zostali na posłów i zastępców posłów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-4.6" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wybory do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej odbyły się w atmosferze ogromnego entuzjazmu i niespotykanej dotychczas aktywności najszerszych warstw narodu.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-4.7" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ilość obywateli, którzy wzięli udział w wyborach, wyniosła 15.495.815, tj. 95,03% ogólnej ilości uprawnionych do głosowania. Cyfry te są wyższą od osiągniętych kiedykolwiek przedtem w wyborach sejmowych w Polsce. Nigdy przedtem udział wyborców w wyborach do Sejmu nie był tak powszechny jak w tych wyborach.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-4.8" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wybory przyniosły zdecydowane i bezapelacyjne zwycięstwo liście Frontu Narodowego, na którą oddano 15.459.849 głosów, tj. 99,8% ogólnej ilości ważnych głosów. W ten sposób wybory do Sejmu stały się potężną manifestacją jedności narodu, skupionego wokół Frontu Narodowego, jedności, jakiej nie osiągnął naród polski na przestrzeni całej minionej swej historii.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-4.9" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wyniki wyborów świadczą o tym, że zrodzony z tych wyborów najwyższy organ władzy państwowej Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej będzie się opierał w swej działalności o najtrwalszą podstawę, o zaufanie całego narodu, skupionego w szeregach Frontu Narodowego, wokół swego wielkiego i umiłowanego przywódcy i nauczyciela — Pierwszego Budowniczego Polski Ludowej Bolesława Bieruta.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-4.10" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-4.11" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Obywatele Posłowie! Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wybrany w dniu 26 października br. liczy 425 posłów; 173 spośród nich jest pochodzenia robotniczego, 155 — chłopskiego, a pozostałych 97 wywodzi się w ogromnej większości z inteligencji pracującej. Zajętych w przemyśle jest 113 posłów, w tym 67 przy warsztatach — przodowników pracy. Wśród posłów reprezentowane są podstawowe oddziały klasy robotniczej, a mianowicie górnicy mają 16 posłów, hutnicy — 12, metalowcy — 23, włókniarze — 21, kolejarze — 14, chemicy — 7, budowlani — 5.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-4.12" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ilość posłów zatrudnionych w rolnictwie wynosi 65, w tym 34 chłopów indywidualnych, 26 członków spółdzielni produkcyjnych, 5 pracowników POM i PGR.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.13" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W Sejmie znalazła się szeroka reprezentacja inteligencji pracującej, licząca 94 posłów. Wśród nich jest 30 literatów, publicystów i artystów, 19 profesorów i naukowców, 20 pracowników inżynieryjno-technicznych, 17 nauczycieli i 8 lekarzy.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-4.14" who="#PoselKlosiewiczWiktor">80 posłów rekrutuje się spośród członków naczelnych organów władzy państwowej i działaczy rad narodowych.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-4.15" who="#PoselKlosiewiczWiktor">131 posłów pracuje w kierowniczych organach stronnictw politycznych, związków zawodowych, Związku Samopomocy Chłopskiej, Związku Młodzieży Polskiej, Ligi Kobiet i innych masowych organizacjach społecznych.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-4.16" who="#PoselKlosiewiczWiktor">273 posłów jest członkami Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 90 należy do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, 25 do Stronnictwa Demokratycznego, bezpartyjnych jest 37 posłów.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-4.17" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ilość posłów członków PZPR jest wyrazem przodującej roli tej partii, świadczy ona zarazem o tym, że cały naród skupiony we Froncie Narodowym widzi w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej czołową siłę, której przewodnictwu zawdzięcza swe dotychczasowe historyczne osiągnięcia i która kieruje jego walką o zbudowanie socjalizmu, o szczęśliwą przyszłość Ojczyzny.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-4.18" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Znaczna ilość posłów do Sejmu to ludzie, którzy przebyli drogę pełną ofiarnej bohaterskiej walki i zmagań o władzę robotników i chłopów, brali aktywny udział i kierowali w rewolucyjnych walkach polskiej klasy robotniczej, w walkach chłopskich z caratem, z polską burżuazją i sanacją, z okupantem hitlerowskim. Przez carskie więzienia i kazamaty przeszło 6 posłów, w walce z polską burżuazją i sanacją brało udział 214, było więzionych w więzieniach i obozach sanacji 82, w podziemnej walce i ruchu oporu przeciw hitlerowskiemu okupantowi brało udział 170, z tego przez obozy koncentracyjne i kaźnie gestapo przeszło 65, 43 posłów przeszło bojowy szlak I i II Armii Wojska Polskiego. Znaczna część posłów wyrosła na działaczy już w warunkach Polski Ludowej.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-4.19" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Po raz drugi w wyborach do Sejmu wzięli udział żołnierze Ludowego Wojska Polskiego, stojącego czujnie na straży niepodległości naszej Ludowej Ojczyzny i bezpieczeństwa jej granic.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-4.20" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W skład Sejmu wybrana została grupa przedstawicieli i dowódców Wojska Polskiego na czele z synem robotniczego ludu Warszawy — bohaterem Stalingradu — Marszałkiem Konstantym Rokossowskim.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-4.21" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ilość kobiet wybranych do Sejmu wynosi 74. W skład poprzedniego Sejmu wchodziło 26 kobiet. Jak widać z tych liczb ilość kobiet posłanek wzrosła prawie trzykrotnie. Wzrost ten jest odbiciem znacznego i stałego zwiększania się aktywności kobiet w naszym życiu politycznym, państwowym, społecznym, zawodowym i kulturalnym. Jest on wyrazem realizacji zagwarantowanego w Konstytucji równouprawnienia kobiet.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-4.22" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Przeważająca większość posłów, tj. 315, posiada odznaczenia państwowe, 6 posłów jest odznaczonych najwyższym odznaczeniem państwowym — Orderem Budowniczych Polski Ludowej, 46 posłów jest odznaczonych orderem Sztandaru Pracy I lub II klasy, 16 posłów jest laureatami nagród państwowych.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-4.23" who="#PoselKlosiewiczWiktor">136 posłów posiada pełne wyższe wykształcenie, 12 posłów — niepełne, 81 — średnie ukończone, 27 — nieukończone średnie, 169 posiada wykształcenie w zakresie szkoły podstawowej.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-4.24" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Pod względem wieku skład Sejmu kształtuje się następująco: 7 posłów nie ukończyło 25 lat, 25 znajduje się w wieku do 30 lat, 112 liczy od 31 do 40 lat, 168 — od 41 do 50, 84 — od 51 do 60 i 29 powyżej 60 lat.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-4.25" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Obok posłów zostało wybranych 195 zastępców posłów. Wśród nich mamy 75 robotników od warsztatów — przodowników pracy, 62 chłopów i pracowników POM i PGR. 22 zastępców posłów rekrutuje się z szeregów inteligencji pracującej. Ilość kobiet wśród zastępców posłów wynosi 39.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-4.26" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Skład Sejmu jest widoczną ilustracją przemian, jakie się dokonały u nas od chwili ustanowienia ustroju demokracji ludowej. Nie ma w Sejmie przedstawicieli obszarników i kapitalistów, którzy zasiadali w sejmach przedwrześniowych i kierowali nimi, nie ma przedstawicieli wrogiej ludowi imperialistycznej agentury, którzy choć w znikomej mniejszości znaleźli się jeszcze w poprzednim Sejmie.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-4.27" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Nowoobrany Sejm, nowoobrani posłowie to brew z krwi i kość z kości ludu polskiego, to przedstawiciele tych, co produkują, żywią i bronią, to prawdziwi reprezentanci narodu polskiego. Droga rozwojowa wielu z nich to normalna w naszym ustroju droga awansu społecznego, droga stojącą otworem w Polsce Ludowej dla wszystkich ludzi pracy.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-4.28" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Obywatele Posłowie! Wyniki wyborów do Sejmu dowiodły, że naród polski jednomyślnie wypowiedział się za programem Frontu Narodowego.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-4.29" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W akcie wyborczym, jak w zwierciadle, ukazało się prawdziwe oblicze narodu. Ujrzeliśmy zwarte szeregi Ludu Polskiego, który wysoko niesie sztandar wolności i pokoju, sztandar niezawisłości i suwerenności narodowej.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-4.30" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ujawnił się dalszy rozwój i wzrost jedności moralno-politycznej narodu, który w niełatwych warunkach dokonuje w tak krótkim czasie tylu głębokich przeobrażeń i przemian.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-4.31" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Nowoobrany Sejm został obdarzony najwyższym zaufaniem narodu.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-4.32" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Głosując na kandydatów Frontu Narodowego, wyborcy wypowiedzieli się za polityką dalszego wzrostu uprzemysłowienia Polski, dalszych postępów budownictwa socjalizmu w mieście i na wsi, polityką prowadzącą do przekształcenia naszej Ojczyzny z kraju zacofanego, słabego i bezbronnego, jakim była dawniej Polska, w kraj żelaza, betonu i stali, w kraj przodującego przemysłu i rolnictwa.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-4.33" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Głosując za listą Frontu Narodowego, wyborcy wypowiedzieli się za kontynuowaniem polityki prowadzącej do rozkwitu kultury i nauki, do wzrostu dobrobytu ludzi pracy.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-4.34" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Głosując za listą Frontu Narodowego, wyborcy wypowiedzieli się za kontynuowaniem polityki niewzruszonej przyjaźni z Wielkim Związkiem Radzieckim i krajami demokracji ludowej, polityki nieustępliwej walki o pokój na całym świecie, o umocnienie obozu pokoju, demokracji i socjalizmu.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-4.35" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Naród polski, zjednoczony we Froncie Narodowym walki o pokojowy rozwój i świetlaną przyszłość naszej Ojczyzny, kroczy naprzód pod wodzą swego wielkiego nauczyciela Bolesława Bieruta, aby zdecydowanie ofiarnym wysiłkiem i walką realizować program Frontu Narodowego, program umocnienia Zjednoczonej Ojczyzny, program rozkwitu i siły Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-4.36" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-4.37" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wobec powyższego komisja wnosi</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-4.38" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-4.39" who="#PoselKlosiewiczWiktor">„Wysoki Sejm raczy powziąć następującą uchwałę:</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-4.40" who="#PoselKlosiewiczWiktor">1) Sejm przyjmuje do zatwierdzającej wiadomości sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 26 października 1952 r., 2) na podstawie art. 75 ustawy z dnia 1 sierpnia 1952 r. — Ordynacja wyborcza do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Sejm stwierdza ważność wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 26 października 1952 r. we wszystkich okręgach wyborczych i obwodach głosowania, 3) na podstawie art. 16 ust. 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Sejm stwierdza ważność wyboru wszystkich posłów i zastępców posłów w wyborach do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wymienionych w obwieszczeniu Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 28 października 1952 r. w sprawie wyników wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 26 października 1952 r. (Monitor Polski Nr A-91, poz. 1414).”</u> | |
| 80 | + </div> | |
| 81 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 82 | + <u xml:id="u-5.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-5.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały, zamieszczonym w druku sejmowym nr 3.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-5.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu uchwały komisji, zechce wstać.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-5.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-5.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-5.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę komisji jednomyślnie przyjął, a tym samym stwierdził ważność wyboru posłów i zastępców posłów na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-5.7" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu i uchwalenie regulaminu.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-5.8" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Lange.</u> | |
| 91 | + </div> | |
| 92 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 93 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PoselLangeOskar">Wysoki Sejmie! Wybrana w dniu wczorajszym Komisja dla opracowania regulaminu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej rozpatrzyła projekt regulaminu przedłożony Sejmowi przez zespół poselski m. st. Warszawy. Komisja postanowiła zalecić Sejmowi przyjęcie przedłożonego regulaminu z kilku poprawkami o charakterze przeważnie stylistycznym, o których wspomnę na końcu swego sprawozdania.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PoselLangeOskar">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest według Konstytucji „najwyższym organem władzy państwowej” oraz — „najwyższym wyrazicielem woli ludu pracującego miast i wsi”. Regulamin Sejmu musi odpowiadać roli i zadaniom, jakie Sejmowi wyznacza Konstytucja, jak również formom, w jakich wola ludu pracującego miast i wsi przejawia się na obecnym etapie życia społecznego i politycznego naszego kraju, w szczególności zaś formom, w jakich wola ta przejawiła się w ostatnich zwycięskich wyborach przeprowadzonych pod sztandarem Frontu Narodowego. Regulamin musi być zgodny z duchem socjalistycznego demokratyzmu, który przenika całą strukturę ustrojową naszego Państwa Ludowego. Wreszcie regulamin musi ustalać formy pracy Sejmu w sposób jasny, prosty i przejrzysty, tak aby były one zrozumiałe nie tylko dla uczestników obrad Sejmu, ale także dla najszerszych mas pracujących, które z wielką uwagą śledzą i śledzić będą przebieg prac Sejmu. Regulamin powinien im ułatwiać zrozumienie treści i sensu prac przedstawicielstwa ludowego, które wybrali, a tym samym ułatwiać demokratyczną kontrolę nad pracą wybranych przez siebie posłów.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-6.2" who="#PoselLangeOskar">Takie są założenia, na których opiera się przedłożony projekt regulaminu. Autorzy jego zwrócili szczególną uwagę na jego przejrzystość i zrozumiałość. Przejawia się to w strukturze regulaminu, który składa się z 5 działów, kolejno traktujących o organach Sejmu, o wyborze Rady Państwa i powołaniu Rządu, o postępowaniu w Sejmie, o posłach i o zmianie regulaminu.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PoselLangeOskar">Nie będę tutaj wchodził w szczegółową analizę wszystkich przepisów regulaminu. Obywatele Posłowie niewątpliwie zdążyli już przestudiować tekst projektu, który wczoraj został rozdany. Jest przeto rzeczą zbyteczną szczegółowe jego streszczanie. Chcę natomiast podkreślić i uwypuklić najbardziej charakterystyczne cechy przedłożonego regulaminu, jak również to wszystko, co w regulaminie tym jest nowym, twórczym wyrazem działalności przedstawicielstwa ludu pracującego.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-6.4" who="#PoselLangeOskar">Nowe oblicze naszego Sejmu przejawia się w strukturze organów Sejmu. Zgodnie z zasadą, przenikającą całość struktury naszego Państwa Ludowego oraz naszego życia politycznego i społecznego, kierownictwo prac Sejmu spoczywa w rękach działającego na zasadzie kolegialności Prezydium składającego się z Marszałka i wicemarszałków. Pomocniczym organem Prezydium Sejmu, służącym do usprawnienia toku jego prac, jest Rada Seniorów, składająca się z przedstawicieli wojewódzkich zespołów poselskich.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-6.5" who="#PoselLangeOskar">Posłowie tworzą wojewódzkie zespoły poselskie. W skład wojewódzkiego zespołu wchodzą wszyscy posłowie wybrani na terenie danego województwa, niezależnie od ich miejsca zamieszkania, miejsca pracy zawodowej oraz przynależności partyjnej. Wojewódzkie zespoły poselskie wybierają ze swego grona prezydium, składające się z przewodniczącego, jego zastępcy i sekretarza, ponadto delegują swego przedstawiciela do Rady Seniorów.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-6.6" who="#PoselLangeOskar">Utworzenie wojewódzkich zespołów poselskich, ustalenie ich struktury organizacyjnej przez regulamin Sejmu, wydelegowanie ich przedstawicieli do Rady Seniorów oraz powierzenie Radzie Seniorów rozpatrywania wytycznych dla pracy wojewódzkich zespołów poselskich oraz posłów i zastępców posłów w terenie — stanowi istotną nowość w formach działalności Sejmu.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-6.7" who="#PoselLangeOskar">Owocna praca posłów w Sejmie i w terenie wymaga ich skupienia się w zespołach. Ponieważ Sejm nasz jest Sejmem kształtującego się narodu socjalistycznego, wyrazicielem woli klasy robotniczej, chłopstwa pracującego i inteligencji pracującej, między którymi nie ma antagonistycznych sprzeczności, ponieważ wyszedł z wielkiego historycznego zwycięstwa wyborczego wszystkich sił twórczych i patriotycznych narodu polskiego zjednoczonych we Froncie Narodowym — zespoły poselskie tworzą się na podstawie wspólnych zadań pracy, łączących posłów danego województwa. Obejmują one posłów wszystkich partii, jak również posłów bezpartyjnych.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-6.8" who="#PoselLangeOskar">Przewidziany w regulaminie system wojewódzkich zespołów poselskich jest wyrazem Frontu Narodowego na terenie Sejmu, jest narzędziem współpracy posłów należących do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, do Stronnictwa Demokratycznego, jak również tak licznych w tym Sejmie posłów bezpartyjnych.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-6.9" who="#PoselLangeOskar">Współpraca posłów należących do zespołu odbywać się będzie także w terenie. Przejawi się ona w formach takich, jak przyjmowanie interesantów, odwiedzanie rad narodowych, zakładów pracy, szkół, ośrodków zdrowia, gromad wiejskich itp., w wystąpieniach posłów informujących ludność o polityce władzy ludowej i składających sprawozdanie ze swej działalności. Zespoły poselskie będą zwracać szczególną uwagę na pracę terenowych organów władzy państwowej i pomagać im w usprawnieniu ich pracy.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-6.10" who="#PoselLangeOskar">Dalszym organem pomocniczym prac Sejmu są komisje, zarówno stałe jak i doraźne. Komisje służą jako organy pomocnicze do prac ustawodawczych Sejmu, a także jako organy, poprzez które Sejm może uświadamiać sobie potrzeby i życzenia ludności, Pierwszemu celowi służy przede wszystkim Komisja Prac Ustawodawczych, do której kierowana będzie większość projektów ustaw i wszystkie dekrety. Komisja Budżetowa oraz Komisja Spraw Zagranicznych zajmować się będą corocznym budżetem państwa oraz zagadnieniami międzynarodowymi. Komisja Obrotu Towarowego, Komisja Oświaty, Nauki i Kultury, Komisja Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej oraz Komisja Pracy i Zdrowia zajmować się będą zagadnieniami związanymi bezpośrednio z warunkami bytowymi i potrzebami kulturalnymi ludu pracującego. Dzięki nim potrzeby i życzenia mas pracujących będą skupiały szczególną uwagę Sejmu.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-6.11" who="#PoselLangeOskar">Ponieważ Komisja Prac Ustawodawczych oraz Komisja Budżetowa mają szczególnie szeroki zakres działalności, regulamin przewiduje dla tych komisji możliwość tworzenia podkomisji dla poszczególnych dziedzin ich działalności, jak również możność powoływania do udziału w pracach podkomisji posłów nie wchodzących w skład komisji, ale posiadających szczególną znajomość lub wiedzę potrzebną dla omawiania określonych zagadnień.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-6.12" who="#PoselLangeOskar">Komisje są wyraźnie organami pomocniczymi Sejmu, nie są one, jak to bywa w wielu parlamentach burżuazyjnych, małymi samodzielnymi sejmikami. Byłoby to sprzeczne z zasadą jedności naszego przedstawicielstwa ludowego, które jako całość jest najwyższym wyrazem woli mas pracujących miast i wsi. Dlatego też zakres pracy i tryb działania komisji ustala Prezydium Sejmu. Dlatego komisje składają sprawozdania ze swych obrad Prezydium Sejmu, które decyduje o trybie i zakresie przedkładania tych sprawozdań pod obrady Sejmu. Dlatego też przewodniczących komisji stałych i ich zastępców powołuje Sejm bezpośrednio równocześnie z wyborem komisji. Dlatego wreszcie Sejm nie jest obowiązany do odsyłania każdego projektu ustawy czy uchwały do właściwej komisji, ale może — jeśli uważa to za słuszne — rozpatrywać je bezpośrednio na posiedzeniu plenarnym. Natomiast dekrety przedłożone Sejmowi do zatwierdzenia przesyłane są wszystkie przez Prezydium Sejmu bezpośrednio do Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-6.13" who="#PoselLangeOskar">Ponieważ wybór Rady Państwa i powołanie Rządu jest jednym z podstawowych zadań Sejmu jako najwyższego organu władzy państwowej, przeto regulamin poświęca temu osobny dział. Dział ten powtarza odpowiednie przepisy Konstytucji dodając, że zarówno wybór Rady Państwa jak i powołanie i odwołanie Rządu wymaga zwykłej większości głosów przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Ustalenie takiego quorum jest potrzebne ze względu na podstawowe znaczenie polityczne tych aktów.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-6.14" who="#PoselLangeOskar">Dział III regulaminu traktuje o postępowaniu w Sejmie. Zawiera on przepisy ogólne o przedmiocie obrad Sejmu, ustalaniu porządku obrad, zwoływaniu posiedzeń, o wnoszeniu i rozpatrywaniu projektów ustaw i uchwał, zatwierdzaniu dekretów, toku obrad i głosowaniu. Są to przepisy w dużej mierze porządkowe, podobne jak przepisy spotykane przy prowadzeniu obrad wszelkiego rodzaju zebrań i zgromadzeń. Dlatego nie będę wchodził w szczegóły. Ograniczę się tylko do podkreślenia kilku momentów zasługujących na uwagę czy to ze względu na swą wagę, czy też nowość.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-6.15" who="#PoselLangeOskar">Zwrócić uwagę należy na przepis przewidujący, że Sejm ustala nie tylko porządek dzienny poszczególnych posiedzeń, ale również porządek obrad całej sesji Sejmu. Przepis ten pozwoli zarówno posłom jak i wyborcom, śledzącym przebieg naszych obrad, na lepsze zorientowanie się w całokształcie prac danej sesji sejmowej.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-6.16" who="#PoselLangeOskar">Zgodnie z Konstytucją posiedzenia Sejmu są jawne. Sejm może jednak uchwalić tajność obrad, jeśli wymaga tego dobro państwa. Jawnym jest również głosowanie. Dla prawomocności uchwał Sejmu regulamin wymaga zwykłej większości głosów przy obecności przynajmniej 1/3 ogólnej liczby posłów. Zmiana Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej natomiast wymaga, zgodnie z art. 91 Konstytucji, większości conajmniej 2/3 głosów przy obecności conajmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-6.17" who="#PoselLangeOskar">Dział IV regulaminu traktuje o posłach. Ustala on tekst ślubowania poselskiego w brzmieniu uchwalonym na wczorajszym posiedzeniu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dział ten poświęca szczególną uwagę udziałowi posłów w pracach Sejmu. Regulamin stwierdza wyraźnie, że posłowie obowiązani są do brania udziału w pracach Sejmu, a w szczególności do uczestniczenia w posiedzeniach Sejmu i komisji, do których zostali wybrani. Za naruszenie tego obowiązku przewiduje odpowiednie sankcje. Przyjmując taki przepis posłowie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dadzą wyraz swojej gotowości poddania się dyscyplinie pracy, której przykładem przedstawicielstwo ludowe powinno świecić wszystkim obywatelom.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-6.18" who="#PoselLangeOskar">Obok dyscypliny pracy posłów regulamin traktuje również o dyscyplinie obrad, udziela w tej dziedzinie Marszałkowi uprawnień porządkowych i dyscyplinarnych. Podobne uprawnienia porządkowe i dyscyplinarne przysługują przewodniczącym komisji.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-6.19" who="#PoselLangeOskar">Regulamin zawiera także przepisy określające tryb składania przez posłów interpelacji. Prezydium Sejmu przesyła interpelacje bądź Prezesowi Rady Ministrów, bądź poszczególnym ministrom albo w porozumieniu z interpelantem innym organom państwowym.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-6.20" who="#PoselLangeOskar">Szczególnie ważny jest przepis regulaminu stwierdzający, że Prezydium Sejmu czuwa nad wykonywaniem przez posłów obowiązków poselskich nałożonych na nich przez Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwłaszcza zaś obowiązku zdawania sprawy wyborcom ze swojej pracy i z działalności Sejmu. Regulamin przewiduje również, że w przypadku jaskrawego naruszenia przez posła obowiązków poselskich Prezydium Sejmu może przedstawić sprawę do rozpatrzenia Sejmowi, a Sejm może uchwalić zwrócenie się do wyborców o odwołanie posła na podstawie art. 2 ust. 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W ten sposób regulamin wprowadza kontrolę nad wykonywaniem przez posłów ich obowiązków konstytucyjnych, co przyczyni się do utrzymywania ścisłego i żywego kontaktu między posłami a ich wyborcami, kontaktu, który stanowi podstawę autorytetu i powagi Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jako najwyższego wyraziciela woli ludu pracującego miast i wsi.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-6.21" who="#PoselLangeOskar">W toku swych obrad Komisja dla opracowania regulaminu Sejmu wprowadziła poprawki do projektu regulaminu, które są podane w rozdanym Obywatelom Posłom druku. Poprawki do art. 13, 29, 42 i 48 mają charakter wyłącznie stylistyczny.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-6.22" who="#PoselLangeOskar">Chciałbym zwrócić uwagę, że w tym druku nr 4 zakradł się błąd, mianowicie w art. 13 powinno się skreślić wyrazy — „pracy poszczególnych”, a więc nie tylko wyraz — „poszczególnych”^ ^ale i „pracy”.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-6.23" who="#PoselLangeOskar">W art. 2 komisja proponuje wstawienie określenia liczby wicemarszałków, zgodnie z uchwałą Sejmu z dnia wczorajszego w sprawie wyboru wicemarszałków.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-6.24" who="#PoselLangeOskar">Wysoki Sejmie! Regulamin, którego główne wytyczne przedstawiłem, jest regulaminem odpowiadającym potrzebom i charakterowi najwyższego organu naszego Państwa Ludowego, regulaminem odpowiadającym Sejmowi, który wyszedł z wielkiego zwycięstwa wyborczego Frontu Narodowego. Zapewni on Sejmowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej możliwość sprawnej pracy i sprawnego wypełniania jego obowiązków konstytucyjnych. Dlatego w imieniu Komisji dla opracowania regulaminu Sejmu wnoszę o uchwalenie przedłożonego projektu regulaminu wraz z poprawkami przyjętymi przez komisję.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-6.25" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 119 | + </div> | |
| 120 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 121 | + <u xml:id="u-7.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-7.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały komisji, zamieszczonym w druku nr 4.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-7.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu uchwały komisji, zechce wstać.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-7.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-7.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-7.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę komisji jednomyślnie przyjął, a tym samym regulamin Sejmu uchwalił.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-7.6" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: wybór stałych komisji poselskich.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-7.7" who="#Marszalek">W myśl regulaminu Sejm wybiera ze swego grona siedem komisji stałych i ustala ich skład liczbowy i osobowy.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-7.8" who="#Marszalek">Regulamin ustala następujące komisje stałe:</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-7.9" who="#Marszalek">Komisję Spraw Ustawodawczych,</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-7.10" who="#Marszalek">Komisję Budżetową,</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-7.11" who="#Marszalek">Komisję Spraw Zagranicznych,</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-7.12" who="#Marszalek">Komisję Oświaty, Nauki i Kultury,</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-7.13" who="#Marszalek">Komisję Obrotu Towarowego,</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-7.14" who="#Marszalek">Komisję Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej,</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-7.15" who="#Marszalek">Komisję Pracy i Zdrowia.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-7.16" who="#Marszalek">Przystępujemy do wyboru Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-7.17" who="#Marszalek">Udzielam głosu posłowi Stachaczowi.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-7.18" who="#Marszalek">Poseł Stachacz Stanisław: Wysoki Sejmie! Proponuję następujący skład Komisji Spraw Ustawodawczych</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-7.19" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-7.20" who="#Marszalek">przewodniczący komisji poseł Jodłowski Jerzy;</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-7.21" who="#Marszalek">zastępcy przewodniczącego komisji: poseł Kuligowski Antoni,</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-7.22" who="#Marszalek">Schayer Wacław;</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-7.23" who="#Marszalek">członkowie komisji:</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-7.24" who="#Marszalek">poseł Budzyńska Celina,</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-7.25" who="#Marszalek">Bugdoł Bernard,</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-7.26" who="#Marszalek">Chaba Józef,</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-7.27" who="#Marszalek">Dubowski Kazimierz,</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-7.28" who="#Marszalek">Horodyński Dominik,</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-7.29" who="#Marszalek">Kalinowski Stefan,</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-7.30" who="#Marszalek">Kita Adolf,</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-7.31" who="#Marszalek">Korotyński Henryk,</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-7.32" who="#Marszalek">Morawski Jerzy,</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-7.33" who="#Marszalek">Motyka Lucjan,</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-7.34" who="#Marszalek">Musiałowa Alicja,</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-7.35" who="#Marszalek">Osmańczyk Edmund,</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-7.36" who="#Marszalek">Rozmiarek Aleksander,</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-7.37" who="#Marszalek">Spychalski Witold Władysław,</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-7.38" who="#Marszalek">Stelmach Jan,</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-7.39" who="#Marszalek">Szkop Jan,</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-7.40" who="#Marszalek">Świetlik Piotr,</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-7.41" who="#Marszalek">Toczek Tadeusz,</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-7.42" who="#Marszalek">Wais Stanisław,</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-7.43" who="#Marszalek">Wasilkowska Zofia,</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-7.44" who="#Marszalek">Wieczorek Tadeusz,</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-7.45" who="#Marszalek">Wojciechowski Grzegorz.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-7.46" who="#Marszalek">Marszałek: Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego projektu uchwały co do składu Komisji Spraw Ustawodawczych?</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-7.47" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-7.48" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-7.49" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-7.50" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-7.51" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Spraw Ustawodawczych w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-7.52" who="#Marszalek">Przystępujemy do wyboru Komisji Budżetowej.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-7.53" who="#Marszalek">Udzielam głosu posłowi Wojasowi.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-7.54" who="#Marszalek">Poseł Wojas Paweł: Wysoki Sejmie! Proponuję następujący skład Komisji Budżetowej (czyta):* przewodniczący komisji poseł Lange Oskar;</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-7.55" who="#Marszalek">zastępcy przewodniczącego komisji:</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-7.56" who="#Marszalek">poseł Rabanowski Jan,</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-7.57" who="#Marszalek">Stasiak Ludomir;</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-7.58" who="#Marszalek">członkowie komisji:</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-7.59" who="#Marszalek">poseł Adamowski Leon,</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-7.60" who="#Marszalek">Apryas Franciszek,</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-7.61" who="#Marszalek">Biernawski Witold,</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-7.62" who="#Marszalek">Chabura Wincenty,</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-7.63" who="#Marszalek">Cieślak Stanisław,</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-7.64" who="#Marszalek">Czerwiński Marian,</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-7.65" who="#Marszalek">Dumanowski Jan,</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-7.66" who="#Marszalek">Gierek Edward,</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-7.67" who="#Marszalek">Hochfeld Julian,</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-7.68" who="#Marszalek">Jaworska Helena,</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-7.69" who="#Marszalek">Jaworski Marian,</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-7.70" who="#Marszalek">Kasman Leon,</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-7.71" who="#Marszalek">Kieszczyński Józef,</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-7.72" who="#Marszalek">Korzycki Antoni,</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-7.73" who="#Marszalek">Kuligowski Antoni,</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-7.74" who="#Marszalek">Łapot Stanisław,</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-7.75" who="#Marszalek">Łubieński Konstanty,</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-7.76" who="#Marszalek">Nahajowski Paweł,</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-7.77" who="#Marszalek">Ozga-Michalski Józef,</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-7.78" who="#Marszalek">Pszczółkowski Edmund,</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-7.79" who="#Marszalek">Stachacz Stanisław,</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-7.80" who="#Marszalek">Tatarkówna-Majkowska Michalina.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-7.81" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego przez posła Wojasa projektu uchwały co do składu Komisji Budżetowej?</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-7.82" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-7.83" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-7.84" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-7.85" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-7.86" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Budżetową w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-7.87" who="#Marszalek">Przystępujemy do wyboru Komisji Spraw Zagranicznych.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-7.88" who="#Marszalek">Udzielam głosu posłowi Wysockiemu.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-7.89" who="#Marszalek">Poseł Wysocki Mieczysław: Wysoki Sejmie! Proponuję następujący skład Komisji Spraw Zagranicznych (czyta):* przewodniczący komisji poseł Kulczyński Stanisław;</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-7.90" who="#Marszalek">zastępca przewodniczącego komisji poseł Dłuski Ostap;</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-7.91" who="#Marszalek">członkowie komisji:</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-7.92" who="#Marszalek">poseł Bigus Antoni,</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-7.93" who="#Marszalek">Domańska Irena,</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-7.94" who="#Marszalek">Juszkiewicz Aleksander,</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-7.95" who="#Marszalek">Korzycki Antoni,</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-7.96" who="#Marszalek">Matwin Władysław,</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-7.97" who="#Marszalek">Olszewski Józef,</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-7.98" who="#Marszalek">Osmąńczyk Edmund,</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-7.99" who="#Marszalek">Ozga-Michalski Józef,</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-7.100" who="#Marszalek">Putrament Jerzy,</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-7.101" who="#Marszalek">Reczek Włodzimierz,</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-7.102" who="#Marszalek">Wągrowski Mieczysław,</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-7.103" who="#Marszalek">Wende Jan Karol,</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-7.104" who="#Marszalek">Wojtkowski Andrzej.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-7.105" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego przez posła Wysockiego projektu uchwały co do składu Komisji Spraw Zagranicznych?</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-7.106" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-7.107" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-7.108" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-7.109" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-7.110" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Spraw Zagranicznych w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-7.111" who="#Marszalek">Przystępujemy do wyboru Komisji Oświaty, Nauki i Kultury.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-7.112" who="#Marszalek">Udzielam głosu posłowi Jańczakowi.</u> | |
| 234 | + </div> | |
| 235 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 236 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJanczakLeon">Wysoki Sejmie! Proponuję następujący skład Komisji Oświaty, Nauki i Kultury</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PoselJanczakLeon">przewodniczący komisji poseł Kruczkowski Leon;</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-8.3" who="#PoselJanczakLeon">zastępca przewodniczącego komisji poseł Wycech Czesław;</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-8.4" who="#PoselJanczakLeon">członkowie komisji:</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-8.5" who="#PoselJanczakLeon">poseł Balcerzak Janina,</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-8.6" who="#PoselJanczakLeon">Fiedler Franciszek,</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-8.7" who="#PoselJanczakLeon">Hoffman Paweł,</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-8.8" who="#PoselJanczakLeon">Horodyński Dominik,</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-8.9" who="#PoselJanczakLeon">Iwaszkiewicz Jarosław,</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-8.10" who="#PoselJanczakLeon">Jagusztyn Władysław,</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-8.11" who="#PoselJanczakLeon">Kaliszewski Stanisław,</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-8.12" who="#PoselJanczakLeon">Kłuszyńska Dorota,</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-8.13" who="#PoselJanczakLeon">Król Jan Aleksander,</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-8.14" who="#PoselJanczakLeon">Kuroczko Eustachy, poseł Lekczyńska Jadwiga,</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-8.15" who="#PoselJanczakLeon">Lewińska Pelagia,</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-8.16" who="#PoselJanczakLeon">Mazur Stanisław,</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-8.17" who="#PoselJanczakLeon">Morcinek Gustaw,</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-8.18" who="#PoselJanczakLeon">Nałkowska Zofia,</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-8.19" who="#PoselJanczakLeon">Wyka Kazimierz,</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-8.20" who="#PoselJanczakLeon">Żółkiewski Stefan.</u> | |
| 257 | + </div> | |
| 258 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 259 | + <u xml:id="u-9.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego przez posła Jańczaka projektu uchwały co do składu Komisji Oświaty, Nauki i Kultury?</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-9.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-9.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-9.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-9.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-9.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Oświaty, Nauki i Kultury w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-9.6" who="#Marszalek">Przystępujemy obecnie do wyboru Komisji Obrotu Towarowego.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-9.7" who="#Marszalek">Udzielam głosu posłowi Dechnikowi.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-9.8" who="#Marszalek">Poseł Dechnik Józef: Wysoki Sejmie! Proponuję następujący skład komisji Obrotu Towarowego (czyta):* przewodniczący komisji poseł Ozga-Michalski Józef;</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-9.9" who="#Marszalek">zastępca przewodniczącego komisji poseł Janczyk Tadeusz;</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-9.10" who="#Marszalek">członkowie komisji:</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-9.11" who="#Marszalek">poseł Bieniek Stanisław,</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-9.12" who="#Marszalek">Dachów Mikołaj,</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-9.13" who="#Marszalek">Gabryl Stanisław,</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-9.14" who="#Marszalek">Klecha Jan,</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-9.15" who="#Marszalek">Koszutski Józef,</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-9.16" who="#Marszalek">Łubieński Konstanty,</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-9.17" who="#Marszalek">Marks Bronisław,</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-9.18" who="#Marszalek">Nahajowski Paweł,</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-9.19" who="#Marszalek">Owczarczyk Adolf,</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-9.20" who="#Marszalek">Piskorski Józef,</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-9.21" who="#Marszalek">Sendek Jan,</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-9.22" who="#Marszalek">Staros Zofia,</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-9.23" who="#Marszalek">Zwierzyna Olga.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-9.24" who="#Marszalek">Marszalek: Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego przez posła Dechnika projektu uchwały co do składu Komisji Obrotu Towarowego?</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-9.25" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-9.26" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-9.27" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-9.28" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-9.29" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Obrotu Towarowego w proponowanym składzie.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-9.30" who="#Marszalek">Przystępujemy do wyboru Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-9.31" who="#Marszalek">Głos ma poseł Lamuzga.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-9.32" who="#Marszalek">Poseł Lamuzga Jerzy: Proponuję następujący skład Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (czyta):* przewodniczący komisji poseł Albrecht Jerzy;</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-9.33" who="#Marszalek">zastępca przewodniczącego komisji poseł Moskwa Zygmunt;</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-9.34" who="#Marszalek">członkowie komisji:</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-9.35" who="#Marszalek">poseł Dobraczyński Jan,</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-9.36" who="#Marszalek">Drobner Bolesław,</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-9.37" who="#Marszalek">Furmaniak Eugenia,</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-9.38" who="#Marszalek">Horodecki Julian,</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-9.39" who="#Marszalek">Kiliś Józef,</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-9.40" who="#Marszalek">Lewecka Jadwiga,</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-9.41" who="#Marszalek">Malewski Juliusz,</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-9.42" who="#Marszalek">Marków Józef,</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-9.43" who="#Marszalek">Mrocheń Jan,</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-9.44" who="#Marszalek">Piwowarska Irena,</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-9.45" who="#Marszalek">Skibniewski Zygmunt,</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-9.46" who="#Marszalek">Teliga Jerzy,</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-9.47" who="#Marszalek">Tołwiński Stanisław,</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-9.48" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego przez posła Lamuzgę projektu uchwały w sprawie składu Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej?</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-9.49" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-9.50" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-9.51" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-9.52" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-9.53" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w zaproponowanym składzie.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-9.54" who="#Marszalek">Przystępujemy do wyboru Komisji Pracy i Zdrowia.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-9.55" who="#Marszalek">Głos ma poseł Kieszczyński.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-9.56" who="#Marszalek">Poseł Kieszczyński Józef: Wysoki Sejmie! Proponuję następujący skład Komisji Pracy i Zdrowia (czyta):* przewodniczący komisji poseł Wojas Paweł;</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-9.57" who="#Marszalek">zastępca przewodniczącego komisji poseł Jaszczukowa Maria;</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-9.58" who="#Marszalek">członkowie komisji:</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-9.59" who="#Marszalek">poseł Dechnik Józef,</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-9.60" who="#Marszalek">Doliński Adam,</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-9.61" who="#Marszalek">Fietko Bolesław,</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-9.62" who="#Marszalek">Frankowski Jan,</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-9.63" who="#Marszalek">Krzywański Zygmunt,</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-9.64" who="#Marszalek">Nawaduński Władysław,</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-9.65" who="#Marszalek">Nowocień Stanisław,</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-9.66" who="#Marszalek">Pacosz Piotr,</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-9.67" who="#Marszalek">Pragierowa Eugenia,</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-9.68" who="#Marszalek">Prawdzicowa Jadwiga,</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-9.69" who="#Marszalek">Sadowski Stanisław,</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-9.70" who="#Marszalek">Sztachelska Irena,</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-9.71" who="#Marszalek">Titkow Walenty,</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-9.72" who="#Marszalek">Tomczyk Zofia.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-9.73" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonego przez posła Kieszczyńskiego projektu uchwały co do składu Komisji Pracy i Zdrowia?</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-9.74" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-9.75" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za tym projektem uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-9.76" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-9.77" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-9.78" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwałę przyjął, a tym samym wybrał Komisję Pracy i Zdrowia w proponowanym składzie.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-9.79" who="#Marszalek">W ten sposób Sejm dokonał wyboru wszystkich stałych komisji.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-9.80" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: projekt ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-9.81" who="#Marszalek">Głos ma Prezes Najwyższej Izby Kontroli poseł Franciszek Jóźwiak.</u> | |
| 341 | + </div> | |
| 342 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 343 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Wysoki Sejmie! Pod obrady Sejmu wniesiony został w wyniku wspólnej inicjatywy Rady Państwa i Rządu projekt ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Osiem lat istnienia naszej ludowej kontroli, zmiany, jakie zachodziły w strukturze organizacyjnej i w uprawnieniach kontroli, są jakby przeglądem jakościowego wzrostu form pracy naszych organów państwowych. Jednocześnie zaś są wyrazem rozumnej polityki naszego Rządu Ludowego i Partii w kierunku demokratyzacji struktury organów władzy państwowej.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-10.2" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Gdy osiem lat temu dzięki rozgromieniu faszyzmu hitlerowskiego przez Związek Radziecki polska klasa robotnicza w sojuszu z pracującym chłopstwem brała władzę, do najważniejszych zadań należała demokratyzacja aparatu państwowego, wychowanie nowych kadr dla Państwa Ludowego. Brak nam było wtedy doświadczenia w kierowaniu państwem, brak wyszkolonych ludzi. W tych warunkach rodziła się i młoda kontrola naszego Państwa Ludowego.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-10.3" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Na przestrzeni minionych ośmiu lat okrzepł aparat państwowy. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, uchwalona 22 Iipca 1952 r., będąca podsumowaniem doniosłych przemian społecznych i politycznych, głęboko zreformowała strukturę organów władzy państwowej w kierunku większego jej wzajemnego powiązania i w duchu jej większej demokratyzacji. Nasza Konstytucja ostatecznie usunęła przeżytki burżuazyjne w poprzedniej strukturze władz państwowych, nadała organom władzy jednolity charakter.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-10.4" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Na ustawie o Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 9 marca 1949 r. bardziej może niż na innych naszych ustawach ciążyły poważne wciąż przeżytki burżuazyjne, że przytoczę tu chociażby art. 2 stwierdzający, że Najwyższa Izba Kontroli jest organem od Rządu niezależnym. Wniesiony obecnie projekt ustawy ma na celu dalsze usprawnienie kontroli państwowej, stworzenie z organu kontroli państwowej integralnej części składowej ludowego aparatu państwowego.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-10.5" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa w Państwie Ludowym powołana jest do operatywnej działalności w zakresie ochrony mienia socjalistycznego, do walki z nadużyciami, walki o polepszenie pracy aparatu państwowego, o wzmocnienie nadzoru, ze szczególnym naciskiem na kontrolę wykonania uchwał Rządu. Chodzi o ciągłe podnoszenie dyscypliny państwowej, gospodarczej i finansowej, aby w ten sposób przyczynić się do zwycięstwa naszego budownictwa socjalistycznego.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-10.6" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Tak pojęta rola kontroli państwowej czyni kontrolę częścią składową wielostronnych funkcji zarządu państwowego, stanowiąc bowiem część składową aparatu kierowniczo-zarządzającego państwa, a nie w izolacji od niego, może skutecznie wykonywać swe zadania. Dlatego koncepcja „niezależności” kontroli państwowej od Rządu stała się czynnikiem hamującym w prawidłowym realizowaniu doniosłych zadań kontroli państwowej.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-10.7" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Przedłożony Wysokiemu Sejmowi do rozpatrzenia i uchwalenia projekt ustawy o kontroli państwowej stanowi wyraz zmiany i wzrostu roli kontroli państwowej nierozdzielnie związanej ze zmianami, jakie zaszły we wszystkich dziedzinach życia naszego kraju w ciągu 3 1/2-letniego okresu od czasu uchwalenia ustawy z dnia 9 marca 1949 r.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-10.8" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Projekt ustawy stawia na czele kontroli państwowej Ministra Kontroli Państwowej, wchodzącego w skład Rządu, Rządowi podległego i składającego Rządowi sprawozdania, spostrzeżenia oparte na ważniejszych wynikach kontroli i przedstawiającego Rządowi uwagi do sprawozdań o wykonaniu budżetu państwa.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-10.9" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Ze względu na wyjątkowe znaczenie planów w dziedzinie rozwoju naszej ekonomiki, kultury, sztuki i obrony naszego kraju kontrola państwowa ma szczególne zadanie w wykonywaniu kontroli nad realizacją narodowych planów gospodarczych, czemu daje wyraz projektowana ustawa we wstępie do niej.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-10.10" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Podkreślić należy, że mimo różnych przeżytków i naleciałości nasza kontrola państwowa od pierwszych dni swego powstania różniła się w sposób zasadniczy od kontroli burżuazyjnej.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-10.11" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa w państwie burżuazyjnym stanowi część składową burżuazyjnego aparatu ucisku, chroniącego interesy kapitalistów i obszarników, gnębiącego robotników i chłopów. Zadanie tej kontroli ogranicza się do kontroli finansowej, do kontroli wykonania budżetu państwowego.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-10.12" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Z charakteru swego jest ona organem biurokratycznym, działającym w interesie garstki wyzyskiwaczy przeciwko olbrzymiej większości wyzyskiwanych.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-10.13" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Nasza kontrola od pierwszej chwili swego istnienia stanowi składową część naszego mechanizmu państwowego, chroniącego interesy mas pracujących. Kontrola państwowa to potężny instrument w ręku Państwa Ludowego, wyrażającego interesy mas pracujących miast i wsi i kontrolującego, czy wytyczne i uchwały władzy ludowej są realizowane słusznie, prawidłowo i zgodnie z wolą mas.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-10.14" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Oto w czym tkwi istotna różnica między kontrolą państwową w państwie burżuazyjnym a kontrolą w państwie ludowo-demokratycznym.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-10.15" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">W ustroju kapitalistycznym kontrola zmierza do usprawnienia aparatu przemocy i gwałtu, u nas, w ustroju demokracji ludowej, kontrola dąży do usprawnienia aparatu władzy ludowej, aparatu budownictwa socjalizmu.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-10.16" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Klasowa istota naszej kontroli państwowej wyrażona jest także w art. 9 projektu ustawy, stwierdzającym, że kontrola państwowa w pracy swej opiera się na czynnym współdziałaniu mas pracujących, że współdziała z kontrolą społeczną rad narodowych.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-10.17" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Ta wytyczna w ustawie o kontroli państwowej winna się stać i niewątpliwie stanie się jednym z podstawowych wskazań dla aparatu kontroli państwowej.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-10.18" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">W duchu głębokiej więzi z masami winien być wychowany dobry pracownik kontroli państwowej. Tylko bowiem ścisłe współdziałanie z masami pracującymi, z kontrolą społeczną rad narodowych daje rękojmię, że aparat kontroli państwowej nigdy nie przerodzi się w aparat biurokratyczny, że prace jego cechować będzie głębokie poczucie odpowiedzialności, ścisła łączność z życiem i pracą kontrolowanych jednostek, należyte zrozumienie swoich obowiązków — obowiązków tych, którzy stoją na straży należytego wykonywania uchwał naszego Rządu Ludowego, na straży nienaruszalności własności społecznej, na straży wzmocnienia ludowego aparatu państwowego.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-10.19" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">W myśl projektu zakres działania kontroli państwowej obejmuje ministerstwa i inne organy naczelne administracji państwowej, podległe im urzędy, jak również wszelkie państwowe i spółdzielcze przedsiębiorstwa i organizacje gospodarcze tudzież organizacje i instytucje korzystające z pomocy państwa albo wykonujące czynności zlecone przez państwo (art. 3 projektu ustawy).</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-10.20" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Podstawowym zadaniem kontroli państwowej w okresie budowy podstaw socjalizmu jest, jak ustala art. 5 ustawy, czuwanie nad ochroną własności społecznej, przestrzeganie legalności, gospodarności, rzetelności i celowości w całokształcie działalności kontrolowanych jednostek oraz walka z przerostami aparatu administracyjnego i biurokratyzmem.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-10.21" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">W okresie budownictwa socjalizmu wszechstronna ochrona własności społecznej i wychowywanie zarówno zespołów w instytucjach jak i jednostek w duchu nienaruszalności własności społecznej jest jednym z podstawowych warunków realizacji budownictwa socjalistycznego. Doskonalenie pracy aparatu państwowego i administracyjnego to wzmocnienie jego autorytetu, a więc wzmocnienie władzy ludowej. Doskonalenie aparatu gospodarczego to podstawa możliwości realizacji naszych poważnych, trudnych, ale realnych zadań Planu 6-letniego.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-10.22" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Przestrzeganie legalności to podstawa, bez której nie może funkcjonować normalnie żaden organ władzy państwowej. Walka z biurokratyzmem to gwarancja szybkiego i należytego wykonywania swych zadań przez wszystkie organy władzy państwowej, przez cały aparat państwowy, administracyjny i gospodarczy.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-10.23" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Tak więc zadania nałożone w art. 5 na kontrolę państwową można by określić jednym zdaniem jako zadania walki o nieustanne doskonalenie pracy całego aparatu państwowego oraz podnoszenie dyscypliny państwowej we wszystkich jego ogniwach.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-10.24" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Obok tego najważniejsze zadanie nałożone na kontrolę państwową — to zadanie kontroli działalności produkcyjnej, gospodarczej, finansowej i organizacyjno-administracyjnej kontrolowanych jednostek, a w szczególności ewidencjonowania, przechowywania i rozchodowania środków pieniężnych i materiałowych oraz gospodarowania nimi, określonych w art. 4 pkt. 1) wniesionego projektu ustawy.</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-10.25" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Przez realizowanie tych zadań kontrola państwowa dąży do nieustannego doskonalenia pracy aparatu państwowego i organizacji gospodarczej, do podnoszenia dyscypliny państwowej, gospodarczej i finansowej, w szczególności do wdrażania do oszczędnego gospodarowania, umiejętnego wykorzystywania rezerw; tępić będzie nadużycia, niegospodarność, zamrażanie środków pieniężnych, obniżanie wydajności i inne niedomagania, które utrudniają nasze budownictwo.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-10.26" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">W okresie budownictwa fundamentów socjalizmu jednym z podstawowych elementów, warunkujących realizację tego budownictwa, jest wzmocnienie ekonomiki socjalistycznej, ulepszenie pracy organizacyjno-administracyjnej przedsiębiorstw państwowych, wykonywanie planów produkcyjnych, ostry reżim oszczędności środków pieniężnych i materiałowych.</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-10.27" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Ogromny rozmach naszego budownictwa, burzliwy wzrost coraz to nowych gałęzi przemysłu, rozwój techniki — te wszystkie sukcesy 8 lat naszej niepodległości nakładają na władzę ludową poważny obowiązek stałego, systematycznego i wnikliwego kontrolowania celowości, gospodarności i rzetelności pracy przedsiębiorstw państwowych, spółdzielczych itp.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-10.28" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa ma więc za zadanie ścisłe kontrolowanie, jak w tej mierze wykonywane są uchwały Rządu i wytyczne Partii, ujawnianie braków i trudności, wskazywanie środków dla ich usunięcia, wychowywanie drogą kontroli aparatu gospodarczego w duchu dyscypliny gospodarczo-finansowej, wreszcie wyciąganie dyscyplinarnych i karnych wniosków w wypadkach koniecznych.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-10.29" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Na XIX zjeździe Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) tow. Stalin stwierdził</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-10.30" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-10.31" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">„Dobrze postawiona kontrola wykonania to reflektor, który pomaga w każdej chwili oświetlić stan pracy aparatu i wyciągnąć na światło dzienne biurokratów i formalistów. Można z całą pewnością powiedzieć że 9/10 naszych luk i wyrw jest wynikiem braku należycie postawionej kontroli wykonania”</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-10.32" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Tow. Bierut wielokrotnie na VI i VII Plenum KC PZPR wskazywał na wielką i decydującą często rolę kontroli wykonania.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-10.33" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Te nauki i wskazania legły u podstaw naszego projektu ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-10.34" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa nie może ograniczać się jednak tylko do stwierdzenia uchybień, naruszeń względnie nadużyć. Głównym i podstawowym celem socjalistycznej kontroli jest głęboka analiza stwierdzonych uchybień, ustalenie źródeł i przyczyn ich istnienia, aby w ten sposób pomóc w usprawnieniu działalności kontrolowanej jednostki.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-10.35" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Tow. Stalin na otwarciu I wszechrosyjskiej narady odpowiedzialnych pracowników inspekcji robotniczo-chłopskiej 15 października 1920 r. powiedział m. in.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-10.36" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-10.37" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">„W dawnych przedrewolucyjnych czasach kontrola stała poza instytucjami państwowymi, była zewnętrzną siłą, która dokonując rewizji instytucji starała się łapać winnych, łapać przestępców i do tego się ograniczała. Jest to metoda, powiedziałbym, policyjna, metoda wyłamywania przestępców, metoda sensacyjnych demaskowań po to, aby cała prasa mogła o tym trąbić. Nie jest to metoda inspekcji robotniczo-chłopskiej. Nasza inspekcja powinna patrzeć na instytucje, które rewiduje, nie jak na obce, ale jak na swe własne instytucje, które trzeba uczyć, które trzeba doskonalić.”</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-10.38" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">I ta głęboka nauka stała się myślą przewodnią naszej ustawy o kontroli państwowej. Celowi ujawnienia źródeł braków i pomocy w usuwaniu tych braków służy m. in. zagwarantowane przez ustawę w art. 19 ust. 5 prawo uczestniczenia pracowników kontroli państwowej w naradach kolegiów ministerstw, komisji i komitetów sprawujących funkcję naczelnych organów administracji państwowej, w naradach wytwórczych i zebraniach zwoływanych przez przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielcze itd.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-10.39" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Temu też celowi służy wyszczególnione w art. 19 pkt. 10 i 11 prawo wydawania postanowień zobowiązujących kierownika jednostki kontrolowanej do usunięcia stwierdzonych naruszeń i uchybień. Możliwość uczestniczenia w naradach kolegiów, komisji, komitetów, a zwłaszcza możliwość uczestniczenia w naradach wytwórczych przedsiębiorstw państwowych zbliża aparat kontrolny do życia kontrolowanej jednostki, pozwala mu nie zza biurka patrzeć na pracę tej jednostki, a bezpośrednio zbliża go do codziennej pracy instytucji czy przedsiębiorstwa, umożliwia usłyszenie nie tylko z ust kierowników, ale i z ust robotników zatrudnionych bezpośrednio w procesie produkcji cennych często uwag, dotyczących źródeł braków i niedomagań i dróg do ich naprawienia. Pozwala to realizować w praktyce zasadę opierania kontroli na czynnym współdziałaniu mas pracujących. Ministerstwu Kontroli Państwowej jako organowi zarządu państwowego, posiadającemu specyficzne pełnomocnictwa do usuwania uchybień w działalności innych organów zarządu państwowego, ustawa nadaje w związku z tym prawo stosowania środków administracyjnych.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-10.40" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Administracyjne środki oddziaływania w naszym Państwie Ludowym mają na celu ochronę interesów państwa i są skierowane przeciw osobom naruszającym jego interes. Ważnym więc pełnomocnictwem administracyjnym kontroli państwowej jest prawo zobowiązywania jednostek kontrolowanych do usunięcia stwierdzonych przez kontrolę uchybień, prawo do wydawania postanowień o usunięciu stwierdzonych naruszeń przepisów finansowych i zarządzeń właściwych władz w sprawach gospodarczych oraz wydawania orzeczeń zobowiązujących winnych popełnienia tych naruszeń do pokrycia szkody w granicach ich trzymiesięcznego uposażenia.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-10.41" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa ma do spełnienia odpowiedzialne zadanie wychowania kadr w atmosferze wysokich wymagań, w poczuciu odpowiedzialności za własną pracę i pracę innych; ujawniając osiągnięcia, błędy i niedomagania służy sprawie uczenia i wychowywania kadr.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-10.42" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Nie ulega wątpliwości, że brak kontroli wykonania uchwał Rządu, brak kontroli finansowej, kontroli ewidencjonowania, przychodowania i rozchodowania środków pieniężnych i materiałowych, brak kontroli nad należytym gospodarowaniem tymi środkami i rezerwami materiałowymi powoduje niekiedy zanik poczucia odpowiedzialności u cennych skądinąd kierowników, sprzyja rozluźnieniu dyscypliny, niewypełnianiu zadań i dyrektyw Rządu i Partii, rodzi atmosferę beztroski a nawet braku poszanowania dla dyrektyw i wytycznych Partii i Rządu. Brak kontroli, brak krytycznego spojrzenia na pracę podległego sobie aparatu powoduje u cennych nawet kierowników brak samokrytycznego spojrzenia na własną pracę.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-10.43" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa winna więc dla kierowników instytucji, przedsiębiorstw być tym dodatkowym czujnym okiem ujawniającym braki w pracy i źródła tych braków, nie pozwalając wpadać w stan samouspokojenia, budzić stały zdrowy niepokój o dobro pracy podległej jednostki.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-10.44" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Pomocą w wychowywaniu kadr w atmosferze wysokich wymagań i w poczuciu odpowiedzialności za własną pracę i pracę innych jest przyznana przez ustawę w art. 20 i 22 Ministrowi Kontroli Państwowej możność nakładania kar dyscyplinarnych za zgodą Prezesa Rady Ministrów lub rzeczowo właściwego Wiceprezesa Rady Ministrów na tych pracowników kontrolowanych jednostek, którzy dopuścili się jaskrawego naruszenia dyscypliny finansowej lub wprowadzili w błąd kontrolę państwową. Dyscyplinarne kary obejmują: upomnienie, naganę z ostrzeżeniem, a nawet usunięcie z zajmowanego stanowiska.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-10.45" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Fakt, że kary dyscyplinarne orzeczone przez Ministra Kontroli Państwowej uwidoczniane są w aktach osobowych ukaranego, że Minister Kontroli Państwowej może za zgodą Prezesa Rady Ministrów zarządzić ogłoszenie kary w prasie, jest poważnym wychowawczym instrumentem w ręku Rządu Ludowego.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-10.46" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Kontrola państwowa w toku wypełniania swych obowiązków spełnia jednocześnie rolę czułego instrumentu, przy pomocy którego poznaje się kadry, ich zalety i wady, ich przydatność do danej pracy, ich dojrzałość do kierowania powierzonymi im jednostkami. Nałożone na kontrolę państwową zadanie kontrolowania działalności produkcyjnej, gospodarczej i finansowej, o którym mowa w art. 4 projektu ustawy, kontrola wykonania uchwał Rządu — to przede wszystkim kontrola tego, jak ludzie odpowiedzialni za dany dział pracy wykonują swoje obowiązki. Socjalistyczna kontrola państwowa — to nie tylko kontrola dokumentacji, to jednocześnie kontrola, jak pracuje człowiek, to jednocześnie ujawnianie biurokratów, nierobów, nieuków, brakorobów, to jednocześnie obowiązek przekazywania w ręce Generalnej Prokuratury szkodników, złodziei grosza publicznego, sabotażystów. Zadania te powierzone kontroli państwowej wypływają z art. 19 przedłożonego Sejmowi projektu ustawy.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-10.47" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Ujawnione w czasie kontroli niedomagania mogą często powstawać niekoniecznie na tle niewłaściwego wykonywania zadań przez funkcjonariuszy państwowych, ale i na tle braków organizacyjnych samego aparatu.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-10.48" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Zadaniem więc kontroli państwowej jest ujawnianie tych braków i — jak wskazuje art. 4 pkt 4) projektu ustawy — przedstawianie ich Rządowi wraz ze swoimi wnioskami.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-10.49" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Jednym z naczelnych zadań kontroli państwowej jest czuwanie nad przestrzeganiem legalności w całokształcie działalności kontrolowanych jednostek. Legalność — działanie zgodne z ustawami i dekretami władzy ludowej to zasada, bez której nie może normalnie funkcjonować żaden organ władzy państwowej, żadna instytucja czy przedsiębiorstwo państwowe lub spółdzielcze.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-10.50" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Zadaniem kontroli państwowej jest stała walka o legalność socjalistyczną, o terminowe i dokładne realizowanie uchwał Rządu, walka z beztroskim i formalnym stosunkiem do ustaw państwowych.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-10.51" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Tow. Malenkow w swym referacie sprawozdawczym na XIX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, który stał się dla nas niewyczerpanym źródłem nauk i wskazań ideologicznych i praktycznych, stwierdził między innymi, że należy nieubłaganie wykorzeniać i położyć kres naruszeniom dyscypliny partyjnej i państwowej, przejawom braku odpowiedzialności, formalnego stosunku do uchwał Partii i Rządu.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-10.52" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">„...Czas już — powiedział tow. Malenkow — zrozumieć, że ustawy radzieckie jednakowo obowiązują wszystkich ludzi radzieckich, wielkich i małych. Kierownicy winni nieuczciwego stosunku do wykonywania uchwał Partii i Rządu, dopuszczający się bezprawia i samowoli, nie mogą liczyć na żadne względy z tytułu ich stanowiska. Nieustanna troska o interesy naszej Ojczyzny, aktywna i nieustanna walka o wykonywanie uchwał Partii i Rządu — oto pierwszy obowiązek każdego pracownika partyjnego i państwowego.” Wskazania te winny stać się i staną się własnością każdego pracownika kontroli państwowej w jego codziennej pracy.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-10.53" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Wysoka Izbo! Przedłożony Sejmowi do uchwalenia projekt ustawy o kontroli państwowej jest dalszym wkładem do naszej walki o usprawnienie i stałe podnoszenie na coraz wyższy poziom pracy organów państwowych. Ustawa o kontroli państwowej stwarza wszelkie możliwości uczynienia z naszej kontroli państwowej wzorowej, socjalistycznej kontroli wykonania ustaw, wytycznych i uchwał Rządu i Partii. O słusznej — oczywiście — linii pracy kontroli państwowej zadecyduje przede wszystkim należyte wypełnienie wszystkich zadań i należyte wykorzystanie w praktyce wszystkich uprawnień, o jakich mowa jest w ustawie, przy doborze najlepszych ludzi w kontroli państwowej:</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-10.54" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Przystępujemy wszyscy do pracy w poczuciu wielkiej odpowiedzialności, jaką nakłada na nas pełne zaufanie mas do władzy ludowej, zaufanie wyrażone w dniu 26 października rb. do polityki naszego Rządu Ludowego, do marksistowsko-leninowskiego kierownictwa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, do mądrego kierownictwa tow. Bieruta.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-10.55" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-10.56" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Wybory do Sejmu stały się potężną manifestacją narodu polskiego, który oddając swój głos na listę Frontu Narodowego zadokumentował jednocześnie swą gotowość walki o realizację programu Frontu Narodowego, swą gotowość walki o siłę gospodarczą i obronną naszej Ojczyzny, o szczęście narodu polskiego, o socjalizm i pokój.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-10.57" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-10.58" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliFranciszekJozwiak">Nie jest to walka łatwa. Wymaga wiele ofiarności, trudów, a nierzadko i wyrzeczeń. Ale jest to walka z pełną perspektywą zwycięstwa. Niech nasza ustawa o kontroli państwowej, niech rzetelna praca pracowników kontroli państwowej staną się jednym z elementów, który ułatwi i przyśpieszy to wielkie zwycięstwo, zwycięstwo socjalizmu i pokoju.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-10.59" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 403 | + </div> | |
| 404 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 405 | + <u xml:id="u-11.0" who="#Marszalek">Proponuję projekt ustawy o kontroli państwowej odesłać do Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-11.1" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję moją przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-11.2" who="#Marszalek">Projekt ustawy przekażę Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-11.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: projekt ustawy o przysiędze wojskowej.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-11.4" who="#Marszalek">Komunikuję, że w dniu 19 bm. wpłynął rządowy projekt ustawy o przysiędze wojskowej.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-11.5" who="#Marszalek">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-11.6" who="#Marszalek">Proponuję projekt ustawy odesłać do Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-11.7" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-11.8" who="#Marszalek">Sejm propozycję moją przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-11.9" who="#Marszalek">Projekt ustawy przekażę Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-11.10" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: zatwierdzenie dekretów wydanych przez Rząd po upływie kadencji Sejmu Ustawodawczego:</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-11.11" who="#Marszalek">a) dekretu o obowiązkowych dostawach ziemniaków, b) dekretu o prawie łowieckim, c) dekretu o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia, d) dekretu o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego, e) dekretu o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych i wychowawców w zakładach poprawczych oraz W schroniskach dla nieletnich, f) dekretu o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz urzędu Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-11.12" who="#Marszalek">Komunikuję, że stosownie do art. 4 ust. 2 Przepisów wprowadzających Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Rząd przedstawił w dniach 15 i 18 listopada br. Sejmowi do zatwierdzenia dekrety ogłoszone w Dzienniku Ustaw Nr 37, 44 i 45, których tytuły przed chwilą odczytałem.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-11.13" who="#Marszalek">Dekrety te będą przekazane Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-11.14" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: powołanie Rządu.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-11.15" who="#Marszalek">Komunikuję, że od Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta otrzymałem pismo treści następującej</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-11.16" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-11.17" who="#Marszalek">„Warszawa, dnia 21 listopada 1952 r.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-11.18" who="#Marszalek">Zgodnie z powierzonym mi przez Sejm zadaniem przedstawienia wniosków co do składu Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, proponuję następujący skład Rady Ministrów:</u> | |
| 424 | + </div> | |
| 425 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 426 | + <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Wiceprezes Rady Ministrów — Cyrankiewicz Józef</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">Wiceprezes Rady Ministrów — Dworakowski Władysław</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Wiceprezes Rady Ministrów — Gede Tadeusz</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Wiceprezes Rady Ministrów — Jaroszewicz Piotr Wiceprezes Rady Ministrów — Jędrychowski Stefan Wiceprezes Rady Ministrów i Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego — Minc Hilary Wiceprezes Rady Ministrów — Nowak Zenon Wiceprezes Rady Ministrów i Minister Obrony Narodowej — Rokossowski Konstanty, Marszałek Polski Ministrowie:</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Minister Bezpieczeństwa Publicznego — Radkiewicz Stanisław</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-12.5" who="#Marszalek">Minister Budownictwa Miast i Osiedli — Piotrowski Roman</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-12.6" who="#Marszalek">Minister Budownictwa Przemysłowego — Bąbiński Czesław</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-12.7" who="#Marszalek">Minister Energetyki — Jaszczuk Bolesław</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-12.8" who="#Marszalek">Minister Finansów — Dietrich Tadeusz</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-12.9" who="#Marszalek">Minister Gospodarki Komunalnej — Baranowski Feliks</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-12.10" who="#Marszalek">Minister Górnictwa — Nieszporek Ryszard</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-12.11" who="#Marszalek">Minister Handlu Wewnętrznego — Minor Marian</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-12.12" who="#Marszalek">Minister Handlu Zagranicznego — Dąbrowski Konstanty</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-12.13" who="#Marszalek">Minister Hutnictwa — Żemaitis Kiejstut</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-12.14" who="#Marszalek">Minister Kolei — Strzelecki Ryszard</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-12.15" who="#Marszalek">Minister Kontroli Państwowej — Jóźwiak (Witold) Franciszek</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-12.16" who="#Marszalek">Minister Kultury i Sztuki — Sokorski Włodzimierz</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-12.17" who="#Marszalek">Minister Leśnictwa — Podedworny Bolesław</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-12.18" who="#Marszalek">Minister Oświaty — Jarosiński Witold</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-12.19" who="#Marszalek">Minister Państwowych Gospodarstw Rolnych — Chełchowski Hilary Minister Poczt i Telegrafów — Szymanowski Wacław Minister Przemysłu Chemicznego — Rumiński Bolesław Minister Przemysłu Drobnego i Rzemiosła — Żebrowski Adam Minister Przemysłu Lekkiego — Stawiński Eugeniusz Minister Przemysłu Maszynowego — Tokarski Julian Minister Przemysłu Rolnego i Spożywczego</u> | |
| 446 | + </div> | |
| 447 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 448 | + <u xml:id="u-13.0" who="#Marszalek">Hoffmann Mieczysław</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-13.1" who="#Marszalek">Minister Rolnictwa — Dąb Kocioł Jan</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-13.2" who="#Marszalek">Minister Sprawiedliwości — Świątkowski Henryk</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-13.3" who="#Marszalek">Minister Spraw Zagranicznych — Skrzeszewski Stanisław</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-13.4" who="#Marszalek">Minister Szkolnictwa Wyższego — Rapacki Adam</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-13.5" who="#Marszalek">Minister Transportu</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-13.6" who="#Marszalek">Drogowego i Lotniczego — Rustecki Jan</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-13.7" who="#Marszalek">Minister Zdrowia — Sztachelski Jerzy</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-13.8" who="#Marszalek">Minister Żeglugi — Popiel Mieczysław</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-13.9" who="#Marszalek">Minister — Szef Urzędu Rady Ministrów — Mijał Kazimierz.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-13.10" who="#Marszalek">Ministrów Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego oraz Pracy i Opieki Społecznej proponuję powołać w trybie art. 29 ust. 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Aż do podjęcia uchwały przez Radę Państwa kierownictwo tymi ministerstwami będą sprawować wyznaczeni wiceministrowie.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-13.11" who="#Marszalek">Prezes Rady Ministrów</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-13.12" who="#komentarz">(—) Bolesław Bierut”</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-13.13" who="#Marszalek">Odczytany przeze mnie skład Rady Ministrów zostanie Obywatelom Posłom doręczony.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-13.14" who="#Marszalek">Komunikuję, że posiedzenie Komisji Spraw Ustawodawczych odbędzie się w 15 minut po zarządzeniu przerwy w obradach, w sali nr 118 nowego gmachu.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-13.15" who="#Marszalek">Zarządzam przerwę do godziny 17.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-13.16" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 35 do godz. 17 min. 5.)</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-13.17" who="#komentarz">(Na salę wchodzi Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut i zajmuje miejsce na ławach poselskich. Wszyscy obecni wstają i witają</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-13.18" who="#komentarz">Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta długotrwałymi, hucznymi oklaskami.)</u> | |
| 467 | + </div> | |
| 468 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 469 | + <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-14.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego przez Prezesa Rady Ministrów składu Rządu?</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Poseł Ochab Edward:</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-14.3" who="#Marszalek">Proszę o głos.)</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-14.4" who="#Marszalek">Głos ma poseł Edward Ochab.</u> | |
| 474 | + </div> | |
| 475 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 476 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselOchabEdward">Wysoki Sejmie! Zgłoszona Sejmowi lista członków Rządu na czele z wielkim Budowniczym Zjednoczonej Polski Ludowej Prezesem Rady Ministrów Bolesławem Bierutem spotyka się z gorącą aprobatą nie tylko tej Wysokiej Izby, ale również całego narodu polskiego.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselOchabEdward">Rząd Premiera Bolesława Bieruta stanowi w rozwoju kolejnych rządów Polski Ludowej: PKWN, Rządu Tymczasowego, Rządu Jedności Narodowej, Rządu powołanego przez Sejm Ustawodawczy w 1947 roku — dalszy krok naprzód, stanowi nowy, wyższy etap w rozwoju naszej władzy ludowej coraz to potężniejszej, coraz to bardziej związanej z milionowymi masami ludzi pracy.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselOchabEdward">Nie według klucza partyjnego, ale według kwalifikacji politycznych, fachowych i moralnych dobierano wybitnych i zasłużonych działaczy państwowych jako kandydatów na trudne i odpowiedzialne posterunki wicepremierów i ministrów.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselOchabEdward">Posłowie z ramienia PZPR z radością stwierdzają, że członkowie Rządu reprezentują najbardziej doświadczone kadry działaczy państwowych, kadry zahartowane w długoletniej walce klasowej, wierne narodowi i zdolne do skutecznej walki o realizację wielkiego programu Frontu Narodowego, programu będącego wytyczną działania zarówno dla Rządu jak i Sejmu, jak i całego narodu polskiego.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselOchabEdward">Ze szczególną radością witamy fakt, że u steru naszej nawy państwowej staje wielki przywódca polskiego ludu pracującego, wierny uczeń Lenina i Stalina, niestrudzony Budowniczy Polski Ludowej Towarzysz Bolesław Bierut.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Długotrwale i huczne oklaski. Posłowie wstają.)</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselOchabEdward">Pod Jego kierownictwem rodziła się i krzepła w walce, wskazując narodowi jedyną drogę wiodącą ku wolności, Krajowa Rada Narodowa, pierwsza w historii reprezentacja zwycięskiego, wyzwolonego ludu polskiego.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselOchabEdward">Pod Jego kierownictwem naród polski dźwignął z ruin swą Ojczyznę bestialsko spustoszoną przez faszystów, zagospodarował Ziemie Odzyskane, zacieśnił więź serdecznej braterskiej przyjaźni z naszym wyzwolicielem — Związkiem Radzieckim i krajami demokracji ludowej, wkroczył na szeroką drogę twórczego budownictwa socjalistycznego, stał się wolnym, silnym i suwerennym.</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselOchabEdward">Pod Jego kierownictwem rozgromiliśmy faszystowskie bandy zbrojne oraz bandy mikołajczykowskie, WRN-owskie i gomułkowskie agentury imperializmu, zjednoczyliśmy wszystkie żywe i twórcze siły naszego społeczeństwa wokół klasy robotniczej, w szeregach potężnego Frontu Narodowego, w walce o pokój i utrwalenie niepodległości, o wszechstronny rozwój i rozkwit naszej Ojczyzny, o socjalizm.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselOchabEdward">Pod Jego kierownictwem wykuliśmy wielką kartę praw wyzwolonego narodu polskiego — Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i pod sztandarami Frontu Narodowego, jednoczącego wszystkich patriotów polskich, odnieśliśmy wielkie zwycięstwo w wyborach do Sejmu w dniu 26 października br.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselOchabEdward">Naród polski darzy serdeczną miłością i najgłębszym zaufaniem Towarzysza Bolesława Bieruta i wierzy niezłomnie, że pod Jego mądrym kierownictwem Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej będzie konsekwentnie rozwijać nasze dotychczasowe sukcesy, będzie nieugięcie prowadzić politykę pokojową, nieustannie zacieśniać braterską przyjaźń i sojusz ze Związkiem Radzieckim, z Chińską Republiką Ludową, z Czechosłowacją, z Niemiecką Republiką Demokratyczną, Węgrami, Rumunią, Bułgarią, Albanią, z bohaterską Koreą, z Mongolską Republiką Ludową, z walczącym o swą wolność Vietnamem, będzie — w oparciu o walkę ludów przeciw podżegaczom wojennym — skutecznie krzyżować nikczemne imperialistyczne zakusy na nasze granice i naszą suwerenność, będzie wytrwale umacniać potencjał obronny Rzeczypospolitej.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselOchabEdward">Wraz z całym narodem wierzymy, że Rząd nasz będzie nieustannie rozwijać gospodarkę narodową, wzmacniając coraz bardziej nasz socjalistyczny przemysł, spółdzielczość produkcyjną i państwowe gospodarstwa rolne, będzie usprawniać uspołeczniony handel i administrację publiczną, wszechstronnie rozbudowywać szkolnictwo wszystkich szczebli, instytucje kulturalne i naukowe, będzie się troszczyć o systematyczny rozwój służby zdrowia, otoczy szczególną opieką rzesze młodzieży, będzie wyzwalać twórczą energię i talenty naszego ludu pracującego w walce o pełną realizację szlachetnych celów Frontu Narodowego.</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselOchabEdward">Posłowie z ramienia PZPR głosować będą z całym zaufaniem za zatwierdzeniem pełnej listy członków Rządu Premiera Bolesława Bieruta i okażą Rządowi wszelką pomoc w jego trudnej pracy dla dobra Polski Ludowej, dla dalszego podniesienia stopy życiowej mas pracujących, dalszego rozwoju kultury polskiej, dalszego zwiększenia naszego narodowego wkładu w wielkie międzynarodowe dzieło pokoju i postępu.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-15.13" who="#komentarz">(Długotrwałe, huczne oklaski.)</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselOchabEdward">Jesteśmy niezłomnie przekonani, że wraz z Sejmem okażą naszemu Rządowi najaktywniejsze poparcie wielomilionowe masy polskiego ludu pracującego, który głęboko kocha Towarzysza Bieruta, bezgranicznie mu ufa i wie, że pod przewodem tego wielkiego syna klasy robotniczej, wielkiego nauczyciela naszego narodu pójdziemy ku nowym, jeszcze wspanialszym zwycięstwom, ku słonecznemu socjalistycznemu jutru.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-15.15" who="#komentarz">(Długotrwałe, huczne oklaski.)</u> | |
| 492 | + </div> | |
| 493 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 494 | + <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Do głosu zapisany jest poseł Józef Ozga-Michalski.</u> | |
| 495 | + </div> | |
| 496 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 497 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wysoki Sejmie! Masy chłopskie wzięły powszechny udział w wyborach i głosowały z całym zaufaniem na kandydatów Frontu Narodowego, albowiem są one świadome swej roli w Państwie Ludowym.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Rośnie w nich poczucie odpowiedzialności za losy Ojczyzny.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Rośnie przekonanie, że aby Polskę umacniać, konieczna jest coraz lepsza i wydajniejsza praca na roli oraz jak najrzetelniejsze wywiązywanie się ze swoich obowiązków wobec państwa.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Świadczy o tej patriotycznej postawie przebieg skupu zboża, świadczy o tym fakt podjęcia zobowiązań produkcyjnych przez 24.000 gromad w kraju, świadczy rozwój szlachetnego współzawodnictwa w terminowej dostawie płodów rolnych dla klasy robotniczej.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Chłopi wiedzą dobrze, co im przyniosła władza ludowa.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Przyniosła im 6 milionów hektarów ziemi.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Zdjęła z mas chłopskich ciężar długów wynoszących przed wojną 1.200 milionów zł.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Przyniosła im maszyny rolnicze i pomoc gminnych ośrodków maszynowych.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Przyniosła ponad 10 tysięcy zelektryfikowanych wsi.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Władza ludowa przyniosła wsi możność pracy w stale rozwijającym się przemyśle.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Zostały stworzone warunki dla coraz liczniej powstających spółdzielni produkcyjnych, które skupiają coraz szersze rzesze pracującej ludności wiejskiej.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Władza ludowa przyniosła wsi tysiące szkół i zapewniła młodzieży wiejskiej dostęp do szkół średnich, do uniwersytetów, politechnik i innych wyższych uczelni.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Przyniosła rosnącą stale sieć ośrodków zdrowia na wsi, możność leczenia się w szpitalach i uzdrowiskach szerokim rzeszom chłopskim.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wszystko to mogło być dokonane dzięki polityce władzy ludowej, która od historycznych dni Manifestu Lipcowego pod przewodem Bolesława Bieruta realizowała z żelazną konsekwencją niewzruszone zasady robotniczo-chłopskiego sojuszu.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Polityka władzy ludowej — jak stwierdza program Frontu Narodowego — to umacnianie spójni między miastem i wsią.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Ta polityka odpowiada wspólnym interesom klasy robotniczej i pracujących chłopów. Polityka ta prowadzi do coraz wyższego poziomu produkcji, do coraz lepszego zaopatrzenia naszego społeczeństwa.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Front Narodowy, jedność narodu opiera się na sojuszu robotniczo-chłopskim, który jest źródłem naszych wszystkich osiągnięć, naszego rozwoju i rosnącej potęgi. Dlatego też mikołajczykowskie i obszarniczo-kapitalistyczne niedobitki, agenci wysługujący się amerykańskim wojennym podżegaczom oraz hitlerowscy odwetowcy pragnęliby rozbicia naszego narodu i pomniejszenia naszej siły.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Ale oto byliśmy wszyscy świadkami i uczestnikami wspaniałego zwycięstwa narodu. Zwyciężyła miłość Ojczyzny i pragnienie pokoju ożywiające serca Polaków.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Polskiemu chłopu nie przesłoniły oczu przejściowe trudności i bolączki — wybrał Polskę i pokój.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">My pamiętamy słowa hr. Studnickiego, siedzącego dziś na służbie Amerykanów, który przed wojną pisał: — „Chłopi nie mogą brać udziału w rządach, choćby tylko dlatego, że przodkowie ich brali baty od szlachty. Nie mogą więc mieć poczucia honoru i możliwości psychicznych do wzięcia odpowiedzialności za władzę.” Tak rozumowali Piłsudscy, Składkowscy, Studniccy.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Ale przyszła chwila, że wystarczyło kołka z dworskiego płota, aby pomierzyć ich magnackie fortuny i uczynić zadość sprawiedliwości.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Godność chłopa pracującego, deptanego i poniewieranego przez kapitalistów i obszarników, podniesiona została do godności najwyższej, do godności współgospodarza kraju.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Stu pięćdziesięciu pięciu posłów zasiadających w naszym Sejmie wywodzi się z chłopskiego zagona. Są wśród nich ludowcy, są członkowie partii robotniczej, są bezpartyjni.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Zostali powołani przez lud, aby z honorem i godnością brać udział w rządzeniu krajem, brać odpowiedzialność za władzę.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-17.24" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Chłopi, głosując na kandydatów Frontu Narodowego, głosowali za jednością, za pogłębieniem sojuszu robotniczo-chłopskiego. Wypowiedzieli się za dalszym wzrostem uprzemysłowienia Polski, za polityką prowadzącą do przekształcenia naszej Ojczyzny z kraju ubogiego i zacofanego, jakim zostawiła go niegdyś burżuazją, w kraj żelaza, nawozów sztucznych i maszyn rolniczych, w kraj przodującego przemysłu i rolnictwa.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Chłopi, oddając swe głosy do urn wyborczych, wypowiedzieli się za prowadzeniem polityki przyjaźni z Wielkim Związkiem Radzieckim i krajami demokracji ludowej od demokratycznych Chin do Niemieckiej Republiki Demokratycznej, wypowiedzieli się za polityką nieustępliwej walki o pokój na całym świecie.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-17.27" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wysoki Sejmie! Kiedy naród opowiedział się za Konstytucją, a Sejm ją uroczyście uchwalił jako ustawę zasadniczą, którą wszystkie organy władzy ludu polskiego winny się kierować, aby umacniać Państwo Ludowe, przyśpieszać rozwój polityczny, gospodarczy i kulturalny Ojczyzny i pomnażać jej siły, aby pogłębiać uczucia patriotyczne, jedność i zwartość narodu w dążeniu do zachowania i utrwalenia pokoju — wtedy naród cały wybornie rozumiał, kto jest jego niezawodnym, wypróbowanym przywódcą, godnym realizować wielkie i trudne zadania epoki.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-17.28" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Lud kocha ludzi odważnych i mocnych, których serce biję razem z narodem, ludzi, których umysł rozgryzie najtwardszy orzech i wyłuska ziarno prawdy, ludzi zrodzonych z najpiękniejszych tradycji narodu, śmiało budujących nowe życie.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-17.29" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Pamiętamy 200-tysięczną rzeszę młodzieży na Placu Konstytucji, składającą ślubowanie Ojczyźnie. Nową młodzież, na nowym dziedzińcu wiodącą turniej o palmę pierwszeństwa w wydobyciu węgla, żelaza i tkanin, zboża, mięsa i mleka; młodzież szturmującą twierdzę nauki. Ci młodzi ludzie, odważni i ofiarni, głosowali na rusztowaniach budowli, kopalni, przy pługu, kosie i traktorze za pierwszym kandydatem narodu Bolesławem Bierutem.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-17.30" who="#komentarz">(Huczne oklaski.)</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-17.31" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Głosowali za prawdą, a prawdą jest znojna, ale jakże zaszczytna praca dla Polski Ludowej, prawdą jest trudna, ale zawsze uwieńczona zwycięstwem walka, prowadzona pod wodzą Wielkiego Nauczyciela Narodu Bolesława Bieruta.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-17.32" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Pamiętamy wspaniałą manifestację dożynkową chłopów polskich między murami starego Krakowa i Nową Hutą. Ileż w tej manifestacji zawarło się historycznej wymowy.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-17.33" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Snopy pszenicy Sandomierzan i Wrocławian, zjednoczonych na nowo ziem polskich, snopy chłopów racławickich kładziono w jeden sąsiek pod Wawelem.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-17.34" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Aby dłonie robotników mogły kuć nowy stalowy pancerz Rzeczypospolitej — Nową Hutę.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-17.35" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Aby nowe tysiące żniwiarek i traktorów mogły wyjechać w pole.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-17.36" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Od Opola wspartego na piastowskich basztach, od Wrocławia, skąd wyfrunął na świat gołąb pokoju, od żyznych ziem Lublina, od ziemi mazowieckiej, od szeroko otwartych bram morskich Szczecina i Gdańska płynęły meldunki chłopów, którzy w toku kampanii przedwyborczej składali Pierwszemu Gospodarzowi Polski Ludowej rachunek swoich sił użytych dla umocnienia potęgi ojczystej ziemi.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-17.37" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W chłopach urosło przekonanie zrodzone z doświadczeń historii i z praktyki sojuszu robotniczo-chłopskiego, z doświadczeń budownictwa Polski Ludowej, że zjednoczeni we Froncie Narodowym w walce o przyszłość Ojczyzny będą dalej kroczyć do coraz nowych zwycięstw pod wodzą umiłowanego nauczyciela, wielkiego przywódcy ludu polskiego Bolesława Bieruta.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-17.38" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-17.39" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">I będą razem z Rządem, którym On pokieruje, pracować ze wszystkich sił nad umocnieniem zjednoczonej Ojczyzny.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-17.40" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, reprezentujące szeroki aktyw chłopski, będzie we Froncie Narodowym realizować przy boku klasy robotniczej zadania Planu 6-letniego i następnego planu 5-letniego.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-17.41" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Aby podnieść dziesięciokrotnie poziom przemysłu.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-17.42" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Aby zwiększać z każdym rokiem urodzaje, przebudowując wieś na coraz doskonalszą, uspółdzielczoną i socjalistyczną.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-17.43" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Aby doprowadzić światło elektryczne do wszystkich zakątków kraju.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-17.44" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Czeka nas praca nad uregulowaniem Wisły i budowa rozległej sieci kanałów. Połączymy w jeden system wodno-energetyczny nasze prastare rzeki Bug, Odrę i Nysę. Mamy osuszyć tysiące hektarów łąk i nawodnić te ziemie, które trawi posucha.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-17.45" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wierzymy, że Rząd Bolesława Bieruta będzie temu wielkiemu dziełu budownictwa zwycięsko przewodził.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-17.46" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Dlatego wszyscy chłopi — ludowcy i ich reprezentanci w Sejmie obdarzają go swoim największym zaufaniem i poparciem i oddadzą swoje głosy za tym Rządem.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-17.47" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 545 | + </div> | |
| 546 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 547 | + <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Stanisław Kulczyński.</u> | |
| 548 | + </div> | |
| 549 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 550 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wysoki Sejmie! Dokonuje się dzisiaj w naszym życiu politycznym akt o niezwykłej doniosłości.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wybrany wolą całego narodu, powołuje w dniu dzisiejszym Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Rząd Frontu Narodowego. Na czele tego Rządu staje Pierwszy Budowniczy Polski Ludowej, ukochany przywódca naszego narodu — Bolesław Bierut.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Bolesław Bierut był niestrudzonym bojownikiem sprawy narodowej i społecznej w latach walki z polskim faszyzmem i reakcją, w latach walki z hitlerowskim najeźdźcą, w ciężkich latach odbudowy zniszczonej przez faszyzm Ojczyzny.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Pod Jego dalekowzrocznym kierownictwem naród polski zagospodarował swój kraj i buduje lepsze jutro. Wokół Jego osoby skupił się z imponującą jednomyślnością cały naród polski we Froncie Narodowym.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Bolesław Bierut zdobył miłość całego narodu — robotników, chłopów i inteligencji polskiej, której wskazał miejsce w budownictwie naszego ustroju, której nie szczędził nigdy wskazań, nauk, zachęty do pracy i którą obdarza zaufaniem. Inteligencja polska daje coraz więcej dowodów, że zaufania tego nie zawiedzie.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Bolesław Bierut wskazał inteligencji i rzemiosłu drogę do umacniania więzi z przodującą siłą naszego narodu — klasą robotniczą; wyprowadził inteligencję i rzemiosło z poniżającej pozycji kapitalistycznego klienta do roli obywateli współodpowiedzialnych za losy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Przed powołanym dziś Rządem stoją historyczne zadania realizacji programu Frontu Narodowego, programu umocnienia niepodległości i bezpieczeństwa zjednoczonej Ojczyzny, utrwalenia pokoju, wzrostu dobrobytu i lepszej przyszłości ludzi pracy, umocnienia siły Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wokół tych zadań, wyrażających najgłębsze dążenia narodu, umacnia się w Polsce nieznana dotąd i niespotykana w naszych dziejach jedność wszystkich uczciwych Polaków bez względu na środowisko, przekonania i światopogląd.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wyrazem tej wspaniałej jedności i zwartości narodu był zarówno powszechny udział obywateli Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w wyborach, jak i oddanie prawie wszystkich głosów na kandydatów Frontu Narodowego.</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wzrastająca jedność narodu, której wymownym sprawdzianem stały się wyniki wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oparta jest na naszych sukcesach i zdobyczach uzyskanych w ciągu ośmiu lat władzy ludowej i na zrozumieniu, że nasze narodowe interesy są nierozerwalnie związane z siłami pokoju i sprawiedliwości społecznej, skupionymi wokół Związku Radzieckiego.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wszyscy uczciwi Polacy bez względu na ich poglądy i zapatrywania, jakie mieli w przeszłości, widzą, jak wielką drogę przebyliśmy od roku 1944, w którym rozpoczęliśmy odbudowę naszej Ojczyzny, nie tylko z ruin i zgliszcz pozostawionych przez najazd hitlerowski, ale i z wiekowego zacofania — tragicznej spuścizny rządów polskiej burżuazji.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wszyscy uczciwi Polacy zdają sobie sprawę z tego, że bezpowrotnie minęły lata zacofania i słabości politycznej, zasłanianej — „mocarstwową” frazeologią.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Wszyscy uczciwi Polacy widzą, jak wysiłkiem całego narodu został zlikwidowany w Polsce Ludowej analfabetyzm, jak szeroko został otwarty dostęp do nauki i oświaty, jak wielkie budownictwo socjalistyczne usunęło raz na zawsze widmo bezrobocia i nędzy, jak znikł wyzysk kapitalistyczny; widzą, jak prymitywizm gospodarki lat międzywojennych ustępuje miejsca nowoczesnej technice; jak skłócona ze wszystkimi sąsiadami, słaba kapitalistyczna Polska, będąca igraszką w rękach międzynarodowej burżuazji — stała się silnym państwem, otoczonym przyjaciółmi i sojusznikami, państwem posiadającym szacunek, znaczenie i autorytet na arenie międzynarodowej.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Program Frontu Narodowego zabezpiecza żywotne interesy narodu i państwa, kreśli realne perspektywy przekształcenia Polski w ciągu bieżącego dziesięciolecia — „w kraj potężnego, nowoczesnego przemysłu, w kraj rozwijającego się postępowego rolnictwa, w kraj wysokiej kultury”, daje pełną gwarancję stale rosnącego dobrobytu i rozwoju wszystkich ludzi pracy, a wśród nich inteligencji i rzemiosła.</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-19.14" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Inteligencja znalazła i znajdować będzie — w miarę rozwoju budownictwa socjalistycznego — coraz szersze możliwości rozwoju i zastosowania swych zdolności, stając się niezbędną i cieszącą się szacunkiem częścią składową wielkiej armii budowniczych nowej Polski.</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-19.15" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej tworzy w ramach narodowych planów gospodarczych coraz szersze możliwości rozwojowe dla rzemiosła, które przechodzi do nowych, wyższych form gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 566 | + <u xml:id="u-19.16" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Pod kierownictwem Przewodniczącego Frontu Narodowego Bolesława Bieruta — Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej realizować będzie program Frontu Narodowego, zakończy zwycięsko Plan 6-letni i podejmie realizację nowego 5-letniego planu budownictwa socjalizmu w Polsce.</u> | |
| 567 | + <u xml:id="u-19.17" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Pokolenie nasze z ufnością i dumą kontynuować będzie pod Jego kierownictwem zadania, prowadzące do wielkości i potęgi naszej Ludowej Ojczyzny.</u> | |
| 568 | + <u xml:id="u-19.18" who="#PoselKulczynskiStanislaw">Z dumą i ufnością, z wiarą, płynącą z dotychczasowych zdobyczy i sukcesów, inteligencja polska i rzemiosło — członkowie Stronnictwa Demokratycznego walczyć będą o pełne urzeczywistnienie programu Frontu Narodowego w najgłębszym rozumieniu tego, że — „od nas samych, od naszej świadomości, ofiarności i aktywności zależą postępy naszego budownictwa” — wielkość Ojczyzny i szczęście jej obywateli.</u> | |
| 569 | + <u xml:id="u-19.19" who="#PoselKulczynskiStanislaw">W imieniu Stronnictwa Demokratycznego oświadczam, że inteligencja i rzemiosło z ofiarnością i oddaniem realizować będą program Frontu Narodowego, że z ufnością i wiarą w zwycięstwo pójdziemy drogą, którą prowadzi nas wielki nauczyciel i wychowawca — Premier Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Bolesław Bierut.</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-19.20" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 571 | + </div> | |
| 572 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 573 | + <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Dominik Horodyński.</u> | |
| 574 | + </div> | |
| 575 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 576 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PoselHorodynskiDominik">Wysoki Sejmie! W imieniu grupy tych posłów, którzy weszli do pierwszego Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z listy Frontu Narodowego jako działacze katoliccy, chciałbym określić stosunek do składu Rządu zaproponowanego przez Prezesa Rady Ministrów. Wraz z całym Sejmem głosowaliśmy za kandydaturą Bolesława Bieruta na najodpowiedzialniejsze stanowisko w państwie, jakim w myśl nowej Konstytucji jest urząd Prezesa Rady Ministrów. Entuzjazm, z jakim ta sala witała objęcie przez Bolesława Bieruta Jego nowej, wysokiej funkcji, jest miarą uczuć ogromnego zaufania i szacunku, jakimi cały naród polski darzy osobę Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PoselHorodynskiDominik">Bohaterska, pełna osiągnięć i sukcesów droga naszego narodu od chwili objęcia w Polsce rządów przez władzę ludową, wszystkie trudy i zwycięstwa ludzi pracy, wielkie rewolucyjne zmiany dokonane w kraju, cała historia Polski Ludowej, wszystko, co w życiu naszej Ojczyzny nowe i lepsze — nierozerwalnie i raz na zawsze związane jest z nazwiskiem Bolesława Bieruta.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PoselHorodynskiDominik">„Przypomnijmy sobie Polskę sprzed ośmiu lat...”, — „Spójrzmy na ogrom pracy, jakiej dokonał nasz naród...” — te słowa, które czytaliśmy w programie wyborczym Frontu Narodowego, są codziennymi, potocznymi zwrotami w rozmowach wszystkich Polaków, gdy z uzasadnioną dumą spoglądają wstecz na dokonane dzieło. Zagospodarowanie i scalenie z macierzą Ziem Odzyskanych, odbudowa Warszawy, rozwój przemysłu radykalnie zmieniający strukturę gospodarczą kraju, stopniowa mechanizacja rolnictwa i elektryfikacja wsi, szeroki rozwój oświaty i nauki — to kamienie milowe znaczące wyniki wielkiej pracy całego narodu. Kierownicza rola w państwie klasy robotniczej, otwarcie drogi do awansu społecznego i stworzenie warunków godnego ludzi życia dla mas pracujących miast i wsi, gnębionych, walczących i wegetujących w nieludzkich warunkach od wieków — to rewolucyjne i historyczne osiągnięcia Polski Ludowej.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PoselHorodynskiDominik">Niezmiernie trudne było kierownictwo tą ogromną falą przemian. Wymagało ono dojrzałości, wielkiego rozumu, mądrego serca i oddania sprawie całego siebie. Całego siebie dał Bolesław Bierut, obecny był przy wszystkich pracach, wszędzie tam, gdzie trzeba było podejmować decyzję i osobistą odpowiedzialność. Naród polski o tym wie.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PoselHorodynskiDominik">I wolę narodu wypełnił Sejm, powierzając Bolesławowi Bierutowi urząd Prezesa Rady Ministrów Rządu, który zobowiązany jest zrealizować program wyborczy Frontu Narodowego, program, który przekształci Polskę w kraj, o jakim marzyli i o jaki walczyli najlepsi synowie Ojczyzny, Nie w sielankowych warunkach podjęliśmy się w przeciągu najbliższych 8 lat przekształcić Polskę w jeden z przodujących krajów Europy, w którym życie będzie godne i szczęśliwsze. Stary świat, świat pieniądza, zysku i wyzysku, świat wojen kolonialnych i wojen zaborczych grozi nam najazdem, grozi zburzeniem dokonanego już dzieła, zniweczeniem planów i zamienieniem Polski z powrotem w ziemię mogił i gruzów, w ziemię na przetarg dla dolarowych możnowładców. Nie potrzebujemy się lękać gróźb miotanych z Waszyngtonu i Bonn. Potęga obozu pokoju, którego jesteśmy ogniwem, stale rośnie. Rośnie potęga Związku Radzieckiego, Chin Ludowych, krajów demokracji ludowej i NRD — podobnie jak rośnie siła naszego państwa. Wzrastają z dniem każdym szeregi bojowników o pokój w krajach kapitalistycznych. Ale musimy pamiętać o zagrożeniu, musimy być gotowi odeprzeć każdy zamach zwycięsko, musimy stale czuwać nad bezpieczeństwem wewnętrznym, które raz po raz starają się zakłócić poczynania wrogów. Jedność narodu jest najlepszą odpowiedzią na zamierzenia nieprzyjaciół pokoju.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PoselHorodynskiDominik">W myśl tego naczelnego hasła jedności narodu działacze katoliccy, których mam zaszczyt tu reprezentować, znaleźli drogę do Bolesława Bieruta już dawno, przed laty, gdy przyjęci w Belwederze mieli możność szerokiego omówienia z nim zasad społecznej działalności katolików w nowych warunkach życia kraju. W ostatnich latach to hasło jedności przyświecało w pracy niejednemu środowisku katolickiemu, wielu duchownym i świeckim działaczom. I gdy we Froncie Narodowym skupił się cały naród, mieli w nim pełny udział katolicy polscy.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PoselHorodynskiDominik">Krzepnięcie jedności moralno-politycznej narodu polskiego jest faktem. Z całą pewnością żadne przejściowe trudności lub takie czy inne nieporozumienia nie mogą zahamować tego zdrowego, historycznego procesu. Wiemy, uczy nas tego również doświadczenie, że niezależnie od różnic w poglądach wierzący i niewierzący mogą, a nawet więcej — muszą we wzajemnym szacunku i zaufaniu budować wspólnie dom ojczysty i wspólnie bronić go od wrogów.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PoselHorodynskiDominik">Dlatego obecni na tej sali działacze katoliccy zgodnie z programem Frontu Narodowego, strzegąc zasad wolności sumienia i wyznania, zagwarantowanych przez Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, będą zabiegać o interesy instytucji katolickich i potrzeby wiernych, przeciwstawiając się równocześnie wszelkim próbom ze strony reakcji nadużywania uczuć religijnych dla szerzenia waśni wśród Polaków.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-21.8" who="#PoselHorodynskiDominik">Dlatego też będziemy głosować za składem Rządu zaproponowanym przez Prezesa Rady Ministrów, gdyż w Rządzie tym obok przywódcy narodu polskiego Bolesława Bieruta widzimy ludzi, którzy życiem swym dali dowód wielkiego hartu i ofiarności w pracy i w walce o lepszą Polskę.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-21.9" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 586 | + </div> | |
| 587 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 588 | + <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Edmund Osmańczyk.</u> | |
| 589 | + </div> | |
| 590 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 591 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PoselOsmanczykEdmund">Wysocy Przedstawiciele władzy ludowej! Pragnę zabrać głos jako jeden z wielu bezpartyjnych posłów, zasiadających w pierwszym Sejmie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz — czynię to ze szczególnym wzruszeniem — jako jeden z tych posłów obecnego Sejmu, którzy urodzeni i żyjący długie lata pod zaborem pruskim na ziemiach polskich nad Odrą i Nysą Łużycką, w ujściu Wisły czy nad Łyną, swoją obecnością tutaj podkreślają raz jeszcze historyczny fakt zjednoczenia na zawsze ziem nadodrzańskich i nadwiślańskich, odwiecznych ziem narodu polskiego.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PoselOsmanczykEdmund">Wywalczona ofiarną krwią żołnierzy radzieckich i polskich jedność naszych ziem to był początek niełatwej drogi Polski Ludowej, drogi, która dzięki ofiarności naszej klasy robotniczej, naszego przodującego chłopstwa i naszej patriotycznej inteligencji zjednoczyła z kolei naród.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PoselOsmanczykEdmund">W ciężkiej pracy i walce zrodzona jedność narodu znalazła w ostatnim okresie swój potężny wyraz w powstaniu ogólnopolskiego Frontu Narodowego, następnie w wyborach, a wreszcie w jednomyślnych uchwałach naszego Sejmu dzisiaj.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-23.4" who="#PoselOsmanczykEdmund">Jest rzeczą niewątpliwą, że w pracy nad odbudową zniszczonego kraju, a z kolei przy wznoszeniu wielkich budowli socjalizmu każdy uczciwy Polak odczuwać musiał nie tylko ogrom zadań, jakie stanęły przed wolnym wreszcie narodem, ale i ogrom odpowiedzialności, jaka spadła na nasze pokolenie, któremu dana została jedyna szansa zmienienia polskich pobojowisk i rumowisk — jakże czcigodnych i jakże tragicznych — w kraj pokoju, kraj dobrobytu, kraj sprawiedliwości społecznej, kraj rozkwitu nauki oświaty i kultury.</u> | |
| 596 | + <u xml:id="u-23.5" who="#PoselOsmanczykEdmund">Odpowiedzialność ta wzrosła wielokrotnie z chwilą, kiedy faszyści, tym razem amerykańscy, rozpoczęli jawne przygotowania do nowej wyprawy wojennej na Polskę z udziałem starych hitlerowskich generałów.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-23.6" who="#PoselOsmanczykEdmund">Odpowiedzialności tej nie umniejszał fakt, że wojenne przygotowania czynione są daleko nad Renem, a nie jak w roku 1939 nad Odrą i Bałtykiem. Było to zasługą przede wszystkim ludzi radzieckich, którzy zepchnęli siły wojenne za Łabę, a także zasługą ludu niemieckiego, który stworzył między Łabą a Odrą przyjazną nam Niemiecką Republikę Demokratyczną.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-23.7" who="#PoselOsmanczykEdmund">Odpowiedzialności naszej nie umniejszał również fakt, że wojenne przygotowania Amerykanów Ridgwaya i Eisenhowera nad Renem były, są i będą paraliżowane przez mądrą, dalekowzroczną politykę pokojową, przez potęgę gospodarczą i militarną Związku Radzieckiego, naszego niezwyciężonego sojusznika oraz przez bohaterską klasę robotniczą Francji, Włoch i Niemiec i przez setki milionów bojowników o pokój w całym świecie.</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-23.8" who="#PoselOsmanczykEdmund">Rzecz prosta, że w tej sytuacji każdy uczciwy Polak musiał odczuwać konieczność wzmożenia naszej pracy dla pokoju i naszej walki o pokój.</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-23.9" who="#PoselOsmanczykEdmund">Ludzie, którzy pracują i walczą razem dla jednego celu, muszą się dobrze wzajemnie rozumieć, jeśli chcą usprawnić i spotęgować swoje wspólne wysiłki. A zatem — mówiąc najprościej — potrzebny był nam wspólny język, który by oddawał najpełniej myśli, uczucia i dążenia narodu.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-23.10" who="#PoselOsmanczykEdmund">Język ten istniał. Pamiętaliśmy go z pism Frycza Modrzewskiego i Kościuszki, Mickiewicza i Waryńskiego. W Polsce Ludowej język ten odnaleźliśmy w przemówieniach Bolesława Bieruta do narodu. I Jemu, jako wyrazicielowi myśli i uczuć przodującej klasy, klasy robotniczej, zawdzięczamy, że język ten stawał się z każdym rokiem powszechniejszy i dziś jest językiem całego narodu, zjednoczonego we Froncie Narodowym.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-23.11" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-23.12" who="#PoselOsmanczykEdmund">W krajach kapitalistycznych burżuazyjni intelektualiści rozpaczają, że język ich przestał być środkiem porozumiewania się, bowiem słowa straciły swoją jednoznaczną treść lub zmieniły się w liczmany, a każde pojęcie daje się ugniatać do woli, jak amerykańska guma do żucia. Nawet najnaturalniejsze pojęcie miłości ojczyzny uznali ci panowie za przebrzmiały, pusty dźwięk.</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-23.13" who="#PoselOsmanczykEdmund">W naszym natomiast kraju język, wolny wreszcie od kapitalistycznych, kosmopolitycznych deformacji, stał się środkiem porozumienia narodu, a stał się tym przez swą rzetelną — niech mi wolno będzie powiedzieć — proletariacką jednoznaczność.</u> | |
| 605 | + <u xml:id="u-23.14" who="#PoselOsmanczykEdmund">Każde słowo, każde pojęcie związane z życiem narodu stało się dzięki ustrojowi, który budujemy, w pełni prawdziwe, więcej — w pełni sprawdzalne.</u> | |
| 606 | + <u xml:id="u-23.15" who="#PoselOsmanczykEdmund">Podstawą jedności działania Polaków we Froncie Narodowym jest miłość Ojczyzny, wyrażana nie szumnymi deklaracjami, lecz ciężką, odpowiedzialną, codzienną pracą każdego uczciwego obywatela Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 607 | + <u xml:id="u-23.16" who="#PoselOsmanczykEdmund">I tak jak miłość Ojczyzny stała się pojęciem dalekim od odświętnego patosu przez swą sprawdzalność w codziennej pracy każdego obywatela, podobnie i nienawiść nasza do wrogów oraz uczucie braterstwa dla przyjaciół naszych posiadają dziś wagę codziennego trudu wszystkich ludzi pracy w Polsce.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-23.17" who="#PoselOsmanczykEdmund">Język, którym dziś mówimy, my, ludzie pracy i walki, obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, partyjni i bezpartyjni, wierzący i niewierzący, jest językiem Placu Konstytucji i Nowej Huty, Szczecińskiego Portu i Kędzierzyna, Żerania i Lublina, Wałbrzycha i Katowic, Białegostoku i Gdańska. Język ten jest obcy i wrogi dla emigracyjnych szubrawczyków i ich bońskich, waszyngtońskich i watykańskich protektorów. Ale język ten jest zrozumiały i bliski dla co najmniej miliarda ludzi w świecie, czynnie dziś walczących o pokój.</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-23.18" who="#PoselOsmanczykEdmund">Ten wspólny język, którym mówimy dziś — wszyscy patrioci w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, uprawnia mnie, bezpartyjnego posła ziemi szczecińskiej na Sejm, któremu przewodniczy bezpartyjny poseł miasta Warszawy, do oświadczenia w dniu tak uroczystym, jak dzisiejszy, co następuje:</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-23.19" who="#PoselOsmanczykEdmund">Obywatelu Prezesie Rady Ministrów! Prowadźcie nas dalej tą drogą, która wzmaga nasze siły, utrwala pokój i zdobywa nam przyjaźń i szacunek setek milionów ludzi w świecie. Naród jest z Wami!</u> | |
| 611 | + <u xml:id="u-23.20" who="#komentarz">(Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 612 | + </div> | |
| 613 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 614 | + <u xml:id="u-24.0" who="#Marszalek">Nikt więcej do głosu nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-24.1" who="#Marszalek">Proponuję, aby wnioski Obywatela Prezesa Rady Ministrów co do składu Rządu były przegłosowane łącznie. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-24.2" who="#Marszalek">Przegłosujemy zatem proponowany skład Rządu łącznie.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-24.3" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przedstawionymi wnioskami Obywatela Prezesa Rady Ministrów co do składu Rządu, zechce wstać.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-24.4" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-24.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciwny tym wnioskom, zechce wstać. Nikt.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-24.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm jednomyślną uchwałą powołał Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w składzie zaproponowanym przez Obywatela Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-24.7" who="#komentarz">(Wszyscy wstają. Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Glos: Prezes Rady Ministrów, nasz ukochany nauczyciel i przywódca ludu polskiego, Bolesław Bierut, niech nam żyje! Posłowie wstają, powtarzając trzykrotnie okrzyk:</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-24.9" who="#Marszalek">Niech żyje!)</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-24.10" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Prezesa Rady Ministrów i Członków Rządu o zajęcie miejsc w ławach rządowych.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-24.11" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-24.12" who="#komentarz">(Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut wraz z członkami Rządu wśród niemilknących oklasków zajmują miejsca na ławach rządowych.)</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-24.13" who="#komentarz">(Glos: Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i ukochany przez cały naród Towarzysz Bolesław Bierut niech żyje! Posłowie wznoszą trzykrotny okrzyk:</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-24.14" who="#Marszalek">Niech żyje!)</u> | |
| 629 | + <u xml:id="u-24.15" who="#Marszalek">Udzielam głosu Obywatelowi Prezesowi Rady Ministrów.</u> | |
| 630 | + <u xml:id="u-24.16" who="#komentarz">(Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut wchodzi na trybunę, witany hucznymi oklaskami.)</u> | |
| 631 | + </div> | |
| 632 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 633 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Wysoki Sejmie! Pragnę w imieniu wybranego przez Was, Obywatele Posłowie, Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej złożyć gorące podziękowanie za to jednomyślne i zaszczytne zaufanie, którym obdarzają ten Rząd uchwały Sejmu i wypowiedzi przedstawicieli zespołów poselskich. Nakłada to szczególny obowiązek i szczególną odpowiedzialność na Radę Ministrów, na każdego z członków Rządu, na podległy kierownictwu tego Rządu aparat państwowy. Chciałbym zapewnić Wysoki Sejm i cały naród polski, że Rząd, któremu mam zaszczyt przewodniczyć, w pełni zdaje sobie sprawę z wagi obowiązków włożonych nań mocą uchwały Sejmu.</u> | |
| 634 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Po raz pierwszy powołany do kierowania państwem Rząd otrzymuje tak jednomyślne i wszechstronne poparcie całego Sejmu jako najwyższego organu władzy państwowej i wyraziciela woli narodu. Jest to dobitnym wyrazem nowej sytuacji, nowego układu stosunków społecznych i politycznych w naszym kraju. Wybory w dniu 26 października, w których wyniku rozpoczyna swą działalność Sejm obecny oraz wyłonione z jego woli naczelne organy władzy i administracji państwowej, były niezwykłym, przełomowym wydarzeniem dla życia i rozwoju naszego narodu. Naród polski wypowiedział w tych wyborach swoją wolę w sposób tak zdecydowany, powszechny i jednolity jak nigdy w poprzednich okresach swej historii. Oczywiście, nigdy przedtem nie było warunków, które by dawały narodowi naszemu możność takiego wyrażenia swych uczuć, swej siły wewnętrznej, swej jedności moralno-politycznej, swej postawy wobec najdonioślejszych spraw i zagadnień bytu narodowego. Jasne jest jednak, że ta potężna i doniosła manifestacja niezłomnej jedności i solidarności naszego narodu stwarza nową sytuację społeczno-polityczną, a zatem stawia przed powołanym dziś przez Sejm Rządem nowe zadania, nakłada nań szczególną odpowiedzialność.</u> | |
| 635 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Jak wyrazić główną treść tych zadań? Sądzę, że najsłuszniej będzie sformułować te zadania jako realizację programu Frontu Narodowego.</u> | |
| 636 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Podstawą ideologiczną wyborów październikowych, sztandarem, który zdołał skupić i zjednoczyć cały naród, był program Frontu Narodowego. Sejm obecny jest wyrazem całkowitego i powszechnego zwycięstwa idei Frontu Narodowego. Wyłoniony przez Sejm Frontu Narodowego Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej winien być zatem rządem realizacji programu Frontu Narodowego.</u> | |
| 637 | + <u xml:id="u-25.4" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Przypomnijmy w skrócie naczelne wytyczne tego programu.</u> | |
| 638 | + <u xml:id="u-25.5" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Walczymy o szybkie uprzemysłowienie naszego kraju na bazie nowoczesnej techniki. Jest to jedyny i niezawodny sposób likwidacji wiekowego zacofania naszej gospodarki, warunek stałego podnoszenia wzwyż naszej siły, naszego dobrobytu, naszej kultury. Szybkie uprzemysłowienie kraju w oparciu o nową technikę to podstawowy warunek nieustannego wzrostu sił naszego Państwa Ludowego, zaś umacnianie sił państwa — to niezawodna rękojmia umacniania niepodległości i suwerenności Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, to stałe podnoszenie jej roli, jej znaczenia, jej wkładu w ogólnoświatowe dzieło walki o pokój.</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-25.6" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Żyjemy w okresie pogłębiającego się w całym świecie rozkładu starego systemu gospodarki kapitalistycznej. Klasy pasożytnicze w pogoni za najwyższym zyskiem same zaostrzają i przyśpieszają kryzys tego systemu. Grabiąc bezlitośnie podporządkowane sobie narody, imperialiści rozpętują gorączkę zbrojeń, organizują bloki wojenne, szerzą zbrodniczą psychikę masowego ludobójstwa, odbudowują rozbite szczątki hitlerowskiego Wehrmachtu w celu podszczuwania do nowych napaści m. in. i na nasz kraj. Ale naród polski nie jest dziś izolowany i bezbronny, jak przed wrześniem 1939 roku. Naród polski jest dziś czynnym współtwórcą nowej epoki wielkich przeobrażeń społecznych, które ogarnęły już trzecią część globu i oddziałują na cały świat, pobudzając do walki wyzwoleńczej uciśnione narody. Naród polski jest dziś czynnym współuczestnikiem najpotężniejszego ruchu postępowego w dziejach ludzkich — wielkiego ruchu obrońców pokoju, który ogarnia swym zasięgiem olbrzymią większość ludzkości. Naród polski szczyci się dziś niezłomnym przymierzem i przyjaźnią z narodami Wielkiego Związku Radzieckiego i krajów demokracji ludowej. Nigdy w swych dziejach Ojczyzna nasza nie była tak jak dziś potężnie i niezawodnie sprzymierzona z najbardziej postępowymi siłami świata, broniącymi nowych zasad pokojowego współżycia międzynarodowego, szczerej współpracy, całkowitego równouprawnienia, wzajemnego poszanowania i braterskiej pomocy. Dzięki przymierzu i przyjaźni z narodami ZSRR Polska Rzeczpospolita Ludowa czuje się nie tylko bardziej niż kiedykolwiek zabezpieczoną przed napaścią imperialistówj neohitlerowców i ich amerykańskich patronów, ale korzysta z wielkiej, bezinteresownej, serdecznej^ pomocy Wielkiego Kraju Rad w rozwoju swego przemysłu, swej gospodarki, w przyswajaniu sobie wspaniałych osiągnięć nauki i techniki radzieckiej. Szczególnym, braterskim i niezrównanym wyrazem pomocy narodów radzieckich, przepięknym przejawem serdecznej troski Wielkiego Przyjaciela Polski Józefa Stalina o szybszą rozbudowę naszej stolicy jest wspaniałomyślny i szlachetny dar Rządu Radzieckiego dla Warszawy — budowa wielkiego Pałacu Kultury i Nauki.</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-25.8" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Niech mi więc będzie wolno z tej trybuny naszego Sejmu przesłać narodom radzieckim i ich Wielkiemu Wodzowi gorące uczucia wdzięczności i braterskiego pozdrowienia w imieniu naszego narodu.</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-25.9" who="#komentarz">(Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-25.10" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Realizacja programu Frontu Narodowego wysuwa przed Rządem jako czołowe zadanie nieustanne pogłębianie przyjaźni i współpracy z narodami państwa socjalistycznego i krajów wyzwolonych z jarzma kapitalizmu — jako najważniejszej rękojmi zwycięstwa w walce o utrwalenie pokoju i zabezpieczenie niepodległości Polski Ludowej.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-25.11" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Stojąc na straży historycznych interesów narodu, jego bezpieczeństwa i suwerenności, uważamy równocześnie za swój najświętszy obowiązek czynić wszystko, co jest w naszej mocy, aby podnosiła się stopa życiowa człowieka pracy, aby jego potrzeby materialne i kulturalne były zaspokojone coraz pełniej.</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-25.12" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Od czego zależy tempo naszych osiągnięć w tym kierunku?</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-25.13" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Zależy ono od czynnego poparcia przez cały naród wysiłków Rządu zmierzających do uruchomienia wielkich rezerw tkwiących w naszej gospodarce, w naszym życiu.</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-25.14" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Szybki rozwój przemysłu jest, główną dźwignią rozwoju wszystkich dziedzin gospodarki narodowej i zwłaszcza rolnictwa, które odziedziczyliśmy po dawnym ustroju kapitalistyczno-obszarniczym w stanie szczególnie zacofanym. Podnoszenie poziomu sił wytwórczych we wszystkich dziedzinach gospodarki narodowej — to warunek szybkiego wzrostu dobrobytu materialnego i kultury całego społeczeństwa. Praktycznym zadaniem prowadzącym do tego celu jest:</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-25.15" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">stałe podnoszenie wydajności pracy zarówno w przemyśle jak w rolnictwie i innych działach gospodarki narodowej;</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-25.16" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">rozwój współzawodnictwa socjalistycznego i przodownictwa w pracy, umacnianie ofiarności i odpowiedzialności całej załogi zakładów przemysłowych za terminowe wykonanie planów produkcyjnych;</u> | |
| 650 | + <u xml:id="u-25.17" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">pogłębianie ruchu racjonalizatorów i wynalazców, najlepszego wykorzystania urządzeń przemysłowych i nowej techniki;</u> | |
| 651 | + <u xml:id="u-25.18" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">walka z marnotrawstwem surowców, materiałów, paliw i energii;</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-25.19" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">walka z brakoróbstwem i o coraz lepszą jakość wytworów produkcji;</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-25.20" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">szybki wzrost mechanizacji i wyższej techniki w rolnictwie przez rozwój spółdzielni produkcyjnych i państwowych ośrodków maszynowych;</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-25.21" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">umacnianie spójni między miastem i wsią;</u> | |
| 655 | + <u xml:id="u-25.22" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">walka ze spekulacją i wszelkimi pozostałościami wyzysku mas pracujących;</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-25.23" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">walka o zwycięskie wykonanie wielkich historycznych zadań naszego Planu 6-letniego.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-25.24" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Droga, którą kroczyć będzie powołany dziś Rząd, będzie drogą codziennej troski o człowieka pracy, będzie drogą nieubłaganej walki ze szkodnictwem i wszelką wrogą działalnością, będzie drogą stanowczego tępienia bezmyślności i. tępoty, bezduszności i biurokratyzmu, które wciąż jeszcze tyle szkód powodują w naszym życiu.</u> | |
| 658 | + <u xml:id="u-25.25" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Prowadzić będziemy nieubłaganą walkę z wszelkimi agenturami, które usiłują podkopywać siłę i zwartość naszego Państwa Ludowego, ze wszelkimi ekspozyturami wrogich ośrodków imperialistycznych: amerykańskich czy watykańskich, winowskich czy wuerenowskich, trockistowsko-titowskich czy syjonistycznych.</u> | |
| 659 | + <u xml:id="u-25.26" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Naszym niezawodnym oparciem we wszystkich wysiłkach na tej drodze jest rosnąca wciąż aktywność społeczna milionowych mas pracujących. Coraz powszechniejszy czynny udział milionów Polaków w twórczym życiu i rozwoju naszego kraju, w umacnianiu naszego państwa, w kształtowaniu naszej przyszłości — to największa zdobycz i najpotężniejsze źródło sił naszego narodu. Masy ludowe coraz liczniej skupiają się pod sztandarami walki o całkowite zlikwidowanie wielowiekowych krzywd społecznych, walki o nowy, lepszy i sprawiedliwy ustrój społeczny, pod sztandarami budownictwa socjalistycznego. Rośnie świadomość polityczna milionów Polaków — dawniej gnębionych i okradanych z elementarnych praw obywatelskich. Wzmaga się coraz bardziej świadomy i czynny udział najszerszych mas w rządzeniu swoim państwem, państwem ludu pracującego. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stała się już niewzruszoną ostoją i natchnieniem wielkiej mobilizacji mas obywateli w ich dążeniu do utrwalenia i rozszerzenia zdobyczy ludu pracującego. Bezspornymi i wspaniałymi przykładami tej mobilizacji jest udział wielomilionowych mas naszego narodu w wielkich plebiscytach na rzecz sprawy pokoju, w szerokiej, powszechnej niemal dyskusji ogólnonarodowej nad Konstytucją, wreszcie w potężnym swą niezrównaną wymową wyniku wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na platformie Frontu Narodowego. W tym powszechnym wzroście aktywności społecznej, w rosnącej zdolności mobilizacyjnej mas, w pogłębiającej się jedności narodu — tkwi niezwyciężona siła naszego ustroju, siła naszego Państwa Ludowego. Coraz liczniejsze miliony obywateli naszego kraju łączą się w dążeniu do budowy coraz bardziej dostatniego, kulturalnego, pełnego godności i dumy życia człowieka pracy w naszej umiłowanej Ojczyźnie.</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-25.27" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Pogłębiać tę rosnącą jedność i aktywność milionów Polaków, umacniać ze wszech miar ich czynny i świadomy współudział w budowie nowego życia — oto wielkie i naczelne zadanie polityczne powołanego dziś przez Sejm Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Z potężnych i niewyczerpanych źródeł rosnącej energii społecznej mas Rząd ten czerpać będzie siły w swej codziennej pracy.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-25.28" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Pragnę zapewnić Was, Obywatele Posłowie, że powołany przez Was Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej czynić będzie wszystko, aby nie zawieść Waszego zaufania, aby oprzeć swoją pracę na poparciu całego narodu.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-25.29" who="#PrezesBadyMinistrowBoleslawBierut">Wspólnie z milionami robotników i chłopów pracujących, w oparciu o rosnącą aktywność tych mas, o współudział w życiu naszego państwa milionów mężczyzn i kobiet, w oparciu o wspaniały entuzjazm twórczy milionów młodych budowniczych Polski Ludowej, w oparciu o pogłębiającą się wciąż jedność moralno-polityczną naszego narodu — czynić będziemy wszystko, aby wytrwałą, ofiarną pracą dla Ojczyzny umacniać wciąż jej siły, budować wspólnym porywem naszych gorących dla niej uczuć i codziennego dla niej wysiłku szczęście i wielkość Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-25.30" who="#komentarz">(Posłowie wstają. Długotrwałe, huczne oklaski.)</u> | |
| 664 | + </div> | |
| 665 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 666 | + <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Porządek dzienny posiedzenia Sejmu został wyczerpany.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-26.1" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Parlamentarnym Kancelarii Rady Państwa.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-26.2" who="#Marszalek">Następne posiedzenie Sejmu odbędzie się jutro, dnia 22 listopada o godz. 10.</u> | |
| 669 | + <u xml:id="u-26.3" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 670 | + <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godz. 18 min. 15.</u> | |
| 671 | + </div> | |
| 672 | + </body> | |
| 673 | + </text> | |
| 674 | + </TEI> | |
| 675 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00003-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00003-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>3 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>3 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">3</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1952-11-22</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Minister Bezpieczeństwa Publicznego Stanisław Radkiewicz</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PoselAlbrechtJerzy" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Poseł Albrecht Jerzy</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselBieniekStanislaw" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Bieniek Stanisław</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselChlebdaStanislaw" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Chlebda Stanisław</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselCieslakStanislaw" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Cieślak Stanisław</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselFrankowskiJan" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Frankowski Jan</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselJanczykTadeusz" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Janczyk Tadeusz</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselJodlowskiJerzy" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Jodłowski Jerzy</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselKitaAdolf" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Kita Adolf</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselMorawskiJerzy" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Morawski Jerzy</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselSzkopJan" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Szkop Jan</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselWagrowskiMieczyslaw" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Wągrowski Mieczysław</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + </particDesc> | |
| 69 | + </profileDesc> | |
| 70 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00003-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Kadencja I — Sesja I</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 3 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 22 listopada 1952 r.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Warszawa 1952</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Przybywających na salę obrad Marszałka Sejmu Jana Dembowskiego i wicemarszałków Sejmu, Przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego i członków Rady Państwa oraz Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta i członków Rządu — posłowie witają długotrwałymi oklaskami. </u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Okrzyki: — „Towarzysz Bolesław Bierut, Prezes Rady Ministrów niech żyje !”)</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz"> Wszyscy wstają, witając Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta długo niemilknącą owacją.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godz. 10 min. 5.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Przewodniczy na posiedzeniu Marszałek Sejmu Jan Dembowski.</u> | |
| 18 | + </div> | |
| 19 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Protokół 2 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Usprawiedliwiają nieobecność na posiedzeniach Sejmu posłowie:</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Andrzejewski Jerzy, Korczyc Władysław, Marchlewski Teodor, Wyka Kazimierz — z powodu choroby.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Biernawski Witold, Domańska Irena, Jabłoński Henryk, Mazur Stanisław (prof.), Naszkowski Marian i Skrzeszewski Stanisław — z powodu wyjazdu za granicę.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Pszczółkowski Edmund — z powodu wyjazdu w sprawach służbowych.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu ustaliło następujący porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">1. Projekt ustawy o amnestii (druk nr 7).</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">2. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o złożonym ze wspólnej inicjatywy Rady Państwa i Rządu projekcie ustawy o kontroli państwowej (druki nr 1 i 6).</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">3. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o rządowym projekcie ustawy o przysiędze wojskowej (druki nr 2 i 5).</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">4. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 28 sierpnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach ziemniaków (Dz. U. Nr 37 poz. 255) — (druk nr 9).</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">5. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o prawie łowieckim (Dz. U. Nr 44 poz. 300) — (druk nr 10).</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">6. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia (Dz. U. Nr 44 poz. 301) — (druk nr 11).</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">7. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego (Dz. U. Nr 44 poz. 302) — (druk nr 12).</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">8. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych i wychowawców w zakładach poprawczych oraz w schroniskach dla nieletnich (Dz. U. Nr 44 poz. 303) — (druk nr 13).</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">9. Sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 17 listopada 1952 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz urzędu Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego (Dz. U. Nr 45 poz. 304) — (druk nr 14).</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego?</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: projekt ustawy o amnestii (druk nr 7).</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">Głos ma Minister Bezpieczeństwa Publicznego obywatel Radkiewicz.</u> | |
| 41 | + </div> | |
| 42 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 43 | + <u xml:id="u-3.0" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Obywatele Posłowie! Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przedkłada pod obrady Wysokiego Sejmu projekt ustawy o amnestii.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.1" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Władza ludowa po wyzwoleniu Polski otrzymała między innymi ponury spadek demoralizacji i deprawacji, a co za tym idzie, wysoki stopień przestępczości. Inaczej zresztą być nie mogło. W Polsce przedwrześniowej panował ustrój kapitalistyczny, w którym rządziło wilcze prawo wyzysku szerokich mas narodu przez klasy posiadające, powodując rosnącą nędzę i pauperyzację. Masowe bezrobocie w mieście i na wsi było zjawiskiem stałym. W Polsce przedwrześniowej terror wobec mas ludowych, poniżanie i poniewieranie człowiekiem stanowiły metodę rządzenia sanacyjnej, faszystowskiej biurokracji. Szczególnie brutalny był ucisk mniejszości narodowych, stanowiących ponad 1/3 ogółu ludności państwa. Warunki przedwrześniowe stawiały ogromne masy ludu, szczególnie zaś młode pokolenie, w sytuacji bez wyjścia, pozbawiały je jakiejkolwiek ludzkiej perspektywy życiowej. Aby zagłuszyć rosnącą świadomość klasową w masach zatruwano dusze ludzkie deprawującą propagandą, szerzoną przez film i prasę burżuazyjną, podsycano najniższe instynkty. Pornografię, kastet i pistolet, bandytyzm i mord podniesiono do godności instrumentu wychowania i ich — „kultury”. Szczyt tej „kultury” w owym czasie, jak wiadomo, osiągnęły Niemcy hitlerowskie, dziś zaś — „promieniuje” ona w szczególnie skoncentrowanej formie na cały świat kapitalistyczny z Ameryki.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.2" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wszystko to nie mogło nie powodować stałego postępu demoralizacji i deprawacji, stałego wzrostu przestępczości jako zjawiska społecznego, właściwego ustrojowi Polski przedwrześniowej.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-3.3" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Deprawację tę pogłębiła i spotęgowała 6-letnia okrutna zbójecka polityka hitlerowskiego okupanta wobec narodu polskiego.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-3.4" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Dziś to wszystko stało się już u nas ponurym wspomnieniem przeszłości. Ustrój demokracji ludowej zmienił zasadniczo warunki bytu i pracy obywateli kraju, umożliwił im korzystanie w pełni z praw obywatelskich.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-3.5" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Władza ludowa zlikwidowała raz na zawsze bezrobocie w naszym kraju, zapewniła warunki pracy i możliwości ludzkiego bytu wszystkim mieszkańcom wsi i miast. Konstytucja nasza gwarantuje wszystkim obywatelom prawo do pracy, prawo do nauki, prawo do wypoczynku.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-3.6" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Władza ludowa nie szczędzi środków na rozbudowę oświaty szkolnej i pozaszkolnej, na rozbudowę klubów, kin, świetlic, na rozwój sportu, godziwych rozrywek i wycieczek, na tanią dostępną dla mas prasę i książkę.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-3.7" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wszytko to sprawiło, że w świadomości ludzkiej dokonały się głębokie przeobrażenia. Wyrazem tych przeobrażeń i normalizacji stosunków jest między innymi postępujący spadek przestępczości w kraju.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-3.8" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jeżeli w roku 1937 za rządów kapitalistów i obszarników ilość skazanych z oskarżenia publicznego przyjąć za 100, to w roku 1951 — w siódmym roku władzy ludowej — ilość skazanych spadła dokładnie do 1/3.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-3.9" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jeżeli w roku 1937 za zabójstwo skazano 1330 osób, to w roku 1951 za tę zbrodnię — 258 osób, czyli mniej niż 1/5 liczby z 1937 r.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-3.10" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Ilość skazanych za rozbój i wymuszenie z bronią w ręku w roku 1951 wynosi tylko 1/3 skazanych za te przestępstwa w roku 1937.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-3.11" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Za kradzieże ilość skazanych w roku 1951 wynosi 1/5 ilości skazanych za te przestępstwa w roku 1937.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-3.12" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Zasadniczej zmianie uległo u nas położenie kobiety. I oto liczba skazań za dzieciobójstwo spadła do 1/10 w stosunku do roku 1937.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-3.13" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Zmieniają się u nas warunki życia młodzieży. I oto mimo spotykanych jeszcze u nas zwalczanych z całą mocą wypadków chuligaństwa — ogólna liczba skazanych za udział w bójkach i używanie niebezpiecznych narzędzi spadła w roku 1951 do mniej niż 1/5 w stosunku do ilości skazanych za te przestępstwa w roku 1937.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-3.14" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Ilość przestępstw ciężkich spada z roku na rok. Oto na przykład za zabójstwo w roku 1951 skazanych jest o przeszło połowę mniej niż w roku 1947, za rozbój pięciokrotnie mniej, za kradzież o połowę mniej niż w roku 1947.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-3.15" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jakże wymowne są te liczby, jak dobitnie świadczą one o dobroczynnym wpływie władzy ludowej, warunków stworzonych przez tę władzę na poziom moralny najszerszych mas ludności.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-3.16" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jakże dobitnie wykazują one, że większość przestępstw, popełnianych w okresie panowania kapitalizmu, była wynikiem ustroju kapitalistycznego, warunków, które pchały ludzi do przestępstwa.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-3.17" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jakże jasne perspektywy stałego podnoszenia się poziomu moralnego najszerszych mas społeczeństwa, stałego spadku przestępczości otwierają przed nami te liczby!</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-3.18" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Zgoła inną perspektywę rysuje szef policji w Los Angeles Wiliam Parker dla Ameryki. Podał on do wiadomości — zgodnie z agencją Reutera — że w USA istnieje rozgałęziona organizacja skupiająca w swych szeregach 31/2 miliona kryminalistów i wszelkiego rodzaju przestępców. Zorganizowani przestępcy są sprawcami półtora miliona zbrodni rocznie. Co 18 sekund — oświadcza Parker — popełniana jest przez nich większa zbrodnia. Według obliczeń Parkera, członkowie kryminalistycznej organizacji zamordują, przedtem zanim umrą, 300.000 ludzi, zakładając, że będą mordować w dotychczasowym tempie.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-3.19" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Istnieją u nas jeszcze i długo będą jeszcze istnieć pozostałości kapitalizmu w świadomości ludzi. Demoralizację, pozostawioną nam w spadku przez rodzimych wyzyskiwaczy i przez hitlerowskiego okupanta, przezwyciężyć możemy jedynie stopniowo zmieniając nie tylko warunki, lecz prowadząc równocześnie systematyczną, długofalową pracę wychowawczą. Ale już obecnie zmiana warunków społecznych, poparta przez szeroko zakrojoną pracę wychowawczą, dała nadspodziewanie poważne rezultaty.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-3.20" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wzrosła i wzmacnia się praworządność w kraju.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-3.21" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wzmocniła się dyscyplina państwowa i społeczna, coraz bardziej podnosi się kultura stosunków między ludźmi.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-3.22" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W tych warunkach sprawę udzielenia amnestii dla sprawców i uczestników przestępstw należy uważać za całkowicie dojrzałą.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-3.23" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Władza ludowa bierze pod uwagę, że istniejąca jeszcze przestępczość jest w niemałej mierze spuścizną ustroju kapitalistycznego i jego deprawujących wpływów. Dokonane przestępstwa wyrządziły niemało szkód Państwu Ludowemu i ludziom. Słusznie więc sprawcy zostali ukarani. Ale władza ludowa chce dać im szanse poprawy. Niech idą do swoich rodzin, do swoich osiedli i miast, na rolę, do fabryk. Niech włączą się w rytm budownictwa Polski Ludowej, niech pomnażają siłę i dobrobyt narodu, niech swoją uczciwą pracą przekreślą swoje przestępcze czyny i błędy wobec Polski Ludowej. Stać dziś władzę ludową na to, aby dać tym ludziom taką możliwość. Powinniśmy więc to uczynić.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-3.24" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Projekt ustawy amnestyjnej głosi na wstępie</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-3.25" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-3.26" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">„Celem upamiętnienia uchwalenia w dniu 22 Iipca 1952 r. Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Pierwszy Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wybrany na podstawie tego wiekopomnego w dziejach Narodu aktu stanowi...” Rząd wiąże więc zagadnienie udzielenia amnestii z historycznym w dziejach narodu wydarzeniem — uchwaleniem Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-3.27" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jak mówi tow. Bierut: — „Po raz pierwszy w historii naszego narodu masy pracujące znajdują w krótkich, pełnych konkretnej treści sformułowaniach projektu Konstytucji tak jasny obraz swego nowego życia, swych zdobyczy, swych osiągnięć, tak wszechstronne urzeczywistnienie swych dążeń.” I dalej: — „...nasza Konstytucja wyrasta z najgłębszych pokładów polskiej gleby, z walk i z woli polskiego ludu, wyrasta z dziejów naszego narodu, jest wcieleniem jego wielowiekowych dążeń, jest rozwinięciem jego najbardziej postępowych tradycji, które są dla nasi przedmiotem dumy.” Dla upamiętnienia tego wydarzenia, mającego przełomowe znaczenie w dziejach naszego narodu, Rząd proponuje uchwalenie amnestii.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-3.28" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wniosek o amnestię Rząd przedkłada pod obrady nowego Sejmu jako jedną z pierwszych ustaw. Dobrze będzie, jeśli pierwszy Sejm, wybrany na podstawie Konstytucji uchwalonej w dniu 22 Iipca, rozpoczynając swe prace uchwali amnestię. W projekcie swym Rząd proponuje objęcie amnestią przestępstw popełnionych przed dniem 20 listopada br. i związanie w ten sposób amnestii z datą rozpoczęcia prac nowo obranego Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-3.29" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Sejm ten wybrany został, jak żaden dotychczas w historii Polski — jednolitą wolą narodu zjednoczonego we Froncie Narodowym. 99,8% wyborców całej Polski głosowało za składem obecnego Sejmu, poparło program Frontu Narodowego. Ten Sejm — to wyraz rosnącej z roku na rok zwartości i jedności moralno-politycznej naszego narodu, jedności na gruncie budownictwa socjalistycznego, jedności na gruncie nieprzejednanej walki z wrogami narodu, z wrogami mas ludowych.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-3.30" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Słusznym będzie, jeśli przez amnestię otworzymy drogę do poprawy również ludziom, którzy wczoraj dokonali przestępstw, a dziś mogą się jeszcze poprawić, mogą stać się pożytecznymi członkami społeczeństwa. Słusznym będzie, jeśli rozciągając amnestię na przestępstwa popełnione do 20 listopada br., tj. do dnia rozpoczęcia pracy naszego Sejmu, uzmysłowimy im w ten sposób więź między spotykającą ich łaską a wielkim świętem narodu — zwycięstwem Frontu Narodowego w wyborach 26 października br.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-3.31" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jeśli chodzi o treść ustawy, to Obywatele Posłowie mają możność zapoznania się z otrzymanym przez nich tekstem projektu ustawy. Dlatego chciałbym tylko pokrótce omówić zasadnicze założenia projektu.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-3.32" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Po pierwsze — ustawa przewiduje darowanie lub złagodzenie kary:</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-3.33" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">a) skazanym na karę nie wyżej jednego roku więzienia — całkowite darowanie kary, b) złagodzenie o połowę kary skazanym od jednego roku do lat trzech, c) skazanym na karę pozbawienia wolności powyżej lat trzech — złagodzenie kary o 1/3, d) zamianę kary śmierci na 15 lat więzienia i e) zamianę kary dożywotniego więzienia na 12 lat więzienia.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-3.34" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Projekt stosuje w tych samych rozmiarach darowanie i łagodzenie kar za przestępstwa popełnione do 20 listopada 1952 r. zarówno do osób, które zostały już skazane za swoje przestępstwa, jak i do osób, które znajdują się w śledztwie, oraz do tych, co do których postępowania jeszcze nie wszczęto.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-3.35" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Po drugie — szczególnie szeroko projekt ustawy stosuje system darowania i łagodzenia kar w stosunku do tych spośród młodzieży, którzy sprowadzeni zostali z drogi uczciwego życia i pracy dla Ojczyzny przez wrogie a obce narodowi elementy. Projekt postanawia, że osobom, które w chwili popełnienia przestępstwa nie miały ukończonych 18 lat życia, darowuje się kary pozbawienia wolności, orzeczone w rozmiarze nie powyżej lat trzech, a łagodzi się o połowę kary pozbawienia wolności w wysokości powyżej lat trzech.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-3.36" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Po trzecie — zasadę darowania stosuje się również do wykroczeń, to znaczy do czynów zagrożonych karą aresztu do trzech miesięcy lub grzywny do 3000 zł albo obu tymi karami łącznie i podlegających ukaraniu w trybie postępowania karno-administracyjnego. Będą więc objęte amnestią między innymi wykroczenia polegające na niewykonaniu przez chłopów ciążących na nich obowiązków dostaw zwierząt rzeźnych, zbóż, ziemniaków i mleka. Wymierzone za takie wykroczenia kary ulegną darowaniu pod warunkiem, że obowiązek dostawy zostanie wykonany najpóźniej do dnia 31 grudnia 1952 r.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-3.37" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Całkowitym przebaczeniem objęte są nadto naruszenia dyscypliny pracy, zagrożone karami porządkowymi potrącenia z należnego wynagrodzenia oraz karami sądowymi, nakładającymi obowiązek pozostawania przy wykonywanej pracy przez określony czas z jednoczesnym potrąceniem części wynagrodzenia.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-3.38" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wreszcie amnestia obejmuje całkowitym przebaczeniem występki skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności do jednego roku lub karą grzywny nie wyższą niż 2000 zł, albo obu tymi karami łącznie, oraz wykroczenia skarbowe.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-3.39" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Zasady darowania i łagodzenia kar stosuje się odpowiednio do występków skarbowych, zagrożonych karą pozbawienia wolności ponad jeden rok lub karą grzywny wyższą niż 2000 złotych albo obu tymi karami łącznie.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-3.40" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Po czwarte — aczkolwiek z mocy amnestii puszcza się w niepamięć i przebacza w zasadzie przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności do jednego roku, to znaczy w sprawach o te przestępstwa umarza się postępowanie, to jednak projekt ustawy stwarza jeszcze dalej idące możliwości stanowiąc, że sąd może postępowanie umorzyć w sprawach o przestępstwa zagrożone karą rozbawienia wolności ponad rok, jeżeli przy uwzględnieniu okoliczności towarzyszących przestępstwu i zachowania się oskarżonego po popełnieniu przestępstwa należałoby wymierzyć karę, która podlegałaby darowaniu na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o amnestii.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-3.41" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Projekt ustawy wymaga w tym wypadku wniosku lub zgody prokuratora.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-3.42" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jeżeli zaś z okoliczności sprawy wynika, że należałoby wymierzyć karę nie powyżej lat 5 pozbawienia wolności, to i wówczas może nastąpić w szczególnych przypadkach umorzenie postępowania, ale już z mocy decyzji Sadu Najwyższego podjętej na wniosek Prokuratora Generalnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-3.43" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Zasady darowania i łagodzenia kar stosuje się również do kar zmniejszonych w drodze indywidualnego aktu łaski, przy czym za podstawę przyjmuje się karę zmniejszoną.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-3.44" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Po piąte — wielkoduszny akt władzy ludowej jest wyrazem naszej siły. Władza ludowa nigdy dotąd nie była tak mocna i tak pewna jak obecnie — dlatego jest możliwa tak szeroka amnestia.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-3.45" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Ale w żadnym wypadku nie znaczy to, byśmy mieli uwalniać obcych najmitów, wrogów naszej Ojczyzny, aby wolno nam było osłabiać naszą czujność wobec wroga klasowego, wobec obcych agentur, szpiegów i dywersantów.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-3.46" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Dobrodziejstwa amnestii nie mogą oczywiście dotyczyć tych, którzy pozostając na służbie obcych agentur i na żołdzie sił wrogich Polsce Ludowej dopuścili się najcięższych zbrodni wobec Narodu i Państwa. Dobrodziejstwa amnestii nie mogą dotyczyć tych, którzy swym przestępczym działaniem godzili i godzą w podstawy politycznego i gospodarczego bytu Narodu, w jego niepodległość i suwerenność.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-3.47" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Anglo-amerykańscy imperialiści i ich satelici przeznaczają ogromne sumy na szpiegostwo, na dywersję, na judzenie przeciwko Polsce Ludowej. Rozbudowują oni wciąż swe placówki wywiadowcze, swe szkoły dywersantów i szpiegów. Od takich antypolskich ośrodków roi się szczególnie w Niemczech zachodnich i zachodnich strefach Austrii.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-3.48" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W Berlinie, Monachium, Hamburgu, Regensburgu, Bromie, Lubece, Salzburgu, Innsbrucku — działają gniazda wrogów Polski, najmitów amerykańskiego imperializmu i niemieckiego — „Drang nach Osten”.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-3.49" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Pod skrzydłami neohitlerowców przy poparciu rządu Adenauera rozbudowuje się bazy wypadowe dla zbrodniczej działalności przeciw Polsce Ludowej i innym krajom demokracji ludowej. Pod kontrolą adenauerowców — neohitlerowskich, antypolskich rewizjonistów — działa sieć radiostacji amerykańskich, zatruwających eter jadem nienawiści i propagandy wojennej, usiłujących wywoływać zamęt, nadających instrukcje dla szpiegów i dywersantów.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-3.50" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wśród odpadków i mętów społecznych znajdzie się jeszcze u nas łajdak gotowy do zaprzedania się za dolary wrogom Ojczyzny, znajdzie się taki, co za judaszowe srebrniki będzie działał na szkodę Narodu. Wróg klasowy zmiażdżony siłą Frontu Narodowego nie rezygnuje z wałki, nie omija żadnej możliwości, aby nam podstępnie szkodzić.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-3.51" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Próżne to wysiłki skazane na całkowite i ostateczne bankructwo. — „Daremne są... — mówił tow. Bierut na VII Plenum KC PZPR — ... marzenia wszelkich judaszów i wypędków emigracyjnych usiłujących handlować najświętrzym dobrem Narodu Polskiego, wysługiwać się najbezwstydniej podżegaczom wojennym, przenikać do Polski w celach szpiegowskich lub dywersyjnych. Niejeden już stracił swój sprzedajny łeb przy tej robocie i czeka to niewątpliwie — wcześniej czy później — każdego judasza.” Tego rodzaju przestępców projekt ustawy wyłącza spod dobrodziejstw amnestii.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-3.52" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Inny jest oczywiście stosunek Państwa Ludowego do zdrajców będących na obcym żołdzie, dywersantów, do wrogiej agentury. Ludzie ci wyłączyli się poza nawias społeczeństwa polskiego, ludzie ci przeciwstawili się dążeniom całego Narodu, usiłowali oni przez swą zbrodniczą działalność podważyć rozwój naszego kraju, godzili w interesy ludu pracującego miast i wsi, w podstawy politycznego i gospodarczego bytu Narodu, w jego niepodległość i suwerenność.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-3.53" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Dlatego też wrogowie Narodu Polskiego, agenci imperializmu, najemnicy trustów i karteli imperialistycznych zostali wyłączeni spod dobrodziejstwa amnestii.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-3.54" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Nie będą więc korzystali z amnestii dywersanci, terroryści, sabotażyści, zbrodniarze faszystowsko-hitlerowscy, którzy w czasie okupacji dopuszczali się zabójstw patriotów polskich, znęcali się nad ludnością lub współpracowali z gestapo, osoby odpowiedzialne za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego. Nie będą także korzystały z dobrodziejstw amnestii osoby, które popełniły z chęci zysku przestępstwo na szkodę gospodarki narodowej, dopuszczając się zaboru lub przywłaszczenia mienia społecznego o wartości przewyższającej 20.000 zł. Nie będą również korzystali z amnestii niektórzy recydywiści.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-3.55" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Wprowadzając wskazane wyżej wyłączenia projekt ustawy przewiduje możność stosowania amnestii, do tych, którzy wskutek niedostatecznego uświadomienia zbłądzili i dali się wciągnąć do współdziałania z elementami wrogimi Polsce Ludowej, pod warunkiem, że nie byli organizatorami związku, nie pełnili w nim czynności kierowniczych i nie brali udziału w zamachach terrorystycznych.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-3.56" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W szczególności projekt ustawy, idąc konsekwentnie po linii stworzenia dla młodzieży najszerszych możliwości włączenia się do uczciwej pracy dla Ojczyzny, nie stosuje wyłączeń i ograniczeń w zakresie korzystania z dobrodziejstw amnestii do osób, które w chwili popełnienia przestępstwa nie miały ukończonych 18 lat życia, chyba że dopuściły się dywersji lub zamachu terrorystycznego, w którego wyniku nastąpiła śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała, albo jeżeli działały przy użyciu broni lub w innych okolicznościach szczególnie obciążających.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-3.57" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Nawet więc w stosunku do tych przestępstw szczególnie niebezpiecznych dla narodu i państwa projekt rządowy daje możliwość skorzystania z amnestii tym, co do których istnieje uzasadniona nadzieja, że zrobią oni z niej właściwy użytek, że zerwą raz na zawsze z przestępczą robotą i staną się pożytecznymi obywatelami kraju. Uderzamy w zbrodniczą rękę, która posługiwała się tymi ludźmi jako narzędziem, zwalczamy bezlitośnie każdego najmitę wrogów Polski, jednak chcemy dać szansę powrotu do normalnego życia tym, którzy dali się sprowadzić na manowce, ale nie byli podżegaczami do przestępstw lub ich organizatorami ani nie splamili swych rąk krwią ludzką, krwią dobrych obywateli Ludowej Rzeczypospolitej. Proponujemy amnestię, ale tym ostrzej będziemy ścigać wszelkich nieprzejednanych wrogów Polski Ludowej.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-3.58" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Po szóste — projekt ustawy zawiera szereg przepisów normujących kwestie proceduralne w zakresie stosowania amnestii, w szczególności przewiduje się, że amnestię stosuje organ, przed którym toczy się postępowanie, albo organ zarządzający wykonanie orzeczenia, a więc z reguły sąd lub prokurator, że na postanowienia i zarządzenia w przedmiocie stosowania przepisów ustawy służy zażalenie do jednej, bezpośrednio wyższej instancji oraz że organ stosujący amnestię obowiązany jest podjąć postanowienie w przedmiocie zastosowania amnestii w terminach przez ustawę określonych dla poszczególnych kategorii kar podlegających darowaniu, zamianie lub złagodzeniu.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-3.59" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Obywatele Posłowie! W wyniku wykonania ustawy amnestyjnej odzyska wolność przeszło połowa ogólnej liczby osób przebywających w zakładach karnych, a u przytłaczającej większości kary zostaną wydatnie złagodzone. Jest to więc amnestia bardzo szeroka. Stosując tak szeroką amnestię jesteśmy przekonani, że da ona pozytywne skutki polityczne i wychowawcze.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-3.60" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Opieramy te nasze nadzieje na tym fakcie, że w rezultacie naszych osiągnięć w dziedzinie gospodarczej i kulturalnej wszyscy amnestionowani będą mogli natychmiast włączyć się w tryb pracy produkcyjnej i stać się w ten sposób uczciwymi obywatelami Państwa Ludowego.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-3.61" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Mamy podstawę liczyć na taki przebieg wypadków również dlatego, że w naszych więzieniach stosowana jest słuszna polityka penitencjarna, zmierzająca do wychowania człowieka na nowo, poprzez rozbudowę szkolenia ogólnokształcącego, zawodowego i politycznego. Możemy już dziś mówić o dobrych wynikach tej polityki. Przez rozbudowę szerokiego systemu szkolenia zawodowego w ciągu lat 1951 — 1952 8.600 więźniów zdobyło wysokie kwalifikacje zawodowe i uzyskało dyplomy: techników, ślusarzy, spawaczy, mechaników samochodowych itp., a przeszło trzy razy tyle nauczono innych zawodów.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-3.62" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W wyniku tej polityki wychowawczej zachodzą poważne przemiany w świadomości tych ludzi. Szczególnie jest to widoczne wśród młodzieży, która przebywa w specjalnych obiektach, jak np. Jaworzno i jest otaczana szczególną opieką i pracą wychowawczą.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-3.63" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Zadaniem nas wszystkich jest właściwie ustosunkować się do amnestionowanych po zwolnieniu, zaopiekować się nimi, nie czynić trudności, pomoc im w znalezieniu pracy, zapewnić im odpowiednie warunki, stworzyć dla nich przychylną i wychowawczą atmosferę, by nie dopuścić do ich powrotu na drogę przestępstwa.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-3.64" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Stwarzając te warunki, musimy przypomnieć art. 18 projektu ustawy, który przewiduje, że ci, którzy mimo wszystko spróbują nawrócić do przestępczego życia i w ciągu 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy popełnią nowe przestępstwo z tych samych pobudek lub tego samego rodzaju, będą musieli odbyć w pełni darowaną im obecnie karę.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-3.65" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W skutkach swych amnestia w ujęciu przedłożonego Sejmowi projektu ustawy przyczyni się niewątpliwie do wzmocnienia w naszym państwie praworządności ludowej, której podstawy utrwalone zostały w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i której istota sprowadza się do ścisłego i bezwzględnego przestrzegania przez wszystkich obywateli i przez wszystkie organy władzy ludowej praw Polski Ludowej, będących wyrazem interesów i woli ludu pracującego. Praworządność ludowa polega na unieszkodliwianiu wrogów klasowych, likwidowaniu wrogiej agentury, a równocześnie na wychowawczym oddziaływaniu na masy pracujące, na wszczepianiu im zasad współżycia społecznego.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-3.66" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Amnestia, którą pierwszy Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwali dla upamiętnienia przyjętej w dniu 22 Iipca 1952 r. Konstytucji, tego wiekopomnego w dziejach narodu aktu, darowując czyny przestępcze popełnione przed dniem rozpoczęcia prac Sejmu wybranego na podstawie tej Konstytucji, jest zarazem wezwaniem do przestrzegania zasad Konstytucji, przepisów prawa, szanowania własności społecznej, przestrzegania dyscypliny państwowej, sumiennego wykonywania obowiązków wobec państwa i właściwego stosunku do współobywatela.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-3.67" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jest to koniecznym wymogiem dalszego rozkwitu naszej Ojczyzny.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-3.68" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Na straży przestrzegania tych zasad, na straży wielkich osiągnięć Narodu Polskiego, na straży mienia społecznego i obowiązków stać będą z cała stanowczością organy władzy ludowej, realizując praworządność ludową.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-3.69" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Obywatele Posłowie! Udzielamy tak obszernej i wielkodusznej amnestii, gdyż warunki, jakie stworzyła w naszym kraju władza ludowa, pomagają nam coraz bardziej w usuwaniu wszelkich korzeni przestępstwa. Udzielamy tak obszernej i wielkodusznej amnestii, gdyż pozwala nam na to siła naszego Państwa Ludowego, zjednoczenie najszerszych mas narodu wokół tego państwa.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-3.70" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Naród nasz jest zjednoczony jak nigdy dotąd.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-3.71" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Naród nasz jest zjednoczony, gdyż przekonał się, że rządy kapitalistów i obszarników prowadziły go do coraz większej nędzy, umacniały zacofanie kraju, powodowały upadek kultury narodowej, a władza ludowa stwarza podstawy jego trwałego dobrobytu, wysuwa Polskę szybko do rzędu krajów przodujących, sprzyja rozwojowi kultury narodowej, szybkiemu podnoszeniu poziomu kulturalnego najszerszych mas ludowych.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-3.72" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Naród nasz jest zjednoczony, gdyż przekonał się, że rządy kapitalistów i obszarników zaprzedawały kraj obcym imperialistom, zamieniały Polskę w półkolonię obcych miliarderów, doprowadziły kraj do utraty niepodległości, do katastrofy wrześniowej, podczas gdy władza ludowa dzięki sojuszowi i przyjaźni ze Związkiem Radzieckim nie tylko zdołała osiągnąć wyzwolenie Polski spod hitlerowskiego jarzma, ale odzyskała nasze Ziemie Zachodnie, umocniła i umacnia z roku na rok niepodległość naszej Ludowej Rzeczypospolitej.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-3.73" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Naród nasz jest zjednoczony w przekonaniu, że sojusz i przyjaźń ze Związkiem Radzieckim gwarantuje pokój i bezpieczeństwo naszej Ojczyzny, gdyż widzi on, jak z roku na rok rośnie powaga i znaczenie Polski Ludowej, nieodłącznej części wielkiego obozu pokoju i wolności, kierowanego przez Związek Radziecki, przez chorążego pokoju Wielkiego Stalina.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-3.74" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Naród nasz jest zjednoczony, gdyż zlikwidowaliśmy klasy wyzyskiwaczy, kapitalistów i obszarników, gdyż z roku na rok ograniczamy i wypieramy pozostałe warstwy kapitalistyczne, gdyż izolujemy je z powodzeniem od mas ludowych, pozbawiamy je wpływu na masy ludowe.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-3.75" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W tej jedności narodu tkwi tajemnica naszej siły, naszych zwycięstw, naszej pewności jutra.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-3.76" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Ta jedność i solidarność narodu jest gwarancją, że potrafimy skutecznie unieszkodliwić każdego, kto ośmieli się podnieść rękę na Polską Rzeczpospolitą Ludową.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-3.77" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Mocni tą jednością chcemy darować lub zmniejszyć karę tym, którzy popełnili przestępstwa wobec państwa i współobywateli, którzy słusznie zostali skazani na karę, ale mogą jeszcze powrócić na drogę uczciwej, twórczej, pozytywnej pracy, chcemy otworzyć przed nimi drogę na wolność, dać im szansę powrotu do normalnego, uczciwego życia.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-3.78" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">Jesteśmy przekonani, że olbrzymia większość spośród nich skorzysta z tej szansy, by raz na zawrze opuścić drogę przestępstwa, by oddać się uczciwej pracy — ku dobru ich samych, ich rodzin, ku pożytkowi narodu i państwa.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-3.79" who="#MinisterBezpieczenstwaPublicznegoStanislawRadkiewicz">W tym przekonaniu przedkładamy Wam, Obywatele niniejszy projekt ustawy do uchwalenia.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-3.80" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 124 | + </div> | |
