Commit 32719521a6b2b9fe649cda09501bc77f01548a53
1 parent
16d1b2d4
Add 1972-1976 period.
Showing
64 changed files
with
29078 additions
and
0 deletions
Too many changes to show.
To preserve performance only 9 of 64 files are displayed.
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00001-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-197276-sjm-ppxxx-00001-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>1 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>1 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">6</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1972-03-28</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="CzlonkowieRadyPanstwa" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Członkowie Rady Państwa</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="FilipczakGabrielStanislaw" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Filipczak Gabriel Stanisław</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="HenrykJablonski" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Henryk Jabłoński</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="KruszkaJozefaJanina" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Kruszka Józefa Janina</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="LiberadzkaDanielaTeresa" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Liberadzka Daniela Teresa</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Marszałek-Senior Jarosław Iwaszkiewicz</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="MlynczakTadeuszWitold" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Młyńczak Tadeusz Witold</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselGesingFranciszek" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Gesing Franciszek</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselGrendvsMichal" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Grendvs Michał</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselSroczynskaIrena" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Sroczyńska Irena</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselSzydlakJan" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Szydlak Jan</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PrzewodniczacyRadyPanstwa" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Przewodniczący Rady Państwa</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="WojcikJanuszStanislaw" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Wójcik Janusz Stanisław</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + </particDesc> | |
| 72 | + </profileDesc> | |
| 73 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00001-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Kadencja VI —Sesja I</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 1 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 28 marca 1972 r.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Warszawa 1972</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Przewodniczą na posiedzeniu Marszałek- - Senior Jarosław Iwaszkiewicz oraz Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa)</u> | |
| 15 | + </div> | |
| 16 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.0" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Obywatele Posłowie! Ogarnia mnie zrozumiałe wzruszenie, z którego nie potrzebuję się chyba tłumaczyć, gdy staję tutaj przed Wami na tym wysokim miejscu. Rada Państwa powierzyła mi zaszczytny obowiązek, jako najstarszemu wiekiem posłowi Sejmu, otwarcia I sesji VI kadencji Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.1" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Wzruszony jestem tym, że niejako staję u wrót do działalności parlamentarnej tak licznej rzeszy posłów, którzy po raz pierwszy przekraczają progi tego gmachu. Skład osobowy tego Sejmu jest bowiem znacznie odmłodzony i nowe zastępy posłów przygotowują się do pracy, która pod niejednym względem będzie znamienna i określona nowymi cechami.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.2" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Zadania, które oczekują nas wszystkich w tej kadencji, są szczególnie ważne, zawierają wiele nowych elementów, od których starannego opracowania będzie zależał zarówno sam charakter prac sejmowych, jak i stopniowe urealnienie samych celów, do których wszyscy dążymy, celów, które Edward Gierek określił jako siłę Polski i pomyślność jej obywateli.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.3" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Praca nasza będzie kontynuowaniem naszych tradycji w budowie socjalizmu, w kroczeniu na drodze postępu, a jednocześnie nowym etapem we wszystkich dziedzinach naszego życia społecznego, politycznego i kulturalnego. Myślę, że będziemy dokładali wszelkich starań, wszyscy, starzy i młodzi, aby te prace pozwoliły na harmonijny rozwój wszystkich mocy, wszystkich zasobów naszego kraju. Albowiem program nasz, program Frontu Jedności Narodu wyrasta z nowych potrzeb społeczeństwa, z których powinniśmy sobie zdać sprawę, wyzwala nowe możliwości zawarte właśnie w młodych umysłach, świeżych siłach powołanych do tworzenia nowych wartości.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.4" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Myślę, że Sejm nasz odnowiony i odmłodzony, przeniknięty tym samym entuzjazmem, którego wyrazem był dzień 19 marca, wzrośnie w swoim autorytecie ogólnokrajowym, przysłuchując się uważnie głosom wyborców którzy go nowymi obowiązkami i nową — tak wielką odpowiedzialnością — obarczyli.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.5" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Zadaniem najbliższym i najważniejszym naszego Sejmu jest pomnożenie jego możliwości, tych możliwości, które wyraziły się w dotychczasowych osiągnięciach naszej historii ostatniego ćwierćwiecza i które oczekują na nas na tym nowym odcinku drogi wiodącej w przyszłość.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.6" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">W takiej chwili myśl moja mimo woli zwraca się do mojego okręgu wyborczego, którego mieszkańcy w głosowaniu swoim przywiedli mnie na to miejsce, na którym dzisiaj tutaj stoję. Przede wszystkim myślę tutaj o dwóch miastach mego okręgu — o Ostrowcu Świętokrzyskim i Sandomierzu, których przeszłość i dzisiejszość jest dla nas znakiem i nauką.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.7" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Głębokim symbolem naszych losów i naszych zadań są zarówno dzisiejsze osiągnięcia, jak i najbliższe plany tych dwóch miast. Jedno z nich położone w najstarszym staropolskim zagłębiu, w dolinie rzeki Kamiennej, ze swoją starą hutą, uzupełnioną w tych dniach jeszcze jednym nowym piecem martenowskim i z planem rozbudowy nowej miliardowej inwestycji, która podniesie to stare, robotnicze i rewolucyjne miasto do rzędu pierwszych przemysłowych miast Polski. I to drugie miasto, Sandomierz. Stara, wraz z Krakowem i Wrocławiem, stolica sedis regis principalis, miasto, skąd na szerokie strony świata wysyłał swoich bohaterów Stefan Żeromski, miasto, które społeczeństwo i Rząd nasz przywracają do dawnej świetności, nie szczędząc wysiłków i kosztów jedynie dla jego tradycji, dla jego piękna, dla jego kultury.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.8" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">I właśnie ten moment łączenia się, tak harmonijnego, pracy rąk z kulturą duchową, tak charakterystyczny dla mego okręgu wyborczego, jest najlepszą wróżbą dla pracy całej naszej Ojczyzny, dla wszystkich naszych wysiłków, dla wszystkiego o co trzeba i o co warto walczyć, i nad czym warto pracować. I, zdaje mi się, osiągnięcie spokojnej równomierności w rozwoju naszych sił gospodarczych, naszego przemysłu, naszego rolnictwa, naszej nauki, naszej sztuki, naszej techniki — a przecież technika jest też kulturą — powinno przyświecać nam i w naszej pracy sejmowej i w naszym sejmowym myśleniu. Tylko owo zespołowe wydźwignięcie wszystkich dziedzin naszego życia na najwyższy poziom może zapewnić nam ową harmonię, która jest — „radością i córą bogów”, gwarancją spokoju i szczęścia.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.9" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Życzę Wam, Koledzy Posłowie, aby ta piękna harmonia towarzyszyła waszym pracom w tym gmachu i poza tym gmachem, i aby przyczyniała się ona jeszcze bardziej do umocnienia stanowiska Polski w świecie, a wewnątrz naszych pokojowych granic, aby przyczyniała się do utrwalenia tej pięknej budowy, którą wznosimy — jak to nam niedawno powiedziano — przez ludzi i dla ludzi.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.11" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Otwieram pierwsze posiedzenie Sejmu VI kadencji.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.12" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Przystępujemy do złożenia ślubowania poselskiego.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.13" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Tekst roty ślubowania został Obywatelom Posłom doręczony.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-2.14" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">W myśl art. 1 ust. 3 regulaminu Sejmu ślubowanie odbywa się przez odczytanie roty, której wszyscy wysłuchamy stojąc, a następnie kolejno będzie wywoływany każdy poseł, który powstając z miejsca powtórzy słowo „ślubuję”.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.15" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Do odczytania nazwisk Obywateli Posłów powołuję najmłodszego wiekiem posła, obywatela Czesława Wojterę.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Powołany poseł zajmuje miejsce przy stole prezydialnym)</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.17" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Proszę wszystkich obecnych o powstanie z miejsc.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Wszyscy wstają)</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Czyta rotę ślubowania)</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.20" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności, dla pomyślnego, socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.21" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Proszę posła Czesława Wojterę o kolejne odczytywanie nazwisk obywateli posłów.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Następujący posłowie, w kolejności odczytywanych przez posła Czesława Wojterę nazwisk, odpowiadają — „ślubuję”)</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.23" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Antczak Maria</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.24" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Antoszewski Stanisław</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.25" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Arciszewska Maria</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.26" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Auleytner Wacła</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.27" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Babiuch Edward</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-2.28" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bafia Jerzy</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-2.29" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bajor Franciszek</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-2.30" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Balicki Zdzisław</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-2.31" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Barabasz Feliks</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-2.32" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Barcikowski Kazimierz</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-2.33" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bartosiewicz Danuta</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-2.34" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bedenak Feliks</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-2.35" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bejm Tadeusz</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-2.36" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bełdycki Stefan</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-2.37" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Benesz Andrzej</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-2.38" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Białek Stanisława</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-2.39" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Biernacki Janusz</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-2.40" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Binek Maria</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-2.41" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Błachut Franciszek</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-2.42" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Błaszyk Krystyna</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-2.43" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bochenek Tadeusz</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-2.44" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Boroń Sabina</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-2.45" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Borowy Bronisław</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-2.46" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Brach Aleksander</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-2.47" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Brodzki Władysław</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-2.48" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Brych Janusz</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-2.49" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bukowski Jerzy</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-2.50" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Burek Hieronim</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-2.51" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Burian Franciszek</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-2.52" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Bury Bronisław</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-2.53" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Buziński Józef</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-2.54" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Cabaj Władysław</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-2.55" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Całużyński Stefan</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-2.56" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Cegielski Longin</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-2.57" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Chodzyńska Kazimiera</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-2.58" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Chrostek Edward</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-2.59" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Cieniewski Bronisław</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-2.60" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Ciosek Stanisław</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-2.61" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Cybulska Zofia</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-2.62" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Cygan Michał</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-2.63" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czapla Jan</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-2.64" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czarnecki Alojzy</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-2.65" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czarnecki Kazimierz</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-2.66" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czeszko Bohdan</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-2.67" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czuba Roman</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-2.68" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czudowski Stanisław</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-2.69" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Czwojdrak Tadeusz</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-2.70" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Darzyński Jan</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-2.71" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Daszkiewicz Weronika</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-2.72" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dąbal Franciszek</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-2.73" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dąbek Paweł</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-2.74" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dmochowski Mariusz</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-2.75" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Domiński Jerzy</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-2.76" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Drożdż Ludwik</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-2.77" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Drzewiecki Józef</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-2.78" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Duda Edward</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-2.79" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dychtowicz Zenon</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-2.80" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dylak Bolesław</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-2.81" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dymała Jadwiga</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-2.82" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dziadek Ignacy</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-2.83" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Dziopak Ryszard</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-2.84" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">Fajkowski Józef</u> | |
| 102 | + </div> | |
| 103 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 104 | + <u xml:id="u-3.0" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Filipowicz Zygmunt de Fiumel Henryk</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-3.1" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Fleming Janina</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-3.2" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Frelek Ryszard</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-3.3" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Furgał Stanisław</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-3.4" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Furmanek Mieczysław</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-3.5" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gajdek Aleksander</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-3.6" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gajecka Maria</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-3.7" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gałaj Dyzma</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-3.8" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Garlicki Jan</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-3.9" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gaweł Władysław</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-3.10" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gawłowski Marian - 1 posiedzenie z 28 marca 1972 r.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-3.11" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Ślubowanie poselskie 10</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-3.12" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gąsiorek Tadeusz</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-3.13" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gąsiorowska Maria</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-3.14" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gesing Franciszek</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-3.15" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gierek Edward</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-3.16" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gilewska Maria</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-3.17" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Głodowski Edward</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-3.18" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gołacki Zbigniew</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-3.19" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gotowiec Marian</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-3.20" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gowik Norbert</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-3.21" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Górski Artur</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-3.22" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Górski Marian</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-3.23" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Górtowski Gabriel</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-3.24" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Granica Adam</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-3.25" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gregorczyk Zenobia</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-3.26" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Grendys Michał</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-3.27" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Grochal Eugeniusz</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-3.28" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Groszkowski Janusz</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-3.29" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Grudzień Zdzisław</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-3.30" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gruszczyński Jan</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-3.31" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Grzelka Maria</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-3.32" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Grześkowiak Jadwiga</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-3.33" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Gucwa Stanisław</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-3.34" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Hagmajer Jerzy</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-3.35" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Halicki Kazimierz</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-3.36" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Haładaj Tadeusz</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-3.37" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Hałas Henryk</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-3.38" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Hebda Mieczysław</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-3.39" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Hołuj Tadeusz</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-3.40" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Huszcza Zygmunt</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-3.41" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Ignar Stefan</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-3.42" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Iwaszkiewicz Jarosław</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-3.43" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jabłoński Henryk</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-3.44" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jagielski Mieczysław</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-3.45" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jakubiec Stefan</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-3.46" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jakubowicz Adolf</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-3.47" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Janczak Leon</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-3.48" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Janczura Jan</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-3.49" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Janczyszyn Ludwik</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-3.50" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Janik Władysław</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-3.51" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jankowski Jan</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-3.52" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jankowski Witold</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-3.53" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Januzik Zygmunt</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-3.54" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jaremek Edward</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-3.55" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jarnecka Aleksandra</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-3.56" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jaromin Bronisław</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-3.57" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jar osik Ludwik</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-3.58" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jarosiński Witold</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-3.59" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jaroszewicz Piotr</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-3.60" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jaruzelski Wojciech</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-3.61" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jąkalski Tadeusz</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-3.62" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jednaki Józef</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-3.63" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jenek Mirosława</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-3.64" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jungling Bruno</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-3.65" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Jurkiewicz Bronisław</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-3.66" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kabat Marek</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-3.67" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kaczmarek Jan</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-3.68" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kaczmarek Jerzy</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-3.69" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kaczor Mieczysław</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-3.70" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kaim Franciszek</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-3.71" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kaliski Sylwester</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-3.72" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kamiński Jan</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-3.73" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kania Stanisław</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-3.74" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kardyś Józef</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-3.75" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Karna Stanisława</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-3.76" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Karpiuk Piotr</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-3.77" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kasprzyk Adam</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-3.78" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kąkol Monika</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-3.79" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kędziora Jan</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-3.80" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kępa Józef</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-3.81" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kiełbowicz Rudolf</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-3.82" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kielcz Anna</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-3.83" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kijowski Józef</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-3.84" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kiliś Halina</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-3.85" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kirsch Stanisława</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-3.86" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Klafkowski Alfons</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-3.87" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Klasa Józef</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-3.88" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Klecha Jan</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-3.89" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Klimowicz Mieczysław</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-3.90" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Knapik Bronisław</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-3.91" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kocańda Genowefa</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-3.92" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kocemba Janina</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-3.93" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kochanowska Anna</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-3.94" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Koeiemski Franciszek</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-3.95" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kolanowski Michał</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-3.96" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kołdej Marian</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-3.97" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kołodziej Emil</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-3.98" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kołodziejczyk Walenty</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-3.99" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kołodziejski Józef</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-3.100" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Komender Zenon</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-3.101" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Komsta Tadeusz</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-3.102" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kondak Edward</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-3.103" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Konieczny Józef</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-3.104" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kończal Czesław</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-3.105" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kopeć Zygmunt</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-3.106" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Koperski Bolesław</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-3.107" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Koral Wacław</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-3.108" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Korotyński Henryk</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-3.109" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Korzycki Antoni</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-3.110" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kosowska Stanisława</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-3.111" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kotarska Czesława</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-3.112" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kotlicka Maria</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-3.113" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kowalczyk Stanisław</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-3.114" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kowalski Stanisław</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-3.115" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Koziej Żukowa Barbara</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-3.116" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kozioł Stanisław</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-3.117" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kozłowska Alojza</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-3.118" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kozubski Wacław</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-3.119" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Koźniewska Halina</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-3.120" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kraśko Wincenty</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-3.121" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Krawczyc Tytus</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-3.122" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Krengelewski Franciszek</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-3.123" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Król Jan</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-3.124" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Królikowski Jerzy</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-3.125" who="#FilipczakGabrielStanislaw">Kruczek Władysław</u> | |
| 230 | + </div> | |
| 231 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 232 | + <u xml:id="u-4.0" who="#KruszkaJozefaJanina">Kruszyńska Daniela</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-4.1" who="#KruszkaJozefaJanina">Krysiak Zdzisław</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-4.2" who="#KruszkaJozefaJanina">Krzysztoforski Zbigniew</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-4.3" who="#KruszkaJozefaJanina">Kubalewski Jerzy</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-4.4" who="#KruszkaJozefaJanina">Kuć Adam</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-4.5" who="#KruszkaJozefaJanina">Kujda Stanisław</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-4.6" who="#KruszkaJozefaJanina">Kulba Stanisław</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-4.7" who="#KruszkaJozefaJanina">Kulesza Zenon</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-4.8" who="#KruszkaJozefaJanina">Kuliberda Janina</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-4.9" who="#KruszkaJozefaJanina">Kuraś Kazimierz</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-4.10" who="#KruszkaJozefaJanina">Kurowski Zdzisław</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-4.11" who="#KruszkaJozefaJanina">Kus Bernard</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-4.12" who="#KruszkaJozefaJanina">Kuziński Stanisław</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-4.13" who="#KruszkaJozefaJanina">Kwakszyc Jan</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-4.14" who="#KruszkaJozefaJanina">Kwaśniewicz Michał</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-4.15" who="#KruszkaJozefaJanina">Kwaśniewski Tadeusz</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-4.16" who="#KruszkaJozefaJanina">Kwieciński Zdzisław</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-4.17" who="#KruszkaJozefaJanina">Lassota Witold</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-4.18" who="#KruszkaJozefaJanina">Lebiedzińska-Torbus Teresa</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-4.19" who="#KruszkaJozefaJanina">Lehmann Edmund</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-4.20" who="#KruszkaJozefaJanina">Lenczewski Stanisław</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-4.21" who="#KruszkaJozefaJanina">Leś Jan</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-4.22" who="#KruszkaJozefaJanina">Lewandowski Tadeusz</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-4.23" who="#KruszkaJozefaJanina">Lewocik Stanisław</u> | |
| 256 | + </div> | |
| 257 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 258 | + <u xml:id="u-5.0" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Liedtke Franciszek</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-5.1" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Lipski Jan</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-5.2" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Lipski Witold</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-5.3" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Lorens Jerzy</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-5.4" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Lubiński Witold</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-5.5" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łabędzki Zenon</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-5.6" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łabędź Edward</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-5.7" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Ładyńska Zofia</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-5.8" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łasisz Witold</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-5.9" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łaszewicz Arkadiusz</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-5.10" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łęgowik Zofia</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-5.11" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łoch Eugenia</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-5.12" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łopatko Maria</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-5.13" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łoś Jerzy</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-5.14" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łukaszewicz Jerzy</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-5.15" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Łukaszewicz Witold</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-5.16" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Maciejewska Regina</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-5.17" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Maciołek Henryk</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-5.18" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Maciszewski Jarema</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-5.19" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Maćkowski Roman</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-5.20" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Majchrzak Józef</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-5.21" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Majewski Jerzy</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-5.22" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Majkut Maciej</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-5.23" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Makowska Janina</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-5.24" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Malina Józef</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-5.25" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Malinowski Jan</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-5.26" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Malinowski Władysław</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-5.27" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Marchewka Józef</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-5.28" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Marczyk Jan</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-5.29" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mariański Jan</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-5.30" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Marszałek-Młyńczyk Krystyna</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-5.31" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Martin Mirosław</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-5.32" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Marynowicz Mieczysław</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-5.33" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Marzec Mieczysław</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-5.34" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Matera Marian</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-5.35" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Matlęga Stefan</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-5.36" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mazelon Piotr</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-5.37" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mazurkiewicz Eugeniusz</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-5.38" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Medeński Mieczysław</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-5.39" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Melich Alojzy</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-5.40" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mendalka Jan</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-5.41" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mendel Jan</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-5.42" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Męclewski Edmund</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-5.43" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Męczykowski Zenon</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-5.44" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Michalik Franciszek</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-5.45" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Miczajka Bronisław</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-5.46" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mieszkowska Ludwika</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-5.47" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mięsowicz Marian</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-5.48" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mikołajczyk Emanuel</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-5.49" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Milczarek Maria</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-5.50" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Misiaszek Stefan</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-5.51" who="#LiberadzkaDanielaTeresa">Mitręga Jan</u> | |
| 310 | + </div> | |
| 311 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 312 | + <u xml:id="u-6.0" who="#MlynczakTadeuszWitold">Moczar Mieczysław</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-6.1" who="#MlynczakTadeuszWitold">Mojkowski Stanisław</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-6.2" who="#MlynczakTadeuszWitold">Morawiec Teresa</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-6.3" who="#MlynczakTadeuszWitold">Moskwa Zygmunt</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-6.4" who="#MlynczakTadeuszWitold">Mroczek Jan</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-6.5" who="#MlynczakTadeuszWitold">Mróz Wiesław</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-6.6" who="#MlynczakTadeuszWitold">Muszyński Jerzy</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-6.7" who="#MlynczakTadeuszWitold">Myszka Marian</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-6.8" who="#MlynczakTadeuszWitold">Myślik Tadeusz</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-6.9" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nadratowski Zbigniew</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-6.10" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nagórzański Józef</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-6.11" who="#MlynczakTadeuszWitold">Napora Zygmunt</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-6.12" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nawrocki Jerzy</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-6.13" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nieroba Gerard</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-6.14" who="#MlynczakTadeuszWitold">Niewiadomski Jan</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-6.15" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nowaczyk Bolesław</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-6.16" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nowak Franciszek</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-6.17" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nowak Zdzisław</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-6.18" who="#MlynczakTadeuszWitold">Nowiński Stanisław</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-6.19" who="#MlynczakTadeuszWitold">Ociepka Jerzy</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-6.20" who="#MlynczakTadeuszWitold">Ociepka Wiesław</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-6.21" who="#MlynczakTadeuszWitold">Ojeżyk Adolf</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-6.22" who="#MlynczakTadeuszWitold">Olszowski Stefan</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-6.23" who="#MlynczakTadeuszWitold">Orłowski Jerzy</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-6.24" who="#MlynczakTadeuszWitold">Osmańczyk Edmund</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-6.25" who="#MlynczakTadeuszWitold">Owsianik Bronisław</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-6.26" who="#MlynczakTadeuszWitold">Ozga-Michalski Józef</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-6.27" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pacia Eugeniusz</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-6.28" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pająk Pelagia</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-6.29" who="#MlynczakTadeuszWitold">Parol Adam</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-6.30" who="#MlynczakTadeuszWitold">Paszkowski Antoni</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-6.31" who="#MlynczakTadeuszWitold">Paśko Antoni</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-6.32" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pawelec Stanisława</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-6.33" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pawlik Zdzisław</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-6.34" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pawłowski Henryk</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-6.35" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pękala Jerzy</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-6.36" who="#MlynczakTadeuszWitold">Piasecki Bolesław</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-6.37" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pieniak Stanisław</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-6.38" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pikul Piotr</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-6.39" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pińkowski Józef</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-6.40" who="#MlynczakTadeuszWitold">Piotrowski Jerzy</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-6.41" who="#MlynczakTadeuszWitold">Piotrowski Kazimierz</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-6.42" who="#MlynczakTadeuszWitold">Piskorz-Nałęcki Jerzy Wojciech</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-6.43" who="#MlynczakTadeuszWitold">Plasota Jan</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-6.44" who="#MlynczakTadeuszWitold">Poch Aleksandra</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-6.45" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pogonowski Zygmunt</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-6.46" who="#MlynczakTadeuszWitold">Połaska Zuzanna</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-6.47" who="#MlynczakTadeuszWitold">Popiela Marian</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-6.48" who="#MlynczakTadeuszWitold">Popiołek Władysław</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-6.49" who="#MlynczakTadeuszWitold">Poprawa Bogdan</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-6.50" who="#MlynczakTadeuszWitold">Przydatek Alfred</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-6.51" who="#MlynczakTadeuszWitold">Przy łuski Józef</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-6.52" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pychyński Lucjan</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-6.53" who="#MlynczakTadeuszWitold">Pyka Tadeusz</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-6.54" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rachel Czesław</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-6.55" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rachowski Jerzy</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-6.56" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rafalski Henryk</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-6.57" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rak Zdzisław</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-6.58" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rakowski Bolesław</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-6.59" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rakowski Mieczysław</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-6.60" who="#MlynczakTadeuszWitold">Raszkowski Kazimierz</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-6.61" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rędzikowski Marian</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-6.62" who="#MlynczakTadeuszWitold">Riemen Maria</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-6.63" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rodzik Józef</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-6.64" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rojek Józef</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-6.65" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rokoszewski Kazimierz</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-6.66" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rospęk Józef</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-6.67" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rostworowski Stanisław</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-6.68" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rośkiewicz Bernard</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-6.69" who="#MlynczakTadeuszWitold">Roziewicz Stanisław</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-6.70" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rozmuszcz Natalia</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-6.71" who="#MlynczakTadeuszWitold">Róg-Swiostek Mieczysław</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-6.72" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rózga Wacław</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-6.73" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rudolf Tadeusz</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-6.74" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rukściński Zygmunt</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-6.75" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rutkowski Roman</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-6.76" who="#MlynczakTadeuszWitold">Rzepiela Mieczysław</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-6.77" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sadowski Wiesław</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-6.78" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sapierzyński Józef</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-6.79" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sawajner Józef</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-6.80" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sawicki Jan</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-6.81" who="#MlynczakTadeuszWitold">Schmidt Aleksander</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-6.82" who="#MlynczakTadeuszWitold">Serwiński Mieczysław</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-6.83" who="#MlynczakTadeuszWitold">Seta Antoni</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-6.84" who="#MlynczakTadeuszWitold">Siebielec Jerzy</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-6.85" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sielańczuk Franciszek</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-6.86" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sieradzki Edward</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-6.87" who="#MlynczakTadeuszWitold">Skibniewska Halina</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-6.88" who="#MlynczakTadeuszWitold">Skowron Jan</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-6.89" who="#MlynczakTadeuszWitold">Skowroński Józef</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-6.90" who="#MlynczakTadeuszWitold">Skrobisz Henryk</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-6.91" who="#MlynczakTadeuszWitold">Skubała Teresa</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-6.92" who="#MlynczakTadeuszWitold">Skwirzyński Tadeusz</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-6.93" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sochan Stanisław</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-6.94" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sokołowska Bronisława</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-6.95" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sokorski Włodzimierz</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-6.96" who="#MlynczakTadeuszWitold">Soluch Zdzisław</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-6.97" who="#MlynczakTadeuszWitold">Spyt Józef</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-6.98" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sroczyńska Irena</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-6.99" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stachoń Roman</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-6.100" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stadniczeńko Tadeusz</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-6.101" who="#MlynczakTadeuszWitold">Starościak Jerzy</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-6.102" who="#MlynczakTadeuszWitold">Starzec Feliks</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-6.103" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stasiak Ludomir</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-6.104" who="#MlynczakTadeuszWitold">Staszczyk Tadeusz</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-6.105" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stawski Henryk</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-6.106" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stefanik Henryk</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-6.107" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stefański Piotr</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-6.108" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stomma Stanisław</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-6.109" who="#MlynczakTadeuszWitold">Stopiński Romuald</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-6.110" who="#MlynczakTadeuszWitold">Strużek Bolesław</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-6.111" who="#MlynczakTadeuszWitold">Strycharski Leszek</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-6.112" who="#MlynczakTadeuszWitold">Strzyszcz Ignacy</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-6.113" who="#MlynczakTadeuszWitold">Surowiec Zygmunt</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-6.114" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szafrański Henryk</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-6.115" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szambelan Barbara</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-6.116" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szczepańska Janina</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-6.117" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szczepański Jan</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-6.118" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szczepański Maciej</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-6.119" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szczepański Władysław</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-6.120" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szczerbal Franciszek</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-6.121" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szczęśniak Monika</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-6.122" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szewczyk Wilhelm</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-6.123" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szkop Zdzisław</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-6.124" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szkraba Stanisław</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-6.125" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szlachcic Franciszek</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-6.126" who="#MlynczakTadeuszWitold">Sznajder Stanisław</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-6.127" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szteliga Janina</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-6.128" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szubar Andrzej</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-6.129" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szura Rudolf</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-6.130" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szwarnowiecka Maria</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-6.131" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szydlak Jan</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-6.132" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szydłowski Leopold</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-6.133" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szymanek Jerzy</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-6.134" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szymański Jan</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-6.135" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szyr Eugeniusz</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-6.136" who="#MlynczakTadeuszWitold">Szyszko Ewelina</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-6.137" who="#MlynczakTadeuszWitold">Świderska Stanisława</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-6.138" who="#MlynczakTadeuszWitold">Tejchma Józef</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-6.139" who="#MlynczakTadeuszWitold">Tomal Zdzisław</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-6.140" who="#MlynczakTadeuszWitold">Tomaszewski Stanisław</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-6.141" who="#MlynczakTadeuszWitold">Trejgis Michał</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-6.142" who="#MlynczakTadeuszWitold">Trybus Władysław</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-6.143" who="#MlynczakTadeuszWitold">Ukleja Jan</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-6.144" who="#MlynczakTadeuszWitold">Umiński Leon</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-6.145" who="#MlynczakTadeuszWitold">Urbanowicz Józef</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-6.146" who="#MlynczakTadeuszWitold">Waligórski Bogdan</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-6.147" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wąsik Ryszard</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-6.148" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wasilewski Andrzej</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-6.149" who="#MlynczakTadeuszWitold">Waśniowska Janina</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-6.150" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wawro Kazimiera</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-6.151" who="#MlynczakTadeuszWitold">Werblan Andrzej</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-6.152" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wichlacz Florian</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-6.153" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wiesiołek Edward</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-6.154" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wilczyński Czesław</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-6.155" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wilk Roman</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-6.156" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wiśniewski Edward</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-6.157" who="#MlynczakTadeuszWitold">Witkowski Józef</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-6.158" who="#MlynczakTadeuszWitold">Włodarczyk Stanisław</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-6.159" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wojciechowska Barbara</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-6.160" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wojciechowski Jan</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-6.161" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wojno Jan</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-6.162" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wojtala Józef</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-6.163" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wojtczak Anna</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-6.164" who="#MlynczakTadeuszWitold">Wojtera Czesław</u> | |
| 477 | + </div> | |
| 478 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 479 | + <u xml:id="u-7.0" who="#WojcikJanuszStanislaw">Wroński Stanisław</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-7.1" who="#WojcikJanuszStanislaw">Wróbel Stanisław</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-7.2" who="#WojcikJanuszStanislaw">Wyrozębska Maria</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-7.3" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zabłocki Janusz</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-7.4" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zadykowicz Władysław</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-7.5" who="#WojcikJanuszStanislaw">Załuski Zbigniew</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-7.6" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zapart Czesław</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-7.7" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zapiórkowski Tadeusz</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-7.8" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zaradzki Antoni</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-7.9" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zarzycka Adela</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-7.10" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zasada Jerzy</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-7.11" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zawadzki Sylwester</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-7.12" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zenderowski Zygmunt</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-7.13" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zielińska Halina</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-7.14" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zieliński Henryk</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-7.15" who="#WojcikJanuszStanislaw">Ziętek Jerzy</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-7.16" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zydek Andrzej</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-7.17" who="#WojcikJanuszStanislaw">Zygadło Bolesław</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-7.18" who="#WojcikJanuszStanislaw">Żabiński Andrzej</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-7.19" who="#WojcikJanuszStanislaw">Żak Wacław</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-7.20" who="#WojcikJanuszStanislaw">Żandarowski Zdzisław</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-7.21" who="#WojcikJanuszStanislaw">Żukrowski Wojciech</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-7.22" who="#WojcikJanuszStanislaw">Żurek Mirosław *)</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-7.23" who="#WojcikJanuszStanislaw">Stwierdzam, że wszyscy obecni na posiedzeniu posłowie złożyli ślubowanie.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-7.24" who="#WojcikJanuszStanislaw">Obecnie przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Wybór Marszałka Sejmu.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-7.25" who="#WojcikJanuszStanislaw">Proszę o zgłaszanie kandydatur.</u> | |
| 505 | + </div> | |
| 506 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 507 | + <u xml:id="u-8.0" who="#MarszalekSeniorJaroslawIwaszkiewicz">(Poseł Gesing Franciszek: Proszę o głos.) Głos ma poseł Franciszek Gesing.</u> | |
| 508 | + </div> | |
| 509 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 510 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselGesingFranciszek">Wysoka Izbo! W imieniu Prezydium Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego oraz Klubów Poselskich Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego, zgodnie z propozycją przyjętą przez Centralną Komisję Porozumiewawczą Partii i Stronnictw Politycznych, stawiam wniosek o powołanie na stanowisko Marszałka sejmu PRL VI kadencji - posła ziemi tarnowskiej, Prezesa naszego Stronnictwa, Stanisława Gucwę.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselGesingFranciszek">*) Na 1 posiedzeniu nie złożyli ślubowania posłowie:</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselGesingFranciszek">Boryczka Zygmunt</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselGesingFranciszek">Łubieński Konstanty</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselGesingFranciszek">Szczepaniak Stanisław</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselGesingFranciszek">Stanisław Gucwa przed wojną działał w ruchu młodzieżowym — „Wici”; w czasie okupacji w Batalionach Chłopskich; po wojnie w Stronnictwie Ludowym, a następnie w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym; od 1959 roku jest członkiem Prezydium Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, a od lutego 1971 r. - jego Prezesem.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselGesingFranciszek">Zdobyte przez Stanisława Gucwę doświadczenia w wieloletniej działalności społecznej i politycznej, w pracy gospodarczej centralnych organów państwowych, w tym również jako członka Rządu oraz praktyka parlamentarna jako posła trzech kadencji, stanowią godne zaufania przesłanki twórczego wypełniania obowiązków Marszałka Sejmu. Dlatego też kluby poselskie, w imieniu których wnioskuję, są przeświadczone, że poseł Stanisław Gucwa będzie dobrze przewodniczył Wysokiej Izbie i kierował pracami Sejmu.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselGesingFranciszek">Marszałek-Senior:</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselGesingFranciszek">Dziękuję.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselGesingFranciszek">Czy są jeszcze inne kandydatury?</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselGesingFranciszek">Nie słyszę.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselGesingFranciszek">Stosownie do art. 18 ust. 2 regulaminu Sejm wybiera Marszałka bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselGesingFranciszek">Stwierdzam, że w posiedzeniu bierze udział wymagana regulaminem liczba posłów.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselGesingFranciszek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselGesingFranciszek">Kto z Obywateli Posłów jest za wyborem posła Stanisława Gucwy na stanowisko Marszałka Sejmu — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselGesingFranciszek">Dziękuję.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselGesingFranciszek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselGesingFranciszek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PoselGesingFranciszek">Stwierdzam, że Sejm wybrał jednomyślnie na stanowisko Marszałka Sejmu obywatela posła Stanisława Gucwę.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PoselGesingFranciszek">Proszę Obywatela Marszałka o objęcie przewodnictwa.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-9.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-9.22" who="#komentarz">(Marszalek Sejmu Stanisław Gucwa, witany oklaskami, podchodzi do stołu prezydialnego i obejmuje przewodnictwo)</u> | |
| 533 | + </div> | |
| 534 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 535 | + <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Dziękuję serdecznie za okazane mi przez Obywateli Posłów zaufanie. Z prawdziwym wzruszeniem przyjmuję powierzenie mi najbardziej zaszczytnej funkcji w tej Izbie, jaką jest odpowiedzialne stanowisko Marszałka Sejmu. Traktuję mój wybór jako wyróżnienie Prezesa Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, a w fakcie mej rekomendacji przez Kluby Poselskie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego widzę jeszcze jeden dowód uznania dla codziennego trudu chłopów, najbliższych sojuszników klasy robotniczej.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Zostaliśmy wybrani w wyborach, które przebiegły w atmosferze ogromnego zaangażowania wszystkich ludzi pracy w mieście i na wsi. Wyrażało się ono w konkretnym działaniu na rzecz realizacji linii politycznej, zapoczątkowanej uchwałami VII i VIII Plenum KC PZPR, wspartymi decyzjami i działalnością Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego oraz działaczy bezpartyjnych.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">W ciągu 15 miesięcy, jakie upłynęły od grudnia 1970 r., dokonano już w naszym kraju bardzo wiele, zapoczątkowując gruntowne reformy we wszystkich dziedzinach życia politycznego i społecznego. Najważniejsze jest jednak to, że wytworzył się nowy klimat polityczny, oparty na wzajemnym szacunku i zaufaniu ludzi pracy do kierownictwa politycznego oraz władzy państwowej --- do obywateli, do ich wiedzy, patriotyzmu i oddania dla Polski Ludowej.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">Utrzymanie i rozwijanie tej twórczej atmosfery politycznej jest naczelnym zadaniem Sejmu VI kadencji. Tylko bowiem w klimacie wzajemnego zaufania może umacniać się patriotyczna jedność narodu, zwiększać zaangażowanie wszystkich ludzi pracy w realizacji naszych trudnych zadań budownictwa gospodarczego i społecznego w rozwoju i umacnianiu socjalizmu.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-10.4" who="#Marszalek">Ramowy program prac bieżącej kadencji Sejmu określają uchwały VI Zjazdu PZPR, które są podsumowaniem ogólnonarodowej dyskusji. Stały się one platformą wyborczą Frontu Jedności Narodu i zostały zaaprobowane w powszechnym głosowaniu.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-10.5" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Rozpoczynamy VI kadencję Sejmu w korzystnej sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej. Przebieg wyborów potwierdził, że linia polityczna VI Zjazdu PZPR i jej twórcy mają pełne poparcie wszystkich grup społecznych --- starszych i młodzieży. Uzyskaliśmy zaufanie naszych wyborców, kraj nasz osiągnął w ubiegłym roku znaczny postęp w przemyśle i rolnictwie, w rozwoju oświaty, nauki i kultury, umacnia się szacunek dla Polski i naszej polityki w świecie. Rozwija się socjalistyczny ruch zobowiązań podejmowanych przez klasę robotniczą, wzrasta aktywność produkcyjna i społeczna rolników, rośnie zaangażowanie młodzieży i jej organizacji.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-10.6" who="#Marszalek">Wszystko to stwarza uzasadnione podstawy do optymizmu, który tak bardzo jest potrzebny narodowi w okresie podejmowanej realizacji ambitnego programu wszechstronnego rozwoju naszej ojczyzny. Świadomi ogromu zadań stojących przed narodem i konstytucyjnej odpowiedzialności Sejmu, przystąpimy do pracy tak, aby jak najlepiej spełnić pokładane w nas nadzieje.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-10.7" who="#Marszalek">Pragnę zapewnić Wysoką Izbę, że nie będę ustawał w wysiłkach, aby przy współpracy z Obywatelami Posłami, z kierownictwami klubów, kół, z Prezydium Sejmu i czynnikami politycznymi stwarzać codziennie taką atmosferę i warunki pracy, aby Sejm VI kadencji spełnił z honorem wielkie i odpowiedzialne zadania, jakie powierzył mu naród w dniu 19 marca 1972 r.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-10.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-10.9" who="#Marszalek">Informuję, że od obywatela Prezesa Rady Ministrów wpłynęło pismo treści następującej:</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-10.10" who="#Marszalek">,,Obywatel Marszałek Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w miejscu W związku z wyborem w dniu 19 marca br. Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej VI kadencji, Rada Ministrów składa w ręce Sejmu swoje dotychczasowe funkcje.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-10.11" who="#Marszalek">Prezes Rady Ministrów</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-10.12" who="#komentarz">Piotr Jaroszewicz”.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-10.13" who="#Marszalek">Proponuję, aby Sejm podjął następującą uchwałę:</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-10.14" who="#Marszalek">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przyjmuje zgłoszoną przez Prezesa Rady Ministrów dymisję Rządu oraz powierza Rządowi dalsze pełnienie obowiązków w dotychczasowym składzie do czasu powołania nowej Rady Ministrów”.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-10.15" who="#Marszalek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm podjął proponowaną uchwałę.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-10.16" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-10.17" who="#Marszalek">Uważam uchwałę za przyjętą.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-10.18" who="#Marszalek">Proponuję, aby ustalić dalszy ciąg porządku dziennego, jak następuje:</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-10.19" who="#Marszalek">2. Wybór wicemarszałków Sejmu.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-10.20" who="#Marszalek">3. Wybór Rady Państwa.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-10.21" who="#Marszalek">4. Powołanie Prezesa Rady Ministrów i powierzenie mu przedstawienia Sejmowi wniosków co do składu Rady Ministrów.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-10.22" who="#Marszalek">5. Wybór Komisji Mandatowo-Regulaminowej.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-10.23" who="#Marszalek">Czy w sprawie porządku dziennego ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-10.24" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-10.25" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-10.26" who="#Marszalek">Uważam, że Sejm przyjął propozycję porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-10.27" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Wybór wicemarszałków.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-10.28" who="#Marszalek">Proszę o zgłaszanie kandydatur na stanowiska wicemarszałków Sejmu.</u> | |
| 564 | + </div> | |
| 565 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 566 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselGrendvsMichal">Proszę o głos.</u> | |
| 567 | + <u xml:id="u-11.1" who="#Marszalek">Udzielam głosu posłowi Michałowi Grendysowi.</u> | |
| 568 | + </div> | |
| 569 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 570 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PoselGrendvsMichal">Wysoki Sejmie! W imieniu Klubów Poselskich Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego oraz z upoważnienia Centralnej Komisji Porozumiewawczej Partii i Stronnictw Politycznych wnoszę o powołanie na stanowiska wicemarszałków Sejmu posłów: Andrzeja Benesza, Haliny Skibniewskiej i Andrzeja Werblana.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PoselGrendvsMichal">Poseł Andrzej Benesz jest wiceprzewodniczącym Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, w Sejmie PRL pełnił od wielu lat funkcję zastępcy przewodniczącego, a następnie przewodniczącego Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi; wielokrotnie reprezentował Sejm w delegacjach zagranicznych. W ostatnim roku V kadencji poprzedniego Sejmu poseł Andrzej Benesz powołany został na stanowisko wicemarszałka Sejmu PRL.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-12.2" who="#PoselGrendvsMichal">Posłanka Halina Skibniewska jest cenionym architektem i urbanistą, autorką i współtwórczynią wielu osiedli w naszej stolicy. W pracach sejmowych koncentrowała się na problematyce budownictwa i gospodarki komunalnej. W ostatnim roku poprzedniej kadencji wybrana została wicemarszałkiem Sejmu.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-12.3" who="#PoselGrendvsMichal">Poseł Andrzej Werblan jest członkiem Sekretariatu KC PZPR, redaktorem naczelnym — „Nowych Dróg”, znanym działaczem politycznym i społecznym. Posiada poważny dorobek w pracach parlamentarnych, m.in. jako przewodniczący Komisji Oświaty i Nauki.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-12.4" who="#PoselGrendvsMichal">W ostatnim roku poprzedniej kadencji był wicemarszałkiem Sejmu i przewodniczącym Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej.</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-12.5" who="#PoselGrendvsMichal">Powinienem dodać, że przedstawieni trzej kandydaci wnieśli poważny wkład w dorobek prac sejmowych, podjętych i zrealizowanych po VII i VIII Plenum KC PZPR, co daje rękojmię dalszego wykonania odpowiedzialnych zadań, jakie stoją przed Prezydium Sejmu w bieżącej kadencji.</u> | |
| 576 | + </div> | |
| 577 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 578 | + <u xml:id="u-13.0" who="#Marszalek">Czy są jeszcze inne kandydatury?</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-13.1" who="#Marszalek">Nie ma.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-13.2" who="#Marszalek">Zgodnie z art. 18 ust. 2 regulaminu Sejmu, Sejm wybiera wicemarszałków Sejmu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-13.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-13.4" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za wyborem posła Andrzeja Benesza na stanowisko wicemarszałka Sejmu - zechce podnieść rękę.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-13.5" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-13.6" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-13.7" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-13.8" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za wyborem posła Haliny Skibniewskiej na stanowisko wicemarszałka Sejmu - zechce podnieść rękę.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-13.9" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-13.10" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-13.11" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-13.12" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za wyborem posła Andrzeja Werblana na stanowisko wicemarszałka Sejmu - zechce podnieść rękę.</u> | |
| 591 | + <u xml:id="u-13.13" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-13.14" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-13.15" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-13.16" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm wybrał posłów: Andrzeja Benesza, Halinę Skibniewską i Andrzeja Werblana na stanowiska wicemarszałków Sejmu.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-13.17" who="#Marszalek">Proszę Obywateli Wicemarszałków o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u> | |
| 596 | + <u xml:id="u-13.18" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 i 4 porządku dziennego: Wybór Rady Państwa oraz powołanie Prezesa Rady Ministrów i powierzenie mu przedstawienia Sejmowi wniosków co do składu Rady Ministrów.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-13.19" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu I Sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej posła Edwarda Gierka.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-13.20" who="#Marszalek">I Sekr. KC PZPR</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-13.21" who="#Marszalek">poseł Edward Gierek:</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-13.22" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Naród polski, wybierając Sejm VI kadencji, potwierdził jednoznacznie swoją wolę realizowania platformy Frontu Jedności Narodu i budowania socjalistycznej przyszłości naszej ojczyzny.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-13.23" who="#Marszalek">W sprawach dla narodu najważniejszych, w sprawie dalszego socjalistycznego rozwoju i umacniania siły Polski, w sprawie pogłębiania przyjaźni i sojuszu ze Związkiem Radzieckim, w sprawie pokojowej polityki zagranicznej wszyscy Polacy są jednej myśli. Tę patriotyczną jedność będziemy pogłębiać przez dalsze zacieśnianie więzi naszej partii z ludźmi pracy miast i wsi, przez dalsze zespalanie wszystkich sił społecznych tworzących Front Jedności Narodu.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-13.24" who="#Marszalek">Sądzę, że wyrażę opinię wszystkich posłów, jeżeli z tej trybuny złożę naszym rodakom, obywatelom Polski Ludowej, serdeczne podziękowanie za zaszczytne zaufanie, jakim obdarzyli nas w głosowaniu powszechnym.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-13.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-13.26" who="#Marszalek">Rola Sejmu w pracy państwowej i w życiu politycznym kraju będzie taka, jaką uczyni ją nasza poselska działalność, nasza pryncypialność i aktywność w pracach sejmowych, nasza więź ze społeczeństwem, z wyborcami.</u> | |
| 605 | + <u xml:id="u-13.27" who="#Marszalek">Jestem przekonany, że nikt z nas nie będzie szczędził sił dla godnego wypełnienia swej powinności wobec narodu. Naczelnym, politycznym i moralnym obowiązkiem każdego posła na Sejm, obowiązkiem potwierdzonym w słowach uroczystego ślubowania, które przed chwilą złożyliśmy, jest kierowanie się w poselskiej działalności troską o dobro ludzi pracy, o utrwalanie socjalizmu, o wszechstronny rozwój Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i umocnienie jej pozycji w świecie.</u> | |
| 606 | + <u xml:id="u-13.28" who="#Marszalek">Sejm VI kadencji ma do spełnienia rolę doniosłą. Wynika ona z wielkiej wagi społeczno-ekonomicznych zadań, które w ubiegłym roku podjęliśmy i realizujemy.</u> | |
| 607 | + <u xml:id="u-13.29" who="#Marszalek">Sejm nasz spełni tę rolę, spełni oczekiwania społeczne, jeżeli projekty ustaw będzie rozpatrywać wnikliwie i głębiej konfrontować z doświadczeniami społecznymi, jeśli stanowić będzie mądre i dalekowzroczne prawa, odpowiadające zasadom socjalizmu i interesom narodu.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-13.30" who="#Marszalek">Sejm nasz będzie z pewnością jednomyślny w zasadniczych sprawach rozwoju kraju i polskiej polityki zagranicznej, a równocześnie będzie wymagający i krytyczny w swej działalności kontrolnej w debatach plenarnych i w pracach komisji. W tym duchu pracować będą w Sejmie posłowie klubu naszej partii, w tym duchu będziemy zacieśniać współdziałanie z klubami poselskimi sojuszniczych stronnictw i z posłami bezpartyjnymi.</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-13.31" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Rozpoczynamy kolejną czteroletnią kadencję Sejmu. Będą to lata decydujące o urzeczywistnieniu programu VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, o umocnieniu i rozwoju socjalistycznych stosunków społecznych. Mamy jasno sprecyzowane i zaaprobowane przez naród cele polityki. Wiemy, jakie środki są niezbędne i jak należy pracować, aby cele te osiągnąć.</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-13.32" who="#Marszalek">Podejmiemy wielkie zadania w dziedzinie modernizacji aparatu wytwórczego, którym dysponujemy, i szybkiej rozbudowy tych działów produkcji, które mają największe znaczenie społeczne. Na podstawie szybkiego wzrostu dochodu narodowego będziemy konsekwentnie polepszać warunki życia ludzi pracy.</u> | |
| 611 | + <u xml:id="u-13.33" who="#Marszalek">Wczoraj IV Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej rozpatrzyło projekt planu społeczno-ekonomicznego rozwoju Polski do 1975 roku.</u> | |
| 612 | + <u xml:id="u-13.34" who="#Marszalek">Konkretyzując perspektywy rozwoju gospodarczego i społecznego, braliśmy pod uwagę doświadczenia okresu pozjazdowego, bilans wyników ubiegłego roku i pierwszych dwóch miesięcy roku bieżącego, a także rezultaty inicjatyw produkcyjnych, którymi załogi przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych oraz rolnicy odpowiedzieli na apel o dodatkową produkcję wartości 20 miliardów złotych.</u> | |
| 613 | + <u xml:id="u-13.35" who="#Marszalek">Wśród wielu ważnych zadań, które musimy wykonać, kluczowe znaczenie ma usprawnienie procesu inwestowania. Każdą przeznaczoną na inwestycję złotówkę trzeba ulokować mądrze i wykorzystać efektywniej. Mamy przed sobą do rozwiązania wiele problemów o znaczeniu ogólnonarodowym, określających rozwój kraju na wiele lat. Szybszy rozwój naszej gospodarki narodowej, a tym samym dalszy wzrost stopy życiowej uzależniony jest od postępu w produkcji. Musimy nadać znacznie wyższą rangę nauce i technice jako głównej dźwigni unowocześniania produkcji, musimy podwyższać kwalifikacje i doskonalić kadry, lepiej wykorzystywać maszyny, urządzenia i materiały. Trzeba stale rozszerzać i pogłębiać współpracę w ramach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, intensyfikować wymianę handlową z innymi krajami.</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-13.36" who="#Marszalek">We wszystkich tych dziedzinach istnieją duże rezerwy, trzeba je uruchomić. Najbogatsze i najszerzej dostępne rezerwy, znajdujące się w zasięgu ręki każdego niemal pracownika, należą do dziedziny szeroko pojętego postępu w organizacji pracy, dokładności, solidności i terminowości wykonania każdej czynności, każdego zadania. W oparciu o doświadczenie można sformułować tezę, że dziś w Polsce praca wydajna — to przede wszystkim praca dobrze zorganizowana i zdyscyplinowana.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-13.37" who="#Marszalek">Wieś polska stoi wobec zadania pełnego wykorzystania stwarzanych jej warunków podnoszenia produkcji, zwiększonych dostaw maszyn, nawozów, środków ochrony roślin i materiałów budowlanych. Wymagać to będzie szczególnej troski o właściwe zagospodarowanie wielkiego dobra narodu --- ziemi polskiej.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-13.38" who="#Marszalek">Przed wyborami w większości wsi podnoszono sprawę zaopatrzenia w wodę. Jest to rzeczywiście problem ważny dla rolnictwa i przemysłu, dla naturalnego środowiska człowieka. Rozwiązanie jego wymaga już dziś odpowiednich przedsięwzięć Rządu i władz terenowych. Rozważenia wymaga także opracowany przez polskich naukowców projekt kompleksowego zagospodarowania zasobów wodnych Wisły. Będziemy nadal dbać o to, aby trud rolnika był zawsze opłacalny, aby wszystkie organizacje i instytucje obsługi rolnictwa pracowały coraz sprawniej. Wspierać będziemy równocześnie socjalistyczne przemiany społeczne w naszym rolnictwie, unowocześniać jego strukturę.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-13.39" who="#Marszalek">Klasa robotnicza, wszyscy ludzie pracy chcą pracować coraz lepiej i wydajniej. Pragną oni równocześnie konsekwentnej i prawidłowej, zgodnej z wymogami rozwoju realizacji zasad sprawiedliwości społecznej, podnoszenia realnych płac i doskonalenia systemu płac tak, aby praca rzetelna i wydajna była odpowiednio wynagradzana.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-13.40" who="#Marszalek">W hierarchii społecznych potrzeb najwyżej stawiamy szybsze rozwiązywanie kwestii mieszkaniowych, stopniowe skracanie czasu pracy i obniżanie wieku emerytalnego, unowocześnianie oświaty i wyrównanie warunków startu dla młodych, rozbudowę nowoczesnej i dostępnej dla wszystkich opieki nad zdrowiem, pomoc dla rodzin wielodzietnych, dla kobiet pracujących, zwłaszcza dla matek. Zaspokojenie tych potrzeb mieć będzie priorytet w polityce państwa oraz jasno sprecyzowany i konsekwentnie realizowany program działania.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-13.41" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Wszędzie, w całym naszym kraju daliśmy zielone światło inicjatywie, gospodarności, lepszej organizacji pracy. Kampania przedwyborcza wzbogaciła nasz program działania o nowe propozycje lepszych i bardziej efektywnych rozwiązań, które wyszły przede wszystkim od załóg przemysłowych, od klasy robotniczej. Żadnej z tych propozycji nie wolno zapomnieć, każdą trzeba starannie rozpatrzyć. Pobudzając inicjatywę społeczną i sprzyjając masowemu ruchowi dobrej roboty, powinniśmy jednocześnie w całym kraju aktywnie przeciwstawiać się konserwatyzmowi, oderwaniu od życia, obojętności na potrzeby i dążenia społeczne, biurokratyzmowi — wszystkiemu, co hamuje postęp.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-13.42" who="#Marszalek">Przeciw tym zjawiskom, przeciw wszelkiej nierzetelności i demoralizacji kierowało się ostrze społecznej krytyki w dyskusji przedzjazdowej i przedwyborczej. Jest to krytyka sprawiedliwa, trzeba wyciągać z niej konsekwentne wnioski. Ze złem powinniśmy walczyć wszyscy wszędzie, gdzie na nie napotkamy.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-13.43" who="#Marszalek">Każdy, kto chce dobra kraju, niechaj dowodzi tego przede wszystkim własną postawą i osobistym przykładem, rzetelnością w pracy, troską o dobre stosunki społeczne, aktywnym udziałem w realizacji ogólnonarodowych zadań.</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-13.44" who="#Marszalek">Wielkie dokonania wyrastają z gleby ugruntowanych przekonań, z rozumowego i uczuciowego zaangażowania w realizację postępowych celów społecznych, z poczucia wagi służby i pracy dla ojczyzny. Musimy aktywniej i konsekwentniej kształtować i pomnażać siły twórcze naszego narodu, umacniać w świadomości powszechnej socjalistyczne, patriotyczne i internacjonalistyczne ideały oraz wolę kierowania się nimi w życiu. Pragniemy, aby socjalistyczna kultura narodowa, kontynuująca nasze najlepsze tradycje, wzbogacała życie duchowe naszego społeczeństwa, kształtowała osobowość i ideowe motywacje działania ludzi zgodnie z zasadami socjalizmu, z duchem naszej epoki.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-13.45" who="#Marszalek">Budowanie ideowo moralnej siły naszego narodu w wielkiej mierze zależy od stylu działania władz państwowych i gospodarczych na wszystkich szczeblach, przede wszystkim tam, gdzie jest najszerszy, codzienny styk władzy z obywatelem w mieście, w powiecie, w gromadzie. Dlatego tak wielkie znaczenie ma doskonalenie instytucji naszego państwa, umacnianie prawa i usprawnianie działania administracji, pogłębianie socjalistycznej demokracji we wszystkich dziedzinach życia. Urzeczywistniamy naszą demokrację w praktyce życia codziennego, w konsultowaniu i zgodnym realizowaniu powziętych zamierzeń, w stałym współdziałaniu władz państwowych, organizacji społecznych, samorządów i kolektywów pracowniczych.</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-13.46" who="#Marszalek">Tylko na tej drodze wyzwolimy nieprzebrane zasoby energii, inicjatywy, umiejętności narodu i przekształcimy je w siłę motoryczną socjalistycznego rozwoju kraju. Na tej drodze będziemy skutecznie przezwyciężać wszystko co dezintegruje społeczeństwo i osłabia socjalizm, a umacniać więź wzajemnego zaufania, która zespala władzę ludową z czołową siłą narodu - klasą robotniczą, ze wszystkimi ludźmi pracy.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-13.47" who="#Marszalek">Kształtujmy pracę organów władzy ludowej oraz instytucji zarządzających sprawami publicznymi, dobierajmy kadry ich pracowników tak, aby każdy kontakt obywatela z władzą służył upowszechnianiu szczytnych wzorów służby społecznej, troski o dobro publiczne, dyscypliny i praworządności, wysokiej kultury politycznej. Wytwarzanie takiego socjalistycznego i nowoczesnego stylu pracy państwowej w wielkiej mierze zależeć będzie od władz naczelnych, które dziś powołamy, od Rady Państwa i Rządu, od ich pracy codziennej.</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-13.48" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Dalszy dynamiczny postęp społeczno-gospodarczy Polski stanowi integralną część rozwoju socjalistycznej wspólnoty, której jedność opiera się na niewzruszonym fundamencie wspólnych celów i internacjonalistycznej solidarności. Wespół z państwami Układu Warszawskiego prowadzimy taką politykę zagraniczną, która zapewnia pomyślne warunki dla pokojowego rozwoju wszystkich państw socjalistycznych i całej naszej wspólnoty, a równocześnie służy postępowi, międzynarodowemu bezpieczeństwu i szerszej współpracy narodów. Pozycja i siła naszej socjalistycznej wspólnoty, wspólna realizacja polityki pokojowego współistnienia stworzyły warunki dla położenia kresu zimnej wojnie i otwarcia nowej karty w rozwoju sytuacji europejskiej. Wysunęliśmy ideę konferencji w sprawie bezpieczeństwa i współpracy w Europie, wychodzimy naprzeciw wszelkim konstruktywnym inicjatywom, pragniemy możliwie rychło doprowadzić do tego spotkania i zapewnić jego sukces.</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-13.49" who="#Marszalek">Rozwijamy i nadal będziemy rozwijać przyjazne stosunki z Francją, z krajami skandynawskimi, ze wszystkimi innymi państwami, które opowiadają się za odprężeniem i współpracą. Na tej właśnie bazie Polska, wespół ze Związkiem Radzieckim i innymi naszymi sojusznikami, podjęła proces normalizacji stosunków z Niemiecką Republiką Federalną. Normalizacja tych stosunków, jak podkreślił to w swym wystąpieniu na XV Zjeździe Radzieckich Związków Zawodowych tow. Leonid Breżniew, leży w interesie pokoju na naszym kontynencie, a w tym i w interesie także samej Niemieckiej Republiki Federalnej. Stawką w walce, która toczy się obecnie w Niemczech zachodnich o ratyfikację układów moskiewskiego i warszawskiego jest przede wszystkim sytuacja i pozycja Niemieckiej Republiki Federalnej w Europie i to czy NRF będzie uczestniczyć w rozwoju pokojowych stosunków na naszym kontynencie czy też zawróci na manowce zimnej wojny.</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-13.50" who="#Marszalek">Opozycja w Niemieckiej Republice Federalnej, wysuwając przeciwko ratyfikacji układów argument, że po ich ewentualnym obaleniu mogą być one negocjowane ponownie, świadomie wprowadza w błąd opinię publiczną. Nasze stanowisko w tej kwestii jest jasne i niewzruszone. Platformą normalizacji stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną mogą być tylko i wyłącznie układy, które zostały już podpisane, obydwa układy, to jest warszawski i moskiewski.</u> | |
| 629 | + <u xml:id="u-13.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 630 | + <u xml:id="u-13.52" who="#Marszalek">.</u> | |
| 631 | + <u xml:id="u-13.53" who="#komentarz"> Ich odrzucenie byłoby równoznaczne z odrzuceniem normalizacji. </u> | |
| 632 | + <u xml:id="u-13.54" who="#Marszalek">(Oklaski)*</u> | |
| 633 | + <u xml:id="u-13.55" who="#Marszalek">Na przyszłość Europy patrzymy z optymizmem. Rozwijający się proces odprężenia na naszym kontynencie wyraża obiektywne prawa rozwoju i odpowiada żywotnym interesom narodu. Patrzymy z optymizmem na przyszłość całego świata, który mimo wszystkich trudności, wszystkich oporów sił imperializmu idzie w kierunku socjalizmu, w dobrym kierunku wolności narodów, pokoju i szerszej międzynarodowej współpracy. Między naszą polityką międzynarodową i wewnętrzną istnieje ścisła współzależność. Dla realizacji podstawowych celów wewnętrznych, dla pomyślnego socjalistycznego rozwoju potrzebujemy pokoju i bezpieczeństwa. Siła polityczna, gospodarcza i obronna naszego kraju zwiększa z kolei nasz wkład do wspólnej walki państw socjalistycznych o pokój.</u> | |
| 634 | + <u xml:id="u-13.56" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Podstawowym zadaniem obecnego posiedzenia Sejmu jest wyłonienie naczelnych władz państwa. Przyjęliśmy do wiadomości rezygnację Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W dniu dzisiejszym wygasły również pełnomocnictwa Rady Państwa.</u> | |
| 635 | + <u xml:id="u-13.57" who="#Marszalek">Z upoważnienia partii i stronnictw politycznych chciałbym wyrazić podziękowanie dotychczasowym członkom Rady Państwa za ich ofiarną pracę, a w szczególności pragnę podziękować towarzyszowi Józefowi Cyrankiewiczowi - zasłużonemu działaczowi polskiego ruchu robotniczego, który od 25 lat pełnił wysoce odpowiedzialne funkcje w naczelnych władzach państwowych i wniósł duży wkład do budowy Polski Ludowej.</u> | |
| 636 | + <u xml:id="u-13.58" who="#Marszalek">Z upoważnienia Centralnej Komisji Porozumiewawczej Partii i Stronnictw Politycznych proponuję, aby Sejm wybrał na stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa członka Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej towarzysza Henryka Jabłońskiego.</u> | |
| 637 | + <u xml:id="u-13.59" who="#Marszalek">Towarzysz Jabłoński jest znanym działaczem polskiego ruchu robotniczego i uczestnikiem walk wyzwoleńczych. W Polsce Ludowej tow. Henryk Jabłoński służył sprawie budowy socjalizmu jako wybitny uczony, historyk, jako działacz polityczny i państwowy, jako organizator nowoczesnej nauki i oświaty. Zasługi, doświadczenie i autorytet społeczny tow. Henryka Jabłońskiego predestynują go do piastowania godności Przewodniczącego Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 638 | + <u xml:id="u-13.60" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! W imieniu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego proponuję, aby Sejm powierzył funkcję Prezesa Rady Ministrów towarzyszowi Piotrowi Jaroszewiczowi, członkowi Biura Politycznego Komitetu Centralnego naszej partii i upoważnił go do przedłożenia propozycji w sprawie składu Rady Ministrów.</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-13.61" who="#Marszalek">Wkład tow. Jaroszewicza w walkę o Polskę Ludową i w jej budowę jest powszechnie znany. Przeszedł on bojową drogę żołnierza, był zastępcą dowódcy I Armii Ludowego Wojska Polskiego, współorganizatorem sił zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jako działacz polityczny i utalentowany organizator życia gospodarczego odegrał wielką rolę w powojennej odbudowie polskiej gospodarki narodowej i w rozbudowie socjalistycznego przemysłu.</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-13.62" who="#Marszalek">Reprezentując Polskę przez wiele lat w Komitecie Wykonawczym Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, przyczynił się wielce do zacieśnienia braterskiej współpracy naszego kraju ze Związkiem Radzieckim i innymi państwami socjalistycznymi. Od 15 miesięcy tow. Piotr Jaroszewicz jako szef Rządu aktywnie uczestniczy w tworzeniu i realizacji polityki partii zapoczątkowanej na VII Plenum KC naszej partii. Jego doświadczenie państwowe i gospodarcze oraz pomyślne rezultaty prac Rządu osiągnięte pod jego kierownictwem uzasadniają w pełni ponowne powierzenie towarzyszowi Jaroszewiczowi stanowiska Prezesa Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-13.63" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Wykonując konstytucyjne pełnomocnictwa, Sejm powoła Rząd naszego państwa. Stawiamy wobec niego wysokie wymagania. Jestem przekonany, że z naszą wspólną pomocą, przy aktywnym współdziałaniu całego społeczeństwa Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej sprosta nałożonej nań odpowiedzialności, że będzie sprawnie i owocnie realizował program Frontu Jedności Narodu. (</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-13.64" who="#komentarz">Oklaski)</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-13.65" who="#Marszalek">Zgłoszone zostały kandydatury na stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa i Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-13.66" who="#Marszalek">Proszę o zgłaszanie dalszych kandydatur do Rady Państwa.</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-13.67" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w celu zgłoszenia kandydatur?</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-13.68" who="#komentarz">(Poseł Szydlak Jan:</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-13.69" who="#Marszalek">Proszę o głos).</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-13.70" who="#Marszalek">Głos zabierze poseł Jan Szydlak.</u> | |
| 649 | + </div> | |
| 650 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 651 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PoselSzydlakJan">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt z upoważnienia Centralnej Komisji Porozumiewawczej Partii i Stronnictw Politycznych i w imieniu Klubów Poselskich Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego zgłoszenia Wysokiej Izbie następujących kandydatur do Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej:</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-14.1" who="#PoselSzydlakJan">na stanowiska zastępców Przewodniczącego Rady Państwa:</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-14.2" who="#PoselSzydlakJan">posła Janusza Groszkowskiego — przewodniczącego Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu, profesora, członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk, posła Władysława Kruczka — członka Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przewodniczącego Centralnej Rady Związków Zawodowych, posła Zygmunta Moskwy — przewodniczącego Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, posła Józefa Ozgi-Michalskiego — wiceprezesa Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-14.3" who="#PoselSzydlakJan">Na stanowisko Sekretarza Rady Państwa zgłaszam kandydaturę posła Ludomira Stasiaka — członka Prezydium Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u> | |
| 655 | + <u xml:id="u-14.4" who="#PoselSzydlakJan">Na stanowiska członków Rady Państwa zgłaszam kandydatury:</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-14.5" who="#PoselSzydlakJan">posła Edwarda Babiucha --- członka Biura Politycznego, sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, posła Dyzmy Gałaja — wiceprezesa Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, posła Michała Grendysa — sekretarza Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, posłanki Haliny Koźniewskiej --- profesora Akademii Medycznej w Lublinie, posła Wincentego Kraśki — członka Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, posła Mieczysława Moczara — członka Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, posła Bolesława Piaseckiego — przewodniczącego Stowarzyszenia — „Pax”, posła Aleksandra Schmidta -członka Prezydium Naczelnego Komitetu ZSL, prezesa Centralnego Związku Kółek Rolniczych, posła Henryka Szafrańskiego - członka Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, posła Franciszka Szlachcica - członka Biura Politycznego, sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, posła Jerzego Ziętka - członka Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-14.6" who="#PoselSzydlakJan">Obywatele Posłowie! Zaproponowany skład Rady Państwa, dotychczasowa działalność polityczna i społeczna zgłoszonych kandydatów daje rękojmię, że będą oni realizować programowe zadania, zawarte w uchwale VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i deklaracji wyborczej Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.</u> | |
| 658 | + <u xml:id="u-14.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 659 | + <u xml:id="u-14.8" who="#PoselSzydlakJan">Marszałek:</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-14.9" who="#PoselSzydlakJan">Czy są inne kandydatury?</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-14.10" who="#PoselSzydlakJan">Nie słyszę.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-14.11" who="#PoselSzydlakJan">W takim razie przystępujemy do wyboru Rady Państwa.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-14.12" who="#PoselSzydlakJan">Zgodnie z art. 47 ust. 3 regulaminu Sejmu wybór Rady Państwa następuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u> | |
| 664 | + <u xml:id="u-14.13" who="#PoselSzydlakJan">Stwierdzam, że w posiedzeniu bierze udział wymagana regulaminem liczba posłów.</u> | |
| 665 | + <u xml:id="u-14.14" who="#PoselSzydlakJan">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 666 | + <u xml:id="u-14.15" who="#PoselSzydlakJan">Proponuję, aby oddzielnie dokonać wyboru na stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa, natomiast łącznie głosować kandydatury na pozostałe stanowiska w Radzie Państwa.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-14.16" who="#PoselSzydlakJan">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-14.17" who="#PoselSzydlakJan">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 669 | + <u xml:id="u-14.18" who="#PoselSzydlakJan">Kto z Obywateli Posłów jest za dokonaniem wyboru obywatela posła Henryka Jabłońskiego na stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 670 | + <u xml:id="u-14.19" who="#PoselSzydlakJan">Dziękuję.</u> | |
| 671 | + <u xml:id="u-14.20" who="#PoselSzydlakJan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 672 | + <u xml:id="u-14.21" who="#PoselSzydlakJan">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 673 | + <u xml:id="u-14.22" who="#PoselSzydlakJan">Stwierdzam, że Sejm wybrał obywatela Henryka Jabłońskiego na stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa.</u> | |
| 674 | + <u xml:id="u-14.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 675 | + <u xml:id="u-14.24" who="#PoselSzydlakJan">Kto z Obywateli Posłów jest za wnioskiem w sprawie wyboru na pozostałe stanowiska w Radzie Państwa zechce podnieść rękę.</u> | |
| 676 | + <u xml:id="u-14.25" who="#PoselSzydlakJan">Dziękuję.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-14.26" who="#PoselSzydlakJan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 678 | + <u xml:id="u-14.27" who="#PoselSzydlakJan">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 679 | + <u xml:id="u-14.28" who="#PoselSzydlakJan">Stwierdzam podjęcie przez Sejm następującej uchwały:</u> | |
| 680 | + <u xml:id="u-14.29" who="#PoselSzydlakJan">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — na podstawie art. 24 ust. 1 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — dokonał wyboru Rady Państwa w następującym składzie:</u> | |
| 681 | + <u xml:id="u-14.30" who="#PoselSzydlakJan">Przewodniczący Rady Państwa — Henryk Jabłoński.</u> | |
| 682 | + <u xml:id="u-14.31" who="#PoselSzydlakJan">Z-cy Przewodniczącego Rady Państwa:</u> | |
| 683 | + <u xml:id="u-14.32" who="#PoselSzydlakJan">Janusz Groszkowski</u> | |
| 684 | + <u xml:id="u-14.33" who="#PoselSzydlakJan">Władysław Kruczek</u> | |
| 685 | + <u xml:id="u-14.34" who="#PoselSzydlakJan">Zygmunt Moskwa</u> | |
| 686 | + <u xml:id="u-14.35" who="#PoselSzydlakJan">Józef Ozga-Michalski.</u> | |
| 687 | + <u xml:id="u-14.36" who="#PoselSzydlakJan">Sekretarz Rady Państwa --- Ludomir Stasiak</u> | |
| 688 | + </div> | |
| 689 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 690 | + <u xml:id="u-15.0" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Edward Babiuch</u> | |
| 691 | + <u xml:id="u-15.1" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Dyzma Gałaj</u> | |
| 692 | + <u xml:id="u-15.2" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Michał Grendys</u> | |
| 693 | + <u xml:id="u-15.3" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Halina Koźniewska</u> | |
| 694 | + <u xml:id="u-15.4" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Wincenty Kraśko</u> | |
| 695 | + <u xml:id="u-15.5" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Mieczysław Moczar</u> | |
| 696 | + <u xml:id="u-15.6" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Bolesław Piasecki</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-15.7" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Aleksander Schmidt</u> | |
| 698 | + <u xml:id="u-15.8" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Henryk Szafrański</u> | |
| 699 | + <u xml:id="u-15.9" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Franciszek Szlachcic</u> | |
| 700 | + <u xml:id="u-15.10" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Jerzy Ziętek”.</u> | |
| 701 | + <u xml:id="u-15.11" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Przystępujemy obecnie do głosowania nad kandydaturą na stanowisko Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 702 | + <u xml:id="u-15.12" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Przypominam, że zgodnie z art. 48 ust. 2 regulaminu Sejm powołuje Prezesa Rady Ministrów, powierzając mu jednocześnie przedstawienie Sejmowi wniosków co do składu Rady Ministrów.</u> | |
| 703 | + <u xml:id="u-15.13" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Kto z Obywateli Posłów jest za powołaniem obywatela Piotra Jaroszewicza na stanowisko Prezesa Rady Ministrów podnieść rękę.</u> | |
| 704 | + <u xml:id="u-15.14" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Dziękuję.</u> | |
| 705 | + <u xml:id="u-15.15" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 706 | + <u xml:id="u-15.16" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 707 | + <u xml:id="u-15.17" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Stwierdzam podjęcie przez Sejm następującej uchwały:</u> | |
| 708 | + <u xml:id="u-15.18" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — na podstawie art. 129 ust. 1 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - powołuje obywatela Piotra Jaroszewicza na stanowisko Prezesa Rady Ministrów i powierza mu przedstawienie wniosków co do składu Rady Ministrów”.</u> | |
| 709 | + <u xml:id="u-15.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 710 | + <u xml:id="u-15.20" who="#CzlonkowieRadyPanstwa">Proszę Obywatela Przewodniczącego Rady Państwa o zabranie głosu.</u> | |
| 711 | + </div> | |
| 712 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 713 | + <u xml:id="u-16.0" who="#HenrykJablonski">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Ze wzruszeniem i poczuciem wielkiej odpowiedzialności przyjmuję wybór na stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa. Uczucie wdzięczności za okazane mi zaufanie kieruję przede wszystkim do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, której mam zaszczyt i szczęście być członkiem, do Komisji Porozumiewawczej, która wysunęła moją kandydaturę, do Wysokiej Izby, która ją zaakceptowała. To zaufanie traktuję jako wielki, udzielony mi kredyt, który spłacać muszę w każdym dniu pełnienia powierzonej funkcji, starając się jak najskuteczniej przyczyniać do realizacji programu wysuniętego przez partię na VI Zjeździe, a przyjętego w wyborach przez cały naród. Powiększa poczucie mej odpowiedzialności to, że mam pełną świadomość, iż wybór ten oznacza przecież nie stosunek Sejmu do mej osoby, lecz do przewodniej siły narodu, do partii, do klasy robotniczej, której partia jest politycznym reprezentantem.</u> | |
| 714 | + <u xml:id="u-16.1" who="#HenrykJablonski">Nie mogę pominąć w tej chwili faktu, że czuję swoje zobowiązania wobec środowiska mej dotychczasowej pracy, wobec nauczycieli i pracowników nauki. Mają oni prawo żądać, abym na swoim nowym stanowisku starał się dorównać poziomowi ich patriotycznego wysiłku dla dobra nauki, gospodarki i kultury narodowej, ich dążeniu do rozwoju rewolucji naukowo-technicznej w służbie socjalistycznemu budownictwu, ich oddaniu sprawie wychowania młodych pokoleń.</u> | |
| 715 | + <u xml:id="u-16.2" who="#HenrykJablonski">Rada Państwa jest emanacją Sejmu. Toteż za pierwszy swój obowiązek poczytuję czuwanie, by praca jej była w najpełniejszej zgodzie z działalnością Sejmu, by nie było najmniejszej rozbieżności w interpretowaniu woli narodu, który powierzył nam odpowiedzialne mandaty poselskie.</u> | |
| 716 | + <u xml:id="u-16.3" who="#HenrykJablonski">Gotów też będę w każdej chwili do składania Wysokiej Izbie informacji i sprawozdań z działalności Rady Państwa, aby ułatwić Sejmowi kontrolę nad jej funkcjonowaniem.</u> | |
| 717 | + <u xml:id="u-16.4" who="#HenrykJablonski">Raz jeszcze, w imieniu wszystkich członków nowo wybranego składu Rady Państwa, serdecznie i gorąco dziękuję za zaufanie, którego będziemy starali się nie zawieść.</u> | |
| 718 | + <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 719 | + <u xml:id="u-16.6" who="#HenrykJablonski">Marszałek:</u> | |
| 720 | + <u xml:id="u-16.7" who="#HenrykJablonski">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: Wybór Komisji Mandatowo-Regulaminowej.</u> | |
| 721 | + <u xml:id="u-16.8" who="#HenrykJablonski">Proszę o zgłaszanie kandydatur. Głos ma posłanka Irena Sroczyńska.</u> | |
| 722 | + </div> | |
| 723 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 724 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselSroczynskaIrena">Wysoki Sejmie! W imieniu Klubów Poselskich Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego, mam zaszczyt zaproponować Wysokiej Izbie wybór sejmowej Komisji Mandatowo-Regulaminowej w następującym składzie osobowym:</u> | |
| 725 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselSroczynskaIrena">Posłowie:</u> | |
| 726 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselSroczynskaIrena">Błachut Franciszek</u> | |
| 727 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselSroczynskaIrena">Dylak Bolesław</u> | |
| 728 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselSroczynskaIrena">Jarosiński Witold</u> | |
| 729 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselSroczynskaIrena">Kurowski Zdzisław</u> | |
| 730 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselSroczynskaIrena">Martin Mirosław</u> | |
| 731 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselSroczynskaIrena">Misiaszek Stefan</u> | |
| 732 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselSroczynskaIrena">Nagórzański Józef</u> | |
| 733 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselSroczynskaIrena">Nowak Franciszek</u> | |
| 734 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselSroczynskaIrena">Pikul Piotr</u> | |
| 735 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselSroczynskaIrena">Rośkiewicz Bernard</u> | |
| 736 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselSroczynskaIrena">Stefański Piotr</u> | |
| 737 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselSroczynskaIrena">Szczerbal Franciszek</u> | |
| 738 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselSroczynskaIrena">Wiśniewski Edward</u> | |
| 739 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselSroczynskaIrena">Żandarowski Zdzisław</u> | |
| 740 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselSroczynskaIrena">Żurek Mirosław</u> | |
| 741 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselSroczynskaIrena">Razem 15 osób.</u> | |
| 742 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselSroczynskaIrena">Marszałek:</u> | |
| 743 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselSroczynskaIrena">Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u> | |
| 744 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselSroczynskaIrena">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 745 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselSroczynskaIrena">Kto z Obywateli Posłów jest za wyborem</u> | |
| 746 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselSroczynskaIrena">Komisji Mandatowo-Regulaminowej w składzie zaproponowanym przez obywatelkę posłankę Irenę Sroczyńską --- zechce podnieść rękę.</u> | |
| 747 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselSroczynskaIrena">Dziękuję.</u> | |
| 748 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselSroczynskaIrena">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 749 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselSroczynskaIrena">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 750 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselSroczynskaIrena">Stwierdzam, że Sejm dokonał wyboru Komisji Mandatowo-Regulaminowej.</u> | |
| 751 | + <u xml:id="u-17.27" who="#PoselSroczynskaIrena">Do Komisji tej zgodnie z art. 30 regulaminu - Prezydium Sejmu skieruje złożone przez Państwową Komisję Wyborczą sprawozdanie z przeprowadzonych w dniu 19 marca br. wyborów do Sejmu wraz z aktami wyborczymi w celu złożenia Sejmowi sprawozdania i wniosków w sprawie ważności wyboru posłów.</u> | |
| 752 | + <u xml:id="u-17.28" who="#PoselSroczynskaIrena">Na tym kończymy 1 posiedzenie Sejmu.</u> | |
| 753 | + <u xml:id="u-17.29" who="#PoselSroczynskaIrena">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych.</u> | |
| 754 | + <u xml:id="u-17.30" who="#PoselSroczynskaIrena">Następne posiedzenie Sejmu odbędzie się jutro, dnia 29 marca 1972 roku. Początek posiedzenia o godz. 15.</u> | |
| 755 | + <u xml:id="u-17.31" who="#PoselSroczynskaIrena">Informuję Obywateli Posłów, że do Prezydium Sejmu wpłynęły rządowe projekty ustaw w sprawie zmian w strukturze naczelnych organów administracji państwowej.</u> | |
| 756 | + <u xml:id="u-17.32" who="#PoselSroczynskaIrena">Wpłynął również poselski projekt uchwały o zmianie regulaminu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 757 | + <u xml:id="u-17.33" who="#PoselSroczynskaIrena">Na porządku dziennym jutrzejszego posiedzenia znajdzie się exposè Prezesa Rady Ministrów i przedstawienie wniosków w sprawie składu Rady Ministrów, rozpatrzenie rządowych projektów ustaw w sprawie zmian w strukturze naczelnych organów administracji państwowej, sprawozdanie Komisji Mandatowo-Regulaminowej, wybór sekretarzy Sejmu oraz wybór stałych komisji sejmowych.</u> | |
| 758 | + <u xml:id="u-17.34" who="#PoselSroczynskaIrena">Informuję Obywateli Posłów, że druki sejmowe, w których zawarte są rządowe projekty ustaw w sprawie zmian w strukturze naczelnych organów administracji państwowej oraz druk sejmowy, w którym zamieszczony jest wniosek o zmianie regulaminu Sejmu, zostały w czasie posiedzenia Sejmu wyłożone do imiennych skrytek, znajdujących się w kuluarach sali posiedzeń Sejmu.</u> | |
| 759 | + <u xml:id="u-17.35" who="#PoselSroczynskaIrena">Komunikuję Obywatelom Posłom, którzy weszli w skład Komisji Mandatowo-Regulaminowej, że posiedzenie tej Komisji zwołuję w dniu dzisiejszym, bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia Sejmu, w sali nr 118.</u> | |
| 760 | + <u xml:id="u-17.36" who="#PoselSroczynskaIrena">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 761 | + <u xml:id="u-17.37" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 17 min. 35)</u> | |
| 762 | + </div> | |
| 763 | + </body> | |
| 764 | + </text> | |
| 765 | + </TEI> | |
| 766 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00002-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-197276-sjm-ppxxx-00002-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>2 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>2 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">6</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">2</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1972-03-29</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="ObywatelePoslowie" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Obywatele Posłowie</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PiotrJaroszewicz" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Piotr Jaroszewicz</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselBabiuchEdward" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Babiuch Edward</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselFilipowiczZygmunt" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Filipowicz Zygmunt</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselGalajDyzma" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Gałaj Dyzma</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselKomenderZenon" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Komender Zenon</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselStommaStanislaw" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Stomma Stanisław</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselSzczepaniakStanislaw" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Szczepaniak Stanisław</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselWisniewskiEdward" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Wiśniewski Edward</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PrezesRadyMinistrow" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Prezes Rady Ministrów</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="StanislawaKarna" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Stanisława Karna</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="WicemarszalekHalinaSkibniewska" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Wicemarszałek Halina Skibniewska</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="WicemarszalekHalinaSkihniewska" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Wicemarszałek Halina Skihniewska</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + </particDesc> | |
| 72 | + </profileDesc> | |
| 73 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00002-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Kadencja VI — Sesja I</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 2 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 29 marca 1972 r.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Warszawa 1972 (Przewodniczą na posiedzeniu Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa oraz wicemarszałek Hal</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">ina Skibniewska)</u> | |
| 15 | + </div> | |
| 16 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Na sekretarzy posiedzenia powołuję posłów Stanisławę Kamą i Edwarda Chrostka.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Protokół posiedzenia i listę mówców prowadzi poseł Edward Chrostek.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Proszę wymienionych posłów o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Na pierwszym posiedzeniu Sejmu nie złożył ślubowania poseł Stanisław Szczepaniak.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Posła Stanisława Szczepaniaka o zbliżenie się do Prezydium w celu złożenia ślubowania.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Proszę wszystkich obecnych o powstanie z miejsc.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Wszyscy wstają)</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Czyta rotą ślubowania)</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności, dla pomyślnego, socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.</u> | |
| 27 | + </div> | |
| 28 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 29 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Ślubuję.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Marszałek:</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Stwierdzam, że poseł Stanisław Szczepaniak złożył ślubowanie poselskie.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Ustalony przez Prezydium Sejmu porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został Obywatelom Posłom doręczony.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego?</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-3.5" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-3.6" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Uważam, że Sejm porządek dzienny, przedstawiony przez Prezydium Sejmu zatwierdził. Jednocześnie - w porozumieniu z Konwentem Seniorów — proponuję, aby na podstawie art. 55 regulaminu Sejm skrócił postępowanie przy uchwalaniu rządowych projektów ustaw, dotyczących zmian w strukturze naczelnych organów administracji państwowej (druki nr od 2 do 17), przystępując od razu do pierwszego i drugiego czytania bez odsyłania do komisji.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-3.7" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Czy w sprawie tej propozycji ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-3.8" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-3.9" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-3.10" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Wobec tego uważam, że Sejm przyjął tę propozycję.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-3.11" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Mandatowo-Regulaminowej o złożonym Sejmowi sprawozdaniu Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (druk nr 18).</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-3.12" who="#PoselSzczepaniakStanislaw">Głos ma poseł sprawozdawca Edward Wiśniewski.</u> | |
| 42 | + </div> | |
| 43 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 44 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PoselWisniewskiEdward">Wysoki Sejmie! Komisja Mandatowo-Regulaminowa na posiedzeniach w dniach 28 i 29 marca 1972 r. zapoznała się z przekazanym Komisji przez Prezydium Sejmu sprawozdaniem Państwowej Komisji Wyborczej z przeprowadzonych wyborów oraz z aktami wyborczymi, a w szczególności ze wszystkimi protokółami zawierającymi wyniki głosowania w okręgach wyborczych.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PoselWisniewskiEdward">Na podstawie sprawozdania i przesłanych dokumentów Komisja stwierdziła:</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PoselWisniewskiEdward">1) że zarówno do Państwowej Komisji Wyborczej, jak i komisji okręgowych nie wpłynęły żadne skargi i zażalenia, kwestionujące praworządność i ważność aktu wyborczego w jakimkolwiek okręgu wyborczym lub obwodzie głosowania. Fakt ten zasługuje na szczególne, pozytywne podkreślenie, 2) że wszyscy wybrani posłowie otrzymali liczbę głosów wymaganą przez postanowienia art. 69 Ordynacji wyborczej.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-4.3" who="#PoselWisniewskiEdward">W związku z powyższymi ustaleniami Komisja stwierdza, ze wybory do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 19 marca 1972 r. zostały przeprowadzone zgodnie z Konstytucją i przepisami Ordynacji wyborczej.</u> | |
| 48 | + </div> | |
| 49 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 50 | + <u xml:id="u-5.0" who="#ObywatelePoslowie">Wyniki wyborów do Sejmu PRL są wyrazem powszechnej aprobaty przez społeczeństwo programu uchwalonego przez Vl Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i przyjętego za platformę wyborczą przez Ogólnopolski Komitet Frontu Jedności Narodu.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-5.1" who="#ObywatelePoslowie">Ogólna liczba osób uprawnionych do głosowania w ostatnich wyborach wynosiła 22 313 851, oddano 21 854 481 głosów, w wyborach wzięło więc udział 97,94% wyborców. Głosów ważnych oddano 21 849 397, głosów nieważnych — 5 084. Na kandydatów Frontu Jedności Narodu oddano 21 746 242 głosy, czyli 99,53% ważnie oddanych głosów.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-5.2" who="#ObywatelePoslowie">W rezultacie wyborów został wyłoniony nowy skład Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-5.3" who="#ObywatelePoslowie">Spośród 460 wybranych do Sejmu posłów, 255 — to członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 117 — członkowie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, 39 — członkowie Stronnictwa Demokratycznego, 49 — posłowie bezpartyjni, wśród których znajdują się działacze katoliccy; 14 posłów jest działaczami organizacji młodzieżowych: Związku Młodzieży Socjalistycznej, Związku Młodzieży Wiejskiej, Zrzeszenia Studentów Polskich i Związku Harcerstwa Polskiego.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-5.4" who="#ObywatelePoslowie">W Sejmie zasiada więcej kobiet, wybrane bowiem zostały 73 posłanki, wobec 62 w Sejmie poprzedniej kadencji.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-5.5" who="#ObywatelePoslowie">W składzie Sejmu znajduje się 90 robotników, 22 inżynierów i techników, a ponadto 15 kierowników przedsiębiorstw i instytucji.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-5.6" who="#ObywatelePoslowie">Następną, drugą grupę zawodową stanowią posłowie zatrudnieni w rolnictwie — 62 rolników i 16 specjalistów rolnych.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-5.7" who="#ObywatelePoslowie">W Sejmie VI kadencji zasiada 16 nauczycieli, 31 pracowników nauki, 21 dziennikarzy i literatów, 5 lekarzy, 5 prawników, 10 rzemieślników i zatrudnionych w spółdzielczości pracy, 7 wojskowych w służbie czynnej.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-5.8" who="#ObywatelePoslowie">Wśród posłów jest wielu działaczy politycznych, społecznych, państwowych, związkowych, spółdzielczych i rad narodowych. Jeżeli chodzi o tych ostatnich — 112 posłów jest jednocześnie radnymi, w tym: 25 — w gromadzkich radach narodowych, 18 — w miejskich radach narodowych, 20 — w powiatowych radach narodowych i 49 — w wojewódzkich radach narodowych.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-5.9" who="#ObywatelePoslowie">W przekroju społecznym skład osobowy Sejmu VI kadencji przedstawia się następująco: 190 posłów jest pochodzenia robotniczego, 186 — chłopskiego, 7 posłów — pochodzenia robotniczo-chłopskiego, 70 jest pochodzenia inteligenckiego, 7 posłów pochodzi z innych grup społecznych.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-5.10" who="#ObywatelePoslowie">Wykształcenie posłów charakteryzują następujące dane: 215 posłów posiada wykształcenie wyższe, 33 — niepełne wyższe, 71 — średnie, 54 — niepełne średnie, 87 — podstawowe, 49 posłów posiada tytuły naukowe.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-5.11" who="#ObywatelePoslowie">Przeciętna wieku posła na Sejm VI kadencji jest niższa niż w poprzednim Sejmie. Wiek posłów na Sejm VI kadencji przedstawia się w sposób następujący:</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-5.12" who="#ObywatelePoslowie">do 25 lat — 1 poseł od 26 do 30 lat — 10 posłów od 31 do 40 lat — 76 posłów od 41 do 50 lat — 209 posłów od 51 do 60 lat — 128 posłów od 61 do 70 lat — 33 posłów ponad 70 lat — 3 posłów.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-5.13" who="#ObywatelePoslowie">Wielu posłów za swoje dotychczasowe osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej posiada wysokie odznaczenia państwowe. Order Budowniczych Polski Ludowej posiada 14 posłów; Order Sztandaru Pracy — 116; Order Odrodzenia Polski — 197; Virtuti Militari — 9; Krzyż Grunwaldu — 24; Krzyż Walecznych — 14; Krzyż Zasługi — 303.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-5.14" who="#ObywatelePoslowie">Należy podkreślić, że skład Sejmu został w poważnym stopniu odnowiony: po raz pierwszy piastuje mandat poselski 283 posłów. Pozostali posłowie piastowali już mandat poselski i tak: 7 — w Krajowej Radzie Narodowej, 11 — w Sejmie Ustawodawczym, 21 — w Sejmie PRL I kadencji, 29 — w Sejmie II kadencji, 54 — w Sejmie III kadencji, 79 — w Sejmie IV. kadencji, 171 — w Sejmie V kadencji.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-5.15" who="#ObywatelePoslowie">Komisja Mandatowo-Regulaminowa wyraża przekonanie, że skład osobowy Sejmu VI kadencji odzwierciedla prawidłowo strukturę społeczno-zawodową naszego społeczeństwa, stanowiąc gwarancję właściwego wykonywania przez Sejm jego konstytucyjnych funkcji.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-5.16" who="#ObywatelePoslowie">Wysoka Izbo! Wyniki wyborów do Sejmu z dnia 19 marca 1972 r. stanowią wyraz aprobaty przez społeczeństwo programu działania — jako wspólnego programu Frontu Jedności Narodu. Stanowią one jednocześnie wyraz gotowości całego społeczeństwa do realizacji tego programu. My — posłowie realizację tego programu będziemy uważali za swoje naczelne zadanie.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-5.17" who="#ObywatelePoslowie">Obywatele Posłowie! W uznaniu wkładu blisko 150-tysięcznej rzeszy obywateli wybranych w skład komisji wyborczych, wkładu całego aktywu społecznego zarówno członków PZPR, ZSL i SD, jak również bezpartyjnych — chciałbym z tej Wysokiej Trybuny złożyć wyrazy podziękowania za ofiarny trud i obywatelską postawę, wykazaną w pracy społecznej, związanej z przeprowadzeniem w dniu 19 marca 1972 r. wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-5.18" who="#ObywatelePoslowie">W imieniu Komisji Mandatowo-Regulaminowej wnoszę, by Wysoki Sejm raczył uchwalić przedłożony projekt uchwały w sprawie stwierdzenia ważności wyborów, zawarty w doręczonym Obywatelom Posłom druku sejmowym nr 18.</u> | |
| 69 | + </div> | |
| 70 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 71 | + <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad projektem uchwały zamieszczonej w rozdanym Obywatelom Posłom druku sejmowym nr 18.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem projektu uchwały w sprawie stwierdzenia ważności wyboru posłów na Sejm PRL - zechce podnieść rękę.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-6.6" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-6.7" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-6.8" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę, a tym samym stwierdził ważność wyboru posłów na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-6.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Oświadczenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie proponowanego składu i programu prac Rządu.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-6.10" who="#Marszalek">W porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów proponuję, aby po wysłuchaniu oświadczenia Premiera w sprawie programu prac Rządu rozpatrzyć zgłoszone przez Radę Ministrów projekty ustaw objęte 3 punktem porządku dziennego, następnie wysłuchać propozycji Prezesa Rady Ministrów co do składu Rządu i dopiero wówczas przystąpić do dyskusji nad oświadczeniem i wnioskami Premiera.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-6.11" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-6.12" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Prezesa Rady Ministrów o zabranie głosu.</u> | |
| 84 | + </div> | |
| 85 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 86 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Pragnę przede wszystkim serdecznie podziękować za zaufanie okazane mi z racji powołania na stanowisko Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PiotrJaroszewicz">Rząd, którym kierowałem w ciągu 15 miesięcy, jakie upłynęły od VII Plenum Komitetu Ochotniczego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, realizował politykę Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, politykę w pełni uznaną przez Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne, a urzeczywistnianą przez wszystkie siły Frontu Jedności Narodu, partyjnych i bezpartyjnych ludzi pracy.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PiotrJaroszewicz">Pragnę zapewnić Wysoką Izbę, że nowo powołany Rząd odda wszystkie siły dalszemu, konsekwentnemu wcielaniu w życie tej polityki i poświęci całą energię, aby wspólnie z klasą robotniczą i całym społeczeństwem, w codziennej z nimi więzi, w narastającej atmosferze współgospodarowania i współodpowiedzialności, krok za krokiem przekształcać w rzeczywistość uchwały VI Zjazdu PZPR, program Frontu Jedności Narodu, za którym 19 marca opowiedział się naród polski w wyborach do Sejmu VI kadencji.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PiotrJaroszewicz">Konkretyzację tych założeń w sferze społeczno-gospodarczej polityki państwa stanowić będzie plan 5-letni. Jego główne proporcje i zadania zostały skrystalizowane na IV Plenum Komitetu Centralnego partii. Są one znane obywatelom posłom. Uchwały Sejmu już w najbliższym czasie nadadzą ostateczny kształt i moc prawa państwowego temu programowi pomyślnego rozwoju naszego kraju. Powodzenie planu 5-letniego rozstrzyga się już dzisiaj w codziennej ofiarnej pracy nad wykonaniem i przekraczaniem zadań 1972 roku. Na tych właśnie najbliższych zadaniach chciałbym więc skupić uwagę, przedstawiając zamierzenia i kierunki działania Rządu.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PiotrJaroszewicz">IV Plenum Komitetu Centralnego - wykorzystując dorobek minionych 15 miesięcy — nadało rozwojowi społeczno-gospodarczemu dynamikę nieco wyższą od określonej w uchwale VI Zjazdu. Narastające w naszym społeczeństwie przekonanie, że stać nas na więcej i że od nas to zależy, zmaterializowało się w podniesieniu wielu wskaźników ponad poziom ustalony poprzednio. Te korzystne zmiany są w pełni zgodne z naszą strategią społeczno-gospodarczą.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PiotrJaroszewicz">Zwiększanie dynamiki rozwoju gospodarki i dalszej poprawy warunków bytowych ludności stanowić będzie zasadniczy kierunek wysiłków Rządu. Szczególnie ważnym zadaniem będzie tworzenie warunków sprzyjających realizacji zadań, związanych z dodatkową produkcją przemysłową i rolniczą w skali ponad 20 mld zł. Ta patriotyczna inicjatywa umożliwia poprawę zaopatrzenia rynku, zwiększanie eksportu i lepsze pokrycie potrzeb frontu inwestycyjnego, przynosi zarazem poprawę relacji ekonomicznych, przede wszystkim w postaci wyższej wydajności pracy, zwiększenia produktywności środków trwałych i obniżania kosztów produkcji.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PiotrJaroszewicz">Ocena rezultatów 15 ubiegłych miesięcy obecnego pięciolecia pozwala oczekiwać pomyślnego wykonania założeń planu na lata 1971—1972. W tym okresie zamierzamy osiągnąć wzrost dochodu narodowego o 14,7%, przychodów pieniężnych ludności - o 19,8%, płacy realnej — o 9%, produkcji przemysłowej — o 17%, produkcji rolnej — o 6,5%. Są to bardzo napięte i niełatwe zadania.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-7.7" who="#PiotrJaroszewicz">Tym nieustępliwiej Rząd będzie zwalczał liczne jeszcze niedociągnięcia występujące w pracy gospodarki i administracji, będzie troskliwie pomagał słabszym ogniwom, będzie bacznie śledził przebieg procesów gospodarczych i przeciwdziałał trudnościom, które mogą wyłonić się w toku realizacji planu.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PiotrJaroszewicz">Naczelnym na dziś i jutro zadaniem Rządu jest koncentracja wysiłków na usprawnianiu wszystkich faz procesu inwestycyjnego. Uważnie analizując pierwsze oznaki poprawy, będą- ! ce zwiastunami nowego stylu administracji w działalności inwestycyjnej, Zdajemy sobie sprawę, że zasadniczy etap prac jest jeszcze przed nami.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PiotrJaroszewicz">Przezwyciężenie sytuacji, w której front inwestycyjny pozostaje relatywnie słabym odcinkiem działalności gospodarczej, jest kwestią wielkiej wagi. Lata 1972—1973 przyniosą bowiem najwyższą dynamikę wzrostu inwestycji. Pokonanie tego wysokiego progu wymaga przede wszystkim skrócenia cykli inwestycyjnych. Do tego zmierza opracowany już, kompleksowy program, do którego realizacji przystąpimy. W sprawnym przebiegu procesów inwestycyjnych zbiegają się wszystkie, wzajemnie powiązane uwarunkowania wykonania i przekroczenia planu 5-letniego.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PiotrJaroszewicz">Szybsze tempo inwestycji i rozwoju produkcji przemysłu wzmaga napięcia w gospodarce materiałowej. Dlatego równolegle do jej porządkowania i zmniejszania dynamiki przyrostu zapasów — Rząd będzie dążył do koniecznej poprawy zaopatrzenia w surowce, materiały, półfabrykaty, elementy kooperacyjne oraz w części zamienne.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PiotrJaroszewicz">Zapewnienie rytmiczności zaopatrzenia materiałowego — to jeden z najważniejszych warunków poprawy organizacji pracy i wzrostu jej wydajności. Rośnie rola wielkich i małych usprawnień, racjonalizacji, zwiększa się zapotrzebowanie na postęp techniczny, koniecznością staje się zwiększenie stopnia wykorzystania maszyn i urządzeń zarówno przez zwiększenie wskaźnika zmianowości, jak też przez lepszą organizację produkcji.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-7.12" who="#PiotrJaroszewicz">Kompleks problemów związanych z tworzeniem warunków do wzrostu postępu technicznego i wydajności pracy będzie przedmiotem stałej uwagi Rządu. Coraz mocniej zaznaczymy w naszej działalności zasadę jedności pracy i bytu — wyższej wydajności pracy i odczuwalnej poprawy warunków życia, zwłaszcza załóg robotniczych.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-7.13" who="#PiotrJaroszewicz">Szczególnej rangi zadaniem Rządu i resortów będzie zacieśnienie roboczych więzi z największymi zakładami pracy. To one skupiają klasę robotniczą i inteligencję techniczną naszego wielkiego przemysłu. To one rozstrzygają o wykonaniu całego planu gospodarczego. To one w poważnym stopniu kształtują — decydujący o osiągnięciach okresu pogrudniowego — klimat poparcia czynem słusznej polityki partii i wszystkich sił Frontu Jedności Narodu.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-7.14" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Rosnąca rola wsi i rolnictwa w realizacji naszego programu zobowiązuje Rząd do nieustannej troski o cały kompleks problemów polityki rolnej. Decyzje i działania minionych 15 miesięcy stworzyły wszystkim sektorom rolnictwa warunki sprzyjające szybszemu wzrostowi produkcji roślinnej i zwierzęcej. Aby te tendencje umocnić i jak najlepiej wykorzystać, Rząd będzie nadal popierał intensyfikację hodowli żywca wieprzowego i wołowego, rozszerzanie upraw roślin przemysłowych oraz chów owiec. Tym pilniejsza staje się konieczność przyspieszenia rozbudowy przemysłu rolno-spożywczego, w tym chłodni i przetwórstwa dla uszlachetniania artykułów rolnych przeznaczonych na rynek i eksport.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-7.15" who="#PiotrJaroszewicz">System przygotowania młodzieży wiejskiej do zawodu rolnika zostanie rozbudowany i zmodernizowany.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-7.16" who="#PiotrJaroszewicz">Podejmujemy niezbędne działania, aby zapewnić pełne zagospodarowanie wszystkich użytków rolnych. Rozszerzony będzie zasięg scaleń i porządkowania stanu władania ziemią.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-7.17" who="#PiotrJaroszewicz">Niekorzystny dla wegetacji roślin układ warunków klimatycznych w zimie i w dotychczasowym okresie wiosny zobowiązuje służbę rolną i ogół rolników do przeciwdziałania powstałym stratom zasiewów i zagrożeniu niektórych plonów.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-7.18" who="#PiotrJaroszewicz">Zasadnicze znaczenie dla przyspieszenia postępu produkcyjnego i cywilizacyjnego przemian społecznych na wsi ma aktywność polityczna i zawodowa samych rolników. Znaczne usprawnienie pracy kółek rolniczych i między- kółkowych baz maszynowych pod nadzorem samorządu chłopskiego przyniesie lepsze efekty. Będziemy ten nadzór doskonalić, a jeśli zajdzie potrzeba — wspierać pomocą państwa.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-7.19" who="#PiotrJaroszewicz">Będziemy umacniać gospodarstwa państwowe i spółdzielcze, pomagać rolnikom w organizacji zespołowych form uprawy ziemi oraz rozszerzać i doskonalić system powiązań gospodarstw indywidualnych z państwem i planową gospodarką socjalistyczną. Coraz lepsze zaopatrywanie wsi w środki produkcji, rozwój systemu kredytowego kontraktacji i całego obrotu rolnego, pomoc agrotechniczna i organizacyjna ze strony państwa i samorządu, rozbudowa usług i oświaty rolniczej — wszystko to zwiększa towarowość gospodarstw, pogłębia ich więź z socjalistyczną ekonomiką kraju, umacnia sojusz robotniczo-chłopski. Rolnicy w pełni popierają politykę VI Zjazdu, jasno widzą swoje miejsce w socjalistycznym społeczeństwie i ekonomice, swą współodpowiedzialność za pomyślny rozwój ojczyzny. Z tym większą energią Rząd będzie usuwał przeszkody utrudniające i opóźniające postęp produkcyjny, modernizację techniczną, przebudowę społeczną wsi, utrudniające i opóźniające poprawę warunków pracy i życia milionów naszych rolników.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-7.20" who="#PiotrJaroszewicz">Wyższe tempo zwiększania się siły nabywczej ludności, a szczególnie popytu na żywność, podnosi znaczenie stałego umacniania równowagi między podażą a popytem, ciągłej poprawy zaopatrzenia rynku, zwłaszcza ze strony przemysłu spożywczego, jak również pozostałych przemysłów.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-7.21" who="#PiotrJaroszewicz">Rosnące zadania w umacnianiu równowagi rynkowej postawi Rząd przed handlem zagranicznym. W naszym programie ważne miejsce zajmują zadania związane z osiąganiem wyższego tempa aktywizacji eksportu. W tym celu zostanie przyspieszona rekonstrukcja tych przemysłów, które uczestniczą w realizacji umów z bratnimi państwami, w urzeczywistnianiu założeń socjalistycznej integracji gospodarczej oraz we współpracy i wymianie międzynarodowej. Intensywniej i gospodarniej wykorzystywane kredyty zagraniczne posłużą modernizacji wielu gałęzi przemysłu i zakładów.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-7.22" who="#PiotrJaroszewicz">Doniosłą rolę w usprawnianiu procesów społeczno-gospodarczych będzie miało doskonalenie systemów planowania i zarządzania. Umacniając funkcję centralnego planowania i dyscyplinę planu, będziemy zarazem zwiększać samodzielność i odpowiedzialność podstawowych ogniw gospodarki za jej unowocześnienie, wzrost sprawności i wyższe efekty.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-7.23" who="#PiotrJaroszewicz">Komisja partyjno-rządowa sformułowała podstawowe kierunki doskonalenia metod funkcjonowania gospodarki i administracji. Wcielając sukcesywnie w życie dojrzewające projekty usprawnień, Rząd będzie urzeczywistniał zmiany, które doprowadzą do zasadniczej poprawy w tej ważnej dziedzinie.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-7.24" who="#PiotrJaroszewicz">Już obecnie wprowadzamy istotne zmiany w kierunku bardziej elastycznego planowania i gospodarowania funduszem płac, w organizacji handlu zagranicznego, w umacnianiu samodzielności i odpowiedzialności dyrektora przedsiębiorstwa, kombinatu i zjednoczenia. Dokonamy istotnych posunięć w celu usprawnienia i uproszczenia systemu inwestycyjnego. Będziemy te prace rozwijać.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-7.25" who="#PiotrJaroszewicz">Zamierzamy udoskonalić w sposób kompleksowy system finansowo-ekonomiczny, by nadać planowaniu i zarządzaniu bardziej nowoczesny charakter, oparty na wyraźnym określeniu i rozgraniczeniu kompetencji, na samodzielności działania, na logicznym układzie wzajemnych powiązań.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-7.26" who="#PiotrJaroszewicz">Rząd dążyć będzie do aktywizacji wszystkich regionów kraju. Wielkie znaczenie ma tu prawidłowe i kompleksowe rozwiązywanie problemów obszarów silnie uprzemysłowionych, o dużej koncentracji prac i zadań rozwojowych. Trzeba zatem podkreślić, że w każdej miejscowości, że w każdym regionie kraju można daleko aktywniej niż dotychczas uruchamiać rezerwy lokalne, śmielej rozwijać inicjatywę ludności w działaniu na rzecz rozwoju swego miasta, osiedla i wsi. Rząd będzie stwarzał tym inicjatywom sprzyjające warunki. Plany regionalne, województw, miast, powiatów i gromad powinny aktywnie sprzyjać szybszemu rozwojowi i pełniejszemu zaspokajaniu miejscowych potrzeb.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-7.27" who="#PiotrJaroszewicz">Do kwestii, w których poprawa warunków życia najściślej wiąże się z oddziaływaniem społeczno-wychowawczym, należy zapewnienie czystości, porządku, estetyki we wszystkich miejscowościach i zakątkach kraju.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-7.28" who="#PiotrJaroszewicz">Zadaniem Rządu o narastającym znaczeniu jest kompleksowa ochrona środowiska naturalnego — wielki problem lat siedemdziesiątych.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-7.29" who="#PiotrJaroszewicz">W pracach Komisji Planowania nad przygotowaniem planu perspektywicznego, obejmującego rozwój społeczno-gospodarczy kraju do 1990 r., poczesne miejsce zajmie perspektywiczny plan zagospodarowania przestrzennego. Uwzględni on problematykę przestrzenną w skali kraju i poszczególnych jego regionów, rozwój wielkich aglomeracji miejsko-przemysłowych oraz nowych ośrodków, okręgów i miast przemysłowych. Opracowywany obecnie długofalowy program, zmierzający do rozwiązania problemu mieszkaniowego oraz wydatne zwiększenie nakładów na gospodarkę komunalną — stworzą korzystne przesłanki dalszej, socjalistycznej urbanizacji Polski.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-7.30" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Realizując generalne założenia naszej polityki społeczno-ekonomicznej, Rząd ze szczególną troską odnosi się do wszelkich spraw związanych z warunkami pracy i życia naszych obywateli.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-7.31" who="#PiotrJaroszewicz">Za swoje najważniejsze społeczne i narodowe zadanie Rząd będzie uważał tworzenie optymalnych warunków do gruntownego przygotowania wielkich liczebnie roczników młodzieży do pracy zawodowej, do działalności społecznej, rozwoju i awansu. Podejmujące pracę zawodową zastępy młodzieży, coraz lepiej przygotowane do pracy i samodzielnego życia, stanowią wielką szansę dla Polski lat siedemdziesiątych.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-7.32" who="#PiotrJaroszewicz">Osią działania Rządu będzie polityka pełnego i racjonalnego zatrudnienia, wykorzystania zasobów pracy tak, aby ludzkie kwalifikacje, użyte zgodnie z potrzebami gospodarki, zapewniły uzyskanie optymalnych wyników.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-7.33" who="#PiotrJaroszewicz">W ubiegłym roku przeznaczyliśmy dodatkowe środki na organizację wypoczynku młodzieży. Intencją Rządu będzie objęcie zorganizowanymi formami wypoczynku całej młodzieży.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-7.34" who="#PiotrJaroszewicz">Rozbudowujemy przedszkola i placówki opiekuńczo-wychowawcze. Dużo uwagi poświęcimy poprawie warunków życia i wychowaniu dzieci wiejskich.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-7.35" who="#PiotrJaroszewicz">Nigdy jeszcze nie mieliśmy w planie 5-letnim tak bogatego programu polityki społecznej. Będziemy realizować go konsekwentnie, w miarę gromadzenia środków, działając w taki sposób, by we wszystkich żywotnych kwestiach działanie Rządu coraz silniej splatało się z wysiłkami związków zawodowych i z inicjatywą społeczną.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-7.36" who="#PiotrJaroszewicz">Zwiększając budownictwo mieszkaniowe, Rząd będzie dążył do wykorzystania wszelkich rezerw w programowaniu, projektowaniu i wykonawstwie inwestycji mieszkaniowych oraz w produkcji materiałów budowlanych. Równocześnie tworzone będą techniczne, organizacyjne i materiałowe podstawy przyspieszenia tempa budownictwa mieszkaniowego w następnym pięcioleciu.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-7.37" who="#PiotrJaroszewicz">Już podjęte bądź przygotowywane decyzje zapewnią realizację programowego założenia partii, którym jest pełne zrównanie uprawnień socjalnych. Krok po kroku przygotowujemy się do stopniowego skracania czasu pracy. W ostatnich latach, zwłaszcza w roku 1971, osiągnęliśmy widoczny postęp, skracając czas pracy w warunkach najbardziej uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia, szerzej wprowadzając 4-brygadowy system pracy oraz ograniczając w sobotę pracę na trzeciej zmianie w tych przemysłach, które zatrudniają wysoki odsetek kobiet. Zgodnie z przyjętą przez VI Zjazd zasadą skracania czasu pracy, w pierwszej kolejności tam, gdzie jest ona najbardziej uciążliwa, podjęliśmy już decyzje dotyczące eliminacji niedzielnej pracy górników.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-7.38" who="#PiotrJaroszewicz">Złożoność i wielostronne konsekwencje reformy czasu pracy wymagają jej kompleksowego przygotowania i opracowania form dostosowanych do specyfiki różnych gałęzi gospodarki. W związku z tym widzimy potrzebę przeprowadzenia eksperymentów branżowych i regionalnych, których wyniki ułatwią przyjęcie trafnych rozwiązań w szerszej skali.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-7.39" who="#PiotrJaroszewicz">Problemem, do którego przywiązujemy szczególną wagę, jest poprawa warunków pracy i bytu kobiet. Coraz szerzej wprowadza się zatrudnienie na pół etatu, rozszerza się urlopy macierzyńskie, otacza troskliwą opieką kobiety zatrudnione w zawodach uciążliwych. Przewidujemy także stopniowe obniżanie wieku emerytalnego dla kobiet, poczynając oczywiście od tych gałęzi gospodarki, gdzie ich zatrudnienie dominuje, a także rozszerzenie pomocy państwa dla matek wielodzietnych.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-7.40" who="#PiotrJaroszewicz">W zespole problemów socjalnych na czoło wysuwa się ochrona zdrowia społeczeństwa oraz rozwój pomocy społecznej. Spośród decyzji, które służą poprawie sytuacji zdrowotnej społeczeństwa, podkreślić należy zwiększenie środków finansowych i materialnych na rozbudowę obiektów służby zdrowia. Dużej troski i dużych nakładów wymaga zapewnienie opieki zdrowotnej dla 6,5 mln rolników i ich rodzin, objętych obecnie ubezpieczeniem zdrowotnym.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-7.41" who="#PiotrJaroszewicz">Wydatnie rozszerzymy pomoc społeczną przede wszystkim dla ludzi starych, często niezdolnych do samodzielnej egzystencji.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-7.42" who="#PiotrJaroszewicz">Planujemy dalszą optymalizację wykorzystania i rozbudowy bazy materialnej lecznictwa i pomocy społecznej, intensywne zwalczanie gruźlicy i innych chorób zakaźnych, profilaktykę w dziedzinie tzw. chorób cywilizacyjnych.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-7.43" who="#PiotrJaroszewicz">Poprawa warunków pracy, jej bezpieczeństwa i higieny stanowić będzie przedmiot codziennej troski organów rządowych i całej administracji na równi z troską o ład, porządek i dyscyplinę w produkcji, o powszechne poszanowanie przepisów chroniących życie, zdrowie i mienie społeczne. Jest to pole codziennej współpracy administracji ze związkami zawodowymi.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-7.44" who="#PiotrJaroszewicz">Więcej zadań postawimy w programie prac Rządu przed nauką i techniką. W rozwoju myśli badawczej i prac wdrożeniowych widzimy główny warunek unowocześnienia gospodarki i przyspieszenia kolejnych faz rewolucji naukowo-technicznej. Będziemy tworzyć warunki sprzyjające pracom naukowo-badawczym, rozwojowi najnowocześniejszych kierunków techniki, a także wynalazczości i racjonalizacji. Szczególnie wiele mamy do zrobienia na polu wdrażania wyników prac badawczo-naukowych do praktyki, przede wszystkim w przemyśle i w rolnictwie. W tym kierunku zmierzać będzie systematycznie praca organów rządowych i placówek naukowo-badawczych.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-7.45" who="#PiotrJaroszewicz">Cechą polityki naukowej państwa będzie oparcie ważniejszych decyzji gospodarczych oraz wyboru celów działalności badawczej i rozwojowej na ekspertyzach i konsultacjach ze środowiskami naukowymi. Konieczność zapewnienia nauce wpływu na całokształt zagadnień gospodarki, kultury, zdrowia, oświaty i warunków życia społeczeństwa wymaga jednolitej polityki państwa w stosunku do całego obszaru działalności badawczej i rozwojowej. Przedłożymy Sejmowi projekt nowej ustawy w tych sprawach.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-7.46" who="#PiotrJaroszewicz">Jednym z kluczowych zadań Rządu będzie doskonalenie systemu oświaty, podniesienie rangi społecznej zawodu nauczyciela oraz poprawa jego materialnych i socjalnych warunków. Przywiązujemy dużą wagę do prac Komitetu Ekspertów dla opracowania raportu o stanie oświaty w Polsce, któremu przewodniczy wybitny socjolog profesor Jan Szczepański. Dorobek tej ekspertyzy stanie się podstawą decyzji, których projekt przedłożymy Wysokiej Izbie w Roku Kopernikowskim, w 200-lecie utworzenia Komisji Edukacji Narodowej.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-7.47" who="#PiotrJaroszewicz">Poważne środki przeznaczymy na rozwój kultury i sztuki. Rozbudujemy bazę techniczną radia i telewizji, zapewniając w najbliższych latach wydatną poprawę w odbiorze programów na obszarze całego kraju. Wzrastać będą stopniowo nakłady prasy i książek.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-7.48" who="#PiotrJaroszewicz">Zainteresowanie społeczeństwa, zwłaszcza w roku olimpiady, budzi sport. Szczególne znaczenie przywiązujemy do rozwoju sportu masowego, do poprawy warunków działalności w tej dziedzinie.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-7.49" who="#PiotrJaroszewicz">Nigdy jeszcze tak wiele uwagi, starań i środków nie poświęcaliśmy tym wszystkim, wzajemnie powiązanym kierunkom działania, od których zależy sytuacja socjalna człowieka pracy, zaspokajanie jego materialnych i duchowych potrzeb.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-7.50" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Zgodnie ze swymi najlepszymi tradycjami i internacjonalistyczną polityką zagraniczną, Polska opowiada się zawsze za sprawą pokoju, postępu i wolności narodów. Kraj nasz zespala narodowe interesy i dążenia z interesami jedności socjalistycznej wspólnoty, jej dynamicznego rozwoju i rosnącego oddziaływania na bieg wydarzeń międzynarodowych.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-7.51" who="#PiotrJaroszewicz">Dzięki inicjatywom Związku Radzieckiego, Polski i innych krajów socjalistycznych, Europa weszła w ostatnim okresie w proces doniosłych przeobrażeń, prowadzących do zapewnienia trwałego pokoju i bezpieczeństwa, a także rozwoju współpracy i wzrostu zaufania w stosunkach między państwami.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-7.52" who="#PiotrJaroszewicz">Wcielając w życie zasadę pokojowego współistnienia państw o odmiennych ustrojach, udzielamy poparcia słusznej walce, jaką z imperializmem, reakcją i neokolonializmem prowadzą narody Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. W szczególności solidaryzujemy się z walką narodów Indochin przeciwko interwencji imperialistycznej. Popieramy sprawiedliwe żądania narodów arabskich w sprawie likwidacji skutków agresji izraelskiej.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-7.53" who="#PiotrJaroszewicz">Wkład polskiej polityki zagranicznej w dzieło pokoju umacnia szacunek, jakim cieszy się nasza ojczyzna dzięki chlubnym tradycjom walk o wolność i niepodległość oraz wkładowi w zwycięstwo nad faszyzmem w II wojnie światowej, z racji historycznych dokonań i ambitnych zamierzeń w budowie socjalizmu.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-7.54" who="#PiotrJaroszewicz">Nasze osiągnięcia cieszą wszystkich przyjaciół Polski, a wśród nich wielu rozsianych po świecie rodaków, którym bliskie sa sprawy ojczystego kraju. Będziemy nadal poświęcać wiele uwagi sprawom Polonii i jej kontaktów z ojczyzną.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-7.55" who="#PiotrJaroszewicz">Przynależność do wspólnoty państw socjalistycznych stanowi podstawę naszego narodowego bezpieczeństwa i pokojowego rozwoju. Jako niezłomne ogniwo tej wspólnoty aktywnie uczestniczymy w umacnianiu jej siły i jedności działania, współkształtujemy jej politykę zagraniczną.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-7.56" who="#PiotrJaroszewicz">Doniosły wkład w kształtowanie konstruktywnego programu pokojowej polityki zagranicznej i socjalistycznej wspólnoty wniósł XXIV Zjazd KPZR oraz VI Zjazd PZPR i zjazdy bratnich partii.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-7.57" who="#PiotrJaroszewicz">Okres dzielący nas od XXIV Zjazdu KPZR potwierdził historyczną słuszność tego programu i jego pozytywny wpływ na sytuację międzynarodową. Aktywność oraz pokojowe inicjatywy Związku Radzieckiego i innych krajów socjalistycznych, zawarte w Deklaracji Praskiej, stworzyły sytuację, w której możliwe jest praktyczne rozwiązywanie problemu bezpieczeństwa i współpracy w Europie. Jest to zadanie na wielką, historyczną skalę, wymagające walki i zaangażowania wszystkich realistycznych i postępowych sił w Europie.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-7.58" who="#PiotrJaroszewicz">Twórczym rozwinięciem tej linii było doniosłe wystąpienie Sekretarza Generalnego KC KPZR — towarzysza Leonida Breżniewa na Zjeździe Radzieckich Związków Zawodowych. Przedstawione w tym przemówieniu oceny sytuacji i proponowane rozwiązania problemów i konfliktów międzynarodowych w drodze wzajemnego porozumienia, odprężenia, umocnienia pokoju, normalizacji stosunków między państwami, w drodze tworzenia skutecznych systemów bezpieczeństwa zarówno w Europie, jak i w innych częściach świata, są całkowicie zgodne ze stanowiskiem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Udzielamy im pełnego poparcia. Uważamy, że podjęcie tych konstruktywnych idei i propozycji odpowiada interesom wszystkich państw i narodów.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-7.59" who="#PiotrJaroszewicz">Z zadowoleniem stwierdzamy pogłębienie się jedności działania państw naszej wspólnoty, czego wyrazem są: przyjęty przez XXV sesję RWPG program socjalistycznej integracji oraz uchwała Doradczego Komitetu Politycznego Układu Warszawskiego w Pradze ze stycznia br. Polska będzie nadal dążyć do umacniania jedności państw Układu Warszawskiego i rozwoju Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, a zarazem zacieśniać dwustronne stosunki z bratnimi krajami.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-7.60" who="#PiotrJaroszewicz">Braterski sojusz ze Związkiem Radzieckim i innymi krajami socjalistycznymi zwiększa rolę Polski w świecie, a zwłaszcza w Europie. Ważniejsze problemy naszego kontynentu nie mogą być dzisiaj rozwiązywane bez głosu Polski.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-7.61" who="#PiotrJaroszewicz">Przyspieszenie procesu integracji ekonomicznej wspólnoty krajów RWPG zapewnia jej członkom wzajemne korzyści, umożliwia specjalizację i kooperację, rozwój nauki i techniki, dynamizuje wzrost gospodarczy.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-7.62" who="#PiotrJaroszewicz">Stosunki polityczne, gospodarcze, kulturalne, techniczne i naukowe Polski Ludowej z Krajem Rad przepojone są duchem proletariackiego internacjonalizmu. Rozwój braterskiej współpracy ze Związkiem Radzieckim posiada decydujące znaczenie dla dalszego rozwoju i modernizacji naszej gospodarki. Obecnie współpraca polsko-radziecka wkracza w nową, wyższą fazę, którą tworzą zawarte ostatnio porozumienia i umowy, w szczególności, gospodarcze. Dążenie do umacniania przyjaźni polsko-radzieckiej i zacieśniania wszechstronnej współpracy między naszymi państwami — to niewzruszona podstawa bezpieczeństwa kraju i jego rozwoju. Sojusz i współpraca ze Związkiem Radzieckim i pozostałymi państwami wspólnoty socjalistycznej są niezmiennie zasadniczą dyrektywą w polityce i działalności Rządu. Ta fundamentalna zasada naszej polityki została potwierdzona przez całe doświadczenie Polski Ludowej. Jej zasadnicze znaczenie podkreślił VI Zjazd. Znajduje ona pełne poparcie narodu polskiego.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-7.63" who="#PiotrJaroszewicz">Bardzo pomyślnie rozwijają się stosunki z naszym zachodnim sąsiadem — Niemiecką Republiką Demokratyczną. Podjęte decyzje o kooperacji przemysłowej i wymianie naukowo-technicznej oraz współpracy w innych dziedzinach tworzą trwałe podstawy dla narastającego współdziałania. Jego wyrazem są wprowadzone ułatwienia w ruchu turystycznym.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-7.64" who="#PiotrJaroszewicz">Pogłębia się współpraca z Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną. Jej ważnym kierunkiem jest kooperacja przemysłowa. Liczne kontakty przyczyniają się do konkretyzacji współpracy i dalszego zbliżenia między narodami polskim, czeskim i słowackim.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-7.65" who="#PiotrJaroszewicz">Pomyślnie rozwija się tradycyjnie bliska, wszechstronna współpraca polsko-węgierska, wkraczająca obecnie w nowy, korzystny dla obu krajów etap kooperacji przemysłowej.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-7.66" who="#PiotrJaroszewicz">Nowym potwierdzeniem bliskich stosunków, łączących nas z Ludową Republiką Bułgarii, była niedawna wizyta w Polsce I Sekretarza Komitetu Centralnego Bułgarskiej Partii Komunistycznej tow. Todora Żiwkowa. Wyniki tej wizyty wzbogacają naszą współpracę o nowe, ważne elementy.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-7.67" who="#PiotrJaroszewicz">Na wielu odcinkach pomyślnie rozwijają się nasze stosunki z Socjalistyczną Republiką Rumunii.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-7.68" who="#PiotrJaroszewicz">Poprzez rozwój wymiany handlowej i kooperacji przemysłowej, a także wzrost kontaktów politycznych i wymiany kulturalno-naukowej znacznie ożywiliśmy przyjazne stosunki z socjalistyczną Jugosławią. Wyrazem tego była nasza wizyta złożona w Jugosławii w październiku ubiegłego roku, a spodziewana wizyta Prezydenta Tito w Polsce z pewnością przyczyni się do dalszego zacieśnienia tych stosunków.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-7.69" who="#PiotrJaroszewicz">W duchu przyjaźni i braterstwa rozwijają się stosunki z Mongolską Republiką Ludową, która aktywnie uczestniczy w politycznej i gospodarczej współpracy krajów socjalistycznych.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-7.70" who="#PiotrJaroszewicz">Stosunki przyjaźni łączą Polskę z demokratyczną Republiką Wietnamu. Bohaterskiemu narodowi wietnamskiemu udzielamy poparcia i pomocy w walce z agresją imperialistyczną. Popieramy pokojowe propozycje Demokratycznej Republiki Wietnamu i Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego Republiki Wietnamu Południowego w sprawie rozwiązania konfliktu indochińskiego.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-7.71" who="#PiotrJaroszewicz">Dobrze rozwijają się nasze stosunki z Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną. Udzielamy poparcia propozycjom Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej w sprawie pokojowego zjednoczenia Korei i wycofania wojsk interwencyjnych z Korei Południowej.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-7.72" who="#PiotrJaroszewicz">Cieszy nas rozwój przyjaznych stosunków z Kubą — z pierwszym państwem socjalistycznym na kontynencie amerykańskim. Z radością powitamy w Polsce I Sekretarza Komunistycznej Partii Kuby i Premiera Rządu towarzysza Fidela Castro.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-7.73" who="#PiotrJaroszewicz">Nigdy dotychczas nie mieliśmy równie szerokich i ożywionych kontaktów z krajami socjalistycznymi, jak w okresie ostatnich 15 miesięcy. Rozwój wszechstronnej współpracy i koordynacja polityki zagranicznej państw socjalistycznych stanowią nie tylko dźwignię rozwoju każdego z zainteresowanych krajów, lecz są źródłem ich wspólnej siły, ważnym czynnikiem pokoju i bezpieczeństwa w Europie.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-7.74" who="#PiotrJaroszewicz">Jedność sił socjalizmu i postępu ma obecnie zasadnicze znaczenie. W tym przekonaniu przeciwstawiamy się na arenie międzynarodowej wszelkim tendencjom antyradzieckim, które przynoszą szkodę sprawie postępu i pokoju światowego.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-7.75" who="#PiotrJaroszewicz">W dążeniach do umocnienia bezpieczeństwa Europy i rozwoju ogólnoeuropejskiej współpracy Polska gotowa jest współpracować ze wszystkimi rządami i siłami politycznymi, które kierują się analogicznymi intencjami. Opowiadamy się za utworzeniem na naszym kontynencie zbiorowego systemu bezpieczeństwa, odpowiadającego interesom wszystkich zainteresowanych państw. Jest to droga przekształcenia Europy w obszar trwałego pokoju.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-7.76" who="#PiotrJaroszewicz">Narastające procesy zmian torują sobie drogę wbrew działającym jeszcze przeciwnikom odprężenia i normalizacji stosunków. Ten pozytywny proces wyraża się przede wszystkim w uznaniu istniejących granic w Europie, co zostało dokonane w układach podpisanych między Związkiem Radzieckim, Polską a NRF. Doniosłe znaczenie ma porozumienie czterech wielkich mocarstw w sprawie Berlina Zachodniego oraz porozumienie między NRD a NRF i między NRD a Berlinem Zachodnim. Dowodem aprobaty dla przedstawionej przez państwa socjalistyczne propozycji utworzenia systemu bezpieczeństwa jest powszechne poparcie idei Europejskiej Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy oraz aktywizacja stosunków dwustronnych, w tym kontaktów politycznych pomiędzy państwami europejskimi.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-7.77" who="#PiotrJaroszewicz">Oczekujemy, że układy zawarte z rządem NRF przez rządy Związku Radzieckiego i Polski zostaną ratyfikowane i wejdą w życie. Leży to — jak mówił o tym wczoraj z tej trybuny I Sekretarz partii tow. Edward Gierek — nie tylko w interesie normalizacji stosunków pomiędzy państwami socjalistycznymi i NRF, lecz także w interesie bezpieczeństwa wszystkich narodów i państw Europy. Stosunek do układów jest miernikiem podejścia do węzłowych problemów pokoju, bezpieczeństwa i współpracy. Występujące przeciw układom siły polityczne i poszczególni politycy w NRF muszą zdawać sobie sprawę, iż stawiając na kartę zimnej wojny, hamują procesy odprężenia w Europie. Wprowadzają oni w błąd własną opinię publiczną głosząc, że istnieją możliwości renegocjacji zawartych układów. Możliwości takiej nie ma, gdyż nie można cofnąć biegu wydarzeń ani powrócić do spraw już dawno rozstrzygniętych. Ci, którzy głoszą demagogiczne twierdzenia o możliwości przetargu z Polską, zapominają, że naród Polski zapłacił za swoją wolność i niepodległość najwyższą cenę, że granica na Odrze i Nysie, jak też granica wspólnoty socjalistycznej na Łabie i Werze, są nienaruszalne i zawsze pozostaną w pełni zabezpieczone.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-7.78" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-7.79" who="#PiotrJaroszewicz">Prawdę tę przypomniał tow. Breżniew w swym ostatnim wystąpieniu.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-7.80" who="#PiotrJaroszewicz">Podobne stanowisko zajmują koła rządzące szeregu krajów Europy Zachodniej. Odnosimy się do takiego stanowiska z uznaniem, widząc w nim dążenie do kontynuacji polityki odprężenia i normalizacji stosunków w Europie.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-7.81" who="#PiotrJaroszewicz">Ze swej strony Rząd w niedługim czasie i w przewidzianym trybie skieruje do Wysokiej Izby wniosek ratyfikacyjny, dotyczący układu zawartego z NRF w dniu 7 grudnia 1970 r. Rząd spodziewa się, że sprawa ratyfikacji układu poddana zostanie wnikliwej dyskusji w kompetentnej komisji Sejmu.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-7.82" who="#PiotrJaroszewicz">Uważamy, że dla normalizacji stosunków w Europie konieczne jest uregulowanie spraw między NRF i Czechosłowacją na podstawie uznania układu monachijskiego za nieważny od samego początku.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-7.83" who="#PiotrJaroszewicz">Proces normalizacji wymaga także uznania Niemieckiej Republiki Demokratycznej — zgodnie z prawem międzynarodowym.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-7.84" who="#PiotrJaroszewicz">Opowiadamy się, zgodnie z propozycją rządu Finlandii, za jak najszybszym rozpoczęciem wielostronnych przygotowań do Konferencji Europejskiej. Uważamy, że istnieją wszelkie warunki, aby mogła ona zebrać się w najbliższym czasie. W przekonaniu tym utwierdzają nas pozytywne reakcje zdecydowanej większości państw na konstruktywny program, wyłożony w Deklaracji Praskiej państw-stron Układu Warszawskiego.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-7.85" who="#PiotrJaroszewicz">Każde państwo może i powinno wnosić konstruktywny wkład do rozpoczętego procesu odprężenia i normalizacji. Ze swej strony Polska — na zasadach pokojowego współistnienia, współpracy oraz niemieszania się w sprawy wewnętrzne, aktywnie rozwija stosunki z szeregiem państw Europy Zachodniej. Jest to jednocześnie działanie na rzecz umocnienia bezpieczeństwa i współpracy w skali ogólnoeuropejskiej. Polska, podobnie jak i inne kraje socjalistyczne, wypowiada się za rozwojem współpracy gospodarczej ze wszystkimi państwami, niezależnie od tego czy wchodzą one w skład Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, czy pozostają poza ugrupowaniami gospodarczymi. Realistyczną podstawę tych stosunków tworzy zasada równouprawnienia, wzajemnych korzyści i wyeliminowania wszelkich form dyskryminacji.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-7.86" who="#PiotrJaroszewicz">Przyjazne stosunki rozwijają się między Polską i Francją. Tradycyjna przyjaźń pogłębiana jest przez zbieżność poglądów na wiele ważnych problemów politycznych, służy jej także rozwój współpracy gospodarczej, naukowej i kulturalnej. Wyrażamy przekonanie, że planowana wczesną jesienią br. wizyta delegacji PRL we Francji przyczyni się do dalszego zacieśnienia współpracy polsko-francuskiej.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-7.87" who="#PiotrJaroszewicz">Coraz lepiej układają się nasze dobrosąsiedzkie stosunki z państwami skandynawskimi: Finlandią, Szwecją, Norwegią, Danią i Islandią. Wzrostowi wymiany towarowej, naukowej i kulturalnej towarzyszą ożywione kontakty polityczne. Jestem przekonany, że wizyta, którą zamierzam złożyć w Szwecji, a także i inne kontakty polityczne na wysokim szczeblu przyczynią się do dalszego ożywienia wszystkich tych kierunków współpracy, a także do rozwiązania wielu spraw dotyczących Morza Bałtyckiego.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-7.88" who="#PiotrJaroszewicz">Widzimy możliwości znacznego rozwoju stosunków z państwami Europy Zachodniej: z Wielką Brytanią, z Włochami, z którymi mamy szczególnie rozwiniętą współpracę przemysłową, z NRF, Austrią, Belgią i innymi krajami w dziedzinie gospodarczej wymiany naukowo-technicznej i kulturalnej oraz w kontynuowaniu kontaktów politycznych.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-7.89" who="#PiotrJaroszewicz">Dobrze rozwijają się nasze stosunki z Kanadą. Pozytywnie oceniamy zainteresowanie Stanów Zjednoczonych rozszerzeniem stosunków gospodarczych i naukowo-technicznych z Polską, co w pełni odpowiada dążeniom Rządu do rozwoju korzystnej dla obu stron współpracy.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-7.90" who="#PiotrJaroszewicz">Dobrze układają się nasze stosunki z Japonią, a perspektywy rozwoju i współpracy gospodarczej kształtują się pomyślnie.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-7.91" who="#PiotrJaroszewicz">Pozytywnie rozwijają się nasze stosunki z wieloma państwami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-7.92" who="#PiotrJaroszewicz">Aktywna polityka Polski na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych organizacji międzynarodowych koncentruje się na problemach pokoju i bezpieczeństwa, rozbrojenia i ograniczenia zbrojeń oraz rozwoju współpracy, zwłaszcza gospodarczej.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-7.93" who="#PiotrJaroszewicz">Polska polityka zagraniczna dobrze służy interesom państwa i społeczeństwa, odpowiada naszym aspiracjom do twórczego rozwoju w warunkach pokoju i trwałego bezpieczeństwa. Dlatego polityka ta cieszy się aktywnym poparciem całego narodu, który aprobuje jej narodowe racje i socjalistyczne ideowe treści.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-7.94" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Programowym zadaniem Rządu jest doskonalenie obowiązującego prawa, umacnianie praworządności socjalistycznej, ładu i porządku publicznego. Na podstawie przeprowadzonych już ekspertyz i prac przygotowawczych, Rząd opracuje 3-4-letni program prac legislacyjnych, skoordynowany z rozwojem socjalistycznych stosunków społeczno-politycznych i potencjału gospodarczego kraju.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-7.95" who="#PiotrJaroszewicz">Przygotowując i doskonaląc akty prawne, tym usilniej troszczyć się będziemy o pełne poszanowanie prawa już obowiązującego. Chodzi o to, aby rosnący rytm aktywności gospodarczej i ożywienia społecznego znajdował mocne oparcie w powszechnym przestrzeganiu zasad dyscypliny zawodowej i społecznej, ładu i porządku, poszanowania mienia społecznego i codziennej ochronie społecznego interesu.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-7.96" who="#PiotrJaroszewicz">Naczelna zasada ustrojowa — jedność i nierozerwalność praw i obowiązków — jest istotą socjalistycznej demokracji, którą będziemy rozwijać i doskonalić w codziennym działaniu. Wymaga to od Rządu dalszego umacniania zasad praworządności socjalistycznej, bezkompromisowego zwalczania wszelkiego bezprawia, obrony wszystkich interesów chronionych prawem. Oznacza to nierozdzielność interesów państwa i społeczeństwa, społeczeństwa i każdego z obywateli.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-7.97" who="#PiotrJaroszewicz">W roku 1971 nastąpiła poprawa stanu bezpieczeństwa i porządku w kraju. Zastosowano nowe formy i środki, ulepszono metody wykrywania przestępstw. Wobec naruszających ład i porządek, wobec sprawców czynów chuligańskich przyjęto zasadę szybkiej, surowszej i bardziej dolegliwej represji. Ten kierunek odpowiada społecznemu poczuciu sprawiedliwości i będzie kontynuowany.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-7.98" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo Sprawiedliwości, resort spraw wewnętrznych, Ministerstwo Oświaty, organizacje prowadzące działalność wychowawczą, przystąpiły do opracowania kompleksowego programu wszechstronnych i skutecznych działań, umacniających poczucie dyscypliny i porządku, zapewniających wyższą skuteczność wychowania, profilaktyki społecznej, walki z alkoholizmem i chuligaństwem, pasożytnictwem i demoralizacją.</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-7.99" who="#PiotrJaroszewicz">Ważnym zadaniem Rządu będzie wzmożenie ochrony wspólnego mienia i całej gospodarki. We wszystkich ogniwach administracji przygotowujemy przeciwdziałanie wobec zjawisk niegospodarności, niedbalstwa, marnotrawstwa, które przeradzają się gdzieniegdzie w groźne następstwa czy to w postaci pożarów, katastrof i awarii, czy w przestępczość gospodarczą. Rząd liczy na społeczne wsparcie tych działań, na konstruktywną krytykę zła i biurokratyzmu, na narastającą aktywność społeczeństwa w usuwaniu niedomagań, które pociągają za sobą często niepowetowane straty.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-7.100" who="#PiotrJaroszewicz">Jedność wszystkich sił społecznych, konsolidacja w codziennym działaniu, jednolite poparcie najważniejszych racji narodu — to wielki, narastający dorobek pogrudniowej polityki partii, najważniejsze źródło siły socjalistycznego państwa i gwarancja powodzenia realizacji wspólnego programu. W tym działaniu jest miejsce dla wszystkich obywateli — członków partii, bratnich stronnictw i bezpartyjnych, dla ludzi wszystkich zawodów i generacji, bez względu na wyznawaną filozofię lub religię. Każda para rąk jest potrzebna, każda obywatelska myśl się liczy, każdy czyn ma wartość.</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-7.101" who="#PiotrJaroszewicz">W przekonaniu o nadrzędności tych patriotycznych racji Rząd będzie kontynuował swoje dążenia do normalizacji stosunków z Kościołem. Ze strony Kościoła, jego hierarchii, oczekujemy wyjścia na spotkanie tych dążeń, za którymi 19 marca opowiedziało się polskie społeczeństwo. Jestem przekonany, że hierarchia kościelna wniesie konstruktywny wkład w proces normowania stosunków z państwem.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-7.102" who="#PiotrJaroszewicz">Jak wiadomo Rząd podjął rozmowy z Watykanem. Oczekujemy, że w ich toku uzyskane zostaną gwarancje, iż działalność religijna kościoła rzymskokatolickiego mieścić się będzie w ramach nakreślonych przez nasz interes narodowy i obowiązujące w Polsce prawo. Przyjmujemy z uznaniem fakt, że Watykan podejmuje kroki służące umocnieniu pokoju w świecie i w Europie.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-7.103" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Zgodnie z zapowiedzią I Sekretarza Komitetu Centralnego tow. Edwarda Gierka na przedwyborczym spotkaniu w Katowicach, w połowie roku 1973 — dysponując już oceną realizacji planu 5-letniego na jego półmetku — nakreślimy zwiększone we wszystkich najważniejszych społecznie przekrojach zadania na drugą połowę obecnej pięciolatki.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-7.104" who="#PiotrJaroszewicz">Rząd w całym swym działaniu będzie dążył do tego, by w pełni zabezpieczyć realizację tego zadania i osiągnięcie rezultatów, które pozwolą na wydatniejszą poprawę warunków życiowych ludzi pracy oraz na szybszą modernizację i rozbudowę gospodarki. Cel ten stanie się wspólnym mianownikiem programu prac Rządu, zasadniczym bodźcem dalszego doskonalenia pracy całej administracji, umacniania jej więzi ze społeczeństwem.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-7.105" who="#PiotrJaroszewicz">Wszystkie organy administracji centralnej i terenowej muszą działać znacznie efektywniej, podnosić na wyższy poziom nie zawsze dobrą jeszcze sprawność w codziennym rozwiązywaniu swych zadań. Istotnym punktem prac Rządu w tym kierunku będzie zasadnicze umocnienie administracji na szczeblu gromadzkim.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-7.106" who="#PiotrJaroszewicz">Kampania wyborcza potwierdziła, że mimo osiągniętego postępu wiele jeszcze pozostaje do zrobienia w dziedzinie wnikliwego, terminowego i sprawiedliwego rozpatrywania spraw obywateli przez administrację. Zdecyduje o tym zarówno planowany wzrost kwalifikacji pracowników administracji, jak i umacnianie we wszystkich jej ogniwach nowego klimatu, nacechowanego odpowiedzialnością i większą wrażliwością społeczną. Polepszenie pracy administracji, to jedno z istotniejszych zadań w programie prac Rządu.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-7.107" who="#PiotrJaroszewicz">W roku 1971 przekonaliśmy się, jak wielkie znaczenie we wszystkich dziedzinach życia kraju ma aktywność Sejmu, jak owocny jest wpływ jego działalności na doskonalenie pracy Rządu i jego organów. Pragnę zapewnić Wysoką Izbę, że Rząd dołoży starań, aby wykorzystać w swej pracy zalecenia Sejmu i inicjatywy obywateli posłów, aby konsekwentnie wcielać w życie prawa stanowione przez nasz socjalistyczny parlament.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-7.108" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Dzięki odbudowie i umocnieniu zasad lemnowskich, głębsza niż kiedykolwiek stała się więź łącząca partię i władzę ludową z klasą robotniczą i całym narodem. Tworzy ją klimat nowej społeczno-gospodarczej polityki partu, obopólnej szczerości i wzajemnego zaufania, zasada radzenia się klasy robotniczej, ludzi pracy przy podejmowaniu ważnych społecznie decyzji, zasada umacniania więzi z masami.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-7.109" who="#PiotrJaroszewicz">Powoduje to, że obywatel, rzeczywisty współgospodarz kraju, po nowemu widzi swą rolę i aktywny udział w budownictwie socjalistycznym, które utożsamia z sobą, z życiem własnej rodziny, wsi i miasta, z potrzebą rozumu i serca.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-7.110" who="#PiotrJaroszewicz">Silniejsza niż kiedykolwiek, bardziej świadoma swej roli i odpowiedzialności jest nasza partia — Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, przewodniczka narodu, budowniczy jego przyszłości. Wzrost jej autorytetu, umocnienie jej kierowniczej roli w całokształcie życia społecznego, wypływa ze słuszności linii politycznej, przyjętej na VII i VIII Plenum Komitetu Centralnego PZPR oraz rozwiniętej i ustalonej przez VI Zjazd.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-7.111" who="#PiotrJaroszewicz">Bratnie stronnictwa — Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne i wszystkie siły Frontu Jedności Narodu — twórczo współdziałają z partią w urzeczywistnianiu programu, który dobro społeczeństwa, poprawę materialnych i duchowych warunków życia czyni główną treścią społeczno-ekonomicznego rozwoju kraju — nadrzędnym celem, któremu podporządkowane są wszystkie nasze zamierzenia i działania.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-7.112" who="#PiotrJaroszewicz">Świadomość tych prawd wyzwala ogromne społeczne rezerwy, tkwiące w ludziach, w ich energii, inicjatywie i aktywności, tworzy dźwignię wydajniejszej pracy, silniejszej dyscypliny, lepszego gospodarowania.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-7.113" who="#PiotrJaroszewicz">Rząd będzie tworzył warunki coraz bardziej sprzyjające tym życiodajnym procesom budowy i rozkwitu socjalistycznej Polski.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-7.114" who="#PiotrJaroszewicz">O tych właśnie, jakże ważnych sprawach, mówił wczoraj z tej trybuny w swoim wystąpieniu towarzysz Edward Gierek. Podkreślił on, że — „musimy aktywnie i konsekwentnie kształtować i pomnażać siły twórcze naszego narodu, umacniać w świadomości powszechnej socjalistyczne, patriotyczne i internacjonalistyczne ideały oraz wolę kierowania się nimi w życiu. Pragniemy, aby socjalistyczna kultura narodowa, kontynuująca nasze najlepsze tradycje, wzbogacała życie duchowe naszego społeczeństwa, kształtowała osobowość i ideowe motywacje działania ludzi, zgodnie z zasadami socjalizmu, z duchem naszej epoki”.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-7.115" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! W wyborach do Sejmu otrzymaliśmy powszecnne poparcie dla programu Frontu Jedności Narodu. Oznacza ono dla nas ogromne zobowiązanie. Rząd dołoży wszelkich starań, aby tego zaufania nie zawieść. (Oklaski</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-7.116" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelu Marszałku! Pozostał mi jeszcze jeden obowiązek — przedstawienie rządowych projektów ustaw, wniesionych na obecne posiedzenie Sejmu.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-7.117" who="#PiotrJaroszewicz">Realizacja programu, który referowałem, wymaga usprawnienia organizacji zarządzania gospodarką i państwem, wymaga doskonalenia, unowocześnienia, organizacji i administracji centralnej i terenowej.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-7.118" who="#PiotrJaroszewicz">Zamierzamy dokonać szeregu zmian w strukturze organizacyjnej aparatu zarządzania, aby stworzyć w ten sposob lepsze warunki ala realizacji zadań na głównych odcinkach działalności Rządu, podnieść sprawność i efektywność pracy niektórych organów państwowych.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-7.119" who="#PiotrJaroszewicz">1. Proponujemy znieść dotychczasowe Ministerstwo Oświaty i szkolnictwa Wyższego oraz Komitet Nauki i Techniki i utworzyć Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Ministerstwo Oświaty i Wychowania.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-7.120" who="#PiotrJaroszewicz">Nauka musi coraz bardziej wpływać na rozwój sił wytwórczych, umacniać więź z praktyką, koncentrować się na węzłowych problemach badawczych. Do realizacji tych celów konieczne są sprawniejsze formy organizacyjne.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-7.121" who="#PiotrJaroszewicz">Istniejący dotychczas Komitet Nauki i Techniki uczynił wiele dla ustalenia węzłowej problematyki badawczej, koordynacji badan i wiązania ich z potrzebami praktyki, ale jego możliwości dalszego pogłębiania tych procesów są w obecnym układzie organizacyjnym wyczerpane. Równocześnie poza jego gestią pozostawał największy potencjał kadrowy, naukowy i techniczny naszego szkolnictwa wyższego.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-7.122" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki będzie koordynatorem prac naukowych i technicznych wszystkich krajowych ośrodków. Jest to na obecnym etapie rozwoju naszego kraju konieczne. Zapewni to uporządkowanie programu prac badawczych i naukowo-technicznych, właściwe wykorzystanie kadry i prawidłowy rozdział środków inwestycyjnych oraz cennego wyposażenia, uporządkowanie spraw płacowych, drożność dla prac naukowo-badawczych, wykorzystanie aparatury i drożność dla kadry naukowo-technicznej niezależnie od resortowej przynależności.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-7.123" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo opracowywać będzie koncepcje polityki naukowej i technicznej państwa, inicjować, organizować i kontrolować wykonanie rządowych planów badawczych oraz czuwać nad prawidłowym wykorzystaniem osiągnięć nauki przez praktykę. Do jego kompetencji należeć musi organizowanie ekspertyz dotyczących stanu aktualnego oraz prognoz i strategii rozwoju naukowego i technicznego kraju, organizowanie informacji naukowej i koordynacja współpracy naukowo-technicznej z zagranicą.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-7.124" who="#PiotrJaroszewicz">Nowe ministerstwo będzie ponadto obarczone zadaniem opracowywania i koordynacją realizacji państwowego planu systematycznego dokształcania i doskonalenia kadr naukowych i technicznych.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-7.125" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo Oświaty i Wychowania w niedługim czasie ustosunkuje się do poważnego dokumentu, jaki przedstawi Komitet Ekspertów dla opracowania raportu o stanie oświaty.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-7.126" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo Oświaty i Wychowania stanie w obliczu wprowadzenia odpowiednich zmian do modelu oświaty. Wdrożenie niezbędnych zmian będzie poprzedzone opracowaniem założeń kompleksowej polityki wychowania, nowych programów i podręczników, pomocy naukowych, reorganizacją sieci szkolnej oraz przeszkoleniem i odpowiednim rozmieszczeniem kadr.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-7.127" who="#PiotrJaroszewicz">Już obecnie skutecznych rozwiązań wymagają zadania związane z podniesieniem na wyższy poziom pracy całego szkolnictwa, intensywnego upowszechniania wykształcenia średniego młodzieży i pracujących, rozwijania działalności opiekuńczej i wychowawczej szkół i placówek oświatowych wszystkich typów w mieście i na wsi.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-7.128" who="#PiotrJaroszewicz">Czekają też nowy resort odpowiedzialne zadania koordynacji całej oświaty zarówno szkolnej, jak i pozaszkolnej. Jedna bowiem musi być państwowa polityka oświatowa i wychowawcza, niezależnie od stosowanych form organizacyjnych.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-7.129" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo rozszerzy swoją działalność poza zakres szkolnego przygotowania zawodowego młodzieży na cały okres adaptacji zawodowej, na problemy dokształcania kadr robotniczych i średnich kadr technicznych.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-7.130" who="#PiotrJaroszewicz">Ministerstwo we współpracy z organizacjami politycznymi i społecznymi opracuje i wprowadzi jednolity system socjalistycznego wychowania, w którym szkoła byłaby szczególnie ważnym, ale nie jedynym ogniwem. Doceniamy dotychczasowe wysiłki naszych pedagogów nad podnoszeniem poziomu pracy wychowawczej szkół i nad wszczepianiem młodzieży socjalistycznego światopoglądu, ale dobrze wiemy, jak wiele jeszcze pozostało do zrobienia. Dotyczy to zwłaszcza potrzeby zorganizowania po nowemu systemu lepszego wykorzystania czasu wolnego, rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży, co jest związane z podniesieniem na wyższy poziom sportu i wychowania fizycznego w szkole i w środowisku zamieszkania.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-7.131" who="#PiotrJaroszewicz">Ważnym celem działalności wychowawczej będzie kształtowanie postaw obywatelskich, aktywnego stosunku do pracy, gotowości do obrony kraju, jak również poszanowania własności społecznej, ładu i porządku.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-7.132" who="#PiotrJaroszewicz">Równocześnie z coraz większą ostrością wystąpi sprawa koordynacji działań rodziny i środowiska, organizacji młodzieżowych i wszystkich instrumentów oddziaływania wychowawczego na młodzież. Ministerstwo Oświaty i Wychowania otrzyma znaczne uprawnienia i ponosić będzie odpowiedzialność za pełne ich wykorzystanie.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-7.133" who="#PiotrJaroszewicz">II. W dziedzinie handlu wewnętrznego, drobnej wytwórczości i usług proponujemy zniesienie urzędu Ministra Handlu Wewnętrznego i zniesienie Komitetu Drobnej Wytwórczości oraz utworzenie na to miejsce Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-7.134" who="#PiotrJaroszewicz">Scalanie problematyki dotyczącej obrotu towarowego z problematyką świadczenia usług dla ludności oraz z produkcją przemysłu terenowego, spółdzielczości pracy, rzemiosła i innych drobnych wytwórców produkujących na potrzeby rynku pozwoli na coraz lepsze zaspokajanie potrzeb ludności.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-7.135" who="#PiotrJaroszewicz">Handel będzie bardziej aktywnie oddziaływać na producentów w kierunku pobudzania ich do rozwoju produkcji i dostaw towarów rynkowych.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-7.136" who="#PiotrJaroszewicz">Państwowy przemysł terenowy podejmował dotychczas często produkcję kooperacyjną kosztem usług i produkcji rynkowej. Podobne tendencje wystąpiły w przemyśle spółdzielczym i rzemiośle. Uważamy, że Ministerstwo Handlu Wewnętrznego i Usług, które skoncentruje działalność drobnej wytwórczości i rzemiosła na poprawie zaopatrzenia rynku, lepiej wykona to ważne zadanie.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-7.137" who="#PiotrJaroszewicz">Uprawnienia prezydiów rad narodowych w zarządzaniu przemysłem terenowym, a także w okazywaniu pomocy w rozwoju spółdzielczości pracy i rzemiosła, wzrosną.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-7.138" who="#PiotrJaroszewicz">Większe przedsiębiorstwa państwowego przemysłu terenowego, pracujące głównie na potrzeby przedsiębiorstw przemysłu kluczowego, jako jego kooperanci oraz przedsiębiorstwa produkujące masowo wyroby przemysłowe będą włączone do zjednoczeń branżowych przemysłu kluczowego.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-7.139" who="#PiotrJaroszewicz">Minister Handlu Wewnętrznego i Usług przejmie również sprawy związane z jakością wyrobów rynkowych, a także oznaczanie wyrobów rynkowych znakami jakości, co należało dotychczas do właściwości Centralnego Urzędu Jakości i Miar.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-7.140" who="#PiotrJaroszewicz">III. W dziedzinie problematyki dotyczącej gospodarki terenowej oraz warunków życia ludności proponujemy:</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-7.141" who="#PiotrJaroszewicz">— zniesienie urzędu Ministra Gospodarki Komunalnej, — zniesienie Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej oraz — utworzenie Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-7.142" who="#PiotrJaroszewicz">Uporządkowanie problematyki dotyczącej całokształtu gospodarki terenowej jest niezmiernie ważnym zagadnieniem. Dotychczas problematyka ta była rozczłonkowana między różne organy administracji państwowej, co nie sprzyjało jej kompleksowemu rozwiązywaniu. Nowy resort przejmie całą problematykę dotychczasowego Ministerstwa Gospodarki Komunalnej, a od Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych — programowanie oraz zagospodarowanie przestrzenne miast, osiedli, wsi i gospodarkę terenami w miastach i osiedlach, przy jednoczesnym przejęciu nadzoru nad budownictwem powszechnym i budownictwem komunalnym wraz z ustalaniem normatywów dla tego budownictwa.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-7.143" who="#PiotrJaroszewicz">Nowy resort przejmie ponadto związane z gospodarką przestrzenną kraju sprawy geodezji i kartografii oraz sprawy związane z wywłaszczaniem nieruchomości — od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-7.144" who="#PiotrJaroszewicz">Dalszą niezmiernie ważną dziedziną działalności tego resortu będzie ochrona naturalnego środowiska człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony zasobów wodnych i powietrza, w związku z czym powierzy się temu Ministerstwu sprawy należące dotychczas do właściwości Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej. Dotychczasowy Urząd Gospodarki Wodnej spełniał faktycznie funkcję jednostki pośredniczącej w prowadzeniu działalności gospodarczej przez resorty koordynujące poszczególne dziedziny gospodarki narodowej, nie jest więc celowe dalsze jego utrzymanie. Inne zadania pozostające dotąd w gestii Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej przejmą, w zakresie ustalonym szczegółowo przez Radę Ministrów, Minister Rolnictwa oraz Minister Żeglugi. Problematyka nowego resortu nabiera obecnie wielkiego znaczenia w aspekcie wydatnego postępu, jakiego zamierzamy dokonać w urbanizacji kraju i rozwoju wielkich aglomeracji. Ogrom inwestycji, jakie będziemy realizować zarówno w sferze produkcji, jak i w infrastrukturze, podnosi rangę spraw przestrzennego zagospodarowania kraju oraz uzasadnia celowość nowych warunków organizacyjnych dla tych problemów. Ochrona naturalnego środowiska człowieka staje się palącym problemem ludzkości.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-7.145" who="#PiotrJaroszewicz">IV. W dziedzinie zatrudnienia, płac i świadczeń socjalnych, proponujemy zniesienie Komitetu Pracy i Płac i utworzenie w miejsce likwidowanego Komitetu — Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-7.146" who="#PiotrJaroszewicz">Nowy organ powinien stworzyć właściwe warunki dla koordynacji poczynań Rządu w dziedzinie zatrudnienia i wykorzystania zasobów siły roboczej, płac i świadczeń w naturze, przy jednoczesnym nadaniu należnej rangi sprawom socjalnym.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-7.147" who="#PiotrJaroszewicz">Nowe ministerstwo obejmie również problematykę ubezpieczeń społecznych oraz zaopatrzeń emerytalnych i rentowych, w związku z czym zostanie mu podporządkowany bezpośrednio Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-7.148" who="#PiotrJaroszewicz">Zadania tworzonego Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych dotyczą spraw najważniejszych dla społeczeństwa i obywatela. Należy oczekiwać, że poważne umocnienie tego resortu umożliwi bardziej kompleksowe i szersze ujmowanie problematyki, która leży na wiodącej linii społecznej polityki partii i państwa.</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-7.149" who="#PiotrJaroszewicz">Stawiamy więc zadanie, aby sprawy pracy były widziane w całym okresie życia obywatela, począwszy od należytego sposobienia go do pracy, poprzez właściwe zatrudnienie w wieku produkcyjnym i oddziaływanie systemu płac na wzrost jego kwalifikacji i wydajności pracy oraz awans, aż po zapewnienie mu jednocześnie godziwego zaopatrzenia na wypadek choroby, inwalidztwa i emerytury.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-7.150" who="#PiotrJaroszewicz">Chcemy, aby koncepcje płacowe i premiowe służyły wyższemu opłacaniu lepszej i wydajniejszej pracy, jak mówimy — dobrej roboty, aby były zrozumiałe i sprawiedliwe, aby stymulowały kształtowanie socjalistycznej, osobistej postawy każdego robotnika i całych załóg oraz, aby właściwie i w odpowiedniej części rozkładały materialną odpowiedzialność na dozór i administrację, a na pracowników — w tej części, za którą powinni oni ponosić osobistą odpowiedzialność.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-7.151" who="#PiotrJaroszewicz">Olbrzymie wydatki państwa na podnoszenie bezpieczeństwa i higieny pracy, na urządzenia socjalne w zakładach i poza nimi, na wypoczynek załóg i ich rodzin — nie mogłyby być optymalnie wykorzystane bez umocnienia koordynacji i nadzoru przez Rząd.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-7.152" who="#PiotrJaroszewicz">V. W dziedzinie gospodarki materiałowej proponujemy utworzenie Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej, przy jednoczesnym zniesieniu Urzędu Rezerw Państwowych.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-7.153" who="#PiotrJaroszewicz">Gospodarka materiałowa jest dziedziną o szczególnie dużym znaczeniu dla pomyślnego wykonania zadań planu 5-letniego. Obejmuje ona tak istotne problemy, jak obniżenie zużycia surowców, energii i materiałów, wygospodarowanie znacznych oszczędności przez obniżenie dynamiki przyrostu zapasów, prawidłową organizację obrotu i handlu środkami produkcji oraz gospodarkę magazynową. Jest to jedno z najpoważniejszych źródeł rezerw, jakie kryją się w gospodarce. Sprawami tymi w sposób nienależycie skoordynowany zajmuje się szereg organów centralnych.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-7.154" who="#PiotrJaroszewicz">Utworzenie Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej stworzy właściwe formy centralnego sterowania tą rozgałęzioną problematyką oraz zapewni właściwą koordynację i kontrolę działalności naczelnych i centralnych organów administracji państwowej. Rada zajmowałaby się w sposób kompleksowy gospodarką materiałami, rezerwami, zapasami i surowcami, obejmując swoim zakresem działania również dotychczasowe zadania Urzędu Rezerw Państwowych, który uległby likwidacji.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-7.155" who="#PiotrJaroszewicz">VI. W dziedzinie problematyki jakości, miar i norm proponuje się:</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-7.156" who="#PiotrJaroszewicz">— zniesienie Centralnego Urzędu Jakości i Miar — zniesienie Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz utworzenie w to miejsce jednego organu — Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-7.157" who="#PiotrJaroszewicz">Dokonujące się zmiany w metodach zarządzania wymagają skoncentrowania spraw jakości wyrobów przemysłowych bezpośrednio w rękach ministrów i innych organów nadzorujących wytwórców, z wyjątkiem towarów rynkowych, których jakość będzie nadzorował i określał Minister Handlu Wewnętrznego. Do ministrów należeć powinno wyznaczanie poziomu jakościowego wyrobów, jak też stały postęp w tej dziedzinie.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-7.158" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Wnoszę o uchwalenie przedłożonych przez Rząd projektów ustaw, które mają na celu dalsze usprawnienie zarządzania i kierowania gospodarką i państwem.</u> | |
| 245 | + </div> | |
| 246 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 247 | + <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Rozpatrzenie rządowych projektów ustaw w sprawie zmian w strukturze naczelnych organów administracji państwowej (druki nr od 2 do 17).</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-8.1" who="#Marszalek">Powyższe projekty ustaw zostały przed chwilą uzasadnione w wystąpieniu Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-8.3" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-8.4" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do głosowania.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-8.5" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu urzędu Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-8.6" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-8.7" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-8.8" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-8.9" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu urzędu Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-8.10" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu urzędu Ministra Oświaty i Wychowania — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-8.11" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-8.12" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-8.13" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-8.14" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu urzędu Ministra Oświaty i Wychowania.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-8.15" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu urzędu Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-8.16" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-8.17" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-8.18" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-8.19" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu urzędu Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-8.20" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu Komitetu Nauki i Techniki — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-8.21" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-8.22" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-8.23" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-8.24" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Komitetu Nauki i Techniki.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-8.25" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu urzędu Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-8.26" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-8.27" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-8.28" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-8.29" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu urzędu Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług.</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-8.30" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu Komitetu Drobnej Wytwórczości — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-8.31" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-8.32" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-8.33" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-8.34" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Komitetu Drobnej Wytwórczości.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-8.35" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu urzędu Ministra Handlu Wewnętrznego — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-8.36" who="#Marszalek">I Dziękuję.</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-8.37" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-8.38" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-8.39" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu urzędu Ministra Handlu Wewnętrznego.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-8.40" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu I urzędu Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-8.41" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-8.42" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-8.43" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-8.44" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu urzędu Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska.</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-8.45" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-8.46" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-8.47" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-8.48" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-8.49" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-8.50" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu urzędu Ministra Gospodarki Komunalnej — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-8.51" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-8.52" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-8.53" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-8.54" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu urzędu Ministra Gospodarki Komunalnej.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-8.55" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu urzędu Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-8.56" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-8.57" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-8.58" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-8.59" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu urzędu Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-8.60" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu Komitetu Pracy i Płac — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-8.61" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-8.62" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-8.63" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-8.64" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Komitetu Pracy i Płac.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-8.65" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-8.66" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-8.67" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-8.68" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-8.69" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-8.70" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu Centralnego Urzędu Jakości i Miar i Polskiego Komitetu Normalizacyjnego — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-8.71" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-8.72" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-8.73" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-8.74" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Centralnego Urzędu Jakości i Miar i Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-8.75" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o utworzeniu Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-8.76" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-8.77" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-8.78" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-8.79" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-8.80" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za uchwaleniem w całości projektu ustawy o zniesieniu Urzędu Rezerw Państwowych — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-8.81" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-8.82" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-8.83" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-8.84" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Urzędu Rezerw Państwowych.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-8.85" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu Prezesa Rady Ministrów obywatela Piotra Jaroszewicza w celu zgłoszenia wniosków co do składu osobowego Rządu.</u> | |
| 333 | + </div> | |
| 334 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 335 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Zwracam się o powołanie Rady Ministrów w następującym składzie:</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PiotrJaroszewicz">Na stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów i Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów — obywatela Mieczysława Jagielskiego, który dotychczas pełnił te same funkcje w Rządzie.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PiotrJaroszewicz">Na stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów — obywatela Józefa Tejchmę, członka Biura Politycznego KC PZPR, dotychczasowego sekretarza KC PZPR, posła na Sejm.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PiotrJaroszewicz">Na stanowiska wiceprezesów Rady Ministrów — obywateli Franciszka Kaima i Zdzisława Tomala, którzy dotychczas pełnili te funkcje w Rządzie.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PiotrJaroszewicz">Na stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów, a także na urząd Ministra Górnictwa i fenergetyki — obywatela Jana Mitręgę, który dotychczas pełnił tę funkcję w Rządzie.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PiotrJaroszewicz">Na stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów — obywatela Kazimierza Olszewskiego.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Kazimierz Olszewski urodził się w 1917 r. w rodzinie robotniczej. W latach 1943—1947 — żołnierz i oficer I Armii, a później Ludowego Wojska Polskiego. Dyrektor zakładów przemysłu chemicznego i włókienniczego w latach 1947—1951, dyrektor departamentu i podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Chemicznego w latach 1952— 1959. Od roku 1959 do roku 1971 pracował w RWPG i był zastępcą przewodniczącego Komitetu Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. 13.11.1971 r. zostaje powołany na stanowisko Ministra Handlu Zagranicznego, członek KC PZPR.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Spraw Zagranicznych proponuję powołać Stefana Olszowskiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Obrony Narodowej — obywatela generała broni Wojciecha Jaruzelskiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Spraw Wewnętrznych — obywatela Wiesława Ociepkę, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Sprawiedliwości — obywatela Włodzimierza Berutowicza, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki — obywatela prof. Jana Kaczmarka, sekretarza naukowego PAN, dotychczasowego Przewodniczącego Komitetu Nauki i Techniki, członka Prezydium Rządu.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Oświaty i Wychowania — obywatela Jerzego Kuberskiego.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Jerzy Kuberski — magister pedagogiki — urodził się w 1930 r. w województwie warszawskim, w rodzinie chłopskiej. W 1948 r. rozpoczął pracę nauczycielską w szkole zawodowej w Warszawie, a później w dyrekcji okręgowej szkolnictwa zawodowego w Warszawie jako naczelnik wydziału młodzieżowego. W latach 1964—1970 jest kuratorem Okręgu Szkolnego m.st. Warszawy. Od 1970 r. do chwili obecnej jest sekretarzem Komitetu Warszawskiego PZpK. Posiada przygotowanie teoretyczne i praktykę w pracy nauczycielskiej i administracji szkolnej, doświadczenie polityczne, niezbędne do pełnienia funkcji Ministra Oświaty i Wychowania. Jest zastępcą członka KC PZPR.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Kultury i Sztuki proponuję powołać obywatela Stanisława Wrońskiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej — obywatela doktora habilitowanego Mariana Śliwińskiego, urodzonego w 1932 r. w województwie łódzkim, dotychczasowego podsekretarza stanu w tym resorcie.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Marian Śliwiński w okresie studiów na wydziale lekarskim Akademii Medycznej w Łodzi od 1952 r. pracował na stanowisku asystenta. Po ukończeniu studiów, od 1955 r. pracował w II Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Łodzi. Od 1962 r. do 1964 r. był dyrektorem Szpitala Klinicznego nr 3 w Łodzi. W 1964 r. został przeniesiony do Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej na stanowisko dyrektora Departamentu Szkolnictwa i Nauki. Od 1970 r. jest podsekretarzem stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej. Obywatel Marian Śliwiński jest wybitnym specjalistą w dziedzinie chirurgii, dobrym organizatorem i administratorem. Jest zastępcą członka KC PZPR.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych proponuję powołać obywatela profesora Wincentego Kawalca, dotychczasowego Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Wincenty Kawalec urodził się w 1914 r. w rodzinie robotnika rolnego. W latach 1928—1938 pracował doraźnie w różnych zakładach w Zagłębiu Dąbrowskim, ucząc się jednocześnie. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Do września 1943 r. przebywał w obozie jeńców, z którego uciekł. W latach 1945—1948 pracował w spółdzielczości spożywców — „Społem” w Starachowicach i w Kielcach. W latach 1948—1953 był dyrektorem Biura Regionalnego PKPG, przewodniczącym Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego, a następnie wiceprzewodniczącym Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach. Od 1953 r. pracuje w Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego na stanowisku dyrektora Zespołu Gospodarki Terenowej. W 1970 r. zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym. Od roku 1965 jest Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-9.19" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Wincenty Kawalec jest doświadczonym ekonomistą, organizatorem i administratorem. Członek PZPR.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-9.20" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Finansów proponuję powołać obywatela Stefana Jędrychowskiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-9.21" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych — obywatela Alojzego Karkoszkę, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-9.22" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska — obywatela Jerzego Kusiaka, dotychczasowego Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-9.23" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług — obywatela Edwarda Sznajdra, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-9.24" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Handlu Zagranicznego — obywatela Tadeusza Olechowskiego.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-9.25" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Tadeusz Olechowski urodził się w 1926 r. w Wilnie, magister ekonomii. Od 1949 r. do 1965 r. pracuje w instytucjach handlu zagranicznego i w dyplomacji. Był pracownikiem Centrali Handlu Zagranicznego — „Metalexport”, attaché i radcą handlowym Ambasady PRL w Rzymie, później wicedyrektorem Departamentu MHZ. W latach 1965 —1969 był wiceministrem Handlu Zagranicznego. Od 1969 roku jest ambasadorem PRL w Paryżu. Jest doświadczonym i cenionym pracownikiem handlu zagranicznego i dyplomacji. Członek PZPR.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-9.26" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Komunikacji proponuję powołać obywatela Mieczysława Zajfryda, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-9.27" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego — obywatela Jerzego Popko, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-9.28" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Łączności — obywatela Edwarda Kowalczyka, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-9.29" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Przemysłu Chemicznego — obywatela Jerzego Olszewskiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-9.30" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Przemysłu Ciężkiego — obywatela Włodzimierza Lejczaka, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-9.31" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Przemysłu Lekkiego — obywatela Tadeusza Kunickiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-9.32" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Przemysłu Maszynowego — obywatela Tadeusza Wrzaszczyka, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-9.33" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu — obywatela Emila Kołodzieja, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-9.34" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Rolnictwa — obywatela Józefa Okuniewskiego, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-9.35" who="#PiotrJaroszewicz">Na urząd Ministra Żeglugi — obywatela Jerzego Szopę, dotychczasowego Ministra tego resortu.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-9.36" who="#PiotrJaroszewicz">Za udział i pracę w składzie Rządu powołanego przez Sejm V kadencji pragnę serdecznie podziękować:</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-9.37" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelowi Henrykowi Jabłońskiemu, Ministrowi Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, powołanemu przez Wysoką Izbę na zaszczytne stanowisko Przewodniczącego Rady Państwa.</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-9.38" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelowi Wincentemu Kraśko, wiceprezesowi Rady Ministrów, powołanemu przez Sejm na stanowisko członka Rady Państwa.</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-9.39" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelowi Eugeniuszowi Szyrowi, wiceprezesowi Rady Ministrów, którego zamierzam powołać na stanowisko Przewodniczącego Państwowej Rady Gospodarki Materiałowej.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-9.40" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelowi Zdzisławowi Drozdowi, Ministrowi Gospodarki Komunalnej. Obywatela Drozda zamierzam mianować podsekretarzem stanu w resorcie gospodarki terenowej i ochrony środowiska.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-9.41" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelowi prof. Janowi Kostrzewskiemu, Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej, który zostanie powołany na stanowisko sekretarza Wydziału Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-9.42" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelowi Michałowi Krukowskiemu, Przewodniczącemu Komitetu Pracy i Płac, którego zamierzam mianować wiceprezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-9.43" who="#PiotrJaroszewicz">Marszałek:</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-9.44" who="#PiotrJaroszewicz">Zarządzam 20-minutową przerwę.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-9.45" who="#PiotrJaroszewicz">(Przerwa w posied</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-9.46" who="#komentarz">zeniu od godz. 17 do godz. 17 min. 25).</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-9.47" who="#PiotrJaroszewicz">Wicemarszałek Halina Skibniewska:</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-9.48" who="#PiotrJaroszewicz">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-9.49" who="#PiotrJaroszewicz">Przystępujemy do dyskusji nad oświadczeniem Prezesa Rady Ministrów w sprawie proponowanego składu i programu prac Rządu.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-9.50" who="#PiotrJaroszewicz">Głos zabierze poseł Edward Babiuch.</u> | |
| 386 | + </div> | |
| 387 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 388 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PoselBabiuchEdward">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — z którego ramienia mam zaszczyt przemawiać — pragnę wyrazić pełne poparcie dla programu prac Rządu, który przedstawił w swoim oświadczeniu Prezes Rady Ministrów tow. Piotr Jaroszewicz. Zamierzenia Rządu idą we właściwym kierunku, w kierunku konsekwentnej i skutecznej realizacji ustaleń VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i platformy wyborczej Frontu Jedności Narodu w dziedzinie umacniania socjalistycznych stosunków społecznych i doskonalenia pracy państwowej.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PoselBabiuchEdward">Mandat zaufania, którym 19 marca bieżącego roku wyborcy obdarzyli Sejm VI kadencji, jest najdobitniejszym wyrazem zdecydowanej woli narodu polskiego wcielania w życie programu VI Zjazdu. Zobowiązania, które z tego mandatu wynikają dla naszej pracy, dla działalności gospodarczej i społecznej, nakreślił wczoraj w swoim wystąpieniu I Sekretarz KC PZPR tow. Edward Gierek.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-10.2" who="#PoselBabiuchEdward">Stoją przed nami w tej kadencji zadania wyjątkowej wagi, wymagające konsekwentnego działania i śmiałej inicjatywy, zgodnego wysiłku władz państwowych i całego społeczeństwa: klasy robotniczej, chłopów, inteligencji.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-10.3" who="#PoselBabiuchEdward">Najważniejszym spośród najbliższych zadań Sejmu będzie rozpatrzenie i uchwalenie planu społeczno-gospodarczego do 1975 roku. Jest to sprawa najwyższej wagi. Była ona przedmiotem obrad IV plenarnego posiedzenia Komitetu Centralnego. Decyzje KC tworzą lepsze warunki dla realizacji zadań społeczno-ekonomicznych, wynikających z uchwał VI Zjazdu. W rezultacie racjonalnego wykorzystania środków i uruchomienia rezerw otwierają one realne możliwości dalszego zwiększenia dynamiki wzrostu gospodarczego, a tym samym szybszego osiągnięcia celów socjalnych i bytowych, jakie przed sobą postawiliśmy.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-10.4" who="#PoselBabiuchEdward">Systematyczne polepszanie życia narodu już obecnie jest niezłomną zasadą polityki naszej partii. Równocześnie chcemy kształtować warunki sprzyjające wzrostowi gospodarki i poziomu spożycia w latach następnych. Nie są to cele sprzeczne. Istnieje pomiędzy nimi ścisła współzależność. Tylko łączna ich realizacja zapewni postęp i nowoczesność naszej gospodarki, umocnienie socjalistycznych stosunków społecznych, pełne urzeczywistnienie zasad sprawiedliwości społecznej, dostatek i pomyślność obywateli.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-10.5" who="#PoselBabiuchEdward">Program prac Rządu jest zgodny z tymi podstawowymi zasadami naszej polityki. Członkowie PZPR na wszystkich posterunkach pracy będą działać aktywnie na rzecz jego realizacji.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-10.6" who="#PoselBabiuchEdward">Wysoka Izbo! Warunkiem osiągnięcia założonego w tym pięcioleciu wzrostu płac i dochodów realnych ludności oraz wykonania szerokiego programu socjalnego jest bardziej intensywne niż dotychczas wykorzystanie nowoczesnej nauki i techniki, wiedzy i pracy ludzkiej, zwiększenie wydajności, doskonalenie organizacji produkcji, usprawnienie procesu inwestowania i gospodarki materiałowej.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-10.7" who="#PoselBabiuchEdward">Te problemy znajdują się obecnie w centrum naszej uwagi, na nie kierujemy nasz wysiłek. Po to, aby je rozwiązywać na każdym szczeblu działania, w każdym przedsiębiorstwie, w każdym organie administracji, w placówkach naukowo-badawczych, trzeba podjąć energiczne starania o wyzwolenie rezerw wewnętrznych. W naszym kraju wciąż jeszcze często występuje słaba organizacja. Sprawność działania nie zadomowiła się jeszcze na stałe w wielu fabrykach i w licznych urzędach. Walkę o poprawę organizacji musimy więc uczynić wielkim narodowym programem. Opracować ten program powinien Rząd, wcielać go w życie muszą wszyscy i wszędzie. Jedynie wówczas osiągniemy na tym odcinku sukcesy równe wielu innym, odnotowanym w naszej historii.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-10.8" who="#PoselBabiuchEdward">Bez obawy o przesadę, można powiedzieć, że główny front pracy dla przyszłości Polski — to dbałość o szeroko pojętą gospodarność, o lepszą organizację i wyższą wydajność pracy, o większą dyscyplinę społeczną. Najlepsze wzory dobrej roboty stworzyła klasa robotnicza. Trzeba je obecnie jak najszerzej upowszechniać. Od tego zależy możliwość przekroczenia planowanych zadań obecnego pięciolecia we wszystkich dziedzinach, we wzroście gospodarki i poziomu życia, w zaspokajaniu potrzeb socjalnych i kulturalnych.</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-10.9" who="#PoselBabiuchEdward">Dla przyspieszenia rozwoju naszej ojczyzny powinniśmy jak najlepiej wykorzystać inicjatywę ludzi pracy. Stoi przed nami zadanie wnikliwego badania i konsekwentnego wprowadzania w życie wniosków i postulatów zgłoszonych w toku kampanii przedzjazdowej i przedwyborczej. Zawierają one olbrzymi kapitał doświadczeń i przemyśleń ludzi pracy, dotyczą rozległych sfer organizacji produkcji, wielu konkretnych stanowisk roboczych, oszczędności materiałowych, lepszego wykorzystania maszyn, przyspieszenia budowy obiektów przemysłowych i mieszkaniowych, usprawnień w handlu, zapewnienia lepszych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. W realizacji tych wniosków znajdą najlepszy wyraz rzeczywiste, a nie werbalne zmiany w metodach i stylu pracy kierownictwa gospodarczego wszystkich szczebli.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-10.10" who="#PoselBabiuchEdward">Obywatele Posłowie! Oczekujemy od Rządu przygotowania i przedstawienia Sejmowi, obok planu 5-letniego, kompleksowych programów rozwiązywania najważniejszych problemów społecznych i gospodarczych. Bliskie zakończenia są już prace nad takim programem, zmierzającym do rozwiązywania problemu mieszkaniowego. Doniosłe znaczenia dla rozwoju Polski i kształtowania sił twórczych narodu będzie miał program unowocześnienia systemu oświatowo-wychowawczego. Zostanie opracowany program lepszego zaspokojenia potrzeb żywnościowych ludności oraz wprowadzenia zmian w strukturze produkcji rynkowej i usług na rzecz unowocześnienia konsumpcji. Wszystkie te sprawy powinny znaleźć się w kręgu pierwszoplanowych zainteresowań Wysokiej Izby.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-10.11" who="#PoselBabiuchEdward">Z zadowoleniem witamy zapowiedź Premiera, że w niedługim czasie będzie opracowany — po raz pierwszy w Polsce Ludowej — wieloletni plan perspektywiczny do 1990 roku. Taka dalekosiężna prognoza rozwoju kraju pozwoli skoordynować programy rozwiązywania najważniejszych problemów społecznych i gospodarczych.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-10.12" who="#PoselBabiuchEdward">Obok już wymienionych spraw, będzie można w jej ramach nakreślić najbardziej właściwą drogę rozwiązania wielu innych problemów, takich jak chemizacja gospodarki, rozwój motoryzacji i nowoczesnej komunikacji, rozwój gospodarki wodnej i morskiej.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-10.13" who="#PoselBabiuchEdward">Podstawowe wymogi gospodarności każą nam troszczyć się o optymalne rozmieszczenie sił wytwórczych, zintegrowanie infrastruktury technicznej, o skoordynowanie sieci osadniczej i ośrodków przemysłowych, o racjonalne wykorzystanie warunków naturalnych i nowocześnie pojętą ochronę oraz kształtowanie środowiska.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-10.14" who="#PoselBabiuchEdward">W planowaniu społeczno-gospodarczym w ogóle, w planie perspektywicznym i w planie przestrzennego zagospodarowania kraju w szczególności, decydować powinien ogólnopaństwowy punkt widzenia, dążenie do optymalnego wykorzystania możliwości wszystkich regionów. Partia nasza przeciwstawia się partykularnemu podejściu do potrzeb i spraw lokalnych. Każdy region wnosi swój wkład na rzecz państwa jako całości. Im szybciej będzie się zwiększało wspólne dobro całego kraju, tym pewniejsza i trwalsza będzie pomyślność poszczególnych regionów. W pięknych i wzruszających słowach wyraził tę podstawową prawdę rozwoju naszego kraju wielki pisarz, nasz wczorajszy Marszałek-Senior, poseł Jarosław Iwaszkiewicz, gdy w rozwoju przemysłowym i kulturalnym ziemi sandomierskiej dojrzał symbol i zarazem dobrą wróżbę dla harmonijnego rozwoju całego kraju i zespalania pracy rąk z kulturą duchową.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-10.15" who="#PoselBabiuchEdward">Wszystkie przedsięwzięcia społeczno-ekonomiczne podejmowane przez Rząd powinny stymulować procesy dalszych socjalistycznych przeobrażeń, harmonijny rozwój całej gospodarki narodowej oraz aktywizację naszego udziału w międzynarodowym podziale pracy, a przede wszystkim w integracji socjalistycznej w ramach RWPG.</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-10.16" who="#PoselBabiuchEdward">Przywiązujemy wielką wagę do prac nad doskonaleniem systemu planowania, kierowania i zarządzania gospodarką narodową. Prace te pójdą we właściwym kierunku i przyniosą dobre wyniki, jeśli realizować będą konsekwentnie zasadę centralizmu demokratycznego w zarządzaniu gospodarką, jeśli będą zwiększać rolę i skuteczność centralnego planowania, a równocześnie sprzyjać wyzwalaniu inicjatywy społeczno-produkcyjnej we wszystkich ogniwach życia gospodarczego, zwłaszcza inicjatywy kierownictwa zakładów przemysłowych, samorządów i załóg robotniczych.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-10.17" who="#PoselBabiuchEdward">Obywatele Posłowie! Przyspieszenie tempa wzrostu produkcji rolniczej — to jedno z naczelnych zadań naszej gospodarki. W jego pomyślnej realizacji jest zainteresowany cały naród. Rozwój rolnictwa przesądza bowiem nie tylko o warunkach życia rodzin chłopskich i innych grup pracowników rolnictwa, ale w znacznej mierze — o poziomie życia ogółu społeczeństwa, o równowadze całej gospodarki narodowej.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-10.18" who="#PoselBabiuchEdward">Myślą przewodnią polityki rolnej naszej partii, wypracowanej wspólnie z ZSL, jest przyspieszenie dynamiki produkcji we wszystkich sektorach rolnictwa, tworzenie niezbędnych przesłanek do stopniowych, socjalistycznych przeobrażeń na wsi, istotny wzrost dochodów oraz polepszenie socjalnych warunków ludności rolniczej. Wzmożona aktywność społeczno-polityczna i zawodowa rolników indywidualnych, pracowników państwowych gospodarstw rolnych oraz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, znajdująca wyraz zwłaszcza w rozwoju produkcji zwierzęcej, świadczy o trafności tej polityki. Partia nasza uważa, że tę wysoką aktywność produkcyjną wsi należy podtrzymywać i rozwijać, wspierając ją różnorodnymi środkami pomocy ze strony państwa, usuwając równocześnie wszystkie hamulce, które tej aktywności stają na przeszkodzie.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-10.19" who="#PoselBabiuchEdward">Tempo rozwoju produkcji rolnej zależy w znacznej mierze od zaangażowanej postawy samych rolników, od ich umiejętności wykorzystania ziemi oraz środków produkcji i wszystkich warunków, jakie rolnictwu stwarza polityka państwa. Dlatego pobudzanie aktywności społecznej i zawodowej producentów rolnych oraz wzrost roli i znaczenia samorządu chłopskiego w życiu wsi, partia nasza uważa za niezbędny warunek pomyślnej realizacji polityki rolnej. Licząc na taką postawę polskiej wsi, partia nasza, wszystkie jej ogniwa i członkowie będą aktywnie działać w kierunku osiągnięcia przez rolnictwo stawianych przed nim zadań.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-10.20" who="#PoselBabiuchEdward">Wysoki Sejmie! Główne kierunki polityki zagranicznej Rządu, przedstawione w exposè Prezesa Rady Ministrów, są zgodne z racją stanu Polski Ludowej oraz z żywotnymi interesami wspólnoty socjalistycznej, której kraj nasz jest ważnym i niezłomnym ogniwem.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-10.21" who="#PoselBabiuchEdward">Pozostanie na zawsze historyczną zasługą naszej poprzedniczki — Polskiej Partii Robotniczej, zasadnicze przeorientowanie polityki zagranicznej Polski oraz nierozerwalne zespolenie drogi rozwojowej naszego narodu z socjalizmem. Socjalizm określa podstawowe zasady naszej polityki zagranicznej. Są to zasady braterstwa i sojuszu ze Związkiem Radzieckim oraz z pozostałymi krajami socjalistycznymi. zasady solidarności i poparcia dla sił rewolucyjnych i postępowych na całym świecie, zasady pokojowego współistnienia z państwami o odmiennym ustroju społeczno-ekonomicznym.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-10.22" who="#PoselBabiuchEdward">Socjalizm jest dzisiaj główną siłą motoryczną rozwoju i postępu świata, źródłem najlepszych nadziei ludzkości. System socjalistyczny wywiera coraz potężniejszy wpływ na losy ludzkości. Budując i umacniając socjalizm, naród polski uczestniczy w torowaniu drogi przyszłego rozwoju całej ludzkości. Świadomość tego współtworzenia historycznego procesu ogólnoludzkiego postępu jest potężnym źródłem siły ideowej, umacnia naszą godność narodową, kontynuuje najlepsze tradycje naszej przeszłości, odpowiada szlachetnym aspiracjom młodzieży.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-10.23" who="#PoselBabiuchEdward">Wspólnie z innymi krajami Układu Warszawskiego, we współdziałaniu ze wszystkimi siłami postępowymi i realistycznymi, prowadzimy walkę o odprężenie, trwały pokój i rozwój współpracy w całej Europie. Polska pragnie wnieść do sprawy przekształcenia Europy w kontynent trwałego pokoju i owocnej współpracy godny wkład, na miarę naszego potencjału gospodarczego, naukowego i kulturalnego.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-10.24" who="#PoselBabiuchEdward">Prowadzona przez państwa socjalistyczne i zyskująca coraz szersze poparcie w świecie polityka pokoju, międzynarodowego bezpieczeństwa i współpracy napotyka ciągle opór sił zimnej wojny. Uwidacznia się to szczególnie ostro w toku rozpoczętej w Bundestagu debaty nad ratyfikacją układów zawartych przez Rząd NRF z ZSRR i Polską. Siły te usiłują zepchnąć ponownie NRF na stare tory zimnej wojny, zahamować odprężenie w Europie, spowodować nowe napięcia.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-10.25" who="#PoselBabiuchEdward">Wczoraj tow. Edward Gierek jasno i stanowczo sformułował stanowisko naszego państwa i narodu wobec sprawy ratyfikacji układów między Niemiecką Republiką Federalną a Polską i Związkiem Radzieckim. Jest to stanowisko wszystkich obywateli naszego kraju, wszystkich polskich patriotów. Niechaj nikt nie ma co do tego żadnych wątpliwości.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-10.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-10.27" who="#PoselBabiuchEdward">Siły zimnej wojny mogą ujemnie zaważyć, na pozycji NRF w polityce europejskiej. Nie są one jednak w stanie odwrócić ogólnej pozytywnej tendencji tej polityki. Tendencja ta ma silne oparcie w realnym układzie sił i ogarnia większość państw naszego kontynentu.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-10.28" who="#PoselBabiuchEdward">Nasza polityka zagraniczna cieszy się poparciem całego narodu. W dobie rewolucji naukowo-technicznej i wzrastającego znaczenia współpracy międzynarodowej polityka zagraniczna może i powinna odegrać ważną rolę w realizacji programu przyspieszenia społeczno-ekonomicznego rozwoju kraju.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-10.29" who="#PoselBabiuchEdward">Klub Poselski PZPR wyraża przekonanie, że przedstawione przez Premiera kierunki działania Rządu na arenie międzynarodowej spełniają ten postulat.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-10.30" who="#PoselBabiuchEdward">Wysoki Sejmie! Urzeczywistnienie wielkich i trudnych zamierzeń, które składają się na program VI Zjazdu, wymagać będzie pełnej mobilizacji i celowego zaangażowania wszystkich sił twórczych naszego narodu. Wynika stąd postulat jednoczesnego wzmacniania państwa ludowego oraz rozszerzania udziału ludzi pracy w rządzeniu, pobudzania ich inicjatywy w codziennej pracy.</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-10.31" who="#PoselBabiuchEdward">Polska Zjednoczona Partia Robotnicza swoją misję politycznego przewodnika narodu pojmuje przede wszystkim jako służbę społeczną, jako obowiązek wytyczania właściwej linii socjalistycznego rozwoju kraju, jako obowiązek zacieśniania więzi z klasą robotniczą i całym narodem, stałej dbałości o doskonalenie pracy organów państwowych oraz nieustanne inspirowanie i pobudzanie aktywności społecznej.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-10.32" who="#PoselBabiuchEdward">Zgodność działania władz, które wytyczały właściwy kierunek polityki i energicznie ją realizowały z dążeniami społeczeństwa, które współuczestniczyło w tworzeniu tej polityki i wspierało ją ofiarną pracą — to główna podstawa naszych osiągnięć w ciągu ostatnich 15 miesięcy. Dzięki temu stawiliśmy czoła wielu trudnościom, umocniliśmy wiarę narodu w swoje siły, weszliśmy na właściwą drogę.</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-10.33" who="#PoselBabiuchEdward">Mamy cenne doświadczenie, na którym możemy się opierać. Nie wolno nam jednak poprzestawać na dotychczasowych osiągnięciach. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza w całej swojej działalności będzie konsekwentnie popierać wszelkie poczynania, które mają na celu umacnianie państwa socjalistycznego, usprawnianie jego funkcjonowania i dalsze pogłębianie socjalistycznej demokracji. Rozumiemy to zadanie jako dwustronny, wzajemnie sprzężony proces doskonalenia instytucji państwowych, ulepszania ich struktury, precyzowania kompetencji i pełnego egzekwowania odpowiedzialności oraz umacniania i rozwijania wszelkich form, w jakich przejawia się społeczna inicjatywa i aktywność.</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-10.34" who="#PoselBabiuchEdward">Na wniosek Prezesa Rady Ministrów Sejm przed chwilą uchwalił ustawy o zmianach w organizacji naczelnych organów administracji państwowej. Zmiany te podnoszą rangę nauki i techniki, tworzą warunki dla kompleksowego podejmowania i rozwiązywania kluczowych problemów gospodarczych i socjalnych. Odpowiadają one wymogom nowoczesnej organizacji i prawidłowo wiążą dyspozycje środkami z odpowiedzialnością za realizację zadań. Jesteśmy przekonani, że prace nad doskonaleniem centralnej administracji, a także administracji państwowej w ogóle, będą przez Rząd kontynuowane na zasadach, które leżały u podłoża zmian wprowadzonych obecnie.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-10.35" who="#PoselBabiuchEdward">W przyszłym roku upływa kadencja rad narodowych. Czas ten trzeba wykorzystać na przygotowanie i wprowadzenie w życie decyzji, które służyć będą doskonaleniu pracy i rozszerzeniu uprawnień tych podstawowych ogniw władzy ludowej, na co dzień stykającej się z obywatelem i wywierającej wielki wpływ na realizację zadań społecznych i gospodarczych.</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-10.36" who="#PoselBabiuchEdward">Partia nasza uważa, że poważne rezerwy ludzkiej energii tkwią w sferze stosunków międzyludzkich, w podnoszeniu kultury współżycia społecznego, umacnianiu szacunku dla człowieka rzetelnej pracy, w zwalczaniu marnotrawstwa, niegospodarności, braku poczucia odpowiedzialności.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-10.37" who="#PoselBabiuchEdward">Widzimy potrzebę stałego zwiększania wymagań kwalifikacyjnych w stosunku do kadr kierowniczych i pracowników aparatu państwowego na wszystkich szczeblach oraz konsekwentnego kierowania się leninowskimi zasadami w polityce kadrowej. Musimy wszędzie, w aparacie centralnym, w województwach i w powiatach stawiać wobec ludzi wymagania na miarę zadań, jakie podjęliśmy i realizujemy.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-10.38" who="#PoselBabiuchEdward">Polska Zjednoczona Partia Robotnicza dbać będzie o stałe stosowanie i pogłębianie zasady konsultacji ważnych decyzji państwowych ze społeczeństwem, o wysoką rangę związków zawodowych i wszystkich samorządnych organizacji ludzi pracy, o rozwój konstruktywnej krytyki społecznej i właściwy do niej stosunek.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-10.39" who="#PoselBabiuchEdward">Troska o przyszłość każę przywiązywać szczególne znaczenie do wychowania młodego pokolenia. Oznacza to obowiązek wyposażenia młodzieży w wiedzę i umiejętności zawodowe, ukształtowania jej patriotycznej i internacjonalistycznej postawy, wysokiego poczucia odpowiedzialności za los kraju. Pokolenie młodzieży niesie w sobie wielki potencjał talentów i umiejętności, zapału i energii twórczej. Ukierunkowany właściwie i zaangażowany w budowanie socjalizmu — stanie się on niewyczerpalnym źródłem siły narodu. Dlatego duże nadzieje wiążemy z utworzeniem urzędu Ministra Oświaty i Wychowania, który we współdziałaniu z organizacjami młodzieżowymi, z wychowawcami i nauczycielami powinien opracować kompleksowy program wychowania młodego młodego pokolenia i rozwiązywania jego problemów oraz sterować realizacją tego programu.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-10.40" who="#PoselBabiuchEdward">Obywatele Posłowie! W rozwoju naszego państwa wiele zależy od właściwego funkcjonowania organów przedstawicielskich — Sejmu i rad narodowych. Łączą one w swej działalności moc podejmowania decyzji państwowych z funkcją bezpośredniego reprezentowania ludzi pracy. Za ich pośrednictwem założenia programowe partii przekształcają się w obowiązującą politykę państwa. Partia nasza będzie wszechstronnie umacniać rolę i autorytet organów przedstawicielskich.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-10.41" who="#PoselBabiuchEdward">Przed Sejmem obecnej kadencji stoją wielkie zadania ustawodawcze. Kierunkową wytyczną naszego działania w tej dziedzinie powinno być dążenie do wszechstronnego umocnienia systemu prawa w naszym państwie. Chcemy, aby prawo skutecznie broniło nasze społeczeństwo przed wrogami socjalizmu, a także lepiej służyło w walce z demoralizacją, z tendencjami i zjawiskami, które wyrastają z obcego nam podłoża klasowego i godzą w zasady socjalizmu.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-10.42" who="#PoselBabiuchEdward">Nie zapominamy ani na chwilę, że żyjemy w świecie, w którym toczy się walka przeciwstawnych systemów, przenikająca wszystkie dziedziny życia społecznego: politykę, ideologię, gospodarkę.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-10.43" who="#PoselBabiuchEdward">Równocześnie prawo nasze powinno sprzyjać obywatelskiej inicjatywie, stawiać na zaufanie do obywatela i jego dobrej woli, umacniać wszystko co odpowiada poczuciu słuszności i sprawiedliwości ludzi pracy. System prawa powinien współtworzyć taki klimat ideowo-społeczny, w którym aktywność, zaangażowanie i poczucie odpowiedzialności za sprawy publiczne znajdą zawsze zachętę i uznanie. Te cele miejmy na uwadze, gdy w komisjach i na sesjach plenarnych Sejmu będziemy analizowali projekty ustaw.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-10.44" who="#PoselBabiuchEdward">Jasność koncepcji programowych, które mamy realizować, jest najlepszą podstawą owocnego współdziałania Sejmu i Rządu. Współdziałanie to umacniać będzie systematyczna kontrola działalności Rządu i poszczególnych resortów na sesjach Sejmu i w pracach komisji sejmowych.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-10.45" who="#PoselBabiuchEdward">Prace Sejmu powinny być znane społeczeństwu, tak aby ludzie pracy mogli sobie wyrobić o nich właściwą opinię. Konieczne jest stałe zacieśnianie więzi posłów z wyborcami. Więź taka jest niezastąpionym źródłem wiedzy o potrzebach i poglądach społecznych, wiedzy niezbędnej w pracach sejmowych, a równocześnie służy upowszechnianiu w społeczeństwie zasad polityki państwa i zdobywaniu dla niej społecznego poparcia.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-10.46" who="#PoselBabiuchEdward">Tymi zasadami kierować się będzie Klub Poselski PZPR w swej działalności sejmowej i we współpracy na terenie Sejmu z bratnimi stronnictwami — Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym, Stronnictwem Demokratycznym oraz z posłami bezpartyjnymi.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-10.47" who="#PoselBabiuchEdward">Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego PZPR pragnę oświadczyć, że program działania Rządu uważamy za słuszny i będziemy głosować za składem Rady Ministrów, zaproponowanym przez Prezesa Rady Ministrów, towarzysza Piotra Jaroszewicza.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-10.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 437 | + </div> | |
| 438 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 439 | + <u xml:id="u-11.0" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Głos zabierze poseł Dyzma Gałaj.</u> | |
| 440 | + </div> | |
| 441 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 442 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PoselGalajDyzma">Obywatelko Marszałku! Wysoka Izbo! Powszechny udział społeczeństwa miast i wsi w wyborach do Sejmu VI kadencji był widomym poparciem dla programu Frontu Jedności Narodu. Zdecydowana większość głosów oddanych na kandydatów Frontu, w tym także setek tysięcy głosów młodzieży czyniącej po raz pierwszy użytek z obywatelskich uprawnień, daje naszemu parlamentowi mocne oparcie polityczne i społeczny kredyt zaufania.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PoselGalajDyzma">Program wyborczy został oparty na uchwałach VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, kierowniczej siły narodu, podjętych w wyniku szerokiej dyskusji przedzjazdowej. W tworzeniu tego programu uczestniczyły wraz z całym społeczeństwem, ze wszystkimi siłami Frontu Jedności Narodu, ogniwa i instancje, członkowie i działacze Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-12.2" who="#PoselGalajDyzma">Jest to program opracowany u progu drugiego ćwierćwiecza Polski Ludowej, uwzględniający nauki i doświadczenia trudnych tygodni grudnia 1970 roku, a także oczekiwania i nadzieje narodu na szybsze i bardziej odczuwalne efekty socjalistycznego rozwoju kraju w każdej dziedzinie życia.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-12.3" who="#PoselGalajDyzma">Nie trzeba wyliczać długiej już listy gospodarczych i społecznych osiągnięć naszych poczynań po grudniu 1970 roku w produkcji przemysłowej i rolnej, w zaopatrzeniu ludności, we wzroście jej dochodów, poprawie warunków socjalnych, w ochronie zdrowia. Jako przedstawiciel Klubu Poselskiego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego chciałbym szczególnie mocno podkreślić skutki ważkich decyzji, jakie w tak krótkim okresie zostały podjęte — W interesie całego społeczeństwa — w dziedzinie rolnictwa i wsi.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-12.4" who="#PoselGalajDyzma">Likwidacja uciążliwego i archaicznego systemu obowiązkowych dostaw, nowy, przystosowany do potrzeb rozwoju produkcji system podatkowy, zmniejszający obciążenie dla określonych grup gospodarstw, korzystniejsze ceny na podstawowe produkty rolnicze — mięso i mleko, rozwój kontraktacji, decyzje dotyczące zaopatrzenia w nawozy sztuczne, maszyny rolnicze i materiały budowlane, ustawowe uregulowanie spraw własnościowych w rolnictwie, wreszcie objęcie chłopskiej ludności rolniczej bezpłatną opieką lekarską — oto w skrócie to, co otrzymało rolnictwo i ludność wiejska w okresie ostatnich 15 miesięcy. W przygotowywaniu tych decyzji uczestniczyło aktywnie kierownictwo naszego Stronnictwa, wytyczając wspólnie z PZPR nowe kierunki rozwoju rolnictwa i rozwoju społeczno-cywilizacyjnego wsi.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-12.5" who="#PoselGalajDyzma">Podjęte decyzje i ich bezpośrednia realizacja stworzyły nowy klimat na wsi, przede wszystkim w dziedzinie produkcji rolniczej. Wieś produkuje więcej i sprzedaje więcej, przyczyniając się do obfitszego zaopatrzenia rynku. Mimo trudnych warunków atmosferycznych roku ubiegłego, zanotowaliśmy najwyższe w historii naszego rolnictwa plony zbóż. Mimo nieurodzaju okopowych, siana i zielonek, nastąpił poważny wzrost pogłowia trzody chlewnej i bydła. W krótkim czasie wyraźniejsze stały się procesy specjalizacyjne w produkcji, szczególnie w hodowli. Wzrósł popyt na ziemię i zainteresowanie młodzieży zawodem rolnika.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-12.6" who="#PoselGalajDyzma">Korzystna dla całej gospodarki narodowej aktywność produkcyjna wsi jest dobitnym wyrazem chłopskiego poparcia dla nowego kierunku rozwoju kraju, dla nowej polityki rolnej, zaufania dla jego politycznego kierownictwa. Wieś polska, wyrażając to zaufanie wysiłkiem produkcyjnym, udokumentowała je ponownie powszechnym udziałem w wyborach do Sejmu.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-12.7" who="#PoselGalajDyzma">Wysoki Sejmie! W przedstawionym exposè Prezesa Rady Ministrów zarysowane zostały konkretne zamierzenia Rządu w kadencji nowego Sejmu. Dwa dni temu obradowało IV Plenum Komitetu Centralnego PZPR. Uwyraźniło ono kształty planu 5-letniego na lata 1971—1975. Ogłoszone wskaźniki oparte na uchwale VI Zjazdu PZPR — odzwierciedlają gruntowne zmiany w naszej polityce gospodarczej. Po raz pierwszy bowiem projekt pięciolatki zawiera dążenia, do osiągnięcia dwóch harmonizujących ze sobą celów:</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-12.8" who="#PoselGalajDyzma">— systematycznej, odczuwalnej przez ludzi pracy poprawy warunków bytowych, socjalnych i kulturalnych;</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-12.9" who="#PoselGalajDyzma">— przyspieszonego rozwoju gospodarki narodowej, związanego ze stałym utrzymywaniem tempa wzrostu na wysokim poziomie i dążeniem do unowocześnienia struktury gospodarczej kraju.</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-12.10" who="#PoselGalajDyzma">Istotną zmianę stanowi tu wysunięcie na pierwsze miejsce potrzeb społeczeństwa w najszerszym tego słowa znaczeniu i podporządkowanie im zadań produkcyjnych. Uwzględniając wzajemne zależności, bardziej jasny i zrozumiały staje się cel naszej pracy i wysiłków.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-12.11" who="#PoselGalajDyzma">W programie wszechstronnego rozwoju kraju umiejscowione zostały, uzależnione od realizacji tego programu i mające wpływ na jego realizację, zadania dla rolnictwa. Zadaniem podstawowym jest tu zwiększenie produkcji w rozmiarach gwarantujących lepsze zaopatrzenie kraju w żywność i utrzymanie równowagi rynkowej. Wzrost dostaw artykułów żywnościowych w grupach artykułów konsumpcyjnych, choć niższy niż w przemysłowych, ma wynieść w 1975 r. ponad 40%.</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-12.12" who="#PoselGalajDyzma">Odpowiednie pozycje zadań pięciolatki przewidują osiągnięcie w ostatnim jej roku poziomu spożycia na 1 mieszkańca: mięsa, drobiu i przetworów — 62—63 kg, jaj — 204 sztuki, mleka i przetworów (bez mleka przerobionego na masło) — 270 litrów, masła — 6,9 kg, cukru — 43 kg.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-12.13" who="#PoselGalajDyzma">Postawienie takich celów stawia przed rolnictwem określone zadania. Przewiduje się wzrost globalnej produkcji rolniczej w latach 1971—1975 o około 19—21%. Jest to wskaźnik dwukrotnie wyższy od osiągniętego w ubiegłym pięcioleciu. Średnie roczne tempo wzrostu produkcji rolniczej powinno utrzymywać się na poziomie 3,5—3,9%.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-12.14" who="#PoselGalajDyzma">Taki poziom produkcji roślinnej, przy utrzymaniu nadal importu zbóż w granicach ponad 2 mln ton rocznie, powinien pozwolić na osiągnięcie w ostatnim roku pięciolatki pogłowia trzody chlewnej w wysokości do 17,2 mln sztuk z produkcją żywca w wysokości 2 100 tys. ton, a bydła — do 12,3 mln sztuk. Produkcja żywca wołowego powinna wzrosnąć do 1 100 tys. ton. Oto produkcyjne zadania dla rolnictwa. Są one niezbędne dla zabezpieczenia zadań pierwszoplanowych: potrzeb rynku, utrzymania jego równowagi, odczuwalnej poprawy stopy życiowej, na którą ciągle jeszcze zasadniczy wpływ ma zaopatrzenie w artykuły żywnościowe, a także utrzymanie opłacalnego eksportu.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-12.15" who="#PoselGalajDyzma">Są to zadania trudne, ale w pełni realne. Chociaż nie da się wyeliminować z produkcji rolnej wpływów warunków atmosferycznych, to nasze doświadczenia z lat ubiegłych i doświadczenia krajów rozwiniętych wskazują, że rolnictwo zaopatrzone w odpowiednie środki — maszyny, sprzęt, urządzenia, nie jest bezbronne wobec niesprzyjającej aury.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-12.16" who="#PoselGalajDyzma">Przydzielonym do wykonania rolnictwu zadaniom towarzyszą odpowiednie środki, wzmacniające ręce rolnika i zwiększające efekty jego wysiłków. Określone na poziomie 204 mld zł nakłady inwestycyjne w rolnictwie, wyższe o 26,6% w porównaniu z nakładami w poprzednim pięcioleciu, będą przeznaczone głównie na zaspokojenie w części wielkich potrzeb mechanizacyjnych w hodowli, na modernizację bazy materialno-technicznej oraz na meliorację i zaopatrzenie w wodę. Wzrost dostaw nawozów sztucznych o 55%, w porównaniu z poziomem roku 1970, pozwoli na osiągnięcie średniego poziomu nawożenia — 193 kg NPK na hektar użytków rolnych, co postawi nasze rolnictwo w grupie krajów wysoko rozwiniętych w tej dziedzinie.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-12.17" who="#PoselGalajDyzma">Wpływ na szybsze tempo produkcji rolnej w indywidualnych zagrodach, w spółdzielniach produkcyjnych i PGR będzie miało — poza osiągniętą poprawą warunków ekonomicznych — także lepsze zaopatrzenie w nasiona i sadzeniaki, pasze treściwe, materiały budowlane i inne środki produkcji.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-12.18" who="#PoselGalajDyzma">Nieodzownym warunkiem ciągłego rozwoju produkcji rolniczej, a w konsekwencji i kultury społeczeństwa wiejskiego, będzie przestrzeganie w polityce rolnej zasady opłacalności produkcji rolniczej.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-12.19" who="#PoselGalajDyzma">Wymieniłem tu ogólnie materialne warunki zabezpieczające realność stawianych przed wsią zadań. Byłoby jednak dużym przeoczeniem nie wskazać na czynniki natury pozaekonomicznej, które na perspektywy wykonania zadań pozwalają patrzeć z optymizmem. Mam na myśli ujawnioną i ujawniającą się z dnia na dzień aktywność społeczno-produkcyjną ludzi pracujących w rolnictwie.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-12.20" who="#PoselGalajDyzma">Aktywność ta wyzwala inicjatywę, każe sięgać po wiedzę i technikę, zrywać ze starymi metodami pracy, myśleć i działać po nowemu, wykorzystywać tworzone warunki. Właśnie ta aktywność rodzi, także — w uważanych tradycyjnie za zacofane rejonach kraju — masowe, liczące się już w tysiące, gospodarstwa specjalistyczne. Podkreślić tu należy szczególną rolę, jaką w tej dziedzinie spełniają ludzie młodzi, obejmujący gospodarstwa, posiadający dyplomy szkół i kursów rolniczych oraz prawa jazdy na traktorze. Podkreślić należy także rolę, jaką odgrywają w produkcyjnym, cywilizacyjnym i kulturalnym postępie na wsi kobiety zorganizowane w kołach gospodyń wiejskich, którym dzisiaj i wieś, i kraj tak wiele mają do zawdzięczenia.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-12.21" who="#PoselGalajDyzma">Na tę aktywność wsi stawiamy. Wnikliwa analiza sił stymulujących ożywienie produkcyjne na wsi w okresie minionych 15 miesięcy wykazuje, że tkwią one głównie w części gospodarstw prowadzonych przez najbardziej światłych, wyrobionych i przedsiębiorczych rolników. Powstanie tej produkcyjnej czołówki, dającej przykład sąsiadom, świadczy o istnieniu nadal głębokich rezerw produkcyjnych, o nie wykorzystanych silach i możliwościach. Świadczy także o tym, że przy bardziej pomyślnych warunkach atmosferycznych nasze rolnictwo stać na więcej niż żądają tego wskaźniki zadań pięciolatki.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-12.22" who="#PoselGalajDyzma">Liczymy na okrzepnięte już siły społeczne, tkwiące w naszym rolnictwie. W stałym procesie społeczno-ekonomicznych przeobrażeń powstała, wykształciła się i rozrosła kadra działaczy — członków PZPR, ZSL i bezpartyjnych, ludzi cieszących się uznaniem i zaufaniem — w kółkach rolniczych, w spółdzielczości zaopatrzenia i zbytu, mleczarskiej, ogrodniczej, oszczędnościowo-pożyczkowej, w kołach i sekcjach branżowych plantatorów i hodowców, w spółkach wodnych w zespołach uprawowych.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-12.23" who="#PoselGalajDyzma">Wiele doświadczenia mają działacze — członkowie rad i komisji radzieckich, Liczymy na nich, bowiem działanie społeczno-organizacyjne chłopskiego samorządu jest dzisiaj bardziej potrzebne niż kiedykolwiek. Rozszerza się udział gospodarki uspołecznionej w produkcji rolnej i w usługach, narastają potrzeby rozwijania różnych form kooperacji między gospodarstwami, między chłopską zagrodą a kółkiem rolniczym czy spółdzielnią, między chłopskim rolnictwem a przemysłem rolno-spożywczym. Wsi bardziej niż wczoraj potrzebne jest dobre kółko rolnicze, dobra baza, dobra spółdzielnia, sprawny punkt skupu, uczciwa rada uczestników scalania gruntów. Możliwości samorządu chłopskiego w całym jego bogactwie form wynikających z chłopskich potrzeb i wiejskich tradycji są wielkie. Powinien on służyć państwu i wsi, przyczyniać się do wzbogacenia elementów socjalizmu w naszym rolnictwie, chronić mienie społeczne. Te siły społeczne są potrzebne tym bardziej, gdy zdamy sobie sprawę z trudności, jakie — mimo osiągniętych sukcesów — zostały z poprzedniego okresu i jakie mogą wyniknąć w realizacji napiętego programu. Owe przeszkody to biurokracja, ufortyfikowana murem papierków i mnogością przepisów, kumoterstwo, łatwizna jednostronnego określania uprawnień przez organizacje i instytucje współpracujące z rolnikiem, jaśniepaństwo i lekceważenie z tamtej strony lady czy okienka, to wreszcie wcale nierzadkie przekupstwo i łapownictwo. Tych zjawisk nie usuniemy tylko choćby najlepiej opracowanymi przepisami. Do walki z nimi potrzebny jest właśnie front aktywnych postaw wiejskich działaczy i zorganizowane działanie jednostek chłopskiego samorządu.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-12.24" who="#PoselGalajDyzma">Pragnę w imieniu Klubu Poselskiego ZSL z całą mocą stwierdzić, że Zjednoczone Stronnictwo Ludowe będzie oddziaływać w ścisłej współpracy z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą poprzez swoich członków, poprzez swoje ogniwa i instancje w kierunku organizowania takiej właśnie aktywności chłopskiego samorządu.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-12.25" who="#PoselGalajDyzma">Omawiając te problemy, chciałbym w tym miejscu także zwrócić uwagę na potrzebę przestrzegania dyscypliny produkcyjnej, dyscypliny dostaw i rzetelnego traktowania zadań w zakładach współpracujących ze wsią i rolnictwem. Szczególnie dotyczy to dziedzin, w których potrzeby są największe. Do takich należą potrzeby natury cywilizacyjnej, paląca konieczność ułatwienia prac hodowlano-podwórzowych i zajęć związanych z dniem powszednim kobiety wiejskiej. Wieś czeka na uruchomienie albo na zwiększenie produkcji wielu asortymentów maszyn i narzędzi, urządzeń i sprzętu, mebli, obuwia i odzieży roboczej, na poprawę jakości tych towarów. Istnieje potrzeba bardziej aktywnej pracy handlu, zdrowej reklamy, dogodniejszych warunków zakupu, by produkowany już i przewidywany do produkcji sprzęt użytkowany w podwórzu, stodole, chlewni, oborze i w kurniku, na warzywniczej grządce, wreszcie przy kuchni i balii, docierał łatwiej do chłopskiej zagrody. Wydaje się również, że trzeba już dzisiaj traktować w coraz większym stopniu wieś jako rynek nabywcy także w tradycyjnie rolniczych asortymentach towarowych, jak nabiał czy owoce. Przykładem może być tu likwidacja wypieku chleba, prawie całkowita, w niektórych rejonach kraju.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-12.26" who="#PoselGalajDyzma">Wysoka Izbo! Nowo wybrany Sejm będzie rozwijał i wzbogacał bogate już tradycje i doświadczenia naszego ludowego parlamentaryzmu. Opracowany z inicjatywy Klubu Poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w ubiegłym roku dokument klubów poselskich pod nazwą „Wnioski w sprawie działalności Sejmu” przyniósł istotny postęp w pracach Sejmu. Zrobiono wiele dla uwolnienia toku obrad od zbędnego formalizmu, od ciążącej na nim w latach poprzednich rutyny. Projekty ustaw poddawane były bardziej gruntownej analizie zarówno na plenarnych posiedzeniach, jak i dzięki wnikliwej pracy komisji, korzystających coraz częściej z pomocy ekspertów. Zapewniony został większy wpływ Sejmu na ukształtowanie rocznych i wieloletnich planów gospodarczych. Baczniejsza uwagę zwrócono na sprawę nie zawsze uzasadnionego przekazywania do przepisów wykonawczych spraw, które mogą być uregulowane w samej ustawie. Rozbudowana została działalność kontrolna Sejmu. W ostatnim roku stosowano praktykę wysłuchiwania przez Sejm informacji przedstawicieli Rządu na temat szczególnie ważnych problemów społeczno-gospodarczych. Posiedzenia Sejmu stały się forum nieustannego dialogu między Sejmem a Rządem. Pozwalało to na lepsze informowanie posłów o pracach i zamierzeniach Rządu. Z zadowoleniem przyjmujemy zapewnienie Prezesa Rady Ministrów o dalszej współpracy między Rządem a Sejmem. Przywrócona została należyta ranga instytucji interpelacji poselskiej — tradycyjnej formie kontroli parlamentarnej.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-12.27" who="#PoselGalajDyzma">Uchwała VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej stwierdziła, że — „należy podejmować dalsze wysiłki dla przyspieszenia funkcjonowania instytucji socjalistycznej demokracji, dla wzrostu roli i autorytetu Sejmu i działalności komisji sejmowych, ugruntowania zasad przedstawiania Sejmowi przez Rząd generalnych kierunków pracy i działalności na poszczególnych odcinkach administracji państwowej łącznie z dyskutowaniem tych spraw na plenarnych posiedzeniach Sejmu”.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-12.28" who="#PoselGalajDyzma">Klub Poselski ZSL deklaruje pełną i wszechstronną działalność na rzecz dalszego rozwoju naszego ludowego parlamentu, wzbogacania i pogłębiania form jego pracy. Deklarujemy również współpracę w realizacji zamierzeń, mających na celu dalsze usprawnienie form i metod zarządzania oraz dostosowanie przepisów Konstytucji PRL do osiągniętego już rozwoju społeczno-politycznego i stosunków społeczno-gospodarczych w okresie 20 lat obowiązywania ustawy konstytucyjnej.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-12.29" who="#PoselGalajDyzma">Zapowiedziane opracowanie rządowego projektu ustawy o radach narodowych ma na celu doprowadzenie do stworzenia nowej koncepcji zarządzania przez terenowe organy władzy ludowej. Panuje zgodność opinii o potrzebie reform w systemie rad narodowych, w doskonaleniu systemu prawnego naszego państwa. Chciałbym tu podkreślić szczególnie ważność zmian w ogniwie gromadzkich rad narodowych, potrzebę jednoczesnego umocnienia ich organizmu administracyjnego, gospodarczego i kontrolnego. Gromadzkie rady narodowe powinny budować, względnie odbudowywać niezbędny autorytet przez swoje sprawne i praworządne funkcjonowanie. Trzeba jednak stworzyć im możliwość skutecznego oddziaływania na organizacje, urzędy i przedsiębiorstwa działające na ich terenie.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-12.30" who="#PoselGalajDyzma">Popieramy przedstawione zamierzenia w dziedzinie polityki zagranicznej naszego państwa. Łącząc interesy naszego kraju z interesami bratnich krajów obozu socjalistycznego, służąc idei pokojowego współistnienia, polityka ta służy sprawie pokoju, postępu i wolności narodów.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-12.31" who="#PoselGalajDyzma">Popieramy także zapowiedziane wysiłki Rządu w kierunku kontynuowania dążeń do normalizacji stosunków z kościołem, widząc w tym dalsze umocnienie jedności narodu.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-12.32" who="#PoselGalajDyzma">Wysoka Izbo! Zjednoczone Stronnictwo Ludowe docenia w pełni ogrom i ważność stojących przed nim zadań na nowym etapie dziejów naszego budującego socjalizm kraju. Jako chłopska partia polityczna czujemy się odpowiedzialni za realizację zadań w rolnictwie, za coraz obfitszy strumień produktów rolnych, płynących na zaopatrzenie krajowego rynku. Wynika to z naturalnego podziału zadań i obowiązków.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-12.33" who="#PoselGalajDyzma">Nie będziemy również zaniedbywać obowiązków wynikających z potrzeby wychowawczego oddziaływania na społeczeństwo wiejskie, zgodnie z potrzebami wielkich idei socjalizmu. Wspólnie z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą ponosimy odpowiedzialność za dalszy ekonomiczny, oświatowy, kulturalny i cywilizacyjny rozwój wsi. Wynika on z celów państwa robotniczo-chłopskiego, z sojuszu robotniczo-chłopskiego. Cele te stawiać będziemy przed całym Stronnictwem. W walce o ich realizację trudzić sie będzie Klub Poselski ZSL.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-12.34" who="#PoselGalajDyzma">W imieniu Klubu Poselskiego ZSL deklaruję poparcie dla programu działania przedstawionego Sejmowi przez obywatela Prezesa Rady Ministrów, programu popartego przez naród w dniu 19 marca. Popieramy również przedstawiony skład Rządu PRL.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-12.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 478 | + </div> | |
| 479 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 480 | + <u xml:id="u-13.0" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Głos zabierze poseł Piotr Stefański.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-13.1" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Poseł Stefański Piotr:</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-13.2" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Wysoka Izbo! Klub Poselski Stronnictwa Demokratycznego z uwagą zapoznał się z oświadczeniem Prezesa Rady Ministrów, określającym podstawowe kierunki polityki naszego państwa, oparte na programie aprobowanym przez społeczeństwo w dniu 19 marca.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-13.3" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Uczyniliśmy to z uwagą tym większą, że w wyniku wyborów nastąpiła dalsza jakościowa zmiana sytuacji politycznej w kraju. Prawie 22 mln obywateli głosowało na rzecz zasad polityki proklamowanej przed 15 miesiącami, w pamiętnym grudniu 1970 r., rozwiniętej na VIII Plenum KC PZPR, popartej przez sojusznicze stronnictwa i przekształconej na VI Zjeździe Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w ogólnonarodowy program. 97% obywateli kraju głosowało na kandydatów, którzy jako posłowie mają być współtwórcami i realizatorami zamierzeń określonych uchwałą VI Zjazdu PZPR. Ten mandat zaufania zobowiązuje. Zobowiązuje nas — posłów Sejmu VI kadencji do rzetelnej kontynuacji wybranej przez naród drogi. Ale jest jednocześnie zobowiązaniem milionów ludzi pracy, aby na wybranej przez siebie drodze socjalistycznego rozwoju słuszną myśl programową przekształcać w czyn, aby swą codzienną, wydajną pracą powiększać dobrobyt swój — i swojego kraju. To dwustronne zobowiązanie jest niepisaną, lecz powszechnie zrozumiałą umową. Umową, która stanowi warunek przyspieszenia rozwoju naszej gospodarki i kultury.</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-13.4" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Dotykam w tym miejscu sprawy, która w przekonaniu Stronnictwa Demokratycznego ma wielkie i wciąż rosnące znaczenie. Jest to sprawa wzajemnego stosunku jednostki i społeczeństwa. Socjalizm jest jedyną formą ustrojową, która w przyjętych rozwiązaniach społecznych daje realną szansę zharmonizowania potrzeb i praw jednostki z potrzebami i prawami wielkiej zbiorowości. Ale w pojęciu realnej szansy nie zawiera się żaden automatyzm. Z szansy można korzystać, można też ją tracić. Korzystaliśmy z tej szansy, dokonując dzieła powojennej odbudowy, a następnie industrializacji kraju. Korzystaliśmy z niej, przekształcając strukturę społeczną Polski. Korzystaliśmy z niej dlatego, że nadzieje, aspiracje i wola milionów ludzi pokrywały się i utożsamiały z najszerzej rozumianym i wyrażanym w polityce budującego socjalizm państwa — interesem społecznym. Były jednak okresy, kiedy tożsamość ta ulegała rozchwianiu i kiedy pojęcie interesu społecznego przeciwstawiano nadziejom i dążeniom jednostek — rzekomo wąskim i niedojrzałym.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-13.5" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Cele społeczne i cele jednostkowe nie mogą być formułowane w dwóch różnych językach. Tym, co skutecznie zabezpiecza przed taką dwoistością, jest więź kierownictwa politycznego i państwowego z ludźmi pracy. Więź bezpośrednia, a także realizowana poprzez instytucje demokracji socjalistycznej, przede wszystkim przez organy przedstawicielskie — Sejm i rady narodowe — więź oparta na dialogu prowadzonym w jednym, dla wszystkich zrozumiałym języku pojęć społecznych i obywatelskich. W tym języku rosnącemu dochodowi narodowemu odpowiada wzrost poziomu życia społeczeństwa, lepszej i wydajniejszej pracy — lepsze zarobki, a rozwojowi kraju — wzrost dobrobytu obywateli. W tym języku od 15 miesięcy trwa rozmowa z ludźmi pracy. W tym też języku Prezes Rady Ministrów przedstawił program prac rządowych.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-13.6" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Pełna zgodność tego programu z zadaniami, które naród aprobował w dniu 19 marca, jak również wysoki stopień konkretyzacji przedstawionych kierunków, w przekonaniu Klubu Poselskiego Stronnictwa Demokratycznego stanowią duży — i co nie mniej ważne — szybki krok na drodze wcielania w życie umowy, którą wszyscy mamy wykonać dla pełnej realizacji ogólnonarodowego programu VI Zjazdu PZPR, przyjętego jako platforma wyborcza Frontu Jedności Narodu.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-13.7" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">W tym przekonaniu utwierdzają nas zmiany dokonane w strukturze naczelnych organów administracji państwowej. Wychodzą one naprzeciw zaznaczającej się coraz silniej potrzebie kompleksowego traktowania poszczególnych dziedzin życia społecznego. Tak jest w przypadku związania nauki i techniki ze szkolnictwem wyższym. Utworzenie nowego Ministerstwa Oświaty i Wychowania stanowi zapowiedź podjęcia ważnego i postulowanego nie od dziś, zwłaszcza przez środowiska nauczycielskie, zadania polegającego na przekształceniu szkolnictwa z organizacji nauczania w organizację realizującą jednocześnie jednorodny program wychowawczy.</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-13.8" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Dowodem kompleksowości przyjmowanych rozwiązań jest także utworzenie Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, koncentrującego pieczę nad zadaniami podejmowanymi dotąd w sposób raczej rozproszony.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-13.9" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Wysoki Sejmie! Dwa dni temu obradowało IV Plenum Komitetu Centralnego PZPR, którego uchwała zobowiązała Rząd do przedłożenia Sejmowi projektu planu 5-letniego. Przedstawione w dzisiejszym exposć Premiera Jaroszewicza założenia projektu planu upoważniają do stwierdzenia, że będzie to plan:</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-13.10" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">— wysokiej dynamiki wzrostu produkcji i dochodu narodowego, przekraczającej znacznie wyniki uzyskiwane w dwóch poprzednich pięcioleciach, — odczuwalnej poprawy warunków życia ludzi pracy, wyrażającej się osiemnastoprocentowym wzrostem płac realnych — a więc wzrostem porównywalnym z całą dekadą lat sześćdziesiątych — oraz zwiększonym zakresem budownictwa mieszkaniowego, — najwyższego w zestawieniu nie tylko z przeszłością, a także i z przewidywaną przyszłością wzrostu zatrudnienia w naszej go spodarce, — harmonijnego rozwoju wszystkich dziedzin gospodarki narodowej i wszystkich regionów kraju.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-13.11" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Te cechy planu wiążą się z jego szczególnie rozbudowanym przygotowaniem, w trakcie którego zarówno środowiska fachowe, jak i bezpośredni wykonawcy wypowiadali się na temat poszczególnych zadań i łączących je proporcji.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-13.12" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Niedługo Podejmiemy prace nad tym planem w Sejmie. Dlatego w chwili obecnej pragnę tylko zasygnalizować kilka spraw, budzących szczególne zainteresowanie Stronnictwa Demokratycznego.</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-13.13" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Ostatnie dziesięciolecie utrwaliło w naszej gospodarce niekorzystną proporcję między zatrudnieniem w sferach produkcyjnych a zatrudnieniem w sferze usług, a więc we wszystkich działach pozaprodukcyjnych, w których pracuje obecnie w Polsce ponad 4 mln ludzi, co stanowi nieco ponad ogółu czynnej zawodowo ludności, gdy tymczasem u naszych socjalistycznych sąsiadów — już ponad 1/3 ogółu zawodowo czynnych. I o ile w Związku Radzieckim, w NRD i w Czechosłowacji w latach sześćdziesiątych, w wyniku zwiększenia nakładów, zatrudnienie w sferze usług miało silną tendencję wzrostu, o tyle w Polsce jego proporcje na przestrzeni całego dziesięciolecia nie uległy zmianie. Centralny Komitet naszego Stronnictwa, rozpatrując tę kwestię stanął na stanowisku, że w obecnym okresie należy koncentrować wysiłki głównie na froncie produkcji materialnej, przygotowując jednocześnie warunki do zdynamizowania całej sfery usług. Dodatkową szansę dla takiej kolejności działań widzimy w zapowiedzi obywatela Premiera, w myśl której, w warunkach pomyślnej realizacji planu, nastąpi na półmetku korekta wielkości tego planu.</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-13.14" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Nie od dziś przedmiotem naszej troski jest społeczno-gospodarcza sytuacja małych miast. Powiedzmy to wyraźnie: nie wszystkich małych miast, których mamy w Polsce 740, lecz grupy obejmującej około 300 miasteczek, które pozbawione są wyraźnie określonych funkcji gospodarczych. Mówi się o nich, że stanowią zaplecze dla regionów rolniczych, lecz jednocześnie nie idzie z tym w parze lokalizowanie zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług przeznaczonych na potrzeby rolnictwa. Problem ten wymaga dokładnego rozpatrzenia, zwłaszcza w świetle zadań przemysłu terenowego, spółdzielczości pracy i rzemiosła. Działania interwencyjne — między innymi tworzenie w tych ośrodkach tanich miejsc pracy dla kobiet — przynoszą efekty szybko, ale tylko częściowo. Niektórzy nasi planiści dość lekko mówią o naturalnym zaniku większości małych miasteczek i o niecelowości jakichkolwiek w nie wkładów. Wizje perspektywiczne nie powinny jednak przesłaniać dzisiejszej społecznej rzeczywistości małych miasteczek, rzeczywistości, w której żyje i chce żyć lepiej ponad półtora miliona ludzi.</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-13.15" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">W przekonaniu Stronnictwa trafnym rozwiązaniem jest utworzenie Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług. Rozproszenie gestii w zakresie usług nabywanych odpłatnie przez ludność, a więc usług tzw. rynkowych, nie wychodziło im na dobre. Związanie ich z obrotem towarowym otwiera perspektywę ujednolicenia polityki rynkowej, w której dostarczenie towaru coraz częściej i coraz silniej wiąże się z zapewnieniem odpowiednich usług naprawczych i konserwacyjnych. Jest to jednak tylko część problemu. Druga część wiąże się z organizacją przedsiębiorstw usługowych i stosowanymi w nich rozwiązaniami ekonomicznymi. Dopóki usługi będą planowane, zarządzane i rozliczane na zasadzie analogii z produkcją przemysłową, dopóty będą przez tę produkcję wypierane jako działalność mniej rentowna, trudniejsza, narażona na sezonowe wahania. Zapowiedzią zmian w tej dziedzinie jest mające sie odbyć jeszcze w roku bieżącym plenum KC PZPR, poświęcone usługom. Pracujemy w Stronnictwie nad tym, by rozwinąć zgłaszane już wcześniej projekty zmian w ekonomice usług. Jesteśmy przekonani, że będą one zbieżne z pracami podjętymi przez Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą i że wspólnym wysiłkiem doprowadzimy do odczuwalnej poprawy w dziedzinie usług rynkowych.</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-13.16" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Ponad połowę tych usług świadczy rzemiosło. Bylibyśmy w niezgodzie z rzeczywistością, usiłując jedną barwą, jasną czy ciemną, oddawać sytuację, jaka panuje w rzemiośle. Jest faktem, że liczne kroki podejmowane przez Rząd w myśl wspólnej uchwały Biura Politycznego KC PZPR i Prezydium CK SD z listopada ubiegłego roku doprowadziły do poprawy sytuacji, że są one przyjmowane przez rzemieślniczy świat pracy jako przejaw doceniania roli rzemiosła w naszej gospodarce. Jest także faktem, że w wielu jeszcze powiatach pokutuje uprzedzenie do rzemieślników, a w najlepszym razie postawa, którą cechuje skupianie zainteresowania wyłącznie na wpływach podatkowych i — mówiąc oględnie — obojętność na spełniane przez rzemiosło funkcje gospodarcze, tj. usługi i produkcję rynkowa. Stąd m.in. dalsze zmniejszanie się liczby zakładów rzemieślniczych i zatrudnienia w rzemiośle w końcu 1971 roku. Ta sytuacja musi ulec zmianie; funkcja rzemiosła w gospodarce polega na dostarczaniu usług i produktów, a nie na dostarczaniu wpływów podatkowych. Wpływy te są pochodną funkcji gospodarczych, nigdy odwrotnie.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-13.17" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Sytuacja, o której wspominam w najogólniejszym tylko zarysie uzasadnia wagę, jaką przywiązujemy do szybkiego podjęcia przez Sejm VI kadencji prac nad ustawą o wykonywaniu i organizacji rzemiosła — i możliwie szybkiego uchwalenia tej ustawy. Pracował nad nią Sejm V kadencji i w naszej ocenie ma ona już w zasadzie postać dojrzałą dc wprowadzenia w życie, a tym samym do ustabilizowania warunków pracy 160 tys. warsztatów rzemieślniczych.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-13.18" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Do tych uwag, wiążących się ściśle z aktualnymi Kierunkami pracy naszego Stronnictwa na polu gospodarczym, dodam jeszcze jedną. Z satysfakcją przyjmujemy nowe rozwiązania w strukturze naczelnych organów administracji państwowej. Ale jednocześnie doświadczenie uczy nas, ze towarzyszące takim zmianom prace reorganizacyjne mogą powodować wiele zakłóceń w funkcjonowaniu poszczególnych organów administracyjnych.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-13.19" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Pragnę zapewnić, że aktyw Stronnictwa, zwłaszcza w drobnej wytwórczości, gdzie wprowadzone zmiany będą miały szeroki zakres, dołoży starań, by okres niezbędnej reorganizacji był jak najkrótszy, a sam jej przebieg nie pociągał za sobą choćby przejściowych ujemnych skutków.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-13.20" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Podobnej refleksji dostarcza sytuacja panująca w takich dziedzinach, jak oświata, kultura, służba zdrowia, wymiar sprawiedliwości czy administracja terenowa. W dziedzinach tych zależność pomiędzy zmianami systemowymi, dokonywanymi w skali państwa, a codzienną pracą i jej wynikami, posiada szczególny charakter. Przywiązując zasadniczą wagę do prac zmierzających do unowocześnienia systemu całej naszej oświaty czy uporządkowania systemu prawnego, musimy cały czas pamiętać, że poziom pracy w tych dziedzinach i uzyskiwane wyniki zależą przede wszystkim od postawy ludzi. Od tego, jak spełnia swe obowiązki lekarz, jak podchodzi do swych obowiązków nauczyciel, z jakim przekonaniem pracuje prawnik — zależy w konkretnych sytuacjach więcej, aniżeli od zespołu techniczno-organizacyjnych warunków ich pracy, co bynajmniej nie oznacza, abyśmy chcieli rolę tych warunków pracy pomniejszać. Poprawa tych warunków będzie zwiększała możliwości pracy dobrego lekarza, dobrego nauczyciele czy dobrego prawnika. Ale najdalej nawet posunięta poprawa warunków nie będzie samoczynnie przekształcać ludzi, nie będzie dodawać im tych cech specjalnie ważnych w zawodach inteligenckich, jeżeli nie uczyni tego najbliższe otoczenie zawodowe — środowisko pracy.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-13.21" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Tu właśnie, w pracy wśród inteligencji, koncentrujemy swe zadania polityczne, związane z kształtowaniem stosunków międzyludzkich. Dobra atmosfera pracy w szpitalu, w szkole czy w instytucji administracyjnej, atmosfera wolna od tzw. układów personalnych, zaściankowości czy też zwykłego biurokratyzmu — to ważny współczynnik coraz lepszych wyników uzyskiwanych w służbie świata pracy. Na tym też polu coraz owocniej rozwija się nasza współpraca z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą.</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-13.22" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Obywatele Posłowie! Sejm ubiegłej kadencji ma za sobą duży dorobek, przy czym dorobek ten skoncentrował się przede wszystkim na przestrzeni roku 1971. Wdrożone i rozwinięte zostały nowe formy pracy naszego ludowego parlamentu. Znalazło to swój wyraz nie tylko w umocnieniu przez Sejm funkcji ustawodawczych i kontrolnych, ale i w wyraźnie zaznaczonej roli w poszczególnych dziedzinach życia publicznego. Zdobyte doświadczenia trzeba będzie dalej rozwijać i wzbogacać o nowe treści. Łączy się z tym sprawa dalszego wzbogacania dotychczas kształtowanych form pracy Sejmu i konkretnego dialogu między władzą ustawodawczo- kontrolną a władzą wykonawczą. Chcemy podkreślić w tym miejscu wagę i znaczenie takiej formy, jak poświęcenie debat plenarnych Sejmu wybranym, ważnym problemom rozwojowym naszego kraju. Praktyka ta, w naszym przekonaniu, mieć będzie coraz większe znaczenie, zwłaszcza gdy zważymy, że przed Sejmem naszym stoi zadanie rozwiązywania nie tylko problemów zapisanych już w programie i przyjętych do realizacji, lecz również udzielania odpowiedzi i na te pytania, które sformułuje dopiero życie.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-13.23" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Dorobek, którym się słusznie szczycimy, program, któremu poświęcamy tak wiele uwagi na dzisiejszym posiedzeniu, mają istotne znaczenie międzynarodowe, co tak zasadniczo podkreślił w swym oświadczeniu Prezes Rady Ministrów.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-13.24" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Polska Ludowa jest mocnym ogniwem stojącego na straży pokoju systemu socjalistycznego. Nasz nierozerwalny sojusz i przyjaźń ze Związkiem Radzieckim, sojusz i przyjaźń z NRD, Czechosłowacją i innymi państwami socjalistycznymi, stanowią podstawę polityki zagranicznej Polski. Jesteśmy silni siłą tego sojuszu. Czynimy też i czynić powinniśmy wszystko, aby naszą wspólną siłę nieustannie pomnażać. To ona stanowi najlepszą gwarancję pokojowego rozwoju stosunków międzynarodowych oraz skuteczny hamulec dla tych, którzy wciąż usiłują zakłócać międzynarodową współpracę. Wola utrwalenia pokoju przemawia przez nas, gdy piętnujemy niebezpieczne poczynania tych sił, które nie wyciągnęły żadnych nauk z doświadczeń II wojny światowej i którym obca jest wola narodów, chcących żyć i rozwijać się w pokoju.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-13.25" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Ratyfikowanie przez zachodnioniemiecki parlament układów podpisanych w 1970 roku ze Związkiem Radzieckim i Polską jest sprawdzianem intencji NRF. W układach tych doszedł do głosu zdrowy rozsądek i realizm tej części zachodnioniemieckiego społeczeństwa i tej orientacji politycznej, która w pokoju, stabilizacji i współpracy europejskiej chce widzieć przyszłość swego kraju. Opozycja, która zwalcza układy, obiektywnie staje na pozycjach kontynuowania starego kursu ze wszystkimi jego następstwami. Dalsze komentarze są tu zbędne. Pragniemy wierzyć w zwycięstwo zdrowego rozsądku i realizmu, których coraz liczniejsze przejawy obserwujemy w polityce większości krajów zachodnioeuropejskich. Stąd nasze przekonanie o konieczności szybkiego zrealizowania inicjatywy krajów socjalistycznych na rzecz zwołania ogólnoeuropejskiej konferencji w sprawie bezpieczeństwa i współpracy. Polska pragnie trwałego pokoju wokół swych granic i na całym świecie. Taka jest w swych intencjach generalna linia naszej polityki, taki jest kierunek, o którym mówił w swym oświadczeniu Prezes Rady Ministrów. Wraz z całym polskim społeczeństwem Stronnictwo Demokratyczne popiera w pełni tę politykę, politykę bezpieczeństwa i siły Polski, politykę jedności państw socjalistycznych, politykę trwałego pokoju i współpracy w Europie i na świecie.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-13.26" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Wysoka Izbo! W lata siedemdziesiąte Polska Ludowa wkroczyła świadoma nie tylko rozmiarów swego dorobku, wielkości przebytej przez nasz naród drogi rozwoju, ale uzbrojona w konkretny, bogatszy o wszystkie nasze dobre i złe doświadczenia, poparty przez społeczeństwo program działania — program służący rozkwitowi naszej ojczyzny.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-13.27" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Program ten ma mocne oparcie w jedności narodu, skupionego wokół kierowniczej siły w budowie socjalizmu — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w jedności celów i solidarności działania naszych trzech partii — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Stronnictwa Demokratycznego. W duchu tej jedności Klub nasz będzie współpracować w Sejmie VI kadencji z Klubami PZPR i ZSL oraz z bezpartyjnymi. I w tym też duchu deklaruję, w imieniu Klubu Poselskiego Stronnictwa Demokratycznego, pełne poparcie dla programu przedstawionego Sejmowi przez Prezesa Rady Ministrów oraz naszą aprobatę dla przedstawionego Wysokiej Izbie składu Rady Ministrów.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-13.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-13.29" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Wicemarszałek Halina Skibniewska:</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-13.30" who="#WicemarszalekHalinaSkihniewska">Głos zabierze poseł Zenon Komender.</u> | |
| 511 | + </div> | |
| 512 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 513 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PoselKomenderZenon">Obywatelko Marszałku! Wysoki Sejmie! Mamy w obecnej kadencji — jak to wynika z całej kampanii wyborczej — przekształcać w formę decyzji państwowych, ustawodawczych, bogatą treść zamierzeń programowych, zawartych w ramowych wytycznych kierowniczej siły Polski socjalistycznej — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Uchwały VI Zjazdu otwierają możliwość, a zarazem stawiają wymóg pilnego konkretyzowania poszczególnych fragmentów programu socjalistycznego rozwoju naszego kraju. Chodzi tu nie tylko o kształt planu społeczno-gospodarczego do roku 1975, ale o problemy o dalszym zasięgu czasowym i wręcz węzłowym znaczeniu dla przyszłości naszego narodu. Wiele działań tego typu zostało już podjętych. Mówił o tym szeroko Premier Piotr Jaroszewicz. Zasadniczym wyznacznikiem tych działań jest uznanie nadrzędności polityki społecznej w stosunku do polityki gospodarczej, przy równoczesnym uwzględnianiu ich wzajemnego przenikania i skomplikowanych współzależności. Tak jak w każdej dziedzinie życia, tak i w tym zakresie potrzebne są systematyczne badania naukowe, które stwarzałyby podstawy do decyzji i wskazywały na najskuteczniejsze czynniki decydujące o wzroście gospodarczym, jak również te, które prawidłowo kształtują warunki życia i stosunki międzyludzkie w środowisku pracy i zamieszkania. Badania te, służące potrzebom dnia dzisiejszego oraz zmierzające do nadania optymalnego kształtu naszej przyszłości, powinny również czerpać z nieprzebranego bogactwa doświadczeń naszej przeszłości narodowej. Punktem wyjścia do tych badań, jak i do działań praktycznych w polityce społecznej, muszą być obserwacje naukowe dotyczące stanu i tendencji rozwoju ludności. Wszystkie te zagadnienia należałoby odpowiednio potraktować w państwowym programie badań naukowych, dając należne im miejsce wśród problemów — „węzłowych” czy też — „szczególnie ważnych” dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Wybicie tego postulatu wydaje się szczególnie ważne z tego względu, że obecnie obserwuje się wyraźny niedorozwój nauk dotyczących tych zagadnień. Brak jest silnych organizacyjnie i kadrowo jednostek mogących takie badania prowadzić.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-14.1" who="#PoselKomenderZenon">Pragnę w tym miejscu z satysfakcją stwierdzić, że utworzenie urzędu Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki pozwoli z pewnością na ujednolicenie organizacji nauki i zapewni koncentrację działalności badawczej na najbardziej efektywnych i celowych dla naszego kraju zadaniach oraz pozwoli na opracowanie i wykorzystanie prognoz wynikających z tendencji rozwojowych poszczególnych dyscyplin nauk społecznych, przyrodniczych i techniki w skali światowej. Instytucja ta, odpowiedzialna za całokształt przygotowania wysoko kwalifikowanych kadr oraz rozwój nauki i techniki, będzie mogła realizować całościowy proces postępu naukowo-technicznego: od badań podstawowych, poprzez badania stosowane i wdrożeniowe do zastosowania ich wyników w produkcji. Powodzenie tego zamierzenia zadecyduje o uchwytnej wymierności owocowania rewolucji naukowo-technicznej w Polsce.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-14.2" who="#PoselKomenderZenon">Wracając do węzłowych problemów polityki społecznej, trzeba przypomnieć, że w toku ogólnonarodowej dysputy po VII Plenum KC jednoznacznie podkreślono, że wysoki przyrost naturalny w Polsce w latach 1946— 1960 był zjawiskiem pozytywnym w życiu narodu, a jego echo w postaci obecnie podejmujących pracę zawodową wyżowych roczników wykształconej młodzieży stanowi wielką, być może niepowtarzalną historycznie szansę przyspieszenia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Wielokrotnie wskazywano w tych dyskusjach na błędność i społeczną szkodliwość poglądów głoszących, że trudy kształcenia, wychowania, a potem zatrudniania tej młodzieży były, są i będą przyczyną podstawowych trudności gospodarczych. Pogląd ten był zresztą uogólniany — twierdzono fałszywie, że nadmierny przyrost naturalny tworzy bariery dla wzrostu gospodarczego i obniża poziom życia społeczeństwa.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-14.3" who="#PoselKomenderZenon">Na podstawie tych teorii zastosowano wiele posunięć antypopulacyjnych, które spowodowały w latach 1960—1970 stały spadek przyrostu naturalnego ludności. Stałe obniżanie się wielkości przyrostu naturalnego jest zjawiskiem znanym. Występuje ono w większości państw wysoko i średnio rozwiniętych, w tym też i w państwach socjalistycznych. Jednak już pierwsze objawy tego stanu spowodowały podjęcie przez rządy ZSRR, Węgier, Czechosłowacji, Rumunii i Bułgarii polityki pronatalistycznej.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-14.4" who="#PoselKomenderZenon">Ze swej strony, na podstawie opinii rzeczoznawców, wyrażamy pogląd, że dla realizacji zadań rozwojowych, jakie optymistycznie dziś kreślimy, potrzebny jest naszemu krajowi rozwój potencjału ludnościowego, oscylujący wokół realistycznego wskaźnika 10‰ przyrostu naturalnego. Przemawia za tym wiele argumentów natury patriotycznej, ekonomicznej i społeczno-wychowawczej, które analizowaliśmy w dyskusjach w ostatnich latach.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-14.5" who="#PoselKomenderZenon">Kształtowanie prawidłowych tendencji w rozwoju ludności wymaga kompleksowego działania, które można by sprowadzić do tego fragmentu polityki społecznej, który dotyczy kształtowania warunków bytowych rodzin. Od VII Plenum KC PZPR wiele się w Polsce w tym zakresie zmieniło na lepsze. Istnieją dalsze zamierzenia w tej dziedzinie. Mówił o tym wczoraj z tej trybuny I Sekretarz Komitetu Centralnego poseł Edward Gierek. Wszystkie działania w tym zakresie — jak powiedział — powinny być prowadzone z generalnym założeniem, że chodzi o rzeczywiste umocnienie społecznej roli rodziny i o polepszenie ogólnego bytu ludu pracującego.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-14.6" who="#PoselKomenderZenon">Jako reprezentant Koła Poselskiego — „Pax”, chcę podkreślić, że nie tylko w chrześcijańskiej koncepcji moralności, ale w każdym postępowym widzeniu rozwoju społecznego, problem ten stanowi zasadniczy element całej konstrukcji wiązania jednostki ze społeczeństwem.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-14.7" who="#PoselKomenderZenon">W dyskusjach nad kształtem tak pomyślanej perspektywicznej polityki społecznej państwa wobec rodziny wskazać należy na potrzebę:</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-14.8" who="#PoselKomenderZenon">— utrwalania w świadomości wszystkich obywateli przekonania o ich indywidualnej odpowiedzialności za ilościowy i jakościowy rozwój społeczeństwa, — prowadzenia dynamicznej ilościowo i jakościowo polityki mieszkaniowej, preferującej potrzeby rozwojowe rodzin, — konstruowania takich zasad polityki zatrudnienia, która pozwoli na podnoszenie dochodów rodzin, a równocześnie umożliwi pełnienie funkcji wychowawczej przez oboje rodziców, — rozwijania świadczeń socjalnych, preferujących rodziny wielodzietne, — prowadzenia propagandy i szerokiej akcji oświatowo-wychowawczej, sprzyjającej umacnianiu społecznej pozycji rodziny i zapobiegania jej rozpadowi, — stworzenia prawnej ochrony macierzyństwa zamiast obecnych przepisów o dopuszczalności przerywania ciąży.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-14.9" who="#PoselKomenderZenon">Specjalne miejsce w polityce społecznej państwa wobec rodziny zajmują sprawy mieszkaniowe. Stąd też obecne kierownictwo naszego państwa tak dużą wagę przywiązuje do szybkiego rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Przygotowywany jest, jak wiemy, pod obrady kolejnego plenum Komitetu Centralnego program perspektywiczny, którego zasadniczym celem jest sprecyzowanie dróg dojścia do stanu, w którym każda rodzina będzie mogła zamieszkać w samodzielnym mieszkaniu. Te sprawy będą na pewno przedmiotem odrębnych obrad Sejmu.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-14.10" who="#PoselKomenderZenon">Dziś jednak pragnę zwrócić uwagę na fakt niezwykle istotny, zresztą nie tylko w odniesieniu do budownictwa mieszkaniowego. Jak wiemy, w latach 1971—1975 na inwestycje przeznaczamy ogromną kwotę 1 454 mld zł. Dla efektywnego ich spożytkowania potrzebne są daleko idące zmiany w organizacji procesów inwestycyjnych, w metodach projektowania, finansowania i realizacji. Znane są działania Rządu w tej dziedzinie. Mówił o nich Premier Piotr Jaroszewicz. Chodzi tu przede wszystkim o skrócenie czasu inwestowania. Obok tego trzeba jednak pamiętać, że inwestuje się nie tylko — „w czasie”, ale i — „w przestrzeni”. Tak wielka skala inwestycji wymaga jasnej i konsekwentnej polityki przestrzennej. Potrzebny jest wyrazisty podział kompetencji w tym zakresie i perspektywiczny plan przestrzennego zagospodarowania kraju, szeroko przedyskutowany i społecznie akceptowany. Wiemy, że nowa rekonstrukcja podziału kompetencji w Rządzie będzie sprzyjać temu działaniu.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-14.11" who="#PoselKomenderZenon">Na pewno nie wszędzie można będzie lokować duże zakłady przemysłowe, najbardziej aktywizujące teren i dające szanse podniesienia poziomu życia jego mieszkańców. Dlatego też należy bardziej pieczołowicie określać lokalizację zakładów małych i średnich różnych branż, a szczególnie tych, które przetwarzają surowce rolnicze. Zakłady te muszą uzyskać w strukturze naszej gospodarki należną im rangę. Jakkolwiek bowiem największy ciężar rozwoju produkcji ciążyć musi na dużych kompleksach przemysłowych, to jednak w każdym, nawet wysoko rozwiniętym państwie przemysłowym, istnieją i istnieć muszą samodzielne, małe i średnie zakłady o wyspecjalizowanym profilu i możliwości szybkiej reakcji na potrzeby rynku i kooperacji z przemysłem kluczowym. Ta sfera wytwórczości w systemie gospodarki socjalistycznej powinna być traktowana na równi z innymi.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-14.12" who="#PoselKomenderZenon">Ważną rolę w aktywizacji gospodarczej kraju może i powinna mieć produkcja przemysłowa wykonywana w systemie rozproszonym, zwanym u nas chałupnictwem. Trzeba jednak podejść do jej organizacji w sposób nowy i powierzyć te zadania ludziom zdolnym do kompleksowego spojrzenia na istniejące tu możliwości. Przede wszystkim należy poszerzyć asortyment wyrobów produkowanych chałupniczo, dostrzec nowe dziedziny kooperacji z przemysłem precyzyjnym, elektromaszynowym, elektronicznym itp. Powinno się również zmodyfikować przepisy o uprawnieniach pracowników zatrudnionych w systemie chałupniczym, a na pewno tą drogą będzie można nie tylko rozwiązywać w określonym zakresie problemy zatrudnienia, ale i poszerzyć rozmiary produkcji wielu poszukiwanych artykułów.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-14.13" who="#PoselKomenderZenon">Mówiąc o potrzebie przyspieszenia prac nad planem przestrzennego zagospodarowania kraju, pragnę podkreślić, że obok infrastruktury techniczno-ekonomicznej musi w nim znaleźć odpowiednią rangę infrastruktura społeczna — jako podstawowy układ instytucji i urządzeń służących zaspokojeniu potrzeb społecznych w zakresie mieszkań, usług komunalnych, służby zdrowia, szkolnictwa, kultury itp.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-14.14" who="#PoselKomenderZenon">Perspektywiczna polityka społeczna powinna przy tym wysuwać pod adresem planu przestrzennego postulat operowania w odniesieniu do wielkości docelowych — obok dotychczas stosowanych średnich — również wielkościami minimalnymi, np. w zakresie standardu mieszkaniowego i komunalnego, wyposażenia w żłobki i przedszkola, szpitale, kina, teatry itp.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-14.15" who="#PoselKomenderZenon">Naszym zdaniem nie można w tych planach pomijać potrzeb instytucji religijnych. Powinny one znaleźć się w planowaniu w sposób naturalny, ponieważ są potrzebne ludziom wierzącym do normalnej pracy i życia.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-14.16" who="#PoselKomenderZenon">Wysoka Izbo! Stałymi tematami spotkań z wyborcami, nie tylko zresztą na wsiach, były problemy rozwoju produkcji rolnej. Szczególny nacisk kładziono wówczas na potrzebę poprawy metod pracy kółek rolniczych w odniesieniu do ich funkcji gospodarczych — produkcyjnych i usługowych. Wydaje się, że należałoby rozpatrzyć zgłaszane przy wielu okazjach projekty, aby całą działalność gospodarczą kółek rolniczych prowadzić szczególnie w powoływanych w miarę potrzeby tzw. zakładach usługowo-produkcyjnych. Zakłady te powinny otrzymać statut samodzielnych, wyodrębnionych jednostek gospodarki uspołecznionej, pracujących, w ramach ustalonych form organizacyjnych, pod fachowym kierownictwem, nad którym ogólny nadzór i kontrolę sprawują — jako samorząd producentów — statutowe władze kółek rolniczych. Podstawową zasadą funkcjonowania tych zakładów powinien być rozrachunek gospodarczy, oparty na odpowiednich cennikach i jednolitym systemie finansowym. Sprawa ta na pewno jest realna, chociaż wymaga gruntownego opracowania. Dowodem realności takich rozwiązań mogą być istniejące już konkretne przykłady bardzo efektywnej i szerokiej działalności produkcyjno-usługowej kółek rolniczych, w których zatrudniono fachowców — kierowników produkcji i z ogólnospołecznej działalności kółka wyraźnie wyodrębniono działy produkcyjne i usługowe.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-14.17" who="#PoselKomenderZenon">Wysoki Sejmie! Zaczął się czas wdrażania w życie tych wszystkich planów, pomysłów i koncepcji, które powstawały po VII Plenum KC, a kształtowały się podczas debaty na Zjeździe. Wiele ustaleń VI Zjazdu partii — jak to wykazały obrady IV Plenum KC — będzie można przekroczyć, biorąc pod uwagę dobre wyniki ostatniego roku i podjęte zobowiązania załóg w ramach akcji 20 mld zł. Najbardziej syntetycznym wyrazem tak poszerzonych zadań jest przyjęcie w nowych założeniach planu 5-letniego 30-procentowego wzrostu wydajności pracy w przemyśle i w budownictwie, przy równoczesnym znacznym obniżeniu kosztów wytwarzania. Realizacja tych założeń wymaga zrozumienia i przyswojenia zadań, przemyślenia środków i metod ich wykonania, wymaga osobistego, bezpośredniego zaangażowania każdego obywatela.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-14.18" who="#PoselKomenderZenon">Dla tych indywidualnych decyzji i zaangażowania potrzebny jest odpowiedni klimat ideowo-moralny w całym społeczeństwie, potrzebna jest walka ze wszystkimi przejawami niezdyscyplinowania, szkodnictwa i postaw aspołecznych. Ważnym elementem nowego klimatu ideowo-moralnego powinno być nadanie wysokiej rangi autentycznej inicjatywie społecznej. Przełamanie — tam gdzie się jeszcze ostały — nastrojów bierności i oczekiwania na polecenia, nakazy administracyjne i wskazówki, stanowi jeden z istotnych warunków wykonania nowych zadań. Aktywność społeczna, podporządkowana ogólnonarodowym celom i kierunkom rozwoju, wysuwa się przeto na jedno z pierwszych miejsc naszego programu.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-14.19" who="#PoselKomenderZenon">Przedmiotem głębokiej troski wszystkich patriotycznych sił w naszym kraju jest dziś stan moralności społecznej. Wysokie wymagania stawiane wobec każdego obywatela przez nasz ustrój, rosnąca w dobie rewolucji naukowo-technicznej odpowiedzialność zarówno jednostek, jak i zbiorowości, wreszcie — aktualne potrzeby przyspieszenia i zdynamizowania socjalistycznego budownictwa w Polsce lat siedemdziesiątych, wszystko to w szczególny sposób zwraca naszą uwagę ku tym problemom. Konieczne jest więc systematyczne, długofalowe i planowe działanie wszystkich konstruktywnych sił w' naszym narodzie — dla współtworzenia wysokiego poziomu moralności społecznej, dla oddziaływania wychowawczego na młode pokolenie. Trzeba tu podkreślić, że władze państwowe doceniają rolę, jaką w tym zakresie może mieć także działalność duszpasterska kościoła. Jest to konkretne, obszerne pole działania, sprzyjające realizacji, zgodnie z patriotycznymi, ogólnospołecznymi zadaniami twórczej inspiracji światopoglądu katolickiego w naszym kraju. Oficjalne wypowiedzi Episkopatu na ten temat wskazują, że kościół w Polsce widzi te społeczne zadania. Poważną rolę mieć tu może codzienne duszpasterskie oddziaływanie księży, których autorytet stanowić powinien istotny czynnik zarówno w zwalczaniu zjawisk moralnie negatywnych, jak i w budowaniu postaw pozytywnych, twórczych, obywatelskich. Ruch społecznie postępowy — „Pax” pragnie dopomagać swym licznym sympatykom — księżom — w praktycznym spełnianiu tego pierwszoplanowego z punktu widzenia społecznego zadania.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-14.20" who="#PoselKomenderZenon">Ruch społecznie postępowy — „Pax”, który na przestrzeni całej swej historii działa na rzecz normalizacji stosunków kościelno-państwowych w Polsce Ludowej, z satysfakcją przyjmuje ostatnie konkretne objawy postępów tego procesu — mówił o tym w swym wystąpieniu Premier Piotr Jaroszewicz.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-14.21" who="#PoselKomenderZenon">Decyzja władz państwowych, znosząca obowiązek prowadzenia przez kościół ksiąg inwentarzowych — zgodna zresztą z postulatami składanymi w tej sprawie za pośrednictwem — „Pax” przez przedstawicieli społecznie postępowego duchowieństwa — usuwa poważny czynnik konfliktów i zadrażnień, dowodzi równocześnie otwartej i konsekwentnej postawy władz. Przyjęta więc została ona z uznaniem zarówno przez duchownych, jak i świeckich katolików w naszym kraju. Wydany przed kilkoma dniami komunikat Biura Prasowego Episkopatu Polski, wyrażający pozytywną ocenę rozpoczęcia realizacji ustawy o przejęciu na własność przez kościół katolicki niektórych nieruchomości położonych na Ziemiach Zachodnich i Północnych oraz ponawiający wobec Stolicy Apostolskiej postulat ostatecznego uregulowania kwestii polskiej administracji kościelnej na tych ziemiach, wskazuje na to. że także hierarchia kościoła w Polsce docenia konstruktywny charakter postępującego procesu normalizacji.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-14.22" who="#PoselKomenderZenon">Ruch społecznie postępowy — „Pax”, wyrażający opinię tych katolików świeckich, którzy pragną w życiu publicznym socjalistycznego państwa dawać wyraz twórczej inspiracji swego światopoglądu oraz opinię szerokiego zaplecza swych sympatyków-księży, będzie na miarę swych sił nadal działać na rzecz rozwoju tego procesu.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-14.23" who="#PoselKomenderZenon">Wysoki Sejmie! Pierwsza sesja nowej kadencji zbiega się w czasie z debatą ratyfikacyjną w zachodnioniemieckim parlamencie. Debata ta uzewnętrzniła i doprowadziła do wyjątkowego natężenia polaryzację sił politycznych w NRF. Starły się ze sobą dwa fundamentalnie sprzeczne stanowiska — stanowisko koalicyjnego rządu, popierane przez przeważającą opinię społeczeństwa NRF — które wejście w życie układów ze Związkiem Radzieckim i Polską uważa za jedyną perspektywę Niemiec zachodnich w pokojowej Europie — ze stanowiskiem opozycji wspieranej przez elementy nacjonalizmu i złej przeszłości, a która to opozycja, przy użyciu fałszywych argumentów i matactw politycznych, stara się tę perspektywę przekreślić.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-14.24" who="#PoselKomenderZenon">Dobrze się stało, że w tym kluczowym dla NRF i dla naszego kontynentu okresie dwa bezpośrednio zainteresowane państwa socjalistyczne zabrały głos w sposób najbardziej autorytatywny. Mam na myśli wystąpienie Leonida Breżniewa na kongresie radzieckich związków zawodowych oraz wczorajsze przemówienie I Sekretarza KC Edwarda Gierka. Wykazały one jasno i jednoznacznie, że dla narodów Polski i Związku Radzieckiego nie ma innej podstawy do normalizacji, niż zawarte układy w takim dokładnie brzmieniu, w jakim je podpisano, że wysuwane przez opozycję bońską hasło ponownych negocjacji układów jest machinacją obliczoną na wyprowadzenie w błąd własnego społeczeństwa. Jedyną platformą normalizacji, jak to stwierdził I Sekretarz KC PZPR, są oba układy łącznie — nierozdzielnie. Demaskując matactwa polityków CDU—CSU, Leonid Breżniew nazwał słusznie i nad wyraz jasno sprawę ratyfikacji — wyborem między polityką pokoju i polityką wojny.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-14.25" who="#PoselKomenderZenon">Na podstawie naszych kontaktów ze środowiskami chrześcijańskimi w NRF możemy potwierdzić znany fakt istnienia poważnych kręgów myślących działaczy chrześcijańskich, dla których stanowisko CDU-CSU w sprawach ratyfikacji jest nie do przyjęcia, wierzymy, że te środowiska uzyskiwać będą coraz większą popularność w społeczeństwie zachodnioniemieckim.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-14.26" who="#PoselKomenderZenon">Wysoka Izbo! Wszystko, czego dokonaliśmy w okresie ostatnich czternastu miesięcy, zawdzięczamy wzajemnemu zaufaniu — tak prosto, a równocześnie niezwykle trafnie ujął Edward Gierek istotę obecnego życia politycznego Polski. Przebieg akcji wyborczej w całej pełni potwierdził trafność i prawdziwość tych słów.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-14.27" who="#PoselKomenderZenon">Kierownictwo kraju dało dowód zaufania do społeczeństwa, organizując wybory przedterminowo i w taki sposób, że nabrały one od razu, od pierwszych chwil kampanii wyborczej, charakteru referendum ludowego na temat generalnej linii działania kierownictwa wyłonionego na pamiętnym VII Plenum KC PZPR.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-14.28" who="#PoselKomenderZenon">W debacie przedwyborczej nie było ani samochwalstwa w ocenie najnowszej przeszłości, ani koloryzowania najbliższej przyszłości. Każdy dorosły mieszkaniec Polski Ludowej otrzymał uczciwe, konkretne dane, na podstawie których rozsądzić miał w swoim obywatelskim sumieniu, czy władza zasłużyła na jego osobiste zaufanie.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-14.29" who="#PoselKomenderZenon">To zaufanie zostało udzielone. Naród polski rozliczył pozytywnie kierownictwo polityczne za to, czego już dokonało, i otworzył mu moralny kredyt na realizację wspólnie sformułowanego programu. Program ten przedstawił w swym wystąpieniu Prezes Rady Ministrów Piotr Jaroszewicz.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-14.30" who="#PoselKomenderZenon">Koło Poselskie — „Pax”, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, program ten popiera w całej pełni, jak również w całej pełni popiera nowy skład Rady Ministrów.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-14.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 545 | + </div> | |
| 546 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 547 | + <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Stanisław Stomma.</u> | |
| 548 | + </div> | |
| 549 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 550 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PoselStommaStanislaw">Wysoka Izbo! Rozpoczynamy VI kadencję Sejmu PRL. Poszczególne kadencje sejmowe stanowią jak gdyby rozdziały historii politycznej naszego państwa. Ważne jest zrozumienie i ustalenie, jakie sprawy państwowe są najważniejsze, najbardziej kluczowe na etapie danej kadencji. Po grudniu 1970 r. rzucone zostało w naszym kraju hasło odnowy. Podjęta została realizacja dzieła odnowy. Otóż mówiąc najogólniej, stwierdzić możemy, że także najważniejszym zadaniem obecnego Sejmu musi być właśnie realizacja dzieła odnowy. Jest to, oczywiście, sformułowanie bardzo ogólne. Założenia programowe były przedyskutowane i zostały uchwalone na ostatnim Zjeździe PZPR w grudniu 1971 r. Tezy tam uchwalone przyjął Front Jedności Narodu jako swoją platformę wyborczą. Konkretne zagadnienia programowo ujęte będą wchodziły na pewno na porządek dzienny obrad naszego Sejmu, Będziemy je wtedy, szczególnie w tej Izbie na tym forum, dyskutowali. Teraz natomiast na otwarcie kadencji, na wstępie naszych obrad chcemy spojrzeć na sprawę bardzie; syntetycznie, spróbować dać ogólną ocenę warunków zapewniających najlepsze powodzenie dalszego dzieła odnowy.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-16.1" who="#PoselStommaStanislaw">Przemawiając w Sejmie w dniu 22 grudnia ubiegłego roku, powiedział pan Premier Jaroszewicz: — „Chcemy działać tak, aby nie uronić nic z tego bogatego dorobku dyskusji przeć Zjazdem i na Zjeździe ze skarbnicy naszych wspólnych narodowych przemyśleń i doświadczeń, aby pogłębiać w ten sposób zaufanie społeczeństwa do naszej polityki. To zaufanie jest bowiem naszym najcenniejszym kapitałem politycznym, a jednocześnie warunkiem powodzenia naszych wszystkich przedsięwzięć”.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-16.2" who="#PoselStommaStanislaw">Te słowa o roli zaufania są bardzo znamienne. Zapamiętaliśmy je sobie i teraz je cytuję. Są one bardzo ważne, gdy chodzi o pogląd szefa Rządu na sprawę rządzenia. Istnieje niewątpliwie nierozerwalna więź czynników logicznie powiązanych. Wzmożony rozwój wymaga intensywnych wysiłków i mobilizacji energii społecznej. Mobilizacja energii społecznej jest realna tylko w atmosferze ogólnego optymizmu społecznego, a warunkiem optymizmu społecznego jest atmosfera zaufania, a więc — warunkiem istotnego urzeczywistnienia dzieła odnowy jest klimat optymizmu i klimat zaufania.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-16.3" who="#PoselStommaStanislaw">Obecne kierownictwo polityczne, a także dotychczasowy Rząd, pod prezesurą obywatela Piotra Jaroszewicza, mają na swoim koncie niewątpliwe osiągnięcia. Rząd ten obejmował władzę w warunkach niezwykle trudnych. Trwał wtedy kryzys władzy i znajdowaliśmy się w ciężkim położeniu ekonomicznym. Sytuacja została opanowana. Ważne jest przypomnienie sobie, jakie metody spowodowały przełamanie tak groźnego wtedy impasu i pozwoliły na dalszy dobry start.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-16.4" who="#PoselStommaStanislaw">Otóż chcę zwrócić uwagę na dwa w naszym pojęciu kluczowe czynniki, które tu odegrały decydującą rolę. Najpierw śmiałe decyzje zwrócenia się w duchu zaufania do społeczeństwa. Mówiłem o tym na posiedzeniu w dniu 13 lutego 1971 r., a zatem bezpośrednio po wydarzeniach grudniowych. Nie chcę się powtarzać. Mówiliśmy wtedy o osobistym wielkim sukcesie I Sekretarza PZPR, który odniósł sukces, decydując się na bezpośredni kontakt i okazując zaufanie środowiskom, do których poszedł. Zaufanie to nie zawiodło i z kolei ten fakt dał kredyt zaufania także w całym społeczeństwie.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-16.5" who="#PoselStommaStanislaw">Element drugi — to śmiałe i nawet nie pozbawione pewnego ryzyka decyzje ekonomiczne Rządu. W bardzo trudnej dla siebie pozycji Rząd zdecydował się na rozstrzygnięcia radykalne, które wtedy wielu fachowców ekonomistów uważało nawet za zbyt ryzykowne. Rząd zdecydował cofnąć ustalone poprzednio podwyżki cen na artykuły spożywcze, nie cofając pewnej redukcji cen na wyroby przemysłowe. Wkrótce potem poszły dalsze decyzje po tej samej linii. Rząd zdecydował się z kolei znieść obowiązkowe dostawy oraz bardzo znacznie podwyższyć ceny płodów hodowlanych, płacone przy skupie rolnikom. Ta podwyżka cen płaconych rolnikom nie spowodowała podwyżki cen sprzedażnych w stosunku do ludności. Były to na pewno decyzje trudne, napinające struny naszej ekonomiki. Za tym poszły jeszcze podwyżki najniższych płac, podwyżki emerytur. Były to śmiałe decyzje. Uważamy je za bardzo znamienne. Rząd podejmował wtenczas pewne ryzyko, ale uważał za niemożliwe hamować wzrastające ożywienie potrzeb na rynku wewnętrznym. Zdecydowały więc przede wszystkim, jak sądzimy, względy psychologiczne. Czynnik psychologiczny został bardzo mocno wzięty pod uwagę. To właśnie chcę z naciskiem podkreślić.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-16.6" who="#PoselStommaStanislaw">Wymienionych tu decyzji Rządu nie chcemy interpretować demagogicznie. Życie ekonomiczne ma na ogół swoje twarde wymogi, swoje nieprzekraczalne granice napięć. Rozumna, elastyczna polityka tylko w pewnej skali granice takie może przesuwać. Chodziło wtedy o to, aby nie zwarzyć rodzącego się klimatu nadziei i rodzącego się klimatu optymizmu. W tym sensie decyzje były głęboko słuszne. Droga naprzód prowadziła tylko przez przezwyciężenie stagnacji. Niezbędny był wstrząs psychologiczny, aby wyjść z niżu i aby na dalszą metę uzyskać w rezultacie zwiększenie wydajności pracy. Potrzebny był pewien wstrząs, konieczny był przełom w nastrojach i dlatego należało śmiało puścić w ruch koło rozpędowe.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-16.7" who="#PoselStommaStanislaw">Chcę przytoczyć jeszcze dwie inne decyzje Rządu z roku ubiegłego, które w moim przekonaniu wiążą się z tematem tutaj właśnie omawianym.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-16.8" who="#PoselStommaStanislaw">Mam na myśli decyzje o zniesieniu ograniczeń podróży do NRD oraz — jak to jest projektowane — także rozszerzenie tego samego zarządzenia w stosunku do ruchu turystycznego w odniesieniu do CSRS oraz bardzo ważną decyzję produkowania popularnego samochodu osobowego. Decyzje bardzo znamienne.</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-16.9" who="#PoselStommaStanislaw">Stworzą one sytuację w jakiejś mierze u nas na wyrost. Nie jesteśmy chyba całkowicie przygotowani na tak masowy ruch turystyczny ani na tak masową motoryzację. Brak nam jeszcze pod tym względem co nieco i będą na pewno na tym tle rysować się trudności. I trzeba je będzie rozwiązywać. Powstanie przez to silny nacisk na życie, zmuszające do dalszych przemian. Powstanie więc swego rodzaju łańcuch konsekwencji, ale konsekwencji pozytywnych, dopingujących dalszy rozwój. A przede wszystkim decyzje te cieszą ludzi, bo otwierają nowe i rozszerzają tereny turystyczne. Życie staje się barwniejsze, atrakcyjniejsze.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-16.10" who="#PoselStommaStanislaw">To jest jedyna droga do wzrostu optymizmu, a w konsekwencji do przebudzenia aktywności społecznej także i na odcinku ekonomicznym. Droga naprzód prowadzi na pewno tylko przez aktywizację społeczeństwa.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-16.11" who="#PoselStommaStanislaw">Jesteśmy dalecy od jakiejś naiwnej, jednostronnej apoteozy naszego społeczeństwa. Zdajemy sobie sprawę ze zjawisk ujemnych, które występują. Z wielką troską pisze o tym prof. Jan Szczepański w swoim bardzo znanym szkicu politycznym — „Rozważania o Rzeczypospolitej”.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-16.12" who="#PoselStommaStanislaw">Obserwujemy fakty, które wywoływać muszą niepokój i które rzucają złe światło na stan społecznego wyrobienia. Na pewno faktów tych nie można omijać, trzeba się z nimi liczyć. Jednakże wymagają one racjonalnego badania, podejścia socjologicznego. Trzeba się zastanowić, na ile są one wypływem jeszcze czasów zaborczych, czasów niewoli, gdy społeczeństwo nie miało możliwości przejścia dobrej szkoły dyscypliny społecznej. Na ile działają tu też utrzymujące się jeszcze pewne anomalie w naszym życiu, które te cechy podtrzymują. Zresztą prof. Szczepański wykazuje w swym szkicu pewną chwiejność tych cech, które raz występują, raz się cofają.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-16.13" who="#PoselStommaStanislaw">Cóż z tego, jeżeli stwierdzamy, że obraz całości społeczeństwa jest daleki od ideału? Jakiż stąd wniosek wypływa? Wniosek wydaje mi się być prosty: wypływa stąd nakaz dla wszystkich ludzi dobrej woli, dla wszystkich ludzi czujących odpowiedzialność za wspólne losy, przezwyciężenia tych złych cech w społeczeństwie, więcej lub mniej wyraźnie występujących.</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-16.14" who="#PoselStommaStanislaw">Na pewno nie osiągnie się tego drogą jakiegoś rygoryzmu bezdusznego i samych zakazów. Tego rodzaju koncepcje już dzisiaj są zupełnie zaniechane. One dowiodły swojej bezskuteczności. Tak samo nie może być postępu, jeżeli się nie ponosi żadnego ryzyka angażowania obywateli i jakaś teza o kwarantannie w stosunku do społeczeństwa byłaby tezą na wskroś fałszywą i szkodliwą. Odsuwanie od udziału w rządzeniu nie prowadzi ku lepszemu, ale działa odwrotnie.</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-16.15" who="#PoselStommaStanislaw">Po wtóre — nie wolno zapoznawać faktu bardzo też istotnego, że przecież bardzo szerokie kręgi społeczne wykazały u nas w bardzo ważnych chwilach dużą dojrzałość. Zwłaszcza można chyba to stwierdzić w odniesieniu do postawy politycznej. Chyba można się zgodzić, że politycznie społeczeństwo nasze parokrotnie zdało egzamin dojrzałości. Proces formowania się nowej świadomości politycznej dokonał się w ramach nowego ustroju i na pewno obóz rządzący ma tu ogromny udział. Ten fakt dojrzewania postawy politycznej jest niezmiernie ważny i na tym już wiele można budować.</u> | |
| 566 | + <u xml:id="u-16.16" who="#PoselStommaStanislaw">Stałą szkołą wyrobienia społecznego powinny być instytucje, umożliwiające obywatelom uczestniczenie i współdecydowanie w sprawach publicznych i w rządzeniu. Instytucje takie są, postulat współuczestnictwa obywateli na ogół jest powszechnie uznawany, nie bywa kwestionowany.</u> | |
| 567 | + <u xml:id="u-16.17" who="#PoselStommaStanislaw">W praktyce wszakże realizacja jego idzie jednak opornie. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo zadowalania się fasadowością i zadowalania się rozwiązaniami bliskimi fikcji.</u> | |
| 568 | + <u xml:id="u-16.18" who="#PoselStommaStanislaw">Chcę dokładnie wyjaśnić, o jaką sprawę chodzi. Nie chodzi przecież o władzę polityczną. Kierownictwo polityczne należy u nas do partii rządzącej, do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Nie ustalają tego u nas normy konstytucyjne, niemniej jednak to jest fakt ustrojowy. Należy do niepisanych zasad ustroju. Fakt ten społeczeństwo rozumie i na ogół opinia go ratyfikuje. Otóż chodzi o sprawy gospodarcze, społeczne, kulturalne, wkraczające w życie obywateli. Obywatele chcą w nich współuczestniczyć, współdecydować, mieć wpływ rzeczywisty, realny na organizowanie tych spraw, administrowanie nimi. Chodzi więc o samorządność w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu. Są u nas — jak powtarzałem już — liczne instytucje, samorząd taki zapewniające. Chodzi o wypełnianie tych form żywą treścią, o uautentycznianie jak najpełniejsze tych instytucji. W praktyce bowiem udział czynnika, że się tak wyrażę, oddolnego różnie się w ramach tych instytucji przedstawia. Bywa większy lub mniejszy. Czasem bywa dość znaczny, czasami oscyluje ku uczestnictwu fikcyjnemu.</u> | |
| 569 | + <u xml:id="u-16.19" who="#PoselStommaStanislaw">Zdajemy sobie sprawę, że problem jest złożony.</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-16.20" who="#PoselStommaStanislaw">W państwie naszym — jak to stwierdziliśmy — istnieje przecież z założenia kierownictwo polityczne. Rozwój polityczny z założenia jest kierowany. Mamy więc dwie zasady: z jednej strony kierowania politycznego życiem, a z drugiej strony narastania spontanicznych, oddolnych tendencji do samorządności, tendencji autentycznie rosnących w społeczeństwie. Chodzi o rozumną równowagę, o najsłuszniejszą dla danej chwili równowagę dwóch zasad, o spotkanie ich w miejscu najsłuszniejszym dla dania najlepszego rozwiązania.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-16.21" who="#PoselStommaStanislaw">Twierdzimy i powtarzamy często, że ciągle za szczupłe są ramy dla rozwoju oddolnej energii społecznej. Tłumi to aktywność społeczną i siłą rzeczy osłabia rozwój. Postulatem nr 1 w naszym rozumieniu jest śmiała decyzja na dużą emancypację aktywności społecznej.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-16.22" who="#PoselStommaStanislaw">Mówię o tym, uważając to za problem bardzo istotny, kluczowy.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-16.23" who="#PoselStommaStanislaw">Naturalnie tę sprawę rozstrzygnąć i zadecydować o niej może tylko kierownictwo PZPR, ale sprawa ta wszystkich obchodzi. Sprawa jest istotna. Uważam, że właśnie sprawy tak ważne na tym forum powinny być dyskutowane i w tej sprawie formułuję postulat pod adresem kierownictwa politycznego.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-16.24" who="#PoselStommaStanislaw">Istnieje niewątpliwie zjawisko pochodne aktywizacji społecznej, które zresztą jest też w' pewnym stopniu przyczyną tej aktywizacji. Mianowicie duże ożywienie dyskusyjne i duże ożywienie umysłowe, obejmujące szersze kręgi społeczne.</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-16.25" who="#PoselStommaStanislaw">Każda faza wzrastającego aktywizmu społecznego łączy się z ożywieniem wymiany myśli i poglądów, przynajmniej tak jest w warunkach polskich.</u> | |
| 576 | + <u xml:id="u-16.26" who="#PoselStommaStanislaw">Nie chcę tu formułować jakiejś generalnej tezy socjologicznej, uniwersalnej — chodzi o układ faktów' w naszych warunkach kulturowych.</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-16.27" who="#PoselStommaStanislaw">Nie weryfikuje się u nas model społeczeństwa aktywnie twórczego, a jakoś bezproblemowego i poddającego się biernie kierownictwu.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-16.28" who="#PoselStommaStanislaw">Dyscyplina społeczna musi przejść u nas przez alembik perswazji i musi się opierać na dobrowolnej akceptacji. Wtedy tylko jest dyscypliną rzeczywiście wydajną, o taką dyscyplinę społeczną przecież w Polsce chodzi.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-16.29" who="#PoselStommaStanislaw">Wysoka Izbo! Mówiłem tu o czynnikach psychologicznych. Otóż w związku z tym chcę choć parę słów poświęcić sprawie, która jest też bardzo ważnym elementem psychologicznym w naszym kraju, mianowicie sprawom stosunków Rząd—Kościół, władza państwowa i kościelna.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-16.30" who="#PoselStommaStanislaw">Stwierdzić należy, że ewolucja pozytywna, która zaczęła się na skutek decyzji nowego kierownictwa, przyniosła już fakty dodatnie. Zaliczamy do nich zwrot mienia kościelnego na ziemiach odzyskanych, co swego czasu omawiał w Sejmie obszernie kolega Zabłocki, gdy mówiliśmy o odnośnej ustawie i uchwalaliśmy ją. Nowym faktem pozytywnym jest zniesienie obowiązku prowadzenia przez duchowieństwo tak zwanej księgi inwentarzowej. Sprawa wydaje się bardzo drobna, ale jest pozornie drobna. Przez wiele lat robiła dużo złej krwi, prowokując zupełnie niepotrzebnie zadrażnienia i konflikty. Usunięto więc teraz niepotrzebne źródło zadrażnień.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-16.31" who="#PoselStommaStanislaw">Z uznaniem witaliśmy fakt, że Rząd Polski ułatwił wiernym liczne bardzo uczestnictwo w uroczystościach rzymskich z okazji beatyfikacji Ojca Kolbe i że delegował nawet na tę uroczystość swoich przedstawicieli. Przy tej okazji na marginesie chcę podkreślić nie tylko bardzo poprawne i pozytywne zachowanie się tych wszystkich, którzy Rzym odwiedzili, ale wyręcz budujące zachowanie się, z podkreśleniem na terenie zagranicznym postawy patriotycznej i pełnej lojalności wobec Rządu.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-16.32" who="#PoselStommaStanislaw">Pozostają pewne problemy otwarte między państwem a kościołem. Najtrudniejsza z nich jest sprawa oczywiście budownictwa sakralnego. Życzyć należy, aby sprawa ta została jak najrychlej uregulowana w duchu wzajemnego zrozumienia. W tym miejscu jeszcze dalsze życzenie: aby rozmowy między władzami kościelnymi a rządowymi przybrać mogły szybsze tempo.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-16.33" who="#PoselStommaStanislaw">Z dużym zadowoleniem wysłuchaliśmy oświadczenia złożonego na dzisiejszym posiedzeniu przez pana Premiera, że Rząd zdecydowany jest konsekwentnie realizować dalej politykę normalizacji.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-16.34" who="#PoselStommaStanislaw">Wysoka Izbo! Mówiłem o problemach najbliższego okresu — trudno oceniać sprawy na odcinku tylko małego i krótkiego czasu. Narzuca się szersze spojrzenie historyczne. Kiedy patrzymy na 27 lat historii Polski Ludowej, nasuwa się jeden wniosek, że ten okres w historii narodu polskiego znamionuje cecha wyjątkowego ustabilizowania. Już dawno nie mieliśmy w historii naszej sytuacji równie ustabilizowanej.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-16.35" who="#PoselStommaStanislaw">Przypomnieć się godzi, że rok obecny, rok 1972, jest dwusetną rocznicą jakże tragicznego faktu — 200 lat temu dokonał się pierwszy rozbiór Polski. Upłynęło 200 lat od tej chwili.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-16.36" who="#PoselStommaStanislaw">W tym okresie — uświadomijmy to sobie — mieliśmy 76 lat życia w ramach własnej państwowości, a 124 lata przeżył naród polski pod obcym panowaniem. Okresy własnej państwowości — były to 23 lata dawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej — jak to nazwał Paweł Jasienica — lata agonii, a potem 5 lat efemerycznej niepodległości — krótki fajerwerk niepodległości w postaci Księstwa Warszawskiego. potem Rzeczpospolita międzywojenna i obecnie Polska Rzeczpospolita Ludowa. Tylko obecny etap ma cechę stabilizacji. Osiągnięcia Rzeczypospolitej międzywojennej cenimy wysoko. Okres ten dał pod wielu względami dużo. ale, niestety, byt państwowy nie był ustabilizowany, był zagrożony przez cały czas, chociaż zagrożenie to dawało się odczuć czasem mniej, a czasem więcej. Jest dużym przywilejem obecnego pokolenia, że żyje w warunkach ustabilizowanych. Pozwala to na planowość życia, na planowanie na dłuższy dystans. Cenne novum w historii Polski, choć baczyć trzeba, aby ten atut historyczny nie miał ubocznych produktów psychologicznych niepożądanych. Poczucie, że mamy czas, może powodować zatracanie z oczu ostrości widzenia pewnych spraw, mających dla nas twardą wymowę. Ostra rywalizacja, jaka toczy się między narodami w wyścigu o pomnażanie i lepsze organizowanie wytworów nowej cywilizacji, nie pozwala na żadną opieszałość. W tym sensie na pewno — „nie mamy czasu”.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-16.37" who="#PoselStommaStanislaw">Obecna stabilizacja jest wynikiem określonych układów międzynarodowych. Nieszczęściem naszych dziejów z ostatnich stuleci był katastroficzny układ na osi Wschód—Zachód. Konflikt na obie strony powodował sojusz mocarstw przeciwko nam, co było zagładą. Była to przez długie lata kwadratura koła. Dopiero teraz, w wyniku gigantycznej katastrofy II wojny światowej, problem został rozwiązany radykalnie. Wróciliśmy w pewnym stopniu do koncepcji Polski Piastowskiej. To nowe państwo związało się trwałym sojuszem z potężnym mocarstwem, które jest naszym wschodnim sąsiadem, co dało wreszcie stabilizację. Wyeliminowanie konfliktów na Wschodzie i trwałe gwarancje, które mamy, pozwalają też na lepsze układanie stosunków i po stronie zachodniej.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-16.38" who="#PoselStommaStanislaw">Aktem pierwszym były układy z Niemiecką Republiką Demokratyczną i utworzenie tutaj, na naszej granicy zachodniej, przyjaznych stosunków sąsiedzkich.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-16.39" who="#PoselStommaStanislaw">Przywiązujemy wielką wagę do układu zawartego między Rządem polskim i rządem NRF w Warszawie. Trzeba jednak wyraźnie powiedzieć i nazwać rzecz po imieniu, że układ ten nie dlatego jest dla nas tak cenny, jakoby dopiero on dawał nam zapewnienie bezpieczeństwa i stabilizację. Stabilizację mamy niezależnie od tego, mamy dzięki realnym gwarancjom sojuszniczym.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-16.40" who="#PoselStommaStanislaw">Natomiast Układ Warszawski Polska — NRF jest cenny, bo stwarza perspektywę głębszego odprężenia w Europie i poza tym, rzecz ogromnej wagi, stwarza perspektywę nowego ułożenia stosunków z całym narodem niemieckim. Dzięki temu rysuje się możliwość przezwyciężenia fatalnego dziedzictwa przeszłości i ukształtowania na przyszłość lepszych stosunków i twórczej współpracy. To byłoby osiągnięcie pozytywne. Z tego względu przywiązujemy wagę do Układu Warszawskiego. W tych sprawach, w patrzeniu na te sprawy, tak jak je wczoraj sformułował tutaj I Sekretarz obywatel Gierek, całe społeczeństwo jest absolutnie jednomyślne. Nie ma pod tym względem żadnych odchyleń, żadnych różnic w żadnych środowiskach polskich.</u> | |
| 591 | + <u xml:id="u-16.41" who="#PoselStommaStanislaw">Z uznaniem witaliśmy fakt, że w Niemczech zachodnich doszedł do władzy rząd, który wyciągnął wnioski z tragicznego doświadczenia i chce rozpocząć nowy rozdział wzajemnych stosunków. Z tych samych względów deprymujące wrażenie robi walka polityczna przeciw ratyfikacji układów. Ubolewamy, że aktywne elementy polityczne, zwalczające politykę odprężenia i porozumienia, działają pod chrześcijańskim szyldem.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-16.42" who="#PoselStommaStanislaw">Wysoki Sejmie! Przemawiając w imieniu Koła Poselskiego — „Znak”, ograniczyłem się do poruszenia spraw w naszym przekonaniu najważniejszych. Deklarujemy naszą najlepszą wolę współpracy z całą Izbą na rzecz dzieła odnowy. Udzielimy poparcia nowemu gabinetowi Piotra Jaroszewicza.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-16.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 594 | + </div> | |
| 595 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 596 | + <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Zarządzam 20-minutową przerwę.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzenia od godz. 19 min. 35 do godz. 20).</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-17.2" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Marszałek:</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-17.3" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Zygmunt Filipowicz.</u> | |
| 600 | + </div> | |
| 601 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 602 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasze sprawy są w naszych rękach. Nasze sprawy są w^ ^naszych mózgach. Te pełne treści społecznej słowa były na ustach wszystkich obywateli w^ ^pamiętne dni VII i VIII Plenum KC PZPR. Zarówno milionów, skupionych przy telewizorach czy czytających dzienniki, jak i tych, którzy myśl swoją kierowali ku tym nielicznym, skupionym na sali obrad. Ci rozważali tam trudne sprawy Polski i Polaków, wytyczali zadania i określali program intensywnego działania. Nadzieją biły wtedy serca. Myśl wybiegała w przyszłość. Wtedy to właśnie zarysowano w te brzemienne dni kształt tej przyszłości. Pamiętano w tych dniach, że cały dorobek Polski Ludowej, osiągnięty ofiarną pracą całego narodu, uzyskany został pod przewodnictwem PPR, PZPR. 30-letnią rocznicę PPR tak niedawno obchodziliśmy.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-18.1" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Analizując jednak przełomowe momenty tego ćwierćwiekowego dorobku i obserwując następnie jego kolejne fazy rozwoju, w sposób oczywisty nasuwa się konieczność podkreślenia szczególnego znaczenia i doniosłości zmian, jakie wniosły ostatnie 15 miesięcy. Ich owocem jest radykalny zwrot w zasadniczych kierunkach polityki gospodarczej, prezentującej nową strategię społeczno-politycznego rozwoju naszej ojczyzny — Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-18.2" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Cechę znamienną przemian tych stanowi gruntowna odmienność podejścia do kształtowania przyszłego oblicza społeczeństwa, jak też bliskiej i dalszej perspektywy socjalistycznej gospodarki narodowej w naszym kraju.</u> | |
| 605 | + <u xml:id="u-18.3" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Ukoronowaniem tego okresu wysoce intensywnych prac były uchwały VI Zjazdu PZPR. Uznane one zostały za program ogólnonarodowy. Program ten w pamiętny dla wszystkich tu zebranych dzień 19 marca, od którego nas dzieli zaledwie 10 dni, akceptowany został bez reszty i bez niedomówień przez całe społeczeństwo, przez cały naród.</u> | |
| 606 | + <u xml:id="u-18.4" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoki Sejmie! Zasadnicze idee głębokich przeobrażeń i zmian w polityce społeczno-ekonomicznej — jak to już mówiłem — przyniosły u początku tej drogi uchwały VII i VIII Plenum. Przedstawiono wtedy społeczeństwu dojrzałą koncepcję innego sensu myślowego i ideowego założeń. Koncepcję, stanowiącą istotę przeobrażeń, których owocne skutki są przez społeczeństwo odczuwane, ale nie zawsze dostatecznie rozumiane.</u> | |
| 607 | + <u xml:id="u-18.5" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Istotę rzeczy nowej drogi postępowania stanowi dostrzeganie, jak też ustawianie na pierwszym miejscu spraw człowieka, jego potrzeb bytu codziennego, jego warunków pracy i jego potrzeb socjalnych.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-18.6" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wiemy wszyscy dobrze, że to właśnie wysiłek pracujących zapewnia odpowiednią dynamikę rozwoju gospodarki, daje szybki wzrost dochodu narodowego i stwarza możliwości ekonomiczne bądź organizacyjne, które z kolei rzeczy dają warunki zaspokajania tych potrzeb. Inaczej mówiąc, rozumiemy przez to, że sam wzrost gospodarczy, że zwiększanie się wskaźników przyrostu produkcji, nie stanowią przecież celu samego dla siebie.</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-18.7" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Trzeba było przeto — i to właśnie zrobiono — ustawić problem inaczej. Trzeba było — świadomie się zresztą tu powtarzam — i to w sposób nadrzędny, postawić sprawy człowieka i jego potrzeb na pierwszym miejscu i dopiero wtedy mamy jasną sytuację. Zaspokojenie tych potrzeb ma umożliwić czy służyć dynamice wzrostu i osiąganiu coraz wyższego jakościowo i ilościowo poziomu naszej produkcji, naszej gospodarki.</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-18.8" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! Jeśli tak rozumieć istotę rzeczy nowej strategii, to z pełnym zadowoleniem przyjmujemy treść wypowiedzi naszego Premiera — naszego, bośmy go wczoraj wybrali — informacji dotyczącej jego rozważań nad projektem planu 5-letniego na lata 1971—1975.</u> | |
| 611 | + <u xml:id="u-18.9" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Stwierdził nasz Premier mianowicie, że założenia i proporcje planu podporządkowane zostały potrzebom i dążeniom ludzi pracy. To stwierdzenie Prezes Rady Ministrów ujął w wielu wskaźnikach wzrostu, w całej pełni uzasadniających słuszność takiego uogólnienia. — „Te przekroczenia — mówił Premier — stały się możliwe dzięki pomyślnym wynikom 1971 roku, jak również dodatkowej produkcji 1972 roku. Wszystkie one są w pełni zgodne z naszą strategią społeczno-gospodarczą, zapewniają bowiem szybszą poprawę materialnych i kulturalnych warunków życia ludzi pracy, są budowane na poprawie materialnych i poprawie kulturalnych warunków życia ludzi pracy, na gruncie przyspieszenia rozwoju gospodarczego, gwarantującego jednocześnie korzystne zmiany w jego strukturze.” Panie Premierze! W czasie spotkań poselskich tak samo do mnie mówili pracowici mieszkańcy ziemi bydgoskiej, której jestem posłem.</u> | |
| 612 | + <u xml:id="u-18.10" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! W toku kampanii wyborczej ocenialiśmy wspólnie z wyborcami przebytą przez nasz kraj drogę po VII i VIII Plenum. Wspólnie i jednoznacznie odczuwaliśmy i podkreślaliśmy widoczną wartość dorobku tego okresu. To właśnie PZPR ze swym I Sekretarzem, który siedzi tutaj przede mną, wskazała w tamtych trudnych dniach kierunki ofensywy pozwalające na przezwyciężenie narosłych trudności i konfliktów. Stworzyła klimat sprzyjający odbudowie zaufania i warunków rozwoju. Rok 1971 był rokiem brzemiennym w wydarzenia. Trwale zapisze się on w historii naszego narodu.</u> | |
| 613 | + <u xml:id="u-18.11" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Społeczeństwo nasze udzieliło swego poparcia tej linii działania i określonemu programowi. Jesteśmy świadkami coraz szerszego, poważniejszego zainteresowania się społeczeństwa sprawami publicznymi, jak też sprawami rozwoju i doskonalenia naszego życia. Są to zjawiska świadczące o tym, że ustąpiła bierność dużych kręgów społecznych. Musimy mieć pełną świadomość tego, że to od nas, od posłów, od naszego Sejmu w zasadniczym stopniu zależy i zależeć będzie proces pogłębiania zaufania między władzą a obywatelami. To między innymi od nas zależeć będzie skala i zasięg społecznej aktywności obywatela.</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-18.12" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Obywatele Posłowie! Wypowiadamy się za socjalistycznymi rozwiązaniami politycznymi, społecznymi i gospodarczymi. Byliśmy od lat, i tym bardziej jesteśmy przekonani dziś, że właśnie nasz ustrój społeczny skutecznie rozwiązywać potrafi problemy współczesnej nam epoki. To przecież socjalizm wysuwa na czołowe miejsce sprawy człowieka pracy w życiu społecznym. To przecież socjalizm stwarza właśnie warunki dla wszechstronnego rozwoju osobowości tego człowieka.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-18.13" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Mamy pełną świadomość tego, że w wyniku dokonanych przemian kraj nasz staje się silnym ogniwem wspólnoty socjalistycznej. Na tej drodze rozwoju Polska ugruntowała swoją pozycję we wspólnym działaniu państw obozu socjalistycznego. Trzeba tu oczywiście podkreślić, że bez wielostronnej współpracy z krajami socjalistycznymi, a w szczególności z krajem przyjaźni, Związkiem Radzieckim, Polska nie mogłaby realizować pomyślnie swoich planów gospodarczych. Nie mogłaby przeto zapewnić szybkiego tempa rozwoju poszczególnym dziedzinom życia gospodarczego.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-18.14" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoki Sejmie! Ostatnie miesiące i tygodnie potwierdziły raz jeszcze, jaką siłę reprezentuje jedność narodu, narodu skupionego wokół realizacji programu odpowiadającego aspiracjom, ambicjom i potrzebom obywateli Polski Ludowej. Z tej jedności możemy czerpać ogromne siły, siły sprzyjające przyspieszaniu procesów rozwojowych. Społeczeństwo polskie gotowe jest do dużych wysiłków. Takie są moje osobiste refleksje ze spotkań poselskich, niewielu, trzech, organizowanych przez Front Jedności Narodu i sześciu organizowanych przez moje Stowarzyszenie. Pod jednym zasadniczym warunkiem. Społeczeństwo nasze chce, by jego głos był z całą skrupulatnością wysłuchiwany. By jego oceny były w sposób dojrzały i odpowiedzialny traktowane.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-18.15" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! Jest niewątpliwie słuszna opinia publiczna, opinia społeczna, że kierownictwo polityczne i państwowe naszego kraju rzetelną realizacją postawionych celów zdobyło sobie mandat zaufania społecznego. Jest tu miejsce, by podkreślić, że znamienna i słuszna realizacja zapowiedzi złożonych kilkanaście miesięcy temu odnosi się także do stosunków kościelno-państwowych. Mówili już o tym moi koledzy. Natomiast na ważnym i społecznie czułym odcinku — odnoszącym się do ludzi wierzących — nastąpiły w wyniku nowej polityki partii i Rządu pozytywne przemiany. Rozładowany został w poważnym stopniu niepotrzebny, społecznie szkodliwy konflikt w stosunkach kościół—państwo. Wyszły z impasu i rozpoczęły się rozmowy zarówno między Rządem a Episkopatem, jak między Rządem a Stolicą Apostolską. Równocześnie państwo nasze podjęło wiele znanych i ważnych decyzji korzystnych dla kościoła katolickiego. Cieszy mnie również, że mogę tu potwierdzić zawarte w wypowiedzi pana Premiera decyzje, które były korzystne dla poprawy warunków do pełnienia przez kościół rzymskokatolicki jego duszpasterskich obowiązków w naszym kraju. Wszystko to, rzecz jasna, wpłynęło pozytywnie na postawy ludzi wierzących, przyczyniając się do pogłębienia jedności narodowej i pełniejszego zespolenia wszystkich sił i środowisk społecznych wokół realizacji zadań ogólnokrajowych i ogólnonarodowych.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-18.16" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Jesteśmy przekonani, że nowo wybrany Sejm, w którego ręce społeczeństwo złożyło podstawowe dla naszego państwa i narodu sprawy, rozpoczyna swą pracę w dobrym klimacie i w korzystnych warunkach społecznych. Ale dlatego, że większe nadzieje wiąże opinia publiczna z nowym Sejmem, wielka odpowiedzialność spada na nas i na naszych kolegów, nowych posłów — i na Sejm jako całość. Będziemy pracowali tak, aby Sejm był Sejmem, aby stanowił prawa i aby strzegł konsekwentnego realizowania tych praw.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-18.17" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Oświadczamy, że Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne, jak też środowiska ludzi świeckich i duchownych sympatyzujące z nami i współdziałające z nami, będą aktywnie uczestniczyć w realizacji rozwojowej perspektywy naszego kraju — perspektywy lat kilku i dalszej, jaka została zakreślona uchwałami VI Zjazdu PZPR, a aprobowana przez cały naród w dniu 19 marca 1972 r., w dniu wyborów do Sejmu PRL.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-18.18" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Udzielamy pełnego poparcia przedstawionym w expose pana Premiera działaniom i stwierdzeniom programowym, jak też propozycjom personalnym.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-18.19" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Jesteśmy przekonani, że właśnie droga społeczno-ekonomicznego rozwoju dobrze służy sprawie narodu polskiego, sprawie pokoju i bezpieczeństwa nas wszystkich.</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-18.20" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Głosować będziemy za Pańskimi wnioskami, Panie Premierze — do tego zobowiązali mnie moi wyborcy. Dziękuję.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-18.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-18.22" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Marszałek:</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-18.23" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Nikt więcej nie jest zapisany do głosu.</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-18.24" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Czy jeszcze ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-18.25" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-18.26" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wobec tego zamykam dyskusję nad oświadczeniem Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 629 | + <u xml:id="u-18.27" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Art. 48 regulaminu Sejmu ustala, że Sejm powołuje Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u> | |
| 630 | + <u xml:id="u-18.28" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wnioski Prezesa Rady Ministrów głosowane są łącznie.</u> | |
| 631 | + <u xml:id="u-18.29" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Stwierdzam, że w posiedzeniu bierze udział wymagana regulaminem liczba posłów.</u> | |
| 632 | + <u xml:id="u-18.30" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 633 | + <u xml:id="u-18.31" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Kto z Obywateli Posłów jest za przedstawionymi wnioskami obywatela Prezesa Rady Ministrów co do składu Rządu — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 634 | + <u xml:id="u-18.32" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Dziękuję.</u> | |
| 635 | + <u xml:id="u-18.33" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Kto jest przeciw tym wnioskom? Nikt.</u> | |
| 636 | + <u xml:id="u-18.34" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 637 | + <u xml:id="u-18.35" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Stwierdzam, że Sejm podjął następującą uchwałę:</u> | |
| 638 | + <u xml:id="u-18.36" who="#PoselFilipowiczZygmunt">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na podstawie art. 29 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej powołał na wniosek Prezesa Rady Ministrów następujących członków Rady Ministrów:</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-18.37" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wiceprezes Rady Ministrów i Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów — Mieczysław Jagielski Wiceprezes Rady Ministrów — Józef Tejchma Wiceprezes Rady Ministrów — Franciszek Kaim Wiceprezes Rady Ministrów — Zdzisław Tomal Wiceprezes Rady Ministrów i Minister Górnictwa i Energetyki — Jan Mitręga Wiceprezes Rady Ministrów — Kazimierz Olszewski Minister Spraw Zagranicznych — Stefan Olszowski Minister Obrony Narodowej — Wojciech Jaruzelski Minister Spraw Wewnętrznych — Wiesław Ociepka Minister Sprawiedliwości — Włodzimierz Berutowicz Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki — Jan Kaczmarek Minister Oświaty i Wychowania — Jerzy Kuberski Minister Kultury i Sztuki — Stanisław Wroński Minister Zdrowia i Opieki Społecznej — Marian Śliwiński Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych — Wincenty Kawalec Minister Finansów — Stefan Jędrychowski Minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych — Alojzy Karkoszka Minister Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska — Jerzy Kusiak Minister Handlu Wewnętrznego i Usług — Edward Sznajder Minister Handlu Zagranicznego — Tadeusz Olechowski Minister Komunikacji — Mieczysław Zajfryd Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego — Jerzy Popko Minister Łączności — Edward Kowalczyk Minister Przemysłu Chemicznego — Jerzy Olszewski Minister Przemysłu Ciężkiego — Włodzimierz Lejczak Minister Przemysłu Lekkiego — Tadeusz Kunicki Minister Przemysłu Maszynowego — Tadeusz Wrzaszczyk Minister Przemysłu Spożywczego i Skupu — Emil Kołodziej Minister Rolnictwa — Józef Okuniewski Minister Żeglugi — Jerzy Szopa.” Obecnie przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Mandatowo-Regulaminowej w sprawie poselskiego projektu uchwały o zmianie regulaminu Sejmu PRL (druki nr 1 i 19).</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-18.38" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Głos ma poseł sprawozdawca Zdzisław Żandarowski.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-18.39" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Poseł Żandarowski Zdzisław:</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-18.40" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoki Sejmie! Posłowie — przedstawiciele klubów poselskich PZPR, ZSL i SD przedłożyli projekt zmian w regulaminie Sejmu. Propozycje tych zmian zostały przedyskutowane pod koniec V kadencji przez Prezydium Sejmu, prezydia komisji sejmowych oraz przez wojewódzkie zespoły poselskie. Zgodnie z decyzją Wysokiej Izby zostały one rozpatrzone przez wybraną wczoraj Komisję Mandatowo- Regulaminową.</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-18.41" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Przedkładany projekt obejmuje zmiany w regulaminie, których zasadność została w pełni potwierdzona doświadczeniem. Być może w przyszłości, na tle dalszego rozwoju prac sejmowych, między innymi w związku z pracami konstytucyjnymi, okażą się potrzebne dalsze modyfikacje. Będą one, zgodnie z potrzebami praktyki, podejmowane.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-18.42" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Proponowane obecnie zmiany mają w szczególności na celu:</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-18.43" who="#PoselFilipowiczZygmunt">po pierwsze — bardziej rozwinięte określenie pozycji prawnej posła oraz nowe unormowanie postępowania w sprawach interpelacji i zapytań poselskich;</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-18.44" who="#PoselFilipowiczZygmunt">po drugie — umocnienie pozycji komisji sejmowych, pewne zmiany w ich strukturze, a także bardziej precyzyjne określenie trybu postępowania wobec dezyderatów uchwalonych przez komisje;</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-18.45" who="#PoselFilipowiczZygmunt">po trzecie — stworzenie odpowiednich warunków organizacyjno-prawnych dla działalności wojewódzkich zespołów poselskich.</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-18.46" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Inne proponowane zmiany mają drugorzędny, porządkowy charakter.</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-18.47" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Zmiany w regulaminie, dotyczące pozycji prawnej posła, zmierzają przede wszystkim do stworzenia lepszych warunków dla należytego wykonywania odpowiedzialnych poselskich obowiązków. Wyraźnie określają obowiązki kierowników urzędów i instytucji wobec posłów na Sejm w zakresie terminowego rozpatrywania pisemnych interwencji poselskich, możliwie niezwłocznego przyjmowania zgłaszających się posłów oraz udzielania im informacji i wyjaśnień; zmierzają również do zapewnienia posłom możliwości uczestnictwa w pracach rad narodowych na terenie swojego okręgu wyborczego. Udział ten okazać się może istotnym elementem umacniania więzi posłów z wyborcami, lepszego rozpoznania potrzeb społeczeństwa i spraw, którymi ono żyje oraz wzajemnego zbliżenia działalności Sejmu i rad narodowych — tych dwóch członów jednego i jednolitego systemu organów przedstawicielskich PRL. Prezydia rad narodowych miałyby obowiązek systematycznego informowania posłów z danego okręgu wyborczego o terminach sesji rad, terminach posiedzeń interesujących posłów komisji, przesyłania posłom materiałów dotyczących pracy rad itp.</u> | |
| 650 | + <u xml:id="u-18.48" who="#PoselFilipowiczZygmunt">W świetle istniejących doświadczeń ukształtowało się przekonanie, że w zakresie interpelacji regulamin powinien stworzyć możliwość stosowania procedur bardziej różnorodnych i bardziej elastycznych niż dotychczasowa. Stąd propozycja, aby ustanowić obok instytucji interpelacji w dotychczasowym rozumieniu — nową, ale ściśle z poprzednią związaną, instytucję zapytania poselskiego, stwarzającą posłom możliwość przede wszystkim wyjaśniania stanu faktycznego w sprawach, które są przedmiotem zainteresowań bieżących.</u> | |
| 651 | + <u xml:id="u-18.49" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Zapytania powinny być formułowane zwięźle i przedkładane w formie pisemnej Marszałkowi Sejmu najpóźniej na 24 godziny przed rozpoczęciem posiedzenia, na którym poseł chciałby na zapytanie uzyskać odpowiedź. W odróżnieniu od interpelacji nie przeprowadzałoby się nad nimi debat i nie podejmowało uchwał.</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-18.50" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Komisja Mandatowo-Regulaminowa uważa, że ten zespół proponowanych zmian doskonali funkcje kontrolne Sejmu nad działalnością innych organów władzy i administracji państwowej.</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-18.51" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Drugi kompleks zagadnień — to zmiany w strukturze i pozycji komisji sejmowych. Proponuje się w miejsce dotychczasowej Komisji Oświaty i Nauki utworzyć Komisję Nauki i Techniki oraz Komisję Oświaty i Wychowania, aby nadać zespołom problemów, jakie pod tymi tytułami występują, społecznie należną im wysoką rangę.</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-18.52" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Propozycja następna dotyczy zniesienia dotychczasowej Komisji Przemysłu Ciężkiego Chemicznego i Górnictwa oraz powołania w jej miejsce Komisji Górnictwa, Energetyk i Chemii oraz Komisji Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego. Jest to uzasadnione nieproporcjonalnie szerokim zakresem działania dotychczasowej Komisji.</u> | |
| 655 | + <u xml:id="u-18.53" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Ze względu na zbieżny zakres parlamentarnej kontroli nad działalnością organów sądownictwa i prokuratury z kontrolą nad organami spraw wewnętrznych, proponuje się zniesienie Komisji Wymiaru Sprawiedliwości i połączenie jej z Komisją Spraw Wewnętrznych w jedną komisję. Z taką propozycją wystąpiło pod koniec poprzedniej kadencji prezydium Komisji Wymiaru Sprawiedliwości, wnosząc jednocześnie o utworzenie Komisji Prac Ustawodawczych. Powołanie Komisji Prac Ustawodawczych, która z prawnego punktu widzenia i ogólnych zasad polityki oraz techniki legislacyjnej analizowałaby i opiniowała wszystkie rozpatrywane przez Sejm projekty ustaw, jest zdaniem Komisji niezbędne.</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-18.54" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Inne komisje pozostałyby bez zmian. Razem przewiduje się utworzenie 22 komisji, a więc nieco więcej niż w Sejmie poprzedniej kadencji.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-18.55" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Proponuje się, aby wszystkie wnoszone do Sejmu projekty ustaw kierowane były do komisji właściwej merytorycznie ze względu na przedmiot ustawy oraz jednocześnie do Komisji Prac Ustawodawczych. Ta ostatnia rozpatrywałaby każdy projekt ustawy, przede wszystkim z punktu widzenia jego zgodności z zasadami polityki i techniki legislacyjnej i z obowiązującym systemem prawa. Komisja Prac Ustawodawczych przedkładałaby swoje uwagi i wnioski komisji problemowo-właściwej, ta zaś rozpatrzywszy je, przedstawiała Sejmowi ostateczne sprawozdanie o projekcie ustawy.</u> | |
| 658 | + <u xml:id="u-18.56" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Zakłada się, że Komisja Prac Ustawodawczych będzie komisją problemowo-właściwą dla prac z zakresu problemów prawa, praworządności i prawodawstwa, ogólnych problemów kodyfikacji i systematyzacji prawa.</u> | |
| 659 | + <u xml:id="u-18.57" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Również inne zmiany zmierzają do podwyższenia roli komisji sejmowych i ulepszenia procedury legislacyjnej w Sejmie. Proponuje się, aby prawo inicjatywy ustawodawczej, które w myśl art. 20 ust. 1 Konstytucji przysługuje m.in. posłom na Sejm w formie dokumentu podpisanego przez co najmniej 15 posłów, wykonywane być mogło również i na podstawie odpowiednich uchwał, podejmowanych przez poszczególne komisje sejmowe.</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-18.58" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Proponuje się także, aby w regulaminie zawrzeć przepis mówiący, iż Prezydium Sejmu może poddawać projekty ustaw konsultacjom społecznym. W ten sposób podkreśla się znaczenie konsultacji jako instytucji bardzo pożytecznej w dotychczasowej praktyce społecznej i zarazem jest to zapowiedź dalszego z niej korzystania w przyszłości.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-18.59" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Proponowany regulamin rozszerza też uprawnienie komisji, sankcjonując możliwość zwracania się do Rządu o ponowne, zgodne z postulowanymi przez komisję zmianami, opracowanie wniesionego już i rozpatrywanego projektu ustawy. Dla rozpatrzenia spraw o szerszym zakresie, ponadresortowych, celowe może okazać się powołanie w poszczególnych przypadkach między komisyjnych zespołów, jako organów pomocniczych Sejmu. Zmiany w regulaminie przewidują możliwość tworzenia czasowo lub na stałe takich właśnie zespołów o zakresie działania przekraczającym zakres działania poszczególnych komisji sejmowych.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-18.60" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Chciałbym podkreślić także zmiany w regulaminie, które nadają wyższą rangę uchwalonym przez komisje dezyderatom m.in. przez wyraźne określenie obowiązku organów, do których są kierowane, udzielania na nie odpowiedzi w terminie 30 dni.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-18.61" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Precyzuje się także środki, jakie pozostają do dyspozycji komisji, jeżeli na dezyderat swój nie otrzyma ona odpowiedzi w terminie lub uzna otrzymaną odpowiedź za niezadowalającą. Były one i dotychczas praktykowane, ale nadanie im rangi instytucji regulaminowych zmierza do podniesienia znaczenia zarówno dezyderatów, jak i samych komisji sejmowych. W tym właśnie kontekście wyraźnie sprecyzowano uprawnienia komisji w stosunku do resortów, ustalając obowiązek kierowników resortów, urzędów oraz instytucji (lub ich zastępców) do przedstawiania sprawozdań oraz udzielania informacji na żądanie komisji.</u> | |
| 664 | + <u xml:id="u-18.62" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Przedstawione zmiany w regulaminie rozszerzają także obowiązki Prezydium Sejmu, nakładając na Prezydium zadanie organizowania współpracy i wymiany doświadczeń między komisjami oraz określanie form współdziałania komisji z wojewódzkimi zespołami poselskimi. Ponadto proponuje się — by Prezydium Sejmu mogło zwrócić komisji do ponownego rozpatrzenia uchwalone przez nią dezyderaty, jeśli uzna za potrzebne uzupełnienie lub wzmocnienie ich uzasadnienia z tym, że ostateczna decyzja należeć będzie do komisji.</u> | |
| 665 | + <u xml:id="u-18.63" who="#PoselFilipowiczZygmunt">I wreszcie trzeci kompleks spraw — to zagadnienie wojewódzkich zespołów poselskich. Ich dorobek polityczno-organizacyjny — jako ważnego ogniwa więzi Sejmu z organami i organizacjami terenowymi oraz z wyborcami — uzasadnia wniosek, aby podstawowe zasady organizacji i działalności wojewódzkich zespołów poselskich ujęte zostały w przepisach w regulaminie Sejmu. Sądzić należy, że przyjęcie tych propozycji i pełne wprowadzenie ich w życie wydatnie przyczyni się do podniesienia rangi wojewódzkich zespołów poselskich, sprawniejszej realizacji postulatów i wniosków wyborczych, zacieśnienia i pogłębienia więzi, jaka łączy posłów na Sejm z ich wyborcami.</u> | |
| 666 | + <u xml:id="u-18.64" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Proponuje się na koniec, w odniesieniu do spraw o charakterze porządkowym lub formalnym, skreślić kilka przepisów zdezaktualizowanych lub nigdy nie stosowanych w praktyce działania Sejmu w Polsce Ludowej.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-18.65" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Obywatele Posłowie! Komisja Mandatowo- Regulaminowa wyraża przekonanie, że proponowane zmiany w regulaminie Sejmu mogą i powinny przyczynić się do sprawniejszej realizacji zadań, jakie stoją przed Sejmem i do lepszego spełnienia tych postulatów, które pod adresem Sejmu są dzisiaj kierowane.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-18.66" who="#PoselFilipowiczZygmunt">W imieniu Komisji Mandatowo-Regulaminowej wnoszę, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył poselski projekt uchwały o zmianach w regulaminie Sejmu PRL.</u> | |
| 669 | + </div> | |
| 670 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 671 | + <u xml:id="u-19.0" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanego przez sprawozdawcę projektu zmian regulaminu Sejmu PRL?</u> | |
| 672 | + <u xml:id="u-19.1" who="#Marszalek">Ponieważ nikt się nie zgłasza, przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 673 | + <u xml:id="u-19.2" who="#Marszalek">Przedstawiony przez posła sprawozdawcę Komisji Mandatowo-Regulaminowej projekt uchwały o zmianie regulaminu Sejmu, zamieszczony jest w drukach sejmowych nr 1 i 19.</u> | |
| 674 | + <u xml:id="u-19.3" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości proponowanych zmian w regulaminie Sejmu — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 675 | + <u xml:id="u-19.4" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 676 | + <u xml:id="u-19.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-19.6" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 678 | + <u xml:id="u-19.7" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm powziął uchwałę o zmianie regulaminu Sejmu PRL.</u> | |
| 679 | + <u xml:id="u-19.8" who="#Marszalek">Od tej chwili uchwała ta wchodzi w życie.</u> | |
| 680 | + <u xml:id="u-19.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: Wybór sekretarzy Sejmu.</u> | |
| 681 | + <u xml:id="u-19.10" who="#Marszalek">Zgodnie z art. 26 regulaminu Sejm wybiera dziesięciu sekretarzy.</u> | |
| 682 | + <u xml:id="u-19.11" who="#Marszalek">Konwent Seniorów przedstawia Sejmowi kandydatury, które podane są w rozdanym Obywatelom Posłom druku sejmowym nr 20.</u> | |
| 683 | + <u xml:id="u-19.12" who="#Marszalek">Czy są inne kandydatury?</u> | |
| 684 | + <u xml:id="u-19.13" who="#Marszalek">Nie słyszę.</u> | |
| 685 | + <u xml:id="u-19.14" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 686 | + <u xml:id="u-19.15" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za wnioskiem Konwentu Seniorów w tej sprawie — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 687 | + <u xml:id="u-19.16" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 688 | + <u xml:id="u-19.17" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 689 | + <u xml:id="u-19.18" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 690 | + <u xml:id="u-19.19" who="#Marszalek">Stwierdzam, że wybór sekretarzy Sejmu został dokonany.</u> | |
| 691 | + <u xml:id="u-19.20" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: Wybór stałych komisji sejmowych.</u> | |
| 692 | + <u xml:id="u-19.21" who="#Marszalek">W myśl ustalonego w dniu dzisiejszym brzmienia art. 28 regulaminu Sejm wybiera 22 stałe komisje.</u> | |
| 693 | + <u xml:id="u-19.22" who="#Marszalek">Wybór Komisji Mandatowo-Regulaminowej został dokonany na poprzednim posiedzeniu Sejmu.</u> | |
| 694 | + <u xml:id="u-19.23" who="#Marszalek">Przedstawione przez Konwent Seniorów z inicjatywy klubów i kół poselskich składy osobowe pozostałych 21 komisji zostały Obywatelom Posłom doręczone w druku sejmowym nr 21.</u> | |
| 695 | + <u xml:id="u-19.24" who="#Marszalek">Do druku doręczonego Obywatelom Posłom zgłoszone zostały dodatkowe propozycje, żeby wprowadzić: do Komisji Oświaty i Wychowania — posła Włodzimierza Sokorskiego z ramienia Klubu Poselskiego PZPR oraz do Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego — posła Stanisława Sochana z Klubu Poselskiego ZSL.</u> | |
| 696 | + <u xml:id="u-19.25" who="#Marszalek">Czy są jakieś uwagi w sprawie proponowanego składu komisji sejmowych?</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-19.26" who="#Marszalek">Nie słyszę.</u> | |
| 698 | + <u xml:id="u-19.27" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do głosowania.</u> | |
| 699 | + <u xml:id="u-19.28" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za wyborem komisji w proponowanym składzie — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 700 | + <u xml:id="u-19.29" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 701 | + <u xml:id="u-19.30" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 702 | + <u xml:id="u-19.31" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 703 | + <u xml:id="u-19.32" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm dokonał wyboru stałych komisji sejmowych.</u> | |
| 704 | + <u xml:id="u-19.33" who="#Marszalek">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany.</u> | |
| 705 | + <u xml:id="u-19.34" who="#Marszalek">Proszę Obywatelkę Sekretarza Posła Stanisławę Karną o odczytanie komunikatu.</u> | |
| 706 | + <u xml:id="u-19.35" who="#Marszalek">Sekretarz poseł</u> | |
| 707 | + </div> | |
| 708 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 709 | + <u xml:id="u-20.0" who="#StanislawaKarna">1. Bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia Sejmu odbędzie się posiedzenie Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej.</u> | |
| 710 | + <u xml:id="u-20.1" who="#StanislawaKarna">Obywatele posłowie, którzy zgłosili się do Polskiej Grupy Unii proszeni są o pozostanie w sali obrad.</u> | |
| 711 | + <u xml:id="u-20.2" who="#StanislawaKarna">2. W dniu dzisiejszym, tj. 29 marca br. odbędą się posiedzenia komisji sejmowych według następującego planu:</u> | |
| 712 | + <u xml:id="u-20.3" who="#StanislawaKarna">o godz. 21 min. 30 1) Komisja Budownictwa i Gospodarki Komunalnej — w sali nr 67, Dom Poselski.</u> | |
| 713 | + <u xml:id="u-20.4" who="#StanislawaKarna">2) Komisja Obrony Narodowej — w sali nr 70, Dom Poselski.</u> | |
| 714 | + <u xml:id="u-20.5" who="#StanislawaKarna">3) Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów — w sali nr 118.</u> | |
| 715 | + <u xml:id="u-20.6" who="#StanislawaKarna">4) Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej — w sali klubowej, Dom Poselski.</u> | |
| 716 | + <u xml:id="u-20.7" who="#StanislawaKarna">5) Komisja Prac Ustawodawczych — w sali nr 101.</u> | |
| 717 | + <u xml:id="u-20.8" who="#StanislawaKarna">6) Komisja Spraw Zagranicznych — w sali nr 102.</u> | |
| 718 | + <u xml:id="u-20.9" who="#StanislawaKarna">7) Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii — w' sali nr 72, Dom Poselski.</u> | |
| 719 | + <u xml:id="u-20.10" who="#StanislawaKarna">o godz. 22 1) Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego — w sali nr 118.</u> | |
| 720 | + <u xml:id="u-20.11" who="#StanislawaKarna">2) Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości — w sali nr 70, Dom Poselski.</u> | |
| 721 | + <u xml:id="u-20.12" who="#StanislawaKarna">3) Komisja Oświaty i Wychowania — w sali nr 67, Dom Poselski.</u> | |
| 722 | + <u xml:id="u-20.13" who="#StanislawaKarna">4) Komisja Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła — w sali klubowej, Dom Poselski.</u> | |
| 723 | + <u xml:id="u-20.14" who="#StanislawaKarna">5) Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi — w sali nr 72, Dom Poselski.</u> | |
| 724 | + <u xml:id="u-20.15" who="#StanislawaKarna">6) Komisja Kultury i Sztuki — w sali nr 101.</u> | |
| 725 | + <u xml:id="u-20.16" who="#StanislawaKarna">7) Komisja Pracy i Spraw Socjalnych — w sali nr 102.</u> | |
| 726 | + <u xml:id="u-20.17" who="#StanislawaKarna">o godz. 22 min. 30 1) Komisja Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego — w sali nr 70, Dom Poselski.</u> | |
| 727 | + <u xml:id="u-20.18" who="#StanislawaKarna">2) Komisja Handlu Zagranicznego — w sali nr 67, Dom Poselski.</u> | |
| 728 | + <u xml:id="u-20.19" who="#StanislawaKarna">3) Komisja Nauki i Postępu Technicznego — w sali nr 118.</u> | |
| 729 | + <u xml:id="u-20.20" who="#StanislawaKarna">4) Komisja Przemysłu Lekkiego — w sali klubowej, Dom Poselski.</u> | |
| 730 | + <u xml:id="u-20.21" who="#StanislawaKarna">5) Komisja Komunikacji i Łączności — w sali nr 72, Dom Poselski.</u> | |
| 731 | + <u xml:id="u-20.22" who="#StanislawaKarna">6) Komisja Handlu Wewnętrznego — w sali nr 101.</u> | |
| 732 | + <u xml:id="u-20.23" who="#StanislawaKarna">7) Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego — w sali nr 102.</u> | |
| 733 | + <u xml:id="u-20.24" who="#StanislawaKarna">Informacja o godzinach i miejscu posiedzeń komisji wywieszona jest na tablicy w Domu Poselskim, wejście od strony stołówki.</u> | |
| 734 | + <u xml:id="u-20.25" who="#StanislawaKarna">Ponadto informacji udzielają informatorzy.</u> | |
| 735 | + </div> | |
| 736 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 737 | + <u xml:id="u-21.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 738 | + <u xml:id="u-21.1" who="#Marszalek">Na tym kończymy 2 posiedzenie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 739 | + <u xml:id="u-21.2" who="#Marszalek">Protokół z posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych.</u> | |
| 740 | + <u xml:id="u-21.3" who="#Marszalek">O terminie następnego posiedzenia Sejmu zostaną Obywatele Posłowie powiadomieni.</u> | |
| 741 | + <u xml:id="u-21.4" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 742 | + <u xml:id="u-21.5" who="#Marszalek">(Koniec posiedzenia o godz.</u> | |
| 743 | + <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz"> 20 min. 45</u> | |
| 744 | + <u xml:id="u-21.7" who="#Marszalek">)</u> | |
| 745 | + <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">.</u> | |
| 746 | + </div> | |
| 747 | + </body> | |
| 748 | + </text> | |
| 749 | + </TEI> | |
| 750 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00003-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-197276-sjm-ppxxx-00003-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>3 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>3 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">6</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">3</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1972-04-27</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="MieczyslawJagielski" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Mieczysław Jagielski</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="MinisterSprawZagranicznych" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Minister Spraw Zagranicznych</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PiotrJaroszewicz" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Piotr Jaroszewicz</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselAuleytnerWaclaw" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Auleytner Wacław</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoseldeFiumelHenryk" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł de Fiumel Henryk</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselGilewskaMaria" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Gilewska Maria</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselHagmajerJerzy" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Hagmajer Jerzy</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselKilisHalina" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Kiliś Halina</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselKosowskaStanislawa" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Kosowska Stanisława</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselMaciszewskiJarema" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Maciszewski Jarema</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselRostworowskiStanislaw" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Rostworowski Stanisław</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselSurowiecZygmunt" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Surowiec Zygmunt</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="PoselSzczepanskiWladyslaw" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Poseł Szczepański Władysław</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="PoselWaligorskiBogdan" role="speaker"> | |
| 72 | + <persName>Poseł Waligórski Bogdan</persName> | |
| 73 | + </person> | |
| 74 | + <person xml:id="PoselWerblanAndrzej" role="speaker"> | |
| 75 | + <persName>Poseł Werblan Andrzej</persName> | |
| 76 | + </person> | |
| 77 | + <person xml:id="PrezesRadyMinistrow" role="speaker"> | |
| 78 | + <persName>Prezes Rady Ministrów</persName> | |
| 79 | + </person> | |
| 80 | + <person xml:id="StefanOlszowski" role="speaker"> | |
| 81 | + <persName>Stefan Olszowski</persName> | |
| 82 | + </person> | |
| 83 | + <person xml:id="WicemarszalekAndrzejBenesz" role="speaker"> | |
| 84 | + <persName>Wicemarszałek Andrzej Benesz</persName> | |
| 85 | + </person> | |
| 86 | + <person xml:id="WiceprezesRadyMinistrow" role="speaker"> | |
| 87 | + <persName>Wiceprezes Rady Ministrów</persName> | |
| 88 | + </person> | |
| 89 | + </particDesc> | |
| 90 | + </profileDesc> | |
| 91 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00003-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Kadencja VI — Sesja I</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 3 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">w dniu 27 kwietnia 1972 r.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Warszawa 1972</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 14)</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą Marszalek Sejmu Stanisław Gucwa oraz wicemarszałek Andrzej Benesz)</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Marszałek:</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Na sekretarzy powołuję posłów Zenobię Gregorczyk i Macieja Majkuta.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Protokół i listę mówców prowadzi poseł Zenobia Gregorczyk.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Protokoły 1 i 2 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęte, gdyż nie wniesiono przeciwko nim zastrzeżeń.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Na pierwszym posiedzeniu Sejmu nie złożył ślubowania z powodu nieobecności poseł Zygmunt Boryczka.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Proszę Obywatela Posła o zbliżenie się do</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Prezydium w celu złożenia ślubowania.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Proszę wszystkich obecnych o powstanie z miejsc.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">(Wszyscy wstają)</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">(Czyta rotę ślubowania)</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">,,Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności, dla pomyślnego, socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.” Poseł Boryczka Zygmunt:</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Ślubuję.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Marszałek:</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Stwierdzam, że poseł Zygmunt Boryczka złożył ślubowanie poselskie.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Ustalony przez Prezydium Sejmu porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został Obywatelom Posłom doręczony.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego?</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Uważam, że Sejm porządek dzienny posiedzenia, przedstawiony przez Prezydium Sejmu, zatwierdził.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu uchwały Sejmu PRL o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971-1975 (druk nr 22).</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów, Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, obywatela Mieczysława Jagielskiego.</u> | |
| 39 | + </div> | |
| 40 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.0" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Rada Ministrów powierzyła mi zadanie przedstawienia Wysokiej Izbie podstawowych kierunków i problemów projektu planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w okresie do 1975 r.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.1" who="#MieczyslawJagielski">Przedkładany Wysokiej Izbie projekt planu 5-letniego wysuwa na czoło dwa główne, zespolone ze sobą cele:</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.2" who="#MieczyslawJagielski">— systematyczną, powszechnie odczuwalną poprawę bytowych, socjalnych i kulturalnych warunków życia społeczeństwa oraz — przyspieszenie rozwoju gospodarki narodowej i konsekwentne, trwałe utrzymywanie wysokiej dynamiki tego rozwoju.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.3" who="#MieczyslawJagielski">Zgodnie z polityką społeczno-ekonomiczną, zapoczątkowaną po VII Plenum KC PZPR i rozwiniętą w uchwałach VI Zjazdu, naczelnym założeniem w pracy nad projektem planu stało się tworzenie warunków, zapewniających realizację podstawowego celu tej polityki — poprawy poziomu życia społeczeństwa. Znalazło to wyraz w kształtowaniu poszczególnych elementów planu.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-2.4" who="#MieczyslawJagielski">Kluczowymi problemami projektu planu 5-letniego stały się więc takie kompleksowe zagadnienia, jak: płace realne, dochody ludności, świadczenia socjalne, zatrudnienie siły roboczej, budownictwo mieszkaniowe, oświata, kultura, ochrona zdrowia, wypoczynek, a jednocześnie produkcja dóbr i usług rynkowych dla wszechstronnego równoważenia rosnącej siły nabywczej ludności.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-2.5" who="#MieczyslawJagielski">Inaczej mówiąc, przy opracowywaniu planu 5-letniego za podstawę wzięliśmy potrzeby społeczne, zaspokojeniu których podporządkowano w możliwie maksymalnym stopniu założenia dotyczące kierunków produkcji, inwestowania oraz wymiany międzynarodowej. Jednocześnie uwzględnialiśmy potrzeby rozwojowe gospodarki, związane zwłaszcza z modernizacją potencjału wytwórczego, intensyfikacją działalności produkcyjnej oraz ze stwarzaniem podstaw do szybkiego wzrostu gospodarczego po 1975 r. — „Mamy — jak podkreślił I Sekretarz KC PZPR tow. Edward Gierek na inauguracyjnym posiedzeniu Sejmu VI kadencji — jasno sprecyzowane przez naród cele polityki. Wiemy, jakie środki są niezbędne i jak należy pracować, aby cele te osiągnąć. Podejmiemy wielkie zadanie w dziedzinie modernizacji aparatu wytwórczego, którym dysponujemy, i szybkiej rozbudowy tych działów produkcji, które mają największe znaczenie społeczne. Na podstawie szybkiego wzrostu dochodu narodowego będziemy konsekwentnie polepszać warunki życia ludzi pracy.” Podstawowe cechy, zadania, problemy i proporcje projektu planu 5-letniego w jego obecnym kształcie zostały omówione przez Prezesa Rady Ministrów tow. Piotra Jaroszewicza na IV Plenum Komitetu Centralnego PZPR oraz w materiałach doręczonych obywatelom posłom. Społeczno-ekonomiczna treść projektu, podobnie jak środki i metody realizacji jego zadań, są zatem dobrze znane. Czując się zatem zwolniony z obowiązku ich powtórnego referowania, pragnę skoncentrować się na kilku wybranych problemach, a zwłaszcza na nowych, istotnych elementach, które charakteryzują projekt planu oraz określają podstawowe warunki pomyślnego wykonania ambitnych i trudnych, lecz realnych zadań planu.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-2.6" who="#MieczyslawJagielski">Przedstawiany Wysokiej Izbie projekt zapewnia, w przekonaniu Rządu, warunki realizacji programu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju wytyczonego przez VI Zjazd partii i zaaprobowanego przez cały naród w wyborach do Sejmu. Co więcej — chciałbym przypomnieć, że projekt wychodzi nieco poza uchwałę Zjazdu, nie tylko w sensie dalszej konkretyzacji nakreślonych w niej założeń, lecz również pod względem zakładanej dynamiki społeczno-gospodarczego rozwoju kraju. Ta korekta „w górę” nie jest bynajmniej zabiegiem planistycznym, dokonanym dla formalnego zbilansowania planu. Jest to świadome założenie, sformułowane na podstawie realiów politycznych i gospodarczych, które znalazły wyraz w pomyślnych wynikach roku 1971 i zwiększonych zadaniach na 1972 rok.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-2.7" who="#MieczyslawJagielski">Przekroczenie planowanych zadań w przemyśle, rolnictwie i handlu zagranicznym w 1971 r. stało się możliwe dzięki nowemu, wielce sprzyjającemu klimatowi politycznemu, który wzmógł sprawność działania gospodarczego i pobudził szeroką inicjatywę społeczną.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-2.8" who="#MieczyslawJagielski">W przemyśle ponadplanowa sprzedaż wyrobów własnej produkcji i usług osiągnęła prawie 29 mld zł. W rolnictwie nastąpił znaczny rozwój hodowli trzody chlewnej. Przekroczono założoną w planie produkcję globalną rolnictwa o 4,4 mld zł. W handlu zagranicznym przekroczono zadania eksportowe i uzyskano poprawę bilansu płatniczego. W efekcie tempo wzrostu dochodu narodowego wytworzonego zostało przyspieszone o 2,4 punkta, a dochodu narodowego do podziału — o 2,5 punkta w stosunku do planu. Tegoroczna produkcja dodatkowa, której wartość przekroczy zapewne poziom 20 mld zł, podnosi dynamikę wzrostu produkcji przemysłowej z planowanych 7% do 8,8%, a dochodu narodowego — z 6,1% do; 7,2% w stosunku do roku 1971. Wszystko to tworzy istotne podstawy do utrzymania w latach 1973—1975 wysokiej dynamiki rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-2.9" who="#MieczyslawJagielski">W wyniku tego możliwe było podniesienie — w stosunku do ustaleń uchwały VI Zjazdu naszej partii — wskaźnika wzrostu produkcji przemysłowej, w tym szczególnie środków spożycia, z 42% do ponad 48% i produkcji rolnej z 18—21% do 19—21%. Są więc podstawy do podwyższenia dynamiki wzrostu dochodu narodowego z 38—39% do 40%. Z punktu widzenia stopy życiowej oznacza to dla społeczeństwa zwiększenie:</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-2.10" who="#MieczyslawJagielski">— dynamiki wzrostu spożycia na 1 mieszkańca z 33% do 34%, — dynamiki średniej płacy realnej z 17— 18% do nieco ponad 18%, — dynamiki dostaw towarów do handlu z 41% do 43%, w tym odpowiednie zwiększenie dostaw mięsa i przetworów, masła i tłuszczów roślinnych.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-2.11" who="#MieczyslawJagielski">Mówiąc po prostu, korekta dokonana w projekcie planu w stosunku do uchwały Zjazdu odpowiada zasadzie — „lepsza praca — lepsza płaca — lepsze warunki życia”. Znajduje w tym wyraz sprzężenie zwrotne między wysoką dynamiką rozwoju gospodarki i powszechną poprawą gospodarowania a wzrostem stopy życiowej, co przyczyni się do wzrastającej aktywności milionów realizatorów planu, bezpośrednio zainteresowanych jego rezultatami.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-2.12" who="#MieczyslawJagielski">Zainteresowanie to gwarantują ustalone proporcje tworzenia i podziału dochodu narodowego. Wzrost dochodu narodowego krajowego o ok. 40% umożliwi znaczne zwiększenie funduszu spożycia, przy równoczesnym zapewnieniu środków na rozbudowę i modernizację całej gospodarki. Dzięki temu troskę o coraz lepsze zaspokajanie bieżących potrzeb łączymy z odpowiedzialną, dalekosiężną myślą o jutrze.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-2.13" who="#MieczyslawJagielski">Podstawowym czynnikiem wzrostu dochodu narodowego jest szybki wzrost produkcji w przemyśle uspołecznionym. Przyjmujemy, że w wyniku obniżki kosztów materialnych produkcja czysta w przemyśle wzrastać będzie szybciej niż produkcja globalna i będzie wyższa w 1975 r. w porównaniu z 1970 r. o ok. 54%.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-2.14" who="#MieczyslawJagielski">Drugim działem gospodarki narodowej, który decyduje o wzroście dochodu narodowego jest rolnictwo. Szacuje się, że jego produkcja czysta wzrośnie w roku 1975 o prawie 16% w porównaniu z rokiem 1970, a licząc łącznie z usługami produkcyjnymi — o ponad 17%.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-2.15" who="#MieczyslawJagielski">Zakładamy, że obroty towarowe w handlu zagranicznym wzrosną o ok. 57%, przy czym import wzrośnie o ok. 59%, a eksport o ok. 55%. Przyjęcie wyższej dynamiki importu niż eksportu umożliwi zwiększenie dochodu narodowego do podziału w tempie nieco szybszym niż dochodu narodowego krajowego.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-2.16" who="#MieczyslawJagielski">Skondensowanym wyrazem nowych treści polityki społeczno-gospodarczej jest przyspieszenie dynamiki funduszu spożycia. Powinien on wzrosnąć o ponad 39% wobec 31% uzyskanych w latach 1966—1970. Wzrost spożycia dóbr materialnych z dochodów osobistych ludności określa się na około 39,5%.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-2.17" who="#MieczyslawJagielski">Równocześnie zakładamy poważny wzrost nakładów inwestycyjnych. Kluczem do jego osiągnięcia bez nadmiernego zwiększenia udziału inwestycji w dochodzie narodowym jest — obok zdecydowanej poprawy procesów inwestycyjnych — zmniejszenie dynamiki przyrostu zapasów w przemyśle z ok. 50% w poprzednim planie 5-letnim do ok. 37% w obecnym pięcioleciu. Jest to jeden z ważniejszych kierunków poprawy efektywności gospodarowania.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-2.18" who="#MieczyslawJagielski">Szacowany wzrost akumulacji w dochodzie narodowym w latach 1971—1975 wyniesie ok. 45,6%. Jej podstawowy składnik — inwestycje netto — wzrosną o ok. 47%. Przy tych założeniach udział inwestycji netto w dochodzie narodowym wyniesie w 1975 r. ok. 23,6% wobec 22,6% w 1970 r.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-2.19" who="#MieczyslawJagielski">Ponieważ jednak w projekcie planu zakładamy szersze korzystanie z importu inwestycyjnego w oparciu o kredyty zagraniczne — obciążenie dochodu narodowego inwestycjami będzie nieco mniejsze.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-2.20" who="#MieczyslawJagielski">Środki przeznaczone na nowe inwestycje i modernizację zapewnią odpowiednią podbudowę materialną programowym zadaniom, dotyczącym wzrostu stopy życiowej w obecnym pięcioleciu, tworząc zarazem podstawy dalszego rozwoju gospodarki i wzrostu spożycia po 1975 r. Poświęcając należną uwagę problemom dnia dzisiejszego, idziemy śmiało naprzód, wychodząc na spotkanie społecznym aspiracjom i dążeniom zmierzamy ku nowoczesności, tworzymy mocny fundament przyszłej poprawy warunków życia społeczeństwa.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-2.21" who="#MieczyslawJagielski">Z tym większą mocą podkreślić należy, że wszystkie te cele uwarunkowane są wydatną poprawą wielu istotnych wskaźników i relacji ekonomicznych. Z pełnym zaufaniem do załóg robotniczych, rolników i kadr gospodarczych zakładamy w projekcie planu ok. 30-procentowy wzrost wydajności pracy w przemyśle i budownictwie, obniżenie kosztów własnych o co najmniej 4,4% w przemyśle i o co najmniej 3,3% w transporcie, jak również wydatne usprawnienie gospodarki materiałowej i gospodarki zapasami, bardziej efektywne wykorzystanie środków inwestycyjnych, pełne wykorzystanie całego potencjału wytwórczego rolnictwa, a w szczególności ziemi, oraz należyte zagospodarowanie płodów rolnych. Są to zadania, w których szczególnie mocny wyraz znajduje uzależnienie rezultatów planu od ludzi, od ich inicjatywy, pracowitości i dyscypliny, od odpowiedzialności milionów obywateli. W okresie 1971—1975 wchodzi w wiek produkcyjny ok. 3 mln młodych ludzi o dobrym przygotowaniu zawodowym, co daje dodatkową przesłankę poprawy wspomnianych relacji ekonomicznych.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-2.22" who="#MieczyslawJagielski">Szeroko rozumiana poprawa gospodarowania, upowszechnienie — „dobrej roboty” — to droga realizacji podstawowego celu polityki społeczno-gospodarczej, to klucz do poprawy poziomu życia społeczeństwa w rozmiarach przewidzianych projektem planu.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-2.23" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Omawiany projekt planu charakteryzuje się przede wszystkim zapewnieniem — jak podkreśliłem na wstępie — realizacji przewidzianego w uchwale VI Zjazdu wzrostu stopy życiowej, który w szczególności wyrazi się:</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-2.24" who="#MieczyslawJagielski">— wzrostem przeciętnych plac realnych o 18% i odpowiednim wzrostem dochodów realnych ludności rolniczej;</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-2.25" who="#MieczyslawJagielski">— wzrostem zatrudnienia, zapewniającym racjonalne wykorzystanie nowych zasobów siły roboczej;</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-2.26" who="#MieczyslawJagielski">— wzrostem pieniężnych świadczeń społecznych o 72%;</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-2.27" who="#MieczyslawJagielski">— zwiększeniem programu budownictwa mieszkaniowego do 1 080 tys. mieszkań;</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-2.28" who="#MieczyslawJagielski">— dalszą rozbudową bazy materialnej w dziedzinie ochrony zdrowia, oświaty, nauki i kultury, turystyki i wypoczynku.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-2.29" who="#MieczyslawJagielski">Dla scharakteryzowania planowanego postępu pragnę podkreślić, że zwiększenie przeciętnych płac realnych w gospodarce uspołecznionej o 18% oznacza dwukrotnie wyższe tempo wzrostu niż w poprzednim planie 5-letnim. Potrzebne na ten cel środki finansowe — to w bieżącym pięcioleciu ok. 75 mld zł, które trzeba pokryć rosnącą podażą towarów i usług.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-2.30" who="#MieczyslawJagielski">Zwiększenie pieniężnych świadczeń społecznych o 72% — przy czym chodzi tutaj głównie o renty i emerytury — oznacza wzrost wydatków państwa o dalsze 38 mld zł, które wymagają odpowiedniego pokrycia na rynku.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-2.31" who="#MieczyslawJagielski">Zbudowanie 1 080 tys. mieszkań, tj. oddanie do użytku o 26% większej powierzchni mieszkaniowej niż w poprzednim pięcioleciu, wymaga przeznaczenia poważnych środków na inwestycje w przemyśle materiałów budowlanych, na gospodarkę komunalną oraz na całą infrastrukturę techniczną i przestrzenną.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-2.32" who="#MieczyslawJagielski">Bardzo poważne środki inwestycyjne przeznaczamy na ochronę zdrowia, opiekę społeczną i kulturę fizyczną — 29,1 mld zł; na oświatę i wychowanie — 31,6 mld zł; na naukę — 11 mld zł. Łączne nakłady inwestycyjne na te cele wyniosą 71,7 mld zł i będą większe o ponad 37% w porównaniu z poprzednim planem 5-letnim.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-2.33" who="#MieczyslawJagielski">Wicepremier Jagielski</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-2.34" who="#MieczyslawJagielski">Podnosząc rangę problemów związanych z osiągnięciem dobrobytu materialnego uważamy, że równie poczesne miejsce wśród nadrzędnych celów gospodarowania powinno zajmować tworzenie warunków wszechstronnego rozwoju człowieka oraz umacniania socjalistycznych stosunków społecznych.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-2.35" who="#MieczyslawJagielski">Założenia te znajdują pełne potwierdzenie w zadaniach i proporcjach projektu planu. Nie są one, jak poprzednio, wypadkową wielkości przyjętych w sferze produkcji materialnej, lecz stanowią naczelne cele planu, którym służą zawarte w nim kierunki gospodarczego działania Rządu i jego wszystkich organów.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-2.36" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Istotną i nową cechą projektu planu 5-letniego jest to, że w znacznie szerszej niż kiedykolwiek dotąd skali stwarza warunki dla przyspieszenia zmian strukturalnych w całej gospodarce. Pragnę podkreślić, że chodzi tu nie tylko o zmiany w działowej strukturze tworzenia dochodu narodowego, których podstawowym wyrazem jest dalszy wzrost udziału przemysłu w zwiększeniu produkcji materialnej. Tego rodzaju zmiany strukturalne stanowią oczywisty rezultat dalszego uprzemysłowienia kraju. Nowe i bardzo istotne zmiany polegają na zwiększeniu tempa przekształceń strukturalnych, na unowocześnianiu wielu dziedzin gospodarki, na zmianach w strukturze produkcji i inwestycji.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-2.37" who="#MieczyslawJagielski">Projekt planu zakłada wydatne przyspieszenie dynamiki wzrostu produkcji przedmiotów spożycia, która zbliża się do dynamiki wzrostu produkcji środków wytwarzania. Pod tym względem różnica między grupą i ,,B” ma wynieść tylko ok. 3 punkty wobec 18 w poprzednim planie 5-letnim. Przyspieszona dynamika produkcji dóbr konsumpcyjnych znajduje oparcie w istniejącym potencjale produkcyjnym oraz w odpowiednich, nowych nakładach inwestycyjnych. Ich wzrost na przemysły grupy — „B” sięga w porównaniu z okresem 1966— 1970 około 98%. Niemal co czwarta złotówka zainwestowana w przemysł będzie więc przeznaczona bezpośrednio na rozwój produkcji dóbr konsumpcyjnych. Wywrze to dodatni wpływ na zmiany w strukturze konsumpcji, zapewniając pewien wzrost udziału artykułów nieżywnościowych w strukturze podaży rynkowej w spożyciu indywidualnym.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-2.38" who="#MieczyslawJagielski">W bieżącym pięcioleciu planujemy zapoczątkowanie zmian strukturalnych również na innej płaszczyźnie. Mam tu na myśli kompleks posunięć, które preferują rozwój nowoczesnych gałęzi i branż przemysłu maszynowego i przemysłu chemicznego, słusznie uważanych za siłę napędową postępu technicznego w całej gospodarce. Tak zwany współczynnik przyspieszenia produkcji w stosunku do dynamiki wzrostu produkcji przemysłu jako całości wyniesie dla przemysłu maszynowego 1,32, a dla przemysłu chemicznego — 1,18. Są to proporcje rozwojowe, odpowiadające obserwowanym współcześnie tendencjom w krajach uprzemysłowionych.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-2.39" who="#MieczyslawJagielski">W ramach zmiany proporcji międzygałęziowych nastąpi szybki rozwój takich branż, jak przemysł elektroniczny, automatyki i aparatury pomiarowej, przemysł motoryzacyjny, petrochemia, przemysł włókien syntetycznych, przemysł tworzyw sztucznych. Planujemy także przyspieszenie rozwoju ważnych nowoczesnych technologii wytwarzania w przemyśle lekkim, w przemyśle rolno-spożywczym, jak również w budownictwie i komunikacji.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-2.40" who="#MieczyslawJagielski">Unowocześnienie bazy wytwórczej przemysłu i technologii produkcji nie byłoby możliwe bez przyspieszenia rozwoju bazy kooperacyjnej, bez zlikwidowania bądź wydatnego ograniczenia dysproporcji między produkcją finalną a kooperacyjną. Dotyczy to zwłaszcza przemysłu maszynowego, w którym na rozwój produkcji elementów kooperacyjnych przeznaczamy dwukrotnie większe niż w poprzednim pięcioleciu nakłady inwestycyjne. Na każde 1000 złotych inwestycji w przemyśle elektromaszynowym ponad 300 złotych przypadnie obecnie na inwestycje związane z rozwojem kooperacji.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-2.41" who="#MieczyslawJagielski">Wiąże się z tym następny ważny czynnik przekształceń strukturalnych — szersze wykorzystanie handlu zagranicznego. Rozwój nowoczesnej produkcji uzależniony jest bowiem od modernizacji majątku produkcyjnego. W tym celu poważne środki przeznaczamy na import dóbr inwestycyjnych, zakupy licencji, technologii itp. Racjonalnie rozwijana specjalizacja i kooperacja łączy się z przekraczaniem przez produkcję granic rynku krajowego, wymaga wydatnej rozbudowy odpowiednich powiązań międzynarodowych, co znajduje odbicie w projekcie planu.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-2.42" who="#MieczyslawJagielski">Zmiany strukturalne następują, jak wiadomo, w długim procesie, wybiegającym z reguły poza pięcioletni okres. Równocześnie trzeba uwzględniać i ten fakt, że realizację obecnego planu pięcioletniego rozpoczęliśmy z określonymi uwarunkowaniami, a zwłaszcza z zaangażowaniem środków w wielu inwestycjach, które były podejmowane w oparciu o odmienne od obecnych kryteria, a które obecnie muszą być przecież kontynuowane. Pomimo tych uwarunkowań podejmujemy w tym pięcioleciu zmiany strukturalne w stosunkowo dużej skali.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-2.43" who="#MieczyslawJagielski">Unowocześnienie naszej gospodarki, naszego przemysłu, dokonanie zamierzonych zmian w strukturze produkcji wiąże się z postępem naukowo-technicznym. Dlatego projekt planu nadaje znacznie wyższą rangę nauce i technice — jako głównym dźwigniom unowocześnienia produkcji.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-2.44" who="#MieczyslawJagielski">Wykorzystanie nauki i techniki jako motorycznej siły postępu uzależnione jest od ścisłego powiązania prac naukowo-badawczych z potrzebami gospodarki oraz od konsekwentnego i szybkiego wdrażania wyników badań do praktyki. Dynamiczny rozwój nauki i techniki musi zatem odpowiadać dzisiejszym i przyszłym potrzebom gospodarki i społeczeństwa. Temu celowi służą przedsięwzięcia zmierzające do doskonalenia organizacji, prognozowania, planowania, programowania i finansowania badań oraz nowe warunki płacowe, które pragnie się stworzyć dla kadry nauczającej w wyższych uczelniach.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-2.45" who="#MieczyslawJagielski">Rządowy program badań naukowych, stanowiący integralną część strategii rozwoju społeczno-gospodarczego, zawiera konkretne zadania i środki w dziedzinie unowocześnienia i rozwoju — w oparciu o własne i zagraniczne osiągnięcia naukowo-badawcze — techniki i organizacji budownictwa, transportu, łączności, produkcji maszyn i urządzeń, przemysłu elektronicznego, środków i metod sterowania i automatyzacji procesów produkcji oraz informatyki. Przewiduje on także poważne zadania w dziedzinie wytwarzania, przesyłu i wykorzystania energii, w dziedzinie unowocześnienia procesów technologicznych, maszyn i urządzeń produkcyjnych w metalurgii, w dziedzinie doskonalenia urządzeń i technologii w przemyśle chemicznym, środków i metod eksploatacji górniczej i wiele innych.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-2.46" who="#MieczyslawJagielski">W rządowym programie rozwoju nauki i techniki należne miejsce zajmują badania służące bezpośrednio człowiekowi, ochronie jego zdrowia oraz tworzeniu lepszych kulturalnych, socjalnych i bytowych warunków życia ludności.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-2.47" who="#MieczyslawJagielski">W tym pięcioleciu nakłady na działalność naukowo-badawczą wyniosą 2,5% dochodu narodowego. Nigdy dotąd państwo nie przeznaczało tyle środków na naukę. Zapewniamy uczonym ważki głos w programowaniu dalszego rozwoju naszej ojczyzny. Korzystamy z ich opinii, ocen i ekspertyz. Liczymy, że uczeni wszystkich dyscyplin, wszystkie środowiska naukowe i techniczne wniosą duży wkład w unowocześnienie naszej gospodarki.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-2.48" who="#MieczyslawJagielski">Wysoka Izbo! Kluczowym problemem projektu planu 5-letniego są inwestycje, ich struktura i rozmieszczenie, a także dynamika nakładów inwestycyjnych w poszczególnych latach planu 5-letniego. Pod tym względem obecny plan różni się od poprzednich.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-2.49" who="#MieczyslawJagielski">W projekcie planu nakłady inwestycyjne przyjęto w wysokości 1 454 mld zł. Powiększenie ich o 24 mld zł w stosunku do ustaleń VI Zjazdu nastąpiło ze względu na potrzeby budownictwa mieszkaniowego oraz z uwagi na konieczność rozbudowy bazy metalurgicznej, niezbędnej dla zaspokojenia potrzeb gospodarki.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-2.50" who="#MieczyslawJagielski">Najważniejszą pozycję stanowią podstawowe inwestycje w gospodarce uspołecznionej określone w wysokości 1 050 mld zł. Inwestycje te, realizowane przez ministerstwa i prezydia wojewódzkich rad narodowych, mają podstawowe znaczenie dla rozwoju społeczno-ekonomicznego kraju, są instrumentem przekształcania jego struktury. Dlatego stoimy na stanowisku centralnego ustalania zakresu tych inwestycji oraz kontroli ich realizacji zarówno pod względem wysokości nakładów, jak terminowego uruchomienia nowych zdolności produkcyjnych i usługowych.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-2.51" who="#MieczyslawJagielski">Pozostałe 404 mld zł przeznaczamy na inwestycje zaliczane do grupy — „B” i — „C”. Grupa — „B” obejmuje inwestycje przedsiębiorstw, wartość czynów społecznych ludności i drobne inwestycje realizowane z niektórych funduszy społecznych. Nakłady na te cele, określone w planie, mają charakter szacunkowy. Zakres i rozmiary tych inwestycji traktujemy elastycznie i w toku realizacji planu będziemy kształtować je w zależności od podaży materiałów, gromadzonych środków oraz aktywności społecznej.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-2.52" who="#MieczyslawJagielski">Grupa — „C” obejmuje globalny szacunek inwestycji na indywidualną gospodarkę chłopską, indywidualne budownictwo mieszkaniowe ludności oraz na rzemiosło. Środki finansowe ludności mogą być z nieporównanie większą swobodą przeznaczane na bieżącą konsumpcję bądź na cele inwestycyjne. W miarę poprawy zaopatrzenia materiałowego będziemy więc dążyć do zwiększania tych inwestycji.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-2.53" who="#MieczyslawJagielski">W części dotyczącej inwestycji projekt planu wyraża dążenie do umocnienia dyscypliny ze strony głównych inwestorów, ale cechuje go także elastyczne podejście, niezbędne, aby jednostki gospodarcze mogły w granicach wyznaczonych przez plan centralny rozwinąć samodzielność w wykorzystywaniu przyznanych środków.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-2.54" who="#MieczyslawJagielski">Plan inwestycyjny jest dziedziną, w której szczególnie wyraziście przejawiać się będzie naczelna idea planu: sprzęgnięcie dyscypliny z inicjatywą i samodzielnością podmiotów gospodarczych.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-2.55" who="#MieczyslawJagielski">Szczególnie poważnie — bo o 60% — wzrosną nakłady na przemysł. Wyniosą one łącznie 631 mld zł. W ramach tej kwoty przewiduje się znacznie lepsze zaspokojenie potrzeb przemysłów, wytwarzających przedmioty konsumpcji oraz przemysłu materiałów budowlanych. Nakłady inwestycyjne na produkcję przedmiotów spożycia wzrosną w stosunku do minionego pięciolecia: w przemyśle elektromaszynowym — o 173%, chemicznym — o 140%, drzewnym — o 118%, w lekkim — o 87% i rolno-spożywczym — o 62%.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-2.56" who="#MieczyslawJagielski">Natomiast wolniejsze, wynoszące 52%, tempo wzrostu przewidujemy w nakładach inwestycyjnych przemysłów produkujących środki wytwarzania. Tempo to jest jednak wyższe niż średnie tempo wzrostu całości nakładów inwestycyjnych w gospodarce narodowej, określone — jak wiadomo — w wysokości 45%.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-2.57" who="#MieczyslawJagielski">Nie zapominamy przy tym o rozbudowie przemysłów surowcowych i przetwórczych dla zaspokojenia potrzeb gospodarki na surowce i półfabrykaty po roku 1975. Odpowiednie środki inwestycyjne przeznaczamy na rozwój górnictwa węgla kamiennego, hutnictwa, przemysłu chemicznego (tworzywa sztuczne), na prace geologiczne i poszukiwawcze, na przemysł metalurgiczny. Obok rozwijania własnej bazy surowcowo-materiałowej będziemy tworzyć stabilny system zaopatrywania się w surowce za granicą oraz ich przetwarzania i uszlachetniania w kraju.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-2.58" who="#MieczyslawJagielski">Staramy się również zaspokoić potrzeby pozostałych działów gospodarki. Na podkreślenie zasługuje skierowanie poważnych środków na rozwój i modernizację transportu i łączności.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-2.59" who="#MieczyslawJagielski">Przy omawianiu inwestycji chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na rozkład nakładów inwestycyjnych w czasie. Bardzo poważnie wzrosły nakłady w roku 1971, przy czym w latach 1973 i 1974 wzrost ten jest jeszcze wyższy. Taki układ nakładów inwestycyjnych w poszczególnych latach planu 5-letniego wynika z konieczności przyspieszenia wielu ważnych zadań inwestycyjnych. Chodzi przede wszystkim o to, by już w latach 1973—1975 nowe obiekty przemysłów konsumpcyjnych wniosły oczekiwany, niezbędny wkład w umacnianie równowagi rynkowej. Jest to logiczna — powiedziałbym — konsekwencja nacisku, który kładziemy obecnie na przyspieszony rozwój tych gałęzi. Aby przeciwdziałać wynikającemu z tego napięciu, podejmujemy wiele specjalnych środków, łącznie z uzupełniającym importem maszyn i urządzeń na potrzeby budownictwa.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-2.60" who="#MieczyslawJagielski">Nie omawiam tu programu wielorakich działań, zmierzających do usprawniania wszystkich ogniw procesu inwestycyjnego. Od lat działalność inwestycyjna napotykała trudności, była opleciona pajęczyną sprzecznych nieraz ze sobą przepisów. Dotychczas anulowano już ponad 300 uchwał, postanowień i instrukcji. Niebawem odbędzie się narada krajowa, na której przedstawimy kompleksowy program działania w sferze inwestycji i budownictwa. Chodzi przecież o najważniejszy front planu 5-letniego, na którym rozstrzygnie się w praktyce sprawa wielu jego priorytetów i założeń.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-2.61" who="#MieczyslawJagielski">Ocena sytuacji w inwestycjach potwierdza, że obecnie nie możemy wyjść poza założony poziom 1 454 mld zł nakładów inwestycyjnych. Podkreślając konieczność zdyscyplinowania ogólnego poziomu nakładów inwestycyjnych, nie wykluczamy w latach 1974—1975 możliwości rozszerzenia programu inwestycyjnego, o ile pomyślna realizacja inwestycji i przekroczenie zadań wzrostu produkcji materialnej stworzy ku temu warunki. W wypadku powstania takich warunków — a mam tu na uwadze wygospodarowanie dodatkowych środków, materiałów budowlanych i mocy przerobowych — można będzie przeznaczyć je na wybrane, określone, szczególnie ważne zadania. Przede wszystkim środki te należałoby skierować na rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy oraz na produkcję służącą potrzebom rynku w przemysłach lekkim, maszynowym i chemicznym.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-2.62" who="#MieczyslawJagielski">Pomyślną realizację zadań obecnego planu 5-letniego wiążemy jak najściślej z handlem zagranicznym. O jego rosnącej roli w rozwoju kraju świadczy fakt, że obroty handlowe mają być w 1975 roku o ok. 57% wyższe niż w roku 1970.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-2.63" who="#MieczyslawJagielski">W strukturze rosnącego szybko importu zajdą istotne zmiany. Wzrośnie udział wyposażenia dla kompletnych obiektów, maszyn i urządzeń dla modernizacji parku maszynowego oraz zakupów kooperacyjnych. W większym niż dotychczas stopniu wykorzystamy na te cele kredyty zagraniczne, dbając równocześnie o ich racjonalne wykorzystanie. Odpowiednie środki zamierzamy także przeznaczyć na zakup artykułów rolno-spożywczych oraz innych towarów, potrzebnych do umocnienia równowagi rynkowej.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-2.64" who="#MieczyslawJagielski">W eksporcie główny akcent zostanie położony na zwiększenie wywozu wyrobów z przetworzonych i uszlachetnionych surowców pozyskiwanych w kraju, nowoczesnych produktów przemysłu maszynowego, na zwiększenie eksportu produktów chemicznych oraz wykorzystanie i utrzymanie naszych pozycji na rynkach zagranicznych w dziedzinie wysoko przetwarzanych produktów rolno-spożywczych.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-2.65" who="#MieczyslawJagielski">Wprawdzie projekt planu zakłada wzrost eksportu o ponad 55%, pragnę jednak podkreślić, że zadań tych nie traktujemy jako zbyt mobilizujących. Uważamy, że gospodarkę naszą stać na więcej. Widzimy możliwości dalszego zwiększenia eksportu. Trudno jest jednak już dzisiaj sprecyzować je w planie dla poszczególnych resortów. Będziemy zatem sięgać po nie w planach rocznych.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-2.66" who="#MieczyslawJagielski">Zasadnicze znaczenie dla wzrostu obrotów handlu zagranicznego mieć będzie wszechstronny rozwój współpracy gospodarczej z krajami socjalistycznymi. Udział krajów socjalistycznych w obrotach naszego handlu zagranicznego ukształtuje się w roku 1975 na poziomie blisko 2/3. Projekt planu po stronie eksportu i importu uwzględnia dostawy towarów, wynikające z wieloletnich umów handlowych i porozumień o współpracy produkcyjno-kooperacyjnej z poszczególnymi krajami socjalistycznymi.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-2.67" who="#MieczyslawJagielski">Na podstawie dotychczasowych porozumień oraz programu pogłębienia współpracy i socjalistycznej integracji gospodarczej przyjętego przez XXV Sesję RWPG, przewidujemy szybki rozwój kooperacji i specjalizacji produkcji i współpracy naukowo-technicznej.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-2.68" who="#MieczyslawJagielski">Najszersze perspektywy dalszego rozwoju wzajemnych obrotów handlowych oraz wzajemnie korzystnej współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej otwierają zawarte ostatnio oraz projektowane porozumienia ze Związkiem Radzieckim. Stwarzają one korzystne podstawy dla rozwoju i unowocześnienia wielu ważnych gałęzi naszej gospodarki. Ważne działy produkcji mają zapewnione w ZSRR korzystne rynki zbytu. W projekcie planu uwzględnia się rosnące dostawy radzieckich urządzeń i maszyn dla kompletnych obiektów.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-2.69" who="#MieczyslawJagielski">Projekt planu, który przedkładamy Wysokiej Izbie, oznacza więc w sumie postępującą, dynamiczną aktywizację polskiego udziału w międzynarodowym podziale pracy i w stosunkach gospodarczych.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-2.70" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Projekt planu przewiduje maksymalny wysiłek, zmierzający do utrzymania i utrwalenia równowagi rynkowej. Temu problemowi Rząd i Komisja Planowania poświęcały wiele uwagi we wszystkich fazach prac nad tym projektem. Dzięki temu w projekcie planu możliwe było przekroczenie ustaleń uchwały VI Zjazdu o 19 mld zł w produkcji przedmiotów spożycia dostarczanych do handlu.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-2.71" who="#MieczyslawJagielski">Aby zwiększonej sile nabywczej ludności, której środki na zakup towarów wzrosną o blisko 42% przeciwstawić odpowiednią ilość towarów i usług, przewidujemy, że dostawy na rynek wewnętrzny w 1975 r. wzrosną o ponad 43% w porównaniu z rokiem 1970. Zapewni to nie tylko pełne globalne zrównoważenie popytu, lecz i pewien wzrost rezerwy towarowej jako dodatkowe ubezpieczenie równowagi rynkowej.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-2.72" who="#MieczyslawJagielski">Najwyższa dynamika cechować będzie dostawy wyrobów przemysłu elektromaszynowego, które w 1975 r. osiągną wartość około 92 mld zł, co oznacza wzrost w cenach porównywalnych w stosunku do 1970 r. — około 88%.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-2.73" who="#MieczyslawJagielski">Dostawy wyrobów przemysłu lekkiego, które również mają istotne znaczenie dla przemian w strukturze spożycia, osiągną w 1975 r. w cenach porównywalnych wartość o około 51% wyższą niż w 1970 r.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-2.74" who="#MieczyslawJagielski">Przemysł chemiczny wytworzy wiele nowych surowców dla produkcji wyrobów rynkowych.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-2.75" who="#MieczyslawJagielski">Przewidywany wzrost zaopatrzenia rynku w meble oraz inne wyroby przemysłu drzewnego powinien w 1975 r. zapewnić zaspokojenie popytu.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-2.76" who="#MieczyslawJagielski">Dostawy węgla na rynek wewnętrzny wzrosną w 1975 r. do około 26 mln ton, co stanowi podbudowę niedawnej, jakże ważnej, decyzji o zniesieniu reglamentacji.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-2.77" who="#MieczyslawJagielski">Znacznie wzrosną dostawy podstawowych materiałów budowlanych na zaopatrzenie rynku wewnętrznego.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-2.78" who="#MieczyslawJagielski">Dodatkowym, ważnym czynnikiem wzbogacenia rynku będzie wzrost dostaw towarów z importu. Import artykułów konsumpcyjnych w 1975 r. wzrośnie w porównaniu z 1970 r. o 76%.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-2.79" who="#MieczyslawJagielski">Nie ulega wątpliwości, że podstawowym problemem w zaopatrzeniu rynku pozostaje nadal wzrost dostaw artykułów żywnościowych. Dlatego projekt planu 5-letniego wyznacza tak ważne i odpowiedzialne zadania rolnictwu i przemysłowi rolno-spożywczemu.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-2.80" who="#MieczyslawJagielski">Musimy wydatnie podnieść plony podstawowych roślin uprawnych, znacznie lepiej gospodarować na trwałych użytkach zielonych — słowem powiększać zasoby własnych pasz gospodarskich, by na tej podstawie szybciej niż dotąd rozwijać produkcję zwierzęcą.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-2.81" who="#MieczyslawJagielski">Realizację trudnych zadań rolnictwa będą ułatwiać wydatnie zwiększone dostawy nasion, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, pasz przemysłowych, ciągników, maszyn i narzędzi oraz dalsze powiększanie nakładów inwestycyjnych na mechanizację, zaopatrzenie w wodę, elektryfikację, budownictwo itd. Równolegle przewidujemy odpowiednie środki na rozbudowę zdolności produkcyjnych przemysłu rolno-spożywczego.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-2.82" who="#MieczyslawJagielski">Szczególnie doniosłym impulsem wykorzystania rezerw produkcyjnych rolnictwa we wszystkich jego sektorach będą doskonalone warunki ekonomiczne.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-2.83" who="#MieczyslawJagielski">Wszystkie podjęte dotychczas decyzje w sprawach rolnictwa — łącznie z ubezpieczeniem zdrowotnym ludności rolniczej — sprzyjać będą szybkiemu rozwojowi produkcji rolnej i na tej drodze — zwiększaniu dochodów ludzi rolniczego trudu oraz dalszemu umacnianiu sojuszu robotniczo-chłopskiego.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-2.84" who="#MieczyslawJagielski">Tak kształtowana przez naszą partię, wspólnie ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym polityka rolna, konsekwentnie realizowana przez Rząd, powinna pobudzać rolników indywidualnych, członków spółdzielni produkcyjnych i załogi gospodarstw państwowych do coraz lepszego i efektywniejszego wykorzystywania potencjału produkcyjnego rolnictwa, w tym zwłaszcza gruntów ornych i użytków zielonych.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-2.85" who="#MieczyslawJagielski">Popieramy rozwój produkcji we wszystkich grupach gospodarstw indywidualnych. Umacniamy poczucie stabilności na wsi. Stwarzamy korzystne warunki dla młodych rolników, zakładających samodzielne gospodarstwa. Zapewniamy całej młodzieży, która zamierza pracować w rolnictwie, możliwość zdobycia wykształcenia rolniczego.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-2.86" who="#MieczyslawJagielski">Popierając rozwój produkcji we wszystkich sektorach rolnictwa, będziemy równocześnie wspierać umacnianie i rozwój kółek rolniczych, spółdzielni produkcyjnych i gospodarstw państwowych, unowocześnianie struktury naszego rolnictwa i przemiany społeczne na polskiej wsi.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-2.87" who="#MieczyslawJagielski">Zadania w rozwoju przemysłu i rolnictwa oraz handlu zagranicznego ujęte w projekcie planu 5-letniego upoważniają do oceny, że realizacja tego planu zapewni utrzymanie globalnej równowagi rynkowej i umocnienie równowagi cząstkowej. Na wielu odcinkach zaopatrzenia zaznaczy się wyraźna poprawa asortymentu, jakości i nowoczesności oferowanych towarów. Nie uda się jednakże zaspokoić zapotrzebowania rynku na wszystkie towary, między innymi takie, jak mięso i jego przetwory, niektóre wyroby przemysłu lekkiego czy, powiedzmy, materiały budowlane — w związku z szerokim programem budownictwa mieszkaniowego i indywidualnego.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-2.88" who="#MieczyslawJagielski">Oto dlaczego tak wielkie znaczenie dla równowagi gospodarczej, dla codziennego bytu ludności ma uruchamianie rezerw dla dalszego wzrostu produkcji rynkowej i eksportu. Rząd ze swej strony będzie tworzył warunki sprzyjające takim inicjatywom. Podobnie jak dotychczas dużo uwagi przy formułowaniu planów rocznych poświęcać będziemy problemom równowagi rynkowej, aktywnie przeciwdziałając trudnościom na określonych odcinkach.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-2.89" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Obecne pięciolecie stanowi okres narastających zmian w metodach planowania i zarządzania, w funkcjonowaniu naszej gospodarki. Na podstawie wyników prac Komisji Partyjno-Rządowej do Unowocześnienia Funkcjonowania Gospodarki i Państwa systematycznie wprowadzamy do praktyki odpowiednie zmiany w metodach planowania i zarządzania. Podchodzimy do tego zadania z poczuciem wielkiej odpowiedzialności. Zmiany te trzeba bowiem wmontować w system gospodarki działającej, nasilającej dynamikę, zobowiązanej w pełni wykonać trudne zadania, które stawiamy w planie 5-letnim. Pomocą są w tym doświadczenia krajów socjalistycznych oraz narastający wkład rodzimej nauki i praktyki. Wchodząc na drogę dostosowania stosunków produkcji do potrzeb rozwijających się sił wytwórczych, urzeczywistniamy niezbędny w świetle marksizmu-leninizmu warunek postępu, dbając o to, aby wszelkie rozwiązania umacniały socjalistyczny charakter gospodarki i zapewniały realizację programu VI Zjazdu.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-2.90" who="#MieczyslawJagielski">W minionych 16 miesiącach wiele zrobiliśmy w doskonaleniu metod planowania i zarządzania. W narodowym planie gospodarczym na rok 1972 dokonaliśmy istotnych zmian w gospodarce siłą roboczą i funduszem płac, a także w zasadach wynagradzania. Ograniczyliśmy zakres limitowania zatrudnienia oraz wprowadziliśmy uelastycznienie gospodarki funduszami płac. Limity zatrudnienia nie obowiązują już w zasadzie w całej sferze produkcji materialnej oraz w tak ważnych dziedzinach działalności, jak instytucje naukowo-badawcze, oświata, wychowanie, szkolnictwo wyższe.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-2.91" who="#MieczyslawJagielski">W sumie ponad 90% pracowników gospodarki uspołecznionej nie jest objętych limitowaniem zatrudnienia. Wprowadzone zmiany w tej dziedzinie działalności gospodarczej i planistycznej umożliwiają kształtowanie słuszniejszych relacji ekonomicznych pomiędzy wzrostem funduszu płac, wydajnością pracy i realizacją zadań produkcyjnych. Umożliwiają one także racjonalne, indywidualne podwyżki płac.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-2.92" who="#MieczyslawJagielski">W 1972 r. przyjęliśmy do oceny podstawowych relacji ekonomicznych w przemyśle, zwłaszcza wydajności pracy — produkcję dodaną. Jest to miernik zbliżony do produkcji czystej, w sposób bardziej właściwy i uzasadniony, odzwierciedlający faktyczne postępy w działalności jednostek gospodarczych.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-2.93" who="#MieczyslawJagielski">Istotnej zmianie poddaliśmy również przepisy dotyczące handlu zagranicznego, dążąc i w tej dziedzinie do podniesienia samodzielnej roli wielkich organizacji gospodarczych. Zniesienie limitowania importu maszyn i urządzeń z krajów socjalistycznych ułatwia jednostkom gospodarczym import maszyn i urządzeń stosownie do potrzeb. Upoważniono ministrów do kontraktowania w krajach kapitalistycznych wyrobów przemysłu elektromaszynowego z dostawą do 1974 r. włącznie. Na ten cel można kierować do 100% limitów dewizowych przyznanych w 1971 r. Limity nie wykorzystane w ciągu roku mogą być realizowane w roku następnym.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-2.94" who="#MieczyslawJagielski">Sztywne zasady kontroli opłacalności poszczególnych towarów przeznaczonych na eksport zostały zastąpione elastycznymi formami rachunku ekonomicznego, w którym konfrontuje się mniej opłacalny eksport z możliwością uzyskania za dane wpływy eksportowe znacznie bardziej opłacalnego importu.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-2.95" who="#MieczyslawJagielski">Narastają pozytywne skutki dokonanego rozszerzenia uprawnień przedsiębiorstw przemysłu kluczowego, kombinatów i zjednoczeń. Uchwała Rady Ministrów — zwana już dzisiaj powszechnie — „Kartą praw i obowiązków dyrektora” — przekazała wiele uprawnień dyrektorom zjednoczeń, kombinatów i przedsiębiorstw. Objęła ona zagadnienia organizacji, planowania, inwestycji, cen, handlu zagranicznego, a także niektóre sprawy płac i premiowania.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-2.96" who="#MieczyslawJagielski">Oczywiste jest, że zwiększeniu uprawnień musi towarzyszyć zwiększenie szeroko pojętej odpowiedzialności za efekty gospodarowania i prawidłowe kształtowanie stosunków międzyludzkich, co znalazło odbicie w odpowiednich postanowieniach tej uchwały.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-2.97" who="#MieczyslawJagielski">Odpowiednio do zmian w planowaniu kształtuje się nowa rola ministerstw jako reprezentantów państwa wobec działających samodzielnie organizacji gospodarczych, na które oddziałujemy założeniami planu oraz instrumentami ekonomicznymi i finansowymi, skojarzonymi z niezbędnym zakresem środków dyrektywnych.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-2.98" who="#MieczyslawJagielski">Zintensyfikowane zostały prace związane z prognozowaniem, programowaniem perspektywicznym i planowaniem 5-letnim oraz analizą procesów społeczno-gospodarczych.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-2.99" who="#MieczyslawJagielski">Zdajemy sobie sprawę z powagi zadań, jakie nas w tej dziedzinie oczekują. Systematycznie je rozwiązując, pamiętać będziemy, że wszystkie zmiany zmierzające do doskonalenia funkcjonowania gospodarki wiążą się jak najściślej z naczelną zasadą umacniania roli centralnego planowania i zapewnienia wysokiej skuteczności centralnego sterowania gospodarką — przy zwiększeniu samodzielności podmiotów gospodarczych, zwłaszcza zaś wielkich organizacji gospodarczych.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-2.100" who="#MieczyslawJagielski">Planowanych zmian nie sposób wprowadzić w jednorazowym trybie. Będziemy je wprowadzać stopniowo, informując o nich sukcesywnie Wysoką Izbę.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-2.101" who="#MieczyslawJagielski">W projekcie planu regionalnego na czoło wysuwa się dążenie do racjonalizacji wykorzystania zasobów pracy oraz potencjału produkcyjnego i usługowego. Aktywna, a zarazem elastyczna polityka zatrudnienia wyraża się m.in. zwiększeniem zmianowości w działających i nowo uruchamianych zakładach, tworzeniem nowych miejsc pracy w szeroko pojętych usługach oraz umożliwianiem międzyregionalnych przesunięć pracowników z regionów, gdzie występują pewne nadwyżki, do regionów, które odczuwają deficyt. Sprzyjać temu będą nowe zasady polityki mieszkaniowej i rozmieszczenie budowanych mieszkań. Aspekt społeczny polityki pełnego zatrudnienia wiąże się z osiąganym na tej drodze wzrostem dochodów ludności. Aspekt ekonomiczny polega zaś na dążeniu do efektywnego wykorzystania pracowników zgodnie z ich kwalifikacjami.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-2.102" who="#MieczyslawJagielski">Oto dlaczego w niektórych województwach przewidujemy wyższy od przeciętnej krajowej wzrost zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej. Dla przykładu: przy przeciętnym wzroście zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej o 16,3%, w woj. białostockim wzrośnie ono o 21%, w woj. koszalińskim — o 20%, w woj. lubelskim i olsztyńskim — o 19%, w woj. kieleckim, zielonogórskim i szczecińskim — o około 18%.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-2.103" who="#MieczyslawJagielski">Istotne znaczenie dla rozwoju województw mają założenia wzrostu produkcji w układzie regionalnym. Będą one wypadkową szeregu czynników, zwłaszcza zaś wielkości i struktury mocy produkcyjnych oraz stopnia ich wykorzystania, a także lokalizacji nowych obiektów. Wiąże się to z osiąganiem założonych efektów koncentracji nakładów i warunkami naturalnymi, uzasadaniającymi preferencje dla rozwoju określonych dziedzin czy branż produkcji.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-2.104" who="#MieczyslawJagielski">Konsekwencją oddziaływania tych czynników jest zróżnicowana dynamika wzrostu produkcji. Przy średnim wzroście produkcji globalnej przemysłu o ponad 50,2% w skali kraju, w woj. zielonogórskim wzrost ten powinien wynieść ponad 77%, w woj. warszawskim — ok. 73%, w woj. szczecińskim — 71%, w woj. kieleckim — 69%, w woj. rzeszowskim — 65%, w m. Warszawie — ponad 61%.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-2.105" who="#MieczyslawJagielski">Projekt przewiduje także zróżnicowanie dynamiki rozwoju produkcji rolnej w poszczególnych województwach.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-2.106" who="#MieczyslawJagielski">Trzeba otwarcie powiedzieć, że w kształtowaniu się dochodów i ogólnego poziomu życia ludności nadal występować będą różnice międzyregionalne. Jedną z dróg ich łagodzenia jest zróżnicowany przestrzennie rozwój usług socjalnych, oddziałujących na dynamikę spożycia zbiorowego. I dlatego zakładamy np. w wielu województwach poważną poprawę opieki nad dzieckiem oraz opieki zdrowotnej w stosunku do stanu poprzedniego. Liczba dzieci korzystających ze żłobków wzrośnie w kraju o ponad 23%, natomiast w woj. kieleckim — o prawie 64%, w woj. rzeszowskim — o 61%, w m. Krakowie — o prawie 54%, w woj. poznańskim, bydgoskim i koszalińskim — o ponad 40%. Znacznie szybciej od średniej krajowej wzrośnie liczba dzieci w przedszkolach w woj. kieleckim, zielonogórskim, olsztyńskim i koszalińskim. Podobnie w woj. warszawskim, m. Poznaniu, woj. olsztyńskim, kieleckim, bydgoskim i lubelskim szybciej od krajowej średniej zwiększać się będzie liczba łóżek w szpitalach. Ilustruje to szerszą tendencję, powiedziałbym, do stopniowego zmniejszania dysproporcji poprzez zróżnicowany wzrost spożycia społecznego. Opracowując w ścisłym współdziałaniu z organami terenowymi projekt planu 5-letniego, ustaliliśmy w nim zróżnicowane zadania i środki. Uwzględniając konkretne warunki i specyfikę poszczególnych województw, dążymy do świadomego kształtowania wyspecjalizowanych funkcji produkcyjnych i usługowych. Oczywiście, okres 5-letni jest zbyt krótki dla zniwelowania istniejących różnic. Z myślą o ich wyrównywaniu, o racjonalnym rozmieszczeniu sił wytwórczych, sieci osadniczej, infrastruktury technicznej i społecznej oraz dalszej specjalizacji województw i regionów w następnym pięcioleciu, w ramach prac nad planem perspektywicznym, zintensyfikowaliśmy przygotowanie planu przestrzennego zagospodarowania kraju.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-2.107" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Przedłożony projekt planu 5-letniego zapewnia warunki dla pełnej realizacji programu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, wytyczonego przez VI Zjazd naszej partii i aprobowanego przez naród w powszechnych wyborach do Sejmu. Program ten, jednoczący w jedną całość cele społeczne i gospodarcze, oznacza:</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-2.108" who="#MieczyslawJagielski">— wydatny, odczuwalny wzrost stopy życiowej społeczeństwa, — szybki rozwój produkcji materialnej dla zaspokojenia potrzeb rynku wewnętrznego i optymalnej wymiany z zagranicą, — przyspieszenie tempa unowocześniania naszej gospodarki i zmian strukturalnych, — tworzenie fundamentów dalszego, dynamicznego rozwoju kraju po 1975 r., co znajduje m.in. wyraz w odpowiednich nakładach inwestycyjnych na górnictwo węgla kamiennego, hutnictwo, chemię oraz przemysł materiałów budowlanych, — dalszy postęp w budownictwie socjalistycznym i wzmocnienie pozycji Polski w świecie.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-2.109" who="#MieczyslawJagielski">Pragnę podkreślić fakt zbilansowania podstawowych proporcji projektu planu. Dotyczy to zwłaszcza syntetycznego bilansu tworzenia i podziału dochodu narodowego oraz zapewnienia globalnej równowagi w handlu zagranicznym i wewnętrznym, przy jednoczesnej poprawie równowagi odcinkowej na rynku krajowym.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-2.110" who="#MieczyslawJagielski">Projekt planu wskazuje jednak, że w toku jego realizacji możemy napotykać trudności i napięcia. Dostrzegamy je już dzisiaj. Trudności te i napięcia są zrozumiałe, jeśli zważyć założoną wysoką dynamikę rozwoju.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-2.111" who="#MieczyslawJagielski">Na plan pierwszy należy wysunąć napięcia w procesie inwestycyjnym, szczególnie w latach 1972—1973, a zapewne także — choć w mniejszej skali — w 1974 roku. Napięcia te wynikają zarówno z wysokiej stopy inwestycji w tych latach, jak też z koniecznej koncentracji robót na niektórych terenach. Poważnym problemem pozostaje nadal utrzymywanie się w ramach planowanych kosztów inwestycji, jakość wykonawstwa oraz dotrzymywanie normatywnych terminów uruchamiania projektowych zdolności produkcyjnych.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-2.112" who="#MieczyslawJagielski">Drugą dziedziną, w której należy liczyć się z trudnościami, jest rolnictwo — z uwagi na stosunkowo wysoką dynamikę wzrostu produkcji rolnej oraz fakt, że zadania w tej dziedzinie ustalone zostały przy założeniu średnio dobrych lat dla rolnictwa. Nie możemy jednak wykluczyć możliwości wystąpienia nieurodzaju na skutek niesprzyjających warunków klimatycznych.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-2.113" who="#MieczyslawJagielski">Trzeci obszar zagrożeń związany jest z handlem zagranicznym, chociaż, jak już mówiłem, plan w tej dziedzinie, zwłaszcza jeśli chodzi o wzrost eksportu, nie jest napięty. Niemniej jednak, mimo przyjęcia realistycznych — naszym zdaniem — założeń cenowych, nie możemy wykluczyć wystąpienia niekorzystnych dla naszej gospodarki zjawisk koniunkturalnych. Musimy się także liczyć z pewnymi trudnościami w osiągnięciu zaprojektowanych relacji importu do eksportu, a więc uzyskania w potrzebnej skali i na dogodnych warunkach kredytów zagranicznych. A jak wiadomo, z wszechstronnym i racjonalnym wykorzystaniem tych kredytów wiążemy poważne zadania modernizacji szeregu branż naszego przemysłu, a więc i dokonanie zamierzonych zmian strukturalnych.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-2.114" who="#MieczyslawJagielski">Kolejnym obszarem, na którym także mogą wystąpić trudności, jest zaopatrzenie ludności w niektóre towary względnie w niektóre asortymenty. Liczymy się z wystąpieniem trudności w zaopatrzeniu przemysłu w niektóre materiały i elementy kooperacyjne, a także energię elektryczną w okresach szczytowego zapotrzebowania.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-2.115" who="#MieczyslawJagielski">Poważnego wysiłku wymaga osiągnięcie wydatnej poprawy w dziedzinie gospodarki materiałowej, a w szczególności zmniejszenie jednostkowego zużycia surowców, paliw i materiałów, obniżki kosztów, a wreszcie osłabienie dynamiki przyrostu zapasów.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-2.116" who="#MieczyslawJagielski">Tym mocniej należy podkreślić, że świadomość tych napięć, ich skali i ostrości nie spowodowała obniżenia założeń planu, stała się natomiast bodźcem do przygotowania wielostronnych programów działania, które określają drogi i środki przezwyciężania tych trudności. Szczególne znaczenie mieć będą:</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-2.117" who="#MieczyslawJagielski">— wszechstronne usprawnienie procesów inwestycyjnych poprzez pełniejsze wykorzystanie potencjału przedsiębiorstw budowlano-montażowych, zwiększenie ich wyposażenia, uruchomienie zachęt materialnych, pobudzających do obniżki kosztów, zwiększenie wydajności pracy i skracanie cykli, a także uproszczenie zasad projektowania i finansowania inwestycji;</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-2.118" who="#MieczyslawJagielski">— przedsięwzięcia zapewniające dalszą intensyfikację produkcji rolnej, rozszerzenie produkcji żywca wołowego, a wreszcie systematyczne tworzenie odpowiednich rezerw zabezpieczających gospodarkę przed skutkami ewentualnego nieurodzaju;</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-2.119" who="#MieczyslawJagielski">— środki zmierzające do przyspieszenia rozwoju produkcji dóbr i usług rynkowych oraz rozwoju opłacalnego eksportu, przy wykorzystaniu rysującej się koniunktury na niektóre towary;</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-2.120" who="#MieczyslawJagielski">— realizacja programu porządkowania gospodarki materiałowej oraz racjonalizacji zużycia surowców, paliw i materiałów.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-2.121" who="#MieczyslawJagielski">Wspomniane programy i przedsięwzięcia traktujemy jako integralną część działań Rządu, zapewniających realizację zadań planu 5-letniego. W miarę konkretyzacji tych programów Rząd informować będzie Wysoką Izbę o podejmowanych przedsięwzięciach i ich realizacji.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-2.122" who="#MieczyslawJagielski">Dobrze, odpowiedzialnie realizować plan 5-letni — to wygospodarowywać nowe środki, ujawniać dalsze rezerwy na wszystkich szczeblach gospodarowania. Jest to nie tylko droga łagodzenia i likwidacji napięć, lecz i generalna przesłanka zwiększania dynamiki społeczno-gospodarczego rozwoju kraju.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-2.123" who="#MieczyslawJagielski">Rezerwy takie mamy w całej gospodarce. Tkwią one w istniejącym, budowanym oraz modernizowanym majątku produkcyjnym, w gospodarce materiałami i zapasami, w obniżaniu kosztów produkcji i wzroście wydajności pracy.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-2.124" who="#MieczyslawJagielski">Główne rezerwy tkwią w energii, inicjatywie i aktywności klasy robotniczej, rolników, inteligencji, ludzi nauki i techniki. Dlatego uważamy, że plan ten, aczkolwiek trudny, jest realny. To przekonanie wyrażamy na podstawie nowego klimatu politycznego, bezpośredniego zaangażowania społeczeństwa we współgospodarowanie krajem, na podstawie całokształtu wyników 16 miesięcy realizacji pogrudniowej polityki partii.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-2.125" who="#MieczyslawJagielski">Co więcej — zdecydowana wola skutecznego działania całego społeczeństwa, wiara w możliwości szybkiego postępu społecznego i gospodarczego, klimat dobrej i rzetelnej pracy — upoważnia nas do traktowania projektu planu jako otwartego. Oznacza to, że jeśli w połowie 1973 roku wylegitymujemy się pomyślnymi wynikami, przekroczeniem założonych na ten okres zadań planu, wówczas — jak to podkreślił na przedwyborczym spotkaniu w Sosnowcu I Sekretarz KC PZPR tow. Edward Gierek — będziemy mogli zaproponować Sejmowi rozszerzenie naszego programu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-2.126" who="#MieczyslawJagielski">Wysoki Sejmie! Projekt planu zawiera określone napięcia, jak i znaczne rezerwy. Scharakteryzowałem jedne i drugie, przedstawiając Wysokiej Izbie do debaty generalnej i rozpatrzenia w komisjach plan trudny, ale realny. Plan ten, ukształtowany na miarę naszych ambicji i potrzeb, dążeń i realnych możliwości, powinien zapewnić osiągnięcie aprobowanych przez cały naród celów, które wytyczył VI Zjazd partii.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-2.127" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 169 | + </div> | |
| 170 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 171 | + <u xml:id="u-3.0" who="#Marszalek">Konwent Seniorów proponuje Wysokiemu Sejmowi, aby w dniu dzisiejszym przy I czytaniu projektu uchwały o pięcioletnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 nie przeprowadzać dyskusji. Wiąże się to przede wszystkim z koniecznością zabezpieczenia optymalnych warunków dla zaznajomienia się posłów z projektem planu w ramach prac komisji sejmowych przed podjęciem debaty plenarnej w II czytaniu. Jest propozycja, aby przedstawiony projekt uchwały Sejm odesłał do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów z tym, że właściwe komisje — zgodnie z art. 39 regulaminu Sejmu PRL — rozpatrzą poszczególne części planu i swe wnioski oraz uwagi przekażą Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-3.1" who="#Marszalek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wyraził zgodę na przedstawione propozycje.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-3.2" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-3.3" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Informacja Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie ratyfikacji układu między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Niemiecką Republiką Federalną o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków z dnia 7 grudnia 1970 r.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-3.4" who="#Marszalek">Głos zabierze Minister Spraw Zagranicznych obywatel Stefan Olszowski.</u> | |
| 176 | + </div> | |
| 177 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 178 | + <u xml:id="u-4.0" who="#StefanOlszowski">Wysoki Sejmie! Zgodnie z zapowiedzią Prezesa Rady Ministrów na inauguracyjnym posiedzeniu Sejmu VI kadencji — Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wystąpił do Rady Państwa z wnioskiem o ratyfikację Układu między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków, podpisanego w Warszawie dnia 7 grudnia 1970 roku. Rada Państwa, uznając za celowe uzyskanie opinii właściwych organów Wysokiej Izby w tej sprawie, skierowała tekst układu wraz z wnioskiem Rządu do Prezydium Sejmu.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-4.1" who="#StefanOlszowski">Pragnę przedstawić Wysokiemu Sejmowi stanowisko Rządu w kwestii tego układu oraz naświetlić jego znaczenie dla stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną i dla sytuacji w Europie.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-4.2" who="#StefanOlszowski">Ratyfikacja układu z Niemiecką Republiką Federalną jest problemem o zasadniczym znaczeniu politycznym. Wynika to z wielu przyczyn. Niektóre z nich chciałbym tu wskazać.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-4.3" who="#StefanOlszowski">Ratyfikacją tego układu interesuje się szeroko polska opinia publiczna. Jest bowiem zjawiskiem naturalnym, że normalizacja stosunków z Niemiecką Republiką Federalną wywołuje w naszym społeczeństwie refleksje i odczucia, wymagające rozumienia i szacunku. Dla naszego narodu, dla większości Polaków, straszliwa noc okupacji i okrucieństwa niemieckiego faszyzmu stanowią jakże bolesne, wciąż żywe doświadczenie. Tragiczne dzieje narodu w czasie II wojny światowej wryły się głęboko w świadomość także młodszego pokolenia, które poznało je z widocznych jeszcze śladów wojny, dokumentów i z przekazu pamięci o losach rodzin polskich.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-4.4" who="#StefanOlszowski">Księga 1000-letnich dziejów polsko-niemieckich zawiera różne rozdziały — żywa jest również pamięć tego, co było w narodzie niemieckim szlachetne i postępowe — ale dominuje w nich duch antagonizmu narzucony przez klasy panujące Niemiec.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-4.5" who="#StefanOlszowski">Historię stosunków polsko-niemieckich określały przede wszystkim ideologia i praktyka Drang nach Osten, Kulturkampf, Hakaty i — „Mein Kampf” — zbrodniczej emanacji nacjonalizmu niemieckiego.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-4.6" who="#StefanOlszowski">Ekspansjonizm niemiecki wykopał przepaść między Polakami a Niemcami. Stworzyła ją 'wielowiekowa zaborczość niemiecka wobec naszej ziemi, naszych interesów narodowych, a także kosztem innych narodów oraz pokoju w Europie i świecie.</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-4.7" who="#StefanOlszowski">W ciągu wieków kolejne najazdy niemieckie wyrywały coraz nowe obszary z państwowego organizmu Polski.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-4.8" who="#StefanOlszowski">Powstanie feudalno-militarystycznego państwa pruskiego zawisło nowym niebezpieczeństwem na naszej granicy zachodniej. Pruska racja stanu zakładała od samego początku likwidację państwa polskiego, po rozbiorach zaś niedopuszczenie do jego odrodzenia. W polityce zagranicznej sprowadzało się to do likwidowania w zarodku wszelkich możliwości odbudowy państwa polskiego. Wewnątrz państwa pruskiego — polityka antypolska wyrażała się w dążeniu do stłumienia w społeczeństwie polskim wszelkich dążeń niepodległościowych, do likwidacji w ogóle odrębności narodowej ludności polskiej, do jej pełnej germanizacji.</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-4.9" who="#StefanOlszowski">Już Fryderyk II pod koniec XVIII wieku wydał szereg zarządzeń skierowanych przeciwko używaniu języka polskiego, natomiast w okresie Bismarcka walka z ludnością polską rozbudowana została do rozmiaru całego systemu.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-4.10" who="#StefanOlszowski">Na długo przedtem, zanim ludność polska stała się ofiarą hitlerowskiego ludobójstwa, znajdowała się ona w pruskim zaborze, pod działaniem bezprawia ujętego w paragrafy, owego specyficznego połączenia pedantycznego pruskiego legalizmu z brutalnym pruskim gwałtem.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-4.11" who="#StefanOlszowski">Minister Olszowski</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-4.12" who="#StefanOlszowski">Historyczny konflikt prusko-polski — stawał się konfliktem niemiecko-polskim w miarę tego, jak reakcyjne i militarystyczne Prusy stawały się hegemonem w całych Niemczech, w miarę tego, jak pruska racja stanu stawała się niemiecką racją stanu. Prusy wniosły do Niemiec fatalne wiano terytorialne w postaci ziem zagrabionych Polsce, a wraz z tym wianem — tradycje i całą ideologię podbojów na wschodzie, ideologię parcia na wschód.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-4.13" who="#StefanOlszowski">Dla imperialistycznych Niemiec znaczenie zagrabionych przez Prusy ziem polskich leżało nie w sferze gospodarki, lecz w sferze polityki, zwłaszcza zaś w sferze militarno-strategicznej.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-4.14" who="#StefanOlszowski">W tym ciągu faktów historycznych należy rozpatrywać hitlerowską agresję na Polskę w 1939 r., następującą po niej okupację, hitlerowski program już nie tylko likwidacji państwa polskiego, ale także eksterminacji narodu polskiego.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-4.15" who="#StefanOlszowski">W latach 1939 —1945 naród nasz stanął w obliczu swej biologicznej zagłady. Czy trzeba przypominać, że zginęło 6 milionów naszych obywateli, że pod gruzami walczącej Warszawy legło około 800 tys. jej mieszkańców, że straciliśmy około 40% majątku narodowego? Symbolem grozy i synonimem ludobójstwa stały się słowa: Auschwitz, Birkenau, Stutthof i nazwy innych hitlerowskich obozów zagłady.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-4.16" who="#StefanOlszowski">Co roku, właśnie w kwietniu, obchodzimy w Polsce miesiąc pamięci narodowej. Czcimy pamięć bohaterskich polskich żołnierzy i partyzantów, którzy wnieśli wielki wkład w rozgromienie faszyzmu. Składamy hołd milionom Polaków, którzy zostali zamordowani w ich własnych domach, na ulicach naszych miast, w obozach koncentracyjnych. Pamiętamy o ich heroicznej walce i poświęceniu. Pamiętamy i pamiętać będziemy. Naród, który by o tym wszystkim zapomniał, byłby pozbawiony naturalnego instynktu samozachowawczego.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-4.17" who="#StefanOlszowski">Nie może też być realistyczna polityka zagraniczna, która by nie wyciągała wniosków z tragicznych doświadczeń z przeszłości i na tej podstawie nie dążyła do stworzenia warunków zabezpieczających niepodległy byt narodu i pokojowy rozwój kraju.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-4.18" who="#StefanOlszowski">Niechaj nikt — zwłaszcza w Niemieckiej Republice Federalnej — nie dziwi się temu, że polska opinia publiczna rozważa układ między Polską a Niemiecką Republiką Federalną i normalizację stosunków między oboma państwami w tym właśnie historycznym wymiarze.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-4.19" who="#StefanOlszowski">Zawarcie układu z Niemiecką Republiką Federalną było wyrazem dobrej woli ze strony Polski i jej gotowości ułożenia stosunków z Niemiecką Republiką Federalną na nowej płaszczyźnie. Podpisaliśmy ten układ w imię umocnienia pokoju, pogłębienia odprężenia i normalizacji stosunków w Europie. Uczyniliśmy ten krok w przekonaniu, że w Niemieckiej Republice Federalnej istnieją realistyczne siły, które gotowe są ułożyć stosunki z Polską i innymi krajami socjalistycznymi na podstawie uznania istniejących granic i poszanowania terytorialnej integralności, pokojowego współistnienia i wzajemnie korzystnej współpracy. Uznanie bowiem granicy na Odrze i Nysie to przede wszystkim sprawa pokoju w Europie.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-4.20" who="#StefanOlszowski">Ważną przesłanką podpisania układu było również przeświadczenie, że normalizacja stosunków między krajami socjalistycznymi a Niemiecką Republiką Federalną przyczyni się w istotny sposób do osiągnięcia szerszych i bardziej generalnych porozumień w Europie.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-4.21" who="#StefanOlszowski">Wysoka Izbo! Znaczenie układu polega przede wszystkim na tym, że rząd Niemieckiej Republiki Federalnej uznał w nim — 20 lat wcześniej uczynił to rząd Niemieckiej Republiki Demokratycznej w Układzie Zgorzeleckim — że ustalona w Umowie Poczdamskiej granica na Odrze i Nysie Łużyckiej stanowi zachodnią granicę Polski. Układ ten zamyka więc w kategoriach prawno-politycznych ogólnonarodową sprawę walki o ostateczne uznanie prawa Polski do życia i rozwoju w granicach sprawiedliwych i nie kwestionowanych przez żadne inne państwo.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-4.22" who="#StefanOlszowski">Jest wielkim, historycznym osiągnięciem w dziejach naszego narodu, że granice Polski są obecnie uznane przez wszystkie państwa europejskie. Naszymi bezpośrednimi sąsiadami są zaprzyjaźnione z nami bratnie kraje socjalistyczne — Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, Niemiecka Republika Demokratyczna i Czechosłowacka Republika Socjalistyczna. Jest to czynnik o podstawowym znaczeniu dla rozwoju kraju i mnożenia jego siły, odróżniający w sposób zasadniczy sytuację Polski Ludowej od sytuacji Polski międzywojennej.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-4.23" who="#StefanOlszowski">Jeszcze w okresie II wojny światowej siły lewicowe i patriotyczne, a przede wszystkim Polska Partia Robotnicza, opracowały program odrodzenia Polski niepodległej i postępowej, Polski w sprawiedliwych i bezpiecznych granicach. Już wówczas dojrzała koncepcja zawarcia sojuszu i ułożenia dobrych stosunków z sąsiadami, które wykluczałyby na zawsze możliwość rozpętania nowej agresji przez imperializm niemiecki.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-4.24" who="#StefanOlszowski">Postulaty dotyczące pozycji i bezpieczeństwa Polski znalazły zrozumienie i poparcie wszystkich wielkich mocarstw — członków koalicji antyhitlerowskiej. Wspólne oświadczenie rządów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii w Jałcie z dnia 11 lutego 1945 roku dało wyraz temu stanowisku, deklarując, że — „ponownie stwierdzamy nasze wspólne pragnienie ujrzenia Polski jako państwa silnego, wolnego, niepodległego i demokratycznego”.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-4.25" who="#StefanOlszowski">Rozgromienie III Rzeszy oraz fakt, że dzięki słusznej polityce Polskiej Partii Robotniczej i skupionych wokół niej innych ugrupowań polskiej lewicy zespoliliśmy główny nurt naszej walki narodowo-wyzwoleńczej, a następnie wysiłek zbrojny odrodzonego państwa polskiego z decydującą o zwycięstwie walką prowadzoną przez Związek Radziecki, w tym i o wyzwolenie naszej ojczyzny — sprawiły, iż po wojnie znaleźliśmy się w nowej, historycznie przełomowej — korzystnej sytuacji.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-4.26" who="#StefanOlszowski">Fakt, że żołnierz polski, walczący u boku żołnierza radzieckiego, zatknął, obok sztandaru radzieckiego, sztandar polski na gruzach III Rzeszy, w Berlinie — także należy do historii stosunków polsko-niemieckich.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-4.27" who="#StefanOlszowski">Wrocław, Szczecin i Gdańsk stały się znowu miastami polskimi. Germanizowana przez wieki ludność polska, żyjąca na Mazurach, nad Odrą i Bałtykiem, powróciła do macierzy.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-4.28" who="#StefanOlszowski">We wspólnych zmaganiach z hitlerowskim najeźdźcą wykuwał się sojusz ze Związkiem Radzieckim, fundament naszej polityki zagranicznej. Układ o Przyjaźni, Pomocy Wzajemnej i Współpracy Powojennej, zawarty między Polską i Związkiem Radzieckim dnia 21 kwietnia 1945 roku, zabezpieczał nas od ponownej agresji ze strony Niemiec.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-4.29" who="#StefanOlszowski">Odrodzenie silnej i niepodległej Polski, jako niezbędnego i trwałego elementu bezpieczeństwa w Europie, było wielokrotnie podkreślane w oficjalnych oświadczeniach i potwierdzone całą polityczną i dyplomatyczną działalnością rządu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-4.30" who="#StefanOlszowski">Warto w tym miejscu przypomnieć fragment odpowiedzi z dnia 24 czerwca 1944 roku Premiera Związku Radzieckiego Józefa Stalina na depeszę Prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosevelta: — „Znany jest Panu punkt widzenia Rządu Radzieckiego i jego dążenie do tego, by Polska była silna, niezależna i demokratyczna oraz by stosunki polsko-radzieckie były dobrosiąsiedzkie, oparte na trwałej przyjaźni”.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-4.31" who="#StefanOlszowski">Postulaty Polski wobec Niemiec zostały zrealizowane przez Konferencję Poczdamską. Umowa Poczdamska zawiera zasadnicze decyzje w sprawie ostatecznego uregulowania granicy Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej. O definitywnym charakterze decyzji w sprawie zachodniej granicy Polski świadczą następujące postanowienia Umowy Poczdamskiej:</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-4.32" who="#StefanOlszowski">— szczegółowy opis przebiegu tej granicy zawarty w rozdziale IX, — określenie terenów na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej przekazanych pod zarząd państwa polskiego jako — „byłych terytoriów niemieckich”, — wyłączenie obszaru przekazanego Polsce z kompetencji Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec, sprawującej władzę zwierzchnią nad terytorium Niemiec jako całością, — podjęcie decyzji zawartej w rozdziale XIII o przesiedleniu ludności niemieckiej z obszarów oddanych Polsce, co stanowi wyraz definitywnego przekazania Polsce obszarów nad Odrą, Nysą Łużycką i Bałtykiem.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-4.33" who="#StefanOlszowski">Przypominam znane postanowienia Umowy Poczdamskiej, aby jeszcze raz podkreślić, że one właśnie stanowiły podstawę uregulowania zachodniej granicy Polski.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-4.34" who="#StefanOlszowski">Rząd Polski Ludowej konsekwentnie stał na stanowisku, że uznanie decyzji Konferencji Poczdamskiej, zwłaszcza w zakresie zachodniej granicy Polski, jest miernikiem stosunku do powojennego porządku w Europie, a w konsekwencji do sprawy pokoju i wojny. Podpisując układ z Polską, rząd Niemieckiej Republiki Federalnej akceptował rzeczywistość istniejącą od 1945 roku.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-4.35" who="#StefanOlszowski">Powojenny rozwój sytuacji w Niemczech przyniósł istotne zmiany, ważne dla Polski i całej Europy.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-4.36" who="#StefanOlszowski">Powstanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej było historycznym zwycięstwem niemieckich sił postępu i pokoju — komunistów i demokratów walczących z faszyzmem i militaryzmem hitlerowskich Niemiec. Było to wydarzenie o wielkiej doniosłości dla Polski, dla naszych stosunków z zachodnim sąsiadem, dla Europy.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-4.37" who="#StefanOlszowski">Niemiecka Republika Demokratyczna jest socjalistycznym państwem niemieckim, które zerwało z zaborczą przeszłością niemiecką, stanęło na gruncie Umowy Poczdamskiej i wyraziło gotowość ułożenia stosunków z Polską na zasadach przyjaźni, dobrosąsiedztwa i współpracy. Jednym z pierwszych aktów tego nowego państwa niemieckiego było zawarcie z Polską w 1950 roku Układu Zgorzeleckiego o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej. Niemiecka Republika Demokratyczna wniosła historyczny wkład w ukształtowanie i w urzeczywistnienie nowego modelu stosunków między Polakami a Niemcami. Przyjaźń i współpraca między Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną jest dzisiaj ważnym elementem, sprzyjającym rozwojowi obydwu krajów, a zarazem trwałym czynnikiem bezpieczeństwa i pokoju w Europie. Inaczej rozwijała się sytuacja w Niemczech zachodnich. Niemiecka Republika Federalna od pierwszych dni swego istnienia głosiła program rewizji granic i odwetu.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-4.38" who="#StefanOlszowski">Doktryna i praktyka 20-letnich rządów chrześcijańskiej demokracji zmierzały do przekreślenia skutków II wojny światowej i odrodzenia Rzeszy Niemieckiej w granicach z 1937 roku.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-4.39" who="#StefanOlszowski">Antykomunizm był polityczną i ideologiczną podbudową dla tych, skazanych na niepowodzenie, wysiłków. Ze szczególnym uporem kolejne rządy Niemieckiej Republiki Federalnej kwestionowały granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej. Szerzyły w społeczeństwie Niemieckiej Republiki Federalnej iluzje co do możliwości zmiany granic w Europie, w tym naszej zachodniej granicy. Rewizjonistyczny kurs polityki Niemieckiej Republiki Federalnej zatruwał atmosferę polityczną w Europie i w świecie i stanowił element zimnej wojny. Taki kurs uniemożliwiał normalizację stosunków między Niemiecką Republiką Federalną a Polską i innymi krajami socjalistycznymi.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-4.40" who="#StefanOlszowski">Wysuwane przez Polskę i inne kraje socjalistyczne liczne inicjatywy zmierzające do odprężenia i normalizacji stosunków, napotykały bezustannie ponawiane deklaracje odwetowe i rewizjonistyczne. Polityka kolejnych rządów chadeckich nie dążyła do usuwania historycznych obciążeń w stosunkach polsko-niemieckich; odwrotnie — mnożyła te obciążenia.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-4.41" who="#StefanOlszowski">Polityka rewizjonizmu i odwetu w połączeniu ze wzrostem pozycji ekonomicznej i rozbudową potencjału militarnego Niemieckiej Republiki Federalnej wywoływała uzasadnioną troskę u nas, u naszych sojuszników i przyjaciół, w całej Europie. Umocnienie się wspólnoty państw socjalistycznych, ich pokojowa polityka i rosnące poczucie realizmu w Europie zachodniej spowodowały, że Niemiecka Republika Federalna nie tylko nie osiągnęła tych swoich celów, lecz znalazła się w ślepym zaułku własnych doktryn i dogmatów i wobec groźby izolacji politycznej. Fiasko tego kursu politycznego Niemieckiej Republiki Federalnej przyczyniło się w znacznej mierze do umocnienia realistycznych tendencji w społeczeństwie Niemieckiej Republiki Federalnej.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-4.42" who="#StefanOlszowski">Z uwagą obserwowaliśmy ewolucję poglądów w niektórych kołach społeczeństwa zachodnioniemieckiego w kierunku bardziej realistycznej oceny sytuacji w Europie i uwalniania się od niebezpiecznych iluzji. Witaliśmy z zadowoleniem oznaki świadczące o narastaniu zrozumienia konieczności uznania realiów politycznych i terytorialnych w Europie, będących wynikiem II wojny światowej i powojennego rozwoju. Uznanie tych realiów stanowi niezbędną przesłankę umożliwiającą włączenie się Niemieckiej Republiki Federalnej w pozytywny nurt odprężenia, umacniania bezpieczeństwa i rozwoju współpracy w Europie. Przemiany te znalazły odbicie w polityce rządu Brandta-Scheela.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-4.43" who="#StefanOlszowski">Domagając się od rządu Niemieckiej Republiki Federalnej uznania granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej nie czyniliśmy tego z troski o bezpieczeństwo tej granicy. Zachodnia granica Polski, podobnie jak wszystkie granice bratnich krajów, jest dostatecznie chroniona przez potęgę Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i całej wspólnoty socjalistycznej. Przypomniał o tym Minister Spraw Zagranicznych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich — Andrzej Gromyko w swoim doniosłym przemówieniu z dnia 12 kwietnia br. Nasze żądanie, aby Niemiecka Republika Federalna zajęła jednoznaczne stanowisko w sprawie polskiej granicy zachodniej, tłumaczyło się więc jedynie faktem, że wyłącznie taki akt ze strony rządu Niemieckiej Republiki Federalnej może stworzyć realne podstawy normalizacji wzajemnych stosunków, eliminując — żeby posłużyć się słowami Kanclerza Brandta — — „zalążki przyszłych sporów” i zarazem stanowiąc element umocnienia pokoju w Europie.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-4.44" who="#StefanOlszowski">Kierując się nadrzędnymi interesami pokoju i bezpieczeństwa, Polska wyraziła w maju 1969 roku gotowość zawarcia z Niemiecką Republiką Federalną umowy analogicznej do układu podpisanego z Niemiecką Republiką Demokratyczną w Zgorzelcu. Inicjatywa Polski została na przełomie 1969/1970 r. przez rząd Niemieckiej Republiki Federalnej podjęta. Po niełatwych rozmowach obie strony uzgodniły tekst umowy. W dniu 7 grudnia 1970 roku podpisano w Warszawie układ o podstawach normalizacji stosunków między Polską a Republiką Federalną Niemiec. W ten sposób stworzona została podstawa ułożenia stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną w oparciu o zasady prawa międzynarodowego, a także szansa otwarcia nowego rozdziału w historii stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-4.45" who="#StefanOlszowski">Równocześnie z rozmowami między Polską a Niemiecką Republiką Federalną toczyły się rokowania między Niemiecką Republiką Federalną a Związkiem Radzieckim. W wyniku tych rozmów w dniu 12 sierpnia 1970 r. został podpisany w Moskwie układ między Związkiem Radzieckim a Niemiecką Republiką Federalną.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-4.46" who="#StefanOlszowski">Z politycznego punktu widzenia oba te układy traktowane są przez zainteresowane Strony, a także przez opinię międzynarodową, jako polityczna całość. Ich ratyfikacja i wejście w życie stworzy niezbędne przesłanki pozytywnego uregulowania innych ważnych spraw na naszym kontynencie i dalszego konstruktywnego rozwoju sytuacji w Europie. Natomiast ich odrzucenie przez parlament Niemieckiej Republiki Federalnej stworzyłoby niezwykle poważną i brzemienną w skutki przeszkodę na tej drodze.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-4.47" who="#StefanOlszowski">Wysoka Izbo! Tekst układu znany jest Obywatelom Posłom i całemu społeczeństwu. Ograniczę się więc do przypomnienia głównych jego postanowień. Treść merytoryczna układu zawarta jest w tytule, we wstępie i w czterech artykułach.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-4.48" who="#StefanOlszowski">Wstęp nawiązuje do przeszłości, stwierdzając między innymi, że pierwszą ofiarą II wojny światowej była Polska, a następnie wymienia motywy, jakimi kierowały się Strony przy zawarciu układu. Są to:</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-4.49" who="#StefanOlszowski">— konieczność zapewnienia pokojowej przyszłości nowemu pokoleniu, które wyrosło w obu krajach od czasu zakończenia drugiej wojny światowej, — pragnienie stworzenia trwałych podstaw dla pokojowego współżycia oraz rozwoju normalnych, dobrych stosunków między obydwoma państwami, — dążenie do umocnienia pokoju i bezpieczeństwa w Europie.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-4.50" who="#StefanOlszowski">Ważną częścią wstępu jest wyrażone tam wspólne przekonanie Stron, że podstawowy warunek pokoju stanowi nienaruszalność granic i poszanowanie integralności terytorialnej oraz suwerenności wszystkich państw Europy w ich obecnych granicach.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-4.51" who="#StefanOlszowski">Centralne miejsce w układzie zajmują postanowienia w sprawie zachodniej granicy Polski, nienaruszalności granic i wyrzeczenia się roszczeń terytorialnych. Jest to dla nas sprawa podstawowa. Konsekwentnie staliśmy na stanowisku, że nie może być mowy o zawarciu układu z Niemiecką Republiką Federalną, który by pozostawiał jakiekolwiek wątpliwości co do nienaruszalności i ostatecznego charakteru naszej zachodniej granicy.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-4.52" who="#StefanOlszowski">Zawarcie układu, ograniczonego jedynie do rezygnacji z groźby użycia siły lub użycia siły mijałoby się z celem. Nasze zapatrywania nie różniły się od poglądów rządu Brandta co do konieczności przestrzegania w stosunkach międzynarodowych zasady wyrzeczenia się groźby użycia siły lub użycia siły. Byliśmy zawsze świadomi ogromnego znaczenia tej zasady i jej przestrzegania w stosunkach między państwami. Zwykłe potwierdzenie tej zasady w układzie z Niemiecką Republiką Federalną nie wniosłoby jednak do naszych stosunków żadnych istotnych, nowych elementów. Wyrzeczenie się użycia siły posiada właściwy sens i znaczenie tylko w oparciu o uznanie nienaruszalności granic i poszanowanie integralności terytorialnej.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-4.53" who="#StefanOlszowski">Stwierdzenia wyrażające stanowisko Stron układu wobec zachodniej granicy Polski znajdują się w ustępie 1 artykułu I. Brzmi on jak następuje:</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-4.54" who="#StefanOlszowski">„Polska Rzeczpospolita Ludowa i Republika Federalna Niemiec zgodnie stwierdzają, że istniejąca linia graniczna, której przebieg został ustalony w rozdziale IX uchwał Konferencji Poczdamskiej z dnia 2 sierpnia 1945 roku od Morza Bałtyckiego bezpośrednio na zachód od Świnoujścia i stąd wzdłuż rzeki Odry do miejsca, gdzie wpada Nysa Łużycka oraz wzdłuż Nysy Łużyckiej do granicy z Czechosłowacją, stanowi zachodnią granicę państwową Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-4.55" who="#StefanOlszowski">Na podkreślenie zasługują tu następujące elementy:</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-4.56" who="#StefanOlszowski">po pierwsze — Strony zgodnie stwierdzają, że polska granica zachodnia została uregulowana w rozdziale IX Umowy Poczdamskiej, po drugie — Strony zgodnie stwierdzają, że istniejąca linia graniczna stanowi zachodnią granicę państwową Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jest to potwierdzenie faktu, że istniejąca granica jest granicą państwową, ustaloną i utrwaloną.</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-4.57" who="#StefanOlszowski">Stwierdzenia dotyczące przebiegu i charakteru zachodniej granicy Polski wzmocniono dodatkowo postanowieniami przewidującymi nienaruszalność granic, poszanowanie integralności terytorialnej i wyrzeczenie się roszczeń terytorialnych. Postanowienia te z kolei podkreślono stwierdzeniem, że obie Strony są z nimi związane teraz i na przyszłość oraz, że obie Strony nie mają roszczeń terytorialnych wobec siebie i nie będą wysuwać takich roszczeń w przyszłości.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-4.58" who="#StefanOlszowski">Postanowienia artykułu I układu usuwają główną przeszkodę, która uniemożliwiała dotąd normalizację stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-4.59" who="#StefanOlszowski">Artykuł II określa, że podstawę wzajemnych stosunków stanowić będą cele i zasady sformułowane w Karcie Narodów Zjednoczonych. Chodzi tu o takie zasady, jak suwerenna równość państw, wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań umownych, pokojowe rozstrzyganie sporów, zakaz groźby użycia siły lub użycia siły.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-4.60" who="#StefanOlszowski">W artykule III Strony zobowiązały się podejmować dalsze kroki zmierzające do pełnej normalizacji i wszechstronnego rozwoju swych wzajemnych stosunków”. W ten sposób wyrażona została zgodność poglądów, że wejście w życie układu i jego realizacja warunkuje dalszy rozwój stosunków polsko-zachodnioniemieckich. Zgodnie z postanowieniami układu Strony dążyć będą do intensyfikacji współpracy w różnych dziedzinach, co — jak podkreślono — leży we wspólnym interesie obu krajów.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-4.61" who="#StefanOlszowski">Układ określa podstawy normalizacji wzajemnych stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną. Każda ze Stron posiada swoje wcześniejsze zobowiązania umowne. Te wcześniejsze umowy nie mogą być przez układ naruszone. Dlatego artykuł IV układu stwierdza, że nie dotyczy on wcześniejszych umów zawartych przez Strony oraz umów ich dotyczących. Mieści się w tym stwierdzenie mocy wiążącej umów dotyczących ustalenia zachodniej granicy Polski (Umowa Poczdamska, Układ Zgorzelecki) oraz oznacza ono, że w niczym nie zostają osłabione dwustronne i wielostronne sojusze oraz inne umowy Polski z państwami socjalistycznymi.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-4.62" who="#StefanOlszowski">Takie są główne postanowienia układu, który określony został w swym tekście jako trwała podstawa wzajemnych stosunków.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-4.63" who="#StefanOlszowski">Wysoka Izbo! Chciałbym z całą mocą podkreślić, że układ stanowi jedyną możliwą do przyjęcia platformę dla naszych stosunków z Niemiecką Republiką Federalną. Jesteśmy zainteresowani wejściem w życie tego układu i gotowi jesteśmy wykonywać w dobrej wierze jego postanowienia. Zgodnie z artykułem III układu będziemy podejmować dalsze kroki w celu rozszerzenia współpracy i pełnej normalizacji stosunków z Niemiecką Republiką Federalną.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-4.64" who="#StefanOlszowski">Natomiast nie zgodzimy się nigdy na podjęcie jakichkolwiek i z kimkolwiek rokowań, które by zmierzały do osłabienia lub podważenia postanowień układu. Mówił o tym na inauguracyjnym posiedzeniu Sejmu VI kadencji I Sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej towarzysz Edward Gierek: — „Nasze stanowisko jest w tej sprawie jasne i niewzruszone: platformą normalizacji stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną mogą być tylko i wyłącznie układy, które zostały już podpisane — obydwa układy — to jest warszawski i moskiewski. Ich odrzucenie byłoby równoznaczne z odrzuceniem normalizacji”.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-4.65" who="#StefanOlszowski">W imieniu Rządu stanowisko w tej sprawie zajął Prezes Rady Ministrów towarzysz Piotr Jaroszewicz. Mówiąc o przeciwnikach układów w Niemieckiej Republice Federalnej stwierdził on: — „Ci, którzy głoszą demagogiczne twierdzenia o możliwości przetargu z Polską, zapominają, że naród polski zapłacił za swoją wolność i niepodległość najwyższą cenę, że granica na Odrze i Nysie, jak też granica wspólnoty socjalistycznej na Łabie — są nienaruszalne i zawsze pozostaną w pełni zabezpieczone.”</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-4.66" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-4.67" who="#StefanOlszowski">Znane jest stanowisko Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w sprawie ratyfikacji układów moskiewskiego i warszawskiego, przedstawione zwłaszcza w przemówieniu Sekretarza Generalnego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, towarzysza Leonida Breżniewa na XV Zjeździe radzieckich związków zawodowych. Odpowiada ono w pełni stanowisku Polski — podzielamy je i popieramy.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-4.68" who="#StefanOlszowski">Podpisanie układu między Polską a Niemiecką Republiką Federalną powitane zostało z zadowoleniem i nadzieją przez opinię publiczną i rządy Europy, a także przez wiele państw pozaeuropejskich. Układ uznany został za ważny krok ku umocnieniu pokoju i bezpieczeństwa w Europie i zapowiedź normalizacji stosunków między Niemiecką Republiką Federalną a Polską.</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-4.69" who="#StefanOlszowski">Omawiany układ jest zgodny z powszechnym dziś dążeniem narodów Europy i zdecydowanej większości rządów europejskich do odprężenia, likwidacji pozostałości zimnej wojny, przezwyciężenia sztucznych barier dzielących nasz kontynent i przystąpienia do budowy systemu bezpieczeństwa, zapewniającego trwały pokój i harmonijny rozwój współpracy między wszystkimi państwami europejskimi.</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-4.70" who="#StefanOlszowski">W rozwinięciu pozytywnych procesów w Europie decydującą rolę odegrały państwa wspólnoty socjalistycznej, umocnienie ich pozycji politycznej, ekonomicznej i obronnej, i konsekwentna pokojowa polityka zagraniczna, oparta na zasadzie pokojowego współistnienia i współpracy z państwami o odmiennym ustroju społeczno-ekonomicznym.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-4.71" who="#StefanOlszowski">Proces odprężenia i rozwoju stosunków między Wschodem a Zachodem w Europie rozpoczął się bez Niemieckiej Republiki Federalnej, a nawet — jak już o tym mówiłem — wbrew polityce Niemieckiej Republiki Federalnej.</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-4.72" who="#StefanOlszowski">Obecny rząd Brandta-Scheela oraz realistyczne siły w Niemieckiej Republice Federalnej rozumieją, że w interesie samej Niemieckiej Republiki Federalnej leży włączenie się w nurt odprężenia i współpracy w Europie. Mamy niejednokrotnie odmienne poglądy na szereg problemów, jednakże odnosimy się życzliwie do tych wysiłków rządu Niemieckiej Republiki Federalnej, które zmierzają do wniesienia wkładu na rzecz odprężenia i normalizacji w Europie.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-4.73" who="#StefanOlszowski">Wyrazem tej polityki rządu Niemieckiej Republiki Federalnej było podpisanie układów ze Związkiem Radzieckim i Polską. Układ Moskiewski z dnia 12 sierpnia 1970 r. posiada zasadnicze znaczenie dla normalizacji stosunków między Niemiecką Republiką Federalną i krajami socjalistycznymi. Jego znaczenie polega na tym, że uczynił on uznanie nienaruszalności obecnej mapy terytorialno-politycznej w Europie fundamentem normalizacji i rozwoju ogólnoeuropejskich stosunków.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-4.74" who="#StefanOlszowski">Układy moskiewski i warszawski, choć jeszcze nie weszły w życie, przyniosły już wiele pozytywnych skutków dla sytuacji w Europie. Przede wszystkim umocniła się ogólna tendencja do rozładowania napięcia na naszym kontynencie. Zostało zawarte przez cztery mocarstwa porozumienie w sprawie Berlina Zachodniego z września 1971 r. i odpowiednie porozumienie między dwoma państwami niemieckimi oraz między Niemiecką Republiką Demokratyczną a Senatem Berlina Zachodniego. Pomyślna realizacja tych porozumień usunie źródło wielu napięć w tym wrażliwym regionie Europy.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-4.75" who="#StefanOlszowski">Ugruntował się sprzyjający klimat dla podjęcia przygotowań do ogólnoeuropejskiej konferencji w sprawie bezpieczeństwa i współpracy. Istnieją obecnie wszystkie warunki dla przejścia do fazy praktycznych przygotowań do konferencji, której zwołanie popierają zainteresowane rządy.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-4.76" who="#StefanOlszowski">Podpisanie układów stworzyło podstawy dla doniosłych, pozytywnych zmian w stosunkach między państwami europejskimi. Trwające rozmowy między Niemiecką Republiką Demokratyczną a Niemiecką Republiką Federalną powinny doprowadzić do uregulowania wielu spraw w stosunkach między nimi jako suwerennymi państwami. Całkowita rezygnacja przez Niemiecką Republikę Federalną z dyskryminacji Niemieckiej Republiki Demokratycznej na arenie międzynarodowej jest niezbędną przesłanką zgodnej z normami prawa międzynarodowego normalizacji stosunków między tymi dwoma państwami. Dokonanie tego kroku przez Niemiecką Republikę Federalną, a także przez inne państwa zachodnie oraz przyjęcie obu państw niemieckich do Organizacji Narodów Zjednoczonych, będzie dowodem realizmu politycznego i rzeczywistej woli budowania pokojowej przyszłości i współpracy narodów.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-4.77" who="#StefanOlszowski">Ważnym elementem procesu normalizacji stosunków między Niemiecką Republiką Federalną a państwami socjalistycznymi byłoby uznanie przez Niemiecką Republikę Federalną Układu Monachijskiego za nieważny od samego początku.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-4.78" who="#StefanOlszowski">Minister Olszowski</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-4.79" who="#StefanOlszowski">W sprawie ratyfikacji układów moskiewskiego i warszawskiego toczy się w NRF ostra batalia polityczna, którą — ze zrozumiałych względów — uważnie śledzimy.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-4.80" who="#StefanOlszowski">W ostatnich dwóch dniach doszło do wyjątkowego zaostrzenia tej walki i próby obalenia rządu Kanclerza Brandta przy pomocy tzw. ,,konstruktywnego votum nieufności”. Próba ta, będąca prowokacyjnym wyzwaniem dla polityki odprężenia w Europie, poniosła fiasko.</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-4.81" who="#StefanOlszowski">Nie zamierzamy wtrącać się do spraw wewnętrznych NRF, ale nie możemy obojętnie podchodzić do wydarzeń, które bezpośrednio dotyczą również naszego kraju, sprawy odprężenia i pokoju w Europie. W istocie rzeczy walka ta toczy się bowiem nie tylko o normalizację stosunków między NRF a krajami socjalistycznymi w oparciu o zawarte układy. Stawką w tej walce jest europejskie odprężenie, kształt polityki NRF i jej rola w Europie.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-4.82" who="#StefanOlszowski">Prawica chrześcijańskiej demokracji sterowana przez Straussa i Barzela, korzystająca z jawnego poparcia sił rewizjonistycznych, nacjonalistycznych i neohitlerowskich — jak potwierdziły to wybory w Badenii-Wirtembergii — nadal forsuje kurs zmierzający do podważenia i rewizji wyników II wojny światowej i przeciwstawia się tendencjom odprężeniowym w Europie. Dąży ona do zablokowania poprawy i normalizacji stosunków między Niemiecką Republiką Federalną a europejskimi krajami socjalistycznymi i do zawrócenia polityki Niemieckiej Republiki Federalnej na stare, rewizjonistyczne i niebezpieczne pozycje.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-4.83" who="#StefanOlszowski">W swym politycznym awanturnictwie siły prawicowe i zimno wojenne — w antykomunistycznym zaślepieniu — nie liczą się z właściwie pojętymi interesami Niemieckiej Republiki Federalnej i ze stanowiskiem państw europejskich zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-4.84" who="#StefanOlszowski">Nic więc dziwnego, że politycy zachodnio-niemieccy, reprezentujący realistyczną orientację nieraz wyrażali obawę o ujemne dla międzynarodowej reputacji i pozycji Niemieckiej Republiki Federalnej konsekwencje fiaska ratyfikacji układów. Ratyfikacja bowiem układów moskiewskiego i warszawskiego leży przede wszystkim w interesie Niemieckiej Republiki Federalnej.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-4.85" who="#StefanOlszowski">Ogromną zaiste odpowiedzialność wzięliby na siebie ci politycy zachodnioniemieccy, którzy przez odrzucenie ratyfikacji pozostawiliby otwartym źródło napięć na naszym kontynencie. Jest to nie tylko odpowiedzialność wobec własnego państwa i społeczeństwa, ale w istocie wobec całej Europy i jej przyszłości.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-4.86" who="#StefanOlszowski">Wysoka Izbo! Droga normalizacji stosunków z Niemiecką Republiką Federalną — zważywszy istniejącą tam sytuację polityczną — nie będzie prosta ani łatwa. Będzie wymagała wiele czasu i wysiłku, aby likwidować bariery i usuwać przeszkody, które przeszłość nagromadziła między oboma państwami i społeczeństwami; dotyczy to zarówno tego co widoczne i wymierne, jak też i tego, co głęboko tkwi w sercach i umysłach ludzi.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-4.87" who="#StefanOlszowski">Z naszej strony jesteśmy gotowi do podjęcia wysiłku, jaki jest konieczny dla rozpoczęcia procesu usuwania tych trudności. Pragnąc wykazać naszą dobrą wolę, w niektórych dziedzinach nie czekaliśmy nawet na ratyfikację układu.</u> | |
| 266 | + <u xml:id="u-4.88" who="#StefanOlszowski">Proces normalizacji w pełnym tego słowa znaczeniu będzie się mógł zacząć dopiero po wejściu w życie układu.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-4.89" who="#StefanOlszowski">Obecnie należy przystąpić do opracowania programu rozwoju współpracy między oboma państwami w różnych dziedzinach. W samym tekście układu zostały wymienione takie dziedziny, jak stosunki gospodarcze, naukowe, naukowo-techniczne i kulturalne. Wspomina się także o możliwości innych kontaktów. Nie ulega wątpliwości, że we wszystkich tych zakresach współpraca może i powinna być korzystna dla obu Stron.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-4.90" who="#StefanOlszowski">Współpraca między państwami wymaga zawierania umów i porozumień. Takich umów i porozumień między Polską a Niemiecką Republiką Federalną brak obecnie prawie zupełnie. Zawarcie takich porozumień stanowi warunek owocnego rozwoju współpracy. Poważny wysiłek w tej dziedzinie czeka obie Strony.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-4.91" who="#StefanOlszowski">W ramach programu normalizacji trzeba będzie załatwić wiele kwestii, które pozostawiła w spadku zła przeszłość. Przedstawimy te sprawy w stosownym czasie.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-4.92" who="#StefanOlszowski">Inne problemy wynikają z aktualnych potrzeb, z rozwoju gospodarki, nauki i kultury obu państw. Otwierają się tu możliwości, które będą prowadziły w przyszłość. Jesteśmy gotowi po wejściu układu w życie uczynić to, co od nas zależy, aby normalizację stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną napełnić żywą treścią. Takiego samego stanowiska oczekujemy od strony zachodnioniemieckiej.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-4.93" who="#StefanOlszowski">Uważamy, że omawiany układ stwarza historyczną szansę ułożenia stosunków między Polską a Niemiecką Republiką Federalną na nowej podstawie, zgodnie z celami, jakie wymienia wstęp do układu. Jest to szansa rozpoczęcia normalizacji stosunków, a zarazem wniesienia wspólnego wkładu w umocnienie pokoju i bezpieczeństwa w Europie.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-4.94" who="#StefanOlszowski">Przedłożony Wysokiemu Sejmowi do rozpatrzenia układ między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec jest w pełni zgodny z podstawowymi zasadami naszej polityki zagranicznej, stanowi ich konkretne, konstruktywne zastosowanie. Pokój i bezpieczeństwo naszej ojczyzny widzimy w nierozerwalnej łączności z pokojem i bezpieczeństwem Europy.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-4.95" who="#StefanOlszowski">Wysoki Sejmie! Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wystąpił do Rady Państwa o ratyfikację układu między Polską Recząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków, podpisanego w Warszawie dnia 7 grudnia 1970 r. — uznając, że podstawy, na jakich opiera się niniejszy układ i jego postanowienia, zgodne są z interesami Polski oraz ze sprawą umocnienia bezpieczeństwa i rozwoju pokojowych stosunków w Europie.</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-4.96" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 275 | + </div> | |
| 276 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 277 | + <u xml:id="u-5.0" who="#Marszalek">Konwent Seniorów proponuje, aby Sejm zlecił Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Prac Ustawodawczych przeprowadzenie na wspólnym posiedzeniu debaty nad przedstawioną Sejmowi informacją Ministra Spraw Zagranicznych i wyrażenie opinii w przedmiocie ratyfikacji.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-5.1" who="#Marszalek">Jednocześnie informuję, że obu komisjom przekazano do rozpatrzenia wniosek Przewodniczącego Rady Państwa o wyrażenie w Sejmie opinii w sprawie ratyfikacji układu wraz z wnioskiem Prezesa Rady Ministrów w tym przedmiocie, tekstem układu i jego uzasadnieniem.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-5.2" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm zgodził się na propozycję Konwentu Seniorów.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-5.3" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-5.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Oświaty i Wychowania o rządowym projekcie ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela (druki nr 24 i 29).</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-5.5" who="#Marszalek">Głos ma poseł sprawozdawca Jarema Maciszewski.</u> | |
| 283 | + </div> | |
| 284 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 285 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PoselMaciszewskiJarema">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiony Sejmowi rządowy projekt ustawy Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela jest aktem ustawodawczym szczególnej doniosłości. Dotyczy on bowiem nauczycieli i nauczycieli akademickich, ludzi — których wiedzy, umiejętnościom, doświadczeniu i obywatelskiej odpowiedzialności naród powierzył troskę o swój skarb najcenniejszy: o swoje młode pokolenie, o dzieci i młodzież. O tym jakie będzie oblicze społeczeństwa polskiego za lat 20 czy 30, jakimi cechami będą się charakteryzować następne pokolenia Polaków, decyduje w dużej mierze dzisiejsza, codzienna, często pozbawiona błyskotliwych efektów zewnętrznych, wymagająca cierpliwości i uporu, trudna, lecz jakże zaszczytna praca nauczyciela i wychowawcy. Obecni uczniowie osiągną okres najwyższej aktywności zawodowej już w wieku XXI, zaś teraźniejsi studenci będą w następnym stuleciu w pełni sił twórczych.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PoselMaciszewskiJarema">W toku ogólnonarodowej i ogólnopartyjnej dyskusji przedzjazdowej, jak również w czasie obrad VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i podczas kampanii wyborczej do Sejmu obecnej kadencji, problemy oświaty i wychowania zajęły szczególnie poczesne miejsce. W fakcie tym wyraziła się rzetelna troska społeczna o dalszy rozwój naszego systemu kształcenia i wychowania, o zapewnienie mu pełnej efektywności, o lepsze i skuteczniejsze dostosowanie naszych działań na tym polu nie tylko do wymogów dnia dzisiejszego, ale także przyszłości.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-6.2" who="#PoselMaciszewskiJarema">Nie będzie więc przesadą stwierdzić, że dzisiejszym naszym obradom i naszym decyzjom towarzyszy autentyczne, rzeczywiste zainteresowanie całego społeczeństwa zaangażowanego rozumowo i emocjonalnie w przedmiot naszej debaty. Wyda się to bardziej zrozumiałe i oczywiste, jeśli przypomnę, że w naszych szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych kształci się i wychowuje 8,5 miliona uczniów, zaś wyższe uczelnie obejmują dziś swą pracą 348 tysięcy studentów.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PoselMaciszewskiJarema">Rządowe przedłożenie projektu ustawy o prawach i obowiązkach nauczyciela, słusznie nazwane Kartą Praw i Obowiązków, wychodzi naprzeciw rzeczywistym potrzebom społecznym, zaspokaja również słuszne aspiracje i postulaty stanu nauczycielskiego, wypowiadane od dłuższego już czasu. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że projekt ustawy i stanowiący istotne, integralnie z nią związane uzupełnienie w postaci projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie nowego systemu płac nauczycielskich i zawartej w nim poważnej podwyżki, wydatnie poprawia warunki bytowe nauczycieli już dziś i wytycza wyraźne perspektywy w tej dziedzinie na jutro. Znaczenie ustawy jest znacznie szersze. Podnosi ona rangę społeczną zawodu i to nie tylko poprzez — jakże słuszne i jakże potrzebne — deklaracje zawarte w różnych częściach i artykułach projektu ustawy, ale także, czy przede wszystkim, poprzez szereg postanowień konkretnych, w tym również przywilejów zawodowych, umacniających pozycję nauczyciela w środowisku, w którym działa i w społeczeństwie. Pozycja ta jest istotnym elementem ułatwiającym nauczycielowi skuteczność jego wysiłku pedagogicznego.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-6.4" who="#PoselMaciszewskiJarema">Projekt ustawy stanowi duży krok naprzód w kierunku pełnego ujednolicenia naszego systemu edukacji narodowej, od przedszkola po szkołę wyższą. Mówimy ostrożnie: — „stanowi krok naprzód”, nie zaś — co jest intencją ustawy — — „ujednolica”, ponieważ ustawa stanowi prawne ramy działania, narzędzie działania, nie zastępuje zaś samego działania. System szkolny i oświatowy musi konsekwentnie ku pełnej jednolitości ewoluować — projekt ustawy powinien dobrze temu celowi służyć.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-6.5" who="#PoselMaciszewskiJarema">Projekt ustawy określa wspólne całemu stanowi nauczycielskiemu zadania i obowiązki, prawa i przywileje, przy jednoczesnym umiejętnym zróżnicowaniu zadań i obowiązków poszczególnych grup nauczycieli, zależnie od typu szkoły czy szczebla kształcenia. Doniosłą tego konsekwencją jest znaczne podniesienie rangi i pozycji społeczno-zawodowej nauczycieli i wychowawców pracujących na najniższych szczeblach kształcenia i wychowania. Znajduje to swój wyraz także w nowym systemie płac, w którym wysokość uposażenia nie jest uzależniona od typu szkoły (wyjąwszy — i to tylko częściowo — szkolnictwo wyższe), lecz jednolicie od wykształcenia i stażu pracy nauczyciela. Ułatwi to przepływ kadry między szkołami różnych szczebli i różnych typów, umożliwi prowadzenie lepszej i efektywniejszej polityki kadrowej.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-6.6" who="#PoselMaciszewskiJarema">Nad tym ostatnim problemem wypada się zatrzymać nieco dłużej. W całej rozciągłości zgodzić się trzeba ze stwierdzeniem zawartym w doręczonym obywatelom posłom uzasadnieniu rządowym projektu ustawy, iż analiza obecnego stanu kadrowego szkolnictwa ujawnia ujemne zjawiska, których źródła stanowią niektóre przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 1956 r. o prawach i obowiązkach nauczycieli. Do zjawisk tych należy w szczególności:</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-6.7" who="#PoselMaciszewskiJarema">— pozostawanie w służbie czynnej pewnej liczby nauczycieli w wieku emerytalnym, o wyraźnie zmniejszonej sprawności, co z jednej strony utrudnia dopływ do szkół młodych kadr, z drugiej — utrudnia starania o podniesienie poziomu realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych, — niedostosowanie do potrzeb szkół rozmieszczenia kwalifikowanej kadry nauczycielskiej”.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-6.8" who="#PoselMaciszewskiJarema">Podkreślić trzeba, że ten punkt widzenia podzieliła w całej rozciągłości Komisja Oświaty i Wychowania podczas omawiania projektu ustawy. Podzieliła go również Komisja Oświaty i Nauki Sejmu poprzedniej kadencji na posiedzeniu poświęconym analizie realizacji ustawy o prawach i obowiązkach nauczyciela z roku 1956.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-6.9" who="#PoselMaciszewskiJarema">Przedłożony Wysokiej Izbie projekt ustawy umożliwia prowadzenie właściwej polityki kadrowej. Z jednej strony zwiększa uprawnienia administracji szkolnej, np. w zakresie spraw związanych z przechodzeniem nauczyciela na emeryturę po osiągnięciu przez niego wieku emerytalnego, z drugiej — umożliwia zatrzymanie go za jego zgodą w służbie czynnej, gdy stan zdrowia i dalsza jego przydatność do pracy w szkole decyzję taką uzasadniają. Dodać należy, że projekt ustawy, przewidując znaczną poprawę warunków bytowych nauczycieli emerytowanych (również i tych, którzy przeszli na emeryturę przed wejściem w życie ustawy, którą omawiamy) usuwa innego rodzaju hamulce, które mogły uprzednio utrudniać prowadzenie prawidłowej polityki kadrowej. Jest to jeden z wielu przykładów, jak projekt ustawy harmonijnie łączy troskę o interesy nauczyciela z troską o dobro szkoły.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-6.10" who="#PoselMaciszewskiJarema">Projekt ustawy umożliwia władzy szkolnej także bardziej prawidłowe rozmieszczanie w terenie kadr nauczycielskich, co wobec przeobrażeń sieci szkolnej, przekształcania nisko zorganizowanych szkół wiejskich w wysoko zorganizowane szkoły zbiorcze o kilku nauczycielach, nabiera znaczenia szczególnego. Dodajmy w tym miejscu, że tworzenie na wsi sieci wysoko zorganizowanych szkół zbiorczych nie jest podyktowane tylko względami wynikającymi z niżu demograficznego. Po prostu — powiedzmy to wyraźnie — nie ma innej drogi do podniesienia poziomu kształcenia na szczeblu podstawowym na wsi, zrównania w górę poziomu szkół wiejskich z poziomem lepszych szkół miejskich. Możliwości operatywnego działania administracji oświatowej w zakresie polityki kadrowej, które stworzy ustawa, ułatwią bez wszelkiej wątpliwości proces modernizacji naszego szkolnictwa, np. wcześniejsze kończenie etapu tak zwanego nauczania początkowego i zaczynanie nauczania przedmiotowego już od klasy, powiedzmy, trzeciej, lub nawet — w dalszej przyszłości — drugiej. Z drugiej strony projekt ustawy zawiera wystarczające gwarancje, iż prawo przenoszenia nauczyciela ze szkoły do szkoły lub — tym bardziej — z miejscowości do miejscowości nie będzie nadużywane i że jeśli przeniesienie nastąpi, to będzie ono spowodowane rzeczywistą koniecznością i rzeczywistą niemożnością znalezienia dla danego nauczyciela miejsca pracy w szkole w miejscowości, w której pracował dotychczas.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-6.11" who="#PoselMaciszewskiJarema">Raz jeszcze podkreślić wypada, że cały nasz system oświatowy znajduje się w toku procesu modernizacji. Na razie — w ramach obecnego ustroju szkolnego; w przyszłości przewidywać należy zmiany modelowe. Nakłada to na nas obowiązek dostosowania aktów normatywnych do wymogów tego procesu, tak potrzebnego dla dalszego rozwoju naszego kraju.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-6.12" who="#PoselMaciszewskiJarema">Ściśle z tym powiązany jest problem podnoszenia kwalifikacji przez wszystkich nauczycieli. Projekt ustawy nakłada na cały stan nauczycielski obowiązek ustawicznego dokształcania się, pogłębiania raz zdobytej wiedzy, stałego doskonalenia się zawodowego. Z drugiej strony projekt ustawy formułuje również szereg uprawnień nauczycieli, związanych z dokształcaniem się; przewiduje prawo do zwolnień, zniżek godzin itd. Podkreśla — wymieniając obowiązki nauczycieli akademickich — konieczność prowadzenia kursów podyplomowych, punktów konsultacyjnych itd. Służyć one mają także czynnym zawodowo nauczycielom. Wymóg kwalifikacyjny projekt ustawy podnosi bardzo wysoko. Nowo rozpoczynający pracę w zawodzie nauczycielskim powinien mieć w zasadzie ukończone studia wyższe. Pełna stabilizacja zawodowa nauczyciela, wyrażająca się w akcie mianowania może nastąpić dopiero po określonym czasie, po praktycznym zweryfikowaniu rzeczywistych umiejętności pedagogicznych nauczyciela. Wszystko to ma na celu podniesienie poziomu naszego szkolnictwa wszystkich szczebli.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-6.13" who="#PoselMaciszewskiJarema">Jest to sprawa kluczowa. Doceniając w całej rozciągłości trud stanu nauczycielskiego, olbrzymi, historycznej miary skok, jaki nasz kraj uczynił w dziedzinie oświaty w ciągu blisko już 28 lat władzy ludowej, trzeba jednak stwierdzić, że jest jeszcze wiele szkół w Polsce, do których nowoczesne metody dydaktyczne i wychowawcze nie docierają lub docierają w stopniu daleko niewystarczającym, że poziom nauczania nie we wszystkich szkołach jest odpowiedni, że efekty pracy szkoły pozostają czasem w dysproporcji w stosunku do potrzeb naszego dynamicznie rozwijającego się socjalistycznego organizmu społecznego i państwowego.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-6.14" who="#PoselMaciszewskiJarema">W uchwale VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej zawarte zostały ambitne wytyczne odnośnie do kierunków działania w zakresie dalszego rozwoju oświaty w Polsce. Wytyczne te dotyczą także treści pracy szkoły. Absolwenci naszych szkół muszą być wyposażeni w gruntowną wiedzę i w umiejętność posługiwania się nią w życiu społecznym i zawodowym. Nakłada to na szkołę obowiązek nie tylko wpojenia w uczniów pewnej sumy wiadomości, określonej obowiązującym programem nauczania, ale również wdrożenia umiejętności samodzielnego myślenia, przystosowania zdobytych w szkole umiejętności do różnych sytuacji w życiu społecznym i zawodowym, dostrzegania i samodzielnego rozstrzygania problemów. Są to nieodzowne warunki właściwego przygotowania przez szkołę mas młodzieży cło tego etapu rozwoju społecznego i gospodarczego, który skrótowo określamy mianem rewolucji naukowo-technicznej.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-6.15" who="#PoselMaciszewskiJarema">Wszystko to powoduje, że zadania stawiane szkole — rosną. Rosną więc równocześnie zadania stawiane całemu stanowi nauczycielskiemu. Projekt ustawy precyzuje je w sposób dokładny, dając równocześnie nauczycielowi wszystkie warunki i możliwości rzetelnego i skutecznego ich wykonywania.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-6.16" who="#PoselMaciszewskiJarema">Wysoka Izbo! Nie jest moim zadaniem przytaczanie wszystkich argumentów przemawiających za projektem ustawy i jej poszczególnymi rozwiązaniami; znalazły się one w rządowym uzasadnieniu, przedstawionym Komisji Oświaty i Wychowania przez towarzysza Ministra Kuberskiego. Komisja argumentację rządową przyjęła i w pełni podzieliła. Poszczególne wątpliwości dotyczące niektórych kwestii szczegółowych zostały rozproszone dodatkowymi wyjaśnieniami. Nie jest również moim zadaniem — referat przekraczałby wówczas wszelkie dopuszczalne normy czasowe — referowanie wszystkich bez wyjątku poprawek, które Komisja Oświaty i Wychowania, wykorzystując uwagi Komisji Prac Ustawodawczych oraz uwagi i propozycje posłów — członków Komisji Nauki i Postępu Technicznego przedstawiła Wysokiej Izbie w druku sejmowym nr 29. Ograniczę się jedynie do ogólnego ich omówienia i do wyjaśnienia kilku spraw szczegółowych.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-6.17" who="#PoselMaciszewskiJarema">Poprawek tych jest stosunkowo dużo, bo aż 94. Żadna z nich jednak nie podważa podstawowych myśli przewodnich ustawy, nie kwestionuje słuszności założeń polityki oświatowej naszego państwa, której ustawa ma służyć. Mnogość poprawek wynika przede wszystkim ze szczególnej wagi dokumentu, z roli, jaką ma odegrać, a także z faktu , że wyjątkowo wiele zespołów ludzkich pracowało nad jej kształtem ostatecznym. Szło nam o to — zarówno Rządowi, jak i komisjom — aby projekt ustawy miał postać możliwie najdoskonalszą, nie tylko pod względem merytorycznym, ale także stylistycznym i formalno-prawnym.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-6.18" who="#PoselMaciszewskiJarema">Poprawki do ustawy podzielić można na 3 podstawowe grupy:</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-6.19" who="#PoselMaciszewskiJarema">Do pierwszej należą poprawki natury redakcyjnej i stylistycznej, nie zmieniające w najmniejszej mierze treści przedłożenia rządowego. Do tej grupy poprawek zaliczam również te zmiany, które wyniknęły z dążenia do ujednolicenia terminologicznego i prawniczego naszych aktów ustawodawczych. Sądzę, że mam prawo czuć się zwolniony od omawiania tego typu poprawek.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-6.20" who="#PoselMaciszewskiJarema">Do drugiej grupy poprawek zaliczam takie, które obok charakteru stylistycznego lub formalno-prawnego zawierają także pewne uzupełnienia merytoryczne.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-6.21" who="#PoselMaciszewskiJarema">I tak np. — w art. 3 uznaliśmy za konieczne wprowadzenie rozróżnienia zakresu obowiązków poszczególnych grup nauczycieli akademickich, ponieważ nie wszyscy nauczyciele akademiccy mają obowiązek pracy naukowo-badawczej.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-6.22" who="#PoselMaciszewskiJarema">W art. 4 uznaliśmy za słuszne pewne uporządkowanie tematyczne zakresu odpowiedzialności dyrektora szkoły, uzupełniając w porównaniu z przedłożeniem rządowym odpowiednim ustępem o odpowiedzialności za „tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy młodzieży w ramach jej organizacji”, co merytorycznie wydaje się uzasadnione wielką rolą procesów samowychowawczych, przebiegających w organizacjach młodzieżowych na terenie szkoły.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-6.23" who="#PoselMaciszewskiJarema">W art. 15 wydawało się słuszne podkreślić, że nowe zasady wynagrodzenia nauczycieli i nauczycieli akademickich — to nie tylko podwyżka płac, ale również zmiana systemu uposażeń itd.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-6.24" who="#PoselMaciszewskiJarema">Trzecia grupa poprawek nosi charakter merytoryczny. W art. 24 Komisja proponuje wyeksponować wielką rolę wychowawczą nie tylko olimpiad przedmiotowych, ale także konkursów zawodowych, sportowych lub artystycznych; osiągnięcia uczniów w tych konkursach powinny być również — podobnie jak osiągnięcia w olimpiadach — brane pod uwagę przy ocenie pracy nauczyciela i przy jego nagradzaniu.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-6.25" who="#PoselMaciszewskiJarema">W art. 33 należy bardziej elastycznie uregulować problem zajęć dydaktycznych w szkołach wyższych ze względu na ogromne zróżnicowanie form kształcenia i typów szkół. Minister musi mieć w tym zakresie możliwość dostosowania przepisów wykonawczych do warunków pracy szkół i kierunków studiów.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-6.26" who="#PoselMaciszewskiJarema">W art. 34 Komisja zaproponowała poprawkę, która w sposób jasny i nie dający podstaw do dwuznacznych interpretacji wyjaśnia, że — „nauczyciel i nauczyciel akademicki korzystający ze zniżki godzin nie może pobierać dodatkowego wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych”, ze ściśle określonym wyjątkiem. Ta poprawka potwierdza stanowczo słuszność założenia nowego systemu płac, iż płaca zasadnicza jest głównym i podstawowym elementem uposażenia, zaś godziny ponadwymiarowe mogą być stosowane tylko w wypadkach szczególnych. Wprowadzenie ust. 2 do art. 35 wynika ze sformułowań ustawy o szkolnictwie wyższym, której to ustawy nie uchylamy przecież w całości. W tej sytuacji wydało się słuszne, aby punkt dotyczący spraw emerytalnych profesorów i docentów szkół wyższych przenieść konsekwentnie, podobnie jak i inne tego typu przepisy, do Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-6.27" who="#PoselMaciszewskiJarema">Art. 37 bardziej precyzyjnie określa zasady współpracy nauczyciela akademickiego z jednostkami gospodarki narodowej. W art. 65 Komisja po konsultacjach z Rządem uznała za słuszne ujednolicenie systemu kar tak, aby kara nagany była tylko karą dyscyplinarną, a nie — jak przewidywał projekt pierwotny — karą dyscyplinarną lub karą porządkową. W tym samym artykule Komisja postuluje poprawkę, która przewiduje, że każde orzeczenie, a więc nie tylko skazujące, Komisji Dyscyplinarnej wraz z uzasadnieniem znajdzie się w aktach zainteresowanego.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-6.28" who="#PoselMaciszewskiJarema">Zmiany w art. 80 podyktowane są potrzebą co najmniej zrównania pozycji prawnej adiunkta z pozycją prawną niektórych innych kategorii nauczycieli akademickich.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-6.29" who="#PoselMaciszewskiJarema">W art. 94 Komisja po konsultacji z Rządem uznała za słuszne, by w określonych przypadkach, kiedy znosi się lub przekształca szkołę lub szkołę wyższą, a nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela lub nauczyciela akademickiego w tej samej lub innej szkole w tej samej lub innej miejscowości był obowiązek zaproponowania mu pracy zgodnej z kwalifikacjami.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-6.30" who="#PoselMaciszewskiJarema">W art. 96, stosowanym zresztą w praktyce zgoła wyjątkowo (o czym zresztą ustawa głosi), wydawało się słuszne wprowadzić zmiany redakcyjne, które treść tego artykułu uzgodniłyby z dotychczas obowiązującymi przepisami w tym zakresie.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-6.31" who="#PoselMaciszewskiJarema">Pozostałe poprawki, a zwłaszcza nowe artykuły w końcu ustawy, uzgadniają Kartę Praw i Obowiązków Nauczyciela z innymi ustawami.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-6.32" who="#PoselMaciszewskiJarema">Obok poprawek zawartych w druku sejmowym nr 29 Komisja Oświaty i Wychowania wnosi jeszcze 6 dodatkowych poprawek:</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-6.33" who="#PoselMaciszewskiJarema">1. W art. 40 po zdaniu: — „Z tytułu 20-letniej nienagannej pracy pedagogicznej przyznaje się nauczycielom i nauczycielom akademickim odznaczenia państwowe” — proponujemy podać treść w brzmieniu przedłożenia rządowego. Poprawkę tę Komisja zgłasza po szeregu konsultacji w przeświadczeniu, że proponowane brzmienie tego artykułu nie stanowi przeszkody do nadania nauczycielowi lub nauczycielowi akademickiemu odznaczenia lub orderu wyższego stopnia, jeśli na to zasłużył, natomiast pozostawienie pierwotnie proponowanej przez Komisję poprawki doprowadziłoby do niewłaściwych nacisków bądź też do nieusatys- fakcjonowania odznaczonych, jeśli otrzymaliby odznaczenia wedle dolnej granicy określonej ustawą. Ponadto brzmienie przedłożenia rządowego odpowiada sformułowaniom zawartym w kartach innych uprzywilejowanych zawodów.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-6.34" who="#PoselMaciszewskiJarema">2. W art. 74 ust. 2 skreśla się słowo — „dyscyplinarną” — jest to konsekwencja poprawki do art. 65, który w nowym brzmieniu przewiduje, że kary dyscyplinarne wymierza tylko Komisja Dyscyplinarna.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-6.35" who="#PoselMaciszewskiJarema">3.Art. 86 proponuje się nadać nowe brzmienie, a mianowicie:</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-6.36" who="#PoselMaciszewskiJarema">„Nowo zatrudniony nauczyciel i nauczyciel akademicki obowiązany jest przystąpić do pracy w terminie oznaczonym w akcie nominacyjnym lub umowie o pracę. Jeżeli nowo zatrudniony nauczyciel lub nauczyciel akademicki nie usprawiedliwi w ciągu sześciu dni po tym terminie nieprzystąpienia do pracy, nominacja lub umowa o pracę traci ważność, chyba że szczególne przepisy stanowią inaczej”.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-6.37" who="#PoselMaciszewskiJarema">Poprawka ta podyktowana jest dążeniem do ograniczenia tego przepisu do nauczycieli i nauczycieli akademickich rozpoczynających pracę oraz do uzgodnienia tego przepisu z innymi aktami normatywnymi z zakresu prawa pracy: mówiąc w ostatnim zwrocie o przepisach szczególnych, ma się przede wszystkim na uwadze ustawę o planowym zatrudnieniu absolwentów.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-6.38" who="#PoselMaciszewskiJarema">4. W art. 96 ust. 1 proponuje się dodać na zakończenie zdanie: — „W razie rozwiązania stosunku pracy w tym trybie może być przyznana nauczycielowi lub nauczycielowi akademickiemu odprawa w wysokości trzymiesięcznego uposażenia zasadniczego”.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-6.39" who="#PoselMaciszewskiJarema">5. W art. 97 ust. 1 pkt. 5 proponuje się skreślić słowo „udokumentowanego” oraz ostatnie słowa brzmiące: — „w ciągu co najmniej 7 dni”. Przepis ten dotyczy porzucenia pracy i nie wydaje się celowe uściślanie tu czasokresu.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-6.40" who="#PoselMaciszewskiJarema">6. W art. 102 ust. 2, ak. 2, po słowie — „uposażenia” dodaje się słowo „zasadniczego”. Jest to konsekwencja poprzedniego artykułu.</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-6.41" who="#PoselMaciszewskiJarema">Wszystkie poprawki zarówno te, które zawarte są w druku sejmowym i w erracie, jak i te, które przed chwilą przedłożyłem Wysokiej Izbie, były rezultatem wnikliwej i uważnej pracy komisji oraz przedstawicieli Rządu. Wszystkie też zostały z Rządem skonsultowane i uzgodnione.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-6.42" who="#PoselMaciszewskiJarema">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela rodził się wspólnym wysiłkiem Rządu, Sejmu i przedstawicieli zainteresowanych środowisk. Rzadko który projekt ustawy przeszedł przez tak liczne i tak gruntowne konsultacje i dyskusje. Nad wstępnymi założeniami projektu ustawy przeprowadziła dyskusję sejmowa Komisja Oświaty i Nauki Sejmu V kadencji. Projekt ustawy konsultowany był ze środowiskami nauczycielskimi i akademickimi. Resort oświaty przeprowadził również badania socjologiczne — sondujące opinie wielu środowisk nauczycielskich. W toku kampanii wyborczej do Sejmu obecnej kadencji wielu obywateli posłów dyskutowało te sprawy z nauczycielami — wyborcami w swoich okręgach wyborczych. Na adres Komisji Oświaty i Wychowania napłynęło wiele listów od organizacji terenowych Związku Nauczycielstwa Polskiego i od poszczególnych obywateli. Od początku do końca w pracy nad projektem ustawy uczestniczyli przedstawiciele Związku Nauczycielstwa Polskiego.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-6.43" who="#PoselMaciszewskiJarema">Konsultacje wykazały bez wszelkiej wątpliwości, że projekt ustawy cieszy się pełnym poparciem zainteresowanych środowisk, wszyscy nauczyciele widzą w nim nie tylko urzeczywistnienie swych osobistych nadziei i pragnień, ale równocześnie skuteczny instrument służący podniesieniu na wyższy poziom pracy szkoły i administracji oświatowej.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-6.44" who="#PoselMaciszewskiJarema">Wiele postulatów szczegółowych, zgłaszanych w toku dyskusji, zostało w projekcie ustawy uwzględnionych. Nie mogły zostać uwzględnione zgłaszane na każdym etapie pracy nad projektem ustawy te wszystkie uwagi i dezyderaty, które pociągnęłyby za sobą dalsze zwiększenie wydatków budżetowych państwa. W tym miejscu trzeba otwarcie i szczerze powiedzieć: wysiłek państwa, wyrażający się w roku bieżącym kwotą blisko 1 600 mln zł na podwyżki uposażeń nauczycielskich, a w roku docelowym reformy systemu płac kwotą blisko 7 mld zł jest wysiłkiem wielkiego rzędu. Wszyscy uznajemy, że wysiłek ten jest konieczny, a sposób wydatkowania tych sum, wypracowanych przez naszą gospodarkę narodową, sprawiedliwy i słuszny. Nie stać jednak naszego państwa w chwili obecnej na zwiększenie tego wysiłku. Każdy postulat, głoszący potrzebę zmniejszenia wymiaru godzin czy podwyżki wynagrodzenia za taki lub inny rodzaj pracy pedagogicznej pociąga za sobą dodatkowe koszty, których państwo nie mogłoby już pokryć. I tak np. obniżenie obowiązkowego wymiaru godzin dydaktycznych, choćby tylko o jedną godzinę, wymagałoby zwiększenia funduszu płac o kilkaset milionów złotych rocznie. Wyda się to bardziej jasne, jeśli uprzytomnimy sobie, że nauczyciele stanowią grupę zawodową liczącą 363 tys. osób, a nauczyciele akademiccy — 33 tys. osób. Być może nowy system płac nie satysfakcjonuje w równie wysokim stopniu wszystkich — nader przecież licznych grup nauczycielskich. Intencją jednak autorów projektu jest także wyrównanie pewnych narosłych latami dysproporcji między zarobkami poszczególnych grup nauczycieli, tym bardziej, że w ogromnej większości wypadków dysproporcje te nie miały uzasadnienia merytorycznego.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-6.45" who="#PoselMaciszewskiJarema">Pojawiły się pojedyncze głosy, krytykujące nadmierną rzekomo liczbę delegacji dla Rady Ministrów lub poszczególnych ministrów. Nie można jednak — wobec ogromnej różnorodności szkół — wszystkich szczegółowych spraw jednolicie regulować przepisami ustawy. Rząd musi otrzymać uprawnienia pozwalające na pewną elastyczność w działaniu zgodnie z ustawą. Jest też jedna delegacja, która — jak sądzę — budzi szczególne zadowolenie. Myślę o art. 107, upoważniającym Radę Ministrów do dalszej poprawy warunków pracy nauczycieli i nauczycieli akademickich i obniżania norm czasu pracy określonych w ustawie. Artykuł ten nadaje postanowieniom dotyczącym warunków pracy i płacy charakter dynamiczny i odzwierciedla w całej pełni intencje Rządu i Sejmu.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-6.46" who="#PoselMaciszewskiJarema">Były także uwagi i postulaty, które — zdaniem Komisji — zawierały myśli słuszne, jednak aktualnie niemożliwe do realizacji bądź ze względów materialnych, bądź organizacyjnych lub kadrowych. Do takich np. wniosków należał postulat rozciągnięcia uprawnień Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela na lekarzy szkolnych, pracujących w higienie szkolnej lub w akademickiej służbie zdrowia na pełnych etatach. Jest to jednak wniosek, który — należy to postulować — Rząd rozpatrzy we właściwym czasie, wtedy, gdy warunki po temu dojrzeją.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-6.47" who="#PoselMaciszewskiJarema">Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt ustawy wraz z poprawkami odzwierciedla decyzje VI Zjazdu PZPR, który postanowił, iż należy: ,,Zapewnić należyty wzrost społecznej rangi zawodu nauczycielskiego, zwiększyć troskę o poziom ideowy i warunki życia i pracy środowiska nauczycielskiego”. Służy rozwojowi nowoczesnej oświaty w Polsce. Harmonijnie w jedną nierozerwalną całość łączy prawa i obowiązki całego stanu nauczycielskiego. Wraz z przedstawionym łącznie projektem rozporządzenia Rady Ministrów wydatnie poprawia warunki bytowe nauczycieli i czyni zawód nauczycielski atrakcyjnym dla zdolnej, wartościowej młodzieży. Umożliwia wdrażanie w życie założeń jednolitej polityki oświatowej i naukowej w kraju, określonej uchwałami VI Zjazdu PZPR. Dobrze służy sprawie umocnienia i rozwoju wszystkich form socjalistycznego wychowania dzieci i młodzieży.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-6.48" who="#PoselMaciszewskiJarema">W imieniu Komisji Oświaty i Wychowania mam zaszczyt prosić Wysoką Izbę, by ustawę Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela w brzmieniu przedłożenia rządowego wraz z poprawkami Komisji raczyła uchwalić.</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-6.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 335 | + </div> | |
| 336 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 337 | + <u xml:id="u-7.0" who="#Marszalek">Zarządzam 30-minutową przerwę.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min. 25 do godz. 17)</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-7.2" who="#Marszalek">I sesja Sejmu</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-7.3" who="#Marszalek">Projekt ustawy 3 posiedzenie z 27 kwietnia 1972 r-</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-7.4" who="#Marszalek">Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela</u> | |
| 342 | + </div> | |
| 343 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 344 | + <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Rozpoczynamy dyskusję nad projektem ustawy zreferowanym przed przerwą. Jako pierwszy zabierze głos poseł Andrzej Werblan.</u> | |
| 346 | + </div> | |
| 347 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 348 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PoselWerblanAndrzej">Obywatelu Marszałku! Obywatele Posłowie! Treść Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela została szeroko przedstawiona.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PoselWerblanAndrzej">Konsekwencje jej uchwalenia przez Sejm będą doniosłe. Przewiduje ona wysoką podwyżkę uposażeń nauczycieli i wprowadza przejrzyste, sprzyjające postępowi i dobrej pracy zasady systemu płac. Rozszerza znacznie uprawnienia socjalne i emerytalne nauczycieli. Stanowi o obowiązkach nauczycieli według nowocześnie pojmowanych i powszechnie uznawanych zadań i potrzeb nauczania i wychowania w socjalistycznej szkole. Umacnia autorytet nauczyciela i podnosi rangę społeczną jego pracy. Ułatwia modernizację szkolnictwa i doskonalenia polityki kadrowej w oświacie. Zalety lej ustawy są i będą docenione przez nauczycielstwo, przez wszystkich działaczy oświatowych, przez całe nasze społeczeństwo.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PoselWerblanAndrzej">Ustawa normuje kompleksowo i jednolicie, a zarazem nowocześnie i korzystnie wszystkie zasadnicze sprawy stanu nauczycielskiego zarówno nauczycieli szkół ogólnych oraz zawodowych, jak i nauczycieli akademickich, co jest istotnym krokiem ku likwidacji barier między szkolnictwem wyższym a resztą systemu oświatowego.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PoselWerblanAndrzej">Jeden z uczestników licznych ostatnio dyskusji o wychowaniu, odwracając znaną myśl Staszica napisał, iż — „jakie są Rzeczypospolite, takie jest młodzieży chowanie”. Można powiedzieć, że ustawa, nad którą obradujemy, wystawia naszej Ludowej Rzeczypospolitej dobre świadectwo. Znajduje w niej najlepszy wyraz wielkie znaczenie, jakie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza i Rząd naszego państwa przywiązują do spraw oświaty, do wychowania młodzieży, do pracy wychowawców i nauczycieli.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PoselWerblanAndrzej">Jednym z pierwszych aktów nowego kierownictwa partii, zaraz na początku 1971 roku było powołanie Komitetu Ekspertów dla opracowania propozycji w sprawie unowocześnienia systemu edukacji narodowej. Jedną z pierwszych grup zawodowych, której status i potrzeby socjalne znajdują kompleksowe uregulowanie bezpośrednio po tym, jak VI Zjazd partii wytyczył cele społeczno-ekonomiczne bieżącego pięciolecia, są nauczyciele i wychowawcy.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PoselWerblanAndrzej">Ta wysoka ranga spraw nauki, oświaty i wychowania w ramach polityki zrodzonej z dążeń klasy robotniczej i w klasie robotniczej znajdującej najmocniejsze oparcie, ma wymowę znamienną i optymistyczną. Daje ona mocną i jasną wykładnię istotnej treści programu, który I Sekretarz KC PZPR tow. Edward Gierek określił jako budowę socjalizmu — „przez ludzi dla ludzi”, programu sięgającego do najbogatszych źródeł społecznej inicjatywy i społecznego zaangażowania.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PoselWerblanAndrzej">Obywatele Posłowie! Debata dzisiejsza wykracza swoim znaczeniem poza ramy zakreślone przedmiotową treścią ustawy - Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela. Wynika to z samej istoty tej ustawy, która jest ważnym, ale przecież jednym tylko ogniwem w systemie przedsięwzięć podejmowanych przez nasze państwo dla podniesienia kształcenia i wychowania do poziomu wymagań obecnego etapu rozwoju socjalizmu.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-9.7" who="#PoselWerblanAndrzej">Osiągnięcia Polski Ludowej na polu oświaty są wielkie. W ostatnim dziesięcioleciu rozwój tej dziedziny życia społecznego pozostawał jednak w tyle za potrzebami. Dopiero VIII Plenum KC w lutym ubiegłego roku przez uznanie, iż upowszechnienie szkoły średniej jest celem polityki oświatowej partii otworzyło perspektywę kształtowania systemu szkolnego w pełnej zgodzie z wymogami współczesnej wiedzy i na miarę przyszłościowych potrzeb socjalizmu.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-9.8" who="#PoselWerblanAndrzej">Umocnienie statusu nauczyciela i zasadnicze polepszenie warunków jego pracy w oparciu o postanowienia obecnej ustawy, wyprzedza decyzje o nowym kształcie i kierunku rozwoju systemu oświatowego. Jest to słuszne, gdyż od kwalifikacji i pracy nauczycieli zależy zarówno podniesienie i wyrównanie poziomu pracy szkół już obecnie, jak i przygotowanie przyszłych przemian.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-9.9" who="#PoselWerblanAndrzej">Ze wszystkich problemów, które trzeba będzie rozwiązać, aby osiągnąć zasadniczy postęp w naszym szkolnictwie, najtrudniejszym, lecz i najważniejszym będzie odpowiednie przygotowanie nauczycieli. Na pozytywną ocenę zasługują dotychczasowe wysiłki w tej dziedzinie, zwłaszcza rosnący udział szkół akademickich w kształceniu nauczycieli oraz rozwój wyższych szkół pedagogicznych i studiów podyplomowych. Należy mieć nadzieję, że Rząd będzie troszczyć się o umocnienie i rozwinięcie nie formalnej, lecz merytorycznej współpracy między szkołami wyższymi a pozostałymi ogniwami oświaty w ogóle, a przede wszystkim w dziedzinie kształcenia i doskonalenia nauczycieli.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-9.10" who="#PoselWerblanAndrzej">Kluczowe znaczenie w obecnych warunkach ma właściwy dopływ nowych sił do zawodu nauczycielskiego- Słusznie mówi się o nauczycielskim powołaniu. Praca wychowawcza i przewodnika młodzieży wymaga wielkich uzdolnień i szczególnych cech charakteru. Interes społeczny nakazuje zabiegać o to, aby młodzież tymi uzdolnieniami i cechami obdarzona wybierała drogę życiową nauczyciela, aby do służby nauczycielskiej była pieczołowicie przygotowywana i wdrażana. Będą obecnie ku temu lepsze niż uprzednio warunki. Wykorzystanie tych warunków zależy od przemyślanej działalności władz oświatowych, organizacji politycznych i młodzieżowych, od sprzyjającego klimatu społecznego.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-9.11" who="#PoselWerblanAndrzej">Wysoka Izbo! Wszyscy wiążemy wielkie nadzieje z Kartą Praw i Obowiązków Nauczyciela. W sprawie kształcenia i wychowania młodzieży jak w żadnej innej, obowiązek każdej rodziny i każdego obywatela zespala się z powinnością społeczeństwa, a przyszłość jednostki z przyszłością narodu.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-9.12" who="#PoselWerblanAndrzej">Wśród wielu zadań systemu oświatowego, które wynikają z programu VI Zjazdu PZPR, szczególną wagę ma dzisiaj i mieć będzie w nadchodzących latach przygotowanie całego społeczeństwa do uczestnictwa w rewolucji naukowo-technicznej i wykorzystania jej zdobyczy dla rozwoju kraju. Podnoszenie poziomu nauczania i zapewnienie równego startu młodzieży, stopniowa realizacja postulatu kształcenia ustawicznego oraz szczególna dbałość o szybkie zwiększanie potencjału twórczego naszej nauki, techniki i kultury — to główne spośród tych zadań.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-9.13" who="#PoselWerblanAndrzej">Stała i wysoka dynamika rozwojowa rodzi się z zespolenia nowoczesnej nauki i techniki ze społecznymi walorami socjalizmu. Młodzież nasza otrzyma właściwe wykształcenie i należyte wychowanie, jeśli szkoła zapewni jej rozległą wiedzę oraz nawyki jej dalszego wzbogacania, a równocześnie ukształtuje uczuciowy i intelektualny związek z socjalizmem. Są to zadania nierozłączne, wzajemnie się warunkujące. Socjalistyczne stosunki społeczne potęgują skuteczność stosowania wiedzy, a wiedza przynosi prawdziwy pożytek dla narodu, jednostki i ludzkości, jeśli służy realizacji moralno-ideowych celów socjalizmu.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-9.14" who="#PoselWerblanAndrzej">Zmiany, które socjalizm wniósł do życia narodu polskiego mają doniosłe konsekwencje wychowawcze. Przez wiele dziesięcioleci nasze dążenia narodowe i społeczne realizowały się w walce przeciw anachronicznym strukturom politycznym, przeciw państwom zaborczym i przeciw rodzimej władzy burżuazyjno-obszarniczej. W dobie obecnej po raz pierwszy od stuleci naród nasz posiada państwo kierowane przez siły postępowe, zorganizowane na podstawie przodujących założeń społecznych, realizujące optymalny program rozwoju gospodarczego i kulturalnego, państwo zespolone internacjonalistycznym sojuszem i przyjaźnią ze Związkiem Radzieckim, ze wszystkimi naszymi socjalistycznymi sąsiadami i przyjaciółmi.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-9.15" who="#PoselWerblanAndrzej">Umacnianie naszego socjalistycznego państwa i całej międzynarodowej wspólnoty socjalistycznej — to dziś naczelny nakaz patriotyzmu, zespolonego z internacjonalizmem.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-9.16" who="#PoselWerblanAndrzej">Zgodność wysiłków władz i obywateli, zdyscyplinowana praca, kierowanie się w myśleniu i działaniu interesem ogólnonarodowym stały się obecnie głównym czynnikiem postępu. Powinniśmy więc konsekwentnie rozwijać w szkołach taki system wychowawczy, w którym pełnym blaskiem jaśniejące tradycyjne cnoty obywatelskie zespolą się z nowymi wartościami, z poszanowaniem wydajnej i zdyscyplinowanej pracy, dobrej organizacji i wysokich kwalifikacji. W społeczeństwie socjalistycznym, które każdemu zapewnia pracę i przed każdym otwiera możliwość kształcenia się — miarą sprawiedliwości może być jedynie praca, a wyznacznikiem praw — rzetelność w wypełnianiu obowiązków. Te zasady leżą u podstaw Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela. Z nich też wynikają postulaty wychowawcze, którym sprostać muszą we wzajemnym współdziałaniu szkoły wszystkich szczebli, od podstawowych do wyższych. Określają one równocześnie naszą wspólną odpowiedzialność, którą wraz z nauczycielami wszyscy ponosimy, gdyż wychowanie jest sprawą ogólnonarodową.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-9.17" who="#PoselWerblanAndrzej">Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą łączy z nauczycielstwem mocna więź. Blisko połowa nauczycieli działa w szeregach naszej partii. Ogół wychowawców, nauczycieli i pracowników szkół wyższych ofiarnie uczestniczy w realizacji zadań społecznych i wychowuje młodzież w duchu socjalistycznych ideałów. Wszystkie organizacje i instancje naszej partii będą nadal troszczyć się o rozwój oświaty, o sprawy nauczycieli, o właściwą i konsekwentną realizację Karty ich praw i obowiązków. Celem naszych szczególnych starań powinno być kształtowanie jednolitego frontu oświaty i wychowania, frontu, na którym wysiłek szkoły i nauczyciela będzie konsekwentnie wspierany przez działalność organizacji młodzieżowych, przez środki masowego przekazu, przez politykę wydawniczą i repertuarową, przez stosunki kształtujące się między ludźmi w miejscu pracy i w miejscu zamieszkania, przez każdą rodzinę. Jeśli na tym szerokim froncie kształcenia i wychowywania młodzieży, a także całego społeczeństwa, osiągać będziemy postępy stałe i istotne, praktyczne rezultaty tej ustawy, którą dziś uchwalimy, będą większe i trwalsze.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-9.18" who="#PoselWerblanAndrzej">Wysoki Sejmie! Klub Poselski PZPR, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, będzie głosować za ustawą — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela według projektu rządowego wraz z poprawkami zawartymi w druku nr 29 oraz dodatkowymi poprawkami zgłoszonymi w imieniu komisji przez posła sprawozdawcę.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-9.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 368 | + </div> | |
| 369 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 370 | + <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Zygmunt Surowiec.</u> | |
| 371 | + </div> | |
| 372 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 373 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PoselSurowiecZygmunt">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Założeniem naszej polityki jest dalszy, harmonijny rozwój społeczno-gospodarczy Polski Ludowej. Zgodnie z kierunkiem tego rozwoju, wytyczonym w uchwale VI Zjazdu PZPR i zaaprobowanym przez społeczeństwo podczas wyborów do Sejmu, władze polityczne i państwowe podejmują konsekwentne kroki, zmierzające do zapewnienia pomyślnej realizacji ogólnonarodowych zadań. W przekonaniu Klubu Poselskiego ZSL, w którego imieniu przemawiam, przedsięwzięciem o istotnym znaczeniu dla rozwiązania wielu problemów w dziedzinie oświaty i nauki będzie uchwalenie przez Wysoką Izbę Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela.</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PoselSurowiecZygmunt">Dalszy postęp w sferze gospodarki i kultury wymaga coraz lepszego przygotowania wysoko kwalifikowanych kadr pracowników, zdolnych do twórczego wykorzystywania zdobyczy nauki i techniki zarówno dla ekonomicznego, jak i społecznego rozwoju kraju, zdolnych do aktywnego uczestnictwa w dokonywającej się rewolucji naukowo-technicznej. Jesteśmy świadomi, że coraz wyższy poziom wykształcenia obywateli sprzyja dalszemu rozwojowi demokracji socjalistycznej, wpływa na zwiększenie udziału szerokich rzesz społeczeństwa w rządzeniu państwem. Rozwój naszej gospodarki i kultury w dużej mierze zależy więc od postępu w dziedzinie oświaty, nauki i wychowania.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PoselSurowiecZygmunt">Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela wychodzi naprzeciw tym potrzebom, stwarzając lepsze warunki do dalszego rozwoju naszego szkolnictwa, naszej oświaty i nauki, spełni tym samym ważną rolę społeczną, polityczną i gospodarczą.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PoselSurowiecZygmunt">Pozwolę sobie w tym miejscu przypomnieć, że ruch ludowy od początków formowania swych politycznych założeń programowych podnosił znaczenie oświaty i szkolnictwa. Radykalny ruch ludowy, podobnie jak ruch robotniczy i inne postępowe siły społeczne naszego kraju, konsekwentnie domagał się wprowadzenia demokratycznego systemu oświaty dla wszystkich obywateli.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PoselSurowiecZygmunt">W warunkach ustroju kapitalistycznego ten bezspornie słuszny postulat nie doczekał się realizacji. Możliwości jego spełnienia stworzone zostały dopiero w Polsce Ludowej, która od początku swego istnienia uznała rozwój powszechnej oświaty jako jedno z najważniejszych zadań.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PoselSurowiecZygmunt">Dotychczasowe osiągnięcia w zakresie oświaty i nauki, którymi słusznie się szczycimy, to rezultat wielkiego ogólnonarodowego wysiłku. Robotnicy i chłopi, całe społeczeństwo, doceniając rolę oświaty i nauki wspomagało i wspomaga stale wysiłki naszego ludowego państwa. Dzięki patriotycznej postawie społeczeństwa między innymi wybudowaliśmy w kraju ponad 1400 szkół pomników 1000-lecia Państwa Polskiego.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-11.6" who="#PoselSurowiecZygmunt">Oceniając pozytywnie wielki dorobek w dziedzinie oświaty i nauki, równocześnie dostrzegamy w systemie kształcenia i wychowania braki i niedostatki, występujące szczególnie na wsi. Nie zezwalają one na osiąganie w pełni zadowalającego poziomu w znacznej części szkół, a absolwentom tych szkół utrudniają start do zdobywania dalszego wykształcenia i przygotowania się do pracy.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-11.7" who="#PoselSurowiecZygmunt">Przedmiotem szczególnej troski kierownictwa politycznego i władz państwowych jest doskonalenie systemu edukacji narodowej. Przy ustalaniu optymalnych rozwiązań w tej dziedzinie będą — w przekonaniu naszego Klubu — uwzględnione potrzeby zarówno szkoły, jak też potrzeby oświatowe całego środowiska wiejskiego. Mając na celu zwiększenie efektów w zakresie kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży zamieszkałej na wsi, a także — biorąc pod uwagę typ osadnictwa wiejskiego — należy w szczególności zmierzać do rozwiązywania takich kwestii, jak:</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-11.8" who="#PoselSurowiecZygmunt">— stopniowe obejmowanie wszystkich dzieci wychowaniem przedszkolnym, — dalsze podnoszenie poziomu nauki i wychowania w szkołach podstawowych na wsi przez organizowanie 8-klasowych szkół o siedmiu i więcej nauczycielach, zwiększenie budownictwa szkolnego, wyposażenie wszystkich szkół w niezbędny sprzęt i pomoce naukowe oraz zapewnienie odpowiedniej kadry nauczycieli-specjalistów, — stwarzanie korzystniejszych warunków kształcenia młodzieży wiejskiej w szkołach ponadpodstawowych, m.in. przez zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc w internatach, stypendiów oraz dogodnego dojazdu do szkół, — rozwiązanie problemów, dotyczących kształcenia dziewcząt wiejskich na potrzeby gospodarki rolnej i w innych zawodach, — opracowanie takiego programu nauczania, który wykorzystując dziedzictwo kultury ogólnoludzkiej i narodowej — będzie bardziej skutecznie kształtował umysły naszej młodzieży w duchu naukowego światopoglądu i uwzględniał przy tym wszystkie sfery życia społecznego, w tym problemy moralne, estetyczne i psychiczne.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-11.9" who="#PoselSurowiecZygmunt">Szkoła wiejska wymaga obecnie szczególnej troski również dlatego, że w wyniku niżu demograficznego, po 1980 r., młodzież urodzona i zamieszkała na wsi stanowić będzie 2/3 młodzieży w Polsce. Ona w przyszłości znajdzie się w szkołach średnich i wyższych oraz podejmie pracę zarówno na wsi, jak i w mieście. Wykształcenie i wychowanie tej młodzieży na pełnowartościowych obywateli kraju jest więc problemem o znaczeniu ogólnospołecznym.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-11.10" who="#PoselSurowiecZygmunt">Obywatele Posłowie! W imieniu Klubu Poselskiego ZSL pragnę z uznaniem podkreślić wkład pracy nauczycielstwa polskiego w kształcenie i wychowanie młodego pokolenia zarówno w przeszłości, jak i obecnie. Nauczyciele polscy niejednokrotnie w najtrudniejszych warunkach w przeszłości znajdowali się na pierwszej linii frontu walki o postęp społeczny, brali i biorą aktywny udział w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym kraju.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-11.11" who="#PoselSurowiecZygmunt">W obecnej sytuacji społecznej i gospodarczej, gdy rola wykształcenia i wychowania społeczeństwa staje się szczególnie ważna, wniesiony został pod obrady Sejmu projekt nowej ustawy, której celem jest podniesienie rangi społecznej i prestiżu zawodu nauczycielskiego.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-11.12" who="#PoselSurowiecZygmunt">Jedną z ważnych przesłanek do osiągnięcia tego celu jest podwyżka uposażeń, którą szczegółowo przedstawił poseł sprawozdawca. Nowy system płac wpłynie na poprawę warunków materialnych nauczycieli, przyczyni się zatem do stabilizacji kadry nauczycielskiej. Powinien również spowodować większy dopływ wartościowych jednostek do tego zawodu.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-11.13" who="#PoselSurowiecZygmunt">Nowy system płac, przewidując znaczną podwyżkę uposażeń zasadniczych, odpowiada postulatom wysuwanym na licznych zebraniach nauczycieli. Jego założenia zyskały także aprobatę na zebraniach konsultacyjnych, organizowanych przez władze oświatowe i Związek Nauczycielstwa Polskiego. Nowy, uproszczony system plac będzie — w naszym przekonaniu — instrumentem sprzyjającym stałemu podwyższaniu kwalifikacji nauczycieli, a w konsekwencji osiąganiu przez nich lepszych wyników nauczania i wychowania.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-11.14" who="#PoselSurowiecZygmunt">Niezwykle ważnym, obok reformy płac, elementem proponowanej ustawy jest przewidziany przez nią system bodźców moralnych, system społecznego honorowania pracy nauczyciela — co ma dla nauczycieli i całego społeczeństwa ogromne znaczenie.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-11.15" who="#PoselSurowiecZygmunt">Podkreślenia wymaga także stworzenie wyraźnych możliwości awansu uzyskiwanego zarówno przez długoletni staż, jak i przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych nauczyciela. Proponowane uregulowanie czasu pracy nauczycieli szkół wszystkich stopni powinno wpłynąć korzystnie na tok ich działalności dydaktyczno-wychowawczej, a w połączeniu z systemem płac oraz rozbudowanym systemem świadczeń socjalnych, doprowadzić nie tylko do poprawy warunków życia ogółu nauczycieli, ale także do zwiększenia możliwości pełnej koncentracji ich sił i czasu na podnoszeniu poziomu nauczania i wychowania w szkołach.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-11.16" who="#PoselSurowiecZygmunt">Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela rozszerza także uprawnienia nauczycieli pracujących na wsi. Wprowadzenie przewidzianych dla nich przywilejów można uznać jako rekompensatę za pracę w trudniejszych warunkach, a także jako zachętę dla młodych nauczycieli do podejmowania pracy w szkołach wiejskich. Jest to całkowicie zgodne ze społeczną potrzebą rozwoju szkolnictwa na terenie wsi.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-11.17" who="#PoselSurowiecZygmunt">Obok uprawnień ustawa określa także podstawowe obowiązki nauczycieli, od wykonania których uzależniona jest efektywność pracy dydaktycznej i wychowawczej. We wstępie do tej ustawy czytamy m.in.: — „Zapewnić pomyślną przyszłość Polsce Ludowej może jedynie rzetelna, twórcza praca całego narodu, oparta na osiągnięciach współczesnej nauki i techniki. Ludzie wykształceni, pracowici i twórczy, głęboko uspołecznieni, wrażliwi i wszechstronnie rozwinięci pomnażać będą bogactwo kraju, wpływać na polepszenie poziomu życia narodu.</u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-11.18" who="#PoselSurowiecZygmunt">Rzetelna i twórcza praca nauczycieli na wszystkich szczeblach edukacji narodowej powinna sprzyjać pełnemu urzeczywistnieniu ideałów wychowawczych socjalizmu”.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-11.19" who="#PoselSurowiecZygmunt">Jesteśmy przekonani, że nauczyciele uczynią wszystko, aby młode pokolenie przygotować do realizacji tych wzniosłych celów, że młodzież oddana ich pieczy zostanie dobrze przygotowana do pracy i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, że szkoła ukształtuje pożądane cechy charakteru obywatela państwa socjalistycznego.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-11.20" who="#PoselSurowiecZygmunt">Jednocześnie mamy pełną świadomość, że powodzenie w tej pracy uzależnione jest nie tylko od nauczycieli, ale także od dalszego i coraz lepszego współdziałania ze szkołą całego społeczeństwa. Wzajemne współdziałanie szkoły i jej środowiska ma bowiem szczególne znaczenie w procesie wychowywania młodzieży.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-11.21" who="#PoselSurowiecZygmunt">W realizacji zadań wychowawczych powinniśmy zwracać większą uwagę na kształtowanie u młodzieży czynnej postawy i zaangażowania we wszystkich dziedzinach życia społeczno-kulturalnego i gospodarczego społeczeństwa, wyrabianie w niej poczucia współodpowiedzialności za sprawy własnego środowiska, regionu, kraju i wspólnoty krajów socjalistycznych.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-11.22" who="#PoselSurowiecZygmunt">W szkole i środowisku pozaszkolnym powinniśmy wpajać młodzieży zamiłowanie i szacunek do pracy, poczucie odpowiedzialności i dyscypliny społecznej, rozwijać w niej zamiłowanie do stałego przyswajania osiągnięć nauki i techniki i wykorzystywania zdobytej wiedzy i umiejętności w pracy zawodowej i społecznej, w trosce o systematyczny wzrost dobrobytu kraju, pełniejsze zaspokajanie materialnych i kulturalnych potrzeb jego obywateli — jako postulatów programowych socjalizmu.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-11.23" who="#PoselSurowiecZygmunt">Wysoki Sejmie! Zjednoczone Stronnictwo Ludowe poświęca wiele uwagi problemom wychowania społeczeństwa. Na ostatnim Plenum Naczelnego Komitetu zwróciliśmy uwagę na potrzebę rozwijania działalności wychowawczej, zwłaszcza w rodzinie, szkole i środowisku wiejskim. Widzimy bowiem w tej działalności możliwość zwielokrotnienia sił społecznych na rzecz przyspieszenia budowy socjalizmu w naszym kraju. Widzimy oczywisty związek między wprowadzaniem lepszych metod pracy a kształtowaniem właściwych postaw obywateli i właściwych socjalistycznych stosunków międzyludzkich.</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-11.24" who="#PoselSurowiecZygmunt">Zjednoczone Stronnictwo Ludowe uczyni wszystko, aby nauczyciel, dla którego uchwalamy dziś Kartę Praw i Obowiązków Nauczyciela mógł, wykonując swe obowiązki, korzystać także w pełni z praw w niej zawartych.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-11.25" who="#PoselSurowiecZygmunt">Klub Poselski Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w pełni popiera projekt Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela wraz z poprawkami wniesionymi przez Komisję Oświaty i Wychowania i będzie głosował za jej uchwaleniem.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-11.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 400 | + </div> | |
| 401 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 402 | + <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Henryk de Fiumel.</u> | |
| 403 | + </div> | |
| 404 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 405 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PoseldeFiumelHenryk">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski Stronnictwa Demokratycznego, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, widzi w projekcie ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela doniosły akt na drodze kształtowania pozycji nauczyciela i wychowawcy, konsekwentnie związanej z kwalifikacjami i uzyskiwanymi w pracy rezultatami.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PoseldeFiumelHenryk">Ten kierunek, określony w uchwale VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, stanowi w naszym przekonaniu klucz do racjonalnego — i co nie mniej ważne — długofalowego porządkowania problematyki wydajności i jakości pracy zarówno w sferze produkcji materialnej, jak i w dziedzinach usług ogólnospołecznych.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PoseldeFiumelHenryk">Głęboką wymowę posiada fakt, że pierwszą wielką grupę pracowników, która korzystać będzie z nowych rozwiązań, stanowią właśnie ci, których szczytnym powołaniem jest nauczanie i wychowywanie młodego pokolenia naszej socjalistycznej ojczyzny.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PoseldeFiumelHenryk">Stronnictwo Demokratyczne przywiązywało zawsze wielką wagę do spraw oświaty i wychowania jako dziedziny odgrywającej szczególnie doniosłą rolę w procesie rozwoju społecznego. W samej Karcie widzimy wyraz podkreślenia wzrastającej roli, a jednocześnie i odpowiedzialności nauczycieli w procesie budowy socjalizmu w naszym kraju.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PoseldeFiumelHenryk">Omawiany projekt ustawy jest widomym dowodem doceniania znaczenia elementu wiedzy i świadomości, czynnika ideologicznego w szerokim tego słowa znaczeniu, w kształtowaniu postaw młodego pokolenia. Jest bowiem rzeczą jasną, że wykonanie tak wielkich i odpowiedzialnych zadań, jakie stoją przed całym naszym społeczeństwem, zależne jest od postawy ideowej obywateli, w szczególności tych młodych, od poziomu ich wiedzy i zaangażowania w sprawę socjalizmu. A przecież nie kto inny, jak właśnie nauczyciele zarówno szkół podstawowych i średnich, jak i nauczyciele akademiccy, z racji samego charakteru ich zawodu stanowią armię pracowników frontu ideologicznego. Dlatego szczególnego znaczenia nabierają warunki, w jakich pracują, w szczególności warunki materialne, one bowiem wpływają na jakość i skuteczność ich pracy, podnoszą rangę samego zawodu nauczycielskiego.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-13.5" who="#PoseldeFiumelHenryk">Projekt omawianej ustawy wychodzi naprzeciw postulatom szerokich rzesz naszego społeczeństwa, dotyczącym rzeczywistego przyznania wysokiego autorytetu i rangi zawodowej nauczyciela — a w szczególności usunięcia dysproporcji narosłych między doniosłym znaczeniem spełnianej przez niego roli a niedostatecznym dotąd poziomem towarzyszących temu warunków materialnych.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-13.6" who="#PoseldeFiumelHenryk">Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, łącząc się z poważną generalną podwyżką uposażeń zasadniczych nauczycieli i ustalając elastyczny system samych zasad wynagradzania, a także możliwość przyznawania nagród specjalnych, odznaczeń, różnych uprawnień socjalnych itp., podnosi rangę zawodu nauczycielskiego, a jednocześnie jego atrakcyjność, co niewątpliwie powinno przyczynić się z jednej strony do zwiększenia napływu kandydatów spośród uzdolnionej i wartościowej młodzieży, a z drugiej strony stanowić czynnik mobilizujący samych nauczycieli do stałego podnoszenia swych kwalifikacji zawodowych i osiągania coraz lepszych wyników zarówno w zakresie nauczania, jak i wychowania.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-13.7" who="#PoseldeFiumelHenryk">Wielkim walorem Karty Nauczyciela jest fakt, że kładzie ona nacisk na konieczność równorzędnego traktowania przez nauczyciela i szkołę tych dwu podstawowych zadań, a funkcje wychowawcze wymienia w pierwszej kolejności. Jest to godne podkreślenia, bowiem dotąd, jak się wydaje, funkcja ta była nie zawsze dostatecznie doceniana i niejednokrotnie pozostawała na drugim planie. Trzeba równocześnie z naciskiem podkreślić, że nauczyciel będzie mógł tę funkcję należycie spełniać wówczas, jeżeli uczeń także poza szkołą, a w szczególności w domu, będzie znajdował przedłużenie oddziaływania wychowawczego. Stąd tak wielkiego znaczenia nabiera konieczność podnoszenia kultury pedagogicznej całego naszego społeczeństwa, pełnej jego mobilizacji w kierunku skutecznego oddziaływania wychowawczego na młode pokolenie. Nauczyciel w swojej trudnej i odpowiedzialnej pracy wychowawczej powinien mieć licznych sojuszników spoza szkoły. Tutaj też nasze Stronnictwo, zrzeszające w swych szeregach sporą liczbę nauczycieli, widzi ważne pole pracy polegającej na upowszechnianiu przez aktyw nauczycielski znajomości problematyki wychowawczej wśród różnych grup zawodowych, w owym pozyskiwaniu sojuszników dla wysiłku wychowawczego szkoły.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-13.8" who="#PoseldeFiumelHenryk">Projekt ustawy wychodzi ze słusznego założenia, że przyznawanym nauczycielom licznym uprawnieniom odpowiadać powinny poważne obowiązki, które zresztą są zdeterminowane już samym charakterem wykonywanej pracy. W świetle nowej ustawy wzrosną wymogi stawiane naszym pracownikom frontu oświatowo-wychowawczego, a równocześnie powstaną warunki do bardziej obiektywnej oceny ich pracy. Można i należy od nich wymagać tego, by w maksymalnym stopniu wykorzystali te wszystkie możliwości i szanse, jakie stwarza Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, dla jak najbardziej prawidłowego, i co najważniejsze, maksymalnie skutecznego wykonywania swych funkcji. Przy zachowaniu tej niezbędnej przesłanki Karta niewątpliwie sprzyjać będzie umacnianiu się pozycji nauczyciela jako wzoru dla młodzieży, wzoru obywatela zaangażowanego w sprawy rozwoju naszej socjalistycznej ojczyzny.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-13.9" who="#PoseldeFiumelHenryk">Z uznaniem podkreślić należy fakt, że podstawowe założenia projektu ustawy, przed wniesieniem jej pod obrady Sejmu, zostały poddane konsultacji ze środowiskami nauczycielskimi różnych typów szkół — podstawowych, średnich i wyższych — oraz z pracownikami nadzoru pedagogicznego, co dało możność zweryfikowania przyjętych założeń, a równocześnie pozwoliło na wprowadzenie wielu postulatów i wniosków. Dalszym ciągiem tego procesu była dyskusja w komisjach sejmowych i zgłoszone tam poprawki.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-13.10" who="#PoseldeFiumelHenryk">Wszystko to pozwala stwierdzić, że omawiany projekt ustawy rzeczywiście odzwierciedla dążenia środowisk bezpośrednio nią zainteresowanych. Daje to jednocześnie rękojmię tego, że i późniejsza realizacja postanowień Karty będzie się odbywała w sprzyjającym klimacie.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-13.11" who="#PoseldeFiumelHenryk">Wysoki Sejmie! W projekcie Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela widzimy dalszy doniosły krok na drodze realizacji kompleksowego, wewnętrznie spójnego systemu oświaty i wychowania w Polsce, którego końcowym etapem powinno być uchwalenie przez Sejm w roku 1973 ustawy o nowym systemie oświatowym. Nastąpi to w dwóchsetną rocznicę utworzenia pierwszego ministerstwa oświaty — Komisji Edukacji Narodowej. Jest przy tym rzeczą oczywistą, że to właśnie nauczyciel jest tym zasadniczym czynnikiem, od którego zależy skuteczność działania całego systemu.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-13.12" who="#PoseldeFiumelHenryk">Wychodząc z przytoczonych wyżej założeń, pragnę oświadczyć, że Klub Poselski Stronnictwa Demokratycznego będzie głosować za projektem ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela wraz z poprawkami przedłożonymi przez komisje.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-13.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 419 | + </div> | |
| 420 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 421 | + <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Jerzy Hagmajer.</u> | |
| 422 | + </div> | |
| 423 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 424 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselHagmajerJerzy">Wysoki Sejmie! Nieprzypadkowo Sejm VI kadencji zajmuje się w pierwszej kolejności ustawą — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela. Jest to wynik zrozumienia przez obecne kierownictwo polityczne i administracyjne wagi problemów oświaty i wychowania w życiu PRL. Jest to naturalna konsekwencja ogólnonarodowej dyskusji przedzjazdowej i uchwał VI Zjazdu PZPR, które to uchwały realizują nie tylko postulaty opinii społecznej, lecz również postulaty niemal 400-tysięcznej rzeszy nauczycieli i nauczycieli akademickich. Wagę problemu uzmysławia odpowiedzialność nauczycieli za 8,5 mln uczniów i 348 tys. studentów.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselHagmajerJerzy">Zgłoszenie do laski marszałkowskiej dyskutowanego dziś projektu ustawy zostało poprzedzone ważnymi decyzjami Sejmu, który powołał do życia Ministerstwo Oświaty i Wychowania oraz Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Tego rodzaju struktura Rządu świadczy, jak istotnym problemem państwowym stają się sprawy nie tylko nauki i dydaktyki, ale również troska o właściwe kształtowanie ideału wychowawczego młodego pokolenia.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselHagmajerJerzy">Może z punktu widzenia możliwości pogłębienia treści nowej ustawy byłaby korzystniejsza znajomość raportu Komitetu Ekspertów o stanie oświaty w PRL. Czekanie jednak na wyniki pracy tego Komitetu, które są przewidziane na koniec br., nadmiernie przedłużyłoby termin uchwalenia tej tak ważnej ustawy. Doświadczenie życia państwowego wymaga jak najszybszego rozwiązania problemów zawartych w ustawie — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, gdyż podnosi ona rangę nauczyciela, rozwiązuje realnie podstawowe sprawy I płacowe, emerytalne, socjalne i honorowe. Dyskusja nad przedstawionym projektem ustawy i uchwalenie jej dziś umożliwia wprowadzenie w życie zasadniczych ustaleń od dnia 1 maja 1972 roku. Termin uchwalenia ustawy trwale zwiąże się z dniem święta klasy robotniczej, całego świata ludzi pracy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselHagmajerJerzy">Wysoka Izbo! Warto przypomnieć, że zgłoszenie przez Rząd projektu ustawy zostało poprzedzone konsultacjami w 93 zespołach wszystkich kategorii szkół, na terenie wszystkich okręgów szkolnych. Zostało poprzedzone konsultacjami Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego z aktywem związkowym, pracami Komisji Oświaty i Nauki poprzedniego Sejmu, Kolegium Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Wyniki tych wszystkich prac zostały rozpatrzone przez Biuro Polityczne KC PZPR, Prezydium Rządu i Radę Ministrów.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselHagmajerJerzy">Enumeracja ta zmierza do uzmysłowienia ogromu pracy przygotowawczej, której celem było przedstawienie nam projektu nie tylko opartego na opinii czynników administracyjnych, lecz również na tak poważnym zapleczu politycznym i społecznym.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselHagmajerJerzy">Powołana przez Sejm obecnej kadencji Komisja Oświaty i Wychowania intensywnie pracowała nad tekstem projektu ustawy zarówno w czasie swych zebrań plenarnych, jak i w podkomisjach. Wyniki tych prac zawarte są w licznych propozycjach poprawek do projektu i ustawy zreferowanego przez posła referenta.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselHagmajerJerzy">Należy tu zaznaczyć na marginesie, iż utworzenie Komisji Prac Ustawodawczych w Sejmie jest niewątpliwym wzbogaceniem prac naszego parlamentu. Ścisła współpraca z tą Ko- | misją, w której zasiada tak wiele wybitnych autorytetów prawniczych, umożliwiła Komisji Oświaty i Wychowania nadanie bardziej precyzyjnego kształtu tym wszystkim poprawkom, które zostały zgłoszone pod obrady Sejmu.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselHagmajerJerzy">Wysoki Sejmie! Syntetyczny wstęp do ustawy wyraźnie określa jej ducha i cel podstawowy. Nie będę tych spraw powtarzał.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselHagmajerJerzy">Poseł Hagmajer</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselHagmajerJerzy">Ten określony cel ustawy przypomina starą i niezbitą prawdę, że o wynikach nauczania, a zwłaszcza wychowania — zawsze i wszędzie — decydowała i będzie decydować osobowość nauczyciela. Musi ona być dla młodzieży atrakcyjna, promieniująca wiedzą i wartościami charakteru. Jest niekwestionowanym pewnikiem, że jednym z najskuteczniejszych elementów wychowawczych jest osobowość nauczyciela — stająca się wzorcem do naśladowania. Pedagogika polska ma w tym zakresie ogromną tradycję. Poczynając od Długosza, poprzez Lelewela, Staszica, Konopczyńskiego, Sempołowską i wielu żyjących i nieżyjących znakomitych wychowawców i nauczycieli, mamy konkretne przykłady pedagogów, którzy stworzywszy wielką tradycję humanistyczną — pozwalają Polsce Ludowej na twórczą kontynuację ich wychowawczego, dydaktycznego i postępowego przekazu historycznego.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselHagmajerJerzy">Przystosowanie istniejących wzorców i tradycji do epoki socjalistycznego rozwoju naszego kraju i epoki rewolucji naukowo-technicznej może być rzeczywistym elementem kształtowania się nowego pokolenia nauczycieli polskich. Oczywiście, to nowe pokolenie nauczycieli jest i będzie inne niż ich znakomici poprzednicy. Inna jest przecież ich wiedza, inne ideały. Ale przy uznaniu tych wszystkich odmienności, musi pozostać ten sam, co w przeszłości, mocny pion moralny, ta sama uparta wola poznania, ta sama życzliwość do wychowanków i ten sam niezłomny trud wychowywania i stałego samodoskonalenia. Przekazywanie nie tylko programu nauczania, lecz również zasad polskiej szkoły myślenia patriotycznego, wpajanie przekonania o tożsamości patriotyzmu i socjalizmu, kształtowanie internacjonalistycznej postawy — stwarzają warunki do wychowania ludzi światłych i ideowych, zaangażowanych w służbę Polsce Ludowej. W Polsce socjalistycznej bowiem prawo kształcenia i wychowywania młodzieży powinno się stać rzeczywiście zaszczytnym przywilejem, którego uzyskanie powinno zależeć nie tylko od posiadanego zasobu wiedzy, ale w znacznym stopniu od reprezentowanych wartości ideowo-moralnych i uzdolnień pedagogicznych, a nade wszystko — od umiłowania młodzieży i chęci najlepszego przygotowania jej do życia. — „Wychowania obywatelskiego” — jak się to niestety upraszcza — nie można sprowadzić do określonych planem godzin lekcyjnych, musi ono być treścią całego procesu kształcenia i wychowania.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselHagmajerJerzy">Zdajemy już sobie wszyscy sprawę z konieczności kształcenia politechnicznego, ale nie zawsze dostrzegamy jeszcze, że problemem rangi na pewno nie mniejszej, lecz problemem stosunkowo zaniedbanym, jest sprawa kształcenia społecznego i wychowania moralnego. Przy czym zarówno kształcenie społeczne, jak i wychowanie moralne — to problem stylu życia codziennego w konkretnych sytuacjach społecznych. W tym zakresie nauczyciel — wychowawca musi reprezentować taką postawę, która służy ogólnospołecznym i patriotycznym ideałom socjalizmu.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselHagmajerJerzy">Wysoki Sejmie! Mówiąc o konkretach projektu ustawy nie wolno zapomnieć, że jej skutki finansowe wyrażają się sumą 5,8 mld zł, a przy doliczeniu funduszu socjalnego — prawie 7 mld zł. Nie wolno również zapomnieć, że już od 1 maja br. ogólnie określona, 40-procentowa podwyżka do 1 września 1976 r. znajdzie swój konkretny wyraz. Zarówno poseł referent, jak i moi przedmówcy wskazywali na istotną poprawę sytuacji materialnej nauczycieli. Nie warto więc przypominać liczb szczegółowych. Z tych ocen wynika natomiast niezbicie opinia, że następuje rzeczywista poprawa w zakresie płac — i to nie w sensie symbolicznym.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-15.13" who="#PoselHagmajerJerzy">Natomiast warto przypomnieć, przynajmniej częściowo, konsekwencje wynikające z uchwalenia Karty, dotyczące funduszu socjalnego, dodatkowej powierzchni mieszkaniowej dla nauczycieli, nadania emerytom sprzed 1 maja 1972 r. równorzędnych uprawnień, poszerzenia uprawnień honorowych nie tylko w sensie odznaczeń, lecz i odpowiednich tytułów, nagród etc.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselHagmajerJerzy">Z prawdziwą satysfakcją należy również powitać decyzję obchodzenia Dnia Nauczyciela w rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej. Nie jest to sprawa formalna. Jest to głęboko merytoryczne i piękne nawiązanie do całej postępowej tradycji narodu polskiego, której spadkobiercą jest Polska Rzeczpospolita Ludowa.</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-15.15" who="#PoselHagmajerJerzy">Są pewne paragrafy ustawy, które mogą budzić wątpliwości stanu nauczycielskiego, m. in. obowiązek doskonalenia się w zawodzie, podniesienie efektywności pracy szkół, godziny ponadwymiarowe. Myślę jednak, że dojrzałość obywatelska nauczycieli dostrzeże podstawowe walory dyskutowanej ustawy, umożliwiającej stabilizację, rozwój indywidualny i wskazania kierunku wychowawczego. Żadna ustawa nigdy nie normuje wszystkich sytuacji, które mogą powstać w praktyce życiowej. Istota ustawy jest zawarta w generalnej tendencji podkreślenia wagi i potrzeb nauczycieli i nauczycieli akademickich. Jest to dyrektywa dla resortów, by różnice między dotychczasową pragmatyką i dyskutowaną ustawą gwarantowały rzeczywiste podniesienie rangi stanu nauczycielskiego. Projekt ustawy maksymalnie wykorzystuje stworzone przez państwo ludowe warunki realizacji dydaktycznych i wychowawczych zamierzeń zarówno naszego kierownictwa, jak i nadziei społeczeństwa.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-15.16" who="#PoselHagmajerJerzy">Jest rzeczą moralnie słuszną, że wzrost uprawnień powoduje konieczność zwiększenia obowiązków. Dojrzałe, na przestrzeni lat potwierdzone stanowisko obywatelskie pedagogów polskich pozwala przypuszczać, że prawda ta spotka się z akceptacją opinii stanu nauczycielskiego.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-15.17" who="#PoselHagmajerJerzy">Wysoka Izbo! Przemawiam w imieniu Koła Poselskiego — „Pax”, reprezentującego w Sejmie PRL ruch społecznie postępowy — „Pax”.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-15.18" who="#PoselHagmajerJerzy">W czasie dyskusji przed VI Zjazdem partii, jak i w następnych okresach Stowarzyszenie — „Pax” na licznych zebraniach poświęciło wiele uwagi dyskutowanym dziś problemom. Zainteresowanie ludzi wierzących tymi zagadnieniami jest nie tylko zrozumiałe, lecz pożyteczne dla państwa ludowego. Bo choć szkoła polska jest szkołą świecką, nie jest jej zadaniem — co publicznie i miarodajnie zostało stwierdzone — wychowanie ateistyczne. Pełni ona funkcje ogólnonarodowe i służy całemu narodowi. Zaangażowanie szkoły w duchu patriotycznym i socjalistycznym jest wysoko ocenione przez ludzi wierzących. Prawdziwym szacunkiem cieszy się również przekaz zasobów wiedzy, do którego jest zobowiązana każda szkoła znajdująca się na odpowiednim miejscu w strukturze szkolnictwa. Ta wysoka ocena i zaufanie w stosunku do szkolnictwa znajduje m.in. swój wyraz w aktywnym udziale tysięcy obywateli wierzących we współpracy ze szkołą — np. przez ich zaangażowanie w pracach komitetów rodzicielskich. Troska o to, by współczesna szkoła polska była w stanie sprostać aktualnym wymaganiom, jest troską wspólną, bez rozróżnień światopoglądowych istniejących w naszym społeczeństwie.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-15.19" who="#PoselHagmajerJerzy">Przechodząc do sprecyzowania pewnych uwag dotyczących zarówno opinii Wysokiego Sejmu, jak i Ministerstwa Oświaty i Wychowania, pozwalam sobie w imieniu Koła Poselskiego — „Pax” zwrócić uwagę na kompetencje resortu korzystania z art. 115 dyskutowanego projektu ustawy. Dotyczy on możliwości rozciągnięcia dobrodziejstw i obowiązków ustawy na nauczycieli szkół niepaństwowych. Zdajemy sobie sprawę ze złożoności tego problemu, ale zawarta w tym artykule delegacja dla Ministra Oświaty i Wychowania oraz dla Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki umożliwia — za zgodą Prezesa Rady Ministrów — elastyczne zastosowanie przepisów ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela do niektórych kategorii nauczycieli i nauczycieli akademickich szkół niepaństwowych.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-15.20" who="#PoselHagmajerJerzy">Następna sprawa, którą pragniemy postawić pod rozwagę zainteresowanych resortów, dotyczy opieki zdrowotnej nad młodzieżą szkolną i akademicką. Istnieje konieczność, potwierdzona między innymi badaniami dokonanymi przed rokiem przez Komisję Oświaty i Nauki oraz Komisję Zdrowia i Kultury Fizycznej Sejmu poprzedniej kadencji, zasadniczej poprawy w tym zakresie. Ta istotna poprawa może być osiągnięta przez stabilizację kadry lekarzy trwale związanych ze szkolnictwem różnych szczebli. Istniejąca sytuacja nie sprzyja rzeczywistej potrzebie utrwalenia tej pozycji zawodowej, społecznej i materialnej pracowników służby zdrowia zatrudnionych w placówkach podległych wymienionym ministerstwom. Natomiast ogólny stan zdrowotny młodzieży szkolnej i akademickiej wymaga niewątpliwie maksymalnej troski.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-15.21" who="#PoselHagmajerJerzy">Pozwalamy sobie zwrócić się do resortów: Oświaty i Wychowania, Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz do Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z sugestią, aby w imię konieczności dopływu i stabilizacji kadr służby zdrowia w zakresie opieki nad młodzieżą, znaleźć dla nich możliwość korzystania przynajmniej w części z uprawnień wynikających z ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela. Jest rzeczą zrozumiałą, że uprawnienia te mogłyby dotyczyć jedynie osób trwale związanych ze szkolnictwem.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-15.22" who="#PoselHagmajerJerzy">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela polepsza warunki materialne, umożliwia stabilizację zawodową, precyzuje obowiązki, daje wiele uprawnień socjalnych i honorowych.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-15.23" who="#PoselHagmajerJerzy">Jesteśmy głęboko przekonani, że realizacja ustawy będzie sprzyjała dalszemu doskonaleniu i usprawnianiu całokształtu edukacji narodowej. Poseł Werblan przytoczył znane zdanie: — „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”. Myślę, że nie jest rzeczą przypadku, że prawdziwy komunista i niedoskonały katolik powołują się na to samo zdanie, które stanowi treść całokształtu kierunku wychowawczego reprezentowanego przez PRL.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-15.24" who="#PoselHagmajerJerzy">Rozumiejąc tak ducha ustawy, Koło Poselskie — „Pax” będzie głosować za jej uchwaleniem wraz z poprawkami zgłoszonymi przez posła referenta.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-15.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 450 | + </div> | |
| 451 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 452 | + <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Władysław Szczepański.</u> | |
| 453 | + </div> | |
| 454 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 455 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Wniesiony na dzisiejsze plenarne posiedzenie Sejmu projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie uposażenia nauczycieli i nauczycieli akademickich jest jednym z najistotniejszych aktów prawnych w całym systemie oświatowym, a dla zawodu nauczycielskiego w szczególności — dokumentem o znaczeniu historycznym.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Przedłożony projekt ustawy oraz rozporządzenia stanowi jeden z głównych etapów realizacji uchwały VI Zjazdu PZPR, zmieniający pozycję społeczną zawodu nauczycielskiego. Waga tego dokumentu wyraża się przede wszystkim w tym, że stanowi on przekonsultowany w wielu środowiskach projekt uporządkowania i konkretnego określenia pozycji nauczyciela i szkoły jako ważnego ogniwa procesu nauczania i wychowania.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Nauczycielom i szkole państwo powierzyło wychowanie młodych pokoleń, które zadecydują o przyszłym kształcie socjalistycznej Polski. Projekt Karty praw nakreśla podstawowe warunki dla realizacji tego doniosłego zadania. Pragnę z całym naciskiem podkreślić, że przedłożona ustawa jest jednym z najbardziej doniosłych dokumentów w dziedzinie oświaty, jakie wniesione zostały w ostatnich latach do Sejmu, gdyż porządkuje i precyzuje status prawny wszystkich zatrudnionych w szkolnictwie ogólnokształcącym, zawodowym i wyższym, a więc blisko 400-tysięcznej rzeszy nauczycieli.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Szkolnictwo i wszystkie problemy związane z jego rozwojem są przedmiotem powszechnego zainteresowania społeczeństwa. Nie można się temu dziwić, skoro 1/3 obywateli naszego kraju bezpośrednio uczestniczy w różnych formach kształcenia. Praktycznie rzecz ujmując, nie ma dziś w Polsce rodziny, w której by ktoś bardzo bliski nie korzystał z usług systemu edukacyjnego, a w związku z tym nie był zainteresowany sprawami szkoły.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Dzisiaj obserwujemy koncentrowanie się społecznej uwagi na wartości szkoły, na treści i metodach jej pracy. Nikt przy tym nie ma wątpliwości, że pojęcie dobrej szkoły, osiągającej wysokie jakościowo wyniki dydaktyczne i wychowawcze, powiązanej ze współczesną techniką, produkcją, z życiem socjalistycznego społeczeństwa, sprowadza się przede wszystkim do dobrego nauczyciela, reprezentującego wysoki poziom wiedzy ogólnej i zawodowej, pracowitego i twórczego, głęboko uspołecznionego i wszechstronnie rozwiniętego. Osiągnięciu tego celu, jak również polepszeniu jakości pracy szkół, sprzyjać będzie projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, na której uchwalenie oczekuje z dużym zainteresowaniem cała opinia społeczna naszego kraju.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Wiele miejsca w projekcie ustawy zajmują sprawy płac. Stanowiły one też istotny składnik konsultacji prowadzonych w ponad stu szkołach i uczelniach oraz wyników ankiety, którą objęto ponad 3 tys. nauczycieli. Pragnę podkreślić, że przeznaczone na podwyższenie płac środki są bez precedensu w historii Polski Ludowej. Jest to największa z kwot, jaka kiedykolwiek była przeznaczona na podwyżkę uposażeń nauczycieli i przekracza wszystkie środki finansowe razem wzięte, które były preliminowane na podwyżkę uposażeń nauczycieli w przeszłości.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Realizacja wyżej wymienionych założeń będzie zmierzać do tego, aby zawód nauczycielski należał do atrakcyjnych pod względem materialnym, aby przyciągał uzdolnioną i wartościową młodzież. Chodzi więc o zapewnienie nauczycielom warunków pełnej stabilizacji zawodowej, stworzenie bodźców do podnoszenia kwalifikacji oraz osiągania jak najlepszych wyników w pracy dydaktyczno-wychowawczej.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Wysoki Sejmie! W dalszym ciągu swego wystąpienia pragnę zwrócić uwagę na bardzo istotne pozytywne skutki, jakie spowoduje w województwie warszawskim realizacja ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela. Szczególne miejsce zajmuje tu dotychczas problem stabilizacji w zawodzie nauczycielskim. Dla przykładu podaję fakt, że w okresie ostatnich pięciu lat zrezygnowało z pracy w szkolnictwie w naszym województwie w związku z dotychczasowym systemem płac około 900 osób, przechodząc do innych działów gospodarki narodowej. Jest to zjawisko bardzo niepokojące, wpływające między innymi na obniżenie wyników dydaktyczno-wychowawczych. Szkoły różnych typów w naszym województwie odczuwają jeszcze brak nauczycieli specjalistów, szczególnie do nauczania przedmiotów ścisłych, języków zachodnioeuropejskich, wychowania technicznego, fizycznego i muzycznego. Ogółem w województwie warszawskim w bieżącym roku szkolnym w szkołach ogólnokształcących notuje się brak jeszcze około 800 nauczycieli — specjalistów.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Podobna sytuacja istnieje w szkolnictwie zawodowym w zakresie kadry inżynieryjnej do nauczania przedmiotów zawodowych. Aktualne braki wymienionych, wysoko kwalifikowanych nauczycieli-specjalistów sięgają do około 600 osób, co wiąże się między innymi z koniecznością zmiany struktury zatrudnienia i ograniczenia liczby godzin ponadwymiarowych. Stan powyższy wpływał dotychczas na potrzebę przydzielania nauczycielom-specjalistom wyjątkowo dużej liczby godzin nadliczbowych. Nowa ustawa o prawach i obowiązkach nauczycieli w dużym stopniu złagodzi istniejący niedobór kadry inżynieryjnej, jednak należy się liczyć z koniecznością utrzymania przez określony czas pewnej liczby godzin ponadwymiarowych.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Można przewidywać, że w naszym województwie pracuje około 520 nauczycieli w wieku emerytalnym. W związku z tym należy podkreślić, że ogół nauczycieli, a szczególnie w wieku emerytalnym, z dużym zadowoleniem i aprobatą przyjął tę część projektu ustawy, która stwarza warunki przyjęcia za podstawę wymiaru emerytury w okresie od 1.V.1972 r. do 31.VIII.1976 r. stawki według piątego etapu podwyżki. Ten szczególnie troskliwy sposób potraktowania nauczycieli przechodzących na emeryturę jest najlepszym wyrazem stosunku partii i Rządu do całego stanu nauczycielskiego.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Bardzo pozytywnie należy ocenić te założenia projektu ustawy, które mówią o potrzebie posiadania pełnego wyższego wykształcenia przez nauczycieli w szkołach podstawowych. W naszym województwie obserwuje się dotychczas niepokojące zjawisko odpływu ze szkół podstawowych do średnich nauczycieli z wyższym wykształceniem, co jest spowodowane aktualnie dużymi brakami kadrowymi w szkołach ponadpodstawowych. Wydaje się, że proces ten ulegnie zahamowaniu z chwilą zaspokojenia braku nauczycieli w szkołach średnich oraz w wypadku zwiększenia rekrutacji czynnych nauczycieli na zaoczne studia wyższe, pod warunkiem zdecydowanego wzrostu limitów przyjęć na kierunki deficytowe.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Taki wniosek wypływa z konieczności pełnej realizacji projektu ustawy oraz wyjątkowo przychylnego klimatu, jaki ona stwarza dla problemów dokształcania nauczycieli. Ponadto wyrażam przekonanie, że nowa ustawa o prawach i obowiązkach nauczycieli zapewni dopływ do zawodu lepszych kandydatów niż dotychczas, a zwłaszcza mężczyzn, co będzie miało niewątpliwie dodatni wpływ na poziom pracy wychowawczej szkół. Jednocześnie pragnę wskazać, że nowy system płac stwarza także lepszą sytuację młodemu nauczycielowi, zarówno jeśli chodzi o jego pierwsze wynagrodzenie, jak również perspektywy awansu w zawodzie.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Jednym z bardzo ważnych aspektów projektu ustawy jest podwyższenie i zaktualizowanie z dniem 1 maja 1972 r. dodatków funkcyjnych, które powinny spełniać ważną rolę w doborze wysoko kwalifikowanych kadr w całym szkolnictwie. Przede wszystkim mam tu na myśli pracowników nadzoru pedagogicznego w kuratoriach oraz inspektoratach oświaty, od których przecież zależy kształtowanie i realizacja polityki oświatowej i kadrowej w terenie.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Obecnie stwierdza się generalnie dużą płynność kadr w nadzorze pedagogicznym, jak również znaczne kłopoty w doborze odpowiednich kandydatów. Stan powyższy spowodował to, że średni staż pracy pracownika nadzoru pedagogicznego w kraju wynosi około 3 lat, zaś w naszym województwie przeciętnie ponad 2,5 roku. Jest to zbyt krótki okres czasu, aby zdobyć potrzebne doświadczenie i dodatkowe kwalifikacje na tych stanowiskach oraz prawidłowo nadzorować pracę szkół. Wiąże się z tym ściśle problem wykształcenia pracowników nadzoru pedagogicznego.</u> | |
| 469 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">W województwie warszawskim przedstawia się to następująco: inspektorzy szkolni z wyższym wykształceniem stanowią 90%, zaś pozostali pracownicy nadzoru pedagogicznego z wyższym wykształceniem — zaledwie 23%. Wypływa stąd generalny wniosek dotyczący pilnej potrzeby poprawy sytuacji w zakresie wykształcenia oraz zahamowania płynności kadr w nadzorze pedagogicznym.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Sprzyjać temu będzie obecnie projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela. Poza tym z dużym uznaniem należy powitać ujętą w ustawie zasadę powoływania kuratorów i ich zastępców oraz inspektorów szkolnych przez Ministra Oświaty i Wychowania na wniosek prezydium właściwej rady narodowej. Realizacja tej decyzji wzmocni rolę i znaczenie tych stanowisk oraz wpłynie na zdecydowaną ich stabilizację.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Obowiązek nauczania w wymiarze 2 godzin tygodniowo przez pracowników nadzoru pedagogicznego ocenia się w terenie jako słuszny, gdyż wiąże ich pracę z praktyką szkolną, co niewątpliwie wpłynie na poprawę wyników dydaktycznych. Jednocześnie chodzi również i o to, aby pracownicy nadzoru pedagogicznego mogli być bardziej odciążeni od prac administracyjnych, skupiając swoją główną uwagę na kontroli procesu dydaktyczno-wychowawczego w szkołach.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Projekt ustawy podnosi również w sposób zdecydowany rolę i rangę dyrektora szkoły, rozszerzając jego uprawnienia i obowiązki. Przewidywaną zasadę powoływania dyrektora szkoły na okres 5 lat, z możliwością przedłużenia na dalsze okresy, należy uznać za słuszną, gdyż pozwoli na lepszy dobór kadry kierowniczej, jej większą, celową rotację, a jednocześnie będzie bodźcem do podnoszenia przez nich kwalifikacji zawodowych. Usprawni to w sposób wybitny proces zarządzania systemem naszej oświaty.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Realizacja tej części projektu uchwały w warunkach woj. warszawskiego powinna przynieść pozytywne rezultaty, gdyż obecnie w szkołach podstawowych zatrudnia się zaledwie 5,4% kierowników z wyższym wykształceniem, zaś w ZSZ, a zwłaszcza rolniczych, wskaźnik ten wynosi 30%.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Szybko zmieniające się warunki społeczno-kulturalne, postęp ekonomiczny i naukowy, coraz wszechstronniejsza integracja nauki, a w związku z tym wzrastające zadania szkoły - stawiają nauczyciela wobec konieczności permanentnego pogłębiania i aktualizowania wiedzy naukowej i dydaktycznej oraz systematycznego doskonalenia swych umiejętności pedagogicznych. Projekt ustawy stwarza ku temu odpowiednie warunki i bodźce poprzez możliwość korzystania ze studiów uzupełniających w zakresie wyższych szkół nauczycielskich, studiów magisterskich i podyplomowych. Konkretne potrzeby naszego województwa w tej dziedzinie są duże, gdyż tylko 12,5% ogółu nauczycieli posiada wykształcenie wyższe.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Już w toku dyskusji nad projektem ustawy o prawach i obowiązkach nauczyciela obserwowało się w woj. warszawskim wyraźnie zwiększony napływ zatrudnionych czynnie nauczycieli na wyższe studia zaoczne, w związku z czym już w tym roku zachodzi pilna potrzeba rozbudowy systemu dokształcania kadr na studiach zaocznych. Według posiadanych danych zaledwie 30% ubiegających się kandydatów może liczyć w roku bieżącym na przyjęcie, co jest w dużym stopniu niedostateczne.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Na szczególne podkreślenie zasługuje problem studiów podyplomowych, ujętych w projekcie ustawy jako jedna z istotnych form doskonalenia czynnych nauczycieli i kadry kierowniczej. Woj. warszawskie nawiązało w tej dziedzinie ścisłą i owocną współpracę z Uniwersytetem Warszawskim, Politechniką Warszawską, SGPiS, kierując już w ubiegłym roku na studia 150 nauczycieli szkół średnich.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Pragnę z satysfakcją stwierdzić, że projekt ustawy znajduje pełne poparcie w środowisku nauczycielskim, jeżeli chodzi o problem stałego kształcenia i doskonalenia warsztatu pracy z pomocą wyższych uczelni, ośrodków metodycznych i rad pedagogicznych.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Wysoka Izbo! My, nauczyciele, zdajemy sobie sprawę z tego, że wzrostu rangi zawodu nauczycielskiego nie zapewni samoczynnie najlepsza ustawa sejmowa. Autorytet ten musi budować wśród młodzieży i społeczeństwa sam nauczyciel, reprezentując przede wszystkim wysokie wartości ideowo-polityczne i społeczno-moralne, jak również coraz lepsze wyniki w pracy dydaktyczno-wychowawczej.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselSzczepanskiWladyslaw">Kończąc, pragnę wyrazić przekonanie, że uchwalenie projektu ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela będzie mieć decydującą rolę w przebudowie naszego systemu edukacji narodowej, gdyż rozwiązuje w sposób kompleksowy jeden z najistotniejszych problemów, jakim jest sprawa statusu społecznego nauczycieli, decydujących o końcowych efektach funkcjonowania naszego modelu oświatowego.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-17.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 481 | + </div> | |
| 482 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 483 | + <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Maria Gilewska.</u> | |
| 484 | + </div> | |
| 485 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 486 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselGilewskaMaria">Jestem nauczycielką, posłanką ziemi warmińsko-mazurskiej, o której dziś była tu mowa, mam za sobą bardzo długie lata praktyki. Pracowałam i pracuję w Związku Nauczycielstwa Polskiego. Znam środowisko nauczycielskie i mam to przekonanie, że głos mój nie będzie głosem tylko moim, ale że wyrażę opinię przynajmniej części moich koleżanek i kolegów.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselGilewskaMaria">Wydaje mi się przede wszystkim, że w naszej opinii, w naszej świadomości, Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela jest dokumentem historycznym. Prezentowana dzisiaj, niemal w 200-lecie Komisji Edukacji Narodowej, jest właśnie dowodem tego, że idziemy drogą postępowych tradycji oświatowych, jest także dowodem wielkiej mądrości politycznej kierownictwa naszego narodu. To nie jest przecież przypadek, że pierwsze niemal prace sejmowe związane są ze sprawami oświaty i wychowania. Jest to wielką mądrością, bo przecież sprawy oświaty i wychowania są sprawami fundamentalnymi dla przyszłości narodu. Świadomi swojej roli społecznej nauczyciele powinni odczytać tę Kartę nie tylko jako zbiór własnych praw i obowiązków, powinni przede wszystkim widzieć w niej hierarchię wartości, a wartością najwyższą jest na pewno dobro młodzieży. Tak ją powinni odczytać i myślę, że większość patriotycznego nauczycielstwa tak właśnie to uczyni.</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselGilewskaMaria">Bo Karta nie jest przecież celem samym w sobie. Celem jej jest właśnie wychowanie, doprowadzenie do wychowania nowego człowieka, człowieka, który potrafi żyć w warunkach nowej cywilizacji i który nie zatraci swoich ludzkich wartości.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselGilewskaMaria">Wydaje mi się, że warto dzisiaj wspomnieć o tych nauczycielach, których obejmuje prawo — kompleks artykułów mówiących o prawach emerytalnych.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselGilewskaMaria">Kiedy na Warmię i Mazury przybyli pierwsi nauczyciele — czekała ich już nie odbudowa, a budowa szkoły polskiej. Musieli się borykać z problemami repolonizacji, integracji, musieli walczyć o najprostsze pomoce naukowe, kompletować bardzo skromne biblioteki. W pracę tę włożyli dużo zdrowia, energii, a borykali się prawie samotni. Nie ma ekwiwalentu za tę pracę, bo trud w nią włożony był niewymierny. I dlatego, wydaje mi się, że właśnie ci nauczyciele z wielką satysfakcją powitają dzisiaj uchwalenie nowej ustawy, choćby dlatego, że daje im ona niewielką wprawdzie, ale bardzo potrzebną podwyżkę uposażeń, że przyznaj e im nowe uprawnienia do otrzymywania odznaczeń, że jest dowodem zwycięstwa ich pracy. Wśród tych nauczycieli-pionierów jest bardzo wielu reprezentantów dawnej lewicy nauczycielskiej. I właśnie oni, a na pewno i inni także, tak właśnie powitają nową ustawę.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselGilewskaMaria">Nauczyciele ci byli na naszej ziemi faktycznymi obrońcami polskiej racji. Wychowywali nie tylko dzieci i młodzież, ale także młode pokolenie pedagogów. Ci młodzi nauczyciele — to znaczy drugie pokolenie pionierów — wybierali zawód często przypadkowo i trudno było ich wychowywać tak, żeby właściwie wywiązywali się ze swoich obowiązków.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselGilewskaMaria">Mam w pamięci twarze i życiorysy dawnych pedagogów i wydaje mi się, że to jest ważne, bardzo ważne, że u schyłku swojej drogi — bo wielu z nich jest już bardzo starymi ludźmi — doznają satysfakcji materialnej i moralnej, że będą mogli żyć do ostatka w przekonaniu, iż ich kolegów spotkał o wiele lepszy los.</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselGilewskaMaria">Dzisiejsza specyficzna sytuacja na Warmii i Mazurach wiąże się z zespołem artykułów, które mówią o przywilejach nauczyciela wiejskiego, o sprawie jego dokształcania i doskonalenia zawodowego. Ponieważ nasze województwo ma charakter rolniczy, sprawa dokształcania dotyczy przede wszystkim nauczyciela wiejskiego — bo nauczyciele ci stanowią większość naszej kadry oświatowej. Podam kilka liczb: w szkołach podstawowych na wsi uczy u nas aż 5429 nauczycieli, w miastach zaś tylko 2727. Wykształcenie zawodowe tych nauczycieli jest także znacznie niższe niż uczących w wysoko rozwiniętych regionach naszego kraju.</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselGilewskaMaria">W szkołach podstawowych na wsi w naszym regionie uczy tylko 80 osób z wyższym wykształceniem i aż 1 999 nauczycieli z wykształceniem średnim pedagogicznym. Większość stanowią ci, którzy ukończyli SN, co zresztą do niedawna było w naszych planach kadrowych celem optymalnym. Tych nauczycieli jest 3305. Są to przeważnie ludzie młodzi, albo bardzo młodzi, co pozwala mieć optymistyczną nadzieję, że nowy postulat — „każdy nauczyciel z wyższym wykształceniem” — zostanie zrealizowany.</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselGilewskaMaria">Jeżeli mamy przyjąć, że zaufania wyrażonego we wstępie do projektu ustawy nauczyciele nie zawiodą — to trzeba założyć także, że pedagogom muszą być dane autentyczne warunki dokształcania się i to nie tylko formalnego, że musi być utrzymany rzeczywisty kontakt nauczyciela wiejskiego ze środowiskiem myśli twórczej, ze środowiskiem kultury, nauki. Bo cokolwiek powiedziałoby się, sytuacja intelektualna nauczyciela wiejskiego jest bardzo trudna. Nauczyciel wiejski radzi sobie, organizuje wokół siebie życie kulturalne, jest często przewodnikiem grupy ludzi, chętnie garnących się do kultury, do wiedzy, ale przecież jest on często odizolowany od świata, jest pozbawiony żywego kontaktu z kulturą i z nauką. I to jest bardzo trudne. Kilka lat po ukończeniu szkoły staje właściwie bezradnie wobec niektórych problemów i czuje się zupełnie samotny. Dlatego możliwość dokształcania i doskonalenia trzeba byłoby połączyć właśnie z możliwością bezpośredniego kontaktu z myślą naukową, twórczą, bo w przeciwnym wypadku nauczyciel nie wychowa wszechstronnie wykształconego, dobrze przygotowanego do bardzo trudnego dziś życia człowieka. Nie uczyni tego, jeśli nie będzie miał żywego, bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem myśli naukowej.</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselGilewskaMaria">Chodzi o to, żeby nowy system edukacji młodzieży powstał na podstawie faktycznej wiedzy nauczyciela. Nie jest tu miejsce, ażeby określać jak ma wyglądać nowy system nauczania, ale na pewno nauczyciel oczekuje pomocy, oczekuje realnych możliwości własnego doskonalenia się, kształcenia. Chodzi także o to, żeby te plany nie były spóźnione, żeby nauczyciel mógł je znać, żeby mógł je zharmonizować z własnymi możliwościami życiowymi, z własnymi predyspozycjami.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselGilewskaMaria">Olsztyńska WSN w roku akademickim 1972/1973 przewiduje przyjęcie tylko 160 studentów. Jest to o wiele za mało, biorąc pod uwagę potrzeby regionu. Trzeba będzie szukać uczelni w innych miastach. A trudno jest człowiekowi, który stracił żywy kontakt z uczelnią wchodzić w nowe środowisko. Nie twierdzę, że nauczycielowi trzeba wszystko ułatwiać, ale uważam, że nowy system edukacji młodzieży wymaga dużych zmian ilościowych i jakościowych w systemie kształcenia i doskonalenia nauczycieli. Chodzi o to, żeby opracowanie takiego systemu było jak najszybsze.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-19.12" who="#PoselGilewskaMaria">Sprawa doskonalenia zawodowego pedagogów i możliwości tego doskonalenia, i sprawa nauczyciela starego — to ważne problemy naszego regionu i całego kraju.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-19.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 500 | + </div> | |
| 501 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 502 | + <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Wacław Auleytner.</u> | |
| 503 | + </div> | |
| 504 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 505 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Wysoki Sejmie! W przyszłym roku, 14 października, minie 200 lat od powołania Komisji Edukacji Narodowej. Obok pełnej reformy ówczesnego szkolnictwa wyższego i średniego, programów i metod nauczania Komisja ta stworzyła nową grupę społeczną — stan nauczycielski — od początku podkreślając mocno społeczną rangę tego zawodu oraz zapewniając mu sytuację materialną, gwarantującą odpowiednie wykonywanie powierzonych zadań. Twórcy Komisji zdawali sobie sprawę, że odrodzenie narodowe i moralne Polski może być dokonane tylko poprzez wykształcenie i wychowanie nowego obywatela o nowoczesnej formacji intelektualnej.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Pokolenia Polaków wychowywanych w szkołach stworzonych przez Komisję Edukacji Narodowej przekazały niewątpliwie te najlepsze koncepcje idei odrodzenia Polski następnym generacjom, które w ciągu długich lat niewoli przechowywały nietkniętą tożsamość polskiego społeczeństwa, polskiej nauki i kultury.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Można zatem powiedzieć, że twórcy Komisji Edukacji Narodowej w niemałym stopniu przyczynili się do tego, że po 150 latach braku własnej państwowości, Polska mogła osiągnąć niepodległość, posiadając niemałą liczbę ludzi przygotowanych do działania gospodarczego, społecznego, politycznego i kulturalnego. Wydaje się przeto, że twórcy Komisji Edukacji Narodowej mieli wyobraźnię i wizję przyszłości na pewno niepełną, ale wystarczającą, aby umysły i postawy życiowe swych wychowanków skierować ku rozwojowi i twórczości, ku nowoczesnemu modelowi człowieka nieskrępowanego zacofanymi i odchodzącymi wzorcami społecznymi ówczesnej epoki.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PoselAuleytnerWaclaw">W przyszłym roku będziemy — jak zapowiedział obywatel Premier — dyskutować w tej sali projekt reformy współczesnego nam modelu edukacji narodowej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wówczas to również będziemy musieli skierować naszą wyobraźnię ku przyszłości, ku modelowi człowieka roku 2-tysięcznego. Tylko że tempo rozwoju cywilizacji z okresu pracy Komisji Edukacji Narodowej było niepomiernie mniejsze niż tempo rozwoju cywilizacji dnia dzisiejszego, dlatego zadanie to będzie niepomiernie trudniejsze i pozostaje poza wszelką wątpliwością, że będzie musiało być oparte na rzetelnych, naukowych podstawach.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Wysoki Sejmie! Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela wychodzi naprzeciw tej reformie. Wobec tego chciałbym tu podkreślić następujące, według mnie najistotniejsze sprawy.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PoselAuleytnerWaclaw">1. Projekt ustawy przewiduje, że każdy nauczyciel w Polsce socjalistycznej powinien posiadać wykształcenie wyższe lub co najmniej być wybitnym specjalistą w swoim zawodzie. Gwarantuje to niewątpliwie znaczne podniesienie jakości nauczania, tym bardziej, że wysokość płacy uzależniona jest od posiadanego poziomu wykształcenia, stażu pracy i — co najważniejsze — osiągniętych wyników owej pracy. Nauczycielowi o tym poziomie wykształcenia i dobrym uposażeniu można stawiać też wysokie wymagania. A Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela takie wymagania stawia.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Art. 3 przedstawionego nam projektu ustawy obejmuje rejestr tych niemałych wymagań. Chciałbym z uznaniem zwrócić uwagę na kilka z nich, gdyż przekonany jestem, że one właśnie podnoszą niezmiernie moralną rangę zawodu nauczycielskiego. Ust. 2 tego artykułu w poz. 11 zawiera ważne sformułowanie: — „Nauczyciel winien dbać o godność i przykładną postawę moralną wychowawcy młodego pokolenia i unikać w swym postępowaniu w służbie i poza służbą wszystkiego, co mogłoby obniżyć powagę zawodu, podnosić swój poziom zawodowy, ideologiczny i naukowy”.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Nauczyciel więc powinien być wzorem osobowym. Istnienie tej pozycji w Karcie Praw i Obowiązków Nauczyciela, i tak właśnie sformułowanej, przekonuje o możliwości sprostania dalszym wymaganiom takim, jak niełatwa sprawa rozbudzenia zainteresowań, a szczególnie samodzielności myślenia, jak kształtowanie czynnego współuczestnictwa w rozwoju gospodarki, kultury i życia społecznego, jak zamiłowanie do pracy, poczucie odpowiedzialności i dyscypliny społecznej, jak kształtowanie aktywnego stosunku uczniów i studentów do kultury i sztuki oraz wrażliwości na piękno, jak wreszcie popieranie samorządności uczniów i poczucia odpowiedzialności w działaniu organizacyjnym i zespołowym.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-21.8" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Są to niewątpliwie podstawowe problemy społeczne dnia dzisiejszego, a zatem i przede wszystkim — podstawowe problemy wychowania współczesnego. Nauczyciel spełniający określone wyżej wymogi jest w stanie podjąć skutecznie te trudne, a tak ważne dla życia i przyszłości naszego narodu zadania.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-21.9" who="#PoselAuleytnerWaclaw">2. Niezmiernie ważną sprawą jest to, że Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela — „reguluje status prawny nauczycieli i wychowawców wszystkich placówek oświatowo-wychowawczych i naukowo-dydaktycznych szkół wyższych, a więc obejmuje łącznie nauczycieli szkół podstawowych, średnich i najróżnorodniejszych pracowników oświaty i wychowania oraz nauczycieli akademickich”. Wprowadzenie tej ostatniej nazwy jest bardzo istotne, gdyż wiąże niejako nauczycieli szkół wszystkich szczebli, zrównując ich rangę społeczną. Wszyscy bowiem nauczyciele mają podobne zadania w zakresie formowania młodego pokolenia. Chodzi tu też o — „obieg krwi” między szkolnictwem podstawowym, średnim i wyższym, tak ważny dla podnoszenia kwalifikacji jednych nauczycieli, a badań naukowych — drugich. Ułatwi to realny przepływ kadr między szkołami wyższymi i innymi.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-21.10" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Art. 14 projektu ustawy omawia obowiązek stałego pogłębiania i aktualizowania wiedzy naukowej i pedagogicznej oraz stałego doskonalenia praktycznych umiejętności dydaktycznych i wychowawczych nauczyciela.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-21.11" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Przewiduje się stałe samokształcenie, organizację kursów i studiów podyplomowych. Jest to najbardziej godne uznania założenie, choć w praktyce trudne do realizacji, wymaga bowiem głębokiego zrozumienia potrzeby dokształcania pracowników przez kierownictwo zakładów dydaktyczno-wychowawczych, które w praktyce, zawsze mając kłopoty kadrowe, nieraz niechętnie ustosunkowują się do ułatwiania pracownikom rzetelnej pracy w tym kierunku.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-21.12" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Sądzę, że istnieje tutaj konieczność bardzo precyzyjnie opracowanego zarządzenia wykonawczego. Niepokoi też tu, jeśli chodzi o samokształcenie, liczba godzin obowiązkowych nauczycieli, specjalnie przy zrównaniu liczby godzin nauczania różnych przedmiotów bardziej lub mniej pracochłonnych, w zestawieniu z liczbą młodzieży w klasach, młodzieży, z którą wszak trzeba nawiązać kontakt wychowawczy. Zbliża się wprawdzie niż demograficzny; obniży on liczbę młodzieży w klasach, które — miejmy nadzieję — nie będą komasowane, bo, jak sądzę, nauczyciel na samokształcenie, wychodzące poza konieczne, solidne przygotowanie się do realizacji programu nauczania i tak niewiele będzie miał czasu.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-21.13" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Dlatego przy konieczności stawiania mocno problemu samokształcenia, które stanowi świadectwo aktywnej i zaangażowanej postawy nauczyciela, główny jednak nacisk, jeśli chodzi o dokształcanie i podnoszenie kwalifikacji, należy położyć na kursy, studia podyplomowe i projektowane staże nauczycieli szkół podstawowych i średnich na wyższych uczelniach, jak i staże nauczycieli akademickich w szkołach niższego szczebla.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-21.14" who="#PoselAuleytnerWaclaw">I tutaj chciałbym wrócić do początku moich wywodów w tej sprawie. Jak mi się wydaje, jednym z ważnych zadań owego dokształcania jest spojrzenie naprzód i stworzenie sobie wizji człowieka roku 2-tysięcznego. Bo przecież właśnie dla tych lat formujemy umysłowość i osobowość naszych wychowanków. Tempo rozwoju cywilizacji, trwająca rewolucja naukowo-techniczna utrudnia jasne widzenie przyszłości, dlatego wydaje się, że jednym z podstawowych aspektów dokształcania powinna być naukowa prognoza przyszłości, a szczególnie jej punkty wskazujące na kierunek przemian mentalności i psychiki człowieka podlegającego działaniu tworzonego przez siebie i wzrastającego ciągle tempa postępu cywilizacyjnego. Tylko bowiem posiadanie tej wizji stworzy warunki długofalowego i skutecznego oddziaływania wychowawczego, oddziaływania, które zarówno u nauczycieli, jak i u wychowanków uformuje umiejętność elastycznej reakcji na coraz to nowe sytuacje społeczne, ekonomiczne, polityczne, kulturowe, których przecież żadna nauka nie jest w stanie teraz przewidzieć do końca.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-21.15" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Wysoka Izbo! Istnieje jeszcze jedno zagadnienie, które chciałbym poruszyć, może pozornie marginesowe ilościowo, ale wymagające też uporządkowania, jeśli porządkujemy wszystkie zagadnienia nauczycielstwa polskiego w formie jednej Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela. Sprawę tę poruszał już jeden z moich przedmówców. Myślę tu o niewielkiej liczbie nauczycieli i nauczycieli akademickich zatrudnionych w szkołach prywatnych oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-21.16" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Sądzę, że zgodnie z delegacją projektu ustawy art. 115 Minister Oświaty i Wychowania oraz Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki mogą za zgodą Prezesa Rady Ministrów rozciągnąć przepisy działania ustawy na pracowników szkół prywatnych oraz na pracowników KUL, spełniających przecież swoje zadania społeczne.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-21.17" who="#PoselAuleytnerWaclaw">W szeregach nauczycieli i nauczycieli akademickich znajdują się ludzie wierzący i niewierzący. Sądzimy, że sformułowania art. 3 ustawy nie dają podstaw do takiego rozumienia obowiązków nauczyciela, które wymagałoby od człowieka wierzącego postępowania niezgodnego z jego sumieniem i przekonaniami światopoglądowymi.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-21.18" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Obywatele Posłowie! Ostatnim zagadnieniem, na które chcę zwrócić uwagę, jest sprawa realizacji Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela. Określa ona jako główny cel szerokie oddziaływanie dydaktyczne i wychowawcze, a jako środek traktuje duże uprawnienia nauczyciela. Wraz z wcieleniem tej ustawy w życie nauczyciele mają nadzieję na polepszenie i pogłębienie skuteczności swego oddziaływania.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-21.19" who="#PoselAuleytnerWaclaw">I tu chciałbym podkreślić wagę rozporządzeń wykonawczych, które powinny być precyzyjnym, jasnym i konsekwentnym wyrazem ducha ustawy. Sądzę na przykład, że należy ściśle określić zasady dysponowania funduszem dyrektorskim, aby uniknąć możliwości jakiejkolwiek stronniczości. Sposób dyspozycji funduszem dyrektorskim powinien stać się zachętą do najlepszej pracy. Również, jak wspomniałem wyżej, bardzo precyzyjnego określenia wymaga zarządzenie wykonawcze dotyczące dokształcania nauczycieli.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-21.20" who="#PoselAuleytnerWaclaw">Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt oświadczyć, że Koło Poselskie — „Znak” będzie głosować za projektem ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-21.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 527 | + </div> | |
| 528 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 529 | + <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Halina Kiliś.</u> | |
| 530 | + </div> | |
| 531 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 532 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKilisHalina">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W swoim wystąpieniu pragnę ustosunkować się do tych punktów projektu ustawy, które dotyczą nauczycieli szkół podstawowych.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-23.1" who="#PoselKilisHalina">Wśród blisko półmilionowej rzeszy pedagogów stanowimy grupę najliczniejszą. W roku szkolnym 1970/1971 w szkołach podstawowych pracowało ogółem 211 473 nauczycieli, w tym 121 979 osób przypada na wieś, a 89 494 — na miasta. Projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela spotkał się z pełną aprobatą zainteresowanych, bowiem zawarte w nim treści zmierzają do podniesienia społecznej rangi zawodu, do ugruntowania autorytetu nauczyciela w środowisku.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PoselKilisHalina">Karta poprawia sytuację socjalną i mieszkaniową, reguluje z korzyścią dla nauczycieli warunki przechodzenia na emeryturę, stwarza system bodźców do podnoszenia poziomu kwalifikacji i osiągania jak najlepszych wyników w pracy. Przy ustalaniu wysokości podwyżek obrano słuszne kryterium premiowania wyższego poziomu wykształcenia oraz dłuższego stażu pracy. Cóż bowiem jak nie wysokie kwalifikacje i doświadczenie stanowią rękojmię efektywnej pracy nauczyciela.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PoselKilisHalina">W systemie naszego szkolnictwa podstawowego obok szkół wysoko zorganizowanych mamy jeszcze placówki o mniejszej liczbie uczniów i nauczycieli, zmuszone z konieczności do pracy systemem klas łączonych. Jest to niewątpliwie sytuacja niekorzystna, pogłębiająca się głównie w środowiskach wiejskich w wyniku niżu demograficznego. Fakt, że nauczyciele klas łączonych otrzymywać będą dodatkowy ryczałt za zwiększone obowiązki świadczy o zrozumieniu trudności, jakie musi pokonywać nauczyciel dzielący swą uwagę między uczniów dwóch klas pracujących równocześnie. Stanowi to również krok naprzód w dążeniu do wyrównywania dysproporcji w poziomie i w wynikach nauczania szkół wiejskich.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-23.4" who="#PoselKilisHalina">Większość nauczycieli szkół podstawowych jest zatrudniona na wsi, gdzie nie zawsze znajduje odpowiednie warunki do pracy i odpoczynku. Wiele osób mieszka w izbach odnajmowanych przez władze gromadzkie, często ciasnych i pozbawionych elementarnych wygód. Projekt ustawy utrzymuje dotychczasowe przywileje w zakresie mieszkań z tym. że konkretyzuje wiele spraw, które były źródłem nieporozumień. Prawo do bezpłatnego mieszkania zachowuje nauczyciel również w wypadku, gdy liczba mieszkańców wsi lub osiedla przekroczy ustawowe 2 000. Nauczyciele zyskują prawo do dodatkowej powierzchni mieszkalnej, co jest bardzo istotne w zawodzie wymagającym przygotowania się do lekcji, a także ciągłego doskonalenia umiejętności i rozszerzania wiedzy. Na tym tle rysuje się konieczność postrzegania przez rady narodowe obowiązku zabezpieczenia nauczycielom właściwych warunków mieszkaniowych.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-23.5" who="#PoselKilisHalina">Bezpłatna dostawa opału, dojazdy do lekarzy, zwrot kosztów podróży w wypadku osób dojeżdżających i zwrot opłat za czynsz, możliwość uzyskania działki — wszystko to niewątpliwie zmierza do poprawy sytuacji materialnej nauczyciela. Nie wspomniałam jeszcze o funduszu socjalnym, który pozwoli na rozwiązywanie wielu spraw bytowych nauczycieli, jak lecznictwo sanatoryjne, rozwój wczasów i inne formy wypoczynku po pracy.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-23.6" who="#PoselKilisHalina">Znacznie też korzystniej przedstawia się w świetle projektu sytuacja nauczycieli — emerytów. Wyższe uposażenie emerytalne, obliczane awansem od stawek po całkowitej podwyżce, 10-procentowy dodatek, a także prawo do bezpłatnego mieszkania w środowisku wiejskim — wszystkie te uprawnienia przyczynią się niewątpliwie do wcześniejszego przechodzenia na zasłużony odpoczynek. W tym świetle słuszna jest decyzja dotycząca przenoszenia nauczycieli z urzędu na emeryturę po osiągnięciu przez nich wieku 55 i 50 lat. Przepis ma na uwadze interes szkoły i ucznia, dobrze więc, że decyzję w tym względzie pozostawia się władzom szkolnym.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-23.7" who="#PoselKilisHalina">Jesteśmy przekonani, że realizacja ustawy w dużym stopniu przyczyni się do podniesienia rangi szkoły i nauczyciela. Pamiętać jednak musimy, że rangi tej nie sposób wzmocnić wydaniem ustawy, że nauczyciel musi ją sobie sam wypracować. Dotyczy to zwłaszcza nauczycieli w małych miastach i na wsi. Ich postawa społeczna i polityczna, tryb życia, zachowanie — podlegają stałej ocenie środowiska, które stawia im bardzo wysokie wymagania. Dlatego słusznie mówi się w ustawie także o naszych obowiązkach. O autorytecie decydują głównie jakość i wyniki pracy. Podwyższenie wymagań dotyczących wykształcenia nowo zatrudnionych nauczycieli ma więc swoje uzasadnienie.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-23.8" who="#PoselKilisHalina">Dobro szkoły wymaga także, by nauczyciel nieustannie doskonalił metody, odświeżał i uzupełniał swoją wiedzę. Zagadnienie jest bardzo istotne, tym bardziej, że w szkolnictwie podstawowym stosunkowo niewielu nauczycieli legitymuje się wykształceniem wyższym. Na blisko 220 tysięcy osób zatrudnionych w tym typie szkoły, 156 tysięcy — to osoby po ukończeniu studium nauczycielskiego.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-23.9" who="#PoselKilisHalina">Znane jest powszechnie dążenie nauczycieli do zdobywania wyższych kwalifikacji, jak również ich zaangażowanie w pracy społecznej. Ustawa stwarza w tym zakresie dodatkowe bodźce w formie dodatków do uposażeń oraz nagród.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-23.10" who="#PoselKilisHalina">Istotnym czynnikiem podnoszenia społecznej rangi nauczyciela jest przewidziane w projekcie ustawy nadawanie odznaczeń i wyróżnień państwowych, jak tytuł Zasłużonego Nauczyciela PRL, medal Komisji Edukacji Narodowej, jak też odznaczeń państwowych z tytułu 20-letniej nienagannej pracy pedagogicznej.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-23.11" who="#PoselKilisHalina">Zdajemy sobie sprawę, że wzrostowi rangi zawodu musi towarzyszyć wzrost odpowiedzialności służbowej nauczycieli. Obok bodźców materialnych zachodzi także konieczność stosowania większej kontroli dla wyeliminowania jednostek nieodpowiedzialnych, działających na szkodę zawodu. Stąd słuszne są przepisy zwiększające uprawnienia kierowników do wymierzania kar porządkowych, jak i regulujące postępowanie komisji dyscyplinarnych. Wprowadzenie terminowego mianowania na stanowiska kierownicze, jak również podwyższenie dodatków funkcyjnych pozwoli na większą elastyczność w doborze kadry i zapewni lepszą obsadę stanowisk, od której w dużej mierze Zależy atmosfera i poziom pracy zespołu. Karta umożliwia obejmowanie stanowisk przez ludzi wysoko kwalifikowanych i o odpowiednim doświadczeniu zawodowym.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-23.12" who="#PoselKilisHalina">Projekt ustawy — co warto również podkreślić — zmierza do stabilizacji nauczyciela w zawodzie. Sprzyja temu przede wszystkim stosowanie zasady mianowania, nowy system płac i dodatkowe bodźce w postaci nagród. Nauczyciela mianowanego można będzie przenieść z urzędu do szkoły z innej miejscowości, ale przeniesienie to obwarowane jest tak licznymi przepisami, że gwarantuje uniknięcie krzywdzących nauczyciela decyzji. Przepis ten uważamy za słuszny ze względu na dobro szkoły. W wielu placówkach, zwłaszcza na wsi, występuje brak podstawowych specjalistów, podczas gdy gdzie indziej jest ich nadmiar. Dysproporcje te działają hamująco na podnoszenie poziomu pracy szkół na wsi, opóźniają realizacje hasła równego startu dzieci ze wszystkich środowisk społecznych i różnych miejsc zamieszkania.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-23.13" who="#PoselKilisHalina">Wysoki Sejmie! Przed kilku dniami obchodziliśmy 102 rocznicę urodzin Włodzimierza Lenina. Przy budowie socjalizmu w naszym kraju korzystamy często z nauk i wskazań tego genialnego myśliciela i działacza politycznego. My, nauczyciele, szczególnie często przypominaliśmy słowa Lenina odnoszące się do pozycji społecznej nauczyciela:</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-23.14" who="#PoselKilisHalina">,,Nauczyciel ludowy powinien u nas mieć tak wysoką pozycje — mówił Lenin — jakiej nie miał, nie ma i mieć nie może w społeczeństwie burżuazyjnym. Jest to pewnik, który nie wymaga dowodów”.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-23.15" who="#PoselKilisHalina">Jednakże w przeszłości zapomniano o drugiej części wypowiedzi Włodzimierza Lenina, w której mówił:</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-23.16" who="#PoselKilisHalina">„Do takiego stanu rzeczy winniśmy zmierzać przez systematyczną, wytrwałą, uporczywą prace zarówno nad podniesieniem jego poziomu ideowego, jak i nad wszechstronnym przygotowaniem go do jego rzeczywiście wysokiego powołania oraz — co jest najważniejsze, najważniejsze, po trzykroć — najważniejsze — nad poprawą jego sytuacji materialnej”.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-23.17" who="#PoselKilisHalina">Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela zapewnia pełną realizacje tych słusznych wskazań. Niech mi wolno będzie w imieniu ponad 200-tysięcznej rzeszy nauczycieli szkół podstawowych zapewnić, że zgodnie z duchem tej Karty wypełnimy obowiązki, jakie stawia przed nami społeczeństwo.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-23.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 551 | + </div> | |
| 552 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 553 | + <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Stanisław Rostworowski.</u> | |
| 554 | + </div> | |
| 555 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 556 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak niedawno jeszcze uczestniczyliśmy w licznych zebraniach przedwyborczych. Naszą kartą programową była wówczas uchwała VI Zjazdu PZPR. Wielokrotnie pytano nas, czy to co uchwalił Zjazd okaże się realne, będzie rzeczywistością społeczną życia ojczyzny. Nic więc dziwnego, że ze szczególną satysfakcją podejmujemy dziś dysputę nad dokumentem tej rangi, co Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, dokumentem, którego profil zarysowała już wspomniana uchwała. Dotyczy on newralgicznego punktu naszego życia narodowego — mówi o nauczycielach i wychowawcach, a wiec ludziach, którzy swoją osobowością mają kształtować nowe pokolenia, rozniecać światło poznania na drogach prowadzących do prawdy i umiłowania wszystkiego, co wzniosłe.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Przemawiając w imieniu Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego, rzecz zrozumiała, że przede wszystkim muszę zwrócić swe myśli ku generalnym, ideowo-światopoglądowym założeniom nowej ustawy. Na jej pierwszej stronie czytamy: — „Nauczyciel urzeczywistnia socjalistyczne ideały programowe kierowniczej siły narodu — Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej”. Dla nas — bezpartyjnych — Polska Zjednoczona Partia Robotnicza jest częścią internacjonalistycznego ruchu robotniczego, który właśnie tu w Polsce od 30 lat konfrontuje swój program z rzeczywistością społeczną kraju, z jego realiami kulturowymi, światopoglądowymi i narodowymi. Owa konfrontacja stawia PZPR w pierwszym szeregu sił patriotycznych, nadaje jej rangę gwaranta rozwoju socjalizmu w Polsce. Nic więc dziwnego, że powiązanie życia szkoły z programem wiodącej siły politycznej narodu należy uznać za w pełni uzasadnione.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Tym więcej, że jak mówi ustawa, cała edukacja narodowa ma sprzyjać urzeczywistnieniu ideałów wychowawczych socjalizmu, który jest także programem ideowo-politycznym szerokich rzesz ludzi wierzących w naszym kraju. Położenie akcentu na założenia socjalizmu stwarza sytuacje, w której program współczesnej szkoły polskiej staje się sprawą wspólną wierzących i niewierzących, ludzi różnych światopoglądów. Dyskusja wokół roli światopoglądu w szkole toczy się od dawna. Ludzie wierzący bynajmniej nie uznania, aby religia miała być sprzeczna z nauka. W tym jednak wypadku chodzi o to, aby szkoła nauczająca i wychowująca w duchu patriotyzmu i socjalizmu była wspólną sprawą dla wszystkich Polaków.</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Wnikliwie studiując założenia wychowawcze, proponowane przez nową ustawę, dochodzi się do wniosku, że zarysowany program ma wysokie walory ogólnoludzkie i przez to też bliski staje się ludziom wierzącym. Wychowanie w duchu umiłowania ojczyzny, pokoju, zasad sprawiedliwości społecznej, wpajania szacunku dla pracy, dla osiągnięć nauki i techniki, rozbudzanie samodzielności myślenia, kształtowanie czynnego współuczestnictwa w działalności na rzecz rozwoju kultury i form życia społeczno-gospodarczego — oto zespół jakże słusznie dobranych kierunków wychowawczych w tej dobie wielkich przemian cywilizacyjnych i ideowych.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-25.4" who="#PoselRostworowskiStanislaw">W ustawie jest mowa również o moralności socjalistycznej. Może zbyt mało jest powiedziane czym jest owa moralność. W kręgach Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego od dawna głosimy, że w szkolnictwie polskim niezbędne jest przyjęcie jednolitego modelu wychowania moralnego. Jesteśmy przekonani, że istnieje ogólny określony zespół podstawowych wartości, takich jak prawdomówność, obowiązkowość, solidarność, szacunek dla wspólnego wysiłku, czystość obyczajów, miłość rodziców, uczciwość, pracowitość, poczucie służebności wobec celów wyższych. Znaczenie owych wartości odczuwają wszyscy wspólnie. A jednak ich wykładnia terminologiczna często sprzyja wrażeniu jakoby państwo poprzez szkołę lansowało inny system wychowawczy niźli ten, którym chce się kierować świadoma swych obowiązków wychowawczych rodzina polska. Sądzimy, że należałoby przywiązać większą wagę do wyjaśnienia tych rozbieżności. Świadomość konieczności nadania właściwej rangi współpracy rodziców szkołą jest dziś coraz bardziej powszechna. Ze swej strony będziemy działali na rzecz jak najszerszego współuczestnictwa rodziny w procesach wychowawczych, prowadzonych przez nauczycielstwo.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-25.5" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Wysoka Izbo! W dyskusji, prowadzonej także w środowiskach Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego nad projektem ustawy, padały głosy, iż ustawa, skrupulatnie zajmująca się problemem szkolnictwa, zbyt wąsko potraktowała sprawy pracy wychowawczej w ramach internatów. Od czasu powołania Społecznego Funduszu Budowy Szkół i Internatów kwestia właściwego wykorzystania dla celów wychowawczych rozrastającej się sieci internatów staje się tym bardziej istotna. Internaty jednak w zbyt ograniczonym stopniu korzystają z funduszów przekazanych do podziału dyrekcjom szkół. Wychowawcy, zobowiązani także i obecnie do 42 godzin pracy tygodniowo — odczuwają nadmierne przeciążenie. Podczas swych dyżurów sprawują oni często w pojedynkę opiekę nad ponad 100 czy 200 uczniami, gdyż przy zmianowości pracy w wielu szkołach trzeba utrzymywać stały dyżur w ciągu dnia, a niski stan obsady etatowej nie pozwala na zdublowanie obsady wychowawców. Projekt ustawy uniemożliwi wychowawcom udział w pracy dydaktycznej w szkole, gdyż nie ma przedmiotów, które można by wykładać tylko cztery godziny tygodniowo. Wcześniej już sygnalizowano, że nie istnieje zbiór przepisów prawnych regulujących całokształt zagadnień pracy internatów. Nie prowadzi się również w dostatecznym stopniu badań socjologicznych, pozwalających ocenić prawidłowość funkcji pedagogicznych w obecnej strukturze internatów. Sprawy te powinny być przedmiotem bardziej wnikliwej oceny.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-25.6" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Wniesiona do laski marszałkowskiej Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela z uwagi na swe założenia nie może obejmować całokształtu problemów dydaktycznych. Wiadomo, że jest opracowywany raport o stanie oświaty w Polsce, który będzie podstawą do dalszych ustaleń. Niemniej jednak, już teraz zarysowało sie wiele problemów wyraźnie lub pośrednio dydaktycznych. Zwraca się uwagę na nadmierną eliminację przedmiotów ogólnokształcących ze szkół zawodowych. Siedemdziesiąt godzin wykładowych języka polskiego czy matematyki w skali rocznej w ostatnich klasach tych szkół nie pozwala nabyć wiadomości natury ogólnej i wpływa także hamująco na zdolności percepcyjne uczniów, również w zakresie przedmiotów czysto zawodowych.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-25.7" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Projekt ustawy w rozdziale 2 art. 5 bardzo słusznie stanowi, że na dyrektorów szkół będą powoływani kandydaci spośród czynnych nauczycieli. Dawniej stosowana niejednokrotnie praktyka powoływania dyrektorów szkół zawodowych spośród wykładowców dochodzących i niepedagogów stwarzała sytuację, że często tego typu dyrektor nie był w stanie ogarnąć całokształtu funkcji dydaktyczno-wychowawczych kierowanej przez siebie szkoły. Również bardzo uzasadniona jest zasada pięcioletniej rotacji na stanowiskach dyrektorskich. Perspektywa awansu pobudzi bowiem aspiracje społeczne i kwalifikacyjne wśród szerszego grona nauczycieli. Ujawni się to szczególnie, jeśli praktyka ustali co najwyżej dwukrotną kadencje piastowania przez te same osoby funkcji dyrektorskich.</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-25.8" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Prezes Rady Ministrów słusznie stwierdza, że największa rozbieżność opinii wśród nauczycieli wywołuje ustalony wymiar godzin pracy. Sprawą nienową jest kwestia wyrównanego wymiaru godzin z geografem czy chemikiem dla wykładowcy języka polskiego. Nauczyciel polonista ma bardzo rozszerzony zakres zadań dydaktycznych. Ma on kształtować sprawność myślenia, mówienia, uczestnictwa w życiu kulturalnym, orientacje w wydarzeniach ogólnopolitycznych i najbliższego regionu. Stoi przed nim obowiązek stałego uzupełniania wiedzy na podstawie lektury wielu tekstów. Już zalecenia UNESCO wskazywały, że pułap obowiązkowych godzin wykładowcy literatury nie powinien przekraczać 18 godzin. Odwrotnie zaś uznaje się, że kierownik zajęć pozalekcyjnych w wyznaczonym limicie 18 godzin nie jest w stania wykazać się wydatna przydatnością na potrzeby szkoły. Może to stać się tym bardziej jaskrawe obecnie. gdy zajęcia pozalekcyjne dla grona nauczycielskiego będą zadaniem ponadobowiązkowym. I z kolei dyrektorzy liceów, przy obecnych stawkach za godzinę lekcyjną, borykają się z trudnościami przyciągnięcia bardziej wartościowych wykładowców przedmiotów artystycznych. W rezultacie w naszych szkołach poziom na przykład kultury muzycznej bardzo wyraźnie spada. Ustawa wreszcie nie przewiduje etatów dla psychologów, których udział w życiu szkoły okazuje się sprawą coraz bardziej palącą.</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-25.9" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Wysoka Izbo! Głównym jednak zamiarem ustawodawcy było rozwiązanie wielu problemów socjalnych życia nauczycieli. Przedłożona nam Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela jest w tej mierze dokumentem wysokiej rangi. Podnosi ona autorytet społeczny człowieka, który poświęca swe siły dla wychowania dzieci polskich. Wprowadza tytuł profesora szkoły średniej, ustanawia wysokie odznaczenia państwowe dla pedagogów. Karta, przez ujednolicenie systemu godzin, tak znaczną podwyżkę wynagrodzeń, przy zachowaniu zróżnicowania systemu płac odpowiednio do kwalifikacji, przez ograniczenie godzin nadliczbowych — normuje życie nauczycieli, uwalnia ich od obowiązku zabiegania o zabezpieczenie swego bytu. Karta jest przywilejem przynoszącym nauczycielom znaczną ochronę prawną, w tym także kobiecie — nauczycielce, co jest ze wszech miar uzasadnioną decyzja. Myśl ustawodawcy idzie w kierunku udzielenia wielu przywilejów nauczycielom pracującym często w najtrudniejszych warunkach — w szkołach wiejskich. Przy bardzo szczegółowym określeniu wielu kwestii uszła może jedynie uwadze sprawa praw urlopowych dla szkolnej kadry kierowniczej: dyrektora i zastępców. Ogólnie jednak sądzę, że przedłożony nam dokument jest jednym z najcenniejszych osiągnięć ustawodawstwa polskiego.</u> | |
| 566 | + <u xml:id="u-25.10" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Wysoki Sejmie! Jako kandydujący z regionu Lubelszczyzny, miałem okazję w okresie przedwyborczym uczestniczyć w dyskusji toczącej się na plenarnym posiedzeniu Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Lublinie. Mówiłem wówczas: — „Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim obserwuje się znaczne pogłębienie zmysłu państwowo-obywatelskiego (...). Odnosi się wrażenie, że zaistnieje potrzeba szerszego włączenia pracowników naukowych tej uczelni i studiującej młodzieży w nurt życia społecznego miasta”. Wymownym potwierdzeniem wyrażonej wówczas przeze mnie opinii stała się nacechowana głębokim wyczuciem potrzeb ojczyzny wypowiedź rektora KUL, Ojca prof. dr. Mieczysława Krąpca, udzielona 19 marca bieżącego roku dziennikarzowi Polskiej Agencji Prasowej i zamieszczona w — „Trybunie Ludu”. Odpowiednie władze resortowe właściwie oceniają postawę obecnego kierownictwa KUL. Wyrazem tego jest pozytywne załatwienie wielu palących potrzeb uniwersytetu, a w szczególności podjęcie wstępnych kroków dla reaktywowania sekcji filologii romańskiej. Miałbym, podobnie jak niektórzy moi przedmówcy, ze swej strony prośbę do Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, aby w możliwie krótkim czasie przepisy dyskutowanego projektu ustawy, zgodnie z jej art. 116, zostały rozciągnięte na jedyną prywatną polską uczelnię, jaką jest KUL. Odnoszę również wrażenie, że Katolicki Uniwersytet Lubelski, analogicznie do działającej w oparciu o budżet państwowy Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, powinien mieć prawo do przyznawania stopni doktora i doktora habilitowanego na swym wydziale nauk humanistycznych.</u> | |
| 567 | + <u xml:id="u-25.11" who="#PoselRostworowskiStanislaw">Wysoka Izbo! Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, za uchwaleniem której Koło Posłów Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego będzie głosowało, nawiązuje do szczytnych tradycji Komisji Edukacji Narodowej. Jest ona dokumentem godnym tych tradycji. Spełni ona wielką rolę w procesie wychowawczym, tych, którzy będą służyć Polsce i socjalizmowi w przyszłych latach. Jak to pisał w XVII wieku pijar Kajetan Józef Skrzetuski: ,Nauka moralna jest wiadomość uczącą — dobrze żyć”. Właśnie tego życzymy w duchu jedności moralnej i nauczycielom, i ich wychowankom. Komisja Edukacji Narodowej miała kształcić obywateli ,,zdolnych do pełnienia wszelkich obowiązków”, także celem jej było, ,,aby tegoż samego ducha wolności i miłości Ojczyzny najodleglejszym podawała pokoleniom”. Sadze, że stanowione przez nas prawa niniejszej ustawy maja właśnie taka wartość dla wielu polskich pokoleń</u> | |
| 568 | + <u xml:id="u-25.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 569 | + </div> | |
| 570 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 571 | + <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Wysoka Izbo! Zarządzam 20-minutową przerwę w obradach.</u> | |
| 572 | + <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od qodz. 18 min. 55 do godz. 19 min. 25)</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-26.2" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Marszałek:</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-26.3" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Wznawiam posiedzenie</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-26.4" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Stanisława Kosowska</u> | |
| 576 | + </div> | |
| 577 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 578 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PoselKosowskaStanislawa">Wysoki Sejmie! Oświata i wychowanie są ważnymi czynnikami dynamizującymi rozwój socjalistycznej gospodarki i kultury, są siłami, które ułatwiają przeobrażenie gospodarki i pomyślne rozwijanie socjalistycznej kultury. Jesteśmy przeto wszyscy odpowiedzialni ze takie przygotowanie młodzieży, by zdolna była do aktywnego uczestnictwa w produkcji i kulturze, a także w życiu społeczeństwa socjalistycznego.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-27.1" who="#PoselKosowskaStanislawa">Kształtowanie twórczej osobowości młodego człowieka, człowieka uspołecznionego, pełnego inicjatywy wynalazczej, posiadającego nawyk ciągłego uczenia się, wymaga sprzyjającego klimatu społeczno-politycznego, należytego funkcjonowania całego systemu oświatowego i pełnego zaangażowania wszystkich pracowników nauki. Obecna sytuacja społeczno-polityczna kraju, uchwały VI Zjazdu PZPR i właściwy stosunek nowego kierownictwa państwa do sprawy oświaty i wychowania, stwarzają sprzyjające warunki do wszechstronnego rozwoju systemu edukacji narodowej.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-27.2" who="#PoselKosowskaStanislawa">Obok potrzeby unowocześnienia szkolnictwa w ogóle, istnieje konieczność rozbudowy bazy i wyposażenia w sprzęt oraz w środki nauczania wszystkich szkół i placówek oświatowo-wychowawczych. Bowiem te instytucje mają ukształtować zaangażowane postawy obywateli.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-27.3" who="#PoselKosowskaStanislawa">O właściwym wykorzystaniu nawet najlepszych warunków materialnych i osiągnięć nauki zadecyduje tylko człowiek i to człowiek zdyscyplinowany, obowiązkowy i aktywnie uczestniczący w realizacji celów społecznego rozwoju. O wychowaniu takiego człowieka decyduje w dużym stopniu nauczyciel i wychowawca.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-27.4" who="#PoselKosowskaStanislawa">Dyskutowana ustawa stworzy znacznie lepsze warunki socjalno-bytowe ogółu nauczycieli. Jest to wyraz wysokiego uznania dla trudu polskiego nauczyciela, który mimo trudnych warunków materialnych sumiennie wykonywał swoje obowiązki.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-27.5" who="#PoselKosowskaStanislawa">Dlatego projekt ustawy o prawach i obowiązkach nauczyciela, ja osobiście, a także nauczyciele z mojego okręgu wyborczego, przyjęli z zadowoleniem. Projekt zmiany systemu płac oraz podwyżka uposażeń uczyni nasz zawód zawodem atrakcyjnym.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-27.6" who="#PoselKosowskaStanislawa">Na podkreślenie w projekcie ustawy zasługują postanowienia w sprawie rent i emerytur. Korzystnie zostali usytuowani nauczyciele pracujący na wsi. Po przejściu na emeryturę zatrzymują oni uprawnienia do bezpłatnego mieszkania, działki gruntu i inne świadczenia socjalne, do których mieli uprawnienia z tytułu pracy w szkole wiejskiej.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-27.7" who="#PoselKosowskaStanislawa">Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela będzie, po jej uchwaleniu, jednym z ważnych czynników w wysiłkach mających na celu likwidację różnic istniejących między szkołą w mieście a na wsi, na korzyść tej ostatniej.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-27.8" who="#PoselKosowskaStanislawa">Praca nauczyciela na wsi jest trudna i ciężka. a zarazem bardzo odpowiedzialna. Niejednokrotnie jedyna placówką oświaty i kultury na wsi jest szkoła, na której skupia się uwaga i opinia całej społeczności wiejskiej. Musi więc ona działać sprawnie i być wzorem dla środowiska, być ośrodkiem wiedzy nie tylko dla dzieci, ale także dla ich rodziców. Wiele jest jeszcze wsi w regionie krakowskim, a na pewno i w innych regionach kraju, gdzie dziecko w wieku szkolnym traktuje się jako siłę robocza, szczególnie w tych wsiach, których mieszkańcami są chłopo-robotnicy. Wówczas ojciec pracuje w zakładzie pracy, a cały ciężar prowadzenia gospodarstwa spoczywa na matce i dzieciach. W tej sytuacji ciężka praca jest nie tylko z dziećmi, które w okresie nasilonych prac polowych wiosną i jesienią zaniedbują się w nauce, ale niejednokrotnie trudniejsza jest praca nauczyciela z ich rodzicami. Dlatego do pracy w szkole wiejskiej potrzeba nauczycieli wyjątkowo wytrwałych i ofiarnych. Projekt nowej ustawy zawiera wiele postanowień, które można potraktować jako przywileje dla uczących w szkołach wiejskich. Te postanowienia spowodują napływ do pracy w szkołach wiejskich wysoko wykwalifikowanych i zaangażowanych nauczycieli, którzy znajdą sojuszników wśród rodziców' i organizacji społeczno-politycznych do pracy dydaktyczno-wychowawczej w swoim środowisku.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-27.9" who="#PoselKosowskaStanislawa">Omówione przed kilku dniami na XI Plenum NK ZSL problemy wychowania socjalistycznego i wytyczone w tym zakresie zadania dla działaczy stronnictwa, stworzą korzystniejsze warunki do szerokiego rozwijania działalności wychowawczej na wsi.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-27.10" who="#PoselKosowskaStanislawa">Także ze zrozumieniem przyjęli nauczyciele wymogi, które będą ich zobowiązywały do stałego i systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a władze szkolne zobowiązują do stworzenia sprzyjających warunków w podejmowaniu studiów i prac samokształceniowych.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-27.11" who="#PoselKosowskaStanislawa">Udzielając pełnego poparcia dla projektu ustawy, pragnę wyrazić przekonanie, że ogół nauczycielstwa polskiego dołoży wszelkich starań, by wychować młode pokolenie na miarę potrzeb dnia dzisiejszego i jutra Polski socjalistycznej.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-27.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 591 | + </div> | |
| 592 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 593 | + <u xml:id="u-28.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Bogdan Waligórski.</u> | |
| 594 | + </div> | |
| 595 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 596 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PoselWaligorskiBogdan">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! — „Twórczy udział młodzieży w budownictwie socjalistycznym zależy od opanowania przez nią umiejętności zawodowych, od poczucia współodpowiedzialności za dzień dzisiejszy i przyszłość narodu, od efektywnej pracy i realizacji w codziennym życiu humanistycznych ideałów socjalizmu.” Takie zadania postawił przed młodzieżą VI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Aby im sprostać, aby godnie i z pełną świadomością kontynuować dzieło ojców, umacniać ustrój socjalistyczny, rozwijać gospodarkę i życie społeczne naszego kraju, przyjmować na siebie ciężar odpowiedzialności za Polskę, jej miejsce w rodzinie państw socjalistycznych i w świecie — młode pokolenie musi dysponować głęboką, nowoczesną wiedzą, władać orężem marksizmu-leninizmu, znajomością procesów zachodzących w polityce, gospodarce, kulturze, we wszystkich dziedzinach życia społecznego i ludzkiej aktywności.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-29.1" who="#PoselWaligorskiBogdan">Dokonująca się rewolucja naukowo-techniczna, budowa wysoko rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego stawiają przed młodym pokoleniem coraz wyższe wymagania nie tylko w zakresie stopnia opanowania wiedzy, warunkującej wdrażanie postępu technicznego i organizacyjnego w gospodarce i w innych dziedzinach życia, ale również w zakresie świadomości politycznej i postaw ideowych. Wynika stąd potrzeba stałej intensyfikacji i doskonalenia szeroko pojętego procesu kształcenia i wychowania, czynienia wszystkich ogniw systemu edukacji narodowej jak najbardziej sprawnymi i najlepiej działającymi. System ten stanowią rodzina i szkoła, organizacje młodzieżowe i środki masowego przekazu, zakład pracy i środowisko.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-29.2" who="#PoselWaligorskiBogdan">Centralną postacią procesu nauczania i wychowania, bezpośrednim przekaźnikiem wiedzy i przekonań, wzorcem osobowym, wywierającym przemożny wpływ na kształtowanie się zapatrywań i zachowań młodych ludzi — był i pozostaje pedagog — nauczyciel i wychowawca. Szkoła zaś spełniać musi zadanie kształtowania twórczych ambicji człowieka, rolę takiego ogniwa w procesie wychowania, które wpływa najgruntowniej na jego intelektualne i psychiczne wyposażenie. Tu bowiem kry ją się największe rezerwy naszego kraju, największe szanse przyspieszenia biegu przemian dynamizujących życie Polski w najbliższych dziesięcioleciach.</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-29.3" who="#PoselWaligorskiBogdan">Maszyny i urządzenia, procesy technologiczne i systemy organizacyjne funkcjonować będą tak, jak zechcą kierujący nimi ludzie. Chodzi o to, by w pełni docenić tę szansę eksponowania roli człowieka, aby zgodnie z intencjami kierownictwa partii i Rządu sprzęgnąć osobiste i zespołowe aspiracje ludzi z wielkimi procesami niesionymi przez rewolucje naukowo-techniczną oraz pogłębiającymi sie demokratycznymi zasadami ustrojowymi. Taka jest hierarchia naszych humanistycznych ideałów socjalizmu i takie są wymagania naszego czasu.</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-29.4" who="#PoselWaligorskiBogdan">One właśnie skłaniają do wnikliwej oceny procesu edukacji, one zmuszają do podjęcia kroków zmieniających radykalnie jego społeczną wagę, jego jakość, poprzez m. in. zmianę społecznego statusu nauczyciela. Nie może on być gorszy niż status konstruktorów maszyn czy budowniczych domów. Powierzyliśmy nauczycielom i wychowawcom 9 mln młodzieży i od nich zależy, na jakich ludzi ich ukształtują, w jakie wyposażą kwalifikacje zawodowe i horyzonty myślowe, jaka utrwala w nich hierarchie ideałów moralnych, stopień ideowej wrażliwości społecznego i politycznego zaangażowania.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-29.5" who="#PoselWaligorskiBogdan">U podstaw Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela leży właśnie logiczny wniosek, że bez dźwignięcia prestiżu tego zawodu, nie spełnia sie oczekiwania społeczeństwa związane z twórczą rolą nowego pokolenia Polaków. Proponowane postanowienia Karty zapewniają ambitnym nauczycielom i wychowawcom szansę życiowego sukcesu, należne miejsce wśród innych profesji i pomyślne materialne perspektywy.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-29.6" who="#PoselWaligorskiBogdan">Nauczycielstwo musi być zawodem, do którego młody człowiek świadomie dąży i o który się ubiega. Ma to znaczenie nie tylko dla tych, którzy już pracują w szkolnictwie, ale i dla tych setek i tysięcy młodych ludzi, którzy — wybierając odpowiedzialny zawód pedagogów — będą podejmować pracę w szkolnictwie różnych szczebli i typów.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-29.7" who="#PoselWaligorskiBogdan">Przedstawiony dzisiaj pod obrady Wysokiej Izby projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela — podnosi w swoich postanowieniach zarówno prestiż moralny, jak i poprawia wydatnie warunki materialne prawie 400-tysięcznej rzeszy nauczycieli.</u> | |
| 604 | + <u xml:id="u-29.8" who="#PoselWaligorskiBogdan">Pragnę wyrazić przekonanie, że zawarte w uchwale postanowienia dotyczące podniesienia płac, zagwarantowania awansu finansowego w określonym przedziale czasowym, zapewnienia właściwych warunków socjalno-bytowych, a także innych form podniesienia społecznej i ekonomicznej rangi nauczyciela, spowodują napływ do szkolnictwa młodej, prężnej, zaangażowanej i na wysokim poziomie intelektualnym oraz ideowo-moralnym kadry nauczycielskiej. Szczególnie młodzież dostrzeże w szkolnictwie swą wyraźną perspektywę — i to zarówno prestiżową, jak i finansową. Powstanie nurt kierujący do szkolnictwa młodzież uzdolnioną, wybierającą zawód nauczyciela z pełną świadomością zadań i obowiązków. Zagwarantować to powinno wydatne podniesienie sprawności nauczania, lepsze i bardziej nowoczesne przekazywanie wiedzy, lepsze, bardziej wykształcone. wysoko ideowe kadry dba naszego państwa. W rekomendacji najlepszych uczniów i studentów do szkół i zawodu nauczycielskiego poważne zadanie mają do spełnienia organizacje młodzieżowe.</u> | |
| 605 | + <u xml:id="u-29.9" who="#PoselWaligorskiBogdan">Omawiana ustawa ułatwi też start życiowy młodym nauczycielom, tzn. tym, dla których jest to pierwsza samodzielna praca po skończeniu studiów. Są to ludzie młodzi, przeciętnie w wieku 23—24 lat, którzy w wielu wypadkach podejmują prace poza miejscem stałego zamieszkania, zdani na własne siły i własne dochody. To właśnie dlatego przyjmą oni z wyraźnym zadowoleniem decyzję o tak znacznej podwyżce płac zasadniczych, o możliwościach awansu i wzroście społecznego uznania dla ich pracy.</u> | |
| 606 | + <u xml:id="u-29.10" who="#PoselWaligorskiBogdan">Projekt ustawy akcentuje poważna role i kierowniczą pozycję dyrektora szkoły, przy jednoczesnym skonkretyzowaniu jego obowiązków dydaktycznych i wychowawczych. Sprzyjać to będzie podniesieniu sprawności zarządzania szkołą, doborowi najlepszych metod nauczania i optymalizacji polityki kadrowej. Powinno to pozwolić jednocześnie doświadczonym pedagogom, dyrektorom szkół na otoczenie opieką nauczycieli rozpoczynających dopiero swoją pracę, borykających się z wieloma kłopotami dydaktyczno-wychowawczymi.</u> | |
| 607 | + <u xml:id="u-29.11" who="#PoselWaligorskiBogdan">Jako przedstawiciel organizacji młodzieżowych chcę z zadowoleniem podkreślić fakt, że ustawa określa nie tylko obowiązki dydaktyczne, ale i wychowawcze nauczycieli, zwłaszcza w zakresie współdziałania ze środowiskami młodzieżowymi.</u> | |
| 608 | + <u xml:id="u-29.12" who="#PoselWaligorskiBogdan">Zależy nam oczywiście na rozwijaniu samorządnej i samodzielnej pracy młodzieży w ramach jej ideowo-wychowawczych organizacji. Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że działanie młodych ludzi nie wsparte jest bagażem doświadczenia życiowego, że wymaga mądrej inspiracji, subtelnej porady i pomocy. I dlatego tak liczymy na nauczycieli i pedagogów, którzy wesprą działanie naszych organizacji w szkole i pomogą młodzieży w jej ambitnych zamierzeniach.</u> | |
| 609 | + <u xml:id="u-29.13" who="#PoselWaligorskiBogdan">Wysoki Sejmie! Przedstawiłem tu w wielkim skrócie te treści i cele ustawy, które z punktu widzenia młodzieży, z punktu widzenia spraw młodego pokolenia są niezmiernie ważne.</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-29.14" who="#PoselWaligorskiBogdan">Większość nauczycieli zatrudnionych w szkolnictwie wszystkich typów — to ludzie młodzi. Posiadają oni swoje ambicje i chęć jak najlepszej pracy. Jednakże — co jest również charakterystyczne dla tego wieku — chcą znać swoje szanse zawodowe i osobiste, chcą mieć określoną perspektywę. Ustawa daje im tę perspektywę. Jestem więc przekonany, że uzbrojeni w nią pracować będą jeszcze lepiej i z jeszcze większym zaangażowaniem. Organizacje młodzieżowe, prowadzące swa działalność wśród młodzieży szkolnej i akademickiej, będą ich wysiłki wspierać w miarę swych możliwości. Uważamy bowiem, że tylko wspólne działanie, zespolenie sił i zamierzeń młodzieży i nauczycieli może dać właściwe rezultaty. Szeroko zakrojony i realizowany przez organizacje młodzieżowe ruch przodownictwa w nauce spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem zarówno przez szkołę jako instytucie, jak i nauczycieli. Związek Młodzieży Socjalistycznej wystąpił również z propozycją kompleksowego programu pracy szkoły i organizacji młodzieżowych z młodzieżą wybitnie uzdolnioną. Jesteśmy pewni, że program ten znajdzie wielu sojuszników wśród kadry pedagogicznej szkół i uczelni.</u> | |
| 611 | + <u xml:id="u-29.15" who="#PoselWaligorskiBogdan">Obok spraw dydaktycznych również problemy wychowawcze są rozwiązywane wspólnie przez nauczycieli i organizacje młodzieżowe. Zintegrowanie tych wysiłków znalazło wyraz w zarządzeniu Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego w sprawie współdziałania szkół z młodzieżowymi organizacjami ideowo-wychowawczymi, gdzie określone są zasady wspólnej pracy szkoły i organizacji młodzieżowych na rzecz wychowania młodzieży. Przykładów tych można przytoczyć więcej. Są one dowodem działania wspólnego frontu dydaktyczno-wychowawczego nauczycieli i organizacji młodzieżowych. Każdy krok polepszający warunki tego frontu — a przykładem jest tu omawiana dzisiaj ustawa — przyczynia się do utworzenia jasnej i klarownej perspektywy naszego nauczania oraz gwarantuje wychowanie i wykształcenie nowego, zaangażowanego w sprawy kraju i socjalizmu pokolenia.</u> | |
| 612 | + <u xml:id="u-29.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 613 | + <u xml:id="u-29.17" who="#PoselWaligorskiBogdan">Marszałek:</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-29.18" who="#PoselWaligorskiBogdan">Głos zabierze Prezes Rady Ministrów obywatel Piotr Jaroszewicz.</u> | |
| 615 | + </div> | |
| 616 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 617 | + <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! W polityce partii i państwa sprawy oświaty, szkolnictwa wyższego i wychowania zajmuje obecnie miejsce pierwszoplanowe. Widomym tego przejawem jest wniesiony przez Rząd i dyskutowany na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-30.1" who="#PiotrJaroszewicz">W zapowiedzianym w grudniu 1970 r. przez I Sekretarza KC PZPR tow. Edwarda Gierka programie zdynamizowania budownictwa socjalistycznego w Polsce — sprawom oświaty przyznaliśmy priorytet i wysoką rangę. Jednym z pierwszych postanowień Biura Politycznego po VII Plenum KC PZPR była decyzja o powołaniu Komitetu Ekspertów do opracowania raportu o stanie oświaty oraz propozycji dotyczących dalszego jej rozwoju.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-30.2" who="#PiotrJaroszewicz">Uchwały VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, odnoszące się do zagadnień oświatowo-wychowawczych obejmują zarówno zadania perspektywiczne, to jest opracowanie zmian w systemie oświaty, jak i zadania bieżące, które sprowadzają się do podniesienia na wyższy poziom działalności szkolnictwa wszystkich szczebli w jego obecnych organizacyjnych formach.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-30.3" who="#PiotrJaroszewicz">Świadomi, że najlepsza uchwała przynosi tylko wówczas spodziewane rezultaty, kiedy jest konsekwentnie wprowadzana w życie, Rząd przystąpił po Zjeździe do realizacji jego postanowień.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-30.4" who="#PiotrJaroszewicz">Już w roku przyszłym Rząd przedłoży Wysokiej Izbie całościowy projekt nowego systemu oświaty, opracowany na podstawie wyników prac Komitetu Ekspertów.</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-30.5" who="#PiotrJaroszewicz">Przedłożona obecnie Wysokiemu Sejmowi Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela jest pierwszym krokiem o zasadniczym znaczeniu na drodze do unowocześnienia i udoskonalenia systemu oświaty w Polsce, a jednocześnie jedną z najważniejszych decyzji ostatnich szesnastu miesięcy. Oznacza ona ustawowe skonkretyzowanie tej części uchwały VI Zjazdu partii, która zawiera postulat: — „Zapewnić należy wzrost społecznej rangi zawodu nauczyciela, zwiększyć troskę o poziom ideowy oraz warunki życia i pracy środowiska nauczycielskiego”.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-30.6" who="#PiotrJaroszewicz">Projekt ustawy stanowi zatem ważny etap w realizacji tego postanowienia Zjazdu partii. Zaczęliśmy od unormowania sytuacji nauczyciela, albowiem wychodzimy z założenia, że o wypełnianiu funkcji szkoły decyduje właśnie nauczyciel, jego wiedza, przygotowanie i umiejętności zawodowe, jego świadomość polityczna i oddanie sprawie socjalizmu.</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-30.7" who="#PiotrJaroszewicz">Zawsze ceniliśmy nauczycielstwo za jego postępową postawę, pasję społeczną, za jego ofiarność i patriotyzm, ambicję zawodową, za pęd do wiedzy. Jego dorobek zaliczamy słusznie do największych osiągnięć Polski Ludowej. Jednocześnie Zdajemy sobie sprawę z tego co utrudniało w przeszłości pracę nauczycielowi, wpływało ujemnie na dobór ludzi do tego zaszczytnego zawodu, na płynność kadr w szkolnictwie i na atmosferę w naszych szkołach. Stąd dążenie, aby podnieść rangę zawodu nauczycielskiego, uczynić go — również pod względem materialnym — zawodem o szczególnym znaczeniu społecznym, stworzyć zachętę do stałego podnoszenia kwalifikacji, uzyskiwania jak najlepszych wyników w pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz godziwego zaopatrzenia na emeryturze.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-30.8" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Historia Polski daje przykłady ścisłych związków, jakie zachodzą pomiędzy stanem oświaty a stanem państwa — wzrostem lub spadkiem jego gospodarczego i politycznego potencjału, nasileniem lub osłabieniem aktywności narodu. W dziejach naszej państwowości siły postępowe i patriotyczne zawsze doceniały znaczenie oświaty, zawsze dążyły do tego, aby jednym z głównych fundamentów, na których budowana miała być przyszłość kraju — była oświata i nauka. Kazimierz Wielki, dokonując integracji i modernizacji państwa po okresie rozbicia dzielnicowego, uznał za niezbędne założenie wyższej uczelni, kształcącej kadry potrzebne dla dokonania tego dzieła. Nie jest też przypadkiem, że okres, który historia nazywa Złotym Wiekiem w Polsce jest w dużej mierze dziełem światłych ludzi, wywodzących się m.in. z Wszechnicy Krakowskiej.</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-30.9" who="#PiotrJaroszewicz">Były w historii naszej oświaty wydarzenia o znaczeniu szczególnie doniosłym, które wyznaczały kierunki działania na całe dziesięciolecia, a nawet stulecia. Do takich należało niewątpliwie utworzenie Komisji Edukacji Narodowej — pierwszego w Europie ministerstwa oświaty. I choć utrata niepodległości nie pozwoliła wykorzystać wszystkich pozytywnych następstw jej reformatorskiej działalności, to jednak wywarła ona głęboki, pozytywny, długotrwały wpływ na życie narodu, stworzyła chlubne, piękne i cenne społecznie tradycje, do których jakże często powracała polska myśl niepodległościowa pod zaborami, do których nawiązujemy obecnie. Dlatego też do projektowanej ustawy wprowadzamy przepis, ustanawiający dzień 14 października każdego roku — rocznicę powołania Komisji Edukacji Narodowej — dorocznym Świętem Nauczyciela.</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-30.10" who="#PiotrJaroszewicz">W nowoczesnej historii Polski zrodziła się idea oświaty powszechnej, demokratycznej. Podjęły ją, podtrzymały i rozwinęły postępowe, patriotyczne ruchy społeczne. Była ona programowym hasłem lewicy polskiej, jednym z zasadniczych i zawsze kategorycznie stawianym postulatem polskiego ruchu robotniczego i radykalnego ruchu ludowego.</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-30.11" who="#PiotrJaroszewicz">Do wydarzeń o historycznym znaczeniu należą obrady Sejmu Nauczycielskiego w 1919 r., który nakreślił koncepcję jednolitego, powszechnego, obowiązkowego, bezpłatnego i świeckiego systemu oświatowego. O realizację tych postulatów walczyło w okresie międzywojennym postępowe nauczycielstwo zrzeszone w Związku Nauczycielstwa Polskiego. Do tradycji Komisji Edukacji Narodowej, do treści obrad Sejmu Nauczycielskiego nawiązał Zjazd Oświatowy, zwołany w pierwszych miesiącach istnienia Polski Ludowej — w czerwcu 1945 r. w Łodzi.</u> | |
| 629 | + <u xml:id="u-30.12" who="#PiotrJaroszewicz">Szeroki program rozwoju oświaty nie mógł oczywiście doczekać się realizacji w burżuazyjnej Polsce międzywojennego dwudziestolecia. Dopiero władza ludowa stworzyła warunki, w których możliwe stało się pełne i planowe wcielanie w życie powszechności oświaty i nauczania.</u> | |
| 630 | + <u xml:id="u-30.13" who="#PiotrJaroszewicz">W tej dziedzinie życia narodowego Polska Ludowa legitymuje się ogromnym dorobkiem. Przy obecnej liczbie ludności Polski, niewiele odbiegającej od poziomu przedwojennego i w związku z tym zbliżoną w zasadzie liczbą uczniów szkół podstawowych, obsada pedagogiczna w szkołach podstawowych powiększyła się z 76 tys. nauczycieli przed wojną do 211 tys. obecnie.</u> | |
| 631 | + <u xml:id="u-30.14" who="#PiotrJaroszewicz">Ten niemal trzykrotny wzrost kadr nauczycielskich, przy niewielkim zwiększeniu się liczby uczniów, odzwierciedla rozmiar wysiłku, jakiego dokonaliśmy, aby zapewnić nowym pokoleniom Polaków pełne i w miarę możliwości równe wykształcenie podstawowe, bez względu na pochodzenie społeczne, środowisko i miejsce geograficzne na obszarze Polski, a także zapewnić kształcenie zawodowe, średnie i wyższe.</u> | |
| 632 | + <u xml:id="u-30.15" who="#PiotrJaroszewicz">Dorobek ten jest wynikiem ogromnej pracy, którą kierowała Polska Partia Robotnicza, a następnie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza i władza ludowa. Zawdzięczamy go wysiłkowi blisko ćwierćmilionowej rzeszy nauczycieli szkół wszystkich rodzajów i szczebli, którzy swoją wiedzę, swój talent pedagogiczny, swoje siły, a nierzadko i zdrowie poświęcili wielkiej idei powszechności i rozwojowi oświaty. Zawdzięczamy go także charakteryzującemu społeczeństwo polskie zrozumieniu znaczenia oświaty i społecznej ofiarności, której mocną i piękną manifestacją była podjęta z inicjatywy PZPR i Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu akcja uczczenia Tysiąclecia Państwa Polskiego budową 1000 szkół, w wyniku której powstało ponad 1300 nowoczesnych szkół-pomników.</u> | |
| 633 | + <u xml:id="u-30.16" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoko oceniamy rolę i udział Związku Nauczycielstwa Polskiego w rozwoju i dorobku oświaty, szkolnictwa i wychowania. Znalazło to swój godny wyraz w projekcie ustawy przedstawionej Sejmowi.</u> | |
| 634 | + <u xml:id="u-30.17" who="#PiotrJaroszewicz">To co powiedziałem odzwierciedla tylko częściowo treść przemian dokonanych w Polsce Ludowej. Demokratyzacja wykształcenia przynosi nam bowiem nie dającą się wyrazić w liczbach rewolucję oświatową. Zmienia się nasze społeczeństwo. Podnosi się na wyższy poziom jego świadomość. Nasyca ją ideałami socjalizmu. Pogłębia w skali powszechnej postawę patriotyczną i internacjonalistyczną, stając się jednym z najważniejszych czynników kształtowania moralno-politycznej jedności Polaków. Przyczynia się do wzrostu poszanowania praw i poczucia obowiązków obywatelskich, do rozszerzenia uczestnictwa obywateli w kulturze narodowej i ogólnoludzkiej. Stała się jedną z największych i najwyżej cenionych zdobyczy ludzi pracy w naszym kraju. Jej doniosłe skutki odczuła także ekonomika, na której rozwój oddziałuje ogólny wzrost kwalifikacji zawodowych. Bez tej rewolucji oświatowej niemożliwe byłoby dokonanie socjalistycznej industrializacji kraju i rozwoju szkolnictwa.</u> | |
| 635 | + <u xml:id="u-30.18" who="#PiotrJaroszewicz">Mamy uzasadnione prawo do dumy z tego imponującego dorobku. Ale mamy również i nade wszystko obowiązek troszczenia się o przyszłość. Żyjemy w epoce rewolucji naukowo-technicznej. Jesteśmy świadomi faktu, że od maksymalnego wykorzystania możliwości, jakie niesie ona ze sobą, zależy rozwój wszystkich krajów socjalistycznej wspólnoty, zależy tempo i rytm dalszego socjalistycznego rozwoju Polski, zależy dobrobyt jej obywateli, jej pozycja na światowej arenie. Rozwój nauki i techniki w Polsce jest bezpośrednio uwarunkowany podniesieniem wykształcenia naszego społeczeństwa na poziom znacznie wyższy niż obecny. To bowiem decydować będzie o tempie dalszego rozwoju sił wytwórczych, których głównym elementem jest dzisiaj rozwój wiedzy i techniki.</u> | |
| 636 | + <u xml:id="u-30.19" who="#PiotrJaroszewicz">Powstałe przed 50 laty pierwsze państwo socjalistyczne — Związek Radziecki — przeobraziło człowieka, przezwyciężyło wiekowe zacofanie carskiej, siermiężnej Rosji, także poprzez szkołę i oświatę, poprzez rozwój nauki i techniki. Zgromadziło ono pionierskie doświadczenia, wskazując dobitnie na to, że w powszechnym wykształceniu tkwi potężny czynnik rozwoju gospodarki, rozkwitu techniki i kultury. Kiedy mówimy o wielkich sukcesach polskiego szkolnictwa i postępie w dziedzinie oświaty, nie twierdzimy wcale, że wszystkie problemy zostały już rozwiązane. Przeciwnie, w obecnej sytuacji, w obliczu nowych zadań gospodarczych i wychowawczych, naukowych i technicznych, dostrzegamy potrzebę prowadzenia nowej ofensywnej polityki oświatowej, konieczność zreformowania systemu oświatowego i dostosowania go do celów, jakie nakreśliliśmy dla Polski na bliższą i dalszą przyszłość.</u> | |
| 637 | + <u xml:id="u-30.20" who="#PiotrJaroszewicz">Uchwała VI Zjazdu partii, stanowiąca platformę wyborczą Frontu Jedności Narodu i program działania Rządu, formułuje zasadnicze wytyczne dla polskiego szkolnictwa. Stwierdza ona: — „Należy zapewnić kształcenie i przygotowanie młodzieży zgodnie z rozwojowymi potrzebami gospodarki i kultury oraz poziomem współczesnej nauki i techniki”.</u> | |
| 638 | + <u xml:id="u-30.21" who="#PiotrJaroszewicz">Przemysł, rolnictwo, transport i komunikacja, sfera usług, sfera nauki i kultury — wszystkie dziedziny naszego życia potrzebują stałego dopływu kadr szeregowych i kierowniczych, wykonawczych i twórczych, w różnych zawodach i specjalnościach, kadr odznaczających się dwiema niezwykle ważnymi cechami: wysokimi kwalifikacjami zawodowymi, umiejętnością rozwiązywania problemów nowych, jeszcze nie znanych, wymagających pionierstwa, odwagi i gruntownej znajomości rzeczy, a także socjalistycznej postawy społecznej i moralnej. Dlatego nowoczesna szkoła musi nie tylko wyposażać swoich wychowanków w odpowiednio duży zasób wiedzy, wykształcić w nich nawyk i potrzebę nieustannego pomnażania tej wiedzy oraz umiejętność jej twórczego stosowania w praktyce, ale i wychowywać na ofiarnych obywateli naszego socjalistycznego państwa.</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-30.22" who="#PiotrJaroszewicz">Ma to sens nie tylko praktyczny, lecz także głęboko humanistyczny. Człowiek jest szczęśliwy wtedy, kiedy czuje się potrzebny, kiedy dobrą pracą może dowieść swej wartości i przydatności ojczyźnie, kiedy umie stawiać czoła trudnościom, przyjmując postawę współuczestnictwa w rozwoju nowoczesnej gospodarki, kultury i społeczeństwa.</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-30.23" who="#PiotrJaroszewicz">Przygotowanie kadr dla gospodarki i kultury narodowej to ważna, ale bynajmniej nie jedyna funkcja szkolnictwa. Dążąc do powszechności wykształcenia średniego, pragniemy wyposażyć młode pokolenie w zasób wiedzy ogólnej, znacznie przekraczający rozmiary niezbędne w pracy zawodowej, a jednocześnie wpoić mu potrzebę uzupełniania wiedzy ogólnej przez całe życie, bo przecież dzięki osiągnięciom badawczym nieustannie rozszerzają się granice ludzkiego poznania, zaś współczesny człowiek powinien znać najważniejsze odkrycia swoich czasów. Chodzi o rzecz ogromną: o zwiększanie potencjału ogólnej wiedzy obywateli, co stanowi fundament aktywności obywatelskiej i świadomego patriotyzmu. Państwem socjalistycznym rządzą wspólnie wszyscy obywatele, a owo współrządzenie zależy w dużej mierze od sumy wiedzy każdego i wszystkich o kraju i świecie. Tylko Polska ludzi światłych, dobrze przygotowanych do pracy, głęboko związanych z ojczyzną i z ideami socjalizmu może być Polską silną i zamożną.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-30.24" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Modernizacja szkolnictwa wymagać będzie podjęcia wielu doniosłych decyzji, również i ustawowych. Rozpoczynamy ją od decyzji kluczowej: od podniesienia rangi zawodu nauczyciela, czemu służyć ma ustawa, będąca przedmiotem dzisiejszych obrad.</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-30.25" who="#PiotrJaroszewicz">Nauczyciel — jak już mówiłem — jest centralną postacią szkoły. Proces nauczania i wychowania dokonuje się bowiem na płaszczyźnie bezpośredniego oddziaływania nauczyciela na ucznia. Organizacja szkolnictwa, wyposażenie szkoły, nowoczesny arsenał dydaktyczny — na co nie skąpimy środków — wszystko to tworzy tylko warunki bardziej lub mniej sprzyjające temu procesowi, stanowi tylko środki, którymi posługuje się nauczyciel w realizacji swoich zadań.</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-30.26" who="#PiotrJaroszewicz">Nauczyciel decyduje o treści socjalistycznego wychowania, o zaszczepianiu i utwierdzaniu w świadomości młodego pokolenia naukowego światopoglądu, ideałów socjalizmu, miłości ojczyzny, rozumienia interesów naszego państwa, które są podstawą polskiej polityki zagranicznej, poczucia internacjonalistycznej więzi z ludźmi pracy na całym świecie; o wpajaniu mu uczciwości, rzetelności, szacunku do pracy, umiejętności życia w kolektywie, zdyscyplinowania i potrzeby społecznej aktywności. Im głębiej ukształtowana zostanie w tym duchu świadomość dzieci i młodzieży, tym pomyślniejsze warunki zapewnimy dla rozwoju naszego kraju. Te ideały i cechy pozostałyby martwą literą na kartkach najlepszych nawet podręczników, gdyby nauczyciel nie ożywił ich swoją ideowością, inwencją i osobistym przykładem.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-30.27" who="#PiotrJaroszewicz">Praca nauczyciela była zawsze trudna i odpowiedzialna, a w naszych czasach staje się coraz bardziej złożona. Składa się na to wiele przyczyn. Wspomnę o tych, które wydają się najważniejsze.</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-30.28" who="#PiotrJaroszewicz">Pierwsza wynika stąd, że szkoła bezpowrotnie przestała być jedynym czynnikiem uczestniczącym w procesie kształcenia i wychowywania. Świat, w którym wszyscy żyjemy, jest szeroko otwarty. Otwarły go środki masowego przekazu i informacji, techniczne środki upowszechniania kultury, wśród których wielką rolę odgrywają prasa, telewizja i kino, otwarła go wreszcie intensyfikacja życia społecznego, wyrażająca się przede wszystkim w bujnym rozwoju działalności licznych i różnorodnych społecznych organizacji. Młode i najmłodsze pokolenie poddawane jest więc wielorakim, krzyżującym się wpływom, a w tym niekiedy także — czego uniknąć niepodobna — wpływom ideologicznie i moralnie obcym; chłonie wszystko, co widzi i słyszy, choć nie zawsze wszystko to właściwie rozumie. Przysparza to rodzicom, szkole i społeczeństwu dodatkowych wychowawczych kłopotów.</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-30.29" who="#PiotrJaroszewicz">Zdając sobie z tego sprawę dążymy do stworzenia jednolitego systemu wychowawczego, obejmującego wszystkie wymienione tu związki i oddziaływania. W systemie tym szkoła stanowić powinna główne, podstawowe ogniwo. Jej też, to znaczy nauczycielom, którzy ją tworzą, przypada wiodąca rola aktywnego rzecznika pozytywnych, socjalistycznych wpływów wychowawczych. Wymaga to wydatnego podniesienia autorytetu nauczyciela w społeczeństwie, jego społecznej pozycji, a także i jego odpowiedzialności.</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-30.30" who="#PiotrJaroszewicz">Druga trudność dzisiejszej szkoły wiąże się z pogłębiającym się na kształt lawiny narastaniem wiedzy. Dojrzałemu człowiekowi wystarczy ogarnąć myślą okres dzielący go od opuszczenia murów szkolnych, aby uświadomić sobie, jak bardzo w ciągu lat rozszerzył się obszar ludzkiego poznania, a zatem, o ile więcej musi dzisiaj nauczyć się młodzież. A przecież nie można jej przeciążać ponad miarę. Trzeba więc nieustannie dokonywać selekcji materiału, a zarazem intensyfikować proces dydaktyczny, szukać skuteczniejszych metod nauczania, które umożliwiają uczniowi przyswojenie obszerniejszego materiału przy określonym pensum wysiłku, pensum, które nie przekracza dydaktycznej i psychicznej celowości. Liczyć się przy tym należy z narastającymi potrzebami wychowania fizycznego i sportu, co także wymaga czasu i większej troski. Stawia to też nauczyciela wobec konieczności nieustannego odnawiania wiedzy i utrzymywania kontaktu z jej rozwojem, wymaga poświęcenia, czasu na przygotowanie lekcji i stałej mobilizacji inwencji pedagogicznej.</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-30.31" who="#PiotrJaroszewicz">Sprostanie zadaniom, jakie stawia przed szkolnictwem uchwała VI Zjazdu PZPR, wymaga wydatnego podniesienia poziomu kadr nauczycielskich. Wiele już zdziałaliśmy w tym kierunku. Do pracy w szkolnictwie przychodzi dzisiaj kadra z wykształceniem w zasadzie wyższym, wzrasta liczba nauczycieli z cenzusem uniwersyteckim. Ale mamy też do czynienia ze zjawiskami negatywnymi, wynikającymi przede wszystkim z niezadowalającej dotychczas sytuacji materialnej nauczycieli. Od dłuższego czasu obserwuje się odpływ wartościowych pedagogów do innych zawodów, o czym w dyskusji była mowa. Uczelnie kształcące nauczycieli mają co roku kłopoty z rekrutacją słuchaczy.</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-30.32" who="#PiotrJaroszewicz">Przewidziana łącznie z ustawą znaczna poprawa warunków bytowych nauczycieli szkół wszystkich rodzajów i szczebli ma na celu zmianę tego stanu rzeczy. Chodzi o to, aby do zawodu nauczycielskiego przychodzili kandydaci najzdolniejsi, aby był to zawód atrakcyjny, nie tylko ze względu na szacunek, jakim w naszym społeczeństwie cieszy się i ze względu na satysfakcję, jaką daje praca nad kształtowaniem umysłów i charakterów młodego pokolenia, ale także i ze względu na odpowiednie warunki materialne. Jest naszą intencją, aby ta wartościowa młodzież uzyskała w wyższych szkołach nauczycielskich gruntowne i nowoczesne przygotowanie do przyszłej pracy. Szkoły te otoczymy szczególną opieką, gdyż są to uczelnie młode, często jeszcze niedostatecznie okrzepłe. Rozwijać będziemy nadal system umożliwiający doskonalenie wiedzy nauczycieli już zawodowo czynnych poprzez przechodzenie z form kursowych na dokształcanie w wyższych uczelniach na wzór studiów podyplomowych.</u> | |
| 650 | + <u xml:id="u-30.33" who="#PiotrJaroszewicz">Wydatna poprawa warunków płacowych, socjalnych i bytowych środowiska nauczycielskiego umożliwi nauczycielom całkowite poświęcenie się wypełnianiu zadań dydaktycznych i wychowawczych. Jest to bardzo ważne, bowiem ich praca, której część tylko stanowią godziny lekcyjne, wymaga stałego napięcia psychicznego, stałej gotowości do oddziaływania na młodzież i środowisko. To nauczyciel przecież także współpracuje z harcerstwem, z organizacjami młodzieżowymi, sprawuje opiekę nad wolnym czasem uczniów, troszcząc się o to, co dzieje się w ich domu i na ich ulicy, w piątek i w świątek.</u> | |
| 651 | + <u xml:id="u-30.34" who="#PiotrJaroszewicz">Wszyscy, którzy bezpośrednio lub pośrednio mają do czynienia ze szkołą, a więc praktycznie całe społeczeństwo, powinni więcej zadbać o to, aby nauczyciel mógł bez reszty skoncentrować się na swojej pracy. Ten nakaz powinien obowiązywać powszechnie. Trzeba ugruntować przekonanie, że kształtowanie młodych umysłów, charakterów i serc jest nie tylko zawodem, ale także nadrzędną misją społeczną nauczyciela i że nie ma dlań nic ważniejszego. Przyzwyczailiśmy się wykorzystywać wiedzę, talenty organizatorskie i autorytet nauczyciela do różnych prac społecznych o większym, ale często i o mniejszym znaczeniu. Odnotowujemy ogromny wkład pracy nauczycieli w podnoszenie poziomu kulturalnego i aktywizację społeczną środowiska. Ale dzisiaj ani na wsi, ani w mieście nie brak nam aktywu, który chce i powinien organizować społeczny wysiłek. Nauczyciel przestał być jedynym lub niezastąpionym społecznikiem do wszystkiego, jest natomiast i będzie niezastąpionym w szkole. Przyjmijmy tę zasadę w imię dobra naszych dzieci, w imię lepszego ich wychowania i kształcenia.</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-30.35" who="#PiotrJaroszewicz">Ustawa, nad którą dziś obradujemy, przynosi jednolity status prawny nauczycielom i wychowawcom szkół wszystkich typów i szczebli, wydatnie, na miarę naszych obecnych możliwości, poprawia warunki bytowe i socjalne zarówno pedagogom zawodowo czynnym, jak też nauczycielom-emerytom, którym wiek nie pozwala już pracować, ale których zasługi dla rozwoju oświaty w Polsce są wielkie, godne szacunku i pamięci.</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-30.36" who="#PiotrJaroszewicz">W konsekwencji ustawa stworzy przesłanki zasadniczego podniesienia rangi zawodu nauczycielskiego, co wykorzystać powinni nauczyciele, pomnażając ze swej strony swoją własną, coraz lepszą pracą społeczne uznanie, jakim się cieszą i autorytet, jaki posiadają.</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-30.37" who="#PiotrJaroszewicz">Na ten problem chciałbym zwrócić szczególną uwagę. Zdajemy sobie sprawę, że wzrostu rangi społecznej zawodu nauczycielskiego nie da się zapewnić automatycznie uchwałą Zjazdu partii czy ustawą sejmową. Wysokiego autorytetu nie zapewni nauczycielowi samo uzyskanie odpowiedniego uposażenia, mieszkania, a nawet dyplomu szkoły wyższej. Autorytet ten powinien również budować sobie sam zarówno wśród młodzieży, jak i w społeczeństwie. O randze społecznej zawodu nauczycielskiego przesądzają jakości i wyniki pracy dydaktycznej i wychowawczej nauczyciela, wartości ideowo-polityczne i społeczno-moralne, jakie sobą reprezentuje. Jesteśmy głęboko przekonani, że w taki właśnie sposób rozumieć będą sens Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela wszyscy pracownicy frontu oświatowego.</u> | |
| 655 | + <u xml:id="u-30.38" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Nasz program poprawy warunków życia i pracy nauczycieli stał się możliwy dzięki korzystnej sytuacji gospodarczej kraju, dzięki twórczej atmosferze politycznej i społecznej w Polsce roku 1972.</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-30.39" who="#PiotrJaroszewicz">Z dobrej, wydajnej, coraz lepiej organizowanej pracy narodu, i tylko z niej, pochodzą materialne środki, umożliwiające realizację nadrzędnego celu naszego programu, tzn. stopniowego podnoszenia dobrobytu społeczeństwa. Dobre wyniki gospodarcze minionych 16 miesięcy sprawiły, że możemy dziś rozpatrywać w Sejmie projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela z pełnym przeświadczeniem, że postanowienia tej ustawy i wypływające z niej konsekwencje będą wcielone w życie.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-30.40" who="#PiotrJaroszewicz">Niech mi wolno będzie wyrazić przekonanie, że Wysoka Izba uchwali przedłożoną ustawę, nadając jej moc obowiązującego prawa.</u> | |
| 658 | + <u xml:id="u-30.41" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Dzisiejsze posiedzenie jest wydarzeniem o doniosłym znaczeniu politycznym. Tak też oceni je społeczeństwo. Przedstawiliśmy bowiem obywatelom posłom projekt planu społeczno-gospodarczego rozwoju Polski w latach 1971—1975, projekt ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela, a jednocześnie przedstawiliśmy w referacie Ministra Olszowskiego stanowisko Rządu w sprawie procesu ratyfikacji układów pomiędzy Polską i Niemiecką Republiką Federalną oraz Związkiem Radzieckim i Niemiecką Republiką Federalną zawartych w Warszawie i w Moskwie. Jest to wewnętrznie spójny kompleks spraw o dużym ciężarze gatunkowym zarówno dla materialnego i duchowego życia kraju, jak i dla umocnienia jego międzynarodowej pozycji.</u> | |
| 659 | + <u xml:id="u-30.42" who="#PiotrJaroszewicz">Stanowisko nasze we wszystkich sprawach dyskutowanych dzisiaj z tej trybuny wywodzi się z tego samego źródła, jest podyktowane rzetelną troską o wszechstronny, socjalistyczny rozwój Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, o pomnożenie jej siły, zamożności i dobrobytu obywateli, o jej bezpieczeństwo, wysoki autorytet i maksymalny, godny naszych tradycji i obecnego znaczenia wkład do pomyślnego rozwiązywania istniejących problemów międzynarodowych w duchu pokoju i współpracy między narodami.</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-30.43" who="#PiotrJaroszewicz">Dynamizujemy nasz rozwój gospodarczy i społeczny, podejmujemy rozliczne inicjatywy w polityce zagranicznej świadomi podstawowej prawdy, że o pomyślnej przyszłości kraju i narodu, o jego bezpieczeństwie i trwałości granic decyduje praca — źródło siły, bogactwa i kultury, a jednocześnie nasz system sojuszów z bratnimi krajami socjalistycznymi, w którym sojusz ze Związkiem Radzieckim ma znaczenie fundamentalne.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-30.44" who="#PiotrJaroszewicz">Takie są główne treści programu Rządu na dziś i na jutro. Jest to program VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, który stał się programem Frontu Jedności Narodu.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-30.45" who="#PiotrJaroszewicz">Będziemy go realizować w służbie interesów narodu polskiego, w służbie socjalizmu, postępu i pokoju.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-30.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 664 | + </div> | |
| 665 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 666 | + <u xml:id="u-31.0" who="#Marszalek">Lista mówców została wyczerpana.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-31.1" who="#Marszalek">Zamykam dyskusję.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-31.2" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 669 | + <u xml:id="u-31.3" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Oświaty i Wychowania oraz z poprawkami zgłoszonymi ustnie przez posła sprawozdawcę — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 670 | + <u xml:id="u-31.4" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 671 | + <u xml:id="u-31.5" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 672 | + <u xml:id="u-31.6" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 673 | + <u xml:id="u-31.7" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę — Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela.</u> | |
| 674 | + <u xml:id="u-31.8" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowych projektów ustaw:</u> | |
| 675 | + <u xml:id="u-31.9" who="#Marszalek">1) o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach (druk nr 27), 2) o zmianie ustawy o gospodarce terenami w miastach i osiedlach oraz ustawy o wyłączeniu spod publicznej gospodarki lokalami domów jednorodzinnych oraz lokali w domach spółdzielni mieszkaniowych (druk nr 28 oraz druk nr 28a, zawierający autopoprawki, zgłoszone przez Rząd).</u> | |
| 676 | + <u xml:id="u-31.10" who="#Marszalek">Głos w tej sprawie zabierze Minister Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska obywatel Jerzy Kusiak.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-31.11" who="#Marszalek">Minister Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska Jerzy Kusiak:</u> | |
| 678 | + <u xml:id="u-31.12" who="#Marszalek">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Rząd przedstawia Wysokiej Izbie dwa projekty ustaw:</u> | |
| 679 | + <u xml:id="u-31.13" who="#Marszalek">— o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach oraz — o zmianie ustawy o gospodarce terenami w miastach i osiedlach oraz ustawy o wyłączeniu spod publicznej gospodarki lokalami domów jednorodzinnych oraz lokali w domach spółdzielni mieszkaniowych.</u> | |
| 680 | + <u xml:id="u-31.14" who="#Marszalek">Pierwsza z tych ustaw — o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach — stwarza większe niż dotychczas możliwości budowy domów jednorodzinnych przez zabezpieczenie terenów pod to budownictwo. Pragnąłbym podkreślić zasadnicze założenia tej ustawy, gdyż wybiegają one dość daleko poza przepisy dotychczas obowiązujące, stwarzając warunki harmonijnego osiągania korzyści gospodarczych i społecznych.</u> | |
| 681 | + <u xml:id="u-31.15" who="#Marszalek">Przede wszystkim kształtuje ona właściwie to budownictwo w planie przestrzennym, koncentrując go na wyznaczonych terenach. Wyznaczenie terenów oraz czasokresy przystąpienia do budowy domów i jej zakończenia są tak ujęte, iż budową odbywać się będzie na terenach wyposażonych w podstawowe urządzenia komunalne, a nie na terenach rozproszonych, których uzbrojenie byłoby utrudnione i ekonomicznie nieuzasadnione. Znaczenie gospodarcze mieć będzie również i to założenie, że działki, które przeszły na własność państwa pozostawia się w bezpłatnym użytkowaniu poprzedniego właściciela do okresu rozpoczęcia robót związanych z uzbrojeniem terenu lub do czasu przekazania terenu przyszłemu użytkownikowi.</u> | |
| 682 | + <u xml:id="u-31.16" who="#Marszalek">Ważne jest przewidziane w ustawie uniknięcie przewlekłości w postępowaniu przy wyznaczaniu terenów pod budownictwo jednorodzinne bez naruszenia uprawnień stron.</u> | |
| 683 | + <u xml:id="u-31.17" who="#Marszalek">Przejęte na własność państwa tereny przekazywane będą w użytkowanie wieczyste na określonych w prawie warunkach.</u> | |
| 684 | + <u xml:id="u-31.18" who="#Marszalek">Przedłożony projekt znacznie korzystniej zabezpiecza interesy dotychczasowych właścicieli przejmowanych terenów.</u> | |
| 685 | + <u xml:id="u-31.19" who="#Marszalek">Nie będzie więc przechodzić nieodpłatnie na własność państwa 33% przejmowanego terenu. Właściciel otrzymywać będzie wyższe niż dotychczas odszkodowanie. O ile bowiem odszkodowanie za działkę normatywną pozostaje w dotychczasowej wysokości, to znaczy w granicach od 15—30 tys. zł, to odszkodowanie za pozostały teren może być w uzasadnionych wypadkach podwyższone do 5-krotnej wysokości odszkodowania przewidzianego w ustawie wywłaszczeniowej. Za grunty rolne przejmowane od osób, dla których rolnictwo jest wyłącznym źródłem utrzymania, odszkodowanie wypłacane będzie w wysokości równej cenom, jakie kształtują się w obrocie między rolnikami.</u> | |
| 686 | + <u xml:id="u-31.20" who="#Marszalek">Na podkreślenie zasługują i te przepisy, które przewidują, że właściciel może zachować własność działki budowlanej, na której zamierza budować dom jednorodzinny. Nie przejmowane będą na własność państwa również te działki, na których zamierzają budować domy jednorodzinne rodzice, pełnoletnie dzieci lub wnuki właściciela. W wypadku gdy budujący nie dotrzyma warunków umowy, na jakich otrzymał teren pod budowę, a w szczególności gdy rozpoczął, a nie dokończył budowy, otrzyma odszkodowanie równe wartości rozpoczętej budowy z tym, że jedną czwartą odszkodowania otrzyma przy przejęciu terenu przez organy prezydium rady narodowej, a resztę, nie później niż w okresie 3 lat.</u> | |
| 687 | + <u xml:id="u-31.21" who="#Marszalek">Nowym zagadnieniem w stosunku do dotychczasowego ustawodawstwa jest objęcie przepisami ustawy również budownictwa zagrodowego w miastach i osiedlach. Odnoszą się do niego w zasadzie wszystkie przepisy dotyczące terenów pod budownictwo jednorodzinne, a zatem i wszystkie korzyści gospodarcze i społeczne związane z tamtym budownictwem łącznie z właściwym kształtowaniem zabudowy miast i osiedli.</u> | |
| 688 | + <u xml:id="u-31.22" who="#Marszalek">Na uwagę zasługuje również to, że ustawa porządkuje przepisy w zakresie podziału nieruchomości, obejmując je jednym aktem z przepisami o zabezpieczeniu terenów pod budownictwo jednorodzinne. Uchylając przepisy przestarzałe, ustawa ustala zasadę, iż podział nieruchomości nierolniczych na terenie miast i osiedli może odbywać się tylko zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego. Dopuszcza jednak, że w przypadkach o zasadniczym znaczeniu dla obywatela, pozwolenie na podział nieruchomości może być wydane niezależnie od ustaleń planu. Przykładowo podam możliwość pozwolenia na podział nieruchomości zabudowanej domami jednorodzinnymi, którą otrzymało w spadku kilku spadkobierców.</u> | |
| 689 | + <u xml:id="u-31.23" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Omawiany projekt ustawy był już w ubiegłej kadencji Sejmu rozpatrywany przez komisje sejmowe. Cenne uwagi i wnioski tych komisji zostały w przedłożonym projekcie uwzględnione.</u> | |
| 690 | + <u xml:id="u-31.24" who="#Marszalek">Druga z ustaw — o zmianie ustawy o gospodarce terenami w miastach i osiedlach oraz ustawy o wyłączeniu spod publicznej gospodarki lokalami domów jednorodzinnych oraz lokali w domach spółdzielni mieszkaniowych — stanowi również kolejny krok w kierunku rozwiązywania, w myśl wskazań VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, problemu mieszkaniowego w naszym kraju.</u> | |
| 691 | + <u xml:id="u-31.25" who="#Marszalek">Istota proponowanych zmian w stosunku do zasad obecnie obowiązujących polega na wydatnym rozszerzeniu zakresu, w ramach którego mogą być sprzedawane na rzecz spółdzielni mieszkaniowych oraz osób fizycznych małe domy mieszkalne oraz lokale w domach większych.</u> | |
| 692 | + <u xml:id="u-31.26" who="#Marszalek">I tak przedkładany Wysokiej Izbie projekt przewiduje możliwość sprzedaży, na rzecz dotychczasowych najemców, domów, mających charakter domów jednorodzinnych, pomimo że ich wielkość przekracza dotychczasowe sztywno nakreślone normy. W odniesieniu do domów wielomieszkaniowych o średniej wielkości, nie przekraczających 20 lokali mieszkalnych, projekt przewiduje możliwość ich sprzedaży spółdzielniom budowlano-mieszkaniowym w przypadku, gdy 50% lokatorów zamieszkujących budynek wyrazi chęć przystąpienia do spółdzielni. Pragnę równocześnie podkreślić, że w stosunku do domów większych, posiadających więcej niż 20 lokali mieszkalnych, utrzymana zostaje nadal zasada, iż na przystąpienie do spółdzielni wyrazić musi zgodę co najmniej 80% lokatorów.</u> | |
| 693 | + <u xml:id="u-31.27" who="#Marszalek">W związku z projektowaną zasadą przekazywania w zarząd spółdzielczy domów, w których połowa mieszkań zostanie nabyta przez ich najemców, chciałbym podkreślić, że prawa pozostałych lokatorów, którzy nie zechcą nabyć zajmowanych przez siebie mieszkań i przystąpić do spółdzielni, zostaną zabezpieczone przez zapewnienie im pełnowartościowych, nie gorszych od poprzednio zajmowanych, mieszkań zastępczych.</u> | |
| 694 | + <u xml:id="u-31.28" who="#Marszalek">Wreszcie projekt ustawy wprowadza nową, nieznaną dotychczas formę sprzedaży osobom fizycznym zajmowanych przez nie lokali w domach wielomieszkaniowych, przewidując równocześnie, w wypadkach gdy liczba nabywców przekroczy 50% ogółu lokatorów danego domu, stwarzanie form spółdzielczego administrowania tym domem. We wszystkich wypadkach nabycia lokalu i domu jednorodzinnego przez osoby fizyczne lub domu wielomieszkaniowego przez spółdzielnię projekt przewiduje wyłączenie sprzedawanego obiektu spod publicznej gospodarki lokalami.</u> | |
| 695 | + <u xml:id="u-31.29" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! W miarę wzrostu dobrobytu kraju i dochodów ludności, pochodzących z jej rzetelnej pracy i godziwych zarobków, wzrasta powszechne zainteresowanie poprawą warunków mieszkaniowych. Wyraża się ono między innymi w dążeniu do posiadania własnych, utrzymywanych własnym wysiłkiem domów jednorodzinnych lub stanowiących ich własność lokali w większych domach.</u> | |
| 696 | + <u xml:id="u-31.30" who="#Marszalek">Dążenie ludzi pracy i ich rodzin do posiadania własnego domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego na własne potrzeby, a także dla ich potomstwa, jest zgodne z naszymi założeniami ustrojowymi. Stworzenie warunków do realizacji tych dążeń wyzwoli niewątpliwie znaczne zasoby aktywności społecznej wśród szerokich rzesz ludzi pracy w ich dążeniu do posiadania własnych mieszkań.</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-31.31" who="#Marszalek">Projekty obydwu ustaw zmierzają do zapoczątkowania pełnej realizacji zasady jednego mieszkania dla jednej rodziny i przynoszą obopólne korzyści zarówno obywatelowi, jak i państwu.</u> | |
| 698 | + <u xml:id="u-31.32" who="#Marszalek">Mam tu na myśli również sprawę stworzenia lepszych warunków do utrzymania w należytym stanie technicznym ogólnospołecznego dobra, jakie stanowią budynki mieszkalne. Starania indywidualnych właścicieli w odniesieniu do domów jednorodzinnych oraz spółdzielcza forma administrowania w odniesieniu do domów wielomieszkaniowych gwarantują utrzymanie właściwego stanu technicznego zbywanych obiektów.</u> | |
| 699 | + <u xml:id="u-31.33" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Problematyka projektowanych ustaw jest niewątpliwie złożona i dotyka wielu aspektów naszego życia gospodarczego i społecznego. Realizacja ustawy wymagać będzie wszechstronnego spojrzenia na całokształt warunków mieszkaniowych na danym terenie, a jednocześnie wnikliwego rozpatrywania indywidualnych spraw ludzkich, jakie się w trakcie jej wykonywania ujawnią. Dlatego też powierza się całokształt ich realizacji radom narodowym jako terenowym organom przedstawicielskim, reprezentującym społeczeństwo i spełniającym w jego imieniu władzę ludową.</u> | |
| 700 | + <u xml:id="u-31.34" who="#Marszalek">Wnosząc projekty ustaw pragnę zapewnić Wysoką Izbę, że Rząd widzi w nich dalszy środek do stopniowego rozwiązywania całokształtu problemu mieszkaniowego w Polsce.</u> | |
| 701 | + <u xml:id="u-31.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 702 | + <u xml:id="u-31.36" who="#Marszalek">Konwent Seniorów proponuje Wysokiemu Sejmowi, aby w dniu dzisiejszym, przy pierwszym czytaniu zreferowanych przez Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska dwóch projektów ustaw, nie otwierać dyskusji i aby Wysoki Sejm skierował zreferowane dzisiaj dwa projekty ustaw do Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej oraz do Komisji Prac Ustawodawczych.</u> | |
| 703 | + <u xml:id="u-31.37" who="#Marszalek">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 704 | + <u xml:id="u-31.38" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 705 | + <u xml:id="u-31.39" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm zgodził się na propozycję Konwentu Seniorów.</u> | |
| 706 | + <u xml:id="u-31.40" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 707 | + <u xml:id="u-31.41" who="#Marszalek">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany.</u> | |
| 708 | + <u xml:id="u-31.42" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Sekretarza Posła Macieja Majkuta o odczytanie komunikatów.</u> | |
| 709 | + <u xml:id="u-31.43" who="#Marszalek">Sekretarz poseł</u> | |
| 710 | + <u xml:id="u-31.44" who="#Marszalek">Maciej Majkut:</u> | |
| 711 | + <u xml:id="u-31.45" who="#Marszalek">1. W dniu dzisiejszym, bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia Sejmu odbędą się następujące posiedzenia:</u> | |
| 712 | + <u xml:id="u-31.46" who="#Marszalek">— Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej — w sali nr 67, Dom Poselski, — Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, z udziałem przewodniczących pozostałych komisji — w sali nr 118.</u> | |
| 713 | + <u xml:id="u-31.47" who="#Marszalek">2. Jutro, tj. 28 kwietnia br., odbędą się posiedzenia komisji według następującego planu:</u> | |
| 714 | + <u xml:id="u-31.48" who="#Marszalek">1) Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi — o godz. 11, w sali nr 72, Dom Poselski, 2) Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii — o godz. 9, w sali nr 118, 3) Komisja Handlu Wewnętrznego — o godz. 9, w sali nr 102, 4) Komisja Handlu Zagranicznego — o godz. 9,w sali nr 67, Dom Poselski, 5) Komisja Komunikacji i Łączności — o godz. 9.30, w sali nr 101, 6) Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego — o godz. 10, w sali klubowej, Dom Poselski, 7)Komisja Przemysłu Lekkiego — o godz. 10,w sali nr 70, Dom Poselski.</u> | |
| 715 | + <u xml:id="u-31.49" who="#Marszalek">Na tym kończymy 3 posiedzenie Sejmu</u> | |
| 716 | + <u xml:id="u-31.50" who="#Marszalek">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 717 | + <u xml:id="u-31.51" who="#Marszalek">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych.</u> | |
| 718 | + <u xml:id="u-31.52" who="#Marszalek">O terminie następnego posiedzenia Sejmu zostaną Obywatele Posłowie powiadomieni.</u> | |
| 719 | + <u xml:id="u-31.53" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 720 | + <u xml:id="u-31.54" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 20 min. 35)</u> | |
| 721 | + </div> | |
| 722 | + </body> | |
| 723 | + </text> | |
| 724 | + </TEI> | |
| 725 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00004-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-197276-sjm-ppxxx-00004-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>4 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>4 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">6</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">4</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1972-06-07 i 08</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="MinisterSprawWewnetrznych" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Minister Spraw Wewnętrznych</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="PiotrJaroszewicz" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Piotr Jaroszewicz</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="PoselBajorFranciszek" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Poseł Bajor Franciszek</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="PoselBejmTadeusz" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Poseł Bejm Tadeusz</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="PoselBeneszAndrzej" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Poseł Benesz Andrzej</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselDabekPawel" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Dąbek Paweł</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselDominskiJerzy" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Domiński Jerzy</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselFajkowskiJozef" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Fajkowski Józef</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselFilipowiczZygmunt" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Filipowicz Zygmunt</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselGorskiMarian" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Górski Marian</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselHolujTadeusz" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Hołuj Tadeusz</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselJaninaKocemba" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Janina Kocemba</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="PoselJaremekEdward" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Poseł Jaremek Edward</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="PoselKabatMarek" role="speaker"> | |
| 72 | + <persName>Poseł Kabat Marek</persName> | |
| 73 | + </person> | |
| 74 | + <person xml:id="PoselKardysJozef" role="speaker"> | |
| 75 | + <persName>Poseł Kardyś Józef</persName> | |
| 76 | + </person> | |
| 77 | + <person xml:id="PoselKijowskiJozef" role="speaker"> | |
| 78 | + <persName>Poseł Kijowski Józef</persName> | |
| 79 | + </person> | |
| 80 | + <person xml:id="PoselKomenderZenon" role="speaker"> | |
| 81 | + <persName>Poseł Komender Zenon</persName> | |
| 82 | + </person> | |
| 83 | + <person xml:id="PoselKowalczykStanislaw" role="speaker"> | |
| 84 | + <persName>Poseł Kowalczyk Stanisław</persName> | |
| 85 | + </person> | |
| 86 | + <person xml:id="PoselKoziejZukowaBarbara" role="speaker"> | |
| 87 | + <persName>Poseł Koziej-Żukowa Barbara</persName> | |
| 88 | + </person> | |
| 89 | + <person xml:id="PoselKoziolStanislaw" role="speaker"> | |
| 90 | + <persName>Poseł Kozioł Stanisław</persName> | |
| 91 | + </person> | |
| 92 | + <person xml:id="PoselKozubskiWaclaw" role="speaker"> | |
| 93 | + <persName>Poseł Kozubski Wacław</persName> | |
| 94 | + </person> | |
| 95 | + <person xml:id="PoselKruszkaJozefa" role="speaker"> | |
| 96 | + <persName>Poseł Kruszka Józefa</persName> | |
| 97 | + </person> | |
| 98 | + <person xml:id="PoselKuliberdaJanina" role="speaker"> | |
| 99 | + <persName>Poseł Kuliberda Janina</persName> | |
| 100 | + </person> | |
| 101 | + <person xml:id="PoselLenczewskiStanislaw" role="speaker"> | |
| 102 | + <persName>Poseł Lenczewski Stanisław</persName> | |
| 103 | + </person> | |
| 104 | + <person xml:id="PoselLorensJerzy" role="speaker"> | |
| 105 | + <persName>Poseł Lorens Jerzy</persName> | |
| 106 | + </person> | |
| 107 | + <person xml:id="PoselLegowikZofia" role="speaker"> | |
| 108 | + <persName>Poseł Łęgowik Zofia</persName> | |
| 109 | + </person> | |
| 110 | + <person xml:id="PoselLubienskiKonstanty" role="speaker"> | |
| 111 | + <persName>Poseł Łubieński Konstanty</persName> | |
| 112 | + </person> | |
| 113 | + <person xml:id="PoselMarzecMieczyslaw" role="speaker"> | |
| 114 | + <persName>Poseł Marzec Mieczysław</persName> | |
| 115 | + </person> | |
| 116 | + <person xml:id="PoselMiesowiczMarian" role="speaker"> | |
| 117 | + <persName>Poseł Mięsowicz Marian</persName> | |
| 118 | + </person> | |
| 119 | + <person xml:id="PoselMlynczakTadeusz" role="speaker"> | |
| 120 | + <persName>Poseł Młyńczak Tadeusz</persName> | |
| 121 | + </person> | |
| 122 | + <person xml:id="PoselNadratowskiZbigniew" role="speaker"> | |
| 123 | + <persName>Poseł Nadratowski Zbigniew</persName> | |
| 124 | + </person> | |
| 125 | + <person xml:id="PoselNawrockiJerzy" role="speaker"> | |
| 126 | + <persName>Poseł Nawrocki Jerzy</persName> | |
| 127 | + </person> | |
| 128 | + <person xml:id="PoselOrlowskiJerzy" role="speaker"> | |
| 129 | + <persName>Poseł Orłowski Jerzy</persName> | |
| 130 | + </person> | |
| 131 | + <person xml:id="PoselParolAdam" role="speaker"> | |
| 132 | + <persName>Poseł Parol Adam</persName> | |
| 133 | + </person> | |
| 134 | + <person xml:id="PoselPolaskaZuzanna" role="speaker"> | |
| 135 | + <persName>Poseł Połaska Zuzanna</persName> | |
| 136 | + </person> | |
| 137 | + <person xml:id="PoselRozgaWaclaw" role="speaker"> | |
| 138 | + <persName>Poseł Rózga Wacław</persName> | |
| 139 | + </person> | |
| 140 | + <person xml:id="PoselSadowskiWieslaw" role="speaker"> | |
| 141 | + <persName>Poseł Sadowski Wiesław</persName> | |
| 142 | + </person> | |
| 143 | + <person xml:id="PoselStanislawLewocik" role="speaker"> | |
| 144 | + <persName>Poseł Stanisław Lewocik</persName> | |
| 145 | + </person> | |
| 146 | + <person xml:id="PoselStruzekBoleslaw" role="speaker"> | |
| 147 | + <persName>Poseł Strużek Bolesław</persName> | |
| 148 | + </person> | |
| 149 | + <person xml:id="PoselWojnoJan" role="speaker"> | |
| 150 | + <persName>Poseł Wojno Jan</persName> | |
| 151 | + </person> | |
| 152 | + <person xml:id="PoselZablockiJanusz" role="speaker"> | |
| 153 | + <persName>Poseł Zabłocki Janusz</persName> | |
| 154 | + </person> | |
| 155 | + <person xml:id="PrezesRadyMinistrow" role="speaker"> | |
| 156 | + <persName>Prezes Rady Ministrów</persName> | |
| 157 | + </person> | |
| 158 | + <person xml:id="SekretarzposelHenrykPawlowski" role="speaker"> | |
| 159 | + <persName>Sekretarz poseł Henryk Pawłowski</persName> | |
| 160 | + </person> | |
| 161 | + <person xml:id="SekretarzposelStanislawaKarna" role="speaker"> | |
| 162 | + <persName>Sekretarz poseł Stanisława Karna</persName> | |
| 163 | + </person> | |
| 164 | + <person xml:id="WicemarszalekAndrzejBenesz" role="speaker"> | |
| 165 | + <persName>Wicemarszałek Andrzej Benesz</persName> | |
| 166 | + </person> | |
| 167 | + <person xml:id="WicemarszalekAndrzejWerblan" role="speaker"> | |
| 168 | + <persName>Wicemarszałek Andrzej Werblan</persName> | |
| 169 | + </person> | |
| 170 | + <person xml:id="WicemarszalekHalinaSkibniewska" role="speaker"> | |
| 171 | + <persName>Wicemarszałek Halina Skibniewska</persName> | |
| 172 | + </person> | |
| 173 | + <person xml:id="WieslawOciepka" role="speaker"> | |
| 174 | + <persName>Wiesław Ociepka</persName> | |
| 175 | + </person> | |
| 176 | + </particDesc> | |
| 177 | + </profileDesc> | |
| 178 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00004-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Kadencja VI — Sesja I</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 4 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniach 7 i 8 czerwca 1972 r.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Warszawa 1972</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10)</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa oraz wicemarszałkowie Andrzej Benesz i Halina Skibniewska)</u> | |
| 16 | + </div> | |
| 17 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Powołuję na sekretarzy posłów Marię Kotlicką i Henryka Pawłowskiego.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzi poseł Maria Kotlicka.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Protokół 3 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciwko niemu zastrzeżeń.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Na pierwszym posiedzeniu Sejmu nie złożył ślubowania z powodu nieobecności poseł Konstanty Łubieński.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Posła o zbliżenie się do Prezydium w celu złożenia ślubowania.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Proszę wszystkich obecnych o powstanie z miejsc.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Wszyscy wstają)</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Czyta rotę ślubowania)</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">,,Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra Narodu Polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności, dla pomyślnego, socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.”</u> | |
| 29 | + </div> | |
| 30 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 31 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PoselLubienskiKonstanty">Ślubuję.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PoselLubienskiKonstanty">Marszałek:</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PoselLubienskiKonstanty">Stwierdzam, że poseł Konstanty Łubieński złożył ślubowanie poselskie.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PoselLubienskiKonstanty">Ustalony przez Prezydium Sejmu porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został Obywatelom Posłom doręczony.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PoselLubienskiKonstanty">Do Prezydium Sejmu wpłynęły rządowe projekty ustaw: o zmianie ustawy — Prawo wynalazcze oraz o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-3.5" who="#PoselLubienskiKonstanty">Prezydium Sejmu skierowało projekt ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów do rozpatrzenia przez Komisję Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości z udziałem przedstawicieli Komisji Obrony Narodowej i Komisji Pracy i Spraw Socjalnych oraz przez Komisję Prac Ustawodawczych. Druk tego projektu ustawy zostanie Obywatelom Posłom doręczony w dniu dzisiejszym.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-3.6" who="#PoselLubienskiKonstanty">W związku z powyższym Prezydium Sejmu — po porozumieniu się z Konwentem Seniorów — proponuje uzupełnienie przedstawionego Obywatelom Posłom porządku dziennego posiedzenia przez dodanie nowych punktów: czwartego i piątego w brzmieniu następującym:</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-3.7" who="#PoselLubienskiKonstanty">4. Sprawozdanie Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów (druki nr 38 i 39).</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-3.8" who="#PoselLubienskiKonstanty">5. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo wynalazcze (druk nr 37).</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-3.9" who="#PoselLubienskiKonstanty">W związku z tym numeracja dalszych punktów porządku dziennego ulegnie odpowiedniej zmianie.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-3.10" who="#PoselLubienskiKonstanty">Jednocześnie — w porozumieniu z Konwentem Seniorów — proponuję, aby Sejm na podstawie art. 60 regulaminu Sejmu skrócił postępowanie przy rozpatrywaniu sprawozdania Komisji o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów i rozpatrzył je zgodnie z proponowanym porządkiem dziennym w dniu jutrzejszym.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-3.11" who="#PoselLubienskiKonstanty">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że propozycje moje zostały przyjęte.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-3.12" who="#PoselLubienskiKonstanty">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.13" who="#PoselLubienskiKonstanty">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego?</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.14" who="#PoselLubienskiKonstanty">Nikt się nie ogłasza.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-3.15" who="#PoselLubienskiKonstanty">Uważam zatem, że Sejm porządek dzienny posiedzenia, przedstawiony przez Prezydium Sejmu, zatwierdził.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-3.16" who="#PoselLubienskiKonstanty">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o rządowym projekcie uchwały Sejmu PRL o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-3.17" who="#PoselLubienskiKonstanty">latach 1971—1975.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-3.18" who="#PoselLubienskiKonstanty">Głos ma sprawozdawca generalny — poseł Stanisław Kowalczyk.</u> | |
| 50 | + </div> | |
| 51 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PoselKowalczykStanislaw">Obywatelu Marszałku! Obywatele Posłowie! Z upoważnienia sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów pragnę przedstawić Wysokiej Izbie rezultaty prac tej Komisji oraz innych zainteresowanych komisji nad projektem 5-letniego planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971— 1975.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PoselKowalczykStanislaw">Rządowy projekt uchwały Sejmu w tej sprawie Sejm przekazał komisjom do rozpatrzenia w dniu 27 kwietnia 1972 r.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PoselKowalczykStanislaw">Podstawowe założenia projektu planu zostały wstępnie przedyskutowane jeszcze przez Sejm V kadencji, przed VI Zjazdem partii. Dyskutowanie założeń planów już we wstępnej fazie prac planistycznych stanowi nowy element w pracy Sejmu, stwarza możliwość wnoszenia już na tym etapie istotnych dla prac Rządu propozycji poselskich. Rozpatrzono wówczas gruntownie wszystkie założenia projektu planu, jego główne cele i zadania, proporcje rozwojowe, środki realizacji zamierzeń.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-4.3" who="#PoselKowalczykStanislaw">Sformułowane w wyniku prac zespołów wnioski i postulaty zostały przez Rząd wykorzystane przy opracowywaniu ostatecznej wersji projektu, a zwłaszcza przy ustalaniu hierarchii potrzeb i podporządkowanych im proporcji rozwoju społeczno-gospodarczego.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-4.4" who="#PoselKowalczykStanislaw">Obecny rządowy projekt uchwały sejmowej uwzględnia dorobek wielu stadiów dyskusji nad założeniami planu, która w okresie przedzjajzdowym objęła wszystkie kręgi naszego społeczeństwa, a następnie była kontynuowana na posiedzeniach specjalistycznych komisji VI Zjazdu naszej partii i na jego obradach plenarnych.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-4.5" who="#PoselKowalczykStanislaw">Uchwała VI Zjazdu, zawierająca program dalszego socjalistycznego rozwoju kraju, stanowiła platformę wyborczą Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Bogata dyskusja odbyła s^;^ę przed wyborami do Sejmu. W toku kampanii przedwyborczej oraz w samym akcie wyborczym uzyskaliśmy od społeczeństwa mandat upoważniający nas i zobowiązujący do przekształcenia programu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w plan 5-letni oraz do kontroli i współdziałania w jego realizacji.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-4.6" who="#PoselKowalczykStanislaw">Na posiedzeniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Rząd przedstawił kolejną wersję projektu planu, częściowo zmodyfikowaną w stosunku do uchwały VI Zjazdu. W wielu ważnych dziedzinach i to zarówno w zakresie celów społecznych, jak i tempa rozwoju gospodarki, zwiększone zostały zadania.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-4.7" who="#PoselKowalczykStanislaw">W obecnej wersji plan 5-letni na lata 1971—1975 jest śmiałym, a zarazem realistycznym programem socjalistycznego rozwoju Polski, kojarzącym szybsze tempo poprawy warunków życiowych społeczeństwa w najbliższych latach, w tym zwłaszcza płac realnych, z zapewnieniem warunków dla dynamicznego rozwoju również i w dalszej perspektywie. Zadań planu nie uważamy jednak za nieprzekraczalne. Rosnące są bowiem siły narodu, ogromne możliwości tkwią w umiejętnościach i woli przezwyciężania dotychczasowych słabości naszego działania. Umożliwi to pokonanie napięć i trudności, od których nie może być wolny plan, zaspokajający ogrom spiętrzonych potrzeb społecznych. Sprawność realizacji planu zależy od naszej pracy. Mamy tu na myśli zarówno politykę i sprężyste kierownictwo Rządu, jak i rzetelność, praktyczny zmysł i zorganizowane działanie wszystkich ludzi pracy.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-4.8" who="#PoselKowalczykStanislaw">Wicepremier, Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, przedstawiając na posiedzeniu Sejmu w dniu 27 kwietnia br. założenia planu, omówił również niektóre zamierzenia Rządu, mające na celu najbardziej trafne podporządkowanie środków materialnych i wysiłków ludzkich, sprawie realizacji zadań rozwoju społeczno-gospodarczego, ujętych w planie, a także wskazał na działalność Rządu, zmierzającą do tworzenia warunków, sprzyjających wyzwalaniu inicjatywy społeczno-produkcyjnej we wszystkich ogniwach życia gospodarczego i społecznego. Decydująca rola w realizacji tego programu przypada klasie robotniczej, szerokim rzeszom rolników, inteligencji pracującej, a także kadrze technicznej, pracownikom nauki i szkolnictwa.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-4.9" who="#PoselKowalczykStanislaw">Obywatele Posłowie! Przy opracowywaniu projektu planu 5-letniego na lata 1971—1975 brano pod uwagę przebieg i wyniki działalności gospodarczej w roku ubiegłym. Jak wiadomo, główne zadania narodowego planu gospodarczego na rok 1971 zostały zrealizowane pomyślnie, a w wielu dziedzinach w istotnym stopniu przekroczone.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-4.10" who="#PoselKowalczykStanislaw">Również tegoroczne, pomyślne wyniki świadczą o przekształcaniu się pozytywnych zjawisk w gospodarce w trwałą tendencję rozwojową.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-4.11" who="#PoselKowalczykStanislaw">Wszystko wskazuje na to, że realizacja tegorocznego planu także w dalszych miesiącach przebiegać będzie pomyślnie. W rezultacie przewidywanego przekroczenia zadań produkcyjnych w przemyśle i rolnictwie, szybciej niż to zakładaliśmy w NPG wzrośnie również nasz dochód narodowy.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-4.12" who="#PoselKowalczykStanislaw">I sesja Sejmu</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-4.13" who="#PoselKowalczykStanislaw">Zgodnie z oceną Rządu, trzeba zwrócić uwagę na kształtowanie — odpowiednio do wyższej dynamiki gospodarczej — dostaw rynkowych, maszyn i urządzeń oraz produkcji materiałów budowlanych. Stałej analizy wymaga również kształtowanie się relacji ekonomicznych, zwłaszcza między tempem wzrostu wydajności pracy i płac.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-4.14" who="#PoselKowalczykStanislaw">Ze względu na regionalne różnice pomiędzy zapotrzebowaniem na siłę roboczą a jej przyrostem, należy zapewnić odpowiedni przepływ tej siły, stwarzając w tym celu niezbędne warunki m.in. przez odpowiedni rozwój budownictwa mieszkaniowego, a także zapewnić przyspieszenie mechanizacji robót pracochłonnych w regionach, w których poszukuje się rąk do pracy.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-4.15" who="#PoselKowalczykStanislaw">Obywatele Posłowie! Pozytywne rezultaty realizacji zadań obecnego pięciolecia pozwalają żywić optymizm co do dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i pomyślnej realizacji całości programu planu 5-letniego. Jest to program bardzo śmiały, jeśli porównać go z wynikami dwóch poprzednich pięciolatek, ale realizowany jest w nowych warunkach, określonych przez całokształt polityki zapoczątkowanej przez uchwały VII i VIII Plenum Komitetu Centralnego.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-4.16" who="#PoselKowalczykStanislaw">Przechodząc do najbardziej syntetycznej charakterystyki projektu planu 5-łetniego w jego obecnej postaci, można, na podstawie dyskusji przeprowadzonej w komisjach sejmowych, ująć jego podstawowe linie przewodnie w następujący sposób.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-4.17" who="#PoselKowalczykStanislaw">Po pierwsze, na czoło wszystkich zadań wysunięte zostało podniesienie płac realnych o 18% i zwiększenie o blisko 40% łącznych dochodów realnych ludności, przy jednoczesnym pełnym i racjonalnym zatrudnieniu 3,5 mln młodzieży. Takie określenie nadrzędnych celów^ ^planu jest jakościowo nową cechą w praktyce naszego planowania gospodarczego.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-4.18" who="#PoselKowalczykStanislaw">Założona dynamika wzrostu spożycia z dochodów osobistych ludności ma w projekcie planu 5-letniego poziom niemal identyczny jak dynamika wzrostu dochodu narodowego. Jest to podstawowa i charakterystyczna dla tego planu proporcja, która odróżnia go w zasadniczym stopniu od proporcji planów w poprzednich pięcioleciach. Podczas gdy obecnie stosunek wzrostu spożycia z dochodów osobistych ludności do wzrostu dochodu narodowego jest wyrównany i wynosi 39,5:40, to w latach 1961—1965 wynosił odpowiednio 25:35, a w latach 1966—1970 podobnie, bo 28:34.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-4.19" who="#PoselKowalczykStanislaw">Niezwykle istotną cechę projektu planu stanowa też, zdecydowanie szerszy niż w poprzednich okresach, program poprawy warunków socjalnych społeczeństwa. Chodzi tu zwłaszcza o powszechne ubezpieczenie chorobowe rolników i o program wyrównywania uprawnień socjalnych pracowników fizycznych i umysłowych, o stworzenie możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę niektórych grup pracowników, skracanie czasu pracy w warunkach pracy wielozmianowej i uciążliwej, o przedłużenie urlopów macierzyńskich i bezpłatnych na wychowanie dzieci, o poprawę warunków socjalno-bytowych w zakładach pracy, a szczególnie w przedsiębiorstwach produkcyjnych o uciążliwych warunkach pracy.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-4.20" who="#PoselKowalczykStanislaw">Ważne są także ustalenia projektu planu dotyczące poprawy sytuacji na odcinku zdrowia, oświaty i usług kulturalnych.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-4.21" who="#PoselKowalczykStanislaw">Na szczególną uwagę zasługuje założony istotny postęp w zakresie budownictwa mieszkaniowego, stanowiący zapoczątkowanie realizacji uchwalonego przez ostatnie Plenum KC PZPR perspektywicznego programu rozwiązania tego problemu.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-4.22" who="#PoselKowalczykStanislaw">Po drugie — tempo wzrostu produkcji artykułów spożycia ma być, po raz pierwszy od kilkunastu lat, zbliżone do tempa wzrostu produkcji środków produkcji.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-4.23" who="#PoselKowalczykStanislaw">W planie na lata 1971—1975 proporcja wzrostu produkcji artykułów rynkowych do wzrostu produkcji środków produkcji wynosi 48,4:51,2. Różnica pomiędzy tymi wskaźnikami procentowymi wynosi zatem niecałe 3 punkty. W latach 1961—1965 proporcja ta wynosiła 37,1:59,5 (różnica ponad 22 punkty), a w latach 1966—1970 odpowiednio 38,5:56,1 (różnica blisko 18 punktów). Aby to osiągnąć, konieczne było przesunięcie nakładów inwestycyjnych na gałęzie wytwarzające dobra konsumpcyjne, a zwłaszcza na rozwój przemysłu lekkiego i przemysłu rolno-spożywczego. Manewr ten stał się niezbędny dla zapewnienia realizacji podstawowych celów społeczno-gospodarczych planu i jest tym celom konsekwentnie podporządkowany. Na rozwój gałęzi przemysłów wytwarzających środki spożycia przeznacza się w projekcie planu dwukrotnie większe nakłady inwestycyjne niż w poprzednim pięcioleciu.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-4.24" who="#PoselKowalczykStanislaw">Po trzecie — tempo wzrostu dochodu narodowego ulega przyspieszeniu w porównaniu do dwóch poprzednich pięciolatek. Decyduje o tym dynamika produkcji rynkowej i rolnictwa. Znacznie większy wzrost dochodu narodowego niż -w ubiegłych pięcioleciach umożliwia równolegle zwiększanie bieżącej konsumpcji i przeznaczenie znacznie większych nakładów na potrzeby przemysłu ciężkiego i paliwowo-surowcowego, co stwarza możliwości zrównoważonego rozwoju całej gospodarki narodowej również po roku 1975. Nie jest to więc plan obliczony na uzyskanie doraźnych efektów konsumpcyjnych w tym pięcioleciu kosztem obniżenia dynamiki rozwoju w przyszłości i zahamowania procesów unowocześniania gospodarki. Chodzi tu zwłaszcza o takie przemiany w strukturze produkcji, które przyczynią się do szerszego i korzystniejszego pod względem ekonomicznym udziału gospodarki w międzynarodowym podziale pracy, a zwłaszcza w ramach realizacji kompleksowego programu rozwoju współpracy i socjalistycznej integracji gospodarczej.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-4.25" who="#PoselKowalczykStanislaw">Zagwarantowany został w planie znacznie wyższy niż przeciętnie w przemyśle rozwój gałęzi będących nośnikami postępu naukowo- technicznego, to znaczy przemysłu elektro-maszynowego i chemicznego. Udział tych gałęzi w całości produkcji przemysłowej wzrasta z 34,5% w 1970 r. do 39,4% w 1975 r. Tempo wzrostu produkcji niektórych grup wyrobów w tych gałęziach będzie mogło być przyspieszone dopiero w następnym pięcioleciu. Stworzone jednak zostaną warunki sprzyjające zdecydowanym zmianom strukturalnym po roku 1975.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-4.26" who="#PoselKowalczykStanislaw">Projekt planu zakłada wzrost globalnej produkcji rolnej o 19%—21%. Jest to wzrost niewątpliwie wysoki, ale możliwy do osiągnięcia, i efektywnie osiągany w innych krajach. Trudno go porównywać z wynikami poprzedniego pięciolecia, ponieważ zgodnie z obecną polityką rolną zastosowano o wiele silniejsze bodźce, przyczyniające się do wzrostu produkcji. Uległy także poprawie proporcje wzrostu produkcji roślinnej i zwierzęcej. Sytuacja w rolnictwie wymagać będzie czujnej obserwacji zachodzących w nim procesów i w razie potrzeby szybkiej i skutecznej interwencji państwa. Warunkiem osiągnięcia zakładanego wzrostu produkcji zwierzęcej jest podtrzymywanie tego wzrostu niezależnie od ewentualnych wahań w produkcji roślinnej. Większy też nacisk położyć trzeba na efektywniejsze wykorzystanie środków produkcji w rolnictwie.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-4.27" who="#PoselKowalczykStanislaw">Na podkreślenie zasługuje również nowa rola handlu zagranicznego jako aktywnego czynnika rozwoju gospodarczego kraju. Aktywna polityka w handlu zagranicznym, umiejętne wykorzystanie kredytów zagranicznych, działania zmierzające do poprawy efektywności handlu zagranicznego, pozwolą m.in. na szybszy wzrost dochodu narodowego do podziału niż dochodu narodowego krajowego.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-4.28" who="#PoselKowalczykStanislaw">Określenie podstawowych celów i kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego województw -i miast wydzielonych jest zharmonizowane z ogólnym planem rozwoju kraju. Projekt planu przewiduje odczuwalną poprawę warunków życiowych ludności we wszystkich województwach. Zakłada też szybki rozwój gospodarczy wszystkich regionów ze zróżnicowaniem zadań i dynamiki tego rozwoju zarówno w przemyśle, jak i rolnictwie, w zależności od typu regionu.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-4.29" who="#PoselKowalczykStanislaw">Z punktu widzenia polityki regionalnej ważnym zadaniem w toku realizacji planu jest dążenie do pełnego zharmonizowania w układzie wojewódzkim mocy przerobowej przedsiębiorstw budowlanych z zadaniami inwestycyjnymi i do uwzględnienia w polityce lokalizowania obiektów bilansu siły roboczej w poszczególnych regionach.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-4.30" who="#PoselKowalczykStanislaw">Głównym warunkiem pomyślnej realizacji założonego wzrostu płac d dochodów realnych ludności oraz szerokiego programu socjalnego jest wydatne podniesienie wydajności pracy, intensywne wykorzystanie parku maszynowego oraz zasadnicze usprawnienie gospodarki materiałowej, wyrażające się w obniżce kosztów materialnych i w spadku tempa przyrostu zapasów w stosunku do wzrostu produkcji. Warunek równoległy — to dalsze, wyraźne podniesienie efektywności całego procesu inwestowania, przede wszystkim na drodze skrócenia cyklów i budowy obiektów i skrócenia okresu osiągania pełnej zdolności produkcyjnej.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-4.31" who="#PoselKowalczykStanislaw">Problemy te znajdują się obecnie w centrum uwagi i wysiłków Rządu. Skutecznemu ich rozwiązywaniu sprzyjałoby podjęcie i realizowanie z całą konsekwencją w każdym przedsiębiorstwie, w każdym organie administracji, w placówkach naukowo-badawczych przemyślanego zespołu przedsięwzięć organizacyjnych i ekonomicznych — na krótszą i dłuższą metę.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-4.32" who="#PoselKowalczykStanislaw">Dalsze prace w zakresie doskonalenia systemu planowania i zarządzania przyniosą efekty tylko wtedy, jeśli przed ich wprowadzeniem dokona się w przedsiębiorstwach uporządkowania gospodarki wewnętrznej, poprawy organizacji procesu produkcyjnego oraz uporządkowania norm pracy, ewidencji kosztów itp. Naprzeciw tym działaniom wychodzą podjęte już przez Rząd postanowienia o usprawnieniu planowania, projektowania i finansowania inwestycji oraz o rozszerzeniu uprawnień dyrektorów przedsiębiorstw i zjednoczeń.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-4.33" who="#PoselKowalczykStanislaw">Wysoka Izbo! Poszczególne komisje sejmowe w sposób staranny i wszechstronny przeanalizowały zadania, przypadające w planie pięcioletnim poszczególnym resortom. Ogólnie stwierdzić można, że komisje oceniły pozytywnie zarówno ogólne cele i proporcje planu, jak i proponowane (kierunki rozwoju poszczególnych gałęzi gospodarki. Są one bowiem zgodne z generalnymi postanowieniami uchwały VI Zjazdu PZPR i zabezpieczają najważniejsze interesy gospodarki narodowej, a także stwarzają warunki dla dalszego dynamicznego rozwoju kraju po 1975 r.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-4.34" who="#PoselKowalczykStanislaw">W ramach tej ogólnie pozytywnej oceny, komisje w toku swych prac nad projektem planu przedstawiły jednak także wiele problemów, które Rząd powinien wziąć pod uwagę w trakcie praktycznej realizacji ustalonych zadań.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-4.35" who="#PoselKowalczykStanislaw">Na przykład Komisja Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego zgłosiła pod adresem Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego postulat rozważenia możliwości dalszego zwiększenia w planach rocznych produkcji wyrobów walcowanych, przyspieszenia rozwoju produkcji odpowiednich stali narzędziowych dla podniesienia jakości narzędzi do obróbki skrawaniem oraz kontynuowania prac nad zapewnieniem rozwoju produkcji odlewów żeliwnych i staliwnych, niezbędnych dla rozwoju wielu gałęzi przemysłu. Komisja zwraca także uwagę na potrzebę kompleksowego zabezpieczenia rozwoju transportu kolejowego oraz rozbudowy bazy kooperacyjnej dla przemysłu okrętowego.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-4.36" who="#PoselKowalczykStanislaw">Komisja zwróciła uwagę Ministerstwa Przemysłu Maszynowego na -potrzebę przyspieszenia zmian struktury produkcji obrabiarek przez zwiększenie udziału obrabiarek specjalizowanych — wysoko wydajnych, a zwłaszcza obrabiarek zespołowych i linii automatycznych. Niezbędne jest także uwzględnienie zapotrzebowania na maszyny i urządzenia dla produkcji rolnej i hodowlanej. Zdaniem członków komisji pożądane byłoby przyspieszenie wzrostu produkcji kabli i przewodów na potrzeby energetyki, telekomunikacji i budownictwa, a także bardziej intensywne wykorzystanie zdolności produkcyjnych przemysłu elektronicznego. Sprawy te należy więc starannie przeanalizować przy opracowywaniu planów rocznych w latach 1973—1975.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-4.37" who="#PoselKowalczykStanislaw">Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, występując z wnioskiem o przyjęcie projektu planu w części będącej przedmiotem jej analiz, również przekazała swoje uwagi pod adresem niektórych resortów. Zdaniem tej komisji, ważnym zadaniem Ministerstwa Górnictwa i Energetyki jest opracowywanie bilansów paliwowo-energetycznych oraz planów eksportu węgla na okresy dłuższe niż jedno pięciolecie, gdyż uzasadnione to jest zwłaszcza długością cyklów budowy nowych kopalń. Komisja poruszyła także sprawę konieczności opracowania nowych przepisów dotyczących technicznej eksploatacji kopalń węgla, a zwłaszcza doprowadzenia do zgodności tych przepisów w górnictwie podziemnym z istniejącymi możliwościami technicznymi.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-4.38" who="#PoselKowalczykStanislaw">Analizując projekt planu w części dotyczącej Ministerstwa Przemysłu Chemicznego, komisja stwierdziła, że zadania ujęte w projekcie planu należy traktować w zasadzie jako minimum wyznaczone przez obecne możliwości realizacyjne, a w pracach nad planem na następne pięciolecie należy stworzyć warunki dla bardziej dynamicznego rozwoju przemysłu chemicznego. Komisja zobowiązała resort do opracowania programu usprawnienia polityki licencyjnej. Ponadto zwrócono uwagę na konieczność nawiązania skutecznych form współpracy resortu z innymi resortami w celu lepszego uwzględnienia zamówień przemysłu chemicznego na nowoczesne maszyny i urządzenia.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-4.39" who="#PoselKowalczykStanislaw">Zdaniem komisji, w planach rocznych należy położyć duży nacisk na skoordynowanie wzrostu produkcji kooperacyjnej przemysłu chemicznego z potrzebami innych działów gospodarki. Dotyczy to w szczególności zaspokojenia potrzeb dynamicznie rozwijającego się przemysłu motoryzacyjnego, a w tym nowo uruchamianej produkcji samochodu małolitrażowego.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-4.40" who="#PoselKowalczykStanislaw">Komisja Przemysłu Lekkiego porusza w szczególności problem zasadniczej wagi dla tego resortu, jakim jest w związku z dwukrotnym zwiększeniem nakładów inwestycyjnych w stosunku do poprzedniej pięciolatki — skrócenie cyklów inwestycyjnych przez usprawnienie procesów programowania i projektowania inwestycji oraz zaostrzenie dyscypliny wykonawstwa inwestycji.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-4.41" who="#PoselKowalczykStanislaw">Wysiłki należy skoncentrować szczególnie na terminowym przekazywaniu do eksploatacji nowych obiektów i na szybkim osiąganiu projektowanych zdolności produkcyjnych. Komisja postuluje również położenie szczególnego nacisku na zapewnienie dopływu wykwalifikowanych kadr oraz na prawidłową organizację zaplecza naukowo-technicznego.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-4.42" who="#PoselKowalczykStanislaw">Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, akceptując projekt planu uważa, że określone w nim zadania produkcyjne i rozmiary inwestycji należy traktować jako założenia minimalne. Jednocześnie komisja zwraca uwagę, aby w wypadku powstania w toku realizacji planu odpowiednich możliwości, dążyć do zwiększenia nakładów na inwestycje wodno- melioracyjne oraz na rozbudowę powierzchni składowo-magazynowych. Dalszego doskonalenia wymaga system kontraktacji wieloletniej oraz system odbioru i klasyfikacji płodów rolnych.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-4.43" who="#PoselKowalczykStanislaw">Podobnego typu uwagi zgłosiły także inne komisje. Przekazano je w trybie roboczym poszczególnym resortom. Nie podważają one bynajmniej ogólnie pozytywnej oceny całości projektu planu i jego poszczególnych części.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-4.44" who="#PoselKowalczykStanislaw">Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów ocenia, że realizacja zadań planu wymaga skutecznego rozwiązywania wielu napięć i trudnych problemów gospodarczych zarówno na etapie planów rocznych, jak i w bieżącym kierowaniu. Mówiąc o napięciach mam na myśli przede wszystkim niedostateczny jeszcze postęp osiągnięty na froncie inwestycyjnym, a także problem lepszego skoordynowania dynamiki inwestycji z dynamiką produkcji materiałów budowlanych oraz z dostawami maszyn krajowych i importowanych. Mam również na myśli zbyt mały jeszcze postęp osiągnięty w zakresie zmniejszenia zużycia surowców i materiałów na jednostkę wyrobu oraz zmniejszenia tempa przyrostu zapasów i rezerw w stosunku do dynamiki produkcji przemysłowej. W tej dziedzinie plan zakłada bardzo napięte zadania i nie osiągane w ostatnim dziesięcioleciu rezultaty. Chodzi także o problem zachowania właściwych relacji pomiędzy wzrostem funduszu płac i zatrudnienia a wzrostem produkcji przemysłowej. Kontrola nad zachowaniem proporcji w tej dziedzinie powinna iść w kierunku większego zdynamizowania produkcji i wydajności pracy tak, aby wzrost funduszu płac pozostawał we właściwej relacji. Nie powinno się natomiast wracać do starych metod sztywnego i drobiazgowego limitowania zatrudnienia i funduszu płac. Widząc te problemy i napięcia, zgodzić się należy z pewnością z tezą, że mimo wszystko łatwiej nam będzie rozwiązywać te problemy, działając ofensywnie przy wysokim tempie rozwoju.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-4.45" who="#PoselKowalczykStanislaw">W praktycznym rozwiązywaniu różnych trudności powinniśmy śmiało sięgać do nowoczesnych metod i środków, co będzie tym łatwiejsze, im konsekwentniej doskonalić będziemy nasz system planowania i zarządzania.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-4.46" who="#PoselKowalczykStanislaw">Komisja nasza stwierdza także, że pomimo tych trudnych problemów plan zawiera pewne rezerwy, których efektywne uruchomienie umożliwiłoby przekroczenie wielu ważnych zadań. Dotyczy to zwłaszcza osiągnięcia wyższej dynamiki wzrostu produkcji przemysłowej przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia surowców i materiałów na jednostkę wyrobu oraz wyższej dynamiki opłacalnego eksportu przy bardziej programowym i aktywnym współdziałaniu central handlu zagranicznego i przemysłu na rynkach zagranicznych.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-4.47" who="#PoselKowalczykStanislaw">W sprzyjających okolicznościach i przy utrzymaniu aktywnego oddziaływania na rolnictwo również i w produkcji rolnej można — jak się wydaje — osiągnąć korzystniejsze wskaźniki.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-4.48" who="#PoselKowalczykStanislaw">Obywatele Posłowie! Realizacja celów nakreślonych w planie 5-letnim wymaga sprawnego funkcjonowania całego aparatu gospodarczego. Równolegle z przyjęciem planu 5-letnie- go musimy więc unowocześniać nasz system finansowy oraz metody kierowania gospodarką narodową. Sprawami tymi, jak wiemy, zajęła się specjalna komisja partyjno-rządowa. Przedstawione przez nią koncepcje udoskonalenie, systemu funkcjonowania gospodarki umacniać będą socjalistyczne stosunki społeczne i centralizm demokratyczny. Zaproponowane zmiany unowocześnią system planowania i sprzyjać będą dalszemu wyzwalaniu inicjatywy społeczno-produkcyjnej we wszystkich dziedzinach życia gospodarczego.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-4.49" who="#PoselKowalczykStanislaw">Praktyka ubiegłego, a także i bieżącego roku przyniosła już wiele nowych i słusznych decyzji w tym zakresie, które przyczynią się do poprawy efektywności gospodarowania na różnych odcinkach. Z programu prac Rządu wynika, że praktyka ta będzie kontynuowana i rozwijana. Nie rozwijam szerzej tej tematyki, gdyż nie była dotychczas przedmiotem rozważań komisji sejmowych. Uważałem jednak za konieczne zasygnalizowanie jej między innymi dla podkreślenia organicznych związków pomiędzy celami i zadaniami zawartymi w projekcie planu 5-letiniego a potrzebą udoskonalania systemu funkcjonowania gospodarki.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-4.50" who="#PoselKowalczykStanislaw">Kończąc, proszę Wysoki Sejm o przyjęcie rządowego projektu uchwały o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju na lata 1971—1975 wraz z poprawkami zgłoszonymi przez poszczególne komisje sejmowe. Poprawki te zawiera dostarczony obywatelom posłom druk sejmowy nr 35.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-4.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 104 | + </div> | |
| 105 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 106 | + <u xml:id="u-5.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-5.1" who="#Marszalek">Otwieram dyskusję nad projektem uchwały Sejmu PRL o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-5.2" who="#Marszalek">Głos ma poseł Jan Szydlak.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-5.3" who="#Marszalek">Poseł Szydlak Jan:</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-5.4" who="#Marszalek">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Zostałem upoważniony przez Klub Poselski Polskiej Zjednoczonej Parti Robotniczej do wyrażenia pełnego poparcia dla zgłoszonego przez Rząd projektu uchwały o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971— 1975. Czynię to w sytuacji szczególnej, której istota polega na tym, że za przedstawionym dzisiaj projektem planu przemawia 17 miesięcy społecznej i gospodarczej praktyki. Po raz pierwszy bodaj w historii Polski Ludowej Sejm PRL podejmuje uchwałę o planie 5-letnim, gdy minęła V4 okresu jego realizacji. Przyczyny tego faktu są Wysokiej Izbie znane. Dziś możemy potwierdzić tylko, że odrzucenie starych koncepcji planistycznych i przesunięcie terminu debaty parlamentarnej nad projektem planu 5-letniego było w pełni uzasadnione. Okres, który minął, okazał się absolutnie niezbędny dla uporządkowania zdezorganizowanej na wielu odcinkach gospodarki, dla dokładnego rozeznania realnych możliwości tej gospodarki, które — jak dzisiaj możemy stwierdzić — są znacznie większe niż zakładano. Szczególnie jednak był on niezbędny dla przygotowania nowej strategii rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, która została ukształtowana w szerokiej dyskusji społecznej i znalazła wyraz w uchwale VI Zjazdu partii.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-5.5" who="#Marszalek">Dzisiejsza debata sejmowa stanowi uwieńczenie wielomiesięcznych dyskusji w Sejmie nad projektem planu 5-letniego. Odnotować należy przy tym wysiłek i zasługi rządowych organów planistycznych, które w stosunkowo krótkim czasie zdołały wyrazić istotę tej strategii w formie planistycznej. W wyniku tej pracy przedstawiono nam projekt planu 5-let- niego z jasno zarysowanymi celami społecznymi, co sprawiło, że stał się on zrozumiały i znalazł aprobatę szerokich rzesz społeczeństwa.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-5.6" who="#Marszalek">Zrozumienie i uznanie oraz towarzyszące temu zaufanie społeczeństwa nie są jak wiadomo kategoriami ekonomicznymi i mogłoby się wydawać, że mówienie o nich w parlamentarnej debacie gospodarczej jest dysonansem. Jednakże proces planowania, będący zjawiskiem społecznym nie może być oderwany od kategorii psychologicznych, od postaw i dążeń ludzkich. Treść społeczna rozpatrywanego projektu planu sprawiła, że jest to plan umocnienia zaufania do socjalistycznej drogi rozwoju naszej ojczyzny, umacniania wiary w siłę, zdolności i umiejętności naszego narodu, wzrostu przekonania, że indywidualne interesy jednostek mogą być realizowane w oparciu o jasno sprecyzowaną perspektywę rozwojową kraju. W planie tym każdy człowiek pracy może dostrzec w sposób jasny i bezpośredni swoje miejsce i swój interes. Minione 17 miesięcy udowodniły, że nastawienie psychiczne społeczeństwa może się przekształcać w czyny i dobra materialne oraz potwierdziły jeszcze raz słuszność marksistowskiej tezy, że idea staje się siłą materialną, kiedy ogarnia masy.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-5.7" who="#Marszalek">Polityka naszej partii jest z istoty swojej wielowymiarowa i musi uwzględniać wszystkie aspekty działania, w tym zwłaszcza politykę wewnętrzną i zagraniczną. Zakładamy pełną zgodność postępowania na tych dwóch odcinkach. Zadania bieżącego planu 5-letniego będą — jak sądzę — wykonywane w warunkach dalszego odprężenia w sytuacji międzynarodowej. Powstaną prawdopodobnie większe możliwości dynamizowania rozwoju kraju w wolnych od restrykcji i dyskryminacji międzynarodowych stosunkach gospodarczych i naukowo-technicznych. Sądzimy, że obiektywne procesy rozwoju społeczno-gospodarczego oraz aktywna postawa sił postępowych w świecie sprzyjać będą rozszerzaniu się kontaktów gospodarczych również z krajami o odmiennych systemach ustrojowych i politycznych. Działanie na rzecz tej idei oraz umiejętne wykorzystywanie walorów wynikających z międzynarodowej wymiany handlowej i współpracy naukowo-technicznej może przyczynić się poważnie do rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-5.8" who="#Marszalek">Przedłożony pod obrady Sejmu projekt planu 5-letniego zawiera program wszechstronnego unowocześnienia naszego kraju. Kierunek na nowoczesność, na postęp w technologii, technice, organizacji jest prawidłowością naszych czasów. Procesy te zachodzą z różnym nasileniem w różnych krajach, ale można powiedzieć, że modernizacja — w szerokim sensie tego słowa — ogarnia obecnie cały świat. Szczególnie intensywnie, a przy tym w sposób specyficzny dokonuje się unowocześnianie krajów socjalistycznych. Nowoczesność bowiem w naszych warunkach ustrojowych pojmujemy w sposób humanistyczny, służebny wobec potrzeb społecznych. Wynika z tego konieczność zwrócenia szczególnej uwagi na stałe doskonalenie samych stosunków społecznych, w ramach których nie tylko dokonuje się rewolucja naukowo-techniczna, ale kształtuje się człowiek, jego socjalistyczna moralność i etyka, jego system wartości i ideałów. Byłoby uproszczeniem sądzić, że sam fakt istnienia socjalistycznych stosunków, bez wszechstronnego systemu działania politycznego i pedagogiki społecznej, kształtować będzie człowieka epoki rozwiniętego budownictwa socjalistycznego.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-5.9" who="#Marszalek">W unowocześnianiu gospodarki chodzi nam o jak najlepsze pokierowanie procesem rewolucji naukowo-technicznej. W skali i możliwościach średniego kraju, jakim jest Polska, musimy właściwie wykorzystać szansę, jaką stwarza rewolucja naukowo-techniczna. Otwiera ona przed nami wielkie możliwości, ale równocześnie stawia szczególnie trudne wymagania. Chcemy i musimy zapisać oddzielną kartę współczesnej historii naszego narodu. Osiągnąć to można jednak tylko konkretną pracą, konkretnym powszechnym działaniem. Projekt planu 5-letniego przewiduje odpowiednie środki materialne zarówno na potrzeby rozwoju nauki, jak i na te gałęzie przemysłu, które decydują o postępie technicznym w całej gospodarce. Wielkość tych środków wynika rzecz jasna nie tylko z potrzeb, ale przede wszystkim z naszych możliwości. Nie są one jednak małe, a decydujące znaczenie będzie miał przede wszystkim sposób ich wykorzystania. Chodzi o to, aby już w bieżącym planie 5-letnim wprowadzić w wybranych dziedzinach widoczne zmiany jakościowe, zmniejszające dystans dzielący nas od wyżej od nas rozwiniętych krajów. Nie stać nas ani od strony materialnej, ani od strony możliwości kadrowych, na rozwiązywanie wszystkich problemów technicznych własnymi siłami. Będziemy więc szerzej niż dotychczas korzystać z dorobku myśli technicznej za granicą, a przede wszystkim z pomocy naukowo-technicznej, jakiej mogą nam udzielić inne kraje socjalistyczne. Będziemy również kupować licencje i korzystać z osiągnięć nowoczesnej techniki w krajach kapitalistycznych.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-5.10" who="#Marszalek">Poważne zadania stoją również przed naszymi twórcami w dziedzinie nauki i techniki. Muszą oni kojarzyć własne prace i badania z dopływem myśli technicznej z zagranicy i zespolić swój wysiłek z wysiłkiem ludzi zatrudnionych bezpośrednio w procesach wytwórczych. Jest to, Wysoka Izbo, jeden z kapitalnych problemów, stojących obecnie przed nami. Przezwyciężenie szkodliwych społecznie barier między sferą badań naukowo-technicznych a sferą produkcji i osiągnięcie wysokiego stopnia integracji nauki i produkcji oraz wysokiej operatywności we wdrażaniu osiągnięć badań naukowych do praktyki, stanowią dziś istotny czynnik dynamizowania rozwoju gospodarczego kraju i wzrostu dochodu narodowego. Uważamy również, że polską gospodarkę stać na przyswojenie sobie i zaadaptowanie najnowszych rozwiązań technicznych krajowych i zagranicznych. Aby to osiągnąć musimy jednak dokonać istotnego postępu w organizacji wytwarzania. Można dziś powiedzieć, że bez nowoczesnej, postępowej organizacji nie ma możliwości wykorzystania szansy, jaką niesie rewolucja naukowo-techniczna.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-5.11" who="#Marszalek">Z ogólnym hasłem nowoczesnej organizacji wiąże się najczęściej takie zagadnienia, jak: wielkość przedsiębiorstw, organizacja kombinatów, zrzeszeń wytwórczych itp. Są to na pewno elementy bardzo ważne, ale co najmniej równie ważna jest dobra organizacja na każdym stanowisku roboczym. O tym zaś, czy robotnik ma zapewniony front robót, czy to, co jest najbardziej potrzebne i co najlepiej umie — wykonuje om przy najmniejszym wysiłku i bez zbędnej, bezsensownej krzątaniny, decyduje często brygadzista, majster, kierownik zmiany czy oddziału w fabryce. Trzeba więc umocnić pozycję tych ludzi. Umocnić — to znaczy wyposażyć ich w odpowiednią wiedzę i umiejętności, a równocześnie dać im określony zakres samodzielności, zaufać ich doświadczeniu i ich umiejętności organizowania zarówno wysiłku ludzi, jak i — co nie mniej ważne — współżycia z ludźmi. Ogromną rolę odgrywa tu nie tylko strona techniczna, ustawienie maszyn, dopływ materiałów i narzędzi, ale również układ stosunków międzyludzkich, autorytet bezpośredniego zwierzchnika, jego zdolność kierowania innymi. Tych wszystkich problemów nie rozwiąże najlepszy nawet system planowania i zarządzania bez codziennej, żmudnej pracy kierownictwa zakładów i organizacji społecznych, działających na terenie fabryki.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-5.12" who="#Marszalek">Gospodarka nowoczesna — to gospodarka prowadzona na wielką skalę, uwzględniająca specjalizację i międzynarodowy podział pracy. Wymaga to długofalowych przedsięwzięć, opracowania programów inwestycyjnych pod kątem widzenia naszych powiązań gospodarczych z zagranicą, a przede wszystkim koordynowania naszych zamierzeń rozwojowych z państwami należącymi do Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Duży horyzont czasowy jest niezbędnym warunkiem powodzenia naszych planów w tej dziedzinie.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-5.13" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Zasadniczą cechą projektu planu 5-letniego na lata 1971—1975 jest przyspieszenie tempa wzrostu spożycia osiągane w wyniku bardziej dynamicznego i harmonijnego rozwoju gospodarki. Wymaga to usunięcia wielu narosłych w poprzednich latach dysproporcji i dokonania daleko idących zmian w kierunkach rozwoju i w strukturze gospodarczej naszego kraju. Projekt planu stawia więc nowe, bardzo trudne zadania. Zasadnicza różnica w stosunku do poprzednich planów 5-letnićh polega na tym, że obecne napięcia występują na rzecz spożycia, na rzecz przyspieszenia płac realnych i poprawy warunków życia.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-5.14" who="#Marszalek">Z punktu widzenia sprawności planowania, organizacji i zarządzania jest to plan znacznie trudniejszy, wymagający wielkiego poczucia odpowiedzialności, zdyscyplinowania i świadomości, że nadrzędnym celom społeczno-gospodarczym trzeba podporządkować skądinąd ważne cele odcinkowe, branżowe i regionalne. Jednak z punktu widzenia zaangażowania sił społecznych jest to plan łatwiejszy, bo złożony mechanizm wskaźników można łatwo przetłumaczyć na zrozumiały dla społeczeństwa język wzrostu płac, rozwoju budownictwa mieszkaniowego, poprawy całości warunków socjalnych. Napięcie planu wynika przecież także z naszych ambicji i z naszego przekonania, że chcemy i możemy lepiej żyć, a dla osiągnięcia postawionych celów — lepiej i wydajniej pra- cować.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-5.15" who="#Marszalek">Wychodzimy z założenia, że podstawowym warunkiem dobrej roboty jest realizacja zasad socjalistycznej sprawiedliwości społecznej — równych szans dla wszystkich oraz korzyści materialnych zależnych od wkładu pracy. W tym też kierunku zmienialiśmy i zmieniamy nadal obowiązujące systemy płac i bodźców materialnych. Istnieje tu wiele nagromadzonych przez lata spraw, których nie da się rozwiązać jednorazowo. Dlatego opracowany został program polityki płac związany ściśle z głównymi założeniami rozwoju, obejmujący lata 1972—1977. W ciągu tych sześciu lat powinniśmy stworzyć system płac odpowiadający w pełni zasadom sprawiedliwości społecznej i potrzebom nowoczesnej gospodarki. W tej chwili program ten określamy jako maksymalny i główne zadanie polega na tym, aby przez efektywne gospodarowanie zrealizować go bez opóźnień.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-5.16" who="#Marszalek">Przez uporządkowanie i zmianę taryfikatorów będziemy dążyć do przebudowy systemu płac w kierunku umocnienia roli płacy podstawowej. Polityka płac w przedsiębiorstwie powinna być podporządkowana zasadzie socjalistycznej sprawiedliwości społecznej.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-5.17" who="#Marszalek">Zgodnie z uchwałą VI Zjazdu naszej partii program płacowy będziemy realizować łącznie z całym programem świadczeń społecznych.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-5.18" who="#Marszalek">Poważne zmiany w polityce socjalnej zapoczątkowane zostały w odniesieniu do wsi. Na równi z pracownikami gospodarki uspołecznionej, bezpłatnym leczeniem objęto całą ludność wiejską.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-5.19" who="#Marszalek">Wszystkie elementy polityki socjalnej stanowią maksimum tego, co gospodarka może dać w bieżącym pięcioleciu. Stanowi to bardzo duży postęp w stosunku do okresu ubiegłego, choć nie zaspokaja wszystkich aktualnych potrzeb społeczeństwa. Nie chcemy zapominać o tych potrzebach. Wszystkie sprawy socjalne, których nie będzie można załatwić w bieżącym pięcioleciu, powinny być dokładnie zbadane i ujęte w programie perspektywicznym, stopniowo realizowanym w miarę wypracowywania środków materialnych.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-5.20" who="#Marszalek">Sprawą najważniejszą jest jednak nie dyskusja o tym, jak dzielić wypracowany przez nas wszystkich dochód narodowy, lecz jak należy pracować, aby ten dochód zwiększyć, aby poprawić efektywność naszego działania. Dzielić można przecież tylko to, co już posiadamy, co wspólnym wysiłkiem stworzyliśmy. W tym kontekście zasadniczego znaczenia nabierają zadania planu 5-letniego w dziedzinie wzrostu społecznej wydajności pracy. Musimy zachowywać prawidłowe relacje ekonomiczne w gospodarce, co oznacza, że tempo wzrostu płac i dochodów ludności jest ściśle uzależnione od tempa wzrostu wydajności pracy. Pojęcie to trzeba rozumieć szeroko — jako lepsze wykorzystanie surowców i paliw, sprawniejszą pracę maszyn, oszczędne gospodarowanie wszystkimi czynnikami produkcji, a nie tylko pracą żywą. Temu celowi powinno służyć również doskonalenie systemu planowania i zarządzania, które jest istotną, integralną częścią projektu planu na lata 1971—1975. Nowe cele i nowe zadania wymagają nowych metod, nowych sposobów realizacji. Gdybyśmy tych metod nie zmieniali, to stać by się one mogły barierą w osiąganiu nakreślonych celów społeczno-gospodarczych. W ciągu minionego półtora roku wypracowaliśmy nowe koncepcje, a równocześnie w praktyce dokonano wielu zmian. Rok bieżący i następne lata będą okresem przechodzenia od prac koncepcyjnych do wprowadzania nowych rozwiązań w życie.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-5.21" who="#Marszalek">Kierunki doskonalenia planowania i zarządzania mają na celu z jednej strony umocnienie centralnego kierowania procesami gospodarczymi, z drugiej zaś — zwiększenie samodzielności i odpowiedzialności przedsiębiorstw i innych jednostek gospodarczych. Umocnienie centralnego planowania polega przede wszystkim na prawidłowym, zgodnym z potrzebami socjalistycznego rozwoju oraz uwzględniającym osiągnięty poziom sił wytwórczych, nakreślaniu głównych kierunków rozwoju. Planowanie centralne musi więc koncentrować się na problemach strategicznych, na ich prawidłowym sformułowaniu i zabezpieczeniu prawidłowej realizacji.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-5.22" who="#Marszalek">Dążenia do zwiększenia roli planowania nie można utożsamiać z mnożeniem liczby wskaźników, dyrektyw i zakazów wydawanych przedsiębiorstwom przez poszczególne instytucje nadrzędne. Takie tendencje są wyrazem słabości planowania, niedostatecznej koordynacji zadań ze środkami, rwania się prawidłowych więzów i proporcji reprodukcji rozszerzonej.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-5.23" who="#Marszalek">Podstawowe znaczenie dla umocnienia centralnego kierowania gospodarką muszą mieć plany 54etnie. Jest to bowiem okres, w którym można rozwiązywać zagadnienia strategiczne i dokonywać określonych przekształceń strukturalnych. W okresie 5-letndm można również zaplanować istotniejsze zamierzenia w dziedzinie rozwoju techniki.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-5.24" who="#Marszalek">Wysoka ranga planu 5-letniego wyrażać się będzie tym, że jest on uchwalany przez Sejm PRL. Nie chodzi przy tym o to, aby uchwalić plan jako zbiór wskaźników, które mogą przecież ulec takim czy innym odchyleniom w trakcie realizacji, ale o akceptację przez parlament celów rozwojowych, jakie chcemy osiągnąć i ich skutków.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-5.25" who="#Marszalek">Umocnienie roli planów wieloletnich nie oznacza pomniejszenia znaczenia planów rocznych. Ich charakter ulegnie jednak daleko idącej zmianie. Plany roczne powinny służyć przede wszystkim konkretyzacji i dostosowywaniu do istniejących warunków odpowiednich fragmentów (planu 5-letniego. Są one również niezbędne dla zachowania bieżącej równowagi ekonomicznej w gospodarce. Przy opracowywaniu narodowego planu gospodarczego na rok przyszły Rząd postanowił dokonać wielu zmian. Najważniejsze z nich — to odbiurokratyzowanie metod sporządzania planu i pozostawienie dużej swobody resortom i wojewódzkim radom narodowym. Komisja Planowania nie dała w tym roku specjalnych wytycznych do opracowywania NPG, wychodząc z założenia, że ministerstwa i wojewódzkie rady narodowe znają zadania, które wynikają dla nich z planu 5-letniego, informowane są również na bieżąco o istniejącej sytuacji gospodarczej i społecznej. Powinny one stać się reprezentantami interesu ogólnospołecznego i mają wszystkie dane, aby w sposób optymalny opracować projekt planu rocznego.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-5.26" who="#Marszalek">Równocześnie z umacnianiem roli planowania centralnego doskonalić trzeba strukturę organizacyjną naszej gospodarki. Struktura ta musi być dostosowana do osiągniętego poziomu rozwoju, zadań społeczno-ekonomicznych, a równocześnie musi być spójna z całym mechanizmem gospodarczym.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-5.27" who="#Marszalek">Ministerstwa — to organy władzy państwowej, reprezentanci interesu ogólnospołecznego wobec organizacji gospodarczych. Chodzi tu więc o istotną zmianę, ponieważ dotychczas pozycja ministerstw sprowadzała się często do reprezentowania interesów podległej sobie branży wobec państwa, a nie odwrotnie. Resorty powinny ponosić główną odpowiedzialność za realizację zadań zawartych w narodowych planach gospodarczych.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-5.28" who="#Marszalek">Jest zrozumiałe, że o powodzeniu naszych zamierzeń rozwojowych zadecyduje przede wszystkim praca przedsiębiorstw. Doskonalenie systemu planowania i zarządzania powinno doprowadzić do tego, aby przedsiębiorstwa poprzez maksymalizację efektów ekonomicznych swojej działalności realizowały cele ogólnospołeczne.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-5.29" who="#Marszalek">Główny nacisk pragniemy położyć na wielkie organizacje gospodarcze. Nie znaczy to jednak wcale, że nie ma u nas miejsca dla przemysłu drobnego, spółdzielczości i rzemiosła. Odgrywają one i odgrywać będą istotną rolę, szczególnie w zaopatrzeniu rynku wewnętrznego i rozwoju usług. O przyszłości naszego rozwoju będą jednak decydować przede wszystkim rezultaty gospodarcze, osiągane przez wielkie organizacje. Forma tych organizacji może być różna. Mogą to być kombinaty, grupujące wiele zakładów, wielkie zakłady przemysłowe, zrzeszenia wytwórców czy zjednoczenia. W odróżnieniu jednak od dotychczasowych zjednoczeń przemysłowych organizacje te powinny działać na zasadach pełnego rozrachunku gospodarczego. Tworzenie wielkich organizacji przemysłowych powinno mieć zasadnicze znaczenie dla przełamania dotychczasowych trudności i słabości w sferze postępu technicznego i technologicznego. Tylko duże organizacje są dziś w stanie podejmować bądź inspirować najbardziej trafne kierunki badań i wprowadzać rezultaty tych badań do produkcji przemysłowej. Powinny więc one stać się siłą zdolną w pełni wykorzystać zdobycze nowej techniki.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-5.30" who="#Marszalek">Umocnienie centralnego kierowania gospodarką, przy równoczesnym poszerzeniu samodzielności przedsiębiorstw, wymaga wielu instrumentów elastycznie i skutecznie oddziałujących na procesy rozwojowe. Chodzi tu o instrumenty ekonomiczne oraz nakazy i limity. Do zagadnienia tego, Wysoka Izbo, nie należy podchodzić emocjonalnie. Działania dyrektywne, limity nie są ani grzechem, ani cnotą społeczną. Dążąc do szerszej rozbudowy ekonomicznych i finansowych instrumentów oddziaływania na bieg procesów gospodarczych, nie wyrzekamy się więc tych instrumentów nakazowo-dyrektywnych, które w nowych warunkach okażą się niezbędne. W miarę rozwoju naszej gospodarki powstawać będą dalsze warunki do ograniczania limitowania i rozdzielnictwa i przechodzenia na bardziej skuteczne, lepiej dostosowane do osiągniętego szczebla rozwoju rozwiązania i instrumenty — jak to było ze zniesieniem limitowania sprzedaży węgla.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-5.31" who="#Marszalek">Doskonalenie instrumentów ekonomicznych ma na celu podwyższenie sprawności funkcjonowania jednostek gospodarczych, ekonomizację ich działalności i podwyższenie racjonalności, polegające na tym, aby osiągać wyższe efekty przy ponoszonych aktualnie nakładach. Dzięki temu powinniśmy rozwijać się szybciej, nie marnotrawiąc energii społecznej i ponosząc niższe społeczne koszty naszego ogólnego rozwoju. Doskonalenie mechanizmów ekonomicznych oznaczać będzie także dalsze zwalczanie biurokracji i eliminowanie niepotrzebnej krzątaniny urzędniczej.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-5.32" who="#Marszalek">Stoi obecnie przed nami zadanie udoskonalenia systemu cen krajowych, zasad tworzenia i podziału zysku, systemu przeliczników walutowych, zasad rozliczeń finansowych przedsiębiorstw itp.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-5.33" who="#Marszalek">System tworzenia oraz podziału zysku stać się powinien ważnym czynnikiem wpływającym na działalność przedsiębiorstw. Chcemy również umocnić powiązania między zyskiem a funduszem rozwoju i innymi funduszami przedsiębiorstwa.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-5.34" who="#Marszalek">Wielkość wypracowanego zysku decydować powinna o środkach przeznaczanych przez przedsiębiorstwo na finansowanie inwestycji własnych i środków obrotowych. Przedsiębiorstwo powinno mieć pełną swobodę w podejmowaniu decyzji w sprawie wykorzystywania funduszu rozwoju.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-5.35" who="#Marszalek">Mamy pełną świadomość, że doskonalenie, zmiany w systemie, to równocześnie walka ze starymi nawykami, z konserwatyzmem i że rutyna i złe przyzwyczajenia — to nadal poważna bolączka. Łatwej jest bowiem, jak wszyscy wiemy, wypracować teoretyczne koncepcje rozwiązań, niż wprowadzić je w życie.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-5.36" who="#Marszalek">Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, którą mam zaszczyt w Sejmie reprezentować, jest tą siłą, która spełnia funkcję nośnika idei postępowych we wszystkich dziedzinach i jest motorem postępu społecznego.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-5.37" who="#Marszalek">Partia nasza oceniać będzie ludzi według ich zaangażowania i wynikającego stąd wkładu pracy na rzecz społeczeństwa. Każdy uczciwie pracujący robotnik, każdy twórczy inżynier i technik, każdy dobry majster i każdy przedsiębiorczy dyrektor powinien znaleźć w naszej partii uznanie społeczne oraz poparcie społeczne swego nowatorskiego działania.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-5.38" who="#Marszalek">Istotą postępu na obecnym etapie rozwoju naszego kraju powinien być sojusz świata pracy ze światem nauki, sojusz robotników i inteligencji. Bez rozwiązań opartych na badaniach naukowych, bez głębokiej analizy społecznych i technicznych zjawisk nie sposób dziś kierować rozwojem narodu. Bez zaangażowania ludzi pracy, a przede wszystkim klasy robotniczej, nie sposób znaleźć sił społecznych, realizujących nowe idee.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-5.39" who="#Marszalek">Wysoka Izbo! Projekt planu 5-letniego zawiera założenia zarówno w dziedzinie materialnej, jak i społecznej, które powinny przyspieszyć rozwój naszego kraju, wydobyć twórcze siły społeczne, dokonać wielkiego kroku na drodze ku Polsce zamożnej, sprawiedliwej, socjalistycznej.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-5.40" who="#Marszalek">Realizacja tych założeń zależeć będzie od naszej codziennej, bieżącej pracy, od uporu i konsekwencji we wprowadzaniu zmian. Klub Poselski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej głosować będzie za przyjęciem uchwały Sejmu o planie 5-letnim społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach ,1971—1975 i uczynimy wszystko co w naszych siłach dla jego urzeczywistnienia.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-5.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-5.42" who="#Marszalek">Głos ma poseł Bolesław Strużek.</u> | |
| 149 | + </div> | |
| 150 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 151 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PoselStruzekBoleslaw">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w tej debacie w imieniu Klubu Poselskiego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego — siłą rzeczy skoncentruję się na kwestii miejsca i roli rolnictwa oraz wsi w społeczno-gospodarczym rozwoju kraju w bieżącym pięcioleciu.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PoselStruzekBoleslaw">Na wstępie poruszę jednak kilka zagadnień natury ogólnej.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-6.2" who="#PoselStruzekBoleslaw">Przede wszystkim — deklarując pełne poparcie Klubu Poselskiego ZSL dla projektu uchwały Sejmu o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971— 1975 w brzmieniu rządowym wraz z poprawkami zgłoszonymi przez poszczególne komisje sejmowe, przyjętymi wstępnie na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów — pragnę stwierdzić, że jest to zarazem pełne poparcie dla koncepcji przedłożonego projektu planu 5-letniego ze strony Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Aktyw ZSL w szerokim zakresie uczestniczył bowiem w dyskusji nad wytycznymi KC PZPR na VI Zjazd partii.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PoselStruzekBoleslaw">Wszystkie instancje i ogniwa organizacyjne ZSL program socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalony na VI Zjeździe partii przyjęły za własny. Całe Stronnictwo zaangażowane jest w jego realizacji — jako programu zaakceptowanego w kampanii wyborczej do Sejmu obecnej kadencji. Można stwierdzić, że to pełne poparcie ze strony Klubu Poselskiego ZSL dla projektu planu 5-4 letniego jest naszym ogólnospołecznym zobowiązaniem wobec wyborców i naszym zobowiązaniem partyjnym wobec Stronnictwa.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-6.4" who="#PoselStruzekBoleslaw">Za tym stanowiskiem Klubu przemawiają nie w mniejszym stopniu i merytoryczne treści dyskutowanego projektu planu, których realizacją zainteresowany jest każdy człowiek pracy i każdy obywatel naszego ludowego państwa.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-6.5" who="#PoselStruzekBoleslaw">Obywatele Posłowie! Zastanawiając się nad istotą obecnego momentu historycznego, można powiedzieć, że jego najbardziej znamiennymi cechami są: kapitał wiary społeczeństwa we własne siły, rozbudzenie społecznie pożądanych aspiracji jednostek, środowisk zawodowych i klas społecznych, rozwój aktywności społeczno-zawodowej oraz wzrost poczucia społecznej odpowiedzialności. Umacnia się zaufanie społeczeństwa do partii jako przewodniej, kierowniczej siły. Zdecydowana wola partii i jej konsekwentne działanie na rzecz realizacji przyspieszenia postępu społeczno-gospodarczego nadają nowe oblicze całemu społeczeństwu. Jest to niewątpliwie klimat społeczno-polityczny, sprzyjający startowi do przyspieszonego rozwoju socjalnego i ekonomicznego.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-6.6" who="#PoselStruzekBoleslaw">W tym samym kierunku oddziaływać będą niepowtarzalne w przyszłości przemiany demograficzne. Oto w latach 1971—1975 w wiek produkcyjny wkracza ponad 3,5 mln młodzieży, z której to liczby około 66% posiadać będzie wyuczone umiejętności zawodowe. Jednym z fundamentalnych założeń planu 5-letniego jest zapewnienie dla tej młodzieży stanowisk i warunków rozpoczęcia twórczej pracy. To tylko jeden z aspektów tego zagadnienia. Inny aspekt — to konieczność i szansa podniesienia na wyższy poziom kultury pracy, kultury godnej ustroju socjalistycznego.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-6.7" who="#PoselStruzekBoleslaw">W walce o doskonalsze stosunki pracy i nową kulturę pracy zespolić się muszą wysiłki doświadczonej kadry starszych generacji i aspiracje młodego pokolenia. Inny jeszcze aspekt — to fakt, że 3,5 mln młodzieży, która po raz pierwszy podejmie pracę, stanowić będzie jeden z głównych czynników zwiększenia potencjału wytwórczego naszej gospodarki. Może nie będzie to w pełni adekwatnym porównaniem, ale należy stwierdzić, że nowe generacje, wkraczające w wiek zdolności do pracy, ucieleśniają wielkie nakłady poniesione przez społeczeństwo i państwo w przeszłości, nakłady dorównujące nieomal sumie nakładów inwestycyjnych przeznaczonych na obecne pięciolecie. I wreszcie fakt dopływu licznych, nowych roczników młodzieży sprawia, że w 1975 roku liczba osób w wieku produkcyjnym wzrośnie do 55% wobec 51,5% w 1970 r. W latach 1971—1975 liczba ludności w wieku produkcyjnym powiększy się o około 11%, natomiast liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym zmniejszy się o około 4%. Taki układ przemian demograficznych stanowi jeden z ważnych, korzystnych warunków realizacji zadań planu 5-letniego.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-6.8" who="#PoselStruzekBoleslaw">I wreszcie trzeci charakterystyczny rys obecnej sytuacji — to skala zakumulowanych rezerw w większości działów gospodarki narodowej, do których dostęp otwierają dwa uprzednio omówione czynniki, to znaczy nowy klimat społeczno-polityczny oraz wysokie tempo przyrostu zatrudnienia. Do wyzyskania tych rezerw przyczyniać się będą również takie czynniki, jak: zmiany w polityce ekonomicznej i społecznej, doskonalenie systemu zarządzania, organizacji procesów produkcyjnych, lepsze powiązanie zaplecza naukowo-badawczego z organizacjami gospodarczymi itp.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-6.9" who="#PoselStruzekBoleslaw">Wysoki Sejmie! Przedłożony pod debatę sejmową projekt planu 5-letniego stanowi adekwatne sformułowanie aspiracji społeczeństwa skonfrontowanych z materialno-technicznymi możliwościami ich realizacji. W porównaniu do ostatnich dwu pięcioleci zakłada znaczne przyspieszenie rozwoju gospodarczego kraju. Tempo wzrostu dochodu narodowego w latach 1971—1975 będzie o około 18% wyższe niż w latach 1966—1970. Najbardziej znamienną jego cechą jest założenie maksymalnej poprawy sytuacji materialnej i warunków socjalnych społeczeństwa. Tempo wzrostu funduszu spożycia z dochodów osobistych ludności w bieżącym pięcioleciu będzie około 40% wyższe niż w ubiegłym pięcioleciu. Oczywiście, realizacja celów poprawy sytuacji materialnej i warunków socjalnych nie zapewni jeszcze takiego poziomu zaspokajania potrzeb, który można by uznać za zadowalający. Ale można stwierdzić, że jest to poziom maksymalny, na który pozwala osiągnięty stopień rozwoju ekonomicznego oraz planowany w pięcioleciu wzrost dochodu narodowego. Osiągnięcie wyższego tempa wzrostu produkcji dóbr materialnych i usług założone w projekcie planu, lepsze gospodarowanie zasobami tych dóbr, lepsze wyzyskanie wszystkich czynników produkcji — mogą stanowić dodatkowe źródło poprawy sytuacji materialnej społeczeństwa.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-6.10" who="#PoselStruzekBoleslaw">Trafnie dokonany został podział dochodu narodowego na fundusz konsumpcji i fundusz akumulacji. Utrzymanie wysokiej stopy inwestycji warunkuje bowiem realizację bieżących efektów społecznych rozwoju gospodarczego oraz zapewnia ciągłość tego rozwoju. Godne uwagi jest założenie, że ponad 50% wartości nakładów inwestycyjnych w latach 1971—1975 związane będzie ściśle ze wzrostem funduszu konsumpcji. Są to nakłady na przemysły wytwarzające artykuły konsumpcyjne, nakłady na rolnictwo, na budownictwo mieszkaniowe, na obrót towarowy, gospodarkę komunalną, oświatę i wychowanie, kulturę, ochronę zdrowia itp.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-6.11" who="#PoselStruzekBoleslaw">Projekt planu uwzględnia zasadę zachowania właściwych proporcji, podporządkowując je podstawowym założeniem strategii rozwoju społeczno-gospodarczego, co zapewnia realizację pożądanych zmian strukturalnych naszej gospodarki. Z k lei te ostatnie stać się mogą dodatkowym źródłem przyspieszenia wzrostu gospodarczego i zaspokajania potrzeb społecznych.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-6.12" who="#PoselStruzekBoleslaw">W przekroju terytorialnym projekt planu uwzględnia specyfikę poszczególnych regionów, co jest warunkiem wyzyskania efektów międzyregionalnego podziału pracy.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-6.13" who="#PoselStruzekBoleslaw">Koncepcja aktywnej polityki handlu zagranicznego i jej konsekwentna realizacja przyczyni się do zapewnienia szybszego tempa wzrostu dochodu narodowego do podziału niż dochodu wytworzonego. Stanowić ona będzie zarazem czynnik przyspieszenia procesu modernizacji naszej gospodarki, jej ściślejszej integracji z gospodarką krajów socjalistycznych oraz umocnienia pozycji naszego kraju w międzynarodowym podziale pracy.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-6.14" who="#PoselStruzekBoleslaw">Słusznie poseł Szydlak zwrócił uwagę na sprawę poprawy sytuacji międzynarodowej, która może stanowić sprzyjający czynnik uaktywnienia polityki handlu zagranicznego.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-6.15" who="#PoselStruzekBoleslaw">Obywatele Posłowie! Założony w projekcie planu 5-letniego wzrost funduszu konsumpcji z dochodów osobistych o 34% w przeliczeniu na 1 mieszkańca wymagać będzie zwiększenia dostaw artykułów konsumpcyjnych i usług o przeszło 43%, w tym artykułów żywnościowych o ponad 40%.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-6.16" who="#PoselStruzekBoleslaw">Zrealizowanie tego celu stawia przed rolnictwem i przemysłem rolno-spożywczym nader napięte zadania produkcyjne. Wartość globalnej produkcji rolniczej w 1975 r. w stosunku do 1970 r. założona jest na poziomie wyższym w granicach 19—21%, produkcji końcowej o 23—24% i produkcji czystej o 16—17%. Analogiczne wskaźniki w ubiegłym pięcioleciu wynosiły: 9,5%, 7% przy równoczesnym 4-procentowym zmniejszeniu produkcji czystej rolnictwa. Są to widoczne, nie wymagające komentarzy różnice tempa rozwoju.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-6.17" who="#PoselStruzekBoleslaw">Miarą wielkości zadań stojących przed rolnictwem może być stwierdzenie, że planowany przyrost produkcji rolniczej w latach 1971— 1975 jest zbliżony do przyrostu uzyskanego w całym ubiegłym dziesięcioleciu. Tak np. średnioroczny przyrost zbiorów zbóż w latach 1961—1970 wynosił 200 tys. ton, a w bieżącej pięciolatce jest założony w wysokości 560 tys. ton; analogiczne przyrosty zbiorów ziemniaków kształtują się w granicach 420 tys. ton i 680 tys. ton, żywca zwierząt rzeźnych — 63 tys. ton i 104 tys. ton, mleka — 238 mln litrów i 390 min litrów średnio rocznie w planie 5-letnim.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-6.18" who="#PoselStruzekBoleslaw">Analiza potencjału wytwórczego rolnictwa, wyniki produkcyjne, uzyskane w 1971 r. i w pierwszych miesiącach bieżącego roku pozwalają te bardzo trudne zadania rolnictwa ocenić jako wykonalne przy przeciętnym układzie warunków klimatycznych, przy optymalnym układzie warunków ekonomicznych oraz przy maksymalnym stopniu wyzyskania istniejących rezerw.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-6.19" who="#PoselStruzekBoleslaw">Układ warunków ekonomicznych — korzystny dla rozwoju produkcji rolniczej we wszystkich kategoriach gospodarstw rolnych — został w zasadzie skonstruowany na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy. Stwarza on taką sytuację, że w wykorzystaniu rezerw produkcyjnych najsilniej zainteresowani są przede wszystkim bezpośredni producenci.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-6.20" who="#PoselStruzekBoleslaw">W latach 1971—1975 zwiększą się znacznie rozmiary takich środków wpływających bezpośrednio na wzrost produkcji rolnej, jak nawozy mineralne, mieszanki pasz przemysłowych, nasion bardziej plennych odmian zbóż i innych roślin uprawnych, usług rolniczo-produkcyjnych itp. Bardziej korzystnie kształtować się będzie relacja między nakładami pieniężnymi na środki obrotowe a nakładami na inwestycje. Oczywiście, istotna rola przypada i tym ostatnim, zwłaszcza jeżeli chodzi o inwestycje, których funkcją jest zwiększanie potencjału produkcyjnego, a nie substytucja czynników produkcji.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-6.21" who="#PoselStruzekBoleslaw">Pragnę podkreślić, że w tej fazie rozwoju rolnictwa, gdy przekazuje ono około ^3^/4 końcowej produkcji na potrzeby wyżywieniowe, na zaspokojenie potrzeb surowcowych i na cele eksportu, gdy w całości kosztów materialnych udział środków pochodzących z zakupu przekracza ^1^/3 — dostawy środków produkcji pochodzenia przemysłowego stają się jednym z głównych czynników determinujących tempo rozwoju rolnictwa. Świadomość tej współzależności powinna stale towarzyszyć operatywnym działaniom Rządu w trakcie realizacji obecnego planu 5-letniego.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-6.22" who="#PoselStruzekBoleslaw">Istotnym czynnikiem przyspieszenia rozwoju produkcji rolniczej będzie postęp społeczno-ekonomiczny i organizacyjny w rolnictwie. W środowisku indywidualnej gospodarki chłopskiej te formy postępu przejawiać się będą w rozwoju racjonalnej specjalizacji gospodarstw i rejonów, w rozwijaniu różnorodnych form współdziałania produkcyjnego indywidualnych rolników, w nawiązywaniu różnych form kooperacji z uspołecznionymi przedsiębiorstwami rolniczymi i pozarolniczymi. W środowisku uspołecznionej gospodarki rolnej te formy postępu przyczynić się powinny do wzrostu poziomu efektywności gospodarowania i wzrostu poziomu intensywności. Podkreślić należy, że według założeń planu 5-letniego globalna produkcja rolnicza w PGR w 1975 r. powinna być o około 40% wyższa niż w 1970 r., a w spółdzielniach produkcyjnych — o około 50%.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-6.23" who="#PoselStruzekBoleslaw">Te wielkie zadania rolnictwa mogą być nawet przekroczone, gdy potrafimy skutecznie zmobilizować i wykorzystać wszystkie siły przyczyniające się do rozwoju rolnictwa — pracę przedsiębiorstw przemysłowych, wytwarzających środki produkcji dla rolnictwa, przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego, kółek rolniczych, spółdzielczości wiejskiej i gdy równocześnie podniesiemy umiejętność wykorzystania istniejących rezerw produkcyjnych wśród samych rolników oraz umiejętność jak najbardziej efektywnego wyzyskania bieżąco dostarczanych rolnictwu środków produkcji. Zapewnienie rolnictwu tych warunków rozwoju jest jednym z podstawowych zadań Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-6.24" who="#PoselStruzekBoleslaw">Jak w każdym dziale gospodarki narodowej — również w rolnictwie, a być może w rolnictwie w jeszcze większym stopniu — rozwój produkcji stanowi klucz do wielostronnego postępu. Dlatego też Klub Poselski ZSL w napiętym programie wzrostu produkcji rolniczej widzi jedną z podstaw zapewnienia planowanego wzrostu dochodów realnych społeczeństwa, widzi główną formę wkładu rolnictwa w rozwój ekonomiczny kraju, a także drogę zapewnienia planowanego wzrostu dochodów realnych ludności rolniczej, drogę poprawy sytuacji materialnej i awansu socjalnego wsi.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-6.25" who="#PoselStruzekBoleslaw">Wysoki Sejmie! Projekt planu 5-letniego stanowi właściwą koncepcję rozwoju społeczno-gospodarczego kraju do 1975 r. W obecnym momencie powszechnie oceniany jest jako koncepcja optymalna. Przekształcenie tej oceny w rzeczywistość zależeć będzie w znacznej mierze od aktywnej polityki społecznej i gospodarczej, dostosowującej mechanizmy ekonomiczne do nowej strategii rozwojowej, do realizowanych i planowanych zmian strukturalnych, rozwijającej system pozytywnych motywacji społecznych, dającej możliwości najbardziej pełnego wyzyskania społecznych czynników wzrostu gospodarczego.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-6.26" who="#PoselStruzekBoleslaw">Jeżeli można stwierdzić, że założenia polityki społeczno-gospodarczej partii rozwijane w ścisłej konsultacji z ZSL, SD i z całym społeczeństwem uformowały obecny kształt planu 5-letniego, to w trakcie jego realizacji ta polityka społeczno-ekonomiczna powinna zachować tę twórczą funkcję.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-6.27" who="#PoselStruzekBoleslaw">Wysoki Sejmie! Kończąc swoje wystąpienie pragnę jeszcze raz stwierdzić, że Klub Poselski Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w pełni popiera przedłożony przez Rząd projekt uchwały sejmowej o planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w 'latach 1971—1975 i będzie głosować za tym projektem.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-6.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 180 | + </div> | |
| 181 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 182 | + <u xml:id="u-7.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Andrzej Benesz.</u> | |
| 183 | + </div> | |
| 184 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 185 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PoselBeneszAndrzej">Wysoka Izbo! W dyskutowanym dzisiaj planie całe nasze społeczeństwo widzi realny, chociaż niełatwy w wykonaniu, wyraz swych dążeń. Widzi konkretne perspektywy, wielkie, społecznie konieczne nadzieje, nadzieje, których czas realizacji przybliżył się.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PoselBeneszAndrzej">Plan ten odważnie podejmuje — jak powiedziano już z tej trybuny — skorelowanie dążeń i potrzeb jednostki z potrzebami i prawami zbiorowości.</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PoselBeneszAndrzej">Będziemy — posłowie z Klubu Poselskiego Stronnictwa Demokratycznego głosowali za tym planem.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-8.3" who="#PoselBeneszAndrzej">Z głębokim zadowoleniem należy stwierdzić, że po raz pierwszy w takich proporcjach, zasadniczym układem odniesienia dla budowy wieloletniego planu gospodarczego, stały się zadania poprawy szeroko pojętych warunków życia obywateli. Ta możliwość harmonijnego zespolenia obu elementów, wyraźnie i jednoznacznie określonych celów i priorytetów społecznych z podporządkowaną im polityką gospodarczą, możliwość uczynienia z nich dwóch stron jednego i tego samego procesu społeczno-gospodarczego — została dowiedziona w sposób praktyczny na przestrzeni ostatnich 18 miesięcy, została dowiedziona i głęboko społecznie zaaprobowana. Tak widziany, tak budowany plan jakże inaczej odczuwa i przyjmuje społeczeństwo — przyjmuje i realizuje.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-8.4" who="#PoselBeneszAndrzej">Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę, że plan ten jest rezultatem zapoczątkowanego po VII Plenum KC PZPR procesu zwrotu w polityce społeczno-gospodarczej Polski. Jego zadania są wyrazem wielkiej kampanii społeczno-politycznej, jaką była ogólnonarodowa dyskusja przed VI Zjazdem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjazdem, który zogniskował w sobie słuszne dążenia i aspiracje społeczeństwa polskiego, stwarzając mocne podstawy konstrukcji planu — jakże różniącego się od poprzednich swymi proporcjami i swą strukturą.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-8.5" who="#PoselBeneszAndrzej">Kraj nasz, społeczeństwo — zwłaszcza ostatnio — zdobyły cenne doświadczenia w osiąganiu coraz lepszych, wyższych wyników gospodarczych, w zespalaniu myślenia i działania na rzecz odczuwalnego, rosnącego dorobku Polski. Dowiodły tym słuszności tezy o możliwości równoczesnego rozwiązywania problemów postępu gospodarczego i potrzeb społecznych — dalszego i szybkiego wzrostu poziomu życiowego ludności.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-8.6" who="#PoselBeneszAndrzej">W obecnym planie podstawowymi gwarancjami osiągnięcia tego celu są przyjęcie bardzo wysokiego, ale przecież realnego, wynikającego z rzeczywistych możliwości naszej gospodarki — wzrostu dochodu narodowego o 40% oraz proporcje w jego podziale.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-8.7" who="#PoselBeneszAndrzej">Osiągnięcie tego wzrostu w produkcji przemysłowej o ponad 50%, w rolniczej — o około 20%, w obrotach handlu zagranicznego — o około 57%, a przede wszystkim wzrostu wydajności pracy w przemyśle i budownictwie o 30% oraz wykorzystanie tkwiących jeszcze we wszystkich dziedzinach rezerw — na pewno nie będzie łatwe. Wymagać będzie energicznego kierowania procesami gospodarczymi przez Rząd, ale również — i przede wszystkim — społecznego zrozumienia, społecznej aktywności wszystkich obywateli w wywiązywaniu się ze swych obowiązków, a także upowszechnienia dobrych, ostatnio zdobytych doświadczeń.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-8.8" who="#PoselBeneszAndrzej">Koniecznego dla realizacji tych zamierzeń przegrupowania sił i środków, zmiany priorytetów inwestycyjnych, produkcyjnych dokonać musimy niejako w ruchu, przy zachowaniu ciągłości istniejących procesów gospodarczych i uniknięciu strat, które pociągnęłoby za sobą zaniechanie kontynuacji rozpoczętych wcześniej zadań. Obecne pięciolecie trzeba określać jako wejście w wielki proces przebudowy życia społeczno-gospodarczego, którego wiele problemów rozwiązanych zostanie dopiero po 1975 r.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-8.9" who="#PoselBeneszAndrzej">Wiąże się to ściśle z osiągnięciem żywotnych dla społeczeństwa celów planu, z których na czoło wysuwa się planowany wzrost płac realnych o 18%, a więc 2-krotnie wyższy niż w ubiegłym pięcioleciu, przy jednoczesnym, ogromnym przyroście liczby zatrudnionych. Dochodzi do tego lepsze, odczuwalne przez ludność zaopatrzenie rynku, intensyfikacja budownictwa mieszkaniowego, cały zespół zadań socjalnych i oświatowo-kulturalnych.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-8.10" who="#PoselBeneszAndrzej">Planowane na bieżące pięciolecie dostawy towarów rynkowych zapewniają i umacniają równowagę rynkową, a ich struktura jest już lepiej dostosowana do popytu, po prostu — do potrzeb ludności. Przy pełnej realizacji założeń planu można oczekiwać znacznej poprawy. Dokonana ostatnio reorganizacja w pionie handlu wewnętrznego, drobnej wytwórczości i usług, a także nowa, w czasie tej sesji dyskutowana ustawa — a raczej ustawy — powinny przynieść spodziewane rezultaty.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-8.11" who="#PoselBeneszAndrzej">Jako członkowie Stronnictwa Demokratycznego w pełni Zdajemy sobie sprawę, że wiele z tych zadań adresowanych jest do środowisk naszego oddziaływania.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-8.12" who="#PoselBeneszAndrzej">Wzrost budownictwa mieszkaniowego o 16% nie spowoduje jeszcze w bieżącym pięcioleciu radykalnej poprawy warunków mieszkaniowych, ale poprzez rozbudowę mocy wytwórczych przemysłu materiałów budowlanych, przygotowanie terenów budowlanych oraz organizację wielkiego przemysłu mieszkaniowego, fabryk domów — stworzone zostaną po 1975 r. podstawy do ofensywy w tej dziedzinie. Niemałe znaczenie — i gospodarcze, i społeczne — mają tu także decyzje dotyczące budownictwa indywidualnego. Liczą się również sprawy właściwego utrzymania i remontów lokali już wybudowanych, co dla całego problemu mieszkaniowego ma duże znaczenie.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-8.13" who="#PoselBeneszAndrzej">Zawarte w planie, skorelowane z potrzebami gospodarki propozycje w zakresie oświaty i kultury, ochrony zdrowia, wczasów i wypoczynku — wychodzą naprzeciw postulatom ludzi pracy. Dzisiaj powszechnie są już rozumiane jako niezbędny element poprawy warunków bytu i czynnik przyczyniający się do rozwoju kraju, podobnie jak inicjatywy w zakresie skracania czasu pracy w zawodach o dużym stopniu uciążliwości, równanie uprawnień socjalnych pracowników fizycznych i umysłowych, polepszanie opieki nad matką i dzieckiem czy przeznaczanie większych środków na bezpieczeństwo i higienę pracy.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-8.14" who="#PoselBeneszAndrzej">Tak widziany zakres zadań wyznaczył środki ich realizacji. Mamy tu na myśli przede wszystkim rozmiary planu inwestycyjnego, od którego efektywności i sprawnej realizacji zależy w dużym stopniu osiągnięcie celów całego planu. Nakłady inwestycyjne wzrastają o ponad 45% w stosunku do poprzedniej pięciolatki. Uwzględnione zostały — w skali dotąd nie stosowanej — nakłady w tych wszystkich dziedzinach społeczno-gospodarczych, które bezpośrednio wpływają na polepszenie warunków życiowych ludności pracującej. Przemysły grupy — „B” charakteryzują się najwyższym tempem wzrostu nakładów — aż o 98% więcej niż w ubiegłej pięciolatce.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-8.15" who="#PoselBeneszAndrzej">Podstawowa część nakładów przeznaczona jest na przemysł, który zabezpiecza środki na odczuwalną poprawę poziomu życia i na wzrost płac, tworząc jednocześnie nowe miejsca pracy.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-8.16" who="#PoselBeneszAndrzej">W sumie, Wysoka Izbo, plan inwestycyjny ocenić można i należy jako napięty, ale wykonalny, przy sprawniejszej niż w ubiegłych latach realizacji.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-8.17" who="#PoselBeneszAndrzej">Czynnikiem sprzyjającym pomyślnej realizacji planu jest rozwój kontaktów gospodarczych z naszymi sąsiadami oraz generalna aktywizacja handlu zagranicznego.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-8.18" who="#PoselBeneszAndrzej">Ogromną rolę ma dla nas dalsze rozszerzanie współpracy w ramach RWPG, pozwalając na rozwój daleko idącej specjalizacji, głównie w zakresie kooperacji przemysłowej, wpływając na nasilenie kontaktów handlowych i wymiany doświadczeń, na wykorzystywanie nowych technologii i ulepszanie organizacji produkcji.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-8.19" who="#PoselBeneszAndrzej">Sprzyja nam korzystny klimat na arenie międzynarodowej, gdzie dzięki aktywnej polityce Związku Radzieckiego, Polski i innych krajów socjalistycznych znajdują rozwiązania podstawowe dla nas problemy. Prawno-międzynarodowe uznanie, w wyniku ratyfikacji układu między Polską i NRF, granicy na Odrze i Nysie za nienaruszalną i ostateczną, wyniki ostatnich rozmów w Moskwie i Warszawie, jak też ogólne nasilenie kontaktów politycznych i gospodarczych — stwarza lepsze perspektywy współpracy, otwiera drogi dalszej aktywizacji naszego handlu zagranicznego, podnosi rolę naszej gospodarki morskiej. Wszystko to umacnia polityczną i gospodarczą pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Stabilizacja polityczna sprzyja pokojowemu rozwojowi gospodarki polskiej.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-8.20" who="#PoselBeneszAndrzej">Obywatele Posłowie! Współczesny rozwój gospodarczy wymaga zachowania odpowiednich proporcji harmonijnego rozwoju wszystkich gałęzi gospodarki, a w naszych warunkach wymaga on nadto szczególnie dynamicznego rozwoju tych dziedzin, które zaspokajają potrzeby społeczeństwa w sferze konsumpcji. Jedną z tych dziedzin są usługi.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-8.21" who="#PoselBeneszAndrzej">Stronnictwo Demokratyczne wskazywało wielokrotnie na wielkie — gospodarcze i społeczne znaczenie usług, postulując ich rozwój. Do spraw tych od wielu lat przywiązywaliśmy duże znaczenie i trudno nam było godzić się z odsuwaniem ich na dalszy plan. Dzisiaj, zwłaszcza po VI Zjeździe partii, nie trzeba już uzasadniać ważnej roli usług w kształtowaniu warunków bytowych społeczeństwa. Niezbędne staje się dokonanie przełomu w rozwoju usług, nadrobienie istniejących w tej dziedzinie wieloletnich zaniedbań. Faktem jest, że rozwój sieci placówek usługowych nie nadąża jeszcze za dynamiką procesów industrializacyjnych i urbanizacyjnych, szczególnie za rozwojem budownictwa mieszkaniowego. Istnieją nadal znaczne braki w dziedzinie usług na terenach wiejskich i to zarówno w dziedzinie usług bytowych, jak i związanych z potrzebami produkcyjnymi gospodarstw rolnych. Krótko mówiąc, aktualny stan usług w kraju nie ułatwia jeszcze życia ludziom pracy w sposób zgodny z potrzebami. Krytyczną opinię społeczną o stanie usług uzasadniają zwłaszcza takie zjawiska, jak: niedostateczna podaż i niewłaściwy, nie dostosowany do popytu układ przestrzenny sieci usług, braki w zaopatrzeniu placówek usługowych w niezbędne materiały i części zamienne, występująca jeszcze nieterminowość i niska nieraz jakość wykonywanych prac. Ekonomiczne następstwa są tu przecież oczywiste. Przedmioty, urządzenia i obiekty uszkodzone i nie naprawione tracą swą wartość użytkową, zamrażają wydatkowane na nie środki. Udział usług w utrzymywaniu równowagi rynkowej, kształtującej się obecnie w granicach 15% ogółu wydatków ludności na zakup towarów i usług, nie jest dostateczny — szczególnie w konfrontacji ze wzrostem dochodów ludności w ciągu ostatniego półtora roku. Wreszcie — rozwój usług powinien w większym niż dotąd stopniu wpływać na kształtowanie nowoczesnego modelu konsumpcji indywidualnej, przyczyniając się do zapewnienia równowagi rynkowej między towarami o charakterze spożywczym i przemysłowym. Potrzeba rozwoju usług wynika też z ich niemałego wpływu na prawidłowe rozwiązywanie problemów intensyfikacji produkcji rolnej.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-8.22" who="#PoselBeneszAndrzej">Ekonomiczna konieczność przyspieszenia rozwoju usług dotąd niewystarczającego i nieproporcjonalnego do tempa ogólnego wzrostu gospodarczego kraju, pozostaje także w bezpośredniej zależności z przewidywanym zwiększeniem dochodu narodowego oraz dochodów osobistych ludności. Rozwój usług stwarza również tak potrzebne nowe stanowiska pracy, a zwłaszcza wydatnie polepsza możliwości zatrudnienia kobiet.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-8.23" who="#PoselBeneszAndrzej">Rozwój usług powinien uwzględniać nie tylko przewidywany wzrost siły nabywczej ludności, lecz również — a może nawet przede wszystkim — zmiany wynikające ze wzrostu zamówień społecznych, poziomu wykształcenia i kultury materialnej naszego społeczeństwa. Poza zaspokojeniem potrzeb bytowych społeczeństwa w drodze wzrostu podaży artykułów spożywczych i przemysłowych, staje się konieczne zapewnienie coraz większej liczby usług, związanych z wyższym standardem wyposażenia technicznego naszych mieszkań, gospodarstw domowych i rolnych, a także z rozrywką i wypoczynkiem.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-8.24" who="#PoselBeneszAndrzej">Założone w planie znaczne zwiększenie dostaw różnorodnych artykułów przemysłowych oraz przewidywane w związku z tym zmiany w stanie posiadania przedmiotów trwałego użytku — wymagają koniecznego, równoległego wzrostu dostosowanych do tego stanu rzeczy usług.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-8.25" who="#PoselBeneszAndrzej">Szybkiego rozwoju wymagają zwłaszcza usługi budowlane i inwestycyjne dla ludności, szczególnie dla ludności wiejskiej w regionach, gdzie występuje ostry deficyt tych usług dla indywidualnych gospodarstw rolnych.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-8.26" who="#PoselBeneszAndrzej">Bardzo ważny dla realizacji zadań w rolnictwie jest również wzrost usług rolniczych na rzecz gospodarstw indywidualnych. Ich powiększony udział w całym cyklu produkcyjnym indywidualnego rolnictwa powinien przyczynić się do podniesienia wydajności pracy, zwiększenia efektów produkcyjnych, jak też do skrócenia przeciętnego czasu pracy ludności rolniczej.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-8.27" who="#PoselBeneszAndrzej">Rozwój gospodarczy kraju oraz podstawowe zadanie lepszego zaspokojenia potrzeb i poprawy warunków bytowych społeczeństwa wskazują na wagę właściwego wykorzystania potencjału rzemiosła i pozostałej, pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej. Wprawdzie pod względem liczby zatrudnionych, jak i wartości produkcji, stanowi ona stosunkowo nieznaczny procent gospodarki narodowej, ale jej znaczenie i rola w zaspokajaniu potrzeb w zakresie usług i uzupełniającej produkcji niektórych wyrobów rynkowych ma istotne znaczenie społeczno-gospodarcze.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-8.28" who="#PoselBeneszAndrzej">Z tą właśnie myślą w ubiegłym roku podjęte zostały działania, mające na celu uporządkowanie spraw rzemiosła i innych działów pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej. W wyniku tych prac — prowadzonych równolegle przez Rząd i Sejm — powstała obecnie sytuacja umożliwiająca stabilne określenie na bieżącą pięciolatkę zadań i warunków pracy pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej. O uregulowaniu tych problemów będziemy zresztą mówili szerzej, dyskutując poprzednio wspomniane ustawy.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-8.29" who="#PoselBeneszAndrzej">Jest jednak, Wysoka Izbo, rzeczą pewną, że tę powstałą szansę należy rozumnie wykorzystać dla realizacji zadań w dziedzinie usług — zadań, które stanowią przecież integralny element omawianego dzisiaj planu.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-8.30" who="#PoselBeneszAndrzej">Prawidłowe wykonanie tych zamierzeń w dużej mierze zależeć będzie od rad narodowych, które poprzez właściwe wykorzystanie swych uprawnień przede wszystkim w zakresie kształtowania struktury branżowo-przestrzennej, gospodarki materiałowej i polityki fiskalnej, będą miały bezpośredni wpływ na przyspieszenie społecznie pożądanego rozwoju usług.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-8.31" who="#PoselBeneszAndrzej">Omawiany projekt planu przewiduje wzrost wartości usług o 55%. To wydaje się dużo. Biorąc jednak pod uwagę zaniedbania w przeszłości oraz obecne potrzeby, wskaźnik ten należy przyjąć za dolną granicę i zdawać sobie sprawę z konieczności rozważenia dalszego wzrostu o co najmniej 20—25%, pod warunkiem zabezpieczenia odpowiednich na to środków.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-8.32" who="#PoselBeneszAndrzej">Wysoka Izbo! Przedłożony nam dzisiaj projekt planu 5-letniego zawiera ambitny i dynamiczny, ale przecież w pełni realny program rozwoju kraju.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-8.33" who="#PoselBeneszAndrzej">Jeżeli potrafimy przyspieszyć realizację ustalanych dzisiaj wskaźników wzrostu produkcji i dochodu narodowego, to w trakcie pięciolatki będziemy mogli dokonać korekty wzrostu wskaźników określających stopę życiową, będziemy mogli rozszerzyć program społeczny celów gospodarczego rozwoju Polski.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-8.34" who="#PoselBeneszAndrzej">Dyskutowany dzisiaj plan jest konstrukcją otwartą, oparty jest na autentycznych zamówieniach społecznych. Daje wyraźnie osadzone w czasie perspektywy, wiąże je z człowiekiem. Jest to bardzo potrzebne, najważniejsze.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-8.35" who="#PoselBeneszAndrzej">Wysoka, świadomie sterowana dynamika rozwoju gospodarczego, polityka szybkiego wzrostu dochodów ludności przy równoległej intensyfikacji produkcji i usług oraz dbałość o równowagę rynkową — to podstawowe elementy drogi nakreślone tym planem.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-8.36" who="#PoselBeneszAndrzej">Wszystkie jego założenia i proporcje ustalone zostały z myślą o człowieku i człowiek też będzie decydował o tempie i stopniu ich realizacji.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-8.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 223 | + </div> | |
| 224 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 225 | + <u xml:id="u-9.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Edward Jaremek.</u> | |
| 226 | + </div> | |
| 227 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 228 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PoselJaremekEdward">Wysoki Sejmie! Zamożność kraju, jego potęgę ekonomiczną i dobrobyt ludności, określa się zazwyczaj uwzględniając część dochodu narodowego, przypadającą na statystycznego obywatela. Ponieważ w naszym kraju blisko 60% dochodu narodowego daje produkcja przemysłowa, to wzrost ekonomiczny kraju i poziom dobrobytu ludności — wytyczony na VI Zjeździe PZPR — jest w znacznym stopniu uzależniony od rozwoju przemysłu. Należy więc dążyć z jednej strony do rozwoju produkcji takich wyrobów, które przez duży popyt na rynkach światowych będą kształtowały przyszły rozwój kraju, a z drugiej dążyć do poprawy efektywności gospodarowania przez obniżkę kosztów własnych produkcji w każdym zakładzie produkcyjnym.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PoselJaremekEdward">Realizacja pierwszego z wymienionych kierunków pozostaje w zasadzie poza kompetencjami przedsiębiorstw i dlatego ograniczę się do przedstawienia sprawy kosztów własnych produkcji, których obniżka, ogólnie rzecz biorąc, prowadzić może do:</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-10.2" who="#PoselJaremekEdward">— podwyższenia płac pracowników;</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-10.3" who="#PoselJaremekEdward">— obniżki cen towarów dostarczanych na rynek;</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-10.4" who="#PoselJaremekEdward">— zysków przedsiębiorstw, dzięki czemu państwo uzyskuje więcej środków na inwestycje, a więc na zaspokojenie przyszłych potrzeb ludności lub teraźniejszych, tj. na ochronę zdrowia, oświatę, renty i kulturę.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-10.5" who="#PoselJaremekEdward">Każdy z wymienionych czynników prowadzi zawsze do wzrostu stopy życiowej ludności i wzrostu potęgi ekonomicznej kraju.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-10.6" who="#PoselJaremekEdward">Obniżka kosztów własnych produkcji stwarza możliwość uzyskania pewnych oszczędności. Chodzi jednak o to, aby oszczędność ta była stosunkowo duża i możliwa do uzyskania w krótkim okresie czasu. Odnosząc powyższe do struktury kosztów w polskim przemyśle uspołecznionym należy stwierdzić, że zużycie materiałów zajmuje maj ważniejszą pozycję i dlatego tu w pierwszej kolejności należy szukać rezerw w kierunku obniżenia jednostkowych kosztów produkcji. Ponadto:</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-10.7" who="#PoselJaremekEdward">— w zapasach materiałowych zaangażowana jest największa część środków obrotowych przedsiębiorstw i przyspieszenie ich rotacji stanowić będzie bardzo istotny czynnik poprawy efektywności gospodarowania przedsiębiorstw i całej gospodarki narodowej;</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-10.8" who="#PoselJaremekEdward">— prawidłowa organizacja gospodarki materiałowej stanowi niezbędny warunek rytmiczności produkcji;</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-10.9" who="#PoselJaremekEdward">— brak pełnego pokrycia potrzeb przemysłu na niektóre materiały, jak: stal, metale kolorowe, paliwo itp. powoduje konieczność bardziej umiejętnego gospodarowania tymi materiałami.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-10.10" who="#PoselJaremekEdward">Zasygnalizowane problemy wskazują na to, że prawidłowa, racjonalna i ekonomicznie efektywna gospodarka materiałowa stanowić powinna jeden z elementów przyczyniających się do zwiększenia efektywności pracy wszystkich przedsiębiorstw.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-10.11" who="#PoselJaremekEdward">Realizacja wynikających stąd zadań wymaga współdziałania wszystkich pracowników przedsiębiorstw, niezależnie od zajmowanego stanowiska i charakteru wykonywanej pracy. Ekonomiści powinni usprawnić lub opracować metody (prognozowania, planowania i analizy zużycia materiałów i optymalnych zapasów, bardziej precyzyjne metody obliczania kosztów oraz zmodyfikować system składania zamówień i obrotu materiałami. W realizacji tych zadań największe znaczenie ma elektroniczna technika obliczeniowa, przy jednoczesnym zastosowaniu jednolitego międzyresortowego indeksu materiałowego. Przygotowania organizacyjne i wykorzystanie maszyn cyfrowych w tym zakresie powinny być maksymalnie przyspieszone, zwłaszcza w odniesieniu do materiałów niebilansujących się w skali gospodarki narodowej. Elektroniczna technika obliczeniowa powinna zapewnić również szybką i terminową informację o stanie zapasów w różnych, a przynajmniej w dużych jednostkach gospodarczych, co umożliwiłoby optymalne wykorzystanie tych zapasów, a przede wszystkim tych zbędnych i nadmiernych.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-10.12" who="#PoselJaremekEdward">Szerokie pole działania w zakresie obniżki kosztów materiałowych mają zwłaszcza technicy, którzy przez stosowanie w swych konstrukcjach materiałów jakościowo lepszych, powinni przyczynić się do obniżki kosztów eksploatacji u użytkownika, a tym samym do szybszego zaspokojenia potrzeb społeczeństwa oraz poprawy standardu życiowego ludzi pracy.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-10.13" who="#PoselJaremekEdward">Zagadnienia te są mi znane i bliskie zarówno z punktu widzenia przeciętnego nabywcy, jak i bezpośredniego wykonawcy, ponieważ od wielu lat jestem związany bezpośrednio z produkcją.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-10.14" who="#PoselJaremekEdward">Chodzi mi więc o to, aby wyroby dostarczane na rynek były uprzednio wszechstronnie zbadane i sprawdzone, aby charakteryzowały się rzeczywiście wyższymi cechami użytkowymi, aby mankamenty, możliwe do usunięcia na etapie prób i badań, nie sprawiały kłopotów użytkownikom i nie powodowały wzrostu kosztów produkcji z tytułu zgłaszanych reklamacji.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-10.15" who="#PoselJaremekEdward">Znaczną obniżkę kosztów jednostkowych osiągnąć można także przez zastąpienie obróbki skrawaniem — w której niekiedy 40—60% materiału stanowi odpad w postaci wiórów — nowoczesnymi technologiami, jak precyzyjne kucie i odlewanie, spawanie i zgrzewanie oraz tłoczenie na zimno.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-10.16" who="#PoselJaremekEdward">Istotnym zagadnieniem w kosztach produkcji i eksploatacji jest miniaturyzacja wyrobów, których dotkliwy brak odczuwają niektóre branże przemysłu. Przykładem może być tu przemysł lotniczy, w którym ciężar wyrobów finalnych decyduje w znacznym stopniu o nowoczesności konstrukcji i o wartości użytkowej sprzętu. Tymczasem efekt pracy naszych konstruktorów zmierzającej do obniżenia wagi wyrobu gotowego jest pomniejszony przez konieczność montowania aparatury zbyt ciężkiej, bo produkowanej według starych wzorców.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-10.17" who="#PoselJaremekEdward">Wiąże się z tym jakość surowców 1 materiałów konstrukcyjnych. Ich wytrzymałość i inne parametry muszą dorównywać standardom światowym, bo wówczas z tej samej ilości materiałów będziemy mogli wykonać znacznie więcej wyrobów dobrych i trwałych.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-10.18" who="#PoselJaremekEdward">Obok obniżki jednostkowych norm zużycia materiałów tradycyjnych, duże możliwości obniżki kosztów widzę w szerszym stosowaniu tworzyw sztucznych, które powinny mieć jednak niższą cenę oraz odpowiednie parametry techniczne i jakościowe. W związku z tym przemysł chemiczny powinien doskonalić wytwarzane surowce i wzbogacać asortymenty tworzyw przydatnych do produkcji w innych gałęziach gospodarki narodowej.</u> | |
| 247 | + <u xml:id="u-10.19" who="#PoselJaremekEdward">Dalsza obniżka kosztów i uzyskanie oszczędności materiałowych możliwe są przez:</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-10.20" who="#PoselJaremekEdward">— zastępowanie drogich materiałów importowanych pełnowartościowymi materiałami produkcji krajowej, — unifikację i typizację produkowanych części oraz zespołów, — powszechne stosowanie znormalizowanych opakowań wielokrotnego użytku, jak pojemniki, palety, kontenery itp., — stosowanie w produkcji narzędzi o znacznie wyższej trwałości, narzędzi do szybkościowego skrawania oraz przyrządów zapewniających nie tylko obniżkę pracochłonności jednostkowej wyrobu, ale również uniemożliwiających lub zmniejszających radykalnie liczbę braków.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-10.21" who="#PoselJaremekEdward">Doświadczenia niektórych przedsiębiorstw wskazują, że dobre rezultaty w zakresie obniżki kosztów wyrobów daje stosowanie metody analizy wartości. Sądzę, że zasady tej metody powinny być stosowane już w fazie projektowania nowego wyrobu, a nie tylko na etapie bieżącej produkcji. W ten sposób unikniemy zbędnych kosztów w przygotowaniu produkcji i osiągniemy większe oszczędności. Dlatego też znajomość i umiejętność posługiwania się tą i pokrewnymi metodami, powinna być objęta programem nauczania już w średnich szkołach zawodowych. Ponadto programy nauczania szkół zawodowych należy wzbogacić o zagadnienia związane z racjonalnym gospodarowaniem materiałami.</u> | |
| 250 | + <u xml:id="u-10.22" who="#PoselJaremekEdward">Należy również w szkołach wyższych podnieść poziom kształcenia konstruktorów i projektantów nowej techniki. Oni bowiem w pierwszej kolejności i w głównej mierze decydują o jakości, nowoczesności i cechach użytkowych nowych wyrobów.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-10.23" who="#PoselJaremekEdward">Działając w sposób skoordynowany i kompleksowy w sferze nauki, szkolnictwa, techniki i bieżącej produkcji — osiągniemy najlepsze rezultaty i rzeczywiście przyspieszymy rozwój naszej socjalistycznej ojczyzny.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-10.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 253 | + </div> | |
| 254 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 255 | + <u xml:id="u-11.0" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Sekretarza Posła Henryka Pawłowskiego o odczytanie komunikatu.</u> | |
| 256 | + </div> | |
| 257 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 258 | + <u xml:id="u-12.0" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">Posiedzenie Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła odbędzie się bezpośrednio po zarządzeniu przerwy w obradach Sejmu w sali nr 67, Dom Poselski.</u> | |
| 259 | + </div> | |
| 260 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 261 | + <u xml:id="u-13.0" who="#Marszalek">Zarządzam 30-minutową przerwę w obradach.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 55 do godz. 12 min. 35)</u> | |
| 263 | + </div> | |
| 264 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 265 | + <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Wznawiam obrady. Głos ma poseł Marek Kabat.</u> | |
| 266 | + </div> | |
| 267 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 268 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKabatMarek">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Tym co najbardziej różni obecny projekt planu 5-letniego od poprzednich jest to, że ma on charakter planu otwartego. Jest on planem otwartym — po pierwsze na przyszłość, na perspektywę, po drugie — na szeroki świat, na współpracę i kontakty ze światem, po trzecie — na potrzeby człowieka i wreszcie po czwarte — na dokonywanie zmian w trakcie jego realizacji.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PoselKabatMarek">Wysoki Sejmie! Jest rzeczą oczywistą, że rozwój społeczno-gospodarczy nie może dokonywać się na drodze odrębnych, tworzących zamkniętą całość planów, obejmujących okres kilku lat. Siłą rzeczy zresztą, każdy plan 5-let- ni w jakiś sposób warunkuje następny. Chodzi jednak o to, aby to wzajemne uwarunkowanie było świadomie zakładane i kierowane.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PoselKabatMarek">Świadome kierowanie rozwojem społeczno-gospodarczym wymaga perspektywy. Plan perspektywiczny, obejmujący okres 15—20 czy więcej lat jest niezbędnym warunkiem efektywności gospodarczej planów 5-letnich. Dopiero posiadanie wizji rozwoju społeczno-gospodarczego na okres kilku pięciolatek umożliwia rozwiązywanie problemów tych wszystkich dziedzin życia społecznego i gospodarczego, których z uwagi na ich rozmiar, wysokość nakładów itp. nie można zrealizować w cyklu 5-letnim. Plan perspektywiczny umożliwi prawidłowe rozłożenie nakładów w czasie i stworzy gwarancję, że nie zostaną one zaniedbane w wyniku innych krótkoterminowych potrzeb. Nie mamy jeszcze opracowanego takiego perspektywicznego planu, niezbędnego dla dalszego harmonijnego rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju. Wiemy jednak, że w Komisji Planowania prowadzone są prace nad jego przygotowaniem.</u> | |
| 271 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PoselKabatMarek">Na podkreślenie i szczególną uwagę zasługuje fakt, że w obecnym projekcie planu 5-letniego zawarte są pewne elementy perspektywicznego planowania, że przewidziane jest w nim rozpoczęcie realizacji zadań, które, kontynuowane w następnych planach 5-letnich, będą miały wpływ na kierunek naszego rozwoju społeczno-gospodarczego w okresie najbliższych 15—20 lat. Do takich zadań należy program rozwoju komunikacji, a szczególnie program budowy autostrad, które, jak przewiduje projekt obecnego planu, rozpoczniemy budować w 1975 roku, a więc w ostatnim roku pięciolatki. Program ten zostanie zrealizowany w następnych latach, ale decydujące znaczenie dla jego wykonania ma obecna pięciolatka, w czasie której zostaną opracowane koncepcje, podjęte decyzje wykraczające poza okres 5 lat czy wreszcie prace przygotowawcze. Podobnie przedstawia się sytuacja w dziedzinie łączności, w której obecna pięciolatka, przez realizację zamierzeń inwestycyjnych w przemyśle teletechnicznym i kablowym, stworzy warunki do poprawy sytuacji po 1975 r.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PoselKabatMarek">Innym przykładem elementu planu perspektywicznego w dyskutowanym dzisiaj projekcie — jest program budownictwa mieszkaniowego i planowane nakłady na gospodarkę komunalną. Realizacja tej części planu w obecnej pięciolatce będzie miała również decydujący wpływ na wielkość naszych zamierzeń w tych dziedzinach w następnych planach 5-letnich.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PoselKabatMarek">Podobnie przedstawia się sprawa, jeżeli chodzi o plany dotyczące gospodarki wodnej i ochrony środowiska człowieka. W bieżącym planie 5-letnim przewiduje się m.in. oddanie do eksploatacji zbiorników wodnych o pojemności 360 mln m^3^ i rozpoczęcie budowy zbiorników wodnych o pojemności około 0,7 mld m^3^, a więc rozpoczęcie inwestycji, która realizowana będzie w latach późniejszych.</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PoselKabatMarek">Wreszcie jeszcze jeden, chociaż nie ostatni w projekcie tego planu, przykład planowania perspektywicznego. W planowaniu wytwarzania, przesyłu oraz wykorzystania energii nastąpi — „przygotowanie wdrożenia bloków energetycznych o mocy powyżej 200 MW oraz rozwój prac przygotowawczych do uruchomienia po roku 1980 elektrowni jądrowej”.</u> | |
| 275 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PoselKabatMarek">Te przykłady, a ograniczam się do przedstawienia tylko kilku, wyraźnie świadczą o tym, że w obecnej pięciolatce przesądzone zostaną sprawy wykraczające swoim zasięgiem poza okres 5-letni, że zagadnienia te ujmowane są kompleksowo i perspektywicznie. Stanowi to niezwykle ważny element koncepcji planu perspektywicznego. Staje się poważnym krokiem naprzód na drodze do opracowania całościowego planu rozwoju społeczno-gospodarczego na okres najbliższych 15—20 lat.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PoselKabatMarek">Porównując projekt obecnego planu 5-letniego z poprzednimi — zwraca uwagę nowa koncepcja gospodarczych kontaktów międzynarodowych. Nowość tej koncepcji polega głównie na jej otwartości na szeroki, współczesny świat, na chęci współpracy i na ambicji twórczego uczestniczenia Polski w gospodarce światowej. Ma to istotne znaczenie nie tylko z powodów ekonomicznych, ale również ideologicznych i patriotycznych.</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-15.9" who="#PoselKabatMarek">Weszliśmy w okres pokojowej konfrontacji systemu socjalistycznego z kapitalistycznym. Jest dla nas rzeczą zrozumiałą i oczywistą, że warunkiem umacniania naszej suwerenności, warunkiem umacniania niepodległości naszego ludowego państwa jest dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy, dokonywany w konfrontacji z Zachodem. Stąd udział każdego Polaka w dziele tego rozwoju, świadoma i wydajna praca na polu społeczno-gospodarczym jest obowiązkiem patriotycznym. W takiej właśnie postawie twórczego zaangażowania w pracę na rzecz postępu gospodarczego, społecznego, naukowego, kulturalnego wyraża się współcześnie patriotyzm.</u> | |
| 278 | + <u xml:id="u-15.10" who="#PoselKabatMarek">Projekt planu 5-letniego w tej części, która dotyczy naszych kontaktów i stosunków międzynarodowych, przewiduje dalsze rozwijanie tych stosunków. Polska — jak to wynika z planu — ma ambicję odgrywania aktywnej roli zarówno w charakterze eksportera, jak i importera.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-15.11" who="#PoselKabatMarek">Projekt planu przewiduje, że wzrost obrotów towarowych handlu zagranicznego wzrośnie w ciągu pięciolecia o około 57%. Import ma wzrosnąć o około 59%, a eksport o około 55%. Wzrost ten jest szybszy od tempa wzrostu produkcji przemysłowej i rolnej. Oznacza to, że handel zagraniczny będzie w obecnej pięciolatce dynamizował rozwój naszej gospodarki.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-15.12" who="#PoselKabatMarek">Przewiduje się szerokie wykorzystanie kredytów zagranicznych na modernizację i rozwój naszej gospodarki. Nie zauważamy nieuzasadnionych obaw przed zadłużeniem się za granicą, w wypadkach gdy zadłużenie to wpływa korzystnie na wzrost efektywności ekonomicznej. Na podkreślenie zasługuje również to, że poważna część naszych kontaktów zagranicznych będzie miała — obok krajowej bazy naukowej — bezpośredni wpływ na postęp techniczny we wszystkich gałęziach przemysłu. Celowi temu będą służyć zakupywane za granicą. w formie licencji, gotowe rozwiązania techniczne i technologiczne, służące zarówno rozwojowi produkcji artykułów rynkowych, jak i dalszemu rozwojowi tych dziedzin przemysłu, które są nośnikami postępu technicznego.</u> | |
| 281 | + <u xml:id="u-15.13" who="#PoselKabatMarek">Dwie trzecie całości naszych obrotów w handlu zagranicznym przypadać będzie na obroty handlowe z krajami socjalistycznymi. Stanowić to będzie czynnik dalszego przyspieszania procesów integracyjnych naszego obozu w ramach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-15.14" who="#PoselKabatMarek">Wysoki Sejmie! Program zaspokajania potrzeb człowieka zawarty był w każdym planie 5-letnim. Niestety, niejednokrotnie był on przedstawiany w sposób deklaratywny, a jego realizacja nie była społecznie odczuwalna.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-15.15" who="#PoselKabatMarek">Zawsze akcentowano równomierny rozwój produkcji w grupie — „A” i — „B”, ale w praktyce realizowano rozwój produkcji środków wytwarzania z przewagą nad rozwojem produkcji artykułów konsumpcyjnych. Taka polityka gospodarcza dawała znane nam złe skutki społeczne i ekonomiczne. Obecny projekt planu 5-letniego zakłada odrabianie zaniedbań spowodowanych nierównomiernym rozwojem przemysłów grupy — „A” i — „B”.</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-15.16" who="#PoselKabatMarek">Przewiduje się, że wskaźnik produkcji globalnej przemysłu w grupie — „A” wyniesie 151,2 w porównaniu z 156,1 w poprzedniej 5-latce, a w grupie „B” — 148,4 w porównaniu z 138,5 w okresie 1965—1970.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-15.17" who="#PoselKabatMarek">Na tym przykładzie najdobitniej widać, że plan 5-letni jest mocno związany z życiem i potrzebami społeczno-gospodarczymi kraju, że nie jest on kameralnym dziełem techników planowania, lecz powstał w wyniku szerokiej, społecznej konsultacji. Kierunek na stałe, odczuwalne zaspokajanie potrzeb człowieka jest centralnym zagadnieniem całego dyskutowanego dzisiaj projektu. Ten fakt uzasadnia optymistyczną ocenę obecnego planu 5-letniego.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-15.18" who="#PoselKabatMarek">Plan przewiduje możliwość dokonywania zmian w czasie jego realizacji. Nie jest więc sztywną, tworzącą zamkniętą całość koncepcją rozwoju społeczno-gospodarczego w najbliższych latach. Dążenie do zapewnienia maksymalnego zaspokojenia potrzeb ludzi pracy stwarza zachętę do przekraczania planowanych zadań, zwiększa wydajność pracy i mobilizuje ogół obywateli do aktywności społeczno-gospodarczej. Fakt ten ilustrują najlepiej osiągnięcia produkcyjne roku 1971 i pierwszych pięciu miesięcy bieżącego roku.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-15.19" who="#PoselKabatMarek">Wysoki Sejmie! Dynamizacja sił rozwoju, wypływająca z otwartego charakteru planu 5-letniego, związane z tym doskonalenie metod zarządzania gospodarką oraz doskonalenie funkcjonowania administracji państwowej odpowiada wyrażanym przez społeczeństwo potrzebom.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-15.20" who="#PoselKabatMarek">Posłowie Koła Poselskiego — „Pax”, w imieniu których przemawiam, będą głosowali za przyjęciem przez Wysoką Izbę projektu uchwały o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975.</u> | |
| 289 | + <u xml:id="u-15.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 290 | + </div> | |
| 291 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 292 | + <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Zbigniew Nadratowski.</u> | |
| 293 | + </div> | |
| 294 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 295 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Wysoka Izbo! Doniosłość dzisiejszej debaty nad projektem społeczno-gospodarczego rozwoju kraju do roku 1975 wypływa między innymi i głównie stąd, że projekt ten jest sprawdzianem realizacji uchwały VI Zjazdu, która satysfakcjonowała całe nasze społeczeństwo. Od nas, posłów, wyborcy oczekują nie tylko odpowiedzi, jaki postęp osiągniemy w kraju, lecz również rozstrzygnięcia, jak wykorzystamy szansę nowej polityki społeczno-gospodarczej dla rozwoju konkretnego terenu.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Planowanie przestrzennego rozwoju gospodarki, wyrażone przez planowanie terenowe, musi zatem posłużyć się takimi metodami, aby z jednej strony zapewnić zgodność rozwoju terenu z ogólnokrajowym interesem, a z drugiej maksymalnie wykorzystać wszystkie czynniki dla poprawy warunków bytu i życia jego mieszkańców.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Formułowanie dolnośląskiego planu 5-let- niego potraktowaliśmy nie jako formalną czynność, ale jako autentyczny proces planistyczny. Wielkości zawarte w planie zatwierdzone przez Radę Ministrów w przekrojach terenowych, przyjęliśmy jatko podstawę do kształtowania proporcji wewnątrzregionalnych i szukania możliwości zwiększenia zadań.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-17.3" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Nawiązaliśmy szerokie kontakty z resortami i w wyniku obustronnych konsultacji udało się nam pomyślnie rozwiązać węzłowe problemy, mające znaczenie nie tylko dla rozwoju regionu do roku 1975, ale także dla okresów dalszych. W momencie rozpoczęcia pracy nad treścią planu borykaliśmy się z trudnościami, zdawałoby się nie do pokonania w tym pięcioleciu. Były to problemy bardzo wysokiego przyrostu zasobów siły roboczej, bo aż ponad 180 tys. i nieproporcjonalnie niższego przyrostu nowych miejsc pracy, problem niedorozwoju zdolności przerobowych organizacji budowlanych, limitujący możliwości dynamizowania rozwoju innych dziedzin i budownictwa mieszkaniowego. Troska o rozwiązanie tych problemów stała się domeną nie tylko władz terenowych, lecz również — co pragnę z całym naciskiem podkreślić — kierownictwa zainteresowanych resortów, a także Komisji Planowania przy Radzie Ministrów. Resorty takie, jak przemysłu ciężkiego i maszynowego, handlu wewnętrznego i usług, budownictwa oraz rolnictwa swą konstruktywną postawą wykazały, że nie ma interesów resortowych i interesów regionalnych, a jest jeden wspólny interes ogólnospołeczny i wszyscy czujemy się na równi odpowiedzialni za prawidłową treść planu i za jego realizację. Atmosfera konsultacji i uzgodnień potwierdza, że zmienia się styl zarządzania przez ogniwa centralne. Te korzystne zmiany w połączeniu z inicjatywą załóg i samorządu gospodarczego pozwalają mniemać, że zdołamy właściwie wykorzystać nasze możliwości rozwojowe.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-17.4" who="#PoselNadratowskiZbigniew">W aktualnym planie przyjmujemy wartość produkcji przemysłu uspołecznionego o około 12 mld zł wyższą niż określały to wytyczne. Upoważnia nas do tego analiza możliwości zakładów przemysłowych Dolnego Śląska, a min. również dobra realizacja zadań podjętych w ramach akcji — „20 miliardów”.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-17.5" who="#PoselNadratowskiZbigniew">W rolnictwie uwzględniając inicjatywę społeczną — rozważa się przyjęcie znacznie wyższego wzrostu hodowli niż ustalony w pierwotnych założeniach. Ambicją naszą jest, by w hodowli trzody chlewnej osiągnąć dodatkowy wzrost o ok. 200 tys. sztuk, w hodowli bydła — ok. 100 tys. sztuk, a w produkcji roślinnej czterech zbóż przekroczyć 30 q z ha.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-17.6" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Okazana pomoc władz centralnych powinna pozwolić na znaczne zwiększenie zadań organizacji budowlanych.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-17.7" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Korekta zadań rzeczowych w tych trzech działach sfery produkcji materialnej oraz założone zadania wydatnej poprawy obsługi ludności w sferze szeroko pojętych usług — pozwalają nam na zwiększenie zatrudnienia ze 130 tys. przewidywanych w wytycznych do około 160 tys. osób w projekcie planu.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-17.8" who="#PoselNadratowskiZbigniew">W aktualnych warunkach na czoło w gospodarce regionu Dolnego Śląska wysuwa się zagadnienie zapewnienia bardziej właściwych proporcji między rozwojem produkcyjnym a infrastrukturą społeczno-techniczną.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-17.9" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Dolny Śląsk ma wszelkie dane ku temu, by bardziej dynamicznie, aniżeli było to dotychczas, rozwijać podstawowe funkcje regionu. Mamy dobre warunki naturalne, niezłe gleby, duże zasoby surowców mineralnych oraz doskonałe warunki wypoczynku i turystyki. Nie wszystkie te walory były w przeszłości odpowiednio wykorzystane. Dlatego w planie rozwoju społeczno-gospodarczego województwa do roku 1975 tym zagadnieniom nadajemy najwyższą rangę, aczkolwiek nie wszystkie z nich będą mogły być rozwiązane już w tej pięciolatce.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-17.10" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Wyższy od przeciętnego w kraju stopień zużycia majątku trwałego stwarza potrzebę przeznaczenia na rozwój i modernizację przemysłu prawie 62% globalnych nakładów inwestycyjnych na lata 1971—1975. Proporcje te jednak są w pełni uzasadnione, jeśli zważymy, że na naszym terenie będą realizowane zadania o kluczowym znaczeniu dla całej gospodarki narodowej, takie jak: dalszy rozwój kopalnictwa rud miedzi i ich przetwórstwa, rozwój energetyki, rozbudowa Jelczańskich Zakładów Samochodowych itp. Odbiciem zmian strukturalnych w przemyśle jest planowany szybszy rozwój gałęzi branż konsumpcyjnych, a szczególnie przemysłu rolno-spożywczego.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-17.11" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Planowane inwestycje, jak również stawiane jako czynnik równorzędny, a nawet pierwszoplanowy zadania w zakresie wykorzystania istniejącego majątku trwałego pozwoliły określić dynamikę produkcji globalnej przemysłu na poziomie 47% przyrostu. Poziom produkcji przemysłowej uważamy nadal za sprawę otwartą, która będzie uściślana i powinna być zwiększana w trakcie opracowywania planów rocznych przez przedsiębiorstwa.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-17.12" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Założone przez nasz przemysł kierunki rozwoju obejmują również wiele przedsięwzięć mających na celu podniesienie jakości produkowanych wyrobów oraz wprowadzenie nowych, o wysokim stopniu nowoczesności.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-17.13" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Podniesienie poziomu życia ludności regionu oraz zwiększenie udziału Dolnego Śląska w pokrywaniu potrzeb ogólnokrajowych wymaga rozwijania i intensyfikowania produkcji rolnej — jako drugiej głównej funkcji regionu. Muszę stwierdzić, że mamy tu poważne rezerwy. Wprawdzie osiągane wyniki, zwłaszcza produkcji roślinnej stawiają Dolny Śląsk w czołówce krajowej, to jednak wyniki w hodowli trzody chlewnej, w produkcji mięsa, w produkcji mleka, warzyw i owoców plasują nas na dalszych miejscach.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-17.14" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Zwiększamy zadania zarówno w produkcji zwierzęcej, jak i roślinnej, o czym już wspomniałem. Sprzymierzeńcem w naszych poczynaniach będzie nowa polityka państwa wobec rolnictwa. Nie można jednak oczekiwać, że rozwiąże ona samoczynnie wszystkie problemy. Musimy postawić na postęp techniczno-organizacyjny w rolnictwie. W minionym pięcioleciu zrobiliśmy w tym zakresie istotny krok naprzód, czego wyrazem może być wartość usług, która w porównaniu do roku 1965 wzrosła o 119%.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-17.15" who="#PoselNadratowskiZbigniew">W bieżącym pięcioleciu zakładamy dalszy wzrost poziomu mechanizacji. Jednym z podstawowych warunków decydujących o dalszej intensyfikacji rolnictwa jest stopień jego wyposażenia w obiekty produkcyjne i budynki mieszkalne. W tej dziedzinie mamy poważne braki. Tylko w PGR wartość budynków na 1 ha użytków rolnych wynosi 14 tys., podczas gdy w woj. poznańskim kształtuje się ona na poziomie 22,4 tys., a w opolskim — 21,4 tys. Występuje przy tym wysoki stopień zużycia majątku trwałego, bo aż 58% w PGR, a jeszcze wyższy w gospodarce indywidualnej.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-17.16" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Wyższe niż w ubiegłym pięcioleciu nakłady inwestycyjne dla rolnictwa dolnośląskiego ukierunkowujemy głównie na budownictwo inwentarskie. Rozwijać będziemy specjalizację produkcyjną w poszczególnych gospodarstwach rolnych, gdyż warunkuje ona wzrost mechanizacji, postępu technicznego i poprawę warunków pracy zatrudnionych w rolnictwie.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-17.17" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Dużą wagę przywiązujemy do obsługi rolnictwa, stad też pracujemy obecnie nad usprawnieniem pracy organizacji działających na rzecz rolnictwa, a także służb agro-i zootechnicznych.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-17.18" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Dolny Śląsk jest terenem turystyki i lecznictwa uzdrowiskowego. Walory przyrodnicze stworzyły warunki do lokalizacji w naszym regionie 35% krajowej bazy sanatoryjnej i 37% bazy Funduszu Wczasów Pracowniczych. Rozmiary ruchu turystycznego stanowią ponad 38% ruchu krajowego. W roku 1971 odwiedziło województwo wrocławskie ponad 4 min turystów. Dane za 5 miesięcy br. wskazują, że liczba ta wzrośnie o 20—30%. Po otwarciu granicy z NRD w ciągu 5 miesięcy br. przez przejście graniczne w Zgorzelcu przybyło do nas ponad milion obywateli NRD.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-17.19" who="#PoselNadratowskiZbigniew">W planie 5-letnim województwa — rozwój turystyki wysuwa się jako zadanie równorzędne obok rozwoju przemysłu i rolnictwa. Turystyka stanowi olbrzymią, dotychczas nie wykorzystaną szansę regionu.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-17.20" who="#PoselNadratowskiZbigniew">W układzie przestrzennym rozwój turystyki koncentruje się w południowej części regionu, w pasie Sudetów i Podsudecia, a więc na obszarze o największych, nie rozwiązanych problemach społeczno-gospodarczych.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-17.21" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Baza turystyczna województwa wrocławskiego, liczebnie duża, jest bazą starą i w poważnym stopniu wyeksploatowaną. Trzeba w najbliższych latach podjąć jej rozbudowę i modernizację.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-17.22" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Zdajemy sobie sprawę, że w tym pięcioleciu nie uda się nam dokonać radykalnych zmian, ale niezmiernie pomocne byłoby centralne uregulowanie takich problemów, jak stworzenie możliwości pełnego wykorzystania zakładowych i związkowych domów wczasowych oraz przyspieszenie reorganizacji zarządzania gospodarką turystyczną, wczasowo-wypoczynkową i uzdrowiskowo-sanatoryjną w skali kraju.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-17.23" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Z racji ograniczonego czasu przedstawiłem tylko te problemy, które w ocenie Dolnego Śląska warunkują prawidłowe ustawienie pozostałych zadań.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-17.24" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Rozwój społeczno-gospodarczy województwa w tym pięcioleciu oparty jest na realnych podstawach, określających nasze aktualne możliwości, przebiegać będzie w dobrej, sprzyjającej atmosferze wykonywania zadań, jak też w głębokim przeświadczeniu, że inicjatywa załóg w obecnych warunkach będzie te możliwości jeszcze poszerzała w trakcie realizacji planu.</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-17.25" who="#PoselNadratowskiZbigniew">„Chcemy zrobić więcej”. Uważamy, że hasło to jest najwłaściwszą płaszczyzną dla kojarzenia interesów regionalnych z ogólnokrajowymi.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-17.26" who="#PoselNadratowskiZbigniew">Mając zaszczyt występować w imieniu Wrocławskiego Wojewódzkiego Zespołu Poselskiego, stwierdzam, że projekt uchwały o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 odpowiada naszym dążeniom li będziemy za nim głosowali i konsekwentnie go realizowali.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-17.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 323 | + </div> | |
| 324 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 325 | + <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Józefa Kruszka.</u> | |
| 326 | + </div> | |
| 327 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 328 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PoselKruszkaJozefa">Wysoka Izbo! Pragnę stwierdzić, że doniosłe decyzje o bezpłatnych świadczeniach leczniczych dla całej ludności rolniczej, realizowane przez społeczną służbę zdrowia od 1 stycznia 1972 r., powodują wiele pozytywnych konsekwencji, ale rodzą i nowe potrzeby.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PoselKruszkaJozefa">W związku z tym chciałabym ustosunkować się do niektórych problemów projektu planu 5-letniego w zakresie rozwoju służby zdrowia. Jestem zdania, że planowane nakłady inwestycyjne na służbę zdrowia są zgodne z nową polityką społeczno-gospodarczą, odpowiadają również potrzebom społeczeństwa wiejskiego. Wyrazem tego jest fakt, że nakłady inwestycyjne na służbę zdrowia w bieżącej pięciolatce zwiększono do 1,5% ogółu nakładów inwestycyjnych na gospodarkę uspołecznioną.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PoselKruszkaJozefa">Pragnę przypomnieć, że plan zakłada wzrost o ponad 600 ośrodków zdrowia na wsi, dzięki czemu w 1975 r. liczba ośrodków zdrowia na wsi wyniesie ponad 3 000. Plan przewiduje również budowę kilkunastu szpitali powiatowych i wzrost liczby łóżek szpitalnych.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PoselKruszkaJozefa">Projekt planu zakłada również dalszy wzrost liczby lekarzy medycyny, lekarzy stomatologów i pielęgniarek. Rozwój materialnych podstaw służby zdrowia, dalszy dopływ personelu medycznego na tereny wiejskie — stanowią podstawowy czynnik poprawy ochrony zdrowia mieszkańców wsi. Wpłynie to także na stopniowe eliminowanie dysproporcji istniejących na tym odcinku między miastem a wsią, a także między poszczególnymi regionami kraju.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PoselKruszkaJozefa">Oceniając pozytywnie projekt planu na lata 1971—1975 w części dotyczącej służby zdrowia, a szczególnie założenia odnoszące się do środowiska wiejskiego, powinniśmy mieć stale na uwadze proces jego realizacji. Istotnym zadaniem jest obecnie i będzie w przyszłości sprawne, terminowe wykonywanie inwestycji i to zarówno dużych obiektów, jak również mniejszych — to jest ośrodków zdrowia na terenach wiejskich.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PoselKruszkaJozefa">Odpowiednie resorty powinny zastosować właściwe środki wobec przedsiębiorstw budowlanych, odpowiedzialnych za realizację inwestycji służby zdrowia. Istnieje też potrzeba powiększania mocy przerobowych. Możliwość taką widzę przez włączenie do budowy wiejskich ośrodków zdrowia przedsiębiorstw budownictwa rolniczego, spółdzielni usługowo-wytwórczych kółek rolniczych, a także zakładów budowlano-remontowych PZGS. Jest to zadanie, które wykracza poza resort zdrowia. Powinny go podjąć inne zainteresowane resorty i instytucje obejmujące swoim zasięgiem działania wieś i rolnictwo, odpowiedzialne za produkcję rolną, w tworzeniu której decydującym czynnikiem pozostaje jednak człowiek, jego wiedza i stan psychofizyczny. Znaczna część wiejskich ośrodków zdrowia będzie budowana poza planem inwestycyjnym. Realizacja budowy wiejskich ośrodków zdrowia wymaga specjalnej troski ze strony rad narodowych, a także Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej. Pragnę podkreślić, że przy budowie wiejskich ośrodków zdrowia można będzie wykorzystać udział społeczeństwa wiejskiego w postaci czynów społecznych. Już nieraz społeczeństwo wsi dawało dowody swojej ofiarności i zaangażowania przy budowie szkół, obiektów kulturalnych i ośrodków zdrowia. Istniejąca atmosfera na wsi upoważnia do stwierdzenia, że społeczeństwo wiejskie włączy się do realizacji i tych inwestycji. Leży to zresztą w jego własnych interesie.</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PoselKruszkaJozefa">Resort zdrowia i opieki społecznej powinien prowadzić bardziej konsekwentną politykę w rozmieszczeniu personelu medycznego, zwłaszcza tych specjalistów, których brak odczuwają miasta powiatowe.</u> | |
| 335 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PoselKruszkaJozefa">Praktyka ostatnich 5 miesięcy, po wprowadzeniu bezpłatnych świadczeń leczniczych dla ludności rolniczej, potwierdziła oczekiwany wzrost wysiłków pracowników służby zdrowia. Mimo zwiększenia się liczby pacjentów w wiejskich ośrodkach zdrowia o około 30% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, pracownicy służby zdrowia sprostali potrzebom, ujawnili rezerwy, wykazali dużą ofiarność i zrozumienie doniosłości nowych zadań. Należą im się za to gorące podziękowania.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PoselKruszkaJozefa">Ten nowy okres wykazał jednak również, że istnieje potrzeba udoskonalenia modelu organizacji służby zdrowia.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PoselKruszkaJozefa">Projekt planu 5-letniego w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej określa również zadania w dziedzinie poprawy stanu opieki społecznej, zwłaszcza w stosunku do ludzi starych.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PoselKruszkaJozefa">Z uznaniem należy podkreślić fakt planowanej budowy domów opieki społecznej oraz domów dziennej opieki w powiatach, co w konsekwencji zbliży tę opiekę do ludzi starych na wsi. Według danych GUS liczba ludności na wsi w wieku poprodukcyjnym w 1970 roku wynosiła 1 838 tys. osób, co stanowi 11,8% ogólnej liczby ludności zamieszkałej na wsi. Stoimy więc przed problemem organizacji opieki społecznej i zdrowotnej nad tą grupą ludności naszego kraju. Problem ten wykracza poza możliwości budżetowe i organizacyjne resortu zdrowia i opieki społecznej. Dlatego też sprawą tą powinny w większym stopniu, niż to jest dotychczas, zająć się inne resorty, obejmujące swoim zasięgiem wieś.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-19.11" who="#PoselKruszkaJozefa">Wysoka Izbo! Jestem przekonana, że pełna realizacja rozpatrywanego obecnie planu przyczyni się do poprawy stanu zdrowia obywateli naszego kraju.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-19.13" who="#PoselKruszkaJozefa">Wicemarszałek Andrzej Benesz:</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-19.14" who="#PoselKruszkaJozefa">Głos ma poseł Marian Mięsowicz.</u> | |
| 343 | + </div> | |
| 344 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 345 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMiesowiczMarian">Wysoka Izbo! W związku z projektem uchwały o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975, który w tej chwili dyskutujemy, chciałbym powiedzieć o niektórych zagadnieniach nauki i wdrożeń, Wysoka Izba pozwoli, że zacznę od niektórych osobistych uwag o ogólnym charakterze.</u> | |
| 346 | + <u xml:id="u-20.1" who="#PoselMiesowiczMarian">Hasło — „Nauka a społeczeństwo” jest problemem dyskutowanym szeroko na całym świecie. Zrozumiano już dawno, że rozwój nauki i postępu technicznego są procesami związanymi i stanowią zasadniczy element zaspokajania potrzeb współczesnego człowieka i społeczeństwa. Oczywiście, problem ten w różnych krajach wygląda rozmaicie, tak jak problem kultury i każdej innej działalności intelektualnej. Specyfika tej działalności, która ma z natury rzeczy społeczny charakter, stanowi zasadniczy czynnik życia, odróżniający społeczeństwa różnych krajów. Z drugiej strony wymiana naukowa jest jednym z ważnych czynników międzynarodowego współżycia.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-20.2" who="#PoselMiesowiczMarian">Uogólniając, można stwierdzić, niezależnie od różnic specyfiki, że każda dyscyplina naukowa ma trzy cele. Pierwszy to cel poznawczy. Każda dyscyplina ma swoje problemy, związane z jej aktualnym etapem rozwoju, rozwiązanie których posuwa tę dyscyplinę naprzód jako naukę. Cel drugi — to wkład danej nauki do rozwoju innych dyscyplin. Wiemy jaką wielką i ważną rolę mają dzisiaj badania między dyscyplinarne. I wreszcie cel trzeci — to bezpośrednie świadczenia nauki na rzecz społeczeństwa.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-20.3" who="#PoselMiesowiczMarian">Dzisiaj, kiedy nauka staje się coraz bardziej skomplikowana i wymaga od społeczeństwa coraz większych nakładów finansowych, rządy i społeczeństwa coraz bardziej interesują się, jak te środki są zużywane i na co są przeznaczane. Stawia się problem rentowności nauki.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-20.4" who="#PoselMiesowiczMarian">O światowym poziomie i rozwoju nauki — a mam na myśli w tej chwili nauki ścisłe, przede wszystkim doświadczalne, laboratoryjne — decydowały wielkie, bogate i uprzemysłowione kraje. Kiedy 27 lat temu zaczęliśmy pracę wydawało się trudne, a nawet niemożliwe w naszych warunkach, na przykład w czasie jednego pokolenia, dorównać poziomowi światowemu. A jednak w tym czasie powstała w naszym kraju nowa nauka, o nowej metodyce; wychowano kadrę o nowej mentalności, przy zupełnie zmienionych warunkach i metodach pracy. Nie miejsce tu ani chwila do analizowania osiągnięć nauki w Polsce Ludowej — robimy to gdzie indziej, a zrobimy to, miejmy nadzieję, najstaranniej — w pracach przygotowawczych do II Kongresu Nauki Polskiej. Ogólnie można jednak powiedzieć, takie jest przynajmniej moje osobiste zdanie, że w wielu dyscyplinach, a szczególnie w naukach ścisłych, osiągnięto u nas wysoki poziom, odpowiadający pozycji politycznej Polski czy też pozycji w kulturze światowej.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-20.5" who="#PoselMiesowiczMarian">Największym jednak osiągnięciem polskiej nauki jest niewątpliwie wychowanie licznej i dobrze wyszkolonej kadry naukowej. Ta młoda kadra wniosła już wielki wkład do osiągnięcia wysokiego obecnie poziomu nauki polskiej.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-20.6" who="#PoselMiesowiczMarian">Czy zatem, jeżeli osiągnęliśmy właściwy poziom, odpowiadający ogólnej pozycji naszego kraju w świecie i wyszkoliliśmy liczną kadrę, możemy powiedzieć, że spełniliśmy swoje dotychczasowe zadanie i pracę należy po prostu kontynuować? Za chwilę dam odpowiedź na to pytanie, lecz przedtem postawmy inne. Czy polska -nauka rozwinęła się we właściwych kierunkach?</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-20.7" who="#PoselMiesowiczMarian">W rozwoju nauki istnieje pewien rodzaj automatyzmu, polegającego na tym, że rozwijają się kierunki ważne, bo te pociągają najaktywniejszych i najlepszych uczonych, podczas gdy kierunki mniej ważne zanikają. Może pewne dyscypliny nauki rozwinęły się w ten sposób, lecz nie można tej spontaniczności uważać za metodę. Dzisiaj, kiedy na świecie dyskutuje się o rentowności nauki, musimy wprowadzić do zagadnienia rozwoju nauki elementy sterowania w kierunku zaspokajania potrzeb człowieka i społeczeństwa. Można bowiem powiedzieć, że stwierdzony poprzednio wysoki poziom nauki w Polsce nie był jak dotąd w pełni wykorzystany do realizacji tych celów. Toteż, moim zdaniem, zasadnicza teza ustępu V E pt. — „Rozwój nauki i techniki” w projekcie uchwały, który dyskutujemy jest sformułowana właściwie. Ważne jest też w tej sytuacji wymienienie zagadnień, na których powinna się skoncentrować ingerencja nauki. Komisja Nauki i Postępu Technicznego dyskutowała nad tymi zagadnieniami i zaakceptowała ogólnie treść omawianego tu ustępu. Komisja stwierdziła jednak, że: — „Cały rozdział V, poza jednym słowem dotyczącym — „kulturalnych potrzeb”, nie zawiera niczego co dotyczyłoby nauki poza techniką i jej gospodarczymi konsekwencjami”. W rezultacie Komisja uchwaliła włączenie do omawianego ustępu dodatkowych punktów. Zacytuję te dwa ustępy:</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-20.8" who="#PoselMiesowiczMarian">„Ust. 3. Konieczne jest rozwijanie badań dotyczących rozwoju kulturalnego społeczeństwa i socjalistycznego wychowania człowieka, badań w dziedzinie kształtowania i ochrony zdrowia oraz środowiska człowieka”. Ten punkt zresztą znajdował się w materiałach informacyjnych, w broszurach zatytułowanych — „Podstawowe założenia”. Uważaliśmy jednak, że powinien on się znaleźć w uchwale.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-20.9" who="#PoselMiesowiczMarian">„Ust. 4. Niezbędne jest prowadzenie i rozwijanie prac poznawczych w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych stanowiących podstawę techniki i rolnictwa, a także postępu w najszerzej pojętej służbie zdrowia”.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-20.10" who="#PoselMiesowiczMarian">Nauki matematyczne, fizyczne, chemiczne — podstawa nauk stosowanych poprzez niezwykle szeroki zasięg poznawczy i światopoglądowy stanowią zarazem podstawę nowej techniki. Nowa technika nie powstaje przez naprawianie starej, lecz z przekazu do praktyki osiągnięć nauk podstawowych.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-20.11" who="#PoselMiesowiczMarian">Jeżeli mówiłem, że oceniam wysoko stan polskiej nauki w zakresie nauk ścisłych, to wynika to między innymi stąd, że w naszych laboratoriach stosuje się wiele współczesnych technik doświadczalnych, które są u nas opanowane. Niektóre z nich udało się wprowadzić do przemysłu. Należy jednak opracować warunki przeniesienia tych rezultatów do przemysłu. Aby zapewnić prawidłowy rozwój nauki i techniki, a w szczególności jej modernizację, należy moim zdaniem:</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-20.12" who="#PoselMiesowiczMarian">po pierwsze — utrzymać wysoki poziom badań podstawowych w naukach ścisłych i zapewnić im warunki rozwoju;</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-20.13" who="#PoselMiesowiczMarian">po drugie — wprowadzić możliwie szeroko osiągnięcia tych nauk do praktyki przemysłowej.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-20.14" who="#PoselMiesowiczMarian">Odnośnie do pkt. 1 — (badań podstawowych — wiadomo, że mamy dobrą kadrę naukową, ale nasze instytuty są bardzo słabo wyposażone w aparaturę. Pod względem wartości aparatury liczonej na jednego pracownika naukowego, zajmujemy w Europie jedno z miejsc końcowych. W najbliższych latach powinno się znacznie lepiej zaopatrzyć nasze instytuty w aparaturę. Wydaje się, że środki w wysokości 13% ogólnych nakładów na badania poznawcze — z ogólnego funduszu przeznaczonego na naukę, przy odpowiednim udziale dewiz, mogą stworzyć podstawę do tej akcji.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-20.15" who="#PoselMiesowiczMarian">Pozytywne stanowisko naszych władz wobec potrzeb nauki, wyrażone kilkakrotnie na spotkaniach Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki i kierownictwa PAN z naszymi najwyższymi władzami politycznymi i państwowymi, upoważnia mnie do takiego stawiania sprawy.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-20.16" who="#PoselMiesowiczMarian">Po raz pierwszy od dłuższego czasu władze nasze podeszły tak pozytywnie do potrzeb nauki. To stanowisko zostało już zadokumentowane uchwałą Rady Ministrów z 29 maja br. w sprawie zwiększenia w planie na 1972 r. limitów dewizowych na zakup aparatury naukowo-badawczej i literatury naukowo-technicznej oraz ułatwienia wyjazdów za granicę w celach naukowych. W planie na 1972 r. zwiększa się o 30 mln zł dewizowych ustalone limity dewizowe. Ta decyzja spotyka się z niezwykłym uznaniem i poczuciem odpowiedzialności pracowników nauki.</u> | |
| 362 | + <u xml:id="u-20.17" who="#PoselMiesowiczMarian">Odnośnie do punktu drugiego — to jest wdrożeń — nasuwa się co następuje: wydaje się, że wszyscy, którzy z tą sprawą mieliśmy do czynienia, widzimy, że muszą być stworzone warunki pobudzające przemysł do przyswajania sobie osiągnięć nowej techniki. Wydaje się, że istnieją w tej chwili założenia do przeprowadzenia tej niezbędnej akcji. Znajdują się one w opracowaniu komisji partyjno-rządowej dla usprawnienia funkcjonowania gospodarki narodowej. Jest to jeden z głównych tematów tez podanych ostatnio przez Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Nie wydaje się jednak możliwe, aby to ministerstwo mogło całość zagadnień wdrożeń rozwiązać, a zresztą całość tych zagadnień nie leży w kompetencjach tego ministerstwa. Aby to zrealizować trzeba w poszczególnych ogniwach gospodarczych, resortach stworzyć kompetentne, naukowo i organizacyjnie przygotowane zespoły, kierujące na podstawie odpowiednich analiz</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-20.18" who="#komentarz">polityką wdrożeń. Dziękuję. </u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-20.19" who="#PoselMiesowiczMarian">(Oklaski)*</u> | |
| 365 | + </div> | |
| 366 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 367 | + <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Adam Parol.</u> | |
| 368 | + </div> | |
| 369 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 370 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PoselParolAdam">Obywatelu Marszalku! Wysoki Sejmie! Uchwała VI Zjazdu partii skonkretyzowała zadanie rozwoju społeczno-gospodarczego kraju do noku 1975. W planie tym bardzo poważne zadania zostały określone dla resortu przemysłu maszynowego. Są one szczególnie mocno sprzężone z realizacją podstawowych celów polityki społeczno-gospodarczej. Przemysł maszynowy spełnia bowiem rolę głównego nosiciela postępu technicznego w całej gospodarce i wpływa na rozwój produkcji dóbr konsumpcyjnych i zaopatrzenie rynku.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-22.1" who="#PoselParolAdam">Realizacja tych strategicznych zadań będzie następowała w drodze zdecydowanego zwiększenia udziału 'przemysłu maszynowego w dostawach wyrobów rynkowych, w kształtowaniu struktury spożycia oraz w drodze dalszego, szybkiego wzrostu eksportu. Jednocześnie zdecydowanie przyspieszony będzie rozwój tych dziedzin produkcji, które decydują o unowocześnieniu i intensyfikacji gospodarki.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-22.2" who="#PoselParolAdam">Dyskusja w sejmowej Komisji Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego wykazała, że te kierunki rozwoju są zgodne z potrzebami gospodarki i stwarzają prawidłowe warunki do dalszego dynamicznego rozwoju kraju.</u> | |
| 373 | + <u xml:id="u-22.3" who="#PoselParolAdam">Zakładane tempo wzrostu produkcji w resorcie przemysłu maszynowego poważnie wyprzedza tempo wzrostu przemysłu krajowego. Wartość sprzedaży wyrobów własnej produkcji i usług w cenach zbytu osiągnie w 1975 r. 266 mld zł i wzrośnie o ponad 83% w stosunku do 1970 r.</u> | |
| 374 | + <u xml:id="u-22.4" who="#PoselParolAdam">Dostawy na rynek wewnętrzny w 1975 r. będą przeszło 2-krotnie wyższe niż w 1970 r. i wyniosą 62,5 mld zł według cen detalicznych.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-22.5" who="#PoselParolAdam">Plan zakłada poważną obniżkę kosztów własnych. Spadek udziału kosztów w wartości sprzedaży wyrobów i usług kształtować się będzie w granicach 9%. Równie dynamicznie wzrastać będzie wydajność pracy. Planowany przyrost produkcji uzyskany będzie przede wszystkim w drodze wzrostu wydajności. Pokrycie przyrostu produkcji globalnej wydajnością pracy wyniesie bowiem 76,8%.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-22.6" who="#PoselParolAdam">Ten program, zakładający prawie podwojenie produkcji, duży wzrost wydajności pracy i obniżkę kosztów, jest programem śmiałym, ale jednocześnie bardzo trudnym. Realizacja wynikających z niego zadań wymaga dużej dyscypliny, konsekwencji, optymalnego zaangażowania pracowników, zatrudnionych w tym przemyśle.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-22.7" who="#PoselParolAdam">Jestem przedstawicielem tego przemysłu. Pracuję w Zakładach Mechanicznych — „Ursus”, zakładzie wiodącym w Zrzeszeniu Przemysłu Ciągnikowego. Nasze przedsiębiorstwo, zatrudniające ponad 20 tys. pracowników, jest dużą organizacją gospodarczą, mającą znaczenie zarówno w resorcie, jak i w całej gospodarce. Realizujemy już drugi plan roczny bieżącego pięciolecia. Uzyskane wyniki gospodarcze w 1971 r. oraz w okresie 5 miesięcy br. są pomyślne. Podstawowe zadania wykonaliśmy w pełni, a w produkcji, wydajności pracy i obniżce kosztów własnych uzyskaliśmy wyniki wyższe niż zakładał plan. Głównym czynnikiem pomyślnej realizacji zadań jest atmosfera dużego zaangażowania załogi w ich realizacji. Wyrazem tego zaangażowania i poparcia dla polityki partii, jest podjęcie przez załogę zobowiązań w odpowiedzi na list Biura Politycznego i Rządu. Wartość dodatkowej produkcji wyniesie 120 mln zł, z czego 70 mln zł już wykonaliśmy. Daliśmy rolnictwu więcej ciągników i części zamiennych. Podobnie jak Zrzeszenie Przemysłu Ciągnikowego, realizują swe dodatkowe zadania inne zakłady przemysłowe Mazowsza. Ta atmosfera i klimat stwarzają realne możliwości wykonania ambitnych i trudnych zadań. Konieczne jest jednak nadal stwarzanie warunków do coraz lepszej i efektywniejszej pracy.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-22.8" who="#PoselParolAdam">Na podstawie dyskusji w sejmowej Komisji Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego można stwierdzić, że nieodzowne jest kontynuowanie stałego procesu usprawniania organizacji i zarządzania. Słuszny jest realizowany w resorcie kierunek zmian organizacyjnych, który zmierza do tworzenia dużych, kompleksowych organizacji gospodarczych, w ramach których zamyka się pełny przemysłowy cykl, obejmujący jednostki produkcyjne, badawczo-projektowe, sprzedaży hurtowej i inne. Tego rodzaju duże organizacje, prowadząc działalność na zasadach rozrachunku gospodarczego, otrzymują wiele uprawnień do samodzielnego kształtowania polityki produkcyjnej, inwestycyjnej, zbytu, gospodarki finansowej i działalności badawczo-rozwojowej. Równolegle jednak z doskonaleniem modelu zarządzania przemysłem maszynowym pilną potrzebą jest doskonalenie obowiązującego systemu płac. Obecny system płac nie stwarza optymalnych warunków dla wydajnej i efektywnej pracy. W niedostatecznym stopniu motywuje ilość i jakość pracy, a w niektórych wypadkach jest wręcz hamulcem wydajnej pracy. Należy pilnie przystąpić do kompleksowego opracowania i wprowadzenia nowego, bardziej racjonalnego systemu płac, umożliwiającego skuteczniejsze oddziaływanie na wyzwalanie rezerw.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-22.9" who="#PoselParolAdam">W ramach prac nad usprawnianiem systemu płac należy rozważyć zastąpienie obecnego systemu planowania funduszu płac dla przedsiębiorstw, który oparty jest na sztywnych rocznych dyrektywach, rozwiązaniami bardziej racjonalnymi, takimi, które będą pobudzały całe załogi do optymalnego wyzwalania rezerw, do wzrostu produkcji, wydajności pracy i obniżki kosztów własnych. Powinien być ustalony w tym zakresie właściwy, syntetyczny miernik wyników pracy zakładów, przykładowo — produkcja dodana i w stosunku do wzrostu wartości w tym mierniku, wieloletnia norma tworząca fundusz płac. Zmianom również powinny ulec obecne systemy rozdziału środków wewnątrz przedsiębiorstwa. Ilość i jakość pracy decydować muszą o wysokości zarobków. Dokonywane zmiany w obowiązującym systemie płac tworzyć powinny warunki, które każdemu pracownikowi pozwolą pracować coraz bardziej wydajnie z zachowaniem wszelkich zasad gospodarności.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-22.10" who="#PoselParolAdam">Bardzo ważnym problemem w resorcie przemysłu maszynowego jest zapewnienie kadr dla odlewni i kuźni. Przyczyną braku kadr są zbyt niskie płace w zawodach odlewników i kowali oraz warunki pracy, które w odlewniach i kuźniach są uciążliwe i trudne. Z drugiej strony już dziś występuje deficyt odlewów i odkuć, hamujący wzrost produkcji poszczególnych branż przemysłu. Konieczne jest więc stworzenie preferencji dla wzrostu średnich płac w tych zawodach w porównaniu ze średnią dynamiką dla całego przemysłu.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-22.11" who="#PoselParolAdam">Słuszny w swych ogólnych założeniach plan rozwoju przemysłu maszynowego do 1975 r. nie załatwia jednak wszystkich istotnych dla gospodarki problemów. Jednym z nich jest problem zmian strukturalnych produkcji obrabiarek, zmian na rzecz obrabiarek sterowanych numerycznie, wysoko wydajnych, obrabiarek zespołowych i automatycznych linii obróbczych. Jest to sprawa bardzo ważna dla zabezpieczenia wzrostu wydajności pracy, jaki zakłada bieżący plan 5-letni oraz dla realizacji zadań związanych z koniecznością dokonania dalszego kroku naprzód w rewolucji naukowo-technicznej w naszej gospodarce. Łącznie z przemysłem obrabiarkowym należy zdecydowanie szybciej rozwijać produkcję i podnosić jakość narzędzi.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-22.12" who="#PoselParolAdam">Dotychczas nie rozwiązany jest również problem pełnego zaopatrzenia rolnictwa w ciągniki o mocy 30 KM. Bardzo szybka intensyfikacja produkcji rolnej, spowodowana decyzjami partii i Rządu, przyczyniła się do tego, że zamówienia rolnictwa na ciągniki tej klasy znacznie przekraczają obecne zdolności produkcyjne przemysłu.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-22.13" who="#PoselParolAdam">Istnieje również potrzeba unowocześnienia obecnie produkowanych ciągników. Przemysł ciągnikowy powinien swoją produkcję dostosowywać do potrzeb rolnictwa.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-22.14" who="#PoselParolAdam">Postulaty w tym zakresie zgłaszane są na spotkaniach poselskich, spotkaniach z rolnikami, były również przedmiotem ostrych dyskusji w Komisji Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego.</u> | |
| 385 | + <u xml:id="u-22.15" who="#PoselParolAdam">Dla zabezpieczenia pełnej realizacji programu modernizacji i rozwoju przemysłu ciągnikowego w celu osiągnięcia zgodnie z decyzją Rządu w 1977 r. poziomu produkcji w wysokości 75 tys. sztuk nowoczesnych, zunifikowanych ciągników, konieczne jest rozpoczęcie już w 1973 r. realizacji inwestycji związanych z budową zakładu metalurgicznego, tłoczni, wydziału kół zębatych oraz zakładu części zamiennych.</u> | |
| 386 | + <u xml:id="u-22.16" who="#PoselParolAdam">Należy również stworzyć optymalne warunki dla wzrostu produkcji maszyn rolniczych. Zadania w zakresie wzrostu produkcji rolnej i hodowlanej spowodowały znacznie zwiększony popyt na maszyny rolnicze. Potrzeby te powinny być w pełni pokryte. W tym celu należy podjąć decyzje umożliwiające wzrost produkcji tych asortymentów, które są najbardziej poszukiwane przez naszych rolników. Wraz ze wzrostem produkcji maszyn rolniczych konieczne jest również stworzenie warunków dla szybkiego usprawniania handlu maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi. Rolnik powinien mieć te maszyny i urządzenia, których potrzebuje, nie może mieć trudności w ich nabyciu, w obsłudze gwarancyjnej i naprawie. To właśnie jest zadanie dla przemysłu, handlu i jednostek usługowych rolnictwa. Problemy te wymagają dodatkowego rozważenia i pozytywnego rozwiązania dla dobra gospodarki narodowej.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-22.17" who="#PoselParolAdam">Zgodnie z uchwałą VI Zjazdu partii rozwój gospodarki podporządkowany jest stałemu wzrostowi poziomu warunków życia ludzi pracy. W realizacji zadań gospodarczych nie można zapomnieć o programie poprawy warunków socjalno-bytowych załóg. Zmierzamy do tego, aby przekraczanie zadań gospodarczych oznaczało w tej samej proporcji lepsze, ponadplanowe zabezpieczenie warunków socjalno-bytowych załóg w miejscu pracy i w miejscu zamieszkania. W związku z tym konsekwentniej należy realizować zadania wynikające z uchwały Rady Ministrów w sprawie poprawy sytuacji gospodarczej, ale również poprawy warunków socjalno-bytowych załóg wielkich przedsiębiorstw.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-22.18" who="#PoselParolAdam">Przedstawione przeze mnie problemy wymagają szczególnej uwagi resortu, wymagają prowadzenia dalszych prac nad metodami realizacji planu w celu pełnego, zgodnego z potrzebami, ich rozwiązania. Chodzi przede wszystkim o to, aby zgodnie z uchwałami VI Zjazdu naszej partii, nie zamykać w sztywnych ramach zadań ujętych w planie 5-letnim. W realizacji kierunkowych zadań należy stale szukać najbardziej słusznych rozwiązań i tworzyć warunki do ich przekraczania i uzyskiwania najlepszych efektów ekonomicznych. Leży to w interesie każdego obywatela, w interesie ogólnospołecznym.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-22.19" who="#PoselParolAdam">Ekonomiczne i społeczne treści projektu planu wypełnione są wartościami uchwał VI Zjazdu partii. Jest to konkretyzacja, która przetłumaczona na zadania załóg, może i na pewno wyzwoli ruch szerokiego, masowego poparcia i wysiłków dla wcześniejszego</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-22.20" who="#komentarz">wykonania zadań obecnej pięciolatki. </u> | |
| 391 | + <u xml:id="u-22.21" who="#PoselParolAdam">(Oklaski)*</u> | |
| 392 | + </div> | |
| 393 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 394 | + <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Tadeusz Młyńczak.</u> | |
| 395 | + </div> | |
| 396 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 397 | + <u xml:id="u-24.0" who="#PoselMlynczakTadeusz">Wysoki Sejmie! — „Nauka — jak mówi uchwała VI Zjazdu PZPR — powinna być jednym z głównych czynników kształtowania oblicza naszego kraju. Jej rozwój musi odpowiadać dzisiejszym i przyszłym potrzebom społeczeństwa socjalistycznego w dziedzinie gospodarki, kultury, oświaty i warunków życia człowieka.” Spełnienie przez naukę tego zadania jest zależne od ostatecznego ustalenia, a nade wszystko wprowadzenia w życie przez Rząd jednolitej i skutecznej polityki naukowej, rozumianej jako — „zbiór zasad i prowadzoną według nich działalność stymulacyjną, zmierzającą do takiego kształtowania związków pomiędzy nauką i różnymi przejawami ludzkiej działalności, aby osiągnąć pożądany ich stan przyszły oraz określone, zamierzone cele w sferach: niematerialnych, do których zalicza się wzbogacanie wiedzy naukowej i kultury oraz kształtowanie światopoglądu; i materialnych, przez które rozumie się wszelkie dziedziny gospodarki — produkcji i usług”.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-24.1" who="#PoselMlynczakTadeusz">Jak wynika z przedstawionych materiałów, zadania nauki i techniki na lata 1971—1975 opracowane zostały na podstawie wyników weryfikacji wieloletniego programu badań, przeprowadzonej przy szerokim udziale ekspertów, naukowców oraz praktyków.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-24.2" who="#PoselMlynczakTadeusz">W założeniach planu przyjęto jako podstawowe zasady:</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-24.3" who="#PoselMlynczakTadeusz">— ukierunkowanie badań na osiągnięcie określonych celów społeczno-gospodarczych, — koncentrację na wybranych, najważniejszych problemach kompleksowych, — umacnianie planowania kompleksowego w pełnych cyklach rozwojowych. Chodzi tu o cykl: badania — rozwój — wdrożenia.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-24.4" who="#PoselMlynczakTadeusz">Plan 5-letni uwzględnia nie tylko hierarchię i rangę poszczególnych zadań, ale także wielkość środków. Na prace badawczo-rozwojowe przewiduje się w latach 1971—1975 ogółem nakłady po raz pierwszy w wysokości ponad 105 mld zł. W 1975 r. stanowić to będzie 2,5% udziału w dochodzie narodowym. Po raz pierwszy więc mamy do czynienia z problemem optymalnego zrealizowania tak wysokich nakładów.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-24.5" who="#PoselMlynczakTadeusz">Zgodnie z postanowieniami uchwały VI Zjazdu następuje poważna koncentracja zadań i środków na pracach badawczo-rozwojowych, ujętych w kompleksowych programach rozwoju określonych dziedzin życia gospodarczego i społeczno-kulturalnego, przy czym na prace prowadzone w pełnych cyklach rozwojowych przewiduje się około 65% ogółu środków. Na realizację objętych planami koordynacyjnymi problemów węzłowych badań naukowych i rozwoju technicznego przypada około 30% ogółu środków.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-24.6" who="#PoselMlynczakTadeusz">Na badania podstawowe — poznawcze — o charakterze perspektywicznym, służące dalszemu rozwojowi nauki i techniki proponuje się około 12% ogólnych nakładów. Badania te będą koncentrowane szczególnie: na rozwoju matematyki, a przede wszystkim na jej zastosowaniu w informatyce, sterowaniu i cybernetyce; na rozwoju fizyki ciała stałego, na badaniach chemicznych, zwłaszcza w zakresie chemii strukturalnej; na biologii molekularnej i jej powiązaniach z naukami rolniczymi i medycznymi oraz, oczywiście, na rozwoju nauk społecznych i ekonomicznych.</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-24.7" who="#PoselMlynczakTadeusz">Nakłady na badania podstawowe w resortach gospodarczych przewiduje się na poziomie około 6% wydatkowanych przez nie nakładów na badania i rozwój.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-24.8" who="#PoselMlynczakTadeusz">Przyjęta na lata 1971—1975 intensyfikacja działalności badawczej i rozwojowej wiąże się z koniecznością poważnej rozbudowy i modernizacji potencjału materialnego jednostek badawczych. Ważne staje się zapewnienie w tym celu niezbędnych środków inwestycyjnych — krajowych i dewizowych — na rozbudowę zaplecza, a szczególnie na poprawę wyposażenia placówek naukowo-badawczych i rozwojowych w nowoczesną aparaturę, tak aby osiągnąć systematyczną poprawę technicznego uzbrojenia miejsca pracy.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-24.9" who="#PoselMlynczakTadeusz">Istotną sprawą staje się zapewnienie przez resorty realizacji programu przedsięwzięć zmierzających do optymalizacji struktury organizacyjnej bazy naukowo-badawczej i rozwojowej oraz dostosowanie (tej struktury do zadań przyjętych w planie na lata 1971—1975, a przede wszystkim przez:</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-24.10" who="#PoselMlynczakTadeusz">— rozwój wielofunkcyjnych placówek bazy, których zadaniem będzie realizacja prac badawczych, konstrukcyjnych, technologiczno- projektowych i doświadczalnych w pełnym cyklu rozwojowym;</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-24.11" who="#PoselMlynczakTadeusz">— aktywizację działalności naukowo-badawczej szkół wyższych przez tworzenie instytutów uczelniano-przemysłowych i innych celowych form organizacji pracy badawczej, więżących działalność szkół z potrzebami gospodarki;</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-24.12" who="#PoselMlynczakTadeusz">— rozwój istniejących i tworzenie nowych zakładów doświadczalnych oraz innych placówek realizujących prace doświadczalne.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-24.13" who="#PoselMlynczakTadeusz">Należy podkreślić, że w planie rozwoju nauki i techniki w latach 1971—1975 szkoły wyższe podległe Ministerstwu Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki realizować będą zadania badawcze, wynikające sponad 70 problemów węzłowych, współpracując w tym zakresie z 16 resortami gospodarczymi oraz z Polską Akademią Nauk.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-24.14" who="#PoselMlynczakTadeusz">Przyswajanie w praktyce gospodarczej krajowych oraz zagranicznych osiągnięć badawczych będzie wymagać współdziałania nauki z techniką i produkcją. Dlatego też słuszne wydaje się przygotowywanie w latach 1972— 1975 kompleksowych działań zmierzających do usprawnienia procesów wdrażania i upowszechniania w praktyce gospodarczej innowacji technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych. Sprawne wdrażanie do praktyki gospodarczej wyników zakończonych prac badawczych i rozwojowych będzie decydować o uzyskaniu zamierzonych efektów społeczno-gospodarczych.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-24.15" who="#PoselMlynczakTadeusz">Szczególnej uwagi — zgodnie z intencją poprawki zgłoszonej do projektu uchwały o 5-4 letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 — wymaga rozwój nauk społecznych, których przedmiotem są zjawiska społeczne, społeczno-historyczna działalność ludzi i różne wytwory tej działalności: stosunki i instytucje społeczne, kultura, do których w szerszym znaczeniu zalicza się wszystkie nauki humanistyczne, badające kulturę w różnych jej aspektach i przejawach, a w węższym — przede wszystkim: filozofię i socjologię, ekonomię polityczną i historię, nauki prawne i (polityczne, psychologię i nauki pedagogiczne, nauki, które ze względu na przedmiot swych badań mają klasowy, ideologiczny charakter i należą do nadbudowy ideologicznej społeczeństwa, w którym się rozwijają.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-24.16" who="#PoselMlynczakTadeusz">Nauki społeczne w naszym kraju, oparte na teoretycznych i metodologicznych podstawach marksizmu-leninizmu, podejmujące problematykę wynikającą z potrzeb budownictwa socjalistycznego, z potrzeb człowieka pogłębiania wiedzy o sobie, o kraju i jego przeszłości, z potrzeby rozszerzenia swych horyzontów myślowych i ukształtowania swojego stosunku do świata — były rozwijane dotychczas w stopniu niewystarczającym, mimo że spełniają przecież trzy doniosłe funkcje: poznawczą, praktyczną i ideowo-wychowawczą. Pierwsza funkcja polega na odkrywaniu prawidłowości w życiu społecznym, druga — na wykorzystaniu tych prawidłowości w rozwijaniu gospodarki i ulepszaniu organizacji życia społecznego, a trzecia — na takim kształtowaniu świadomości społecznej, aby poszczególne jednostki, grupy i klasy społeczne pojmowały prawidłowo sens swych czasów i bieg historii, znały swoje miejsce w zmieniających się wielkich strukturach społecznych i małych kolektywach pracy i aby na podstawie tej wiedzy przejawiały określone dążenia i postawy przyspieszające proces socjalistycznego rozwoju społecznego.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-24.17" who="#PoselMlynczakTadeusz">Kształtowanie tak rozumianej świadomości społecznej ma istotne znaczenie dla osiągnięcia ogólnych i strategicznych celów rozwoju socjalistycznego społeczeństwa w naszym kraju oraz celów i priorytetów społecznych bieżącego planu 5-letniego, w którym nowością jest ich wyraźne i jednoznaczne określenie i podporządkowanie im polityki gospodarczej.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-24.18" who="#PoselMlynczakTadeusz">Równocześnie, jak wynika z rozwoju ekonomicznego, chcemy osiągnąć postęp w stosunkach społecznych, stwarzać każdemu obywatelowi lepsze warunki do startu życiowego, pracy i udziału w rządzeniu państwem, decydowania o zasadniczych sprawach kraju i własnego środowiska.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-24.19" who="#PoselMlynczakTadeusz">Potrzebny jest więc zintegrowany rozwój nauk społecznych. Jak podkreśla w swojej wypowiedzi prof. Władysław Markiewicz — „autentyczna integracja polskiego środowiska humanistycznego i racjonalne spożytkowanie jego potencjału intelektualnego mogą nastąpić tylko wówczas, gdy postawi się przed nim pewne problemy o podstawowym znaczeniu teoretycznym i praktycznym. Toteż ilość problemów godnych tego, aby zajęła się nimi cała polska humanistyka powinna być stosunkowo niewielka”. Prof. Markiewicz wymienia ich sześć.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-24.20" who="#PoselMlynczakTadeusz">Pozwalam sobie krótko zwrócić na nie uwagę:</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-24.21" who="#PoselMlynczakTadeusz">— tematem nad wyraz ważnym, a przy tym wymagającym kompleksowych badań jest problem osobowości człowieka, wychowania jednostki ludzkiej i jej socjalizacji;</u> | |
| 419 | + <u xml:id="u-24.22" who="#PoselMlynczakTadeusz">— w związku z przedstawionym problemem znajduje się kompleks zagadnień, dotyczących społecznych wyznaczników pozycji jednostki, takich jak zmiany w strukturze społecznej, w układzie wzajemnych stosunków między klasami, warstwami i grupami społecznymi, ich stylu życia, w modelu gospodarstwa domowego, we wzorach konsumpcji itp. Opracowanie tego zespołowego problemu, który za każdym razem odnosi się do określonej fazy budownictwa socjalistycznego i rewolucji naukowo-technicznej, powinno stanowić podstawę do ustalania dostosowanej do nowych warunków i aspiracji ludzi pracy — polityki socjalnej państwa, optymalnej koncepcji zagospodarowania przestrzeni i polityki mieszkaniowej. Stopień integracji badaczy, zainteresowanych tym problemem, przede wszystkim dzięki koordynacyjnym poczynaniom Instytutu Filozofii i Socjologii PAN jest dość daleko zaawansowany;</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-24.23" who="#PoselMlynczakTadeusz">— płaszczyzną integracji dla wielu grup naukowców, podejmujących wciąż jeszcze nowatorską na naszym terenie problematykę na pograniczu nauk technicznych i społecznych, powinny stać się badania nad systemem zarządzania i organizacji, ze szczególnym uwzględnieniem psychospołecznych komponentów tego, co skrótowo przywykliśmy nazywać — nawykiem dobrej roboty;</u> | |
| 421 | + <u xml:id="u-24.24" who="#PoselMlynczakTadeusz">— polem jednoczącym wysiłki badawcze różnych dyscyplin, interesujących się dziedzictwem kulturowym i społecznymi mechanizmami jego przekazywania mogłyby być kompleksowe badania nad kulturą narodową i jej percepcją;</u> | |
| 422 | + <u xml:id="u-24.25" who="#PoselMlynczakTadeusz">— kolejnym problemem węzłowym polskiej humanistyki, mogącym stanowić teren zespalający wysiłki licznych grup naukowców, głównie historyków, a oprócz nich politologów i socjologów, są badania nad świadomością historyczną i kulturą polityczną narodu polskiego.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-24.26" who="#PoselMlynczakTadeusz">Wreszcie rozwiązywanie wszystkich węzłowych problemów następować będzie przy podziale świata na dwa przeciwstawne i rywalizujące ze sobą systemy społeczno-polityczne. Nauki społeczne w Polsce powinny poddawać systematycznej obserwacji i wnikliwej analizie wszelkie zmiany w układzie sił klasowych na świecie oraz ich wpływ na sytuację we własnym kraju. Słuszne wydają się postulaty, aby badania nad współczesnym imperializmem, jego ideologiami, ujęte aktualnie w ramy jednego z wielu problemów resortowych PAN, prowadzić ze znacznie większym rozmachem. Okazją do podjęcia szerokiej, wszechstronnej dyskusji nad problemem unowocześnienia nauk społecznych jest okres przygotowawczy do II Kongresu Nauki Polskiej, który wytyczy kierunki rozwoju nauki, w tym także dyscyplin humanistycznych na następne 20 lat.</u> | |
| 424 | + <u xml:id="u-24.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 425 | + </div> | |
| 426 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 427 | + <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Janusz Zabłocki.</u> | |
| 428 | + </div> | |
| 429 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 430 | + <u xml:id="u-26.0" who="#PoselZablockiJanusz">Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata jest pierwszą debatą nad projektem planu 5-letniego, jaka odbywa się po zmianach grudniowych 1970 r. Przedstawiony Sejmowi projekt planu nosi już na sobie widoczne odbicie nowego stylu myślenia o gospodarce i życiu społecznym. W swej obecnej wersji plan, który rozważamy, różni się od wszystkich dotychczasowych projektów pięciolatki. Chcę wskazać w tym zakresie na dwa tylko istotne elementy.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-26.1" who="#PoselZablockiJanusz">Pierwsza podstawowa różnica tkwi w sformułowaniu samego celu. Po raz pierwszy plan obecny wysuwa na czoło systematyczną, powszechnie odczuwalną poprawę bytowych, socjalnych i kulturalnych warunków życia ludności, a zawarte w planie zadania rozwoju sił wytwórczych i podniesienia efektywności gospodarowania podporządkowane są wymogom coraz to pełniejszego zaspokajania rosnących potrzeb społeczeństwa. Konsekwencją takiego ustawienia celów planu jest pozytywna zmiana proporcji w rozwoju przemysłu, wyrażająca się w zbliżeniu tempa wzrostu produkcji przedmiotów spożycia do tempa wzrostu produkcji środków produkcji. Jest to poprawa nie tylko w porównaniu z projektami przedgrudniowymi, ale również w porównaniu z założeniami obecnego planu, przedłożonymi nam w listopadzie ubiegłego roku.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-26.2" who="#PoselZablockiJanusz">Zasługuje przy tym na uwagę, że takie ustawienie hierarchii celów bynajmniej nie pociąga za sobą osłabienia dynamiki rozwoju gospodarczego. Przeciwnie — gdy w tezach na V Zjazd zakładano wzrost dochodu narodowego w pięcioleciu 1971—1975 o 34—36%, to obecny projekt przewiduje jego wzrost o 40%.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-26.3" who="#PoselZablockiJanusz">W tym nowym ujęciu hierarchii celów przejawia się nastawienie, charakteryzujące styl nowego kierownictwa partii i Rządu po 1970 r. I jeżeli ten styl, czytelny już w pierwszych wypowiedziach i w pierwszych decyzjach nowego kierownictwa tak szybko zyskał mu zaufanie i poparcie wszystkich Polaków, to w niemałym stopniu stało się tak dlatego, że dostrzeżona w nim została intencja przyznania w procesie gospodarowania należytego miejsca i roli człowiekowi. Nieprzypadkowo plan 5-letni, przedłożony obecnie Sejmowi, nosi nazwę już nie planu gospodarczego, ale planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju. Nadana zostaje w ten sposób właściwa ranga sprawom socjalnym, zbyt często dotąd widzianym na drugim planie, poza produkcją. Instytucjonalnym wyrazem tych intencji jest powołanie nowego ministerstwa — Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, które zintegrować powinno w zasięgu swego działania całość problemów, jakie do tej pory rozproszone były między różne resorty i instytucje bądź też w ogóle w dotychczasowym układzie resortowym nie znajdowały swego opiekuna. Przykładem takiego właśnie zagadnienia, a jest to zagadnienie o wielkiej społecznej doniosłości, jest sprawa polityki ludnościowej państwa. Na problem ten zwróciłem uwagę dwa i pół roku temu, przemawiając w tej sali w imieniu Koła Poselskiego — „Znak” w dniu 21 grudnia 1969 r. i pozwoli Wysoka Izba, że do wystąpienia tego powrócę. Mówiłem wówczas o niepokoju, jaki w szerokich kręgach polskiej opinii budzi sytuacja demograficzna naszego kraju, charakteryzująca się od kilkunastu lat systematycznym spadkiem liczby urodzeń. Biorąc pod uwagę, iż podobne procesy są do odwrócenia niezwykle trudne i wymagają wiele czasu, Koło Poselskie „Znak” — za moim pośrednictwem — postulowało wówczas podjęcie przez Rząd, wzorem innych państw socjalistycznych, aktywnej polityki ludnościowej.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-26.4" who="#PoselZablockiJanusz">Sprawa ta dzisiaj nie utraciła, ale zyskała jeszcze na ostrości. Wprawdzie w ostatnich latach zwiększyła się nieznacznie liczba urodzeń (z 531 100 w 1969 r. do 562 300 w 1971 r.), podniosła się nieco ich stopa (z 16,3 promille w 1969 r. do 17,2 promille w 1971 r.), podniosła się również stopa przyrostu naturalnego stanowiącego saldo między urodzeniami a zgonami (z 8,2 promille w 1969 r. do 8,5 promille w roku 1971). Wskaźniki te jednak — jako związane z wejściem w wiek małżeństw roczników tzw. wyżu demograficznego mają charakter tylko koniunkturalny i nie mogą nikogo mylić. Nie oznaczają one nic więc ponadto, że doczekaliśmy się owoców, jakie wydaje kapitał ludnościowy z lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Jak jednak rysuje się przyszłość? Istotny i jedynie miarodajny wskaźnik dynamiki długofalowych procesów ludnościowych, jakim jest tzw. współczynnik reprodukcji netto, określający stosunek liczby noworodków płci żeńskiej do liczby kobiet w wieku rodności, niezmiennie i systematycznie pogarsza się w Polsce z roku na rok. Współczynnik ten, który w roku 1969 wynosił 1,013 — w roku 1970 osiągnął 1,011. Oznacza lo, że schodzimy do poziomu prostej reprodukcji ludności. Jak obliczają demografowie, przy utrzymaniu się dotychczasowego trendu, już w latach 1973—1974 Polska wejdzie trwale w fazę zwężonej reprodukcji ludności, przy czym ludność miast weszła w tę fazę już w roku 1962.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-26.5" who="#PoselZablockiJanusz">Te procesy ludnościowe zaczynają być coraz powszechniej dostrzegane i budzą żywy niepokój. Widoczne są one w coraz mniej licznych rocznikach dzieci w klasach pierwszych, w zamykaniu wielu szkół podstawowych, niejednokrotnie budowanych niedawno jako szkoły tysiąclecia niemałym nakładem środków materialnych i społecznej ofiarności. Widoczne są wreszcie w tworzeniu struktury demograficznej, w narastaniu nowego wyżu, wyżu ludzi starych, którego potrzebom obecna służba zdrowia i instytucje opieki społecznej nie są w stanie sprostać.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-26.6" who="#PoselZablockiJanusz">W tej sytuacji pragnę ponowić wobec Rządu pytanie, które postawione zostało z naszej strony przed 2,5 laty ówczesnemu Prezesowi Rady Ministrów i na które nie otrzymaliśmy merytorycznej odpowiedzi: czy i jakie kroki zamierza podjąć Rząd, by zapobiec niewłaściwemu i budzącemu niepokój przebiegowi procesów ludnościowych?</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-26.7" who="#PoselZablockiJanusz">Wysoka Izbo! W uchwale VI Zjazdu PZPR można znaleźć następujące stwierdzenie:</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-26.8" who="#PoselZablockiJanusz">„Już w najbliższym czasie należy opracować długofalowe programy rozwiązywania węzłowych problemów w różnych dziedzinach życia społeczno-ekonomicznego. Programy te powinny uwzględniać podstawowe potrzeby naszego społeczeństwa”.</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-26.9" who="#PoselZablockiJanusz">Otóż do takich węzłowych problemów życia polskiego, które powinny być objęte długofalowymi i całościowymi programami, zaliczyć należy tworzenie właściwych warunków dla umocnienia rodziny i wzrostu jej funkcji opiekuńczo-wychowawczych nad młodym pokoleniem. Nie jest to problem nowy. Szeroka opinia społeczna w Polsce z uznaniem przyjmuje wyraźnie odczuwalną zmianę klimatu wokół tej sprawy, jaka się daję odczuć ,po grudniu 1970 r. Sprawy warunków życia rodzin wielodzietnych, pracującej matki, opieki nad dzieckiem znalazły właściwą sobie rangę, a troska o lepsze ich rozwiązanie znalazła wyraz w szeregu aktów normatywnych, wydanych w roku ubiegłym i bieżącym. Chodzi jednak o to, by dokonać zharmonizowania w jednolity, kompleksowy i długofalowy program polityki rodzinnej różnorodnych rozwiązań szczegółowych, żarówno tych, które są już wprowadzone w życie, jak i tych, które są dopiero proponowane. W programie tym powinny zostać sformułowane podstawowe cele, jakim mają służyć rozwiązania podejmowane w zakresie polityki rodzinnej. Te zaś podstawowe cele powinny być określone na podstawie analizy sytuacji i potrzeb rodzin polskich, przy sprecyzowaniu pożądanego modelu rodziny w społeczeństwie socjalistycznym. Program powinien również określać środki i metody, za pomocą których dążyć się będzie do osiągnięcia tych celów, jak również ramowy plan realizacji zaprojektowanych przedsięwzięć w czasie.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-26.10" who="#PoselZablockiJanusz">Nawiązując do powyższych stwierdzeń, sejmowa Komisja Pracy i Spraw Socjalnych na swym posiedzeniu w dniu 16 maja br. uchwaliła skierowany do Prezesa Rady Ministrów dezyderat, dotyczący opracowania długofalowego i kompleksowego programu polityki rodzinnej.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-26.11" who="#PoselZablockiJanusz">Nie chcąc wyprzedzać przyszłej dyskusji nad tym programem, chciałbym zwrócić uwagę na niektóre tylko istotne sprawy, jakie powinny być w nim podjęte.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-26.12" who="#PoselZablockiJanusz">Sprawą o podstawowym znaczeniu są warunki bytu rodzin. Słuszny jest obrany przez Rząd kierunek takiego przeobrażania systemu płac, który by zwiększył ich funkcję bodźca ekonomicznego. Ale równocześnie — co nie pozostaje w sprzeczności z tym pierwszym, ale stanowi jego niezbędne uzupełnienie — należy lepiej zabezpieczyć pokrycie potrzeb, związanych z wielkością rodziny pracownika, a to osiągnąć możemy poprzez odpowiednie przekształcenie systemu świadczeń socjalnych.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-26.13" who="#PoselZablockiJanusz">Trzeba tu odrzucić pokutujące dotąd stereotypy myślowe, pochodzenia liberalno-neomaltuzjańskiego, uznające świadczenia na rzecz rodziny za coś w rodzaju dobroczynności. Wielkość rodziny, jej model, jej trwałość nie są wyłącznie prywatną sprawą jednostek. Zainteresowane tym jest również państwo, planujące rozwój społeczno-gospodarczy kraju i odpowiedzialne za jego przyszłość. Dlatego również koszty utrzymania i wychowania dzieci nie mogą być traktowane jako inwestycje prywatne, obciążające nieraz ponad miarę indywidualne rodziny. Jest rażąco niezgodne z zasadą społecznej sprawiedliwości, jeżeli rodzice, którzy wzięli na siebie ciężar urodzenia i wychowania dzieci, nie tylko za swój trud społecznie cenny, nie uzyskują materialnej kompensaty i społecznego uznania, ale najczęściej w praktyce płacą tego koszty w postaci obniżenia standardu życiowego swoich rodzin. Do takiego stanu rzeczy przyzwyczailiśmy się sami i co gorzej przyzwyczajamy nowe, wchodzące w życie pokolenie. Dlatego dotychczasowa polityka świadczeń socjalnych dojrzała do zasadniczych reform. Trzeba zastanowić się nad bardziej społecznie racjonalnym, a zarazem sprawiedliwym podziałem funduszu spożycia.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-26.14" who="#PoselZablockiJanusz">Na tle istniejącej sytuacji demograficznej szczególnego znaczenia nabiera sprawa ekonomicznych warunków, w jakich rozpoczynają swoje nowe życie młode małżeństwa i młode rodziny. Jak wiemy, newralgicznym punktem warunków bytowych młodych małżeństw było i jest u nas własne mieszkanie.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-26.15" who="#PoselZablockiJanusz">Długofalowy, słuszny co do zasadniczego kierunku program budownictwa mieszkaniowego, przedstawiony został ostatnio przez V Plenum Komitetu Centralnego PZPR. Niezależnie wszakże od problemu deficytu mieszkań, odczuwalnego szczególnie ostro w ostatnich latach — latach wyżu nowych małżeństw — chcę zwrócić uwagę na inny problem. Istnieje mianowicie potrzeba stworzenia takich warunków nabywania mieszkań przez młode rodziny, aby nadmierne obciążenie ich budżetów domowych nie działało w kierunku antynatalistycznym, by nie zmuszało młodych małżeństw do przesuwania w czasie decyzji co do urodzenia dziecka. Trzeba zatem zastanowić się nad jednolitym systemem kredytowania budowy mieszkań dla młodych małżeństw przy zastosowaniu zasady stopniowego umarzania kredytu w miarę rodzenia się dzieci. Podobne rozwiązania są już stosowane w innych krajach.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-26.16" who="#PoselZablockiJanusz">Kolejnym tematem, wymagającym podjęcia, jest funkcjonowanie systemu instytucji społecznych, mających za zadanie dopomaganie rodzinie w jej funkcjach opiekuńczych i wychowawczych bądź też zastępujących rodzinę. Mam tu na myśli żłobki, przedszkola, domy dziecka, świetlice szkolne, młodzieżowe domy kultury itd. Jak wynika z dotychczasowych obserwacji zarówno gęstość sieci tych instytucji, jak i sposób ich funkcjonowania pozostawiają wiele do życzenia.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-26.17" who="#PoselZablockiJanusz">Nasuwa się jednak zasadnicze pytanie dotyczące optymalnej formy opieki nad małym dzieckiem: czy podstawową formą jej zapewnienia powinna być dalsza rozbudowa sieci żłobków, czy też — bez rezygnowania ze żłobków — opieka matki w domu. Wydaje się, że z różnych powodów — ekonomicznych, socjalnych, wychowawczych — właściwsze jest rozwiązanie drugie. Jak się wydaje, po tej linii poszedł też Rząd, przedłużając z 1 roku do 3 lat bezpłatny urlop dla matek pracujących, które wychowują dzieci. Ażeby jednak decyzja ta dała pożądane skutki społeczne, należałoby pójść po tej linii krok dalej. Należałoby ją połączyć, podobnie jak to jest w niektórych krajach, z ustanowieniem zasiłku opiekuńczego dla matki posiadającej dziecko do lat 3, która pragnąc opiekować się nim, przerywa na ten czas pracę lub jej nie podejmuje. Wymaga to bez wątpienia przeznaczenia na ten cel nowych środków w skali ogólnopaństwowej. Ale poczynione tu nakłady byłyby równoważone przez oszczędności z funduszu płac, zasiłki pobierane przez kobiety pracujące na opiekę nad chorym dzieckiem, a także przez odciążenie nakładów inwestycyjnych i kosztów utrzymania nowych żłobków. Niemałą korzyścią wprowadzenia tak pomyślanego zasiłku opiekuńczego byłoby i to, że przyczyniłby się on do rozładowania na rynku pracy występujących wciąż jeszcze nadwyżek siły roboczej kobiet.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-26.18" who="#PoselZablockiJanusz">Należałoby również ponownie zbadać skutki społeczne działania ustawy o przerywaniu ciąży z 27 kwietnia 1956 r. i jej przepisów wykonawczych. W tej sprawie nasze Koło złożyło w marcu 1969 r. memoriał na ręce Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-26.19" who="#PoselZablockiJanusz">Proponowane rozwiązania wymagają w części nowych środków finansowych. Dlatego — równocześnie z ich postulowaniem — powinniśmy umacniać w społecznej świadomości przekonanie, że te nowe środki mogą być uzyskane jedynie lepszą i wydajniejszą pracą całego społeczeństwa, odkrywaniem wszystkich istniejących w gospodarce rezerw, korzystniejszymi wynikami wykonania i przekroczenia uchwalonego dziś planu.</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-26.20" who="#PoselZablockiJanusz">Trzeba wreszcie na koniec powiedzieć, że troska o umocnienie rodziny nie może się sprowadzać jedynie do polityki świadczeń socjalnych. Nie mniej ważne jest należyte ukształtowanie właściwego klimatu w szerokiej opinii publicznej wokół uznania moralno-społecznej rangi małżeństwa, rodziny, dziecka, a także stosunku do człowieka starego. Powinno to znaleźć wyraz w odpowiednim ukierunkowaniu działalności środków masowego przekazu, programów nauczania i wychowania w szkołach, organizacjach społecznych, młodzieżowych, związkowych itd.</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-26.21" who="#PoselZablockiJanusz">Rosnąca liczba rozwodów, zwłaszcza w małżeństwach młodych, świadczy o tym, że przygotowanie młodych ludzi do małżeństwa nie jest dostateczne. Powinny na to zwrócić uwagę odpowiednie instytucje i organizacje wychowawcze. Dotyczy to także poradnictwa i pomocy rodzinom przeżywającym wewnętrzne trudności i konflikty.</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-26.22" who="#PoselZablockiJanusz">Troska o umocnienie rodziny, tworzenie odpowiednich warunków dla jej trwałości i rozwoju, dla wzmożenia jej funkcji opiekuńczo- wychowawczych na rzecz młodego pokolenia jest miarą poczucia odpowiedzialności za teraźniejszość i przyszłość naszego narodu. Dlatego problem ten musi być wspólną sprawą władz państwowych i społeczeństwa, sprawą nadrzędną, w służbie której łączyć się powinny wysiłki wszystkich Polaków, niezależnie od tego, z jakiej motywacji światopoglądowej się rodzą. Chcemy wierzyć, że wraz z postępami normalizacji stosunków z państwem będzie w tę wspólną sprawę mógł wnosić większy wkład również kościół i że jego działalność, zbieżna z obecnymi dążeniami Rządu w zakresie socjalnym i w zakresie wychowania społecznego, będzie należycie zrozumiana przez władze administracyjne.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-26.23" who="#PoselZablockiJanusz">Biorąc pod uwagę istotną rangę zagadnienia rodziny dla życia ogólnonarodowego, rangę potwierdzoną także uchwałą VI Zjazdu partii, pragnę na zakończenie skierować do Prezydium Sejmu wniosek. Wnoszę, aby pośród projektowanych posiedzeń problemowych Sejmu znalazło się w tej kadencji również posiedzenie poświęcone rządowemu programowi polityki rodzinnej.</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-26.24" who="#PoselZablockiJanusz">Chcę oświadczyć, że Koło Poselskie — „Znak” będzie głosować za przyjęciem przedłożonego projektu uchwały Sejmu o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 wraz z proponowanymi poprawkami.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-26.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 456 | + </div> | |
| 457 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 458 | + <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Obecnie proszę Obywatela Sekretarza, Posła Henryka Pawłowskiego, o odczytanie komunikatu.</u> | |
| 459 | + </div> | |
| 460 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 461 | + <u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">Bezpośrednio po zarządzeniu przerwy obiadowej w obradach Sejmu odbędzie się posiedzenie Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi w sali nr 67, Dom Poselski.</u> | |
| 462 | + </div> | |
| 463 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 464 | + <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Zarządzam przerwę w obradach do godziny 16.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min. 05 do godz. 16)</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-29.2" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Kontynuujemy obrady. Głos ma poseł Tadeusz Bejm.</u> | |
| 467 | + </div> | |
| 468 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 469 | + <u xml:id="u-30.0" who="#PoselBejmTadeusz">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Na VI Zjeździe partii i w podstawowych dokumentach partyjnych po raz pierwszy poświęcono tak wiele uwagi problematyce morskiej i jej dynamicznemu, wszechstronnemu rozwojowi. Ludzie morza na całym wybrzeżu przyjmują to z aprobatą i satysfakcją. Realizacja planu 5-letniego stanowić będzie nowy etap w rozwoju przemysłu okrętowego, floty, portów i rybołówstwa.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-30.1" who="#PoselBejmTadeusz">„Musimy się jeszcze dobrze natrudzić, aby obecność Polski na morzu i udział gospodarki morskiej w tworzeniu dochodu narodowego odpowiadały temu korzystnemu zwrotowi, jakim był nasz powrót na 500-kilometrowe wybrzeże Bałtyku.” Są to słowa I Sekretarza KC tow. Edwarda Gierka skonkretyzowane w dokumentach zjazdowych oraz w działalności kierownictwa partii i Rządu. Znajdują one również wyraz w projekcie planu, który dziś rozpatrujemy. Następuje przeto zasadniczy zwrot w traktowaniu gospodarki morskiej przez najwyższe władze kraju. Najbliższe lata mają przynieść znaczne zwiększenie udziału gospodarki morskiej w tworzeniu dochodu narodowego i jej wpływu na bilans płatniczy kraju. W bieżącej pięciolatce zakłada się wzrost tonażu floty handlowej do 3,5 min DWT, tj. o 75% więcej od stanu na koniec 1970 roku. Udział naszej floty w przewozie towarów polskiego handlu zagranicznego wyniesie na koniec 1975 roku 60—65%, co stanowi poważny wzrost w stosunku do 1970 roku, gdy udział ten wynosił 44%.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-30.2" who="#PoselBejmTadeusz">Zakładany przyrost tonażu jest najszybszy w dotychczasowej historii polskiej marynarki handlowej i oznacza konieczność wprowadzenia do eksploatacji w ciągu 5 lat statków o nośności odpowiadającej obecnemu tonażowi naszej floty. Statki, które wejdą do eksploatacji — to przede wszystkim nowoczesne trampy i drobnicowce przystosowane do przewozu kontenerów, a także samochodowe i kolejowe promy pasażersko-towarowe.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-30.3" who="#PoselBejmTadeusz">Ta nowoczesna flota pozwoli nie tylko na zwiększenie przewozów, ale również na zwiększenie o ponad 55% wpływów z tytułu tzw. nadwyżki dewizowej. Właściwa eksploatacja tej floty — jako wiodącego ogniwa w gospodarce morskiej — musi być zharmonizowana z rozwojem zaplecza lądowego, portów i przemysłu remontu statków. Przewiduje to omawiany projekt planu.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-30.4" who="#PoselBejmTadeusz">Przeładunki dokonane w portach morskich uległy znacznemu zwiększeniu w 1970 roku w porównaniu z rokiem 1965. Założenia planu 5-letniego na 1970 rok przekroczone zostały o 8,2 mln ton. Wzrost obrotów, jaki nastąpił w latach 1966—1970, odpowiada obecnym jednorocznym przeładunkom takich portów, jak Gdańsk lub Gdynia. Do tak wysokiej dynamiki wzrostu obrotów nie był jednak dostosowany program modernizacji zaplecza. Zasadniczy zwrot pod tym względem następuje obecnie, ponieważ na inwestycje portowe przeznacza się do 1975 r. 6,8 mld zł, to jest tyle, ile wydatkowano na rozwój portów w ciągu poprzednich 15 lat. Pozwoli to w zasadniczy sposób zmniejszyć narosłe dysproporcje między zdolnością przeładunkową i sprawnością portów a potrzebami floty.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-30.5" who="#PoselBejmTadeusz">Łącznie z paliwami, porty morskie przeładowały w 1970 r. 36 mln ton towarów. Zakłada się, że w 1975 r. obroty portów wynosić będą 44,7 mln ton. Przyrost ten następować będzie głównie w ładunkach masowych, takich jak węgiel, nawozy fosforowe, paliwa i ruda. Stąd też struktura nakładów ukierunkowana została na rozwój specjalistycznych i nowoczesnych baz przeładunkowo-składowych. Szczególnie dynamicznie wzrastać będą obroty w zespole portowym Gdańsk—Gdynia. Dlatego też w Gdańsku realizujemy największą inwestycję bieżącej pięciolatki w gospodarce morskiej — duży, nowoczesny port, tzw. Port Północny, dla obsługi stutysięczników z ładunkiem węgla i paliw płynnych. Będziemy więc w naszych portach stosować w przeładunkach nowoczesną technikę na najwyższym światowym poziomie.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-30.6" who="#PoselBejmTadeusz">Nierozerwalnie związany z rozwojem floty handlowej, rybackiej i technicznej jest potencjał produkcyjny stoczni remontowych. Głównym zadaniem tych stoczni będzie zapewnienie optymalnej gotowości technicznej floty. Projekt planu zakłada wzrost wartości produkcji czystej stoczni remontowych o około 70%, a produkcji eksportowej — o 65%. Wyniki te zamierza się uzyskać m.in. poprzez budowany już aktualnie ośrodek remontu dużych statków. Założony rozwój floty, portów i przemysłu remontu statków stanowi związaną ze sobą całość. Jeszcze bardziej dynamiczny rozwój osiągnie przemysł okrętowy w ostatnim roku planu 5-letniego. Stocznie zbudują bowiem statki mające 1 mln ton nośności, a więc o 95% więcej niż w roku 1970.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-30.7" who="#PoselBejmTadeusz">W bieżącym pięcioleciu przemysł okrętowy przysporzy gospodarstwu narodowemu ponad 6 100 mln zł dewizowych w wartości eksportu, to jest ponad 60% więcej niż w latach 1966— 1970 oraz zapewni dostawy nowoczesnych statków dla floty krajowej.</u> | |
| 477 | + <u xml:id="u-30.8" who="#PoselBejmTadeusz">Planowane inwestycje, równe inwestycjom w całej powojennej historii tego przemysłu, zapewniają przede wszystkim dalszy rozwój Stoczni im. Komuny Paryskiej wraz z budową drugiego suchego doku, ale także modernizację Stoczni im. Warskiego w Szczecinie, Stoczni im. Lenina w Gdańsku oraz proporcjonalny rozwój zaplecza kooperacyjnego i konstrukcyj- no-badawczego przemysłu okrętowego. Jest to gwarancja, że przemysł okrętowy będzie mógł utrzymać swoją pozycję budowniczego nowoczesnych, cenionych w świecie statków handlowych i rybackich, że śmiało może podejmować budowę nowych typów i osiągać coraz wyższy poziom technologiczny i coraz lepsze wyniki ekonomiczne.</u> | |
| 478 | + <u xml:id="u-30.9" who="#PoselBejmTadeusz">Planowane inwestycje stwarzają podstawę do utrzymania ciągłości rozwoju tego przemysłu po roku 1975. Nie ulega wątpliwości, że wkład tej dziedziny gospodarki morskiej w ogólny dorobek naszej ekonomiki będzie coraz większy i bardziej efektywny.</u> | |
| 479 | + <u xml:id="u-30.10" who="#PoselBejmTadeusz">Poważną rolę w kształtowaniu bilansu żywnościowego kraju ma gospodarka rybna. W latach 1971—1975 połowy ryb morskich będą systematycznie wzrastać, tak aby w 1975 roku osiągnąć 600 tys. ton, co oznacza ich wzrost w stosunku do 1970 r. o 28,5%. Zapewni to dostawy na rynek 246 tys. ton ryb i przetworów. Spożycie produktów rybnych wyniesie więc w 1975 roku 7,3 kg na 1 mieszkańca Polski. Osiągnięcie tych wyników ma bardzo istotne znaczenie w gospodarce kraju. Z badań przeprowadzonych przez ekspertów wynika, że w układzie porównywalnym koszt produkcji mięsa w hodowli zwierząt rzeźnych jest znacznie wyższy od kosztu produkcji mięsa rybnego. Podczas, gdy koszt produkcji ryb i przetworów rybnych, po przeliczeniu na 1 kg jednostki porównywalnej wg danych z 1968 roku wyniósł 31.70 zł za 1 kg, to koszt produkcji 1 kg mięsa i przetworów zwierząt rzeźnych wyniósł 40,80 zł za 1 kg. Przyjmując za miernik 1 kg czystego białka, koszt jego produkcji z ryb i przetworów rybnych wyniósł 167,40 zł, natomiast z mięsa i przetworów mięsnych — 249.70 zł.</u> | |
| 480 | + <u xml:id="u-30.11" who="#PoselBejmTadeusz">Dla zabezpieczenia realizacji tych zadań niezbędny jest dalszy rozwój i modernizacja floty łowczej, rozwój floty pomocniczej oraz rozbudowa zaplecza lądowego. Przeznaczone nakłady w wysokości ponad 8 mld zł pozwolą na zmniejszenie narosłych dysproporcji pomiędzy zapleczem lądowym i flotą. W założeniach dynamicznego rozwoju gospodarki morskiej została również uwzględniona poprawa warunków socjalno-bytowych ludzi morza, zostają bowiem przeznaczone na te cele poważne środki w miastach regionów nadmorskich. Ponad 150-tysięczna wysoko kwalifikowana kadra pracowników gospodarki morskiej stanowi gwarancję i rękojmię, że środki przeznaczone w bieżącym pięcioleciu na rozwój gospodarki morskiej będą właściwie wykorzystane i przyniosą duże efekty.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-30.12" who="#PoselBejmTadeusz">Wysoka Izbo! Przedstawione założenia rozwojowe gospodarki morskiej w bieżącym pięcioleciu świadczą nie tylko o nowym etapie zwiększonego tempa jej rozwoju, ale stwarzają również dalszą szansę rozwojową tej gospodarki po 1975 roku. Jeszcze w tej pięciolatce trzeba będzie przygotować długofalowy, perspektywiczny i kompleksowy program rozwoju gospodarki morskiej dla całego wybrzeża.</u> | |
| 482 | + <u xml:id="u-30.13" who="#PoselBejmTadeusz">Po 1975 roku powinno nastąpić całkowite zniwelowanie dysproporcji występujących jeszcze między przewozami towarów polskiego handlu zagranicznego a przewozami między obcymi portami. Nadal udział przewozów między obcymi portami, przynoszący wysokie wpływy dewizowe z naszej floty, jest mały w stosunku do innych bander. Trzeba będzie zwiększyć również udział ładunków tranzytowych w przewozach naszej floty i przeładunkach portowych.</u> | |
| 483 | + <u xml:id="u-30.14" who="#PoselBejmTadeusz">W dalszym ciągu musimy łagodzić dysproporcje pomiędzy wielkością odłowów ryb a ich sprawną dystrybucją w kraju i właściwym wykorzystaniem wszystkich złowionych ryb. Jesteśmy na dobrej drodze do wprowadzenia postępu i wysokiej techniki w całym cyklu transportowym od producenta aż do odbiorcy zagranicznego.</u> | |
| 484 | + <u xml:id="u-30.15" who="#PoselBejmTadeusz">Z inicjatywy instancji partyjnych województw nadmorskich, przy współudziale władz rządowych, podjęliśmy działanie w kierunku opracowania założeń rozwojowych tej gospodarki w układzie makro-regionu, bowiem tylko z uwzględnieniem perspektywy można w sposób właściwy założenia te programować.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-30.16" who="#PoselBejmTadeusz">Morza są olbrzymią skarbnicą zasobów naturalnych naszego globu. Należy się więc liczyć z tym, że będą miały w przyszłości ogromną, pozytywną rolę w życiu człowieka, określającą kierunki i tempo rozwoju poszczególnych krajów, a nawet całych kontynentów — szczególnie na tle wyczerpywania się niektórych zasobów lądowych. Mając 500-kilometrowe wybrzeże morskie, musimy z tej skarbnicy chcieć</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-30.17" who="#komentarz">i umieć korzystać. </u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-30.18" who="#PoselBejmTadeusz">(Oklaski)*</u> | |
| 488 | + </div> | |
| 489 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 490 | + <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Józef Kijowski.</u> | |
| 491 | + </div> | |
| 492 | + <div xml:id="div-32"> | |
| 493 | + <u xml:id="u-32.0" who="#PoselKijowskiJozef">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Pięcioletni plan społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 charakteryzuje się między innymi także realistycznym potraktowaniem kompleksu problemów związanych z intensyfikacją produkcji rolnej, z kształtowaniem realnych dochodów ludności przeznaczonych na konsumpcję oraz z rozwojem przemysłu rolno-spożywczego i obrotem towarowym na rynku płodów rolnych.</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-32.1" who="#PoselKijowskiJozef">Założony w planie znaczny wzrost siły nabywczej ludności wymaga wysokiej podaży płodów rolnych, a szczególnie produktów zwierzęcych. W celu zagwarantowania szybszego tempa hodowli trzeba uznać, że w interesie całej gospodarki narodowej podjęta została odważna, lecz niezbędna decyzja kontynuowania importu zbóż, którego wielkość wynosi 2,2 mln ton rocznie.</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-32.2" who="#PoselKijowskiJozef">Aktywna polityka wzrostu spożycia wymaga zarówno podniesienia produkcyjności gospodarstw rolnych we wszystkich sektorach, jak i odpowiednio skoordynowanego rozwoju bazy technicznej, organizacyjnej skupu i zagospodarowania surowców rolnych oraz przyspieszonego wzrostu produkcji przemysłu rolno-spożywczego. Projekt planu 5-letniego zasadniczo zabezpiecza te potrzeby, przeznaczając odpowiednie limity inwestycyjne i środki materialne. Umożliwi to zbudowanie wielu nowych zakładów przemysłu spożywczego w rejonach wysokiej produkcji towarowej rolnictwa, ułatwiając jej dalszą specjalizację i rejonizację.</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-32.3" who="#PoselKijowskiJozef">Poważna skala rezerw istnieje jeszcze w sferze obsługi rolnictwa sprawowanej przez organizacje spółdzielcze, instytucje społeczne i rady narodowe. Rezerwy te, to przede wszystkim takie organizowanie obsługi rolnika, aby tracił mniej czasu, by był obsługiwany uczciwie, sprawnie i szybko, a w miarę możliwości bezpośrednio w gospodarstwie.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-32.4" who="#PoselKijowskiJozef">Proces modernizacji rolnictwa wykazał konieczność rozwijania i upowszechniania nowych form i metod obsługi rolników. W związku z tym spółdzielczość zaopatrzenia i zbytu podjęła działanie na rzecz usprawnienia obsługi producentów rolnych oraz poprawy wyposażenia punktów skupu w sprzęt i urządzenia techniczne. W końcu 1971 r. było 3 468 punktów skupu. Liczba obiektów dostosowana jest do potrzeb rejonu. Z punktu widzenia przestrzennego ich rozmieszczenia zgodne to jest z miernikiem przeciętnego promienia obsługi punktu skupu zbóż, który wynosi 5,4 km. Wraz z wprowadzeniem mechanizacji zakłada się zwiększenie maksymalnej dziennej zdolności przyjęcia i odładunku zbóż z 64 tys. ton w 1970 r. do 100 tys. ton w 1975 r.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-32.5" who="#PoselKijowskiJozef">Wyrazem poprawy jakości sieci skupu jest dalszy rozwój oczyszczalnictwa i laboratoriów przy magazynach zbożowo-nasiennych oraz pełniejsze wyposażenie punktów skupu w urządzenia techniczne.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-32.6" who="#PoselKijowskiJozef">Wraz ze wzrostem pogłowia zwierząt przeciętny skup przypadający na jeden punkt będzie wzrastał z 564 ton w 1970 r. do 700 ton w 1975 r. przy przeciętnym promieniu obsługi około 5,6 km. Dlatego konieczne są dalsze wysiłki, by mimo większej masy towarowej nie obniżyć poziomu obsługi rolników w punktach skupu.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-32.7" who="#PoselKijowskiJozef">Zagwarantowanie dostaw na rynek ziemniaków jadalnych o coraz wyższej jakości powoduje konieczność zapewnienia odpowiednich warunków składowania, sortowania i paczkowania ziemniaków. Rozwiązanie tego problemu wymaga budowy 36 przechowalni i sortowni. Budowa tych obiektów nie ma pełnego limitowego zabezpieczenia w planie inwestycyjnym CRS. Przedsięwzięto także wiele poczynań organizacyjnych, zmierzających do usprawnienia odbioru produktów rolnych i obsługi dostawców. Wymienić tu można zniesienie powiązania sprzedaży pasz treściwych z wielkością bonifikaty i z ceną nawozów mineralnych, zunifikowanie i ujednolicenie wzorów umów wieloletnich, organizowanie bezpośredniego odbioru ziemniaków od rolników, uproszczenie norm cennika skupu zbóż, poprawę synchronizacji godzin otwarcia punktów kasowych z pracą punktów skupu. Przeprowadzane są także w GS obowiązkowe szkolenia pracowników skupu zwierząt.</u> | |
| 501 | + <u xml:id="u-32.8" who="#PoselKijowskiJozef">W celu dalszej poprawy organizacji pracy w kontraktacji i skupie płodów rolnych konieczne jest:</u> | |
| 502 | + <u xml:id="u-32.9" who="#PoselKijowskiJozef">— dalsze uproszczenie norm jakościowych, — rozwijanie odbioru bezpośredniego płodów rolnych, — wdrażanie harmonogramów dostaw oraz zagwarantowanych w umowie kontraktacyjnej terminów dostaw, — wyeliminowanie z obrotu ziemniaków jadalnych II gatunku, — wprowadzenie w wytypowanych zakładach przemysłowych produkcji wag obwoźnych-zaczepnych do samochodów, niezbędnych do odbioru żywca w zagrodzie.</u> | |
| 503 | + <u xml:id="u-32.10" who="#PoselKijowskiJozef">Zmiany zachodzące na wsi w strukturze spożycia żywności, wyrażające się w denaturalizacji spożycia, odzwierciedlają proces poprawy warunków bytowych i racjonalizacji odżywiania się ludności wiejskiej. Zagadnienie to nabiera szczególnego znaczenia w warunkach dynamicznego wzrostu produkcji rolnej i związanych z tym dochodów.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-32.11" who="#PoselKijowskiJozef">Poprawa relacji cen skupu i cen detalicznych artykułów żywnościowych stworzyła korzystne warunki do ograniczenia spożycia naturalnego na wsi. Efektywność tej zmiany zależy od zaopatrzenia sieci handlu wiejskiego w dostateczną ilość i odpowiedni asortyment towarów żywnościowych. Braki w zaopatrzeniu hamują proces denaturalizacji spożycia i jednocześnie zmuszają ludność wiejską do zakupów w sieci handlu miejskiego. Regularność i częstotliwość zakupów żywności powoduje poważne straty czasu ze szkodą dla produkcji rolniczej i jednocześnie pociąga za sobą wzrost faktycznych kosztów nabycia żywności. Masowy wykup artykułów spożywczych przez ludność wiejską w sieci handlu miejskiego w niektórych dniach tygodnia dezorganizuje zaopatrzenie ludności miast. Poprawa warunków pracy kobiet wiejskich zależy w dużym stopniu od możliwości zaspokojenia popytu na żywność przez handel wiejski.</u> | |
| 505 | + <u xml:id="u-32.12" who="#PoselKijowskiJozef">Przyjęty w planie 5-letnim poziom zaopatrzenia rynku wiejskiego w artykuły żywnościowe i struktura asortymentowa dostaw zapewniają poprawę wyżywienia ludności. Znajduje to wyraz w ogólnym wzroście spożycia, jak i w znacznym zwiększeniu udziału (w ogólnym spożyciu) artykułów (białkowych pochodzenia zwierzęcego, co rekompensuje w pewnej mierze ograniczenie spożycia naturalnego i obrotów wolnorynkowych. A 'więc ii w tym zakresie plan będzie oddziaływał na produkcję rolną ii na kształtowanie równowagi rynkowej.</u> | |
| 506 | + <u xml:id="u-32.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 507 | + </div> | |
| 508 | + <div xml:id="div-33"> | |
| 509 | + <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Tadeusz Hołuj.</u> | |
| 510 | + </div> | |
| 511 | + <div xml:id="div-34"> | |
| 512 | + <u xml:id="u-34.0" who="#PoselHolujTadeusz">„Kiedy słyszę wyraz kultura odbezpieczam rewolwer.” Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Są to już historyczne słowa twórcy i kierownika propagandy hitlerowskiej, wyjątkowo prawdziwe, opierające się na słusznej analizie śmiertelnego niebezpieczeństwa, jakim była wówczas kultura dla ustroju hitlerowskiego, jakim jest po dziś dzień dla wszystkich ustrojów faszystowskich.</u> | |
| 513 | + <u xml:id="u-34.1" who="#PoselHolujTadeusz">A więc prawidłowo rozumując nasuwa się myśl, że kultura jest naszym naturalnym sojusznikiem, że można sobie wyobrazić kulturę bez socjalizmu, ale nie można sobie wyobrazić socjalizmu bez kultury. Jest rzeczą godną zastanowienia, że właśnie prądy faszystowskie, żerujące przecież na tym samym polu, na którym — „żeruje” sztuka, na ludzkich namiętnościach, na starych mitach, na nowo tworzonych legendach nie potrafiły i nie potrafią po dziś dzień wytworzyć ani jednego, znamiennego, trwałego dzieła sztuki, kultury.</u> | |
| 514 | + <u xml:id="u-34.2" who="#PoselHolujTadeusz">Mówię to dlatego, nie ażeby przypominać stare dzieje, ale dlatego, że nie jestem pewien, czy istnieje rzeczywiście powszechna świadomość tych przecież podstawowych prawd. Mówię to dlatego, że od czasu do czasu słyszy się i to nie zawsze z najniższych szczebli, pogląd: najpierw program sytości, a potem porozmawiamy o kulturze.</u> | |
| 515 | + <u xml:id="u-34.3" who="#PoselHolujTadeusz">To jest obce rozumowaniu logicznemu. Są to rzeczy nieporównywalne i nie można tu mówić o żadnych priorytetach. Program sytości i program kultury muszą to być akcje, działania całych społeczeństw, narodów, kierownictw politycznych tych społeczeństw równoległe, zwłaszcza że specyfiką kultury jak we wszystkich innych działaniach w sferze działalności ideowej jest fakt, że nie znosi ona pustki.</u> | |
| 516 | + <u xml:id="u-34.4" who="#PoselHolujTadeusz">Można zastępować w dziedzinie produkcji jeden towar drugim, można zastępować wieprzowinę śledziami, można zastępować jedną instytucję drugą instytucją i to jest nawet prawidłowe. Jeśli nie ma pralek mechanicznych, to można stosować tak zwany upiór ręczny i bielizna jest czysta. Gorzej jest w dziedzinie kultury — tam takich zastępczych środków nie ma, tam działają inne — „upiory”. Upiory działania na własną rękę, upiory działania na rękę wrogów. Przecież żyjemy w konkretnym społeczeństwie; nie chcę powtarzać straszaków^ ^„Wolnej Europy”, ale chcę tu wspomnieć o straszakach naszych własnych, polskich.</u> | |
| 517 | + <u xml:id="u-34.5" who="#PoselHolujTadeusz">Przecież u nas tworzy się także model antysocjalistyczny, preferuje się w opinii społecznej człowieka posiadającego pieniądze, jako wartość absolutną. Cały system tych naszych cudownych loterii sprowadza się do tego, że wielu ludzi jest przekonanych, że nie praca codzienna, ale los szczęścia tworzy los człowieka. Jest ogromny alkoholizm w Polsce, a także alkoholizm wśród młodzieży. Ten — „model” istnieje i oddziaływuje. O tym zapominać nie możemy i nie możemy powiedzieć, że kultura — „jest na potem”, że kultura jest rzeczą późniejszą, że kultura jest rzeczą wtórną. Odkładać na potem w każdym razie kultury nie wolno. Dyskutujemy plan, ale to jest plan przede wszystkim rozwoju gospodarczego. Ja tu nic nowego nie powiem — plan trudny — wymagający wielkiego wysiłku społeczeństwa. Środowisko, które tutaj zresztą prawem kaduka reprezentuję — środowisko twórców i pracowników kultury — jest w pełni przekonane o słuszności i o trudności tego planu. Ale z tego planu właśnie wynikają pewne faktory działania kulturalnego, które nie są dostatecznie jasne dla działaczy, którzy naszą kulturą kierują, dla tych, którzy są odpowiedzialni za naszą politykę kulturalną na szczeblu nie tylko najwyższym, ale na wszystkich szczeblach w całym naszym kraju.</u> | |
| 518 | + <u xml:id="u-34.6" who="#PoselHolujTadeusz">Po pierwsze — jest to sprawa demografii. Nie mogę się wstrzymać, ażeby nie przypiąć łatki posłowi Zabłockiemu. Otóż z jego przemówienia wynikałoby, że w naszym kraju nic nie robiło się w celu zapewnienia praw rodzinie, dla poprawy sytuacji rodziny polskiej i że można majstrować sytuację demograficzną wyłącznie przy pomocy zarządzeń administracyjnych. Przecież na to, ażeby wzrosła ludność trzeba zapewnić środki. Poseł Zabłocki stwierdził, że środki mogą być uzyskane tylko dzięki efektywnej pracy całego społeczeństwa, ale wołałbym, ażeby nas zapewnił, że sfery, które on reprezentuje, do tej efektywnej pracy się przyczyniły. Cały szereg naszych działań trudnych, naszych wysiłków, zwłaszcza w ostatnich latach — tych latach cytowanych tutaj przez posła Zabłockiego — zmierzało do poprawy losów polskiej rodziny. Ja nie wiem — mam inne wskaźniki demograficzne, ale przypuszczam, że w dalekosiężnym planie rozwoju społeczeństwa ludność Polski wzrośnie. Możemy postulować tylko taki przyrost ludności na jaki stać nasz kraj, aby tę ludność wykarmić i dać jej pracę.</u> | |
| 519 | + <u xml:id="u-34.7" who="#PoselHolujTadeusz">Już na koniec tej pięciolatki zajdzie poważna zmiana w pokoleniowym składzie ludności i to jeszcze wcale nie polegająca na tym, że wszyscy szybciutko zestarzejemy się, chociaż to jest rzecz naturalna, ale zmiana będzie polegała na tym, że blisko 50% tej ludności — będzie to ludność jak najbardziej predysponowana do uczestniczenia aktywnego w kulturze polskiej. To są roczniki od 20 do 50 lat.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-34.8" who="#PoselHolujTadeusz">Jeżeli weźmiemy pod uwagę również, że zmiana liczby i jakości ludności obejmie wzrost o setki tysięcy ludzi predysponowanych do odbioru kultury, ludzi wykształconych, to oczywiście zmieni to zupełnie proporcje w dziedzinie zadań kultury, zwiększy powszechne naturalne zapotrzebowanie na upowszechnianie dobra kultury polskiej.</u> | |
| 521 | + <u xml:id="u-34.9" who="#PoselHolujTadeusz">Druga sprawa — oprócz przyrostu rzesz przystosowanych do odbioru kultury — to sprawa pieniędzy. Bardzo przepraszam, że jako pisarz mówię o pieniądzach, ale chciałbym tu mówić o naszej gospodarce kulturalnej, a nie o nie wymiernych sprawach ducha ludzkiego. Przecież jeśli ma być, a ma być, na rynku 500 mid zł (sumuję dochody gotówkowe ludności, jak i kredyt na zakupy ratalne), to wcale nie oznacza, że ludność za to musi tylko kupować buty, pralki, samochody, ale że również zechce korzystać w większej mierze z usług kulturalnych, z teatrów, kina i książki. To również przecież powiększa nasze zadania w dziedzinie kultury, zwłaszcza, że powiększyć się ma i powiększa się już konkretnie ilość wolnego czasu. Nie sądzę, aby cały wolny czas zabrały nam ogonki, konferencje i biurokratyczne zachody. Jakiś tam czas, większy niż dawniej, wolny pozostanie; również trzeba by pomyśleć, aby mógł być wykorzystany dla polepszenia poziomu kultury życia całej naszej społeczności.</u> | |
| 522 | + <u xml:id="u-34.10" who="#PoselHolujTadeusz">Wreszcie ostatnia sprawa: otwiera się, otworzyć się musi coraz szerzej konfrontacja nasza — Polski Ludowej — z krajami przecież nie tylko socjalistycznymi, ale również z krajami kapitalistycznymi. Wzmożony będzie, bo wzmożony być musi, system informacji, a więc nastąpi ostrzejsza konfrontacja tego co jest tam i tego co jest tu. To co jest w krajach socjalistycznych, na tym samym stopniu rozwoju stojących co nasz kraj, jak i w krajach bogatszych od nas.</u> | |
| 523 | + <u xml:id="u-34.11" who="#PoselHolujTadeusz">Doskonale zdaję sobie sprawę, że obywatele siedzący po mojej prawej stronie nie są zespołem cudotwórców i chociaż jestem pisarzem, nie wierzę w krasnoludki, w dobre krasnoludki, które by — zamiast nas — wykonały plan rozwoju. Zdaję sobie sprawę, jak i moje środowisko, z trudności tego planu, ale chciałbym, żebyśmy my tutaj, żeby Sejm PRL — przepraszam tutaj obecne posłanki — po męsku spojrzał na sytuację, jaka jest w dziedzinie kultury, a więc sytuację, którąśmy zastali, w której wystartowaliśmy w 1971 r. do następnych naszych planów, do następnego etapu rozwoju w Polsce, a która jest wyjątkowo zła. I to trzeba sobie po męsku powiedzieć i po męsku uświadomić.</u> | |
| 524 | + <u xml:id="u-34.12" who="#PoselHolujTadeusz">Tak się składa, że w wielu dziedzinach, gdyby nie istniała na mapie państw socjalistycznych Albania, bylibyśmy zupełnie na ostatnim miejscu. Albania nas w wielu wypadkach ratuje; jesteśmy na miejscu przedostatnim. Ja nie chcę tutaj obywatelki posłanki i obywateli posłów zanudzać liczbami, ale trzeba sobie powiedzieć, że w wielu podstawowych dziedzinach kultury w Polsce, na skutek wieloletniego opóźnienia i to nie tylko opóźnienia z faktycznego braku pieniędzy, tylko opóźnienia dlatego, że nie było rozeznania powagi sytuacji powszechnej, socjalistycznej kultury w Polsce, startujemy z pozycji złych, trudnych, wymagających nie tylko wielkiego wysiłku ludzkiego, ale szczególnie wielkiego wysiłku finansowego, rozsądnego, ale niełatwego gospodarowania tym, co nam zostało na te cele przeznaczone.</u> | |
| 525 | + <u xml:id="u-34.13" who="#PoselHolujTadeusz">Jako pisarza oczywiście interesują mnie głównie sprawy wydawnictw, literatury, książek. Otóż — jak wiadomo — startujemy, startowaliśmy, bo to jest już na całe szczęście przeszłość, czas dokonany, z pozycji absolutnie krańcowej, byliśmy na końcu państw socjalistycznych, jeżeli chodzi o liczbę egzemplarzy książek — jak to się pięknie mówi — na głowę ludności. Wypadło to na głowę 3,7 egzemplarza. Zapominamy jednak o tym, że nawet te 3,7 egzemplarza — był to nasz sukces w stosunku do poprzednich okresów, albowiem startowaliśmy z jeszcze gorszego punktu w 1963 r., kiedy to było zupełne dno, jeżeli chodzi o papier, o wydawnictwa, o nakłady książek, a zwłaszcza literatury pięknej. I te 3,7 było już jakimś krokiem naprzód.</u> | |
| 526 | + <u xml:id="u-34.14" who="#PoselHolujTadeusz">Jeżeli chodzi o czytelnictwo prasy, również jesteśmy na szarym końcu. Mamy szereg znakomitych dzienników i czasopism i chwalimy się ich poziomem i wpływem, ale jeżeli sprawdzić statystycznie, to okazuje się, że jesteśmy na szarym końcu, ponieważ deficyt w dziedzinie gazet wynosi 1,5 min egzemplarzy jednorazowego nakładu, a czasopism — 3 mln egzemplarzy. Tak więc mamy oczywiście trudną pozycję do startu, jeżeli chodzi o zapewnienie powszechnego czytelnictwa — zarówno książek, jak i prasy.</u> | |
| 527 | + <u xml:id="u-34.15" who="#PoselHolujTadeusz">Mógłbym tutaj mnożyć te — że tak powiem — czarne przykłady. Powiem jeszcze, że na inwestycje kulturalne od wielu lat utrzymuje się ta sama — nie wiem jak to się nazywa — zdaje się stopa procentowa. Jest to zaledwie 0,4%. Jesteśmy tu już na szarym końcu, już nawet za Albanią. Budżet Ministerstwa Kultury i Sztuki przewiduje na najpilniejsze potrzeby, na pilne zabezpieczenie poprawy sytuacji odczuwalnej, jak my mówimy, nie łatania dziur, tylko jakiegoś postępu odczuwalnego na — że tak brzydko powiem — rynku kulturalnym — 17 mld 600 tys., ale wynosi tylko 5 mld 200 tys., czyli jedną trzecią.</u> | |
| 528 | + <u xml:id="u-34.16" who="#PoselHolujTadeusz">Żeby nie wiem jak resort kultury i sztuki tutaj kroił i łatał i zalecał koordynację i uściślenie działań, to trzeba sobie powiedzieć, że wiele działań uznanych za słuszne i w okresie przed VI Zjazdem naszej partii i w wielkiej dyskusji pozjazdowej, nie będzie mogło być wykonywane, zwłaszcza w planie terenowym, na który otrzymano tylko połowę koniecznych środków. Jest takie 'wyrażenie, które może brzmi troszkę śmiesznie, przepraszam, może nawet obraźliwie, ale ja tutaj nikogo nie chcę obrazić. Jest to termin naukowy. Nazywa się to — „krzywa psa”, psa gończego, który goniąc zwierzynę, ciągle zmierza do tego miejsca, w którym ona się w danej chwili znajduje. Nie potrafi sobie wymyślić takiej sytuacji, żeby ją prześcignąć, zaczekać i zjeść. Otóż przez wiele lat prowadziliśmy politykę kulturalną nie osiągając nawet owej — „linii krzywej psa”, nie mieliśmy perspektywy w działaniu, nie rozumieliśmy, że wypada przyspieszyć — „krok gończy” i zapewnić załatwienie tych najpilniejszych, najbardziej zaniedbanych spraw.</u> | |
| 529 | + <u xml:id="u-34.17" who="#PoselHolujTadeusz">Trzeba powiedzieć, że dzięki życzliwości (bo tak muszę powiedzieć) kierownictwa partii i Rządu udało się przezwyciężyć kryzys w punkcie dla mnie osobiście zresztą najważniejszym, właśnie w dziedzinie poligrafii i wydawnictw. Tutaj zrobiono już przed tą naszą uchwałą zatwierdzającą plan 5-letni poważny krok naprzód, pozwalający na to, że liczba egzemplarzy na tę (biedną głowę ludności wzrośnie znacznie, ho wynosić będzie przeszło 6 egzemplarzy, powiększy się nakład prasy, powiększy się objętość gazet i czasopism i wzrośnie sieć tych czasopism. Jest to wzrost bardzo duży — wzrost liczby gazet o 26%, a czasopism — o 34%. To w każdym razie są duże osiągnięcia, ale nie łudźmy się, są to osiągnięcia, które w pewnych wypadkach pozwalają nam uzyskać stan z 1953—(1954 roku. Nie są to też sukcesy aż tak wielkie, żebyśmy dostali zawrotu głowy od powodzenia. Musimy modernizować całą naszą bazę upowszechniania kultury przy pomocy środków technicznych. I to zostało załatwione.</u> | |
| 530 | + <u xml:id="u-34.18" who="#PoselHolujTadeusz">Będziemy modernizowali i telewizję, i radio, i film polski po to, aby kultura mogła docierać tymi powszechnymi środkami, wszystkimi kanałami do społeczeństwa. Jak powiadam — jest to krok naprzód. Ale nie zmienia to ogólnego obrazu niezwykle trudnej sytuacji w kulturze. Czy istnieje takie rozeznanie również u Was, Obywatele Posłowie? Czy naprawdę wszyscy uznajemy sprawę kultury socjalistycznej za sprawę pierwszorzędną, to nie wiem.</u> | |
| 531 | + <u xml:id="u-34.19" who="#PoselHolujTadeusz">Myśmy właściwie nigdy w Polsce nie zdołali przeprowadzić rachunku, mówiąc ordynarnie, finansowego rachunku kultury.</u> | |
| 532 | + <u xml:id="u-34.20" who="#PoselHolujTadeusz">Któryś z przedmówców mówił o rentowności — zdaje się prof. Mięsowicz —o rentowności nauki. Z kulturą to nie jest tak, że żebracze ministerstwo przychodzi co jakiś czas do Prezydium Rządu i prosi o pieniądze. Prawdą jest, że resorty kultury zarabiają, że — „kultura” również przynosi dochód. Przypomnę, że 1/~3~ dochodu z handlu zagranicznego Francji jest to dochód z Brigitte Bardot. My, niestety, nie mamy takiej kasowej aktorki, żeby tyle dochodu dewizowego przynosiła. Ale przecież nigdzie w planie nie usiłuje się podliczyć, ile my wnosimy do budżetu państwa polskiego, jaki dochód przynoszą wydawnictwa, telewizja, estrady, jaki dochód przynosi przemysł płytowy, jaki dochód przynosi to wszystko, co jest nie tylko zresztą w gestii Ministerstwa Kultury i Sztuki. Chodzi o to, żeby kiedyś ten bilans zrobić, żeby powiedzieć sobie, że my nie jesteśmy tylko tymi, którzy bez przerwy płaczą: — „dajcie pieniądze na kulturę, bo to takie strasznie ważne”, ale że również i w usługach dla ludności świadczymy ogromne sumy. Oczywiście, zdając sobie sprawę, że nie ma krasnoludków, że musimy sami sprostać sytuacji, że nie ma cudotwórców, że budżet jest taki, jaki jest, trzeba sobie powiedzieć, że apel nasz — sądzę, że i całej Wysokiej Izby — byłby taki, aby przewidywać w rezerwie rządowej poważne fundusze manewrowe na rozwój działań kulturalnych. Na przykład jest szereg spraw, które podnosiły środowiska twórcze w Polsce z różnej okazji, które zostały zatwierdzone jako słuszne i nadające się do realizacji już teraz. No ale, niestety, nie ma zabezpieczenia tych spraw w budżecie Ministerstwa Kultury i Sztuki.</u> | |
| 533 | + <u xml:id="u-34.21" who="#PoselHolujTadeusz">Po drugie — trzeba wreszcie doprowadzić do stanu faktycznego tę deklamację o koordynacja, jest to na razie jeszcze deklamacja. Obywatele posłowie wiedzą, interesują się chyba tym, jak wygląda ta koordynacja w terenie nie tylko ludzi, ale również funduszów. To jest nieprawda, że nie ma pieniędzy na kulturę. Przecież na nią idą nie tylko fundusze z budżetu centralnego i przez resort kultury i sztuki, lecz świadczą też na kulturę różne stowarzyszenia, jak związki zawodowe, organizacje młodzieżowe, ale u nas tej koordynacji środków nie można przeprowadzić, chociaż istnieją bardzo uroczyście podpisywane umowy pomiędzy Ministerstwem Kultury i Sztuki a poszczególnymi pionami, jak np. CRZZ. Tu kłaniam się tow. Kruczkowi.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-34.22" who="#PoselHolujTadeusz">Trzeba doprowadzić do koordynacji finansowej, wspólnoty działań, do tworzenia wspólnych programów i wspólnych placówek upowszechniania kultury.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-34.23" who="#PoselHolujTadeusz">Zagadnienie sprowadza się do tego, jaki model widzimy przed sobą, czy rzeczywiście model żelazkowo-pralkowy człowieka sytego, a nie budującego w sobie samym i w swojej najbliższej grupie społecznej socjalistycznej kultury narodowej, czy też rozumiemy, że są to sprawy nierozbieżne, które muszą być prowadzone równolegle. Zagadnienie sprowadza się do tego, byśmy jasno widzieli, do czego zmierza działalność gospodarcza, jaki jest ostateczny jej cel, do którego nasza cała działalność socjalistyczna powinna zmierzać.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-34.24" who="#PoselHolujTadeusz">Mówię w swoim prywatnym imieniu, muszę powiedzieć, że będę głosował za planem z cięższym sercem niż obywatele posłowie reprezentujący resorty gospodarcze, albowiem sprawa kultury mogła byłaby być lepiej załatwiona niż załatwiona została. Dziękuję.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-34.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 538 | + </div> | |
| 539 | + <div xml:id="div-35"> | |
| 540 | + <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Zofia Łęgowik</u> | |
| 541 | + </div> | |
| 542 | + <div xml:id="div-36"> | |
| 543 | + <u xml:id="u-36.0" who="#PoselLegowikZofia">Wysoka Izbo! W projekcie uchwały Sejmu o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 znalazła odzwierciedlenie teza o ważnej roli przemysłu chemicznego w procesie unowocześniania całej gospodarki narodowej.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-36.1" who="#PoselLegowikZofia">Rosnące szybko zapotrzebowanie różnych gałęzi przemysłowych na surowce i półprodukty wytwarzane przez chemię stwarza potrzebę i dyktuje konieczność dynamicznego jej rozwoju. Spełnienie tego warunku zagwarantowane zostało w projekcie planu przez wyznaczenie przemysłowi chemicznemu wyższej dynamiki wzrostu wartości produkcji, wyprzedzającej o 18 punktów średni jej wzrost dla całego przemysłu oraz w 30-procentowym wzroście nakładów inwestycyjnych ogółem w stosunku do ubiegłego pięciolecia.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-36.2" who="#PoselLegowikZofia">Postawiono jednocześnie przed chemią trudne i odpowiedzialne zadanie jak najpełniejszego zaspokojenia potrzeb wynikających z międzyresortowej kooperacji, jak najlepszego pokrycia wymagań chłonnego rynku wewnętrznego oraz dalszego rozwoju efektywnego eksportu.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-36.3" who="#PoselLegowikZofia">Podkreślić należy, że w projekcie planu, odnoszącym się do przemysłu chemicznego, kierunki jego rozwoju uszeregowane zostały, w odróżnieniu od analogicznych planów wieloletnich opracowywanych w przeszłości, pod kątem zaspokojenia szeroko rozumianych potrzeb społeczeństwa, zadań chemizacji gospodarki narodowej oraz podniesienia efektów ekonomicznych i poziomu technicznego przemysłu chemicznego.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-36.4" who="#PoselLegowikZofia">Wychodząc z osiągniętego dobrego poziomu rozwijanej intensywnie w poprzednich latach produkcji ilościowej wielu wyrobów chemicznych, jak: nawozy azotowe, farmaceutyki, niektóre wyroby gumowe — dokonano w projekcie planu słusznego wyboru kierunków dotychczas rozwijanych w niedostatecznym stopniu, a podyktowanych obecnie uzasadnionymi potrzebami społecznymi. Uwzględniając przede wszystkim hierarchię potrzeb w tempie szybszym od przeciętnego dla całej produkcji chemicznej, rozwijane będą takie dziedziny, jak przemysł rafineryjny, przemysł petrochemiczny, włókien syntetycznych, kauczuków syntetycznych i tworzyw sztucznych.</u> | |
| 548 | + <u xml:id="u-36.5" who="#PoselLegowikZofia">Na wyroby tych gałęzi wytwórczości chemicznej czekają przemysły produkujące wyroby na zaopatrzenie rynku, jak przemysł lekki, elektromaszynowy, motoryzacyjny. Na nowoczesne tworzywa sztuczne czeka polski przemysł mieszkaniowy. Rozwój pozostałych dziedzin chemii utrzymany zostanie na poziomie niższym od średniego, przy zwróceniu jednak szczególnej uwagi na poprawę nowoczesności, jakości produkcji i wzbogacenia asortymentowego.</u> | |
| 549 | + <u xml:id="u-36.6" who="#PoselLegowikZofia">Nie przytaczam szczegółowych liczb i wskaźników, gdyż zostały one zawarte w projekcie uchwały Sejmu i w dostarczonych obywatelom posłom dokumentach rządowych. Pragnę jednak podać, że na rozwój całej chemii przewidziano nakłady w łącznej wysokości 102 mld zł, a więc znacznie więcej niż w poprzedniej pięciolatce. Znaczna ich część, bo ponad 50%, przeznaczona zostanie na modernizację przemysłu i intensyfikację produkcji. Uznając prawidłowość takiego działania i podkreślając jego efektywność, zwrócić należy jednocześnie uwagę resortowi chemii na potrzebę jednoczesnego, maksymalnego rozwijania własnego potencjału wykonawczego oraz aparaturowego, zwłaszcza w zakresie robót specjalistycznych, niezbędnego dla wykonania zadań.</u> | |
| 550 | + <u xml:id="u-36.7" who="#PoselLegowikZofia">Sprawna realizacja planów inwestycyjnych, zwłaszcza kluczowych zadań ujętych w kompleksach gospodarczych, nieprzekraczanie planowanych kosztów, wysoka jakość wykonawstwa i terminowa ich realizacja — to ogromnie ważne czynniki realności planowanego programu.</u> | |
| 551 | + <u xml:id="u-36.8" who="#PoselLegowikZofia">Zagadnieniom usprawniania procesu realizacji inwestycji resort przemysłu chemicznego poświęca od dawna wiele uwagi, o czym świadczą podejmowane przedsięwzięcia skracania cykli budowy, właściwej koordynacji inwestycji, wyprzedzającego przygotowywania kadr sprawnego przeprowadzania rozruchów w nowych obiektach.</u> | |
| 552 | + <u xml:id="u-36.9" who="#PoselLegowikZofia">Przykłady odbudowy rafinerii w Czechowicach czy zakładów — „Stomil” w Poznaniu potwierdzają jednak istniejące jeszcze możliwości dalszego usprawniania. W obydwu wypadkach na uzyskanie pożądanych efektów wpłynął nie tylko zapał i poświęcenie załóg, ale w równym stopniu dobra organizacja i prawidłowe współdziałanie wszystkich współuczestniczących w odbudowie.</u> | |
| 553 | + <u xml:id="u-36.10" who="#PoselLegowikZofia">Wysiłki podejmowane przez przemysł chemiczny nie przyniosą jednak zadowalających efektów bez współdziałania innych resortów. Mam tu na myśli zarówno resort budownictwa, jak i resorty produkujące niezbędną aparaturę dla chemii. Współdziałanie takie jest zwłaszcza konieczne przy podejmowaniu kroków zmierzających do poprawy realności bilansowania programów inwestycyjnych z mocą produkcyjną wykonawstwa robót i dostaw oraz zabezpieczenia niezbędnego potencjału przerobowego w rejonach o odczuwalnym jego deficycie, a jednocześnie dużej koncentracji inwestycji. Chemia natomiast, w ramach własnych, skutecznych form organizacyjnych doprowadzić powinna do szybszego postępu w osiąganiu założonych zdolności produkcyjnych, a tym samym uzyskiwania w określonym czasie przewidywanych efektów ekonomicznych.</u> | |
| 554 | + <u xml:id="u-36.11" who="#PoselLegowikZofia">W planie rozwoju przemysłu chemicznego szczególna uwaga poświęcona została poprawie zaopatrzenia rynku wewnętrznego w produkty chemiczne. Założony 1,5-krotny wzrost wartości dostaw w 1975 roku, w porównaniu z poziomem osiągniętym w 1970 r., przy zwróceniu uwagi na dostawy artykułów dotychczas deficytowych, świadczy o potrzebie dużego wysiłku tego przemysłu. Nie należy przy tym zapominać o wzrastającej roli na rynku odbiorcy wiejskiego, który w miarę wzrostu dobrobytu coraz silniej oddziaływać będzie na strukturę zapotrzebowania rynkowego i to nie tylko w tradycyjnie dostarczanym asortymencie wyrobów, ale również w tych, które dotychczas w przeważającej części kupowała ludność miejska.</u> | |
| 555 | + <u xml:id="u-36.12" who="#PoselLegowikZofia">Przemysł chemiczny powinien na bieżąco śledzić wahania koniunkturalne rynku, zabiegać o podnoszenie jakości wyrobów, wprowadzanie nowości, urozmaicanie asortymentu, a ponadto rozwijać nowe formy organizacyjne, zwiększające operatywność w zaopatrzeniu.</u> | |
| 556 | + <u xml:id="u-36.13" who="#PoselLegowikZofia">Należy również poszukiwać możliwości zwiększania tempa dostaw rynkowych przy równoczesnym pełnym i efektywnym wykorzystaniu potencjału produkcyjnego, przeznaczonego na pokrycie tych potrzeb.</u> | |
| 557 | + <u xml:id="u-36.14" who="#PoselLegowikZofia">Mimo kierunkowo słusznego rozwoju przemysłu chemicznego, założonego w projekcie planu, wzrastające potrzeby gospodarki narodowej, wynikające z obiektywnej konieczności jej chemizacji, nie będą mogły zostać pokryte produkcją krajową, lecz będzie konieczne uzupełnianie jej niezbędnym importem, m.in. takich wyrobów, jak tworzywa sztuczne, surowce dla przemysłu farb i lakierów, przemysłu organicznego. Niepokojący jest jednak przy tym fakt, że import chemikalii wzrastać będzie w znacznie szybszym tempie niż ich eksport.</u> | |
| 558 | + <u xml:id="u-36.15" who="#PoselLegowikZofia">I sesja Sejmu</u> | |
| 559 | + <u xml:id="u-36.16" who="#PoselLegowikZofia">Dlatego też poszukiwanie możliwości przekraczania nakreślonych zadań produkcji zwłaszcza wyrobów deficytowych, przeprowadzanie pożądanej ich korektury — zasługuje na szczególną uwagę.</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-36.17" who="#PoselLegowikZofia">Celowe wydaje się tworzenie właściwego klimatu dla podejmowania dalszych zobowiązań produkcyjnych przez załogi przedsiębiorstw i umiejętne ich kierowanie na odcinki najważniejsze dla gospodarki i społeczeństwa.</u> | |
| 561 | + <u xml:id="u-36.18" who="#PoselLegowikZofia">Podejmowane zobowiązania są przecież potwierdzeniem istnienia w praktyce wielu jeszcze rezerw, których wykorzystanie powinno pozwolić na bardziej efektywne gospodarowanie i dynamiczniejszy wzrost produkcji. Prawdą jest wszakże fakt, że najprostsze z nich zostały nie tylko ujawnione, ale i wykorzystane; istnieje jednakże wiele jeszcze rezerw tkwiących głębiej, np. we właściwej organizacji pracy, lepszym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych i na wielu innych odcinkach działalności gospodarczej i obecnie należałoby właśnie sięgnąć do nich, uwzględniając twórczą inicjatywę, nowatorskie pomysły i rozwiązania racjonalizatorskie.</u> | |
| 562 | + <u xml:id="u-36.19" who="#PoselLegowikZofia">Sprawą równie istotną jak postawienie na ludzi, przejawiających twórczą inicjatywę, poszukujących źródeł dalszych rezerw jest tworzenie klimatu społecznej dezaprobaty dla zdarzających się jeszcze postaw złych i szkodliwych, utrudniających zbiorowy wysiłek i kolektywną pracę, nie wykazujących troski o społeczną dyscyplinę pracy i produkcji. Wymienione zagadnienia powinny stać się przedmiotem dużej troski i umiejętnego sterowania w każdym zakładzie produkcyjnym.</u> | |
| 563 | + <u xml:id="u-36.20" who="#PoselLegowikZofia">Innym elementem zasługującym na uwagę powinno być racjonalne i efektywne wykorzystanie istniejącej kadry technicznej, pracującej zarówno w przedsiębiorstwach produkcyjnych, jak i w zapleczu naukowo-badawczym, konieczność doskonalenia i podnoszenia nabytych kwalifikacji, zwłaszcza pracowników tych działów, w których następuje szybki rozwój nauki i techniki oraz potrzeba właściwego przygotowania przyszłych absolwentów szkół technicznych, zdolnych do rozwiązywania przyszłościowych problemów chemii w wyniku odpowiedniego wyprofilowania programu studiów chemicznych na drodze międzyresortowej współpracy i porozumienia.</u> | |
| 564 | + <u xml:id="u-36.21" who="#PoselLegowikZofia">Poruszane zagadnienia dyskutowane były na posiedzeniu Komisji Górnictwa, Energetyki i Chemii i odpowiednie uwagi przekazano do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Podkreślić jednak trzeba, że w problematyce planu 5-letniego zbyt słabo wyeksponowano rolę i wykorzystanie własnego zaplecza naukowo-badawczego. Celowe byłoby zwrócenie właściwej uwagi na zagadnienie kompleksowej intensyfikacji tej działalności skierowanej w większym niż dotychczas stopniu na doskonalenie zakupywanych licencji, modernizację i intensyfikację procesów produkcyjnych, poprawę jakości, gospodarkę materiałową.</u> | |
| 565 | + <u xml:id="u-36.22" who="#PoselLegowikZofia">Reasumując powyższe, pragnę podkreślić, że założone kierunki rozwojowe chemii w projekcie planu 5-letniego stawiają przed tą gałęzią produkcji trudne, odpowiedzialne, choć realne zadania. Należy wyrazić nadzieję, że umiejętne skojarzenie aktywności i twórczej inicjatywy załóg robotniczych z naukowymi opracowaniami w technice i organizacji pracy oraz z racjonalnymi metodami planowania i zarządzania przemysłem pozwoli na uruchomienie dalszych możliwych rezerw, potrzebnych nie tylko do wykonania, ale i do przekroczenia zadań wynikających dla chemii z programu rozwoju społeczno-gospodarczego, zawartego w projekcie uchwały sejmowej.</u> | |
| 566 | + <u xml:id="u-36.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 567 | + </div> | |
| 568 | + <div xml:id="div-37"> | |
| 569 | + <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Zygmunt Filipowicz.</u> | |
| 570 | + </div> | |
| 571 | + <div xml:id="div-38"> | |
| 572 | + <u xml:id="u-38.0" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Generalnym celem planu, który rozważamy, jest, jak to powszechnie wiadomo, zapewnienie odczuwalnej przez całe społeczeństwo stałej poprawy materialnych, socjalnych i kulturalnych warunków życia.</u> | |
| 573 | + <u xml:id="u-38.1" who="#PoselFilipowiczZygmunt">To właśnie ten czynnik wyznacza podstawowe zadania i proporcje naszego społecznego i gospodarczego rozwoju na lata do roku 1975 i zakreśla perspektywy rozwoju w latach 1976—1980.</u> | |
| 574 | + <u xml:id="u-38.2" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Obecna pięciolatka stanowi niewątpliwie pomost do szerszej perspektywy rozwojowej w imię tezy, że — „dzisiaj tworzymy jutro”. Wyrazem ekonomicznym tego przyczółka jest suma ok. 1,5 biliona złotych na inwestycje, które reprezentują wartość ok. 40% naszego obecnego potencjału produkcyjno-usługowego. Efekty tych poważnych nakładów dadzą w samym przemyśle około roku 1975 przyrost nowych zdolności produkcyjnych w skali 400 mld zł rocznie.</u> | |
| 575 | + <u xml:id="u-38.3" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoki Sejmie! Treść i cel naszego działania stanowią potrzeby ludzi pracy, którym w Polsce żyło się i żyje jeszcze dość trudno, choć obecnie odczuwalnie lepiej. Nasze budżety rodzinne powiększyły dokonania, których byliśmy świadkami w roku 1971 i w pierwszych miesiącach 1972 roku. Urealniły się nadzieje, jakie ludzie wiążą z programem budowy drugiej Polski i innymi inicjatywami. Potwierdzenie słuszności ich oczekiwań stanowią dane sprawozdawcze, stwierdzające, że w ciągu 4 miesięcy roku bieżącego pracujemy na wysokich obrotach, że przemysł wykonał 33,4% rocznego planu produkcji globalnej, że wreszcie w porównaniu z rokiem 1971 produkcja ta wzrosła o 12%.</u> | |
| 576 | + <u xml:id="u-38.4" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Te wielkości, Wysoka Izbo, mają swoją wymowę. Prawdą jednak jest także, że w odbiorze zwykłego obywatela rozumienie naczelnych celów naszej gospodarki i ocena funkcjonowania poszczególnych jej ogniw nie zawsze są ze sobą zgodne. Człowiek ten obserwuje naszą działalność gospodarczą z pozycji zatrudnionego przy warsztacie produkcyjnym, przy biurku, ladzie ekspedienta czy kierownicy samochodu dostawczego. Zbyt rzadko, niestety, spotyka się z przejawami dobrej organizacji pracy i sprawnego zarządzania. — „Czechowice” — o których mówi się tak słusznie, jako o działaniu modelowym, to jeszcze nie reguła, choć coraz częstszy wyjątek. Niskie nadal płace dla wielu, jako wynik ekonomicznych konieczności, nie znajdują zrozumienia środowiska w konfrontacji z widocznym marnotrawstwem, z niewłaściwym wykorzystywaniem czasu pracy człowieka i maszyn, z powtarzającymi się chronicznie przestojami spowodowanymi brakiem surowca lub nieterminowym odbiorem wytworów produkcji czy wreszcie choćby niemożnością otrzymania drobnej często części zamiennej, warunkującej niską lub wysoką efektywność jego pracy. A to wszystko razem wzięte wpływa przecież na wysokość jego zarobków.</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-38.5" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Coraz powszechniej gruntuje się w społeczeństwie przekonanie, że zwiększające się zasoby majątku trwałego wymagają sprawniejszego niż dotąd nowoczesnego systemu funkcjonowania gospodarki narodowej. Oczekuje się przeto z godnym szacunku zrozumieniem zasadniczego ulepszenia systemu planowania i zarządzania.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-38.6" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Dążyć powinniśmy, naszym zdaniem, w sposób bardziej niż dotychczas zdecydowany i konsekwentny do wysuwania na odpowiedzialne stanowiska pracy ludzi reprezentujących duże, rzeczywiste kwalifikacje zawodowe. Wysuwać ludzi reprezentujących twórczy sposób myślenia i wysokie poczucie odpowiedzialności, spośród partyjnych i bezpartyjnych, wierzących i niewierzących, zgodnie z duchem i treścią decyzji i uchwał VI Zjazdu PZPR.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-38.7" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Społeczeństwo z dużym zainteresowaniem oczekuje kompleksowych założeń reformy, którą przygotowuje komisja partyjno-rządowa pod przewodnictwem posła Jana Szydlaka.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-38.8" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! Wyższa dynamika wzrostu społeczno-gospodarczego stanowi kluczowy warunek zarówno poprawy stopy życiowej, jak też pełnego i racjonalnego zatrudnienia. Jedynie bowiem w wyniku zwiększania się z roku na rok dochodu narodowego mogą nastąpić wyższe nakłady inwestycyjne na rzecz tworzenia nowych, z samej zasady coraz droższych miejsc pracy dla wchodzącej w wiek produkcyjny naszej młodzieży. Chodzi tu również o skierowanie tej młodej, wysoko kwalifikowanej kadry do tych dziedzin produkcji i usług, które są najbardziej użyteczne i najbardziej nowoczesne.</u> | |
| 581 | + <u xml:id="u-38.9" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Rozważany przez nas plan stwarza warunki nowego zatrudnienia dla 1600 tys. osób, podczas gdy potrzeby wynikające z socjalistycznej zasady pełnego zatrudnienia wymagają zorganizowania dalszych około 300 tys. nowych miejsc pracy. Miejsc tych powinniśmy szukać przede wszystkim w sferze usług, których niedostatek dość powszechnie jest odczuwany. Zwiększenie zatrudnienia w usługach jest koniecznym czynnikiem rozwoju gospodarki, który sprzyjać będzie równocześnie poprawie socjalnych i kulturalnych warunków naszego życia.</u> | |
| 582 | + <u xml:id="u-38.10" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Przypatrzmy się jak problem usług przedstawia się w innych krajach. Średnia światowa udziału zatrudnionych w szeroko rozumianych usługach wynosiła w 1965 roku 27%, gdy w Polsce — 25%, w NRD — 35%, w CSRS — 32% i na Węgrzech — 31%.</u> | |
| 583 | + <u xml:id="u-38.11" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! Dążymy do poprawy warunków bytu naszego społeczeństwa, do coraz lepszej efektywności naszej pracy. W tym dążeniu — jakże słusznie — coraz częściej zwracamy uwagę na wysoce złożone problemy organizacji naszego wypoczynku. Ta działalność wiąże się w sposób oczywisty z poruszonym przeze mnie zagadnieniem wzrostu popytu ilościowego i jakościowego na usługi.</u> | |
| 584 | + <u xml:id="u-38.12" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Jest tu miejsce, by stwierdzić, że mimo wielkich i w dużym stopniu owocnych wysiłków, jakie czynił i czyni GKKFiT i podległe mu jednostki, z wielkim trudem możemy obsłużyć zaledwie 50% całości ruchu turystycznego, z pewnym odsetkiem usług niepełnych lub o niedostatecznej jakości.</u> | |
| 585 | + <u xml:id="u-38.13" who="#PoselFilipowiczZygmunt">A przecież sprawy te — tak bezpośrednio dotyczące socjalnych i kulturalnych warunków naszego życia — znaleźć muszą swoje rozsądne rozwiązanie.</u> | |
| 586 | + <u xml:id="u-38.14" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! W ruchu turystycznym i w akcji wypoczynkowej weźmie udział w roku 1972 poważna liczba obywateli naszego kraju, którzy wykorzystają na ten cel olbrzymią liczbę 310 milionów osobodni. Wysoka Izba jest niewątpliwie świadoma tego, że potrzeby na usługi przewozu, noclegu, wyżywienia, zaopatrzenia, informacji, krajoznawstwa i kontaktu ze sztuką, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i rozrywek, mają — obok wielu stron dodatnich — dwa prawie dramatyczne negatywy.</u> | |
| 587 | + <u xml:id="u-38.15" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Po pierwsze — 80% całego ruchu turystycznego i wypoczynkowego realizowane jest w okresie jedynie 90 dni — licząc od połowy czerwca do połowy września.</u> | |
| 588 | + <u xml:id="u-38.16" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Po drugie — 75% całego ruchu turystycznego koncentruje się jedynie w ośmiu województwach: bydgoskim, gdańskim, katowickim, koszalińskim, krakowskim, szczecińskim, warszawskim i wrocławskim.</u> | |
| 589 | + <u xml:id="u-38.17" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Ponadto do Polski przybywają turyści zagraniczni, których w roku 1971 było prawie 2 miliony osób, w tym z NRD ponad 500 tys.</u> | |
| 590 | + <u xml:id="u-38.18" who="#PoselFilipowiczZygmunt">W bieżącym roku wobec otwarcia granicy turystycznej Polska—NRD, jedynie z tego jednego kraju przyjedzie do nas 6 milionów osób.</u> | |
| 591 | + <u xml:id="u-38.19" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Usługi rynkowe świadczone są na rzecz turystyki i wypoczynku zarówno w swej treści materialnej, chodzi tu o przewozy, noclegi, wyżywienie, zaopatrzenie, jak i treści społecznej, która obejmuje programy wycieczek i imprez. Te działania wymagają zasadniczej koordynacji. Realizacja bowiem usług znajduje się w gestii resortów, związków zawodowych i organizacji społecznych. Prowadzenie prawidłowej polityki turystycznej, a więc organizacja warunków efektywnego wypoczywania dla turysty krajowego i zagranicznego, wymaga powołania odpowiedniego, o bardzo wysokiej randze organu władzy państwowej.</u> | |
| 592 | + <u xml:id="u-38.20" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Scalenie ruchu turystycznego i akcji wypoczynku społecznego w zakresie planowania, prognozowania i informacji, a przede wszystkim koordynacji obowiązującej, staje się pilną koniecznością. Musimy bowiem mieć na uwadze dynamiczny rozwój ruchu krajowego i zagranicznego, i wchodzenie w życie dorosłych młodego pokolenia, które ma w tym zakresie poważne ilościowe i jakościowe wymagania.</u> | |
| 593 | + <u xml:id="u-38.21" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Zbliża się — Wysoka Izbo — okres wprowadzania skróconego czasu pracy, z alternatywą pięciodniowego tygodnia pracy, podobnie jak to już jest u naszych sąsiadów, a to powoduje dodatkowe obciążenia.</u> | |
| 594 | + <u xml:id="u-38.22" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Rozbicie jednolitego w swej treści usług i programów zagadnienia turystyki i wypoczynku uniemożliwiłoby racjonalne rozwiązanie tego wielkiego problemu.</u> | |
| 595 | + <u xml:id="u-38.23" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Pozwalam sobie przeto wysunąć z tego miejsca postulat powołania specjalnego komitetu Rady Ministrów, któremu ułatwią jego odpowiedzialne prace — trzy, przygotowane przez obecny resort turystyki, filary zaplecza merytorycznego, a mianowicie: Centralny Fundusz Turystyki i Wypoczynku, Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej i ostatnio powołany Instytut Turystyki.</u> | |
| 596 | + <u xml:id="u-38.24" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoka Izbo! Wyrażam moje głębokie przekonanie, że plan 5-letni stanowi dokument o szczególnym dla nas znaczeniu. Określa on zarówno zadania bieżącej pięciolatki, jak też zabezpiecza pozycje wyjściowe do śmiałej perspektywy rozwojowej na całe dwudziestolecie.</u> | |
| 597 | + <u xml:id="u-38.25" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Realizacja pozostałych 3,5 lat uchwalanego dziś przez nas planu wymaga, i wymagać będzie, niewątpliwie świadomego, zaangażowanego wysiłku całego społeczeństwa.</u> | |
| 598 | + <u xml:id="u-38.26" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Stworzony uchwałami VII i VIII Plenum oraz VI Zjazdu PZPR klimat moralno-polityczny sprzyja aktywizowaniu się jak najszerszych kręgów społeczeństwa. Trzeba więc jak najszerzej wykorzystywać istniejące warunki i możliwości dla podnoszenia efektywności pracy, dla kształtowania szerokiego frontu dobrej, solidnej roboty. Mamy pełną świadomość, że podstawowym naszym bogactwem jest praca ludzka. Kształtowanie więc właściwego stosunku do pracy, a więc szacunku dla pracy i dla ludzi solidnych, pragnących lepiej pracować — jest podstawowym obowiązkiem sił i ośrodków oddziaływania społecznego w naszym kraju.</u> | |
| 599 | + <u xml:id="u-38.27" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne, które z tej trybuny reprezentuję, swój udział w realizacji planu 5-letniego widziało i widzi przede wszystkim w kształtowaniu postaw społeczno-obywatelskich, w kształtowaniu właściwego stosunku do pracy zgodnie ze wskazaniami chrześcijańskiej etyki i moralności. Podjęliśmy w tej dziedzinie prace wśród szerokich kręgów świeckich ludzi wierzących i wśród duchowieństwa. Jesteśmy przeświadczeni, że jego duszpasterskie oddziaływanie może i będzie przynosić niewątpliwe pozytywne efekty społeczne.</u> | |
| 600 | + <u xml:id="u-38.28" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Duchowieństwo polskie ma — jak uczy historia — piękne tradycje w dziedzinie służby dla sprawy narodu i państwa polskiego. Te tradycje w kształtowaniu kultury społecznej, etyki zawodowej, etyki pracy trzeba dziś upowszechniać i kultywować.</u> | |
| 601 | + <u xml:id="u-38.29" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Pragniemy, aby duchowieństwo coraz skuteczniej pobudzało wrażliwość ludzi wierzących na sprawy o kluczowym znaczeniu dla dalszego pomyślnego rozwoju naszej ojczyzny. W tym właśnie widzimy szczególne miejsce dla współdziałania całego kościoła rzymskokatolickiego z naszym państwem. Na tej płaszczyźnie powinna się weryfikować patriotyczna odpowiedzialność wszystkich ludzi, w tym i chrześcijan, odpowiedzialność za sprawy rozwoju i pomyślności naszego kraju, ludowego państwa i całego społeczeństwa.</u> | |
| 602 | + <u xml:id="u-38.30" who="#PoselFilipowiczZygmunt">Wysoki Sejmie! Oświadczam, że posłowie Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego głosować będą z głębokim przekonaniem za przyjęciem przedstawionego planu.</u> | |
| 603 | + <u xml:id="u-38.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 604 | + </div> | |
| 605 | + <div xml:id="div-39"> | |
| 606 | + <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Głos ma poseł Zuzanna Połaska.</u> | |
| 607 | + </div> | |
| 608 | + <div xml:id="div-40"> | |
| 609 | + <u xml:id="u-40.0" who="#PoselPolaskaZuzanna">Wysoki Sejmie! Projekt planu 5-letni ego na lata 1971—1975 przedłożony Sejmowi PRL, świadczy o konsekwentnym realizowaniu przez Rząd polityki społeczno-gospodarczego rozwoju naszego kraju, nakreślonego przez VI Zjazd PZPR.</u> | |
| 610 | + <u xml:id="u-40.1" who="#PoselPolaskaZuzanna">Projekt planu zawiera kompleks spraw socjalnych, traktując je jako integralną część całości planu 5-letniego. Jest to więc ważny postęp w treści i metodzie opracowywania planu. Przywrócenie właściwej rangi sprawom socjalnym znajduje w projekcie planu odzwierciedlenie w postaci poważnego wzrostu środków przeznaczonych na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb socjalnych i kulturalnych społeczeństwa.</u> | |
| 611 | + <u xml:id="u-40.2" who="#PoselPolaskaZuzanna">Rok ubiegły i pierwsze miesiące bieżącego roku przyniosły w tej dziedzinie wiele korzystnych i odczuwalnych przez społeczeństwo zmian.</u> | |
| 612 | + <u xml:id="u-40.3" who="#PoselPolaskaZuzanna">Głównym osiągnięciem jest stopniowe likwidowanie nierówności w uprawnieniach socjalnych, zwłaszcza między pracownikami fizycznymi i umysłowymi. Bardzo wymowny jest fakt równania świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego dla pracowników fizycznych i umysłowych. Decyzja ta jest szczególnie serdecznie przyjęta przez robotników.</u> | |
| 613 | + <u xml:id="u-40.4" who="#PoselPolaskaZuzanna">Wyrazem troski o kobietę pracującą fizycznie i jej dziecko jest przyznanie 60 dni w roku, płatnych w 100%, z tytułu opieki nad chorym dzieckiem. Zapowiedziany od lipca br. dłuższy płatny urlop macierzyński — 16 tygodni na pierwsze dziecko i 18 tygodni na każde następne — korzystnie wpłynie na stan zdrowia matki i dziecka. Przedłużenie urlopu macierzyńskiego bezpłatnego do 3 lat ma poważne znaczenie dla matek pracujących, wychowujących dzieci.</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-40.5" who="#PoselPolaskaZuzanna">W trakcie realizacji planu bieżącej 5-latki należałoby rozważyć jeszcze możliwość zwiększenia dodatku rodzinnego dla matki wychowującej dziecko do lat 3 i korzystającej w tym czasie z urlopu bezpłatnego. Mam na myśli rodziny, w których jest niska średnia dochodu przypadająca na członka rodziny.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-40.6" who="#PoselPolaskaZuzanna">Mając rozeznanie w swoim środowisku pracy wiem, że niektóre kobiety nie będą mogły skorzystać z 3-letniego bezpłatnego urlopu, tylko z uwagi na znaczne uszczuplenie budżetu domowego. Zwiększony dodatek rodzinny byłby choć w części rekompensatą za utratę zarobków. Kobieta mogłaby w pełni zająć się wychowaniem dziecka, co z kolei odciążyłoby przepełnione żłobki utrzymywane z funduszu państwa. Wiemy, że koszt utrzymania dziecka w żłobku wynosi ponad 1000 zł miesięcznie. Wiemy też, że opieka matki nad dzieckiem do lat 3 ”dodatnio wpływa na jego dalszy rozwój.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-40.7" who="#PoselPolaskaZuzanna">Podjęto już wiele decyzji na rzecz pomocy matkom pracującym i ich dzieciom — decyzje te szczególnie serdecznie zostały przyjęte przez kobiety.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-40.8" who="#PoselPolaskaZuzanna">W kampanii wyborczej do Sejmu przewijał się jeszcze jeden problem, który nurtuje szczególnie samotne kobiety. Problemem tym jest sprawa alimentów na rzecz nieletnich dzieci. Jako długoletnia działaczka ruchu kobiecego nierzadko spotykam się z kobietami, które borykają się z poważnymi trudnościami materialnymi wskutek uchylania się ojca od opłat zasądzonych — alimentów. Jest tu niezbędna większa ingerencja i pomoc państwa. Są propozycje stworzenia — „Banku alimentów”, centralnej instytucji wypłacającej alimenty z własnego funduszu i ściągającej zasądzone kwoty od opornych ojców i mężów. Taki — „bank” rozwiązałby największe kłopoty samotnych matek. Instytucja państwowa łatwiej może poradzić sobie z wyegzekwowaniem zasądzonej sumy niż osoba prywatna. Matka odciążona od kłopotów związanych ze ściąganiem alimentów osiągnie lepsze efekty swej pracy wychowawczej i zawodowej.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-40.9" who="#PoselPolaskaZuzanna">Wysoki Sejmie! W programie poprawy warunków socjalno-bytowych w bieżącym 5-leciu zostały znacznie zwiększone środki na poprawę warunków pracy, a także na wypoczynek pracujących i ich rodzin.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-40.10" who="#PoselPolaskaZuzanna">W opracowywanych przez zakłady pracy rocznych i wieloletnich planach poprawy warunków pracy i socjalno-bytowych stwierdzamy większą dbałość o odzież roboczą, szatnie, bufety, stołówki pracownicze — o to wszystko, co stwarza klimat do dobrej, wydajniejszej pracy. Inicjatywa organizowania wypoczynku po pracy należy do zakładów pracy i rad narodowych, jak również czynników społeczno-politycznych, działających na danym terenie.</u> | |
| 620 | + <u xml:id="u-40.11" who="#PoselPolaskaZuzanna">Realizacja planów poprawy warunków pracy, jak również właściwe gospodarowanie środkami przeznaczonymi na ten cel — musi podlegać stałej kontroli społecznej na równi z wykonawstwem zadań produkcyjnych. Wiele jest jeszcze do zrobienia w tej dziedzinie i dlatego słuszne jest, aby już teraz zaspokajać najpilniejsze potrzeby w tym zakresie. Troska o człowieka pracy, o stworzenie mu jak najlepszych warunków pracy i warunków bytowych — to podstawowe założenia naszego ustroju socjalistycznego. Spełnienie tych założeń da również efekty ekonomiczne w postaci wzrostu wydajności pracy.</u> | |
| 621 | + <u xml:id="u-40.12" who="#PoselPolaskaZuzanna">Nie wszystkie narosłe problemy zostały już rozwiązane — rozumiem, że nie wszystkie są także możliwe do rozwiązania w jednej pięciolatce.</u> | |
| 622 | + <u xml:id="u-40.13" who="#PoselPolaskaZuzanna">Bardzo często w dyskusjach w zakładach pracy padają pytania dotyczące skracania wieku emerytalnego. Pytają o to ludzie, którzy przeżyli wojnę, brali aktywny udział w odbudowie naszej gospodarki narodowej, pracowali w trudnych warunkach. Pytają kobiety, które poza pracą zawodową dźwigały cały ciężar wychowania nowego pokolenia. Wiemy, że nie stać nas na załatwienie sprawy generalnie. Na to wszystko musimy wypracować środki. Gdyby można było sukcesywnie skracać wiek emerytalny, przynajmniej o 2 lata lub o rok, rozwiązałoby to problem starych wiekiem i stażem pracowników, którzy nie zawsze mogą sprostać zadaniom produkcyjnym, szczególnie przy skomplikowanych urządzeniach lub przy pracach wymagających dużej sprawności rąk i dobrego wzroku.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-40.14" who="#PoselPolaskaZuzanna">Jednocześnie w wiek produkcyjny wchodzi nowe pokolenie, dla którego potrzebne są stanowiska pracy. Proces skracania czasu pracy należałoby rozpocząć od ludzi zatrudnionych w ciężkich warunkach, pracujących wiele lat, mających słabe zdrowie.</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-40.15" who="#PoselPolaskaZuzanna">Wysoki Sejmie! Społeczeństwo jest bardzo zainteresowane nowym programem rozwoju gospodarczego naszego kraju. Istnieje także w naszym kraju atmosfera aktywnego poparcia i działania na rzecz realizacji tego programu, na rzecz uzyskiwania coraz lepszych wyników ekonomicznych i pomnażania dochodu narodowego.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-40.16" who="#PoselPolaskaZuzanna">I sesja Sejmu</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-40.17" who="#PoselPolaskaZuzanna">Dobra praca, inicjatywa każdego z nas w kierunku wyzwalania wszystkich rezerw na swoim stanowisku pracy, przyczyniać się będą do wzrostu efektywności gospodarowania. Na apel partii i Rządu o dodatkową produkcję wartości 20 miliardów zł, załogi dają tę produkcję, m.in. mój zakład — produkcję wartości 4,5 miliona złotych.</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-40.18" who="#PoselPolaskaZuzanna">Taka powinna być nadal atmosfera. Atmosfera dobrej pracy i odpowiedzialności nas wszystkich — od robotnika do naukowca. Tylko wtedy osiągniemy szybkie tempo rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju. Osiągając ten cel będziemy mogli powiedzieć z dumą — Polska jest silna, a ludziom żyje się lepiej i dostatnio.</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-40.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 629 | + </div> | |
| 630 | + <div xml:id="div-41"> | |
| 631 | + <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszalekAndrzejBenesz">Zarządzam 20-minutową przerwę w obradach.</u> | |
| 632 | + <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min. 25 do godz. 17 min. 55)</u> | |
| 633 | + </div> | |
| 634 | + <div xml:id="div-42"> | |
| 635 | + <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Wznawiam posiedzenie. Głos ma poseł Jerzy Orłowski.</u> | |
| 636 | + </div> | |
| 637 | + <div xml:id="div-43"> | |
| 638 | + <u xml:id="u-43.0" who="#PoselOrlowskiJerzy">Obywatelko Marszałku! Wysoki Sejmie! Odbywająca się obecnie debata nad 5-letnim planem rozwoju naszego kraju wskazuje na znaczne podniesienie rangi rolnictwa. W wywiązywaniu się z ogólnych zadań stawianych rolnictwu szczególnie ważną rolę spełnić mają państwowe gospodarstwa rolne. Wynika to z kilku faktów.</u> | |
| 639 | + <u xml:id="u-43.1" who="#PoselOrlowskiJerzy">Po pierwsze — znacznie wzrasta wpływ państwowych gospodarstw rolnych na unowocześnienie i intensyfikację produkcji w całym rolnictwie. Gospodarstwa państwowe są głównym producentem i dostawcą rolniczych środków produkcji.</u> | |
| 640 | + <u xml:id="u-43.2" who="#PoselOrlowskiJerzy">Po drugie — rośnie rola PGR w zakresie dostaw artykułów konsumpcyjnych na zaopatrzenie rynku.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-43.3" who="#PoselOrlowskiJerzy">Po trzecie — państwowe gospodarstwa rolne są nośnikiem postępu w całym naszym rolnictwie i wdrażają coraz powszechniej nowoczesne technologie produkcji, postępową organizację pracy i postęp techniczny.</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-43.4" who="#PoselOrlowskiJerzy">Zadania wyznaczone gospodarstwom państwowym w bieżącym pięcioleciu są duże. Dostawiania im takich zadań upoważnia osiągane dotychczas tempo wzrostu i skala produkcji.</u> | |
| 643 | + <u xml:id="u-43.5" who="#PoselOrlowskiJerzy">W latach 1966—1970 w PGR nastąpił znaczny przyrost wartości produkcji końcowej brutto, która wzrosła w tym czasie o 32,4%, podczas gdy w całym rolnictwie wskaźnik ten wyniósł 9%. Ta wartość w przeliczeniu na 1 zatrudnionego zwiększyła się w PGR o 47% i wyniosła 78,3 tys. zł, natomiast w gospodarce chłopskiej wzrosła o 6,3% i wyniosła 23,3 tys. zł.</u> | |
| 644 | + <u xml:id="u-43.6" who="#PoselOrlowskiJerzy">Na szczególne podkreślenie zasługują osiągnięcia gospodarstw państwowych w hodowli zwierzęcej. W minionym pięcioleciu pogłowie bydła wzrosło w PGR o 30%, natomiast trzody chlewnej — o ponad 17%, przy obniżeniu tej produkcji w całym rolnictwie. W tej sytuacji gospodarstwa państwowe podjęły działania interwencyjne powodujące, że przyrost dostaw żywca z PGR wyniósł w ubiegłym pięcioleciu ponad 30%.</u> | |
| 645 | + <u xml:id="u-43.7" who="#PoselOrlowskiJerzy">Wydatny był również udział PGR w dostawach rolniczych środków produkcji, wyrażający się dostarczeniem ponad 94% ogółu nasion zbóż kwalifikowanych oraz ok. 50% zwierząt zarodowych.</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-43.8" who="#PoselOrlowskiJerzy">O możliwościach dynamicznego rozwoju PGR świadczy fakt jednoczesnego ze wzrostem poziomu produkcji zagospodarowania blisko 240 tys. ha gruntów Państwowego Funduszu Ziemi.</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-43.9" who="#PoselOrlowskiJerzy">Tempo przyrostu produkcji w państwowych gospodarstwach rolnych upoważnia do wyznaczenia im zadań znacznie większych niż pozostałej gospodarce rolnej oraz do uzyskania szybszego tempa przyrostu niż w ubiegłej pięciolatce. W latach 1971—1975 wartość produkcji globalnej w państwowych gospodarstwach rolnych ma wzrosnąć o ponad 38%, tzn., że tempo przyrostu będzie dwukrotnie wyższe od planowanego dla gospodarki chłopskiej. Zadania wzrostu produkcji zwierzęcej są szczególnie wysokie. Pogłowie bydła wzrosnąć powinno o 19%, a trzody chlewnej — o około 70%.</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-43.10" who="#PoselOrlowskiJerzy">Zwiększenie pogłowia inwentarza żywego spowoduje znaczny wzrost dostaw, który w porównaniu z rokiem 1970 wyniesie w końcu bieżącej pięciolatki: żywca wieprzowego ok. 99%, żywca bydlęcego — ok. 43%, mleka — ponad 26%.</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-43.11" who="#PoselOrlowskiJerzy">Sprawie mleczności PGR-owskiego stada krów poświęcić należy kilka uwag krytycznych. Mimo, że poziom jednostkowej wydajności w PGR jest wyższy o ok. 500 1 niż w gospodarce chłopskiej, to, jednak wartość stada i poprawa gospodarki paszowej na użytkach zielonych i w plonie głównym upoważnia do postawienia warunku, że w PGR nie powinno być do roku 1976 obory, która zanotuje mniejszą od 3 tys. 1 wydajność jednostkową.</u> | |
| 650 | + <u xml:id="u-43.12" who="#PoselOrlowskiJerzy">Dużym społecznym zadaniem PGR jest to, że spełniać one będą rolę producenta i dostawcy nasion zbóż i roślin oleistych w granicach 95—98% ogólnej produkcji nasiennej, sadzeniaków ziemniaka w granicach 45—50% oraz znacznie zwiększą dostawy buhajów i knurów zarodowych.</u> | |
| 651 | + <u xml:id="u-43.13" who="#PoselOrlowskiJerzy">Obok produkcji tradycyjnej, przed gospodarstwami państwowymi stawiane jest zadanie rozwoju produkcji sadowniczej oraz warzyw w szklarniach. W planie 5-letnim zakłada się uruchomienie 25 kombinatów szklarniowych, co pozwoli 7-krotnie zwiększyć dostawy z tej produkcji w stosunku do obecnego poziomu.</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-43.14" who="#PoselOrlowskiJerzy">Pragnę zwrócić uwagę obywateli posłów, że realizując te zadania gospodarstwa państwowe — zgodnie z uchwałą VI Zjazdu partii — przejmą i trwale zagospodarują ponad 2-krotnie większy areał PFZ niż w ubiegłej pięciolatce.</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-43.15" who="#PoselOrlowskiJerzy">Państwowe gospodarstwa rolne, przyjmując z całą odpowiedzialnością stawiane przed nimi zadania, muszą jednocześnie przygotować bazę materialno-techniczną oraz ekonomiczno-organizacyjne warunki dla perspektywicznego rozwoju państwowej gospodarki rolnej i nadania jej jeszcze większego znaczenia niż obecnie.</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-43.16" who="#PoselOrlowskiJerzy">W bieżącej pięciolatce postępuje w dużych obszarowo przedsiębiorstwach wyraźny proces koncentracji środków i specjalizacji produkcji.</u> | |
| 655 | + <u xml:id="u-43.17" who="#PoselOrlowskiJerzy">W produkcji roślinnej następuje upraszczanie kompleksów płodozmianowych dla lepszego wykorzystania sprzętu mechanicznego oraz dostosowania struktury zasiewów do potrzeb specjalistycznej produkcji zwierzęcej.</u> | |
| 656 | + <u xml:id="u-43.18" who="#PoselOrlowskiJerzy">W odniesieniu do produkcji zwierzęcej korzystne zmiany zanotować należy w unowocześnianiu procesów technologicznych. Realizacja planu 5-letniego zamknie pierwszy etap programu budowy przemysłowych ferm tuczu trzody chlewnej, produkcji młodego żywca bydlęcego oraz mleka. Wzrost produkcji żywca następować będzie w systemie tradycyjnym, przez modernizację istniejącej bazy budynkowej, tucz sezonowy oraz budowę ferm w cyklu zamkniętym, produkujących od kilku do kilkudziesięciu tysięcy sztuk tuczników rocznie.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-43.19" who="#PoselOrlowskiJerzy">Obywatele Posłowie! Jako uczestnik pozytywnych zmian zachodzących w PGR, stwierdzić mogę, że istnieje w nich dążenie do rozszerzenia produkcji, dzięki nowoczesnym metodom zarządzania, na podstawie metod optymalizacji produkcji, poprawy warunków socjalno-bytowych, masowego podnoszenia kwalifikacji technicznej kadry kierowniczej, załóg robotniczych i administracji.</u> | |
| 658 | + <u xml:id="u-43.20" who="#PoselOrlowskiJerzy">Poziom i jakość rolniczej produkcji państwowej sprawiły, że PGR osiągnęły rolę przodującą w rolnictwie oraz zdobyły zaufanie producentów rolnych w sektorze spółdzielczym i indywidualnym. Ten fakt stwarza konieczność spełnienia przez nie roli wiodącej w systemie kooperacji z pozostałymi producentami rolnymi. Działanie to powinno być prowadzone w następujących kierunkach:</u> | |
| 659 | + <u xml:id="u-43.21" who="#PoselOrlowskiJerzy">— ukierunkowania produkcji w celu pogłębiania specjalizacji i wykorzystania zdolności produkcyjnych dla korzyści stron kooperujących, — świadczenia usług techniczno-organizacyjnych i zaopatrzeniowych, — wspólnej poprawy warunków socjalnych i kulturalnych, — podejmowania inwestycji uwzględniających interesy zainteresowanych kooperantów.</u> | |
| 660 | + <u xml:id="u-43.22" who="#PoselOrlowskiJerzy">Forma działalności gospodarstw państwowych w ramach kooperacji przyczyni się do intensyfikacji produkcji w całym rolnictwie oraz do poprawy warunków socjalnych i kulturalnych na wsi.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-43.23" who="#PoselOrlowskiJerzy">Dotychczasowy rozwój PGR, podejmowanie społecznie niezbędnych zadań dodatkowych oraz śmiały program przyjęty do realizacji w bieżącym pięcioleciu wskazują na to, że są one najbardziej prężnym sektorem naszego rolnictwa i od ich prawidłowej działalności w dużej mierze zależy rozwój całego naszego rolnictwa.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-43.24" who="#PoselOrlowskiJerzy">Wysoka Izbo! PGR w bieżącej pięciolatce otrzymają znaczne środki inwestycyjne z przeznaczeniem głównie na budownictwo inwentarskie, mieszkaniowe i socjalne oraz na rekonstrukcje parku maszynowo-traktorowego. W nakładach inwestycyjnych ta ostatnia pozycja jest poważna, stanowi bowiem ponad 26%. Chodzi jednak o to, aby nasz przemysł zapewnił produkcję od dawna oczekiwanych maszyn do sprzętu zielonek, sprzętu okopowych, głównie ziemniaków, urządzeń do mechanizacji prac w hodowli, środków transportowych i kontenerów.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-43.25" who="#PoselOrlowskiJerzy">Podkreślić również należy, że dla prawidłowej realizacji budowlanego programu inwestycyjnego niezbędne jest pełne pokrycie potrzeb na materiały budowlane. O tych dwóch sprawach mówię dlatego, że my, bezpośrednio pracujący w produkcji, najlepiej wiemy jak to utrudnia możliwość szybkiego wzrostu produkcji.</u> | |
| 664 | + <u xml:id="u-43.26" who="#PoselOrlowskiJerzy">Gospodarstwa państwowe oczekują również na poprawę jakości nawozów mineralnych. Chodzi o zwiększenie dostaw nawozów wieloskładnikowych o dużej koncentracji czystego składnika oraz nawozów granulowanych, zawierających mikroelementy. Konieczny jest także wzrost produkcji komponentów do mieszanek pasz treściwych, premiksów i fosforanów paszowych oraz skuteczniejszych środków ochrony roślin.</u> | |
| 665 | + <u xml:id="u-43.27" who="#PoselOrlowskiJerzy">Wysoka Izbo! Informuję, że do realizacji zadań gospodarczych na lata 1971—1975 państwowe gospodarstwa rolne przystąpiły w sytuacji korzystnej. Zastosowano bowiem zespół czynników ekonomicznych, które powinny oddziaływać na lepsze wykorzystanie posiadanych środków i wzrost wydajności pracy. Najistotniejszym z nich jest reforma warunków ekonomicznych wprowadzona z dniem 1 lipca 1971 r. Reforma ekonomiczna pogłębia rozrachunek gospodarczy i zwiększa uprawnienia przedsiębiorstw w dziedzinie produkcji, finansów i inwestycji. Podjęte decyzje w zakresie nowych, ulepszonych zasad premiowania sprzyjają inicjatywie specjalistów i robotników w wykorzystaniu wszystkich rezerw, ponieważ wielkość tego funduszu zależy wyłącznie od osiąganych wyników produkcyjnych.</u> | |
| 666 | + <u xml:id="u-43.28" who="#PoselOrlowskiJerzy">Kolejnym istotnym czynnikiem ekonomicznym są decyzje o poprawie warunków skupu produktów zwierzęcych, które przyczyniły się do opłacalności produkcji, do jej intensyfikacji i poprawy ogólnych wyników finansowych.</u> | |
| 667 | + <u xml:id="u-43.29" who="#PoselOrlowskiJerzy">Ważnym czynnikiem sprzyjającym działalności PGR jest także nowy układ zbiorowy pracy, który wejdzie w życie z dniem 1 lipca 1972 r. Przewidziane w nim zmiany stawek płac eksponują przede wszystkim kwalifikacje oraz jakość wykonywanej pracy. Zasady układu zbiorowego są bardziej nowoczesne. Dają kierownictwu i załogom określone prawa, ale stawiają także określone obowiązki.</u> | |
| 668 | + <u xml:id="u-43.30" who="#PoselOrlowskiJerzy">Przedstawiłem obywatelom posłom ważne, moim zdaniem, czynniki, które sprzyjać powinny realizacji zadań stawianych państwowym gospodarstwom rolnym w bieżącym pięcioleciu. Jako rolnik i pracownik PGR muszę jednak powiedzieć, że najważniejszym czynnikiem, który wpływa na poprawę produkcji jest podniesienie rangi rolnictwa w całej gospodarce narodowej. Fakt ten sprawił, że znacznie wzrosła aktywność załóg PGR. Obserwuje się masowe podejmowanie trudnej pracy w produkcji rolnej przez młodych, wykształconych specjalistów, a także młodych robotników, którzy wiążą z gospodarstwem swój zawód i stały byt. Pozwala to przypuszczać, że wraz z poprawą warunków bytowych wzmocni się stabilizacja załóg, co z kolei przyczyni się do stałego wzrostu poziomu produkcji i szybszego wykonywania zadań.</u> | |
| 669 | + <u xml:id="u-43.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 670 | + </div> | |
| 671 | + <div xml:id="div-44"> | |
| 672 | + <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Barbara Koziej-Żukowa.</u> | |
| 673 | + </div> | |
| 674 | + <div xml:id="div-45"> | |
| 675 | + <u xml:id="u-45.0" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Obywatelko Marszałku! Wysoki Sejmie! Podstawą konstrukcji planu na lata 1971—1975 jest powrót do leninowskiego pojmowania związków między coraz lepszym zaspokajaniem potrzeb społecznych a wysoką dynamiką procesów ekonomicznych.</u> | |
| 676 | + <u xml:id="u-45.1" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Dwa główne cele, tj. systematyczna, powszechnie odczuwalna poprawa bytowych, socjalnych i kulturalnych warunków życia społeczeństwa oraz przyspieszenia rozwoju gospodarki narodowej i konsekwentnie trwałe utrzymywanie wysokiej dynamiki rozwoju — znalazły wyraz w kształtowaniu poszczególnych elementów planu.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-45.2" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Realizacja przewidzianego w uchwale VI Zjazdu partii wzrostu stopy życiowej i odpowiednio realnych dochodów rolników wiąże się bardzo ściśle z zaspokojeniem bieżących i perspektywicznych potrzeb społeczeństwa w sferze rynku wewnętrznego. Środkom finansowym w wysokości ok. 75 mld zł potrzebnym na zwiększenie przeciętnych płac realnych oraz dalszym 38 mld zł na wzrost świadczeń społecznych — głównie rent i emerytur — musi odpowiadać rosnąca podaż artykułów rynkowych i usług.</u> | |
| 678 | + <u xml:id="u-45.3" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Rząd i Komisja Planowania poświęciły bardzo wiele uwagi w toku realizacji zadań planowych w roku 1971 i we wszystkich fazach prac nad projektem planu 5-letniego — problemowi równowagi rynkowej. Pozwoliło to na przekroczenie ustaleń uchwały VI Zjazdu o 19 mld zł w produkcji dostarczanych na rynek środków spożycia. Przewiduje się, że dostawy towarów wzrosną o ponad 43% w porównaniu z rokiem 1970. Będzie to sprzyjać zrównoważeniu popytu, a także spowoduje dodatkowe zabezpieczenie równowagi rynkowej przez wzrost rezerw towarowych.</u> | |
| 679 | + <u xml:id="u-45.4" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Podnoszenie poziomu płac oraz zwiększenie dostaw towarów wymagać będzie od handlu należytego kształtowania struktury spożycia i umiejętnego zaspokojenia popytu zarówno w zakresie artykułów przemysłowych, jak i artykułów spożywczych oraz usług.</u> | |
| 680 | + <u xml:id="u-45.5" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">W roku 1971 nastąpiła odczuwalna poprawa zaopatrzenia rynku w wiele artykułów przemysłowych i żywnościowych. Obok większych dostaw, do poprawy sytuacji rynkowej przyczyniła się niewątpliwie wzmożona troska i aktywność resortu handlu wewnętrznego, który skrupulatnie realizował uchwałę Wysokiej Izby w przedmiocie zaopatrzenia rynku, jak i zalecenia rad narodowych, zabiegających o lepsze zaspokojenie potrzeb ludności. Lecz postawione przed całym społeczeństwem zadania wymagać będą obecnie i od organizacji handlowych wydatnego zwiększenia obowiązków. Wraz ze wzrostem dostaw artykułów rynkowych rosną wymagania nabywców, co wiąże się z lepszym i bardziej elastycznym dostosowywaniem asortymentowej struktury towarów do wzrastających potrzeb, upodobań i gustów klientów. W nowej sytuacji polityczno-ekonomicznej, preferującej potrzeby społeczne, wyłaniają się problemy o szeroko pojmowanym charakterze jakościowym, jak np. zapewnienie ciągłości dostaw towarów nie tylko pierwszej potrzeby, załatwianie zakupów w miejscu zamieszkania, eliminowanie zjawiska poszukiwania określonego towaru w wielu sklepach, likwidacja kolejek itp. Usuwanie tych powszechnie krytykowanych przez społeczeństwo mankamentów będzie jednym z najbardziej odczuwalnych — w codziennym życiu przeciętnego obywatela — elementów poprawy życia ludności. Zależne jest to jednak w wielkiej mierze od pracowników przedsiębiorstw handlowych. Powinni oni zwrócić większą uwagę na organizację zaopatrzenia rynku. Obserwacje czynione w tym względzie nie zawsze są zadowalające. Występują bowiem jeszcze dość często trudności w uzyskiwaniu poszczególnych towarów, również tych, które powinny być w stałej sprzedaży. Systematyczne organizowanie badań stanu zaopatrzenia sieci handlowej powinno stać się trwałym obowiązkiem dyrekcji tych przedsiębiorstw.</u> | |
| 681 | + <u xml:id="u-45.6" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">I sesja Sejmu</u> | |
| 682 | + <u xml:id="u-45.7" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Wiele trudności w zaopatrzeniu sprawia prawidłowa rejonizacja sieci handlu oraz wielkość powierzchni sklepowej. W latach ubiegłych występowały poważne zaległości w oddawaniu do eksploatacji nowych obiektów handlowych. Wynosiły one ponad 150 tys. m^2^ powierzchni. W roku 1971 sytuacja uległa zdecydowanej poprawie. Plan oddawania przez inwestorów podstawowej sieci handlowej został po raz pierwszy wykonany z nadwyżką ok. 6%. Pracownicy sklepów uskarżają się często na brak zaplecza magazynowego. Uwagi te są słuszne, ponieważ istnieją niewątpliwe trudności w tym zakresie. Można je choć w części złagodzić przez lepsze wykorzystanie powierzchni sklepowych. Obok dalszego bezwzględnego przestrzegania oddawania sieci handlowej i usługowej wraz z obiektami mieszkalnymi, należy szukać dodatkowych możliwości rozwiązań lepszego zaopatrzenia ludności przez sieć już istniejącą. Wskazane byłoby zatem podjęcie bardziej zdecydowanych działań dla rewindykacji lokali sklepowych zajmowanych przez rozmaite instytucje.</u> | |
| 683 | + <u xml:id="u-45.8" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Wpływ na bardziej właściwe zaopatrzenie ludności powinna mieć lepsza organizacja sprzedaży i przybliżenie jej do klienta. Jednym z przykładów takiej działalności są wysyłkowe domy towarowe, o których rozwoju mówiono już na posiedzeniu Wysokiej Izby. Tę formę usług handlowych należy nadal rozwijać.</u> | |
| 684 | + <u xml:id="u-45.9" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Drugą formą jest sprzedaż akwizycyjna. Mamy w kraju znakomite przykłady usług akwizycyjnych, na przykład w PZU. Można stworzyć warunki, w których poważne ilości towarów przestrzenno-chłonnych, jak np. lodówki, pralki, radia, telewizory i inne byłyby sprzedawane przez akwizytorów. Sprzedaż taka nie wymaga dodatkowej powierzchni, a podstawą jej jest właściwa organizacja oraz odpowiednie wynagrodzenie. Akwizytorzy z uprawnieniami do dokonywania operacji sprzedaży ratalnej w wielkiej mierze przyczynić by się mogli do szybszego docierania towaru do klienta i zwiększonego zainteresowania społeczeństwa zakupem oferowanych towarów.</u> | |
| 685 | + <u xml:id="u-45.10" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Rozpatrując kwestie zaopatrzenia rynku nie sposób pominąć problemu transportu. Sprawy te niejednokrotnie były przedmiotem zainteresowania Wysokiej Izby. W roku 1972 uzyskano na potrzeby handlu miejskiego przydział 250 samochodów, dla handlu wiejskiego — 2 150. Nie zaspokaja to potrzeb, szczególnie w zakresie samochodów dostawczych. Sprawa ta powinna być stałym przedmiotem troski Rządu. Organizacje transportu handlu wewnętrznego powinny równorzędnie większą niż dotychczas uwagę zwrocie na prawidłowe wykorzystanie posiadanych samochodów, likwidację przestojów, rozwój bazy naprawczej. Poprawie ulegać powinny również warunki pracy ludzi zatrudnionych w transporcie przeznaczonym na potrzeby zaopatrzenia rynku. Jednocześnie ostro należy przeciwdziałać opóźnianiu dostaw bądź niesumienności konwojentów. Uczciwość i solidność ludzi dostarczających towary do sklepów powinna zwielokrotnić czas sprzedawców przeznaczony na obsłużenie konsumentów i lepszą organizację zbytu towarów.</u> | |
| 686 | + <u xml:id="u-45.11" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Poważną rolę w procesie zaopatrzenia rynku i kształtowania struktury zakupów i żywienia ludności mają dostawy warzyw i owoców. Przeżywaliśmy w ostatnim czasie w tym zakresie poważne kłopoty, które były nie tylko efektem niesprzyjających warunków klimatycznych, lecz także wad w systemie obrotu i skupu warzyw i owoców. System ten powinien zostać gruntownie przeanalizowany przez Rząd, przy czym wydaj e się, że stworzenie atrakcyjnych warunków kontraktacji warzyw i owoców oraz przeznaczenie odpowiednich środków materialnych na zwiększone zakupy w wypadku lepszych zbiorów, przy zakładanym znacznym rozwoju przetwórstwa w przemyśle spożywczym, przyniosłoby odczuwalną poprawę.</u> | |
| 687 | + <u xml:id="u-45.12" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Wysoki Sejmie! Towarem wpływającym wydatnie na kształtowanie równowagi rynkowej są usługi. Założenia na bieżące pięciolecie przewidują, że w roku 1975 wartość usług dla ludności, świadczonych przez uspołecznione piony drobnej wytwórczości wyniesie minimum 14 230 min zł, co stanowi wzrost o 63,5% w porównaniu z rokiem 1970. Założenia na lata 1971—1975 przewidują także, że w roku 1975 na terenie całego kraju działać będzie 190 tys. zakładów rzemieślniczych. Jest to wzrost w stosunku do wykonania w 1970 r. o 15,6%. Udział obrotów z ludnością w obrotach ogółem wynosić będzie 85,3%, udział wartości usług w działalności rzemiosła na rzecz ludności wyniesie około 60%. Wydaje się zasadne dalsze zmierzanie do ewidentnego zwiększania udziału usług w życiu ludności. O potrzebie ich rozwoju świadczą fakty. Pragnę wskazać, że szacunkowo tygodniowy czas pracy wszystkich zatrudnionych w gospodarce narodowej wynosi 300 min godzin, natomiast czas przeznaczony na zajęcia w gospodarstwie domowym wynosi 240 min godzin. Czas ten można by spożytkować w dużej mierze na cele produkcji bądź na zwiększenie działań związanych z wychowaniem młodego pokolenia.</u> | |
| 688 | + <u xml:id="u-45.13" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Szacunkowe wyliczenia GUS wskazują, że przeciętne wydatki na żywienie w zakładach gastronomicznych, stołówkach i bufetach wynoszą 7,3%, a zatem 92,7% wydatków na żywność realizowanych jest w gospodarstwach domowych w sposób tradycyjny i nie sprzyjający istotnym przełomom w samej strukturze żywienia ludności.</u> | |
| 689 | + <u xml:id="u-45.14" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Przy założeniu długofalowego wzrostu usług pralniczych — upiór dzienny, jak powiedział poseł Hołuj — praca ta będzie musiała być jeszcze wykonywana w gospodarstwach domowych w 95%. Są to usługi najprostsze, a przecież mające ogromne znaczenie dla należytego kształtowania poziomu życia społeczeństwa.</u> | |
| 690 | + <u xml:id="u-45.15" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Nie ma u nas w kraju możliwości, aby w drodze usług zorganizować odnowienie mieszkania wraz z jego sprzątnięciem pod nieobecność właściciela; nie ma usług w zakresie przechowalnictwa i napraw odzieży zimowej i innych. Każda najdrobniejsza usługa wymaga zbyt wielkiego zaangażowania czasu zarówno usługodawcy, jak i usługobiorcy.</u> | |
| 691 | + <u xml:id="u-45.16" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Przykładem najbardziej oczywistym nabrzmiałych potrzeb w zakresie usług jest zaplecze motoryzacji. Plany rozwoju przemysłu motoryzacyjnego wyraźnie określają wzrost liczby pojazdów mechanicznych na rynku. Powinien on być skorelowany ze wzrostem usług motoryzacyjnych. Ich stały brak sprzyja takim społecznie szkodliwym zjawiskom, jak niesolidność, niska jakość usług i odległe terminy wykonywania zleceń. Brak jest pisemnych gwarancji na wykonywanie usług — co sprzyja anonimowości i nie ułatwia rozeznania, co wykonywane było w drodze naprawy oraz w jakim zakresie.</u> | |
| 692 | + <u xml:id="u-45.17" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Mówiąc o potrzebach usług należy jednocześnie zastanowić się nad niektórymi przyczynami ciągle jeszcze zbyt wolnego tempa ich rozwoju. Jednym ze źródeł takiego stanu rzeczy było w poprzednim okresie niedostateczne zainteresowanie się usługami ze strony rad narodowych. Sprzyjała temu ucieczka zakładów usługowych od kłopotliwych usług dla ludności oraz dążenie do większego zajmowania się produkcją niż usługami. — „Wymuszanie” niejako rozwoju usług nakazami administracyjnymi nie przynosiło pożądanych efektów. Musimy obecnie nadrobić stracony czas. W planowaniu usług większą uwagę trzeba zwrócić na wprowadzenie badań potrzeb ludności na usługi. Ustalanie wskaźników wzrostu i kierunków rozwoju powinno następować na podstawie rozeznania potrzeb, nie zaś — jak to się praktykowało na podstawie wykonania planów w roku poprzednim. Uchwała Rządu z dnia 4 lutego br. o usługach w bieżącym pięcioleciu stanowi pierwszą, zakrojoną na szeroką skalę próbę stworzenia ekonomicznych warunków dla zdynamizowania tej dziedziny gospodarki narodowej.</u> | |
| 693 | + <u xml:id="u-45.18" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Realizując te decyzje, warto byłoby zastanowić się nad praktycznym wyeliminowaniem wskaźników dyrektywnych oraz tych zasad finansowania, które krępują inicjatywę i utrudniają zaspokajanie potrzeb ludności. Osiąganie przez zakłady usługowe optymalnych efektów ekonomicznych i wykorzystanie wszystkich rezerw można uzyskać przy bardziej ścisłym powiązaniu interesów społecznych z materialnym zainteresowaniem zakładu usługowego i jego załogi. Stworzenie w pionie usług funduszu zachęty materialnej, funduszu rozwoju oraz funduszu rezerwowego sprzyjać by mogło samofinansowaniu inwestycji i kapitalnych remontów — zarówno ze środków własnych, jak i kredytów bankowych.</u> | |
| 694 | + <u xml:id="u-45.19" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Realizacji rozwoju usług mogą sprzyjać takie posunięcia organizacyjne, jak obniżka czynszu za lokale usługowe, zwolnienie zakładów usługowych od podatku obrotowego oraz zniesienie limitu funduszu płac i zatrudnienia. Ocena efektywności gospodarczej powinna być dokonywana zarówno przez kwoty zysku osiągane z usług, jak i przez szybszy wzrost udziału wartości usług dla ludności niż wartości sprzedaży ogółem.</u> | |
| 695 | + <u xml:id="u-45.20" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Ograniczeniu kosztów administracyjnych sprzyjać by mogło ustawienie punktów usługowych na zryczałtowanym rozrachunku. Generalnych zmian dokonać należy w zakresie sprzętu specjalistycznego oraz zaplecza surowcowego w usługach. Nowoczesny sprzęt, właściwie rozdzielany i zabezpieczony surowiec oraz transport dla przybliżenia usług do klienta — stać się powinny istotnymi czynnikami należytego rozwoju tej ważnej dla rynku, a także dla poprawy życia ludności dziedziny.</u> | |
| 696 | + <u xml:id="u-45.21" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Mówiąc o problemach rynku i równowagi rynkowej, pragnę parę słów poświęcić sprawom rzemiosła.</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-45.22" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Udział wyrobów rzemieślniczych w ogólnej wartości dostaw rynkowych jest wprawdzie niewielki, ale w zabezpieczeniu pełnego ich asortymentu ma istotną rolę. Istotna jest również rola rzemiosła w usługach. Przewiduje się wiele posunięć umożliwiających rozwój zakładów rzemieślniczych. Wynikają one z mocy ustawy o organizacji i wykonywaniu rzemiosła, którą Wysoka Izba rozpatrzy w toku dzisiejszego posiedzenia. Swój potencjał ekonomiczny rzemiosło musi skupić na świadczeniu usług i produkcji uzupełniającej rynek wewnętrzny. Trzeba także doskonalić formy zbytu wyrobów rzemieślniczych. Zespolenie drobnej wytwórczości nie uspołecznionej w pionie handlu wewnętrznego na pewno da rękojmię prawidłowego rozwiązania tego zagadnienia. Wypada przy tym zauważyć, że zmianom powinny ulec przepisy o tzw. komisie towarów rzemieślniczych, który często polega na odsyłaniu rzemieślnikowi przez placówki handlowe nie rozpakowanych nawet wyrobów przed upływem 60 dni, po to, aby w kilka dni później żądać ich ponownego dostarczenia.</u> | |
| 698 | + <u xml:id="u-45.23" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Uregulowania wymagają sprawy zaopatrzenia rzemiosła, dotychczasowe bowiem przydziały materiałów z wojewódzkich rad narodowych są niewystarczające.</u> | |
| 699 | + <u xml:id="u-45.24" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Sprawami zorganizowania działalności rzemieślniczej powinny zająć się władze terenowe, które określając wielkość i kierunki inwestycji w rzemiośle, organizując dlań zaopatrzenie w materiały, maszyny i urządzenia oraz stwarzając system kontraktacji wyrobów rzemieślniczych, spowodować mogą właściwe kierowanie jego gospodarczą działalnością zgodnie ze społecznymi potrzebami, równorzędnie zapewniając wgląd w prywatne interesy i możność regulowania ich rozmiarów.</u> | |
| 700 | + <u xml:id="u-45.25" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Wysoka Izbo! Istotnym problemem w zakresie prawidłowego kształtowania się produkcji rynkowej i usług na potrzeby zaopatrzenia rynku są ceny ustalane przez Państwową Komisję Cen.</u> | |
| 701 | + <u xml:id="u-45.26" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Generalnie wysuwa się postulat opracowania nowej ustawy o działaniu Państwowej Komisji Cen, uwzględniając potrzeby wynikające z obecnej, bardziej nowoczesnej konstrukcji życia gospodarczego w Polsce. W tej sprawie Komisja Handlu Wewnętrznego zgłosiła odpowiedni dezyderat, który spotkał się z pozytywną opinią obywatela Premiera.</u> | |
| 702 | + <u xml:id="u-45.27" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Jednocześnie już dziś należy więcej uwagi zwrócić na pracę wojewódzkich komisji cen zarówno w zakresie organizacji tej pracy, jak i przedmiotu jej działania. Ceny na wyroby przemysłowe powinny być ustalane po uprzednim przeprowadzeniu analizy kosztów produkcji i sytuacji rynkowej, uwzględniającej stopień zaspokojenia potrzeb na dany artykuł lub inny o podobnych wartościach użytkowych, przy równoczesnym opiniowaniu przez rzeczoznawców wniosków cenowych. Jak wykazały badania NIK, wojewódzkie komisje cen nie wykorzystują przeznaczonych na ten cel funduszy.</u> | |
| 703 | + <u xml:id="u-45.28" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Kolegia wojewódzkich komisji cen powinny również przestrzegać terminowości załatwienia wniosków cenowych. W tym zakresie istnieją przykłady nieterminowości w ustalaniu cen nawet na artykuły sezonowe, mimo sygnałów z handlu o niedoborze tych wyrobów na rynku.</u> | |
| 704 | + <u xml:id="u-45.29" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Uwzględnienie przez wojewódzkie komisje cen lokalowych warunków rynkowych, a zwłaszcza możliwości zwiększenia produkcji i sprzedaży, daje w efekcie lepsze zaopatrzenie. Ceny powinny być ustalane na poziomie kosztów przeciętnych, a nie na poziomie kosztów najwyższych.</u> | |
| 705 | + <u xml:id="u-45.30" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Stałe badanie prawidłowości cen może stać się jednym z czynników przeciwdziałających nadmiernemu rozpraszaniu produkcji jednakowych towarów wśród wielu producentów, powodując koncentrację produkcji w zakładach produkujących taniej i mających częstokroć nie wykorzystane zdolności produkcyjne.</u> | |
| 706 | + <u xml:id="u-45.31" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Prawidłowo ustalane ceny na wyroby drobnej wytwórczości będą niewątpliwie należycie oddziaływać zarówno na producentów, jak i na nabywców. Określanie właściwej stopy zysku, wynikającej z rzetelnej kalkulacji cen, powinno wpłynąć na wzrost produkcji, doskonalenie metod wytwarzania oraz obniżkę kosztów własnych i stanowić bodziec dla unowocześnienia struktury produkowanych wyrobów.</u> | |
| 707 | + <u xml:id="u-45.32" who="#PoselKoziejZukowaBarbara">Poruszone problemy dotyczą niektórych tylko sfer działania w zakresie rynku wewnętrznego. Wydaje się jednakże, że właściwa konstrukcja handlu wewnętrznego i należyte jego funkcjonowanie, co mamy możność obserwować, pozwoli na wyzwalanie nowych możliwości zaspokojenia potrzeb ludności, na osiąganie lepszych warunków bytu obywatela, na większe osiągnięcia ekonomiczne naszego socjalistycznego kraju.</u> | |
| 708 | + <u xml:id="u-45.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 709 | + </div> | |
| 710 | + <div xml:id="div-46"> | |
| 711 | + <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Franciszek Bajor.</u> | |
| 712 | + </div> | |
| 713 | + <div xml:id="div-47"> | |
| 714 | + <u xml:id="u-47.0" who="#PoselBajorFranciszek">Obywatelko Marszałku! Wysoki Sejmie! Pilnym zadaniem całej naszej oświaty jest zgodnie z intencją obecnego planu wieloletniego wyrównanie poziomu pracy szkół, zwłaszcza na wsi i w małych miasteczkach, do poziomu szkół w dużych miastach, a jednocześnie stworzenie warunków do realizacji oczekujących nasze szkolnictwo reform modelowych i pro-gramowych.</u> | |
| 715 | + <u xml:id="u-47.1" who="#PoselBajorFranciszek">W celu wyrównania poziomu nauki w szkołach, Ministerstwo Oświaty i Wychowania zakłada wyrównanie poziomu szkół na wsi i w mieście, rozbudowę placówek wychowania przedszkolnego, organizowanie szkół pełnych, zbiorczych 8-klasowych.</u> | |
| 716 | + <u xml:id="u-47.2" who="#PoselBajorFranciszek">Realizowanie tych zadań wymaga rozwiązania wielu trudności. Dotyczą one rozbudowy i budowy szkół zbiorczych, dowożenia dzieci z dalszych odległości, prowadzenia dożywiania w szkołach i organizowanie świetlic.</u> | |
| 717 | + <u xml:id="u-47.3" who="#PoselBajorFranciszek">Słuszna jest idea zawarta w programie planu 5-letniego, dotycząca stworzenia szkoły środowiskowej, całodziennej, w której dzieci będą się mogły nie tylko uczyć, ale także odrabiać lekcje, żywić się, i odbywać zajęcia pozalekcyjne, aby pod koniec dnia pójść do domu rodzicielskiego bez bagażu książek i zadań domowych.</u> | |
| 718 | + <u xml:id="u-47.4" who="#PoselBajorFranciszek">Zmniejszająca się w nadchodzących latach liczba dzieci stwarza korzystne warunki do przeprowadzenia reformy oświaty na wsi.</u> | |
| 719 | + <u xml:id="u-47.5" who="#PoselBajorFranciszek">Społeczeństwo wiejskie jest szczególnie zainteresowane poczynaniami resortu oświaty i wychowania, zmierzającymi do wyrównania poziomu nauczania w szkołach podstawowych niżej zorganizowanych. Zrealizowanie tych zadań wymaga rozwinięcia placówek sieci wychowania przedszkolnego na wsi w celu objęcia nimi rosnącej liczby dzieci rodziców pracujących. Projekt planu wychodzi naprzeciw tym potrzebom. W roku 1975 liczba uczniów w klasie I będzie niższa o 8% w stosunku do 1970 r., ale planowany wzrost liczby dzieci w przedszkolach zwiększy się o 26,5%. Potrzeby w tym zakresie są znacznie większe. Toteż resort oświaty i wychowania powinien w tej sytuacji wykorzystać wszystkie możliwości wpływając m.in. na działalność organizacji społecznych, zachęcając jednocześnie społeczeństwo do pomocy.</u> | |
| 720 | + <u xml:id="u-47.6" who="#PoselBajorFranciszek">Poziom nauczania w szkołach podstawowych na wsi ma zasadniczy wpływ na dalsze kontynuowanie nauki w szkołach średnich. Obecnie zbyt mała liczba młodzieży wiejskiej kształci się w liceach ogólnokształcących i technikach. Np. w roku szkolnym 1971/1972 w I klasie liceów ogólnokształcących było ogółem 14,7% młodzieży wiejskiej. Procent przyjęć młodzieży pochodzenia chłopskiego do szkół wyższych systematycznie maleje, mimo 5 punktów preferencji kwalifikacyjnej. W bieżącym roku akademickim przyjęto 7 102 absolwentów, co stanowi 14,1% ogółu przyjętych na studia dzienne. Jak dalece niebezpieczna jest ta tendencja można stwierdzić dopiero wtedy, kiedy rozpatrzy się przyjęcia absolwentów do poszczególnych typów uczelni w roku bieżącym. Wobec tego resort oświaty i wychowania powinien stwarzać lepsze warunki do kształcenia się młodzieży wiejskiej. Likwidacja istniejących dysproporcji pomiędzy szkołami na wsi i w mieście jest niezbędna. Można ją osiągnąć przez poprawę warunków nauczania i wychowania w szkołach wiejskich. Szkoły te należy wyposażyć w pracownie i pomieszczenia do prowadzenia działalności opiekuńczej i wychowawczej oraz w nowoczesny sprzęt i pomoce naukowe, jak również w kadrę nauczycieli specjalistów.</u> | |
| 721 | + <u xml:id="u-47.7" who="#PoselBajorFranciszek">Obecnie dojeżdża do szkół ponadpodstawowych około 400 tys. uczniów. Dla blisko 200 tys. droga do szkoły trwa, w obie strony, ponad 2 godziny. Warunki dojazdów, zwłaszcza w PKS, nie są dobre. Brak często miejsc w poczekalniach i w samochodzie. Niedogodne kursy autobusów sprzyjają spóźnianiu się uczniów na lekcje, przez co obniżają się wyniki nauczania. Te najbardziej uciążliwe dojazdy trzeba zlikwidować, zbudować przy szkołach odpowiednią liczbę internatów.</u> | |
| 722 | + <u xml:id="u-47.8" who="#PoselBajorFranciszek">Zakładam, że społeczeństwo nasze gotowe jest podjąć świadczenia na te cele, podobnie jak świadczy na Fundusz Budowy Szkół i Internatów.</u> | |
| 723 | + <u xml:id="u-47.9" who="#PoselBajorFranciszek">W ubiegłym i bieżącym roku szkolnym odbyły się we wszystkich szkołach w całym kraju badania tzw. dojrzałości szkolnej dzieci wstępujących do klasy pierwszej. Wyniki tych badań ujawniły wiele odchyleń od normy. Dzieci wiejskie, zwłaszcza te, które nie uczęszczały do przedszkoli, mają niepełną dojrzałość szkolną. Bardzo dobrze się stało, że Ministerstwo Oświaty i Wychowania planuje modernizację procesu dydaktyczno-wychowawczego w tej dziedzinie.</u> | |
| 724 | + <u xml:id="u-47.10" who="#PoselBajorFranciszek">Jak poda je Rocznik Statystyczny, w roku szkolnym 1970—1971 — 110 tys. uczniów nie otrzymało promocji w klasach niższych. Stwierdzono, że w okresie początkowej nauki nawet doświadczonemu nauczycielowi trudno jest ocenić obiektywnie skalę niepowodzeń szkolnych. Drugoroczność wpływa na zahamowania i powoduje kompleksy niższości. Te alarmujące liczby wskazują na konieczność gruntownego badania u dzieci przyczyn niepowodzeń szkolnych i usuwania ich. Niepowodzenia szkolne i drugoroczność nie zawsze wynikają z umysłowego upośledzenia dziecka. Przyczyną tego stanu rzeczy często jest dom, w którym rodzice popełniają błędy wychowawcze. Konieczne jest zatem współdziałanie szkoły ze środowiskiem. Można to osiągnąć jedynie na drodze pedagogizacji rodziców.</u> | |
| 725 | + <u xml:id="u-47.11" who="#PoselBajorFranciszek">W każdym obwodzie szkolnym powinna być prowadzona w interesie dziecka systematyczna praca nad podnoszeniem poziomu i wiedzy pedagogicznej całego społeczeństwa. Placówki tego typu będą miały wielką rolę do spełnienia, gdyż ucząc rodziców będą wskazywały na ujemne wpływy wychowawcze domu i środowiska. Jednym z tych ujemnych zjawisk jest alkoholizm. W stosunku do nadużywających alkoholu społeczeństwo nasze zbyt często wykazuje postawę tolerancji, a nawet aprobaty. Najwyższy więc czas, aby zorganizowane siły naszego społeczeństwa zajęły czynną postawę wobec pijaków i ich zachowania się. W tej dziedzinie mogą wiele zdziałać organizacje partyjne, koła Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i organizacje młodzieżowe we współdziałaniu ze szkołą. Do realizacji powyższych postulatów powinni przyczyniać się także nauczyciele. Po uchwaleniu przez Sejm Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela i po wprowadzeniu jej w życie mamy pewność, że praca nauczycieli będzie bardziej skuteczna i owocna.</u> | |
| 726 | + <u xml:id="u-47.12" who="#PoselBajorFranciszek">Wysoki Sejmie! W interesie wsi i kraju leży, aby wychować młodzież na dobrych i mądrych współgospodarzy. Dobry gospodarz — to człowiek świadomy, znający swoje cele i zadania, umiejący je we właściwy sposób osiągać. Ale wychowanie młodzieży nie rozpoczyna się i nie kończy w szkole ani w organizacjach młodzieżowych. Przecież sporo młodzieży pozostaje poza ich zasięgiem. Odpowiedzialność więc za wychowanie całej młodzieży spada na szkołę, rodziców i całe społeczeństwo, na partie polityczne, organizacje młodzieżowe i państwo — na nas wszystkich. Dlatego też uążyć trzeba do współdziałania wszystkich sił społecznych na rzecz rozwoju szkolnictwa i stworzenia harmonijnego oddziaływania wychowawczego na dzieci, młodzież i dorosłych. Troski o to nigdy nie jest za wiele.</u> | |
| 727 | + <u xml:id="u-47.13" who="#PoselBajorFranciszek">Rozpatrywany dzisiaj projekt planu na lata 1971—1975 startowi podstawę do stwierdzenia, że w dziedzinie oświaty i wychowania nastąpi dalszy, poważny postęp.</u> | |
| 728 | + <u xml:id="u-47.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 729 | + </div> | |
| 730 | + <div xml:id="div-48"> | |
| 731 | + <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Wiesław Sadowski.</u> | |
| 732 | + </div> | |
| 733 | + <div xml:id="div-49"> | |
| 734 | + <u xml:id="u-49.0" who="#PoselSadowskiWieslaw">Wysoki Sejmie! Rozpatrując projekt uchwały Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975, nie sposób jest nie spojrzeć na ten dokument na tle zmian zachodzących w systemie planowania i zarządzania, na tle dokonujących się procesów unowocześniania systemu funkcjonowania naszej gospodarki.</u> | |
| 735 | + <u xml:id="u-49.1" who="#PoselSadowskiWieslaw">Poseł sprawozdawca, obywatel Stanisław Kowalczyk, słusznie, moim zdaniem, podkreślił istnienie — „organicznych związków pomiędzy celami i zadaniami zawartymi w projekcie planu 5-letniego a potrzebą udoskonalania systemu funkcjonowania gospodarki”.</u> | |
| 736 | + <u xml:id="u-49.2" who="#PoselSadowskiWieslaw">Podstawowe cele, jakie przyjmuje się w planie 54etnim, są zgodne z kierunkami społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, wytyczonymi przez VI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i zaakceptowanymi przez całe społeczeństwo. Są to cele zrozumiałe dla każdego, stwarzające realną perspektywę poprawy materialnych, socjalnych i kulturalnych warunków życia. Są to cele, których realizacja wychodzi naprzeciw dążeniom i ambicjom nie tylko poszczególnych obywateli, ale także zaspokaja dążenia i aspiracje społeczeństwa jako całości, stwarzając perspektywę dynamicznego i przyspieszonego rozwoju kraju.</u> | |
| 737 | + <u xml:id="u-49.3" who="#PoselSadowskiWieslaw">Plan, który jest przedmiotem naszej debaty, jest na pewno planem trudnym. Jego pomyślna realizacja wymagać będzie uruchomienia wielu rezerw istniejących w naszej gospodarce, przede wszystkim zaś wymagać będzie wyzwolenia inicjatywy tkwiącej w każdym człowieku, wymagać będzie działań prowadzących do wzmocnienia poczucia odpowiedzialności za wykonywaną pracę, do wzrostu zaangażowania w tej pracy.</u> | |
| 738 | + <u xml:id="u-49.4" who="#PoselSadowskiWieslaw">Jednym z warunków wyzwolenia niespożytych zasobów energii, inicjatywy, pomysłowości — tkwiących w społeczeństwie — są cele i zadania, jakie sobie stawiamy. Tylko zadania ambitne, porywające, a jednocześnie bliskie każdemu, umożliwić mogą sięgnięcie do rezerw tkwiących w człowieku, w jego ambicjach i zdolnościach. Patrząc z tego punktu widzenia na cele, które sformułowane są w projekcie planu 5-letniego, można z całym przekonaniem stwierdzić, że są one w stanie zmobilizować energię społeczną, zmobilizować potencjalne możliwości twórcze, jakie reprezentuje każdy człowiek. Ambitność celów, zgodność stawianych zadań z odczuciami i aspiracjami społeczeństwa jest jednak tylko warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym do wyzwolenia się inicjatyw i energii społecznej w szeroko rozumianej działalności gospodarczej. Obok tego muszą zostać stworzone warunki, które by faktycznie umożliwiły ujawnienie się, uzewnętrznienie, a więc wyzwolenie tego kapitału, jakim jest energia, zapał, pomysłowość ludzka. Warunki te muszą być tworzone m.in. przez doskonalenie procesu planowania, zarządzania i kierowania gospodarką narodową. Najbardziej ambitny plan nie wyzwoli energii i zapału społeczeństwa, jeśli proces planowania będzie skostniały i zbiurokratyzowany, a decyzje nadmiernie scentralizowane.</u> | |
| 739 | + <u xml:id="u-49.5" who="#PoselSadowskiWieslaw">I na odwrót — najdoskonalsze metody planowania i zarządzania gospodarką nie przyczynią się do wyzwolenia inicjatywy społecznej, jeśli zadania i cele stawiane przed gospodarką nie będą w dostatecznej mierze porywające i bliskie społeczeństwu. Stąd też — w takim właśnie aspekcie — widzieć trzeba nierozerwalny związek między celami i zadaniami zawartymi w projekcie planu a udoskonaleniem systemu funkcjonowania i planowania gospodarki. Stąd też postęp w doskonaleniu i unowocześnianiu metod planowania, zarządzania i kierowania gospodarką stanowi istotny czynnik warunkujący pomyślną realizację zadań planu 5-letniego. Im lepiej i skuteczniej doskonalić będziemy metody planowania i zarządzania i wdrażać je do praktyki, tym większa będzie szansa na przekroczenie zadań, jakie postawiliśmy sobie do wykonania w bieżącym pięcioleciu.</u> | |
| 740 | + <u xml:id="u-49.6" who="#PoselSadowskiWieslaw">Kierunki, w jakich prowadzone są prace nad doskonaleniem funkcjonowania gospodarki i nad doskonaleniem metod planowania, są znane. Wynikają one m.in. z następujących sformułowań uchwały VI Zjazdu PZPR: — „Unowocześniając nasz system planowania i zarządzania, trzeba dążyć do tego, aby zwiększać skuteczność centralnego planowania i kierowania gospodarką narodową, a równocześnie rozszerzyć samodzielność i inicjatywę zjednoczeń, kombinatów i zakładów pracy”. I dalej — „umocnieniu roli planu centralnego na obecnym etapie rozwoju naszego kraju musi towarzyszyć zwiększenie odpowiedzialności, samodzielności i uprawnień zjednoczeń, kombinatów i wielkich zakładów pracy oraz władz terenowych”. Sprawy te omawiał szerzej w swym wystąpieniu poseł Jan Szydlak.</u> | |
| 741 | + <u xml:id="u-49.7" who="#PoselSadowskiWieslaw">Sądzę, że Sejm będzie miał jeszcze okazję do bardziej szczegółowego omówienia i przedyskutowania proponowanych zmian w systemie planowania i zarządzania. Już teraz jednak można chyba powiedzieć, że kierunek na wzmocnienie roli centralnego planowania, przy jednoczesnym zwiększeniu pola samodzielnych decyzji podejmowanych przez zjednoczenia, przedsiębiorstwa i inne jednostki gospodarcze, trzeba uznać za w pełni uzasadnione.</u> | |
| 742 | + <u xml:id="u-49.8" who="#PoselSadowskiWieslaw">Większa rola planowania centralnego — to pełniejsze wykorzystanie możliwości, jakie stwarza gospodarka socjalistyczna, w kierunku możliwie szybkiego osiągnięcia przez gospodarkę zdolności zaspokajania rosnących potrzeb społeczeństwa. Wzmocnienie roli centralnego planowania wyraża się m.in. tym, że waga dokumentu, który dzisiaj uchwalimy, waga 5-letniego planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 niepomiernie wzrasta w porównaniu do analogicznych dokumentów uchwalanych w przeszłości.</u> | |
| 743 | + <u xml:id="u-49.9" who="#PoselSadowskiWieslaw">Rozszerzenie uprawnień i zwiększenie samodzielności różnych jednostek gospodarczych oznacza w tych warunkach wzrost roli różnego rodzaju instrumentów i dźwigni ekonomicznych, jakimi będzie się musiał posługiwać Rząd, aby zapewnić realizację planu. Rzecz oczywiście w tym, aby te instrumenty i dźwignie nie tylko pozwoliły na realizację planu, ale także na jego przekroczenie w drodze wyzwolenia rezerw tkwiących w przedsiębiorstwach.</u> | |
| 744 | + <u xml:id="u-49.10" who="#PoselSadowskiWieslaw">Będąc przedstawicielem wyższego szkolnictwa ekonomicznego, nie mogę przy tej okazji nie zwrócić uwagi na fakt, że jednym z czynników, który współdecydować będzie o powodzeniu tego, jak i następnych planów 5-letnich, wpływających na tempo postępu społeczno-ekonomicznego dokonującego się w naszym kraju — to poziom kadr ekonomistów, których rola i zadania będą musiały się zmieniać.</u> | |
| 745 | + <u xml:id="u-49.11" who="#PoselSadowskiWieslaw">Zwiększenie samodzielności i uprawnień, rozszerzenie zakresu autonomicznych decyzji podejmowanych przez poszczególne jednostki z jednej strony — z drugiej zaś wzrost roli instrumentów ekonomicznych, przy pomocy których odbywać się będzie sterowanie gospodarką, stawia przed ekonomistami nowe zadania. Tak jak wszędzie, tak i na tym odcinku, sam zapał, zaangażowanie, nastawienie psychiczne — nie wystarczą. Potrzebna jest i niezbędna obok tego wszystkiego — rzetelna wiedza. Trzeba z zadowoleniem powiedzieć, że wyższe szkolnictwo ekonomiczne nie jest nie przygotowane do nowych zadań w zakresie kształcenia i doskonalenia kadr ekonomistów. Od dłuższego już czasu, wraz z narastaniem świadomość i konieczności dokonywania istotniejszych zmian w metodach planowania i zarządzania, wyższe szkolnictwo ekonomiczne pracowało z pewnym wyprzedzeniem. Przykładowo można powiedzieć, że dość powszechnym elementem wykształcenia ekonomisty stały się takie przedmioty, jak informatyka, odgrywająca tak ważną rolę w nowoczesnym zarządzaniu, elementy ekonometrii i metod rachunku optymalizacyjnego, jak również wiele innych dyscyplin i przedmiotów świadczących o nowoczesności studiów.</u> | |
| 746 | + <u xml:id="u-49.12" who="#PoselSadowskiWieslaw">Musimy jednak obecnie dokonać bardziej radykalnych zmian w programach i metodach kształcenia ekonomistów. Z jednej strony chodzi tu o bardziej zdecydowaną modernizację studiów w kierunku ich unowocześnienia i ściślejszego dostosowania do rysujących się zadań i potrzeb, z drugiej zaś strony — chodzi także o szybszą i bardziej radykalną modernizację metod nauczania, pozwalających na wyrobienie większej samodzielności myślowej wśród studiującej młodzieży, na wdrożenie do procesów przygotowywania i podejmowania decyzji typu gospodarczego, na zdobycie tych wszystkich nawyków i postaw, jakie niezbędne są dla nowoczesnego ekonomisty. Chcę zapewnić Wysoką Izbę, że środowisko pracowników naukowo-dydaktycznych wyższych uczelni ekonomicznych świadome jest swych zadań i widzi swą poważną rolę w dostarczeniu gospodarce narodowej kadr na miarę nowych, ambitnych zadań, jakie stają przed gospodarką naszego kraju. Trzeba jednak dodać, że realizacja tych zadań wymagać będzie znacznego poprawienia warunków pracy wyższego szkolnictwa ekonomicznego w zakresie bazy lokalowej i wyposażenia — i to w trybie możliwie pilnym. Napawa optymizmem fakt, że perspektywy poprawy warunków pracy, o jakich tu wspomniałem, rysują się coraz wyraźniej, jakkolwiek ich realizacja nie następuje tak szybko, jak byśmy tego pragnęli.</u> | |
| 747 | + <u xml:id="u-49.13" who="#PoselSadowskiWieslaw">Wysoka Izbo! W swym wystąpieniu poruszyłem problem związku, jaki istnieje między celami zarysowanymi w planie 5-letnim a doskonaleniem metod planowania i systemu funkcjonowania gospodarki. Uczyniłem to w głębokim przekonaniu, że proces doskonalenia metod planowania, zarządzania i kierowania gospodarką mieć będzie decydujący wpływ na pomyślną realizację planu, a tym samym na realizację ambicji i aspiracji naszego społeczeństwa.</u> | |
| 748 | + <u xml:id="u-49.14" who="#PoselSadowskiWieslaw">Środowisko pracowników nauki wyższego szkolnictwa ekonomicznego uczyni ze swej strony wszystko, aby gospodarce narodowej dostarczyć kadry ekonomistów zaangażowanych nie tylko sercem w umacnianiu i rozwijaniu socjalistycznej gospodarki naszego kraju, ale także wyposażonych w nowoczesną wiedzę ekonomiczną.</u> | |
| 749 | + <u xml:id="u-49.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 750 | + <u xml:id="u-49.16" who="#PoselSadowskiWieslaw">Wicemarszałek Halina Skibniewska:</u> | |
| 751 | + <u xml:id="u-49.17" who="#PoselSadowskiWieslaw">Głos zabierze poseł Jan Wojno.</u> | |
| 752 | + </div> | |
| 753 | + <div xml:id="div-50"> | |
| 754 | + <u xml:id="u-50.0" who="#PoselWojnoJan">Wysoki Sejmie! Przedłożony przez Radę Ministrów projekt uchwały o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 nacechowany jest troską o dalszy, odczuwalny wzrost poziomu życia naszego społeczeństwa.</u> | |
| 755 | + <u xml:id="u-50.1" who="#PoselWojnoJan">Kierując się tymi przesłankami, w województwie białostockim projekty planu rozwoju kraju i naszego regionu zostały po gospodarsku przedyskutowane ze społeczeństwem przed VI Zjazdem partii w czasie kampanii wyborczej do Sejmu PRL. Wynikiem tej dyskusji stały się programy praktycznej działalności załóg robotniczych i rolników.</u> | |
| 756 | + <u xml:id="u-50.2" who="#PoselWojnoJan">W planie regionu białostockiego główną pozycję stanowi rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy. Rolnictwo — to podstawowa dziedzina naszej białostockiej gospodarki, która w bieżącej pięciolatce ma osiągnąć niebywałe dotąd tempo rozwoju. Wynika to zarówno z rezerw tkwiących w naszym rolnictwie, jak i z troski o pełniejsze zaopatrzenie rynku w artykuły pochodzenia rolniczego. Z tych to — m.in. przesłanek wynika znacznie wyższe tempo wzrostu niż średnia w kraju. W roku 1975, w porównaniu z poziomem produkcji 1970 r., rolnictwo białostockie ma osiągnąć wzrost o 27,3% produkcji globalnej, przy czym produkcja zwierzęca ma wzrosnąć o 33,8%. Są to zadania napięte, dla realizacji których niezbędne są nie tylko środki inwestycyjne, ale przede wszystkim inicjatywy rolników i pracowników PGR oraz kierownictwa instytucji gospodarczych w kierunku bardziej intensywnego wykorzystania posiadanych środków produkcji.</u> | |
| 757 | + <u xml:id="u-50.3" who="#PoselWojnoJan">Na sprawną realizację planu społeczno-gospodarczego rozwoju będą miały wpływ takie czynniki, jak:</u> | |
| 758 | + <u xml:id="u-50.4" who="#PoselWojnoJan">— pełne i właściwe wykorzystanie środków^ ^na inwestycje, stanowiące istotny czynnik dalszego rozwoju gospodarczego, — wzrastająca społeczna inicjatywa i aktywność gospodarcza ludzi pracy, stanowiąca bezinwestycyjny czynnik przyspieszenia realizacji planu.</u> | |
| 759 | + <u xml:id="u-50.5" who="#PoselWojnoJan">Gospodarska inicjatywa wsi — jak to wynika z przedłożonego projektu uchwały — jest i będzie wspierana:</u> | |
| 760 | + <u xml:id="u-50.6" who="#PoselWojnoJan">— wzrastającą produkcją nawozów mineralnych i ich dostawami dla rolnictwa, z czego rolnicy białostoccy zużyją w roku 1975 prawie 100% więcej niż w roku 1970, — dostawami intensywnych odmian ziarna siewnego oraz traktorów, maszyn rolniczych i innych środków do produkcji rolniczej.</u> | |
| 761 | + <u xml:id="u-50.7" who="#PoselWojnoJan">Rolnictwo białostockie ma szczególnie duże możliwości rozwoju hodowli bydła. Zadanie to zrealizowane będzie głównie przez stopniową wymianę bydła na rasy bardziej produktywne i przez intensywne rozwijanie produkcji pasz przede wszystkim na użytkach zielonych. Do realizacji tego zadania rolnicy białostoccy starannie się przygotowują. Dotyczy to przede wszystkim podnoszenia na wyższy poziom wiedzy rolniczej, produkcji i konserwacji pasz dla wzrastającego pogłowia bydła i trzody chlewnej.</u> | |
| 762 | + <u xml:id="u-50.8" who="#PoselWojnoJan">Rolnicy białostoccy zdają sobie doskonale sprawę z wagi nowej polityki rolnej partii, jej znaczenia dla dalszego rozwoju kraju i szybkiej poprawy warunków bytowych społeczeństwa. Świadczą o tym inicjatywy produkcyjne, podejmowane zobowiązania i prace społeczno-użyteczne dla swojego środowiska.</u> | |
| 763 | + <u xml:id="u-50.9" who="#PoselWojnoJan">Na ogłoszony przez władze wojewódzkie wieloletni konkurs pod nazwą — „Wieś białostocka gospodarna i kulturalna” — odpowiedziało już ponad 1 900 kółek rolniczych i wsi liczących około 100 tys. gospodarstw chłopskich. Prawie 9 tys. producentów rolnych zabiega w roku bieżącym o tytuły — „Mistrza produkcji” i — „Wzorowego rolnika”.</u> | |
| 764 | + <u xml:id="u-50.10" who="#PoselWojnoJan">Społeczeństwo woj. białostockiego przywiązuje duże znaczenie do rozwoju przemysłu, pełniejszego wykorzystania rezerw produkcyjnych, lepszej pracy załóg. Ludzie pracy zdają sobie sprawę z tego, że tylko przez zwiększenie produkcji, lepszą jej jakość, bogatszy asortyment można będzie uzyskać poprawę warunków życia całego narodu.</u> | |
| 765 | + <u xml:id="u-50.11" who="#PoselWojnoJan">Rozwój produkcji przemysłowej w bieżącej pięciolatce ma osiągnąć wzrost o 59%. Oznacza to, że średnia roczna dynamika wzrostu produkcji będzie u nas o 1,3% wyższa aniżeli przeciętna w kraju. Dla osiągnięcia tego celu trzeba będzie uruchomić dodatkowe środki zapewniające dalszy wzrost wydajności pracy, pełniejsze wykorzystanie powierzchni produkcyjnej i czasu pracy maszyn oraz obniżenie poziomu kosztów własnych.</u> | |
| 766 | + <u xml:id="u-50.12" who="#PoselWojnoJan">Dla dalszego rozwoju przemysłu w naszym regionie zasadnicze znaczenie będzie miała realizacja planu inwestycyjnego. Wykonanie zadań produkcyjnych i inwestycyjnych w przemyśle pozwoli na przyspieszenie tempa rozwoju gospodarczego naszego regionu oraz zmniejszy dysproporcje dzielące jeszcze nasze województwo w tym zakresie od innych, wyżej rozwiniętych regionów kraju.</u> | |
| 767 | + <u xml:id="u-50.13" who="#PoselWojnoJan">Założony rozwój przemysłu pozwoli na stworzenie około 20 tys. miejsc pracy, jednak nie rozwiąże całkowicie problemu zatrudnienia, szczególnie kobiet. Niezbędne będzie organizowanie w wielu miejscowościach pracy nakładczej. W tym zakresie dużo do zrobienia ma drobny przemysł państwowy i spółdzielczy. Będzie on musiał w pełni zrealizować swoje zadania produkcyjne i inwestycyjne, a także wykorzystać dodatkowe środki przyznane przez państwo na aktywizację terenu i uaktywnienie zawodowe kobiet.</u> | |
| 768 | + <u xml:id="u-50.14" who="#PoselWojnoJan">Plan zakłada dalszy rozwój oświaty i wychowania. Obecne nakłady ponoszone na kształcenie dzieci i młodzieży dadzą w niedługim czasie efekty. Młodzież ucząca się obecnie w szkołach podstawowych rozpocznie pracę po roku 1975.</u> | |
| 769 | + <u xml:id="u-50.15" who="#PoselWojnoJan">W woj. białostockim na rozwój szkolnictwa przeznacza się znaczne środki inwestycyjne, dzięki którym oddane zostaną do użytku 32 obiekty o 330 izbach szkolnych. Nie zaspokoi to jednak najpilniejszych potrzeb, gdyż w dalszym ciągu 13% izb lekcyjnych będą stanowiły izby wynajmowane od rolników. Oczywiście, rozrzucenie izb lekcyjnych w całej wsi utrudnia w dużym stopniu prowadzenie zajęć szkolnych. Jest to duży i społecznie ważny, wymagający załatwienia, problem naszego regionu.</u> | |
| 770 | + <u xml:id="u-50.16" who="#PoselWojnoJan">Ze spraw bytowych pragnąłbym poruszyć problem budownictwa mieszkaniowego. Założony program budowy mieszkań w województwie nie zaspokaja nabrzmiałych potrzeb w tym zakresie. W spółdzielczym budownictwie mieszkaniowym można będzie zapewnić mieszkania członkom spółdzielni zaledwie w 55%. Dalsza obniżka kosztów budownictwa mieszkaniowego, zwiększenie udziału indywidualnego budownictwa mieszkaniowego, większe wykorzystanie inicjatyw młodzieży ZMS i załóg robotniczych do udziału w budowie mieszkań przez wkład własnej pracy — może w pewnym stopniu łagodzić ten stan, lecz go nie rozwiąże.</u> | |
| 771 | + <u xml:id="u-50.17" who="#PoselWojnoJan">Wysoka Izbo! Plan społeczno-gospodarczego rozwoju kraju i naszego białostockiego regionu znajduje powszechne poparcie ludzi pracy wsi i miast. Wyraża się to w realizacji i przekraczaniu planów produkcyjnych we wszystkich podstawowych branżach. Jest jednak potrzeba dalszego usprawniania organizacji pracy. Z własnego doświadczenia wiem, że aktywność społeczno-produkcyjna ludzi pracy ujawnia się szczególnie wówczas, gdy ich wnioski, pomysłowość i praca znajdują właściwą ocenę przełożonych.</u> | |
| 772 | + <u xml:id="u-50.18" who="#PoselWojnoJan">Uchwały VII i VIII Plenum KC PZPR, a następnie uchwała VI Zjazdu partii stworzyły bardzo dobry klimat dla rozwoju społeczno-gospodarczej inicjatywy ludzi pracy. Najlepiej o tym świadczą zobowiązania produkcyjne załóg robotniczych i rolników odpowiadających na apel Sekretariatu KC PZPR i Prezydium Rządu.</u> | |
| 773 | + <u xml:id="u-50.19" who="#PoselWojnoJan">Załogi 260 zakładów produkcyjnych Białostocczyzny podjęły zobowiązania wyprodukowania ponad plan artykułów przemysłowych o wartości 450 mln zł, w tym artykuły na zaopatrzenie rynku wewnętrznego stanowią wartość 342 mln zł. Realizacja podjętych zobowiązań przebiega rytmicznie — do 15 maja wykonano je na poziomie 40%. Przodują w tym zakłady przemysłu spożywczego, pracujące na potrzeby rynku na bazie surowców miejscowego pochodzenia. Ich dodatkowa, ponadplanowa produkcja wyniesie około 213 mln zł, tj. ponad 47% wartości podjętych zobowiązań produkcyjnych.</u> | |
| 774 | + <u xml:id="u-50.20" who="#PoselWojnoJan">W akcji — „Szukamy 20 mld zł załoga przemysłu mięsnego zobowiązała się zwiększyć produkcję ponad plan o 47,7 mln zł i do dnia 20 maja br. uzyskano sumę ponad 30 mln zł. Na wysoką, ponadplanową produkcję tego przedsiębiorstwa wpływa wzrastająca podaż i coraz lepsza jakość żywca rzeźnego oraz dobra organizacja pracy załogi. Pragnę wspomnieć, że pracuje tam 39 brygad pracy socjalistycznej. Ponad 600 pracowników posiada już odznaki członka — „Brygady pracy socjalistycznej”, bardzo wielu pracowników uzyskało odznaki — „Przodownika pracy”, — „Najlepszego w zawodzie” itp. wyróżnienia.</u> | |
| 775 | + <u xml:id="u-50.21" who="#PoselWojnoJan">O szybsze tempo realizacji planu, o dodatkową produkcję na potrzeby gospodarki narodowej walczą też załogi wielu innych naszych zakładów. Znaczny wzrost inicjatywy i aktywności załóg robotniczych w pracach samorządu robotniczego w zakresie oddziaływania na usprawnienie procesów produkcyjnych sprzyja lepszej organizacji pracy, a przez to także zwiększeniu produkcji.</u> | |
| 776 | + <u xml:id="u-50.22" who="#PoselWojnoJan">Ten klimat wysokiej świadomości politycznej i społecznej, zapału, pracowitości i inicjatywy jest najlepszą gwarancją wykonania zadań bieżącego planu 5-letniego.</u> | |
| 777 | + <u xml:id="u-50.23" who="#PoselWojnoJan">Społeczeństwo ziemi białostockiej nie będzie skąpiło wysiłków, aby zadania stwarzające możliwości szybszego rozwoju wykonać, a nawet je przekroczyć.</u> | |
| 778 | + <u xml:id="u-50.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 779 | + </div> | |
| 780 | + <div xml:id="div-51"> | |
| 781 | + <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Józef Fajkowski.</u> | |
| 782 | + </div> | |
| 783 | + <div xml:id="div-52"> | |
| 784 | + <u xml:id="u-52.0" who="#PoselFajkowskiJozef">Obywatelko Marszałku! Wysoka Izbo! W projekcie 5-letniego planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, w części dotyczącej kultury i sztuki, rozwiniętej w materiałach resortu, którą w komisji szczegółowo przedyskutowaliśmy, uwzględnione zostały przede wszystkim węzłowe zadania zmierzające do wyrównania narosłych w ubiegłych latach dysproporcji w tej dziedzinie.</u> | |
| 785 | + <u xml:id="u-52.1" who="#PoselFajkowskiJozef">W toku realizacji planu zostanie rozwiązanych z pewnością wiele postulatów i potrzeb w tym zakresie, nie rozwiążemy jednak jeszcze wszystkich trudności występujących w dziedzinie kultury. Obecnie jest to niemożliwe. Ponadto określenie potrzeb w dziedzinie kultury, a więc także stanu ich zaspokojenia, wydaje się trudniejsze aniżeli w innych dziedzinach życia społecznego. Program rozwoju kultury, prezentowany w projekcie planu, jest więc bilansem zweryfikowanych najpilniejszych potrzeb i realnych możliwości ich zaspokojenia. W porównaniu do poprzedniego planu nosi w sobie cechy realności, jest do przyjęcia i poparcia.</u> | |
| 786 | + <u xml:id="u-52.2" who="#PoselFajkowskiJozef">Pragnę zwrócić uwagę na niektóre zjawiska towarzyszące rozwojowi kultury w bieżącej pięciolatce, zwłaszcza w sferze kultury tak zwanej powiatowej. A mianowicie: tempo wzrostu wydatków bieżących na kulturę będzie wyższe o około 11% rocznie, co jednak nie zabezpiecza podstawowych potrzeb w funkcjonowaniu zwłaszcza wiejskich i powiatowych placówek upowszechniania kultury.</u> | |
| 787 | + <u xml:id="u-52.3" who="#PoselFajkowskiJozef">Co zrobić, jak poprawić sytuację? Wydaje się, że środki materialne przeznaczane na tę działalność są mało efektywnie wykorzystywane. Wystarczy zajrzeć do materiałów NIK. Wspominał o tych sprawach częściowo również poseł Hołuj. Działacze kultury dają także wiele przykładów na to, że instytucje i organizacje patronujące ruchowi społeczno-kulturalnemu działają w rozproszeniu, często dublują się, jest sporo efekciarstwa, wiele festiwali, wiele różnych imprez na pokaz, a środki materialne nie są koncentrowane na tych kierunkach, które są najistotniejsze dla aktywizacji kulturalnej środowiska.</u> | |
| 788 | + <u xml:id="u-52.4" who="#PoselFajkowskiJozef">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że problemom upowszechnienia kultury wiele miejsca poświęcały i poświęcają Naczelny Komitet ZSL oraz jego terenowe instancje. Uważamy, że stałemu wzrostowi naszych potrzeb kulturalnych musi towarzyszyć świadomość, że ich zaspokojenie będzie niemożliwe bez udziału działaczy kultury, bez ich osobistego, społecznego angażowania na rzecz pomnażania i rozwijania wartości kulturalnych.</u> | |
| 789 | + <u xml:id="u-52.5" who="#PoselFajkowskiJozef">Dotyczy to również racjonalnego wykorzystania już posiadanych środków materialnych. Jeżeli już mowa o warunkach materialnych wiejskich placówek kultury, wymaga zbadania problem wykorzystania na ten cel poważnych przecież środków znajdujących się w gestii tych zakładów pracy, które zatrudniają tak zwanych chłoporobotników. Jest to sprawa podnoszona wielokrotnie, ale — jak widzimy — bez większych rezultatów. Ta grupa pracowników nie zawsze korzysta ze środków, jakie zakłady, zwłaszcza wielkie zakłady, przeznaczają na działalność kulturalną — większość czasu zresztą spędzają oni w swojej wsi. Pożądane byłoby więc, aby zakłady pracy partycypowały częściowo w kosztach organizowania życia kulturalnego w tych właśnie wsiach. Dotyczy to około 2 mln ludzi. Zjawisko to występuje często w województwach wysoko zurbanizowanych, na przykład w woj. gdańskim.</u> | |
| 790 | + <u xml:id="u-52.6" who="#PoselFajkowskiJozef">I tutaj chciałbym także zaakcentować konieczność współodpowiedzialności ruchu związkowego i dyrekcji zakładów przemysłowych za programowanie i realizację wspólnego programu rozwoju kultury — jako całości. Muszą być one wspólnie z resortem i radami narodowymi realizatorami rozwoju kultury, powinny wyjść szerzej poza bramy zakładów, do miejsca zamieszkania swoich pracowników. Zadania organizowania wolnego czasu pracowników powinny być właściwiej realizowane.</u> | |
| 791 | + <u xml:id="u-52.7" who="#PoselFajkowskiJozef">Sygnalizuję również możliwość poprawienia warunków rozwoju kultury na wsi przez doskonalenie współdziałania rolników indywidualnych z państwowymi gospodarstwami rolnymi, które w wielu wypadkach posiadają dobrze wyposażone ośrodki kultury i wypoczynku. W tym zakresie, z inicjatywy wojewódzkich komitetów PZPR i ZSL w Gdańsku, podjęliśmy skuteczne działania.</u> | |
| 792 | + <u xml:id="u-52.8" who="#PoselFajkowskiJozef">Oczywiście, nie budynek domu kultury, lecz aktywność kulturalna, chęć i zrozumienie przez władze terenowe potrzeb społecznych decydują o życiu kulturalnym. Gospodarze niektórych powiatów nie zawsze przywiązują należytą wagę do spraw kultury. Z pewnością mają wiele innych kłopotów natury gospodarczej, socjalnej, ale ta okoliczność nie może spychać problematyki kulturalnej na margines całokształtu spraw powiatu.</u> | |
| 793 | + <u xml:id="u-52.9" who="#PoselFajkowskiJozef">Można postawić pytanie: jak to się dzieje, że dwa powiaty o podobnych (prasa zresztą często poruszała ten problem) możliwościach, o podobnym potencjale gospodarczym, leżące obok siebie, tak różnie rozumieją i podchodzą do spraw kultury. Nie dotarła tam chyba jeszcze idea współzależności ekonomiki i kultury, tak mocno akcentowana w uchwale VI Zjazdu partii.</u> | |
| 794 | + <u xml:id="u-52.10" who="#PoselFajkowskiJozef">Do szczególnie trudnych, wymagających pilnego rozwiązania spraw należy sytuacja lokalowa i materialna bibliotek publicznych. W 1971 r. w świetle materiałów resortu, ze względu na przepisy bhp zawiesiło działalność 40 bibliotek, a z powodu braku odpowiednich lokali nie uruchomiono 78 bibliotek. Ponadto, zważywszy konieczność wycofania części nieaktualnych, bezwartościowych i w istocie martwych pozycji książkowych, również tutaj należałoby postulować nieomal podwojenie aktualnych wskaźników. Modernizacja bibliotek powinna doprowadzić do wzbogacenia ich najnowszą literaturą publicystyczną, literaturą rolniczą, bez której będzie trudno osiągnąć planowane przemiany w sposobie gospodarowania w rolnictwie, zwłaszcza jeśli gospodarstwa przejmują młodzi rolnicy. Biblioteki powinny być wzbogacone literaturą popularno-naukową i dziełami literackimi najwyższego poziomu, o trwałej wartości. Wiele wskazuje na to, że na skutek ostatnich posunięć Rządu nastąpi zdecydowana poprawa obecnej sytuacji.</u> | |
| 795 | + <u xml:id="u-52.11" who="#PoselFajkowskiJozef">Również inne placówki kulturalno-oświatowe w powiatach i na wsi wymagają poprawy ich sytuacji lokalowej, zwiększenia środków na działalność programową. Tych placówek posiadamy ponad 26 tys., z tego 18 tys. podlega radom narodowym i są to na ogół biedniejsze placówki niż związkowe. Około 50% powiatów pozbawionych jest powiatowych domów kultury i tyleż na wsiach nie ma nawet pomieszczeń na działalność kulturalno-oświatową. Nie przeceniam roli tego typu placówek, ważniejsze jest to, co się w nich dzieje, jakie treści reprezentują, ale obawiam się, że jeśli nie zatroszczymy się bardziej i jeśli nie znajdziemy środków zaradczych, to i tę skromną liczbę budynków systematycznie będziemy tracili. Jestem realistą, zdaję sobie sprawę, że niewiele zbudujemy w tej 5-latce nowych placówek kulturalno-oświatowych, są potrzeby pilniejsze i dlatego należy to co jest wykorzystywać racjonalniej.</u> | |
| 796 | + <u xml:id="u-52.12" who="#PoselFajkowskiJozef">Problemem jest również likwidowanie dysproporcji w zaopatrzeniu różnych środowisk w prasę, radio-odbiorniki i telewizory. Nie mówię nic o programie, bo to jest odrębne zagadnienie. Instytucje do tego powołane powinny działać w tym zakresie bardziej ofensywnie.</u> | |
| 797 | + <u xml:id="u-52.13" who="#PoselFajkowskiJozef">Mimo tych uwag należy ogólnie stwierdzić, że w wielu dawniej kulturalnie zaniedbanych powiatach i gromadach naszego kraju rozwija się obecnie poważny i widoczny w skutkach ruch kulturalno-oświatowy, przynoszący duże społeczne korzyści. Szczególnie cennym osiągnięciem tego ruchu jest to, że rozwija się przede wszystkim wykorzystując własne środki i ambicje, własne doświadczenia i dorobek. Te osiągnięcia są niekiedy wręcz imponujące i to napawa optymizmem.</u> | |
| 798 | + <u xml:id="u-52.14" who="#PoselFajkowskiJozef">Należyte rozpoznanie dysproporcji w dziedzinie kultury jest podstawą planowania i rozwoju, widzenia obecnych i perspektywicznych jej potrzeb. I z tego punktu widzenia wychodząc, powinniśmy szukać środków i sposobów poprawy istniejącego stanu rzeczy.</u> | |
| 799 | + <u xml:id="u-52.15" who="#PoselFajkowskiJozef">Rola kultury w całości gospodarki narodowej wzrasta i wzrastać będzie stale. To jest aksjomat. Społeczno-gospodarcze tendencje rozwojowe naszego kraju, w tym ogromny postęp naukowo-techniczny, nie tylko stwarzają ogromne szanse dla kultury, dla wszechstronnego rozwoju kulturalnego jednostki, ale wręcz także od rozwoju kultury zależą, wymagają jej rozwoju. Bowiem, aby żyć lepiej, jak pisze profesor Suchodolski, nie oznacza wyłącznie żyć bardziej zamożnie, oznacza to również żyć na wyższym szczeblu kultury.</u> | |
| 800 | + <u xml:id="u-52.16" who="#PoselFajkowskiJozef">W uchwale VI Zjazdu partii zwraca się uwagę na konieczność harmonijnego rozwoju społeczno-ekonomicznego i kulturalnego kraju, na to, aby działalność kulturalna służyła kształtowaniu socjalistycznej świadomości, a również przez podnoszenie kultury osobistej ludności wpływała na kulturę pracy i kształtowanie właściwych stosunków międzyludzkich.</u> | |
| 801 | + <u xml:id="u-52.17" who="#PoselFajkowskiJozef">Działalność instytucji i organizacji zajmujących się krzewieniem kultury, jak również działalność twórców powinna zawierać treści służące powyższym zadaniom.</u> | |
| 802 | + <u xml:id="u-52.18" who="#PoselFajkowskiJozef">Jestem przekonany, że ogólne przemiany polityczne i gospodarcze w naszym kraju stwarzają nową sytuację i nowe, bardziej korzystne warunki dla rozwoju kultury.</u> | |
| 803 | + <u xml:id="u-52.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 804 | + </div> | |
| 805 | + <div xml:id="div-53"> | |
| 806 | + <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Jerzy Nawrocki.</u> | |
| 807 | + </div> | |
| 808 | + <div xml:id="div-54"> | |
| 809 | + <u xml:id="u-54.0" who="#PoselNawrockiJerzy">Obywatelko Marszałku! Wysoka Izbo! Cele i założenia planu 5-letniego zostały podporządkowane potrzebom i dążeniom społeczeństwa. Cała nasza strategia społeczno-gospodarcza ma zapewnić szybką poprawę warunków materialnych i kulturalnych ludzi pracy dzięki przyspieszonemu rozwojowi gospodarczemu całego kraju.</u> | |
| 810 | + <u xml:id="u-54.1" who="#PoselNawrockiJerzy">Elementem decydującym o dynamicznym rozwoju sił wytwórczych i dóbr materialnych jest człowiek. Dlatego też jednym z czynników decydujących o realizacji zadań planu 5-letniego jest odpowiednie kształcenie kadr na potrzeby gospodarki narodowej oraz doskonalenie kadr kierowniczych.</u> | |
| 811 | + <u xml:id="u-54.2" who="#PoselNawrockiJerzy">W dobie rewolucji naukowo-technicznej rozwój gospodarczy i społeczny jest ściśle uzależniony od rozwoju nauki i techniki, tempa jej zastosowań w praktyce, co jest związane z ogólnym poziomem wykształcenia społeczeństwa.</u> | |
| 812 | + <u xml:id="u-54.3" who="#PoselNawrockiJerzy">Nasza epoka ukazała nowe aspekty nowoczesnej przemysłowej cywilizacji. Okazuje się, że postępowi nauki i techniki musi towarzyszyć coraz szersze upowszechnianie naukowego wykształcenia, że dalszy szybszy rozwój nauki i techniki, a więc przyspieszony rozwój gospodarczy kraju zależeć będzie w coraz większym stopniu od wykształconych ludzi, ich wiedzy zawodowej i społecznego zaangażowania na rzecz budownictwa socjalistycznego.</u> | |
| 813 | + <u xml:id="u-54.4" who="#PoselNawrockiJerzy">Współczesny poziom nauki i techniki oraz społeczny zasięg naukowo-technicznej cywilizacji są takie, że dalszy rozwój nie byłby możliwy bez szerokiego zaangażowania ogółu społeczeństwa w te procesy. W tych warunkach prognozy rozwoju naukowo-technicznego muszą być w znacznym stopniu prognozami dotyczącymi wykształcenia kadr. Zatem wizja Polski nowoczesnej — to Polska dysponująca zdolną kadrą do kierowania i zarządzania produkcją, sprawną i samodzielną kadrą w administracji, kadrą zdolną tworzyć nowe wartości materialne i duchowe.</u> | |
| 814 | + <u xml:id="u-54.5" who="#PoselNawrockiJerzy">Ukazując perspektywy i zadania w zakresie kształcenia kadr musimy sobie zdawać sprawę przede wszystkim z tego, że muszą być przezwyciężone i odrzucone wszystkie dawniejsze, nie sprawdzone założenia i dyrektywy.</u> | |
| 815 | + <u xml:id="u-54.6" who="#PoselNawrockiJerzy">Opracowany przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki program pracy ujmuje kompleksowo zagadnienie kształcenia i doskonalenia kadr z wyższym wykształceniem na potrzeby gospodarki narodowej oraz zagadnienie działalności naukowo-badawczej i rozwojowej. Program ten szczegółowo omawia prawie wszystkie czynniki mające wpływ na realizację tak złożonego zadania oraz podaje metody, sposoby i drogi jego realizacji z uwzględnieniem złożoności problemów.</u> | |
| 816 | + <u xml:id="u-54.7" who="#PoselNawrockiJerzy">Kształcenie nie może i nie powinno być zakończone raz na całe życie w okresie młodości. Postęp nauki wymaga dziś kształcenia przez całe życie, kształcenia permanentnego. Nie można stosować zasady przekazywania gotowej wiedzy i wyrabiania stereotypów działania; wręcz przeciwnie — trzeba kształcić i rozwijać siły umysłowe, budzić potrzeby twórcze, zachęcać do nowatorskich wysiłków.</u> | |
| 817 | + <u xml:id="u-54.8" who="#PoselNawrockiJerzy">Nauka staje się czynnikiem kształtującym osobowość człowieka, a nie tylko sprawność jego umysłu w przyswajaniu i stosowaniu wiedzy. Kształcenie powinno wyrabiać w człowieku ciekawość, kształtować zainteresowania i zamierzenia wymagające systematycznego i racjonalnego realizowania, kierować postępowaniem, zgodnie z naukowym przewidywaniem zezwalającym na wybór decyzji opartej na rzeczowej argumentacji.</u> | |
| 818 | + <u xml:id="u-54.9" who="#PoselNawrockiJerzy">Przygotowując kadrę, powinniśmy kształcić nie tylko wiedzę umysłową, ale równocześnie wolę i wyobraźnię. Wyobraźnia jest bowiem tym elementem w życiu człowieka, w którym wizjonerska swoboda łączy się z myślą zdyscyplinowaną i krytyczną.</u> | |
| 819 | + <u xml:id="u-54.10" who="#PoselNawrockiJerzy">W kształceniu młodzieży należy uwzględniać jej wewnętrzne, osobiste właściwości i tendencje, jak i jej rolę społeczną. Z tego punktu widzenia w kształceniu umysłowym mają znaczenie różne czynniki. Ma więc znaczenie praktyka społeczna i doświadczenia wynoszone z zespołowego działania, społeczna aktywność młodzieży, która jest źródłem przeżyć intelektualnych, związanych z obserwacją środowiska, z planowaniem określonych czynności, z decyzją dotyczącą wyboru właściwych środków działania. Ma więc znaczenie praktyka techniczna i te wszystkie doświadczenia, które gromadzą się w trakcie przezwyciężania trudności technicznych. Działalność techniczna ma dla kształcenia umysłu znaczenie tym większe, im bardziej jest złożona, bardziej skomplikowana, im więcej jest w niej teorii naukowej, im bardziej wymaga ona przewidywania, projektowania, weryfikowania.</u> | |
| 820 | + <u xml:id="u-54.11" who="#PoselNawrockiJerzy">Te różnorakie czynniki oddziaływające na życie umysłowe człowieka wskazują, jak rozległy zakres ma współczesne kształcenie kadry dla gospodarki narodowej. Wszystko wskazuje na to, że w przyszłości to rozszerzone rozumienie kształcenia umysłowego będzie się rozwijać i utrwalać. Dlatego też zasadnicza dyrektywa w zakresie nowoczesnego kształcenia kadr przygotowanych do uczestnictwa w rozwoju naukowo-technicznym, przygotowanych do kierowania gospodarką — to dyrektywa tworzenia ludzi zdolnych, ambitnych, pracowitych i zaangażowanych w budowę gospodarki socjalistycznej.</u> | |
| 821 | + <u xml:id="u-54.12" who="#PoselNawrockiJerzy">Celem kształcenia kadr powinno być nie tylko przygotowanie do wypełnienia określonego zawodu, ale wykształcenie tych wszystkich cech osobowości, dzięki którym praca zawodowa będzie mogła być wykonywana w sposób odpowiadający nowoczesnym wymaganiom postępu naukowego i technicznego, nakładającym coraz poważniejsze obowiązki na kadrę kierującą gospodarką narodową.</u> | |
| 822 | + <u xml:id="u-54.13" who="#PoselNawrockiJerzy">Kształcąc kadry na potrzeby gospodarki należy mieć na uwadze nie tylko bieżące potrzeby, ale należy uwzględniać przyszłościowe wymagania, jakie stawiać będzie przed kadrą nieustanny rozwój naukowo-techniczny. Dlatego też programy studiów powinny być bardziej elastyczne, powinny uwzględniać potrze- bv regionu i kraju oraz być dostosowane do zmienności potrzeb w czasie.</u> | |
| 823 | + <u xml:id="u-54.14" who="#PoselNawrockiJerzy">Uwzględniając te potrzeby, w Politechnice Śląskiej wprowadzi się — tytułem eksperymentu — twórcze studia problemowe. Twórcze studia problemowe za pomocą odpowiedniego systemu i metod mają na celu nabywanie kwalifikacji, odpowiadających wymaganiom stawianym inżynierom, zgodnie z kryteriami nowoczesności. Na studiach problemowych wprowadzi się formy sprzyjające opanowaniu umiejętności i wiedzy odpowiednio do zakresu podejmowanych zadań oraz położy się nacisk na kryteria odpowiedzialności i twórczości — jako podstawę oceny nowoczesnych kwalifikacji inżyniera.</u> | |
| 824 | + <u xml:id="u-54.15" who="#PoselNawrockiJerzy">Z punktu widzenia społecznego ważne jest, aby ludzie pracujący w gospodarce angażowali się osobiście coraz bardziej w wykonywany zawód, aby umieli jego wymagania spełniać i rozwijać. Fakt, że coraz więcej ludzi powołanych jest do pracy wymagającej coraz wyższych kwalifikacji i coraz poważniejszego zaangażowania, budzi uzasadniony niepokój o możliwości pokrycia zapotrzebowania na kadrę wysoko kwalifikowaną.</u> | |
| 825 | + <u xml:id="u-54.16" who="#PoselNawrockiJerzy">W naszym działaniu musimy dążyć do opracowania takich form kształcenia, aby móc przygotować tylu ludzi zdolnych, twórczych i odpowiedzialnych, ilu ich potrzebuje nowoczesna gospodarka. Musimy tę liczbę powiększyć w takim tempie, w jakim dokonuje się w społeczeństwie przyrost stanowisk pracy wymagających tego rodzaju kwalifikacji.</u> | |
| 826 | + <u xml:id="u-54.17" who="#PoselNawrockiJerzy">Wpływ na dalszy, intensywny rozwój gospodarki i kultury społecznej ma w bardzo dużym stopniu działająca zawodowo kierownicza kadra, a doskonalenie jej umiejętności posiada pierwszorzędne znaczenie.</u> | |
| 827 | + <u xml:id="u-54.18" who="#PoselNawrockiJerzy">Zupełna nowość naszych czasów polega na tym, że liczba pracowników o odpowiednich kwalifikacjach nie jest tylko sprawą przypadku, lecz ściśle wyznaczoną koniecznością społeczną. Ustawiczne stawianie na wysoko kwalifikowaną kadrę jest przede wszystkim społeczno-gospodarczą koniecznością, wiążącą się z gwałtownym postępem przemysłowym, wyrastającym na podłożu rewolucji naukowo-technicznej.</u> | |
| 828 | + <u xml:id="u-54.19" who="#PoselNawrockiJerzy">Jesteśmy świadkami wielkiego procesu integracji środków technicznych, a pełne pojmowanie wszelkich skutków istnienia i stosowania tych integrowanych środków technicznych wymaga od kadry kierowniczej, polityków, inżynierów, ekonomistów, organizatorów oraz działaczy kulturalnych i społecznych nieustannego pogłębiania wiedzy, umiejętności i doskonalenia działania.</u> | |
| 829 | + <u xml:id="u-54.20" who="#PoselNawrockiJerzy">Kształcenie umiejętności i doskonalenie kadry technicznej powinny być prowadzone przez odpowiedni zespół pracowników naukowo-badawczych. Zwiększenie tempa przyrostu pracowników naukowych wymaga zastosowania, obok tradycyjnej formy promotor-doktorant, wszelkich możliwych form kształcenia.</u> | |
| 830 | + <u xml:id="u-54.21" who="#PoselNawrockiJerzy">Na podnoszenie kwalifikacji nowoczesnej kadry w gospodarce należy zwrócić specjalną uwagę. W województwie katowickim z inicjatywy Komitetu Wojewódzkiego powstał ośrodek postępu technicznego podległy Ministerstwu Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, który prowadzi nieprzerwanie kursy aktualizacji wiedzy, kursy metodyki i organizacji badań umysłowych, efektywności gospodarowania, organizuje wystawy nowoczesnej aparatury kontrolno-pomiarowej, udostępnia światową literaturę fachową, informuje o najnowszych rozwiązaniach i technologiach, umożliwia kontakty osobiste specjalistów różnych dziedzin gospodarki.</u> | |
| 831 | + <u xml:id="u-54.22" who="#PoselNawrockiJerzy">Dokształcanie i doskonalenie kadry polegać powinny na wyrabianiu umiejętności dostrzegania i określania problemu, co łączy się z wyrabianiem umiejętności orientacji i decyzji, na selektywnym opanowaniu pojęć i sposobów opartych na podstawach teoretycznych.</u> | |
| 832 | + <u xml:id="u-54.23" who="#PoselNawrockiJerzy">Powinniśmy nauczyć opanowania wiadomości w celu podnoszenia umiejętności koniecznych do aktualnego rozwiązywania problemu związanego z życiem — co jest czynnikiem skuteczności kształcenia kadr technicznych i badawczo-naukowych. Pamiętać trzeba, że posiadanie jakiejkolwiek wiedzy bez umiejętności i możliwości jej zastosowania jest niecelowe. Podążanie drogą do optymalizacji warunków nabywania i podnoszenia kwalifikacji kadry kierowniczej, przy uwzględnianiu kryteriów przydatności społecznej i kryteriów rozwoju osobowości, jest tworzeniem okoliczności sprzyjających postawie czynnej, świadomości rzeczywistości i poczuciu odpowiedzialności. Nieunikniona ciągłość procesu kształcenia i podnoszenia kwalifikacji kadry kierowniczej naszej gospodarki wymaga od początku tego procesu spójności z codzienną działalnością zawodową.</u> | |
| 833 | + <u xml:id="u-54.24" who="#PoselNawrockiJerzy">Myślę, że nowa, uzupełniona organizacja kształcenia i dokształcania kadr, według zasad dyktowanych przez nowoczesny rozwój nauki i techniki, jest zasadniczym warunkiem dalszego i przyspieszonego rozwoju naszej cywilizacji, naszej gospodarki.</u> | |
| 834 | + <u xml:id="u-54.25" who="#PoselNawrockiJerzy">Realizacja uchwał VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, wytyczających dynamiczny rozwój sił wytwórczych, wzrost społecznej wydajności pracy, postęp naukowo-techniczny, przebudowę i unowocześnienie struktury gospodarki kraju, podniesienie efektywności całego systemu gospodarczego dokonywać się będzie w naturalnym sojuszu dwóch sił postępu społecznego — klasy robotniczej oraz ludzi nauki i techniki — przez kadrę kierowniczą.</u> | |
| 835 | + <u xml:id="u-54.26" who="#PoselNawrockiJerzy">Konsekwentna realizacja wytyczonych zadań i systematyczne wprowadzanie ich w życie pozwala osiągnąć zamierzone cele.</u> | |
| 836 | + <u xml:id="u-54.27" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 837 | + </div> | |
| 838 | + <div xml:id="div-55"> | |
| 839 | + <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Mieczysław Marzec.</u> | |
| 840 | + </div> | |
| 841 | + <div xml:id="div-56"> | |
| 842 | + <u xml:id="u-56.0" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Obywatelko Marszałku! Wysoki Sejmie! Zrodzony w szerokiej dyskusji rządowy projekt planu 5-letniego ma w swych założeniach jedną szczególną cechę. Jest nią otwartość i operatywna dyspozycyjność środków tego planu. Ta cecha stworzyła podstawę do gruntownej analizy sytuacji w województwie warszawskim i na podstawie tej analizy i gruntownej konsultacji ze specjalistami, załogami zakładów pracy i rolnikami można było ujęte w projekcie planu zadania znacznie podwyższyć.</u> | |
| 843 | + <u xml:id="u-56.1" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Województwo warszawskie, mimo znacznego rozwoju innych działów gospodarki narodowej, pozostaje nadal i będzie pozostawać przez wiele lat województwem rolniczym. Dlatego też w dalszej dynamicznej intensyfikacji produkcji rolniczej zarówno zwierzęcej, jak i roślinnej, z czym wiąże się również konieczność szybszego rozwoju przemysłu rolno-spożywczego, upatrujemy jeden z głównych czynników aktywizacji społeczno-gospodarczej i zmiany oblicza naszego regionu. Dlatego też swoje wystąpienie pragnę poświęcić tym problemom.</u> | |
| 844 | + <u xml:id="u-56.2" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Dziś, po 15 miesiącach realizacji nowych zasad polityki rolnej, nastąpiła duża aktywizacja produkcyjna we wszystkich sektorach rolnictwa, czego rezultatem jest znaczne przekroczenie przyjętych na ten okres zadań. Na podstawie szczegółowego rozeznania istniejących rezerw, jak również dzięki warunkom, jakie stworzyły doniosłe decyzje społeczno-ekonomiczne, podjęte przez kierownictwo partii i Rządu, uznaliśmy za możliwe określić nasze dodatkowe zadania. Przekraczają one znacznie założenia projektu planu 5-letniego.</u> | |
| 845 | + <u xml:id="u-56.3" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Zakładamy skupić w 1975 roku 400 tys. ton zwierząt rzeźnych, tj. zwiększyć pierwotne założenia planu o 70 tys. ton żywca. Plan skupu mleka określiliśmy wielkością 1 150 milionów litrów w 1975 r., w miejsce 940 milionów założonych w planie. Planujemy również skupić w 1975 r. milion ton owoców i warzyw, przekraczając o 100 tys. ton zadania planowe. Nasze województwo mogłoby uzyskać znacznie większą produkcję owoców i warzyw, ma bowiem odpowiednie warunki, ale dalszy wzrost produkcji owocowo-warzywnej związany jest z właściwym zagospodarowaniem tej produkcji, zależnym od znacznego rozwoju bazy przetwórczej i przechowalnictwa. Problem ten jest w centrum uwagi władz naszego województwa.</u> | |
| 846 | + <u xml:id="u-56.4" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Rozumiemy, że podjęcie zwiększonych zadań produkcyjnych nie jest łatwe, szczególnie w założonym programie ponadplanowej hodowli żywca. Dlatego program ten sformułowano na podstawie starannych kalkulacji i konsultacji w szerokich kręgach specjalistów, działaczy i rolników. Ustaliliśmy, że województwo dysponuje odpowiednią ilością materiału wyjściowego dla zwiększenia hodowli trzody chlewnej i bydła. Widzimy szerokie możliwości aktywizacji hodowli żywca wieprzowego, wołowego i drobiu. W produkcji żywca wieprzowego istnieją dodatkowe możliwości uzyskania 35—40 tys; ton drogą ogólnego wzrostu stada o około 180 tys. sztuk w stosunku do założeń planu 5-letniego, przy zastosowaniu m.in. skróconego okresu tuczu oraz letniego tuczu sezonowego.</u> | |
| 847 | + <u xml:id="u-56.5" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W województwie warszawskim ubija się rocznie, głównie w gospodarstwach indywidualnych, około 180 tys. sztuk cieląt w niskich wagach. Naszą uwagę i wysiłek organizacyjny koncentrujemy w kierunku zatrzymania co najmniej 100 tys. sztuk cieląt do dalszej hodowli jako młode opasy. W ten sposób pragniemy uzyskać w roku 1975 dodatkowo 30 tys. ton mięsa wołowego, jak również znaczne zwiększenie liczby pogłowia bydła.</u> | |
| 848 | + <u xml:id="u-56.6" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W produkcji mięsa drobiowego możliwości naszego województwa są duże. Mamy dobre tradycje i wyspecjalizowane gospodarstwa zarówno spółdzielcze, jak i indywidualne.</u> | |
| 849 | + <u xml:id="u-56.7" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Zwiększenie produkcji żywca chcemy w możliwie najwyższym stopniu oprzeć na własnej bazie paszowej. Mamy w tym zakresie konkretny program działania. Opracowany został i z dużym powodzeniem realizowany jest pro- gram zagospodarowania łąk i pastwisk. Rozwijamy konserwację pasz zielonych metodą tzw. sianokiszonki.</u> | |
| 850 | + <u xml:id="u-56.8" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W bieżącym pięcioleciu chcemy również poważnie intensyfikować produkcję roślinną przez rozwój upraw wysokopiennych odmian zarówno zbóż, jak i okopowych. Planujemy zwiększenie udziału pszenicy i jęczmienia w strukturze zasiewów czterech zbóż w 1975 r. o 7% w stosunku do roku 1970.</u> | |
| 851 | + <u xml:id="u-56.9" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Planowany przyrost produkcji pragniemy osiągnąć m.in. przez:</u> | |
| 852 | + <u xml:id="u-56.10" who="#PoselMarzecMieczyslaw">— specjalizację produkcji roślinnej i zwierzęcej, — budownictwo, modernizację i mechanizację pomieszczeń inwentarskich, —zwiększenie zaopatrzenia w środki produkcji, w tym zwłaszcza w nasiona zbóż dostosowanych do intensywnych warunków uprawy, dobrej jakości pasze, maszyny rolnicze, nawozy sztuczne, materiały budowlane, — intensywne zagospodarowanie wszystkich użytków rolnych.</u> | |
| 853 | + <u xml:id="u-56.11" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Specjalizacja naszego rolnictwa przyczyni się do uruchamiania tkwiących w nim rezerw. W województwie warszawskim ukształtowały się już pewne specjalistyczne rejony: okręg podwarszawski jest i będzie rejonem specjalizacji warzywniczo-sadowniczej, okręg płocko-ciechanowski rozwija intensywną produkcję zbóż i hodowlę. Rejon Kurpiowszczyzny ma wielkie możliwości rozwoju hodowli bydła, zaś Podlasie — to rejon upraw okopowych, zwłaszcza ziemniaków i związana z tym hodowla trzody chlewnej.</u> | |
| 854 | + <u xml:id="u-56.12" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Specjalizację produkcji pragniemy rozwijać w poszczególnych gospodarstwach rolnych. Już obecnie mamy w województwie ponad 12 tys. gospodarstw o wyprofilowanym kierunku produkcji. Przewidujemy, że na koniec roku 1975 takich gospodarstw będziemy mieć około 55— 60 tys. Szeroko wprowadzamy specjalizację produkcji w PGR i rolniczych spółdzielniach produkcyjnych. Podejmujemy ten kierunek działalności także w kółkach rolniczych.</u> | |
| 855 | + <u xml:id="u-56.13" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W województwie pracujemy nad określeniem i wydzieleniem rejonów przeznaczonych jako zaplecze surowcowe dla przemysłu rolno-spożywczego.</u> | |
| 856 | + <u xml:id="u-56.14" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Tak więc specjalizacja produkcji — to nasze kierunkowe działanie i droga wzrostu towarowości naszego rolnictwa. Nie jest to jednak i nie może być jedyne rozwiązanie. Planowane zamierzenia pragniemy osiągnąć przez ogólny wzrost potencjału wytwórczego wszystkich gospodarstw.</u> | |
| 857 | + <u xml:id="u-56.15" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Współczesne rolnictwo przestało być samoistnym i samowystarczalnym działem gospodarki narodowej. W tym procesie produkcji sięga ono coraz częściej po dobra wytwarzane przez pozostałe działy gospodarki. Dla pełnej realizacji planowanych zadań widzimy potrzebę zdecydowanego polepszenia obsługi rolnictwa, handlu i usług. Niezmiernie ważną rolę ma tu przemysł rolno-spożywczy. Możemy powiedzieć, że dla wysoko towarowego rolnictwa, jakim się staje rolnictwo naszego województwa, przemysł rolno-spożywczy jest regulatorem jego rozwoju. Już dziś nasze mleczarnie skupują ponad 3 miliony litrów mleka dziennie, a dzienny skup żywca wynosi średnio 1 200 ton.</u> | |
| 858 | + <u xml:id="u-56.16" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Są to wielkości, których zagospodarowanie stwarza poważne trudności, a przecież produkcja ta będzie rosła. Zadania ponadplanowe, jakie przyjmujemy dla naszego rolnictwa — to prawie w całości dodatkowy wzrost produkcji przeznaczonej na sprzedaż. Bilansowanie mocy przerobowych przemysłu rolno-spożywczego z bazą produkcyjną rolnictwa w woj. warszawskim nie daje nam, niestety, optymistycznego wyniku. Musimy uczynić zatem wszystko, aby realizowane w bieżącym pięcioleciu inwestycje rolnicze przy racjonalnym i gospodarnym wydatkowaniu nakładów przyniosły znacznie wyższe od planowanych moce i efekty produkcyjne, przy skróconych cyklach inwestycyjnych.</u> | |
| 859 | + <u xml:id="u-56.17" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Mamy nadzieję, że w trakcie realizacji planu 5-letniego powstaną nowe możliwości i że odpowiednia ich część będzie skierowana przez Rząd na dalszy rozwój przemysłu rolno-spożywczego w naszym województwie.</u> | |
| 860 | + <u xml:id="u-56.18" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Mamy w woj. warszawskim kompleksowy program rozwoju rolnictwa. Posiada on — tak samo jak cały plan 5-letni w skali kraju — wewnętrzną zgodność, jest oparty na realnych przesłankach. Stąd też wiele zadań traktujemy jako minimum, jako zadania otwarte.</u> | |
| 861 | + <u xml:id="u-56.19" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Na zakończenie słowo w sprawie wystąpienia posła Zabłockiego. Poseł Zabłocki przypomniał nam swoje wystąpienie na forum Sejmu V kadencji w 1969 roku, cytując zgłaszane wówczas pod adresem Rządu postulaty w sprawie rodziny i przyrostu naturalnego w naszym kraju. Nie mam zamiaru polemizować z posłem Zabłockim, ale wydaje mi się, że trzeba zatrzymać tok obserwacji na roku 1969, aby nie zauważyć niczego, co się w tej materii zmieniło, jaki jest stosunek do tych problemów nowego kierownictwa politycznego i państwowego naszego kraju.</u> | |
| 862 | + <u xml:id="u-56.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 863 | + </div> | |
| 864 | + <div xml:id="div-57"> | |
| 865 | + <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Głos ma poseł Jerzy Lorens.</u> | |
| 866 | + </div> | |
| 867 | + <div xml:id="div-58"> | |
| 868 | + <u xml:id="u-58.0" who="#PoselLorensJerzy">Obywatelko Marszałku! Wysoka Izbo! Wśród wielu cech dyskutowanego dziś projektu planu na lata 1971—1975 należy podkreślić zawartą w nim niezmiernie ważną zasadę stwarzania podstaw dalszego, szybkiego i efektywnego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, przy jednoczesnym konsekwentnym realizowaniu nadrzędnego celu naszego działania, jakim jest poprawa warunków życia ludzi pracy.</u> | |
| 869 | + <u xml:id="u-58.1" who="#PoselLorensJerzy">Nowe elementy planu wieloletniego, koncentrującego się na rozwiązywaniu problemów społecznych, stwarzają sprzyjający klimat dla wyzwalania inicjatyw ludzi pracy, zmierzających do zwiększania tempa realizacji planów produkcyjnych. Wynik tego świadomego, zaangażowanego działania — to pomyślne wykonanie zadań ujętych planem 1971 r. i dodatkowych zobowiązań planu bieżącego.</u> | |
| 870 | + <u xml:id="u-58.2" who="#PoselLorensJerzy">W tym obywatelskim, niezmiernie potrzebnym wysiłku mieści się udział łódzkiej klasy robotniczej, ludzi pracy naszego miasta, którzy do tej pory zadeklarowali dodatkową produkcję wartości 1 100 mln zł.</u> | |
| 871 | + <u xml:id="u-58.3" who="#PoselLorensJerzy">Projekt przedstawionego planu stwarza również warunki do bardziej harmonijnego rozwoju poszczególnych regionów kraju. W większym niż dotychczas stopniu przewiduje się rozwój województw z uwzględnieniem specyficznych warunków i możliwości danego terenu.</u> | |
| 872 | + <u xml:id="u-58.4" who="#PoselLorensJerzy">W wypadku Łodzi nowa polityka społeczno-gospodarcza państwa ma szczególne znaczenie, jeśli zważy się, że miasto nasze odziedziczyło po rządach burżuazyjnych zacofaną i bezładną strukturę urbanistyczno-gospodarczą i kulturalną. Mimo znacznego postępu w okresie władzy ludowej, nie uporaliśmy się jeszcze z podstawowymi problemami społeczno-gospodarczego rozwoju tej wysoko uprzemysłowionej aglomeracji. Z tych też względów, mocą odrębnej decyzji kierownictwa partii i Rządu, Łódź uzyskała ina lata 1971—1975 środki inwestycyjne w wysokości ponad 37 mid zł na rozwój całej gospodarki miejskiej. Nakłady te są o ponad 80% wyższe od tych, które poniesiono w latach 1966—1970.</u> | |
| 873 | + <u xml:id="u-58.5" who="#PoselLorensJerzy">Realizacja opracowanego i zatwierdzonego programu rozwoju miasta na lata 1971—1975 pozwoli w znacznym stopniu odrobić opóźnienia i stworzyć podstawy do rozwiązywania wielu zasadniczych problemów przestrzennego, gospodarczego i socjalno-kulturalnego rozwoju miasta. Program ten traktujemy jako integralną część planu rozwoju kraju, wytyczonego przez VI Zjazd PZPR i jako podstawę wyjściową do perspektywicznego planu ukształtowania łódzkiej aglomeracji miejsko-przemysłowej — zgodnie z przypisaną tej aglomeracji funkcją i jej potrzebami.</u> | |
| 874 | + <u xml:id="u-58.6" who="#PoselLorensJerzy">W specyficznych warunkach miasta — jako dużego ośrodka urbanistycznego o ponadregionalnych funkcjach — koncentrujemy środki i wysiłki na rozwiązywaniu głównych zadań decydujących o prawidłowym rozwoju i o zmianach ekonomiczno-społecznych.</u> | |
| 875 | + <u xml:id="u-58.7" who="#PoselLorensJerzy">Łódź zachowuje w aktualnych planach nadal charakter ośrodka wielkoprzemysłowego o przewadze przemysłu włókienniczego w strukturze produkcji. Toteż na modernizację tego przemysłu oraz poprawę warunków pracy przeznacza się w tym pięcioleciu 17,5 mid zł, tj. blisko 3-krotnie więcej niż w minionej pięciolatce. Stąd też ze szczególnym wysiłkiem realizujemy wspólnie z Ministerstwem Przemysłu Lekkiego, unowocześnianie przemysłu lekkiego.</u> | |
| 876 | + <u xml:id="u-58.8" who="#PoselLorensJerzy">Niepokoi nas jednak zbyt powolne tempo rozwoju produkcji maszyn włókienniczych oraz modernizacji przemysłu elektro-maszynowego w Łodzi, które mają kapitalne znaczenie — jako ważne nośniki postępu technicznego — w rekonstrukcji przemysłu włókienniczego w skali całego kraju.</u> | |
| 877 | + <u xml:id="u-58.9" who="#PoselLorensJerzy">Aktualna wartość produkcji globalnej branży maszyn włókienniczych wynosi ponad 2,5 mld zł. Praktycznie oznacza to, że potrzeby przemysłu włókienniczego znajdują pokrycie zaledwie w 14%, a przecież bez dostatecznej liczby nowoczesnych maszyn włókienniczych nie może być mowy o nowoczesnym przemyśle włókienniczym.</u> | |
| 878 | + <u xml:id="u-58.10" who="#PoselLorensJerzy">Ten stan rzeczy wymaga, naszym zdaniem, bardziej intensywnej rozbudowy przemysłu maszyn włókienniczych, w tym głównie maszyn dziewiarskich oraz maszyn i urządzeń do obróbki włókien chemicznych, bo przecież te dwie dziedziny wiążą się szczególnie z kierunkiem rozwoju i postępu w polskim włókiennictwie. Rozwiązanie tego problemu powinno stanowić podstawowe zadanie dla resortu przemysłu maszynowego.</u> | |
| 879 | + <u xml:id="u-58.11" who="#PoselLorensJerzy">Głównym elementem miasto-twórczym, który decyduje o skali i tempie poprawy warunków socjalno-bytowych ludności oraz o przestrzennym rozwoju miasta, jest budownictwo mieszkaniowe i komunalne. Obecny plan 5-letni przewiduje budowę co najmniej 145 tys. izb, następny zaś — ponad 200 tys. izb. Tak intensywny rozwój budownictwa mieszkaniowego w Łodzi już w tym pięcioleciu, zadania rzeczowe wyższe o 33% od wykonanych w minionym pięcioleciu, nakładają na gospodarzy miasta szczególne obowiązki.</u> | |
| 880 | + <u xml:id="u-58.12" who="#PoselLorensJerzy">Po pierwsze — dotyczą one terminowego przygotowania uzbrojonych terenów pod budownictwo mieszkaniowe i towarzyszące na podstawie aktualnych planów przestrzennego i szczegółowego zagospodarowania miasta.</u> | |
| 881 | + <u xml:id="u-58.13" who="#PoselLorensJerzy">Po drugie — zbilansowania mocy produkcyjnych przedsiębiorstw ogólno-budowlanych i inżynieryjnych oraz zapewnienia wspólnie z zainteresowanymi resortami budownictwa i materiałów budowlanych, gospodarki terenowej i ochrony środowiska oraz przemysłu lekkiego — odpowiednich środków na rozwój zaplecza produkcyjno-socjalnego dla tych jednostek.</u> | |
| 882 | + <u xml:id="u-58.14" who="#PoselLorensJerzy">Trzeci element tych obowiązków dotyczy powołania biura rozwoju miasta i stworzenia odpowiednich warunków organizacyjno-technicznych dla programowania, planowania oraz koordynowania pracy nad przestrzennym i gospodarczym rozwojem Łodzi.</u> | |
| 883 | + <u xml:id="u-58.15" who="#PoselLorensJerzy">W gospodarce miast i kraju, a szczególnie w warunkach Łodzi, problemem o węzłowym znaczeniu jest zaopatrzenie przemysłu i ludności w wodę. Niezmiernej wagi dla społeczeństwa łódzkiego i gospodarki narodowej decyzja komisji partyjno-rządowej o przyspieszeniu budowy wodociągu Sulejów—Łódź, jako podstawowego źródła zaopatrzenia miasta w wodę, jest konsekwentnie i pomyślnie realizowana. Już w tej chwili udało nam się skrócić cykl tej budowy o 18 miesięcy, dzięki czemu woda popłynie do miasta już w pierwszym półroczu 1974 roku. Podejmujemy intensywne działania, by termin ten przyspieszyć jeszcze bardziej. Równie pilnie śledzimy przebieg budowy oczyszczalni ścieków, oczyszczalni realizowanych przez przemysł zlokalizowany w dorzeczu rzeki Pilicy, są to oczyszczalnie, które muszą gwarantować czystość wody rzeki Pilicy. Sprawa budowy oczyszczalni ścieków ma charakter ogólnokrajowy, toteż należałoby bezwzględnie wzmóc nadzór nad programowaniem i prawidłową realizacją urządzeń zabezpieczających czystość wód w rzekach oraz właściwą ochronę naturalnego środowiska człowieka.</u> | |
| 884 | + <u xml:id="u-58.16" who="#PoselLorensJerzy">W zakresie gospodarki wodnej, w obecnej sytuacji stale rosnącego zapotrzebowania na wodę, wydaje się celowe przyspieszenie jeszcze w bieżącej pięciolatce prac nad perspektywicznym planem zaopatrzenia ludności miast i wsi, a także przemysłu w wodę.</u> | |
| 885 | + <u xml:id="u-58.17" who="#PoselLorensJerzy">W warunkach intensywnego wzrostu zapotrzebowania na usługi komunikacyjne oraz z uwagi na występujące trudności w ich zaspokojeniu wyłania się pilna potrzeba dopracowania układów komunikacyjnych, określających przebieg i klasę tras krajowych, międzyregionalnych i miejskich. Natomiast właściwy, dokonany z odpowiednim wyprzedzeniem wybór środków transportu — tramwaj, autobus czy szybka kolej miejska — pozwoli należycie przygotować odpowiednie zaplecze techniczno-eksploatacyjne dla obsługi tego taboru. Podejmujemy próby rozwiązywania tego problemu w skali miasta i łódzkiej aglomeracji. Ze względu jednak na rangę i ogólnokrajowy zasięg tematu, dla skoordynowania wysiłków i kompleksowego rozwiązywania potrzeb komunikacyjnych w skali całego kraju, konieczny jest w naszym działaniu większy i bardziej skuteczny udział zainteresowanych resortów: komunikacji, przemysłu maszynowego, gospodarki terenowej i ochrony środowiska — jako gestorów w zakresie programowania, planowania i realizacji układów i tras komunikacyjnych oraz producentów sprzętu na potrzeby komunikacji i transportu.</u> | |
| 886 | + <u xml:id="u-58.18" who="#PoselLorensJerzy">W warunkach generalnej modernizacji przemysłu przy pełnym rozwoju gospodarki miejskiej, budownictwa, komunikacji, usług — ustalony uprzednio bilans energii cieplnej nie równoważy szybko narastających potrzeb. Jest to m.in. również wynik wadliwej metodologii planowania, bilansowania potrzeb na tak zwany — „styk”, bez uwzględnienia z góry zakładanych rezerw w mocy źródeł energii.</u> | |
| 887 | + <u xml:id="u-58.19" who="#PoselLorensJerzy">Wspólnie z resortem górnictwa i energetyki podjęliśmy wysiłki, aby stworzyć warunki w celu przyspieszenia i rozszerzenia zakresu budowy ciepłowni, aby uniknąć grożącego niedoboru ciepła dla ogrzewania nowych dzielnic mieszkaniowych oraz nowych i modernizowanych zakładów, zwłaszcza przemysłu lekkiego. Jest to dodatkowe, trudne i kosztowne zadanie, ale niezbędne dla zapewnienia harmonijnego rozwoju miasta i jego gospodarki, celowe dla porządkowania gospodarki energetycznej w skali całego kraju.</u> | |
| 888 | + <u xml:id="u-58.20" who="#PoselLorensJerzy">Kompleksowe sterowanie rozwojem dużej aglomeracji miejskiej przez radę narodową i jej prezydium wymaga obecnie zastosowania nowoczesnych metod koordynacji całością działań gospodarki miejskiej, w tym głównie inwestycyjnych, niezależnie od przynależności inwestorów. Dostrzegamy w związku z tym potrzebę dalszego doskonalenia systemu zarządzania i kierowania administracją i gospodarką terenową. Stąd też sporo wysiłków poświęcamy rozwiązywaniu problematyki miasta w powiązaniu z rozwojem łódzkiej aglomeracji. Chodzi o możliwie pełną integrację problemów, rozwiązywanych we wspólnym interesie miasta i województwa łódzkiego.</u> | |
| 889 | + <u xml:id="u-58.21" who="#PoselLorensJerzy">Temu procesowi będzie służyć zarówno budowa wodociągu Sulejów—Łódź wraz z systemem urządzeń towarzyszących, jak i projektowana budowa oczyszczalni ścieków dla Łodzi i miast satelitarnych w regionie, rozbudowa linii komunikacyjnych, miejskich i podmiejskich.</u> | |
| 890 | + <u xml:id="u-58.22" who="#PoselLorensJerzy">W świetle nowych możliwości i perspektyw aktualizujemy perspektywiczny, przestrzenno-gospodarczy i społeczno-kulturalny plan rozwoju Łodzi i aglomeracji łódzkiej. Brakuje nam jeszcze pełnych metodycznych danych dla opracowania planów aglomeracji, w których duże ośrodki przemysłowo-miejskie będą pełnić funkcję wiodącą, szczególnie w zakresie całej infrastruktury technicznej oraz polityki lokalizacyjnej. Nasuwa się wniosek, by w planowaniu gospodarczym i przestrzennym operować aglomeracją jako jednolitym pod względem funkcjonalnym obszarem.</u> | |
| 891 | + <u xml:id="u-58.23" who="#PoselLorensJerzy">Model planowania gospodarczego i przestrzennego powinien wyraźnie uwzględniać w obrębie aglomeracji wiodące funkcje miasto-twórcze, jak: przemysł, budownictwo mieszkaniowe, urządzenia infrastruktury technicznej, zaplecze naukowo-techniczne oraz ponadregionalne funkcje usługowe.</u> | |
| 892 | + <u xml:id="u-58.24" who="#PoselLorensJerzy">I sesja Sejmu</u> | |
| 893 | + <u xml:id="u-58.25" who="#PoselLorensJerzy">Z drugiej strony model ten powinien mieć na uwadze funkcje uzupełniające, sprowadzające się najogólniej do zabezpieczenia rozwoju rolnictwa typu podmiejskiego dla zaopatrzenia ludności w podstawowe produkty rolno-spożywcze i do wyznaczania terenów dla rekreacji i wypoczynku.</u> | |
| 894 | + <u xml:id="u-58.26" who="#PoselLorensJerzy">Już dziś gospodarze Łodzi i województwa podejmują działania w zakresie racjonalnego gospodarowania zasobami siły roboczej, zaopatrzenia miasta w produkty rolno-spożywcze, rozwoju sieci dróg, komunikacji podmiejskiej, lokalizacji dzielnic mieszkaniowych i przemysłowo-magazynowych, turystycznego zagospodarowania regionu, aby prawidłowo kształtować przyszłe oblicze gospodarcze i przestrzenne aglomeracji na tle planu rozwoju całego kraju.</u> | |
| 895 | + <u xml:id="u-58.27" who="#PoselLorensJerzy">Przedstawione w skrócie wiodące problemy Łodzi i aglomeracji miejskiej oraz przyjęte kierunki dalszego ich rozwoju wskazują na potrzebę dalszego skutecznego współdziałania władz terenowych z zainteresowanymi resortami dla uzyskania zamierzonego rozwoju i integracji wewnętrznej całej aglomeracji, aby jej stan zagospodarowania odpowiadał aktualnym i przyszłym wymogom rozwoju całego kraju.</u> | |
| 896 | + <u xml:id="u-58.28" who="#PoselLorensJerzy">Podstawę i warunki do takiego działania zapewnia nam strategia społeczno-gospodarcza partii i Rządu, zawarta w projekcie planu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju na lata 1971—1975, nad którym dziś debatujemy.</u> | |
| 897 | + <u xml:id="u-58.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 898 | + </div> | |
| 899 | + <div xml:id="div-59"> | |
| 900 | + <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Na tym kończymy dzisiejsze obrady.</u> | |
| 901 | + <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Dyskusja nad planem 5-letnim będzie kontynuowana w dniu jutrzejszym.</u> | |
| 902 | + <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Proszę Obywatela Sekretarza, Posła Henryka Pawłowskiego o odczytanie komunikatów.</u> | |
| 903 | + </div> | |
| 904 | + <div xml:id="div-60"> | |
| 905 | + <u xml:id="u-60.0" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">W dniu dzisiejszym, bezpośrednio po zakończeniu obrad Sejmu odbędą się posiedzenia:</u> | |
| 906 | + <u xml:id="u-60.1" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">1) Komisji Nauki i Postępu Technicznego — w sali nr 67, Dom Poselski.</u> | |
| 907 | + <u xml:id="u-60.2" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">2) Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości oraz Komisji Spraw Ustawodawczych — w sali nr 118.</u> | |
| 908 | + <u xml:id="u-60.3" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">W dniu jutrzejszym, tj. 8 czerwca br. odbędą się posiedzenia:</u> | |
| 909 | + <u xml:id="u-60.4" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">1) Komisji Handlu Wewnętrznego oraz Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego — o godz. 8 min. 15, w sali nr 118.</u> | |
| 910 | + <u xml:id="u-60.5" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">2) Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej oraz Komisji Prac Ustawodawczych — bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia Sejmu — w sali nr 118.</u> | |
| 911 | + <u xml:id="u-60.6" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">3) Komisji Oświaty i Wychowania — o godz. 16 min. 30, w sali nr 101.</u> | |
| 912 | + <u xml:id="u-60.7" who="#SekretarzposelHenrykPawlowski">4) Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej — bezpośrednio po zakończeniu posiedzenia Sejmu, w sali kolumnowej.</u> | |
| 913 | + </div> | |
| 914 | + <div xml:id="div-61"> | |
| 915 | + <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekHalinaSkibniewska">Zarządzam przerwę w obradach do dnia jutrzejszego, tj. 8 czerwca do godz. 10.</u> | |
| 916 | + <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 19 min. 50)</u> | |
| 917 | + <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Początek posiedzenia godz. 10)</u> | |
| 918 | + <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą Marszalek Sejmu Stanisław Gucwa oraz wicemarszałek Andrzej Werblan)</u> | |
| 919 | + </div> | |
| 920 | + <div xml:id="div-62"> | |
| 921 | + <u xml:id="u-62.0" who="#Marszalek">Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 922 | + <u xml:id="u-62.1" who="#Marszalek">Na sekretarzy powołuję posłów Stanisławę Karną i Jerzego Rachowskiego.</u> | |
| 923 | + <u xml:id="u-62.2" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzi poseł Jerzy Rachowski.</u> | |
| 924 | + <u xml:id="u-62.3" who="#Marszalek">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u> | |
| 925 | + <u xml:id="u-62.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do dalszego ciągu dyskusji nad planem 5-letnim.</u> | |
| 926 | + <u xml:id="u-62.5" who="#Marszalek">Głos ma poseł Marian Górski.</u> | |
| 927 | + </div> | |
| 928 | + <div xml:id="div-63"> | |
| 929 | + <u xml:id="u-63.0" who="#PoselGorskiMarian">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Do celów podstawowych, ku którym zmierza nasze ludowe państwo i na których realizację łoży niemałe środki, należy ochrona zdrowia i życia. Jej zadaniem jest stworzenie takich warunków, by każda istota ludzka mogła się w pełni rozwinąć, bezpiecznie przejść przez okres dojrzałości i znaleźć należytą ochronę u schyłku swego życia. Troskliwą opiekę roztacza się nad matką i jej potomstwem, stwarza się warunki dla najpełniejszego rozwoju fizycznego i duchowego młodzieży, dąży się, by poszczególne grupy społeczne i zawodowe znalazły warunki pracy i bytu wolne od wszelkich zewnętrznych zagrożeń. Wszystko to jest niezbędne, aby całe społeczeństwo, cały naród, nie zagrożony przez wytwory własnej działalności, mógł wypełnić swe indywidualne i ogólnonarodowe zadania.</u> | |
| 930 | + <u xml:id="u-63.1" who="#PoselGorskiMarian">Generalnym mandatariuszem tych zadań jest służba zdrowia, która na wszystkich swych szczeblach, poprzez ogólne, jak i wyspecjalizowane służby wykonuje rzetelnie stojące przed nią zadania. Jednak dbałość o zdrowie osobiste, troska o jego zachowanie, a gdy zostanie zagrożone — o jego przywrócenie, o odzyskanie utraconej sprawności fizycznej, a często i psychicznej — spoczywa nie tylko na służbie zdrowia, spoczywa ona na każdym z nas. Stworzenie bowiem warunków bezpiecznego życia w określonym środowisku należy do obowiązków ogólnospołecznych. Budując więc nowe obiekty i uruchamiając nowe produkcje, musimy baczyć, by nie zagrażały one nam samym, by kraj nasz nie zamienił się w usianą kominami fabrycznymi pustynię.</u> | |
| 931 | + <u xml:id="u-63.2" who="#PoselGorskiMarian">Służba zdrowia domaga się nie tylko współdziałania w ochronie i zachowaniu zdrowia, ale oczekuje, że państwo zapewni jej konieczne materialne warunki, potrzebne dla rozwinięcia pełnej aktywności. Efekty naszego działania uzależnione są od spełnienia trzech podstawowych warunków:</u> | |
| 932 | + <u xml:id="u-63.3" who="#PoselGorskiMarian">1) od dostatecznej liczby wysoko wykwalifikowanych, świadomych swych zadań kadr;</u> | |
| 933 | + <u xml:id="u-63.4" who="#PoselGorskiMarian">2) od realizacji nowych inwestycji, obejmujących ośrodki zdrowia, szpitale i domy opieki oraz od ich wyposażenia;</u> | |
| 934 | + <u xml:id="u-63.5" who="#PoselGorskiMarian">3) od właściwego modelu organizacyjnego służby zdrowia i programu jej działania.</u> | |
| 935 | + <u xml:id="u-63.6" who="#PoselGorskiMarian">Problem kadr zarówno z wykształceniem uniwersyteckim, średnim oraz podstawowym, jak również wszelkiego rodzaju służb pomocniczych, resort w minionych latach zdołał w dużej części rozwiązać pomyślnie.</u> | |
| 936 | + <u xml:id="u-63.7" who="#PoselGorskiMarian">Nasza służba zdrowia opracowała i realizuje znakomicie zorganizowany system specjalizacji i stałego doskonalenia, będący wzorem dla wielu znacznie od nas zamożniejszych krajów. Studenci mają coraz to lepsze możliwości praktycznego sprawdzania swych umiejętności dzięki szerokiemu wychodzeniu z nauczaniem poza kliniki. Na wydziałach farmacji powołano specjalistyczne kierunki, stwarzające studiującej młodzieży nowe perspektywy pracy. Powołano wyższe studium pielęgniarskie o dotychczas nieznanym profilu. Zorganizowano służby inżynieryjno-techniczne, bez których nowoczesna służba zdrowia obejść się nie może. Ten skomplikowany organizm pracuje niezmiernie precyzyjnie, a efekty tej pracy stają się dobrodziejstwem całego społeczeństwa.</u> | |
| 937 | + <u xml:id="u-63.8" who="#PoselGorskiMarian">Zdać jednak musimy sobie sprawę, że kadry służby zdrowia należą do najbardziej sfeminizowanych, a opieka pielęgniarska spoczywa nieomal wyłącznie na barkach kobiet. Jest to przyczyną wielkiej płynności kadr, zwłaszcza, że praca pielęgniarska jest psychicznie i fizycznie wyczerpująca, a niekorzystne dotychczas warunki płacowe pogłębiały tendencje odchodzenia od zawodu. Stąd też z wielką radością przyjęliśmy decyzje wprowadzenia nie tylko zdecydowanych korekt, ale wyraźnej podwyżki w zakresie wynagrodzeń służby zdrowia w bieżącej pięciolatce. Spodziewamy się, że decyzje te zahamują odpływ pielęgniarek od zawodu, a sam zawód uczynią atrakcyjniejszy dla przyszłych kandydatek.</u> | |
| 938 | + <u xml:id="u-63.9" who="#PoselGorskiMarian">Mimo dobrej i świadomej swych obowiązków kadry, nierzadko spotykamy się z narzekaniami na działalność służby zdrowia. Jest to najczęściej następstwem dysproporcji między wielkością potrzeb a możliwością ich zaspokojenia. Szczególnie dotkliwe są niedobory pomieszczeniowe zarówno w zakresie lecznictwa otwartego, jak i zamkniętego. Dlatego też z wielką ufnością patrzymy na założone w planie 5-letnim zwiększenie liczby łóżek szpitalnych o 19 500 i miejsc w domach opieki — o 7 500, tym bardziej, że uchwała VI Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przyznaj e priorytet wszystkim inwestycjom służby zdrowia. Realizację zaś tych zadań uważamy za niezbędny warunek podołania coraz to większym potrzebom, zdając sobie sprawę, że początek wyrównywania narosłych zaległości nastąpi dopiero pod koniec następnej pięciolatki, w której mamy oddać do użytku nieomal dwa razy większą liczbę łóżek szpitalnych. Mimo więc znanych napięć w zakresie budownictwa, apeluję do wszystkich przedsiębiorstw, aby plany inwestycyjne służby zdrowia wykonały bez opóźnień. Zahamowanie bowiem na którymkolwiek odcinku musi wywrzeć negatywny wpływ na realizację całości. Niewykonanie planów inwestycyjnych może tym bardziej utrudnić realizację zadań służby zdrowia, że jej zakres uległ znacznemu rozszerzeniu wskutek objęcia opieką zdrowotną mieszkańców wsi. Należałoby również postulować większą operatywność biur projektowych, których niewydolność hamuje realizację nowych zadań. Apeluję do przedsiębiorstw remontowych, by z większym zaangażowaniem podejmowały i szybciej kończyły remonty naszych obiektów, których terminowe oddanie do eksploatacji jest równie ważne jak ukończenie nowych inwestycji.</u> | |
| 939 | + <u xml:id="u-63.10" who="#PoselGorskiMarian">Wreszcie o efektach pracy służby zdrowia decyduje koncepcja organizacyjna i zakreślony program działania. Stwierdzić należy, że w ciągu minionych lat wszystkie piony służby zdrowia z należytą troską i w poczuciu pełnej odpowiedzialności uczyniły wszystko, aby jak najlepiej wykorzystać będące w ich dyspozycji siły i środki przeznaczone dla pełniejszego zaspokojenia potrzeb zdrowotnych ludności. Dowodem tego jest sprostanie nowym, zwiększonym zadaniom, jakie powstały po objęciu przez społeczną służbę zdrowia całej ludności wiejskiej. Mamy nadzieję, że konsekwentna realizacja programu nakreślonego przez resort, zakładającego zespolenie całości lecznictwa przy równocześnie elastycznie prowadzonej polityce płacownej, pozwolą na lepsze uruchomienie istniejących rezerw. Wierzymy, że postulowana przez wszystkie środowiska pracowników służby zdrowia, a opracowywana przez resort — karta praw i obowiązków wyzwoli nowe siły i inicjatywy, których pozytywne skutki odczuje cała ludność naszego kraju.</u> | |
| 940 | + <u xml:id="u-63.11" who="#PoselGorskiMarian">Wysoka Izbo! W szybko rozwijającym się kraju obok powszechności dostępu do nauki, obok coraz to większej troski o właściwe wychowanie i ukształtowanie intelektualnej i moralnej postawy młodzieży, sprawa powszechnego dostępu do skutecznej opieki nad życiem i zdrowiem obywateli najdobitniej świadczy o socjalistycznym charakterze naszego państwa, które przez dobro świadczone na rzecz każdego obywatela pragnie pomyślności całego narodu. Służba zdrowia, pracując w przeszłości w trudnych warunkach, wywiązywała się jak najlepiej ze spoczywających na niej obowiązków, a tym samym dawała wyraz swej obywatelskiej i patriotycznej postawie. Podobnie w nadchodzącym okresie oraz w przyszłości, kierując się jedynie dobrem społecznym, wszystkie swe siły odda na rzecz dalszego, pomyślnego rozwoju naszej ojczyzny.</u> | |
| 941 | + <u xml:id="u-63.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 942 | + </div> | |
| 943 | + <div xml:id="div-64"> | |
| 944 | + <u xml:id="u-64.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Józef Kardyś.</u> | |
| 945 | + </div> | |
| 946 | + <div xml:id="div-65"> | |
| 947 | + <u xml:id="u-65.0" who="#PoselKardysJozef">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Zwykle w dyskusji nad planem gospodarczym słusznie eksponujemy jego wskaźniki wyrażone w liczbach i procentach, które syntetycznie oddają również jego treść. Nie pomniejszając wartości takiej oceny, pragnę zwrócić uwagę na społeczny aspekt planu.</u> | |
| 948 | + <u xml:id="u-65.1" who="#PoselKardysJozef">Plan społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, który jest przedmiotem dzisiejszej debaty, uzyskał już dwukrotnie aprobatę narodu.</u> | |
| 949 | + <u xml:id="u-65.2" who="#PoselKardysJozef">Pierwszy raz, kiedy przed swoim Zjazdem partia w formie rozwiniętych tez przedstawiła koncepcję i sposób rozwoju naszego kraju. Drugi raz — w czasie wyborów do Sejmu PRL, gdy platformą wyborczą stał się program uchwalony na Zjeździe partii. Plan uzyskał jednoznaczną aprobatę przecież nie tylko i nie wyłącznie dlatego, że zawiera ambitne wskaźniki, ale dlatego, że jego treść społeczna i ideowa wymowa jest właśnie taka, jakiej oczekiwał naród, że za planem stoi ponadto konsekwentne kierownictwo życia politycznego i gospodarczego w naszym kraju, które potrafiło rozwiązać wiele trudnych problemów.</u> | |
| 950 | + <u xml:id="u-65.3" who="#PoselKardysJozef">Przedmiotem dzisiejszej debaty jest zatem dokument, który powstał z inspiracji partii, który jest efektem wnikliwej, odważnej i aktywnej pracy Rządu oraz jego organów planowania (był on także przedmiotem krytycznej analizy poszczególnych komisji sejmowych). Jest to dokument, który zawiera bogate treści społecznej inicjatywy ludzi pracy, propozycje terenowych ogniw władzy państwowej, wnioski i uwagi zgłoszone podczas szerokiej konsultacji zarówno jego całości, jak i poszczególnych jego części, a przede wszystkim jest generalnie popierany przez klasę robotniczą i całe społeczeństwo. Poparcie to ma charakter wytężonej pracy, wyraża się konkretną i wymierną działalnością produkcyjną. Jak pamiętamy, roczne zadania 1971 roku zakładane na ten Okres w planie gospodarczym zostały przekroczone.</u> | |
| 951 | + <u xml:id="u-65.4" who="#PoselKardysJozef">Dzięki dobrym wynikom gospodarczym wzrosły realne płace oraz rozwiązano wiele problemów socjalnych. W praktyce potwierdzono, że tylko dzięki wzmożonemu wysiłkowi całego narodu, dzięki dobrej i wydajnej pracy możliwy jest szybki i dynamiczny rozwój siły i potencjału gospodarczego kraju i z tym związana systematyczna poprawa warunków materialnych jego obywateli.</u> | |
| 952 | + <u xml:id="u-65.5" who="#PoselKardysJozef">Ponadto w okresie pracy nad planem ujawniła się duża aktywność różnych ogniw demokracji socjalistycznej, dająca niejednokrotnie olbrzymie korzyści społeczne, a równocześnie obrazująca zasadniczą zmianę klimatu społeczno-politycznego, która nastąpiła w naszym kraju.</u> | |
| 953 | + <u xml:id="u-65.6" who="#PoselKardysJozef">Podejmując uchwałę o narodowym planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, aktem prawnym najwyższej rangi nadajemy formalne ramy dla polityki społeczno-gospodarczej, zapoczątkowanej po VII Plenum KC PZPR. Ponadto wypełniamy swój obowiązek wobec wyborców, którzy akceptowali program rozwoju kraju i żywią nadzieję, że Sejm będzie aktywnie pracował dla pełnej jego realizacji.</u> | |
| 954 | + <u xml:id="u-65.7" who="#PoselKardysJozef">Obywatele Posłowie! Do Sejmu został wniesiony projekt planu 5-letniego, w którym zasadnicze znaczenie ma ideologiczna motywacja podejścia do rozwiązywania problemów gospodarczych w socjalizmie.</u> | |
| 955 | + <u xml:id="u-65.8" who="#PoselKardysJozef">W praktyce rozpatrywanego planu oznacza to powrót do leninowskich założeń budowy socjalizmu, w których zostały zachowane związki między coraz lepszym zaspokajaniem potrzeb społecznych a wysoką dynamiką procesów ekonomicznych. Godzi się to podkreślić co najmniej z dwóch powodów: po pierwsze dlatego, że jest to sens socjalistycznego ustroju, który odpowiada ludziom pracy w naszym kraju, po drugie, że po raz pierwszy w Polsce Ludowej punktem wyjściowym do formułowania planu było najpierw określenie zadań w sferze poprawy warunków bytu, a dopiero później wprowadzono elementy zapewniające realizację wytyczonych celów i ustalono, w jakiej skali przyspieszyć trzeba tempo rozwoju gospodarki.</u> | |
| 956 | + <u xml:id="u-65.9" who="#PoselKardysJozef">Nie rozwój dla rozwoju, lecz postęp gospodarczy w celu zdobycia środków na podnoszenie poziomu i duchowe wzbogacanie życia społeczeństwa, a także tworzenie zasobniejszego jutra — oto cechy obecnego planu. W tym także tkwi jego siła oddziaływania na społeczeństwo oraz przyczyna podejmowania wysiłku na rzecz jego realizacji. Plan jest mobilizujący, bowiem wszystko co w nim zawarto jest dla ludzi i z myślą o ludziach.</u> | |
| 957 | + <u xml:id="u-65.10" who="#PoselKardysJozef">Ważnym skutkiem społecznym planu będzie stwarzanie lepszych warunków dla rozwoju człowieka, dla zaspokojenia jego aspiracji oraz dla umacniania rodziny. Jest to ważny cel naszego państwa. Poczynając od 1971 roku wiele zostało już w tym kierunku zrobione. Linia tych poczynań jest kontynuowana właśnie w tym planie, który mamy uchwalić.</u> | |
| 958 | + <u xml:id="u-65.11" who="#PoselKardysJozef">W związku z tym zdziwienie i sprzeciw musi budzić stanowisko posła Zabłockiego, który sprawy polityki ludnościowej i rodziny postawił w sposób wypaczający rzeczywistość. Ciągłe ponawianie tych samych postulatów, przy równoczesnym ignorowaniu tego wszystkiego, co dla ich spełnienia robi się w polityce państwa, nie może być uznane jako postawa konstruktywna w debacie plenarnej.</u> | |
| 959 | + <u xml:id="u-65.12" who="#PoselKardysJozef">Kolejna cecha planu — to dynamizm jego założeń. W tym sensie plan odpowiada pragnieniom i aspiracjom społeczeństwa, co wyraża się w powszechnym już stwierdzeniu, że — „stać nas na więcej”, że można i trzeba skuteczniej działać. Dynamizacja produkcji poprzez dynamizację konsumpcji nie jest tylko założeniem teoretycznym obecnej polityki gospodarczej, stała się rzeczywistością zweryfikowaną doświadczeniami roku 1971 i pierwszego kwartału 1972 r.</u> | |
| 960 | + <u xml:id="u-65.13" who="#PoselKardysJozef">W tym sensie, adekwatne jest określenie obecnego planu przez posła sprawozdawcę, że możemy traktować ten plan jako konstrukcję otwartą, ale otwartą w kierunku możliwości przyspieszenia społeczno-gospodarczego rozwoju naszego kraju. Wszystko zależy więc od nas samych.</u> | |
| 961 | + <u xml:id="u-65.14" who="#PoselKardysJozef">Dyskutowany plan traktować można jako istotny fragment długofalowej strategii rozwojowej, jako przygotowanie do bardziej zasadniczych zmian po roku 1975 i to jest kolejną wielką zaletą obecnego planu.</u> | |
| 962 | + <u xml:id="u-65.15" who="#PoselKardysJozef">Wiele zadań społecznych i produkcyjnych zostało zapowiedzianych w planie, wiele jest realizowanych poza planem. Stwarza to dla ogółu obywateli i poszczególnych grup społecznych tak bardzo potrzebną perspektywę, co jest również istotne dla celów wychowawczych. Zrozumiałe jest, że programy problemowe wykraczają poza zasięg pięcioletnich okresów planowania, a także poszczególnych resortów bądź regionów. To co tworzymy obecnie służyć będzie pokoleniom — oto teza, którą partia upowszechnia i przestrzega z twardą konsekwencją.</u> | |
| 963 | + <u xml:id="u-65.16" who="#PoselKardysJozef">Uchwalając obecny plan społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, możemy mieć pełne przeświadczenie, że uchwalamy plan na miarę społecznych nadziei i aspiracji, i w tym sensie możemy liczyć na wysokie zaangażowanie i aktywność milionów obywateli naszego kraju — jako głównych autorów i konsekwentnych realizatorów rozwoju kraju lat siedemdziesiątych.</u> | |
| 964 | + <u xml:id="u-65.17" who="#PoselKardysJozef">Obywatele posłowie wybaczą, że na koniec wspomnę o sprawie, która mnie mocno poruszyła. Padło w tej sali bardzo przykre dla ucha i uczucia Polaka zdanie. Mam na myśli cytat ze wstępu przemówienia posła Hołuja. Pomijając, że jest to duży nietakt ze strony posła Hołuja, uważam, że jest to obrazą miejsca, w którym pracuje polska myśl parlamentarna, jeśli cytowane są właśnie tu wypowiedzi podobnych osób. Ponadto nie służy to sprawie polskiej kultury, bowiem nie wnosi nic do tematu, a ponadto polski pisarz powinien — jak rozumiem — znać bardziej stosowne cytaty. Dziękuję.</u> | |
| 965 | + <u xml:id="u-65.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 966 | + </div> | |
| 967 | + <div xml:id="div-66"> | |
| 968 | + <u xml:id="u-66.0" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu Prezesa Rady Ministrów Obywatela Piotra Jaroszewicza.</u> | |
| 969 | + </div> | |
| 970 | + <div xml:id="div-67"> | |
| 971 | + <u xml:id="u-67.0" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Zamykamy dzisiaj prace nad ustaleniem planu rozwoju kraju w bieżącym pięcioleciu. Końcową fazą tych prac była ponad 6-tygodniowa debata poselska nad projektem uchwały o planie ma lata 1971—1975.</u> | |
| 972 | + <u xml:id="u-67.1" who="#PiotrJaroszewicz">Dyskusja w komisjach charakteryzowała się troską obywateli posłów o rozwój i przyszłość naszego państwa jako całości, o oblicze kraju w najbliższych latach i w jego dalszej perspektywie. W poselskiej dyskusji uwaga skupiała się przede wszystkim na głównych problemach planu. Obywatele posłowie wyrazili pełną aprobatę dla wszystkich podstawowych założeń rządowego projektu pięciolatki.</u> | |
| 973 | + <u xml:id="u-67.2" who="#PiotrJaroszewicz">Jest zrozumiałe, że w toku dyskusji wyrażono obok aprobaty wiele konstruktywnych, krytycznych i uzupełniających uwag wobec różnych odcinków i rozwiązań planu. Będą one pomocne administracji, stanowiąc ważki czynnik w prawidłowym i pełnym wykonaniu zadań planu 5-letniego, zgodnie z uchwałą VI Zjazdu partii.</u> | |
| 974 | + <u xml:id="u-67.3" who="#PiotrJaroszewicz">Chciałbym zapewnić obywateli posłów, iż Rząd dołoży wszelkich starań, aby dorobek poselskiej dyskusji wykorzystać w toku prac nad ustalaniem planów rocznych, w sposób zgodny z duchem polityki społeczno-gospodarczego rozwoju kraju.</u> | |
| 975 | + <u xml:id="u-67.4" who="#PiotrJaroszewicz">Z wielu propozycji obywateli posłów będziemy korzystać w pracach nad doskonaleniem działalności państwa oraz metod planowania i zarządzania. Wnioski, które wybiegają poza horyzont czasowy obecnego pięciolecia, wykorzystamy w zapoczątkowanych pracach nad założeniami planu na lata 1976—1980 oraz planu perspektywicznego i przestrzennego zagospodarowania kraju.</u> | |
| 976 | + <u xml:id="u-67.5" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Dotychczasowy przebieg realizacji bieżącej pięciolatki wskazuje, że klasa robotnicza, chłopi, inteligencja pracująca, w sposób zaangażowany i świadczący o pełnym poparciu dla przyjętej polityki rozwoju kraju, wykonują zadania planu, deklarując dodatkową produkcję i dodatkowe wartości materialne, co w sposób istotny przyspiesza i dynamizuje tempo wzrostu produkcji, postępu technicznego oraz proces unowocześniania naszej gospodarki.</u> | |
| 977 | + <u xml:id="u-67.6" who="#PiotrJaroszewicz">Wysiłkom narodu przyświeca cel, który jasno scharakteryzował w przemówieniu inaugurującym kampanię wyborczą do Sejmu I Sekretarz Komitetu Centralnego PZPR tow. Edward Gierek mówiąc, iż chodzi o to, aby każdemu żyło się lepiej i dostatniej, co oznacza, że każdy powinien pracować lepiej, w miarę swoich sił, umiejętności i posiadanych kwalifikacji.</u> | |
| 978 | + <u xml:id="u-67.7" who="#PiotrJaroszewicz">Za nami jest już 17 miesięcy realizacji nowego planu 5-letniego. Jest to niezwykle istotny moment w naszych rozważaniach nad kształtem planu, bowiem sprawdziliśmy w praktycznym działaniu i doświadczeniu słuszność wszystkich podstawowych jego założeń.</u> | |
| 979 | + <u xml:id="u-67.8" who="#PiotrJaroszewicz">W wielu dziedzinach osiągnęliśmy dobre efekty, co więcej — uzyskaliśmy to, czego pragnęliśmy najbardziej — wyprzedzamy realizację założeń, zyskaliśmy na czasie. Osiągnięte w 1971 r. wyniki umożliwiły przedstawienie Wysokiej Izbie projektu planu 5-letniego, który w wielu dziedzinach przewyższa założenia przyjęte na VI Zjeździe partii. Dotyczy to produkcji przemysłowej, rolnictwa, a szczególnie rozwoju hodowli, realizacji zadań inwestycyjnych, zaawansowania budownictwa mieszkaniowego, handlu zagranicznego i procesu umacniania równowagi rynkowej kraju.</u> | |
| 980 | + <u xml:id="u-67.9" who="#PiotrJaroszewicz">Jeżeli chodzi o ten ostatni problem, to przypomnę, że wartość dodatkowej produkcji zgłoszonej dotychczas w ramach tzw. akcji — „20 miliardów” i w znacznej mierze przeznaczonej na potrzeby rynku, przekroczyła na dzień 1 czerwca br. 23 mld zł. Zrealizowanie tych zadań pozwoli na przekroczenie w tym roku planowanej dynamiki wzrostu produkcji przemysłowej o blisko 2 punkty, a planowanej dynamiki dochodu narodowego ponad 1 punkt, a więc około 16 mld zł.</u> | |
| 981 | + <u xml:id="u-67.10" who="#PiotrJaroszewicz">Dlatego w ostatnich miesiącach mogliśmy podjąć wiele istotnych decyzji, co znalazło wyraz w rozmiarach przychodów pieniężnych ludności, które zarówno w roku ubiegłym, jak i w bieżącym przekroczyły pierwotne ustalenia.. Jest to dowód, że w naszym działaniu przestrzegana jest zasada sprzężenia zwrotnego pomiędzy wypracowanym dochodem narodowym a tempem poprawy warunków życia, inaczej mówiąc — zasada nierozłącznego traktowania problemów społecznych i ekonomicznych.</u> | |
| 982 | + <u xml:id="u-67.11" who="#PiotrJaroszewicz">Nasza gospodarka pracuje począwszy od 1972 r. na wysokich, rosnących obrotach. Pozytywne zjawiska pogłębiają się i nabierają cech trwałości. Obecnie najważniejszą sprawą jest umacnianie tych cennych procesów tworzonych przez miliony ludzi pracy w Polsce, którzy w swoim codziennym /trudzie przyczyniają się do urzeczywistnienia programu VI Zjazdu partii.</u> | |
| 983 | + <u xml:id="u-67.12" who="#PiotrJaroszewicz">W ciągu 5 miesięcy br. uzyskaliśmy wzrost produkcji w przemyśle o 12,5% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Stopień zaawansowania planu rocznego łącznie z dodatkowymi zadaniami wyniósł 41,5% i przekroczył średnie z analogicznych okresów minionego pięciolecia.</u> | |
| 984 | + <u xml:id="u-67.13" who="#PiotrJaroszewicz">Z nadwyżką wykonywane są plany produkcji podstawowych wyrobów, decydujących o prawidłowym rozwoju całej gospodarki i sprawnym zaopatrzeniu rynku.</u> | |
| 985 | + <u xml:id="u-67.14" who="#PiotrJaroszewicz">Nasila się zainteresowanie rolników dalszym aktywizowaniem produkcji, a szczególnie rozwojem hodowli zwierząt. Plany skupu podstawowych produktów rolnych są wykonywane; pomyślnie przebiega również proces kontraktacji.</u> | |
| 986 | + <u xml:id="u-67.15" who="#PiotrJaroszewicz">Nastąpiła wyraźna poprawa w przebiegu procesów inwestycyjnych, tzn. na tym odcinku działalności gospodarczej, który od lat stanowił najsłabsze ogniwo i hamulec w rozwoju kraju. Również w tej sferze wyniki 5 miesięcy potwierdzają, że przełamaliśmy wiele słabości, co oczywiście wcale nie oznacza, że wszystkie problemy i niedomagania zostały już usunięte.</u> | |
| 987 | + <u xml:id="u-67.16" who="#PiotrJaroszewicz">Rośnie udział handlu zagranicznego zarówno w przyspieszaniu tempa rozwoju kraju, w procesie unowocześniania gospodarki, jak i w zaspokajaniu potrzeb materialnych ludzi.</u> | |
| 988 | + <u xml:id="u-67.17" who="#PiotrJaroszewicz">Odnotowujemy poprawę podstawowych relacji ekonomicznych, czego dowodem jest chociażby osiągnięty wzrost wydajności pracy w bieżącym roku — w przemyśle o 7,4%, w budownictwie o 10,3%. Po raz pierwszy od wielu lat przekraczamy wskaźniki założone w planie rocznym.</u> | |
| 989 | + <u xml:id="u-67.18" who="#PiotrJaroszewicz">Sumując — pomyślny przebieg realizacji planu 5-letniego w roku ubiegłym i w pierwszych miesiącach bieżącego roku sprawił, że w wielu dziedzinach osiągnęliśmy już znacznie większe, niż wynikałoby to z upływu czasu kalendarzowego, zaawansowanie w realizacji zadań lat 1971—1975.</u> | |
| 990 | + <u xml:id="u-67.19" who="#PiotrJaroszewicz">Należy też wskazać na istotne przyspieszenie tempa realizacji produkcji przemysłowej, rolniczej i budowlanej.</u> | |
| 991 | + <u xml:id="u-67.20" who="#PiotrJaroszewicz">Wzrost średnich płac realnych wyniósł w ubiegłym roku — przypominam — 5,3%, zaś wyniki uzyskane w ciągu pierwszych 4 miesięcy roku bieżącego pozwalają przewidywać, chyba bez błędu, że założony na ten rok wzrost płac realnych o 3,6% zostanie również znacznie przekroczony. Oznacza to, że w ciągu pierwszych 2 lat obecnego pięciolecia płace realne wzrosną o około 10%, czyli że zadania przypadające na cały okres lat 1971—1975 będą realizowane niemal z rocznym wyprzedzeniem.</u> | |
| 992 | + <u xml:id="u-67.21" who="#PiotrJaroszewicz">Dowodzi to, że klasa robotnicza, rolnicy, inteligencja, cały nasz naród zaakceptował politykę wytyczoną przez VI Zjazd, uznał ją za swoją, czemu daje wyraz dobrze pracując i aktywnie, po gospodarsku uczestnicząc w procesie dynamizowania rozwoju ekonomicznego kraju, poprzez wykorzystanie istniejących rezerw, rozwijanie inicjatyw produkcyjnych i technicznych.</u> | |
| 993 | + <u xml:id="u-67.22" who="#PiotrJaroszewicz">Zdając sobie z tego w pełni sprawę, jesteśmy świadomi ogromu ciążącej na nas odpowiedzialności za podejmowanie we właściwym czasie rozważnych, coraz śmielszych, nowych zadań, zgodnych z potrzebami społeczeństwa i gospodarki, odpowiadających randze i roli, jaką Polska Ludowa i nasz naród mają i muszą mieć w świecie.</u> | |
| 994 | + <u xml:id="u-67.23" who="#PiotrJaroszewicz">Ponagla nas czas i potrzeby. Zyskujemy co prawda na czasie, ale musimy ten czynnik dobrze i coraz efektywniej wykorzystywać, aby na półmetku planu 5-letniego stworzyć warunki umożliwiające przedstawienie społeczeństwu dalszych, pomyślnych perspektyw rozwoju, a także udzielenie pozytywnej odpowiedzi na pytania: co zrobiliśmy; jak dalece i w jakim czasie mogą zostać przekroczone zadania rozwoju Polski ustalone w planie 5-letnim?</u> | |
| 995 | + <u xml:id="u-67.24" who="#PiotrJaroszewicz">Bieżący rok jest z tego punktu widzenia szczególnie ważny, a nawet decydujący, gdyż tylko opierając się na obecnie uzyskiwanych efektach będziemy mogli przyjmować bardziej ambitne zadania.</u> | |
| 996 | + <u xml:id="u-67.25" who="#PiotrJaroszewicz">W imię dynamizowania rozwoju kraju, rozszerzania procesów unowocześniania gospodarki i stałej, systematycznej poprawy warunków życia ludności, musimy możliwie szybko i efektywnie usuwać z naszego działania wszystkie liczne jeszcze niedomagania, ulepszać pracę słabszych ogniw. Jest to kategoryczny imperatyw. Dziś, pomimo poważnych już sukcesów, nie możemy być jeszcze zadowoleni z naszej pracy. Dziś nie wolno nam samouspakajać się, a tym bardziej zachłystywać się osiągnięciami.</u> | |
| 997 | + <u xml:id="u-67.26" who="#PiotrJaroszewicz">W każdym zakładzie produkcyjnym, we wszystkich sferach naszej działalności, na stanowisku roboczym, w fabryce, w szkole i na ulicy, w sklepach i na budowach, w instytucjach i placówkach naukowych i badawczych spotykamy się z różnymi zjawiskami, które nas niepokoją, przysparzają kłopotów, a zarazem świadczą, że pomimo postępu mamy do czynienia z wieloma nie wykorzystanymi jeszcze rezerwami, a także z przejawami niegospodarności, z brakiem dyscypliny społecznej i z nieposzanowaniem mienia społecznego.</u> | |
| 998 | + <u xml:id="u-67.27" who="#PiotrJaroszewicz">Każdy z nas widzi — często niestety — te sprawy w mikroskali. Ale suma tych negatywnych zjawisk jest jeszcze poważna. Rząd, centralna i terenowa administracja państwowa widzą to z całą ostrością i stale podejmują kroki przeciwdziałające słabościom w naszej pracy. Jest to jedno z ważnych zadań w programie prac Rządu.</u> | |
| 999 | + <u xml:id="u-67.28" who="#PiotrJaroszewicz">Do zjawisk ujemnych zaliczamy również rozwiązywanie przez kierownictwa niektórych zakładów swoich problemów produkcyjnych w drodze nadmiernego zwiększania załogi, przy niedostatecznym uwzględnianiu intensywnych czynników rozwoju, jak wykorzystywanie rezerw, wprowadzanie lepszej organizacji pracy i lepszych rozwiązań technicznych, sprzyjających wzrostowi wydajności.</u> | |
| 1000 | + <u xml:id="u-67.29" who="#PiotrJaroszewicz">Rada Ministrów zajęła się także problematyką społecznej dyscypliny pracy. Mówiliśmy o tym szczerze i mówimy przy każdej okazji. Słusznie i celnie podejmuje ten temat nasza prasa.</u> | |
| 1001 | + <u xml:id="u-67.30" who="#PiotrJaroszewicz">Przeciwdziałając różnym niedociągnięciom w sferze dyscypliny społecznej, jesteśmy w pełni świadomi dobrej i ofiarnej pracy przytłaczającej większości naszego społeczeństwa. To w jego imieniu, w jego interesie zwalczamy te negatywne zjawiska. Choć występują one tylko na marginesie, stanowią peryferie naszego życia, choć nie decydują o naszym rozwoju — to jednak nie możemy ich lekceważyć, gdyż są — „kulą u nogi”, utrudniają pracę, a w określonych zakładach, branżach i grupach społecznych wywołują słuszne niezadowolenie wśród rzetelnie pracujących obywateli.</u> | |
| 1002 | + <u xml:id="u-67.31" who="#PiotrJaroszewicz">Mamy do czynienia również ze stratami spowodowanymi nieprzestrzeganiem dyscypliny technologicznej, słabym wykorzystaniem czasu pracy, nieusprawiedliwioną absencją i innymi zjawiskami. Do zagadnień tych przywiązujemy ogromne znaczenie, uważając, że jednym z podstawowych warunków dalszego postępu jest nasilenie działania zmierzającego do umocnienia dyscypliny pracy, zwiększenia ładu i porządku w naszym kraju. Podjęliśmy w tej dziedzinie odpowiednie kroki i decyzje, uczulając na te sprawy całą administrację państwową i gospodarczą.</u> | |
| 1003 | + <u xml:id="u-67.32" who="#PiotrJaroszewicz">Są to sprawy niezwykle aktualne, zwłaszcza jeśli zważyć, że przed nami letnie miesiące, okres urlopów i zrozumiałego dążenia ludzi pracy do wypoczynku. Gwarantując ten wypoczynek, organizującego coraz lepiej, zadaniem wszystkich odpowiedzialnych organizatorów produkcji jest jednak zapewnienie wysokiego rytmu pracy w okresie letnim, aby dorobek 5 miesięcy 1972 r. był wydatnie pomnożony.</u> | |
| 1004 | + <u xml:id="u-67.33" who="#PiotrJaroszewicz">W swoim exposé, wygłoszonym przy okazji powołania przez Sejm nowej Rady Ministrów przedstawiłem obywatelom posłom program prac Rządu. Od tego czasu minęły dwa miesiące, toteż chciałbym złożyć Wysokiej Izbie zwięzłe, wstępne sprawozdanie z tych prac.</u> | |
| 1005 | + <u xml:id="u-67.34" who="#PiotrJaroszewicz">Kierując się uchwałą VI Zjazdu partii zainicjowaliśmy wiele działań, mających na celu ustalenie kompleksowych programów przyspieszonego rozwoju najważniejszych dziedzin gospodarki na najbliższe lata i na dalszą przyszłość. Prowadzimy te prace przekonani o potrzebie przezwyciężania występujących słabości, które — nie usunięte w porę — mogłyby utrudnić w istotny sposób realizację zadań planu 5-letniego.</u> | |
| 1006 | + <u xml:id="u-67.35" who="#PiotrJaroszewicz">Czynnikiem, który przesądza o powodzeniu naszej pracy na głównych odcinkach gospodarki jest przede wszystkim konstruktywny, ambitny i kompleksowy program działania. Taki cel właśnie przyświecał zorganizowanym z inspiracji Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR, gruntownie przygotowanym, krajowym naradom gospodarczym, które skupiły szerokie grono ekspertów, fachowców i działaczy gospodarczych. Nie przypadkowo pierwszą w tym roku naradę poświęciliśmy inwestycjom, węzłowemu problemowi gospodarczemu obecnego okresu. Jego znaczenie w planie 5-letnim wynika, zwłaszcza w latach 1972— 1973, z konieczności realizacji zadań na wyjątkowo napiętym i wysokim poziomie. Aby w maksymalnie skróconych terminach i przy pełnej dyscyplinie założonych kosztów uzyskać oczekiwane efekty, trzeba po nowemu rozwiązać wiele zagadnień organizacyjnych i technicznych.</u> | |
| 1007 | + <u xml:id="u-67.36" who="#PiotrJaroszewicz">Czerpiąc z bogatego dorobku narady, Rząd podjął wiele decyzji zmierzających m.in. do usprawnienia trybu projektowania i uzgadniania dokumentacji. Uchyliliśmy wiele obowiązujących dotychczas zarządzeń i instrukcji. Usunęliśmy różne biurokratyczne przeszkody, które krępowały inicjatywę projektantów, ograniczając pole dla ludzkiej inwencji. Znowelizowano wiele przepisów z myślą o wyeliminowaniu uciążliwych warunków korzystania z kredytów krajowych i zagranicznych, o uproszczeniu rozliczeń oraz o wzmocnieniu zachęt materialnego oddziaływania na uczestników procesu inwestycyjnego. Rząd podjął uchwałę w sprawie nagradzania uczestników procesu inwestycyjnego za terminowe i przedterminowe oddawanie obiektów do użytku oraz osiąganie projektowanych zdolności produkcyjnych. Ustalone zasady i zachęty materialne będą skłaniały inwestorów, wykonawców i dostawców maszyn i urządzeń do skracania ustalonych cykli dyrektywnych. W tym samym kierunku zmierzają także działania na rzecz poprawy zaopatrzenia materiałowego i technicznego budownictwa. Przyjęto wiele nowych rozwiązań sprzyjających rozwojowi produkcji materiałów budowlanych i instalacyjnych.</u> | |
| 1008 | + <u xml:id="u-67.37" who="#PiotrJaroszewicz">Wymieniłem niektóre tylko działania podjęte w ramach kompleksowego programu doskonalenia procesu inwestycyjnego w kraju. Nie sposób jednak pominąć, że w programie tym wiele miejsca zajęła poprawa socjalno-bytowych warunków pracy załóg budowlanych, na którą składają się również zmiany w systemie wynagrodzeń oraz wdrażanie systemu wielobrygadowej organizacji pracy, opartej na umowach o dzieło.</u> | |
| 1009 | + <u xml:id="u-67.38" who="#PiotrJaroszewicz">Druga z kolei krajowa narada była poświęcona zagadnieniom rolnictwa. Przypomnę, że rolnictwo powinno w latach 1972—1975 powiększać produkcję w tempie przekraczającym średnio 4% rocznie. Jest to niezwykłe trudne, ale niezbędne dla osiągnięcia zamierzonej poprawy warunków życia oraz zwiększenia ogólnej dynamiki rozwoju gospodarki.</u> | |
| 1010 | + <u xml:id="u-67.39" who="#PiotrJaroszewicz">Musi rozwijać się i umacniać wielostronna działalność na rzecz dalszego przyspieszania produkcji rolnej, wzmożonego uruchamiania rezerw produkcyjnych, efektywnego wykorzystywania przeznaczonych dla rolnictwa środków oraz rozbudowy jego bazy materialnej i technicznej, a także zaplecza naukowego.</u> | |
| 1011 | + <u xml:id="u-67.40" who="#PiotrJaroszewicz">Krajowa narada zapoczątkowała szeroką kampanię polityczną i gospodarczą w województwach, powiatach, gromadach i wsiach, zmierzającą do osiągnięcia tych celów. Działalność ta powinna pomóc w pomyślnym rozwiązaniu wielu istotnych problemów w celu dalszego powiększenia produkcji mięsa, mleka, zbóż i pasz.</u> | |
| 1012 | + <u xml:id="u-67.41" who="#PiotrJaroszewicz">Sprawą pierwszoplanową jest maksymalne wykorzystanie każdego dosłownie hektara użytków rolnych, w szczególności gruntów, które nie są właściwie wykorzystywane w gospodarstwach pozbawionych następców lub w gospodarstwach źle prowadzonych.</u> | |
| 1013 | + <u xml:id="u-67.42" who="#PiotrJaroszewicz">W postępującej aktywizacji rolnictwa i przetwórstwa rolnego widzimy jeden z podstawowych warunków umacniania równowagi rynkowej. Jest to problem, wokół którego ogniskuje się uwaga i działanie Rządu.</u> | |
| 1014 | + <u xml:id="u-67.43" who="#PiotrJaroszewicz">Wraz z przyspieszoną realizacją zadań produkcyjnych następuje wzrost pieniężnych dochodów ludności z tytułu wynagradzania za pracę i sprzedaży produktów rolnych. Tendencje te nakazują Rządowi dbałość o stałe utrwalanie równowagi rynkowej. Wobec tego przewidujemy, że w stosunku do planu trzeba będzie zwiększyć podaż towarów i usług w roku bieżącym o kilkanaście miliardów złotych. Kroki takie zostały już podjęte. Dzięki aktywności klasy robotniczej i wszystkich ludzi pracy, którzy codziennym trudem przyczyniają się do uzyskiwania dodatkowych rezultatów produkcyjnych, z pewnością pomyślnie rozwiążemy ten problem w bieżącym roku.</u> | |
| 1015 | + <u xml:id="u-67.44" who="#PiotrJaroszewicz">Zdajemy sobie jednak sprawę, że zjawisko to, będące następstwem wysokiej dynamiki wzrostu dochodów ludności, występować będzie również w latach następnych. Toteż już dzisiaj Rząd przygotowuje dodatkowy program, mający na celu przyspieszenie rozwoju produkcji dóbr materialnych, przeznaczonych na zaopatrzenie ludności, w stopniu wydatnie przekraczającym ustalenia planu 5-letniego. To samo dotyczy usług — zarówno konsumpcyjnych, jak i inwestycyjnych, na które szybko rośnie popyt, zwłaszcza na rynku wiejskim.</u> | |
| 1016 | + <u xml:id="u-67.45" who="#PiotrJaroszewicz">W ubiegłym tygodniu Rząd rozpatrzył projekt przyspieszonego programu rozwoju usług dla ludności. Program ten w pełni zasługuje na miano kompleksowego i wybiega daleko poza bieżącą pięciolatkę, obejmując również okres do 1980 r. Będzie on tematem kolejnej narady ogólnokrajowej.</u> | |
| 1017 | + <u xml:id="u-67.46" who="#PiotrJaroszewicz">Chodzi nam nie tylko o zwiększenie ilości i jakości świadczonych usług, ale także o nadanie tej problematyce — jako czynnikowi mającemu doniosły wpływ na poprawę warunków życia rodzinnego i na ułatwienie kobietom pracującym prowadzenia gospodarstwa domowego — odpowiedniej społecznej rangi. Zagadnienie to wiąże się ściśle z uchwalonym przez V Plenum KC PZPR programem rozwoju budownictwa mieszkaniowego.</u> | |
| 1018 | + <u xml:id="u-67.47" who="#PiotrJaroszewicz">Ostatnio Rząd ustalił szczegółowy harmonogram realizacji postanowień V Plenum. Zapewnienie — zgodnie z programem Plenum — własnego mieszkania każdej rodzinie wymagać będzie również rozbudowy kompleksu usług budowlanych, remontowych oraz związanych z wyposażeniem i prowadzeniem gospodarstwa domowego. Uzupełnia ten rejestr wiele usług turystycznych i wypoczynkowych oraz różnorodnych usług świadczonych ludności wiejskiej, w tym rolnictwu indywidualnemu.</u> | |
| 1019 | + <u xml:id="u-67.48" who="#PiotrJaroszewicz">Zamierzamy rozpatrzyć w najbliższym czasie wiele podstawowych zagadnień związanych ze zwiększeniem produkcji dóbr konsumpcyjnych ponad ustalenia planu 5-letniego. Pracujemy nad dalszym zwiększeniem zadań z myślą o rynku i eksporcie w różnych pionach rolnictwa i w całym przemyśle rolno-spożywczym. Przewidujemy rozbudowę mocy produkcyjnych w tym przemyśle, m.in. w drodze zakupu wielu nowoczesnych, kompletnych obiektów, w tym dla przemysłu mięsnego, mleczarskiego i dla chłodnictwa. Opracowany został także program mający na celu wydatne zwiększenie hodowli i związanego z nią przetwórstwa bukatów, cieląt i drobiu.</u> | |
| 1020 | + <u xml:id="u-67.49" who="#PiotrJaroszewicz">W naszych zamierzeniach na rzecz przyspieszenia wzrostu produkcji rynkowej poważna rola przypada również przemysłowi elektromaszynowemu, chemicznemu, lekkiemu i drobnej wytwórczości. W przemysłach tych pójdziemy w dwóch kierunkach. Pierwszy — to dalsze uruchamianie rezerw produkcyjnych, materiałowych, technicznych i organizacyjnych, drugi — to działalność inwestycyjna, a w szczególności zapewnienie terminowego wykonania inwestycji o dużym znaczeniu dla zaopatrzenia rynku, przewidzianych do uruchomienia w latach 1974—1975. Ich realizacja wymagać będzie szczególnego nadzoru i opieki ze strony Rządu. Ustaliliśmy w tej mierze konkretny program działania.</u> | |
| 1021 | + <u xml:id="u-67.50" who="#PiotrJaroszewicz">W poselskiej dyskusji nad planem poczesne miejsce zajęła problematyka rozwoju stosunków gospodarczych z zagranicą. Uznając słuszność oceny, że założona w planie dynamika wzrostu obrotów handlu zagranicznego nie odpowiada w pełni potencjalnym możliwościom gospodarki, Rząd podjął na początku maja uchwałę, która skorygowała zadania handlu zagranicznego na 1972 r. W myśl tych decyzji dynamika wzrostu eksportu zwiększy się o około 5,5 punkta w stosunku do ustaleń planu, zaś importu o 5 punktów.</u> | |
| 1022 | + <u xml:id="u-67.51" who="#PiotrJaroszewicz">Manewr ten wychodzi naprzeciw przyjętej tezie o zwiększeniu udziału handlu zagranicznego w procesie modernizacji gospodarki, w zaspokojaniu potrzeb materiałowych wielu branż przemysłu oraz we wzbogacaniu asortymentu na rynku wewnętrznym.</u> | |
| 1023 | + <u xml:id="u-67.52" who="#PiotrJaroszewicz">Przed polskim eksportem rysują się korzystne perspektywy. Potęguje je kompleksowy program socjalistycznej integracji gospodarczej krajów RWPG, przyjęty na XXV sesji Rady. Ostatnio zatwierdziliśmy plan realizacji przez Polskę zadań wynikających z tego programu.</u> | |
| 1024 | + <u xml:id="u-67.53" who="#PiotrJaroszewicz">Dużą rolę w dalszym rozwoju kraju mieć będzie myśl badawcza i naukowo-techniczna. Stawka na nowoczesność obowiązuje wszystkich. Na tę sferę działalności przeznaczamy zwiększone nakłady inwestycyjne i finansowe w złotówkach i dewizach. Jednocześnie tworzymy warunki sprzyjające zapewnieniu gospodarce odpowiedniej liczby wysoko kwalifikowanych kadr. Dążymy do lepszego przygotowania młodzieży do służby na rzecz rozwoju kraju.</u> | |
| 1025 | + <u xml:id="u-67.54" who="#PiotrJaroszewicz">W debacie sejmowej obywatele posłowie z niepokojem mówili o rozwoju energetyki. Przedstawiając projekt planu 5-letniego wskazywaliśmy wyraźnie na niedostateczny wzrost instalowanych mocy energetycznych. Rząd podjął działania, które pozwolą nam przyspieszyć realizację kilku kluczowych inwestycji energetycznych i oddać je wcześniej do eksploatacji. Powinno to zapewnić odpowiedni wzrost produkcji energii w końcowych latach bieżącej pięciolatki. Dotyczy to również, Towarzyszu Lorens, ciepłownictwa.</u> | |
| 1026 | + <u xml:id="u-67.55" who="#PiotrJaroszewicz">Jednocześnie decyzją Rządu zostały przesunięte odpowiednie środki z centralnej rezerwy planu inwestycyjnego na podjęcie nowych inwestycji w energetyce. Mamy bowiem na uwadze wyraźne powiększanie produkcji materialnej ponad ustalenia planu 5-letniego, do czego jest niezbędna dodatkowa energia elektryczna. Łącznie te dodatkowe nakłady wyniosą około 3,7 mld zł, co oznacza podniesienie globalnej sumy inwestycji w energetyce w bieżącym pięcioleciu do 65,2 mld zł, czyli o 75% więcej w porównaniu z nakładami w poprzednim pięcioleciu.</u> | |
| 1027 | + <u xml:id="u-67.56" who="#PiotrJaroszewicz">W toku dyskusji sejmowej podniesiona została kwestia polityki ludnościowej i rodzinnej, dotykając, niestety, tylko jednego z aspektów tej polityki. Generalną wytyczną działania Rządu w tej sprawie jest uchwała VI Zjazdu PZPR, która stawia zagadnienia polityki ludnościowej i rodzinnej na szerokiej bazie nowej polityki społeczno-gospodarczej i prowadzić będzie także do odpowiedniego rozwoju ludnościowego kraju.</u> | |
| 1028 | + <u xml:id="u-67.57" who="#PiotrJaroszewicz">Na treść naszej polityki społecznej, w tym ludnościowej i rodzinnej, składa się dwukrotnie wyższe tempo wzrostu płac realnych w porównaniu z osiągniętym w ubiegłym dziesięcioleciu, racjonalne zatrudnienie 3,5 min młodych ludzi znacznie lepiej niż kiedykolwiek przysposobionych do pracy i życia, zamierzona budowa co najmniej 1 080 tys. mieszkań — to jest o 1/4 więcej, aniżeli wybudowaliśmy w ubiegłym pięcioleciu.</u> | |
| 1029 | + <u xml:id="u-67.58" who="#PiotrJaroszewicz">Także istotną częścią składową naszej polityki socjalnej jest wielostronny program świadczeń socjalnych, obejmujący m.in. rozszerzenie opieki przedszkolnej, rozwój opieki nad dziećmi i młodzieżą, o czym mówią chociażby liczby dotyczące obozów, kolonii i innych form wypoczynku, o dalszą szybką rozbudowę systemu oświaty, czemu daliśmy wyraz wszyscy w poprzedniej debacie sejmowej nad Kartą Praw i Obowiązków Nauczyciela.</u> | |
| 1030 | + <u xml:id="u-67.59" who="#PiotrJaroszewicz">Zajęliśmy się ważną sprawą ulepszania warunków i form opieki nad dzieckiem i matką oraz sprawami kobiet pracujących. Przedłużone zostały urlopy macierzyńskie. Będziemy realizować, zgodnie z uchwałą VI Zjazdu, program zwiększenia uprawnień socjalnych robotnic w kierunku zrównania ich uprawnień z uprawnieniami pracownic umysłowych.</u> | |
| 1031 | + <u xml:id="u-67.60" who="#PiotrJaroszewicz">Bardzo poważnie zwiększamy świadczenia lekarskie dla całej ludności kraju. Przypomnę choćby o objęciu powszechną opieką lekarską ludności rolniczej. Z pełną powagą traktujemy problemy rozwoju kulturalnego człowieka, dbając o zapewnienie wszechstronnych warunków kształtowania osobowości ludzkiej.</u> | |
| 1032 | + <u xml:id="u-67.61" who="#PiotrJaroszewicz">Bez przesady można zatem powiedzieć, że nasza polityka społeczna, a w tym polityka ludnościowa i rodzinna, jest jak nigdy dotąd wielostronna, bogata w treści humanistyczne, zespolona z całokształtem naszej polityki społeczno-gospodarczego rozwoju kraju.</u> | |
| 1033 | + <u xml:id="u-67.62" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoki Sejmie! Urzeczywistnienie założeń ambitnego i trudnego planu, który został rozpatrzony przez Wysoką Izbę, da podstawy do jeszcze szybszego wzrostu dochodu narodowego i do dalszej wydatnej poprawy warunków życia Polaków. Wysoka dynamika wzrostu gospodarczego, założona w obecnym planie. 5- letnim, przygotowuje dobry punkt wyjścia do dalszego rozwoju kraju.</u> | |
| 1034 | + <u xml:id="u-67.63" who="#PiotrJaroszewicz">Mamy wszelkie warunki, aby zgodnie z kierunkowymi wytycznymi partii dobrze zrealizować ustalone zadania i wspólnym wysiłkiem całego społeczeństwa osiągnąć szybki rozwój gospodarki, odpowiadający naszym potrzebom i aspiracjom, a także wymogom rewolucji naukowo-technicznej.</u> | |
| 1035 | + <u xml:id="u-67.64" who="#PiotrJaroszewicz">Efektem tych wszystkich działań będzie dalsze wzmocnienie pozycji Polski w świecie. Ostatnie 17 miesięcy świadczy dobitnie o rosnącej roli naszego kraju na arenie międzynarodowej. Tę rolę i pozycję określamy i wzmacniamy własną, pracą, talentem i umiejętnością, w atmosferze ładu i porządku, w twórczym działaniu na rzecz postępu produkcyjnego i technicznego, w powszechnym klimacie społecznego zaangażowania i poparcia.</u> | |
| 1036 | + <u xml:id="u-67.65" who="#PiotrJaroszewicz">Wysoka Izbo! Obecna sytuacja międzynarodowa, a zwłaszcza na kontynencie europejskim, ukształtowana pod wpływem konsekwentnej, pokojowej polityki Związku Radzieckiego, Polski i innych krajów socjalistycznych, stwarza coraz bardziej pomyślne warunki dla twórczej, pokojowej pracy naszego narodu. W rezultacie ratyfikacji układów zawartych przez Polskę i Związek Radziecki z NRF zamknął się powojenny rozdział w dziejach Europy. Zakończyła się pełnym sukcesem wieloletnia walka naszego państwa o prawno-międzynarodowe uznanie granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Zapoczątkowany został proces normalizacji stosunków z NRF, z którym wiążemy nadzieje wniesienia ważnego wkładu w dzieło pokoju i odprężenia w Europie.</u> | |
| 1037 | + <u xml:id="u-67.66" who="#PiotrJaroszewicz">Normalizacja stosunków między NRF i Polską w oparciu o literę i ducha układu z 7 grudnia 1970 r., a także uregulowanie stosunków między NRF i innymi krajami socjalistycznymi — to kolejna szansa umocnienia pokoju i pogłębienia odprężenia. Wykorzystanie jej leży w interesie Polski i innych krajów socjalistycznych, w interesie NRF i wszystkich narodów Europy.</u> | |
| 1038 | + <u xml:id="u-67.67" who="#PiotrJaroszewicz">Mamy nadzieję, że w postępującym procesie normalizacji zostaną uznane i przyjęte do Organizacji Narodów Zjednoczonych oba państwa niemieckie — Niemiecka Republika Demokratyczna i Niemiecka Republika Federalna, że normalizacja stosunków pomiędzy NRF i Czechosłowacją nastąpi drogą uznania układu monachijski ego za nieważny od samego początku.</u> | |
| 1039 | + <u xml:id="u-67.68" who="#PiotrJaroszewicz">W pełni doceniamy wagę porozumień berlińskich, których wejście w życie stanowi doniosły krok na drodze polepszenia sytuacji w Europie.</u> | |
| 1040 | + <u xml:id="u-67.69" who="#PiotrJaroszewicz">Polska, jak i inne państwa socjalistyczne wierne zasadom pokojowego współistnienia, opowiadały się i opowiadają za kształtowaniem dobrych stosunków ze wszystkimi państwami o odmiennym ustroju. Wyrazem tej polityki była wizyta Prezydenta Nixona w Związku Radzieckim i w Polsce. Jej rezultaty potwierdziły stopniowe przekształcanie się zasady pokojowego współistnienia w praktyczną regułę życia międzynarodowego. Realia polityczne ciągle potwierdzają, że nie można dziś już znajdować rozwiązań ważnych problemów międzynarodowych w zbankrutowanej polityce z pozycji siły. Dotyczy to obecnie w szczególnej mierze Wietnamu, którego walkę o sprawiedliwy pokój, o wolność i niezależność popieraliśmy i będziemy popierać — zgodnie z internacjonalistycznymi zasadami naszej polityki. Wierzymy, że problem wietnamski znajdzie swoje pokojowe rozwiązanie.</u> | |
| 1041 | + <u xml:id="u-67.70" who="#PiotrJaroszewicz">Rezultaty rozmów przywódców Związku Radzieckiego i naszych rozmów z Prezydentem Nixonem będą miały niewątpliwy wpływ na odprężenie w stosunkach międzynarodowych, na rozszerzenie perspektyw wyeliminowania wojny ze współczesnej rzeczywistości, na rozwój wzajemnie korzystnej współpracy gospodarczej między Wschodem i Zachodem. Z wynikami tych rozmów, z porozumieniami zawartymi w Moskwie, szerokie koła międzynarodowej opinii publicznej wiążą nadzieje na trwały pokój, rozwój współpracy i powstrzymanie wyścigu zbrojeń.</u> | |
| 1042 | + <u xml:id="u-67.71" who="#PiotrJaroszewicz">Rozwijając szeroką współpracę z bratnimi państwami socjalistycznymi, gościmy w Polsce przedstawiciela bohaterskiego narodu kubańskiego, Premiera Fidela Castro. Rozmowy, jakie prowadzimy z Premierem rewolucyjnego rządu Kuby będą stanowić dalszy wkład w dzieło zacieśniania więzów przyjaźni między Kubą a Polską Rzecząpospolitą Ludową.</u> | |
| 1043 | + <u xml:id="u-67.72" who="#PiotrJaroszewicz">Wkrótce przybędzie z przyjacielską wizytą do Polski Prezydent Jugosławii Józef Broz Tito. Do spotkania tego przy wiązujemy wielkie znaczenie. Służyć ono będzie sprawie dalszego pogłębienia przyjacielskich stosunków z socjalistyczną Jugosławią.</u> | |
| 1044 | + <u xml:id="u-67.73" who="#PiotrJaroszewicz">Prowadzimy aktywną politykę zagraniczną, wnosząc konstruktywny wkład w sprawę pokoju, umocnienia bezpieczeństwa i rozwoju współpracy, zwłaszcza w Europie.</u> | |
| 1045 | + <u xml:id="u-67.74" who="#PiotrJaroszewicz">Aktualna sytuacja, perspektywy ustanowienia trwałego pokoju i bezpieczeństwa w Europie wymagać będą dalszej aktywności naszej zagranicznej polityki. Rola Polski na arenie międzynarodowej będzie tym większa, im Polska będzie silniejsza, bardziej zasobna i gospodarna.</u> | |
| 1046 | + <u xml:id="u-67.75" who="#PiotrJaroszewicz">Z tym przekonaniem przystąpiliśmy i przystępujemy do realizacji ambitnych, ale zarazem trudnych i zadań planu 5-letniego.</u> | |
| 1047 | + <u xml:id="u-67.76" who="#PiotrJaroszewicz">Przedstawiając wybrane problemy związane z realizacją bieżącego planu 5-letniego, chcę zapewnić Wysoką Izbę, że Rząd w swoich poczynaniach kierować się będzie stałą troską o prawidłową i pełną realizację uchwał VI Zjazdu partii, których odzwierciedleniem i uściśleniem jest zaprezentowany Sejmowi przez Radę Ministrów projekt planu na lata 1971— 1975.</u> | |
| 1048 | + <u xml:id="u-67.77" who="#PiotrJaroszewicz">Proszę Wysoką Izbę o podjęcie uchwały, która uczyni projekt planu obowiązującym aktem państwowym.</u> | |
| 1049 | + <u xml:id="u-67.78" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1050 | + </div> | |
| 1051 | + <div xml:id="div-68"> | |
| 1052 | + <u xml:id="u-68.0" who="#Marszalek">Lista mówców została wyczerpana.</u> | |
| 1053 | + <u xml:id="u-68.1" who="#Marszalek">Zamykam dyskusję.</u> | |
| 1054 | + <u xml:id="u-68.2" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 1055 | + <u xml:id="u-68.3" who="#Marszalek">Proponowane przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów poprawki do rządowego projektu uchwały Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 są zamieszczone w doręczonym Obywatelom Posłom druku sejmowym nr 35.</u> | |
| 1056 | + <u xml:id="u-68.4" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały Sejmu Polskiej Marszałek Rzeczypospolitej Ludowej o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975 wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 1057 | + <u xml:id="u-68.5" who="#Marszalek">Dziękuję.</u> | |
| 1058 | + <u xml:id="u-68.6" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 1059 | + <u xml:id="u-68.7" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 1060 | + <u xml:id="u-68.8" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm podjął jednomyślnie uchwałę o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971—1975.</u> | |
| 1061 | + <u xml:id="u-68.9" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła o rządowych projektach ustaw:</u> | |
| 1062 | + <u xml:id="u-68.10" who="#Marszalek">1) o wykonywaniu i organizacji rzemiosła (druki nr 25 i 32), 2) o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników (druki nr 26 i 33).</u> | |
| 1063 | + <u xml:id="u-68.11" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Wacław Kozubski.</u> | |
| 1064 | + </div> | |
| 1065 | + <div xml:id="div-69"> | |
| 1066 | + <u xml:id="u-69.0" who="#PoselKozubskiWaclaw">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie rządowe projekty ustaw:</u> | |
| 1067 | + <u xml:id="u-69.1" who="#PoselKozubskiWaclaw">— o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz — o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników wraz z poprawkami przyjętymi przez Komisję (druki nr 32 i 33). W toku swych prac Komisja wykorzystała uwagi i wnioski przekazane jej przez Komisję Prac Ustawodawczych.</u> | |
| 1068 | + <u xml:id="u-69.2" who="#PoselKozubskiWaclaw">Podjęcie prac nad wspomnianymi projektami podyktowane zostało potrzebą uporządkowania wielu spraw rzemiosła i innych działów pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej. W szczególności chodziło o jednoznaczne określenie społecznych i gospodarczych funkcji, jakie ma do spełnienia pozarolnicza gospodarka nie uspołeczniona, tym bardziej, że jest rzeczą bezsporną, że działalność tego działu gospodarki ma istotną rolę, zwłaszcza w dziedzinie zaspokajania potrzeb ludności na usługi.</u> | |
| 1069 | + <u xml:id="u-69.3" who="#PoselKozubskiWaclaw">Pozarolniczy sektor nie uspołeczniony stanowi zarówno pod względem liczby zatrudnionych, jak i wartości produkcji stosunkowo nieznaczny procent w stosunku do całej gospodarki uspołecznionej. Udział rzemiosła w tworzeniu dochodu narodowego kształtuje się na poziomie około 3%, jednakże znaczenie tego sektora w zaspokajaniu usług i w produkcji niektórych wyrobów rynkowych ma istotne znaczenie społeczne. W usługach dla ludności koordynowanych przez resort handlu wewnętrznego i usług udział rzemiosła wynosi 65%, a świadczone przezeń, zwłaszcza tradycyjne usługi, mają w wielu regionach, wielu wsiach i miastach naszego kraju decydującą rolę.</u> | |
| 1070 | + <u xml:id="u-69.4" who="#PoselKozubskiWaclaw">Do końca 1970 r. nie potrafiono w zasadzie, mimo kilkakrotnie podejmowanych prób, wypracować systemu prawno-organizacyjnego i ekonomicznego, w tym fiskalnego, który by zapewniał temu działowi gospodarki stabilną działalność i rozwój zgodny z potrzebami kraju. Było to efektem zmieniającej się koniunktury, zmieniającej się polityki wobec tego sektora, prowadziło do załamywania się linii rozwoju rzemiosła i powstawania w jego łonie zjawisk negatywnych, które szczególnie ostro wystąpiły w latach 1968—1969.</u> | |
| 1071 | + <u xml:id="u-69.5" who="#PoselKozubskiWaclaw">Do tych negatywnych zjawisk należał zwłaszcza społecznie i gospodarczo nieuzasadniony wzrost obrotów pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej z tytułu niektórych świadczeń na rzecz gospodarki uspołecznionej, niedostateczny rozwój, a nawet spadek liczby drobnych za kładów rzemieślniczych świadczących usługi dla ludności zwłaszcza w małych miastach i na terenach wiejskich. Wystąpiło również niekorzystne zjawisko powstawania nowych zakładów rzemieślniczych i wzrostu zatrudnienia w rzemiośle kadry wykwalifikowanej, pochodzącej w części z gospodarki uspołecznionej, a nie — jak było w założeniu — kadry przygotowanej w ramach rzemiosła. To ostatnie zjawisko dotyczyło zwłaszcza dużych aglomeracji przemysłowych, odczuwających niedobór wykwalifikowanej kadry.</u> | |
| 1072 | + <u xml:id="u-69.6" who="#PoselKozubskiWaclaw">Społeczny sprzeciw budziło również w przeszłości zjawisko koncentracji obrotów oraz szczególnie atrakcyjnych zleceń w rękach nielicznej grupy ludzi, którzy znaleźli się w szeregach rzemiosła przypadkowo, podważając społeczne zaufanie do działalności rzemieślniczej.</u> | |
| 1073 | + <u xml:id="u-69.7" who="#PoselKozubskiWaclaw">Powstawaniu tych niekorzystnych zjawisk sprzyjały nie rozwiązane do końca problemy natury prawno-organizacyjnej i ekonomicznej. W szczególności nie rozwiązane zostały sprawy zasad prawnych wykonywania rzemiosła, nie opracowano również dostosowanego do potrzeb systemu podatkowego. Obowiązujący system podatkowy umożliwiał dowolność postępowania organów podatkowych z jednej strony oraz uchylanie się od uzasadnionego opodatkowania przez niektóre najsilniejsze ekonomicznie zakłady — z drugiej strony.</u> | |
| 1074 | + <u xml:id="u-69.8" who="#PoselKozubskiWaclaw">Były ponadto niekorzystne zjawiska w działalności organizacji rzemieślniczych, a zwłaszcza w działalności spółdzielczości rzemieślniczej.</u> | |
| 1075 | + <u xml:id="u-69.9" who="#PoselKozubskiWaclaw">Poczynając od stycznia 1971 r. kierownictwo partyjne i państwowe, wychodząc z założenia, że zgodna z potrzebami społecznymi i gospodarczymi kraju działalność rzemiosła ma zapewnione trwałe perspektywy rozwoju i może liczyć na pomoc ze strony państwa, podjęło wiele decyzji i przedsięwzięć, które sprzyjały stabilizacji oraz dalszemu rozwojowi rzemiosła i pozostałych dziedzin pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej. Sprawom tym poświęcone były posiedzenia Prezydium Rządu w styczniu i lutym ubiegłego roku. Następnie z inicjatywy Komitetu Centralnego PZPR i Centralnego Komitetu SD powołano międzyresortową komisję z udziałem przedstawicieli KC partii i CK SD dla opracowania założeń i warunków rozwoju działalności rzemiosła. Opracowane przez tę komisję materiały i wnioski były przedmiotem prac Biura Politycznego KC w lipcu ubiegłego roku, a w dniu 3 listopada ub. roku — przedmiotem spotkania i wspólnej uchwały Biura Politycznego KC PZPR i Prezydium CK SD.</u> | |
| 1076 | + <u xml:id="u-69.10" who="#PoselKozubskiWaclaw">Podjęte zostały ponadto odpowiednie decyzje w sprawie tzw. styku pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej z gospodarką uspołecznioną. W wyniku tych decyzji nastąpiło zasadnicze uporządkowanie tego problemu na podstawie racjonalnych zasad.</u> | |
| 1077 | + <u xml:id="u-69.11" who="#PoselKozubskiWaclaw">Podjęto również wiele prac o charakterze kompleksowym. Wśród nich na czoło wysunęły się inicjatywy ustawodawcze, których szczególnie doniosłym przykładem są projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników.</u> | |
| 1078 | + <u xml:id="u-69.12" who="#PoselKozubskiWaclaw">Zasadniczą społeczną i polityczną przesłanką dla podjęcia tych prac było stanowisko wyrażone we wspólnej uchwale Biura Politycznego KC i Prezydium CK SD, potwierdzone potem uchwałą VI Zjazdu partii, stosownie do którego wszechstronny rozwój kraju oraz konieczność lepszego zaspokajania potrzeb społecznych i poprawy warunków bytowych ludzi wymagają odpowiedniego wykorzystania potencjału pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, a w szczególności rzemiosła.</u> | |
| 1079 | + <u xml:id="u-69.13" who="#PoselKozubskiWaclaw">Założenia na bieżącą pięciolatkę przewidują, że do końca 1975 r. liczba zakładów rzemieślniczych ma wzrosnąć o ok. 16%, zatrudnienie — o ok. 27%. Jeżeli chodzi o zatrudnienie — przewiduje się szczególnie szybki wzrost liczby uczniów. Zakłada się ponadto dynamiczny przyrost wartości obrotów osiąganych z tytułu świadczonych przez zakłady rzemieślnicze usług dla ludności, przy czym obecna sytuacja w tym zakresie wskazuje na to, że zajdzie prawdopodobnie potrzeba przyspieszenia rozwoju działalności rzemieślniczej w sferze usług dla ludności.</u> | |
| 1080 | + <u xml:id="u-69.14" who="#PoselKozubskiWaclaw">Jest rzeczą zrozumiałą, że realizacja tych zamierzeń będzie możliwa tylko wtedy, gdy nastąpi znaczna poprawa warunków pracy zakładów rzemieślniczych. Celowi temu służą m.in. wspomniane projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników.</u> | |
| 1081 | + <u xml:id="u-69.15" who="#PoselKozubskiWaclaw">Konieczność zmiany obowiązującego systemu prawnego ma również przyczyny o charakterze prawnym. Wiadomo bowiem od lat, że prawne zasady wykonywania rzemiosła oparte z jednej strony na przedwojennym Prawie przemysłowym z 1927 r. i na ustawie o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej z 1958 r., mimo wielokrotnych nowelizacji tych aktów prawnych nie stanowią właściwego instrumentu oddziaływania na działalność rzemiosła, zgodnie ze społecznymi i gospodarczymi potrzebami kraju.</u> | |
| 1082 | + <u xml:id="u-69.16" who="#PoselKozubskiWaclaw">O kształcie i treści przedstawionego dzisiaj Wysokiej Izbie projektu ustawy zadecydowały następujące przyjęte założenia.</u> | |
| 1083 | + <u xml:id="u-69.17" who="#PoselKozubskiWaclaw">Po pierwsze — zgodnie z zachodzącym od lat procesem umacniania roli rad narodowych wyposażono je w niezbędne przepisy prawne w zakresie oddziaływania na kierunki działania rzemiosła. W związku ze stale rosnącą rolą rzemiosła w zaspokajaniu potrzeb ludności wiejskiej oraz rozwijającego się rolnictwa, projekt ustawy przewiduje ścisłe powiązanie działalności rzemieślniczych zakładów usytuowanych na terenach wiejskich z działalnością gromadzkich rad narodowych. Znalazło to wyraz w odejściu od dotychczas obowiązującej zasady, że wydawanie wszelkich uprawnień odbywa się na szczeblu powiatowym. Projekt nadaje odpowiednie uprawnienia w tym zakresie biurom gromadzkich rad narodowych, a na terenach miejskich — radom narodowym nie posiadającym uprawnień rad narodowych stopnia powiatowego.</u> | |
| 1084 | + <u xml:id="u-69.18" who="#PoselKozubskiWaclaw">Po drugie — wychodząc z założenia, że trwałą perspektywę przed rzemiosłem otwiera działalność w sferze usług dla ludności projekt wprowadza wiele istotnych preferencji dla zakładów, które koncentrować się będą na rozwijaniu usług. Stanowisko to znalazło wyraz w zaproponowanym nowym typie uprawnienia do działalności rzemieślniczej w formie potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła. Uprawnienie to przyznawane będzie osobom zamierzającym prowadzić działalność w zakresie świadczenia usług dla ludności i rolnictwa, wytwarzania drobnych artykułów przeznaczonych na zaopatrzenie rynku lokalnego oraz wyrobów o charakterze regionalnym, pamiątkarskim i artystycznym, wytwarzanych osobiście lub przy pomocy członków rodzin, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.</u> | |
| 1085 | + <u xml:id="u-69.19" who="#PoselKozubskiWaclaw">Szczególnie doniosłą zmianę w stosunku do dotychczasowego prawodawstwa stanowi zaproponowana w projekcie ustawy zasada, że rzemieślnicy wykonujący rzemiosło na podstawie potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła będą stosownie do art. 47 projektu ustawy zwolnieni w przeważającej mierze od obowiązku płacenia podatku dochodowego i i obrotowego, a świadczenia na rzecz państwa ponosić będą w postaci tzw. opłaty skarbowej, przy czym zakłada się, że opłata ta będzie odpowiednio zróżnicowana. W uzasadnionych wypadkach zakłada się stosowanie daleko idących ulg i nawet zwolnień z opłaty skarbowej.</u> | |
| 1086 | + <u xml:id="u-69.20" who="#PoselKozubskiWaclaw">Po trzecie — w celu zapewnienia prawnych podstaw dla stabilnego działania całego rzemiosła zarówno potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła, jak i zezwolenia wydawane zakładom rzemieślniczym zatrudniającym siły najemne oraz podejmującym produkcję, będą uprawnieniami bezterminowymi. Przyjęcie takiego rozwiązania powinno sprzyjać procesowi stabilizacji, a co zatem idzie — unowocześnienia i modernizacji zakładów rzemieślniczych w drodze dokonywania odpowiednich inwestycji.</u> | |
| 1087 | + <u xml:id="u-69.21" who="#PoselKozubskiWaclaw">Proponowane przepisy elastyczniej niż dotychczas regulują sprawę kwalifikacji zawodowych poprzez rezygnację z wymogu kwalifikacji zawodowych wszędzie tam, gdzie nie wchodzi w rachubę ochrona zdrowia lub życia albo istotnych interesów osób korzystających ze świadczeń lufo osób zatrudnionych przez rzemieślnika.</u> | |
| 1088 | + <u xml:id="u-69.22" who="#PoselKozubskiWaclaw">Istotną cechą nowej procedury jest zredukowanie do minimum sytuacji, w których decyzja organu jest z góry określona odpowiednim przepisem, tak jak to jest obecnie w art. 3 ust. 2 ustawy o zezwoleniach, gdzie właściwy organ jest zobowiązany do niewydawania zezwolenia w określonych sytuacjach. Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła, uwzględniając konsekwentnie szerokie uprawnienia rad narodowych, prawie we wszystkich wypadkach — poza wypadkiem wskazanym w art. 7 ust. 1 — pozwala poddać wniosek o wydanie uprawnienia pod ocenę organu administracji państwowej, który może, ale tylko wyjątkowo — musi, odmówić wydania uprawnienia.</u> | |
| 1089 | + <u xml:id="u-69.23" who="#PoselKozubskiWaclaw">Szczególną cechą nowej procedury, nie znaną w takim zakresie w obecnym prawie, jest ścisłe powiązanie postępowania administracyjnego z opinią właściwych ogniw samorządu rzemieślniczego (cechów i spółdzielni).</u> | |
| 1090 | + <u xml:id="u-69.24" who="#PoselKozubskiWaclaw">Doniosłe /zmiany wprowadza projekt ustawy w zakresie samego pojęcia rzemiosła, zrywa bowiem z wieloma rozwiązaniami, które nie znajdują w obecnych warunkach dostatecznego uzasadnienia. Proponuje się więc zerwanie ze sztucznym, aktualnie obowiązującym podziałem na działalność wykonywaną w ramach tradycyjnie rozumianego rzemiosła, tzw. przemysłu prywatnego i usług nierzemieślniczych i proponuje się objęcie tej grupy wspólnym mianem rzemiosła jako zawodowego wykonywania przez osoby fizyczne we własnym imieniu gospodarczej działalności wytwórczej i usługowej.</u> | |
| 1091 | + <u xml:id="u-69.25" who="#PoselKozubskiWaclaw">Uwzględniając szerokie wymogi stawiane przez potrzeby społeczne i rozwój cywilizacji technicznej, projekt odchodzi od idei zamkniętej listy rzemiosł, wprowadzając w to miejsce otwarte pojęcie rzemiosła. Przyniesie to w praktyce objęcie społecznym i prawnym statusem rzemiosła kilkutysięcznej grupy prywatnych usługowców i wytwórców, którzy rozwijając działalność o niekwestionowanej społecznej przydatności, jak np. usługi młynarskie, produkcja poszukiwanych materiałów budowlanych itp., pozbawieni byli uprawnień, z których od lat korzystała społeczność rzemieślnicza.</u> | |
| 1092 | + <u xml:id="u-69.26" who="#PoselKozubskiWaclaw">Wychodząc ze wspomnianej wyżej zasady integracji we wspólnym pojęciu rzemiosła większości działalności wykonywanych w ramach pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, projekt zakłada utworzenie jednej organizacji w miejsce czterech dotychczas działających społeczno-zawodowych i gospodarczych organizacji rzemiosła i prywatnych wytwórców. Nowa organizacja, dla której proponuje się nazwę Centralny Związek Rzemiosła, ma stanowić nie tylko sumę praw i obowiązków aktualnie pracujących ogniw samorządu gospodarki nie uspołecznionej, ale ma być w założeniu jakościowo nową organizacją. Centralny Związek Rzemiosła będzie reprezentował rzemiosło wobec naczelnych organów administracji państwowej i innych centralnych instytucji, a zadaniem jego będzie oddziaływanie na prawidłowy rozwój rzemiosła w kraju oraz wytyczanie kierunków pracy i rozwoju terenowym organizacjom rzemiosła. Wiąże się z tym nadanie nowej organizacji wielu ważnych uprawnień.</u> | |
| 1093 | + <u xml:id="u-69.27" who="#PoselKozubskiWaclaw">W projekcie zakłada się przesunięcie wielu uprawnień naczelnych organów administracji państwowej ze sfery bezpośredniego nadzoru w sferę koordynacji. Takie postawienie sprawy oznacza poważny wzrost zadań i obowiązków nowej organizacji rzemiosła. Chodzi tu zarówno o skuteczne oddziaływanie na kierunki działalności rzemiosła, jak i na zakres oraz jakość świadczonych usług i wyrobów, na rozszerzenie pomocy dla zakładów rzemieślniczych w dziedzinie zaopatrzenia materiałowo-technicznego, organizacji zbytu — przez rozszerzenie między innymi własnej sieci sprzedaży, doradztwa technicznego, szkolenia i doskonalenia zawodowego, rozwijania działalności oświatowej, kulturalnej i socjalnej. Chodzi również o skuteczną działalność wychowawczą w trosce o dobro rzemiosła, o eliminowanie elementów koniunkturalnych i pseudorzemieślniczych.</u> | |
| 1094 | + <u xml:id="u-69.28" who="#PoselKozubskiWaclaw">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła przestrzega zasady, że zgodna z interesem społecznym i gospodarczym kraju działalność rzemiosła ma trwałą perspektywę rozwoju i móże liczyć na poparcie ze strony państwa — oraz, że obywatele naszego kraju, rzetelnie wykonujący działalność rzemieślniczą, stanowią część mas pracujących, że dzielą z ludźmi pracy wszystkie prawa i wszystkie obowiązki.</u> | |
| 1095 | + <u xml:id="u-69.29" who="#PoselKozubskiWaclaw">Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła pragnę przedstawić w formie możliwie syntetycznej wyniki jej prac nad omawianym projektem. Chciałbym na wstępie podkreślić, że na zakres i charakter naszych prac oddziaływały wyniki prac Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła Sejmu ubiegłej kadencji. Nie wchodząc w szczegóły, chcę stwierdzić, że tekst projektu ustawy przekazany w kwietniu bieżącego roku Sejmowi przez Rząd uwzględnia wiele zmian stanowiących rezultat pracy wspomnianej Komisji w Sejmie ubiegłej kadencji — jesionią ub. roku. Tekst projektu ustawy, nad którym pracowaliśmy, uwzględnia bowiem 33 zmiany o rozmaitym charakterze, od zmian o charakterze merytorycznym do zmian drobnych, redakcyjnych i stylistycznych.</u> | |
| 1096 | + <u xml:id="u-69.30" who="#PoselKozubskiWaclaw">Dokonaliśmy przeglądu tych 33 poprawek i uznaliśmy, że uwzględniają one w szerokim zakresie wyniki społecznej konsultacji, jaką przeprowadziła Komisja Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła z zainteresowanym aktywem rad narodowych i aktywem rzemieślniczym w listopadzie ub. roku. Pragnę podkreślić, że wprowadzenie przez Rząd tych zmian ogromnie ułatwiło nam pracę.</u> | |
| 1097 | + <u xml:id="u-69.31" who="#PoselKozubskiWaclaw">Druk nr 32 przekazany obywatelom posłom zawiera wszystkie poprawki ”proponowane przez Komisję Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła oraz przez Komisję Prac Ustawodawczych.</u> | |
| 1098 | + <u xml:id="u-69.32" who="#PoselKozubskiWaclaw">Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na niektóre ważniejsze propozycje poprawek.</u> | |
| 1099 | + <u xml:id="u-69.33" who="#PoselKozubskiWaclaw">Po pierwsze — wychodząc z założenia, że rozwijanie usług dla rolnictwa stanowi obok usług dla ludności podstawowe zadanie działalności rzemieślniczej, proponujemy zarówno w tekście preambuły, jak i w ust. 1 art. 4 dopisać po wyrazach: — „dla ludności” wyrazy: — „i rolnictwa”.</u> | |
| 1100 | + <u xml:id="u-69.34" who="#PoselKozubskiWaclaw">Po drugie — biorąc pod uwagę okoliczność, że uboczne wykonywanie społecznie użytecznych usług dla ludności, świadczonych przez osoby zatrudnione w gospodarce uspołecznionej może w określonym zakresie mieć również miejsce w rodzajach rzemiosła, które nie będą wykonywane na podstawie potwierdzenia zgłoszonego wykonywania rzemiosła, proponujemy przepis dotyczący tego zagadnienia przenieść z art. 4 do art. 3 i w jego tekście wyraźnie zaakcentować, że prawo wykonywania rzemiosła przez osoby zatrudnione w jednostkach gospodarki uspołecznionej dotyczy wyłącznie usług dla ludności i rolnictwa.</u> | |
| 1101 | + <u xml:id="u-69.35" who="#PoselKozubskiWaclaw">Po trzecie — biorąc pod uwagę społeczne i polityczne znaczenie projektu ustawy dla prawidłowego uregulowania określonej sfery naszego życia społecznego i gospodarczego, pragnę zwrócić uwagę obywateli posłów w szczególności na te propozycje, które mają związek z prowadzoną w naszym państwie polityką penitencjarną. Ta ostatnia uwaga dotyczy propozycji, w myśl której pkt 1 art. 6 nadaje się nowe brzmienie, które znacznie klarowniej niż to było w tekście pierwotnym, określa sytuacje, w których będzie można odmówić wydania zezwolenia osobom skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu.</u> | |
| 1102 | + <u xml:id="u-69.36" who="#PoselKozubskiWaclaw">Również pełniejszej synchronizacji przepisów projektu ustawy z przepisami Kodeksu karnego służy nowe brzmienie art. 17, ust. 3 i 4. Pragnę jednocześnie podkreślić, że wszystkie propozycje zmian, stanowiące wyniki prac Komisji Prac Ustawodawczych podniosły wydatnie prawniczą jakość omawianego projektu ustawy.</u> | |
| 1103 | + <u xml:id="u-69.37" who="#PoselKozubskiWaclaw">Przedstawione obywatelom posłom zestawienie zmian zawiera również propozycje o charakterze formalnym i redakcyjnym, w tym również zmiany polegające na usunięciu oczywistych pomyłek w rozesłanym tekście projektu ustawy.</u> | |
| 1104 | + <u xml:id="u-69.38" who="#PoselKozubskiWaclaw">Wiele proponowanych zmian miało na celu zapewnienie projektowi ustawy większej komunikatywności.</u> | |
| 1105 | + <u xml:id="u-69.39" who="#PoselKozubskiWaclaw">Odrębnego omówienia wymaga — zdaniem Komisji — sprawa autopoprawki wniesionej przez Rząd w trybie dla nas dość nagłym, na wspólnym posiedzeniu naszych komisji w dniu 26.IV.br. Autopoprawka ta zmierza do rozerwania związku między uprawnieniem do wykonywania rzemiosła na podstawie potwierdzenia zgłoszenia a uprawnieniem do ponoszenia obciążeń na rzecz skarbu państwa w formie opłaty skarbowej. Podstawowa trudność, z jaką musieliśmy się uporać w trakcie dyskusji nad tą sprawą, wypływała z faktu, że opinia społeczna — w tym całe środowisko rzemieślnicze — została poinformowana w ubiegłym roku o tym, że osoby wykonujące działalność na podstawie potwierdzenia zgłoszenia w sposób automatyczny, z mocy ustawy korzystać będą z opłaty skarbowej. Istotnym elementem dyskusji, jaką prowadziliśmy w czasie prac nad tą sprawą w ścisłej konsultacji z przedstawicielami kierownictw samorządu rzemieślniczego, z przedstawicielami resortu finansów oraz handlu wewnętrznego i usług było szczegółowe omówienie zasad i kierunków rozwiązań zawartych w odniesieniu do tej sprawy w projekcie odpowiedniego przepisu wykonawczego w randze rozporządzenia Ministra Finansów. Mogę w tym miejscu stwierdzić, że projekt tego aktu w szerokim zakresie uwzględnia postulaty zgłaszane przez rzemiosło i jego organizacje. Praktycznie respektuje on ustawową zasadę zapewnienia rzemieślniczej działalności — polegającej na obsłudze potrzeb ludności i rolnictwa w zakresie działalności usługowej oraz w określonym zakresie na wytwarzaniu artykułów na zaopatrzenie rynku — warunków stabilnego działania, wyrażających się w umiarkowanych, uwzględniających specyfikę poszczególnych rodzajów rzemiosła, stawkach opłaty skarbowej.</u> | |
| 1106 | + <u xml:id="u-69.40" who="#PoselKozubskiWaclaw">Jednocześnie godny podkreślenia jest fakt, że projekt tego przepisu — przygotowany w oparciu o delegację zmodyfikowaną autopoprawką rządową — znacznie rozszerzył zakres stosowania opłaty skarbowej. Okazało się bowiem, że stosunkowo szerokie objęcie systemem zezwoleń w projekcie rozporządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług działalności rzemieślniczej podyktowane było względami podatkowymi i rozerwanie związku między przepisem z zakresu administracji przemysłowej a przepisem podatkowym ujawniło swoje niewątpliwe zalety.</u> | |
| 1107 | + <u xml:id="u-69.41" who="#PoselKozubskiWaclaw">Wysoka Izbo! Zasada, że rzetelnie pracujący rzemieślnicy stanowią integralną część świata pracy w Polsce, została konsekwentnie wyrażona we wszystkich rozwiązaniach zawartych w projekcie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników.</u> | |
| 1108 | + <u xml:id="u-69.42" who="#PoselKozubskiWaclaw">Zmiany wprowadzone od 1 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym spowodowały konieczność zmian w systemie ubezpieczeń społecznych rzemiosła opartym na specjalnej ustawie z 29 marca 1965 r., polegających na dostosowaniu systemu ubezpieczenia rzemiosła do przeobrażeń w systemie ubezpieczenia powszechnego.</u> | |
| 1109 | + <u xml:id="u-69.43" who="#PoselKozubskiWaclaw">Zmiany w powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym wprowadzone ustawą ze stycznia 1968 roku wyrażały się przede wszystkim w podwyższeniu wysokości świadczeń i rozszerzeniu zakresu uprawnień do renty rodzinnej.</u> | |
| 1110 | + <u xml:id="u-69.44" who="#PoselKozubskiWaclaw">Zmiany proponowane w projekcie ustawy wiążą się również z projektem nowych przepisów o wykonywaniu i organizacji rzemiosła, które rozszerzając pojęcie rzemiosła na inne działalności z zakresu pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, a w szczególności na działalność określaną dotychczas mianem przemysłu prywatnego i usług nierzemieślniczych — znacznie rozszerzają zakres stosowania proponowanej ustawy.</u> | |
| 1111 | + <u xml:id="u-69.45" who="#PoselKozubskiWaclaw">Przepisy projektu ustawy normują całokształt spraw dotyczących ubezpieczenia społecznego rzemieślników i tylko w niektórych wypadkach nawiązują do przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.</u> | |
| 1112 | + <u xml:id="u-69.46" who="#PoselKozubskiWaclaw">W porównaniu ze stanem dotychczasowym w projekcie ustawy o ubezpieczeniu rzemieślników przewiduje się następujące ważniejsze zmiany:</u> | |
| 1113 | + <u xml:id="u-69.47" who="#PoselKozubskiWaclaw">— w zakresie świadczeń leczniczych — ustala się opłatę za leki w wysokości 30% zamiast jak dotychczas 100%, jest to realizacja postulatu wysuwanego od dawna przez ogół rzemieślników i organizacje samorządu rzemieślniczego;</u> | |
| 1114 | + <u xml:id="u-69.48" who="#PoselKozubskiWaclaw">— w zakresie świadczeń rentowych — podwyższa się wysokość emerytur, zastępujących renty starcze, przeciętnie o 27%, rent inwalidzkich II grupy — o 20% i rent rodzinnych — o 18% oraz obniża się o 5 lat wiek wdowy i matki pozwalający uzyskać rentę rodzinną;</u> | |
| 1115 | + <u xml:id="u-69.49" who="#PoselKozubskiWaclaw">— w zakresie przeliczeń rent dotychczasowych — zakłada się przeliczenia rent według podwyższonych nowych stawek oraz przejmuje się zasiłki wypłacane z funduszu samopomocowego Naczelnej Rady Zrzeszeń Prywatnego Handlu i Usług PRL i przelicza się je na emerytury lub renty inwalidzkie;</u> | |
| 1116 | + <u xml:id="u-69.50" who="#PoselKozubskiWaclaw">— w zakresie spraw finansowych — zakłada się, że nadwyżki funduszu lokowane będą w banku na oprocentowanym rachunku oraz łagodzi się warunki zwolnienia od opłaty składek w okresie czasowej niezdolności do pracy i w czasie służby wojskowej.</u> | |
| 1117 | + <u xml:id="u-69.51" who="#PoselKozubskiWaclaw">Ponadto wprowadza się możliwość rozciągnięcia przepisów ustawy na inne grupy ludności, prowadzące działalność zarobkową poza rolnictwem, z wyjątkiem osób wykonujących tę działalność na podstawie umowy o pracę.</u> | |
| 1118 | + <u xml:id="u-69.52" who="#PoselKozubskiWaclaw">Wyniki prac Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła oraz Komisji Prac Ustawodawczych przedstawia przekazany obywatelom posłom druk nr 33.</u> | |
| 1119 | + <u xml:id="u-69.53" who="#PoselKozubskiWaclaw">Jednocześnie dla ułatwienia procesu wdrażania w życie obydwu ustaw — komisja nasza na posiedzeniu w dniu wczorajszym postanowiła zaproponować Wysokiej Izbie przyjęcie jednolitego terminu wejścia w życie omawianych ustaw.</u> | |
| 1120 | + <u xml:id="u-69.54" who="#PoselKozubskiWaclaw">Oznacza to zastąpienie w art. 44 projektu ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła wyrazów: — „Ustawa wchodzi w życie z upływem 6 miesięcy od dnia ogłoszenia” wyrazami: — „Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1973 r.”.</u> | |
| 1121 | + <u xml:id="u-69.55" who="#PoselKozubskiWaclaw">Natomiast w projekcie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników proponuje się w dotychczasowym art. 57 w ust. 1 pkt 1 po wyrazach: „przez okres do dnia” dodać wyrazy: — „31 grudnia 1973 r.” — w ust. 1 pkt 2 tegoż artykułu — po wyrazach: — „od dnia” dodać wyrazy: — „1 stycznia 1974 r.”, w ust. 2 tegoż artykułu po wyrazach: — „od dnia” dodać wyrazy: — „1 stycznia 1973 r.”.</u> | |
| 1122 | + <u xml:id="u-69.56" who="#PoselKozubskiWaclaw">Ponadto proponuje się dotychczasowemu art. 68 projektu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników nadać brzmienie: — „Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1973 r.”.</u> | |
| 1123 | + <u xml:id="u-69.57" who="#PoselKozubskiWaclaw">Wysoka Izbo! Przedstawiając założenia projektów ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników pragnę z satysfakcją podkreślić, że powstawaniu obydwu projektów towarzyszyła atmosfera powszechnego zainteresowania i wszechstronnych, cierpliwie prowadzonych konsultacji. Dotyczy to w szczególności projektu ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła, która ma być przecież swego rodzaju kodeksem wykonywania rzemiosła i działania organizacji rzemieślniczych.</u> | |
| 1124 | + <u xml:id="u-69.58" who="#PoselKozubskiWaclaw">Projekt ten bowiem został opracowany w gronie działaczy rad narodowych i przedstawicieli organizacji rzemiosła, a następnie poddany wszechstronnej dyskusji w instancjach Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Stronnictwa Demokratycznego, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, w radach narodowych. Projekt ten był ponadto przedmiotem szczegółowych konsultacji z naczelnymi organami administracji państwowej i z Instytutem Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Wiele uwagi poświęcono mu w pracach partyjnorządowej komisji do spraw rzemiosła, powołanej przez Prezesa Rady Ministrów w kwietniu ub. roku.</u> | |
| 1125 | + <u xml:id="u-69.59" who="#PoselKozubskiWaclaw">Muszę stwierdzić, że taki sposób pracy nad nowymi zasadami regulacji prawnej spraw rzemiosła budził zaufanie w zainteresowanych środowiskach działaczy rad narodowych i aktywu rzemieślniczego, budził przeświadczenie, że w ten sam sposób prowadzone będą prace nad dalszą realizacją programu działania państwa wobec pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej.</u> | |
| 1126 | + <u xml:id="u-69.60" who="#PoselKozubskiWaclaw">Jak wiadomo — program ten obejmuje wiele istotnych zmian w polityce zaopatrzenia materiałowo-technicznego, w polityce lokalowej, podatkowej. Ważną częścią tego programu będzie działanie na rzecz stałego doskonalenia metod i stylu pracy wszystkich ogniw administracji współpracujących z rzemiosłem i jego organami samorządowymi. Tak szeroko rozumiany program działania państwa w tej dziedzinie ma służyć zapewnieniu stabilnych warunków pracy i rozwoju społecznie użytecznej działalności rzemiosła.</u> | |
| 1127 | + <u xml:id="u-69.61" who="#PoselKozubskiWaclaw">W imieniu i z upoważnienia Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić rządowe projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników wraz z poprawkami zawartymi w drukach nr 32 i nr 33 oraz zgłoszonymi przeze minie w dniu dzisiejszym w imieniu Komisji.</u> | |
| 1128 | + <u xml:id="u-69.62" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1129 | + <u xml:id="u-69.63" who="#PoselKozubskiWaclaw">Marszałek:</u> | |
| 1130 | + <u xml:id="u-69.64" who="#PoselKozubskiWaclaw">Otwieram łączną dyskusję nad zreferowanymi przez posła sprawozdawcę dwoma projektami ustaw.</u> | |
| 1131 | + <u xml:id="u-69.65" who="#PoselKozubskiWaclaw">Głos ma poseł Janina Kuliberda.</u> | |
| 1132 | + </div> | |
| 1133 | + <div xml:id="div-70"> | |
| 1134 | + <u xml:id="u-70.0" who="#PoselKuliberdaJanina">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Uchwała VI Zjazdu PZPR wytyczyła nowe kierunki polityki społeczno-gospodarczej kraju na lata bieżącej pięciolatki, określając jednocześnie rolę, zadania i kierunki rozwoju pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej, a w tym szczególnie rzemiosła.</u> | |
| 1135 | + <u xml:id="u-70.1" who="#PoselKuliberdaJanina">Z inicjatywy partii i Rządu, przy współudziale Stronnictwa Demokratycznego, podjęto wiele przedsięwzięć organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych, mających na celu uporządkowanie działalności rzemiosła.</u> | |
| 1136 | + <u xml:id="u-70.2" who="#PoselKuliberdaJanina">Konsekwencją tych prac są przedłożone Wysokiej Izbie z inicjatywy ustawodawczej Rządu dwa projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników. Są to akty ustawodawcze, które zakładają stabilny rozwój rzemiosła, zawierają też wiele preferencji ekonomicznych i finansowych, wiążą rzemiosło z zadaniami społecznymi i gospodarczymi w ramach narodowego planu gospodarczego i w dalszej perspektywie.</u> | |
| 1137 | + <u xml:id="u-70.3" who="#PoselKuliberdaJanina">Podniesienie poziomu życia ludzi pracy, jak też zaspokojenie potrzeb konsumpcyjnych społeczeństwa jest uzależnione ściśle od tempa wzrostu produkcji przeznaczonej na zaopatrzenie rynku, jej rozmiarów i struktury, jak też od stałego rozwoju różnorodnych usług, poszukiwanych przez ludność zamieszkałą w miastach i na wsi. Zadanie to powinno stanowić podstawowe kierunki pracy rzemiosła.</u> | |
| 1138 | + <u xml:id="u-70.4" who="#PoselKuliberdaJanina">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła preferuje szczególnie rzemiosło, wykonujące usługi dla ludności. System potwierdzenia zgłoszenia rzemiosła i opłat skarbowych, stanowi potężny bodziec ekonomiczny i finansowy dla zakładów rzemieślniczych, rozwijających usługi dla ludności.</u> | |
| 1139 | + <u xml:id="u-70.5" who="#PoselKuliberdaJanina">W obecnym pięcioleciu i w latach następnych należy nadrobić opóźnienia i wyrównać dysproporcje, spowodowane w poprzednich latach niedostateczną podażą usług dla ludności. Dysproporcje te zaostrzają się obecnie na tle wzrostu dochodów pieniężnych ludności. Wyrównanie tych opóźnień oraz zapewnienie odpowiedniego tempa wzrostu usług w najbliższej przyszłości wymaga podjęcia wszechstronnego działania na podstawie długofalowego programu rozwoju usług.</u> | |
| 1140 | + <u xml:id="u-70.6" who="#PoselKuliberdaJanina">Rzemiosło obok gospodarki uspołecznionej ma do spełnienia szczególną rolę i zadania. Trzeba przede wszystkim wykorzystać istniejącą bazę materialną, usprawnić organizację pracy i wyeliminować chałupnicze metody pracy w wykonywaniu usług oraz wprowadzić niezbędne uzbrojenie techniczne.</u> | |
| 1141 | + <u xml:id="u-70.7" who="#PoselKuliberdaJanina">Nieodzownym warunkiem jest stopniowa likwidacja narosłych od lat dysproporcji w zaspokajaniu potrzeb ludności różnych rejonów, a w szczególności ludności wiejskiej. Usługi odpłatne, w następstwie nieproporcjonalnego rozmieszczenia sieci zakładów i punktów przyjęć, są bardziej dostępne dla ludności miejskiej, głównie zamieszkałej w dużych miastach, natomiast mniej dostępne dla ludności wiejskiej. Mam tu na myśli rozwijanie całego zespołu usług dla indywidualnego rolnictwa, a także usług bytowych dla ludności wiejskiej. Podobnie niekorzystnie pod względem podaży usług przedstawia się sytuacja ludności w małych miastach i osiedlach.</u> | |
| 1142 | + <u xml:id="u-70.8" who="#PoselKuliberdaJanina">Jednym z podstawowych założeń polityki gospodarczej kraju na bieżące pięciolecie, wytyczonej przez VI Zjazd PZPR, jest postępujący rozwój produkcji różnych dóbr trwałego użytku. Proces ten będzie powodował narastające potrzeby na nowe rodzaje usług dostosowanych do zmieniającego się popytu ludności. Dlatego też rozwój usług nie może być wypadkową koniunktury, musi być objęty elastycznym, długofalowym programem, ściśle związanym z rozwijającą się produkcją nowoczesnych dóbr trwałego użytku. Takie zadanie stawiamy przed sektorem nie uspołecznionym, któremu projekt ustawy daje wszechstronne i elastyczne możliwości rozwoju.</u> | |
| 1143 | + <u xml:id="u-70.9" who="#PoselKuliberdaJanina">Dlatego też w uzasadnieniu projektu mówi się, że — „Głównymi przesłankami podjęcia prac nad ustawą o wykonywaniu i organizacji rzemiosła są określone potrzeby społeczno-gospodarcze i prawno-kodyfikacyjne. Obydwie grupy motywów leżących u podstaw rozpoczęcia prac ściśle się ze sobą wiążą”.</u> | |
| 1144 | + <u xml:id="u-70.10" who="#PoselKuliberdaJanina">W bieżącym planie 5-letnim zadania usług dla ludności w pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej, a zwłaszcza w rzemiośle, są mobilizujące. Wartość usług w tym sektorze powinna się zwiększyć do 27 mld zł w 1975 r. oraz do 40 mld zł w 1980 r.</u> | |
| 1145 | + <u xml:id="u-70.11" who="#PoselKuliberdaJanina">Najbardziej powinny rozwijać się te rodzaje usług, które są poszukiwane i w pełni będą zaspokajać potrzeby społeczne ludności. Na przykład szczególne znaczenie społeczne mają usługi ułatwiające kobietom pracującym zawodowo prowadzenie gospodarstw domowych. Mniej dostępne dla ogółu ludności są usługi remontowo-budowlane, instalacyjne, ślusarskie. Zdecydowanie niedostateczna jest podaż usług pralniczych oraz związanych z konserwacją i naprawami zmechanizowanego sprzętu gospodarstwa domowego, a także pojazdów mechanicznych.</u> | |
| 1146 | + <u xml:id="u-70.12" who="#PoselKuliberdaJanina">Z powszechną (krytyką społeczeństwa spotyka się jeszcze niska jakość usług, nieterminowość wykonywania i właściwie brak systemu gwarancyjnego. Rynek usługowy nie jest jeszcze rynkiem konsumenta — pozostaje dotychczas rynkiem producenta. Sytuację tę należy odwrócić na korzyść konsumenta. Przyczyną niekorzystnej sytuacji w tym zakresie było to, że plany usług- traktowane były do niedawna jako zadania drugorzędne. Krytykę tę można zaadresować do wielu prezydiów rad narodowych, resortów, me omijając także pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej.</u> | |
| 1147 | + <u xml:id="u-70.13" who="#PoselKuliberdaJanina">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła daje organizacji rzemieślniczej pełnię władzy w prawidłowym kierowaniu rozwojem rzemiosła zgodnie z potrzebami społecznymi.</u> | |
| 1148 | + <u xml:id="u-70.14" who="#PoselKuliberdaJanina">Rady narodowe, jako odpowiedzialne za prawidłową gospodarkę na swoim terenie, powinny ;w pełni wykorzystać swoje uprawnienia koordynacji, nadzoru i kontroli. W pełni też będziemy popierać rozwój w rzemiośle produkcji poszukiwanych przez ludność artykułów powszechnego użytku, uzupełniających produkcję przemysłu 'uspołecznionego, na przykład bardzo poszukiwanych wyrobów — „Tysiąca i jeden drobiazgów”.</u> | |
| 1149 | + <u xml:id="u-70.15" who="#PoselKuliberdaJanina">Wiąże się z tym konieczność usprawnienia współpracy rzemiosła i uspołecznionego handlu w zakresie dostaw na rynek artykułów rzemieślniczych, budowa pawilonów rzemieślniczych i wiele różnych form organizacyjnych i gospodarczych, sprzyjających rozwojowi głównych kierunków rzemiosła, jakimi są świadczenie usług dla ludności i uzupełniająca produkcja na rynek.</u> | |
| 1150 | + <u xml:id="u-70.16" who="#PoselKuliberdaJanina">Wysoki Sejmie! Projekty ustaw rządowych, przedłożone pod obrady Wysokiej Izby, odpowiadają społeczno-gospodarczym potrzebom naszej gospodarki narodowej. Dają one jednocześnie wielką szansę pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej włączenia i rozwijania swojego potencjału usługowo-produkcyjnego w ramy narodowego planu gospodarczego.</u> | |
| 1151 | + <u xml:id="u-70.17" who="#PoselKuliberdaJanina">Nie wątpimy, że sektor gospodarki nie uspołecznionej będzie wykonywał z całą odpowiedzialnością swoje zadania, przyczyniając się do wszechstronnego rozwoju kraju, nakreślonego uchwałą VI Zjazdu PZPR.</u> | |
| 1152 | + <u xml:id="u-70.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1153 | + </div> | |
| 1154 | + <div xml:id="div-71"> | |
| 1155 | + <u xml:id="u-71.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Zenon Komender.</u> | |
| 1156 | + </div> | |
| 1157 | + <div xml:id="div-72"> | |
| 1158 | + <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKomenderZenon">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Cechą charakterystyczną funkcjonowania rzemiosła w naszym kraju, był widoczny (brak stabilności, wynikający na pewno przede wszystkim z braku sprecyzowanej koncepcji funkcji warsztatów rzemieślniczych w ogólnym procesie wytwórczym. Sprawa była dodatkowo komplikowana przez częste nieprawidłowości we współdziałaniu rzemiosła z przemysłem kluczowym i z aparatem zbytu. Wspomniany brak koncepcji, a co za tym idzie niekonsekwencje w polityce wobec rzemiosła ograniczały działalność gospodarczą rzemieślników. Trudno więc dziwić się, że w ubiegłych latach mieliśmy do czynienia ze zjawiskiem zahamowania rozwoju rzemiosła ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami.</u> | |
| 1159 | + <u xml:id="u-72.1" who="#PoselKomenderZenon">W tej sytuacji właśnie sprawy rzemiosła musiały znaleźć się wśród problemów rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju załatwianych po VII i VIII Plenum KC PZPR. Na podstawie znanych decyzji Biura Politycznego KC PZPR Rząd nakreślił nowe zasady polityki państwa wobec rzemiosła. Jej podstawowym celem jest generalna stabilizacja warunków działania, tworzenie atmosfery społecznej aprobaty dla uzasadnionych gospodarczo poczynań właścicieli około 160 tys. indywidualnych warsztatów rzemieślniczych.</u> | |
| 1160 | + <u xml:id="u-72.2" who="#PoselKomenderZenon">Ta potrzeba stabilizacji i rozwoju działalności usługowej i produkcyjnej rzemiosła wynika z wielu przyczyn. Podstawowa przyczyna wiąże się z tym, że rzemiosło z natury rzeczy predysponowane jest do zindywidualizowanej produkcji, wymagającej wysokiego stopnia specjalizacji i pieczołowitości wykonania, do szybkiego wprowadzania na rynek nowych wzorów, produkcji modelowej, krótkoseryjnej i innej, wykonywanej w małej skali, a dla przemysłu zbyt uciążliwej i zbyt kosztownej.</u> | |
| 1161 | + <u xml:id="u-72.3" who="#PoselKomenderZenon">Rzemiosło ułatwia zatem harmonijny rozwój gospodarczy, gdyż niweluje dysproporcje powstające w strukturze produkcji i usług, dysproporcje pomiędzy popytem a możliwościami jego pokrycia przez przemysł wielki, średni czy nawet drobny.</u> | |
| 1162 | + <u xml:id="u-72.4" who="#PoselKomenderZenon">powstające w strukturze produkcji i usług, dysproporcje pomiędzy popytem a możliwościami jego pokrycia przez przemysł wielki, średni czy nawet drobny.</u> | |
| 1163 | + <u xml:id="u-72.5" who="#PoselKomenderZenon">Na rozwój rzemiosła korzystnie wpływa zawsze wzrost dobrobytu społeczeństwa i związane z tym między innymi zainteresowania kulturalne, krajoznawcze, pobudzające wzrost produkcji artystycznej, pamiątkarskiej i usług turystycznych.</u> | |
| 1164 | + <u xml:id="u-72.6" who="#PoselKomenderZenon">Korzystne perspektywy dla rzemiosła otwierają się też w coraz bardziej rozwijającej się działalności usługowej, o czym była tu już mowa, w tym przede wszystkim związanej z naprawą i konserwacją zmechanizowanych urządzeń gospodarstwa domowego, urządzeń elektrotechnicznych i elektronicznych, środków transportu. W naszych warunkach szczególnie ważne są usługi dla rolnictwa i usługi remontowo-budowlane.</u> | |
| 1165 | + <u xml:id="u-72.7" who="#PoselKomenderZenon">Wzrost kooperacji rzemiosła z przemysłem w wielu krajach wysoko rozwiniętych dowodzi, że w nowoczesnej gospodarce współdziałanie małych zakładów przemysłowych i rzemieślniczych w zakresie wytwarzania różnych drobnych części i detali jest bardzo celowe i ekonomicznie uzasadnione.</u> | |
| 1166 | + <u xml:id="u-72.8" who="#PoselKomenderZenon">W konkretnej sytuacji lat siedemdziesiątych rozwój działalności produkcyjnej i usługowej naszego rzemiosła jest jednym z warunków podnoszenia stopy życiowej ludności i przyczynić się może do umocnienia równowagi rynkowej. Z tych to przyczyn w uchwalonym przez Sejm planie rozwoju społeczno-gospodarczego kraju na lata 1971—1975 założono poważne zdynamizowanie rzemiosła. Przewiduje się, że w roku 1975 na terenie kraju działać będzie 190 tys. zakładów rzemieślniczych, co stanowi — jak tu już poseł referent przedstawiał — wzrost o 15,6%. W tym okresie zatrudnienie w rzemiośle wzrośnie do 400 tys. osób, z czego 80 tys. stanowić będą uczniowie. Jest to ważny problem społeczny, przy czym zakłada się, że obroty rzemiosła indywidualnego w roku 1975 osiągną wartość 43 mld zł, wykazując wzrost o 33,5%. W liczbach bezwzględnych przyrost wartości obrotów ogółem wyniesie 10,8 mld zł.</u> | |
| 1167 | + <u xml:id="u-72.9" who="#PoselKomenderZenon">Jest rzeczą zrozumiałą, że realizacja tych zamierzeń — szczególnie napiętych w zakresie usług dla ludności — będzie możliwa tylko wtedy, kiedy nastąpi znaczna poprawa warunków pracy zakładów rzemieślniczych. Przyczynią się do tego na pewno dyskutowane tu dziś projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników. Cała merytoryczna treść tych ustaw stanowi ostateczne i najbardziej prawnie miarodajne potwierdzenie społecznej użyteczności rzemiosła i tworzy ramy dla korzystnych i w pełni stabilnych warunków jego pracy.</u> | |
| 1168 | + <u xml:id="u-72.10" who="#PoselKomenderZenon">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła wprowadza nowe prawne pojęcie rzemiosła. Według niego — „rzemiosłem w rozumieniu ustawy jest zawodowe wykonywanie przez osobę fizyczną we własnym imieniu gospodarczej działalności wytwórczej i usługowej”. W stosunku do obowiązującej dotąd definicji, która ogranicza rzemiosło do ściśle określonych rodzajów działalności gospodarczej — jest to pojęcie szersze i w pewnym sensie otwarte.</u> | |
| 1169 | + <u xml:id="u-72.11" who="#PoselKomenderZenon">Konsekwencją przyjęcia tej definicji jest włączenie w ramy rzemiosła, jak to przedstawił poseł sprawozdawca, obok grupy tradycyjnego rzemiosła reprezentowanej obecnie przez około 160 tys. rzemieślników indywidualnych również około 8 tys. drobnych wytwórców i usługowców zgrupowanych w Ogólnopolskim Zrzeszeniu Prywatnych Wytwórców *i Ogólnopolskim Zrzeszeniu Prywatnych Usług Młynarskich i Rolniczych oraz około 5 500 osób świadczących drobne usługi przemysłowe, zgrupowanych w zrzeszeniach prywatnego handlu i usług. Ponadto w ramach rzemiosła znajdzie się pewna liczba osób świadczących usługi bez uprawnień. W tym także są ci, którzy świadczą usługi Ubocznie, obok pracy w gospodarce uspołecznionej. Biorąc to wszystko pod uwagę, można powiedzieć, że w ten sposób zostaje już organizacyjnie i prawnie uporządkowana jedna ze sfer drobnej wytwórczości tej dziedziny gospodarki, która jak w każdym wysoko rozwiniętym kraju przemysłowym, tak i u nas ma do spełnienia bardzo poważną rolę.</u> | |
| 1170 | + <u xml:id="u-72.12" who="#PoselKomenderZenon">Na pewno podobnego rozpracowania i rozstrzygnięć wymaga wiele problemów tzw. przemysłu drobnego i produkcji chałupniczej. Wiadomo, że sprawy te są przedmiotem prac nowo powołanego resortu handlu wewnętrznego i usług. O głównych kierunkach tych prac mówił niedawno w wywiadzie dla — „Życia Gospodarczego” Minister Edward Sznajder. Szczególnie pilna staje się potrzeba opracowania programu upowszechnienia systemu nakładczego. Jest to niejako kolejny problem po rzemiośle, w całej hierarchii produkcji i usług. Ta forma działalności wytwórczej, kompleksowo uporządkowana, może bardzo poważnie przyczynić się do dynamizowania rozwoju społeczno-gospodarczego w poszczególnych regionach kraju.</u> | |
| 1171 | + <u xml:id="u-72.13" who="#PoselKomenderZenon">Wysoka Izbo! Wiadomo, że odpowiednie resorty przygotowują zgodny z założeniami dyskutowanych tu ustaw program rozwoju rzemiosła. W programie tym znajdą swoje rozstrzygnięcia sprawy opodatkowania, poprawy zaopatrzenia materiałowo-technicznego i trudnej sytuacji lokalowej rzemiosła. Są to sprawy bardzo ważne, ale dla właściwej i społecznie efektywnej pracy rzemiosła potrzeba jeszcze, aby ugruntowała się wiara rzemieślników w trwałość obecnych decyzji. Zbyt często w poprzednich okresach istniały rozbieżności między ogólnikowymi stwierdzeniami o użyteczności i potrzebie rozwoju rzemiosła a praktyką różnych ogniw administracji gospodarczej. Szczególnie w radach narodowych niektórzy urzędnicy będą musieli przyswoić sobie akcentowaną słusznie w dyskusjach nad projektami nowych ustaw prawdę, że użyteczności rzemiosła nie można mierzyć jedynie wpływami podatkowymi, że ma ono do spełnienia określone, społecznie uzasadnione zadania gospodarcze.</u> | |
| 1172 | + <u xml:id="u-72.14" who="#PoselKomenderZenon">W projektach dyskutowanych ustaw wyraźnie akcentuje się udział rzemiosła w realizacji całościowych celów planów społeczno-gospodarczego rozwoju kraju. Trzeba dostrzegać ich istotną konsekwencję. Z tego założenia bowiem wynika, że dla wykonania planowych zadań potrzebne są odpowiednie, zaplanowane środki, a przede wszystkim materiały, maszyny i narzędzia. Nie od dziś wiele instytucji m.in. Instytut Przemysłu Drobnego i Rzemiosła dawał pełną analizę niedostatków w tej dziedzinie, sugerując w wielu opracowaniach konkretne rozwiązania. Wydaje się, że należałoby skorzystać również z pozytywnych doświadczeń rzemiosła i spółdzielczości zaopatrzenia niektórych krajów socjalistycznych. Ogromną rolę do spełnienia będzie miała zintegrowana nową ustawą samorządowa organizacja rzemiosła. Ważne jest, aby potrafiła działać skutecznie — w ramach szerokich uprawnień społeczno-zawodowych i gospodarczych — metodami dalekimi od sztywnego biurokratyzmu i papierkowego administrowania. Tylko oddziaływanie ekonomiczne na podstawie realnego rachunku i rzetelnego bilansu postawionych zadań i niezbędnych środków do ich realizacji tworzyć będzie właściwą atmosferę dla efektywnej i społecznie pożytecznej pracy rzemiosła. Ani na moment nie można zapominać o tym, że bez właściwego i wystarczającego zaopatrzenia w środki produkcji nie może być mowy o prawidłowym, praworządnym i rzetelnym prowadzeniu zakładów rzemieślniczych.</u> | |
| 1173 | + <u xml:id="u-72.15" who="#PoselKomenderZenon">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na możliwość szerszego niż dotychczas rozwoju racjonalizacji i wynalazczości w rzemiośle. Wynalazki i wzory powstające w ramach twórczości rzemieślniczej są przeważnie wynalazkami gotowymi do zastosowania w gospodarce narodowej, realizowanymi w postaci gotowego przedmiotu użytkowego lub pełnego modelu. I to jest ich bardzo ważna zaleta. Realizacja taka wymaga jednak od rzemieślnika angażowania jego osobistych środków materialnych, nierzadko wspartych pożyczkami rodziny lub bankowymi. Wszystko to — na ryzyko rzemieślnika. Na opracowanie modelu czy wyrobu twórca i jego pomocnicy poświęcają bardzo wiele swego czasu. Właśnie to ryzyko, wysiłek i nakłady muszą być brane pod uwagę przy ustalaniu ceny na nowy wyrób czy też wysokości ekwiwalentu przy przejmowaniu pomysłu do realizacji w gospodarce uspołecznionej. Będzie to na pewno zachętą dla poszerzania działalności innowacyjnej w rzemiośle.</u> | |
| 1174 | + <u xml:id="u-72.16" who="#PoselKomenderZenon">Kończąc te uwagi pragnę wyrazić przekonanie, że obie ustawy tworzą właściwe ramy dla stabilizacji rozwoju tej ważnej dla gospodarki dziedziny produkcji i usług — z tym przeświadczeniem posłowie Koła Poselskiego — „Pax” będą głosować za ich przyjęciem.</u> | |
| 1175 | + <u xml:id="u-72.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1176 | + <u xml:id="u-72.18" who="#PoselKomenderZenon">Marszałek:</u> | |
| 1177 | + <u xml:id="u-72.19" who="#PoselKomenderZenon">Głos ma poseł Stanisław Lenczewski.</u> | |
| 1178 | + </div> | |
| 1179 | + <div xml:id="div-73"> | |
| 1180 | + <u xml:id="u-73.0" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Doniosłe zmiany, które szczególnie w ostatnim okresie dokonały się w naszym kraju, w poważnej mierze przyczyniły się do wykorzystania usługowych i wytwórczych możliwości rzemiosła. Drobna wytwórczość inie uspołeczniona, dysponująca indywidualnymi środkami produkcji, zyskała prawo obywatelstwa. Jest to uzasadnione polskimi warunkami społeczno-gospodarczymi, w których rzemiosło znalazło swoje miejsce w działaniu na rzecz zaopatrzenia ludności w usługi, wyroby oraz wytwórczość artystyczną.</u> | |
| 1181 | + <u xml:id="u-73.1" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Dzień dzisiejszy przyniósł ważne wydarzenie dla przyszłości polskiego rzemiosła. Przedstawione Wysokiej Izbie projekty ustaw rządowych o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników potwierdzają konkretnie decyzję władzy ludowej, która uznała za słuszne zabezpieczenie stabilizacji pracy i rozwoju rzemiosła w naszym kraju oraz sprzężenie jego działalności z interesem społecznym.</u> | |
| 1182 | + <u xml:id="u-73.2" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Funkcje gospodarcze rzemiosła, stanowiące istotny element zaspokojenia popytu na usługi i produkcję wyrobów rynkowych, zostały uwzględnione w ogólnych planach zabezpieczenia potrzeb rynku wewnętrznego. Mają one charakter trwały z uwagi na ekonomię środków, uproszczone formy administracyjne oraz bezpośredni kontakt z konsumentem.</u> | |
| 1183 | + <u xml:id="u-73.3" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Obecnie rzemiosło zorganizowane jest w cechach, izbach i Związku Izb Rzemieślniczych. Jego stan na koniec 1971 r. wyraża się liczbą 159 tys. zakładów, zatrudnienie wynosi ogółem 306 tys. osób, w tym uczniowie stanowią ok. 64 tys. Obroty rzemiosła wyniosły w 1971 r. 29,5 mld zł.</u> | |
| 1184 | + <u xml:id="u-73.4" who="#PoselLenczewskiStanislaw">W okresie powojennym około 400 tys. uczniów ukończyło naukę zawodu w rzemiośle. Samorząd rzemiosła, przy wydatnej pomocy związków zawodowych, podjął działalność w zakresie rozwoju wiedzy, kultury oraz przysposobienia zawodowego.</u> | |
| 1185 | + <u xml:id="u-73.5" who="#PoselLenczewskiStanislaw">W wyniku akcji społecznego działania rzemiosło wybudowało na terenie kraju ponad 250 obiektów, głównie tzw. domów cechowych rzemiosła oraz domów wczasowo-wypoczynkowych. Bierze ono również czynny udział we wszystkich ogólno-narodowych czynach społecznych. Szczególnie dało to wyniki przy akcji budowy 1000 szkół. Stanowi to wyraz jego postawy obywatelskiej.</u> | |
| 1186 | + <u xml:id="u-73.6" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Aktualnie rzemiosło bierze czynny udział w pracach związanych z odbudową Zamku Królewskiego w Warszawie. Poza wpłatami finansowymi najcenniejszą wartością jest deklaracja efektywnej pracy w dziedzinie odtworzenia wartości kultury materialnej przez pracę doświadczonych artystów-rzemieślników. Wydaje się tu zasadne podać Wysokiej Izbie, że i dzisiaj w godzinach popołudniowych odbędzie się akt przekazania na ręce obywatela Marszałka Gucwy kompletu stempli do wykonania pięknego medalu pamiątkowego Sejmu PRL, z napisem — „Populi et rei publicae bonum ultima lex”. Będzie on wręczany gościom wizytującym nasz Sejm. Wykonawcą jest warszawski Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników.</u> | |
| 1187 | + <u xml:id="u-73.7" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Równolegle z organizacją samorządu cechowego rozwija się rzemieślnicza spółdzielczość zaopatrzenia i zbytu. Aktualnie w rzemieślniczej spółdzielczości zarejestrowano 57 tys. członków, 405 spółdzielni oraz obrót powyżej 9 miliardów zł stanowiących wartość sprzedanych wyrobów i usług. Stronnictwo Demokratyczne stoi na stanowisku, że w procesie intensyfikacji działalności gospodarczej rzemiosła spółdzielnie rzemieślnicze, stanowiąc proste formy społecznego gospodarowania w rzemiośle, powinny w szerszym niż dotychczas zakresie włączyć się do procesu aktywizacji. Im przypada bowiem rola ogniwa wprowadzającego rzemiosło do zasad gospodarki planowej. Rzemieślnicza spółdzielczość powinna być prekursorem nowoczesnej techniki pracy, powinna rozwinąć prace zwłaszcza nad usprawnieniem zaopatrzenia warsztatów w podstawowe materiały, surowce, części zamienne, maszyny, narzędzia i inne urządzenia techniczne.</u> | |
| 1188 | + <u xml:id="u-73.8" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Do zadań spółdzielni rzemieślniczych należy szeroki program organizowania zbytu wyrobów rzemiosła przez giełdy, targi, a także przez własną sieć handlową. Wszystko to służy wzbogacaniu rynku wewnętrznego. Zespolenie w pionie handlu wewnętrznego rzemiosła, jego mocy usługowej i wytwórczej daje rękojmię ich prawidłowego zagospodarowania.</u> | |
| 1189 | + <u xml:id="u-73.9" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Potrzeby społeczne w zakresie rozwoju usług nie tylko zwracają uwagę na dostępność usług, lecz także na różnorodne formy ich świadczenia. Należy np. szerzej popularyzować formę zapłaty ratalnej za kosztowne usługi -typu: remontu mieszkania, domku jednorodzinnego, remontu mebli czy remontu samochodu; stanowić może to zabezpieczenie szerokiej możliwości korzystania z usług ludziom o przeciętnych zarobkach, dążących przecież do zabezpieczenia swych potrzeb życiowych. Szeroko rozwijana powinna być kontrola nad jakością wykonywanych zleceń usługowych i wyrobów rzemieślniczych, jak również nadzór w zakresie kalkulacji cen.</u> | |
| 1190 | + <u xml:id="u-73.10" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Tymi problemami, we współpracy z odpowiednimi organami, zająć się powinny organizacje rzemieślnicze i spółdzielcze.</u> | |
| 1191 | + <u xml:id="u-73.11" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Problem likwidacji dualizmu organizacyjnego wśród rzemiosła był szeroko rozważany na IX Kongresie Stronnictwa Demokratycznego. Powzięta wówczas uchwała znalazła swoją realizację w projekcie przedstawionej Wysokiej Izbie ustawy. Włączenie do Centralnego Związku zakładów, działających w odrębnych formach organizacyjnych prywatnych wytwórców, młynarzy czy innych nierzemieślniczych usługowców jest wynikiem bardziej nowoczesnego pojęcia rzemiosła, które precyzyjniej odpowiada obecnym społecznym potrzebom i przyszłym zadaniom.</u> | |
| 1192 | + <u xml:id="u-73.12" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Jednolita na szczeblu centralnym i wojewódzkim organizacja rzemiosła pomoże i usprawni wykorzystanie rezerw, mocy usługowych i wytwórczych, tkwiących w możliwościach społeczno-gospodarczych omawianej grupy. W wyniku ujednolicenia organizacji powstaje realna możliwość włączenia działalności rzemiosła do planów gospodarki narodowej. Ma to szczególne znaczenie dla spełnienia przez rzemiosło jego podstawowych zadań, tj. rozwoju wielu różnorodnych usług i produkcji rynkowej, jak również aktywizowania małych ośrodków poprzez oddziaływanie na miejscowy rynek pracy.</u> | |
| 1193 | + <u xml:id="u-73.13" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Kierownictwo polityczne i gospodarcze naszego kraju stawia przed centralną organizacją rzemiosła bardzo odpowiedzialne zadanie wzrostu produkcji rynkowej, a w szczególności usług. Dokonać się to musi zarówno poprzez pracę dziś istniejących zakładów, jak i przez ich planowy wzrost, który w roku 1975 ma osiągnąć liczbę 190 tys., zaś zatrudnienie — 400 tys. osób, w tym 80 tys. uczniów zawodu. Wartość obrotów powinna według planowych zamierzeń osiągnąć w 1975 roku — 43 mld zł.</u> | |
| 1194 | + <u xml:id="u-73.14" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Treść przedstawionych Wysokiej Izbie ustaw należy oceniać uwzględniając konkretne zadania i plany. W nowoczesnych warunkach pojmowania rzemiosła, bardzo ważna i słuszna jest decyzja zniesienia przedmiotowego zakresu rzemiosł. Postanowienia zawarte w ustawie określają zakres działania rzemiosła i wymagania, jakie w stosunku do niego stawiają władze terenowe.</u> | |
| 1195 | + <u xml:id="u-73.15" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Projekt ustawy — jako jeden ze środków polityki stabilizacji — postanawia wprowadzić nowe formy opodatkowania rzemieślników pracujących na podstawie potwierdzenia zgłoszenia, świadczących usługi dla ludności, wytwarzających drobne artykuły użytkowe i artystyczne, przeznaczone na zaopatrzenie rynku, które wykonywane są osobiście lub przy pomocy członków rodziny rzemieślnika. Zamiast podatku obrotowego i dochodowego pobiera się w większości od rzemieślników ustaloną opłatę skarbową. Rzemiosło przyjmie z zaufaniem i zadowoleniem nowe zasady opodatkowania.</u> | |
| 1196 | + <u xml:id="u-73.16" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Omawiane problemy rzemiosła mieszczą się w programach działania władz terenowych, których stosunek zadecyduje o prawidłowym wykonaniu przepisów dyskutowanych projektów ustaw oraz zadań gospodarczych rzemiosła w całym kraju.</u> | |
| 1197 | + <u xml:id="u-73.17" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Celom społecznym w rzemiośle służą propozycje uzupełnienia ustawy o ubezpieczeniu z marca 1965 r. Mają one na celu zbliżenie i dostosowanie systemu ubezpieczenia rzemiosła do systemu ubezpieczenia powszechnego. Projekt ustawy przedstawionej Wysokiej Izbie w tym przedmiocie stanowi realizację postulatów całego rzemiosła. Wypada tu szczególnie podkreślić wymowę społeczną i polityczną tego faktu. Zabezpieczenie opieki lekarskiej, rent i emerytur stanowi poważny krok naprzód w wyrównywaniu dysproporcji w różnych grupach społecznych w naszym kraju. Ustawa bowiem nie tylko zabezpiecza starość rzemieślnika, ale też otwiera mu drogę do korzystania ze zdobyczy socjalnych Polski Ludowej. Dzięki temu mamy obecnie około 140 tys. osób ubezpieczonych i ponad 350 tys. osób uprawnionych do korzystania z lecznictwa. Pragnę zauważyć, że udzielono już świadczeń leczniczych na kwotę powyżej 702 mln zł, a 27 tys. rzemieślników pobiera renty.</u> | |
| 1198 | + <u xml:id="u-73.18" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Wysoki Sejmie! Przedstawione na dzisiejszym posiedzeniu projekty ustaw były poddane powszechnej dyskusji w gospodarczych organizacjach rzemiosła. Rzemiosło pozytywnie ocenia nowe treści, jakie niosą projekty ustaw. Jest również w pełni przekonane, że przedstawienie Sejmowi omawianych projektów ustaw zawdzięcza pogrudniowej odnowie społeczno- gospodarczej oraiz uchwałom VI Zjazdu partii.</u> | |
| 1199 | + <u xml:id="u-73.19" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Ze swej strony rzemiosło pragnie odpowiedzieć konkretną pracą i działaniem w rozwiązywaniu potrzeb społecznych w zakresie usług i produkcji różnych potrzebnych artykułów rynkowych. Odbywać się to -niewątpliwie będzie w atmosferze wzrastającego społecznego zaangażowania rzemiosła, przestrzegania etyki zawodowej i ciągłego podnoszenia wiedzy ogólnej i świadomości społeczno-politycznej.</u> | |
| 1200 | + <u xml:id="u-73.20" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Znając patriotyzm rzemieślników polskich, pragnę zapewnić Wysoką Izbę, że zadania te zostaną wykonane.</u> | |
| 1201 | + <u xml:id="u-73.21" who="#PoselLenczewskiStanislaw">Jednocześnie pragnę zgłosić w imieniu Klubu Poselskiego Stronnictwa Demokratycznego, że będzie on głosował za przyjęciem obu projektów ustaw rządowych w przedłożonym brzmieniu.</u> | |
| 1202 | + <u xml:id="u-73.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1203 | + </div> | |
| 1204 | + <div xml:id="div-74"> | |
| 1205 | + <u xml:id="u-74.0" who="#Marszalek">Głos ma poseł Stanisław Kozioł.</u> | |
| 1206 | + </div> | |
| 1207 | + <div xml:id="div-75"> | |
| 1208 | + <u xml:id="u-75.0" who="#PoselKoziolStanislaw">Obywatelu Marszałku! Obywatele Posłowie! Przyjęta przez Sejm w dniu dzisiejszym uchwała o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju wytycza zwiększone zadania dla rzemiosła indywidualnego, przewiduje 15-procentowy wzrost liczby zakładów, blisko 27-procentowy wzrost zatrudnienia i ponad 33-procentowy wzrost obrotów, przy czym szczególnie wzrosnąć mają usługi dla ludności. Te znacznie zwiększone zadania wynikają z konieczności zaspokajania stale rosnących potrzeb na usługi, głównie w zakresie naprawy maszyn i narzędzi rolniczych, sprzętu gospodarstwa domowego, parku samochodowego, budowy i remontów budynków mieszkalnych i gospodarczych.</u> | |
| 1209 | + <u xml:id="u-75.1" who="#PoselKoziolStanislaw">Doświadczenia ostatnich lat wskazują, że w dotychczasowych formach organizacyjnych, w ramach obowiązujących warunków prawnych i w istniejącej atmosferze rzemiosło nie byłoby w stanie osiągnąć zaplanowanych efektów. Nie sprzyja rozwojowi rzemiosła i pomyślnej realizacji zadań związanych z budownictwem socjalistycznym w naszym kraju — system przepisów prawnych, regulujących pracę rzemiosła i działalność pokrewnych zawodów, opierających się na dwóch ustawach: na Prawie przemysłowym z 1927 r. i ustawie o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie uspołecznionej z 1958 r.</u> | |
| 1210 | + <u xml:id="u-75.2" who="#PoselKoziolStanislaw">Od wielu lat domagano się uporządkowania tej sprawy. Uwagi zgłaszały organizacje polityczne, samorząd rzemieślniczy, komisje sejmowe, zgłaszali działacze rad narodowych, przedstawiciele administracji państwowej. Nie zdołaliśmy stworzyć odpowiednich warunków, zwłaszcza w zakresie zaopatrzenia materiałowego, w których rzemiosło mogłoby pomyślnie realizować swoje zadania. Brak u niektórych pracowników administracji państwowej rozeznania, jaki jest i jaki powinien być stosunek władz państwowych do rzemiosła — powodował nierzadko dość dowolną politykę fiskalną. Osłabło też działanie samorządu rzemieślniczego. Sprzyjało to rozwijaniu przez pseudo-rzemieślników działalności niezgodnej z interesem społecznym i obowiązującymi przepisami. Ujawnione wypadki działalności elementów spekulanckich rzucały cień na liczną rzeszę rzetelnych, uczciwie pracujących rzemieślników. W tak ukształtowanej sytuacji nie następował pożądany rozwój rzemiosła. Przeciwnie — w pierwszym roku bieżącego pięciolecia nastąpił regres. Już w 1970 r., w porównaniu do 1969 r., zmniejszyły się: liczba zakładów — o ponad 6 tys., a liczba zatrudnionych — o blisko 25 tys. osób.</u> | |
| 1211 | + <u xml:id="u-75.3" who="#PoselKoziolStanislaw">W przedstawionej sejmowej Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła informacji Ministerstwo Handlu Wewnętrznego i Usług wyjaśniło, że likwidacji uległy głównie zakłady, nastawione na kooperację z jednostkami gospodarki uspołecznionej i że pod koniec 1971 r. proces ten uległ zahamowaniu. Podzielając ten pogląd, należy jednak brać pod uwagę i te okoliczności, że niektóre zakłady zamknięto na skutek nadmiernego obciążenia finansowego, braku zaopatrzenia materiałowego, utraty lokali.</u> | |
| 1212 | + <u xml:id="u-75.4" who="#PoselKoziolStanislaw">Obecnie chodzi o stworzenie odpowiednich warunków sprzyjających pomyślnej realizacji przez rzemiosło wytyczonych dla niego zadań w planie 5-letnim. Temu celowi służyć mają rozpatrywane dzisiaj przez Wysoki Sejm projekty ustaw: o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników. Pierwsza z ustaw określa rolę rzemiosła i zajęć pokrewnych, stwarza podstawę do dostosowania rzemiosła do potrzeb gospodarki socjalistycznej, do wprzęgnięcia go w dzieło realizacji program ów społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, zapewnia radom narodowym pełny wpływ na działalność rzemiosła, wyposaża je w niezbędne przepisy prawne, służące kierowaniu i dostosowywaniu działalności rzemiosła do występujących potrzeb.</u> | |
| 1213 | + <u xml:id="u-75.5" who="#PoselKoziolStanislaw">Druga z ustaw, wiążąca się w swej treści z projektem nowych przepisów o organizacji rzemiosła, zapewnia rzemieślnikom korzystniejsze od dotychczasowych uprawnienia w zakresie świadczeń leczniczych i rentowych. Obydwie ustawy służyć będą stworzeniu systemu zapewniającego stabilność działania w tej tak ważnej gałęzi gospodarki narodowej i wytworzeniu w aparacie administracji państwowej przychylnego dla rzemiosła klimatu.</u> | |
| 1214 | + <u xml:id="u-75.6" who="#PoselKoziolStanislaw">Na podkreślenie zasługuje zawarta w projekcie ustawy preferencja dla tych rzemieślników, którzy pracując osobiście lub przy pomocy członków rodziny, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, koncentrować się będą na wykonywaniu usług dla ludności oraz na wytwarzaniu drobnych artykułów na zaopatrzenie lokalnego rynku.</u> | |
| 1215 | + <u xml:id="u-75.7" who="#PoselKoziolStanislaw">Przewidziana w projekcie nowa forma uprawnień dla prowadzenia działalności rzemieślniczej, to jest potwierdzenie zgłoszenia wykonywania rzemiosła, uzyskiwane w radzie gromadzkiej, osiedlowej lub miejskiej, zwolnienie od opłacania podatku dochodowego i obrotowego przy zobowiązaniu do uiszczania opłaty skarbowej, zróżnicowanej w zależności od miejscowości, w której wykonuje się rzemiosło i zapowiedziane stosowanie ulg, a nawet zwolnień, służyć będą niewątpliwie rozwojowi rzemiosła i przyczynią się do lepszego zaspokojenia potrzeb społeczeństwa.</u> | |
| 1216 | + <u xml:id="u-75.8" who="#PoselKoziolStanislaw">Z zainteresowaniem przyjęli posłowie, członkowie sejmowej Komisji Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła, dostatecznie wcześnie opracowany projekt zarządzenia Ministra Finansów w sprawie poboru opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła na podstawie potwierdzenia zgłoszenia. Przewiduje on m.in., że do uiszczania opłaty skarbowej uprawnionych będzie 70 rzemiosł, z tego 62 w miastach o liczbie mieszkańców ponad 15, względnie 25 tys. oraz dopuszcza w 5 rzemiosłach budowlanych do okresowego zatrudniania pracowników po uzyskaniu zezwolenia organu, który wydał potwierdzenie zgłoszenia.</u> | |
| 1217 | + <u xml:id="u-75.9" who="#PoselKoziolStanislaw">Pragnąłbym podkreślić fakt, że projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła uwzględnia w dostatecznej mierze potrzeby i wymogi społeczne wynikające z rozwoju cywilizacji technicznej. W miejsce przestarzałej zasady zamkniętej listy rzemiosł, projekt wprowadza nowe pojęcie rzemiosła, szersze, otwarte i wspólnym mianem rzemiosła obejmuje zarówno działalność wykonywaną w ramach tradycyjnie rozumianego rzemiosła, jak i działalność przemysłu prywatnego i usług nieprzemysłowych. Ten postulat wysunął też NK ZSL w toku rozpatrywania problemów usług dla wsi.</u> | |
| 1218 | + <u xml:id="u-75.10" who="#PoselKoziolStanislaw">Z zadowoleniem powitać należy zawarte w projekcie uprawnienia do wykonywania rzemiosła na podstawie zgłoszenia przez osoby zatrudnione w jednostkach gospodarki uspołecznionej za zgodą tych jednostek oraz przewidziane w projekcie zarządzenia Ministerstwa Finansów obniżenia opłaty skarbowej dla tej kategorii rzemieślników o 80%. Przyczyni się to do lepszego zaspokajania potrzeb na usługi szczególnie na wsi, gdzie zamieszkuje liczna rzesza fachowców zatrudnionych w zakładach uspołecznionych.</u> | |
| 1219 | + <u xml:id="u-75.11" who="#PoselKoziolStanislaw">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła określa szczegółowo zadania i kompetencje cechów, spółdzielni rzemieślniczych, izb rzemieślniczych, Centralnego Związku Rzemiosła, kreśli nowy system organizacji rzemiosła, który ma zapewnić pomyślną realizację przez rzemiosło jego społeczno-gospodarczych zadań.</u> | |
| 1220 | + <u xml:id="u-75.12" who="#PoselKoziolStanislaw">Projekty ustaw były dyskutowane w różnych środowiskach i spotkały się z przychylną oceną. Stworzą one niewątpliwie korzystne warunki dla działalności rzemiosła. Ale o sukcesach decydować będzie praktyka dnia codziennego. Chodzi o to, by rzemiosło w nowych warunkach organizacyjnych i w przychylnej dla niego atmosferze rozwinęło żywszą działalność. Z drugiej strony chodzi o to, aby władze terenowe działały zgodnie z wytycznymi zawartymi w uchwałach VI Zjazdu partii, zgodnie z duchem ustaw, które — jak sądzę — niedługo Wysoki Sejm podejmie. Szczególna rola w tym procesie przypada Ministerstwu Handlu Wewnętrznego i Usług, które powinno stale i systematycznie śledzić procesy zachodzące w tej dziedzinie i szybko reagować na ujawniające się hamulce i trudności.</u> | |
| 1221 | + <u xml:id="u-75.13" who="#PoselKoziolStanislaw">Klub Poselski ZSL, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, będzie głosował za przyjęciem ustaw.</u> | |
| 1222 | + <u xml:id="u-75.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1223 | + </div> | |
| 1224 | + <div xml:id="div-76"> | |
| 1225 | + <u xml:id="u-76.0" who="#Marszalek">Zarządzam 30-minutową przerwę w obradach.</u> | |
| 1226 | + <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min. 35 do godz. 13 min. 15)</u> | |
| 1227 | + </div> | |
| 1228 | + <div xml:id="div-77"> | |
| 1229 | + <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obywatele Posłowie! Wznawiam posiedzenie.</u> | |
| 1230 | + <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Głos ma poseł Jerzy Domiński.</u> | |
| 1231 | + </div> | |
| 1232 | + <div xml:id="div-78"> | |
| 1233 | + <u xml:id="u-78.0" who="#PoselDominskiJerzy">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedłożone pod obrady Wysokiej Izby rządowe projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników są konsekwencją realizacji podstawowych założeń polityki społeczno-ekonomicznej kraju, wytyczonych przez VI Zjazd PZPR na bieżące pięciolecie.</u> | |
| 1234 | + <u xml:id="u-78.1" who="#PoselDominskiJerzy">Cele społeczno-ekonomiczne, do których zmierzamy i których efekty w sposób wymierny możemy już pozytywnie ocenić w drugim roku realizacji planu 5-letniego, wymagają uruchomienia wszystkich rezerw i wzmożenia wysiłków wszystkich ogniw naszej gospodarki narodowej w celu wszechstronnego rozwoju kraju, lepszego zaspokajania potrzeb społeczeństwa i poprawy warunków bytowych ludzi pracy. Realizacja tego celu wymaga wykorzystania również całego potencjału produkcyjno- usługowego, tkwiącego w pozarolniczej gospodarce nie uspołecznionej, a przede wszystkim w rzemiośle.</u> | |
| 1235 | + <u xml:id="u-78.2" who="#PoselDominskiJerzy">Pełne włączenie rzemiosła w realizację programu społeczno-gospodarczego rozwoju kraju wiąże się z koniecznością zapewnienia stabilizacji warunków pracy, usprawnieniem polityki podatkowej, która powinna preferować w tym sektorze rozwój usług dla ludności i rolnictwa oraz produkcję na zaopatrzenie rynku.</u> | |
| 1236 | + <u xml:id="u-78.3" who="#PoselDominskiJerzy">Stworzenie sprzyjających warunków dla prawidłowego rozwoju rzemiosła i pozostałej pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej wymagało ustalenia nowego systemu prawnego, który, uwzględniając interesy ogólnospołeczne, określałby jednocześnie prawa i obowiązki jednostek rzemieślniczych oraz obowiązki i uprawnienia organów administracji w zakresie koordynacji, kontroli i nadzoru nad działalnością rzemiosła.</u> | |
| 1237 | + <u xml:id="u-78.4" who="#PoselDominskiJerzy">Z inicjatywy kierownictwa partii i Rządu, przy współudziale Stronnictwa Demokratycznego, podjęto wiele ważnych poczynań mających na celu uporządkowanie spraw rzemiosła i innych dziedzin pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej. Efektem tych prac były również podjęte inicjatywy ustawodawcze, których wynikiem są dwa projekty ustaw przedłożone dzisiaj pod obrady obywatelom posłom. Intencją ich jest uregulowanie społecznych i prawno-ekonomicznych warunków działania rzemiosła w kraju. Zasługuje tu na szczególne podkreślenie — o czym mówił szeroko w swoim wystąpieniu poseł referent — że projekty ustaw powstawały właściwie oddolnie. Na obecny ich kształt wpłynęła szeroka, ogólnokrajowa, bogata dyskusja ze środowiskiem rzemieślniczym, z działaczami państwowymi, politycznymi i społecznymi.</u> | |
| 1238 | + <u xml:id="u-78.5" who="#PoselDominskiJerzy">Większość zgłoszonych postulatów, wniosków i uwag znalazło się w przedłożonych projektach ustaw i stało się cennym społecznym wkładem w akty ustawodawcze. Należy za to wszystkim uczestnikom i projektodawcom, aktywnym w tej szerokiej społecznej dyskusji wyrazić z tej wysokiej trybuny sejmowej szczególne uznanie.</u> | |
| 1239 | + <u xml:id="u-78.6" who="#PoselDominskiJerzy">Wysoki Sejmie! Projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników stanowią integralną część szerokiego programu działania państwa wobec pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej.</u> | |
| 1240 | + <u xml:id="u-78.7" who="#PoselDominskiJerzy">Zgodna z potrzebami społecznymi i gospodarczymi działalność rzemiosła ma zapewnioną perspektywę rozwoju i może liczyć na pomoc państwa, sprzyjającą stabilizacji działania i dalszemu rozwojowi rzemiosła.</u> | |
| 1241 | + <u xml:id="u-78.8" who="#PoselDominskiJerzy">Rzemiosło w ogóle, a rzemiosło usługowe w szczególności korzystać będzie z różnego rodzaju preferencji. Nowy system opodatkowania rzemiosła, który będzie stosowany od początku przyszłego roku, na podstawie przesłanek ekonomicznych i społecznych, wynikających z ogólnych założeń polityki państwa, będzie umiarkowany, stabilny i uproszczony. Zapewni trwałe warunki normalnej pracy i sprzyjać będzie rzetelnej działalności rzemiosła. Wiele zakładów rzemieślniczych korzystać będzie z różnego rodzaju ulg, stosownie do określonej działalności i potrzeb rozwoju określonych branż i warsztatów. Stosowana będzie odpowiednia pomoc kredytowa z preferencjami dla zakładów usługowych oraz produkujących artykuły na zaopatrzenie rynku. Równolegle z nową polityką podatkową zakładamy sukcesywną poprawę zaopatrzenia w podstawowe surowce, materiały oraz w artykuły techniczne ze źródeł uspołecznionych. Niemniej jednak organizacje rzemieślnicze powinny akty wizować w ramach rzemiosła i spółdzielczości rzemieślniczej produkcję artykułów zaopatrzeniowych i technicznych na zaspokajanie własnych potrzeb.</u> | |
| 1242 | + <u xml:id="u-78.9" who="#PoselDominskiJerzy">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła zakłada poważny wzrost zadań i obowiązków nowej organizacji rzemiosła. Centralny Związek Rzemiosła musi wziąć na siebie pełną odpowiedzialność za prawidłowe działanie pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej — przede wszystkim bardziej odpowiedzialne oddziaływanie na kierunki rozwoju i działalności rzemiosła, na jakość i przydatność produkcji w stosunku do potrzeb społecznych i zakresu świadczonych usług.</u> | |
| 1243 | + <u xml:id="u-78.10" who="#PoselDominskiJerzy">Na nowej organizacji rzemiosła ciąży obowiązek rozszerzania pomocy dla zakładów rzemieślniczych, doradztwa technicznego, organizacji zbytu, szkolenia i doskonalenia zawodowego, rozwijania działalności oświatowej, kulturalnej i socjalnej. Nowa organizacja rzemiosła bierze na siebie obowiązek skutecznej działalności wychowawczej w trosce o czystość szeregów rzemiosła, eliminowanie elementów koniunkturalnych, pseudorzemieślniczych i zdecydowanego przeciwdziałania przejawom nieuzasadnionego bogacenia się jednostek oraz innym negatywnym zjawiskom rozwoju rzemiosła.</u> | |
| 1244 | + <u xml:id="u-78.11" who="#PoselDominskiJerzy">Należy z tej trybuny wyraźnie powiedzieć, że w nowej organizacji rzemiosła nie może być miejsca dla różnego rodzaju niebieskich ptaków i kombinatorów, którzy nie orzą, nie sieją, a chcieliby zbierać jak najwięcej. Leży to przede wszystkim w interesie samego rzemiosła i rzemieślników.</u> | |
| 1245 | + <u xml:id="u-78.12" who="#PoselDominskiJerzy">Zgodnie z założeniami społeczno-gospodarczego rozwoju kraju kierunki działalności rzemiosła powinny koncentrować się przede wszystkim na rozszerzaniu działalności usługowej dla ludności miast i wsi oraz na uzupełniającej produkcji różnorodnych artykułów rynkowych, w szczególności takich, których głównym producentem jest rzemiosło. Pożądane byłoby rozwijanie własnej sieci detalicznej przez organizacje rzemiosła. Rzemiosło będzie też uzupełniać — zgodnie ze swoimi zadaniami — wiele innych potrzeb gospodarczych, ale nie stanowią one w perspektywie głównych kierunków działalności rzemiosła, zwłaszcza w dużych miastach.</u> | |
| 1246 | + <u xml:id="u-78.13" who="#PoselDominskiJerzy">Jednym z podstawowych zadań rzemiosła jest szersze włączenie się do procesu aktywizacji gospodarczej małych miasteczek i osiedli. Podstawową funkcją małych miast powinno być spełnianie roli lokalnych ośrodków gospodarczych w zakresie zadań produkcyjnych i usługowych dla bliskiego zaplecza rolniczego, jednak większość z nich, z powodu słabego rozwoju, nie jest przygotowana do tych zadań. Nie rozwiązuje to też problemu zatrudnienia lokalnych nadwyżek siły roboczej. W rezultacie, w małych miastach pozostaje nie wykorzystana energia społeczna, która stanowi poważną, potencjalną rezerwę dla realizacji zadań produkcyjno-usługowych, służących przede wszystkim rozwojowi produkcji rolnej.</u> | |
| 1247 | + <u xml:id="u-78.14" who="#PoselDominskiJerzy">Zakłady rzemieślnicze, rozwijające na tych terenach działalność produkcyjno-usługową, mają zapewnione trwałe preferencje podatkowe, inwestycyjne i wiele innych przywilejów. Nowa organizacja rzemiosła powinna realizować kierunki rozwojowe zgrupowanej w niej pozarolniczej gospodarki nie uspołecznionej na podstawie wytycznych narodowych planów gospodarczych, przy ścisłym współdziałaniu z radami narodowymi i ich prezydiami. Powinno nastąpić również ściślejsze powiązanie rzemiosła, działającego na wsi z gromadzkimi radami narodowymi.</u> | |
| 1248 | + <u xml:id="u-78.15" who="#PoselDominskiJerzy">Projekt ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła odpowiada w obecnym okresie potrzebom budownictwa socjalistycznego i polityczno-ustrojowej zasadzie, w myśl której rady narodowe jako terenowe organy władzy państwowej są gospodarzami terenu. Gromadzi on w sobie doświadczenia minionych lat i uwzględnia postulaty środowiska rzemieślniczego oraz aktywu organizacji rzemieślniczych, idących w kierunku powołania jednolitej centralnej organizacji rzemieślniczej, która w swoim współdziałaniu z radami narodowymi będzie kierować rozwojem rzemiosła zgodnie z założeniami rozwoju gospodarczego i społecznego kraju.</u> | |
| 1249 | + <u xml:id="u-78.16" who="#PoselDominskiJerzy">W ramach jednolitej organizacji rzemiosła będziemy popierać dalszy rozwój spółdzielczości rzemieślniczej, która stanowi proste formy społecznego gospodarowania w rzemiośle.</u> | |
| 1250 | + <u xml:id="u-78.17" who="#PoselDominskiJerzy">Jednolity system prawny, regulujący działalność rzemiosła, ułatwia organom państwowym i samorządowym rzemiosła właściwą koordynację gospodarki nie uspołecznionej z interesem ogólnym, a w szczególności z analogiczną planowaną działalnością gospodarki uspołecznionej. System ten nie koliduje z zasadą, że rady narodowe są gospodarzami terenu i odpowiadają za prawidłowy rozwój gospodarki terenowej.</u> | |
| 1251 | + <u xml:id="u-78.18" who="#PoselDominskiJerzy">Wysoki Sejmie! Partia i Rząd stworzyły dla rzemiosła wszechstronne warunki pełnego rozwoju, zgodnego z potrzebami społecznymi i zadaniami naszej gospodarki narodowej.</u> | |
| 1252 | + <u xml:id="u-78.19" who="#PoselDominskiJerzy">Przed rzemiosłem rozwinęła się szeroka perspektywa działania i stabilizacji. O jego wynikach produkcyjno-usługowych zadecyduje praktyczna realizacja polityki państwa w stosunku do rzemiosła przez rady narodowe i powołane organizacje rzemieślnicze. Decydować będą proporcje środków do planowych zadań dla organizacji rzemieślniczych, szczególnie dla tych zadań produkcyjno-usługowych, które w zaspokojeniu potrzeb ludności mają poważną rolę.</u> | |
| 1253 | + <u xml:id="u-78.20" who="#PoselDominskiJerzy">Nowa organizacja rzemieślnicza powinna łączyć w sobie cechy nowoczesnego sposobu działania z szerokim udziałem czynnika społecznego, jego aktywną ofiarnością. Dlatego też można z optymizmem stwierdzić, że przedłożone Wysokiej Izbie projekty ustaw o wykonywaniu i organizacji rzemiosła oraz o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników przyczynią się do rozwoju społecznie użytecznej działalności rzemiosła, wynikającej z nakreślonych zadań przez VI Zjazd PZPR. W tym przekonaniu Klub Poselski PZPR głosować będzie za uchwaleniem obu projektów ustaw.</u> | |
| 1254 | + <u xml:id="u-78.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1255 | + </div> | |
| 1256 | + <div xml:id="div-79"> | |
| 1257 | + <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Lista mówców została wyczerpana.</u> | |
| 1258 | + <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zamykam dyskusję.</u> | |
| 1259 | + <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do głosowania nad omówionymi projektami ustaw.</u> | |
| 1260 | + <u xml:id="u-79.3" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła oraz dodatkową poprawką, zgłoszoną dzisiaj w imieniu Komisji przez posła sprawozdawcę — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 1261 | + <u xml:id="u-79.4" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję.</u> | |
| 1262 | + <u xml:id="u-79.5" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 1263 | + <u xml:id="u-79.6" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 1264 | + <u xml:id="u-79.7" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o wykonywaniu i organizacji rzemiosła.</u> | |
| 1265 | + <u xml:id="u-79.8" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do głosowania następnej ustawy.</u> | |
| 1266 | + <u xml:id="u-79.9" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Drobnej Wytwórczości, Spółdzielczości Pracy i Rzemiosła oraz dodatkowymi poprawkami zgłoszonymi dzisiaj w imieniu Komisji przez posła sprawozdawcę — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 1267 | + <u xml:id="u-79.10" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję.</u> | |
| 1268 | + <u xml:id="u-79.11" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 1269 | + <u xml:id="u-79.12" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 1270 | + <u xml:id="u-79.13" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników.</u> | |
| 1271 | + <u xml:id="u-79.14" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości o rządowym projekcie ustawy o ustroju sądów wojskowych (druki nr 23 i 34).</u> | |
| 1272 | + <u xml:id="u-79.15" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Głos zabierze sprawozdawca poseł Paweł Dąbek.</u> | |
| 1273 | + </div> | |
| 1274 | + <div xml:id="div-80"> | |
| 1275 | + <u xml:id="u-80.0" who="#PoselDabekPawel">Wysoki Sejmie! Z upoważnienia sejmowych Komisji Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości przedstawiam Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o ustroju sądów wojskowych wraz z poprawkami komisji sejmowych.</u> | |
| 1276 | + <u xml:id="u-80.1" who="#PoselDabekPawel">Ustawa zastąpi obowiązujący dotychczas dekret PKWN z 23 września 1944 r. — Prawo o ustroju Sądów Wojskowych i Prokuratury Wojskowej w części dotyczącej ustroju sądów wojskowych I instancji. Zaznaczyć należy, że wspomniany dekret już w znacznej części jest nieaktualny wskutek przejęcia w 1962 r. funkcji Najwyższego Sądu Wojskowego przez Sąd Najwyższy, zmian w ustroju prokuratury wojskowej, dokonanych ustawą z 1967 r. o Prokuraturze PRL, jak też wskutek istotnych zmian organizacyjnych w Wojsku Polskim.</u> | |
| 1277 | + <u xml:id="u-80.2" who="#PoselDabekPawel">Projekt ustawy o ustroju sądów wojskowych porządkuje stan prawny organizacji sądownictwa wojskowego w PRL, uwzględniając zmiany, jakie nastąpiły w tej dziedzinie i w dziedzinie postępowania karnego w ciągu ostatniego 10-lecia. Zasady ustawy nawiązują do znowelizowanego prawa o ustroju sądów powszechnych.</u> | |
| 1278 | + <u xml:id="u-80.3" who="#PoselDabekPawel">Odrębność prawnego ujęcia systemu organizacyjnego sądów wojskowych, działających na mocy art. 46 Konstytucji, jako sądy szczególne dla wojska, podyktowana jest potrzebą dostosowania ich struktury organizacyjnej do struktury i zadań Sił Zbrojnych.</u> | |
| 1279 | + <u xml:id="u-80.4" who="#PoselDabekPawel">Proponowana w projekcie ustawy odrębna regulacja prawna organizacji sądownictwa wojskowego nie zmienia faktu, że sądy wojskowe są zintegrowane z systemem powszechnego sądownictwa karnego przez jednolity nadzór w zakresie orzekania sprawowany przez Sąd Najwyższy oraz przez jednolity system prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego.</u> | |
| 1280 | + <u xml:id="u-80.5" who="#PoselDabekPawel">Projekt ustawy opiera działalność sądów wojskowych oraz pozycję sędziów tych sądów, ich prawa i obowiązki na tych samych zasadach, którymi rządzą się wszystkie sądy w naszym państwie ludowym.</u> | |
| 1281 | + <u xml:id="u-80.6" who="#PoselDabekPawel">Zgodnie z projektem ustawy, sądy wojskowe spełniać będą w odniesieniu do osób podlegających ich właściwości, a więc przede wszystkim żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, te same zadania, które spełniają powszechne sądy karne w stosunku do ogółu obywateli. Mówi o tym w szczególności art. 2 projektu. Zgodnie z tym przepisem, sądy wojskowe realizują na powierzonym im odcinku działania — w wymiarze sprawiedliwości w wojsku — te podstawowe zadania, które Konstytucja nakłada na sądownictwo ludowe, podkreślając zarazem wychowawczą rolę sądów wojskowych w dziedzinie ugruntowania dyscypliny wojskowej i poszanowania prawa.</u> | |
| 1282 | + <u xml:id="u-80.7" who="#PoselDabekPawel">Podstawową zasadą ustroju sądów w państwie socjalistycznym jest niezawisłość sędziów w zakresie orzekania. Zadaniem prawa o ustroju sądów jest stworzenie gwarancji zapewniających tę niezawisłość.</u> | |
| 1283 | + <u xml:id="u-80.8" who="#PoselDabekPawel">Art. 19 projektu ustawy akcentuje tę zasadę stwierdzając, że sędziowie są w zakresie orzekania niezawiśli i podlegają tylko ustawie. Niezawisłość sędziów sądów wojskowych znajduje wyraz również w zasadzie powoływania ich przez Radę Państwa, o czym mowa w art. 23 projektu ustawy. Wybór sędziów przez Radę Państwa łączy w sobie elementy oceny kwalifikacji zawodowych i wartości moralno-politycznych tych sędziów. Wymagania, które musi spełniać kandydat na sędziego, określa art. 24 projektu ustawy. Zgodnie z tym przepisem wymaga się od kandydata wysokich kwalifikacji i przygotowania zawodowego, wysokiej fachowej znajomości prawa, jak też wysokich kwalifikacji moralno-politycznych. Jedynie posiadanie takich kwalifikacji pozwala na należyte wykonywanie jego złożonych obowiązków.</u> | |
| 1284 | + <u xml:id="u-80.9" who="#PoselDabekPawel">Gwarancje niezawisłości sędziowskiej sędziów sądów wojskowych polegają także na uzależnieniu odwołania sędziego od decyzji Rady Państwa (art. 29—30 projektu ustawy) oraz ustawowym określeniu wypadków, kiedy sędzia traci stanowisko sędziowskie z mocy prawa. Ponieważ sędziowie są oficerami zawodowymi w czynnej służbie wojskowej, projekt ustawy ustanawia też zasadę, że zwolnienie ze służby nie może nastąpić przed odwołaniem ze stanowiska sędziowskiego lub jego utratą.</u> | |
| 1285 | + <u xml:id="u-80.10" who="#PoselDabekPawel">Sędziowie korzystają z immunitetu w zakresie ścigania karnego oraz w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej i honorowej. Zgodnie z art. 22 projektu ustawy, postępowanie karne przeciw sędziemu może być wszczęte wyłącznie za zezwoleniem Sądu Dyscyplinarnego dla sędziów sądów wojskowych. Sąd ten jest również jedynie właściwy do rozpoznawania i orzekania w sprawach o przewinienia dyscyplinarne sędziów oraz o czyny naruszające honor i godność żołnierską czy to związane z pełnieniem czynnej służby wojskowej, czy też z wykonywaniem obowiązków sędziego.</u> | |
| 1286 | + <u xml:id="u-80.11" who="#PoselDabekPawel">Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, orzekanie sądów wojskowych z udziałem ławników jest generalną zasadą, od której dopuszczalne są tylko nieliczne, szczególnie uzasadnione, wyjątki.</u> | |
| 1287 | + <u xml:id="u-80.12" who="#PoselDabekPawel">Orzekanie z udziałem ławników stosuje się w sądach wojskowych od dawna. Projekt ustawy kontynuuje tę zasadę i przewiduje udział w postępowaniu sądowym ławników będących żołnierzami w czynnej służbie wojskowej. Ławnicy będą jednak wybierani, a nie — jak dotychczas — powoływani przez dowódców jednostek wojskowych.</u> | |
| 1288 | + <u xml:id="u-80.13" who="#PoselDabekPawel">Projekt ustawy, realizując zasadę art. 50 Konstytucji o wybieralności ławników, pogłębia tym samym demokratyzację wymiaru sprawiedliwości w Wojsku Polskim.</u> | |
| 1289 | + <u xml:id="u-80.14" who="#PoselDabekPawel">Nie bez znaczenia dla osiągnięcia celów wychowawczych rozprawy sądowej jest również miejsce rozpatrywania spraw przez sądy. Moc oddziaływająca wyroku sądowego wzrasta, gdy obywatele mogą przysłuchiwać się rozprawie sądowej, orientować się co do stopnia społecznego niebezpieczeństwa danego przestępstwa. Zgodnie z poprawką wprowadzoną przez Komisje do art. 9 projektu ustawy, sądy wojskowe mogą rozpatrywać sprawy nie tylko w swojej siedzibie lub w siedzibie innego sądu, albo w jednostce wojskowej, jak to przewidywał projekt rządowy, lecz również — „w innym miejscu, zapewniającym powagę sądu”. Umożliwia to szerszą praktyczną realizację zasady jawności postępowania, będącej jedną z podstawowych zasad procedury karnej. Wprowadzona do art. 9 poprawka umożliwia tam, gdzie przestępstwo popełnione zostało przez żołnierza wśród ludności cywilnej, szerszy udział społeczeństwa cywilnego na rozprawie.</u> | |
| 1290 | + <u xml:id="u-80.15" who="#PoselDabekPawel">Projekt ustawy gwarantuje oskarżonemu prawo do obrony, normuje sprawę obrońców w postępowaniu przed sądami wojskowymi od strony organizacyjnej, utrzymując istniejącą instytucję listy obrońców wojskowych, kładąc nacisk na szczególne kwalifikacje obrońcy, który w zasadzie oprócz tego, że jest adwokatem, powinien być również oficerem rezerwy. Zapewnia oskarżonemu, którego czyn wiąże się ze służbą wojskową, obronę fachową z punktu widzenia znajomości warunków tej służby. Przyjmując tę zasadę, projekt ustawy otwiera również możliwości wpisania na listę obrońców osób, które nie są oficerami, a także pozwala na szerokie dopuszczenie, jako obrońcy w konkretnej sprawie, każdego adwokata.</u> | |
| 1291 | + <u xml:id="u-80.16" who="#PoselDabekPawel">Nadzór nad sądami wojskowymi w zakresie orzekania sprawuje Sąd Najwyższy. Ze względu na związanie strukturalne sądownictwa wojskowego z Siłami Zbrojnymi, naczelny nadzór w zakresie jego organizacji i służby wojskowej osób sprawujących w nim funkcje projekt ustawy powierza Ministrowi Obrony Narodowej.</u> | |
| 1292 | + <u xml:id="u-80.17" who="#PoselDabekPawel">Konsekwencją nadzoru organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej jest art. 6 projektu, według którego decyzje o utworzeniu i znoszeniu sądów wojskowych i ich strukturze organizacyjnej będą należały do Ministra Obrony Narodowej. Projekt zakłada tworzenie sądów wojskowych na zasadzie terytorialnej, przede wszystkim jako wojskowe sądy okręgowe i wojskowe sądy garnizonowe. Taka struktura organizacyjna istnieje w wojsku od wielu lat i odpowiada terytorialnej organizacji Sił Zbrojnych. Ponieważ organizacja Sił Zbrojnych w określonych sytuacjach może ulegać zmianie, przewidziano, w zależności od potrzeb, możliwość tworzenia również innych sądów wojskowych.</u> | |
| 1293 | + <u xml:id="u-80.18" who="#PoselDabekPawel">Nadzór Ministra Obrony Narodowej w zakresie organizacji i służby wojskowej znajduje odbicie również w problematyce kadrowej.</u> | |
| 1294 | + <u xml:id="u-80.19" who="#PoselDabekPawel">Oficerów powołanych przez Radę Państwa do służby sędziowskiej w sądach wojskowych wyznacza na stanowiska w określonym sądzie wojskowym Minister Obrony Narodowej.</u> | |
| 1295 | + <u xml:id="u-80.20" who="#PoselDabekPawel">W związku z tym, że warunkiem objęcia stanowiska sędziowskiego jest odbycie aplikacji sądowej i stażu asesorskiego, projekt w rozdziałach 6 i 7 normuje uprawnienia i obowiązki asesorów oraz aplikantów, przebieg ich służby, jak również czas trwania aplikacji i stażu asesorskiego. Minister Obrony Narodowej będzie określał zasady stażu asesorskiego, przebiegu aplikacji oraz tryb składania wojskowego egzaminu sędziowskiego.</u> | |
| 1296 | + <u xml:id="u-80.21" who="#PoselDabekPawel">Minister Obrony Narodowej jest uprawniony do wnioskowania w sprawie odwołania sędziego przez Radę Państwa m.in. w przypadkach, kiedy jest przewidziane obligatoryjne lub fakultatywne zwolnienie oficera ze służby zawodowej w myśl przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.</u> | |
| 1297 | + <u xml:id="u-80.22" who="#PoselDabekPawel">Sędziowie sądów wojskowych są wyłączeni spod władzy dyscyplinarnej organów wojskowych. Rozdział 4 projektu reguluje odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów, powołując odrębne sądy dyscyplinarne dla sędziów sądów wojskowych (art. 36—47).</u> | |
| 1298 | + <u xml:id="u-80.23" who="#PoselDabekPawel">Wysoki Sejmie! Przedstawiony Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy o ustroju sądów wojskowych zmierza do utrwalenia ukształtowanej w praktyce organizacji wojskowych sądów okręgowych i garnizonowych oraz do rozciągnięcia na te sądy wielu zasad już obowiązujących w pozostałym systemie organów wymiaru sprawiedliwości. Projekt określa więc podstawy terenowej sieci sądów, zapewniając przy tym pewną elastyczność organizacyjną przez dopuszczenie tworzenia w miiarę potrzeby innych sądów wojskowych przez Ministra Obrony Narodowej. Podobnie jak w innych sądach wprowadza się dla sędziów sądów wojskowych wymogi ukończenia wyższych studiów prawniczych z tytułem magistra, 24etniej aplikacji i 1-rocznego stażu asesorskiego. Dodatkowy jest wymóg, iż sędzią może być tylko oficer zawodowy. Projekt ustawy postanawia, że — tak jak w innych sądach — podstawową przyczyną odwołania sędziego ze stanowiska jest niedawanie rękojmi należytego wykonywania obowiązków sędziego.</u> | |
| 1299 | + <u xml:id="u-80.24" who="#PoselDabekPawel">Ze względu na szczególny charakter sądów wojskowych projekt ustawy zawiera przepisy, które normują problemy specyficzne dla nich, jako jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych. Mianowicie naczelny nadzór w zakresie organizacji i służby wojskowej będzie sprawować Minister Obrony Narodowej, który może w porozumieniu z I Prezesem Sądu Najwyższego poruczyć wykonywanie wszystkich lub niektórych funkcji z tego zakresu Prezesowi Izby Wojskowej Sądu Najwyższego. Ponadto do zakresu działania Prezesa Izby Wojskowej będzie należeć sprawowanie ogólnego nadzoru w dziedzinie administracji sądowej, w zakresie określonym w przepisach postępowania sądowego i w regulaminach urzędowania. Wykonywanie poszczególnych czynności w tych dziedzinach będzie należało do szefów poszczególnych sądów wojskowych.</u> | |
| 1300 | + <u xml:id="u-80.25" who="#PoselDabekPawel">Tak więc projekt ustawy porządkuje organizację sądownictwa wojskowego, pogłębia jego demokratyzację, zmierza do dalszego ujednolicenia organizacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce Ludowej.</u> | |
| 1301 | + <u xml:id="u-80.26" who="#PoselDabekPawel">Wysoki Sejmie! Komisje sejmowe, rozpatrując projekt ustawy, uznały jego merytoryczne założenia i rozwiązania za słuszne. Niemniej jednak komisje zaproponowały poprawki do (niektórych sformułowań projektu ustawy. Te poprawki zarówno o charakterze merytorycznym, jak i formalnym, są zamieszczone w przedstawionym obywatelom posłom druku sejmowym.</u> | |
| 1302 | + <u xml:id="u-80.27" who="#PoselDabekPawel">W imieniu sejmowych Komisji Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości wnoszę, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt ustawy o ustroju sądów wojskowych (druk nr 23), wraz z poprawkami Komisji (druk nr 34).</u> | |
| 1303 | + <u xml:id="u-80.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1304 | + </div> | |
| 1305 | + <div xml:id="div-81"> | |
| 1306 | + <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 1307 | + <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 1308 | + <u xml:id="u-81.2" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 1309 | + <u xml:id="u-81.3" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o ustroju sądów wojskowych wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Obrony Narodowej oraz Komisję Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 1310 | + <u xml:id="u-81.4" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję.</u> | |
| 1311 | + <u xml:id="u-81.5" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 1312 | + <u xml:id="u-81.6" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto się (wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 1313 | + <u xml:id="u-81.7" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ustroju sądów wojskowych.</u> | |
| 1314 | + <u xml:id="u-81.8" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów (druki nr 38 i 39).</u> | |
| 1315 | + <u xml:id="u-81.9" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Głos zabierze Prezes Rady Ministrów obywatel Piotr Jaroszewicz.</u> | |
| 1316 | + </div> | |
| 1317 | + <div xml:id="div-82"> | |
| 1318 | + <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładam w imieniu Rządu projekt ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów. Projekt ten jest wyrazem wagi, jaką partia i Rząd przywiązują do spraw ludzi, którzy w najtrudniejszych chwilach historii narodu polskiego walczyli o jego ocalenie, niepodległość, o jego honor, o zbudowanie ustroju sprawiedliwości społecznej. Projekt jest również dowodem troski i opieki, jaką władze otaczają i nadal będą otaczały kombatantów, byłych więźniów politycznych, bojowników o wolność i demokrację, a także ich rodziny.</u> | |
| 1319 | + <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrJaroszewicz">Minione półwiecze przyniosło zasadnicze przeobrażenie Europy i świata. Poszczególne okresy tego półwiecza wyznaczają — niczym słupy milowe — wydarzenia tej miary co Rewolucja 1905 r. i Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa roku 1917, walka narodu polskiego w latach pierwszej wojny światowej o niepodległy byt państwowy, powstania śląskie i wielkopolskie, zryw hiszpańskiej klasy robotniczej przeciwko faszyzmowi w 1936 r. i wreszcie druga wojna światowa, w wyniku której na kontynencie europejskim zaszły wielkie przemiany społeczne i polityczne, a Polska odrodziła się jako państwo ludowe.</u> | |
| 1320 | + <u xml:id="u-82.2" who="#PiotrJaroszewicz">W każdym z tych wydarzeń brali czynny udział Polacy. Byli w szeregach rosyjskiej klasy robotniczej, która stworzyła pierwsze w świecie socjalistyczne państwo — Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Byli w Brygadach Międzynarodowych w Hiszpanii, które swoim udziałem w sprawiedliwej walce hiszpańskiego ludu dały najwyższej miary świadectwo proletariackiej solidarności i internacjonalizmu. W czasie drugiej wojny światowej Polacy walczyli, ginęli i zwyciężali na wszystkich jej frontach, wspólnie z sojusznikami, w imię zasady, której wierni pozostawaliśmy przez stulecia — „Za wolność Waszą i naszą”.</u> | |
| 1321 | + <u xml:id="u-82.3" who="#PiotrJaroszewicz">Żyją do dziś bohaterowie rewolucji 1905 r. i 1917 r., weterani walk rewolucyjnych, którym przewodziły partie polskiej klasy robotniczej, działacze SDKPiL, KPP, PPR, PPS, żołnierze Brygad Międzynarodowych.</u> | |
| 1322 | + <u xml:id="u-82.4" who="#PiotrJaroszewicz">Są wśród nas uczestnicy patriotycznych zrywów ludu Śląska i Wielkopolski, bohaterscy żołnierze kampanii wrześniowej 1939 roku, żołnierze Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej, aktywni uczestnicy ruchu oporu w okupowanej ojczyźnie i w innych krajach Europy, bohaterscy żołnierze I i II Armii Wojska Polskiego oraz jednostek polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, byli więźniowie hitlerowskich obozów koncentracyjnych, a także ci wszyscy, którzy w powojennych latach wnieśli wielki wkład w walkę o utrwalenie władzy ludowej. Żyją wśród nas rodziny tych, którzy wolności nie doczekali.</u> | |
| 1323 | + <u xml:id="u-82.5" who="#PiotrJaroszewicz">Lata walki o wyzwolenie społeczne i narodowe, lata represji, sanacyjne więzienia, obozy zagłady, tułaczka po świecie, odniesione rany i kontuzje, sędziwy wreszcie wiek sprawiły, iż wielu z tych ludzi, którzy w służbie ojczyzny ponosili największe ofiary, nie mogło na równi z innymi zapewnić swojej starości i przyszłości swoim rodzinom.</u> | |
| 1324 | + <u xml:id="u-82.6" who="#PiotrJaroszewicz">Społeczeństwo polskie dłużne jest im szacunek i zapobiegliwą opiekę. Pozostaje to naszym pierwszym społecznym obowiązkiem. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza i Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w ciągu minionych lat wiele uczyniły, aby roztoczyć nad tymi wszystkimi ludźmi należytą opiekę.</u> | |
| 1325 | + <u xml:id="u-82.7" who="#PiotrJaroszewicz">Ustawa, która dziś przedkładam Wysokiemu Sejmowi i o uchwalenie której wnoszę, ma być dalszym krokiem do zapewnienia należnej opieki byłym bojownikom o wyzwolenie społeczne i narodowe, zrzeszonym głównie w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, w Związku Inwalidów Wojennych PRL oraz w Związku Ociemniałych Żołnierzy. Ma ona umożliwić otoczenie skuteczniejszą opieką uczestników i ofiar wojny, i ich rodzin. Ma ona umożliwić właściwą koordynację działań organizacji kombatanckich, zapewnić ujednolicenie, a przez to spotęgowanie wszystkich przedsięwzięć, które zmierzają do polepszenia sytuacji materialnej i socjalno-bytowej kombatantów.</u> | |
| 1326 | + <u xml:id="u-82.8" who="#PiotrJaroszewicz">Utworzenie urzędu Ministra do Spraw Kombatantów wychodzi naprzeciw licznym postulatom zgłaszanym w tej sprawie do Prezesa Rady Ministrów zarówno przez same organizacje kombatanckie, jak i szerokie kręgi społeczeństwa.</u> | |
| 1327 | + <u xml:id="u-82.9" who="#PiotrJaroszewicz">Wnoszę przeto, Wysoki Sejmie, o uchwalenie ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów.</u> | |
| 1328 | + <u xml:id="u-82.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1329 | + </div> | |
| 1330 | + <div xml:id="div-83"> | |
| 1331 | + <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję Obywatelowi Prezesowi Rady Ministrów.</u> | |
| 1332 | + <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obecnie głos ma sprawozdawca poseł Wacław Rózga.</u> | |
| 1333 | + </div> | |
| 1334 | + <div xml:id="div-84"> | |
| 1335 | + <u xml:id="u-84.0" who="#PoselRozgaWaclaw">Wysoki Sejmie! Nawiązując do wygłoszonego przed chwilą wystąpienia Prezesa Rady Ministrów, chciałbym — w imieniu Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, która w dniu wczorajszym wraz z Komisją Prac Ustawodawczych i przy udziale posłów z Komisji Obrony Narodowej oraz Pracy i Spraw Socjalnych rozpatrzyła przedłożony Sejmowi projekt ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów — stwierdzić, że przedstawione przez tow. Premiera Jaroszewicza uzasadnienie potrzeby powołania takiego Urzędu, jak również zamierzenia, jakie Rząd wiąże z jego powołaniem i działalnością są ze wszech miar słuszne i w pełni zasługują na poparcie.</u> | |
| 1336 | + <u xml:id="u-84.1" who="#PoselRozgaWaclaw">Rządowa inicjatywa powołania urzędu Ministra do Spraw Kombatantów jest jak najbardziej zgodna z uczuciami szacunku i uznania, jakie cały nasz naród żywi do uczestników walk o narodowe i społeczne wyzwolenie kraju. Odpowiada ona powszechnemu zrozumieniu obowiązku szczególnej opieki i troski, którą nasze socjalistyczne państwo i całe społeczeństwo powinno otaczać tych, co za byt niepodległy i obecny kształt ustrojowy Polski płacili krwią i nie wahali się ryzykować własnego życia. Spotka się z akceptacją samego środowiska kombatantów, o czym — jako jeden z nich — z tej trybuny z głębokim przekonaniem i w ich imieniu mogę powiedzieć.</u> | |
| 1337 | + <u xml:id="u-84.2" who="#PoselRozgaWaclaw">Projekt ustawy wyznacza Urzędowi do Spraw Kombatantów rolę organizatorską w rozwijaniu pomocy i opieki nad kombatantami i ich rodzinami oraz koordynującą — w stosunku do poczynań centralnych i terenowych organów administracji w tych dziedzinach i w stosunku do organizacji kombatanckich w zakresie realizacji ich statutowych celów. Słusznie też — zdaniem Komisji — kompetencje Urzędu nie zostały ograniczone wyłącznie do przedsięwzięć natury prawno-administracyjnej, socjalnej, finansowej i kulturalnej, służących sprawie pomocy i opieki nad kombatantami i ich rodzinami, lecz objęły również problematykę kultywowania w świadomości narodowej i społecznej tradycji walk wyzwoleńczych i rewolucyjnych. Tradycje te są moralno-polityczną klamrą spinającą dzień wczorajszy i dzisiejszy naszego narodu. Są one — przez pamięć i świadectwo żyjących — źródłem inspiracji dla pokojowego dziś trudu i budownictwa socjalistycznej Polski. Stanowią bezcenny skarbiec w procesie wychowania młodego pokolenia Polaków w duchu patriotyzmu, rozumianego jako bezgraniczne umiłowanie własnego narodu i sprawiedliwości społecznej oraz jako wierność zasadom internacjonalizmu, który tak piękny znalazł wyraz w lapidarnym haśle naszych przodków — „Za wolność Waszą i naszą”.</u> | |
| 1338 | + <u xml:id="u-84.3" who="#PoselRozgaWaclaw">W imieniu Komisji wnoszę o przyjęcie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia rządowego wraz z autopoprawką Rządu i poprawką redakcyjną Komisji, które zawarte zostały w druku sejmowym nr 39.</u> | |
| 1339 | + <u xml:id="u-84.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1340 | + </div> | |
| 1341 | + <div xml:id="div-85"> | |
| 1342 | + <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 1343 | + <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 1344 | + <u xml:id="u-85.2" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 1345 | + <u xml:id="u-85.3" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 1346 | + <u xml:id="u-85.4" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję.</u> | |
| 1347 | + <u xml:id="u-85.5" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 1348 | + <u xml:id="u-85.6" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 1349 | + <u xml:id="u-85.7" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu urzędu Ministra do Spraw Kombatantów.</u> | |
| 1350 | + <u xml:id="u-85.8" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Informuję, że do Prezydium wpłynął wniosek Prezesa Rady Ministrów w sprawie powołania Ministra do Spraw Kombatantów.</u> | |
| 1351 | + <u xml:id="u-85.9" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Proponuję, aby Sejm obecnie przystąpił do rozpatrzenia tego wniosku.</u> | |
| 1352 | + <u xml:id="u-85.10" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że propozycja została przyjęta.</u> | |
| 1353 | + <u xml:id="u-85.11" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 1354 | + <u xml:id="u-85.12" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Proszę o zabranie głosu w tej sprawie obywatela Prezesa Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza.</u> | |
| 1355 | + </div> | |
| 1356 | + <div xml:id="div-86"> | |
| 1357 | + <u xml:id="u-86.0" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę o powołanie na urząd Ministra do Spraw Kombatantów — gen. dyw. Mieczysława Grudnia, zastępcę Szefa Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego.</u> | |
| 1358 | + <u xml:id="u-86.1" who="#PiotrJaroszewicz">Obywatel Mieczysław Grudzień urodził się w 1922 r. w Majkach pow. Płock w rodzinie robotniczej. W latach 1922—1947 przebywał na emigracji we Francji i w Belgii. W okresie okupacji hitlerowskiej brał aktywny udział w ruchu oporu we Francji. Po powrocie do kraju wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, w którym pełnił służbę na różnorodnych, odpowiedzialnych stanowiskach w aparacie partyjno-politycznym. Ukończył Wyższą Szkołę Oficerów Politycznych oraz Wojskową Akademię Polityczną, uzyskując dyplom magistra pedagogiki. Ostatnio zajmował stanowisko I Zastępcy Szefa Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego.</u> | |
| 1359 | + <u xml:id="u-86.2" who="#PiotrJaroszewicz">Na VI Zjeździe PZPR wybrany został zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR.</u> | |
| 1360 | + </div> | |
| 1361 | + <div xml:id="div-87"> | |
| 1362 | + <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję Obywatelowi Premierowi.</u> | |
| 1363 | + <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u> | |
| 1364 | + <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 1365 | + <u xml:id="u-87.3" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W związku z wnioskiem Prezesa Rady Ministrów proponuję Sejmowi podjęcie następującej uchwały:</u> | |
| 1366 | + <u xml:id="u-87.4" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">„Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — na podstawie art. 29 ust. 1 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — powołuje obywatela Mieczysława Grudnia na stanowisko Ministra do Spraw Kombatantów”.</u> | |
| 1367 | + <u xml:id="u-87.5" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zgodnie z regulaminem Sejmu, Sejm powołuje członków Rządu zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby posłów.</u> | |
| 1368 | + <u xml:id="u-87.6" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Stwierdzam, że w posiedzeniu bierze udział wymagana regulaminem liczba posłów.</u> | |
| 1369 | + <u xml:id="u-87.7" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wobec tego przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 1370 | + <u xml:id="u-87.8" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto z Obywateli Posłów jest za proponowaną uchwałą — zechce podnieść rękę.</u> | |
| 1371 | + <u xml:id="u-87.9" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dziękuję.</u> | |
| 1372 | + <u xml:id="u-87.10" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto jest przeciw? Nikt.</u> | |
| 1373 | + <u xml:id="u-87.11" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u> | |
| 1374 | + <u xml:id="u-87.12" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Stwierdzam, że Sejm powołał obywatela Mieczysława Grudnia na stanowisko Ministra do Spraw Kombatantów.</u> | |
| 1375 | + <u xml:id="u-87.13" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo wynalazcze (druk nr 37).</u> | |
| 1376 | + <u xml:id="u-87.14" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Głos w tej sprawie zabierze Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki prof. Jan Kaczmarek.</u> | |
| 1377 | + <u xml:id="u-87.15" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki Jan Kaczmarek:</u> | |
| 1378 | + <u xml:id="u-87.16" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Zasadniczym celem naszej polityki jest poprawa warunków bytowych, socjalnych i kulturalnych społeczeństwa. Służą temu dynamiczny rozwój sił wytwórczych, wzrost społecznej wydajności pracy, unowocześnienie struktury gospodarczej kraju, podnoszenie efektywności sterowania całością systemu gospodarczego. Szczególnie ważną i stale rosnącą rolę w tym zakresie ma postęp techniczny. Przyspieszenie postępu technicznego w produkcji i usługach zależy z kolei w poważnej mierze od rozwoju ruchu wynalazczego i należytego wykorzystania propozycji zgłaszanych przez wynalazców i racjonalizatorów. Na to zaś mają istotny wpływ obowiązujące przepisy.</u> | |
| 1379 | + <u xml:id="u-87.17" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Aktualne Prawo wynalazcze obowiązuje w Polsce od 10 lat. W ciągu tych lat nastąpił znaczny rozwój techniki, intensyfikacja produkcji przemysłowej i rolnej, rozbudowa zaplecza naukowo-badawczego i rozszerzenie współpracy naukowo-technicznej z zagranicą. Można więc stwierdzić, że stosunki gospodarcze uległy znacznej zmianie.</u> | |
| 1380 | + <u xml:id="u-87.18" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Istotne zmiany nastąpiły również w zakresie organizacji i planowania prac naukowo-badawczych i rozwojowych.</u> | |
| 1381 | + <u xml:id="u-87.19" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Znaczna część naszej bazy naukowo-badawczej i technicznej została ukierunkowana na działalność związaną z ważnymi celami gospodarczymi i społecznymi, finansowaną i prowadzoną według kompleksowych programów, ujmujących cały cykl rozwoju, tj. od badań aż do wdrożenia. Stwarza to pomyślne warunki dla zwiększenia skuteczności oddziaływania nauki i techniki na ogólny rozwój kraju.</u> | |
| 1382 | + <u xml:id="u-87.20" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Równolegle z tym, również w zakresie działalności wynalazczej nastąpił w ubiegłym 10-leciu bardzo znaczny wzrost — przede wszystkim ilościowy. Liczba krajowych projektów wynalazczych zgłaszanych do opatentowania wzrosła z 2 700 w 1963 r. do 5 500 w 1971 r., czyli prawie dwukrotnie, a liczba wy-, dawanych patentów — z 800 do 2 300, czyli blisko trzykrotnie. Równie duży wzrost można było zanotować w szerokiej działalności racjonalizatorskiej. W roku 1963 zgłoszono w Polsce 112 tys., a w roku 1971 — już 220 tys. projektów racjonalizatorskich.</u> | |
| 1383 | + <u xml:id="u-87.21" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Liczba zgłaszanych do opatentowania krajowych wynalazków stawia nas na 10 miejscu na świecie, ale w przeliczeniu na liczbę zatrudnionych w gospodarce poza rolnictwem i leśnictwem — jesteśmy na dość dalekim miejscu, ze wskaźnikiem 6,2 wynalazku na 10 tys. zatrudnionych, podczas gdy w bratnich krajach socjalistycznych w ZSRR, CSRS, NRD, Bułgarii wskaźniki te są znacznie wyższe. Tak więc, mimo stałego postępu w rozwoju działalności wynalazczej, który w ciągu ostatnich dwóch lat uległ, jak z powyższych liczb widać, dalszemu wyraźnemu przyspieszeniu — jesteśmy ciągle w sytuacji niezadowalającej, nie odpowiadającej ani naszym ambicjom, ani naszym możliwościom. Natomiast program polityki naukowej i gospodarczej państwa wymaga już nie tylko stałego postępu w działalności wynalazczej, ale wyraźnego — „skoku” w przyszłość — a więc czynnego włączenia się w nurt rewolucji naukowo-technicznej — jako współtwórcy tej rewolucji.</u> | |
| 1384 | + <u xml:id="u-87.22" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zagadnieniem rozwoju wynalazczości, dla którego nowe podstawy stworzyła uchwała VI Zjazdu PZPR, zajmowało się Biuro Polityczne Komitetu Centralnego. Powołana przez Prezesa Rady Ministrów komisja opracowuje obecnie kompleksowy program przedsięwzięć, warunkujących rozwój krajowej twórczości technicznej oraz przyspieszenie przyswajania i wdrażania wynalazków do produkcji i zabezpieczenie ich ochrony za granicą.</u> | |
| 1385 | + <u xml:id="u-87.23" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dążeniem naszym jest stworzyć mechanizm wynalazczości działający w oparciu o środki ekonomiczne, organizacyjne i moralne, wyposażony w „urządzenia samoregulujące” w postaci takich rozwiązań, które pozwoliłyby na podejmowanie w określonych sytuacjach optymalnych decyzji. Istotnym czynnikiem tego mechanizmu, motorem jego napędu ma być przedkładany obecnie przez Rząd Wysokiej Izbie projekt nowelizacji ustawy Prawo wynalazcze.</u> | |
| 1386 | + <u xml:id="u-87.24" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Sprawom wynalazczości, jak wiemy, od lat towarzyszy wielkie zainteresowanie społeczeństwa. Dlatego też opracowanie projektu ustawy poprzedziła szeroka, prawdziwie społeczna dyskusja, organizowana przez Centralną Radę Związków Zawodowych, Naczelną Organizację Techniczną, Urząd Patentowy PRL i były Komitet Nauki i Techniki. W ponad 200 spotkaniach w środowiskach naukowych, inżynierskich i ekonomicznych, z udziałem twórców, organizatorów i działaczy wynalazczości, administracji gospodarczej i rzeczników patentowych, na naradach środowiskowych w oddziałach wojewódzkich NOT i WKZZ, w fabrykach, hutach i kopalniach, w biurach projektów i instytutach, na łamach prasy, w radio i telewizji zabrało głos kilka tysięcy zainteresowanych.</u> | |
| 1387 | + <u xml:id="u-87.25" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">O projekcie nowelizacji Prawa wynalazczego dyskutowano na naradach przed Zjazdem partii, na spotkaniach z racjonalizatorami na V! Kongresie Techników Polskich. Mamy więc za sobą głęboki sondaż społeczny, poparty pełnym rozeznaniem istniejącego stanu oraz kierunków zmian w ustawodawstwach patentowych wszystkich krajów rozwiniętych, a w szczególności bratnich krajów socjalistycznych.</u> | |
| 1388 | + <u xml:id="u-87.26" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przedkładamy więc Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy, który stanowi syntezę poglądów przedstawicieli świata nauki, specjalistów i praktyków. Dzięki temu jest to, wydaje się, akt prawny postępowy i zrozumiały dla każdego obywatela.</u> | |
| 1389 | + <u xml:id="u-87.27" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Według projektu nowelizacji ustawy — zachowujemy w niej z dotychczasowych przepisów wszystkie te instytucje i rozwiązania prawne, które w ciągu 10 lat stosowania zdały w pełni egzamin. Utrzymujemy więc patent jako formę ochrony wynalazku, podział wynalazków na pracownicze i niepracownicze, podział projektów wynalazczych na wynalazki, wzory użytkowe i projekty racjonalizatorskie, powiązanie wynagrodzeń twórcy z efektami stosowania wynalazku, a także system orzecznictwa patentowego. Poza tym jednak konieczne było zaproponowanie nowelizacji Prawa wynalazczego z kilku powodów.</u> | |
| 1390 | + <u xml:id="u-87.28" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jednym z tych powodów jest konieczność lepszego dostosowania przepisów tego prawa do kształtującego się systemu ekonomicznego i potrzeb polityki społeczno-gospodarczego rozwoju kraju oraz rozszerzania współpracy handlowej i technicznej z zagranicą.</u> | |
| 1391 | + <u xml:id="u-87.29" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Drugim powodem było dążenie do uwzględnienia światowych tendencji występujących w zakresie ochrony własności przemysłowej, gdyż obserwuje się np. wprowadzanie w wielu krajach elastycznej procedury udzielania patentów, polegającej na wybiorczym badaniu zgłoszeń patentowych.</u> | |
| 1392 | + <u xml:id="u-87.30" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Trzecim powodem było dążenie do uwzględnienia zasad przyjętych w tekście sztokholmskim Konwencji Paryskiej, w związku z planowaną rychłą jego ratyfikacją.</u> | |
| 1393 | + <u xml:id="u-87.31" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wreszcie warto podkreślić, że konieczność nowelizacji jest uzasadniona także tym, aby lepiej zabezpieczyć interesy autorów i otoczyć lepszą opieką najbardziej wartościowych członków naszego społeczeństwa, którymi są wynalazcy i racjonalizatorzy. W związku z tym ukształtowane zostały odpowiednie propozycje zmian. Wśród nich do najważniejszych można zaliczyć następujące:</u> | |
| 1394 | + <u xml:id="u-87.32" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">1) Wprowadzenie do Prawa wynalazczego zasady rozrachunku gospodarczego między jednostkami gospodarki uspołecznionej wymagało przyznania prawa do patentu jednostce gospodarki uspołecznionej, w której wynalazek powstał. Oznacza to odejście od dotychczasowej ogólnej własności Skarbu Państwa na rzecz konkretnego przedsiębiorstwa socjalistycznego. Znajduje to swój wyraz w proponowanym związaniu pracowniczego wynalazku i wzoru użytkowego z przedsiębiorstwem, instytutem naukowo-badawczym, wyższą uczelnią czy biurem projektowo-konstrukcyjnym, w którym dokonano wynalazku lub wzoru użytkowego. Jednostka ta powinna stać się rzeczywistym gospodarzem pracowniczego wynalazku i wzoru użytkowego, obowiązanym do jego dopracowania konstrukcyjnego i technologicznego, sprawdzenia w praktyce, doskonalenia, zapewnienia wdrożenia do produkcji. Uzyskany patent na wynalazek oraz prawo ochronne na wzór użytkowy będą więc stanowiły składnik majątku tej jednostki.</u> | |
| 1395 | + <u xml:id="u-87.33" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">2) Od wielu lat zgłaszane są postulaty przyspieszenia rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wydawania gospodarce narodowej dokumentów patentowych na zgłoszone rozwiązania techniczne. Na gruncie obowiązujących przepisów realizacja tego postulatu była możliwa tylko w niewielkim zakresie. Projekt nowelizacji przepisów przewiduje wprowadzenie systemu dwóch rodzajów patentów, pozwalającego na zróżnicowanie badania zgłoszeń wynalazków, skrócenie okresu udzielania patentów przez Urząd Patentowy oraz na przyspieszenie udostępnienia przemysłowi i jednostkom zaplecza badawczego i rozwojowego informacji o najnowszych rozwiązaniach technicznych. Jeden z patentów — to patent obecny, udzielany po przeprowadzeniu pełnego badania zdolności patentowej. Drugi rodzaj patentu, nazywany patentem tymczasowym — to patent nowego rodzaju, udzielany bardzo szybko po przeprowadzeniu jedynie badania ograniczonego, bez sprawdzenia światowej nowości rozwiązania. Wprowadzono jednak możliwość przeprowadzenia przez Urząd Patentowy pełnego badania zgłoszonego wynalazku, który ma być chroniony patentem tymczasowym, chociażby zgłaszający nie występował z taKim wnioskiem. Badanie to może być przeprowadzone na skutek inicjatywy Urzędu Patentowego — jak wspomniałem — albo osób trzecim lub innych instytucji.</u> | |
| 1396 | + <u xml:id="u-87.34" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">3) Dotychczasowe zasady odpowiedzialności cywilnej za naruszenie patentu były niezwykle surowe. Proponuje się ze zrozumianych, ważnych dla interesu naszej gospodarki względów — złagodzenie odpowiedzialności naruszającego patent. Proponuje się jednak — obok złagodzenia dotychczasowych przepisów Prawa wynalazczego — zmodyfikowanie ich w kierunku zapewnienia większej ochrony twórcom projektów wynalazczych, co jest zresztą zgodne w pełni z wysuwanymi w tym względzie postulatami.</u> | |
| 1397 | + <u xml:id="u-87.35" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">4) Propozycje nowelizacyjne obejmują istotne modyfikacje zasad wynagradzania za pracownicze projekty wynalazcze, które wiążą się także z nowym uregulowaniem stosunków patentowych w gospodarce uspołecznionej. Dotyczą one następujących kwestii:</u> | |
| 1398 | + <u xml:id="u-87.36" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">— efekty uzyskane przez stosowanie projektu wynalazczego, które są podstawą do obliczania wysokości wynagrodzenia, obejmować będą nie tylko efekty wynikające z przemysłowego stosowania projektu, ale także uzyskane z tytułu wykonywania prawa własności patentu;</u> | |
| 1399 | + <u xml:id="u-87.37" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">— wprowadza się możliwość ustalania w drodze umowy wynagrodzenia twórcy pracowniczego projektu wynalazczego w formie wynagrodzenia ryczałtowego; pozwoli to znacznie przyspieszyć wypłaty wynagrodzeń należnych twórcom w wypadku podjęcia takich umów;</u> | |
| 1400 | + <u xml:id="u-87.38" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">— usuwa się praktycznie dotychczasową trójinstancyjność administracyjną postępowania w sprawie ustalania wynagrodzeń twórców przez postanowienie, że decyzją jest już pierwsze ustalenie dokonane w jednostce stosującej projekt, od której służy tylko odwołanie i to jedynie do jednostki nadrzędnej. W wypadku, gdy twórca nie zgadza się z decyzją jednostki nadrzędnej, może zwrócić się do Sądu Wojewódzkiego o wydanie orzeczenia w tej sprawie.</u> | |
| 1401 | + <u xml:id="u-87.39" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">5) Przewiduje się w znowelizowanej ustawie rozszerzenie pojęcia projektu racjonalizatorskiego w kierunku objęcia nim nie tylko rozwiązań o charakterze technicznym, lecz również rozwiązań techniczno-organizacyjnych, w celu popierania szeroko rozumianej racjonalizacji przynoszącej gospodarce duże korzyści społeczne i ekonomiczne.</u> | |
| 1402 | + <u xml:id="u-87.40" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">6) Proponuje się zamieścić w ustawie delegację dla Rady Ministrów w sprawie uregulowania jednym tylko rozporządzeniem tych wszystkich spraw, w stosunku do których dotychczasowa ustawa przewidywała kilkanaście aktów wykonawczych. W ten sposób w znacznej mierze zostałby zrealizowany postulat ograniczenia nadmiernej liczby przepisów z dziedziny wynalazczości.</u> | |
| 1403 | + <u xml:id="u-87.41" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W miejsce dotychczasowych 18 powszechnie obowiązujących przepisów nowe Prawo wynalazcze przewiduje tylko 4 przepisy wykonawcze, a mianowicie: rozporządzenie Rady Ministrów, zarządzenie Ministra Finansów, zarządzenie Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz zarządzenie Prezesa Urzędu Patentowego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 1404 | + <u xml:id="u-87.42" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Mówiąc o charakterze znowelizowanej ustawy, należy podkreślić, że przykładowo przytoczone i inne przepisy wprowadzające zmiany w ustawie Prawo wynalazcze, stwarzają możliwość stosowania nowych zasad prawnych do już dokonanych zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych. Pozwoli to na objęcie znowelizowaną ustawą tych sytuacji i zdarzeń prawnych, które zaistniały przed jej wejściem w życie.</u> | |
| 1405 | + <u xml:id="u-87.43" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wysoki Sejmie! Przedstawiona przeze mnie w imieniu Rządu skrócona charakterystyka istoty i treści projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo wynalazcze oraz doręczony obywatelom posłom jej tekst wraz z uzasadnieniem jest wynikiem długotrwałych prac Rządu oraz rezultatem szczególnie szerokiej konsultacji z zainteresowanymi środowiskami.</u> | |
| 1406 | + <u xml:id="u-87.44" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zdaniem tych środowisk proponowana znowelizowana ustawa stanowi poważny krok naprzód w dostosowaniu norm prawnych, dotyczących wynalazczości, do zachodzących w naszym kraju przemian rozwojowych. Jej realizacja w codziennej praktyce sprzyjać będzie lepszemu wykorzystaniu myśli twórczej inżynierów i robotników, szybszemu wdrożeniu do p~r~aktyki gospodarczej i upowszechnieniu ich pomysłów, a tym samym przyczyni się znacznie do przyspieszenia postępu technicznego i rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Świadomi dużego znaczenia przedkładanego projektu ustawy zwracamy się do Wysokiego Sejmu z prośbą o uchwalenie nowego Prawa wynalazczego. Dziękuję.</u> | |
| 1407 | + <u xml:id="u-87.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1408 | + <u xml:id="u-87.46" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Konwent Seniorów proponuje Wysokiemu Sejmowi, aby w dniu dzisiejszym przy pierwszym czytaniu zreferowanego przez Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo wynalazcze nie otwierać dyskusji.</u> | |
| 1409 | + <u xml:id="u-87.47" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Konwent Seniorów proponuje, aby Sejm odesłał projekt ustawy do Komisji Nauki i Postępu Technicznego oraz do Komisji Prac Ustawodawczych w celu wspólnego rozpatrzenia, z równoczesnym zaleceniem, aby Komisje te zaprosiły do udziału w rozpatrzeniu projektu ustawy przedstawicieli innych zainteresowanych komisji.</u> | |
| 1410 | + <u xml:id="u-87.48" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 1411 | + <u xml:id="u-87.49" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 1412 | + <u xml:id="u-87.50" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm zgodził się z propozycją Konwentu Seniorów.</u> | |
| 1413 | + <u xml:id="u-87.51" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Sprzeciwu nie słyszę.</u> | |
| 1414 | + <u xml:id="u-87.52" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: Interpelacje i zapytania poselskie.</u> | |
| 1415 | + <u xml:id="u-87.53" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Informuję, że do Prezydium Sejmu wpłynęły interpelacje posłów: Franciszka Kociemskiego do Ministra Spraw Wewnętrznych i Janiny Kocemby do Ministra Oświaty i Wychowania oraz zapytanie posła Henryka Korotyńskiego do Prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 1416 | + <u xml:id="u-87.54" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Prezydium Sejmu skierowało powyższe interpelacje i zapytanie do adresatów.</u> | |
| 1417 | + <u xml:id="u-87.55" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obecnie przystępujemy do wysłuchania odpowiedzi na interpelacje.</u> | |
| 1418 | + <u xml:id="u-87.56" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Poseł Franciszek Kociemski złożył interpelację do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie przeciwdziałania niebezpieczeństwu pożarów.</u> | |
| 1419 | + <u xml:id="u-87.57" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Interpelant stwierdza wzrost zagrożenia pożarowego, wyrażający się między innymi wzrostem liczby pożarów. Straty z tego tytułu wyniosły w ostatnich dziesięciu latach przeciętnie ponad 700 min zł rocznie, a w ubiegłym roku, wskutek niekorzystnych warunków atmosferycznych, wzrosły do około 1 mld zł.</u> | |
| 1420 | + <u xml:id="u-87.58" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W związku z tym interpelant zapytuje Ministra Spraw Wewnętrznych, jakie kroki podejmuje resort, aby zabezpieczyć przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych i bezpieczeństwo przeciwpożarowe w mieście i na wsi, a przede wszystkim w obiektach gospodarki uspołecznionej — zwłaszcza w zakładach przemysłowych *).</u> | |
| 1421 | + <u xml:id="u-87.59" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W celu udzielenia odpowiedzi na powyższą interpelację, głos zabierze Minister Spraw Wewnętrznych obywatel Wiesław Ociepka.</u> | |
| 1422 | + </div> | |
| 1423 | + <div xml:id="div-88"> | |
| 1424 | + <u xml:id="u-88.0" who="#WieslawOciepka">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Ochrona majątku narodowego przed pożarami znajduje się w centrum uwagi Rządu. W bieżącym roku problem ten był niejednokrotnie przedmiotem dyskusji na posiedzeniach Rady Ministrów, w tym także przy sprawozdaniu resortu spraw wewnętrznych o stanie bezpieczeństwa i porządku publicznego w kraju. Prezes Rady Ministrów w piśmie okólnym również zobowiązał resorty i rady narodowe do wzmożenia działań zapobiegających pożarom. Mimo to — jak stwierdza w swej interpelacji ob. poseł Franciszek Kociemski — wzrosła ostatnio liczba pożarów na wsi. Miały też miejsce duże pożary w przemyśle.</u> | |
| 1425 | + <u xml:id="u-88.1" who="#WieslawOciepka">*) pełny tekst interpelacji w załączniku.</u> | |
| 1426 | + <u xml:id="u-88.2" who="#WieslawOciepka">Już w bieżącym roku, za okres 5 miesięcy, ogólne straty w wyniku pożarów sięgają 456 mln zł, w tym w rolnictwie — około 219 mln zł, a w przemyśle — 160 mln zł. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego liczba pożarów wzrosła w roku bieżącym o prawie 27%, jeśli chodzi o pożary lasów — liczba ich zwiększyła się o ponad 126%. Istotny wpływ na ten stan miała znikoma ilość opadów w okresie czterech pierwszych miesięcy br.</u> | |
| 1427 | + <u xml:id="u-88.3" who="#WieslawOciepka">Przyczynami powstawania pożarów, poza warunkami atmosferycznymi, były w głównej mierze, tj. w 80%, niedostateczna dyscyplina w przestrzeganiu przepisów przeciwpożarowych i zaniedbania w działalności profilaktycznej. Same tylko dzieci pozbawione dozoru starszych osób powodują około 10% ogólnej liczby pożarów. Niedbalstwo dorosłych powoduje dalsze ponad 28% pożarów.</u> | |
| 1428 | + <u xml:id="u-88.4" who="#WieslawOciepka">Na wysokość strat, na tempo i skuteczność akcji ratowniczych wywierają wpływ niedostateczne jeszcze wyposażenie straży w nowoczesny sprzęt i środki gaśnicze, a także niedociągnięcia w systemie alarmowym obiektów.</u> | |
| 1429 | + <u xml:id="u-88.5" who="#WieslawOciepka">Działania resortu zmierzają do usuwania tych niedomagań. Służą temu odpowiednie decyzje Rządu. Decyzja Prezydium Rządu z września 1971 r. nakłada wiele obowiązków na kierowników resortów w zakresie działalności profilaktycznej oraz przeznacza znaczne fundusze na wyposażenie jednostek straży w nowoczesny sprzęt i chemiczne środki gaśnicze.</u> | |
| 1430 | + <u xml:id="u-88.6" who="#WieslawOciepka">O pełnym zrozumieniu tych potrzeb świadczy stanowisko Rządu wobec postulatów resortu spraw wewnętrznych w zakresie wyposażenia straży pożarnych, wyrażone w przyznaniu dodatkowych dotacji na zakup z importu urządzeń i środków, w tym: wozów bojowych, środków pianotwórczych, drabin mechanicznych i innego niezbędnego sprzętu.</u> | |
| 1431 | + <u xml:id="u-88.7" who="#WieslawOciepka">W ostatnich miesiącach dokonano szerokiej kontroli zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach pracy. Tylko w marcu i kwietniu br. komendy straży pożarnych przeprowadziły — niezależnie od wewnętrznych kontroli ze strony zainteresowanych resortów — blisko 4 300 kontroli w zakładach pracy. Za zaniedbania w tym względzie ukarano ponad 1 500 pracowników, 21 spraw skierowano do prokuratury. Komenda Główna Straży Pożarnych skontrolowała ponadto 103 kluczowe zakłady przemysłowe kraju, przy czym w 70 zostało ukaranych za zaniedbania 317 pracowników, a 2 sprawy skierowano do prokuratury. We wszystkich wypadkach stwierdzonego naruszenia przepisów spowodowano usunięcie niedociągnięć, zaostrzono nadzór ze strony personelu kierowniczego zakładów pracy, jak i poprzez komendy straży pożarnych.</u> | |
| 1432 | + <u xml:id="u-88.8" who="#WieslawOciepka">W roku ubiegłym w wyniku kontroli oraz lustracji dokonanych przez komendy straży pożarnych w różnych obiektach gospodarczych w mieście i na wsi usunięto lub przeniesiono ponad 5 400 łatwopalnych baraków drewnianych, a blisko 15 tys. budynków dostosowano do wymogów ochrony przeciwpożarowej. Wydano ponad 9 200 postanowień o zastosowaniu środków egzekucyjnych, skierowano 4 650 wniosków do kolegiów do spraw wykroczeń i 164 wnioski do prokuratury. Ponadto nałożono blisko 30 tys. mandatów, wstrzymano wypłacanie 175 odszkodowań z PZU oraz zamknięto 50 obiektów do czasu usunięcia zagrożenia pożarowego. Zespoły kontrolne dokonują corocznie lustracji około 3 min gospodarstw wiejskich, wydając zalecenia usunięcia zaniedbań i sporządzając wnioski o ukaranie naruszających bezpieczeństwo przeciwpożarowe.</u> | |
| 1433 | + <u xml:id="u-88.9" who="#WieslawOciepka">Te działania kontrolne w zakresie ochrony majątku narodowego przed pożarami prowadzone są wspólnie przez straże pożarne i Milicję Obywatelską, przy zaangażowaniu aktywu społecznego, administracji państwowej i gospodarczej.</u> | |
| 1434 | + <u xml:id="u-88.10" who="#WieslawOciepka">Bardzo ważne w działalności resortu są wszelkie formy profilaktyki przeciwpożarowej. W związku z tym podejmowana jest szeroka działalność instruktażowa, uściślanie przepisów oraz prowadzenie propagandowej działalności w formie publikacji, których w ubiegłym roku w prasie było 12 700, a w radio i telewizji — 150.</u> | |
| 1435 | + <u xml:id="u-88.11" who="#WieslawOciepka">Niezależnie od publikacji propagandowych, wydawane są materiały instruktażowo-szkoleniowe, dotyczące zabezpieczenia przeciwpożarowego poszczególnych obiektów, a także określonych czynności produkcyjnych, na przykład prac spawalniczych, które w bieżącym roku były już powodem 45 pożarów. W pracach tych zobowiązano wszystkie ekipy spawalnicze oraz dozór nad nimi do zwiększonej dyscypliny technologicznej i usprawnienia organizacji pracy.</u> | |
| 1436 | + <u xml:id="u-88.12" who="#WieslawOciepka">Znaczny wkład w podnoszenie dyscypliny społecznej, propagowanie profilaktyki mają ochotnicze straże pożarne zrzeszające ponad milion członków.</u> | |
| 1437 | + <u xml:id="u-88.13" who="#WieslawOciepka">Takie są główne kierunki działania naszego resortu, jeśli chodzi o umocnienie dyscypliny przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, o co pytał w swej interpelacji obywatel poseł Franciszek Kociemski.</u> | |
| 1438 | + <u xml:id="u-88.14" who="#WieslawOciepka">Przedstawiony program działania będziemy konsekwentnie realizować. Będziemy doskonalić przepisy, formy propagandowego oddziaływania, a także nadal zaostrzać kary za nieprzestrzeganie obowiązków. Jesteśmy bowiem nadal zaniepokojeni istniejącym stanem na froncie przeciwpożarowym. Nowe fakty karygodnego niedbalstwa, lekceważenie przepisów, niewykonywanie obowiązków służbowych i opieszałość wymagają zwiększenia wysiłków resortu, wiązania ich z wysiłkami innych instytucji, organizacji zawodowych i społecznych, co wyraźnie uwidacznia się w prowadzonej ostatnio akcji — „Porządek” w osiedlach i gromadach.</u> | |
| 1439 | + <u xml:id="u-88.15" who="#WieslawOciepka">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zwraca również uwagę na lepsze zaopatrzenie wsi w wodę, na inspirowanie i rozwijanie przez straże pożarne w tym celu czynów społecznych wśród ludności wiejskiej, na sprawę rozwoju łączności telefonicznej, na przyspieszoną wymianę słomianych pokryć dachów — gdyż nadal 3 200 tys. budynków na wsi jest krytych słomą — na doskonalenie przepisów budowlanych oraz na coroczne instruowanie turystów o obowiązku zachowania ostrożności na terenach leśnych.</u> | |
| 1440 | + <u xml:id="u-88.16" who="#WieslawOciepka">W bieżącym roku spowodowano wydanie przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania pisma do wszystkich placówek oświatowo-wychowawczych o potrzebie krzewienia wśród dzieci i młodzieży wiedzy o zasadach bezpieczeństwa pożarowego.</u> | |
| 1441 | + <u xml:id="u-88.17" who="#WieslawOciepka">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wydało ponadto rozporządzenie dotyczące zapobiegania pożarom lasów i obiektów budowlanych, powstających w wyniku wypalania łąk i wrzosowisk. Pomocne będą w tym zakresie wnioski przedstawione w maju br. przez sejmową Komisję Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.</u> | |
| 1442 | + <u xml:id="u-88.18" who="#WieslawOciepka">W toku realizacji są postanowienia zmierzające do modernizacji sprzętu pożarniczego i chemicznych środków gaśniczych. Chodzi o dostawy z krajowego przemysłu samochodów na podwoziach terenowych, motopomp o dużych wydajnościach i ciśnieniu, nowoczesnych węży pożarniczych, a także chemicznych środków gaśniczych światowego standardu.</u> | |
| 1443 | + <u xml:id="u-88.19" who="#WieslawOciepka">Wobec braku krajowej produkcji samochodów specjalnych — jak samochody do rozpylania piany gaśniczej, samochody z drabinami mechanicznymi oraz agregaty do chemicznych środków gaśniczych — ustalony został na lata 1972—1975 import, który powinien zaspokoić aktualnie najpilniejsze potrzeby. W szerszym niż dotychczas zakresie zakłady przemysłowe będą również wyposażone w nowoczesne urządzenia gaśnicze i alarmowe.</u> | |
| 1444 | + <u xml:id="u-88.20" who="#WieslawOciepka">Kolejnym problemem przedstawionym w interpelacji są organizacyjno-kadrowe sprawy straży pożarnych.</u> | |
| 1445 | + <u xml:id="u-88.21" who="#WieslawOciepka">Ostatnie pożary i katastrofy wykazały, że do zorganizowania skutecznych akcji ratowniczych niezbędny jest sprzęt techniczny oraz specjalistyczne jednostki. W związku z tym, dla zapewnienia udziału w akcjach ratowniczych nie tylko jednostek straży pożarnych, ale także innych służb technicznych i porządkowych, przygotowuje się odpowiednie plany operacyjnego działania, obejmujące w pierwszej kolejności duże ośrodki przemysłowe.</u> | |
| 1446 | + <u xml:id="u-88.22" who="#WieslawOciepka">Rozwój gospodarki narodowej, wprowadzanie nowych technologii produkcyjnych wymagają bieżących zmian organizacyjnych w ochronie przeciwpożarowej, jej modernizacji i dalszego podwyższania kwalifikacji zawodowych kadry pożarniczej. Temu celowi służy między innymi powołanie w ubiegłym roku Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej w Warszawie, w której przewiduje się również szkolenie zaoczne, oraz Szkoły Chorążych Pożarnictwa w Poznaniu, gdzie szkolona jest średnia kadra pożarnicza. Uwzględniając duży wzrost zapotrzebowania na kadrę podoficerską, niezależnie od istniejącej Podoficerskiej Szkoły Pożarnictwa w Nowej Hucie, otworzono w bieżącym roku 5 filialnych ośrodków szkolenia kadry podoficerskiej. W dużych zakładach pracy powołani zostali inżynierowie: branżowi specjaliści, którzy po trzymiesięcznym przeszkoleniu w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej zajmować się będą prewencją przeciwpożarową.</u> | |
| 1447 | + <u xml:id="u-88.23" who="#WieslawOciepka">W roku bieżącym rozpocznie także działalność Ośrodek Badań Ochrony Przeciwpożarowej, który prowadzić będzie prace badawcze nad ustaleniem zapalności materiałów i oceniać przydatność środków ognioochronnych.</u> | |
| 1448 | + <u xml:id="u-88.24" who="#WieslawOciepka">W roku 1971 Rada Ministrów podjęła również uchwałę w sprawie ustalenia stanowisk, uposażenia oraz czasu służby członków Korpusu Technicznego Pożarnictwa. Uchwała ta rozwiąże także wiele istotnych problemów socjalno-bytowych.</u> | |
| 1449 | + <u xml:id="u-88.25" who="#WieslawOciepka">Obywatele Posłowie! Podejmowane przez resort kroki powinny wpłynąć na poprawę przeciwpożarowego zabezpieczenia majątku narodowego. Będzie ono tym pełniejsze, im bardziej ofiarna i skuteczna stanie się praca członków Korpusu Technicznego Pożarnictwa i milionowej rzeszy strażaków-ochotników, którym za dotychczasową pracę należą się słowa najwyższego uznania. Potwierdzeniem tego, że stać ich na takie działanie, jest ich sprawność w walce z pożarami, czego przykładem było ugaszenie w zarodku groźnych pożarów w takich zakładach, jak: Zakłady Przemysłu Włókienniczego im. J. Magii w Bielsku Białej, Gorzowskie Zakłady Zbożowe oraz Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu.</u> | |
| 1450 | + <u xml:id="u-88.26" who="#WieslawOciepka">Niestety, tę zaszczytną i bohaterską służbę strażacy opłacić musieli niekiedy ofiarą życia. Tylko w 1971 roku oraz w minionych 5 miesiącach br. w akcjach ratowniczych poniosło śmierć 30 strażaków, a 452 zostało rannych.</u> | |
| 1451 | + <u xml:id="u-88.27" who="#WieslawOciepka">Wysoka Izbo! Ministerstwo Spraw Wewnętrznych będzie nadal podejmować maksymalne wysiłki, aby stan bezpieczeństwa pożarowego w kraju jeszcze bardziej umacniać. W pracy tej będziemy, podobnie jak dotąd, odwoływać się do opinii publicznej o wyższą dyscyplinę społeczną, o coraz szerszy i aktywniejszy udział społeczeństwa w ochronie przeciwpożarowej, w celu pełnego zabezpieczenia naszych ogólnospołecznych, ogólnonarodowych dóbr materialnych i kulturalnych.</u> | |
| 1452 | + <u xml:id="u-88.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1453 | + </div> | |
| 1454 | + <div xml:id="div-89"> | |
| 1455 | + <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Czy w tej sprawie ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u> | |
| 1456 | + <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 1457 | + <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wobec tego sprawę interpelacji posła Franciszka Kociemskiego uważam za wyczerpaną.</u> | |
| 1458 | + <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do następnej interpelacji.</u> | |
| 1459 | + <u xml:id="u-89.4" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Posłanka Janina Kocemba złożyła interpelację do Ministra Oświaty i Wychowania w sprawie stanu przygotowań do wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży w 1972 r.</u> | |
| 1460 | + <u xml:id="u-89.5" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zdaniem interpelantki, obok istotnych dotychczasowych osiągnięć w organizowaniu wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży, stwierdzić należy niewystarczający udział w korzystaniu z różnych form wypoczynku przez młodzież szkół ponadpodstawowych oraz przez~ ~dzieci i młodzież ze wsi. Istnieje także potrzeba lepszej organizacji wypoczynku w miejscu zamieszkania oraz zapewnienia wszystkim placówkom wczasowym kwalifikowanej kadry pedagogicznej oraz niezbędność kontynuowania pracy ideowo-wychowawczej.</u> | |
| 1461 | + <u xml:id="u-89.6" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Interpelantka zwraca się w związku z tym do Ministra Oświaty i Wychowania z zapytaniem o stan przygotowań do wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży w roku 1972 *).</u> | |
| 1462 | + <u xml:id="u-89.7" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W celu udzielenia odpowiedzi na powyższą interpelację głos zabierze Minister Oświaty i Wychowania, obywatel Jerzy Kuberski.</u> | |
| 1463 | + <u xml:id="u-89.8" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Minister Oświaty i Wychowania</u> | |
| 1464 | + <u xml:id="u-89.9" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jerzy Kuberski:</u> | |
| 1465 | + <u xml:id="u-89.10" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Jedną z naczelnych wytycznych realizowanej polityki oświatowej i wychowawczej, co wynika z uchwały VI Zjazdu PZPR, jest zapewnienie dzieciom i młodzieży odpowiedniego wypoczynku, zwłaszcza w okresie ferii letnich, spełniającego funkcję rekreacyjną, zdrowotną i wychowawczą.</u> | |
| 1466 | + <u xml:id="u-89.11" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Podstawową uwagę przywiązujemy do zasięgu akcji letniej. W roku 1972 na skutek znacznie zwiększonych środków budżetowych państwa, jak również dodatkowych środków rad narodowych, zakładów pracy i związków zawodowych obejmiemy różnymi formami akcji wczasów 4 400 tys. dzieci i młodzieży, tj. o blisko 900 tys. więcej aniżeli w roku ubiegłym, tj. ^2^/3 dzieci i młodzieży.</u> | |
| 1467 | + <u xml:id="u-89.12" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przewiduje się, że na skutek dalszej mobilizacji organizacji i instytucji założony zasięg akcji letniej zostanie przekroczony.</u> | |
| 1468 | + <u xml:id="u-89.13" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Szczególna uwaga zostanie zwrócona na objęcie akcją letnią dzieci z rodzin wielodzietnych, niepełnych, zaniedbanych, a także na dzieci chorowite. Dla dzieci chorowitych zorganizowano 17 tys. miejsc, co, jak sądzę, jest wyjątkowym osiągnięciem.</u> | |
| 1469 | + <u xml:id="u-89.14" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">•) pełny tekst interpelacji w załączniku.</u> | |
| 1470 | + <u xml:id="u-89.15" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Pragniemy ponadto w skali masowej skierować na wypoczynek poza miejscem zamieszkania dzieci i młodzież z dużych miast i aglomeracji przemysłowych.</u> | |
| 1471 | + <u xml:id="u-89.16" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Niezależnie od wyjazdowych form wypoczynku, które trwają z reguły od 3 do 4 tygodni, zamierzamy rozwinąć różnorodne formy wczasów w mieście i opieki wychowawczej dla dzieci rodziców pracujących. M.in. przewiduje się, że latem br. w Warszawie, Katowicach i Łodzi objętych zostanie różnymi formami wypoczynku około 80% dzieci i młodzieży. W innych województwach nastąpi również wzrost liczby uczestników zarówno wakacyjnego wypoczynku wyjazdowego, jak i w miejscu zamieszkania.</u> | |
| 1472 | + <u xml:id="u-89.17" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Organizatorami letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży są zakłady pracy, szkoły i organy administracji szkolnej, związki zawodowe, młodzieżowe organizacje ideowo-wychowawcze, Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Młodzieży Socjalistycznej, Związek Młodzieży Wiejskiej oraz organizacje społeczne, w tym zwłaszcza Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.</u> | |
| 1473 | + <u xml:id="u-89.18" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Ministerstwo Oświaty i Wychowania szczególnie podkreśliło i zobowiązało do objęcia koloniami i innymi formami wypoczynku dzieci i młodzież posiadającą trudne warunki rodzinne i materialne. Zadanie to urzeczywistniać będzie również Związek Harcerstwa Polskiego. Rząd m.in. na ten cel zwiększył dotacje dla ZHP o 50 mln zł.</u> | |
| 1474 | + <u xml:id="u-89.19" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Uczynimy poważny krok naprzód w zakresie organizacji wypoczynku dla młodzieży szkół ponadpodstawowych. Zorganizowanymi formami wypoczynku objęliśmy w roku ubiegłym ok. 15% uczniów tych szkół. W roku bieżącym nastąpi podwojenie liczby uczestników wypoczynku dla młodzieży szkół ponadpodstawowych wszystkich typów. Np. w m. Łodzi tą formą wypoczynku objęte będzie ok. 40%. W rozwoju różnych form wypoczynku dla tej młodzieży mają również udział ZMS i ZMW, które zamierzają zorganizować obozy dla ok. 70—80 tys. osób.</u> | |
| 1475 | + <u xml:id="u-89.20" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przewidujemy wzrost udziału młodzieży wiejskiej w różnych formach zorganizowanego wypoczynku. Dotyczy to przede wszystkim akcji socjalnej w sektorach państwowym i spółdzielczym rolnictwa, w których procent dzieci objętych wypoczynkiem osiąga przeciętną krajową. Nastąpi dalszy wzrost o ok. 10 tys. liczby miejsc dla młodzieży wiejskiej w specjalnych ośrodkach w dużych miastach, zwiększy się także liczba miejsc wypoczynku na placówkach w miejscach zamieszkania. Między inymi ZHP zorganizuje wypoczynek dla ok. 800 tys. dzieci, a ZMW — dla ok. 70 tys. w 3 tys. tzw. klubów dziecięcych, organizowanych na okres prac połowych latem.</u> | |
| 1476 | + <u xml:id="u-89.21" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zakładamy, że instytucje i organizacje działające na terenie wiejskim, do których zwróciliśmy się o poszerzenie akcji letniej, wniosą do niej odpowiedni wkład materialny i organizacyjny.</u> | |
| 1477 | + <u xml:id="u-89.22" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wśród 5 tys. obiektów, wykorzystywanych na cele akcji letniej, 80% stanowią budynki administrowane przez władze szkolne. Oceniamy jako pomyślny — przebieg przygotowań obiektów szkolnych na przyjęcie już w najbliższych dniach dzieci i młodzieży.</u> | |
| 1478 | + <u xml:id="u-89.23" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W bieżącym roku zostaną wykorzystane w całości istniejące jeszcze rezerwy miejsc na terenach nadmorskich, podgórskich i na pojezierzach.</u> | |
| 1479 | + <u xml:id="u-89.24" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W programie pracy wychowawczej, we wszystkich placówkach wakacyjnego wypoczynku, zwiększono udział zajęć sprzyjających podnoszeniu sprawności fizycznej, zdrowia, rozwijaniu samodzielności, samoobsługi, samorządności młodzieży i kształtowaniu jej postaw społeczno-ideowych. Założenia te znajdą wyraz w programach obozów i kolonii.</u> | |
| 1480 | + <u xml:id="u-89.25" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Będziemy tworzyć młodzieży dobre warunki wypoczynku, ale jednocześnie zamierzamy szeroko stosować samoobsługę. Wiemy jak dobre wyniki przynoszą obozy harcerskie, dlatego zaleciliśmy bardzo szerokie, powszechne zastosowanie metodyki pracy harcerskiej na wczasach i koloniach.</u> | |
| 1481 | + <u xml:id="u-89.26" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W programie wychowawczym placówek wakacyjnego wypoczynku, zwłaszcza organizowanych dla młodzieży starszej, zamierzamy zwiększyć udział zajęć sprzyjających kształtowaniu postaw ideowych młodzieży — pogłębianie jej emocjonalnego stosunku do ojczystego kraju poprzez poznanie historii i współczesnych osiągnięć gospodarczych, kulturalnych i społecznych oraz ukazanie piękna folkloru, zabytków i przyrody w poszczególnych regionach.</u> | |
| 1482 | + <u xml:id="u-89.27" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zapewnienie wszystkim placówkom wczasowym kwalifikowanej kadry pedagogicznej, przygotowanej do realizacji zadań opiekuńczo- wychowawczych, należy do podstawowych obowiązków organizatorów placówek wczasowych i władz administracji szkolnej.</u> | |
| 1483 | + <u xml:id="u-89.28" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W ubiegłym roku w placówkach wczasowych zatrudnionych było ok. 120 tys. pracowników pedagogicznych, 11,5 tys. pracowników służby zdrowia oraz 85 tys. pracowników administracji i obsługi. W bieżącym roku, ze względu na przewidywany wzrost liczby uczestników, zaangażowana będzie odpowiednio większa liczba specjalnie przeszkolonych wychowawców, zwiększy się udział studentów wyższych uczelni z kierunków nauczycielskich i studentów lat ostatnich akademii medycznych.</u> | |
| 1484 | + <u xml:id="u-89.29" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W bieżącym roku w trakcie przygotowań kadry i obiektów wczasowych położony został szczególny nacisk na poprawę warunków bezpieczeństwa i ochronę zdrowia dzieci i młodzieży przebywających w ośrodkach wczasowych. Zalecono przeprowadzenie ścisłych kontroli obiektów kolonijnych i terenów obozowych pod kątem sprawnego funkcjonowania wszystkich urządzeń technicznych i sanitarnych.</u> | |
| 1485 | + <u xml:id="u-89.30" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zobowiązujemy szczególnie rygorystycznie do zagwarantowania bezpiecznego wypoczynku nad wodą. W tym wypadku porządek, dyscyplina i przestrzeganie zasad bezpiecznego korzystania z wody jest obowiązkiem szczególnym instruktorów i wychowawców.</u> | |
| 1486 | + <u xml:id="u-89.31" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wysoka Izbo! W 1972 roku Skarb Państwa przeznacza na realizację zadań określonych w narodowym planie gospodarczym kwotę wysokości 1120 mln złotych na akcję letnią, co stanowi wzrost w stosunku do planu 1971 r. o 11,2%.</u> | |
| 1487 | + <u xml:id="u-89.32" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przewiduje się, że prezydia rad narodowych przeznaczą na organizację wczasów dla dzieci i młodzieży ok. 60 min zł z nadwyżek budżetowych. Byłoby to zbliżone do wysokości kwoty z roku ubiegłego. Poważny udział w wykonaniu zadań finansowych powinny mieć środki o charakterze społecznym, pochodzące z wypracowanych funduszów zakładów pracy, komitetów rodzicielskich, organizacji społecznych oraz dobrowolnych opłat rodziców, a także konieczne jest prowadzenie rozsądnej, nierozrzutnej gospodarki środkami przeznaczonymi na wypoczynek. Pozwoli to na dalsze zwiększenie liczby dzieci i młodzieży objętych wypoczynkiem.</u> | |
| 1488 | + <u xml:id="u-89.33" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Całokształtem prac przygotowawczych do wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży kieruje i koordynuje Ministerstwo Oświaty i Wychowania oraz terenowe władze administracji szkolnej.</u> | |
| 1489 | + <u xml:id="u-89.34" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zwróciliśmy się do Ministerstw: Kultury i Sztuki, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Handlu Wewnętrznego Usług oraz do Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z prośbą o zaangażowanie się w realizację zadań tegorocznej akcji letniej. Między innymi chodzi o udostępnienie na dogodnych warunkach obiektów i urządzeń kulturalnych, dostosowanie w nich programów do zainteresowań i poziomu dzieci i młodzieży, zapewnienie odpowiedniego repertuaru filmów i przedstawień, umożliwienie zwiedzania muzeów i wystaw, zastosowanie daleko idących ulg w opłatach za wstęp na plaże miejskie, baseny, ośrodki wypoczynkowe itp. — wszystko to może mieć istotny wpływ na uatrakcyjnienie programu wypoczynku.</u> | |
| 1490 | + <u xml:id="u-89.35" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Z przyjemnością stwierdzam życzliwe zainteresowanie się tą sprawą ze strony wszystkich resortów.</u> | |
| 1491 | + <u xml:id="u-89.36" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Ministerstwo Oświaty i Wychowania przygotowuje się do przeprowadzenia wizytacji wszystkich kuratoriów okręgów szkolnych dla sprawdzenia poziomu organizacji przebiegu tegorocznej akcji wypoczynku dzieci i młodzieży.</u> | |
| 1492 | + <u xml:id="u-89.37" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wielkie znaczenie przywiązujemy do kontroli placówek wczasów i kolonii przez rady narodowe i komisje społeczne. Chodzi tu nie o formalne inspekcje, a o to, aby te instytucje utrzymywały kontakt z koloniami, obozami i biwakami. Pomoże to znakomicie w funkcjonowaniu całej akcji letniej.</u> | |
| 1493 | + <u xml:id="u-89.38" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zainteresowanie wypoczynkiem dzieci i młodzieży ze strony obywateli posłów pozwala mi zwrócić się z prośbą do komisji sejmowych i obywateli posłów o to, aby w miarę możliwości odwiedzali dzieci i młodzież w czasie lata. Ma to ogromne znaczenie moralne i wychowawcze.</u> | |
| 1494 | + <u xml:id="u-89.39" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Program tegorocznej akcji letniej był przedmiotem obrad Biura Politycznego KC PZPR i Prezydium Rządu.</u> | |
| 1495 | + <u xml:id="u-89.40" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Troska kierownictwa partii i Rządu o ciągły rozwój wypoczynku dla dzieci i młodzieży znajduje swój wyraz w zasięgu tegorocznej akcji letniej.</u> | |
| 1496 | + <u xml:id="u-89.41" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jako pełnomocnik Rządu pragnę oświadczyć Wysokiej Izbie, że uczynimy wszystko, aby objąć wypoczynkiem maksymalną liczbę dzieci i młodzieży i sprawnie zrealizować postawione przed nami zadania.</u> | |
| 1497 | + <u xml:id="u-89.42" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Takie wyjaśnienie czułem się zobowiązany przedstawić Wysokiemu Sejmowi w związku z interpelacją posłanki Janiny Kocemby.</u> | |
| 1498 | + <u xml:id="u-89.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1499 | + <u xml:id="u-89.44" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wicemarszałek Andrzej Werblan:</u> | |
| 1500 | + <u xml:id="u-89.45" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Czy w tej sprawie ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u> | |
| 1501 | + <u xml:id="u-89.46" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nikt się nie zgłasza.</u> | |
| 1502 | + <u xml:id="u-89.47" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wobec tego sprawę interpelacji posłanki Janiny Kocemby uważam za wyczerpaną.</u> | |
| 1503 | + <u xml:id="u-89.48" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przystępujemy do odpowiedzi na zapytanie.</u> | |
| 1504 | + <u xml:id="u-89.49" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zapytanie posła Henryka Korotyńskiego brzmi:</u> | |
| 1505 | + <u xml:id="u-89.50" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">„Stoimy u progu wielkiego sezonu turystycznego. Spodziewamy się największego w naszej historii napływu turystów z zagranicy, jak i wyjazdów turystycznych naszych obywateli do innych krajów, zwłaszcza do NRD.</u> | |
| 1506 | + <u xml:id="u-89.51" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jak Rząd w związku z tym ocenia dotychczasowy przebieg realizacji umowy o wzajemnych podróżach obywateli obu państw między PRL a NRD i jakie podejmuje kroki, aby sprostać potrzebom znacznie zwiększonego ruchu turystycznego.” Z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów dla udzielenia odpowiedzi na zapytanie głos zabierze przewodniczący GKKFiT obywatel Włodzimierz Reczek.</u> | |
| 1507 | + <u xml:id="u-89.52" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przewodniczący GKKFiT</u> | |
| 1508 | + <u xml:id="u-89.53" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Włodzimierz Reczek:</u> | |
| 1509 | + <u xml:id="u-89.54" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obywatelu Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów mam zaszczyt przedstawić odpowiedź na zapytanie poselskie posła Henryka Korotyńskiego w przedmiocie oceny dotychczasowego przebiegu realizacji umowy o wzajemnych podróżach obywateli obu państw — między PRL a NRD.</u> | |
| 1510 | + <u xml:id="u-89.55" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dnia 1 stycznia 1972 r. weszła w życie umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Niemiecką Republiką Demokratyczną — „o wzajemnych podróżach obu państw”. Z umowy tej, aczkolwiek sezon turystyczny zaledwie się rozpoczął, skorzystało do 1 czerwca br. prawie 5 min obywateli polskich i NRD. Do NRD wyjechało dotychczas 2 600 tys. obywateli polskich, a z NRD do Polski — 2 400 tys. obywateli NRD, a więc ruch się mniej więcej równoważy.</u> | |
| 1511 | + <u xml:id="u-89.56" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jak dotąd znaczna większość turystów z obu stron preferowała jednodniowe wyjazdy do pogranicznych miast lub powiatów. Należy się spodziewać, że w miesiącach letnich turystyka ta obejmie również inne rejony obu państw i zmieni swą strukturę w kierunku wydłużenia czasokresu pobytu.</u> | |
| 1512 | + <u xml:id="u-89.57" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W celu operatywnego działania oraz okazywania pomocy władzom terenowym powołano w dniu 1 grudnia 1971 r. Komisję międzyresortową, działającą pod kierownictwem Przewodniczącego GKKFiT. Ponadto powołana została mieszana komisja polsko-NRD-owska, której pierwsze posiedzenie odbędzie się w najbliższych dniach w Berlinie.</u> | |
| 1513 | + <u xml:id="u-89.58" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Nad prawidłową obsługą szybko rosnącego ruchu turystycznego na terenie województw przygranicznych czuwają specjalne zespoły wojewódzkich rad narodowych, kierowane przez wiceprzewodniczących prezydiów WRN. Zamierzamy także zaproponować stronie NRD powołanie mieszanych komisji na szczeblu wojewódzkim, oczywiście w tych trzech województwach przygranicznych.</u> | |
| 1514 | + <u xml:id="u-89.59" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Jest bezspornym faktem, że pierwsze miesiące realizacji umowy stawiają przed nami, a szczególnie przed władzami terenowymi sporo problemów. Wypływa to głównie ze szczupłości naszej bazy turystycznej, zwłaszcza noclegowej, niedostatecznie rozbudowanej sieci placówek handlowych i gastronomicznych, stacji benzynowych i braków w taborze autobusowym. Są to jednak, jak to słusznie stwierdziła sejmowa Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej na posiedzeniu w dniu 6 czerwca br., problemy, które w większości da się rozwiązać we własnym zakresie. Dużo energii wykazują w tej sprawie zwłaszcza rady narodowe województwa zielonogórskiego, wiele zmienia się na lepsze także w województwie szczecińskim i wrocławskim.</u> | |
| 1515 | + <u xml:id="u-89.60" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Równocześnie Rząd, wychodząc naprzeciw dezyderatom terenowym, zapewnił skuteczną pomoc dla wykonania zadań związanych z realizacją umowy, podejmując dnia 14 kwietnia br. decyzją zmierzającą do poprawy warunków recepcji turystycznej, usprawnienia komunikacji oraz podniesienia estetycznego wyglądu miejscowości przygranicznych i odwiedzanych przez turystów w trzech województwach graniczących z NRD. Ogółem Rząd przeznaczył na te cele 191 mln zł, zaś dodatkowo z Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku na campingi i pola biwakowe — około 40 mln zł.</u> | |
| 1516 | + <u xml:id="u-89.61" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Rządowa komisja międzyresortowa spowodowała podjęcie wielu decyzji ułatwiających ruch turystyczny. Zwiększona została z 5 do 10 liczba przejść granicznych. Wielokrotnie zwiększono liczbę punktów wymiany walut, poprawiono zaopatrzenie w poszukiwane towary, ulepszono połączenia komunikacyjne. Duży nacisk położono na szybką rozbudowę bazy noclegowej i żywieniowej nie tylko w województwach graniczących z NRD. I tak na przykład w ciągu kilku tygodni zbudowano 5 campingów w Warszawie, z przeznaczeniem oczywiście na turystykę przyjazdową także i z NRD. Znaczne środki przeznaczono z funduszu turystycznego na lekką bazę noclegową na terenach tradycyjnie turystycznych, jak w woj. krakowskim czy olsztyńskim.</u> | |
| 1517 | + <u xml:id="u-89.62" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Dla oceny skutków gospodarczych tak szybko rosnącego ruchu turystycznego pomiędzy Polską i NRD przeprowadzono wstępne badania ekonomiczne, które nie wykazały napięć rynkowych, mimo pewnych różnic występujących w obu krajach w zakresie dotyczącym cen towarów, usług i struktury popytu.</u> | |
| 1518 | + <u xml:id="u-89.63" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Skalę ożywienia gospodarczego, wywołanego realizacją umowy ilustruje fakt, że w ciągu 5 miesięcy br. obywatele Polski wyjeżdżając do NRD nabyli marki NRD na ogólną kwotę ponad 500 min zł, przy czym Centralny Fundusz Turystyki i Wypoczynku zasilony został z tytułu dopłat kwotą 180 mln zł.</u> | |
| 1519 | + <u xml:id="u-89.64" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Wobec przyjętej z dużym uznaniem przez społeczeństwo, wprowadzonej decyzją Rządu od 27 kwietnia br. obniżki o połowę opłaty turystycznej — powyższe proporcje wymiany i wpływów ulegną w przyszłości odpowiednim zmianom.</u> | |
| 1520 | + <u xml:id="u-89.65" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Szybko rosnąca wymiana turystyczna pomiędzy Polską a NRD, obok wielkich wartości politycznych i pozytywnych skutków gospodarczych, wykazała także, że zachodzi konieczność szybkiej poprawy naszej bazy noclegowej i żywieniowej, zwłaszcza na potrzeby turystyki zagranicznej. Osiągnięcie tej poprawy wymagać będzie zarówno nakładów inwestycyjnych, jak też i uruchamiania wszelkich dostępnych nam rezerw. W szczególności powinny zostąć skrócone zbyt długie cykle budowy hoteli i obiektów gastronomicznych. W najpilniejszych wypadkach, rokujących samospłatę z dochodów uzyskiwanych z turystyki zagranicznej, zwłaszcza wolno-dewizowej sięgać trzeba także do budowy hoteli z kredytów zagranicznych. Pierwszy taki hotel — budowany w Warszawie — będzie dysponował 1 500 miejscami i zostanie oddany do użytku na początku 1974 r.</u> | |
| 1521 | + <u xml:id="u-89.66" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Szerokie otwarcie granicy na Odrze i Nysie umożliwiło rozwój masowej turystyki zagranicznej. W związku z tym wystąpiły pewne braki organizacyjne, zrozumiałe zresztą i nieuniknione, gdyż mamy do czynienia z ruchem masowym. Trzeba je oczywiście konsekwentnie usuwać. Konieczna jest poprawa pracy polskich placówek informacji turystycznej.</u> | |
| 1522 | + <u xml:id="u-89.67" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Należałoby też przestrzegać zasady, że wycieczki powinny być kierowane przez kwalifikowanych pracowników turystycznych, a także mieć dobrze opracowany program pobytu w NRD.</u> | |
| 1523 | + <u xml:id="u-89.68" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Należałoby również udostępnić więcej podstawowych informacji o naszym sąsiedzie, o zwyczajach tam panujących — jednym słowem dążyć do podwyższenia kultury turystycznej.</u> | |
| 1524 | + <u xml:id="u-89.69" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Organy porządkowe naszych krajów zanotowały zaledwie kilkaset wypadków wykroczeń, przeważnie zresztą drogowych, bądź drobnych incydentów. Jest to znikoma liczba na tle tak olbrzymiej fali turystycznej.</u> | |
| 1525 | + <u xml:id="u-89.70" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Polsko-NRD-owska wymiana turystyczna znalazła w działaczach terenowych zapalonych, pełnych inwencji i inicjatywy sojuszników, którzy dostrzegają w rozwoju masowej turystyki, wynikającej z umowy, wielkie szanse dla wszechstronnej aktywizacji przygranicznych miast i powiatów oraz rejonów o wyższej frekwencji turystycznej.</u> | |
| 1526 | + <u xml:id="u-89.71" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Od 1 stycznia br. granica na Odrze i Nysie stała się, poprzez jej szerokie otwarcie, dodatkową spójnią łączącą oba narody w duchu przyjaźni i braterstwa. Sprzyja to realizacji idei przyjaźni między narodami oraz integracji gospodarczej bratnich krajów socjalistycznych. Taka jest zgodna ocena nasza i naszych przyjaciół z NRD. Na tej drodze dokonuje się doniosły proces wzajemnego zbliżenia, porozumienia .oraz utrwalenia przyjaźni między społeczeństwem polskim i społeczeństwem pierwszego niemieckiego robotniczo-chłopskiego państwa — Niemieckiej Republiki Demokratycznej</u> | |
| 1527 | + <u xml:id="u-89.72" who="#komentarz">(Oklaski)</u> | |
| 1528 | + <u xml:id="u-89.73" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Obywatele Posłowie! Na tym wyczerpaliśmy punkt 6, a zarazem ostatni, porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia Sejmu.</u> | |
| 1529 | + <u xml:id="u-89.74" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Informuję Wysoką Izbę, że do Prezydium Sejmu wpłynęła interpelacja posła Stanisława Lewocika do Ministra Komunikacji w sprawie pozostawienia emerytowanym pracownikom rad narodowych prawa do zniżki 50% w przejazdach PKP.</u> | |
| 1530 | + <u xml:id="u-89.75" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Interpelacja ta, zgodnie z art. 79 ust. 1 regulaminu Sejmu, została przesłana adresatowi.</u> | |
| 1531 | + <u xml:id="u-89.76" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Informuję równocześnie, że do Prezydium Sejmu wpłynęła odpowiedź Ministra Komunikacji na tę interpelację i została przekazana interpelantowi *)</u> | |
| 1532 | + <u xml:id="u-89.77" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Proszę Obywatelkę Sekretarza Posłankę Stanisławę Karną o odczytanie komunikatu.</u> | |
| 1533 | + <u xml:id="u-89.78" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">*) pełny tekst interpelacji oraz odpowiedzi na interpelację w załączniku.</u> | |
| 1534 | + </div> | |
| 1535 | + <div xml:id="div-90"> | |
| 1536 | + <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzposelStanislawaKarna">W dniu dzisiejszym odbędą się następujące posiedzenia:</u> | |
| 1537 | + <u xml:id="u-90.1" who="#SekretarzposelStanislawaKarna">Bezpośrednio po zakończeniu obrad Sejmu:” 1) Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej oraz Komisji Prac Ustawodawczych — w sali nr 118.</u> | |
| 1538 | + <u xml:id="u-90.2" who="#SekretarzposelStanislawaKarna">2) Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej — w sali kolumnowej.</u> | |
| 1539 | + <u xml:id="u-90.3" who="#SekretarzposelStanislawaKarna">Bezpośrednio po posiedzeniu Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej odbędą się posiedzenia grup dwustronnych.</u> | |
| 1540 | + <u xml:id="u-90.4" who="#SekretarzposelStanislawaKarna">Posiedzenie Komisji Oświaty i Wychowania odbędzie się o godz. 16 min. 30, w sali nr 101.</u> | |
| 1541 | + </div> | |
| 1542 | + <div xml:id="div-91"> | |
| 1543 | + <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Na tym kończymy 4 posiedzenie Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u> | |
| 1544 | + <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych.</u> | |
| 1545 | + <u xml:id="u-91.2" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">O terminie następnego posiedzenia Sejmu zostaną Obywatele Posłowie powiadomieni.</u> | |
| 1546 | + <u xml:id="u-91.3" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 1547 | + <u xml:id="u-91.4" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 15 min. 05)</u> | |
| 1548 | + <u xml:id="u-91.5" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Tekst interpelacji i odpowiedzi na interpelacje</u> | |
| 1549 | + <u xml:id="u-91.6" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Interpelacja do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie przeciwdziałania niebezpieczeństwu pożarów.</u> | |
| 1550 | + <u xml:id="u-91.7" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Ostatnio społeczeństwo wyraża zaniepokojenie wzrostem liczby pożarów. Szczególnie na wsi straty spowodowane przez pożary są wysokie. Na przestrzeni ostatnich 10 lat przeciętna roczna strat wynosi ponad 700 mln zł. W roku ubiegłym na skutek sprzyjających temu zjawisku warunków atmosferycznych odnotowano straty około 1 miliarda zł. Również w przemyśle liczba pożarów w roku 1971 była stosunkowo duża.</u> | |
| 1551 | + <u xml:id="u-91.8" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Przyczyną pożarów w wielu przypadkach jest niedbalstwo oraz nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa pożarowego przez obywateli, niedopełnianie obowiązków służbowych przez część kierowników przedsiębiorstw upołecznionych. Skuteczność akcji ratowniczej zależy od poziomu technicznego i organizacyjnego straży pożarnych, od wyposażenia obiektów w urządzenia przeciwpożarowe.</u> | |
| 1552 | + <u xml:id="u-91.9" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Ponadto stosowanie coraz nowocześniejszych technologii i środków chemicznych powoduje konieczność stosowania nowych metod przeciwdziałania niebezpieczeństwu pożaru, wybuchu, a więc zagrożenia dla ludzi i mienia.</u> | |
| 1553 | + <u xml:id="u-91.10" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W związku z powyższym zapytuję Ministra Spraw Wewnętrznych, jakie kroki podejmuje resort, by wzmocnić dyscyplinę przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, zabezpieczenie przeciwpożarowe w mieście i na wsi, głównie obiektów gospodarki uspołecznionej, w tym zakładów przemysłowych, by lepiej wyposażyć w sprzęt i środki gaśnicze straże pożarne, umocnić je organizacyjnie i kadrowo?</u> | |
| 1554 | + <u xml:id="u-91.11" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Poseł Franciszek Kociemski Warszawa, dnia 25 maja 1972 r.</u> | |
| 1555 | + <u xml:id="u-91.12" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Interpelacja do Ministra Oświaty i Wychowania w sprawie stanu przygotowań do wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży w 1972 r.</u> | |
| 1556 | + <u xml:id="u-91.13" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Uchwała VI Zjazdu partii, która wytycza drogi poprawy warunków socjalnych ludzi pracy w zakresie wypoczynku, turystyki i wczasów wskazuje na potrzebę szybkiego rozwoju instytucji opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży, w celu poprawy sytuacji kobiet pracujących.</u> | |
| 1557 | + <u xml:id="u-91.14" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">Na tle dotychczasowych istotnych osiągnięć w organizowaniu wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży należy odnotować niewystarczający udział w korzystaniu z różnych form wypoczynku młodzieży szkół ponadpodstawowych, konieczność dalszego wzrostu liczby dzieci i młodzieży ze wsi w korzystaniu z letniego wypoczynku, szczególne znaczenie właściwej organizacji wypoczynku iw miejscu zamieszkania, konieczność zapewnienia wszystkim placówkom wczasowym kwalifikowanej kadry pedagogicznej, niezbędność kontynuowania pracy ideowo-wychowawczej.</u> | |
| 1558 | + <u xml:id="u-91.15" who="#WicemarszalekAndrzejWerblan">W związku z powyższym — doceniając w pełni pozytywny fakt planowanego objęcia w obecnym roku akcją kolonii i zorganizowanym wypoczynkiem w miejscu zamieszkania około. 4400 tys. dzieci i młodzieży — to jest więcej o Około 900 tys. niż (w roku ubiegłym — zwracam się do Obywatela Ministra z zapytaniem, jaki jest stan przygotowania do wakacyjnego wypoczynku dzieci i młodzieży w 1972 r.</u> | |
| 1559 | + </div> | |
| 1560 | + <div xml:id="div-92"> | |
| 1561 | + <u xml:id="u-92.0" who="#PoselJaninaKocemba">Warszawa, dnia 25 maja 1972 r.</u> | |
| 1562 | + <u xml:id="u-92.1" who="#PoselJaninaKocemba">Interpelacja do Ministra Komunikacji w sprawie pozostawienia emerytowanym pracownikom rad narodowych prawa do zniżki 50% w przejazdach PKP.</u> | |
| 1563 | + <u xml:id="u-92.2" who="#PoselJaninaKocemba">Zgodnie z art. 76 regulaminu Sejmu PRL wnoszę interpelację w sprawie pozostawienia emerytowanym pracownikom rad narodowych legitymacji służbowych uprawniających do zniżek 50% w przejazdach PKP.</u> | |
| 1564 | + <u xml:id="u-92.3" who="#PoselJaninaKocemba">Postulaty w w/w sprawie zgłaszali pracownicy rad narodowych w okresie przedwyborczym do Sejmu PRL.</u> | |
| 1565 | + <u xml:id="u-92.4" who="#PoselJaninaKocemba">W kwietniu br. Rada Zakładowa Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i Społecznych w Siedlcach zgłosiła prośbę o interwencję w tej sprawie.</u> | |
| 1566 | + <u xml:id="u-92.5" who="#PoselJaninaKocemba">Zgłaszane wnioski uważam za słuszne dlatego, że obecnie jest wiele zawodów, w których rencistom pozostawia się uprawnienia do korzystania z ulg przy przejazdach PKP.</u> | |
| 1567 | + <u xml:id="u-92.6" who="#PoselJaninaKocemba">Pracownicy rad narodowych obecnie przechodzący na emeryturę są grupą ludzi, która w szczególnie trudnych warunkach po wyzwoleniu tworzyła terenowe organy administracji państwowej i za ftę (trudną pracę należy im się uznanie. Nie spowoduje to przeciążenia PKP, ponieważ emeryci jako ludzie starsi unikają przejazdów w godzinach szczytu w trosce o swoje zdrowie, a przyznanie im tych uprawnień będzie wyrazem pełnego uznania dla ciężkiej pracy w radach narodowych.</u> | |
| 1568 | + <u xml:id="u-92.7" who="#PoselJaninaKocemba">O odpowiedź w tej sprawie proszę Ob. Ministra Komunikacji.</u> | |
| 1569 | + </div> | |
| 1570 | + <div xml:id="div-93"> | |
| 1571 | + <u xml:id="u-93.0" who="#PoselStanislawLewocik">Justynów, dnia 30 kwietnia 1972 r.</u> | |
| 1572 | + </div> | |
| 1573 | + </body> | |
| 1574 | + </text> | |
| 1575 | + </TEI> | |
| 1576 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1972-1976/sejm/posiedzenia/pp/197276-sjm-ppxxx-00005-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-197276-sjm-ppxxx-00005-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>5 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>5 posiedzenie Sejmu PRL</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">6</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 18 | + <note type="sessionNo">5</note> | |
| 19 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 20 | + <date>1972-07-05 i 06</date> | |
| 21 | + </bibl> | |
| 22 | + </sourceDesc> | |
| 23 | + </fileDesc> | |
| 24 | + <profileDesc> | |
| 25 | + <particDesc> | |
| 26 | + <person xml:id="BogdanWaligorski" role="speaker"> | |
| 27 | + <persName>Bogdan Waligórski</persName> | |
| 28 | + </person> | |
| 29 | + <person xml:id="JerzyKuberski" role="speaker"> | |
| 30 | + <persName>Jerzy Kuberski</persName> | |
| 31 | + </person> | |
| 32 | + <person xml:id="JozefOkuniewski" role="speaker"> | |
| 33 | + <persName>Józef Okuniewski</persName> | |
| 34 | + </person> | |
| 35 | + <person xml:id="komentarz" role="speaker"> | |
| 36 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 37 | + </person> | |
| 38 | + <person xml:id="Marszalek" role="speaker"> | |
| 39 | + <persName>Marszałek</persName> | |
| 40 | + </person> | |
| 41 | + <person xml:id="MieczyslawMoczar" role="speaker"> | |
| 42 | + <persName>Mieczysław Moczar</persName> | |
| 43 | + </person> | |
| 44 | + <person xml:id="MieczyslawZajfryd" role="speaker"> | |
| 45 | + <persName>Mieczysław Zajfryd</persName> | |
| 46 | + </person> | |
| 47 | + <person xml:id="PoselBabiuchEdward" role="speaker"> | |
| 48 | + <persName>Poseł Babiuch Edward</persName> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="PoselBiernackiJanusz" role="speaker"> | |
| 51 | + <persName>Poseł Biernacki Janusz</persName> | |
| 52 | + </person> | |
| 53 | + <person xml:id="PoselFilipowiczZygmunt" role="speaker"> | |
| 54 | + <persName>Poseł Filipowicz Zygmunt</persName> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="PoselGajeckaMaria" role="speaker"> | |
| 57 | + <persName>Poseł Gajecka Maria</persName> | |
| 58 | + </person> | |
| 59 | + <person xml:id="PoselGalajDyzma" role="speaker"> | |
| 60 | + <persName>Poseł Gałaj Dyzma</persName> | |
| 61 | + </person> | |
| 62 | + <person xml:id="PoselGarlickiJan" role="speaker"> | |
| 63 | + <persName>Poseł Garlicki Jan</persName> | |
| 64 | + </person> | |
| 65 | + <person xml:id="PoselGotowiecMarian" role="speaker"> | |
| 66 | + <persName>Poseł Gotowiec Marian</persName> | |
| 67 | + </person> | |
| 68 | + <person xml:id="PoselGrzeskowiakJadwiga" role="speaker"> | |
| 69 | + <persName>Poseł Grześkowiak Jadwiga</persName> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="PoselJankowskiWitold" role="speaker"> | |
| 72 | + <persName>Poseł Jankowski Witold</persName> | |
| 73 | + </person> | |
| 74 | + <person xml:id="PoselKielczAnna" role="speaker"> | |
| 75 | + <persName>Poseł Kiełcz Anna</persName> | |
| 76 | + </person> | |
| 77 | + <person xml:id="PoselKirschStanislawa" role="speaker"> | |
| 78 | + <persName>Poseł Kirsch Stanisława</persName> | |
| 79 | + </person> | |
| 80 | + <person xml:id="PoselKomenderZenon" role="speaker"> | |
| 81 | + <persName>Poseł Komender Zenon</persName> | |
| 82 | + </person> | |
| 83 | + <person xml:id="PoselKraskoWincenty" role="speaker"> | |
| 84 | + <persName>Poseł Kraśko Wincenty</persName> | |
| 85 | + </person> | |
| 86 | + <person xml:id="PoselLiberadzkaDaniela" role="speaker"> | |
| 87 | + <persName>Poseł Liberadzka Daniela</persName> | |
| 88 | + </person> | |
| 89 | + <person xml:id="PoselMaciejewskaRegina" role="speaker"> | |
| 90 | + <persName>Poseł Maciejewska Regina</persName> | |
| 91 | + </person> | |
| 92 | + <person xml:id="PoselMyslikTadeusz" role="speaker"> | |
| 93 | + <persName>Poseł Myślik Tadeusz</persName> | |
| 94 | + </person> | |
| 95 | + <person xml:id="PoselRaszkowskiKazimierz" role="speaker"> | |
| 96 | + <persName>Poseł Raszkowski Kazimierz</persName> | |
| 97 | + </person> | |
| 98 | + <person xml:id="PoselRostworowskiStanislaw" role="speaker"> | |
| 99 | + <persName>Poseł Rostworowski Stanisław</persName> | |
| 100 | + </person> | |
| 101 | + <person xml:id="PoselSroczynskaIrena" role="speaker"> | |
| 102 | + <persName>Poseł Sroczyńska Irena</persName> | |
| 103 | + </person> | |
| 104 | + <person xml:id="PoselStawskiHenryk" role="speaker"> | |
| 105 | + <persName>Poseł Stawski Henryk</persName> | |
| 106 | + </person> | |
| 107 | + <person xml:id="PoselStefanskiPiotr" role="speaker"> | |
| 108 | + <persName>Poseł Stefański Piotr</persName> | |
| 109 | + </person> | |
| 110 | + <person xml:id="PoselSzczepaniakStanislaw" role="speaker"> | |
| 111 | + <persName>Poseł Szczepaniak Stanisław</persName> | |
| 112 | + </person> | |
| 113 | + <person xml:id="PoselSzteligaJanina" role="speaker"> | |
| 114 | + <persName>Poseł Szteliga Janina</persName> | |
| 115 | + </person> | |
| 116 | + <person xml:id="PoselSzuraRudolf" role="speaker"> | |
| 117 | + <persName>Poseł Szura Rudolf</persName> | |
| 118 | + </person> | |
| 119 | + <person xml:id="PoselZakWaclaw" role="speaker"> | |
| 120 | + <persName>Poseł Żak Wacław</persName> | |
| 121 | + </person> | |
| 122 | + <person xml:id="PrzewodniczacyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrowMieczyslawJagielski" role="speaker"> | |
| 123 | + <persName>Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Mieczysław Jagielski</persName> | |
| 124 | + </person> | |
| 125 | + <person xml:id="SekretarzposelMaciejMajkut" role="speaker"> | |
| 126 | + <persName>Sekretarz poseł Maciej Majkut</persName> | |
| 127 | + </person> | |
| 128 | + <person xml:id="WicemarszalekAndrzejBenesz" role="speaker"> | |
| 129 | + <persName>Wicemarszałek Andrzej Benesz</persName> | |
| 130 | + </person> | |
| 131 | + <person xml:id="WicemarszalekHalinaSkibniewska" role="speaker"> | |
| 132 | + <persName>Wicemarszałek Halina Skibniewska</persName> | |
| 133 | + </person> | |
| 134 | + </particDesc> | |
| 135 | + </profileDesc> | |
| 136 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |