text_structure.xml 50.2 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Dnia 22 września 1980 r. Komisja Handlu Zagranicznego, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Gębali (PZPR) rozpatrzyła kierunki rozwoju eksportu osiągnięć naukowo-technicznych i usług technicznych oraz Informację o realizacji zadań w zakresie eksportu i importu.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(W obradach udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej z wiceministrem Ryszardem Strzeleckim i wiceministrem Tadeuszem Nestorowiczem, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z wiceministrem Mieczysławem Kazimierczukiem, Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z wiceministrem Witoldem Dąbrowskim, Komisji Planowania przy RM, Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Komunikacji, Ministerstwa Łączności, Polskiej Izby Handlu Zagranicznego, Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego „Polservis”.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Sprawozdawca">Posłowie otrzymali informację na piśmie resortu handlu zagranicznego, dotyczącą kierunków rozwoju eksportu usług i osiągnięć naukowych i technicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Sprawozdawca">Stwierdza się tam, że dalsze zwiększenie eksportu nie można będzie realizować wyłącznie przez wzrost eksportu surowcowego i tradycyjnego - towarowego. W zwiększeniu obrotów eksportowych winna mleć bardziej efektywny udział nauka i technika. Rada Ministrów podjęła uchwałę Nr 77 z dnia 29 maja 1979 r. w sprawie eksportu osiągnięć naukowych i technicznych oraz usług technicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Sprawozdawca">Eksport polskich osiągnięć naukowych oraz usług realizują przedsiębiorstwa handlu zagranicznego od końca lat 50-tych. Korzyści z tego eksportu są duże. Jest to w zasadzie eksport w formie niematerialnej, nie wymagający zaopatrzenia materiałowego, aczkolwiek jest on również obciążony wydatkami dewizowymi, wynikającymi z prowadzenia prac poza granicami kraju. Jest to eksport bardzo opłacalny. Koszt zdobycia dewiz w tego rodzaju eksporcie jest prawie dwukrotnie niższy od średniego kosztu w całym eksporcie i wynosi ok. 6 zł za 1 zł dew. Eksport osiągnięć naukowo technicznych i usług technicznych wykazuje dużą dynamikę rozwoju. W okresie od 1971 r. nastąpił blisko 10-krotny wzrost eksportu osiągnięć naukowo-technicznych, który osiągnął w 1979 r. 97,3 mln zł dew. i blisko 19-krotny wzrost eksportu usług technicznych, który osiągnął w 1979 r. 537,5 mln zł dew. W 1980 r. przewiduje się dalszy wzrost eksportu osiągnięć naukowo technicznych i usług technicznych; NPSG ustala jego wysokość w kwocie 699,4 mln zł dew., w tym do I obszaru - 434, 7 mln zł dew., a do II obszaru - 264, 7 mln zł dew. Plan eksportu osiągnięć naukowo technicznych i usług technicznych stanowi 1,14% całkowitego planu eksportu na 1980 rok.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Sprawozdawca">W eksporcie osiągnięć naukowych i technicznych najbardziej pożądaną, a jednocześnie najtrudniejszą formą eksportu, jest sprzedaż w formie licencji na chronione prawami wyłączności rozwiązania (patenty) i na nie chronione prawami wyłączności doświadczenia produkcyjne, stanowiące sekrety produkcyjne (know-how). Sprzedaż licencji jest w pewnym stopniu miernikiem nowoczesności i efektywności prowadzonych prac badawczo-rozwojowych i procesów produkcyjnych. Pomimo stale wzrastającej wartości eksportu osiągnięć naukowo technicznych, eksport licencji w obrotach handlu zagranicznego ma jednak nadal tylko charakter symboliczny. Łącznie w latach 1975–1979 sprzedano 50 licencji na ogólną kwotę 64, 5 mln zł dew. Najwięcej kontraktów na sprzedaż licencji w latach 1975–1979 zawarło PHZ „Polservice” - łącznie 33 licencje na kwotę 40, 5 mln zł dew. Przykładowo Inne przedsiębiorstwo handlu zagranicznego zawarły w latach 1975–1979 następujące kontrakty: „Polimex-Cekop” - 3 licencje na 8, 5 mln zł dew., „Varlmex” - 2 licencje na 0,14 mln zł dew., „Ciech” - 7 licencji na 9, 5 mln zł dew. Ilość naszych licencji sprzedanych za granicą jest niewielka w stosunku do Ilości licencji kupowanych; w latach 1975–1979 zakupiliśmy łącznię 198 licencji za 1,187, 8 mln zł dew.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Sprawozdawca">Poza eksportem licencji przedsiębiorstwa handlu zagranicznego prowadzą eksport dokumentacji technicznej. W latach 1975–1979 sprzedano łącznie 82 dokumentacje o wartości 31,3 mln zł dew.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Sprawozdawca">Wielkość eksportu osiągnięć naukowych i technicznych jest niezadowalająca w stosunku do olbrzymiego programu prac badawczo-rozwojowych, realizowanego przez zaplecze naukowo-badawcze oraz ponoszonych nakładów na te cele. Olbrzymie doinwestowanie technologiczne i Inwestycyjne w latach siedemdziesiątych w formie zakupu ok. 500 nowoczesnych licencji maszyn i urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej powinno mieć także pozytywny wpływ na wzrost eksportu osiągnięć naukowych i technicznych. Na rynkach światowych, mimo konkurencji i zmieniającej się koniunktury, zarówno w krajach rozwijających się, jak i w uprzemysłowionych. Istnieje ciągłe zapotrzebowanie na dostawę nowoczesnych technologii, konstrukcji i urządzeń, z tym że w eksporcie osiągnięć naukowych i technicznych liczą się jedynie rozwiązania wdrożone do praktyki gospodarczej, których podstawowe parametry techniczne i ekonomiczne mogą być zademonstrowane potencjalnemu nabywcy.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Sprawozdawca">Największymi eksporterami usług technicznych w 1979 roku były resorty: budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych, który zrealizował 28% omawianego eksportu, przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych - 21, 5%, administracji terenowej i ochrony środowiska - 8, 3% , hutnictwa - 7, 9% oraz przemysłu chemicznego - 7, 8% . Zrealizowany eksport usług technicznych w 1979 roku wyniósł 38, 6% do II obszaru płatniczego oraz 61, 4% do I Obszaru płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Sprawozdawca">Do najważniejszych odbiorców polskich usług technicznych należy zaliczyć NRD, do której skierowano 20% całości eksportu usług technicznych, CSRS - 10 Libia - 11, 5% , Irak - 7, 9% i Algieria - 4,% .</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Sprawozdawca">Eksport usług technicznych jest realizowany w oparciu o kadrę produkcyjno-wykonawczą. Świadczone są głównie usługi o charakterze montażowym, budowlanym, instalacyjnym, wiertniczym, serwisowym Itp. Głównymi eksporterami usług technicznych są następujące przedsiębiorstwa handlu zagranicznego „Polservice”, „Poligex-Cekop”, „Metronex”, ”Elektrim”, „Kopex”, „Budimex”.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Sprawozdawca">Pomimo kompleksowego i zmierzającego we właściwym kierunku uregulowania spraw eksportu osiągnięć i usług uchwałą Nr 77/79 Rady Ministrów, powstały problemy związane z wynagradzaniem twórców z tytułu eksportu chronionych i nie chronionych prawami wyłączności osiągnięć naukowych i technicznych. W myśl postanowień § 8 uchwały Nr 77/79 Rady Ministrów twórcy za eksport osiągnięć technicznych, będących wynalazkami w rozumieniu ustawy z 19 października 1972 r. o wynalazczości, przysługuje wynagrodzenie dewizowe w wysokości 10% pełnej kwoty uzyskanej ze sprzedaży takiego osiągnięcia. Natomiast dla twórców za eksport osiągnięć technicznych nie chronionych prawami wyłączności (know-how) uchwała Nr 77/79 Rady Ministrów ustala wynagrodzenie złotówkowe w wysokości 10% pełnej kwoty uzyskanej ze sprzedaży osiągnięcia, przeliczonej według obowiązującego kursu. Różnorodny sposób wynagradzania twórców z tytułu eksportu osiągnięć technicznych wywołuje niezadowolenie wśród zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Sprawozdawca">Inną formą eksportu usług jest skierowanie do pracy za granicą specjalistów Indywidualnych, co ma duże znaczenie dla promocji polskiego handlu zagranicznego, jak również wzmacnia autorytet i prestiż naszego kraju. Zapotrzebowanie partnerów zagranicznych ha specjalistów dotyczy głównie wysoko wykwalifikowanych kadr, posiadających duże doświadczenie zawodowe, a także biegłą znajomość języków obcych. Rozszerzanie tej formy eksportu musi odbywać się w sposób przemyślany, tak aby delegowanie specjalistów do pracy za granicą ple wywołało uszczerbku dla naszej gospodarki narodowej. Tej formie działalności nadaje się dużą rangę moralną, poprzez stosowanie odpowiednich kryteriów rekrutacji specjalistów, prowadzenie przygotowania do właściwego wypełniania ich funkcji na rynku zagranicznym, a także wykorzystania ich możliwości dla promocji polskiego handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Sprawozdawca">Kandydatury specjalistów zgłaszają właściwi ministrowie, przy uwzględnieniu kwalifikacji zawodowych, znajomości języka obcego, stanu zdrowia, postawy moralno-politycznej. W resortach działają odpowiednie komisje, które zajmują się oceną kandydatów, przed zgłoszeniem Ich międzyresortowej komisji. Specjalistę do pracy za granicę kieruje PHZ „Polservice”, na podstawie kontraktu zawartego przez specjalistę z kontrahentem zagranicznym oraz umowy zawartej z tym przedsiębiorstwem.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Sprawozdawca">Specjaliście przysługuje wynagrodzenie walutowe, wypłacane bezpośrednio przez kontrahenta zagranicznego oraz ryczałt w złotych, wypłacany przez PHZ „Polservice”. Na okres skierowania do pracy za granicą specjaliście przysługuje urlop bezpłatny udzielany przez macierzysty zakład pracy.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Sprawozdawca">Według oceny Ministerstwa Handlu Zagranicznego I Gospodarki Morskiej, obowiązujące przepisy w zakresie kierowania specjalistów indywidualnych do pracy za granicą, sprzyjają kierowaniu wysoko wykwalifikowanych specjalistów do pracy za granicą, pozostawiając swobodę ustalania warunków zatrudnienia w kontrakcie między specjalistą a kontrahentem zagranicznym, a także właściwie ustalają formy organizacyjne dla tej działalności.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Sprawozdawca">Ministerstwo Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej podejmuje działania, aby w zakresie eksportu osiągnięć naukowych i technicznych oraz usług technicznych docelowo osiągnąć wartość tego eksportu ok. 2 mld zł dew. w 1985 r. W zjednoczeniach resortowych, przy współdziałaniu przedsiębiorstw handlu zagranicznego, są opracowywane programy rozwoju eksportu osiągnięć naukowych i technicznych oraz usług technicznych na lata 1981–1985. Podejmowane są wysiłki celem bliższego określenia i ukierunkowania współdziałania zaplecza badawczo-rozwojowego z zakładami przemysłowymi na rzecz szerszego wdrażania do praktyki osiągnięć naukowych i technicznych. Pozwoliłoby to zwiększyć ofertę eksportową w zakresie tematów wdrażanych ze względu na nowoczesność i poziom techniki światowej lub osiągnięć unowocześnionych a wdrożonych wcześniej. Poszukuje się możliwości powiększenia oferty eksportowej w zakresie osiągnięć naukowo-technicznych przez dokonanie generalnego przeglądu posiadanych technologii w zakładach produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Sprawozdawca">Jednocześnie podejmowane są przez MHZ i GM działania organizacyjne, celem większego zainteresowania wszystkich przedsiębiorstw handlu zagranicznego eksportem osiągnięć naukowo-technicznych i usług technicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Sprawozdawca">W zakresie akwizycji tego rodzaju eksportu kładzie się naciski na prezentację kompleksowej oferty eksportowej. Dąży się, aby oferta przedsiębiorstw handlu zagranicznego zawierała możliwości eksportowe w zakresie dostaw towarowych, technologii oraz usług technicznych. Chodzi o usługi techniczne - w oparciu o pracę kadry Inżynieryjno-technicznej, prezentujące wysoki stopień przetwarzania. Szczególnie duże możliwości zwiększenia eksportu istnieją w krajach rozwijających się. Nie bez znaczenia będzie także zwrócenie uwagi na jakość świadczonych usług oraz terminy ich realizacji zgodnie z zawartymi kontraktami.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Sprawozdawca">W zakresie kierowania polskich specjalistów Indywidualnych do pracy za granicą, zakłada się, że w 1985 roku ich zatrudnienie osiągnie ok. 6.000 osób. Krajami, do których będą głównie kierowani polscy specjaliści, pozostaną w dalszym ciągu kraje rozwijające się, gdzie istnieje największe zapotrzebowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Sprawozdawca">W uzupełnieniu informacji wiceminister Ryszard Strzelecki stwierdził, że wartość eksportu usług technicznych i osiągnięć naukowych w gestii MHZiGM przekroczyła w roku 1979 kwotę 2, 5 mld zł dew., a wpływy z tego tytułu w gestii Ministerstwa Finansów wynoszą ok. 5 mld zł dew. Usługi należą do najbardziej korzystnych kategorii eksportu nie uszczuplają zasobów materiałowych i surowcowych. Wpływy z tego tytułu mają charakter płatności gotówkowych, zaś opłacalność jest wyższa niż przy eksporcie towarów.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Sprawozdawca">Eksport osiągnięć naukowo-technicznych i usług technicznych jest w aktualnej sytuacji kraju kierunkiem najbardziej pożądanym. Rozwijając go należy dążyć do poprawy jego struktury rzeczowej, poprzez zwiększanie udziału usług najwyżej kwalifikowanych. Należy Intensyfikować ten eksport do tych krajów, gdzie występują luki techniczno-organizacyjne i największe zapotrzebowanie na usługi. Są to przede wszystkim kraje rozwijające się.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Sprawozdawca">Największe możliwości działania resort widzi w eksporcie do Libii, Iraku i Nigerii. Powinien być on realizowany w powiązaniu z eksportem towarów, zwłaszcza kompletnych obiektów przemysłowych i technologii.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Sprawozdawca">W grupie usług nie powiązanych bezpośrednio z eksportem towarów dobre perspektywy rozwojowe mają usługi geologiczno-geodezyjne, planistyczne, służby zdrowia, szkolnictwa wyższego i inne.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Sprawozdawca">Na tle dobrych perspektyw rozwoju usług technicznych zjawiskiem niepokojącym jest brak postępu w eksporcie myśli naukowo-technicznej, patentów i licencji. Ponieśliśmy duże nakłady na szkolenie wysoko kwalifikowanych kadr i rozbudowę bazy naukowo-technicznej. W placówkach naukowo-badawczych i biurach projektowych pracuje obecnie ponad 400 tys. osób. Import nowoczesnej wiedzy technicznej dokonany w pierwszej połowie lat 70-tych powinien teraz sprzyjać przepływowi myśli naukowo-technicznej w odwrotnym kierunku. Tymczasem w latach 1975–1979 sprzedano za granicę tylko 50 licencji za kwotę 65 mln zł dew. Brak postępu w eksporcie licencji wynika z ograniczonej ich podaży i wymaga kompleksowych rozwiązań wykraczających poza sferę handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Sprawozdawca">Wpływy z eksportu usług przewozowych stanowią ok. 30% całości wpływu za usługi naszego transportu morskiego. Są one 2 razy większe niż łączne wydatki dewizowe związane z działalnością przedsiębiorstw armatorskich. Warunkiem prawidłowego rozwoju tego eksportu jest jednakże jego skorelowanie z modernizacją portów morskich. W materiale dostarczonym posłom podany został zakres potrzeb inwestycyjnych transportu morskiego, efektywności tych inwestycji a także skutki, jakie spowodowały ich niezrealizowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełBogusławDreszcz">Jak jest wprowadzana w życie uchwała nr 77 Rady Ministrów z maja 1979 r. w sprawie eksportu osiągnięć naukowych i technicznych oraz usług technicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJózefGórniak">Ile instytutów i placówek naukowych w Polsce dysponuje programami i planami zawierającymi obligatoryjne zobowiązanie do eksportu licencji i myśli technicznej? Czy w biurach projektowych i zakładach produkcyjnych są wydzielone specjalistyczne jednostki wykonujące jakiekolwiek zadania w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJózefGórniak">Czy mamy dane liczbowe jakie dochody osiągają w tej dziedzinie nasi sąsiedzi: Czechosłowacja, NRD, Bułgaria?</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełJózefGórniak">W planie tegorocznym zakłada się eksport osiągnięć naukowo-technicznych i usług technicznych wartości 648,9 zł dew. Czy jest w tym tendencja wzrastająca, jak ta sprawa wygląda w dalszej perspektywie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełEdwardSzymański">Wskazując na wielką rolę eksportu w obecnej sytuacji gospodarczej kraju, poseł skrytykował sposób przedstawiania omawianego dziś problemu w materiale przedstawionym posłom przez Ministerstwo. Materiał ten nie zawiera oceny przyczyn aktualnej sytuacji, przede wszystkim zaś niewielkich rozmiarów eksportu myśli naukowej i usług. Posłowie mają prawo oczekiwać precyzyjnych informacji i propozycji. Trzeba np. podkreślić, że flota, w którą inwestowano ograniczone środki przynosi obecnie znacznie większe korzyści w handlu zagranicznym niż inne dziedziny gospodarki, które dają efekty niewspółmierne do ogromnych nakładów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełEdwardSzymański">W ciągu ostatnich 9 lat udało się nam sprzedać zaledwie 87 licencji na sumę 74 mln zł dew. Na te rezultaty pracowało 400 tys. wysoko wykwalifikowanych pracowników i 1600 jednostek badawczych. Oznacza to, że rocznie jeden pracownik dostarczył nam 20 zł dew. wpływów.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełEdwardSzymański">Niepokoi również stosunek podmiotów gospodarczych do eksportu licencji. W tym roku zgłoszono ok. 200 licencji na eksport, ale zaledwie 30 rokuje nadzieje sprzedaży. „Polservis” wystosował do 192 właścicieli wynalazków (osób i instytucji) prośbę o nadesłanie informacji. Nadeszło zaledwie 8 odpowiedzi pozytywnych, 15 poinformowało, że nie nadają się one do eksportu, a - 28, że „rozwiązań tych już nie stosuje”. Ze 139 instytucji w ogóle nie nadesłało odpowiedzi. Oto jakich partnerów ma handel zagraniczny w przemyśle. System eksportu licencji wymaga dogłębnej weryfikacji. Nie może to być sztuka dla sztuki.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełEdwardSzymański">Poseł omówił następnie propozycje skoncentrowania w jednym ręku eksportowej działalności wystawienniczej i reklamowej, stwierdzając, że może to się przyczynić do ukrócenia wielu zbędnych inicjatyw, jakie w tym względzie podejmowały m.in. NOT, Wydawnictwo „Sigma”, Radio itp.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełEdwardSzymański">Zwrócił się on również z prośbą o wyjaśnienie systemu przygotowania wytypowanych do wyjazdów zagranicznych. Czy istnieje w ogóle taki system, jakie są kryteria jego opracowania i kto nim steruje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZdzisławaSudyka">Drastyczne porównanie eksportu i importu licencji skłania do szerszej refleksji o roli nauki w naszym kraju, jej wpływu na kształtowanie bytu materialnego społeczeństwa. Mając tylu ludzi z tytułami naukowymi i wyższym wykształceniem powinniśmy osiągać znacznie większe korzyści gospodarcze z eksportu myśli naukowej i usług. Sądzić można, że albo źle kształcimy, albo że utrwalił się w środowisku naukowców konsumpcyjny stosunek do życia, który powoduje, że nie są oni w stanie poświęcić się swej pracy jak należy.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełZdzisławaSudyka">Istnieje zarządzenie ministra nauki oraz ministra handlu zagranicznego regulujące tryb sporządzania planu eksportu myśli technicznej. Jak funkcjonuje ono w pół roku od jego wydania? Czy są opracowane konkretne ustalenia dla realizacji uchwały nr 11 Rady Ministrów z 1979 r.?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełZdzisławaSudyka">Nauki nie planuje się doraźnie. Jaka jest perspektywa jej większego uczestnictwa w życiu materialnym kraju, w świetle reformy systemu edukacji narodowej? Czy stać nas na produkcję magistrów administracji? Kształcenie na wyższym poziomie powinno przybierać charakter szkolenia instrumentalnego. Należy również uporządkować system płatności sprzedaż licencji. Trzeba stosować jednolite bodźce materialne.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełZdzisławaSudyka">Poseł Zygmunt Jędrzejewski (PZPR) : Podobno statek typu Ro-Ro wartości 19,5 mln dolarów przeznaczony dla armatora norweskiego został sprzedany innemu armatorowi. Czy to prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełStanisławTrojanowski">Chciałbym dołączyć się do głosów wyrażających niepokój odnośnie relacji eksport-import myśli technicznej. Mimo dużej efektywności tego eksportu, przemysł nie interesuje się jego realizacją. Najwięcej sprzedajemy usług budowlanych. Tymczasem potężne przemysły, które w swoim czasie otrzymały zarówno licencje jak i wielkie środki inwestycyjne, usług eksportują niewiele albo wcale. Myślę np. o przemyśle maszynowym, elektronicznym, maszyn ciężkich i rolniczych itp.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełStanisławTrojanowski">Ważną sprawą jest system szkolenia specjalistów. Chodzi nie tylko o przygotowanie zawodowe, ale również językowe. Skutecznie rozwiązują to zadanie m.in. Bułgarzy. U nas szkolenie językowe nadal kuleje. Czy mamy perspektywę zapewnienia sobie fachowców zdolnych do świadczenia usług najbardziej opłacalnych, np. doradztwa? Zapotrzebowanie na to jest duże; w poprzednich latach zdołaliśmy je zaspokoić zaledwie w 60% . Inna sprawa, że w zakładach produkcyjnych istnieją hamulce, utrudniające wysłanie człowieka za granicę, np. zasłanianie się potrzebami własnymi zakładu.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełStanisławTrojanowski">Minimalnie wykorzystuje się również doświadczenia ludzi, którzy wracają z zagranicy. Jest także duża grupa osób polskiego pochodzenia, wybitnych specjalistów, którzy wyemigrowali swojego czasu za granicę na stałe. Czy nie można w jakiś sposób spowodować, aby współpracowali z nami i na nasz rachunek i czy nie można, tak zmienić przepisy, aby chętni mogli wrócić do kraju? Część z nich wyraża na to gotowość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełBogusławDroszcz">Podkreślam powtórnie ogólnikowość informacji resortu. Dziwi fakt, że nie sięga ona do przyczyn niedomagać. Komisja Naczelnej Organizacji Technicznej opracowała uchwałę zawierającą propozycje rozwiązań niektórych spraw. Jest to materiał bardzo bogaty. Chciałbym wiedzieć, czy zrobiono z niego jakiś użytek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełStanisławGębala">Proszę o informację, jaka jest technika sporządzania planów w zakresie eksportu osiągnięć naukowo-technicznych i usług technicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WiceministerRyszardStrzelecki">Nie jestem w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytania. Mamy 2 kategorie eksportu. Eksport myśli naukowo-technicznej oraz eksport usług technicznych. Ta druga część jest pomyślnie realizowana. Słuszne są jednak krytyczne uwagi, że gros tego eksportu, to usługi montażowe, że za mało doradztwa, konsultacji itp. Eksport ten niewątpliwie mógłby przynosić większe wpływy. Główne zadanie polega jednak na osiąganiu wyższych efektów poprzez eksport osiągnięć naukowo-technicznych, licencji itp. Wyniki w tym zakresie są dalece niezadowalające. Uwarunkowania tego eksportu powstają przede wszystkim poza gestią ministra handlu zagranicznego. Sprzedaż myśli technicznej jest możliwa wtedy, gdy dana technologia działa w praktyce, kupujący chce bowiem znać efekty zakupionej przez siebie licencji, know-how. itp. Tymczasem przeważająca część oferowanych przez nas innowacji nie jest sprawdzona w praktyce. Mamy np. obecnie 27 propozycji zakupu licencji prof. Grzymka, ale potencjalni odbiorcy czekają na uruchomienie produkcji w Nowinach.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WiceministerRyszardStrzelecki">Eksport polskiej myśli technicznej zależy więc przede wszystkim od stopnia jej stosowalności w kraju. Wspólnie z ministerstwem nauki pracujemy nad planem tego eksportu na przyszłą 5-latkę. Łączy się to z realizacją uchwały 77 Rady Ministrów. Uchwała ta w głównych elementach została wprowadzona w życie. Włączono m.in. do planu resortów zadania w zakresie eksportu osiągnięć naukowo-technicznych. Technika sporządzania tego planu jest podobna jak przy eksporcie towarów.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WiceministerRyszardStrzelecki">Nie mam danych jak wygląda sprawa eksportu myśli naukowo-technicznej i usług w innych krajach RWPG. Wydaje się, że Związek Radziecki ma większe osiągnięcia jeżeli chodzi o sprzedaż myśli technicznej. W porównaniu z NRD i Czechosłowacją lepiej realizujemy jak się wydaje eksport usług technicznych.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WiceministerRyszardStrzelecki">Gdy chodzi o wykonanie planu za 6 miesięcy w obu omawianych dziedzinach, to do I obszaru płatniczego jest on zaawansowany w 13,4% , zaś do II obszaru w 47,1% .</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#WiceministerRyszardStrzelecki">Monopolizacja usług reklamowych i wystawienniczych ma na celu prze de wszystkim zlikwidowanie konkurencji między poszczególnymi polskimi kontrahentami. Konkurencja ta powodowała często obniżanie stawek płacowych przez zagranicznych odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#WiceministerRyszardStrzelecki">Nie wiem jak wygląda konkretna sprawa sprzedaży statku Ro-Ro. Ogólnie rzecz biorąc zdarzają się przypadki sprzedawania statków innym armatorom niż pierwotnie zamierzano w imię większych korzyści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Posługuje my się dwoma dokumentami: Uchwałą 77 Rady Ministrów w sprawię eksportu osiągnięć naukowych i technicznych oraz usług technicznych i uchwałą 69 z 1978 r. o rozwoju eksportu i racjonalizacji importu. Są to główne dokumenty stanowiące podstawę współpracy między nami a resortem handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Odpowiadając posłowi Szymańskiemu wyjaśniam, że większość placówek naukowo-badawczych zajmuje się bieżącą obsługą produkcji. Liczbę potencjalnych eksporterów myśli technicznej należałoby więc ograniczyć do instytutów naukowo-badawczych. Wszystkie one w jakimś stopniu są zaangażowane w prace nad tym tematem. Nie zmienia to jednak faktu, że nie ma poważnych osiągnięć jeżeli chodzi o wykorzystanie obrotu licencyjnego. Powodem jest nie tyle teoretyczny poziom rozwiązań, co bardzo słabo zaawansowane prace wdrożeniowe, o czym już mówiono. Gdy jednak rozpatrywać sprawę od strony dynamiki ilości wyeksportowanych licencji, to jest ona wysoka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławGębala">Wystarczająco długo tego typu „dynamiki” były źródłem naszej propagandy sukcesu. Proponowałbym, aby odstąpić od tego rodzaju porównań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Również uważam, że dynamika nie może być tu miernikiem. Nasze opracowania wskazują, że prawidłowe wykorzystanie wszystkich ofert składanych przez naukowców mogłoby przynieść w najbliższych latach eksport w wysokości 2 mld zł dew. Warunkiem, jak już mówiłem, jest przyśpieszenie wdrożeń, a także, co bardziej istotne, zmiana systemu motywacji. Chodzi m.in. o to, że nie realizuje się podstawowych zasad finansowych związanych ze sprzedażą licencji, know-how itp. Limit 30% wpływów dla placówki oraz odpowiedniego procentu dla wynalazcy nie jest wypłacany.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Handel myślą techniczną jest traktowany w sposób marginalny w naszych obrotach z zagranicą. Wymaga on dużych umiejętności, odpowiedniego przygotowania kadr i właściwej promocji. Sądzę, że resort handlu zagranicznego powinien otoczyć tę dziedzinę znacznie większą troską i nie traktować jej jako działalności ubocznej.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Czy szkolnictwo wyższe przygotowuje kadry do uprawiania handlu licencjami? Uważam, że studia wyższe dzienne i stacjonarne nie mogą spełnić tej roli. Chcemy ten problem rozwiązać poprzez studia podyplomowe.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Na zakończenie informuję, że oferta polskiej nauki obejmuje obecnie ok. 2100 pozycji, które mogą stanowić przedmiot eksportu. Szczegółowe informacje zostały przekazane zarówno resortowi handlu zagranicznego jak i jego centralom. Został także powołany zespół pod przewodnictwem ministra nauki, którego zadaniem jest działanie na rzecz intensyfikacji tego eksportu i kontaktów z innymi resortami.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Wicedyrektor biura w PHZ „Polservice” Wojciech Kowalski: Plany eksportu myśli naukowo-technicznej istnieją i są przedmiotem naszej wymiany z zagranicą. Inicjatywy w tym względzie napływają do nas od poszczególnych instytutów. Natomiast efektywność wdrożeń nowoczesnych rozwiązań w przemyśle jest niedostateczna. Tylko te zakłady, które osiągają doskonałe wskaźniki ekonomiczne mogą sobie na to pozwolić, innych na to nie stać.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Dobór kadr i ich kwalifikacje są przedmiotem troski kierownictwa „Polservice”. Podpisaliśmy umowę z SGPiS i UW i kształcimy tam naszych pracowników. Resorty oświaty i wychowania oraz zdrowia przygotowują we własnym zakresie swoich pracowników do pracy za granicą. Funkcjonuje klub specjalistów przy naszej instytucji, gdzie przekazywane są wyjeżdżającym specjalistom doświadczenia i uwagi, instrukcje, wydrukowane rozmówki w danym języku obcym oraz komplet informacji kulturalnych i społecznych o kraju, w którym będzie pracować.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Nie mamy zastrzeżeń co do kwalifikacji fachowych personelu pracującego na rzecz promocji eksportu. Niedostateczna jest natomiast znajomość języków obcych.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">W dyskusji podniesiono problem zainteresowania materialnego poszczególnych kontrahentów. W mojej opinii tym, którym wyjdzie tzw. szlagier eksportowy powodzi się b. dobrze. Zostają po prostu milionerami.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Emigracja zarobkowa jest problemem złożonym. Według naszej oceny w chwili obecnej poza granicami kraju pracuje ok. 80 tys. osób posiadających paszporty turystyczne i konsularne. Wiele z nich chciałoby płacić określone prawem stawki podatków, jednakże obowiązujące obecnie przepisy nie pozwalają na to. Wydaje się, że ta grupa ludzi powinna być objęta możliwością płacenia tzw. podatku polservisowskiego. Należy także podjąć problem nielegalnego eksportu usług do Czechosłowacji i do NRD.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Wiceminister budownictwa Witold Dąbrowski: Resort budownictwa prowadzi rozległą działalność eksportową. W 1978 r. eksport usług budownictwa wyniósł 1.462 mln zł dew., w 1979 r. wzrósł do 1.678 mln zł dew. i w 1980 r. osiągnie 2.089 mln zł dew. W obrotach z krajami II obszaru płatniczego osiągnęliśmy w 1978 r. 161 mln zł dew., w 1979 - 289 mln zł dew. plan na rok bież. zakłada 455 mln zł dew. i naszym zdaniem zostanie on wykonany. Ponadto eksportujemy kompletne obiekty przemysłowe: w 1979 r. za sumę 174 mln zł dew., plan tegoroczny zakłada 214 mln zł dew. W obrotach z krajami I obszaru płatniczego koncentrujemy się na wymianie ze Związkiem Radzieckim, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Węgrami oraz Czechosłowacją, natomiast w II obszarze płatniczym głównymi naszymi kontrahentami są: Libia, Irak, RFN, Nigeria i Algieria.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Obecnie mamy zadanie znacznie zwiększyć usługi eksportowe. Zakładamy, że zwiększymy nasz eksport do Związku Radzieckiego, Libii, Iraku, Nigerii i Algierii. Realizacja tych zadań nie przebiega bez trudności i hamulców. Kłopoty występują m.in. w zakresie finansowania inwestycji. Niejednokrotnie po wpłacie przez zagranicznego kontrahenta zaliczki na daną inwestycję do Banku Handlowego nie możemy w odpowiednim czasie uzyskać tych pieniędzy. Ponadto trudno jest uzyskać kredyty na eksport budownictwa. Istnieje potrzeba zabezpieczenia w planie centralnym puli materiałów budowlanych przeznaczonych na eksport budownictwa. O wiele bardziej opłaca się np. sprzedać stal zbrojeniową z konstrukcją budowlaną niż jako surowiec (uzyskujemy wtedy dwukrotnie lepszą cenę).</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">W związku ze stosowaną w naszej gospodarce kontrolą realizacji planu występują trudności w rozliczaniu planu eksportu. Wymaga się od nas, abyśmy co kwartał wykonywali 25% zadań rocznych. Nie jest to słuszne, bo przecież realizujemy wielomiesięczne bądź wieloletnie kontrakty za granicą, które trudno jest rozliczać kwartalnie.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Dostrzegamy potrzebę i duże możliwości intensyfikacji eksportu usług technicznych (głównie przez biura projektów). Obecnie pracuje za granicą około 2 tys. projektantów. W naszej opinii liczbę tę można przynajmniej 3-krotnie powiększyć. Sprawa ta jest od kwietnia przedmiotem szczególnego zainteresowania odpowiednich komórek resortowych.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Przygotowanie absolwentów wyższych uczelni do pracy w promocji budownictwa poza granice kraju jest dobre. Dla pracowników resortu prowadzimy studium podyplomowe przy SGPiS. Dobre opanowanie terminologii technicznej ma zasadnicze znaczenie dla naszych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#WiceministerMieczysławKazimierczuk">Sprawa prof. Grzymka i inwestycji w Nowinach jest nam dobrze znana. W związku z ograniczeniem frontu inwestycyjnego, budowa zakładu została wstrzymana. W tej chwili prowadzi się tam tylko działania o charakterze zabezpieczającym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełStanisławGębala">Czy jest obecny przedstawiciel Komisji Planowania przy Radzie Ministrów? Chcielibyśmy dowiedzieć się kto odpowiada za koordynację działań w zakresie eksportu usług?</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełStanisławGębala">Dyrektor zespołu w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Maciej Król: Obowiązująca obecnie struktura powoduje, że w zakresie eksportu usług jest wiele decydentów. Za część działań na tym polu odpowiada resort handlu zagranicznego, za część - w zakresie eksportu myśli naukowej - resort nauki. Ponadto istotny głos w tej sprawie ma również Ministerstwo Finansów, a globalnie - Komisja Planowania przy Radzie Ministrów. Wydaje się, że po dyskusji na dzisiejszym posiedzeniu podejmiemy kroki w celu uporządkowania tego stanu rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełStanisławGębala">Popieram pogląd wyrażony w dyskusji aby wydzielić w planie środki na rzecz eksportu usług budowlanych. Chodzi tu nie tylko o materiały, ale i o środki płatnicze.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełStanisławGębala">Przewodniczący Komisji poseł Stanisław Gębala (PZPR): Dyskusja na dzisiejszym posiedzeniu dowiodła, że eksport polskich usług odbywa się w sposób żywiołowy i nie jest ujęty w ramy jednolitego systemu. Dlatego też jako Komisja sejmowa powinniśmy wystąpić do Komisji Planowania o ujęcie tego tematu jako wyodrębnionej części Narodowego Planu Społeczno-Gospodarczego. Musimy zdać sobie sprawę z tego, że usługi w handlu zagranicznym stanowią dla nas wielką szansę. Jest to najkorzystniejsza forma eksportu, którą niestety niedołężnie wykorzystujemy.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełStanisławGębala">Wiemy, że istnieją określone bariery w rozwoju eksportu usług, tak w przepisach jak i co do środków. Jednakże naszym zdaniem są one do usunięcia. Mamy kadry i odpowiedni potencjał gospodarczy, m.in. w usługach transportowych i budowlanych. Należy to w pełni wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełStanisławGębala">Podejmując zagadnienie eksportu usług, musimy brać pod uwagę nie tylko czynniki ekonomiczne, czynnik zysku, ale również inne wartości, np. pozycję nauki polskiej w świecie, czy satysfakcję moralną polskich naukowców.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PosełStanisławGębala">Podzielam pogląd wyrażony w dyskusji przez posła E. Szymańskiego, iż wątpliwości budzi praca tych instytutów i innych placówek naukowo-badawczych, które w ciągu 35 lat swej działalności nie mogą przedstawić rozwiązań nadających się do eksportu. To zagadnienie należy podnieść, musimy rozliczyć ludzi z tego co biorą i z tego co dają do dochodu narodowego.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PosełStanisławGębala">Rozwiązania wymaga także kwestia eksportu statków produkowanych przez polskie stocznie. Zagadnienie to winno zostać zbadane i rozwiązane zgodnie z interesem kraju. Czas już kończyć przedłużającą się dyskusję na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PosełStanisławGębala">Z uwagi na to, że problem podniesiony na dzisiejszym posiedzeniu ma bardzo istotne znaczenie dla rozwoju polskiego eksportu proponuję, aby Komisja nasza wyłoniła zespół poselski, na czele którego stanąłby poseł E. Szymański. Zespół ten zająłby się problemem eksportu usług i pilotował go w okresie dyskusji nad konstrukcją narodowego planu społeczno-gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PosełStanisławGębala">Kształcenie kadr dla handlu zagranicznego to problem złożony; do dzisiaj nie został on pomyślnie i kompleksowo rozwiązany. Uczelnie nie najlepiej przygotowują absolwentów do tej pracy. Nie wywiązują się z tej funkcji także rozliczne studia podyplomowe. Działania podejmowane przez poszczególne resorty na tym polu można określić jako żywiołowe. Wydaje się, że przede wszystkim należy opracować dobre zasady systemowe z kształcenia tych kadr.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PosełStanisławGębala">Istnieje problem - podniesiony na dzisiejszym posiedzeniu - zatrudniania Polaków w pasie przygranicznym w Czechosłowacji. Sprawę tę będziemy musieli rozpatrzeć w niedalekiej przyszłości. Generalnie należy dążyć do takich rozwiązań, które dadzą Polsce możliwości czerpania korzyści z pracy jej obywateli za granicą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełZdzisławaSudyka">Nie można pozostawić własnemu losowi sprawy nowatorskiego rozwiązania prof. Grzymka. Nasza Komisja powinna zająć w tej sprawie specjalne stanowisko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełStanisławGębala">Słusznie zobowiązujemy dyrektora M. Króla do podniesienia tej sprawy na forum Komisji Planowania przy Radzie Ministrów. Zbyt często do tej pory brakowało funduszy na sprawy najpilniejsze.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełStanisławGębala">W kolejnym punkcie porządku dziennego, Komisja rozpatrzyła informację Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej o realizacji zadań w zakresie eksportu i importu, którą przedstawił wiceminister Tadeusz Nestorowicz. Jak stwierdził mówca, w obrotach handlowych z krajami I obszaru płatniczego zakładano w tym roku ujemne saldo w wysokości 3. 700 mln zł dew.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełStanisławGębala">Po upływie 8 miesięcy zrealizowano ok. 50% założeń w tym względzie. Zakłada się, że w ramach tego salda zostanie zawarta dodatkowa pomoc udzielona nam przez kraje socjalistyczne. Po stronie eksportu, trudności wystąpią z realizacją zaplanowanych dostaw węgla kamiennego trudno jest w chwili obecnej określić wielkość - strat z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełStanisławGębala">W obrotach z krajami II obszaru płatniczego w końcu sierpnia do wykonania planu stosownie do wskaźnika upływu czasu brakowało 1.900 mln zł dew. w eksporcie oraz 900 mln zł dew. w imporcie. Na ten stan rzeczy złożyły się głównie opóźnienia w realizacji eksportu cementu 39,2%, sody kaustycznej 20%, tworzyw sztucznych 27%, koni rzeźnych 38% oraz siarki 61%. Generalnie rzecz biorąc, w końcu sierpnia plan dostaw eksportowych został zrealizowany w 58,9% w stosunku do wskaźnika upływu czasu 66, 7% . Zdaniem resortu handlu zagranicznego przemysł lepiej realizuje zadania na rzecz rynku wewnętrznego niż eksportu. Rząd postanowił ostatnio zmniejszyć eksport niektórych artykułów rolno spożywczych, cukru, oleju rzepakowego, mięsa oraz żyta. Roczny plan eksportu do krajów II obszaru płatniczego miał się zamknąć sumą 26 mld zł dew. Po upływie 8 miesięcy osiągnięto 16 mld. Aby wywiązać się z zadań, należy osiągnąć w ekspediowaniu towarów pułap 2,5 mld zł dew. miesięcznie, tymczasem GUS podał, iż w pierwszej dekadzie września wyeksportowaliśmy towary za sumę 300 mln zł dew. Przy takim tempie w ciągu miesiąca osiągnie się pułap 900 mln, czyli daleki od potrzebnego. Mówca podkreślił, że przytaczane liczby pokazują nie tylko jak jest realizowany eksport, ale dają odpowiedź również na pytanie, jakie będą nasze możliwości importowe. Nie przewidywano w IV kwartale trudności pod tym względem, ale obecnie występują pewne zagrożenia, Nie wiadomo jeszcze jak rozwinie się sytuacja. Na 1980 r. zakładano import na poziomie 26 mld zł dew., ostatnio podwyższono ten pułap do 27 mld, zwiększone zostaną dostawy zboża o 1,5 mln ton oraz mięsa, tytoniu i cytryn. Realizacja importu zależy oczywiście od wykonania planu eksportu za założonym poziomie 26 mld zł dew.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJózefGórniak">Musimy się liczyć z tym, iż na skutek opóźnień eksportowych nie będzie nas stać na pełną realizację importu w IV kwartale. Jest to duża trudność, gdyż import surowców i materiałów dla przemysłu stanowi warunek dobrego startu do roku 1981. Czy są rozważane inne warianty rozwiązań, aby przemysł nie poniósł zbyt dotkliwych strat jeśli w IV kw, nie uda nam się wyeksportować towarów za 2, 5 mld zł dew. miesięcznie? Czy dokonano już i jakiego typu przegrupowań środków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełJadwigaŁokkaj">Proszę o szczegółowe wyjaśnienie kwestii ewentualnego eksportu artykułów żywnościowych oraz o poinformowanie o wysokości strat poniesionych przez resort z tytułu strajków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełMieczysławZiętek">Plan budownictwa wykonany jest obecnie w 36% . Mówi się równocześnie o braku cementu na eksport. Cóż się więc z nim stało?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WiceministerTadeuszNestorowicz">Rzeczywiście podana wysokość miesięcznego eksportu rzędu 2,5 mld zł dew. może wydawać się nierealna. Jest to jednak warunek sine qua non importu. Wprawdzie udało nam się uzyskać kredyty, nie zmienia to jednak trudnej sytuacji płatniczej. Wpływy bowiem z całego naszego eksportu są przeznaczane na niezbędne zakupy gotówkowe. Jeżeli nie wykonamy planu eksportu, to z konieczności będziemy musieli zmniejszyć import, co może się okazać dla gospodarki bardzo trudne.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WiceministerTadeuszNestorowicz">Nie przewidujemy eksportu większej niż zakładano ilości artykułów żywnościowych. Przeciwnie, część kredytów wykorzystamy na ich zakup.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WiceministerTadeuszNestorowicz">Gdy chodzi o cement, nie osiągnięto założonej produkcji. Część cementowni stała z powodu braku środków na mazut. Cementu po prostu brakuje.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WiceministerTadeuszNestorowicz">W wyniku strajków ponieśliśmy straty rzędu 300 mln zł dew.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełEdwardSzymański">Chciałbym wiedzieć, na czym polega w naszej polityce importowej i eksportowej ochrona rynku wewnętrznego i sprzyjanie jego potrzebom?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełZdzisławaSudyka">Mówi się wiele o nieprawidłowościach i znamionach przestępczości gospodarczej w niektórych resortach. Jak wygląda ta sprawa w handlu zagranicznym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WiceministerTadeuszNestorowicz">W całym imporcie towarowym 6% stanowi import rynkowy (nie licząc zbóż i pasz). Chcemy go faworyzować, ale często nie jest to możliwe, ponieważ wszystkie transakcje w tym zakresie mają charakter gotówkowy. Kraje RWPG nie mają zbyt dużych możliwości sprzedaży towarów rynkowych, mimo to będziemy starać się zwiększyć tam nasze zakupy. Przewiduje się także (m.in. import samochodów osobowych z Czechosłowacji) rozciągnięcia ustaleń dotyczących zakupu towarów rynkowych w roku 1981 na dalsze lata. Jeżeli chodzi o II obszar, to zachowana będzie ciągłość dostaw cytryn, kawy, kakao i innych używek. Będziemy dążyć również do rozszerzenia transakcji wymiennych. Pamiętać jednak należy, że podstawową część środków przeznaczamy na zakup zbóż, bawełny, wełny. Teraz doszedł do tego jeszcze cukier. Uzyskane obecnie, kredyty pozwolą zwiększyć zakupy towarów rynkowych do kwoty 6, 5 mld zł obiegowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełBogusławDreszcz">Ile trzeba by zaimportować, aby zrównoważyć rynek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WiceministerTadeuszNestorowicz">Skala deficytu towarów rynkowych rzędu 80 mld zł wyraźnie wskazuje, że import to tylko margines równoważenia. Głównym kierunkiem musi być produkcja własna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełStanisławGębala">Nasza Komisja musi bardzo uwypuklać tezę, że poprawa sytuacji na rynku jest głównie funkcją produkcji własnej. Sytuacja jest trudna; np. kupiliśmy w sierpniu 86% żywca w porównaniu do analogicznego okresu ub. roku, skup zbóż wyniósł 1,5 mln ton wobec 3 mln ton w roku ubiegłym. Wg wstępnych szacunków, z tytułu podwyżek płac siła nabywcza ludności wzrośnie jeszcze w tym roku o 24 mld zł, a w roku przyszłym będzie wyższa o 110 mld. O tyle samo powinna więc wzrosnąć produkcja rynkowa. Równocześnie niezmiernie ważny jest eksport przede wszystkim, jako warunek zapewnienia przemysłowi odpowiedniej bazy surowcowej.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełStanisławGębala">Rynek chronimy, ale chronimy doraźnie, korzystając również z kredytów. Na zakup towarów rynkowych przeznaczyliśmy część uzyskanych ostatnio sum. Zakupiliśmy m.in. 30 tys. ton mięsa, ale na podobną skalę oceniamy tegoroczne straty. Mamy za mało cukru, co gorsza, nasze wejście na rynki światowe jako importera może rzutować na ceny. Widać więc jak duże są trudności w obecnej sytuacji. Powinny one dotrzeć do świadomości całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełStanisławGębala">Jeżeli chodzi o nieprawidłowości w resorcie handlu zagranicznego proponuję, aby temat ten poruszyć na najbliższym posiedzeniu, gdy będziemy się zajmowali sprawami spółek handlowych.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełStanisławGębala">Poseł Edward Szymański (PZPR) : W związku z sytuacją kraju, postuluję szersze informowanie społeczeństwa o takich sprawach jak zaciąganie kredytów i obciążenia z tego tytułu wynikające, ważniejsze kontrakty eksportowe i importowe, ceny osiągane w handlu zagranicznym, salda itp. Chodzi o to, aby uzmysłowić w pełni trudności naszej gospodarki, aby niektóre ważniejsze decyzje poddawać pod społeczną ocenę.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PosełStanisławGębala">Jest to sprawa trudna i delikatna. Nie można np. z powodu zastrzeżeń czynionych przez banki światowe ujawniać wysokości zadłużeń w poszczególnych bankach ani też oprocentowania. Zastrzegane są także często ceny konkretnych transakcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełMieczysławZiętek">Sądzę jednak, że członkowie Komisji powinni mieć pełniejsze informacje o tych sprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełBogusławDroszcz">Proponuję również, aby w trakcie naszych obrad mniej mówiono o tym, co już się stało, a więcej o zamierzeniach resortu, abyśmy mogli właściwie wypełniać swoją nie tylko kontrolną, ale również konsultacyjną funkcję.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>