| 125 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 126 | + <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje projekt ustawy o amnestii odesłać do Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Czy jest sprzeciw? Nikt się nie sprzeciwia. Uważam propozycję tę za przyjętą.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Projekt ustawy będzie przekazany do Komisji Spraw Ustawodawczych.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Proszę Członków Komisji Spraw Ustawodawczych o zebranie się podczas przerwy, którą za chwilę zarządzę, w sali nr 118 w nowym gmachu.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Zarządzam 30-minutową przerwę, do godziny 11.20.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-4.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min. 50 do godz. 11 min. 25.)</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o złożonym ze wspólnej inicjatywy Rady Państwa i Rządu projekcie ustawy o kontroli państwowej (druki nr 1 i 6).</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Jodłowski.</u> | |
| 135 | + </div> | |
| 136 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 137 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PoselJodlowskiJerzy">Wysoki Sejmie! Ustawa, której projekt przypadło mi w udziale referować, pierwsza ustawa, która przyszła pod obrady Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i która ma zapoczątkować jego działalność ustawodawczą, dotyczy ważnego i doniosłego w ustroju państwa ludowego zagadnienia kontroli państwowej.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PoselJodlowskiJerzy">Zadanie moje jako referenta tego projektu jest poważnie ułatwione dzięki temu, że Obywatele Posłowie mają świeżo w pamięci wczorajsze przemówienie ob. Ministra Jóźwiaka-Witolda, który w sposób szczegółowy i gruntowny omówił podstawowe zasady, na jakich opiera się działalność kontroli państwowej w Polsce Ludowej, oraz przedstawił założenia i główne postanowienia projektu ustawy o kontroli państwowej, wniesionego ze wspólnej inicjatywy Rady Państwa i Rządu. Pozwala mi to ograniczyć się w mym referacie do podkreślenia tylko najistotniejszych kwestii wiążących się z unormowaniem kontroli państwowej i przedstawienia spośród przepisów projektowanej ustawy tych w szczególności, które wprowadzają istotne zmiany w porównaniu z obecnym stanem prawnym w tej dziedzinie.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PoselJodlowskiJerzy">Jak to podkreślił w swym przemówieniu ob. Minister Jóźwiak, przedłożony Wysokiemu Sejmowi do rozpatrzenia i uchwalenia projekt ustawy o kontroli państwowej stanowi wyraz zmiany i wzrostu roli kontroli państwowej, nierozerwalnie związanych ze zmianami, jakie zaszły we wszystkich dziedzinach życia naszego kraju w ciągu minionych lat 8, w ciągu okresu budowy nowego ustroju Polski Ludowej. Projekt tej ustawy stanowi dalszy etap w rozwoju rozumienia i ujęcia funkcji, zadań i organizacji kontroli państwowej w ustroju demokracji ludowej, etap zamykający dawne unormowanie kontroli państwowej, które — aczkolwiek na przestrzeni tych 8 lat w nowych warunkach ustrojowych ulegało przemianom i nabierało nowej treści — pozostawało jednak jeszcze pod wpływem dawnych, wyrosłych w warunkach starego ustroju, koncepcji i które utrzymywało system kontroli państwowej wyrosły z burżuazyjnej konstrukcji podziału władz.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PoselJodlowskiJerzy">Instytucja kontroli państwowej w Państwie Ludowym pomimo wspólności nazwy różni się w sposób zasadniczy od kontroli państwowej w państwie burżuazyjnym. Charakter bowiem kontroli państwowej, jej funkcje i zadania określone są przez ustrój społeczno-gospodarczy i polityczny i odpowiadają charakterowi państwa.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PoselJodlowskiJerzy">W państwie burżuazyjnym, które znamionuje formalna demokracja, maskująca rzeczywistą nierówność, i które zadowala się formalną praworządnością, również kontrola państwowa ma charakter czysto formalny, ogranicza się do badania formalnej zgodności działania administracji państwowej z przepisami, do badania formalnej legalności. Zakres kontroli w państwie burżuazyjnym ogranicza się przy tym do sprawdzania finansowo-rachunkowej tylko strony działania aparatu administracyjnego.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-5.5" who="#PoselJodlowskiJerzy">Dalszą charakterystyczną cechą kontroli państwowej w państwie burżuazyjnym jest jej niemal wyłącznie charakter represyjny, jej funkcja negatywna. Kontrola w państwie burżuazyjnym nie spełnia roli konstruktywnej, pozytywnej, nastawiona jest przede wszystkim na wykrywanie przestępstw i nadużyć, opiera się na metodzie nazwanej przez Stalina w jednej z jego wypowiedzi na temat kontroli — „metodą policyjną”. Kontrola tego typu jest wyrazem nieufności klas rządzących w państwie burżuazyjnym do swego własnego aparatu, nieufności w dużym stopniu zresztą uzasadnionej. Kiedy w roku 1946 w Konstytuancie Francuskiej deputowany Pineau, prawicowy socjalista, uzasadniał przepisy projektu Konstytucji o kontroli przekazanej tzw. Izbie Obrachunkowej, takie aspekty uznał za właściwe podkreślić jako pierwszoplanowe: — „Pomoc Izby Obrachunkowej ma polegać na jej prawie i obowiązku zawiadamiania Zgromadzenia Narodowego o nadużyciach, malwersacjach i wszystkich faktach, które mogłyby uzasadniać odpowiedzialność administratorów”. Wypowiedź ta dobitnie podkreśla represyjną i defensywną funkcję kontroli w państwie burżuazyjnym.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-5.6" who="#PoselJodlowskiJerzy">W znakomitej większości państw burżuazyjnych system kontroli oparty jest na wyrastającej z konstrukcji podziału władz niezależności organów kontroli od rządu, mającej stwarzać pozory niezawisłości i ponadklasowości kontroli państwowej. Również obowiązująca w Polsce w okresie międzywojennym ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli z 1921 r., wydana w oparciu o założenia konstytucji marcowej, stanowiła, iż „kontrola jest od rządu niezależna i podlega bezpośrednio Prezydentowi Rzeczypospolitej”. W rzeczywistości kontrola państwowa w państwie burżuazyjnym, mimo całej deklarowanej formalnej niezależności od rządu, jest jednym z ogniw ustroju państwowego, jednym z organów i instrumentów panowania klas posiadających i wykonywana jest w ich interesie.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-5.7" who="#PoselJodlowskiJerzy">Zasadniczo inną jest funkcja i charakter kontroli państwowej w państwie typu socjalistycznego. Jasne określenie funkcji państwa socjalistycznego, w szczególności funkcji gospodarczo-organizacyjnych i kulturalno-wychowawczych, wykonywanych w interesie mas pracujących, oparcie całej gospodarki narodowej na zasadach planowania, wielki rozrost agend państwa socjalistycznego sprawiają, że w państwie tym funkcja kontroli nabiera szczególnie doniosłego znaczenia. Kontrola państwowa w państwie socjalistycznym to przede wszystkim kontrola wykonania, kontrola realizacji narodowych planów gospodarczych, realizacji zadań postawionych przed aparatem państwowym przez rząd. Aczkolwiek kontrola wykonania musi posiadać w pewnym zakresie także charakter represyjny i przyczyniać się do wykrywania przestępstw i nadużyć, to jednak kontrola państwowa w państwie socjalistycznym ma przede wszystkim charakter konstruktywny, ma za zadanie poprzez wykrywanie błędów i niedociągnięć przyczyniać się do ich naprawy i usuwania, wychowywać, pogłębiać świadomość i poczucie odpowiedzialności aparatu państwowego, ma wskazywać, poprawiać, okazywać pomoc wszystkim organom państwa i jednostkom gospodarki w realizacji planów gospodarczych postawionych przez władzę ludową.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-5.8" who="#PoselJodlowskiJerzy">Na wielkie znaczenie tej konstruktywnej roli kontroli państwowej w państwie socjalistycznym wskazywali niejednokrotnie Lenin i Stalin. „Nasza inspekcja winna patrzeć na instytucje, które rewiduje, nie jak na cudze, lecz jak na swoje rodzone instytucje, które trzeba uczyć, które trzeba doskonalić” — oto słowa, którymi Stalin podkreślił konstruktywną i wychowawczą rolę socjalistycznej kontroli.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-5.9" who="#PoselJodlowskiJerzy">Kontrola wykonania jest jednym z najistotniejszych elementów ustrojowych państwa socjalistycznego i państw budujących socjalizm. Pozwala ona uogólniać i upowszechniać osiągnięcia, wykrywać i analizować błędy działania aparatu państwowego i jednostek gospodarki uspołecznionej. Jest ona gwarancją realizacji wszelkich zadań i dostarcza sprawdzianów słuszności lub błędności poczynań.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-5.10" who="#PoselJodlowskiJerzy">Wielka rola kontroli wykonania w państwie socjalistycznym została też mocno uwypuklona w dorobku XIX Zjazdu KPZR, na którym podkreślono konieczność wcielania w życie wskazań wielkiego Lenina, że — „główną rzeczą w pracy organizacyjnej jest właściwy dobór ludzi i kontrola wykonania”.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-5.11" who="#PoselJodlowskiJerzy">„Należy pamiętać o tym — powiedział Malenkow w swym referacie — że cel kontroli wykonania polega przede wszystkim na tym, aby wykryć niedociągnięcia, ujawnić fakty bezprawia, pomoc radą pracownikom uczciwym, ukarać niepoprawnych i doprowadzić do wykonania powziętej uchwały, studiować doświadczenie i na jego podstawie zapewnić najsłuszniejsze, najkorzystniejsze, najlepsze... rozwiązanie postawionego zadania.” W państwie socjalistycznym w dużym stopniu traci też na znaczeniu przeciwstawienie kontroli legalności działania — kontroli celowości działania, któremu tak wielką wagę przypisują prawnicy burżuazyjni. Prawo socjalistyczne, mające odmienną i szerszą funkcję od prawa burżuazyjnego, w dużym stopniu określa i normuje w sposób bezpośredni zadania stojące przed organami administracji i jednostkami gospodarki narodowej. Cele działania w szerokim zakresie zawierają się wprost w normach prawnych, a w szczególności w planach gospodarczych, które podniesione do godności ustawy, są częścią składową socjalistycznego prawa. Stąd kontrola celowości zbiega się coraz bardziej z kontrolą legalności.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-5.12" who="#PoselJodlowskiJerzy">Doniosła funkcja kontroli wykonania w ustroju socjalistycznym to ochrona własności społecznej, to walka z biurokratyzmem, z bezdusznością i przejawami złej woli aparatu państwowego.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-5.13" who="#PoselJodlowskiJerzy">Tak więc kontrola państwowa w państwie socjalistycznym, a tym samym w państwie budującym socjalizm, staje się koniecznym i doniosłym narzędziem budowy nowego ustroju społeczno-gospodarczego i kulturalnego.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-5.14" who="#PoselJodlowskiJerzy">Ten charakter i ta funkcja kontroli w państwie socjalistycznym przesądza też o tym, że kontrola ta nie może być kontrolą zewnętrzną, tj. nie może być sprawowaną przez organy stojące poza rządem, poza tymi ośrodkami władzy, które planują i realizują plany, które zarządzają, wydają nakazy i polecenia. W ustroju socjalistycznym, któremu obca jest konstrukcja podziału władz, nie ma uzasadnienia koncepcja niezależności organów kontroli od rządu. Wręcz przeciwnie, sens i znaczenie kontroli państwowej w tym ustroju, a zarazem gwarancja jej skuteczności polega na tym, by kontrola ta wchodziła w skład pozostających pod jednolitym kierownictwem organów administracji państwowej, by kontrola wykonania była kierowana przez te naczelne organy władzy, które określają zadania do wykonania i kierują samym wykonaniem zadań zarządu państwowego.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-5.15" who="#PoselJodlowskiJerzy">Oceniając z tych założeń system kontroli państwowej, obowiązujący dotychczas u nas, stwierdzić należy, że system ten, aczkolwiek oparty w zasadzie o zrozumienie funkcji i zadań kontroli państwowej w państwie ludowym, nie odpowiadał założeniom tym całkowicie i wykazywał — jak to podkreślił już wczoraj ob. Minister Jóźwiak — poważne obciążenia starymi koncepcjami ustrojowymi. Było to wynikiem specyficznego rozwoju kształtowania się form kontroli państwowej w naszych nowych warunkach ustrojowych.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-5.16" who="#PoselJodlowskiJerzy">Po wyzwoleniu, po objęciu steru rządów w Polsce przez władzę ludową Najwyższa Izba Kontroli w jej dawnej, przedwojennej postaci nie została reaktywowana. Funkcje kontroli państwowej sprawowało Biuro Kontroli przy Prezydium Krajowej Rady Narodowej. Mała Konstytucja z lutego 1947 r., oparta o założenia podstawowe burżuazyjnej konstytucji marcowej, stanowiła utrzymanie instytucji Najwyższej Izby Kontroli, wiążąc ją z Radą Państwa, przede wszystkim poprzez udział Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, wybieranego przez Sejm, w składzie Rady Państwa. Faktyczne powołanie do życia Najwyższej Izby Kontroli nastąpiło po uchwaleniu w dniu 9 marca 1949 r. ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-5.17" who="#PoselJodlowskiJerzy">Aczkolwiek ustawa ta rozszerzyła znacznie zakres działania kontroli państwowej zgodnie z jej podstawowymi założeniami w Państwie Ludowym i stworzyła formy dogodne dla dalszego rozwoju w praktyce działania Najwyższej Izby Kontroli i jej organów, zgodnie z coraz jaśniej zarysowującą się funkcją kontroli jako narzędzia budowy nowego ustroju, to jednak ustawa ta opierała się na założeniu niezależności kontroli od rządu, stawiała kierownictwo kontroli państwowej poza naczelnymi organami administracji państwowej, stwarzała więc system kontroli zewnętrznej.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-5.18" who="#PoselJodlowskiJerzy">Ta błędna, wadliwa konstrukcja systemu kontroli, stanowiąca przeżytek form właściwych dla państwa burżuazyjnego, była wynikiem faktu, iż ustawa z dnia 9 marca 1949 r. wydana została w wykonaniu Małej Konstytucji z lutego 1947 r., opartej o założenia konstytucji marcowej. Ustawa ta wyrosła więc na gruncie założeń konstytucyjnych wczesnego etapu okresu przejściowego. Brak jej było oparcia w założeniach konstytucyjnych, odpowiadających temu etapowi rozwoju ustroju społecznego, gospodarczego i politycznego, jaki osiągnęła Polska Ludowa dzięki realizacji narodowych planów gospodarczych, umożliwiających budowę podstaw socjalizmu.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-5.19" who="#PoselJodlowskiJerzy">Ustawa z 9 marca 1949 r. o Najwyższej Izbie Kontroli była ustawą przejściową. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 Iipca br. przesądziła w sensie negatywnym istnienie Najwyższej Izby Kontroli w jej dotychczasowej formie organizacyjnej, tj. jako instytucji stojącej poza Rządem; przesądziła tym samym w sensie negatywnym system kontroli zewnętrznej, jaki był sprawowany przez Najwyższą Izbę Kontroli i jej organy.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-5.20" who="#PoselJodlowskiJerzy">Art. 6 Ustawy Konstytucyjnej z 22 Iipca b. r., zawierającej Przepisy wprowadzające Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, przewidywał, iż Najwyższa Izba Kontroli ma działać w granicach jej dotychczasowych uprawnień tylko do czasu wejścia w życie nowej ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-5.21" who="#PoselJodlowskiJerzy">Ustawa, której projekt przedstawiła Wysokiej Izbie Rada Państwa wespół z Rządem, dokonuje istotnej przebudowy systemu kontroli państwowej i stwarza nowe formy dla działalności kontroli państwowej, dostosowane do jej funkcji i zadań w ustroju państwa ludowego, państwa budującego socjalizm.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-5.22" who="#PoselJodlowskiJerzy">Projektowana ustawa, wychodząc z założenia, że kontrola państwowa stanowi doniosłą funkcję Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, znosi pozostałości starych koncepcji ustrojowych, zrywa z zasadą niezależności kontroli państwowej od Rządu i przeciwnie — włącza ją w jednolity zespół naczelnych wykonawczych i zarządzających organów władzy państwowej. W myśl art. 24 i 25 projektu Najwyższa Izba Kontroli ulega zniesieniu a agendy jej przejmuje Ministerstwo Kontroli Państwowej. Kierownictwo kontroli państwowej sprawuje minister, a więc członek Rządu.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-5.23" who="#PoselJodlowskiJerzy">Powołanie do życia nowego systemu kontroli kierowanej przez Rząd czyni zbędnym istnienie odrębnej kontroli wewnętrznej, tj. resortowej, wykonywanej przez departamenty kontroli i inne komórki organizacyjne poszczególnych resortów. Jeśli uregulowanie tej kwestii nie znalazło się w ramach referowanej ustawy, to tylko dlatego, że działalność tej kontroli resortowej opierała się nie na ustawie, ale na odpowiednich uchwałach Rządu.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-5.24" who="#PoselJodlowskiJerzy">Ustawa o kontroli państwowej opiera się w dużym stopniu o te same założenia, co ustawa z 9 marca 1949 r., gdy idzie o zakres działania i zadań kontroli państwowej, ale je pogłębia, rozszerza, bardziej jasno i wyraźnie określa funkcje kontroli państwowej w Polsce Ludowej.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-5.25" who="#PoselJodlowskiJerzy">Jeśli idzie o podmiotowy zakres działania kontroli państwowej, tj. o teren, który jest objęty jej działaniem, to zakres ten obejmuje wszystkie instytucje i urzędy państwowe, zarówno naczelne jak i im podległe, wszystkie przedsiębiorstwa państwowe i pozostające pod zarządem państwowym, całą spółdzielczość oraz organizacje i instytucje korzystające z pomocy państwa albo wykonujące czynności zlecone przez państwo.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-5.26" who="#PoselJodlowskiJerzy">Zadania kontroli państwowej ustawa zakreśla już we wstępie, stanowiąc, iż kontrola państwowa powołana zostaje — „w celu kontroli przez Rząd Rzeczypospolitej Ludowej realizacji narodowych planów gospodarczych i wykonania uchwał Rządu oraz czuwania nad przestrzeganiem dyscypliny państwowej, gospodarczej i finansowej”. Zadania te precyzuje bliżej art. 4 ustawy. Na podkreślenie zasługuje, iż przepis ten w oddzielnym punkcie wysuwa jako zadanie kontroli państwowej — „kontrolę wykonania uchwał Rządu i zadań planowych”.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-5.27" who="#PoselJodlowskiJerzy">To nowe, nieznane ustawie z 1949 r., sformułowanie ujmuje funkcję kontroli państwowej jako organu Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, polegającą na kontroli wykonania. Doniosłą rolę kontroli wykonania, jej nieodzowną potrzebę w budownictwie nowego ustroju Polski Ludowej podkreślał wielokrotnie w swych przemówieniach Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut, w szczególności na VI i VII Plenum KC PZPR.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-5.28" who="#PoselJodlowskiJerzy">W oparciu o konstytucyjne zasady, dotyczące obowiązku wszystkich obywateli i organów władzy i administracji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ochrony własności społecznej, projekt podkreśla w art. 5 jako jedno z podstawowych zadań kontroli państwowej czuwanie nad ochroną własności społecznej. Własność ta jest podstawą naszego ustroju, jest — jak głosi art. 77 Konstytucji — niewzruszoną podstawą — „rozwoju państwa, źródłem bogactwa i siły Ojczyzny”; własność społeczna jest jedną z najistotniejszych gwarancji władzy politycznej mas pracujących, umożliwiającą rozwój produkcji i planowanie gospodarcze.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-5.29" who="#PoselJodlowskiJerzy">Dalsze zadania kontroli państwowej, sformułowane w art. 5, to walka — „z przerostami aparatu administracyjnego i biurokratyzmem”. Zadanie to jest szczególnie doniosłe w okresie budowy podstaw socjalizmu. Podkreślił je dobitnie Prezes Rady Ministrów Ob. Bolesław Bierut, mówiąc</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-5.30" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-5.31" who="#PoselJodlowskiJerzy">„Nie wolno... zamykać oczu na fakt, że nowy aparat władzy państwowej, stworzony po zwycięstwie ludu pracującego, może podlegać i podlega chorobie biurokratyzmu. Dlaczego? Dlatego — po pierwsze — że do tego aparatu weszli z konieczności w poważnej liczbie starzy urzędnicy z dawnego aparatu państwowego, jako fachowcy w dziedzinie administracji państwowej, a skoro zajęli stanowiska w nowym aparacie władzy ludowej, to oczywiście, wraz ze swą fachowością wnieśli również do tego aparatu swe stare nawyki biurokratyczne i często zarażali nimi młode, niedoświadczone kadry...”</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-5.32" who="#PoselJodlowskiJerzy">Nieuzasadnionym optymizmem byłoby twierdzenie, że cały nasz aparat państwowy stoi już na wysokości zadania, że każdy urzędnik obdarzony władzą wykonuje ją w sposób zgodny z celami państwa ludowego, że jest dostatecznie świadomy i związany ideowo z państwem ludowym. Mamy jeszcze spuściznę minionego okresu. Między urzędnikami w aparacie państwowym zdarzają się jednostki złej woli, niezwiązane dostatecznie z ideologią Polski Ludowej, jednostki biurokratyczne, które wypaczają sens zarządu państwowego, które nie czują zrozumienia dla potrzeb człowieka pracy.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-5.33" who="#PoselJodlowskiJerzy">Lenin mówił: — „Trzeba, abyśmy zrozumieli, że walka z biurokratyzmem jest walką absolutnie konieczną”.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-5.34" who="#PoselJodlowskiJerzy">W walce tej doniosłą rolę odegrać może kontrola państwowa.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-5.35" who="#PoselJodlowskiJerzy">W państwie ludowym, w państwie, w którym władza należy do mas pracujących, również do mas tych należy najszerzej pojęta kontrola całego życia państwowego i społecznego, kontrola działania wszystkich organów administracji państwowej. W państwie ludowym potężnym czynnikiem kontroli jest kontrola społeczna, kontrola mas pracujących. Kontrola państwowa wtedy tylko będzie mogła spełnić należycie swe zadania, gdy będzie powiązana z kontrolą społeczną. Art. 5 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej głosi, iż — „wszystkie organy władzy i administracji państwowej opierają się w swej działalności na świadomym, czynnym współdziałaniu najszerszych mas ludowych”. W oparciu o tę konstytucyjną zasadę projekt ustawy głosi, iż — „kontrola w pracy swej opiera się na czynnym współdziałaniu mas pracujących”. Ma to szczególne znaczenie dla zwalczania biurokratyzmu.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-5.36" who="#PoselJodlowskiJerzy">Trzeba — „wychowywać, pouczać i pobudzać do krytyki i kontroli bezpartyjne masy robotników, chłopów i inteligentów” — mówił Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut na VII Plenum KC PZPR.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-5.37" who="#PoselJodlowskiJerzy">Zagadnienie powiązania kontroli państwowej z kontrolą mas pracujących znalazło też podkreślenie na XIX Zjeździe WKP(b): — „Trzeba, aby nasze organy kierownicze opierały się w swej pracy w dziedzinie kontroli wykonania na szerokich masach ludzi pracy... Jedynie połączenie odgórnej kontroli wykonania z kontrolą oddolną partyjnych i bezpartyjnych mas zapewni usunięcie w porę niedociągnięć pracy naszych organizacji i instytucji, stworzy warunki, w których uchwały i dyrektywy będą wykonywane w porę i sprawnie...” — mówi Malenkow w swoim referacie na XIX Zjeździe.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-5.38" who="#PoselJodlowskiJerzy">Zorganizowana kontrola społeczna koncentruje się w radach narodowych. Toteż projekt stanowi, iż kontrola państwowa współdziała z kontrolą społeczną rad narodowych, przy czym tryb współdziałania określi Rada Państwa.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-5.39" who="#PoselJodlowskiJerzy">Zatrzymałem się nieco dłużej na omówieniu zadań kontroli państwa określonych w ustawie. Krótko już tylko omówię najważniejsze postanowienia ustawy co do organizacji, uprawnień i obowiązków kontroli państwowej.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-5.40" who="#PoselJodlowskiJerzy">Projekt nie normuje szczegółowo organizacji kontroli państwowej, upoważniając Radę Państwa do opracowania statutu organizacyjnego Ministerstwa oraz organizacji i zakresu działania terenowych jednostek organów kontroli. Projekt stanowi, że pracownicy kontroli państwowej podlegają Ministerstwu Kontroli Państwowej i w sprawowaniu swoich funkcji kontrolnych są niezależni od organów terenowych.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-5.41" who="#PoselJodlowskiJerzy">Projekt ustawy wyposaża kontrolę państwową w szerokie uprawnienia. W nawiązaniu do uwag wypowiedzianych na wstępie chciałbym wskazać przede wszystkim na te, które zmierzają do stworzenia organom kontroli państwowej warunków umożliwiających im spełnianie roli konstruktywnej i wychowawczej.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-5.42" who="#PoselJodlowskiJerzy">Z tego punktu widzenia na uwagę zasługuje prawo delegowania pracowników kontroli do uczestniczenia w naradach kolegiów ministerstw, komisji i komitetów sprawujących funkcje naczelnych organów administracji państwowej, jak również w naradach wytwórczych, prawo a zarazem obowiązek wydawania postanowień w razie stwierdzenia w toku kontroli naruszenia przepisów lub zarządzeń, zobowiązujących kierownika jednostki kontrolowanej lub nadrzędnej do usunięcia naruszenia, dalej prawo zobowiązywania jednostki kontrolowanej lub nadrzędnej w drodze wystąpień zawierających spostrzeżenia, uwagi i wnioski do przedsięwzięcia środków zmierzających do usunięcia stwierdzonych przez kontrolę uchybień.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-5.43" who="#PoselJodlowskiJerzy">Istotne znaczenie ma przyznanie Ministerstwu Kontroli Państwowej uprawnienia do wydawania orzeczeń, zobowiązujących winnych naruszenia przepisów do pokrycia szkody materialnej. Odszkodowanie to może być orzeczone w granicach trzymiesięcznego uposażenia winnego pracownika. Prawo Ministerstwa Kontroli do orzeczenia o obowiązku odszkodowania nie wyłącza drogi sądowej i może być wykonywane tylko o tyle, o ile pracownik nie został wcześniej pociągnięty do odpowiedzialności sądowej.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-5.44" who="#PoselJodlowskiJerzy">Wreszcie ważne znaczenie dla zabezpieczenia realizacji zadań wychowawczych i represyjnych kontroli ma przyznane Ministerstwu Kontroli Państwowej za zgodą Prezesa Rady Ministrów lub właściwego Wiceprezesa Rady Ministrów prawo stosowania kar dyscyplinarnych wobec pracowników wszystkich jednostek kontrolowanych — od upomnienia do wydalenia ze służby, łącznie z ogłoszeniem w prasie.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-5.45" who="#PoselJodlowskiJerzy">Wysoka Izbo! Projekt referowanej przeze mnie ustawy, stwarzający nowe formy organizacyjne kontroli państwowej, precyzujący jej zadania, wyposażający ją w szeroki zakres uprawnień, w skuteczne środki działania, likwidujący obciążenia dawnych koncepcji, odpowiada niewątpliwie doniosłej funkcji państwowej w państwie ludowym, którą sformułował Prezydent Bierut mówiąc: — „Jedną z najważniejszych funkcji rządzenia państwem jest nieustanna, codzienna kontrola państwowego aparatu urzędniczego”.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-5.46" who="#PoselJodlowskiJerzy">Ustawa stwarza realne podstawy do tego, aby kontrola państwowa stała się jednym z najważniejszych narzędzi Państwa Ludowego w realizacji jego wielkich celów.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-5.47" who="#PoselJodlowskiJerzy">Dlatego w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych wnoszę, aby Wysoka Izba uchwaliła projekt ustawy wraz z poprawkami zawartymi w druku nr 6.</u> | |
| 185 | + </div> | |
| 186 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 187 | + <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję nad projektem ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Głos ma poseł Albrecht.</u> | |
| 189 | + </div> | |
| 190 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 191 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PoselAlbrechtJerzy">Wysoki Sejmie! Wniesiony pod obrady Sejmu projekt ustawy o kontroli państwowej stanowi doniosły akt prawny o poważnym znaczeniu dla sprawy zabezpieczenia pomyślnego rozwoju naszego budownictwa socjalistycznego i umacniania siły naszego Państwa Ludowego.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PoselAlbrechtJerzy">Naród nasz pod przewodnictwem Partii klasy robotniczej, pod przewodnictwem Tow. Bieruta z ofiarnością i entuzjazmem realizuje zadania budownictwa socjalistycznego, wielkie i porywające zadania programu Frontu Narodowego, zadania budowy szczęścia i rozkwitu naszej Ojczyzny.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PoselAlbrechtJerzy">Głębokie zaufanie i przekonanie o słuszności drogi naszego rozwoju, o słuszności linii Partii i władzy ludowej, o słuszności naszego programu jest podstawowym źródłem entuzjazmu i ofiarności mas pracujących naszego kraju w realizacji zadań naszego pokojowego, socjalistycznego budownictwa. Najpełniejszy wyraz tego głębokiego przekonania o słuszności linii naszego rozwoju dały masy pracujące, składając swe głosy tak powszechnie i jednomyślnie w wyborach do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — za programem Frontu Narodowego, za programem pokoju, niepodległości i pomyślnego rozkwitu naszej Ojczyzny.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PoselAlbrechtJerzy">Program ten stawia przed nami ogromne zadania. Zadania te są trudne i inaczej być nie może, bo jak uczy nas Tow. Bierut: — „nie można bez trudności przeprowadzać tak głębokich i na tak wielką skalę zamierzonych przeobrażeń, jakich my dokonujemy”.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PoselAlbrechtJerzy">Niewzruszoną podstawą pewności, że wszelkie trudności na drodze naszego budownictwa socjalistycznego będą przezwyciężone, podstawowym źródłem siły do walki z trudnościami jest nasze przekonanie, powszechne przekonanie mas, że droga, po której idziemy, jest słuszna i jedyna, że zabezpiecza ona wspaniały rozwój naszego narodu.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PoselAlbrechtJerzy">Czego potrzeba nam jednak niezbędnie, aby zwycięsko realizować nasz wielki program budownictwa socjalistycznego, aby w ogniu walki klasowej i w walce z trudnościami skutecznie realizować słuszną linię naszego rozwoju? Niezbędne jest wnikliwe i codzienne zabezpieczanie prawidłowej realizacji naszego programu socjalistycznego budownictwa, codzienne zabezpieczanie prawidłowego wykonywania linii wskazanej przez Partię i Rząd, zabezpieczanie jej przed wypaczeniami przez poszczególne ogniwa aparatu państwowego i gospodarczego, niezbędna jest systematyczna walka z wszelkimi przejawami marnotrawstwa dorobku naszego budownictwa, wykuwanego w ciężkim trudzie codziennej pracy mas, konieczna jest systematyczna kontrola prawidłowości wykonania słusznej linii i uchwał władzy ludowej.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PoselAlbrechtJerzy">Uczy nas tego tow. Stalin w znanych słowach</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PoselAlbrechtJerzy">„Gdy już dana jest słuszna linia, gdy już dane jest słuszne rozwiązanie zagadnienia, powodzenie sprawy zależy od pracy organizacyjnej... od kontroli wykonania uchwał organów kierowniczych.” Towarzysz Stalin wskazując, że kontrola wykonania jest podstawowym źródłem zabezpieczenia prawidłowej realizacji słusznej linii, uczy równocześnie, że w braku i niedoskonałości kontroli szukać należy źródeł wielu trudności budownictwa socjalistycznego.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PoselAlbrechtJerzy">„Dziewięć dziesiątych naszych luk i wyłomów — mówi tow. Stalin — jest wynikiem braku należycie zorganizowanej kontroli wykonania.” Pod kierownictwem tow. Stalina kontrola państwowa i jej organy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich stały się bojowym organem walki o trwały socjalistyczny porządek prawny, o prawidłowe wydatkowanie mienia narodowego, o wzmocnienie radzieckiego aparatu państwowego — walki z przejawami biurokracji. Radziecka kontrola państwowa stała się prawdziwie narodową, głęboko demokratyczną w swej istocie i metodach działania, stanowiąc dla nas wzór organu zabezpieczającego prawidłowość działania socjalistycznego aparatu państwowego.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PoselAlbrechtJerzy">Zagadnienie kontroli wykonania dyrektyw i uchwał Partii i Rządu, zagadnienie kontroli aparatu państwowego nie schodzi z porządku dziennego w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i dziś — na etapie zwycięskiego budownictwa podstaw komunizmu.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PoselAlbrechtJerzy">Tow. Malenkow w swym referacie na XIX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego mówił</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-7.12" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-7.13" who="#PoselAlbrechtJerzy">„Zła organizacja faktycznego wykonywania dyrektyw centralnych i własnych uchwał, brak należytej kontroli ich wykonania — oto jeden z najbardziej rozpowszechnionych i głęboko zakorzenionych braków w praktycznej pracy organizacji radzieckich — gospodarczych i partyjnych.” „Niesumienny, nieodpowiedzialny stosunek do wykonywania dyrektyw organów kierowniczych jest najniebezpieczniejszym i najgorszym przejawem biurokratyzmu. Doświadczenie wskazuje, że nawet dobrzy pracownicy, jeśli są pozostawieni sami sobie bez kontroli i sprawdzania ich działalności — zaczynają się psuć i popadać w biurokratyzmem.”</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-7.14" who="#PoselAlbrechtJerzy">Tow. Malenkow wskazuje dalej, że najważniejsze zadanie polega na tym, „ażeby wzmóc wszechstronnie kontrolę i sprawdzanie wykonania w całym systemie kierownictwa, w pracy wszystkich organizacji i instytucji od góry do dołu”.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-7.15" who="#PoselAlbrechtJerzy">Jeśli słowa te i wskazania znalazły swe miejsce na XIX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego — na etapie zwycięskiego budownictwa komunizmu w ZSRR, to jakże po stokroć słuszne i celne są one na etapie naszego budownictwa socjalistycznego, w naszej sytuacji, w warunkach ostrej walki klasowej, która toczy się w naszym kraju, w warunkach daleko niepełnej jeszcze dojrzałości politycznej naszego aparatu państwowego, gdy nie wyplenione zostały do końca klasowe źródła biurokratyzmu i obciążenia burżuazyjne w świadomości ludzi — w tym rzędzie pracowników aparatu państwowego.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-7.16" who="#PoselAlbrechtJerzy">Oczywiście w tych warunkach na naszym etapie budownictwa socjalistycznego zabezpieczenie prawidłowej realizacji linii Partii i Rządu przez aparat państwowy i gospodarczy, sprawa codziennej wnikliwej kontroli aparatu państwowego i gospodarczego, opartej o aktywność i krytykę mas, ma szczególnie doniosłe znaczenie.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-7.17" who="#PoselAlbrechtJerzy">Wskazuje nam na to z całym naciskiem i uczy tej prawdy Tow. Bierut na VII Plenum KC PZPR, kiedy mówi, że — „aparat państwa ludowego wymaga tej kontroli nieustannie, codziennie, na każdym kroku, aby nie nabywał on złych narowów, aby tępić w nim wszelkie tendencje do lekceważenia potrzeb mas, aby nie ulegał korupcji i demoralizacji”.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-7.18" who="#PoselAlbrechtJerzy">Tow. Bierut wskazuje, że — „podstawowym zadaniem jest nadanie aparatowi państwowemu charakteru socjalistycznego, w przeciwnym bowiem razie zbiurokratyzowany, oderwany od mas pracujących i ich kontroli aparat państwowy łatwo może stać się przeszkodą, hamulcem w budownictwie socjalistycznym.” Potężnym orężem w codziennym sprawowaniu kontroli aparatu państwowego, w sprawowaniu kontroli wykonania dyrektyw i uchwał Rządu, w pogłębianiu socjalistycznego charakteru naszego aparatu państwowego, podnoszącym tę kontrolę i wychowanie aparatu na wyższy niż dotąd poziom, stanie się niewątpliwie wniesiona pod obrady Sejmu ustawa o kontroli państwowej, powołująca urząd Ministra Kontroli Państwowej.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-7.19" who="#PoselAlbrechtJerzy">Socjalistyczna kontrola państwowa, którą ukształtowała historia zwycięskiego budownictwa socjalistycznego w ZSRR, kontrola w naszym państwie — tak jak to określa ustawa wniesiona pod obrady Wysokiej Izby — stanowi skuteczny, prawdziwie demokratyczny i ludowy oręż kontroli i podnoszenia na coraz to wyższy poziom pracy aparatu państwowego, powołanego do zabezpieczenia interesów mas pracujących i służenia ich interesom, powołanego do zadań realizacji naszego socjalistycznego budownictwa. Ustawa o kontroli państwowej daje pełne podstawy jeszcze lepszego wyostrzenia tego oręża — wychowawczej krytyki w stosunku do aparatu państwowego, jakim była dotąd Najwyższa Izba Kontroli w ciągu ośmiu lat władzy ludowej, stwarza ona pełne przesłanki do przejścia na wyższy etap walki o doskonalenie, hart i pełne oddanie naszego ludowego aparatu państwowego sprawie budownictwa socjalistycznego.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-7.20" who="#PoselAlbrechtJerzy">Jak to zaznaczył w swym wczorajszym przedłożeniu Minister Kontroli Państwowej tow. Jóźwiak — ustawa likwiduje w systemie naszej kontroli niesłuszne na dzisiejszym etapie przeżytki, które obciążały dotychczasową strukturę Najwyższej Izby Kontroli, polegające na jej dotychczasowym wyodrębnieniu, wyizolowaniu z kierowniczego organu władzy, jakim jest Rząd.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-7.21" who="#PoselAlbrechtJerzy">Z pojęciem socjalistycznej kontroli nie daje się pogodzić idea kontroli i sprawdzania wykonawstwa — jako funkcji oderwanych od kierowania. Socjalistyczne pojęcie kierownictwa integralnie związane jest ze sprawą kontroli. Kontrola stanowi część składową kierowania, stąd też organy kontroli winny być częścią składową aparatu państwowego. Tak w jedynie słuszny sposób ujmuje sprawę nasza ustawa traktując kontrolę państwową jako organ Rządu, poprzez który Rząd sprawuje kontrolę aparatu państwowego i całokształtu zagadnień naszego socjalistycznego budownictwa.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-7.22" who="#PoselAlbrechtJerzy">Niezmiernie szerokie co do zakresu funkcje kontroli państwowej, jakie zaleca jej ustawa, pozbawione są jakichkolwiek cech formalności, w jakie wtłacza normalnie kontrolę państwową ustawodawstwo burżuazyjne.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-7.23" who="#PoselAlbrechtJerzy">To, co stanowi istotę ludowej socjalistycznej kontroli państwowej, to, co równocześnie wszechstronnie gwarantuje jej projekt nowej ustawy — to jej merytoryczność i operatywność.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-7.24" who="#PoselAlbrechtJerzy">Art. 5 ustawy głosi: — „Kontrola państwowa czuwa nad ochroną własności społecznej i przestrzeganiem legalności, gospodarności, rzetelności i celowości w całokształcie działalności kontrolowanych jednostek oraz prowadzi walkę z przerostami aparatu administracyjnego i z biurokratyzmem.” Tak ujęta treść działalności kontroli państwowej wskazuje jasno, że w naszej kontroli państwowej chodzi o kontrolę naszego aparatu państwowego i gospodarczego bynajmniej nie tylko od strony formalnego wypełnienia przezeń zleconych mu funkcji i zadań, ale chodzi o to, czy działalność organów naszego aparatu państwowego jest słuszna i celowa, czy zgodna jest z treścią i duchem uchwał Partii i Rządu, czy uchwały te i linia nie są w praktycznej działalności organów państwowych wypaczane i łamane.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-7.25" who="#PoselAlbrechtJerzy">W tym świetle z całą jasnością występuje rola kontroli państwowej w walce z bezdusznością i biurokratyzmem poszczególnych ogniw aparatu państwowego, w walce z tym ciężkim schorzeniem, które ujawniać i tępić należy z całą bezwzględnością, bo stanowi ono niezwykle szkodliwy hamulec w zaspokajaniu i rozwiązywaniu codziennych potrzeb mas pracujących.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-7.26" who="#PoselAlbrechtJerzy">Walka z biurokratyzmem i bezdusznością jest dziś sprawą mobilizującą szerokie masy, potrzeba tej walki jest szczególnie bliska świadomości mas, więcej — stała się ona czynnikiem umacniającym jedność narodu w dążeniu do obalenia wszelkich sztucznych barier między masami a ich własnym aparatem władzy. Świadczy o tym choćby żywa aktywność, z jaką Komitety Frontu Narodowego sygnalizują i przekazują sygnały mas o napotykanych faktach i przejawach biurokratyzmu ze słusznym żądaniem ich bezwzględnej likwidacji. Na tym ważnym odcinku frontu walki stoją przed kontrolą państwową ogromne zadania.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-7.27" who="#PoselAlbrechtJerzy">W ujęciu ustawy jasne jest, jak wszechstronne i poważne są uprawnienia kontroli państwowej w dziedzinie zabezpieczania prawidłowej realizacji naszego budownictwa socjalistycznego. Waga zadań i kierunek działalności kontroli państwowej w dziedzinie kontroli realizacji narodowych planów gospodarczych są szczególnie jasne w świetle nauk VII Plenum KC PZPR, w świetle nauk Tow. Bieruta, który wskazał nam, że nowa sytuacja na obecnym etapie naszego budownictwa socjalistycznego wymaga nowych metod kierownictwa, nowych metod pracy ze strony, organów naszego aparatu państwowego i gospodarczego, nowego twardego reżimu oszczędności surowców i materiałów, głębokiej troski o stabilizację siły roboczej i nowe kadry, większej troski o mechanizację i właściwe wykorzystanie sprzętu i maszyn, wzmożonej walki o rozszerzenie i umacnianie socjalistycznych form gospodarki na wsi, podnoszenia poziomu produkcji indywidualnej gospodarki chłopskiej, umocnienia spójni ekonomicznej między miastem i wsią, nieustannego ograniczania i wypierania kapitalistycznych i spekulacyjnych elementów na wsi.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-7.28" who="#PoselAlbrechtJerzy">Prawidłowa realizacja tych zadań jest codziennym obowiązkiem naszego aparatu państwowego i gospodarczego. Zabezpieczenie prawidłowości realizowania tych zadań przez ogniwa naszego aparatu państwowego, wykrywanie wszelkich wypaczeń w ich realizacji jest oczywiście podstawowym zakresem funkcji kontroli państwowej na obecnym etapie naszego budownictwa.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-7.29" who="#PoselAlbrechtJerzy">Nasza kontrola państwowa, zgodnie z uprawnieniami nadawanymi jej przez ustawę, nie jest oczywiście jedynie aparatem rejestrującym fakty uchybień, braków i błędów w działalności naszego aparatu państwowego. Przeciwnie — jest ona operatywnym organem aktywnego przezwyciężania i likwidacji tych braków, organem wychowawczym naszego aparatu państwowego. Ten istotny charakter zabezpiecza jej ustawa. W ten sposób kontrola państwowa stanowić ma w rękach Rządu sprawny, operatywny instrument walki z wypaczeniami, walki o wysoki poziom pracy aparatu państwowego i gospodarczego, a równocześnie czuły instrument, który pozwala na jasne rozeznanie głównych braków i słabości funkcji tego aparatu.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-7.30" who="#PoselAlbrechtJerzy">Dla skutecznego wypełnienia ważnych i odpowiedzialnych zadań kontroli państwowej nieodzowne jest stałe zabezpieczenie jej przed ześlizgiwaniem się na płaszczyznę, formalności kontroli. Formalność, bezduszność i powierzchowność jest niebezpieczeństwem zagrażającym różnorodnym ogniwom naszego aparatu państwowego — w tej mierze nie jest przed nim automatycznie zabezpieczony również i aparat kontroli, choć sam powołany jest ze swej istoty do walki z przejawami formalizmu i biurokratyzmu. Wielu z nas z własnego doświadczenia wie, jak łatwo w trakcie funkcji kontrolnych ześliznąć się na płaszczyznę formalnej kontroli. Weźmy przykład z bardzo istotnej dziedziny.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-7.31" who="#PoselAlbrechtJerzy">Wielkim orężem w naszej pracy i walce z biurokratyzmem, bezdusznością aparatu państwowego jest zagwarantowane prawo obywateli do składania skarg i zażaleń i obowiązek organów państwowych — w tym rzędzie przede wszystkim rad narodowych — do ich wnikliwego rozpatrywania i słusznego, sprawiedliwego rozstrzygania. Trzeba przyznać, że nierzadko kontrolujemy wykonanie tego obowiązku przez poszczególne ogniwa aparatu państwowego i gospodarczego, ale jakże często ograniczamy się tu do kontroli formalnej zwracając głównie uwagę na to, czy skarżący się otrzymał odpowiedź w terminie, nie wnikając głębiej w to, czy rozstrzygnięcie i odpowiedź była słuszna i sprawiedliwa, czy poprzedziło ją wnikliwe zbadanie sprawy. Jakże często w takiej kontroli zapominamy o słowach Lenina, który mówi: — „Ograniczyć się do odpowiedzi na odczepnego i do odsyłania sprawy do innej instytucji — oznacza także płodzenie mitręgi kancelaryjnej i marnowanie papieru”.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-7.32" who="#PoselAlbrechtJerzy">Oczywiście, że zabezpieczenie się przed podobnymi niebezpieczeństwami formalizmu w kontroli jest sprawą niezwykłej wagi dla organów kontroli państwowej. Skutecznym środkiem obrony przed tym niebezpieczeństwem jest oparcie się o inicjatywę, aktywność i krytykę mas.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-7.33" who="#PoselAlbrechtJerzy">Taką pełną możliwość dla organów kontroli państwowej stwarza ustawa, która w art. 6 głosi</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-7.34" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-7.35" who="#PoselAlbrechtJerzy">„1. Kontrola państwowa w pracy swej opiera się na czynnym współdziałaniu mas pracujących.</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-7.36" who="#PoselAlbrechtJerzy">2. Kontrola państwowa współdziała z kontrolą społeczną rad narodowych.” Wydaje się koniecznym, by ten artykuł ustawy stał się, zgodnie z wczorajszą zapowiedzią tow. Ministra Jóźwiaka, punktem wyjścia do jak najszerszego oparcia naszej kontroli państwowej o współdziałanie mas, do szerszego niż dotąd współdziałania z organami kontroli społecznej, w tym rzędzie przede wszystkim z komisjami rad narodowych. Pomoże to niewątpliwie organom naszej kontroli państwowej w ich odpowiedzialnej pracy, zaostrzy jeszcze bardziej ich klasowe spojrzenie i wgląd we wszelkie niedomogi naszego życia, których nie brak na drodze naszego budownictwa, pogłębi również proces przyciągania mas do aktywnego współrządzenia państwem.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-7.37" who="#PoselAlbrechtJerzy">Wysoki Sejmie! Ustawa o kontroli państwowej stwarza wszelkie podstawy, by w oparciu o dotychczasowe osiągnięcia naszych organów kontroli uzyskać jeszcze ostrzejszy, jeszcze skuteczniejszy oręż w naszej walce o zwycięskie socjalistyczne, pokojowe budownictwo w naszym kraju.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-7.38" who="#PoselAlbrechtJerzy">W tym przekonaniu nie wątpię, iż cała Izba wypowie się za przyjęciem przedłożonej ustawy o kontroli państwowej.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-7.39" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 231 | + </div> | |
| 232 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 233 | + <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Cieślak.</u> | |
| 234 | + </div> | |
| 235 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 236 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselCieslakStanislaw">Wysoki Sejmie! Nie jest oczywiście przypadkiem, że pierwszą z ustaw, która wchodzi pod obrady Wysokiego Sejmu, jest właśnie obecnie rozpatrywana ustawa o kontroli państwowej. Po raz pierwszy bowiem istnieje całkowita jednomyślność Sejmu, Rządu i narodu odnośnie głównych i zasadniczych celów naszej polityki zagranicznej i wewnętrznej. I całkowita zgodność co do wyboru dróg do tego celu wiodących. Program Frontu Narodowego stał się bowiem wytyczną działania Sejmu, Rządu i narodu.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PoselCieslakStanislaw">W obecnej więc chwili dalszy nasz marsz naprzód zależy w dużej mierze od właściwego doboru ludzi, od kontroli pełnego i terminowego wykonywania ustaw Sejmu, dekretów Rady Państwa, uchwał Rządu i Partii, mających na celu realizację programu Frontu Narodowego, za którym w głosowaniu powszechnym opowiedziała się przygniatająca większość narodu polskiego, który za swój program działania uznał Sejm z tych wyborów wyłoniony i Rząd przez Sejm w dniu wczorajszym wybrany.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselCieslakStanislaw">Front Narodowy jest jednością działania wszystkich uczciwych Polaków, a w planowym działaniu całego narodu rzeczą ogromnej wagi staje się sprawa stałej i systematycznej kontroli i porównywania tego, co chcieliśmy osiągnąć, z tym, co rzeczywiście osiągnęliśmy w całokształcie naszego życia społeczno-gospodarczego, politycznego i kulturalnego.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselCieslakStanislaw">Wytyczną naszego działania na codzień jest plan gospodarczy państwa, a jego ścisłe i terminowe wykonanie — najświętszym obowiązkiem i sprawą honoru każdego patrioty, uznającego za swój porywający program Frontu Narodowego. Ta prawda przenika coraz głębiej do świadomości mas ludowych, uczą się tej prawdy od przodującej klasy robotniczej masy mało i średniorolnych chłopów i inteligencja pracująca.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselCieslakStanislaw">Coraz więcej jest takich świadomych obywateli i patriotów jak obecny tu na tej sali górnik, poseł Szczepan Błaut, który już wykonał swój plan 6-letni, jak członek spółdzielni produkcyjnej posłanka Zofia Kulińska, jak przodujący rolnik z woj. poznańskiego poseł Mazur Stanisław. Wymownie o zrozumieniu tej prawdy świadczą coraz liczniejsze zakłady przemysłowe, których załogi wykonały już swój plan produkcji na rok bieżący, tysiące gromad wiejskich, PGR-ów, spółdzielni produkcyjnych oraz drobnych i średnich gospodarstw chłopskich, które w całości i przed terminem wywiązały się ze swych zadań produkcyjnych i wszystkich innych obowiązków wobec państwa.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselCieslakStanislaw">Istnieje jednak sporo zakładów przemysłowych i dość znaczna jeszcze liczba gromad wiejskich, drobnych i średnich gospodarstw wiejskich a nawet PGR-ów i spółdzielni produkcyjnych, które z opóźnieniem wykonują zadania planu, które dłużne są Polsce tysiące ton węgla, stali, tkanin, zboża, mięsa czy mleka.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselCieslakStanislaw">Potrzebne jest więc śmiałe i wnikliwe ujawnianie takich niedociągnięć, dostrzeganie schorzałych miejsc w naszym życiu społecznym, wyświetlanie przyczyn takich niedociągnięć i schorzeń oraz wskazywanie sposobów ich usunięcia. I to jest właśnie główne zadanie powoływanego przez Wysoki Sejm z inicjatywy Rady Państwa i Rządu urzędu Ministra Kontroli Państwowej.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselCieslakStanislaw">W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej lud sprawuje władzę. Przez obalenie władzy kapitalistów i obszarników zasypana została ta odwieczna przepaść, jaka na przestrzeni całej historii naszego narodu dzieliła obywatela od władzy państwowej. Masy ludowe szanują swoją władzę i otaczają ją ogromną miłością i zaufaniem. Wymownym tego dowodem był przebieg tysięcy zebrań przedwyborczych, na których miliony obywateli wyrażały swą gorącą miłość do kierownika naszej nawy państwowej, Obywatela Bolesława Bieruta, na których zwierzali się nam ze swych osiągnięć ze słuszną dumą, zwierzali się nam ze swego przywiązania do władzy ludowej i z zaufaniem mówili nam o trapiących ich jeszcze brakach i bolączkach.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselCieslakStanislaw">Obowiązkiem naszym, Obywatele Posłowie, jest dalsze umocnienie tego zaufania, dalsze umocnienie więzi narodu z władzą ludową, z całym aparatem administracyjnym i produkcyjnym państwa poprzez usuwanie wszystkich jego braków i niedomagań. Bo nasz aparat państwowy przy wszystkich swoich zaletach i nieporównywalnej wyższości i sprawności w porównaniu z minionymi ustrojami — które oczywiście wynikają z jego nowej treści klasowej — posiada jeszcze, zwłaszcza w swych terenowych ogniwach, niemało braków. Zdarzają się bowiem jeszcze tu i ówdzie wypadki łamania lub obchodzenia obowiązujących ustaw i przepisów, naruszania tajemnicy służbowej, wojskowej i państwowej, niedbałego stosunku do mienia społecznego, biurokratycznego, jaśniepańskiego lub bezdusznie, formalnego stosunku do potrzeb ludności, kumoterstwa w rozdziale towarów zwłaszcza na wsi, nieoszczędnego szafowania groszem publicznym, lekceważenia dyscypliny finansowej, dzikich terenowych inwestycji, podważających właściwe proporcje rozwoju poszczególnych gałęzi gospodarki narodowej, tolerowania przerostów aparatu administracyjnego, co odciąga znaczną liczbę rąk roboczych od zajęć produkcyjnych. Brak jeszcze w wielu ogniwach naszego aparatu państwowego, zwłaszcza terenowego, ścisłego i terminowego przestrzegania uchwał Rządu i Partii.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselCieslakStanislaw">Źródła tych braków i niedociągnięć tkwią w ponurej spuściźnie rządów kapitalistów i obszarników: w zacofaniu gospodarczym i kulturalnym naszego kraju, w odsuwaniu przed wojną ogromnej większości narodu ód oświaty i kultury, od kultury w jej najgłębszym leninowskim sensie — jako umiejętności rządzenia państwem. Wypływają one z. zaostrzającej się walki klasowej, rosnącego oporu kułactwa, spekulantów i innych niedobitków reakcji, które — działając w ścisłym porozumieniu z wrogiem zewnętrznym i na jego rozkaz — wkradają się niejednokrotnie do terenowych ogniw naszego aparatu państwowego, produkcyjnego, handlowego i administracyjnego i tam usiłują szkodzić interesom ludu, podrywając więź tego aparatu z narodem. Wykrywanie i usuwanie tych szkodników, energiczna walka z wszelkimi przeżytkami dawnego kapitalistycznego systemu rządzenia w całym naszym aparacie państwowym — oto drugie podstawowe zadanie kontroli państwowej.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselCieslakStanislaw">Jesteśmy dziś, Obywatele Posłowie, w decydującym okresie realizacji naszego Planu 6-letniego. Nie tylko nasze wielkie osiągnięcia, ale nawet i charakter trudności przez nas przeżywanych — trudności wzrostu, świadczy wymownie o naszym posuwaniu się naprzód, o naszym rozwoju, o łamaniu przeszkód, które wróg klasowy usiłuje spiętrzyć na naszej drodze do socjalizmu. Możemy przyśpieszyć wykonanie naszych planów gospodarczych przez uruchomienie tych wszystkich rezerw, jakie w dużym stopniu jeszcze niewykorzystane tkwią w naszym socjalistycznym przemyśle, w naszym socjalistycznym i drobnotowarowym rolnictwie, w naszym transporcie, w budownictwie, w finansach i we wszystkich gałęziach życia gospodarczego kraju. Wskazują na te rezerwy uchwały Rządu i Partii, przemówienia ukochanego przywódcy i nauczyciela naszego narodu, Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta. Bezcenną skarbnicą doświadczeń i wskazań stał się XIX Zjazd Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, którego obrady z takim ogromnym skupieniem śledziły masy pracujące naszego kraju i dziś całokształt jego obrad z takim zainteresowaniem dyskutują, przyswajając sobie jego wyniki.</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselCieslakStanislaw">Chciałem jako poseł chłopski i działacz chłopski zwrócić specjalnie uwagę Obywateli Posłów na kilka może przykładów charakteryzujących ogrom rezerw, jakie istnieją jeszcze w naszym rolnictwie.</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselCieslakStanislaw">Siew rzędowy zaoszczędza 60 kg ziarna na 1 ha i podnosi plony z hektara o 1 do 2 q. Gdyby wszystkie gospodarstwa chłopskie stosowały siew rzędowy (nie stosuje ich jeszcze jednak około 30%) mielibyśmy bez żadnych dodatkowych inwestycji — bo moc produkcyjna siewników jest dostateczna dla obsiania całego obszaru naszego kraju — zwiększenie plonów w wysokości ponad 2,5 mln ton ziarna.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselCieslakStanislaw">Zdecydowana walka z chwastami mogłaby nam przynieść zwyżkę plonów co najmniej o 800 tysięcy ton ziarna. Taki jeden szczegół techniczny, jak zaprawianie ziarna siewnego pszenicy dla zabezpieczenia przed chorobami i pasożytami, przyniósłby naszemu krajowi kilkaset tysięcy ton ziarna pszenicy.</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselCieslakStanislaw">Stosowanie wysokokwalifikowanych sadzeniaków dałoby w całym kraju nadwyżkę co najmniej 5 milionów ton ziemniaków. Zdecydowana walka z jednym tylko szkodnikiem — płaszczyńcem buraczanym pozwoli produkować dodatkowo taką ilość buraka, z której można by uzyskać co najmniej 100 tysięcy ton cukru. Niedostateczna jest jeszcze walka z chorobami, szkodnikami roślin, z gryzoniami.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselCieslakStanislaw">Ogromne rezerwy dla produkcji roślinnej i hodowlanej kryją się w pełnym wykorzystaniu mocy produkcyjnej maszyn, które przecież w takiej ogromnej ilości władza ludowa daje pracującemu chłopstwu do rąk.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselCieslakStanislaw">Mamy dziś trzy razy więcej nawozów sztucznych. Wskutek niebardzo celowego, niebardzo racjonalnego ich użytkowania plony nie wzrastają w tym stosunku, w jakim wzrastać powinny z uwagi na trzykrotne zwiększenie ilości nawozów.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselCieslakStanislaw">Ogromne rezerwy kryją się w przestrzeganiu właściwych terminów siewów, orki, sprzętu roślin, szerokiego stosowania przedplonów, międzyplonów i poplonów.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselCieslakStanislaw">Chciałbym jeszcze kilka słów powiedzieć jako poseł z naszych pięknych ziem górskich i podgórskich o ogromnych rezerwach, jakie kryją się w zagospodarowaniu właściwym i wykorzystaniu pełnej zdolności produkcyjnej naszych łąk i pastwisk. Posiadamy ich obecnie w Polsce ok. 4 miliony ha, w tym ok. 2.400 tys. ha łąk i 1.600 tys. ha pastwisk. Wydawałoby się, że jest to ilość całkowicie wystarczająca nie tylko dla tej ilości inwentarza żywego, jaką dziś posiadamy, ale także dla tej ilości inwentarza żywego, którą musimy za wszelką cenę osiągnąć do roku 1955, zgodnie z wytycznymi Planu 6-letniego. Zbieramy jednak z tych łąk przeciętnie 6,5 mln ton siana, a przy starannym zagospodarowaniu moglibyśmy osiągnąć zbiór znacznie wyższy — co najmniej 16,5 mln ton siana, a 16,5 mln ton siana i paszy z naszych łąk i pastwisk to jest o 16 mln ton mleka i o 1 mln ton mięsa więcej, niż produkuje wieś dzisiaj, tego mięsa i mleka, którego coraz więcej potrzebuje od naszego rolnictwa szybko rosnąca klasa robotnicza.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PoselCieslakStanislaw">Oczywiście sprawa uruchomienia rezerw produkcyjnych to jest cel pracy gospodarczej, ale kontrola przez stałą swoją pomoc, przez wytykanie błędów i braków aparatu państwowego, przez wskazywanie sposobów ich usunięcia i w tej tak ważnej dziedzinie uruchomienia wszelkich rezerw, jakie w tak wielkiej ilości kryją się w naszej gospodarce — może odegrać ogromną rolę. I na tym polega jej trzecie główne zadanie.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PoselCieslakStanislaw">Wykonanie tych wszystkich wielkich zadań, jakie stoją przed kontrolą państwową, nie byłoby oczywiście możliwe, gdyby jej działalność nie oparła się o twórczą inicjatywę mas ludowych, dla których bliskie i drogie są te wszystkie zadania, które stoją przed kontrolą państwową na obecnym etapie naszego rozwoju. Ustawa o kontroli państwowej podkreśla ten moment, stwierdzając w art. 6, że kontrola państwowa w pracy swej opiera się na czynnym współdziałaniu mas pracujących i współdziała z kontrolą społeczną rad narodowych.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-9.21" who="#PoselCieslakStanislaw">Obywatele Posłowie! Jestem głęboko przekonany, że świadomość wielkich zadań, jakie na obecnym etapie stoją przed kontrolą państwową, przenika nas wszystkich głęboko i przyłączając się do wywodów moich przedmówców sądzę, że będę wyrazicielem nie tylko swoich wyborców, nie tylko działaczy ludowych, którzy pod wodzą i za przykładem klasy robotniczej budują lepsze życie na wsi, ale że będę wyrazicielem wszystkich obywateli Polski, którzy doceniają wagę zagadnienia kontroli, jeżeli zgodnie z życzeniem wyborców i swoim własnym zapewnię, że będziemy dążyli do wyeliminowania wszelkich uchybień biurokratycznych i do poprawienia stylu pracy w terenie.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-9.22" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 259 | + </div> | |
| 260 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 261 | + <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Frankowski.</u> | |
| 262 | + </div> | |
| 263 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 264 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselFrankowskiJan">Wysoki Sejmie! Doręczony nam druk sejmowy nr 1 zawiera projekt ustawy o kontroli państwowej. Nie oznacza to bynajmniej, że dopiero obecnie w ogóle zagadnienie kontroli zostało postawione. Począwszy od Biura Kontroli przy Krajowej Radzie Narodowej, a następnie przy Radzie Państwa, poprzez Najwyższą Izbę Kontroli, która przestanie istnieć z chwilą wejścia w życie dyskutowanego projektu ustawy, czynimy stale wysiłki, żeby zgodnie z aktualnymi wymogami i potrzebami zorganizować kontrolę. Dzięki temu, zwłaszcza w okresie działania Najwyższej Izby Kontroli, na której koncie dzięki kierownictwu i całemu zespołowi pracowników figuruje niewątpliwie poważny kapitał doświadczeń i osiągnięć, wkraczając w nowy etap organizowania kontroli, będziemy z tych doświadczeń korzystać i nie będziemy skazani na improwizację.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PoselFrankowskiJan">Obszerny referat Ministra Jóźwiaka, jak i dzisiejsze wywody sprawozdawcy posła Jodłowskiego i dwa doskonałe przemówienia moich przedmówców posłów Albrechta i Cieślaka wyjaśniły bardzo dużo i wielostronnie oświetliły całe zagadnienie. Ja ze swej strony chciałbym zwrócić uwagę na niektóre momenty, zasługujące moim zdaniem na podkreślenie.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PoselFrankowskiJan">Jak to już wspomniano, projekt ustawy o kontroli państwowej łączy się ściśle z przemianami ustrojowymi, które wprowadziła Konstytucja. Rząd jako naczelny organ administracji państwowej musi posiadać odpowiednio zorganizowany i jemu podległy aparat kontrolny, kontrola bowiem jest jedną z zasadniczych funkcji kierownictwa i nie można sobie wyobrazić dobrego kierownictwa bez dobrze postawionej kontroli.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PoselFrankowskiJan">Likwidacja Najwyższej Izby Kontroli i podporządkowanie kontroli państwowej Radzie Ministrów, której Minister Kontroli Państwowej jest członkiem, nie oznacza bynajmniej, że Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jako najwyższy organ władzy państwowej zrezygnował z uprawnień kontrolnych.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PoselFrankowskiJan">Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej określa uprawnienia Sejmu jako takiego, reguluj e uprawnienia nawet poszczególnych posłów, np. w formie zgłaszania interpelacji. W tych więc warunkach można mówić o uporządkowaniu zagadnienia kontroli i dostosowaniu jej do naszych wymogów, a nie o rezygnacji tych lub innych organów ze swoich zasadniczych uprawnień. Jest już rzeczą Sejmu jako takiego i poszczególnych posłów, aby nie tylko znali swoje uprawnienia, ale również w odpowiedni sposób, zgodny z racją stanu naszego państwa, umieli z tych uprawnień korzystać. Uprawnienia te są bowiem równocześnie naszymi obowiązkami poselskimi.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PoselFrankowskiJan">Projekt ustawy o kontroli państwowej w sposób szczegółowy określa zadania i zakres kontroli państwowej. Jeśli się równocześnie weźmie pod uwagę szeroki zakres działalności naszego państwa, to w tych warunkach zagadnienie kontroli należy bezsprzecznie do pozycji kluczowych.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-11.6" who="#PoselFrankowskiJan">Chodzi bowiem o realizację wielkich planów gospodarczych. Chodzi o realizację tego wszystkiego, co zostało ostatnio sformułowane w programie Frontu Narodowego. Przypomniał nam wczoraj te wielkie zadania naszego pokolenia Premier Bierut na popołudniowym posiedzeniu Sejmu. Jeśli mamy tym zadaniom sprostać, to wszystkie elementy, od których to zależy, muszą być postawione na odpowiednim poziomie zarówno pod względem organizacyjnym, jak również pod względem doboru ludzi.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-11.7" who="#PoselFrankowskiJan">Zagadnienia organizacyjne zostały wyczerpująco i szczegółowo postawione w projekcie ustawy. Można by jedynie uczynić uwagę, aby zapowiedziana w art. 8 koordynacja działalności kontroli państwowej z działalnością kontroli finansowej oraz innych rodzajów kontroli, według zasad ustalonych przez Radę Ministrów, nastąpiła szybko, tak aby całość kontroli była odpowiednio zharmonizowana.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-11.8" who="#PoselFrankowskiJan">Jeśli chodzi o sztab ludzi, to jestem przekonany, że nowe Ministerstwo Kontroli Państwowej uczyni wszystko, aby go wzmacniać nowymi fachowcami, znającymi dokładnie wszelkie dziedziny naszego życia nie tylko od strony teorii, ale przede wszystkim od strony praktyki. Gdzie jak gdzie, ale przede wszystkim w kontroli zasada: właściwy człowiek na właściwym miejscu — przedstawia kapitalne znaczenie. Niekiedy trudno jest znaleźć ludzi, którzy odpowiadaliby koniecznym wymogom politycznym a równocześnie reprezentowali duży zasób wiedzy fachowej i osobiste walory charakteru. Może na odcinku kontroli zagadnienie to jest specjalnie czułe, ale jakże ważne, jakiekolwiek bowiem — „przegięcie” w jedną lub drugą stronę przynosi szkody, które często są nie do naprawienia. Od chwili wyzwolenia pracuję na różnych stanowiskach w naszym życiu gospodarczym i społecznym. Zetknąłem się wielokrotnie z zagadnieniem kontroli. Wiem z własnego doświadczenia, jak olbrzymią przysługę oddaje dobry kontroler, jak cenną jest on pomocą dla kierownictwa zakładu, które może dlatego, że stoi zbyt blisko, nie potrafi dostrzec i usunąć w porę wielu błędów. Ale powiedzmy również otwarcie: jak zniechęca ludzi do pracy, jak rozstraja aparat wszelka powierzchowna, nierzeczowa — jeśli już wykluczymy nieobiektywność — kiepska kontrola.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-11.9" who="#PoselFrankowskiJan">Mądry kierownik zakładu pracy cieszy się, kiedy przychodzi do niego kontrola, stara się jej udostępnić wszelkie materiały, deleguje najlepszych pracowników, aby wprowadzili ją w istotę szeregu skomplikowanych zagadnień, zwłaszcza produkcyjnych. Tym większe jest jego rozczarowanie i zdziwienie, kiedy po pewnym okresie czasu otrzymuje protokół wraz z zaleceniami, które właściwie obracają się na marginesie tego wszystkiego, co jest istotą działalności danego zakładu. Dochodzi do tego zdziwienia niekiedy i rozgoryczenie, jeśli uchybienia nieistotne podnosi się do rzędu wielkiej wagi.</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-11.10" who="#PoselFrankowskiJan">Stąd też centralny problem kontroli to kadry. Wiem, że niekiedy przychodzi dokonać bardzo trudnej decyzji, czy należy wyciągać z produkcji doskonałego fachowca i przenosić go właśnie do kontroli, po uprzednim przeszkoleniu w zakresie samej techniki kontroli. Mądra polityka personalna będzie musiała problem ten rozwiązać w sposób najbardziej zgodny z naszymi interesami, mając jednak stale na oku wielkie zadania kontroli.</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-11.11" who="#PoselFrankowskiJan">Projekt ustawy w szeregu swoich sformułowań, zawartych zwłaszcza w rozdziale 4, stwarza podstawy do prowadzenia polityki kadr, a postanowienia zawarte w art. 13 projektu umożliwiają również właściwe rozwiązanie sprawy uposażenia aparatu kontroli. Ma to bardzo istotny wpływ na działalność aparatu kontroli i dlatego też o tym wspominam, zachęcając Ministra Jóźwiaka, aby rozwiązanie tego problemu nastąpiło szybko.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-11.12" who="#PoselFrankowskiJan">Cały rozdział 3 projektu ustawy jest poświęcony określeniu zadań kontroli. Na szczególną uwagę zasługuje podkreślenie, że kontrola państwowa, jak to dosłownie mówi projekt, — „prowadzi walkę z przerostami aparatu administracyjnego i z biurokratyzmem”.</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-11.13" who="#PoselFrankowskiJan">Coraz bardziej uświadamiamy sobie, jak rujnują nasze życie te dwie choroby i jak wiele czynią one szkód. Mówił o tym również poseł Albrecht. Daliśmy temu wyraz w programie Frontu Narodowego, w którym znajdujemy takie oto sformułowanie: — „Walce z trudnościami przeszkadza także biurokratyzm i kumoterstwo, gnieżdżące się jeszcze w niejednym z naszych urzędów i instytucji — tu i ówdzie pokutują jeszcze stare nawyki: brak troski o człowieka pracy, wielkopański stosunek do jego potrzeb.” W czasie kampanii przedwyborczej miałem możność obserwować szereg bolączek w terenie. Miałem możność stwierdzić, że im ten teren jest bardziej oddalony od centrów, im jest on, że tak powiem, — „głębszy”, tym te niedomagania występują w formach bardziej rażących. W takim np. Ćmielowie Miejskie Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane rozebrało dach na jednym z domów z zamiarem wyremontowania go. Kilka rodzin robotniczych ulokowano w prymitywnych warunkach, jedna z nich zamieszkała w świetlicy. W międzyczasie przedsiębiorstwo przerwało remont, dom się zaczął walić na skutek fatalnych warunków atmosferycznych i trzeba było podejmować kilka interwencji na różnych szczeblach, niestety nieudanych, aż w końcu dopiero pomoc ówczesnego Ministra Gospodarki Komunalnej Mijała okazała się nieodzowną.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-11.14" who="#PoselFrankowskiJan">W takim znowu Lasocinie, pow. opatowskiego, gdzie dzieci uczą się w dość trudnych warunkach, rozpoczęto budowę pięknego gmachu nowej szkoły — ale budowa nie jest zakończona, bo podobno brak kredytów i to, co wzniesiono z takim trudem, narażone jest znów na zniszczenie.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-11.15" who="#PoselFrankowskiJan">Można by takich przykładów cytować więcej i nie są one zapewne żadną rewelacją dla nikogo. Zna je zapewne również dawny Prezes Najwyższej Izby Kontroli, a obecnie Minister Kontroli Państwowej. Zacytowałem dwa przykłady — celowo drobne, ale one to właśnie w terenie przedstawiają dla ludzi kapitalne znaczenie i są dla zamieszkałej tam ludności bezpośrednim sprawdzianem naszej troski o nich.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-11.16" who="#PoselFrankowskiJan">Wysoki Sejmie! Uchwalając projekt ustawy o kontroli państwowej wypełniamy jedną z ważnych luk w zakresie wykończenia budowy naszego ustroju, lukę, która powstała z chwilą uchwalenia nowej Konstytucji. Lukę tę wypełniamy w taki sposób, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie całego naszego ustroju. Zyskujemy poważny oręż w walce o realizację naszych zamierzeń, których celem jest budowa szczęścia i wielkości naszej Ojczyzny. Jestem przekonany, że Rząd nasz będzie się skutecznie tym orężem posługiwał w trosce o to wszystko, co nas skupiło we Froncie Narodowym i co dyktuje nam zasadom programowym tego Frontu ofiarnie służyć.</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-11.17" who="#PoselFrankowskiJan">Jako bezpartyjny poseł, katolik, członek władz Frontu Narodowego, będę głosował za przedłożonym projektem ustawy, która ma służyć Rządowi pomocą w realizacji wielkich planów, za którymi stoi zwartą masą zjednoczony Naród Polski.</u> | |
| 282 | + </div> | |
| 283 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 284 | + <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Lista mówców została wyczerpana. Zamykam dyskusję.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu ustawy w całości wraz z przyjętymi przez komisję poprawkami, zechce wstać.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-12.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę o kontroli państwowej jednomyślnie uchwalił.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-12.6" who="#Marszalek">Przechodzimy do punktu 3 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o rządowym projekcie ustawy o przysiędze wojskowej (druki nr 2 i 5).</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-12.7" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Wągrowski.</u> | |
| 292 | + </div> | |
| 293 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 294 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Obywatele Posłowie! Potrzeba zmian w rocie przysięgi wojskowej Polskich Sił Zbrojnych wynika z uchwalenia Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — Wielkiej Karty praw i zdobyczy ludu. Zgodnie z nową rotą przysięgi każdy żołnierz Wojska Polskiego będzie odtąd przysięgał — „bronić niezłomnie praw ludu pracującego, zawartych w Konstytucji”, — „dochować wierności Rządowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Zmiany w rocie przysięgi, mające charakter natury prawnej i powodowane zmianą struktury władz państwowych, którą wprowadziła Konstytucja, mają jednocześnie głębokie, symboliczne znaczenie. Są one jeszcze jednym przejawem nierozerwalnej, niezłomnej więzi i jedności Ludowego Wojska Polskiego i Państwa Ludowego, jedności wojska i narodu. Nasze siły zbrojne to zbrojne ramię, to niezawodny oręż Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stwierdza i ustanawia, iż „obrona Ojczyzny jest najświętszym obowiązkiem każdego obywatela”. Dlatego każdy powołany do służby wojskowej składa wobec całego narodu uroczystą przysięgę, że z całą ofiarnością i oddaniem wypełni najświętszy obowiązek obrony wolności i niezawisłości ojczystej ziemi. Przysięga wojskowa — to przyjęcie przez każdego żołnierza osobistej odpowiedzialności za obronę Ojczyzny, przyjęcie osobiste wszystkich obowiązków, jakie naród i państwo nakładają na swych obrońców. Tę osobistą odpowiedzialność żołnierską, będącą wielką dźwignią wytrwałości, hartu i męstwa w zaszczytnej służbie wojskowej, wyrażają pierwsze słowa przysięgi: — „Ja, obywatel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, stając w szeregach Wojska Polskiego, przysięgam Narodowi Polskiemu”. Tę wielką odpowiedzialność każdego żołnierza wyraża również zakończenie przysięgi.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Przysięga wojskowa to sztandar ideowy naszego wojska, to wyraz woli ludu polskiego, to najgłębsze prawdy i wytyczne jedności naszego narodu. Nakazy przysięgi wojskowej — to nakazy narodu. Na nich opiera się niezłomność przysięgi wojskowej. Jest ona dla żołnierza naczelnym prawem, obowiązującym zawsze i we wszelkich okolicznościach.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Rota przysięgi to podstawa całego wychowania wojskowego, gdyż od świadomości politycznej, od wartości ideowo-moralnych żołnierzy zależą wyniki i osiągnięcia w służbie i szkoleniu, zależy rzetelne i godne wypełnianie zadań żołnierskich zarówno w czasie pokoju, jak i na polu walki.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-13.5" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">To wierność przysiędze, niewzruszone przekonanie o słuszności sprawy, zrozumienie sprawiedliwych, wyzwoleńczych celów walki, to płomienny patriotyzm żołnierzy Armii Radzieckiej zrodziły niespotykane w dziejach masowe ich bohaterstwo. Tym większym wyróżnieniem i zobowiązaniem dla żołnierzy Wojska Polskiego są wypowiedziane na XIX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego słowa Marszałka Bułganina: „Walcząc ramię przy ramieniu z wojskami radzieckimi przeciwko wspólnemu wrogowi, żołnierze jednostek polskich i czechosłowackich dowiedli czynem swej odwagi i kunsztu żołnierskiego”.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-13.6" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Kościuszkowcy, żołnierze I i II Armii święcie dochowali wierności przysiędze. Są oni wzorem dla żołnierzy Ludowych Sił Zbrojnych, którzy w codziennym znoju i wysiłku dają tysiące dowodów wierności przysiędze wojskowej — gorącej miłości Ojczyzny.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-13.7" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Żołnierz Ludowego Wojska Polskiego przysięga być uczciwym, zdyscyplinowanym, mężnym i czujnym, wykonywać dokładnie rozkazy przełożonych i przepisy regulaminów, dochować ściśle tajemnicy państwowej i wojskowej, nie splamić nigdy honoru i godności żołnierza polskiego.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-13.8" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Wszystkie cnoty żołnierskie skupiają się w świadomej, żelaznej dyscyplinie, która istnieje i może istnieć tylko w armii nowego typu, w armii służącej ludowi. Największy strateg w dziejach ludzkości, Wielki Stalin powiedział: — „Sukcesy w szkoleniu i wychowaniu wojska są nie do pomyślenia bez twardej dyscypliny i surowego porządku wojskowego, których utrzymanie stanowi najważniejszy obowiązek całego składu armii”.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-13.9" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Dyscyplina to granitowy fundament wojska, to najważniejszy warunek gotowości bojowej, to nieodłączna zaleta żołnierza Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-13.10" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Odwagę i męstwo, honor i godność, wzniosłą i głęboką miłość Ojczyzny budzą i rozwijają w naszym wojsku bohaterskie postacie, nieśmiertelne czyny Czarnieckiego i Kościuszki, Henryka Dąbrowskiego i Jarosława Dąbrowskiego, Waryńskiego i Buczka, Dzierżyńskiego i Świerczewskiego.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-13.11" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Żołnierz polski wie i rozumie, że czujność w służbie i poza służbą, że przestrzeganie tajemnicy wojskowej i państwowej w słowie i piśmie to ostra broń pomagająca paraliżować nikczemną robotę wywiadów imperialistycznych, demaskować i unieszkodliwiać szpiegów i dywersantów, okiełznać agentów podżegaczy wojennych, szerzących oszczerstwa i plotki, fałsze amerykańsko-hitlerowskiej propagandy radiowej. Dzięki czujności Partii została zdemaskowana i unieszkodliwiona w wojsku antynarodowa, zdradziecka grupa Gomułki i Spychalskiego; dzięki czujności zostało oczyszczone wojsko z dywersantów i szpiegów w rodzaju Tatara, Kirchmayera i innych.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-13.12" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Rota przysięgi wyraża istotę, charakter i główne właściwości Wojska Polskiego, jako wojska nowego typu, jako zbrojnego organu Państwa Ludowego.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-13.13" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Wojsko Polskie jest wojskiem ludu pracującego, wojskiem wyzwolonych robotników i chłopów polskich, jest nierozerwalnie zespolone z narodem, z jego walką i dążeniami, jest wsparte na pogłębiającej się wokół władzy ludowej jedności moralno-politycznej narodu w dążeniu do szczęścia, siły i niezniszczalnej niepodległości naszego narodu, naszego kraju. Dlatego żołnierz Wojska Polskiego przysięga — „służyć ze wszystkich sił Ojczyźnie, bronić niezłomnie praw ludu pracującego, zawartych w Konstytucji, stać nieugięcie na straży władzy ludowej, dochować wierności Rządowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-13.14" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Drugą cechą charakterystyczną Wojska Polskiego jest to, że jest ono wojskiem obrony wolności i niezawisłości swojej Ojczyzny — Polski Ludowej. Żołnierz Ludowego Wojska Polskiego nie służy celom grabieży i zaborczym, jak armie imperialistyczne, nie jest on narzędziem ucisku narodowego i kolonialnego, lecz ochrania wolność i niepodległość naszej Ojczyzny, twórczą pracę pokojową robotnika i chłopa polskiego, nasze zdobycze i osiągnięcia. Dlatego żołnierz Wojska Polskiego przysięga „strzec niezłomnie wolności, niepodległości i granic Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przed zakusami imperializmu, stać nieugięcie na straży pokoju w braterskim przymierzu z Armią Radziecką i innymi sojuszniczymi armiami i w razie potrzeby, nie szczędząc krwi ani życia, mężnie walczyć w obronie Ojczyzny o świętą sprawę niepodległości, wolności i szczęścia ludu.” Te słowa roty przysięgi wyrażają jednocześnie trzecią cechę charakterystyczną Wojska Polskiego — jego wychowanie w szacunku dla innych narodów, w duchu przyjaźni, braterstwa i solidarności z masami pracującymi innych krajów, w duchu zachowania i utrwalenia pokoju, w duchu przyjaźni i solidarności z miłującymi pokój narodami.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-13.15" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Naród nasz, naród, którego przodującą siłą jest klasa robotnicza, który buduje socjalizm w swoim kraju, nie ma i nie może mieć żadnych zamiarów zaborczych w stosunku do innych narodów.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-13.16" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Niewzruszoną, niezdobytą twierdzą i ostoją pokoju jest potężny Związek Radziecki, którego niezmierną siłę, olbrzymie, bezprzykładne w dziejach osiągnięcia, urzeczywistniające marzenia wielu, wielu pokoleń uciskanych i wyzyskiwanych, zadokumentował z całą dobitnością XIX Zjazd Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Interesy Związku Radzieckiego są nieodłączne od sprawy pokoju na całym świecie.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-13.17" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Polska Ludowa jest jednym z nierozerwalnych mocnych ogniw światowego obozu pokoju wraz z wszystkimi krajami demokracji ludowej, z Niemiecką Republiką Demokratyczną, z Wielką Chińską Republiką Ludową, ze wszystkimi miłującymi wolność narodami.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-13.18" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Wojsko Polskie łączy z bohaterską Armią Radziecką niezłomne braterstwo broni i idei, braterstwo zawiązane na polach walki, przypieczętowane wspólnie przelaną krwią, wsparte na coraz głębszym, coraz mocniejszym sojuszu i braterstwie Polski Ludowej ze Związkiem Radzieckim, którego wzory i pomoc są źródłem naszej siły, źródłem wszystkich naszych osiągnięć.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-13.19" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Naród nasz nie zapomina ani przez chwilę, że istnieją i działają podżegacze wojenni, że imperializm wzmaga przygotowania do wojny, że imperialiści Stanów Zjednoczonych dążą do narzucenia światu swego panowania, że w państwach agresywnych wzrósł znacznie stan liczebny wojsk lądowych i lotniczych, że trwa grabieżcza i zaborcza wojna w Korei, że na zachodzie Europy pod protektoratem amerykańskich podżegaczy wojennych tworzy się nowy Wehrmacht z po wypuszczanymi z więzień generałami hitlerowskimi. Ale wiemy również, że kapitalizm znajduje się w stanie zaostrzonego, nieuleczalnego kryzysu, że po drugiej wojnie światowej jeszcze bardziej wzmogły się przeciwieństwa między państwami imperialistycznymi, że obóz kapitalistyczny jest rozdzierany przez wielkie sprzeczności wewnętrzne, co utrudnia urzeczywistnienie agresywnych planów imperialistów.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-13.20" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">W jeszcze większym stopniu i jeszcze bardziej krzyżuje plany podżegaczy wojennych potęga obozu pokoju i demokracji skupionego wokół Związku Radzieckiego.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-13.21" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-13.22" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Niezrównana siła Związku Radzieckiego, siła jego niezwyciężonej Armii to mocny hamulec i groźne ostrzeżenie pod adresem naśladowców hitleryzmu.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-13.23" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Stale i niezmiennie rośnie przewaga sił obozu pokoju i demokracji. Imperialiści muszą wiedzieć, iż w wypadku rozpętania przez nich nowej wojny spotkają się z potężną i druzgocącą odprawą ze strony wszystkich miłujących wolność narodów.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-13.24" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-13.25" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Dlatego konieczne jest wzmaganie siły i gotowości obronnej każdego kraju oddanego sprawie pokoju.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-13.26" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Wódz i nauczyciel naszego narodu, Wielki Budowniczy Polski Ludowej — Bolesław Bierut stwierdził</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-13.27" who="#komentarz">(czyta):</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-13.28" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">„Polska przestała być krajem biednym, bezbronnym i niezaradnym... minął i nie wróci nigdy wrzesień 1939 roku, minęła i nie wróci nigdy hańba bezsilności naszego kraju wobec najeźdźców”</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-13.29" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Dzięki bohaterskiej pomocy Związku Radzieckiego, dzięki pokojowej, twórczej pracy polskich mas pracujących, dzięki wzrastającej jedności narodu — nasze państwo jest silniejsze niż kiedykolwiek. Nasz Rząd Ludowy, nasza przodująca narodowi Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, najszersze masy narodu, skupione w mocnym, szerokim Froncie Narodowym, otaczają troską i miłością nasze Ludowe Wojsko Polskie. Naród nasz otacza miłością dowódcę Wojska Polskiego, słynnego dowódcę ze stalinowskiej szkoły, syna robotniczej Warszawy, Ministra Obrony Narodowej, Marszałka Polski — Konstantego Rokossowskiego.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-13.30" who="#komentarz">(Huczne oklaski.)</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-13.31" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Naród polski nie będzie żałował wysiłku i trudu, by dać wojsku wszystko, co jest dlań konieczne, ażeby utrwalać bezpieczeństwo i niepodległość naszego kraju.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-13.32" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Żołnierz polski, wierny przysiędze wojskowej, czujnie strzeże granic Polski Ludowej, nie szczędzi i nie będzie szczędzić sił i pracy dla osiągnięcia najwyższego poziomu wyszkolenia bojowego i politycznego, dla nieustannego podwyższania zdolności bojowej Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-13.33" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Wierny przysiędze żołnierz polski zawsze będzie pamiętał słowa swego dowódcy Marszałka Polski Konstantego Rokossowskiego:</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-13.34" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">„Nigdy więcej stopa najeźdźcy nie będzie deptać wolnej ziemi polskiej.”</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-13.35" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-13.36" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Żołnierz Wojska Polskiego, wierny przysiędze wojskowej, nigdy nie zawiedzie zaufania, jakim darzy go naród, jakim darzy go Premier Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Bolesław Bierut.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-13.37" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-13.38" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Naród nasz wie, iż przyszłość należy do niezwyciężonego obozu pokoju, gdyż przewodzi mu wódz całej postępowej ludzkości — Wielki Stalin.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-13.39" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-13.40" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">Fakt, iż rota przysięgi Wojska Polskiego znajduje się na porządku obrad pierwszej sesji Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, ma swoją szczególną wymowę i doniosłość.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-13.41" who="#PoselWagrowskiMieczyslaw">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych wnoszę o przyjęcie przez Sejm projektu ustawy o przysiędze wojskowej według przedłożenia rządowego.</u> | |
| 336 | + </div> | |
| 337 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 338 | + <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Nikt do głosu nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-14.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu ustawy w całości, zechce wstać.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-14.2" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-14.3" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-14.4" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę o przysiędze wojskowej jednomyślnie uchwalił.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-14.5" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 28 sierpnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach ziemniaków. (Dz. U. Nr 37 poz. 255) — (druk nr 9).</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-14.6" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Szkop.</u> | |
| 345 | + </div> | |
| 346 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 347 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselSzkopJan">Wysoki Sejmie! Dekret z dnia 28 sierpnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach ziemniaków ma na celu zabezpieczenie stałego i równomiernego zaopatrzenia ludności pracującej miast w ten tak ważny artykuł spożywczy, a przemysłu przetwórczego w potrzebny mu surowiec. Intencją jego jest stworzenie korzystnych warunków zbytu ziemniaków po stałych i opłacalnych cenach oraz popieranie dalszego rozwoju produkcji rolnej.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselSzkopJan">Wobec szybkiego tempa uprzemysłowienia naszego kraju w ramach Planu 6-letniego i w związku z tym liczbowego wzrostu klasy robotniczej na skutek przechodzenia setek tysięcy ludności wiejskiej do miast, do fabryk i zakładów pracy rośnie również szybko zapotrzebowanie mas pracujących na artykuły rolne, a wśród nich na ziemniaki. Oparcie się w takiej sytuacji na wolnym skupie byłoby dalece zawodne, szczególnie w wypadku nieurodzaju i — jak wykazało doświadczenie lat ubiegłych z okresu przed wprowadzeniem obowiązkowych dostaw — mocno utrudniałoby, a nawet uniemożliwiałoby zapobieganie tendencjom spekulacyjnym na rynku. Stąd powstała konieczność ustawowego uregulowania tego zagadnienia, które po raz pierwszy znalazło swój wyraz w dekrecie z dnia 8 października 1951 r. o zabezpieczeniu dostaw ziemniaków ze zbiorów 1951 r. oraz w jego kontynuacji, którą stanowi przedstawiony Wysokiej Izbie do zatwierdzenia obecny dekret.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselSzkopJan">Nasuwa się pytanie, w jakim stopniu zostały wykorzystane doświadczenia zeszłoroczne i co nowego wprowadza dekret z 28 sierpnia br.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselSzkopJan">Zasadniczą w nim inowację stanowi to, że wysokość obowiązkowych dostaw ustalona została nie z obszaru obsadzonego ziemniakami, jak to było w 1951 r., lecz w zależności od obszarów gruntów rolnych całego gospodarstwa indywidualnego, wyrażonego w hektarach przeliczeniowych z wyłączeniem tych gruntów, których nie uważa się za grunty orne. Przyczynia się to do zapobiegania kurczeniu się areału gruntów przeznaczonych na uprawę ziemniaków.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselSzkopJan">Podczas gdy w zeszłorocznym dekrecie w ramach państwowego planu dostaw ich wysokość dla poszczególnych gospodarstw indywidualnych ustalały rady narodowe wspólnie z delegatami Centralnego Urzędu Skupu i Kontraktacji, co stwarzało pole dla dowolności i przegięć ze strony organów miejscowych, to w obecnym dekrecie zostały ustanowione powiatowe normy dla poszczególnych grup gospodarstw i sposób ich stosowania. Normy te zostały zróżniczkowane z zastosowaniem progresji dla gospodarstw większych zgodnie z zasadami polityki klasowej naszego Państwa Ludowego.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselSzkopJan">Dekret z 8 października 1951 r. pomijał sprawę zwolnień i ulg. Natomiast obecny dekret zwalnia od obowiązku dostaw ziemniaków gospodarstwa rolne o obszarze gruntów poniżej 1 ha przeliczeniowego. Ponadto przewidzianych jest szereg zwolnień i ulg ze względu na podeszły wiek, stan zdrowia lub odbywanie służby wojskowej przez właściciela oraz na skutek nadzwyczajnych okoliczności powodujących zmniejszenie zdolności produkcyjnej danego gospodarstwa rolnego. Od obowiązku dostaw ziemniaków zwolnione zostały również gospodarstwa rolne o obszarze gruntów poniżej 3 ha przeliczeniowych należące do osadników rybackich, zatrudnionych w uspołecznionym przedsiębiorstwie rybołówstwa morskiego, a także gospodarstwa rolne przydzielone w ramach akcji osiedleńczej w 1952 r. oraz gospodarstwa osiedleńców z terenów objętych wymianą odcinków granicznych w roku ich przydzielenia i w roku następnym. Przyznane zostały także zwolnienia od obowiązku dostaw z zagospodarowanych przez chłopów indywidualnych i spółdzielnie produkcyjne odłogów w roku pierwszego zbioru z tych gruntów. Dogodnym jest także dla wsi i korzystnym dla państwa dopuszczenie w wypadkach gospodarczo uzasadnionych zastosowania zamienników za ziemniaki w postaci zboża i mięsa.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselSzkopJan">Obok gospodarstw indywidualnych obowiązkowi dostaw ziemniaków podlegają spółdzielnie produkcyjne łącznie z działkami przyzagrodowymi ich członków, Państwowe Gospodarstwa Rolne oraz inne uspołecznione gospodarstwa rolne. Norma dostaw dla spółdzielni produkcyjnych równa się 40% normy przypadającej na grupę gospodarstw indywidualnych w tym samym powiecie o takim samym obszarze, ile wypada średnio na jedną rodzinę w danej spółdzielni.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselSzkopJan">W poszczególnych rozdziałach dekretu określone zostały kompetencje i obowiązki władz terenowych dla jego realizacji, tok postępowania odwoławczego oraz przepisy karne. Oto w najogólniejszym zarysie charakterystyka przedstawionego do zatwierdzenia Wysokiemu Sejmowi dekretu z dnia 28 sierpnia 1952 r.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselSzkopJan">Powstaje pytanie, w jakim stopniu dekret stał się pomocnym dla zaspokojenia istniejących potrzeb, jakie były jego dotychczasowe skutki.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselSzkopJan">Jak wiadomo, tegoroczne warunki atmosferyczne były niesprzyjające dla urodzaju ziemniaków, który podobnie jak zeszłoroczny wypadł średnio, gdyż w okresie zawiązywania się kłębów panowała susza, a przed wykopkami i w czasie ich trwania — długotrwałe deszcze. Przedłużyło to okres wegetacji ziemniaków. W związku z tym dopiero z końcem września zaczęto wykopki na większą skalę i to w utrudnionych warunkach szczególnie na glebach ciężkich, na które niemożliwym było wjechać z kopaczkami.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselSzkopJan">Opóźnienie wykopków wpłynęło na skrócenie okresu skupu ziemniaków, co z kolei wymagało olbrzymiej mobilizacji aparatu skupu w kierunku sprawnego przejęcia masy towarowej i terminowego zaopatrzenia ludności pracującej. Opóźnienie wykopków zostało wykorzystane przez elementy kułackie, które ociągały się z odstawami ziemniaków, pragnąc podważyć plan zaopatrzenia klasy robotniczej i ludności miast w ten podstawowy artykuł. Te zakusy elementów kułackich i spekulanckich zostały sparaliżowane. Przyczynili się do tego mało i średniorolni chłopi, olbrzymi wzrost ich świadomości politycznej i aktywności, której dali dowody w okresie wielkiej kampanii wyborczej do obecnego Sejmu i w dniu wyborów, coraz głębsze zrozumienie ze strony pracującej wsi potrzeby terminowego wypełniania wszystkich obowiązków względem państwa, wypływających z zasad sojuszu robotniczo-chłopskiego, coraz mocniejsze zespalanie się mas chłopskich w szeregach Frontu Narodowego pod przewodem klasy robotniczej, ich coraz gorętsze, potwierdzane czynami, umiłowanie Ludowej Ojczyzny.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselSzkopJan">W ramach miesięcznych zobowiązań podjętych dla uczczenia wyborów do Sejmu i XIX Zjazdu WKP(b) były także podjęte i wykonane liczne zobowiązania terminowej i ponadplanowej odstawy ziemniaków. Inicjowane było także współzawodnictwo między gminami. Nierzadko były organizowane przez chłopów odstawy zbiorowe, np. gromada w Szczodrowie, pow. Kościerzyna, w woj. gdańskim z inicjatywy podstawowej organizacji partyjnej PZPR i koła ZSL odstawiła manifestacyjnie na 46 wozach 71 ton ziemniaków. Podobnych przykładów można przytoczyć wiele.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselSzkopJan">Dzięki pracy uświadamiającej i pomocy ze strony aktywu politycznego i społecznego, dzięki wysiłkom pracowników Centralnego Urzędu Skupu i Kontraktacji, CRS, rad narodowych — zadania w dziedzinie zaopatrzenia ludności pracującej w miastach zostały wykonane. Na dzień 24 października br., a zatem na 17 dni przed terminem, nasz największy okręg przemysłowy Śląsk został całkowicie zaopatrzony w ten artykuł, a do 1 listopada br. potrzeby konsumpcyjne miast całkowicie zaspokojono w zakresie ziemniaków. Dodatkowe spóźnione nieliczne zapotrzebowania zostaną pokryte ze skupu wolnorynkowego. Zaopatrzenie zakładów przemysłowych, gorzelni i tuczarń przebiega zgodnie z terminarzem. Z poszczególnych województw w planowym skupie ziemniaków na czoło wysunęło się woj. zielonogórskie, wykonując plan w 111,6%, opolskie w 102,4% i krakowskie, które osiągnęło 100,8%. Przy realizacji obowiązkowych dostaw najlepiej wywiązywali się łącznie ze spółdzielniami produkcyjnymi mało i średniorolni chłopi. Natomiast gospodarstwa kułackie częściowo wstrzymują się z dostawą ziemniaków, chcąc uzyskać wyższą cenę. Wobec opornych kułaków były stosowane sankcje karne w postaci grzywny pieniężnej.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-15.13" who="#PoselSzkopJan">Gospodarstwom mało i średniorolnym, które na skutek nieurodzaju względnie z przyczyn od nich niezależnych nie mogły wywiązać się z obowiązku dostaw ziemniaków, zostały udzielone ulgi. Każdy chłop, który wywiązał się z obowiązku dostaw ziemniaków, może sprzedać swe nadwyżki po opłacalnych cenach.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselSzkopJan">Oczywiście w toku przeprowadzania akcji obowiązkowych dostaw ziemniaków nie brakło także w terenie zaniedbań i niedociągnięć spowodowanych m. in. złą organizacją pracy niektórych punktów skupu, które narażały chłopów na uciążliwe i często bezskuteczne wyczekiwanie na przyjęcie ziemniaków. Zdarzały się również wypadki, że gminni delegaci CUSiK w rozsyłanych przez nich zawiadomieniach nie podawali, jakiego rodzaju ziemniaki mają być dostarczone.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-15.15" who="#PoselSzkopJan">Pomimo wskazanych trudności, które w toku akcji były usuwane, dotychczasowe wyniki dekretu o obowiązkowych dostawach ziemniaków z 28 sierpnia 1952 r. wskazują, że okazał się on bardzo przydatnym i skutecznym instrumentem w polityce ekonomicznej naszego Państwa Ludowego, służącym zarówno potrzebom klasy robotniczej, jak i pracujących chłopów. Stanowi on jedno z wiązadeł przyczyniających się do umocnienia spójni między miastem i wsią, do zacieśnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego. Słusznym jest więc, ażeby wymieniony dekret otrzymał całkowitą akceptację ze strony Wysokiej Izby.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-15.16" who="#PoselSzkopJan">Dlatego też w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych wnoszę o zatwierdzenie przez Wysoki Sejm dekretu z dnia 28 sierpnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach ziemniaków według tekstu ogłoszonego w nr 37 Dziennika Ustaw.</u> | |
| 364 | + </div> | |
| 365 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 366 | + <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów, pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-16.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-16.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-16.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-16.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-16.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 28 sierpnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach ziemniaków.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-16.6" who="#Marszalek">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-16.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min. 25 do godz. 13 min. 40.)</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-16.8" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-16.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o prawie łowieckim. (Dz. U. Nr 44 poz. 300) — (druk nr 10).</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-16.10" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Bieniek.</u> | |
| 377 | + </div> | |
| 378 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 379 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselBieniekStanislaw">Wysoki Sejmie! Prawo łowieckie z roku 1927, ustalone w warunkach kapitalistycznych, w treści swych postanowień nie odpowiada wymogom gospodarki planowej ani też stosunkom społeczno-gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Nadto posiada ono szereg braków i luk w sprawach zasadniczych dla gospodarki łowieckiej jak też i dla całej gospodarki narodowej.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselBieniekStanislaw">W szczególności prawo łowieckie z 1927 r. zaniedbuje całkowicie stronę gospodarczo-hodowlaną, ekonomiczną i socjalną łowiectwa, ograniczając się do unormowania tylko fragmentu, mianowicie spraw związanych z samym polowaniem.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselBieniekStanislaw">Dlatego też zaszła potrzeba ustanowienia nowego prawa łowieckiego, prawa odpowiadającego wymogom gospodarki planowej oraz obecnym naszym stosunkom społeczno-politycznym i gospodarczym.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselBieniekStanislaw">Nowe prawo łowieckie różni się tym zasadniczo od poprzedniego, że:</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselBieniekStanislaw">1) ujmuje całokształt zagadnień z tej dziedziny, 2) przeprowadza zasadę planowego działania w całokształcie gospodarki łowieckiej, 3) przeprowadza obowiązek hodowli i ochrony zwierzyny, 4) przeprowadza zasadę demokratyzacji łowiectwa, umożliwiając każdemu obywatelowi uprawianie łowiectwa i nakłada na wszystkich myśliwych jednakowe obowiązki w przedmiocie kwalifikacji teoretycznych i praktycznych, etyki łowieckiej, hodowli i ochrony zwierzyny oraz współpracy z władzami państwowymi, 5) uwzględnia interesy rolnictwa i leśnictwa oraz postulaty ochrony przyrody.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselBieniekStanislaw">Ponadto nowe prawo łowieckie:</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselBieniekStanislaw">— ustala, że zwierzyna w stanie wolnym jest własnością państwa, — wprowadza racjonalną organizację terytorialną obwodów łowieckich, — wprowadza obowiązek planowej gospodarki hodowlanej i eksploatacyjnej, — postanawia o określeniu zasad obrotu zwierzyną ubitą, nie przeznaczoną na własny użytek uprawnionego do wykonywania polowania, — postanawia o obowiązku dzierżawcy względnie zarządcy obwodu łowieckiego wynagradzania szkód wyrządzonych przy wykonywaniu polowania oraz przez zwierzynę, — powierza Polskiemu Związkowi Łowieckiemu — jako jego podstawowe zadanie — troskę o rozwój łowiectwa oraz współdziałanie z organami państwa w zakresie wykonywania ustawodawstwa łowieckiego, — ustala, że naczelnym organem administracji w zakresie łowiectwa jest Minister Leśnictwa, a organami terenowymi są prezydia rad narodowych.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselBieniekStanislaw">Przepisy te regulują zatem wszystkie podstawowe zagadnienia z zakresu łowiectwa oraz dają podstawę do planowego i racjonalnego gospodarowania tudzież rozwoju tej dziedziny naszej gospodarki narodowej.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselBieniekStanislaw">Wnoszę w imieniu komisji, aby Wysoki Sejm przyjął dekret o prawie łowieckim w brzmieniu ogłoszonym w Dzienniku Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Nr 44 poz. 300 z 1952 r.</u> | |
| 388 | + </div> | |
| 389 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 390 | + <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-18.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-18.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-18.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-18.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 29 października 1952 r. o prawie łowieckim.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-18.6" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia (Dz. U. Nr 44, poz. 301) — (druk nr 11).</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-18.7" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Janczyk.</u> | |
| 398 | + </div> | |
| 399 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 400 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselJanczykTadeusz">Wysoki Sejmie! W numerze 44 Dziennika Ustaw z dnia 12 listopada 1952 r. został ogłoszony dekret Rządu z dnia 29 października 1952 r. o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselJanczykTadeusz">Potrzeby gospodarki narodowej i inne potrzeby państwowe wymagają niejednokrotnie wprowadzenia w życie przepisów o gospodarowaniu surowcami, półwyrobami, wyrobami gotowymi, maszynami, urządzeniami technicznymi, zwierzętami, płodami rolnymi i leśnymi oraz surowcami, wtórnymi.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselJanczykTadeusz">W świetle dekretu przepisy o gospodarowaniu mogą normować w szczególności: produkcję, przerób, obrót, rozdział, postępowanie przy składaniu zapotrzebowań, gromadzenie, skup, zbyt, zbieranie, posiadanie, sortowanie, znakowanie, rejestrację, przewóz oraz zużycie.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselJanczykTadeusz">Gospodarowanie artykułami, mającymi podstawowe znaczenie dla gospodarki narodowej, odbywa się w ramach narodowych planów gospodarczych na podstawie centralnych bilansów materiałowych i centralnych bilansów maszynowych.</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselJanczykTadeusz">Wykaz artykułów bilansowanych centralnie ustala Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselJanczykTadeusz">Przepisy o gospodarowaniu wydają:</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselJanczykTadeusz">1) Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, jeżeli dotyczą one jednostek podległych różnym ministrom lub też osób nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej, lub też jeśli przepisy te odnoszą się do artykułów bilansowanych centralnie, 2) właściwy minister, jeśli przepisy te dotyczą tylko jednostek podległych temu ministrowi i nie odnoszą się do artykułów bilansowanych centralnie.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselJanczykTadeusz">Art. 6 dekretu określa ściśle, co należy rozumieć przez surowce wtórne, nadające się do produkcyjnego wykorzystania, co dotychczas nie znajdowało miejsca w obowiązujących przepisach.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselJanczykTadeusz">Dekret wprowadza sankcje karne za niestosowanie się do przepisów o gospodarowaniu.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselJanczykTadeusz">Dotychczasowe akty ustawodawcze nie dawały dostatecznej podstawy prawnej do wydawania przepisów o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia, w szczególności wydawanie przepisów na podstawie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych artykułów, półfabrykatów i wyrobów gotowych napotykało na trudności z uwagi na kazuistyczne przepisy tego dekretu. Z braku dostatecznych podstaw prawnych większość przepisów o gospodarowaniu wydawana była bezpodstawnie.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselJanczykTadeusz">Dekret daje szerokie podstawy do gospodarowania wszelkiego rodzaju artykułami i przy zredukowaniu ilości delegacji legislacyjnych do jednej pozwala na wydawanie różnorodnych przepisów o gospodarowaniu w zależności od potrzeb państwa i rodzaju danego artykułu.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselJanczykTadeusz">Dekret daje podstawę do wydawania przepisów o gospodarowaniu wszelkimi artykułami, w tym również odpadkami użytkowymi, wobec tego zbędnym stał się dekret z dnia 23 stycznia 1947 r. o obrocie i gospodarowaniu odpadkami użytkowymi i dekret z dnia 28 Iipca 1948 r. o gospodarowaniu i obrocie materiałami pochodzącymi z rozbiórki budynków.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselJanczykTadeusz">Na 2 posiedzeniu Sejmu w dniu 21 listopada rb. przekazano Komisji Spraw Ustawodawczych powyższy dekret do rozważenia. Po rozważeniu tego dekretu na posiedzeniu w dniu 21 bm. komisja wnosi:</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselJanczykTadeusz">Wysoki Sejm raczy powziąć następującą uchwałę: Sejm zatwierdza dekret z dnia 29 października 1952 r. o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia, ogłoszony w Dzienniku Ustaw Nr 44 pod poz. 301.</u> | |
| 414 | + </div> | |
| 415 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 416 | + <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za Zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-20.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-20.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 29 października 1952 r. o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia.</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-20.6" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego (Dz. U. Nr 44 poz. 302) — (druk nr 12).</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-20.7" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Kita.</u> | |
| 424 | + </div> | |
| 425 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 426 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PoselKitaAdolf">Obywatele Posłowie! Dekret z dnia 29 października 1952 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego był przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Komisji Spraw Ustawodawczych w dniu 21 listopada br., która zapoznała się z jego treścią i istotą wprowadzonych zmian.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PoselKitaAdolf">Zmiany te idą przede wszystkim w kierunku pełnej zgodności przepisów postępowania karnego z postanowieniami Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Odpowiadają one duchowi socjalistycznego demokratyzmu i wymogom naszego ludowego ustawodawstwa, uzupełniają niektóre braki w dotychczasowych przepisach, prowadzą do usprawnienia i przyśpieszenia postępowania karnego przed sądami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PoselKitaAdolf">Art. 1 omawianego dekretu wprowadza następujące zmiany.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PoselKitaAdolf">Dotychczasowy art. 5 kodeksu postępowania karnego nie określał, na kim ciąży obowiązek zawiadamiania o wszczęciu i zakończeniu śledztwa lub postępowania sądowego oraz w jakim terminie. Czynią temu zadość nowe paragrafy 3 i 4 wprowadzone do art. 5, nakładając ten obowiązek przy śledztwie na organ prowadzący śledztwo, a przy postępowaniu sądowym — na właściwy sąd.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PoselKitaAdolf">Art. 27 § 1 w nowym brzmieniu ustala osoby nie podlegające orzecznictwu polskich sądów karnych, a mianowicie:</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PoselKitaAdolf">a) uwierzytelnieni w Polsce przedstawiciele dyplomatyczni państw obcych, b) osoby należące do personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa państw obcych, c) członkowie rodzin osób wymienionych pod lit. a) i b), razem z nimi zamieszkali, d) inne osoby korzystające z prawa zakrajowości na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PoselKitaAdolf">Artykuł ten odrzuca natomiast wyłączenie od orzecznictwa tych sądów personelu kancelaryjnego i służby przedstawicieli jako sprzeczne z doktryną i praktyką prawa międzynarodowego, a wprowadzone przedwrześniowymi faszystowskimi — „reformami”.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PoselKitaAdolf">Poprawiony art. 40 precyzuje wydawanie zarządzeń w sprawach, które nie wymagają orzeczenia sądu.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-21.8" who="#PoselKitaAdolf">W art. 242, który określa uprawnienia oficerów śledczych bezpieczeństwa publicznego, dodaje się paragraf 2 rozszerzający te uprawnienia także na oficerów śledczych Milicji Obywatelskiej. Ma to na celu dalsze usprawnienie prowadzenia śledztwa i zapobieżenie jego przewlekaniu.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-21.9" who="#PoselKitaAdolf">W art. 487 § 1 wprowadzona zmiana przewiduje prowadzenie rozprawy jawnej w sądach dla nieletnich. Ten nowy przepis jest zgodny z postulatem jawności postępowania sądowego wyrażonym w Konstytucji, w której niejawność postępowania przewiduje się nie jako regułę, lecz w wyjątkowych wypadkach.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-21.10" who="#PoselKitaAdolf">Wreszcie omawiany dekret wprowadza do kodeksu postępowania karnego przepis art. 13 dekretu z dnia 22 stycznia 1946 r. o Najwyższym Trybunale Narodowym, który mówi, że nieujęcie oskarżonego nie stoi na przeszkodzie wniesieniu aktu oskarżenia i rozpoznaniu sprawy pod jego nieobecność, przy czym zapadłego wyroku nie uważa się za zaoczny. Uzupełnienie postępowania karnego tym przepisem zmierza do sądzenia przed naszymi ludowymi sądami za ciężkie przestępstwa z okresu okupacji osób przebywających za granicą.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-21.11" who="#PoselKitaAdolf">Po rozpatrzeniu powyższego dekretu Komisja Spraw Ustawodawczych postanowiła jednomyślnie wystąpić na plenum Sejmu o jego zatwierdzenie.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-21.12" who="#PoselKitaAdolf">W imieniu komisji wnoszę o zatwierdzenie dekretu z dnia 29 października 1952 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego.</u> | |
| 439 | + </div> | |
| 440 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 441 | + <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-22.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-22.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-22.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-22.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-22.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 29 października 1952 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania karnego.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-22.6" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 29 października 1952 r.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-22.7" who="#Marszalek">o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych i wychowawców w zakładach poprawczych oraz w schroniskach dla nieletnich (Dz. U. Nr 44 poz. 303) — (druk nr 13).</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-22.8" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Chlebda.</u> | |
| 450 | + </div> | |
| 451 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 452 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PoselChlebdaStanislaw">Wysoki Sejmie! Dekret z dnia 29 października 1952 r. o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych i wychowawców w zakładach poprawczych oraz schroniskach dla nieletnich postanawia w art. 1 i 2 zrównać w prawach nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w szkołach podległych Ministerstwu Sprawiedliwości z nauczycielami podległymi Ministerstwu Oświaty. Nie będę szeroko omawiał poszczególnych artykułów dekretu, niemniej pragnę wyjaśnić, że w zakładach poprawczych i w schroniskach dla nieletnich, podległych Ministrowi Sprawiedliwości, prowadzone są szkoły podstawowe dla nieletnich przebywających w tych zakładach. W związku z zatrudnieniem we wspomnianych szkołach wykwalifikowanych sił pedagogicznych uznać należy za słuszne i wskazane objęcie przepisami ustawy o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych także nauczycieli i wychowawców w szkołach podstawowych prowadzonych w zakładach poprawczych. Ponieważ zakłady te podlegają Ministrowi Sprawiedliwości, należało temu Ministrowi przekazać uprawnienia Ministra Oświaty przewidziane w ustawie o stosunkach służbowych nauczycieli, jeżeli idzie o stosunki służbowe nauczycieli, o których mówi dekret.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-23.1" who="#PoselChlebdaStanislaw">Ma to znaczenie nie tylko dla nauczycieli w zakładach poprawczych, ale przede wszystkim dla samych nieletnich, którzy w ten sposób zyskują kwalifikowane siły nauczycielskie.</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PoselChlebdaStanislaw">Dziecko w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej otoczone jest wszechstronną opieką, na jaką nas tylko stać. Liczne żłobki i przedszkola, wzrastająca ilość wysoko zorganizowanych szkół podstawowych — to troska o wychowanie młodego obywatela, to troska o umożliwienie mu szybkiego włączenia się w nurt pracy produkcyjnej.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PoselChlebdaStanislaw">Troska ta rozciąga się nie tylko na dzieci normalnie wychowujące się, ale i na dzieci takie, które z tych czy innych względów zboczyły na manowce.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-23.4" who="#PoselChlebdaStanislaw">Tym nieletnim, którzy weszli w kolizję z prawem, władza ludowa daje możność powrotu do normalnego życia w społeczeństwie przez umieszczenie ich w schroniskach lub zakładach poprawczych dla nieletnich. W schronisku pozostaje dziecko pod opieką na obserwacji, pobierając naukę sposobem korepetycyjnym.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-23.5" who="#PoselChlebdaStanislaw">W zakładzie poprawczym gromadzi się takich nieletnich, których normalnymi środkami prewencyjnymi wychować nie można, i dla tych nieletnich sąd orzeka umieszczenie w zakładzie na okres dłuższy, do 17-go roku życia. Celem domów poprawczych jest wychować, niejako regenerować młodzież przez naukę, pracę i życie w kolektywie. Do kierowania pracą tej młodzieży do wychowania jej na normalnych i pożytecznych obywateli potrzebne są wysoce kwalifikowane zawodowo siły pedagogiczne, nauczyciele o silnym kręgosłupie ideowym i społecznym, bo praca ich jest bardzo szlachetna, ale zarazem trudna i ofiarna.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-23.6" who="#PoselChlebdaStanislaw">W tym miejscu pragnę z naciskiem podkreślić głęboką różnicę między zakładami poprawczymi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a domami poprawczymi w Polsce kapitalistycznej. Dawniej chodziło państwu o izolowanie nieletniego w zakładzie, a dziś chodzi o wychowanie nieletniego i jego szybki powrót do normalnego życia w społeczeństwie. Ten szybki powrót mają zapewnić pedagodzy przejęci duchem wielkiego wychowawcy radzieckiego Makarenki i dlatego tak ważny jest dekret rządowy, który normuje stosunki służbowe nauczycieli w domach poprawczych dla nieletnich, bo pozwala na werbunek wysoce ideowych sił nauczycielskich.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-23.7" who="#PoselChlebdaStanislaw">Na podstawie osobistych doświadczeń ławnika w sądzie dla nieletnich i długoletniej praktyki nauczycielskiej stwierdzam, że zarówno intencja dekretu, jak i jego merytoryczna treść odpowiadają w zupełności potrzebom nauczycieli szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Zatwierdzenie tego dekretu przez Wysoką Izbę będzie jeszcze jednym dowodem, że troska władzy ludowej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej o nauczyciela i wychowanie młodzieży jest sprawą słusznej polityki i rozeznania potrzeb obywateli.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-23.8" who="#PoselChlebdaStanislaw">Dekret powyższy był przedmiotem rozważań Komisji Spraw Ustawodawczych na wczorajszym posiedzeniu, gdzie został bez poprawek przyjęty i dlatego w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych proszę Wysoką Izbę o zatwierdzenie dekretu swą uchwałą.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-23.9" who="#PoselChlebdaStanislaw">Marszałek: Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-23.10" who="#PoselChlebdaStanislaw">Nikt głosu nie zabiera. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-23.11" who="#PoselChlebdaStanislaw">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-23.12" who="#PoselChlebdaStanislaw">Dziękuję.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-23.13" who="#PoselChlebdaStanislaw">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-23.14" who="#PoselChlebdaStanislaw">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 29 października 1952 r. o stosunkach służbowych nauczycieli szkół podstawowych i wychowawców w zakładach poprawczych oraz w schroniskach dla nieletnich.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-23.15" who="#PoselChlebdaStanislaw">Przystępujemy do punktu 9 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 17 listopada 1952 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz urzędu Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego (Dz. U. Nr 45, poz. 304) — (druk nr 14).</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-23.16" who="#PoselChlebdaStanislaw">Głos ma sprawozdawca poseł Kaliszewski.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-23.17" who="#PoselChlebdaStanislaw">Poseł Kaliszewski Stanisław: Wysoki Sejmie! Na początku Planu 6-letniego nastąpiła reorganizacja naczelnych władz gospodarczych. Na bazie byłego Ministerstwa Przemysłu i Handlu powstało szereg ministerstw przemysłowych. Podział ten był podyktowany wzrostem uprzemysłowienia naszego kraju, jaki nastąpił już w okresie planu 3-letniego. Między innymi powołany został wówczas resort Ministerstwa Przemysłu Lekkiego.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-23.18" who="#PoselChlebdaStanislaw">Ministerstwo Przemysłu Lekkiego na obecnym etapie posiadało cztery główne piony technologiczne, zbliżone bądź powiązane ściśle zagadnieniami ekonomicznymi, a mianowicie:</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-23.19" who="#PoselChlebdaStanislaw">1) włókienniczo-odzieżowy, 2) skórzany, 3) materiałów budowlanych, 4) drzewny.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-23.20" who="#PoselChlebdaStanislaw">Ponadto istnieje w ramach resortu kilka przemysłów niekwalifikujących się do żadnej z powyższych grup oraz kilka jednostek handlowych.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-23.21" who="#PoselChlebdaStanislaw">Te cztery wymienione piony posiadają wybitnie różne bazy surowcowe i różny proces technologiczny. W szczególności pion materiałów budowlanych opiera się na surowcach mineralnych, wydobywanych sposobem górniczym, pion drzewny oparty na surowcach leśnych i pion skórzany i włókienniczo-odzieżowy oparty na surowcach organicznych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-23.22" who="#PoselChlebdaStanislaw">Z powyższego wynika, że Ministerstwo Przemysłu Lekkiego, które w zasadzie koncentrować się winno na produkcji środków konsumpcyjnych, obejmowało również poważną produkcję materiałów budowlanych, będących podstawą budownictwa inwestycyjnego.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-23.23" who="#PoselChlebdaStanislaw">W pierwszej połowie Planu 6-letniego nastąpił decydujący wzrost inwestycji budowlanych związanych zarówno ze wzrostem uprzemysłowienia naszego kraju jak i rozwojem budownictwa mieszkaniowego i usługowego dla świata pracy. Wzrost inwestycji budowlanych wiąże się bezpośrednio ze wzrostem produkcji materiałów budowlanych.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-23.24" who="#PoselChlebdaStanislaw">Wszystkie budowle Planu 6-letniego obsługiwane są przez przemysł materiałów budowlanych, z których na pierwsze miejsce wysuwa się cement i ceramika budowlana — cegła.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-23.25" who="#PoselChlebdaStanislaw">W zakresie rozbudowy przemysłu cementowego należy wymienić cementownię „Odra” w Opolu o zdolności produkcyjnej 350 tys. ton cementu rocznie, która została uruchomiona w ubiegłym roku.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-23.26" who="#PoselChlebdaStanislaw">Drugim zakładem cementowym jest — „Wierzbica” pod Radomiem, pracująca w oparciu o bardzo dobre pokłady surowca, odkryte w rezultacie badań radzieckich i polskich geologów już po wojnie w latach 1947 — 1948. Produkcja tej cementowni wynosić będzie 300 tys. ton cementu rocznie. Cementownia ta jest oparta o całkowitą dokumentację techniczną i dostawy urządzeń radzieckich, wyposażona w najbardziej nowoczesne środki mechanizacji transportu wewnętrznego.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-23.27" who="#PoselChlebdaStanislaw">Należy również powiedzieć o wielkiej cementowni, jaką jest — „Rejowiec II”, budowany w pobliżu starej cementowni — „Pokój” w woj. lubelskim — o zdolności produkcyjnej 330 tys. ton rocznie.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-23.28" who="#PoselChlebdaStanislaw">Do wielkich obiektów przemysłowych, realizowanych w ramach planów inwestycyjnych, należą wielkie zmechanizowane cegielnie, jak uruchomiona 1 maja br. cegielnia — „Zielonka” pod Warszawą, mająca produkować 40 milionów jednostek ceramicznych, to znaczy równowartość 40 milionów sztuk cegły, cegielnia — „Zesławice”, budowana w pobliżu Nowej Huty, oraz szereg innych. Cegielnia — „Zesławice” o produkcji 25 milionów sztuk cegieł będzie najbardziej zmechanizowanym zakładem w Polsce w tej dziedzinie produkcji.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-23.29" who="#PoselChlebdaStanislaw">Wśród zakładów materiałów budowlanych, budowanych w Planie 6-letnim, wielkie znaczenie będą miały zakłady produkujące nowe materiały budowlane, nieznane przedtem w Polsce.</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-23.30" who="#PoselChlebdaStanislaw">Do zakładów tych należy zaliczyć w pierwszym rzędzie budujący się kombinat gipsowy w dolinie Nidy koło Buska w województwie kieleckim, który będzie produkował gipsy palone i prefabrykaty z gipsu w oparciu o najlepszą bazę surowcową w Polsce, a który oparty jest całkowicie na dostawach maszyn, dokumentacji technicznej oraz procesie technologicznym — otrzymanych ze Związku Radzieckiego.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-23.31" who="#PoselChlebdaStanislaw">Rozbudowa przemysłu i budownictwa wymaga także rozbudowy i mechanizacji na większą skalę kamieniołomów. Mamy w Polsce ogromne zasoby granitu, bazaltu, marmuru, wapienia, piaskowca, zasoby kamienia, które jeszcze nie są stosowane w naszym budownictwie na szerszą skalę, a które mają taki wielki i różnorodny asortyment, że nie ustępują w niczym zasobom kamienia dowolnego kraju łącznie ze słynnymi marmurami kararyjskimi.</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-23.32" who="#PoselChlebdaStanislaw">W tych warunkach wobec dużego wzrostu ilościowego i jakościowego produkcji materiałów budowlanych oraz stale rozszerzającego się asortymentu, niezbędnego dla wszechstronnego rozwoju budownictwa przemysłowego i budownictwa miast i osiedli — stało się niezbędne powołanie nowego resortu: Ministerstwa Przemysłu Materiałów Budowlanych. Resort ten będzie obejmował sprawy następujących przemysłów materiałów budowlanych: cementowego, wapienniczego, gipsowego, ceramiki budowlanej, materiałów budowlanych wapienno-piaskowych, ceramicznego, szklarskiego, izolacyjnego, kamienia budowlanego i surowców mineralnych.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-23.33" who="#PoselChlebdaStanislaw">Powołanie odrębnego resortu dla tych spraw pozwoli na dalsze usprawnienie organizacji produkcji, większe wykorzystanie krajowych złóż mineralnych, na dalsze podniesienie jakości produkcji, na szersze stosowanie nowoczesnych metod produkcyjnych oraz mechanizację ciężkich i pracochłonnych procesów produkcyjnych, co w rezultacie pozwoli na zwiększenie wydajności pracy i znaczne obniżenie kosztów własnych.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-23.34" who="#PoselChlebdaStanislaw">Usprawnienia w zakresie produkcji, jak również i rozprowadzania materiałów budowlanych przyczynią się do przyśpieszenia tempa realizacji inwestycji budowlanych.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-23.35" who="#PoselChlebdaStanislaw">Przemysły — drzewny i papierniczy opierają się na wspólnej bazie surowcowej, jaką jest drewno. Również i te gałęzie produkcji rosną szybko na przestrzeni Planu 6-letniego, a mianowicie:</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-23.36" who="#PoselChlebdaStanislaw">1) produkcja przemysłu papierniczego wzrośnie przeszło 2-krotnie. Przemysł papierniczy, jego rozwój wiąże się nierozerwalnie ze wzrostem czytelnictwa, a co za tym idzie — wzrostem kultury i nauki wśród najszerszych mas naszego społeczeństwa;</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-23.37" who="#PoselChlebdaStanislaw">2) produkcja przemysłu drzewnego — prawie 3-krotnie. Tak na przykład w przemyśle meblarskim stosowany jest w coraz szerszym stopniu potokowy system produkcji. Nowoczesne metody produkcyjne pozwolą na dalsze polepszenie i potanienie produkcji, a co za tym idzie udostępnienie jej w jeszcze szerszym stopniu jak dotąd — masom pracującym.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-23.38" who="#PoselChlebdaStanislaw">Nowoutworzone Ministerstwo Przemysłu Drzewnego i Papierniczego obejmować będzie sprawy przemysłów opartych na surowcu drzewnym, w szczególności przemysłów: wyrobów drzewnych, sklejek, meblarskiego, zapałczanego, papierniczego i materiałów biurowych.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-23.39" who="#PoselChlebdaStanislaw">Wyodrębnienie wyżej wymienionych przemysłów w oddzielne resorty ministerialne przyczyni się niewątpliwie do dalszego usprawnienia naszej gospodarki w tej dziedzinie.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-23.40" who="#PoselChlebdaStanislaw">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych, która rozpatrzyła na swym wczorajszym posiedzeniu dekret z dnia 17 listopada br. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz urzędu Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego — wnoszę o zatwierdzenie tego dekretu.</u> | |
| 493 | + </div> | |
| 494 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 495 | + <u xml:id="u-24.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-24.1" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-24.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów Jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-24.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-24.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-24.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 17 listopada 1952 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz urzędu Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-24.6" who="#Marszalek">Obecnie powracamy do punktu 1 porządku dziennego: projekt ustawy o amnestii.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-24.7" who="#Marszalek">Komisja Spraw Ustawodawczych złożyła sprawozdanie zamieszczone w druku nr 8, który został Obywatelom Posłom rozdany.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-24.8" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Morawski.</u> | |
| 504 | + </div> | |
| 505 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 506 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PoselMorawskiJerzy">Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych mam zaszczyt zreferować projekt ustawy o amnestii, projekt, który został przygotowany i przedłożony Sejmowi przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Projekt ten został przygotowany i przedłożony Sejmowi w celu upamiętnienia wiekopomnego w dziejach narodu aktu — uchwalenia w dniu 22 Iipca 1952 r. Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PoselMorawskiJerzy">Lipcowa Konstytucja — Wielka Karta zwycięstw i osiągnięć ludu pracującego — przyczyniła się do dalszego umocnienia naszego państwa i jeszcze ściślejszego zespolenia społeczeństwa polskiego we Froncie Narodowym. Wyrazem tego zespolenia było wielkie zwycięstwo jedności narodu, osiągnięte w dniu 26 października — w dniu wyborów do Sejmu.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PoselMorawskiJerzy">I właśnie z poczucia siły i zwartości narodu zrodził się wspaniałomyślny akt amnestii dla sprawców i uczestników przestępstw popełnionych przed dniem 20 listopada br., to znaczy przed dniem otwarcia pierwszej sesji Sejmu, wybranego przez naród na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PoselMorawskiJerzy">Nasza Konstytucja — jak wskazał Towarzysz Bierut — jest tarczą i orężem narodu, nie tylko umacnia dotychczasowe zdobycze, ale toruje drogę do całkowitego zwycięstwa socjalizmu.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-25.4" who="#PoselMorawskiJerzy">I właśnie ze zrozumienia słuszności i wielkości naszych dążeń, z poczucia wielkiej, porywającej i przeobrażającej ludzkie serca i umysły siły, jaką niesie w sobie realizacja naszych planów narodowych — zrodził się akt amnestyjny. Na progu nowego etapu w rozwoju naszego państwa władza ludowa otwiera drogę do poprawy tym, którzy zbłądzili, bo ufa, że i oni włączą się do pożytecznej pracy, że zejdą z manowców przestępstw i nigdy już na nie wrócą.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-25.5" who="#PoselMorawskiJerzy">Oto najistotniejsze źródła przedłożonej Wysokiemu Sejmowi ustawy o amnestii. Ustawę tę wnikliwie i wyczerpująco omówił w swym dzisiejszym przemówieniu Minister Bezpieczeństwa Publicznego. Dlatego ja ograniczę się tylko do przypomnienia kilku najważniejszych przepisów projektu ustawy.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-25.6" who="#PoselMorawskiJerzy">Projekt ustawy przewiduje przebaczenie i puszczenie w niepamięć przestępstw, za które przewidziane są kary pozbawienia wolności do 1 roku, kary grzywny do 2000 złotych lub obie te kary łącznie. W sprawach o te przestępstwa postępowanie karne umarza się. Kary w całości lub w części niewykonane — darowuje się.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-25.7" who="#PoselMorawskiJerzy">Ulegają przebaczeniu naruszenia dyscypliny pracy, za które ustawa o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy przewiduje kary porządkowe, potrącenia z należnego wynagrodzenia oraz kary sądowe.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-25.8" who="#PoselMorawskiJerzy">Przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć ulegają wreszcie wykroczenia podlegające postępowaniu karno-administracyjnemu, jak na przykład niewykonanie obowiązkowych dostaw zboża, żywca, ziemniaków i mleka, pod warunkiem, że obowiązek dostawy zostanie w pełni wykonany najpóźniej do dnia 31 grudnia bieżącego roku.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-25.9" who="#PoselMorawskiJerzy">Dalej ustawa przewiduje system złagodzenia kar. Kary pozbawienia wolności w rozmiarze powyżej 1 roku, lecz nie ponad lat 3 oraz kary grzywny powyżej 2000 złotych podlegają złagodzeniu o połowę. Kary pozbawienia wolności w rozmiarze powyżej lat 3 — podlegają złagodzeniu o 1/3. Kara śmierci ulega zamianie na 15 lat więzienia. Kara więzienia dożywotniego — na 12 lat więzienia.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-25.10" who="#PoselMorawskiJerzy">Szczególnie szeroko stosowany jest system darowania i łagodzenia kar wobec młodocianych, którzy sprowadzeni zostali z drogi uczciwego życia i pracy dla Ojczyzny przez wrogie i obce elementy. W myśl ustawy osobom, które w chwili popełnienia przestępstwa nie miały ukończonych 18 lat życia, darowuje się kary pozbawienia wolności orzeczone w rozmiarze nie powyżej lat 3. A kary pozbawienia wolności powyżej lat 3 łagodzi się o połowę.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-25.11" who="#PoselMorawskiJerzy">Zasady ustawy o darowaniu i łagodzeniu kar stosuje się odpowiednio do występków i wykroczeń skarbowych.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-25.12" who="#PoselMorawskiJerzy">Zasady ustawy o darowaniu i łagodzeniu kar stosuje się również do kar zmniejszonych już uprzednio w drodze indywidualnego aktu łaski, przy czym za podstawę przyjmuje się karę zmniejszoną.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-25.13" who="#PoselMorawskiJerzy">Inny jest natomiast stosunek Państwa Ludowego do zdrajców narodu, do dywersantów, do wrogiej agentury. Ludzie ci wyłączyli się poza nawias narodu polskiego, ludzie ci przeciwstawili się dążeniom narodu przez swoją zbrodniczą działalność, godzili w podstawy politycznego i gospodarczego bytu narodu, w jego niepodległość i suwerenność.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-25.14" who="#PoselMorawskiJerzy">Dlatego ustawa nie przewiduje żadnej amnestii w stosunku do zdrajców, dywersantów, wrogich agentur.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-25.15" who="#PoselMorawskiJerzy">Nie będą korzystali z amnestii szpiedzy, terroryści, sabotażyści, zbrodniarze faszystowsko-hitlerowscy, nie będą korzystały z amnestii osoby odpowiedzialne za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego, osoby, które popełniły z chęci zysku przestępstwo na szkodę gospodarki narodowej, dopuszczając się zaboru lub przywłaszczenia własności społecznej o wartości przewyższającej 20.000 zł, a także niektórzy recydywiści.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-25.16" who="#PoselMorawskiJerzy">Ustawa daje jednak możność zastosowania amnestii wobec tych uczestników związków przestępczych, którzy nie byli organizatorami związków, nie pełnili w nich czynności kierowniczych i nie brali udziału w zamachach terrorystycznych.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-25.17" who="#PoselMorawskiJerzy">Należy szczególnie podkreślić, że wyłączenia i ograniczenia w stosowaniu amnestii nie dotyczą młodocianych, chyba że dopuścili się oni dywersji czy zamachu terrorystycznego, w którego wyniku nastąpiła śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała, albo jeżeli działali przy użyciu broni lub w innych okolicznościach szczególnie obciążających.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-25.18" who="#PoselMorawskiJerzy">W wyniku zastosowania amnestii w myśl zasad referowanego projektu ustawy — jak to stwierdził w dzisiejszym przemówieniu Minister Bezpieczeństwa Publicznego — odzyska wolność przeszło połowa ogólnej liczby osób przebywających w zakładach karnych, a w stosunku do przytłaczającej większości pozostałych kary zostaną wydatnie złagodzone.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-25.19" who="#PoselMorawskiJerzy">Osobom, które na mocy amnestii byłyby zwolnione od winy i kary, zostanie dana możność przystąpienia do uczciwego życia, otrzymania pracy według kwalifikacji zgodnie z potrzebami gospodarki narodowej. Przewinienia ich w myśl zasad ustawy zostają puszczone w niepamięć — osoby te będą traktowane na równi z innymi obywatelami. Od nich samych będzie zależeć, aby uczciwym życiem, wydajną pracą dla Ojczyzny, sumiennym wykonywaniem obowiązków odzyskali zaufanie społeczeństwa i włączyli się w pełni do pracy i życia narodu.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-25.20" who="#PoselMorawskiJerzy">Wysoki Sejmie! Wielce wymowne jest porównanie stanu przestępczości teraz a przed wojną. Oczywiście, przeprowadzając to porównanie, stale mam przed oczyma zasadniczą przeciwstawność ustroju Polski Ludowej, służącego ludziom pracy, do burżuazyjno-obszarniczego ustroju Polski przedwojennej, służącego wyzyskiwaczom i obcemu kapitałowi.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-25.21" who="#PoselMorawskiJerzy">Jeśli idzie o przestępstwa polityczne, to, co dla burżuazji w Polsce przedwrześniowej było przestępstwem politycznym — w rzeczywistości było wierną służbą interesom klasy robotniczej, interesom narodu. To, co dla burżuazji było wówczas cnotą — było w rzeczywistości nieraz haniebną zdradą i zaprzedaniem interesów narodowych.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-25.22" who="#PoselMorawskiJerzy">Ale w sprawach przestępstw pospolitych, pamiętając o odmienności ustroju, można przeprowadzić pewne porównanie. Ustrój kapitalistyczny rodził przestępczość w bardzo szerokim zakresie. Natomiast jest faktem, że likwidacja ustroju kapitalistycznego i nowe warunki życia i pracy, jakie zapewnia narodowi władza ludowa, usunięcie klęski bezrobocia, poprawa położenia materialnego najszerszych mas, wzrost świadomości politycznej, jasne, szerokie perspektywy rozwoju, jakie otwarliśmy przed narodem — wszystko to wpłynęło na wydatne zmniejszenie liczby przestępstw, zmniejszenie ilości sprawców i uczestników czynów przestępczych.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-25.23" who="#PoselMorawskiJerzy">Jest faktem, że jeśli przed wojną w roku 1937 statystyki ówczesne podawały ilość osób skazanych za różne przestępstwa na ponad 358 tysięcy, to u nas w roku 1951 ilość skazanych wyniosła 117 tysięcy, a więc zmniejszyła się przeszło trzykrotnie.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-25.24" who="#PoselMorawskiJerzy">Jest faktem, że przed wojną w roku 1937 wskutek nędzy, pokrzywdzenia kobiety, szykanowania kobiet mających dzieci nieślubne itp. — liczba tak haniebnych przestępstw, jak dzieciobójstwa popełniane przez matki wynosiła 808, gdy u nas w warunkach poprawy położenia materialnego ludności, równouprawnienia kobiety i nowego sprawiedliwego uregulowania sprawy dzieci nieślubnych — te haniebne przestępstwa zdarzają się o wiele rzadziej. W roku 1951 przestępstw takich stwierdzono 74, to znaczy przeszło dziesięciokrotnie mniej, i ilość ich będzie niewątpliwie maleć w dalszym ciągu, aż całkowicie zmażemy tę przeklętą spuściznę kapitalizmu.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-25.25" who="#PoselMorawskiJerzy">Jest faktem, że zmniejszyła się u nas liczba popełnianych kradzieży. Ilość osób skazanych za kradzież była w roku 1951 pięć razy mniejsza aniżeli w roku 1937.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-25.26" who="#PoselMorawskiJerzy">Przykłady podane mówią same za siebie. Zmniejszenie przestępczości jest niewątpliwym osiągnięciem naszego ustroju i władzy ludowej.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-25.27" who="#PoselMorawskiJerzy">Ale nie może to nas uspokajać. Istnieją jeszcze objawy demoralizacji, będące pozostałością starego ustroju, działa wróg klasowy i agentury imperialistyczne, które wszelkimi sposobami usiłują wpływać na pewne zacofane jednostki, wypaczać charaktery, sprowadzać tych, którzy im ulegają, na manowce przestępstw wobec władzy ludowej i ludowej praworządności.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-25.28" who="#PoselMorawskiJerzy">Dlatego rozwijając nowe stosunki społeczne, które już do tej pory doprowadziły do tak pokaźnych wyników w zmniejszeniu przestępczości, jesteśmy jednocześnie nieubłagani wobec tych, którzy usiłują niszczyć najcenniejszy skarb naszego narodu — niszczyć ludzi i wpędzać ich na drogę przestępstw.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-25.29" who="#PoselMorawskiJerzy">Ani na chwilę nie wolno nam zapominać, że nasze sukcesy są solą w oku wrogów Polski Ludowej. Nie wolno nam zapominać, że amerykańscy podżegacze wojenni i reaktywowani przez nich hitlerowscy zbrodniarze wojenni, że wywiady imperialistyczne różnej maści nie szczędzą dolarów, aby szkodzić Polsce Ludowej, aby organizować szpiegostwo, nie przebierają w środkach, nie wahają się przed popełnieniem najohydniejszych zbrodni.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-25.30" who="#PoselMorawskiJerzy">Dając dziś możność poprawy tym, którzy weszli na drogę przestępstwa, tym ostrzej ścigać winniśmy zdrajców i zaprzańców, którzy godzą w Polskę Ludową, w jej suwerenność i bezpieczeństwo.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-25.31" who="#PoselMorawskiJerzy">Ustawa o amnestii, wydana dla upamiętnienia Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jest zarazem wezwaniem do przestrzegania zasad Konstytucji, do przestrzegania przepisów prawa, do poszanowania zasad współżycia socjalistycznego, do szanowania własności społecznej, do przestrzegania dyscypliny pracy, sumiennego wykonywania obowiązków wobec państwa i właściwego stosunku do współobywateli.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-25.32" who="#PoselMorawskiJerzy">Właśnie na gruncie tak wielkodusznego aktu, jakim jest zgłoszona ustawa o amnestii, winno być troską nas wszystkich, troską całego społeczeństwa, aby wzmóc presję moralną, która piętnować będzie każde przestępstwo, godzące w interesy społeczeństwa, w interesy Państwa Ludowego, we własność społeczną. Im ostrzejsze, im bardziej nieprzejednane będzie reagowanie opinii publicznej na każdą próbę przestępstwa, im większa będzie czujność każdego obywatela wobec zbrodniczych poczynań wroga, tym mniejsza będzie ilość popełnianych przestępstw, tym skuteczniej chronić będziemy wspólne nasze dobro przed szkodnikami.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-25.33" who="#PoselMorawskiJerzy">W przekonaniu, że ustawa o amnestii umożliwi amnestionowanym raz na zawsze zerwanie z drogą przestępczą, że przyczyni się do zmniejszenia liczby czynów przestępczych, że wzmocni ludową praworządność — w celu upamiętnienia wiekopomnego w dziejach narodu aktu Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych mam zaszczyt prosić Wysoki Sejm o uchwalenie ustawy o amnestii w brzmieniu przedłożonym przez Rząd.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-25.34" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 541 | + </div> | |
| 542 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 543 | + <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-26.1" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-26.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu ustawy w całości, zechce wstać.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-26.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-26.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-26.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę o amnestii jednomyślnie uchwalił.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-26.6" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-26.7" who="#Marszalek">Porządek dzienny posiedzenia Sejmu został wyczerpany.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-26.8" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Parlamentarnym Kancelarii Rady Państwa.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-26.9" who="#Marszalek">Komunikuję, że bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia prezydia wojewódzkich zespołów poselskich zbiorą się w sali nr 118 w nowym gmachu.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-26.10" who="#Marszalek">Wobec wyczerpania porządku obrad sesji ogłaszam I sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej za zamkniętą i zamykam posiedzenie.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-26.11" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godz. 14 min. 35.</u> | |
| 555 | + </div> | |
| 556 | + </body> | |
| 557 | + </text> | |
| 558 | + </TEI> | |
| 559 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00004-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00004-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>4 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>4 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">4</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1953-04-25</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="MinisterFinansowTadeuszDietrich" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Minister Finansów Tadeusz Dietrich</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PoselBiernawskiWitold" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Poseł Biernawski Witold</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselCieslakStanislaw" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Cieślak Stanisław</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselGierekEdward" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Gierek Edward</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselHetmanskaWiktoria" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Hetmańska Wiktoria</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselJaworskaHelena" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Jaworska Helena</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselKlosiewiczWiktor" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Kłosiewicz Wiktor</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselKuligowskiAntoni" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Kuligowski Antoni</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselKuroczkoEustachy" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Kuroczko Eustachy</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselLangeOskar" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Lange Oskar</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselLapotStanislaw" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Łapot Stanisław</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselMatwinWladyslaw" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Matwin Władysław</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="PoselOzgaMichalskiJozef" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Poseł Ozga-Michalski Józef</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="PoselWykaKazimierz" role="speaker"> | |
| 72 | + <persName>Poseł Wyka Kazimierz</persName> | |
| 73 | + </person> | |
| 74 | + </particDesc> | |
| 75 | + </profileDesc> | |
| 76 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00004-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Kadencja I — Sesja II</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z II sesji Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniach 25, 26 i 27 kwietnia 1953 r.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Warszawa 1953</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">(Przybywających na salą obrad Przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego i członków Rady Państwa oraz Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta i członków Rządu — posłowie witają hucznymi, długotrwałymi oklaskami.)</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 10.)</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Przewodniczy na posiedzeniu Marszałek Sejmu Jan Dembowski.)</u> | |
| 16 | + </div> | |
| 17 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram II sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! W dniu 5 marca br. zmarł w Moskwie Wódz i Nauczyciel całej postępowej ludzkości, Wielki Józef Stalin.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Wszyscy wstają.)</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Z uczuciem głębokiego smutku żegnały Go postępowe narody świata. Żegnały Człowieka, który swoje niezwykle owocne życie poświęcił całkowicie walce o wprowadzenie na świecie ustroju sprawiedliwości społecznej.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Postać Stalina to postać płomiennego bojownika, genialnego organizatora, a zarazem mądrego, wnikliwego myśliciela, który żył wyłącznie ideą lepszego jutra ludzkości. Działacz, opierający swe czyny na głębokiej źródłowej wiedzy, który potrafił z genialną intuicją i nadzwyczajną jasnością myśli przekuć naukę w czyn, umiał wykazać, że wiedza ludzka w służbie narodu zdolna jest wykryć i wykorzystać niezłomne prawa rozwoju społeczeństwa ludzkiego. Z tak abstrakcyjnego na pozór zagadnienia, jakim jest zastosowanie metodologii marksizmu do językoznawstwa, Stalin zdołał wydobyć jego rewolucyjną, bojową treść. Z wielką precyzją Stalin odsłonił związek między rozwojem języka a sprawą myślenia, wykazał, że myślenie jest odbiciem realnej rzeczywistości. Wynika stąd, że prawa natury są to prawa obiektywne, niezależne od woli człowieka. I tak samo obiektywne są prawa rozwoju społeczeństwa ludzkiego.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Ta idea obiektywności praw, która przyświecała Stalinowi w ciągu Jego działalności, uzbraja narody świata w potężny oręż, prowadzi ona bowiem do niezbędnego wniosku, że ustrój socjalistyczny nie jest wymysłem, lecz stanowi obiektywny wyraz konieczności dziejowej, realizowany przez ludzi w oparciu o te prawa. Narody świata mogą mieć przeświadczenie, że ujęcie biegu rozwoju społecznego w ich własne ręce, kierowanie nim w myśl realnych, świadomie stosowanych praw, wskazanych przez Stalina, doprowadzi do zwycięstwa socjalizmu na całym świecie. Trzeba tylko jasno rozumieć istotę praw społecznych i nieustępliwie kroczyć wskazaną drogą ku wytyczonemu celowi. Tę ideę z wielką mocą rozwinął Stalin w swej ostatniej pracy o ekonomicznych problemach socjalizmu w Związku Radzieckim. Praca ta jest podsumowaniem dorobku Jego życia.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Kontynuując dzieło Włodzimierza Lenina, zbudował Stalin w swoim olbrzymim kraju ustrój socjalistyczny, wychodząc zaś z założenia obiektywności praw ekonomicznych i na podstawie swego wieloletniego bogatego doświadczenia rewolucyjnego wskazał drogi, jakimi powinno kroczyć społeczeństwo socjalistyczne, aby się wznieść na wyższy poziom społeczny — poziom komunizmu.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Stalin zostawił po sobie gigantyczne dzieło w postaci socjalistycznego społeczeństwa, zmierzającego pewnym krokiem ku komunizmowi, zostawił wspaniale rozbudowany i zróżnicowany przemysł, wysoko rozwinięte rolnictwo, postępową przodującą naukę, zostawił po sobie zahartowaną w bojach Partię Komunistyczną, która pewną ręką prowadzi naród ku jasnej przyszłości.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">Naród polski czuje głęboko swoją wewnętrzną więź z narodami Związku Radzieckiego, czuje potrzebę coraz większej współpracy i współżycia, oparcia swego rozwoju na przykładach i na bogatym doświadczeniu Kraju Rad. Związkowi Radzieckiemu zawdzięczamy naszą wolność i nasze granice, zawdzięczamy mu wydatną, wielkoduszną pomoc we wszystkich dziedzinach życia państwowego, zawdzięczamy mu coraz głębsze opanowanie przodującej metodologii materializmu dialektycznego i historycznego, a wszystko to nosi na sobie piętno kierowniczego wpływu Wielkiego Stalina, szczerego przyjaciela Polski Ludowej.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej składa hołd pamięci Józefa Stalina, wielkiego Człowieka, któremu kraj nasz zawdzięcza możność pokojowego, kulturalnego budownictwa. Stalin rzucił światu pamiętne hasło:</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">„Pokój zostanie utrzymany i utrwalony, jeżeli narody ujmą sprawę utrzymania pokoju w swe ręce i będą broniły jej do końca.” Kierując się wielkimi ideami Lenina — Stalina, krocząc pod przewodem Wielkiego Związku Radzieckiego w zwartych szeregach niezwyciężonego obozu pokoju, zbudujemy socjalizm w naszym kraju.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Uczcijmy pamięć Wielkiego Józefa Stalina chwilą milczenia.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Chwila milczenia.)</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Bratnia Republika Czechosłowacka poniosła ciężką i bolesną stratę. W dniu 14 marca 1953 r. zmarł Prezydent Republiki Czechosłowackiej, Przewodniczący Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji — Element Gottwald.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">Dzieląc z bratnimi narodami Czechosłowacji ich ból, zapewniamy, że naród polski będzie wytrwale kroczył wspólnie z nimi ku wspólnemu celowi, jakim jest ostateczne zbudowanie w naszych krajach ustroju sprawiedliwości społecznej.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Uczcijmy pamięć Prezydenta Gottwalda chwilą ciszy.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Chwila ciszy.)</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje następujący porządek obrad II sesji Sejmu:</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">I Uchwalenie budżetu państwa na rok 1953.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">II. Sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">III. Zatwierdzenie dekretów wydanych przez Radę Państwa w okresie między I a II sesją Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">IV. Zatwierdzenie uchwał Rady Państwa o powołaniu członków Rady Ministrów w okresie między I a II sesją Sejmu.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie proponowanego porządku obrad?</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął. Sprzeciwu nie Słyszę.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Stwierdzam, że proponowany przez Prezydium Sejmu porządek obrad II sesji został przez Sejm przyjęty.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">Na I sesji Sejmu nie złożyli ślubowania z powodu nieobecności następujący posłowie: Andrzejewski Jerzy, Baranowski Feliks, Biernawski Witold, Domańska Irena, Jaroszewicz Piotr, Marchlewski Teodor, Mazur Stanisław Mieczysław, Naszkowski Marian, Pszczółkowski Edmund, Rumiński Bolesław, Sokorski Włodzimierz, Wyka Kazimierz.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Proszę Obywateli Posłów, których nazwiska odczytałem, o zbliżenie się do stołu prezydialnego i o powtarzanie za mną słów ślubowania.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-2.28" who="#komentarz">(Posłowie mający złożyć ślubowanie podchodzą do stołu prezydialnego.)</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-2.29" who="#Marszalek">Proszę Wysoką Izbę o powstanie.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-2.30" who="#komentarz">(Wszyscy obecni wstają.)</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-2.31" who="#Marszalek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności oraz dla pomyślnego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.”</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-2.32" who="#komentarz">(Posłowie powtarzają za Marszałkiem słowa ślubowania.)</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-2.33" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-2.34" who="#Marszalek">Stwierdzam, że posłowie: Andrzejewski Jerzy, Baranowski Feliks, Biemawski Witold, Domańska Irena, Jaroszewicz Piotr, Marchlewski Teodor, Mazur Stanisław-Mieczysław, Naszkowski Marian, Pszczółkowski Edmund, Rumiński Bolesław, Sokorski Włodzimierz, Wyka Kazimierz — złożyli ślubowanie.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-2.35" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu ustaliło następujący porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia:</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-2.36" who="#Marszalek">1.Projekt ustawy budżetowej na rok 1953 (druki nr 16 i 18).</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-2.37" who="#Marszalek">2.Sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951 (druki nr 17 i 19).</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-2.38" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia?</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-2.39" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-2.40" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: projekt ustawy budżetowej na rok 1953 (druki nr 16 i 18).</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-2.41" who="#Marszalek">Referat o projekcie budżetu na rok 1953 wygłosi Minister Finansów Tadeusz Dietrich.</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-3.0" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wysoki Sejmie! Budżet nasz jest podstawowym instrumentem gromadzenia środków finansowych dla zabezpieczenia wykonania zadań państwowych oraz kierowania tych środków stosownie do założeń narodowych planów gospodarczych. Zgodnie z podstawowym prawem ekonomicznym socjalizmu, budżet nasz będąc odbiciem finansowym planów gospodarczych dąży do zapewnienia maksymalnego zaspokojenia stale rosnących potrzeb materialnych i kulturalnych społeczeństwa w drodze nieprzerwanego wzrostu i doskonalenia produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki. Nasze budżety służą finansowaniu gospodarki narodowej i urządzeń socjalno-kulturalnych dla dobra najszerszych mas pracujących oraz wzmocnieniu siły naszego państwa, które stoi na straży zdobyczy ludu pracującego. Natomiast budżety państw kapitalistycznych są odzwierciedleniem praw rządzących gospodarką kapitalistyczną, polegających na dążeniu do osiągnięcia maksymalnego zysku przez kapitalistów i obszarników w drodze ucisku, wyzysku, ruiny i pauperyzacji większości ludności własnego kraju, a także w drodze ujarzmiania i systematycznego ograbiania narodów innych krajów. O ile budżety państw imperialistycznych są odbiciem militaryzacji gospodarki narodowej, a sumy wydatków w nich zawarte na zbrojenia odsłaniają drapieżne i agresywne oblicze klas pasożytniczych w tych krajach, o tyle nasze budżety są odzwierciedleniem pokojowego budownictwa i rozwoju gospodarczego, podnoszącego systematycznie poziom życiowy najszerszych mas ludu.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-3.1" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W 1952 r. dokonaliśmy wielkiego kroku naprzód na wszystkich odcinkach naszej gospodarki, a przede wszystkim na odcinku przemysłu. Produkcja przemysłowa wzrosła w porównaniu z 1951 r. o 20%, osiągając w stosunku do 1949 r. wskaźnik 194,4%. Jest to wskaźnik wyższy od założonego w Planie 6-letnim na rok 1952, w którym to roku mieliśmy osiągnąć wskaźnik 171,1. To poważne przekroczenie ogólnego wskaźnika wzrostu produkcji w stosunku do założeń Planu 6-letniego zawdzięczamy pomyślnemu wykonaniu naszych zadań gospodarczych w ciągu trzech lat realizacji Planu 6-letniego.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-3.2" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W 1952 r. znacznie wzrosło techniczne wyposażenie wszystkich gałęzi produkcji. Podobnie jak w latach poprzednich wzrost produkcji odbywał się na bazie nowej techniki, dalszego postępu technicznego i pełniejszego wykorzystania mocy produkcyjnych. W oparciu o braterską pomoc techniczną Związku Radzieckiego i zacieśniającą się współpracę naukowo-techniczną z krajami demokracji ludowej przemysł socjalistyczny opanował produkcję wielu nowych, niewytwarzanych dotychczas, wysokowydajnych maszyn i urządzeń.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-3.3" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Dzięki wprowadzeniu nowej techniki, lepszej organizacji produkcji, dzięki twórczej inicjatywie mas pracujących i dalszemu rozwojowi socjalistycznego współzawodnictwa wydajność pracy wzrosła w 1952 r. w porównaniu z 1951 r. w przemyśle o 13%, a w państwowych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych o około 17%.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-3.4" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W 1952 r. nastąpiło również dalsze podnoszenie się rolnictwa. Obszar zasiewów w całym rolnictwie zwiększył się w 1952 r. ogółem o około 142.000 ha w porównaniu z 1951 r. Globalne zbiory czterech zbóż w całym rolnictwie były w 1952 r. o około 4% wyższe niż w 1951 r.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-3.5" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Globalna wartość produkcji państwowych gospodarstw rolnych wzrosła o około 15% w porównaniu z 1951 r.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-3.6" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wzrost ten opierał się na lepszym wyposażeniu rolnictwa w maszyny rolnicze i nawozy sztuczne, wprowadzeniu do naszego rolnictwa nowych osiągnięć agrotechnicznych i rosnącej świadomości społeczno-politycznej wsi.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-3.7" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W związku ze wzrostem produkcji przemysłowej i rolnej dochód narodowy wzrósł w 1952 r. o około 10% w porównaniu z 1951 r., przy czym udział gospodarki socjalistycznej w tworzeniu dochodu narodowego osiągnął około 75%.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-3.8" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Rozmiar inwestycji wzrósł w 1952 r. o około 22% w porównaniu z 1951 r. W rezultacie tak znacznego zwiększenia działalności inwestycyjnej w 1952 r. osiągnęliśmy zwiększenie zdolności produkcyjnej i usługowej we wszystkich działach gospodarki narodowej.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-3.9" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Dzięki tym osiągnięciom nastąpił w 1952 r. wzrost akumulacji przedsiębiorstw socjalistycznych w stosunku do 1951 r.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-3.10" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Jednakże nie we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej wykonano w pełni plan obniżenia kosztów własnych i plan akumulacji.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-3.11" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Tym niemniej budżet w 1952 r. został wykonany z nadwyżką dzięki poczynionym oszczędnościom w wydatkach i dodatkowemu poprawieniu dochodów w poszczególnych działach gospodarki uspołecznionej i całości budżetu.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-3.12" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wysoki Sejmie! Przed naszym budżetem na rok 1953 jako budżetem czwartego roku Planu 6-letniego stoją następujące zadania:</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-3.13" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">a) zabezpieczenie rozszerzonej reprodukcji socjalistycznej, szybkiego uprzemysłowienia kraju na bazie coraz wyższej techniki, przy wyższym wzroście produkcji środków produkcji i jednoczesnym wydatnym wzroście produkcji środków konsumpcji, b) wzrost produkcji rolniczej na podstawie coraz szerzej stosowanej w rolnictwie nowej techniki, wielkich robót melioracyjnych itd., przy systematycznym wzroście wyższych socjalistycznych form gospodarki, c) zapewnienie sfinansowania rozszerzonych zadań w zakresie poprawy materialnego i kulturalnego bytu ludności pracującej przez zwiększenie środków budżetowych na sfinansowanie usług socjalnych i kulturalnych, a więc wzrostu oświaty, kultury, zdrowia, opieki nad matką i dzieckiem itp. oraz zwiększenie środków budżetowych na sfinansowanie planu budownictwa mieszkaniowego i rozwoju gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, d) zabezpieczenie w ustalonych rozmiarach wydatków na obronę państwa i ochronę bezpieczeństwa wewnętrznego, e) zmniejszenie udziału kosztów utrzymania administracji państwowej w ogólnej kwocie wydatków budżetowych.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-3.14" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Budżet na rok 1953 zamyka się po stronie dochodów kwotą 101.069 mln zł, po stronie wydatków zaś kwotą 97.125 mln zł.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-3.15" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Budżet więc zamyka się nadwyżką w kwocie 3.944 mln zł. Jest to świadectwem stabilności i zdrowego charakteru naszych finansów oraz ich równowagi, co wypływa z rosnącej siły gospodarki narodowej.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-3.16" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatków budżetu na rok 1953 nie można bezpośrednio porównać z budżetem na rok 1952 ze względu na zmiany wynikające z uchwały Rządu z dnia 3 stycznia 1953 r. Doprowadzenie obu budżetów do warunków porównywalnych jest w związku z tym dość złożone. Na podstawie jednak szeregu przeliczeń otrzymaliśmy następujące cyfry dla wydatków poszczególnych działów:</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-3.17" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">a)gospodarka narodowa — wzrost o około 11%, b)usługi socjalno-kulturalne — wzrost o około 6%, c)wydatki na administrację pozostają na niezmienionym w stosunku do roku 1952 poziomie.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-3.18" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Ogólny wzrost wydatków budżetowych jest w zasadzie zgodny z przewidywanym tempem wzrostu dochodu narodowego. Najwyższy wzrost w sumie absolutnej wykazują wydatki na gospodarkę narodową, co odpowiada zadaniom industrializacji i podnoszenia poziomu rolnictwa zgodnie z zadaniami Planu 6-letniego. Wzrost wydatków na usługi socjalno-kulturalne związany jest z rozszerzeniem funkcji kulturalno-wychowawczych Państwa Ludowego na etapie budowy ustroju socjalistycznego. Na stabilizowanym poziomie pozostają wydatki na administrację w rezultacie założenia oszczędności w wydatkach osobowych i rzeczowych przy zwiększonym zakresie zadań.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-3.19" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Przejdę do bardziej szczegółowego omówienia budżetu.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-3.20" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki:</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-3.21" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Strona wydatkowa budżetu państwa w cyfrach absolutnych obejmuje:</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-3.22" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">udział w % finansowanie gospodarki narodowej — 49.432,0 mln zł 50,9 finansowanie usług socjalno-kulturalnych — 23.541,1 mln zł 24,2 obrona narodowa — 10.539,7 mln zł 10,8 administracja — 5.978,0 mln zł 6,2 wymiar sprawiedliwości i bezpieczeństwo — 3.907,4mln zł 4,0 długi państwowe — 569,9 mln zł 0,6 rezerwy budżetowe — 3.156,8 mln zł 3,3 97.124,9100,0 Około połowa ogólnej sumy wydatków budżetowych idzie na sfinansowanie gospodarki narodowej, około 25% przeznacza się na urządzenia i usługi socjalno-kulturalne, około 22% przeznacza się na wydatki związane z administracją państwa, obroną narodową, wymiarem sprawiedliwości i bezpieczeństwem. Należy pamiętać, że wydatki socjalno-kulturalne rozproszone są także w innych działach budżetu, jak w dziale administracji itp. Faktyczny ich udział w budżecie jest zatem jeszcze wyższy od wskazanego przed chwilą. Niezależnie od tego poważne sumy wydatkuje się także na akcję socjalną poza budżetem ze środków przedsiębiorstw i innych. Jest to więc budżet wybitnie pokojowy, budżet rozwoju gospodarki narodowej, budżet zaspokojenia potrzeb socjalnych i kulturalnych ludności, budżet zabezpieczający dalszy postęp w rozwoju oświaty, kultury i nauki, dalszy rozwój postępu technicznego.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-3.23" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki na gospodarkę narodową obejmują finansowanie inwestycji oraz wzrostu zapasów materiałowych w gospodarce narodowej.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-3.24" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Cechą charakterystyczną inwestycji w roku 1953 jest zaznaczające się jakościowe przekształcanie pracy w budownictwie. To przekształcanie wynika ze stale rosnącego udziału nakładów na wielkie budowle socjalizmu.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-3.25" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Drugim elementem charakterystycznym jest zmniejszenie liczby tytułów inwestycyjnych z około 12.750 w roku 1952 do 10.700 w roku 1953 przy rosnącej sumie nakładów. Przy większym planie na rok 1953 i przy mniejszej liczbie tytułów inwestycyjnych następuje koncentracja i skupienie wysiłku przedsiębiorstw budowlano-montażowych na zasadniczych inwestycjach.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-3.26" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W tym niespotykanym w dziejach narodu rozwoju bazy ekonomicznej kraju, jaki odbywa się w Polsce od chwili, gdy władza spoczęła w rękach ludu pracującego, bierze udział cały naród polski, odrabiając wielowiekowe zaniedbania rządów ucisku społecznego.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-3.27" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Jak w latach poprzednich tak również i w 1953 r. wysiłek mas pracujących wspierany jest szlachetną i bezinteresowną pomocą Związku Radzieckiego, powiększającą się z roku na rok i wyrażającą się w roku 1953 rozległymi dostawami dla największych inwestycji socjalizmu w naszym kraju.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-3.28" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Podpisana ostatnio w Moskwie umowa handlowa między Polską a Związkiem Radzieckim rozszerza wzajemne dostawy towarowe i stanowi poważną bazę ekonomiczną dla dalszego rozwoju wielkich budowli w naszym kraju i wzmożonych prac na największych inwestycjach w Polsce.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-3.29" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Jest to jeszcze jedno ogniwo w łańcuchu wielu dowodów i faktów, które zaszły w okresie 8 lat od chwili podpisania układu polsko-radzieckiego o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej i które wykazują, jak nieoceniony jest wkład Związku Radzieckiego w dzieło naszego pokojowego budownictwa — umocnienia naszej Ojczyzny i utrwalenia jej niepodległości.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-3.30" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Z budżetu państwa zostaną w r. 1953 sfinansowane m. in. następujące wielkie budowle socjalizmu: budowa Nowej Huty, budowa huty im. Bolesława Bieruta, rozbudowa hut — „Bobrek”, — „Kościuszko”, — „Pokój”, — „Baildon”, „Batory”, budowa zakładów hutniczo-górniczych — „Bolesław”, budowa elektrociepłowni — „Żerań”, elektrowni — „Jaworzno II” i — „Czechnica”, budowa fabryki samochodów osobowych w Warszawie i budowa fabryki samochodów ciężarowych w Lublinie, fabryki maszyn rolniczych w Poznaniu, Dolnośląskich Zakładów Wytwórni Maszyn Elektrycznych we Wrocławiu, Zakł. Metalurg. — „Pomet” w Poznaniu, rozbudowa Nadodrzańskich Zakładów Przemysłu Organicznego — „Rokita” w Brzegu Dolnym, budowa Zakł. Celulozy i Włókien Sztucznych w Jeleniej Górze, Zakł. Przemysłu Chemicznego w Oświęcimiu-Dworach, Zakł. Przemysłu Azotowego w Kędzierzynie, szeregu nowych kopalń węgla kamiennego, budowa przedsiębiorstwa przeróbki węgla brunatnego w Koninie, cementowni w Rejowcu oraz klinkierni — „Wiek II” w Ogrodzieńcu, rozbudowa węzła częstochowskiego, rozbudowa węzła warszawskiego, budowa linii kolejowej, budowa zbiornika wodnego w Goczałkowicach i wiele innych.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-3.31" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Nakłady inwestycyjne na leśnictwo i rolnictwo wzrastają w cenach porównywalnych w stosunku do wykonania za rok 1952 o około 30%, w tym wydatki na PGR o 29,2%, POM — o 34,4%, melioracje — o 47,5%, na mechanizację i elektryfikację wsi o 16,6%.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-3.32" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Pomoc finansowa państwa na inwestycje w spółdzielniach produkcyjnych wzrasta o 61,2%.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-3.33" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W zakresie gospodarki komunalnej podstawowymi inwestycjami są: budowa rurociągu grupowego dla Śląska, budowa rurociągu tłocznego Tomaszów — Łódź, budowa ujęcia wody w Goczałkowicach.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-3.34" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W budownictwie mieszkaniowym, spośród wielu-osiedli mieszkaniowych na czoło wysuwają się: budowa miasta Nowa Huta, budowa miasta Nowe Tychy oraz budowa Traktu Starej Warszawy.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-3.35" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Osobną wyjątkowo doniosłą inwestycję stanowi metro warszawskie.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-3.36" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W budownictwie socjalno-kulturalnym przewidziano kredyty na budowę nowych gmachów szkolnych i rozbudowę istniejących, na budowę 24 domów i internatów akademickich, budowę gmachów szeregu instytutów naukowo-badawczych, jak instytutu elektrotechniki, instytutu mechanizacji i elektryfikacji rolnictwa, wytwórni filmów fabularnych we Wrocławiu i Komorowie, budowę Teatru Wielkiego i Filharmonii w Warszawie, budowę nowych domów kultury itp.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-3.37" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Poważne rozmiary zadań inwestycyjnych wymagają podniesienia sprawności wykonawstwa inwestycyjnego oraz wzmożenia dyscypliny i kontroli na tym odcinku.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-3.38" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Konieczne jest zmniejszenie kosztów inwestycji drogą usprawnienia kosztorysowania, lepszej organizacji placów budów, wykorzystania sprzętu mechanicznego i zabezpieczenia wykonania planu oddania zakończonych obiektów do eksploatacji. W roku 1953 będzie wzmożona ze strony banków specjalna kontrola nad oszczędnym i sprawnym wykonaniem planu inwestycyjnego. W ciągu całego roku będą analizowane dalsze możliwości obniżenia wydatków inwestycyjnych drogą oszczędności w projektowaniu i wykonawstwie inwestycyjnym.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-3.39" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Na wzrost środków obrotowych w gospodarce narodowej przewiduje się w budżecie 2,9 mld zł. Jest to tylko część przyrostu, gdyż pozostała część jest finansowana z zysku przedsiębiorstw i drogą kredytu bankowego. Mimo poważniejszych osiągnięć na odcinku przyśpieszenia krążenia środków obrotowych oraz upłynnienia niechodliwych i zbędnych zapasów istnieją jeszcze w gospodarce narodowej poważne rezerwy i możliwości dalszego przyśpieszenia rotacji. Rzeczywisty stan zapasów normatywnych w r. 1952 przekraczał np. w budownictwie o 54% ustalone normatywy. W zakresie nadmiernych zapasów gotowych wyrobów na fabrykach przejawia się niekiedy brak należytej koordynacji produkcji z handlową siecią dystrybucyjną oraz wytwarzanie wyrobów o jakości i asortymencie nie zawsze dostosowanym do potrzeb rynku. Na odcinek ten zostanie zwrócona w roku 1953 odpowiednia uwaga. Oddziały naszych banków drogą stosowania odpowiedniej polityki kredytowej i ścisłego przestrzegania terminów kredytów będą musiały zaostrzyć kontrolę gospodarki materiałowej.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-3.40" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W zakresie wydatków bieżących i inwestycyjnych na urządzenia rolne finansowane bezpośrednio z budżetu przewidziano w budżecie 2,6 mld zł. Z tej kwoty przeznacza się przeszło połowę na POM w związku ze wzrostem ilości ośrodków, zwiększeniem ich wyposażenia w traktory i maszyny rolnicze oraz ze wzrostem zadań związanych przede wszystkim z rozwojem spółdzielczości produkcyjnej. Z dalszych wydatków na rolnictwo wymienić należy poważną sumę przeznaczoną na finansowanie melioracji (578 mln zł), związanych z rozszerzeniem bazy paszowej, oraz wydatki na weterynarię i popieranie produkcji zwierzęcej.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-3.41" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Poważny wzrost wykazują również wydatki przeznaczone na zadania w dziedzinie komunikacji, dróg kołowych i wodnych. Na te cele oraz inne zadania w dziale komunikacji przeznacza się w warunkach porównywalnych o 8,3% więcej niż w roku 1952.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-3.42" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki budżetowe na gospodarkę komunalną wraz z dotacjami dla przedsiębiorstw wynoszą globalnie w 1953 r. 1,9 mld żł, w 1953 r.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-3.43" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">przeznacza się 421 mln zł na wyremontowanie 540.000 izb.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-3.44" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki na usługi socjalno-kulturalne wynoszą w 1953 r. 23.541,1 mln zł.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-3.45" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Z kwoty tej przypada na:</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-3.46" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">oświatę i wychowanie — 4.111,1 mln zł szkolnictwo zawodowe — 2.413,3 naukę i szkolnictwo wyższe — 2.334,3 kulturę i sztukę — 968,6 zdrowie i kulturę fizyczną — 4.829,4 ubezpieczenia społeczne — 8.373,0 pomoc społeczną — 511,4 Co oznacza ten kierunek wydatków?</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-3.47" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Ten kierunek wydatków oznacza:</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-3.48" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">iż młodzież nasza ma w pełni zabezpieczone warunki swego rozwoju intelektualnego, iż następuje dalszy poważny wzrost naszych kadr specjalistów we wszystkich dziedzinach wiedzy, iż w szybkim tempie odbywa się podniesienie poziomu kulturalnego i zdrowotnego naszego narodu.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-3.49" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Przewidziane w budżecie na r. 1953 wydatki na usługi socjalno-kulturalne wielokrotnie przekraczają odpowiednie wydatki dawnych rządów obszarniczo-kapitalistycznych.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-3.50" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">O osiągnięciach na odcinku rozwoju urządzeń kulturalno-socjalnych świadczą następujące cyfry: w r. 1952 mieliśmy 14-krotnie więcej dzieci w żłobkach niż w r. 1938, 5-krotnie więcej dzieci w przedszkolach, 2,5-krotnie więcej łóżek szpitalnych licząc na 10.000 mieszkańców, 11-krotnie więcej ośrodków zdrowia.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-3.51" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W okresie powojennym zlikwidowaliśmy analfabetyzm, obejmujący w r. 1938 ponad 1/4 ludności w wieku powyżej 10 lat. Mamy obecnie trzykrotnie więcej wyższych uczelni niż w r. 1938. Żadne dziecko w wieku szkolnym nie znajduje się poza szkołą.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-3.52" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Jak ten obraz przedstawia się w cyfrach absolutnych dla roku 1953?</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-3.53" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Obok objęcia nauczaniem w szkołach podstawowych wszystkich dzieci w wieku szkolnym nastąpi zwiększenie ilości uczniów w szkołach ogólnokształcących stopnia licealnego o 7% oraz dalsze wydatne podniesienie stopnia organizacyjnego szkolnictwa podstawowego, wyrażające się w tym, że liczba dzieci uczęszczających do szkół 7-klasowych osiągnie w 1953 roku 85,8%. Jak wiadomo, przed wojną procent ten wynosił zaledwie 43.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-3.54" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki na szkolnictwo zawodowe pozwolą w 1953 r. zwiększyć plan usług w szkołach przysposobienia zawodowego o 20,3%, w zasadniczych szkołach zarodowych — o 13,4%.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-3.55" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W ramach nauki i szkolnictwa wyższego przewidziane są wydatki budżetowe Polskiej Akademii Nauk, instytutów naukowo-badawczych gospodarczych, innych instytutów naukowo-badawczych, wydatki na biblioteki i muzea. W 1953 r. przewiduje się utworzenie 10 dalszych instytutów naukowych.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-3.56" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W 1953 r. studiować będzie na wyższych uczelniach 136 tys. studentów wobec 125 tys. w roku 1952 i 48 tys. w roku 1937. Ilość katedr wzrasta z 2.145 w 1952 r. do 2.239 w 1953 r., tj. do liczby prawie trzykrotnie wyższej niż przed wojną. Młodzież studiująca na wyższych uczelniach korzystać będzie z szerokiej pomocy stypendialnej. Więcej niż połowa studentów otrzymywać będzie stypendia, a ponad 1/3 mieszkać będzie w domach akademickich i internatach.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-3.57" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W opiece nad dzieckiem przewidziane jest finansowanie przedszkoli miejskich, przedszkoli wiejskich, świetlic dziecięcych, domów wczasów dziecięcych, dziecińców wiejskich. Tak np. ilość miejsc w przedszkolach wzrośnie z 355.800 w 1952 r. do 366.700 w 1953 r. i osiągnie tym samym liczbę czterokrotnie wyższą niż przed wojną.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-3.58" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Środki budżetowe przewidziane na opiekę zamkniętą i inne akcje i urządzenia przewidują wydatki na domy dziecka i młodzieży, specjalne zakłady wychowawcze, schroniska dla nieletnich, centralny zakup książek dla bibliotek szkolnych.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-3.59" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki na kulturę i sztukę pozwolą na dalszy rozwój sieci domów kultury, świetlic, bibliotek powszechnych, kin, teatrów, oper i filharmonii.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-3.60" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Nadto finansowaniem z budżetu państwowego będzie objęta pomoc dla trwale niezdolnych do pracy, których stan zdrowia, wiek, warunki materialne i rodzinne kwalifikują do korzystania z domów opieki i zakładów specjalnych.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-3.61" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Podobnie jak w latach ubiegłych setki tysięcy ludzi pracy korzystać będzie w tym roku z wczasów pracowniczych — instytucji nieznanej zupełnie przed wojną. Ilość pracowników korzystających z wczasów wzrośnie w 1953 r. o 9,9%. Struktura wczasów ulegnie dalszej poprawie przez skierowanie na wczasy większej niż w r. 1952 ilości robotników fizycznych.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-3.62" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W zakresie służby zdrowia na odcinku lecznictwa zamkniętego wydatki budżetowe umożliwią w 1953 r. zwiększenie ilości łóżek w szpitalach i izbach chorych o 10.771, to znaczy prawie o tyle, ile przed wojną przybywało w ciągu 10 lat.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-3.63" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Na odcinku pomocy otwartej zwiększa się sieć lecznictwa otwartego, w szczególności pomocy lekarskiej przy zakładach przemysłowych. Zwiększa się również znacznie sieć urządzeń służby zdrowia obejmujących ochronę zdrowia matki i dziecka, ilość miejsc w żłobkach wzrośnie o 16,8%. Zwiększa się także znacznie ilość łóżek w sanatoriach i prewentoriach przeciwgruźliczych. W sanatoriach ilość łóżek wzrasta o 9,9%, w prewentoriach — o 7,9%. Ponadto w ramach wydatków na służbę zdrowia finansowane będą stacje sanitarno-epidemiologiczne oraz punkty przeciw odrowe, a także rozwinięta będzie pomoc doraźna.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-3.64" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Łożone corocznie przez państwo wielkie sumy na podniesienie stanu zdrowotnego ludności znajdują swój wyraz w cyfrach przyrostu naturalnego. Na 1.000 mieszkańców przyrost naturalny wzrasta z 10,7 w r. 1938 do 19 w r. 1950. Ilość urodzeń na 1.000 mieszkańców wzrosła z 24,5 w r. 1938 do 30,6 w r. 1950, a ilość zgonów spadła z 13,8 w r. 1938 do 11,6 w r. 1950.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-3.65" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Ilość zgonów z powodu gruźlicy spadła z 18 na 10.000 mieszkańców w okresie przedwojennym do 11 na 10.000 mieszkańców w r. 1950.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-3.66" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wreszcie bardzo poważne sumy łoży państwo na inne wydatki socjalno-kulturalne, jak zasiłki rodzinne, zasiłki chorobowe, emerytury, renty, zaopatrzenie oraz takie formy pomocy socjalnej, jak wyprawki niemowlęce i protezy.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-3.67" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Ogromna część wydatków socjalno-kulturalnych przechodzi przez budżety rad narodowych. Tak np. wydatki budżetów terenowych na oświatę i wychowanie stanowią w roku 1953 — 86% całości wydatków państwa na ten cel, 62% wydatków na zdrowie i kulturę fizyczną przechodzi przez budżety terenowe.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-3.68" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Ogólna suma budżetów terenowych rośnie z roku na rok. Wzrasta także stopniowo udział wydatków województw o słabo rozwiniętej gospodarce w ogólnej sumie budżetów terenowych. Wzrost wydatków bieżących oraz wielkie sumy inwestycyjne łożone przez państwo na obszarach dawniej całkowicie zaniedbanych powodują, iż stopniowo zmniejsza się rozpiętość między przodującymi a dawniej zaniedbanymi okręgami i województwami.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-3.69" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Poza zwiększonym zakresem zadań wykonywanych przez rady narodowe, zwiększa się jednocześnie udział mas w ich gospodarce przez pogłębienie i rozszerzenie oddolnej inicjatywy w trakcie uchwalania, a następnie wykonywania budżetów terenowych.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-3.70" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W pracach budżetowych weźmie udział około 100 tys. radnych, zarówno na sesjach rad narodowych jak i poprzez komisje w radach narodowych.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-3.71" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wydatki na obronę narodową pozostają w budżecie na rok 1953 w granicach tego samego udziału, jaki miały w budżecie roku ubiegłego. Udział ten wynosi 10,8%. Świadczy to o wybitnie pokojowym charakterze naszej polityki i naszego budżetu. Porównanie tego udziału do udziału bezpośrednich wydatków zbrojeniowych w budżetach państw imperialistycznych, wynoszących w budżecie Stanów Zjednoczonych 74%, Anglii 37%, blisko połowę wszystkich dochodów skarbowych we Francji i do bardzo znacznych sum wydatkowanych na ten cel w Niemczech Zachodnich, jest niezmiernie wymowne.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-3.72" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Rząd przywiązuje dużą wagę do usprawnienia administracji centralnej i terenowej. W ostatnich latach dokonano poważnych prac na odcinku polepszenia struktury aparatu administracyjnego.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-3.73" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W połowie 1952 r. wprowadzona została rejestracja i kontrola etatów, stawek i funduszu płac we wszystkich jednostkach budżetowych. Akcja ta dała już pewne pozytywne wyniki.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-3.74" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W budżecie na rok 1953 nie preliminuje się wzrostu wydatków na administrację. Ilość etatów w 1953 r. zredukowano o blisko 4.000 w stosunku do stanu na koniec roku 1952. Administracja nasza staje się z każdym rokiem coraz bardziej oszczędna, jednak zdajemy sobie sprawę, że nie usunęliśmy wszystkich przerostów administracyjnych. Zarówno przed Ministerstwem Finansów i Państwową Komisją Etatów jak i przed terenowymi radami narodowymi i wszystkimi nami stoi zadanie walki o likwidację przerostów i usprawnienie organizacji naszej administracji.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-3.75" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Skąd czerpiemy środki na pokrycie tych wielkich zadań, które corocznie stawiamy przed sobą w dziedzinie gospodarczego, kulturalnego i socjalnego rozwoju naszego kraju i które z pełnym powodzeniem realizujemy?</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-3.76" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Z sumy 101,1 mld zł dochodów państwa w budżecie na rok 1953 ponad 87 mld zł pochodzi z gospodarki uspołecznionej, która pod różnymi tytułami, jak podatek obrotowy od operacji nietowarowych, jak wpłaty z zysku, składki ubezpieczeniowe itp., pokrywa 86% wszystkich dochodów państwa. Na pozostałą sumę dochodów składają się podatki od gospodarki nieuspołecznionej — 6,8 mld zł, czyli 6%, oraz bezpośrednie świadczenia pieniężne ludności — 3,2 mld zł czyli 3,2%.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-3.77" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Oto jest odpowiedź na pytanie, skąd płyną środki do budżetu. Płyną one przede wszystkim z gospodarki socjalistycznej. Budżet nasz jest silny siłą gospodarki socjalistycznej. Rośnie i rozwija się wraz z jej rozwojem. Podstawą dochodów budżetowych jest akumulacja przedsiębiorstw socjalistycznych.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-3.78" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Narodowy Plan Gospodarczy na rok 1953 zakłada dalszy wzrost produkcji przemysłowej i rolnej. Produkcja przemysłu wzrośnie o 13,4%. Plan 6-letni przewidywał na r. 1953 w porównaniu z r. 1949 wskaźnik wzrostu 197,1. Przyrost produkcji o 13,4% w porównaniu z rokiem 1952 oznacza, iż faktycznie osiągniemy w r. 1953 wskaźnik wzrostu 220,4.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-3.79" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Zakłada się także wydatny wzrost produkcji rolnej i pewne złagodzenie nadmiernej dysproporcji w tempie rozwoju przemysłu i rolnictwa. Rozwój gospodarki socjalistycznej spowoduje w 1953 r. dalsze zwiększenie jej udziału w globalnej produkcji naszego kraju. Udział ten wzrośnie z 80,5% w r. 1952 do 82,1% w 1953 r. Oznacza to dalszy postęp w rozwoju socjalistycznych form gospodarowania i stale rosnącą przewagę socjalistycznych elementów w naszej gospodarce.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-3.80" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Udział gospodarki socjalistycznej w wytworzonym dochodzie narodowym osiągnie w 1953 r. 77% w stosunku do 75% w ub. roku.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-3.81" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Dochody z gospodarki uspołecznionej i założony w budżecie na rok 1953 ich wzrost oparte są o zadania Narodowego Planu Gospodarczego nie tylko w zakresie wzrostu produkcji i obrotu towarowego, lecz także w zakresie obniżenia kosztów własnych.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-3.82" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Zadania te wynoszą w przemyśle 3,6%, w budownictwie — 7,5%, w kolejnictwie — 2%. Zadania te są mobilizujące, jednak w pełni realne. Mogą i powinny być nie tylko wykonane, ale i przekroczone.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-3.83" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Systematyczne wprowadzanie do produkcji nowej techniki i przodującej technologii, ulepszanie organizacji produkcji, wzrost kwalifikacji kadr pracowniczych pozwoli w 1953 r. na dalsze zwiększenie wydajności pracy, a tym samym na obniżenie kosztów własnych. Dlatego plan na rok 1953 zakłada wzrost wydajności pracy na jednego robotnika grupy przemysłowej w przemyśle kluczowym o 8%.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-3.84" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Osiągnięcie i przekroczenie dochodów państwowych z gospodarki narodowej wymaga w r. 1953 odpowiedniej mobilizacji. Konieczne jest w bieżącym roku wzmocnienie dyscypliny finansowej na wszystkich odcinkach naszej gospodarki, zwłaszcza zaś dyscypliny płac. Muszą być zlikwidowane przekroczenia, jakie w tej dziedzinie miały miejsce w ub. roku w niektórych resortach, jak np. w przemyśle maszynowym i budownictwie.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-3.85" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Szczególnie ostro musi być postawiona sprawa oszczędności materiałowych w naszych fabrykach, kopalniach i hutach. Musi być wydana zdecydowana walka brakoróbstwu i marnotrawstwu. Nie mogą się powtarzać fakty przekraczania norm zużycia materiałów, jakie występowały w r. 1952 np. w przemyśle węglowym, brak zabezpieczenia materiałów magazynowanych, jak to było np. w przemyśle maszynowym, nieosiąganie wskaźników planowego wykorzystywania surowca, jakie miało miejsce w przemyśle wełnianym, przekroczenie odsetka odpadków w przemyśle bawełnianym itd., a przeciwnie — musi być wzmożona walka o uporządkowanie gospodarki surowcowej, zmniejszenie strat fabrykacyjnych, ścisłe przestrzeganie receptur i jak najszersze stosowanie materiałów zastępczych.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-3.86" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Szczególnej troski wymaga od nas również gospodarka w rolnictwie socjalistycznym. Konieczna jest najbardziej ostra walka z wszelkimi przejawami marnotrawstwa, walka o poszanowanie i nietykalność własności społecznej, walka o dyscyplinę i lepszą organizację pracy w PGR-ach, w POM-ach i spółdzielniach produkcyjnych. Walka o akumulację musi być zabezpieczona wykonaniem i przekroczeniem planu produkcji pod względem ilości, asortymentu i gatunku. Przekroczenie planu produkcji W I kwartale br. wskazuje, iż jest to całkowicie możliwe. Każdy procent podniesienia wydajności pracy, każdy procent podniesienia akumulacji przynosi państwu setki milionów zł, które obracane są na polepszenie warunków bytu mas pracujących, rozwój nauki i kultury, wzmacniają siłę gospodarczą kraju.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-3.87" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Na aparacie finansowym i kredytowym spoczywa obowiązek wzmożenia kontroli gospodarki finansowej oraz pełnej i terminowej realizacji planu dochodów państwowych. Nasze organy finansowe i oddziały banków winny bardziej ostro i bojowo walczyć o wzmocnienie dyscypliny finansowej i kredytowej.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-3.88" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wszystkie te poważne zadania mogą być wykonane i przekroczone przy pełnej mobilizacji załóg, pomocy związków zawodowych i pod kierunkiem naszej, nieugiętej w walce o szczęśliwą przyszłość kraju, Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-3.89" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-3.90" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Dochody z gospodarki nieuspołecznionej w budżecie na rok 1953 wzrastają nieznacznie.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-3.91" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Zwyżka dochodów z tego tytułu mieści w sobie również realizację zaległości z lat poprzednich.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-3.92" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Pewien wzrost na odcinku podatku gruntowego nie stanowi dodatkowego obciążenia wsi, ponieważ dochodowość w 1953 r. również wzrasta. Zwiększenie dochodowości wsi spowodowane zostało nowymi cenami na kontraktowaną produkcję roślinną i zwierzęcą, możliwością zbywania nadwyżek rolnych po cenach wolnorynkowych i rosnącą wydajnością z ha.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-3.93" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W roku 1953 państwo wydaje tytułem różnych świadczeń w stosunku do wsi, jak świadczenia weterynaryjne, popieranie produkcji zwierzęcej, urządzenia rolne, elektryfikacja wsi, utrzymanie i budowa dróg gminnych i powiatowych, szkoły wiejskie itp. — sumę ponad 8 mld zł. Z drugiej strony dochody, które wpływają do budżetu ze wsi, jak podatek gruntowy, opłaty na Fundusz Ziemi, opłaty elektryfikacyjne, składki na rzecz Państwowego Zakładu Ubezpieczeń i inne drobniejsze dochody wynoszą 6,6 mld zł. Sojusz robotniczo-chłopski, wielkie ogólne interesy klasy robotniczej i chłopstwa pracującego w dziedzinie budowy i rozbudowy naszego przemysłu jako podstawowego warunku rozwoju siły ekonomicznej naszego państwa i rozwoju rolnictwa wymagają, by świadczenia państwa na rzecz wsi systematycznie rosły i by wieś skrupulatnie wypełniała wszystkie swe obowiązki wobec państwa.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-3.94" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Aczkolwiek dochody podatkowe wynoszą niedużą stosunkowo część dochodów budżetowych, jednakże stanowią one istotny instrument regulowania podziału dochodu narodowego i ograniczenia dochodów elementów kapitalistycznych. Realizacja ich w 1953 r. wymaga od rad narodowych wzmożenia wysiłku dla wykonania zadań podatkowych i usprawnienia administracji podatkowej.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-3.95" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Wysoki Sejmie! Z roku na rok rośnie znaczenie naszego budżetu w utrwalaniu i rozbudowie zdobyczy mas pracujących. Z roku na rok budżet nasz staje się coraz lepszym narzędziem, przy pomocy którego Państwo Ludowe zbiera i wydatkuje poważne sumy na rozwój życia społecznego. Wraz z rozwojem i rozbudową gospodarki uspołecznionej rośnie także i wzmacnia się system budżetowy.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-3.96" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Budżet na rok 1953 zamyka się nadwyżką w wysokości 3.944,5 mln zł.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-3.97" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Nadwyżką ta jest dowodem siły naszej gospodarki narodowej. Nowych bodźców udzieliła gospodarce narodowej uchwała Rady Ministrów w sprawie zniesienia bonowego zaopatrzenia, regulacji cen, ogólnej podwyżki płac i zniesienia ograniczeń w handlu nadwyżkami produktów rolniczych. Przyczyniła się ona do lepszego zaopatrzenia ludności miejskiej i wiejskiej, do ograniczenia elementów kapitalistycznych, ukrócenia spekulacji, do stopniowego zwiększenia siły nabywczej ludności, do wzrostu wydajności pracy w przemyśle i rolnictwie, do zacieśnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego i do umocnienia przodującej roli klasy robotniczej.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-3.98" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Jak wiadomo z komunikatu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, I kwartał br. wykazał dalszy pomyślny rozwój naszej gospodarki.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-3.99" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Narodowy Plan Gospodarczy w I kwartale br. wykonany został w przemyśle w 103,1%. Stwarza to pomyślne perspektywy dla realizacji budżetu i w szczególności dla wygospodarowania nadwyżki, która zużyta zostanie do wzmożenia rozwoju naszej gospodarki i dalszej poprawy położenia mas pracujących.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-3.100" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Nadwyżka budżetowa nie powstanie jednak sama przez się. Musi być ona wypracowana. Nie może ona być w najmniejszym stopniu pomniejszona przez niedobory lub straty, jakie miały miejsce w niektórych gałęziach gospodarki w roku ubiegłym. Wręcz przeciwnie, winniśmy dążyć do powiększenia nadwyżki budżetowej.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-3.101" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Walcząc o akumulację i dochody budżetowe roku 1953, musimy ujawnić wszystkie rezerwy i postawić je do dyspozycji państwa.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-3.102" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Źródłami tych rezerw są:</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-3.103" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">wzrost wydajności pracy — szybszy od wzrostu średnich płac;</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-3.104" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">oszczędność w gospodarce materiałowej; ochrona własności socjalistycznej;</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-3.105" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">walka o porządek w magazynach i na placach przechowywania materiałów;</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-3.106" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">walka z nieusprawiedliwionymi ubytkami w transporcie i handlu;</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-3.107" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">wzmocnienie kontroli przez opracowanie norm kosztorysowych w budownictwie i innych form kontroli materiałowej i finansowej;</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-3.108" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">likwidacja przerostów w administracji ogólnej, administracji fabrycznej i handlowej;</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-3.109" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">oszczędne i celowe wydatkowanie środków przez jednostki budżetowe i pełne realizowanie wpływów dochodów państwa zarówno z gospodarki uspołecznionej jak i nieuspołecznionej i od ludności.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-3.110" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W ustroju kapitalistycznym na oczach klasy robotniczej niszczy się wytwory jej rąk. Miliony bezrobotnych nie włączonych do procesu produkcyjnego stoją poza warsztatami pracy marnotrawiąc swe zdolności i doprowadzane są do dna nędzy. Kryzysy dezorganizują życie gospodarcze. Duża część olbrzymich zysków kapitalistów wydatkowana jest na pasożytniczą konsumpcję. Kapitalizm wyciskając olbrzymie sumy z pracy robotnika i chłopa marnotrawi je w bezprzykładny sposób. Nasz ustrój nie zna tych plag.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-3.111" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Miliony ludzi pracy biorą codziennie udział w procesie produkcyjnym, widzą jak przebiega gospodarka na ich zakładach pracy i walczą o to, aby ona była jak najoszczędniejsza. Tę walkę pogłębiajmy z dnia na dzień i obracajmy zdobyte w ten sposób środki na wzrost gospodarki narodowej, na budowę nowych mieszkań, na polepszenie urządzeń socjalnych i kulturalnych.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-3.112" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Planowy system oszczędzania jest prawem, którym rządzi się gospodarka socjalistyczna.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-3.113" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Najpiękniej wyraża się świadomość mas w najpotężniejszym źródle, jakim jest współzawodnictwo pracy. Zainicjowany ruch o niedopuszczenie braków w produkcji, zastosowanie noża Kolesowa w obróbce metali i inne formy współzawodnictwa pracy winny skierować jeszcze większą z naszej strony uwagę na tkwiące tutaj niewykorzystane rezerwy.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-3.114" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Mobilizujmy nieustannie masy do wypełniania zadań produkcyjnych w mieście i na wsi, rozszerzajmy współzawodnictwo socjalistyczne, popierajmy szeroką i różnorodną inicjatywę oddolną mas w tym ruchu, torujmy drogę nowatorstwu w produkcji, sprzyjajmy wzrostowi techniki i jej szerokiemu panowaniu, pilnujmy terminowego uruchamiania nowych inwestycji i pełnej, rytmicznej realizacji wszystkich zadań planu gospodarczego na rok 1953, tak jak uczy nas towarzysz Bolesław Bierut.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-3.115" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">W ten sposób zrealizujemy nasz wkład do wysiłku wszystkich wolnych narodów w walce o utrwalenie pokoju na całym świecie.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-3.116" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Przedkładam Wysokiemu Sejmowi budżet na rok 1953, uchwalony po raz pierwszy na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — jako budżet:</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-3.117" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">1) zabezpieczający wykonanie doniosłych zadań ustalonych w Narodowym Planie Gospodarczym na rok 1953, 2) zapewniający dalszy rozwój kultury, nauki i oświaty, 3) zapewniający dalszy rozwój pokojowego budownictwa, 4) w pełni zrównoważony i zamykający się poważną nadwyżką.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-3.118" who="#MinisterFinansowTadeuszDietrich">Od nas i od wszystkich ludzi pracy zależy nie tylko pełne zrealizowanie zadań, których wyrazem finansowym jest ten budżet, lecz także ich przekroczenie a tym samym i przyspieszenie budownictwa socjalizmu w naszej Ojczyźnie.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-3.119" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 182 | + </div> | |
| 183 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 184 | + <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Zarządzam 15-minutową przerwę.</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 20 do godz. 11 min. 40.)</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Jest wniosek Rady Seniorów, aby dyskusja nad projektem ustawy budżetowej na rok 1953 oraz nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa za rok 1951 została przeprowadzona łącznie.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał wniosek ten za przyjęty.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Wobec tego udzielę obecnie głosu kolejno sprawozdawcom Komisji Budżetowej do każdego z punktów porządku dziennego, a następnie otworzę łączną dyskusję.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Dla wygłoszenia sprawozdania Komisji Budżetowej o projekcie ustawy budżetowej na rok 1953 udzielam głosu posłowi Oskarowi Lange.</u> | |
| 192 | + </div> | |
| 193 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 194 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PoselLangeOskar">Wysoki Sejmie! Komisja Budżetowa rozpatrzyła dokładnie projekt ustawy budżetowej. W celu lepszego przepracowania poszczególnych działów budżetu komisja skorzystała z art. 16 regulaminu Sejmu i utworzyła cztery podkomisje, mianowicie: dla przemysłu, dla rolnictwa i leśnictwa, dla komunikacji, łączności i żeglugi oraz dla administracji i wymiaru sprawiedliwości. Zgodnie z tymże artykułem regulaminu Prezydium Sejmu powołało do udziału w pracach tych podkomisji szereg posłów nie wchodzących w skład Komisji Budżetowej, a posiadających szczególne kwalifikacje do udziału w dyskusji nad odpowiednimi częściami budżetu. Ponadto pewne działy budżetu były rozpatrywane przez Komisję Obrotu Towarowego, Komisję Oświaty, Nauki i Kultury, Komisję Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej oraz Komisję Pracy i Zdrowia.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PoselLangeOskar">W obradach wymienionych komisji i podkomisji wzięli udział oprócz przedstawicieli Ministerstwa Finansów ministrowie odpowiednich resortów i wiceministrowie lub ich przedstawiciele. W wyniku dyskusji wysunięto, obok pewnych wniosków dotyczących budżetu, szereg uwag skierowanych do poszczególnych resortów. Obecni przy obradach przedstawiciele resortów mieli możność bezpośredniego zapoznania się z tymi uwagami i udziału w dyskusji nad nimi. Zgodnie z art. 20 regulaminu uwagi te zostają przekazane do wiadomości Prezydium Sejmu.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PoselLangeOskar">W wygłoszonym przed chwilą przemówieniu Minister Finansów określił w następujący sposób zadania budżetu na rok 1953:</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PoselLangeOskar">zabezpieczenie tempa rozszerzonej reprodukcji socjalistycznej oraz tempa socjalistycznego uprzemysłowienia kraju, zapewnienie wzrostu produkcji rolniczej na bazie nowej techniki i systematycznego wzrostu socjalistycznych form gospodarowania, zapewnienie sfinansowania rozszerzonych zadań w zakresie poprawy materialnego i kulturalnego bytu ludności, zabezpieczenie w ustalonych rozmiarach wydatków na obronę państwa i ochronę bezpieczeństwa wewnętrznego, zmniejszenie udziału kosztów utrzymania administracji państwowej w ogólnej kwocie wydatków budżetowych.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PoselLangeOskar">W świetle tych zadań należy ocenić przedłożony Sejmowi projekt budżetu.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-5.5" who="#PoselLangeOskar">O stopniu, w jakim projekt budżetu spełnia wymienione zadania, świadczy struktura dochodów i wydatków oraz dynamika rozwojowa poszczególnych działów budżetu. Przedłożony projekt jest trzecim z kolei jednolitym budżetem w naszym państwie, obejmującym działalność zarówno centralnych władz państwowych jak i terenowej władzy państwowej. Dlatego strukturę proponowanego budżetu i dynamikę rozwojową poszczególnych pozycji można porównać tylko z budżetami na rok 1951 i 1952. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, że na skutek uchwały Rządu z dnia 3 stycznia br., która wprowadziła poważne zmiany cen oraz płac i uposażeń, pozycje projektu budżetu na rok 1953 nie są bezpośrednio porównywalne z odpowiednimi pozycjami budżetów za dwa lata ubiegłe.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-5.6" who="#PoselLangeOskar">Dzięki pomocy Ministerstwa Finansów Komisja Budżetowa miała możność porównania tych pozycji w cenach niezmiennych i wyrobienia sobie opinii o ich dynamice rozwojowej.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-5.7" who="#PoselLangeOskar">Należy przede wszystkim stwierdzić fakt, że przedłożony budżet zamyka się nadwyżką w wysokości 3.944 milionów zł, czyli 3,9% sumy dochodów. W roku ubiegłym budżet przewidywał nadwyżkę wynoszącą 1,3% dochodów. Świadczy to o wzmocnieniu naszego systemu finansowego i o zdrowym rozwoju gospodarki narodowej, który zabezpiecza odpowiednie tempo socjalistycznej akumulacji.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-5.8" who="#PoselLangeOskar">Podstawą budżetu są dochody z gospodarki uspołecznionej. Udział tych dochodów w całości dochodów budżetu stale się zwiększa. W 1951 r. udział ten (łącznie ze składkami ubezpieczeń społecznych) wynosił 79,7%, w 1952 r. wynosił 81,3%, w przedłożonym zaś projekcie budżetu na rok obecny wynosi 86%. Odzwierciedla to stale rosnący udział gospodarki socjalistycznej w tworzeniu dochodu narodowego, który w 1951 r. wynosił 72,4%, w 1952 r. 75%, a w roku obecnym jest planowany na 77%.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-5.9" who="#PoselLangeOskar">Struktura dochodów naszych budżetów i jej dynamika jest wyrazem sukcesów budownictwa socjalizmu w naszym kraju. Odpowiednio do wzrostu udziału dochodów z gospodarki uspołecznionej maleje udział dochodów z gospodarki nieuspołecznionej i bezpośrednio od ludności, który tego roku powinien wynieść 9,9% w porównaniu z 12,4% w budżecie ubiegłym.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-5.10" who="#PoselLangeOskar">Struktura i dynamika rozwojowa wydatków wskazuje, że przedłożony budżet wypełnia nałożone nań zadania ogólnogospodarcze, społeczne i polityczne. W stosunku do roku ubiegłego całkowita suma wydatków budżetowych w cenach porównywalnych wzrasta w tempie odpowiadającym tempu wzrostu dochodu narodowego.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-5.11" who="#PoselLangeOskar">W stosunku do całości wydatków budżetu państwowego 13,6% dokonuje się w ramach budżetów terenowych — taki sam w zasadzie procent jak w roku ubiegłym. Wobec decydującej przewagi gospodarki socjalistycznej w naszej gospodarce narodowej źródła dochodów budżetu państwowego są wysoce zcentralizowane. Dlatego budżety terenowe pokrywają z własnych dochodów tylko część swoich wydatków. Resztę wydatków budżety terenowe pokrywają z udziału w dochodach budżetu centralnego oraz z dotacji, które wynoszą łącznie 11,4% wydatków budżetu centralnego (w roku ubiegłym wynosiły 10,8%).</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-5.12" who="#PoselLangeOskar">Rozszerzona reprodukcja socjalistyczna oraz tempo uprzemysłowienia kraju znajdują wyraz w wydatkach budżetu państwa na gospodarkę narodową. Wydatki te wzrastają stale zarówno absolutnie jak też w stosunku do całości wydatków państwa. Wzrost taki jest odzwierciedleniem rosnącej akumulacji socjalistycznej oraz będącego wymogiem socjalistycznej industrializacji tempa wzrostu produkcji środków wytwórczych, większego od tempa wzrostu całkowitej produkcji społecznej. Wydatki budżetowe na gospodarkę narodową w cenach porównywalnych wzrastają w roku bieżącym o około 11%. Wzrasta też stale udział wydatków na gospodarkę narodową w całości wydatków budżetowych państwa; w roku obecnym wynosi on 50,9%.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-5.13" who="#PoselLangeOskar">Wśród wydatków na finansowanie gospodarki narodowej przeważającą część stanowią wydatki inwestycyjne. Należy przypuszczać, że także część wydatków inwestycyjnych w dziale środków rezerwowych w budżecie będzie zużyta na finansowanie inwestycji w gospodarce narodowej. Ponad 20% nakładów inwestycyjnych jest przeznaczonych na wielkie budowle socjalizmu. Wydatki na gospodarkę narodową obejmują także finansowanie wzrostu zapasów materiałowych w gospodarce narodowej.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-5.14" who="#PoselLangeOskar">W ten sposób planowane wydatki budżetowe staną się potężnym narzędziem rozbudowy bazy materialnej naszej gospodarki narodowej. Na szczególną uwagę zasługują wydatki na finansowanie gospodarki rolnej w wysokości 2,6 miliarda złotych, z czego przeszło połowa jest przeznaczona na państwowe ośrodki maszynowe w związku ze wzrostem zadań tych ośrodków, wynikających z rozwoju spółdzielczości produkcyjnej. Nakłady inwestycyjne w rolnictwie i leśnictwie wzrastają w cenach porównywalnych o około 30%, pomoc finansowa na inwestycje w spółdzielniach produkcyjnych o 61,2%. W ten sposób budżet wypełnia swoje zadania w stosunku do rolnictwa.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-5.15" who="#PoselLangeOskar">Specjalnie należy też wymienić wydatki na gospodarkę komunalną i mieszkaniową. Wydatki na urządzenia komunalne finansowane bezpośrednio z budżetu wynoszą około 1 miliarda złotych i poważnie wzrastają w stosunku do ubiegłego roku. Blisko połowa wydatków jest przeznaczona na inwestycje. W r. 1953 przewiduje się zbudowanie 114 tysięcy nowych izb mieszkalnych, ponadto 540 tysięcy izb zostanie poddanych remontom kapitalnym. Przyniesie to znaczną poprawę warunków mieszkaniowych mas pracujących.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-5.16" who="#PoselLangeOskar">Przeprowadzona analiza wydatków na finansowanie gospodarki narodowej wykazuje, że przedłożony budżet spełnia pierwsze i drugie zadanie, mianowicie zabezpiecza tempo rozszerzonej reprodukcji socjalistycznej oraz tempo uprzemysłowienia kraju, zabezpiecza rozwój rolnictwa.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-5.17" who="#PoselLangeOskar">Dla wykonania zadań w dziedzinie podniesienia bytu materialnego i poziomu kulturalnego ludności służy część wydatków na gospodarkę narodową oraz wydatki budżetu na usługi socjalno-kulturalne.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-5.18" who="#PoselLangeOskar">Wydatki na gospodarkę narodową służą m. in. dla finansowania wzrostu produkcji gałęzi przemysłu produkujących przedmioty spożycia. Przewidywany jest także wzrost produkcji rolnej. Do tego należy dodać wybitny wzrost nowych izb mieszkalnych oraz kapitalnych remontów w gospodarce mieszkaniowej, o których już była mowa, jak również wzrost obsługi ludności w dziedzinie transportu oraz łączności.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-5.19" who="#PoselLangeOskar">Wydatki na usługi socjalno-kulturalne w cenach porównywalnych wzrastają w tym roku o około 6%. Udział ich w całości wydatków budżetu wynosi 24,2%. Na cele inwestycyjne przeznacza się tego roku 5,7% tych wydatków, podczas gdy w roku ubiegłym przeznaczono 4,1%. Badając bliżej dynamikę rozwoju poszczególnych kategorii wydatków socjalno-kulturalnych stwierdzamy, że największy wzrost następuje w dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego, oświaty i wychowania oraz szkolnictwa zawodowego. W dziedzinach tych proponowany wzrost wydatków w cenach porównywalnych wynosi 21,9%, 17,8% oraz 13,2%. Przekracza on znacznie wzrost dochodu narodowego, zwłaszcza w dziedzinie nauki i szkolnictwa oraz oświaty i wychowania. W dziedzinie nauki i szkolnictwa wyższego przewidziane są szczególnie poważne inwestycje, mianowicie 21% całości wydatków w tej dziedzinie. Wydatki na zdrowie i kulturę fizyczną wzrosną o 4,9%.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-5.20" who="#PoselLangeOskar">Minister Finansów przedstawił obszernie i szczegółowo rozwój urządzeń socjalno-kulturalnych, na które sumy budżetowe będą wydatkowane. Nie będę więc tego powtarzał, ograniczę się tylko do wskazania kilku podstawowych pozycji niezbędnych dla oceny budżetu. Na rok 1953 jest planowane zwiększenie liczby uczniów w ósmej klasie szkół ogólnokształcących do 60 tysięcy, tj. o 3,1%. Zasadnicze szkoły zawodowe obejmują w r. 1953 o 13,4% więcej uczniów aniżeli w roku ubiegłym. Liczba studentów szkół wyższych wyniesie o 9% więcej aniżeli w roku ubiegłym. Liczba pracowników naukowych wzrośnie o 8%. Liczba książek i broszur wydanych w ciągu roku wzrośnie o blisko 15%. Liczba przedstawień teatralnych i koncertów wzrośnie o 6,4%.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-5.21" who="#PoselLangeOskar">Planowany jest wzrost łóżek w szpitalach o 7,4%; liczba ośrodków zdrowia na wsi wzrośnie o 23%; liczba miejsc w żłobkach stałych wzrośnie o 17,5%. Liczba ludzi pracy korzystających z wczasów pracowniczych wzrośnie w ciągu roku niemal o 10%. Przy tym wzrośnie o przeszło 40% liczba robotników korzystających z wczasów ulgowych.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-5.22" who="#PoselLangeOskar">Przedłożony budżet pokazuje wyraźnie, że socjalistyczną industrializację kraju realizujemy przy równoczesnym rozwoju naszego rolnictwa i innych dziedzin życia gospodarczego oraz usług socjalno-kulturalnych. Budżet ten zapewnia maksymalny wzrost zaspokojenia materialnych i kulturalnych potrzeb ludności pracującej.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-5.23" who="#PoselLangeOskar">Udział obrony narodowej w wydatkach budżetu pozostaje w zasadzie niezmieniony, wyniesie zaledwie ponad 10%. Ochronę naszej niepodległości i suwerenności opieramy o rosnącą siłę naszego państwa i jego sił zbrojnych, o nierozerwalny sojusz ze Związkiem Radzieckim, o traktaty sojuszu i przyjaźni z krajami demokracji ludowej oraz o siły pokoju i postępu na całym świecie. Stosunkowo niska kwota naszego budżetu przeznaczona na obronę narodową jest świadectwem konsekwentnie pokojowej, polityki naszego Państwa Ludowego, której dajemy wyraz zarówno w wystąpieniach dyplomatycznych jak i w codziennej wytężonej pracy pokojowego budownictwa.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-5.24" who="#PoselLangeOskar">Kontrast z budżetami czołowych państw kapitalistycznych mówi sam za siebie. Wystarczy przypomnieć, że w Stanach Zjednoczonych w r. 1952/53 wydatki militarne stanowią 74% budżetu, podczas gdy w r. 1937/38 wynosiły 14% budżetu. W Anglii wydatki militarne wynoszą w 1952 r. 37% budżetu w porównaniu z 17% przed wojną, we Francji przeznacza się na cele zbrojeniowe połowę wszystkich dochodów skarbowych.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-5.25" who="#PoselLangeOskar">Gospodarka nasza nie zna kryzysów i nie potrzebuje sztucznych zastrzyków koniunktury zbrojeniowej i wojennej dla podtrzymania zużytkowania jej sił wytwórczych i w ten sposób bronienia się przed katastrofalnym kryzysem, jak się to dzieje w nastawionych na agresję krajach kapitalistycznych. Zdrowy rozwój naszej gospodarki jest zapewniony przez fakt, że w decydującym i coraz szerszym zakresie działa w niej podstawowe prawo ekonomiczne socjalizmu, prawo maksymalnego zaspokojenia stale rosnących materialnych i kulturalnych potrzeb społeczeństwa w drodze nieprzerwanego wzrostu i doskonalenia produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki. Wyzwoliliśmy się spod panowania kapitału monopolistycznego, który dzisiaj wymaga militaryzacji gospodarki narodowej dla zapewnienia maksymalnego zysku. Siła naszego Państwa Ludowego opiera się na świadomej postawie mas pracujących i na ich bohaterskim wysiłku twórczym, opiera się na ścisłym powiązaniu z masami pracującymi naszego Wojska Ludowego, które z ludu pochodzi i ludowi służy. Siła naszego Państwa Ludowego opiera się także na przyjaźni i współpracy oraz na nowym typie stosunków międzynarodowych, jaki nas łączy z krajami obozu socjalizmu i pokoju.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-5.26" who="#PoselLangeOskar">Wśród zadań, jakim budżet ma służyć, jest zmniejszenie udziału kosztów utrzymania administracji państwowej w ogólnej kwocie wydatków budżetowych. W związku z tym należy stwierdzić stały spadek udziału wydatków na administrację i wymiar sprawiedliwości (łącznie z bezpieczeństwem publicznym). W 1951 r. udział ten wynosił 13%, w 1952 r. — 11,7%, a w roku obecnym ma wynieść 10,2%. Udział samej administracji wynosił w 1951 r. 9,3%, w 1952 r. — 7,4%, w obecnym zaś budżecie jest przewidziany w wysokości 6,2%. Absolutny poziom wydatków na administrację w cenach porównalnych pozostaje niezmieniony w stosunku do roku ubiegłego, mimo wzrostu całości wydatków budżetu. Znaczy to, że większe niż w ubiegłym roku zadania budżetowe wykonane będą przy tych samych kosztach administracyjnych. Jest to niewątpliwie poważny sukces osiągnięty w walce z przerostami administracyjnymi, w walce o sprawniejszą i tańszą administrację. Nastąpiło to w warunkach, gdzie wzrastające zadania gospodarcze państwa wymagały tworzenia wielu nowych ministerstw i centralnych urzędów. Rzecz jasna, że osiągnięty poważny sukces nie może oznaczać zaprzestania dalszych wysiłków w tym kierunku. W Związku Radzieckim wydatki na administrację i sądownictwo łącznie wynosiły w 1952 r. 3% wydatków budżetowych. Chociaż liczby tej bezpośrednio nie można porównać z naszymi, wchodzą tu bowiem w grę czynniki takie, jak potanienie ogólnych kosztów administracji wskutek wielkości państwa, liczby jego ludności oraz wysokości jego dochodu narodowego, to liczba ta wskazuje jednak, że istnieją u nas jeszcze wielkie rezerwy umożliwiające dalszą obniżkę kosztów administracyjnych.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-5.27" who="#PoselLangeOskar">Wysoki Sejmie! Przedłożony projekt ustawy budżetowej poddaliśmy ocenie z punktu widzenia zadań ogólnogospodarczych, społecznych i politycznych, jakie budżet tegoroczny ma wypełnić. Należy stwierdzić, że przedłożony budżet służy tym zadaniom i zapewnia ich realizację.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-5.28" who="#PoselLangeOskar">Wykonanie przedłożonego budżetu wymagać będzie poważnego wysiłku. Wzrost akumulacji, jaki przewiduje budżet, oprzeć się musi na wykonaniu planu produkcji w ustalonej ilości, asortymencie i gatunku. Fakt, że plan produkcji przemysłowej w pierwszym kwartale tego roku został przekroczony o 3,1%, świadczy, że plan produkcji jest w pełni realny, że wykonanie, a nawet przekroczenie jego jest możliwe. Przewidziany w budżecie wzrost akumulacji i jego przekroczenie, do którego powinniśmy dążyć, wymaga usilnej, wytężonej walki o obniżenie kosztów we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej, jak również w dziedzinie usług socjalno-kulturalnych, administracji i wymiaru sprawiedliwości i innych. Minister Finansów w przemówieniu swoim stwierdził, że każdy procent obniżenia kosztów daje w efekcie rocznie setki milionów złotych dodatkowej akumulacji. Stwierdzenie tego faktu uwydatnia doniosłość walki o obniżkę kosztów.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-5.29" who="#PoselLangeOskar">Walka o obniżkę kosztów wymaga wzmocnionej i czujnej dyscypliny finansowej i kredytowej, wymaga dyscypliny płac oraz dyscypliny w dziedzinie zużycia materiałów. Nad dyscypliną tą czuwać musi nie tylko aparat finansowy państwa oraz poszczególne resorty Rządu; walka o nią musi być codzienną troską każdego pracownika na wszystkich szczeblach, musi być codzienną troską każdego obywatela. Ważną częścią tej walki jest walka o jakość produkcji oraz wykonywanych usług we wszystkich dziedzinach życia gospodarczego i społecznego. Źródłem wzrostu akumulacji jest wzrost wydajności pracy szybszy od wzrostu przeciętnych płac, zwiększenie oszczędności w gospodarce materiałowej, wzmożona ochrona własności socjalistycznej i troska o nią.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-5.30" who="#PoselLangeOskar">Oto trzy podstawowe źródła rezerw, których mobilizacja umożliwi wzrost akumulacji socjalistycznej.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-5.31" who="#PoselLangeOskar">Pełne wykorzystanie tych rezerw wymaga rozszerzenia i podniesienia form współzawodnictwa pracy, ze szczególnym uwzględnieniem walki z brakoróbstwem, wymaga wzmocnienia kontroli i współzawodnictwa w dziedzinie obniżenia zużycia materiałów, wymaga troski o własność socjalistyczną w każdym przedsiębiorstwie, w każdej instytucji, w każdym gospodarstwie, na każdym odcinku życia gospodarczego i społecznego, wymaga wreszcie likwidacji wszelkich przerostów administracyjnych i wszelkiej zbytecznej biurokracji.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-5.32" who="#PoselLangeOskar">Walka o pełne wykorzystanie wymienionych rezerw, walka o zwiększoną socjalistyczną akumulację stanowi podstawę budowy socjalizmu w Polsce. Dlatego wymaga ona czujności politycznej w stosunku do elementów wrogich, działających z inspiracji wewnętrznej lub zagranicznej, dążących do stwarzania przeszkód w budowie socjalizmu drogą przeciwstawienia się wykorzystaniu tych rezerw w postaci ataków na własność socjalistyczną, na oszczędną gospodarkę materiałową i na wydajność pracy. Ataki takie przybierają rozmaite formy, od otwartej dywersji i sabotażu do subtelnej propagandy politycznej i ideologicznej. Walka o akumulację socjalistyczną jest i musi być w naszych warunkach walką polityczną. Bronią w tej walce jest solidarność i zwartość wszystkich twórczych, patriotycznych sił w narodzie polskim, skupienie tych sił do walki o szybkie i sprawne wykonanie zadań Planu 6-letniego.</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-5.33" who="#PoselLangeOskar">W dyskusji na komisjach i podkomisjach, zajmujących się poszczególnymi działami budżetu, wysunięto wiele uwag dotyczących nie tylko projektowanego budżetu, ale także działania rozmaitych gałęzi naszej gospodarki narodowej oraz aparatu państwowego i społecznego. Uwagi te są wyrazem bezpośrednich doświadczeń posłów działających w terenie, zawierają one cenny materiał informacyjny, który niewątpliwie poszczególne resorty nie omieszkają wykorzystać. Ze względu na ich wagę podsumuję je pokrótce.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-5.34" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie obrotu towarowego stwierdzono, że uchwała Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1953 r. stworzyła pomyślne warunki dla rozwoju obrotu towarowego, wzmocnienia spójni między miastem a wsią oraz zacieśnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego. Tym niemniej handel uspołeczniony wykazuje w wielu swoich placówkach jeszcze szereg niedociągnięć takich, jak brak dostatecznej analizy potrzeb konsumentów, wadliwe sporządzanie rozdzielników towarowych, niedocenianie lokalnych źródeł zaopatrzenia, brak w sklepach asortymentu przystosowanego do życzeń konsumentów. Jako środki zaradcze wysunięto ściślejsze powiązanie aparatu dystrybucyjnego z przemysłem dla większego oddziaływania na przemysł w kierunku lepszego dostosowania produkcji do potrzeb i upodobań konsumentów. Wskazano też na konieczność zwiększenia pracy polityczno-wychowawczej wśród pracowników handlu uspołecznionego, stałego szkolenia fachowego, ulepszenia doboru kadr pracowniczych, wzmożonej kontroli przez pracowników do tego powołanych oraz przez organizacje społeczne i samorząd spółdzielczy.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-5.35" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie oświaty, nauki i kultury stwierdzono wielkie znaczenie społeczne i polityczne wzrostu wydatków budżetowych w dziale usług kulturalnych, w szczególności znaczenie dla rozwoju nauki, oświaty i szkolenia zawodowego. Zwrócono uwagę na zagadnienie bibliotek, zwłaszcza na kwestię warunków materialnych bibliotekarzy oraz warunków lokalowych bibliotek. Podkreślono także potrzebę intensywniejszej działalności kulturalnej na Ziemiach Odzyskanych, przyśpieszenia tempa likwidacji niedostatecznie przygotowanych kadr nauczycielskich, dalszego rozwoju kin na wsi i radiofonizacji wsi, rozwoju szkolnictwa zaocznego na wsi. Omówiono zagadnienia polityki teatralnej oraz muzeów państwowych. Wysunięto cały szereg konkretnych wniosków.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-5.36" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie gospodarki komunalnej i mieszkaniowej stwierdzono, że tegoroczny program budownictwa mieszkaniowego i remontów kapitalnych przyniesie poważną poprawę warunków bytowych ludności pracującej. Zwrócono uwagę na szczególną doniosłość zagadnienia remontów kapitalnych i na potrzebę usprawnienia gospodarki w dziedzinie eksploatacji budynków mieszkalnych, a zwłaszcza w dziedzinie dokonywania remontów drobnych. Poruszono też zagadnienie usterek w nowym budownictwie oraz zagadnienie koordynacji między terminem oddawania nowych osiedli do użytku mieszkańców a terminem oddawania do użytku sieci usługowej handlowej i socjalno-kulturalnej. Stwierdzono konieczność wzmożenia akcji wychowawczej w dziedzinie poszanowania własności socjalistycznej oraz mobilizacji miejscowych czynników społecznych i wojewódzkich rad narodowych w kierunku podniesienia kultury miast i osiedli. Wysunięto szereg konkretnych wniosków.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-5.37" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie pracy i zdrowia podkreślono poważne osiągnięcia w szpitalnictwie, w opiece nad matką i dzieckiem, w lecznictwie, w zakładach pracy. Na przykład stwierdzono, że prawie we wszystkich kopalniach istnieją obecnie własne ambulatoria. Zwrócono uwagę na zagadnienie zwiększenia ilości godzin lekarskich w ośrodkach przyzakładowych. Poruszono też sprawę stanu higienicznego studzien, zwłaszcza w miasteczkach i na wsi. Stwierdzono potrzebę rozwiązania zagadnienia matek pracujących posiadających chore dzieci, a będących w warunkach niemożności umieszczenia ich w szpitalu i braku innej opieki w domu.</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-5.38" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie przemysłu i budownictwa przemysłowego stwierdzono pełną realność i możliwość zadań postawionych w Narodowym Planie Gospodarczym i w budżecie. Stwierdzono szczególną wagę walki o obniżenie kosztów własnych i o akumulację. Wskazano na rozmaite niewykorzystane jeszcze rezerwy, zwłaszcza w zakresie odpadków surowcowych, takich jak np. żużel oraz w zakresie materiałów budowlanych. Wskazano także na niedostateczną jakość produkcji niektórych gałęzi przemysłu, szczególnie w zakresie artykułów spożywczych i konsumpcyjnych oraz w dziedzinie budownictwa. Wysunięto szereg środków zaradczych. Zwrócono uwagę na konieczność oszczędnego użytkowania materiałów i zagadnienie pewnych przerostów administracyjnych.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-5.39" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie rolnictwa i leśnictwa zwrócono uwagę na znaczenie dla gospodarki narodowej wysokiej sumy wydatków budżetowych na rolnictwo. Stwierdzono konieczność ulepszenia projektowania inwestycji budowlanych na wsi, lepszego dostosowania ich do potrzeb gospodarki rolnej. Zalecono odbywanie narad wytwórczych z udziałem projektantów budownictwa gospodarczego oraz aktywu gospodarczego spółdzielni produkcyjnych. Stwierdzono, że państwowe gospodarstwa rolne winny zwrócić uwagę na istniejące a niewykorzystane wewnętrzne urządzenia mechaniczne w dziedzinie produkcji zwierzęcej: urządzenia te winny być odrestaurowane i wprowadzone do produkcji. Omówiono zagadnienie ułatwienia lokomocji w terenie dla instruktorów gminnych oraz zagadnienie podniesienia ich wiadomości fachowych. Zaproponowano wprowadzenie nagród dla gromad i spółdzielni produkcyjnych przodujących w pracach melioracyjnych.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-5.40" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie komunikacji, łączności i żeglugi omawiano sposoby dalszego rozwoju i ulepszenia dokonanych osiągnięć. Zwrócono uwagę na potrzebę podniesienia współczynnika obrotu wagonów, usprawnienia szybkości pociągów, wzmożenia oszczędności węgla, podniesienia kultury pasażerów, czystości na dworcach kolejowych, rytmiki przewozów osobowych i towarowych itp. Jeśli chodzi o transport drogowy, zwrócono uwagę na zagadnienie zabezpieczenia komunikacji podmiejskiej i wzmocnienia zaplecza technicznego transportu mechanicznego. Omówiono też sprawę remontów nawierzchni i mostów oraz potrzebę dalszej walki o obniżkę kosztów własnych w tej dziedzinie. Stwierdzono konieczność skrócenia czasu doręczania listów przez pocztę i wysunięto wnioski w sprawie urządzeń technicznych usprawniających kolportaż prasy. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienie żeglugi, zwłaszcza na sprawę kadr w dziedzinie rybołówstwa morskiego. Stwierdzono potrzebę staranniejszego doboru tych kadr, ich szkolenia zawodowego oraz wprowadzenia metod zespołowej pracy załóg rybackich i ulepszenia sprzętu.</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-5.41" who="#PoselLangeOskar">W dziedzinie administracji i wymiaru sprawiedliwości stwierdzono wielkie osiągnięcia odnośnie zmniejszenia udziału kosztów administracji w wydatkach budżetowych; stwierdzono, że zwiększone zadania budżetowe zostaną wykonane przy tych samych co dotychczas kosztach administracyjnych, co oznacza usprawnienie aparatu administracyjnego. Zwrócono uwagę na doniosłą rolę systemu rejestracji etatów w przedsiębiorstwach państwowych, który przyczynił się do tych osiągnięć. Podkreślono istnienie niewykorzystanych jeszcze rezerw w aparacie administracyjnym i potrzebę dalszej walki z przerostami biurokratycznymi. Stwierdzono, że dotychczas wszystkie redukcje były podejmowane odgórnie i że zachodzi potrzeba większej oddolnej inicjatywy i aktywności poszczególnych resortów i rad narodowych oraz poszczególnych przedsiębiorstw i instytucji w dziedzinie redukcji etatów. Doniosłą rolę powinno odegrać wypracowanie wzorcowej struktury administracyjnej dla ministerstw i centralnych zarządów, a zwłaszcza dla rad narodowych. Zwrócono także uwagę na potrzebę dalszej redukcji wydatków rzeczowych w dziedzinie administracji.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-5.42" who="#PoselLangeOskar">W czasie obrad Komisji Budżetowej obywatele posłowie referujący wyniki obrad poszczególnych komisji i podkomisji oraz przedstawiciele Rządu wnieśli szereg poprawek do projektu budżetu. Poprawki te dotyczyły zarówno zwiększenia jak i zmniejszenia poszczególnych wydatków. W toku dyskusji nad budżetem resorty stwierdziły możliwość wygospodarowania pewnych oszczędności. W wyniku obrad nad tymi poprawkami Komisja Budżetowa postanowiła zwiększyć wydatki budżetu państwa o kwotę 1.600.000 zł, zmniejszyć je o kwotę 108.746.500 zł. Dochody budżetu pozostają bez zmiany.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-5.43" who="#PoselLangeOskar">W ostatecznym więc wyniku projekt budżetu uchwalony przez komisję ustala:</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-5.44" who="#PoselLangeOskar">w dochodach sumę zł 101.069.469.954 w wydatkach sumę zł 97.017.807.843 nadwyżkę dochodów nad wydatkami zł 4.051.662.111 Liczby te są wydrukowane w doręczonym dzisiaj obywatelom posłom sprawozdaniu Komisji Budżetowej.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-5.45" who="#PoselLangeOskar">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy budżetowej wypełnia zadania postawione budżetowi na rok 1953. Budżet, który Sejmowi przedstawiono, jest skutecznym instrumentem gromadzenia środków finansowych dla wykonania zadań naszego Państwa Ludowego oraz zużytkowania tych środków zgodnie z wytycznymi narodowych planów gospodarczych. Jest to budżet czwartego roku wykonywania Planu 6-letniego, zarazem pierwszy budżet realizujący program Frontu Narodowego, a także pierwszy budżet uchwalony na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Budżet ten opiera się na osiągnięciach dotychczasowej naszej walki o wykonywanie naszych narodowych planów gospodarczych, wielkich planów rozbudowy naszej gospodarki narodowej i przebudowy ustroju społecznego naszego kraju. Jest to zarazem budżet dalszego wysiłku w walce o uprzemysłowienie i rozwój całej naszej gospodarki narodowej, w walce o urzeczywistnienie socjalizmu w Polsce.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-5.46" who="#PoselLangeOskar">Za nami są wielkie osiągnięcia polegające na systematycznym przekraczaniu corocznych zadań postawionych przez Plan 6-letni, osiągnięcia, które były możliwe dzięki wytrwałemu wysiłkowi i ofiarności mas pracujących, a w szczególności klasy robotniczej, osiągnięcia, które były możliwe dzięki właściwej, opartej na zasadach marksizmu-leninizmu polityce naszego Rządu oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — kierowniczej siły naszego narodu. Przed nami są nowe niewykonane jeszcze zadania zakończenia i przekroczenia Planu 6-letniego, przed nami jest także w dalszą jeszcze przyszłość sięgająca wielka wizja gospodarczego i kulturalnego rozkwitu naszej Ojczyzny, zawarta w historycznym programie Frontu Narodowego, programie zaakceptowanym przez naród w dniu kiedy wybrał obecny Sejm.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-5.47" who="#PoselLangeOskar">Przyjmując obecny budżet stawiamy nowy krok na drodze wykonania Planu 6-letniego i na drodze urzeczywistnienia programu Frontu Narodowego.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-5.48" who="#PoselLangeOskar">W imieniu Komisji Budżetowej wnoszę co następuje:</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-5.49" who="#PoselLangeOskar">Wysoki Sejm uchwalić raczy projekt ustawy budżetowej z załącznikami od nr 1 do 7.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-5.50" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 245 | + </div> | |
| 246 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 247 | + <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Dla wygłoszenia sprawozdania Komisji Budżetowej o przedłożonym przez Radę Ministrów sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za rok 1951 zabierze głos wicemarszałek Józef Ozga-Michalski.</u> | |
| 248 | + </div> | |
| 249 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 250 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wysoki Sejmie! Rok 1951 był pierwszym rokiem funkcjonowania nowego systemu budżetowego. Dlatego też sprawozdanie z wykonania budżetu za rok 1951 jest nie tylko sprawozdaniem z kwotowego wykonania budżetu uchwalonego przez Sejm Ustawodawczy dnia 23 marca 1951 r., lecz zawiera również odpowiedź na pytanie, jakie braki i niedociągnięcia w założeniach i w realizacji tego systemu ujawniły się w toku wykonywania budżetu.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Dla właściwej oceny sprawozdania celowe jest przypomnienie, na czym polegała zmiana systemu budżetowego dokonana na przełomie łat 1950 —1951, jak głęboko sięgała reforma budżetowa i w jakich warunkach w 1951 r. budżet był wykonywany.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Przebudowa systemu budżetowego miała na celu dostosowanie go do potrzeb gospodarki planowej na etapie budowy podstaw socjalizmu. System budżetowy obowiązujący do 1951 r. przestał odpowiadać tym potrzebom. Wystąpiło to wyraźnie w związku z zadaniami Planu 6-letniego i z wymogami racjonalnego socjalistycznego planowania oraz w związku z wyraźnym, zdecydowanym przesunięciem się funkcji naszego państwa z czysto administracyjnych na funkcje organizacyjno-gospodarcze oraz kulturalno-wychowawcze.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W rezultacie dokonanej przebudowy systemu budżetowego powstał obok jednolitego narodowego planu gospodarczego, jako pieniężny jego wyraz, opierający się we wszystkich elementach na wskaźnikach tego planu — podstawowy plan finansowy, którym stał się jednolity budżet państwa, realizowany przez centralne i terenowe organy jednolitej władzy państwowej. Zadaniem jego było gromadzenie i rozdział środków na finansowanie całokształtu zadań państwa, w szczególności zadań w zakresie gospodarki narodowej, zaspokojenia potrzeb socjalno-kulturalnych ludności, wzmocnienia obronności kraju, utrzymania aparatu administracji i wymiaru Sprawiedliwości. W związku z tym zakres budżetu państwa został znacznie rozszerzony. W budżecie państwa zostały scalone dochody i wydatki dotychczas oddzielnych budżetów: budżetu państwowego, budżetów związków samorządu terytorialnego, budżetów jednostek administracji gospodarczej, budżetu ubezpieczeń społecznych, akcji socjalnej prowadzonej na odrębnych rachunkach przez Centralną Radę Związków Zawodowych, a poza tym z budżetem tym zostały ściślej, szerzej i głębiej powiązane przedsiębiorstwa działające według zasad rozrachunku gospodarczego.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Jest rzeczą zrozumiałą, że dla przeprowadzenia tak olbrzymiego scalenia musiały uprzednio zaistnieć odpowiednie warunki organizacyjne. Warunków tych dostarczyła przede wszystkim dokonana w 1950 r. przebudowa ustrojowa, wyposażająca rady narodowe jako terenowe organy władzy państwowej w nowy, daleko szerszy od dotychczasowego zakres praw i obowiązków. Wyrazem tego były między innymi budżety terenowe na rok 1951, które trzykrotnie przekraczały sumę budżetów b. związków samorządowych z r. 1950. Obejmowały one nie tylko dotychczasowe dochody i wydatki b. związków samorządowych, lecz również budżety organów państwowych (I i II instancji) oraz szereg zadań dawniej (przed r. 1951) objętych budżetem państwowym.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Przez tę głęboką reformę organizacji władzy państwowej stworzone zostały mocne podstawy organizacyjne, a w ślad za tym i finansowe do szybkiego wyrównywania zacofania gospodarczego i kulturalnego pewnych części naszego kraju. Wyrazem tej polityki było włączenie w 1951 r. budżetów terenowych do ogólnego budżetu państwa.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">To olbrzymie rozszerzenie zakresu budżetu państwa wymagało od bezpośrednich jego wykonawców bieżącego podnoszenia swych kwalifikacji zawodowych dokonywanego równolegle z codzienną realizacją zadań w nowych, zmienionych formach organizacyjnych i według nowych, zmienionych metod planowania i wykonywania budżetu.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-7.7" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">O zasięgu i wielkości wysiłku w tym zakresie daje wyobrażenie liczba budżetów terenowych sięgająca 4.000 oraz liczba jednostek samodzielnie wykonujących budżet sięgająca 28.000. Cechą bowiem budżetu w nowym systemie jest jego zbiorczość, obejmująca nie tylko budżet centralny i budżety terenowe poszczególnych rad narodowych, lecz sięgająca głębiej, do każdej jednostki samodzielnej, która zgodnie z założeniami systemu powinna mieć swój własny roczny plan i zgodnie z tym planem kierować swą działalnością.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W granicach tak zarysowanych zasad systemu budżetowego, wymagającego całkowicie nowych metod planowania, nie mógł pozostać niezmieniony mechanizm wewnętrzny jego funkcjonowania. Uległy przeto na przełomie roku 1950 — 1951 całkowicie zmianie przepisy o wykonywaniu budżetu, rachunkowości budżetowej i sprawozdawczości. Wprowadzony tymi przepisami mechanizm miał zapewnić pełne i terminowe wykonywanie zadań Narodowego Planu Gospodarczego oraz kontrolę finansową przebiegu jego wykonywania, zabezpieczyć zachowanie ścisłej oszczędności w wydatkowaniu sum budżetowych, tak aby ustalone budżetem kredyty nie były nakazem wydatkowania, lecz nakazem działania, nakazem realizowania zadań przy użyciu najmniejszych środków, aby umożliwić wykrywanie wszelkich zasobów i rezerw.</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Tego rodzaju zadania wymagały wielkiego wysiłku ze strony wykonawców budżetu. System ten, będąc systemem precyzyjnym, dostarcza szerokiego wachlarza narzędzi służących do realizacji celów planowego kierownictwa gospodarką budżetową, wymaga jednak dużej umiejętności posługiwania się nimi, do tego jednak niezbędny jest upływ czasu i narastające wraz z nim doświadczenie. Dlatego, pomimo braków i niedociągnięć stwierdzonych w toku wykonywania budżetu 1951 r., trzeba stwierdzić, że młody aparat finansowy wykonał w tym roku swe zadania.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Z uwagi na to, że zgodnie z zasadami systemu budżetowego budżet państwa ma być wyrazem finansowym Narodowego Planu Gospodarczego, przed przystąpieniem do omówienia sprawozdania z wykonania budżetu za rok 1951 należy poprzedzić go krótkim przypomnieniem osiągnięć w zakresie realizacji zadań tego planu w r. 1951.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Plan produkcji przemysłu socjalistycznego został w okresie sprawozdawczym wykonany według wartości w cenach niezmiennych w 100,8%. Wartość produkcji przemysłowej w 1951 r. wzrosła o 24,4% w stosunku do 1950 r. i osiągnęła 270% produkcji w porównaniu ze stanem przedwojennym.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-7.12" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W okresie sprawozdawczym uruchomiono szereg inwestycji przemysłowych o podstawowym znaczeniu dla rozwoju gospodarki narodowej, jak nowa stalownia w Hucie im. Bolesława Bieruta, wielki piec — „B” w Hucie — „Kościuszko”, hale montażowe fabryk samochodów na Żeraniu i w Lublinie, Fabryka Włókien Sztucznych w Gorzowie, Zakłady Przemysłu Bawełnianego w Piotrkowie i inne.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-7.13" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Równocześnie nastąpiło zwiększenie mocy produkcyjnej starych zakładów przez wprowadzenie do nich nowej techniki, zwłaszcza mechanizacji robót ciężkich i pracochłonnych oraz nowoczesnych i wysokowydajnych procesów technologicznych. Uruchomiono produkcję wielu nowych wyrobów, jak kombajny węglowe i inne maszyny górnicze, nowe typy obrabiarek, maszyn, wagonów, kotłów, statków, maszyn rolniczych itd., różne produkty chemiczne oraz montaż samochodów osobowych — „Warszawa”^ ^i ciężarowych — „Lublin”.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-7.14" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wydajność pracy mierzona wartością produkcji na pracownika grupy przemysłowej wzrosła w okresie sprawozdawczym w przemyśle wielkim i średnim o 14%, zaś w przemyśle drobnym o 17% w porównaniu z rokiem 1950. W tymże okresie dzięki rozwojowi socjalistycznych metod gospodarowania uzyskano dalszą poważną obniżkę kosztów własnych produkcji o 4,6%.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-7.15" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W okresie sprawozdawczym nastąpił również poważny rozwój innych działów gospodarki narodowej. Przewozy towarowe wszystkimi środkami transportu wzrosły o 14% w porównaniu z rokiem 1950. Całość obrotów handlu detalicznego wzrosła w tymże okresie o 11%. Cyfra zatrudnienia pozarolniczego wzrosła o 12%, przy czym nastąpiła dalsza poprawa warunków kulturalno-bytowych mas pracujących.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-7.16" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Zakończona została likwidacja analfabetyzmu jako zjawiska masowego, zwiększyła się ilość absolwentów szkół podstawowych, ogólnokształcących i wyższych, rozbudowane zostały znacznie służby ochrony zdrowia, nastąpił dalszy rozwój kultury, oddano do użytku znaczną ilość nowych inwestycji mieszkaniowych, kulturalnych i socjalnych: 99 tysięcy izb mieszkalnych, budynki wyższych uczelni, domy kultury, domy dziecka, przedszkola.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-7.17" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Olbrzymią rolę w realizacji osiągnięć gospodarki narodowej w okresie sprawozdawczym odegrała braterska pomoc Wielkiego Związku Radzieckiego oraz wzmożenie i zacieśnienie stosunków z krajami demokracji ludowej.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-7.18" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Obok poważnych osiągnięć w realizacji drugiego roku Planu 6-letniego, na niektórych odcinkach produkcji przemysłowej oraz w produkcji rolnej zadania planowe nie zostały wykonane.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-7.19" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W rolnictwie na niepełne wykonanie planowych zadań złożył się szereg przyczyn, w szczególności długotrwała posucha, a w związku z tym nienadążanie rolnictwa za tempem rozwoju przemysłu, co spowodowało, że zarówno produkcja roślinna jak i produkcja zwierzęca kształtowały się poniżej poziomu roku poprzedniego.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-7.20" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wykonanie budżetu państwa za rok 1951 charakteryzuje się poważnymi osiągnięciami finansowymi. Dochody budżetowe wykonane zostały w 117,4% (preliminowano 58.256,7 mln zł, wykonano 68.414,3 mln zł), natomiast wydatki budżetowe w 92% (preliminowano 55.820,6 mln zł, wykonano 51.649,8 mln zł). W ten sposób nadwyżka dochodów nad wydatkami preliminowana w kwocie 2.436,1 mln zł wyniosła faktycznie 16.764,5 mln zł.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-7.21" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wygospodarowanie tak poważnej nadwyżki budżetowej było między innymi wynikiem:</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-7.22" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">1.Zwiększenia dochodów budżetowych a)z tytułu pozostałości poprzedniego okresu4.798 mln zł b)z tytułu pożyczek krajowych 1.083 mln zł c)z tytułu dochodów gospodarki uspołecznionej 740 mln zł d) z tytułu wpływów różnych 3.091mln zł razem 9.712 mln zł 2. Zmniejszenia wydatków budżetowych wskutek niewyczerpania kredytów a)w grupie — gospodarka narodowa 1.701 mln zł b)w grupie — urządzenia socjalno-kulturalne1.612 mln zł c)w grupie — obrona narodowa127 mln zł d)w grupie — administracja512 mln zł e)w grupie — długi państwowe151 mln zł f)w grupie — środki rezerwowe i inne 68 mln zł razem4.171mln zł Analiza dochodów budżetowych wskazuje, że wykonanie planu dochodów w 117,4%, wyrażające się przekroczeniem o ponad 10 mld zł sum preliminowanych, spowodowane zostało głównie wpłatą dochodów niepreliminowanych, przy czym największymi z nich są: 4,8 mld zł z pozostałości poprzedniego okresu, 1,1 mld zł z wpływów Narodowej Pożyczki Rozwoju Sił Polski.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-7.23" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Szczegółowy wskaźnik wykonania budżetu po stronie dochodów przedstawia się w poszczególnych grupach jak następuje:</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-7.24" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">I. Gospodarka uspołeczniona101,6%</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-7.25" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">II. Gospodarka nieuspołeczniona — podatki i inne wpływy od ludności 106,6% III. Opłaty 114,4% IV. Wpływy różne 181,9% V. Pożyczki państwowe i lokaty 174,6% Analiza wydatków budżetu państwa wskazuje na niewyczerpanie kredytów we wszystkich grupach. Na ogólną sumę oszczędności w wydatkach w sumie 4,1 mld zł niewyczerpane kredyty na wydatki bieżące stanowią 2,9 mld zł, zaś na wydatki inwestycyjne 1,2 mld zł.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-7.26" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Decydujący wpływ na uzyskanie tak poważnych oszczędności miała kompresja wydatków w związku z uchwałami Prezydium Rządu z dnia 6 Iipca i 22 października 1951 r. o dodatkowej mobilizacji środków finansowych na cele gospodarki narodowej. Ponadto jednak niewyczerpanie kredytów w wielu działach spowodowane zostało niewykonaniem zaplanowanych wskaźników rozwoju działalności, jak np. w dziale oświaty, zdrowia, pomocy społecznej itd.</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-7.27" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Największe sumy niewyczerpanych kredytów bieżących przypadają na grupy: „Urządzenia socjalno-kulturalne”, a mianowicie: 1,6 miliarda zł, tj. 9,5% i — „Gospodarka narodowa” 1,7 mld zł, tj. 7%, natomiast znacznie mniejsze niewyczerpanie kredytów wykazuje — „Administracja” — 0,5 miliarda zł, tj. ok. 7%.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-7.28" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Szczegółowy wskaźnik wykonania budżetu po stronie wydatków przedstawia się w poszczególnych grupach jak następuje:</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-7.29" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">I. Gospodarka narodowa 93,0%</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-7.30" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">II. Urządzenia socjalno-kulturalne 90,5%</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-7.31" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">III. Obrona narodowa 96,8%</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-7.32" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">IV. Administracja 92,9%</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-7.33" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">V. Długi państwowe 67,7%</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-7.34" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">VI. Środki rezerwowe i inne 97,5%</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-7.35" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wykonanie budżetu centralnego wykazuje: w dochodach wpłaty w sumie 66.670 mln zł (wobec 56.726 mln zł zapreliminowanych), a więc wykonanie w 115%, w wydatkach kredyty wykorzystano w sumie 43.790 mln zł (wobec 47.360 mln zł zapreliminowanych), tj. wykonanie 92,4%. W ten sposób dochody budżetu centralnego przekroczyły wydatki o 22.880 mln, zaś po odjęciu udziału i dotacji dla budżetów, terenowych w kwocie 6.954 mln zł saldo czynne budżetu centralnego wyniosło 15.926 mln zł, co zgodne jest z odnośnymi sumami kasowego wykonania budżetu centralnego Narodowego Banku Polskiego.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-7.36" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wydatki budżetu centralnego wskazują na niewyczerpanie zapreliminowanych kredytów przez wszystkie resorty. Znaczne niewyczerpanie kredytów wykazują: Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego zł 516.262.000 (10%), Ministerstwo Kolei zł 341.329.000 (16,6%), Prezydium Rady Ministrów zł 305.941.000 (14%), Ministerstwo Handlu Wewnętrznego zł 198.253.000 (15%), Ministerstwo Państwowych Gospodarstw Rolnych zł 154.964.000 (15%), Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego zł 114.495.000 (12%).</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-7.37" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">W szeregu resortów znaczne sumy niewyczerpanych kredytów nie były wynikiem przeprowadzonych oszczędności w wydatkach, lecz spowodowane zostały niewykonaniem zadań rzeczowych. Na przykład Ministerstwo Oświaty nie wyczerpało kredytów na ogólną sumę 26.304.000 zł, m. in. na skutek niezorganizowania zaplanowanej ilości domów dziecka (plan przewidywał 439 domów, faktycznie czynnych było tylko 329, tj. 75%), szkół dla pracujących (czynnych było 574 wobec 1.026 planowanych, tj. 58%); Ministerstwo Górnictwa nie wyczerpało m. in. sumy 9.332.000 zł na budowę przedszkoli.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-7.38" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wykonanie budżetów terenowych.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-7.39" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Budżety terenowe po stronie dochodów własnych wykonano z nadwyżką 14% — osiągnięto sumę 1.744.058.000 zł wobec 1.530.622.000 zł preliminowanych. Po stronie wydatków wyczerpano kredyty na sumę 7.859.496.000 zł wobec 8.460.565.000 zł preliminowanych, co stanowi 93%.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-7.40" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Analiza wykonania budżetów terenowych wykazuje ogólnie zaniżone preliminowanie dochodów przy zapreliminowaniu wydatków ponad rzeczywiste potrzeby. Wynikiem tego było przekroczenie zaplanowanych dochodów we wszystkich budżetach terenowych z wyjątkiem województw: warszawskiego, szczecińskiego, opolskiego, koszalińskiego i miasta Łodzi.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-7.41" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Główną przyczyną zaniżonego preliminowania było niedostateczne rozeznanie źródeł dochodów, w szczególności w dziale gospodarki uspołecznionej i nieuspołecznionej.</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-7.42" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Niewyczerpanie kredytów we wszystkich budżetach terenowych spowodowane zostało przede wszystkim na skutek niewykonania zadań planowych, szczególnie na odcinku gospodarki komunalnej, zdrowia, rolnictwa i leśnictwa, np. w woj. białostockim remonty zabudowań parcelacyjnych — resztówek wykonano w 43%, w woj. rzeszowskim uruchomiono 37 ośrodków zdrowia wobec 42 zaplanowanych.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-7.43" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Z przeprowadzonej analizy wykonania budżetu państwa za rok 1951 wynikają następujące zagadnienia:</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-7.44" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">1. Wykonanie budżetu centralnego w r. 1951 wskazuje na poważne jeszcze braki zarówno w zakresie preliminowania dochodów i wydatków, jak i w zakresie przestrzegania dyscypliny finansowo-budżetowej przez część jednostek budżetowych na różnych szczeblach. Pomimo poprawy w zakresie planowania budżetowego i wykonywania budżetu niezbędne jest dalsze systematyczne podnoszenie poziomu planowania budżetowego przez pełniejsze ujęcie i wykorzystanie wszystkich źródeł dochodów oraz oparcie wszelkich wydatków na uzasadnionych gospodarczo i sprawdzonych normach budżetowych. Należy zwiększyć walkę o ścisłe przestrzeganie dyscypliny finansowej i budżetowej, w szczególności wzmóc odpowiedzialność kierowników jednostek oraz głównych (starszych) księgowych za przekraczanie przyznanych kredytów i za wszelkie naruszenia dyscypliny finansowej.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-7.45" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">2. Wykonanie budżetu terenowego wskazuje na poważne trudności, jakie występowały w r. 1951 jako pierwszym roku istnienia budżetów terenowych. Trudności te spowodowane zostały w szczególności brakiem doświadczenia i przygotowania kadr finansowych i rachunkowych. Celem stopniowej likwidacji uchybień w zakresie prawidłowości i terminowości rachunkowości i sprawozdawczości, przestrzegania norm budżetowych i dyscypliny finansowo-budżetowej, ściślejszego powiązania planów finansowych przedsiębiorstw terenowych z budżetami terenowymi — konieczne jest zaprowadzenie w szerszym niż dotąd zakresie kontroli wykonania zarówno przez prezydia rad narodowych, jak i przez kierowników jednostek oraz zwiększenie pomocy organizacyjno-instruktażowej dla terenowych organów finansowych i wzmocnienie nadzoru nad nimi przez organy centralne Ministerstwa Finansów.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-7.46" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">3. W szeregu resortów stwierdzone zostały wypadki nierealnego, zaniżonego względnie zawyżonego planowania dochodów jednostek gospodarczych, wynikające z wadliwej kalkulacji kosztów własnych i cen. Stan ten powoduje znaczne odchylenia pomiędzy kwotami planowymi a faktycznie wykonanymi. Na niewykonanie przez przedsiębiorstwa uspołecznione planu wpłat do budżetu wywiera również wpływ zamrażanie poważnych kwot środków obrotowych w zapasach ponadnormatywnych oraz wadliwie wykonanej produkcji.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-7.47" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">4. Wykonanie planów inwestycyjnych wykazało w niektórych resortach niewykonanie planów sfinansowania inwestycji, co łączyło się z niewykonaniem planów rzeczowych, jak również wykazało w szeregu wypadków rozbieżności pomiędzy wykonaniem finansowym a wykonaniem rzeczowym. Występowały również wypadki zwiększenia limitów inwestycyjnych, które nie zostały wykorzystane wskutek niewykonania rzeczowego, oraz znaczne braki w zakresie sprawozdawczości inwestycyjnej. Uchybienia te wskazują na konieczność zwiększenia dyscypliny inwestycyjnej, zarówno w zakresie wykonawstwa rzeczowego jak i wykonawstwa finansowego, znacznego wzmocnienia nadzoru ze strony inwestorów centralnych i banków finansujących inwestycje oraz zasadniczej poprawy sprawozdawczości inwestycyjnej.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-7.48" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Oceniając całość wykonania budżetu państwa za rok 1951 należy stwierdzić, że mimo wielu trudności został on pomyślnie zrealizowany.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-7.49" who="#PoselOzgaMichalskiJozef">Wnoszę o zatwierdzenie przedstawionego przez Radę Ministrów sprawozdania z wykonania budżetu państwa za rok 1951.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-7.50" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 301 | + </div> | |
| 302 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 303 | + <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min. 55 do godz. 13 min. 10.)</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-8.3" who="#Marszalek">Otwieram łączną dyskusję nad projektem ustawy budżetowej na rok 1953 i sprawozdaniem Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951. Jako pierwszy zabierze głos w dyskusji poseł woj. stalinogrodzkiego Wiktor Kłosiewicz.</u> | |
| 307 | + </div> | |
| 308 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 309 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wysoki Sejmie! Ludzie pracy w Polsce Ludowej z dużym zainteresowaniem śledzą każdorazowo debaty nad budżetem naszego państwa, szczegółowo interesują się układem i głównymi pozycjami budżetu.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Nasz budżet państwowy stanowi bowiem bezpośrednie potwierdzenie faktu, że w Państwie Ludowym dochód narodowy stanowi własność ludzi pracy, tj. należy do tych, którzy swoją pracą przyczynili się bezpośrednio do jego powstania.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W budżecie państwowym widzi klasa robotnicza zabezpieczenie planów naszego budownictwa, gwarancję wzrostu naszej siły obronnej oraz zapewnienie systematycznego wzrostu poziomu materialnego ludności.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Analizując nasz tegoroczny budżet widzimy, że zasadnicza jego linia zmierza przy zachowaniu niezbędnej równowagi budżetowej do jeszcze pełniejszego niż w latach poprzednich zaspokojenia rosnących potrzeb materialnych i kulturalnych ludności pracującej. Znajduje to wyraz w strukturze budżetu i proporcjach podziału dochodu narodowego, przeznaczających ponad połowę środków na finansowanie rozwoju naszej gospodarki narodowej, na rozszerzenie produkcji socjalistycznej, 1/4 na cele socjalno-kulturalne, zaś pozostałą sumę na administrację, obronność, wymiar sprawiedliwości oraz inne potrzeby ogólnopaństwowe i społeczne.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ten układ budżetu, uwzględniający rosnące stale potrzeby narodu, potwierdza raz jeszcze niezaprzeczalną wyższość naszego ustroju społecznego nad ustrojem kapitalistycznym, potwierdza prawidłowość naszego rozwoju w oparciu o sformułowane z genialną wnikliwością przez towarzysza Stalina podstawowe prawo ekonomiczne socjalizmu.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Towarzysz Stalin, formułując w sposób naukowy podstawowe ekonomiczne prawo socjalizmu, pisze:</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselKlosiewiczWiktor">„...Zapewnienie maksymalnego zaspokojenia stale rosnących materialnych i kulturalnych potrzeb całego społeczeństwa jest celem produkcji socjalistycznej, nieprzerwany wzrost i doskonalenie produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki jest środkiem do osiągnięcia celu.” W sformułowaniu tym zawarte jest głębokie wskazanie dla klasy robotniczej; podkreśla ono ścisłą zależność zachodzącą między rozwojem produkcji socjalistycznej a możliwościami wzrostu stopy życiowej.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Coraz gruntowniejsze przyswajanie sobie tej prawdy przez ludzi pracy, coraz powszechniejsze zaznajamianie się z układem budżetu państwowego staje się dodatkowym bodźcem aktywności produkcyjnej, wpływającym na wzrost wydajności pracy i oszczędną gospodarkę.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Analiza budżetu od strony dochodów wykazuje, że decydujące źródło dochodów stanowią wpływy z gospodarki uspołecznionej, a przede wszystkim z przemysłu socjalistycznego. Widzimy więc, że podstawowym czynnikiem, który decyduje o wysokości dochodu narodowego i zapewnia planową realizację budżetu jest wykonywanie i przekraczanie planów produkcyjnych przez wszystkie zakłady pracy, jest stały rozwój współzawodnictwa pracy i nowatorstwa, pozwalający produkować lepiej i więcej, jest przestrzeganie zasad socjalistycznej dyscypliny pracy i ścisłej oszczędności, pozwalające produkować taniej i wykorzystywać w większym stopniu naturalne rezerwy kryjące się jeszcze w wielu zakładach pracy.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W miarę wzrostu uświadomienia politycznego i aktywności społecznej w masach pracujących wzrasta coraz bardziej zainteresowanie budżetem państwowym, jego strukturą i przebiegiem jego realizacji. Jest to wynikiem coraz głębszego zrozumienia ścisłej zależności, jaka zachodzi między kształtowaniem się naszego dochodu narodowego a osobistym wkładem każdego pracującego, jego stosunkiem do pracy i własności społecznej.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Na bazie tego zrozumienia umacnia się w masach poczucie ich roli — współgospodarzy kraju odpowiedzialnych nie tylko za własny warsztat i zakład pracy, ale za całą gospodarkę narodową.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Budżet nasz pozwala każdemu człowiekowi pracy zrozumieć i uświadomić sobie całą różnorodność świadczeń, jakie państwo, oprócz płacy zarobkowej, przeznacza na poprawę położenia materialnego ludności, na podniesienie poziomu zdrowotnego i kulturalnego całego społeczeństwa.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Zasiłki i wypłaty z tytułu ubezpieczeń społecznych, zasiłki rodzinne, bezpłatna pomoc lekarska, nakłady na bezpieczeństwo i higienę pracy, sanatoria i domy wypoczynkowe, bezpłatne nauczanie i stypendia, budownictwo mieszkaniowe, socjalne i kulturalne, ogródki działkowe, kultura fizyczna — oto różnorodne drogi wpływania na poprawę sytuacji materialnej człowieka pracy, uwidocznione w strukturze naszego budżetu.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Jakże krańcowo odmiennie wyglądają pod tym względem budżety państw kapitalistycznych, gdzie budżet nie służy zabezpieczeniu interesów mas pracujących, lecz budowany jest pod kątem zabezpieczenia miliardowych zysków dla małej garści kapitalistów, podczas gdy miliony ludzi pracy pozbawione możności zaspokojenia swych elementarnych potrzeb życiowych skazane są na wyzysk, bezrobocie i nędzę.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Jaskrawo grabieżczy układ tych budżetów demaskują oficjalne dane statystyczne. Oto w tegorocznym budżecie Stanów Zjednoczonych wydatki zbrojeniowe przekraczają 70% ogólnej sumy budżetu, przy czym podatki, które w r. 1940 wynosiły 117 dolarów na głowę ludności, wzrosły w r. 1952 do wysokości 557 dolarów. Ludność Stanów Zjednoczonych wydaje na zapłacenie podatków o 20 miliardów dolarów rocznie więcej niż na utrzymanie.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Nie lepiej dzieje się w Europie Zachodniej. Oto na przykład według opublikowanych ostatnio materiałów europejskiej komisji ekonomicznej ONZ 1/10 najzamożniejszej ludności Anglii otrzymuje 34% dochodu narodowego, podczas gdy na 50% ludności ubogiej przypada zaledwie 21% dochodu. Mimo to nowy budżet brytyjski na rok 1953, zwany nawet przez prasę burżuazyjną — „budżetem uprzywilejowanych”, przewiduje szereg poważnych ulg podatkowych dla najlepiej sytuowanych, a nie przynosi żadnej poprawy w położeniu robotników.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Jeszcze jaskrawiej występuje to zjawisko w zmarshallizowanej Francji, gdzie na przestrzeni ostatnich lat udział płac robotniczych w dochodzie narodowym Spadł z 40,3% do 20,5% w roku bieżącym. Rząd francuski dla ratowania krytycznej sytuacji skarbu państwa zamierza narzucić nowe podatki w wysokości 150 miliardów franków oraz podnieść poważnie ceny na szereg podstawowych artykułów i świadczeń usługowych, bez wyrównania zarobków klasy robotniczej.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Przytoczone wyżej przykłady potwierdzają w pełni sformułowane przez towarzysza Stalina podstawowe prawo ekonomiczne kapitalizmu, którego istotą jest zapewnienie maksymalnych zysków monopoli kapitalistycznych w drodze wyzysku i ruiny mas pracujących własnych i obcych krajów, w drodze militaryzacji gospodarki i wojen.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W przeciwieństwie do tych podporządkowanych interesom wielkiego kapitału, zmilitaryzowanych budżetów państw kapitalistycznych, obarczających ciężarem przygotowań wojennych masy pracujące, nasz pokojowy budżet, w miarę rozwoju naszej gospodarki narodowej, z roku na rok w coraz większym stopniu służy zaspokajaniu podstawowych potrzeb społeczeństwa, zabezpieczając równocześnie przewidziane planem wysokie tempo dalszego uprzemysłowienia kraju.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Z przedstawionego nam projektu budżetu wynika, że w roku bieżącym przy wzroście całego budżetu o 10% zgodnie ze wzrostem dochodu narodowego, wydatki na usługi socjalno-kulturalne wzrastają przeciętnie o 6%, co stanowi gwarancję dalszego wzrostu poziomu życiowego mas.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Z zestawienia szczegółowego wynika, że dzięki temu poważnie podniesie się stan opieki zdrowotnej, lecznictwa szpitalnego i sanatoryjnego.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-9.21" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Liczba łóżek w szpitalach wzrośnie do 104,9%, w sanatoriach do 115,2%, a ilość miejsc w domach zdrowia dziecka do 145% w stosunku do roku ubiegłego.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-9.22" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Liczba miejsc w żłobkach fabrycznych wzrośnie do stanu 41.600, co stanowi w stosunku do roku 1938 wzrost 14-krotny.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-9.23" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Stały wzrost świadczeń na opiekę nad dziećmi jest wyrazem troski Państwa Ludowego o poprawę położenia kobiet pracujących i stwarza możliwość dla szerszego zatrudnienia kobiet w przemyśle.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-9.24" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Świadczenia na ochronę zdrowia przewidują dalsze rozbudowanie lecznictwa przyzakładowego dla pracujących, ilość łóżek w izbach chorych przy zakładach pracy ulega zwiększeniu o 554, liczba godzin lekarskich wzrasta o 25%, a godzin dentystycznych o 50%. Stan ten nie zapewnia wprawdzie pełnego zaspokojenia potrzeb szybko rozrastającego się przemysłu, niemniej jednak stanowi wyraźną poprawę w dziedzinie zwiększenia opieki lekarskiej dla pracujących.</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-9.25" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Z naszej strony uważamy, że Ministerstwo Zdrowia i podległy mu aparat powinny dołożyć starań o pełniejsze wykorzystanie sum przeznaczonych przez państwo na lecznictwo pracownicze, poprzez lepszą organizację usług leczniczych w zakładach pracy i szersze stosowanie akcji profilaktycznej, zapobiegającej powstawaniu chorób. W szczególności usprawnienia wymaga procedura badań lekarskich związana z wielogodzinnym, uciążliwym wyczekiwaniem i stratą cennego dla ludzi czasu.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-9.26" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Oceniając dotychczasową działalność aparatu służby zdrowia, wyrażamy przekonanie, że efekty jego pracy mogłyby być znacznie wydatniejsze i zapewnić większe korzyści ludziom pracy, gdyby poważne środki dotowane przez państwo na cele lecznictwa i ochrony zdrowia były zużytkowane z większą troską o żywego człowieka, z myślą o szybkim i sprawnym niesieniu pomocy, a z mniejszymi obciążeniami natury biurokratycznej.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-9.27" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wyrazem troski państwa o ochronę zdrowia robotników zatrudnionych w produkcji jest wzrost o 131% w stosunku do roku 1952 nakładów na bezpieczeństwo i higienę pracy. Ten poważny wzrost świadczeń na tak ważne dla ludności pracującej cele wymagać będzie większej uwagi ze strony związków zawodowych, celem zabezpieczenia pełnej realizacji przez administrację zakładów pracy przyznanych funduszów.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-9.28" who="#PoselKlosiewiczWiktor">W trosce o dalszy rozwój i podniesienie warunków wypoczynku wczasowego budżet przewiduje zwiększenie o 9,9% dotacji dla funduszu wczasów pracowniczych ogólnie i o 40,1% na skierowania ulgowe dla pracujących.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-9.29" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Rzeczą związków zawodowych będzie większa troska o odpowiedni rozdział skierowań, ażeby zwiększyć udział robotników w korzystaniu z dobrodziejstw funduszu wczasów zgodnie z intencją Rządu.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-9.30" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Cechą charakterystyczną naszego budżetu jest stały wzrost nakładów na cele oświatowe i kulturalne, stanowiący zabezpieczenie zagwarantowanych Konstytucją praw do oświaty i kultury i umożliwiający szybką likwidację wielowiekowego upośledzenia ludności pracującej w tej dziedzinie.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-9.31" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Tegoroczne nakłady na cele oświatowe i kulturalne zabezpieczają między innymi dalsze przygotowanie kwalifikowanych kadr dla rozbudowującego się przemysłu dzięki rozbudowaniu sieci szkolnictwa zawodowego, w tym szkolnictwo dla pracujących obejmie o 16% więcej osób niż w roku ubiegłym, a tzw. przysposobienie zawodowe o 20,4% więcej.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-9.32" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Dla umożliwienia uzdolnionym robotnikom zdobycia wyższych kwalifikacji przewiduje się wzrost nakładów na szkoły zawodowe dla wysuniętych z produkcji o 12,8% oraz na wieczorowe kursy inżynierskie o 48,5%.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-9.33" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Troska o pełne i celowe wykorzystanie tych funduszów stawia przed zakładowymi organizacjami związkowymi obowiązek jak najbardziej starannego doboru kandydatów najwięcej nadających się do wysunięcia.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-9.34" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Poważną pomocą dla budżetów rodzin pracowniczych i robotniczych jest szeroko pomyślana pomoc materialna dla młodzieży studiującej, w postaci stypendiów, domów akademickich i internatów. Poważny wzrost nakładów na te cele umożliwia wzrost liczby studiujących o 11.000, przy czym więcej niż połowa studentów otrzyma stypendia, a 1/3 mieszkać będzie w domach akademickich.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-9.35" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Budżet zabezpiecza również szeroką działalność instytucji upowszechnienia kultury, przeznaczając poważne środki na rozwój świetlic i domów kultury, dalsze rozbudowanie sieci bibliotek, wzrost ilości ogniw artystycznych i pomoc finansową dla amatorskiego ruchu artystycznego.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-9.36" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Ponad połowę ogólnej sumy wydatków przeznacza się w budżecie na finansowanie gospodarki narodowej, z tego około 2/3 na dalsze inwestycje.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-9.37" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Takie proporcje budżetu umożliwiają dalszy rozwój naszej wielkoprzemysłowej bazy ekonomicznej, stanowiącej główne źródło akumulacji i podstawowy czynnik stałego podnoszenia poziomu życiowego narodu.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-9.38" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Poważne sumy przeznaczone na cele inwestycyjne umożliwią w roku bieżącym oddanie do produkcji szeregu zakładów przemysłowych, szybki postęp w realizacji wielkich budowli socjalizmu i zapoczątkowanie nowych budów. Wpłynie to na wzrost potencjału gospodarczego kraju, podniesienie zapotrzebowania na siłę roboczą, a co za tym idzie — na dalsze podniesienie zarobków i stopy życiowej mas pracujących.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-9.39" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wzrost nakładów na budownictwo mieszkaniowe zapewnia oddanie do użytku dziesiątków tysięcy nowych mieszkań i wyremontowanie ponad pół miliona izb mieszkalnych.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-9.40" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Przy ogólnym wzroście wskaźników budżetowych na pozycje, związane z rozbudową gospodarki, rozwojem kultury i opieki zdrowotnej, obniżają się nieco procentowo wydatki na administrację państwową. Świadczy to o zdrowej tendencji wprowadzania jak najdalej idących oszczędności w tej dziedzinie, likwidacji przerostów administracyjnych i prawidłowego ustawienia etatów.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-9.41" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Dla zabezpieczenia pełnej realizacji tegorocznego budżetu, dla wygospodarowania pełnego pokrycia wszystkich wydatków niezbędny jest wielki wysiłek całej klasy robotniczej, umożliwiający usunięcie licznych braków w naszej gospodarce i uruchomienie wszystkich interesujących rezerw.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-9.42" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Jednym z podstawowych źródeł tych rezerw jest wzrost wydajności pracy na gruncie rozwoju współzawodnictwa socjalistycznego, na gruncie szeroko wprowadzanych usprawnień racjonalizatorskich i postępu technicznego. Wynika stąd dla związków zawodowych obowiązek dalszego rozwijania masowego ruchu współzawodnictwa i racjonalizatorstwa, szerokiego wprowadzania nowoczesnych radzieckich metod produkcji, przełamywania przejawów konserwatyzmu wobec postępu technicznego, obowiązek bezwzględnej walki o rytmiczną, pełną realizację planowych zadań produkcyjnych, zarówno pod względem ilości jak i wysokiej jakości produkcji.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-9.43" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Walka o plan musi być jednak prowadzona przy ścisłym przestrzeganiu dyscypliny finansowej.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-9.44" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Każde przekroczenie dyscypliny płac — to nie tylko naruszenie prawidłowości naszego rozwoju i zachwianie przewidzianej budżetem równowagi finansowej, ale to równocześnie naruszenie prawidłowości w kształtowaniu się płacy robotniczej w ścisłej zależności od wydajności pracy, a więc naruszenie jednej z podstawowych zasad ekonomiki socjalistycznej.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-9.45" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Rozluźnienie dyscypliny finansowej staje się czynnikiem demobilizującym załogę, wpływającym na obniżenie wydajności pracy, na zakłócenie normalnego toku produkcji.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-9.46" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Poważnym źródłem rezerw stać się powinna oszczędna gospodarka surowcowa i materiałowa, troska o oszczędność maszyn i narzędzi pracy, oszczędność energii elektrycznej i paliw, pełne wykorzystanie mocy produkcyjnej maszyn i agregatów.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-9.47" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Całkowite wykorzystanie tych rezerw jest rzeczą w pełni realną, ale jest ono uzależnione od świadomej, aktywnej postawy całych załóg, od szeroko prowadzonej przez cały aktyw polityczny i związkowy pracy wychowawczej przy ścisłym współdziałaniu z kierownictwem administracyjnym i personelem inżynieryjno-technicznym.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-9.48" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Praca wychowawcza związków zawodowych, poparta aktywną postawą kadry organizatorów pracy i kierowników procesów produkcyjnych — brygadzistów, majstrów i inteligencji technicznej, poparta ich wiedzą i bogatym doświadczeniem praktycznym, jest w stanie uruchomić istniejące rezerwy i oddać je w służbę naszej gospodarki narodowej.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-9.49" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Trzeba tylko, by cały dozór i aparat inżynieryjno-techniczny czuł się współodpowiedzialny za stan produkcji w przemyśle i w państwowych gospodarstwach rolnych, ażeby reagował żywo i bezpośrednio na wyłaniające się trudności, ażeby nie dawał się opanowywać nastrojom biurokratycznego wygodnictwa, lecz włączył się w pełni i poparł uporczywą, pełną ofiarności walkę prowadzoną przez załogi przy stanowiskach produkcyjnych.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-9.50" who="#PoselKlosiewiczWiktor">O olbrzymiej wadze zagadnienia obniżki kosztów własnych świadczy fakt, że każdy procent obniżenia kosztów daje w stosunku rocznym około 1 miliarda złotych akumulacji.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-9.51" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Niezbędnym warunkiem pełnego wykonania planów ilościowych, jakościowych i w asortymentach oraz obniżki kosztów jest wzmocnienie z naszej strony pracy polityczno-wychowawczej dla podniesienia świadomej dyscypliny pracy oraz poczucia odpowiedzialności za poszanowanie i ochronę mienia społecznego, dla wytworzenia tą drogą atmosfery powszechnego potępienia moralnego wobec wszelkiego rodzaju szkodników społecznych.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-9.52" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Związki zawodowe, mobilizując klasę robotniczą do realizacji zadań produkcyjnych poprzez pracę masowo-polityczną i usprawnienie pracy organizacyjnej, widzą równocześnie obowiązek i konieczność dalszego zaostrzenia czujności rewolucyjnej najszerszych mas dla przeciwdziałania akcjom wrogich agentur, zmierzających poprzez uprawianie dywersji, sabotażu i szpiegostwa do osłabienia tempa naszego socjalistycznego budownictwa.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-9.53" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Postawa naszej klasy robotniczej daje wiele dowodów ofiarności i wyrobienia społecznego. Wyrazem tej aktywnej postawy są liczne, cenne zobowiązania załóg podejmowane obecnie w całym kraju dla uczczenia zbliżającego się dnia 1 Maja i zobowiązania długookresowe przewidujące skrócenie terminu wykonania planów produkcji na rok bieżący.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-9.54" who="#PoselKlosiewiczWiktor">O poważnym znaczeniu tych zobowiązań świadczy przykład huty — „Baildon”, gdzie załoga zobowiązała się wykonać roczny plan produkcji do 22 grudnia i wyprodukować ponad plan 1.750 ton stali oraz 1.500 ton wyrobów walcowanych.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-9.55" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Nie mniejszą wagę ma zobowiązanie załogi kopalni — „Stalinogród”, przewidujące dostarczenie ponadplanowo 45.000 ton węgla i obniżenie w roku bieżącym kosztów własnych o 1.840.000 zł.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-9.56" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Wyrazem tej aktywności jest masowe podejmowanie za przykładem przodownika pracy Saja przez załogi różnych gałęzi produkcji w całym kraju nowej formy współzawodnictwa o wysoką jakość produkcji pod hasłem: „Ja nie wypuszczę braku.” Coraz większa dbałość o mienie społeczne, szczera troska o własny zakład pracy, przebijająca się w licznych wystąpieniach na zebraniach i naradach produkcyjnych — wszystko to dowodzi, że szerokie masy pracujące coraz wyraźniej widzą swój wkład w kształtowanie się dochodu narodowego i coraz aktywniej wpływają na jego planową realizację.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-9.57" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Jest to wynikiem słusznej polityki i niezłomnej postawy przewodniej siły polskiej klasy robotniczej i narodu polskiego — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, kierowanej przez Wielkiego Budowniczego Polski Ludowej towarzysza Bieruta.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-9.58" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-9.59" who="#PoselKlosiewiczWiktor">Oceniając obecny projekt budżetu jako wyraz słusznej polityki naszego Rządu, jako dalszy poważny krok ze strony państwa w kierunku poprawy poziomu życiowego klasy robotniczej, w kierunku realizacji naszego planu pokojowego budownictwa i wszechstronnego rozwoju, związki zawodowe wyrażają swoje pełne poparcie dla projektu budżetu i pełną gotowość zabezpieczenia jego całkowitej, prawidłowej realizacji poprzez codzienną ofiarną pracę.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-9.60" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 370 | + </div> | |
| 371 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 372 | + <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. stalinogrodzkiego Edward Gierek.</u> | |
| 373 | + </div> | |
| 374 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 375 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselGierekEdward">Wysoki Sejmie! Projekt budżetu naszego Państwa Ludowego na rok 1953, przedstawiony Sejmowi przez Radę Ministrów, jest aktem posiadającym dla mas pracujących naszej Ludowej Ojczyzny specjalną wymowę.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PoselGierekEdward">Jest to bowiem budżet wzrostu i potęgi naszej Ojczyzny, budżet budującego się socjalizmu. Dzięki mądrej polityce Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz naszego Rządu, dzięki braterskiej przyjaźni i pomocy Związku Radzieckiego Polska staje się potężnym przemysłowym państwem socjalistycznym — państwem rozwijającej się kultury, szczęścia i dobrobytu mas pracujących.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PoselGierekEdward">Serce każdego uczciwego Polaka raduje się na widok rosnących nowych zakładów pracy, budujących się miast i osiedli. Dumni jesteśmy, że to właśnie naszemu pokoleniu przypadło w udziale zapoczątkować przeobrażenie naszego kraju.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PoselGierekEdward">Masy pracujące województwa stalinogrodzkiego z dumą i radością śledzą rozwój naszej gospodarki, znajdujący swe odbicie w budżecie, nad którym obradujemy.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PoselGierekEdward">Równocześnie w trosce o pomnożenie dóbr materialnych i kulturalnych naszej Ojczyzny ludzie pracy województwa noszącego imię Wielkiego Stalina walczą co dzień o przyśpieszenie tempa budownictwa, o zwiększenie produkcji, o polepszenie jej jakości, o zmniejszenie kosztów własnych, o realizację testamentu nieśmiertelnego geniusza postępowej ludzkości Józefa Stalina. A ta ich walka ma niemałe znaczenie dla całego kraju.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PoselGierekEdward">Województwo stalinogrodzkie ma bowiem, jak wszystkim wiadomo, szczególną rolę w gospodarce narodowej naszego kraju, w pomnażaniu jego dóbr materialnych i kulturalnych, stwarzaniu podstaw jego uprzemysłowienia. Od tego, jak przemysł naszego województwa realizuje zadania produkcyjne, zależy niejednokrotnie prawidłowe wykonywanie zadań wszystkich niemal gałęzi przemysłu narodowego.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-11.6" who="#PoselGierekEdward">Jak wiadomo w ub. roku nasze województwo miało poważne niedobory w wykonywaniu planów produkcyjnych, szczególnie w IV kwartale 1952 r. Niepomyślnie rozpoczęliśmy również rok 1953.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-11.7" who="#PoselGierekEdward">Jaka jest obecna sytuacja na odcinku wykonania planów gospodarczych w podstawowych gałęziach przemysłu naszego województwa?</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-11.8" who="#PoselGierekEdward">Mamy niewątpliwą poprawę. W przemyśle węglowym wykonaliśmy plan w styczniu, lutym i marcu, plan kwartalny wykonany został z nadwyżką 220.000 ton węgla. Jeżeli porównać IV kwartał ub. r. z I kwartałem br., to w ciągu tej samej ilości dni daliśmy w I kwartale o przeszło 700.000 ton węgla więcej, a wzrost produkcji na dzień roboczy wynosił ponad 8.600 ton. Istnieją wszelkie dane, by miesiąc kwiecień, miesiąc wzrostu i ożywienia politycznego mas pracujących, miesiąc współzawodnictwa 1-majowego zakończyć w przemyśle węglowym nadwyżką ponad 50.000 ton węgla.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-11.9" who="#PoselGierekEdward">Podobnie w hutnictwie: jakkolwiek plan kwartalny w stali, surówce, koksie nie został wykonany, to jednak w lutym i marcu osiągnięto poważne nadwyżki, które pozwoliły nam wyrównać część naszych długów produkcyjnych, zaciągniętych wobec państwa w styczniu. Pragnę zaznaczyć, że w kwietniu poważnie zmniejszymy nasz dług I kwartału w surówce oraz wyrównamy całkowicie nasz dług tegoroczny w stali i koksie.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-11.10" who="#PoselGierekEdward">Wykonaliśmy plan I kwartału i wykonujemy go nadal z nadwyżką w kwietniu również w innych gałęziach naszego przemysłu, jak w metalach nieżelaznych, w rudach nieżelaznych i żelaznych, w przemyśle włókienniczym, w cemencie i innych.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-11.11" who="#PoselGierekEdward">Powstaje pytanie: co wpłynęło na tę poprawę sytuacji? Wpłynęło na to niewątpliwie usunięcie dzięki reformie z dnia 3 stycznia 1953 r. pewnych obiektywnych przyczyn przeszkadzających w wykonywaniu zadań produkcyjnych. Decydujące znaczenie dla wejścia na drogę wykonawstwa planów produkcyjnych miały jednak zmiany w systemie kierowania, w metodach rozwijania twórczej inicjatywy mas pracujących. Podstawą zaś do radykalnej zmiany stała się pomoc towarzysza Bieruta, jakiej bezpośrednio udzielił nam w czasie swego pobytu w Stalinogrodzie, jego rady i przemówienia wygłoszone na spotkaniu z aktywem partyjnym i gospodarczym przemysłu węglowego, które odbiło się głębokim echem w całym kraju. To właśnie towarzysz Bierut wskazał nam na błędy, jakie popełnialiśmy, to z inicjatywy i pod bezpośrednim codziennym kierownictwem towarzysza Bieruta wprowadzono cały szereg środków i posunięć, które w rezultacie przynoszą poprawę w wykonywaniu planów.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-11.12" who="#PoselGierekEdward">Towarzysz Bierut w swoim przemówieniu śląskim, stawiając sprawę pracy politycznej w centrum uwagi, wskazał równocześnie na konieczność umocnienia jednoosobowego kierownictwa, podniesienia kwalifikacji i autorytetu kierownictwa i dozoru, wzmożenia dyscypliny pracy, zerwania z biurokratycznym stosunkiem do współzawodnictwa pracy. Towarzysz Bierut wskazał nam na konieczność zajmowania się sprawami problemowymi, jak inwestycje, postęp techniczny, zaopatrzenie, koszty własne, sprawy socjalno-bytowe.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-11.13" who="#PoselGierekEdward">Program działania nakreślony przez towarzysza Bieruta w czasie jego pobytu na Śląsku stał się dla nas podstawą w przezwyciężeniu trudności i pozwolił nam wzmocnić system kierownictwa oraz wejść na drogę wykonania planów produkcyjnych.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-11.14" who="#PoselGierekEdward">Wysoki Sejmie! Z założeń projektowych budżetu państwowego wynika, że podstawowa część budżetu przeznaczona jest na inwestowanie nowych wielkich budowli socjalizmu, na rozbudowę starych zakładów pracy oraz na polepszenie warunków materialnych i kulturalnych mas pracujących naszego Państwa Ludowego. Jest to zgodne z wytycznymi naszego wielkiego Planu 6-letniego, planu budownictwa podstaw socjalizmu.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-11.15" who="#PoselGierekEdward">W województwie stalinogrodzkim, tak jak zresztą w całym kraju, w wyniku realizacji zadań Planu 6-letniego wyrastają nowe miasta i osiedla, nowe agregaty, nowe zakłady pracy. Te wspaniałe obiekty przemysłowe, takie jak piec — „B” i — „C” w hucie — „Kościuszko”, jak zgniatacz w hucie — „Bobrek”, wspaniałe maszyny do urabiania węgla, jak kombajny węglowe — „Donbas” oraz szereg innych dostarczonych przez Związek Radziecki, są widomymi pomnikami naszej serdecznej przyjaźni z Wielkim Krajem Rad. Te wspaniałe obiekty przemysłowe wyrastające w naszym województwie są w poważnej mierze obsługiwane przez młodych robotników do niedawna jeszcze synów chłopskich. Ludzie ci przynoszą do naszego przemysłu dużo zapału i entuzjazmu. Wielu z nich znajduje się w czołowej grupie przodujących górników i hutników. Są oni szczęśliwi, że mogą pracować w tych nowoczesnych socjalistycznych zakładach, że mogą przyczyniać się do rozkwitu i umocnienia naszej Ojczyzny.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-11.16" who="#PoselGierekEdward">Wspaniałym dowodem rozkwitu naszego przemysłu są również oddane w roku ubiegłym nowe kopalnie węgla kamiennego — „Wesoła 2” i — „Ziemowit”.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-11.17" who="#PoselGierekEdward">Radując się z całego serca z tych ogromnych osiągnięć na froncie naszego socjalistycznego budownictwa, nie wolno nam jednak mieć zamkniętych oczu na cały szereg braków i niedomagań towarzyszących temu wielkiemu dziełu.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-11.18" who="#PoselGierekEdward">Na jedno z nich, szczególnie ważne dla stalinogrodzkich mas pracujących, chcę z tej trybuny wskazać po to, aby pobudzić do szybkiego i skutecznego zwalczenia. Idzie tu o budowę Nowych Tych. Wykonane roboty budowlane, a szczególnie roboty wykończeniowe miasta Nowe Tychy, są bardzo złej jakości i muszą budzić i budzą wśród mieszkańców tego osiedla wiele zastrzeżeń, a nawet niezadowolenie.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-11.19" who="#PoselGierekEdward">Nie dość, że w r. 1952 na budowie w Nowych Tychach, która ma dać mieszkania dla górników okolicznych kopalni, w zakresie efektów plan wykonano w 58%, to jakość wykonania była najgorsza w całym województwie stalinogrodzkim. Wystarczy powiedzieć, że w całym szeregu nowo wybudowanych i oddanych na jesieni do użytku domów mieszkalnych kominy były zamurowane i brak było centralnego ogrzewania. W całym szeregu domów brak było rynien ściekowych, co powodowało zacieki i opadanie tynku w mieszkaniach. Do dnia dzisiejszego nie rozwiązano zaopatrzenia w wodę pitną, którą dowozi się beczkami. Z drugiej zaś strony, na skutek niewykonania robót kanalizacyjnych piwnice zapełnione były wodą ściekową. W osiedlu brak ciągle dróg i należytego oświetlenia.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-11.20" who="#PoselGierekEdward">Gdzie tkwią przyczyny tego brakoróbstwa? Dlaczego na budowie nowego socjalistycznego miasta w Nowych Tychach, budowie, która winna być przykładem dla innych, nie wykonuje się planów, budownictwo jest drogie i złej jakości? Przyczyna leży niewątpliwie w niedociągnięciach naszego kierownictwa budową.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-11.21" who="#PoselGierekEdward">Dosyć późno oceniliśmy na miejscu przyczyny tych braków. Dosyć późno stwierdziliśmy, że w ciągu półtora roku prace budowlane z polecenia Centralnego Zarządu — „Śląsk” wykonywały kolejno trzy różne zjednoczenia, że dyrektorzy budowy Nowych Tych zmieniali się równo co trzy miesiące, że budowie brak jest kadry inżynieryjno-technicznej, że płynność siły roboczej oraz chroniczny brak siły roboczej spowodowany jest brakiem opieki nad robotnikami.</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-11.22" who="#PoselGierekEdward">Wyciągnęliśmy już jednak z przykładu Nowych Tych odpowiednie wnioski dla naszej pracy po to, by tam i gdzie indziej nie dopuścić więcej do podobnych faktów. Ministerstwo Budownictwa Miast i Osiedli ma w tej dziedzinie do odrobienia poważne zaniedbania. Podobne fakty nie mogą mieć więcej miejsca w naszym budownictwie. Zadaniem naszym w 1953 r. winna być walka o zmniejszenie kosztów własnych, o oszczędność materiałową oraz o poprawienie jakości produkcji.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-11.23" who="#PoselGierekEdward">Podnoszę tę kwestię, gdyż ma ona dużą wymowę na tle ogromnej troski naszego Rządu o poprawę warunków mieszkaniowych na Śląsku, wyrazem której może być chociażby to, że tylko w ramach Planu 6-letniego oddano masom pracującym woj. stalinogrodzkiego za okres 3 lat około 50.000 izb i że podjęta niedawno uchwała Rządu zapowiada już na rok 1954 podwojenie programu budownictwa mieszkaniowego dla mas pracujących woj. stalinogrodzkiego. Specjalnie zaś wzrośnie ilość izb budowanych dla górników, co przysporzy naszemu przemysłowi węglowemu dodatkową ilość kadry górniczej oraz zwiększy możliwości produkcyjne przemysłu węglowego i innych gałęzi naszego przemysłu. Masy pracujące Śląska widzą i oceniają właściwie tę troskę Ludowego Państwa o poprawę ich bytu, wiedzą one, że nigdy ich warunki bytowe nie poprawiały się tak szybko i tak widocznie jak obecnie. Ślązacy pamiętają przecież, że w całym okresie pierwszej niepodległości sanacja wybudowała na Śląsku wszystkiego 5.200 izb, i to nie dla robotników. Pamiętają oni, że nie gdzie indziej, lecz na Śląsku było 30.000 rodzin bezdomnych, że w jednym tylko mieście Świętochłowicach było 3.000 rodzin bezdomnych. Dlatego wzmożony wysiłek górników i hutników śląskich dla pomnożenia bogactw naszej Ojczyzny jest wyrazem głębokiej miłości i przywiązania do władzy ludowej.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-11.24" who="#PoselGierekEdward">Wysoki Sejmie! Czemuż to zawdzięczamy ten wspaniały rozkwit naszej Ojczyzny, ten zwrot ku szczęśliwemu życiu naszego ludu, tę siłę, jednomyślność mas pracujących w walce o przeobrażenie i umocnienie naszej Ojczyzny? Z jakich źródeł płynie siła twórczej woli i entuzjazmu naszego narodu?</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-11.25" who="#PoselGierekEdward">Źródłem naszej siły jest ten niezaprzeczalny fakt, że u władzy jest lud pracujący, że polityka władzy ludowej zmierza do realizacji podstawowego prawa socjalizmu — zabezpieczenia materialnych i kulturalnych potrzeb mas pracujących na bazie najwyższej techniki, że zmierza ona do utrwalenia i zabezpieczenia zdobyczy ludu pracującego. Rozmach naszego budownictwa jest możliwy dlatego, że łączy nas serdeczna i braterska przyjaźń z Wielkim Związkiem Radzieckim, że możemy czerpać z jego doświadczeń i z jego pomocy.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-11.26" who="#PoselGierekEdward">Ten wielki rozmach i te sukcesy naszego Państwa Ludowego możliwe są dlatego, że na czele narodu stanęła klasa robotnicza i jej awangarda — Polska Zjednoczona Partia Robotnicza.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-11.27" who="#PoselGierekEdward">Ten wielki rozmach i te wspaniałe sukcesy, jakie notuje nasz naród na przestrzeni ośmiu minionych lat, możliwe były do osiągnięcia dlatego, że kieruje nim wierny uczeń Wielkiego Stalina, nasz Wódz i Nauczyciel — towarzysz Bolesław Bierut.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-11.28" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 404 | + </div> | |
| 405 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 406 | + <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Ogłaszam przerwę do godziny 16.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">Po przerwie jako pierwszy zabierze głos poseł Kazimierz Wyka.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min. 55 do godz. 16 min. 5.)</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. krakowskiego Kazimierz Wyka.</u> | |
| 411 | + </div> | |
| 412 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 413 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PoselWykaKazimierz">Wysoki Sejmie! Pragnę przedstawić Wysokiemu Sejmowi kilka zagadnień związanych z budżetem na rok 1953 na odcinku nauki i szkolnictwa wyższego.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PoselWykaKazimierz">Budżet ten w porównaniu z rokiem 1952 przynosi dalszy poważny wzrost wydatków na te cele, wydatków zarówno bieżących, związanych z prawidłowym funkcjonowaniem nauki i szkolnictwa wyższego, jak przede wszystkim wydatków inwestycyjnych, związanych z dalszą rozbudową szkół wyższych i placówek naukowych.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PoselWykaKazimierz">Kilka cyfr pozwoli dobitnie zilustrować ten wzrost, będący świadectwem nieustannej, zapobiegliwej troski Państwa Ludowego o zaspokojenie potrzeb materialnych nauki i kultury, wynikających z zadań Narodowego Planu Gospodarczego, z troski o poprawę warunków materialnych studiującej młodzieży, z troski wreszcie o ustawienie na mocnych fundamentach organizacyjnych planu badań naukowych.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PoselWykaKazimierz">I tak na przykład w zakresie liczby pracowników naukowych w instytucjach naukowych nastąpił wzrost z 13.800 w r. 1952 na 15.270 w roku bieżącym. Nastąpił we wszelkiego typu szkołach wyższych wzrost katedr z 2.145 na 2.239. W zakresie przyrostu nowych specjalności naukowych, które nie istniały w Polsce burżuazyjno-kapitalistycznej, w 1953 r. powstaną między innymi następujące nowe wydziały: energetyczny w Politechnice Warszawskiej i Politechnice im. Pstrowskiego w Gliwicach, samochodowy w Politechnice Warszawskiej, zootechniczny w Uniwersytecie Lubelskim.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PoselWykaKazimierz">Wiąże się z tym dalsza rozbudowa szkół wyższych. Powstaną nowe gmachy szkół, sale wykładowe, pracownie i laboratoria. Będą to np.: pawilon elektrotechniczny i hutniczy we Wrocławiu, pawilon technologiczny w Politechnice Warszawskiej, wykończenie i oddanie do użytku pięknego gmachu Collegium Chemicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-13.5" who="#PoselWykaKazimierz">W ramach troski o poprawę warunków materialnych studiującej młodzieży znów parę liczb pozwoli określić wspomniany wzrost. Wobec 67.000 stypendystów w r. 1952, w roku bieżącym Państwo Ludowe łoży na 79.000 stypendystów. Rośnie skala wydatków wykładanych przez państwo na jednego studenta. W kwotach porównywalnych, i to bez inwestycji, suma ta wynosiła w r. 1951 na jednego studenta 4.850 zł, w r. 1952 — 5.540 zł. w r. 1953 — 5.635 zł. W roku bieżącym z domów akademickich korzystać będzie 45.000 studentów, a wzrost środków finansowych na cele domów akademickich wynosi w stosunku do roku minionego 15,2%.</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-13.6" who="#PoselWykaKazimierz">Wreszcie budżet zabezpiecza fundamenty organizacyjno-naukowe dla planu badań naukowych, dla wypracowywania i posuwania naprzód problematyki teoretycznej w jej służbie dla gospodarki narodowej, dla procesu ideologicznej przebudowy narodu burżuazyjnego w naród socjalistyczny, tego wielkiego procesu historycznego, którego świadkami jesteśmy w naszym kraju.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-13.7" who="#PoselWykaKazimierz">W r. 1953 funkcjonować będzie 30 instytutów naukowych niegospodarczych, 162 instytuty naukowe gospodarcze wraz z bogatym zapleczem bibliotek naukowych, archiwów, muzeów koniecznych dla prawidłowego narastania problematyki naukowej.</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-13.8" who="#PoselWykaKazimierz">Rok 1953 jest to również pierwszy rok normalnej pracy i działalności centralnej w dziedzinie nauki instytucji — Polskiej Akademii Nauk, powołanej do życia w ciągu roku 1952 na bazie dotychczas istniejących głównych w tej mierze instytucji, jak Polska Akademia Umiejętności i Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Budżet przewiduje na ten cel wraz z instytucjami niepomieszczonymi w dziale Polskiej Akademii Nauk, a podległymi jej organizacyjnie, poważną kwotę ponad 100 mln zł.</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-13.9" who="#PoselWykaKazimierz">Polska Akademia Nauk została powołana jako organizator pracy naukowo-badawczej, została powołana celem związania twórczości naukowej z budownictwem socjalistycznym, z przebudową gospodarki i przeobrażeniem świadomości. Środki finansowe, które na ten cel przeznaczyło państwo, pozwoliły PAN i skupionym w niej uczonym powołać, uruchomić lub przygotować szereg instytutów, których praca najbardziej potrzebna jest dla postępu życia w Polsce, a zwłaszcza pozwoliły na to w dziedzinach wiedzy całkowicie zaniedbanych przez Polskę kapitalistyczną.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-13.10" who="#PoselWykaKazimierz">Tu na pierwszy plan wysuwają się nauki techniczne. Powołany został w ramach PAN Instytut Budownictwa Wodnego, tak ważny dla wielkich budowli socjalizmu u nas, przygotowany w postaci szeregu twórczo pracujących zakładów Instytut Podstawowych Problemów Techniki. W stadium organizacji znajduje się Instytut Mechaniki Górnictwa, tak ważny dla naszego kopalnictwa i górnictwa. A przecież — przypomnę — w dziedzinie teoretycznej techniki byliśmy w latach międzywojennych szczególnie zacofani.</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-13.11" who="#PoselWykaKazimierz">W zakresie nauk podstawowych pracuje owocnie i twórczo Instytut Matematyczny mający wielkie osiągnięcia w tej dyscyplinie wiedzy, która w naszym kraju należy do najbardziej czołowych i mających osiągnięcia w skali światowej.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-13.12" who="#PoselWykaKazimierz">Przygotowywany jest Instytut Fizyki.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-13.13" who="#PoselWykaKazimierz">W zakresie nauk biologiczno-medycznych, rolniczych poza poważną ilością instytucji usługowych Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Rolnictwa pracują akademickie zakłady w zakresie biologii doświadczalnej, genetyki, ekologii, zoologii i botaniki — dziedzin ważnych dla tworzenia teoretycznych podstaw naszej gospodarki rolnej.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-13.14" who="#PoselWykaKazimierz">Również celowo rozwijane są instytuty badawcze w zakresie nauk społecznych. Pracownicy ich twórczo i planowo uczestniczą w walce ideologicznej z przeżytkami kapitalizmu, w walce o nową świadomość społeczną. Opieka Państwa Ludowego pozwoliła Ministerstwu Szkół Wyższych zorganizować Centralny Instytut Filologii przy Uniwersytecie Warszawskim, Akademia zaś powołała i włączyła już do pracy Instytut Historii, który na pierwszym etapie swojej pracy zajmuje się zagadnieniami tak ważnymi dzisiaj, a zaniedbanymi przez dotychczasową historię, jak historia Śląska i Pomorza, jak zbadanie ruchów ludowych i walki klasowej w naszej przeszłości. Pracuje również Zakład Nauk Prawnych, przygotowujący sesję konstytucyjną. Pracuje Instytut Badań Literackich, a przy Ministerstwie Kultury i Sztuki Państwowy Instytut Sztuki.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-13.15" who="#PoselWykaKazimierz">Już te cyfry i te fakty dostatecznie mówią, w jakim stopniu budżet na rok 1953 gwarantuje dalszy wzrost nauki i szkolnictwa wyższego na wszystkich odcinkach tego zagadnienia. Istnieją wszakże wskaźniki tego wzrostu jeszcze wymowniejsze, bo związane z dynamiką procesów gospodarczych, z narastaniem dochodu narodowego i jego akumulacją, tak jak się ona dokonuje w warunkach państwa ludowo-demokratycznego.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-13.16" who="#PoselWykaKazimierz">W państwie naszym dochody budżetowe nie pochodzą z podatków wyciskanych z mas pracujących przez klasy panujące, przez klasy pasożytnicze, obliczonych na to, by utrzymać ten aparat ucisku, jaki stanowiło klasowe państwo burżuazyjne.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-13.17" who="#PoselWykaKazimierz">W państwie naszym dochody budżetowe stanowią bezpośrednią funkcję pracy milionowych mas narodu, trudu robotnika w fabryce, hucie i kopalni, trudu chłopa w spółdzielni produkcyjnej i PGR, stanowią odsetek od ich wysiłku i trudu, odsetek przez Państwo Ludowe kierowany tam, gdzie dyktuje hierarchia potrzeb związana z interesem najszerszych mas narodu.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-13.18" who="#PoselWykaKazimierz">Wskaźnik zatem wzrostu budżetu w danym okresie w stosunku do wskaźnika wzrostu dochodu narodowego — oto ów wymowny, najbardziej obiektywny miernik uwagi skierowanej na dany dział.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-13.19" who="#PoselWykaKazimierz">Jak przedstawia się on w zakresie kultury i sztuki, oświaty i wychowania oraz szkolnictwa wyższego? O ile w dziale pierwszym przewyższa on nieznacznie wskaźnik wzrostu dochodu narodowego, to w zakresie oświaty i wychowania przewyższa przeszło półtora raza, zaś w nauce i w szkolnictwie wyższym przeszło dwa razy.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-13.20" who="#PoselWykaKazimierz">Zdawałoby się, że trudno o lepszy dowód na to, jak dalece wartości gospodarcze wydobyte przez klasę pracującą Państwo Ludowe kieruje przede wszystkim na odcinki powiązane z odrobieniem wiekowych zaniedbań oświaty i nauki w Polsce.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-13.21" who="#PoselWykaKazimierz">Powiedziałem — zdawałoby się, że trudno o lepszy, o dobitniejszy dowód. Są jednak dowody lepsze i dobitniejsze. Zdobędziemy je, jeżeli przypomnimy pozycję tych dziedzin w Polsce burżuazyjno-kapitalistycznej przed rokiem 1939. Przynajmniej na jednym polu niechaj będzie wolno przytoczyć owe dowody.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-13.22" who="#PoselWykaKazimierz">Kiedy w Polsce sanacyjnej na 10.000 ludności przypadało zaledwie 13,8 studentów, to obecnie cyfra ta wzrosła do 49. W samych tylko wyższych szkołach technicznych kształcimy 19,1 studentów na 10.000 ludności wobec 2,2 w okresie do r. 1939. A cóż dopiero, kiedy zwrócimy uwagę na zmianę składu społecznego młodzieży w szkołach wyższych. Gdy w r. 1937/38 na 10.000 ludności robotniczej w szkołach podległych obecnie Ministerstwu Szkół Wyższych kształconych było 3,3 studentów pochodzących z tej klasy społecznej, to obecnie cyfra ta wzrosła do 58,8. Powtarzam: w r. 1937/38 — 3,3, obecnie — 58,8. Gdy na 10.000 ludności chłopskiej przed wojną w szkołach wyższych kształciło się zaledwie 1,8 chłopów, to obecnie kształci się 30,3.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-13.23" who="#PoselWykaKazimierz">Poważnie też wzrosła ilość kobiet na naszych wyższych uczelniach. W r. 1937/38 na 10.000 kobiet przypadało zaledwie 6 kobiet studiujących na wyższych uczelniach, obecnie 16,2.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-13.24" who="#PoselWykaKazimierz">Pochodzę z kilkutysięcznego uprzemysłowionego miasteczka pod Krakowem. W moich latach szkolnych poza szkołą powszechną więcej szkół w nim nie było. Do gimnazjum trzeba było dojeżdżać do Krakowa. Dzisiaj jest tam gimnazjum, technikum przemysłu drzewnego, ognisko muzyczne i znakomicie wyposażone i urządzone, w dawnym obszarniczym pałacu, państwowe zakłady wychowawcze dla sierot im. Tadeusza Kościuszki, skupiające kilkaset młodzieży. Nie umiałbym dzisiaj wymienić drugiej miejscowości, w której procent uczącej się młodzieży w ogólnej cyfrze mieszkańców byłby tak wysoki. Nawet Kraków — muszę to stwierdzić z dumą lokalnego patrioty — pozostaje w tyle, chociaż to miasto liczy największy z wszystkich większych miast naszych procent młodzieży szkół wyższych i innych w ogólnej sumie mieszkańców.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-13.25" who="#PoselWykaKazimierz">Te fakty i te cyfry układają się w linię, która od procesów przekształcania się narodu polskiego, która od zadań Planu 6-letniego schodzi niejako ku specyficznej problematyce nauki i szkół wyższych. Wymagają one od pracowników nauki, od pracowników szkół wyższych, wreszcie od samej młodzieży wysokiego napięcia sprawności i energii, ażeby przyrost młodzieży kończącej szkoły wyższe utrzymany został na wysokości przewidywanej na rok 1953, ażeby zaplanowane na ten rok prace naukowe i sesje naukowe zostały rzeczywiście wykonane. Państwo Ludowe stwarza bowiem wszelkie, stwarza coraz lepsze warunki do wypełnienia tych zadań i jest sprawą naszej dumy i honoru, ażeby okazać się godnymi tych warunków i obowiązków nałożonych na naukę i szkolnictwo wyższe w Polsce Ludowej.</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-13.26" who="#PoselWykaKazimierz">Istnieje ponadto druga linia. Ta mianowicie, która od naszych warsztatów naukowych, jako pracowników nauki w Polsce Ludowej, która od sal wykładowych, laboratoriów, pracowni i naukowych dyskusji podnosi się ku tym procesom i zadaniom. Tutaj właśnie wyłaniają się problemy dużej doniosłości, problemy roboczego i konkretnego wmontowania nauki polskiej w zadania stawiane przed nią przez naród i władzę ludową. Wyłaniają się bolączki, wyłaniają się pewne trudności do przezwyciężenia.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-13.27" who="#PoselWykaKazimierz">O trudnościach wynikających z procesu wmontowywania nauki polskiej w ogólnopaństwowe planowanie chciałbym na zakończenie mówić. Należy do nich zagadnienie planowania w nauce jako problem ogólny, jako zadanie ideologiczne jeszcze za słabo przyswojone przez ogół uczonych polskich, zadanie zaś — jeżeli chodzi o techniczne przygotowanie do wykonania go na szerszą skalę — opanowane dotąd na odcinku nauki i kultury w sposób całkiem niezadowalający. Jeszcze nieraz spotykamy się ze zdaniem, że planowanie w nauce krępuje indywidualną swobodę uczonego, że poprzez przerost zadań praktycznych nad zadaniami tzw. — „ściśle naukowymi” może doprowadzić do ciasnego praktycyzmu itd. Ale co za takim stanowiskiem się kryje? Pomińmy rzadkie, oby coraz rzadsze wypadki, w których kryje się dobrze zamaskowana wrogość ideologiczna. Jeżeli takie wypadki pominąć — kryje się rutyna odziedziczona po pseudoliberalnym traktowaniu nauki, rutyna wywodząca się stąd, że w państwie burżuazyjnym nauka znajdowała się na marginesie społecznym i mało kogo obchodziło, nad czym uczony — „dłubie” w swojej pracowni.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-13.28" who="#PoselWykaKazimierz">Postęp w każdym zakresie wyraża się przede wszystkim w przełamywaniu rutyny i skostnienia, a ci, którzy sądzą, że bronią wolności nauki, naprawdę bronią skostniałych, hamujących jej rozwój pozycji.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-13.29" who="#PoselWykaKazimierz">W przedstawionym stanowisku kryją się również inne właściwości, a mianowicie niezrozumienie specyfiki planowania naukowego, niezrozumienie tego oczywistego faktu, że planowanie jest i tutaj, jak wszędzie zresztą, kwestią przewidywania, a przewidywanie — funkcją właściwie ustawionej problematyki. Planowanie w nauce nie jest bowiem mechanicznym przyporządkowaniem uczonego do tematu, który może go mało obchodzić, więc nie jest mechanicznym przesuwaniem kadry, ale jest stawianiem problemów i zadań, ich porządkowaniem i hierarchizacją. A na to zgodzi się każdy naukowiec, że nauka rozwija się i posuwa naprzód w miarę stawianych przed nią problemów i zadań. Zgodzi się także na to, że właściwie dopiero formułując swoje osobiste zainteresowanie można kierować kadrą naukową wedle skali tych problemów, ale muszą one w ogóle istnieć, muszą być w ogóle postawione i określone.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-13.30" who="#PoselWykaKazimierz">Tak rozumiane planowanie jest na pewno ideologicznym problemem nauki, a nie techniczno-porządkującym.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-13.31" who="#PoselWykaKazimierz">Jest problemem ideologicznym, ponieważ stanowi swoistą funkcję marksistowskiej jedności teorii i praktyki, ponieważ stanowi rzutowanie w planie naukowym zadań teoretycznych, bez których praktyka społeczna nie posunie się naprzód. Trzeba, żeby świadomość ideologicznego charakteru planowania w nauce przeniknęła ogół naszych uczonych i wtedy istniejące jeszcze opóźnienia, niezrozumienia i niechęci zostaną usunięte.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-13.32" who="#PoselWykaKazimierz">Ale nie tylko tego potrzeba. Istnieje również druga strona sprawy. Tylko na pozór czysto techniczna, wynikająca w istocie z niedostatecznego jeszcze opanowania planowania w nauce i kulturze jako zasady. Chodzi o to, że nawet przy dobrej woli i zrozumieniu ważności sprawy planujemy niekiedy na ślepo, a kontrolując wykonanie uczymy się na własnych błędach też w sposób przypadkowy. Dzieje się tak z tej prostej przyczyny, że o ile w dziedzinach gospodarczych istnieje coraz szersza i lepiej przygotowana kadra planistów, to przy rozbudowie urządzeń i instytutów naukowych, urządzeń i instytucji kulturalnych — specjalistów w tej dziedzinie brak zupełny. Tymczasem planowanie, jeżeli na pewnym etapie nie ma się stać frazesem, to konieczna jest również umiejętność przełożenia postulatów i problemów ogólnych na dokładną liczbę etatów, na ilość pomieszczeń, na długość półek bibliotecznych, na coroczny przyrost książek, na ilość młodzieży w pomieszczeniu laboratoryjnym itd. Tymczasem — by wziąć jeden tylko przykład — spotykamy się z takim lokowaniem bibliotek, jak gdyby od najbliższego roku książki w Polsce Ludowej miały przestać wychodzić, a biblioteka nie potrzebowała żadnej rezerwy.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-13.33" who="#PoselWykaKazimierz">Do czego zmierzam? Do wniosku, że konieczne jest wyszkolenie kadr specjalistów w tym zakresie, rozumiejących specyfikę procesów rozwojowych nauki i kultury i umiejących ją przełożyć na język konkretnych dezyderatów planowania. Jest to postulat, który mocno się uwydatnia na tle budżetu na rok 1953, szczególnie na tle tej jego części, która wskazuje, że przyrost wydatków inwestycyjnych w dziedzinie nauki jest proporcjonalnie znacznie wyższy od przyrostu wydatków bieżących, a zatem przyrost związanych z tym nowych zagadnień, kłopotów i bolączek będzie również proporcjonalnie wyższy.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-13.34" who="#PoselWykaKazimierz">Wysoki Sejmie! Służba narodowi polskiemu w jego procesach przeobrażania się i przekształcania w naród socjalistyczny, służba przez to sprawie postępu i pokoju na całym świecie — jest tym hasłem Frontu Narodowego, za którym stoi cały aktyw nauki polskiej, za którym stoją nasze młode, już w Polsce Ludowej wychowane kadry naukowe. Cyfry budżetu państwowego na rok 1953 w dziedzinie nauki, szkolnictwa wyższego, oświaty i kultury świadczą, że władza ludowa stwarza pełne, zmierzające do coraz piękniejszego rozkwitu warunki, by służba ta odbywała się skuteczniej, by ogół uczonych polskich nabierał coraz głębszego przeświadczenia, że idzie słuszną drogą krocząc w jednym szeregu z ludem polskim i z jego ludową władzą.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-13.35" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 449 | + </div> | |
| 450 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 451 | + <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Głos zabierze poseł woj. wrocławskiego Antoni Kuligowski.</u> | |
| 452 | + </div> | |
| 453 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 454 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKuligowskiAntoni">Wysoki Sejmie! Na VII Plenum KC PZPR w czerwcu 1952 r. towarzysz Bolesław Bierut, wskazując nam środki i drogi walki o umocnienie spójni gospodarczej między miastem i wsią w okresie socjalistycznego uprzemysłowienia kraju oraz likwidacji istniejącego w chwili obecnej nadmiernego pozostawania rolnictwa w tyle za rozwojem przemysłu, powiedział, że należy:</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselKuligowskiAntoni">„1) maksymalnie wykorzystać wszelkie istniejące możliwości przyśpieszenia tempa wzrostu i rozwoju produkcji rolnej, 2) sprząc silniej rolnictwo z przemysłem socjalistycznym w celu stopniowego oparcia rolnictwa przy pomocy przemysłu, podobnie jak przemysłu — na nowej bazie technicznej, na systematycznym zaopatrywaniu rolnictwa w nowoczesny sprzęt, w maszyny rolnicze, nawozy i inne środki niezbędne dla potrzeb produkcyjnych rolnictwa, 3) wzmocnić wysiłki w kierunku stopniowej przebudowy drobnej indywidualnej gospodarki chłopskiej w wielką uspołecznioną gospodarkę zespołową, pozwalającą wykorzystać zdobycze nauki i techniki dla podniesienia wydajności pracy i wysokości plonów z gospodarki chłopskiej.” Rolnictwo nasze otoczone jest szczególną troską ze strony Partii i Rządu, które dla pełnej realizacji postawionych przed nim zadań udzielają mu z roku na rok coraz większej pomocy. W r. 1952 przy pomocy państwa i klasy robotniczej chłopstwo pracujące potrafiło zlikwidować skutki jesiennej posuchy roku 1951, zwiększyć obszar zasiewów o 142.000 ha, podnieść plony zbóż średnio o 0,9 q z ha.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselKuligowskiAntoni">W 1953 r. przed rolnictwem stoją poważne zadania podniesienia globalnej produkcji rolnej o 7,4%, w tym produkcji roślinnej o 9,3%, zwierzęcej o 4,8% w stosunku do poziomu produkcji rolnej w r. 1952.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselKuligowskiAntoni">Produkcja globalna państwowych gospodarstw rolnych w roku 1953 ma wzrosnąć o 27,4% w porównaniu z wynikami 1952 r., przy czym produkcja zwierzęca wzrośnie o 36,2%, produkcja roślinna o 24,4%.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselKuligowskiAntoni">Wartość produkcji towarowej całego rolnictwa obliczona w rzeczywistych cenach sprzedaży ma wzrosnąć w 1953 r. o 9,6% w porównaniu z rokiem 1952, w tym wartość produkcji towarowej PGR wzrośnie o 28,4%.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselKuligowskiAntoni">Wyrazem troski i pomocy, jaką państwo w roku bieżącym udzieli rolnictwu dla wykonania nakreślonych przed nim zadań, jest przedstawiony pod obrady Sejmu projekt budżetu państwa na rok 1953.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselKuligowskiAntoni">W ramach pozycji budżetowych uzupełnionych planem inwestycyjnym rolnictwo otrzyma w r. 1953 około 6.500 traktorów, około 3.000 silników elektrycznych i spalinowych, prawie 200 samochodów ciężarowych, około 612.000 różnych maszyn i narzędzi rolniczych. W tym państwowe ośrodki maszynowe i spółdzielnie produkcyjne otrzymają około 3.000 traktorów, ponad 4.000 różnych większych maszyn i sprzętu przyczepnego do traktorów, jak sadzarki i kopaczki traktorowe do ziemniaków, snopowiązałki, kombajny.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselKuligowskiAntoni">Nasze PGR-y otrzymają w 1953 r. ponad 3.500 nowych traktorów, samochody ciężarowe, silniki spalinowe i elektryczne i ponad 9.000 różnych maszyn i narzędzi rolniczych.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselKuligowskiAntoni">Park maszyn i narzędzi rolniczych w gminnych ośrodkach maszynowych wzrośnie w 1953 r. o 6.960 siewników, 4.000 kopaczek do ziemniaków i ponad 1.600 silników spalinowych. Dzięki zwiększeniu ilości siewników w GOM-ach i w związku z tym wzrostowi zasięgu siewu rzędowego, który w wiosennej kampanii siewnej br. objął 82% powierzchni obsiewów, dzięki szerszemu zastosowaniu siewu rzędowego chłopstwo pracujące w wyniku oszczędności materiału siewnego i wzrostu plonów uzyska dodatkowa około 55.000 ton ziarna.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselKuligowskiAntoni">Poza tym w 1953 r. poważnie wzrośnie zaopatrzenie chłopstwa pracującego poprzez powiatowe zarządy gminnych spółdzielni w szereg maszyn i narzędzi rolniczych, jak pługi, kultywatory, parniki, sieczkarnie, kieraty itp.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselKuligowskiAntoni">Podkreślić należy, że w 1953 r. rozpoczniemy budowę fabryki, która będzie produkować nowy typ traktorów bardziej wydajny w stosunku do obecnie produkowanych traktorów — „Ursus”. Równolegle przygotowuje się budowę fabryki nowoczesnych kombajnów zbożowych oraz uruchamia się produkcję nowoczesnych snopowiązałek, kosiarek, koparek traktorowych, pielników, obsypników i innych narzędzi zawieszonych.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselKuligowskiAntoni">W rezultacie nastąpi dalszy proces mechanizacji poszczególnych działów produkcji rolnej, wzrost wydajności plonów, praca w rolnictwie stanie się lżejsza i wydajniejsza, rozwiązany zostanie w szerszym zakresie problem braku siły roboczej w szeregu PGR-ów i w niektórych spółdzielniach produkcyjnych.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselKuligowskiAntoni">W 1953 r. rolnictwo otrzyma na każdy hektar zasiewów 4 razy więcej nawozów sztucznych, niż zużywano przed wojną.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-15.13" who="#PoselKuligowskiAntoni">Po raz pierwszy zostanie wyprodukowana pewna ilość nawozów fosforowych granulowanych, które dają znacznie większy efekt niż nawozy zwykłe.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselKuligowskiAntoni">Państwo w ramach gospodarki nasiennej prowadzonej w PGR-ach oraz w ramach kontraktacji zaopatrzy rolnictwo — wieś w ponad 250.000 ton kwalifikowanych nasion czterech podstawowych zbóż oraz w około 15.000 ton nasion kwalifikowanych roślin strączkowych, motylkowych i włókniastych. Jest to możliwe na skutek dużego rozwoju plantacji nasiennych, przekraczających wielokrotnie powierzchnię plantacji z 1928 roku, który oznaczał w tej dziedzinie szczytowe osiągnięcia Polski kapitalistycznej.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-15.15" who="#PoselKuligowskiAntoni">Do bardzo poważnych pozycji budżetu należą wydatki przeznaczone na ochronę roślin, w głównej mierze na walkę ze stonką. Na akcję tę, która posiada niezmierne znaczenie dla rolnictwa wobec wzrastającej z roku na rok ilości ognisk stonkowych, przewiduje się 72 miliony złotych.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-15.16" who="#PoselKuligowskiAntoni">W 1955 r. będziemy mieli w kraju zelektryfikowanych prawie 14.000 gromad, bowiem elektryfikujemy w ciągu roku średnio 28 razy więcej gromad, aniżeli elektryfikowano w latach 1918 — 1939.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-15.17" who="#PoselKuligowskiAntoni">Wiele wysiłku i środków finansowych państwo przeznacza na rozwijanie prac wodno-melioracyjnych. Przed wojną melioracje były na wsi polskiej zjawiskiem rzadkim i kosztownym, wiązały się one z ogromnymi kosztami i zadłużeniem gospodarstw chłopskich i prowadziły często do ich ruiny.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-15.18" who="#PoselKuligowskiAntoni">W 1953 r. zostanie objętych pracami wodno-melioracyjnymi 5.300 ha gruntów ornych, a na obszarze ponad 36.000 ha przeprowadzone zostaną renowacje urządzeń wodno-melioracyjnych. Dzięki nakładom na te prace zostaną stworzone podstawy otrzymywania w ciągu roku około 14.000 ton ziarna i 356.000 ton siana (co stanowi 4,4% zbioru siana w Polsce).</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-15.19" who="#PoselKuligowskiAntoni">W naszym budżecie preliminuje się 164 miliony złotych na ochronę produkcji zwierzęcej, tj. o 16% więcej w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ten dział budżetu obejmuje przede wszystkim wydatki na weterynarię i szczepienia ochronne przeciw chorobom inwentarza żywego, rozwój lecznic weterynaryjnych, produkcję szczepionek itp.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-15.20" who="#PoselKuligowskiAntoni">Około 11% budżetu rolnictwa przeznacza się na cele szkolnictwa zawodowego, co umożliwi dalsze zaspokojenie wzrastającego zapotrzebowania na kadry fachowców rolniczych. Liczba uczniów w zawodowych szkołach rolniczych osiągnie w 1953 r. przeszło 25.000.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-15.21" who="#PoselKuligowskiAntoni">Rolnictwo w r. 1953 otrzyma 1.500 inżynierów oraz ponad 4.000 techników-agronomów, zootechników, mechanizatorów rolnictwa, lekarzy i felczerów weterynarii i wielu innych specjalistów w gospodarce rolnej.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-15.22" who="#PoselKuligowskiAntoni">Znaczne środki, bo około 4,8% budżetu przeznacza się na prace naukowo-badawcze z zakresu rolnictwa, prowadzone przez dziesięć instytutów naukowych.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-15.23" who="#PoselKuligowskiAntoni">Wykonanie zadań czwartego roku Planu 6-letniego w rolnictwie wymaga szerokiej mobilizacji wszystkich sił chłopstwa pracującego, załóg robotniczych w PGR-ach i POM-ach, służby rolnej rad narodowych.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-15.24" who="#PoselKuligowskiAntoni">Od aktywnej postawy każdego chłopa mało i średniorolnego, członka spółdzielni i traktorzysty, agronoma i zootechnika, mechanika zależy wszechstronne i pełne wykorzystanie środków, które państwo przeznacza dla wykonania przez rolnictwo postawionych przed nim zadań.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-15.25" who="#PoselKuligowskiAntoni">Trzeba, ażeby setki tysięcy gospodarstw chłopskich zerwały z zacofanymi, prymitywnymi metodami uprawy roli i hodowli zwierząt, szerzej i śmielej wprowadzały możliwe do zastosowania w ich gospodarstwach naukowe metody agro-i zootechniki, których poznanie udostępnia im państwo w ramach prowadzonego systemu upowszechnienia wiedzy rolniczej.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-15.26" who="#PoselKuligowskiAntoni">W 1952 r. w gromadach i spółdzielniach produkcyjnych zostało wygłoszonych około 66 tysięcy wykładów z zakresu agro-i zootechniki, uzupełnionych około 70 tysiącami projekcji filmów rolniczych oraz wydanymi i rozprowadzonymi wśród chłopstwa około 4 milionami broszur i ulotek.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-15.27" who="#PoselKuligowskiAntoni">Trzeba, ażeby setki tysięcy drobnych gospodarstw chłopskich skuteczniej wykorzystywały wszystkie formy pomocy państwa, zmierzające do podniesienia produkcji towarowej w drodze uruchamiania rezerw tkwiących w tych gospodarstwach. Jest to bowiem droga do podniesienia ich dobrobytu i dochodowości, których stałemu wzrostowi sprzyja uchwała Rządu z 3 stycznia 1953 r.</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-15.28" who="#PoselKuligowskiAntoni">Uchwała ta zniosła ograniczenia sprzedaży nadwyżek produktów rolnych przez chłopów na wolnym rynku po wykonaniu obowiązkowych dostaw, wprowadziła nowe korzystne warunki kontraktacji żywca i płodów rolnych.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-15.29" who="#PoselKuligowskiAntoni">W wyniku realizacji uchwały dochód chłopów z kontraktacji trzody — wobec podwyższonych cen na zakontraktowane sztuki i zwiększenie planu kontraktacji — wzrośnie z 959 mln zł w roku ubiegłym do 1.489 mln zł (licząc zapłatę w samej gotówce) w roku bieżącym. Podobnie dochód chłopów z kontraktacji bydła wzrośnie z górą o 200 mln zł, a z kontraktacji zbóż — ze 130 mln zł w roku ubiegłym do 280 mln zł w roku bieżącym.</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-15.30" who="#PoselKuligowskiAntoni">Powiększone zostały także korzyści przy kontraktacji buraków cukrowych i innych roślin.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-15.31" who="#PoselKuligowskiAntoni">Korzystne dla chłopstwa pracującego uregulowanie stosunków rynkowych przez uchwałę Rządu z 3 stycznia br. to cios w kułaków i spekulantów pasożytujących na pracy robotnika i chłopa.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-15.32" who="#PoselKuligowskiAntoni">Dlatego nie wolno nam ani na chwilę osłabiać walki przeciwko elementom kapitalistycznym wsi i miasta, usiłującym podrywać spójnię gospodarczą poprzez spekulację produktami rolnymi, uchylanie się od świadczeń i obowiązków względem państwa, poprzez próby celowego ograniczania w niektórych wypadkach rozmiarów produkcji w gospodarstwach kułackich.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-15.33" who="#PoselKuligowskiAntoni">W walce o wykonanie zadań produkcyjnych rolnictwa w roku bieżącym należy otoczyć szczególną opieką nasze spółdzielnie produkcyjne, których liczba w chwili obecnej wynosi już 7.200, w tym ponad 2.500 to spółdzielnie powstałe w ciągu ostatnich kilku miesięcy br. Dotychczasowe osiągnięcia spółdzielni produkcyjnych wskazują na ogromne możliwości dalszego wzrostu i rozwoju produkcji oraz dobrobytu ich członków. Wzrost zainteresowania spółdzielczością produkcyjną chłopów pracujących, którzy łącząc się w zespołowe gospodarstwa chcą żyć lepiej, kulturalniej i dawać większą produkcję towarową państwu, nakłada wielkie i zaszczytne obowiązki na agronomów i zootechników, całą służbę rolną rad narodowych. Ich ofiarna praca w dziedzinie niesienia fachowej pomocy spółdzielniom produkcyjnym w stałym rozwoju hodowli zespołowej, wprowadzania brygadowego systemu pracy normowanej oraz produkcyjnych metod i osiągnięć nauki i praktyki rolnictwa radzieckiego — odgrywać będzie istotną rolę w organizacyjnym i gospodarczym umacnianiu spółdzielni produkcyjnych.</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-15.34" who="#PoselKuligowskiAntoni">Wiele uwagi i wysiłku musimy skierować na wszechstronne rozwijanie produkcji państwowych gospodarstw rolnych w drodze pełnego wykorzystania mechanizacji procesów produkcji roślinnej i hodowlanej, w drodze przestrzegania systemu socjalistycznej organizacji i opłaty pracy, poszanowania własności socjalistycznej i wychowywania załóg PGR-ów w duchu odpowiedzialności za całość ich gospodarki.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-15.35" who="#PoselKuligowskiAntoni">Dzisiaj z dumą i radością stwierdzamy, że dzięki ofiarnej pracy naszego społeczeństwa, zjednoczonego we Francie Narodowym walki o pokój i Plan 6-letni, pod kierownictwem przodującej siły narodu polskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — zadania Narodowego Planu Gospodarczego na I kwartał 1953 r. zostały z nadwyżką wykonane.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-15.36" who="#PoselKuligowskiAntoni">Nasz socjalistyczny przemysł wyprodukował ponad plan znaczne ilości środków i materiałów, ważnych dla jego dalszego rozwoju oraz rozwoju gospodarki rolnej.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-15.37" who="#PoselKuligowskiAntoni">W dziedzinie rolnictwa dzięki wszechstronnej pomocy państwa w postaci dostarczonych na wieś traktorów, maszyn i narzędzi rolniczych, zarówno własnej produkcji jak i otrzymanych w ramach braterskiej współpracy z ZSRR, w postaci dostarczonych wsi nawozów, kwalifikowanego ziarna siewnego, szerzej prowadzonej w ciągu zimy akcji upowszechnienia wiedzy rolniczej — lepiej zostały przygotowane i są przeprowadzane wiosenne prace uprawowe i siewne.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-15.38" who="#PoselKuligowskiAntoni">Winniśmy z jeszcze większą starannością wykonać czekające nas dalsze etapy pracy nad zabezpieczeniem uzyskania i zebrania zamierzonych plonów zbóż, okopowych, kultur technicznych i przemysłowych oraz nad zabezpieczeniem wzrostu pogłowia i użytkowości hodowli. Stanowi to bowiem podstawę pełnej realizacji zadań rolnictwa w czwartym roku Planu 6-letniego i wkładu wsi w dzieło uprzemysłowienia kraju, utrwalenia pokoju i pomnożenia sił naszej Ludowej Ojczyzny.</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-15.39" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 494 | + </div> | |
| 495 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 496 | + <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. warszawskiego Eustachy Kuroczko.</u> | |
| 497 | + </div> | |
| 498 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 499 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselKuroczkoEustachy">Wysoki Sejmie! Pragnę w dużym skrócie omówić niektóre problemy planu i budżetu szkolnictwa ogólnokształcącego jak i zawodowego, który jest żywym wyrazem polityki naszej Partii i Rządu w stosunku do stale rosnących potrzeb naszego kraju i całego narodu. W wielkim procesie budownictwa socjalizmu sprawa kształcenia i wychowania młodego pokolenia jest jednym z najistotniejszych problemów, warunkujących świetlaną przyszłość naszej Ojczyzny.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselKuroczkoEustachy">Czy przedłożony Sejmowi budżet stwarza warunki do pełnej realizacji i dalszego rozszerzania zdobyczy mas pracujących na odcinku oświaty, ujętych w naszej Konstytucji? Na pytanie to trzeba odpowiedzieć twierdząco.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselKuroczkoEustachy">Wydatki na oświatę w budżecie rosną z roku na rok. Wzrosły one znacznie również w 1953 r. Weźmy dla przykładu budżet Ministerstwa Oświaty. Ogólny wzrost wydatków na szkolnictwo i urządzenia socjalne, prowadzone przez ten resort, wynosi w roku 1953 w stosunku do wykonania z 1952 r. 13,6% i zamyka się sumą 4.111 mln zł. W poszczególnych działach szkolnictwa wzrost budżetu jest jeszcze wyższy. W tak ważnym dziale szkolnictwa jak np. szkoły podstawowe wzrost budżetu w stosunku do wykonania z 1952 r. wynosi 16,8%.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselKuroczkoEustachy">Na szczególne podkreślenie zasługuje wzrost budżetu Ministerstwa Oświaty:</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselKuroczkoEustachy">w wydatkach na internaty szkół ogólnokształcących o 35,6% szkoły podstawowe dla pracujących 25,4% w wydatkach na internaty zakł. kształcenia nauczycieli o 63,6% ośrodki doskonalenia kadr oświat. 24,5% Instytut Pedagogiki 37,7% oraz w wielu innych pozycjach.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselKuroczkoEustachy">Przytoczone przykładowo wskaźniki wzrostu budżetu pozwolą Ministerstwu Oświaty na dalszą poważną rozbudowę szkolnictwa, aby wspaniały dotychczasowy dorobek oświaty mógł być dalej pogłębiany i poszerzany w 1953 r.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselKuroczkoEustachy">Aby w pełni ocenić politykę oświatową Partii i Rządu, wyrażoną w budżecie, trzeba przypomnieć, chociaż pokrótce, wielkie zdobycze pochodu rewolucji kulturalnej w Polsce Ludowej w stosunku do stanu oświaty w Polsce obszarniczo-kapitalistycznej.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselKuroczkoEustachy">W ciągu dwudziestu lat istnienia reżimu endecko-sanacyjnego stale nie uczęszczało do szkoły ponad 1 milion dzieci w wieku szkolnym. Nawet w stolicy Polski Warszawie 10.000 dzieci nie znalazło miejsca w szkole podstawowej.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselKuroczkoEustachy">Na wsi przeważały szkoły z najwyższą klasą czwartą. W roku szkolnym 1937/38 np. na 25.070 szkół wiejskich było 18.295 szkół realizujących niepełny program czterech klas. Nie dziw też, że wtórny analfabetyzm był zjawiskiem powszechnym. Zgodnie z oficjalną przedwojenną statystyką było w Polsce przedwrześniowej 23,1% analfabetów.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselKuroczkoEustachy">Szkoły średnie i wyższe w Polsce kapitalistycznej były prawie niedostępne dla młodzieży robotniczej i chłopskiej. Zapełniały je gromadnie dzieci klas posiadających. W r. 1935/36 np. do szkół średnich ogólnokształcących uczęszczało zaledwie 13,7% młodzieży robotniczej i chłopskiej, a na pierwszy rok studiów w szkołach wyższych doszło tylko 3% tej młodzieży.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselKuroczkoEustachy">Przemiany rewolucyjne, jakie się w kraju naszym dokonały, stworzyły warunki do realizacji zadań rewolucji kulturalnej. Budownictwo nowego, socjalistycznego ustroju w Polsce Ludowej obudziło w masach ludowych olbrzymie pragnienie wiedzy, potrzebę rozwoju kultury. Toteż na odcinku oświaty mamy wielkie osiągnięcia.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselKuroczkoEustachy">Objęliśmy ponad 300.000 dzieci akcją wychowania przedszkolnego. Można przyjąć, że co piąte dziecko w Polsce Ludowej uczęszcza dziś do przedszkola, przed wojną zaś w Polsce kapitalistycznej — tylko co trzydzieste dziecko.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselKuroczkoEustachy">W szkolnictwie podstawowym Polska Ludowa stworzyła warunki do pełnej realizacji powszechności nauczania. Wysiłek nasz od pierwszych dni po wyzwoleniu szedł w tym kierunku, aby wszystkie dzieci w wieku 7 — 14 lat objęte zostały nauczaniem, aby nie było ani jednego dziecka poza szkołą.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselKuroczkoEustachy">Mimo olbrzymich zniszczeń wojennych, mimo zniesienia w czasie działań wojennych z powierzchni ziemi budynków szkolnych, potrafiliśmy do końca Planu 3-letniego (1949 r.) odbudować szkolnictwo podstawowe, zlikwidować tzw. punkty bezszkolne i zapewnić w ten sposób naukę wszystkim dzieciom.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselKuroczkoEustachy">Obok realizacji powszechności nauczania zmieniła się szkoła podstawowa pod względem jakościowym. Podniósł się jej poziom i stopień organizacyjny. Do końca 1952 r. zorganizowaliśmy ponad 13.000 szkół tzw. pełnych, realizujących program 7 klas. Stanowi to trzykrotny wzrost w stosunku do roku 1938. Naukę w takich szkołach pobiera dziś prawie 86% ogólnej liczby dzieci.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselKuroczkoEustachy">Z roku na rok rośnie u nas liczba absolwentów z klasy VII, w roku 1952 osiągnęliśmy liczbę 367.500. Blisko 3/4 tych absolwentów kształci się dalej w szkole średniej, ogólnokształcącej lub zawodowej, można zatem powiedzieć, że prawie w 75% realizujemy już dzisiaj powszechność nauczania na poziomie średnim. Do szkół średnich napływa masowo młodzież pochodzenia robotniczo-chłopskiego i inteligencji pracującej. W roku szkolnym 1951/52 mieliśmy w szkołach średnich ogólnokształcących 91% dzieci ludzi pracy, z czego ponad 60% stanowili uczniowie pochodzenia robotniczego i chłopskiego. W zasadniczych szkołach i technikach zawodowych kształci się ponad 492.000 młodzieży; absolwenci zasilają nasz rozwijający się przemysł młodymi i kwalifikowanymi kadrami.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselKuroczkoEustachy">Liczba ta wzrosła 5-krotnie w stosunku do roku 1939. Ilość absolwentów z naszych szkół zawodowych i techników w 1952 r. zamyka się liczbą 212.560 wobec 34.000 w r. 1939. Nasze państwo wydaje na szkolnictwo zawodowe łącznie z inwestycjami ponad 2.413 milionów zł, co stanowi wzrost o 13,6% w stosunku do 1952 r. w warunkach sprzed 3 stycznia br. Rozwój szkolnictwa zawodowego jest olbrzymi w porównaniu do warunków przedwojennych. Na mocy uchwały Rządu z dnia 23 czerwca 1951 r. szkolnictwo zawodowe zostało ściśle związane z życiem gospodarczym kraju, z konkretnymi potrzebami resortów gospodarczych, które ustanawiają kryteria specjalizacji. Podnosi się stale poziom organizacyjny szkolnictwa zawodowego, uwarunkowany w dużym stopniu dalszym rozwojem warsztatów szkolnych. Tylko w 1952 r. powstało nowych 343 warsztatów szkolnych, a w istniejących 2.012 dokonano kapitalnych bieżących remontów. W ramach produkcji szkół podległych CUSZ wyprodukowano w 1952 r. 1.761 różnego typu obrabiarek.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselKuroczkoEustachy">Młodzież ucząca się w szkołach zawodowych korzysta w olbrzymiej ilości ze stypendiów państwowych, burs oraz internatów. W 1952 r. korzystało ze stypendiów ponad 220.000 uczniów. W omawianym budżecie na rok 1953 około 647 milionów zł przeznaczono na znacznie podwyższone stypendia, z czego 527 milionów dla szkól zawodowych wszystkich typów oraz ponad 118 milionów dla słuchaczy kursów zawodowych.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselKuroczkoEustachy">W internatach przy szkołach zawodowych znajduje miejsce w 1953 r. 205.550 uczniów, wobec 177.000 miejsc w 1952 r. Niezależnie od tego młodzież szkół zawodowych górniczych — a w przyszłości i hutniczych — otrzymuje bezpłatne ubranie i obuwie. Dodać należy, że w latach międzywojennych nie istniały stypendia ani internaty dla młodzieży szkół zawodowych.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselKuroczkoEustachy">W szkołach średnich artystycznych kształci się około 25.000 młodzieży.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselKuroczkoEustachy">Kształcenie dorosłych bez odrywania ich od pracy ma u nas na celu likwidację skutków upośledzenia kulturalnego mas ludowych, trzymanych świadomie w ciemnocie przez rządy obszarniczo-kapitalistyczne Polski przedwrześniowej, pogłębionego przez okres okupacji hitlerowskiej. Otrzymaliśmy w spadku po tym okresie około 2 milionów analfabetów w wieku od 14 — 50 roku życia. Dziś analfabetyzm jako zjawisko masowe nie istnieje w Polsce Ludowej. Spotykane jeszcze tu i ówdzie sporadyczne wypadki analfabetyzmu zwalcza się głównie przez nauczanie indywidualne w ramach organizacji masowych i związków zawodowych.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselKuroczkoEustachy">Problem likwidacji analfabetyzmu nie kończy się na samym zapoznaniu analfabetów ze sztuką pisania i czytania. Trzeba umożliwić b. absolwentom kursów dla analfabetów utrwalenie opanowanej sztuki czytania i pisania, trzeba podnosić dalej ich świadomość społeczno-polityczną, ich poziom kultury ogólnej i zawodowej i zapewnić im w ten sposób możliwość awansu społecznego. Rolę tę spełniają zespoły czytelnicze oraz szkoły dla pracujących. W roku szkolnym 1952/53 tylko w szkołach ogólnokształcących dla pracujących (podstawowych, licealnych i zawodowych) uczy się blisko 110.000 uczniów. Szkoły te podnoszą poziom kulturalny robotników i pracujących chłopów, podnoszą poziom uświadomienia politycznego, przyczyniają się do zwiększenia wydajności pracy. Około 400.000 ludzi kształci się na wszelakiego rodzaju kursach zawodowych bez odrywania od produkcji.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselKuroczkoEustachy">Wspaniałe rezultaty pochodu rewolucji kulturalnej w Polsce Ludowej są widoczne na każdym kroku, w każdym mieście, w każdej nawet najmniejszej wsi.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselKuroczkoEustachy">Nie można nie przytoczyć choćby jednego z bardzo wielu przykładów. Na zjeździe przodujących nauczycieli w 1952 r. w Warszawie tak opowiadał kierownik szkoły Babinicz ze wsi Pawłowice, pow. Jędrzejów Kielecki:</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselKuroczkoEustachy">„Pracuję w gromadzie, w której ani jeden chłopak, ani jedna dziewczyna nie ukończyli przed wojną siedmioklasowej szkoły powszechnej. Dziś, w roku 1952, w tej samej gromadzie mamy 2 oficerów odrodzonego Wojska Polskiego, 2 inżynierów, 4 nauczycieli, 17 osób uczy się w różnych szkołach średnich i wyższych zakładach naukowych...” „...Czyta się u nas takie książki, jak Zalewskiego — „Traktory zdobędą wioskę”, jak — „Zaorany ugór” Szołochowa i taką książkę, która bardzo spodobała się wsi, tj. — „Droga przez mękę”. Czytaliśmy tę książkę Tołstoja dosłownie cztery razy. Książka ta jest rozpowszechniona w kilkudziesięciu egzemplarzach w naszej gromadzie i nie ma chłopa, który by, jeżeli już jej nie czytał, to przynajmniej nie znał jej treści.” Nasze osiągnięcia w dziedzinie rozwoju oświaty nie mogą nam zasłonić poważnych jeszcze braków w naszej pracy. Mimo ogólnego postępu w rozbudowie naszego szkolnictwa plany roczne w niektórych działach nie są wykonywane w 100%. Są działy szkolnictwa i urządzeń socjalnych, w których wykonanie odbiega w mniejszym lub większym stopniu od wyznaczonych zadań planowych. Sięgnijmy do faktów. W przedszkolach prowadzonych przez prezydia rad narodowych (wydziały oświaty) plan wykonany został w 1952 r. tylko w 90%. Niepokojący jest fakt, że niewykonanie planu w zakresie przedszkoli dotyczy również i większych miast, gdzie winny one być ze szczególną troską rozbudowywane — służą one przecież matce pracującej.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselKuroczkoEustachy">W szkolnictwie podstawowym przekroczyliśmy liczby Planu 6-letniego na bardzo ważnym odcinku, na odcinku absolwentów z klasy VII. Jest to duże osiągnięcie. Bardzo pocieszającym jest fakt, że np. woj. rzeszowskie wykonało plan absolwentów na rok 1952 w 113%, woj. gdańskie w 102%, stalinogrodzkie w 105%, krakowskie w 101%. Niestety, są też i województwa, które planu absolwentów z klasy VII na rok 1952 nie wykonały. Czy Koledzy Posłowie z zespołu poselskiego z Łodzi wiedzą o tym, że plan absolwentów wykonany u nich został tylko w 81%? Czy Prezydium Rady Narodowej woj. warszawskiego zanalizowało przyczyny, dlaczego plan ten wykonano tylko w 86%?</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselKuroczkoEustachy">Bezpośredni związek z realizacją planu tak od strony ilościowej, jak i w szczególności jakościowej ma drugoroczność i odpad szkolny. Na odcinku drugoroczność! szkolnej mamy do zanotowania stalą poprawę. Są już szkoły i klasy, które zmniejszyły drugoroczność do minimum nie obniżając wyników nauczania. Niemniej problem nadmiernej drugoroczności jeszcze nie został całkowicie opanowany. Są województwa, w których drugoroczność wynosi jeszcze np. w klasie IV — 10% (Poznań), 12% (Lublin), nawet 15% (Kielce). Najwyższa drugoroczność w szkołach podstawowych ma miejsce w klasie V i dochodzi ona do 14%, np. w woj. rzeszowskim.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-17.27" who="#PoselKuroczkoEustachy">W bezpośrednim związku z drugorocznością stoi zjawisko tzw. odpadu szkolnego. Przez odpad rozumiemy liczbę dzieci, które opuszczają szkołę przed jej ukończeniem, nawet w ciągu roku szkolnego.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-17.28" who="#PoselKuroczkoEustachy">Zjawisko odpadu spotykamy już w klasie IV szkoły podstawowej, w klasach starszych jest on wyższy.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-17.29" who="#PoselKuroczkoEustachy">Największy odpad obserwujemy w szkołach dla pracujących, w których tylko w ciągu roku 1952, np. w klasie V, wyniósł w skali ogólnokrajowej 33,4%, przy czym np. w woj. łódzkim doszedł do 43,1%.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-17.30" who="#PoselKuroczkoEustachy">W zjawisku drugoroczności i związanym z nim zjawisku odpadu można znaleźć jedną z przyczyn niewykonania w 100% naszych planów rocznych, a zwłaszcza planu w zakresie absolwentów szkół.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-17.31" who="#PoselKuroczkoEustachy">W bezpośrednim związku z realizacją zadań planowych stoi wykonawstwo budżetu. Aczkolwiek Ministerstwo Oświaty dokonało wielkiego wysiłku realizując przy tak dużym rozpyleniu placówek oświatowych w kraju (35.000) swój budżet w 98,2%, a w szkolnictwie podstawowym nawet w 99%, to jednak budżet ten nie był realizowany rytmicznie. Nierytmiczne wykonanie budżetu ma miejsce w pierwszych trzech kwartałach. Wykonano go w 60,5%. Odbija się to ujemnie na prawidłowym funkcjonowaniu szkoły. W związku z tym należałoby poprawić styl pracy wielu wydziałów finansowych rad narodowych i jeszcze bardziej umocnić odpowiedzialność za gospodarowanie funduszami państwowymi.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-17.32" who="#PoselKuroczkoEustachy">Za stan szkolnictwa i oświaty odpowiadają — poza resortem — w dużym stopniu władze terenowe, a przede wszystkim prezydia rad narodowych. Nie potrafiliśmy jeszcze wyzyskać olbrzymich rezerw terenowych w dziedzinie budownictwa szkół.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-17.33" who="#PoselKuroczkoEustachy">Dla przykładu należy podać gminę Bieżuń w pow. sierpeckim, gdzie rada narodowa potrafiła zmobilizować społeczeństwo, młodzież, nauczycielstwo do budowy lokalu szkolnego przy znikomej pomocy ze strony państwa. Dusza tej akcji jest tam dyrektor szkoły ob. Gołębiowski. który z komitetem rodzicielskim i młodzieżą potrafił zamienić ruiny w budynek szkolny, gdzie już dziś uczy się młodzież. W tej odległej o 20 km od kolei miejscowości pracownie szkolne są lepiej wyposażone niż w niejednej szkole wielkomiejskiej.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-17.34" who="#PoselKuroczkoEustachy">Na przykładzie nauczyciela Gołębiowskiego powinni się wzorować pracownicy oświatowi całej Polski. Trzeba po gospodarsku wykorzystać każdy grosz budżetowy, każdą oszczędność, każdą deskę i gwóźdź. A potrzeby nasze rosną. Wystarczy radosny fakt świadczący o naszym rozwoju, o wzroście dobrobytu w kraju, że liczba dzieci w wieku szkolnym w okresie następnego planu 5-letniego wzrośnie o blisko milion w stosunku do roku 1953. Dla tego miliona rosnących obywateli trzeba zapewnić nowe izby szkolne, ich wyposażenie i nauczycieli. Dzięki systematycznemu planowaniu już dziś mobilizujemy się do wykonania zadań z tym związanych. Już dziś musimy to wszyscy widzieć, zarówno terenowe rady narodowe jak i cały aktyw społeczny, że w realizacji tego wielkiego zadania wziąć musi czynny udział całe społeczeństwo, każdy, komu przyszłość młodego pokolenia leży na sercu.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-17.35" who="#PoselKuroczkoEustachy">W kilku zdaniach pragnąłbym zwrócić uwagę waszą, Obywatele Posłowie, na sprawę treści pracy szkoły, na sprawę wyników nauczania. Trzeba powiedzieć, że imponującemu wzrostowi ilościowemu naszych szkół nie odpowiada w dostatecznym jeszcze stopniu wzrost jakościowy.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-17.36" who="#PoselKuroczkoEustachy">Wprawdzie z roku na rok usprawniają się metody nauczania, rośnie z każdym rokiem ilość przodujących nauczycieli, podnoszących proces nauczania na coraz wyższy poziom i skutecznie upowszechniających swe doświadczenie, nie znaczy to jednak, że w dziedzinie tej nie można było zrobić więcej, by wyniki nauczania jaskrawiej podnieść.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-17.37" who="#PoselKuroczkoEustachy">Jest rzeczą bezsporną, że za wyniki nauczania jest odpowiedzialny w pierwszym rzędzie nauczyciel. Niemniej jednak w tej dziedzinie ma wiele do zrobienia przede wszystkim organizacja młodzieży, prezydia gminnych, powiatowych i wojewódzkich rad narodowych.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-17.38" who="#PoselKuroczkoEustachy">Nauczanie i wychowanie w wielu szkołach w świetle wytycznych VIII Plenum KC PZPR nie rozwija w pełni naukowego światopoglądu, nie wpływa na umocnienie poziomu ideologicznego młodzieży. Aktualizowanie nauczania problematyką budownictwa socjalistycznego w wielu jeszcze szkołach jest wulgaryzowane i formalizowane. Szkoła ciągle jeszcze za mało pracuje nad kształceniem i rozwijaniem woli i charakteru człowieka socjalistycznego, nad wychowaniem w duchu moralności socjalistycznej. Te zasadnicze braki przejawiają się w wielu jeszcze szkołach licealnych, ogólnokształcących, a szczególnie ostro występują w części szkół zawodowych.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-17.39" who="#PoselKuroczkoEustachy">Wysoki Sejmie! Przechodząc do omówienia najważniejszych zadań stojących przed oświatą i szkolnictwem zarówno ogólnokształcącym jak i zawodowym, pragnę podkreślić, iż polityczne uzasadnienie dla planu i budżetu na rok 1953 znajdujemy w treści VII i VIII Plenum KC PZPR, znajdujemy w programie Frontu Narodowego, który został zaakceptowany jednomyślnie przez cały naród w wyborach do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-17.40" who="#PoselKuroczkoEustachy">Szczególne znaczenie miały dla nas historyczne obrady XIX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Obrady te są dla narodu polskiego drogowskazem w walce o pokój, o zwycięskie zbudowanie socjalizmu.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-17.41" who="#PoselKuroczkoEustachy">Program Frontu Narodowego przewiduje objęcie wszystkich dzieci szkołą, realizującą program 7 klas już w latach 1956 — 1960. Czy zadania planu na rok 1953 w zakresie szkolnictwa podstawowego idą w tym kierunku? Tak jest. W r. 1953 zamienione zostanie ponad 1.000 szkół niżej zorganizowanych na szkoły pełnowartościowe realizujące program 7 klas, w których znajdzie się 86% ogólnej liczby dzieci w szkole.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-17.42" who="#PoselKuroczkoEustachy">Na realizację planu rozwoju szkolnictwa podstawowego w 1953 r. przewiduje się 100.000 nauczycieli wobec 98400 w 1952 r. Na jednego nauczyciela wypadać będzie w tym roku około 32 uczniów wobec 63 przed wojną. Stąd w całej ostrości stoją zadania kadrowe.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-17.43" who="#PoselKuroczkoEustachy">W projekcie planu szkolnictwa licealnego należy poddać rewizji dotychczasowe stanowisko. Szkolnictwo to stopniowo rozbudowujemy. W r. 1953 zorganizowanych zostanie, zgodnie z planem, 12 nowych licealnych szkół ogólnokształcących. Na zaprojektowaną w planie na r. 1953 rozbudowę szkolnictwa licealnego wywarł swój wpływ przykład Związku Radzieckiego, który, zgodnie z dyrektywami XIX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, już w obecnej pięciolatce, czyli do roku 1955, zrealizuje powszechność 10-letniej szkoły ogólnokształcącej w stolicach republik, w miastach wydzielonych, w miastach obwodowych i krajowych oraz w ośrodkach przemysłowych, a w następnej pięciolatce (1956 — 1960) zrealizuje powszechność średniej szkoły ogólnokształcącej na terenie, całego Kraju Rad. Do rozbudowy licealnego szkolnictwa ogólnokształcącego zobowiązuje nas program Frontu Narodowego ustalający, że w okresie nowego planu 5-letniego (1956 — 1960) upowszechnione zostanie u nas kształcenie na poziomie średnim w większych miastach i ośrodkach przemysłowych oraz że rozszerzony zostanie zasięg szkolnictwa średniego.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-17.44" who="#PoselKuroczkoEustachy">Dużą wagę polityczną posiada szkolnictwo dla pracujących oraz system kształcenia zaocznego.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-17.45" who="#PoselKuroczkoEustachy">Zadania planu na 1953 r. przewidują wzrost liczby uczniów w szkołach podstawowych dla pracujących o blisko 50% w stosunku do wykonania w 1952 r.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-17.46" who="#PoselKuroczkoEustachy">Rozumiejąc znaczenie szkolnictwa dla pracujących prezydia rad narodowych, zakłady pracy, związki zawodowe muszą tak zmobilizować teren, aby zadania planu na 1953 r. były tu wykonane, aby zlikwidować też wysoki odsiew w tych szkołach.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-17.47" who="#PoselKuroczkoEustachy">Odpowiedzialne zadania stoją przed resortami w dziedzinie kadr nauczycielskich. Mamy jeszcze ponad 20 tysięcy nauczycieli niewykwalifikowanych, których w pierwszych latach po wyzwoleniu musieliśmy zatrudnić, by zaspokoić rosnące potrzeby naszego szkolnictwa, mając za sobą próżnię w szkoleniu kadr nauczycielskich w latach okupacyjnych i nieproporcjonalną do potrzeb rosnącego szkolnictwa ilość absolwentów z lat przedwojennych. W związku ze wzrostem liczby uczniów w szkołach podstawowych w okresie planu 5-letniego o 1 milion stan zatrudnienia nauczycieli w szkołach podstawowych znacznie wzrośnie.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-17.48" who="#PoselKuroczkoEustachy">Toteż resort oświaty stoi przed poważnymi zadaniami w zakresie kształcenia kadr pedagogicznych.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-17.49" who="#PoselKuroczkoEustachy">Poważne zadania w dziedzinie szkolenia kadr pedagogicznych stoją przed szkolnictwem zawodowym. Zarówno nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących jak i nauczyciele zawodu wymagają stałego szkolenia pod kątem widzenia potrzeb naszych planów gospodarczych, stałego podnoszenia poziomu politycznego, stałego doskonalenia technicznego.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-17.50" who="#PoselKuroczkoEustachy">Celowi temu służy system kursów przewidziany w budżecie oraz praktyk produkcyjnych dla nauczycieli i dyrektorów szkół zawodowych, oraz ośrodki kształcenia i doskonalenia kadr pedagogicznych przy Centralnym Urzędzie Szkolenia Zawodowego, które obejmują w 1953 r. ponad 20 tys. nauczycieli.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-17.51" who="#PoselKuroczkoEustachy">Obok zadań organizujących i kadrowych nie może być dla nas obojętną sprawa jakości pracy szkoły, sprawa jej atmosfery ideowej. Nauczyciel polski, władze nadzoru pedagogicznego, organizacja młodzieży, komitety rodzicielskie i opiekuńcze walczyć muszą stale, na każdej lekcji o dobre wyniki nauczania, o najwyższy poziom wychowania.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-17.52" who="#PoselKuroczkoEustachy">Analiza bowiem wyników nauczania za pierwsze półrocze bieżącego roku szkolnego nie jest pocieszająca. Ze wzmożonym wysiłkiem dążyć musimy do tego, by wychować u milionów naszej młodzieży poczucie godności i głęboki patriotyzm dla naszej Ojczyzny, miłość i przyjaźń dla narodów Związku Radzieckiego, dla narodów demokracji ludowej, dla narodu Niemieckiej Republiki Demokratycznej, do klasy robotniczej krajów kapitalistycznych i zależnych, do wszystkich walczących o pokój i socjalizm.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-17.53" who="#PoselKuroczkoEustachy">Umacniając poczucie czujności młodego pokolenia tym silniej rozwijać będziemy nienawiść do obozu imperialistycznych podżegaczy wojennych. Na pierwszy plan w tej pracy wysuwamy wychowanie i umocnienie światopoglądu naukowego jako najistotniejszego celu wychowania socjalistycznego.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-17.54" who="#PoselKuroczkoEustachy">Jednym z najważniejszych środków podniesienia jakości pracy szkoły jest najszersze zastosowanie zasady politechnizacji począwszy od klasy I szkoły ogólnokształcącej wzwyż, zarówno w szkołach ogólnokształcących jak i zawodowych. Najważniejszym zaś elementem politechnizacji jest dogłębne stosowanie zasady poglądowości, bezwzględna walka z werbalizmem i formalizmem dydaktycznym. Musimy rozbudować w najbliższym czasie warsztaty szkolne, gromadzić narzędzia, wyposażyć szkołę w pomoce naukowe, wykorzystać dla tego celu wszystkie zakłady pracy w najbliższym i dalszym środowisku, urządzić działki przyszkolne, organizować wycieczki do POM-ów, GOM-ów, do fabryk i wytwórni, musimy rozbudzić i rozwinąć nową twórczą atmosferę w życiu szkoły pamiętając o jednym, że bez konkretu, bez twórczego postrzegania i opanowania podstawowych narzędzi pracy, bez obserwacji i wyrobienia technika — nauczanie staje się tylko czczym gadaniem.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-17.55" who="#PoselKuroczkoEustachy">Dlatego niech mi wolno będzie z tej trybuny jeszcze raz zaapelować do prezydiów terenowych rad narodowych, aby doceniając wagę wychowania narodowego mobilizowały całe społeczeństwo do żywego współudziału w pracach szkoły, aby przede wszystkim same interesowały się zagadnieniami szkoły i wychowania, stawiając możliwie najczęściej sprawy szkoły jako przedmiot swych posiedzeń przynajmniej dwa razy do roku, aby interesowały się pracą komisji oświatowych, komitetów rodzicielskich, a w szczególności komitetów opiekuńczych, które w tej chwili nie spełniają jeszcze swej roli.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-17.56" who="#PoselKuroczkoEustachy">Bez wydatnego współdziałania całego społeczeństwa trudno będzie w całości wykonać wszystkie zadania związane z wychowaniem nowego, socjalistycznego człowieka, z wychowaniem młodych kadr budowniczych socjalizmu.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-17.57" who="#PoselKuroczkoEustachy">Wysoki Sejmie! Na zakończenie swego przemówienia pragnę słów kilka poświęcić nauczycielstwu polskiemu.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-17.58" who="#PoselKuroczkoEustachy">Sądzę, że należy z dumą i zadowoleniem podkreślić fakt, że patriotyczne nauczycielstwo polskie w swej masie z każdym rokiem coraz mocniej włącza się w nurt życia społeczno-politycznego w naszej Ojczyźnie. Przemiany te uwidocznił III Zjazd Związku Zawodowego Nauczycielstwa Polskiego, który swą obecnością zaszczycił towarzysz Bolesław Bierut, uwidoczniła Krajowa Narada Przodujących Nauczycieli odbyta we wrześniu 1952 r., świadczy też o nich chlubnie zdany egzamin dziesiątków tysięcy nauczycieli w szeregach Frontu Narodowego w czasie kampanii wyborczej do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, świadczy coraz aktywniejsza praca nauczycieli na froncie przebudowy socjalistycznej naszej wsi. Nauczycielstwo polskie wysoko ceni sobie troskę Partii i Rządu o jego sprawy bytowe i fakt, że w okresie stosunkowo dużych trudności gospodarczych Rząd znalazł środki, by przyjść nauczycielstwu z pomocą przez podjęcie uchwały w dniu 20 października 1952 r. o mieszkaniach i zaopatrzeniu nauczycieli oraz uchwały z 3 stycznia 1953 r., podwyższającej wydatnie wynagrodzenie za wychowawstwo, godziny nadliczbowe i czynności dodatkowe.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-17.59" who="#PoselKuroczkoEustachy">Doceniając w całej pełni troskę Partii i Rządu nauczycielstwo polskie jest świadome tego, że musi uwielokrotnić swe wysiłki nad likwidacją dużych jeszcze braków w dziedzinie pracy szkoły, a przede wszystkim w walce o podniesienie jakości pracy dydaktyczno-wychowawczej, w trosce o dobre wyniki nauczania. Nauczycielstwo nasze musi jeszcze włożyć wiele pracy nad stałym i systematycznym podnoszeniem swego poziomu ideowo-politycznego, nad pogłębianiem światopoglądu naukowego, co jest jedną z zasadniczych wytycznych VIII Plenum KC PZPR. W tym celu rozwinąć należy w masie nauczycielskiej wielki ruch umysłowy ożywić należy działalność bibliotek nauczycielskich, klubów dyskusyjnych, zespołów artystycznych.</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-17.60" who="#PoselKuroczkoEustachy">Dziś, kiedy odszedł od nas największy Nauczyciel świata Józef Stalin, nauczycielstwo polskie związane nauką i ideą wielkich klasyków marksizmu, zwarte w swych szeregach, podwoi czujność na wszelkie próby oddziaływania wroga na najdroższy nasz skarb — młodzież polską.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-17.61" who="#PoselKuroczkoEustachy">Dziś właśnie silniej niż kiedykolwiek nauczycielstwo musi się przejąć wskazaniami naszego Wodza i Nauczyciela towarzysza Bieruta, który uczy, że: — „Zadaniem nauczyciela wychowawcy w szkole ludowej jest uczynić z każdego dziecka i ucznia czynnego współuczestnika w walce o przebudowę świata, bojownika o wyzwolenie ludzkości z kajdan przemocy imperialistycznej, gorącego patriotę miłującego swój naród, ofiarującego mu cały swój młodzieńczy zapał i swoje uzdolnienie, całe swe serce i wszystkie swoje siły... Dlatego też nauczyciel-wychowawca musi sam czuć się bojownikiem sprawy ludowej i krzewić wśród swych wychowanków ofiarność bojową w walce o socjalizm, w walce o postępowe i sprawiedliwe ideały społeczne.” Te słowa naszego Nauczyciela i troskliwego Opiekuna są dla wszystkich resortów ministerialnych i instytucji zajmujących się szkolnictwem i wychowaniem — drogowskazem. Są one drogowskazem również dla Związku Nauczycielstwa Polskiego. Są one przede wszystkim drogowskazem w walce o wychowanie młodego pokolenia na przyszłych świadomych, aktywnych, bojowych, ofiarnych budowniczych nowego sprawiedliwego ustroju społecznego, ustroju gwarantującego świetlaną przyszłość dla naszej umiłowanej Ojczyzny.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-17.62" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 562 | + </div> | |
| 563 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 564 | + <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. krakowskiego Stanisław Cieślak.</u> | |
| 565 | + </div> | |
| 566 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 567 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselCieslakStanislaw">Wysoki Sejmie! Przyjmując wytyczne Planu 6-letniego chłopi-spółdzielcy, mało i średniorolni chłopi, robotnicy rolni z PGR-ów, pracownicy POM-ów i GOM-ów i państwowej służby agrotechnicznej zobowiązali się uroczyście wobec całego narodu dać krajowi w ciągu lat sześciu, do r. 1955, o 18 mln ton różnych ziemiopłodów więcej niż w r. 1949, w tym o 1 mln ton więcej pszenicy, o 3 mln ton więcej buraków cukrowych, o 9 mln ton więcej ziemniaków. Zobowiązali się do wyhodowania o 3 mln sztuk bydła rogatego i o 4,5 mln sztuk trzody chlewnej więcej, o 2 mln sztuk więcej owiec i o przeszło 30 mln więcej sztuk drobiu. Zobowiązali się oni dać krajowi co najmniej o 10 miliardów litrów mleka, o tysiące ton mięsa, jaj. tłuszczu więcej, niż dało nasze rolnictwo w 1949 r.</u> | |
| 568 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselCieslakStanislaw">Jeżeli chodzi o plan rolnictwa na rok 1953, to mówił o nim szczegółowo jeden z moich przedmówców, poseł Kuligowski z Wrocławia. Nie będę więc powtarzał tych cyfr, które on gruntownie przeanalizował.</u> | |
| 569 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselCieslakStanislaw">Pragnę jednak zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu na ogromne znaczenie tego specjalnie roku dla realizacji całości zadań podjętych przez nasze rolnictwo w okresie Planu 6-letniego. Jest to bowiem rok szczególny, w którym przystąpiliśmy do gruntownej ofensywy na powstałą w ciągu naszego rozwoju dysproporcję między tempem rozwoju przemysłu a tempem rozwoju rolnictwa, między możliwościami produkcyjnymi naszego rolnictwa a potrzebami naszego narodu. Przystąpiliśmy do tej generalnej ofensywy uzbrojeni w wytyczne VII i VIII Plenum KC PZPR i w genialne wskazania Przewodniczącego naszej Partii, Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta.</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselCieslakStanislaw">Oczywiście nie będziemy w stanie w ciągu jednego roku zlikwidować wszystkich dysproporcji, jakie zaznaczyły się między tempem rozwoju naszego rolnictwa a tempem rozwoju naszego przemysłu. Likwidacja tych dysproporcji jest procesem długotrwałym i wymaga gruntownej przebudowy rolnictwa w kierunku socjalizmu, ograniczenia i likwidacji elementów kapitalistycznych zagnieżdżonych mocno w naszym rolnictwie, unowocześnienia całej produkcji rolnej i wyposażenia naszego rolnictwa w przodującą, postępową technikę.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselCieslakStanislaw">Ale plan gospodarczy na rok 1953, mimo pozornie niewysokich wskaźników wzrostu, powinien nas mobilizować do tego, aby zrobić poważny krok na drodze likwidacji tych dysproporcji. A są do tego wszelkie realne warunki.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselCieslakStanislaw">Pragnąłbym zwrócić uwagę na fakt, że operując danymi o przeciętnym rozwoju naszego rolnictwa, wskazując wielokrotnie z dumą na fakt stałego wzrostu i rozwoju produkcji rolnej w naszym kraju w warunkach władzy ludowej, w Polsce Ludowej — zapominamy często, o ogromnej dysproporcji, jaka zachodzi pomiędzy wynikami poszczególnych grup gospodarstw na całym obszarze naszego kraju. Wiemy np., że PGR-y miały w zeszłym roku poważne trudności i nie wykonały całości planowanych zadań. Ale z drugiej strony nie powinniśmy zapominać o tym, że obok słabych, nie nadążających gospodarstw mamy również takie wzorowe państwowe gospodarstwa rolne, jak gospodarstwo Moruny w woj. olsztyńskim, gdzie tak rozwinięto hodowlę, że nie tylko wykonano, ale i przekroczono dwukrotnie wytyczne Planu 6-letniego dla tego obszaru. Nie zapominajmy, że mamy takie państwowe gospodarstwa rolne jak Osławice w woj. gdańskim, gdzie od kilku lat nie zbiera się poniżej 40 q czterech zbóż chlebowych z jednego ha, a więc wyżej od tych wytycznych, jakie przed rolnictwem i przed PGR-ami postawił Plan 6-letni na rok 1955.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselCieslakStanislaw">Podobną sytuację obserwujemy i w grupie spółdzielni produkcyjnych. Obok znanych, wyróżniających się nowatorstwem w pracy spółdzielni produkcyjnych w Dolicach, w Szczawienku, Boryszewie, Wilczkowie, Milinie, Lulinie, Wilamowej i wielu innych — mamy jeszcze sporo spółdzielni produkcyjnych opóźnionych w rozwoju, nie umocnionych społecznie, gospodarczo, politycznie i organizacyjnie, których wyniki pracy są jeszcze niezadowalające, poniżej przeciętnej wytycznych Planu 6-letniego.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselCieslakStanislaw">Podobna sytuacja jest i na odcinku drobnych i średnich gospodarstw rolnych. Podczas gdy w całym kraju wydajność lnu z hektara wynosi 21,1 q, ob. Jan Ekman ze wsi Porzysk w woj. koszalińskim produkuje przeciętnie słomy lnianej 54 q z ha, a więc 2,5 raza więcej od przeciętnej uzyskiwanej w całym kraju. Podczas gdy cały szereg gospodarstw drobnych i średnich nie daje dostatecznie wysokiej towarowości, dostatecznej ilości nadwyżki na rynek w formie zarówno obowiązkowych dostaw, jak kontraktacji, czy wolnorynkowej sprzedaży — ob. Stanisław Malinowski ze wsi Grębocice w pow. głogowskim na 93 arach użytków rolnych utrzymuje jedną krowę o wysokiej mleczności, trzy świnie, trzy owce, podejmuje plantację buraka cukrowego i lnu i dostarczył w zeszłym roku surowca wystarczającego do produkcji 200 kg cukru.</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselCieslakStanislaw">Takich przykładów można by mnożyć wiele. Świadczą one o tym, jak ogromne rezerwy istnieją w PGR-ach, jak ogromne rezerwy jeszcze niewykorzystane tkwią w wielu dawnych, od kilku lat istniejących i w świeżo założonych spółdzielniach produkcyjnych, jak ogromne rezerwy tkwią jeszcze w drobnych i średnich gospodarstwach chłopskich.</u> | |
| 576 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselCieslakStanislaw">Zadaniem rad narodowych, komitetów Frontu Narodowego, działaczy Frontu Narodowego jest pełna mobilizacja chłopów pracujących, robotników rolnych, pracowników POM-ów i GOM-ów dla uruchomienia tych rezerw, dla wykonania i przekroczenia tych zadań, jakie plan gospodarczy na rok 1953 stawia przed naszym rolnictwem.</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselCieslakStanislaw">Przez upowszechnienie wyników poszczególnych przodujących gospodarstw rolnych, przez podciąganie gospodarstw pozostających jeszcze w tyle do poziomu gospodarstw przodujących, przez stałą i energiczną walkę z wyzyskiem kułackim, przez ukrócenie i likwidowanie tego wyzysku (bo jest on jednym z największych hamulców wzrostu produkcji rolnej naszego kraju), przez energiczne torowanie drogi postępowi technicznemu — potrafimy nie tylko wykonać, ale i przekroczyć wielkie zadania, jakie przed rolnictwem naszym stawia plan gospodarczy na rok 1953. Potrafimy to tym łatwiej, że budżet Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w swojej części 26 i 27 budżetu centralnego i w swojej części 3 budżetu terenowego przeznacza ogromne sumy na popieranie produkcji rolnej, na stworzenie warunków do przekraczania planów produkcyjnych w PGR-ach, spółdzielniach produkcyjnych oraz małych i średnich gospodarstwach chłopskich.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselCieslakStanislaw">Nakłady państwa na rolnictwo wyrażają się w łącznej kwocie 3,5 miliarda zł: 2,5 miliarda na popieranie produkcji rolnej i 1 miliard na oświatę rolniczą, instytuty naukowe i utrzymanie państwowej służby agrotechnicznej.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselCieslakStanislaw">Są to sumy olbrzymie. Właściwie wykorzystane mogłyby ogromnie posunąć sprawę naprzód i doprowadzić do złagodzenia dysproporcji między rozwojem przemysłu i rolnictwa. Tym bardziej, że zgodnie z zasadą planowania socjalistycznego nakłady te zostały skoncentrowane na kluczowych pozycjach, których rozwiązanie decyduje o wykorzystaniu rezerw znajdujących się w naszym rolnictwie.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselCieslakStanislaw">Tymi kluczowymi pozycjami są: mechanizacja, ochrona roślin i zwierząt, melioracje i wreszcie sprawa budownictwa.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-19.14" who="#PoselCieslakStanislaw">Parę słów o mechanizacji rolnictwa. Mówił o niej szeroko poseł Kuligowski. Chciałbym zwrócić uwagę, że powołanie do życia stu nowych ośrodków maszynowych posiada ogromne znaczenie dla dalszej przebudowy rolnictwa, dla umocnienia gospodarki spółdzielni produkcyjnych, zgodnie ze wskazaniami I Zjazdu Spółdzielczości Produkcyjnej, dla przyjścia z ogromną pomocą mało i średniorolnym chłopom gospodarującym jeszcze indywidualnie, którzy zawierając umowy z POM-ami mogą korzystać w dużym stopniu z ich usług.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-19.15" who="#PoselCieslakStanislaw">Miałbym jednak pewien dezyderat w imieniu mieszkańców i chłopów ziemi krakowskiej, a nawet sądzę, że sprawa ta dotyczy całego pasa ziem podgórskich od źródeł Sanu aż do Sudetów, do górnego biegu Nysy Łużyckiej. Mianowicie chodzi o to, aby Ministerstwo Rolnictwa i Centralny Zarząd Państwowych Ośrodków Maszynowych, koncentrując nakłady inwestycyjne tam, gdzie ruch spółdzielczości produkcyjnej zatacza coraz szersze kręgi, nie zapominały o potrzebach w tym zakresie i tych ziem górskich, które są obecnie nieraz jeszcze żywnościowo niesamowystarczalne. Lokalizacja na tych terenach POM-ów przyczyniłaby się do przebudowy ustroju rolnictwa na tych terenach. A pamiętajmy, że tereny te w nowym planie 5-letnim staną się obiektem ogromnych nakładów inwestycyjnych, związanych z ujarzmianiem naszych rzek, z uregulowaniem gospodarki wodnej w kraju, z zagospodarowaniem ziem górskich.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-19.16" who="#PoselCieslakStanislaw">Dotychczasowa sieć państwowych ośrodków maszynowych na ziemiach górskich przedstawia się niezadowalająco. Na przykład Państwowy Ośrodek Maszynowy w Krynicy musi obsługiwać spółdzielnie oddalone o 60 km. W tych warunkach praca traktorzysty pracującego w oderwaniu od swej bazy jest często niewydajną, ponieważ traktorzysta ten, pracując w oderwaniu od bazy, w dużej odległości od niej, ma wielkie przeszkody w pracy i wykonuje w ciągu tygodnia na swoim traktorze nieraz zaledwie jeden hektar orki i cztery hektary kultywacji.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-19.17" who="#PoselCieslakStanislaw">Również tymi ogromnymi odległościami należy tłumaczyć fakt niedostatecznej jeszcze opieki POM-ów w woj. krakowskim nad GOM-ami. Wystarczy powiedzieć, że w naszym województwie gminne ośrodki maszynowe w toku wiosennej akcji siewnej dotychczas, do 20 kwietnia wykonały zaledwie 58% przewidzianego planu prac na rok 1953, bo położone w dużej odległości od sieci POM-ów nie pracują w sposób należyty.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-19.18" who="#PoselCieslakStanislaw">Jeżeli chodzi o mechanizację, pragnę mocno podkreślić konieczność stałego szkolenia traktorzystów i wszystkich pracowników POM-ów, nie tylko szkolenia nowego narybku, ale również szkolenia starszych kadr. Postęp techniczny w naszym rolnictwie idzie szybkimi krokami. Traktorzysta wyszkolony w 1949 r. dziś nie daje sobie rady z nowymi maszynami, jakie dzięki szybkiej rozbudowie naszego przemysłu może mu dać do ręki Państwo Ludowe. Nadchodzą sygnały np. z woj. szczecińskiego, że niektórzy traktorzyści nie umieją się w należytym stopniu posługiwać nowymi pługami z podnośnikami, wspaniałymi radzieckimi agregatami do strzyżenia owiec lub wielkimi opylaczami do walki ze szkodnikami roślin. Nie może się powtórzyć taka sytuacja, jaka istnieje np. w spółdzielni w Lulinie, gdzie od trzech miesięcy leży wspaniała radziecka dojarka, której nie można uruchomić dlatego, że nikt w powiecie nie jest w stanie pokazać członkom spółdzielni produkcyjnej, jak należy posługiwać się tym narzędziem.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-19.19" who="#PoselCieslakStanislaw">Przy tak ogromnym wzroście nakładów na mechanizację i na rozbudowę POM-ów specjalnie odpowiedzialne obowiązki ciążą i na radach narodowych. Wykorzystanie mocy produkcyjnej POM-ów w roku ubiegłym wynosiło zaledwie 70%. Przy dalszej rozbudowie sieci POM-ów, przy dalszym szkoleniu traktorzystów stoi przed nami również sprawa pełnego wykorzystania mocy produkcyjnej maszyn, z ogromnym wysiłkiem dostarczonych przez klasę robotniczą i Państwo Ludowe chłopom w celu podniesienia produkcji rolnej. Stwierdzić musimy, że powiatowe i gminne rady narodowe nie zawsze w sposób energiczny i skuteczny współpracują z państwowymi ośrodkami maszynowymi. Tak na przykład Powiatowa Rada Narodowa w Nowym Dworze obojętnie patrzy na to, że w świeżo założonym POM-ie w Nowym Dworze traktorzyści od dwóch miesięcy śpią na betonie, podczas gdy w najbliższej miejscowości przy pewnej inicjatywie rady narodowej z pewnością znalazłyby się mieszkania dla tej ofiarnej, bardzo wiele dającej rolnictwu kadry naszych traktorzystów i traktorzystek. Tego typu bezduszna obojętność na potrzeby pracowników ośrodków maszynowych jest oczywiście karygodna i nie powinna się więcej zdarzać.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-19.20" who="#PoselCieslakStanislaw">Gdy mowa o mechanizacji, która dotyczy głównie, choć nie wyłącznie produkcji roślinnej, pragnę zwrócić uwagę na sprawy mające ogromne znaczenie dla produkcji roślinnej, mianowicie na sprawę nawozów sztucznych i sprawę nasiennictwa. Przy poprzednim układzie cen, gdy nawozy sztuczne sprzedawane były chłopom poniżej kosztów własnych, poniżej kosztów produkcji i transportu, stwierdzaliśmy w terenie ogromnie wiele wypadków marnotrawstwa tego cennego środka produkcji zarówno przy magazynowaniu, transporcie jak i przy użyciu w PGR-ach, w spółdzielniach produkcyjnych, a zwłaszcza wśród indywidualnych gospodarstw. Nowy układ cen, ustalonych uchwałą Rządu z 3 stycznia br., ustala ceny nawozów sztucznych na właściwym poziomie i — trzeba przyznać — zapobiega w ten sposób ich marnotrawstwu, zachęca natomiast do prawidłowego ich użytkowania.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-19.21" who="#PoselCieslakStanislaw">Nasze gminne spółdzielnie Samopomocy Chłopskiej, jak również powiatowe i wojewódzkie ich związki oraz Centrala Rolnicza, jeżeli chodzi o rozprowadzenie nawozów sztucznych, w tym roku nie zdały jednak dobrze egzaminu. Nie zatroszczyły się o potrzebne ilości i o właściwe ich rozprowadzenie i spotykamy się z takim zjawiskiem, że nawozy sztuczne, do których użycia musimy przywiązywać tak ogromną wagę, na jednych terenach pozostają w magazynach, a na innych terenach chłopi tych nawozów w dostatecznej ilości nie dostają. Tak np. ob. Czub Franciszek ze wsi Jeleśnia w pow. żywieckim jeszcze w liście z 20 kwietnia br. skarży się na brak nawozów sztucznych w najbliższej gminnej spółdzielni.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-19.22" who="#PoselCieslakStanislaw">Przechodzę do sprawy nasiennictwa. Do tej dziedziny gospodarki narodowej uchwała Prezydium Rządu z Iipca 1952 r. wprowadziła sporo ładu i porządku, ale trzeba powiedzieć otwarcie, że w tej dziedzinie jeszcze jest bardzo wiele do zrobienia.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-19.23" who="#PoselCieslakStanislaw">O ile produkcja i rozprowadzenie nasion selekcyjnych czterech zbóż chlebowych na ogół przebiega sprawnie, to zupełnie inaczej przedstawia się zaopatrzenie rolnictwa w nasiona innych roślin, nawet ziemniaków.</u> | |
| 591 | + <u xml:id="u-19.24" who="#PoselCieslakStanislaw">Chciałem tu jeszcze, korzystając z obecności Wicepremiera do spraw rolnictwa i leśnictwa, zwrócić uwagę Wysokiego Rządu na fakt katastrofalnej sytuacji na odcinku lnu. W 1947 r. plany z 1 ha wynosiły 22,6 q, spadły one niestety w 1952 r. do 21,1 q z ha. Jeżeli w IV i V klasie słomy mieliśmy w 1947 r. około 23% całej masy towarowej słomy w Polsce, to w 1952 r. do ostatnich dwóch klas zakwalifikowano ponad 81% ogólnej masy towarowej lnu. Len jest rośliną łatwo wyradzającą się. Przyczyną tego spadku produkcji i obniżenia klasy, co zniechęca chłopów do kontraktacji, jest brak nasion lnu. Mamy państwowe gospodarstwa rolne, mamy szereg dobrze pracujących spółdzielni produkcyjnych, mamy 10 instytutów badawczych, nie potrafiliśmy jednak, jak dotychczas, opanować tej tak ważnej dziedziny dla naszego rolnictwa i przemysłu.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-19.25" who="#PoselCieslakStanislaw">Podobnie wygląda sytuacja na odcinku kukurydzy, której Plan 6-letni dużo poświęca miejsca i uwagi. Musimy uprawę tej rośliny podnieść w naszym kraju. W tej chwili istnieje możność rozszerzenia areału uprawy kukurydzy, a stwierdzamy kompletny brak nasion.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-19.26" who="#PoselCieslakStanislaw">Odczuwa się również brak nasion roślin pastewnych. Przy wielkiej akcji melioracyjnej mamy możność stworzenia jak największej bazy paszowej, a przeszkadza brak nasion traw. Ważną sprawą jest sprawa nasion koniczyny i lucerny, co do których w terenie mamy ogromnie dużo zapytań, trudności i żalów.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-19.27" who="#PoselCieslakStanislaw">Chociaż ta sprawa jest trudna, podlega ona bowiem kilku resortom, jednak i w tej dziedzinie potrzebne są energiczniejsze decyzje, które by sprawę nasiennictwa postawiły właściwie dla pełnego wykonania tych zadań, jakie przed nami stoją w 1953 r.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-19.28" who="#PoselCieslakStanislaw">Jeśli chodzi o melioracje, to nakłady państwa w tej dziedzinie ogromnie rosną. Wzrost nakładów na melioracje ma więc decydujące znaczenie dla stworzenia bazy paszowej. Z ogromną radością chciałbym się podzielić z Wysokim Sejmem wiadomością, świadczącą o głębokim zrozumieniu tych spraw przez Rząd, że projekt wniesiony na Komisję Budżetową, aby wprowadzić do budżetu sumę 400.000 zł na nagrody dla przodujących w czynie melioracyjnym gromad indywidualnych i spółdzielni produkcyjnych, spotkał się z najbardziej życzliwym przyjęciem. Wzrost nakładów państwa na melioracje i upowszechnienie czynu melioracyjnego przyczyni się więc z pewnością do ogromnego wzrostu bazy paszowej w 1953 r.</u> | |
| 596 | + <u xml:id="u-19.29" who="#PoselCieslakStanislaw">W dziedzinie ochrony roślin i zwierząt mamy duże rezultaty. Zwłaszcza należy podkreślić ogromną poprawę wyników pracy państwowej służby weterynaryjnej. Rzeczywiście dziedzina weterynarii — jak świadczą o tym wypowiedzi chłopów w rozmowach z nimi i w czasie wyjazdów — zrobiła ogromny postęp. Wciąż jednak jeszcze niedostatecznie przedstawia się sprawa materiału zarodowego.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-19.30" who="#PoselCieslakStanislaw">Uchwała z dnia 3 stycznia 1953 r. stworzyła nowe bodźce ekonomiczne wzrostu produkcji rolnej. Obserwujemy w terenie w rozmowach z chłopami, przy spotkaniach z wyborcami w okręgach wiejskich duże zainteresowanie nasionami, nowymi maszynami i możliwością ich wypożyczania, doborowym materiałem zarodowym w hodowli. Po uchwale z dnia 3 stycznia zaczęły działać z ogromną siłą nowe bodźce ekonomiczne, które zachęcają dziś rolników do podnoszenia produkcji rolnej. A tymczasem w zaopatrzeniu wsi w środki produkcji panuje w naszej gospodarce jeszcze pewien chaos. Tak np. Centrala Obrotu Zwierzętami Hodowlanymi prowadzi politykę zbyt wygodną, tzn. czeka tylko na zamówienia, nie propaguje wśród rolników materiału zarodowego, nie prowadzi planowego skupu. I w tej dziedzinie oczekujemy jak najenergiczniejszej akcji Rządu i lepszej organizacji sprawy dostarczania rolnictwu — zwłaszcza spółdzielniom produkcyjnym, które zgodnie z wytycznymi I Kongresu Spółdzielczości Produkcyjnej kładą większy nacisk na hodowlę — dobrego materiału hodowlanego, postawienia sprawy reprodukcji materiału zarodowego, skupu i rozprowadzenia na właściwym poziomie.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-19.31" who="#PoselCieslakStanislaw">Dwa słowa o pracy naszych rolniczych instytutów badawczych. Z ogromnym zainteresowaniem rolnicy mało i średniorolni, chłopi-spółdzielcy, robotnicy PGR-ów czytają o wielkich pracach badawczych podjętych w Instytucie Zootechnicznym nad wyprodukowaniem w naszym kraju nowych ras zwierzęcych. W dziedzinie owczarstwa mamy nie tylko wielkie osiągnięcia, ale mamy również ogromne wysiłki w kierunku upowszechnienia tych osiągnięć. Na odcinku jednak bydła rogatego i trzody chlewnej — poza jednostkowymi wyczynami, jak np. wyhodowanie przez inżyniera Krautforsta wielkiej, polskiej, białej świni zwisłouchej — nie mamy dostatecznych wysiłków dla upowszechnienia dobrego nowego materiału zarodowego. Ta sprawa wymaga również energiczniejszego załatwienia. W związku z tym generalny apel do naszych naukowców i jednocześnie wielka prośba o to, aby nie zamykali się w swoich gabinetach i warsztatach badawczych, aby nie ograniczali swoich doświadczeń tylko do poletek i obór instytutów naukowych, dlatego że w tych warunkach będziemy musieli czekać całe lata na dobre nasiona i nowe rasy.</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-19.32" who="#PoselCieslakStanislaw">Ze strony mas chłopskich jest ogromny pęd do wiedzy, do doświadczalnictwa. Świadczy o tym wymownie konkurs rozpisany w „Gromadzie-Rolniku”, bardzo mocno obsadzony przez korespondentów, świadczą o tym liczne wypowiedzi chłopów. Chłop chcę pod kierunkiem naukowców prowadzić doświadczenia. Przez stworzenie przy każdym instytucie sieci korespondentów rolnych, przez powierzenie spółdzielniom pewnych doświadczeń zaplanowanych przez instytuty będziemy mogli w o wiele szybszym terminie, niż to planują dziś instytuty, uzyskać czy to nowe nasiona, czy nowy materiał zarodowy, czy też przeprowadzić pewne doświadczenia, które konieczne są z punktu widzenia postępu naszego rolnictwa. Nasz budżet przeznacza na te cele ogromne sumy, trzeba je tylko dobrze wykorzystać.</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-19.33" who="#PoselCieslakStanislaw">Mimo tych braków, na które uważałem za swój obowiązek zwrócić uwagę, rolnictwo nasze szybko rozwija się dzięki ogromnej pomocy państwa. Trzeba jednak w ramy planu i budżetu wlać żywą rewolucyjną treść. I to jest zadaniem rad narodowych i komitetów Frontu Narodowego, wszystkich organizacji politycznych i społecznych działających na terenie wiejskim.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-19.34" who="#PoselCieslakStanislaw">Pragnę dać jeden przykład, jak bezpartyjny działacz Frontu Narodowego, przewodniczący komisji rolnej gminnej rady narodowej w sposób właściwy podszedł do rozwiązywania jednej z trudnych, skomplikowanych i tak ważnych dla całego narodu spraw z problematyki gospodarczej rolnictwa. Rzecz działa się w powiecie myślenickim, w gminie Łętownia, we wsi Tokarnia. Ob. Hanusiak Stanisław, przewodniczący komisji rolnej gminnej rady narodowej, wielokrotnie stykał się ze skargami chłopów, że obowiązkowe dostawy ziemniaków są uciążliwe. Zaczął tę sprawę badać i stwierdził, że w 320 gospodarstwach w Tokarni przeciętna wydajność ziemniaków z hektara wynosi zaledwie 72 q. Wobec tego zadał sobie trud i założył 7 poletek doświadczalnych i stosując zasady nowoczesnej agrotechniki na tych 7 poletkach rozpoczął uprawę doświadczalną ziemniaków, aby przekonać rolników, jakie wyniki mogą osiągnąć przy prawidłowym wykorzystaniu zdobyczy nowoczesnej techniki i nauki. Uzyskał plon od 170 do 200 q z ha. Następnie wraz z członkami komisji rolnej gminnej rady narodowej obszedł wszystkich rolników mało i średniorolnych, przedyskutował z nimi sprawę sadzeniaków, właściwych metod uprawy i pielęgnacji tej cennej rośliny i doprowadził do tego, że wieś, która zalegała z obowiązkowymi dostawami ziemniaków, wieś, której mieszkańcy narzekali często na zbyt wysokie dostawy — podniosła uprawę ziemniaków i dziś przoduje w odstawie ziemniaków nie tylko na terenie powiatu, ale i całego województwa.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-19.35" who="#PoselCieslakStanislaw">Oto jest przykład, jak można i trzeba łączyć wielkie zadania i funkcje członków rady narodowej oraz działaczy Frontu Narodowego z trocką o stały wzrost produkcji rolnej naszego kraju zgodnie z potrzebami naszego narodu.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-19.36" who="#PoselCieslakStanislaw">Omawiając tak szczegółowo część 26 i 27 budżetu centralnego i część 3 budżetu terenowego — pragnę zakończyć wnioskiem, że posłowie woj. krakowskiego, ziemi krakowskiej, których z tej wysokiej trybuny mam zaszczyt reprezentować, widząc ogromne nakłady Państwa Ludowego, zgodnie z zasadami sojuszu robotniczo-chłopskiego, widząc w tym budżecie właściwe ramy do rozwinięcia szerokiej działalności uświadamiającej i wychowawczej w kierunku mobilizacji pracujących chłopów i robotników rolnych, pracowników państwowej służby agrotechnicznej, jak również pracowników POM-ów i GOM-ów wokół wykonywania i realizacji zadań roku 1953 — głosować będą nie tylko za tą częścią budżetu dotyczącą rolnictwa, lecz i za całością budżetu jako budżetu wielkiego rozkwitu gospodarczego i kulturalnego naszego kraju, jako budżetu umocnienia siły i obronności naszego kraju, budżetu ogromnego wkładu Polski Ludowej w wielkie dzieło Umocnienia pokoju.</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-19.37" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 605 | + </div> | |
| 606 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 607 | + <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min. 50 do godz. 18 min. 5.)</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. krakowskiego Witold Biemawski.</u> | |
| 611 | + </div> | |
| 612 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 613 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PoselBiernawskiWitold">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy budżetowej na rok 1953 jest wyrazem działania podstawowego prawa socjalizmu, odkrytego i naukowo uzasadnionego w genialnej pracy Józefa Stalina — „Ekonomiczne problemy socjalizmu w ZSRR”, to jest prawa „maksymalnego zaspokojenia stale rosnących materialnych i kulturalnych potrzeb całego społeczeństwa w drodze nieprzerwanego wzrostu i doskonalenia produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki.”</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PoselBiernawskiWitold">Nieodzownym warunkiem rozwoju i rozkwitu gospodarki narodowej jest wzrost produkcji przemysłowej przy równoczesnej obniżce kosztów własnych, co umożliwia, drogą akumulacji socjalistycznej, coraz pełniejsze zaspokajanie potrzeb Społeczeństwa.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PoselBiernawskiWitold">Toteż w zadaniach Narodowego Planu Gospodarczego na rok 1953 leży wzrost produkcji globalnej przemysłu socjalistycznego w cenach niezmiennych o 13,4% przy równoczesnym obniżeniu kosztów własnych, produkcji o 3,7%, co powinno spowodować w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrost akumulacjo o 21,3%.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PoselBiernawskiWitold">Warunkiem podstawowym realizacji ambitnych planów okresowych naszego budownictwa socjalistycznego jest wykształcenie i przygotowanie kadr technicznych i naukowych oddanych masom ludowym, które mogłyby sprostać nowym, coraz trudniejszym zadaniom, wynikającym z konieczności stosowania nowej, przodującej techniki, którą należy opanować, przyswoić i szeroko wprowadzać do naszych zakładów przemysłowych.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PoselBiernawskiWitold">Wielkie potrzeby w zakresie wykwalifikowanych pracowników przemysłowych, wynikające z niebywałej, nieznanej w Polsce przedwrześniowej rozbudowy przemysłu socjalistycznego, wymagają wielkiego wkładu pracy nad kształceniem kadr inteligencji dla wszystkich gałęzi gospodarki narodowej, nad stałym podnoszeniem kwalifikacji zawodowych robotników, techników, inżynierów, wymagają szerokiego udziału naukowców w ruchu stachanowskim, w ruchu racjonalizatorskim i nowatorskim.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PoselBiernawskiWitold">Polska Ludowa idzie konsekwentnie po tej linii i jakkolwiek popełnialiśmy i popełniamy błędy, posiadamy jeszcze wiele braków i niedociągnięć w zakresie kształcenia kadr z wyższym wykształceniem, to jednak jesteśmy świadkami narastania kadry coraz lepiej przygotowanych do pracy zawodowej inżynierów i techników. Coraz silniej zarysowuje się udział naukowców w rozwiązywaniu zagadnień przemysłowych, coraz bardziej zacieśnia się więź naukowców z racjonalizatorami, przodownikami produkcji i nowatorami.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PoselBiernawskiWitold">Polska Ludowa nie szczędzi środków na rozwój szkolnictwa i nauki. Wymownym tego dowodem jest wzrost sum zapreliminowanych w 1953 r. na ten cel, większych o 27% od sum roku ubiegłego.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PoselBiernawskiWitold">W r. 1938/39 przy 35-milionowej ludności było zaledwie 28 szkół wyższych, a już w 1945 r. przy 24-milionowej ludności ilość szkół wzrosła do 44. W bieżącym roku ilość szkół wyższych osiągnęła liczbę 83. Ilość studiujących w r. 1953 wynosić będzie 3 razy więcej niż w 1938/39 r. Ilość absolwentów w 1951/52 r. była przeszło sześć razy większa niż przed wojną.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-21.8" who="#PoselBiernawskiWitold">Zmienił się również skład socjalny młodzieży studiującej na wyższych uczelniach. Jeżeli z rocznika 1935/36 spośród rozpoczynających naukę w I klasie szkoły powszechnej trafiało do szkół średnich 2,9% dzieci robotników przemysłowych, 0,6% dzieci robotników rolnych, 1% dzieci chłopów posiadających poniżej 5 ha, a do szkół wyższych 0,4% dzieci robotników przemysłowych, 0,1% dzieci robotników rolnych i 0,2% dzieci chłopów posiadających poniżej 5 ha, czyli kiedy w 1935/36 r. uczęszczało do szkół średnich ogólnokształcących zaledwie 13,7% młodzieży robotniczej i chłopskiej, a na pierwszy rok studiów w szkołach wyższych uczęszczało zaledwie 13% tej młodzieży — to dziś w szkołach średnich i wyższych Polski Ludowej uczy się około 74% młodzieży robotniczej i chłopskiej. Zmieniła się również sytuacja młodzieży kończącej szkoły średnie, zawodowe i wyższe. Według badań przeprowadzonych w 1936 r. 40% spośród 15.000 absolwentów szkół zawodowych dwa lata po zakończeniu szkoły pozostawało bez pracy, a spośród zatrudnionych 20% zarabiało poniżej 40 zł miesięcznie. W r. 1952/53 do zasadniczych szkół zawodowych uczęszcza ponad 220.000 uczniów, a do techników zawodowych ponad 340.000. Na młodzież tę czeka przemysł, młodzież ta na pewno bezrobotna nie będzie. Spośród zatrudnionych w przemyśle robotników i techników 400.000 podnosi swoje kwalifikacje na różnych kursach zawodowych.</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-21.9" who="#PoselBiernawskiWitold">Oto tylko częściowy obraz tej wielkiej rewolucji, jaka się dokonała w Polsce po objęciu władzy przez klasę robotniczą.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-21.10" who="#PoselBiernawskiWitold">Jakkolwiek imponujące są te liczby, nie należy zapominać, że posiadamy jeszcze duże braki w zakresie kwalifikacji młodych kadr przemysłowych. I dlatego należy otoczyć w zakładach przemysłowych większą opieką młodych robotników, których wchłania ze wsi szybko rozbudowujący się nasz przemysł socjalistyczny, którzy nie posiadając dostatecznych kwalifikacji zawodowych często nadmiernie niszczą obrabiarki i narzędzia. Należy nałożyć obowiązek na mistrzów, techników i inżynierów, aby pomagali młodej kadrze robotniczej w zdobywaniu tych kwalifikacji, jakich wymaga nowoczesna technika.</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-21.11" who="#PoselBiernawskiWitold">W okresie tak wielkiego rozwoju nauki, w nowym okresie wyzwolenia jej z upośledzenia, w jakie ją zepchnął ustrój kapitalistyczny, w okresie coraz większego nasycania nauką wszystkich dziedzin życia, pracownik naukowy musi nieustannie podnosić swój poziom naukowy oraz musi poszerzać i pogłębiać swoją wiedzę w zakresie nauk społecznych, aby być zawodowo i politycznie przygotowanym do kształcenia i wychowywania młodzieży.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-21.12" who="#PoselBiernawskiWitold">Nie na tym się jednak kończą obowiązki postępowego uczonego Polski Ludowej. Dawno już rozwiał się mit o tzw. — „prawdziwej nauce”, którą uprawiał zamknięty w ciasnych murach — „wspaniałego odosobnienia” uczony oderwany od życia, od praktyki, błądząc na manowcach jałowych rozważań i dyskusji, błędnych teorii i teoryjek, bo nie skonfrontowanych z życiem, znajdując satysfakcję w smakowaniu problematyki często nierealnej, niepotrzebnej nikomu.</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-21.13" who="#PoselBiernawskiWitold">Dzisiaj już nie dyskutuje się nad koniecznością powiązania teorii z praktyką, dzisiaj omawia się skuteczność form powiązania nauki z życiem. Dzisiaj naukowcy coraz pełniej — chociaż jeszcze w sposób niewystarczający — czerpią tematykę z warsztatów przemysłowych, z gospodarstw spółdzielczych, placów budowy, aby rozwiązując trudne problemy czynnie współdziałać w — „doskonaleniu produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki.” Instytuty naukowo-badawcze uczelniane, a w szczególności resortowe, coraz więcej nasycają plany prac naukowo-badawczych tematyką wynikającą z realnych, rozwojowych potrzeb zakładów produkcyjnych, opracowują nowe konstrukcje maszyn i urządzeń, nowe procesy technologiczne, nowe wydajne formy organizacji pracy.</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-21.14" who="#PoselBiernawskiWitold">Pracownicy naukowi w okresie wielkiego tempa rozwoju nowej techniki muszą intensywnie pracować nad pogłębianiem i poszerzaniem pracy naukowej, opierając się coraz konsekwentniej na zasadach marksizmu, czerpiąc z bogatego źródła nauki radzieckiej.</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-21.15" who="#PoselBiernawskiWitold">Pracownicy nauki nie mogą znajdować się w sytuacji podróżnego, który biegnie za uciekającym pociągiem postępu technicznego, ani nawet w sytuacji podróżnego, który wygodnie siedzi w tym pociągu, ale powinni być maszynistami prowadzącymi ten pociąg.</u> | |
| 629 | + <u xml:id="u-21.16" who="#PoselBiernawskiWitold">Udział naukowców w rozwiązywaniu trudnych problemów produkcyjnych wyraża się poważną ilością osiągnięć, jak np. opracowaniem metody wykorzystania zjawisk elektrokinetycznych dla zwiększenia wytrzymałości gruntów słabych, mającej zastosowanie przy budowie metra warszawskiego, budapeszteńskiego oraz pracach fundamentowych wielkich budowli socjalizmu, opracowaniem metody otrzymywania masy antykorozyjnej do wykładania zbiorników w przemyśle fermentacyjnym, opracowaniem metody otrzymywania celulozy drzewnej o wysokim stopniu czystości, uruchomieniem produkcji szeregu chemicznych środków dla przemysłu garbarskiego, włókienniczego, opracowaniem produkcji wyrobów magnezytowo-forsterytowych z surowców krajowych, cementów szybkosprawnych, opracowaniem produkcji w skali przemysłowej kwasu siarkowego z anhydrytu — surowca znajdującego się w kraju — żeliwa modyfikowanego, nowych metod obróbki elektroerozyjnej, wysokoprawnego ostrzenia narzędzi z płytkami z węglików spiekanych i wielu innych.</u> | |
| 630 | + <u xml:id="u-21.17" who="#PoselBiernawskiWitold">Członkowie Polskiej Akademii Nauk w ramach prac wydziału technicznego przystąpili do opracowywania kluczowych zagadnień dotyczących gospodarki wodnej w zakresie wykorzystania energii naszych wód, nawadniania pól, zabezpieczenia przed powodzią, dotyczących elektryfikacji kraju, oszczędności materiałów konstrukcyjnych.</u> | |
| 631 | + <u xml:id="u-21.18" who="#PoselBiernawskiWitold">Jeżeli Wysokiemu Sejmowi został przedłożony do zatwierdzenia projekt ustawy budżetowej na rok 1953, w którym przewiduje się nadwyżkę dochodów nad wydatkami w wysokości około 4 miliardów zł, to znaczy, że ta nadwyżka musi być wypracowana milionami rąk i mózgów robotników, chłopów, inteligencji pracującej, musi być również wypracowana mózgami polskich uczonych. Tę nadwyżkę musimy wypracować i wypracujemy na drodze wprowadzania nowej postępowej techniki, na drodze mechanizacji, automatyzacji i elektryfikacji, na drodze wykorzystania rezerw mocy, rezerw wytrzymałościowych maszyn roboczych, na drodze umiejętnie opracowanych konstrukcji, na drodze nowych wysokowydajnych metod technologicznych, na drodze nowych przodujących metod radzieckich organizacji pracy, na drodze oszczędzania maszyn i urządzeń i ochrony własności socjalistycznej, a przede wszystkim na drodze ustawicznego wzrostu wydajności pracy i dalszego rozwoju ruchu racjonalizatorskiego i nowatorskiego.</u> | |
| 632 | + <u xml:id="u-21.19" who="#PoselBiernawskiWitold">Osiągnięcie nadwyżki jest możliwe przy zrealizowaniu planów produkcyjnych pod względem ilościowym i jakościowym przy równoczesnym obniżeniu kosztów własnych produkcji.</u> | |
| 633 | + <u xml:id="u-21.20" who="#PoselBiernawskiWitold">W r. 1953 przemysł socjalistyczny powinien osiągnąć obniżenie kosztów własnych w stosunku do 1952 r. o 3,7%, przy czym największa obniżka kosztów, bo aż 7,1%, obowiązywać będzie przemysł maszynowy. Aby obniżenie kosztów własnych mogło być zrealizowane, niezbędne jest, ażeby średnia (dla całego przemysłu socjalistycznego) wydajność pracy wzrosła o 8,1% przy wzroście płac średnich o 4,6%. Należy pamiętać, że każdy procent obniżki kosztów własnych to około 1 miliard zł akumulacji socjalistycznej.</u> | |
| 634 | + <u xml:id="u-21.21" who="#PoselBiernawskiWitold">Te poważne zadania, jakie Polska Ludowa stawia przed resortami przemysłowymi, muszą być wykonane przy pełnej mobilizacji wszelkich środków osiągalnych.</u> | |
| 635 | + <u xml:id="u-21.22" who="#PoselBiernawskiWitold">Potężnym czynnikiem wpływającym na realizację tych poważnych zadań jest ruch współzawodnictwa, racjonalizatorstwa i wynalazczości robotniczej. Analiza wykonania zadań produkcyjnych ub. roku wykazała, że te zakłady, w których było rozwinięte współzawodnictwo pracy, wykonały swoje plany roczne, jakkolwiek niektóre z tych zakładów należały do resortów, które nie wykonały planów globalnych. Brak współzawodnictwa pracy w innych zakładach produkcyjnych zaciążył na ilości i jakości produkcji, w znacznym stopniu spowodował niewykonanie planów produkcyjnych tych zakładów i wpłynął na niewykonanie globalnych planów resortu.</u> | |
| 636 | + <u xml:id="u-21.23" who="#PoselBiernawskiWitold">Styczniowe przemówienie Bolesława Bieruta na spotkaniu z aktywem partyjnym i gospodarczym przemysłu węglowego zmobilizowało nie tylko górników, którzy z 98,2% zeszłorocznego wydobycia węgla podnieśli je do 104% w I kwartale br., ale również zmobilizowało do wydajnej pracy hutników, a w szczególności młode brygady robotnicze. Zagrożony jeszcze w styczniu br. kwartalny plan hutnictwa został z nadwyżką wykonany dzięki wzmożonej wydajności pracy tysięcy hutników, którzy przekraczali normy, jak walcownik Myśliwiec Józef z huty — „Florian”, który wyrobił kwartalną normę w 340% podnosząc równocześnie wykorzystanie czasu walcowni o 3,8%, jak wytapiacz Synkiewicz Marian z huty im. Bolesława Bieruta, który skrócił czas wytopu o pół godziny, jak Banasiak Marian, który zwiększył wydajność z m^2^ trzonu na godzinę o 12,1%, jak garowy Sobczyński Gerard z huty — „Pokój”, który zwiększył wydajność z m^3 ^pieca o 8,2% i wielu innych.</u> | |
| 637 | + <u xml:id="u-21.24" who="#PoselBiernawskiWitold">Jeżeli w 1950 r. ogólna liczba pomysłów racjonalizatorskich wynosiła około 53.000, to w r. 1952 wyniosła ona 125.000, z czego do przemysłu wprowadzono 60.000. Oszczędności w złotych, jakie przyniosła realizacja tych pomysłów, wyrażają się liczbą około 80 milionów zł, a wynagrodzenie, jakie otrzymali racjonalizatorzy, wyniosło około 25 milionów zł.</u> | |
| 638 | + <u xml:id="u-21.25" who="#PoselBiernawskiWitold">W jednych tylko Zakładach Metalowych im. Stalina w Poznaniu liczba zgłoszonych w 1952 r. projektów racjonalizatorskich wyniosła 1.450 wobec 25 w r. 1946. Z zastosowania tych pomysłów racjonalizatorskich zakłady uzyskały oszczędność na sumę 4.703.476 zł, przy czym racjonalizatorom wypłacono sumę 312.454 zł. Dzięki zgłoszonym projektom w 1952 r. racjonalizatorzy zaoszczędzili 392.022 roboczo-godzin, 928.043 kg stali oraz 1.448 kg metali kolorowych. Ten przykład zaczerpnięty z jednego tylko zakładu świadczy najwymowniej o tym, jak wielkie korzyści przynosi ruch racjonalizatorski.</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-21.26" who="#PoselBiernawskiWitold">Ilość klubów techniki i racjonalizacji wynosiła w 1951 r. 1850 przy ok. 64.000 członków, z czego robotników ok. 33.000, a w r. 1952 ilość klubów wzrosła do 2.328 przy ok. 96.000 członków, w tym ok. 55.000 robotników.</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-21.27" who="#PoselBiernawskiWitold">W tym tak żywo rozwijającym się ruchu biorą coraz częściej udział naukowcy polscy. Z każdym rokiem włącza się coraz większa ilość pracowników naukowych wyższych uczelni i instytutów naukowo-badawczych. W pierwszym półroczu 1952 r. współpracowało z racjonalizatorami 332 naukowców, w drugim zaś półroczu 1952 r. — 820.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-21.28" who="#PoselBiernawskiWitold">Dla zobrazowania, w jakim stopniu włączenie się naukowców może wpłynąć na szybsze pokonanie trudności produkcyjnych, może służyć przykład następujący. W jednej z kopalni węgla postanowiono zastosować kombajn węglowy — „Donbas”, urabiający i ładujący mechanicznie węgiel. W ciągu pierwszego dnia pracy wydajność maszyny wynosiła zaledwie 3 tony. Po przeróbce i przystosowaniu do miejscowych warunków przy udziale pracowników naukowych Instytutu Mechanizacji Górnictwa wydajność kombajnu wzrosła do 400 — 410 ton na zmianę. Ten rezultat został osiągnięty dzięki pomocy pracowników naukowych, ale również dzięki zdecydowanej postawie czołowych kombajnistów Fojta Oskara i Siwka Franciszka, którzy przełamali opory i wątpliwości niektórych członków załogi co do możliwości pracy przy użyciu kombajnów węglowych.</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-21.29" who="#PoselBiernawskiWitold">Dla lepszego zobrazowania działalności pracowników naukowych w zakresie współpracy z racjonalizatorami przytoczę parę danych z terenu woj. krakowskiego, które jako poseł mam zaszczyt reprezentować. Należy stwierdzić, że w skali ogólnopolskiej osiągnięcia naukowców krakowskich na polu współpracy z robotnikami, klubami techniki i racjonalizacji, z zakładami objętymi opieką naukowców są dość duże i stają się z roku na rok coraz większe. Ten fakt świadczy o tym, że w krakowskim ośrodku naukowym nastąpiły duże i głębokie przeobrażenia polityczne, że naukowcy krakowscy włączają się i na tym polu do budownictwa socjalistycznego, że pomagają w doskonaleniu produkcji, a często wytyczają nowe drogi.</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-21.30" who="#PoselBiernawskiWitold">Rozwój współpracy naukowców z racjonalizatorami jednego z krakowskich komitetów współpracy obrazuje zestawienie porównawcze z lat 1949 i 1952.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-21.31" who="#PoselBiernawskiWitold">Ilość zaopiniowanych pomysłów racjonalizatorskich przez naukowców w 1949 r. — 10, w 1952 r. — 208, ilość odbytych konsultacji w 1949 r. — 0, w 1952 r. — 472, ilość wygłoszonych odczytów w 1949 r. — 6 przy 300 słuchaczach, w 1952 r. — 97 przy 4.900 słuchaczach, pokazów laboratoryjnych w 1952 r. — 63, w których wzięło udział 2.914 osób, ilość odbytych narad produkcyjnych w 1949 r. — 5, w 1952 r. — 97, ilość zakładów, którym udzielono pomocy technicznej w 1949 r. — 1, w 1952 r. — 40.</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-21.32" who="#PoselBiernawskiWitold">W r. 1952 po raz pierwszy zawarto 6 umów socjalistycznych z dużymi zakładami przemysłowymi.</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-21.33" who="#PoselBiernawskiWitold">Ta forma współpracy zaczerpnięta ze wzorów Związku Radzieckiego okazała się najwłaściwsza, najbardziej owocna, posiada tę zaletę, że włącza naukowców do stałego i systematycznego udzielania pomocy przemysłowi i wzajemnie wzbogaca naukowców w cenne materiały doświadczalne. Szczególnie dużo korzyści przynoszą okresowe, jak w jednym z krakowskich instytutów naukowo-badawczych, organizowane co sobota prelekcje i pokazy, na których przodownicy pracy, racjonalizatorzy, robotnicy, a także aktyw inżynierski może zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami radzieckimi i polskimi w zakresie wysokosprawnych metod obróbki skrawaniem, z metodą Kolesowa, z elektroiskrowym utwardzaniem narzędzi, z ekonomicznymi metodami napawania narzędzi stalą szybkotnącą, z właściwym użytkowaniem węglików spiekanych, z elektroerozyjnymi metodami obróbki i wielu innymi zagadnieniami, które na podstawie opracowanych w instytucie dokumentacji technicznych mogą być przenoszone do zakładów przemysłowych.</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-21.34" who="#PoselBiernawskiWitold">Inną z form zacieśniania więzów teorii z praktyką są odczyty wygłaszane dla studentów i pracowników naukowych przez wybitnych przodowników pracy i racjonalizatorów, jak: Gryzika Karola — rębacza kopalni „Łagiewniki”, Kowolika Leona — rębacza kopalni — „Ludwik”, którzy w lecie ub. roku ukończyli przypadające na nich zadania Planu 6-letniego, Kędry Leona — wybitnego racjonalizatora przemysłu naftowego, Mieszczaka Jana — wybitnego odlewnika, Ziobrowskiego — racjonalizatora elektrotechnika i wielu innych.</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-21.35" who="#PoselBiernawskiWitold">Bolesław Bierut na I Kongresie Techniki w 1946 r. powiedział: — „Między inteligencją i ludem musi istnieć mocna, trwała więź gospodarcza, kulturalna i duchowa. Bez tego związku, bez pomocy i zrozumienia wzajemnego między ludźmi nauki, wiedzy i wysokiej kwalifikacji a ludźmi pracy fizycznej — nie da się skutecznie wykonać tych wielkich zadań, jakie na pokolenie nasze włożyła historia.” Słowa Bolesława Bieruta są dla nas polskich naukowców, drogowskazem w naszej działalności naukowej, dydaktycznej, naszej działalności w zakresie współpracy z przemysłem i racjonalizatorami i nowatorami. Realizacja tej wielkiej prawdy w naszym codziennym trudzie będzie naszym wkładem w umacnianie Frontu Narodowego, będzie naszym stałym udziałem w walce o pokój i socjalizm.</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-21.36" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 650 | + </div> | |
| 651 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 652 | + <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. kieleckiego Stanisław Łapot.</u> | |
| 653 | + </div> | |
| 654 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 655 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PoselLapotStanislaw">Wysoki Sejmie! Przedłożony projekt budżetu zabezpiecza dalszy rozwój gospodarczy naszego kraju. Wyrazem tego jest fakt, że połowę całego budżetu przeznacza się na rozwój gospodarki narodowej.</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-23.1" who="#PoselLapotStanislaw">Po wtóre jest on przejawem głębokiej troski Partii i Rządu Ludowego o coraz pełniejsze zaspokajanie potrzeb materialnych i kulturalnych ludności, gdyż na cele kulturalne i socjalne przeznacza się około 25% budżetu.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PoselLapotStanislaw">Cóż to oznacza? Oznacza to, że podstawowym celem budżetu jest pokojowy rozwój gospodarki narodowej i zaspokojenie ciągle rosnących potrzeb materialnych i kulturalnych całego społeczeństwa w drodze nieprzerwanego wzrostu i doskonalenia produkcji socjalistycznej na bazie najwyższej techniki. Oznacza to, że środki nagromadzone w gospodarce narodowej ofiarną pracą mas pracujących są całkowicie zużytkowywane w interesie tych mas ludowych.</u> | |
| 658 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PoselLapotStanislaw">Jakże różni się pod tym względem nasz budżet od budżetów w krajach kapitalistycznych, gdzie ciężary są rozkładane na barki ludności pracującej, wydatki zaś idą przede wszystkim na cele zbrojeniowe i zwiększają zyski kapitalistów wykonujących zamówienia wojenne.</u> | |
| 659 | + <u xml:id="u-23.4" who="#PoselLapotStanislaw">Kilka dni temu prasa doniosła o budżecie Anglii. Wydatki wojenne wzrosły w tym budżecie o 120 milionów funtów szterlingów i wynoszą 1.636 milionów funtów. Agencja Reutera określa, że są to — „największe wydatki wojenne w historii Anglii”. Taż sama prasa podaje, że wyścig zbrojeń zabierze w tym roku każdej rodzinie angielskiej około połowy jej zarobków. Nowy budżet przynosi jeszcze większe zyski trustom zbrojeniowym i przynosi ulgi podatkowe dla wielkich przemysłowców i wielkich kupców. Budżet ten nazwali w Anglii — „premią dla bogaczy”.</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-23.5" who="#PoselLapotStanislaw">Czynnikiem decydującym o szybkim rozwoju gospodarczym naszego kraju i o wzroście na tej podstawie dobrobytu materialnego i kulturalnego najszerszych mas jest nasz socjalistyczny przemysł. Dlatego też budżet, nad którym obradujemy, jest wyrazem dalszego konsekwentnego uprzemysłowienia kraju, ze szczególnym położeniem nacisku na rozwój przemysłu ciężkiego.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-23.6" who="#PoselLapotStanislaw">Przemysł ciężki, zaopatrujący w narzędzia i maszyny inne gałęzie przemysłu, rolnictwa, komunikacji, jest tym podstawowym elementem, który zapewnia przesłanki uzyskania wyższej wydajności pracy i który stwarza materialną bazę dla potężnego rozwoju wszystkich gałęzi gospodarki narodowej i podniesienia bytu materialnego i poziomu kulturalnego mas pracujących. Znajduje to swoje najlepsze potwierdzenie w historii budownictwa socjalistycznego w ZSRR, gdzie osiągnięte sukcesy w uprzemysłowieniu kraju spowodowały potężny wzrost materialnego i kulturalnego poziomu życia społeczeństwa radzieckiego. Znajduje to również potwierdzenie w naszym dotychczasowym budownictwie socjalistycznym.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-23.7" who="#PoselLapotStanislaw">Jakie mamy do zanotowania osiągnięcia na odcinku rozwoju przemysłu, a zwłaszcza przemysłu ciężkiego?</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-23.8" who="#PoselLapotStanislaw">W ciągu trzech lat realizacji Planu 6-letniego produkcja naszego socjalistycznego przemysłu powiększyła się prawie 2-krotnie i osiągnęła rozmiary ponad 3-krotnie większe niż przed wojną za czasów Polski burżuazyjnej.</u> | |
| 664 | + <u xml:id="u-23.9" who="#PoselLapotStanislaw">Stali produkowaliśmy przed wojną 1.400.000 ton, a dziś produkujemy blisko 3.200.000 ton. Węgla produkowaliśmy przed wojną 36 milionów ton, a w 1952 r. 84,5 miliona ton. Energii elektrycznej produkowaliśmy przed wojną 3,6 miliarda kilowat/godzin, a w r. 1952 — 12 miliardów kilowat/godzin.</u> | |
| 665 | + <u xml:id="u-23.10" who="#PoselLapotStanislaw">Tylko w ciągu 1952 r. oddano do użytku 450 wielkich i średnich obiektów przemysłowych. Powstał i rozwinął się szereg nieznanych dotąd w Polsce gałęzi produkcji, mających wielkie znaczenie dla rozwoju naszej gospodarki, dla umocnienia naszej niepodległości i suwerenności, jak budowa traktorów, samochodów, okrętów, wielu nowych typów maszyn, nowych ważnych rodzajów produkcji chemicznej itp.</u> | |
| 666 | + <u xml:id="u-23.11" who="#PoselLapotStanislaw">Zbudowano tysiące obiektów gospodarczych, setki nowych zakładów, wyposażonych w doskonałą technikę radziecką.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-23.12" who="#PoselLapotStanislaw">Nowa technika oparta na mechanizacji i elektryfikacji procesów produkcyjnych wchodzi coraz szerzej do naszego przemysłu, budownictwa i transportu, czyni pracę człowieka coraz lżejszą i bardziej wydajną. Nowa technika wkracza na wieś stwarzając coraz pomyślniejsze warunki socjalistycznej przebudowy rolnictwa.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-23.13" who="#PoselLapotStanislaw">Przytoczone fakty i cyfry świadczą, że program uprzemysłowienia kraju realizowany jest z powodzeniem. Rok 1953 — to rok dalszego, pełnego rozmachu socjalistycznego budownictwa przemysłowego. Setki obiektów zostaną ukończone i oddane do użytku. Uruchomione zostaną nowe kopalnie węgla, wielkie elektrownie — „Jaworzno II” i — „Miechowice”, wielkie piece w hucie im. Bolesława Bieruta, Zakład Nawozów Azotowych w Kędzierzynie.</u> | |
| 669 | + <u xml:id="u-23.14" who="#PoselLapotStanislaw">Aby te wielkie zamierzenia były wykonane musimy — rzecz oczywista — zdobyć niezbędne środki. W naszych warunkach podstawowym źródłem rozbudowy kraju jest akumulacja wewnętrzna, znajdująca swój wyraz w stronie dochodowej budżetu. Dlatego w walce o dalszy rozwój gospodarki narodowej musimy skoncentrować wielki wysiłek i uwagę na wykonaniu strony dochodowej budżetu.</u> | |
| 670 | + <u xml:id="u-23.15" who="#PoselLapotStanislaw">Jak mówił o tym Minister Finansów, 86% wszystkich dochodów państwa pochodzi z gospodarki uspołecznionej. W tych 86% — gros, bo aż około 80%, to dochody płynące z przemysłu. Rozwój więc przemysłu drogą coraz lepszego wykorzystania zdolności produkcyjnej urządzeń przemysłowych, wprowadzenia nowych obiektów do eksploatacji, systematyczne obniżanie kosztów własnych produkcji i przyśpieszanie rotacji środków — to najważniejsze wewnętrzne źródła akumulacji.</u> | |
| 671 | + <u xml:id="u-23.16" who="#PoselLapotStanislaw">Skoro tak, to aby budżet był realny, muszą być w pełni wykonane zadania narodowego planu na rok 1953 w przemyśle. Wzrost produkcji w przemyśle wielkim i średnim musi osiągnąć 13,3%, obniżka kosztów własnych 3,7%.</u> | |
| 672 | + <u xml:id="u-23.17" who="#PoselLapotStanislaw">Jak wiemy jednak zadania obniżenia kosztów własnych produkcji przemysłowej założone na 1952 r. nie zostały wykonane. Zamiast planowanej obniżki kosztów 5,5% Osiągnięto jedynie obniżkę około 2%.</u> | |
| 673 | + <u xml:id="u-23.18" who="#PoselLapotStanislaw">Dlatego rok 1953 musi być rokiem przełomu na tym odcinku, rokiem uporczywej walki o wykonanie zadań akumulacji, czyli w pierwszym rzędzie walki o wykonanie planu produkcji i założonych w Narodowym Planie Gospodarczym wskaźników obniżenia kosztów własnych. Koszt własny produkcji bowiem to najważniejszy wskaźnik charakteryzujący jakość pracy przedsiębiorstwa. W nim znajduje swój wyraz walka o podniesienie wydajności pracy, o wprowadzenie przodującej technologii i doskonalszych metod organizacji produkcji, o oszczędne zużycie paliwa, surowców, energii elektrycznej, o lepsze wskaźniki wykorzystania urządzeń, środków trwałych, o unikanie nakładów nieproduktywnych. Koszt własny to jeden z najważniejszych mierników efektywności ekonomicznej przy projektowaniu konstrukcji wytworów, jeden z najważniejszych mierników efektywności ekonomicznej procesu technologicznego.</u> | |
| 674 | + <u xml:id="u-23.19" who="#PoselLapotStanislaw">Jeden procent obniżki kosztów własnych w przemyśle socjalistycznym to przecież w stosunku rocznym około 1 miliard zł, co równa się kosztom całorocznego utrzymania naszego szkolnictwa podstawowego lub kosztom budowy około 30 tysięcy izb mieszkalnych.</u> | |
| 675 | + <u xml:id="u-23.20" who="#PoselLapotStanislaw">Walka o akumulację, walka o obniżkę kosztów własnych wymaga od naszego aparatu gospodarczego podniesienia poziomu kierownictwa przedsiębiorstwami, pełniejszego opanowania ich problematyki techniczno-produkcyjnej i ekonomiczno-finansowej. Wymaga to mobilizacji mas pracujących do jeszcze aktywniejszego udziału w walce o rytmiczne wykonywanie zadań produkcyjnych, o reżim oszczędności i obniżkę kosztów własnych produkcji.</u> | |
| 676 | + <u xml:id="u-23.21" who="#PoselLapotStanislaw">Poważna ilość naszych zakładów przemysłowych prowadziła skutecznie tę walkę, dzięki temu nie tylko wykonała w 1952 r. zadania produkcyjne i finansowe, ale niejednokrotnie znacznie je przekroczyła. Tak na przykład w resorcie. Ministerstwa Przemysłu Maszynowego, które ogólnie biorąc nie wykonało planu obniżki kosztów, pięć centralnych zarządów przedterminowo wykonało plany obniżenia kosztów własnych i przekroczyło je znacznie w skali rocznej. W resorcie przemysłu lekkiego przekroczył znacznie zadania w zakresie obniżenia kosztów przemysł garbarski i obuwniczy.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-23.22" who="#PoselLapotStanislaw">Elektrownia — „Łaziska” w pierwszym kwartale br. spaliła 20% mułów odpadkowych, utrzymując stale maksymalną moc produkcyjną elektrowni. Elektrownia — „Ludwików” na Dolnym Śląsku dzięki uporczywej walce kierownictwa i załogi przystosowała swoje urządzenia do spalania odpadkowych, mułów i spaliła w pierwszym kwartale br. 34% ogólnego zużycia paliwa.</u> | |
| 678 | + <u xml:id="u-23.23" who="#PoselLapotStanislaw">Jednakże w wielu zakładach i w całych gałęziach przemysłowych nie ma jeszcze dostatecznego zrozumienia ważności tej sprawy. W szczególności wiele niedociągnięć jest na odcinku zużycia surowców i materiału, przestrzegania norm zużycia, wykorzystania cennych odpadków produkcyjnych.</u> | |
| 679 | + <u xml:id="u-23.24" who="#PoselLapotStanislaw">Przykład: załogi naszych elektrowni powinny walczyć o zmniejszenie zużycia węgla na jednostkę produkcji, a także o zastąpienie cenniejszych gatunków węgla gatunkami mniej wartościowymi. Tymczasem elektrownia w Chorzowie przekroczyła w pierwszym kwartale br. zużycie węgla o 7%, elektrownia w Częstochowie aż do 15%. Szczególnie źle realizowany jest system oszczędnościowy na odcinku przemysłu budowlanego, gdzie bardzo częstym zjawiskiem jest nieprzestrzeganie norm zużycia materiałów.</u> | |
| 680 | + <u xml:id="u-23.25" who="#PoselLapotStanislaw">W wytwórni płynnych betonów przy budowie kombinatu Nowa Huta zużyto w 1952 r. około 19% cementu ponad normę, co stanowi przeszło 3.000 ton cementu. W jednym z zarządów budowlanych na tejże budowie zużyto przeszło 2.000 m3 drzewa ponad normę. Również w wielu zakładach metalowych ma miejsce nadmierne zużycie materiałów. W fabryce obrabiarek w Porębie zużywa się 1.413 kg surowca (odkówek) do wyrobu wrzeciona o wadze 800 kg, czyli strata materiału wynosi 44%.</u> | |
| 681 | + <u xml:id="u-23.26" who="#PoselLapotStanislaw">W fabryce urządzeń mechanicznych w Dąbrowie Górniczej na wyprodukowanie kół zębatych o wadze 430 kg zużyto 1.390 kg materiału prętowego. Strata materiału wyniosła 69%. W tejże fabryce w materiałach nieżelaznych przeciętne wykorzystanie odlewów brązowych wynosi 34,8%.</u> | |
| 682 | + <u xml:id="u-23.27" who="#PoselLapotStanislaw">W zakładach przemysłu dziewiarskiego im. Konopnickiej, im Rychlińskiego i im. Jurczaka przekroczenie planowych norm zużycia surowców sięgało od 105 do 135%.</u> | |
| 683 | + <u xml:id="u-23.28" who="#PoselLapotStanislaw">Ważnym elementem walki o lepsze wykorzystanie przydzielonych środków jest sprawa jakości produkowanych towarów i zmniejszenia ilości braków. Szczególnie ostro występuje to zagadnienie w niektórych gałęziach przemysłu chemicznego, w przemyśle lekkim, przemyśle materiałów budowlanych i budownictwie.</u> | |
| 684 | + <u xml:id="u-23.29" who="#PoselLapotStanislaw">Przemysł włókien sztucznych w pierwszym kwartale br. wyprodukował włókien pierwszego gatunku o 3,5% mniej niż przewidywał plan. W ciągu długiego czasu zakład gumowy w Dębicy z powodu nieprzestrzegania dyscypliny technologicznej dawał produkcję niskiej jakości. W przemyśle materiałów budowlanych pomimo poważnego dorobku na odcinku produkcji cementu w niektórych cementowniach na skutek nieodpowiedniego reżimu technologicznego wytrzymałość produkowanego cementu jest znacznie poniżej normy.</u> | |
| 685 | + <u xml:id="u-23.30" who="#PoselLapotStanislaw">Jednym z najbardziej podstawowych elementów walki o obniżenie kosztów własnych jest wzrost wydajności pracy, który zgodnie z założeniami planu na rok 1952 winien wynosić co najmniej 8,1%. Między innymi wzrost ten powinien być osiągnięty poprzez zwiększenie mechanizacji, na którą państwo daje w budżecie poważne środki. Środki te muszą być w bieżącym roku prawidłowo wykorzystane. Szczególnie poważne zadania na tym odcinku stoją przed górnictwem, które powinno na przykład zwiększyć mechaniczny urobek węgla o 18,8%, mechanizację ładowania węgla o 75%, oraz przed Ministerstwem Hutnictwa, w którego resorcie powinien nastąpić wzrost mechanizacji i transportu dołowego w kopalnictwie rud żelaznych o 38,8%.</u> | |
| 686 | + <u xml:id="u-23.31" who="#PoselLapotStanislaw">Wzrost wydajności tylko wtedy jednak wpływa na obniżkę kosztów własnych, jeżeli wyprzedza wzrost średniej płacy.</u> | |
| 687 | + <u xml:id="u-23.32" who="#PoselLapotStanislaw">Dlatego zachwianie na przykład w przemyśle metalowym prawidłowego stosunku między wzrostem płac a wzrostem wydajności nie stwarza warunków do osiągnięcia planowej obniżki kosztów.</u> | |
| 688 | + <u xml:id="u-23.33" who="#PoselLapotStanislaw">W przemyśle metalowym nie przywiązuje się należytej wagi do zagadnień ekonomiczno-finansowych zakładu, nie ma systemu kontroli w tym względzie poszczególnych przedsiębiorstw. Komórki płac i normowania zwłaszcza na szczeblach zakładu są słabe, niezdyscyplinowane. W rezultacie powtarzają się wypadki norm przestarzałych i w większości szacunkowych, w których zafiksowane są wszystkie wady organizacyjne hamujące produkcję.</u> | |
| 689 | + <u xml:id="u-23.34" who="#PoselLapotStanislaw">Nawet w tych wypadkach, kiedy w zakładzie wprowadzono nową technikę i nową technologię, normowanie nie uwzględnia tych faktów i nie czyni wysiłku, by zmienić odpowiednio do poziomu technicznego poziom norm. Zdarzają się wypadki, że w wielu fabrykach normy z okresu rozruchu, a więc zaniżone, są utrzymywane po dwa i więcej lat, jak na przykład w zakładzie maszyn rolniczych — „Kraj” stosuje się po dzień dzisiejszy normę ustaloną w swoim czasie do wykonania prototypu, mimo że wprowadzona nową technologię i szereg usprawnień.</u> | |
| 690 | + <u xml:id="u-23.35" who="#PoselLapotStanislaw">Podobnie sprawa przedstawia się w Pa-Fa-Wag-u i innych zakładach. W rezultacie słabej dyscypliny normowania w wielu centralnych zarządach mamy zjawisko, iż normy istniejące w podległych im zakładach stały się hamulcem wzrostu wydajności pracy. Tak dzieje się np. w Centralnym Zarządzie Motoryzacji, gdzie średnie wykonanie norm wynosi 219%, lub w Centralnym Zarządzie Narzędzi, gdzie średnie wykonanie wynosi 211%. Podobna sytuacja na odcinku norm istnieje w budownictwie, gdzie od 1950 r. na niektórych robotach nie przeprowadzono rewizji norm i obecnie w przekroju resortów roboty posadzkarskie są wykonywane w 270%, stolarsko-budowlane — w 290%, elektrotechniczne — w 231%, murarskie — w 213%.</u> | |
| 691 | + <u xml:id="u-23.36" who="#PoselLapotStanislaw">Wydaje się konieczne dokonanie zmiany nastawienia w kierownictwie administracyjnym i społecznym i przejście w całym przemyśle maszynowym i budownictwie na uporządkowanie tej tak ważnej sprawy dla całokształtu rozwoju naszego przemysłu i wykonania budżetu państwa.</u> | |
| 692 | + <u xml:id="u-23.37" who="#PoselLapotStanislaw">Niemałą rezerwę obniżki kosztów własnych stanowi likwidacja przerostów administracji przedsiębiorstw przemysłowych. Dotychczas walkę z przerostami w większości wypadków prowadzi państwo przez swoje organy z góry, natomiast mało lub prawie wcale nie ma inicjatywy u kierowników pozostałych szczebli administracji gospodarczej.</u> | |
| 693 | + <u xml:id="u-23.38" who="#PoselLapotStanislaw">Na zakończenie chcę podkreślić, że dla zrealizowania postawionych w Narodowym Planie Gospodarczym zadań produkcyjnych muszą być podjęte energiczne kroki w kierunku:</u> | |
| 694 | + <u xml:id="u-23.39" who="#PoselLapotStanislaw">a) uporządkowania dokumentacji technicznej i bezwzględnego przestrzegania reżimów technologicznych, b) uporządkowania norm pracy i wzmocnienia kontroli ich przestrzegania, c) uporządkowania gospodarki materiałowej w zakresie opracowania brakujących norm zużycia oraz wzmożenia kontroli ich przestrzegania, d) systematycznej walki o poprawę jakości produkcji, o zmniejszenie i likwidację braków, e) jak najpełniejszego wykorzystania mocy produkcyjnej maszyn i urządzeń oraz szerokiego stosowania nowoczesnych metod pracy.</u> | |
| 695 | + <u xml:id="u-23.40" who="#PoselLapotStanislaw">Główną metodą mobilizacji mas dla osiągnięcia tych zadań jest rozwijanie socjalistycznego współzawodnictwa pracy. Patriotyczna postawa robotników, inżynierów, techników ujawniona została z nową siłą w szeroko rozwiniętym współzawodnictwie 1-majowym. Podejmowane za przykładem załogi starachowickiej fabryki samochodów zobowiązania polepszenia jakości produkcji, zredukowanie do minimum braków, oszczędności materiałów, surowców, paliwa, energii elektrycznej stają się potężną dźwignią w walce o wykonanie planu produkcyjnego w 1953 r. i planu obniżki kosztów własnych.</u> | |
| 696 | + <u xml:id="u-23.41" who="#PoselLapotStanislaw">Naszym zadaniem, zadaniem Partii i Państwa jest ten twórczy entuzjazm rozwijać, podnosić aktywność polityczną i produkcyjną mas pracujących, bowiem aktywność praktyczna i produkcyjna mas w walce o plan jest gwarancją wykonania bądź co bądź niełatwych zadań czwartego roku Planu 6-letniego, ale zadań w pełni realnych i wykonalnych.</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-23.42" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 698 | + </div> | |
| 699 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 700 | + <u xml:id="u-24.0" who="#Marszalek">Głos zabierze poseł woj. poznańskiego Wiktoria Hetmańska.</u> | |
| 701 | + </div> | |
| 702 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 703 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Wysoka Izbo! Dwie zasadnicze sprawy wysuwały się na czoło w budżecie państwa w roku ubiegłym i dwie zasadnicze sprawy wysuwają się na czoło zadań budżetowych w roku bieżącym — zapewnienie szybkiego postępu na drodze socjalistycznego uprzemysłowienia naszego kraju i podniesienie produkcji rolnej, przebudowa wsi, aby mogła ona nadążać w zaspokajaniu potrzeb stale wzrastającej ludności miast i stale rozwijającego się przemysłu.</u> | |
| 704 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Jak rysowało się wykorzystanie budżetów państwowych w warunkach Polski Ludowej w województwie poznańskim? Rysowało się nieustannym wzrostem uprzemysłowienia i rozwojem kulturalnym.</u> | |
| 705 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Z roku na rok zmienia swe oblicze prastare miasto Poznań, stając się coraz bardziej wielkim ośrodkiem przemysłowym, a ośrodkiem przemysłu maszynowego w szczególności.</u> | |
| 706 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Systematycznie rozbudowują się i rozrastają jedne z największych w Polsce zakłady przemysłu metalowego, mianowicie Zakłady im. Józefa Stalina w Poznaniu.</u> | |
| 707 | + <u xml:id="u-25.4" who="#PoselHetmanskaWiktoria">W oparciu o wszechstronną pomoc Związku Radzieckiego budujemy w Poznaniu nowoczesną, jedną z największych w Europie, fabrykę maszyn żniwnych.</u> | |
| 708 | + <u xml:id="u-25.5" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Stale rozbudowuje się i rozwija w mieście Poznaniu i w województwie poznańskim przemysł chemiczny, energetyczny, budowlany, włókienniczy, rolny i spożywczy.</u> | |
| 709 | + <u xml:id="u-25.6" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Równocześnie z wszechstronną rozbudową przemysłu idzie w parze na szeroką skalę zakrojona budowa urządzeń socjalnych, urządzeń kulturalno-oświatowych, rośnie ilość żłobków, przedszkoli, domów młodego robotnika, burs, hoteli robotniczych itd.</u> | |
| 710 | + <u xml:id="u-25.7" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Na szczególną uwagę zasługują poważne inwestycje w zupełnie nowym w województwie poznańskim przemyśle, mianowicie w górnictwie. W rejonie miast Konina i Kłodawy przy wykorzystaniu miejscowych bogactw naturalnych, dotąd nieznanych i słabo wykorzystywanych, powstają nowe ośrodki produkcji węgla brunatnego i soli potasowej. W rejonie tym rośnie wielki kombinat energo-chemiczny.</u> | |
| 711 | + <u xml:id="u-25.8" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Te wielkie inwestycje wpływają decydująco na zmianę charakteru i oblicza społeczno-gospodarczego wielu miast i miasteczek województwa poznańskiego, przekształcają je w poważne ośrodki przemysłowe, w wielkie skupiska klasy robotniczej. Zjawiska te obserwujemy w Kaliszu, Gnieźnie, Koninie, Kłodawie, Turku, Wapnie itd.</u> | |
| 712 | + <u xml:id="u-25.9" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Poważne są również inwestycje w naszym województwie w dziedzinie urządzeń komunikacyjnych. Budowaliśmy nowe mosty, przebudowaliśmy stare, powstają nowe linie komunikacyjne, nowe drogi, wzrasta stopniowo gęstość sieci dróg. W roku 1952 zbudowano i odbudowano prawie 500 kilometrów dróg.</u> | |
| 713 | + <u xml:id="u-25.10" who="#PoselHetmanskaWiktoria">W parze z rozbudową przemysłu idzie stały rozwój budownictwa mieszkaniowego w województwie. W 1952 r. w ramach budowy osiedli robotniczych oddano do użytku 2.602 izby i wyremontowano 42.444 izb.</u> | |
| 714 | + <u xml:id="u-25.11" who="#PoselHetmanskaWiktoria">W dziedzinie rolnictwa, którego stały rozwój i przebudowa warunkuje szybsze tempo marszu do socjalizmu, na plan pierwszy wysuwają się państwowe gospodarstwa rolne oraz spółdzielnie produkcyjne. Państwowe gospodarstwa rolne województwa poznańskiego posiadają wiele poważnych osiągnięć.</u> | |
| 715 | + <u xml:id="u-25.12" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Poważne były nakłady, finansowe na budownictwo, mechanizację, rozwój hodowli w państwowych gospodarstwach rolnych. Na samo tylko budownictwo w 1952 r. nakłady inwestycyjne w PGR-ach województwa poznańskiego wyniosły z górą 25 milionów zł. W efekcie dało to prawie 1.000 nowych obiektów gospodarczych i mieszkalnych, znacznie poprawiając sytuację bytową robotników rolnych.</u> | |
| 716 | + <u xml:id="u-25.13" who="#PoselHetmanskaWiktoria">W oparciu o pomoc państwa oraz świadomy wysiłek członków spółdzielni produkcyjnych dokonano dużych inwestycji również w spółdzielniach produkcyjnych. Pomoc państwa dla spółdzielni w samej tylko dziedzinie budownictwa wyniosła w 1952 r. niemal 17 milionów zł, środki zaś własne spółdzielców z górą 5,5 miliona zł.</u> | |
| 717 | + <u xml:id="u-25.14" who="#PoselHetmanskaWiktoria">W rezultacie w 1952 r. wybudowano i wyremontowano w gospodarstwach zespołowych województwa poznańskiego 574 obiekty.</u> | |
| 718 | + <u xml:id="u-25.15" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Dzięki pomocy państwa i pracy spółdzielców zaznaczył się w spółdzielniach poważny wzrost hodowli. W 1952 r. zakupiono dla spółdzielni 1.838 sztuk bydła, nie licząc wzrostu bydła z własnego przychówku w ilości 2.400 sztuk. O 30% wzrosła też ilość trzody chlewnej.</u> | |
| 719 | + <u xml:id="u-25.16" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Jasne jest, że pomoc państwa skierowana była przede wszystkim na odcinek produkcyjny. Umacnianie się istniejących spółdzielni produkcyjnych, ich przykład, ich promieniowanie, lepsze i zasobniejsze życie spółdzielców, ich praca wyjaśniająca — to wszystko poważnie wpłynęło na rozwój spółdzielczości w naszym województwie. W samym tylko pierwszym kwartale 1953 r. w woj. poznańskim powstało 222 nowe spółdzielnie produkcyjne. Dla rozwoju spółdzielczości produkcyjnej, dla umacniania już istniejących spółdzielni istotne znaczenie posiadają państwowe ośrodki maszynowe.</u> | |
| 720 | + <u xml:id="u-25.17" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Państwo łożyło i łoży poważne sumy na rozbudowę POM-ów, na poszerzenie ich wyposażenia technicznego, na wzrost polityczny i fa chowy kadry POM-owskich pracowników.</u> | |
| 721 | + <u xml:id="u-25.18" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Poważne sumy przeznacza nasz Rząd także na cele pomocy produkcyjnej dla pracującego jeszcze indywidualnie mało i średniorolnego chłopstwa.</u> | |
| 722 | + <u xml:id="u-25.19" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Pracujący chłopi naszego województwa otrzymali w 1952 r. pożyczek na cele ogólno obrotowe i kontraktację produkcji roślinnej i zwierzęcej na sumę prawie 70 milionów zł. Jest to suma olbrzymia.</u> | |
| 723 | + <u xml:id="u-25.20" who="#PoselHetmanskaWiktoria">A jakże niezwykle znamienne są następujące cyfry. Otóż w ciągu 8 lat ludowej rzeczywistości zelektryfikowano w województwie poznańskim 352 gromady, w okresie zaś 20 lat Polski kapitalistycznej zelektryfikowano tylko 115 gromad.</u> | |
| 724 | + <u xml:id="u-25.21" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Tak oto zasoby pieniężne gromadzone przez budżet w całej rozciągłości służą na terenie naszego województwa podniesieniu materialnego poziomu życia mas pracujących.</u> | |
| 725 | + <u xml:id="u-25.22" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Warto przypatrzeć się również, jak środki gromadzone w budżecie państwowym wykorzystano w województwie poznańskim w dziedzinie oświaty, kultury oraz ochrony zdrowia społeczeństwa. Cyfry posiadają tutaj istotną wymowę.</u> | |
| 726 | + <u xml:id="u-25.23" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Jeśli w 1949 r. na terenie województwa poznańskiego mieliśmy 855 szkół 7-klasowych, to w 1952 r. liczba ich wzrosła do 1.079, ilość zaś szkół o jednym nauczycielu spadła z 859 do 425.</u> | |
| 727 | + <u xml:id="u-25.24" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Powszechnym nauczaniem objęliśmy wszystkie dzieci naszego województwa. Ogólna ilość uczącej się młodzieży wyraża się liczbą 258 tys. dzieci. Jeśli w Polsce kapitalistycznej znikomy był odsetek dzieci kończących 7-klasową szkołę powszechną, to obecnie w województwie poznańskim 85% dzieci korzysta z pełnych 7-klasowych szkół.</u> | |
| 728 | + <u xml:id="u-25.25" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Sieć bibliotek w woj. poznańskim przekroczyła 2.050 punktów zaopatrzonych w 1.636.000 książek. Liczba książek przypadających na jednego mieszkańca wzrosła w ciągu roku o 28,3%, a liczba czytelników wzrosła w porównaniu z rokiem 1951 o 29,3%.</u> | |
| 729 | + <u xml:id="u-25.26" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Cyfry te nie obejmują bibliotek przyszkolnych i przyfabrycznych.</u> | |
| 730 | + <u xml:id="u-25.27" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Na palcach jednej ręki można było policzyć w Polsce kapitalistycznej stałe kina wiejskie. Obecnie mamy ich w samym woj. poznańskim 88, nie licząc kin ruchomych, docierających do najbardziej odległych gmin i gromad. W 1951 r. korzystało z kin wiejskich 604.330 chłopów, w 1952 r. liczba ich wzrosła do 879.464.</u> | |
| 731 | + <u xml:id="u-25.28" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Coraz żywszym tętnem bije życie świetlic gminnych i gromadzkich na wsi poznańskiej. W 1952 r. powstało w naszym województwie z górą 60 nowych świetlic gminnych.</u> | |
| 732 | + <u xml:id="u-25.29" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Poważne sumy z budżetu państwowego przeznaczane są na ochronę zdrowia ludzi pracy. Zdrowie człowieka pracy jest dziś otoczone szczególną troską Państwa Ludowego. W województwie naszym posiadamy 74 przychodnie rejonowe, 107 ośrodków zdrowia, 54 wiejskich punktów zdrowia. Stale wzrasta ilość łóżek szpitalnych, ilość izb porodowych, ilość lekarzy w społecznych zakładach służby zdrowia.</u> | |
| 733 | + <u xml:id="u-25.30" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Szczególną troską Państwa Ludowe otacza zdrowie naszych dzieci. W 1952 r. mieliśmy na terenie naszego województwa 227 poradni dla dzieci i matek.</u> | |
| 734 | + <u xml:id="u-25.31" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Niezwykle znamienne są następujące cyfry: w Polsce kapitalistycznej mieliśmy ogółem 549 przedszkoli na wsi; obecnie w samym tylko woj. poznańskim posiadamy ich 535.</u> | |
| 735 | + <u xml:id="u-25.32" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Wysoki Sejmie! Z tych wszystkich liczb i faktów biję w oczy prawda, że budżet nasz odpowiada interesom narodu. U podstaw zaś jego realizacji leży ofiarny wysiłek i bohaterska praca naszej klasy robotniczej, naszego chłopstwa pracującego, naszej inteligencji.</u> | |
| 736 | + <u xml:id="u-25.33" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Podstawowym bowiem źródłem dochodów budżetu państwowego jest wciąż rosnąca produkcja socjalistyczna, jest stały wzrost wydajności pracy, jest nieustanna walka o obniżenie kosztów własnych, o wzrost rentowności naszych przedsiębiorstw.</u> | |
| 737 | + <u xml:id="u-25.34" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Polska klasa robotnicza rozumie już tę sprawę. Wie ona, że Państwo Ludowe jest jej państwem, że budżet Państwa Ludowego jest jej budżetem, że to, co wypracuje, to i mieć będzie, że od jej pracy, jej wysiłku i jej ofiarności zależy wzrost środków gromadzonych w budżecie państwowym i zwracanych z kolei gospodarce narodowej dla pomnażania zasobności, dobrobytu i siły naszej Ojczyzny.</u> | |
| 738 | + <u xml:id="u-25.35" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Tak również rozumieją swe prawa i obowiązki robotnicy województwa poznańskiego, tak rozumie swe obowiązki ślusarz Zakładów im. J. Stalina w Poznaniu Stefan Ławniczak, który wykonuje przeciętnie 500% normy dziennie i ukończył już po raz drugi przypadające nań zadania sześciolatki.</u> | |
| 739 | + <u xml:id="u-25.36" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Tak rozumieją swe obowiązki przodujący robotnicy tych samych zakładów Stanisław Górny i Antoni Rymaniak, Reiss i Kaszyńska, przodujący formiarz odlewni Wielkopolskiej Fabryki Urządzeń Mechanicznych Wojciech Pytlak — ludzie, którzy wykonali już przypadające na nich zadania Planu 6-letniego.</u> | |
| 740 | + <u xml:id="u-25.37" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Tak wreszcie rozumieją swe obowiązki przodujący robotnicy państwowych gospodarstw rolnych: ob. Jadwiga Gruszczak, przodująca robotnica brygady polowej PGR w Zespole Chocica, powiat Jarocin, ob. Kapłon, brygadier oborowy PGR Przyborówko w powiecie szamotulskim.</u> | |
| 741 | + <u xml:id="u-25.38" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Za przykładem klasy robotniczej kroczy chłopstwo pracujące województwa poznańskiego, kroczą inicjatorzy — „Siewu Pokoju” chłopi gromady Osusz w powiecie krotoszyńskim, Lednogóra w powiecie gnieźnieńskim i wielu innych, kroczą członkowie spółdzielń produkcyjnych, jak oborowy spółdzielni Krzyżanki Stefan Adamiak, osiągający przeciętnie roczny udój od jednej krowy w wysokości 4.115 litrów.</u> | |
| 742 | + <u xml:id="u-25.39" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Wyrazem patriotycznej postawy chłopstwa pracującego woj. poznańskiego są czyny społeczne — czyn wodnomeliaracyjny i czyn drogowy.</u> | |
| 743 | + <u xml:id="u-25.40" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Czyn melioracyjny dał około 1,5 miliona roboczo-dni dla oczyszczenia i konserwacji instalacji wodnomelioracyjnych, odegrał zatem doniosłą rolę w walce o podniesienie produkcji rolnej i wzrost bazy paszowej.</u> | |
| 744 | + <u xml:id="u-25.41" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Czyn drogowy dał 32 km nowych dróg oraz 336 napraw drogowych.</u> | |
| 745 | + <u xml:id="u-25.42" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Naszym obowiązkiem, Obywatele Posłowie, jest pogłębiać nieustannie tę socjalistyczną świadomość mas pracujących, ugruntowywać tę prawdę, że w Polsce ludu pracującego każdy robotnik, każdy pracujący chłop, każdy inteligent jest kowalem jasnej przyszłości, kowalem siły i zasobności swej Ojczyzny.</u> | |
| 746 | + <u xml:id="u-25.43" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Naszym obowiązkiem jest pogłębiać świadomość, że od naszej pracy, od naszego wysiłku, od naszej ofiarności zależy nasze i naszych najbliższych szczęście i dobrobyt.</u> | |
| 747 | + <u xml:id="u-25.44" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Obowiązkiem naszym jest również budzić nieustannie czujność na działanie wroga, zapobiegać szkodnictwu, uczyć ludzi tej prawdy, że im prędzej dostrzegamy wroga i jego szkodniczą działalność, tym łatwiej nam posuwać się naprzód, tym prostsza jest nasza droga, tym skuteczniejsza jest nasza walka.</u> | |
| 748 | + <u xml:id="u-25.45" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Musimy również zwalczać biurokratyzm, tę kłodę u nóg naszego socjalistycznego budownictwa. A jest go jeszcze u nas niemało. Czymże bowiem, jak nie wyrazem biurokratyzmu hamującego nasze budownictwo, są chociażby następujące przykłady: Poznańskie Przemysłowe Zjednoczenie Budowlane otrzymało 9 miesięcy temu 2.100 pojemników do transportowania cegły. Przy zastosowaniu ich w transporcie zaoszczędzono by poważną ilość siły roboczej oraz zmniejszono by procent stłuczek z około 20% do 3%. Pojemniki do dziś są nieczynne, ponieważ Centralne Zarządy Ceramiki i Budownictwa nie opracowały norm pracy przy zastosowaniu pojemników i nie ustaliły jako dostawców cegielni z bocznicami kolejowymi.</u> | |
| 749 | + <u xml:id="u-25.46" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Budowa chlewni w PGR dla macior w oparciu o typowe projekty dostarczane przez Ministerstwo PGR posiada zasadniczą wadę, polegającą na obustronnym równoległym urządzeniu wybiegów, co powoduje przeciągi i w konsekwencji choroby prosiąt. Gdyby Departament Produkcji Zwierzęcej bardziej wnikliwie interesował się projektami budowy urządzeń dla produkcji zwierzęcej, uniknęlibyśmy niepotrzebnych strat i rozgoryczenia wśród robotników.</u> | |
| 750 | + <u xml:id="u-25.47" who="#PoselHetmanskaWiktoria">Takich i tym podobnych braków jest u nas niemało. Nie mogą nam one jednak zasłonić tej wielkiej, niewątpliwej, dla wszystkich widocznej prawdy, że idziemy milowymi krokami naprzód, że kraj nasz z każdym rokiem i miesiącem staje się zamożniejszy, piękniejszy, silniejszy. Niemałym krokiem na tej drodze będzie zrealizowanie również tych wszystkich zadań, które przed całym ludem pracującym Polski stawia tegoroczny budżet państwowy.</u> | |
| 751 | + <u xml:id="u-25.48" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 752 | + </div> | |
| 753 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 754 | + <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. stalinogrodzkiego Władysław Matwin.</u> | |
| 755 | + </div> | |
| 756 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 757 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PoselMatwinWladyslaw">Towarzysze i Obywatele Posłowie! Budżet, którego projekt przedstawił nam Rząd Frontu Narodowego, zawiera poważne, zwiększone pozycje na dalszą odbudowę i upiększenie Warszawy oraz zaspokojenie potrzeb jej mieszkańców.</u> | |
| 758 | + <u xml:id="u-27.1" who="#PoselMatwinWladyslaw">Wyniki pracy, którą prowadzi nasze państwo nad odbudową stolicy są widoczne, znane w kraju i za granicą. Warto jednak podać garść danych, aby lepiej uświadomić sobie rozmiary i tempo tej pracy.</u> | |
| 759 | + <u xml:id="u-27.2" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawa stała się znowu wielkim, milionowym miastem. W roku ubiegłym liczba mieszkańców przekroczyła 900.000, a w ciągu ostatnich trzech lat liczba ta zwiększyła się o 140.000. Aby osiągnąć taki przyrost w przedwojennej Warszawie, trzeba było nie trzech, a ponad dziesięciu lat.</u> | |
| 760 | + <u xml:id="u-27.3" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawa stała się większym niż była kiedykolwiek ośrodkiem przemysłu. W ciągu trzech lat postawiono około 4 miliony m3 budynków przemysłowych. Inwestycje i lepsze wykorzystanie wcześniej odbudowanych zakładów pozwoliły na wyjątkowo szybki wzrost produkcji. Na przykład przemysł maszynowy dał w 1952 r. 370% produkcji, tj. blisko 4 razy więcej aniżeli w r. 1949. Jest to niebywały skok. Było to już 11% całej krajowej produkcji tego przemysłu. Trzeba podkreślić, że dzięki nowoczesnej technice, dzięki pomocy Związku Radzieckiego wytwarzamy w Warszawie artykuły przemysłowe, których przed wojną ani w Warszawie, ani w kraju nie wytwarzano, jak np. artykuły przemysłu motoryzacyjnego, precyzyjnego, specjalne obrabiarki, penicylinę i różne inne.</u> | |
| 761 | + <u xml:id="u-27.4" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawa stała się największym z istniejących w Polsce ośrodków nauki i kultury. W 16 uczelniach wyższych zdobywa wiedzę 30 tys. studentów, tj. o połowę więcej niż przed wojną. Mamy w stolicy 59 instytutów naukowo-badawczych, 367 szkół podstawowych, licealnych i zawodowych, 6,5 miliona książek w bibliotekach, 30 teatrów i kin, 400 świetlic.</u> | |
| 762 | + <u xml:id="u-27.5" who="#PoselMatwinWladyslaw">W ciągu trzech ostatnich lat zbudowano 50 tys. izb mieszkalnych. Na zbudowanie takiej ilości izb trzeba było po pierwszej wojnie światowej nie trzech, a dwunastu lat. Warszawska służba zdrowia w 1952 r. udzieliła mieszkańcom 6,5 miliona porad lekarskich w lecznictwie otwartym, tj. o 2,5 miliona więcej niż w roku 1938. Warszawska komunikacja miejska, która ma jeszcze wielkie braki, przewiozła w 1952 r. 570 milionów pasażerów, tj. dwa razy tyle co przed wojną w roku 1938. Wykonano już znaczną część prac przy budowie pierwszej w kraju miejskiej kolei podziemnej — warszawskiego metra. Odbudowana i rozbudowana została sieć wodociągów, kanalizacji, oświetlenia i innych urządzeń miejskich. Powierzchnia parków i zieleni na terenie miasta 2,5 raza przekroczyła stan sprzed wojny.</u> | |
| 763 | + <u xml:id="u-27.6" who="#PoselMatwinWladyslaw">Wielkie dzieło naszego narodu — odbudowa Warszawy rozwija się z każdym rokiem. Pamiętamy Warszawę zdradzoną przez Sosnkowskich, Mikołajczyków i Komorowskich, zmasakrowaną i oszpeconą przez hitlerowskich oprawców. Pamiętamy okropne rany, przerażające kalectwo, straszne oparzelizny pięknego niegdyś miasta, w którym w dni wyzwolenia tliło się zaledwie kilka iskier życia. Warszawa wciąż nosi jeszcze na sobie głębokie ślady wojny i zniszczenia.</u> | |
| 764 | + <u xml:id="u-27.7" who="#PoselMatwinWladyslaw">Ale każdy Polak-patriota przeżywa radość, dumę i wzruszenie, kiedy patrzy na Warszawę tegorocznej wiosny. Nasza stolica, jeszcze pokryta bliznami, służy krajowi i może poszczycić się owocami swej pracy. Ta przywrócona do życia Warszawa, która uwalnia się od kalectwa, nabiera rumieńców, blasku i piękności, jest coraz bardziej bliska i droga naszemu narodowi.</u> | |
| 765 | + <u xml:id="u-27.8" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawa, nieustraszona w walce, niezmordowana w pracy, coraz to bardziej wspaniała, staje się żywym obrazem najlepszych cech narodu polskiego, który nie lęka się trudności i przeszkód w walce o pokój i socjalizm, który przeobraża się i odnawia, pełen twórczych, niewyczerpanych sił.</u> | |
| 766 | + <u xml:id="u-27.9" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawę przywrócił do życia polski lud pracujący. To z jego trudu, jego nakładem wznosi się z ruin stolica. Warszawiacy wiedzą o tym i patrzą na odbudowę miasta jako na dzieło całego narodu, który nie szczędzi Warszawie ofiar i wysiłków. Warszawiacy są z całej duszy wdzięczni swemu narodowi za tę serdeczną i wielkoduszną troskę.</u> | |
| 767 | + <u xml:id="u-27.10" who="#PoselMatwinWladyslaw">Nie byłoby wolnej Warszawy, gdyby nie Związek Radziecki, jego wyzwoleńcza Armia i pomoc narodów ZSRR od pierwszych chwil po wypędzeniu najeźdźcy. Pomoc ta, z każdym rokiem wydatniejsza, to przykład braterstwa nowych, socjalistycznych narodów.</u> | |
| 768 | + <u xml:id="u-27.11" who="#PoselMatwinWladyslaw">W samym sercu Warszawy coraz to wyżej wznosi się niezwykła, ogromna budowla — Pałac Kultury i Nauki im. Józefa Stalina, szlachetny podarunek ludzi radzieckich, przekazany nam za sprawą Wielkiego Budowniczego Komunizmu. Lud warszawski codziennie spogląda na rosnące mury Pałacu i widzi w nich nie tylko imponujący twór techniki, niewidzianej dotąd, urzekającej techniki. Jest to dla nas wymowny symbol wieczystej przyjaźni, łączącej narody radzieckie i naród polski. Jest to ucieleśnienie zwycięskiej idei Lenina-Stalina o braterstwie między narodami, która głosi, że wszystkie narody, większe i mniejsze, będą żyły w pokoju, bez wojen i przemocy, bez zaborów i poniżenia, będą wspierały się wzajemnie i wspólnie tworzyły dzieła godne rozumnych, wolnych i pięknych ludzi.</u> | |
| 769 | + <u xml:id="u-27.12" who="#PoselMatwinWladyslaw">Władza ludowa w Polsce jest wierna wielkiej idei socjalizmu w polityce zagranicznej i w pracy nad tym, aby zmienić na lepsze życie ludzkie w naszym kraju. Dlatego popiera ją naród, dlatego cieszy się ona gorącą sympatią ludności Warszawy.</u> | |
| 770 | + <u xml:id="u-27.13" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawiacy z uznaniem oceniają wyniki dokonanej przez Rząd regulacji cen i reformy płac. Warszawiacy z ochotą pomagają swej władzy w różnych ważnych akcjach gospodarczych, jak np. społeczna zbiórka złomu. O wzrastającym zaufaniu ludności do swej władzy świadczy coraz to większa liczba rozmaitych spraw, z którymi ludność zwraca się codziennie do stołecznej i dzielnicowych rad narodowych oraz ich agend. Ilość tych spraw wzrosła w ciągu ubiegłego roku 3-krotnie i osiągnęła cyfrę 10 tys. na przestrzeni kwartału.</u> | |
| 771 | + <u xml:id="u-27.14" who="#PoselMatwinWladyslaw">„Stare rządy kapitalistyczne — powiada warszawski człowiek pracy — stały ponad ludem, odgradzały się od niego i wymagały od nas tylko podatków i pokornego posłuszeństwa wobec możnych tego świata. To były rządy wyzyskiwaczy. Żądać od nich opieki nad nami znaczyło żądać od wilka, aby pilnował owiec. Ale wy jesteście naszą władzą, ludową władzą. Pomóżcie nam wobec tego w naszych codziennych kłopotach” I rzeczywiście społeczeństwo zwraca się do naszych rad z ogromną ilością najprzeróżniejszych spraw, aż do osobistych, sąsiedzkich i rodzinnych włącznie.</u> | |
| 772 | + <u xml:id="u-27.15" who="#PoselMatwinWladyslaw">Dość często warszawiacy mają uzasadnione pretensje do naszego handlu, mimo że od stycznia znacznie się on poprawił. Sklepy są rozmieszczone nierównomiernie i ludność niektórych dzielnic lub osiedli musi chodzić bardzo daleko, aby kupić najprostsze artykuły spożywcze. Ich jakość pozostawia nieraz dużo do życzenia.</u> | |
| 773 | + <u xml:id="u-27.16" who="#PoselMatwinWladyslaw">Warszawiacy mają również sporo kłopotów, kiedy chcą pójść do lekarza i muszą niepotrzebnie tracić na to zbyt wiele czasu i zachodu.</u> | |
| 774 | + <u xml:id="u-27.17" who="#PoselMatwinWladyslaw">Niektóre grupy ludności stolicy, na przykład renciści, którzy ze względu na wiek nie mogą już pracować w starym zawodzie, lub starsi biuraliści zwalniani na skutek redukcji etatów urzędniczych chcieliby się przekwalifikować, ale nie mogą znaleźć nikogo, kto by im w tym pomógł.</u> | |
| 775 | + <u xml:id="u-27.18" who="#PoselMatwinWladyslaw">Wśród tych wszystkich bolączek, z którymi ludzie pracy zwracają się do swej terenowej rady, na czoło wysuwają się bardzo palące sprawy związane z gospodarką komunalną w stolicy.</u> | |
| 776 | + <u xml:id="u-27.19" who="#PoselMatwinWladyslaw">Jest to po pierwsze sprawa 18 tys. starych domów mieszkalnych, które ocalały z wojny bardzo zniszczone. W ciągu ośmiu lat wyremontowano 3 tys. spośród tych 18 tys. 15 tys. domów mieszkalnych narażonych jest w różnym stopniu na dewastację, głównie ze względu na bardzo zły stan dachów. Grozi niebezpieczeństwo, że gospodarka narodowa poniesie wielkie niepowetowane straty, ponieważ wiele z tych domów już wkrótce może się znaleźć w stanie nie do remontu. Musimy znaleźć sposób, aby w granicach przyznawanego Warszawie budżetu wygospodarować więcej środków i uruchomić rezerwy na ocalenie tych domów przed zniszczeniem.</u> | |
| 777 | + <u xml:id="u-27.20" who="#PoselMatwinWladyslaw">Druga sprawa to często wadliwa i obfitująca w braki budowa niektórych nowych osiedli. Ministerstwu Budownictwa Miast i Osiedli należy się krytyka za to, że zrobiło jeszcze zbyt mało, aby zaprowadzić pewien porządek w pracy biur projektowych, które planują budowę całych osiedli i domów nieraz bez myśli o elementarnych potrzebach mieszkańców. Nie można zgodzić się z teorią pokutującą w niektórych ogniwach ministerstwa, że przy takich ogromnych rozmiarach budownictwa masowe usterki i „partanina” są konieczne i nieuniknione.</u> | |
| 778 | + <u xml:id="u-27.21" who="#PoselMatwinWladyslaw">Trzecia sprawa to bardzo jeszcze kiepska praca naszych władz zarządzających istniejącymi mieszkaniami. Utrapieniem warszawiaków jest administrator domu. Jego praca ogranicza się przeważnie do pobierania komornego od lokatorów. Mieszkańcy miesiącami nie mogą się doprosić niewielkich napraw i pomocy w usunięciu najprostszych, ale dokuczliwych braków w funkcjonowaniu różnych domowych urządzeń, zwłaszcza centralnego ogrzewania.</u> | |
| 779 | + <u xml:id="u-27.22" who="#PoselMatwinWladyslaw">Nie ma kontroli, jak są wykorzystane mieszkania. Jest duża rodzina, której przydzielono dawno temu normalną przestrzeń mieszkalną. Ale od tego czasu rodzina się zmniejszyła, dorosłe dzieci poszły w świat i mieszkanie zostało na pół niewykorzystane. Bywa rzecz jasna i na odwrót. Dlatego konieczne jest, aby zarządy budynków mieszkalnych i kwaterunek prowadziły bieżące kartoteki i występowały z wnioskami o zmiany w przydziałach. Jak dotąd nikt tego nie robi.</u> | |
| 780 | + <u xml:id="u-27.23" who="#PoselMatwinWladyslaw">Winę za większą część dolegliwości, które odczuwa ludność, ponoszą nasze terenowe władze. Niektórzy działacze komunalni spychają całą rzecz na to, że dostają na potrzeby komunalne zbyt mało pieniędzy od państwa. Co można powiedzieć o takim stanowisku? Czy przydało by się więcej pieniędzy naszej gospodarce komunalnej? Na pewno tak. Po to właśnie budujemy socjalizm. Nasz budżet komunalny wzrasta z roku na rok. W Warszawie wzrasta on teraz o 13%. Co zrobić jednak, kiedy obecnie państwo nie daje nam jeszcze, bo nie ma, dostatecznych środków na potrzeby miasta? Jest tylko jedno wyjście: szybko rozwijać dalej naszą gospodarkę, szybko nauczyć się lepiej, rozsądniej i oszczędniej wydawać te fundusze, które posiadamy, wytrwale szukać ukrytego marnotrawstwa i środków zastępczych. Ludzie odpowiedzialni za tę pracę, za warunki bytowe ludności muszą być ożywieni bojowym duchem, nie kapitulować przed trudnościami i bezwładem.</u> | |
| 781 | + <u xml:id="u-27.24" who="#PoselMatwinWladyslaw">Jedynym sposobem pokonania trudności jest pokonanie trudności. Trzeba się pomęczyć, trzeba z przeszkodami stoczyć prawdziwą bitwę, a nie uciekać od bitwy głową w piasek i czekać aż nadejdą lepsze czasy.</u> | |
| 782 | + <u xml:id="u-27.25" who="#PoselMatwinWladyslaw">W Stołecznej Radzie Narodowej i jej agendach leży 20 tysięcy podań o przydział mieszkania. Znaczna część petentów ma niezwykle ciężkie warunki mieszkaniowe. Te 20 tysięcy podań przygniotło naszą Stołeczną Radę Narodową. Pod ich ciężarem wielu odpowiedzialnych pracowników rady zdobywa się tylko na gest bezradności.</u> | |
| 783 | + <u xml:id="u-27.26" who="#PoselMatwinWladyslaw">Czy w tej i w innych nabrzmiałych sprawach naszej gospodarki komunalnej, jak sprawa komunikacji lub oczyszczania miasta — my, pracownicy terenowi, przy obecnych funduszach rzeczywiście nie możemy zrobić znacznie więcej, aniżeli robimy dotychczas? Z pewnością możemy, jeśli przyciągniemy nowe, bezczynne dotąd siły, które mogą być uruchomione.</u> | |
| 784 | + <u xml:id="u-27.27" who="#PoselMatwinWladyslaw">Po pierwsze, wielkie niewykorzystane środki w pieniądzach i materiałach znaleźć można w różnych przedsiębiorstwach miejskich, gdzie można zdziałać kilkakrotnie więcej niż dotychczas w walce o zmniejszenie kosztów własnych. Gospodarka materiałowa tych przedsiębiorstw prowadzona jest czasem bardzo rozrzutnie. Istnieje tutaj wielkie pole do pomysłowości, m. in. w stosowaniu surowców zastępczych i zmianie starych norm zużycia. Norm zużycia materiałów w wielkich naszych przedsiębiorstwach, np. komunikacyjnych, bardzo często w ogóle brak. Trzeba je dopiero zaprowadzić.</u> | |
| 785 | + <u xml:id="u-27.28" who="#PoselMatwinWladyslaw">Po drugie wielkie siły w ludziach i środkach finansowych ukryte są jeszcze w zbyt wielkiej liczbie niektórych kategorii pracowników administracyjnych naszych rad. Wydaje się, że gdyby ich liczbę zmniejszyć nie o 2%, jak to określa nowy budżet dla Warszawy, ale choćby o 20%, nie stało by się nic złego. Na odwrót, można by znacznie polepszyć sytuację. Wymaga to jednak przełamania oporu w niektórych organach kierowniczych, czegoś w rodzaju ruchu racjonalizatorów wśród pracowników biurowych, wymaga to nacisku z dołu. Można to z pewnością zorganizować.</u> | |
| 786 | + <u xml:id="u-27.29" who="#PoselMatwinWladyslaw">Jest bowiem jeszcze jedno niewyczerpane źródło mocy, zdolnych polepszyć sprawy naszej stołecznej gospodarki komunalnej. Jest to sama ludność pracująca, żywotnie zainteresowana w poprawie tej gospodarki. Mamy już masę uczciwych, pełnych inicjatywy i energii wolnych ludzi z podniesioną głową, którzy potrafią wyśmiać, zawstydzić wiecznie narzekających kwękaczy, podciągnąć biernych, napiętnować tych. którzy bezmyślnie niszczą i marnują wspólne dobro, dokuczyć biurokratom, otoczyć nasze rady wraz z ich agendami szerokim kołem bojowego aktywu społecznego. Chodzi o to, abyśmy na każdego z naszych urzędników mieli 10-ciu pomocników, kontrolerów i organizatorów społecznych. Na razie jest na odwrót. Mamy jeszcze bardzo mało tego aktywu przy naszych radach, przy komisjach rad, przy komitetach blokowych.</u> | |
| 787 | + <u xml:id="u-27.30" who="#PoselMatwinWladyslaw">Wydaje się, że trzeba pójść na to, aby pracy naszej Stołecznej Rady, rad dzielnicowych i pracy ich aparatu wykonawczego nadać bez porównania więcej jawności, publicznego charakteru, tak aby szerokie masy własnymi oczyma i z opowiadania znajomych mogły się przekonać, że nie takie to znowu trudne czy niedostępne dla zwykłego człowieka pracy to rządzenie miastem i jego mechanizmem.</u> | |
| 788 | + <u xml:id="u-27.31" who="#PoselMatwinWladyslaw">Są tajemnice państwowe, których musimy strzec przed wrogiem i gadułą. Trzeba o tym pamiętać. Nie można się jednak zgodzić z ludźmi, którzy pod tym pozorem tolerują w radach zwyczaje i atmosferę starych burżuazyjnych urzędów. Burżuazja starała się onieśmielać masy tajemniczym obrządkiem swego urzędowania. Władza ludowa na odwrót — zachęca wszystkich świadomych i myślących ludzi pracy, aby brali codzienny udział w rządzeniu swym państwem, swym miastem, swoją dzielnicą, swoim domem mieszkalnym.</u> | |
| 789 | + <u xml:id="u-27.32" who="#PoselMatwinWladyslaw">Nasza Stołeczna Rada i rady dzielnicowe przebyły spory szmat drogi i odeszły już dość daleko od starego i pełnego biurokracji Zarządu Miejskiego. Ale jeszcze dużo zostało do zrobienia.</u> | |
| 790 | + <u xml:id="u-27.33" who="#PoselMatwinWladyslaw">Trzeba przyznać, że nasza Rada zbyt mało dotąd otrzymywała pomocy od organizacji, aktywu oraz instancji partyjnych. Nasza Rada nie otrzymuje również odpowiedniej pomocy ze strony niektórych ministerstw, zwłaszcza zaś Ministerstwa Gospodarki Komunalnej. U towarzyszy w Stołecznej Radzie utarło się przekonanie, że w sprawach gospodarki komunalnej do tego resortu udawać się nie warto. Ministerstwo nie pomaga bowiem rozwiązywać i decydować w wielu ważnych, palących sprawach gospodarki komunalnej w Warszawie, a wśród niektórych jego odpowiedzialnych pracowników panuje duch jakiegoś pacyfizmu, obawa przed walką o wykonanie słusznych, nieraz już wałkowanych wniosków. Tak jest ze sprawą niektórych przestarzałych przepisów kwaterunku i minimalnej ilości sprzętu do oczyszczania miasta.</u> | |
| 791 | + <u xml:id="u-27.34" who="#PoselMatwinWladyslaw">Wydaje się, że Ministerstwo Gospodarki Komunalnej nie zrobiło jeszcze dostatecznego wysiłku, aby pomóc Warszawie w nadrobieniu tego opóźnienia i zacofania, w jakim znajduje się stołeczna gospodarka komunalna.</u> | |
| 792 | + <u xml:id="u-27.35" who="#PoselMatwinWladyslaw">Naszej Stołecznej Radzie Narodowej trzeba udzielić większej pomocy w kształceniu kierowniczych kadr. Chodzi o kadrę prawdziwych działaczy społecznych, którzy nie tylko znają się na rzeczy, ale z pasją oddadzą się swej pięknej pracy dla ludu i potrafią organizować masy wokół władzy terenowej.</u> | |
| 793 | + <u xml:id="u-27.36" who="#PoselMatwinWladyslaw">Kiedy się rozmawia z mieszkańcami, można usłyszeć, jak robotnicy przypominają nam słowa towarzysza Bieruta, który uczy nas wszystkich troski o zaspokojenie potrzeb ludzi pracy który bardzo wiele czasu, uwagi i wysiłku poświęcił i nadal poświęca sprawie Warszawy, jej odbudowy, sprawom jej mieszkańców. Ludzie pracy wierzą i ufają nam, że potrafimy lepiej niż dotąd wykonywać wskazania towarzysza Bieruta, pełne miłości do naszego ludu, że potrafimy wraz z ludem — lepiej pracować dla jego dobra.</u> | |
| 794 | + <u xml:id="u-27.37" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 795 | + </div> | |
| 796 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 797 | + <u xml:id="u-28.0" who="#Marszalek">Jako ostatni mówca w dniu dzisiejszym ma głos poseł woj. koszalińskiego Helena Jaworska.</u> | |
| 798 | + </div> | |
| 799 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 800 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJaworskaHelena">Wysoki Sejmie! Budżet, który jest przedmiotem naszej dzisiejszej debaty, stanowi świadectwo bujnego rozwoju naszego kraju, jego gospodarki i kultury, jest odzwierciedleniem pokojowej polityki państwa, stałego umacniania się gospodarki socjalistycznej, wielkiej dbałości władzy ludowej o rozkwit kultury, o coraz pełniejsze zaspokajanie potrzeb człowieka pracy.</u> | |
| 801 | + <u xml:id="u-29.1" who="#PoselJaworskaHelena">Jedną z charakterystycznych cech tego budżetu jest wyrażona w nim językiem cyfr serdeczna troska Ludowego Państwa o młode pokolenie, o zapewnienie mu jak najpomyślniejszych warunków rozwoju.</u> | |
| 802 | + <u xml:id="u-29.2" who="#PoselJaworskaHelena">Chciałabym zatrzymać się nad jednym tylko zagadnieniem z tej dziedziny, nad sprawą oświaty i wychowania młodzieży.</u> | |
| 803 | + <u xml:id="u-29.3" who="#PoselJaworskaHelena">Trzeba stwierdzić, że tegoroczny budżet stwarza warunki do dalszego rozszerzania ogromnej zdobyczy młodego pokolenia Polski Ludowej, jaką jest utrwalone w Konstytucji prawo do nauki. Wydatki przeznaczone na oświatę i wychowanie młodzieży, rosną w tym roku bardzo poważnie, bo o 17,8%, w porównaniu z rokiem 1952. Wzrost ten w szkolnictwie zawodowym wyraża się cyfrą 13,2%. Wysiłki państwa, zmierzające do szybkiej poprawy w tej dziedzinie, stają się tym bardziej widoczne, jeśli zważymy, że ogólny przyrost dochodu narodowego wyraża się cyfrą 10%.</u> | |
| 804 | + <u xml:id="u-29.4" who="#PoselJaworskaHelena">Budżet zabezpiecza realizację powszechności nauczania oraz dalsze podniesienie stopnia organizacyjnego naszego szkolnictwa podstawowego, tj. zastępowania szkół o jednym nauczycielu, obejmujących program 4 klas, pełnymi szkołami 7-klasowymi. Warto przypomnieć, że szkoły 4-klasowe przeważały przed wojną w naszym szkolnictwie podstawowym, zwłaszcza na wsi. Stanowiły one jeden ze ślepych zaułków oświaty, nie dawały prawa do przejścia do szkół średnich ogólnokształcących ani zawodowych. Wśród absolwentów tych szkół nagminnie występowało zjawisko powrotnego analfabetyzmu. Obecnie naukę w szkołach, dających wiedzę w zakresie 7 klas, pobiera już prawie 86% wszystkich dzieci. Widzimy więc, że ambitne zadanie, jakie sformułowane zostało w programie Frontu Narodowego: — „Zapewnimy każdemu dziecku w mieście i na wsi wykształcenie co najmniej w zakresie pełnej szkoły 7-klasowej” — jest w pełni realne.</u> | |
| 805 | + <u xml:id="u-29.5" who="#PoselJaworskaHelena">Około 75% absolwentów VII klasy szkoły podstawowej kształci się dalej. I w tej dziedzinie w bieżącym roku nastąpi dalszy postęp. Pomijając szybki rozwój średniego szkolnictwa zawodowego, w samych tylko szkołach średnich ogólnokształcących liczba uczniów wzrośnie, o 13.000. Zaplanowany wzrost liczby studentów wynosi 11.000.</u> | |
| 806 | + <u xml:id="u-29.6" who="#PoselJaworskaHelena">Cyfry budżetu wyrażają nie tylko wielką troskę Ludowego Państwa o upowszechnienie oświaty poprzez rozbudowę szkolnictwa i podnoszenie jego poziomu organizacyjnego. W poszczególnych pozycjach budżetu jak w zwierciadle odbija się dążenie do zapewnienia uczącej się młodzieży sprzyjających warunków materialnych. Są to przede wszystkim duże sumy, przeznaczone na stypendia i internaty. Wydatki na internaty dla uczniów szkół ogólnokształcących wzrastają o przeszło 46%, na domy akademickie o 36%, przy czym ilość mieszkańców tych domów zwiększy się do 45.000. 79.000 studentów otrzymywać będzie stypendia, poważne sumy przeznacza państwo na stołówki akademickie i akcję dożywiania dzieci i młodzieży w szkołach. Nie wolno również zapominać o takich wydatkach, jak opieka lekarska nad uczącą się i studiującą młodzieżą, wczasy i obozy letnie, sport itp.</u> | |
| 807 | + <u xml:id="u-29.7" who="#PoselJaworskaHelena">Na wychowanie młodzieży składa się, rzecz jasna, nie tylko praca szkoły, aparatu oświatowego i bezpośrednio z nim związanych instytucji. Ogromną rolę odgrywają w nim m. in. wszelkiego rodzaju urządzenia kulturalne, sprzyjające stałemu podnoszeniu wiedzy i kultury młodego pokolenia. Młodzież stanowi olbrzymi procent ludzi korzystających z tych urządzeń, zwłaszcza takich, jak kina, teatry, świetlice i biblioteki. I w tej dziedzinie budżet na rok bieżący stwarza warunki coraz lepszego zaspokajania potrzeb młodego pokolenia. Ogólny wzrost wydatków na kulturę i sztukę wyraża się w nim cyfrą 10% w porównaniu z rokiem ubiegłym. O 82% wzrastają wydatki na utrzymanie i wyposażenie świetlic, o 13% na biblioteki powszechne. Sieć kin powiększy się o 153 kina nowe, w tym 147 wiejskich kin stałych.</u> | |
| 808 | + <u xml:id="u-29.8" who="#PoselJaworskaHelena">Przytoczone cyfry nie oddają oczywiście w pełni wysiłku, jaki czyni Państwo Ludowe dla zapewnienia młodzieży możliwości wszechstronnego rozwoju jej zdolności i talentów, wychowania jej na pokolenie ludzi światłych i kulturalnych, dobrze przygotowanych do wykonania w tym państwie zadań, jakie przed młodzieżą staną. Wysiłek ten jest ogromny. Taki stosunek do sprawy wychowania młodzieży możliwy jest tylko w ustroju, w którym rządzi prawo coraz pełniejszego zaspokajania stale rosnących materialnych i kulturalnych potrzeb mas pracujących, w którym człowiek jest najcenniejszym dobrem.</u> | |
| 809 | + <u xml:id="u-29.9" who="#PoselJaworskaHelena">Wykonanie budżetu, jak o tym już mówiono, wymagać będzie dużego napięcia sił i energii ze strony poszczególnych resortów oraz ogniw władzy terenowej, zwłaszcza rad narodowych.</u> | |
| 810 | + <u xml:id="u-29.10" who="#PoselJaworskaHelena">Z praktyki ubiegłego roku wiemy, że w poszczególnych resortach i radach narodowych nie ma jeszcze dostatecznego zrozumienia dla tych spraw. Chodzi nie tylko o to, że niektóre z nich nie wykonały budżetu w całości. Chodzi również o to, że niedostateczną wagę przywiązywano w wielu wypadkach do rytmicznego wykonywania budżetu oraz do tego, by zamierzony cel, jaki kryje się za poszczególnymi pozycjami budżetu, został w pełni osiągnięty.</u> | |
| 811 | + <u xml:id="u-29.11" who="#PoselJaworskaHelena">Dla przykładu przytoczę sprawę stypendiów. Ucząca się młodzież z ogromną wdzięcznością przyjmuje coraz nowe dowody opieki i pomocy władzy ludowej, wyrażające się w stałym wzroście sum przeznaczonych przez państwo na stypendia. System stypendiów, przeznaczanych dla dzieci klasy robotniczej i pracującego chłopstwa, ma na celu uwolnienie tej młodzieży od troski o zabezpieczenie bytu, pozwala jej wszystkie siły skierować na jak najlepsze wykorzystanie lat nauki dla zdobycia gruntownej wiedzy. Stypendia stanowią wielką zdobycz młodego pokolenia w Polsce Ludowej. Trzeba jednak powiedzieć, że spotykaliśmy się w ubiegłym roku i spotykamy się ciągle jeszcze ze znaczną ilością skarg młodzieży, zwłaszcza uczniów szkół średnich ogólnokształcących i zawodowych, na nieregularną wypłatę stypendiów. Listy młodzieży interweniującej w tych sprawach nie rzadko tygodniami całymi — „nabierają mocy urzędowej”. Są jeszcze w odpowiedzialnych za wypłatę stypendiów komórkach niektórych resortów ludzie, którzy nie rozumieją lub nie chcą zrozumieć, że dla stypendysty nie jest rzeczą obojętną regularność w wypłacaniu stypendium, gdyż stanowi ono decydującą, a często jedyną pozycję w jego dochodach. Nad niedbałym stosunkiem do tej sprawy nie można przejść do porządku dziennego. Resorty, w których ręce państwo oddaje poważne sumy na stypendia dla młodzieży, muszą znacznie energiczniej walczyć o to, by sprawnie docierały one do stypendystów.</u> | |
| 812 | + <u xml:id="u-29.12" who="#PoselJaworskaHelena">Inny przykład: od kilku lat powtarza się systematycznie fakt opóźniania w wielu ośrodkach remontów internatów i domów akademickich. Młodzież, która napływa do miast w momencie rozpoczęcia roku szkolnego czy akademickiego zastaje często w tych domach — „pełny sezon budowlany”. Nie można powiedzieć, by przyczyniało się to do polepszenia warunków nauki. Trzeba to niebezpieczeństwo widzieć i w tym roku i zmobilizować wszystkie siły, by remontów dokonano we właściwym czasie, to jest w okresie wakacji.</u> | |
| 813 | + <u xml:id="u-29.13" who="#PoselJaworskaHelena">Trzeci przykład: budżet nasz przewiduje co roku duże sumy na utrzymanie i wyposażenie świetlic, w tym świetlic wiejskich. Świetlica może i powinna odgrywać rolę ośrodka, w którym koncentruje się życie kulturalne wsi. Wiele naszych świetlic wiejskich spełnia to zadanie. Dla przykładu można by przytoczyć świetlicę w Tarnowie, pow. Oborniki, woj. poznańskie. Pracuje w tej świetlicy zespół dramatyczny, chór, zespół czytelniczy, zespół gier i zabaw oraz zespół kształcenia rolniczego. Organizuje się dyskusje nad książką, wystawy, pogadanki i wykłady z dziedziny oświaty rolniczej. Taka praca daje oczywiście dobre rezultaty. Pomaga w podnoszeniu poziomu kulturalnego wsi, stanowi dla młodzieży poważne źródło wiedzy i kulturalnej rozrywki, sprzyja wychowaniu tej młodzieży.</u> | |
| 814 | + <u xml:id="u-29.14" who="#PoselJaworskaHelena">Wiele jest jednak jeszcze w tej dziedzinie braków. Pod adresem wielu gminnych rad narodowych trzeba powiedzieć, że nie umieją one w należyty sposób korzystać z tych możliwości, jakie daje budżet, że często cechuje je brak troski o należyty wygląd i pracę świetlic. Nie może, rzecz jasna, spełniać swej roli świetlica zaniedbana. Przeciekające dachy, wybite szyby, rozwalone piece, połamane ławki — a zdarzają się niestety takie fakty — na pewno nie sprzyjają garnięciu się młodzieży do świetlicy. Usunięcie tych braków nie przekracza najczęściej możliwości finansowych rad narodowych. Wymaga tylko gospodarskiego, troskliwego podejścia do tej sprawy, pełnego zrozumienia roli, jaką może odegrać świetlica w upowszechnieniu kultury na wsi, w wychowaniu młodego pokolenia wsi.</u> | |
| 815 | + <u xml:id="u-29.15" who="#PoselJaworskaHelena">Troska o pełne i należyte wykonanie budżetu, o to, by w rezultacie wydatkowania przewidzianych w nim sum osiągnąć zamierzony cel, musi być jednak udziałem nie tylko władz centralnych i terenowych naszego państwa, nie tylko Rządu i rad narodowych. Skuteczne wykonanie budżetu jest zadaniem całego społeczeństwa, każdego obywatela. Poważne obowiązki ma tu do wykonania również młodzież.</u> | |
| 816 | + <u xml:id="u-29.16" who="#PoselJaworskaHelena">Celem budżetu w jego części przeznaczonej na oświatę i wychowanie młodzieży jest zapewnienie młodemu pokoleniu najlepszych, na jakie nas stać obecnie, warunków kształcenia się, zdobywania wiedzy, przygotowania się do przyszłej pracy. Wysiłek państwa, wysiłek naszej bohaterskiej klasy robotniczej, która swą ofiarną pracą przysparza krajowi bogactw, umożliwiając przeznaczanie coraz większych środków finansowych na rozwój kultury i oświaty, musi znaleźć pełne zrozumienie i czynne poparcie wśród milionowych mas młodzieży. Od tej młodzieży, od jej właściwej postawy w dużej mierze zależy, by niczego z tego wysiłku nie zmarnować, by z naszych szkół i uczelni wychodzili młodzi ludzie dobrze przygotowani do odpowiedzialnej pracy, jaka ich czeka.</u> | |
| 817 | + <u xml:id="u-29.17" who="#PoselJaworskaHelena">Trzeba stwierdzić, że sytuacja w szkołach i wyższych uczelniach poprawia się pod tym względem z roku na rok. Zawdzięczać to należy pracy kadry nauczycielskiej oraz samej młodzieży. Nie można jednak uznać istniejącego stanu za zupełnie dobry. Ciągle jeszcze mamy do czynienia ze zjawiskiem drugoroczności, która na przykład w klasach piątych szkół podstawowych dochodzi do 14%. Przy egzaminach wstępnych na wyższe uczelnie obserwujemy niejednokrotnie niski poziom przygotowania kandydatów, nienależyty jest jeszcze stan dyscypliny studiów na samych wyższych uczelniach, co obniża ich przepustowość. O stałą poprawę, w tej dziedzinie walczyć musi obok nauczycielstwa sama młodzież.</u> | |
| 818 | + <u xml:id="u-29.18" who="#PoselJaworskaHelena">Każdy młody człowiek uczący się w naszych szkołach i uniwersytetach musi sobie w pełni uświadomić, że prawo do nauki, z którego korzysta w Polsce Ludowej dzięki olbrzymiemu wysiłkowi całego narodu, nakłada nań poważne obowiązki, którym winien sprostać, jeśli nie chcę stać się marnotrawcą dobra społecznego. Każdemu studentowi trzeba uprzytomnić, że na jego naukę państwo wydaje, nie wliczając w to sum na inwestycje i remonty, rocznie ponad 5.600 zł, że więc każde opóźnienie o rok terminu ukończenia studiów jest — nie mówiąc już o trudnościach, jakich przysparza to czekającej na nowe kadry gospodarce narodowej — niemal dosłownym wyrzuceniem tych pieniędzy w błoto. W tysiące idą również sumy wydatkowane rocznie na każdego ucznia szkoły średniej. Nie podobna oczywiście wyrazić w cyfrach strat, jakie przynosi nienależyte, słabe opanowanie wiedzy przez uczącą się młodzież, powodujące jej zmniejszoną przydatność do przyszłej pracy.</u> | |
| 819 | + <u xml:id="u-29.19" who="#PoselJaworskaHelena">Walka o wyniki nauki, o terminowe kończenie szkół czy uczelni, o pełne wykorzystanie lat nauki na zdobycie rzetelnej, głębokiej wiedzy, jak najlepsze przygotowanie się do przyszłej pracy — to naczelny obowiązek społeczny ucznia i studenta. W ten sposób daje on wyraz swej patriotycznej postawie, w ten sposób uczestniczy w wielkim dziele całego narodu — budowie socjalistycznej Ojczyzny.</u> | |
| 820 | + <u xml:id="u-29.20" who="#PoselJaworskaHelena">Wpajać w młodzież takie przekonanie — to zadanie całego społeczeństwa: nauczycieli, wychowawców, rodziców, organizacji młodzieżowych. Milionowe masy chłopców i dziewcząt dają codziennie dowody coraz lepszego zrozumienia swoich obowiązków. Nie może nam to jednak przesłaniać faktu, że zdarzają się wśród tych milionów wyjątki. Mamy jeszcze na przykład do czynienia z wypadkami chuligaństwa. Trzeba z nimi jeszcze energiczniej walczyć, otaczać młodzież jeszcze serdeczniejszą opieką, w pełni wykorzystać wszystkie istniejące możliwości dla zapewnienia jej kulturalnej rozrywki, pożytecznego spędzenia wolnego czasu.</u> | |
| 821 | + <u xml:id="u-29.21" who="#PoselJaworskaHelena">Szczególnie doniosłą rolę w wychowaniu młodzieży ma do spełnienia Związek Młodzieży Polskiej. Naczelnym zadaniem szkolnych organizacji ZMP jest walka o ideowe oblicze młodzieży, które przede wszystkim znajduje swój wyraz w stosunku tej młodzieży do nauki, do wszechstronnego przygotowania się do przyszłej pracy.</u> | |
| 822 | + <u xml:id="u-29.22" who="#PoselJaworskaHelena">Troska o wykonanie budżetu przeznaczonego na oświatę i wychowanie, o osiągnięcie zamierzonego przezeń celu wychowania naszej młodzieży na budowniczych socjalizmu musi więc być wspólną troską państwa i młodzieży. Wierzyć należy, że milionowe masy uczących się chłopców i dziewcząt dołożą wszelkich wysiłków, by nie uronić niczego z tych wielkich możliwości nauki, jakie państwo przed nimi stawia, by przeznaczone na ten cel wielkie sumy naszego budżetu przekształcały się w najcenniejszy kapitał, jakim są w społeczeństwie budującym socjalizm kadry ideowych, światłych, kulturalnych ludzi.</u> | |
| 823 | + <u xml:id="u-29.23" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 824 | + </div> | |
| 825 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 826 | + <u xml:id="u-30.0" who="#Marszalek">Lista mówców na dzień dzisiejszy została wyczerpana.</u> | |
| 827 | + <u xml:id="u-30.1" who="#Marszalek">Dalszy ciąg dyskusji nad budżetem na rok 1953 oraz sprawozdaniem Rady Ministrów z wykonania budżetu za rok 1951 nastąpi na posiedzeniu, które odbędzie się jutro, w niedzielę, dnia 26 kwietnia punktualnie o godz. 10.</u> | |
| 828 | + <u xml:id="u-30.2" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 829 | + <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 20 min. 10.)</u> | |
| 830 | + </div> | |
| 831 | + </body> | |
| 832 | + </text> | |
| 833 | + </TEI> | |
| 834 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00005-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00005-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>5 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>5 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">5</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1953-04-26</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="PoselBugdolBernard" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Poseł Bugdoł Bernard</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PoselChaburaWincenty" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Poseł Chabura Wincenty</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselDumanowskiJan" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Dumanowski Jan</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselHorodynskiDominik" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Horodyński Dominik</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselJanczakLeon" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Jańczak Leon</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselKijewskiJan" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Kijewski Jan</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselKrzywanskiZygmunt" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Krzywański Zygmunt</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselMoskwaZygmunt" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Moskwa Zygmunt</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselMurawskiFranciszek" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Murawski Franciszek</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselSkokGerhard" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Skok Gerhard</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselStachaczStanislaw" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Stachacz Stanisław</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselStarosZofia" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Staros Zofia</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="PoselTeligaJerzy" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Poseł Teliga Jerzy</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="PoselTitkowWalenty" role="speaker"> | |
| 72 | + <persName>Poseł Titkow Walenty</persName> | |
| 73 | + </person> | |
| 74 | + </particDesc> | |
| 75 | + </profileDesc> | |
| 76 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00005-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">5 posiedzenie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">w dniu 26 kwietnia 1953 r.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 5.)</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Przewodniczy na posiedzeniu Marszałek Sejmu Jan Dembowski.)</u> | |
| 13 | + </div> | |
| 14 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 15 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Protokóły 3 i 4 posiedzeń Sejmu uważam za przyjęte, gdyż nie wniesiono przeciw nim zarzutów.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Z żalem stwierdzam, że dnia 18 kwietnia br., po ciężkiej chorobie, zmarł dr Henryk Kołodziejski</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">(wszyscy wstają),</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">członek Rady Państwa, poseł na Sejm, prezes Naczelnej Rady Spółdzielczej, zasłużony działacz społeczny.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Zmarły — będąc bezpartyjnym — należał do szeregów tej polskiej inteligencji radykalnej, która chlubnie zapisała się w historii naszego narodu.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Henryk Kołodziejski urodził się w Warszawie w 1884 r. Już w czasach szkolnych zetknął się z ruchem robotniczym, który był mu bliski przez całe życie.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">W okresie rewolucji 1905 r. jest aresztowany przez władze carskie i więziony w Cytadeli Warszawskiej, skąd po półrocznym pobycie udaje mu się zbiec za granicę.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">W Polsce międzywojennej łączy Kołodziejski długoletnią pracę, na stanowisku dyrektora Biblioteki Sejmowej z wielostronną działalnością naukową i społeczną.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Po drugiej wojnie światowej Henryk Kołodziejski oddaje całą swoją wiedzę i zapał pracy dla Polski Ludowej. Jest posłem do Krajowej Rady Narodowej; w r. 1946 bierze udział w delegacji polskiej na pierwszą sesję Organizacji Narodów Zjednoczonych; jest posłem na Sejm Ustawodawczy; w r. 1947 zostaje wybrany przez Sejm na stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli; w r. 1948 zostaje powołany na członka Rady Państwa. W wyborach październikowych 1952 r. zostaje wybrany posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a następnie powołany przez Sejm do Rady Państwa.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Przez długie lata Henryk Kołodziejski związany był ze spółdzielczością. Od r. 1949 jest prezesem Naczelnej Rady Spółdzielczej.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Śmierć Henryka Kołodziejskiego stanowi ciężką stratę dla Polski Ludowej.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Proponuję, aby Sejm uczcił pamięć Zmarłego chwilą ciszy.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Chwila ciszy.)</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Z żalem stwierdzam, że dnia 22 listopada 1952 r. zmarła po długiej chorobie Dorota Kłuszyńska, poseł na Sejm, przewodnicząca Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Urodzona w Tarnowie w r. 1874 od wczesnej młodości rozwija żywą działalność wśród robotników na Śląsku Cieszyńskim.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">W okresie międzywojennym Kłuszyńska pracuje w zarządzie Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, jest przewodniczącą zarządu Robotniczej Służby Społecznej, przewodniczy warszawskiemu oddziałowi Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Podczas okupacji hitlerowskiej bierze udział w tajnym nauczaniu na terenie pow. grójeckiego.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Po wyzwoleniu Kłuszyńska pracuje w odrodzonej PPS. W r. 1947 zostaje wybrana posłem na Sejm Ustawodawczy.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">Jako przewodnicząca Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Kłuszyńska przyczynia się wydatnie do rozwoju szkolnictwa organizowanego przez to towarzystwo.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">W działalności publicystycznej poświęca wiele uwagi zagadnieniom nowego wychowania oraz zwalczaniu alkoholizmu.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">W październiku 1952 r. zostaje wybrana posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a przez Sejm — członkiem Komisji Oświaty, Nauki i Kultury.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Proponuję, aby Sejm uczcił pamięć Zmarłej chwilą ciszy.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.23" who="#komentarz">(Chwila ciszy.)</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Uważam, że Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stwierdził wygaśnięcie mandatów posłów: Henryka Kołodziejskiego z dniem 18 kwietnia br., Doroty Kłuszyńskiej z dniem 22 listopada 1952 r. — wskutek śmierci.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Do Prezydium Sejmu wpłynęły, wydane na podstawie art. 78 ustawy z dnia 1 sierpnia 1952 r. — Ordynacja wyborcza do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zarządzenia Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 kwietnia br. o wstąpieniu:</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">ob. Jadwigi Kozłowskiej, zastępcy posła z listy Frontu Narodowego zgłoszonej w okręgu wyborczym nr 58 — Kraków, na miejsce zmarłego posła Henryka Kołodziejskiego, ob. Marii Stelmach, zastępcy posła z listy Frontu Narodowego zgłoszonej w okręgu wyborczym nr 2 — Pruszków, na miejsce zmarłego posła Doroty Kłuszyńskiej.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Proszę Posłów Kozłowską i Stelmach o zbliżenie się do stołu prezydialnego i o powtarzanie za mną słów ślubowania.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.28" who="#komentarz">(Wszyscy wstają. Posłowie Jadwiga Kozłowska i Maria Stelmach podchodzą do stołu prezydialnego i powtarzają za Marszałkiem słowa ślubowania.)</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.29" who="#Marszalek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności oraz dla pomyślnego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.”</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-2.30" who="#Marszalek">Stwierdzam, że posłowie Jadwiga Kozłowska i Maria Stelmach złożyły ślubowanie.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-2.31" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu ustaliło następujący porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia:</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-2.32" who="#Marszalek">Dalszy ciąg dyskusji nad:</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-2.33" who="#Marszalek">1.projektem ustawy budżetowej na rok 1953 (druki nr 16 i 18), 2.sprawozdaniem Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951 (druki nr 17 i 19).</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-2.34" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia?</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-2.35" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-2.36" who="#Marszalek">Wobec tego przystępujemy do dalszej dyskusji.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-2.37" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. kieleckiego Zygmunt Moskwa.</u> | |
| 53 | + </div> | |
| 54 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 55 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PoselMoskwaZygmunt">Wysoki Sejmie! Każdy rok jest w naszej gospodarce narodowej dalszym krokiem naprzód. Naród nasz kroczy zdecydowanie po drodze wielkiego budownictwa i szybkiego postępu we wszystkich dziedzinach życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PoselMoskwaZygmunt">Do każdego uczciwego obywatela naszego kraju przemawia z olbrzymią siłą rozmach socjalistycznego budownictwa. Dumą napawa serce każdego patrioty wyrastająca z gruzów Warszawa, powstające nowe socjalistyczne miasta.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PoselMoskwaZygmunt">Kraj nasz przemienia się z każdym dniem z kraju biednego, zacofanego w kraj uprzemysłowiony. Rosną mury nowych fabryk i kombinatów przemysłowych, powstają nowe kopalnie i elektrownie.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PoselMoskwaZygmunt">Z roku na rok wzrasta i doskonali się produkcja przemysłowa, pogłębia się postęp techniczny, rosną nowe kadry racjonalizatorów i przodowników pracy.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PoselMoskwaZygmunt">Te wielkie osiągnięcia są dziełem całego narodu zjednoczonego pod przewodem klasy robotniczej i jej partii — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — we Froncie Narodowym walki o pokój i Plan 6-letni.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-3.5" who="#PoselMoskwaZygmunt">Pod wpływem wielkich osiągnięć budownictwa socjalistycznego utrwala się zaufanie do władzy ludowej tych warstw drobnomieszczaństwa, które obciążone ideologiczną spuścizną minionego ustroju w pierwszych latach po wyzwoleniu odnosiły się nieraz z niewiarą do tej drogi rozwojowej, którą wskazywał Polsce obóz demokracji. Dziś warstwy te, porwane wymową naszych osiągnięć, włączają się coraz aktywniej do wielkiego dzieła budowania siły Ojczyzny, szczęśliwej przyszłości narodu.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-3.6" who="#PoselMoskwaZygmunt">Przedłożony przez Rząd projekt budżetu na rok 1953 jest dalszym krokiem na drodze realizacji programu Frontu Narodowego, jest wyrazem dynamiki rozwojowej naszego narodu utrwalonej w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-3.7" who="#PoselMoskwaZygmunt">Cyfry budżetu mówiące o wielkich nakładach finansowych przeznaczonych na rozwój przemysłu znajdują pokrycie w dotychczasowych osiągnięciach, które stały się możliwe dzięki wyzwoleniu wielkich sił twórczych w narodzie polskim gnębionym przedtem przez rządy burżuazyjno-faszystowskie, dzięki ciągłemu wzrostowi jedności moralno-politycznej, osiąganej pod przewodem klasy robotniczej i jej partii — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, kierowniczej siły Frontu Narodowego.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-3.8" who="#PoselMoskwaZygmunt">Budżet na 1953 r. zabezpiecza tempo uprzemysłowienia kraju na bazie coraz wyższej techniki. Realizacja wielkich planów inwestycyjnych wiąże się bezpośrednio z mechanizacją pracochłonnych procesów produkcji.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-3.9" who="#PoselMoskwaZygmunt">Przebudowa wsi polskiej dokonuje się również na bazie mechanizacji prac rolnych, która czyni pracę chłopa lżejszą, dając jednocześnie duże możliwości tysiącom chłopów zdobywania zawodu w socjalistycznym przemyśle.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-3.10" who="#PoselMoskwaZygmunt">10.000 samochodów — „Star 20”, 20.000 traktorów — „Ursus”, ciągłe uruchamianie produkcji coraz to nowych typów maszyn dostosowanych do naszych wielkich planów przebudowy gospodarczej — oto widoczne dla każdego obywatela dowody wzrastającego ciągle tempa uprzemysłowienia, gwarantującego zbudowanie socjalizmu w naszym kraju.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-3.11" who="#PoselMoskwaZygmunt">„Przesiąść się na konia wyższej techniki — wskazywał Bolesław Bierut — na nowe skomplikowane maszyny własnej produkcji, na Nową Hutę w przemyśle, na elektryfikację, na auta własnej produkcji w transporcie, na traktor w rolnictwie — dopiero wówczas można zbudować trwałe i niewzruszone podstawy socjalizmu w Polsce. Dopiero bowiem wyższa technika umożliwia wysoką wydajność pracy człowieka i stwarza warunki dla wydatnego wzrostu dobrobytu i kultury całego narodu, dobrobytu i kultury mas pracujących, bez czego nie ma socjalizmu.” Robotnicy, pracownicy umysłowi szerokim frontem idą do walki o coraz szybsze postępy we wszystkich dziedzinach produkcji przemysłowej. Tysiące pomysłów racjonalizatorskich i wynalazków, wyrosłych na gruncie codziennej walki o realizację zadań produkcyjnych, świadczą o wielkiej inicjatywie twórczej i sile mas pracujących, świadczą o powszechnym zrozumieniu słusznej polityki Rządu Ludowego, zmierzającej do przemiany naszej Ojczyzny z kraju biednego i zacofanego w kraj rozkwitającej i przodującej techniki.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-3.12" who="#PoselMoskwaZygmunt">O masowości ruchu racjonalizatorskiego i wynalazczości we wszystkich dziedzinach świadczy przeszło 60 tys. wniosków zmierzających do usprawnień, a co za tym idzie zwiększenia produkcji przemysłowej.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-3.13" who="#PoselMoskwaZygmunt">Coraz lepsze zaopatrywanie ludności w artykuły spożywcze, które jest przedmiotem ciągłej troski wiedzy ludowej, jak również zaopatrywanie niektórych gałęzi przemysłu w surowce pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, związane jest z rozwojem produkcji rolnej.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-3.14" who="#PoselMoskwaZygmunt">Zadanie jak najszybszego podnoszenia produkcji rolnej może być osiągnięte przez rozwój spółdzielczości produkcyjnej, jak również przez uruchomienie istniejących rezerw, które tkwią zarówno w indywidualnej gospodarce chłopskiej, jak i w gospodarce socjalistycznej. W realizacji tego zadania poważna rola przypada państwowym gospodarstwom rolnym, które jednak pomimo znacznych nakładów na ich rozwój nie wykonują w pełni swych zadań w zakresie produkcji, a co za tym idzie nie realizują planów dostaw państwowych. Zwiększone nakłady finansowe w budżecie 1952 r. na działalność państwowych gospodarstw rolnych muszą iść w parze ze zwiększaniem ich produkcji i coraz pełniejszym wypełnianiem przez nie przodującej roli w zakresie przebudowy wsi polskiej.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-3.15" who="#PoselMoskwaZygmunt">Wykonanie napiętych planów gospodarczych napotykało, szczególnie pod koniec 1952 r., na trudności, jakie pojawiły się na rynku w związku z zaopatrywaniem ludzi pracy w podstawowe artykuły konsumpcyjne. Wróg żerując na tych trudnościach pogłębiał je, starając się wprowadzić zamieszanie, godząc bezpośrednio w codzienne życie człowieka pracy.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-3.16" who="#PoselMoskwaZygmunt">Dziś z perspektywy czterech miesięcy należy z całym uznaniem podkreślić słuszność i celowość uchwały Rządu z dnia 3 stycznia 1953 r. w sprawie zniesienia bonowego zaopatrzenia, regulacji cen, ogólnej podwyżki płac i zniesienia ograniczeń w handlu nadwyżkami produktów rolnych.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-3.17" who="#PoselMoskwaZygmunt">Uchwała ta, służąc skutecznemu przezwyciężaniu trudności i przeszkód na drodze naszego pomyślnego rozwoju gospodarczego, stworzyła warunki podnoszenia stopy życiowej ludności pracującej.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-3.18" who="#PoselMoskwaZygmunt">Mieszczaństwo, pomimo iż nie od razu w pełni oceniło sens i znaczenie uchwały, wyrażając obawy co do możliwości regularnego zaopatrywania rynku w artykuły pierwszej potrzeby, dziś widzi, jak głęboko sięga działanie uchwały w życie gospodarcze, powodując wzrost wydajności pracy, stabilizację budżetów domowych, ułatwienie w zaopatrzeniu itd. Działanie uchwały stwarza warunki umożliwiające w przyszłości systematyczne podnoszenie stopy życiowej przez obniżkę cen na artykuły pierwszej potrzeby.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-3.19" who="#PoselMoskwaZygmunt">Tak jak wielkie osiągnięcia w życiu gospodarczym, z niemniejszą siłą przemawiają do mieszczaństwa osiągnięcia w dziedzinie socjalno-kulturalnej.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-3.20" who="#PoselMoskwaZygmunt">Budżet na rok 1953, którego projekt dziś rozpatrujemy, stwarza warunki coraz pełniejszej realizacji zagwarantowanych w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej podstawowych praw obywatelskich:</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-3.21" who="#PoselMoskwaZygmunt">prawa do ochrony zdrowia — przez dalszą rozbudowę lecznictwa, wyrażającą się w zwiększeniu ilości łóżek w szpitalach i izbach chorych, zwiększeniu punktów leczniczych, zwłaszcza przy zakładach przemysłowych, zwiększeniu stacji pogotowia ratunkowego itd., prawa do nauki — przez rozwój szkolnictwa wszystkich typów, co pozwoli na kształcenie się coraz większej ilości naszej młodzieży, której jednocześnie państwo przychodzi z coraz większą pomocą w postaci wzrostu ilości stypendiów i miejsc w internatach, prawa do korzystania ze zdobyczy kultury i twórczego udziału w jej rozwoju — przez wzrost ilości bibliotek, teatrów, kin i filharmonii, prawa do wypoczynku — przez rozbudowę wczasów pracowniczych.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-3.22" who="#PoselMoskwaZygmunt">W codziennej uporczywej walce o realizację zadań Planu 6-letniego naród polski skupia się coraz silniej wokół swego Rządu.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-3.23" who="#PoselMoskwaZygmunt">Mieszczaństwo coraz lepiej rozumie tę wielką prawdę, że władza ludowa zapewnia Polsce nieustanny rozkwit i widząc słuszność jej polityki pozbywa się uprzedzeń i wahań, stając się coraz aktywniejszym członem Frontu Narodowego.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-3.24" who="#PoselMoskwaZygmunt">W oparciu o nieustannie umacniającą się jedność moralno-polityczną naszego narodu mógł Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na pierwszej swej sesji uchwalić doniosłą ustawę o amnestii.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-3.25" who="#PoselMoskwaZygmunt">Ustawa ta, otwierając tym, którzy błądzili, możliwość włączenia się w szeregi budowniczych nowego życia, stanowi wyraz siły i wielkoduszności naszego Ludowego Państwa.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-3.26" who="#PoselMoskwaZygmunt">Jedność moralno-polityczną naszego narodu spowodowała całkowitą izolację wrogich Polsce Ludowej elementów. Wymownym dowodem tej izolacji był fakt ujawnienia się kierownictwa podziemnej organizacji WiN, która daremnie szukała oparcia w społeczeństwie. Dziś bowiem każdy uczciwy Polak wie, że kto jest przeciw władzy ludowej, ten jest wrogiem najżywotniejszych interesów naszego narodu, wrogiem naszej niepodległości, wrogiem pokoju.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-3.27" who="#PoselMoskwaZygmunt">Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, prowadzi na arenie międzynarodowej politykę, która wyraża najgłębsze pragnienie narodu polskiego zachowania i utrwalenia pokoju.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-3.28" who="#PoselMoskwaZygmunt">Każdy Polak z najwyższą radością przyjął fakt, że delegacja Rządu Polskiego w swojej rezolucji postawiła pod obrady VII sesji ONZ propozycje dotyczące kluczowych problemów międzynarodowych. Stanowisko delegacji polskiej na forum Komisji Politycznej ONZ odegrało poważną rolę i spotkało się z gorącym poparciem wszystkich sił broniących postępu i pokoju.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-3.29" who="#PoselMoskwaZygmunt">Pod naporem tych sił załamuje się polityka agresorów, czego wymownym dowodem może być odroczenie w dniu przedwczorajszym przez zachodnio-niemiecki Bundesrat ratyfikacji tzw. układu ogólnego.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-3.30" who="#PoselMoskwaZygmunt">Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej znajduje całkowite poparcie narodu w swojej polityce pokojowej, nie ma bowiem takiej spornej lub nierozwiązanej sprawy, której nie można byłoby rozwiązać w drodze pokojowej, na podstawie wzajemnego porozumienia zainteresowanych krajów.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-3.31" who="#PoselMoskwaZygmunt">„Czyńmy wszystko — powiedział Bolesław Bierut — dla nieustannego wzmacniania sił obozu pokoju, demokracji i socjalizmu, formujmy coraz liczniejsze i coraz bardziej zwarte szeregi obrońców pokoju, kroczmy godnie i zdecydowanie na czele naszego Frontu Narodowego w walce o pokój i Plan 6-letni. Strzeżmy wiernie braterskiej przyjaźni z narodami Wielkiego Kraju Rad, nadziei i gwiazdy przewodniej całej postępowej ludzkości.” Wykonanie stojących przed całym narodem zadań gospodarczych, społecznych i kulturalnych, które znajdują odzwierciedlenie w przedłożonym przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej preliminarzu budżetowym, wymaga jak najpełniejszej mobilizacji wszystkich sił i środków.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-3.32" who="#PoselMoskwaZygmunt">Stronnictwo Demokratyczne realizując swoje podstawowe hasło towarzyszenia klasie robotniczej na drodze do socjalizmu nie będzie szczędziło wysiłków dla dalszej mobilizacji mieszczaństwa, a w pierwszym rzędzie rzemiosła, do coraz pełniejszego udziału w Narodowym Froncie walki o pokój i Plan 6-letni.</u> | |
| 88 | + </div> | |
| 89 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 90 | + <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. stalinogrodzkiego Bernard Bugdoł.</u> | |
| 91 | + </div> | |
| 92 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 93 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PoselBugdolBernard">Wysoki Sejmie! Jako syn ludu śląskiego chcę powiedzieć, że projekt budżetu państwowego na rok 1953 jest słuszny i realny. Ten budżet zawiera środki na to, by można budować dalej nowe fabryki, kombinaty, kopalnie, huty itp. Budżet ten jest realny dlatego, że oparty jest na dalszym rozwoju naszej gospodarki, na nowym budownictwie, jest oparty na nas, na naszych siłach i możliwościach, na naszych niewyczerpanych zdolnościach produkcyjnych i racjonalizatorskich. Budżet ten oparty jest na naszym ruchu socjalistycznego współzawodnictwa, które objęło cały kraj, oraz na naszych osiągnięciach produkcyjnych i mechanizacji. Projekt ten oparty jest na naszych wynikach produkcyjnych, którymi naród polski pokazał, że kocha swoją Ojczyznę, że dąży do dobrobytu, do budowy socjalizmu w naszym kraju.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PoselBugdolBernard">Były czasy, kiedy naszą ziemią śląską gospodarzyli junkrowie i obszarnicy pruscy. Możliwości wielkich zysków przyciągnęły na Śląsk kapitalistów wszelkiej maści. Obce im były sprawy ludu, który te ziemie zamieszkiwał, obce im były interesy narodu, którego skarby przyszli rabować, interesy ludzi, którym skarby te wyrywali ze spracowanych rąk. Ich panowanie w przemyśle śląskim nacechowane było nie tylko szczególnie okrutnym wyzyskiem, ale i uciskiem narodowym. Cel, jaki postawili sobie pruscy łajdacy, był jasny: ze śląskiego okręgu przemysłowego utworzyć pruską kolonię.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PoselBugdolBernard">Surowce śląskiej ziemi potrzebne im były, by wzmacniać ich arsenał wojenny, lud śląski zaś potrzebny im był w czasie wojny jako tanie mięso armatnie, a w przerwach między wojnami jako — „bydło robocze” pracujące na grafów, hercogów i baronów pruskich.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PoselBugdolBernard">Rosły nory, zbite z desek baraki, rosły siedliska chorób, gdzie setkami ginęły dzieci na tyfus i gruźlicę, szalała germanizacja. Rosła nędza, a z nią śmiertelność wśród ludu śląskiego.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PoselBugdolBernard">Tym sposobem zaostrzając wyzysk i ucisk narodowy magnaci pruscy, a później hitlerowscy sądzili, że złamią opór ludu śląskiego.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-5.5" who="#PoselBugdolBernard">Nie lepiej gospodarzyli na tej ziemi i sanacyjni władcy. Sprzedawali oni krok za krokiem ośrodki naszego przemysłu zagranicznemu kapitałowi. A lud śląski pracujący w tych zakładach przedstawiał dla nich jedynie wartość tego, co zapłacą za niego, za śląską siłę roboczą niemieckie, belgijskie, amerykańskie i inne koncerny.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-5.6" who="#PoselBugdolBernard">Lud śląski walczył jednak przez cały czas. Walczył tak długo, aż doszedł do tego, o czym marzył przez setki lat — do Polski ludu pracy. Lud ten nie zapomni nigdy tych historycznych dni pierwszej połowy roku 1945, kiedy to w myśl genialnego planu stalinowskiego, pod kierownictwem towarzysza Stalina wojska radzieckie, a u ich boku wojska polskie w druzgocącej ofensywie na całym froncie wyzwoliły ziemie polskie i Śląsk.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-5.7" who="#PoselBugdolBernard">Kiedy Polska Ludowa obejmowała Ziemie Odzyskane z powrotem po kilkusetletnim panowaniu margrabiów, junkrów i baronów przemysłowych, ziemie te były wyludnione i strasznie zniszczone przez cofające się armie hitlerowskie. Wtedy to wspólnym wysiłkiem polskich robotników, chłopów, techników i inżynierów odbudowaliśmy z ruin zakłady przemysłowe, odwodniliśmy kopalnie, uruchomiliśmy je i znacznie zwiększyliśmy produkcję. Dziś Śląsk i Ziemie Odzyskane żyją pełnią życia gospodarczego i kulturalnego, zespolone z pozostałymi częściami Polski w jeden organizm polityczny i gospodarczy, w zjednoczoną na zawsze Polską Rzeczpospolitą Ludową.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-5.8" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-5.9" who="#PoselBugdolBernard">Pragnienia i dążenia narodu polskiego zostały urzeczywistnione, dlatego że Polska wróciła na te ziemie nie jako państwo wyzyskiwaczy, nie jako państwo szlacheckie lub kapitalistyczno-obszarnicze, ale jako Polska Ludowa, państwo, w którym władza należy do ludu pracującego miast i wsi. Polska wróciła na Ziemie Odzyskane nie jako siła reakcyjna, lecz jako siła postępowa, w wyniku zwycięstwa sił postępu w dziejach naszego narodu.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-5.11" who="#PoselBugdolBernard">Lud śląski nie zapomni, że dzięki nieśmiertelnemu Stalinowi rozbrzmiewa nasza polska mowa na ziemi śląskiej, że dzięki nieśmiertelnemu Stalinowi ziemia śląska po Odrę i Nysę została zjednoczona z Macierzą. Polska Ludowa przekreśliła raz na zawsze wszelkie dyskryminacje dzielnicowe i zdecydowanie zwalcza objawy dzielnicowości i szowinizmu. Dzięki władzy ludowej po raz pierwszy w dziejach lud śląski stał się gospodarzem swej ziemi.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-5.12" who="#PoselBugdolBernard">Przemysłem Śląska, jego rozwojem rządzi dziś polska klasa robotnicza, a nie baronowie niemieccy.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-5.13" who="#PoselBugdolBernard">W radach narodowych kierują życiem naszego województwa robotnicy, chłopi i inteligencja pracująca. Wyrośli z robotników kierownicy naszej Partii i związków zawodowych, nowi dyrektorzy zakładów i ministrowie.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-5.14" who="#PoselBugdolBernard">Ja sam, były górnik, zostałem przez Partię i władzę ludową wysunięty na dyrektora kopalni — „Zabrze-Zachód”, którą to — „gospodarze” hitlerowscy doprowadzili przez rabunkową gospodarkę do stanu likwidacji, bo przemysł na Ziemiach Odzyskanych — jak każdy przemysł kapitalistyczny — budował się w sposób bezplanowy i chaotyczny, a sposób ten dyktował rozwiązania nieracjonalne i zacofane, powodował niewykorzystanie możliwości produkcyjnych.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-5.15" who="#PoselBugdolBernard">Taki stan rzeczy zastali nowi gospodarze naszego przemysłu, kiedy stanęli do realizacji trudnych zadań Planu 3-letniego, następnie 6-letniego. Kapitaliści mówili, że bez nich klasa robotnicza nie poprowadzi gospodarki, a dziś robotnicy pokazali, że bez kapitalistów kierujemy lepiej gospodarką narodową, produkujemy i budujemy kilkakrotnie więcej niż kapitaliści. Takie jest tempo inwestycji i wydobycia na terenie naszego województwa i kraju.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-5.16" who="#PoselBugdolBernard">Kopalnia — „Zabrze-Zachód”, którą ja kieruję, licząca przeszło 160 lat i przeznaczona do likwidacji, miała bardzo duże trudności w osiągnięciu planowanego wydobycia i wydajności, a planowy koszt własny był stale przekraczany. Według planów niemieckich kopalnia ta nie miała żadnych zasobów węgla i żywot jej był osądzony do 1953 roku. Zaczęliśmy się naradzać ze starszymi górnikami i technikami, którzy naprowadzili nas na ślady ukrytych zasobów węgla. Kierownictwo kopalni rozpoczęło poszukiwania i puściło się chodnikami do starych części wybranych przed 100 laty i okazało się, że jest tam węgiel niewybrany, że przez rabunkową gospodarkę kapitalistyczną całe masy węgla zostały na dole zawalone. W tym to miejscu znaleźliśmy znaczne ilości ton węgla wysokogatunkowego.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-5.17" who="#PoselBugdolBernard">Na tym jednak nie poprzestaliśmy i w bieżącym roku odnaleźliśmy już dwa pokłady węgla o wysokości 4,5 metra i 2 metry, które znajdują się prawie na powierzchni. I znów kopalnia da państwu ponad 1 milion kg dodatkowego węgla, który już rozpoczęliśmy wydobywać. Do tego jeszcze wyszukaliśmy dwa pokłady węgla koksującego, które w krótkim czasie zostaną udostępnione celem przygotowania do eksploatacji. I tę kopalnię, którą kapitaliści skazali na likwidację, w której marnowali milionowe zapasy węgla, polski robotnik odmłodził, zapasy węgla odnalazł i udostępnił dla wzmocnienia naszego pokojowego budownictwa.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-5.18" who="#PoselBugdolBernard">Dzięki władzy ludowej rośnie człowiek i rosną nasze zakłady pracy. Rośnie i nasza kopalnia, która ze staruszki o urządzeniach nie zmechanizowanych została kopalnią nowoczesną i zmechanizowaną; rozpoczęliśmy wprowadzać mechanizację i obecnie wszystkie pokłady ścianowe mamy całkowicie zmechanizowane i pracują na nich 4 kombajny węglowe, które znacznie podwyższają wydajność oraz ułatwiają pracę górnikowi i przynoszą mu lepszy zarobek.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-5.19" who="#PoselBugdolBernard">W czasie wprowadzania mechanizacji mieliśmy duże trudności z załogą, która początkowo niechętnie była do niej ustosunkowana, ale obecnie nasi górnicy bez mechanizacji nie chcą pracować. Po zastosowaniu mechanizacji systematycznie wykonujemy swoje plany. I tak na przykład wydobycie za miesiąc styczeń wyniosło 110%, za luty 110%, a za marzec 110,8%. Wydajność za styczeń 104%, za luty 105%, a za marzec 106,8%.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-5.20" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-5.21" who="#PoselBugdolBernard">Ponadto stale obniżamy zużycie materiałów oraz polepszamy jakość i czystość węgla. Obecnie w tej kopalni wszyscy górnicy i kierownictwo kopalni i jej oddziałów żyją zagadnieniem podwyższenia wydobycia i wydajności przez coraz dalsze usprawnianie metod pracy oraz obniżenie kosztów własnych. Trzeba jednak stwierdzić, że nowymi metodami, które wymyśliliśmy i wprowadzili, które dają poważne wyniki w naszej kopalni, jeszcze nie zainteresowało się Ministerstwo Górnictwa, nie zainteresowało się rozpowszechnieniem ich we wszystkich kopalniach, co by przynosiło państwu poważne oszczędności i wzrost wydobycia i wydajności. Trzeba, ażeby kierownicze czynniki w górnictwie interesowały się więcej poszukiwaniem nowych złóż, a w szczególności złóż leżących na powierzchni, po to, by jak najprędzej je uruchomić i w ten sposób pokryć niedobór z 1952 r. i dać poważną nadwyżkę w naszym pokojowym Planie 6-letnim.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-5.22" who="#PoselBugdolBernard">Realność budżetu zależy w decydującym stopniu od pracy przemysłu. Stawia to przed górnictwem duże zadania, jeżeli chodzi o wykorzystanie rezerw.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-5.23" who="#PoselBugdolBernard">Istnieją jeszcze możliwości zwiększenia wydobycia i wydajności pracy przez polepszenie metod i organizacji pracy, przez wprowadzenie mechanizacji, urabiania i ładowania mechanicznego w kopalniach. Nie możemy zapominać, że mimo ogromnych sukcesów w naszym województwie mamy jeszcze w każdym zakładzie wiele braków. Wydajność pracy w przemyśle jest jeszcze ciągle zbyt niska, w każdej gałęzi i w każdym zakładzie jest wiele braków w organizacji pracy, w socjalistycznej dyscyplinie, w gospodarce materiałowej i remontowej, nie wykorzystano jeszcze wielu rezerw, a współzawodnictwo i racjonalizatorstwo jeszcze nie wszędzie się rozwija jak należy.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-5.24" who="#PoselBugdolBernard">Trzeba nam jednak produkować nie tylko więcej, nie tylko lepiej, ale i taniej. Trzeba gospodarzyć z sercem i rozumem. Plan naszej kopalni wykonywamy, a nawet poważnie przekraczamy zadania planowe, ale koszty własne naszej produkcji są nadal za wysokie, wyższe od planowanych. Tak dzieje się w całym przemyśle węglowym. Jest to jedno z najważniejszych zagadnień, które musimy rozwiązać.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-5.25" who="#PoselBugdolBernard">Przecież państwo nasze do realizowania zaplanowanych zadań inwestycyjnych musi wygospodarować środki. Środki te można wygospodarować w naszej gospodarce drogą zmniejszenia kosztów własnych, o czym nie zawsze pamiętamy. Walka o obniżkę kosztów własnych jest jednym z głównych zadań w naszej walce o realizację Planu 6-letniego, jest drogą do umocnienia naszego budżetu. Dlatego kierownictwa naszych kopalni muszą pamiętać, że nie jest sztuką dawać węgiel, który jest drogi, lecz sztuką jest dać węgiel dobry i tani i dlatego trzeba tak pracować, aby zmniejszać koszty własne, by za tańszy węgiel móc budować więcej nowych urządzeń, mechanizmów, wprowadzać nową technikę w naszych zakładach.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-5.26" who="#PoselBugdolBernard">Prezes Rady Ministrów towarzysz Bolesław Bierut na naradzie aktywu węglowego w bieżącym roku wytknął nam te braki, powiedział nam, jak powinniśmy pracować, jak gospodarować i jak uświadamiać naszych górników.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-5.27" who="#PoselBugdolBernard">Codziennie nasi górnicy, hutnicy i inni robotnicy śląscy swym ofiarnym wysiłkiem wykazują, jak głęboko, jak mocno ugruntowały się w sercach wszystkich ludzi pracy wskazania Przewodniczącego naszej Partii, jak scementował się naród do walki o plan, do walki o pokój i socjalizm, w której przewodzi narodowi nasza Partia pod przewodnictwem naszego Nauczyciela, Bolesława Bieruta.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-5.28" who="#PoselBugdolBernard">Swą niezłomną wolę zwycięskiego budownictwa socjalizmu masy pracujące jeszcze raz zadokumentowały w pamiętnych dniach marcowych, dniach żałoby całego naszego narodu po stracie Wodza wszystkich ludzi pracy i całej postępowej ludzkości, wielkiego przyjaciela naszego narodu Józefa Stalina.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-5.29" who="#PoselBugdolBernard">Zrodziła się wówczas piękna forma hołdu dla Tego, który wszystkie swe siły poświęcił od młodości do zgonu walce i pracy dla dobra prostych ludzi. Lud pracujący województwa stalinogrodzkiego jest dumny z tego, że uchwałą Rady Państwa i Rady Ministrów z dnia 7 marca br. nasze województwo katowickie nazwane zostało stalinogrodzkim, imieniem wielkiego wodza proletariatu. Dlatego też województwo stalinogrodzkie godnie wykonuje i będzie wykonywało swe zobowiązania długofalowe wiedząc, że na zdrowych i słusznych podstawach opiera się obecnie niepodległość naszej Ojczyzny. Wiemy, że na zdrowych i słusznych podstawach ustalony jest projekt budżetu na rok 1953. Dlatego z jeszcze większą zawziętością będzie ludność województwa stalinogrodzkiego realizować swoje plany, z jeszcze większą troską będzie przestrzegać wskazań i wytycznych naszej Partii i jej Przewodniczącego Bolesława Bieruta. Jeszcze lepiej będziemy gospodarować w zakładach pracy, tak ażeby za zaoszczędzone pieniądze można było szybciej wybudować nowe obiekty Planu 6-letniego. Żadna siła nie zdoła osłabić jedności naszej Ojczyzny w walce o podniesienie dobrobytu mas, o nienaruszalność i całość zjednoczonych ziem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dlatego też cała ziemia śląska głosuje za budżetem na rok 1953.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-5.30" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 124 | + </div> | |
| 125 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 126 | + <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. poznańskiego Leon Jańczak.</u> | |
| 127 | + </div> | |
| 128 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 129 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PoselJanczakLeon">Wysoki Sejmie! Ważnym zadaniem całego społeczeństwa, przedmiotem serdecznej troski rodziców kochających swoje dzieci jest wychowanie młodzieży.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PoselJanczakLeon">Rodzice i młodzież zastanawiać się będą zapewne nad tym o ile przedstawiony do zatwierdzenia Sejmowi budżet stwarza warunki rozwoju dla młodego pokolenia, w jaki sposób realizuje prawa młodzieży zagwarantowane w Konstytucji.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PoselJanczakLeon">Posłowie przemawiający przede mną omówili już tutaj wielkie zdobycze młodzieży w dziedzinie oświaty. Sprawą, która jak najgłębiej dotyczy młodego pokolenia, jest rozmach naszego budownictwa socjalistycznego w mieście i na wsi i związana z nim potrzeba nowych kadr pracowników.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PoselJanczakLeon">Przedstawiony przez Rząd projekt budżetu przewiduje na rozbudowę gospodarki narodowej ogromną sumę ponad 49 miliardów złotych, co stanowi z górą 50% całości wydatków. Wielka suma przeszło 23 miliardy złotych przewidziana jest także na cele społeczno-kulturalne.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PoselJanczakLeon">Uwzględniając w tak szerokim zakresie fundusze na rozbudowę gospodarki, państwo zabezpiecza młodym ludziom prawo zdobycia zawodu zgodnie z ich zamiłowaniami i prawo do pracy. Prawo do pracy to prawo do życia bez obawy bezrobocia, głodu i nędzy, prawo do życia coraz lepszego i radośniejszego.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PoselJanczakLeon">W 1953 r. nasz przemysł, budownictwo, PGR-y potrzebują do wykonania swych zadań dalszych 350 tys. ludzi.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PoselJanczakLeon">Z rozbudową przemysłu, z socjalistyczną przebudową wsi związane jest nieodłącznie dzisiejsze twórcze życie, związane są nadzieje i marzenia chłopców i dziewcząt naszego kraju. Młodzi robotnicy, traktorzyści, rolnicy, technicy często nie uświadamiają już sobie, co to znaczy właściwie być bez pracy, ani nie mieć nadziei na jej uzyskanie.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-7.7" who="#PoselJanczakLeon">W kopalni im. Klementa Gottwalda ramię przy ramieniu ze starymi górnikami, w serdecznej z nimi przyjaźni pracuje kilkudziesięciu chłopców z zaciągu pionierskiego. Dzięki pomocy doświadczonych górników, którzy pomagają im w pracy, nowo upieczeni górnicy szybko opanowują zawód, przychodzą porozmawiać do domu młodego górnika. Większość z nich nie wie wcale, co to były — „biedaszyby”, tak jak to dobrze wiedzą ich starsi towarzysze. Przyjechali z różnych zakątków Polski, aby wydobywać węgiel, pomnażać bogactwo i siłę naszego narodu. O sobie mówią to, co na drugim końcu Polski powiedziała kol. Krystyna Lepak, przodująca pracownica POM-u w Oryszu: — „Swój zawód i szczęśliwe życie zawdzięczam Polsce Ludowej, bo gdyby nie władza ludowa pasłabym bydło u kułaków. Teraz jestem szczęśliwa, bo mogę budować nową wieś polską.” Kol. Krystyna Lepak przyjechała do POM-u w Oryszu po skończeniu Zasadniczej Szkoły Metalowej w Mrągowie. Początkowo objęła funkcję mechanika. Dziewczyna-mechanik szybko pokonała trudności, przodowała w pracy i awansowała na stanowisko brygadzistki. Wraz ze swoją brygadą pomogła chłopcom dwóch wsi założyć spółdzielnię produkcyjną.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PoselJanczakLeon">A Wanda Chetkowska z klasy XI liceum w Szczecinie pisze: — „Od kilku lat marzyłam, żeby zostać inżynierem. Chciałabym właśnie w przyszłości pracować na wielkich budowlach socjalizmu, przy realizacji planów ujarzmienia wielkich rzek Wisły, Bugu, przy budowie zbiorników powodziowo-energetycznych nad rzekami Koleżance Chetkowskiej i innym podobnym do niej marzycielkom można odpowiedzieć, że jeśli tylko wystarczy im zapału i chęci, to mają w naszym kraju wszystkie warunki do tego. Młodzież polska, którą porywa coraz szerzej urzekająca perspektywa budownictwa socjalistycznego, zdoła zobaczyć za pozycjami cyfr tegorocznego budżetu dymiące kominy nowych kombinatów, wielkie budowle, nowe spółdzielnie produkcyjne.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PoselJanczakLeon">I rodzice spokojnie dziś mogą myśleć o przyszłości swych dzieci, którym Polska Rzeczpospolita Ludowa zapewnia pracę pożyteczną i interesującą, daje możliwość zdobycia nowych, nieznanych często dotąd zawodów.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PoselJanczakLeon">Młodzież wyraża swą wdzięczność i miłość do Partii i Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej coraz wydajniejszą pracą i nauką, ofiarną walką o wykonanie planów.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PoselJanczakLeon">Jakże jaskrawo różni się sytuacja młodzieży polskiej dzięki trosce państwa o nią, wyrażonej w budżecie, od pogarszających się stale warunków życia młodych ludzi w krajach kapitalistycznych.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-7.12" who="#PoselJanczakLeon">Międzynarodowa Konferencja w Obronie Praw Młodzieży, która obradowała kilka tygodni temu w Wiedniu, zwróciła uwagę świata na katastrofalną sytuację młodzieży w krajach kapitalistycznych, gdzie wskutek przygotowań wojennych ogranicza się produkcję pokojową i pozbawia pracy w pierwszej linii młodych robotników i robotnice. W Niemczech Zachodnich w przemyśle metalurgicznym młodzież stanowi zaledwie 3,6% załogi, za to w kraju jest 600 tys. młodych bezrobotnych, pozbawionych do tego zasiłków. Młodzi mężczyźni i kobiety w krajach kapitalistycznych żyją pod stałą groźbą utraty pracy.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-7.13" who="#PoselJanczakLeon">Kapitalistyczne rządy nie starają się o to wcale, by nauczyć młodych swych obywateli pracować, o czym dobitnie świadczy opłakana sytuacja szkolnictwa zawodowego. We Francji, kraju przeszło 40-milionowym, jest tylko 88 ośrodków szkolenia zawodowego. We Włoszech w 1949 r. w szkołach zawodowych było 272.000 uczniów; w 1952 r. już tylko 103.400, a w tym zaledwie 5.380 dziewcząt. W Wielkiej Brytanii według raportu komisji rządowej z 1950 r. tylko jednemu uczniowi na stu udaje się ukończyć wieczorowe kursy czeladnicze. Pozbawia się młodzież możności wyuczenia się zawodu dlatego, że w budżetach państw kapitalistycznych lwią część wydatków pochłaniają przygotowania wojenne; młodzież jest systematycznie pozbawiana opieki i odzierana ze wszystkich praw socjalnych i politycznych.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-7.14" who="#PoselJanczakLeon">Kapitaliści eksploatują w niemiłosierny sposób młodych robotników. Szeroko stosowany jest zwyczaj przyjmowania do fabryki na bezpłatną praktykę, która trwa kilka lat. Praktykantów traktuje się jak posługaczy, a bardzo często po paru latach takiej bezpłatnej praktyki zwalnia ich się po prostu i przyjmuje innych.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-7.15" who="#PoselJanczakLeon">Kapitaliści płacą młodym pracownikom znacznie mniejsze zarobki. W Stanach Zjednoczonych robotnik przed ukończeniem 20 roku życia otrzymuje połowę płacy robotnika dorosłego; w tychże Stanach Zjednoczonych Ameryki 74% robotników w wieku lat 21 stanowią robotnicy niewykwalifikowani.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-7.16" who="#PoselJanczakLeon">Ciężka niewymownie jest także sytuacja młodzieży chłopskiej w krajach kapitalistycznych. W Indiach według oficjalnych obliczeń 50 milionów ludzi na wsi jest bez pracy. Młodzież włoska skarży się, że w południowej Italii chłopi z nędzy zmuszeni są odstępować obszarnikom do pracy swoje dzieci, przy czym transakcje te odbywają się w dnie targowe w miastach, jak by to nie o ludzi chodziło. Przed kupnem nabywcy badają zdolność do pracy tych młodych ludzi i według tego ustala się cenę, która nie przekracza zwykle kilku worków zboża.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-7.17" who="#PoselJanczakLeon">Młodzież wiejska Włoch, która do tego stopnia zdana jest na wyzysk obszarnika, nie ma możności uzyskania pracy w mieście, nie może korzystać ze zdobyczy kultury. We Włoszech, kraju nadmorskim, setki tysięcy młodych ludzi nie widziało morza. Mimo woli przypominają się te okrutne czasy wyzysku kapitalistyczno-obszarniczego w naszym kraju, gdy bardzo wielu młodych chłopców i dziewcząt po raz pierwszy jechało pociągiem udając się do Prus na robotę.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-7.18" who="#PoselJanczakLeon">Jest konieczne, by młodzież polska zachowała pamięć tych okrutnych czasów, żeby ta pamięć jak pochodnia rozpalała w sercach i umysłach młodych chłopców i dziewcząt nienawiść do krzywdy i wyzysku, nienawiść do niedobitków reakcji polskiej i ich imperialistycznych popleczników, którzy nasyłają szpiegów, szkodników, sabotażystów.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-7.19" who="#PoselJanczakLeon">Wysoki Sejmie! W przeciwieństwie do państw kapitalistycznych, przygniatających swym odrażającym ciężarem zbrojeń życie młodzieży, budżet Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest wypełniony wielką ideą pokojowego budownictwa.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-7.20" who="#PoselJanczakLeon">Za budżetami państw kapitalistycznych kryje się nienawiść rządów tych krajów do pokoju, ich nienawiść do swych własnych narodów, nienawiść do młodzieży walczącej o swe prawa. Za każdą cyfrą naszego budżetu widoczna jest troska o ludzi pracy, o ich dobrobyt i rozwój kulturalny, serdeczna ojcowska troska o młode pokolenie, o jego teraźniejszość i przyszłość.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-7.21" who="#PoselJanczakLeon">Zatwierdzenie budżetu przez Sejm oznaczać będzie poparcie dla prowadzonej przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej polityki umocnienia naszej Ojczyzny, pomnożenia jej bogactwa i siły, polityki zapewniającej coraz lepsze warunki życia dla milionów obywateli kraju.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-7.22" who="#PoselJanczakLeon">Przewidziane na 1953 r. dochody państwa w wysokości ponad 100 miliardów złotych dowodzą wzrostu siły gospodarczej kraju, stawiają zarazem poważne zadania przed wszystkimi ludźmi pracy.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-7.23" who="#PoselJanczakLeon">Nie ulega wątpliwości, że młodzież będzie ze wszystkich sił pomagać Partii, Rządowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej realizować te zadania, wykonując lepiej swe obowiązki w zakładach pracy, w PGR-ach, POM-ach, w szkołach.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-7.24" who="#PoselJanczakLeon">Pragnę zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu na dwa zagadnienia w związku z tym budżetem, który został przedstawiony obecnie.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-7.25" who="#PoselJanczakLeon">Z budżetu tego widzimy, że państwo nasze wykazuje znaczną troskę o szkolenie zawodowe młodzieży. Nasze państwo daje młodzieży pracę i dba jednocześnie o to, by młodzi ludzie uczyli się pracować, zdobywali zawód. Wydatki na szkolnictwo zawodowe wynoszą z górą 2.400 milionów zł. Przy wielkiej opiece państwa szkolnictwo zawodowe rozwija się u nas bardzo szybko. W wyniku dokonanej dwa lata temu reorganizacji odrzucone zostały przestarzałe metody rzemieślniczego szkolenia i kwalifikowania, nie odpowiadające potrzebom socjalistycznego przemysłu i utrudniające szybki awans młodzieży. Dzięki temu dla mas młodzieży nie idącej do liceów ogólnokształcących otworzyła się droga nauczenia się zawodu w szkole państwowej, gdzie młodzież korzysta ze stypendium i internatu.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-7.26" who="#PoselJanczakLeon">Podawane tu wczoraj cyfry obrazowały wielki rozwój szkolnictwa zawodowego. Chcę wskazać jeden fakt mówiący o podnoszeniu się poziomu pracy szkół. Jeszcze dwa lata temu było zaledwie kilkaset warsztatów szkolnych, słabo wyposażonych, obecnie młodzież uczy się w 2 tys. warsztatów i to w warsztatach dużo lepiej wyposażonych.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-7.27" who="#PoselJanczakLeon">Jakież porównanie między dawnymi rzemieślniczymi warsztatami a obecnymi, gdzie młodzież wyprodukowała w 1952 r. 1.700 obrabiarek!</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-7.28" who="#PoselJanczakLeon">Otoczone troskliwą opieką państwa szkoły zawodowe dostarczają już po roku dziesiątków tysięcy nowych kadr różnym gałęziom naszego przemysłu i gospodarki.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-7.29" who="#PoselJanczakLeon">Bywa jednak często, że młodzi absolwenci zasadniczych i szkół zawodowych i techników nie są dostatecznie przygotowani do pracy, nie umieją posługiwać się przyrządami pomiarowymi, często nie znają nowych typów obrabiarek, mają trudności w odczytywaniu rysunków technicznych. Jest to przeważnie skutkiem niskiego poziomu praktyki. Niedostateczna jest jeszcze praca w warsztatach szkolnych, szczególnie jeżeli chodzi o organizację produkcji, planowe przechodzenie młodzieży przez różne działy, dostarczanie materiałów.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-7.30" who="#PoselJanczakLeon">Chciałbym podkreślić, że niezbędnym warunkiem podniesienia poziomu wyszkolenia uczniów szkół zawodowych jest zwiększenie opieki nad nimi ze strony odpowiednich zakładów pracy, udzielanie pomocy w wyposażeniu warsztatów, opiekowanie się młodzieżą będącą na praktyce. Jest rzeczą konieczną, żeby zakłady pracy więcej uwagi poświęcały temu zagadnieniu.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-7.31" who="#PoselJanczakLeon">Na wydatki związane z wyszkoleniem jednego ucznia szkoły zawodowej państwo przeznacza przeciętnie 1.500 zł rocznie, co musi stać się dla młodzieży w szkołach zawodowych i personelu pedagogicznego sygnałem: lepiej się uczyć i pracować w warsztatach, rozwijać współzawodnictwo warsztatowe, by żadna złotówka nie szła na marne.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-7.32" who="#PoselJanczakLeon">Oprócz uczniów szkół zawodowych jeszcze kilkaset tysięcy pracujących młodych robotników i robotnic ma możliwości podwyższenia swych kwalifikacji zawodowych na kursach zawodowych I i II stopnia i w szkoleniu zawodowym zaocznym.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-7.33" who="#PoselJanczakLeon">Trzeba, żeby w oparciu o te szerokie możliwości szkolenia zawodowego rozwijała się kampania przeciwko marnotrawstwu, brakoróbstwa szkodnictwu, o oszczędną gospodarkę pieniędzmi, surowcami, maszynami, o postęp techniczny.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-7.34" who="#PoselJanczakLeon">W Fabryce Samochodów Ciężarowych w Starachowicach przez długi okres czasu na stanowiskach, gdzie obrabiane są pompki oliwne do silników, bardzo często zmieniali się robotnicy i panowała opinia, że nie można tam wykonać normy. Rzeczywiście na serię 300 pomp wychodziło spod frezarek 60 do 70 braków. Za sprawę wzięli się ZMP-owcy Jan Dziedzic, Józef Adamczyk, Stanisław Nowak.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-7.35" who="#PoselJanczakLeon">W dniach żałoby po śmierci Józefa Stalina Powstaje brygada młodzieżowa, która za przykładem tow. Saja postanawia sobie: — „Nie wypuścimy żadnego braku”. Chłopcy pomyśleli, opracowali nowy, mocniejszy model noża, który nie szczerbi się i nie kaleczy frezowanych części. Obecnie brygada wykonuje 300% normy.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-7.36" who="#PoselJanczakLeon">Należy z tego miejsca stwierdzić, że daleko jeszcze do tego, byśmy potrafili zmobilizować wszystkie rezerwy tkwiące w młodym pokoleniu do walki o wykonanie planów, o wydajność produkcji, o postęp techniczny. Dążenie młodzieży do podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie zawsze jest podtrzymywane i nie zawsze z pomocą przychodzą kierownicy zakładów przez organizowanie kursów.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-7.37" who="#PoselJanczakLeon">W Państwowym Przedsiębiorstwie Remontów Młynów w Toruniu, gdzie pracuje bardzo dużo młodzieży, już od roku młodzi robotnicy domagają się zorganizowania kursów technicznych — niestety nadaremnie.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-7.38" who="#PoselJanczakLeon">Bardzo często kierownictwa niektórych zakładów i fabryk nie mają żadnego zrozumienia dla pragnień młodzieży doskonalenia się w wybranym zawodzie, w umiłowanym przez siebie kierunku. Absolwenci szkół zawodowych skarżą się często, że dyrekcje zatrudniają ich z zupełnym lekceważeniem wyuczonego przez nich zawodu. Wykwalifikowani robotnicy i technicy zatrudnieni są w biurach. Z pięciu absolwentek Zasadniczej Szkoły Metalowej w Warce zatrudnionych w Fabryce Urządzeń Mechanicznych w Warce cztery pracują w biurze, a jedna w hurtowni.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-7.39" who="#PoselJanczakLeon">Powtarzające się systematycznie skargi młodzieży dowodzą, że niektóre komórki ministerstw gospodarczych nie poświęcają tej sprawie należytej uwagi i nie dość szybko likwidują wypaczenia.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-7.40" who="#PoselJanczakLeon">Wielkie sumy przewidziane w budżecie na usługi kulturalne stawiają zadanie rozwijania coraz szerzej życia kulturalnego młodzieży.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-7.41" who="#PoselJanczakLeon">Przykład kopalni — „Stalinogród” pokazuje, że gdzie młodzież odczuwa troskę ze strony dyrekcji i ZMP o sprawy bytowe i kulturalne, tam większa jest jej aktywność i ochota do pracy. W kopalni — „Stalinogród” 85% młodych górników bierze udział w socjalistycznym współzawodnictwie pracy; oddział siódmy, gdzie pracują młodzieżowe brygady, jest przodujący. Młodzież idzie chętnie pracować tam, gdzie praca jest najtrudniejsza. ZMP wykazuje dużo aktywności i inicjatywy w organizowaniu życia kulturalnego w hotelu robotniczym, dzięki czemu zlikwidowano bumelanctwo i chuligaństwo. Szeroko stosowane formy propagandy poglądowej wykorzystywane są do zwalczania barbarzyńskiego stosunku do maszyn i surowca.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-7.42" who="#PoselJanczakLeon">Zdarzają się niestety jeszcze wśród młodzieży wypadki niesumiennego odnoszenia się do pracy i nauki, spóźniania się, schodzenia z pracy, obijania się, niekoleżeńskiego odnoszenia się do towarzyszy pracy. W wielu wypadkach przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak życia koleżeńskiego, kulturalnego i świetlicowego w zakładzie, brak zainteresowania młodzieży sportem, nieporządki panujące w niektórych domach młodego robotnika, w stołówkach.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-7.43" who="#PoselJanczakLeon">ZMP zbyt mało wykazuje jeszcze nieprzejednania i uporu w walce z tymi nieporządkami, za mało jest głębokiej treski o sprawy młodzieży. ZMP za mało zajmuje się kołami sportowymi, rozwijaniem życia kulturalnego, upowszechnieniem wiedzy. Dlatego zarówno ZMP jak i dyrekcje muszą zwiększyć starania o zaspokojenie potrzeb kulturalnych młodzieży i kierowanie jej nauką.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-7.44" who="#PoselJanczakLeon">Słusznie jesteśmy dumni z likwidacji analfabetyzmu. Potrzeby młodzieży, pomoc państwa stawiają nam zadanie — uczynić krok dalej i walczyć o zdobywanie przez szerokie rzesze młodzieży wykształcenia w zakresie pełnej szkoły podstawowej.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-7.45" who="#PoselJanczakLeon">Jest rzeczą ważną, by w parze ze szkoleniem zawodowym szło zawsze podnoszenie wykształcenia ogólnego młodych robotników. Budżet przewiduje wzrost wydatków na wieczorowe szkoły da pracujących, tak że ilość miejsc wzrośnie o 50%.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-7.46" who="#PoselJanczakLeon">Uważamy, że tym bardziej trzeba skończyć z faktami niewykonywania budżetu w tym zakresie — niedoceniania przez niektóre zakłady pracy znaczenia szkół wieczorowych i nieułatwiania młodzieży pobierania nauki. Do takich zakładów zaliczyć na przykład należy fabrykę śrub i nitów w Żywcu-Sporyszu.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-7.47" who="#PoselJanczakLeon">Także w zespole PGR Kroplewo na 134 młodych robotników 95 nie ukończyło pięciu oddziałów, a 45 ukończyło tylko trzy oddziały. Mimo to nie ma tam szkoły dla pracujących, chociaż były środki i warunki ku temu.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-7.48" who="#PoselJanczakLeon">W wielu jeszcze majątkach PGR kierownicy nie troszczą się o zapewnienie młodym robotnikom świetlicy, czytelni, żeby po pracy można było przeczytać gazety i książki, posłuchać radia, wysłuchać odczytu, pośpiewać i potańczyć. Przy nieco większych chęciach dyrekcji stanowczo można było wiele zrobić. Trzeba skończyć z tym, że wołania młodzieży o świetlicę, o boisko, o sprzęt sportowy puszczane są mimo uszu, gdyż budżet państwa przewiduje duże sumy na te potrzeby i daje całkowitą możliwość ich zaspokojenia w znacznie większym zakresie.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-7.49" who="#PoselJanczakLeon">Taki niewłaściwy stosunek niektórych kierownictw PGR-ów do potrzeb młodzieży jest jedną z przyczyn braku siły roboczej w tych gospodarstwach i odbija się ujemnie na wykonaniu planów.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-7.50" who="#PoselJanczakLeon">Wysoki Sejmie! Całkowita realizacja przedstawionego budżetu zapewnia młodemu pokoleniu jeszcze pełniejsze korzystanie z praw zagwarantowanych w Konstytucji.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-7.51" who="#PoselJanczakLeon">Młodzież polska, która głęboko w sercach nosi nauki i wskazania swego najlepszego Nauczyciela, twórcy Konstytucji, towarzysza Bolesława Bieruta, nie poskąpi zapału, energii i sił, aby pracą i nauką pomóc Partii i Rządowi w realizacji wielkich zadań nowego budżetu.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-7.52" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 182 | + </div> | |
| 183 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 184 | + <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. bydgoskiego Zofia Staros.</u> | |
| 185 | + </div> | |
| 186 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 187 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselStarosZofia">W walce o podniesienie produkcji rolnej, o przebudowę socjalistyczną polskiego rolnictwa szczególnie ważna rola przypada PGR-om. Powinny one dostarczać klasie robotniczej coraz większych ilości zboża i mięsa, a spółdzielniom produkcyjnym i chłopom gospodarującym indywidualnie nasion selekcyjnych wysokiej jakości i rasowego materiału hodowlanego, równocześnie zaś PGR-y powinny stanowić ośrodki gospodarki socjalistycznej i być przykładem wysokiej kultury rolnej, promieniując na wieś powinny jej pomagać w przebudowie na wieś spółdzielczą.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PoselStarosZofia">PGR-y są dostatecznie wyposażone w traktory, maszyny i narzędzia rolnicze. Wyposażenie to z roku na rok wzrasta. W bieżącym roku stan traktorów wzrośnie o 14% w stosunku do 1952 r., stan kombajnów prawie czterokrotnie, młocarni dwukrotnie.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselStarosZofia">Ponad 40% ogólnej ilości gospodarstw jest już zelektryfikowanych, istnieją warunki do wprowadzenia mechanizacji pracy w dziedzinie hodowli, w obsłudze bydła, trzody chlewnej itp.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselStarosZofia">Dla zabezpieczenia planowanych zbiorów PGR-y mają zagwarantowaną pulę nawozów sztucznych, która również z roku na rok wzrasta.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselStarosZofia">Rokrocznie państwo kieruje do PGR-ów kadry fachowców. W ciągu ostatnich lat skierowano w sumie ponad 6.500 różnych specjalistów, w tym 1.500 z wyższym wykształceniem rolniczym.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselStarosZofia">Mimo trudnych warunków atmosferycznych latem 1951 r. i jesienią 1952 r. i mimo braku siły roboczej PGR-y uzyskały poważne wyniki. Wartość produkcji w cenach niezmiennych wzrosła w 1952 r. o 15,3% w stosunku do 1951 r. Wraz z tym wzrosła i towarowa produkcja PGR-ów.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselStarosZofia">W walce o pokonanie trudności, o wykonanie, o przekroczenie planów w PGR-ach wyrosły setki takich przodowników pracy, racjonalizatorów, organizatorów socjalistycznego współzawodnictwa, jak Maria Dudek, która w oparciu o doświadczenia radzieckie wyhodowała rekordową ilość 824 q buraków cukrowych z 1 ha, jak Wolgemut, przodujący w kraju oborowy z gospodarstwa Maruny w woj. olsztyńskim lub Klawiter, oborowy z woj. koszalińskiego, którzy osiągnęli prawie 5 tysięcy litrów mleka przeciętnie od każdej krowy w obsługiwanej oborze, a w pojedynczych wypadkach ponad 10 tys. litrów, a nawet 11 tys. litrów rocznie; do takich przodowników pracy należy także Kłysz z zespołu Januty w woj. opolskim, który na traktorze — „Ursus” zaorał w ciągu roku 1.794 ha na obowiązującą normę 422 ha i zaoszczędził 6.834 kg paliwa.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselStarosZofia">Dzięki ofiarnej pracy robotników i wspaniałym osiągnięciom przodowników pracy, dzięki wysiłkom kadry inżynieryjno-technicznej i administracji, w oparciu o wielką pomoc materialną i polityczną państwa część PGR uzyskała wyniki wskazujące na wielkie możliwości rozwojowe i nie wykorzystane dotąd rezerwy. Mamy w kraju około 700 gospodarstw, które osiągnęły w zbiorach czterech zbóż ponad 25 q z ha, około 500 gospodarstw osiągnęło powyżej 140 q z ha ziemniaków, około 300 gospodarstw, które przekroczyły planowaną wydajność buraków cukrowych, osiągając w poszczególnych gospodarstwach do 400 q z ha.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselStarosZofia">Mamy szereg zespołów PGR, które wykonały plany produkcyjne i dały państwu zaplanowaną akumulację.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselStarosZofia">Na przestrzeni ostatnich lat państwowe gospodarstwa rolne znacznie przyczyniły się do likwidacji odłogów i do ich zagospodarowania.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselStarosZofia">Z roku na rok rozszerza się areał upraw kultur przemysłowych bardzo ważnych dla gospodarki krajowej.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselStarosZofia">Mimo osiągnięć części zespołów i niektórych gospodarstw całość planu gospodarczego PGR za 1952 r. wykonana została tylko w 75%.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselStarosZofia">Przyczyną niewykonania planów przez PGR-y była — obok niekorzystnych warunków klimatycznych, braku dostatecznej ilości siły roboczej — słabość organizacyjnej pracy w terenowych ogniwach kierowniczych, zbiurokratyzowany styl pracy niektórych ogniw ministerstwa i podległych im instancji.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselStarosZofia">Niedostateczna walka o podniesienie dyscypliny pracy, ochronę państwowego mienia, niedostateczna walka z marnotrawstwem spowodowała duże straty w plonach ziemniaków, buraków cukrowych i zbóż.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselStarosZofia">W wielu okręgach i zespołach PGR nie prowadzi się uporczywej walki o wykonanie planów produkcyjnych, brak jest troski o maszyny, a istniejący park maszynowy nie jest wykorzystany dostatecznie, nie dąży się do wykorzystania rezerw nawozów naturalnych.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselStarosZofia">Poważne straty wystąpiły również w hodowli, co przejawiło się w nadmiernym upadku bydła i trzody chlewnej. Nie starano się o zabezpieczenie bazy paszowej dla inwentarza; wskutek nieterminowych zbiorów duże ilości paszy, jak łubinu i mieszanki, nie zostały zakiszone i zgniły na deszczach jesiennych. Niedostateczny był wysiłek w zakresie rozszerzenia własnych produkcji nasion pastewnych, motylkowych, co zahamowało rozwój bazy paszowej.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselStarosZofia">Brakowało również dostatecznej opieki weterynaryjnej nad pogłowiem ze strony części kadr weterynaryjnych PGR i prezydiów powiatowych rad narodowych.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselStarosZofia">Brak było dostatecznej kontroli ze strony nadrzędnych organów okręgowych zarządów i ministerstwa nad pracą zespołów.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselStarosZofia">Niedostatecznie prowadzono walkę z niedbalstwem, niechlujstwem, trwonieniem, a nawet grabieżą mienia państwowego, ze szkodnictwem i sabotażem.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PoselStarosZofia">Wiele zespołów PGR nie wykonało w pełni planów dostaw państwowych zbóż, mleka, mięsa w 1952 r.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PoselStarosZofia">Przytoczone przejawy marnotrawstwa i zaniedbań stały się przyczyną poważnych deficytów w dużej ilości zespołów i okręgów PGR.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-9.21" who="#PoselStarosZofia">Administracja i poszczególne ogniwa związków zawodowych niedostatecznie mobilizowały załogi robotnicze, a szczególnie członków rodzin i młodzież w okresie prac uprawowych.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-9.22" who="#PoselStarosZofia">Normy pracy w wielu PGR-ach nie były wprowadzone. W dużej ilości gospodarstw plany produkcyjne przygotowywano przy biurku i bez udziału załóg robotniczych, mechanicznie. Plany te pozostawały niewykonane, na papierze, gdyż nie zaznajamiano z nimi robotników.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-9.23" who="#PoselStarosZofia">Karygodny wprost był brak w wielu PGR-ach troski administracji i rad zakładowych o warunki bytowe robotników. W wielu gospodarstwach od 1945 r. nie przeprowadzono niezbędnych remontów bieżących, mimo palących potrzeb. Szczególnie mieszkania robotników sezonowych są w wielu wypadkach zaniedbane. W niektórych zespołach PGR świetlice zamiast być ośrodkami życia kulturalnego, miejscem zebrań, odpoczynku, przedstawiają odstraszający obraz, a nierzadko były zamieniane na magazyny zboża czy sprzętu.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-9.24" who="#PoselStarosZofia">Nie troszczono się o kadry. Dokonywano często nieprzemyślanych zmian ludzi na stanowiskach kierowniczych w okręgach i zespołach. Zamiast pomocy i nauki stosuje się nieraz metodę pokrzykiwania i mechanicznego, masowego udzielania nagan. Oto na przykład dyrektor zespołu Putka w woj. warszawskim otrzymał w ciągu krótkiego czasu 16 nagan.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-9.25" who="#PoselStarosZofia">Na rok 1953 zadania PGR-ów są wysokie i trudne. Wartość produkcji globalnej w cenach niezmiennych powinna wzrosnąć w PGR-ach o 27,4% w porównaniu z 1952 r., w tym produkcja roślin o 24,4%, a produkcja zwierzęca o 36,2%.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-9.26" who="#PoselStarosZofia">Wartość produkcji towarowej w rzeczywistych cenach sprzedaży powinna wzrosnąć o 28,4%. Obniżka kosztów własnych powinna wynieść 19,4%. Ogromna pomoc, której państwo udziela PGR-om oraz istniejące tam rezerwy stwarzają możliwości całkowitego wykonania nakreślonych zadań.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-9.27" who="#PoselStarosZofia">Aby zadania wykonać, trzeba zerwać ze wszystkimi brakami i zaniedbaniami, z tym wszystkim, co utrudnia i hamuje wykonanie zadań w PGR-ach, dokonać pełnej mobilizacji administracji i kadry inżynieryjno-technicznej, członków partii i związków zawodowych, załóg gospodarstw i zespołów PGR, trzeba zwiększyć odpowiedzialność za powierzone zadania, za gospodarkę na każdym odcinku produkcji rolnej, trzeba, by każdy pracownik i robotnik żył troską o dobro państwowe, trzeba zwiększyć ofensywność w walce z marnotrawstwem, niechlujstwem, trwonieniem, a nierzadko z grabieżą mienia socjalistycznego.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-9.28" who="#PoselStarosZofia">Szerzej trzeba włączyć inteligencję techniczną do walki o wykonanie zadań. Agronomowie, zootechnicy, mechanicy powinni swą wiedzę i doświadczenie przekazywać załogom, włączać się do coraz szerzej rozwijającego się współzawodnictwa pracy.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-9.29" who="#PoselStarosZofia">Kierownictwo PGR-u ze swej strony powinno nieść pomoc organizatorską tym kadrom, troszczyć się o ich sprawy materialno-bytowe, otaczać szczególną opieką młode kadry fachowe.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-9.30" who="#PoselStarosZofia">Trzeba rozwinąć szkolenie aparatu kierowniczego gospodarstw i zespołów. Trzeba lepiej przygotowywać robotników wysuwanych na kierownicze stanowiska, uczyć ich i doszkalać, pomagać im w kierowaniu tymi wielkimi socjalistycznymi przedsiębiorstwami rolnymi. Trzeba przygotowywać wykwalifikowane kadry mechaników, kombajnerów, traktorzystów, ponieważ wzrasta ilość sprzętu mechanicznego.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-9.31" who="#PoselStarosZofia">Dotychczas Ministerstwo Państwowych Gospodarstw Rolnych zaniedbało sprawę szkolenia awansowanych dyrektorów zespołów, kadry fachowej i przygotowania rezerw kadrowych.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-9.32" who="#PoselStarosZofia">Załogom PGR-ów trzeba zapewnić właściwe warunki kulturalnego odpoczynku i rozrywki po pracy; świetlice PGR-ów muszą zabrzmieć pełnią życia kulturalnego, znacznie częściej musi docierać do nich kino i teatr, najlepszy zespół świetlicowy, wykładowcy, lektorzy.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-9.33" who="#PoselStarosZofia">Dużą rolę powinien tu spełnić związek zawodowy, Związek Młodzieży Polskiej, organizacje kobiece.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-9.34" who="#PoselStarosZofia">Rady narodowe i prezydia rad powinny głębiej niż dotychczas wnikać w zagadnienia produkcji w PGR-ach, kontrolować jakość i przebieg pracy, wykonywanie planów gospodarczych i dostaw dla państwa, kontrolować pracę instytucji gospodarczych współdziałających w wykonaniu planów przez PGR-y. Aby dokonać całkowitej mobilizacji, konieczne jest stałe i systematyczne rozwijanie pracy masowo-politycznej wśród załóg PGR-ów. O tym powinny pamiętać organizacje masowe, pamiętać powinna administracja.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-9.35" who="#PoselStarosZofia">Szczególna rola w pracy masowo-politycznej, w mobilizacji załóg do terminowego i właściwego pod względem jakościowym wykonywania zadań produkcyjnych, w jak najszerszym wprowadzaniu pracy normowanej, przestrzeganiu zbiorowego układu pracy, w podnoszeniu dyscypliny pracy przypada organizacjom partyjnym. Organizacje partyjne powinny bić się o to, aby każdy robotnik otrzymywał właściwą płacę za wykonywaną robotę. Powinny głębiej, wnikliwiej poznawać i opanować sztukę kierowania wielkimi o różnokierunkowej produkcji przedsiębiorstwami rolnymi, powinny stale pomagać kadrom PGR-ów w ulepszaniu kierownictwa walką o wykonanie zadań, powinny usprawnić polityczne kierownictwo ogromną armią robotników rolnych, jak najbardziej związać, zbliżyć do Partii załogi PGR-ów.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-9.36" who="#PoselStarosZofia">Trzeba nadrobić zaniedbania lat ubiegłych w gospodarce PGR. Każdy robotnik, każdy agronom, zootechnik, pracownik administracyjny powinien zrozumieć, że w PGR-ach nie sieje się, aby zasiać, nie hoduje się, aby hodować, ale sieje się i hoduje po to, aby PGR-y co roku dostarczały więcej surowców dla przemysłu, więcej mleka, mięsa, ziarna dla państwa, dla zaopatrzenia klasy robotniczej. Trzeba już dziś czynić starania o zapewnienie bazy paszowej na cały sezon przez gromadzenie kiszonek, suszu i przygotowanie do sprawnego przeprowadzenia sianokosów, pielęgnację okopowych, już dziś cały wysiłek administracji i robotników PGR-ów musi być skierowany na sprawne i terminowe przeprowadzenie żniw i omłotów. W walce o wykonanie okresowych, natężonych prac rolnych trzeba uruchomić wszystkie rezerwy tkwiące w PGR-ach: każda maszyna, każdy człowiek w tej bitwie powinien mieć określone, właściwe miejsce i wykonać z nadwyżką swoje zadania produkcyjne.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-9.37" who="#PoselStarosZofia">W bieżącym roku PGR-y zwiększają wysiłki celem przezwyciężenia istniejących niedomagań. Znacznie sprawniej niż w roku ubiegłym przebiega wiosenna akcja siewna. Plan zasiewów zbóż kłosowych został już wykonany, dobiega końca siew motylkowych kultur. Szereg zespołów całkowicie ukończył siewy i sadzenie okopowych.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-9.38" who="#PoselStarosZofia">Ponad 90 tys. robotników, agronomów, zootechników, mechaników podjęło długofalowe zobowiązania zdecydowanej walki o wykonanie i przekroczenie zadań czwartego roku Planu 6-letniego.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-9.39" who="#PoselStarosZofia">Minęły i nigdy nie wrócą te czasy, gdy poniewierany i wyzyskiwany robotnik rolny pracował na obszarnika, który wyniki jego potu i krwawicy trwonił w zagranicznych lub rodzimych spelunkach na hulaszcze życie. Nie grozi mu już dziś terminatka. Za przodownictwo, za ofiarną, sumienną pracę otaczany jest czcią i miłością.</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-9.40" who="#PoselStarosZofia">Robotnicy PGR-ów powinni szczególnie mocno uświadomić sobie odpowiedzialność, która na nich ciąży wobec całego narodu i państwa za wykonanie zadań przed nimi postawionych.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-9.41" who="#PoselStarosZofia">Ulepszając gospodarkę, walcząc o wzrost produkcji rolnej, rozwijając długookresowe współzawodnictwo — nieodzowną rękojmię wykonania zadań czwartego roku Planu 6-letniego, robotnicy rolni biorą udział w dziele zwiększenia sił i potęgi naszej Ojczyzny, w dziele wzrostu zamożności naszego kraju.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-9.42" who="#PoselStarosZofia">W oparciu o wszechstronną pomoc państwa udzielaną PGR-om, przy maksymalnym wysiłku załóg robotników, kadry inżynieryjno-technicznej i wszystkich pracowników, przezwyciężając słabości i zaniedbania, nasze PGR-y mogą i powinny i niewątpliwie staną się ośrodkami promieniującej socjalistycznej gospodarki i kultury rolnej na wsi, a tym samym wykonają swoje zadanie w Planie 6-letnim przyciągnięcia chłopstwa do budownictwa socjalizmu, umocnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego, umocnienia siły i potęgi naszej Ojczyzny.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-9.43" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 231 | + </div> | |
| 232 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 233 | + <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. olsztyńskiego Gerhard Skok.</u> | |
| 234 | + </div> | |
| 235 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 236 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselSkokGerhard">Wysoki Sejmie! Budżet Państwa Ludowego — uchwalany rokrocznie przez Sejm — jest odbiciem troski Partii i Rządu o zwiększenie sił gospodarczych kraju i dobrobytu mas pracujących, jest wyrazem planowej budowy podstaw socjalizmu w Polsce i jednym z narzędzi, przy pomocy których lud pracujący urzeczywistnia tę przebudowę.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PoselSkokGerhard">Znajduje to swoje wyraźne odbicie również w budżecie terenowym woj. olsztyńskiego, które w Sejmie reprezentuję.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PoselSkokGerhard">Na ziemi warmińsko-mazurskiej — oswobodzonej dzięki trudnej i ofiarnej walce radzieckiego i polskiego żołnierza spod panowania reżimu faszystowskiego, złączonej z Macierzą na zawsze — budżet terenowy, opracowany na podstawie budżetu ogólnopaństwowego, przyczynił się już poważnie do rozwoju przemysłu na słabo uprzemysłowionym terenie, do umocnienia i rozwoju socjalistycznej gospodarki rolnej, do rozwoju kultury i oświaty, do stworzenia jak największych perspektyw rozwojowych dla młodzieży.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PoselSkokGerhard">Rozbudowaliśmy większe i średnie obiekty przemysłowe, wzrosło o 65% zatrudnienie robotników w przemyśle, co przyczyniło się do umocnienia gospodarczego naszego województwa i stanowi dalszy krok naprzód, by umocnić i rozwijać nadal pozycje socjalistyczne naszej gospodarki. Zbudowaliśmy zakłady, które rozpoczną w bieżącym roku produkcję, stanowiące dumę ludności Warmii i Mazur, jak na przykład Fabryka Płyt Spilśnionych, Fabryka Konserw Rybnych, Zakłady Dziewiarskie i inne.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PoselSkokGerhard">W oparciu o wielostronną pomoc finansową państwa, idącą przez budżet, wzrasta i umacnia się sektor socjalistyczny na wsi olsztyńskiej.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PoselSkokGerhard">Mamy dzisiaj już 425 spółdzielni produkcyjnych i z każdym miesiącem powstają nowe. Usprawnił się zasięg działania spółdzielczości zaopatrzenia i zbytu.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-11.6" who="#PoselSkokGerhard">Pomoc dla naszej wsi w postaci zaopatrywania jej przez POM-y, GOM-y w nowe środki techniczne, nawozy sztuczne, kadry rolnicze korzystające z doświadczeń przodującej nauki radzieckiej, zwłaszcza agronomii, przyczyniła się do podniesienia wydajności plonów z ha przede wszystkim w socjalistycznych ośrodkach gospodarki rolnej na wsi.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-11.7" who="#PoselSkokGerhard">Pobicie rekordu krajowego wydajności 44,6 q pszenicy z ha w PGR-e — „Boże” nie jest odosobnionym przykładem. Zwiększyła się wydajność wszystkich zbóż szczególnie w spółdzielniach produkcyjnych i w PGR-ach. Wszystko to przyczyniło się poważnie do podniesienia dobrobytu materialnego ludności Warmii i Mazur.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-11.8" who="#PoselSkokGerhard">Poważną, wciąż wzrastającą pozycję naszego budżetu stanowią wydatki na rozwój usług socjalno-kulturalnych. O ile w 1951 r. przeznaczyliśmy na cele społeczne i kulturalne 47% całości budżetu województwa, w 1952 r. 51%, to w 1953 r. planujemy 54,4%. Dowodzi to, iż zabezpieczone przez naszą Konstytucję prawa obywateli Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do nauki i kultury są skutecznie realizowane przy pomocy naszego budżetu.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-11.9" who="#PoselSkokGerhard">Przeznaczenie poważnej części terenowego budżetu naszego województwa na oświatę i kulturę otwiera piękne perspektywy rozwoju dla młodzieży warmińsko-mazurskiej.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-11.10" who="#PoselSkokGerhard">Budżet tegoroczny pozwoli na wzrost ilości szkół siedmioklasowych w województwie z 420 do 440, zapewniając całej młodzieży w wieku szkolnym na terenie województwa możliwość ukończenia pełnej szkoły podstawowej.</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-11.11" who="#PoselSkokGerhard">Możliwości dalszego kształcenia zapewnia młodzieży mazurskiej 26 zasadniczych szkół zawodowych, 18 techników zawodowych, 21 szkół ogólnokształcących stopnia licealnego oraz duma i chluba województwa — Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie, która z roku na rok się rozwija, szkoląc dziś już ponad 2.000 studentów.</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-11.12" who="#PoselSkokGerhard">Dużo młodzieży na naszym terenie ze względu na przerwę w nauce podczas wojny skończyło zaledwie trzy lub cztery klasy szkoły powszechnej. Część młodzieży miejscowego pochodzenia hitleryzm starał się deprawować poprzez szkołę, wpajając jej ideologię faszystowską. Obecnie młodzież ta dzięki szkole i pracy kulturalno-oświatowej poza szkołą wychowuje się w duchu patriotyzmu, miłości do Ludowej Polski, w duchu braterskiej przyjaźni ze Związkiem Radzieckim i z krajami demokracji ludowej.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-11.13" who="#PoselSkokGerhard">Tym młodym ludziom szeroka sieć szkół wieczorowych dla pracujących w zakresie szkoły podstawowej pomaga w ukończeniu podstawowego wykształcenia i otwiera przed nimi wspaniałe perspektywy rozwojowe na przyszłość. Do tych szkół, których jest na terenie województwa 96, uczęszcza około 3.500 najlepszej młodzieży. Pomaga to jej w wyborze i zdobywaniu zawodu.</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-11.14" who="#PoselSkokGerhard">Troska Partii i Rządu na naszym terenie o młodzież, o jej wychowanie, o jej przyszłość, przemawia z każdej niemal pozycji budżetu. Świadczy o tym również pomoc udzielana młodzieży przez tworzenie internatów przy szkołach zawodowych i szerokie stosowanie systemu stypendialnego.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-11.15" who="#PoselSkokGerhard">Poza szkolnictwem poważną pozycję stanowią wydatki na umasowienie dóbr kulturalnych wśród ludności. Rozwinięto sieć bibliotek powszechnych, domów kultury i ognisk artystycznych. Szczególną uwagę zwrócono na podniesienie poziomu kulturalnego wsi. W tym celu na terenie województwa zorganizowano 63 wzorowe świetlice gminne wyposażone i opłacane przez nasze państwo. W oparciu o nie rozwija się na wsi życie kulturalne, umacnia się i rozwija kultura ludowa Warmii i Mazur, świadcząca dobitnie o historycznym związku tych ziem z naszą Ojczyzną. Wyrazem tego rozwoju są poważne osiągnięcia artystyczne mazurskich zespołów świetlicowych. Rozwija się czytelnictwo. W 221 bibliotekach i w 1.079 stałych punktach bibliotecznych liczba tomów wzrosła z 563.659 w 1952 r. do 722.800 w 1953 r., co stanowi wzrost o 28,8%.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-11.16" who="#PoselSkokGerhard">Do wsi olsztyńskiej w coraz większym zasięgu dociera kino. Liczba stałych kin na wsi wzrośnie o 16%, tj. z 64 kin w 1952 r. do 73 w roku bieżącym.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-11.17" who="#PoselSkokGerhard">Wszystko to jest wymownym świadectwem, że nasz budżet państwowy uchwalany co rok przez Sejm, a z nim budżety lokalne stawiają sobie za najwyższy cel troskę o rozwój społeczeństwa, troskę o każdego człowieka pracy, o zapewnienie mu coraz to lepszych materialnych i kulturalnych warunków bytu. Dlatego też ludność Warmii i Mazur czuje się mocno związana z władzą ludową i dała dobitny wyraz swym uczuciom w wyborach do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-11.18" who="#PoselSkokGerhard">Czy jednak zawsze nasz budżet terenowy był w zupełności słusznie ustawiony, czy uwzględniał on zawsze w dostateczny sposób właściwości gospodarcze i polityczne naszego województwa? Trzeba stwierdzić, że w niektórych dziedzinach niezupełnie i nie zawsze. Weźmy np. sprawę hodowli. Teren naszego województwa należy do rejonu wybitnie hodowlanego, wskazują na to właściwości gleby i warunków klimatycznych. Jednakowoż szerokie możliwości istniejące w dziedzinie rozwoju hodowli są ciągle jeszcze w niedostateczny sposób wykorzystywane. Dla państwa rozwiązanie tej sprawy oznaczałoby złagodzenie wielu trudności w zaopatrzeniu miasta w takie artykuły, jak mięso i mleko, przemysłu zaś w takie surowce, jak skóra i wełna.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-11.19" who="#PoselSkokGerhard">Hodowla jednak rozwija się w sposób żywiołowy, nie kierowana planem ani wytycznymi. Gospodarka rolna województwa olsztyńskiego nie ma skrystalizowanego i ustalonego kierunku. Ministerstwo Rolnictwa nie pomaga Wojewódzkiej Radzie Narodowej w ustaleniu tego kierunku, w przeprowadzeniu do końca rejonizacji naszego województwa odpowiednio do jego możliwości jako terenu hodowlanego. Nasz budżet terenowy nie zwracał uwagi na wykorzystanie wielkich obszarów łąk do rozwinięcia hodowli bydła i trzody. W związku z tym rady narodowe za mało troszczyły się o wypracowanie najlepszych form współpracy z hodowcami, nie popularyzowano wyników osiągniętych przez przodujących hodowców, brakowało pomocy w sprowadzaniu rasowych zwierząt do rozpłodu, nie troszczono się o maksymalne wykorzystanie i stałe podnoszenie wydajności bazy paszowej w postaci wielkich obszarów łąkowych naszego województwa.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-11.20" who="#PoselSkokGerhard">Trzeba więc, żeby nasza rada narodowa realizując budżet w czwartym roku sześciolatki i w następnych latach zwróciła szczególną uwagę na ten problem, będący problemem wielkiej wagi w gospodarce całego kraju. Trzeba wysiłkiem całej grupy uczonych, fachowców hodowlanych i działaczy społecznych nakreślić zarysy planu rozwojowego hodowli województwa olsztyńskiego, biorąc pod uwagę cyfry sześciolatki w dziedzinie rozwoju hodowli, przy oparciu się na socjalistycznych ośrodkach gospodarki rolnej i ich ciągłym rozwoju.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-11.21" who="#PoselSkokGerhard">Budżet socjalistyczny czerpie swe dochody przede wszystkim z przedsiębiorstw socjalistycznych, stanowiących własność społeczną.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-11.22" who="#PoselSkokGerhard">Źródłem dochodu i ciągłego wzrostu jest wciąż zwiększająca się produkcja, wzrost wydajności pracy, obniżka kosztów własnych i wzrost rentowności przedsiębiorstw socjalistycznych.</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-11.23" who="#PoselSkokGerhard">Stąd wynika, że o wykonaniu zaplanowanego budżetu decyduje przede wszystkim postawa mas w produkcji, ich udział w walce o całkowitą realizację planów produkcyjnych, o oszczędność i obniżkę kosztów własnych, o wzrost rentowności przedsiębiorstw i wzrost wydajności pracy.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-11.24" who="#PoselSkokGerhard">Niestety nie wszystko od tej strony przedstawia się w naszym województwie dobrze. Np. w 1952 r. globalny plan produkcji przemysłowej został na terenie województwa wykonany w 97%, plan finansowy zaś przekroczony o 37%. Plan socjalistycznej akumulacji wykonany został zaledwie w 73%.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-11.25" who="#PoselSkokGerhard">Szczególnie mocno na wykonanie budżetu naszego województwa wpłynęła słaba rentowność państwowych gospodarstw rolnych, wynikająca ze słabej mobilizacji załóg PGR-ów do walki o wykonanie planów. Np. okręg PGR Giżycko plan rozwoju produkcji zwierzęcej wykonał zaledwie w 75%, ale nakłady finansowe niektórych zespołów znacznie przekraczały ustalony plan wydatków: Zespół Biała Piska — 191%, Zespół Drogosze — 210%, Zespół Ruda — 159%.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-11.26" who="#PoselSkokGerhard">Nie wykonała w pełni swych zobowiązań finansowych wieś, która najwięcej czerpie z funduszów socjalnych, kulturalnych i innych naszego budżetu.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-11.27" who="#PoselSkokGerhard">Do wykonania budżetu na 1953 r. trzeba więc zmobilizować nie tylko dołowe organy władzy ludowej, ale wzmóc przede wszystkim wysiłek wszystkich politycznych i społecznych organizacji i instytucji, aby zmobilizować załogi zakładowe i PGR-owskie do wykonania planów produkcyjnych, obniżki kosztów własnych i oszczędności. Trzeba wzmóc wysiłek w kierunku wykonania zobowiązań wsi. Sprawa budżetu i jego wykonania po stronie wpływów jest sprawą wszystkich ludzi pracy, sprawą budowy szczęśliwego jutra naszej Ojczyzny.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-11.28" who="#PoselSkokGerhard">Równolegle z tym powinna iść troska o całkowite i jednocześnie rozumne wyzyskanie wszystkich środków świadczonych przez państwo na podnoszenie na coraz wyższy stopień poziomu kultury i zdrowia w kraju.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-11.29" who="#PoselSkokGerhard">Zdarzają się jednak wypadki karygodnego, biurokratycznego niewykorzystywania sum przeznaczonych w budżecie ogólnopaństwowym na cele społeczne przez niektóre instytucje i organizacje. Tak np. z winy nieudolności poszczególnych prezydiów rad narodowych zaplanowane dla województwa wydatki na oświatę i wychowanie wykorzystaliśmy zaledwie w 92%, a środki na kulturę tylko w 91%. Taki np. Zarząd Okręgowy Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w Olsztynie wykorzystał sumy przeznaczone w 1952 r. na rozwój pracy kulturalno-oświatowej w PGR-ach tylko w 55%, mimo że gotówkę miał na koncie.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-11.30" who="#PoselSkokGerhard">Z takim biurokratycznym podejściem do potrzeb ludności, a szczególnie młodzieży w PGR-ach, która często przychodzi właśnie z tym, że brakuje jej funduszów na rozwijanie pracy kulturalno-oświatowej w zespołach PGR, trzeba walczyć.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-11.31" who="#PoselSkokGerhard">Trzeba, żeby rady narodowe i wszystkie organizacje polityczne i społeczne, zdając sobie sprawę z ważności wykonania budżetu państwowego zabezpieczającego interesy mas pracujących, wytężyły wszystkie siły celem właściwego wykonania planów gospodarczych i właściwej, całkowitej realizacji budżetu.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-11.32" who="#PoselSkokGerhard">Nasz ukochany Nauczyciel towarzysz Bierut na pierwszym posiedzeniu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej powiedział między innymi:</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-11.33" who="#PoselSkokGerhard">„Stojąc na straży historycznych interesów narodu, jego bezpieczeństwa i suwerenności uważamy równocześnie za swój najświętszy obowiązek czynić wszystko, co jest w naszej mocy, aby podniosła się stopa życiowa człowieka pracy, aby jego potrzeby materialne i kulturalne były zaspokajane coraz pełniej.” Chodzi o to, by przy czynnym poparciu przez cały naród, wysiłkiem naszej władzy ludowej uruchomić wszelkie rezerwy tkwiące w naszym życiu, w naszej gospodarce.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-11.34" who="#PoselSkokGerhard">Budżet, który obecnie uchwalamy, jest wyrazem konsekwentnej realizacji programu Frontu Narodowego, na straży którego stoi Rząd Bolesława Bieruta.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-11.35" who="#PoselSkokGerhard">Perspektywa programu Frontu Narodowego, wskazania towarzysza Bolesława Bieruta oświetlające drogę do jego realizacji — oto potężny oręż, który porywa masy pracujące do walki o lepszą przyszłość ludzi pracy, o szczęście i wielkość Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-11.36" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 273 | + </div> | |
| 274 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 275 | + <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Zarządzam 15-minutową przerwę.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 45 do godz. 12 min. 5.)</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. rzeszowskiego Jan Dumanowski.</u> | |
| 279 | + </div> | |
| 280 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 281 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PoselDumanowskiJan">Wysoki Sejmie! Chcę omówić sprawy obrotu towarowego na wsi, gdyż są one węzłowym zagadnieniem w realizacji spójni towarowej miasta ze wsią, bez której niemożliwa jest realizacja sojuszu robotniczo-chłopskiego.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PoselDumanowskiJan">Wzrost masy towarowej przeznaczonej na wieś w 1953 r. po uwzględnieniu już zmiany cen wynosi 9,9%. Wzrost ten uwidacznia się szczególnie wyraziście w artykułach przemysłowych potrzebnych wsi do produkcji rolnej. Zaopatrzenie w wyroby hutnicze i walcowane wzrasta o 41,9%, w tym zaś gwoździe o 57%, osie do wozów o 109%, hacele o 21%. Poważnie też wzrośnie zaopatrzenie wsi w artykuły budowlane, bo ogólnie o 137,3%, a w tym cement o 142,6%, cegła i pustaki o 119,2%, zaś wapno palone o 37,9%. Zaplanowane też zostało zwiększenie zaopatrzenia wsi w węgiel o 8%. Wskaźniki te niezbicie dowodzą, że nasz rozwijający się przemysł i wysiłek klasy robotniczej dają wsi coraz więcej towarów, stwarzają dla chłopów pracujących coraz lepsze warunki rozwijania i podnoszenia produkcji rolnej.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PoselDumanowskiJan">Równocześnie też wzrasta zaopatrzenie wsi w artykuły konsumpcyjne.</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PoselDumanowskiJan">Zaopatrzenie w tekstylia bawełniane w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrośnie w roku bieżącym o 7,9%, w niskoprocentowych materiałach wełnianych o 33,3%, w obuwiu skórzanym o 35% i butach gumowych o 63%.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PoselDumanowskiJan">Wszystkie te cyfry są dowodem, że spójnia towarowa miasta ze wsią ze strony klasy robotniczej jest w całej pełni realizowana.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-13.5" who="#PoselDumanowskiJan">Doceniają to również chłopi pracujący, a dowodem ich woli dotrzymania kroku klasie robotniczej jest wykonanie planu skupu zboża ze zbiorów 1952 r. w ponad 100%, bieżące realizowanie z nadwyżką dostaw zwierząt rzeźnych, dowodem tego są również stale zwiększające się wysiłki chłopów celem podniesienia produkcji rolnej. Coraz większe też rzesze chłopów rozumieją, że największy wzrost produkcji można osiągnąć w zespołowej gospodarce.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-13.6" who="#PoselDumanowskiJan">We wszystkich więc dziedzinach naszej gospodarki widzimy stały i szybki rozwój, będący wynikiem mądrej i zdecydowanej polityki Rządu. Jednym z takich głęboko przemyślanych, doniosłych w skutkach posunięć była uchwała Rządu z 3 stycznia br. o reformie obrotu towarowego. Po upływie blisko czterech miesięcy możemy śmiało powiedzieć, że uchwała spełniła swój cel. Zaopatrzenie mas pracujących uległo dalszej poprawie. Wzrosły bodźce do podnoszenia wydajności pracy w przemyśle, zwiększa się produkcyjność gospodarki rolnej. Zyskali na tym robotnicy i chłopi, stracili spekulanci i kułacy, gdyż zamknięte zostały te szczeliny, w które mogli się przedtem wciskać, między chłopa i robotnika i uprawiać swój niecny proceder wyzysku i sabotowania gospodarki narodowej.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-13.7" who="#PoselDumanowskiJan">Rezultaty uchwały Rządu z 3 stycznia br. widać wyraźnie. W I kwartale 1953 r. w porównaniu z I kwartałem 1952 r. ogólna masa towarowa rozprowadzona na wieś wzrosła o 10,3%; wapna palonego rozprowadzono o 56% więcej, dachówki o 28% więcej, naczyń emaliowanych o 114%, gwoździ o 83%, tkanin wełnianych o 5%, ubrań i okryć o 64% i mydła o 106% więcej. W I kwartale bieżącego roku zaznaczył się spadek zaopatrzenia wsi w niektóre artykuły, jak nafta, cement, węgiel, obuwie gumowe, w porównaniu z I kwartałem ubiegłego roku. Trzeba więc uczynić duży wysiłek, aby wykonać w 1953 r. plany zaopatrzenia w te artykuły, gdyż są one na wsi niezbędne.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-13.8" who="#PoselDumanowskiJan">Aparat handlu, a szczególnie aparat handlu wiejskiego, a więc spółdzielczość samopomocowa, musi sobie zdać sprawę z tego, że uchwała Rządu z 3 stycznia br. wprowadza istotne zmiany w sposobach handlu.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-13.9" who="#PoselDumanowskiJan">Mamy już poza sobą ten okres, kiedy chłop szukał towaru, kiedy ten towar rozprowadzany był na podstawie rozdzielników. Obecnie aparat handlu wiejskiego musi sobie uświadomić, że towarów jest coraz więcej, że już nie wystarczy stać spokojnie za ladą sklepową i rozdzielać towar. Aby wypełnić swe zadanie wykonania planów zaopatrzenia wsi, handel wiejski musi obecnie starać się zdobyć klienta-chłopa, musi umieć towar sprzedać.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-13.10" who="#PoselDumanowskiJan">Spółdzielczość zaopatrzenia i skupu osiągnęła poważne wyniki w zakresie wykonania planów zaopatrzenia, skupu i usług, w uporządkowaniu i rozbudowie sieci punktów skupu i zaopatrzenia oraz opieki instrukcyjno-kontrolnej.</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-13.11" who="#PoselDumanowskiJan">Stale zwiększająca się masa towarowa produkowana przez przemysł socjalistyczny dla wsi jest przez spółdzielczość coraz sprawniej doprowadzana do wsi.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-13.12" who="#PoselDumanowskiJan">Należy przy tym zaznaczyć, że na podniesienie poziomu pracy placówek spółdzielczych w pierwszym rzędzie wpłynęła olbrzymia praca polityczna przeprowadzona w ubiegłym roku w ramach Frontu Narodowego oraz intensywna praca nad aktywizacją organów samorządu spółdzielczego, której wyrazem był pierwszy Kongres Spółdzielczości Zaopatrzenia i Skupu.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-13.13" who="#PoselDumanowskiJan">Ocena działalności gminnych spółdzielni i podjęcie przez kongres uchwał w zakresie dalszego usprawnienia i rozwoju spółdzielczości oraz przeniesienie tych uchwał do gromad przyczyniło się poważnie do podniesienia znaczenia i roli samorządu spółdzielczego. Udział pracujących chłopów w kontroli i zarządzaniu gminnymi spółdzielniami został poszerzony i dzięki temu spółdzielczość może lepiej spełniać swoje zadania.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-13.14" who="#PoselDumanowskiJan">Jednakże w spółdzielczości zaopatrzenia i skupu jest jeszcze dużo niedomagań i braków, które poważnie utrudniają prawidłowe funkcjonowanie handlu spółdzielczego, podważają zaufanie pracujących mas chłopskich do gospodarki spółdzielczej i opóźniają wykonanie planów.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-13.15" who="#PoselDumanowskiJan">Duże i odpowiedzialne zadania stoją w czwartym roku Planu 6-letniego przed spółdzielczością zaopatrzenia i skupu. Zadania te poszerzają się stale w wyniku szybkiego rozwoju naszej gospodarki narodowej oraz przebudowy ustroju rolnego z gospodarki indywidualnej na spółdzielczą.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-13.16" who="#PoselDumanowskiJan">Praca gminnych spółdzielni coraz bardziej łączona jest z szerokimi masami chłopów pracujących. Od najniższego szczebla, tj. sklepu, poprzez gminę, powiat i województwo ustawione są organy samorządowe, które w imieniu członków badają pracę gminnej spółdzielni, dopomagają do jej usprawnienia i do polepszenia pracy i zabezpieczenia interesów chłopa pracującego.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-13.17" who="#PoselDumanowskiJan">Zmiany statutu przyjęte na ostatnim Kongresie Spółdzielczości Zaopatrzenia i Skupu zainteresowały mieszkańców gromad i gmin gospodarką finansową spółdzielni.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-13.18" who="#PoselDumanowskiJan">Według postanowień statutu do podziału pomiędzy członków spółdzielni przewidziano do 20% czystej nadwyżki, na cele zaś kulturalno-oświatowe gromady i gminy 10% czystej nadwyżki.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-13.19" who="#PoselDumanowskiJan">Wobec zapewnienia przez państwo właściwych marż zaopatrzenia i skupu, a co za tym idzie podstawy do rentowności gospodarki gminnych spółdzielni, oraz przy poprawie gospodarności gminnych spółdzielni z przewidzianych czystych nadwyżek w 1953 r. do podziału pomiędzy członków spółdzielni w skali krajowej przypadnie ponad 50 milionów zł, zaś na cele kulturalno-oświatowe około 25 milionów zł, czyli z wygospodarowanych nadwyżek gminnych spółdzielni — jeśli masy członkowskie i samorząd członkowski włączą się w usprawnienie pracy GS-ów — przypadnie średnio na każdą gminę ponad 25 tys. zł dla członków i na cele kulturalno-oświatowe.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-13.20" who="#PoselDumanowskiJan">Jeśli więc samorząd spółdzielczości zaopatrzenia i skupu wypełni swoje zadania, w znacznym stopniu przyczyni się do zaopatrzenia wsi oraz zdjęcia nadwyżek rolnych, a ponadto da ludności każdej gminy dodatkowe fundusze na cele ogólne gromady i gminy.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-13.21" who="#PoselDumanowskiJan">Pracujący chłopi nie tylko mają prawo, ale i obowiązek zarządzać gminną spółdzielnią i kontrolować jej pracę.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-13.22" who="#PoselDumanowskiJan">Pamiętać bowiem należy, że w tych gminnych spółdzielniach, gdzie mało i średniorolni chłopi biorą żywy udział w pracach samorządu spółdzielczego, gdzie czuwają nad działalnością punktów skupu, kontraktacji, zaopatrzenia i nad wykonaniem całości planów, obserwujemy stały rozwój placówek spółdzielczych, powiększanie majątku spółdzielczego i wzrastanie poczucia odpowiedzialności za własność społeczną. Takie gminne spółdzielnie realizują w całej pełni sojusz robotniczo-chłopski przez wykonanie planów w skupie i zaopatrzeniu, prowadzą skuteczną walkę przeciwko elementom kułacko-spekulanckim, wrogim Polsce Ludowej.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-13.23" who="#PoselDumanowskiJan">Przykładem takiej gospodarki jest gminna spółdzielnia w Złotowie w woj. koszalińskim. Spółdzielnia ta zamknęła swój bilans za 1952 r. w dniu 17 stycznia br. nadwyżką w wysokości 409.814,82 zł. Roczny plan zaopatrzenia został wykonany w 111%, zaś skup zboża w 126%, ziemniaków w 185%, drobiu w 148%, zboża siewnego w 125%, żywca w 134%, jaj w 135%, surowców włókienniczych w 186%, skór surowych w 153%, odpadków użytkowych w 300%, złomu w 127%. Planowana wysokość kosztów nie została przekroczona. Spółdzielnia gospodaruje wyłącznie za własne pieniądze.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-13.24" who="#PoselDumanowskiJan">Osiągnięcia te były możliwe dzięki dobrej pracy samorządu gminnej rady spółdzielczej i komitetów członkowskich.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-13.25" who="#PoselDumanowskiJan">Spółdzielni takich mamy dużo. Ale mamy jeszcze wiele gminnych spółdzielni źle pracujących i w dużym stopniu winę za to ponoszą sami członkowie, pracujący chłopi, którzy nie interesują się ich działalnością.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-13.26" who="#PoselDumanowskiJan">Spółdzielnie takie nie spełniają należycie swojej roli, stają się nierzadko siedliskiem kułackich i kumoterskich spekulacji. W takich GS-ach spotykamy się z łamaniem praworządności socjalistycznej, z nierespektowaniem woli mało i średniorolnych chłopów oraz z lekceważeniem głosów krytyki i potrzeb terenu.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-13.27" who="#PoselDumanowskiJan">W 1952 r. wykryto w gminnych spółdzielniach i w powiatowych zarządach gminnych spółdzielni wiele wypadków manka i nadużyć.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-13.28" who="#PoselDumanowskiJan">Mówi to, że wróg atakuje naszą gospodarkę socjalistyczną, pragnie przez to kompromitować ją, aby odciągnąć chłopów od spółdzielczości produkcyjnej. Przez rabunek, kradzież, manka, spekulację i demoralizację pracowników spółdzielczych wróg klasowy, kułak i spekulant usiłuje dezorganizować spójnię gospodarczą między miastem i wsią i osłabiać nasze budownictwo socjalistyczne.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-13.29" who="#PoselDumanowskiJan">Dekret o ochronie własności społecznej — to pomoc Rządu dla chłopów w walce z tymi, którzy chcą być pasożytami na żywym organizmie naszego państwa, którzy chcą kraść. Ale dekret ten spełni swoje zadanie wtedy, kiedy chłopi spółdzielcy będą przy pomocy tego dekretu bić bezlitośnie spekulantów, złodziei, tych co chcą żyć kosztem mas pracujących.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-13.30" who="#PoselDumanowskiJan">Spółdzielczość zaopatrzenia i skupu powinna więc w dalszym ciągu jak najbardziej poszerzać i aktywizować działalność organów samorządowych, gdyż to jest podstawowym warunkiem dalszego usprawnienia pracy w GS-ach i wzmacniania sił pracujących chłopów i Polski Ludowej w walce z wrogami spółdzielczości.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-13.31" who="#PoselDumanowskiJan">Odbywające się ostatnio w GS-ach walne zgromadzenia przedstawicieli powinny się przyczynić do jeszcze większego udziału podstawowych mas chłopskich w pracach spółdzielczości zaopatrzenia i skupu.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-13.32" who="#PoselDumanowskiJan">Uchwała styczniowa ma ogromne znaczenie dla rozwoju całej naszej gospodarki, a przed spółdzielczością stawia duże i odpowiedzialne zadania. Przede wszystkim sparaliżowała ona elementy spekulanckie stwarzając warunki obrotu wolnorynkowego.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-13.33" who="#PoselDumanowskiJan">Całkowita jednak likwidacja spekulacji nastąpi wtedy, gdy założenia i decyzje uchwały styczniowej będą prawidłowo i z dużym zrozumieniem realizowane w codziennej pracy tak przez cały aparat spółdzielczy, jak i przez pracujących chłopów.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-13.34" who="#PoselDumanowskiJan">Pierwszym zadaniem wynikającym stąd dla gminnych spółdzielni jest całkowite opanowanie rynku. Gminne spółdzielnie powinny okazać więcej inicjatywy, sprawności organizacyjnej i ruchliwości w skupie wolnorynkowym i zaopatrzeniu. Główna rzecz w tym, że GS-y i PZGS-y powinny dotrzeć do producenta, dotrzeć do chłopów i nieść słuszne i przekonywające argumenty co do znaczenia sprzedaży nadwyżek towarowych w uspołecznionych punktach skupu.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-13.35" who="#PoselDumanowskiJan">Sporo jednak GS-ów nie rozwija w tym kierunku działalności i z trudnością przestawia się na nowe formy skupu wolnorynkowego. Celem lepszego zobrazowania tych zagadnień przytoczę kilka przykładów. Widok targu w Annopolu w pow. Kraśnik z góry świadczy już o tym, że GS w Annopolu nie uświadomiła sobie znaczenia walki ze spekulacją. Na jarmark zjeżdża ze wszystkich stron mnóstwo fur, a wzdłuż placu rozsiadło się 20 straganów spekulanckich, na tle których stoi kiosk GS-u, ładnie wybudowany, ale niestety zamknięty.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-13.36" who="#PoselDumanowskiJan">Przykładów takich, świadczących o braku zrozumienia polityki Partii i Państwa oraz potrzeb i interesów podstawowych mas chłopskich, można by przytaczać jeszcze bardzo wiele. Większość jednak GS-ów coraz lepiej wykonuje swoje zadania.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-13.37" who="#PoselDumanowskiJan">Oto GS na targach w Piaskach wykonała półtoraroczny plan skupu szmat i półroczny plan skupu złomu, a równocześnie sprzedano towarów za 700 tys. zł, i to tych towarów, które nie znajdowały nabywców w sklepie. Chłopi bowiem chętnie nabywają artykuły, jeżeli dostarczy się ich w odpowiednim miejscu i we właściwy sposób pokażę.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-13.38" who="#PoselDumanowskiJan">Na dobrze zorganizowanych targach widać dopiero bogactwo asortymentu i wzrost masy towarowej. Obrót na jednodniowym targu w okresie przedświątecznym w GS Łęczna wyniósł w czterech stoiskach łącznie ze sklepem 152 tys. zł, zaś w pow. kieleckim 320 tys. zł.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-13.39" who="#PoselDumanowskiJan">Pomocnicze formy organizacji obrotu towarowego, jak organizacja punktów skupu na targach i jarmarkach, targi okresowe, sprzedaż straganowa, punkty sprzedaży detalicznej mają za zadanie wypieranie i ostateczną likwidację pośrednictwa i spekulacji i należy je jak najbardziej wykorzystywać.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-13.40" who="#PoselDumanowskiJan">Poważnym niedomaganiem w działalności spółdzielni zaopatrzenia i skupu jest brak równomiernego rozdziału masy towarowej zgodnie z potrzebami terenowymi. W jednym GS-ie lub PZGS-ie brak jakiegoś towaru, w innym zaś leżą nadmierne ilości tego samego towaru. Na przykład GS Krzyżanów w pow. Piotrków posiada zapas guzików i gum podwiązkowych na 6 lat, natomiast w innych GS-ach artykułów tych brak.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-13.41" who="#PoselDumanowskiJan">Chłopi w tych wypadkach zmuszeni są dla zaopatrzenia się wyjeżdżać poza obręb swej gminy, a często i dalej. Sytuacja taka stwarza pozorne braki danego asortymentu towarowego dając argumenty wrogiej propagandzie przeciwko władzy ludowej, gdy tymczasem masa towarowa jest coraz większa i przy właściwym jej rozłożeniu uniknęłoby się tych rażących trudności.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-13.42" who="#PoselDumanowskiJan">Troska o całkowite wykonanie planu w terenie i wnikliwe rozłożenie masy towarowej powinna obowiązywać nie tylko województwa, ale tak samo powiaty, gminy i gromady. Poprawa na tym odcinku pracy jest pilną koniecznością.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-13.43" who="#PoselDumanowskiJan">Stosunek personelu pracowniczego w GS-ach i PZGS-ach przy załatwianiu chłopów mimo dużej poprawy pozostawia jeszcze sporo do życzenia. Gdy Maria Arkitekt ze Swinobrodu, matka trojga małych dzieci, 20 minut po godz. 15 chciała sprzedać jaja, pracownik GS-u w Borku Strzelińskim oświadczył: — „urzędnikiem jestem”. Poszła więc ona do GRN prosić o interwencję. Telefonowali do kierownika handlowego Ludwika Żołędziowskiego; ten też orzekł, że jest — „urzędnikiem”. Wskutek tego „urzędowania” ob. Arkitekt z koszem jaj wróciła do domu.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-13.44" who="#PoselDumanowskiJan">Sprawiedliwa klasyfikacja przy skupie, bieżące rozliczenia, uprzejma i szybka obsługa wzbudza zaufanie chłopów do spółdzielczości, przyczynia się do żywszych kontaktów i zacieśniania współpracy z terenem, która jest tak niezbędna dla dobrej działalności spółdzielni, a która niestety jest jeszcze ciągle tak zaniedbywana.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-13.45" who="#PoselDumanowskiJan">Te poważne zadania wymagają zwiększenia opieki i kontroli rad narodowych nad GS-ami dla zwiększenia ich aktywności i dobrego gospodarowania, bo tylko wtedy gminne spółdzielnie będą w stanie skutecznie likwidować spekulację w obrocie towarowym i dobrze wykonywać swe zadania wobec podstawowych mas chłopskich i Państwa Ludowego.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-13.46" who="#PoselDumanowskiJan">Obecnie na każdym miejscu widać troskę władzy ludowej o zaopatrzenie i zbyt. Wielka sieć punktów skupu, państwowych i spółdzielczych, uwolniła chłopstwo od udręki zdziczałych kupców-rabusiów, którzy urągali godności chłopa, robili z niego pośmiewisko na targowicy trzymając go od rana do nocy, z trzodą czy bydlęciem po to, ażeby kupić od niego za cenę taką, jaka pasowała handlarzom. Wielkie przemiany zaszły w naszej Polsce; robotnicy w sojuszu z chłopstwem pracującym, pod kierownictwem Partii, usprawniają sobie życie i byt.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-13.47" who="#PoselDumanowskiJan">Jest bezspornym faktem, że poziom życia na wsi podniósł się obecnie bardzo znacznie, a polityka Rządu Ludowego daje gwarancję, że poziom ten będzie się stale dalej podnosił i że coraz większa masa towarów przemysłowych popłynie na wieś przyczyniając się do zacieśnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-13.48" who="#PoselDumanowskiJan">Dlatego też stale wzrastać będą zadania handlu wiejskiego, który tę masę towarową ma na wieś przerzucić. Aparat handlu wiejskiego powinien mieć stale na uwadze, że przez ulepszanie metod swej pracy, przez eliminowanie kułacko-spekulanckiego wyzysku i przyciąganie do pracy w społecznych organach spółdzielczości wiejskiej jak najszerszych mas chłopskich przyczynia się do przyśpieszenia i usprawnienia przebudowy ustroju rolnego i urzeczywistnienia socjalizmu w Polsce.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-13.49" who="#PoselDumanowskiJan">Szerokie masy spółdzielców polskich widzą w budżecie państwa na 1953 r. skuteczny oręż do dalszej walki o rozwój i umocnienie spółdzielczości zaopatrzenia i zbytu i dlatego my, ich przedstawiciele, głosować będziemy za budżetem.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-13.50" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 332 | + </div> | |
| 333 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 334 | + <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. wrocławskiego Jan Kijewski.</u> | |
| 335 | + </div> | |
| 336 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 337 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKijewskiJan">Wysoki Sejmie! Jako przedstawiciel ludu pracującego Dolnego Śląska, prastarej ziemi polskiej, pragnę wyrazić zadowolenie tego ludu ze słusznej polityki Rządu Polskiego, radość z uzyskanych już osiągnięć w zagospodarowaniu tych ziem oraz wielki entuzjazm, z jakim przystępuje on do realizacji nowych, wielkich zadań zmierzających do dalszej rozbudowy gospodarczej.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselKijewskiJan">Właściwa polityka budżetowa Rządu, polityka pokojowej rozbudowy kraju, wznoszenie wielkich zakładów przemysłowych, hut, kopalni, fabryk samochodów, maszyn, traktorów, słowem budownictwo wielkiego nowoczesnego przemysłu wyprowadza kraj nasz z wielowiekowego zacofania przekształcając go w kraj nowoczesnego przemysłu i rolnictwa.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselKijewskiJan">W świetle tej polityki szczególnie jaskrawo uwidocznia się rozbudowa Dolnego Śląska, jednej z najbardziej uprzemysłowionych dzielnic naszego kraju, i jego stolicy — Wrocławia.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselKijewskiJan">Obejmując ziemie te w posiadanie zastaliśmy przemysł w poważnej mierze zniszczony, ośrodek wielkiego przemysłu metalowego — Wrocław — w gruzach, kopalnie rud i węgla brunatnego zatopione, a większość ocalałych fabryk pozbawioną maszyn i urządzeń technicznych, które okupant hitlerowski wywiózł uchodząc na zachód.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselKijewskiJan">Dzięki trosce Rządu, opiece Partii, dzięki wysiłkom polskiego robotnika i majstra, inżyniera i technika przemysł na Dolnym Śląsku został odbudowany.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselKijewskiJan">Odbudowano przemysł metalowy, dając krajowi wagony towarowe i osobowe, tendry i platformy, obrabiarki do metalu, urządzenia cukrowni, maszyny papiernicze, pompy odśrodkowe i cyrkulacyjne, silniki asynchroniczne i tramwajowe, piece, indukcyjne i oporowe, liczniki elektryczne, elektrotechnikę motoryzacyjną i wiele skomplikowanych maszyn, urządzeń i aparatów.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselKijewskiJan">Pulsuje pełnią życia prastary gród piastowski — Wrocław, rozwija się jako potężny ośrodek ciężkiego przemysłu, przede wszystkim metalowego. W chwili obecnej na terenie samego Wrocławia pracuje 25 tysięcy robotników metalowców.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselKijewskiJan">Odbudowano wielką fabrykę wagonów we Wrocławiu, przebudowano montownię na jedyną w Polsce fabrykę maszyn papierniczych w Jeleniej Górze, w końcowej fazie odbudowy znajduje się Wrocławska Fabryka Maszyn Elektrycznych im. Feliksa Dzierżyńskiego. Uruchomiliśmy fabrykę wagonów w Świdnicy przystępując do produkcji seryjnej w tym zakładzie. Ruszy w tym roku fabryka narzędzi rolniczych w Jaworze.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselKijewskiJan">Udział przemysłu maszyn i aparatów elektrycznych Dolnego Śląska wynosi 12,5% ogólnokrajowej produkcji tego przemysłu i wykazuje stałą tendencję wzrostu.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselKijewskiJan">Zniszczony w 90% kombinat chemiczny — „Rokita” odbudowany został rękami polskiego robotnika i już dziś produkcja jego w poważnym stopniu zwiększa gospodarkę narodową.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselKijewskiJan">Jeleniogórskie Zakłady Farmaceutyczne — to wielka fabryka leków, przebudowana z niepozornego laboratorium niemieckiego kapitalisty.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselKijewskiJan">Dolny Śląsk posiada bogatą ziemię. Z uruchomionych kopalni płynie dla polskiego przemysłu tak bardzo cenna w obecnej dobie miedź, płyną jedyne w Polsce rudy żelazo-niklu oraz innych ferrostopów, wysokowartościowe gliny, magnezyty, łupki i jedyne w Polsce kwarcyty, uniezależniające nas w znacznym stopniu od importu.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselKijewskiJan">Poważnie rozwinął się przemysł włókienniczy skupiający się w Bielawie, Dzierżoniowie, Lubaniu. Szczególnym wydarzeniem było uruchomienie fabryki włókien sztucznych w Jeleniej Górze.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-15.13" who="#PoselKijewskiJan">Szybka odbudowa dolnośląskiego przemysłu została dokonana dzięki patriotycznej postawie robotnika, technika, inżyniera, który rozumie, że odbudowanie tych ziem — to lepsze jutro dla niego i jego dzieci. Dużej pomocy w zagospodarowaniu tych ziem udzielił nam Związek Radziecki dostarczając urządzeń do nowopowstających zakładów jak też dokumentację techniczną.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselKijewskiJan">Klasa robotnicza Dolnego Śląska wzorowała się i wzoruje na przodujących metodach pracy ludzi Związku Radzieckiego, rozszerzając w przemyśle metodę Żandarowej, inżyniera Kowalowa, Korabielnikowej. Wystarczy nadmienić, że ponad 3 tysiące metalowców w pracy swej opiera się na metodach pracy zaczerpniętych od przodujących ludzi radzieckich.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-15.15" who="#PoselKijewskiJan">Poważną pomoc w osiąganiu sukcesów stanowi rozwijające się z każdym dniem socjalistyczne współzawodnictwo pracy. W I kwartale 1952 r. ilość uczestniczących we współzawodnictwie w przemyśle metalowym wynosiła 53%, w IV kwartale nastąpił wzrost o 10%. Wzrost zatrudnionych w przemyśle metalowym w tym okresie wynosi 6 tysięcy pracowników.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-15.16" who="#PoselKijewskiJan">Jak przebiegał rozwój zakładów przemysłowych, jak wzrastała produkcja, jak wreszcie rozwijała się opieka państwa nad człowiekiem pracy, obrazuje przykład zaczerpnięty z jednego z największych zakładów pracy na Dolnym Śląsku — fabryki wagonów Pa-Fa-Wag.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-15.17" who="#PoselKijewskiJan">Zakład w chwili objęcia zniszczony był w 75%. W pięć miesięcy po wejściu pierwszej ekipy pracowników na teren fabryki Pa-Fa-Wag oddał do dyspozycji Ministra Komunikacji pierwsze 100 węglarek. Wraz z odbudową zakładu wzrastała ilość produkowanych asortymentów W 1950 r. było ich 10, obecnie jest 20, a wśród nich na czołowe miejsce zaczyna wysuwać się produkcja taboru trakcji elektrycznej.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-15.18" who="#PoselKijewskiJan">Przy wydatnej pomocy Związku Radzieckiego zakład przystępuje do produkcji pierwszych w Polsce wagonów dla warszawskiego metra.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-15.19" who="#PoselKijewskiJan">Równocześnie z rozwojem produkcji wzrastały świadczenia bytowo-socjalne dla pracowników. Odbudowano i oddano do użytku ponad 11.200 izb mieszkalnych, 2 gmachy szkolne, 3 świetlice, 3 żłobki, 3 przedszkola i 2 świetlice dziecięce.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-15.20" who="#PoselKijewskiJan">Uruchomiono poliklinikę fabryczną, w której przyjmuje 12 lekarzy wszystkich specjalności, szkołę zawodową z internatem, 3 domy młodego robotnika, sklep wielobranżowy na terenie zakładu, pracownie szewskie i krawieckie, fryzjernię, wreszcie stołówkę i bogato zaopatrzoną bibliotekę. W czasie wakacji ponad 500 dzieci korzysta z kolonii letnich organizowanych przez zakład w górskiej miejscowości kuracyjnej.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-15.21" who="#PoselKijewskiJan">Około 100 pracowników uczęszcza do wieczorowych szkół inżynieryjnych, a około 200 do szkół średnich. Na terenie zakładu zorganizowane jest szkolenie zawodowe, z którego korzysta około 700 pracowników.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-15.22" who="#PoselKijewskiJan">Młodzież ma możność rozwijania tężyzny fizycznej w fabrycznym klubie sportowym. Zespół artystyczno-dramatyczny skupia miłośników kultury i sztuki, którzy licznie odwiedzają świetlicę w wolnych od pracy chwilach.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-15.23" who="#PoselKijewskiJan">Podobnie do wspomnianych warunków kształtuje się i rozwija życie w innych zakładach przemysłowych.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-15.24" who="#PoselKijewskiJan">Te rezultaty gospodarcze, te wielkie zdobycze ludu pracującego mamy do zanotowania dzięki temu, że prowadzimy planową gospodarkę narodową opartą na zrównoważonym budżecie, w którym większość wydatków przeznaczona jest na rozbudowę naszego przemysłu, na zaspokojenie stale rosnących materialnych i kulturalnych potrzeb społeczeństwa, zgodnie z podstawowym prawem ekonomicznym socjalizmu.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-15.25" who="#PoselKijewskiJan">Rośniemy w wielkość, siłę i dobrobyt. Urzeczywistniamy w toku codziennej pracy mas ludowych wielki program budowy Polski silnej, niezależnej, bogatej, socjalistycznej.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-15.26" who="#PoselKijewskiJan">Na drodze swej mamy wiele jeszcze trudności do przezwyciężenia. Przemysł nasz boryka się wciąż jeszcze z niemałymi trudnościami, a w pracy jego jest niemało braków. Pierwszym z nich, najpoważniejszym, jest nieodprowadzanie planowej akumulacji przez przedsiębiorstwa.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-15.27" who="#PoselKijewskiJan">Dość częsty jest jeszcze w Pa-Fa-Wagu objaw wykonywania planów produkcyjnych za wszelką cenę, co oczywiście uwidocznia się we wzroście kosztów produkcji. Niemały wpływ na kształtowanie się kosztów własnych mają przestarzałe normy czasowe, normy materiałowe, które w wielu wypadkach stają się hamulcem w walce o obniżkę kosztów własnych. Szwankuje poważnie kooperacja między zakładami i na zewnątrz zakładu, stwarzając niebezpieczne przestoje i opóźnienia w realizacji planów.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-15.28" who="#PoselKijewskiJan">Nagminnym objawem jest istniejące wciąż jeszcze brakoróbstwo, przynoszące naszej gospodarce narodowej poważne straty. Wydany w tej sprawie słuszny dekret Rady Państwa pozwala na tępienie tej formy szkodnictwa gospodarczego.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-15.29" who="#PoselKijewskiJan">Do zwalczania trudności, z którymi boryka się nasz przemysł na drodze realizacji planów produkcyjnych, niezbędny jest wysiłek i zgodna współpraca całych załóg fabrycznych, wzrost ich świadomości oraz rozwój współzawodnictwa i nowych metod pracy. Konieczne jest zwiększenie zastępów wykwalifikowanych sił technicznych, których brak zakłady przemysłowe stale jeszcze odczuwają.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-15.30" who="#PoselKijewskiJan">Budżet na 1953 r., przewidujący dalszą rozbudowę przemysłu, dalszy rozwój kultury i oświaty, świadczeń socjalno-bytowych, będzie dalszym krokiem naprzód na drodze naszej walki o Plan 6-letni, prowadzącej do lepszego, słonecznego jutra, do dobrobytu ludzi pracy — do ugruntowania socjalizmu w naszym kraju.</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-15.31" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 369 | + </div> | |
| 370 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 371 | + <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. stalinogrodzkiego Dominik Horodyński.</u> | |
| 372 | + </div> | |
| 373 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 374 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselHorodynskiDominik">Wysoki Sejmie! W związku z dyskusją nad budżetem chcę dorzucić parę uwag na temat wymowy projektu ustawy budżetowej w zakresie zagadnień kultury. Uwagi moje nie pretendują do wyczerpania całości tego szerokiego tematu, będą one jedynie uzupełnieniem wypowiedzi posłów Wyki i Kuroczki oraz prawdopodobnie następnych jeszcze wypowiedzi na ten temat.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselHorodynskiDominik">Nie sposób podchodzić do zagadnień kultury w oderwaniu od całości przebudowy społeczno-gospodarczej. Rzecz jasna zmiany społeczno-gospodarcze, nowe siły produkcyjne, a przede wszystkim nowe stosunki produkcyjne wpływają decydująco na zjawiska kultury, z drugiej strony te ostatnie ułatwiają lub utrudniają rozwój i postęp pierwszych.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselHorodynskiDominik">W naszych, polskich warunkach, gdy władza ludowa uwolniła i uruchomiła tłamszoną przez wieki aktywność milionowych mas naszego narodu, gdy stanął przed masami problem codziennego sprawowania władzy, konieczność szybkiego uprzemysłowienia kraju i zmiany całej jego struktury gospodarczej, zagadnieniem w zakresie kultury, które było i jest nadal najważniejsze, jest jej upowszechnienie. Na to właśnie zagadnienie, na stopień jego realizacji i plany realizacyjne chcę zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselHorodynskiDominik">Pierwszą sprawą, z którą w spadku po dawnej Polsce musiała się Polska Ludowa uporać, był analfabetyzm, obejmujący przed wojną ludności powyżej 10 lat; jak wiemy, dzisiaj analfabetyzm został już w Polsce zlikwidowany.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselHorodynskiDominik">Aktywizacja kulturalna mas wymaga stałego wzrostu czytelnictwa i docierania książki do każdego obywatela. Nakład książek wydanych od wyzwolenia sięga w tej chwili 560 milionów, co oznacza, że w Polsce Ludowej ukazuje się rocznie cztery razy więcej książek niż w okresie międzywojennym. W pierwszych latach po wojnie, rzecz jasna, nie byliśmy w stanie rozwinąć pełnej działalności wydawniczej. Tak więc stosunek obecny jest jeszcze znacznie wyższy.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselHorodynskiDominik">Jeśli zaś idzie o docieranie książek do czytelnika, to w tym zakresie wszelkie porównania są niemożliwe. Na przykład począwszy od bieżącego roku we wszystkich GS-ach sprzedawane są książki.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselHorodynskiDominik">Sprawą głęboko rewolucyjną jest sieć bibliotek, które obejmują cały kraj. Są to biblioteki szkolne, świetlicowe i powszechne.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselHorodynskiDominik">Bibliotek w szkolnictwie podstawowym i ogólnokształcącym mieliśmy w końcu 1952 r. 29.451; w bieżącym roku plan budżetowy przewiduje 29.958, czyli nie będzie ani jednej szkoły bez biblioteki, a ilość tomów wyniesie 14.700 tys. zakupionych w całości na koszt państwa.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselHorodynskiDominik">Bibliotek powszechnych przed wojną było w Polsce 442, obecnie mamy ich 4.344, zaś na koniec bieżącego roku plan przewiduje 4.474, czyli przeszło 10 razy więcej niż w Polsce przedwrześniowej. Co oznacza ta cyfra? Oznacza ona, że już w tej chwili nie ma gminy bez biblioteki, a nawet że na wsi jest bibliotek więcej niż gmin. Plan przewiduje dalsze zejście poniżej gmin drogą stałego wzrostu punktów bibliotecznych, których obecnie mamy 22.355, a przewidziany wzrost wynosi 12,3%; w ten sposób co druga wieś będzie miała swój punkt biblioteczny. Liczba tomów w bibliotekach publicznych ma wzrosnąć z 16 milionów do 19.700.000. Wystarczy porównać tę liczbę z liczbą mieszkańców Polski, by przekonać się, jak olbrzymia rewolucja kulturalna już się dokonała i dokonuje się stale.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselHorodynskiDominik">Domy kultury, ogniska kultury, kluby i świetlice — to nowe, potężne środki upowszechnienia kultury, szeroko uwzględnione w projekcie budżetowym. Domów kultury w końcu 1952 r. mieliśmy 52. Plan przewiduje wzrost do 75. Jest to nowa forma dająca bardzo poważne wyniki.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselHorodynskiDominik">Ogniska kultury, będące rodzajem szkół dla młodzieży, gdzie praca jest prowadzona systematycznie, przede wszystkim nauka rysunków i muzyki, wzrastają o 16% do liczby 71.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselHorodynskiDominik">Ilość świetlic prowadzonych przez CRZZ przy zakładach pracy wzrasta z 10.828 do 12.126, zaś ilość świetlic Centralnego Związku Spółdzielczego wzrasta o 36% do liczby 1.395.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselHorodynskiDominik">Świetlic terenowych, przede wszystkim gminnych, mamy 6.431, w tym 1.000 wiejskich świetlic wzorcowych finansowanych z budżetu Ministerstwa Kultury, powołanych uchwałą Rady Ministrów z dnia 1 marca 1952 r. W bieżącym roku przewiduje się otwarcie 600 nowych świetlic w PGR-ach i w spółdzielniach produkcyjnych. Te imponujące cyfry wskazują na olbrzymi wysiłek finansowy i organizacyjny państwa.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselHorodynskiDominik">Do środków masowego oddziaływania i wychowywania kulturalnego — choć już nie w takim zakresie — należą również teatry ludowe, zespoły taneczne oraz kina.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselHorodynskiDominik">Ilość teatrów, oper i filharmonii wzrasta w planie budżetowym z 72 do 74. W tej liczbie szczególnie ważna jest ilość 13 teatrów objazdowych stale obsługujących teren. Roczna liczba widzów w naszych teatrach w porównaniu z liczbą widzów w teatrach przedwojennych wynosi — przy mniejszej liczbie ludności — 8.154.000 w stosunku do przedwojennej liczby 5.669.000, przy czym skład klasowy widzów zmienił się całkowicie.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselHorodynskiDominik">Jeśli idzie o ludowe zespoły taneczne, to centralnie budżetowane są powszechnie znane zespoły — „Mazowsze”, — „Śląsk” i — „Podhale”. Obok nich istnieje jednak wiele terenowych zespołów związkowych i wiele zespołów lokalnych nie budżetowanych bezpośrednio.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselHorodynskiDominik">Ostatnim środkiem oddziaływania masowego, na który chcę zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu, jest kino. Plan budżetowy przewiduje przy końcu roku 1.257 kin wiejskich, czyli 13% wzrostu w stosunku do stanu obecnego. Ilość 201 istniejących kin ruchomych nie ulega zmianie, ponieważ nie okazało się słuszne rozwijanie tej formy; lepiej jest przechodzić na kina stałe. Ogólna ilość kin w końcu roku wyniesie 1.933, czyli dwa i pół raza więcej niż posiadała Polska przedwrześniowa. Oznacza to, że już w tej chwili co druga gmina posiada kino stałe. Jest to naturalnie jeszcze stan niewystarczający, stanowi jednak olbrzymi, rewolucyjny krok naprzód w dziedzinie upowszechnienia i udostępnienia kinematografii masowemu odbiorcy, w pierwszym rzędzie wiejskiemu.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselHorodynskiDominik">Obywatele Posłowie! Rozmyślnie zatrzymałem uwagę Wysokiego Sejmu na najbardziej masowych, na podstawowych środkach oddziaływania kultury, gdyż jest to cecha całego planu budżetowego, przewidującego skierowanie największego wysiłku na udostępnienie dóbr kulturalnych masowemu odbiorcy, odbiorcy nowemu, którego stary ustrój odgradzał od dostępu do kultury.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselHorodynskiDominik">Środkami budżetowymi operowano w ten sposób, że budżet centralny dotyczący usług w zakresie kultury — poza przedsiębiorstwami — utrzymuje się na tym samym mniej więcej poziomie co budżet zeszłoroczny, inwestycje natomiast wzrastają o 37%, w tym inwestycje na takie budowle, jak np. Teatr Wielki w Warszawie. Budżet terenowy wzrasta znacznie, bo o 15,2%. Widać z tych zestawień, że Rząd słusznie proponuje przenieść punkt ciężkości wysiłku na teren.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselHorodynskiDominik">Analizując projekt budżetu dochodzimy do wniosku, że nawet olbrzymia cyfra blisko 25% całego budżetu, przeznaczona na usługi kulturalno-socjalne, nie oddaje jeszcze w całej pełni wysiłku państwa w tym zakresie. Tak np. wysoka kwota w budżecie Ministerstwa Rolnictwa przeznaczona na elektryfikację wsi mieści się w 49% budżetu obejmujących wkład na gospodarkę narodową. Rzecz jasna, elektryfikacja wsi stanowiąc wysiłek gospodarczy jest równocześnie poważną usługą z zakresu kultury. Ten bezpośredni związek między planami gospodarczymi a rozwojem warunków upowszechnienia kultury odkryjemy w budżecie każdego z ministerstw gospodarczych.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselHorodynskiDominik">Obywatele Posłowie! By skutecznie realizować wielki program wyborczy Frontu Narodowego, trzeba widzieć i spostrzegać nie tylko osiągnięcia i zwycięstwa, lecz również trudności, braki, błędy i niedociągnięcia. Szczególnie bić trzeba w te braki i niedociągnięcia, którym łatwo można zaradzić. W ten sposób możemy przyspieszyć i ułatwić realizację wielkiego programu. Są takie sprawy również i na odcinku spraw omawianych przeze mnie.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselHorodynskiDominik">W zakresie spraw bibliotecznych widzimy w pierwszym rzędzie — i słusznie — wysiłek do objęcia siecią bibliotek całego kraju, dotarcia do najbardziej upośledzonych zakątków. Trudno w ramach budżetu, który jak widzimy nie szczędzi nakładów na kulturę, zadowolić wszystkich. Na pewne braki skarżą się biblioteki centralne, w tym i Biblioteka Narodowa. Ale sądzę, że w tej chwili nie są to sprawy najważniejsze, najważniejszą rzeczą jest właściwe funkcjonowanie bibliotek terenowych. Otóż widzimy tam pewne objawy, które powinny zniknąć, przede wszystkim płynność kadr w bibliotekarstwie terenowym. Płynność ta tłumaczona jest stawkami uposażeniowymi, ale to tłumaczenie zbiega się z występującym dość często zjawiskiem polegającym na tym, że kierownicy bibliotek reprezentują urzędniczy stosunek do pracy, że nie zwyciężył jeszcze wszędzie typ działacza-oświatowca. Dopóki ten przełom w postawie kadr bibliotekarskich nie nastąpi, nie będą one mogły całkowicie wypełniać swych poważnych zadań. Łączy się z tym nieumiejętność walki poszczególnych bibliotek o własne interesy, nieumiejętność załatwienia na miejscu w terenie tego, co właśnie jest do załatwienia na miejscu. Np. sprawy inwestycji lokalowych, uporanie się z wy stępującym tu i ówdzie brakiem półek, szaf, krzeseł i stołów. Książki zakupywane są centralnie i centralnie rozsyłane, ale trudno wszystko, każdy drobiazg, centralnie załatwić, na czas i sprawnie dosłać.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselHorodynskiDominik">Do tej samej kategorii pozornie drobnych spraw, ale jednak hamujących właściwą działalność bibliotek, należy problem oprawy książek. Wydawnictwa nasze coraz częściej wydają książki w sztywnej oprawie, ale większość jest jej pozbawiona. Na przykładzie operowania książkami w niektórych bibliotekach możemy po prostu studiować istotę biurokratyzmu. I tak np. biurokrata obojętny na los książek doprowadza przez niezwracanie dostatecznej uwagi czytelnikom do bardzo szybkiego zniszczenia wszystkich egzemplarzy; biurokrata pedant ma tendencję nie pożyczania w ogóle książek nieoprawionych. Aby biblioteka terenowa mogła spełniać swą rolę, muszą się nią interesować miejscowe organizacje społeczne, a w pierwszym rzędzie rady narodowe, które powinny bibliotekarzowi w całości jego pracy pomagać i ułatwiać mu to, co mogą mu ułatwić.</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselHorodynskiDominik">Sądzę, że Centralny Zarząd Bibliotek powinien w ramach budżetu wykazać maksymalną oszczędność i operatywność i główny nacisk położyć nie na dalszą już teraz rozbudowę, lecz na podniesienie jakości pracy. Posiada on wszelkie dane, aby stan bibliotek powszechnych terenowych był zadowalający.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselHorodynskiDominik">Uwagi pod adresem bibliotek w jeszcze szerszym stopniu odnoszą się do świetlic wiejskich. Poważne środki, które państwo przeznacza na świetlice, w niedostatecznym stopniu wykorzystywane są przy mobilizacji czynnika społecznego. Bierność i obojętność wykazują nie tylko kierownicy świetlic, lecz również miejscowe organy władzy i organizacje masowe.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselHorodynskiDominik">Inspekcja przeprowadzona w końcu roku ubiegłego w świetlicach powołanych do życia w ramach uchwały Rządu dała np. w niektórych wypadkach takie wyniki: w Starej Wsi w gminie Siennica w woj. warszawskim, w Duchnicy w gminie Ożarów i we wsi Jasienica w gminie Tłuszcz stwierdzono bierną postawę etatowych kierowników, którzy mało zajmowali się świetlicą, gdyż równocześnie mieli inne posady; stwierdzono brak najpotrzebniejszych sprzętów, niechlujstwo itd. Np. we wsi Jasienicą na świetlicę przeznaczono barak bez podłogi i okien. Młodzież wiejska z własnej inicjatywy ułożyła podłogę, wystarała się o papę, pokryła dach, ale już nie mogła sama wystarać się o przydział szkła i cementu na podmurówkę; kierownictwo świetlicy i gminna rada narodowa nie potrafiły jej w tym pomóc.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselHorodynskiDominik">Przytaczam te przykłady, by wskazać, że pora już z takimi wypadkami skończyć i że istnieją wszelkie warunki i możliwości, aby z tym skończyć. Główna wina za takie zjawiska ciąży na terenowych radach narodowych, które częstokroć nie doceniają sprawy upowszechnienia kultury, dla których sprawa ta nie stała się jeszcze ich własną sprawą. Zwrócenie radom narodowym uwagi na to szczególnie jest ważne obecnie, gdyż związki zawodowe, które dużo lepiej prowadzą swoje własne świetlice, część z nich przekażą obecnie radom narodowym, głównie świetlice w małych miasteczkach niezwiązane bezpośrednio z zakładami pracy.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-17.27" who="#PoselHorodynskiDominik">Jak wielkie możliwości marnuje inercja niektórych kierowników świetlic i obojętność niektórych rad narodowych, niech będzie dowodem taki przykład. Nie wszystkie świetlice są dobrze rozmieszczone; czasem znajdują się we wsiach szczególnie zacofanych, w których trudno jest jeszcze wzbudzić większą aktywność kulturalną. Tymczasem we wsiach sąsiednich, gdzie nie ma świetlicy, gdzie nie ma oparcia o tak poważny ośrodek państwowy, samorzutną działalność artystyczną rozwijają zespoły ludowe.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-17.28" who="#PoselHorodynskiDominik">Może zbyt długo zatrzymuję uwagę Wysokiego Sejmu na tej sprawie, ale idzie o sprawę ważną — o przyśpieszenie rewolucji kulturalnej na wsi.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-17.29" who="#PoselHorodynskiDominik">W sumie ponad 60% świetlic pracuje już dobrze, ale pracują one dobrze dzięki lokalnej inicjatywie, która osiąga nadzwyczajne rezultaty w oparciu o taki środek, jakim jest pierwsza w dziejach Polski tego typu pomoc państwa. Rzecz pewna, że zawsze będą pracować źle te świetlice, które nie potrafią zmobilizować wokół siebie inicjatywy społecznej, których kierownicy z każdym drobiazgiem, z każdym brakiem zwracać się będą do centrali, czekać na pomoc, środki itd. Zaapelować też należy o ścisłą współpracę świetlic wiejskich z wiejskimi bibliotekami; współpraca ta dotychczas nie wszędzie jeszcze jest dostateczna.</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-17.30" who="#PoselHorodynskiDominik">Parę słów w sprawie wiejskich kin. Wielką rzeczą jest powiększanie sieci kin wiejskich, udostępnianie kina obywatelom, którzy dotychczas nie mogli z tej rozrywki korzystać. Ale Centralny Zarząd Kin rozbudowując ich sieć powinien równocześnie, w oparciu o inicjatywę lokalną, w oparciu o pomoc miejscową, o pomoc i kontrolę również i własną, zlikwidować takie zjawiska, jak brak krzeseł czy ławek oraz niechlujstwo w pewnej ilości kin wiejskich.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-17.31" who="#PoselHorodynskiDominik">Trudno też nie zwrócić się do Centralnego Urzędu Kinematografii. Słusznie chlubi się on dobrym poziomem artystycznym filmów polskich. Wszyscy cieszymy się wraz z nim, że przedwojenna szmira zniknęła raz na zawsze. Ale trzeba zauważyć, że ilość produkcji filmowej w stosunku do nakładu państwa i do oczekiwań odbiorców jest wyraźnie niewystarczająca. Na zjeździe filmowców w 1952 r. przyjęto postulat produkowania od 10 do 12 filmów długometrażowych rocznie w okresie najbliższych 2 — 4 lat, w latach późniejszych przewidywano 15 i więcej filmów rocznie. Nie bardzo wygodnie jest krytykować film polski właśnie dzisiaj, bo w najbliższych dniach obiecują nam nowe obrazy. Te nowe filmy nie zmienią jednak faktu, że w 1952 r. film polski planu nie wykonał. Oczekujemy od kinematografii polskiej czego innego: stałego dopływu kilkakrotnie większej ilości filmów, przełamania inercji twórczej, impasu scenariuszowego i produkcyjnego naszych filmowców, których dotychczasowe wyniki pracy w stosunku do nakładów mają prawo budzić niepokój.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-17.32" who="#PoselHorodynskiDominik">W zakresie niedociągnięć teatru głównie trzeba zwrócić uwagę na braki repertuarowe. I to nie tyle na szczeblu głównych scen krajowych. Wiele z tych tysięcy świetlic wiejskich i związkowych, o których mówiłem, ma amatorskie zespoły teatralne. Im świetlice będą pracowały lepiej, tym więcej będą tych zespołów miały i stale będą potrzebować właściwego doboru repertuarowego, i to takiego, który odpowiadałby ich potrzebom, który porusza ich własną, bliską im problematykę. Wiemy, że plan przewiduje w bieżącym roku położenie większego nacisku na współczesne sztuki polskie. Jak uczy nas doświadczenie ostatnich lat, nacisk ten powinien być położony głównie na jakość tych sztuk.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-17.33" who="#PoselHorodynskiDominik">Druga sprawa z zakresu teatru — to obsługa terenu. Mówią, że nie wszystkie teatry stałe wykonują sumiennie swe zobowiązania terenowe. W związku z tym chciałbym z radością powitać fakt, że za parę dni odbędzie się premiera pierwszego w Polsce wiejskiego teatru objazdowego. Teatr ten powstał w Łodzi pod patronatem teatru im. Jaracza, dysponuje własnymi dekoracjami i na stałe rusza w teren. Sądzę, że z największą radością trzeba powitać to osiągnięcie jako realizację nowej, właściwej formy upowszechnienia sztuki teatralnej. Ale teatr ten potrzebować będzie pomocy nie tylko właściwej mu centrali, ale terenu i lokalnych czynników, chociażby np. w zakresie transportu, sal itd. Sądzę, że obok Ministerstwa Kultury współgospodarzem tego teatru powinny się czuć, w zakresie niesienia mu pomocy, również inne instytucje, np. Ministerstwo Rolnictwa, Ministerstwo PGR-ów, Samopomoc Chłopska, rady narodowe.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-17.34" who="#PoselHorodynskiDominik">Wysoki Sejmie! Świadomie wskazałem szereg braków występujących w wielkiej akcji upowszechniania kultury realizowanej w oparciu o te środki, które szeroko stawia do dyspozycji projekt budżetu. Wszystkie te niedociągnięcia charakteryzują się tym, że należą do nowego, socjalistycznego typu trudności, wszystkie wynikają z szybkiego rozwoju naszego kraju i wszystkie mogą być rozwiązane i usunięte.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-17.35" who="#PoselHorodynskiDominik">Z całej struktury w zakresie usług kulturalno-socjalnych naszego budżetu wynika — jak już mówiłem — stała troska o dobro i rozwój tych warstw ludności, które w okresie kapitalistycznym pozbawione były możliwości ludzkiego życia, które były najbardziej krzywdzone i gnębione. Dobra kulturalne mają upiększać i rozwijać życie milionów obywateli, m. in. i tej matki i jej dzieci, która przed kilkunastu laty pisała w pamiętniku: „Jedyną troską, która mnie teraz przejmuje i z głowy dzień i noc nie schodzi, to są dzieci. Co z nimi w przyszłości będzie? Jak im byt zapewnić? O tym, że mnie kiedyś będzie lepiej, przestałam już myśleć. Zresztą — z nadmiaru pracy straciłam już zdrowie i nie mam nadziei go odzyskać. A zresztą, może to i lepiej: nie będę mieć więcej dzieci...” Wiele, bardzo wiele jeszcze bardziej wstrząsających wypowiedzi znaleźć można w — „Pamiętnikach chłopów” i w wypowiedziach świata pracy z okresu kapitalistycznego.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-17.36" who="#PoselHorodynskiDominik">Wrogowie Polski Ludowej nie lubią, gdy im się przypomina obraz naszej Ojczyzny z okresu kapitalistycznego, o którego powrocie nadal marzą. Lubią natomiast rzucać na budownictwo socjalistyczne i na drogę Polski Ludowej oszczerstwa. Oto dwa takie typowe oszczerstwa uprawiane przez wrogów naszego ustroju i trafiające czasem do środowisk zacofanych.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-17.37" who="#PoselHorodynskiDominik">Pierwsze: — „Socjalizm to taki ustrój, który zmusza do poświęcenia dobra jednego czy dwóch pokoleń dla rzekomego szczęścia pokoleń przyszłych.” Drugie: — „Produkuje się dla wzrostu produkcji, człowiek ciągle produkuje, a nic z tego nie ma.” W świetle codziennego doświadczenia milionowych mas polskich wydźwigniętych przez władzę ludową z poniżenia i krzywdy społecznej te oszczercze twierdzenia nie powinny nawet spotkać się z odpowiedzią. Są one jednak stale lansowane przez całą sieć wrogich radiostacji. Dlatego warto zaznaczyć odnośnie do insynuacji pierwszej, że istotnie socjalizm, by móc szybko podnieść poziom życia i zaspokoić gwałtownie rosnące potrzeby podstawowych mas ludności, likwiduje wyzysk klasy kapitalistycznej — rodzimej i zagranicznej. Likwidacja prawa do wyzysku powoduje wściekłość dysponentów radiostacjami kapitalistycznymi oraz znaczne obniżenie poziomu życia dawnych klas kapitalistycznych w kraju. To obniżenie własnego poziomu życia przy równoczesnym gwałtownym wzroście poziomu życia podstawowych mas narodu, klasy te określają jako — „poświęcenie” generacji dla przyszłego dobrobytu. Tak, istotnie, takie — „poświęcenie” — w cudzysłowie — budownictwo nasze bierze na siebie, bierze na siebie na dziś i na przyszłość.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-17.38" who="#PoselHorodynskiDominik">Co do drugiej insynuacji, to na nią odpowiadać nie warto, bo ci, którzy z nią występują, doskonale wiedzą, że bez stałego wzrostu produkcji z przewagą wzrostu środków produkcji nie można zapewnić zaspokojenia wzrastających potrzeb konsumpcyjnych szerokich mas. Rzecz w tym, że ludzie, którzy występują z tą insynuacją, chcieliby, by zyski szły nie na takie wydatki, jakie przewiduje nasz budżet, ale do ich własnej kieszeni. Dlatego przekonać ich nie można, bo sprzeczne mamy cele. Mniejsza o to.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-17.39" who="#PoselHorodynskiDominik">Przedłożony nam budżet raz jeszcze wskazuje, jak głęboka troska o człowieka jest celem gospodarki i budownictwa socjalizmu. Na tym budżecie widać prawdziwie humanistyczną treść naszej ekonomiki, jej styk — że się tak wyrażę — z etyką społeczną, czego zaprzeczeniem jest ekonomika kapitalistyczna w każdym okresie, w okresie współczesnym w szczególności.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-17.40" who="#PoselHorodynskiDominik">„Czy każdemu z nas — mówi Bolesław Bierut — nie rośnie serce na widok dziesiątków i setek tysięcy naszej młodzieży śpieszącej do naszych szkół i liceów, politechnik i uniwersytetów, których podwoje były dla nich dawniej zamknięte na trzy spusty. Świadomość tego dodaje nam nowych sił w naszej codziennej pracy, pozwala zrozumieć i przetrwać nieuniknione trudności przejściowe, trudności związane z szybkim i z konieczności nierównomiernym wzrostem naszej gospodarki narodowej.” Obywatele Posłowie! Wszyscy wiemy, że mamy wiele trudności i że trudności te są różnopłaszczyznowe. Dlatego powstał Front Narodowy, by wszyscy Polacy kochający swą Ojczyznę, niezależnie od dzielących ich różnic wspólnymi siłami te trudności zwycięsko i twórczo rozwiązali.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-17.41" who="#PoselHorodynskiDominik">Wszyscy weszliśmy do Sejmu z listy Frontu Narodowego i wszyscy zobowiązani jesteśmy przed narodem wykonać wielki program wyborczy Frontu Narodowego. Przyjęcie i realizacja projektu budżetu na rok 1953 — to pierwszy wielki krok w kierunku wykonania naszych zobowiązań.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-17.42" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 417 | + </div> | |
| 418 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 419 | + <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. bydgoskiego Stanisław Stachacz.</u> | |
| 420 | + </div> | |
| 421 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 422 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselStachaczStanislaw">Wysoki Sejmie! Przy omawianiu budżetu na rok 1953 pragnę poświęcić kilka uwag zagadnieniu transportu i łączności.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselStachaczStanislaw">W czwartym roku Planu 6-letniego wynika z budżetu naszego państwa, że istotne jest nie tylko osiągnięcie zadań planowych, lecz również ważne jest wykonanie ich jak najoszczędniej, dając przez to dodatkową akumulację.</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselStachaczStanislaw">Wielki rozwój budownictwa socjalistycznego w naszym kraju, stały i systematyczny wzrost stopy życiowej mas pracujących mają silny wpływ na zapotrzebowanie w dziedzinie transportu i łączności.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselStachaczStanislaw">Plany przewozowe Polskich Kolei Państwowych i ich wykonanie wskazują stały i wydatny wzrost pracy kolei z roku na rok.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselStachaczStanislaw">Dla porównania: jeśli w 1937 r. koleje przewiozły około 73 milionów ton towarów i 211 milionów pasażerów, to odpowiednie liczby w 1952 r. wynosiły 171,5 miliona ton towarów i 798 milionów pasażerów, czyli przewozy towarów wyniosły około 2,5 raza, a pasażerów około 3,8 raza więcej.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselStachaczStanislaw">Plan przewozów na 1953 r. przewiduje przewóz 191 milionów ton towarów, to jest ponad 11% więcej niż w 1952 r. i 852 miliony pasażerów, to jest około 7% więcej niż w 1952 r. Cyfry te oparte na planie gospodarczym mówią o sile i rozwoju naszego narodu.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselStachaczStanislaw">Wielki i szybki wzrost natężenia ruchu wymaga coraz lepszego wykorzystania środków technicznych kolei, coraz większej wydajności pracy, stosowania i przestrzegania surowszej dyscypliny przewozowej oraz rytmicznego wykonania zadań tak ze strony kolei, jak i ze strony klientów, co umożliwi lepszą i tańszą pracę.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselStachaczStanislaw">Rok 1952 i 1953 charakteryzuje szereg poczynań podjętych przez kolej celem usprawnienia pracy.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselStachaczStanislaw">W I kwartale br. usprawniono pracę na podstawowych węzłach kolejowych, a szczególnie w dyrekcji stalinogrodzkiej i krakowskiej.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselStachaczStanislaw">Wprowadzono i wprowadza się w dalszym ciągu procesy technologiczne pracy stacji, parowozowni i warsztatów, nawiązuje się ściślejszy kontakt z klientami przez opracowywanie jednolitych procesów technologicznych pracy stacji i przyległych bocznic zakładowych. Zaprowadzono kwartalne, miesięczne i pięciodniowe operatywne planowanie przewozów przez nadawców, wprowadzono nowe prawo przewozowe odpowiadające nowym stosunkom gospodarczym. Wprowadzono skrócone cykle napraw taboru, rozszerza się mechanizację pracochłonnych i ciężkich robót. Wprowadzono na wielu odcinkach i dalej wprowadza się akordowy system płac, który stał się poważnym bodźcem wzrostu wydajności pracy.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselStachaczStanislaw">Słowa towarzysza Bolesława Bieruta wypowiedziane na naradzie aktywu górniczego w Stalinogrodzie stały się drogowskazem dla kolejarzy w walce o wykonanie planu.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselStachaczStanislaw">Ofiarny patriotyzm kolejarski i wzmożony wysiłek przyczyniły się do przełamania szeregu trudności, które hamowały wykonanie planu w 1952 r. Rezultaty tych poczynań są już widoczne: plan przewozu na I kwartał br. został wykonany z nadwyżką, regularność ruchu poprawiła się w stosunku do roku ubiegłego.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselStachaczStanislaw">Wykonanie jednak napiętego planu przewozów kolejowych w 1953 r. wymagać będzie całkowitej mobilizacji jak najszerszych mas kolejarskich, podniesienia na wyższy poziom dyscypliny pracy oraz pracy administracji kolejowej na wszystkich szczeblach.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselStachaczStanislaw">Poważnej mobilizacji wymaga również wykonanie napiętych planów w innych działach komunikacji oraz łączności.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-19.14" who="#PoselStachaczStanislaw">Plan przedsiębiorstw PKS na 1953 r. w ruchu towarowym ustala zwiększenie ton przewożonych ładunków w porównaniu z wykonaniem w 1952 r. o 36,5%. W ruchu pasażerskim wzrost mierzony ilością pasażerów wyniesie 14,4%. Wzrost ilości taboru autobusowego ma wynieść 16%.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-19.15" who="#PoselStachaczStanislaw">W planie Ministerstwa Poczt i Telegrafów na 1953 r. założono ogólny wzrost usług o 13,3%. Usługi radiofonii przewodowej wzrosną o 14,2%, a usługi radiostacji o 48,4%. Plan usług łączności wymaga zabezpieczenia aparatu wykonawczego zdolnego do wykonania ilościowych zadań oraz zapewnienia lepszej jakości planowanych usług.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-19.16" who="#PoselStachaczStanislaw">Potrzeby miast, w szczególności ich szybsze tempo przemian społecznych i gospodarczych, wymagają również wielkiego wysiłku organizacyjnego zmierzającego do poprawienia stanu służby pocztowej. Przed Ministerstwem Poczt i Telegrafów stoi w roku 1953 zadanie, aby w miastach wojewódzkich wprowadzić dwurazowe doręczanie korespondencji.</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-19.17" who="#PoselStachaczStanislaw">Podobnie zaprojektowano na wsi utworzenie w każdej gromadzie placówki, w której listonosz będzie rozdzielał do skrzynek korespondencję i pracę dla mieszkańców i w której o ustalonej godzinie będzie przyjmował przekazy, telegramy i wykonywał inne czynności pocztowe. Ten nowy system obsługi wsi będzie doskonalszy od obecnego i zarazem oszczędniejszy.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-19.18" who="#PoselStachaczStanislaw">Poważne wyniki osiągnęła nasza flota morska. Powiększyła się ona w ubiegłym roku o nowoczesne, duże i piękne jednostki. Pod polską banderą służbę rozpoczęły — „Dunajec”, — „Kielce”, — „F. Chopin”, — „Nowa Huta” i inne. W porcie szczecińskim oddany został do eksploatacji nowoczesny taśmowiec do przeładunku węgla, a w porcie Gdańsk —Gdynia nowe magazyny i place składowe. Ofiarność polskich marynarzy, rybaków i dokerów daje gwarancję wykonania planów w resorcie żeglugi.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-19.19" who="#PoselStachaczStanislaw">Mówiąc o znacznych osiągnięciach i zadaniach w dziedzinie transportu i łączności trzeba zwrócić uwagę na poszczególne niedociągnięcia tych resortów.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-19.20" who="#PoselStachaczStanislaw">Słabą stroną pracy kolei jest nieregularność ruchu pociągów i niewykonanie zaplanowanego współczynnika obrotu wagonów oraz niewykonanie planowego miernika zużycia węgla. Stąd płynie poważne zadanie dla resortu kolei, który powinien uczynić wszystko, aby poprawić te wskaźniki w trosce o wykonanie zadań, systematyczne poprawianie punktualności pociągów i usprawnienie transportu handlowego.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-19.21" who="#PoselStachaczStanislaw">Jeśli chodzi o kulturę przewozu podróżnych, to w zakresie tych spraw wymagana jest większa troska o stan czystości pociągów, ich oświetlenie, jak i podniesienie stanu czystości na dworcach kolejowych.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-19.22" who="#PoselStachaczStanislaw">Należy zwrócić uwagę Ministerstwu Poczt i Telegrafów, że przy przekazywaniu korespondencji zbyt długo trwa jeszcze proces doręczania listów odbiorcom, szczególnie jeśli chodzi o listy miejscowe, co wywołuje słuszne żale ze strony społeczeństwa. Badania w tym względzie wskazują, że w Warszawie doręczanie listów miejscowych pochłania. 42 godziny, a listów zamiejscowych — 57 godzin. Te dane wskazują na konieczność podjęcia środków zmierzających do skrócenia czasu doręczania korespondencji w Warszawie.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-19.23" who="#PoselStachaczStanislaw">Co do telefonów międzymiastowych stwierdzić należy dość poważną, bo wynoszącą około 3%, ilość połączeń telefonicznych niedokładnych. Rozmowy opóźnione wynoszą 5%. Trzeba mieć na uwadze, że te opóźnienia w rozmowach telefonicznych są dotkliwe dla życia gospodarczego.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-19.24" who="#PoselStachaczStanislaw">Zbyt dużo reklamacji wywołuje kolportaż prasy, a w szczególności opóźnianie doręczania.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-19.25" who="#PoselStachaczStanislaw">Co do działalności Ministerstwa Transportu Drogowego i Lotniczego, którego zadaniem jest prowadzenie polityki w zakresie gospodarki samochodowej, to walka o zaplecze techniczne tego transportu jest prowadzona w daleko niedostatecznym stopniu. Odczuwamy poważne braki na odcinku kapitalnych remontów samochodowych, które są wykonywane w 50% w stosunku do zapotrzebowania.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-19.26" who="#PoselStachaczStanislaw">Wysoki Sejmie! Armia pracowników kolei, transportu, łączności i żeglugi ma poważne osiągnięcia. Trzeba jednak ciągłej mobilizacji i czujności celem przezwyciężania istniejących jeszcze poważnych niedomagań w ich pracy, celem podniesienia jej do poziomu wymagań gospodarki narodowej i mas pracujących w walce o pokój i socjalizm.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-19.27" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 450 | + </div> | |
| 451 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 452 | + <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min. 15 do godz. 13 min. 30.)</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. warszawskiego Wincenty Chabura.</u> | |
| 456 | + </div> | |
| 457 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 458 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PoselChaburaWincenty">Wysoki Sejmie! Chcę mówić o tej części budżetu, która dotyczy wydatków na administrację.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PoselChaburaWincenty">W naszych warunkach walki narodu o zbudowanie podstaw socjalizmu, o jak największą akumulację środków finansowych na budowę przemysłu, konieczną rzeczą jest stałe i mocne zwracanie uwagi na oszczędne gospodarowanie, na wydatki administracyjne. Choć administracja jest sprawą bardzo ważną, to jednak socjalistyczne gospodarowanie musi być tanie, a wydatki na administrację w stosunku do całości budżetu coraz mniejsze.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PoselChaburaWincenty">Projekt budżetu przedstawiony nam przez Radę Ministrów daje w całej pełni wyraz tej słusznej zasadzie, bo wydatki na administrację stanowią tylko 6,2% całego budżetu, podczas gdy w ubiegłym roku wynosiły 7,4%. Biorąc pod uwagę, że projekt obejmuje wszystkie ministerstwa oraz ich organy w terenie niescalone, instytucje podległe bezpośrednio poszczególnym resortom, wszystkie zarządy gospodarcze, cały aparat ubezpieczeń społecznych i organy terenowych rad narodowych do sołtysa włącznie — są one stosunkowo nieduże. Fakt ten trzeba uznać za poważny sukces w walce o ochronę socjalistycznej akumulacji.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PoselChaburaWincenty">Z projektu budżetu przebija zdecydowana troska o coraz pełniejsze wykorzystanie możliwości aparatu administracji w wykonywaniu coraz poważniejszych zadań.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PoselChaburaWincenty">W zasadzie wydatki preliminowane są prawie w tej samej wysokości co w roku ubiegłym, z niewielkim wzrostem, bo o około 2% w cenach porównywalnych, podczas gdy cały nasz budżet rośnie przeszło o 10%.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PoselChaburaWincenty">Wzrasta również fundusz płac o około 1,8%, podczas gdy ilość etatów maleje o 2,6%, co wskazuje na to, że z aparatu administracji terenowej przeważnie zwalniane są do innej pracy siły niekonieczne, pomocnicze, niżej płatne, że równocześnie aparat administracyjny wzmacnia się siłami z odpowiednim przygotowaniem politycznym i fachowym.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PoselChaburaWincenty">Walka z przerostem etatów administracji ze strony władz centralnych prowadzona jest konsekwentnie od 1950 r. i dała do tej pory poważne rezultaty, bo jak słyszeliśmy już wyrażające się redukcją około 49 tys. etatów. Tu trzeba podkreślić na niekorzyść terenu, że walka z przerostem etatów jest dotąd prowadzona tylko przez władze centralne, podczas gdy dołowe ogniwa władzy stale wykazują tendencję zwiększania ilości etatów. Zdejmowano nadwyżki, zużytkowując je dla nowopowstających resortów i zarządów gospodarczych niezbędnych do rozwoju gospodarczego. Jest to wyrazem przesuwania się funkcji państwa z administracyjnych na organizacyjno-gospodarcze.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PoselChaburaWincenty">Zmniejszenie się procentu wydatków na administrację jest ściśle związane ze wzrostem jakości pracy. Doświadczenie uczy, że np. w prezydiach rad narodowych rosną nowi działacze i pracownicy rad, zdolni podołać całkowicie wymaganiom, jakie stawia przed organami władzy ludowej okres budowy podstaw socjalizmu W naszym kraju. Dla przykładu podam ob. Witosławową, która początkowo sprawowała funkcję przewodniczącej Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Irenie, pow. Garwolin, następnie funkcję przewodniczącej Prezydium Powiatowej Rady Narodowej tegoż powiatu, a obecnie — od niedawna — pełni bardzo odpowiedzialną funkcję zastępcy przewodniczącego Prezydium Warszawskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej. Nie jest to wypadek odosobniony, ale zjawisko stałe.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-21.8" who="#PoselChaburaWincenty">Wzrost przejawia się również w ulepszaniu stylu pracy w wielu prezydiach rad, w zdobywaniu przez rady narodowe i ich komisje doświadczenia w toczącej się walce klasowej, umiejętności mobilizowania wokół rady ogółu ludności pracującej.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-21.9" who="#PoselChaburaWincenty">Zdobywanie tych umiejętności podnosi poziom pracy naszej administracji, autorytet władzy ludowej, ułatwia walkę z pozostałościami ciasnego biurokratyzmu, szukającego podparcia w ilości urzędników lub w bezdusznym, wielkopańskim stosunku do współpracowników, do ogółu ludności pracującej — jak miało to do niedawna miejsce na przykład w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Grodzisku Mazowieckim, gdzie przewodniczący każdego interesanta z terenu uważał za przeszkadzającego mu natręta, a we współpracy z aparatem prezydium nadawał znaczenie swojej osobie przez przetrzymywanie pod drzwiami swego gabinetu po dwie godziny pracowników chcących, z nim rozmawiać.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-21.10" who="#PoselChaburaWincenty">Fundusz płac mógł wzrosnąć i dlatego, że maleją koszty rzeczowe, maleją wydatki związane z zabezpieczeniem funkcjonowania biur i należytej pracy aparatu w terenie dzięki coraz sprawniejszemu planowaniu pracy, wykorzystywaniu rezerw i docenianiu znaczenia oszczędności. Zjawisko zmniejszenia się kosztów rzeczowych jest wysoce dodatnie w naszej gospodarce narodowej.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-21.11" who="#PoselChaburaWincenty">W projekcie budżetu administracji terenowej poważnie wzrosły w porównaniu z ubiegłym rokiem wydatki na kapitalne remonty. Wzrost wynosi około 150%. Potrzeby na tym odcinku są dosyć duże. Kwota przeznaczona na kapitalne remonty zaspokaja najważniejsze potrzeby, ale pod warunkiem wzmocnienia troski o budynki i lokale biurowe ze strony władz administracyjnych, ze strony prezydiów rad.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-21.12" who="#PoselChaburaWincenty">Konieczny jest w wielu prezydiach rad narodowych, zwłaszcza niższych szczebli, gruntowny przełom, jeśli chodzi o stosunek do pomieszczeń stanowiących ich siedzibę. Dbałość bowiem o budynek i jego wnętrze — to też poważna oszczędność, pozwalająca szybciej inwestować i pomnażać nasze narodowe bogactwo. Walkę z niedocenianiem tej sprawy trzeba zaostrzyć, tym bardziej że na inwestycje przewidywana jest nieznaczna kwota w porównaniu do całości budżetu administracyjnego — jakkolwiek nieco większa niż na kapitalne remonty — którą przeznaczono głównie na wykończenie rozpoczętych inwestycji. Nieznaczna stosunkowo kwota na wydatki inwestycyjne w administracji jest wynikiem słusznego, hierarchicznego ustawienia potrzeb inwestycyjnych w skali ogólnokrajowej i związanych z nimi wydatków przewidywanych w projekcie budżetu.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-21.13" who="#PoselChaburaWincenty">W całości projekt wydatków budżetu zapewnia wypełnienie zadań stojących przed radami narodowymi i zarządami gospodarczymi, a równocześnie mobilizuje do stałego podnoszenia na wyższy poziom pracy rad, ich komisji i prezydiów.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-21.14" who="#PoselChaburaWincenty">Projekt budżetu stwarza możliwości coraz ściślejszego wiązania mas pracujących z władzą ludową, z polityką Partii i Rządu. Przewidywane środki na opłacenie dostatecznej ilości pracowników i kosztów ich wyjazdów w teren wymagają racjonalnego, a nie mechanicznego, ich zużycia. Wymagają troskliwszego i bardziej wnikliwego doboru kandydatów na różne odpowiedzialne funkcje w prezydiach rad, wymagają większej koordynacji wyjazdów w teren pracowników i wnikliwszej kontroli ich pracy. Należy większą uwagę przywiązywać do oceny działalności prezydiów i ich aparatu przez ludzi pracy, wśród których ten aparat działa, i szybko reagować na przejawy szkodliwej roboty niektórych pracowników.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-21.15" who="#PoselChaburaWincenty">Np. niesłusznie i ze szkodą dla Państwa Ludowego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Brzezinach lekceważyło opinię członków Gminnej Rady Narodowej w gminie Długie o przewodniczącym ob. Duce. Ob. Duka pijaństwem, kumoterstwem, poniewieraniem biedoty, uprzywilejowywaniem kułaków, tolerowaniem nadużyć finansowych przez dość długi czas podrywał autorytet władzy ludowej, hamował pełne włączenie się gminy do udziału w budowie nowego życia w naszym kraju.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-21.16" who="#PoselChaburaWincenty">Bardziej niż dotąd np. trzeba się zatroszczyć o dobór kandydatów na instruktorów organizacyjnych rad, którymi powinni być odpowiedzialni politycznie pracownicy, posiadający duże doświadczenie w pracy terenowej i umiejętność społecznego ujęcia sprawy, bowiem od ich poziomu pracy zależna jest w znacznej mierze pomoc — głównie prezydiom gminnych rad narodowych — w przezwyciężaniu błędów i trudności.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-21.17" who="#PoselChaburaWincenty">Walka o to, by nasza administracja była coraz sprawniejsza i coraz tańsza, będzie przynosić tym większe rezultaty, im bardziej włączą się do niej prezydia terenowych rad narodowych, im powszechniej sięgać one będą do źródeł niewykorzystanych dotąd rezerw, jakimi są między innymi:</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-21.18" who="#PoselChaburaWincenty">stałe podnoszenie wydajności pracy, odpowiedni dobór kadr, wzmocnienie pomocy prezydiom niższego stopnia przez szczebel wyższy, sprawniejsza niż dotąd organizacja kontroli wykonywania zadań, wzmocnienie dyscypliny finansowej, głównie dyscypliny płac, oszczędne gospodarowanie kwotami przeznaczonymi na wydatki rzeczowe, stałe zwiększanie aktywności rad narodowych i ich komisji, współzawodnictwo pracy — dźwignia sukcesów w socjalistycznym budownictwie.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-21.19" who="#PoselChaburaWincenty">Projekt Budżetu opiera się na realnych podstawach rozwoju naszego życia gospodarczego i stale wzrastającej aktywności mas pracujących w powiększaniu dochodu społecznego. Jednak realizacja budżetu tak w dochodach, jak i w wydatkach będzie się odbywać w ostrej walce klasowej z pozostałościami kapitalistycznymi, z wrogami ludzi pracy. Wrogowie naszych planów i sukcesów w ich realizacji starają się bowiem wyszukiwać coraz perfidniejsze metody hamowania budownictwa nowego życia. W tej niecnej robocie wysuwa się na czoło kułactwo — najliczniejsza grupa kapitalistów na wsi.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-21.20" who="#PoselChaburaWincenty">W bieżącym roku — w czwartym roku naszego Planu 6-letniego — rady narodowe i ich prezydia bardziej niż kiedykolwiek dotąd mają obowiązek mobilizować swe siły, by w zwycięskiej walce z kułactwem zapewnić całkowitą realizację dochodów budżetowych przypadających na wieś. Sprawa ta jest bardzo istotna w zacieśnianiu sojuszu robotniczo-chłopskiego, spójni gospodarczej między miastem i wsią, w zabezpieczeniu pełnego, planowanego udziału wsi w rozbudowie naszego przemysłu, który jest podstawą zmechanizowania rolnictwa i szybszej budowy socjalizmu na wsi. Rady narodowe spełnią to zadanie tym lepiej, im wszechstronniej i silniej powiążą się z masami ludowymi i ich potrzebami, im bezwzględniej zwalczać będą przejawy wszelkiej biurokracji, im bardziej rozwiną twórczą inicjatywę i aktywność ludzi pracy.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-21.21" who="#PoselChaburaWincenty">„Najważniejszym czynnikiem siły i potęgi naszego Państwa Ludowego — powiedział na VIII Plenum Komitetu Centralnego PZPR Wódz i Nauczyciel naszego narodu Bolesław Bierut — jest zwartość naszego narodu, zwartość Frontu Narodowego, gorący patriotyzm mas i jak najaktywniejszy ich udział w rządzeniu państwem.” Działacze terenowi razem z radami narodowymi nie poskąpią sił, aby w myśl tych wskazań nieustannie pomnażać siłę i potęgę naszego Państwa Ludowego, zacieśniając więź mas pracujących z władzą ludową.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-21.22" who="#PoselChaburaWincenty">Będziemy głosować za budżetem, świadomi, że bierzemy bardzo odpowiedzialny obowiązek dokładania wszystkich sił do pełnego udziału mas pracujących w jego realizacji.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-21.23" who="#PoselChaburaWincenty">Obowiązek ten wypełnimy, bo przed nami socjalizm i utrwalenie pokoju w świecie — szczęście ludzi pracy.</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-21.24" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 483 | + </div> | |
| 484 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 485 | + <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. łódzkiego Zygmunt Krzywański.</u> | |
| 486 | + </div> | |
| 487 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 488 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Wysoki Sejmie! Utrwalenie władzy ludowej — budowa podstaw socjalizmu w naszym kraju stworzyła warunki rzeczywistej ochrony zdrowia społeczeństwa. Z rodziny robotniczej zdjęto zmorę bezrobocia.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-23.1" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Wyniki tego, przykładowo wziąwszy, są następujące: umieralność na gruźlicę z 17 na 10 tys. ludności w 1932 r. zmniejszyła się do 8,94 w latach 1947 — 49. Zmniejszyła się bardzo poważnie ilość chorób zakaźnych. Zapadalność na dur plamisty zmniejszyła się piętnastokrotnie, na czerwonkę trzykrotnie, umieralność niemowląt zmniejszyła się z 13,6% w 1938 r. do 8,7% w 1951 r.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Wskaźnik umieralności ogólnej na wsi zmniejszył się o 52% w stosunku do okresu przedwojennego.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Wyniki te zawdzięczamy temu, że Państwo Ludowe od początku swego istnienia położyło duży nacisk na rozwój służby zdrowia, utworzenie centralnego organu — Ministerstwa Zdrowia. Zwiększające się sumy budżetowe na cele ochrony zdrowia są tego wyrazem.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-23.4" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Wiele u nas zmieniło się w zakresie ochrony zdrowia w porównaniu z okresem przedwojennym. Polska przedwrześniowa nie interesowała się ochroną zdrowia ludności pracującej. Ośrodki przemysłowe były pod tym względem szczególnie upośledzone. Wyniki tego stanu rzeczy były następujące: przyrost naturalny w robotniczej Łodzi wynosił w 1937 r. 0,6 na 1000 mieszkańców, podczas gdy przeciętny krajowy wskaźnik był 10,7.</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-23.5" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Takie były skutki bezrobocia, głodu i nieludzkich warunków mieszkaniowych.</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-23.6" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">W 1951 r. przyrost naturalny w Łodzi wynosił 16,1% wobec przeciętnego krajowego wskaźnika 19. Taki jest wynik likwidacji bezrobocia, wzrastającej stopy życiowej, polepszających się świadczeń zapobiegawczych i leczniczych służby zdrowia.</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-23.7" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Wieś w przedwrześniowej Polsce była w rzeczywistości pozbawiona opieki lekarskiej. Tylko bogaci chłopi mogli opłacić pomoc lekarza z miasteczka. Wiele kobiet ginęło przy porodach, które odbierały — „babki”. W tej chwili w kraju naszym 85% porodów przyjmowanych jest w szpitalach, w izbach porodowych lub w domu przez położne.</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-23.8" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Te wyrywkowo ujęte fakty polepszenia sytuacji zdrowotnej naszej ludności mają swoje źródło we władzy ludowej, która prowadzi przebudowę ekonomiczną i kulturalną naszego kraju do jasnego celu — do socjalizmu.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-23.9" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">W zakresie ochrony zdrowia przebudowa zmierzająca do socjalizmu przejawia się w zbliżaniu systemu organizacyjnego służby zdrowia do radzieckich wzorów. W ostatnich latach zlikwidowano ostatecznie wielotorowość. Miejsce dawnych kas chorych i ubezpieczalni zajęły państwowe instytucje, rozwijające się na podstawie państwowego planu. Plan państwowy reguluje całość zagadnień zdrowia od kształcenia kadr fachowych do planu usług.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-23.10" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">W zakresie tworzenia kadr doprowadzono w ostatnich latach do wyraźnego przełomu.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-23.11" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Szkolnictwo medyczne wyższe różni się zasadniczo od przedwojennego składem klasowym studentów i ich liczbą. Na miejsce pięciu wydziałów lekarskich, dwóch farmaceutycznych, jednej akademii stomatologicznej powstało dziesięć akademii medycznych, kształcących nową ludową młodzież na lekarzy, farmaceutów i lekarzy dentystów.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-23.12" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">W Białymstoku, w tej części Polski, którą rządy Polski kapitalistycznej zaliczyły do Polski B, gdzie urządzano wspólne polowania i przyjęcia dygnitarzy hitlerowskich, dziś w odbudowanych murach pałacu byłych magnatów szkolą się nowe zastępy lekarzy, dzieci robotników i chłopów.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-23.13" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Środowisko walk rewolucyjnych — robotnicza Łódź — zawdzięcza władzy ludowej powstanie obok wielu wyższych uczelni również Akademii Medycznej oraz licznych średnich zakładów kształcących pracowników służby zdrowia.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-23.14" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Przełom nastąpił też w zakresie ilości łóżek szpitalnych, których wskaźnik jest obecnie dwukrotnie wyższy niż przed wojną.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-23.15" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Opierając się na radzieckich wzorach nasza służba zdrowia wprowadza coraz szerzej do praktyki medycznej metody zapobiegawcze. Wyraża się to masowymi akcjami szczepień przeciwko durowi brzusznemu, gruźlicy i innym chorobom.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-23.16" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Szeroka sieć poradni dla matek ciężarnych, niemowląt i dzieci czuwa nad zdrowiem matki i dziecka. Poradnie przeciwgruźlicze coraz skuteczniej wykrywają wczesne formy zachorowań. Sieć prewentoriów i sanatoriów umożliwia w wielu wypadkach zahamowanie rozwoju tej choroby.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-23.17" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Osiągnięcia ma nasz przemysł farmaceutyczny, który zaopatruje sieć uspołecznionych aptek w coraz szerszy asortyment leków. Produkuje się nowe środki lecznicze, które do niedawna musieliśmy sprowadzać z zagranicy, w tej liczbie tak cenne specyfiki, jak penicylina krystaliczna, hydrazyt, A.C.T.H., chloromecytyna i inne. Polepszające się zaopatrzenie w sprzęt i leki czyni pracę zakładów służby zdrowia coraz skuteczniejszą.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-23.18" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Sieć zakładów otwartej pomocy lekarskiej przed 1939 r. była słabo rozwinięta. Podstawą był prywatny gabinet lekarski. Wielu lekarzy sprzeciwiało się systemowi ambulatoriów. Obecnie cały kraj pokryty jest siecią przychodni, których liczba stale wzrasta.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-23.19" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Poważnym zagadnieniem w funkcjonowaniu służby zdrowia jest pogotowie ratunkowe. Przed 1939 r. tylko w 11 miastach funkcjonowały stacje pogotowia. W tej chwili przeszło 200 stacji obejmuje około dwie trzecie obszaru naszego kraju.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-23.20" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Rozwój naszego przemysłu wysunął potrzebę zorganizowania specjalnej sieci lecznictwa przyzakładowego. W 1951 r. 2 tys. zakładów miało już własną służbę zdrowia. Plan na 1953 r. przewiduje 2.319 przychodni. Rozwija się sieć izb chorych, przeważnie przy kopalniach. W zakładach im. Stalina w Łodzi mamy wzorowo zorganizowaną służbę zdrowia. Tu, gdzie za czasów Scheiblera i Grohmanna urzędował lekarz kasy chorych, jest szeroko rozbudowany system ambulatoriów ogólnych i przychodni specjalistycznych. W doskonale urządzonych i wyposażonych pomieszczeniach pracuje 8 lekarzy i 19 pielęgniarek.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-23.21" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Za wzorem radzieckiej służby zdrowia staramy się opierać praktykę medyczną na najnowszych osiągnięciach nauki. Piętnaście instytutów naukowo-badawczych skierowuje swoje wysiłki na rozwiązanie istotnych zagadnień nauki i praktyki medycznej. Dwa instytuty medycyny pracy wiążą się coraz ściślej z potrzebami przemysłowej służby zdrowia. Nowo otwarty Instytut Medycyny Pracy Wsi będzie rozwiązywał zagadnienia ochrony zdrowia wsi, szczególnie te, które łączą się z jej ekonomiczną przebudową.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-23.22" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Zestawienie wszystkich tych faktów świadczy o tym, że system organizacyjny i instytucje służby zdrowia są w toku nieustannego rozwoju. Bodźcem do tego olbrzymiego ruchu jest budowa podstaw socjalizmu w naszym kraju, pokojowa polityka naszego państwa, które łoży na potrzeby socjalne społeczeństwa takie sumy budżetowe, o jakich nie może być mowy w krajach kapitalistycznych. W krajach tych nie ma też mowy o rzeczywistej ochronie zdrowia obywateli. Bezrobocie, płatna prywatna pomoc lekarska, wysokie opłaty szpitalne, słabo rozwinięte ubezpieczenia społeczne (w USA w ogóle brak ubezpieczeń społecznych) — oto fakty, które mówią o stosunku kapitalizmu do człowieka. W krajach kolonialnych głód i choroby dziesiątkują ludność.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-23.23" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Trzeba, aby szerokie rzesze naszego społeczeństwa uświadomiły sobie źródło i wagę osiągnięć naszego kraju w zakresie służby zdrowia, trzeba, by ujrzały, jak bardzo i dlaczego poszliśmy w tej dziedzinie naprzód w stosunku do krajów kapitalistycznych.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-23.24" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Mimo słusznego kierunku rozwoju służby zdrowia i mimo jej dużych osiągnięć należy zwrócić uwagę na braki i niedociągnięcia w jej pracy. Ludność pracująca w Polsce Ludowej docenia w całej pełni korzyści wynikające z opieki nad jej zdrowiem, równocześnie jednak klasa robotnicza i pracujące chłopstwo słusznie stawia służbie zdrowia coraz większe wymagania. Masom pracującym naszego kraju należy się nie tylko dobra opieka podczas choroby, ale również skuteczna długofalowa akcja zapobiegania chorobom.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-23.25" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Górnicy, włókniarze, metalowcy, pracownicy przemysłu chemicznego i inni są z racji swojej pracy narażeni na choroby zawodowe; pracujący chłopi, pracownicy spółdzielczych i państwowych gospodarstw, ulegają niekiedy wypadkom przy pracy. Trzeba jeszcze usilniej zająć się zapobieganiem chorobom zawodowym, jeszcze bardziej sprzęgnąć naukę medyczną z potrzebami ludności pracującej w kluczowych gałęziach przemysłu i w socjalistycznych gospodarstwach rolnych.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-23.26" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Poważnym problemem pozostaje gruźlica. Rozwijamy szeroką akcję szczepień przeciwgruźliczych. Trzeba, by nasze społeczeństwo zrozumiało wielką wartość tych szczepień, trzeba, by Ministerstwo Zdrowia szerzej spopularyzowało i jeszcze sprężyściej organizowało tę akcję.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-23.27" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Zwalczanie chorób zakaźnych, służba sanitarno-epidemiologiczna — to dziedziny pracy służby zdrowia, które wyraźnie nie dotrzymują kroku rozwojowi naszego życia.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-23.28" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Trzeba ludności dostarczyć wszędzie zdrowej wody do picia, roztoczyć należyty dozór nad produkcją środków żywności, nad punktami zbiorowego żywienia. Sieć stacji sanitarno-epidemiologicznych jest wyraźnie niewystarczająca mimo postępu w tej dziedzinie. Są jeszcze choroby zakaźne, szczególnie wieku dziecięcego, które muszą być skuteczniej niż dotąd zwalczane.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-23.29" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Rozmieszczenie personelu lekarskiego nie jest zupełnie właściwe, istnieje jeszcze wiele ośrodków, w których liczba lekarzy i pielęgniarek jest niewystarczająca. Trzeba bardziej konsekwentnie kierować do tych ośrodków niezbędną ilość personelu. Nie wystarczy tu jedynie działalność Ministerstwa Zdrowia. Więcej zrozumienia tym sprawom muszą okazać rady narodowe, które powinny zapewnić przybywającemu personelowi odpowiednie warunki mieszkaniowe, a powstającym instytucjom służby zdrowia odpowiednie warunki lokalowe.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-23.30" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Trzeba stwierdzić, że większość pracowników służby zdrowia pracuje dobrze i uczciwie wykazując dużo świadomej dyscypliny. Wiemy, ile wdzięczności i szacunku budzi lekarz nie szczędzący czasu i wysiłku, by pomóc choremu człowiekowi. Jednak zdarzają się jeszcze wypadki niedbalstwa i bezdusznego stosunku do chorego. Nie mogą mieć miejsca takie fakty, jak zamykanie ambulatorium ze względu na brak zastępstwa w czasie urlopu lekarza czy pielęgniarki. Napiętnować należy fakt przyjmowania przez lekarza w ciągu dwóch godzin 60 pacjentów, to znaczy że lekarz ten poświęcał każdemu choremu dwie minuty, jak to miało miejsce w październiku ubiegłego roku w Zakładach Przemysłu Lniarskiego w Krośnie.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-23.31" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Przytoczone niedociągnięcia i braki oraz negatywne fakty nie mogą nam przysłaniać obrazu osiągnięć i ofiarności w pracy naszej służby zdrowia. Wskazują one jedynie na to, że należy przełamać resztki mentalności kapitalistycznej pewnej części pracowników i coraz bardziej ulepszać pracę służby zdrowia.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-23.32" who="#PoselKrzywanskiZygmunt">Władza ludowa stworzyła nową służbę zdrowia. Władza ludowa kieruje jej działalnością w celu zrealizowania linii Partii sformułowanej przez towarzysza Bieruta w następujących słowach: — „Dla nas — ludzi partii — troska o prostego człowieka, człowieka o zwykłym, ale jakże czułym sercu, troska o lepsze jego życie, o lepszy jego los i przyszłość — jest sprawą najświętszą” Przedstawiony Sejmowi budżet na cele służby zdrowia jest tego najlepszym dowodem.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-23.33" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 522 | + </div> | |
| 523 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 524 | + <u xml:id="u-24.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. warszawskiego Jerzy Teliga.</u> | |
| 525 | + </div> | |
| 526 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 527 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PoselTeligaJerzy">Wysoki Sejmie! Wniesiony pod obrady Sejmu projekt ustawy budżetowej na 1953 r. wyznacza nowy etap realizacji programu Frontu Narodowego, dalszy krok do socjalizmu. W dziedzinie gospodarki komunalnej i mieszkaniowej oraz budownictwa mieszkaniowego jest on wyrazem wielkiej troski władzy ludowej o coraz większe zaspokajanie najbardziej bliskich, bytowych i kulturalnych potrzeb społeczeństwa.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PoselTeligaJerzy">Ogromny, niespotykany w dziejach naszych rozwój przemysłu, który spowodował napływ do zakładów przemysłowych, czyli przede wszystkim do miast i ośrodków przemysłowych, około 3 milionów ludności wiejskiej w ciągu ostatnich kilku lat, postawił naszą gospodarkę wobec trudnych i odpowiedzialnych zadań dostarczenia mieszkań tym, którzy codzienną pracą budują fundamenty socjalizmu w Polsce.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PoselTeligaJerzy">Że te trudne zadania są w coraz większym zakresie wypełniane, świadczy — obok dotychczasowych wspaniałych osiągnięć — przedłożony plan na 1953 r.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PoselTeligaJerzy">Podczas gdy rok wzmożonego budownictwa mieszkaniowego, jakim był rok 1952, oddał do użytku — w zaokrągleniu — 105 tys. nowych izb mieszkalnych, plan na 1953 r. przewiduje oddanie do użytku 135 tys. izb mieszkalnych, a około 100 tys. izb wykonanych będzie w stanie surowym. A więc razem w budowie w ciągu jednego roku 1953 będzie 235 tys. izb mieszkalnych. Czyni to 12 izb mieszkalnych oddanych do użytku na każdy tysiąc mieszkańców w miastach, a 5,7 izb w stosunku do tysiąca mieszkańców całego kraju, podczas gdy analogiczna cyfra w roku najwyższej koniunktury przedwojennej wynosiła 3,2 izby na tysiąc mieszkańców kraju.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-25.4" who="#PoselTeligaJerzy">A trzeba pamiętać o tym, że statystyką przedwojenną objęte były wszelkie mieszkania, których jakość i wyposażenie nie może się równać z obecnym budownictwem ZOR-owskim. Czy np. słyszał kto przed wojną, by mieszkania robotnicze wyposażone były w centralne ogrzewanie i łazienki? Obecnie np. w woj. lubelskim ponad 90% budowanych mieszkań ma centralne ogrzewanie. Przeciętnie w skali krajowej ponad 70% obecnie budowanych przez ZOR mieszkań wyposażonych jest w centralne ogrzewanie i gaz.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-25.5" who="#PoselTeligaJerzy">Mimo woli nasuwa się porównanie z sytuacją mieszkaniową robotników w czasach burzliwego rozwoju młodego kapitalizmu w niektórych krajach, jak np. w Anglii lub w Stanach Zjednoczonych jeszcze w drugiej połowie XIX w. Albo nawet ze znacznie bliższą nam i nie tak odległą w czasie sytuacją mieszkaniową robotników w międzywojennej burżuazyjnej Polsce, którą tak prawdziwie opisał Igor Neverly w swej pięknej książce pod tytułem: — „Pamiątka z celulozy”. Jakże jaskrawą bielą odbijają ściany dzisiejszych osiedli ZOR-owskich od tamtych bud i — „arek” skleconych z różnego rodzaju śmieci. Jakże czystą i soczystą zielenią odbijają trawniki i zieleńce dzisiejszych osiedli ZOR-owskich od tamtych podmiejskich śmietnisk i bajorek stanowiących — „tereny” budowlane ówczesnych osiedli robotniczych.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-25.6" who="#PoselTeligaJerzy">Spośród nowych cech budownictwa mieszkaniowego w 1953 r. na uwagę zasługuje fakt, że ZOR, który według podanych liczb odda do użytkowania masom pracującym kraju 114.475 izb mieszkalnych, wprowadził od początku bieżącego roku nową zasadę, zasadę bezusterkowego odbioru mieszkań.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-25.7" who="#PoselTeligaJerzy">Żaden wykonawca nie odda, a żaden użytkownik nie przyjmie w użytkowanie budynku mieszkalnego dopóty, dopóki nie zostaną usunięte wszystkie usterki. Wprowadzenie tej zasady daje już obecnie widome dodatnie wyniki, wpływa bowiem na podniesienie jakości wykonania.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-25.8" who="#PoselTeligaJerzy">W 1953 r. będzie położony szczególny nacisk na równoczesne oddawanie do użytku razem z mieszkaniami lokali i urządzeń socjalno-usługowych i komunalnych oraz na odrobienie powstałych w tym względzie zaległości. 30% całkowitych nakładów — to nakłady na budownictwo socjalno-usługowe i komunalne (w osiedlach ZOR-owskich). Podczas gdy w 1952 r. oddano do użytku 483 lokale usługowe, jak sklepy detaliczne oraz punkty i warsztaty usługowe, w 1953 r. ZOR odda 1.070 takich lokali. Podczas gdy w 1952 r. oddano do użytku 25 zakładów żywienia zbiorowego w osiedlach ZOR-u, w 1953 r. będą oddane 82 zakłady żywienia zbiorowego.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-25.9" who="#PoselTeligaJerzy">W 1953 r. w dalszym ciągu największe nasilenie budownictwa mieszkaniowego będzie przy wielkich obiektach Planu 6-letniego, a więc około 17.400 izb mieszkalnych będzie oddanych do użytku w Warszawie, około 23 tys. izb w woj. stalinogrodzkim i około 7 tys. izb w Nowej Hucie.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-25.10" who="#PoselTeligaJerzy">Ciesząc się tak wspaniałym rozwojem budownictwa mieszkaniowego nie możemy zapominać o brakach w gospodarce mieszkaniowej, które jeszcze gdzieniegdzie pokutują, i musimy walczyć o całkowitą ich likwidację.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-25.11" who="#PoselTeligaJerzy">Dużą część skarg i zażaleń składanych przez obywateli na ręce posłów, zwłaszcza w miastach i osiedlach, stanowią sprawy mieszkaniowe, a wśród nich bywają słuszne skargi na biurokratyczny stosunek do potrzeb obywateli niektórych wydziałów kwaterunkowych, bądź wydziałów gospodarki mieszkaniowej prezydiów rad narodowych, na niechlujstwo i brakoróbstwo w remontach wykonywanych przez niektóre przedsiębiorstwa remontowe, wreszcie na niecałkowicie zlikwidowany protekcjonizm w przydziale nowych mieszkań przez niektóre instytucje.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-25.12" who="#PoselTeligaJerzy">Za przykład biurokratycznego podejścia do planu może posłużyć ulica Kryniczna w Warszawie na Saskiej Kępie. Do niedawna ulica ta nie była przyłączona do kanalizacji, a ponieważ doły szambo od lat nie działały, ścieki ze wszystkich domów płynęły rynsztokiem zatruwając powietrze. Kilka miesięcy temu dzięki Wydziałowi Gospodarki Mieszkaniowej Prezydium Miejskiej Rady Narodowej prawie wszystkie domy przy tej ulicy zostały przyłączone do kanalizacji miejskiej, ale dwa domy nie zostały przyłączone, ponieważ... Wydział nie miał ich w planie. W rezultacie: robota wykonana, pieniądze wydatkowane, a efekt — ścieki z tych dwóch domów w dalszym ciągu zatruwają powietrze. Dopiero skarga mieszkańców ulicy Krynicznej i interwencja poselska spowodowały, że Wydział zdecydował wstawić do planu przyłączenie tych dwóch domów.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-25.13" who="#PoselTeligaJerzy">Jeśli chodzi o sprawę remontów, to na uwagę zasługuje fakt, że w planie na 1953 r. przewiduje się stopniowe przejście od remontów zabezpieczających do właściwych remontów kapitalnych, których w 1952 r. nie wykonywano.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-25.14" who="#PoselTeligaJerzy">Należy walczyć o to, by remonty budynków mieszkalnych nie były doraźnie przeprowadzany mi akcjami, lecz miały charakter planowej działalności tak jak budownictwo. Warunkiem powodzenia w realizacji planu gospodarki mieszkaniowej jest obok tak ważnego czynnika, jak zapewnienie dostatecznej i terminowej dostawy materiałów budowlanych i instalacyjnych, podniesienie poziomu pracy przedsiębiorstw remontowo-budowlanych, ścisła współpraca administracji domów z komitetami blokowymi i z samymi mieszkańcami, podnoszenie kultury użytkownika mieszkań, zwłaszcza nowych, walka z dewastacją mienia społecznego, wyrabianie gospodarskiego stosunku do mienia społecznego, jakim jest mieszkanie i związane z nim urządzenia komunalne. Rozszerzenie i usprawnienie pracy spółdzielni rzemieślniczych i rzemiosła usługowego oraz planowy, systematyczny remont i współzawodnictwo w remontach — to poważne źródło wygospodarowania dużej powierzchni mieszkalnej.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-25.15" who="#PoselTeligaJerzy">Pogłębienie zespołowych metod pracy oraz właściwe wykorzystanie mechanizacji, skrócenie cyklu produkcyjnego — to warunki powodzenia realizacji planu w budownictwie mieszkaniowym.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-25.16" who="#PoselTeligaJerzy">Z uznaniem i radością stwierdzamy dalszy wzrost tempa rozwoju gospodarki komunalnej uwidoczniony w przedłożonym projekcie budżetu. Plan inwestycji na 1953 r. — to oddanie do użytku nowych ujęć wodociągowych w Mielcu, w Zagłębiu Stalinogrodzkim i w Zagłębiu Rybnickim, poważne zwiększenie się długości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, wzrost taboru tramwajowego, wybudowanie nowych linii tramwajowych w Bydgoszczy i na Śląsku, uruchomienie trakcji trolejbusowej w Wałbrzychu i w Lublinie, poważny wzrost ilości hoteli komunalnych i wzrost ilości łóżek o 18,9% dzięki wybudowaniu nowych obiektów w Warszawie, w Białymstoku i w Olsztynie, uruchomienie hoteli nieczynnych oraz w drodze przejęcia od spółdzielczości.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-25.17" who="#PoselTeligaJerzy">W dziedzinie zaopatrzenia w wodę plan na 1953 r. stawia zadanie zwiększenia ilości wody dostarczanej odbiorcom o 8% dzięki lepszemu wykorzystaniu posiadanych urządzeń produkcyjnych, zmniejszenie strat w sieciach wodociągowych, oddanie do użytku nowych ujęć wodociągowych, zwiększenie długości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz zwiększenie ilości przyłączeń wodociągowych i kanalizacyjnych.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-25.18" who="#PoselTeligaJerzy">Rosną również zadania komunikacji miejskiej, która jest jedną z najpoważniejszych gałęzi gospodarki komunalnej i której każde niedomaganie od razu daje się odczuć.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-25.19" who="#PoselTeligaJerzy">Byłoby uproszczeniem bądź błędem widzieć przyczyny braków komunikacyjnych w niedostatecznym dopływie nowych jednostek taboru, a nie widzieć ich w dużej płynności kadr oraz w wadliwym działaniu zaplecza remontowego.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-25.20" who="#PoselTeligaJerzy">Rozpatrując zagadnienie oczyszczania miast i osiedli należy ocenić pozytywnie wzrost zadań i środków służących do podniesienia stanu sanitarnego miast i osiedli, np. dzięki przewidzianemu zwiększeniu taboru samochodowego o 24,6%.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-25.21" who="#PoselTeligaJerzy">Jednocześnie zdajemy sobie sprawę z tego, że w ciągu ostatnich dwóch lat utrzymanie czystości na ulicach i placach nie poprawiło się, że miało ono charakter kampanijny, a powinno mieć charakter zorganizowanego ciągłego wysiłku.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-25.22" who="#PoselTeligaJerzy">Na drogi miejskie w wydatkach inwestycyjnych przewidziano ponad 85 milionów zł; w porównaniu do wykonania 1952 r. w wysokości około 46 milionów zł wydatki te wykazują wzrost o 86,7%.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-25.23" who="#PoselTeligaJerzy">Z większych pozycji wymienić należy: budowę ulic do osiedli ZOR w Warszawie, budowę ulic w Lublinie, budowę ulic w Stalinogrodzie, budowę mostów w Bydgoszczy i we Wrocławiu.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-25.24" who="#PoselTeligaJerzy">Wzrastają w dalszym ciągu zadania planowe w zakresie zieleni w miastach i osiedlach oraz lasów komunalnych. Polegają one na utrzymaniu lasów komunalnych, które stanowią rezerwaty zieleni miejskiej, parków leśnych, spacerowych, zieleńców naturalnych i sztucznych, terenów wypoczynkowo-sportowych przywodnych oraz finansowaniu związanych z tym gospodarstw pomocniczych.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-25.25" who="#PoselTeligaJerzy">Powodzenie realizacji planu w zakresie gospodarki komunalnej, podobnie jak w gospodarce mieszkaniowej, również w dużym stopniu zależy od właściwego stosunku użytkowników do mienia społecznego, jakim są urządzenia gospodarki komunalnej, czy to będą środki komunikacji miejskiej, czy też zieleńce.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-25.26" who="#PoselTeligaJerzy">Potrzebna tu jest mobilizacja sił społecznych wychowawcze oddziaływanie.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-25.27" who="#PoselTeligaJerzy">Reasumując należy stwierdzić, że w zakresie gospodarki komunalnej i mieszkaniowej oraz budownictwa mieszkaniowego osiągamy prawidłowe tempo wzrostu wydatków uwidocznionych w przedłożonym projekcie budżetu, który jest dowodem rzetelnej realizacji programu Frontu Narodowego, programu tak jednomyślnie popartego przez cały naród polski, dowodem słusznej polityki Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, na którego czele stoi Wielki Przyjaciel i Nauczyciel Ludu Polskiego — Bolesław Bierut.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-25.28" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 556 | + </div> | |
| 557 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 558 | + <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. gdańskiego Franciszek Murawski.</u> | |
| 559 | + </div> | |
| 560 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 561 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PoselMurawskiFranciszek">Wysoki Sejmie! W budowie socjalizmu w Polsce wieś polska poczyniła ostatnio duże postępy. Rozwijająca się od czterech lat w Polsce spółdzielczość produkcyjna jako forma gospodarki socjalistycznej na wsi nabiera coraz większego znaczenia w gospodarce narodowej, w umacnianiu i utrwalaniu spójni między miastem a wsią.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-27.1" who="#PoselMurawskiFranciszek">I nasze woj. gdańskie może poszczycić się poważniejszymi osiągnięciami w tej dziedzinie. Cztery lata temu w woj. gdańskim nie było jeszcze ani jednej spółdzielni produkcyjnej, dzisiaj ilość zarejestrowanych spółdzielni wynosi już ponad 320, a większość z nich świeci dobrym przykładem okolicy. Wyrazem tego są konkretne wyniki ilości plonów otrzymywanych z hektara; nie 10 — 11 q, jak to zbieraliśmy jeszcze na gospodarce indywidualnej, ale 18 — 30 q zbóż z ha, a właśnie takie wyniki uzyskała nasza spółdzielnia produkcyjna w Kulicach w pow. tczewskim. Dlatego też nasza spółdzielnia była w stanie dać Państwu Ludowemu 124 tony zboża wykonując 160% planu i uzyskując jednocześnie dochód, który pozwolił na rozdzielenie wśród członków od 2 do 5 ton zboża na rodzinę.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-27.2" who="#PoselMurawskiFranciszek">Spółdzielnia nasza wykonała obowiązkowe dostawy i dostarczyła państwu ponad plan dodatkowe ilości mięsa i mleka. Hodujemy obecnie 130 sztuk bydła, 170 sztuk trzody chlewnej, 600 sztuk drobiu, co w przeliczeniu na każdy ha uprawnej powierzchni w porównaniu do gospodarstw indywidualnych w okolicy stanowi 2 do 3 razy więcej. Oto konkretne dowody wyższości gospodarki spółdzielczej nad indywidualną. A przecież takich przykładów, które stanowią świadectwo wyższości socjalistycznej gospodarki na wsi w dziele umocnienia potęgi naszej Ludowej Ojczyzny w woj. gdańskim, jak również w całym kraju, jest znacznie więcej.</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-27.3" who="#PoselMurawskiFranciszek">Te fakty dochodzą coraz głębiej do świadomości szerokich mas chłopskich i zachęcają coraz to nowe gromady do wstępowania na drogę spółdzielczej gospodarki. Już 7 tys. gromad i ponad 150 tys. chłopów zjednoczyło się w spółdzielniach produkcyjnych. Chłopi często zastanawiają się nad tym, dlaczego powstają tak znaczne różnice między wynikami pracy w gospodarce indywidualnej a spółdzielczej. Właśnie w wyniku tego zastanowienia dochodzą do odpowiednich wniosków, co z kolei pozwala im poznawać zasady, dzięki którym gospodarka uspółdzielczona dochodzi do wysokich plonów.</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-27.4" who="#PoselMurawskiFranciszek">Otóż jedną z bardzo poważnych dźwigni w rozwoju spółdzielczości produkcyjnej, na którą chcę zwrócić szczególną uwagę, jest stała troska, opieka i racjonalna pomoc ze strony Państwa Ludowego. Nie znaczy to, że spółdzielnie te powstają i pomnażają swój majątek kosztem państwa. Zasadą jest, że podstawą w organizowaniu i rozwoju spółdzielni są wkłady i uczciwa praca samych członków w zespołowym gospodarstwie. Pomoc państwa natomiast — to tysiące maszyn i traktorów w POM-ach, to setki zatrudnionych specjalistów i pracowników, którzy otaczają codzienną opieką polityczną i fachową spółdzielnie produkcyjne na wsi. Wyraża się to również w tysiącach ton nawozów sztucznych i doborowym ziarnie siewnym, wyprodukowanym i dostarczonym przez PGR-y. Pomoc ta równocześnie przychodzi ze strony aparatu terenowych rad narodowych i aparatu agrotechnicznego POM-ów. Dzięki tym wysiłkom można lepiej planować uprawy, lepiej stosować nawozy sztuczne, należycie prowadzić płodozmiany, doprowadzać do specjalizacji upraw przemysłowych, podejmować zdecydowaną walkę z chwastami i szkodnikami, na co ze strony państwa łożone są poważne sumy.</u> | |
| 566 | + <u xml:id="u-27.5" who="#PoselMurawskiFranciszek">Ze wzrostem ilości POM-ów w całym kraju rosną i w naszym województwie nowe ośrodki maszynowe. O ile w 1949 r. w woj. gdańskim mieliśmy 3 POM-y, to w 1952 r. osiągnęliśmy 19 POM-ów. Są jeszcze niedomagania w pracy państwowych ośrodków maszynowych. Na przykład u nas w Nowym Dworze POM nie zawarł na czas umów z siedmioma spółdzielniami produkcyjnymi, a w czasie rozpoczęcia akcji siewnej było tam unieruchomionych 7 traktorów. W spółdzielni Śliwiny pow. tczewskiego na skutek braku planu gospodarczego praca nie mogła przebiegać planowo. W POM-ie Kościerzyna w dniach gotowości do akcji wiosennej brak było części do — „Zetorów”. Niedociągnięcia te są jednak z biegiem czasu likwidowane i pomoc spółdzielniom ze strony państwowych ośrodków maszynowych z każdym dniem staje się coraz skuteczniejsza. Na przykład POM Rudno, który obsługuje spółdzielnie w pow. tczewskim, pracował dotąd jeszcze z pewnymi usterkami, a w tym roku wywiązuje się dobrze ze swych zadań, dzięki czemu po należytym obsłużeniu spółdzielni w swoim rejonie przerzucił traktory na sąsiedni teren.</u> | |
| 567 | + <u xml:id="u-27.6" who="#PoselMurawskiFranciszek">W zakresie współpracy rad narodowych z POM-ami istnieją również niedociągnięcia. Np. w pow. Pruszcz i Tczew z chwilą rozpoczęcia akcji siewnej plany gospodarcze spółdzielni leżały w biurku prezydium rady narodowej.</u> | |
| 568 | + <u xml:id="u-27.7" who="#PoselMurawskiFranciszek">Dużą pomocą w rozwoju i umacnianiu spółdzielni są udzielane przez państwo kredyty. Spółdzielnie produkcyjne korzystają z nich na dogodnych warunkach tak co do terminu spłat, jak również co do oprocentowania. Spółdzielnie korzystają zależnie od potrzeby z kredytów krótkoterminowych (obrotowych), średnioterminowych i długoterminowych. Wkłady członkowskie w postaci inwentarza żywego i martwego, jakkolwiek stanowią początkowo podstawę rozwoju gospodarki spółdzielni, nie mogą jednak stanowić wystarczającej podstawy szybkiego gospodarczego umacniania spółdzielni. Pomoc kredytowa państwa daje rozwijającym się spółdzielniom możliwość poważnego zwiększenia środków własnych i robienia wielostronnych inwestycji. Państwo zaspokajając chwilowe potrzeby spółdzielni w postaci kredytów krótkoterminowych na nawozy i nasiona pomaga równocześnie rozwojowi hodowli przez udzielenie kredytów na zakup inwentarza żywego. W planowaniu długofalowym podstawową rolę, odgrywają długoterminowe kredyty inwestycyjne na wznoszenie budynków gospodarczych, remont i przebudowę starych. Kredyty służą również jako pomoc przy zakładaniu kultur specjalnych, jak sady, warzywnictwo itd.</u> | |
| 569 | + <u xml:id="u-27.8" who="#PoselMurawskiFranciszek">Nasza spółdzielnia w Kulicach korzystała w 1950 r. z kredytu średnioterminowego na zakup 40 sztuk bydła. Pomogło nam to w rozwoju hodowli;</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-27.9" who="#PoselMurawskiFranciszek">łącznie z naszymi wkładami, przychówkiem własnym i sztukami zakupionymi z własnych środków finansowych posiadamy dzisiaj 130 sztuk bydła. Kredyty te od roku zeszłego spłacamy.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-27.10" who="#PoselMurawskiFranciszek">Korzystaliśmy również z kredytów na remonty i postawienie nowych budynków, do czego dołączały się i własne środki finansowe. Z dochodu w 1952 r. wydzieliliśmy własny fundusz inwestycyjny w kwocie 64 tys. zł. Jak widzimy więc, kredyty państwowe w połączeniu z własnymi środkami finansowymi spółdzielni przy należytej, troskliwej gospodarce stwarzają mocną podstawę do trwałej rozbudowy gospodarki spółdzielczej.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-27.11" who="#PoselMurawskiFranciszek">Opierając się na takich dobrych przykładach rozwijających się pomyślnie i spółdzielni tysiące chłopów gospodarujących indywidualnie, nie należących jeszcze do spółdzielni, przekonuje się o wyższości i korzyściach gospodarki zespołowej. Widzą oni te fakty na własne oczy, przyglądają się im, obliczają i oceniają wyniki pracy zespołowej i porównują je z własną gospodarką w pojedynkę. Ten żywy przykład dobrze gospodarujących spółdzielni produkcyjnych, których liczba w Polsce wzrasta i będzie niewątpliwie wzrastać w latach następnych coraz szybciej — to największa i nieoceniona zdobycz narodu. W tej zdobyczy uczestniczy pracujące chłopstwo utrwalając sojusz robotniczo-chłopski, dążąc do osiągnięcia nowego lepszego ustroju, ustroju socjalistycznego.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-27.12" who="#PoselMurawskiFranciszek">Dziś doganiają już nas inne spółdzielnie w naszym województwie, tak że już przodują nie tylko Kulice, z których ja pochodzę, ale również zaczynają nas prześcigać takie spółdzielnie produkcyjne, jak Kokoszkowy w pow. starogardzkim, Lignowy w pow. tczewskim. A takich spółdzielni będzie coraz więcej. Poważną dźwignią we współzawodnictwie z tymi spółdzielniami jest stosowanie za wzorem klasy robotniczej sztandarów przechodnich, o które ubiega się na terenie naszego województwa w tym roku kilkanaście spółdzielni.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-27.13" who="#PoselMurawskiFranciszek">Budżet państwa na 1953 r., przeznaczając poważne wydatki na rozwój rolnictwa i spółdzielnie produkcyjne, stanowi w naszym państwie dalszy krok do zwycięskiego rozwoju socjalizmu na wsi i dlatego my chłopi-spółdzielcy głosować będziemy za budżetem.</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 576 | + </div> | |
| 577 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 578 | + <u xml:id="u-28.0" who="#Marszalek">Jako ostatni w dniu dzisiejszym przemówi poseł woj. warszawskiego Walenty Titkow.</u> | |
| 579 | + </div> | |
| 580 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 581 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PoselTitkowWalenty">Wysoki Sejmie! Rozpatrywany na obecnej sesji budżet państwa na 1953 r. odzwierciedla konsekwentną politykę Rządu Polski Ludowej, zmierzającą zgodnie z założeniami Planu 6-letniego do zbudowania materialno-produkcyjnej podstawy nowego, socjalistycznego ustroju w naszym kraju, do podniesienia dobrobytu i kultury szerokich mas.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-29.1" who="#PoselTitkowWalenty">Realizacja Planu 6-letniego otworzyła przed woj. krakowskim okres burzliwego rozwoju. Sześciolatka zmienia do gruntu jego socjalne, ekonomiczne i kulturalne oblicze. Województwo, które w okresie międzywojennym, w okresie panowania Goetz-Okocimskich. Sanguszków i Habsburgów było województwem nędzy, wielkiego rozdrobnienia wsi, zastoju w przemyśle i masowego analfabetyzmu — teraz dzięki polityce Partii i Rządu, dzięki braterskiej, wielostronnej pomocy wielkiego Związku Radzieckiego szybciej niż inne województwa przechodzi drogę od kapitalistycznego zacofania do socjalistycznego rozkwitu i staje się jednym z najbardziej uprzemysłowionych województw w kraju.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-29.2" who="#PoselTitkowWalenty">Te przełomowe zmiany dokonują się na placach wielkich budowli socjalizmu. Znajdują swój trwały kształt w nowopowstających obiektach przemysłowych, przynoszą już dzisiaj gospodarce narodowej nowe megawaty energii elektrycznej z nowo zbudowanej elektrowni Jaworzno I i z uruchomionego przed paru dniami pierwszego turbozespołu potężnej elektrowni cieplnej Jaworzno II, przynoszą nową produkcję wielkiego kombinatu chemicznego w Dworach koło Oświęcimia, nowe tysiące kilogramów przędzy produkowanej w Andrychowie i nowe miliony sztuk cegieł z nowoczesnej cegielni w Zesławicach, a jutro dadzą krajowi nowe tony surówki, stali i blachy z giganta naszej sześciolatki — kombinatu Nowa Huta.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-29.3" who="#PoselTitkowWalenty">Te wielkie zmiany dotykają, wciągają, ożywiają najbardziej oddalone zakątki ziemi krakowskiej. Nowa Huta, Skawina, Dwory, Jaworzno, Kęty, Niedomice i Nowy Targ na skalnym Podhalu — oto nowa geografia, geografia sześciolatki, oto jeden łańcuch wielkiego procesu industrializacji wiążącego całe nasze napięte i twórcze życie w jedną całość, której na imię socjalistyczne budownictwo w mieście i na wsi, której na imię siła i rozkwit naszej Ojczyzny.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-29.4" who="#PoselTitkowWalenty">Budżet na 1953 r. zapewnia woj. krakowskiemu kontynuowanie szybkiego tempa industrializacji przeznaczając wysokie kwoty na inwestycje. Znaczy to, że proces tworzenia nowych ośrodków przemysłowych: krakowskiego z Nową Hutą i Skawińskimi Zakładami Metalurgicznymi, jaworznickiego z potężną bazą energetyczną i dalszym rozszerzaniem eksploatacji węgla, olkusko-chrzanowskiego z rozwijaniem kolorowej metalurgii, oświęcimskiego z wielką syntezą chemiczną — będzie postępował szybko naprzód.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-29.5" who="#PoselTitkowWalenty">Cyfry budżetu mówią także o dalszym rozwoju oświaty, zdrowia, inwestycji komunalnych i kultury. Wzrośnie ilość szkół, przedszkoli i żłobków, wzrośnie ilość łóżek szpitalnych, ośrodków zdrowia i izb porodowych. Coraz lepiej zaspokajane będą rosnące kulturalne i materialne potrzeby społeczeństwa. W 1953 r. w porównaniu z 1938 r. będzie trzykrotnie więcej słuchaczy szkół wyższych, przeszło trzykrotnie więcej ośrodków zdrowia, sześć i pół raza więcej przedszkoli. Tych parę przykładów świadczy o przebiegających równolegle z procesami socjalistycznego uprzemysłowienia procesów rewolucji kulturalnej.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-29.6" who="#PoselTitkowWalenty">Klasa robotnicza woj. krakowskiego, która w porównaniu z okresem przedwojennym prawie dwu i półkrotnie zwiększyła swoje szeregi, i inteligencja techniczna, która coraz to mocniej sprzęga swoje wysiłki i umiejętności z wysiłkami robotników, mają za sobą poważne osiągnięcia w realizacji zadań Planu 6-letniego.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-29.7" who="#PoselTitkowWalenty">Sztandarowy obiekt naszej sześciolatki, żywy i wieczny pomnik przyjacielskiej pomocy Związku Radzieckiego, wspaniały wyraz przyjaźni, którą zawsze darzył naród polski Wielki Stalin — Nowa Huta stała się dumą mas pracujących naszego województwa. Budowniczowie Nowej Huty mogą się szczycić dużymi sukcesami uzyskanymi w ciągu trzech pierwszych lat Planu 6-letniego. Od początku budowy oddali oni do użytku 1.100 tys. m^3^ budynków przemysłowych i 600 tys. m^3^ doprowadzili pod dach. Wykonano dotąd 7 milionów m^3^ robót ziemnych — do przewiezienia takiej ilości ziemi potrzebny byłby pociąg rozciągający się na przestrzeni 7000 km. Ułożono betonu i żelazobetonu 400 tys. m^3^. Pracuje już warsztat remontowy, stanowiący sam w sobie wielki zakład metalowy i jeszcze w tym roku największa w Polsce wytwórnia materiałów ogniotrwałych, stanowiąca część składową kombinatu, wypuści pierwszą produkcję.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-29.8" who="#PoselTitkowWalenty">Nowa Huta wyszedłszy w 1952 r. z głębokich wykopów i fundamentów na światło dzienne, nowymi halami fabrycznymi i kominami zmienia panoramę podkrakowską, swoimi potrzebami i zagadnieniami wdziera się coraz to głębiej w całe życie województwa, nadając mu nowy socjalistyczny charakter i tworząc z prastarego zabytkowego Krakowa nowoczesny ośrodek przemysłowy, który będzie dawać Polsce więcej stali, niż dawały je huty całego kraju przed wojną.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-29.9" who="#PoselTitkowWalenty">Rok 1953 będzie dla Nowej Huty decydującym i najbardziej napiętym etapem budownictwa. W tym roku decydują się terminy planowego oddania do użytku pierwszych wielkich pieców w 1954 r., pierwszych baterii koksowniczych, siłowni, aglomerowni, decydują się również sprawy należytego przygotowania frontu robót montażowych na rok przyszły w rejonie stalowni i walcowni. Zadania są duże, nie mniejsze będą też trudności. Wszelkie niedociągnięcia organizacyjne, zaniedbania w krzewieniu postępu technicznego, a trzeba powiedzieć, że są one bardzo poważne, zrywy w zaopatrzeniu w konstrukcje stalowe, sprzęt i maszyny powodowałyby dające się we znaki zakłócenia i mogłyby się odbić na terminowym oddawaniu do użytku kolejnych obiektów kombinatu.</u> | |
| 591 | + <u xml:id="u-29.10" who="#PoselTitkowWalenty">Przeświadczenie o dużej odpowiedzialności za ten etap budowy musi głęboko niepokoić wszystkie odpowiedzialne za Nową Hutę resorty państwowe, a w pierwszym rzędzie Ministerstwo Budownictwa Przemysłowego, Ministerstwo Hutnictwa i Ministerstwo Energetyki, jak również wszystkich organizatorów i kierowników w skali wojewódzkiej i budowniczych kombinatu na miejscu.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-29.11" who="#PoselTitkowWalenty">Mimo wielkich trudności, jeśli chodzi o nasz bilans ciężkiego sprzętu budowlanego, byłoby pożądane, aby biorąc pod uwagę wielki zakres robót ziemnych przewidzianych na ten rok i stałe niewykonywanie planów przez Zjednoczenie Robót Ziemnych, uwzględnić w większym niż dotąd zakresie potrzeby Nowej Huty w tym sprzęcie i znacznie usprawnić organizację jego remontu.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-29.12" who="#PoselTitkowWalenty">Wydaje się również słuszne, aby Ministerstwo Budownictwa Przemysłowego bardziej operatywnie nadążało w dziedzinie organizacji pracy za rozmachem robót. Nie jest właściwa taka organizacja pracy, która doprowadza do tego, że poszczególne zarządy i subwykonawcy na skutek braku koordynacji i ściśle sprecyzowanej odpowiedzialności za terminy oddawania do użytku poszczególnych obiektów naruszają w pogoni za złotówkowym wykonaniem planu harmonogramy i rzeczowe wykonanie planów. Nie jest dobra taka kontrola, która operując głównie pieniężnymi wskaźnikami wykonania planu nie uwzględnia w dostatecznej mierze wskaźników dotyczących rzeczowego wykonania planu, jakości robót i przestrzegania harmonogramów.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-29.13" who="#PoselTitkowWalenty">Te niedociągnięcia organizacyjne wpływają w poważnym stopniu na to, że harmonogramy niektórych obiektów nie są dotrzymywane. Zbyt późno otwierane są fronty robót dla kolejno wchodzących na plac budowy przedsiębiorstw i w rezultacie następują opóźnienia w oddawaniu do użytku poszczególnych obiektów.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-29.14" who="#PoselTitkowWalenty">Zagadnienie ulepszenia organizacji pracy, rozwijanie codziennej walki o większą wydajność pracy, o całkowite wykorzystanie mechanizmów, o szersze niż dotąd wprowadzanie postępu technicznego, wzmożenie wysiłków w dziedzinie ujawniania i wykorzystywania rezerw produkcyjnych — stanowią główny warunek wykonania napiętych zadań kombinatu w 1953 r.</u> | |
| 596 | + <u xml:id="u-29.15" who="#PoselTitkowWalenty">Budowniczowie Nowej Huty — robotnicy ziemni, murarze i montażyści, kadra inżynieryjno-techniczna dali wyraz swego patriotyzmu i poczucia wielkiej odpowiedzialności za wykonanie tegorocznego planu w zobowiązaniach, które szeroko zostały podjęte w ostatnich dniach w związku ze zbliżającym się świętem klasy robotniczej — 1 Maja. W dotychczas podjętych długofalowych zobowiązaniach budowniczowie kombinatu Nowa Huta postanowili przyśpieszyć o 16 dni roboczych oddanie do użytku 73 obiektów o ogólnej kubaturze 746 tys. m^3^.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-29.16" who="#PoselTitkowWalenty">Zobowiązania podjęte przez budowniczych Nowej Huty, przez załogi innych wielkich budów, przez robotników Fabryki Lokomotyw im. Dzierżyńskiego w Chrzanowie, zakładów im. Szatkowskiego w Krakowie, przez załogi setek innych zakładów przemysłowych, członków spółdzielni produkcyjnych, chłopów z gromad gospodarujących indywidualnie i pracowników wielu instytucji świadczą o rosnącej z dnia na dzień aktywności politycznej i produkcyjnej mas pracujących, głęboko przekonanych o tym, że droga wytyczona przez władzę ludową — droga budownictwa socjalistycznego — jest jedyną drogą, która prowadzi do umacniania naszej niepodległości, do umacniania światowego obozu pokoju, do jeszcze szczęśliwszego jutra naszej Ojczyzny.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-29.17" who="#PoselTitkowWalenty">„Naród polski — mówi towarzysz Bierut — jest zjednoczony wolą pokoju jako największej zdobyczy narodów.</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-29.18" who="#PoselTitkowWalenty">...najskuteczniej bronimy pokoju pracując ze wszystkich sił nad wzmocnieniem naszego Państwa Ludowego — największej zdobyczy i dumy polskich mas ludowych, ostoi niepodległości narodu polskiego. Nieustanne wzmacnianie siły i potęgi materialnej, obronnej i kulturalnej naszego Państwa Ludowego — to najświętszy obowiązek każdego obywatela naszego kraju.” Te słowa towarzysza Bieruta znajdują co dzień potwierdzenie w praktycznej działalności wielomilionowych mas pracujących naszego kraju, w walce robotnika, chłopa i inteligenta pracującego o realizację zadań Planu 6-letniego, o realizację wspaniałych perspektyw, jakie stanęły przed naszą wyzwoloną spod jarzma kapitalistycznego Ojczyzną.</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-29.19" who="#PoselTitkowWalenty">Im większy jest patriotyczny wysiłek mas pracujących i im większa jest ich ofiarność, im mocniej cementuje się Front Narodowy w walce o pokój i socjalizm, im większe są osiągnięcia Państwa Ludowego na polu budownictwa gospodarczego i kulturalnego, tym trudniejsza staje się sytuacja wroga, tym bardziej rozpaczliwych i perfidnych chwyta się on metod w walce z Polską Ludową.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-29.20" who="#PoselTitkowWalenty">Krzepnąca z dnia na dzień jedność polityczna narodu, stanowiąca najsilniejszą dźwignię naszego rozwoju, wywołuje wściekły atak ze strony wszystkich wrogich naszemu narodowi elementów. Niedobitki reakcji, obce agentury robią wszystko, ażeby zahamować szybkie tempo budownictwa socjalistycznego w mieście i na wsi, aby osłabić zwartość naszego społeczeństwa, aby osłabić nasze Państwo Ludowe, W tych niecnych usiłowaniach skierowanych przeciwko narodowi polskiemu — jak wskazują fakty, a w szczególności niedawny proces krakowski, który rzucił tak jaskrawe światło na stosunki w Krakowskiej Kurii Metropolitalnej bierze również udział reakcyjna część duchowieństwa.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-29.21" who="#PoselTitkowWalenty">Zwierzchnie władze kościelne dotychczas nie wyciągnęły konksekwencji z faktu, że władza w Polsce na zawsze należy do ludu, że nie ma powrotu dla kapitalistów i obszarników, że wszelkie machinacje hitlerowsko-atlantyckie zakończyć się muszą sromotnym bankructwem. Toteż naruszają uparcie nawet oczywiste zobowiązania wynikające z porozumienia między Rządem a Episkopatem, nie przeciwstawiają się antynarodowej i antypaństwowej działalności szpiegów i dywersantów ukrywających się pod szatami duchownymi. Nie było dotąd ani jednego faktu napiętnowania i konkretnego wyciągnięcia konsekwencji wobec tych, którzy nadużywają stanowisk kościelnych do szerzenia zamętu i wrogiej wobec władzy ludowej działalności.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-29.22" who="#PoselTitkowWalenty">Ta postawa hierarchii kościelnej świadczy o tym, że wbrew zobowiązaniom i co niemniej ważne wbrew elementarnemu poczuciu obywatelskiemu i patriotycznemu nie kieruje się ona polską racją stanu, nie przeciwdziała odwetowej i pełnej nienawiści do Polski kampanii kleru zachodnio-niemieckiego popieranego przez Watykan.</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-29.23" who="#PoselTitkowWalenty">Od tego stanowiska odgradza się coraz bardziej stanowczo zdecydowana większość duchowieństwa, które troszczy się o dobro Ojczyzny i chcę pracować nad umocnieniem naszego państwa. Świadczy o tym najdobitniej przebieg składania ślubowania na wierność Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przez duchowieństwo w całym kraju.</u> | |
| 605 | + <u xml:id="u-29.24" who="#PoselTitkowWalenty">W kraju naszym panuje pełna swoboda sumienia i wyznania, respektowanie uczuć religijnych, całkowita swoboda uprawiania kultu religijnego, zagwarantowana przez najwyższe prawo Rzeczypospolitej Ludowej, przez naszą Konstytucję.</u> | |
| 606 | + <u xml:id="u-29.25" who="#PoselTitkowWalenty">Wszelkie próby wichrzenia przeciwko władzy ludowej i nadużywania uczuć religijnych czy stanowisk kościelnych w celu osłabienia zwartości naszego narodu skazane są z góry na niepowodzenie. Masy pracujące naszego kraju zdobyły już tyle doświadczenia w walce z jawnymi i zamaskowanymi wrogami Polski Ludowej, że potrafią udaremnić każdą próbę ataku wymierzoną przeciwko jedności narodu i historycznym zdobyczom ludu pracującego miast i wsi.</u> | |
| 607 | + <u xml:id="u-29.26" who="#PoselTitkowWalenty">Polityka Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej strzeże tych zdobyczy i najświętszych interesów mas pracujących i dlatego zmierza do umacniania naszego państwa, do ciągłego rozwoju sił wytwórczych naszego kraju, do postępu kultury i oświaty, ażeby coraz lepiej zaspokajać materialne i kulturalne potrzeby człowieka. Świadectwem tego jest budżet naszego państwa rozpatrywany obecnie przez Sejm, budżet pokojowego budownictwa, budżet postępu gospodarczego, budżet rozwoju socjalno-kulturalnych zdobyczy narodu.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-29.27" who="#PoselTitkowWalenty">Masy pracujące ziemi krakowskiej swym codziennym ofiarnym trudem w fabrykach i na roli, w szkołach i na wyższych uczelniach wyrażają swoje zaufanie i poparcie dla polityki Partii i Rządu, której wiernym odbiciem jest budżet naszego państwa na rok 1953.</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-29.28" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 610 | + </div> | |
| 611 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 612 | + <u xml:id="u-30.0" who="#Marszalek">Lista mówców na dzień dzisiejszy została wyczerpana.</u> | |
| 613 | + <u xml:id="u-30.1" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony w Biurze Prac Sejmowych Kancelarii Rady Państwa.</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-30.2" who="#Marszalek">Dalszy ciąg i zakończenie dyskusji odbędzie się na następnym posiedzeniu, jutro, w poniedziałek 27 kwietnia, o godz. 10.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-30.3" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 14 min.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-30.5" who="#Marszalek">50.)</u> | |
| 618 | + </div> | |
| 619 | + </body> | |
| 620 | + </text> | |
| 621 | + </TEI> | |
| 622 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00006-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00006-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>6 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>6 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">6</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1953-04-27</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="PoselAndrzejewskiJerzy" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Poseł Andrzejewski Jerzy</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PoselBaronJozef" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Poseł Baron Józef</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselFrankowskiJan" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Frankowski Jan</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselIgnarStefan" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Ignar Stefan</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselKorotynskiHenryk" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Korotyński Henryk</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselLubienskiKonstanty" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Łubieński Konstanty</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselMorawskiJerzy" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Morawski Jerzy</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselMorcinekGustaw" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Morcinek Gustaw</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselOsmanczykEdmund" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Osmańczyk Edmund</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselPawlakStanislaw" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Pawlak Stanisław</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselPiskorskiJozef" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Piskorski Józef</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselSchayerWaclaw" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Schayer Wacław</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="PoselStrzalkowskiTadeusz" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Poseł Strzałkowski Tadeusz</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="PoselSzkopJan" role="speaker"> | |
| 72 | + <persName>Poseł Szkop Jan</persName> | |
| 73 | + </person> | |
| 74 | + <person xml:id="PoselSwietlikPiotr" role="speaker"> | |
| 75 | + <persName>Poseł Świetlik Piotr</persName> | |
| 76 | + </person> | |
| 77 | + <person xml:id="PoselWieczorekTadeusz" role="speaker"> | |
| 78 | + <persName>Poseł Wieczorek Tadeusz</persName> | |
| 79 | + </person> | |
| 80 | + <person xml:id="PoselWojtkowskiAndrzej" role="speaker"> | |
| 81 | + <persName>Poseł Wojtkowski Andrzej</persName> | |
| 82 | + </person> | |
| 83 | + </particDesc> | |
| 84 | + </profileDesc> | |
| 85 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00006-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">6 posiedzenie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 27 kwietnia 1953 r.</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 10.)</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Przewodniczy na posiedzeniu Marszalek Sejmu Jan Dembowski.)</u> | |
| 12 | + </div> | |
| 13 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 14 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Protokół 5 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia, ustalony przez Prezydium Sejmu, został Obywatelom Posłom doręczony.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia?</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Ponieważ nikt głosu nie zabiera, uważam porządek dzienny za przyjęty.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: dalszy ciąg dyskusji nad:</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">a)projektem ustawy budżetowej na rok 1953 (druki nr 16 i 18), b)sprawozdaniem Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951 (druki nr 17 i 19).</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. opolskiego Józef Baron.</u> | |
| 22 | + </div> | |
| 23 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 24 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PoselBaronJozef">Wysoki Sejmie! Przedstawiony projekt budżetu na rok 1953 wyznacza zadania gospodarki narodowej w czwartym roku Planu 6-letniego.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PoselBaronJozef">Budżet nasz jest odbiciem ekonomicznym naszej polityki pokojowej, prowadzącej naród do wzrostu dobrobytu i budowy podstaw socjalizmu. Budżet nasz przewiduje największe sumy na cele rozbudowy przemysłu i rozwoju rolnictwa, na cele kulturalno-oświatowe, na budownictwo mieszkaniowe, na dalszy rozwój lecznictwa. Budżet ten to nowy wyraz troski i opieki nad masami pracującymi ze strony naszego Rządu Ludowego. Jakże odmienne są budżety w krajach kapitalistycznych, w których największe sumy daje się na zbrojenia i których to celem jest zapewnianie ogromnych zysków kapitalistom — kosztem mas pracujących.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PoselBaronJozef">Chcę omówić znaczenie budżetu z punktu widzenia rozwoju i potrzeb Opolszczyzny. Opolszczyzna poniosła ogromne straty podczas ostatniej wojny spowodowanej przez krwiożerczy faszyzm hitlerowski. Opolanie dzisiaj są pełni wdzięczności dla bohaterskiej Armii Czerwonej i Wojska Polskiego, które przyniosły wolność prastarej ziemi piastowskiej, przez 6 wieków walczącej z naporem germanizacji i ucisku.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PoselBaronJozef">Opolanie z największym bólem w sercu przeżywali zgon towarzysza Stalina, zdając sobie sprawę w całej pełni z tego, że Jemu zawdzięczają wszystko co im najmilsze, tj. wolność, zawdzięczają to, że nad naszą kochaną Odrą po tylowiekowej niewoli robotnicy i chłopi mogą jako wolni ludzie śpiewać polską pieśń ludową, mówić ojczystym językiem bez obawy, że za tę mowę będą musieli wędrować przez obozy i do pieców krematoryjnych, to, że są dzisiaj pełnoprawnymi gospodarzami swojej ojczystej ziemi, biorącymi czynny udział w rządzeniu krajem i w twórczej pracy w wolnej Ojczyźnie.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PoselBaronJozef">Dzisiaj, po 8 latach wolności na ziemi piastowskiej dymią kominy nowych fabryk, zapełniają się szkoły, świetlice radosną młodzieżą, nie potrzebującą się obawiać bicia, wyzywania i innych szykan za to, że mówi językiem ojczystym. Dzisiaj wspólnie z braćmi całej naszej Ojczyzny budujemy szczęśliwą i piękną Polskę Ludową.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-3.5" who="#PoselBaronJozef">Opolanie wyrażają gorącą wdzięczność Partii i Rządowi za wydatną pomoc w przekształcaniu naszej ziemi z rolniczej i mało uprzemysłowionej na przemysłowo-rolniczą.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-3.6" who="#PoselBaronJozef">Dzięki tej pomocy mogliśmy odbudować zniszczone zakłady: największą w Polsce olejarnię w Brzegu, zakłady przemysłu azotowego w Kędzierzynie, które faszyści szykowali kiedyś do produkcji gazów trujących, a które dziś stały się dumą nie tylko naszego województwa, lecz całej Polski, produkując coraz większe ilości nawozów sztucznych dla naszego rolnictwa; cementownie — „Groszowice”, — „Odra”, fabrykę urządzeń technicznych, zakłady koksochemiczne w Zdzieszowicach i inne.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-3.7" who="#PoselBaronJozef">Zbudowaliśmy wiele nowych zakładów, o których nikt za okupanta nie myślał, jak fabrykę silników w Brzegu, fabrykę kotłów w Raciborzu i wiele większych i mniejszych zakładów przemysłowych, które są poważnym czynnikiem wykonania i przyśpieszenia tempa dalszej rozbudowy przemysłu i rozwoju rolnictwa Polski Ludowej, a tym samym przyczyniają się do realizacji Planu 6-letniego.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-3.8" who="#PoselBaronJozef">W naszym odbudowanym przemyśle, a przede wszystkim w nowo zbudowanych zakładach znalazło zatrudnienie około 83.000 osób, w tym 28.000 kobiet. Cyfra ta mówi nam, jak poważne, nie wykorzystane rezerwy ludzkie tkwiły na wsi opolskiej. Pamiętamy, ilu to ludzi zmuszonych było wyjeżdżać co rok do Saksonii, Berlina, Hamburga, Westfalii, aby tam szukać chleba u obcego kapitalisty.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-3.9" who="#PoselBaronJozef">Dzisiaj ludność Opolszczyzny, której okupant wpajał propagandę o „polnische Wirtschaft”, patrzy z dumą na własne budownictwo, na sztandary przechodnie, zdobyte przez przodujące załogi w przemyśle budowlanym, chemicznym, skórzanym i szeregu innych. Robotnik opolski bierze masowy udział we współzawodnictwie socjalistycznym, wiążąc swą codzienną prace z wielkimi celami socjalistycznego budownictwa, z walką o pokój i umocnienie niepodległości kraju. Robotnik opolski z pełną świadomością spełnia swoje obowiązki w codziennej pracy, gdyż czuje się prawowitym gospodarzem zakładu pracy, ma przed sobą szeroką drogę awansu społecznego. Obecnie mamy już wielu robotników, którzy kierują wielkimi zakładami pracy, zdając w całej pełni egzamin.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-3.10" who="#PoselBaronJozef">Tak jak robotnik, również i chłop mało i średniorolny, uciskany dawniej przez junkrów pruskich i grossbauerów, dzisiaj z entuzjazmem wykonuje zadania Planu 6-letniego.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-3.11" who="#PoselBaronJozef">W realizacji tych zadań przyszło mu z wydatną pomocą Państwo Ludowe, które dało chłopstwu pracującemu Opolszczyzny przeszło 740 traktorów, 6400 maszyn rolniczych, nie mówiąc o wielomilionowych bezzwrotnych kredytach. Dzisiaj na wsi opolskiej po raz pierwszy w historii zawarczały traktory, o których to nasza wieś dawniej nawet marzyć nie mogła. Chłopi Opolszczyzny w walce o wzrost produkcji i dobrobyt wsi przechodzą coraz liczniej na spółdzielcze formy gospodarowania. Czterechsetna już spółdzielnia produkcyjna, założona miedzy wielu innymi przez chłopów miejscowych, nazwana została imieniem Marka Prawego od imienia chłopa, który za czasów pańszczyźnianych katowany i prześladowany był za organizowanie buntów chłopstwa przeciwko uciskowi pańszczyźnianemu.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-3.12" who="#PoselBaronJozef">Chłopstwo Opolszczyzny, biorąc dzisiaj masowy udział we współzawodnictwie, osiąga systematyczny wzrost produkcji oraz wzrost zamożności spółdzielni produkcyjnych i gospodarstw indywidualnych.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-3.13" who="#PoselBaronJozef">W ślad za rozwojem przemysłu i rolnictwa idzie rozbudowa budownictwa mieszkaniowego, budowa szkół, prewentoriów, szpitali. Na tym odcinku masy pracujące mogą się poszczycić poważnymi osiągnięciami. Zbudowaliśmy i odremontowaliśmy w 1952 r. 23.853 izb mieszkalnych, powiększyliśmy liczbę szkół z 456 do 562, budujemy nowe osiedla robotnicze w Kędzierzynie i wiele innych obiektów służących masom pracującym.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-3.14" who="#PoselBaronJozef">Ważne zagadnienie na Opolszczyźnie to sprawy kulturalno-oświatowe, mające pierwszorzędne znaczenie dla całkowitego zespolenia ziemi naszej z Macierzą, jak też dla wychowania nowego człowieka. Poważne sumy przeznaczone w budżetach na te cele pomogły w otworzeniu dostępu do kultury najszerszym masom pracującym, którego nigdy nie miały za czasów niewoli pruskiej. Dzisiaj w naszych przeszło 700 świetlicach i 867 zespołach świetlicowych tętni życie.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-3.15" who="#PoselBaronJozef">W szeroko rozwiniętym szkolnictwie średnim, które za okupanta było bardzo słabo rozwinięte i nie miał do niego dostępu prosty syn robotnika czy chłopa, dzisiaj uczy się młodzież robotnicza i chłopska. Jesteśmy z tego dumni, że z naszej Opolszczyzny na wyższe uczelnie uczęszcza już blisko 2.900 studentów. Dzięki stale rosnącej stopie życiowej młodzież i starsi mają coraz większe potrzeby kulturalno-oświatowe. Kina, teatry są przepełnione. Szerokie masy garną się do książki i pracy w zespołach świetlicowych.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-3.16" who="#PoselBaronJozef">Nie ulega wątpliwości, że osiągnięcia nasze mogłyby być większe, gdyby sumy przeznaczone w budżecie były w pełni i właściwie wykorzystywane. Moglibyśmy wtedy usterki i braki, jakie jeszcze istnieją, już w pewnej części usunąć. Winą tu jest często bezduszne i biurokratyczne podejście ze strony rad narodowych i różnych instytucji, które niedostatecznie kontrolują wykonanie budżetów, nie troszczą się o właściwe ich wykorzystanie. Często dopuszczają do marnotrawstwa materiałów budowlanych i innego mienia społecznego. Odbija się to w poważnej mierze na odcinku kulturalnym, na budownictwie mieszkaniowym i zdrowiu. Należałoby również, by poszczególne ministerstwa, a specjalnie Ministerstwa: Oświaty oraz Kultury i Sztuki większą troską otoczyły podległe im placówki.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-3.17" who="#PoselBaronJozef">W związku z brakami, jakie istnieją na Opolszczyźnie, trzeba się zastanowić nad założeniem wyższej szkoły w Opolu, przyjść z pomocą w budowie kin w takich miejscowościach jak Nysa i Opole, w budowie mostu na wyspie Bolko, gdzie znajduje się piękny park, a z którego ludność obecnie nie może korzystać, jak również w zwiększeniu tempa budownictwa mieszkaniowego w takich miejscowościach, jak Opole, Nysa, Racibórz i Koźle.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-3.18" who="#PoselBaronJozef">Wysoki Sejmie! Przedłożony na obecnej sesji budżet jeszcze więcej rozwinie gospodarkę i kulturę Opolszczyzny tak jak i całej naszej Polski Ludowej, powstaną nowe fabryki, nowe osiedla, szkoły, szpitale, świetlice, domy kultury. Życie zatętni jeszcze radośniej. Będzie to najlepszą odpowiedzią Adenauerom i jemu podobnym pachołkom imperializmu, czyhającym na naszą wolną ziemię.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-3.19" who="#PoselBaronJozef">Ludność Ziemi Opolskiej żyję i pracuje w pokoju i dla pokoju, przekonana, że na straży jej pokojowego budownictwa stoi siła naszej odrodzonej Ojczyzny — Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, uwielokrotniona sojuszem wieczystym z potężnym Związkiem Radzieckim, naszym wyzwolicielem, ostoją pokoju i niepodległości narodów.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.20" who="#PoselBaronJozef">Czujni wobec machinacji adenauerowskich odwetowców i ich protektorów zza oceanu, z tym większą radością śledzimy rozwój Niemieckiej Republiki Demokratycznej, której polityka pokojowa promieniuje również na Niemcy Zachodnie, gdzie rośnie armia obrońców pokoju, zwolenników pokojowego rozwiązania problemu niemieckiego — tak, że po obu stronach Odry żyją i działają siły pokoju, dodając nam wiary i pewności w zwycięstwo sprawy pokojowej.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.21" who="#PoselBaronJozef">Na Opolszczyźnie żyję i pracuje wolny człowiek, który raz na zawsze zrzucił z siebie jarzmo ucisku. Wolni ludzie z nad Odry i Wisły, zjednoczeni we Froncie Narodowym pod kierownictwem Partii i jej Przewodniczącego Bolesława Bieruta, jeszcze bardziej wytężą swoje siły dla pełnej realizacji Planu 6-letniego i zwycięskiej walki o pokój.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-3.22" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 47 | + </div> | |
| 48 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 49 | + <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. lubelskiego Andrzej Wojtkowski.</u> | |
| 50 | + </div> | |
| 51 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 52 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Wysoki Sejmie! Prawo uchwalania ustawy budżetowej jest najważniejszym z uprawnień, jakie przysługują parlamentom. Zdając sobie z tego w pełni sprawę posłowie doceniają powagę zadania, jakie mają wykonać w czasie obecnej sesji sejmowej. W chwilach tak ważnych może się wydawać rzeczą wskazaną uświadomić sobie, jakie to cele i zadania postawił naród Sejmowi, który wyszedł z szeregów Frontu Narodowego, zadania, których realizacji mają służyć i nasze narodowe plany gospodarcze i budżety państwowe corocznie przez Sejm uchwalane.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Wśród owych zadań na pierwsze miejsce wysuwa się bezsprzecznie zadanie utrwalenia jedności narodu, objawionej tak wspaniale w ostatnich wyborach.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Jedność narodu według programu wyborczego Frontu Narodowego jest:</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">„jednością działania wszystkich Polaków, którzy chcą gospodarczego i kulturalnego rozkwitu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, szybkiego wzrostu jej siły oraz dobrobytu wszystkich ludzi pracy”, „jednością działania wszystkich, którzy chcą utrwalenia pokoju i niepodległości Ojczyzny”, „jednością w walce o szczęśliwą przyszłość narodu, w walce z tymi, którzy chcieliby naród nasz rozbić i osłabić wewnętrznie, w walce z najmitami imperializmu”, „jednością działania tych wszystkich, którzy chcą, aby znikł wszelki wyzysk pracy, aby każdy służył narodowi według zdolności i otrzymywał zapłatę według pracy”, „jednością działania wszystkich Polaków, którzy chcą, aby Polska — „wolna wśród wolnych, równa wśród równych i wspierających się wzajemnie narodów” — otoczona była gorącą przyjaźnią i szacunkiem całej postępowej ludzkości, wnosząc swój wkład do walki o pokój, postęp i sprawiedliwość społeczną”, jest wreszcie — „jednością wszystkich, którzy gotowi są oddać swe myśli, zapał i siły w walce o zwycięskie wykonanie historycznych planów narodowych — planów uprzemysłowienia i wszechstronnego rozwoju Polski”.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Jedność tak pojęta i tak umotywowana objęła cały naród, mimo jego niejednolitości pod względem poglądu na świat, objęła bowiem wierzących i niewierzących, marksistów i katolików. Porwała nas wszystkich potężna wymowa programu wyborczego Frontu Narodowego oraz świadomość i przekonanie oparte na poprzednich osiągnięciach Polski Ludowej, że ci, co ów program stworzyli, są zdolni do pokierowania jego wykonaniem.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-5.5" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Wśród owych osiągnięć mających tak silną wymowę w oczach mas należy na pierwszym miejscu postawić dokonanie historycznego zwrotu, polegającego na związaniu się przyjaźnią, braterstwem i przymierzem z narodami Związku Radzieckiego. Po raz pierwszy Polska w swojej tysiącletniej historii nie odczuwa bezpośredniego, wrogiego nacisku na swe granice. Coraz bardziej utrwala się przekonanie nawet w krajach imperialistycznych, że granica na Odrze i Nysie jest granicą pokoju.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-5.6" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Naród nasz coraz dokładniej zdaje sobie sprawę z tego, czym jest dla Polski związanie się z obozem pokoju, widząc jak miliony ludzi, dobrej woli przechodzą z obozu, w którego interesie jest wojna, do obozu, którego interesy są w ogóle nieodłączne od zachowania pokoju, do obozu, który na swoich sztandarach wypisał hasła postępu oraz hasła równości i niezawisłości wszystkich narodów.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-5.7" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Jednym z największych osiągnięć Polski Ludowej jest przywrócenie oblicza czysto polskiego naszym Ziemiom Odzyskanym. Siedem milionów Polaków, którzy się osiedlili na tych ziemiach, przeobraziło je w taką samą rdzennie polską część naszego państwa, jaką stanowiły za Piastów. Chlubnie spełniły swoje zadanie nie tylko owe masy milionowe ludu, ale i władze Polski Ludowej. Chodzi jeszcze tylko o usunięcie ostatnich, pozostałych śladów tymczasowości, stanowiących ważne atuty w rękach odwetowców neohitlerowskich z Adenauerem na czele. Chodzi o zaprowadzenie stałej organizacji Kościoła na Ziemiach Odzyskanych, tak aby się w niczym nie różniła od organizacji Kościoła na pozostałych ziemiach Polski. Tego wymaga polska racja stanu, to jest tylko logiczną konsekwencją niewzruszonej prawdy, że — „zarówno prawa ekonomiczne, historyczne, kulturalne, religijne jak i sprawiedliwość dziejowa wymagają, aby Ziemie Odzyskane na zawsze należały do Polski” — jak to czytamy w Porozumieniu z dnia 14 kwietnia 1950 r.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-5.8" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Rośnie i pogłębia się świadomość katolików polskich, poczucie nierozerwalnej więzi z Polską Rzecząpospolitą Ludową. W kształtowaniu nowego życia katolicy polscy biorą przecież bezpośredni, codzienny udział. Ich patriotyzm i uczucie dumy narodowej z powodu olbrzymich osiągnięć Polski Ludowej stopiły się w jedną całość z walką o nowy ustrój społeczno-gospodarczy.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-5.9" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Ale są jeszcze wśród nich, zarówno wśród katolików świeckich jak i duchownych, wyjątki. Są to ci, co kurczowo trzymają się przezwyciężonego u nas ustroju, ci co nie rozumieją, że — jak to określił poeta — — „przeżytych kształtów żaden cud nie wróci do istnienia”. Nie dostrzegają oni głębokich przemian zachodzących w świecie, a jeżeli dostrzegają, nie wierzą w ich nieodwołalność. Nie doceniają oni, jak brzemienna w nieszczęścia dla Polski jest postawa niektórych książąt Kościoła, nie tylko w Niemczech Zachodnich, ale i gdzie indziej.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-5.10" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Jednakże wśród katolików dokonuje się olbrzymia ewolucja, a potężny prąd ogólnonarodowy, realizujący nowe formy bytowania narodowego, porywa z sobą wszystkich ludzi dobrej woli, nawet tych, co jeszcze niedawno usiłowali płynąć przeciw prądowi.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-5.11" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Przejście na pozycje Frontu Narodowego zostało ułatwione upowszechniającym się i pogłębiającym przekonaniem, że reforma rolna przeprowadzona w roku 1944 — 1945, że unarodowienie przemysłu i bankowości, że wyzwolenie się narodu — „spod panowania kapitalistów i obszarników, którzy niepodległość traktowali jak towar na sprzedaż”, to procesy historyczne nieodwracalne, że rozkwitu gospodarczego i kulturalnego Polski nie można osiągnąć tymi środkami, których zastosowanie w okresie przedwojennym doprowadziło ją do katastrofy wrześniowej.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-5.12" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Naród postanowił raz na zawsze zerwać z tradycjami feudalno-kapitalistycznymi i nawiązać — by je kontynuować i dalej rozwijać — do tradycji postępowych polskiego renesansu i polskiego wieku oświecenia, do tradycji swoich walk wyzwoleńczo-narodowych, do tradycji walki klasowej chłopów i robotników polskich.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-5.13" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">O takich reformach, jakie przeprowadziła Polska Ludowa, marzył przed więcej niż stu laty Karol Libelt, filozof i konspirator demokratyczny, snujący plany zorganizowania wspólnej własności i zorganizowania wspólności pracy jako źródeł bogactwa narodowego i rozkwitu kultury narodowej. — „Stan taki — pisał — gdyby kraj cały był własnością narodu, byłby to stan największego bogactwa narodowego”, stan, w którym „najogromniejsze stawać by mogły instytucje przemysłu, nauki i sztuki”.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-5.14" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Nawrót do dawnych, przedwojennych stosunków, na przykład nawrót do zdobywania środków materialnych na uprzemysłowienie kraju w drodze zaciągania pożyczek zagranicznych, doprowadziłby niechybnie do ponownego oddania Polski w niewolę kapitału obcego, co więcej, powrót kapitalistów i obszarników oznaczałby powrót do nędzy dla najszerszych mas i do przekształcenia Polski w kolonię państw imperialistycznych.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-5.15" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Tylko droga do socjalizmu jest jedyną drogą do ugruntowania naszej niepodległości, do wzrostu kultury i dobrobytu. Na wsi zaś socjalizm — to spółdzielnie produkcyjne. — „Nie ma innego sposobu budowania socjalizmu na wsi jak tylko poprzez rozwój spółdzielczości produkcyjnej” — stwierdził Bolesław Bierut na pierwszym Krajowym Zjeździe Spółdzielczości Produkcyjnej.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-5.16" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Przekonanie to toruje sobie zwycięsko drogę. A Episkopat polski, wychodząc z założenia, — „że misja Kościoła może być realizowana w różnych ustrojach społeczno-gospodarczych, ustanowionych przez — „władzę świecką”, zobowiązał się wyjaśnić to duchowieństwu”, aby nie sprzeciwiało się rozbudowie spółdzielczości na wsi.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-5.17" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Podźwignięcie kraju z ruin i zniszczeń wojennych, odbudowa Warszawy, Wrocławia i Gdańska, wzniesienie setek nowych fabryk i stworzenie takich gałęzi przemysłu, jakich Polska nigdy przedtem nie posiadała, przeobrażenie Polski z zacofanego kraju rolniczego w kraj przemysłowo-rolniczy — oto dalsze potężne argumenty, które scementowały jedność narodu. Z radosnym zdumieniem obserwował naród fantastyczny wręcz, w porównaniu ze stosunkami przedwojennymi, rozkwit czytelnictwa w kraju, w którym nareszcie została pokonana hańbiąca klęska analfabetyzmu, w którym nareszcie ziściły się wieszcze rojenia o docieraniu klasycznych utworów literatury polskiej i literatury światowej — „pod strzechy”.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-5.18" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Przejście klęski bezrobocia do niepowrotnej przeszłości, zapewnienie pracy i zarobku każdemu, co w stosunkach przedwojennych wydawało się marzeniem nieziszczalnym, umożliwienie robotnikom korzystania z wczasów wypoczynkowych, z uzdrowisk i sanatoriów, danie im możliwości uczenia się i podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych, a tym samym i awansu społecznego, otoczenie opieką chłopów pracujących indywidualnie czy zespołowo, umocnienie gospodarstw chłopów średniorolnych, wyzwolenie inteligencji pracującej z poniżającej zależności od pracodawców i wyzyskiwaczy prywatnych, wreszcie zapewnienie młodzieży polskiej przyszłości, której w warunkach ustroju kapitalistycznego nie widziała przed sobą — oto osiągnięcia, które stały się podstawą świetnego zwycięstwa koncepcji Frontu Narodowego.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-5.19" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">A co jest rzeczą najważniejszą, to uczynienie wszystkiego, co należało uczynić, w zakresie obronności państwa. Osiągnięcia w tym zakresie podsumował Bolesław Bierut w słowach budzących entuzjazm i dumę narodową, w słowach następujących:</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-5.20" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">„Polska przestała być krajem biednym, bezbronnym i niezaradnym... Minął i nie wróci nigdy wrzesień 1939 r., minęła i nie wróci nigdy hańba bezsilności naszego kraju wobec najeźdźców.” Reszty dokonała wizja Polski jako kraju potężnego i nowoczesnego przemysłu, jako kraju rozwijającego się postępowego rolnictwa, jako kraju wysokiej kultury, jednego z przodujących krajów Europy; wizja wyczarowana w programie wyborczym Frontu Narodowego.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-5.21" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Na zakończenie należy powiedzieć kilka słów o ustosunkowaniu się mas pracujących miast i wsi Lubelszczyzny do słusznej polityki Rządu w zakresie dalszego uprzemysłowienia kraju i przebudowy rolnictwa.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-5.22" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Masy pracujące miast i wsi Lubelszczyzny widzą w dotychczasowych narodowych planach gospodarczych, a specjalnie w planie gospodarczym i budżecie na rok 1953, jedyną drogę do zlikwidowania zacofania gospodarczego naszego terenu i pamiętają dobrze sformułowanie ustawy o Planie 6-letnim, mówiące, że celem planu jest — „podnieść poziom aktywności gospodarczej i kulturalnej zacofanych wschodnich i centralnych części kraju”.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-5.23" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Masy pracujące miast i wsi województwa lubelskiego nie tylko pamiętają brzmienie ustawy, ale widzą i przekonują się codziennie i na każdym kroku, że zamierzenia Rządu nie pozostają tylko programem, że przeciwnie, z żelazną konsekwencją wcielane są w życie w tempie dotychczas niespotykanym. Zaciera się już w pamięci obraz województwa lubelskiego sprzed 1939 r. — terenu wyłącznie rolniczego, traktowanego jako rezerwuar taniej siły roboczej.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-5.24" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Do bezpowrotnie minionej już przeszłości należy przeludniona i nękana bezrobociem wieś lubelska, w której stałym gościem były nędza i głód.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-5.25" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Wraz ze wzrostem stopy życiowej ludności naszego województwa rozbudowana została poważnie sieć szkół podstawowych, średnich, ogólnokształcących i zawodowych oraz szkolnictwo wyższe. Szeroko otworzyliśmy podwoje szkół dla młodzieży robotniczej i chłopskiej i uczyniliśmy z nich kuźnię nowego, młodego pokolenia, wychowanego w duchu umiłowania naszego budownictwa socjalistycznego i proletariackiego internacjonalizmu.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-5.26" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Poważny wzrost ilości szkół średnich z 37 w 1939 r. do 57 w 1953 r., szkół zawodowych z 30 w 1939 r. do 71 w 1953 r. świadczy wymownie o stale postępującej rozbudowie naszego szkolnictwa.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-5.27" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Ilość udzielanych stypendiów dla młodzieży szkół średnich, obejmujących 3.500 uczniów, jest wyrazem realnej pomocy materialnej dla dzieci robotników i chłopów, garnących się do nauki i wiedzy, niedostępnej dla nich za rządów sanacyjnych.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-5.28" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Do 1939 r. Lubelszczyzna posiadała na swym terenie jedną tylko wyższą uczelnię, dziś mamy trzy wyższe uczelnie liczące łącznie 6.116 studentów, z których 68% korzysta ze stałej pomocy stypendialnej. Wśród tej młodzieży akademickiej 25% studiujących wywodzi się ze środowiska robotniczego, 65% z chłopskiego, a 10% z inteligencji pracującej.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-5.29" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Na przestrzeni lat od 1944 do 1952 wybudowano w naszym województwie 105 szkół dla 30 tys. młodzieży i wyremontowano około 70 budynków szkolnych.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-5.30" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Rozpoczęto na terenie m. Lublina budowę miasteczka uniwersyteckiego, w którym znajdą pomieszczenie nowocześnie urządzone zakłady naukowe i domy akademickie. Już dzisiaj 2.265 studentów korzysta z oddanych do użytku domów akademickich.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-5.31" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Wzrosła i wzrasta ciągle liczba sił techniczno-inżynieryjnych, zatrudnionych w realizacji wielkiego Planu 6-letniego na Lubelszczyźnie. Kadra tych sił wynosi już dzisiaj przeszło 4 tysiące osób.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-5.32" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">W samym tylko przemyśle wzrosła kadra inżynieryjno-techniczna z 1.400 osób w 1938 r. do 2.990 osób w 1952 r., czyli o 120%.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-5.33" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Dzisiaj na Lubelszczyźnie widzimy z każdym rokiem coraz więcej kominów i obiektów fabrycznych.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-5.34" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Zbudowane zostały i rozbudowują się szybko poważne obiekty przemysłu kluczowego:</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-5.35" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">1)Fabryka Samochodów Ciężarowych im. Bolesława Bieruta w Lublinie — jedna z wielkich w naszym kraju budów przemysłu maszynowego, 2)Kraśnicka Fabryka Wyrobów Metalowych — pracująca najbardziej nowoczesnymi maszynami i automatami, 3)Cementownia w Rejowcu — trzecia co do wielkości cementownia w kraju, 4)wielkie Zakłady Przetworów Tłuszczowych w Bodaczowie, których produkcja oparta została na surowcach miejscowych, 5)Fabryka Żelatyny w Puławach, 6)Fermentownia Tytoniu w Krasnymstawie, 7)Przetwórnia Owoców w Zagłobie i Nieledwi, 8)Zakłady Mięsne i Chłodnie w Lublinie i Zamościu, 9)nowoczesna Fabryka Wag w Lublinie, 10)Wytwórnia Sprzętu Instalacyjnego w Poniatowej i wiele innych większych i mniejszych zakładów przemysłowych.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-5.36" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Niezależnie od obiektów nowych rozbudowane i zmodernizowane zostały zakłady stare, jak cukrownie, drożdżownie, browary, gorzelnie i Fabryka Maszyn Rolniczych w Lublinie.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-5.37" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Przyczyniło się to w poważnym stopniu do zwiększenia produkcji, która wzrosła w porównaniu z 1938 r. o 560%. W ten sposób wzmożona produkcja przemysłowa stała się mocnym czynnikiem pogłębienia sojuszu robotniczo-chłopskiego i umocnienia spójni między miastem i wsią.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-5.38" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Mimo rozwoju przemysłu województwo nasze jest nadal obszarem wielkiej produkcji rolnej. W 1952 r. zwiększyła się powierzchnia upraw o przeszło 25.000 ha w stosunku do 1951 r. Wzrósł areał uprawy pszenicy o 35.000 ha, jęczmienia o 31.000 ha, buraka cukrowego o 28%, lnu i konopi o 31%, tytoniu o 23%. Zbiory pszenicy z 1 ha podniosły się w stosunku do 1951 r. o 2 q, a żyta o 1,5 q.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-5.39" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">W 1951 r. województwo nasze z wielkim opóźnieniem realizowało plan obowiązkowych dostaw, w 1952 r. państwowy plan skupu zboża wykonano w terminie.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-5.40" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Już w roku ubiegłym poważnie przyczyniliśmy się do zaopatrzenia naszego Śląska w mięso i ziemniaki. Wysłaliśmy poważne ilości pszenicy lubelskiej.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-5.41" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">W celu stałego oddziaływania naszych naukowców na wieś zorganizowano ich spotkania z przodującymi chłopami, pracownikami rolnictwa. Naukowcy nasi biorą aktywny udział w upowszechnianiu wiedzy rolniczej, a szereg z nich jest czynnymi działaczami rad narodowych.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-5.42" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Z przedłożonego przez Rząd projektu ustawy budżetowej wynika jasno, że tegoroczny plan i budżet są planami pokojowego budownictwa.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-5.43" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">W tym ujęciu uwydatnia się wyraźna różnica pomiędzy naszą gospodarką a gospodarką państw kapitalistycznych.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-5.44" who="#PoselWojtkowskiAndrzej">Tegoroczny plan gospodarczy i budżet są najbardziej przekonywającym dowodem, że konsekwentnie i coraz skuteczniej budujemy naszą siłę, że wznosimy mocne podstawy niezależności Ojczyzny i dobrobytu wszystkich ludzi pracy, że zapewniamy sobie w ten sposób najlepsze warunki rozwoju.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-5.45" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 98 | + </div> | |
| 99 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 100 | + <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. warszawskiego Henryk Korotyński.</u> | |
| 101 | + </div> | |
| 102 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 103 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PoselKorotynskiHenryk">Wysoki Sejmie! Pragnę zabrać głos w związku z tymi działami budżetu, które obejmują sprawy książki, prasy i radia — a więc sprawy upowszechnienia wiedzy i kultury w Polsce, sprawy zaspokajania potrzeb kulturalnych milionowych mas narodu polskiego.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PoselKorotynskiHenryk">Mówić o tym to szczególnie wdzięczne zadanie. Mówić o tym to głęboka radość dla posła na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, która w ciągu 8 zaledwie lat dokonała niepomiernie więcej niż całe pokolenia poprzednie, która wielu, wielu milionom swoich synów i córek, dawniej wyzutych i wydziedziczonych z dóbr kulturalnych, otworzyła szeroko bramy do wiedzy, literatury, sztuki. Słowo najwybitniejszych twórców, postępowa myśl społeczna i polityczna, wiedza uczonego badacza dociera dziś coraz szerszym strumieniem do miast, wsi i miasteczek — odmienia, prostuje, podnosi ludzi, czyni ich świadomymi obywatelami i współgospodarzami Ludowej Ojczyzny.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PoselKorotynskiHenryk">Z czymże przed wojną mógł stanąć na mównicy poseł któregokolwiek burżuazyjnego sejmu w Polsce, gdyby miał mówić o sprawach upowszechnienia kultury?</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PoselKorotynskiHenryk">Gdyby nie chciał mijać się z prawdą, musiałby wziąć do ręki — „Mały Rocznik Statystyczny” i w nim wyczytać, że 23% ogółu ludności powyżej 10 roku życia, a więc z górą 6 milionów obywateli ani czytać ani pisać nie umiało. Tych 6 milionów ludzi, gdyby nawet stać ich było na kupno książki czy gazety, nie mogłoby ani wiersza przeczytać, bo ich oczy zakrywało bielmo analfabetyzmu.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PoselKorotynskiHenryk">Poseł z lat przedwrześniowych, gdyby wziął do ręki — „Pamiętniki Chłopów” i — „Pamiętniki Bezrobotnych”, znalazłby tam wśród wielu innych podobnych takie np. słowa czterohektarowego chłopa z powiatu łomżyńskiego:</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PoselKorotynskiHenryk">„Co się tyczy do czytania gazet i książek... to o kupnie nie ma i mowy... no, co jakiś czas wpadnie w rękę gazeta, to się z wielką chęcią czyta, a prenumerować, to nie ma sposobu i nie wiem, kiedy będzie ten sposób... żeby człowiek mógł sobie choć tego używać, co by mógł sobie gazetę jedną i drugą stale mieć, jakie książki dobre do czytania, żeby miał za co kupić.” A ja, poseł ludowego Sejmu, mogę oświadczyć, że dziś około 1.400.000 rodzin chłopskich prenumeruje gazetę — „Gromada — Rolnik Polski”, około 300.000 — „Chłopską Drogę”, około milion kobiet wiejskich prenumeruje tygodnik — „Przyjaciółka”, a przeciętnie na gminę wypadają trzy biblioteki.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PoselKorotynskiHenryk">Poseł z — „dobrych przedwojennych czasów”, gdyby nie chciał mijać się z prawdą, musiałby przeczytać jakże typową dawniej skargę gospodyni wiejskiej, która w 1933 r. tak o swoich córkach pisała: — „Są to dziewczęta niezwykle zdolne, wzorowo się uczą i zdumiewająco są pojętne. W tym roku jedna już kończy 7 oddziałów, a na przyszły rok druga. Ogromną mają chęć uczyć się dalej, ale cóż z tego? Co ja nieszczęsna biedna matka na to poradzę? Chciałabym wywalczyć im lepszą dolę od swojej, bo wiem jak mnie ciężko było żyć na świecie, a teraz jeszcze ciężej patrzeć na niedolę swych dzieci i beznadziejną ich przyszłość. Gdybym miała jakieś znajomości, jakąś protekcję, to starałabym się na wszystko umieścić dziewczynki w jakiejś szkole zawodowej, ale nie znam nikogo takiego.” A ja, poseł ludowego Sejmu, mogę głosić znaną wszystkim prawdę, że dziś chłopskie córki nie potrzebują żadnych znajomości ani niczyjej protekcji, żeby dostać się nie tylko do szkoły zawodowej, ale także na uniwersytet czy politechnikę. Przed robotniczo-chłopską młodzieżą nie stoją dziś perspektywy tułaczki za chlebem na obce ziemie, ale otwarte mury bibliotek, szkół i wyższych uczelni. I ona, ta młodzież z ludu pracującego się wywodząca, stanowi dziś ogromną większość w aulach uniwersytetów i laboratoriach politechnik.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-7.7" who="#PoselKorotynskiHenryk">I dziś inne listy piszą obywatele. Oto jeden spośród dziesiątków tysięcy — list chłopa Antoniego Kałużnego z gromady Kiełczygłów w woj. łódzkim, list do gazety — „Gromada — Rolnik Polski”:</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PoselKorotynskiHenryk">„W mej gromadzie Kiełczygłów za rządów sanacyjnych zaledwie listonosz przynosił tygodniowo 4 gazety na całą gromadę, a dziś nie ma w Kiełczygłowie takiego obywatela, gdzie by listonosz nie przynosił mu gazety. Dziś dzieci w Kiełczygłowie uczą się na nowych ładnych książkach. Dziecko biednego chłopa zaledwie kończyło 2 klasy szkoły powszechnej i już musiało szkołę przerwać i iść na wyzysk kułacki, paść bydło za trochę lichej strawy i za stare niedodarte przez dzieci kułaków ubranie — takie były wyższe szkoły dla dzieci biednych chłopów w gromadzie Kiełczygłów... A jak jest dziś? — pisze dalej ob. Kałużny — Dziś książka i gazeta daje nam do ręki broń moralną, uczy nas i wychowuje, daje nam mądre wskazówki, jak należy żyć i pracować dla dobra swego i dobra Polski Ludowej.” Tak, dziś chłop czyta nie tylko gazety i tygodniki dla wsi przeznaczone, ale także coraz częściej sięga po miejskie pismo codzienne. I oto w kwietniu br. mamy około 300.000 zamówień ze wsi na gazety centralne i wojewódzkie, czyli o 60% więcej niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Dziś nie ma już w Polsce ani jednego województwa bez terenowego pisma codziennego, a wydaje się, że w niedalekiej przyszłości powinna stanąć sprawa dzienników powiatowych, jak najbardziej bezpośrednio związanych z każdym miasteczkiem, gminą i spółdzielnią produkcyjną.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PoselKorotynskiHenryk">Rozwijają się nieustannie gazety fabryczne i rośnie ich rola w zakładzie produkcyjnym. Mamy nigdy dawniej nieznany szeroki wachlarz pism fachowych: technicznych, rolniczych, lekarskich i innych.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PoselKorotynskiHenryk">A książki? Dobre książki polskich i obcych autorów szerokim strumieniem idą przez kraj, trafiają tam, gdzie były dawniej nieznanym gościem. Były tu przez jednego z przedmówców przytaczane liczby bardzo charakterystyczne, które warto przypomnieć, a mianowicie, w ciągu 7 lat działalności wydawniczej w Polsce Ludowej osiągnęliśmy 580 milionów egzemplarzy książek, podczas gdy w Polsce przedwojennej przez całe dwudziestolecie międzywojenne wydano ich 400 milionów, a zatem w Polsce Ludowej co roku wydaje się 4 razy więcej książek dla 25 milionów obywateli, niż przed wojną dla 35 milionów obywateli. Gdy wkrótce będziemy obchodzić doroczne Dni Oświaty, Książki i Prasy, będzie to prawdziwe święto upowszechnienia kultury w Polsce, a gdy w 1933 r. organizowano — „Tydzień Książki Polskiej”, w ówczesnym tygodniku — „Świat” można było przeczytać takie słowa:</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PoselKorotynskiHenryk">„Miałem pisać o — „Tygodniu Książki Polskiej”, a nawinął mi się tytuł „Tragedia”. Bo istota rzeczy, o której mówić będziemy, jest taka, że połowa ludności polskiej nie wie, co to jest książka, a druga połowa nie wie, za co ją kupić.” W Polsce Ludowej sam tylko Mickiewiczowski — „Pan Tadeusz” osiągnął 1,6 mln nakładu, a Stalinowski — „Krótki Kurs Historii WKP(b)” około 1,5 mln nakładu. Dzieła Prusa zostały wydane w ilości przekraczającej 2 mln egzemplarzy, Orzeszkowej — 1,4 mln, Sienkiewicza — ponad milion. Dzieła wielkich koryfeuszów myśli marksistowskiej Lenina i Stalina osiągnęły nakład 14.168.000 egzemplarzy i poszły w naród obok dzieł największych polskich poetów i pisarzy.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-7.12" who="#PoselKorotynskiHenryk">Nasze instytucje wydawnicze nie zapomniały o twórcach epoki Odrodzenia i Oświecenia i udostępniają poznanie bogatej przeszłości kulturalnej naszego narodu. Mamy już piękne wydanie poezji Kochanowskiego i Trembeckiego oraz pism Staszica i Jezierskiego, a będziemy mieli w roku bieżącym dzieła ojca naszej literatury narodowej Mikołaja Reja i dalej — Wacława Potockiego, Ignacego Krasickiego, Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, Joachima Lelewela, pełną korespondencję Fryderyka Chopina.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-7.13" who="#PoselKorotynskiHenryk">Rozpocznie się w roku bieżącym pełne, krytyczne wydanie dzieł Aleksandra Fredry, a zakończy się pomnikowe wydawnictwo — „Słownika Języka Polskiego” Karłowicza, Kryńskiego i Niedźwiedzkiego. Wyjdą nowe tomy dzieł Lenina, II tom — „Kapitału” Marksa, ukaże się nowy tom pism Przywódcy i Nauczyciela naszego narodu Bolesława Bieruta. Rozpocznie się także wydawanie dzieł wodza Chin Ludowych Mao Tse-tunga.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-7.14" who="#PoselKorotynskiHenryk">Szerokim nurtem popłynie dalej literatura piękna narodów radzieckich, masowo czytana przez polskie wsie i miasta, literatura, która uczy i wychowuje nowego, socjalistycznego człowieka.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-7.15" who="#PoselKorotynskiHenryk">Powstaje młoda, socjalistyczna literatura polska, która podejmuje coraz śmielej tematy współczesne, obrazuje to, co nowe w naszym życiu. Walka o władzę ludu, trud i patos wielkiego budownictwa, przebudowa wsi, przemiany w ludziach — stają się treścią nowych powieści i poezji. Mamy książki o współczesności pióra Kazimierza i Mariana Brandysów, Jerzego Andrzejewskiego, Witolda Zalewskiego, Andrzeja Brauna, Jacka Bocheńskiego, Marii Jarochowskiej i innych. Mamy świetną — „Pamiątkę z celulozy” Igora Neverly'ego, powieść gorąco i serdecznie przyjętą przez masowego czytelnika i w ciągu roku niespełna rozsprzedaną w 170 tys. egzemplarzy. Szeroka popularność tej najwybitniejszej polskiej pozycji literackiej po wojnie wyraża się nie tylko nakładem, który nadążyć nie może za zapotrzebowaniem. O poczytności tej książki świadczą również stosy listów, które autor otrzymuje od czytelników z kraju i spoza granic naszego państwa, tak że musiał zaangażować sekretarkę, aby móc odpowiedzieć na tysiące listów, które otrzymuje.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-7.16" who="#PoselKorotynskiHenryk">Mamy książki Stryjkowskiego, Mirosława Żuławskiego, Stanisława Zielińskiego, którzy ukazują problemy współczesnego życia w krajach zachodnich. Mamy dwie wysokiej wartości pozycje o zdradzie i klęsce 1939 r. — — „Wrzesień” Jerzego Putramenta i — „Dni Klęski” Wojciecha Żukrowskiego. Czytelnicy i zarazem wielbiciele talentu wybitnych pisarzy starszego pokolenia — Marii Dąbrowskiej, Juliana Tuwima, Jarosława Iwaszkiewicza, Zofii Nałkowskiej z żywą i serdeczną sympatią dowiadują się o ich pracy nad nowymi dziełami, które dziś znajdą w Polsce wdzięcznego masowego odbiorcę.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-7.17" who="#PoselKorotynskiHenryk">Nowy czytelnik oczekuje od licznej plejady naszych twórców dalszych tomów dobrej literatury o dniu dzisiejszym, o nowych czasach, w których żyję i których jest współtwórcą, o nowych sprawach, które są naszymi wspólnymi sprawami.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-7.18" who="#PoselKorotynskiHenryk">Obok dzieł współczesnych pisarzy polskich, radzieckich i postępowych pisarzy Zachodu wydawnictwa nasze dadzą w roku bieżącym nowe tomy bądź wydania zbiorowe klasyków literatury światowej — Szekspira, Byrona, Gogola, France'a, Stendhala, Gorkiego, Turgieniewa, Lwa Tołstoja i wielu innych.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-7.19" who="#PoselKorotynskiHenryk">Podjęte będą wydawnictwa — „Biblioteki Laureatów Nagród Stalinowskich” i „Biblioteki Międzynarodowych Stalinowskich Nagród Pokoju”. Jak w roku ubiegłym, tak i w roku bieżącym wydanych będzie przez RSW — „Prasa” 10 milionów najtańszych książek po zł 2,40 tom.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-7.20" who="#PoselKorotynskiHenryk">Oto przykładowo tylko zilustrowane bogactwo działalności wydawniczej w Polsce Ludowej, działalności możliwej dzięki pomocy państwa, działalności obliczonej nie na zysk, lecz mającej przed sobą cel wielki i najpiękniejszy: uczynić z naszej Ojczyzny kraj ludzi oświeconych i kulturalnych. Z każdym rokiem jesteśmy bliżsi tego celu.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-7.21" who="#PoselKorotynskiHenryk">Niemniej w zakresie rozpowszechniania książki dużo jest niewykorzystanych możliwości i niemało zmarnowanych środków. Większość rad narodowych stawia sprawy książki i gazety gdzieś na szarym końcu, nie okazuje należytej pomocy bibliotekom i nowopowstałym radom czytelnictwa i książki. Aparat gminnych spółdzielni, który tyle mógłby zrobić dla czytelnictwa na wsi, książkę traktuje po macoszemu. A przecież dotarcie ze słowem drukowanym do każdego zakątka kraju to nie jest proces automatyczny. Nie wystarczy sam fakt, że książek jest dość. Czyjeś ręce muszą je podsunąć czytelnikowi i czyjeś słowa zachęcić do otwarcia książki i do czytania. W tym zakresie wszystkie ogniwa władz terenowych i aktyw społeczny mają wielkie możliwości.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-7.22" who="#PoselKorotynskiHenryk">Teraz kilka słów o innej ważnej sprawie — o listach do redakcji. Wielomilionowy, dla kultury już zdobyty czytelnik w nowej Polsce nie jest biernym konsumentem książki, gazety i radia. Głęboka orka rewolucji społecznej i rewolucji kulturalnej wydobyła marnowane dawniej zasoby aktywności obywatelskiej, drzemiące w masach prostych ludzi. Jednym z najcenniejszych tej aktywności objawów są listy do gazety, listy do radia. Są tych listów tysiące — setki tysięcy. Pisze wieś, pisze miasto. Jedna tylko gazeta — „Gromada — Rolnik Polski” otrzymała w pierwszym kwartale br. 21.560 listów, a Polskie Radio w tymże samym okresie — 31.000 samych listów interwencyjnych (nie licząc innych, w sprawie informacji). Jest w tych listach dużo czujnej, obywatelskiej krytyki, śmiało podejmowanej walki z biurokratyczną plagą, z kumoterstwem, z chytrą kułacką czy WRN-owską robotą. Jest w tych listach dużo gospodarskiej troski o dobro społeczne, o wyższą jakość produkcji rolnej i przemysłowej, jest dużo inicjatywy ze strony ludzi, którzy dziś są już czynnymi współtwórcami życia polskiego, a nie jego biernymi uczestnikami. Jest w tych listach wiele słusznych skarg i zażaleń na bezduszność, — „sobiepaństwo”, łamanie praworządności przez te czy inne organy terenowej władzy państwowej, przez miejscowych — „kacyków”.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-7.23" who="#PoselKorotynskiHenryk">Te listy, te sygnały stanowią bezcenną więź gazety i radia z masami pracującymi, ale — i to mocno z tej trybuny podkreślić pragnę — sprawa listów, skarg, wniosków i zażaleń, kierowanych do prasy to bynajmniej nie jest sprawa obchodząca tylko prasę. W tych listach mówi naród, w tych listach mówią nasi wyborcy. Wnioski wypływające z ich słusznej krytyki powinny być realizowane, a ich słuszne zażalenia powinny być załatwiane do końca. Tymczasem ileż jeszcze mamy formalistycznego traktowania sygnałów, skarg i zażaleń obywateli przez różne organy władzy i administracji państwowej! Ileż jest jeszcze — co gorsza — faktów karygodnego tłumienia krytyki przez biurokratów, warchołów i kumotrów.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-7.24" who="#PoselKorotynskiHenryk">W grudniu 1950 r. Rada Państwa i Rada Ministrów oraz Komitet Centralny PZPR podjęły uchwały w sprawie należytego rozpatrywania i załatwiania skarg i zażaleń ludzi pracy oraz krytycznych uwag w prasie.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-7.25" who="#PoselKorotynskiHenryk">Uchwała Komitetu Centralnego PZPR podkreśliła mocno: — „... Niezwykle ważnym narzędziem usprawnienia i kontroli działalności naszego aparatu państwowego są zażalenia i skargi ludzi pracy oraz krytyczne korespondencje w prasie codziennej i periodycznej... Skargi te i zażalenia ujawniają często błędy w pracy aparatu państwowego, pomagają likwidować biurokratyczne wypaczenia, przyczyniają się do wykrywania nadużyć i przestępstw, a nieraz działalności wroga.” Uchwała Rady Państwa i Rady Ministrów stanowczo i ostro potępiła „wszelkie próby hamowania lub tłumienia krytyki, w szczególności przez groźby lub inne formy straszenia korespondentów robotniczych i chłopskich, jak również obywateli składających odwołania i zażalenia”. Wszelkie takie próby — głosiła uchwała — — „winny być natychmiast piętnowane i surowo karane jako przestępstwo w myśl postanowień ustaw karnych”.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-7.26" who="#PoselKorotynskiHenryk">Te uchwały Rady Państwa, Rady Ministrów i Komitetu Centralnego dały poważne rezultaty, ale w dalszym ciągu — i trzeba to stwierdzić z tej trybuny — nie są one w pełni i nie wszędzie przestrzegane. Jest to ważne zadanie całego aparatu państwowego — rad narodowych, centralnych urzędów, ministerstw — walczyć o skuteczność, o realizację krytyki idącej od mas pracujących, o załatwienie do końca słusznych skarg i zażaleń obywateli.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-7.27" who="#PoselKorotynskiHenryk">„Trzeba tępić bezlitośnie — mówił Bolesław Bierut — występujące tu i ówdzie tendencje duszenia krytyki przez biurokratów i szkodników środkami nacisku administracyjnego, brać energiczniej w obronę i opiekę korespondentów robotniczo-chłopskich, uważniej wnikać w skargi i sygnały czytelników.” Naszym również zadaniem, Obywatele Posłowie, jest — pamiętając o tym wskazaniu Bolesława Bieruta — reagować ostro na wszelkie przekroczenia i bezduszność w tych sprawach, troszczyć się o to, jaki jest w naszych okręgach wyborczych stosunek do krytyki w prasie, do sygnałów i skarg czytelników.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-7.28" who="#PoselKorotynskiHenryk">Oto świeże dwa przykłady tłumienia krytyki, które dziś rano z jednego pisma dostałem. — „Chłopska Droga” gazeta szeroko idąca na wieś polską ma korespondentów z różnych części kraju, np. obywatela Wojciecha Albrechta, pracownika Gminnej Rady Narodowej Młyny i pracowniczkę POM-u, tow. Mistrzek. Oboje pisali krytyczne listy do prasy o pracy w jednym wypadku Gminnej Rady Narodowej, w drugim wypadku o pracy POM-u. Oboje zostali za te krytyki zwolnieni dyscyplinarnie, ona nawet w okresie choroby. Ta decyzja była zatwierdzona przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. Gazeta uparcie i słusznie dobijała się o zbadanie tej sprawy. Zwolnienia zostały cofnięte, winni ukarani, inspektor organizacyjny Powiatowej Rady Narodowej zdjęty z pracy; ponadto wyciągnięto jeszcze inne konsekwencje.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-7.29" who="#PoselKorotynskiHenryk">Ale przykłady takiego tłumienia krytyki dzieją się w dalszym ciągu i nie zawsze gazeta da sobie z tym wszystkim radę, nie zawsze wie, nie zawsze ten zastraszony tłumieniem krytyki korespondent odwoła się do gazety. Dlatego jest ważną sprawą, żeby aparat terenowych władz i my, posłowie, zainteresowali się tym i domagali łamania tego rodzaju objawów, tym bardziej, że bardzo często na tłumienie krytyki są różne sposoby — nie karze się korespondenta wprost wyrzuceniem go z pracy, ale, przeciwnie, awansuje się go do innej fabryki czy instytucji, żeby pozbyć się tego krytyka, który zna dobrze stosunki instytucji i dobrze je krytykuje. W takich wydatkach dyrektor umie się postarać o awans dla korespondenta. Więc i takie są sposoby. A są i inne, np. dopiero w trzy lub cztery miesiące no krytycznej korespondencji następuje prześladowanie, szykanowanie korespondenta, żeby tego nie łączyć z jego krytyką w prasie. Tego rodzaju działalność nie zawsze jest łatwa do wykrycia i tym bardziej wielka powinna być z naszej strony o te sprawy troska i opieka.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-7.30" who="#PoselKorotynskiHenryk">Wracając do sprawy prasy, prasa w Polsce Ludowej stała się nieocenionym łącznikiem i silną więzią między władzą ludową a narodem. Dziś mamy już taką strukturę organizacyjną prasy, że nie ma żadnego województwa bez własnej gazety, a niektóre mają ich dwie i trzy, tak że wszystkie warstwy społeczne, bez mała wszystkie grupy zawodowe mają swoją gazetę lub czasopismo.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-7.31" who="#PoselKorotynskiHenryk">Prasa w Polsce Ludowej stała się już w wysokim stopniu głosem opinii publicznej. Setki tysięcy ludzi — z korespondentami robotniczo-chłopskimi na czele — pisują listy do gazety. Tysiące działaczy partyjnych, gospodarczych, społecznych — bynajmniej nie dziennikarzy — drukuje w prasie swoje artykuły.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-7.32" who="#PoselKorotynskiHenryk">Troską rad narodowych, naszą również troską, Obywatele Posłowie, winno być to, aby gazeta ocierała jak najszerzej, aby była czytana powszechnie, aby w jeszcze większej mierze stanowiła pomoc dla władzy ludowej, dla Partii w realizacji wielkich planów gospodarczych, przemieniających Polskę, aby rosła rola wychowawcza prasy.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-7.33" who="#PoselKorotynskiHenryk">Podobnie jak prasa, tak i Polskie Radio dociera dziś szeroko do całego kraju. Na 1 marca br. mieliśmy w Polsce prawie dwa miliony abonentów radiowych, czyli dwa miliony rodzin w Polsce słucha dziś radia. Oprócz rozgłośni centralnej w Warszawie pracuje 8 rozgłośni wojewódzkich, przeciętnie nadających po dwie i pół godziny własnego terenowego programu. Poważnym osiągnięciem Polskiego Radia w roku ubiegłym było uruchomienie 6 ekspozytur radiowych w Białymstoku, Lublinie, Rzeszowie, Kielcach, Opolu i Olsztynie, a w tym roku projektuje się założenie dwóch nowych ekspozytur w Zielonej Górze i Koszalinie. Ekspozytury te w niedalekiej przyszłości przekształcone będą w samodzielne wojewódzkie rozgłośnie, tak że niedaleki jest czas, kiedy każde województwo, podobnie jak ma swoją gazetę, będzie miało własną rozgłośnię radiową.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-7.34" who="#PoselKorotynskiHenryk">Nastąpiło zbliżenie programu Polskiego Radia do terenu: audycje ekspozytur wojewódzkich i radiowęzłów powiatowych czerpią swoją treść z lokalnego życia, zajmują się konkretnymi sprawami i konkretnymi ludźmi. Do Polskiego Radia napływają, jak już wspomniałem, olbrzymie ilości listów i sygnałów od słuchaczy z miast i wsi, twórczy, krytyczny głos opinii publicznej rozlega się coraz częściej również na falach radiowych.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-7.35" who="#PoselKorotynskiHenryk">Nie znaczy to bynajmniej, aby programy Polskiego Radia i nasze gazety osiągnęły już poziom ideowo-polityczny na miarę swoich odpowiedzialnych zadań w Państwie Ludowym. Nasze gazety, nasze programy radiowe mają jeszcze wiele braków, które słusznie krytykuje czytelnik i słuchacz. Potrzeby czytelnika i słuchacza wyrosły i nie zawsze potrafimy im sprostać. Sporo jest jeszcze deklaratywności i ogólników w naszej publicystyce, nierzadko język jej jest ubogi i sztampowy, nie dość konkretnie i przekonywająco wyjaśniamy np. charakter naszych trudności, nie zawsze w porę zabiegamy drogę propagandowej dywersji wroga.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-7.36" who="#PoselKorotynskiHenryk">Pożądane jest, aby krytyka i samokrytyka — w większej niż dotychczas mierze — objęły również prasę i radio i przyczyniły się do podnoszenia poziomu programów radiowych i gazet.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-7.37" who="#PoselKorotynskiHenryk">Mimo jednak licznych jeszcze braków i niedostatków, prasa i radio w Polsce Ludowej stały się ważnym w naszym życiu instrumentem wychowania ideowo-politycznego.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-7.38" who="#PoselKorotynskiHenryk">W przeciwieństwie do prasy kapitalistycznej, prasy sprzedajnej, wysługującej się posiadaczom, ogłupiającej i demoralizującej czytelników, oddanej w pacht obozowi wojny — prasa i radio w Polsce Ludowej wysoko podnosi sztandar socjalistycznej moralności, walczy o pokój i braterstwo między narodami, służy człowiekowi pracy. Prasa jest w coraz większym stopniu wyrazicielką opinii publicznej.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-7.39" who="#PoselKorotynskiHenryk">Budżet państwa, który dziś uchwalić mamy, daje duże możliwości dalszego rozwoju prasy, radia i wydawnictw książkowych. Możliwości te powinny być i niechybnie będą wykorzystane. Wskazanie Bolesława Bieruta, który nazwał — „upowszechnienie wiedzy i kultury najważniejszym i zarazem najbardziej zaszczytnym zadaniem” — obowiązuje.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-7.40" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 144 | + </div> | |
| 145 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 146 | + <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. olsztyńskiego Józef Piskorski.</u> | |
| 147 | + </div> | |
| 148 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 149 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselPiskorskiJozef">Wysoki Sejmie! W czwartym roku Planu 6-letniego, kiedy podsumowujemy dotychczasowe osiągnięcia i kreślimy wytyczne dla dalszej pracy naszego przemysłu, rolnictwa i handlu, pragnąłbym zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu na stosunkowo skromny, ale ważny odcinek naszej gospodarki, jakim jest rzemiosło.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PoselPiskorskiJozef">W Polsce obecnie czynnych jest około 90.000 indywidualnych warsztatów rzemieślniczych, zatrudniających około 130.000 ludzi. Potencjał gospodarczy rzemiosła wyraża się jednak nie tylko ilością warsztatów i zatrudnionych w nim rzemieślników, ale przede wszystkim wartością społeczną świadczonych usług.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselPiskorskiJozef">Droga rzemieślnika do Polski Ludowej nie była ani prosta, ani łatwa. Wyrastał on i żył w większości w środowisku zaśniedziałym, zaskorupiałym, obarczonym tradycjami i zwyczajami przeszłości, nacechowanej chęcią dorabiania się majątku we własnym warsztacie.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselPiskorskiJozef">Środowisko kapitalistyczne mamiło rzemieślnika złudą bogacenia się, wskazując mu przykłady Chowańczaków, Leszczyńskich, Hiszpańskich i wielu innych, którzy jakoby własną pracą dorobili się fortuny. Rzemieślnikowi nie łatwo było wyrwać się z ideologii drobnokapitalistycznej, dla której celem samym w sobie było zdobywanie pieniądza wszelkimi dozwolonymi czy niedozwolonymi sposobami i środkami.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselPiskorskiJozef">W okresie okupacji hitlerowskiej rzemiosło polskie, poddane wyniszczającej polityce najeźdźców, poniosło olbrzymie straty w ludziach i dobytku. Niepełna suma strat materialnych przekroczyła 2 miliardy złotych przedwojennych, to znaczy połowę ówczesnego rocznego budżetu państwowego.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselPiskorskiJozef">Po odzyskaniu niepodległości naszej Ojczyzny dzięki wiekopomnemu zwycięstwu Związku Radzieckiego nad okupantem hitlerowskim rzemiosło znalazło nowe warunki rozwojowe. W wyniku wielkich osiągnięć budownictwa socjalistycznego, dokonującego się wysiłkiem całego narodu, pod przewodem klasy robotniczej i jej Partii — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, narastało wśród rzemiosła zaufanie do władzy ludowej. Rzemieślnik w swej codziennej pracy znajduje liczne dowody, że jedynie władza ludowa gwarantuje naszej Ojczyźnie niepodległość i rozkwit we wszystkich dziedzinach naszego życia.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselPiskorskiJozef">Na tle tych przemian, na tle poważnych osiągnięć gospodarczych wzrasta stopniowo zaufanie rzemieślnika do władzy ludowej, do poczynań gospodarczych Rządu Ludowego, do gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselPiskorskiJozef">Pod wpływem poważnych osiągnięć naszej gospodarki narodowej powoli ustępują obciążenia ideologii drobnokapitalistycznej ze świadomości rzemieślnika, staje się on coraz bliższym klasie robotniczej i jej Partii — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w walce o budowę nowego ustroju.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselPiskorskiJozef">Polska Ludowa troszczy się o ludzi pracy i otacza ich opieką. Rzemiosło widzi tę troskę i opiekę naszej władzy ludowej. Rzemieślnik bierze coraz większy udział w życiu publicznym. Widzimy go m. in. w radach narodowych, gdzie wspólnie z robotnikiem, chłopem i inteligentem decydują w terenie o żywotnych sprawach związanych z bytem człowieka pracy.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselPiskorskiJozef">Na odcinku pracy gospodarczej rzemieślnika nastąpił przełom. O ile dawniej z jego usług korzystał przeważnie tzw. bogaty klient, zasobny w gotówkę, o tyle dziś klientami warsztatów rzemieślniczych są w olbrzymiej większości ludzie pracy. Zaspokajając ich codzienne życiowe potrzeby rzemieślnik przyczynia się walnie do usprawnienia ich zdolności wykonawczych —do lepszej realizacji zadań produkcyjnych. Dobrze i szybko naprawione obuwie czy ubranie człowieka pracy, wyremontowany pług czy wóz, doprowadzone do użytku narzędzie pracy —to zwiększenie wykonania naszych planów gospodarczych, to patriotyczny wkład rzemieślnika w wykonanie Planu 6-letniego.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselPiskorskiJozef">W kształtowaniu nowego oblicza rzemiosła usiłuje pomóc mu również i Stronnictwo Demokratyczne, które rozwinęło pracę ideologiczno-wychowawczą na bazie rzemiosła, wskazało rzemiosłu właściwą drogę rozwojową, drogę towarzyszenia klasie robotniczej w marszu do socjalizmu. Poziom uświadomienia społeczno-politycznego rzemieślnika stale wzrasta. Dowodem tego jest coraz szersze włączanie się rzemieślników indywidualnych do świadczenia usług dla świata pracy oraz ciągły wzrost rzemieślniczych spółdzielni pomocniczych i spółdzielni pracy.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselPiskorskiJozef">Zasada dobrowolności obowiązująca przy zrzeszaniu się w spółdzielnie wzmocniła jeszcze bardziej zaufanie rzemieślnika do tej formy gospodarowania.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselPiskorskiJozef">W walce między starą formą pracy rzemieślnika a nową, we współzawodnictwie między warsztatem indywidualnym a spółdzielczym coraz bardziej uwidocznia się przewaga warsztatu spółdzielczego.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselPiskorskiJozef">Warsztat spółdzielczy zwycięża dlatego, że dzięki zastosowaniu postępu technicznego i wprowadzeniu nowoczesnych metod pracy umożliwia rzemieślnikowi lepsze, pełniejsze i szybsze niż dotychczas zaspokajanie potrzeb mas pracujących. Rzemieślnik — spółdzielca ma zapewniony godziwy zarobek, korzysta ze wszystkich zdobyczy socjalnych, może czerpać w całej pełni z bogatego dorobku kulturalnego i oświatowego naszego kraju.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselPiskorskiJozef">Narodowy Plan Gospodarczy na rok 1953 postawił przed rzemiosłem poważne zadania, a mianowicie: — „zwiększyć zakres asortymentów, podnieść jakość świadczonych usług dla zaspokojenia bytowych potrzeb ludności, rozszerzyć sieć punktów usługowych, zwłaszcza na wsi”.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselPiskorskiJozef">Rzemieślnicy w pracy tej napotykają jednak na pewne trudności wynikające z niedoceniania wagi i roli rzemiosła przez niektóre ogniwa naszej administracji, jak również z biurokratycznego stosunku do spraw rzemiosła pewnych organów central spółdzielczych.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselPiskorskiJozef">Jakiego rodzaju są te trudności?</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselPiskorskiJozef">Należy zaliczyć do nich przede wszystkim niedostateczny przydział przez organy władzy ludowej lokali na punkty usługowe celem pełniejszego rozbudowania sieci usług rzemieślniczych. Odbiło się to szczególnie na akcji zacieśnienia spójni między miastem i wsią. We Wrocławiu np. na 50 wniosków w sprawie przydziału lokali dla punktów usługowych Wydział Handlu załatwił pozytywnie zaledwie 2.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselPiskorskiJozef">Poważną trudnością jest również sprawa regularnego zaopatrywania w surowce i materiały pomocnicze. Mimo niewątpliwej poprawy w stosunku do lat poprzednich ciągle jeszcze brak jest uregulowania tego zagadnienia w sposób skuteczny. Okólnik Ministra Handlu Wewnętrznego nr 6 z czerwca roku ubiegłego nakładał na gminne spółdzielnie — „Samopomocy Chłopskiej” obowiązek zaopatrywania rzemieślników świadczących usługi dla wsi w niezbędne do tego materiały. W praktyce liczne gminne spółdzielnie nie wywiązały się z tego obowiązku, ponieważ treść okólnika nie została przez niektóre rady narodowe przekazana w teren, względnie brak było zarządzeń wykonawczych. Miało to miejsce np. w województwie lubelskim. Okólnik ten przeleżał w biurze Wydziału Handlu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej kilka tygodni!</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PoselPiskorskiJozef">Ważnym etapem na drodze uspołecznienia rzemiosła są — jak wiadomo — spółdzielnie pomocnicze, które zrzeszają indywidualnych rzemieślników, włączając stopniowo ich drobne warsztaty do gospodarki planowej. Wbrew intencjom Rządu w terenie często nie docenia się tej wstępnej formy spółdzielczości. Spółdzielniom pomocniczym nie zapewnia się ciągłości pracy, nie udziela się im dostatecznej pomocy. Winę za to ponoszą częściowo Związek Spółdzielni Przemysłowych i Rzemieślniczych, właściwe związki branżowe i terenowe rady narodowe.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PoselPiskorskiJozef">Poważne zadanie na odcinku uspółdzielczania przypada również samorządowi gospodarczemu rzemiosła. Skupiając ogół rzemiosła indywidualnego, ma on za zadanie współdziałać w realizacji wytycznych władzy ludowej w zakresie pełnego wykorzystania potencjału gospodarczego warsztatów rzemieślniczych, stopniowego ich przechodzenia od gospodarki indywidualnej do gospodarki zespołowej, zapewniania pomocy i opieki indywidualnej rzemieślnikom świadczącym usługi na rzecz świata pracy, ze szczególnym uwzględnieniem rzemiosła wiejskiego, rzemiosła na Ziemiach Zachodnich, oraz zawodów zanikających. Praca kulturalno-oświatowa, prowadzona za pośrednictwem organizacji cechowych, przyczynia się do podniesienia świadomości mas rzemieślniczych. Dużą trudność w rozwijaniu tej działalności nastręcza brak lokali na świetlice, szczególnie w mniejszych ośrodkach.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-9.21" who="#PoselPiskorskiJozef">Niepokojącym objawem jest fakt nierównomiernego zaspokajania potrzeb terenu przez rzemiosło usługowe. Zdarzają się przypadki, iż w niektórych małych miasteczkach brak jest w ogóle fryzjera, optyka czy zegarmistrza. Ma to miejsce w pewnych punktach woj. szczecińskiego. Także w woj. olsztyńskim, na Ziemi Warmińskiej i Mazurach, które reprezentuję, zanotować można szereg braków i niedociągnięć w usługach rzemieślniczych na wsi. W niektórych powiatach naszego województwa, zwłaszcza północno-wschodnich, wieś odczuwa brak usług rzemieślniczych, jak kowali, kołodziei, rymarzy, co utrudniało i opóźniało pracę w tegorocznej planowej wywózce drewna. Wiertnictwo i naprawa studzien są nierównomiernie rozmieszczone na naszym terenie, a cztery zaledwie warsztaty usługowe tej branży nie mogą zaspokoić potrzeb ludności. Brak rzemieślniczych punktów usługowych na wsi utrudnia chłopom naprawę maszyn i narzędzi rolniczych, bez których nie sposób należycie wykonać prace związane z produkcją rolną, a biorąc pod uwagę rolniczo-hodowlany charakter naszego terenu, należałoby na ten odcinek zwrócić większą uwagę.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-9.22" who="#PoselPiskorskiJozef">Stan ten wymaga szybkiej zmiany. W tym celu należałoby otoczyć troskliwą opieką rzemieślników wiejskich oraz rzemieślników rzadkich specjalności (np. rzemiosło artystyczne, mechanikę precyzyjną, optyków, szewstwo ortopedyczne) i wykorzystać ich, zwłaszcza starszych rzemieślników, jako instruktorów do szkolenia nowych kadr.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-9.23" who="#PoselPiskorskiJozef">Liczna młodzież rzemieślnicza ma trudności szkolenia się w zawodach rzemieślniczych na skutek nieuregulowania tej sprawy przez właściwe czynniki. Centralny Zarząd Szkolenia Zawodowego Ministerstwa Przemysłu Drobnego i Rzemiosła oraz Związek Izb Rzemieślniczych powinny usunąć trudności, hamujące rozwój szkolenia zawodowego w rzemiośle. Jeśli istnieją przeszkody ze strony innych resortów, to należałoby raz jeszcze rozważyć możliwości sunięcia tych przeszkód. Pamiętać bowiem należy, iż rzemiosło szkoli uczniów nie tylko dla swych warsztatów, ale również dla przemysłu spółdzielczości pracy.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-9.24" who="#PoselPiskorskiJozef">Wśród rzemiosła rozwija się coraz bardziej racjonalizatorstwo i nowatorstwo. Cechowe poradnie techniczne oraz kluby racjonalizatorskie zgłaszają coraz więcej wniosków racjonalizatorskich i projektów wynalazków, współpracując z przemysłem i spółdzielczością. Podam kilka drobnych przykładów.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-9.25" who="#PoselPiskorskiJozef">Edward Kaleta, mistrz blacharski z Krakowa, opracował nowy sposób łączenia rur spustowych bez użycia cyny i kwasu solnego.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-9.26" who="#PoselPiskorskiJozef">Ludwik Liberski, elektromechanik ze Szczecina, wynalazł automatyczny przełącznik do biegu maszyn.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-9.27" who="#PoselPiskorskiJozef">Henryk Brauliński, mechanik z Warszawy, skonstruował szereg nowych urządzeń w dziedzinie przemysłu medycznego.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-9.28" who="#PoselPiskorskiJozef">Tomasz Stefański, ślusarz z Chorzowa, zastosował ulepszone dysze do czyszczenia gazu wielkopiecowego.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-9.29" who="#PoselPiskorskiJozef">Ze wszystkich stron kraju nadchodzą do władz Stronnictwa Demokratycznego liczne meldunki o podjętych zobowiązaniach dla uczczenia Święta Pracy 1 Maja. Oto kilka przykładów:</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-9.30" who="#PoselPiskorskiJozef">Załoga Spółdzielni Galanteryjno-Skórzanej imienia Manifestu Lipcowego w Białymstoku zobowiązała się wykonać roczny plan produkcji na 10 tygodni przed terminem, osiągnąć 100% produkcji pierwszego gatunku, zebrać i odstawić poza planem jedną tonę złomu, zorganizować koło sportowe i urządzić boisko.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-9.31" who="#PoselPiskorskiJozef">Pomocnicza Spółdzielnia Mechaników i Optyków w Warszawie zobowiązała się wykonać roczny plan produkcyjny do 31 października br., uzyskując 100% produkcji pierwszego gatunku, wprowadzić nowe asortymenty, wyeliminować reklamacje w dziale napraw maszyn biurowych, zorganizować w zrzeszonych warsztatach zbiórkę złomu i odprowadzić go dc składnic.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-9.32" who="#PoselPiskorskiJozef">Cech Rzemiosł Różnych wraz ze Spółdzielnią Pomocniczą Wielobranżową w Ostródzie zobowiązał się wyremontować, urządzić i otworzyć w dniu 1 maja bieżącego roku świetlicę dla miejscowego rzemiosła uspołecznionego i indywidualnego. Członkowie tego cechu w ramach zobowiązań indywidualnych wykonają ponadto szereg robót dla PGR-ów, spółdzielni produkcyjnych i przedszkoli.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-9.33" who="#PoselPiskorskiJozef">Liczni rzemieślnicy w całym kraju podejmują również indywidualne zobowiązania w zakresie usług i produkcji. Tak np. kowal Feliks Cichomski z Gdańska umocuje na Domu Rzemiosła antyczną tablicę i dostarczy do zbiornicy 3 tony złomu. Ślusarz Jan Mikrowski ze Stalinogrodu wyremontuje silnik benzynowy lub ropowy dla PGR-u itd.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-9.34" who="#PoselPiskorskiJozef">Głęboki patriotyzm, umiłowanie Ojczyzny zbliżają rzemieślników do robotników i chłopów pracujących. Proces to ciągły, obejmujący coraz szersze rzesze rzemieślników w miarę przenikania do ich świadomości prawdy o Polsce Ludowej, o Polsce budującej wspólny dom dla wszystkich swych dzielnych i pracowitych obywateli.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-9.35" who="#PoselPiskorskiJozef">Opierając się na przyjaźni ze Związkiem Radzieckim, biorąc z niego przykład, korzystając z jego bezinteresownej braterskiej pomocy — budujemy wszyscy ofiarną, codzienną pracą lepsze jutro dla naszej Ludowej Ojczyzny.</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-9.36" who="#PoselPiskorskiJozef">Rzemieślnik polski związany z masami ludowymi wykona swe zadania. W codziennym trudzie pomnażać będziemy bogactwo narodowe naszego kraju, twórczą swą pracą bronić będziemy pokoju dla dobra wszystkich współobywateli.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-9.37" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 187 | + </div> | |
| 188 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 189 | + <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. szczecińskiego Jerzy Andrzejewski.</u> | |
| 190 | + </div> | |
| 191 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 192 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Wysoki Sejmie! Zabierając głos w dyskusji nad projektem ustawy budżetowej na rok 1953 chcę jako pisarz zająć się kilkoma zagadnieniami kulturalno-oświatowymi.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">W listopadzie roku 1947, w przemówieniu — „O upowszechnienie kultury” wygłoszonym na otwarciu radiostacji we Wrocławiu, towarzysz Bolesław Bierut stwierdził, że celem zlikwidowania — „układu społecznego starych stosunków polityczno-gospodarczych” oraz wy karczowania tego wszystkiego, co pozostawiła po sobie — „puścizna wynaturzeń w psychice ludzkiej, puścizna zacofania, ciemnoty, obskurantyzmu, upośledzenia kulturalnego... musimy czynić równocześnie wysiłki w dwóch kierunkach”.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Jakież to są kierunki?</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">„Po pierwsze — stwierdził wówczas towarzysz Bierut — w kierunku najszybszej odbudowy kraju i podniesienia materialnych warunków bytu całego narodu, a przede wszystkim warstw pracujących;</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">po drugie — w kierunku uzdrowienia wynaturzonej przez niesprawiedliwy ustrój społeczny psychiki ludzkiej i likwidacji zacofania, podnoszenia poziomu oświaty i kultury najszerszych mas ludowych... Cechą znamienną przeżywanego przez nas okresu jest to, że nie wybrane tylko warstwy i nie wyjątkowe tylko postacie, nie indywidualni bohaterowie ani elita wytrawnych smakoszów wiedzy, sztuki czy kultury działają dziś na potężnej scenie dziejowych przemian naszego narodu. Cechą znamienną tego okresu jest właśnie to, że miliony najprostszych ludzi weszły na tę scenę życia publicznego, że pragną one stać się czynnymi, a nie biernymi tylko jej uczestnikami, że stają się one stopniowo świadomym i twórczym czynnikiem dziejów.” Te wskazania towarzysza Bieruta sprzed lat sześciu stały się własnością całego narodu. Nie ma już dzisiaj w naszym kraju ani jednego uczciwie i poważnie myślącego Polaka, który by nie dostrzegał, że rewolucyjnym przemianom kształtującym nasze życie polityczne, społeczne i gospodarcze towarzyszą również rewolucyjne przemiany kulturalne. Wprawdzie jeszcze i dzisiaj można spotkać jednostki, które nie doceniają doniosłości zagadnień kulturalno-oświatowych, traktując je jako luksus, na który Polska Ludowa może na razie poczekać, ponieważ najważniejszą sprawą jest produkcja i dopiero jak się z nią uporamy, będzie czas na kulturę. Trzeba jednak stwierdzić, że z takim niesłusznym, niesocjalistycznym podejściem do zagadnień kultury spotykamy się coraz rzadziej, natomiast coraz jaśniej i pełniej ugruntowuje się w świadomości naszego narodu zrozumienie podstawowej prawdy naszego ustroju, iż twórcza siła idei socjalistycznej ogarnia równocześnie i przekształca całość ludzkich spraw, że dąży do zaspokojenia zarówno materialnych jak i duchowych potrzeb człowieka, że nie tylko nie ma rozdziału pomiędzy produkcją a kulturą, lecz przeciwnie, istnieje pomiędzy tymi dziedzinami naszej rzeczywistości ścisła łączność, ponieważ wzrost naszej produkcji służy wzrostowi naszej kultury, a wzrost kultury, wzrost wiedzy i świadomości mas pracujących służy wzrostowi produkcji.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Wiemy dobrze, że gdy w Stanach Zjednoczonych wzrasta na przykład produkcja przemysłu hutniczego, to ten fakt nie przyczynia się w żadnym stopniu do likwidacji analfabetyzmu, który szerzy się wśród murzyńskich robotników stanu Luizjana, pracujących przy uprawie kawy i bawełny. Wiemy, że gdy wzrasta produkcja coca-coli, to nie pociąga to za sobą wzrostu nakładu książek albo wzrostu stypendiów dla uczącej się młodzieży.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-11.6" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">My natomiast w naszej Ojczyźnie mamy całkowitą pewność, że dzięki naszej stali, naszemu węglowi, naszym stoczniom i wielkim kombinatom w Wizowie czy Piotrkowie mogą powstawać i rzeczywiście powstają nowe świetlice i domy kultury, nowe kina i wystawy objazdowe, nowe muzea, nowe teatry i zespoły amatorskie. W tym pokojowa siła i humanistyczne piękno naszej rzeczywistości, iż każde osiągnięcie ludzkich rąk i umysłów daje u nas życie innemu osiągnięciu służącemu człowiekowi, wspomaga je, podpiera i umacnia. Wiemy, że z drzew, które jeszcze dzisiaj szumią nad mazurskimi jeziorami, jutro nasz górnik, spółdzielca wiejski lub młody naukowiec będą mieli nowe meble. Wiemy również, że po długiej wędrówce bogaty plon lasów olsztyńskich wróci do swojej ziemi i wierszami Mickiewicza, prozą Prusa, pieśniami Moniuszki trafi do gromadzkich bibliotek, do wiejskich i fabrycznych świetlic.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-11.7" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Jesteśmy słusznie dumni z gospodarczej mapy naszego Planu 6-letniego. Ale mamy prawo do równie zasłużonej dumy, gdy pochylimy się nad kulturalną mapą naszej Ojczyzny i ogarniemy nasze wielkie osiągnięcia w tej dziedzinie, już nawet nie w stosunku do lat przedwojennych, ale na przestrzeni ostatnich trzech lat.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-11.8" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Znikły przede wszystkim z tej mapy plamy analfabetyzmu, tego haniebnego spadku po ustroju wyzysku i ciemnoty mas pracujących. Polska Ludowa zlikwidowała tę hańbę. W r. 1949 mieliśmy 73 teatry stałe i objazdowe — w r. 1952 liczba ich podniosła się do 84. Zamiast 17 oper, filharmonii i orkiestr symfonicznych w r. 1949 — w roku ubiegłym mieliśmy ich 23. Liczba 99 muzeów z r. 1949 podniosła się w r. 1952 do 116, a jakąż wymowę posiadają tu cyfry: w r. 1949 zwiedziło nasze muzea 3,5 miliona ludzi, w r. 1952 — ponad 6,5 miliona. W r. 1949 Centralny Zarząd Bibliotek przy Ministerstwie Kultury i Sztuki rozporządzał 6,5 milionami książek w terenie, w r. 1952 — 14 milionami. Warto przypomnieć, że przed wojną mieliśmy zaledwie 7.000 bibliotek publicznych, w r. 1952 mamy ich na terenie całej Polski wliczając punkty biblioteczne — 86.000. Albo inne dane: w 1949 r. zaledwie 400.000 ludzi miało możność usłyszenia w terenie koncertu symfonicznego lub opery. W roku 1952 liczba tych słuchaczy przekroczyła milion. W r. 1949 mieliśmy ponad 1.500 koncertów symfonicznych, w r. 1952 takich samych koncertów odbyło się 3.500. W okresie tych trzech lat ilość przedstawień wzrosła o blisko 7.000, a liczba widzów teatralnych o 2 1/2 miliona.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-11.9" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Są to niewątpliwie duże i doniosłe osiągnięcia. Utwory Fredry i Gorkiego, Chopina, Beethovena i Mussorgskiego, obrazy Norblina, Matejki i Gierymskiego znajdują coraz to szersze rzesze odbiorców. Kształtuje się w masach pracujących wiedza o naszej postępowej tradycji, wiedza o współczesności. Na naszych oczach dokonuje się największy w naszej historii przełom: socjalistyczna rewolucja kulturalna.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-11.10" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Lecz największe nawet osiągnięcia nie powinny nam przesłaniać istniejących jeszcze braków i niedomagań. I tak np. w stosunku do politycznych, gospodarczych i społecznych przemian naszej wsi wciąż jeszcze w sposób niedostateczny dociera do terenu wiejskiego kultura. Cyfry obrazujące obsłużenie objazdowymi wystawami plastycznymi i muzealnymi wskazują na zaniedbanie terenu wiejskiego. Podkreślić również trzeba, że dane za rok 1952 wykazują spadek w stosunku do roku poprzedniego. Również imprezy Centralnego Zarządu Teatrów, Centralnego Zarządu Oper, Filharmonii i Instytucji Muzycznych, Artosu oraz Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych wciąż jeszcze w niedostateczny sposób docierają na wieś. I tak w 1952 r. na teren wiejski przypada zaledwie 8,3% imprez zorganizowanych przez wszystkie wyżej wymienione instytucje, a ilość widzów wiejskich stanowi tylko 5,4% widzów teatralnych w skali ogólnokrajowej.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-11.11" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Zdajemy sobie dobrze sprawę, że gdy staje konieczność większego niż do tej pory nasycania terenu wiejskiego wartościowymi imprezami kulturalnymi — napotykamy na rozliczne trudności, i to trudności zarówno materialne i techniczne jak i te, które wynikają niejednokrotnie z braków repertuarowych i z braków w naszych kadrach aktorskich. Aby te trudności przezwyciężyć, Ministerstwo Kultury i Sztuki powinno — jak się zdaje — zdobyć się na jeszcze większy niż dotychczas wysiłek organizacyjny, terenowe rady narodowe powinny z większą niż dotychczas troską i energią odnosić się do spraw kultury, wydziały kultury i oświaty przy prezydiach rad narodowych powinny być powiązane z pracą w terenie w sposób konkretny, praktyczny, a nie — jak się zdarza niejednokrotnie — przy pomocy papierów. Również i nasi twórcy — pisarze i kompozytorzy powinni wykazać więcej niż do tej pory troski, aby imprezy widowiskowe, szczególnie Artosu i cyrków, podniosły swój poziom ideowy i artystyczny, aby na wieś docierała celna, socjalistyczna satyra, wartościowe wiersze, dobre piosenki masowe, aby wiejskie teatry świetlicowe miały dobry współczesny repertuar.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-11.12" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Nie może sprawa stać tak, aby pisarz lub kompozytor dostarczali Artosowi utwory pisane — „lewą” ręką. Nasz robotnik i nasz pracujący chłop nie chcą utworów z — „lewej” ręki. Chcą utworów pełnowartościowych, ponieważ są pełnowartościowymi gospodarzami naszego kraju. Nie wolno im podrzucać drobnomieszczańskiej szmiry, kosmopolitycznej tandety i malutkiej, naturalistycznej satyrki. Nie może również sprawa stać tak, aby na wieś i na trudne nieraz w terenie warunki pracy szli przede wszystkim tacy trzecio i czwartorzędni aktorzy, którzy godzą się występować na wsi, ponieważ nie mogą znaleźć pracy w mieście. Nasza wieś potrzebuje dobrych wykonawców. Nie chcę aktorskiej szmiry i tandety, nie chcę drobnomieszczańskiego kabaretu i pseudoludowego kiczu. Pełnowartościowe utwory w wykonaniu pełnowartościowych artystów — tego żąda wiejski widz i słuchacz i tylko przezwyciężenie trudności i braków stojących na przeszkodzie w wypełnianiu tych zadań może w stosunku do terenu wsi przynieść prawdziwie twórcze osiągnięcia kulturalne.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-11.13" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Mamy już daleko poza sobą ciemne lata rządów sanacyjnych, kiedy to polski chłop podobnie jak polski robotnik odcięci byli od kultury, od książek, czasopism, teatru, filmu, muzyki. Przegnane już również zostały grasujące jeszcze przed kilkoma laty, szczególnie w terenie wiejskim, tzw. dzikie zespoły różnych prywatnych inicjatyw. Mamy ponad 22.000 świetlic na terenie całego kraju, sto dwadzieścia kilka domów kultury.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-11.14" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Naród polski posiada wielką i piękną, postępową, humanistyczną tradycję. Ta tradycja musi się stać własnością naszego robotnika i pracującego chłopa. W ciągu kilku ostatnich lat mamy już poważne osiągnięcia twórcze w dziedzinie literatury i muzyki, architektury, filmu i plastyki. Nasza nawa socjalistyczna sztuka musi się stać własnością naszego robotnika i pracującego chłopa. Musimy jak najostrzej walczyć z głęboko niesłusznym poglądem, że nasz robotnik i chłop nie dorośli jeszcze do pełnowartościowej kultury, że należy ich niejako oswajać ze sztuką za pośrednictwem utworów rzekomo — „łatwych”, a które w istocie są tylko w prostacki sposób popularne, a artystycznie prymitywne. Myślę, że dla takich poglądów, wywodzących się w prostej linii z burżuazyjnej pogardy dla klasy robotniczej i pracującego chłopstwa, nie ma dzisiaj w Polsce miejsca.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-11.15" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Jeśli jednak mowa o upowszechnianiu kultury wśród mas ludowych naszego kraju, to musimy pamiętać, że polski robotnik i polski chłop są nie tylko odbiorcami kultury, lecz również jej współtwórcami. Wielkie sukcesy zespołu — „Mazowsze”, osiągnięcia naszych zespołów amatorskich i świetlicowych w dziedzinie teatru, śpiewu i tańca stanowią przedmiot naszej szczególnej radości, świadczą one bowiem, ile inteligencji i poczucia piękna, ile zapału i ofiarności, jak wiele świeżego talentu wnieść potrafi do sztuki nasza młodzież robotnicza i chłopska, młode kadry naszej twórczej inteligencji.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-11.16" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Lecz i w tej dziedzinie obok przełomowych i w perspektywie historycznej rewolucyjnych sukcesów mamy jeszcze do zanotowania pewne niedostatki. I tak przedmiotem szczególnej troski powinno się stać u nas zagadnienie rekrutacji młodzieży do szkół artystycznych: muzycznych, teatralnych, plastycznych. Wciąż jeszcze napływa do tych szkół za mało młodzieży robotniczej i chłopskiej. Rekrutację do szkół artystycznych cechuje w wielu wypadkach żywiołowość, nie poszukuje się młodych talentów w głębokim terenie, nie wychodzi się młodym talentom na spotkanie, lecz w sposób ułatwiony poprzestaje się na napływających do szkół zgłoszeniach z terenu najbliższego, tzn. z miasta, w którym znajduje się dana szkoła. Znane są również wypadki, że młody chłopiec lub dziewczyna ze wsi mimo niewątpliwie wybitnych zdolności artystycznych nie mogą studiować w szkole artystycznej, ponieważ albo nie ma dla nich miejsca w bursie, albo bursa taka w ogóle nie istnieje. Powiązać z życiem rekrutację młodzieży do szkół artystycznych, przegnać z rekrutacji biurokratyczny styl pracy, a zastąpić go twórczym, socjalistycznym stosunkiem do ludzi i zagadnień, a również otoczyć większą niż do tej pory troską bursy przy szkołach artystycznych — oto jedno z bardzo istotnych zagadnień, jakie stoi przed naszym szkolnictwem artystycznym i które powinno być tak rozwiązywane, aby nasza wartościowa i utalentowana młodzież robotnicza i chłopska mogła w jak najszerszym zakresie zasilać nasze kadry twórcze i odtwórcze.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-11.17" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Kultura, sztuka i wiedza stanowią potężną broń w naszej walce z tym wszystkim, co w naszej rzeczywistości i w świadomości ludzkiej jest stare i wsteczne, co opiera się jeszcze nowemu, jest wobec niego nieufne, krytyczne lub tego nowego zrozumieć nie może. Wiemy, aż nadto dobrze z rozlicznych doświadczeń, jak łatwo wrogiej propagandzie lub bałamutnym plotkom ulegają jednostki nieuświadomione, analfabeci nie tyle w ścisłym tego słowa znaczeniu, ile analfabeci umysłowi. Wiemy również, jak wzrost wiedzy i ogólnej kultury skutecznie służy wzrostowi politycznej i ideowej dojrzałości człowieka. Gdzie słabnie walka o socjalistyczną kulturę, o socjalistyczny styl codziennego życia, który przejawia się zarówno w pracy zawodowej, społecznej, jak i w sprawach osobistych, w stylu zabawy, rozrywki — tam siłą rzeczy słabnie i nasz front walki o socjalizm, walki o nowego człowieka. Trudno więc tu nie wspomnieć o pewnych niedostatkach organizacyjnych, które działają niekiedy hamująco na prawidłowy rozwój naszej kultury w terenie. I tak np. świetlice i domy kultury zarówno wiejskie, jak i fabryczne słusznie uskarżają się, że fundusze przewidziane dla nich w budżecie dochodzić do nich poczynają niejednokrotnie dopiero od połowy roku. Takie opóźnienie w otwarciu kredytów bardzo poważnie wpływa na zahamowanie prac w świetlicach i domach kultury. Zdarza się również, że gdy powstaje nowy ośrodek produkcyjny, zapomina się w pierwszej fazie budowy o odpowiedniej bazie dla życia kulturalnego.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-11.18" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Wielkie i twórcze prace Związku Radzieckiego w zbudowaniu społeczeństwa socjalistycznego i obecnej budowie społeczeństwa komunistycznego powinny i w dziedzinie walki o kulturę socjalistyczną stać się dla nas wzorem. W czasie pobytu w Moskwie w roku 1950 znalazłem się w jednej z nowych dzielnic miasta. Rozpoczęto tam właśnie roboty wstępne polegające na usuwaniu starych, przeważnie drewnianych domów. Rozległy teren budowy przypomniał mi żywo nasz własny pejzaż warszawskiej budowy. Lecz tam, na tym moskiewskim przedmieściu jedna rzecz uderzyła mnie jako nowa. Oto wśród wertepów, fundamentów i rusztowań, wśród chaosu, jaki na pierwszy rzut oka zawsze sprawia budowa w pierwszej swej fazie, stał już jeden nowy, jasny i wysoki dom. Pora była przedwieczorna — wszystkie okna domu jaśniały światłami. Ten dom już żył i służył ludziom. A był to, jak się dowiedziałem, dom kultury dzielnicy jeszcze nieistniejącej.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-11.19" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Wysoki Sejmie! W roku przyszłym cały naród polski będzie uroczyście obchodzić dziesięciolecie Polski Ludowej. Nie było w całej naszej historii okresu o równej temu dziesięcioleciu sile przemian, o równym pięknie i bohaterstwie. Nigdy nie mieliśmy takich jak dzisiaj osiągnięć i nigdy nie otwierały się przed nami tak rozległe perspektywy, jak obecnie. Nigdy kultura polska nie mogła tak, jak w naszych czasach, służyć całemu narodowi, kształtując się zgodnie z potrzebami i pragnieniami mas pracujących. Jeśli mamy jeszcze w naszej pracy te czy inne niedociągnięcia, to te niedociągnięcia nie tylko nas nie zrażają, lecz przeciwnie, zachęcają do ich usunięcia i zlikwidowania.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-11.20" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">Wielkie zadania stoją obecnie zarówno przed naszymi twórcami, jak i przed wszystkimi pracownikami kulturalno-oświatowymi. W związku ze zbliżającym się dziesięcioleciem Polski Ludowej zaczęły się już u nas prace przygotowawcze do imprez zakrojonych na szeroką, ogólnokrajową miarę, które przyczynić się powinny i do wzrostu naszej socjalistycznej twórczości i również do wzrostu upowszechnienia naszej kultury. W pełnym już więc toku znajdują się prace przygotowawcze do przyszłorocznego Festiwalu Muzyki Polskiej w pionie zawodowym i amatorskim. Festiwal ten będzie trwać od 22 Iipca 1954 r. do 9 maja 1955 r. Również w roku przyszłym odbędzie się Ogólnopolski Festiwal Teatralny. Powstają nowe kompozycje, nowe sztuki teatralne, nowe powieści i opowiadania, nowe obrazy i rzeźby, które oddadzą wielkość naszych czasów i wielkość naszej Ojczyzny.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-11.21" who="#PoselAndrzejewskiJerzy">W sercu naszego kraju, w sercu Warszawy, wznoszą się coraz wyżej mury gigantycznego Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina. Ten wspaniały dar narodów radzieckich dla narodu polskiego symbolizuje wielkość kultury socjalistycznej, symbolizuje tę wagę, jaką ustrój socjalistyczny przykłada do nauki i kultury. Niech wielkość tego pałacu stanie się dla nas wszystkich natchnieniem w pracach nad budową naszej socjalistycznej kultury.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-11.22" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 215 | + </div> | |
| 216 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 217 | + <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Zarządzam 15-minutową przerwę.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 50 do godz. 12 min. 10.)</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Na salę wchodzi Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut. Wszyscy wstają i witają Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta hucznymi, długotrwałymi oklaskami.)</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. bydgoskiego Wacław Schayer.</u> | |
| 222 | + </div> | |
| 223 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 224 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PoselSchayerWaclaw">Wysoki Sejmie! Pragnąłbym ustosunkować się do niektórych zagadnień drobnej wytwórczości i handlu.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PoselSchayerWaclaw">Rozpatrywany przez Sejm projekt budżetu w całej pełni odzwierciedla fakt, że podstawową dźwignią rozwoju całej naszej gospodarki narodowej i głównym źródłem dochodów budżetu państwa jest przemysł. Jego już dziś potężne rozmiary i dalszy planowy i wszechstronny rozwój opiera się na szybkiej rozbudowie przemysłu ciężkiego. Na tym stalowym fundamencie, na tym potężnym źródle mocy — na przemyśle ciężkim opiera się rozwój sił wytwórczych w całej naszej gospodarce, rozwój wszystkich przemysłów kluczowych, rolnictwa i drobnej wytwórczości. Na nim też opiera się możliwość coraz pełniejszego zaspokajania potrzeb człowieka.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PoselSchayerWaclaw">W zakresie zaspokajania potrzeb poważne zadania przypadają drobnej wytwórczości. Zaspokajanie wciąż rosnących potrzeb w zakresie artykułów rynkowych przez drobną wytwórczość odbywa się nie tylko w drodze produkcji i przekazywania artykułów do zbytu sieci handlowej, ale również — i to w szerokim zakresie — poprzez punkty usługowe.</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PoselSchayerWaclaw">Wzrost stopy życiowej najszerszych mas społeczeństwa powoduje stały i szybki wzrost zapotrzebowania w obu tych dziedzinach. Jednym ze wskaźników tego wzrostu jest szybkie zwiększanie się obrotów w placówkach handlu i w punktach usługowych. Tempo wzrostu obrotów w handlu uległo wyraźnemu przyśpieszeniu po uchwale z dnia 3 stycznia br. Na wsi wskazują na to wyniki osiągnięte przez spółdzielczość samopomocową, która w I kwartale br. wykonała plan sprzedaży detalicznej artykułów przemysłowych w 106,5%. Oznacza to, że w porównaniu z I kwartałem ub. roku wartość zakupionych przez chłopów artykułów przemysłowych w cenach porównawczych wzrosła o 10,3%. Wzrost ten nastąpił nie tylko w artykułach codziennego użytku, lecz głównie w tkaninach, odzieży, galanterii, meblach, materiałach budowlanych, w artykułach produkcyjnych i gospodarstwa domowego oraz w takich artykułach jak cukier, tłuszcze roślinne, wino itp.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PoselSchayerWaclaw">Na szczególne podkreślenie zasługują poważne obroty spółdzielczości samopomocowej na cotygodniowych targach i okresowych jarmarkach, na których w końcu kwietnia obroty te wyrażają się w milionach złotych. Ma to miejsce w okresie, który od wieków wieś przywykła nazywać początkiem przednówka. Jak widać, ten smutny wyraz przechodzi u nas do historii.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-13.5" who="#PoselSchayerWaclaw">Podstawowy zasób artykułów masowego zapotrzebowania wytwarzany jest rzecz jasna w przemysłach kluczowych. Jeśli w planie na rok 1953 ustanowiono, że spółdzielczość samopomocowa dostarczy wsi w porównaniu z ubiegłym rokiem 2 1/2 raza więcej cementu, z górą 2 razy więcej cegły, o 34% więcej wełny, o 60% więcej pończoch, 2 razy więcej chustek, o 125% więcej okryć i ubiorów, prawie 3 razy więcej osi do wozów itd. — to jest to wynikiem wzrostu naszego przemysłu kluczowego. Te cyfry przypominają każdemu, że uruchomiona została Wierzbica, że w naszych hutach ruszyły nowe wielkie piece, że powstały nowe kombinaty włókiennicze, pracujące wyłącznie albo w znacznej części na urządzeniach, maszynach i surowcach dostarczanych nam przez Związek Radziecki.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-13.6" who="#PoselSchayerWaclaw">Obok przemysłu kluczowego niemały udział we wzroście zaopatrzenia w wiele artykułów masowego spożycia będzie miała również i w roku bieżącym drobna wytwórczość, która już dziś odgrywa w tej dziedzinie poważną rolę.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-13.7" who="#PoselSchayerWaclaw">O znaczeniu tej dziedziny produkcji dla zaopatrzenia rynku poprzez wykorzystanie rezerw surowcowych świadczy np. to, że osiągnięte przez nas pełne zaopatrzenie w pługi, lemiesze i odkładnie, przy zapotrzebowaniu znacznie większym niż przed wojną, zawdzięczamy w bardzo poważnej mierze produkcji opartej na wtórnych surowcach. W województwach krakowskim i kieleckim w oparciu o te surowce rozwinęła się produkcja tak ważnych artykułów masowego zapotrzebowania, jak widły, siekiery, podkowy, kopaczki, kilofy i młotki do klepania kos, wiadra drewniane do studzien, beczki, cebrzyki itp. Nie wszystkie tego rodzaju możliwości zostały u nas wykorzystane.</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-13.8" who="#PoselSchayerWaclaw">Mimo poważnych osiągnięć drobna wytwórczość w ub. roku nie wykonała planu produkcji zarówno w cenach zbytu jak i w asortymencie. W państwowym i spółdzielczym przemyśle drobnym niedostatecznie walczono o rytmiczność w produkcji. Duży zryw w czwartym kwartale nie mógł zrównoważyć niedociągnięć poprzedniego okresu.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-13.9" who="#PoselSchayerWaclaw">Na ogólną liczbę około 760 artykułów planowanych centralnie nie wykonano około 260. Np. nie wykonano planu w takich pozycjach jak odzież i obuwie dziecięce, i to bynajmniej nie z powodu braku surowców, lecz dlatego, że wiele zakładów nie chciało przestawić się z dublowania produkcji kluczowej na produkcję artykułów rynkowych uzupełniających produkcję przemysłu kluczowego oraz z produkcji surowca centralnie przydzielanego na produkcję surowca wtórnego bądź miejscowego, z którego można produkować pełnowartościowe wyroby. Niemałe znaczenie miała tu również łatwizna, polegająca na wykonaniu planu jedynie w złotówkach.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-13.10" who="#PoselSchayerWaclaw">Istotną przyczyną niewykonania planów jest wciąż niedostateczne wykorzystywanie przez drobną wytwórczość miejscowej bazy surowcowej i zbyt częste oglądanie się wyłącznie na zaopatrzenie centralne.</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-13.11" who="#PoselSchayerWaclaw">Wojewódzkie komisje planowania gospodarczego nie przywiązują należytej wagi do sporządzania wojewódzkich bilansów surowców odpadowych i miejscowych. Tymczasem nawet niepełne bilanse — i to w części województw sporządzone na rok bieżący niestety z opóźnieniem — wykazują dziesiątki tysięcy ton żelaza i stali, artykułów chemicznych i tworzyw sztucznych, tysiące ton skóry, gumy i innych cennych surowców. Należy zwiększyć wysiłki w celu uruchomienia tego rodzaju rezerw, zwłaszcza że możliwości produkcji przemysłu terenowego są bardzo duże i stale rosną. W porównaniu z rokiem 1949 produkcja przemysłu terenowego w ub. r. była 6,7 raza większa. Plan na rok bieżący przewiduje wzrost w stosunku do ubiegłego roku o 15%.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-13.12" who="#PoselSchayerWaclaw">Ważne zadanie W dziedzinie Usunięcia braków i niedociągnięć w zakresie drobnej wytwórczości mają rady narodowe, które jednak tego zadania w znacznej części nie wykonały.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-13.13" who="#PoselSchayerWaclaw">Rady narodowe, kierujące państwowym przemysłem terenowym i nadzorujące terenowy przemysł spółdzielczy, mają bardzo poważne możliwości wpłynięcia na lepsze wykonanie przez te przemysły ich podstawowego zadania, tj. dostarczenia artykułów masowego spożycia.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-13.14" who="#PoselSchayerWaclaw">Z roku na rok coraz większą część produkcji drobnej wytwórczości planują rady narodowe.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-13.15" who="#PoselSchayerWaclaw">Z uwagi na to, rady winny badać wnikliwiej niż dotychczas z jednej strony potrzeby zaopatrzeniowe ludności i stan ich zaspokojenia, z drugiej strony miejscowe możliwości surowcowe i produkcyjne. Konieczna jest aktywizacja na tym odcinku prezydiów rad narodowych, komisji handlu i przemysłu oraz współpraca wydziałów przemysłu i wydziałów handlu. Jak dotąd współpraca ta jest niedostateczna, np. wydział handlu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w pierwszym półroczu ub. r. nie zgłosił żadnych potrzeb pod adresem tamtejszego wydziału przemysłu i jego pionów produkcyjnych, zaś wydział handlu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku nie umiał się wypowiedzieć co do rozmiarów zapotrzebowania na poszczególne artykuły. Jeszcze gorzej wygląda współpraca referatów przemysłu i wydziałów handlu w prezydiach powiatowych i miejskich rad narodowych.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-13.16" who="#PoselSchayerWaclaw">Podstawową przyczyną braku inicjatywy ze strony wydziałów handlu jest to, że nie są one nastawione na badanie potrzeb terenu, podobnie jak wydziały przemysłu wciąż jeszcze niedostatecznie wpływają na przemysł miejscowy. aby szerzej wykorzystywał miejscowe możliwości surowcowe i produkcyjne. W rezultacie np. w woj. olsztyńskim w ciągu całego ubiegłego roku wprowadzono do produkcji zaledwie 23 nowe artykuły przemysłu terenowego.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-13.17" who="#PoselSchayerWaclaw">Poważne braki mamy wciąż jeszcze w dziedzinie usług. Plan rozwoju sieci punktów usługowych na rok ubiegły nie został w pełni wykonany. Związek Spółdzielni Przemysłowych i Rzemieślniczych wykonał plan rozwoju sieci punktów usługowych tylko w 4 województwach: bydgoskim, kieleckim, łódzkim i rzeszowskim. Zwłaszcza poważne braki wykazuje rozwój sieci punktów usługowych poniżej szczebla powiatowego, a więc na wsi i w miasteczkach, jakkolwiek i w miastach jest jeszcze dużo do zrobienia. Przy szybkim wzroście liczbowym zaznacza się jednostronny charakter punktów usługowych. I w mieście i na wsi szczególnie niedostateczna jest sieć punktów usługowych naprawczych odzieży, obuwia, ślusarsko-blacharskich oraz instalacyjnych. Powoduje to skrócenie okresu używania niektórych przedmiotów, co jest poważną stratą w gospodarce narodowej. Należy przezwyciężyć niechęć spółdzielczości pracy do zakładania tego rodzaju punktów. Ich praca przyniesie poważne korzyści zarówno w budżecie rodziny, jak i w gospodarce narodowej. Dalsze zaniedbywanie tej sprawy należy uznać za marnotrawienie poważnych rezerw.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-13.18" who="#PoselSchayerWaclaw">Podstawowymi brakami w dziedzinie pracy punktów usługowych są: zła ich lokalizacja, częste przypadki brakoróbstwa, zawyżanie cen w niektórych spółdzielniach pracy oraz brak troski o należytą ochronę mienia społecznego.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-13.19" who="#PoselSchayerWaclaw">W zakresie kadr należy zwrócić uwagę na nierozwiązanie dotychczas sprawy przywarsztatowego szkolenia zawodowego młodzieży i dorosłych oraz na niski stan zatrudnienia kobiet, który na przykład w pionie Związku Spółdzielni Przemysłowych i Rzemieślniczych wynosi zaledwie 28%.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-13.20" who="#PoselSchayerWaclaw">W zakresie lokalizacji punktów usługowych rady narodowe powinny wykazać takie samo zrozumienie, jakie już dziś na ogół wykazują w sprawie rozmieszczenia punktów sieci handlu. Sprawa lokali dla punktów usługowych nabiera szczególnego znaczenia wobec tego, że na rok bieżący planuje się wzrost ich liczby prawie o 10.000, przy tym liczba punktów usługowych dla wsi ma wzrosnąć o 60%.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-13.21" who="#PoselSchayerWaclaw">W zakresie usług dla wsi poważną rolę odgrywa w dalszym ciągu rzemiosło indywidualne, zwłaszcza kowale. Dla rzemieślników nie stosujących wyzysku i nie uprawiających spekulacji stworzona została możliwość zaopatrywania się w materiały wyjściowe w gminnych spółdzielniach. Odpowiednie zarządzenia Ministerstwa Handlu Wewnętrznego w wielu gminnych spółdzielniach nie są stosowane. W zakresie zaopatrzenia kowali, kołodziei, bednarzy, rymarzy wciąż istnieją trudności, jakkolwiek w ostatnich czasach zaznaczyła się pewna poprawa. Tam, gdzie powstają spółdzielnie produkcyjne, w wielu wypadkach kowale wstąpili na członków, co okazało się korzystne dla spółdzielni i całej gromady. Oczywiście jest to właściwa droga rozwoju rzemiosła na wsi.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-13.22" who="#PoselSchayerWaclaw">Należy rychło zatroszczyć się o dopływ nowych kadr do rzemiosła wiejskiego. Obecnie wobec wielu możliwości otwartych dla młodzieży wiejskiej dopływ ten niemal całkowicie ustał.</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-13.23" who="#PoselSchayerWaclaw">W dziedzinie handlu, usług i drobnej wytwórczości mamy olbrzymie postępy, a jednocześnie niemałe jeszcze trudności i braki. Oczywiście tych kłopotów, jakie my dziś mamy z asortymentem towarów np. w handlu wiejskim, nie mogło być w latach międzywojennych, kiedy to według ówczesnych zestawień zakupy gotówkowe na jedną osobę w gospodarstwie wiejskim od 5 do 10 ha wynosiły dziennie 10 groszy czyli miesięcznie 3 złote.</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-13.24" who="#PoselSchayerWaclaw">Jak wyglądał handel wiejski w tamtych czasach, to dobrze pamięta wielu obecnych na tej sali. Oto co pisał przed wojną o tym handlu chłopski pisarz Kurek: — „Idź no do karczmy, kup za dwa grosze zapałek. Chłopiec kładzie na głowę worek i człapie bosymi stopami przez błotnisty gościniec. Wie, że za dwa grosze dostanie 9 zapałek, które w domu rozetnie się wzdłuż i użyje 18 razy. Jaki to skarb za dwa grosze.” Jeśli nie wszędzie było aż tak źle, to wszędzie, w każdym zakątku polskiej wsi szło ku temu, i to coraz prędzej. W pracy pt. — „Badania nad opłacalnością gospodarstw włościańskich” opublikowanej w 1936 r. wykazano, że przeciętne dzienne wydatki gotówkowe na jedną osobę w rodzinie chłopskiej spadły w okresie od 1930 r. do 1935 r. z 31 groszy do 11,6 grosza.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-13.25" who="#PoselSchayerWaclaw">Nic dziwnego, że w tej sytuacji wystarczały nędzne sklepiki wiejskie, w których towar za kilkanaście złotych nie rzadko starczał na długi czas. „Prowadzenie sklepiku wiejskiego — pisał w 1937 r. burżuazyjny ekonomista Chmielewski — jest łatwe. Nieliczne artykuły, głównie monopolowe lub skartelizowane, nie wymagają umiejętnej sprzedaży.” Tak na ogół wyglądała sprawa asortymentu w sklepikach wiejskich.</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-13.26" who="#PoselSchayerWaclaw">Zestawmy z tym obrazem nasze 10 tysięcy punktów sprzedaży detalicznej na wsi, 10 tysięcy sklepów gromadzkich, 9 tysięcy wiejskich sklepów branżowych, w których, wartość remanentów towarów sięga przeciętnie dla każdego z nich pół miliona złotych, 300 wiejskich domów towarowych i rozwijające się ostatnio pomocnicze targowe i jarmarczne formy handlu spółdzielczego.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-13.27" who="#PoselSchayerWaclaw">Nie ma ludzi na wsi, którzy nie widzieliby olbrzymiego kontrastu między tym, co w dziedzinie zaopatrzenia dał wsi sojusz robotniczo-chłopski, władza ludowa i potężny rozwój sił wytwórczych naszego kraju budującego socjalizm, a tym, co było w tej dziedzinie w czasach postępującej ruiny, którą przynosił chłopstwu pracującemu każdy rok dalszego trwania faszystowskich rządów obszarniczo-kapitalistycznych i międzynarodowych karteli.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-13.28" who="#PoselSchayerWaclaw">Kiedy bociany wiły gniazda na kominach śląskich fabryk, chłop pracujący coraz gorzej jadł, coraz nędzniej się ubierał, a jego gospodarka upadała. Dziś, gdy rosną wielkie budowle Planu 6-letniego, jednocześnie zgodnie z podstawowym prawem gospodarki socjalistycznej stale idziemy ku coraz pełniejszemu zaspokojeniu potrzeb człowieka. Szybko rosną w naszym kraju potrzeby najszerszych mas. Wiele też jest jeszcze braków. Nie różami jest usłana nasza droga. Jeszcze niejednego musimy sobie odmówić — uczy Bolesław Bierut — tak, jak odmawiała sobie niejednego rodzina robotnicza i chłopska, aby zapewnić lepszą przyszłość swoim dzieciom. My pracujemy i walczymy dla świetlanej i lepszej przyszłości całej naszej Ojczyzny, o wielki program Frontu Narodowego. Walka o ten program jednoczy cały lud pracujący pod kierownictwem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i Bolesława Bieruta. Tej wspaniałej jedności narodu, której trzonem jest sojusz robotniczo-chłopski pod wodzą klasy robotniczej, krzepnący w braterskim współdziałaniu chłopów i robotników w walce o Plan 6-letni, nie uda się nikomu osłabić. Daremne są rachuby renegackiej bandy zdrajców, wysługujących się śmiertelnym wrogom naszego narodu. Daremnie Mikołajczyki, Andersy i ich chlebodawcy liczą na kułactwo, daremnie w swojej zakłamanej propagandzie usiłują żerować na zacofaniu i ciemnocie.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-13.29" who="#PoselSchayerWaclaw">Na pięknych kartach historii naszego narodu, zapisywanej dziś rękoma ludu pracującego wsi i miast, nie ma i już nigdy nie będzie miejsca dla wzmianki o działalności oenerowsko-sanacyjnych, wuerenowskich i agrarystycznych wrogów ludu i zdrajców. Ich imiona zanotują jedynie tajemne kroniki brudnych knowań międzynarodówki szpiegów i zdrajców. W kraju dawno stracili oni grunt.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-13.30" who="#PoselSchayerWaclaw">Chłop coraz lepiej widzi wrogość kułackiego oblicza, a ciemnota, na którą liczą siewcy bezczelnych kłamstw i kalumnii, ustępuje miejsca światłu naszego bogatego, jak nigdy, życia kulturalnego i oświaty.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-13.31" who="#PoselSchayerWaclaw">Wysoki Sejmie! W całości i w każdej dziedzinie rozpatrywanego przez nas projektu budżetu na 1953 rok znajduje pełny wyraz podstawowa cecha naszej gospodarki narodowej, polegająca na tym, że wraz z potężnym rozwojem sił wytwórczych naszego kraju zbliżamy się do pełnej likwidacji wyzysku i w coraz szerszym zakresie zaspokajamy potrzeby materialne i kulturalne człowieka pracy. I dlatego budżet ten jest wyrazem realizacji programu Frontu Narodowego na obecnym etapie.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-13.32" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 257 | + </div> | |
| 258 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 259 | + <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. warszawskiego Konstanty Łubieński.</u> | |
| 260 | + </div> | |
| 261 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 262 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselLubienskiKonstanty">Wysoki Sejmie! Nasza sesja budżetowa zbiega się z ważnymi wydarzeniami międzynarodowymi. Nacisk mas na rządy krajów kapitalistycznych w kierunku utrzymania pokoju jest coraz silniejszy. Coraz wyraźniej nacisk ten toruje drogę dla nieustępliwej polityki pokoju Związku Radzieckiego, Chin Ludowych i krajów demokracji ludowej. Dzięki działaniu tych dwóch czynników możemy zarejestrować dziś takie wydarzenie, jak doprowadzenie do skutku wymiany rannych jeńców na Korei, jak podjęcie rokowań o zawieszenie broni na Korei, jak wybór nowego sekretarza ONZ, jak uchwała ONZ w sprawie usunięcia z terenu Burmy agresorów Kuomintangu, jak wreszcie odroczenie przez Bundesrat zatwierdzenia układów wojennych. Te fakty równocześnie umacniają nadzieję na utrzymanie pokoju i mobilizują do dalszej walki o ostateczne zwycięstwo idei pokoju, walki ciągle jeszcze trudnej.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselLubienskiKonstanty">Nasz budżet jest właśnie wyrazem na terenie naszego kraju zarówno silnej nadziei na utrzymanie pokoju, jak i mobilizacji wszystkich sił materialnych i ludzkich w walce o pełny rozwój Polski Ludowej, będącej, jak wiadomo, ważnym elementem obozu pokoju.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselLubienskiKonstanty">Dlatego też wobec zagadnienia realizacji budżetu szczególnego sensu nabiera idea Frontu Narodowego, idea zjednoczenia społeczeństwa, które jest bezwzględnym warunkiem pełnej realizacji zadań budżetu, powiedzmy sobie szczerze, zadań niewątpliwie trudnych.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselLubienskiKonstanty">Bezpartyjni aktywiści Frontu Narodowego jak i ich koledzy partyjni winni dawać dowody swej postawy nie tylko w działalności propagandowo-politycznej, lecz również w realizacji konkretnych zadań, wynikających z naszego budżetu, a więc na przykład w walce o obniżenie kosztów własnych, w walce o wzrost wydajności, w walce z biurokratyzmem, w walce z brakoróbstwem, w walce jednym słowem o to wszystko, co służy realizacji budżetu, a przez to służy realizacji wielkiego programu Frontu Narodowego.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselLubienskiKonstanty">Program Frontu Narodowego jest ważnym czynnikiem mobilizacji sił całego narodu. Dlatego też trzeba nadal wzmacniać proces jednoczenia społeczeństwa wokół tego programu. Dlatego też my, działacze katoliccy, będziemy kontynuować nasze wysiłki w kierunku aktywizacji środowisk katolickich na terenie realizacji programu Frontu Narodowego. Będziemy czynić to tym silniej, że mamy zaufanie, iż Rząd Ludowy, kierowany przez Premiera Bolesława Bieruta i oparty o Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą, realizujący z tak wielkim powodzeniem nakazy współczesnej polskiej racji stanu będzie kontynuował politykę, której wyrazem jest porozumienie zawarte trzy lata temu pomiędzy Kościołem i Państwem.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselLubienskiKonstanty">Głosując za budżetem na rok bieżący jako działacz katolicki chcę dać wyraz jedności całego narodu, tak niezwykle ważnej w obecnej sytuacji międzynarodowej, tak niezwykle ważnej wobec zadań, które stoją przed narodem, chcę dać wyraz pełnego zaufania do Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta, chcę dać wyraz zdecydowanej woli realizacji celu przyświecającego całemu narodowi — umacniania naszego Państwa Ludowego w pracy nad utrwaleniem naszej niepodległości i suwerenności narodowej.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-15.6" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 269 | + </div> | |
| 270 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 271 | + <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. szczecińskiego Edmund Osmańczyk.</u> | |
| 272 | + </div> | |
| 273 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 274 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselOsmanczykEdmund">Wysocy Przedstawiciele Władzy Ludowej! Jesienią 1947 r. w czasie pobytu w Stanach Zjednoczonych A. P. w mieście Detroit, w dzielnicy zamieszkałej w części przez ludność murzyńską a w części przez ludność pochodzenia polskiego, usłyszałem zupełnie niespodziewanie bardzo dosadny sąd o budżecie Polski Ludowej.</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselOsmanczykEdmund">Obywatelka USA, rodem z mazowieckiej wsi. od iluś dziesiątków lat robotnica detroickiego przemysłu maszynowego, skorzystała ze spotkania z polskim dziennikarzem, aby mu z pasją wyłożyć to, co uważała za swój sąd o nowej polskiej rzeczywistości.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselOsmanczykEdmund">„Mam w Polsce siostrę — mówiła — też robotnica od młodych lat, jak ja. Pracowała w jakiejś fabryce na Woli w Warszawie. W czasie wojny schwyciła ją gruźlica. Zaraz po wojnie napisała mi o tym z prośbą o lekarstwa. Posyłałam więc jej leki, żywność, suknie, co tylko mogłam. Odmawiałam sobie wszystkiego, byle jej pomoc. Ale od pół roku nie posyłam nic. A wiecie dlaczego? Bo mi siostra przysłała list z Zakopanego, z sanatorium, że się leczy tam — „na koszt państwa”! Bogata musi być ta nowa Polska, jeśli do Zakopanego może wozić robotnicę z Woli! Wy mnie nie przekonujcie! Ja przeszło 30 lat pracuję bez jednego dnia urlopu, a o urlopie zdrowotnym nie słyszałam jak żyję. Nie przerywajcie! Amerykańskie państwo bogatsze jest chyba od Polski, a na to, żeby robotnicom budować sanatoria pozwolić sobie nie może. A zabiedzona wojną Polska ma na to? Ech! Przestańcie tromtatradać! Jak komuniści dla propagandy chcą wyleczyć moją siostrę w Zakopanem, to daj im Boże na ten czas zdrowie! Ale że takie państwo musi zbankrutować, to jasne!” Z uczuciem bólu przyglądałem się tej twardej i opornej, jak zastarzała narośl, skorupie pojęć, nabytych przez emigrantkę z podwarszawskiej wsi w kapitalistycznym potrzasku. Kapitalizm potrafi obrabowywać ludzi nawet z wyobraźni, z tej najpiękniejszej sojuszniczki ludzkiego postępu. A przyznacie, że zacnej, steranej życiem robotnicy z detroickiego przedmieścia trudno było sobie wyobrazić, że budżet dźwigającej się ze zgliszcz i ruin Polski roku 1947 nie załamie się z powodu leczenia w Zakopanem robotnic z Woli i że również budżet bogatych Stanów mógłby bez obawy kryzysu — oczywiście w określonych warunkach — gwarantować chorym robotnicom Chicago czy Detroit pobyt w sanatoriach Floridy czy Kalifornii.</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselOsmanczykEdmund">Studiując projekt ustawy budżetowej na rok 1953, czytając jednocześnie w prasie nowiny, że rząd USA zmniejszył na rok 1953 przeszło dwukrotnie wydatki na budownictwo mieszkaniowe i na potrzeby szkolnictwa, nie mogłem się oprzeć wspomnieniu rozmowy z detroicką robotnicą. I wydało mi się, że nie naruszę zbytnio sejmowych prawideł, jeśli od tej krótkiej opowieści rozpocznę analizę szczególnie ważnych dla oceny całości charakterystycznych rysów naszego budżetu.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselOsmanczykEdmund">W budżecie państwa na rok 1953 uderzyły mnie trzy pozycje, dla określonej oceny bardzo wymowne:</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselOsmanczykEdmund">po pierwsze — wydatki na obronę narodową utrzymane są w rozmiarach rozsądnie odważonej konieczności, wyrażonej cyfrą około 10 i pół miliardów złotych;</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselOsmanczykEdmund">po drugie — wydatki inwestycyjne w gospodarce narodowej, a więc wydatki na budowę osiedli, zakładów przemysłowych, regulowanie rzek i tp., wyrażone są ogromną cyfrą prawie 28 miliardów złotych;</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselOsmanczykEdmund">po trzecie — wydatki na sumę 23,5 miliardów złotych, przeznaczone na usługi socjalno-kulturalne.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselOsmanczykEdmund">Te trzy pozycje stanowią prawie dwie trzecie naszego budżetu, przy czym rzecz niezmiernie charakterystyczna w porównaniu z budżetami lat poprzednich — największy wzrost wykazuje nadal pozycja ustalająca wydatki na usługi socjalno-kulturalne. Prawie już 25% całego dochodu wydajemy na rzeczy takie, jak kształcenie dzieci i młodzieży, rozwój nauki, rozpowszechnianie kultury i sztuki, leczenie chorych i zapobieganie chorobom, wychowanie fizyczne, ubezpieczenia społeczne. Pozycji tego rodzaju w tak ogromnym procencie nie ma w budżetach nawet najbogatszych państw kapitalistycznych, a pewne pozycje tam w ogóle nie istnieją choćby w najmniejszym procencie.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselOsmanczykEdmund">Mimo woli przypominam sobie pytanie, czy naprawdę stać nas na to, aby co roku wydawać na usługi socjalno-kulturalne oraz na inwestycje w gospodarce narodowej ponad połowę całego naszego budżetu? Czy nie ma w tym trochę polskiej lekkomyślności, która może się skończyć gospodarczym bankructwem?</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselOsmanczykEdmund">A dalej, biegnąc myślą po tej samej linii, nasuwa się pytanie, czy w okresie, kiedy w świecie istnieją siły dążące do nowej wojny, nie jest lekkomyślnością ograniczać wydatki na obronę narodową do rozmiarów rozsądnie odważonej konieczności, tak aby o niewiele przekraczały 10% ogólnego dochodu?</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselOsmanczykEdmund">Na pierwsze pytanie pośrednią odpowiedź daje ostatni raport ONZ o sytuacji ekonomicznej świata. Międzynarodowi eksperci zmuszeni są stwierdzić, chociaż nie wszyscy z entuzjazmem, że Polska podobnie jak inne kraje demokracji ludowej stworzyła na wzór Związku Radzieckiego mocne podstawy do stałego rozwoju gospodarczego i że rozwój ten jest w Polsce bezsporny. A zatem ani kształcenie milionów dzieci i młodzieży, ani leczenie robotnic z Woli w uzdrowiskowych sanatoriach, ani tworzenie tysięcy świetlic i bibliotek, ani wielkie budowlane inwestycje nie zagrażają nam bankructwem, przeciwnie, są organiczną częścią tego systemu gospodarczego, który wbrew kapitalistom wprowadziliśmy w naszym kraju i ku ich zmartwieniu uzyskaliśmy to, że nasz obecny i dalszy rozwój gospodarczy jest bezsporny.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselOsmanczykEdmund">Pozostaje jednak pytanie drugie, na które odpowiedź nie jest tak prosta jak na pytanie pierwsze.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselOsmanczykEdmund">We wspomnianym raporcie ONZ czytamy, że wydatki na zbrojenia, zajmujące w budżetach szeregu państw kapitalistycznych coraz bardziej absurdalne rozmiary, prócz ogromnych zysków dla autorów tych budżetów nie dały żadnemu z tych państw mocnej podstawy do rozwoju gospodarczego. Przeciwnie, we wszystkich tych państwach występują niepokojące ekonomistów, a w daleko jeszcze większym stopniu niepokojące miliony ludzi pracy, zakłócenia w życiu gospodarczym. Przed kilku tygodniami mieliśmy możliwość obserwowania, jak jedno słowo — „pokój”, poparte głosem miliarda ludzi wszystkich narodów i ras, potrafiło wywołać tragikomiczny popłoch wśród zbrojeniowych giełdziarzy i postawić pod znakiem zapytania sens absurdalnych zbrojeniowych budżetów.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselOsmanczykEdmund">A zatem jedno jest pewne: że tylko pokojowa gospodarka, oczywiście ta, której odbiciem jest nasz budżet, ochronić może państwo od wstrząsów i zakłóceń gospodarczego życia. Ale to jeszcze nie jest odpowiedzią na postawione pytanie.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselOsmanczykEdmund">Rządy kapitalistyczne powołują się na starą maksymę: — „si vis pacem — para bellum” („jeśli chcesz pokoju, gotuj się do wojny”). Sednem sprawy jest to, czy ta stara maksyma rzymskich imperatorów i wszystkich ich naśladowców ma jakikolwiek sens w drugiej połowie XX wieku, kiedy narody uchwyciły w swe ręce sprawę pokoju.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselOsmanczykEdmund">„Chcesz pokoju, gotuj się do wojny” — to zdanie brzmiało diabelnie rozsądnie w ciągu długich stuleci. Ale od czasu, kiedy na kuli ziemskiej powstało pierwsze socjalistyczne państwo, wolne od klas pazernych na wojenne zyski, w pojęciach narodów coraz silniej rosło przekonanie, że można utrwalić pokój nie gotowaniem się do nowej wojny, lecz umacnianiem pokoju, walką o pokój, bronieniem pokoju przed każdym wojennym niebezpieczeństwem.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselOsmanczykEdmund">Faktem bezspornym jest, że zbrojeniowy wyścig, który narzucić chcą światu określone siły kapitalistycznych państw, zbrojeniowy wyścig obwieszczany światu w imię maksymy upadłego dawno rzymskiego imperium, nie przyniósł kapitalistycznemu światu nic poza wojenną histerią i buntem mas pracujących przeciwko wojennej gospodarce.</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselOsmanczykEdmund">I równie bezspornym faktem jest, że — jak pisała — „Prawda” dnia 25 kwietnia 1953 r. — Związek Radziecki, dbając niezmiernie o powojenną odbudowę i rozwój swej gospodarki narodowej, nie poszedł drogą wyścigu zbrojeń”. Pokojowa gospodarka Związku Radzieckiego i krajów demokracji ludowej stała się podstawowym czynnikiem utrwalającym pokój na świecie.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselOsmanczykEdmund">W mieście, w którym socjalizm i kapitalizm ocierają się co dzień o siebie, w mieście podzielonym na dwa światy — w Berlinie zwolennicy agresywnego systemu — „bronienia pokoju” zrezygnowali z wszelkich usług socjalno-kulturalnych, a za to zwiększyli ilość czołgów, motopomp, karabinów, a jedną z dzielnic miasta — wypoczynkowy zieleniec Grünewald — zmienili na poligon. We wschodniej natomiast części tego miasta zwolennicy nowego systemu obrony pokoju postanowili zbudować i budują na oczach całego miasta wspaniałą Aleję Stalina — robotniczą dzielnicę mieszkaniową. I okazało się, że w miarę jak wznoszą się budynki mieszkalne na Stalinallee traci na sile wojenna histeria w zachodnim Berlinie, mimo wyczyniania najróżniejszych sztuczek przez zawodowych dobrze opłacanych histeryków.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselOsmanczykEdmund">Oczywiście, że wierzyć, iż samą ilością nowych domową uczelni, bibliotek można powstrzymać siły prące do nowej wojny, jest taką samą naiwnością, jak wiara pewnych kół kapitalistycznych, że wystarczy wyprodukować — „odpowiednią” ilość bomb i rozpylaczy, pałek gumowych i drutu kolczastego, zarazków dżumy i cholery, aby sparaliżowana została wola pokoju wszystkich narodów świata.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselOsmanczykEdmund">Myśląc kategoriami naszej epoki trzeba sobie jasno powiedzieć: nie bierzemy udziału w wyścigu zbrojeń, bo znamy prawa rozwoju społeczeństwa, prawa stokroć silniejsze od kapitalistycznych praw rozboju, ucisku i wyzysku.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselOsmanczykEdmund">Spośród wszystkich narodów Europy, zaatakowanych bezpośrednio przez hitlerowski faszyzm, tylko jeden naród, niekapitalistyczny był w stanie obronić ojczyznę, co więcej — przynieść z kolei wyzwolenie narodom przez hitleryzm ujarzmionym. Właśnie ten kraj, który pierwszy w świecie jako siłę obronną pokoju wprowadził do budżetu wartości duchowe na równi z wartościami materialnymi; właśnie ten kraj, który w latach dwudziestych i trzydziestych, tak samo jak dziś, gros dochodu narodowego przeznaczał na inwestycje narodowej gospodarki i na usługi socjalno-kulturalne; właśnie ten kraj, który w ciągu trzydziestu kilku lat swego istnienia, budując potężny przemysł, wznosząc tysiące nowych miast i osiedli, potrafił wydać na upowszechnienie nauki, kultury i sztuki o wiele więcej niż Trzecia Rzesza na wojenne przygotowania — ten kraj zwyciężył.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselOsmanczykEdmund">Okazało się, że w wieku socjalizmu wszelkie kapitalistyczne teorie zawodzą sromotnie w chwilach rzeczywistej próby. W imię kapitalistycznych interesów narody już nie są w stanie ani zwyciężać, ani się bronić. W naszym wieku narody są w stanie wywalczyć niepodległość lub obronić zdobytą już niepodległość tylko w imię swych interesów społecznych i narodowych, które są zgodne z interesami całej ludzkości.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselOsmanczykEdmund">W minionej wojnie oślepieni faszyzmem Niemcy uderzali kolejno na kraje kapitalistyczne i z triumfem spoglądali na umykających plenipotentów rządzącej klasy, a z drwiną sobiepanków przyglądali się rozpaczliwemu w swej pozornej bezsile oporowi klas uciskanych. Podobnie działo się na Pacyfiku, gdzie kolonialni władcy porzucali broń, a broń tę podnosiły uciskane narody do walki z nowym najeźdźcą.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselOsmanczykEdmund">Jedynym krajem, w którym klasa rządząca nie umykała przed agresorem, lecz mu zwycięsko stawiła czoło, był kraj rządzony przez klasę robotniczą.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselOsmanczykEdmund">I w wyniku tego starcia okazało się, że w wieku socjalizmu wojny dla agresorów kończą się haniebną klęską.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-17.27" who="#PoselOsmanczykEdmund">Co stanowiło siłę ludzi radzieckich, podziwianą przez cały świat siłę w latach walk pod Leningradem i Moskwą, a wreszcie Stalingradem?</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-17.28" who="#PoselOsmanczykEdmund">To, że bronili swej Ojczyzny? Tak! Ale, pamiętając, że to samo przed nimi czynili Polacy i Francuzi, Belgowie i Holendrzy, Jugosłowianie i Grecy, trzeba zapytać się, jakiej bronili Ojczyzny? Ojczyzny socjalistycznej, a więc tej, w której żołnierz, jeśli mu przychodzi bronić rodzinnej ziemi, nie czuje się opuszczony, zdradzony, sprzedany, lecz czuje, że władza ludowa mobilizuje dlań wszystkie siły narodu, tej Ojczyzny socjalistycznej, która jest dobrem i troską wszystkich obywateli, tej Ojczyzny socjalistycznej, w której wszystko jest dziełem i własnością ludzi pracy.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-17.29" who="#PoselOsmanczykEdmund">Taką właśnie Ojczyznę od ośmiu lat buduje w trudzie i znoju naród polski. Takiej właśnie Ojczyzny odbiciem są suche cyfry naszego budżetu. które wyrażają potencjał gospodarczy i kulturalny naszego państwa oraz polityczno-moralną siłę narodu. Budżet nasz świadczy zarazem o tym. że my nie znamy odrażającego strachu przed pokojem”, że my nie boimy się książki w ręku robotnika i że my nie odczuwamy panicznego lęku przed zorganizowaną wolą ludzi pracy.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-17.30" who="#PoselOsmanczykEdmund">I dlatego nasz budżet, budżet maksymalnego zaspokajania materialnych i kulturalnych potrzeb społeczeństwa, tak zasadniczo się różni od budżetów, które zapewnić mają kapitalistom maksymalne zyski — „w drodze — jak mówił Maleńkow — eksploatacji, ruiny i pauperyzacji przeważającej części ludności danego kraju, w drodze ujarzmiania i systematycznego ograbiania narodów innych krajów, zwłaszcza krajów zacofanych, wreszcie w drodze wojen i militaryzacji gospodarki narodowej”.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-17.31" who="#PoselOsmanczykEdmund">Skutki tych dwu różnych budżetów też są bardzo różne. Nasz żołnierz szanuje broń, szanuje ją. bo wie, że broń, dana mu przez naród, w razie potrzeby bronić będzie wszystkiego tego, co naród sobie ciężko wypracował. Ale taki sam robociarz jak nasz żołnierz — francuski doker bez wahania, jeśli ma tylko po temu okazję. spycha do wody skrzynię z atlantycką amunicją, bo wie, że ta przysłana mu w czyimś, nie w jego interesie broń — nie obroni go przed bezrobociem, troską o kształcenie dzieci, o zdrowie żony i nie zapewnia mu spokojnego życia.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-17.32" who="#PoselOsmanczykEdmund">Jakiś moralista zachodnio-europejski pisał niedawno w amerykańsko-niemieckim frankfurckim miesięczniku: — „Jeśli żołnierze europejskiej armii nie będą wiedzieli czego mają bronić — to daremne są wszystkie zbrojenia”.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-17.33" who="#PoselOsmanczykEdmund">Istotnie daremne. Narody nie chcą bronić interesów fabrykantów śmierci, narody nie chcą wojny, narody chcą pokoju, by móc walczyć o swe społeczne i narodowe interesy, zgodnie z interesami całej ludzkości.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-17.34" who="#PoselOsmanczykEdmund">Wysoki Sejmie! Naród nasz w ciągu minionych ośmiu lat potrafił na zgliszczach i ruinach zbudować tak wiele, że nie ma dziś Polaka, który by nie wiedział czego broni walcząc o pokój.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-17.35" who="#PoselOsmanczykEdmund">Naród nasz potrzebuje pokoju jak powietrza, toteż pragnie utrwalenia pokoju ze wszystkich swych sił.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-17.36" who="#PoselOsmanczykEdmund">Budżet państwa na rok 1953 jest odbiciem woli pokoju naszego narodu, jest odbiciem polityki pokojowej naszego Rządu, która wolę narodu najpełniej wyraża. Toteż budżet ten zasługuje w pełni na nazwę budżetu obrony pokoju.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-17.37" who="#PoselOsmanczykEdmund">Pokój — to słowo, które wymawiane dziś z taką mocą przez setki milionów ludzi w całym świecie wywołuje popłoch wśród zbrojeniowych giełdziarzy, to słowo jest kamieniem węgielnym naszego budżetu.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-17.38" who="#PoselOsmanczykEdmund">I jeśli w budżecie tym zaledwie 10% wydatków przeznaczone jest na obronę narodową, to jest to — zgodnie z duchem naszej epoki — naturalną konsekwencją tego, że cały nasz budżet, tak jak wszystkie wysiłki naszego narodu, służy obronie, utrwalaniu i umacnianiu pokoju.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-17.39" who="#PoselOsmanczykEdmund">Uchwalając budżet państwa na rok 1953. przyczynimy się do dalszego wzrostu sił obozu pokoju, tego obozu, którego symbolem dla naszego narodu najpiękniejszym jest rosnący coraz wyżej w sercu Warszawy Pałac Kultury i Nauki im. Józefa Stalina.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-17.40" who="#komentarz">(Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 315 | + </div> | |
| 316 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 317 | + <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Jako ostatni w dyskusji nad budżetem głos ma poseł woj. łódzkiego Stefan Ignar.</u> | |
| 318 | + </div> | |
| 319 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 320 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselIgnarStefan">Wysoki Sejmie! Ustosunkowanie się Sejmu do projektu budżetu państwa na rok 1953 opiera się na realnej podstawie wykonania Narodowego Planu Gospodarczego w pierwszym kwartale br.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselIgnarStefan">Plan produkcji przemysłowej na pierwszy kwartał został wykonany w 103,1%. Daje to uzasadnione przeświadczenie, że dochody budżetu państwa na rok 1953 osiągną przewidzianą wysokość, że więc i zaplanowane wydatki na dalszy rozwój gospodarki narodowej i na potrzeby socjalno-kulturalne społeczeństwa będą zrealizowane według przedstawionego projektu. Przekroczenie o 4% planu produkcji hutniczej i górniczej, a o 5% produkcji maszyn wskazuje na to. że wszystkie inne gałęzie produkcji, oparte na osiągnięciach przemysłu ciężkiego, mają zapewnione rosnące zaopatrzenie w środki produkcji — w maszyny i paliwo. Odnosi się to i do rolnictwa, które otrzymało od ciężkiego przemysłu w I kwartale 2.234 traktory, jak również znaczne ilości maszyn i narzędzi rolniczych oraz nawozów sztucznych.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselIgnarStefan">Dzięki reformie, jaką wprowadził Rząd w zakresie obrotu towarowego uchwałą z dnia 3 stycznia br., wzrosła towarowość rolnictwa, co przyczyniło się do wykonania i przekroczenia planu skupu produktów rolnych, z wyjątkiem mleka. Skup trzody chlewnej mięsno-słoninowej wzrósł w porównaniu z I kwartałem ubiegłego roku o 31%, jaj — o 57%, warzyw — o 97%, mleka — o 10%.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselIgnarStefan">Wykonanie planu skupu jest jednym z czynników decydujących o wykonaniu planu produkcji przemysłowej, wzroście wydajności pracy i zaspokojeniu potrzeb społeczeństwa tak w dziedzinie indywidualnego spożycia, jak i w dziedzinie potrzeb socjalno-kulturalnych. Dla zapewnienia stałego wzrostu skupu i towarowości rolnictwa konieczny jest rosnący wzrost produkcji rolnej, wydajności z hektara i ilości zwierząt hodowlanych, co jest osiągalne na drodze zaopatrywania rolnictwa w traktory, maszyny, narzędzia i nawozy, poprzez coraz szybsze tempo tworzenia wielkich, spółdzielczych gospodarstw, jak również przez nakłady na melioracje wodne, na walkę ze szkodnikami i chorobami roślin i zwierząt oraz przez upowszechnienie wiedzy rolniczej.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselIgnarStefan">W projekcie budżetu, przedłożonym Sejmowi przez Rząd, wymogi te zostały uwzględnione, ponieważ przewidziano na wymienione wyżej cele znacznie wyższe sumy aniżeli w roku ubiegłym.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselIgnarStefan">Projekt budżetu na rok 1953 zapewnia szybki rozwój gospodarczy naszego kraju, coraz lepsze zaspokajanie rosnących potrzeb społeczeństwa i zwiększony udział Polski w umacnianiu pokoju. Świadczy o tym procentowy podział wydatków budżetowych. Połowę wszystkich wydatków przeznacza się na potrzeby rozwoju gospodarki narodowej, a 24% na oświatę, kulturę, zdrowie i ubezpieczenia społeczne. W tym podziale wydatków uwypukla się ludowy, socjalistyczny charakter naszego budżetu. Jeśli zaś zajrzelibyśmy do zestawień wydatków budżetowych faszystowskiego rządu polskiej burżuazji i obszarnictwa w roku 1937/8, to przekonamy się, że na utrzymanie granatowej policji, wojska, urzędników starościńskich i skarbowych szło 48% rzeczywistych wydatków całego budżetu, podczas gdy na oświatę i kulturę przeznaczono zaledwie 140^%^ W państwie burżuazyjnym główną część dochodu narodowego zagarniają kapitaliści, a jak to było w Polsce przedwojennej — w przeważnej mierze kapitaliści zagraniczni. Brak było wówczas środków na rozwój gospodarczy i kulturalny, ponieważ nie leżało to w interesie obcego kapitału, ani w interesie rodzimego obszarnictwa. Z budżetu wojskowego wydawano wielkie sumy na zakup wycofanego zagranicą z obiegu, niezdatnego do użytku szmelcu zbrojeniowego, ponieważ faszystowscy generałowie nie zadowalając się wysokimi gażami państwowymi, pobierali żołd od zagranicznych monopoli i dla ich interesów dokonywali skandalicznych nadużyć, jak to miało miejsce np. w dziedzinie lotnictwa i innych.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselIgnarStefan">Rezultatem antynarodowej polityki i gospodarki rządów obszarniczo-burżuazyjnych było rzucenie bezbronnego narodu na pastwę Hitlera i jego machiny wojennej.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselIgnarStefan">Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w pełni docenia wagę wzmocnienia obronności kraju. Przewidziane na ten cel wydatki stanowią 10,8% budżetu. Państwo Polskie nie jest dziś aparatem administracyjno-policyjnym na usługach karteli i monopoli, jak to było w okręcie międzywojennym.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselIgnarStefan">Państwo ludowe jest organizmem gospodarczym kierowanym przez rząd robotniczo-chłopski. Celem naszego Państwa Ludowego, państwa robotników i chłopów jest stałe rozwijanie produkcji socjalistycznej dla zaspokojenia rosnących potrzeb oraz obrona niepodległości i zdobyczy ludu pracującego.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselIgnarStefan">W Polsce i w innych krajach demokracji ludowej, które idą za przykładem Związku Radzieckiego, produkcja wzrasta z roku na rok. Równocześnie w tym samym czasie produkcja krajów kapitalistycznych, służąca celom wyzysku mas ludowych i przygotowań wojennych, drepce w miejscu lub cofa się. W Belgii w 1952 r. produkcja zmniejszyła się o 4,4%, w Jugosławii o 3,8%, w Anglii o 2,9%, w USA bez zmian. W Polsce natomiast w 1952 r. produkcja przemysłowa wzrosła o 20%, podobnie w Czechosłowacji o 19%, na Węgrzech o 24%.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselIgnarStefan">W zakresie wydobycia węgla w przeliczeniu na jednego mieszkańca Anglia przed wojną przewyższała Polskę prawie 5-krotnie, a dziś różnica ta nie sięga półtora raza. Francja zaś w produkcji węgla pozostała za Polską o połowę w tyle. Przewaga Francji nad Polską w 1937 roku w produkcji energii elektrycznej na jednego mieszkańca była przeszło 4-krotna. Dziś przewaga ta jest zaledwie 2-krotna. Polska dopędza dziś w produkcji energii Włochy, które miały dawniej przewagę przeszło 3 i pół-krotną.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselIgnarStefan">Kraje Europy Zachodniej, które zostały oddane przez tamtejsze reakcyjne rządy w niewolę tzw. — „pomocy” amerykańskiej, popadają w coraz gorszą sytuację gospodarczą, zagraża im kryzys. Korzystając z pozycji „opiekuna” Stany Zjednoczone zalewają uprzemysłowione kraje kapitalistyczne Europy Zachodniej swoimi towarami. Wystarczy zestawić dwie liczby: w 1938 r. Stany Zjednoczone sprzedały krajom Europy Zachodniej maszyn, urządzeń elektrycznych i samochodów za 194,6 miliona dolarów, a w 1951 r. za 622,6 miliona dolarów, czyli przeszło 3-krotnie więcej. Cała bieda dla — „podopiecznych” jest w tym, że monopoliści amerykańscy nie chcą w zamian za to kupować towarów angielskich, francuskich i belgijskich, jak również nie pozwalają im na wywóz do Chin i do krajów demokracji ludowej w Europie. Wskutek tego spada produkcja na Zachodzie, a wzrasta bezrobocie. Rząd USA wywiera nacisk na kraje kapitalistyczne Europy, aby ratowały się powiększaniem produkcji zbrojeniowej i kosztem rosnących podatków nakręcały koniunkturę, lecz wiemy, że takie nakręcanie koniunktury przez zbrojenia nie może pomóc gospodarce narodowej, zwłaszcza że i tu USA wyręczają kapitalistów europejskich, wpychając im swoją produkcję wojenną, opłacaną podatkami ściąganymi z biedniejących z roku na rok robotników, chłopów i drobnomieszczaństwa.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselIgnarStefan">Bankierzy amerykańscy dążą do przekształcenia krajów niezależnych w zależne, dążą do ujarzmienia i grabienia innych krajów pod płaszczykiem „pomocy”. Dążą do wywołania wojen pod pozorem tworzenia tzw. bloków i paktów obronnych, jak np. Pakt Atlantycki i inne. Robią wszystko, posuwają się do najgorszych zbrodni, aby tylko zapewnić sobie osiąganie maksymalnych zysków. Przykładem takiej zbrodniczej awantury jest najazd amerykańskich wojsk na Koreę.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselIgnarStefan">Tamę imperialistycznym zapędom postawił obóz państw, w których lud zdobył władzę, obóz pokoju skupiony wokół Związku Radzieckiego. Rosnąca potęga gospodarcza krajów socjalizmu jest nieprzezwyciężoną zaporą przed imperialistycznym rozbojem. Widzą to narody uciskane i wyzyskiwane, a w pierwszym rzędzie nielitościwie eksploatowane narody krajów kolonialnych i powstają przeciw swym gnębicielom. Coraz bardziej jednoczy się klasa robotnicza krajów Europy Zachodniej w walce przeciw amerykańskim okupantom i sprzedajnymi rządom europejskich magnatów przemysłu i rolnictwa Co więcej — szerokie koła średniej burżuazji w Europie, coraz bardziej upośledzane przez monopolistów amerykańskich w podziale zysków, dochodzą do wniosku, że lepiej handlować ze Związkiem Radzieckim aniżeli wojować. Jest to o wiele pewniejszy interes. Tak wypowiedział się m. in. jeden z zachodnio-europejskich przemysłowców w czasie pobytu w Moskwie w roku ubiegłym na konferencji ekonomicznej.</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-19.14" who="#PoselIgnarStefan">Opinia narodów jest przeciwko wojnie. Dlatego też kierownicy imperialistycznego rządu USA zmuszeni byli wypowiedzieć się za pertraktacjami w sprawie rozejmu w Korei z chwilą gdy Chiny wysunęły taką propozycję, idąc na kompromis w sprawie warunków wymiany jeńców. Propozycja pokojowa Chin i Korei poparta przez wicepremiera ZSRR Mołotowa stała się przełomowym faktem w walce o pokój. Narody całego świata podchwyciły apel przywódców wielkich krajów obozu pokoju i wywierają mocny nacisk na ONZ i na swe rządy w kierunku przyjęcia propozycji chińsko-radzieckich. Jedynie najbardziej powiązane z monopolami amerykańskimi kręgi europejskiej reakcji wystąpiły z protestami i z obawą przed — „grożącym”^ ^pokojem w Korei i na całym świecie. Do takich kręgów, jak się okazało, należy obok politykierów z Bonn również i Watykan. Organ Akcji Katolickiej — „Quotidiano” ostrzega, że — „byłoby szaleństwem zakończyć, czy choćby tylko zwolnić tempo działalności organizacji atlantyckiej i akcji na rzecz zjednoczenia europejskiego^”^, czyli innymi słowy zaprzestać wyścigu zbrojeń i podżegania do wojny. Inne pismo wielkich kapitalistów włoskich wystąpiło z oświadczeniem, że — „dla ratowania sytuacji niezbędne są wojenne zamówienia amerykańskie”.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-19.15" who="#PoselIgnarStefan">Pisma monopoli amerykańskich głoszą, że — „Eisenhower postanowił odebrać inicjatywę pokojową Związkowi Radzieckiemu”. Oto stosunek wielkiego kapitału do sprawy pokoju. Odebrać inicjatywę pokojową Związkowi Radzieckiemu i zamienić ją w inicjatywę wojenną. Taka gra jednak nie może się udać wobec rosnącego nacisku narodów, czego dowodem była ostatnia sesja ONZ. Polskie wnioski w sprawie sposobów odwrócenia na długi czas groźby wojny i utrwalenia pokoju nie uzyskały wprawdzie większości, lecz stworzyły warunki dla pozytywnego załatwienia niektórych innych spraw, jak potępienie inwazji band Czang-Kai-szeka w Burmie — wbrew usiłowaniom przedstawicieli USA.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-19.16" who="#PoselIgnarStefan">W odpowiedzi na oświadczenie prezydenta Eisenhowera w sprawie propozycji radzieckich co do możliwości pokojowego rozwiązania spornych spraw międzynarodowych — „Prawda” ogłosiła w sobotnim numerze artykuł oświetlający stanowisko Związku Radzieckiego. Podkreślono, że we wszystkich krajach — „powitane zostały z sympatią słowa Einsenhowera: „dążymy do prawdziwego pełnego pokoju w całej Azji, jak i na całym świecie” podobnie jak jego oświadczenie, że — „żaden z tych spornych problemów, wielki czy mały, nie jest nierozwiązalny, jeśli istnieje pragnienie poszanowania praw wszystkich innych krajów”. Słowa prezydenta o pokoju i o tym, że ani jeden ze spornych problemów nie jest nierozwiązalny, pozostają jednak w sprzeczności z innymi jego wypowiedziami w tym przemówieniu.” Dalej — „Prawda” wylicza, jakie to argumenty przytacza Eisenhower w swej gołosłownej pokojowej wypowiedzi.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-19.17" who="#PoselIgnarStefan">Po pierwsze: potrząsa bombą atomową, co trudno uznać za argument świadczący o intencjach pokojowych.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-19.18" who="#PoselIgnarStefan">Po drugie: pomija sprawę uznania praw narodu chińskiego i zaproszenia Chin Ludowych do ONZ.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-19.19" who="#PoselIgnarStefan">Po trzecie: zbywa ogólnikowo zagadnienie zjednoczenia Niemiec na zasadach demokratycznych i pokojowych.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-19.20" who="#PoselIgnarStefan">Po czwarte: żąda, aby rząd radziecki wpłynął na ludy kolonialne, żeby zrezygnowały z walki wyzwoleńczej.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-19.21" who="#PoselIgnarStefan">Po piąte: żąda od ZSRR, aby wziął udział w interwencji przeciwko władzy robotniczo-chłopskiej w krajach demokracji ludowej, bo — „jakoby formy rządów w krajach Europy Wschodniej zostały narzucone z zewnątrz” „Prawda” daje dobitną odpowiedź na te i inne podobne uzasadnienia „pokojowych” propozycji Eisenhowera, przypominając stałe łamanie przez blok amerykańsko-angielski zasad karty ONZ, rozbudowę baz wojennych przez USA w cudzych krajach, bojkot ze strony amerykańskiej redukcji zbrojeń i zakazu broni atomowej.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-19.22" who="#PoselIgnarStefan">„Niemniej jednak — pisze — „Prawda” — przywódcy radzieccy powitają każdy krok rządu USA lub rządu innego kraju, jeśli krok ten będzie zmierzał do przyjaznego uregulowania spornych problemów.” Artykuł kończy się przypomnieniem zasad pokojowej polityki ZSRR i wierności w dotrzymaniu warunków przyjaznej współpracy wobec innych, miłujących pokój państw.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-19.23" who="#PoselIgnarStefan">„Polityka ZSRR — stwierdza — „Prawda” — jest wyrazem najgłębszych dążeń naszego narodu do umocnienia powszechnego pokoju.” Tak to wygląda próba odebrania pokojowej inicjatywy Związkowi Radzieckiemu.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-19.24" who="#PoselIgnarStefan">W obozie atlantyckim rosną sprzeczności i konflikty. Europa Zachodnia coraz trudniej znosi panoszenie się USA, które usiłowały z Niemiec Zachodnich uczynić żandarma Europy, podczas gdy siła i zwartość obozu pokoju z każdym dniem rośnie i zdobywa sobie coraz większą ilość zwolenników.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-19.25" who="#PoselIgnarStefan">Nad amerykańskimi monopolami zawisła — „groźba” pokoju, groźba utraty maksymalnych zysków, groźba konieczności redukcji zbrojeń i kryzysu, który pojawia się jako widmo nieodłączne od sztucznie nakręcanej kosztem mas pracujących koniunktury zbrojeniowej.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-19.26" who="#PoselIgnarStefan">„Sytuacja jednak może być jeszcze bardziej dramatyczna — pisze jeden z francuskich dzienników — jeśli wojna koreańska zakończy się.” Jakże zwyrodniałe są dążności bankierów, którzy boją się pokoju, czerpiąc maksymalne zyski z mordowania kobiet i dzieci w Korei.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-19.27" who="#PoselIgnarStefan">W organie prasowym Watykanu został ogłoszony list arcybiskupa Genui kardynała Siri o przyczynach nędzy. Według tego dygnitarza kościelnego nędza nie jest skutkiem wyzysku, wojny i ograniczania pokojowej produkcji, lecz jest ona — „córką elementów” czyli żywiołów. Drugim źródłem nędzy według wspomnianego kardynała jest wolność. I tak pisze o tych dwóch źródłach nędzy: — „Jeśli ziemia nie da, to nie będzie co jeść”, a — „wskutek wolności człowiek może stać się leniem, nieporządnym, grzesznikiem”.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-19.28" who="#PoselIgnarStefan">Tego rodzaju kłamstwami i atakami na prawa proletariatu usiłują obrońcy kapitalistycznej grabieży zasłonić swe prawdziwe zamiary.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-19.29" who="#PoselIgnarStefan">Naród nasz brzydzi się taką moralnością, niezależnie od tego kto się nią kieruje: rządzące koła monopolistów USA czy watykańscy dygnitarze.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-19.30" who="#PoselIgnarStefan">Nam potrzebny jest pokój, ponieważ wznosimy w każdym roku naszego Planu 6-letniego setki zakładów przemysłowych i dziesiątki tysięcy domów mieszkalnych. Potrzebny nam jest pokój, ponieważ chcemy szczęścia naszych dzieci, dla których budujemy nowe szkoły, zakłady kształcenia zawodowego, boiska i domy kultury. Potrzebny nam jest pokój, abyśmy mogli zaopatrzyć nasze rolnictwo w dziesiątki tysięcy traktorów i maszyn w celu wyprodukowania obfitości chleba, mięsa i mleka, w celu jak najszybszego wyzwolenia pracujących mas chłopskich z upośledzonej i mało wydajnej pracy prymitywnymi narzędziami.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-19.31" who="#PoselIgnarStefan">Projekt budżetu naszego państwa w pełni czyni zadość woli naszego narodu, klasy robotniczej, pracujących chłopów i związanej z masami inteligencji zawodowej.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-19.32" who="#PoselIgnarStefan">Jako przedstawiciel chłopski w Sejmie, przemawiając z ramienia Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego chciałbym bardziej szczegółowo ustosunkować się do pozycji budżetowych dotyczących rolnictwa.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-19.33" who="#PoselIgnarStefan">Najpierw zatrzymam się na sprawie pieniężnych świadczeń chłopów na rzecz państwa. Podatek gruntowy stanowi najważniejsze źródło dochodów z gospodarki nieuspołecznionej, zważywszy, że przeważająca część naszego rolnictwa to indywidualne gospodarstwa chłopskie. Ogólna suma podatku gruntowego na rok 1953 wynosi 4.400 mln zł; stanowi to ok. 4,3% całości dochodów budżetowych państwa.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-19.34" who="#PoselIgnarStefan">Druga uwaga konieczna przy omawianiu wpływów z podatku gruntowego to ta, że 73% podatku gruntowego przeznaczone jest na zrównoważenie budżetów terenowych, a więc zaledwie 27% podatku gruntowego idzie na wydatki centralne. Pozostałe 73% jest rozchodowane na potrzeby miejscowe danego województwa, powiatu i gminy, głównie na potrzeby oświatowe i zdrowotne oraz na miejscowe potrzeby gospodarcze.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-19.35" who="#PoselIgnarStefan">Następnie chciałbym podkreślić, że słusznie w budżecie przewidziano największą sumę z wydatków rolniczych na mechanizację, czyli na POM-y. których ilość wzrośnie w br. o 92 ośrodki. Słuszne i potrzebne jest także zwiększenie wydatków na GOM-y, które otrzymują blisko o 40% większą dotację niż w roku ubiegłym. Na państwowe ośrodki maszynowe wraz z GOM-ami przeznacza się blisko 1.440 mln zł. Niewątpliwie gęstsza sieć POM-ów przyśpieszy tempo przebudowy rolnictwa, co jest niezmiernie ważne dla szybszego wzrostu produkcji rolnej, a niemożliwe do osiągnięcia w gospodarce indywidualnej na wąskiej działce, przy użyciu prymitywnych narzędzi upośledzających rolnika.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-19.36" who="#PoselIgnarStefan">Następną ważną pozycją w wydatkach na rolnictwo jest w projekcie budżetu przeszło 400 mln zł na melioracje rolne. Jest to podstawowa inwestycja dla rolnictwa. Wiele łąk i gruntów w Polsce stanowi po prostu nieużytki wskutek zalewania wodą lub też pozbawienia dopływu wody. Kiedy się obserwuje całe połacie woj. białostockiego, łódzkiego czy innych, jak późną jesienią i wiosną stoi woda na polach zasianych oziminą, albo jak jedne obszary łąk nad tą samą rzeką stoją pod wodą a inne świecą wypaleniskiem, to się wydaje, że człowiek gospodaruje tu dopiero od kilkunastu lat. A przecież minęły setki lat pańszczyzny i kapitalizmu i nic się nie zrobiło dla zabezpieczenia rolnikowi opłacalności ciężkiej jego pracy i dla podniesienia tą drogą całej gospodarki narodowej. W roku bieżącym inwestycje melioracyjne wzrastają o 60% w stosunku do roku ubiegłego, lecz jest to — jeśli tak można powiedzieć — dopiero początkowy rozruch. Prace wodno-melioracyjne rozwiną się na ogromną miarę z chwilą przystąpienia do regulacji Wisły i Bugu, co przewiduje w obecnym dziesięcioleciu program Frontu Narodowego.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-19.37" who="#PoselIgnarStefan">Arcybiskup Genui pisze, że nędza jest wynikiem niszczycielskiego działania sił przyrody i na to nie ma rady. My uważamy, że sprawa stoi inaczej. Siły przyrody trzeba opanować i zmusić je do pożytecznego dla człowieka działania. Ziemia sama nie daje jeść, trzeba umieć z niej wydobyć chleb przez odpowiednie zagospodarowanie.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-19.38" who="#PoselIgnarStefan">Do podstawowych inwestycji rolniczych należy elektryfikacja wsi, która będzie nadal prowadzona we wzrastającym tempie.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-19.39" who="#PoselIgnarStefan">Wydatki na popieranie produkcji roślinnej i zwierzęcej, na walkę ze szkodnikami i chorobami, na lecznice weterynaryjne wzrastają w roku bieżącym o kilkadziesiąt procent.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-19.40" who="#PoselIgnarStefan">Obok bezpośrednich wydatków na inwestycje i cele produkcyjne w rolnictwie bardzo ważne są wydatki na cele oświatowe, kulturalne, zdrowotne i socjalne na wsi. Chłopi, pozbawieni w czasach ucisku obszarniczo-kapitalistycznego dostępu do oświaty, do książki i radia, pozbawieni wówczas możności kształcenia swych dzieci i opieki zdrowotnej, wysoko sobie cenią zdobycze, jakie osiągnęli w Polsce Ludowej dzięki władzy ludowej i sojuszowi z klasą robotniczą.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-19.41" who="#PoselIgnarStefan">Projekt budżetu na rok 1953 przewiduje wzrost wydatków na oświatę i wychowanie o około 18% w porównaniu z rokiem ubiegłym.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-19.42" who="#PoselIgnarStefan">W dziecińcach wiejskich znajdzie miejsce 76.130 dzieci. W przedszkolach wiejskich przewidziano 86.469 miejsc. W szkołach podstawowych przybędzie 5.339 oddziałów, co odnosi się w dużej mierze do wsi, gdzie nadal dokonuje się podnoszenia niżej zorganizowanych szkół do poziomu 7-klasówek. Wzrosną bardzo znacznie inwestycje w zakresie budowy i urządzenia nowych budynków szkolnych. Wzrośnie liczba szkół podstawowych i licealnych dla pracujących oraz wydatki na szkolenie zaoczne. W szkołach przysposobienia zawodowego wzrośnie liczba uczniów o 20%, w zasadniczych szkołach zawodowych będzie się kształcić przeszło 209.000 młodzieży, czyli o 22% więcej niż w roku 1952. W sumie w szkolnictwie zawodowym będzie się kształciło ponad pół miliona młodzieży, podczas gdy w okresie międzywojennym każdego roku 300.000 młodzieży nie znajdowało pracy ani w rolnictwie, ani w przemyśle i co rok nowa masa 300-tysięczna zaszeregowana była do bezrobotnych i zbędnych. W domach akademickich znajdzie pomieszczenie 45.000 studentów. Wśród tych setek tysięcy uczącej się oraz korzystającej z mieszkań i stypendiów młodzieży około 50% to młodzież wsi, synowie i córki pracujących chłopów.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-19.43" who="#PoselIgnarStefan">Przy tej okazji należy wspomnieć o tym, że nasze szkolnictwo podstawowe i zawodowe kładzie za mały nacisk na porywające rewolucyjne zadania młodzieży w rolnictwie. Bywa nieraz tak, że młodzież wiejska idzie do jakichkolwiek szkół lub na kursy, aby wydostać się z ubogich ramek życia i pracy w małorolnym lub średniorolnym gospodarstwie, że nie ma dostatecznego pojęcia o pionierskiej i pełnej możliwości rozwinięcia młodzieńczego rozmachu pracy nad przebudową wsi i w socjalistycznym rolnictwie przy pomocy traktorów i wielkich maszyn.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-19.44" who="#PoselIgnarStefan">Przyszedł już w Polsce taki czas, że obok bohaterów pracy stachanowców, racjonalizatorów i wynalazców w wielkim przemyśle socjalistycznym, dokąd winna odpływać część młodzieży wiejskiej głównie z terenów przeludnionych rolniczo, potrzeba nam bohaterów pracy, stachanowców, racjonalizatorów i traktorzystów w socjalistycznym rolnictwie. Jest to obecnie również niezwykle ważny front budowy socjalizmu i szybkiego rozwoju produkcji. Bez dostatecznego udziału młodzieży przebudowa rolnictwa będzie postępować zbyt powoli.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-19.45" who="#PoselIgnarStefan">W roku bieżącym liczba łóżek w szpitalach i sanatoriach wzrosła o około 14.000. Ogólna liczba łóżek w zakładach leczenia wyniesie 161.061, w tym w szpitalach powiatowych i obwodowych, w których przeważnie leczy się ludność wiejska, 37.784 łóżek. Przed wojną ilość łóżek w szpitalach była przeszło dwukrotnie mniejsza, a w stosunku do ilości mieszkańców była trzykrotnie mniejsza.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-19.46" who="#PoselIgnarStefan">Tempo rozwoju lecznictwa szpitalnego na szczeblu powiatowym i rozwój sieci pogotowia postępuje szybko. Za słaba natomiast jest akcja profilaktyczna i sanitarno-epidemiologiczna. Za słabo rozwijają się gminne ośrodki zdrowia. Niedostateczne jest także uzgadnianie rozbudowy sieci ośrodków zdrowia, izb porodowych, aptek itp. z przeobrażającą się strukturą rolną i z potrzebami PGR. Ten brak działa ujemnie na produkcję rolną, ponieważ powoduje odpływ dobrych kadr z produkcji rolnej ze względu na brak zabezpieczenia opieki zdrowotnej nad członkami ich rodzin.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-19.47" who="#PoselIgnarStefan">Na początku swego przemówienia stwierdziłem, że projekt budżetu jest oparty na realnych osiągnięciach w przekroczeniu planu produkcji przemysłowej na I kwartał. Teraz pod koniec chciałbym zwrócić uwagę na niebezpieczeństwa grożące zakłóceniami w wykonaniu budżetu, o ile nie zostaną w porę usunięte.</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-19.48" who="#PoselIgnarStefan">Na wsi toczy się ostra walka klasowa i sytuacja ta wymaga ciągłej czujności i gotowości mobilizacyjnej w walce o pełną realizację planów gospodarczych i zobowiązań wsi wobec państwa. Pogłębienie pracy politycznej prowadzonej przez aktyw partyjny oraz aktyw organizacji masowych przyniosło wzrost dyscypliny i świadomości, co znalazło wyraz w wykonaniu planów w zakresie skupu tak ważnych artykułów, jak zboże i mięso. Należy jednak również przezwyciężyć przeszkody w skupie mleka oraz pozostałej części skupu ziemniaków i wykonać w pełni plan także na tym odcinku.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-19.49" who="#PoselIgnarStefan">Wzrost produkcji rolnej, zapewnienie wykonania wpłaty pełnej sumy podatku gruntowego, wywiązania się z obowiązkowego skupu i osiągnięcie zaplanowanej w budżecie akumulacji z obrotu towarowego wymaga uwzględnienia potrzeb produkcji w indywidualnych gospodarstwach pracujących chłopów, które obecnie mają jeszcze decydujący udział w całości produkcji rolnej. Niemniej konieczne jest lepsze niż dotąd zaspokojenie potrzeb spółdzielni produkcyjnych i PGR.</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-19.50" who="#PoselIgnarStefan">Dla wykonania planu produkcji i akumulacji w 1953 r. konieczne jest dalsze umacnianie spójni między miastem i wsią. Należy lepiej niż w roku ubiegłym uzgodnić asortyment produkowanych przez drobny przemysł i rzemiosło towarów dla zaopatrzenia rolników w sprzęt i narzędzia gospodarskie.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-19.51" who="#PoselIgnarStefan">Również należy lepiej uzgodnić produkcję niektórych artykułów dla rolnictwa wytwarzanych przez wielki przemysł, tak pod względem rodzaju jak i ilości, np. zwiększyć ilość 3 i 4-calowych gwoździ, łańcuchów, osi, obręczówki (przy czym dopasować szerokość do różnej szerokości kół w różnych dzielnicach kraju). Występuje pilna potrzeba wyprodukowania około 100 tys. szklanych baniek oplatanych wikliną o pojemności 5 i 10 litrów, jak również uzupełnienia przyrządów pomiarowych do mierzenia procentowości tłuszczu w mleku. Należy także poprawić jakość łopat, lemieszy i pługów. Konieczne jest terminowe dostarczanie nawozów sztucznych stosownie do terminu następnych akcji siewnych. Należy dostosować produkcję części zamiennych do traktorów i maszyn rolniczych do rzeczywistych potrzeb i terminowo wykonywać zamówienia rolnictwa. Nawozy należy rozdzielać na powiaty i gminy według dokładniejszego rozeznania potrzeb co do rodzaju i ilości, aby nie powstawały w jednych okolicach remanenty, kiedy gdzie indziej nie wystarcza tychże nawozów. Nawozy winny być staranniej pakowane, aby nie powodować strat. Konieczne jest także podniesienie stanu i zwiększenie powierzchni magazynów do składania nawozów sztucznych w GS-ach. Dotychczasowe braki pod tym względem powodują znaczne manka, jak np. w Wojewódzkim Związku Gminnych Spółdzielni w Łodzi, gdzie w ubiegłym roku na ogólne wysokie wykryte manko 5.190.000 zł na manko we wszystkich magazynach wypadło 1.185.000 zł, z czego bardzo poważną cześć stanowiło manko w magazynach nawozów sztucznych.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-19.52" who="#PoselIgnarStefan">Należy bardziej niż dotąd unikać niepotrzebnych przewozów towarów przeznaczonych dla danego powiatu do punktu rozdzielczego w odległym mieście, jeśli dane artykuły produkowane są w miejscowych zakładach przemysłowych. Np. łańcuchy i osie produkowane w Radomsku przewozi się do punktu rozdzielczego łódzkiego WZGS w Piotrkowie i stamtąd z powrotem — „rozdzielone” przewozi się dla chłopów powiatu radomszczańskiego. Podobnie rzecz się ma z naczyniami emaliowanymi, transportowanymi do punktu rozdzielczego w Piotrkowie. Z takiego niepotrzebnego przewożenia powstają braki w zaopatrzeniu poszczególnych powiatów, pomimo że na punkcie rozdzielczym łańcuchy, osie, naczynia emaliowane i inne leżą przez rok i dłużej jako rzekomo — „niechodliwe” towary, nie mówiąc już o zbędnych kosztach transportu powodowanych przez tak mało rozsądne przewożenie.</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-19.53" who="#PoselIgnarStefan">Należy dążyć do coraz lepszego zaspokajania produkcyjnych potrzeb rolnictwa. Bardzo ważnym jest również zaspokojenie potrzeb konsumpcyjnych wsi, a szczególną uwagę należy poświecić zagadnieniu zaopatrzenia dzieci szkolnych na wsi w podręczniki.</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-19.54" who="#PoselIgnarStefan">Jednym ze sposobów poprawienia skupu mleka, który nie został w pełni wykonany w I kwartale br., jest bardziej regularne dostarczanie należnej chłopom paszy treściwej za dostawę nadobowiązkową. W minionym kwartale w niektórych gminach i powiatach powstały zaległości w dostawie paszy, co wpłynęło na obniżenie wykonania planu skupu mleka.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-19.55" who="#PoselIgnarStefan">Dla umocnienia i rozwoju spółdzielczości produkcyjnej należy wzmacniać pomoc organizacyjno-polityczną, agro-i zootechniczną ze strony POM-ów i powiatowych rad narodowych, a szczególnie wydziałów rolnictwa przy prezydiach powiatowych rad narodowych, ożywić działalność robotniczych ekip łączności i współzawodnictwo między spółdzielniami.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-19.56" who="#PoselIgnarStefan">Pożądane jest oczyszczenie niektórych zarejestrowanych spółdzielni z kombinatorów i kułaków, którzy zapisali się do spółdzielni dla osiągnięcia ulg w podatku i skupie, a nie dopuszczają do wspólnej uprawy ziemi. Takie pseudospółdzielnie, które figurują od kilku lat na papierze, a nie uprawiają wspólnie ziemi, należy rozwiązać, a od winowajców tego stanu ściągnąć narosłe zaległości w podatku i w obowiązkowym skupie.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-19.57" who="#PoselIgnarStefan">Obywatele Posłowie! Każdy z nas jest działaczem Frontu Narodowego, frontu walki o pokój i Plan 6-letni. Należymy do wojewódzkich zespołów poselskich i współpracujemy z miejscowymi radami narodowymi. Naszym zadaniem jest nie tylko radzić w sali sejmowej, ale także współdziałać z masami pracującymi w terenie, z wyborcami, którzy nas wybrali, ufni, że pomożemy im w budowie socjalizmu, że będziemy im pomagać w wykonywaniu planów produkcji, że wesprzemy ich w walce z wrogami i z biurokratyzmem. Naszym zadaniem jest współdziałać z radami narodowymi, które są terenowym gospodarzem znacznej części budżetu.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-19.58" who="#PoselIgnarStefan">Projekt budżetu, przedstawiony dziś Sejmowi przez Rząd, odpowiada najistotniejszym potrzebom narodu, jest budżetem socjalistycznego budownictwa, zapewnia rozwój oświaty, kultury i opieki zdrowotnej. Jest zgodny z ustawą o Planie 6-letnim i będzie służył pełnemu wykonaniu czwartego roku tego planu.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-19.59" who="#PoselIgnarStefan">Uwzględniając równomiernie potrzeby rozwoju przemysłu i rolnictwa, klasy robotniczej i podstawowych mas chłopskich, przedłożony Wysokiemu Sejmowi budżet państwowy na rok 1953 jest budżetem umacniającym sojusz robotniczo-chłopski.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-19.60" who="#PoselIgnarStefan">Wysoki Sejmie! Mówiąc dziś w czasie obrad nad budżetem o rozwoju i potrzebach rolnictwa, o coraz powszechniejszym podnoszeniu się kultury na wsi, chciałbym stwierdzić, że ludność chłopska zawdzięcza swe zdobycze klasie robotniczej i jej Partii, która jest równocześnie partią chłopów zjednoczonych w spółdzielniach produkcyjnych i najbardziej postępowej części małorolnych i średniorolnych chłopów, gospodarujących jeszcze indywidualnie. W walce o likwidację obszarnictwa, o umocnienie rządu robotniczo-chłopskiego, w walce z kułactwem i obcą agenturą Mikołajczyka brało i bierze czynny udział przy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, wierne najlepszej radykalnej i wyzwoleńczej tradycji ruchu ludowego, tradycji bohaterów, którzy polegli za sprawę wyzwolenia społecznego i narodowego w czasie strajków chłopskich i walk z hitlerowskim okupantem.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-19.61" who="#PoselIgnarStefan">Mówił tu zasłużony górnik, ob. Bugdoł, mówił ob. Kłosiewicz i inni o ofiarnej pracy robotników, którzy budują nową Polskę, Polskę ludu pracującego, zwiększając z miesiąca na miesiąc wydobycie węgla, wznosząc nowe huty i elektrownie, dając chłopom coraz więcej traktorów maszyn, energii elektrycznej i książek. Sądzę, że będę wyrazicielem całego Sejmu, składając uznanie dla patriotycznego, ofiarnego udziału milionowych mas małorolnych i średniorolnych chłopów w tworzeniu gospodarczej potęgi naszej Ojczyzny — Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Trzeba bowiem stwierdzić, że plan skupu zboża, mięsa i ziemniaków został wykonany poza niewielkimi zaległościami, które powstały głównie u wrogiego nam kułactwa i wiejskich elementów spekulanckich. Siewy jarych zbóż zostały już przeprowadzone, dużą część ziemniaków już zasadzono. Chłopi pracują rzetelnie, nie zawsze w sprzyjających warunkach klimatycznych, nie zawsze są dostatecznie zaopatrzeni w narzędzia produkcji. Wszystkie te przeszkody są pokonywane przez chłopów, ponieważ w przygniatającej większości zdają sobie oni sprawę, że sieją i zbierają nie tylko dla siebie, ale i dla klasy robotniczej, dla całego narodu. Bez patriotycznego ofiarnego trudu mas chłopskich nie dałoby się wykonać planu w przemyśle, tak jak nie można sobie wyobrazić produkcji rolnej i życia ludności wiejskiej bez zaopatrzenia w narzędzia i towary wytwarzane w fabrykach.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-19.62" who="#PoselIgnarStefan">Mimo dużych jeszcze różnic ustrojowych pomiędzy miastem a wsią, wynikających z zacofania wsi w stosunku do socjalistycznego miasta, co stwarza bieżące sprzeczności, mimo trudnych zadań po jednej i po drugiej stronie w procesie wzmocnienia spójni pomiędzy miastem a wsią, można bez pomyłki powiedzieć, że pomiędzy klasą robotniczą i podstawowymi masami chłopskimi istnieje głęboka przyjaźń, zasadnicza jedność interesów i szlachetna duma, że właśnie ta robotniczo-chłopska Polska jest bogatsza, jest mocniejsza, że — „przestała być krajem biednym, bezbronnym i niezaradnym” — jak to w imieniu narodu powiedział Bolesław Bierut.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-19.63" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 384 | + </div> | |
| 385 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 386 | + <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Lista mówców została wyczerpana. Zamykam dyskusję.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Przyjęty przez Komisję Budżetową projekt ustawy budżetowej na rok 1953 jest zamieszczony w sprawozdaniu generalnym komisji (druk nr 18).</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu ustawy budżetowej na rok 1953 z załącznikami od 1 do 7 w całości wraz z poprawkami Komisji Budżetowej — zechce wstać.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-20.4" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-20.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-20.6" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę budżetową na rok 1953 z załącznikami od 1 do 7 w całości wraz z poprawkami Komisji Budżetowej jednomyślnie uchwalił.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-20.8" who="#Marszalek">Przyjęty przez Komisję Budżetową projekt uchwały co do zatwierdzenia sprawozdania Rady Ministrów z wykonania budżetu za rok 1951 jest zamieszczony w sprawozdaniu komisji (druk nr 19).</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-20.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-20.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem sprawozdania Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951 — zechce wstać.</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-20.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-20.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-20.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm sprawozdanie Rady Ministrów z wykonania budżetu państwa za rok 1951 jednomyślnie zatwierdził.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-20.14" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-20.15" who="#Marszalek">Na tym wyczerpaliśmy punkt 1 porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-20.16" who="#Marszalek">Zarządzam przerwę do godz. 16.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-20.17" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min. 50 do godz. 16 min. 5.)</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-20.18" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-20.19" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekrecie z dnia 7 marca 1953 r. o przemianowaniu miasta Katowic na miasto Stalinogród i województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie (Dz. U. Nr 13, poz. 51) — (druk nr 20).</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-20.20" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Gustaw Morcinek.</u> | |
| 407 | + </div> | |
| 408 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 409 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PoselMorcinekGustaw">Wysoki Sejmie! W związku z dekretem z dnia 7 marca 1953 r. o nadaniu miastu Katowice nazwy — „Stalinogród” i województwu katowickiemu nazwy — „województwo stalinogrodzkie”, pragnę omówić okoliczności wydania wspomnianego dekretu.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PoselMorcinekGustaw">Wiadomo nam wszystkim, że Śląsk stanowi największy ośrodek przemysłu polskiego, że na tym niewielkim skrawku ziemi mieszka procentowo największa ilość ludzi, że rytm pracy jest tutaj najintensywniejszy i że ta ziemia, przezwana ongiś — „staropolską”, przez tyle wieków odłączona od macierzy, a połączona z nią na zawsze dzięki zwycięstwu Armii Radzieckiej — że ta ziemia stanowi najbogatszą dzielnicę Polski. Możemy rzec śmiało, że gdyby nie było Śląska, nie byłoby Polski Ludowej, takiej, jaką jest ona dzisiaj.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PoselMorcinekGustaw">W tej ogromnej kuźni przemysłowej wykuwa się nowa przyszłość Polski socjalistycznej, rodzą się nowe wartości, a przede wszystkim rodzą się nowi ludzie.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PoselMorcinekGustaw">Ci ludzie zaczęli się już rodzić przed 180 laty, gdy po raz pierwszy odkryto pokłady węgla na południe od Katowic, od dzisiejszego Stalinogrodu — w Murckach. Od tej chwili bowiem rozpoczyna się dla Śląska nowa era walki, wzlotów, upadków, klęsk i triumfów.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PoselMorcinekGustaw">Śląsk od tamtej daty stał się Eldoradem dla poszukiwaczy skarbów, dla wielu ptaków niebieskich, kombinatorów, przemysłowców, bankierów, cena ziemi szła szybko w górę, zaczęły się mnożyć wieże szybowe, a śląski chłop pańszczyźniany, skrajna biedota śląska, żywiąca się owsianymi plackami i kartoflami, zaczęła przemieniać się w górników.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PoselMorcinekGustaw">Julian Marchlewski stwierdza, że pańszczyzna była na Śląsku strasznie ciężka, a odkąd poczęto eksploatować bogactwa kopalniane kraju, przybrała formy potworne. Na ziemi i pod ziemią musiał pracować chłop polski, batogiem ekonom napędzał go do pańszczyzny na ziemi folwarcznej, pałką — majster górniczy do pracy w kopalni.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PoselMorcinekGustaw">Tu powstał największy ośrodek proletariatu polskiego. Zaczyna się okres raz po raz wybuchających strajków górników, ich klęski, szamotania się z przeklętym wyzyskiem niemieckich kapitalistów, borykanie się z nędzą i okres sprawozdań urzędników pruskich ślących raporty do Berlina, że Ślązacy są najtańszym robotnikiem.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PoselMorcinekGustaw">Julian Marchlewski ustalił, że jeszcze pod koniec XIX wieku przeciętna zarobków w górnictwie śląskim wynosiła w ciągu roku 419,5 mrk. — „Dla tej cyfry — pisze Marchlewski — nie ma analogii w górniczych stosunkach w Europie. Jeżeli chcemy znaleźć podobnie słabo płatnych robotników, to musimy udać się do Afryki, gdzie w transwalskich kopalniach złota Kafrowie zarabiają rocznie 602,8 marek. Zatem wśród robotników polskich, wyzyskiwanych przez magnatów Górnego Śląska, są tacy, którzy pobierają mniejsze płace aniżeli murzyni wyzyskiwani przez angielskich kapitalistów w kopalniach złota południowej Afryki.” Jednym z dowodów potwornego wyzysku śląskiego proletariatu była praca młodocianych w kopalniach i hutach. W pierwszym okresie powstawania przemysłu była ona zjawiskiem powszechnym, gdyż — jak stwierdza jeden z pisarzy — — „bydło musiał pan kupować albo wyhodować wielkim nakładem, natomiast dzieci poddanych, które wychowywali rodzice, mógł zawsze dostać za darmo”.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-21.8" who="#PoselMorcinekGustaw">W latach 1889 — 1929 w samym tylko górnictwie śląskim było około 150.000 ciężkich wypadków kalectwa i prawie 20.000 wypadków śmierci. W tym samym okresie na każdy tysiąc dzieci rodziło się 42 nieżywych, a z każdego tysiąca urodzonych — 250 umierało. To były owoce wyzysku przez kapitał niemiecki, który równocześnie usiłował germanizować ludność śląską. Walka o chleb zaczęła się jednoczyć z walką o polski język. W tym okresie docierają na Śląsk idee Marksa. Duży wpływ wywierali tutaj Wilhelm Liebknecht oraz jego syn Karol Liebknecht, ożywioną działalność rozwijali u nas polscy rewolucjoniści z Różą Luksemburg i Julianem Marchlewskim na czele.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-21.9" who="#PoselMorcinekGustaw">Robotnicy śląscy doczekali się tej chwili, że zdołali doprowadzić swoją walkę na Śląsku do zwycięstwa. Przedziwne były okresy owych walk. Po pierwszej wojnie światowej zdawało się, ze powiał nowy wicher wolności dla proletariatu śląskiego. Niestety, po wielu szacunkach magnatów niemieckich, po wielu komisjach, konferencjach, bolesnych zawodach Ślązaków, szukających bezskutecznie poparcia Piłsudskiego, który przekładał obce ziemie — „kresowe” ponad bogaty i wierny Polsce Śląsk, po trzech bezprzykładnych w historii powstaniach śląskich, po tragicznej klęsce pod Górą Św. Anny — pozostało niewygasające poczucie krzywdy społecznej i narodowej, przykra świadomość pozornie bezużytecznie przelanej krwi śląskiej, nienawiść do tamtych wszystkich wielmożów cudzoziemskich i nadzieja, ze kiedyś nadejdzie dzień sprawiedliwości, a który miał przybliżyć towarzysz Stalin.</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-21.10" who="#PoselMorcinekGustaw">Do owych bolesnych zawodów przyłączyło się jeszcze rozczarowanie, najboleśniejsze ze wszystkich rozczarowań, że ówczesna Polska nie spełniła pragnień Śląska. Polska sanacyjna bowiem zgotowała mu ten sam wyzysk i nędzę, bezrobocie, bieda-szyby i tułaczkę po świecie, które były mu pisane za czasów niemieckich.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-21.11" who="#PoselMorcinekGustaw">A potem przyszedł krwawy wrzesień w roku 1939. Ślązacy, wierni powstańczej tradycji, walczyli z najeźdźcą hitlerowskim, ginęli, kładli się pokotem pod murami kamienic katowickich rozstrzeliwani przez żołnierzy hitlerowskich, ginęła młodzież śląska na przedmieściach Katowic, a tamci wszyscy, co mieli przewodzić obronie, uciekali w samochodach na Zaleszczyki.</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-21.12" who="#PoselMorcinekGustaw">A potem jeszcze przyszedł najbardziej ponury okres okupacji hitlerowskiej. Katowice wtedy stały się ośrodkiem podziemnego ruchu oporu. Tu się zbierali nielegalnie towarzysze, tu gestapo zbierało najwięcej ofiar, a Katowice spłynęły krwią najszlachetniejszych Ślązaków.</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-21.13" who="#PoselMorcinekGustaw">Przyszedł wreszcie upragniony dzień wyzwolenia. Przybliżył go wojenny geniusz towarzysza Stalina. Armia Radziecka parła na zachód jak burza, w takim tempie, że niemieccy dyrektorowie nie mieli czasu zniszczyć ani kopalni ani hut. Tam, gdzie w ostatniej chwili usiłowali to uczynić, załogi broniły karabinami i granatami swych warsztatów pracy. Robotnik śląski był świadomy sprawy. Wiedział bowiem, że nadstawiając życia w obronie kopalni, huty, nie bronił własności kapitalistów, lecz bronił swej wspólnej własności. W tej walce Katowice były ogniskiem obronnej akcji. Katowice odtąd stały się synonimem Śląska: mówiąc o Katowicach myślimy o całym Śląsku, mówiąc zaś o Śląsku — mamy na myśli Katowice.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-21.14" who="#PoselMorcinekGustaw">Gdy na ulice Katowic wjechały pierwsze czołgi radzieckie, a za czołgami weszły pierwsze oddziały Armii Czerwonej, niewiele było chyba miast w Polsce, które by witały z takim rozrzewnieniem i radością swych wybawicieli.</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-21.15" who="#PoselMorcinekGustaw">Ślązak z natury jest twardy i chropowaty. Tu jednak nie strzymał. Radość jego była tak wielka, że płakał ze wzruszenia. Widział kto plączącego górnika lub hutnika śląskiego? Nikt nie widział i wątpię czy kiedy zobaczy. Robotnik śląski był wdzięczny Armii Radzieckiej za jej ofiarę, a najgłębszą wdzięczność zaczął żywić od tej chwili do towarzysza Stalina, który mu przyniósł ową upragnioną wolność.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-21.16" who="#PoselMorcinekGustaw">Mało! Towarzysz Stalin przyniósł Ślązakowi nie tylko wolność społeczną, ale i wolność narodową. Wszak dzięki niemu Śląsk po tylu wiekach niewoli niemieckiej został nareszcie przyłączony do Polski. Spełniły się marzenia, takie zuchwałe marzenia śląskich działaczy i spełniły się nawet marzenia Długosza, który pragnął umierając, by kiedyś Śląsko wróciło do Polski, gdyż wtedy miałby słodszy odpoczynek w grobie.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-21.17" who="#PoselMorcinekGustaw">Przemysł śląski od tej chwili rozwija się potężnie dzięki braterskiej współpracy Związku Radzieckiego i dzięki serdecznemu ustosunkowaniu się towarzysza Stalina do Polski. Od tej chwili Śląsk przeżywa najpiękniejszy triumf swej wielowiekowej walki o prawa człowieka i prawa Polaka.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-21.18" who="#PoselMorcinekGustaw">A potem nadszedł czas, że Śląsk przeżył najboleśniejszy cios, gdy umarł towarzysz Stalin. To wielkie słowo — „Stalin” dla Śląska jest również wielkim synonimem. W tym imieniu skupia się wiekowa walka Ślązaka o wolność społeczno-narodową i w tym imieniu skupia się pragnienie wiecznego pokoju na ziemi. Słowo — „Stalin” jest dla Ślązaka synonimem wolności i pokoju. Ślązak zdaje sobie sprawę, że jego praca w kopalni i hucie umacnia i pomnaża siły Polski Ludowej i wie, że każdy wydobyty przez niego kęs węgla i każda wytopiona bryła stali umacnia pokój na ziemi.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-21.19" who="#PoselMorcinekGustaw">W jakiż więc sposób owo twarde, chropowate serce Ślązaka mogłoby uczcić pamięć tego największego człowieka XX wieku? I z woli i z serca ludu śląskiego Katowice zostały przemianowane na Stalinogród, a województwo katowickie na województwo stalinogrodzkie.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-21.20" who="#PoselMorcinekGustaw">Dlaczegóż Katowice, czemu nie Bytom, nie Gliwice lub Opole? Przecież Katowice obok Nowej Huty i Gdyni są najmłodszym miastem Polski. Katowice stały się w okresie międzywojennym stolicą Śląska. W Katowicach był ośrodek walki podziemnej, tu było najwięcej ofiar, tu przeżywano wszystkie zwycięstwa i tu Ślązak witał zwycięskie wojska towarzysza Stalina. Nic też dziwnego, że Ślązak, chowając w swym sercu głęboką wdzięczność dla towarzysza Stalina, to wspaniałe, bohaterskie, młode miasto pragnął przemianować na Stalinogród.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-21.21" who="#PoselMorcinekGustaw">Towarzysz Bierut trafnie określił wartość Śląska, nazywając go — „sercem przemysłu Polski”. Piękne to jest określenie, które nas, Ślązaków, obowiązuje do tym radośniejszego, jeszcze bardziej twórczego wysiłku, by owo — „serce przemysłu Polski” było zawsze sercem gorącym i wiernym. Że ono nie zawiodło i nie zawodzi, świadczy o tym wspomniany poprzednio ów wspaniały rytm pracy, zapoczątkowany na Śląsku przez Pstrowskiego, Bugdoła, Apryasa, Zielińskiego, Markiewkę, Błauta i innych, rosnąca z dniem każdym ilość wydobytych ton węgla i ton wytopionej stali. Mało! Zobowiązuje nas do jeszcze większego wysiłku, by Polska Ludowa była Polską wielką i szczęśliwą.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-21.22" who="#PoselMorcinekGustaw">Drogi wiodące do tego wzniosłego celu wskazał nam przede wszystkim Józef Stalin. Serce, myśl i wola Józefa Stalina są owymi twórczymi czynnikami, które nasz Śląsk przemieniły w owo serce przemysłu Polski. Wdzięczny Ślązak postąpił więc chyba najtrafniej, pragnąc przez przemianowanie swego miasta Katowice na Stalinogród, a swego województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie zbudować wieczny pomnik swemu wodzowi Józefowi Stalinowi.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-21.23" who="#PoselMorcinekGustaw">W imieniu przeto Komisji Spraw Ustawodawczych, proszę Wysoki Sejm o zatwierdzenie dekretu z dnia 7 marca 1953 r., na mocy którego miasto Katowice zostało przemianowane na miasto Stalinogród, a województwo katowickie na stalinogrodzkie.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-21.24" who="#komentarz">(Huczne oklaski.)</u> | |
| 434 | + </div> | |
| 435 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 436 | + <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanego dekretu? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-22.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-22.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 7 marca 1953 r. o przemianowaniu miasta Katowic na miasto Stalinogród i województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie — zechce wstać.</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-22.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-22.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-22.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził jednomyślnie dekret z dnia 7 marca 1953 r. o przemianowaniu miasta Katowic na miasto Stalinogród i województwa katowickiego na województwo stalinogrodzkie.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-22.6" who="#komentarz">(Oklaski )</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-22.7" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-22.8" who="#Marszalek">a)z dnia 4 marca 1953 r. o wzmożeniu walki z produkcją złej jakości (Dz. U. Nr 16, poz. 63), b)z dnia 4 marca 1953 r. o ochronie interesów nabywców w obrocie handlowym (Dz. U. Nr 16, poz. 64), c)z dnia 4 marca 1953 r. o wzmożeniu ochrony własności społecznej (Dz. U. Nr 17, poz. 68), d)z dnia 4 marca 1953 r. o ochronie własności społecznej przed drobnymi kradzieżami (Dz. U. Nr 17, poz. 69) — (druk nr 26).</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-22.9" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Jerzy Morawski.</u> | |
| 446 | + </div> | |
| 447 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 448 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PoselMorawskiJerzy">Wysoki Sejmie! Wydane przez Radę Państwa w dniu 4 marca br. dekrety o wzmożeniu walki z produkcją złej jakości, o ochronie interesów nabywców w obrocie handlowym, o wzmożeniu ochrony własności społecznej oraz o ochronie własności społecznej przed drobnymi kradzieżami — wypełniają poważną lukę w naszym ustawodawstwie karnym. Do czasu wydania tych dekretów nie mieliśmy przepisów ustawodawstwa karnego wyraźnie odnoszących się do ochrony własności społecznej. Nie mieliśmy w ustawodawstwie karnym nawet określenia — „własność społeczna”. Ochronę tej decydującej dźwigni i podstawy naszego ustroju, jaką jest własność społeczna, regulowały do niedawna przepisy przestarzałe, powstałe w odmiennych warunkach ustrojowych.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-23.1" who="#PoselMorawskiJerzy">Jest rzeczą oczywistą, że taki stan rzeczy nie sprzyjał ani jasności prawnej w tej dziedzinie, ani skuteczności w walce z zamachami na własność społeczną. A przecież właśnie w dziedzinie własności społecznej mamy szczególnie napiętą walkę z wrogami ludu pracującego, z wrogami Polski Ludowej, którzy chcąc ugodzić we władzę ludu, usiłują organizować zamachy na własność społeczną, akty sabotażu, dywersji, kradzieży i trwonienia mienia społecznego.</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PoselMorawskiJerzy">Własność społeczna, będąca wynikiem pracy całego ludu, jest decydującym, warunkiem rozwoju sił Polski i wzrostu dobrobytu ludzi pracy. Dlatego każde naruszenie tej własności jest aktem wrogim wobec interesów ludzi pracy i winno spotkać się nie tylko z potępieniem przez ogół obywateli, ale i z surowymi represjami karnymi ze strony państwa. Z tych założeń wychodzą omawiane dekrety.</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PoselMorawskiJerzy">Weźmy dekret o wzmożeniu ochrony własności społecznej.</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-23.4" who="#PoselMorawskiJerzy">Nie wdając się w szczegółowe omówienie dekretu, którego tekst obywatele posłowie mają w Dzienniku Ustaw z dnia 23 marca br., chciałbym zwrócić uwagę na kilka jego istotnych cech.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-23.5" who="#PoselMorawskiJerzy">1. W stosunku do dawniej obowiązującego ustawodawstwa karnego dekret zaostrza kary za zamachy na własność społeczną. W myśl dekretu zamachy na własność społeczną — wspólne dobro wszystkich ludzi pracy — wymagają szczególnie surowych represji karnych. Ostrość dekretu jest widoczna i w takich przepisach, jak obowiązkowe stosowanie aresztu osób, które dopuściły się zamachu na własność społeczną oraz zakaz zawieszania kar za przestępstwa w tej dziedzinie.</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-23.6" who="#PoselMorawskiJerzy">2. Dekret wprowadza system różnicowania kar zależnie od charakteru przestępstw. Surowsze kary stosowane będą wobec recydywistów albo wobec osób, które dopuściły się zamachu na własność społeczną, gdy z racji zajmowanego stanowiska lub funkcji były odpowiedzialne za jej ochronę — np. wobec kierowników przedsiębiorstw, magazynierów, konwojentów itp. Jeszcze surowiej będą traktowane wypadki zagarnięcia własności społecznej przy użyciu groźby lub przemocy, tzn. wypadki rabunku. Nadto dekret uzależnia wymiar kary od wielkości szkody, jaka przez kradzież mienia społecznego została wyrządzona interesom gospodarczym lub obronnym kraju.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-23.7" who="#PoselMorawskiJerzy">3. W nowy również sposób zostały potraktowane przestępstwa polegające na nabywaniu lub przechowywaniu skradzionego mienia społecznego. Dekret przewiduje za świadomie popełnione przestępstwa tego rodzaju kary nie mniejsze, niż za samą kradzież. Szczególnie surowo traktuje dekret wypadki paserstwa. Wiadomo przecież, że paserzy są często organizatorami kradzieży własności społecznej.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-23.8" who="#PoselMorawskiJerzy">Wymienione przepisy świadczą o precyzji dekretu, świadczą, że dekret jest sprawnym i ostrym instrumentem w walce o ochronę własności społecznej.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-23.9" who="#PoselMorawskiJerzy">Następny z omawianych dekretów zajmuje się sprawami tzw. drobnych kradzieży mienia społecznego, tzn. kradzieży nie przekraczających wartości 300 zł. Wiadomo, że drobne kradzieże są jeszcze niestety dość rozpowszechnione i że w tej dziedzinie było do tej pory niemało wypadków pobłażliwości, liberalizmu czy fałszywego litowania się nad sprawcami przestępstw. Zdarzało się słyszeć gdzieniegdzie głosy, świadomie podsycane przez wroga, przez elementy WRN-owskie, że — „od tego kraj nie zbiednieje”, że — „państwu nie ubędzie jak mnie trochę przybędzie” i tym podobne wrogie lub bezmyślne wypowiedzi.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-23.10" who="#PoselMorawskiJerzy">W rezultacie tzw. drobne kradzieże składały się w sumie na wielkie szkody, jakie ponosiła nasza gospodarka narodowa i ludność pracująca, znaczne szkody materialne i nie mniejsze szkody moralne i polityczne wskutek demoralizacji osób dopuszczających się drobnych kradzieży i osłabienia czujności w tak ważnej dziedzinie, jak ochrona własności społecznej.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-23.11" who="#PoselMorawskiJerzy">Wobec zjawisk tego rodzaju Państwo Ludowe i ogół ludności pracującej muszą podjąć nieprzejednaną walkę.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-23.12" who="#PoselMorawskiJerzy">Dekret o ochronie własności społecznej przed drobnymi kradzieżami stwierdza, że każde naruszenie własności społecznej, choćby najdrobniejsze winno być surowo karane.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-23.13" who="#PoselMorawskiJerzy">Dekret przewiduje w stosunku do każdego wypadku drobnej kradzieży mienia społecznego karę więzienia od 6 miesięcy do 1 roku. Surowsze kary ustala dekret w wypadku powtórzenia przestępstwa oraz w stosunku do osób, które dopuściły się drobnej kradzieży będąc odpowiedzialne z racji swej funkcji czy stanowiska za ochronę własności społecznej.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-23.14" who="#PoselMorawskiJerzy">Istotne znaczenie ma wreszcie przepis dekretu, zobowiązujący sądy do rozpoznania sprawy o drobną kradzież najpóźniej do 14 dni od dnia wniesienia aktu oskarżenia, ponieważ szybkość postępowania w tych sprawach jest koniecznym warunkiem jego skuteczności, a mieliśmy dawniej wypadki przewlekania tych spraw, rozpatrywania ich przez sądy po wielu miesiącach, zdarzało się, że i później niż po roku od dnia wniesienia oskarżenia.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-23.15" who="#PoselMorawskiJerzy">Trzeci dekret ma na celu wzmożenie walki z produkcją złej jakości. Wiadomo, że produkcja złej jakości, brakoróbstwo w przemyśle, w budownictwie są jeszcze dotkliwą i rozpowszechnioną plagą, powodującą duże straty w gospodarce narodowej i wiele rozgoryczenia wśród szerokich rzesz konsumentów. O faktach brakoróbstwa była mowa i w toku obecnej debaty sejmowej.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-23.16" who="#PoselMorawskiJerzy">Dla wzmożenia walki z brakoróbstwem poważne znaczenie będzie miał omawiany dekret, który skutki dostarczania produkcji złej jakości traktuje na równi ze szkodnictwem gospodarczym i przewiduje surowe sankcje karne wobec kierowników produkcji albo osób odpowiedzialnych za kontrolę techniczną, jeśli zbywają bądź przeznaczają do użytku wyroby złej jakości. Działanie tego dekretu pociągnie za sobą oczywiście wzmożoną kontrolę i walkę z brakoróbstwem i w obrębie poszczególnych zakładów pracy.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-23.17" who="#PoselMorawskiJerzy">Czwarty z omawianych dekretów ma na celu ochronę interesów nabywców w obrocie handlowym i wymierzony jest przeciwko spekulacji, a także przeciwko wszelkim nadużyciom w handlu lub w zakresie świadczenia usług. Dekret ten należy rozpatrywać w powiązaniu z uchwałą Rządu z dnia 3 stycznia br.; równolegle do tej uchwały, która podcięła ekonomiczne korzenie spekulacji, konieczne jest ustanowienie sankcji karnych wobec wszelkich machinacji spekulacyjnych oraz wobec nadużyć w obrocie handlowym ze szkodą dla nabywcy. Takie sankcje właśnie wprowadza wymieniony dekret.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-23.18" who="#PoselMorawskiJerzy">Wprowadzając surowe kary za kradzież mienia społecznego, za brakoróbstwo, za spekulację czy nadużycia w handlu — omówione cztery dekrety dają naszym organom wymiaru sprawiedliwości sprawną i ostrą broń dla ochrony własności społecznej i produkcji socjalistycznej, a tym samym ochrony interesów i potrzeb ludzi pracy.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-23.19" who="#PoselMorawskiJerzy">Ale nie tylko karanie przestępców jest celem dekretów. Przez wskazanie znaczenia własności społecznej i ogromnej szkodliwości wypadków naruszania tej własności dekrety mają wypełnić poważne zadania polityczne i wychowawcze. Powinny one stać się i w poważnej mierze już się stały środkiem mobilizacji społeczeństwa do walki o wzmożenie ochrony własności społecznej, do bezwzględnej walki ze złodziejami mienia społecznego, ze spekulantami i szkodnikami, do otoczenia ich atmosferą izolacji i powszechnego potępienia.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-23.20" who="#PoselMorawskiJerzy">W ten sposób zaostrzając środki karne za wypadki naruszania własności społecznej, wzmagając w tej dziedzinie czujność najszerszych mas pracujących, będziemy szybciej iść do ustroju, w którym znikną same źródła naruszania własności społecznej, w którym według słów towarzysza Stalina: — „praca zostanie przekształcona w oczach członków społeczeństwa z ciężaru w pierwszą potrzebę życiową... a własność społeczna traktowana będzie przez wszystkich członków społeczeństwa jako nienaruszona i nietykalna podstawa jego istnienia”.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-23.21" who="#PoselMorawskiJerzy">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych proszę Wysoki Sejm o zatwierdzenie wszystkich czterech dekretów.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-23.22" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 471 | + </div> | |
| 472 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 473 | + <u xml:id="u-24.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-24.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-24.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o wzmożeniu walki z produkcją złej jakości — zechce wstać.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-24.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-24.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-24.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o wzmożeniu walki z produkcją złej jakości.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-24.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o ochronie interesów nabywców w obrocie handlowym — zechce wstać.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-24.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-24.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-24.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o ochronie interesów nabywców w obrocie handlowym.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-24.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o wzmożeniu ochrony własności społecznej — zechce wstać.</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-24.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-24.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-24.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o wzmożeniu ochrony własności społecznej.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-24.14" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o ochronie własności społecznej przed drobnymi kradzieżami — zechce wstać.</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-24.15" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-24.16" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-24.17" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o ochronie własności społecznej przed drobnymi kradzieżami.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-24.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-24.19" who="#Marszalek">a)z dnia 10 grudnia 1952 r. o zmianie ustawy o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych (Dz. U. Nr 48, poz. 318), b)z dnia 17 grudnia 1952 r. o zmianie dekretu o obowiązkowych dostawach mleka (Dz. U. Nr 51, poz. 335), c)z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U. Nr 11, poz. 40), d)z dnia 4 marca 1953 r. o uzupełnieniu przepisów karnych w sprawach o niewykonanie dostaw obowiązkowych (Dz. U. Nr 14, poz. 55), e)z dnia 25 marca 1953 r. o utworzeniu urzędu Ministra Skupu (Dz. U. Nr 20. poz. 77) — (druk nr 24).</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-24.20" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Piotr Świetlik.</u> | |
| 494 | + </div> | |
| 495 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 496 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PoselSwietlikPiotr">Wysoki Sejmie! Wymienione przez Marszałka Sejmu a referowane przeze mnie w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych dekrety wydane zostały w trosce o podniesienie produkcji, w trosce o całkowite zagospodarowanie użytków rolnych, o terminowe dostawy zwierząt rzeźnych, mleka i wszystkich obowiązkowych dostaw dla państwa. Konieczność wydania tych dekretów wynikała z szybko rozwijającego się przemysłu naszego kraju, z planowej gospodarki narodowej, z dysproporcji, jaka istnieje między produkcją przemysłową a rolną w naszym kraju oraz z troski o pełne wykonanie Planu 6-letniego.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PoselSwietlikPiotr">Nasza gospodarka pokojowa wymaga, by czynny był każdy zakład pracy, najmniejszy nawet warsztat rzemieślniczy, a przede wszystkim by zagospodarowane były wszystkie odłogi, wszystkie użytki rolne i każdy metr kwadratowy naszej ziemi.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PoselSwietlikPiotr">Dotychczasowa akcja likwidacji odłogów i innych gruntów niezagospodarowanych oparta była na dekrecie z dnia 30 marca 1945 r. o przymusowym zagospodarowaniu użytków rolnych (Dz. U. Nr 11, poz. 59).</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PoselSwietlikPiotr">Dekret ten mówił, że wszystkie użytki rolne niezagospodarowane we właściwym czasie przechodzą do użytkowania przez gromady lub poszczególne osoby, a nie kładł nacisku na obowiązek zagospodarowania gruntów przez samego ich posiadacza i zaopatrzenie tego obowiązku odpowiednimi sankcjami karnymi. Stwierdzono, że posiadacze gruntów, zwłaszcza kułacy, uchylają się niejednokrotnie od ich zagospodarowania, mimo że mają ku temu wspaniałe warunki.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-25.4" who="#PoselSwietlikPiotr">Według dotychczasowych danych na terenie naszego kraju ogólna powierzchnia gruntów uprawnych niezagospodarowanych dochodzi do 66.809 ha. W samym województwie warszawskim znajduje się niezagospodarowanych gruntów ornych około 5.653 ha, w woj. bydgoskim około 16.000 ha. Są to gospodarstwa częściowo zaniedbane, samowolnie porzucone itp.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-25.5" who="#PoselSwietlikPiotr">Dzieje się to właśnie wtedy, kiedy komunikat Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego stwierdza, że przemysł socjalistyczny wyprodukował w I kwartale br. o 15% więcej, licząc w cenach niezmiennych, aniżeli w I kwartale ub. r., że wykonał zadania planowe za I kwartał br. w 103,1%. Te wspaniałe osiągnięcia naszego przemysłu socjalistycznego wskazują nam równocześnie, że rolnictwo winno dostarczać do naszych miast coraz więcej chleba, mięsa, mleka, a dla przemysłu coraz więcej surowców, jak wełny, skóry, roślin oleistych itp. Stąd wniosek, że dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych jest słuszny.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-25.6" who="#PoselSwietlikPiotr">Dekret ten zawiera 3 zasadnicze momenty:</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-25.7" who="#PoselSwietlikPiotr">1)uderza w złośliwych kułaków, 2) stwarza możliwości chcącym gospodarować, a nie mogącym, 3) zezwala na wykorzystanie rezerw, jak użytków rolnych, budynków gospodarskich, maszyn itp.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-25.8" who="#PoselSwietlikPiotr">Omawiany dekret znalazł już swe zastosowanie, np.: ob. Gołębiowska (kułaczka) z gromady Zajączkowo, gm. Grupa z siedzibą w Dragaczu, pow. Świecie, woj. bydgoskie, opuściła ponad 50 ha gospodarstwo, które na podstawie tego dekretu można przejąć i zagospodarować; ob. Kobyliński Aleksander, liczący ponad 60 lat życia, z gromady Budzyno, gm. Płoniawy, pow. Maków, woj. warszawskie, nie daje rady obrobić wraz z żoną ponad 20 ha użytków rolnych i już zwracał się do GRN o przejęcie od niego części gospodarstwa na zagospodarowanie.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-25.9" who="#PoselSwietlikPiotr">Jak gospodarować użytkami rolnymi — tego uczy nas spółdzielczość produkcyjna, tego uczy nas I Krajowy Zjazd Spółdzielczości Produkcyjnej, tego uczą nas konkretne przykłady gospodarki spółdzielczej.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-25.10" who="#PoselSwietlikPiotr">W spółdzielni produkcyjnej w Dębnie, pow. Łańcut zebrano ponad 20 q żyta, pszenicy, owsa i jęczmienia z 1 ha, podczas gdy w tej samej gromadzie w gospodarstwach indywidualnych zebrano przeciętnie tylko po 11 q zbóż kłosowych. Na zmeliorowanej przez spółdzielców tej samej gromady łące zebrano po 60 q siana, podczas gdy indywidualni na niezmeliorowanej łące mieli tylko po 15 q siana. Ci sami spółdzielcy w Dębnie zwiększyli swoją gospodarkę hodowlaną o 150 sztuk zwierząt gospodarskich, to jest o 40 sztuk owiec, 30 sztuk bydła i 80 sztuk świń.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-25.11" who="#PoselSwietlikPiotr">Podobnie gospodarują spółdzielcy w Wyszatycach, Sośnicy, Skowierzynie, Wietlinie, Jurowcach woj. rzeszowskiego i tysiącach innych spółdzielni w naszym kraju.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-25.12" who="#PoselSwietlikPiotr">Nad uzasadnieniem obowiązujących dostaw mięsa, mleka, zboża i ziemniaków debatował już poprzedni Sejm, kiedy uchwalał ustawę o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych w lutym 1952 r. i kiedy zatwierdzał dekret o obowiązkowych dostawach mleka.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-25.13" who="#PoselSwietlikPiotr">Podstawowe masy pracującego chłopstwa rozumieją system obowiązkowych dostaw i wykonują ciążące na nich obowiązki z przeświadczeniem, że umacniają sojusz robotniczo-chłopski i wzmacniają spójnię między miastem i wsią — siłę ekonomiczną narodu polskiego.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-25.14" who="#PoselSwietlikPiotr">W trakcie praktycznej realizacji obowiązkowych dostaw w mięsie i mleku w 1952 r. okazało się, że istnieją pewne braki, powodujące nierównomierność obciążeń. I dlatego słuszne jest, że zmiana dekretu wnosi najbardziej istotne poprawki, które przyczyniają się do sprawniejszej realizacji i właściwego rozłożenia obowiązków. Podstawowe jednak zasady systemu obowiązkowych dostaw zwierząt rzeźnych i mleka obowiązujące w 1952 r. pozostają bez zmian.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-25.15" who="#PoselSwietlikPiotr">Poprawki te idą głównie w kierunku rozszerzenia ulg dla gospodarstw mających gorsze warunki produkcji. Pozwoli to tym gospodarstwom wykonać obowiązki wobec państwa i zachęci je do systematycznego podnoszenia produkcji roślinnej i zwierzęcej.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-25.16" who="#PoselSwietlikPiotr">Dotychczas gospodarstwa uprawnione były do korzystania z 20% ulgi w dostawach przypadających od użytków rolnych w V i VI klasie. Obecnie zmiany przewidują taką ulgę dla gospodarstw mających od 30 —40% użytków rolnych w V i VI klasie. Gospodarstwom rolnym mającym od 40 — 50% użytków rolnych w V i VI klasie przysługiwać będzie ulga 30%, a gospodarstwom rolnym posiadającym powyżej 50% użytków rolnych w V i VI klasie przysługiwać będzie ulga 40%.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-25.17" who="#PoselSwietlikPiotr">Ulgi te przysługiwać będą z urzędu przy ustalaniu wysokości dostaw obowiązkowych, a nie na wniosek zobowiązanych, jak to było dotychczas.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-25.18" who="#PoselSwietlikPiotr">Dekret przewiduje rozszerzenie zwolnień od dostaw obowiązkowych na gospodarstwa rolne, należące do oddziałów zaopatrzenia robotniczego (OZR), jak również posiadaczy gospodarstw do 1 ha użytków rolnych, mających na utrzymaniu troje lub więcej dzieci poniżej 14 lat.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-25.19" who="#PoselSwietlikPiotr">Sankcje karne dotyczą posiadaczy gospodarstw indywidualnych, jak i odpowiedzialnych kierowników uspołecznionych gospodarstw rolnych.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-25.20" who="#PoselSwietlikPiotr">Dekret o uzupełnieniu przepisów karnych w sprawach o niewykonanie dostaw obowiązkowych przewiduje, że w sprawach tych kolegia orzekające przy prezydiach powiatowych rad narodowych ustalać będą zamianę na karę aresztu, podlegającą wykonaniu w razie nie-uiszczenia grzywny w ciągu 7 dni od dnia wezwania ukaranego do jej wpłacenia. Zamiana przewiduje jeden dzień aresztu jako równoważnik 15 zł grzywny, jednakże ustalona w ten sposób kara aresztu nie może każdorazowo przekraczać 6 miesięcy.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-25.21" who="#PoselSwietlikPiotr">Dekret ten odnosi się również do grzywien zaległych, zapadłych przed dniem wejścia w życie noweli, o ile ukarany nie wykonał obowiązku dostawy.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-25.22" who="#PoselSwietlikPiotr">Przy okazji omawiania tych dekretów, jako nauczyciel i działacz ludowy pragnę także zwrócić uwagę Wysokiego Sejmu na zagadnienie wychowania i udziału młodzieży w świadczeniach dla państwa.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-25.23" who="#PoselSwietlikPiotr">Ogromnie wielką rolę uświadamiającą przy dokonywaniu kontraktacji obowiązkowych dostaw zwierząt rzeźnych, mleka, zboża, ziemniaków i w spłacie podatków odgrywają takie organizacje i instytucje, jak Związek Samopomocy Chłopskiej, państwowa służba rolna, ZSL, ZMP. Wielką siłę przekonywającą w tej dziedzinie ma młodzież szkolna i koła rodzicielskie.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-25.24" who="#PoselSwietlikPiotr">Młodzież szkolna ZMP-owska i harcerska, odpowiednio przygotowana przez patriotyczny zespół nauczycielski i postępowe organizacje, może mocno uświadomić i wpłynąć na swych rodziców, jeżeli chodzi o terminowe dostawy dla państwa, należyte zagospodarowanie użytków rolnych, co spowoduje, że ta wielka dysproporcja między produkcją rolnictwa a przemysłu może być znacznie zmniejszona.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-25.25" who="#PoselSwietlikPiotr">Podniesienie produkcji rolnej z 1 ha, zwiększenie pogłowia zwierząt hodowlanych, terminowe dostawy dla państwa — to gwarancja wykonania Planu 6-letniego, to zabezpieczenie pokoju na świecie.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-25.26" who="#PoselSwietlikPiotr">Harcerka z jednej ze szkół podstawowych pow. łańcuckiego, kiedy zauważyła obojętność ojca w związku z odstawianiem zboża dla państwa, popatrzyła mu w oczy i powiedziała: — „Przecież, tatusiu, ty kochasz naszą Ojczyznę”. Córka przekonała ojca i jeszcze tego samego dnia wyrównał on wszystkie świadczenia dla państwa, z którymi zalegał.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-25.27" who="#PoselSwietlikPiotr">Ob. Oczoś z Chmielnika, pow. Rzeszów liście do dyrekcji jednej ze szkół rolniczych pisał: — „Dziękuję Wam za wychowanie naszego dziecka. Kiedy czytaliśmy list syna (który jest w waszej szkole) o naszym Wielkim Nauczycielu Bolesławie Bierucie, o świadczeniach dla państwa, o budującej się Warszawie, Nowej Hucie, o elektryfikacji wsi i o przebudowie ustroju rolnego — mieliśmy łzy w oczach i odtąd postanowiliśmy wszystko uczynić, by być dobrymi obywatelami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. My i nasi sąsiedzi Oddajemy w terminie wszystkie świadczenia dla państwa”.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-25.28" who="#PoselSwietlikPiotr">Szkoła musi żyć zagadnieniami aktualnymi. Niechże więc nasz nauczyciel-wychowawca wszystkich typów szkół i wszystkich szczebli, o których tak pięknie mówiono z tego miejsca, ucząc i wychowując młodzież i rodziców wie, że nie ma piękniejszej służby od tej, o której uczył nas Wielki Józef Stalin, o której uczy nas nasz kochany Nauczyciel Bolesław Bierut i nasza Partia — służby Ojczyźnie naszej, internacjonalizmowi i pokojowi całego świata.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-25.29" who="#PoselSwietlikPiotr">Wymienione dekrety, poza ścisłymi i określonymi sankcjami karnymi w stosunku tylko do opornych, złośliwie ustosunkowanych i wrogich elementów kułackich, dają równocześnie duże ulgi chłopom mało i średniorolnym.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-25.30" who="#PoselSwietlikPiotr">Są to dekrety o charakterze społeczno-wychowawczym.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-25.31" who="#PoselSwietlikPiotr">Do tych dekretów dochodzi jeszcze jeden dekret — z dnia 25 marca 1953 r. o utworzeniu urzędu Ministra Skupu.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-25.32" who="#PoselSwietlikPiotr">Od daty powołania Centralnego Urzędu Skupu i Kontraktacji, a więc w okresie dwóch lat, zaszły duże i istotne zmiany w zakresie działania tego urzędu i jego organów terenowych.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-25.33" who="#PoselSwietlikPiotr">Obowiązkowe dostawy zwierząt rzeźnych, mleka i ziemniaków, przejęcie przetwórstwa zbóż wielkiego przemysłu młynarskiego, obrotu paszami, budowa elewatorów i spichrzy oraz zagadnienie kontraktacji produkcji roślinnej i zwierzęcej doprowadziły do konieczności utworzenia urzędu Ministra Skupu.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-25.34" who="#PoselSwietlikPiotr">Według dekretu zakres działania Ministra Skupu obejmuje:</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-25.35" who="#PoselSwietlikPiotr">1)planowanie, organizowanie i nadzorowanie:</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-25.36" who="#PoselSwietlikPiotr">a)obowiązkowych dostaw oraz kontraktacji i skupu nadwyżek ponadobowiązkowych zbóż, ziemniaków, zwierząt rzeźnych i mleka, b)przemiału zbóż i zbytu przetworów zbożowych, c)skupu, przetwórstwa i zbytu pasz;</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-25.37" who="#PoselSwietlikPiotr">2)ogólną koordynację i kontrolę przebiegu kontraktacji i skupu artykułów rolnych i hodowlanych;</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-25.38" who="#PoselSwietlikPiotr">3)ogólne kierownictwo podległymi przedsiębiorstwami.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-25.39" who="#PoselSwietlikPiotr">Tak szeroki zakres działania i odpowiedzialności wymaga skoncentrowanego ośrodka dyspozycyjnego i sprawnego kierownictwa, co może być osiągnięte przez utworzenie Ministerstwa Skupu.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-25.40" who="#PoselSwietlikPiotr">Wszystkie te przedyskutowane i jednogłośnie przez Komisję Spraw Ustawodawczych przyjęte dekrety, łączące się w jedną całość, podyktowane są koniecznością rozwoju naszej gospodarki narodowej, budową socjalizmu i pokoju.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-25.41" who="#PoselSwietlikPiotr">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych wnoszę, aby Wysoki Sejm zatwierdził omówione przeze mnie dekrety, ogłoszone w Dzienniku Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-25.42" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 539 | + </div> | |
| 540 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 541 | + <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-26.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-26.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o zmianie ustawy o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych — zechce wstać.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-26.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-26.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-26.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 10 grudnia 1952 r. o zmianie ustawy o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-26.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 17 grudnia 1952 r. o zmianie dekretu o obowiązkowych dostawach mleka — zechce wstać.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-26.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-26.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-26.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 17 grudnia 1952 r. o zmianie dekretu o obowiązkowych dostawach mleka.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-26.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych — zechce wstać.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-26.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-26.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-26.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-26.14" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o uzupełnieniu przepisów karnych w sprawach o niewykonanie dostaw obowiązkowych — zechce wstać.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-26.15" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-26.16" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-26.17" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o uzupełnieniu przepisów^ ^karnych w sprawach o niewykonanie dostaw obowiązkowych.</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-26.18" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 25 marca 1953 r. o utworzeniu urzędu Ministra Skupu — zechce wstać.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-26.19" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-26.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-26.21" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 25 marca 1953 r. o utworzeniu urzędu Ministra Skupu.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-26.22" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-26.23" who="#Marszalek">a)z dnia 10 grudnia 1952 r. o wykańczaniu budowy i nadbudowie niektórych budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 49, poz. 325), b)z dnia 10 grudnia 1952 r. o odstępowaniu przez państwo nieruchomego mienia nierolniczego na cele mieszkaniowe oraz na cele budownictwa indywidualnych domów jednorodzinnych (Dz. U. Nr 49, poz. 326), c)z dnia 10 grudnia 1952 r. o wydawaniu Dziennika Taryf i Zarządzeń Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 49, poz. 327), d)z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób kolejami (Dz. U. z r. 1953 Nr 4, poz. 7), e)z dnia 28 stycznia 1953 r. o zabezpieczeniu racjonalnego i oszczędnego użytkowania energii elektrycznej i cieplnej (Dz. U. Nr 9, poz. 26), f)z dnia 4 marca 1953 r. o normach i o Polskim Komitecie Normalizacyjnym (Dz. U. Nr 15, poz. 61), g)z dnia 25 marca 1953 r. o zmianie dekretu o najmie lokali (Dz. U. Nr 19, poz. 74) — (druk nr 27).</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-26.24" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Tadeusz Wieczorek.</u> | |
| 566 | + </div> | |
| 567 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 568 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PoselWieczorekTadeusz">Wysoki Sejmie! Pomyślna realizacja zadań socjalistycznego budownictwa, zadań wynikających z naszych narodowych planów gospodarczych wymaga nieustannej mobilizacji wszystkich środków produkcyjnych, coraz lepszego i pełniejszego wykorzystywania istniejącej bazy technicznej, troskliwego oszczędzania surowców.</u> | |
| 569 | + <u xml:id="u-27.1" who="#PoselWieczorekTadeusz">Tym zadaniom wychodzą naprzeciw podejmowane przez nas akty prawne — akty dyktowane potrzebami naszej gospodarki i interesami ludzi pracy.</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-27.2" who="#PoselWieczorekTadeusz">Celem jednego z referowanych przeze mnie dekretów, dekretu o normach i o Polskim Komitecie Normalizacyjnym jest zapewnienie planowego prowadzenia działalności normalizacyjnej i prac normalizacyjnych w ramach narodowych planów gospodarczych. Ponieważ ta działalność i ta praca mają doniosłe znaczenie dla wszystkich gałęzi gospodarki narodowej, dekret przewiduje utworzenie w tym celu we wszystkich zainteresowanych resortach komórek normalizacyjnych.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-27.3" who="#PoselWieczorekTadeusz">Dekretem objęte są przede wszystkim normy dotyczące produkcji, a więc procesów produkcyjnych, metod badań, procesów technologicznych i techniki zastosowania. Rozróżniając podział norm na zakładowe, resortowe i państwowe, przyjęto zasadę, że normy zakładowe i resortowe są obowiązujące, natomiast normy państwowe mogą być obowiązujące lub zalecane. Przepis ten ma na celu zapewnienie dyscypliny w dziedzinie normalizacji we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej, przewidując również możliwość wprowadzenia przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego norm zalecanych, powstających stopniowo w miarę osiągnięć postępu technicznego.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-27.4" who="#PoselWieczorekTadeusz">Projekt przewiduje sankcje karne za niestosowanie w procesie produkcji obowiązujących norm państwowych, jak również za wprowadzenie do obrotu z zagranicą produkcji nie odpowiadającej tym obowiązującym normom.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-27.5" who="#PoselWieczorekTadeusz">Przepisy karne są konieczne dla zapewnienia i zabezpieczenia dyscypliny stosowania norm obowiązujących.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-27.6" who="#PoselWieczorekTadeusz">W związku z tym musi również ulec zmianie charakter i zakres działania Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. Komitet ten, będąc centralnym organem administracji państwowej w zakresie normalizacji, staje się urzędem podległym Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Polski Komitet Normalizacyjny nadaje ogólny kierunek pracom normalizacyjnym, uwzględniając postęp techniczny i osiągnięcia nauki, a szczególnie przodującej nauki radzieckiej i. radzieckich standardów, prowadzi studia i prace badawcze, przygotowuje wytyczne do wieloletnich i rocznych planów normalizacyjnych.</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-27.7" who="#PoselWieczorekTadeusz">Ten szeroki zakres działalności i wielka jej doniosłość wymagają utworzenia przy Polskim Komitecie Normalizacyjnym Rady Normalizacyjnej, złożonej z przedstawicieli ministerstw, instytucji i zakładów naukowych oraz wybitnych specjalistów.</u> | |
| 576 | + <u xml:id="u-27.8" who="#PoselWieczorekTadeusz">Zmiany w zakresie normalizacji przewidziane przez projektowany dekret powinny pomóc naszej gospodarce w wykonywaniu zadań naszych planów gospodarczych.</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-27.9" who="#PoselWieczorekTadeusz">Szczególnie wysokie wymagania w realizacji tych zadań stawiamy przed energetyką. Budujemy coraz więcej fabryk i zakładów przemysłowych i wszystkie one wołają o energię elektryczną. Dajemy tę energię naszym wsiom. Wzrastający dobrobyt ludzi pracy także podnosi zużycie energii elektrycznej. Ludzie u nas chcą używać coraz więcej odbiorników radiowych, żelazek elektrycznych, grzejników. Żeby tym potrzebom sprostać, budujemy nowe elektrownie — Jaworzno. Dychów, Żerań. Produkujemy już 12 mld kilowat/godzin energii elektrycznej w porównaniu z 3,6 mld kilowat/godzin przed wojną.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-27.10" who="#PoselWieczorekTadeusz">Tym wielkim bogactwem narodowym musimy gospodarować racjonalnie i oszczędnie. Dlatego też dekret o zabezpieczeniu racjonalnego i oszczędnego użytkowania energii elektrycznej i cieplnej przewiduje objęcie nadzorem i kontrolą państwową dziedziny użytkowania energii elektrycznej i wytwarzanej wraz z nią energii cieplnej. Dekret przewiduje sankcje karne za naruszenie wydawanych przez Ministerstwo Energetyki przepisów o racjonalnym i oszczędnym użytkowaniu energii elektrycznej i cieplnej.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-27.11" who="#PoselWieczorekTadeusz">Przez wprowadzenie odpowiedniej dyscypliny w sposobie użytkowania energii przez odbiorców da się osiągnąć nie tylko zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na rozbudowę urządzeń energetyki, lecz zmniejszenie zużycia węgla w elektrowniach, a także zmniejszenie obecnych trudności w pokrywaniu zapotrzebowania energii elektrycznej, wynikających z szybkiego uprzemysłowienia kraju i wzrostu zamożności ogółu obywateli.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-27.12" who="#PoselWieczorekTadeusz">Dalszy dekret, dekret o przewozie przesyłek i osób kolejami ujmuje wszystkie podstawowe normy prawne dotyczące przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych oraz osób. Dotychczasowe przepisy w tej dziedzinie zawarte były w oddzielnych i nie zawsze skoordynowanych ze sobą regulaminach. Nowe przepisy w dekrecie mają na celu planowe i maksymalne wykorzystywanie wszystkich środków przewozowych.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-27.13" who="#PoselWieczorekTadeusz">Dekret określa także dokładnie prawa i obowiązki podróżnych, dając wyraz socjalistycznego stosunku państwa do obywateli. Jest on zbudowany z myślą obsługiwania przez transport kolejowy potrzeb socjalistycznej, planowej gospodarki narodowej.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-27.14" who="#PoselWieczorekTadeusz">Dla ogłoszenia wszelkich przepisów taryfowych i przewozowych w zakresie wszystkich trzech resortów komunikacji zachodzi potrzeba wydawania Dziennika Taryf i Zarządzeń Komunikacyjnych łącznie przez trzy ministerstwa: Kolei, Żeglugi, Transportu Drogowego i Lotniczego. Powstanie takiego wspólnego organu przewiduje dekret o wydawaniu Dziennika Taryf i Zarządzeń Komunikacyjnych.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-27.15" who="#PoselWieczorekTadeusz">Poza zreferowanymi już dekretami przedstawiam Sejmowi dekrety będące wyrazem troski państwa o stałe polepszanie warunków mieszkaniowych ludzi pracy.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-27.16" who="#PoselWieczorekTadeusz">Pierwszy z nich uchyla dotychczasowe przepisy w zakresie odstępowania przez państwo mienia nierolniczego, a więc jednorodzinnych domów mieszkalnych i działek ziemi przeznaczonych pod ich budowę i obejmuje całość zagadnienia wspólnym aktem prawnym. Mienie to winno służyć indywidualnym potrzebom mieszkaniowym. Dekretem tym państwo popiera budowę jednorodzinnych domków mieszkalnych.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-27.17" who="#PoselWieczorekTadeusz">W zakresie obowiązków uiszczania należności za dotychczasowe użytkowanie tych nieruchomości dekret przewiduje możliwość zwolnienia dotychczasowych użytkowników z zaległych z tego tytułu kwot, gdyż płacenie zaległych należności postawiłoby ich obecnie w trudnym położeniu. Równocześnie dekret zakłada możliwość rozwiązania zawartych umów, jeżeli nabywca nie może z przyczyn od niego niezależnych zamieszkiwać w nabytej nieruchomości. Niezależnie od tego dekret przewiduje nadanie tytułów własności tym nabywcom, którzy ze względów formalnych dotychczas ich nie otrzymali. Ponadto przewiduje on uregulowanie tytułów własności osób zamieszkałych na obszarze pasa granicznego.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-27.18" who="#PoselWieczorekTadeusz">Dekret o wykańczaniu i nadbudowie niektórych budynków mieszkalnych umożliwia zwiększenie powierzchni mieszkalnej. Na terenie całego kraju istnieje dość znaczna liczba budynków mieszkalnych, nie stanowiących domów jednorodzinnych z liczbą izb mieszkalnych ponad 5, należących do osób prywatnych, a nie ukończonych wskutek przerwania robót budowlanych. Po ukończeniu tych prac uzyskalibyśmy blisko 27.000 izb, które zapewniłyby dach nad głową kilkudziesięciu tysiącom ludzi, przeważnie na terenach najgęściej zaludnionych. Równocześnie zaś doprowadzenie tych robót do końca ma na celu ochronę przed niszczeniem rozpoczętych budynków mieszkalnych. Dekret umożliwia także nadbudowę budynków, jeśli jest to zgodne z założeniami urbanistycznymi. Ponieważ właściciele budynków prywatnych robią trudności przy próbach realizowania nadbudów, dekret daje podstawę do wprowadzenia w życie również i tego typu budownictwa.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-27.19" who="#PoselWieczorekTadeusz">Poprawie warunków mieszkaniowych mas pracujących służy również dekret o zmianie dekretu o najmie lokali.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-27.20" who="#PoselWieczorekTadeusz">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych wnoszę o zatwierdzenie przez Sejm zreferowanych dekretów.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-27.21" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 590 | + </div> | |
| 591 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 592 | + <u xml:id="u-28.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-28.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-28.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o wykańczaniu budowy i nadbudowie niektórych budynków mieszkalnych — zechce wstać.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-28.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 596 | + <u xml:id="u-28.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-28.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 10 grudnia 1952 r. o wykańczaniu budowy i nadbudowie niektórych budynków mieszkalnych.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-28.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o odstępowaniu przez państwo nieruchomego mienia nierolniczego na cele mieszkaniowe oraz na cele budownictwa indywidualnych domów jednorodzinnych — zechce wstać.</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-28.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-28.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-28.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 10 grudnia 1952 r. o odstępowaniu przez państwo nieruchomego mienia nierolniczego na cele mieszkaniowe oraz na cele budownictwa indywidualnych domów jednorodzinnych.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-28.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o wydawaniu Dziennika Taryf i Zarządzeń Komunikacyjnych — zechce wstać.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-28.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-28.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 605 | + <u xml:id="u-28.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 10 grudnia 1952 r. o wydawaniu Dziennika Taryf i Zarządzeń Komunikacyjnych.</u> | |
| 606 | + <u xml:id="u-28.14" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób kolejami — zechce wstać.</u> | |
| 607 | + <u xml:id="u-28.15" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-28.16" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-28.17" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób kolejami.</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-28.18" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. o zabezpieczeniu racjonalnego i oszczędnego użytkowania energii elektrycznej i cieplnej — zechce wstać.</u> | |
| 611 | + <u xml:id="u-28.19" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 612 | + <u xml:id="u-28.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 613 | + <u xml:id="u-28.21" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 28 stycznia 1953 r. o zabezpieczeniu racjonalnego i oszczędnego użytkowania energii elektrycznej i cieplnej.</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-28.22" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o normach i o Polskim Komitecie Normalizacyjnym — zechce wstać.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-28.23" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-28.24" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-28.25" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o normach i o Polskim Komitecie Normalizacyjnym.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-28.26" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 25 marca 1953 r. o zmianie dekretu o najmie lokali — zechce wstać.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-28.27" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-28.28" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-28.29" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 25 marca 1953 r. o zmianie dekretu o najmie lokali.</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-28.30" who="#Marszalek">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-28.31" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min. 10 do godz. 17 min. 25.)</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-28.32" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-28.33" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-28.34" who="#Marszalek">a)z dnia 17 grudnia 1952 r. o uchwalaniu i wykonywaniu budżetu państwa (Dz. U. Nr 50, poz. 334), b)z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie przepisów o postępowaniu podatkowym (Dz. U. Nr 9, poz. 27), c)z dnia 28 stycznia 1953 r. zmieniający niektóre przepisy o zaopatrzeniach (Dz. U. Nr 9, poz. 29), d)z dnia 9 lutego 1953 r. o konwersji Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju 1946 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 31), e)z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie dekretu o podatku dochodowym (Dz. U. Nr 23, poz. 91), f)z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zniesieniu odrębnych systemów emerytalnych i ubezpieczeniowych dla pracowników instytucji kredytowych oraz b. Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych (Dz. U. Nr 23, poz. 92) — ( druk nr 25).</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-28.35" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Jan Szkop.</u> | |
| 628 | + </div> | |
| 629 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 630 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PoselSzkopJan">Wysoki Sejmie! Grupa obejmująca sześć dekretów, które w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych przedstawiam Wysokiemu Sejmowi z prośbą o zatwierdzenie, stanowi ważny instrument w dziedzinie dalszego rozwoju gospodarki finansowej naszego Państwa Ludowego. Zmierzają one do coraz większego usprawnienia działalności jego organów oraz w związku z uchwałą Rządu z dnia 3 stycznia br. o regulacji cen — do dostosowania przepisów prawnych do aktualnych potrzeb państwa i obywateli.</u> | |
| 631 | + <u xml:id="u-29.1" who="#PoselSzkopJan">Najważniejszym z nich, stanowiącym podstawową normę naszego prawa budżetowego, jest dekret z dnia 17 grudnia 1952 r. o uchwaleniu i wykonywaniu budżetu państwa. Ustala on w oparciu o postanowienia Konstytucji i wzory radzieckie, podstawy prawne gospodarki budżetowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, opierając ją na zasadach centralizmu demokratycznego, planowości i jedności.</u> | |
| 632 | + <u xml:id="u-29.2" who="#PoselSzkopJan">Tak więc, zgodnie z dekretem, budżet państwa określa wysokość dochodów według podstawowych źródeł i wysokość wydatków według zasadniczych kierunków działalności, ustanawiając w ten sposób granice, w ramach których zbiorcze budżety województw wyznaczają granice dochodów i wydatków dla wszystkich budżetów terenowych, wchodzących w skład zbiorczych budżetów województw.</u> | |
| 633 | + <u xml:id="u-29.3" who="#PoselSzkopJan">W ramach wyznaczonych przez zbiorcze budżety terenowe uchwalane są jednostkowe budżety terenowe, określające szczegółowe dochody i wydatki poszczególnych rad narodowych z wymienieniem organów odpowiedzialnych za pobieranie dochodów i dokonywanie wydatków.</u> | |
| 634 | + <u xml:id="u-29.4" who="#PoselSzkopJan">Dekret pozostawia ustalanie szczegółów w zakresie budżetów terenowych właściwym radom narodowym, dążąc do maksymalnego wykorzystania inicjatywy terenu w kierunku mobilizacji dodatkowych zasobów i rezerw, których uwzględnienie w okresie planowania nic było możliwe. Celom tym służą w budżetach terenowych instytucje budżetów dodatkowych, kredytów dodatkowych, dokonywania wydatków w kwotach przekraczających uchwalone kredyty oraz rezerwy budżetu wojewódzkiego.</u> | |
| 635 | + <u xml:id="u-29.5" who="#PoselSzkopJan">W zakresie organizacji wykonania budżetu zostały rozwinięte postanowienia naszej Konstytucji i wykorzystane doświadczenia radzieckie. Zgodnie więc z dekretem Minister Finansów wykonuje budżet centralny i nadzoruje wykonanie budżetów terenowych, zaś do kompetencji rad narodowych należy wykonanie swego budżetu i czuwanie nad wykonaniem budżetów terenowych niższego stopnia, a równocześnie ich wydziały finansowe jako organy Ministra Finansów nadzorują wykonywanie tego budżetu i budżetów niższych stopni i z tego tytułu ponoszą dodatkową odpowiedzialność.</u> | |
| 636 | + <u xml:id="u-29.6" who="#PoselSzkopJan">W odróżnieniu od wykonawców budżetu — Ministra Finansów i wydziałów finansowych naczelne organy administracji państwowej, wydziały prezydiów i organy równorzędne są wykonawcami swych preliminarzy dochodów, preliminarzy wydatków, bilansów dochodów i wydatków oraz innych preliminarzy przewidzianych w obowiązujących przepisach W zestawieniu z poprzednią praktyką budżetową dekret wprowadza następujące zmiany:</u> | |
| 637 | + <u xml:id="u-29.7" who="#PoselSzkopJan">Układ wykonawczy budżetu centralnego ustala obecnie Minister Finansów, a nie jak dawniej Rada Ministrów.</u> | |
| 638 | + <u xml:id="u-29.8" who="#PoselSzkopJan">Rozpatrywanie budżetów terenowych należy do wydziałów finansowych i Ministra Finansów, co nie stoi w kolizji z uprawnieniami rad narodowych jako czynność natury technicznej, polegająca na sporządzaniu przez wydziały finansowe prezydiów rad narodowych wyższego stopnia zestawienia jednostkowych budżetów, wchodzących w skład budżetu zbiorczego.</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-29.9" who="#PoselSzkopJan">Dekret znosi pojęcie prowizorium budżetowego oraz określa sposoby pokrywania nieprzewidzianych wydatków państwa z rezerwy budżetu centralnego, znajdującej się w dyspozycji Rady Ministrów.</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-29.10" who="#PoselSzkopJan">Przepisy dekretu uprawniają wojewódzkie rady narodowe do finansowania ze znajdującej się w ich dyspozycji rezerwy przedsiębiorstw terenowych w wypadku przekroczenia przez nie planów produkcyjnych.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-29.11" who="#PoselSzkopJan">Wreszcie dekret wprowadza możliwości dokonywania wydatków w kwotach przekraczających uchwalone kredyty. Ma to przede wszystkim na celu włączenie w ramy normalnej gospodarki budżetowej tych dochodów i odpowiadających im wydatków, które na podstawie specjalnych tytułów prawnych pozostawały dotychczas poza ramami tej gospodarki.</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-29.12" who="#PoselSzkopJan">Przechodzę obecnie do omówienia dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie przepisów o postępowaniu podatkowym, który nowelizuje dekret z dnia 16 maja 1946 r. Celem jego jest usprawnienie pracy związanej dotychczas ze zwrotem niesłusznie pobranego od podatników podatku od wynagrodzeń.</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-29.13" who="#PoselSzkopJan">Poprzednie przepisy w przypadku wadliwego dokonania potrąceń podatku ze szkodą podatnika dopuszczały sprostowania obliczeń wyłącznie w drodze decyzji przez organ finansowy, co często znacznie opóźniało załatwienie sprawy. Słusznym jest, jak to postanawia dekret, ażeby płatnik, któremu przepisy powierzają pobór podatku od wynagrodzeń sięgającego znacznych kwot, korzystał z uprawnień w zakresie uzasadnionego sprostowania tych obliczeń, tym bardziej że zarówno za wadliwe zwroty jak i za nieprawidłowe potrącenia płatnik ponosi jednakową odpowiedzialność.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-29.14" who="#PoselSzkopJan">Następnym z kolei jest dekret z dnia 28 stycznia 1953 r. zmieniający niektóre przepisy o zaopatrzeniach. Został on spowodowany przeprowadzoną z dniem 3 stycznia br. regulacją cen.</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-29.15" who="#PoselSzkopJan">W związku z tym dekret wprowadza zmiany w zaopatrzeniu inwalidzkim podwyższając je o 53% oraz w innych zaopatrzeniach, które podwyższa o 37%, a mianowicie: zasiłki i pomoc dla rodzin pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walkach o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego; zasiłki i pomoc dla ofiar wrogów demokratycznego ustroju Polski, zaopatrzenie byłych skazańców politycznych oraz wdów po weteranach powstań narodowych.</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-29.16" who="#PoselSzkopJan">Czwartym z rzędu z grupy wymienionych dekretów jest dekret z dnia 9 lutego 1953 r. dotyczący konwersji Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju. Dekret ten postanawia, że niewylosowane obligacje Premiowej Pożyczki z 1946 r. ulegają konwersji na obligacje Narodowej Pożyczki Rozwoju Sił Polski oraz określa zasady tej konwersji.</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-29.17" who="#PoselSzkopJan">Należy nadmienić, że w chwili obecnej mniej niż połowa emisji obligacji pożyczki 1946 r., które są przedmiotem zamiany, znajduje się w rękach obywateli, pozostała zaś część znalazła się w posiadaniu państwa, gdyż były one przyjmowane na spłatę podatku spadkowego, na wadia i kaucje przez przedsiębiorstwa państwowe i uspołecznione.</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-29.18" who="#PoselSzkopJan">Niewątpliwie obligacje Narodowej Pożyczki Rozwoju Sił Polski posiadają bardziej atrakcyjny charakter od Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju z 1946 r. Konwersja spowoduje obniżenie kosztów obsługi pożyczek państwowych.</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-29.19" who="#PoselSzkopJan">Piątym z kolei jest dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie dekretu o podatku dochodowym.</u> | |
| 650 | + <u xml:id="u-29.20" who="#PoselSzkopJan">Dążeniem niektórych uchylonych w niniejszym dekrecie przepisów było zapobieżenie nadmiernej kapitalizacji, w szczególności w przypadkach. gdy w jednym budżecie domowym podatnika gromadziły się większe kwoty dochodów płynących z kilku różnych źródeł. Ta słuszna w odniesieniu do większości podatników zasada posiadała swe braki w stosunku do pracowników czynnych w dziedzinie twórczości i działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej oraz w stosunku do wykonujących zawody lekarzy, felczerów, położnych, pielęgniarek, a także osób osiągających nadwyżki z praw autorskich w drodze spadku.</u> | |
| 651 | + <u xml:id="u-29.21" who="#PoselSzkopJan">Przepisy dotyczące wymienionych kategorii osób straciły na aktualności, gdyż znaczna część z nich została wyłączona spod działania przepisów o podatku dochodowym i objęta podatkiem od wynagrodzeń. Jednakże nie wszystkie przychody zostały objęte podatkiem od wynagrodzeń i w wypadku nieuchylenia przepisów, co zostało dokonane w niniejszym dekrecie, powodowałoby to w poszczególnych przypadkach znaczne obciążenie wymienionej kategorii osób z tytułu podatku dochodowego.</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-29.22" who="#PoselSzkopJan">Ostatnim z tej grupy dekretów jest dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zniesieniu odrębnych systemów emerytalnych i ubezpieczeniowych dla pracowników instytucji kredytowych oraz b. Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych. Wprowadza on jako podstawową zasadę zrównanie uprawnień emerytalnych pracowników wymienionych instytucji z uprawnieniami innych resortów gospodarki narodowej.</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-29.23" who="#PoselSzkopJan">Konsekwencją tej zasady jest przejęcie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych obsługi płynnych świadczeń o charakterze emerytalnym w stosunku do pracowników z instytucji likwidowanych i b. PZUW, jak również obowiązku zaliczania praw emerytalnych nabytych przez nich w poszczególnych instytucjach.</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-29.24" who="#PoselSzkopJan">W związku z przejściem majątku likwidowanych funduszów emerytalnych na własność państwa przejmuje ono również aktywa funduszów emerytalnych i ubezpieczeniowych.</u> | |
| 655 | + <u xml:id="u-29.25" who="#PoselSzkopJan">Przedstawiając główne zasady wymienionych dekretów z uwzględnieniem charakterystyki potrzeb, które spowodowały ich wydanie i celów, którym służą one jako nowe akty prawne naszego prawodawstwa ludowego, dotyczące szeregu ważnych dziedzin działalności państwa oraz uprawnień i obowiązków obywateli w warunkach budowy podstaw socjalizmu — wnoszę w imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych o zatwierdzenie przez Wysoki Sejm przedstawionych przeze mnie dekretów.</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-29.26" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 657 | + </div> | |
| 658 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 659 | + <u xml:id="u-30.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-30.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-30.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 17 grudnia 1952 r. o uchwalaniu i wykonywaniu budżetu państwa — zechce wstać.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-30.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-30.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 664 | + <u xml:id="u-30.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 17 grudnia 1952 r. o uchwalaniu i wykonywaniu budżetu państwa.</u> | |
| 665 | + <u xml:id="u-30.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie przepisów o postępowaniu podatkowym — zechce wstać.</u> | |
| 666 | + <u xml:id="u-30.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-30.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-30.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie przepisów o postępowaniu podatkowym.</u> | |
| 669 | + <u xml:id="u-30.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. zmieniającego niektóre przepisy o zaopatrzeniach — zechce wstać.</u> | |
| 670 | + <u xml:id="u-30.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 671 | + <u xml:id="u-30.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 672 | + <u xml:id="u-30.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 28 stycznia 1953 r. zmieniający niektóre przepisy o zaopatrzeniach.</u> | |
| 673 | + <u xml:id="u-30.14" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o konwersji Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju 1946 r. — zechce wstać.</u> | |
| 674 | + <u xml:id="u-30.15" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 675 | + <u xml:id="u-30.16" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 676 | + <u xml:id="u-30.17" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o konwersji Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju 1946 r.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-30.18" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie dekretu o podatku dochodowym — zechce wstać.</u> | |
| 678 | + <u xml:id="u-30.19" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 679 | + <u xml:id="u-30.20" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 680 | + <u xml:id="u-30.21" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie dekretu o podatku dochodowym.</u> | |
| 681 | + <u xml:id="u-30.22" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zniesieniu odrębnych systemów emerytalnych i ubezpieczeniowych dla pracowników instytucji kredytowych oraz b. Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych — zechce wstać.</u> | |
| 682 | + <u xml:id="u-30.23" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 683 | + <u xml:id="u-30.24" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 684 | + <u xml:id="u-30.25" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zniesieniu odrębnych systemów emerytalnych i ubezpieczeniowych dla pracowników instytucji kredytowych oraz b. Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych.</u> | |
| 685 | + <u xml:id="u-30.26" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 686 | + <u xml:id="u-30.27" who="#Marszalek">a)z dnia 10 grudnia 1952 r. o akademiach wojskowych (Dz. U. Nr 49, poz. 324), b)z dnia 24 grudnia 1952 r. o zmianie terminu przyznania tytułów naukowych dotychczasowym samodzielnym pracownikom nauki (Dz. U. Nr 53, poz. 348) — (druk nr 23).</u> | |
| 687 | + <u xml:id="u-30.28" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Tadeusz Strzałkowski.</u> | |
| 688 | + </div> | |
| 689 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 690 | + <u xml:id="u-31.0" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych mam zaszczyt przedstawić Sejmowi dwa dekrety dotyczące szkolnictwa wyższego: dekret o akademiach wojskowych uchwalony przez Radę Państwa w dniu 10 grudnia 1952 r., ogłoszony w Dzienniku Ustaw Nr 49 z dnia 23 grudnia 1952 r. oraz dekret z dnia 24 grudnia 1952 r. o zmianie terminu przyznania tytułów naukowych dotychczasowym samodzielnym pracownikom nauki.</u> | |
| 691 | + <u xml:id="u-31.1" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Do czasu uchwalenia przez Radę Państwa dekretu o akademiach wojskowych obowiązywały w tych sprawach trzy odrębne ustawy z dnia 22 marca 1951 r.: ustawa o Akademii Sztabu Generalnego im. Generała Broni Karola Świerczewskiego, ustawa o utworzeniu Akademii Wojskowo-Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego i ustawa o utworzeniu Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego. Do tych akademii jako do szkół wyższych miały ponadto zastosowanie przepisy ogólne dotyczące szkół wyższych oraz przepisy wojskowe, ponieważ akademie te są jednocześnie jednostkami wojskowymi.</u> | |
| 692 | + <u xml:id="u-31.2" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Wobec uchwalenia nowej ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 15 grudnia 1951 r., która anulowała dotychczasowe przepisy dotyczące szkół wyższych, należało gruntownie znowelizować ustawy z dnia 22 marca 1951 r. o akademiach wojskowych.</u> | |
| 693 | + <u xml:id="u-31.3" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Ponieważ struktura organizacyjna akademii wojskowych jako szkół wyższych z jednej strony a jednostek wojskowych z drugiej różni się zasadniczo od szkół wyższych, których organizację unormowano ustawą z dnia 15 grudnia 1951 r., nasuwała się konieczność tak znacznej nowelizacji trzech ustaw z dnia 22 marca 1951 r. o akademiach wojskowych, że w istocie rzeczy prowadziłoby to do uchylenia bez mała wszystkich dotychczasowych przepisów zawartych w tych ustawach.</u> | |
| 694 | + <u xml:id="u-31.4" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Stało się więc konieczne unormowanie całokształtu podstawowych zagadnień dotyczących wojskowego szkolnictwa wyższego w jednym akcie prawnym, którym jest właśnie przedkładany Sejmowi dekret Rady Państwa z dnia 10 grudnia 1952 r.</u> | |
| 695 | + <u xml:id="u-31.5" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">W rozdziale 1 dekretu wprowadza się zasadę, że akademie wojskowe są jednocześnie szkołami wyższymi i jednostkami wojskowymi.</u> | |
| 696 | + <u xml:id="u-31.6" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">W związku z tym do akademii wojskowych stosuje się obok przepisów dotyczących Sił Zbrojnych przepisy dekretu o akademiach wojskowych, a ponadto również przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 1951 r.</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-31.7" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">W art. 2 tego rozdziału określone są główna zadania akademii wojskowych. Do zadań tych należy w szczególności szkolenie i przygotowywanie kadr oficerskich do objęcia w wojsku kierowniczych stanowisk i do samodzielnego opracowywania zagadnień naukowych w zakresie wiedzy wojskowej oraz wychowania tych kadr na ideowych i aktywnych budowniczych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i jej Sił Zbrojnych.</u> | |
| 698 | + <u xml:id="u-31.8" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Ponadto do zadań akademii należy prowadzenie badań naukowych w zakresie wiedzy wojskowej w oparciu o przodującą naukę marksizmu-leninizmu.</u> | |
| 699 | + <u xml:id="u-31.9" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">W rozdziale 2 dekretu została unormowana organizacja wewnętrzna akademii wojskowych, wzorowana w zasadzie na organizacji innych szkół wyższych, ze zmianami koniecznymi wynikającymi z faktu, że akademie te są szkołami wyższymi a równocześnie jednostkami wojskowymi.</u> | |
| 700 | + <u xml:id="u-31.10" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Rozdział 3 dotyczy studiów w akademiach wojskowych. Określa on akademie wojskowe jako szkoły wyższe jednolite drugiego stopnia, nie zaś dwustopniowe, jak to jest dotychczas w Wojskowej Akademii Technicznej. Jednak w przepisach przejściowych w art. 48 przewiduje się możliwość utrzymania nadal w tej akademii studiów dwustopniowych dla tych słuchaczy, którzy studia już rozpoczęli lub rozpoczną w ciągu lat trzech od dnia wejścia w życie dekretu.</u> | |
| 701 | + <u xml:id="u-31.11" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Rozdział 4 dotyczy przyjmowania słuchaczy do akademii wojskowych.</u> | |
| 702 | + <u xml:id="u-31.12" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Nadawanie przez akademie wojskowe stopni naukowych: kandydata nauk i doktora nauk w zakresie nauk wojskowych oraz nauk określonych w przepisach o szkolnictwie wyższym i o pracownikach nauki odbywać się będzie w trybie i na zasadach określonych przez Radę Ministrów (rozdział 5).</u> | |
| 703 | + <u xml:id="u-31.13" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Wprowadzenie przez Ministra Obrony Narodowej aspirantury naukowej odbywać się będzie w trybie określonym przez Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Szkolnictwa Wyższego.</u> | |
| 704 | + <u xml:id="u-31.14" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">W sprawie pracowników nauczających w akademii wojskowej (rozdział 6) dekret odsyła do ogólnych przepisów o przyznawaniu tytułów pracowników nauki oraz o zatrudnieniu nauczycieli przedmiotów pomocniczych i nauczycieli zawodu z tym, że pracowników nauki i nauczycieli, którzy są żołnierzami w czynnej służbie wojskowej, wyznacza na stanowisko służbowe w akademii Minister Obrony Narodowej i że do tych pracowników nauki i nauczycieli stosuje się również przepisy o służbie wojskowej.</u> | |
| 705 | + <u xml:id="u-31.15" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Zdaniem Komisji Spraw Ustawodawczych treść przedstawionego dekretu wyczerpująco normuje całokształt podstawowych spraw wyższego szkolnictwa wojskowego, które ma tak ogromne znaczenie dla naszego narodu.</u> | |
| 706 | + <u xml:id="u-31.16" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Dekret Rady Państwa o akademiach wojskowych jest wyrazem głębokiej troski Państwa Ludowego o wychowanie i wyszkolenie wykwalifikowanej kadry dowódczej naszego Ludowego Wojska Polskiego, strzegącego bezpieczeństwa naszych granic państwowych, naszej niepodległości i ogromnych zdobyczy narodu polskiego oraz stojącego na straży pokoju.</u> | |
| 707 | + <u xml:id="u-31.17" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">Jeżeli chodzi o dekret z dnia 24 grudnia 1952 r. o zmianie terminu przyznania tytułów naukowych dotychczasowym samodzielnym pracownikom nauki, to Komisja Spraw Ustawodawczych uważa, że okres wyznaczony przez ustawę z dnia 15 grudnia 1951 r. był niewystarczający dla przeprowadzenia prac przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną. Prace te wymagają dokonywania szczegółowej analizy dorobku naukowego osób zatrudnionych na stanowiskach samodzielnych pracowników nauki, a nie posiadających tytułu profesorów zwyczajnych lub nadzwyczajnych. Z tego względu słuszne jest przewidziane w dekrecie przedłużenie tego terminu.</u> | |
| 708 | + <u xml:id="u-31.18" who="#PoselStrzalkowskiTadeusz">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych mam zaszczyt zaproponować Wysokiemu Sejmowi podjęcie uchwały zatwierdzającej dwa przedstawione tu dekrety dotyczące szkolnictwa wyższego.</u> | |
| 709 | + <u xml:id="u-31.19" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 710 | + </div> | |
| 711 | + <div xml:id="div-32"> | |
| 712 | + <u xml:id="u-32.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 713 | + <u xml:id="u-32.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 714 | + <u xml:id="u-32.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 10 grudnia 1952 r. o akademiach wojskowych — zechce wstać.</u> | |
| 715 | + <u xml:id="u-32.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 716 | + <u xml:id="u-32.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 717 | + <u xml:id="u-32.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 10 grudnia 1952 r. o akademiach wojskowych.</u> | |
| 718 | + <u xml:id="u-32.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 24 grudnia 1952 r. o zmianie terminu przyznania tytułów naukowych dotychczasowym samodzielnym pracownikom nauki — zechce wstać.</u> | |
| 719 | + <u xml:id="u-32.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 720 | + <u xml:id="u-32.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 721 | + <u xml:id="u-32.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 24 grudnia 1952 r. o zmianie terminu przyznania tytułów naukowych dotychczasowym samodzielnym pracownikom nauki.</u> | |
| 722 | + <u xml:id="u-32.10" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 723 | + <u xml:id="u-32.11" who="#Marszalek">a)z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie dekretu o ustalaniu treści sporządzonych za granicą aktów stanu cywilnego (metryk) obywateli polskich (Dz. U. Nr 9, poz. 28), b)z dnia 4 marca 1953 r. o zmianie przepisów o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 14, poz. 56), c)z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 23, poz. 90) — (druk nr 22).</u> | |
| 724 | + <u xml:id="u-32.12" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Jan Frankowski.</u> | |
| 725 | + </div> | |
| 726 | + <div xml:id="div-33"> | |
| 727 | + <u xml:id="u-33.0" who="#PoselFrankowskiJan">Wysoki Sejmie! Przeprowadzona w 1950 r. reforma przepisów postępowania w sprawach cywilnych, pomimo głęboko sięgających zmian wytyczających wyraźny kierunek, miała mimo wszystko znaczenie etapowe. Zanim nastąpi opracowanie pełnego i wykończonego systemu, okazała się już obecnie potrzeba wprowadzenia zmian, których celem jest albo usunięcie niejasności, albo usunięcie zbędnego formalizmu, albo też usunięcie zachodzących w praktyce sądowej trudności na tle braku wyraźnych przepisów. Konkretny interes społeczny, konieczność wzmożenia gwarancji ochrony zarówno interesów Państwa Ludowego w sprawach cywilnych, jak też i ochrony praw osobistych i majątkowych obywateli, realizowanych zgodnie z zasadami współżycia w Państwie Ludowym, podyktowały szereg takich zmian, jak np.:</u> | |
| 728 | + <u xml:id="u-33.1" who="#PoselFrankowskiJan">1) umożliwienie reprezentowania jednostek gospodarki uspołecznionej przed sądami przez pracowników, którzy nie są adwokatami;</u> | |
| 729 | + <u xml:id="u-33.2" who="#PoselFrankowskiJan">2) dalsze odformalizowanie postępowania procesowego i równoczesne przyśpieszenie wymiaru sprawiedliwości przy pogłębieniu roli wychowawczej i pogłębianiu poczucia prawa w społeczeństwie przy wyrokowaniu przez sądy;</u> | |
| 730 | + <u xml:id="u-33.3" who="#PoselFrankowskiJan">3) wprowadzenie nowych elementów w postępowaniu rewizyjnym, a w szczególności w zakresie zadań Sądu Najwyższego.</u> | |
| 731 | + <u xml:id="u-33.4" who="#PoselFrankowskiJan">Tej słusznej tendencji do dalszego odformalizowania postępowania procesowego, tendencji, która się wyraźnie zaznaczyła już przy reformie podjętej w 1950 r., daliśmy wyraz i obecnie wprowadzając szereg zmian, a w szczególności zrywając z zasadą nieuzasadnionego życiowo odrzucania pozwów z powodu niewłaściwości sądu lub niewłaściwości trybu postępowania.</u> | |
| 732 | + <u xml:id="u-33.5" who="#PoselFrankowskiJan">Dążąc do przyśpieszenia postępowania, dekret nakłada na sądy obowiązek natychmiastowego po ukończeniu głosowania sporządzania na piśmie sentencji wyroku wraz z uzasadnieniem. Praktyka poprzednia wykazała, że dotychczas obowiązujące doręczania wyroku wraz z uzasadnieniem odbywały się z reguły po kilku tygodniach od ogłoszenia sentencji, po czym dopiero biegł termin do złożenia środka odwoławczego. Ponieważ przyjmujemy jako zasadę, doznającą pewnych ograniczeń jedynie w tych sprawach, w których rozprawa toczyła się przy drzwiach zamkniętych, że wyrok wraz z uzasadnieniem ogłaszany ma być publicznie — ma to poważne znaczenie wychowawcze i kształtuje poczucie prawa w społeczeństwie, umacnia zasadę praworządności. Taką bowiem rolę odgrywa łączne ogłoszenie sentencji wyroku i jego uzasadnienie. Jedynie w sprawach zawiłych możliwe jest odroczenie ogłoszenia wyroku na okres tygodnia względnie dwóch tygodni, jeśli chodzi o Sąd Najwyższy.</u> | |
| 733 | + <u xml:id="u-33.6" who="#PoselFrankowskiJan">Zmiany wywołane przez realizację uchwały Prezydium Rządu z dnia 3 stycznia br. o podwyżce płac i regulacji cen spowodowały konieczność wydania dekretu o zmianie przepisów o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</u> | |
| 734 | + <u xml:id="u-33.7" who="#PoselFrankowskiJan">Wprowadziliśmy nowe stawki odpowiadające zmienionym warunkom. Nie stosowaliśmy jednakże mechanicznych podwyżek. Siedząc pozornie suche przepisy o kosztach sądowych spostrzeżemy, że i w tej dziedzinie przejawiła się twórcza myśl ustawodawcy, mająca na oku określone cele.</u> | |
| 735 | + <u xml:id="u-33.8" who="#PoselFrankowskiJan">Przykładowo podam, że np. kasujemy dotychczas obowiązujące specjalne ulgi w opłatach sądowych, przysługujące dla instytucji prawa publicznego, przedsiębiorstw państwowych i innych uspołecznionych jednostek. Chodzi nam z jednej strony o to, aby przy obowiązującej zasadzie rozrachunku gospodarczego nie zaciemniać obrazu gospodarki tych jednostek, a ponadto zniżka opłat wychodziła w praktyce na korzyść przeciwników tych osób, którzy w razie przegranej zobowiązani byli do zwrotu kosztów w wysokości obniżonej.</u> | |
| 736 | + <u xml:id="u-33.9" who="#PoselFrankowskiJan">Znów inny przykład: w sprawach o rozgraniczenie pobierane były dotychczas opłaty wpisowe w wysokości od 9 do 45 zł. Nader niska kwota wpisu nie była dostosowana do wkładu pracy sądu i skomplikowania spraw o rozgraniczenie. Należało ją zatem zmienić, zbliżając do wysokości opłat w postępowaniu spornym i ustalić opłatę w zależności od charakteru sprawy. Należy ponadto nadmienić, że spory o rozgraniczenie mają często charakter pieniacki.</u> | |
| 737 | + <u xml:id="u-33.10" who="#PoselFrankowskiJan">Znacznie głębsza myśl ustawodawcy wyraziła się w innym przypadku, a mianowicie jeśli chodzi o opłaty w sprawach o unieważnienie małżeństwa i o rozwód. Wprowadzamy podwyżkę wpisu tymczasowego, który poprzednio wynosił od 45 do 450 zł i ustalamy go w granicach od 200 do 2.000 zł. z tym jednakże, że pozostają w mocy dotychczas obowiązujące przepisy, przewidujące w określonych wypadkach możliwość całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych. Wprowadzenie tak znacznej podwyżki, przy zachowaniu dużej rozpiętości ma niewątpliwie na celu zahamowanie napływu do sądów procesów rozwodowych. Byłoby jednak uproszczeniem i błędem przypuszczać, że państwo nasze wyłącznie poprzez podwyżkę kosztów chcę regulować tak ważne zagadnienie jak sprawy małżeńskie i tamować ich dopływ do sądu. Punkt ciężkości leży oczywiście gdzie indziej. Państwo nasze stara się stwarzać odpowiednie warunki dla małżeństwa, rodziny, matki i dziecka, aby w ten właśnie sposób usuwać przyczyny, które powodują napływ do sądów spraw tej kategorii. Budowa mieszkań, rozbudowa urządzeń socjalnych, ustawodawstwo pracy — to wszystko jest przejawem konkretnego stosunku naszego państwa do tych zagadnień.</u> | |
| 738 | + <u xml:id="u-33.11" who="#PoselFrankowskiJan">Bezpośrednim jednakże akcentem, zasługującym z tego miejsca na przypomnienie, jest określona rola organów wymiaru sprawiedliwości, których zadaniem jest rozstrzyganie konkretnych spraw w oparciu o obowiązujące przepisy kodeksu rodzinnego. W uchwale całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, zawierającej wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w zakresie stosowania art. 30 kodeksu rodzinnego, czytamy na samym wstępie takie oto sformułowanie:</u> | |
| 739 | + <u xml:id="u-33.12" who="#PoselFrankowskiJan">„Punktem wyjściowym rozważań związanych z orzecznictwem w sprawach o rozwód jest realizowana przez Państwo Ludowe zasada ochrony i umacniania rodziny, która znalazła swój wyraz w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Podstawą rodziny jest małżeństwo, stąd też postępowanie małżonka powodujące zerwanie małżeństwa spotkać się winno z negatywną oceną ze strony sądu.” Dlatego też słusznie ustawodawstwo nasze przy każdej okazji powraca do tego zagadnienia, aby ukształtować coraz to nowe, lepsze instytucje prawne. Ostatnim tego przykładem jest również pewna zmiana w zakresie przepisów postępowania egzekucyjnego, wprowadzająca dalszą specjalną ochronę przy dochodzeniu należności alimentacyjnych.</u> | |
| 740 | + <u xml:id="u-33.13" who="#PoselFrankowskiJan">Aktualne potrzeby związane z koniecznością zaopatrzenia się przez wszystkich obywateli w potrzebne do dowodów osobistych wyciągi z aktów stanu cywilnego spowodowały, że należy przedłużyć moc obowiązującą dekretu o ustalaniu treści aktów stanu cywilnego sporządzonych za granicą — do dnia 31 grudnia 1953 r. Wobec tego, że na terenie naszego kraju zamieszkuje stale pewna ilość osób nie posiadających żadnego obywatelstwa, tzw. bezpaństwowców — uznano za konieczne rozciągnięcie mocy obowiązującej tych przepisów także i na te osoby. Taka jest treść i takie jest uzasadnienie dekretu o zmianie dekretu o ustalaniu treści sporządzonych za granicą aktów stanu cywilnego (metryk) obywateli polskich.</u> | |
| 741 | + <u xml:id="u-33.14" who="#PoselFrankowskiJan">Sejmowa Komisja Spraw Ustawodawczych rozważyła szczegółowo i przedyskutowała zagadnienia łączące się z trzema referowanymi dekretami.</u> | |
| 742 | + <u xml:id="u-33.15" who="#PoselFrankowskiJan">Z upoważnienia komisji wnoszę o zatwierdzenie przez Sejm trzech dekretów wyszczególnionych w druku sejmowym nr 22.</u> | |
| 743 | + <u xml:id="u-33.16" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 744 | + </div> | |
| 745 | + <div xml:id="div-34"> | |
| 746 | + <u xml:id="u-34.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 747 | + <u xml:id="u-34.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 748 | + <u xml:id="u-34.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie dekretu o ustalaniu treści sporządzonych za granicą aktów stanu cywilnego (metryk) obywateli polskich — zechce wstać.</u> | |
| 749 | + <u xml:id="u-34.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 750 | + <u xml:id="u-34.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt,</u> | |
| 751 | + <u xml:id="u-34.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 28 stycznia 1953 r. o zmianie dekretu o ustalaniu treści sporządzonych za granicą aktów stanu cywilnego (metryk) obywateli polskich.</u> | |
| 752 | + <u xml:id="u-34.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 4 marca 1953 r. o zmianie przepisów o kosztach sądowych w sprawach cywilnych — zechce wstać.</u> | |
| 753 | + <u xml:id="u-34.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 754 | + <u xml:id="u-34.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 755 | + <u xml:id="u-34.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 4 marca 1953 r. o zmianie przepisów o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.</u> | |
| 756 | + <u xml:id="u-34.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania w sprawach cywilnych — zechce wstać.</u> | |
| 757 | + <u xml:id="u-34.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 758 | + <u xml:id="u-34.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 759 | + <u xml:id="u-34.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o zmianie niektórych przepisów postępowania w sprawach cywilnych.</u> | |
| 760 | + <u xml:id="u-34.14" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 9 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Ustawodawczych o dekretach:</u> | |
| 761 | + <u xml:id="u-34.15" who="#Marszalek">a)z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych (Dz. U. Nr 10, poz. 32), b)z dnia 25 marca 1953 r. o zniesieniu powiatowych i wojewódzkich komisji kwalifikacyjnych przy prezydiach rad narodowych oraz Głównej Komisji Kwalifikacyjnej przy Radzie Państwa (Dz. U. Nr 21, poz. 79), c)z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. Nr 23, poz. 93), d)z dnia 23 kwietnia 1953 r. o banderze jednostek pływających Wojsk Ochrony Pogranicza (Dz. U. Nr 23, poz. 94) — (druk nr 21).</u> | |
| 762 | + <u xml:id="u-34.16" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Stanisław Pawlak.</u> | |
| 763 | + </div> | |
| 764 | + <div xml:id="div-35"> | |
| 765 | + <u xml:id="u-35.0" who="#PoselPawlakStanislaw">Wysoki Sejmie! Dekret z dnia 9 lutego br. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych postanawia, że duchowne stanowiska kościelne zajmować mogą tylko obywatele polscy. Objęcie duchownego stanowiska kościelnego, jak również zwalnianie i przenoszenie na inne stanowiska kościelne wymaga uprzednio zgody właściwych organów państwowych; i tak — jeśli chodzi o ordynariuszy diecezji i sufraganów — zgody Prezydium Rządu, natomiast we wszystkich innych wypadkach — prezydium wojewódzkiej rady narodowej.</u> | |
| 766 | + <u xml:id="u-35.1" who="#PoselPawlakStanislaw">Uprzedniej zgody organów państwowych wymaga również tworzenie, przekształcanie i znoszenie duchownych stanowisk kościelnych oraz zmiana zakresu ich działania.</u> | |
| 767 | + <u xml:id="u-35.2" who="#PoselPawlakStanislaw">Osoby, zajmujące duchowne stanowiska kościelne, składają ślubowanie na wierność Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Urzędzie do Spraw Wyznań lub w prezydium wojewódzkiej rady narodowej.</u> | |
| 768 | + <u xml:id="u-35.3" who="#PoselPawlakStanislaw">W zakończeniu dekret postanawia, że uprawianie przez osoby piastujące duchowne stanowiska kościelne działalności sprzecznej z prawem i porządkiem publicznym, bądź też popieranie lub osłanianie takiej działalności powoduje usunięcie tej osoby z zajmowanego stanowiska przez zwierzchni organ kościelny samoistnie lub na żądanie organów państwowych.</u> | |
| 769 | + <u xml:id="u-35.4" who="#PoselPawlakStanislaw">Dekret Rady Państwa, ustalając dla tych spraw normy prawne, zabezpiecza ogółowi duchowieństwa należyte i spokojne warunki twórczej pracy na zajmowanych stanowiskach dla dobra narodu i Kościoła.</u> | |
| 770 | + <u xml:id="u-35.5" who="#PoselPawlakStanislaw">Uregulowania tej sprawy, zapewnienia odpowiednich warunków dla normalnej pracy duszpasterskiej i patriotyczno-obywatelskiej księży od dawna domagało się samo życie. Znane są dobrze opinii polskiej fakty wykorzystania przez duchownych ich stanowisk dla prowadzenia działalności wrogiej państwu, godzącej w interesy narodu polskiego, oraz fakty osłaniania przez wysokie czynniki kościelne takiej działalności. Za swe prace w ramach Frontu Narodowego, w akcjach Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju księża spotykali się nierzadko z szykanami i prześladowaniem ze strony swych zwierzchników, usposobionych nieżyczliwie albo wrogo do Polski Ludowej. Znane są fakty dyskryminacji uprawiane przez te czynniki, przesuwanie na gorsze stanowiska, degradowanie a nawet próby ekskomunikowania tych księży, którzy patriotyczną postawą, lojalną pracą chcą razem z całym narodem budować lepszą przyszłość Polski Ludowej.</u> | |
| 771 | + <u xml:id="u-35.6" who="#PoselPawlakStanislaw">Kilka poprzednich procesów, ostatnio proces bandy szpiegów amerykańskich, znajdujących oparcie w Krakowskiej Kurii Arcybiskupiej, zwróciło raz jeszcze uwagę opinii publicznej na przestępczą działalność uprawianą przez niektórych duchownych, na fakty wykorzystywania instytucji kościelnych dla celów, które z religią nie mają nic wspólnego. Fakty te przyjmowała opinia polska z rosnącym oburzeniem; nie chcę mieć nic wspólnego z tą wrogą działalnością również większość duchowieństwa polskiego, lojalnie ustosunkowana do państwa.</u> | |
| 772 | + <u xml:id="u-35.7" who="#PoselPawlakStanislaw">Polska Ludowa zapewnia wszystkim obywatelom wolność przekonań religijnych, przyznając Kościołowi prawa, w ramach których może on prowadzić swą działalność służącą zaspokajaniu potrzeb religijnych wierzących. Zapewniając te prawa państwo nasze czuwać musi, aby nie były one wykorzystywane na szkodę państwa i narodu, aby służyły sprawie zaspokajania potrzeb religijnych ludzi wierzących.</u> | |
| 773 | + <u xml:id="u-35.8" who="#PoselPawlakStanislaw">Dekret z dnia 9 lutego br. służy temu celowi i krzyżuje działalność tych wrogich państwu elementów, które wykorzystywały stanowiska kościelne na szkodę państwa i narodu. Dekret ten idzie po linii życzeń najszerszych rzesz społeczeństwa, które domagały się ukrócenia wrogiej działalności uprawianej pod osłoną stanowisk kościelnych. Powitany on został z uznaniem przez ogół ludzi wierzących oraz przez przytłaczającą większość duchowieństwa, które dziś na obszarze całego kraju biorąc gremialny udział — składa z pełną ufnością przed przedstawicielami władzy w prezydiach wojewódzkich rad narodowych ślubowanie na wierność Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 774 | + <u xml:id="u-35.9" who="#PoselPawlakStanislaw">Dekret o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych posiada istotne znaczenie w regulowaniu stosunków między Państwem a Kościołem.</u> | |
| 775 | + <u xml:id="u-35.10" who="#PoselPawlakStanislaw">Drugi z kolei dekret z dnia 25 marca br. o zniesieniu powiatowych i wojewódzkich komisji kwalifikacyjnych przy prezydiach rad narodowych oraz Głównej Komisji Kwalifikacyjnej przy Radzie Państwa wydany został w związku z upływem terminu do zgłaszania roszczeń o zasiłki i pomoc dla osób pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego oraz poległych w walce o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego.</u> | |
| 776 | + <u xml:id="u-35.11" who="#PoselPawlakStanislaw">Dekret przewiduje przekazanie ustalenia prawa do zasiłków i pomocy w zakresie przewidzianym w dekrecie prezydiom wojewódzkich rad narodowych (wydziałom pracy i pomocy społecznej), odwołanie zaś od tych orzeczeń rozpatrywać będzie Minister Pracy i Opieki Społecznej.</u> | |
| 777 | + <u xml:id="u-35.12" who="#PoselPawlakStanislaw">Wydanie dekretu z dnia 23 kwietnia br. o banderze jednostek pływających Wojsk Ochrony Pogranicza pozostawało w związku z wykonywanymi przez WOP zadaniami ochrony granic Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zachodziła więc konieczność ustalenia i zalegalizowania bandery WOP w sposób odpowiadający stosunkom międzynarodowym. Sposobem takim jest ustalenie bandery aktem władzy ustawodawczej, to jest ustawą względnie dekretem i ogłoszenie o tym w — „Wiadomościach Żeglarskich”. W tej chwili obcy statek wezwany do zatrzymania się przez WOP może odmówić wezwaniu, albowiem bandera WOP nie jest ustalona i podana do wiadomości państwom trzecim w sposób odpowiadający stosunkom międzynarodowym.</u> | |
| 778 | + <u xml:id="u-35.13" who="#PoselPawlakStanislaw">Odnośnie wydania dekretu z dnia 23 kwietnia br. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych, wynikł on z troski o ludność pracującą miast i wsi, która niemal rokrocznie ponosi ogromne szkody. Szkody te przypisać należy w znacznej mierze brakowi odpowiednich środków i zorganizowanej akcji społecznej, koniecznych przy zwalczaniu klęsk żywiołowych.</u> | |
| 779 | + <u xml:id="u-35.14" who="#PoselPawlakStanislaw">Ze względu jednak na częstokroć duże rozmiary katastrof konieczne było uregulowanie prawne danego zagadnienia. Gdy na przykład walka z klęską pożaru ma swe specjalne uregulowanie w postaci odpowiedniej ustawy, to brak było przepisów ogólnych w zakresie zwalczania klęsk żywiołowych. Zadaniem dekretu jest stworzenie podstaw prawnych do wprowadzenia świadczeń w przypadkach klęsk żywiołowych.</u> | |
| 780 | + <u xml:id="u-35.15" who="#PoselPawlakStanislaw">W imieniu Komisji Spraw Ustawodawczych wnoszę o zatwierdzenie przedstawionych przeze mnie dekretów.</u> | |
| 781 | + <u xml:id="u-35.16" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 782 | + </div> | |
| 783 | + <div xml:id="div-36"> | |
| 784 | + <u xml:id="u-36.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanych dekretów? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 785 | + <u xml:id="u-36.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania. Będziemy głosowali nad każdym dekretem z osobna.</u> | |
| 786 | + <u xml:id="u-36.2" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych — zechce wstać.</u> | |
| 787 | + <u xml:id="u-36.3" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 788 | + <u xml:id="u-36.4" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 789 | + <u xml:id="u-36.5" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych.</u> | |
| 790 | + <u xml:id="u-36.6" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 25 marca 1953 r. o zniesieniu powiatowych i wojewódzkich komisji kwalifikacyjnych przy prezydiach rad narodowych oraz Głównej Komisji Kwalifikacyjnej przy Radzie Państwa — zechce wstać.</u> | |
| 791 | + <u xml:id="u-36.7" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 792 | + <u xml:id="u-36.8" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 793 | + <u xml:id="u-36.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 25 marca 1953 r. o zniesieniu powiatowych i wojewódzkich komisji kwalifikacyjnych przy prezydiach rad narodowych oraz Głównej Komisji Kwalifikacyjnej przy Radzie Państwa.</u> | |
| 794 | + <u xml:id="u-36.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych — zechce wstać.</u> | |
| 795 | + <u xml:id="u-36.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 796 | + <u xml:id="u-36.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 797 | + <u xml:id="u-36.13" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych.</u> | |
| 798 | + <u xml:id="u-36.14" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem dekretu z dnia 23 kwietnia 1953 r. o banderze jednostek pływających Wojsk Ochrony Pogranicza — zechce wstać.</u> | |
| 799 | + <u xml:id="u-36.15" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 800 | + <u xml:id="u-36.16" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 801 | + <u xml:id="u-36.17" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm zatwierdził dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o banderze jednostek pływających Wojsk Ochrony Pogranicza.</u> | |
| 802 | + <u xml:id="u-36.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 10 porządku dziennego: zatwierdzenie uchwały Rady Państwa o powołaniu na urząd Ministra Skupu ob. Antoniego Mierzwińskiego.</u> | |
| 803 | + <u xml:id="u-36.19" who="#Marszalek">Wobec utworzenia dekretem z dnia 25 marca 1953 r. urzędu Ministra Skupu Rada Państwa zgodnie z art. 29 ust. 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej powołała na wniosek Prezesa Rady Ministrów na urząd Ministra Skupu ob. Antoniego Mierzwińskiego i przedstawia swoją uchwałę Sejmowi do zatwierdzenia.</u> | |
| 804 | + <u xml:id="u-36.20" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 805 | + <u xml:id="u-36.21" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 806 | + <u xml:id="u-36.22" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem wymienionej uchwały Rady Państwa — zechce wstać.</u> | |
| 807 | + <u xml:id="u-36.23" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 808 | + <u xml:id="u-36.24" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 809 | + <u xml:id="u-36.25" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm jednomyślnie zatwierdził uchwałę Rady Państwa o powołaniu ob.</u> | |
| 810 | + <u xml:id="u-36.26" who="#Marszalek">Antoniego Mierzwińskiego na urząd Ministra Skupu.</u> | |
| 811 | + <u xml:id="u-36.27" who="#Marszalek">Porządek dzienny posiedzenia Sejmu został wyczerpany.</u> | |
| 812 | + <u xml:id="u-36.28" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych Kancelarii Rady Państwa.</u> | |
| 813 | + <u xml:id="u-36.29" who="#Marszalek">Wobec wyczerpania porządku obrad sesji ogłaszam II sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej za zamkniętą.</u> | |
| 814 | + <u xml:id="u-36.30" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min. 15.)</u> | |
| 815 | + </div> | |
| 816 | + </body> | |
| 817 | + </text> | |
| 818 | + </TEI> | |
| 819 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00007-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-195256-sjm-ppxxx-00007-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>7 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>7 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">1</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">7</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1953-12-18</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="PoselCieslakStanislaw" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Poseł Cieślak Stanisław</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PoselKlechaJan" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Poseł Klecha Jan</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselLekczynskaJadwiga" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Lekczyńska Jadwiga</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselLubienskiKonstanty" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Łubieński Konstanty</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselNajdekWladyslaw" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Najdek Władysław</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselNowakRoman" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Nowak Roman</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselPiskorskiJozef" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Piskorski Józef</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselZwierzynaOlga" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Zwierzyna Olga</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Wiceprezes Rady Ministrów Zenon Nowak</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + </particDesc> | |
| 60 | + </profileDesc> | |
| 61 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1952-1956/sejm/posiedzenia/pp/195256-sjm-ppxxx-00007-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Kadencja I — Sesja III</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sprawozdanie Scenograficzne z III sesji Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniach 18 i 19 grudnia 1953 r.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Warszawa 1953</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">(Przybywających na salę obrad Przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego i członków Rady Państwa oraz Prezesa Rady Ministrów Bolesława Bieruta i członków Rządu — posłowie witają hucznymi, długotrwałymi oklaskami.)</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 min. 5.)</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Przewodniczy na posiedzeniu Marszalek Sejmu Jan Dembowski.)</u> | |
| 16 | + </div> | |
| 17 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram III sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! W dniu 20 listopada br. po ciężkiej chorobie zmarł w Warszawie Józef Niecko, członek Rady Państwa, poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Prezes Rady Naczelnej Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Wszyscy wstają.)</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Józef Niecko urodził się w 1891 r. w rodzinie średniorolnego chłopa. Już we wczesnej młodości stanął w szeregach ruchu ludowego.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">W czasie pierwszej wojny światowej aresztowany na Lubelszczyźnie za udział w konspiracyjnej pracy niepodległościowej osadzony został w więzieniu carskim.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Po powrocie do kraju w 1918 r. Józef Niecko podjął pracę w ludowym ruchu młodzieżowym i w kółkach rolniczych. Był działaczem aktywnym Związku Młodzieży Wiejskiej i redaktorem pisma — „Wici”.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">W czasie okupacji hitlerowskiej był współorganizatorem Batalionów Chłopskich, a od 1945 r. — członkiem Krajowej Rady Narodowej.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Po wyzwoleniu Józef Niecko był czołowym działaczem lewicy PSL, a następnie w 1949 r. został wybrany Prezesem Rady Naczelnej Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">W 1947 r. wybrany został posłem na Sejm Ustawodawczy, a następnie w 1952 r. — posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W 1948 r. został powołany w skład Rady Państwa; godność tę powierzył mu Sejm ponownie w 1952 r.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Śmierć Józefa Niećki stanowi ciężką stratę dla Polski Ludowej.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Proponuję, aby Sejm uczcił pamięć Zmarłego chwilą ciszy.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Chwila ciszy.)</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu proponuje następujący porządek obrad III sesji Sejmu:</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">I. O zamierzonych przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej środkach w zakresie wzrostu produkcji rolniczej, a w szczególności hodowlanej.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">II. Zatwierdzenie dekretów wydanych przez Radę Państwa w okresie między II a III sesją Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie proponowanego porządku obrad?</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Stwierdzam, że proponowany przez Prezydium Sejmu porządek obrad III sesji został przez Sejm przyjęty.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">Od posła Mariana Staweckiego otrzymałem pismo z dnia 9 września 1953 r. zawiadamiające o zrzeczeniu się przez niego mandatu posła uzyskanego w okręgu wyborczym Nr 24 — Ostrowiec Świętokrzyski.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Uważam, że Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stwierdził wygaśnięcie mandatów posłów:</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Józefa Niećki z dniem 20 listopada 1953 r. — wskutek śmierci, Mariana Staweckiego z dniem 9 września 1953 r. — wskutek zrzeczenia się mandatu.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Do Prezydium Sejmu wpłynęły, wydane na podstawie art. 78 ustawy z dnia 1 sierpnia 1952 r. — Ordynacja wyborcza do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zarządzenia Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 18 grudnia br. o wstąpieniu:</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">ob. Józefa Czapskiego, zastępcy posła z listy Frontu Narodowego, zgłoszonej w okręgu wyborczym Nr 30 — Lublin, na miejsce zmarłego posła Józefa Niecki.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">ob. Władysława Wilczyńskiego, zastępcy posła z listy Frontu Narodowego, zgłoszonej w okręgu wyborczym Nr 24 — Ostrowiec Świętokrzyski, na miejsce posła Mariana Staweckiego.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Na I i II sesji Sejmu nie złożyli ślubowania z powodu nieobecności posłowie: Stanisław Skrzeszewski i Zdzisław Studziński.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-2.28" who="#Marszalek">Proszę Obywateli Posłów: Czapskiego Józefa, Skrzeszewskiego Stanisława, Studzińskiego Zdzisława i Wilczyńskiego Władysława — o zbliżenie się do stołu prezydialnego i o powtarzanie za mną słów ślubowania.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-2.29" who="#komentarz">(Posłowie mający złożyć ślubowanie podchodzą do stołu prezydialnego.)</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-2.30" who="#Marszalek">Proszę Wysoką Izbę o powstanie.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-2.31" who="#komentarz">(Wszyscy obecni wstają.)</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-2.32" who="#Marszalek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności oraz dla pomyślnego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej?”</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-2.33" who="#komentarz">(Wymienieni wyżej posłowie powtarzają za Marszalkiem słowa ślubowania.)</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-2.34" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-2.35" who="#Marszalek">Stwierdzam, że posłowie: Józef Czapski, Stanisław Skrzeszewski, Zdzisław Studziński i Władysław Wilczyński — złożyli ślubowanie.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-2.36" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu ustaliło następujący porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia:</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-2.37" who="#Marszalek">O zamierzonych przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej środkach w zakresie wzrostu produkcji rolniczej, a w szczególności hodowlanej.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-2.38" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia?</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-2.39" who="#Marszalek">Nikt głosu nie zabiera.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-2.40" who="#Marszalek">Przystępujemy do porządku dziennego.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-2.41" who="#Marszalek">Udzielam głosu Wiceprezesowi Rady Ministrów ob. Zenonowi Nowakowi.</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-3.0" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Obywatele Posłowie! Rząd pragnie przedstawić Wam, a za Waszym pośrednictwem całemu społeczeństwu, niektóre podejmowane przez siebie prace, zmierzające do zapewnienia szybszego wzrostu stopy życiowej mas ludowych w naszym kraju. Jednym z poważnych i doniosłych kroków w tym kierunku jest podjęta ostatnio przez Rząd uchwała w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i rozwoju bazy paszowej, której tekst został Wam, Obywatele Posłowie, przedłożony.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-3.1" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wielkie i odpowiedzialne zadania prowadzące do tego celu wymagają wspólnej wytężonej pracy państwa, rządu i całego narodu. Znane są już zarówno klasie robotniczej jak i całemu społeczeństwu tezy, wysunięte przez kierownictwo Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a ujmujące program wysiłków w kierunku szybszego podniesienia stopy życiowej mas pracujących, ogólnego dobrobytu i kultury całego narodu.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-3.2" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Jednym z podstawowych warunków podniesienia dobrobytu ludzi pracy jest wydatne zwiększenie w ciągu najbliższych dwóch lat produkcji rolniczej.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-3.3" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Ofiarny wysiłek klasy robotniczej, chłopów pracujących i inteligencji sprawił, że moc gospodarcza i obronna naszej Ojczyzny znacznie wzrosła, że wkład naszego narodu do walki światowego obozu demokracji o pokój zwiększa się z roku na rok. Poważne sukcesy ZSRR i krajów obozu socjalizmu w walce o zachowanie i utrwalenie pokoju oraz osiągnięcia dotychczasowych czterech lat Planu 6-letniego stworzyły niezbędne warunki, które pozwalają nam wysunąć na czoło zadanie szybszego wzrostu dobrobytu i kultury ludu pracującego miast i wsi.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-3.4" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Zwiększając nadal stale moc naszego przemysłu możemy dziś skierować znacznie więcej środków na rozwój tych gałęzi naszej gospodarki narodowej, które bezpośrednio służą zaspokojeniu potrzeb materialnych i kulturalnych ludzi pracy, a zwłaszcza na rozwój rolnictwa.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-3.5" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wysunięte zadania w pracy nad podniesieniem rolnictwa przyjęte zostały przez naród ze zrozumieniem i uznaniem. Rozwijająca się szeroko dyskusja na zebraniach i w prasie świadczy, że klasa robotnicza, chłopstwo pracujące i inteligencja przyjęły wskazania IX Plenum KC PZPR jako słuszne i doniosłe i pragną jak najlepiej wprowadzać je w życie.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-3.6" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Myśli setek tysięcy chłopów wyraził jeden z czytelników — „Gromady” z Sosnowej Woli, pow. kraśnickiego, który w liście do redakcji pisze:</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-3.7" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">„Z wielkim zadowoleniem przyjmuję wytyczne naszej Partii na lata 1954-4955. Staję się więcej świadomy tego, jak pomaga nam Partia i Rząd podnieść stopę życiową mas pracujących. Rozumiem, że trzeba do tego dążyć wielkim wysiłkiem każdego chłopa” Co musimy przede wszystkim uczynić, aby wykonać zadania podniesienia stopy życiowej ludu pracującego miast i wsi w czasie jak najszybszym?</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-3.8" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">„Aby wykonać postawione zadania — mówił Prezes Rady Ministrów Bolesław Bierut — trzeba uruchomić i właściwie ustawić niezbędne siły i rezerwy, wykorzystać wszystkie środki dla przeprowadzenia nowej wielkiej ofensywy na całym froncie naszej gospodarki narodowej. Mamy już takie siły i rezerwy, mamy niezbędne środki, aby rozwijając nasz marsz do socjalizmu podciągnąć przede wszystkim pozostającą nadmiernie w tyle produkcję rolniczą.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-3.9" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">„W tym celu należy w szczególności uruchomić wszystkie rezerwy tkwiące w indywidualnej chłopskiej gospodarce drobnotowarowej i przez równoczesny rozwój rolniczej spółdzielczości produkcyjnej i państwowych gospodarstw rolnych zapewnić wydatny wzrost produkcji rolniczej — roślinnej i hodowlanej w całym rolnictwie, a więc zarówno uspołecznionym jak i indywidualnym” Czy czyniliśmy dotychczas wszystko, by uruchomić poważne rezerwy tkwiące w rolnictwie? Czy konkretna pomoc dla chłopstwa pracującego w podnoszeniu produkcji rolniczej była dostateczna?</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-3.10" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Nie możemy tego powiedzieć. Główny wysiłek Partii i Rządu musiał być skierowany na uprzemysłowienie kraju. Sprawiło to, że pomoc produkcyjna dla rolnictwa w wielu dziedzinach nie była wystarczająca. Co gorsza, pomoc państwa na skutek złej pracy niektórych organów terenowych nie zawsze docierała do tych, dla których była przeznaczona. Braki i wypaczenia w realizacji polityki Partii i Rządu na wsi odbijały się ujemnie na rozwoju produkcji rolniczej.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-3.11" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">By zmienić ten stan rzeczy, by przyśpieszyć tempo rozwoju rolnictwa, należy dokonać przegrupowania środków i wysiłków i znacznie więcej uwagi skupić na tym odcinku.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-3.12" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Podstawowym warunkiem podniesienia zdolności produkcyjnej gospodarstw chłopów małorolnych i średniorolnych oraz skuteczniejszej ich obrony przed wyzyskiem kułackim jest wzrost ich aktywności gospodarczej na gruncie zwiększonej, codziennej pomocy państwa. Aby to osiągnąć, Rząd podejmuje szereg doniosłych kroków, które zmierzają do poważnego zwiększenia zainteresowania materialnego chłopów w podnoszeniu produkcji rolniczej. Równocześnie zaś w trosce o wzrost intensywności gospodarki roślinnej i hodowlanej zarówno w gospodarstwach indywidualnych, jak w spółdzielniach produkcyjnych i PGR — pomoc inwestycyjna dla rolnictwa zostanie wydatnie zwiększona.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-3.13" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Właściwe korzystanie z pomocy państwa pozwoli każdemu chłopu małorolnemu i średniorolnemu skuteczniej podnosić kulturę uprawy i hodowli i lepiej wykorzystać poważne rezerwy, które kryją się w każdym gospodarstwie chłopskim.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-3.14" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Rząd dokłada starań, by znacznie usprawnić kierowanie gospodarką rolną na wszystkich szczeblach. Do rolnictwa skierowana zostanie wartościowa kadra, a równocześnie podniesione zostaną polityczne i fachowe kwalifikacje pracowników, którzy kierują różnymi odcinkami produkcji rolnej.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-3.15" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Aby osiągnąć w ciągu dwóch najbliższych lat wzrost całej produkcji rolniczej o około 10%, musimy poważnie zwiększyć produkcję zbóż, produkcję okopowych, produkcję roślin przemysłowych oraz hodowlę. Niezależnie od konieczności obsiania i wykorzystania każdego hektara ziemi, staje przed nami jako naczelne zadanie podniesienie plonu z hektara. Podniesienie plonu z hektara osiągnąć można przez odpowiednią uprawę ziemi, a zwłaszcza przez należyte jej nawożenie. Dlatego podniesienie produkcji roślinnej łączy się nierozdzielnie z rozwojem hodowli. Nie darmo chłopi mówią, że — „łąka jest matką gleby”. Powiedział tę prawdę w dyskusji nad tezami IX Plenum chłop z powiatu sławneńskiego, woj. koszalińskiego:</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-3.16" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">„Nasi chłopi muszą jeszcze lepiej umieć wykorzystać ziemię dla podniesienia hodowli, a hodowla jest podstawą rolnictwa, bo gdy mamy rozwiniętą hodowlę, to mamy też i więcej obornika, więcej mleka, możemy też i więcej świń chować.” A wiemy przecież, że istnieją jeszcze duże możliwości zwiększenia hodowli w gospodarstwach małorolnych i średniorolnych. Hodowla jest przy tym bardzo dochodową gałęzią gospodarki i prowadzi do podniesienia stopy życiowej chłopa mało i średniorolnego, do zamożności i dobrobytu w spółdzielniach produkcyjnych.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-3.17" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Dlatego, biorąc pod uwagę ogromne znaczenie rozwoju hodowli dla szybszego wzrostu całej produkcji rolniczej oraz dla lepszego zaopatrzenia ludności pracującej w mięso, tłuszcze i nabiał, Rząd wśród wielu zamierzeń, które mają na celu okazanie szerokiej pomocy rolnictwu, uważa za sprawę szczególnie ważną i pilną stworzenie niezbędnych warunków dla rozwoju hodowli w gospodarstwach indywidualnych, spółdzielniach produkcyjnych i PGR-ach.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-3.18" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Uchwała Rady Ministrów z dnia 17 grudnia br. w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i zwiększenia bazy paszowej zawiera obszerny program rozwoju hodowli i pomocy ze strony Państwa Ludowego, pomocy, która znacznie ułatwi chłopom małorolnym i średnio rolnym oraz spółdzielniom produkcyjnym podnoszenie hodowli z korzyścią dla siebie i dla całego narodu.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-3.19" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Jak przedstawia się obecnie stan hodowli w naszym kraju?</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-3.20" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W ciągu 9 lat dokonaliśmy ogromnej pracy nad odbudową hodowli ze zniszczeń wojennych. Jeśli poziom z roku 1946 przyjąć za 100, to wskaźnik wzrostu pogłowia bydła wyniósł w 1953 r. — 189, trzody chlewnej — 364, owiec — 458 i koni — 157.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-3.21" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W pogłowiu trzody chlewnej i owiec przekroczyliśmy znacznie stan przedwojenny. Wzrosła w porównaniu do lat 1934 — 1938 mleczność krów i waga bydła. Nie możemy jednak tych wyników uznać za wystarczające.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-3.22" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Od kilku lat obserwujemy, że rozwój hodowli bydła jest jednak zbyt powolny w porównaniu z naszymi szybko rosnącymi potrzebami. W okresie od 1949 r. do 1953 r. pogłowie bydła wzrosło tylko o 4%, przy tym nie osiągnęło jeszcze stanu przedwojennego. Ten stan rzeczy wymaga, aby w walce o rozwój hodowli w najbliższych latach sprawa wzrostu pogłowia bydła i podniesienia jego wydajności była w pełni doceniona.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-3.23" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Nie powinna również ujść naszej uwadze zbyt duża nierównomierność zarówno obsady inwentarza na 100 ha użytków rolnych, jak i produkcyjności zwierząt w poszczególnych rejonach kraju.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-3.24" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Przy przeciętnej dla kraju w gospodarce chłopskiej obsadzie inwentarza na 100 ha użytków rolnych, wynoszącej w 1953 r. bydła — 38,9 szt., trzody chlewnej — 47,7 szt., owiec — 17,1 szt., szereg województw posiada znacznie wyższą obsadę inwentarza. Wskażę na niektóre tylko dane: w bydle — województwa: poznańskie, łódzkie, opolskie, stalinogrodzkie, rzeszowskie, krakowskie posiadają od 40,7 do 63,2 szt. na 100 ha; w trzodzie chlewnej — województwa: gdańskie, lubelskie, bydgoskie, opolskie, poznańskie — od 50,2 do 67,6 szt. na 100 ha; w owcach — województwa: koszalińskie, kieleckie, olsztyńskie, gdańskie, białostockie, łódzkie — od 19,8 do 26,9 szt. na 100 ha.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-3.25" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Z drugiej strony część województw posiada znacznie niższą od średniej obsadę inwentarza na 100 ha.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-3.26" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Zbyt duże różnice między rejonami występują również w produkcyjności zwierząt gospodarskich.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-3.27" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Co stało na przeszkodzie szybszemu rozwojowi hodowli inwentarza, a zwłaszcza bydła?</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-3.28" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Bezsprzecznie najpoważniejszym hamulcem jest nienadążanie produkcji pasz za wzrostem pogłowia, a zwłaszcza słabe zagospodarowanie łąk i pastwisk. Mamy również zaniedbania w pielęgnacji i żywieniu zwierząt, a pomoc instruktarzowa, udzielana przez służbę zootechniczną i weterynaryjną, jest wciąż jeszcze niewystarczająca. Hodowla zarodowa w gospodarstwach państwowych, a także w gospodarce chłopskiej rozwijała się dotychczas jawnie niedostatecznie, co utrudniało szybsze podnoszenie jakości użytkowej stada. W wielu gospodarstwach brak było należytej uwagi dla odnawiania stada, a zwłaszcza dla wychowu jałówek i cieląt.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-3.29" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Niewystarczające również było zaopatrzenie w materiały budowlane na remonty i rozszerzenie pomieszczeń dla inwentarza oraz w sprzęt potrzebny do hodowli.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-3.30" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Zachęta materialna stosowana przy kontraktacji i zakupie zwierząt przez państwo oraz pomoc państwa nie zawsze właściwie były stosowane przez organy terenowe. Również przy słusznych zasadach wymiaru dostaw obowiązkowych w praktyce nieraz zdarzały się wypaczenia, polegające na tym, że nie uwzględniano specjalnych konkretnych warunków terenowych.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-3.31" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Stoi przed nami trudne i odpowiedzialne zadanie — podniesienia pogłowia bydła o 7-10% w ciągu najbliższych dwóch lat. Ten wzrost pogłowia winien iść w parze ze zwiększeniem mleczności krów i wagi rzeźnej bydła. Równocześnie należy utrzymać znaczne tempo wzrostu pogłowia trzody chlewnej i owiec przy stałym zwiększaniu wydajności mięsa oraz wełny.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-3.32" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W województwach posiadających niedostateczne pogłowie bydła w stosunku do swoich zasobów paszy głównym zadaniem jest wydatne powiększenie pogłowia, a w województwach, które osiągnęły już znaczną obsadę bydła, główną uwagę należy zwrócić na podniesienie mleczności krów i wagi bydła.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-3.33" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W dziedzinie hodowli trzody chlewnej, której pogłowie powinno wzrosnąć o 10 — 15%, uchwała kładzie nacisk na dokładniejsze ustalenie kierunków hodowli w poszczególnych rejonach, stosownie do rozmiarów i rodzaju bazy paszowej. W hodowli owiec nastąpić powinien wzrost pogłowia o 25 — 30% oraz podniesienie jakości owiec przez zwiększenie udziału owiec cienkorunnych w stadzie i zwiększenie wydajności wełny.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-3.34" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Te wielkie zadania rozwoju hodowli i wzrostu pogłowia wymagają dużego wysiłku hodowlanego ze strony wszystkich gospodarstw rolnych. Rząd, podejmując uchwałę, wziął pod uwagę trudności, jakie powstały na skutek słabszego urodzaju żyta w tym roku, spowodowanego niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Uchwała Rządu świadczy o tym, że Państwo Ludowe, aby osiągnąć zamierzony wzrost pogłowia, zapewni chłopom jak najwydatniejszą pomoc właśnie na decydującym odcinku pasz.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-3.35" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W 1954 r. ogólna ilość pasz treściwych, przeznaczonych przez państwo jako pomoc dla rozwoju hodowli, wyniesie 750 tys. ton, to znaczy będzie o ponad 30% większa niż w 1953 r.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-3.36" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Musimy zdać sobie sprawę z tego ogromnego wysiłku państwa, które w trosce o rozwój hodowli tak poważnie zwiększa pomoc paszową, mimo że w ramach obowiązkowych dostaw zboża w tym roku w postaci ulg i w innej formie zredukowało skup o ponad 500 tys. ton w porównaniu z rokiem ubiegłym. Fakt ten dobitnie świadczy, że naczelną zasadą polityki naszego Rządu jest szeroka pomoc dla rolnictwa na gruncie umacniania sojuszu robotniczo-chłopskiego.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-3.37" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Jakie są główne kierunki pomocy paszowej państwa? Na co pójdzie tych 750 tys. ton pasz treściwych?</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-3.38" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Utrzymane w pełni zostaną bardzo korzystne warunki kontraktacji, która poważnie wzrośnie i wyniesie w 1954 r. 2.700 tys. sztuk trzody chlewnej mięsno-słoninowej i bekonowej.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-3.39" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wprowadzona zostaje okresowo w 1954 r. nowa forma pomocy w postaci paszy dla gospodarstw utrzymujących maciory. W 1954 r. otrzymają ze względu na specjalne warunki tego roku premię paszową również ci chłopi, którzy dostarczą w ramach obowiązkowych dostaw sztuki o wadze ponad 130 kg względnie 115 kg, w zależności od rasy. Znacznie zwiększa się pomoc paszowa dla gospodarstw utrzymujących rozpłodniki uznane oraz dla hodowców podejmujących w ramach kontraktacji wychów cieliczek, jałówek, buhajków, knurów i tryków. Na premiowanie dostaw nadobowiązkowych mleka w związku z przewidywanym ich wzrostem przeznacza się dodatkowo poważne ilości pasz. Zwiększa się znacznie ilości pasz przeznaczonych jako premia za wywóz drewna, wobec przewidywanego wzrostu wywozu.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-3.40" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Ten wielki wysiłek państwa w dziedzinie pomocy paszowej dla wsi musi iść w parze z pełną mobilizacją wszystkich rezerw paszowych w każdym gospodarstwie rolnym, z oszczędnym użytkowaniem pasz i racjonalnym żywieniem inwentarza. Tylko tą drogą osiągniemy dobre wyniki i szybszy rozwój hodowli.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-3.41" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Nie chodzi jednak bynajmniej o wyniki doraźne czy krótkotrwałe. Chodzi o stworzenie trwałych podstaw dla stałego rozwoju hodowli, a to da się osiągnąć tylko drogą wydatnego rozszerzania bazy paszowej.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-3.42" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Uchwała Rządu zakłada znaczną poprawę gospodarki łąkowo-pastwiskowej i powiększenie obszaru upraw roślin pastewnych, a zwłaszcza siewu poplonów letnich i ozimych.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-3.43" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Poważną rolę odegra melioracja i nawodnienie. W ciągu najbliższych dwóch lat objętych zostanie budową nowych i renowacją istniejących urządzeń melioracyjnych 150,4 tys. ha, zaś urządzeń nawadniających — 66,7 tys. ha, 658 tys. ha terenów pomelioracyjnych zostanie należycie zagospodarowanych, a na 2.582 tys. ha dokona się konserwacji urządzeń. Na prace nawadniające i melioracyjne na setkach tysięcy hektarów państwo zwiększy nakłady inwestycyjne w 1955 r. o 70% w stosunku do nakładów w roku 1953.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-3.44" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Szczególne znaczenie posiadać będzie stosowanie przez wszystkie gospodarstwa rolne prostych zabiegów pielęgnacji łąk oraz zwiększenie nawożenia łąk i pastwisk nawozami organicznymi, potasowymi i wapnowanie łąk zakwaszonych. Wszyscy hodowcy muszą sobie również zdać sprawę, że unikną dużych strat przy zbiorach siana, jeśli przestrzegać będą terminowego koszenia łąk i racjonalnych metod suszenia siana. Państwo nie tylko pomoże przy zagospodarowaniu wielkich obszarów łąk i pastwisk, ale i rozszerzy pomoc przy zbiorach siana, zwiększając w POM i GOM ilość sprzętu mechanicznego i organizując w latach 1954 i 1955 około 200 specjalnych brygad łąkowych w POM. Ponad 300 tys. metrów sześciennych drewna przeznaczy się na rusztowania do suszenia siana.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-3.45" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Rozwój hodowli wymaga znacznego zwiększenia zbiorów roślin pastewnych, zwłaszcza ziemniaków i buraków. Tam, gdzie nie ma warunków do uprawy buraków, należy rozszerzać uprawę brukwi i marchwi pastewnej.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-3.46" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Poważne znaczenie posiada dalsze zwiększenie uprawy poplonów. Obszar zajęty pod poplony winien wzrosnąć do 1.200 tys. ha. Rozszerzać należy również uprawę takich cennych roślin pastewnych, jak koniczyna, lucerna, kukurydza, koński ząb, słonecznik pastewny itd.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-3.47" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Dla umożliwienia zwiększenia powierzchni upraw roślin pastewnych państwo zakontraktuje i skupi w 1954 r. ponad 40 tys. ton nasion i sprowadzi z zagranicy około 2.300 ton nasion roślin pastewnych.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-3.48" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Kiszenie pasz — to również powiększenie bazy paszowej. Każdy chłop powinien poczytywać sobie za obowiązek dobrego gospodarza zaopatrzenie się w kiszonki. Pozwala to zużytkować racjonalnie wszystkie zielonki i niedużym kosztem zaopatruje inwentarz na zimę. Ilość kiszonek w gospodarstwach indywidualnych winna wzrosnąć w 1955 r. o dwie trzecie. W spółdzielniach produkcyjnych dążyć należy do zakiszenia 2 — 3 ton paszy na jedną krowę rocznie.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-3.49" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Upowszechnienie kiszenia ziemniaków parowanych zaoszczędzi strat związanych z ich przechowywaniem.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-3.50" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W związku z tym uchwała zaleca budowę prostych urządzeń do kiszenia pasz przy wykorzystaniu materiałów miejscowych.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-3.51" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wielu mamy już na naszej wsi przodowników rolnictwa, zamiłowanych hodowców. Coraz więcej chłopów docenia znaczenie właściwego zabezpieczenia rozwoju hodowli i umie tę paszę w swoim gospodarstwie znaleźć. Wiemy jednak dobrze, że większość chłopów gospodaruje jeszcze starymi metodami, nie jest dostatecznie obznajmiona z wartością kiszonek, mieszanek pastewnych, nie docenia w pełni możliwości swojego gospodarstwa. Dlatego Rząd przyjdzie z pomocą chłopom, organizując poprzez służbę rolną poradnictwo żywieniowe, pokazy kiszenia pasz, budowania prostych silosów. Państwo zapewni wzrost produkcji pasz przemysłowych, mieszanek pastewnych i pasz mineralnych. Chodzi o to, aby w milionach gospodarstw nauczono się z tych wszystkich metod i środków korzystać racjonalnie — w interesie własnym i gospodarki narodowej.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-3.52" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Warto się zatrzymać na zagadnieniu mleczności krów. Mamy w kraju dużo krów o małej mleczności. Wysoką mleczność krów zapewnia właściwe żywienie. Duże znaczenie jednak dla podniesienia produkcyjności krów posiada właściwy rozwój hodowli zarodowej. Dlatego, ażeby przyśpieszyć poprawę jakości zwierząt gospodarskich, państwo będzie ze wszech miar popierać rozwój hodowli zarodowej, przeznacza znaczne kredyty dla chłopów i spółdzielni produkcyjnych na zakup sztuk zarodowych. Równocześnie wzrośnie poważnie opieka weterynaryjna. Liczba lecznic zwierząt i punktów weterynaryjnych wzrośnie do 1.500 w 1955 r. Państwo znacznie rozszerzy walkę z jałowością krów i leczenie ich na koszt skarbu. Akcja szczepień ochronnych trzody i drobiu zostanie również rozszerzona.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-3.53" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Opieka zootechniczna zostanie znacznie zwiększona, będą stworzone rejony zootechniczne, prezydia rad narodowych zasilone zostaną przez nową kadrę zootechników, a w każdej gromadzie zostanie wybrany przodownik hodowli. Przodownicy ci będą szkoleni na odpowiednich kursach.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-3.54" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Pomoc państwa obejmie również dziedzinę budownictwa.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-3.55" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Na wieś zostanie skierowana znacznie większa niż dotychczas ilość materiałów budowlanych. Pierwszeństwo w nabywaniu tych materiałów będą mieli ci, którzy rozwijają hodowlę. Gospodarstwa chłopskie otrzymają również znacznie zwiększone kredyty na naprawę budynków i nowe budownictwo.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-3.56" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Dużą zachętą i pomocą w hodowli jest prowadzona przez Rząd od dłuższego czasu kontraktacja zwierząt. Kontraktacja ta dobrze znana jest chłopom i bardzo przez nich ceniona. Państwo zapewnia chłopom dodatkową paszę, węgiel i korzystne ceny, co daje poczucie pewności każdemu hodowcy w jego rachunkach gospodarskich.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-3.57" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Na rok 1954 jest przewidziany dalszy znaczny wzrost kontraktacji; kontraktacja trzody chlewnej zwiększy się o 400 tys. sztuk, bydła rzeźnego — wyniesie dwa i pół raza więcej niż w 1953 r. Dla dalszego rozwoju hodowli trzody zakontraktuje się w 1954 r. trzy razy więcej prosiąt i warchlaków niż w 1953 r. przy zagwarantowaniu rolnikowi szczególnie dogodnych warunków. Będzie więc lepszy materiał do tuczu i będzie go więcej.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-3.58" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Przy kontraktacji trzody chlewnej państwo stawia za warunek uprzednie wykonanie dostaw obowiązkowych. Znajdują się jednak tacy spekulanci, którzy nie wywiązują się ze swych obowiązków wobec państwa, ale kontraktują przy pomocy swych wspólników. Trzeba, żeby wszyscy uczciwi chłopi — w dobrze zrozumianym interesie własnym i państwa — pilnowali w gromadzie uczciwości w kontraktacji i żeby wydrwigroszów tępili.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-3.59" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Rząd rozszerzył znacznie kontraktację zwierząt hodowlanych, zwłaszcza cieliczek i jałówek hodowlanych oraz uznanych rozpłodników — buhajów, knurów i tryków. Praca włożona przez chłopa gospodarującego indywidualnie czy też przez spółdzielnię produkcyjną w wychów takich rozpłodników opłaci się sowicie, a gospodarce narodowej przysporzy materiału zarodowego do poprawy jakości bydła i trzody.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-3.60" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wróg usiłował tu i ówdzie bałamucić mniej świadomych chłopów, że nie warto zwiększać bazy paszowej ani rozszerzać hodowli, bo rzekomo dostawy mają być zwiększone i chłopu nie opłaci się praca. Kłamstwo ma krótkie nogi. Rząd utrzymuje bez zmian dotychczasowe powiatowe normy dostaw obowiązkowych żywca. Natomiast dla mleka Rząd zmniejsza normy dostaw o 10 — 20 litrów od hektara w 70 powiatach, utrzymując je dla pozostałych powiatów bez zmian.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-3.61" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Równocześnie Rząd rozszerza system zwolnień i ulg przede wszystkim dla gospodarstw do 2 ha, a w pewnych warunkach do 3 ha. Dotąd tylko gospodarstwa do pół hektara zwolnione były z dostaw żywca i mleka. Od 1 stycznia 1954 r. będą zwolnione z dostaw mleka i żywca gospodarstwa do 1 ha oraz gospodarstwa do 2 ha — w wypadku gdy rodzina jest wielodzietna, bądź gdy gospodarz ma powyżej 60 lat, a w gospodarstwie nie ma innych członków rodziny w wieku ponad 14 lat zdolnych do pracy, lub gdy jedyny zdolny do pracy członek rodziny chłopskiej służy w wojsku, a nie ma kto pracować na gospodarstwie. Dalsza nowa ulga dotyczy gospodarstw do 3 ha, które nie miały do października 1953 r. krowy. Uzyskują one zwolnienie z dostaw mleka w 1954 r. pod warunkiem, że kupią krowę lub jałówkę, z tym, że jeżeli nabędą jałówkę, uzyskają zwolnienie na dalszy okres do czasu otrzymania od niej mleka. Żeby ułatwić tym małorolnym nabycie krowy lub jałówki, Rząd zwiększy przeznaczone na ten cel kredyty w 1954 r. do 250 milionów złotych.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-3.62" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Uchwała przewiduje umorzenie zaległości w mleku gospodarstwom do 2 ha, a w poszczególnych wypadkach także gospodarstwom od 2 do 7 ha. Że specjalnych ulg korzystają członkowie spółdzielni produkcyjnych.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-3.63" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Jaki jest cel tych ulg i zwolnień, które Rząd przyznaje przede wszystkim biedocie wiejskiej? Te ulgi i zwolnienia — to pomoc państwa dla biedniaków w celu umocnienia ich gospodarstw i podniesienia ich produkcji. Te ulgi — to broń dana im w ręce do walki z wyzyskiem kułackim. Setki tysięcy małorolnych chłopów zwolnionych od obowiązkowych dostaw mleka i żywca uzyskają znacznie zwiększone dochody dzięki temu, że będą mogły zbywać na bardzo korzystnych warunkach kontraktacyjnych swą produkcję hodowlaną, a zwiększony dochód biedoty wiejskiej to ograniczanie możliwości wyzysku jej przez kułaków. W ten sposób Państwo Ludowe pomaga biedocie wiejskiej rozwijać hodowlę, poprawiać jej sytuację gospodarczą oraz wzmacniać jej pozycję w gromadzie.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-3.64" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Niezwykle doniosła jest również uchwała Rządu w sprawie rozwoju hodowli — dla chłopów średniorolnych, których udział w hodowli jest bardzo wybitny. Uchwała ta umacnia przeświadczenie chłopów średniorolnych, że Państwo Ludowe dba o rozwój ich gospodarki i zapewnia im zwiększone dochody za rzetelną pracę.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-3.65" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Szczególną troską otacza Państwo Ludowe rozwój hodowli w spółdzielniach produkcyjnych. Wiele spółdzielń prowadzących zespołową hodowlę uzyskało już bardzo dobre rezultaty, które przyniosły wydatne zwiększenie dochodów spółdzielcom. Spółdzielnie produkcyjne mają wszelkie warunki, aby rozwijać hodowlę w sposób najbardziej racjonalny, nowoczesny i rentowny, w ramach zespołowego gospodarstwa, jak również w swych gospodarstwach przyzagrodowych. Rozwojowi hodowli zespołowej poważnie sprzyja uchwała Rządu zabezpieczająca spółdzielniom środki finansowe dla natychmiastowego zwrotu całej należności za krowy, które wnoszą do spółdzielni jako swój wkład nowo wstępujący jej członkowie. W celu stworzenia spółdzielniom jeszcze lepszych warunków dla rozwoju hodowli w planie inwestycyjnym przewidziane jest ponad 145 milionów zł na kredyty na budowę pomieszczeń gospodarskich. Państwo zapewni również spółdzielniom jak najbardziej sprawną opiekę weterynaryjną i zootechniczną.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-3.66" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Zwiększona pomoc dla spółdzielni produkcyjnych w parze z wydajniejszą pracą samych spółdzielców przysporzy im dalszego wzrostu dochodów, przyniesie korzyści państwu, pozwoli zarazem spółdzielniom poprzez właściwy rozwój hodowli zarodowej okazywać większą pomoc indywidualnym chłopom pracującym w podnoszeniu jakości ich hodowli.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-3.67" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Poważne osiągnięcia państwowych gospodarstw rolnych, zwłaszcza w zakresie wzrostu liczebnego pogłowia, nie mogą przesłonić szeregu braków w samym stanie hodowli, szczególnie na odcinku hodowli zarodowej. Uchwała Rządu z dnia 17 grudnia nakłada na PGR nowe poważne zadania. PGR-y winny stać się ośrodkami wzorowo postawionej hodowli, co pozwoli im w większej niż dotychczas mierze zaopatrywać spółdzielnie produkcyjne i indywidualnych chłopów pracujących w materiał hodowlany Wysokiej jakości oraz dostarczać państwu coraz większej ilości, mięsa, tłuszczu i nabiału.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-3.68" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Do dalszego rozwoju hodowli w państwowych gospodarstwach rolnych przyczyni się niewątpliwie zmiana systemu płac w kierunku zwiększenia materialnego zainteresowania pracowników zatrudnionych w hodowli wynikami produkcji. Opracowanie tych zmian w systemie płac w PGR-ach dobiega już końca.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-3.69" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Rozwój hodowli wymaga coraz pełniejszego oparcia jej o osiągnięcia nowoczesnej nauki. Współpraca uczonych jest jednym z szczególnie dziś ważnych warunków najbardziej właściwego i celowego wykorzystania ogromnych środków, jakie państwo kładzie na zwiększenie pogłowia i podniesienie jego jakości. Nie ulega wątpliwości, że nasi uczeni wniosą jeszcze większy niż dotychczas wkład do tak ważnej dla wzrostu dobrobytu całego narodu sprawy, jaką jest dziś zapewnienie szybszego rozwoju hodowli.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-3.70" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Zadania zapewnienia szybszego wzrostu produkcji rolniczej wymagają mobilizacji całego zespołu środków we wszystkich działach gospodarki narodowej, a przede wszystkim w dziedzinie samej gospodarki rolnej. Rząd opracowuje szereg uchwał, które mają na celu stworzenie chłopom pracującym w gospodarstwach indywidualnych i w spółdzielniach produkcyjnych oraz robotnikom i pracownikom PGR — warunków dla osiągania lepszych wyników w ich pracy.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-3.71" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Pragnę poinformować Wysoki Sejm o szeregu przedsięwzięć, które w najbliższym czasie będą podjęte przez Radę Ministrów.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-3.72" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wykonanie planów rozwoju produkcji rolniczej wymaga umocnienia i sprężystego kierownictwa sprawami rolnymi w terenie. Służyć temu będzie uchwała o organizacji wojewódzkich i powiatowych zarządów rolnictwa, jak również uchwały zapewniające lepsze wykorzystanie specjalistów-rolników.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-3.73" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Paląca sprawa organizacji nasiennictwa i dalszego jego rozwoju w kierunku pełnego zaopatrzenia naszego rolnictwa w wysokiej jakości nasiona zostanie uporządkowana w najbliższym już czasie.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-3.74" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Zaopatrzeniu rolnictwa w większą ilość maszyn i narzędzi rolniczych oraz gospodarstw chłopskich i robotników rolnych w materiały budowlane, drewno użytkowe i inne — poświęcone będą specjalne uchwały.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-3.75" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wielkie znaczenie dla mało i średniorolnych chłopów gospodarujących indywidualnie posiadać będzie uregulowanie spraw związanych z pracą i opłatami za usługi GOM-ów oraz sprawniejsza niż dotychczas organizacja pomocy sąsiedzkiej. Będzie to niewątpliwie dalszy poważny krok w pomocy produkcyjnej dla biedoty chłopskiej, w ograniczaniu wyzysku kułackiego na wsi.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-3.76" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Przygotowywana uchwała o usprawnieniu pracy POM-ów zmierza do organizacyjnego i gospodarczego umocnienia spółdzielni produkcyjnych.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-3.77" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Realizacja uchwały w sprawie rozwoju hodowli, jak i wszystkich następnych uchwał Rządu winna stać w centrum uwagi wszystkich organizacji politycznych, społecznych i gospodarczych, a w pierwszym rzędzie rad narodowych, które w pełni poczuwać się winny do odpowiedzialności za rozwój rolnictwa na swoim terenie. Dziś, bardziej niż kiedykolwiek, inicjatywa organizacji terenowych, ich zdolność wnikliwego i przemyślanego opracowania na podstawie uchwał Rządu konkretnego planu działania w celu podniesienia produkcji rolniczej decydować będzie o pełnym wykorzystaniu zwiększonej pomocy państwa dla chłopów pracujących. Od pracy rad narodowych, od siły ich oddziaływania i umiejętności skupienia wokół siebie najszerszych mas chłopskich w oparciu o doświadczenie, inicjatywę i aktywność chłopów przodujących w produkcji i wykonywaniu obowiązków wobec Państwa Ludowego — zależy rozwój produkcji rolniczej, wzrost dobrobytu i kultury wsi.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-3.78" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Wysoki Sejmie! Mamy pewność, że istnieją wszelkie warunki dla szybszego wzrostu stopy życiowej ludzi pracy w naszym kraju. Skąd czerpiemy tę pewność? Pewność tę czerpiemy stąd, że mamy szeroko rozbudowany przemysł socjalistyczny, który podoła stawianym mu zadaniom i zaopatrzy rolnictwo w niezbędną ilość maszyn, narzędzi rolniczych i nawozów sztucznych. Pewność tę czerpiemy stąd, że chłopi pracujący dążą wytrwale do podniesienia swej produkcji. Pewność tę czerpiemy stąd, że wskazania IX Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej wywołały w masach pracujących głęboki oddźwięk i szczere zadowolenie. Nasza klasa robotnicza coraz głębiej rozumie swą odpowiedzialność nie tylko za dalszy rozwój przemysłu, lecz również za rozwój naszego rolnictwa, za dalsze zacieśnianie spójni między miastem i wsią. Chłopi pracujący zespołowo i indywidualnie przejawiają coraz żywszą inicjatywę w kierunku wzrostu produkcji rolniczej. Robotnicy, chłopi pracujący i inteligencja wysuwają konkretne wnioski ze wszystkich dziedzin pracy, które przyśpieszają wcielenie w życie hasła szybszego podniesienia stopy życiowej narodu.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-3.79" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">W walce o podniesienie produkcji rolniczej w ciągu dwóch lat o 10% musi chłopstwu pracującemu wydatnie przyjść z pomocą klasa robotnicza swoją coraz większą i lepszą produkcją artykułów służących rolnictwu — maszyn i narzędzi, nawozów sztucznych i artykułów masowego użytku, swoim doświadczeniem w walce o podniesienie wydajności pracy, swoją świadomością polityczną i doświadczeniem organizacyjnym. Ta codzienna pomoc i współpraca wzmocni jeszcze bardziej sojusz robotniczo-chłopski — fundament naszej władzy ludowej.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-3.80" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Rząd wyraża swoje najgłębsze przekonanie, że chłopi pracujący, a w ich pierwszych szeregach chłopi-spółdzielcy, w zwiększonej pomocy Państwa Ludowego i klasy robotniczej czerpać będą podnietę do jak największej aktywności, do wykorzystania wszystkich swych zdolności, całej swej zapobiegliwości i gospodarności dla rozwijania produkcji rolniczej. Wraz z klasą robotniczą kroczyć będą pod wspólnym sztandarem, na którym wypisane jest szczytne hasło walki o dobrobyt i kulturę ludzi pracy w mieście i na wsi. Ofiarna praca naszych głęboko patriotycznych mas chłopskich, świadomych dobra wsi i całego kraju, wspartych przez zwiększoną pomoc państwa i klasy robotniczej jest rękojmią dalszego, szybszego rozwoju naszego rolnictwa, lepszego zaopatrzenia w produkty rolne dla całej ludności naszego kraju.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-3.81" who="#WiceprezesRadyMinistrowZenonNowak">Rząd żyje głęboką nadzieją, że poparcie ze strony Wysokiego Sejmu podjętych przez Rząd uchwał w dziedzinie rozwoju hodowli i bazy paszowej, że aktywne współdziałanie obywateli posłów w realizacji tych uchwał — wydatnie przyczyni się do ich popularyzacji wśród najszerszych mas chłopstwa pracującego, wśród całego narodu. Będzie to niezwykle ważnym i doniosłym krokiem w kierunku rozwoju całego naszego rolnictwa, a tym samym — w kierunku szybszego wzrostu dobrobytu mas pracujących, co przysparzać będzie nowych sił, nowych osiągnięć, nowej potęgi naszej Ojczyźnie.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-3.82" who="#komentarz">(Huczne, długotrwałe oklaski.)</u> | |
| 145 | + </div> | |
| 146 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 147 | + <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Zarządzam 15-minutową przerwę.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 do godz. 12 min. 20.)</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję nad przemówieniem Wiceprezesa Rady Ministrów ob. Zenona Nowaka.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Głos ma poseł Jan Klecha.</u> | |
| 152 | + </div> | |
| 153 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 154 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PoselKlechaJan">Wysoki Sejmie! Uchwała Rządu niesie ogromną pomoc chłopstwu pracującemu w jego walce o wzrost produkcji rolnej, wzrost towarowości i dochodowości. Pomoc ta stanie się poważnym instrumentem w umacnianiu sojuszu robotniczo-chłopskiego i podnoszeniu stopy życiowej mas pracujących w mieście i na wsi.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PoselKlechaJan">Jest ona wyrazem konsekwentnego wcielania w życie uchwał IX Plenum naszej Partii przez władzę ludową.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PoselKlechaJan">Chłopi pracujący, tak indywidualni jak i spółdzielcy, w woj. olsztyńskim powitają tę uchwałę z wielkim uznaniem i radością. Opowiedzą się po jej stronie wzmożonym czynem dla II Zjazdu Partii, wytężoną, systematyczną pracą w powiększaniu swej hodowli, podnoszeniu jej jakości i produktywności. Nie zabraknie w tej pracy pomysłowości i wysiłku naszych kobiet i młodzieży, naszych przodujących rolników- -miczurinowców, przodowników pracy ze spółdzielni i PGR. Uczynią to tym bardziej, że wydarli oni mozolną pracą swoje gospodarstwa odłogom i zgliszczom wojennym — przeciw reakcji i w walce z nią, że cały czas od chwili wyzwolenia aż po dzień dzisiejszy wysiłek naszego chłopstwa, tak miejscowego pochodzenia jak i chłopstwa napływowego, był wspierany wydatną pomocą władzy ludowej.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PoselKlechaJan">Dzięki pomocy państwa rolnictwo olsztyńskie, zaczynając odbudowę hodowli prawie od zera, ma już w roku bieżącym na 100 ha użytków rolnych w gospodarce chłopskiej 12 koni, 24,6sztuk bydła, 40 sztuk trzody, 21,5 owiec. Jest to poważne osiągnięcie, jednak w stosunku do zadań planowych stanowi w bydle 79%, w trzodzie 90%, a tylko w owcach 106%.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PoselKlechaJan">W spółdzielniach produkcyjnych łącznie z działka przyzagrodowa hodowla kształtuje się nieco niżej od gospodarki indywidualnej i wynosi w stosunku na 100 ha — 26 sztuk bydła, 32,7sztuk trzody.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-5.5" who="#PoselKlechaJan">Hodowla spółdzielcza bez działek przyzagrodowych jest bardzo niska, wynosi na 100 ha bydła 6 sztuk, trzody 6,4.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-5.6" who="#PoselKlechaJan">W spółdzielniach produkcyinych inwestycje budowlane i na hodowlę w roku bieżącym nie zostały wykonane.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-5.7" who="#PoselKlechaJan">W PGR-ach, które w woj. olsztyńskim mają w posiadaniu 25% użytków rolnych — mimo że tam w ostatnich latach wzrost hodowli jest bez porównania szybszy jak w gospodarstwach chłopskich — osiągnięto na 100 ha tylko 15,9 sztuk bydła i 28 sztuk trzody.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-5.8" who="#PoselKlechaJan">Nasze braki w rozwoju hodowli stają się bardziej widoczne, gdy porównamy wyniki osiągnięte w poszczególnych powiatach. I tak w gospodarce chłopskiej w powiecie Braniewo jest 39 9 sztuk bydła i 45 sztuk trzody, a w powiecie Szczytno — tylko 23, 5 sztuk bydła i 27,9 sztuk trzody. W Nowym Mieście — 40 sztuk bydła i 69 sztuk trzody, a obok w Działdowie — tylko 28 sztuk bydła i 42 sztuki trzody.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-5.9" who="#PoselKlechaJan">Jeśli chodzi o spółdzielnie produkcyjne, nierównomierność między powiatami jest jeszcze większa. Największa zaś rozpiętość występuję na odcinku państwowych gospodarstw rolnych. W PGR w powiecie Biskupiec mają na 100 ha 23 sztuki bydła, a w Braniewie mają tylko 5,8 sztuk.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-5.10" who="#PoselKlechaJan">Trzeba podkreślić, że cały okręg Orneta przy najlepszych warunkach do hodowli bydła ma najniższa ilość bydła. Wydajność mleka wynosi 1.828 litrów rocznie, chociaż są takie zespoły i majątki jak Podanin, Wejdajny i inne, gdzie osiąga się rocznie od krowy 4.900 litrów. Przyrost tuczu w woj. olsztyńskim jest niski, wynosi 400 gr dziennie, jednak w zespole Orneta waha się od 600 do 700 gr.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-5.11" who="#PoselKlechaJan">Ogromne niewykorzystanie rezerw występuje w gospodarce chłopskiej, zwłaszcza gdy się porównuje ilość inwentarza i jego rozmieszczenie w gromadach. Na przykład w naszym województwie jest 8,4% gospodarstw chłopskich w ogóle bez krów. Są to gospodarstwa przeważnie małorolne, pozostawione bez opieki. 36% gospodarstw — gospodarstwa średniorolne posiadają przeważnie tylko po jednej krowie, dlatego że zaniedbały gospodarkę hodowlaną, a organizacje partyjne i rady narodowe nie widzą tego problemu i nie pomagają w jego rozwiązaniu Niski stan hodowli obniża plony i wydajność całego gospodarstwa. Przy braku inwentarza brak jest obornika, brak nawozów naturalnych pod obsiewy roślin kłosowych i okopowych. Nie zasiewa się dostatecznego obszaru roślinami motylkowymi.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-5.12" who="#PoselKlechaJan">Są takie gospodarstwa i spółdzielnie produkcyjne, a także i PGR-y, gdzie ilość obornika wystarcza zaledwie na nawiezienie nim pola raz na 8 —10 a nawet 12 lat. W tych gospodarstwach, przy takim nawożeniu, zamiast wzrostu plonów następuję wyjałowienie gleby i spadek urodzajności, a wraz z tym spadek towarowości i dochodów gospodarstwa. Zamiast wzrostu zamożności następuję trudność pokrycia najkonieczniejszych potrzeb, wegetacja i niezadowolenie, a nawet chęć porzucenia gospodarstwa.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-5.13" who="#PoselKlechaJan">Większość jednak gospodarstw średniorolnych woj. olsztyńskiego to gospodarstwa dobrze zagospodarowane. Osiągają one już poziom założony w Planie 6-letnim, wykazują tendencję dalszego szybkiego podnoszenia produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie mają większych trudności ani w wykonywaniu obowiązkowych dostaw, ani w uiszczaniu podatku, a wśród nich w każdej gromadzie jest jeden, dwóch, a czasem po kilku przodujących rolników indywidualnych. Na przykład w gromadzie Linów pow. ostródzkiego Kozikowski. Walter, Rapacki. Temporowski, Wyszomirski z zobowiązań wobec państwa wywiązują się w 100%. Kozikowski, rolnik miejscowego pochodzenia, posiada dużą rodzinę, ma 15 ha użytków. 10 sztuk bydła, w tym 5 krów. Rapacki na 9,5 ha ziemi ma 3 krowy. Temporowski na 8,3 ha ma 4 sztuki bydła. Wyszomirski na 8,3 ha ma 7 sztuk bydła, w tym 4 krowy. Hodują oni rocznie od 6 do 10 sztuk tuczników, mają po kilka owiec, osiągają od krowy ponad 2.000 litrów mleka rocznie, mają po 2 konie, zimą wywożą drzewo z lasu, mają wysoki urodzaj zboża, nie obsiewają kłosowymi więcej jak 50 — 55% obszaru. Obowiązkowe dostawy wykonują w 100%, są zadowoleni i podkreślają, że zawdzięczają to władzy ludowej.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-5.14" who="#PoselKlechaJan">Takich chłopów w naszym województwie jest ponad tysiąc. Są to partyjni i bezpartyjni. Chodzi o to, abyśmy tak pracowali na wsi, by przy pomocy tych przodujących chłopów podciągnąć całą wieś na wysoki poziom gospodarki rolnej, aby w walce tej wyrosły dziesiątki tysięcy takich przodujących Rapackich, Wyszomirskich, Temporowskich. Duży dorobek swej pracy mogli oni osiągnąć dlatego, że Polska Ludowa dała im ziemię, udzieliła pomocy w zagospodarowaniu, otwarła rynek, zapewniła opłacalność, broni przed wyzyskiem.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-5.15" who="#PoselKlechaJan">Dlaczego jednak nie wszyscy chłopi, albo choćby ogromna większość tak gospodarzą? Gdzie leżą przyczyny? Przecież wszyscy mają podobne warunki. Przyczyny są różne, ale tkwią przede wszystkim w tym, że organizacje partyjne i rady narodowe nie stawiały sprawy walki o produkcję jako sprawy podstawowej, która prowadzi do umocnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego, stwarza punkt wyjścia do wykonania obowiązków wobec państwa i przejścia chłopów do spółdzielni produkcyjnych. Wielu sądziło, że walka o wzrost produkcji nie przebiega po linii walki klasowej, a więc może odbywać się żywiołowo, samorzutnie. Dlatego często pozostawialiśmy chłopa w walce o produkcję sam na sam z wrogą propagandą, która odbierała chłopu chęć czynienia wysiłków dla poprawy swych warunków bytu, pozostawialiśmy go sam na sam z propagandą ciemnoty i zacofania. Wróg lansując tę propagandę wmawiał, że wszystko zależy od sił nadprzyrodzonych, a to odbierało chłopu wiarę w naukę, postęp rolniczy, skazywało na bierność, na czekanie — i niejeden chłop ulegał temu, nie podejrzewając, że wróg celowo wykorzystuje ciemnotę i zacofanie przeciwko jego dobrobytowi.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-5.16" who="#PoselKlechaJan">Nie wyjaśnialiśmy chłopu, na czym polega polityka Partii i Rządu na wsi, że wykonywanie obowiązków wobec państwa w powiązaniu z całą gospodarką narodową jest podstawą do dalszego rozwoju gospodarki rolnej i że jest ono konieczne. Na skutek tego wróg kułak prowadził propagandę przeciwko obowiązkowym dostawom i przeciwko obowiązującym podatkom, straszył, że podatki będą coraz większe, że obowiązkowe dostawy będą rosły, że chłopi nie poradzą sobie z nimi.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-5.17" who="#PoselKlechaJan">A oto przykład: w gromadzie Karszewo pow. Kętrzyn 9 chłopów, którzy z początku jako osiedleńcy nie płacili podatków, dorobili się, mieli po 4 do 5 krów każdy. W 1949 r. przyszły podatki. Wtedy wróg rozwinął propagandę, że podatki będą duże, że chłopi się nie wypłacą i na gospodarstwie się nie utrzymają — zresztą zapędzą ich tą drogą do spółdzielni produkcyjnych. 8 chłopów (z tych 9-ciu) uwierzyło wrogiej propagandzie. I zamiast rozwijać gospodarkę, sprzedawać mleko i z tego płacić podatki, zaczęli wyzbywać się krów, część krów zarżnęli; i teraz mają po jednej krowie, mają trudności w wykonaniu obowiązkowych dostaw i podnoszeniu gospodarstwa. Tylko jeden na 9-ciu nie uwierzył wrogiej propagandzie, robił jak on mówił — „po swojemu”, rozwijał gospodarkę, hodował krowy i trzodę, płacił podatek ze sprzedaży mleka i dziś ma 4 krowy, wysoki urodzaj w polu, bez większych trudności wykonuje swe obowiązki i płaci podatki. Jego rodzina jest odziana i odżywiona.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-5.18" who="#PoselKlechaJan">Dziś chłopi widzą, że dobrze wyszedł ten, kto słuchał Partii i Rządu, a źle ci, którzy słuchali wroga. Ale naszym zadaniem było zdemaskować wroga w porę i wyjaśnić chłopu wcześniej. Przyszliśmy za późno, stała się szkoda chłopom. Wróg zdążył zaszkodzić.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-5.19" who="#PoselKlechaJan">Dalszą przyczyną niedomagań gospodarki chłopskiej była biurokracja w pracy rad narodowych i służby rolnej oraz aparatu kontraktacyjnego, który widział chłopa jedynie jako dostawcę, a nie jako producenta i sojusznika. Nie widziano rezerw gospodarczych. Zresztą trudno jest widzieć rezerwy zza biurka, widać je dobrze, jak się przyjdzie do chłopa na podwórze. Stąd i lewackie odrywanie spółdzielni produkcyjnych od walki o produkcję na wsi gospodarującej indywidualnie. Wreszcie często sekciarskie nazywanie lepiej zagospodarowanego średniaka — „kułakiem”, a uleganie prawdziwemu kułactwu. Oto są przyczyny, które poważnie zaciążyły na niewykorzystaniu dotychczasowych rezerw. Mówi o tym wiele IX Plenum KC, oświetlając niby ostrym reflektorem słuszną drogę rozwoju wsi.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-5.20" who="#PoselKlechaJan">Województwo olsztyńskie już przez samo położenie swoje ma sprzyjające warunki do rozwoju hodowli zwierząt. Na 1.309 tys. ha użytków rolnych ma 366 tys. przeważnie dobrych łąk i pastwisk. Są one zmeliorowane w 92%. Stosunkowo większa jak przeciętnie w całym kraju ilość opadów stwarza warunki soczystej paszy przez całe lato. Łąki i pastwiska nie występują w kompleksach wielkich, a przeważnie w małych — przy każdej wsi. Ułatwia to lepszą ich uprawę i wykorzystanie.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-5.21" who="#PoselKlechaJan">Jeśli podniesiemy zbiór siana z 23 q z ha obecnie do 40 q, co jest osiągalne z zagospodarowanych pastwisk, których jest tylko 15%, reszta przechodzi stopniowo w stan dziki, jeśli ustawimy produkcję rolną w ten sposób, że będzie ok. 55% obszaru zbóż, ok. 25% okopowych, oleistych i włóknistych i ok. 20% pastewnych, jeśli wprowadzimy siew przedplonów, między-plonów i poplonów, a wbrew niektórym sceptykom, którzy twierdzą, że kartofle nie mogą rosnąć na terenie całego województwa, podniesiemy wydajność kartofli do 150 q z ha, a buraków pastewnych do 400 q z ha — to możemy osiągnąć w okresie dwóch lat w gospodarce całkowitej do 40 sztuk zwierząt na 100 ha, w tym do 25 krów, w spółdzielniach produkcyjnych i wsi indywidualnej do 44 sztuk bydła, w tym 29 krów. W PGR-ach ze względu na częściowy brak obór wzrost ten będzie powolniejszy, powinny one jednak wyrównać tę różnicę dużo wyższą produktywnością na innych odcinkach.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-5.22" who="#PoselKlechaJan">Przy tak rozwiniętej bazie paszowej i hodowli dzięki dużej ilości obornika, używaniu nawozów sztucznych i lepszym stanowiskom pod kłosowe będziemy mogli uzyskać w okresie dwóch lat z 1 ha do 16 q pszenicy, 15 żyta, 17 owsa, 16 jęczmienia, tak że mimo nieco zmniejszonego obszaru kłosowych na rzecz motylkowych i strączkowych ogólny zbiór zbóż w roku może się zwiększyć o około 120 tys. ton, co znacznie przekroczy tegoroczne obowiązkowe dostawy w woj. olsztyńskim. Możemy zwiększyć również udój mleka o ponad 300 milionów litrów, czyli można by codzień w okresie całego roku zaopatrzyć każdego mieszkańca Warszawy w jeden litr mleka. Produkcja mięsa podniesie się również o ponad 20 tys. ton. Poziom produkcji wsi podniesie się. Wieś będzie wydatniej zaopatrywała w żywność miasto i uzyska tą drogą wzrost dochodów pieniężnych o około 800 milionów zł, co stanowi około 7.000 zł na jedną rodzinę chłopską.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-5.23" who="#PoselKlechaJan">Taka jest perspektywa rozwojowa naszej wsi, którą wytyczają tezy na II Zjazd Partii.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-5.24" who="#PoselKlechaJan">Dla urzeczywistnienia tej perspektywy trzeba organizować wysiłek pracującego chłopstwa. Uchwała Rządu o rozwoju hodowli w dużym stopniu pomoże wykonać to zadanie. Wielką zaletą tej uchwały jest to, że nie tylko ustala skuteczne dźwignie do rozwoju hodowli, ale mówi również niezwykle prosto i jasno, w jaki sposób ich użyć, uczy po prostu, jak zorganizować wykonanie. Trzeba zatem zapoznać z nią szczegółowo wszystkich chłopów, pomóc im tak zorganizować gospodarkę i tak postępować, jak wskazuje uchwała, a osiągną na pewno założone cele.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-5.25" who="#PoselKlechaJan">Zadaniem naszym, zadaniem rad narodowych i odpowiednich ministerstw jest uruchomić i udostępnić chłopstwu pracującemu te środki, na które wskazuje uchwała, których sami chłopi nie mogą uruchomić. Trzeba przezwyciężyć wszelki biurokratyzm w pracy z chłopstwem.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-5.26" who="#PoselKlechaJan">Nasza praca w województwie powinna iść w kierunku umożliwienia kupna cieliczek lub krów gospodarstwom, które ich nie posiadają, oraz pomocy w szybszym wzroście ilości bydła dla gospodarstw o 1 krowie.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-5.27" who="#PoselKlechaJan">Do wykonania planowego wzrostu pogłowia bydła, licząc tylko 75 ocieleń na 100 krów, będzie nam brakować rocznie 55 tysięcy cieliczek. Zatem nie należy dopuścić do tego, aby cieliczki zdatne do chowu szły na rzeź, trzeba każdą cieliczkę zakontraktować na hodowlę. Prócz tego województwo olsztyńskie będzie potrzebowało dosyłki cieliczek z zewnątrz, Należy również rozszerzyć kontraktację byczków, tam gdzie jest możliwość odchowu.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-5.28" who="#PoselKlechaJan">Trzeba podjąć szerszą walkę o podniesienie procentu wycieleń i zwalczanie jałowości (obecnie jałowość wynosi ponad 20% w gospodarstwach chłopskich, a około 17% w PGR-ach), oraz wzmóc walkę ze złym pielęgnowaniem bydła jak i trzody, zwłaszcza w PGR-ach.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-5.29" who="#PoselKlechaJan">Jeśli chodzi o służbę zootechniczną i weterynaryjną, mamy w naszych PGR-ach razem 204 osoby. Wypada więc i pracownik na mniej niż 3 gospodarstwa. Ta ilość personelu jest w stanie pchnąć naprzód hodowlę w PGR-ach i pomoc wsi. Jest tam wielu ludzi młodych, dobrych pracowników, entuzjastów swojego zawodu, niedostateczna jednak jest opieka nad tymi ludźmi i niedobry styl kierowania przez organizację partyjną i ministerstwo. Ale najwięcej braków, jeżeli chodzi o Ministerstwo PGR, jest w upowszechnianiu doświadczeń przodujących państwowych gospodarstw rolnych, oparciu się o przodowników pracy i organizowaniu współzawodnictwa. Przykład tego mieliśmy na naradzie hodowlanej w zespole Moruny, gdzie delegowany na naradę pracownik przyjechał nieprzygotowany, a referat wprowadzający, zasadniczy, był nieprzemyślany i można powiedzieć, że całkowicie nie spełnił zadania.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-5.30" who="#PoselKlechaJan">Trzeba prócz tego wzmóc pracę melioracyjną, szczególnie konserwacje melioracji. Chcemy szeroko rozwinąć chłopski czyn melioracyjny. Trzeba również usprawnić służbę melioracyjną. Mamy 92% łąk zmeliorowanych, ale w okresie wojny została zagubiona dokumentacja melioracji. Naprawa urządzeń idzie na ślepo, wtedy, kiedy ukazuje się woda. Zarząd Melioracyjny pracuje bez koncepcji, po prostu jak straż pożarna. Ludność osiedlona z terenów melioracyjnych nie docenia tego zagadnienia, skutkiem czego część łąk zamienia się w bagno. Wypracowanie koncepcji w tej sprawie oraz dopilnowanie odwodnień względnie nawodnień w okolicy Braniewa i Szczytna jest również sprawą palącą. Ministerstwo Rolnictwa nie widzi tego zagadnienia i mało nam pomaga.</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-5.31" who="#PoselKlechaJan">Trzeba równocześnie zagospodarować łąki, podnieść ich kulturę, nawozić, odkwasić i pod siewać trawami.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-5.32" who="#PoselKlechaJan">Potrzebne jest zwiększenie produkcji wapna i uruchomienie jeszcze jednego pieca wapiennego na województwo olsztyńskie.</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-5.33" who="#PoselKlechaJan">Będziemy dążyć do tego, aby nasiona traw i pastewnych produkował dla siebie każdy PGR, każda spółdzielnia i możliwie każde gospodarstwo chłopskie. Trzeba skończyć z nabywaniem tych nasion co roku od nowa. A więc już w 1954 r. trzeba nam wydatnie rozszerzyć ich kontraktację. Obecnie w naszym województwie sieje się traw nasiennych 1.600 ha, a na pokrycie potrzeb województwa potrzeba przynajmniej 8.000 ha. Mimo to województwo musi odsyłać do Ministerstwa 90% zbioru. To, co pozostaje w województwie, wystarcza więc na odnowienie zaledwie 5.800 ha, a potrzeba odnawiać corocznie co najmniej 40.000 ha. Poza tym czyszczenie nasion traw odbywa się na Okęciu, gdzie zostają wymieszane trawy z całej Polski i otrzymujemy z ogólnej puli 10% nasion traw niezaaklimatyzowanych, z których część wymarza. Jest sprawą palącą, aby zorganizować czyszczenie nasion na miejscu w woj. olsztyńskim i wydatnie rozszerzyć kontraktację traw takich jak kupkówka, kostrzewa łąkowa, rajgras, tymotka. W ten sposób można będzie w okresie dwóch lat dojść do całkowitego pokrycia potrzeb nasion na województwo.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-5.34" who="#PoselKlechaJan">Obok tego konieczne jest rozszerzenie siewów poplonów. Trzeba tu przezwyciężać sceptycyzm rzekomego nieurodzaju poplonów w kumacie olsztyńskim. Winien tu jest nie klimat, a to, że poplony te siane są często około 10 sierpnia, a w tak krótkim czasie, jaki pozostaje do jesieni, poplony nie urosną nie tylko w Olsztyńskiem, ale i w reszcie Polski. Potrzeba zatem i propagandy poplonu i rozszerzenia kontraktacji nasion na poplony, i dążenia do tego, aby każde gospodarstwo miało nasiona wyki, peluszki, łubinu słodkiego i innych.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-5.35" who="#PoselKlechaJan">Chłopi woj. olsztyńskiego muszą podnieść na wyższy poziom jakość zbieranej paszy oraz nie dopuszczać do marnotrawstwa przez wczesne koszenie, stosować suszenie na kozłach i silosowanie paszy. Trzeba, aby już teraz rady narodowe i PGR-y zatroszczyły się i opracowały plan potrzeb drewna na kozły; uzyskać je jest łatwo z młodocianego podsuszu w lasach państwowych. Jednocześnie PGR-y jako też i chłopi winni przechowywać kozły do suszenia z roku poprzedniego. Trzeba w 1954 r. upowszechnić silosowanie pasz na dużą skalę, należy zatem już wiosną przygotowywać chłopów, aby nagromadzili odpowiednią ilość zielonej masy na kiszonkę, wsiewając odpowiednią ilość poplonów. W każdej wsi należy przygotować jednego rolnika, który potrafi sobie zbudować silos i zakisić paszę — i doradzić gromadzie. W większości powiatów jest mnóstwo moren polodowcowych, które mogą być z powodzeniem wykorzystane na budowę silosów — jak też i glina, a dopiero na ostatnim miejscu winien być używany cement.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-5.36" who="#PoselKlechaJan">Woj. olsztyńskie potrzebuje dużej ilości materiału budowlanego z uwagi na wielkie braki w budynkach dla inwentarza. Dlatego też obok materiałów trwałych należy szeroko rozwinąć budownictwo z materiałów zastępczych, a zwłaszcza uruchomić szereg nieczynnych cegielni wapienno-piaskowych, rozszerzyć produkcję prefabrykatów trzcinowych w Mikołajkach oraz szeroko wykorzystać w lasach podsusz i wiatrołomy, budując elementy do zestawiania baraków.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-5.37" who="#PoselKlechaJan">Woj. olsztyńskie może rozwiązać brak ściółki (a brak ten będzie rósł) przez rozszerzenie produkcji ściółki torfowej. Ułatwia to zadanie występujący dość często na naszym terenie wyżynny torf, nie rozwiąże tego jednak tylko jeden zakład produkujący ściółkę torfową w naszym województwie. Ministerstwo Rolnictwa i Centralny Urząd Gospodarki Torfowej powinny przemyśleć to zagadnienie, aby stosując racjonalność wydobycia uprościć i rozszerzyć produkcję ściółki torfowej w wielu punktach województwa, aby siłami samych chłopów — przy odpowiednim instruktarzu — rozwinąć jak najszerzej eksploatację ściółki.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-5.38" who="#PoselKlechaJan">Prócz tego w celu powiększenia masy kompostowej dla łąk, jak również zasobów próchnicy dla pól, powinny być wykorzystane prósz i torf, a także grabienie ściółki w lasach.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-5.39" who="#PoselKlechaJan">Z uwagi na pewną specyfikę Olsztyńskiego trwały rozwój hodowli, a specjalnie bydła może się tam dokonać w oparciu o doskonalenie materiału i w tym celu uchwała Rządu słusznie stawia założenie stworzenia ośrodków hodowli tam, gdzie specjalnie powinno się nasilić pracę hodowlaną i zabezpieczyć bazę wyjściową dla hodowli całego województwa. Dlatego celowe jest utworzenie na terenie woj. olsztyńskiego takiego ośrodka dla bydła czarno-białego typu mazurskiego (jest to krowa miejscowa, zaaklimatyzowana, mleczno-mięsna, najbardziej dostosowana do warunków olsztyńskich), poza tym drugiego ośrodka dla bydła dolinowego czerwono-polskiego, ośrodka trzody chlewnej mięsnej i mięsno-słoninowej oraz jednego ośrodka owcy długowełnistej.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-5.40" who="#PoselKlechaJan">Oparcie o selekcje w ośrodkach hodowlanych, o kontrolę użytkowości w celu udostępnienia materiałów hodowlanych dla PGR-ów, spółdzielni produkcyjnych i gospodarstw indywidualnych obok rozszerzenia kontraktacji hodowlanej przyczyni się do udoskonalenia hodowli i jej produktywności. Realizacja uchwały wymaga szerokiego instruktarzu i dotarcia z nim bezpośrednio do chłopa. Należy zatem postawić przed wszystkimi pracownikami rolnictwa zadanie opanowania zoominimum, aby poprzez szeroką popularyzację dotrzeć z tymi sprawami bezpośrednio do chłopa, pomoc mu zorganizować bazę paszową oraz zaprowadzić racjonalne żywienie i pielęgnację inwentarza. A zatem sprawę tę winien prowadzić nie tylko aparat zootechniczny i weterynaryjny, który ze względu na swą szczupłość nie będzie w stanie tego wykonać; winien on się zająć przeważnie organizowaniem tej sprawy i zagwarantować prawidłowy przebieg instruktarzu, natomiast inni specjaliści zachowując swoją specjalizację mieliby upowszechniać te sprawy, które w gospodarstwie rolnym są nierozdzielne.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-5.41" who="#PoselKlechaJan">Poza tym przed radami narodowymi i Ministerstwami Rolnictwa i PGR staje obowiązek wychowania pracowników swego aparatu, aby umieli oni prócz dorady fachowej wyjaśnić chłopom korzyści i działania bodźców ekonomicznych, słowem aby ci pracownicy aparatu rolnictwa stawali się działaczami gospodarczymi o szerokim horyzoncie. W podnoszeniu hodowli trzeba, aby również i zootechnicy PGR wzięli na swoją odpowiedzialność po jednej wiosce leżącej obok majątku PGR, a agronomowie POM-ów, pracując nad podniesieniem hodowli na wsi spółdzielczej, organizowali jej podniesienie również w tych wioskach i u chłopów indywidualnych.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-5.42" who="#PoselKlechaJan">Może nam również wiele pomóc nauczycielstwo szkół średnich rolniczych i ucząca się tam młodzież przez organizowanie w tych szkołach wzorowej hodowli i zapraszanie do zapoznania się z nią okolicznych chłopów i młodzieży, jako też przez propagandę wiedzy rolniczej na wsiach, a młodzież szkół rolniczych specjalnie w rozwijaniu inicjatywy młodzieży w gromadach.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-5.43" who="#PoselKlechaJan">Liczymy szczególnie na Wyższą Szkołę Rolniczą w Olsztynie, która winna pomóc w podniesieniu na wyższy poziom zawodowy samego aparatu rolnictwa — oraz przez szeroką współpracę z kołami miczurinowców, wzięcie bezpośrednio pod opiekę kilku majątków i spółdzielni i stworzenie tam wzorowych ośrodków, a także przez dopracowywanie naukowe problematyki rolnej woj. olsztyńskiego.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-5.44" who="#PoselKlechaJan">Jednocześnie liczymy na to, że studenci na III i IV roku, w miarę jak będzie im pozwalać nauka, mogą brać udział w upowszechnianiu wiedzy rolniczej i kontroli użytkowości. Z uwagi na to należy się zastanowić, czy słuszny jest taki układ studiów, że student III roku bez zapoznania się szczegółowo z zootechniką jest wysyłany na kilkumiesięczną praktykę, gdyż bez znajomości tych problemów niewiele może pomóc w terenie i trudno aby się mógł sam czegoś nauczyć. Sprawę tę powinno wziąć pod uwagę Ministerstwo Rolnictwa.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-5.45" who="#PoselKlechaJan">Szczególnie jednak odpowiedzialne zadania stoją przed służbą zootechniczną i weterynaryjną rad narodowych. 47 zootechników pracujących w powiatach nie podoła zwiększonym zadaniom. Trzeba wobec tego spowodować, aby ci zootechnicy, którzy nie pracują w swoim zawodzie, wrócili do niego z powrotem.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-5.46" who="#PoselKlechaJan">Jednym z naczelnych zadań w umacnianiu dalszego rozwoju produkcji rolnej woj. olsztyńskiego jest zwrócenie szczególnej uwagi na rozwój hodowli zespołowej w spółdzielniach produkcyjnych i w PGR-ach.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-5.47" who="#PoselKlechaJan">Właściwa organizacja służby zootechnicznej, upowszechnianie wiedzy rolniczej w oparciu o przodujące chłopstwo, o Koła Gospodyń Wiejskich, zaktywizowanie 6.500 kobiet, które w 1953 r. brały udział w konkursie hodowlanym, oraz 19.000 kobiet, które przystąpiły dc tego konkursu na rok 1954, co stanowi prawie 1/3 ogółu gospodyń wiejskich woj. olsztyńskiego, oparcie się na pracy brygadzistów i przodowników hodowli w spółdzielniach produkcyjnych i PGR-ach, działanie nie tylko przez szeroki instruktarz, ale i przez organizowanie przykładu i szerokie jego upowszechnienie, wytrzebienie z praktyki wszelkiego lekceważenia doświadczenia chłopów, biurokratyzmu i komenderowania chłopem, natomiast umiejętność rozwijania chłopskiej inicjatywy, pomysłowości i współzawodnictwa, a jednocześnie walka z wrogiem, demaskowanie jego kłamliwej propagandy — oto główna droga do rozwinięcia szerokiej inicjatywy wsi w walce o wzrost hodowli i osiągania sukcesów w tej walce. Pracując na wsi nad podnoszeniem produkcji i rozwojem hodowli trzeba jednocześnie usprawniać organizację skupu produktów rolnych i kontraktacji, usprawniać odbiór mleka, nie dopuszczać do tego, aby chłop był oszukiwany na procencie tłuszczu, aby otrzymywał niższą klasę od tucznika, pilnować, aby od dostarczonej na czas paszy wypłacano mu należną premię, aby ustalano i uzgadniano z nim terminy dostaw. Wszelkie wypaczenia w tej dziedzinie nie tylko zniechęcają do hodowli, ale podrywają praworządność ludową i osłabiają sojusz robotniczo-chłopski.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-5.48" who="#PoselKlechaJan">Dlatego mobilizując aktywność i czujność organizacji partyjnych, organizacji społecznych, członków rad narodowych i spółdzielców, trzeba jednocześnie aktywizować do tych spraw samych chłopów, pobudzać ich do stosowania szerokiej krytyki oddolnej i przy ich pomocy usuwać wszelkie wypaczenia biurokratyczne i usterki w instytucjach gospodarczych i organach władzy ludowej. Trzeba w zakresie pracy z chłopstwem zaktywizować zarządy gromadzkie, ZSCh i Koła Gospodyń. Należy zaktywizować młodzież i wykorzystać pracę świetlic do walki o wzrost produkcji rolnej.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-5.49" who="#PoselKlechaJan">Zadaniem członków Partii, ZSL oraz aktywu Frontu Narodowego na wsi jest świecić przykładem walki o wzrost hodowli i całej produkcji rolnej i organizować do jej podnoszenia całe przodujące chłopstwo, robotników rolnych i zawodowe kadry rolnicze, aby w ten sposób realizować podstawowe hasło szybszego podnoszenia stopy życiowej mas pracujących i umacniać sojusz robotniczo-chłopski oraz Front Narodowy w walce o pokój i Plan 6-letni.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-5.50" who="#PoselKlechaJan">Nasze organizacje wojewódzkie, nasz zespół poselski, nasze rady narodowe w oparciu o uchwałę Rządu będą pomagać do realizacji programu zawartego w tezach na II Zjazd Partii.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-5.51" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 206 | + </div> | |
| 207 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 208 | + <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. poznańskiego Władysław Najdek.</u> | |
| 209 | + </div> | |
| 210 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 211 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PoselNajdekWladyslaw">Wysoki Sejmie! Pracujący chłopi woj. poznańskiego dobrze zdają sobie sprawę z zadań, jakie przypadają na rolnictwo naszego województwa w związku z realizacją wspaniałego programu zawartego w tezach do dyskusji przed II Zjazdem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PoselNajdekWladyslaw">Na zebraniach gromadzkich przodujący chłopi zapoznają się z postanowieniami IX Plenum Komitetu Centralnego PZPR, radzą, jak wcielać je w życie w swojej gromadzie, w swoim gospodarstwie. Pracująca wieś woj. poznańskiego wyszła naprzeciw wielkiemu programowi Partii — przewodniczki narodu — programowi zmierzającemu do podniesienia w ciągu najbliższych dwóch lat poziomu dochodów ludności pracującej miast i wsi o 15%. Na wezwanie gromady Trzcinica w powiecie kościańskim, rzucone całemu krajowi, odpowiadają pracujący chłopi Wielkopolski. Czyn przedzjazdowy, który staje się czynem ogólnonarodowym, ogarnął również wielkopolską wieś. Włączają się do czynu przedzjazdowego chłopi ZSL-owcy, którzy dumni są z tego, że nasze Stronnictwo jest wiernym, bojowym sojusznikiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — przodowniczki narodu polskiego.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PoselNajdekWladyslaw">Zobowiązania indywidualne pracujących chłopów — indywidualnych, spółdzielców i PGR-owców wyrażają głębokie przywiązanie do naszej ludowej Ojczyzny i do Partii. Zobowiązania te przy zapewnieniu właściwej kontroli wykonania przyczynią się w bardzo poważnym stopniu do podniesienia wydajności rolnictwa, zarówno w drobnotowarowej gospodarce chłopskiej jak i w gospodarstwach uspołecznionych.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PoselNajdekWladyslaw">To, że czyn przedzjazdowy tak szeroką falą ogarnął pracujące chłopstwo Wielkopolski, jest szczególnym wyrazem przywiązania do Partii, do jej polityki.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PoselNajdekWladyslaw">Przez cały okres międzywojennego dwudziestolecia najróżniejszego gatunku burżuazyjni politycy, polityczni macherzy, — „kadzichłopi”, różne „mikołajczyki” mamili pracującą wieś obietnicami, których nigdy dotrzymać nie zamierzali i nie dotrzymali. Politykierzy ci mówili wielkopolskiemu chłopu o jego wyższości kulturalnej, o wysokim poziomie gospodarki rolnej, podczas gdy z roku na rok podupadała gospodarka pracujących chłopów, malała produkcja roślinna i hodowlana, coraz więcej pracujących chłopów popadało w zależność kułaków i spekulantów, lichwiarzy i kombinatorów, wzrastała liczba karłowatych gospodarstw i liczba — „ludzi niepotrzebnych”. Próbowało przedłużyć ten ustrój krzywdy chłopskiej mikołajczykowskie PSL, bazując nie tylko na kułakach, ale i na byłych obszarnikach, których lokowało w PGR-ach. Chłopi wielkopolscy poznali się na tych farbowanych lisach.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PoselNajdekWladyslaw">W ciągu dziesięciu lat władzy ludowej pracujący chłopi Wielkopolski — tak jak chłopi całego kraju — przekonali się na podstawie faktów: pomyślnych zmian w swym osobistym życiu oraz rozwoju swoich gospodarstw, że słowo Partii — przewodniczki narodu — to czyn. Wzrastająca z roku na rok wszechstronna pomoc Państwa Ludowego pozwala na nieustanny rozwój gospodarstw pracujących chłopów i spółdzielni produkcyjnych naszego województwa.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PoselNajdekWladyslaw">W ostrej walce z kułacką propagandą i z kułackim sabotażem województwo nasze wykonuje plan dostaw zbożowych. Pracujący chłopi, ci, którzy zrealizowali swoje obowiązki, na własnym przykładzie przekazują wahającym się, że plan jest realny, że nie grozi obniżeniem hodowli; liczne są wypadki poważnego zwiększenia hodowli przez pracujących chłopów. Przodujący chłopi naszego województwa zabierają w tej sprawie głos na zebraniach, na sesjach rad narodowych, mówią przez radiowęzły, piszą do prasy.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-7.7" who="#PoselNajdekWladyslaw">Oświadczenie Wiceprezesa Rady Ministrów Nowaka, złożone dziś w Sejmie, w sposób najdobitniejszy pokazuje pracującym chłopom jedność interesów Ludowego Państwa i pracującego chłopstwa. Dzięki pomyślnej realizacji planu obowiązkowych dostaw zboża Rząd nasz mógł natychmiast przystąpić do realizacji wielkiego programu rozwoju rolnictwa i pomocy dla pracujących chłopów, który wysunęła Partia na IX Plenum KC. Poważna część zboża w postaci pomocy paszowej wróci na wieś, przyczyni się do wzrostu hodowli i rozwoju gospodarstw.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PoselNajdekWladyslaw">Chcę Wysokiemu Sejmowi pokrótce przedstawić, jak dzięki dotychczasowej pomocy państwa rozwijała się hodowla w naszym województwie, jakie są jej rezerwy, które musimy wyzwolić i wykorzystać, a państwo nam w tym pomoże.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PoselNajdekWladyslaw">Od roku 1950 pogłowie trzody chlewnej w naszym województwie zwiększyło się o ponad 200 tys. sztuk. Stanowi to przyrost powyżej 20%. W bieżącym roku uzyskaliśmy obsadę 68,3 sztuk na 100 ha użytków rolnych, podczas gdy wskaźnik planu wynosi 65,9 sztuk na 100 ha. Co więcej — mamy już wiele powiatów, które poważnie przekroczyły wskaźnik na rok 1953. Wskaźnik planowego rozwoju trzody chlewnej na ostatni rok Planu 6-letniego wynosi mianowicie 70,5 sztuk na 100 ha, podczas gdy powiat Gostyń uzyskał już obecnie 93 sztuki trzody chlewnej na 100 ha, powiat Krotoszyn — 83 sztuki na 100 ha. Podobną obsadę posiada powiat Rawicz.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PoselNajdekWladyslaw">Wskaźnik roku 1955 poważnie przekroczyły również powiaty: Czarnków, Nowy Tomyśl, Śrem, Wolsztyn.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PoselNajdekWladyslaw">Najniższą obsadę trzody chlewnej posiadamy w takich powiatach jak: Turek, Kalisz. I tu trzeba przypomnieć, że zarówno powiat Kalisz jak i Turek posiadają szczególnie dużo gospodarstw małorolnych. Oznacza to, że właśnie w tej grupie gospodarstw hodowla trzody chlewnej jest jeszcze niedostatecznie rozwinięta, wskutek czego małorolni chłopi niedostatecznie korzystają z pomocy hodowlanej państwa.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-7.12" who="#PoselNajdekWladyslaw">Przedsięwzięte przez Rząd środki pozwolą nam niewątpliwie ten stan poważnie zmienić, ze szczególną korzyścią dla małorolnych hodowców. Oczywiście wymaga to, aby sami chłopi zwiększyli swą dbałość i umiejętność pracy w dziedzinie hodowli.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-7.13" who="#PoselNajdekWladyslaw">Warunkiem dalszego rozwoju hodowli trzody chlewnej jest dostateczna liczba macior zarodowych. Województwo nasze posiada obecnie ilość macior stanowiącą w stosunku do pogłowia trzody chlewnej 13,4%. Posiadana przez naszych hodowców ilość macior jest więc wystarczająca, aby osiągnąć zaplanowany stan pogłowia trzody chlewnej na rok 1954.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-7.14" who="#PoselNajdekWladyslaw">Podobnie pomyślnie przedstawia się hodowla knurów. Hodowla ta dostarcza nam nie tylko wystarczającą ilość knurów dla naszego województwa, lecz poważną ich ilość przekazujemy również do innych województw.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-7.15" who="#PoselNajdekWladyslaw">Sytuacja przedstawia się jednak gorzej, jeżeli chodzi o wartość hodowlaną knurów, która nie zawsze jest zadowalająca. Przed służbą rolną naszego województwa staje więc poważne zadanie wzmożenia wśród hodowców troski o podniesienie wartości hodowlanej trzody zarodowej.</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-7.16" who="#PoselNajdekWladyslaw">A jak wygląda w naszym województwie sytuacja w hodowli bydła rogatego?</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-7.17" who="#PoselNajdekWladyslaw">Posiadamy już kilka powiatów, które w bieżącym roku poważnie przekroczyły wskaźniki rozwoju hodowli zawarte w planie roku 1955. I tak powiaty Rawicz i Krotoszyn uzyskały obecnie 50 sztuk bydła rogatego na 100 ha, powiat Gostyń 49 sztuk na 100 ha. Osiągnięcie to zawdzięczamy z jednej strony stałemu popieraniu rozwoju hodowli przez państwo, a z drugiej poważnym osiągnięciom chłopów — przodujących hodowców z gromad i spółdzielni produkcyjnych.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-7.18" who="#PoselNajdekWladyslaw">W oparciu o pomoc Rządu tysiące chłopów indywidualnych mało i średniorolnych osiągnęło piękne wyniki w hodowli tak co do ilości pogłowia, jak i co do użytkowości — zwłaszcza wysokiej mleczności. Nasza spółdzielnia produkcyjna w Nieczajnie osiągnęła w 1952 r. przeciętną mleczność od jednej krowy 3.200 litrów, a w bieżącym roku podnieśliśmy mleczność do 3.300 litrów, o przeciętnym procencie tłuszczu 3,4%.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-7.19" who="#PoselNajdekWladyslaw">Członkowie naszej spółdzielni produkcyjnej w Nieczajnie zrozumieli jednak ważność łąk i pastwisk w hodowli zwierząt. W roku ubiegłym i w roku bieżącym założyliśmy 20 ha łąk i 20 ha pastwisk. Na pastwisku prowadzić będziemy gospodarkę kwaterową. Przy zakładaniu łąk i pastwisk poważnej pomocy udzieliła nam Wyższa Szkoła Rolnicza z profesorem Lewandowskim na czele, który przekonał nas o wyższości trawopolnego płodozmianu. Poprawa bazy paszowej jak również przejście na trawopolne płodozmiany możliwe są tylko dzięki wydatnej pomocy państwa, w postaci bezzwrotnych dotacji traw nasiennych.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-7.20" who="#PoselNajdekWladyslaw">W naszej spółdzielni Nieczajna, powiat Oborniki, gdzie jestem przewodniczącym, na 545 ha użytków rolnych mamy 170 sztuk bydła zespołowego i 84 sztuki bydła członków spółdzielni. Razem 254 sztuki, czyli na 100 ha użytków rolnych przypada 47 sztuk. Bydło zespołowe stanowi 68%, a członków spółdzielni 32%.</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-7.21" who="#PoselNajdekWladyslaw">Z ogólnej ilości 67 krów, 50 krów jest zapisanych do ksiąg zarodowych. Bo obecnej chwili sprzedaliśmy dla sąsiednich spółdzielni produkcyjnych, jak np. Lulin, Sepno, Łukowo i inne, 7 buhajów hodowlanych.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-7.22" who="#PoselNajdekWladyslaw">Gdy osiągniemy zaplanowaną ilość dójek, będziemy dostarczać młodym spółdzielniom i chłopom indywidualnym młodzież o dużej wartości hodowlanej.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-7.23" who="#PoselNajdekWladyslaw">Na plan odstawy mleka w ilości 44.000 litrów spółdzielnia dostarczyła 170.000 litrów, a do końca roku dostarczy jeszcze 15.000. Dało to wielki dochód spółdzielni.</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-7.24" who="#PoselNajdekWladyslaw">Trzody chlewnej posiadamy 160 sztuk, w tym 20 macior. Macior posiadamy jeszcze za mało, ale dopiero w bieżącym roku ukończyliśmy budowę nowej chlewni i ilość macior w roku przyszłym powiększymy do 26 sztuk. Plan żywca wynoszący 15.700 kg wykonaliśmy w 100%. Do końca roku spółdzielnia odda 28 sztuk bekonów ponad plan.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-7.25" who="#PoselNajdekWladyslaw">Woj. poznańskie na odcinku hodowli zarodowej bydła posiada dość poważny dorobek. W masowej hodowli w roku bieżącym można stwierdzić poważną poprawę stanu rozpłodników, zarówno pod względem ilości jak i jakości. Województwo nasze po raz pierwszy od 1945 r. uzyskało właściwą obsadę buhajów uznanych, a stało się to dzięki wydatnej pomocy kredytowej na zakup buhajów rozpłodowych i ustawieniu stacji kopulacyjnych u mało i średniorolnych chłopów, oraz zorganizowaniu 3 stacji mechanicznego unasiennienia.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-7.26" who="#PoselNajdekWladyslaw">W planie rozmieszczenia stacji kopulacyjnych prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z kredytów inwestycyjnych winno w większym jeszcze stopniu niż dotychczas uwzględnić potrzeby powiatów zaniedbanych, jak: Trzcianka, Koło, Konin, Turek i Kalisz.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-7.27" who="#PoselNajdekWladyslaw">W rozwoju hodowli trzody chlewnej województwo ma lepsze wyniki niż w hodowli bydła. Od 1950 do 1953 r. pogłowie trzody chlewnej na terenie woj. poznańskiego wzrosło ponad 20%.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-7.28" who="#PoselNajdekWladyslaw">Tak poważny wzrost pogłowia trzody chlewnej został osiągnięty dzięki konsekwentnemu realizowaniu uchwał Rządu: o rejestracji macior, dwuletnim planie produkcji mięsa, powszechnej kontraktacji trzody chlewnej oraz dzięki pomocy hodowlanej, jaką uzyskują chłopi w paszach treściwych, węglu, płótnie, a to zapewnia uchwała Rządu z dnia 3 stycznia 1953 r.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-7.29" who="#PoselNajdekWladyslaw">Obecnie pomoc państwa dla hodowli wzrosła bardzo poważnie. Odpowiemy na to zwiększeniem naszych wysiłków, aby podnieść pogłowie i użytkowość hodowli w chłopskiej gospodarce indywidualnej i spółdzielczej.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-7.30" who="#PoselNajdekWladyslaw">Stałym i istotnym elementem, który decyduje o rozwoju pogłowia zwierzęcego, jest baza paszowa. Na terenie województwa znajdują się olbrzymie rezerwy paszowe, dotychczas nie wykorzystane.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-7.31" who="#PoselNajdekWladyslaw">Mamy w naszym województwie powiaty, posiadające mimo szczególnie korzystnych warunków poważne zaniedbania w rozwoju hodowli. Trzeba tutaj wskazać przede wszystkim na powiaty Trzcianka i Chodzież. A przecież są to powiaty posiadające znane łąki nadnoteckie, dające wysokowartościowe siano. Niestety, łąki te są obecnie poważnie zaniedbane, obniżyła się ich wydajność. Zarówno ze strony Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu, jak i powiatowych rad narodowych we wspomnianych powiatach nie widać dostatecznej troski o właściwe i pełne wykorzystanie tak poważnych rezerw bazy paszowej, mimo że sprawy te były w ciągu ostatnich lat wielokrotnie przez pracujących chłopów poruszane.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-7.32" who="#PoselNajdekWladyslaw">Wprowadzenie w życie tez IX Plenum Komitetu Centralnego Partii, pełne wykorzystanie pomocy, którą państwo daje chłopom, wymagać będzie od woj. poznańskiego znacznego rozwinięcia bazy paszowej.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-7.33" who="#PoselNajdekWladyslaw">Na terenie naszego województwa jest 170.000 ha łąk, z których zaledwie 5% stanowią łąki racjonalnie zagospodarowane. Zbiór siana z łąk właściwie zagospodarowanych wynosi około 60 q z ha, natomiast z pozostałej olbrzymiej powierzchni łąk uzyskujemy zaledwie 25 q siana z 1 ha. Nie lepiej przedstawia się wykorzystanie pastwisk, których posiadamy 130.000 ha. Pastwiska te wskutek niedostatecznej ich pielęgnacji i nawożenia są w większości wypadków mało wydajne. Nie jest doceniana u nas w stopniu dostatecznym uprawa roślin pastewnych wysokobiałkowych w postaci poplonów i międzyplonów.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-7.34" who="#PoselNajdekWladyslaw">Widzimy więc, że rozwój hodowli w naszym województwie wyprzedził rozwój bazy paszowej. Jest to sytuacja alarmująca. Wymaga ona od służby rolnej, od rad narodowych, od aktywu i pracującego chłopstwa, od spółdzielców, PGR-owców naszego województwa wzmożenia troski o wykorzystanie rezerw zwiększenia bazy paszowej, i to w jak najkrótszym czasie. Sprawa ta stanowi nieodzowny warunek pełnego wykorzystania zwiększonej pomocy, jaką daje państwo dla hodowców i — rzecz oczywista — warunek pełnego wykonania przez wieś wielkopolską zadań, wynikających z programu zawartego w postanowieniach IX Plenum KC PZPR.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-7.35" who="#PoselNajdekWladyslaw">Ważną sprawą jest pełne wykorzystanie pasz pochodzących z produkcji ubocznej przemysłu rolnego. W roku bieżącym otrzymaliśmy z cukrowni więcej o 3.680 ton wysłodków świeżych oraz o 602 tony wysłodków suchych ponad normalną ilość, jaką rolnictwo nasze powinno otrzymać z tytułu umów kontraktacyjnych buraka cukrowego na rok bieżący.</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-7.36" who="#PoselNajdekWladyslaw">Gorzej wygląda pomoc paszowa przemysłu ziemniaczanego dla naszego rolnictwa, a szczególnie gorzelni państwowych gospodarstw rolnych. Cała produkcja wywaru gorzelnianego jest obecnie zużywana przez państwowe gospodarstwa rolne, ale istnieją liczne dowody na to, że jest ona zużywana niewłaściwie, rozrzutnie. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu od trzech miesięcy czyni starania w Ministerstwie Rolnictwa o udostępnienie części produkcji wywaru gorzelni PGR-owskich dla spółdzielni produkcyjnych i indywidualnych chłopów. Starania te pozostają jednak bez skutku. Zespół poselski woj. poznańskiego oczekuje, że Ministerstwo Rolnictwa oraz Ministerstwo PGR położą kres przewlekłemu załatwianiu tej sprawy i umożliwią naszym hodowcom korzystanie z nadwyżek wywaru gorzelni PGR-owskich.</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-7.37" who="#PoselNajdekWladyslaw">W okresie przedzimowym wzmożone w naszym województwie na wsi pracę uświadamiającą o możliwościach zwiększenia bazy paszowej, organizowano popularne wykłady, pokazy właściwego kiszenia i konserwowania pasz.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-7.38" who="#PoselNajdekWladyslaw">Na okres zimowy zakiszono w naszym województwie milion ton pasz zielonych, uparowano 5.000 ton ziemniaków. Celem zaoszczędzenia słomy na paszę popularyzuje się wykorzystywanie w oborach ściółki leśnej; czynimy starania o otrzymanie ściółki torfowej, lecz przemysł torfowy dotychczas nie potrafił nam w tej ważnej sprawie pomóc.</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-7.39" who="#PoselNajdekWladyslaw">Celem uruchomienia niewykorzystanych rezerw paszowych przystąpiono w okresie jesiennym do intensywniejszej pielęgnacji łąk i pastwisk przez stosowanie szeregu zabiegów agrotechnicznych. Aktyw naszego województwa wciągnął do współzawodnictwa wiele gromad właśnie w dziedzinie przygotowania bazy paszowej.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-7.40" who="#PoselNajdekWladyslaw">Jak wynika z tej krótkiej oceny sytuacji paszowej w naszym województwie, koniecznym jest natychmiastowe powiększenie bazy paszowej, by stworzyć konkretne zabezpieczenie realizacji programu w rozwoju hodowli, nad którym dziś obradujemy.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-7.41" who="#PoselNajdekWladyslaw">Chłopi pracujący indywidualnie i spółdzielcy woj. poznańskiego zaraz po ogłoszeniu tez IX Plenum przystąpili do ich dyskutowania i podjęli pierwsze kroki, aby skuteczniej niż dotychczas uruchomić wszystkie rezerwy w swojej gospodarce. Dla dalszego poparcia tych wysiłków uważamy za potrzebne wysunąć następujące propozycje:</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-7.42" who="#PoselNajdekWladyslaw">1.Projekty planów zabudowy i budowy nowych pomieszczeń dla hodowli bydła, trzody oraz drobiu powinny być poddawane ściślejszej ocenie odnośnie ich praktycznej przydatności.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-7.43" who="#PoselNajdekWladyslaw">2.Materiał hodowlany, sprzedawany przez gospodarstwa prowadzące hodowlę zarodową lub reprodukcyjną bydła, trzody chlewnej lub owiec za pośrednictwem Centrali Obrotu Zwierzętami Hodowlanymi, powinien być w całości zaliczony na poczet obowiązkowych dostaw żywca. Wpłynęłoby to bardzo poważnie na rozwój hodowli zarodowej w gospodarstwach mało i średniorolnych chłopów oraz w spółdzielniach produkcyjnych.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-7.44" who="#PoselNajdekWladyslaw">3.W związku z corocznym wyjazdem ekip kośnych celem sprzętu siana na łąkach woj. szczecińskiego i zielonogórskiego pożądane jest, aby Ministerstwo Rolnictwa przydzieliło naszemu województwu określony obszar tych łąk na stałe.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-7.45" who="#PoselNajdekWladyslaw">4.W celu usprawnienia sprzętu siana z łąk województw zachodnich wskazane byłoby zlecenie przemysłowi budowy przenośnych suszami do suszenia zielonek oraz budowy młynków młoteczkowych do sporządzania paszy treściwej z zielonek.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-7.46" who="#PoselNajdekWladyslaw">5.Żeby umożliwić powszechne parowanie i kiszenie ziemniaków, należy zwiększyć produkcję kolumn parowniczych do parowania ziemniaków względnie specjalnych skrzyń, które by gminne ośrodki maszynowe udostępniały pracującym chłopom.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-7.47" who="#PoselNajdekWladyslaw">6.Przed Zjednoczeniem Przemysłu Torfowego należy postawić zadania poważnego zwiększenia produkcji ściółki torfowej. Przyczyni się to do uzyskania poważnych oszczędności w słomie oraz podniesienia produkcji wartościowego obornika.</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-7.48" who="#PoselNajdekWladyslaw">7.Należy zapewnić w miarę możności możliwość kupna wywaru gorzelnianego również gospodarstwom i spółdzielniom produkcyjnym, zwłaszcza chłopom posiadającym odznakę — „Wzorowego hodowcy”.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-7.49" who="#PoselNajdekWladyslaw">8.Celem zwiększenia produkcji mączek kostnych, mięsnych oraz krwi należy wyposażyć przedsiębiorstwa odpadków roślinnych i zwierzęcych w dostateczną ilość sprzętu do zbierania padliny, usprawnić te przedsiębiorstwa do wprowadzenia racjonalnej gospodarki odpadkami pochodzenia zwierzęcego we wszystkich zakładach utylizacyjnych.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-7.50" who="#PoselNajdekWladyslaw">9.Należy zwiększyć ilość zootechników w prezydiach powiatowych rad narodowych, aby w ten sposób rozszerzyć instruktarz hodowlany i paszowy.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-7.51" who="#PoselNajdekWladyslaw">10.Należy tak rozłożyć nakłady inwestycyjne na poprawę łąk i pastwisk, aby zagadnienia odwodnienia i nawodnienia łąk oraz ich zagospodarowanie były rozwiązane w ciągu najbliższych trzech lat.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-7.52" who="#PoselNajdekWladyslaw">11.Należy szeroko rozwinąć kontraktację traw nasiennych.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-7.53" who="#PoselNajdekWladyslaw">12.Należy wprowadzić kontraktację kapusty pastewnej na nasiona, aby po wyhodowaniu dostatecznej ilości nasion jak najszerzej upowszechnić tę uprawę.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-7.54" who="#PoselNajdekWladyslaw">13.Należałoby opracować centralnie taki program działania państwowej służby rolnej, by doprowadzić w krótkim okresie do zastosowania upraw pastewnych w każdym gospodarstwie w specjalnych płodozmianach zwanych „zieloną taśmą”.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-7.55" who="#PoselNajdekWladyslaw">Pracujący chłopi naszego województwa, witając z wielkim uznaniem zwiększenie pomocy państwa dla rozwoju hodowli, widzą w tym jeszcze jeden wyraz głębokiej troski Partii i Rządu o szybki wzrost poziomu życiowego mas pracujących miast i wsi. Pracujący chłopi woj. poznańskiego korzystają z tej pomocy, aby wypełnić wielkie zadania w dziedzinie hodowli, zawarte w programie wysuniętym przez IX Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-7.56" who="#PoselNajdekWladyslaw">Pracujący chłopi woj. poznańskiego, przystępując do dalszego rozwoju swej hodowli, do jeszcze lepszego wykorzystania możliwości paszowych, wiedzą, że służyć będą w ten sposób dalszemu pogłębieniu się sojuszu robotniczo-chłopskiego — podstawy naszej władzy ludowej w umocnieniu sił naszej Ojczyzny.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-7.57" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 269 | + </div> | |
| 270 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 271 | + <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. krakowskiego Jadwiga Lekczyńska.</u> | |
| 272 | + </div> | |
| 273 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 274 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Wysoki Sejmie! Tezy IX Plenum KC PZPR i uchwała zreferowana dzisiaj przez Wiceprezesa Rady Ministrów Nowaka wytyczają drogi, jakimi winna postępować nauka, by przynieść rolnictwu większe niż dotychczas korzyści i przyczynić się do wybitnego zmniejszenia dysproporcji między produkcją przemysłową a rolną, do podniesienia dobrobytu miasta i wsi, do umocnienia sojuszu robotniczo-chłopskiego.</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Najbardziej niecierpiące zwłoki zadania stoją przed nami w dziedzinie hodowli zwierząt, ponieważ nienadążanie przybrało tu przewlekły charakter i tylko zdecydowane posunięcia zdołają szybko poprawić sytuację.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Czy możemy te trudności przezwyciężyć w okresie dwóch lat?</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Wysoki Sejmie! Uchwała Rady Ministrów w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i rozwoju bazy paszowej mówi o zadaniach, których realizacja da nam osiągnięcie wytkniętego celu, o ile wszystkie środki będą do tego celu zmobilizowane.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Sprawy podniesienia produkcji roślinnej i produkcji zwierzęcej są nierozerwalnie ze sobą związane. Wśród czynników, które powinny utorować nowe drogi dla postępu produkcji rolnej, ważną rolę ma spełnić nauka. Węzłowym zagadnieniem jest podniesienie ilościowego i jakościowego poziomu produkcji zwierzęcej i to zadanie należy i można osiągnąć drogą opracowania naukowych metod podnoszenia plenności, przez opracowanie metod żywienia, które by uwzględniły nie tylko potrzeby organizmu zwierzęcego i jego rozwoju, ale jednocześnie ekonomikę produkcji.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Zadaniem dalszym, niemniej ważnym, jest zagadnienie doskonalenia użytkowości starych odmian i tworzenie nowych odmian zwierząt, kształtowanie i ulepszanie środowiska, w którym przebywają, które by zapewniało zdrową i ekonomiczną produkcyjność.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Do rozbudowy hodowli zwierząt w powyższych kierunkach jest konieczne równoczesne podnoszenie produkcyjności roślin z jednostki powierzchni, którą uzyskać możemy drogą stosowania dobrej agrotechniki — odpowiednich metod żywienia i nawożenia roślin, jak również drogą używania dobrych nasion odmian roślin dostawanych do właściwości danego rejonu, oraz ulepszania starych odmian i wyhodowania nowych, przynoszących więcej z jednostki powierzchni.</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Trzeba postawić sobie pytanie: w jakiej mierze nauki rolnicze rozwinęły te problemy?</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Należy stwierdzić, że nauki rolnicze dzięki władzy ludowej po raz pierwszy w historii nauki polskiej nie tylko miały wyraźnie postawiony, sprecyzowany cel służenia rolnictwu, ale jednocześnie władza ludowa stworzyła warunki i szeroką bazę materialną dla wykonania tych zadań.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Wyraźny cel postawiony przed nauką i zapewnienie podstaw do rozwoju przyniosły w krótkim stosunkowo czasie znaczne osiągnięcia w zootechnice; np. wyhodowano nowe odmiany owiec, trzody chlewnej, opracowano racjonalne normy żywienia, osiągnięto pewne rezultaty w zakresie uproszczenia i zracjonalizowania budownictwa inwentarskiego, wyprodukowano szereg szczepionek chroniących zwierzęta przed zarazami.</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselLekczynskaJadwiga">W dziedzinie rozszerzenia produkcji pasz wyhodowano na podstawie osiągnięć i metod Miczurina i Łysenki nowe odmiany roślin pastewnych i opracowano metody agrotechniki ich produkcji.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Spośród poważnych osiągnięć należy wymienić zastosowanie metody dodatkowego zapylania kukurydzy i lucerny, wyhodowanie wysokopiennych buraków cukrowych i wysokowartościowych buraków półcukrowych, wyhodowanie odmian dojrzewających i plennych kukurydzy pastewnej, wyhodowanie nowej formy łubinu żółtego pastewnego, plenniejszej, o niepękających i nieopadających strąkach.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Ponieważ powiększenie bazy paszowej i podniesienie jej jakościowo — bez, podwyższenia wydajności roślin zbożowych i ziemniaków nie jest do pomyślenia, nauka rolnicza w zakresie podniesienia wydajności tych roślin wyhodowała nowe odmiany wysokopiennych pszenic, jęczmion, owsów i ziemniaków, w wyniku czego można uzyskać większą przestrzeń uprawną dla roślin pastewnych; zaaklimatyzowano i wyhodowano również nowe rośliny oleiste dla zwiększenia ilości paszy treściwej.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselLekczynskaJadwiga">W zakresie agrotechniki opracowano i oddano do produkcji nowe metody nawożenia, nowe metody uprawy międzyrzędowej i zastosowano do naszych warunków metody przodującego rolnictwa radzieckiego.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Mimo tych osiągnięć nauka nie potrafiła dać praktyce rolniczej tej pomocy, której się domaga współczesne rolnictwo. Różne są przyczyny, dlaczego produkcja rolna zbyt małe odnosi korzyści z pracy Rolniczych Instytutów Naukowych i z działalności naukowej naszych szkół rolniczych. Na ich czoło należy wysunąć następujące:</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Planowanie badań naukowych, mimo że nawiązuje coraz bardziej do potrzeb produkcyjnych, niemniej wykazuje nieraz zbyt powierzchowne ujęcie tych zagadnień, które w pierwszej kolejności mogą dać wyniki produkcyjne. W wielu przypadkach naukowcy nie mogą się wyzbyć przyczynkarskiego sposobu podchodzenia do badań. Istnieje również tendencja do rozproszkowania tematów, wśród których gubi się tematy o znaczeniu węzłowym, co powoduje, iż kompleksowe opracowanie zagadnień interesujących praktykę nie jest takie, jakie powinno być.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Podstawowym błędem w pracy naukowej jest za słabe powiązanie z praktyką, częste niezrozumienie, że jednym z zasadniczych celów nauki jest teoretyczne opracowanie osiągnięć praktyki i jak najszybsze ich upowszechnienie. Np. rekordowe plony ziemniaków (600 q z ha), buraków (780 q z ha), zbóż (44 q z ha) oczekują opracowania naukowego i upowszechnienia ich metod produkcji. Dla uzyskania tego celu konieczna jest więź naukowca z przodującymi chłopami i z przodownikami produkcji PGR i spółdzielni produkcyjnych.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Jeszcze nieraz uważa się niesłusznie, że rola nauki kończy się tylko na opracowaniu metody naukowej; pracownik naukowy powinien śledzić wprowadzanie do produkcji opracowanych przez siebie metod naukowych, gdyż wtedy ma sprawdzian swojej pracy i bezpośrednio wpływa na podniesienie produkcji.</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Na tym odcinku istnieje wiele zaniedbań zarówno w produkcji zwierzęcej, jak i roślinnej. Na przykład — brak w produkcji zwierzęcej wprowadzenia opracowanych naukowych metod żywienia zwierząt, nie walczono o wprowadzenie właściwych metod przygotowywania dobrych kiszonek. Nauki weterynaryjne nie zwróciły dostatecznej uwagi na zabezpieczenie zwierząt drogą higieny i pielęgnacji.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Powszechnie znanym postulatem, omawianym również przez moich przedmówców, jest domaganie się zwiększenia ilości pasz treściwych. Niedostatecznie również stosuje się racjonalne metody suszenia siana i zakiszania pasz, jako ważnych czynników podniesienia produkcyjności zwierząt. Również za mało intensywnie przystąpiono do badania przyczyn złego stanu produkcyjności roślin pastewnych i za mało aktywnie walczono o ich usunięcie.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Należy również stwierdzić, że wysiłki instytutów naukowych, zmierzające do podniesienia jakości i zaspokojenia potrzeb bazy paszowej, napotykają na trudności z braku właściwie zorganizowanych i należycie przygotowanych gospodarstw nasiennych, PGR, czy spółdzielni produkcyjnych, zajmujących się produkcją nasion. W ten sposób cenne materiały hodowlane — superelity i elity, które wymagają dużego nakładu pracy i środków finansowych, często się marnują w reprodukcji wadliwie prowadzonej. Jest również za mała ilość urządzeń do suszenia roślin pastewnych, jak kukurydza, koński ząb, łubin pastewny, co powoduje niejednokrotnie straty w produkcji.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-9.21" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Brak dopływu nowych kadr techników nasiennictwa, co utrudnia zasilanie fachowcami gospodarstw nasiennych. Również akcja kwalifikowania materiału siewnego wykazuje jeszcze pewne niedociągnięcia. Odczuwa się tutaj brak należycie wyszkolonego personelu, przeprowadzającego kwalifikację nasion, co powoduje częstokroć niewłaściwe kwalifikowanie.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-9.22" who="#PoselLekczynskaJadwiga">W tym stanie rzeczy dotychczasowe osiągnięcia w zakresie hodowli roślin nie znajdują pełnej realizacji w praktyce. Np. wyhodowane nowe odmiany lucerny puławskiej mrozoodpornej, łubinu pastewnego, kukurydzy, traw oraz ziemniaków są zbyt wolno rozmnażane i nie rozprzestrzeniają się tak, jak powinny. Częste niestosowanie się do wskazówek agrotechnicznych i instrukcji powoduje niejednokrotnie osiąganie zbyt niskich plonów.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-9.23" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Zadania postawione przed nauką mogą naukowcy wykonać, o ile plany badań będą odzwierciedlały istotne i najważniejsze potrzeby praktyki rolniczej.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-9.24" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Na przykład w zakresie hodowli zwierząt trzeba nasilić badania z dziedziny profilaktyki w kierunku podniesienia płodności zwierząt oraz opracować metody doskonalenia posiadanych już odmian zwierząt gospodarskich, a przede wszystkim bydła i tworzyć nowe odmiany o wyższej produkcji. W zakresie żywienia należy nastawić badania w kierunku racjonalnego skarmiania, zapewniającego zdrowotność, wysoką produkcyjność, przy najwyższych wskaźnikach ekonomicznych.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-9.25" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Podstawowym warunkiem powiększenia produkcji zwierzęcej jest zwiększenie bazy paszowej, to znaczy podwyższenie produkcji roślinnej. Udział nauki w tym tak ważnym dla rolnictwa problemie winien objąć przede wszystkim następujące zagadnienia:</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-9.26" who="#PoselLekczynskaJadwiga">1.Ulepszenie i powiększenie wartości użytkowej roślin pastewnych, w związku z czym niezbędne jest rozszerzenie prac między innymi nad:</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-9.27" who="#PoselLekczynskaJadwiga">a)hodowlą gatunków i odmian traw i motylkowych, nadających się do mieszanek pastewnych strukturo-twórczych w systemie trawopolnym Wiliamsa, b)dalszą aklimatyzacją i wprowadzeniem nowych odmian końskiego zębu, c)zbadaniem i wprowadzeniem do szerszej uprawy nowych roślin nadających się na paszę, zwłaszcza mało wrażliwych na suszę, m. in. lędźwianów, roślin prosowatych, d)rozszerzeniem prac nad dotychczas mniej rozpowszechnionymi roślinami, jak: kapusta pastewna, dynia oleista, soja, żywokost itd., e)podniesieniem plonów zbóż dla uzyskania również zwiększenia śruty i otrąb, f)ulepszeniem, tam gdzie zachodzi potrzeba, metody uprawy roślin pastewnych na nasiona, opierając się na nowoczesnych metodach radzieckich, oraz upowszechnieniem tych ulepszeń, g)opracowaniem rejonów produkcji nasiennej poszczególnych roślin pastewnych, h)opracowaniem typów potrzebnych maszyn dla zmechanizowania sprzętu nasion różnych roślin, np. kukurydzy.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-9.28" who="#PoselLekczynskaJadwiga">2.Opracowanie najwłaściwszej agrotechniki poszczególnych roślin pastewnych oraz, opracowanie dla różnych warunków glebowo-klimatycznych odpowiednich płodozmianów, zabezpieczających stałą i ciągłą ilość paszy dla inwentarza, a także ulepszenie metod ich sprzętu i przechowywania.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-9.29" who="#PoselLekczynskaJadwiga">3.Pełniejsze wykorzystanie makuchów i odpadków roślin przemysłowych dla żywienia inwentarza.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-9.30" who="#PoselLekczynskaJadwiga">W powyższych zagadnieniach nauki ekonomiczne powinny odpowiednio pomagać planistyce agrotechnicznej we właściwym ustawieniu produkcji.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-9.31" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Kilka słów chciałabym powiedzieć o więzi nauki z praktyką rolniczą. Przed nauką stoi zadanie bardzo ścisłego powiązania swej pracy z praktyką rolniczą. Pomimo niewątpliwych wysiłków w tym kierunku nauka rolnicza nie potrafiła dotychczas przełamać pewnego dystansu w stosunku do praktyki rolniczej. Wypracowuje się, ale jeszcze nie wypracowano właściwych metod współpracy, nie znalazło się odpowiednich form oddziaływania na szerokie masy chłopów. Wskutek tego wyniki są nieproporcjonalne do włożonego wkładu pracy.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-9.32" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Należy uaktywnić śmiało i odważnie akcję współpracy nauki z praktyką. Drogą do tego jest z jednej strony szersze wprowadzenie wyników badań naukowych na pola produkcyjne, przede wszystkim w gospodarstwach sąsiadujących z placówkami naukowymi, z drugiej strony — zainteresowanie rolników placówkami badawczymi. Na podstawie dotychczasowych osiągnięć należy jak najszerzej rozpowszechniać wśród rolników nowe odmiany i rośliny przez dostarczanie im próbek nasion oraz instrukcji uprawy. Trzeba, żeby chłop częściej spotykał się z zagadnieniami naukowymi rozwiązywanymi na jego polach, w jego gospodarstwie. Trzeba oddziaływać na rolników przez masowe rozpowszechnianie popularnie napisanych broszur, ulotek, bogato ilustrowanych, afiszów i artykułów prasowych, które by wskazywały im, jak należy stosować w praktyce już opracowane metody naukowe i jak należy organizować bazę paszową.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-9.33" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Należy w większym, niż dotychczas stopniu, brać udział w wystawach i pokazach, objaśniając równocześnie wystawione eksponaty i informując o osiągnięciach nauki. Dotychczas nie było to należycie zorganizowane, bardzo często na przykład PGR i spółdzielcy, a nawet zakłady naukowe wystawiali piękne eksponaty na wystawach, ale nikt nie dawał objaśnień; oczywiście efekt tego nie był dodatni.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-9.34" who="#PoselLekczynskaJadwiga">W realizacji każdych planów decydującą rolę ma człowiek, jego postawa ideologiczna — obok wiedzy fachowej — jego entuzjazm i wiara w realizację zadania. Nowoczesna nauka powstaje w ogniu krytyki i samokrytyki i ludzie tej nauki potrafią zdecydowanie obalać stare tradycje, poglądy, gdy te ulegają przedawnieniu, i stwarzać torującą drogę nowej nauce. Ale znamy przykłady i ze Związku Radzieckiego i u nas, że nowe drogi nauki i techniki wytyczają nieznani zupełnie w świecie naukowym prości ludzie, praktycy — nowatorzy w swej dziedzinie. Co to sprawia? Ustrój nasz wyzwolił inicjatywę mas ludowych, przekształcając tysiące pracowników przemysłu i rolnictwa w wytrwałych badaczy, poszukujących nowych dróg wykorzystania bogactw i sił przyrody dla dobrobytu wyzwolonych prostych ludzi.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-9.35" who="#PoselLekczynskaJadwiga">W rolnictwie nasi mistrzowie urodzaju — to nowocześni pracownicy naukowi. Nasze zakłady — Instytuty Naukowo-Badawcze winny troskliwiej i ściślej nie tylko śledzić osiągnięcia wysokich urodzajów, ale opracować teoretycznie szczególnie ważne osiągnięcia praktyczne.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-9.36" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Przemiany, w których bezpośrednio bierzemy udział i jakie dokonują się z każdym dniem w naszym Państwie Ludowym, idącym szybkim tempem do budowy socjalizmu i budowy socjalistycznego rolnictwa, stwarzaj ą szerokie możliwości do wykonania zadań postawionych przez IX Plenum i uchwałę Rządu.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-9.37" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Nauka rolnicza, w której dokonał się znaczny przełom w kierunku oparcia swej pracy na jedynie słusznych tezach materializmu dialektycznego i na przodującej nauce agrobiologicznej radzieckiej, wydatnie popierana przez władzę ludową, przyczyni się swym wkładem do rozwoju naszej gospodarki narodowej.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-9.38" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Zmobilizowanie wszystkich środków, o jakich mówił Wiceprezes Rady Ministrów Nowak, wzbudzi entuzjazm do pracy nie tylko wśród pracowników naukowych, ale i wśród młodzieży, wśród szerokich rzesz pracowników rolnych i przodowników urodzaju, wśród brygadzistów PGR i spółdzielni produkcyjnych.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-9.39" who="#PoselLekczynskaJadwiga">Niewątpliwie Polska Akademia Nauk, otaczając ściślejszą opieką nauki rolnicze, dopomoże w realizacji wytycznych IX Plenum i uchwały dzisiaj referowanej — dla pełnego wykonania Planu 6-letniego i wskazań naszej Partii.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-9.40" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 315 | + </div> | |
| 316 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 317 | + <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. krakowskiego Stanisław Cieślak.</u> | |
| 318 | + </div> | |
| 319 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 320 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselCieslakStanislaw">Wysoki Sejmie! Jestem głęboko przekonany, że wytyczne IX Plenum KC PZPR, zarówno jak i omawiana dziś uchwała Rządu z dnia 17 grudnia br., będą przyjęte z uznaniem przez masy pracujące naszego kraju, a zwłaszcza przez chłopów pracujących, którzy zawierzyli i zaufali klasie robotniczej i wraz z nią — pod jej kierownictwem budują nowy ustrój sprawiedliwości społecznej.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PoselCieslakStanislaw">Chłopi pracujący w Polsce przekonali się — a doświadczenia czerpali nie z książek, ale z życia własnego — jaką nędzę, wyzysk, zacofanie i ciemnotę, jaką degradację przynosił im ustrój kapitalistyczny.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PoselCieslakStanislaw">Chłopi pracujący naszego kraju przekonują się z, każdym rokiem istnienia Polski Ludowej, jak ogromne przemiany, jaki wzrost znaczenia międzynarodowego naszego kraju, umocnienia naszej siły, niepodległości, jakie ogromne możliwości rozwoju gospodarczego i kulturalnego, jaki wzrost dobrobytu całego narodu, a więc ludziom miast i wsi przynosi ze sobą ustrój socjalistyczny.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PoselCieslakStanislaw">Jestem głęboko przekonany, że zarówno wytyczne IX Plenum KC PZPR, jak i omawiana przez nas uchwała Rządu z dnia 17 grudnia 1953 r. ze specjalnym zrozumieniem i uznaniem przyjęte zostaną przez chłopów woj. krakowskiego, których mam zaszczyt z tej wysokiej trybuny reprezentować.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PoselCieslakStanislaw">Po pierwsze dlatego, że na naszym terenie, który stanowi część tego pasa ziem polskich opartych o Karpaty, a ciągnących się od Ustrzyk do Sudetów, hodowla stanowi główny kierunek gospodarki rolnej i główne źródło dochodu rolników.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PoselCieslakStanislaw">Po drugie dlatego, że ta liliowa broszurka, zawierająca uchwałę Rządu z dnia 17 grudnia, jest przecież wielkim programem aktywizacji pracujących chłopów, a zwłaszcza małorolnych, i programem wszechstronnej pomocy Państwa Ludowego dla biedoty wiejskiej. Bo przecież w naszym województwie 60% gospodarstw to są gospodarstwa małorolne. Większość z nich nie posiada konia, a 15% gospodarstw naszego terenu nie posiada dotychczas krowy.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-11.6" who="#PoselCieslakStanislaw">Po trzecie — jestem głęboko przekonany, że wytyczne IX Plenum KC PZPR, a zwłaszcza ta uchwała dzisiejsza spotka się ze specjalnym zrozumieniem i uznaniem chłopów woj. krakowskiego, dlatego że czujemy się wielkimi dłużnikami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Toć przecież w naszym województwie ze środków ogólnopaństwowych buduje się 46 wielkich zakładów przemysłowych, w naszym województwie rozpoczął produkcję największy obiekt sześciolatki — Nowa Huta. Toć przecież w naszym województwie wzrasta poważnie zatrudnienie w zawodach pozarolniczych, rozwija się komunikacja, opieka zdrowotna i kulturalna nad ludnością. Poza tymi ogromnymi nakładami inwestycyjnymi na rozbudowę naszej gospodarki województwo nasze otrzymuje duże sumy w postaci 800 milionów zł rocznie dotacji państwa dla zrównoważenia budżetów terenowych rad narodowych. Dotacje te przekraczają pięciokrotnie wysokość dochodów własnych rad narodowych i w ten sposób rady te mają możność znacznie szerszego niż w tym wypadku, gdyby opierały się wyłącznie o środki własne — zaspokajania stale rosnących materialnych i kulturalnych potrzeb ludności woj. krakowskiego.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-11.7" who="#PoselCieslakStanislaw">Czujemy się dłużnikami władzy ludowej, która zelektryfikowała 651 wsi w naszym województwie, która zapewniła chłopom woj. krakowskiego dostawę 80 tysięcy ton nawozów sztucznych rocznie, a ilość ta szybko wzrasta. A niedawne to jeszcze czasy, kiedy w 1936 r. chłopi mało i średniorolni w całej Polsce zużywali tylko 63 tysiące ton nawozów sztucznych.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-11.8" who="#PoselCieslakStanislaw">Władza ludowa zbudowała w naszym województwie 17 państwowych ośrodków maszynowych i 157 gminnych ośrodków maszynowych. Po wsiach pojawiły się setki traktorów, tysiące kosiarek, żniwiarek i innych maszyn rolniczych, nigdy przed wojną nie spotykanych i nieznanych.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-11.9" who="#PoselCieslakStanislaw">Wiemy, jaka była sytuacja pracującego chłopstwa, a zwłaszcza biedoty wiejskiej przed wojną. Wiele pięknych kart poświęcili jej nasi czołowi pisarze, jak Orkan — syn ziemi limanowskiej i Jan Wiktor. Jakże inaczej wygląda tu dziś sytuacja pracującego chłopstwa oraz biedoty wiejskiej. W tej chwili z powiatu limanowskiego — tego powiatu, o którym tak wymownie i prawdziwie pisał Orkan w — „Roztokach” czy „Komornikach” — dziś odpłynęło do zajęć pozarolniczych 30 tysięcy osób. W ten sposób czwarta część bezrolnych i małorolnych chłopów powiatu limanowskiego, duszących się na wąskim skrawku ziemi, znalazła możliwości pracy i zdobycia chleba oraz możliwości awansu społecznego w zawodach pozarolniczych.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-11.10" who="#PoselCieslakStanislaw">Rośnie z roku na rok, z kwartału na kwartał w szybkim tempie dobrobyt wsi limanowskiej, wsi tego powiatu, który był bezsprzecznie jednym z najbiedniejszych w Polsce. W jednym tylko trzecim kwartale chłopi powiatu limanowskiego nabyli na miejscu w gminnych spółdzielniach — nie licząc towarów nabytych w mieście — towarów przemysłowych za sumę ponad 32 miliony zł, a już w czwartym kwartale, biorąc pod uwagę wzrost zarobków i dochodów rolników i robotników tego powiatu, gminne spółdzielnie dostarczą więcej artykułów spożywczych za 4,5 miliona zł, opału za pół miliona zł, wyrobów hutniczych za 24 tysiące zł oraz wyrobów włókienniczych za setki tysięcy złotych.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-11.11" who="#PoselCieslakStanislaw">Jeżeli porównamy tę sytuację gospodarczą, kulturalną i materialną chłopstwa pracującego nie tylko w powiecie limanowskim, lecz w całym województwie krakowskim z sytuacją w okresie dwudziestolecia międzywojennego, to słusznie można powiedzieć, że jesteśmy dłużnikami władzy ludowej. Jesteśmy dłużnikami, gdyż — trzeba to przyznać z tej trybuny — nie jesteśmy w stanie sami się wyżywić, mimo że województwo krakowskie posiada 834 tys. ha ziemi ornej. I rocznie trzeba przywozić z innych części kraju 70 tys. ton zboża — po to, aby zaopatrzyć w chleb robotnika i chłopa w powiatach górskich i podgórskich. Wystarczyłoby powiększyć o 1 kwintal z hektara wydajność upraw kłosowych w naszym województwie, a przestałoby ono być województwem deficytowym i przestałoby brać z innych części kraju nie tylko na inwestycje, nie tylko na rozwój kulturalny, ale również i na wyżywienie.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-11.12" who="#PoselCieslakStanislaw">Nieco lepsza, ale również niezadowalająca jest sytuacja na odcinku hodowli i produkcji mięsa w naszym województwie. Mamy pewne poważne rezultaty, jeżeli chodzi o wzrost pogłowia, owiec, trzody chlewnej i drobiu, ale trzeba przyznać samokrytycznie, iż nie wykonaliśmy w pełni zadań postawionych woj. krakowskiemu w Planie 6-letnim, plan ten bowiem wykonaliśmy tylko w 62%. A przecież zdajemy sobie sprawę, jak poważną pozycję stanowi hodowla w całokształcie gospodarki naszego kraju, nie tylko na odcinku rolniczym, ale i przemysłowym. Gdybyśmy potrafili powiększyć w naszym kraju produkcję hodowlaną owiec o 20% (a woj. krakowskie ma po temu specjalnie pomyślne warunki), to tym samym potrafilibyśmy dać naszemu przemysłowi tyle surowca — nie licząc mięsa i mleka — że wystarczyłoby go na wyprodukowanie ubrań z 60-procentowej tkaniny dla pół miliona osób.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-11.13" who="#PoselCieslakStanislaw">Największe braki mamy dotychczas w hodowli bydła. I tu również z pewnym wstydem przyznać musimy, że w tej dziedzinie nie osiągnęliśmy nawet poziomu przedwojennego, jeżeli chodzi o ilość pogłowia. A przecież mamy do tego duże możliwości, gdyż 21% obszaru naszego województwa to pastwiska. Wydawałoby się, biorąc pod uwagę, że są to przeważnie pastwiska górskie, których trawy posiadają wielką wartość odżywczą — że przy takiej ilości łąk i pastwisk ta hodowla w woj. krakowskim powinna górować nad innymi. Niestety, tak nie jest. Łąki nasze i pastwiska są zaniedbane, dają przeciętnie po 30 q zamiast 50 — 70 q z ha. Jesteśmy województwem, które posiada tyle łąk i pastwisk, a jednak zapożycza się u reszty kraju w zakresie siana. Do powiatów górskich, jak powiat limanowski, sprowadzono np. w roku bieżącym 200 wagonów siana, gdyż miejscowa ilość siana okazała się niewystarczająca. Jest to z naszej strony ogromne niedopatrzenie i duże niedbalstwo, któremu należy wydać zdecydowaną wojnę... A mamy możliwości po temu właśnie w oparciu o uchwałę Rządu z dnia 17 grudnia br.</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-11.14" who="#PoselCieslakStanislaw">Wydajność krów jest tu niższa od przeciętnej w Polsce. Krowy w woj. krakowskim dają przeciętnie po 1.550 litrów mleka rocznie; stanowi to mniej niż przeciętna w kraju. Moglibyśmy dać krajowi 3 miliony kg masła więcej, gdyby wydajność krów została podciągnięta do przeciętnego poziomu krajowego. Może nasze województwo nie ma rezerw paszowych, może trudno podnieść produkcję roślinną, a wskutek tego jest bardzo trudne a nawet niemożliwe podniesienie produkcji zwierzęcej? Przykłady i obserwacje terenowe świadczą, że tak nie jest.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-11.15" who="#PoselCieslakStanislaw">Weźmy powiat limanowski. W powiecie tym 2 krowy przypadają na 3 gospodarstwa, a jednocześnie w tym samym powiecie żyję we wsi u stóp góry Kostrzy gospodarz Lizak, który pracuje na 4,4 ha i na tym obszarze — ziemi górskiej, nieurodzajnej — potrafi utrzymać 4 krowy i jałówkę, a także 2 maciory, od których dochowuje się po 40 prosiąt rocznie. Przykład kolegi Lizaka, który jest zamiłowanym rolnikiem i hodowcą — a to zamiłowanie do powiększania produkcji rolnej z roku na rok doprowadziło go do gospodarki zespołowej (dziś jest on członkiem spółdzielni produkcyjnej) — świadczy o tym, że nawet ten powiat niegdyś najbiedniejszy, w którym jest ponad 40% gospodarstw do 2 ha, posiada ogromne możliwości wzrostu produkcji zwierzęcej i roślinnej.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-11.16" who="#PoselCieslakStanislaw">To samo jest i w innych powiatach. Np. przodujący rolnik Tadeusz Graca (powiat tarnowski), gospodarujący na obszarze 2,5 ha, hoduje 2krowy, 3 owce, 5 macior, 3 knury, 10 bekonów i 6 warchlaków. Oddał w tym roku państwu 3 tuczniki, 62 bekony i 18 warchlaków.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-11.17" who="#PoselCieslakStanislaw">Przypominam, że w naszym województwie 60% gospodarstw rolnych — to gospodarstwa małorolne o powierzchni zbliżonej do gospodarstwa obywatela Gracy. Gdyby chociaż piątą część tej produkcji, którą potrafił dać Graca, dały inne gospodarstwa, województwo krakowskie przestałoby być deficytowe, a stałoby się żywicielem innych województw.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-11.18" who="#PoselCieslakStanislaw">Również i PGR-y na naszym terenie mają poważne osiągnięcia. W woj. krakowskim znajduje się jeden z najlepszych zespołów PGR Chyszów, który posiada oborę złożoną z 40 krów, a brygada hodowlana pod kierownictwem tow. Parysa tak potrafi prowadzić hodowlę, że każda krowa daje przeciętnie rocznie 6032 litry mleka. Mimo istnienia na naszym terenie tak przodującego PGR-u — nie tylko w skali woj. krakowskiego, ale w skali całego kraju — hodowla w PGR-ach na terenie woj. krakowskiego nie jest postawiona na należytym poziomie. Częste są wypadki marnotrawstwa. Chciałbym zacytować z tej wysokiej trybuny jeden z przykładów niedbałej gospodarki i marnotrawstwa ogromnych sum pieniężnych.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-11.19" who="#PoselCieslakStanislaw">W pow. limanowskim mamy dwa PGR-y: Jodłownik i Stara Wieś. Jesteśmy w znacznie gorszej sytuacji niż inne powiaty i chłopi pracujący tego powiatu z ogromną nadzieją patrzą na te dwa PGR-y, spodziewając się, że będą mogli z tych wzorowych ośrodków hodowli otrzymywać materiał zarodowy, jak również z prowadzonego tam ośrodka hodowli nasion traw — nasiona, których powiat ten potrzebuje. Tymczasem jeśli chodzi o PGR Jodłownik, to znajdowała się tam do niedawna hodowla koni, mimo że gospodarstwo to posiadało wspaniałe warunki dla hodowli bydła i jest kolebką rasy bydła czerwonego górskiego. Trzeba było kilku lat starań, by przekonać Ministerstwo PGR, aby tam, gdzie został nagromadzony ogromny kapitał doświadczeń hodowlanych — gdyż o hodowli decyduje nie tylko ziemia i warunki klimatyczne — aby tam utworzono ośrodek hodowli zarodowego bydła podgórskiego czerwonej rasy.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-11.20" who="#PoselCieslakStanislaw">Jeszcze gorzej sprawa przedstawia się z PGR Stara Wieś; to państwowe gospodarstwo rolne cztery razy zmieniało swego właściciela — a ściślej mówiąc nie właściciela, lecz użytkownika. Najpierw była tam szkoła rolnicza, która poczyniła duże inwestycje, oczywiście ze środków ogólnopaństwowych; następnie po usunięciu szkoły rolniczej założono tam szkołę leśniczą, albowiem nieprzemyślana — trzeba przyznać — reorganizacja szkolnictwa rolniczego, której w latach poprzednich dokonaliśmy, zabrała powiatowi limanowskiemu jedyną szkołę rolniczą, a na to miejsce utworzono w majątku Stara Wieś szkołę leśniczą. Niedługo ona — „popasała”, jednak zdążyła poczynić znaczne inwestycje. Potem gospodarstwo w Starej Wsi objęło PGR, wybudowało oborę, wyposażyło ją w odpowiednie urządzenia, np. żłoby betonowe, utworzyło dostateczną ilość silosów betonowych na mieszanki i założyło tam — rzecz niesłychanie ważna dla powiatu limanowskiego i całego województwa — ośrodek hodowli nasion traw. W tym roku odstąpiono PGR Nowa Wieś państwowemu ośrodkowi maszynowemu, który rozpoczyna gospodarkę na 104 ha. Ze szczupłej ilości zapasów ziemi państwowej, jakie mamy w powiecie limanowskim, i te ziemie więc ubyły. POM rozpoczął gospodarkę od tego, że do obory wprowadził traktory, w silosach umieścił paliwa płynne... A przecież w pow. limanowskim znajduje się szereg reszto wek, które doskonale nadawałyby się jako pomieszczenie dla POM-ów.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-11.21" who="#PoselCieslakStanislaw">Pragnę jeszcze dodać, że przy wyposażeniu tego ośrodka hodowli traw nasiennych sprowadzono za 40.000 zł niesłychanie cenne maszyny do czyszczenia trawy. Maszyny te również są niewykorzystane i leżą na składzie. Dobrze byłoby, gdyby ktoś się tym zainteresował. Jeżeli zarząd okręgowy PGR nie dba o wykorzystanie tych maszyn, to niech odda je gdzieindziej, ale niech nie leżą, niech pracują.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-11.22" who="#PoselCieslakStanislaw">Oczywiście nie jest to tylko wina Ministerstwa Państwowych Gospodarstw Rolnych, jest to nasza wspólna wina, że dopuściliśmy do takiego marnotrawstwa, do takich sytuacji, że się pieniądze państwowe wydaje tak bez przemyślenia.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-11.23" who="#PoselCieslakStanislaw">Wysoki Sejmie! Dlaczego nie dajemy naszemu województwu i całemu krajowi takiej produkcji rolnej, jaką moglibyśmy dać? Czy mieliśmy niedostateczną pomoc? Nasze województwo na brak pomocy nie może narzekać tak jak inne województwa, tym bardziej, że w naszym województwie ta pomoc ze strony państwa i rządu była uzupełniana ogromną pomocą ze strony klasy robotniczej Krakowa, Tamowa, Olkusza i innych poważnych ośrodków przemysłowych. Przecież poza normalną elektryfikacją wsi ekipy robotnicze z Nowego Sącza, z Zakładów Naprawy Taboru Kolejowego potrafiły zelektryfikować niejedną wieś w ramach ruchu łączności miasta ze wsią, np. w Szczawniku.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-11.24" who="#PoselCieslakStanislaw">Ale trzeba przyznać, żeśmy tej ogólnej pomocy państwa nie wykorzystali w sposób należyty. Mamy setki traktorów, tysiące maszyn niewykorzystanych. Wykorzystanie mocy parku maszynowego naszych państwowych ośrodków maszynowych w r. 1953 w woj. krakowskim miało miejsce zaledwie w 30 — 60%. Jeśli chodzi o moc produkcyjną gminnych ośrodków maszynowych, została ona wykorzystana zaledwie w połowie. Ani w wiosennej akcji siewnej, ani w akcji żniwno-omłotowej, ani też w akcji jesiennej nasze POM-y i GOM-y nie wykonały planowych zadań.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-11.25" who="#PoselCieslakStanislaw">Poważną trudność w wykorzystaniu parku maszynowego, zwłaszcza GOM-ów stanowi fakt, że w naszym województwie 60% gospodarstw nie posiada koni — i bez innej, lepszej organizacji pomocy sąsiedzkiej, bez lepszego rozwiązania sprawy siły pociągowej potrzebnej przy używaniu maszyn rolniczych nie bylibyśmy w stanie wykorzystać w 100% mocy produkcyjnej GOM i POM.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-11.26" who="#PoselCieslakStanislaw">Mamy jeszcze duże braki w tej dziedzinie, mamy przede wszystkim brak szeregu maszyn, bardzo ważnych, które produkujemy już w dostatecznych ilościach. Myślę przede wszystkim o bronach do łąk i kultywatorach, których jest za mało w naszych gminnych i państwowych ośrodkach.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-11.27" who="#PoselCieslakStanislaw">Drugą przyczyną tego, że nie daliśmy takiej ilości artykułów i surowców rolniczych, jaką mogliśmy dać, jest to, że w pracy całego naszego aktywu nastąpiły fakty wypaczenia sojuszu robotniczo-chłopskiego. Jeżeli chodzi o rozwój spółdzielczości produkcyjnej, zaniedbaliśmy się i województwo nasze kroczy raczej w ogonie, a nie na przedzie województw. Nie potrafiliśmy przekonać dostatecznie głęboko i szeroko chłopów pracujących, naszego województwa o wyższości gospodarki zespołowej, o tych korzyściach, jakie ona daje.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-11.28" who="#PoselCieslakStanislaw">Dopuszczamy jeszcze istnienie i narastanie okrutnego, potwornego nieraz wyzysku kułackiego. Nie dalej jak dwa miesiące temu zaszedł taki fakt: pod samą Limanową biedniak, który nie miał dostępu do rzeki, musiał przeganiać swoją krowinę przez łąkę kułacką. Przez dwadzieścia lat — a przez dziewięć lat istnienia władzy ludowej — ten biedniak za to prawo przejścia odrabiał kułakowi 20 dni w roku. I kiedy ten biedak, zmobilizowany całą naszą polityką, uchwałami naszej Partii i Rządu wystąpił do sądu w Limanowej, spotkał się w pierwszej instancji z takim wyrokiem, że musi jeszcze dziesięć lat użytkować to przejście na starych warunkach i wtedy dopiero uzyska prawo zasiedzenia, które mu pozwoli korzystać z tego przejścia bez odrobku. I takich wypadków niedostrzegania wyzysku kułackiego na naszym terenie, takich wypadków niedostrzegania wielu ważnych potrzeb i bolączek mało i średniorolnych chłopów, niedostrzegania przodujących rolników jest wiele — i to jest właśnie to, co również zaważyło na niskich wynikach naszego rolnictwa.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-11.29" who="#PoselCieslakStanislaw">I wreszcie niedostateczna opieka, jaką otaczaliśmy istniejące spółdzielnie produkcyjne.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-11.30" who="#PoselCieslakStanislaw">Ogromna część naszego województwa stanowi teren górski i na tym terenie górskim profil spółdzielni produkcyjnych musi być nieco inny niż tradycyjnie narzucony przez ustrój kapitalistyczny profil biedniackiego gospodarstwa.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-11.31" who="#PoselCieslakStanislaw">W spółdzielniach produkcyjnych naszego województwa nie chodzi o to, żebyśmy proporcjonalnie mieli tyle razy więcej owsa czy żyta, ile miewał na swoim gospodarstwie chłop pracujący. My musimy te spółdzielnie nastawić więcej na hodowlę, co do której otwierają się niesłychane możliwości rozwoju. Musimy te gospodarstwa nastawić na uprawę warzyw. Przecież to jest również wstyd dla naszego województwa, że nie jesteśmy w stanie zaopatrzyć w żywność tych wszystkich wczasowiczów i chorych, którzy przyjeżdżają po zdrowie do górskiej części tego województwa.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-11.32" who="#PoselCieslakStanislaw">Wysoki Sejmie! Ta liliowa książeczka, którą nam doręczono, to wielki program aktywizacji gospodarczej i politycznej pracującego chłopstwa. To jednocześnie jasny program wszechstronnej pomocy Rządu, klasy robotniczej dla podniesienia produkcji rolnej naszego kraju, a tym samym dla szybkiego wzrostu dobrobytu ludzi pracy w mieście i na wsi.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-11.33" who="#PoselCieslakStanislaw">Chciałbym jednak podkreślić jeszcze jeden moment, wiążący się z naszą pracą w terenie — bo my właśnie w woj. krakowskim stwierdziliśmy wypadki — „samouspokojenia” wielu działaczy terenowych, którym się wydaje, że ogłoszenie pięknych, mobilizujących i głębokich uchwał IX Plenum KC PZPR, ogłoszenie uchwały Rady Ministrów, którą dzisiaj omawiamy i innych uchwał zamierzonych, automatycznie zmienia sytuację woj. krakowskiego. Takim właśnie jakimś bezkrytycznym stosunkiem i samouspokojeniem odznacza się np. aparat i prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Wadowicach. A my, spotykając się często z naszymi wyborcami, stwierdzamy, że te uchwały same działać nie będą, że trzeba je przenieść w teren, wyjaśnić i dokładnie omówić z każdym pracującym chłopem każdy punkt, każde sformułowanie wytycznych tez IX Plenum i uchwały Rady Ministrów.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-11.34" who="#PoselCieslakStanislaw">Wydawałoby się, że np. po ogłoszeniu uchwał IX Plenum nikt pozostający przy zdrowych zmysłach nie ma żadnych wątpliwości co do kierunku, w jakim zdąża nasza Partia, nasz Rząd, w jakim zdąża nasz naród. A tymczasem listy chłopów stwierdzają, że wróg nie śpi i nasze codzienne obserwacje świadczą również o tym, że wróg nie śpi, że wróg-spekulant, który tyle lat żerował na nędzy wsi, na zacofaniu naszego województwa — ten wróg najpiękniejszą uchwałę usiłuje przeinaczyć i wykrętnie tłumaczyć.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-11.35" who="#PoselCieslakStanislaw">Otrzymałem niedawno list od robotnika leśnego, który niemal z płaczem — można to było odczytać w tych wierszach — skarży się, że przecież miała być 14 listopada podwyżka cen i wymiana waluty, poszedł więc do sklepu, wydał ciężko zapracowane grosze na kupno towarów, a tymczasem przyszła obniżka.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-11.36" who="#PoselCieslakStanislaw">Proszę Obywateli, to może jest nawet śmieszny fakt, ale to jest nasza wina, bo tam, gdzie my nie wyjaśnimy wytycznych IX Plenum KC i uchwały Rady Ministrów, tam je wyjaśni wróg, który z tych wytycznych i uchwały uczynił w danym przypadku w świadomości robotnika leśnego zapowiedź dalszej podwyżki cen, zapowiedź zaciskania pasa. Dlatego wydaje mi się, że powinniśmy po zakończeniu tej sesji sejmowej wziąć się od nowa, głęboko i szeroko do postawienia tych spraw na zebraniach powiatowych, gminnych i gromadzkich.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-11.37" who="#PoselCieslakStanislaw">Wiemy, że walka o wzrost produkcji rolnej rozgrywa się w gromadzie. Nie na tej sali, nie w radzie wojewódzkiej, ale w gromadzie. Musimy więc, wykorzystując cenną inicjatywę powiatu nowosądeckiego, uaktywnić te siły społeczne: komisje gromadzkie przy sołtysie, organizacje partyjne, koła ZSL itp., ażeby zapoznać wieś z wytycznymi IX Plenum i uchwałą Rady Ministrów.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-11.38" who="#PoselCieslakStanislaw">Województwo krakowskie ma piękną i bogatą kartę w historii sojuszu robotniczo-chłopskiego. Już w 1846 r. stanęli górnicy Wieliczki i chłopi krakowscy wspólnie do walki o niepodległość. W naszym województwie jest Kasinka, Łapanów. W naszym województwie klasa robotnicza i chłopi wielokrotnie podnosili otwarty bunt przeciw sanacyjnemu reżimowi ucisku i wyzysku. W naszym województwie polało się wiele krwi w walce partyzanckiej z najeźdźcą hitlerowskim, a w tych oddziałach partyzanckich i batalionach chłopskich walczyli obok siebie robotnicy i chłopi z woj. krakowskiego.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-11.39" who="#PoselCieslakStanislaw">Polało się tu wiele krwi w walce o wykorzenienie faszystowskich band, które grasowały na całych połaciach naszego województwa po skończeniu wojny.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-11.40" who="#PoselCieslakStanislaw">Robotnicy i chłopi pracujący walczyli wspólnie i wówczas, gdy rozgrywała się walka o umocnienie władzy ludowej, o socjalistyczne uprzemysłowienie naszego kraju, o zagospodarowanie Ziem Odzyskanych i odbudowę całego kraju ze zniszczeń wojennych.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-11.41" who="#PoselCieslakStanislaw">Dlatego odpowiadamy na ten program rozwoju rolnictwa z głęboką wiarą, że potrafimy sprostać postawionym nam zadaniom. Wiarę tę opieramy na przekonaniu, że sojusz robotniczo-chłopski, który wyprowadził nas z okresu ciemnoty i upadku w czasach kapitalizmu, a który daje naszemu krajowi tak wspaniały rozwój gospodarki, oświaty i kultury w okresie socjalizmu — będzie podstawą, na której oparci potrafimy wykonać i te zadania, jakie w zakresie rozwoju rolnictwa i hodowli państwo przed nami dziś stawia. A wiemy, że przy wykonywaniu tych zadań państwo nie poskąpi nam pomocy.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-11.42" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 363 | + </div> | |
| 364 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 365 | + <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Ogłaszam 15-minutową przerwę.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min. 25 do godz. 14 min. 45.)</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Wznawiam obrady.</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. wrocławskiego Michał Rysiński.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Poseł Rysiński Michał: Wysoki Sejmie! Uchwała Rady Ministrów z dnia 17 grudnia br. ma ogromne znaczenie dla wzrostu hodowli zarówno w gospodarstwach indywidualnych jak i w spółdzielniach produkcyjnych. Zdajemy sobie sprawę z tego, że uchwała stanowić będzie dużą pomoc w wykonaniu zadań, jakie przed rolnictwem postawiło IX Plenum KC PZPR.</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-12.5" who="#Marszalek">Uchwała słusznie wskazuje na główne braki w naszej hodowli i jednocześnie podaje sposoby jej usprawnienia. W uchwale tej widzimy wielką troskę i opiekę Państwa Ludowego w podnoszeniu rolnictwa. Jest słuszne, że uchwała wskazuje na hodowlę jako na główną drogę rozwoju całego rolnictwa. Zdajemy sobie jednak sprawę, że pomoc i troska państwa zobowiązuje nas, chłopów spółdzielców i chłopów indywidualnych, do wzmożenia naszych dotychczasowych wysiłków dla wykonania zadań, jakie są zawarte w uchwale, a przez to zwiększenia zaopatrzenia klasy robotniczej i podniesienia dobrobytu mas pracujących w mieście i na wsi.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-12.6" who="#Marszalek">W naszym województwie — wrocławskim mamy już poważne osiągnięcia w hodowli.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-12.7" who="#Marszalek">W 1945 r. wypadało na 100 ha 10 sztuk bydła, 4 sztuki trzody chlewnej i 1 owca, a w 1953 r. na 100 ha mamy 35 sztuk bydła, 41 sztuk trzody chlewnej i 10 owiec.</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-12.8" who="#Marszalek">Rozwinęła się i umocniła zespołowa hodowla w spółdzielniach produkcyjnych. W samym tylko 1953 r. pogłowie bydła rogatego zwiększyło się o 17 tys. sztuk, trzody chlewnej o 21 tys. sztuk i owiec o 10 tys. sztuk. Poważna część spółdzielni produkcyjnych może poszczycić się znacznymi wynikami. Z zasłużoną dumą można pokazać takie spółdzielnie, jak Rusko, Szczawienko i Wilczków.</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-12.9" who="#Marszalek">Spółdzielnia Rusko, gospodarująca na 320 ha ziemi, posiada 58 sztuk bydła zespołowego, 170 sztuk trzody chlewnej oraz osiągnięte przeciętne plony pszenicy 24 q z ha, jęczmienia 33 q z ha i owsa 27 q z ha.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-12.10" who="#Marszalek">Spółdzielnia Stara Kamienica, powiat Jelenia Góra, powiększyła w bieżącym roku stan bydła zespołowego z przychówka i kupna z 54 sztuk na 122 sztuki, w tym krów — z 27 na 54 sztuki.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-12.11" who="#Marszalek">Spółdzielnie te jedne z pierwszych wykonały obowiązkowe dostawy wobec państwa.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-12.12" who="#Marszalek">Nawiązując do uchwały chcę przedstawić Wysokiej Izbie na przykładzie spółdzielni Milin, której jestem przewodniczącym, nasze dotychczasowe osiągnięcia jako też braki i trudności w rozwoju hodowli.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-12.13" who="#Marszalek">Kiedy rozpoczynaliśmy naszą zespołową gospodarkę — jesienią 1949 r. — było u nas w spółdzielczej oborze wszystkiego 7 sztuk bydła, a w stajni 6 koni. Obszar gruntów spółdzielni wynosił wówczas 240 ha. Przez długi czas nie docenialiśmy znaczenia i korzyści płynących dla naszej gospodarki z hodowli. Mimo przystąpienia do naszej spółdzielni w 1951 r. wszystkich chłopów indywidualnych z gromady i powiększenia się obszaru gruntów spółdzielni do 600 ha, cała nasza uwaga w tym okresie zwrócona była głównie na produkcję zbożową. Wydawało nam się, że można będzie gospodarzyć w ten sposób, że w gospodarce spółdzielczej będziemy uprawiać zboże, natomiast hodowlę będziemy rozwijać każdy na swej działce.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-12.14" who="#Marszalek">Rychło jednak przekonaliśmy się, że taka gospodarka ma krótkie nogi i na dłuższą metę zawodzi. Nasze gleby, jak gleby w całej Polsce, potrzebują obornika. Na samych nawozach sztucznych nie można utrzymać przez dłuższy okres czasu wysokich plonów. Widząc, że nasze gleby zaczynają jałowieć i plony spadają, doszliśmy do wniosku, że jedyną drogą, która prowadzi do wzrostu plonów i podnoszenia dochodów członków, jest zespołowa hodowla. Dlatego też w 1951 r. dzięki pomocy państwa w kredytach zakupiliśmy 28 sztuk prosiąt i 20 sztuk bydła rogatego. Postanowiliśmy w dalszym ciągu zwiększać i równocześnie ulepszać stan pogłowia, przede wszystkim w oparciu o własny przychówek. Między innymi w celu ulepszania jakości stada stosujemy wymianę byczków na cieliczki od hodowlanych sztuk członkowskich. W tym czasie wyremontowaliśmy oborę i stodołę przebudowaliśmy na chlewnię. Obecnie stan pogłowia bydła wynosi 103 sztuki, w tym 48 krów, 178 sztuk trzody chlewnej, w tym 32 maciory, oraz 150 sztuk owiec.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-12.15" who="#Marszalek">Prócz tego posiadamy 35 pni pszczół.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-12.16" who="#Marszalek">Każda rodzina w spółdzielni posiada na działkach przyzagrodowych 1 — 2 krów i trzodę chlewną w ilości 2 — 5 sztuk.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-12.17" who="#Marszalek">Rozwijając zespołową hodowlę zatroszczyliśmy się o bazę paszową. W tym celu w oparciu o pomoc Instytutu Ekonomiki Rolnej w Warszawie wprowadzamy dziewięciopolowy trawopolny płodozmian. Zagospodarowujemy łąki. Mamy już pierwsze wyniki, a mianowicie z 20 ha łąk, które poprzednio dawały nam średnio 11 q z hektara, po ich przeoraniu, wynawożeniu i zasianiu zebraliśmy — mimo suszy — około 40 q z hektara. Zdajemy sobie sprawę, że tę wydajność można znacznie podnieść przez nawodnienie łąk. Dlatego przystępujemy w 1954 r. do zbudowania śluzy na rzece Bystrzyca, co umożliwi nam nawodnienie 47 ha łąk i pastwisk. Na pastwiskach wprowadzamy kwaterowy system wypasania.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-12.18" who="#Marszalek">W planie długofalowym zamierzamy doprowadzić stan pogłowia w 1956 r. do 200 sztuk krów, 500 sztuk owiec, utrzymać obecny stan macior, a większą uwagę zwrócić na poprawienie jakości i na skrócenie okresu tuczu.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-12.19" who="#Marszalek">Nastawiamy się również na opas wolców — jest to zagadnienie bardzo ważne zarówno ze względu na zaopatrzenie ludności w mięso, jak również dla zwiększenia krajowej produkcji skór twardych. Trzeba tu krytycznie stwierdzić, że sprawa ta dotychczas mało była brana pod uwagę.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-12.20" who="#Marszalek">Zaplanowany rozwój hodowli pozwoli nam na nawożenie obornikiem 1/4 pól, a tym samym zapewni nam wyższe plony.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-12.21" who="#Marszalek">Zgodnie z wytycznymi statutu i uchwałami I Krajowego Zjazdu Spółdzielczości Produkcyjnej zorganizowaliśmy stałą brygadę hodowlaną i wprowadziliśmy opłatę za pracę, w oparciu o tabelę norm i dniówek obrachunkowych. W ten sposób każdy pracujący w hodowli jest materialnie zainteresowany w podnoszeniu wydajności i rozwoju hodowli. Dzięki temu — mimo pryszczycy — utrzymaliśmy mleczność od krowy średnio 2.500 litrów.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-12.22" who="#Marszalek">Zdajemy sobie sprawę, że nasze osiągnięcia w hodowli są jeszcze daleko niewystarczające. W świetle uchwały widzimy, jak wielkie są jeszcze możliwości podniesienia hodowli. Tak na przykład w naszej spółdzielni nie zatroszczyliśmy się o zabezpieczenie tak cennej paszy, jaką stanowią kiszonki. Główną przyczyną tego stanu jest, że nie mieliśmy co kisić. Uchwała jednak wskazuje nam na potrzebę zwiększenia poplonów ozimych i jarych jak również roślin pastewnych na kiszonki, jak kapusta pastewna, koński ząb itp.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-12.23" who="#Marszalek">Brak jest u nas również produkcji nasion traw i roślin motylkowych, a przecież stać nas na to, aby wyprodukować je na własne potrzeby i okazać pomoc tymi nasionami sąsiednim spółdzielniom i indywidualnym chłopom.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-12.24" who="#Marszalek">Musimy również przyznać, że dotychczasowy sposób żywienia inwentarza nie był zupełnie właściwy. Niewątpliwie, gdybyśmy lepiej wykorzystywali różne rodzaje pasz, jakimi dysponujemy, uzyskalibyśmy znacznie lepsze wyniki.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-12.25" who="#Marszalek">Odczuwamy dotkliwy brak odpowiednich rozpłodników. Duże szkody przynosi nam jeszcze ciągle znaczny procent upadku zwierząt, a szczególnie trzody chlewnej.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-12.26" who="#Marszalek">Trzeba jednak stwierdzić, że pomoc zootechniczna i weterynaryjna jest niedostateczna. Wynika to z faktu, że zbyt mała jest ilość zootechników, którzy rzadko docierają do spółdzielni i nie udzielają im dostatecznej pomocy.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-12.27" who="#Marszalek">Obsługa weterynaryjna cierpi na dotkliwy brak środków lokomocji, wskutek czego dociera bardzo często do spółdzielni z opóźnieniem, kiedy już chorym zwierzętom pomóc nie można.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-12.28" who="#Marszalek">Państwowy ośrodek maszynowy nie jest nastawiony na udzielanie pomocy spółdzielniom produkcyjnym w zakresie hodowli i nie troszczy się o rozwój bazy paszowej — i dlatego słusznie uchwała zobowiązuje POM-y do zainteresowania się tymi zagadnieniami.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-12.29" who="#Marszalek">Mówiłem poprzednio, jak dużą wagę przywiązujemy do obornika, ale cóż z tego, że zwiększamy produkty obornika i odpowiednio go przechowujemy, kiedy POM zamiast dopomóc nam w terminowym zaoraniu rozrzuconego obornika — zajęty jest transportem.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-12.30" who="#Marszalek">Trzeba zwiększyć pomoc spółdzielniom produkcyjnym w budownictwie pomieszczeń dla pogłowia. Konieczne jest w tym celu zwiększenie ilości materiałów budowlanych, ulepszenie typowych projektów obór, chlewni, obniżenie kosztów projektów nietypowych budowli i zabezpieczenie pomocy fachowej przy budownictwie.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-12.31" who="#Marszalek">My, spółdzielcy, pamiętamy słowa tow. Bieruta wypowiedziane na IX Plenum KC PZPR:</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-12.32" who="#Marszalek">„Zapewniając spółdzielniom produkcyjnym należytą i wszechstronną pomoc przyczynimy się tym samym również do wzmocnienia ich łączności z całą gromadą, przyczynimy się do wzrostu ich autorytetu, do stopniowego obejmowania przez nie reszty wsi. Tylko dobra, wzorowo prowadząca swą gospodarkę i aktywna w życiu społeczno-politycznym i kulturalnym spółdzielnia może promieniować swoim wpływem na szerokie masy chłopstwa pracującego, prowadzić je za sobą, pobudzać inicjatywę organizatorską w innych gromadach.” Ogromna pomoc zapowiedziana uchwałą Rady Ministrów — ulgi i premie dla tych, którzy rozwijają hodowlę, oraz szczególna pomoc dla spółdzielni produkcyjnych przyczyni się niewątpliwie do tego, że spółdzielnie produkcyjne staną się szybko ośrodkami przodującymi gospodarki zespołowej, które oddziaływać będą na pracujące chłopstwo. Wszyscy z doświadczenia wiemy o tym, że tylko taka spółdzielnia może się podobać, gdzie jest rozwinięta hodowla. Bo chłop wie, że gdzie jest mięso i mleko, tam jest i dobrobyt.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-12.33" who="#Marszalek">Uchwała Rządu w sprawie rozwoju hodowli jest wezwaniem pod adresem wszystkich spółdzielni i pracującego chłopstwa. Uchwała, zapewniając nam pomoc, stawia przed nami zadania.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-12.34" who="#Marszalek">Jako przedstawiciel chłopów spółdzielców z woj. wrocławskiego pragnę z tej trybuny złożyć oświadczenie, że my — chłopi spółdzielcy — uczcimy godnie II Zjazd naszej Partii, spółdzielnie nasze przodować będą w walce o szybki rozwój hodowli. Swym przykładem pociągniemy za sobą całe pracujące chłopstwo.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-12.35" who="#Marszalek">W ten sposób wniesiemy nasz wkład do umocnienia sojuszu robotniczo- chłopskiego i podniesienia stopy życiowej wszystkich ludzi pracy miast i wsi — przyśpieszymy budowę socjalizmu w naszym kraju.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-12.36" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-12.37" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. olsztyńskiego Józef Piskorski.</u> | |
| 403 | + </div> | |
| 404 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 405 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PoselPiskorskiJozef">Wysoki Sejmie! Przedłożona uchwała Rządu w zakresie wzrostu produkcji rolniczej, a w szczególności hodowlanej jest jedną z poważniejszych dźwigni w podniesieniu stopy życiowej ludności pracującej miast i wsi, w walce o wzrost dobrobytu ludzi pracy.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PoselPiskorskiJozef">Poważną rolę tutaj może i powinno odegrać również i rzemiosło. Środkiem do osiągnięcia tego celu jest wydatne zwiększenie usług rzemieślniczych, a w ich liczbie poważne wzmożenie usług rzemieślniczych dla wsi.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PoselPiskorskiJozef">Jakie trudności napotykało rzemiosło w ubiegłym okresie przy realizacji tego zadania?</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PoselPiskorskiJozef">Trudności te były dwojakiego rodzaju. Jedne z nich wynikały z postawy znacznej jeszcze części rzemiosła, drugie — spowodowane były warunkami obiektywnymi.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PoselPiskorskiJozef">Rzemiosło na ogół niechętnie przyjmowało zlecenia na wykonanie napraw jako mniej rentownych, nastawiając się głównie na produkcję miarową i wykonywanie nowych sztuk. Jakość i cena wykonywanych usług pozostawia wiele do życzenia. Terminy wykonania zleconych robót są długie i w dodatku często nie dotrzymywane. Świadczy to o braku należytej troski o klienta, którym jest dziś wszak przeważnie człowiek pracy.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-13.5" who="#PoselPiskorskiJozef">Na trudności drugiego rodzaju składają się: niedostateczna pomoc ze strony właściwych czynników w zakresie zaopatrzenia w surowce i materiały pomocnicze, niewłaściwa polityka niektórych wydziałów i oddziałów finansowych, jak również brak troski o zapewnienie rzemiosłu niezbędnej bazy produkcyjnej i usługowej, a w szczególności lokali. Trudności te wynikały w dużej mierze z niedoceniania roli rzemiosła w naszej gospodarce.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-13.6" who="#PoselPiskorskiJozef">W wyniku tych trudności mamy dziś taki stan, że zapotrzebowanie na usługi rzemieślnicze ze strony ludności pracującej jest znacznie większe od możliwości zaspokojenia ich przez istniejące indywidualne warsztaty rzemieślnicze oraz państwowe i spółdzielcze punkty usługowe. Zjawisko to występuje szczególnie jaskrawo na odcinku usług rzemieślniczych dla wsi.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-13.7" who="#PoselPiskorskiJozef">Liczba kowali wiejskich wynosi obecnie około 10 tysięcy, co oznacza, iż zaledwie 2% gromad wiejskich ma zapewnioną obsługę w tej dziedzinie. Znacznie gorzej przedstawia się ta sytuacja na odcinku warsztatów kołodziejskich, rymarskich i bednarskich. Tak np. w całym powiecie Dąbrowa Tarnowska w woj. krakowskim jest 2 kołodziejów pracujących indywidualnie i ani jednego kołodziejskiego punktu usługowego. Dla oszklenia okien chłopi muszą jeździć z powiatu Rawa Mazowiecka do Łodzi, a nawet do Radomska odległego o 140 km, gdzie znajduje się szklarski punkt usługowy.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-13.8" who="#PoselPiskorskiJozef">W związku z rozbudową sieci świetlic wiejskich, domów kultury, z radiofonizacją i elektryfikacją wsi wzrasta zapotrzebowanie ludności wiejskiej na usługi zaspokajające jej potrzeby kulturalne. W przypadku uszkodzeń w instalacji, w aparaturze radiowej itp. chłopi czekają nieraz długie tygodnie na przyjazd specjalisty-rzemieślnika z miasta.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-13.9" who="#PoselPiskorskiJozef">Poważną winę za ten stan rzeczy ponosi całe rzemiosło, które przejawia daleko idące opory i niechętnie przestawia się na świadczenie usług rzemieślniczych dla wsi.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-13.10" who="#PoselPiskorskiJozef">Czy w tych warunkach nie byłoby słuszne stworzenie zachęty na wzór pomocy materialnej udzielanej chłopom w akcji przesiedleńczej z terenów przeludnionych? Dotyczyć to wanno zwłaszcza rzemieślników niezagospodarowanych oraz czeladników, którzy poza dyplomem nie posiadają żadnych środków na założenie warsztatów. Stworzenie takich bodźców ekonomicznych umożliwiłoby ponadto powrót do zawodu tym rzemieślnikom, którzy przeszli do zawodów nieprodukcyjnych. W Ostródzie np. wysoko kwalifikowany zegarmistrz został dozorcą w przedsiębiorstwie budowlanym, a mistrz krawiecki — kontrolerem sklepów w powszechnej spółdzielni spożywców. Umożliwienie tego rodzaju ludziom powrotu do zawodu przyniosłaby znaczne korzyści gospodarce.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-13.11" who="#PoselPiskorskiJozef">Terenowe rady narodowe często nie doceniają znaczenia usług rzemieślniczych i nie wykazują dostatecznej troski o zaspokojenie potrzeb ludności w tym zakresie. Stale powtarzającą się wymówką z ich strony był np. brak lokali, co nie zawsze odpowiadało stanowi faktycznemu.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-13.12" who="#PoselPiskorskiJozef">I tak np. gdy komisja drobnej wytwórczości Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku podjęła inicjatywę skontrolowania stanu rzeczy na odcinku lokali, to okazało się, iż na przestrzeni jednego tygodnia czynnik społeczny wskazał na terenie kilku powiatów aż 50 lokali nadających się na punkty usługowe i warsztaty rzemieślnicze.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-13.13" who="#PoselPiskorskiJozef">W Żabnie w woj. krakowskim spółdzielnia stolarzy bezskutecznie stara się o przydział lokalu na stolarski punkt usługowy, a miejscowe czynniki pragną uruchomić drugą gospodę, mimo iż istniejąca gospoda w pełni zaspokaja potrzeby ludności.</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-13.14" who="#PoselPiskorskiJozef">Przy właściwym podejściu ze strony rad narodowych trudności lokalowe mogą być rozwiązane, o czym świadczy następujący przykład z Bydgoszczy. Związek Branżowy Spółdzielni Metalowych uruchomił w II kwartale br. zaledwie 5 punktów usługowych, zaś w III kwartale br., po nawiązaniu bliższej współpracy z radami narodowymi województwa, liczba uruchomionych punktów usługowych wyniosła 84.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-13.15" who="#PoselPiskorskiJozef">Problem zaopatrzenia rzemiosła w surowce i materiały pomocnicze nastręcza wiele trudności. Wybitną poprawę przyniosłoby większe niż dotychczas wykorzystanie w produkcji i usługach rzemieślniczych surowców miejscowych i odpadowych. Jednakże rzemieślnicy niechętnie korzystają z tych surowców, zwłaszcza odpadowych, jako bardziej pracochłonnych i mniej wydajnych. Rzemiosło w zbyt małym jeszcze stopniu wiąże się z terenowymi radami narodowymi i ich organami, wykazując niekiedy bierność i brak współdziałania w pokonywaniu istniejących trudności.</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-13.16" who="#PoselPiskorskiJozef">Gdzie rzemieślnik przejawia inicjatywę i umie powiązać się z organami władzy ludowej i instytucjami gospodarczymi, tam prędzej przełamuje trudności, często o charakterze biurokratycznym i papierkowym. Tak np. jeden z kowali z pow. tczewskiego zwrócił się w myśl okólnika Ministerstwa Handlu Wewnętrznego nr 6 z roku ubiegłego do Gminnej Spółdzielni w Pelplinie o sprzedanie mu żelaza potrzebnego do produkcji. Gminna spółdzielnia odmówiła powołując się na pismo PZGS w Tczewie z dnia 12 września br., zakazujące rozprowadzania wśród rzemieślników surowca w sposób praktykowany dotychczas. Dopiero na skutek interwencji Izby Rzemieślniczej w WZGS w Gdańsku wyjaśniło się, iż okólnik MHW nr 6 obowiązuje w dalszym ciągu.</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-13.17" who="#PoselPiskorskiJozef">Wydziały i referaty przemysłu rad narodowych nie zawsze wykazują dostateczną troskę o zaopatrzenie rzemiosła w niezbędne surowce, nie umożliwiają mu dostępu do surowców miejscowych i odpadowych. Tak np. w Piastowie pod Warszawą magazynowane są od lat odpady gumowe i nie przydziela się ich na przerób i usługi.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-13.18" who="#PoselPiskorskiJozef">Tezy na II Zjazd Partii podkreśliły znaczenie usług rzemieślniczych w zakresie podniesienia stopy życiowej ludności. Tezy te staną się niewątpliwie zasadniczym przełomem i położą kres niedocenianiu roli rzemiosła i wypaczaniu wytycznych Rządu przez niektóre władze terenowe.</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-13.19" who="#PoselPiskorskiJozef">Tezy stanowią poważny bodziec zarówno polityczny jak i gospodarczy dla zwiększenia produkcji i usług rzemieślniczych celem lepszego zaspokojenia potrzeb ludności. Wskazują one między innymi na konieczność zwiększenia zaopatrzenia indywidualnych warsztatów rzemieślniczych w surowce i materiały pomocnicze oraz udzielania rzemieślnikom pomocy w uzyskaniu niezbędnych lokali.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-13.20" who="#PoselPiskorskiJozef">Poważnym ułatwieniem w realizacji zadań stojących przed rzemiosłem byłoby poszerzenie ryczałtów podatkowych i ubezpieczeniowych dla rzemieślników szkolących uczniów.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-13.21" who="#PoselPiskorskiJozef">Rzemieślnicy na licznych zgromadzeniach zarówno w spółdzielniach rzemieślniczych jak i w cechach omawiają treść tez przedzjazdowych i podejmują zobowiązania w kierunku realizacji zawartych w nich założeń. W zobowiązaniach tych przejawia się troska o jakość produkcji i usług, o terminowe wykonanie zleconych robót, o oszczędne zużycie surowców, o obniżenie kosztów własnych, a tym samym cen za usługi, o podwyższanie kwalifikacji zawodowych rzemieślników, o szkolenie nowych kadr. Tak np. Spółdzielnia Pracy — „Silesia” w Gliwicach zobowiązała się m. in. do uruchomienia w terminie do dnia 15 stycznia 1954 r. 6 punktów usługowych dla wsi w branżach metalowej, skórzanej i szklarskiej, 4 lotnych brygad usługowych oraz do wprowadzenia 5 nowych artykułów masowego użytku.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-13.22" who="#PoselPiskorskiJozef">Cech Rzemiosł Różnych w Kielcach w akcji zobowiązaniowej zorganizował dla miejscowych szewców doszkalanie zawodowe w trosce o podniesienie jakości wyrobów i świadczonych usług, o wykonywanie estetycznego obuwia miarowego najwyższej trwałości.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-13.23" who="#PoselPiskorskiJozef">Rzemiosło może i powinno odegrać poważną rolę w zwiększeniu produkcji rolniczej. Zwiększenie to leży w interesie całego społeczeństwa, leży również w interesie rzemiosła, ponieważ wraz ze wzrostem ogólnego dobrobytu będzie stale wzrastało zapotrzebowanie na usługi rzemieślnicze. Zapewni to warsztatom rzemieślniczym pełne zatrudnienie, ciągłość pracy i całkowite wykorzystanie ich zdolności produkcyjnych i usługowych.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-13.24" who="#PoselPiskorskiJozef">Praca rzemieślnicza dla wsi ma wpływ na lepszą uprawę roli, na zwiększenie zbiorów z hektara, na rozwój hodowli, na zwiększenie produktywności zwierząt. Usługi rzemieślnicze dla wsi — to remonty, naprawy i konserwacja maszyn i narzędzi rolniczych, domów mieszkalnych i zabudowań gospodarczych, to wyrób artykułów niezbędnych dla gospodarstwa wiejskiego, to wreszcie zaspokajanie potrzeb osobistych ludności wiejskiej.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-13.25" who="#PoselPiskorskiJozef">Rozbudowa usług rzemieślniczych pozwala na osiąganie przez chłopów lepszych wyników w pracy na roli, ponieważ nie odrywa ich od zajęć gospodarczych, oszczędza ich czas i utrzymuje w stanie gotowości i użytkowania narzędzia i sprzęt rolniczy.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-13.26" who="#PoselPiskorskiJozef">Zapowiedziana ogólnokrajowa narada rzemiosła indywidualnego, w przygotowaniu której aktywną rolę odgrywa Stronnictwo Demokratyczne, omówi dotychczasowe braki i niedociągnięcia w pracy rzemiosła oraz metody i środki, które pozwolą rzemiosłu rozszerzyć jego działalność produkcyjną i usługową ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb wsi.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-13.27" who="#PoselPiskorskiJozef">Szybsze podniesienie stopy życiowej mas pracujących w mieście i na wsi może być osiągnięte wspólnym wysiłkiem całego narodu. Rzemiosło polskie — w poczuciu swych patriotycznych i postępowych tradycji — zmobilizuje swoje szeregi i weźmie jak najaktywniejszy udział w realizacji tego wielkiego zadania, jakie stoi dziś przed całym naszym narodem, będzie na swoim terenie pomagać w realizacji uchwały Rady Ministrów w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i rozwoju bazy paszowej, dla podniesienia stopy życiowej wszystkich ludzi pracy.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-13.28" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 434 | + </div> | |
| 435 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 436 | + <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. warszawskiego Konstanty Łubieński.</u> | |
| 437 | + </div> | |
| 438 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 439 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselLubienskiKonstanty">Wysoki Sejmie! Zagadnienie rozwoju rolnictwa, a w szczególności rozwoju hodowli w woj. warszawskim jest zagadnieniem szczególnie ważnym dla trzech przyczyn. Po pierwsze — województwo to stanowi najbliższą bazę aprowizacyjną naszej stale wzrastającej w liczbę ludności stolicy i jej również wzrastających ośrodków przemysłowych. Po drugie — zagadnienie to jest ważne i dlatego, że w tym województwie istnieją większe może rezerwy niż w wielu innych województwach. I wreszcie po trzecie — dlatego, że niestety dotychczas te rezerwy były niedostatecznie wykorzystane.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselLubienskiKonstanty">Nie chcę przeciążać dyskusji omawianiem poszczególnych zadań woj. warszawskiego w zakresie rozwoju rolnictwa, a w szczególności rozwoju hodowli. Chcę natomiast przedstawić Wysokiemu Sejmowi pewne fakty, pewne bolączki i niedomagania, z którymi stykamy się w pracy terenowej. Chcę po prostu przekazać pewne poglądy rolników tego województwa, a w szczególności rolników z powiatu siedleckiego.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselLubienskiKonstanty">Właśnie wczoraj wróciłem z zebrania poświęconego podnoszeniu wiedzy rolniczej. Na marginesie pozwalam sobie zasugerować kolegom posłom uczestnictwo w takich zebraniach, raz dlatego, że możemy się tam wiele nauczyć, a po drugie — możemy równocześnie na tych zebraniach zapoznać się bardzo dokładnie z konkretnymi zagadnieniami gospodarczymi. Na tych zebraniach bowiem zjawiają się właśnie przodujący chłopi i ta problematyka jest tam we właściwy sposób stawiana. Otóż chcę dzisiejszą sesję wykorzystać do tego, żeby Wam przekazać, co się mówi o poszczególnych zagadnieniach w terenie, konkretnie — w gminie Skupie, powiatu siedleckiego.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselLubienskiKonstanty">Jeżeli chodzi o zagadnienie melioracyjne — zagadnienie, które w woj. warszawskim na odcinku rolnictwa jest najważniejszym zagadnieniem — to niewątpliwie wydaje się, że na tym odcinku przede wszystkim powinny się skupić wysiłki w ciągu najbliższych dwóch lat. Otóż przodujący chłopi żalą się, że w zakresie melioracji jest niedostateczna pomoc techniczna, brak doradztwa technicznego tam, gdzie nie ma ze strony państwa nakładów finansowych, tam, gdzie sami chłopi pracujący chcą rozwiązać pewne najprostsze sprawy dotyczące regulacji wodnych, np. jeżeli chodzi po prostu o przekopanie rowu i wszystko zależy od tego, żeby znalazł się fachowiec, który by dał w tym zakresie odpowiednie dyrektywy.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselLubienskiKonstanty">W dziedzinie pasz zwraca się uwagę na niedostateczne zaopatrzenie w takie nasiona jak wyka czy seradela, które wsiewa się w zboże. Ten problem występuje w szczególności na terenie dwóch powiatów, mianowicie siedleckiego i sokołowskiego, ale może mieć i ogólniejsze znaczenie.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselLubienskiKonstanty">Chłopi żalą się też, że nie mogą nabywać mleka chudego. Wynika to stąd, że na terenie powiatu siedleckiego jest wielka proszkarnia mleka, która przerabia mleko całkowicie, w rezultacie chłop jest pozbawiony jednego z podstawowych środków w hodowli, jakim jest mleko chude.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselLubienskiKonstanty">Ze sprawą hodowli wiąże się sprawa zaopatrzenia w węgiel. Muszę tutaj zakomunikować o przykrym zjawisku, mianowicie stwierdziłem, że w niektórych gminach węgiel leży na wolnym powietrzu od lutego tego roku, a więc oczywiście lasuje się i traci na wartości. Wydaje się, że tutaj istnieje zagadnienie pewnej wadliwości rozdzielników. Może należało by zastanowić się nad rozszerzeniem kategorii nabywców węgla, a poza tym zagadnienie to wiąże się ze sprawą zbudowania magazynów, która na terenie powiatu siedleckiego przedstawia się dość tragicznie.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselLubienskiKonstanty">Niezwykle ważne znaczenie dla wzrostu produkcji rolniczej, szczególnie produkcji hodowlanej, ma sprawa premiowania paszami. Tutaj trzeba stwierdzić, że wiele premii nie jest realizowanych, względnie są realizowane z ogromnym opóźnieniem, co wskazuje na to, że istnieje jakaś znaczna dysproporcja między wielkością premii, którą przyznaje się przy dostawach, a zaopatrzeniem w pasze. Rezultaty są takie, że w poszczególnych GS-ach, kiedy przychodzą pasze, to zdobywają je ci, którzy są najbliżej spółdzielni, natomiast ogromna ilość tych, którzy mają prawo do pobrania paszy, jest jej pozbawiona. Zdaje się, że tutaj zachodzi konieczność skoordynowania premii paszowych z naszym bilansem pasz.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselLubienskiKonstanty">Ze sprawą hodowli wiążą się oczywiście bardzo poważnie obowiązkowe dostawy żywca. Na jednym z zebrań w terenie chłopi wysunęli taką koncepcję, ażeby ilość obowiązujących dostaw mięsa była ustalana dla całej gromady, żeby mogła istnieć pewna pomoc sąsiedzka, jeśli chodzi o te dostawy. Bo jakaż jest obecnie sytuacja? Zdarza się że chłop, który ma odstawić 100 kg mięsa, odstawia sztukę, która waży 200-300 kg (oczywiście zalicza mu się to na dostawy nadobowiązkowe), tymczasem drugi chłop, który ma odstawić 100 kg, ma tylko jedną sztukę, jałówkę ważącą, powiedzmy, 80 kg i ma paszę — a to najważniejsze — do hodowli tej jałówki. Otóż chłopi wysuwają propozycję, żeby mógł następować rozrachunek między poszczególnymi chłopami, żeby nadwyżkę, którą oddaje jeden chłop, można było zaliczyć na rzecz drugiego.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselLubienskiKonstanty">Słyszymy także zażalenia, że zarówno POM-y jak i GOM-y nie mają dostatecznej ilości niektórych maszyn. Chodzi tu w szczególności o maszyny związane z hodowlą, np. młynki do wyrobu śruty.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselLubienskiKonstanty">Dalej słyszy się zażalenia na temat tego, że ta bardzo celowa, o wielkim znaczeniu akcja przewożenia siana z woj. olsztyńskiego na teren woj. warszawskiego nie funkcjonuje dobrze. Poszczególni chłopi, którzy są sprytniejsi, potrafią sobie własnym przemysłem tę rzecz zorganizować, ale jest wielu takich — znam konkretne wypadki — którzy pojechali i wrócili z niczym. Zdaje mi się, że tutaj brak koordynacji między Ministerstwem Rolnictwa i Ministerstwem Kolei. Wydaje mi się, że na terenie woj. olsztyńskiego brak ośrodka koordynującego, który by tę akcję poprowadził.</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselLubienskiKonstanty">W związku z zagadnieniem wzrostu hodowli często spotykamy się z zażaleniami na niski poziom instruktorów. Słyszy się, że wielu instruktorów, jeżeli nawet posiada wiedzę teoretyczną, to nie posiada dostatecznej ilości doświadczenia, które na odcinku hodowlanym ma szczególne znaczenie.</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselLubienskiKonstanty">Otóż słyszeliśmy taki postulat, że młodzież nasza, która opuszcza wyższe studia rolnicze, powinna jednak dłuższy czas praktykować w produkcji, zanim podejmie zadania instruktorskie.</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-15.13" who="#PoselLubienskiKonstanty">Poza tym były takie postulaty, czy nie należało by w większym niż dotychczas stopniu do pracy instruktorskiej i na pewne stanowiska kierownicze dawać przodujących chłopów, przodujących hodowców. Dziś wykorzystuje się tych przodujących rolników i hodowców w ten sposób, że inni chłopi zwiedzają ich gospodarstwa, ale wydaje się, że możnaby tu w pewnej analogii zastosować to, co robimy w przemyśle, mianowicie awans dla tych, którzy są przodownikami w danej dziedzinie pracy. Myślę, że gdyby ci przodujący chłopi, przodujący hodowcy weszli do aparatu kierowniczego na wszystkich szczeblach, niewątpliwie przyczyniłoby się to poważnie do wzrostu produkcji hodowlanej.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselLubienskiKonstanty">Wreszcie chcę poruszyć jeszcze jedno zagadnienie, które stanęło na wszystkich zebraniach w gromadach, tj. zagadnienie opłacalności produkcji hodowlanej. Jest to w ogóle zagadnienie szersze — zagadnienie finansów rolnictwa. W okresie międzywojennym polityka finansowa rolnictwa była nieprawdopodobnie chaotyczna i polegała po prostu na tym, że się albo wpompowywało siły nabywcze do wsi, albo się je w sposób mechaniczny wypompowywało. Polityka ta nie była oparta absolutnie na żadnych przesłankach, a przede wszystkim nie była oparta na zbadaniu opłacalności gospodarstw wiejskich.</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-15.15" who="#PoselLubienskiKonstanty">W naszej obecnej gospodarce, w gospodarce planowej polityka finansowa w stosunku do wsi powinna być ściśle oparta o zasadę opłacalności produkcji rolnej. Mam wrażenie, że nasz aparat finansowy za mało poświęca uwagi temu zagadnieniu. Wydaje mi się, że tak jak się mówi dużo — i słusznie się mówi — o zagadnieniu rozrachunku gospodarczego w przemyśle socjalistycznym, tak również zagadnienie opłacalności rolnictwa powinno być bardzo mocno postawione — chociaż jest oczywiście zasadnicza różnica między rolnictwem a przemysłem, ponieważ nasz przemysł jest przemysłem socjalistycznym, a rolnictwo tylko częściowo ma charakter gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-15.16" who="#PoselLubienskiKonstanty">Wysoki Sejmie! Uchwały IX Plenum KC PZPR, które są podstawą obecnie omawianej uchwały Rady Ministrów, wzbudziły ogromne zainteresowanie wśród całego społeczeństwa. Masy pracujące widzą w tych uchwałach urzeczywistnienie swych własnych poglądów. Uchwały te w sposób szczególny potwierdzają prawdziwość słów zawartych we wstępie do naszej Konstytucji, że kształtuje się i umacnia nowy ustrój społeczny, odpowiadający interesom i dążeniom najszerszych mas ludowych. W żadnym kraju kapitalistycznym nie jest do pomyślenia, aby partia, która kieruje krajem, mogła w sposób tak pełny, jak to czynią uchwały IX Plenum, dać wyraz tym poglądom, które nurtują wśród mas społeczeństwa.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-15.17" who="#PoselLubienskiKonstanty">Jako poseł woj. warszawskiego, i to z tego okręgu, który obejmuje powiaty siedlecki, węgrowski i sokołowski, a więc okręgu wyraźnie rolniczego, muszę podkreślić szczególne zainteresowanie uchwałami IX Plenum, a zwłaszcza uchwałami dotyczącymi rolnictwa — zainteresowanie chłopstwa pracującego, zarówno spółdzielców jak i chłopów posiadających gospodarstwa indywidualne.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-15.18" who="#PoselLubienskiKonstanty">Uczestnicząc często w zebraniach gromadzkich i gminnych, mogę stwierdzić, że zainteresowaniu temu towarzyszy wyraźne poparcie dla programu Partii w dziedzinie rolnictwa. Wieś czekała na konstruktywny program rozwoju rolnictwa i doczekała się. Doczekała się dlatego, że budownictwo socjalizmu jest oparte u nas na sojuszu robotniczo-chłopskim. Doczekała się dlatego, że osiągnięcia w dziedzinie rozwoju przemysłu ciężkiego pozwalają obecnie na urzeczywistnienie tego wielkiego, konstruktywnego planu rozwoju rolnictwa.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-15.19" who="#PoselLubienskiKonstanty">Czy można było wcześniej przystąpić do realizacji takiego planu? Sądzę, że nie. To znaczy można było opracować plan, lecz nie można było go zrealizować. Można było, być może, uniknąć szeregu błędów, ale nie można było równocześnie z budowaniem podstaw uprzemysłowienia kraju pchnąć tak szybko naprzód rozwoju rolnictwa, jak tego wymagają potrzeby naszej ekonomiki, jak tego wymaga realizacja podstawowego prawa socjalizmu — zaspokajania stale wzrastających potrzeb mas pracujących. Dopiero na bazie olbrzymich osiągnięć w rozwoju przemysłu ciężkiego stał się realnym plan wielkiego rozwoju rolnictwa.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-15.20" who="#PoselLubienskiKonstanty">Jak wielkie są te osiągnięcia, to może my sami nie zdajemy sobie sprawy. Osiągnięcia te budzą zdumienie u wszystkich obcokrajowców, którzy zwiedzają nasz kraj. Oczywiście temu zdumieniu u naszych przyjaciół towarzyszy uczucie radości, u naszych wrogów towarzyszy uczucie wściekłości.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-15.21" who="#PoselLubienskiKonstanty">Jako bezpartyjny chcę tutaj podkreślić, że masy bezpartyjne wyrażają Partii najwyższe uznanie za kierownictwo naszym życiem gospodarczym, które już doprowadziło do takiego rozwoju gospodarczego, o jakim przed wojną trudno było marzyć. Masy bezpartyjne wyrażają Partii najwyższe uznanie za postawienie nowych zadań gospodarczych, zadań, które zabezpieczą wykonanie Planu 6-letniego, które umocnią suwerenność i niepodległość naszej ludowej Ojczyzny.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-15.22" who="#PoselLubienskiKonstanty">Dlatego też nie waham się stwierdzić, że realizacja tych zadań znajduje oparcie nie tylko w bazie materialnej, ale w całym społeczeństwie, w całym narodzie. Toteż cały naród podejmie te nowe zadania z takim samym entuzjazmem, z jakim podejmował dotychczasowe zadania — i zadania te realizował.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-15.23" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 463 | + </div> | |
| 464 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 465 | + <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. krakowskiego Olga Zwierzyna.</u> | |
| 466 | + </div> | |
| 467 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 468 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselZwierzynaOlga">Wysoki Sejmie! Wykonanie słusznych zadań postawionych na IX Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w tezach przedzjazdowych dotyczących rozwoju rolnictwa, wytycznych Plenum Naczelnego Komitetu Wykonawczego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, oraz zawartych w referacie Wiceprezesa Rady Ministrów Nowaka — w rejonie górskim woj. krakowskiego wymaga zasadniczych zmian w dotychczasowych sposobach gospodarki i świadomego wysiłku ze strony szerokich mas chłopskich, gospodarujących tak indywidualnie jak i zespołowo.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselZwierzynaOlga">Południowa część woj. krakowskiego to tereny górskie i podgórskie. Warunki przyrodnicze nie sprzyjają tu uprawie zbóż, zwłaszcza ozimych. Gleby na ogół są płytkie, przede wszystkim na zboczach. Klimat jest ostry i obfituje w dużą ilość opadów, co sprzyja odroślowi traw.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselZwierzynaOlga">Rozwinięta turystyka i lecznictwo klimatyczne na tych terenach oraz rozwijający się nowy socjalistyczny przemysł stwarzają duże zapotrzebowanie na świeże produkty zwierzęce, a przede wszystkim nabiał, oraz na świeże warzywa i owoce.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselZwierzynaOlga">Warunki przyrodnicze i ekonomiczne tego rejonu narzucają zatem jako główny kierunek produkcji rolnej — hodowlę zwierząt.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselZwierzynaOlga">Największy błąd pozostały po gospodarce kapitalistycznej w górach to uprawa zbóż — zwłaszcza ozimych — zbyt wysoko i na zboczach, co powoduje stałe wypłukiwanie i tak płytkiej warstwy gleby. Niskie plony ziarna i słomy nie równoważą związanych z tym dużych nakładów pracy i środków.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselZwierzynaOlga">Stan pogłowia bydła w górskich powiatach naszego województwa jest niezły pod względem ilości sztuk. Bo na przykład w powiecie żywieckim na 100 ha użytków rolnych znajduje się około 87 sztuk bydła. Jest to najwyższa obsada w województwie, a nawet w kraju.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselZwierzynaOlga">Poza bydłem ważny odcinek gospodarki hodowlanej w górach stanowią owce. Najwięcej owiec chowają w powiecie nowotarskim, bo przeszło 50 sztuk na 100 ha użytków rolnych.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselZwierzynaOlga">Trzody chlewnej jest w tym rejonie stosunkowo mało, bo około 20 sztuk na 100 ha użytków rolnych.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselZwierzynaOlga">Jakość, a zatem i wydajność pogłowia zwierząt jest jednakże bardzo niska. Przeciętna wydajność mleka od krowy wynosi zaledwie 1000-1200 litrów mleka rocznie. Wydajność wełny z owcy wynosi od 1 do P/2 kilograma.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselZwierzynaOlga">Główna przyczyna niskiej wydajności bydła i owiec w górach to słaba baza paszowa — tak w okresie zimowym jak i letnim.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselZwierzynaOlga">Górskie pastwiska, a zwłaszcza hale w ilości około 25.000 ha są zaniedbane, szczególnie w pow. żywieckim. Gospodarka jest tak zacofana jak przed stu laty.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselZwierzynaOlga">Łąki, zwłaszcza oddalone od osiedli, są nie pielęgnowane i nie nawożone. Nic dziwnego, że pomimo dobrych warunków klimatycznych plony siana są niskie, bo wynoszą zaledwie około 20 q z ha, podczas gdy na tym samym terenie z pielęgnowanych i nawożonych łąk otrzymuje się około 40 q z ha. Duże obszary łąk są podmokłe, a siano z nich jest niskiej jakości — kwaśne, o małej zawartości białka.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselZwierzynaOlga">Powszechnym błędem, wynikającym z chęci uzyskania większej ilości siana, są późne sianokosy, które obniżają jego wartość. Koniczyny siane są na ogół bez domieszki traw i tylko na jednoroczne użytkowanie.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselZwierzynaOlga">Występuje na tych terenach uzasadniony, dotkliwy brak słomy na paszę i ściółkę.</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselZwierzynaOlga">W żywieniu zimowym brak pasz soczystych powoduje niską produkcję mleka, nawet w latach obfitujących w siano.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselZwierzynaOlga">Poza najważniejszą przyczyną, jaką jest skąpa baza paszowa, hamująca rozwój hodowli, w naszym rejonie występuje cały szereg innych przyczyn, jak:</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselZwierzynaOlga">nieodpowiednie pomieszczenia dla inwentarza, często zbyt ciasne i źle utrzymane;</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselZwierzynaOlga">brak pielęgnacji zwierząt, a zwłaszcza zły wychów młodzieży;</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselZwierzynaOlga">brak odpowiedniej ilości dobrych rozpłodników;</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselZwierzynaOlga">częste wypadki chorób takich, jak jałowość, robaczyca i inne;</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselZwierzynaOlga">za mała wciąż jeszcze opieka służby rolnej i weterynaryjnej;</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselZwierzynaOlga">zbyt słabe powiązanie świata nauki z rolnikami praktykami i mała pomoc w zakresie wypracowania nowych metod rozwoju hodowli dostosowanych do miejscowych możliwości i warunków.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselZwierzynaOlga">Pomimo tych trudności i braków w gospodarce górskiej mamy szereg przykładów dobrego, umiejętnego gospodarowania wśród indywidualnych chłopów. Na przykład ob. Jarząbek Aniela w gromadzie Bańska, gmina Szaflary, powiat Nowy Targ na obszarze 4 ha 73 ary, w tym 2 ha 60 arów ziemi ornej, dzięki należytej pielęgnacji i nawożeniu użytków zielonych uzyskuje przeszło 40 q siana z hektara łąki i utrzymuje: 4 krowy, 1 jałówkę, 1 buhaja, 1 klacz, 11 owiec, 3 sztuki trzody chlewnej i kilkadziesiąt sztuk drobiu. Krowy jej o przeciętnej wydajności rocznie około 3000 litrów mleka o 4% tłuszczu zapisane są do księgi głównej, a klacz jest zarejestrowana jako hodowlana. Obywatelka Jarząbek wywiązuje się z obowiązków wobec państwa w 100% i przedterminowo. Osiągnięcia te uzyskuje dzięki właściwemu wykorzystywaniu wszystkich rezerw, samokształceniu i doradztwu fachowców gospodarki górskiej.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselZwierzynaOlga">Ten przytoczony przykład świadczy o możliwościach i wielkich rezerwach tkwiących w gospodarstwie rejonu górskiego.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselZwierzynaOlga">Celem podniesienia jakości i wydajności pogłowia zwierzęcego musimy przede wszystkim należycie zagospodarować trwale użytki zielone dla zapewnienia wysokiej produktywności łąk i pastwisk.</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselZwierzynaOlga">W związku ze zwiększonymi inwestycjami, jakie nasze Państwo Ludowe w zrozumieniu potrzeb na ten cel przeznacza, rozwiniemy inicjatywę przeprowadzania sposobem gospodarskim melioracji w formie czynów melioracyjnych i zobowiązań podejmowanych przez poszczególne gromady.</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselZwierzynaOlga">Musimy należycie pielęgnować pastwiska, wprowadzać urządzenia kwaterowe na pastwiskach gromadzkich w formie zespołowego zagospodarowania, wykorzystując pobierane opłaty za wypas — na zagospodarowanie i uprawianie.</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-17.27" who="#PoselZwierzynaOlga">Musimy należycie pielęgnować łąki i stosować podsiewy.</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-17.28" who="#PoselZwierzynaOlga">Musimy racjonalnie stosować nawozy organiczne i mineralne, a w szczególności komposty, torf i gnojówkę.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-17.29" who="#PoselZwierzynaOlga">Musimy należycie koszarować hale, wykorzystując doświadczenia przeprowadzone przez Zespół Gospodarki Górskiej w Jaworkach powiatu Nowy Targ i Lipowej powiatu Żywiec.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-17.30" who="#PoselZwierzynaOlga">Musimy wprowadzać powszechnie terminowy sprzęt i należyte suszenie siana na bazie współzawodnictwa między gospodarstwami i gromadami.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-17.31" who="#PoselZwierzynaOlga">Dla zapobieżenia występującemu na stokach górskich wypłukiwaniu gleby należy wprowadzać w szerokim zakresie trwałe użytki zielone — kosztem nieopłacalnych upraw, zwłaszcza kłosowych.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-17.32" who="#PoselZwierzynaOlga">Na terenach równych — odpowiednich dla orki trzeba zwiększyć powierzchnie upraw pastewnych, jak mieszanki motylkowe z trawami, koniczyny z trawami, wykorzystując je przez dwuletnie użytkowanie, zwiększyć okopowe, a tam, gdzie pozwalają warunki klimatyczne, upowszechnić uprawy międzyplonów i poplonów. Trzeba rozwinąć i wykorzystać wszystkie możliwości i rezerwy w produkcji nasion zarówno na swych indywidualnych jak i społecznych gospodarstwach.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-17.33" who="#PoselZwierzynaOlga">Trzeba także upowszechnić konserwację pasz przez zakiszanie w silosach (gdzie można — w glinobitych) w celu powiększenia ilości pasz soczystych, bogatych w białko, na okres zimowy. Do zakiszania używać należy poza roślinami silosowymi i odpadkami — trawy, zwłaszcza z drugiego pokosu w okresie niepogody.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-17.34" who="#PoselZwierzynaOlga">Dla umożliwienia poszerzenia bazy paszowej trzeba zwiększyć produkcję nawozów organicznych oraz zabezpieczyć ich racjonalne przechowywanie i użycie. Wobec braku ściółki, stale występującego w naszym rejonie, trzeba uruchomić na szeroką skalę przygotowanie torfu ściółkowego, wykorzystując obfite pokłady torfu koło Czarnego Dunajca w powiecie nowotarskim. Stosowane sprowadzanie torfu ściółkowego aż z Pomorza jest wysoce nieekonomiczne.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-17.35" who="#PoselZwierzynaOlga">Dotychczasowe przeważne stosowanie ściółki z lasów szpilkowych i trocin było złem koniecznym, z którym musimy skończyć.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-17.36" who="#PoselZwierzynaOlga">Upowszechnimy zakładanie kup kompostowych oraz musimy doprowadzić systemem gospodarczym do należytego stanu gnojowanie, zbiorniki na gnojówkę i gnojownice.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-17.37" who="#PoselZwierzynaOlga">Trzeba upowszechnić racjonalne stosowanie nawozów sztucznych i wapnowanie. Muszę zaznaczyć, że dotychczasowe przydziały nawozów sztucznych i wapna były dla zaopatrzenia obszaru użytków zielonych nie wystarczające.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-17.38" who="#PoselZwierzynaOlga">Musimy doprowadzić pomieszczenia dla inwentarza sposobem gospodarskim do stanu odpowiadającego potrzebom należytej pielęgnacji zwierząt.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-17.39" who="#PoselZwierzynaOlga">Należy upowszechnić racjonalny wychów młodzieży przez danie jej możności przebywania na świeżym powietrzu i zażywania ruchu, w związku z czym w miarę możności należy urządzać okólniki i wybiegi.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-17.40" who="#PoselZwierzynaOlga">Dla zabezpieczenia odpowiedniej ilości i jakości materiału zarodowego w poszczególnych gatunkach zwierząt musimy otoczyć specjalną opieką istniejące w terenie gniazda hodowlane przez zapewnienie im kontroli użytkowości i doradztwa weterynaryjnego.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-17.41" who="#PoselZwierzynaOlga">Trzeba wzmóc opiekę nad istniejącymi stacjami kopulacyjnymi oraz powiększyć ich sieć stosownie do potrzeb terenu, biorąc pod uwagę ilość sztuk na rozpłodnika i odległość od stacji kopulacyjnych.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-17.42" who="#PoselZwierzynaOlga">Należy powiększyć możliwości i szeroko propagować kontraktacje materiału hodowlanego, tak żeńskiego jak i męskiego. W szczególności trzeba zaopatrzyć spółdzielnie produkcyjne W odpowiedni materiał wyjściowy dla rozwijania produkcji pogłowia hodowlanego. Z terenów zasilonych materiałem hodowlanym należy poczynić przerzuty w tereny o słabym materiale.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-17.43" who="#PoselZwierzynaOlga">Winniśmy przeprowadzić na szeroką skalę walkę z chorobami, zwłaszcza z jałowością, robaczycą i gruźlicą, wzmóc zabezpieczenie przed chorobami i w związku z tym przeszkolić gromadzkich przodowników weterynaryjnych.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-17.44" who="#PoselZwierzynaOlga">W celu umożliwienia zwiększenia bazy paszowej i podniesienia wydajności zwierząt stawiamy przed nauką rolniczą społeczne zamówienie na opracowanie takich zagadnień, jak rośliny, zwłaszcza pastewne, o krótkim okresie wegetacyjnym, płodozmiany, zabiegi agrotechniczne i zootechniczne dostosowane do terenów górskich, metody żywienia, sposoby konserwacji i przygotowania pasz.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-17.45" who="#PoselZwierzynaOlga">Trzeba powiedzieć, że dotychczas w rejonie górskim naszego województwa nie ma zakładu czy instytutu hodowli i aklimatyzacji roślin, który by na szerszą skalę rozpoczął pracę nad roślinami tego rejonu. Uruchomienie takiej placówki to jedna z najpilniejszych potrzeb naszego terenu.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-17.46" who="#PoselZwierzynaOlga">W celu realizacji powyższych zadań rozwiniemy powszechne szkolenie i samokształcenie rolnicze wśród członków spółdzielni produkcyjnych i indywidualnych chłopów — w ramach upowszechnienia wiedzy rolniczej, wykorzystując osiągnięcia przodujących chłopów. Trzeba też doszkalać aparat służby rolnej i weterynaryjnej, aby mógł skutecznie przeprowadzać doradztwo w rejonie górskim, otoczyć Opieką fachową kółka miczurinowskie, specjalnie przez naukowców oraz przez aparat służby rolnej i weterynaryjnej. W tej pracy należy powiązać się ściśle z ogniwami ZSCh.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-17.47" who="#PoselZwierzynaOlga">Wykonanie postawionych zadań wymaga szerokiej mobilizacji chłopów pracujących, i kobiet wiejskich poprzez indywidualne i zespołowe zobowiązania na bazie rozwijania socjalistycznego współzawodnictwa pracy w rolnictwie.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-17.48" who="#PoselZwierzynaOlga">Równocześnie należy uaktywnić działalność wydziałów rolnych wojewódzkich rad narodowych, które winny zwalczać własny konserwatyzm, zwalczyć niewiarę w ogromne możliwości podniesienia na wyższy poziom produkcji rolniczej i hodowlanej indywidualnych gospodarstw rolnych i uwierzyć w twórczą inicjatywę mas chłopskich.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-17.49" who="#PoselZwierzynaOlga">Jedną z najodpowiedniejszych form pracy kobiet w zakresie podnoszenia hodowli — jak już wykazała praktyka na naszym terenie — jest upowszechnienie konkursu hodowlanego U nas w powiecie żywieckim w 1953 r. w konkursie hodowlanym brało udział 1.018 kobiet, co w znacznym stopniu przyczyniło się do podniesienia hodowli bydła, trzody i drobiu, tak pod względem ilości pogłowia, jak również podniesienia jego wydajności. W pracy nad konkursem hodowlanym winien więcej niż dotychczas pomagać aparat służby rolnej oraz instytucje i organizacje działające na wsi.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-17.50" who="#PoselZwierzynaOlga">Wskazane byłoby zastanowić się nad możliwością rozszerzenia stosowania zamienników w obowiązkowych dostawach zboża, specjalnie dla terenów górskich w postaci produktów hodowlanych.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-17.51" who="#PoselZwierzynaOlga">Aparat skupu, zwłaszcza mleka, musimy oczyścić z elementów nieodpowiednich, a komitety dostawców uaktywnić przez wprowadzenie przodujących chłopek i chłopów oraz przeszkolić aparat skupu i komitety dostawców.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-17.52" who="#PoselZwierzynaOlga">Wielkie są możliwości podniesienia gospodarki chłopów indywidualnych na terenach górskich i podgórskich. Oczywiście w spółdzielniach te możliwości byłyby jeszcze większe, ale myliłby się ten, kto by powiedział, że nie ma sposobu podniesienia i tych małych gospodarstw indywidualnych.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-17.53" who="#PoselZwierzynaOlga">Jest takich sposobów dużo, tym więcej przy wielkiej pomocy, jaką daje władza ludowa chłopom pracującym. Musimy tę pomoc we właściwy sposób zrealizować i wykorzystać do rozwijania powszechnej inicjatywy w kierunku wydobycia wszystkich rezerw istniejących na wsi dla podniesienia produkcji rolnej na wszystkich jej odcinkach.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-17.54" who="#PoselZwierzynaOlga">Jestem przekonana, że postawione zadania zostaną w pełni wykonane przez chłopów pracujących naszych górskich terenów — bo świadomość naszych chłopów, ich wiara w słuszność sprawy i przywiązanie do władzy ludowej coraz bardziej rośnie i umacnia się. Wykonanie tych zadań będzie mocnym ciosem dla wrogów klasowych i podżegaczy wojennych, a nam zapewni dobrobyt, kulturę i szeroką jasną drogę w przyszłość.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-17.55" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 524 | + </div> | |
| 525 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 526 | + <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł woj. opolskiego Roman Nowak.</u> | |
| 527 | + </div> | |
| 528 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 529 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselNowakRoman">Wysoki Sejmie! Omawianą dziś uchwałę Rady Ministrów w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i rozwoju bazy paszowej przyjmą masy ludowe jako jeszcze jeden dowód — po uchwale Rządu w sprawie obniżki cen — że Partia i władza ludowa nie rzucają słów na wiatr.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselNowakRoman">Uchwały IX Plenum KC PZPR przyjęli chłopi pracujący, indywidualni i spółdzielcy, z dużym zadowoleniem i zrozumieniem. Znalazło to swój wyraz w szeroko podejmowanych zobowiązaniach dla uczczenia II Zjazdu naszej Partii.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselNowakRoman">Uchwała, którą przedłożył Rząd, zacieśni jeszcze mocniej sojusz robotniczo-chłopski.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselNowakRoman">Sojusz klasy robotniczej i chłopstwa zrodził się ze wspólnej walki z kapitalizmem, przynoszącym nędzę i ruinę zarówno robotnikom jak i chłopom. Kierowniczą rolę w tym sojuszu odgrywa klasa robotnicza, z jej Partią na czele. Pod przewodem klasy robotniczej chłopstwo pracujące wydarło ziemię obszarnikom i obaliło raz na zawsze szlacheckie panowanie na wsi. Jednak najważniejszą zdobyczą sojuszu robotniczo-chłopskiego jest Państwo Ludowe, które trwale zabezpiecza zdobycze pracującego chłopstwa i gwarantuje stały wzrost jego dobrobytu. Nieustanny — bez kryzysów ekonomicznych — rozwój całej naszej gospodarki narodowej daje chłopstwu pracującemu trwały zbyt na produkty rolne i umożliwia mu coraz szersze zaspokajanie jego zapotrzebowania na artykuły przemysłowe.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselNowakRoman">W okresie niewoli przemysł Opolszczyzny nie miał większego znaczenia dla rolnictwa, ponieważ ziemie okupowane sztucznie ograniczone były do roli zaplecza rolniczego. Obecnie chłopi widzą w potężnie rozwijającym się przemyśle bazę dla dalszego nieograniczonego rozwoju swej gospodarki.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselNowakRoman">POM-y i GOM-y woj. opolskiego dysponują obecnie dużą ilością maszyn rolniczych. 938 traktorów, 1.283 młocarń, 1.287 snopowiązałek, 1.665 siewników i wiele innego sprzętu rolniczego udostępnia państwo chłopom Opolszczyzny poprzez państwowe i gminne ośrodki maszynowe, uwalniając ich w ten sposób od kułackiego wyzysku i umożliwiając lepszą uprawę ziemi.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselNowakRoman">Szeroka fala zobowiązań przedzjazdowych pozwoliła robotnikom Opolszczyzny, w zrozumieniu spójni gospodarczej między miastem a wsią, wyprodukować dodatkowe tony stali, cementu, miliony sztuk cegieł, tysiące metrów materiałów włókienniczych i dziewiarskich.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselNowakRoman">Załoga Zakładów Przemysłu Azotowego w Kędzierzynie w dniu 16 grudnia 1933 r. uruchomiła nowy dział produkcji amoniaku, realizuje w dalszym ciągu ambitne zobowiązanie uruchomienia produkcji nawozów sztucznych w dniu 15 stycznia 1954 r., aby powitać Zjazd Partii pierwszym transportem nawozów sztucznych dla wsi. W 1954 r. dzięki uruchomieniu nowych działów produkcji w Kędzierzynie nasza produkcja roczna nawozów azotowych w porównaniu z rokiem 1953 podwoi się.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselNowakRoman">Cementownie opolskie przekazały ostatnio kilkadziesiąt tysięcy ton cementu do sprzedaży indywidualnym chłopom, przemysł ceramiki budowlanej dostarczył miliony sztuk cegieł, zakłady przemysłu wapienniczego tysiące ton wapna.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselNowakRoman">Fabryka porcelitu w Tułowicach wyprodukowała ponad plan tysiące sztuk talerzy, filiżanek i innych artykułów gospodarstwa domowego, w znacznej ilości przeznaczonych dla wsi. Z inicjatywy robotników w zakładach przemysłu kluczowego, jak np. w fabryce urządzeń technicznych w Raciborzu, w warsztatach koksochemicznych w Zdzieszowicach uruchomiono produkcję nowych asortymentów z odpadów, jak: szpadle, szufle, łopaty, zawiasy do okien, blachy kuchenne, ruszty i szereg. innych artykułów dla gospodarki wiejskiej i użytku domowego.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselNowakRoman">Fabryka maszyn rolniczych — „Pionier” w Strzelcach, fabryka siewników w Brzegu dadzą większą ilość maszyn ponad plan. Fabryka narzędzi rolniczych w Osowcu wyprodukowała już tysiące narzędzi rolniczych, jak łopaty, widły itp.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselNowakRoman">Polityka Państwa Ludowego, mająca na celu pomoc pracującemu chłopstwu i ograniczenie wyzysku kułackiego, spotyka się z pełnym poparciem chłopów Opolszczyzny. Na niepowodzenie są skazane nadzieje odwetowców bońskich i ich kułackich popleczników na oderwanie chłopa od jego Ludowego Państwa. Świadczy o tym choćby fakt, że 95% chłopów w woj. opolskim już w 100% wywiązało się z obowiązkowych dostaw zboża.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselNowakRoman">O zacieśniającej się spójni gospodarczej między miastem i wsią świadczy także fakt, że roczny plan skupu żywca wykonało woj. opolskie do dnia 15 grudnia 1953 r. w 100,9%. Plan kontraktacji trzody chlewnej na rok 1953 wykonaliśmy w 160%. W dziedzinie skupu mleka osiągnęliśmy 83,8% planu rocznego.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselNowakRoman">Poważne osiągnięcie, jakim jest pomyślna realizacja skupu zboża, mięsa i mleka, nie jest przypadkowe, ale wynika z patriotycznej postawy pracującego chłopstwa oraz z sukcesów, jakie dzięki pomocy państwa odnieśli chłopi Opolszczyzny w dziedzinie produkcji rolnej. I tak np. przeciętny plon zboża z hektara wynosił w bieżącym roku około 15 q. W hodowli zaś mamy następujące wyniki: w gospodarstwach rolnych wsi opolskiej w przeliczeniu na 100 ha użytków rolnych mamy w bieżącym roku bydła 44,8 sztuk, w tym krów 28,9 sztuk, trzody chlewnej 67,4 sztuk, owiec 10,2 sztuk.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-19.14" who="#PoselNowakRoman">Aczkolwiek wskaźniki te są wyższe od przeciętnych w kraju, nie mogą zadowolić Opolszczyzny, bo po pierwsze warunki glebowe i klimatyczne sprzyjają hodowli i wymagają znacznie wyższego nasilenia w tej dziedzinie, a po drugie wskutek rozbudowującego się dzięki trosce Partii i Rządu przemysłu na Opolszczyźnie rosną z dnia na dzień wymagania bytowe robotników.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-19.15" who="#PoselNowakRoman">O ile we wzroście pogłowia trzody chlewnej i owiec uzyskaliśmy poważne — aczkolwiek jeszcze niedostateczne — wyniki, to w produkcji bydła mamy-poważne niedociągnięcia i zaniedbania.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-19.16" who="#PoselNowakRoman">Na przykład: średnia przeciętna udoju mleka od jednej krowy wynosi w PGR-ach 2.490 litrów, a można by osiągnąć przy wykorzystaniu rezerw paszowych i polepszeniu zdrowotności około 2.800 litrów. W gospodarce chłopskiej przy tych samych warunkach uzyskujemy średnio 1.950 litrów od jednej krowy, a cyfra ta mogłaby być znacznie wyższa, gdyby stworzono dostateczną bazę paszową i doprowadzono do racjonalnego żywienia zwierząt.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-19.17" who="#PoselNowakRoman">Jedną z poważnych przyczyn niskiej produkcji mleka jest fakt, że duża ilość krów choruje. Winę za ten stan rzeczy ponosi w dużym stopniu zła opieka zootechniczna i weterynaryjna. Weterynarze nie odwiedzają systematycznie gromad, spółdzielni produkcyjnych i PGR-ów w celach profilaktycznych, ale przyjeżdżają kiedy bydło już choruje. Duży procent kadr zootechnicznych posiada jeszcze mało doświadczenia i nie potrafi przekonać rolnika o celowości stosowania zabiegów zootechnicznych. Za słabo rozwinięta jest wiedza rolnicza, upowszechniająca nowoczesne metody na odcinku hodowli, produkcji mleka itp. Za mało jest również literatury fachowej. Ministerstwo Rolnictwa niedostatecznie opiekuje się pracą weterynarzy i zootechników. Kadry te są również niewłaściwie rozstawione.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-19.18" who="#PoselNowakRoman">Poważne braki w dziedzinie hodowli trzody chlewnej notujemy w PGR-ach i spółdzielniach produkcyjnych. Nieprzestrzeganie norm paszowych, brak legowisk w chlewach i wybiegów dla świń powoduje, że świnie chorują i karłowacieją, co przedłuża ich wegetację i powoduje ogromne straty pasz treściwych.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-19.19" who="#PoselNowakRoman">Ale zasadniczym problemem dla podniesienia hodowli jest sprawa bazy paszowej.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-19.20" who="#PoselNowakRoman">Wśród niektórych specjalistów panuje pogląd, że zwiększenie bazy paszowej to tylko więcej hektarów obsianych roślinami pastewnymi. Zapominają oni często o racjonalnym wykorzystaniu łąk i pastwisk, o stosowaniu poplonów i przedplonów. Podwyższenie ilościowe i jakościowe karmy dla inwentarza to przede wszystkim kwestia użytków zielonych, a na Opolszczyźnie szczególnie wszelkiego rodzaju mieszanek ozimych z inkarnatką, których powinniśmy uprawiać nie mniej jak 20 arów na każdą krowę.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-19.21" who="#PoselNowakRoman">Zbiory siana w 1953 r. w woj. opolskim są wprawdzie wyższe o 3 q z hektara niż w roku ubiegłym, jednak nie mogą one nas zupełnie zadowolić. Gospodarka łąkami jest jeszcze u nas w poważnym stopniu zaniedbana. Wojewódzki Zarząd Wodno-Melioracyjny nie dba o należytą uprawę łąk. Nie są należycie wykorzystane takie rezerwy, jak na przykład zbiory siana z rowów przydrożnych, które mogą nam dać dodatkowo około 1.000 ton siana rocznie.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-19.22" who="#PoselNowakRoman">Poważne wyniki może dać szersza niż dotąd uprawa lucerny, popularnie nazywanej wśród chłopów Opolszczyzny — „królową pasz”. Utarło się przekonanie, że lucernę można uprawiać tylko na dobrych glebach, a tymczasem przodujący chłopi powiatów o słabych glebach, jak Olesno, Kluczbork, mają bardzo dobre wyniki. Województwo nasze nie ma jednak warunków do produkcji nasion tej rośliny, dlatego Ministerstwo Rolnictwa winno wzmóc produkcję nasion lucerny w województwach mających odpowiednie do tego warunki klimatyczne.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-19.23" who="#PoselNowakRoman">Podobnie zaniedbana była sprawa kiszonek. Dopiero rok 1953 przyniósł przełom na tym odcinku — zarówno chłopi indywidualni jak i spółdzielcy oraz administracja PGR zrozumieli, że nie ma mleka bez kiszonek, że nie ma przyrostu mięsa bez kiszonek. Dlatego też zakisiliśmy około 320.000 ton w gospodarstwach indywidualnych i spółdzielniach produkcyjnych oraz około 40.000 ton w PGR-ach, co w porównaniu z rokiem 1952 stanowi dwukrotny wzrost produkcji kiszonek.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-19.24" who="#PoselNowakRoman">Poważne straty w plonach, uszczuplające bazę paszową, ponosimy na skutek zniszczeń dokonanych przez zwierzynę leśną. Szkody wyrządzone przez zwierzęta leśne w 1951 r. dokonane były na obszarze 1.892 ha, zaś w 1952 r. na obszarze 2.590 ha. Jak widać z powyższych cyfr, szkody wzrastają z roku na rok. Typowym przykładem jest powiat Opole, który ponosi straty rokrocznie. W tym roku straty w zbożu były oszacowane na 1.300 ton, co stanowi 15% obowiązkowych dostaw tego powiatu, w ziemniakach na około 16.000 ton, tj. 10% ogólnych zbiorów tego powiatu.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-19.25" who="#PoselNowakRoman">Ministerstwo Leśnictwa nie stara się o zmniejszenie tych strat poprzez dożywianie zwierzyny w lesie i odpowiednie ogrodzenie lasów. Jest to poważny problem, którym Ministerstwo Leśnictwa winno się zająć energiczniej niż dotąd.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-19.26" who="#PoselNowakRoman">Przeszkodą utrudniającą rozwój hodowli w wielu gospodarstwach indywidualnych i spółdzielniach produkcyjnych naszego województwa jest brak odpowiednich pomieszczeń dla inwentarza, zwłaszcza w gromadach, które zostały silnie zniszczone w czasie działań wojennych. Dlatego należało by zwiększyć przydziały materiałów budowlanych dla wsi oraz kredyty inwestycyjne.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-19.27" who="#PoselNowakRoman">Wysoki Sejmie! Uchwała, przedłożona Sejmowi do zatwierdzenia, w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i rozwoju bazy paszowej zawiera w sobie najważniejsze wskazania zmierzające do usunięcia tych trudności, o jakich wspomniałem.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-19.28" who="#PoselNowakRoman">Uchwała ta jeszcze bardziej umocni przekonanie chłopów pracujących, że ich byt materialny, rozwój ich gospodarstw oraz spółdzielni produkcyjnych jest największą troską Rządu ludowego.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-19.29" who="#PoselNowakRoman">Państwo mobilizuje z myślą o dobrobycie ludności wszystkie środki, jakimi rozporządza, i oddaje je w ręce chłopów. Teraz zależy wszystko od tego, w jakiej mierze chłopi pracujący potrafią skorzystać z ulg, jakie dostają, oraz z pomocy i ze wskazań Rządu, by zrealizować tę uchwałę dla dobra chłopów i całego narodu.</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-19.30" who="#PoselNowakRoman">Fakty wskazują, że znaczne podniesienie produkcji rolnej, a w szczególności rozwój hodowli, zależy przede wszystkim od umiejętności gospodarowania chłopa, od tego, w jakiej mierze stosuje on nowoczesne zabiegi rolnicze.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-19.31" who="#PoselNowakRoman">Porównajmy np. dwa powiaty naszego województwa: Racibórz i Brzeg. Racibórz osiągnął przeciętny zbiór czterech zbóż 18 q z ha, Brzeg zaledwie 12 q. W powiecie raciborskim na 100 ha ziemi chłopskiej mamy powyżej 80 sztuk bydła, a w powiecie Brzeg tylko 50 sztuk bydła. Warunki obiektywne w obu powiatach są podobne, jedyna przyczyna tych ogromnych różnic tkwi w różnej umiejętności gospodarowania chłopów. Dlatego nasze wysiłki muszą być bardziej niż dotychczas skierowane na szerszą niż dotąd propagandę, wiedzy rolniczej, na upowszechnienie doświadczeń przodujących rolników.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-19.32" who="#PoselNowakRoman">A jest co upowszechniać!</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-19.33" who="#PoselNowakRoman">Na przykład ob. Kosteczko, zastępca posła na Sejm z powiatu raciborskiego, gospodarz na 5 ha posiada 3 krowy z dwiema sztukami przychówku, trzodę chlewną i jednego konia. Ob. Wikowski z powiatu Strzelce ma 8 ha, 5 sztuk bydła, 12 sztuk trzody chlewnej, 2 konie.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-19.34" who="#PoselNowakRoman">Przodujący chłopi naszego województwa, tak indywidualni jak i spółdzielcy, nie zadowalają się dotychczasowymi osiągnięciami. Uchwały IX Plenum KC wzbudziły w nich twórczy entuzjazm, który wyraża się nie tylko w słowach, ale w zastosowaniu nowych dodatkowych zabiegów agrotechnicznych dla podniesienia wydajności gospodarki.</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-19.35" who="#PoselNowakRoman">Do takich przodujących chłopów należy m. in. ob. Emil Mludek z gromady Tłustomosty, pow. Głubczyce, gospodarujący na 5,5 ha ziemi II i III klasy, znany w całej gminie Baborów jako dobry rolnik osiągający wysokie plony zbóż i doświadczony hodowca wywiązujący się wzorowo z obowiązków wobec państwa. Posiada on 4 krowy, 1 jałówkę, uprawia 5 arów łąki, 0,5 ha koniczyny, 18 arów lucerny, co zabezpiecza mu pełną paszę dla inwentarza. W związku z II Zjazdem naszej Partii, oceniając swe dotychczasowe wyniki gospodarowania w świetle uchwał IX Plenum KC, zobowiązał się on zwiększyć zbiory zbóż i okopowych, jak np. pszenicy z 30 q do 31 q, ziemniaków z 160 q do 200 q z ha oraz osiągnąć zbiór 300 q buraka z 75 arów — w porównaniu do ostatniego zbioru 245 q z 80 arów zasiewów. Gwarancję osiągnięcia takich wyników widzi w zastosowaniu kwalifikowanych sadzeniaków, we właściwym zastosowaniu nawozów oraz innych nowoczesnych zabiegów agrotechnicznych. Poprzez wykorzystanie możliwości wzrostu produkcji zbóż i zwiększenie areału zasiewów kultur paszowych, jak kukurydzy pastewnej oraz koniczyny, zwiększy on stan hodowli w 1954 r. trzody z 5 do 7 szt., w tym o jedną maciorę, oraz bydła z 4 do 5 szt., podnosząc równocześnie wydajność mleka z 20 do 22 litrów dziennie od każdej krowy.</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-19.36" who="#PoselNowakRoman">Nie jest to przypadek odosobniony w naszym województwie. Takich przodujących chłopów pracujących, którzy w oparciu o IX Plenum KC zrozumieli co i jak mają robić, aby podnieść wydajność na swych gospodarstwach, mamy dużo więcej, a liczba ich z każdym dniem wzrasta.</u> | |
| 566 | + <u xml:id="u-19.37" who="#PoselNowakRoman">W oparciu o tezy IX Plenum KC PZPR, w związku z uchwałą Rządu w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich, masy chłopskie naszego województwa stawiaj a sobie następujące zadania w dziedzinie podniesienia stanu bazy paszowej:</u> | |
| 567 | + <u xml:id="u-19.38" who="#PoselNowakRoman">a)zwiększyć zbiór siana o 30.000 ton, to znaczy o 5 q z każdego hektara łąk, b)zwiększyć areał zasiewu poplonów o 5.000 ha oraz podnieść stan kiszonek paszowych o 450.000 ton.</u> | |
| 568 | + <u xml:id="u-19.39" who="#PoselNowakRoman">c)podnieść zbiór buraków pastewnych o 3 tony z ha.</u> | |
| 569 | + <u xml:id="u-19.40" who="#PoselNowakRoman">Osiągnięcie zamierzonych wyników wzrostu bazy paszowej oraz wzmożenie w okresie zacisza zimowego pracy w kierunku upowszechnienia zdobyczy wiedzy zootechnicznej i doświadczeni w tej dziedzinie przodujących PGR-ów, spółdzielni produkcyjnych i chłopów indywidualnych stwarza warunki do podniesienia w 1954 r. stanu hodowli pełnowartościowego bydła o 12.000 sztuk i trzody chlewnej o 16.000 sztuk.</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-19.41" who="#PoselNowakRoman">Wysoki Sejmie! Omówione przeze mnie dotychczasowe wyniki w dziedzinie podniesienia naszego rolnictwa i nakreślone ramowe perspektywy dalszego jego rozwoju są dobitnym wyrazem niewzruszonej siły sojuszu robotniczo-chłopskiego — podstawy wszystkich naszych osiągnięć i zwycięstw.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-19.42" who="#PoselNowakRoman">Sojusz robotniczo-chłopski, przodująca w nim rola klasy robotniczej uczy chłopa pracującego myśleć coraz konkretniej, wydobywać z zasobnej ziemi opolskiej coraz więcej zboża i mięsa oraz surowców rolniczych niezbędnych dla naszego przemysłu, pozwala zrozumieć coraz lepiej zadania budownictwa socjalistycznego na wsi i podnosić tym samym na coraz to wyższy poziom warunki materialnego i kulturalnego bytowania mas chłopskich.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-19.43" who="#PoselNowakRoman">Uchwały IX Plenum KC PZPR, tezy przedzjazdowe i o doniosłym znaczeniu dla wsi indywidualnej i spółdzielczej uchwały Rządu w sprawie kredytów na zakup krów oraz w sprawie zapewnienia niezbędnych środków dla wzrostu hodowli zwierząt gospodarskich i wzrostu bazy paszowej — stają się podstawowym orężem w walce o wzrost produkcji rolniczej, a zarazem niewątpliwie przyczynią się do uświadomienia i podciągnięcia tej części chłopów pracujących, którzy jeszcze dziś z pewną nieufnością i powątpiewaniem odnoszą się do olbrzymiej pomocy naszego państwa.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-19.44" who="#PoselNowakRoman">Projekt uchwały Rządu przedłożony na dzisiejszej sesji Sejmu pomoże chłopom pracującym Opolszczyzny, wsi gospodarującej indywidualnie i spółdzielniom produkcyjnym do spotęgowania jeszcze bardziej ich wysiłków, aby z honorem wykonać najszlachetniejsze, najbardziej porywające, bo stanowiące główny cel socjalizmu zadanie — zadanie wszechstronnego podniesienia poziomu życiowego ludności pracującej w mieście i na wsi.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-19.45" who="#PoselNowakRoman">Wysoki Sejmie! W imieniu zespołu posłów woj. opolskiego stawiam wniosek o powzięcie przez Sejm następującej uchwały:</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-19.46" who="#PoselNowakRoman">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uznaje za słuszne zamierzone przez Rząd środki w zakresie wzrostu produkcji rolniczej, a w szczególności hodowlanej — przedstawione w przemówieniu Wiceprezesa Rady Ministrów Zenona Nowaka”</u> | |
| 576 | + <u xml:id="u-19.47" who="#komentarz">(Oklaski</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-19.48" who="#PoselNowakRoman">.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-19.49" who="#komentarz">)</u> | |
| 579 | + </div> | |
| 580 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 581 | + <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Lista mówców została wyczerpana.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Poseł Roman Nowak zgłosił przed chwilą projekt uchwały, którą jeszcze raz odczytam:</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uznaje za słuszne zamierzone przez Rząd środki w zakresie wzrostu produkcji rolniczej, a w szczególności hodowlanej — przedstawione w przemówieniu Wiceprezesa Rady Ministrów Zenona Nowaka” Czy kto pragnie zabrać głos w sprawie projektu uchwały?</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda. Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-20.4" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem odczytanej uchwały, zechce wstać.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-20.5" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-20.6" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-20.7" who="#Marszalek">Kto się wstrzymuje od głosowania? Nikt.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-20.8" who="#Marszalek">Stwierdzam, że uchwała w sprawie zamierzonych przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej środków w zakresie wzrostu produkcji rolniczej, a w szczególności hodowlanej — została jednomyślnie przez Sejm przyjęta.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-20.9" who="#komentarz">(Oklaski.)</u> | |
| 591 | + <u xml:id="u-20.10" who="#Marszalek">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia Sejmu został wyczerpany.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-20.11" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych Kancelarii Rady Państwa.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-20.12" who="#Marszalek">Następne posiedzenie odbędzie się jutro, tj. dnia 19 grudnia o godz. 11.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-20.13" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-20.14" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 16 min. 45.)</u> | |
| 596 | + </div> | |
| 597 | + </body> | |
| 598 | + </text> | |
| 599 | + </TEI> | |
| 600 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |