Commit d10775ac5ce7089cdb479b348af3f69b9fee6b7e
1 parent
48071738
Add 1980-1985 committees (old format)
Showing
1728 changed files
with
233641 additions
and
0 deletions
Too many changes to show.
To preserve performance only 27 of 1728 files are displayed.
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00027-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00027-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 27/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 27/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:1</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">27</note> | |
| 21 | + <date>1981-11-25</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="MinisterMarianKrzak" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Minister Marian Krzak</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="MinisterWładysławBaka" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Minister Władysław Baka</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="MinisterfinansówMarianKrzak" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Minister finansów Marian Krzak</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełJaninaBanasik" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Janina Banasik</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełKlemensMichalik" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Klemens Michalik</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełWaldemarMichna" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Waldemar Michna</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełZbigniewZieliński" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Zbigniew Zieliński</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="WiceministerAntoniKaraś" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Wiceminister Antoni Karaś</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 61 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + </particDesc> | |
| 64 | + </profileDesc> | |
| 65 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00027-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 25 listopada 1981 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, obradująca pod kolejnym przewodnictwem posłów Zbigniewa Gertycha (PZPR) i Jana Kamińskiego (PZPR) rozpatrzyła:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- projekt bilansu płatniczego na rok 1982.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: minister finansów Marian Krzak, Prezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Majewski, wiceminister handlu zagranicznego Antoni Karaś, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Otwierając obrady, poseł Zbigniew Gertych (PZPR) podkreślił precedensowy charakter debaty na ten temat oraz jej wagę. Stwierdził, że Prezydium Sejmu uznało temat jako wiodący, stąd też rozpatrywany on jest na wstępie dyskusji nad projektem planu gospodarczego. Dotykamy bardzo poufnej materii państwowej - powiedział mówca - w sposób niezwykle otwarty. Dlatego potrzebne jest wysokie poczucie odpowiedzialności przy publicznym informowaniu o dyskutowanych sprawach.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Wstępny projekt bilansu płatniczego przedstawiony posłom na piśmie, omówił minister Marian Krzak.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Po raz pierwszy - stwierdził mówca - mam okazję literować wobec sejmowej Komisji zagadnienie bilansu płatniczego Polski. Jest to przejaw nowego podejścia Sejmu do kluczowych zagadnień kraju. Mówca wyraził z tego powodu zadowolenie. Sprawy związane z sytuacją płatniczą państwa nabierają dramatycznych wymiarów, wywołują ogólnospołeczne zainteresowanie, stały się przedmiotem ogólnej troski. Tego społecznego nadzoru brakowało dotkliwie w ubiegłym 10-leciu. Skutki były tym groźniejsze, iż bilans płatniczy jest jednym z głównych dokumentów planu gospodarczego.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Sytuację płatniczą w ubiegłym 10-leciu rząd przedstawił w odrębnym opracowaniu oraz w raporcie o stanie gospodarki narodowej. Do roku 1974 o wzroście zadłużenia decydował import maszyn, urządzeń, materiałów i półproduktów dla realizowanych wówczas inwestycji, a od roku 1975 decydującą rolę zaczął odgrywać import netto żywności. Polską, jak wiadomo jest obecnie jednym z największych importerów żywności, zwłaszcza zboża i pasz. Po roku 1975 naruszono w tym względzie wszelkie dopuszczalne proporcje, a przyrost zadłużenia stał się żywiołowy. Celowe ograniczanie tego importu w ubiegłych latach mogło stać się dźwignią przyspieszenia wzrostu rodzimej produkcji rolniczej, inwestycji przemysłowych, a tym samym przywracania wewnętrznej równowagi ekonomicznej. Wymagało to jednak akceptacji społecznej oraz zmian systemu. To nie nastąpiło i w konsekwencji Polska w padła w tzw. pułapkę zadłużenia. Regulowanie jednych długów wymagało zaciągania nowych na gorszych warunkach. Poziom zadłużenia osiągnął ogromne rozmiary, pogorszyła się również jego struktura - coraz większy udział miały kredyty krótkoterminowe, wysoko oprocentowane, wykorzystywane na zakupy środków konsumpcji. Taka struktura kredytów powodowała narastanie trudności z pokrywaniem bieżących długów.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Ścisłe powiązanie między gospodarką wewnętrzną i sytuacją płatniczą ujawniło się najostrzej w roku 1981, w okresie głębokiego kryzysu, spadku produkcji oraz zachwiania proporcji między rolnictwem i innymi gałęziami gospodarki. Na stan tych powiązań rzutowało również napięcie społeczne oraz metody jego rozwiązywania, m.in. drogą skracania czasu pracy, co wyraźnie wpłynęło na zmniejszenie produkcji. Obniżenie produkcji i coraz większy spadek eksportu pociągnął za sobą drastyczne zaostrzenie trudności płatniczych, a w konsekwencji trudności importowych. Obniżył się ogólny poziom obrotów handlu zagranicznego. Zmniejszenie eksportu wpływa nie tylko na wielkość importu, ale również na jego strukturę, gdzie nadal dominują artykuły konsumpcyjne, przy znacznych brakach materiałów dla przemysłu. To z kolei powoduje, że przemyślnie może wykorzystać w pełni swoich możliwości produkcyjnych, a tym samym zaoferować większej ilości towarów na eksport.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Trudności, o których mowa, wystąpiły w obrotach z Zachodem. Bilans z krajami socjalistycznymi był w minionym 10-leciu bliski równowagi. Dopiero w roku 1980 i 1981 nastąpił wzrost zadłużenia Polski, jako rezultat zmniejszenia naszego eksportu i coraz większej nadwyżki dostaw szczególnie ze Związku Radzieckiego. O ile w obrotach z krajami zachodnimi spirala zadłużenia i nadwyżka importu nad eksportem wyrażona w pieniądzach wcale nie odzwierciedla aktualnego stanu wymiany towarowej, o tyle wzrost zadłużenia wobec krajów socjalistycznych znajduje wyraz w strumieniu ważnych dóbr napływających do naszego kraju. Równocześnie koszty obsługi tego zadłużenia nie są wielkie i nie odgrywają znaczącej roli w bilansie płatniczym. W stosunkach z krajami zachodnimi, wysoki poziom zadłużenia i przeznaczanie znacznej części wpływów dewizowych na obsługę długów wywołuje konieczność prolongaty tych obciążeń, aby zmniejszyć ich ciężar w okresie, gdy nasza gospodarka przeżywa najgłębszą fazę kryzysu. W tym celu, jesienią 1980 r. rząd polski podjął wielostronne rozmowy z krajami wierzycielskimi zarówno z organami rządowymi, jak i z bankami prywatnymi. Wielostronne porozumienie zawarte w Paryżu w dniu 27 kwietnia br. umożliwiło przesunięcie na lata 1988-1989 opłaty 90% przypadających na rok bieżący rat kredytowych i odsetek objętych gwarancjami państwowych instytucji ubezpieczeniowych. W wyniku prowadzonych równolegle rozmów z bankami prywatnymi, osiągnięte zostało w dniu 30 września br. odroczenie w podobny sposób 100% rat kapitałowych, z tym że 95% na lata 1986-89 a pozostałych 5% na rok 1982. W rezultacie, następuje zmniejszenie aktualnego obciążenia bilansu płatniczego Polski o 15 mld zł dew. czyli o ok. 5 mld dolarów.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Zawarte porozumienia z wierzycielami pozwoliłyby rozwiązać problemy płatnicze w roku 1981, gdyby spełnione zostały równocześnie inne warunki sformułowane w planie rocznym, a zwłaszcza gdyby osiągnięty został planowany poziom eksportu. W rzeczywistości jednak, średnie miesięczne wpływy z eksportu do krajów zachodnich spadły z ponad 2 mld zł dew. w roku 1980 do 1,7 mld zł dew. w okresie pierwszych 7 miesięcy br. i 1,3 mld zł dew. w sierpniu i wrześniu 1981 r. Tak więc łączna kwota wpływów z eksportu w skali rocznej, która w 1980 r. przekroczyła poziom 24 mld zł dew., w tym roku nie osiągnie planowanej wysokości 21,2 mld zł dew., lecz ukształtuje się w granicach 18,5-19 mld zł dew. W przeliczeniu na dolary znaczy to, że zamiast planowanych 7 mld dolarów, uzyska się z eksportu ok. 6,3 mld dolarów, podczas gdy w ub. roku uzyskaliśmy ok. 8 mld dolarów. Jest to obecnie, zdaniem ministra M. Krzaka, problemem najistotniejszym.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Trudności płatnicze państwa pogłębiają dalsze niekorzystne zmiany struktury importu. W ciągu 9 miesięcy br. import artykułów rolno-spożywczych wzrósł w porównaniu z rokiem ubiegłym z 5,5 do 7,3 mld zł dew. Obecnie stanowi on 50% całego importu Polski, podczas gdy w roku ubiegłym stanowił 30%. W tej sytuacji, rząd musiał znacznie obniżyć kwotę środków na zaopatrzenie i utrzymanie w ruchu przemysłu, a to z kolei wpływa na zmniejszenie eksportu i obrotów i działanie spirali zadłużeń.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Tak więc załamanie się polskiego eksportu pociągnęło za sobą wysoce niekorzystne następstwa. Dotyczą one również stosunku do nas kredytodawców. Nasiliła się m.in. tendencja banków zachodnich do wycofywania ulokowanych w Banku Handlowym depozytów pieniężnych (w sumie banki wycofały z Polski ok. 1 mld dolarów). Zaczęły się one również powstrzymywać od udzielania Polsce nowych kredytów, co w konsekwencji jeszcze bardziej zaostrza trudności płatnicze i hamująco wpływa na możliwości importu.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">U progu roku 1982 rząd staje w obliczu niezwykle trudnej decyzji. Mamy pełną świadomość faktu, że rozwiązaniem najkorzystniejszym jest działanie na dwóch frontach: podstawowym powinna być maksymalna poprawa struktury obrotów, poprzez wydatny wzrost eksportu, równie ważne jest kontynuowanie negocjacji z wierzycielami, aby uzyskać refinansowanie zobowiązań kredytowych. Czynnikiem sprzyjającym dalszym negocjacjom jest zgłoszenie przez Polskę akcesu do Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz do wyspecjalizowanych instytucji finansowych ONZ, m.in. Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju, zwanego Bankiem Światowym. Współpraca z Międzynarodowym Funduszem Walutowym pozwoliłaby nam lepiej rozwiązywać problemy płatnicze oraz ułatwiłaby częściowe pokrycie potrzeb dewizowych. Niezmiernie istotną rolę w dalszej perspektywie mogą odegrać również kredyty inwestycyjne Banku Światowego.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Mówca z naciskiem podkreślił, że skuteczność wszelkich posunięć na rzecz przezwyciężenia kryzysu zależy przede wszystkim od pracy całego społeczeństwa. Podstawową przesłanką powodzenia negocjacji handlowych i płatniczych z zagranicą jest osiągnięcie przez Polskę zwiększonej produkcji i eksportu, poprawa sytuacji wewnętrznej, zwłaszcza rynkowej oraz sto pniowe osiąganie równowagi ekonomicznej. Na rok przyszły najważniejsze jest osiągnąć choćby niewielkie dodatnie saldo obrotów handlowych z Zachodem. Bardzo ważne będzie również to, na jakim poziomie obrotów saldo dodatnie zostanie uzyskane. Im wyższy bowiem stopień obrotów, im wyższy stopień eksportu, tym większe możliwości importowe, więcej środków na utrzymanie w ruchu całej gospodarki. Wychodząc z tego założenia, przyjęto pewien poziom obrotów za niezbędny. Trzeba zwiększyć wpływy z eksportu do strefy dolarowej z 18,5-19 mld zł dew. w 1980 r. do 23,5 mld zł dew. w roku przyszłym. Będzie wówczas można zwiększyć wydatki na import z ok. 20 mld zł dew. do 22,1 mld zł dew. i uzyskać pewną nadwyżkę wpływów nad płatnościami. Osiągnięcie tego celu jest...</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">(Nieczytelne)</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">..., zwłaszcza gdy będzie bardziej oszczędna gospodarka podstawowymi surowcami: węglem, miedzią i siarką. Konieczna jest również pewna zmiana struktury importu, tak by zapewnić zaopatrzenie przemysłu.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Mówca przypomniał, że rząd wynegocjował system refinansowania naszego obciążenia na okres 4 lat. W tym czasie musimy tak ubezpieczyć się gospodarczo, aby nasza ekonomika po roku 1986 mogła bez szkody znieść spłatę długów. Byłoby błędem, gdybyśmy odroczenie płatności wykorzystali niewłaściwie, nadal angażując środki kredytowe przede wszystkim w import dóbr konsumpcyjnych.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Podane powyżej wielkości mówca potraktował jako postulat. Plan gospodarczy na rok przyszły ma nadal wiele wariantów, ale proponowane tutaj rozwiązanie jest możliwe do przyjęcia, tym bardziej, że od niego bardzo dużo zależy we wszystkich pozostałych dziedzinach gospodarki.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Gdy chodzi o kraje socjalistyczne, rząd zakłada na rok przyszły ujemny bilans płatniczy. Jest to możliwe dzięki uzyskaniu z tych krajów daleko idącej pomocy, zwłaszcza ze strony Związku Radzieckiego. Przewiduje się, że deficyt płatniczy Polski wobec ZSRR wyniesie w roku przyszłym ok. 1 mld dolarów.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Na zakończenie mówca poinformował o stanie polskiego długu na dzień 31 października 1981 r.; kredyty średnio i długoterminowe wynoszą 24,5 mld dolarów, zaś kredyty krótkoterminowe 1,2 mld dolarów. W sumie więc zadłużenie wynosi 25,7 mld dolarów, z czego ok. 2 mld dolarów w walucie wymienialnej. pochodzi z krajów socjalistycznych. Oprócz tego winni jesteśmy krajom socjalistycznym ok. 7,7 mld zł dew.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">(Koreferat wygłosił poseł Longin Cegielski /ZSL.)</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Mówca podzielił ocenę ministra M. Krzaka. Warto jednak - powiedział bliżej przyjrzeć się strukturze długów Polski, tak jak powstały one do roku 1980. Charakterystyczny jest udział poszczególnych gałęzi w kredytach transakcyjnych; przemysł elektromaszynowy partycypował w nich kwotą 8,5 mld dolarów, to stanowi ok. 53,3%, przemysł metalurgiczny kwotą 3,9 mld dolarów, to stanowi 24,2% wreszcie gospodarka żywnościowa kwotą 3,9 mld dolarów, to stanowi również 24,2%.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Charakterystyczne było to, że coroczny wzrost deficytu w bilansie płatniczym łatany był nowymi kredytami, a oprocentowanie rosło w postępie szybszym niż arytmetyczny. Jak wiadomo 70% produkcji materialnej Polski oparte jest na imporcie surowców i półproduktów, a równocześnie tylko niewielka część tej produkcji trafią na eksport. Kredyty zaopatrzeniowe były więc de facto w dużym stopniu kredytami konsumpcyjnymi. Równocześnie ponad 30% zadłużenia zostało skonsumowane bezpośrednio w postaci bądź żywności, bądź zakupu licencji i części do wyrobów luksusowych, które były jedynie montowane w Polsce.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Przechodząc do wstępnych założeń, o których mówił minister M. Krzak, trzeba zwrócić uwagę, iż w wielu asortymentach w 1982 r. eksport mimo wzrostu będzie na poziomie roku 1977 lub nawet 1975. W wielu wypadkach terms of trade nie są dla nas korzystne. Wzrost wolumenu eksportu nie będzie równoważył wzrostu cen w imporcie. W 1981 r. mimo przesunięcia płatności, zadłużenie będzie rosło. Musimy zdawać sobie sprawę, że przesunięcie spłat też kosztuje. Przyrost zadłużenia w 1981 r. będzie większy niż w latach ubiegłych. W 1982 i 1983 r. sytuacja będzie jeszcze bardziej skomplikowana. Przystąpienie Polski do Międzynarodowego Funduszu Walutowego żadnego problemu automatycznie nie rozwiąże. Operacje prawne związane z tym trwać będą co najmniej kilka miesięcy. Tak więc pierwsza połowa 1982 r. będzie bardzo trudna. Główna pozycja w naszym eksporcie - węgiel - nie będzie dostępna w większych ilościach w I kwartale ze względu na zimę. Mówca podkreślił przy okazji, że założony przez Ministerstwo Finansów wzrost eksportu węgla o 5 mln ton w stosunku do roku bieżącego jest w pełni realny. Oznacza to wzrost wydobycia o 100 tys. ton w każdą sobotę. Równocześnie trzeba jednak dużo uwagi poświęcić oszczędnościom w zużyciu węgla w kraju - tam, gdzie to możliwe.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Musimy dokonać głębokich zmian w strukturze importu. Jeśli chcemy poprawić bilans płatniczy, musimy rezygnować z importu wielu dóbr konsumpcyjnych. Wydatny wzrost produkcji będzie i tak możliwy dopiero w II półroczu 1982 r. po uzyskaniu większych możliwości importu. Tymczasem rozwój sytuacji w bilansie płatniczym wciąż nie jest korzystny. Warunkiem wyjścia z dna jest wzrost dochodu narodowego i produkcji materialnej.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Odzyskanie wiarygodności Polski w międzynarodowych stosunkach handlowych zależy od szybkiej stabilizacji politycznej i gospodarczej naszego kraju oraz wzrost produkcji i eksportu do poziomu, który pozwoli uzyskać choćby niewielką nadwyżkę bilansu handlowego. Inaczej nie ma mowy o innych kredytach transakcyjnych i o odroczeniu spłat.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">W założeniach, eksport ma wzrosnąć o ponad 25% w stosunku do roku bieżącego, który był jednak wyjątkowo zły. Innymi słowy oznacza to eksport do II obszaru w wysokości 8,7 mld dolarów, a więc mniej niż w 1979 r. Jest to równocześnie warunek odbicia się od dna z roku bieżącego. Dużą rolę może tu odegrać wzrost eksportu miedzi, siarki i ołowiu, a więc surowców.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Musimy uczynić wszystko, aby jak największa część tego eksportu przypadła na pierwsze półrocze. Od odzyskania wiarygodności zależy możliwość zagospodarowania zamrożonych środków trwałych m.in. drogą tworzenia międzynarodowych spółek. Obecna sytuacja społeczno-polityczna i gospodarcza Polski powoduje, że brak chętnych do udziału w takich spółkach. Trzeba szybko stworzyć ramy prawne, które umożliwiałyby odpowiednią stopę zysku dla zagranicznych inwestorów oraz jego transfer za granicę. Przygotowuje się w tej sprawie projekt odpowiedniej ustawy, ale prace idą opornie. Do czasu jej wydania nie ma mowy o wykorzystaniu zamrożonych środków trwałych, głównie w przemyśle drobnym i lekkim. Gwarancje prawne trwałości nowych zasad są konieczne, bo większych efektów tej operacji możemy się spodziewać dopiero za 2-3 lata.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Często w publikatorach pojawia się teza, że ceny naszych wyrobów uzyskiwane za granicą są niższe od cen podobnych wyrobów firm zagranicznych. Pomija się przy tym fakt, że wyroby te są podobne tylko z nazwy. Jakość i trwałość naszych wyrobów jest znacznie niższa.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">Odroczenie płatności daje gospodarce 4-letni oddech, ale wcześniej czy później trzeba będzie ten rachunek zapłacić. Tymczasem poświęca się u nas bardzo mało uwagi produkcji antyimportowej. Są niezwykłe przykłady importu elementarnych półwyrobów, których produkcji nasz przemysł nie raczy podjąć, jak np. kredy, kaolinu itd. Potrzebna jest więc w 1982 r. odpowiednia polityka inwestycyjna nastawiona na rozwój produkcji półwyrobów.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Wyniki w zakresie uzdrawiania bilansu płatniczego zależne są także od pracy central handlu zagranicznego. Można mieć do nich różne zastrzeżenia, ale bezcelowe jest zwalanie całej winy na aparat handlu zagranicznego.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Na zakończenie, poseł L. Cegielski podkreślił jeszcze raz, aby osiągnąć nieodzowny wzrost eksportu i racjonalizację importu nie obejdzie się bez wyrzeczeń - w 1982 r. nie stać nas będzie na import konsumpcyjny.</u> | |
| 41 | + </div> | |
| 42 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.0" who="#MinisterMarianKrzak">Zanim przejdziemy do dyskusji, chciałbym złożyć pewne oświadczenie. W publicystyce oraz tzw. raporcie Portesa pojawia się teza, iż Polska przeznaczyła ubiegłoroczną pomoc gotówkową ZSRR (460 mln dolarów) na obsługę długów. Jest to teza nieprawdziwa i ci, którzy z niej wychodzą, dochodzą do nieprawidłowych wniosków. W pierwszej połowie 1981 r. przewaga importu nad eksportem wyniosła 700 mln dolarów, w IV kwartale ub. roku deficyt wynosił 150 mln dolarów. Łącznie kwoty te są dwa razy wyższe od radzieckiej pomocy i musiały być sfinansowane z kredytów zaciąganych niezależnie od tej pomocy. Ponadto, gdybyśmy w IV kwartale ub. roku przerwali obsługę długów nie dochodząc uprzednio do porozumienia z wierzycielami, nie uzyskalibyśmy nigdy pożyczki 1 miliarda 200 mln dolarów z Dresdner Bank i związanego z nim konsorcjum. Kredyt ten został uruchomiony w grudniu i styczniu. Dotyczy to także innych kredytów otwartych w tym okresie.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.1" who="#MinisterMarianKrzak">Ci, którzy tę tezę stawiają, patrzą tylko na jedną stronę bilansu. Suma uzyskanych nowych kredytów w tamtym okresie była większa od spłat i obciążeń z tytułu odsetek. Nadwyżka została przeznaczona do finansowania nadwyżki importu nad eksportem. To, na co te pieniądze zostały wydane, to całkiem inna sprawa.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Dyskusja)</u> | |
| 46 | + </div> | |
| 47 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 48 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJózefKijowski">Niepokoi mnie zawarta w referacie i koreferacie w sposób zakamuflowany teza, że przyczyną kryzysu jest nadmierny import zbóż i pasz. Jest to nieporozumienie, pomylenie skutku i przyczyny. Jest to też teza bardzo niebezpieczna. W ciągu 30 lat liczba mieszkańców miast przypadająca na przeciętnego rolnika wzrosła 3-krotnie, a przeciętna konsumpcja żywności wzrosła 2-krotnie. Równocześnie przesuwano systematycznie nakłady i najlepszą siłę roboczą z rolnictwa do przemysłu. Zatrudnienie w rolnictwie zmniejszyło się o pół miliona osób, a liczba ludności wzrosła o 3 miliony w ciągu 10 lat.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełJózefKijowski">Tak więc nasz bilans płatniczy obciąża nie zła praca rolnictwa, a złe przewidywania co do rozmiarów wyżu demograficznego i niewłaściwe jego wykorzystanie.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PosełJózefKijowski">Zgadzam się z końcową tezą posła L. Cegielskiego, że wszelkie działania mające na celu poprawę bilansu płatniczego są niezbędne, główną sprawą jest jednak zwiększenie eksportu.</u> | |
| 51 | + </div> | |
| 52 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 53 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełWaldemarMichna">Co sytuacja w bilansie płatniczym oznacza dla gospodarki, jaka część mocy produkcyjnych przemysłu nie będzie wykorzystana, jakie dalsze ograniczenia będą niezbędne? Jakie są propozycje partnerów zagranicznych co do zawarcia z nami spółek produkcyjnych, jakie my mamy w tym zakresie propozycje (m.in. jakie będą losy Polcoloru)?</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełWaldemarMichna">Pytają nas wyborcy, jak do tego doszło, że wpadliśmy w pułapkę kredytową - czy myśl bankowa i gospodarcza była tak uboga, czy też nieuczciwie ją stosowano? Nie chodzi mi o opis wydarzeń prowadzących do tych rezultatów, ale o systematyczną analizę przyczyn dlaczego instytucje finansowe PRL nie ochroniły nas przed tą pułapką.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PosełWaldemarMichna">Musimy mieć koncepcję wyjścia z tej sytuacji, bo to nieprawda, że jesteśmy utopieni na całe pokolenie. Głosząc takie tezy nie, możemy liczyć na to, że ktokolwiek z wiarą przystąpi do działania. Tymczasem prawdą jest, że jeżeli w przemyśle wydobywczym górnicy pracować będą po 4 dni w tygodniu, ale kopalnie pracować będą po sześć dni - to wystarczy to na spłatę zadłużenia w ciągu 10 lat, bo 30 mld dolarów, to mniej niż 10% produkcji naszego przemysłu wydobywczego w ciągu dekady.</u> | |
| 56 | + </div> | |
| 57 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 58 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Kredyty na całym świecie są niezbędnym warunkiem szybkiego rozwoju i wszystkie kraje i koncerny korzystają z nich w tym celu, rzecz w tym, by kredyty miały charakter inwestycyjny i by były efektywne. Musi być zachowana równowaga między sektorami gospodarki.</u> | |
| 59 | + </div> | |
| 60 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 61 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZbigniewZieliński">Można i trzeba pogłębiać analizę przyczyn zadłużenia naszego kraju. Taka analiza jest potrzebna na przyszłość. Z kredytów trzeba bowiem korzystać - tak jest na całym świecie - ale trzeba mieć świadomość możliwości i sposobu ich spłaty, a także ich właściwego wykorzystania. Właśnie tutaj zabrakło nam wyobraźni. Jestem za dokonaniem rozliczeń, ale przede wszystkim za wykorzystaniem doświadczeń dla prawidłowej polityki finansowej państwa w przyszłości. Dzisiejsza debata powinna mieć na celu szukanie sposobów wyjścia z obecnego impasu. Aktywna polityka finansowa państwa może dać znaczące rezultaty. Podstawowe znaczenie mieć będzie jednak zdolność gospodarki do rozwijania produkcji eksportowej i usług na eksport. Znamy wszyscy przeszkody, które takie działanie hamują: spadek produkcji, rozpad rynku wewnętrznego, nastroje społeczne i polityczne, brak zdecydowanej polityki preferującej opłacalną produkcję eksportową. Ciągle idziemy utartymi drogami rozdziału środków. Na wiele artykułów produkowanych u nas z dużą opłacalnością jest duży popyt za granicą. Dlatego w chwili obecnej znacznie ważniejsze jest stwierdzenie co zrobić dla zaktywizowania tej produkcji niż poszukiwanie przyczyn zadłużenia.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PosełZbigniewZieliński">Była mowa o rekonstrukcji przemysłu, takiej, która umożliwiłaby proeksportowe ustawienie gospodarki. Nie jest to łatwa sprawa. Na najbliższy rok trudno zakładać jej realność. Trzeba się pozbyć takich złudzeń, jakie towarzyszą nam od września ubiegłego roku. Przyjmowaliśmy założenia przy braku wyobraźni, co do skutków podejmowanych działań i żywiołowego rozwoju sytuacji.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-6.2" who="#PosełZbigniewZieliński">W koreferacie była mowa o braku sprecyzowanego stanowiska rządu w sprawie udziału obcego kapitału w naszym przemyśle. W tej dziedzinie nie ma postępu. Nadal istniejące przepisy i warunki uniemożliwiają aktywne włączenie tego kapitału. Nie ukazały się dotąd zapowiedziane dokumenty i zasady, o których była mowa na forum polonijnym. Teoretycznie wszyscy liczą na to, że w te j możliwości tkwi duża rezerwa, praktycznie jednak od miesięcy nic się w sytuacji formalnie nie zmieniło, a potencjalni inwestorzy powoli się wycofują.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PosełZbigniewZieliński">Minister M. Krzak mówił o założonym na rok przyszły wzroście eksportu o 26% w stosunku do roku bieżącego. Realność tego wzrostu budzi wątpliwości. Komisja nasza powinna być dokładnie poinformowana i przekonana, na jakich realnych podstawach, rzetelnej kalkulacji oparte są takie założenia.</u> | |
| 65 | + </div> | |
| 66 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 67 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJaninaBanasik">Przedstawione materiały są bardzo syntetyczne. To dobrze, bo łatwiej wyciągnąć wnioski, ale pominięcie wszelkich, szczegółów i uzasadnień sytuacji płatniczej powoduje wyciąganie wniosków także zbyt ogólnych. Nam potrzebne są bardzo konkretne, rzetelne i szczegółowe wnioski.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełJaninaBanasik">Sygnalizowano już zmianę w roku przyszłym polityki importowej w powiązaniu z zaopatrzeniem rolników w środki produkcji. Tymczasem z 200 przedsiębiorstw, które miały przestawić swoją produkcję na rzecz rolnictwa, uczyniło to dotychczas zaledwie kilkanaście. Podobnie jest z produkcją środków ochrony roślin.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PosełJaninaBanasik">Firmy polonijne chcą kupować od nas przetwory warzywnicze, do których jak na razie, surowca w kraju nie brakuje. Przeszkodą jednak jest brak odpowiedniej wielkości opakowań, przypraw a także bariery podatkowe, cenowe i szereg innych przeszkód. Eksport ten utrudnia także firma „Romex”, pośrednicząca we wszystkich tego typu transakcjach. Mamy więc taką sytuację: jest surowiec, są chętni producenci, a bariery formalne okazują się bardzo trudne lub wręcz niemożliwe do pokonania. Najwyższy czas zacząć je przełamywać. Trzeba także zapewnić przedsiębiorstwom choćby minimalny procent od dewizowych wpływów z eksportu na zakup opakowań, etykiet itp.</u> | |
| 70 | + </div> | |
| 71 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 72 | + <u xml:id="u-8.0" who="#WiceministerAntoniKaraś">O znaczeniu eksportu jako jedynej drogi do spłaty kredytu nie muszę nikogo przekonywać. Jest to temat ogromnie ważny, a jego realizacja zależy od proeksportowego ustawienia gospodarki. Poza przeszkodami formalnymi istnieje ogromna bariera psychiczna. Dla przeciętnego zjadacza chleba teza o konieczności eksportu przy pustych półkach w sklepie jest trudna do zrozumienia.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-8.1" who="#WiceministerAntoniKaraś">Poza eksportem jest jeszcze szereg innych rezerw możliwych do uruchomienia, choćby w zmianie struktury importu. Przez długi czas po wojnie, Polska miała stałe, liczące się wpływy z eksportu. Stopniowo te wielkości ulegały zmniejszeniu aż do roku 1974, kiedy to zaczęło narastać saldo ujemne. Obecnie, gdy 50% środków importowych przeznaczamy na żywność, trudno się dziwić trudnościom. Dlatego konieczne jest eliminowanie importu żywności nawet kosztem znacznego obniżenia stopy życiowej.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-8.2" who="#WiceministerAntoniKaraś">Są pewne wątpliwości co do realności zakładanego, 26-procentowego przyrostu eksportu w roku przyszłym. Przyrost ten ma być bowiem osiągnięty w przemyśle elektromaszynowym. Gdyby chodziło o wpływy surowców moglibyśmy się o nie obawiać. W przemyśle trzeba dla osiągnięcia tego celu ogromnego wysiłku.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-8.3" who="#WiceministerAntoniKaraś">Mimo refinansowania naszych zobowiązań, ok. 60% wpływów z II obszaru płatniczego przeznaczamy stale na spłaty najpilniejszych zobowiązań. Przy tak ogromnym obciążeniu trudno nie korzystać z nowych kredytów, o które staje zabiegamy. Nie jesteśmy wiarygodni, dlatego też o nowe pożyczki coraz trudniej. Bez nich jednak nie uda nam się zamknąć bilansu roku przyszłego. Część niezbędnych kredytów mamy zaliczkowo zapewnione we Francji, Włoszech i Kanadzie. Stanowisko USA pod tym względem jest jednak nieprzejednane, a od kukurydzy amerykańskiej zależy w wielkim stopniu nasza produkcja mięsa. Podobnie przedstawiają się możliwości uzyskania kredytów w RFN.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-8.4" who="#WiceministerAntoniKaraś">Istnieje zamiar przekształcenia „Romexu” z generalnego dostawcy przedsiębiorstwo handlu zagranicznego. Przygotowywana jest ustawa o koncesjonowaniu, która da duże możliwości eksportowe wielu jednostkom produkcyjnym (w pierwszej fazie ok. 400). Aby całe przedsięwzięcie było udane, trzeba jednak pamiętać o konieczności ogromnego wysiłku i rzetelnego przygotowania kadry tych przedsiębiorstw.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-8.5" who="#WiceministerAntoniKaraś">Brak opakowań, etykiet itp. to obecnie niedomagania wszystkich przedsiębiorstw. Jest to skutek krótkiej kołdry dewizowej.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-8.6" who="#WiceministerAntoniKaraś">Nie ma obecnie pędu do inwestowania obcego kapitału w Polsce ze względu na naszą sytuację polityczną i ogromne trudności gospodarcze. Polonia, to małe kapitały i nie ma większego wpływu na poprawę sytuacji.</u> | |
| 79 | + </div> | |
| 80 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 81 | + <u xml:id="u-9.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Zgadzam się, że nie wolno rolników obciążać winą za wzrastający import pasz. Od lat nie doceniano struktury polskiego rolnictwa. Należało znacznie wcześniej uczynić gospodarkę rolną opłacalną i zapewnić rolnictwu inwestycje. Mam w tej sprawie takie samo zdanie jak poseł J. Kijowski.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-9.1" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Proponowany przez nas bilans płatniczy - gdybyśmy zrealizowali nasze założenia - miałby ogromne znaczenie dla ożywienia gospodarki. Import zaopatrzeniowy moglibyśmy w tych warunkach podwoić. Realizacja naszych założeń byłaby możliwa przy zwiększonym eksporcie węgla, ale to z kolei da się zrealizować tylko w tzw. wariancie nadziei. Zakładamy, że wpływy z eksportu węgla wyniosą 19 mld zł dew. Spodziewamy się też wzrostu cen. Te warunki uczyniłyby możliwym planowany wzrost eksportu. Stale jednak opieramy się na węglu, którego bardzo potrzebujemy także w kraju.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-9.2" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Tworząc korzystne warunki, dla inwestowania obcego kapitału, zdecydowaliśmy się wydłużyć okres zwolnienia od podatku do trzech lat. Staniemy jednak wkrótce wobec podobnych żądań ze strony naszych krajowych przedsiębiorców. Skróciliśmy o jedną trzecią okres amortyzacji. Zgadzamy się także na 50% transferu zysków eksportowych. Podzielam jednak pogląd ministra A. Karasia, że wielkie sprawy załatwimy z wielkimi inwestorami, a ta możliwość jest uzależniona od spokoju i stabilizacji.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-9.3" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Zamierzamy prowadzić elastyczną politykę kursową, która wywoływała by zainteresowanie eksportem i pokrywała w 80% nakłady na produkcję eksportową. Trzeba również uelastycznić powiązania z zagranicą poszczególnych jednostek gospodarczych, stworzyć warunki dla zachowania przez przedsiębiorstwa części utargu dewizowego z możliwością odsprzedaży dewiz dla kooperantów. Równocześnie musimy zdawać sobie sprawę z konieczności obsługi długów. Bank musi mieć kontrolę, stąd też dążymy do przepływu wszelkich dewiz przez Bank Handlowy. Domagają się zresztą od nas tego również banki zachodnie. To, co jest oczywiste dla finansistów, nie zawsze jest oczywiste dla dyrektorów przedsiębiorstw.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-9.4" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Cała reforma gospodarcza, a zwłaszcza samodzielność i samofinansowanie przedsiębiorstw stwarza korzystniejsze warunki dla rozwoju produkcji eksportowej, a równocześnie rachunek ekonomiczny powinien skłaniać do stopniowego odstępowania od importu surowców, materiałów i półproduktów, które możemy wytworzyć w kraju. Cały system bodźcowy ustawiony powinien być pod tym kątem.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-9.5" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Pragnę jeszcze raz podkreślić, że liczby przedstawione Komisji nie są liczbami planu. Są one natomiast optymalne z punktu widzenia bilansu płatni czego. Ostateczne decyzje podejmie Komisja Planowania przy RM i przedłoży do zatwierdzenia Sejmowi. Z naszej strony będziemy się starać zrobić wszystko, aby zapewnić korzystne warunki refinansowania długów.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-9.6" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Dyrektor J. Czamarski, z Komisji Planowania przy RM omówił problem spółek polonijnych i akcyjnych. Są dwie sfery działania przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. Są spółki polonijne, powoływane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z roku 1976, w których 100% udziału stanowi kapitał zagraniczny. Są to drobne przedsiębiorstwa działające na pograniczu rzemiosła i usług. Jest ich obecnie w Polsce 120, ich dochody sięgają 2 mld zł, zaś eksport kilkuset tysięcy dolarów.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-9.7" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Istnieje również możliwość powoływania spółek o kapitale mieszanym, z dopuszczeniem udziału kapitału zagranicznego do 20%. Ze względu jednak na istniejące przepisy nie udało się na razie powołać ani jednej takiej spółki. Słabe jest zainteresowanie. Chociaż swojego czasu dopytywały się o takie możliwości dwie firmy zagraniczne.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-9.8" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Z drugiej strony jest dużo zatrzymanych inwestycji, zamrożone są cenne, importowane urządzenia. Przez uchwalenie ustawy o przedsiębiorstwach stworzono możliwości wchodzenia polskich przedsiębiorstw w ścisłe stosunki kooperacyjne z przedsiębiorstwami zagranicznymi. Zasady tych stosunków wymagają jednak ustawowego uregulowania (projekt ustawy znajduje się w ostatniej fazie prac). Naukowcy i specjaliści starają się skonstruować go tak, aby mógł zainteresować zagraniczny kapitał, a jednocześnie stworzył określone gwarancje i korzyści dla polskiej strony.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-9.9" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Czy istnieje zainteresowanie tym problemem? Obecnie jest ono niewielkie, ponieważ przepisy są mizerne. Nie podejmujemy również żadnej szerszej akcji ofertowej. Jest ona przygotowywana i chcemy działać równolegle do wdrażania nowej ustawy. Wytypowaliśmy ok. 20 zatrzymanych inwestycji, które można by uruchomić przy udziale kapitału zagranicznego. Chodzi o 14 tytułów w przemyśle elektromaszynowym i 6 w przemyśle chemicznym. Pewne zainteresowanie tą sprawą zaczyna się pojawiać. Dziś np. odbędzie się rozmowa z francuskim przedsiębiorstwem zainteresowanym dokończeniem zakładów chemicznych „Polifar” w Oliwie. Wstępne warunki stawiane przez Francuzów określają udział kapitału po połowie oraz danie kontrahentowi francuskiemu pełnej swobody w sferze handlu zagranicznego. Gotów jest on zobowiązać się do oddania zakładu do użytku w ciągu pół roku wraz z zapleczem socjalnym, w tym siecią sklepów spożywczych, zaopatrujących załogę we francuskie produkty. Zależy nam na tym - mówią Francuzi - aby robotnicy nie stali w kolejkach, ale pracowali. Jest to jakby pierwszy sygnał, ale trzeba się liczyć z silną konkurencją, na rynku kapitałów. Równocześnie musimy zadbać, aby wpuszczenie tych kapitałów respektowało w pełni nasze interesy.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-9.10" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Minister Marian Krzak wyjaśnił przyczyny braku kontroli ze strony banków i nieoprocentowania narastającego zadłużenia kraju w latach siedemdziesiątych. O wielkości importu - powiedział - decydowały limity. Nie pieniądze, ale właśnie limity upoważniały przedsiębiorstwa i resorty do kontraktowania i zawierania umów. Kiedy były podpisane, trzeba je było realizować. Banki były więc bezbronne, tym bardziej, że zakupy dokonywane były na zasadzie inkasa, to znaczy najpierw dostawa towarów, później zapłata. W ostatnim roku przeszliśmy na zasadę akredytywy, czyli formuły odwrotnej do inkasa, co pozwala w znacznym stopniu kontrolować bankom zakupy.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-9.11" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Przedstawiciele banków wielokrotnie informowali o pogarszającej się sytuacji. Był to jednak przez wiele lat głos wołającego na puszczy.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-9.12" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Poseł Jan Kamiński (PZPR) podziękował przedstawicielom resortów za szczegółowe informacje i wyjaśnienia, pozwalające zorientować się w temacie w obecnej sytuacji gospodarczej.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-9.13" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">W drugim punkcie porządku dziennego, informację o wdrażaniu ustaw dotyczących zmiany struktury organów administracji państwowej przedstawił pełnomocnik rządu ds. reformy gospodarczej minister Władysław Baka.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-9.14" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Mówca podkreślił, że podjęcie przez Sejm uchwały o powołaniu czterech resortów funkcjonalnych w miejsce: dotychczasowych 9 podyktowane było potrzebą dostosowania struktury administracji gospodarczej do zasad reformy gospodarczej. Równocześnie powstał istotny problem czynnika ludzkiego, który trzeba rozwiązywać. Cała bowiem reorganizacja wiązać się musiała ze zmniejszeniem stanu zatrudnienia. Mówca stwierdził, że wokół tej kwestii narosło wiele nieporozumień i komentarzy, wobec tego przypomniał konkretne liczby: przed reorganizacją pracowało w 9 resortach 3.739 osób, w tym 38 podsekretarzy stanu, 122 dyrektorów i 221 wicedyrektorów departamentów. W uchwale Rady Ministrów określono łączną wysokość zatrudnienia na 2160 osób, w tym 24 podsekretarzy stanu, 79 dyrektorów i 149 wicedyrektorów departamentów. Realizacja tych założeń przedstawia się następująco: w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki planowano zatrudnienie w wysokości 500 osób, do 1 listopada zmniejszyło się ono z 795 do 480, Ministerstwie Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego analogiczne liczby wynoszą 650, 1305, 1080, Ministerstwie Przemysłu Chemicznego i Lekkiego: 370, 725, 590, Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej: 640, 914, 800. W grudniu przewidywana jest dalsza redukcja, chociaż sprawa nie jest prosta i wymaga wielu zabiegów, przede wszystkim znalezienia pracy dla niektórych ludzi oraz załatwienia procedury emerytalnej.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-9.15" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Zdarzają się oczywiście sporadyczne wnioski ministrów o zwiększenie stanu etatowego ministerstw w stosunku do pierwotnych ustaleń Rady Ministrów, ale chodzi o niewielkie liczby. Osiągnięte obecnie stany etatowe to stany pośrednie, nie jest to koniec procesu zmniejszania stanu osobowego w tej dziedzinie.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-9.16" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Statuty nowych ministerstw zostały uchwalone przez Radę Ministrów w ciągu miesiąca od dnia uchwalenia przez Sejm ustawy o reorganizacji RM. W statutach określono szczegółowo strukturę nowych ministerstw. Nieprawdziwe są więc pojawiające się w prasie uwagi o bezhołowiu i braku koncepcji w tej dziedzinie. Są to oczywiście statuty przejściowe, do czasu wdrożenia reformy i znajduje to wyraz przede wszystkim w strukturze ministerstw. Tak więc na przykład Ministerstwie Przemysłu Lekkiego utworzono 12 departamentów o docelowym charakterze strukturalnym, a ponadto 5 zespołów przejściowych o charakterze operacyjnym. Podobnie we wszystkich pozostałych nowych ministerstwach układ organizacyjny jest obecnie jakby dualny, w zasadzie nastawiony na przyszłość, ale dostosowany także do potrzeb chwili obecnej.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-9.17" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Opóźnienie wydania rozporządzeń dotyczących szczegółowego zakresu działania ministerstw wynika z konieczności zharmonizowania tych rozporządzeń z przygotowywanymi projektami ustaw o planowaniu, systemie ekonomicznym i finansowym przedsiębiorstw.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-9.18" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Dalszy rozwój reformy administracji będzie bardzo szybki. Około pół roku trwać będzie proces likwidacji zjednoczeń. Będziemy tu mieli zresztą do czynienia z silnym zderzeniem: z jednej strony następować będzie dalsze ograniczanie stanu osobowego i zakresu funkcji ministerstw, a z drugiej strony - po likwidacji zjednoczeń wystąpi napór przedsiębiorstw na ministerstwa z setkami spraw załatwianych dotychczas przez szczebel pośredni. Decydującą rolę w zakresie dystrybucji i centralnego rozdzielnictwa będzie spełniać Komisja. Planowania i Urząd Gospodarki Materiałowej. Nie będzie już ustalenia przez ministerstwo funduszu płac, ani funduszy inwestycyjnych.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-9.19" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">W najbliższym czasie nastąpi posiedzenie Komisji ds. Reformy Gospodarczej, podczas którego przedstawione zostaną nowe propozycje. Rząd miał zamiar dokonać jeszcze w tym roku reorganizacji Ministerstwa Finansów, Komisji Planowania, Urzędu Gospodarki Materiałowej i Urzędu Ministra ds. Reformy. Jednak działanie to byłoby przedwczesne - projekty reorganizacji nie są jeszcze dojrzałe, ponadto nie byłyby teraz możliwe zmiany funkcji tych resortów. Dlatego rząd uważa, że reorganizacja ta powinna zostać dokonana w III etapie reformy, tj. pod koniec I półrocza 1982 r.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-9.20" who="#komentarz">(Dyskusja)</u> | |
| 102 | + </div> | |
| 103 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 104 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJaninaBanasik">W zakresie rozdzielnictwa nadrzędną rolę spełniać ma Urząd ds. Gospodarki Materiałowej. Oznacza to przejście na emeryturę lub do innej pracy merytorycznie przygotowanych do tego pracowników dotychczasowych zjednoczeń i central zbytu i przejęcia tych spraw przez urzędników nieprzygotowanych merytorycznie.</u> | |
| 105 | + </div> | |
| 106 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 107 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełKlemensMichalik">Co rozumie się pod pojęciem zasobów naturalnych w nazwie proponowanego nowego ministerstwa?</u> | |
| 108 | + </div> | |
| 109 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 110 | + <u xml:id="u-12.0" who="#MinisterWładysławBaka">Jesteśmy jak najdalej od tego, by Komisja Planowania i Urząd Gospodarki Materiałowej ingerowały w bezpośrednie rozdzielnictwo surowców i materiałów. Nie zamierzamy Komisji Planowania obciążać takim zadaniem ani dzisiaj, ani w przyszłości. Chodzi jedynie o zapewnienie materiałów działom słabszym, jak szkołom, szpitalom, rolnictwu.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-12.1" who="#MinisterWładysławBaka">Nie ma oczywiście idealnego rozwiązania. Są tu dwie szkoły: historyczna, która widzi rozwiązanie poprzez układ nakazowo-rozdzielczy i perspektywiczna-rynkowa. Pójście drogą historyczną oznaczałoby staczanie się tak samo jak dotychczas, aczkolwiek droga ta jest dobrze znana i w pewnym stopniu skuteczna.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-12.2" who="#MinisterWładysławBaka">W zakresie wyrobów podstawowych zachowujemy monopol dla central zbytu, ale nie będzie to już podstawowa forma zaopatrzenia.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-12.3" who="#MinisterWładysławBaka">Przyszłe ministerstwo zasobów naturalnych obejmować będzie gospodarkę wodną, ochronę przyrody, ochronę zasobów geologicznych i ochronę środowiska przed skażeniami. Administracja i gospodarka przestrzenna oraz leśnictwo pozostaną w osobnych resortach. Konieczne jest utworzenie jednego silnego organu naczelnego, który posiadałby uprawnienia policyjne i przez to mógłby skutecznie chronić naturalne środowisko. W zakres działalności tego urzędu wchodziłyby wszystkie elementy składające się na ochronę środowiska. W zakres działania Ministerstwa Administracji i Gospodarki Przestrzennej, natomiast weszłyby problemy administracji, mieszkalnictwa, gospodarki komunalnej, geodezji i kartografii, architektury, urbanistyki i nadzoru architektonicznego. Włączenie spraw geodezji i kartografii ma na celu zintegrowanie tych służb pod jednym nadzorem.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-12.4" who="#MinisterWładysławBaka">Nie wszystkie decyzje dotyczące nowego podziału kompetencji są ostateczne, bowiem wiele jeszcze spraw wymaga wyjaśnienia i przedyskutowania.</u> | |
| 115 | + </div> | |
| 116 | + </body> | |
| 117 | + </text> | |
| 118 | + </TEI> | |
| 119 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00028-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00028-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 28/, Komisja Handlu Zagranicznego /nr 16/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 28/, Komisja Handlu Zagranicznego /nr 16/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:2</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">16</note> | |
| 21 | + <date>1981-12-09</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="PosełAlojzyBryl" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Poseł Alojzy Bryl</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełBarbaraKoziejŻukowa" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Barbara Koziej-Żukowa</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełEdmundMęclewski" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Edmund Męclewski</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełJadwigaŁokkajowa" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Jadwiga Łokkajowa</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełZbigniewZieliński" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Zbigniew Zieliński</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełZdzisławaSudyka" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Zdzisława Sudyka</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełZygmuntJędrzejewski" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Zygmunt Jędrzejewski</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Stanisław Długosz</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 55 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + </particDesc> | |
| 58 | + </profileDesc> | |
| 59 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00028-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 9 grudnia 1981 r. Komisje: Handlu Zagranicznego oraz Planu Gospodarczego, Budżetu I Finansów, obradujące pod kolejnym przewodnictwem posłów Longina Cegielskiego (ZSL) i Józefa Górniaka (PZPR) rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- projekt podstawowych zasad tworzenia I działania w kraju przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu uczestniczyli: zastępca przewodniczącego Rady Państwa, prezes Towarzystwa „Polonia” Tadeusz Młyńczak, zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Stanisław Długosz, wiceminister handlu zagranicznego Ryszard Strzelecki, pierwszy zastępca ministra handlu wewnętrznego I usług Zygmunt Łakomieć, pełnomocnik rządu ds. współpracy gospodarczej z Polonią Zagraniczną Wiesław Adamski, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów, Banku Handlowego i Banku PKO, Polsko-Polonijnej Izby Handlowej „interpolcom” i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Poseł Longin Cegielski (ZSL), otwierając obrady, wyjaśnił przede wszystkim, dlaczego komisje zajmują się tym problemem na obecnym etapie. Decydująca jest waga problemu, a mianowicie potrzeba dopływu obcego kapitału do kraju. Powinno to być jednym z czynników ułatwiających wyjście z kryzysu. Dotychczas w naszej praktyce gospodarczej nie ma ani jednej spółki z udziałem kapitału zagranicznego, a liczba przedsiębiorstw polsko-polonijnych jest relatywnie mała i są to przedsiębiorstwa drobne. Działa ich około 80. Na koniec III kwartału zarejestrowano 127 takich przedsiębiorstw, a w toku jest jeszcze rejestracja kilkudziesięciu dalszych. Potrzeby określają, że powinno ich być kilkaset, jeżeli nie kilka tysięcy. Mimo pewnych krytycznych uwag, dotychczasowa działalność wskazuje na wysoką efektywność pracy; przedsiębiorstwa te załatwiają odcinkowo niektóre problemy rynku, eksportu i usług.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Komisje otrzymały materiał obejmujący podstawy prawne (ale nie wszystkie) działalności przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. Wyniki dyskusji powinny przyczynić się do stworzenia warunków rozwoju przedsiębiorstw z udziałem kapitału obcego. Chodzi przy tym o to, żeby były to warunki konkurencyjne lub zbliżone do istniejących w Europie. Dotychczasowe nasze przepisy są zbyt sztywne. W ostatnich latach usunięto sporo nonsensów, ale znaczny obszar spraw wymaga innego potraktowania, jeżeli chcemy poważnie mówić o dopływie kapitału obcego. Można przytoczyć, że np. Francja dotuje inwestycje przedsiębiorstw z kapitałem obcym w rozmiarach od 10 do 25%. My nie będziemy mogli sobie na to pozwolić, należy więc szukać jakiegoś substytutu bodźców istniejących w innych krajach. Powinniśmy tą drogą osiągnąć wzrost produkcji eksportowej, na rynek i usług, co przyczyni się do odcinkowego usuwania niektórych zjawisk naszego kryzysu.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Wprowadzenie do tematu wygłosił zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Stanisław Długosz.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Przedłożony komisjom materiał opracował zespół pracujący w Komisji Planowania nad podstawowymi zasadami tworzenia i działania w kraju przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym. Niezależnie od wyraźnego zamówienia społecznego, źródłem tych prac jest ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, wspominająca o możliwości tworzenia przedsiębiorstw z udziałem kapitału obcego. Uchwała Rady Ministrów z 16 listopada br. nakłada na Ministerstwo Handlu Zagranicznego obowiązek opracowania projektu ustawy o przedsiębiorstwach mieszanych z udziałem kapitału zagranicznego; projekt taki powinien powstać w ciągu 1982 r. Na zaprezentowanie odpowiedniego projektu nie trzeba jednak czekać tak długo.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">W skład zespołu pracującego nad projektem wchodzą przedstawiciele: Ministerstwa Handlu Zagranicznego, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług, Ministerstwa Finansów, Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, Polskiej Izby Handlu Zagranicznego, Izby Polsko-Polonijnej oraz środowisk naukowych. Odbywają się konsultacje ze środowiskami praktyków. Obowiązująca uchwała z 1977 r. i pochodne dotyczą udziału zarówno krajów kapitalistycznych, jak i socjalistycznych. Ze względu na zachodzące ewolucje poglądów w tej sprawie w krajach socjalistycznych zarysowuje się możliwość zakładania przedsiębiorstw mieszanych również na terenie tych państw.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">W dotychczasowych pracach wystąpiła bardzo duża rozpiętość poglądów, Mamy do czynienia z jednej strony ze stanowiskiem postulującym całkowitą reglamentację, z drugiej zaś głosi się zasadę całkowitej swobody dla kapitału obcego, swobody typu wręcz kolonialnego.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Nie wszystkie problemy potrafiliśmy ująć w tezach. Tym większe znaczenie będzie miała obecna dyskusja, stanowiąc bardzo istotną pomoc w nadaniu projektowi ustawy ostatecznego kształtu.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Gdy prace nad projektem ustawy wejdą w ostatni etap procedury legislacyjnej, trzeba będzie zatroszczyć się o tworzenie odpowiedniego klimatu wśród partnerów, żeby przekonać ich, iż sprawy traktujemy poważnie, a przepisy nasze mają znaczenie perspektywiczne (bo różnie z tym bywało). Resorty powinny przystąpić do rokowań z niektórymi państwami zachodnimi nad dwustronnymi umowami o ochronie udziału inwestycji; podobnymi do tych, jakie zawarły już niektóre kraje socjalistyczne. Umowy takie umożliwiają m.in. objęcie ubezpieczeniem inwestycji kapitałowych na terenie danego kraju.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Począwszy od 1976 r. inwestorzy zagraniczni mogą uczestniczyć w życiu gospodarczym naszego kraju w dwojakiej formie: samodzielnie - otwierając i prowadząc w Polsce przedsiębiorstwa stanowiące ich wyłączną własność i przy współpracy kapitałowej z przedsiębiorstwem krajowym - tworząc tzw. spółkę mieszaną.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Działalność samodzielną obowiązujące w tej mierze przepisy ograniczają do działalności rzemieślniczej oraz w zakresie handlu wewnętrznego, usług gastronomicznych i hotelarskich i innej działalności wytwórczej.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Działalność wspólną reguluje uchwała Rady Ministrów nr 24 z 1979 r. w sprawie tworzenia i działalności w kraju przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego i wydane w jej wykonaniu zarządzenie ministra finansów. Uchwała ogranicza możliwość tworzenia wspólnych przedsiębiorstw do przemysłu terenowego i spółdzielczego.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Obecnie działa w Polsce 127 przedsiębiorstw stanowiących wyłączną własność zagranicznych osób prawnych i fizycznych.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Wśród przyczyn braku inicjatyw w zakresie tworzenia spółek mieszanych wskazuje się na wadliwości prawne, niejasność i niekonsekwencje stanu prawnego stworzonego uchwałą nr 24 Rady Ministrów.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Stan ten według opinii krajowych i zagranicznych nie stwarza także dostatecznych gwarancji i zachęt dla inwestorów zagranicznych do inwestowania ich kapitału w Polsce. Ogranicza także zarówno zakres tych inwestycji, jak i krąg potencjalnych polskich partnerów.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">W obecnym stanie prawnym brak jest również możliwości pełnej realizacji uchwały nr 112 Rady Ministrów z dnia 8.VI.1981 r. w sprawie rozwoju drobnej wytwórczości.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">I wreszcie obecny stan prawny wymaga zmiany ze względu na wejście w życie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Ustawa ta przewiduje, że warunki tworzenia oraz zasady funkcjonowania przedsiębiorstw mieszanych z podmiotami zagranicznymi określą odrębne przepisy ustawowe.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Biorąc powyższe pod uwagę Komisja Planowania przy Radzie Ministrów podjęła prace nad przygotowaniem projektu ustawy o przedsiębiorstwach z udziałem zagranicznym.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Doceniając znaczenie prawidłowej regulacji prawnej należy jednak brać pod uwagę, że na decyzje inwestorów zagranicznych wpływać będzie również ocena aktualnej sytuacji politycznej i gospodarczej naszego kraju i perspektywy jej stabilizacji.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Wobec ograniczonych możliwości kredytowych dopływ kapitału zagranicznego może przyczynić się do aktywizacji drobnej wytwórczości, dokończenia inwestycji przerwanych z braku środków, uruchomienia bądź umożliwienia kontynuacji produkcji zakładów wymagających „wsadu” dewizowego. W konsekwencji może to umożliwić wykorzystanie wolnej lub nie w pełni wykorzystanej siły roboczej, stworzenie dodatkowej masy towarowej na rynek wewnętrzny i na eksport oraz dopływ myśli technicznej.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chodzi o udział w dokończeniu inwestycji wstrzymanych, rysują się już pewne efekty prac prowadzonych od roku. M.in. bardzo poważne jest zainteresowanie partnera radzieckiego dokończeniem naszych inwestycji w przemyśle włókienniczym (Białystok, Wrocław). Jak wynika z informacji o rozmowach wicepremiera Z. Madeja w USA, przemysł amerykański interesuje się niektórymi naszymi inwestycjami w przemyśle łożyskowym i chemicznym.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Na wschodzie i na zachodzie podkreśla się czynnik stabilizacji, jako warunek rozwinięcia szerszego dopływu kapitału zagranicznego.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Dopływ kapitału zagranicznego prowadzić będzie w dłuższym okresie do stałego odpływu walut wymienialnych z kraju w postaci bądź to transferu zysku bądź też zainwestowanego kapitału.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">W toku swej działalności inwestor zagraniczny może realizować zyski nie płynące bezpośrednio z produkcji, lecz wynikające z niedoskonałości systemu gospodarczego (niewłaściwych - za niskich cen zaopatrzeniowych, nierealnych kursów walutowych, anormalnej sytuacji rynkowej), albo też zaniżonych cen transakcyjnych na swoje produkty sprzedawane własnym przedsiębiorstwom zagranicą.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Odmienne - wyższe niż w odpowiednich przedsiębiorstwach państwowych - płace dla personelu zatrudnionego w przedsiębiorstwach z udziałem zagranicznym mogą wywoływać niekorzystne zjawiska społeczne.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Wielkie koncerny chciałyby wykorzystać swą pozycję oraz świadomość naszego głodu dewizowego. Znalazło to wyraz w rozmowach z koncernem „Shell” w sprawach węglowych i z „Occidental Petroleum” - w sprawie udziału w przemyśle siarkowym.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Ewentualne konflikty między władzami państwowymi a inwestorem zagranicznym mogą być przenoszone na płaszczyznę stosunków bilateralnych między Polską a państwem, z którego pochodzi inwestor.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">Kapitał zagraniczny przeznaczony na inwestycje w Polsce może pochodzić bądź ze środków własnych potencjalnych inwestorów, bądź - co w warunkach kapitalistycznych jest regułą - z kredytów bankowych, W tym ostatnim wypadku jego cena (odsetki) zależeć będzie od aktualnej stopy procentowej i stopnia ryzyka.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Z punktu widzenia eksportu kapitału do Polski obie te okoliczności kształtują się obecnie bardzo niekorzystnie. Inwestycje produkcyjne mają jednak charakter długoterminowy i wpływ na ich podejmowanie mają także oceny kształtowania się wspomnianych powyżej okoliczności w dłuższych okresach czasu. Fakt ten może mieć wpływ na podniesienie atrakcyjności inwestycji w Polsce.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Atrakcyjność tę winien wzmacniać system prawny i ekonomiczny, w oparciu o który mają być prowadzone inwestycje z udziałem zagranicznym. Jeśli ma on rzeczywiście zachęcać do inwestowania w naszym kraju musi stwarzać stabilne warunki gospodarowania, gwarancje transferu zysku za granicę, udziału inwestorów zagranicznych w podejmowaniu decyzji co do działalności przedsiębiorstw utworzonych z udziałem ich kapitału, możliwości osiągania zysków co najmniej równych średniej stopie procentowej od kredytów bankowych lub depozytów długoterminowych, możliwości realizowania dodatkowych korzyści przez uzyskanie dostępu do źródeł surowca, zdobycia rynku zbytu na swoje produkty, ulokowania w Polsce produkcji na własne potrzeby itp.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Podstawową kwestią, która wymaga rozwiązania w przyszłej ustawie jest prawidłowe zabezpieczenie interesów państwa, polskich podmiotów uczestniczących w przedsiębiorstwie mieszanym i ich zagranicznych wspólników.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-1.33" who="#Sprawozdawca">Jeśli chodzi o interesy państwa, ich zabezpieczeniu winna służyć przede wszystkim kontrola nad dopuszczeniem do zakładania przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym, możliwość określenia kręgu podmiotów uprawnionych do uczestniczenia w tych przedsiębiorstwach, właściwie określony system podatkowy, kontrola nad przestrzeganiem prawa przez te przedsiębiorstwa.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-1.34" who="#Sprawozdawca">Właściwemu zabezpieczeniu interesów wspólników zagranicznych i krajowych służyć powinna przyjęta w założeniach zasada oparcia ich współpracy o przepisy o spółkach handlowych zawarte w nieuchylonej dotychczas części kodeksu handlowego z 1934 r. Przepisy te stwarzają szerokie możliwości dla ułożenia wzajemnych stosunków zainteresowanych partnerów według ich uznania. Proponowane rozwiązania stwarzają w niektórych wypadkach preferencję dla partnera polskiego nie wynikające z przepisów kodeksu handlowego.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-1.35" who="#Sprawozdawca">Proponowana regulacja stwarza dla przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym pewne przywileje. Są to: zwolnienie od podatku dochodowego przez okres 3 lat i ewentualne częściowe lub całkowite zwolnienie w przyszłości, jeśli jego działalność spełniać będzie warunki określone w przepisach wydanych przez ministra finansów oraz zwolnienie od należności celnych od przywożonych z zagranicy maszyn, urządzeń i surowców stanowiących wkład partnera zagranicznego.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-1.36" who="#Sprawozdawca">W celu zabezpieczenia kontroli proponuje się uzależnienie tworzenia przedsiębiorstw od uzyskania zezwolenia właściwych władz. Wobec możliwości znacznego zróżnicowania przedsiębiorstw postanowiono wyodrębnić kategorię przedsiębiorstw działających w zakresie drobnej wytwórczości i powierzyć wydawanie zezwoleń na ich tworzenie wojewodom w uzgodnieniu z ministrem finansów, a w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorstw - zadanie to powierzyć organowi założycielskiemu także w uzgodnieniu z ministrem finansów.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-1.37" who="#Sprawozdawca">Kontroli państwa służyć ma także zasada określenia udziału partnera polskiego na poziomie 51%. Przewiduje się możliwość odstępowania od tej zasady za zgodą ministra handlu wewnętrznego i usług w zakresie drobnej wytwórczości, a w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorstw - Prezydium Rządu.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-1.38" who="#Sprawozdawca">Przyszła ustawa powinna zawierać listę działów gospodarki, w których nie mogą powstawać przedsiębiorstwa z udziałem zagranicznym. Proponuje się objąć tą listą przemysł obronny, transport krajowy, łączność 1 telekomunikację, usługi komunalne i ubezpieczenia.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-1.39" who="#Sprawozdawca">Proponuje się również wykluczyć w ustawie możliwość nabywania przez przedsiębiorstwo z udziałem zagranicznym własności nieruchomości gruntowych w Polsce. Na rzecz takich przedsiębiorstw będzie natomiast mogło być ustanawiane wieczyste użytkowanie na terenach państwowych.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-1.40" who="#Sprawozdawca">Rozważenia wymaga także określenie kręgu polskich podmiotów uprawnionych do udziału w przedsiębiorstwach z kapitałem zagranicznym. Proponuje się dopuścić osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą. Byłyby to więc przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, przedsiębiorstwa organizacji społecznych oraz wszystkie spółki handlowe działające w oparciu o przepisy kodeksu handlowego z 1934 r., które z mocy tych przepisów mają osobowość prawną. Dyskusyjną kwestią jest natomiast dopuszczenie osób fizycznych.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-1.41" who="#Sprawozdawca">Polskie osoby fizyczne mają bardzo ograniczone możliwości prowadzenia w Polsce samodzielnej działalności gospodarczej. Mogą to czynić jedynie wówczas, gdy są rzemieślnikami, bądź uzyskały uprawnienia do wykonywania handlu lub innych rodzajów działalności na podstawie ustawy bądź wreszcie jeśli są rolnikami. W każdym z tych wypadków jest to jednak działalność wykonywana osobiście. Nie ma natomiast w naszym systemie prawnym możliwości prowadzenia przez polską osobę fizyczną działalności gospodarczej polegającej na wniesieniu kapitału do spółki handlowej, stanowiącej samodzielny podmiot prawny. Uznanie, że osoby te mogą podejmować taką działalność jedynie wówczas, gdy ich partnerem jest podmiot zagraniczny prowadziłoby do trudnego do zrozumienia i wytłumaczenia zróżnicowania praw obywateli polskich.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-1.42" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chodzi o działalność samorządu załogi, nie wydaje się realne przeniesienie na grunt przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym zasad zawartych w ustawie o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego. Proponuje się w związku z tym przyjęcie zasady, iż załoga przedsiębiorstwa sama winna zdecydować, czy pragnie powołania organów samorządu w przedsiębiorstwie oraz określić, jak organy te winny być wyłaniane. W przypadku powołania samorząd miałby kompetencje opiniodawcze. Do jego kompetencji należała by także dbałość o sprawy socjalno-bytowe załogi. Ponadto we wszystkich przedsiębiorstwach zatrudniających ponad 200 pracowników przedstawiciel pracowników wchodziłby do rady nadzorczej przedsiębiorstwa. Ta ostatnia zasada obowiązywałaby niezależnie od tego, czy w przedsiębiorstwie powoływany byłby samorząd załogi.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">(Dyskusja)</u> | |
| 53 | + </div> | |
| 54 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 55 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełEdmundMęclewski">W imieniu Komisji Kultury i Sztuki zgłaszam wniosek, ażeby nowe przepisy ustawy o przedsiębiorstwach i spółkach z udziałem kapitału zagranicznego dotyczyły także produkcji i eksportu dóbr kultury. Dotychczas takich możliwości nie było i można to obecnie nadrobić.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełEdmundMęclewski">Przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego doc. dr Wiesław Kudła: Reprezentuję zespół badawczy do współpracy gospodarczej z Polonią zagraniczną, kieruję tym zespołem jako przedstawiciel Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-2.2" who="#PosełEdmundMęclewski">Zespół zapoznał się z rządowym projektem ustawy i uznaje w pełni potrzebę tworzenia przedsiębiorstw i spółek mieszanych. Zapoznaliśmy się z podobnymi przepisami stosowanymi w innych krajach socjalistycznych m.in. w Bułgarii, Jugosławii i na Węgrzech. Staraliśmy się również zdobyć znajomość tych problemów w krajach niesocjalistycznych, analizując przepisy stosowane w tym zakresie we Francji, RFN i Irlandii. Trzeba podkreślić, że w tych krajach istnieje duży pęd do popierania rozwoju drobnej wytwórczości, m.in. poprzez tworzenie spółek z udziałem kapitału zagranicznego. Stosuje się duże zróżnicowanie preferencji zarówno w przekroju branżowym, jak i terenowym. Powołano do tego celu cały szereg instrumentów organizacyjno-ekonomicznych. Jeżeli Komisje chciałyby zapoznać się z funkcjonowaniem tych przepisów w innych krajach, to możemy przesłać odpowiednie opracowania.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-2.3" who="#PosełEdmundMęclewski">Uchwalenie ustawy o dopuszczeniu zagranicznych środków do działalności na terenie Polski będzie decyzją o wielkiej doniosłości. Z jednej strony jest to przezwyciężenie obaw o uzależnienie się od zagranicznych kontrahentów, a z drugiej zobowiązanie się na pewien okres czasu do współpracy z przedsiębiorstwami, których kapitał jest pochodzenia zagranicznego, co zmusza do respektowania interesów tego kapitału, w granicach jakie będziemy chcieli nakreślić. Z uwagi na reformę gospodarczą, jest to chwila sprzyjająca dopuszczeniu osób prawnych i fizycznych do działalności gospodarczej, ale jednocześnie okres pełen niepokoju i napięć nie będzie początkowo zachęcał do lokaty większych kapitałów w Polsce.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-2.4" who="#PosełEdmundMęclewski">Trzeba podkreślić, że istnieje duża szansa tworzenia takich przedsiębiorstw i powinniśmy być w tym jak najbardziej zainteresowani. Spółki mieszane pozwolą na przyspieszenie rozwoju sił wytwórczych w naszym kraju. Zatrudniają one na ogół pracowników o wysokich kwalifikacjach i umożliwiają zapoznawanie się z nową techniką stosowaną na świecie oraz nowoczesną organizacją pracy. Ich działalność w znacznej mierze przyczynić się może do przyspieszenia osiągnięcia równowagi rynkowej, płatniczej i zaopatrzeniowej. Przedsiębiorstwa i spółki mieszane mogą pomóc w przezwyciężeniu wielu trudności, z którymi boryka się państwo.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-2.5" who="#PosełEdmundMęclewski">Przekazując szczegółowe uwagi do projektu ustawy doc. W. Kudła stwierdził m.in., że w projekcie określono zakres branżowy w jakim mają działać spółki. Poza tym. zakresem znalazłby by się przedsiębiorstwa polonijne, co nie byłoby słuszne. Czy należy tak sztywno określać procentowy udział kapitału zagranicznego? W niektórych przypadkach, zwłaszcza w drobnej wytwórczości możemy być zainteresowani, ażeby kapitał zagraniczny w 100% nawet finansował działalność spółki.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-2.6" who="#PosełEdmundMęclewski">Czy nie należałoby w uzasadnionych przypadkach przewidzieć możliwość tworzenia handlowych i bankowych spółek z udziałem kapitału zagranicznego. Wiemy bowiem, że nasze banki nie zawsze są w stanie udzielać kredytu dewizowego, moglibyśmy to osiągnąć z banków zagranicznych umożliwiając tworzenie spółek, czy zrzeszeń bankowych.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-2.7" who="#PosełEdmundMęclewski">Celowe wydaje się utworzenie urzędu pełnomocnika rządu ds. przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. Do zadań tego urzędu należałoby udzielać zezwoleń zagranicznym podmiotom gospodarczym na prowadzenie działalności, udzielanie konsultacji pomocy prawnej, organizacyjnej i inwestycyjnej tym spółkom, które tworzone są w oparciu o kodeks handlowy z 1934 roku. Występował by on również z inicjatywą legislacyjną.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-2.8" who="#PosełEdmundMęclewski">Dyrektorem w spółkach powinien być - naszym zdaniem - pracownik o odpowiednio wysokich kwalifikacjach, zamieszkały w kraju oraz reprezentujący głównego udziałowca w spółce. Taki przepis należałoby wprowadzić do ustawy.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-2.9" who="#PosełEdmundMęclewski">Wniosek o zezwolenie na utworzenie spółki powinien być rozpatrzony w ciągu 2-ch miesięcy od daty złożenia. Można by było rozpatrywanie tych wniosków, zwłaszcza w stosunku i do drobnej wytwórczości, scedować na władze wojewódzkie.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-2.10" who="#PosełEdmundMęclewski">Istotne znaczenie ma ustalenie właściwego systemu rozliczania udziałowców spółki. Wydaje się, że poza proponowanymi w projekcie rozliczeniami Złotówkowymi, należałoby przewidzieć również możliwość rozliczania wsadu dewizowego. Taki przepis, zwłaszcza w obecnie trudnej sytuacji gospodarczej naszego kraju, miałby dla udziałowców zagranicznych istotne znaczenie zachęcające do zawierania spółek. Do rozliczeń dokonywanych w walutach obcych przewiduje się stosowanie kursu tych walut według tabeli kursu NBP, należałoby dla potrzeb promocji eksportu przewidzieć również możliwość rozliczania po specjalnych kursach.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-2.11" who="#PosełEdmundMęclewski">Istotne znaczenie będzie miało ustalenie w ustawie właściwych zasad wyceny majątku spółki. Należałoby przewidzieć możliwość wyceny w dewizach majątku kontrahenta zagranicznego, najlepiej ustalić byłoby walutę wspólnika. Dla zachęcenia należałoby może przewidzieć, że kurs waluty będzie aktualizowany. Majątek polskiego udziałowca należałoby też przeliczyć na walutę zachodnią.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-2.12" who="#PosełEdmundMęclewski">Nie budzą zastrzeżenia proponowane zasady podziału zysków. Trzeba tylko podkreślić, że jeżeli chodzi o zwolnienie od podatku dochodowego dla nowo zakładanych spółek, to na świecie stosuje się znacznie dłuższe okresy, wprawdzie w projekcie naszej ustawy przewiduje się przedłużenie zwolnienia od podatku, ale trzeba to w odpowiednich przepisach wyraźnie zaakcentować.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-2.13" who="#PosełEdmundMęclewski">Bardzo ważnym postanowieniem projektowanej ustawy jest włączenie spółek mieszanych do centralnego rozdzielnictwa. Powiązania spółek mieszanych z planem społeczno-gospodarczym powinny dotyczyć tylko niektórych pozycji, a przede wszystkim wielkości produkcji. Zysk tych spółek uzależniony jest od wielu zmiennych czynników i nie zawsze będzie można z góry go określić.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-2.14" who="#PosełEdmundMęclewski">Pełna treść projektu ustawy zrozumiała będzie dopiero po opracowaniu rozporządzeń wykonawczych, które powinny być podane do wiadomości łączcie z projektem.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-2.15" who="#PosełEdmundMęclewski">Tekst ustawy w ostatecznej jego wersji cechować powinny sformułowania trwałe, przejrzyste, jasno określające podstawowe reguły. Ustawa musi być atrakcyjna w skali międzynarodowej i zrozumiana w krajach socjalistycznych, jako ustawy o współpracy międzynarodowej, a nie ustawa podważająca zasady ustroju socjalistycznego w naszym kraju.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-2.16" who="#PosełEdmundMęclewski">Jeżeli Komisje są zainteresowane szczegółowymi sformułowaniami niektórych przepisów projektu ustawy, proponowanych przez nasz zespół, to możemy sporządzić takie opracowanie.</u> | |
| 72 | + </div> | |
| 73 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 74 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Nie rozumiem, czy obradujemy nad zasadami tworzenia przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego, czy nad projektem ustawy, który nie jest mi znany?</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Otrzymany materiał ani nie jest napisany po polsku, ani rzeczowy. Na przyszłość należy żądać od urzędników przygotowania lepszych, bardziej przejrzystych dokumentów.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Obecne posiedzenie jest niewątpliwie potrzebne, bo należy rozważyć sprawę spółek z udziałem kapitału zagranicznego w ramach reformy gospodarczej, a łącznie z tym - sprawę naszego udziału w spółkach za granicą. Należy też uprościć sprawę tworzenia spółek, dotychczas bowiem była to „droga przez mękę”, W rezultacie od 1979 r. zdołała powstać zaledwie jedna spółka. Również przewidziane reformą gospodarczą uregulowania dotyczące działalności przedsiębiorstw czy samorządu robotniczego powodują konieczność rozwiązania szeregu spraw istotnych dla spółek.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Uważam, że powinniśmy myśleć o jak najszerszym dopuszczaniu kapitału zagranicznego, jak też o tym, kto ma być kontrahentem. Dziwi w związku z tym brak przedstawiciela Polskiej Izby Handlu Zagranicznego wśród gości.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Jeżeli chodzi o kontrahentów, to nie zapominajmy, że są tacy, którzy chcieliby żerować na uczuciach patriotycznych. Potrzebna jest rzetelna informacja, co ci ludzie sobą reprezentują. Nie wszyscy są cenionymi biznesmenami, a nam chodzi o rzetelne interesy.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-3.5" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">W projekcie podstawowych zasad tworzenia i działania przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego nie zostały uwzględnione problemy nieruchomości. I tą sprawę trzeba rozwiązać. To samo dotyczy zawierania spółek przez osoby fizyczne, nie będące rzemieślnikami. A przecież są ludzie doskonali fachowcy w różnych dziedzinach mogący wnosić wartości finansowe.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-3.6" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Warto też pamiętać o tym, że większość przedsiębiorstw zagranicznych działa wielobranżowe, podczas gdy u nas mamy jednolite branże. Mogą więc być kłopoty z resortowymi decydentami.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-3.7" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Sprawa urzędu pełnomocnika rządu: dotychczas ma on kompetencje tylko w stosunku do Polonii zagranicznej. Może należałoby wykorzystać Polską Izbę Handlu Zagranicznego, która by udzielała informacji ekonomicznej oraz korygowała funkcjonowanie całej sprawy. Razem z projektem ustawy powinniśmy mieć informację, o której mówił doc. W. Kudła oraz dokumenty z 1934 r. i inne, niezbędne dla posłów.</u> | |
| 82 | + </div> | |
| 83 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 84 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełZbigniewZieliński">Przychylam się do zdania przedmówczyni, jeżeli chodzi o materiały. Nie pierwszy to przypadek, że otrzymujemy materiały tak opracowane i nie wystarczające do zajęcia stanowiska. Prezydia komisji powinny oceniać stan przygotowań do posiedzenia. Przed nami jeszcze druga debata w tej samej sprawie.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełZbigniewZieliński">Sprawa spółek z udziałem kapitału zagranicznego nie jest nowa, mówimy o tym co najmniej od roku. Stanowi przedmiot zainteresowania Polonii zagranicznej. Uczestniczyłem w forum w Poznaniu i słyszałem głosy pełne goryczy na temat tempa prac. Władze państwowe obiecywały, że projekt ustawy powstanie bardzo szybko. Wszyscy ci, którzy muszą udzielać w związku z tym odpowiedzi i wyjaśnień w kontaktach z partnerami zagranicznymi (osobiście uczestniczę w takich kontaktach) są w bardzo trudnej sytuacji.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PosełZbigniewZieliński">Projekt ustawy o przedsiębiorstwach z kapitałem zagranicznym w wersji z trzeciej dekady listopada z grubsza odpowiada przedstawionym tezom. Po co więc „Zasady”, a nie projekt ustawy? Moglibyśmy otrzymać projekt ustawy, który dawałby pełniejsze pole do wypowiedzi.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-4.3" who="#PosełZbigniewZieliński">Sprawa jest ważna dla działalności osób prawnych i fizycznych, stanowi bowiem element tworzenia systemu społeczno-ekonomicznego. Brak jest jednak logiki w nowej regulacji działalności gospodarczej osób fizycznych - obywateli polskich. Dlaczego nie można tworzyć spółek opartych na inicjatywie obywateli polskich, którzy są w gorszej sytuacji od partnerów zagranicznych?</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-4.4" who="#PosełZbigniewZieliński">„Zasady” pomijają problem własności nieruchomości. Sprawa ta musi być otwarcie postawiona w ustawie. Pominięcie jej jest brakiem.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-4.5" who="#PosełZbigniewZieliński">Dziwna jest sytuacja, że dla wspólnika zagranicznego przewiduje się pełny transfer zarobionych środków dewizowych, a dla partnera polskiego - obowiązek odsprzedania państwu, z zachowaniem niedużej części. Nie można zakładać przez partnerów polskich położenia gorszego niż dla kontrahentów zagranicznych.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-4.6" who="#PosełZbigniewZieliński">Sprawa samorządu: nie można przenosić przepisów dotyczących przedsiębiorstw państwowych na teren przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. W tych ostatnich samorząd może powstać na zupełnie innych zasadach. Temat ten nie powinien Znaleźć się w ustawie.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-4.7" who="#PosełZbigniewZieliński">Ustawa powinna rozstrzygnąć zasady systemu ekonomiczno-finansowego, stwarzając poczucie stabilności, żeby nie groziły zmiany przepisów dokonywane przez rząd lub poszczególne resorty.</u> | |
| 92 | + </div> | |
| 93 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 94 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełAlojzyBryl">Należy dopuścić osoby fizyczne do udziału w spółkach, zgodnie z zapisem uchwały nr 112 Rady Ministrów. Należy przewidzieć możliwość działania banków o charakterze spółek z kapitałem mieszanym. Listę dziedzin szczególnie preferowanych powinny ustalać w zakresie swojej kompetencji również władze wojewódzkie. Trzeba uprościć procedurę załatwiania opinii i zezwoleń tak, żeby nie zniechęcać partnerów. Z tego samego względu należy bardziej elastycznie spojrzeć na sprawę obligatoryjnego ustalania udziału polskich osób prawnych na poziomie co najmniej 51%; niech wymóg ten dotyczy jedynie produkcji objętej monopolem państwa lub o szczególnym znaczeniu dla państwa.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PosełAlojzyBryl">Spółka powinna dokonywać sprzedaży i zakupu w zasadzie cen umownych a tylko w szczególnych przypadkach - według cen ustalanych przez organy państwowe. Pożądane jest, by kursy walut były bardziej realistyczne. Wszystkie sprawy zwolnień od podatków powinno załatwiać Ministerstwo Finansów, konsultując gdzie należy, ale nie trzeba tego wymieniać w ustawie.</u> | |
| 96 | + </div> | |
| 97 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 98 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">W proponowanych przepisach mówi się o możliwości zatrudniania w spółkach mieszanych wysoko kwalifikowanych pracowników z zagranicy. Czy jest to słuszne? Mamy przecież własną dobrze przeszkoloną kadrę. Sprzeciwiałbym się również stosowaniu odmiennych zasad wynagradzania cudzoziemców zatrudnionych w polskich spółkach mieszanych.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">Sprecyzowania wymaga wysokość przeliczników walut obcych. Na spotkaniu w Stoczni Gdańskiej zgłaszano wiele zastrzeżeń do stosowanych przeliczników za 1 rubel w stosunku do cen za siarkę i rudę.</u> | |
| 100 | + </div> | |
| 101 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 102 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełZdzisławaSudyka">Należałoby sprecyzować tytuł przyszłej ustawy, W materiałach mówi się o zasadach tworzenia i działania w kraju przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym. Ó co chodzi? Trzeba wyraźnie powiedzieć, że chodzi o kapitał zagraniczny.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełZdzisławaSudyka">Jasno również sprecyzować trzeba cele spółki. Nie można w jednym ciągu mówić, że ma ona prowadzić produkcję i usługi. Może przecież koncentrować się tylko na jednym rodzaju działalności, albo na produkcji, albo usługach.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PosełZdzisławaSudyka">Przedstawiona przez doc. W. Kudłę propozycja rozszerzenia celów działania spółki wydaje się bardzo słuszna i godna rozważenia.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PosełZdzisławaSudyka">Przy wyznaczaniu preferowanych branż dla spółek mieszanych trzeba brać pod uwagę przede wszystkim interes państwa.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PosełZdzisławaSudyka">Słusznie w dyskusji domagano się, ażeby do spółek dopuścić zarówno osoby prawne, jak i fizyczne. Może przyczyniłoby się to do wyzwolenia inicjatywy drobnej wytwórczości i niektórych producentów rolnych.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PosełZdzisławaSudyka">W ustawie określić trzeba jasno zasady rozdziału zaopatrzenia i zagwarantować, że wprowadzane przez zagranicznego kontrahenta surowce będą zwolnione od cła.</u> | |
| 108 | + </div> | |
| 109 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 110 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Omawiany na dzisiejszym posiedzeniu dokument ma zastąpić uchwałę nr 24 RM z 1979 r.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Dobrze, że minister St. Długosz przedstawił nam w sposób rozszerzony całokształt problematyki tworzenia i działania przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego i wykazał jej znaczenie dla gospodarki narodowej. Dobrze, że przewidujemy możliwość tworzenia spółek nie tylko z udziałem kapitału państw zachodnich, ale również krajów socjalistycznych.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Dyskutujmy długo, ażebyśmy opracowali dokument jak najbardziej doskonały, ażeby nikt nie mógł nam zarzucić, że nie zabezpieczyliśmy w odpowiedni sposób naszych interesów, a tylko stworzyliśmy furtkę do wywożenia naszych dóbr za granicę, jak to miało miejsce w okresie międzywojennym.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-8.3" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Konieczne jest precyzyjne określenie zasięgu spółek i dziedzin, jakich będą dotyczyć. W początkowym okresie ustawa stworzy możliwości rozwojowe przede wszystkim dla drobnej wytwórczości i rzemiosła. Musimy opracować takie przepisy, które przyczynią się do aktywizacji produkcji, do poprawy zaopatrzenia rynku oraz rozwoju naszego eksportu.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-8.4" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Konieczne jest staranne i pełne przeprowadzenie procesu legislacyjnego w handlu zagranicznym, jasne określenie transferu kapitału dewizowego, ustalenie wysokości zysków równych przynajmniej stopie procentowej kredytów bankowych.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-8.5" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Doc. W. Kudła przedstawił nam w imieniu Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego szereg istotnych uwag, pozwalających na bardziej precyzyjne sformułowanie przepisów ustawy. Trzeba je wszystkie starannie rozważyć i wykorzystać.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-8.6" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zgadzam się z propozycjami, ażeby udziałowcami spółek mogły być nie tylko osoby prawne, ale i fizyczne. Może w ten sposób można by przyciągnąć do nich naszych polskich dewizowców.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-8.7" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zastanowić należałoby się, czy zezwolenia na utworzenie spółki mają być wydawane aż na tak wysokim szczeblu jak Ministerstwo Finansów. Czy nie należałoby przyznać takich uprawnień Narodowemu Bankowi Polskiemu, a może nawet wojewodom.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-8.8" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zgadzam się również z głosami, które sprzeciwiały się sztywnemu określaniu udziału procentowego kapitału polskiego w spółce.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-8.9" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Słuszne były postulaty o konieczności dokonywania wyceny polskiego majątku w dewizach.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-8.10" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Koncesja na obrót towarami za granicą ma być wydawana przez Ministerstwo Handlu Zagranicznego. Procedura starania się o taką koncesję jest bardzo skomplikowana i przewlekła, dla małych przedsiębiorstw będzie ona nie do przebicia.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-8.11" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Podzielam uwagi, co do ograniczenia zatrudnienia cudzoziemców w polskich spółkach.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-8.12" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Pełnomocnik rządu ds. współpracy gospodarczej z Polonią zagraniczną Wiesław Adamski: Polonia w większości opowiada się za dalszym rozwojem współpracy z krajem macierzystym. Jest to o tyle cenne, że jak wiemy pewne kręgi wielkich korporacji ekonomicznych z niedowierzaniem przyglądają się rozwojowi sytuacji w naszym kraju i raczej wstrzymują się od podejmowania działań na naszym terenie. Odwrotnie postępuje Polonia zagraniczna, która mimo wszystko inicjuje podejmowanie współpracy z krajem macierzystym, trzeba tylko tę współpracę oprzeć na zdrowych zasadach ekonomicznych. Trzeba opracować pełną ofertę wobec kontrahentów polonijnych. Zapewnić stabilność przepisów.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-8.13" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">W rozmowach, jakie prowadziłem w ośrodkach polonijnych zgłasza się zastrzeżenia, co do naszego sposobu traktowania udziałowców z Polski i udziałowców Polonii. Domagają się oni ujednolicenia tych przepisów. Upatrywać należy w rozwoju spółek polonijnych dużej szansy dla drobnej wytwórczości, można by np. tworzyć rodzinne spółki polonijne.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-8.14" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Obowiązujące dotychczas przepisy o tworzeniu spółek mieszanych były tak sztywne, że właściwie ograniczały możliwość tworzenia się tych spółek. Zagraniczni kontrahenci uważają, że nasi udziałowcy są podwójnie uprzywilejowani, gdyż mają określony wyższy udział kapitału w spółce, a ponadto spółki opierają się przecież o prawodawstwo polskie.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-8.15" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zgadzam się, że zgłoszone przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne uwagi powinny być wzięte pod rozwagę przy formułowaniu ostatecznej wersji projektu ustawy. Ja osobiście również deklaruję swój udział w pracach zespołu opracowującego projekt tej ustawy.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-8.16" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Dokument, który mamy opracować ma regulować nie tylko sferę stosunków wewnętrznych, ale i zewnętrznych i dlatego wydaje się słuszne konsultowanie niektórych przepisów ustawy z przedstawicielami zagranicznymi np. z klubami polonijnymi Interpolcomem itp.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-8.17" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Sekretarz Generalny Polonijnej Izby Przemysłowo-Handlowej Zygmunt Makomaski: Załatwiono już szereg spraw, czasami drobnych, a niełatwych. Tytułem przykładu można przytoczyć, że według obowiązujących przepisów właściciel przedsiębiorstwa polonijnego mógł tylko osobiście prowadzić samochód firmowy. Byłoby to o tyle trudne, że mieszka on za granicą, a przedsiębiorstwo działa w Polsce. Drugi przykład dotyczy obowiązku pośrednictwa przedsiębiorstwa PUMA w sprawach lokalowych, co spowodowało, że szereg przedsiębiorstw polonijnych uciekło poza Warszawę, gdzie ten obowiązek nie istnieje.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-8.18" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska złagodziło niektóre przepisy dotyczące wysokości opłat (10 mln zł za dzierżawę 1 ha gruntu, a 70 mln zł - za zakup 1 ha). Wiele jednak w dalszym ciągu zależy od dobrej woli urzędnika.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-8.19" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Najważniejsza jest oczywiście sprawa samej ustawy. Izba zebrała już szereg opinii ludzi, którzy w tych sprawach się zgłaszają. Mówią oni, na jakich zasadach działają podobne spółki. Opinie te uogólnimy i przedstawimy.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-8.20" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Ustawa musi być jedna dla wszystkich form udziału kapitału zagranicznego łącznie z przedsiębiorstwami już działającymi na zasadzie 100%-wego udziału kapitału zagranicznego. Ogromnie ważne jest, by uniknąć wrażenia, że niepoważnie traktujemy przedsiębiorstwa polonijne. Mimo sentymentu do kraju, są to przecież biznesmeni, którzy - jeżeli gdzie indziej będą mieli lesze warunki - nie będą inwestować w Polsce. Toteż warunki muszą być porównywane z obowiązującymi na świecie.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-8.21" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Polonia amerykańska porusza często sprawę kodeksu handlowego z 1934 i późniejsze (powojenne) poprawki, które wykluczyły spółki komandytowe - najlepszą formę dla przedsiębiorstw amerykańskich. Wykluczenie tych spółek znacznie zmniejszyłoby zainteresowanie zakładaniem przedsiębiorstw mieszanych.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-8.22" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zastrzeżenia budzi ustalenie, że przedsiębiorstwo musi mieć 51% kapitału krajowego i że od tej zasady dopuszcza się wyjątki; obawiam się, że będą same wyjątki. Uważam, że partner polski sam powinien określać, czy warunki mu odpowiadają. Można zagwarantować wszelkie korzyści dla naszego państwa z działalności przedsiębiorstwa, w którym udział naszego kapitału będzie mniejszy.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-8.23" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zbyteczne jest ograniczanie czasokresu, na jaki zawiera się umowę o spółce. Po prostu przedsiębiorstwo ulegnie likwidacji z chwilą, gdy jeden partner będzie tego chciał.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-8.24" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zezwolenie dla partnera polskiego na założenie spółki powinny wydawać jego władze. Spółka powinna być rejestrowana w sądzie, po uzyskaniu zgody władz wojewódzkich. System podatkowy powinien być elastyczny, preferując rejony, branże itp.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-8.25" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Przy większych przedsięwzięciach korzysta się na ogół z kredytu bankowego, gdyż kapitał własny gdzieś już jest ulokowany. Tym bardziej więc potrzebne jest utworzenie banku. Trzeba jednak pamiętać, że w dzisiejszej sytuacji znacznie trudniej jest znaleźć chętnych do spółek z naszymi bankami.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-8.26" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Niezwykle istotne jest, by ustawa była kompleksowa oraz została wydana łącznie z przepisami wykonawczymi. Przypomnę, że uchwała z 1974 r. weszła w życie w 1979 r., tzn. po ukazaniu się przepisów wykonawczych, a chodziło o firmy bardzo proeksportowe.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-8.27" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Zastępca przewodniczącego Rady Państwa, prezes Towarzystwa „Polonia” Tadeusz Młyńczak: Dobrze się stało, że rozpoczęliśmy dyskusję nad tymi sprawami. Powinno to doprowadzić do opracowania projektu ustawy dającego gwarancje prawne partnerom krajowym i zagranicznym. Kierunki „Zasad” generalnie są słuszne. Potrzebne są rozwiązania racjonalne, zachęcające dla partnerów zagranicznych i korzystne dla krajowych. Dotyczy to tworzenia spółek z udziałem osób fizycznych i spółek komandytowych (pragnę utwierdzić zainteresowanie partnerów amerykańskich tą formą, co wiąże się z ich polityką podatkową). Warto dodać, że forma spółki komandytowej jest znana np. w NRD (spółki państwowo-prywatne).</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-8.28" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Projekt ustawy powinien dotyczyć określonych obszarów gospodarczych we wszystkich pionach własności: państwowej, spółdzielczej i indywidualnej. Powinien dotyczyć zakładów przemysłu kluczowego i drobnej wytwórczości, uwzględniać przede wszystkim partnerów polonijnych. Powinien doceniać partnerów małych.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-8.29" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Godzi się przypomnieć, że Polska zawarła z kilkoma krajami kapitalistycznymi umowy w sprawie współpracy przedsiębiorstw średnich i małych. Umowy te są martwe. Nowe rozwiązania mogą wypełnić je konkretami. Potrzeba doceniania drobnej wytwórczości wynika z doświadczeń innych krajów. Drobna wytwórczość daję we Francji 44% produkcji przemysłowej, a w Japonii nawet 52%. W eksporcie obu tych krajów uczestniczy w ok. 40%.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-8.30" who="#PosełJadwigaŁokkajowa">Projekt ustawy powinien obejmować także - zgodnie z wnioskiem posła E. Męclewskiego - obszar kultury. Istnieje realna szansa tworzenia spółek zajmujących się produkcją płyt i innych wyrobów. Kolejny obszar działania dla projektowanej ustawy to turystyka: tu również są olbrzymie szanse tworzenia wspólnych przedsiębiorstw z korzyścią dla kraju. Ciekawa jest propozycja tworzenia spółek bankowych. Byłoby to pomocne np. w rozwiązywaniu problemu ubezpieczeń inwestycji w Polsce, bez czego nawet „polonusi” nie zdecydują się na ryzyko lokowania kapitału. Wymaga to oczywiście negocjacji międzypaństwowych.</u> | |
| 141 | + </div> | |
| 142 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 143 | + <u xml:id="u-9.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Rozesłany materiał to dopiero tezy. Projekt będzie gotowy za dwa - dwa i pół miesiąca. Nasz punkt widzenia tym się różni od punktu widzenia posłów czy innych uczestników posiedzenia, że bierze pod uwagę całość zagadnień. Co innego znaczy 51% udziału w małym przedsiębiorstwie polonijnym, czy w stosunkach z krajami socjalistycznymi, a co innego w negocjacjach z „Kruppem”, „Shellem” czy dr A. Hammerem.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-9.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Ustawa powinna być kompleksowa, rozwiązywać sprawy małe i duże. Spróbujmy - w porozumieniu z doc. W. Kudłą - zintegrować tematykę.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-9.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Zgadzam się, że należy uprościć procedurę zezwoleń. Podzielam pogląd o roli PIHZ - organu, od którego opinii powinno zależeć wydanie zezwolenia.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-9.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Sprawa wymaganych 51% nie jest prosta. W niektórych krajach socjalistycznych wymaga się udziału krajowego w tej wysokości bez żadnych możliwości odchyleń. Należałoby dać ministrowi finansów uprawnienia do akceptacji odchyleń.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-9.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Kursu walutowego nie możemy obecnie opierać na założeniu równowagi popytu i podaży. Rada Ministrów uchwaliła, że kurs ten powinien być ustalony tak, by zapewniał opłacalność 75–85% eksportu. Wczoraj uzgodniono między ministrami finansów i handlu zagranicznego, że kurs ten wynosić ma 80 zł za 1 dolara i 68 zł za 1 rubla. Definitywne ustalenia nastąpią prawdopodobnie w kwietniu, po zaznajomieniu się z wynikami I kwartału. Należy się jednak spodziewać, że będą zbliżone do podanych wyżej wielkości. Dyskusje nad tym zagadnieniem jeszcze trwają. Kursu nie należy „wyciągać” w górę, by nie sankcjonować nienormalnej sytuacji rynkowej.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-9.5" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Sprawa pełnomocnika: wydaje się, że należy przyznać odpowiednie kompetencje Ministerstwu Finansów i ewentualnie wojewodom dla mniejszych przedsiębiorstw - bez tworzenia nowego urzędu, zajmującego się wydawaniem zezwoleń na uruchamianie nowych przedsiębiorstw.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-9.6" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Musimy dbać o swoją siłę roboczą w spółkach mieszanych: po pierwsze - dyrektorem musi być obywatel polski (kandydatura do uzgodnienia między partnerami); po drugie - pragniemy minimalizować zatrudnienie nie polskiej siły roboczej. Wyjątek powinni stanowić ludzie o rzadkich specjalnościach niereprezentowanych w Polsce. Pracownicy zagraniczni mieliby otrzymywać rodzaj diet za rozłąkę (w dewizach), co oczywiście nie przysługiwałoby naszym pracownikom.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-9.7" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">W kontekście reformy gospodarczej oraz dążeń do urealnienia konkursu i walki o złotówkę niesłuszne byłoby wprowadzenie enklawy dewizowej. Jedynie w poszczególnych przypadkach można będzie uzyskać zgodę na operacje całkowicie dewizowe, ale formą podstawową musi być złoty.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-9.8" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Istnieje już pięć projektów ustawy. Obecnie powstanie kolejny projekt. Będzie konsultowany społecznie, m.in. ze Zrzeszeniem Prawników Polskich, środowiskami praktyków i naukowców (mogę tu wymienić prof. Trąpczyńskiego i prof. Sołdaczuka). Następnie przewidziana jest konsultacja w prezydiach zespołów VIII i X Komisji ds. Reformy Gospodarczej. Przewiduje się konsultacje niewiążące z partnerami polonijnymi w postaci np. okrągłego stołu.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-9.9" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Wniosek ogólny: chodzi o maksymalne uproszczenie. Są jednak zwolennicy ustawy bardzo syntetycznej, którzy głoszą, że wszystko jest w kodeksie handlowym; inni - powołują się na funkcje promocyjne ustawy - twierdzą, że powinna ona zawierać powtórzenie z kodeksu handlowego.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-9.10" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Uwarunkowanie podstawowe: jak długo nie osiągniemy stabilizacji, nie ma co liczyć na większe powodzenie naszego działania w całej tej dziedzinie.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-9.11" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Zamykając obrady poseł Longin Cegielski (ZSL) podkreślił pożyteczny charakter wymiany poglądów. Dorobkiem dyskusji jest zawarcie „spółki” do tworzenia ustawy: minister S. Długosz zadeklarował włączenie wszystkich uczestników dyskusji do załatwiania problemu. Do prac przygotowawczych włączą się oczywiście także obie Komisje. Dyskusja poparła wiele wniosków poselskich oraz doc. W. Kudły i „Interpolcomu”.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-9.12" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Ustawa nie może być nacelowana tylko na przedsiębiorstwa z krajów II obszaru płatniczego: udział krajów socjalistycznych musi także wejść w treść tej ustawy.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-9.13" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Warunki, jakie stworzymy przepisami ustawy muszą być atrakcyjne. Nie zawężając ustawy do haseł, należy wiele spraw szczegółowych odesłać do umowy między kontrahentami. Konieczne jest, by zarządzenia wykonawcze były gotowe i rozpatrywane łącznie z ustawą. Projekty będą rozpatrywane prze z Komisję Handlu Zagranicznego, Komisję Prac Ustawodawczych, a tak że Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, dla której jest to problem produkcji zaopatrzeniowej (m.in. chodzi o części zamienne) i na rynek (tu zainteresowana jest także Komisja Handlu Wewnętrznego i Drobnej Wytwórczości).</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-9.14" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Dobrze by było, żeby PTE, PIHZ, „Interpolcom” i Towarzystwo „Polonia” pracowały nad przepisami wykonawczymi. Warto też pokusić się o projekty typowych umów dla przedsiębiorstw większych, średnich i drobnej wytwórczości. Chodzi o to, by solidnie przygotować projekt ustawy. Popieram wniosek min. W. Adamskiego w sprawie potrzeby konsultacji; okrągły stół jest niezbędny, trzeba mieć opinię kontrahenta zagranicznego.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-9.15" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz">Cieszy, że wnioski były zbieżne. Chodzi o dopływ kapitału zagranicznego - sprawę niezmiernie ważną dla częściowego łagodzenia kryzysu.</u> | |
| 159 | + </div> | |
| 160 | + </body> | |
| 161 | + </text> | |
| 162 | + </TEI> | |
| 163 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00029-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00029-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 29/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 52/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 29/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 52/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:3</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">52</note> | |
| 21 | + <date>1981-12-10</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="MinisterMarianKrzak" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Minister Marian Krzak</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełBarbaraKoziejŻukowa" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Barbara Koziej-Żukowa</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełHelenaGalus" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Helena Galus</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełIrenaLipińska" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Irena Lipińska</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełJanKamiński" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Jan Kamiński</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełJanKonieczny" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Jan Konieczny</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełJerzyBukowski" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Jerzy Bukowski</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełJózefCebula" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Józef Cebula</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełJózefGórniak" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Józef Górniak</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełPawełDąbek" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Paweł Dąbek</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="PosełWaldemarMichna" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Poseł Waldemar Michna</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="PosełWładysławCabaj" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Poseł Władysław Cabaj</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="PrzewodniczącyobradposełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 79 | + <persName>Przewodniczący obrad poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 82 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 83 | + </person> | |
| 84 | + <person xml:id="WiceministerJerzyGwiaździński" role="speaker"> | |
| 85 | + <persName>Wiceminister Jerzy Gwiaździński</persName> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="WiceprzewodniczącyJerzyGwiaździński" role="speaker"> | |
| 88 | + <persName>Wiceprzewodniczący Jerzy Gwiaździński</persName> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + <person xml:id="WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński" role="speaker"> | |
| 91 | + <persName>Wiceprzewodniczący Komisji Planowania przy RM Jerzy Gwiaździński</persName> | |
| 92 | + </person> | |
| 93 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 94 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + </particDesc> | |
| 97 | + </profileDesc> | |
| 98 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00029-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">W dniu 10 grudnia 1981 r. Komisje: Planu Gospodarczego, Budżetu I Finansów oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Zbigniewa Gertycha (PZPR)rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- rządowy projekt ustawy o prowizorium budżetowym na 1982 r. na tle projektu centralnego planu rocznego i szacunków budżetu na rok 1982.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu uczestniczył wiceprzewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Jerzy Gwiaździński, minister finansów Marian Krzak, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Sprawiedliwości i Narodowego Banku Polskiego.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Minister finansów Marian Krzak zreferował rządowy projekt ustawy o prowizorium budżetowym na 1982 r.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Mówca stwierdził, że przedstawienie projektu prowizorium budżetowego na 5 miesięcy przyszłego roku jest powtórzeniem praktyki zastosowanej w roku ub. Jednak okoliczności, jakie występują w naszej gospodarce w pełni uzasadniają to przejściowe rozwiązanie. Przede wszystkim decyduje o przyjęciu tego rozwiązania wprowadzanie reformy gospodarczej, a zwłaszcza reforma cen zaopatrzeniowych oraz nowe zasady w systemie finansowania przedsiębiorstw i w systemie ich opodatkowania. Trudno było obecnie należycie uwzględnić wszystkie skutki tych zasadniczych zmian ekonomicznych. Dopiero na podstawie planów przedsiębiorstw, nowych cen i rozliczeń wyników finansowych I kwartału będziemy mogli przedstawić nowy skorygowany projekt budżetu.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Przedstawione prowizorium dotyczy jedynie budżetu centralnego. Jeśli chodzi o budżety terenowe, to wzorem ubiegłorocznej ustawy o prowizorium, proponujemy ustalenie na cały rok dochodów własnych tych budżetów i dochodów pochodzących z dotacji budżetu centralnego. Oczywiście, w połowie przyszłego roku wydatki będą przeliczone stosownie do skutków zmian cen, ale nie zmieni to ustalonych przez rady narodowe na cały rok kierunków przeznaczenia środków.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Przedstawiany obecnie szacunek budżetu na 1982 r. i projekt prowizorium uwzględnia założenia projektu Centralnego Planu Społeczno-Gospodarczego w wariancie, który w chwili obecnej wydaje się najbardziej realistyczny. Jest to wariant korzystniejszy niż „wariant obaw”, ale nie tak korzystny jak można by sądzić z „wariantu nadziei”. Jeśli dalszy rozwój sytuacji będzie względnie pomyślny, to oczywiście projekt budżetu na cały rok sporządzać będziemy na podstawie wariantu korzystniejszego niż tzw. wariant podstawowy planu.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Wariant podstawowy zakłada pewien „rozruch”, gospodarki. Produkcja przemysłowa ma zwiększyć się o około 1%, a produkcja globalna rolnictwa o ok. 2%. Wszystkie wysiłki - jeśli temu sprzyjać będzie sytuacja społeczna, jeśli nastąpi większa konsolidacja społeczeństwa - zmierzać będą do tego, aby osiągnąć większy wzrost produkcji przemysłowej (o ok. 4% i rolnej)o ok. 3%/, a także odpowiednio wyższego dochodu narodowego.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Niewątpliwą rzeczą jest, że warunki w roku przyszłym będą trudniejsze od tegorocznych. Odczuwamy dziś dotkliwie skutki nierównowagi gospodarczej i finansowej. Reforma gospodarcza, której wdrożenie mają zapewnić uchwalone przez Rząd zasady działalności przedsiębiorstw w 1982 r., nie rozwiąże automatycznie i od razu wszystkich naszych trudności. Trzeba włożyć jeszcze wiele wysiłku w jej wdrożenie, zanim zacznie przynosić pożądane rezultaty.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Obecnie większość przedsiębiorstw uspołecznionych jest deficytowa. Ogromny wzrost kosztów osobowych, przy spadku produkcji sprawił, że w skali całej gospodarki uspołecznionej wpływy ze sprzedaży nie pokrywają kosztów działalności przedsiębiorstw. Budżet nie może przedsiębiorstwom zapewnić pomocy, gdyż bieżące dochody nie wystarczają na pełne sfinansowanie niezbędnych wydatków.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Aktualne oceny wskazują, że dochody bieżące budżetu w 1981 r. będą o ponad 50 mld zł niższe niż w 1980 r., pomimo zainkasowania kilkudziesięciu miliardów złotych z tytułu podwyżki cen napojów alkoholowych, paliw płynnych i papierosów oraz z tytułu kredytu państwowego otrzymanego w ramach pomocy przyznanej nam przez Związek Radziecki. Skutki tych przedsięwzięć nie mogą jeszcze zniwelować konsekwencji ogromnego wzrostu pieniężnych dochodów ludności, które nie mają żadnego uzasadnienia w dynamice produkcji i wydajności pracy. Ograniczenie czasu pracy w wyniku zwiększenia liczby wolnych sobót oraz skrócenie dziennego czasu pracy w wielu branżach spowodowało dotkliwy spadek produkcji wielu ważnych surowców, materiałów i półproduktów. Dotkliwy spadek produkcji węgla i niektórych surowców pociągnął za sobą spadek eksportu i w ślad za tym ograniczenia importowe dla celów produkcji, pogłębione wzrostem importu żywności. Rytm pracy przedsiębiorstw jest poważnie zakłócany strajkami i niepokojami społecznymi.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">W bieżącym roku nie można było niestety zlikwidować deficytu budżetowego. Warto wspomnieć, że nie byliśmy nawet w stanie sfinansować z budżetu podwyżek cen skupu mleka i żywca wieprzowego. Skutki tej operacji, oceniane w br. na ok. 100 mld zł, przedsiębiorstwa pokryły kredytem bankowym, który w gruncie rzeczy oznaczał w dużej mierze zwiększenie emisji pieniądza.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Poziom wydatków budżetowych w br. jest aż o 230 mld zł większy niż przed rokiem. Zadecydował o tym głównie wzrost świadczeń społecznych oraz wydatków budżetowych na potrzeby ochrony zdrowia, oświaty i innych usług socjalnych i kulturalnych, gospodarki komunalnej oraz zwiększenie dopłat do żywności. Te dziedziny są także w przyszłym roku elementem dynamizującym wydatki budżetowe.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Przełamanie trudności w roku przyszłym będzie w dużej mierze uzależnione od wprowadzenia zasad racjonalnej gospodarki finansowej przede wszystkim w przedsiębiorstwach oraz od podjęcia kroków równoważących rynek wewnętrzny.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Uzdrowienie finansów kraju trzeba rozpocząć od przedsiębiorstw. Nowy system ekonomiczny zakłada konsekwentne wdrożenie zasady, że przychody przedsiębiorstw powinny być jedynym źródłem pokrywania kosztów ich działalności, źródłem poprawy płac i rozwoju przedsiębiorstw. Zasada samofinansowania powinna wyzwolić duże rezerwy inicjatywy w poszukiwaniu możliwości wzrostu produkcji, obniżki kosztów materiałowych i wydajności pracy. Istnieje powszechne i uzasadnione przekonanie, że w każdym przedsiębiorstwie jest nie mało marnotrawstwa. Samofinansowanie nie pozwoli już na taki luksus, bo będzie to powodowało złą sytuację finansową przedsiębiorstw i ich załogi. Już w przyszłym roku reformy można liczyć na pewne rezultaty, choć nie będą one jeszcze duże. W każdym razie m.in. samofinansowanie musi doprowadzić do likwidacji presji na wzrost wydatków przedsiębiorstw, zwłaszcza płacowych, bez zapewnienia należytego przyrostu dochodów w drodze wzrostu produkcji, racjonalizacji zatrudnienia i oszczędnego zużycia surowców.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Prawie cały przyszłoroczny plan wzrostu dochodów bieżących budżetu, wynoszący ok. 160 mld zł, tj. o ok. 14% wynika głównie z szacunku podwyżek cen napojów alkoholowych, paliw płynnych i papierosów. Skala tego wzrostu jest przy tym o wiele za mała, aby można było przy jej pomocy sfinansować niezbędne zwiększenie wydatków budżetowych. Umowy społeczne i inne podjęte już decyzje, głównie socjalne powodują, że wydatki budżetu musimy zwiększyć w przyszłym roku aż o 240 mld zł, tj. o ponad 16%.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">I tak na przyszły rok niezbędne okazuje się zwiększenie wydatków na potrzeby ochrony zdrowia, oświaty i innych usług socjalnych i kulturalnych o ok. 50 mld zł, tj. o ponad 20%. Nie policzono tu jeszcze przewidywanych podwyżek płac w służbie zdrowia. Główną pozycję rosnących wydatków zajmują koszty wzrostu zatrudnienia, związane z rozszerzeniem tych usług oraz niezbędnymi podwyżkami płac. Nie mało środków pochłania również zwiększenie wydatków na leki. Konieczne jest także przeznaczenie większych środków na poprawę żywienia w szpitalach i zakładach opiekuńczo-wychowawczych oraz na pokrycie skutków wzrostu cen na towary i usługi nabywane dla potrzeb działalności socjalnej i kulturalnej.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Trzeba było założyć też bardzo wydatne zwiększenie wydatków na ubezpieczenia społeczne o 42 mld zł, tj. o 58%. Chodzi tu zwłaszcza o sfinansowanie części rekompensat z tytułu podwyżki cen przetworów zbożowych, zwiększenie zasiłków wychowawczych i dotacji na fundusz emerytalny.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Wysokie podwyżki cen skupu, jakich dokonano w bieżącym roku, nie znalazły, jak dotąd, należytego odbicia w poziomie cen detalicznych żywności. To właśnie jest główną przyczyną, że przewidujemy zwiększenie wydatków budżetowych na dotacje przedmiotowe o ok. 160 mld zł, tj. o ponad 56%.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Musimy w przyszłym roku liczyć się z dalszym wzrosłem wydatków związanych z rozliczeniami obrotów zagranicznych o 67 mld zł, tj. o 25%.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Wszystko to razem powoduje, że prezentowane prowizorium budżetowe założone zostało na podstawie rocznego szacunku budżetu, który zamyka się deficytem rzędu ponad 300 mld zł. Nie możemy przy tym pokryć istniejących obecnie niedoborów finansowych przedsiębiorstw, które szacuje się na sumę ok. 500 mld zł. Niedobór ten w części zostanie sfinansowany w ramach środków z przeceny zapasów, związanej z reformą cen zaopatrzeniowych.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Możliwość zrekompensowania tego ogromnego wzrostu wydatków budżetowych i zlikwidowanie deficytu w drodze ostrych nawet cięć oszczędnościowych na innych pozycjach wydatków budżetowych - mniej istotnych ze społecznego i państwowego punktu widzenia - jest bardzo ograniczona. Projektowane, ostre redukcje zatrudnienia w administracji centralnej (o blisko 20%) w sumie dadzą stosunkowo małą kwotę oszczędności, wynosząc w skali rocznej ok. 700 mln zł. Większe efekty oszczędnościowe w administracji powinny być osiągnięte w związku z likwidacją większości zjednoczeń. Wchodzi tu w rachubę suma oszczędności ok. 15-20 mld zł. Jednakże oszczędności z tego tytułu osiądą w sporej części w przedsiębiorstwach, które dotychczas te zjednoczenia utrzymywały. Wszystko to oznacza, że zrównoważenia budżetu musimy poszukiwać przede wszystkim po stronie wzrostu dochodów.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">W wielu krajach kapitalistycznych, przy tego typu trudnościach gospodarczych następuje zazwyczaj redukcja wydatków na cele socjalne i kulturalne. Rząd nasz jest rządem kraju socjalistycznego i pomimo ogromnych trudności gospodarczych nie może proponować sięgnięcia po ten drastyczny kierunek równoważenia budżetu. Nie można jednak zwiększać wydatków w tej sferze ponad wszelką miarę. W przeciwnym bowiem razie nadmierny wzrost wydatków budżetowych obróci się przeciw całemu społeczeństwu, jeszcze głębiej dezorganizując życie codzienne. Obecne rozmiary wydatków budżetu na 1982 r. mogą okazać się nadmierne, jeśli nie zostaną szybko wdrożone przedstawione wcześniej Sejmowi przez Rząd przedsięwzięcia stabilizacyjne.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chcemy, żeby w przyszłym roku finanse stały się elementem poprawy sytuacji gospodarczej to przede wszystkim musimy skończyć z praktyką podnoszenia wydatków bez należytego pokrycia. Nie wolno już programować żadnych nowych wydatków, choćby na najbardziej szlachetny cel, ani żadnych nowych regulacji płac, choćby najbardziej społecznie pilnych. Bez należytego zapewnienia pokrycia musi to doprowadzić do kompletnego chaosu, w którym wszystko co szlachetne i pilne społecznie straci swój sens.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Dla urealnienia dochodów niezbędna jest kompleksowa reforma cen. Reforma ta wcale nie musi oznaczać, jak to niekiedy twierdzi się, przerzucania kosztów kryzysu na barki ludzi pracy. Te koszty ludzie pracy odczuwają już dziś, a wyrażają się one w wydłużających się kolejkach, spekulacji, anarchii i żywiołowym wzroście cen targowiskowych. Ci, którzy wywierali i wywierają presję na nadmierny wzrost płac, ci którzy rzucali i rzucają chwytliwe hasła walki o rzekomą poprawę bytu w drodze tylko nominalnych podwyżek zarobków, skracania czasu pracy, ci wszyscy, którzy na tym budowali i budują swoją popularność, w gruncie, rzeczy działali i działają wbrew interesom ludzi pracy. Oni to w ostatnim roku uczynili i czynią nadal warunki bytu coraz trudniejszymi, coraz bardziej nie do zniesienia.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Niezbędne jest dokonanie także reformy cen detalicznych towarów i usług dla ludności. Reforma cen musi oczywiście obronić grupy ludności najniżej zarabiające.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Jedną z metod likwidacji luki inflacyjnej mógłby być podatek stabilizacyjny, proponowany przez działaczy PTE lub odpowiednio podwyższony podatek obrotowy, obciążający artykuły przemysłowe nie pierwszej potrzeby. Mogłoby to dać ok. 140 mld zł dochodów do budżetu. Jak wiadomo, w ramach programu stabilizacyjnego przewidziano również reformę cen artykułów żywnościowych, opału i energii elektrycznej. Reforma ta ma znaczenie głównie dla prawidłowego ustalania cen w proporcji do kosztów' a nie ma większego znaczenia drenażowego. Niemniej, przy niepełnej rekompensacie dla lepiej sytuowanych rodzin powinna przysporzyć również nieco dochodów budżetowych lub ograniczyć dotacje. Z tych samych względów niezbędna jest także zmiana pasażerskich taryf przewozowych. Dotyczy to także czynszów w mieszkaniach kwaterunkowych, przy czym w tym ostatnim przypadku należałoby wykorzystać dobre doświadczenia lat sześćdziesiątych, co do sposobu rekompensaty. Wreszcie szybkiego wdrożenia wymaga podwyżka opłat radiowych i telewizyjnych, bo nie pokrywają one nawet kosztów działalności Radia i Telewizji.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Dopiero ten cały kompleks przedsięwzięć, przewidujący rekompensatę dla niżej zarabiających, uzupełniony prawem przedsiębiorstw do korekty cen artykułów o mniej istotnym dla zaopatrzenia ludności znaczeniu, może doprowadzić do przezwyciężenia dysproporcji pomiędzy przychodami pieniężnymi ludności a wartością dostaw towarów i usług na jej zaopatrzenie. Jest to zarazem warunek, aby pobudzić produkcję dóbr konsumpcyjnych, bo żadne przestawienie produkcji nie da rezultatu, jeśli będzie ona deficytowa. Oczywiście trzeba robić wszystko dla podwyższenia produkcji rynkowej i przestawienia struktury produkcji pod kątem potrzeb rynku i rolnictwa przy zapewnieniu realnych cen.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Przeprowadzenie powyższych operacji pozwoliłoby także zrównoważyć budżet, którego dochody zapewniłby system podatkowy przewidziany w reformie.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">W dyskusji nad reformą padały często sugestie, aby budżet nie przejmował od przedsiębiorstw rzekomo zbyt wiele środków w formie podatków, ale nawet by dotował przedsiębiorstwa w dodatkowe środki obrotowe. Banki natomiast, wg tych sugestii, nie powinny żałować dla przedsiębiorstw tanich kredytów.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Nie sposób wymyślić nic bardziej zgubnego w obecnych warunkach dla celów, którym ma służyć reforma. Trudno bowiem zasilać z budżetu przedsiębiorstwa, gdy budżet jest deficytowy, nie można też udzielać kredytu, gdy przedsiębiorstwo nie jest w stanie pokryć spłaty jego kosztów.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Oczywiste jest przecież, że samodzielne przedsiębiorstwo musi na siebie zarobić, a więc samo musi wygospodarować środki. Nie nadmiar, a szczupłość środków finansowych w przedsiębiorstwie skłaniać je będzie do wyzwalania rezerw obniżki kosztów, do pełnego wykorzystania możliwości produkcyjnych i racjonalnego zatrudnienia. Wtedy tylko - wykorzystując kredyty bankowe - przedsiębiorstwo będzie w stanie je spłacić i zarobić na podwyżkę płac oraz wygospodarować środki na dalszy rozwój. Wg naszych przeliczeń, po wprowadzeniu reformy budżet będzie przejmować tylko ok. 50% zysków, czyli nie więcej niż w wielu krajach kapitalistycznych. Proponowany system podatkowy nie jest przy tym bardziej rozbudowany, niż np. na Węgrzech czy w Jugosławii. Przewidujemy też ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw podejmujących inwestycje rozwojowe. Poza tym przewiduje się możliwość moratorium na spłatę kredytów zaciągniętych w latach ubiegłych, co powinno ułatwić wielu przedsiębiorstwom start do reformy.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Reforma gospodarcza wraz z reformą cen powinna przywrócić właściwa rolę polskiego złotego. Aby pieniądz spełniał swą rolę trzeba mu przywrócić jego funkcje. Nie można więc dalej tolerować sytuacji, w której wzrost płac, stanowiących główny strumień pieniądza, nie będzie miał pokrycia we wzroście wydajności pracy i produkcji społecznie potrzebnej; Oznacza to między innymi, że musimy także zerwać z praktyką płacenia również wtedy gdy nie pracuje się. Niestety w tym względzie rozwinęła się u nas praktyka nie spotykana w skali światowej. Zmieni zapewne tę praktykę uchwalenie ustawy o związkach zawodowych i wprowadzenie zasady samofinansowania przedsiębiorstw. Żadne racje społeczne nie są tu w stanie zmienić nieubłaganej rzeczywistości, że za tego rodzaju praktyki jak wypłacanie zarobków bez pracy płacą ci co nie strajkują, im to pogarsza się warunki bytu, a w końcowym efekcie pogarszają sobie warunki bytu także ci, co strajkują.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-1.33" who="#Sprawozdawca">Sytuacja ta była możliwa przy braku należytych reguł samofinansowania i gdy banki udzielały przedsiębiorstwom kredytów na każde ich żądanie. Reforma oznacza, że musi nastąpić zerwanie z automatyzmem kredytowania, umożliwiającym wypłacanie większych wynagrodzeń za pracę niż pozwalają na to osiągane przez przedsiębiorstwa dochody. Takie przedsiębiorstwa, które nie mogą na siebie zarobić i opłacić należnych podatków muszą być poddane zabiegom sanacyjnym, a jeśli to nie pomoże - likwidowane. Inaczej bowiem stają się przedsiębiorstwami żyjącymi na koszt społeczeństwa. Nie można stwarzać sytuacji, w której pieniądze na zakup chleba, czy innych produktów żywnościowych pracownicy będą otrzymywać w formie dotacji z budżetu, a nie w formie wynagrodzenia za pracę, które powinno zostać przez zakład wygospodarowane w ramach jego działalności produkcyjnej lub usługowej. Trzeba też pamiętać, że z podwyżek cen korzystają w pierwszym rzędzie przedsiębiorstwa. Uzasadnione jest więc, aby część tych korzyści przeznaczyły na rekompensaty podwyżek dla swoich pracowników.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-1.34" who="#Sprawozdawca">Sytuacja ekonomiczna kraju sprawia, że w przyszłym roku musimy postępować bardzo ostrożnie ze zwiększaniem wydatków budżetu nawet na cele socjalne. Jest wiele spraw do załatwienia, ale załatwiajmy je wtedy, gdy osiągniemy pozwalający na to wzrost dochodu narodowego. Dlatego też wszelkie programy socjalne muszą być odpowiednio rozłożone w czasie.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-1.35" who="#Sprawozdawca">W toczonych aktualnie dyskusjach najwięcej uwagi poświęcamy poprawie warunków socjalnych, nie oglądając się na możliwości, a często i pozycję poszczególnych grup społecznych. Na przykład po wysokich podwyżkach cen skupu nastąpił znaczny wzrost dochodowości gospodarki chłopskiej. Natomiast obciążenia rolników na rzecz budżetu państwa stały się bardzo małe. Wynoszą one zaledwie ok. 6 mld zł. Myślę, że tę sprawę należy mieć na uwadze, gdy dyskutuje się problem podwyżki rent dla rolników.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-1.36" who="#Sprawozdawca">Na razie nie przedstawiamy żadnych nowych propozycji odnośnie zmiany obciążeń podatkowych indywidualnych gospodarstw rolnych. Niemniej jednak w 1982 r. sprawa wymaga analizy, mającej na uwadze zarówno interes wzrostu produkcji rolnej, jak i sprawiedliwość społeczną.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-1.37" who="#Sprawozdawca">Generalnym założeniem naszej polityki podatkowej Wobec jednostek gospodarki nieuspołecznionej jest oczywiście pobudzanie rozwoju produkcji. Dlatego bardzo ostrożnie podchodzimy do wszelkich propozycji zmian. Jednakże nie znaczy to, że wolno nam pominąć aspekt równomiernego obciążenia podatkowego wszystkich grup ludności.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-1.38" who="#Sprawozdawca">Dlatego m.in. przygotowaliśmy i chcemy przedstawić Wysokiemu Sejmowi propozycję upowszechnienia podatku wyrównawczego. Tak, aby obejmował on bez wyjątku wszystkich tych, którzy osiągają szczególnie wysokie dochody. Kwotę, od której obowiązywać powinien ten podatek musimy oczywiście podnieść, musimy też złagodzić nieco jego progresję.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-1.39" who="#Sprawozdawca">W rozważaniach nad drogami poprawy tak trudnej sytuacji gospodarczej kraju często zgłaszane są propozycje wymiany pieniędzy. W związku z tym jeszcze raz chciałbym wyjaśnić, że zmiana pieniądza nic nie pomoże naszej gospodarce. Zły jest nie tyle znak pieniężny, ile sposób wykorzystywania kategorii pieniężnych w naszej gospodarce. Żeby pieniądz był dobry i ceniony musi być wypłacany tylko za rzeczywiście wykonaną, społeczne użyteczną pracę, za wytwarzanie dóbr lub usług poszukiwanych na rynku krajowym lub zagranicznym.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-1.40" who="#Sprawozdawca">Warunkiem funkcjonowania zdrowego pieniądza jest zapewnienie, aby ludzie za posiadane pieniądze w każdej chwili mogli kupić potrzebne im towary. Oznacza to, że ceny towarów muszą być cenami równowagi, czyli takimi cenami, przy których popyt równoważy się z podażą. Z chwilą więc gdy rosną dochody ludności, a nie rośnie produkcja muszą rosnąć ceny. W przypadku przeciwnym pojawia się czarny rynek, spekulacja i inne aż zbyt dobrze nam dziś znane schorzenia.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-1.41" who="#Sprawozdawca">Kolejnym warunkiem uzdrowienia zarówno pieniądza, jak i budżetu państwa jest takie kształtowanie cen, aby w pełni pokrywały koszty produkcji.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-1.42" who="#Sprawozdawca">Uzdrowienie pieniądza wymaga wreszcie, abyśmy stosowali właściwą cenę na sam pieniądz. Jak wiadomo własną ceną pieniądza jest procent. Nie może być uznana za właściwą praktyka, w której stosuje się wysokie oprocentowanie wkładów oszczędnościowych przy niskim oprocentowaniu większości udzielanych przez banki kredytów, W naszej sytuacji konieczne jest, aby przeciętne oprocentowanie kredytów było wyższe od oprocentowania wkładów oszczędnościowych. Pożyczki bankowe powinny być zaciągane przez przedsiębiorstwa, producentów i ludność z dużą rozwagą na zaspokojenie ważnych potrzeb lub na inwestycje zapewniające spłatę kredytu nawet z wysokimi odsetkami. Ostatnio podjęte przez Rząd decyzje podwyższyły oprocentowanie wkładów płatnych na każde żądanie z 4% do 6% rocznie, wkładów w formie lokacyjnych bonów oszczędnościowych z 9 do 15%, a imiennych wkładów 36-miesięcznych z 8 do 13%. Podwyżka oprocentowania jest więc bardzo wysoka.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-1.43" who="#Sprawozdawca">Ostatnia wreszcie sprawa, którą chciałbym poruszyć, to problem rewaloryzacji wkładów oszczędnościowych w związku z zamierzoną generalną reformą cen detalicznych żywności. Jest to wprawdzie praktyka na świecie nie stosowana, wydaje się jednak, że w naszych warunkach znajduje pewne uzasadnienie. Przy stosowanym w przeszłości niskim i dość stabilnym oprocentowaniu, przewidywanie jednorazowych, większych ruchów cen usprawiedliwia odpowiednie przeliczenie wkładów oszczędnościowych, zwłaszcza gdy chodzi o ciężko zapracowane drobne oszczędności. Dlatego zastosujemy rewaloryzację wkładów do pewnych sum oszczędności po potrąceniu, rzecz jasna, stopy procentowej.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-1.44" who="#Sprawozdawca">Jestem przekonany, że po rozpatrzeniu projektu prowizorium oraz po wdrożeniu skorygowanych zasad polityki finansowej i założeń reformy gospodarczej powstanie mocny fundament dla istotnego zwrotu w sytuacji gospodarczej kraju w interesie przywrócenia równowagi i otworzenia perspektywy dla bardziej pomyślnego rozwoju na najbliższą przyszłość.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-1.45" who="#Sprawozdawca">Zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Jerzy Gwiaździński zreferował projekt centralnego planu gospodarczego na rok 1982. Poinformował, że Rada Ministrów nie przyjęła jeszcze tego projektu, polecając wprowadzić wiele poprawek. W najbliższych dniach poprawiony projekt przedstawiony będzie rządowi ponownie i następnie zostanie skierowany do Sejmu.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-1.46" who="#Sprawozdawca">Cały projekt i jego rozwiązania determinowane są przez trzy zasadnicze elementy: bilans płatniczy, zasoby surowców krajowych oraz sytuację pieniężno-rynkową, charakteryzującą się już w końcu III kwartału br. utratą wielu funkcji pieniądza.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-1.47" who="#Sprawozdawca">Plan składa się z trzech części: 1) prognostyczno-informacyjnej, 2) stanowiącej oraz 3) instrumentarium, które ma zapewnić zwiększenie efektywności działania przedsiębiorstw państwowych (część ta, uchwalona przez Radę Ministrów 30 listopada br., publikowana jest w formie broszury - załącznika do „Trybuny Ludu”).</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-1.48" who="#Sprawozdawca">Projekt planu opracowano w dwóch wariantach. Pierwszy - to projekt nazywany uprzednio „podstawowym”, a stanowiący ścieżkę między wariantami „nadziei” i „obaw”. Drugi zbliżony jest do „wariantu nadziei”, będzie mógł być realizowany jeżeli warunki będą kształtowały się lepiej.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-1.49" who="#Sprawozdawca">Kluczem założeń planu jest sytuacja w dziedzinie handlu zagranicznego. Wielki nacisk kładzie się na aktywizację eksportu, który w wariancie I ma wzrosnąć o 7%, a w II - o 14%. Różnica wynika przede wszystkim z różnej dynamiki eksportu do krajów II obszaru płatniczego. Jeżeli chodzi o obszar I, to oba warianty przewidują wzrost eksportu o 6,1% do wysokości 2,6 mld zł dew.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-1.50" who="#Sprawozdawca">Eksport do krajów II obszaru w wariancie I wzrasta o 8%, w II zaś - o 24%. W zależności od tego opracowano plan importu. W wariancie podstawowym import musiałby być mniejszy niż w br. o 3,1%, a w wariancie bardziej optymistycznym przewiduje się wzrost o 0,4%.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-1.51" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chodzi o obszar I, import byłby o 4 punkty niższy w porównaniu z tegorocznym. Z krajami tego obszaru zakłada się ujemne saldo bilansu handlowego, przekraczające 4 mld zł dew. Oznacza to, że zadłużamy się również w krajach I obszaru.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-1.52" who="#Sprawozdawca">Import z krajów II obszaru w wariancie I byłby niższy o 1,5% od tegorocznego, w wariancie zaś bardziej optymistycznym (to znaczy - o ile zrealizowany byłby wyższy eksport) planuje się wzrost eksportu w tym kierunku o 7%.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-1.53" who="#Sprawozdawca">Warunki handlu kształtują się niezbyt korzystnie. Na podstawie analizy sytuacji na rynkach światowych, obejmujących 27 podstawowych towarów nabywanych w krajach II obszaru, należy liczyć się z tym, że ceny 20 towarów będą wyższe niż w br., przy czym ceny 1/3 towarów wzrosną więcej niż o 10%. Spowoduje to znacznie szybszy wzrost cen importowanych od cen, które będziemy mogli uzyskać za wyroby przez nas eksportowane.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-1.54" who="#Sprawozdawca">Założenia przewidują bardzo istotną zmianę struktury importu, przede wszystkim z II obszaru. Nastąpić musi mianowicie dalszy spadek importu dóbr inwestycyjnych. W tej dziedzinie w roku bież. nie udało się zahamować wszystkich dostaw objętych wcześniejszymi kontraktami. Wyniosą one w br. 2,2 mld zł dew., a na rok przyszły przewiduje się 1,7 mld zł dew.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-1.55" who="#Sprawozdawca">Import rynkowy staramy się utrzymać w obu wariantach na poziomie 1,5 mld zł dew.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-1.56" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chodzi o import zbóż i pasz, to przewiduje się jego zmniejszenie z 5,5 do 4 mld zł dew. Import zaopatrzeniowy będzie mógł dzięki temu wzrosnąć w wariancie I z 10, 6 do 12 mld zł dew., a w wariancie II - do ok. 13 mld zł dew. Import ten determinuje poziom produkcji przemysłowej, której wysoka importochłonność ukształtowała się w latach siedemdziesiątych.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-1.57" who="#Sprawozdawca">Wielkość całego importu określana jest przez: rozmiary eksportu, możliwość zaciągnięcia dalszych kredytów i ewentualne refinansowanie zadłużenia. Zmiany mogą dotyczyć tylko struktury, a więc w praktyce - importu rynkowego oraz zbóż i pasz. Inaczej grozi dalszy spadek produkcji dla rynku i na eksport. Schodzimy wówczas na coraz niższy poziom. Sygnalizuje to spadek produkcji przemysłu maszynowego w IV kw. br., spowodowany ograniczeniami importu, który stanowi co prawda ułamek procenta kosztów, ale warunkuje normalną produkcję.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-1.58" who="#Sprawozdawca">Przychody ludności w I wariancie określa się na poziomie 2.370 mld zł, co oznacza wzrost o 14% w porównaniu z br. Zakłada się przy tym, że fundusz płac wzrośnie o ok. 9% (z uwzględnieniem skutków wprowadzenia reformy gospodarczej). Świadczenia społeczne wzrastają (w każdym wariancie) o 19,8% do 307,4 mld zł. Wyraża się w tym funkcja państwa socjalistycznego, które realizuje cele społeczne mimo głębokiego kryzysu.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-1.59" who="#Sprawozdawca">Przewidywane dochody rolników określa się na 440 lub 450 mld zł, co stanowi wzrost o 17,8 względnie 20%.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-1.60" who="#Sprawozdawca">Przewidywana skala luki inflacyjnej waha się w granicach ok. 0,5 biliona zł. Jest to rachunek bardzo umiarkowany, gdyż w br. luka ta wyniesie również 0,5 biliona zł. Wynika stąd, że stoimy przed co najmniej powtórzeniem sytuacji tegorocznej.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-1.61" who="#Sprawozdawca">Jeżeli nie podejmie się działań antyinflacyjnych, stoimy przed zjawiskiem, które można porównać z narastaniem hiperinflacji.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-1.62" who="#Sprawozdawca">W planie zakłada się posunięcia w dziedzinie przywracania równowagi pieniężnej. Posunięcia te obejmują:</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-1.63" who="#Sprawozdawca">1) wzrost cen żywności na ok. 450 mld zł,</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-1.64" who="#Sprawozdawca">2) wzrost opłat komunikacyjnych o co najmniej 40 mld zł,</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-1.65" who="#Sprawozdawca">3) konsekwencje podwyżek cen w wyniku wprowadzenia cen regulowanych (na ok. 60 mld zł) i wolnych cen na artykuły przemysłowe (na ok. 160 mld zł).</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-1.66" who="#Sprawozdawca">Strumieniowi ruchu cen towarzyszyć będzie system rekompensat dla ludności, z tym, że rekompensata będzie pełna dla najniżej zarabiających. Gdyby miało nastąpić opóźnienie podwyżek cen żywności i w innych działach, trzeba byłoby szybko i w szerokim zakresie wprowadzić podatek stabilizacyjny który przejmowałby znaczną część nawisu inflacyjnego.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-1.67" who="#Sprawozdawca">Plan dostaw towarowych na zaopatrzenie rynku, uwzględniając prawdopodobny skup, możliwości importu i produkcji przemysłowej, przedstawia się następująco: dostawy mięsa w I wariancie mają wynosić 1.423 tys. ton (poziom tegoroczny - 1.706 tys. ton), a w wariancie II - 1.533 tys. ton. Potrzeby - według szacunku MHWiU - oblicza się na 1.850 tys. ton.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-1.68" who="#Sprawozdawca">Wysokość dostaw jaj określa się na 2.800 mld sztuk. Masła na 237 do 250 tys. ton, przy potrzebach określanych na 285 tys. ton (dostawy tegoroczne - 262 tys. ton). Proszek do prania: projekt planu - 190 tys. ton, dostawy tegoroczne - 178, a potrzeby 240 tys. ton. Mydło: plan - 64 tys. ton, dostawy tegoroczne 57, a potrzeby - 75 tys. ton.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-1.69" who="#Sprawozdawca">W dostawach surowców najważniejszą rolę odgrywa oczywiści węgiel, którego wydobycie determinuje poziom produkcji przemysłowej. Do bilansu przyjęto wydobycie 170 mln ton (w br. - 162,5 mln ton), czyli zakłada się wzrost o 4,5%.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-1.70" who="#Sprawozdawca">Bilans przewiduje, że dostawy dla przemysłu wzrosną o 2,1%, w tym na produkcję energii elektrycznej - o 1,7%, ale np. na produkcję koksu będą o 1,7% niższe od tegorocznych. Wzrosną o 17% dostawy dla cementowni.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-1.71" who="#Sprawozdawca">Eksport węgla wzrosnąć ma o 12% do poziomu 17,2 mln ton, przy czym do krajów I obszaru ma wynieść 9 mln ton (w br. - 7, 4 mln ton), a do krajów II obszaru - 8,2 mln ton (8 mln ton). Wynika z tego, że eksport węgla do II obszaru, niestety, utrzyma się na poziomie tegorocznym.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-1.72" who="#Sprawozdawca">Zwiększone dostawy węgla dla energetyki umożliwią wzrost produkcji energii elektrycznej o 1,8%, ale wskutek konieczności przeznaczenia większych ilości energii dla rolnictwa i sektora bytowo-komunalnego, dostawy dla przemysłu będą musiały być nieco niższe niż w br. Powinno to zmusić do oszczędniejszej gospodarki i do ograniczenia produkcji najbardziej energochłonnej.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-1.73" who="#Sprawozdawca">Dzięki zwiększonym dostawom węgla planuje się wzrost produkcji cementu z 13,7 w br. do 16,2 mln ton w roku przyszłym. Cement kierowany będzie przede wszystkim dla budownictwa indywidualnego (wzrost dostaw z 4,1 do 5,9 mln ton), co spowoduje, że uspołecznione budownictwo mieszkaniowe otrzyma tylko 2,7% cementu więcej.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-1.74" who="#Sprawozdawca">Produkcja wyrobów walcowanych musi być ustalona na poziomie niższym od tegorocznego, wskutek czego zmniejszą się dostawy dla szeregu działów gospodarki narodowej.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-1.75" who="#Sprawozdawca">Dochód narodowy przy wzroście globalnej produkcji przemysłowej w wariancie I o 0,7% i II - o 3,8% oraz produkcji rolnej o 2 do 3,5%, dochód narodowy wytworzony w wariancie I będzie niższy od tegorocznego o 2,7%, a w II utrzyma się na poziomie tegorocznym. Jako konsekwencja utrzymania się salda ujemnego z krajami I obszaru i konieczności przechodzenia na saldo dodatnie z krajami II obszaru, dochód narodowy podzielony zmniejszy się: w I wariancie o prawie 5%, w II - o 3,2%. Wobec niemożliwości dalszego zmniejszania inwestycji, ogranicza to spożycie z dochodów osobistych ludności.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-1.76" who="#Sprawozdawca">Globalny poziom inwestowania określa się w wariancie I na 420, a w wariancie II na 430 mld zł. Udział inwestycji netto w dochodzie narodowym spada z 10,3% w roku bież. do 7,7% w wariancie I i 8,1% w wariancie II.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-1.77" who="#Sprawozdawca">Podstawowym składnikiem o charakterze obligatoryjnym są programy operacyjne. Programów tych jest 9. Dotyczą one: dostaw nawozów i środków ochrony roślin, przetwórstwa mleka, zaopatrzenia rolnictwa w części zamienne oraz najbardziej podstawowe maszyny i urządzenia, ochrona zdrowia, zapewnienia środków utrzymania higieny osobistej, produkcji odzieży i obuwia dla dzieci i młodzieży, środków materiałowych dla potrzeb wydobycia węgla kamiennego, jakościowych wyrobów walcowanych, niezbędnych do produkcji węgla kamiennego, części zamiennych dla rolnictwa i przetwórstwa mleka, zapewnienia wzrostu eksportu (program ten składa się z kilku podprogramów).</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-1.78" who="#Sprawozdawca">Jest też problem podziału zasobów surowcowych i materiałowych. Obejmuje on dwa główne elementy: sprawę handlu zagranicznego, a zatem wyznaczanie wielkości importu surowców i materiałów oraz zagadnienia inwestycyjne. W planie przyszłorocznym wyznaczane będą jedynie inwestycje centralne, które koncentrują się głównie w przemyśle węglowym, energetyce oraz w kompleksie żywnościowym. Przewiduje się znaczne nakłady (2,4 mld zł) na kontynuację inwestycji w „Ursusie” oraz 3,1 mld zł na budowę odlewni w Lublinie, ściśle związanej z uruchomieniem produkcji ciągnika licencyjnego. Przewiduje się również inwestycje związane z produkcją nawozów, środków ochrony roślin i środków higieny osobistej oraz ochroną zdrowia.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-1.79" who="#Sprawozdawca">W roku 1982 wystąpią charakterystyczne zmiany w strukturze inwestycji. Będą się one koncentrowały na takich głównych działaniach jak budownictwo mieszkaniowe, kompleks żywnościowy oraz inne inwestycje ze sfery konsumpcji społecznej. Nakłady na budownictwo mieszkaniowe utrzymają się na poziomie tegorocznym. Przewiduje się na ten cel 126 mld zł co stanowiło 30% całości nakładów. Na kompleks żywnościowy zamierza się wydać 112 mld zł, to jest ok. 28% nakładów inwestycyjnych. Jest to również na poziomie tegorocznym. Inwestycje ze sfery socjalnej pochłoną 25 mld zł, z czego 9,4 mld zł przeznaczonych zostanie na ochronę zdrowia (wobec 8,6 mld zł wydanych na ten cel w br.).</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-1.80" who="#Sprawozdawca">Na cały kompleks paliwowy zamierza się przeznaczyć 50 mld zł to jest 12% nakładów, a nakłady na wszystkie pozostałe działy nie przekroczą 100 mld zł. W br. inwestycje te pochłonęły 146 mld zł i stanowiły 1/3 tegorocznych nakładów inwestycyjnych. W roku przyszłym ich udział spadnie do 24%. Konieczność inwestowania przede wszystkim w preferowanych działach jest oczywista. Muszą więc być poświęcone inne działy gospodarki. Ponieważ nie ma możliwości podejmowania nowych inwestycji poza sferami chronionymi, ograniczeniu będzie musiała ulec część inwestycji kontynuowanych.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-1.81" who="#komentarz">(Dyskusja)</u> | |
| 91 | + </div> | |
| 92 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 93 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełZbigniewGertych">Mamy następujące wątpliwości: 15 i 16 bm. odbędzie się posiedzenie Sejmu, 21 bm. kolejne posiedzenie, poświęcone pierwszemu czytaniu ośmiu projektów ustaw, związanych z wprowadzeniem reformy gospodarczej, a 29 bm. mamy uchwalić prowizorium budżetowe. Jest więc pora przedstawienia posłom informacji na temat przyszłorocznego planu. Tymczasem właściwy plan będzie budowany dopiero po zasięgnięciu informacji z przedsiębiorstw, gdzieś w marcu. Czy więc te dokumenty, które dostaniemy jeszcze w tym miesiącu, będą stanowić wstępny projekt planu, czy też tylko informację na jego temat?</u> | |
| 94 | + </div> | |
| 95 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 96 | + <u xml:id="u-3.0" who="#WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Komisja Planowania jest zobowiązana przedstawić obecnie projekt planu Radzie Ministrów, a wkrótce po tym przedstawiony on zostanie Sejmowi. Jest to centralny plan społeczno-gospodarczy, a nie informacja o planie. Uważamy, że część prognostyczno-informacyjna planu musi natychmiast trafić do Sejmu.</u> | |
| 97 | + </div> | |
| 98 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 99 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełZbigniewGertych">Czy to znaczy, że otrzymamy centralny plan społeczno-gospodarczy w najbliższych dniach, z tym, że będzie on musiał ulec zmianie po przyjściu informacji z przedsiębiorstw?</u> | |
| 100 | + </div> | |
| 101 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 102 | + <u xml:id="u-5.0" who="#WiceprzewodniczącyJerzyGwiaździński">Tak. Będzie to centralny plan społeczno-gospodarczy z tym, że trudno jest dziś jeszcze przewidzieć jaka będzie korekta tego planu po I kwartale. Jeśli plany przedsiębiorstw będą w istotny sposób odbiegały w dół od pierwotnego wariantu, to może powstać wariant mniej optymistyczny. Z tym wariantem rząd będzie musiał, wystąpić do Sejmu.</u> | |
| 103 | + </div> | |
| 104 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 105 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZbigniewGertych">Wszystko więc wskazuje na to, że prace nad centralnym planem społeczno-gospodarczym na rok przyszły zaczniemy w styczniu.</u> | |
| 106 | + </div> | |
| 107 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 108 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Czy są w ogóle potrzebne prace nad planem już teraz, jeśli w marcu trzeba je będzie podjąć ponownie?</u> | |
| 109 | + </div> | |
| 110 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 111 | + <u xml:id="u-8.0" who="#WiceprzewodniczącyJerzyGwiaździński">Z naszych ocen wynika, że dawny środkowy wariant planu, a obecnie pierwszy, będzie wariantem najbardziej prawdopodobnym i że będzie najbliższy planom przyjętym przez przedsiębiorstwa. Reforma gospodarcza wprowadza zupełnie nowy obraz planu. Nie zawiera on żadnych wielkości produkcji, a tylko przewidywanie tej wielkości. Kiedyś założenia planu pokrywały 90% planowanego obszaru, dziś rządowe programy operacyjne, które stanowią obligatoryjną część planu, pokrywają zaledwie 40% tego obszaru.</u> | |
| 112 | + </div> | |
| 113 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 114 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełBolesławStrużek">W materiale o prowizorium budżetowym stwierdza się wyraźnie, że do końca maja 1982 r. Sejm rozpatrzy projekt planu i budżetu na rok przyszły. Oznacza to, że teraz nie będziemy rozpatrywali projektu planu na 1982 r.</u> | |
| 115 | + </div> | |
| 116 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 117 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">We wszystkich dyskusjach na temat opodatkowania przedsiębiorstw ciągle przewija się ta samą myśl: jak najmniej dać do budżetu, jak najwięcej z niego wziąć. Woła się o więcej dla nauki, kultury, zdrowia. Nie można systemu finansowego przedsiębiorstw traktować w oderwaniu od wszystkich innych systemów finansowych funkcjonujących w państwie, a będących częścią składową budżetu. Budżet sam dochodów nie tworzy, tworzą go tylko i wyłącznie przedsiębiorstwa. Skąd brać pieniądze, jeśli nie z produkcji?</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Już drugi rok z rzędu nasz budżet zamyka się deficytem. Deficyt taki byłby do przyjęcia, jeśli mielibyśmy realne szanse wyrównania go w następnych latach. Jeśli jednak takich szans nie ma, to pozostaje tylko zmniejszenie wydatków. W przeciwnym razie będzie się drukować coraz więcej pieniędzy, a co to oznacza, nie trzeba nikomu tłumaczyć.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-10.2" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Nie mamy dzisiaj możliwości uchwalić budżetu, dlatego musimy uchwalać prowizorium budżetowe. Przy tej okazji niepokoi, że zakładając zmianę uprawnień rad narodowych, nie przewidziano na to odpowiednich środków. Nie wystarczy zwiększyć zadań, trzeba na to dać pieniądze. W tym roku nie przekazano radom nic z budownictwa spółdzielczego. Od roku 1982 zacząć się ma budownictwo rad narodowych. Rady nie mają żadnych środków na remonty istniejącej substancji mieszkaniowej, co jest tym dotkliwsze, że nie ma pieniędzy na nowe budownictwo. Remonty są bardzo ważne ze względu na dekapitalizację tego budownictwa. Pamiętajmy o Siemianowicach, gdzie u osób zginęło pod gruzami od lat nieremontowanego domu.</u> | |
| 120 | + </div> | |
| 121 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 122 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJózefKijowski">W warunkach zupełnego rozregulowania systemu finansowego i rynku, jedynym rozwiązaniem jest uchwalenie prowizorium, Nie widzę innych możliwości. Przyjęta technika jest prosta i zrozumiała, ale oparta na kruchych podstawach, wcześniej sporządzonego projektu budżetu. Nie znajdziemy jednak dzisiaj lepszej formuły, dlatego opowiadam się za uchwaleniem prowizorium, które stanowić ma 5/12 projektu budżetu.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PosełJózefKijowski">Zwraca uwagę fakt, że część dochodową prowizorium wyszacowano bardzo optymistycznie. Zakłada się, że samodzielne, samorządne i samofinansujące się przedsiębiorstwa wykorzystają wszelkie możliwości zwiększenia dochodów, że zwiększą akumulację, z czego będzie mogło korzystać i państwo i załogi. Założenie to jest słuszne na dalszą przyszłość, nie sprawdzi się jednak w najbliższych miesiącach. Teraz mamy rynek producenta, a nie konsumenta, dlatego nikt nie musi zabiegać o nabywcę. Najprostszą drogą do zwiększania zysków jest podwyższanie cen. Taką tendencję można już zaobserwować na przykładzie rzemiosła. Pod presją załóg, zakłady będą wybierały tę najłatwiejszą drogę. Reszta - to dobre chęci.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PosełJózefKijowski">W przewidywanych w prowizorium wydatkach nie uwzględniono wszystkich tych, o których już dzisiaj wiadomo, że będą konieczne.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PosełJózefKijowski">Niedawno prasa zachodnia opublikowała informację, że nasz kraj dysponuje na określony dzień zasobami w wysokości 1 mln dolarów. Gdyby wszyscy ci, którzy mają dewizowe zasoby w banku chcieli je podjąć, okazałoby się to niemożliwe. Jeśli tak jest, to zasoby finansowe państwa są żadne.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PosełJózefKijowski">W takiej sytuacji, prowizorium budżetowe zakłada finansowanie deficytu budżetu. Deficyt ten jest znacznie większy niż zakładamy. Są kraje, które stosują ten sposób finansowania, ale tylko przejściowy. U nas takie działanie może mieć niszczące skutki, m.in. może spowodować gwałtowne rozkręcanie spirali inflacyjnej. Przyjęcie rozważanego przez nas rozwiązania, nakazują względy polityczne. Trzeba pamiętać jednak, że jego ujemne skutki nie dają się we znaki tylko na krótką metę. Nie chcę przez to powiedzieć, że w prowizorium nie korzysta się z efektów ekonomicznych.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-11.5" who="#PosełJózefKijowski">Mamy przed sobą kilka miesięcy czasu do podjęcia pracy nad centralnym planem i budżetem na rok 1982. W tym celu rozważmy wszystkie możliwości działań antyinflacyjnych, rozważmy, jak pogodzić system finansowy z kredytowo-bankowym.</u> | |
| 128 | + </div> | |
| 129 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 130 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełHelenaGalus">Chcę zapytać o dwie kwestie związane ze sobą, a powracające stale w dyskusjach w województwie płockim. Przyglądając się załącznikowi do ustawy o prowizorium budżetowym na 1982 r. pytam, jakimi kryteriami kieruje się rząd przy określaniu udziału i dotacji z budżetu centralnego dla budżetów terenowych?</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PosełHelenaGalus">Przez ostatnie lata narosły wielkie zaniedbania w ochronie środowiska. Władze terenowe nie będą w stanie w najbliższym czasie nadrobić tych zaległości z własnych funduszy. Oto przykład: w samej petrochemii płockiej zaniedbania 16 lat określa się na sumę ok. 4 mld zł. Jest to tak dużo, ponieważ zakład projektowany był dwa razy mniejszy niż jest obecnie. Województwo płockie przez najbliższe lata będzie dysponowało 3-miliardowym udziałem w budżecie centralnym, nie będzie więc miało możliwości nadrobić tych zaległości. W tej sytuacji, załoga zastanawia się, czy nie zmniejszyć przerobu ropy do 6 mln ton, ale to by oznaczało zaspokajanie potrzeb rynku tylko w 35%.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-12.2" who="#PosełHelenaGalus">Jak rząd widzi w przyszłości rozwiązanie tego ważnego społecznie problemu? Jak kształtował się dotychczas udział ochrony środowiska w dochodzie narodowym?</u> | |
| 133 | + </div> | |
| 134 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 135 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełBolesławStrużek">Jaki jest udział ludności rolniczej w funduszu świadczeń społecznych? Dlaczego zakłada się dalszy wzrost dotacji dla uspołecznionych przedsiębiorstw rolnych? Czy podatek stabilizacyjny jest traktowany jako alternatywa cen stabilizacyjnych?</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PosełBolesławStrużek">W imieniu Komisji Rolnictwa proszę, by resort uwzględnił konsekwencje finansowe, wynikające ze zmian w systemie emerytalnym rolników. Podaje się, że świadczenia na rzecz rolników wzrosną w roku 1982 o 33%, czyli o 25,3 mln zł. Nie wiem jaka jest podstawa takich szacunków, ale te liczby nie są zgodne ze sobą.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PosełBolesławStrużek">Polityka finansowa i cenowa musi być spójna. Cały system instrumentów finansowych powinien być zrehabilitowany i oparty na zdrowych podstawach ekonomicznych.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PosełBolesławStrużek">Świadczenia pieniężne ludności rolniczej, to nie tylko podatek gruntowy. Łącznie kwota tych świadczeń wynosi nie 6 a ok. 15 mld zł. Wydaje się celowe podwyższenie w 1982 r. cen ziemi przy sprzedaży gruntów z Państwowego Funduszu Ziemi.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PosełBolesławStrużek">Prezentując prowizorium budżetowe należałoby eksponować te elementy, które zmierzają do poprawy sytuacji najniżej zarabiających, a jednocześnie służą wzmocnieniu złotówki.</u> | |
| 140 | + </div> | |
| 141 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 142 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Dochody z gospodarki nieuspołecznionej wynoszą zaledwie 3%. Większość wpływów pochodzi z gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 143 | + </div> | |
| 144 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 145 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełWładysławCabaj">Na jakiej podstawie można planować wzrost produkcji rolniczej większy niż przewidywane zwiększenie środków produkcji rolniczej i środków ochrony roślin? Czy w tym roku rolnictwo otrzyma pieniądze na zakup środków ochrony roślin, czy zostało to w prowizorium zabezpieczone?</u> | |
| 146 | + </div> | |
| 147 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 148 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełJerzyBukowski">Nasze komisje stanęły przed problemami politycznymi, a nie tylko gospodarczymi, jak by wskazywała nazwa. Jestem za naśladowaniem orkiestry z tonącego „Titanica”, która swój obowiązek spełniała do końca. Jak by nie było źle, powinniśmy tu wypełniać nasze obowiązki. Nie możemy nie dostrzegać zjawisk zagrożenia państwa. Przedwczoraj byłem w moim okręgu wyborczym. Mury fabryki upstrzone są napisami „KPN - tak, PZPR - nie”, działają umundurowane jednostki policji robotniczej (w odróżnieniu od zwykłych strajkujących noszą opaski biało-zielone). Odczuwa się atmosferę brutalności i terroru. Obywatele przestają mieć możność swobodnego zajmowania stanowiska - na masówkach podnosi się las rąk przy ponurych twarzach. Chłopi skarżą się, że nie wiedzą, jak mają się bronić przed narastającym bandytyzmem. Nie wolno udawać, że tego nie widzimy. Czy mamy grać tylko rolę tej orkiestry na „Titanicu”? Czy po tym organie konstytucyjnym można spodziewać się czegoś więcej? Wątpliwa będzie skuteczność pełnomocnictw dla rządu - jakiekolwiek będą. Co rząd może zrobić w istniejącej sytuacji, jeżeli nie radzi sobie, nie wykorzystuje środków, którymi rozporządza?</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-16.1" who="#PosełJerzyBukowski">Nie w formie protestu przeciwko temu aktowi, ale w ramach dążenia do zmiany rządu na podstawie konstytucyjnych uprawnień Sejmu (jeżeli nie można oczekiwać takiego stanowiska od większości w Izbie) po raz pierwszy nie będę powstrzymywał tych posłów, którzy będą chcieli głosować przeciwko uchwaleniu prowizorium, dając wyraz votum nieufności dla rządu. Zmiana i powołanie nowego rządu na innych niż dotychczasowe zasadach dałoby możliwość zagrania ostatniej konstytucyjnej karty. Rząd i my w Sejmie przez wiele lat czuliśmy się w pewnym sensie pod opieką partii. Dziś partia nie ma siły, żeby bronić siebie i nas. Nie można liczyć na to, że kierownictwo partii coś wymyśli. Sytuacja wymaga zmobilizowania innych możliwości działania w ramach Konstytucji, z wykorzystaniem tych uprawnień, jakie ona daje. Szukam ostatniego, legalnego wyjścia, które powie narodowi, że coś się dzieje. Naród jest bezbronny, jak tak dalej pójdzie, będzie niedługo wydany w ręce bojówek, które nie bardzo różnią się od bojówek faszystowskich, które znam z wczesnych lat powojennych we Włoszech. Zawsze byłem zdecydowanym antyfaszystą i antynazistą. Wszystko, co może nie dopuścić do zwycięstwa faszyzmu w Polsce, to dla nas najważniejsze. Społeczeństwo buntuje się przeciwko temu, co mówiono w Radomiu na sławetnym konwentyklu, ale to nie oznacza, że opowiada się za wątlejącymi siłami partii. Trzeba więc sięgnąć po oręż ostatni - książeczkę Konstytucji.</u> | |
| 150 | + </div> | |
| 151 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 152 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJanKonieczny">Wydłużające się kolejki w spółdzielniach mieszkaniowych zachęcają do budownictwa jednorodzinnego we własnym zakresie. Jednakże przy nowych cenach zaopatrzeniowych w roku przyszłym ludzi po prostu nie będzie na to stać. Czy rząd przewiduje dotacje lub umorzenia, żeby podtrzymać budownictwo jednorodzinne?</u> | |
| 153 | + </div> | |
| 154 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 155 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PosełIrenaLipińska">Zapowiedziano wstrzymanie od stycznia wylęgów drobiu. Spowoduje to brak drobiu na kartki już od przyszłego miesiąca. W dalszej kolejności nastąpi ogólne ograniczenie dostaw białka. Zapytuję, jak rząd widzi realizację kartkowego zaopatrzenia w drób?</u> | |
| 156 | + </div> | |
| 157 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 158 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJózefGórniak">Z przedstawionych referatów rządowych wynika dość luźny związek między prowizorium budżetowym a centralnym planem gospodarczym. Na tym tle pragnę poruszyć dwa problemy.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJózefGórniak">Przeznacza się 15 mld zł na realizację szczególnie ważnych zadań inwestycyjnych, w tym na kontynuowanie rozbudowy Ursusa oraz na odlewnię w Lublinie. Powstaje pytanie, czy kontynuowane będą tylko wymienione obiekty, zamykając rozwój inwestycji, czy też przewiduje się komplementarne rozwiązania dla poszczególnych gałęzi przemysłu? Istnieje kilkanaście fabryk uczestniczących w produkcji ciągników (Gorzów, Włocławek, Chełmno); czy będą one również finansowane, aby jak najszybciej można było dać odpowiednią ilość ciągników dla rolnictwa?</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJózefGórniak">Problem drugi dotyczy rekompensat, jakie grupy społeczne będą objęte, jakie nie? Jaką wysokość zarobków uznaje się obecnie za niską? Czy będzie się uwzględniać zarobki indywidualne, czy w przeliczeniu na członka rodziny? Jak wiąże się plan ze stymulowaniem wydajności pracy, m.in. kadry kierowniczej? Na spotkaniach poselskich wiele trudności nastręcza wyjaśnianie tego problemu. Podobnie jest ze sprawami żywności. Wskutek niedostatecznego zaopatrzenia niektórzy wyborcy postulują, żeby w pierwszej kolejności zapewniać zaopatrzenie młodzieży i dzieci, a dopiero w drugiej realizować kartki dla starszych.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJózefGórniak">Nawiązując do wystąpienia posła J. Bukowskiego, mogę stwierdzić, że w jednych środowiskach są nastroje groźne, a w innych - nie tak bardzo. Nie ma obaw, że istnieje perspektywa upadku rządu dziś czy jutro. Poszczególne działania rządu umacniają postawę niektórych środowisk. Społeczeństwo żąda mocnej, zdecydowanej władzy. Rozsądne przedstawienie sprawy uprawnień dla rządu umożliwi dalsze rozładowywanie napięć.</u> | |
| 162 | + </div> | |
| 163 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 164 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Zastanawiają mnie sprzeczności między przedłożonym prowizorium budżetowym, a tym, co przedstawiła Komisja Planowania. W prowizorium przewidziano dotacje na różne cele, w tym sfinansowanie podwyżki cen ryb i komunikacji. Równocześnie mówi się o wzroście cen w tych samych działach gospodarki. Czy to znaczy, że ten ruch cen nastąpi dopiero po zakończeniu funkcjonowania prowizorium budżetowego?</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-20.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Przewidujemy w tym prowizorium dość duże wydatki na badania naukowe. Przewidziana na ten cel kwota - 42 mld zł jest na poziomie ubiegłorocznym, a w dodatku ma stanowić tylko zabezpieczenie stanu placówek badawczych. Czy nie należy ograniczyć tego kosztu? Czy właściwa jest też proporcja w wydatkach Ministerstwa Kultury i Sztuki na radio i telewizję, które powinny dążyć do pozyskiwania własnych środków na swe utrzymanie? Na świadczenia kulturalne i zdrowotne przewidziano na cele osobowe 31 mld zł, a na wyposażenie obiektów 16 mld zł. Oznacza to, że nie nastąpi odpowiednie wzmocnienie bazy kulturalnej i zdrowotnej. I tu również mamy niewątpliwie do czynienia ze zwichniętą proporcją. Warto się także zastanowić, czy w obecnym systemie reglamentacji alkoholu ma sens tak wysoki, bo planowany na półtora miliarda zł, fundusz antyalkoholowy.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-20.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Jak wynika z przedstawionych danych, nakłady inwestycyjne będą skoncentrowane głównie na inwestycjach centralnych, podczas gdy nakłady na inwestycje terenowe spadają. Udział inwestycji przedsiębiorstw i rad narodowych w nakładach inwestycyjnych ogółem ma być w roku przyszłym niewielki. Jest to odwrócenie twierdzenia, że inwestycje z funduszu rozwojowego mają odgrywać szczególną rolę.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-20.3" who="#PosełStanisławRostworowski">Nawiązując do wystąpienia posła J. Bukowskiego stwierdzam, że nie we wszystkich regionach kraju napięcia są równie silne. Nie wierzę, by ciągłe zmiany rządu przyniosły jakiś efekt. Podstawą musi być porozumienie narodowe. Nie w naciskach na Sejm, ale na drodze porozumienia trzeba szukać wyjścia. Faktem jest, że na ulicach pojawiły się liczne hasła KPN, ale niewiele ludzi wie, na czym polega program tego KPN. Zatrzymanie Moczulskiego stwarza mu pewną prosperity polityczną i sprawiło, że opinia publiczna zwróciła większą uwagę na ten mało znany nurt polityczny.</u> | |
| 168 | + </div> | |
| 169 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 170 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJanKamiński">Na rynku artykułów żywnościowych odczuwa się coraz większe niedobory i to kształtuje negatywne postawy społeczne. Na rok przyszły także nie zapowiada się poprawa, zwłaszcza jeśli idzie o zaopatrzenie w mięso i nabiał. Nic natomiast nie mówimy o rysującym się braku mąki. W związku z tym informacja o zmniejszeniu importu zbóż wydaje mi się niezrozumiała. Gdzie chcemy szukać rezerw? Czy w zmniejszeniu ilości zbóż przeznaczonych na paszę, czy też na spożycie? Grozi to albo dalszym spadkiem pogłowia, albo brakiem chleba, a to oznacza ostateczną fazę kryzysu. Jakie są plany rozwiązania tej sprawy? Niestety, programu zabezpieczającego odpowiednie ilości mąki i chleba nie ma wśród operatywnych planów rządowych. Na tym tle tym ostrzej rysują się działania przedsiębiorstw przemysłu zbożowo-młynarskiego, które czekają na reformę, nie chcą podpisywać umów na dostawę mąki dla przemysłu spożywczego.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PosełJanKamiński">W bilansie węgla przedstawiono nam przewidywane pozycje przychodu i rozchodu, nie uwzględniając przewidywanych dostaw dla ludności, a zwłaszcza rolniczej. Na tym tle na wsi ciągle trwa napięcie. Zakładamy na ten rok w zrost dostaw węgla na wieś, a tymczasem dostawy te będą o 1,8 mln ton mniejsze od zrealizowanych w 1980 r. Albo się wywiążemy z umów w stosunku do rolników, albo też będzie się pogłębiać ich krytyczny stosunek do władz.</u> | |
| 172 | + </div> | |
| 173 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 174 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Z mieszanymi uczuciami przeglądałam dokumenty i słuchałam wystąpień przedstawicieli rządu. Ustawa o prowizorium musi być przez nas uchwalona i jest niejako wymuszona na Sejmie. Kilka miesięcy temu, gdy ustalaliśmy program wprowadzania reformy gospodarczej, określono terminy przygotowania projektów odpowiednich ustaw. Żaden z tych terminów nie został przez rząd dotrzymany. Trzeba też uwzględnić, że wprowadzenie reformy gospodarczej odbije się w ewidentny sposób na wykonaniu planu i budżetu państwa.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-22.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Posłowie z warszawskiego zespołu wojewódzkiego stwierdzili, że załogi nie wiedzą, jak będą pracować od 1 stycznia przyszłego roku, a pytani o to posłowie nie umieją im odpowiedzieć. Nie może być tak, aby posłowie nie byli przez rząd informowani odpowiednio wcześniej i nie mogli odpowiedzieć wyborcom. Na braku informacji żerują różni ludzie i różne elementy. Brak informacji staje się podstawą do wytaczania w stosunku do władzy demagogicznych zarzutów, które zyskują posłuch wśród społeczeństwa.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-22.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Przedstawiono nam założenia do prowizorium budżetowego i planu przyszłorocznego, tym większe znaczenie ma sprawa gospodarności. Jest szereg zamrożonych inwestycji, często już na ukończeniu, na których terenie panuje generalny bałagan. Niszczone jest to, co już zostało zbudowane. Przykładem może być motel budowany w Wiązownej, w województwie warszawskim, gdzie wykonano już bardzo wiele, nie wykańczając całkowicie dachu. Ludzie patrzą na takie marnotrawstwo i nie sprzyja to poprawie nastrojów społecznych.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-22.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Spójrzmy też, jak wielkie marnotrawstwo jest w lasach. Trzeba z większym naciskiem mówić o tym w jaki sposób mamy pracować. Chodzi o to, żeby ludzie nie powiedzieli, że wszystko przecieka nam między palcami.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-22.4" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Ostatnio omawialiśmy dopuszczenie zagranicznych firm do udziału w realizacji niektórych naszych zamrożonych inwestycji. Rząd dopiero za 3 miesiące obiecuje przyjść z aktami normującymi te sprawy. Operatywność i szybkość działania rządu musi ulec zdecydowanej poprawie.</u> | |
| 179 | + </div> | |
| 180 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 181 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PosełWaldemarMichna">Byłem na spotkaniu z załogą huty „Warszawa”. Konsultuje ona wprawdzie prace systemowe, ale równocześnie wyraża niezadowolenie, że ciągle jest tak wiele niewiadomych co do spraw, które decydują o powodzeniu reformy gospodarczej.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-23.1" who="#PosełWaldemarMichna">Co dalej z cenami detalicznymi? Ceny zostały zamrożone do chwili wynegocjowania podwyżek. Społeczeństwo nie jest informowane, czy te ceny są nadal negocjowane, czy też negocjacje te zostały przerwane. Twierdzenia, że wzrost cen detalicznych nie obniży poziomu życia, nie są ścisłe, choć nie skonsumujemy więcej niż mamy. Nasze informacje muszą być wiarygodne. Społeczeństwo oczekuje otwartych stwierdzeń, mówiących wprost, że dla niektórych grup musi to oznaczać obniżenie stopy życiowej.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-23.2" who="#PosełWaldemarMichna">Trzeba oddzielać pojęcia luki inflacyjnej i nawisu inflacyjnego, tymczasem w enuncjacjach rządowych są one z reguły mieszane. W wypowiedziach przedstawicieli rządu na dzisiejszych obradach nie zostały zaprezentowane sposoby neutralizacji nawisu inflacyjnego. Nie powinno się go przecież neutralizować przez podwyżkę cen bieżących, gdyż straty poniesione przez najmniej zarabiających byłyby wówczas nadmierne. Niezbędne jest natomiast zaprogramowanie całego wachlarza skutecznych działań, np. przez wykup mieszkań i inne tego rodzaju przedsięwzięcia.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-23.3" who="#PosełWaldemarMichna">Co do sprawy ubezpieczeń społecznych dla rolników, to przyłączam się do poglądu, żeby włączyć ją w przyszły system ekonomiczny. Jeśli obecnie, kiedy ten nowy system się tworzy, nie włączymy doń problemu ubezpieczeń społecznych dla rolników, trzeba będzie w przyszłości załatwiać to z budżetu państwa.</u> | |
| 185 | + </div> | |
| 186 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 187 | + <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJózefCebula">Projekt planu i budżetu rysują obraz gospodarki w 1982 r. w sposób niejasny, zamazany, budzący wiele kontrowersji i zastrzeżeń. Uważam, że w prowizorium budżetowym musimy uwzględniać dotacje celowe, potrzebne, nie budzące wątpliwości. Dotacje niecelowe powodują bowiem szybsze opróżnianie państwowej kieszeni.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-24.1" who="#PosełJózefCebula">Odnoszę wrażenie, że nasza gospodarka jest w dalszym ciągu podzielona na piony resortowe. I my, posłowie również dajemy się niejednokrotnie ponosić resortowym partykulanom. W rezultacie każdy resort i odpowiednia komisja sejmowa żądają priorytetów dla swych branż. Ten system resortowy przypomina stonogę, która wszystkimi nogami utknęła w bagnie. Jeśli nie można od razu wszystkich nóg wyjąć z błota, to trzeba próbować pojedynczo, noga po nodze. Prezentowane nam poczynania i programy wcale nie sugerują determinacji wyjścia z tego bagna. Mamy dziewięć programów, które obejmują większość tego, co jest nam najbardziej potrzebne. Jeśli jednak nie są realne i zsynchronizowane, to przecież nic nie dadzą. Niedawno, na spotkaniu z ministrem Krasińskim zlikwidowaliśmy już cały nawis inflacyjny i przeszliśmy do wdrażania reformy. Wydawało się, że droga do niej jest jasna i prosta. Z dzisiejszych rozważań bynajmniej to nie wynika. Jeśli reforma ma wejść w życie od 1 stycznia, to już dzisiaj powinno być wszystko jasne.</u> | |
| 189 | + </div> | |
| 190 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 191 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PosełPawełDąbek">Sytuacja polityczna i gospodarcza zawsze się sobą wiąże. Widać to szczególnie na sprawach dziś przez nas rozważanych. Trudno nam dyskutować nad takim zasadniczym zagadnieniem jak plan i budżet, kiedy na co dzień obserwujemy, co się w kraju dzieje. Choćby to, że prasa związkowa podaję instrukcje dla załóg na wypadek wejścia w życie ustawy antystrajkowej.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PosełPawełDąbek">Trzeba pamiętać, że jedyny rząd, który może i chce zrealizować program porozumienia narodowego, to ten który mamy obecnie. To prawda, że programy rządowe nie są zgrane ze sobą, że szereg ustaw niezbędnych do reformy powinno funkcjonować od kilku miesięcy, że dopuściliśmy do zwichnięcia gospodarki, rozwijając falę podwyżek uposażeń, w rezultacie porozumień społecznych. Trzeba więc znaleźć sposoby przezwyciężenia tych anomalii. Na spotkaniu w Zakładach Buczka w Lublinie robotnice mówiły: „My chcemy ponosić koszty reformy, ale trzeba wreszcie do niej przystąpić”. Rząd musi dysponować silniejszymi uprawnieniami, by umożliwić wprowadzenie w życie reformy. Premier i rząd wykazują dużo taktu w rozmowach ze związkami zawodowymi, gdy padają oskarżenia o nieudolności władz. Nieudolny jest premier, nieudolny jest rząd, a czy związki zawodowe nie są nieudolne?</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PosełPawełDąbek">Musimy uchwalić prowizorium budżetowe - nie mamy obecnie innego wyjścia. W prowizorium tym są zabezpieczone możliwości kontynuowania planu.</u> | |
| 194 | + </div> | |
| 195 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 196 | + <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczącyobradposełZbigniewGertych">Była tu mowa o zagrożeniu państwa. W najbliższych miesiącach wystąpić może także zagrożenie społeczeństwa. Brak środków na zabezpieczenie podstawowych jego potrzeb. Dlatego istnieje konieczność pilnego zakupu z importu zboża konsumpcyjnego. Wprawdzie zboże jest w kraju, ale nie umiemy go skupić. W planie nam przedstawionym nie ma mowy o tej podstawowej sprawie. Aktualny poziom skupu daje możliwość zabezpieczenia społeczeństwu chleba zaledwie do końca lutego, najwyżej połowy marca. Jest to w tej chwili najpoważniejszy gospodarczy kłopot.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczącyobradposełZbigniewGertych">Obok istniejącego już prowizorium budżetowego, które jest zresztą pojęciem znanym nie tylko w naszym kraju, ukuto gdzieniegdzie termin prowizorium systemowego. Nie może być takiego pojęcia. Przystępujemy stopniowo do wprowadzania reformy gospodarczej. Już od sierpnia przeszły na nowy system państwowe gospodarstwa rolne. Nigdzie na świecie nie udało się reformy gospodarczej wprowadzić z dnia na dzień, wszędzie trwało to po kilka lat i nam też się szybciej nie uda. Wprowadzanie reformy to jednak zupełnie co innego, niż jakieś „prowizorium systemowe”, trzeba się odciąć od tego pojęcia. Przygotowujemy reformę, która sami tworzymy, nigdzie nie była ona wypróbowana. Dlatego wszystkie związane z nią akty prawne muszą być do końca rozważone i uzgodnione.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczącyobradposełZbigniewGertych">Wiele głosów w dyskusji dotyczyło sytuacji politycznej. My jesteśmy Komisją do spraw gospodarczych i trzeba o tym pamiętać, choć sprawy te łączą się ze sobą.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-26.3" who="#PrzewodniczącyobradposełZbigniewGertych">Nie będę nikogo namawiał do użycia siły. Zawsze lepszą drogą są negocjacje. Jeśli dotychczas rząd siły nie zastosował, to świadczy to o jego rozwadze i odpowiedzialności za kraj i naród. Nie wolno dopuścić do wojny bratobójczej. To najgorsze co może nam grozić. Myślę, że wystąpienie posła J. Bukowskiego spowoduje odpowiednie ustosunkowanie się prezydium Sejmu.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-26.4" who="#PrzewodniczącyobradposełZbigniewGertych">Na zakończenie chciałbym zaprezentować Obywatelom Posłom list I zastępcy prezesa Narodowego Banku Polskiego, który dzisiaj otrzymałem: „Informacja prasowa o pogotowiu strajkowym pracowników zrzeszonych w Związku Autonomicznym Bankowców nie jest ścisła, ponieważ problemy sporne zostały uzgodnione. W związku z tym w dniu dzisiejszym w dzienniku radiowym (poczynając od godz. 12) będzie sprostowanie. Kierownictwo NSZZ Bankowców było zaskoczone dzisiejszą informacją prasową i radiową, ponieważ akcja protestacyjna została dwa dni temu odwołana”.</u> | |
| 201 | + </div> | |
| 202 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 203 | + <u xml:id="u-27.0" who="#MinisterMarianKrzak">Wszystkie działania rządu w dziedzinie ekonomicznej mają za punkt wyjścia program stabilizacyjny swego czasu dyskutowany i przyjęty także przez Sejm. Działania te są zgodne z kierunkami reformy gospodarczej. Stanowią wprowadzenie w życie wcześniejszych postanowień. Rząd dokonuje także niezbędnych zmian w systemie planowania zgodnie z kierunkiem reformy gospodarczej. Prowizorium budżetowe jest tego konsekwencją. Nie można było przedstawić czego innego w sytuacji, gdy zmieniają się wszystkie ceny, przede wszystkim zaopatrzeniowe.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-27.1" who="#MinisterMarianKrzak">Rozwiązanie takie stwarza lepszą przesłankę do tego, by kiedy już będzie wdrożony nowy system ekonomiczny, na jego podstawie i po sporządzeniu przez przedsiębiorstwa ich własnych planów, można było opracować pełny centralny plan i budżet. Realizacja reformy rozpoczęła się w połowie roku (PGR, drobna wytwórczość), a od 1 stycznia zaczną obowiązywać nowe zasady dla wszystkich pozostałych przedsiębiorstw państwowych. Uważam, że na wprowadzenie tak zasadniczej reformy nigdy nie jest za późno. Wszelkie natomiast blokowanie reformy, będzie oznaczało przeciwdziałanie temu, by uczynić system gospodarczy bardziej efektywnym, przeciwdziałanie wychodzeniu z kryzysu u stabilizacji gospodarki. Dalsza dyskusja pozwoli wyrobić sobie bardziej klarowny obraz systemu ekonomicznego oraz działań planowych w warunkach - w miarę możliwości - coraz bardziej zbliżonych do wariantu drugiego.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-27.2" who="#MinisterMarianKrzak">W odpowiedzi poseł K. Jandy-Jendrośce informuję, że przedsiębiorstwa, które przechodzą do gospodarki terenowej będą opierały się na zasadzie samofinansowania. Głównym źródłem środków finansowych będzie dla nich kredyt. W budżetach nie znajdzie to wyrazu, ale gospodarka finansowa rad narodowych powiększy się bardzo znacznie. Środki na nowe zadania zawarte są w planie. Wydatki na remonty kapitalne będą większe niż w tym roku o ok. 1 mld zł, czyli o 5%. Będzie to dotacja wyrównawcza przyznawana radom narodowym na remonty budynków prywatnych. Środki na remonty budynków komunalnych znajdują się w planie przedsiębiorstw gospodarki komunalnej.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-27.3" who="#MinisterMarianKrzak">Posłowi J. Kijowskiemu odpowiadam, iż rachunki dewizowe i oszczędności obywateli w bankach są zagwarantowane. Zdarzają się spiętrzenia wypłat, zresztą nie tylko w naszym kraju. Wytrzymaliśmy parę runów, np. w sierpniu 1980 r., potem w marcu br., gdy była groźba strajku powszechnego, a także w czasie marszów głodowych. Pewne zwiększenie zainteresowania kontami nastąpiło też po ostatniej naradzie prezydium KK „Solidarności” w Radomiu.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-27.4" who="#MinisterMarianKrzak">Wywoływanie napięć społecznych działa destrukcyjnie na całą gospodarkę. Mówi się czasem o spóźniających się decyzjach, ale czy można było dokonywać zmiany cen w czasie marszów protestacyjnych? Faktem jest, że w ostatnich 2–3 miesiącach rząd zmniejszył lukę inflacyjną o ok. 150 mld zł, czyli o 1/3 (dzięki podwyżce cen papierosów, wódki i benzyny). Sytuacja przed podwyżką cen papierosów była taka, że nawet zaopatrzenie kartkowe było zdezorganizowane, liczne ciężarówki stały pod fabrykami i wprost „wyrywały” papierosy. Dziś mamy zapas 1,8 mld sztuk, to jest już lepiej, ale zapas powinien wynosić 5 mld szt. W każdym razie papierosy są w kioskach. Budżet zaś prezentuje deficyt nie 220 mld zł, jak to zapowiadaliśmy przed rokiem, ale 150 mld zł. Odpowiednio mniejsza jest luka inflacyjna przewidywana na rok przyszły. Możemy przedstawić konkretny plan przedsięwzięć stabilizacyjnych; a w szczególności likwidacji luki inflacyjnej i efektów takich działań.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-27.5" who="#MinisterMarianKrzak">Wyjaśniam dalej, że Polska dysponuje dziennymi przychodami gotówkowymi rzędu 18 mln dolarów, a nie 1 miliona dolarów, jak powiedziano w dyskusji, chyba wskutek nieporozumienia. Refinansowanie zadłużenia poprawi relację przychodów gotówkowych w roku przyszłym.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-27.6" who="#MinisterMarianKrzak">Co się tyczy krytyki przydzielania środków dla budżetów terenowych wyjaśniam, że podstawą jest plan terenowy i zadania danej rady narodowej. Przewidujemy w przyszłości zwiększenie udziału własnych dochodów rad narodowych: będą one partycypowały w podatku od funduszu płac, w opodatkowaniu gruntów przedsiębiorstw i powiększonym podatku od nieruchomości.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-27.7" who="#MinisterMarianKrzak">Środki na ochronę środowiska zawiera utworzony na początku tego roku Fundusz Ochrony Środowiska. Zgromadzono tam już 4,8 mld zł, a wydatki wyniosą 4, 5 mld zł. Środki te przeznacza się głównie na modernizację urządzeń ochrony środowiska, wykorzystywanie odpadów, oczyszczalnie ścieków i inne urządzenia.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-27.8" who="#MinisterMarianKrzak">Udział kosztów osobowych w wydatkach przedsiębiorstw, o co zapytywał poseł B. Strużek - wynosił w 1978 r. 11,22%, a w I połowie br. - 14,23%, czyli był o 3 punkty większy i należy się spodziewać, że wzrośnie jeszcze bardziej w II połowie 1981 r. Jesteśmy chyba jednym z bardzo nielicznych krajów z takim zjawiskiem. Co się tyczy obowiązkowych świadczeń rolników, to miałem na myśli tzw. świadczenia czyste (podatek gruntowy i fundusz gminny), a te wynoszą niewiele ponad 6 mld zł. Reszta - opłaty elektryfikacyjne, na Fundusz Rozwoju Rolnictwa i na Fundusz Emerytalny Rolników - wraca do wsi, podobnie zresztą jak fundusz gminny. Z budżetu zaś wydaje się 70 mld zł na cele socjalne i kulturalne na rzecz wsi. Warto przy tym zwrócić uwagę na parytet dochodów miasto - wieś: w przeszłości stosunek ten ukształtował się bardzo niedobrze i potrzebne były zmiany na korzyść wsi. Dziś występuje prawie 20% nadwyżki poziomu dochodów wsi w porównaniu z miastem. Dokonało się to w bardzo krótkim czasie.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-27.9" who="#MinisterMarianKrzak">Sprawa wydatków na rolnictwo: 12 mld zł przeznacza się na melioracje, weterynarię, ochronę roślin, geodezję i służbę rolną, 20 mld zł dopłat do mieszanek paszowych w PGR-ach, dalej mamy dopłaty do przetwórstwa płodów rolnych, podobnie jak w przemyśle spożywczym oraz zwrot akumulacji przy eksporcie. Jest też dotacja związana z utrzymaniem niektórych obiektów zabytkowych w PGR-ach oraz na dofinansowanie akcji socjalnej. Są to obciążenia analogiczne jak w innych sektorach gospodarki.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-27.10" who="#MinisterMarianKrzak">Fundusz emerytalny rolników będzie się składał w 1982 r. z 16,7 mld zł na emerytury i 6 mld zł na inne świadczenia, czyli razem 22,7 mld zł, gdy w tym roku - 18,2 mld zł.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-27.11" who="#MinisterMarianKrzak">Poseł S. Rostworowski zapytywał o stosunek wydatków na obronę do wydatków na ochronę zdrowia. Gdyby brać wydatki realne, to kwoty przeznaczone na obronę wzrastają o 2%, a na ochronę zdrowia o 15%. Nastąpi jeszcze wzrost tych ostatnich wydatków w związku z regulacją płac, zgodnie z porozumieniem gdańskim i innymi zobowiązaniami. Zwykle tak się układało, że płace służby zdrowia powiększano podobnie jak w oświacie. Teraz, po Karcie Nauczyciela trzeba było także poprawić płace służby zdrowia. Warto przy tym podać, że 56% wzrostu wydatków socjalnych i kulturalnych w budżecie na rok przyszły, to wydatki osobowe, w tym 17 mld zł z tytułu Karty Nauczyciela i 20 mld zł w ochronie zdrowia. Poprawa płac jest przecież ważnym elementem ogólnej poprawy w sferze usług socjalnych i kulturalnych.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-27.12" who="#MinisterMarianKrzak">Sprawa dopłat do żywności i komunikacji: budżet opracowany jest w układzie cen bieżących. Gdy nastąpi reforma cen, dopłaty zostaną zmniejszone, a tym samym budżet będzie odciążony.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-27.13" who="#MinisterMarianKrzak">Oprócz wydatków przewidzianych w prowizorium budżetowym na turystykę, przeznacza się dodatkowo 2,8 mld zł z Funduszu Turystyki. Przedsiębiorstwa turystyczne powinny działać na zasadzie samofinansowania, a to nie znaczy, że rosnąć ma ich udział w budżecie.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-27.14" who="#MinisterMarianKrzak">Przewiduje się weryfikację planów jednostek naukowo-badawczych. Dotacja utrzymana została na poziomie tegorocznym, realnie jednak będą to środki mniejsze. Zmienią się też zasady finansowania tych placówek z funduszu postępu technicznego.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-27.15" who="#MinisterMarianKrzak">1 mld zł na tzw. przemieszczenie pracowników to zasilenie przyszłego funduszu aktywizacji zawodowej. Umożliwi on racjonalne kształtowanie zatrudnienia.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-27.16" who="#MinisterMarianKrzak">Środki na fundusz przeciwalkoholowy (1% wpływów ze sprzedaży) muszą ulec zwiększeniu ze względu na podwyżkę cen. Kierujemy je częściowo tylko na leczenie odwykowe, głównie jednak na opiekę nad rodzinami alkoholików, podobnie jak to się czyni w państwach rozwiniętych.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-27.17" who="#MinisterMarianKrzak">Wzrost cen a stopa życiowa: niewiele mam do dodania do tego, co powiedział poseł W. Michna. Mogę tylko zwrócić uwagę na ciekawy artykuł w tygodniku „Solidarność” pt. „Nie dajmy się oszukać”. Autor występuje przeciwko tym, którzy głoszą, że reforma cen oznacza przerzucenie kosztów wychodzenia z kryzysu na społeczeństwo. Jego zdaniem, reforma stwarza szanse, żeby ceny umożliwiały zainteresowanie rozwojem produkcji, zwłaszcza w gospodarce nieuspołecznionej, by stymulowały produkcję środków konsumpcji. Przestawienia produkcji na rzecz konsumpcji nie można osiągnąć bez zmiany cen, bo nikt nie będzie chciał produkować artykułów nieopłacalnych. Problemem jest natomiast - jak uchronić budżety rodzin niżej zarabiających, komu i w jakiej wysokości dać rekompensatę. Ma to być szczegółowo przedstawione w zapowiadanej od dawna broszurce ministra Z. Krasińskiego, która ma się wkrótce ukazać. Zmiana cen częściowo ogranicza lukę inflacyjną, urealnia wydatki i dochody grup wyżej zarabiających, a także odbiera zyski spekulantom. Grupy wyżej zarabiające właściwie już są obciążone dodatkowo, gdyż zaopatrują się na targowiskach. Dzięki systemowi kartkowemu dokonuje się u nas egalitaryzacja. Jak głęboko mamy się posuwać w tym kierunku - trudno w tej chwili odpowiedzieć. Reforma gospodarcza natomiast wyzwala tendencje odwrotne, gdyż zarobki będą zależały od efektów pracy przedsiębiorstwa. Częściowo korygować będzie tę zależność podatek wyrównawczy.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-27.18" who="#MinisterMarianKrzak">Będziemy wdzięczni jeśli w ocenie posłów znajdą się wydatki uznane za niecelowe. Byłyby to źródła oszczędności.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-27.19" who="#MinisterMarianKrzak">Dotacje do produkcji mają być systematycznie likwidowane wraz ze zmianami cen. Wszystkie przedsiębiorstwa mają działać na zasadach samofinansowania, co nie znaczy, że nie będziemy stosowali różnych form pomocy. Chcemy np. w stosunku do przedsiębiorstw, które poniosły nadmierne wydatki inwestycyjne, zastosować politykę moratorium. W ten sposób stworzy się różnym przedsiębiorstwom warunki wyrównanego startu.</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-27.20" who="#MinisterMarianKrzak">Nie mamy zamiaru zamrażać czyichkolwiek oszczędności, które są przecież odłożeniem konsumpcji. Przeciwnie, robimy duży wysiłek, żeby usprawnić system oszczędnościowy. Wyrazem tego jest podniesienie ostatnio stopy procentowej. Oszczędności nie traktujemy też jako nawisu inflacyjnego, a udział oszczędności jest u nas stosunkowo niski w porównaniu z innymi krajami.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-27.21" who="#MinisterMarianKrzak">Jeśli idzie o lukę inflacyjną i nawis inflacyjny, to trzeba stwierdzić, że jeśli zlikwidujemy lukę, to zlikwidujemy też nawis inflacyjny, który zmieni się w oszczędności. Najszybciej rosły w Polsce oszczędności w tym czasie, gdy na rynku była dobra sytuacja. Zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Jerzy Gwiaździński: Co robić, żeby zapewnić niezbędne dostawy surowców do produkcji chleba? Są dwa rozwiązania: albo trzeba stworzyć przesłanki ekonomiczne, aby wyciągnąć od producentów zboże znajdujące się w kraju, albo importować, głównie za wolne dewizy. Sytuacja jest taka, że nawet gdybyśmy mieli pieniądze na import, to za mało jest czasu, żeby zboże sprowadzić. Musimy więc szybko podjąć odpowiednie kroki tak, aby rolnicy nie gromadzili zboża i byli zainteresowani jego sprzedażą. Nie ma innej drogi. Musimy zrobić wszystko, żeby w I kwartale wyciągnąć zboże leżące na wsi. Wiąże się z tym sprawa węgla. Dostawy węgla dla ludności głównie wsi rosną z 29,1 mln ton w tym roku do 30 mln ton w roku przyszłym, tj. o 3%.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-27.22" who="#MinisterMarianKrzak">Programy operacyjne w odróżnieniu od innych są bardzo szczegółowe. Np. planowana produkcja nawozów mineralnych ma zagwarantowane odpowiednie dostawy węgla, energii, oleju opałowego i gazu ziemnego. Programy te stanowią w roku przyszłym zapewnienie niezbędnych środków do produkcji kosztem sfer niechronionych. Przy szczupłości posiadanych zasobów te autentyczne priorytety mogą być jednak słabo odczuwalne.</u> | |
| 226 | + <u xml:id="u-27.23" who="#MinisterMarianKrzak">W dyskusji sygnalizowano obawę, czy nie zakładamy nadmiernej centralizacji w inwestycjach. Około 40% decyzji inwestycyjnych będzie podejmowanych na szczeblu organizacji gospodarczych. Wśród inwestycji ujętych kompleksowo znajduje się „Ursus”. Chodzi przede wszystkim o to, żeby zmniejszyć importochłonność produkcji ciągników.</u> | |
| 227 | + </div> | |
| 228 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 229 | + <u xml:id="u-28.0" who="#WiceministerJerzyGwiaździński">Część inwestycji w stosunku do programu r. 1981 będzie musiała być dalej zatrzymana. Jest kilka stref chronionych, a takich inwestycji, gdzie niewielkie nakłady pozwoliłyby je ukończyć jest bardzo dużo i wydawanie na ten cel pieniędzy doprowadziłoby do dalszego rozproszenia środków, których mamy niewiele. W r. 1982 będziemy mogli zabezpieczyć tylko podstawowe potrzeby, niektóre nawet poniżej średniego standardu, ponieważ wszelkie środki dewizowe trzeba teraz skierować na rozkręcenie gospodarki.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-28.1" who="#WiceministerJerzyGwiaździński">Nie ma sprzeczności pomiędzy cenami stabilizacyjnymi i podatkiem stabilizacyjnym. Oba elementy stanowią część systemu. Idziemy w kierunku podwyższania cen, podatek stabilizacyjny natomiast ma służyć ściągnięciu z rynku nadwyżki pieniędzy.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-28.2" who="#WiceministerJerzyGwiaździński">Musimy przejść na konsultowanie wysokości rekompensat wzrostu cen i wzrostu kosztów utrzymania, a nie samych cen. Społeczeństwo jest najbardziej zainteresowane tym, a jaki sposób wzrost cen odbije się na poziomie utrzymania.</u> | |
| 232 | + <u xml:id="u-28.3" who="#WiceministerJerzyGwiaździński">Przewodniczący obrad poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zamykając posiedzenie Komisji zapowiedział, że międzykomisyjny zespół pod przewodnictwem poseł K. Jandy-Jendrośki określi swoje stanowisko, a następnie obie komisje zbiorą się powtórnie na wspólnym posiedzeniu.</u> | |
| 233 | + </div> | |
| 234 | + </body> | |
| 235 | + </text> | |
| 236 | + </TEI> | |
| 237 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00031-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00031-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 31/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 53/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 4/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 31/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 53/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 4/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:4</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">4</note> | |
| 21 | + <date>1981-12-22</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="MinisterWładysławBaka" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Minister Władysław Baka</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełAdamŁopatka" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Adam Łopatka</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełJaninaBanasik" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Janina Banasik</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełJerzyBukowski" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Jerzy Bukowski</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełLonginCegielski" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Longin Cegielski</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełStefaniaBruzda" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Stefania Bruzda</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PrzewodniczącyobradomposełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Przewodniczący obradom poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 67 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + </particDesc> | |
| 70 | + </profileDesc> | |
| 71 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00031-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 22 grudnia 1981 r. na wspólnym posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu I Finansów, Komisji Prac Ustawodawczych oraz Komisji do spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, obradujących pod kolejnym przewodnictwem posłów: Zbigniewa Gertycha (PZPR) i Witolda Zakrzewskiego (bezp.) odbyło się:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- pierwsze czytanie rządowych projektów ustaw: o planowaniu społeczno-gospodarczym, o statystyce państwowej, o cenach, o uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego, o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych, o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej, prawo bankowe oraz o nadaniu statutu Narodowemu Bankowi Polskiemu.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu wzięli udział: minister pełnomocny do spraw reformy gospodarczej Władysław Baka, minister finansów Marian Krzak, prezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Majewski, prezes Państwowej Komisji Cen Zdzisław Krasiński, wiceprezes Głównego Urzędu Statystycznego Tadeusz Walczak, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W imieniu prezydiów trzech Komisji obrady otworzył poseł Zbigniew Gertych (PZPR). Podkreślił on, że komisje przystępują do pierwszego czytania ośmiu projektów ustaw na początku drugiego tygodnia obowiązywania stanu wojennego, niosącego nadzieje na normalizację życia społecznego i gospodarczego. Jeszcze nie wszyscy włączyli się do działań w tym kierunku, ale proces ten nabiera cech trwałości. Zgodnie z oświadczeniem Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, proces odnowy będzie kontynuowany, a reforma gospodarcza stopniowo wprowadzana w życie. Projekty ustaw przedłożone przez rząd to kolejny krok na tej drodze.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o prowizorium budżetowym i projekt planu na 1982 r. zostały przez rząd wycofane.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Prezydia proponują powołanie czterech podkomisji dla prac nad przedstawionymi projektami ustaw.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Uzasadnienie ośmiu projektów ustaw przedstawił minister pełnomocny ds. reformy gospodarczej Władysław Baka: Projekty te, łącznie z uchwalonymi przez Sejm 25 września br. ustawami o przedsiębiorstwach państwowych oraz o samorządzie załogi, określają kształt ustrojowo-prawny reformy gospodarczej. Projekty były przedmiotem szerokiej konsultacji społecznej. Rząd uwzględnił opinie Komisji do spraw Reformy Gospodarczej, organizacji społecznych i związków zawodowych, a także wnioski 100 przedsiębiorstw - konsultantów reformy. Pozwoliło to nadać projektom ustaw postać najpełniej odzwierciedlającą dążenia społeczne, wiernie konkretyzującą podstawowe założenia reformy zaaprobowane przez Sejm 24 września br.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Każdy dzień uwiarygodnia słowa przewodniczącego Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego z 13 grudnia, że wprowadzenie stanu wojennego nie ma na celu zahamowania reform i odwrócenia postępowych przeobrażeń w naszym kraju, że pragniemy doskonalić mechanizmy gospodarowania w kierunku i zgodnie z założeniami reformy. Świadczą o tym praktyczne działania, zmierzające do natychmiastowego wprowadzenia - w możliwie jak najszerszym zakresie - elementów nowego systemu ekonomicznego, do tworzenia warunków i torowania drogi do kompleksowej reformy gospodarczej. Umocnieniu tego przekonania służy poddanie pod obrady sejmowe w niezmienionym kształcie projektów ustaw opracowywanych w okresie przed 13 grudnia, które tworzą podstawy prawne dla demokratyzacji życia społeczno-gospodarczego w naszym kraju. Pragniemy, aby w toku prac sejmowych dokonana została wnikliwa, krytyczna ocena projektów ustaw, aby w uchwalonej przez Sejm formule prawnej reformy gospodarczej zawarte zostało całe doświadczenie i wielki dorobek nauki polskiej. I w tym sensie przedłożone projekty ustaw traktujemy jako otwarte.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Zdaniem reformy jest wprowadzenie w życie takich zasad i mechanizmów funkcjonowania gospodarki, które zapewnią wysoką społeczną efektywność gospodarowania, przyczynią się do przywrócenia i utrwalenia równowagi gospodarczej oraz zapewnią bardziej sprawiedliwy podział dochodu narodowego. Takie są podstawowe kierunki reformy, której niepodważalnym fundamentem jest samorządność załogi, samodzielność i samofinansowanie przedsiębiorstwa.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Postępujące przemiany w społeczeństwie i gospodarce powodują konieczność zmiany podejścia do programu, funkcjonowania i organizacji statystyki. Wiedza o gospodarce i społeczeństwie musi opierać się na obiektywnych informacjach wyrażonych w danych statystycznych. Projekt ustawy zapewnia szeroki dostęp do informacji statystycznej. Wcielenie w życie projektu stworzy solidną bazę informacyjną dla prawidłowego kształtowania strategii społeczno-gospodarczej.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">„Gospodarka Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej jest gospodarką planową, opartą na socjalistycznych stosunkach ekonomicznych. Funkcjonowanie i rozwój gospodarki są regulowane przez system planów społeczno-gospodarczych z wykorzystaniem mechanizmu rynkowego”. Tak brzmi pierwszy artykuł projektu ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym. Określa on jednoznacznie socjalistyczny charakter projektowania w naszym kraju, jako metody uzgadniania i wyrażania społecznej woli co do celów i kierunków rozwoju kraju. Kierunkowa zbieżność planów przedsiębiorstw z planem centralnym osiągana będzie przede wszystkim na drodze wykorzystania narzędzi ekonomicznych. Wiodącą rolę spełniać ma 5-letni narodowy plan społeczno-gospodarczy. Fundamentalną cechą nowego systemu planowania jest prawne zagwarantowanie uspołecznienia procesu opracowywania planów oraz kontroli ich wykonania. Znajduje to wyraz w jasnym określeniu form i procedury uczestnictwa organów przedstawicielskich wszystkich szczebli, związków zawodowych, organizacji społecznych oraz instytucji i środowisk naukowych w tworzeniu planów.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Projekt zmierza w kierunku zasadniczego i autentycznego zwiększenia roli Sejmu w podejmowaniu strategicznych decyzji, zapewnienia jego udziału w wyborze koncepcji rozwoju kraju. Służyć temu będzie rozpatrywanie przez Sejm różnych wariantów planu wieloletniego jeszcze przed sformułowaniem ostatecznego projektu NPSG.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Sumując, projekt ustawy zmierza w kierunku umocnienia strategicznych funkcji planowania centralnego, demokratyzacji ogólnego procesu planowania i zapewnienia pełnej społecznej kontroli nad przebiegiem realizacji, ustanawia instytucjonalne bariery przed nawrotem arbitralności i woluntaryzmu w kierowaniu gospodarką.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o cenach zmierza do optymalnego uwzględnienia podstawowych funkcji, jakie cena spełnia w gospodarce socjalistycznej. Ustawowe zasady stanowienia i kontroli cen mają z jednej strony zapewnić ochronę interesów ekonomicznych podstawowych rzesz społeczeństwa, a z drugiej - stwarzać zachętę do podejmowania przez przedsiębiorstwo produkcji społecznie potrzebnej, skłaniać do innowacji, przyczyniać się do wzbogacania rynku. Projekt przewiduje dwie formy ingerencji organów administracji państwowej: bezpośrednie ustalanie tzw. cen urzędowych oraz określanie zasad ustalania cen (tzw. regulowanych), które muszą być przestrzegane przez przedsiębiorstwo. Ceny urzędowe na podstawowe towary konsumpcyjne oraz na podstawowe surowce i materiały umożliwiają skuteczne oddziaływanie organów państwowych na poziom spożycia oraz na kształtowanie ekonomicznych warunków produkcji.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Na stosunkowo szeroką skalę dopuszczone będą tzw. ceny umowne i ceny wolne, określane na zasadzie swobodnych porozumień między dostawcami i odbiorcami. Porozumienie to ma na celu wykorzystanie praw ekonomicznych w imię optymalizacji powiązań kooperacyjnych i lepszego dostosowania struktury produkcji do struktury potrzeb rynku.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Wiele nadziei na prawidłową politykę cen, na przezwyciężanie praktyk monopolistycznych wiązać można z proponowanym utworzeniem Społecznej Komisji Cen jako organu konsultacyjnego, wnioskującego i kontrolnego, grupującego przedstawicieli związków zawodowych, federacji konsumentów i innych organizacji społecznych, a także przedstawicieli organizacji handlowych i przedsiębiorstw produkcyjnych. Projekt powołania takiej Komisji jest jeszcze jednym dowodem, iż intencją rządu jest poddanie działalności gospodarczej pod najszerszą kontrolę społeczną.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej ogranicza zakres podatków do podatku obrotowego, od funduszu płac, od nieruchomości i dochodowego. Wprowadzając powszechnie podatek dochodowy przewiduje się możliwość stosowania ulg sprzyjających inwestowaniu i postępowi technicznemu oraz rozwojowi działalności kulturalnej jednostek gospodarczych.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych opiera się na zasadzie samodzielności i samofinansowania. Przedsiębiorstwo powinno osiągać taki dochód, aby łącznie z amortyzacją mogło finansować swoją działalność eksploatacyjną i inwestycyjną, korzystając w razie potrzeby z kredytu bankowego, spłacanego następnie własnymi środkami. Dotacje budżetowe dla przedsiębiorstw powinny być zjawiskiem wyjątkowym, bądź przejściowym, przy czym mogą one być udzielane jedynie w ramach kwot i według zasad określonych przez Sejm.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Projektowana zasada, aby zakładowe fundusze socjalne i mieszkaniowe tworzyć z corocznego odpisu w jednolitej wielkości w przeliczeniu na 1 zatrudnionego w skali całej gospodarki narodowej będzie aktem sprawiedliwości społecznej, doprowadzi do znacznego zwiększenia tych funduszów tam, gdzie potrzeby socjalne są największe.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Przedsiębiorstwo dysponować będzie w pełni samodzielnie zyskiem do podziału i decydować, na jakie cele będzie ten zysk przeznaczony. Obowiązkowe będą tylko odpisy z zysku na fundusz rezerwowy. Jest to niezbędne, aby ubezpieczyć działalność przedsiębiorstw na wypadek niekorzystnych warunków i wyników w przyszłości. Zasadniczym warunkiem istnienia przedsiębiorstw będzie osiąganie efektywności ekonomicznej, dawanie społeczeństwu więcej niż się od niego bierze. Projekt stawia nowe jakościowo, wysokie wymagania przed samorządami załóg i kierownictwami zakładów, zwiększa ich bezpośrednią odpowiedzialność za osiągane wyniki. Należy się liczyć z tym, że bądź ze względów obiektywnych, bądź z powodu czynników subiektywnych w nowym systemie niemało przedsiębiorstw popadnie w trudności ekonomiczne. Prowadzone są intensywne prace nad projektem ustawy o postępowaniu, mającym na celu uzdrowienie gospodarki finansowej przedsiębiorstwa ponoszącego straty oraz postępowaniem upadłościowym.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Projekty ustaw o prawie bankowym i o nadaniu statutu NBP regulują dwie podstawowe sfery działalności banków: - makroekonomiczną, polegającą na aktywnym uczestnictwie banków w kształtowaniu polityki pieniężno-rynkowej i przeciwdziałaniu tendencjom do naruszania równowagi ekonomicznej; - mikroekonomiczną, polegającą na reprezentowaniu interesu ogólnospołecznego względem przedsiębiorstwa, na określaniu warunków udzielania kredytów oraz innych aspektów współpracy umownej z przedsiębiorstwami.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Projekt ustawy o uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego wychodzi naprzeciw aspiracjom przedsiębiorstw do bezpośredniego włączania się w międzynarodowy podział pracy. Wobec bezwzględnej konieczności zabezpieczenia interesów ogólnopaństwowych w stosunkach gospodarczych z zagranicą projekt ustanawia określone kryteria nadawania koncepcji. Stwarza jednocześnie możliwość zaskarżenia przez przedsiębiorstwo decyzji o odmowie nadania, zmianie lub cofnięciu uprawnień do prowadzenia handlu zagranicznego.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Projekty ustaw są ze sobą zharmonizowane i łącznie w sposób kompleksowy regulują zasady funkcjonowania gospodarki w warunkach reformy gospodarczej. Po raz pierwszy zasady funkcjonowania gospodarki zostaną określone ustawowo, zgodnie z wolą Sejmu PRL. Zapewni to spójność między systemem ekonomicznym a systemem prawnym, stworzy podstawy oraz gwarancje dla przestrzegania prawa w działalności gospodarczej, a sam proces reformowania uczyni procesem nieodwracalnym. Najwyższym pragnieniem rządu jest, aby jak najszybciej zaistniały warunki niezbędne do tego, by ustawy te - w udoskonalonym w rezultacie dyskusji sejmowej kształcie - mogły wejść w życie i służyć urzeczywistnianiu wielkiego dzieła socjalistycznej odnowy w naszej Ojczyźnie, Polsce Ludowej.</u> | |
| 32 | + </div> | |
| 33 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 34 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełStefaniaBruzda">Czy nie było nadmiernego pośpiechu w opracowywaniu projektu ustawy? Czy ogłoszenie stanu wojennego nie zmienia na tyle sytuacji, by przeszkadzało to rozpatrywaniu projektów ustaw? Kiedy mogłyby te projekty wejść w życie? Czy warunkują one wprowadzenie nowego mechanizmu ekonomicznego do gospodarki w 1982 r.?</u> | |
| 35 | + </div> | |
| 36 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 37 | + <u xml:id="u-3.0" who="#MinisterWładysławBaka">Projekty ustaw zostały przyjęte 30 listopada. Prace Komisji ds. Reformy Gospodarczej trwały pół roku, a zintensyfikowane zostały od sierpnia br. 15–16 października projekty skierowano do związków zawodowych, organizacji społecznych i 100 przedsiębiorstw-konsultantów. Od wszystkich tych organizacji nadeszły opinie, z zakładów wpłynęły wnioski i uwagi. Cały materiał został w miarę możliwości uwzględniony i na tej podstawie dopracowano projekt. 30 listopada Rada Ministrów uznała, że projekty są dojrzałe i mogą być przedłożone Sejmowi. Stało się to między 4 a 9 grudnia.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-3.1" who="#MinisterWładysławBaka">Rząd nie widzi potrzeby zmiany przekazanych projektów, traktując je jako regulację kompleksowego kształtu reformy gospodarczej, jej funkcjonowania w warunkach normalizacji. Wskazuje to na niepodważalne intencje rządu - kontynuowania procesu przygotowywania reformy gospodarczej w kształcie, w jakim był opracowywany i społecznie uzgodniony.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-3.2" who="#MinisterWładysławBaka">Nikt nie może dziś precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie - kiedy projekty ustaw mogą wejść w życie. Zależy to od wielu czynników. Najważniejszy z nich to osiągnięcie normalizacji, usunięcie przyczyn, które spowodowały wprowadzenie stanu wojennego, stabilizacji społeczno-politycznej. Wiele zależy tu od Sejmu.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-3.3" who="#MinisterWładysławBaka">Co się tyczy wprowadzenia nowego mechanizmu ekonomicznego, rząd był i jest zdecydowany wprowadzać elementy tego systemu w możliwie najszerszym zakresie, a nowe struktury organizacyjne - gdzie będzie to możliwe, biorąc pod uwagę wymogi stanu wojennego. Rada Ministrów podjęła 30 listopada br. uchwałę o zasadach działalności przedsiębiorstw w roku przyszłym. Uchwała ta w niczym nie narusza materii ustawowej. Wielkie obszary funkcjonowania gospodarki nie miały regulacji ustawowej, więc także zmiany nie wymagają takiej regulacji. Chcemy stworzyć solidne podstawy prawne dla funkcjonowania gospodarki. Będzie to ważny czynnik przeciwdziałania arbitralności i woluntaryzmowi. Stojąc na gruncie prawa, możliwe było wprowadzenie szeregu istotnych elementów do mechanizmu gospodarczego. Zasady opublikowane zostały jako dodatek do „Trybuny Ludu” i są znane. Był to akt wprowadzający reformę gospodarczą, mylnie zwanym prowizorium systemowym.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-3.4" who="#MinisterWładysławBaka">Stan wojenny zmienia pewne parametry działania: mam na myśli militaryzację wielu zakładów, zawieszenie samorządu załóg oraz ostrą zasadę jednoosobowego kierownictwa. Nie ulegają istotnym zmianom dotychczasowe priorytety społeczno-gospodarcze. Cele ujęte w programach operacyjnych (np. produkcja środków ochrony roślin, środków higieny, leków, czy przetwórstwo mleka) pozostają bez zmian. Trwają obecnie prace nad sposobami uwzględnienia warunków wynikających ze stanu wojennego w zastosowaniu do zasad działalności przedsiębiorstw i systemu uchwalonego 30 listopada. Intencją rządu jest wprowadzanie mechanizmu gospodarczego wszędzie gdzie to jest możliwe, torowanie drogi reformie gospodarczej, stwarzanie przesłanek do w pełni kompleksowej, reformy gospodarczej. Jutro - pojutrze Rada Ministrów uchwali nowe zasady działania gospodarczego w dostosowaniu do nowej sytuacji.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-3.5" who="#MinisterWładysławBaka">Czy projekty ustaw mają stworzyć nową podstawę prawną? Najbardziej istotna jest daleko idąca zbieżność, a w dużej części pełna tożsamość między zasadami działania przedsiębiorstw określonymi w uchwale Rady Ministrów z 30 listopada a regulacjami w prowadzonymi w przedłożonych obecnie projektach ustaw.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-3.6" who="#MinisterWładysławBaka">Przewodniczący Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów poseł Zbigniew Gertych (PZPR) przedstawił propozycje składu podkomisji.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.7" who="#MinisterWładysławBaka">Pierwsza podkomisja pod przewodnictwem posła Alojzego Bryla (SD) w składzie posłowie: Janina Banasik (ZSL), Jerzy Bukowski (bezp.), Zofia Kalisz (ZSL) i Alfons Klafkowski (bezp.) zajmować się będzie projektami ustaw o prawie bankowym i statucie NBP.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.8" who="#MinisterWładysławBaka">Podkomisja druga pod przewodnictwem poseł Krystyny Jandy Jendrośki (bezp.) w składzie posłowie: Jan Kamiński (PZPR), Józef Kijowski (ZSL), Kazimiera Plezia (PZPR), Franciszek Sadurski (ZSL) i Zenon Szulc (PZPR) zajmie się projektami ustaw o finansowaniu przedsiębiorstw państwowych i opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-3.9" who="#MinisterWładysławBaka">Podkomisja trzecia, pod przewodnictwem posła Zdzisława Czeszejko-Sochackiego (PZPR), w składzie posłowie: Jadwiga Biernat (ZSL), Franciszek Gesing (ZSL), Barbara Koziej-Żukowa (SD), Ryszard Najsznerski (PZPR), Tadeusz Urbański (PZPR) zajmie się projektami ustaw o planowaniu społeczno-gospodarczym i statystyce państwowej.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-3.10" who="#MinisterWładysławBaka">Czwarta, podkomisja, pod przewodnictwem posła Longina Cegielskiego (ZSL), w składzie posłowie: Łukasz Balcer (SD), Ryszard Bryk (PZPR), Rudolf Buchała (bezp. PZKS), Zbigniew Rudnicki (SD) i Zbigniew Zieliński (bezp. PZKS) zajmie się projektami ustaw o cenach i uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-3.11" who="#MinisterWładysławBaka">Po zakończeniu prac podkomisje przedłożą swe opinie i materiały przewodniczącemu międzykomisyjnego zespołu posłowi Stanisławowi Kukuryce (PZPR). Poseł Zbigniew Gertych zaapelował, aby w trakcie pracy podkomisje korzystały z opinii specjalistów - ekspertów. Prace podkomisji rozpoczną się w I dekadzie stycznia 1982 r.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-3.12" who="#komentarz">(Dyskusja)</u> | |
| 50 | + </div> | |
| 51 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełAdamŁopatka">6 spośród obecnie przedłożonych projektów ustaw ma prawnie ukształtować samofinansowanie przedsiębiorstw. Ponieważ przyjęto już dwie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, możemy stwierdzić, że na forum sejmowym znajduje się cały kompleks nowych zasad funkcjonowania przedsiębiorstw. W toku prac nad obecnie opracowywanymi projektami kontynuować należy dobre tradycje Sejmu, polegające na wszechstronnym badaniu projektów przy współudziale specjalistów oraz na wykorzystaniu opinii związków zawodowych. Założenia dokumentów, nad którymi debatuje się obecnie, zostały przekonsultowane w 100 zakładach przemysłowych. Nie uzgodniono ich jednak ze związkami zawodowymi. Ponieważ obecnie działalność związków jest zawieszona może powstać niebezpieczeństwo pominięcia ich opinii. Należałoby więc odwołać się do doświadczenia działaczy związkowych i w ten sposób uzyskać związkowy punkt widzenia.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełAdamŁopatka">Zaprezentowane projekty ustaw pozostawiają otwartą sprawę decyzji o emisji nowych pieniędzy. W projekcie uchwały bankowej i w statucie NBP nie ma na ten temat odpowiedniej wykładni. Nie wiadomo zatem kto, kiedy i w jakim zakresie może decydować w tej sprawie. Ponieważ zdarzały się różne nieprawidłowości w tej materii, powinniśmy dążyć do odpowiedniej kontroli i utrudnienia w podejmowaniu nieuzasadnionych decyzji co do emisji. Fakt, że problem powyższy jest zaledwie dotknięty w projektach wymienionych ustaw uważam za ich słabość. Postuluję więc, aby rząd wyszedł z samo poprawkami dotyczącymi omawianego zagadnienia.</u> | |
| 54 | + </div> | |
| 55 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 56 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie po raz pierwszy już Komisja występuje o to, aby wraz z projektami ustaw rząd przedkładał projekty stosownych aktów wykonawczych. I teraz znowu powtarza się historia: projekty ustaw są, a akty wykonawcze nie zostały przedłożone. Taka sytuacja bardzo utrudnia pracę Komisji Prac Ustawodawczych, a także podkomisjom, które mają rozpatrywać projekty. Większość podstawowych aktów wykonawczych musi być gotowa do czasu podjęcia prac przez podkomisje, a więc w ciągu 2 tygodni.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Doprowadzić trzeba wreszcie do tego, aby wszystkie akty o mocy powszechnie obowiązującej publikowane były w Dzienniku Ustaw. Nie zawsze stosowano taką praktykę, a jest to podstawowy wymóg legislacyjny. Jeśli mamy doskonalić naszą działalność co do treści i formy, wszystkie rozporządzenia obowiązujące obywateli muszą się znajdować w powszechnie im dostępnym Dzienniku Ustaw.</u> | |
| 58 | + </div> | |
| 59 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 60 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">W odniesieniu do przedsiębiorstw zmienia się rola banków. Będą one instytucjami usługowymi. Wydaje się, że w ustawie Prawo bankowe powinny znaleźć się takie elementy jak obsługa kasowa budżetu czy też środki oddziaływania bankowego (kredyt).</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Nie wiemy jak będzie uregulowany system kredytowy. Z zaprezentowanych przepisów to nie wynika. Konieczne są wyjaśnienia.</u> | |
| 62 | + </div> | |
| 63 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 64 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełBolesławStrużek">Mam wątpliwości czy centralny plan roczny nie powinien być uchwalony przez Sejm. Chodzi o to, iż wymknięcie się tej funkcji spod uwagi parlamentu może wpływać na realizację planu 5-letniego. Jest to sprawa tym bardziej zasadna, iż projekt przewiduje, że plany roczne na szczeblu województw będą uchwalane przez organy przedstawicielskie. Brak w tym rozwiązaniu konsekwencji.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełBolesławStrużek">Sprawa planu perspektywicznego jest bardzo istotna. Przewiduje się, iż plan województwa będzie fakultatywny. Chodzi o to, aby plan centralny wspierany był pianami wojewódzkimi. Należy więc wprowadzić zasadę obligatoryjności.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PosełBolesławStrużek">Brak rozwiązań zakładających istnienie i funkcjonowanie planów makro-regionalnych.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PosełBolesławStrużek">W art. 24 całkowicie wyłączono Sejm z konsultowania projektu centralnego planu rocznego, wydaje się że jest to nieprawidłowość.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-7.4" who="#PosełBolesławStrużek">Jeżeli w projekcie ustawy na temat NBP stanowi się, że prezesa tej instytucji powołuje Sejm, to należy również przewidzieć obowiązek składania przezeń odpowiednich sprawozdań Sejmowi.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-7.5" who="#PosełBolesławStrużek">W skład Rady PKO powinny wchodzić m.in. przedstawiciele samorządu terytorialnego oraz administracji terytorialnej.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-7.6" who="#PosełBolesławStrużek">Artykuł 33 ustęp 1 przewiduje, iż bank zobowiązany jest wypłacić osobie wskazanej przez wkładcę po śmierci wkładcy z jego wkładów oszczędnościowych, na które wystawione zostały imienne dowody, ogółem kwotę do 500 tys. zł. Rozwiązanie to wydaje się błędne. Należałoby nie ograniczać wysokości wypłat, lecz rozwiązywać tę kwestię na drodze odpowiednich podatków.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-7.7" who="#PosełBolesławStrużek">Odnośnie banków spółdzielczych użyto nieszczęśliwego zwrotu, który wskazuje, iż w sprawie powołania najmniejszego banku musi decydować Rada Ministrów. Należy jej pozostawić te uprawnienia jedynie w odniesieniu do banków o ogólnokrajowym zasięgu, natomiast pozostałe sprawy powinna regulować ustawa o spółdzielczości.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-7.8" who="#PosełBolesławStrużek">Opowiadam się za tym, aby zachować dotychczasową nazwę „Spółdzielcza Rada Banku”.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-7.9" who="#PosełBolesławStrużek">W ustawie o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej przewidziano przy wysokiej rentowności, zwłaszcza w przedziale od 5–10 procent, bardzo wysoki skok oprocentowania zysku. Wydaje się, że jest on zbyt gwałtowny. Należało by wprowadzić mniejsze zróżnicowanie.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-7.10" who="#PosełBolesławStrużek">W artykule 30 pkt 6 ustawy o opodatkowaniu precyzującym zwolnienia od podatku obrotowego jest wiele nieprawidłowych określeń terminologicznych.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-7.11" who="#PosełBolesławStrużek">Czy w stosunku do przedsiębiorstw spółdzielczych przewiduje się stosowanie ulg podatkowych?</u> | |
| 76 | + </div> | |
| 77 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 78 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełLonginCegielski">W ustawie o planowaniu autorzy projektu w sposób uproszczony potraktowali dział „Nauka”. Niezbędne są bardziej precyzyjne sformułowania.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PosełLonginCegielski">W ustawie o cenach w art. 4 punkt 6 stwierdza się, że ceny podstawowych produktów rolnych ustala się w wysokości zapewniającej opłacalność ich produkcji w podstawowej części gospodarstw rolnych oraz odpowiedni parytet dochodów ludności rolniczej do dochodów ludności nierolniczej. Jest to rozwiązanie zawierające sprzeczność. Dlatego opowiadam się za przeredagowaniem tego fragmentu ustawy.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PosełLonginCegielski">Art. 23 punkt 5 ustawy o statystyce stwierdza, iż kto odmawia informacji, składa sprawozdania i informacje statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym, bądź nie wypełnia obowiązków sprawozdawczych itd. podlega karze grzywny do 5 tys. zł. Jest to po prostu rozwiązanie niepoważne. Tego typu ciężkie przestępstwo powinno być karane bardziej dolegliwie. Dziś dozorca za nieuprzątnięcie śniegu płaci tej wielkości karę.</u> | |
| 81 | + </div> | |
| 82 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 83 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJerzyBukowski">W NOT odbyło się posiedzenie, na którym poinformowałem o podjęciu przez Sejm prący nad omawianymi ustawami. W NOT działa specjalistyczny Komitet Ekonomiki Reformy Gospodarczej, gdzie zgromadzeni są specjaliści, którzy uczestniczyli w pracach Komisji do spraw Reformy Gospodarczej i jej sekcjach. Zwróciłem się do tych specjalistów o przygotowanie do 29 bm. uwagi propozycji poprawek do przedłożonych tekstów ustaw. Gdyby propozycja posła A. Łopatki została pozytywnie przyjęta przez prezydia Komisji specjaliści ci mogą wziąć udział osobiście w obradach. Gdy decyzja będzie odmienna sam zreferuję ich propozycje.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJerzyBukowski">Wystąpienie prof. dr. W. Baki należy odebrać z dużą satysfakcją. Na uwagę zasługuje zwłaszcza sformułowanie podkreślające „niepodważalny zamiar rządu realizowania reformy”. Należałoby wyjaśnić ludziom, że chodzi o reformę; której prawnymi podstawami są dwie uchwalone już przez Sejm ustawy oraz projekty ustaw, nad którymi dziś prowadzona jest dyskusja. Byłoby bowiem niezmierną stratą, gdybyśmy odeszli od drogi reformy gospodarczej. Główne myśli i idee z nią związane zrodziły się na długo przedtem zanim powstały napięcia w stosunkach społecznych w naszym kraju. Byłoby niewysłowioną szkodą, gdybyśmy odeszli od reformy pod naciskiem przejściowych kłopotów i trudności. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że ustawa o przedsiębiorstwach państwowych nie mogła jeszcze być wdrożona, bowiem amunicją do tej armaty stanowią dyskutowane dziś ustawy, a ustawa o samorządzie załogi z uwagi na wprowadzenie stanu wojennego została zamrożona.</u> | |
| 85 | + </div> | |
| 86 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 87 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełStanisławRostworowski">W wystąpieniu prof. dr. W. Baki znalazło się stwierdzenie na temat konsultacji. Jest to bardzo ważne, aby zostały uwzględnione wszelkie uzasadnione wnioski. Chodzi o utrzymanie i wdrożenie w życie ducha reformy.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełStanisławRostworowski">W ustawie o gospodarce finansową przedsiębiorstw niezbyt jasno przedstawiono sprawę inwestycji. W omówieniu stwierdza się, że fundusz rozwoju będzie zwolniony od opodatkowania, jednakże należałoby tę sprawę ściślej sprecyzować w tekście ustawy. Niejasny jest art. 23. Sejm powinien decydować o ogólnym pułapie nakładów, w danym roku, natomiast dobór inwestycji powinien znajdować się w gestii Rady Ministrów. Niejasny jest także problem finansowania inwestycji, chodzi zwłaszcza o inwestycje w małych miastach nie będących siedzibami władz administracyjnych. Wydaje się, że większe uprawnienia w tym zakresie powinny otrzymać organy przedstawicielskie. Z uwagi na rozliczne trudności należałoby przewidzieć ulgi w ustawie o podatku dla tych przedsiębiorstw, które podejmują działania inwestycyjne. Fundusz rozwoju, z uwagi na ludności w inwestowaniu w najbliższych latach, powinien być składany do Banku na konta oprocentowane, aby przedsiębiorstwo nie traciło z powodu inflacji.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-10.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Czy uczelnie wyższe będą zwolnione od podatku obrotowego, gdy prowadzą takie działania jak przeznaczanie części środków na stypendia studentów, dożywianie itd.?</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-10.3" who="#PosełStanisławRostworowski">Projekt ustawy o prawie bankowym zakłada, że rady, które mają być powołane przy prezesach NBP i GUS - w odróżnieniu od rady w Państwowej Komisji Cen - nie będą organami usytuowanymi nad tymi prezesami, ale mają być im podporządkowane. Czy nie należy nadać większego autorytetu kontrolnego tym radom, nie podporządkować ich prezesom instytucji, przy których będą działały?</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-10.4" who="#PosełStanisławRostworowski">Projekt nie zapewnia NBP roli organu opracowującego bilans płatniczy, plan obrotów płatniczych z zagranicą i inne doniosłe dokumenty finansowe. Bank ma w tych pracach uczestniczyć, ale nie działać samodzielnie. Będzie uzależniony od Komisji Planowania lub Ministerstwa Finansów. Czy słuszne jest, że rezygnujemy w ten sposób z kontroli banku nad polityką finansową?</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-10.5" who="#PosełStanisławRostworowski">W projekcie nie ma również regulacji prawnej, która by chroniła interes klienta. Bank może np. ograniczać wysokość kwot wypłacanych z kont osób prywatnych. Czy nie należałoby wprowadzić osłony prawnej dla klientów?</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-10.6" who="#PosełStanisławRostworowski">Warto też pomyśleć o powołaniu banku rzemieślniczo-handlowego, obsługującego rzemiosło, podobnie jak bank, który obsługuje rolnictwo.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-10.7" who="#PosełStanisławRostworowski">Ogólnie biorąc należy stwierdzić, że projekty przynoszą szereg ważnych regulacji prawnych, korzystnych z punktu widzenia wprowadzania reformy gospodarczej. Jest to ogromny krok naprzód. Pragnę przy tym podkreślić osobisty wkład ministra W. Baki.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-10.8" who="#PosełStanisławRostworowski">Poseł Waldemar Michna (ZSL) : Uczestnicząc w konsultacjach w warszawskich zakładach przemysłowych zetknąłem się z problemem równego startu i równych szans przedsiębiorstw. W projektach - wszystkie przedsiębiorstwa traktowane są jednakowo, bez względu na posiadane wyposażenie, stan zużycia majątku itp. Mogą z tego wynikać poważne komplikacje.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-10.9" who="#PosełStanisławRostworowski">W konsultacjach dość powszechnie podnoszono sprawę opodatkowania, kwestionując jego wysokość. Wyrażono obawy, że wiele przedsiębiorstw nie będzie dostatecznie zainteresowanych obniżaniem kosztów produkcji, gdyż - jak mówiono - cały przyrost zysku z tego tytułu zostanie przejęty przez podatek. Wymaga to bliższego przekonsultowania z zakładami. Sprawa jest poważna, zależy nam bowiem na obniżaniu materiałochłonności. W 10 zakładach Warszawy - niezależnie od siebie - zgodnie podnoszono tę sprawę.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-10.10" who="#PosełStanisławRostworowski">Jesteśmy zainteresowani tym, żeby w latach 80-tych nadrobić opóźnienia w przemysłach obsługujących rolnictwo. Warunki są skomplikowane. Dla przemysłów, które mogą się przestawić na produkcję dla rolnictwa, należałoby stworzyć preferencje, głównie podatkowe, na okres lat 80-tych. Nie będziemy w tych latach tworzyli nowych zakładów (w każdym razie - niewiele), chodzi więc o to, żeby przestawiły się zakłady istniejące. Wymaga to nakładów i wysiłków. Należałoby przynajmniej dać rządowi delegację, by takim zakładom stwarzał na dłuższy okres preferencje. Chodzi o nacisk w celu zwiększenia nader skąpej produkcji przemysłu pracującego dla rolnictwa.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-10.11" who="#PosełStanisławRostworowski">W projektach brak jest rozstrzygnięć sprawy umów zbiorowych np. z kolejami lub energetyką. Co się stanie, jeżeli koleje nie przewiozą wyprodukowanego towaru, a energetyka nie dostarczy niezbędnej energii? Trudno, żeby zakład ustalał te sprawy w indywidualnej umowie.</u> | |
| 99 | + </div> | |
| 100 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 101 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJaninaBanasik">Należy pozytywnie ocenić to, że reforma wchodzi w życie w postaci niezmienionej i że rząd nie zamierza wprowadzić żadnych autopoprawek. Bardzo długo dyskutowaliśmy na temat reformy. W dyskusjach tych podkreślano, że ma ona szansę powodzenia wówczas, gdy społeczeństwo ją zaaprobuje i przejawi chęć wydajnej pracy. Dyskusja obecna toczy się w innych warunkach, niż przed 13 grudnia. Istotne jest to, żeby reforma była realizowana w warunkach normalizacji. Minister Wł. Baka pominął ważny - moim zdaniem - aspekt, mianowicie to, że reforma powinna wchodzić w życie w warunkach, kiedy usunięte będą skutki wprowadzenia stanu wojennego.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PosełJaninaBanasik">Reprezentuję okręg katowicki. Znajomość nastrojów prowadzi do wniosku, że nie mamy tylko kwestii zmian doraźnych. Mam na myśli zmiany w psychice ludzi, zwłaszcza w okręgu, o którym mówiło się zawsze, że są tam przedsiębiorstwa o strategicznym znaczeniu dla kraju. Zmiany te nie łatwo będzie usunąć, wymaga to wielu lat. Zwracam na to uwagę przedstawicielom rządu. Nie zmienia to faktu, iż reformę uważam za słuszną.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PosełJaninaBanasik">Uczestnicząc już w drugiej kadencji w pracach Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, włączałam się gorliwie do prac nad planem. Odebrałam jako cios sformułowanie, że w ostatnich miesiącach występowała patologia planowania. Czuli się oszukani nie tylko posłowie nie mający przygotowania specjalistycznego, ale i ekonomiści wysokiej klasy - członkowie Komisji. Jak to się mogło stać, że przy tak tęgich głowach zaczęto mówić o patologii planowania? Projekty planu otrzymywaliśmy dawniej w pięknej oprawie i wprost trudno było myśleć o jakichkolwiek jeszcze zmianach. Teraz projekt ustawy o planowaniu bardzo szeroko uwzględnia sprawy współpracy ze społeczeństwem, konsultacji ze związkami zawodowymi i partiami. Jest to gwarancja, że patologii z minionego okresu więcej już nie będzie.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PosełJaninaBanasik">I jeszcze uwaga na temat statystyki: nie można planować realnie bez rzetelnych, prawdziwych informacji statystycznych. W przeszłości bardzo często mieliśmy do czynienia z fałszowaniem statystyki. Każdy chciał wykazać swoje „znakomite” wyniki, niejednokrotnie iluzoryczne. Czynił to przy pomocy danych statystycznych, często za aprobatą władz miejscowych. W projekcie ustawy o statystyce należałoby bardziej uwypuklić konieczność sporządzania rzetelnej sprawozdawczości oraz wyposażyć GUS w uprawnienia do karania za fałszowanie statystyku Społeczny odbiór danych statystycznych był bardzo negatywny. Obecnie czytamy w projekcie ustawy, że GUS ma decydować o tym, co będzie opublikowane. Jestem zdania, że problem ten należy ująć szerzej w samym projekcie ustawy, zamiast udzielania GUS-owi delegacji do decydowania o tych sprawach.</u> | |
| 105 | + </div> | |
| 106 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 107 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełZbigniewGertych">Pragnę odwołać się do ostatniego mego wystąpienia na poprzednim posiedzeniu Komisji, do stwierdzenia, że reforma, realizowana w okresie pokojowym i w normalnych warunkach wymaga sporo czasu. W warunkach nienormalnych niezbędne jest gruntowne przygotowanie, a to wymaga dłuższego czasu, by reforma była trwała. Oczekuje nas okres dużych wysiłków. Ważną sprawą jest motywacja do pracy. Bodźce ekonomiczne i predyspozycje psychiczne należy traktować jako jednakowo ważne. Będą też niewątpliwie różne okresy wprowadzania reformy, niezależnie od tego, jak długo będzie trwał stan wojenny. A o tym nie otrzymaliśmy informacji.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PosełZbigniewGertych">Wiele mówiliśmy w dyskusji o tym etapie działalności gospodarczej, w którym realizowane będą programy operacyjne. Komisje sejmowe chciałyby mieć możliwość zaznajomienia się z tymi programami i dyskusji nad nimi. Trzeba sobie uświadomić, że zarówno rozdzielnictwo materiałów, jak też inne rygory, wynikające z niedostatków gospodarczych, długo jeszcze będą ograniczały w pełni samodzielne funkcjonowanie przedsiębiorstw. Z pewnością będzie to trwało znacznie dłużej niż stan wojenny. Komisja chciałaby więc mieć możliwość zaznajamiania się z programem pracy przedsiębiorstw w tym przejściowym okresie.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-12.2" who="#PosełZbigniewGertych">Jeśli chodzi o kontrolę nad emisją pieniędzy uważam ją za niezbędną i dołączam się do tych głosów w dyskusji, które wnosiły o ustalenie skutecznej kontroli w tym względzie.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-12.3" who="#PosełZbigniewGertych">Oparcie cen o faktyczne koszty to zasada, która tworzy podwaliny jednego z projektów dziś dyskutowanych. Z wypowiedzi ministra Wł. Baki wynika także, że konsekwentnie dąży się do zaprzestania dotacji dla przedsiębiorstw deficytowych. Wydaje się jednak, że nie tylko w fazie wstępnej, ale nawet przy pełnym wprowadzeniu modelu gospodarczego, nie uda się wszystkim przedsiębiorstwom funkcjonować bez dotacji uzyskiwanych w formie bezpośredniej czy też pośredniej. Ta sprawa nie powinna ujść naszej uwagi.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-12.4" who="#PosełZbigniewGertych">Kolejny problem - to finansowe zabezpieczenie dla nauki. Uważam, że ogromny kapitał, jakim jest dorobek intelektualny nie ma właściwego zabezpieczenia. Jeśli myślimy o działaniu instytutów naukowo-badawczych, to stosunkowo najkorzystniej rysuje się ich współpraca z gospodarką na „zamówienie”. Przedsiębiorstwa, którym będzie bardzo zależało na wprowadzeniu postępu technicznego mogą na ten cel asygnować pieniądze i zlecać instytutom odpowiednie prace. Nie rozwiązane są natomiast sprawy dotyczące opracowań naukowo-badawczych dla branż czy też dla całego organizmu gospodarczego. Zabezpieczenia finansowe na te cele powinny być uwzględnione w ustawie.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-12.5" who="#PosełZbigniewGertych">Poza pełną znajomością strategicznych funkcji planu centralnego, Komisja pragnęłaby również mieć wgląd i możliwość dyskusji nad problematyką planów rocznych.</u> | |
| 113 | + </div> | |
| 114 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 115 | + <u xml:id="u-13.0" who="#MinisterWładysławBaka">W Związku z tym, iż merytoryczna dyskusja nad ustawami przenosi się do podkomisji, rząd przedstawi im autopoprawki, co do niektórych już wyłonionych spraw.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-13.1" who="#MinisterWładysławBaka">Rozporządzenia wykonawcze towarzyszące ustawom dotrą do podkomisji niebawem. Rząd zamierza uzupełnić wykaz programów operacyjnych. Objęte będą nimi również: piekarnictwo, gospodarka komunalna, transport i komunikacja. W ten sposób w sferze programów operacyjnych znajdą się wszystkie podstawowe zagadnienia życiowe ludności.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-13.2" who="#MinisterWładysławBaka">Zapowiada się na to, że w 1982 r. trzeba będzie stosować poważniejsze ograniczenia surowcowe i energetyczne. W związku z tym, będzie przeprowadzona kolejna analiza efektywności działania przemysłu i zaprogramowane zostaną wyłączenia z produkcji pewnych typów zakładów. Celem tych przedsięwzięć będzie racjonalne wykorzystywanie surowców i energii, tj. kierowanie tych środków przede wszystkim dla realizacji planów operatywnych. Inne zakłady będą mogły wykonywać swe plany częściowo lub też zawiesić je, a załogi skierowane będą do innych działów i miejsc. Należy się spodziewać, że mimo ogromnych trudności, wielkie dzieło reformy gospodarki będzie wprowadzane w życie i stanie się platformą konsolidacji narodu.</u> | |
| 118 | + </div> | |
| 119 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 120 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczącyobradomposełWitoldZakrzewski">8 rządowych projektów ustaw skierowanych pod obrady Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych i Komisji do spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw zostało skierowanych do dalszych prac w powołanych na obecnym posiedzeniu podkomisjach.</u> | |
| 121 | + </div> | |
| 122 | + </body> | |
| 123 | + </text> | |
| 124 | + </TEI> | |
| 125 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00032-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00032-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 32/, Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług /nr 27/, Komisja Pracy i Spraw Socjalnych /nr 31/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 32/, Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług /nr 27/, Komisja Pracy i Spraw Socjalnych /nr 31/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:5</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">31</note> | |
| 21 | + <date>1982-01-23</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="MinisterfinansówMarianKrzak" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Minister finansów Marian Krzak</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełAlojzyMelich" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Alojzy Melich</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełBernardKus" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Bernard Kus</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełBernardWidera" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Bernard Widera</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełEugeniuszCzuliński" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Eugeniusz Czuliński</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełFelicjannaLesińska" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Felicjanna Lesińska</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełHenrykFrąc" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Henryk Frąc</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełIrenaSroczyńska" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Irena Sroczyńska</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełJanKamiński" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Jan Kamiński</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełJaninaŁęgowska" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Janina Łęgowska</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełJerzyBukowski" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Jerzy Bukowski</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełJerzyJóźwiak" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Jerzy Jóźwiak</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełKazimieraCzechowska" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Kazimiera Czechowska</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełLidiaWołowiec" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Lidia Wołowiec</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="PosełOlgaRewińska" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Poseł Olga Rewińska</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="PosełTadeuszKałasa" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Poseł Tadeusz Kałasa</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="PosełZdzisławSikorski" role="speaker"> | |
| 79 | + <persName>Poseł Zdzisław Sikorski</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="PosełZofiaOlejnik" role="speaker"> | |
| 82 | + <persName>Poseł Zofia Olejnik</persName> | |
| 83 | + </person> | |
| 84 | + <person xml:id="PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński" role="speaker"> | |
| 85 | + <persName>Przewodniczący Państwowej Komisji Cen Zdzisław Krasiński</persName> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 88 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + <person xml:id="WiceministerhandluwewnętrznegoMarekHołdakowski" role="speaker"> | |
| 91 | + <persName>Wiceminister handlu wewnętrznego Marek Hołdakowski</persName> | |
| 92 | + </person> | |
| 93 | + <person xml:id="WicepremierJanuszObodowski" role="speaker"> | |
| 94 | + <persName>Wicepremier Janusz Obodowski</persName> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + <person xml:id="WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss" role="speaker"> | |
| 97 | + <persName>Wiceprzewodniczący PKC Wojciech Pruss</persName> | |
| 98 | + </person> | |
| 99 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 100 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 101 | + </person> | |
| 102 | + </particDesc> | |
| 103 | + </profileDesc> | |
| 104 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00032-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 23 stycznia 1982 r. Komisje: Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz Pracy i Spraw Socjalnych, obradujące pod kolejnym przewodnictwem posłów Zbigniewa Gertycha (PZPR), Ireny Sroczyńskiej (PZPR) i Jerzego Jóźwiaka (SD), rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- informację rządu o projekcie zmiany cen detalicznych żywności, opału i energii oraz o systemie rekompensat.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu uczestniczyli: Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa, przewodniczący Komitetu Gospodarczego Rady Ministrów wicepremier Janusz Obodowski, minister finansów Marian Krzak, przewodniczący Państwowej Komisji Cen Zdzisław Krasiński, zastępca pełnomocnika rządu ds. reformy gospodarczej Zdzisław Sadowski, przedstawiciele Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Markiem Hołdakowskim, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Krzysztofem Górskim, Najwyższej Izby Kontroli i Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Otwierając obrady poseł Zbigniew Gertych (PZPR) podkreślił szczególny charakter posiedzenia. Sprawa cen - powiedział - jest integralną częścią reformy gospodarczej, będącej przedmiotem debat trzech komisji od dłuższego czasu. Ten najbardziej istotny w najbliższym czasie element będzie przedstawiony posłom przed ustaleniem ostatecznej wersji, o co posłowie niejednokrotnie prosili. Omówiony też będzie system rekompensat.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Gotowość społeczeństwa do ponoszenia ciężarów podwyżki cen zależy od możliwie powszechnej akceptacji kosztów wychodzenia z kryzysu. Spadek stopy życiowej, który już nastąpił, był niezależny od decyzji władz czy naszej woli. Prawa ekonomiczne są twarde. Wychodzenie z kryzysu wymaga uwzględnienia i wykorzystania tych praw. Niezbędne jest dostosowanie warunków gospodarczych do realnej sytuacji. Nie trzeba zatem uzasadniać oczywistej konieczności zmian w strukturze cen.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Dla społeczeństwa istotne są zapewnienia, że obecne - konieczne - wyrzeczenia nie pójdą na marne.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Reforma cen mieści się w całym zespole spraw pieniężnych i dochodowych. Sprawy te muszą być brane pod uwagę bardzo troskliwie i wnikliwie. Zmiany w systemie rekompensat dotyczą sposobu rozłożenia ciężaru podwyżki cenna poszczególne grupy ludności. Wielokrotnie podkreślano, że musi być przestrzegana zasada ochrony najniżej zarabiających grup społecznych; zasada przyświeca również systemowi rekompensat.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Informację rządu o projekcie zmiany cen detalicznych żywności, opału i energii oraz o systemie rekompensat przedstawił przewodniczący Komitetu Gospodarczego Rady Ministrów, wicepremier Janusz Obodowski.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Bilans otwarcia w sferze gospodarki na rok 1982 jest ponury. Mamy tu swoisty paradoks: produkcja sprzedana przemysłu była w grudniu 1981 r. o 25% niższa niż przed rokiem, wypłaty zaś z osobowego funduszu płac - wyższe prawie o 25%. Dane te właściwie zastępują wszelki komentarz.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Mamy do czynienia z podwyżką cen żywności i artykułów przemysłowych. Wypływa to z mechanizmu finansowo-ekonomicznego, uruchomionego od początku br. Produkcja roślinna wzrosła w 1981 r. o 20%, ale skup zboża był prawie o 30% niższy w porównaniu z rokiem poprzednim. O 25% niższy był w ub.r. skup żywca niż w 1980 r., przy czym w grudniu mieliśmy kłopoty z pokryciem kartkowych przydziałów mięsa, gdyż skup spadł w tym miesiącu o 38%. Jednocześnie przychody nominalne rolników wzrosły prawie o 40%.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">W budownictwie wyniki były wysoce niezadowalające. Nakłady inwestycyjne spadły o 22%, zatrudnienie - o prawie 4%, a fundusz płac wzrósł o 26%. Akumulacja finansowa za 11 miesięcy roku ub. wykazała straty rzędu 39 mld. zł.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Osiągnęliśmy dno kryzysu gospodarczego. Zapoczątkowanie wyjścia z tego dna wymaga kilku miesięcy. Według ocen Komisji Planowania przy RM i Komitetu Gospodarczego RM, powinniśmy zacząć wychodzić z dna od początku II kw. br. Nie można więc powiedzieć, że sklepy zapełnią się już w lutym i marcu, choć rząd czyni wysiłki, żeby towarów było nieco więcej. Znaczną rolę odgrywają tu dostawy z krajów socjalistycznych, koncentrujące się w I kw. Trzeba stwierdzić, że sojusznicy maksymalnie wychodzą nam naprzeciw, dostarczając artykuły konsumpcyjne, a nie tylko materiały i komponenty dla rozruchu przemysłu.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Można wskazać pięć podstawowych elementów sytuacji: - przykrą prawdę o nadmiernej konsumpcji: była to jedna z przyczyn, dla których przez ostatnich 10 lat dochód narodowy podzielony był z reguły wyższy od wytworzonego; - nadmierne rozszerzenie frontu inwestycyjnego, zwłaszcza w latach 1972-1977; - błędną strukturę inwestycji, zaniedbaną infrastrukturę techniczną, zaniedbane kopalnie i całą gospodarkę żywnościową; - nadmierne przez szereg lat zaufanie do importu myśli technicznej, głównie z krajów kapitalistycznych; - uzależnienie naszej gospodarki, zwłaszcza niektórych gałęzi przemysłu, od importu zaopatrzeniowego z krajów kapitalistycznych.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Od półtora roku na załamanie się gospodarki wpływało kilka nowych elementów:</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">- gwałtowny przyrost dochodów ludności z funduszu płac i z tytułu świadczeń społecznych;</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">- gwałtowny spadek społecznej wydajności pracy związany także ze skokowym skróceniem czasu pracy, przeżylibyśmy to w przemyśle przetwórczym, ale nie mogliśmy i nie przeżylibyśmy w przemyśle surowcowym, a głównie wydobywczym, gdyż w tej sferze nie mamy żadnych rezerw;</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">- dotkliwe uderzenie dla naszej gospodarki jakim był spadek wydobycia węgla;</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">- narastająca z miesiąca na miesiąc anarchizacja życia społecznego, a zatem i gospodarczego.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Zastanawiając się nad punktem wyjścia do przywracania równowagi, a następnie uzdrowienia naszej gospodarki, należy przede wszystkim stwierdzić, iż na dłuższą metę konieczny jest gwałtowny przyrost produkcji oraz zwiększenie tą drogą podaży towarów i usług. Wymaga to kilku lat. Istniejącej różnicy między funduszem płac a wielkością produkcji i podażą towarów nie da się pokryć bez operacji cenowej. Doraźnie chcemy to osiągnąć przez podwyżkę cen, nie upatrujemy w niej jednak panaceum na wszystkie dolegliwości naszej gospodarki. Jest to zabieg smutny, ale konieczny. Można w tym miejscu powiedzieć, że przez 10 lat łamaliśmy prawa ekonomiczne, a teraz one łamią nas - całe społeczeństwo.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chodzi o politykę cen należy podkreślić trzy sprawy: dokonujemy podwyżki cen artykułów żywnościowych, opału i energii, o czym od roku mówił minister Z. Krasiński; występuje podwyżka cen wolnorynkowych, w tym także żywności, głównie zaś artykułów sezonowych; wzrastają ceny artykułów przemysłowych. Ten ostatni problem najbardziej bulwersuje opinię społeczną. Jest wysoce niefortunne, że podnosimy ceny żywności w momencie, gdy następuje ruch cen artykułów przemysłowych. Należy w związku z tym przypomnieć, że rząd był od roku blokowany przez „Solidarność”. Spowodowało to akumulację zjawisk niemających charakteru przyjemnego.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Ruch cen żywności, opału i energii spowoduje zwiększenie obciążeń dla ludności rzędu 380-400 mld zł. Będzie to zrekompensowane z nadwyżką rzędu 45-50 mld. Mamy w tej materii odpowiednie obliczenia, które są do dyspozycji obywateli posłów.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Obniżenie proponowanych pierwotnie cen energii elektrycznej, gazu i ciepłej wody oznacza, że rząd będzie musiał dotować z budżetu produkcję i dystrybucję tych artykułów kwotą 14,5 mld zł. Występuje tu różnica w stosunku do danych zawartych w broszurze Państwowej Komisji Cen. Wzięto pod uwagę fakt, że nie ma korelacji między wielkością mieszkania a liczbą osób w nim zamieszkałych. Na tej podstawce rząd doszedł do wniosku, że energię, gaz i ciepłą wodę trzeba dotować.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Rekompensaty opierają się na przeliczeniu kosztów żywności według nowych cen oraz na uwzględnieniu zasady, że im wyższe zarobki tym niższa rekompensata. Suma rekompensat (obu części) oznacza lekką degresję, mniejszą niż w dwóch wariantach prezentowanych wcześniej przez PKC. Chcemy przez to połączyć dwie tendencje występujące w naszym społeczeństwie - elitarną i egalitarną. Robotnicy wysoko kwalifikowani podnosili problem motywacji do pracy w warunkach spłaszczenia dochodów. Jednocześnie pragnęliśmy zapewnić minimalny standard dla rodzin wielodzietnych i wszystkich tych rodzin, których sytuacja materialna jest trudna. Postanowiliśmy więc zaproponować społeczeństwu jednakowe kwoty rekompensaty dla dzieci i żon niepracujących. Liczyliśmy się z tym, że brak jest korelacji między wysokością zarobków a rzeczywistym dochodem rodziny: można zarabiać bardzo dużo i mieć wiele osób na utrzymaniu, ale może też być odwrotnie.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Podobny system przyjęty został w stosunku do emerytów i rencistów, których liczba w kraju przekroczyła już 5 mln.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Ponieważ obecna operacja cenowa jest operacją na niespotykaną skalę, chcemy wprowadzić szereg elementów ubezpieczających poziom życia społeczeństwa. Wprowadzimy dotację na pomoc społeczną. Minister finansów przygotowuje projekt dotowania żywienia w zakładach pracy i w stołówkach akademickich oraz dopłat do żłobków, przedszkoli itp. instytucji socjalnych.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Najtrudniejszy jest problem cen artykułów przemysłowych. Obciążenie ludności na wskutek wzrostu tych cen może wynieść ok. 400 mld zł w warunkach podaży roku bież. Ten wzrost cen nie będzie rekompensowany, bo nie zmniejszylibyśmy luki inflacyjnej.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Od listopada roku ub. rząd podjął szereg decyzji zwiększających fundusz płac oraz renty i emerytury, a od 1 stycznia br. - zasiłki rodzinne i minimalne płace. Wydamy też kilkanaście miliardów złotych na regulacje płac i świadczenia socjalne dla nauczycieli, pracowników służby zdrowia, hutników i pracowników budownictwa. Planowana na ten rok dynamika wzrostu płac nominalnych wynosi ok. 8%, a pewnie będzie wyższa. Dlatego proponuje się, żeby do spraw wydatków i dochodów ludności wrócić w połowie, br. i wyrównywać dysproporcje w miarę wzrostu kosztów utrzymania. Nie możemy przy tym mechanicznie zwiększać płac tych grup pracowników, dla których wysokość płac zależy od wzrostu wydajności pracy. Rząd jest natomiast odpowiedzialny za najniższe płace, renty i emerytury, które ustala się na tle kosztów utrzymania.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Szacuje się, że w wyniku ruchów cen i dochodów nominalnych nastąpi obniżka dochodów realnych ludności rzędu 15-18%. Tylko wzrost produkcji, zwłaszcza rolniczej, oraz usług może zmniejszyć ten odsetek. Ten spadek standardu życiowego rozłoży się rozmaicie, ale wszystkie mechanizmy zmierzają do tego, aby chronić poziom życia ludzi mniej zamożnych. Zapłacą za to głownie grupy bardziej zamożne.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Odbudowa poziomu życia może następować w dłuższym okresie - około 3 lat. Byłoby to możliwe być może w ciągu 2 lat, gdyby nie blokada kredytów i dostaw przez państwa kapitalistyczne. Administracja amerykańska np. wstrzymuje nam kredytowe dostawy 1,9 mln ton kukurydzy, co oznacza w praktyce, że część naszych kur zostanie wycięta. Nie jesteśmy w stanie kupić tej kukurydzy gdzie indziej. W rezultacie spadnie spożycie mięsa drobiowego na 1 mieszkańca o 6-7 kg w ciągu roku.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">Przygotowywany jest wariant awaryjny na wypadek zupełnej blokady dostaw z krajów kapitalistycznych. Przezbrajanie gospodarki na produkcję wyłącznie z materiałów i surowców krajowych i wychodzenie gospodarki z kryzysu trwałoby dłużej i byłoby uzależnione w 100% od pomocy krajów RWPG.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Gdyby zaszła potrzeba dokonania pewnych ruchów na szachownicy: ceny - płace na rzecz ludności wcześniej niż w połowie roku, to uważamy, że nie należałoby zwiększyć rekompensat, ale dokonywać tego na drodze zmian w systemie wynagrodzeń. Po w prowadzeniu nowych cen i systemu rekompensat, 1/6 zarobków pracowników będzie stanowiła kwota rekompensacyjna. Przy zarobkach minimalnych udział ten wyniesie do 50%, a przy zarobkach wyższych - kilka procent. W przyszłości więc trzeba będzie rozbudowywać właściwe proporcje i rozpiętość płac.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Chodzi też o wysokość zasiłków rodzinnych i ich relację do płac. W 1949 r. zasiłki te stanowiły ok. 11% w stosunku do funduszu płac; w ub. roku - zeszliśmy do 1,5%. Po wejściu rekompensat wskaźnik ten wyniesie 8% w stosunku do funduszu płac i nie będziemy w czołówce państw europejskich, jeśli idzie o pomoc dla rodzin.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">(Pytania i dyskusja)</u> | |
| 42 | + </div> | |
| 43 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełTadeuszKałasa">28 października minister Z. Krasiński na posiedzeniu Komisji stwierdził, że na skutek zmiany cen zaopatrzeniowych cena chleba będzie musiała wzrosnąć o ok. 2 zł. Ponawiam pytanie w tej sprawie, ponieważ nie ruszenie ceny chleba i nie dostosowanie jej do ceny mąki może spowodować ograniczenie produkcji chleba. Wzrost cen energii i gazu powoduje bowiem zmniejszenie rentowności zakładów piekarniczych o 8–9%.</u> | |
| 45 | + </div> | |
| 46 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 47 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełIrenaSroczyńska">Trudna sytuacja gospodarcza kraju spowodowana została nadmiernym uzależnieniem się od importu. Z tą praktyką musimy skończyć. Jakimi więc drogami zamierzamy dojść do tego, aby produkcja niezbędnych wyrobów mogła rosnąć, mimo braku komponentów z importu?</u> | |
| 48 | + </div> | |
| 49 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 50 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Podwyżka cen jest niemal faktem dokonanym. Jakie przedsięwzięcia kontrolne zamierza podjąć rząd, aby ceny dyktowane przez przedsiębiorstwa były prawidłowe? Jeśli bowiem weźmiemy 3 różne fabryki, produkujące ten sam wyrób, to okaże się, że rachunek kosztów każdej z nich będzie inny.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJaninaŁęgowska">Społeczeństwo z ulgą przyjęło obietnicę rewizji kosztów produkcji samochodów „Fiat-126p” i „Syrena”.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PosełJaninaŁęgowska">Wzrost cen musi bulwersować, bo wiele z nich jest szokująca. Rząd powinien informować posłów o pracach, mających na celu ostrą kontrolę tych cen, choć jest to w pewnym stopniu sprzeczne z reformą gospodarczą.</u> | |
| 53 | + </div> | |
| 54 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 55 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełFelicjannaLesińska">Czy są już decyzje w sprawie cen skupu płodów rolnych?</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PosełFelicjannaLesińska">Czy rząd obserwuje ceny na te same wyroby z różnych fabryk? Wiadomo, że koszty przedsiębiorstw się różnią.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PosełFelicjannaLesińska">Jak będą kształtowane ceny artykułów pierwszej potrzeby, np. środków higieny osobistej i środków utrzymania czystości? Czy w tej dziedzinie przewidywane są dotacje, czy też asortymentowe zróżnicowanie cen w zależności od standardu, gatunku, jakości?</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PosełFelicjannaLesińska">Czy będzie dotowana produkcja obuwia i odzieży dla dzieci, tak jak w NRD i na Węgrzech?</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PosełFelicjannaLesińska">Na terenie Łodzi krążą na temat cen rozmaite płotki. Temu trzeba zapobiegać. Potrzebna jest szersza informacja o ile zdrożeją artykuły przemysłowe i usługi. Teraz ludzie w długich kolejkach kupują dosłownie wszystko.</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZofiaOlejnik">Czy rozważono jak kształtować się będzie stosunek wzrostu cen na środki produkcji dla rolnictwa do wzrostu cen za towary wyprodukowane przez rolników? Chodzi o ustalenie ile się da, a ile się weźmie od rolnictwa. Panika na wsi jest ogromna. Rolnicy zdają sobie sprawę, że zmiany cen dotkną ich bardzo, ponieważ na rekompensatę nie mogą liczyć i nic się o tym nie mówi. Wykupuje się ze sklepów niemal wszystko, co jeszcze w nich pozostało.</u> | |
| 63 | + </div> | |
| 64 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 65 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełZbigniewGertych">Ideałem byłoby, aby dynamika płac realnych kształtowała się poniżej tempa wzrostu społecznej wydajności pracy. Mówimy, że opracowany zostanie odpowiadający temu założeniu system płac i emerytur. Na razie następuje jednak rozwarcie nożyc między wzrostem płac a wzrostem wydajności pracy. Jak zamierza się powiązać wysokość płac z osiąganą wydajnością i poziomem pracy?</u> | |
| 66 | + </div> | |
| 67 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 68 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełBernardKus">Rolnicy dokonali zakupu środków produkcji po dawnych cenach, np. materiałów budowlanych, których nie odebrali dotąd z powodu opóźnień i zaległości w dostawach. Obecnie zakłady przemysłowe - dostawcy tych artykułów - domagają się dopłat do zakupionych już materiałów. Oznacza to, że łamie się zasady zawarcia transakcji i zmienia kwoty wystawione na kwitach zakupu. Sprawę tę należy jakoś rozwiązać, ponieważ może dojść do wielu procesów, które będą wygrane przez rolników.</u> | |
| 69 | + </div> | |
| 70 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 71 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełZdzisławSikorski">Produkcja drobiarska zaspokajała do niedawna ok. 25% potrzeb mięsnych, wynikających z limitów kartkowych. Jej ograniczenie stanowić będzie poważny problem. Czy rząd ma jakieś plany złagodzenia sytuacji w tym zakresie, aby przeciwdziałać skutkom restrykcji zastosowanych przez USA w dostawach pasz dla drobiu?</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PosełZdzisławSikorski">Niepokoi dowolność w ustalaniu cen na artykuły przemysłowe i produkowane przez rzemiosło. Jakie zostaną podjęte konkretne kroki zapobiegające takim praktykom?</u> | |
| 73 | + </div> | |
| 74 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 75 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJerzyJóźwiak">Wyrażono w informacji nadzieję, że pod koniec br. sytuacja na rynku ulegnie poprawie, a w ciągu 2–3 lat nastąpi pewna stabilizacja, oczywiście przy zaistnieniu wielu warunków, m.in. wzrostu produkcji. Jakie są jednak rzeczywiste zapewnienia dla społeczeństwa, że wyrzeczenia, które musi ono ponieść, nie pójdą na marne i zrekompensowane zostaną rzeczywistą poprawą sytuacji gospodarczej i rynkowej?</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełJerzyJóźwiak">W woj. katowickim i niektórych innych regionach ceny na energię elektryczną i gaz były o 30–40 gr. niższe niż w pozostałej części kraju. Czy wzięto to pod uwagę przy ustalaniu wielkości rekompensat, ponieważ nieuwzględnienie tej różnicy stanowić będzie pewne powiększenie obciążenia ludności tych regionów, które korzystały dotąd z przywileju niższej ceny?</u> | |
| 77 | + </div> | |
| 78 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 79 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełHenrykFrąc">Banki spółdzielcze nie wiedzą dotąd, jak mają postępować z rachunkami sprzedaży wystawionymi rolnikom. Nikt nie wie jakie będą wysokości dopłat i za jakie produkty. To musi być szybko rozstrzygnięte.</u> | |
| 80 | + </div> | |
| 81 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 82 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełBernardWidera">Podano ostatnio informację, iż przewiduje się 20% podwyżkę cen skupu produkcji rolnej w stosunku do cen z 1 stycznia br. Wydaje się, że w takich warunkach i relacjach trzeba będzie nadal utrzymywać dotacje na artykuły żywnościowe. Cennik usług kółek rolniczych przewiduje wzrost opłat za różne prace od 100 do 300%. Trzeba poddać te ustalenia kontroli, aby ustalić zasadność tak znacznych podwyżek.</u> | |
| 83 | + </div> | |
| 84 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 85 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełOlgaRewińska">Nie potrzeba przekonywać się o konieczności reformy cen, chociaż okres dla przeprowadzenia tej operacji jest niekorzystny i trudny. Nie mamy jeszcze opracowanych systemów płac i taryfikatorów. Dyskusje koncentrują się na cenach artykułów żywnościowych i związanej ze zmianą tych cen rekompensacie. Jeżeli uwzględni się jednak znaczny ruch cen na artykuły przemysłowe, a próbkę tego już mamy, budzi to poważny niepokój i niewiarę w społeczeństwie. Przeciętny obywatel nie wie, jakie będą obowiązywać zasady przy ustaleniu cen umownych i cen wolnych w ramach reformy gospodarczej. Przyzwyczajeni jesteśmy do ustalania wszystkich cen przez Państwową Komisję Cen. Wprowadzane obecnie zasady są nowością, która nie jest powszechnie akceptowana.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PosełOlgaRewińska">Konieczne jest przeanalizowanie listy artykułów, w oparciu o które ustala się wielkości rekompensaty. Trzeba włączyć niektóre artykuły przemysłowe, bezwzględnie potrzebne jak np. środki higieny i podstawowe elementy odzieży do tego rachunku cenowo-rekompensacyjnego. Należy rozważyć możliwość rozszerzenia listy artykułów, których ceny kontrolowane będą przez państwo, a także stworzyć system kontroli cen umownych, zwłaszcza w stosunku do artykułów wytwarzanych przez producentów - monopolistów.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PosełOlgaRewińska">Jeżeli chcemy, aby operacja cenowa przeprowadzona została spokojnie nie wystarczy stwierdzić, że powrócimy do tematu po I półroczu, ale już dzisiaj określić w jakiej formie to nastąpi. Może to złagodzić niepokój społeczeństwa.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PosełOlgaRewińska">Rozważenia wymaga sprawa podatku wyrównawczego. Wydaje się, że należy podnieść kwotę, od której będzie on podwyższony. Zwrócić trzeba również uwagę na jakość produkcji artykułów i stworzyć odpowiedni system czuwania nad poziomem tej jakości, tak aby artykuły tej samej jakości nie kosztowały drożej tylko dlatego, że są inaczej opakowane.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-13.4" who="#PosełOlgaRewińska">Dyskusje na temat cen i rekompensat prowadzone w telewizji należy przedłużyć i rozszerzyć, tym bardziej że program TV nie jest przeładowany. Trzeba więcej wyjaśniać i bardziej wyczerpująco uzasadniać przewidywane operacje i decyzje.</u> | |
| 90 | + </div> | |
| 91 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 92 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełEugeniuszCzuliński">Chciałbym wiedzieć, czy prawdą jest, że rzemiosło ma być dofinansowane na kwotę 2 mld zł. Sytuacja w rzemiośle jest niepokojąca, ponieważ rzemieślnicy pracujący samotnie lub z członkami rodziny zgłaszają do izb rzemieślniczych i cechów zamiar zamykania warsztatów. W niektórych branżach zrywane są umowy z uczniami. Sejmowa Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług 27 stycznia br. omawiać będzie niezwykle istotne sprawy zaopatrzenia rzemiosł, szczególnie usługowych, w niezbędne surowce i materiały. Musi to nastąpić nawet kosztem dostaw do zakładów produkcyjnych, aby utrzymać na dotychczasowym poziomie usługi dla ludności. Trzeba ustalić jak będzie opodatkowane rzemiosło w roku bieżącym i jakie uzyska warunki normalnej pracy. Ceny umowne będą kontrolowane przez ogniwa samorządu rzemieślniczego, który wkraczać będzie interwencyjnie, jeśli wystąpią nieprawidłowości i podwyżki nieuzasadnione. Trzeba informować społeczeństwo, że rzemieślnik nie otrzymuje rekompensaty z tytułu zmiany cen, musi więc ustalać ceny na wyższym poziomie.</u> | |
| 93 | + </div> | |
| 94 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 95 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełAlojzyMelich">Stajemy przed bardzo ważnym krokiem w naszej gospodarce i stąd rozsądne rozwiązania są nam bardzo potrzebne. Dotychczas uwaga społeczeństwa była skupiona przede wszystkim na podwyżkach cen żywności, opału i energii oraz rekompensat. Ostatnio jakby dyskusja przesuwała się na płaszczyznę ogólnych założeń i celów reformy cen, a także na całokształt naszej polityki cenowej. Problemy te są częstokroć przedmiotem kontrowersji, jako że środki masowego przekazu przede wszystkim naświetlały zagadnienia związane z reformą cen środków spożycia. Należy się zastanawiać, co się stanie, gdy zaczną obowiązywać ceny umowne. Nie można sprawy tej zostawiać i oczekiwać na rozwój wydarzeń. Trzeba je przewidywać. Dlatego też uważam, że należy jak najszybciej w pełni wyjaśnić społeczeństwu ogólne cele przeprowadzanych reform.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PosełAlojzyMelich">Nikt i nigdy wzrostem cen nie poprawił zaopatrzenia, nie napełnił sklepów. Nie można więc takiej argumentacji wykorzystywać przy popularyzowaniu założeń obecnej reformy cen. Argumenty w tej materii należy dobierać bardzo ostrożnie. Ponadto na zagadnienie cen trzeba patrzeć także od strony ich funkcji produkcyjnych. Chodzi tu o odpowiedź na pytanie jak dalece nowe ceny pobudzą przedsiębiorstwa i zatrudnionych w nich ludzi do lepszej, wydajnej pracy. Należałoby zacząć od zastanowienia się nad propozycjami nowych cen i dochodów. Rysuje się niebezpieczeństwo, że ceny przemysłowych artykułów konsumpcyjnych osiągną bardzo wysoki poziom, co spowoduje zachwianie proporcji między nimi a cenami artykułów spożywczych. Pracownik, który za otrzymywane wynagrodzenie nie będzie w stanie nabyć trwałych dóbr będzie przeznaczał wszystkie zarobione pieniądze na spożycie. W konsekwencji oznacza to spadek efektywności pracy. Powstaje pytanie co w tej sytuacji robić? W Polsce kontrola ceń nigdy nie była w pełni skuteczna, a więc na to zagadnienie trzeba spojrzeć inaczej. Trzeba także szukać innych rozwiązań. Np. zastanowić się nad koncepcją dwuetapowego wzrostu cen wyrobów trwałego użytku. Dobrym przykładem w tym zakresie jest propozycja wzrostu cen prasy. Chodzi o to, aby podwyżka cen nie działała szokująco. Opowiadam się za działaniem zdecydowanym, ale jednocześnie ostrożnym. Argumentem przemawiającym za takim rozwiązaniem jest również fakt, że wzrost cen artykułów przemysłowych trwałego użytku nie będzie rekompensowany.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PosełAlojzyMelich">Trudno pogodzić się z założeniem, w myśl którego każdemu przedsiębiorstwu zapewni się przeciętną marżę. Jest to tworzenie przedsiębiorstwom cieplarnianych warunków i budzi sprzeciw. Zakładamy, że wszystkie przedsiębiorstwa mają być rentowne, ale czy możną to założyć z góry? Istnieje jeszcze jedna istotna sprawa. Chodzi o naliczenie cen. Zasada dobijania marż do kosztów powoduje ich wzrost. Chcąc zmusić przedsiębiorstwo do oszczędniejszego i efektywniejszego gospodarowania należałoby działać odwrotnie. Trudno jest posługiwać się przykładem NRD, ale tani zastosowano inny system. Zysk obliczany jest nie od poniesionych kosztów, a od wyłożonych funduszów. Mechanizm obliczania tych ostatnich jest bardzo skomplikowany. Należałoby stworzyć mechanizm obniżający koszty. Kompleks tych problemów trzeba dokładnie przemyśleć.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PosełAlojzyMelich">Przewiduje się przy silnej progresji wynagrodzeń wprowadzenie wysokich podatków. Nie zawsze i nie w odniesieniu do wszystkich grup ta zasada jest słuszna, bowiem, jak trafnie zauważył wicepremier. J. Obodowski, trzeba utrzymać motywacyjną funkcję płac. W tym kontekście warto zauważyć, iż bardzo daleko idące spłaszczenie płac wpływa na obniżenie ich charakteru motywacyjnego.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PosełAlojzyMelich">Przy zastanawianiu się nad reformą cen warto więc pamiętać, iż przedsiębiorstwa powinny uzyskiwać odpowiednie zyski dzięki działaniu mechanizmu sprzyjającego dochodzeniu do nich poprzez wydajną pracę. Jednocześnie nie można nadmiernie obciążać kosztami tego procesu społeczeństwa. Wskazane jest też działanie w kierunku racjonalizacji konsumpcji. Bez wątpienia spotka się to ze społeczną akceptacją. Zasady funkcjonowania tego mechanizmu należy konsekwentnie wyjaśniać społeczeństwu za pomocą środków masowego przekazu.</u> | |
| 100 | + </div> | |
| 101 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 102 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełKazimieraCzechowska">Przez 2 ostatnie miesiące na wsi obowiązywała sprzedaż wiązana. Rolnicy mogli nabyć maszyny czy sprzęt do wyposażenia mieszkań w zamian za dostarczony żywiec. Duża część rolników chcąc nabyć pewne dobra, sprzedała wszystko co mogła. Dziś w moim województwie, a także w wielu innych brak pokrycia w towarach na otrzymane asygnaty, i to aż w granicach 50%. Ludzie pytają jaki będzie dalszy los tego systemu, bowiem ma on obowiązywać jedynie do końca stycznia.</u> | |
| 103 | + </div> | |
| 104 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 105 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJerzyBukowski">Do wypowiedzi pobudził mnie głos posła A. Melicha. Jak często zdarza się to w toku dyskusji na posiedzeniach Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów podniósł on poprzeczkę jakościową, poruszył m.in. kapitalną kwestię powiązania sprawy cen, ich ewolucji, stopniowej zmiany ze sprawą kosztów, a także gwarancji dla przedsiębiorstw osiągania przez nie zysków. Zastanawiałem się w jakim stopniu dopłaty, a także łatwość dyktowania cen mogą wpłynąć na zachwianie wydajności produkcji. Wydaje się, że zarówno zbytnie ułatwienia, jak i utrudnienia w sferze kształtowania nowych cen mogą być czynnikiem destrukcyjnym w gospodarce. Dlatego też, choć początkowo myślałem inaczej, wydaje mi się, że wycofanie się z podwyżki cen na energię i rozłożenie tego procesu niejako na raty było rozwiązaniem słusznym, jeśli przyjmiemy, że jest to zachęta dla producentów dóbr rynkowych.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PosełJerzyBukowski">Istotną sprawą są koszty. Jeśli przedsiębiorstwo jest monoproducentem wyrobu końcowego, to obliczenie kosztów jest stosunkowo proste, natomiast jeśli mamy do czynienia z zakładem posiadającym wiele działów niewytwarzających w dodatku produktów finalnych sprawa się komplikuje. Może się okazać, że jakiś dział jest nierentowny. W myśl koncepcji prof. Adamieckiego zły przedsiębiorca w takiej sytuacji kasuje nierentowny dział. Jednakże po kilku miesiącach przekonuje się, że koszty przedsiębiorstwa rozłożone na inne, rentowne do tej pory działy, powodują, iż stają się one nierentowne. Dlatego też warto zastanowić się czy zakład jako całość nie powinien funkcjonować, mimo iż ma jakiś nierentowny dział.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PosełJerzyBukowski">W dyskusji pytano przedstawicieli rządu jakie gwarancje możemy dać w zakresie płac. Jestem głęboko przekonany, że nie możemy dać żadnych gwarancji. Musimy stać na stanowisku, że trzeba zarobić na to, co chcemy dostać. Inaczej w dalszym ciągu będziemy pracować z prawą ręką w kieszeni, bo i tak po pół roku przyjdą dopłaty i niewiele się zmieni. Chodzi o to, abyśmy zabrali się do rzetelnej roboty.</u> | |
| 108 | + </div> | |
| 109 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 110 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PosełJanKamiński">Konieczne jest wprowadzenie zasady, że sprzedaż artykułów przemysłowych wiązana ze skupem produktów rolnych w listopadzie i grudniu ub.r. będzie kontynuowana po obowiązujących cenach w lutym br. Główny asortyment - to pralki i maszyny do szycia. Przedłużenie tego systemu na luty br. będzie sprzyjało właściwemu rozliczeniu się z tymi, którzy dostarczali produkty rolne na wspomnianej zasadzie. Zbieramy dane dotyczące ilości potrzebnych artykułów przemysłowych.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-18.1" who="#PosełJanKamiński">Spotykałem się i ja z problemem, o którym mówił poseł B. Kuś i dlatego zgłaszam wniosek, żeby rozliczenia za cegłę i inne materiały ścienne, za które zapłacono w grudniu, a z jakichkolwiek względów ich nie odebrano - przeprowadzić do końca stycznia po starych cenach. Przedsiębiorstwom, głównie uspołecznionym, trzeba było zwrócić różnicę cen. Będą to raczej przypadki sporadyczne, gdyż każdy starał się te materiały od razu odbierać.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-18.2" who="#PosełJanKamiński">Rolnicy postulują przestrzeganie zasady, że jeżeli po obecnych podwyżkach cen mają być utrzymane jednolite ceny skupu produktów rolnych, trzeba jednocześnie zapewnić, żeby sprzedaż masowych środków produkcji dla rolnictwa również odbywała się po jednolitych cenach. Problem wiąże się z tym, że były już próby sprzedaży cementu bezpośrednio z cementowni, w połączeniu z pokrywaniem kosztów transportu przez odbiorców. Ewentualną różnicę tych kosztów zależną od odległości przewozu trzeba rozliczać w ramach ryczałtów.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-18.3" who="#PosełJanKamiński">Wraz ze zmianą cen żywności należy uregulować ceny skupu produktów rolnych i ceny towarów służących do produkcji rolnej. Sytuacja jest taka, że rolnicy nie znają cen zboża, nie wiedzą, kiedy te ceny będą wprowadzane i w oczekiwaniu na to wstrzymują sprzedaż. Co innego jest z mlekiem i żywcem, których nie można przetrzymywać, a co innego ze zbożem i ziemniakami.</u> | |
| 114 | + </div> | |
| 115 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 116 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełLidiaWołowiec">Jak ostatecznie zamierzamy rozwiązać sprawę kredytów przyznanych w ub.r. dla młodych małżeństw? Chodzi zwłaszcza o to, że w okresie, kiedy niektóre artykuły przemysłowe były zarezerwowane dla sprzedaży wiązanej za dostawy produktów rolnych, młode małżeństwa miały nikłe możliwości realizacji kredytów. Obecnie, po podwyżkach cen artykułów przemysłowych, niewiele będzie można kupić za kredyty przyznane w zeszłym roku. Drugie pytanie dotyczy przedpłat z 1981 r.: czy będzie to kontynuowane jako forma ściągania pieniądza z rynku?</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PosełLidiaWołowiec">Zastępca pełnomocnika rządu DS. reformy gospodarczej Zdzisław Sadowski: Chciałbym skoncentrować się na relacjach między cenami i kosztami a wydajnością pracy. Wyrażona w wystąpieniach posłów Z. Gertycha, A. Melicha i J. Bukowskiego troska o wydajność produkcji jest w pełni uzasadniona. Ta sama troska przyświecała rządowi w pracy nad reformą gospodarczą i przyświeca nadal. Nie chodzi bynajmniej o zapewnienie automatycznej rentowności wszystkim przedsiębiorstwom: nie byłby to mechanizm służący wychodzeniu z kryzysu. Chodzi o wyzwolenie inicjatyw w dążeniu przedsiębiorstw do zapewnienia sobie rentowności. Nowy mechanizm ekonomiczno-finansowy ma zapewnić konwersję gospodarki - ma wyłączyć szereg przedsiębiorstw, które nie pracują na rzecz priorytetowych celów społecznych, ani nie osiągają wysokiej wydajności, ani też nie są zdolne do ograniczenia importochłonności. Takie przedsiębiorstwa nie mają szans w nowym systemie. Oczywiście, wyłączanie takich przedsiębiorstw rodzi nowe problemy, ale bez tego nie zapewnimy właściwej relacji kosztów i wydajności produkcji. W każdym razie nie postawiliśmy na mechanizm rentowności automatycznej.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PosełLidiaWołowiec">Mechanizm cen umownych prowadzić ma do sytuacji, w której przedsiębiorstwa muszą starać się o sprzedaż swych wyrobów. Można niemal gwarantować, że za kilka miesięcy wyśrubowane ceny towarów zaczną spadać. Nikt nie jest jeszcze przyzwyczajony do cen umownych. W tej sytuacji producenci mają tendencję do ich zawyżania. Powinniśmy zaś doprowadzić do tego, żeby o poziomie cen decydował konsument. To by była właściwa podstawa całego systemu.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PosełLidiaWołowiec">Życie jednak nie jest tak proste. Mamy do czynienia z silną reakcją na wzrost cen - przede wszystkim artykułów o podstawowym znaczeniu (nie dotyczy to samochodów czy telewizorów kolorowych). Reakcja ta jest zrozumiała, ale administracyjne uderzenie w te ceny cofało by nas do punktu wyjścia i postawiło, pod znakiem zapytania uruchomienie całej reformy gospodarczej; mechanizm, który usiłujemy wprowadzić stałby się bezzasadny.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PosełLidiaWołowiec">Kontrola cen nie powinna dotyczyć wysokości zysku przedsiębiorstwa. Na ten element wymierzone są antybodźce finansowe w postaci podatku dochodowego. Przedsiębiorstwa być może jeszcze nie zdają sobie z tego sprawy. Ministerstwo Finansów ma potężne narzędzie w postaci zasad obliczania podatku dochodowego, odnoszonego do stopy rentowności, ta zaś odnosi się do kosztów przerobu. Muszą one być uzasadnione - nie można do kosztów włączać wszystkiego co wynika z niskiej efektywności gospodarowania. W czasie kontroli stawka rentowności zastosowana przez przedsiębiorstwo może okazać się znacznie wyższa niż to się przedsiębiorstwu wydaje, a podatek może dojść do 90% przy rentowności zbyt wysokiej w stosunku do kosztów przerobu.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PosełLidiaWołowiec">Przedsiębiorstwu niczego się nie gwarantuje; musi się ono bardzo starać o obniżenie kosztów, żeby utrzymać się na powierzchni.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PosełLidiaWołowiec">Inaczej przedstawia się problem wyrobów o cenach regulowanych. Ceny te gwarantują pewne minimum rentowności. Kategoria cen regulowanych utrzymuje się w wąskim zakresie dla towarów ważnych z punktu widzenia kształtowania się kosztów utrzymania, a więc ochrony społeczeństwa. Tę kategorię rząd postanowił rozszerzyć o następne grupy standardowych towarów przemysłowych, niezbędnych do zaspokajania potrzeb podstawowych takich jak odzież, obuwie czy środki higieny osobistej. Szereg artykułów z tej grupy znajduje się już na liście od 30 listopada roku ub. Obecna uchwała Komitetu Gospodarczego. RM rozszerza tę listę w interesie ochrony konsumenta. Artykuły luksusowe (w naszym rozumieniu) nie powinny znaleźć się na tej liście.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PosełLidiaWołowiec">Z punktu widzenia mechanizmów reformy jest to zabieg przejściowy, mający umożliwić osłabienie obaw społeczeństwa przed wzrostem cen. Pragnęlibyśmy możliwie szybko stopniowo wycofywać się z tej listy, gdyż jej istnienie nie spełnia zadań w zakresie podnoszenia wydajności pracy. Trzeba przekonać społeczeństwo, że nie wszystkie ruchy cen są dla niego groźne.</u> | |
| 124 | + </div> | |
| 125 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 126 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Polityką cen prowadzona przez rząd powinna spełniać trzy funkcje: prowadzić do równoważenia rynku, likwidować lukę inflacyjną oraz prowadzić do redystrybucji dochodów.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Najważniejsze jest równoważenie rynku, likwidowanie luki między podażą a popytem. Trzeba przy tym podkreślić, że nasze społeczeństwo umie doskonale liczyć. Operację tytoniowo-benzynową przeprowadziliśmy w ub.r.; obecnie stoimy przed operacjami podwyższenia cen żywności i artykułów przemysłowych. Społeczeństwo dość łatwo uporało się ze skutkami operacji tytoniowej i benzynowej, Z operacji tej budżet państwa zyska w tym roku zaledwie 25 mld zł. W międzyczasie bowiem wzrosły płace, renty minimalne, wypłacono nowe dodatki z tytułu kart zawodowych, zwiększono dodatki za pracę w trudnych warunkach.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Do obecnej operacji cenowej dopłacimy. Przewidywane są przy tym jeszcze dopłaty do wyżywienia zbiorowego. W sumie społeczeństwo otrzyma 25–30 mld zł więcej niż da wzrost cen. A ciągle są ataki, aby jeszcze bardziej zmniejszyć skutki tej operacji. W tej sytuacji jedyna operacja cenowa, jaka nam pozostałą, żeby zmniejszyć lukę inflacyjną, to zwiększenie cen artykułów przemysłowych.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-20.3" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Jeśli idzie o funkcję redystrybucyjną w naszej polityce cen, to w tym zakresie nastąpił wielki przełom w sensie przekazania środków z funduszu płac na fundusz socjalny. Funkcja motywacyjna do pracy traci przy tym na znaczeniu. Powstaje więc obawa, czy także operacja podwyżki cen artykułów przemysłowych zbliży nas do założeń, które przyświecały nam przed pół rokiem. Stąd znaczenie cen umownych. Nie lękajmy się tych cen, nie róbmy paniki. Nikogo nie zmusi się do kupna ubrania za mityczną cenę kilkunastu tysięcy złotych, którego zresztą - mimo poszukiwań - nigdzie w kraju nie udało nam się znaleźć. Społeczeństwo jest najlepszym kontrolerem cen poprzez swoją siłę nabywczą. Mówmy więc społeczeństwu, że te zbyt wysokie ceny, które proponują producenci, będą musiały ulec obniżeniu.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-20.4" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Walka o niższe ceny nie będzie słabła. Dziś domagają się tego Katowice, a później pewnie Łódź zacznie walczyć o niższe ceny gazu i energii. Na Śląsku były przed wojną najniższe ceny produkcji i zbytu energii, teraz najtaniej produkują elektrownie „Konin” i „Adamów”, najdrożej zaś elektrownie na Śląsku. Kierując się więc tymi przesłankami należałoby ceny energii obniżyć w województwie konińskim, a podnieść w woj. katowickim.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-20.5" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Sytuacja jest obecnie taka, że 50% zarobków to płaca za pracę, a 50% - to są przywileje. Z tym trzeba walczyć. Tylko praca może być podstawą dobrobytu całego narodu i poszczególnych jego obywateli.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-20.6" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Ustosunkowując się do podniesionego w dyskusji zarzutu, że na obecną operację cenową wybrano najmniej korzystny okres min. Z. Krasiński podkreślił, że jest to wprawdzie okres mniej korzystny niż pół roku temu, ale bardziej korzystny, niż będzie za kilka miesięcy.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-20.7" who="#PrzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenZdzisławKrasiński">Odpowiadając na pytanie dotyczące ceny chleba, min. Z. Krasiński podkreślił, że nie będzie ona podnoszona tak długo, jak długo chłopi nie zaczną ponownie kupować chleba na paszę.</u> | |
| 134 | + </div> | |
| 135 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 136 | + <u xml:id="u-21.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">I w gazetach, i w rozmowach stwierdza się, że musimy być obciążeni kosztami wyjścia z kryzysu. Nie mówi się natomiast, że koszty tego kryzysu płacimy właśnie dziś i że trzeba zrobić wszystko, żeby wyjść z tego kryzysu i jego kosztów nadal nie ponosić. Złudne jest twierdzenie, że chce się odebrać ludziom to, co zostało im dane w formie płac. Jest to złudne, bo płace w ub.r. wzrosły o 25%, przy równoczesnym spadku produkcji również o 25%. Dążymy do tego, żeby wprowadzić sprawiedliwy podział dochodu narodowego i stworzyć warunki wyjścia z kryzysu. Tymczasem ciągle operujemy sloganami wprowadzającymi ludzi w błąd i tworzącymi iluzje. Często jest to robione świadomie i celowo.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-21.1" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Jest sprawa rewaloryzacji cen skupu płodów rolnych, a właściwie środków, które zostały nagromadzone na rachunkach w wyniku sprzedaży. Tylko saldo tego rachunku ulega rewaloryzacji, bo przecież rolnik kupował środki produkcji jeszcze po starych cenach. Takie rozwiązanie zostało przyjęte jako jedynie sprawiedliwe.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-21.2" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Jeśli idzie o podatek wyrównawczy, to przewiduje się dwie zmiany. Pierwsza polega na podniesieniu podstawy podatku wyrównawczego. W projekcie, który analizuje obecnie Komitet Gospodarczy RM zakłada się, że podatek będzie wyliczany od sumy stanowiącej 2,5 lub 3-krotność płacy przeciętnej uzyskanej w roku poprzednim. Będzie więc zmiana podstawy, od której liczy się podatek wyrównawczy. Dotychczas była to sztywna kwota 144 tys. zł. Druga zmiana polega na możliwości odkładania nadwyżki ponad podstawę w formie oszczędności. Taka koncepcja jest powszechnie postulowana. Zachęca bowiem do oszczędzania i zapewnia środki na dalsze lata, w tym także na starość.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-21.3" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">System dotacji przedmiotowych jest systemem niesprawiedliwym, bo z wysoko dotowanych produktów korzysta i ten najbiedniejszy, i ten bardzo zamożny. Trzeba więc od tego odchodzić. Lepszym rozwiązaniem jest stosowanie wyższych zasiłków rodzinnych i innych świadczeń społecznych, które trafiają do bardziej potrzebujących. Jeżeli jednak ceny nie będą pokrywały kosztów produkcji, to takie wyroby trzeba będzie dotować. Tak więc praktyka dotacji będzie musiała być jeszcze utrzymywana, choć z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej lepiej jest stosować inne formy. Trzeba też pamiętać o tym, że dotacje ktoś musi pokryć, że trzeba wyżej podnieść ceny innych wyrobów, aby zdobyć środki na dotacje. W dodatku zbytnie dotowanie powoduje marnotrawstwo niektórych wyrobów, a więc w sumie straty społeczne.</u> | |
| 140 | + </div> | |
| 141 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 142 | + <u xml:id="u-22.0" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoMarekHołdakowski">Resort handlu wewnętrznego zamierza pełnić aktywną rolę regulatora wysokości cen poprzez nadzorowane przedsiębiorstwa handlowe i ustalanie ich stosunków z producentami i dostawcami towarów. Między innymi zamierza się eliminować tych producentów, którzy oferować będą swoje wyroby po cenach skrajnie wysokich. Przedsiębiorstwa handlowe przeciwstawiać się będą wysokim cenom ustalanym przez producentów - monopolistów. Ceny takie będą blokowane do czasu ustalenia przez producentów innych relacji cenowych. Przedsiębiorstwa handlowe nie będą podpisywały umów z producentami, jeśli ceny ich wyrobów przekraczać będą poziom chłonności rynku. W takich przypadkach towary przyjmowane będą w komis lub na odpowiedzialność producentów. Handel wystąpił do niektórych branż o oparcie cen ich wyrobów na formule ceny regulowanej, w zależności od popytu.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-22.1" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoMarekHołdakowski">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych Krzysztof Górski: Sprawy pracowników, którzy oczekują na emerytury, jak i określenie wysokości rekompensat dla tej grupy zostaną rozwiązane zgodnie ze zgłoszonymi postulatami. Macierzyste zakłady pracy otrzymają odpowiednie zalecenia w sprawie wypłat wynagrodzeń do czasu ustalenia wysokości emerytury oraz zaliczkowych wypłat rekompensat.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-22.2" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoMarekHołdakowski">Pracownicy zatrudnieni w rzemiośle otrzymują rekompensaty tylko na członków rodzin pozostających na ich utrzymaniu. Rekompensatę dostaną natomiast uczniowie, którzy nie przekroczyli 24 roku życia.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-22.3" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoMarekHołdakowski">Formuła rekompensat bieżącego wzrostu kosztów utrzymania była w ubiegłym roku wielokrotnie dyskutowana i jest przygotowana. Jej zasady nie są ogłaszane z tego powodu, że nieznana jest jeszcze skala wzrostu cen oraz skutki tej operacji. Trudno wobec tego składać przedwczesne deklaracje. Aktualnie stoimy wobec wyboru albo za kwartał czy pół roku ustalić sposób rekompensaty wzrostu kosztów utrzymania, ale jest to operacja kosztowna i mało efektywna w skali jednostki, albo też działać wybiórczo, to znaczy za te same pieniądze podjąć realizację niektórych celów, np. likwidacji starego portfela rent lub regulacji uposażeń pracownic przemysłu lekkiego.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-22.4" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoMarekHołdakowski">W sprawie rekompensat kosztów opału i energii elektrycznej w przypadku chłoporobotników ustalono, aby posiada czy działek od 0,5 do 1 ha traktować tak jak pracowników zakładów uspołecznionych, to znaczy wypłacać im rekompensaty. Ponadto otrzymują oni rekompensatę na wszystkie osoby pozostające na utrzymaniu. Właścicielom gospodarstw o powierzchni od 1 do 2 ha wypłacać się będzie 50% rekompensaty, ale tylko na osoby pozostające na utrzymaniu. Dla posiadaczy gospodarstw powyżej 2 ha rekompensaty nie będą wypłacane.</u> | |
| 147 | + </div> | |
| 148 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 149 | + <u xml:id="u-23.0" who="#WicepremierJanuszObodowski">Reformę gospodarczą chcemy wprowadzać stopniowo i niezbyt pospiesznie, uznając że aktualnie bierzemy ostry zakręt i trzeba go tak wykonywać, aby reformę zrealizować, a nie tak, aby się wywrócić. Ekonomia jest nauką społeczną, nazywana jest polityczną, a więc oprócz aspektów ekonomicznych, musimy brać pod uwagę również skutki polityczne i społeczne. Nie jesteśmy w stanie zrobić tego jednorazowo i natychmiast. O zamykaniu luki inflacyjnej możemy mówić najwcześniej w końcu bieżącego roku.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-23.1" who="#WicepremierJanuszObodowski">W drugim półroczu wprowadzenie reformy gospodarczej będzie przebiegać szybciej. Z punktu widzenia cen może to brzmieć fatalnie, ale w tym czasie przechodzić będziemy od etapu euforii przy tworzeniu cen, do cen umiarkowanych. Wyroby o cenach nadmiernych nie znajdą po prostu nabywców i producenci będą musieli je obniżać. Chcemy, aby producenci sami sprzedawali swoje towary we własnych sklepach, aby lepiej poznawać potrzeby i wymagania rynku oraz jego możliwości.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-23.2" who="#WicepremierJanuszObodowski">Nie możemy odkładać w czasie problemu podnoszenia poziomu wydajności i efektywności pracy. Ponieważ zagraża nam obniżenie się zatrudnienia przygotowany jest awaryjny program przemieszczania i przekwalifikowania pracowników, aby nie było z tym kłopotów. Zapotrzebowanie na robotników, zwłaszcza wysokokwalifikowanych, jest bardzo duże. I tu nie ma żadnych problemów z zatrudnieniem. Kłopoty mogą wystąpić z zatrudnieniem pracowników umysłowych. Rozważa się możliwości powiększenia zaplecza naukowo-badawczego, tworzenia laboratoriów, stacji prób itp. Jest tu bardzo wiele tematów, dotyczy to np. efektywnego wykorzystania krajowych surowców, a także innych prac, które zostały zaniedbane w poprzednich latach.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-23.3" who="#WicepremierJanuszObodowski">Zamierza się wprowadzić szeroką kontrolę cenotwórstwa. Niezależnie od inspekcji cen kierowanej przez PKC, minister finansów uruchomi własny aparat kontrolno-finansowy dla badania zasadności tworzenia cen, zwłaszcza tam, gdzie są one szokujące. Ministrowie zostali upoważnieni do prowadzenia własnych wewnątrz resortowych kontroli. Dotychczas zajmowały się tymi problemami zjednoczenia, teraz muszą powstać wyspecjalizowane jednostki przy resortach funkcjonalnych. Musimy rozwinąć odpowiednią kampanię programową nie tylko wokół całej operacji zmiany cen, ale także wokół zasad ich ustalania i kontroli. Napotykamy tu na barierę, którą jest brak specjalistów z tego zakresu, ponieważ dotychczas zajmowała się tym Państwowa Komisja Cen. Rozwinięte zostanie szkolenie pracowników komórek kalkulowania i ustalania cen w przedsiębiorstwach.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-23.4" who="#WicepremierJanuszObodowski">Proces rozwoju gospodarczego i społecznego jest ciągły. 1 lutego zamierzamy dokonać operacji, która powinna być przeprowadzana etapami przez wiele lat. Drugiej takiej operacji nie możemy już powtórzyć. Mnie również szokuje wysokość niektórych cen. Trzeba jednak odróżniać ceny na artykuły przemysłowe codziennego użytku od cen artykułów, które nabywamy praktycznie raz na kilka lub kilkanaście lat. Odnieść to należy także do relacji cen środków produkcji potrzebnych rolnikom. Wskaźników cen wszystkich artykułów nie można przenosić na wskaźnik kosztów utrzymania. Porównywać należy tylko część wydatków i część cen. Zakup lodówki odnosić należy od dochodu skumulowanego przez rodzinę w ciągu kilku lat.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-23.5" who="#WicepremierJanuszObodowski">Minister rolnictwa prowadzi konsultacje na temat cen skupu płodów rolnych i relacji cen żywca do wzrostu dochodów ludności rolniczej. Trzeba zauważyć, że po raz pierwszy parytet dochodów między ludnością miejską i wiejską przesunął się na korzyść wsi. Dotyczy to tylko konsumpcji, ponieważ odliczamy w tej kalkulacji wydatki na cele inwestycyjne. Sprawa ma charakter polityczny i jestem zwolennikiem wzrostu parytetu na korzyść ludności rolniczej. Ale przy ustalaniu proporcji cen w bieżącym roku stosunek ten powinien być jak 1:1. W rękach rolników jest to, aby parytet poprawiać na swoją korzyść.</u> | |
| 155 | + </div> | |
| 156 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 157 | + <u xml:id="u-24.0" who="#PosełZbigniewGertych">Dzisiejsza dyskusja nie zamyka problemów w niej podniesionych. Dotyczy to np. zasad obliczania podatku dochodowego. Należy ustalić jakie są zamierzenia rządu na przyszłość. Czy kontynuowany będzie system rekompensat, czy też określona zostanie odpowiednia polityka dochodowa. Wiele z tych spraw wiąże się z dyskusją nad ustawami określającymi system finansowo-ekonomiczny w gospodarce narodowej.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-24.1" who="#PosełZbigniewGertych">Dzisiejsza debata stanowi tak ważny moment w życiu gospodarczym kraju, że posłowie powinni zabrać głos w tej sprawie. W związku z tym Prezydia trzech komisji opracowały projekt opinii. Poseł J. Jóźwiak przedstawił propozycje opinii trzech Prezydiów.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-24.2" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje uchwaliły opinię, w której m.in. stwierdzają, że proponowana zmiana cen jest istotnym elementem realizowanej reformy gospodarczej. Przedstawiony Komisjom projekt Komitetu Gospodarczego Rady Ministrów w sprawie podwyżki cen detalicznych żywności, opału, energii w połączeniu z systemem rekompensat bardziej uwzględnia postulaty społeczne, niż pierwotny projekt Państwowej Komisji Cen, Zadbano w nim bowiem o ochronę najniżej zarabiających, rodzin wielodzietnych, emerytów i rencistów.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-24.3" who="#PosełZbigniewGertych">Wdrażanie reformy gospodarczej rodzi niebezpieczeństwo nie w pełni kontrolowanej zwyżki cen. Komisje proponują więc, aby rząd wprowadził system zabezpieczeń przed zbyt gwałtownym wzrostem kosztów utrzymania.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-24.4" who="#PosełZbigniewGertych">W wykazie artykułów, których ceny będą ustalane urzędowo, bądź będą cenami regulowanymi winny znaleźć się artykuły powszechnego użytku, zwłaszcza artykuły dla dzieci. Produkcję niektórych wyrobów należy dotować. Stworzyć również należy warunki startu życiowego tym młodym małżeństwom, które, przy proponowanych rozwiązaniach, znajdą się w trudnej sytuacji. Potrzeba więc zmian m.in. w polityce kredytowania oraz rozszerzenie form oszczędzania.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-24.5" who="#PosełZbigniewGertych">Obawę wywołuje fakt, że niektóre ceny, ustalane przez przedsiębiorstwa, nie mają ekonomicznego uzasadnienia i ze społecznego punktu widzenia nie mogą być aprobowane. Konieczne jest więc stworzenie systemu kontroli i oddziaływania na prawidłowość kształtowania się cen.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-24.6" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje uważają, że zachodzi potrzeba przeanalizowania relacji poziomu płac i cen, przy czym system płac powinien powodować większe zainteresowanie pracujących efektami ich pracy. Istotne jest również zachowanie właściwych relacji między wzrostem cen środków do produkcji rolnej a cen skupu płodów rolnych.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-24.7" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje uważają, że problematyka kosztów produkcji i mechanizmy ustalania cen wymagają pełnego i rzetelnego przedstawienia ich społeczeństwu. Rolę tę w szerszym stopniu powinny spełniać środki masowego przekazu, związki konsumentów i handel, które równocześnie mają wskazywać tych producentów, którzy ustalają nadmiernie wysokie ceny nieuzasadnione kosztem produkcji.</u> | |
| 165 | + </div> | |
| 166 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 167 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PosełTadeuszKałasa">Nowe ceny pieczywa zostały ustalone we wrześniu ub. roku. Przy kalkulacji brano pod uwagę nową cenę mąki oraz ówczesne koszty produkcji. W IV kwartale ub. roku poważnie wzrosły ceny usług, w tym i robocizny. Z broszury Państwowej Komisji Cen wynika, że chleb powinien w zasadzie kosztować 20 zł, ale jego cenę ustalono na 16 zł. W styczniu zaczęły obowiązywać nowe ceny zaopatrzeniowe. I tak gazownie podniosły cenę gazu (wyprodukowanie 1 tony chleba wymagało zużycia gazu za 236 zł, a obecnie 869 zł). Cena drożdży wzrosła 4-krotnie (z 16 do 56 zł), a cena margaryny 3,5-krotnie. Efekt jest taki, że koszty produkcji wzrosły o 7–8%. Jeśli zysk w rzemiośle ma wynosić ok. 4%, to nietrudno stwierdzić, że obecnie w piekarnictwie oscyluje on w granicach zera. Są rejony kraju gdzie chleb produkcji rzemieślniczej stanowi co trzeci albo co drugi bochenek. Jak w tej sytuacji spokojnie patrzeć w przyszłość i produkować. Należałoby zastanowić się nad obniżeniem ceny mąki albo też dotować wypiek chleba. Być może rozwiązaniem byłoby przyznanie wyższych rekompensat dla ludności za produkty zbożowe ze 160 do 200 zł. Jednocześnie należy pamiętać, iż cena mąki nie będzie opadała, lecz rosła, rośnie bowiem cena skupu zboża. Do czasu ustalenia formy rozwiązania tej sprawy proponuję zamrożenie cen zaopatrzeniowych na surowce służące do produkcji chleba.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PosełTadeuszKałasa">Chciałbym zapytać przedstawiciela resortu handlu wewnętrznego dlaczego WSS „Społem” pobiera obecnie tak wysoką marżę od producentów pieczywa. Dlaczego wzrosła ona 4-krotnie. Proszę również o analizę zasadności ustalenia tak wysokiej ceny na drożdże.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PosełTadeuszKałasa">Pierwszy zastępca przewodniczącej Państwowej Komisji Cen Wojciech Pruss: Zdawaliśmy sobie sprawę ze zmian cen w piekarnictwie, a także z konieczności odpowiedniego dotowania tego działu. Była rozważana koncepcja zmiany cen chleba, ale w obecnych warunkach na kilka dni przed wprowadzeniem zapowiedzianej już reformy cen byłoby poważną niezręcznością wychodzić z nowymi propozycjami. Będziemy więc dotowali produkcję chleba nie w piekarnictwie, ale w przemyśle zbożowo-młynarskim. Będzie tak do czasu aż powstaną warunki, w których będzie można podnieść cenę chleba i piekarnictwo stanie się rentowne.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-25.3" who="#PosełTadeuszKałasa">Czy należy rozumieć, że takie dotacje będą działały wstecz tzn. od 1 stycznia?</u> | |
| 171 | + </div> | |
| 172 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 173 | + <u xml:id="u-26.0" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">Sprawa ta wymaga uzgodnienia z ministrem finansów, ale tak właśnie ją rozumiem.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-26.1" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) stwierdził, że kwestia podniesiona przez posła T. Kałasę i odpowiedź przewodniczącego W. Prussa wskazują na sprzeczność interesów producenta i konsumenta.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-26.2" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">Poseł Waldemar Michna (ZSL) zajął się problemem parytetu dochodów ludności rolniczej i nierolniczej. Sprawa jest o tyle skomplikowana, że w pierwszym przypadku bierze się za podstawę dochody osoby przeliczeniowej, w drugim zaś - fizycznej. Średnie zarobki w gospodarce uspołecznionej stanowią wynik podziału funduszu płac przez liczbę zatrudnionych. W rolnictwie stosuje się przeliczniki: mężczyzna w wieku produkcyjnym - 0,93 osoby przeliczeniowej, kobieta - 0,60, a w niektórych przypadkach dochodzi nawet do 0,20. W latach 70-tych parytet ten kształtował się jak 0,75:1 na korzyść ludności nierolniczej. Teraz szala przechyliła się na rzecz zatrudnionych w rolnictwie. Trzeba społeczeństwu ten problem wyjaśniać w sposób właściwy, by łagodzić konflikty między miastem a wsią.</u> | |
| 176 | + </div> | |
| 177 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 178 | + <u xml:id="u-27.0" who="#WicepremierJanuszObodowski">Mogę zapewnić, że złych nastrojów nie będziemy podsycali.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-27.1" who="#WicepremierJanuszObodowski">Posłowie prosili również o dodatkowe wyjaśnienie w sprawie terminu obowiązywania i realizacji transakcji wiązanych. Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Marek Hołdakowski odpowiedział, iż zasady te będą obowiązywały aż do pełnego zrealizowania przyjętych zobowiązań w zakresie sprzedaży wiązanej.</u> | |
| 180 | + </div> | |
| 181 | + </body> | |
| 182 | + </text> | |
| 183 | + </TEI> | |
| 184 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00033-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00033-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 33/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 61/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 6/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 33/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 61/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 6/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:6</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">6</note> | |
| 21 | + <date>1982-02-11</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="DyrektorAdamZieliński" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Dyrektor Adam Zieliński</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="DyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościAdamZieliński" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Dyrektor departamentu w Ministerstwie Sprawiedliwości Adam Zieliński</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="MinisterWładysławBaka" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Minister Władysław Baka</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Minister sprawiedliwości Sylwester Zawadzki</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełAlojzyMelich" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Alojzy Melich</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełAlojzyMelichPZPR" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Alojzy Melich (PZPR</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełBogusławKandefer" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Bogusław Kandefer</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełGenowefaRejman" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Genowefa Rejman</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełJadwigaBiernat" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Jadwiga Biernat</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełJanKamiński" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Jan Kamiński</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełJaninaBanasik" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Janina Banasik</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełJerzyGralewicz" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Jerzy Gralewicz</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełJerzyJóźwiak" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Jerzy Jóźwiak</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="PosełLidiaJackiewiczKozanecka" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Poseł Lidia Jackiewicz-Kozanecka</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="PosełLonginCegielski" role="speaker"> | |
| 79 | + <persName>Poseł Longin Cegielski</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="PosełStanisławKukuryka" role="speaker"> | |
| 82 | + <persName>Poseł Stanisław Kukuryka</persName> | |
| 83 | + </person> | |
| 84 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 85 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="PosełSzczepanStyranowski" role="speaker"> | |
| 88 | + <persName>Poseł Szczepan Styranowski</persName> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + <person xml:id="PosełTadeuszHaładaj" role="speaker"> | |
| 91 | + <persName>Poseł Tadeusz Haładaj</persName> | |
| 92 | + </person> | |
| 93 | + <person xml:id="PosełWaldemarMichna" role="speaker"> | |
| 94 | + <persName>Poseł Waldemar Michna</persName> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 97 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 98 | + </person> | |
| 99 | + <person xml:id="PosełWładysławKupiec" role="speaker"> | |
| 100 | + <persName>Poseł Władysław Kupiec</persName> | |
| 101 | + </person> | |
| 102 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 103 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 104 | + </person> | |
| 105 | + <person xml:id="PosełZdzisławCzeszejkoSochacki" role="speaker"> | |
| 106 | + <persName>Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki</persName> | |
| 107 | + </person> | |
| 108 | + <person xml:id="PosełZenonSzulc" role="speaker"> | |
| 109 | + <persName>Poseł Zenon Szulc</persName> | |
| 110 | + </person> | |
| 111 | + <person xml:id="PosełZygmuntSurowiec" role="speaker"> | |
| 112 | + <persName>Poseł Zygmunt Surowiec</persName> | |
| 113 | + </person> | |
| 114 | + <person xml:id="PosełŁukaszBalcer" role="speaker"> | |
| 115 | + <persName>Poseł Łukasz Balcer</persName> | |
| 116 | + </person> | |
| 117 | + <person xml:id="PrezesGUSWiesławSadowski" role="speaker"> | |
| 118 | + <persName>Prezes GUS Wiesław Sadowski</persName> | |
| 119 | + </person> | |
| 120 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 121 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 122 | + </person> | |
| 123 | + <person xml:id="WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBogdanZdziennicki" role="speaker"> | |
| 124 | + <persName>Wicedyrektor departamentu w Ministerstwie Sprawiedliwości Bogdan Zdziennicki</persName> | |
| 125 | + </person> | |
| 126 | + <person xml:id="WiceprezesPaństwowejKomisjiCenWojciechPrusa" role="speaker"> | |
| 127 | + <persName>Wiceprezes Państwowej Komisji Cen Wojciech Prusa</persName> | |
| 128 | + </person> | |
| 129 | + <person xml:id="WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss" role="speaker"> | |
| 130 | + <persName>Wiceprzewodniczący PKC Wojciech Pruss</persName> | |
| 131 | + </person> | |
| 132 | + <person xml:id="WiceprzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenWojciechPruss" role="speaker"> | |
| 133 | + <persName>Wiceprzewodniczący Państwowej Komisji Cen Wojciech Pruss</persName> | |
| 134 | + </person> | |
| 135 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 136 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 137 | + </person> | |
| 138 | + </particDesc> | |
| 139 | + </profileDesc> | |
| 140 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00033-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">W dniu 11 lutego 1982 r. Komisje: Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych oraz ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, obradujące wspólnie pod przewodnictwem posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.) rozpatrzyły sprawozdania podkomisji o rządowych projektach ustaw:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- o uprawnieniach doprowadzenia handlu zagranicznego, - o cenach, - o statystyce państwowej, - o planowaniu społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu uczestniczyli: pełnomocnik rządu do spraw reformy gospodarczej minister Władysław Baka, minister sprawiedliwości Sylwester Zawadzki, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z zastępcą przewodniczącego Stanisławem Długoszem, Głównego Urzędu Statystycznego z prezesem Wiesławem Sadowskim, Państwowej Komisji Cen z przewodniczącym Zdzisławem Krasińskim, Ministerstwa Finansów z wiceministrem Bronisławem Ciasiem, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Markiem Hołdakowskim, pierwszy zastępca prezesa Narodowego Banku Polskiego Stanisław Nieckarz, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Rezultaty prac zespołu międzykomisyjnego ds. reformy gospodarczej zreferował jego przewodniczący, poseł Stanisław Kukuryka (PZPR).</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Mówca poinformował, że praca zespołu nad projektami ustaw dotyczącymi reformy gospodarczej była kontynuacją prac nad reformą podjętych jesienią 1980 r. Jest to pierwszy pakiet podstawowych ustaw, wprowadzających zasadnicze zmiany w naszym życiu społeczno-gospodarczym. Intensywne prace sejmowe nad tym pakietem trwały bez przerwy, także po wprowadzeniu stanu wojennego. Potwierdza to dobitnie, że reforma gospodarcza jest i będzie kontynuowana, zgodnie z kierunkami zaakceptowanymi przez Sejm 25 września 1981 r.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Celem reformy jest stworzenie mechanizmów zapewniających wyższą efektywność gospodarowania. Jest to jedyna szansa i nadzieja wyjścia z głębokiego kryzysu i zapewnienia rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Cel ten zamierza się osiągnąć poprzez szerszy bezpośredni i pośredni udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji i kontroli ich realizacji oraz poprzez szersze wykorzystanie mechanizmów rynkowych i praw ekonomicznych, ograniczenie nakazowo-dyrektywnych metod kierowania ekonomiką, a często arbitralnej ingerencji w sprawy gospodarki, jak to było w przeszłości.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">W stosunku do tych ogólnych założeń rzadko są zgłaszane zastrzeżenia. Opracowana w Komisji do spraw Reformy Gospodarczej koncepcja jest wypadkową wielu poglądów, ale też, siłą rzeczy, wielu propozycji nie uwzględnia. Zagorzali zwolennicy nieuwzględnionych poglądów będą mówili, że reforma nie może się udać, bo koncepcja w tych czy innych rozwiązaniach jest zła.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Trzeba jednak uwzględniać, że rozwiązania reformy gospodarczej muszą służyć realizacji strategicznych celów społeczno-gospodarczych, respektować warunki w jakich przyjdzie je urzeczywistniać. Reformy nie robimy dla reformy, dlatego też szczegółowych rozwiązań nie powinniśmy traktować jako danych raz na zawsze. Będą one musiały być korygowane tak, aby najlepiej sprzyjały wypełnianiu zadań stawianych przed gospodarką.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Podkomisje nie zawsze czuły się na siłach zaproponować projekt ostatecznego rozwiązania i dlatego część spraw przedstawiają komisjom bez zdecydowanego wskazywania na określone rozwiązanie, czy sposób zapisu ustawowego.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Redagując propozycje poprawek, podkomisje uwzględniły następujące podstawowe założenia:</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">1. Gwałtowne przejście do szerokiego respektowania twardych praw ekonomicznych dla wielu grup społecznych byłoby ponad miarę uciążliwe, a i koszty, które poniosłyby przedsiębiorstwa „ucząc się” funkcjonowania w nowych warunkach, byłyby prawdopodobnie wyższe. Dlatego, tam gdzie to możliwe, „wejście w reformę” powinno być łagodzone. Przejawem takiego podejścia jest np. dosyć szeroki zakres proponowanych cen urzędowych i regulowanych, przepisy przejściowe ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym, zasady podziału zysku itp.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">2. Koncepcja reformy gospodarczej jest konstrukcją teoretyczną praktycznie, niezweryfikowaną. Jeśli dodać do tego warunki jej wdrażania i wynikającą z tego potrzebę pewnych kompromisów, to okaże się, że stopień niepewności co do skuteczności i poprawności proponowanych rozwiązań jest znaczny. Dlatego w stosunku do większości projektów ustaw podkomisje przyjmowały chyba słusznie niepisane założenie, iż po stosunkowo niedługim czasie trzeba będzie rozważyć celowość nowelizacji tych ustaw i ich zweryfikowanie o to, co się w życiu nie sprawdzi.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">3. W propozycjach poprawek dosyć widoczna jest tendencja do odejścia od koncepcji (prezentowanej w pierwotnej wersji) przejmowania wielu uprawnień władzy wykonawczej przez Sejm. Jest to tendencja prawidłowa. Chcąc ponosić odpowiedzialność za sprawy gospodarcze, Sejm musi zmierzać do zapewnienia sobie dopływu niezbędnych informacji (np. z banku) i zagwarantowania decyzji w najważniejszych sprawach. To jest słuszne. Natomiast wszelkie przejmowanie uprawnień władzy wykonawczej lub jej zastępowanie groziłoby zdejmowaniem odpowiedzialności z administracji, a równocześnie brakiem autentycznej kontroli Sejmu nad realizacją określonych spraw.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Powołane 22 grudnia ub.r. cztery podkomisje odbyły w sumie 15 posiedzeń, w których uczestniczyli przedstawiciele zainteresowanych resortów, eksperci, przedstawiciele PAN, NOT, wielu instytutów i uczelni. Ogółem w pracach podkomisji i zespołu międzykomisyjnego uczestniczyło 22 ekspertów. Projekty sprawozdań podkomisji rozpatrzył na dwudniowym posiedzeniu międzykomisyjny zespół do spraw reformy gospodarczej. Sprawy, które nie zostały uzgodnione w tym zespole, zreferują posłowie - przewodniczący poszczególnych podkomisji.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Mówca zasygnalizował niektóre sprawy dotąd nieuzgodnione, mające zasadnicze znaczenie.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Uwagi do projektu ustawy o uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego: zapisany w art. 11 Konstytucji państwowy monopol handlu zagranicznego ma chronić gospodarkę przed stratami, jakie mogą powstać na skutek nieskoordynowanego działania wielu polskich eksporterów i importerów. Reforma gospodarcza zmienia dotychczasową sytuację. Przedsiębiorstwa będą silniej zainteresowane swoimi wynikami finansowymi, co znacznie uspokaja ewentualne obawy o wyprzedaż dochodu narodowego. Ponosząc odpowiedzialność za swój wynik finansowy, przedsiębiorstwo powinno mieć decydujący wpływ na warunki wiążących go kontraktów zagranicznych, zwłaszcza gdy import i eksport mają znaczny wpływ na jego sytuację finansową.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Zapisane w projekcie ustawy warunki uzyskania koncesji są dość elastyczne i mają na celu ochronę gospodarki i przedsiębiorstw przed ewentualnymi stratami, jakie mogłaby rodzić wzajemna konkurencja polskich dostawców w eksporcie lub nieprzygotowanie kadr przedsiębiorstw do działalności w sferze handlu zagranicznego. W proponowanej koncepcji kontroli państwa przyjmuje się dużą elastyczność i decentralizację licencjonowania transakcji.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Wydaje się, że po roku, a najdalej dwóch, komisje sejmowe powinny skontrolować funkcjonowanie tej ustawy w praktyce.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Uwagi do projektu ustawy o cenach: prace nad tym projektem były bardzo trudne i długie, a mimo to sporo spraw pozostało nierozstrzygniętych lub budzi wątpliwości.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Przywrócenie współzależności społecznych nakładów pracy i cen powinno być pierwszym etapem porządkowania polityki cenowej. W tej sytuacji propozycje poprawek do art. 4 i 5 projektu ustawy o cenach są słuszne i należy je przyjąć.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Zapis art. 7 jest kompromisem pomiędzy propozycją, aby listę towarów o cenach regulowanych i urzędowych ustalał Sejm, a propozycją, aby robiła to Rada Ministrów.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Z jednej strony trzeba zachować umiar i ostrożność w zakresie nadmiernego rozszerzenia obu list, z drugiej zaś - traktować je należy dość elastycznie, dlatego proponowane rozwiązanie można by pozostawić, z tym że należałoby widzieć celowość przekazania Radzie Ministrów kompetencji do ustalania obu list.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Obawy przed ustalaniem wygórowanych cen przez przedsiębiorstwa zostały wzięte pod uwagę przez posłów i rząd, stąd propozycje powołania zarówno państwowej, jak i społecznej kontroli cen. Mamy tu aż trzy propozycje: przedłożenie rządowe, sprawozdanie podkomisji oraz propozycje PKC i ministra do spraw reformy. We wszystkich trzech propozycjach występuje Społeczna Komisja Cen lub Kontroli Cen. Przyjęcie propozycji, by SKC działała przy Federacji Konsumentów, nie wydaje się w pełni uzasadnione. Zdaniem międzykomisyjnego zespołu, SKC powinna działać na wszystkich szczeblach i składać się z reprezentantów organów przedstawicielskich, organizacji społecznych, spółdzielczych, młodzieżowych i związków zawodowych. Oczywiście przedstawiciele Federacji Konsumentów powinni mieć też zagwarantowany udział.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Państwowa Inspekcja Cen została już powołana. Fakt ten, jak też jej usytuowanie i kompetencje nie budzą większych zastrzeżeń, poza tym, że chyba zbyt wiele organów państwowych i społecznych będzie zajmowało się kontrolą cen. Czy nadmierna ilość kontroli nie będzie tylko przeszkodą w pracy handlu, w jego właściwym funkcjonowaniu?</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Zespół międzykomisyjny wypowiada się ta propozycją podkomisji, po ewentualnym uzupełnieniu jej o sprawy Państwowej Inspekcji Cen.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Uwagi do projektu ustawy o statystyce państwowej: zespół nie zgłasza uwag do sprawozdania podkomisji o projekcie tej ustawy. W poszukiwaniu gwarancji rzetelności statystyki proponuje się podporządkować Główny Urząd Statystyczny ciału kolektywnemu: Radzie Ministrów. Jest to precedens w strukturze centralnej administracji państwowej, ale chyba uzasadniony.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Uwagi do projektu ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym: Poprawki podkomisji spowodowały silniejsze zaakcentowanie nadrzędności społecznych celów gospodarowania i społecznego charakteru procesów planistycznych.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Spośród spraw podniesionych na posiedzeniu zespołu między komisyjnego rozważenia wymagają trzy:</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">1. Czy ma być Komisja Planowania w zreformowanej gospodarce i czym ma się różnić w porównaniu ze stanem dotychczasowym? Jaka powinna być jej ranga? Czy powinien to być organ sztabowy Rady Ministrów, urząd centralny, czy też ministerstwo? W związku ze zmianą charakteru planów centralnych wydaje się, iż wiele przemawia za tym, aby był to właściwie pojęty organ sztabowy Rady Ministrów nie niższej rangi niż ministerstwo. Nie powinien to jednak być organ władzy ponadresortowej.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">2. Szeroko dyskutowana była sprawa uchwalania przez Sejm planów rocznych. Wydaje się, że Sejm powinien mieć pełną kontrolę nad planem pięcioletnim, powinien go uchwalać, zmieniać i co roku oceniać jego realizację. Powinien też kontrolować sferę dochodów i wydatków budżetowych. Sejm powinien też rozpatrywać założenia centralnego planu rocznego, natomiast jego uchwalanie powinno należeć do gestii Rady Ministrów, a nie jak dotychczas, by Sejm podejmował uchwały o planach rocznych, a nawet krótszych. Sejm powinien tylko przyjmować informację rządu o realizacji planów rocznych, chociażby po to, aby posłowie mogli ocenić, na, ile uwzględniono ich uwagi zgłoszone w dyskusji nad założeniami i jak roczne plany mają się do realizacji planów wieloletnich.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">3. Skorelowania wymaga zapis art. 12 ust. 1 z art. 28 ust. 1 tak, aby nie wynikało z nich, że Komisja Planowania jest naczelnym organem administracji w sprawach planowania finansowego.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Uwagi do projektu ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw: podstawowym problemem jest odpowiedź na pytania, czy zakres ingerencji ustawodawczych w tę gospodarkę jest wystarczający dla ochrony interesu ogólnospołecznego oraz czy nie jest on na tyle duży, że przekreśla samodzielność, samorządność i samofinansowanie przedsiębiorstw? Wydaje się, że ta druga okoliczność nie zachodzi. Z wyjątkiem Państwowego Funduszu Aktywizacji Zawodowej pozostałe fundusze tworzone z zysku pozostają w całości w przedsiębiorstwie. Projekt prawidłowo zabezpiecza samofinansowanie przedsiębiorstw, a jednocześnie daje jasny obraz rozliczeń budżetu państwa z przedsiębiorstwami.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Najbardziej społecznie drażliwą może okazać się kwestia zróżnicowania płac, które silnie będą zależały ód wyników finansowych przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo będzie musiało kierować się w tej dziedzinie postanowieniami Kodeksu pracy, umów i układów zbiorowych. W tej sytuacji Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych powinno szybko zakończyć przegląd tych aktów i ocenić ich przydatność w nowej sytuacji.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-1.33" who="#Sprawozdawca">W toku poselskiej dyskusji postulowano także, aby przedsiębiorstwa obligatoryjnie tworzyły fundusz finansujący działania na rzecz poprawy warunków pracy. Przy tej ustawie pojawia się, niejako na marginesie, problem podziału między Sejm i Radę Ministrów kompetencji w decydowaniu o inwestycjach centralnych. Doszliśmy do wniosku, że powinien on być rozstrzygnięty w innym akcie prawnym. Może w przyszłej ustawie o Radzie Ministrów.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-1.34" who="#Sprawozdawca">Uwagi do projektu ustawy o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej: przeciwko upraszczanemu tą ustawą systemowi podatkowemu wysuwano jeden zarzut podstawowy: że jest to system zbyt fiskalny, zbyt słabo ukierunkowany na bodźcowe oddziaływanie na przedsiębiorstwo. Nie jest to zarzut zupełnie bezpodstawny. Jednak w sytuacji, aby budżet dopłacił tak dużo, jak dotychczas projektowany system podatkowy, powinien przede wszystkim gwarantować, że sytuacja ta się nie powtórzy.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-1.35" who="#Sprawozdawca">Postulowano w dyskusji zastąpienie rentowności, jako podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym - dochodem oraz zmianę skali podatku z progresywnej na liniową. Proponuję, aby propozycję liniowego opodatkowania kwoty dochodu ponownie rozważyć przy ewentualnej nowelizacji projektu ustawy, gdy znany będzie wpływ zastosowania cen wolnych na różnice w rentowności przedsiębiorstw. Przyjęcie jej obecnie mogłoby oznaczać, iż w najlepszej sytuacji finansowej znajdą się przedsiębiorstwa wytwarzające dobra luksusowe i one będą miały największe środki na rozwój, co nie byłoby społecznie pożądane.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-1.36" who="#Sprawozdawca">Poddano też w wątpliwość zasadność opodatkowania płac. Merytoryczne uzasadnienie - w postaci zwrotu kosztów przygotowania przez państwo siły roboczej - jest niepodważalne. Natomiast opodatkowanie płac w okresie, gdy oczekujemy braku miejsc pracy rzeczywiście może nasuwać wątpliwości.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-1.37" who="#Sprawozdawca">Trzeba jednak pamiętać, iż dotychczas mamy do czynienia z przerostami zatrudnienia i jak na razie nic nie wskazuje, aby przedsiębiorstwa chciały je redukować, nawet jeśli zmniejszają produkcję.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-1.38" who="#Sprawozdawca">Uwagi do projektów ustaw Prawo bankowe i o nadaniu statutu NBP: System bankowy ma istotne znaczenie dla urzeczywistnienia w praktyce samodzielności przedsiębiorstw, zgodnie z postanowieniami ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, zasady samofinansowania (3 x S) oraz dla zapewnienia pomostu między celami planu centralnego a kierunkami i motywacjami działania przedsiębiorstw.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-1.39" who="#Sprawozdawca">System bankowy powinien również aktywnie oddziaływać na założenia i proporcje planów centralnych, stać się ich weryfikatorem. Tego brakowało dotychczas.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-1.40" who="#Sprawozdawca">Rola banków w zreformowanej gospodarce narodowej ma być bardzo znaczna. Z jednej strony mają poprzez politykę kredytową realizować założenia planów społeczno-gospodarczych, z drugiej zaś - współpracując na co dzień z przedsiębiorstwami - powinny stać się czymś w rodzaju ich ekonomicznych konsultantów i doradców. Z obserwacji poczynionych w trakcie tej współpracy wynikną też prawdopodobnie wnioski dla doskonalenia całego systemu ekonomiczno-finansowego przedsiębiorstw.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-1.41" who="#Sprawozdawca">Czy projektowane rozwiązania prawne będą sprzyjały realizacji tych zadań?</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-1.42" who="#Sprawozdawca">Propozycje ewentualnych poprawek do dokumentów przedłożonych byłyby pożądane dla stworzenia klarownej koncepcji w zakresie polityki finansowej państwa na linii: Komisja Planowania - Ministerstwo Finansów - Narodowy Bank Polski. Dotychczasowa gorąca i kontrowersyjna dyskusja wykazała, że opracowanie statutu Ministerstwa Finansów oraz Komisji Planowania i skorelowanie ich w ramach planowanej ustawy o Radzie Ministrów ze statutem NBP mogłoby stworzyć jasną sytuację.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-1.43" who="#Sprawozdawca">W trakcie prac nad tymi ustawami, a i jeszcze wcześniej, dużo mówiono o potrzebie sejmowej kontroli nad emisją pieniądza. Sejm będzie uchwalał plan kredytowy i bilans płatniczy, a bilans pieniężnych przychodów i wydatków ludności będzie otrzymywał do wglądu. Myślę, że tworzy to dostateczny mechanizm kontroli sejmowej.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-1.44" who="#Sprawozdawca">Jeżeli chodzi o ustawę o nadaniu statutu NBP, to projekt podkomisji jest całkowicie zbieżny z projektem rządowym.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-1.45" who="#Sprawozdawca">Na zakończenie swego wystąpienia, poseł St. Kukuryka podkreślił, że banki nasze już od 1 stycznia 1982 r. zaczęły pracować na podstawie projektów omawianych ustaw. Trwają już rozmowy z przedsiębiorstwami. Zgodnie z duchem projektu prawa bankowego, przystąpiono do zawierania umów kredytowych z przedsiębiorstwami. Banki przyjęły na siebie sterowanie inwestycjami poprzez kredyt. Jest to niezbędne dla ruszenia z miejsca podstawowych założeń reformy. Z tych względów, podjęcie obu ustaw przez Sejm staje się sprawą ważną i pilną.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">(Dyskusja)</u> | |
| 56 | + </div> | |
| 57 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 58 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełLonginCegielski">W dyskusji nad projektem ustawy o uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego, podnoszono kwestię, jakie zakłady winny otrzymywać licencję na współpracę z zagranicą. Uznano, że nadmierne rozszerzenie listy tych zakładów jest niemożliwe i nierealne. Większość zakładów produkuje wyroby niskiej jakości, a także nie dysponuje kadrami zdolnymi do prowadzenia wymiany handlowej z zagranicą. Niekorzystnym czynnikiem jest też znaczne rozkooperowanie produkcji. Aby jednak umożliwić mniejszym producentom działalność eksportową oraz w pewnym zakresie - importową, proponujemy uzupełnić art. 8 ust. 3 stwierdzeniem o umożliwieniu prowadzenia handlu zagranicznego zrzeszeniom producentów.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełLonginCegielski">Poważną trudność w prowadzeniu handlu zagranicznego stanowi brak kadr zarówno w sferze technologii, jak i w sferze wymiany towarowej z zagranicą w zakładach eksportujących. Problem ten może wystąpić jeszcze ostrzej z chwilą, gdy koncesję otrzyma ok. 300 nowych przedsiębiorstw. Dlatego też w art. 8, ust. 1 pkt 2 proponujemy, aby w tych jednostkach, które otrzymają koncesję, dobór kadr odbywał się tak, jak w przedsiębiorstwach handlu zagranicznego. Jest to uzasadnione względami merytorycznymi i prestiżowymi.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-2.2" who="#PosełLonginCegielski">Pozostałe poprawki prezentowane przez podkomisję mają charakter formalny. W art. 13 skreślamy stwierdzenie, że sprawy nieuregulowane w ustawie rozstrzyga się na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego. Przyjęcie tego rozwiązania jest oczywiste. Sprawą ważniejszą jest wprowadzenie możliwości zaskarżania decyzji Ministra Handlu Zagranicznego do sądów administracyjnych.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-2.3" who="#PosełLonginCegielski">Wszystkie poprawki proponowane przez podkomisję zostały opracowane w porozumieniu z ministrem handlu zagranicznego i pełnomocnikiem rządu ds. reformy gospodarczej. Ponadto podkomisja rozpatrzyła akty wykonawcze omawianej ustawy i stwierdziła ich zgodność z ustawą. W tym stanie rzeczy, stawiam wniosek o przyjęcie projektu ustawy wraz z poprawkami podkomisji oraz poprawkami Biura Prawnego Kancelarii Sejmu.</u> | |
| 62 | + </div> | |
| 63 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 64 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zgodnie z przyjętą tradycją proponuję, aby komisje upoważniły swoje prezydia do wprowadzenia niezbędnych poprawek redakcyjnych nie mających merytorycznego znaczenia.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję przystąpić obecnie do roboczej dyskusji nad projektem ustawy o uprawnieniach do prowadzenia handlu zagranicznego. Proszę o zgłaszanie uwag do art. od 1–5.</u> | |
| 66 | + </div> | |
| 67 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 68 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełBolesławStrużek">Zmiana do art. 3 proponowana przez podkomisję jest niekorzystna. Podstawą działalności handlowej z zagranicą jest koncesja, a nie ma o niej mowy w proponowanym brzmieniu tego artykułu. Proponuję też uzupełnić art. 2 sformułowaniem o wymianie myśli naukowo-technicznej.</u> | |
| 69 | + </div> | |
| 70 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 71 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że wymiana myśli naukowo-technicznej jest typową usługą, tak że propozycja uzupełnienia art. 2 staje się zbędna. Proponowana redakcja art. 3 jest poprawna, gdyż w pkt. 2 nawiązuje się do kwestii otrzymywania koncesji.</u> | |
| 72 | + </div> | |
| 73 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 74 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełLonginCegielski">Sformułowanie art. 3 zaproponowane przez podkomisję odnosi się również do przedsiębiorstw handlu zagranicznego, które swoją działalność prowadziły i prowadzą na dotychczasowych zasadach.</u> | |
| 75 | + </div> | |
| 76 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 77 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełBolesławStrużek">Nadal uważam, że pierwotne sformułowanie było ściślejsze.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisja opowiedziała się większością głosów za tekstem art. 3 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję. Następnie Komisje przyjęły łącznie art. 1–5 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję. W dalszej kolejności Komisje przyjęły art. 6 i 7 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 79 | + </div> | |
| 80 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 81 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 8 podkomisja proponuje wprowadzenie szeregu zmian, których celowość uzasadnił poseł L. Cegielski. Poprawka zaproponowana do art. 8 ust. 3 jest z prawniczego punktu widzenia zbędna, gdyż zrzeszenie jest osobą prawną. Aby jednak przeciąć możliwe wątpliwości, można utrzymać wersję podkomisji.</u> | |
| 82 | + </div> | |
| 83 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 84 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełWładysławKupiec">Mam wątpliwości, czy dyspozycja art. 8 ust. 1, nie będzie stanowiła hamulca dla prowadzenia handlu zagranicznego przez mniejsze jednostki gospodarcze.</u> | |
| 85 | + </div> | |
| 86 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 87 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełLonginCegielski">Jak już mówiłem, staraliśmy się rozwiać takie wątpliwości, wprowadzając do ust. 3 sformułowanie o zrzeszeniach producentów (eksporterów) jako o jednostkach mogących otrzymywać koncesję. Celowe jest wymienienie w tym miejscu zrzeszeń także z tego względu, że mogą one skupiać jednostki reprezentujące wszystkie sektory gospodarki narodowej.</u> | |
| 88 | + </div> | |
| 89 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 90 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ust. 3 przewiduje także możliwość prowadzenia handlu zagranicznego przez jednostki nie spełniające warunków określonych w ust. 1. Chodzi np. o działalność promocyjną szkół wyższych.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-11.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły w głosowaniu art. 8 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję. Następnie Komisje przyjęły art. 9 bez żadnych poprawek oraz artykuły 10 i 11 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję, wraz ze zmianami zaproponowanymi przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-11.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poprawki zgłoszone do art. 12 zmierzają do uproszczenia sformułowań i zwiększenia jednoznaczności tego przepisu.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-11.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 12.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-11.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podkomisja zaproponowała rotację artykułów 13 i 14. Ponadto podkomisja uwzględniła zastrzeżenia Bura Prawnego, które słusznie stwierdziło, iż zbędne jest sformułowanie o właściwości KPA w sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą. Jest to zasada generalna i nie ma potrzeby jej powtarzać.</u> | |
| 95 | + </div> | |
| 96 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 97 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełGenowefaRejman">W art. 13 należy wyraźnie stwierdzić, że chodzi o Naczelny Sąd Administracyjny, gdyż nie ma innych sądów administracyjnych.</u> | |
| 98 | + </div> | |
| 99 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 100 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Dokładnie o to chodzi w tym artykule. Określenie „sądy administracyjne” obejmuje tę kategorię sądów, tzn. NSA oraz jego wydziały zamiejscowe.</u> | |
| 101 | + </div> | |
| 102 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 103 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełGenowefaRejman">Uważam, że spory co do decyzji ministra handlu zagranicznego o odmowie nadania, zmianie lub cofnięciu koncesji, winny być rozstrzygane przez sądy powszechne. Wszak ustawa o przedsiębiorstwach przekazuje sądom powszechnym spory w sprawach gospodarczych. Niecelowe jest więc wprowadzanie trybu administracyjnego w omawianej sprawie.</u> | |
| 104 | + </div> | |
| 105 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 106 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełLonginCegielski">Wprowadziliśmy sądownictwo administracyjne, aby skrócić czas rozpatrywania odwołań. Rozpatrywanie przez sądy zaskarżonych decyzji musi odbywać się szybko i operatywnie, gdyż często będzie chodzić np. o umowy działające na szkodę bilansu płatniczego państwa. Podejmowanie decyzji przez sąd może trwać zbyt długo. Można tez sądzić, że wiele wątpliwości będzie się wyjaśniało w drodze pertraktacji między eksporterem i ministrem handlu zagranicznego.</u> | |
| 107 | + </div> | |
| 108 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 109 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Utrzymanie właściwości sądów administracyjnych jest celowe także dlatego, że koncesja jest typowym aktem administracyjno-prawnym.</u> | |
| 110 | + </div> | |
| 111 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 112 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PosełGenowefaRejman">Wydaje się wątpliwe, czy rzeczywiście sądy administracyjne są szybsze od sądów powszechnych. Ponadto sądownictwo powszechne jest bardziej rozbudowane i przez to łatwiej dostępne.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PosełGenowefaRejman">Należy też pamiętać, że w okresie międzywojennym nie było wolniej działających sądów od sądów administracyjnych. Opowiadam się za sądownictwem powszechnym także dlatego, że uważam za celowe zintegrowanie w jednym ręku rozpatrywania wszystkich sporów gospodarczych.</u> | |
| 114 | + </div> | |
| 115 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 116 | + <u xml:id="u-18.0" who="#MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki">Ponieważ istnieje już współczesna praktyka, nie do przyjęcia jest odwoływanie się do przedwojennego działania sądów administracyjnych. Jak wiadomo, NSA rozpatruje sprawy w terminie 30-dniowym. Choć w innych kwestiach będę zgłaszał zastrzeżenia, uważam, że decyzje ministra handlu zagranicznego mogą podlegać wyłącznie obecnie NSA.</u> | |
| 117 | + </div> | |
| 118 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 119 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełLonginCegielski">Należy też pamiętać, że sądy powszechne np. w dawnych miastach powiatowych nie mają kadr mogących badać zasadność polityki państwa w zakresie handlu zagranicznego.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PosełLonginCegielski">Komisje w głosowaniu odrzuciły poprawkę poseł G. Rejman. W dalszej kolejności komisje przyjęły art. 13, 14, 15 i 16 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PosełLonginCegielski">W odrębnym głosowaniu Komisje przyjęły cały projekt ustawy.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PosełLonginCegielski">W kolejnym punkcie obrad komisje przeszły do rozpatrzenia projektu ustawy o cenach.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PosełLonginCegielski">Poseł Alojzy Melich (PZPR) zgłosił poprawkę do art. 1 ustawy, zwracając uwagę na to, że poprawniejsze określenie ceny w kategoriach prawnych powinno uwzględniać fakt, że chodzi tu o określone zobowiązanie pieniężne nabywcy za towar lub usługę, a nie tylko wartość faktycznie zapłaconą sprzedawcy.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PosełLonginCegielski">Dyskusja nad projektem ustawy była bardzo bogata, nie wszystkie jednakże problemy zostały ostatecznie rozstrzygnięte.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PosełLonginCegielski">Podkomisja uznała za celowe usunięcie z rządowego projektu ustawy pojęcia cen wolnych. Ceny wolne ex definitione oznaczają ceny dowolne, a przecież nawet ceny bazarowe podlegają pewnym ograniczeniom.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-19.7" who="#PosełLonginCegielski">Uznaliśmy za słuszne poddanie również tzw. artykułów luksusowych pewnej kontroli państwa. W tym zakresie nie powinno być całkowitej dowolności i musi być realizowana określona polityka cenowa.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-19.8" who="#PosełLonginCegielski">Wyrażane były opinie, że Sejm nie powinien ustalać wykazu towarów i usług po cenach urzędowych. Wydaje się jednak, że nie jest to słuszne stanowisko. Towary i usługi, na które są ustalane ceny urzędowe mają znaczenie zasadnicze dla kosztów utrzymania lub ochrony zdrowia ludności, jest zatem w pełni uzasadniona kompetencja Sejmu do ustalenia wykazu tych towarów i usług. Natomiast jeśli chodzi o ceny regulowane, wykaz tej kategorii towarów i usług powinien należeć do kompetencji rządu.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-19.9" who="#PosełLonginCegielski">Konieczne jest określenie zasad, według których minister do spraw cen może zwolnić rolników indywidualnych, rybaków indywidualnych, rzemieślników i innych sprzedawców z obowiązku stosowania cen urzędowych i cen regulowanych na sprzedawane przez nich usługi. Zasady te powinna określać wyraźnie Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Niezbędne jest więc uzupełnienie art. 10 projektu ustawy o ustęp 2 zawierający odpowiednią delegację dla rządu.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-19.10" who="#PosełLonginCegielski">Podkomisja ustosunkowała się pozytywnie do autopoprawek zaproponowanych przez pełnomocnika rządu do spraw gospodarczych oraz Państwową Komisję Cen.</u> | |
| 130 | + </div> | |
| 131 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 132 | + <u xml:id="u-20.0" who="#MinisterWładysławBaka">Rozpatrywane w dniu dzisiejszym projekty aktów prawnych zawierają pierwszą ustawową próbę uregulowania wszystkich podstawowych dziedzin funkcjonowania gospodarki narodowej. Bez żadnej przesady można stwierdzić, że wkraczamy w nową fazę naszego życia gospodarczego. Uregulowanie wszystkich podstawowych instytucji prawnych funkcjonowania gospodarki tworzy na przyszłość skuteczną zaporę instytucjonalną, zabezpieczającą przed woluntaryzmem w zarządzaniu gospodarką występujących w latach poprzednich. Brak odpowiednich regulacji prawnych doprowadzał do odstępstw od przyjętych założeń funkcjonowania gospodarki. Tak się np. stało w latach 1956–57 i na początku lat siedemdziesiątych. Fakt, że nie było w zasadzie żadnych instytucjonalnych ograniczeń władczej ingerencji w sferę funkcjonowania przedsiębiorstw, był jednym z zasadniczych przyczyn kryzysów gospodarczych. Prace nad przedstawionymi projektami aktów ustawowych odbywają się w okresie stanu wojennego. Świadczy to dobitnie o tym, że wprowadzenie stanu wojennego nie było przeciw reformie, ale dla reformy.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-20.1" who="#MinisterWładysławBaka">Projektowane regulacje prawne mają charakter pionierski w skali światowej. W żadnym ustawodawstwie nie podjęto dotychczas zakrojonej na tak szeroką skalę, próby prawnego uregulowania zasad funkcjonowania gospodarki narodowej.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-20.2" who="#MinisterWładysławBaka">Kontakty z podkomisjami poselskimi utrzymywane były systematycznie przez przedstawicieli rządu. Otwarta postawa wszystkich uczestników dyskusji umożliwiła uzgodnienie stanowiska w zasadniczych sprawach. Chciałbym wyrazić podziękowanie posłom, którzy w istotny sposób przyczynili się do tego, że możemy dzisiaj pracować nad projektami w formie znacznie doskonalszej od pierwotnie przedłożonej Sejmowi. Trosce o praworządność działania towarzyszyć musi troska o doskonalenie funkcjonowania prawa. Rząd na bieżąco analizuje funkcjonowanie nowych instrumentów prawno-ekonomicznych. Umożliwia to wniesienie niezbędnych zmian i poprawek.</u> | |
| 135 | + </div> | |
| 136 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 137 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Przed przystąpieniem do dyskusji merytorycznej nad projektem ustawy o cenach proponowałbym rozważyć, w jakim akcie normatywnym powinny być usytuowane postanowienia dotyczące działalności Społecznej Komisji Cen. Sądzę, że postanowienia w tym zakresie powinny być zawarte w ustawie o cenach, nie zaś jak proponuje się - w ustawie o Urzędzie Ministra do spraw Cen.</u> | |
| 138 | + </div> | |
| 139 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 140 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PosełLonginCegielski">Projekt ustawy o cenach przewiduje w art. 19, że społeczną kontrolę cen sprawują organy kontroli społecznej. Zapis taki wydaje się całkowicie wystarczający. Wszystkie pozostałe zagadnienia dotyczące utworzenia i sposobu działania kontroli społecznej powinny być uregulowane w ustawie o Urzędzie Ministra ds. Cen.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-22.1" who="#PosełLonginCegielski">Minister Władysław Baka wskazał, że poprawka rządowa do art. 3 ma charakter redakcyjny i zmierza jedynie do utworzenia prawidłowej sekwencji zapisu.</u> | |
| 142 | + </div> | |
| 143 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 144 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PosełAlojzyMelich">Art. 4 projektu określając sposoby ustalania cen urzędowych używa sformułowania: „uzasadnione koszty ponoszone przy produkcji sprzedaży towarów oraz w świadczeniu usług”. Wydaje się, że tego rodzaju blankietowe sformułowanie musi być uzupełnione dodatkowym zapisem. Nie chodzi przy tym o jednoznaczne określenie, na czym mają polegać koszty uzasadnione, ale o to, w jakim trybie i w jaki sposób koszty takie mają być ustalane. Proponuję więc rozszerzyć art. 4 projektu o ustęp 12 przewidujący, że szczegółowe zasady i metody cen urzędowych określą właściwe organa państwowe.</u> | |
| 145 | + </div> | |
| 146 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 147 | + <u xml:id="u-24.0" who="#MinisterWładysławBaka">Poprawka ta wydaje się uzasadniona. W celu sprowadzenia pojęcia „koszty uzasadnione” do kategorii bardziej konkretnych przygotowuje się już obecnie projekt rozporządzenia określającego jakiego rodzaju pozycje mogą być uwzględniane przy ustalaniu cen urzędowych.</u> | |
| 148 | + </div> | |
| 149 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 150 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W oparciu o przedstawione wnioski zaproponował następującą wersję zapisu ustępu 12 art. 4: „Upoważnia się ministra do spraw cen w porozumieniu z ministrem finansów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych zasad i metod ustalania kosztów uzasadnionych, o których mowa w niniejszej ustawie”.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-25.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły w drodze głosowania artykuły od 1–4 projektu ustawy, z uwzględnieniem poprawek zaproponowanych przez podkomisję i autopoprawek rządowych oraz poprawki wniesionej przez posła Alojzego Melicha.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-25.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Art. 6 nie budzi wątpliwości, czy są uwagi do art. 7?</u> | |
| 153 | + </div> | |
| 154 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 155 | + <u xml:id="u-26.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Proponuję poprawkę redakcyjną, artykułowi temu (ust. 1) należy nadać brzmienie: „Wykazy towarów i usług, na które ustala się ceny urzędowe, uchwala Sejm na wniosek Rady Ministrów”, a nie - jak to jest obecnie: „Sejm na wniosek Rady Ministrów uchwala wykazy towarów i usług, na które ustala się ceny urzędowe”.</u> | |
| 156 | + </div> | |
| 157 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 158 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Dążymy do tego, by podnosić autorytet organów władzy. Czy więc Sejm musi ustalać ceny? Jest to zdezawuowanie rządu, który powinien cieszyć się zaufaniem. Czy nie byłoby bardziej właściwe, by zapisać, że Rada Ministrów po zasięgnięciu opinii właściwych komisji sejmowych - uchwala wykaz towarów i usług, na które ustala się ceny urzędowe i regulowane? Mamy przecież wychowywać społeczeństwo w poczuciu poszanowania dla prawa. Jeśli przy stanowieniu aktów prawnych będziemy zakładać brak uczciwości w ich realizacji, to czy uda się wychować społeczeństwo w poczuciu szacunku dla prawa? Opinię publiczną poruszył fakt zredukowania cen samochodów osobowych z 248 tys. za - jak to początkowo ustalono - do 208 tys. zł. Widać, że władza działa w interesie społeczeństwa. Istnieje pewna samowola wśród dyrektorów przedsiębiorstw, należy więc zastanowić się nad konsekwencjami w stosunku do dyrektorów niepodporządkowujących się zasadom ustalania cen. Ceny nierealne, zawyżone powodują podważanie obowiązującej w tym zakresie polityki, przyczyniają się do wywoływania napięć społecznych. Należy czynić wszystko, aby wychowywać społeczeństwo w poczuciu szacunku dla prawa, wypełniania obowiązków i stosowania sankcji wobec winnych naruszeń przepisów.</u> | |
| 159 | + </div> | |
| 160 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 161 | + <u xml:id="u-28.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Co innego ustalenie wykazu towarów po cenach urzędowych, a co innego ustalanie tych cen. Ustalanie cen urzędowych wiąże się z materią budżetową. Sejm uchwala budżet i Sejm określa listę towarów, do których będzie dopłacało państwo. Inaczej wygląda to przy cenach regulowanych, dlatego w tym wypadku wystarczy dyskusja na posiedzeniu komisji sejmowych. Wydaje się więc, że zapis uzgodniony między rządem i podkomisją w tej materii jest prawidłowy. Proponuję przegłosować art. b i 7.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-28.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Szczepan Styranowski (SD) zgłosił wniosek o odrębne głosowanie tekstów obu artykułów.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-28.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje jednogłośnie przyjęły tekst, art. 6. Komisje przyjęły tekst art. 7 przy siedmiu głosach wstrzymujących się.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-28.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Następnie przystąpiono do dyskusji nad art. 9 projektu ustawy o cenach.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-28.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował, by w tekście tego artykułu, który stanowi, że ceny urzędowe oraz ceny regulowane są cenami maksymalnymi, chyba że z przepisu lub decyzji ustalającej cenę wynika inaczej, skreślić słowa: „chyba że z przepisu lub decyzji ustalającej cenę wynika inaczej”.</u> | |
| 166 | + </div> | |
| 167 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 168 | + <u xml:id="u-29.0" who="#WiceprzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenWojciechPruss">Chodzi tu np. o wyroby spirytusowe. Trudno uznać, że zależy nam tylko na ustalaniu cen maksymalnych tych wyrobów. Gdybyśmy więc przyjęli propozycję posła B. Strużka, to można by jedynie ustalać ceny maksymalne.</u> | |
| 169 | + </div> | |
| 170 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 171 | + <u xml:id="u-30.0" who="#PosełBolesławStrużek">Podtrzymuję swoje stanowisko.</u> | |
| 172 | + </div> | |
| 173 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 174 | + <u xml:id="u-31.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sformułowanie „chyba że z przepisu lub decyzji ustalającej cenę wynika inaczej” ma charakter zwrotu ostrożnościowego. Dopuszcza ono wyjątki. Jestem zwolennikiem raczej dopuszczania wyjątków w ustawie, niż wprowadzania w praktyce rozwiązań sprzecznych z ustawą.</u> | |
| 175 | + </div> | |
| 176 | + <div xml:id="div-32"> | |
| 177 | + <u xml:id="u-32.0" who="#PosełŁukaszBalcer">Chcę zgłosić poprawkę do art. 8. Obecnie zrodziły się u mnie wątpliwości dotyczące ust. 2 tego artykułu, który powiada, że decyzje ministra ds. cen w sprawach wymienionych w ust. 1 tego artykułu mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego. Warto tu przypomnieć wątpliwości wyrażone już poprzednio przez poseł Genowefę Rejman. Sądy administracyjne rozstrzygają w sprawach indywidualnych. Czy ustalenia, o których mowa w art. 8, dotyczą spraw indywidualnych? Można oczywiście przyjąć, 'że sąd administracyjny będzie rozstrzygać w sprawach cen w ogóle. Wiadomo jednak, że sąd ten zajmuje się kontrolą legalności. Czy w sprawach cen nie byłaby właściwa znacznie głębsza kontrola? Proponuję więc, by w tekście omawianego artykułu pominąć słowo „administracyjnego”; decyzje, o których tam mowa, będą po prostu zaskarżane do sądu. Nie precyzujmy o jaki sąd chodzi. Uważam, że kompetencje, które poprzednio przyznaliśmy sądowi administracyjnemu nie będą budziły wątpliwości.</u> | |
| 178 | + </div> | |
| 179 | + <div xml:id="div-33"> | |
| 180 | + <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jednakże sąd powszechny nie jest właściwy do kontroli aktów normatywnych. Nie możemy przyznać sądom powszechnym takich kompetencji, a przecież przedstawiona tu argumentacja ma za podstawę założenie, że decyzje wskazane w art. 8 nie będą miały charakteru indywidualnego. Sądy powszechne właściwe są właśnie w sprawach indywidualnych.</u> | |
| 181 | + </div> | |
| 182 | + <div xml:id="div-34"> | |
| 183 | + <u xml:id="u-34.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 8 ust. 1 pomieszano dwie kwestie. Chodzi o to, czy decyzja ministra ds. cen ma być decyzją jednostkową, czy też ma mieć charakter ogólny. Jeśli będzie to decyzja jednostkowa, to właściwe okaże się oddanie jej kontroli sądu administracyjnego. Jeśli zaś uznamy, że decyzja ta ma charakter ogólny, dotyczy pewnej grupy spraw, to wówczas sąd administracyjny nie będzie kompetentny. Trzeba wyraźnie powiedzieć, co chcemy osiągnąć w art. 8 - korektę decyzji indywidualnych, czy też przyznanie ministrowi ds. cen prawa regulowania cen.</u> | |
| 184 | + </div> | |
| 185 | + <div xml:id="div-35"> | |
| 186 | + <u xml:id="u-35.0" who="#PosełJózefKijowski">Można przecież pominąć art. 8. Chodzi o to, że wedle tego przepisu minister ma prawo wprowadzać ceny regulowane. Trzeba więc skorzystać z art. 7 ust. 2, w którym przewidziano, że Rada Ministrów uchwala wykazy towarów i usług, na które ustala się ceny regulowane, a zatem rząd może wpisać na listę cen regulowanych także te towary, o których mowa w art. 8.</u> | |
| 187 | + </div> | |
| 188 | + <div xml:id="div-36"> | |
| 189 | + <u xml:id="u-36.0" who="#WiceprzewodniczącyPaństwowejKomisjiCenWojciechPruss">Chodziło nam o to, by decyzje, o których mowa w art. 8, miały charakter indywidualny. Celem tego artykułu jest też stworzenie możliwości operatywnego działania w tym zakresie. Dlatego posłużenie się art. 7 ust. 2 dla rozwiązania problemu cen ustalonych przez monopolistę, osiągającego rażąco wysoki poziom zysku, nie byłoby właściwe.</u> | |
| 190 | + </div> | |
| 191 | + <div xml:id="div-37"> | |
| 192 | + <u xml:id="u-37.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sprawę można uściślić za pomocą prostego zabiegu redakcyjnego - słowa: „ceny regulowane” należy zastąpić słowami: „cena regulowana”. Pozwoliłoby to zaznaczyć, że chodzi o jedną cenę, o indywidualny przypadek.</u> | |
| 193 | + </div> | |
| 194 | + <div xml:id="div-38"> | |
| 195 | + <u xml:id="u-38.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie chodzi o cenę, ale o sprzedawcę. Tę samą cenę może stosować wielu sprzedawców. Rozumiem, że intencja przepisu jest taka: jeżeli sprzedawca osiąga poziom zysku odbiegający od przeciętnego, to minister ds. cen może wprowadzić obowiązek stosowania ceny regulowanej w stosunku do tego sprzedawcy. Ust. 2 art. 8 byłby więc w pełni uzasadniony.</u> | |
| 196 | + </div> | |
| 197 | + <div xml:id="div-39"> | |
| 198 | + <u xml:id="u-39.0" who="#PosełGenowefaRejman">Przyjęliśmy już, że przedsiębiorstwa mają być samodzielne, samorządne i mają się samofinansować. Od tej zasady dopuszcza się wyjątki dotyczące sfery socjalnej. Przy regulowaniu zagadnienia cen nie możemy od tego abstrahować, uwzględniając jedynie administracyjny wymiar problemu. Gdy minister arbitralnie ustali cenę, to co da przedsiębiorstwu odwołanie się do sądu administracyjnego? Sąd ten stwierdzi legalność decyzji ministra, ale nie będzie rozważał w jaki sposób wprowadzenie innej ceny zaważy na sytuacji przedsiębiorstwa. Trzeba więc zastanowić się nad modelem ceny, nad tym, czy przedsiębiorstwo będzie miało możliwość obrony przed ustaleniem ceny regulowanej. Jeśli przyjmiemy zasadę odwoływania się do sądu administracyjnego, to czy nie uniemożliwimy działalności przedsiębiorstw? Nie jest to więc spór o ustalenie ceny, czy o możliwość odwołania się do sądu, ale o model funkcjonowania przedsiębiorstwa. Trzeba mieć na względzie także ochronę przedsiębiorstwa.</u> | |
| 199 | + </div> | |
| 200 | + <div xml:id="div-40"> | |
| 201 | + <u xml:id="u-40.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościAdamZieliński">Zapis może rzeczywiście budzić wątpliwości. Proponuje się zabezpieczenie przeciwko nadużywaniu swobody kształtowania cen, mianowicie minister ds. cen może wkraczać w określonych przypadkach. Jeżeli to upoważnienie jest powiązane z rodzajem towarów i usług, nie wiąże się wówczas z koncepcją nadzoru sądowego. Intencją jest ingerencja w stosunku do konkretnych przypadków. Kontrola sądowa oznacza konsekwentne stosowanie Kodeksu postępowania administracyjnego. Chodzi tu o decyzje w indywidualnych sprawach - o kontrolę decyzji władz administracyjnych. Wtedy aktualna będzie kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego. Będzie ona węższa: minister ds. cen będzie przez nią mniej hamowany w kontroli cen. Inaczej musielibyśmy prowadzić pełniejszą kontrolę sądów.</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-40.1" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościAdamZieliński">Z całej dyskusji wynika wniosek, iż narasta problem powołania sądownictwa gospodarczego dla rozpatrywania spraw, które nie mieszczą się w dotychczasowym modelu sądownictwa.</u> | |
| 203 | + </div> | |
| 204 | + <div xml:id="div-41"> | |
| 205 | + <u xml:id="u-41.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Od posła Z. Czeszejko-Sochackiego wpłynął projekt poprawki uściślający art. 8 w tym sensie, że jeżeli sprzedawca, wykorzystując sytuację monopolistyczną, osiąga poziom zysku rażąco odbiegający od poziomu przeciętnego, minister ds. cen może wprowadzić na okres nie dłuższy niż 1 roku obowiązek stosowania ceny regulowanej na towary i usługi inne niż określone w art. 6.</u> | |
| 206 | + </div> | |
| 207 | + <div xml:id="div-42"> | |
| 208 | + <u xml:id="u-42.0" who="#PosełGenowefaRejman">Poprawka zmienia charakter ceny regulowanej. Dlaczego mielibyśmy tak ograniczać dochody przedsiębiorstwa?</u> | |
| 209 | + </div> | |
| 210 | + <div xml:id="div-43"> | |
| 211 | + <u xml:id="u-43.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Trzeba wziąć pod uwagę zasadniczą przesłankę: osiągnięcie poziomu zysku rażąco odbiegającego od poziomu przeciętnego. Podejmujemy tę sprawę trochę ad hoc. Wobec możliwości naruszenia równowagi cen, celowa jest taka bariera ochronna, takie zabezpieczenie społeczne.</u> | |
| 212 | + </div> | |
| 213 | + <div xml:id="div-44"> | |
| 214 | + <u xml:id="u-44.0" who="#PosełBolesławStrużek">Popieram propozycję posła Z. Czeszejko-Sochackiego, która jest zgodna z interesem społecznym. Słuszne jest, by w cenotwórstwie osłabiać sytuacje monopolistyczne. Wątpliwość budzi tylko to, czy ma to być okres nie dłuższy niż jeden rok.</u> | |
| 215 | + </div> | |
| 216 | + <div xml:id="div-45"> | |
| 217 | + <u xml:id="u-45.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jest to bariera ochronna, uwzględniająca również interes przedsiębiorstwa w tym sensie, żeby cena nie ciążyła na nim bez odpowiedniej kontroli.</u> | |
| 218 | + </div> | |
| 219 | + <div xml:id="div-46"> | |
| 220 | + <u xml:id="u-46.0" who="#DyrektorAdamZieliński">W tekście poprawki posła Z. Czeszejko-Sochackiego proponuję dodać, iż chodzi tu o ceny regulowane, stosowane przez tego sprzedawcę.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-46.1" who="#DyrektorAdamZieliński">Poprawka została przyjęta przy 3 głosach przeciwnych.</u> | |
| 222 | + </div> | |
| 223 | + <div xml:id="div-47"> | |
| 224 | + <u xml:id="u-47.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Musimy dalej rozstrzygnąć, czy konieczny jest ust. 2 art. 8 mówiący o możliwości zaskarżania decyzji ministra ds. cen do sądu administracyjnego.</u> | |
| 225 | + </div> | |
| 226 | + <div xml:id="div-48"> | |
| 227 | + <u xml:id="u-48.0" who="#PosełWładysławKupiec">Skoro mamy badać zasadność ceny, wchodzi w rachubę kontrola merytoryczna, a sąd administracyjny władny jest tylko do kontroli formalnej.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-48.1" who="#PosełWładysławKupiec">W głosowaniu przyjęto tekst art. 8 bez dalszych uzupełnień, przy 5 głosach przeciwnych.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-48.2" who="#PosełWładysławKupiec">Przyjęto następnie poprawione brzmienie art. 9 (przy 2 głosach przeciwnych), przy czym poseł Józef Kijowski (ZSL) zwrócił uwagę, że ceny na artykuły monopolowe są jednocześnie cenami maksymalnymi i minimalnymi, podczas gdy art. 9 mówi, iż ceny urzędowe oraz ceny regulowane są cenami maksymalnymi.</u> | |
| 230 | + </div> | |
| 231 | + <div xml:id="div-49"> | |
| 232 | + <u xml:id="u-49.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Czy minister ds. cen korzystając z nadanych mu uprawnień nie będzie łamał uchwały Sejmu dotyczącej cen regulowanych?</u> | |
| 233 | + </div> | |
| 234 | + <div xml:id="div-50"> | |
| 235 | + <u xml:id="u-50.0" who="#PosełLonginCegielski">W zakresie warzyw i owoców trzeba dopuścić odstępstwo od cen, urzędowych zarówno wtedy, gdy występuje nadmierna podaż, jak i w razie nieurodzaju.</u> | |
| 236 | + </div> | |
| 237 | + <div xml:id="div-51"> | |
| 238 | + <u xml:id="u-51.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Czy chodzi o artykuły spoza wykazu cen urzędowych?</u> | |
| 239 | + </div> | |
| 240 | + <div xml:id="div-52"> | |
| 241 | + <u xml:id="u-52.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że można wykreślić cały proponowany art. 10.</u> | |
| 242 | + </div> | |
| 243 | + <div xml:id="div-53"> | |
| 244 | + <u xml:id="u-53.0" who="#WiceprezesPaństwowejKomisjiCenWojciechPrusa">To by oznaczało, że chłop nie ma prawa prywatnie sprzedawać mleka. Wykluczałoby targowiskowy obrót towarami znajdującymi się na liście, zwłaszcza mlekiem, serami i żywcem. Przepis ustawy dotyczy obrotów, które w większości odbywają się między producentami uspołecznionymi a konsumentem. Nie powinniśmy natomiast wkraczać w obroty między osobami prywatnymi. Tu nie powinny obowiązywać ceny urzędowe.</u> | |
| 245 | + </div> | |
| 246 | + <div xml:id="div-54"> | |
| 247 | + <u xml:id="u-54.0" who="#PosełLonginCegielski">Gdyby nie było tego przepisu, pozamykano by od razu wszystkie placówki ajencyjne. Pamiętajmy też, że gdy nauczyciel na wsi kupuje mleko po 17 zł, to otrzymuje mleko o zawartości ponad 4% tłuszczu.</u> | |
| 248 | + </div> | |
| 249 | + <div xml:id="div-55"> | |
| 250 | + <u xml:id="u-55.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Czy każdy akt kupna między obywatelami ma być regulowany? Jeżeli państwo sprzedaje mleko po cenie urzędowej, to mamy na myśli mleko standardowe. Jeżeli ktoś na wsi sprzedaje mleko poza standardowe, wówczas zawierana jest umowa między sprzedawcą a kupującym.</u> | |
| 251 | + </div> | |
| 252 | + <div xml:id="div-56"> | |
| 253 | + <u xml:id="u-56.0" who="#PosełJózefKijowski">Art. 10 nie jest potrzebny. Nadaje on uprawnienia do ingerowania w obroty między ludnością.</u> | |
| 254 | + </div> | |
| 255 | + <div xml:id="div-57"> | |
| 256 | + <u xml:id="u-57.0" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">Nie możemy ucinać obrotu targowiskowego, nie powinniśmy wprowadzać przepisów zabraniających chłopu sprzedaży mięsa, mleka czy serów twarogowych po cenach innych niż urzędowe. Ceny urzędowe są dotowane, a chłop nie może sprzedawać po tych cenach, gdyż nie korzysta z dotacji. Musimy dać możliwość wyłączenia stosowania obowiązku cen urzędowych. Inaczej byłoby to tworzenie prawa, które nie będzie przestrzegane.</u> | |
| 257 | + </div> | |
| 258 | + <div xml:id="div-58"> | |
| 259 | + <u xml:id="u-58.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trzeba więc przeredagować ten przepis, napisać, że ceny urzędowe nie dotyczą obrotów prywatnych w tym zakresie.</u> | |
| 260 | + </div> | |
| 261 | + <div xml:id="div-59"> | |
| 262 | + <u xml:id="u-59.0" who="#PosełJanKamiński">Przepis nie powinien budzić wątpliwości. Istnieją tradycyjne transakcje bazarowe i między rolnikami-sąsiadami na zboże, mleko, sery i szereg innych artykułów. Minister nie będzie ich indywidualnie zwalniać od obowiązku stosowania cen urzędowych. Należy więc napisać, że minister może zwolnić rolników i rybaków z obowiązku stosowania cen urzędowych w obrocie bazarowym i sąsiedzkim, albo też, że ceny urzędowe nie dotyczą międzysąsiedzkich i bazarowych obrotów towarami sprzedawanymi bezpośrednio przez rolnika.</u> | |
| 263 | + </div> | |
| 264 | + <div xml:id="div-60"> | |
| 265 | + <u xml:id="u-60.0" who="#PosełBolesławStrużek">Podtrzymuję stanowisko zajęte przez wiceprzewodniczącego W. Prussa. Dyskutowana kwestia dotyczy nie tylko obrotu targowiskowego, ale też zdecentralizowanego skupu prowadzonego przez jednostki gospodarki uspołecznionej. Proponuję, by w omawianym artykule obok rolników indywidualnych, rybaków indywidualnych i rzemieślników wymienić także „innych producentów” tak, aby było wyraźnie wiadomo, że nie chodzi o sprzedawców.</u> | |
| 266 | + </div> | |
| 267 | + <div xml:id="div-61"> | |
| 268 | + <u xml:id="u-61.0" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">Intencją projektodawcy było objęcie tym przepisem także pośredników, np. prywatny handel. Ceny urzędowe byłyby utrzymywane w sklepach uspołecznionych, ale niekoniecznie w prywatnych.</u> | |
| 269 | + </div> | |
| 270 | + <div xml:id="div-62"> | |
| 271 | + <u xml:id="u-62.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie można formułować ustawy w taki sposób, aby jej stosowanie zależało od woli ministra. Zebrane dziś komisje nie mogą przyjąć takiego rozwiązania sankcjonującego woluntaryzm.</u> | |
| 272 | + </div> | |
| 273 | + <div xml:id="div-63"> | |
| 274 | + <u xml:id="u-63.0" who="#PosełJerzyGralewicz">Należy przyjąć sformułowanie, które będzie zrozumiałe dla rojników i urzędników stosujących ustawę w terenie. W przeciwnym razie, urzędnicy mogą odmawiać udzielania zezwoleń i powstaną kłopoty.</u> | |
| 275 | + </div> | |
| 276 | + <div xml:id="div-64"> | |
| 277 | + <u xml:id="u-64.0" who="#PosełJanKamiński">Proponuję przyjąć następujący zapis art. 10: „Obowiązek stosowania cen urzędowych nie dotyczy sprzedaży artykułów rolno-spożywczych przez rolników indywidualnych w obrotach bazarowych, sąsiedzkich i skupie zdecentralizowanym”.</u> | |
| 278 | + </div> | |
| 279 | + <div xml:id="div-65"> | |
| 280 | + <u xml:id="u-65.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że sytuacja jest klarowną. Komisje życzą sobie doprecyzowania i zawężenia art. 10, tak aby wyeliminować dyskrecjonalne uprawnienia ministra. Ponadto przepis ten musi cechować realizm.</u> | |
| 281 | + </div> | |
| 282 | + <div xml:id="div-66"> | |
| 283 | + <u xml:id="u-66.0" who="#PosełJanKamiński">Proponuję następującą redakcję art. 10: „Ust. 1: obowiązek stosowania cen urzędowych, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz cen regulowanych nie dotyczy sprzedaży towarów i usług przez rolników, rybaków, rzemieślników i inne jednostki gospodarki nieuspołecznionej. Ust. 2: w przypadkach społecznie uzasadnionych, minister ds. cen może na czas określony wprowadzić obowiązek stosowania cen urzędowych lub regulowanych w stosunku do niektórych towarów wymienionych w ust. 1”.</u> | |
| 284 | + </div> | |
| 285 | + <div xml:id="div-67"> | |
| 286 | + <u xml:id="u-67.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zaproponowany tekst realizuje postulaty dyskusji, bo nie koliduje z zasadą prymatu ustawy.</u> | |
| 287 | + </div> | |
| 288 | + <div xml:id="div-68"> | |
| 289 | + <u xml:id="u-68.0" who="#PosełZenonSzulc">Zwracam uwagę na fakt, że z ust. 1 wynika dyskryminowanie uspołecznionych gospodarstw rolnych, spółdzielni i PGR-ów, które sprzedają swoje produkty w sklepach patronackich. W przepisie tym należałoby raczej mówić o producentach rolnych, a nie o rolnikach indywidualnych.</u> | |
| 290 | + </div> | |
| 291 | + <div xml:id="div-69"> | |
| 292 | + <u xml:id="u-69.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W proponowanym tekście mówi się o rolnikach, rybakach i rzemieślnikach nie precyzując, że chodzi akurat o rolników indywidualnych.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-69.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły ust. 1 art. 10 przy jednym głosie wstrzymującym się oraz jednomyślnie ust. 2 tego artykułu.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-69.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dalszej kolejności Komisje przyjęły art. od 11 do 17 włącznie w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-69.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Minister W. Baka zaproponował wprowadzenie zmiany do ust. 6 art. 18 w związku z powstaniem inspekcji cen via facti.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-69.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisją przyjęła art. 18 wraz z zaproponowaną zmianą.</u> | |
| 297 | + </div> | |
| 298 | + <div xml:id="div-70"> | |
| 299 | + <u xml:id="u-70.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Społeczna Komisja Cen jest ciałem społecznym i z tego względu regulacja, która jej dotyczy, nie powinna być sytuowana w ustawie tam, gdzie mówi się o ministrze ds. cen.</u> | |
| 300 | + </div> | |
| 301 | + <div xml:id="div-71"> | |
| 302 | + <u xml:id="u-71.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trzeba odróżnić Państwową Inspekcję Cen, którą wprowadziliśmy do projektu ustawy i która zaczyna już funkcjonować, od społecznej kontroli cen. W trakcie swej działalności w radach narodowych stwierdziłem, że istnieje nadmierna profuzja ciał kontrolnych. Jako przewodniczący komisji przestrzegania prawa, spowodowałem zbadanie działalności kontrolnej ciał społecznych. Okazało się, że komitety sklepowe służyły niekiedy nielegalnemu zaopatrywaniu ich członków. Nie chcę przez to powiedzieć, że kontrola społeczna służy zawsze interesom prywatnym. Obserwuje się jednak zbytni liberalizm przy tworzeniu organów kontroli społecznej, co zmniejsza skuteczność tej kontroli. Problem wymaga generalnego rozwiązania, co przekracza możliwości tej ustawy. Dlatego też opowiadam się za przyjęciem generalnego sformułowania mówiącego, iż kontrolę społeczną sprawują powołane do tego ciała, przy czym przede wszystkim chodzi o komisje rad narodowych. Ponadto wchodzą w grę komitety kontroli społecznej, o ile zostaną utrzymane, a także związki zawodowe.</u> | |
| 303 | + </div> | |
| 304 | + <div xml:id="div-72"> | |
| 305 | + <u xml:id="u-72.0" who="#PosełJanKamiński">Prezentuję podobny pogląd. Istnieje bardzo dużo społecznych organów kontrolnych, pracujących bez właściwej koordynacji. Często zdarza się, że placówki handlu zajmują się wyłącznie obsługą społecznych kontrolerów. Ja również opowiadam się za ogólnym zapisem. Należy pamiętać, że kontrola społeczna jest jedną z podstawowych funkcji rad narodowych. Obecnie mówi się np. o społecznej kontroli cen przy Federacji Konsumentów. Tymczasem znaczna część handlu znajduje się w rękach spółdzielni, które mają statutowy obowiązek reprezentowania interesów konsumentów. Jeśli obowiązek ten nie w pełni realizują, należy temu zaradzić w. ustawie o spółdzielniach oraz ewentualnie w ich statutach.</u> | |
| 306 | + </div> | |
| 307 | + <div xml:id="div-73"> | |
| 308 | + <u xml:id="u-73.0" who="#MinisterWładysławBaka">Tworząc projekt ustawy o cenach, rząd uwzględniał kontekst gospodarczy funkcjonowania instytucji zawartych w nowych regulacjach. W wyniku znacznego wzrostu samodzielności przedsiębiorstw, nasili się tendencja do preferowania interesów partykularnych przed interesami ogólnospołecznymi. Dlatego też niezbędne jest stworzenie takich instytucji lub jednostek „samoobrony społecznej”, które mogłyby skutecznie tendencjom tym zapobiec. Zdaniem rządu, słuszna wydaje się koncepcja utworzenia Społecznej Komisji Cen przy Krajowej Federacji Konsumentów. Rozwiązanie takie umożliwiałoby zintegrowanie w skali całego kraju podejmowanych inicjatyw w zakresie społecznej kontroli cen. Zorganizowany i zintegrowany ruch konsumentów stanowi jeden z istotnych czynników prawidłowego kształtowania się procesów ekonomicznych.</u> | |
| 309 | + </div> | |
| 310 | + <div xml:id="div-74"> | |
| 311 | + <u xml:id="u-74.0" who="#PosełStanisławKukuryka">Podtrzymuję nadal stanowisko zaprezentowane w opinii zespołu poselskiego. Usytuowanie Społecznej Komisji Cen przy Federacji Konsumentów wydaje się być rozwiązaniem wadliwym. Federacja Konsumentów jest organizacją o niewypracowanych ostatecznie kształtach organizacyjnych, dopiero życie wypracuje jej formy działania?</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-74.1" who="#PosełStanisławKukuryka">W naszym kraju istnieje bardzo wiele kontroli. Faktem jest jednak, że brak jest kontroli społecznej, która miałaby reprezentatywny charakter. Sądzę więc, że Społeczna Komisja Kontroli Cen powinna być przedstawicielem samorządu terytorialnego, organizacji społecznych, spółdzielczych i zawodowych. Dopiero w takim kształcie byłoby to ciało reprezentatywne. Społeczne komisje kontroli cen działać winny na różnych szczeblach: gminy, miasta i województwa. Powinny one oddziaływać zarówno na politykę cen, jak i na jakość obsługi.</u> | |
| 313 | + </div> | |
| 314 | + <div xml:id="div-75"> | |
| 315 | + <u xml:id="u-75.0" who="#PosełLonginCegielski">Sądzę, że nie jest słuszne usytuowanie Społecznej Komisji Kontroli Cen ani przy Federacji Konsumentów, ani też przy Państwowej Komisji Cen. Nie jest bowiem uzasadnione kanalizowanie w jednym tylko obszarze pojawiającej się inicjatywy społecznej.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-75.1" who="#PosełLonginCegielski">Element kontroli społecznej; a więc również kontroli cen, będzie eksponowany z całą pewnością w nowych regulacjach ustawy o radach narodowych. Muszą być więc stworzone tego rodzaju rozwiązania, które zapewniałyby możliwość aktywnych działań w tej dziedzinie organizacji samorządu terytorialnego, a także związków zawodowych.</u> | |
| 317 | + </div> | |
| 318 | + <div xml:id="div-76"> | |
| 319 | + <u xml:id="u-76.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Powinniśmy stworzyć szansę dla różnorodnych form społecznej kontroli, nie instytucjonalizując jej w sposób ostateczny, ani też nie monopolizując jej w obszarze działania jakiejś jednej organizacji. W przeciwnym wypadku - doprowadzimy do powstania jeszcze jednego urzędu kontroli kierującego się prawami biurokratycznymi, nie zaś interesem społecznym. Federacja Konsumentów jest organizacją, która od niedawna rozpoczęła swą działalność. Nie wolno już w tej chwili przesądzać tego, jak działalność tej federacji rozwinie się w przyszłości, jaki będzie jej stosunek do innych organizacji społecznych. Bez względu na to w jakiej postaci ukształtują się związki zawodowe, rozważana tu sfera kontroli społecznej z istoty swojej znajdować się musi w centrum ich zainteresowania. Powinniśmy dążyć do zróżnicowania prawnych form działania, a także tworzyć regulacje prawne w takim zakresie, w jakim zostały one sprawdzone w praktyce. Trzeba w szerokim stopniu umożliwić pole działania dla różnorodnych inicjatyw społecznych.</u> | |
| 320 | + </div> | |
| 321 | + <div xml:id="div-77"> | |
| 322 | + <u xml:id="u-77.0" who="#PosełJózefKijowski">Sądzę, że istnieje konieczność zintegrowania działań w dziedzinie społecznej kontroli cen. Rozważając to zagadnienie, nie możemy tracić z pola widzenia interesów tych jednostek organizacyjnych, które będą przedmiotem kontroli. Dlatego też opowiadam się za skoncentrowaniem społecznej kontroli cen w organizacjach samorządu terytorialnego, w radach narodowych. W takim wypadku szczegółowsze postanowienia w tej dziedzinie znalazłyby się więc w innych regulacjach.</u> | |
| 323 | + </div> | |
| 324 | + <div xml:id="div-78"> | |
| 325 | + <u xml:id="u-78.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Przekonuje mnie argumentacja przedstawiona przez ministra Władysława Bakę. Sądzę, że przyjęcie projektu rządowego miałoby istotne znaczenie dla uspołecznienia rozwiązań zawartych w ustawie o cenach.</u> | |
| 326 | + </div> | |
| 327 | + <div xml:id="div-79"> | |
| 328 | + <u xml:id="u-79.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Zagadnieniem kontroli społecznej zajmują się również w szerokim zakresie inne akty normatywne, wśród których wymienić trzeba przede wszystkim ustawę o komitetach kontroli społecznej. Jest to sfera działania należąca do rad narodowych. Wydaje się, że gdyby nawet w ustawie o cenach pominięto art. 19, przewidujący funkcjonowanie komisji społecznych kontroli cen, to istniałaby możliwość powołania takich komisji na podstawie innych aktów normatywnych.</u> | |
| 329 | + </div> | |
| 330 | + <div xml:id="div-80"> | |
| 331 | + <u xml:id="u-80.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jestem przeciwnikiem usytuowania społecznej komisji kontroli cen przy Federacji Konsumentów. Z prawnego punktu widzenia nie wydaje się możliwe uznanie w akcie ustawowym za podmiot jakiejś struktury organizacyjnej, instytucji nieposiadającej żadnego bytu prawnego. Federacja Konsumentów jest ruchem społecznym. Jej struktury organizacyjne nie są jeszcze ostatecznie ukształtowane.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-80.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję, by w art. 19 zamieścić ust. 2 o treści następującej: „społeczna kontrola przestrzegania i kształtowania cen realizowana jest na podstawie odrębnych przepisów”. Stosując taką formułę nie przesądzamy ostatecznych form organizacyjnych społecznej kontroli cen. Alternatywą dla tego rozwiązania jest propozycja rządowa usytuowania społecznej komisji kontroli cen przy Federacji Konsumentów.</u> | |
| 333 | + </div> | |
| 334 | + <div xml:id="div-81"> | |
| 335 | + <u xml:id="u-81.0" who="#PosełJózefKijowski">Proponuję uwzględnić w głosowaniu jeszcze jeden wariant, a mianowicie przewidujący, że społeczną kontrolę cen regulują rady narodowe.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-81.1" who="#PosełJózefKijowski">Komisje przyjęły art. 19 w wersji zaproponowanej przez posła Witolda Zakrzewskiego, przy czterech głosach przeciwko i jednym wstrzymującym się.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-81.2" who="#PosełJózefKijowski">Następnie Komisje przyjęły jednomyślnie art. 20–24 projektu ustawy o cenach w wersji przedstawionej przez podkomisję oraz jednomyślnie przyjęły cały projekt ustawy o cenach.</u> | |
| 338 | + <u xml:id="u-81.3" who="#PosełJózefKijowski">W kolejnym punkcie porządku obrad przystąpiono do rozpatrzenia projektu ustawy o utworzeniu Urzędu Ministra do spraw Cen.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-81.4" who="#PosełJózefKijowski">Poseł Longin Cegielski (ZSL) stwierdził, że podkomisja uważa za słuszne zgłoszone autopoprawki rządowe do projektu ustawy.</u> | |
| 340 | + </div> | |
| 341 | + <div xml:id="div-82"> | |
| 342 | + <u xml:id="u-82.0" who="#PosełAlojzyMelich">W związku z projektem ustawy o cenach, należy uwzględnić w zakresie działania Urzędu Ministra do spraw Cen sprawę ustalania kosztów uzasadnionych.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-82.1" who="#PosełAlojzyMelich">Poseł Edward Wiśniewski (SD) zaproponował w imieniu sejmowej Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, by w art. 2 projektowanej ustawy zamieścić odrębny ustęp w brzmieniu następującym: „Przy wykonywaniu nałożonych zadań, minister do spraw cen współdziała z ministrem handlu wewnętrznego i usług i innymi właściwymi ministrami”. W Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług wyrażono wątpliwość co do zasady całkowitej autonomii Urzędu Ministra do spraw Cen, który ma być jedynym organem powołanym do prowadzenia analizy rynku i ustalania cen urzędowych oraz regulowanych. Lecz właśnie to resort handlu wewnętrznego i usług powinien mieć wpływ na sprawy rynku. Nie można pozbawić tego resortu możliwości sterowania rynkiem i konsumpcją. Minister handlu wewnętrznego i usług powinien, wraz z innymi ministrami odpowiedzialnymi za sytuację na rynku, mieć wpływ na ustalanie cen urzędowych i regulowanych, marż, politykę cen ważniejszych produktów i usług.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-82.2" who="#PosełAlojzyMelich">Komisje przyjęły bez poprawek tytuł ustawy, art. 1, art. 2, z wyjątkiem pkt dotyczącego ustalenia kosztów uzasadnionych.</u> | |
| 345 | + </div> | |
| 346 | + <div xml:id="div-83"> | |
| 347 | + <u xml:id="u-83.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Proponowany przez posła Alojzego Melicha przepis może otrzymać postać: „Ustalanie w porozumieniu z ministrem finansów zasad i metod określania uzasadnionych kosztów w cenach urzędowych”. W ten sposób zostałaby określona odpowiednia kompetencja ministra do spraw cen.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-83.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Wiceprzewodniczący PKC Wojciech Pruss nawiązał do wypowiedzi posła E. Wiśniewskiego i wyjaśnił, że Urząd do spraw Cen będzie musiał współpracować z wieloma ministrami. W art. 3 projektowanej ustawy mówi się o tym, że Rada Ministrów, po zasięgnięciu opinii odpowiednich komisji sejmowych, określi szczegółowy zakres działania ministra do spraw cen w drodze rozporządzenia. W rozporządzeniu tym zostanie ustalone z kim i w jakich sprawach będzie współdziałał minister do spraw cen.</u> | |
| 349 | + </div> | |
| 350 | + <div xml:id="div-84"> | |
| 351 | + <u xml:id="u-84.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję rozwiązanie pośrednie, a mianowicie wprowadzić następujący ustęp: „Minister do spraw cen współdziała z właściwymi ministrami w kształtowaniu cen urzędowych i regulowanych”. Rada Ministrów określi to szczegółowo. Trudno przecież wyróżniać specjalnie jednego ministra.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-84.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Edward Wiśniewski (SD) stwierdził, że propozycja ta odpowiada Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-84.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Rozumiem, że jest to również do przyjęcia ze strony rządowej.</u> | |
| 354 | + </div> | |
| 355 | + <div xml:id="div-85"> | |
| 356 | + <u xml:id="u-85.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Wobec tego, z zaproponowanego przeze mnie poprzednio tekstu przepisu dotyczącego określania uzasadnionych kosztów w cenach urzędowych należy usunąć fragment mówiący o tym, że minister do spraw cen ustala zasady i metody określania tych kosztów w porozumieniu z ministrem finansów. Przepis ten otrzyma postać: „Ustalanie zasad i metod określania uzasadnionych kosztów w cenach urzędowych”.</u> | |
| 357 | + </div> | |
| 358 | + <div xml:id="div-86"> | |
| 359 | + <u xml:id="u-86.0" who="#MinisterWładysławBaka">Chodzi o wszystkie ceny, nie tylko o ceny urzędowe.</u> | |
| 360 | + </div> | |
| 361 | + <div xml:id="div-87"> | |
| 362 | + <u xml:id="u-87.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Omawiany przepis powinien więc brzmieć: „Ustalanie zasad i metod określania uzasadnionych kosztów w cenach” jako zadanie ministra do spraw cen.</u> | |
| 363 | + </div> | |
| 364 | + <div xml:id="div-88"> | |
| 365 | + <u xml:id="u-88.0" who="#PosełBolesławStrużek">Treść propozycji posła A. Melicha została już uwzględniona w tekście projektu rozpatrywanej ustawy. Wystarczy zapoznać się z punktem 6 art. 2. Mieści się tam przecież sprawa kosztów uzasadnionych.</u> | |
| 366 | + </div> | |
| 367 | + <div xml:id="div-89"> | |
| 368 | + <u xml:id="u-89.0" who="#MinisterWładysławBaka">Pkt 6 art. 2 dotyczy zupełnie innej sprawy, mianowicie analizy rynku i decydowania o obowiązku stosowania cen regulowanych na towary i usługi, jeżeli sprzedawca, wykorzystując sytuację monopolistyczną, osiąga poziom zysku rażąco odbiegający od poziomu przeciętnego. Tymczasem posłowi A. Melichowi chodzi o ustalenie zasad i metod określania kosztów uzasadnionych. Na całym świecie wylicza się w ten sposób dochód fiskalny. Chodzi o to, by koszty zakładowe nie zależały od widzimisię przedsiębiorstwa, ale od ściśle określonych ustaleń. Przedsiębiorstwa powinny gospodarować oszczędnie.</u> | |
| 369 | + </div> | |
| 370 | + <div xml:id="div-90"> | |
| 371 | + <u xml:id="u-90.0" who="#PosełBolesławStrużek">A zatem sprawę tę wyczerpuje pkt 2 ust. 2 w art. 2 projektu - „określanie zasad ustalania cen regulowanych” jako zadanie ministra do spraw cen.</u> | |
| 372 | + </div> | |
| 373 | + <div xml:id="div-91"> | |
| 374 | + <u xml:id="u-91.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nasza dyskusja staje się bezprzedmiotowa. Uchwaliliśmy odpowiedni przepis w jednej ustawie, mianowicie w ustawie o cenach. Musimy wprowadzić korelat tego przepisu do ustawy o utworzeniu Urzędu Ministra do spraw Cen. Sprawę należy przegłosować. Odpowiednie sformułowanie zostanie sprecyzowane, przy uwzględnieniu rozwiązań zawartych w ustawie o cenach.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-91.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły w głosowaniu uzupełnienie do art. 2 projektu ustawy o utworzeniu Urzędu Ministra do spraw Cen, zaproponowane przez posła Zdzisława Czeszejko-Sochackiego.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-91.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły w głosowaniu proponowany ust. 3 do art. 2 projektu ustawy o utworzeniu Urzędu Ministra do spraw Cen w następującym brzmieniu: „Urząd Cen współdziała z właściwymi ministrami w ustalaniu cen urzędowych i regulowanych”.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-91.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Następnie komisje przyjęły w głosowaniu tekst art. 2 projektowanej ustawy, łącznie ze zgłoszonymi i przyjętymi poprzednio poprawkami do tego artykułu.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-91.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by w art. 3 słowo „odpowiednich” zastąpić słowem „właściwych” oraz zmienić numerację art. 4 nadając mu kolejny numer 6.</u> | |
| 379 | + <u xml:id="u-91.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły te propozycje.</u> | |
| 380 | + <u xml:id="u-91.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by w ust. 4 art. b (numeracja według propozycji poprawki rządowej) skreślić słowo „szczegółowy”, gdyż szczegółowość zależy od praktyki oraz dopisać słowa „w drodze rozporządzenia” ze względu na to, że przepisy, o które chodzi, będą mieć moc powszechnie obowiązującą.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-91.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">Minister Władysław Baka zgodził się z tą propozycją.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-91.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły propozycję posła W. Zakrzewskiego.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-91.9" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) stwierdził, że gdy chodzi o art. 5, to w miejsce dwuwariantowego tekstu zaproponowanego uprzednio przez podkomisję, przyjęła ona propozycję rządową przedstawioną przez pełnomocnika rządu do spraw reformy gospodarczej i Państwową Komisję Cen na piśmie.</u> | |
| 384 | + </div> | |
| 385 | + <div xml:id="div-92"> | |
| 386 | + <u xml:id="u-92.0" who="#PosełLonginCegielski">Wyrażono wątpliwości co do celowości zamieszczenia tego artykułu w ustawie. Skoro przy kreowaniu nowych ministerstw nic nie mówiono o radach, to czy zachodzi potrzeba zamieszczania takiego przepisu w przypadku Urzędu Ministra do spraw Cen?</u> | |
| 387 | + </div> | |
| 388 | + <div xml:id="div-93"> | |
| 389 | + <u xml:id="u-93.0" who="#PosełBolesławStrużek">Zamieszczenie tego przepisu jest celowe ze względu na społeczne i ekonomiczne funkcje cen. W składzie komisji powinni znaleźć się także przedstawiciele społeczno-zawodowych organizacji rolniczych. Należy wprowadzić odpowiednią poprawkę do tego tekstu.</u> | |
| 390 | + </div> | |
| 391 | + <div xml:id="div-94"> | |
| 392 | + <u xml:id="u-94.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy nie należałoby powiązać dawnego art. 5 opracowanego przez podkomisję z tym, co obecnie zgłoszono? Wersja podkomisji eksponowała trzy kategorie członków społecznej komisji cen:</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-94.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">a) przedstawiciele organizacji konsumenckich, związków zawodowych, organizacji młodzieżowych, kobiecych i innych,</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-94.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">b) przedstawiciele rad narodowych,</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-94.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">c) przedstawiciele producentów i organizacji handlowych (w liczbie nieprzekraczającej 1/3 ogółu członków komisji).</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-94.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy przyjmując propozycję rządową nie należałoby w miejsce ust. 2 art. 6 (numeracja według propozycji rządowej) wprowadzić trzech ustępów w nawiązaniu do wersji podkomisji i w ten sposób nadać większą rangę Społecznej Komisji Cen?</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-94.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Minister Władysław Baka stwierdził, że nie zgłasza sprzeciwu.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-94.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje, przy jednym głosie wstrzymującym się, przyjęły art. 6 projektowanej ustawy w wersji rządowej z zastąpieniem ust. 2 przez ust. 2, 3 i 4 z dawnego art. 5 w wersji podkomisji.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-94.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">W głosowaniu przyjęto cały projekt ustawy, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-94.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje rozpatrzyły następnie projekt uchwały. Sejmu w sprawie określenia wykazu towarów i usług, na które ustala się ceny urzędowe lub ceny regulowane.</u> | |
| 401 | + </div> | |
| 402 | + <div xml:id="div-95"> | |
| 403 | + <u xml:id="u-95.0" who="#PosełAlojzyMelich">Wykaz artykułów, na które ustala się ceny urzędowe obejmuje m.in. „popularny odbiornik radiowy”. O jaki to odbiornik chodzi?</u> | |
| 404 | + </div> | |
| 405 | + <div xml:id="div-96"> | |
| 406 | + <u xml:id="u-96.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Chodzi tu niewątpliwie o odbiornik stosunkowo prosty, standardowy, produkowany masowo. Komisją Kultury i Sztuki wnosi w tym punkcie poprawkę, by dopisać jeszcze popularny odbiornik telewizyjny.</u> | |
| 407 | + </div> | |
| 408 | + <div xml:id="div-97"> | |
| 409 | + <u xml:id="u-97.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Popieram ten wniosek. Standard życiowy ludności znacznie wzrósł i obecnie popularny odbiornik telewizyjny jest równym dobrem jak popularny odbiornik radiowy.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-97.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Poprawkę Komisji Kultury i Sztuki przyjęto jednomyślnie.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-97.2" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jak poinformował następnie przewodniczący obrad, Komisja Kultury i Sztuki zaproponowała także, by listę artykułów, na które ustala się ceny urzędowe, uzupełnić o książki, a także o pomoce naukowe.</u> | |
| 412 | + </div> | |
| 413 | + <div xml:id="div-98"> | |
| 414 | + <u xml:id="u-98.0" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">Z tego wynika, że ceny urzędowe miałyby być ustalane na wszystkie książki. W projekcie wymienia się podręczniki. Niewątpliwie występować będzie potrzeba dotowania innych książek, ale wątpię czy to będzie możliwe.</u> | |
| 415 | + </div> | |
| 416 | + <div xml:id="div-99"> | |
| 417 | + <u xml:id="u-99.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję następujące ujęcie tego punktu: „podręczniki i podstawowe przybory szkolne, lektury podstawowe i pomoce naukowe”. Jest pożądane, żeby artykuły te były relatywnie tanie.</u> | |
| 418 | + <u xml:id="u-99.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poprawkę przyjęto jednomyślnie.</u> | |
| 419 | + </div> | |
| 420 | + <div xml:id="div-100"> | |
| 421 | + <u xml:id="u-100.0" who="#PosełBolesławStrużek">W grupie środków produkcji i usług, mających podstawowe znaczenie dla kosztów wytwarzania, należałoby umieścić pasze pełnoporcjowe, wysokobiałkowe. Stanowią one 50–60% kosztów wytwarzania w produkcji zwierzęcej.</u> | |
| 422 | + </div> | |
| 423 | + <div xml:id="div-101"> | |
| 424 | + <u xml:id="u-101.0" who="#PosełStanisławKukuryka">Czy rozszerzana w ten sposób lista nie stanie się zbyt szeroka?</u> | |
| 425 | + </div> | |
| 426 | + <div xml:id="div-102"> | |
| 427 | + <u xml:id="u-102.0" who="#PosełBolesławStrużek">Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego wystąpiła w tej sprawie z opinią do premiera sugerując, żeby podstawowe środki do produkcji rolnej były objęte cenami urzędowymi lub regulowanymi, a to w celu zapobiegania ciągłemu ruchowi cen na te środki. Ruch ten wpływa na kształtowanie się cen skupu.</u> | |
| 428 | + </div> | |
| 429 | + <div xml:id="div-103"> | |
| 430 | + <u xml:id="u-103.0" who="#WiceprzewodniczącyPKCWojciechPruss">W obecnej sytuacji ceny pasz i tak muszą być regulowane, gdyż nie są opłacalne i wymagają dotacji.</u> | |
| 431 | + </div> | |
| 432 | + <div xml:id="div-104"> | |
| 433 | + <u xml:id="u-104.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trzeba zatem rozstrzygnąć w głosowaniu, czy włączyć pasze do wykazu cen urzędowych, a więc do projektu uchwały Sejmu, czy też zostawić do wykazu cen regulowanych.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-104.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poprawka posła B. Strużka została przyjęta większością głosów.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-104.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły projekt uchwały Sejmu łącznie z poprawkami, przy siedmiu głosach wstrzymujących się.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-104.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Kolejnym punktem porządku dziennego był projekt ustawy o statystyce państwowej.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-104.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR) Złożył sprawozdanie podkomisji. Część poprawek ma charakter redakcyjny. W art. 1 ustalającym zasady i zasięg statystyki, podkomisja zrezygnowała z próby sformułowania, czym jest statystyka.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-104.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 2 i 20 poprawka wprowadza wymóg rzetelności informacji statystycznej.</u> | |
| 439 | + <u xml:id="u-104.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Inna poprawka proponuje ustalić podległość Głównego Urzędu Statystycznego - Radzie Ministrów, by podkreślić w ten sposób rangę i uniwersalizm instytucji, służącej nie tylko organom państwowym, ale i całemu społeczeństwu.</u> | |
| 440 | + <u xml:id="u-104.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poprawka do ust. 3 art. 3 zastrzega, aby programy badań statystycznych uchwalane były przez Radę Ministrów, po zaopiniowaniu ich przez właściwe komisje sejmowe.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-104.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przepisy dotyczące obowiązku GUS informowania społeczeństwa, organów władzy i administracji państwowej oraz jednostek gospodarki uspołecznionej o wynikach badań statystycznych podkreślają, iż mają to być informacje o charakterze ciągłym i rzetelne o wszystkim, co ma znaczenie dla kontroli społecznej.</u> | |
| 442 | + <u xml:id="u-104.9" who="#PosełWitoldZakrzewski">Art. 19 precyzujący obowiązki obywatelskie w dziedzinie udzielania informacji w celach statystycznych jest właściwie przeniesieniem z projektu aktu wykonawczego.</u> | |
| 443 | + </div> | |
| 444 | + <div xml:id="div-105"> | |
| 445 | + <u xml:id="u-105.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Jak wynika z uzasadnienia projektu rządowego, zwiększenie rangi statystyki państwowej w zmienionych warunkach wymaga sporego zwiększenia liczby etatów i dodatkowych środków na wyposażenie. Powinniśmy rozważyć, czy w tych trudnych czasach wskazaną jest kosztowna rozbudowa zaplecza statystyki.</u> | |
| 446 | + </div> | |
| 447 | + <div xml:id="div-106"> | |
| 448 | + <u xml:id="u-106.0" who="#PrezesGUSWiesławSadowski">Konieczność zwiększenia liczby etatów wiąże się z przejęciem zadań kontrolnych w rezultacie likwidacji pośrednich ogniw zarządzania gospodarką. Służby statystyczne ulegną per saldo raczej ograniczeniu.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-106.1" who="#PrezesGUSWiesławSadowski">W głosowaniu przyjęto art. 1 z poprawką podkomisji.</u> | |
| 450 | + </div> | |
| 451 | + <div xml:id="div-107"> | |
| 452 | + <u xml:id="u-107.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">W art. 2, mówiącym o zadaniach i obowiązkach statystyki państwowej należałoby uwypuklić potrzebę publikowania danych o poziomie życia obywateli.</u> | |
| 453 | + </div> | |
| 454 | + <div xml:id="div-108"> | |
| 455 | + <u xml:id="u-108.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Problem ten wyczerpuje art. 9 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję: mówi on obowiązkach GUS w zakresie informacji społecznej.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-108.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W głosowaniu poprawka posła T. Haładaja została odrzucona. Art. 2 przyjęto w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję, przy dwóch głosach wstrzymujących się i jednym przeciwnym.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-108.2" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Przyjęto następnie poprawkę do art. 3, wprowadzającą wymóg opiniowania wieloletnich programów badań statystycznych przez właściwe komisje sejmowe.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-108.3" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Komisje zaakceptowały również poprawkę do art. 4, rozciągającą na naczelne organa organizacji społecznych prawo prowadzenia, po uzgodnieniu z GUS, badań statystycznych przedmiotu ich działania, jeśli względy ekonomiczne, organizacyjne lub techniczne uzasadniają prowadzenie tych badań.</u> | |
| 459 | + </div> | |
| 460 | + <div xml:id="div-109"> | |
| 461 | + <u xml:id="u-109.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proszę o zrezygnowanie z poprawki zaproponowanej do art. 5. W sprawie ustawowego określenia organu sprawującego nadzór nad urzędami centralnymi obowiązuje określona zasada. Z tego względu nie można zrezygnować ze sformułowania o nadzorowaniu GUS przez prezesa Rady Ministrów.</u> | |
| 462 | + </div> | |
| 463 | + <div xml:id="div-110"> | |
| 464 | + <u xml:id="u-110.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Podkomisja zastanawiała się nad wprowadzeniem dalej idącej poprawki tak, aby wyodrębnić GUS ze struktury organów administracji państwowej. Zrezygnowaliśmy z tego, aby nie wprowadzać zbyt wielu zmian w tych strukturach. Obstajemy jednak przy przyjęciu przedstawionej poprawki.</u> | |
| 465 | + </div> | |
| 466 | + <div xml:id="div-111"> | |
| 467 | + <u xml:id="u-111.0" who="#PosełStanisławKukuryka">Również zespół międzykomisyjny stał na stanowisku, że GUS nie jest urzędem centralnym, ze względu na jego szczególne znaczenie dla społeczeństwa i dla Sejmu. Poprawka ma na celu stworzenie gwarancji, które zapewnią dostępność do rzetelnych danych statystycznych wszystkich zainteresowanych stron.</u> | |
| 468 | + </div> | |
| 469 | + <div xml:id="div-112"> | |
| 470 | + <u xml:id="u-112.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie mogę się zgodzić z tą poprawką z punktu widzenia zasad. Trzeba by przyjąć rozwiązanie określające GUS jako organ naczelny, tzn. Ministerstwo Statystyki. Jeżeli utrzymamy koncepcję urzędu centralnego, musimy zachować przepis dotyczący organu nadzorującego GUS, jak w projekcie. Jest oczywiste, że prezes Rady Ministrów nie będzie mogą legalnie ograniczyć kręgu podmiotów korzystających z materiałów GUS-owskich. Po to tworzymy Trybunał Stanu, aby takie naruszenia nie mogły się zdarzać. Wcześniejsze stwierdzenia ustawy precyzyjnie określają funkcję GUS oraz podmioty, jakim służy.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-112.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 5 w brzmieniu pierwotnym bez poprawki podkomisji, przy dwóch głosach przeciw i czterech wstrzymujących się. Następnie Komisje przyjęły art. 6 wraz z poprawkami zaproponowanymi przez podkomisję.</u> | |
| 472 | + </div> | |
| 473 | + <div xml:id="div-113"> | |
| 474 | + <u xml:id="u-113.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W imieniu podkomisji proponuję dokonać zmiany stylistycznej w ust. 1 art. 7: „w sprawach teoretycznych statystyki”.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-113.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Komisje przyjęły art. 7 wraz z zaproponowaną poprawką.</u> | |
| 476 | + </div> | |
| 477 | + <div xml:id="div-114"> | |
| 478 | + <u xml:id="u-114.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 84 ust. 1 pkt 3 mowa jest o instrukcjach GUS. Jest to nazwa tradycyjna, ale niewłaściwa, gdyż chodzi tu o zarządzenia, akty obowiązujące poza GUS.</u> | |
| 479 | + </div> | |
| 480 | + <div xml:id="div-115"> | |
| 481 | + <u xml:id="u-115.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Proponuję skreślić wyraz „instrukcje” w omawianym przepisie.</u> | |
| 482 | + </div> | |
| 483 | + <div xml:id="div-116"> | |
| 484 | + <u xml:id="u-116.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dalszej części ustawy jest mowa o publikacji tych aktów w Monitorze Polskim, co także dowodzi, że chodzi o zarządzenia, a nie instrukcje. Proponuję wykreślić z całej ustawy sformułowanie: „instrukcje”.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-116.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 8 wraz z zaproponowaną poprawką. W kolejnych głosowaniach, Komisje przyjęły art. 9, 9a, 9b oraz 10, 11 i 12 w brzmieniu projektu.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-116.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przedstawiciel biura prawnego Kancelarii Sejmu Adam Wójcik: Proponujemy wrócić do pierwotnego sformułowania art. 13 ust. 2. Chodzi o to, aby w całej ustawie stosować jednolitą stylistykę.</u> | |
| 487 | + <u xml:id="u-116.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 13, 14, 15, 16, 17 i 18 w brzmieniu projektu. Następnie Komisje przyjęły art. 19, 20, 21 i 22.</u> | |
| 488 | + <u xml:id="u-116.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Istotny jest nowy art. 22a wiążący się z art. 9b. W art. 23 dodano słowo „albo”, gdyż przepis ten zawiera przepisy karne, więc musi być możliwie jednoznaczny.</u> | |
| 489 | + <u xml:id="u-116.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przedstawiciel biura prawnego Kancelarii Sejmu Adam Wójcik: Proponuję wprowadzić poprawkę redakcyjną do art. 23 pkt 2 oraz zmienić termin wejścia w życie ustawy tak, aby weszła w życie z dniem ogłoszenia.</u> | |
| 490 | + <u xml:id="u-116.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły jednogłośnie art. od 20 do 26 wraz z zaproponowanymi poprawkami. Następnie przyjęto projekt ustawy w całości.</u> | |
| 491 | + <u xml:id="u-116.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">W kolejnym punkcie obrad, Komisje rozpatrzyły projekt ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 492 | + <u xml:id="u-116.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Informacje o podstawowych kierunkach prac podkomisji poselskiej przedstawił poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR): Podstawowym zamierzeniem podkomisji było przekształcenie projektu ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym z aktu o charakterze ściśle ekonomicznym w akt normatywny, nasycony w większym stopniu treściami społecznymi, szerzej uwzględniającymi dobra i interesy niematerialne. Tym podyktowane zostały m.in. zmiany wprowadzone w art. 2 i 3 projektu, podkreślające społeczny charakter planowania, a także zmiany w art. 10 ust. 3 pkt. 3, 5, dobitniej akcentujące problemy związane z rozwojem kultury i nauki, ochroną zdrowia.</u> | |
| 493 | + <u xml:id="u-116.9" who="#PosełWitoldZakrzewski">Istotne znaczenie w systemie przygotowania planów ma konsultacja społeczna. Zasady konsultacji, sformułowane wyraźnie w art. 21 ust. 3, 4, w art. 22 i 25, stanowią dobitny wyraz tezy, że budowa planu musi z istoty swojej polegać na dwustronnym przebiegu informacji między tymi, którzy plan tworzą, a tymi którzy plan ten będą realizować.</u> | |
| 494 | + <u xml:id="u-116.10" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ważną tendencją projektowanego systemu planowania jest jego decentralizacja. Chodzi więc o stworzenie takich instrumentów tworzenia planu, które nie będą naruszały zasady samorządności organów terenowych.</u> | |
| 495 | + <u xml:id="u-116.11" who="#PosełWitoldZakrzewski">W przedstawionym projekcie wyraźnie określa się rolę Sejmu oraz innych organów przedstawicielskich w systemie planowania społeczno-gospodarczego. Słusznie przyjęte zostało założenie podkreślające funkcje Sejmu w zakresie ustalania perspektyw rozwojowych. Funkcje Sejmu, jako naczelnego organu władzy, lepiej wyrażać się będą w określaniu programów rozwoju społeczno-gospodarczego, niż w ustalaniu doraźnych poczynań gospodarczych. Jednoznacznie myśl ta została sformułowana w art. 26 projektu.</u> | |
| 496 | + <u xml:id="u-116.12" who="#PosełWitoldZakrzewski">Do problemów najbardziej kontrowersyjnych należało zagadnienie usytuowania i roli Komisji Planowania, przy Radzie Ministrów. Kwestia ta budziła szereg wątpliwości, m.in. obawę przed tym, by Komisja Planowania nie stała się całkowicie autonomicznym organem o kompetencjach określonych w sposób nieprecyzyjny. Daje się we znaki brak ustawy o Radzie Ministrów, gdyż niemożliwe jest jednoznaczne określenie pozycji niektórych organów usytuowanych przy rządzie. Pozycja Komisji Planowania nie została określona jednoznacznie ani w układzie pionowym, ani też w układzie poziomym. Możliwe jest przyjęcie w tym zakresie dwóch różnych wariantów: można wprowadzić koncepcję obciążającą odpowiedzialnością za koordynację planów i ich realizację Radę Ministrów jako całość, albo też wprowadzić odrębną strukturę organizacyjną planowania, która ponosiłaby pełną odpowiedzialność za działania w tej dziedzinie. Problem ten z całą ostrością pojawia się na tle art. 12 ust. 1. Niezbędna jest mianowicie odpowiedź na pytanie, czy do kompetencji Komisji Planowania ma należeć planowanie wyłącznie w sferze działań rzeczowych, czy także ustalanie planów finansowych? Jest to problem nie tylko teoretyczny, ale także praktyczny o dużej doniosłości. Plany rzeczowe są ściśle związane z planami finansowymi, stanowią w pewnym sensie jedność. Koncepcja przygotowania planów finansowych przez ministra finansów musi więc budzić wątpliwości. Przy założeniu organizacji struktur planowania jako struktur resortowych rozwiązanie tego problemu byłoby znacznie prostsze. Natomiast na tle koncepcji przyjętej obecnie, znalezienie prawidłowej formuły musi prowadzić do poważnych trudności. Proponowana wersja art. 12 nie rozstrzyga więc ostatecznie zasygnalizowanych tu problemów, nie znaczy to jednak, że problemy te nie istnieją i że będzie można je pominąć w toku dyskusji.</u> | |
| 497 | + <u xml:id="u-116.13" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jednym z podstawowych założeń projektu jest uznanie integrującego a nie dyrektywnego charakteru planowania. Myślą przewodnią jest więc dążenie do zachowania autonomii organów niższych stopni, pozostawienie im możliwie szerokiego pola do podejmowania własnych decyzji. Zaakcentowane zostały w art. 19 projektu zasady związane z samodzielnym planowaniem jednostek gospodarki uspołecznionej. Tym samym, projekt zharmonizuje rozwiązania przyjęte w ustawiło przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie pracowniczym z zasadami opracowywania planów.</u> | |
| 498 | + <u xml:id="u-116.14" who="#PosełWitoldZakrzewski">W przepisach przejściowych, końcowych projektu wprowadza się postanowienia niezbędne w okresie przejściowym, związane z realizacją reformy gospodarczej. Zostało więc m.in. określone uprawnienie Rady Ministrów do wprowadzenia reglamentacji w obrocie o kreślonymi surowcami i materiałami, wyrobami oraz środkami dewizowymi. Dopuszczono przygotowanie planów wieloletnich na okres krótszy niż 5 lat, także podkreśla się słusznie znaczenie programów operacyjnych jako istotnych składników planów centralnych.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-116.15" who="#PosełWitoldZakrzewski">W czasie obrad podkomisji, poruszony został problem kompetencji w zakresie uchwalania centralnych planów rocznych. Postawione mianowicie zostało pytanie, w jakim stosunku ustanawianie centralnych planów rocznych przez Radę Ministrów pozostaje do uprawnień Sejmu? Wydaje się, że nie jest słuszna koncepcja zatwierdzania planów rocznych przez Sejm. Nie oznacza to jednak, że Sejm zostaje pozbawiony wpływu na ustalenia zawarte w planach rocznych. Projekty tych planów będą przedstawiane Sejmowi, który zachowuje pełną kompetencję do wypowiadania się w sprawach objętych tym planem.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-116.16" who="#PosełWitoldZakrzewski">Kończąc swą wypowiedź, poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki podziękował wszystkim ekspertom uczestniczącym w pracach podkomisji, a także posłom, w tym również przedstawicielom i innych Komisji, którzy przyczynili się do nadania projektowi ustawy obecnego kształtu.</u> | |
| 501 | + </div> | |
| 502 | + <div xml:id="div-117"> | |
| 503 | + <u xml:id="u-117.0" who="#PosełJaninaBanasik">Zanim przejdziemy do dyskusji szczegółowej, chciałabym poruszyć problem o charakterze bardziej generalnym. Planowanie zawiera z istoty swojej zawsze elementy prognozowania. Istnieją takie dziedziny życia społecznego i gospodarczego, gdzie prognozowanie uwzględniać musi w większym niż zazwyczaj stopniu zaistniałe wcześniej procesy. Dotyczy to m.in. problemów ochrony środowiska. Zaniedbania w zakresie ochrony środowiska są ogromne. Wydaje się więc, że jednym z ważnych założeń wszystkich planów powinno być możliwie szerokie uwzględnianie zagadnień związanych z ochroną środowiska. Istnieją w kraju regiony, jak np. dolnośląski, w których dewastacja środowiska naturalnego przybrała tak wielkie rozmiary, że niezbędne jest podjęcie skutecznych działań, które pozwolą na choćby częściowe odwrócenie procesów niszczenia tego środowiska.</u> | |
| 504 | + <u xml:id="u-117.1" who="#PosełJaninaBanasik">W sferze procesów inwestycyjnych występują inwestycje, których realizacja ciągnie się przez kilkanaście lat (np. budowa metra warszawskiego). Tego rodzaju decyzje nie powinny być więc podejmowane w ramach planów centralnych, ale powinny być ujmowane w narodowym planie społeczno-gospodarczym. Budowa warszawskiego metra wzbudzać może również wątpliwości z innego punktu widzenia, a mianowicie istnienia całego szeregu potrzeb społecznych znacznie ważniejszych, oczekujących od dawna na realizację, np. regulacja Wisły czy inwestycje w sferze gospodarki wodno-ściekowej. Jeśli więc przyjmujemy nadrzędność niektórych potrzeb społecznych, to zasada ta musi znaleźć wyraz w konkretnych poczynaniach.</u> | |
| 505 | + </div> | |
| 506 | + <div xml:id="div-118"> | |
| 507 | + <u xml:id="u-118.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trudno odmówić trafności obserwacji poseł J. Banasik. Nie mogę się jednak zgodzić z podejmowaniem tego rodzaju dyskusji na posiedzeniu, którego podstawowym celem jest rozpatrzenie projektu ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym. Już samo wniesienie tego projektu przez rząd stanowi sukces Sejmu. Jak wiadomo, przez wiele lat przekonanie o potrzebie ustawowego uregulowania procesu planowania nie znajdowało zbyt wielu zwolenników. Skoncentrujmy obecną dyskusję na sprawach o tak zasadniczym znaczeniu dla funkcjonowania gospodarki, jakim jest system planowania.</u> | |
| 508 | + </div> | |
| 509 | + <div xml:id="div-119"> | |
| 510 | + <u xml:id="u-119.0" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBogdanZdziennicki">Ujęcie systemu planowania w ramach aktu ustawowego stanowi pierwszą tego rodzaju próbę w naszym kraju. W dyskusji nad projektem, na szczeblu konkretyzacji prawnej związanej z dziedziną planowania pojawiały się z niezwykłą ostrością problemy metodologiczne wywołujące niespotykane wcześniej trudności.</u> | |
| 511 | + </div> | |
| 512 | + <div xml:id="div-120"> | |
| 513 | + <u xml:id="u-120.0" who="#PosełGenowefaRejman">Podzielam pogląd poseł J. Banasik na temat rangi zagadnień ochrony środowiska. Problemy związane z ochroną środowiska powinny być możliwie silnie zaakcentowane w przyszłej regulacji ustawowej, zważywszy na groźbę degradacji środowiska naturalnego. Planowanie ze swej istoty określać musi nie tylko formy i zakres eksploatacji środowiska, ale też jego ochronę. Te dwie dziedziny: eksploatacja i ochrona, winny być równorzędnie traktowane.</u> | |
| 514 | + </div> | |
| 515 | + <div xml:id="div-121"> | |
| 516 | + <u xml:id="u-121.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Troska o nadanie sprawie ochrony środowiska naturalnego należytej rangi towarzyszyła stale pracom podkomisji. Świadczy o tym dobitnie m.in. sformułowanie zawarte w art. 14 ust. 4 pkt 2 oraz art. 9 projektu.</u> | |
| 517 | + </div> | |
| 518 | + <div xml:id="div-122"> | |
| 519 | + <u xml:id="u-122.0" who="#PosełBolesławStrużek">Sądzę, że uchwalanie oraz ocena planu rocznego przez Sejm była ważnym instrumentem kontroli nad rządem. Rezygnując z tego instrumentu, Sejm pozbawia się m.in. możliwości bieżącej oceny rządu, stanowiącej przecież podstawę udzielenia absolutorium. Istnieje ponadto wyraźna niespójność: budżet państwa uchwalany jest przecież przez Sejm, a pozostaje on, jak już wskazywano, w ścisłym związku z planem centralnym.</u> | |
| 520 | + <u xml:id="u-122.1" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Alojzy Melich (PZPR) podkreślając znaczenie art. 1 projektu ustawy zaproponował, by w tekście tego artykułu zamiast określenia „socjalistyczne stosunki ekonomiczne” posłużyć się zwrotem „założenia socjalistycznego systemu gospodarczego” lub „socjalistyczne założenia ustrojowe”. Stosunki ekonomiczne, to pojęcie zbyt wąskie. Najlepiej byłoby napisać w tym artykule o „sposobie produkcji”. Wydaje się też bardziej właściwe, by zamiast stwierdzenia, że „funkcjonowanie i rozwój gospodarki są regulowane przez określony niniejszą ustawą system planów społeczno-gospodarczych z wykorzystaniem mechanizmu rynkowego”, zapisać, że chodzi tu o „system społeczno-gospodarczy, który aktywnie kształtuje rozwój gospodarki przy wykorzystywaniu mechanizmu rynkowego”. Rzecz w tym, by planu nie traktować jedynie jako informacji. Jest to szczególnie ważne.</u> | |
| 521 | + </div> | |
| 522 | + <div xml:id="div-123"> | |
| 523 | + <u xml:id="u-123.0" who="#PosełBogusławKandefer">Rządowy projekt tego artykułu wydaje się bardziej trafny niż wersja podkomisji, gdyż jest wewnętrznie spójny i właściwie eksponuje najważniejsze problemy. Dotyczy to całego pierwszego rozdziału omawianej ustawy. Zgadzam się z posłem A. Melichem co do poprawek w art. 1.</u> | |
| 524 | + </div> | |
| 525 | + <div xml:id="div-124"> | |
| 526 | + <u xml:id="u-124.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podstawą naszej pracy, zgodnie z regulaminem Sejmu, jest sprawozdanie podkomisji. Można oczywiście zgłaszać konkretne poprawki do tego sprawozdania.</u> | |
| 527 | + </div> | |
| 528 | + <div xml:id="div-125"> | |
| 529 | + <u xml:id="u-125.0" who="#PosełBogusławKandefer">Proponuję więc sformułowanie wskazujące na podstawowe znaczenie socjalistycznych stosunków ekonomicznych dla gospodarki PRL, bądź też sformułowanie zaproponowane przez posła A. Melicha. Następnie należałoby zaznaczyć, że funkcjonowanie gospodarki służy zaspokojeniu potrzeb społecznych, a dopiero potem stwierdzić, że gospodarka regulowana jest przez plany przy wykorzystywaniu mechanizmu rynkowego.</u> | |
| 530 | + </div> | |
| 531 | + <div xml:id="div-126"> | |
| 532 | + <u xml:id="u-126.0" who="#PosełJózefKijowski">Istota rzeczy polega na tym, że gospodarka jest planowa. Stąd też ujęcie zawarte w rozpatrywanym projekcie wydaje się trafne.</u> | |
| 533 | + </div> | |
| 534 | + <div xml:id="div-127"> | |
| 535 | + <u xml:id="u-127.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Plany są środkiem do celu. Dlatego popieram poprawkę zaproponowaną przez posła A. Melicha.</u> | |
| 536 | + </div> | |
| 537 | + <div xml:id="div-128"> | |
| 538 | + <u xml:id="u-128.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Dyskutanci przeoczyli wypowiedź posła A. Melicha. Cel planowania określony jest w art. 2 projektowanej ustawy. Art. 1 określa charakter planowania. Poseł A. Melich proponował, by zastąpić słowa „socjalistyczne stosunki ekonomiczne” słowami: „założenia socjalistycznego systemu gospodarczego” albo „ustroju socjalistycznego”. Proponował też, by dodać, że chodzi o system planów społeczno-gospodarczych kształtujący rozwój gospodarczy przy wykorzystaniu mechanizmu rynkowego. Art. 1 jest w zasadzie dokładnym powtórzeniem treści projektu rządowego. Wobec tego trudno mówić o różnicach między tekstem podkomisji a projektem rządowym. Propozycje posła A. Melicha powinny zostać przyjęte. Dotyczy to w szczególności drugiej z nich.</u> | |
| 539 | + </div> | |
| 540 | + <div xml:id="div-129"> | |
| 541 | + <u xml:id="u-129.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Określenie „socjalistyczny system gospodarczy” jest pojęciem konstytucyjnym. Zastosowanie tego określenia wydaje się bardziej właściwe.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-129.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły, przy 1 głosie wstrzymującym się, tekst art. 1 projektu ustawy w wersji podkomisji, z poprawkami posła A. Melicha.</u> | |
| 543 | + </div> | |
| 544 | + <div xml:id="div-130"> | |
| 545 | + <u xml:id="u-130.0" who="#PosełAlojzyMelich">Proponuję, by w art. 2 w pierwszym zdaniu zamiast stwierdzenia, że plan stanowi narzędzie skoordynowanego podnoszenia materialnego i kulturalnego poziomu i jakości życia ludności napisać, że chodzi o narzędzie „koordynacji działalności gospodarczej w celu podnoszenia materialnego i kulturalnego poziomu i jakości życia ludności”. Zdanie drugie omawianego artykułu dotyczy sposobu planowania. Czy więc nie powinno się ono znaleźć wśród przepisów określających metody planowania?</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-130.1" who="#PosełAlojzyMelich">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by art. 2 rozdzielić na dwa ustępy, że względu na okoliczności wskazane przez posła A. Melicha.</u> | |
| 547 | + </div> | |
| 548 | + <div xml:id="div-131"> | |
| 549 | + <u xml:id="u-131.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Czy określenie „koordynacja” jest w tym przypadku właściwe? Chodzi raczej o harmonizowanie, korelowanie. W tekście art. 2 mówi się, że plan stanowi narzędzie umacniania ekonomicznych podstaw socjalistycznego porządku społecznego. Należy napisać: „ekonomicznych podstaw socjalistycznego rozwoju kraju”. W omawianym przepisie mowa, że plany społeczno-gospodarcze opracowuje się uwzględniając doświadczenia i dorobek nauki oraz kultury. A przecież istotne są również doświadczenia praktyki. Czy raczej nie należałoby zrezygnować z tego stwierdzenia?</u> | |
| 550 | + </div> | |
| 551 | + <div xml:id="div-132"> | |
| 552 | + <u xml:id="u-132.0" who="#PosełBogusławKandefer">W art. 2 należy napisać, że plan społeczno-gospodarczy stanowi narzędzie rozwoju gospodarczego.</u> | |
| 553 | + </div> | |
| 554 | + <div xml:id="div-133"> | |
| 555 | + <u xml:id="u-133.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">W omawianym artykule należy skreślić słowa „oraz kultury” na końcu drugiego zdania. Co chcemy powiedzieć stwierdzając, że plany społeczno-gospodarcze opracowuje się uwzględniając dorobek kultury? Czy chodzi o to, że plany sporządzane są w sposób kulturalny? Istota rzeczy została sformułowana w pierwszym zdaniu omawianego artykułu.</u> | |
| 556 | + </div> | |
| 557 | + <div xml:id="div-134"> | |
| 558 | + <u xml:id="u-134.0" who="#PosełJózefKijowski">Celem planu nie jest ani koordynacja, ani harmonizacja, ale podnoszenie poziomu życia. Plan powinien być oczywiście zharmonizowany, tak jak rozwój gospodarki narodowej należy kształtować na zasadzie planowości.</u> | |
| 559 | + </div> | |
| 560 | + <div xml:id="div-135"> | |
| 561 | + <u xml:id="u-135.0" who="#MinisterWładysławBaka">Nie brak racji w głosach kwestionujących zasadność modyfikacji, które polegają na uznaniu, że plan służy koordynacji. Planowanie socjalistyczne jest planowaniem aktywnym. Nie tylko koordynuje, ale także inicjuje, wytycza i kształtuje. Proponuję więc, by w art. 2 stwierdzić, że planowanie stanowi narzędzie podnoszenia materialnego i kulturalnego poziomu i jakości życia ludności, proporcjonalnego rozwoju gospodarki, podwyższania ogólnospołecznej efektywności gospodarowania oraz umacniania ekonomicznych podstaw socjalistycznego rozwoju w Polsce.</u> | |
| 562 | + </div> | |
| 563 | + <div xml:id="div-136"> | |
| 564 | + <u xml:id="u-136.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Odpowiedni szlif pojęć jest bardzo ważny. Staraliśmy się poświęcić tej sprawie wiele czasu w pracach podkomisji. Być może, nie w pełni nam się to udało. Słowo „proporcjonalny” w odniesieniu do rozwoju było krytycznie przyjęte przez ekspertów. Eksperci zakwestionowali tekst przedłożenia rządowego w sposób przekonywujący. W art. 2 mowa nie tylko o potrzebie uwzględniania dorobku nauki, ale także doświadczenia. A doświadczenie to przecież owoc praktyki. W stosunku do tego, co zawierał projekt rządowy, dodaliśmy jeszcze dorobek kultury jako sferę braną pod uwagę przy opracowaniu planów społeczno-gospodarczych. Nie był to jedynie ukłon w stronę Komisji Kultury i Sztuki, która opowiadała się za taką propozycją. Dorobek kultury to w tym wypadku zespół wszelkich przekonań, które trzeba brać pod uwagę. Wydaje się też, że określenie „harmonizacja” nie jest bardziej właściwe niż określenie „koordynacja”. Termin „zorganizowany rozwój” też nie wydaje się odpowiedni. Koordynacja, to w tym wypadku właściwe pojęcie. Czy trzeba pisać o „koordynacji działalności gospodarczej”? Wydaje się, że przecież „skoordynowane podnoszenie poziomu i jakości życia ludności” musi polegać na działaniu. Nie sposób tego inaczej określić. Art. 2 w wersji opracowanej przez podkomisję może się więc obronić.</u> | |
| 565 | + </div> | |
| 566 | + <div xml:id="div-137"> | |
| 567 | + <u xml:id="u-137.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Do rozważenia mamy zatem dwie propozycje: posła Z. Czeszejko-Sochackiego i ministra W. Baki. Poseł A. Melich zgodził się na wycofanie swojej propozycji.</u> | |
| 568 | + </div> | |
| 569 | + <div xml:id="div-138"> | |
| 570 | + <u xml:id="u-138.0" who="#MinisterWładysławBaka">Proponuję następujące sformułowanie pierwszego zdania art. 2: „plan społeczno-gospodarczy stanowi narzędzie proporcjonalnego rozwoju gospodarki, podwyższania społecznej efektywności gospodarowania oraz rozwijania i umacniania ekonomicznych podstaw ustroju socjalistycznego”.</u> | |
| 571 | + <u xml:id="u-138.1" who="#MinisterWładysławBaka">W głosowaniu ust. 1 art. 2 w brzmieniu podkomisji (bez ostatniego zdania) uzyskał 11 głosów. Większość uzyskał projekt w wersji przedłożenia rządowego z poprawką ministra W. Baki.</u> | |
| 572 | + </div> | |
| 573 | + <div xml:id="div-139"> | |
| 574 | + <u xml:id="u-139.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Mimo że poprawkę przegłosowaliśmy, wracam do tej sprawy, by przypomnieć, że eksperci zakwestionowali użycie słowa „proporcjonalny”.</u> | |
| 575 | + </div> | |
| 576 | + <div xml:id="div-140"> | |
| 577 | + <u xml:id="u-140.0" who="#MinisterWładysławBaka">Znam opinię ekspertów i mimo to zgłosiłem taką wersję.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-140.1" who="#MinisterWładysławBaka">W głosowaniu Komisje przyjęły, przy 7 głosach wstrzymujących się, tekst art. 2 w wersji, w której ostatnie zdanie potraktowane zostało jako ust. 2.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-140.2" who="#MinisterWładysławBaka">Dyskusję nad art. 3 zapoczątkował poseł Władysław Kandefer (PZPR) podkreślając, że z nadrzędności celów społecznych wynika społeczny charakter planowania.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-140.3" who="#MinisterWładysławBaka">Poseł Alojzy Melich (PZPR) zwrócił uwagę, że drugie zdanie projektowanego tekstu art. 3 przesądza o społecznym charakterze metod planowania, pierwsze zaś mówi o nadrzędności celów społecznych.</u> | |
| 581 | + </div> | |
| 582 | + <div xml:id="div-141"> | |
| 583 | + <u xml:id="u-141.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Mam wątpliwości, czy sformułowanie mówiące o tym, że w o pracowaniu, planów zapewnia się uczestnictwo także „opinii publicznej” nie kwestionuje zasady reprezentowania odczuć społecznych przez związki zawodowe i organizacje społeczne.</u> | |
| 584 | + </div> | |
| 585 | + <div xml:id="div-142"> | |
| 586 | + <u xml:id="u-142.0" who="#MinisterWładysławBaka">Zgadzam się, że obecna redakcja jest niepełna. Wielkim niedopatrzeniem projektu podkomisji jest pominięcie partii politycznych tam, gdzie ustala się, kto uczestniczy w stanowieniu planów i kontroli ich realizacji. Proponuję sformułowanie: „społeczny charakter planowania wyraża się w aktywnym udziale organów przedstawicielskich wszystkich stopni i organizacji społecznych w stanowieniu planów i kontroli ich realizacji, zwłaszcza w zakresie kształtowania warunków życia i zdrowia ludności, ochrony środowiska naturalnego, rozwoju oświaty i kultury”. W planowaniu uwzględnia się programy gospodarcze PZPR, ZSL i SD.</u> | |
| 587 | + </div> | |
| 588 | + <div xml:id="div-143"> | |
| 589 | + <u xml:id="u-143.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Generalnym założeniem jest odróżnianie treści normatywnych państwowych od partyjnych. Istnieje polityczna odpowiedzialność członków partii politycznych za realizację programów. Zapis należy zmodyfikować.</u> | |
| 590 | + </div> | |
| 591 | + <div xml:id="div-144"> | |
| 592 | + <u xml:id="u-144.0" who="#MinisterWładysławBaka">Każdy, kto uczestniczy w procesie opracowywania planów wie, że istotnym kanałem zasilającym jest PZPR, ZSL i SD. Nie ma żadnych elementów normatywnych, które by obligowały do włączania programu partyjnego do planu. Jest natomiast praktyka, że w planowaniu uwzględnia się program polityczny partii.</u> | |
| 593 | + </div> | |
| 594 | + <div xml:id="div-145"> | |
| 595 | + <u xml:id="u-145.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Może zatem użyć zwrotu „mając na względzie…”.</u> | |
| 596 | + </div> | |
| 597 | + <div xml:id="div-146"> | |
| 598 | + <u xml:id="u-146.0" who="#MinisterWładysławBaka">Zgoda. W każdym razie pominięcie tego elementu byłoby sprzeczne z wieloletnią praktyką.</u> | |
| 599 | + </div> | |
| 600 | + <div xml:id="div-147"> | |
| 601 | + <u xml:id="u-147.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jeżeli chodzi o zwrot dotyczący opinii publicznej, mamy na myśli ośrodek badania opinii publicznej, jaki w najbliższej przyszłości ma powstać, a także dyskusje prasowe. Niewątpliwie fałszywie mógłby być odczytany brak stwierdzenia o opieraniu się na programach partii i stronnictw. W projekcie ustawy wyraźnie mówimy, że gospodarka PRL jest gospodarką planową, opartą na socjalistycznych stosunkach ekonomicznych. Nie można natomiast dopuścić do utożsamienia w opinii, czy to zatarcia różnicy między tym, za co odpowiadają organy administracyjne, a tym, za co odpowiadają partie polityczne. Można więc tę sprawę pominąć w zapisie.</u> | |
| 602 | + </div> | |
| 603 | + <div xml:id="div-148"> | |
| 604 | + <u xml:id="u-148.0" who="#PosełAlojzyMelich">Oddziaływanie partii powinno odbywać się pośrednio, przez jej członków. Tak należy rozumieć kierowniczą rolę partii. Może więc użyć sformułowania o konsultacjach z udziałem partii i stronnictw politycznych.</u> | |
| 605 | + </div> | |
| 606 | + <div xml:id="div-149"> | |
| 607 | + <u xml:id="u-149.0" who="#MinisterWładysławBaka">Podtrzymuję swoją propozycję.</u> | |
| 608 | + </div> | |
| 609 | + <div xml:id="div-150"> | |
| 610 | + <u xml:id="u-150.0" who="#PosełJózefKijowski">Gdyby chodziło o plany przedsiębiorstw, byłbym za dotychczasowym, brzmieniem art. 3, bez poprawki ministra W. Baki. Plany przedsiębiorstw nie wymagają bowiem odwoływania się do stanowiska partii politycznych. Rzeczą jednak podstawową w ustawie są narodowe plany roczne i perspektywiczne. Wobec tego nieuwzględnienie stanowisk i opinii partii politycznych byłoby dużym błędem.</u> | |
| 611 | + </div> | |
| 612 | + <div xml:id="div-151"> | |
| 613 | + <u xml:id="u-151.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Osobno traktujemy głos partii i stronnictw, a osobno - głos organów przedstawicielskich. Partia i stronnictwa wypowiadają się przez ciała samorządowe. Głos partii i stronnictw odgrywa ogromną rolę, ale jednocześnie należałoby mówić o opinii bezpartyjnych, a o tym nie ma mowy w projekcie. Do żadnej z rozpatrywanych ustaw nie wprowadzono kategorii politycznych i nie sądzę, by warto było wprowadzać je do ustawy o planowaniu. Zgadzam się z innymi elementami propozycji ministra W. Baki.</u> | |
| 614 | + </div> | |
| 615 | + <div xml:id="div-152"> | |
| 616 | + <u xml:id="u-152.0" who="#PosełBolesławStrużek">Przyjąłbym pierwsze zdanie projektu ministra W. Baki, a resztę - w brzmieniu przedłożenia rządowego. Związki zawodowe i organizacje społeczne uczestniczyłyby w konsultacjach.</u> | |
| 617 | + </div> | |
| 618 | + <div xml:id="div-153"> | |
| 619 | + <u xml:id="u-153.0" who="#PosełWładysławKupiec">Propozycja podkomisji odzwierciedla potrzeby. Przyjęliśmy zasadę, że partie będą wpływały na planowanie poprzez swych członków w organach przedstawicielskich.</u> | |
| 620 | + </div> | |
| 621 | + <div xml:id="div-154"> | |
| 622 | + <u xml:id="u-154.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Nie zgadzam się. W tej wersji należałoby skreślić także związki zawodowe, a przecież trzeba z nimi konsultować plany. Jestem za propozycją ministra W. Baki popartą przez posła B. Strużka. Jest oczywiste, że plany należy konsultować z partiami, które ponoszą główny ciężar odpowiedzialności za losy państwa.</u> | |
| 623 | + </div> | |
| 624 | + <div xml:id="div-155"> | |
| 625 | + <u xml:id="u-155.0" who="#PosełLidiaJackiewiczKozanecka">Wersję rządową należy uzupełnić pierwszym zdaniem proponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 626 | + </div> | |
| 627 | + <div xml:id="div-156"> | |
| 628 | + <u xml:id="u-156.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Projekt rządowy mówi o zasadach i trybie uczestnictwa, podczas gdy w propozycji podkomisji rozróżnia się uczestnictwo i konsultacje.</u> | |
| 629 | + </div> | |
| 630 | + <div xml:id="div-157"> | |
| 631 | + <u xml:id="u-157.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję najpierw przegłosować pierwsze zdanie projektu podkomisji a następnie rozstrzygnąć, czy przyjmiemy wersję rządową, czy wersję podkomisji.</u> | |
| 632 | + </div> | |
| 633 | + <div xml:id="div-158"> | |
| 634 | + <u xml:id="u-158.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Pierwsze zdanie omawianego artykułu było kwestionowane, gdyż mylono społeczny charakter planowania ze społecznym charakterem planu.</u> | |
| 635 | + </div> | |
| 636 | + <div xml:id="div-159"> | |
| 637 | + <u xml:id="u-159.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Społeczny charakter planowania wyraża się w udziale społeczeństwa w stanowieniu i kontroli realizacji planów.</u> | |
| 638 | + </div> | |
| 639 | + <div xml:id="div-160"> | |
| 640 | + <u xml:id="u-160.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję przegłosować pierwsze zdanie artykułu 3 w następującym brzmieniu: „społeczny charakter planowania wyraża się w aktywnym uczestnictwie społeczeństwa w stanowieniu planów i kontroli ich realizacji przez organa przedstawicielskie wszystkich stopni i organa samorządowe”.</u> | |
| 641 | + <u xml:id="u-160.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje jednogłośnie przyjęły tekst odczytany przez posła w Zakrzewskiego.</u> | |
| 642 | + <u xml:id="u-160.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dalszej kolejności, poseł Witold Zakrzewski poddał pod dyskusję uzupełnienie powyższego sformułowania stwierdzeniem, że społeczny charakter planowania wyraża się zwłaszcza w zakresie kształtowania warunków życia i zdrowia ludności oraz w kwestiach ochrony środowiska.</u> | |
| 643 | + </div> | |
| 644 | + <div xml:id="div-161"> | |
| 645 | + <u xml:id="u-161.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Przyjęcie powyższego uzupełnienia jest celowe, gdyż podkreśla ono sfery, w których szczególnie istotne jest umocnienie społecznego charakteru planowania.</u> | |
| 646 | + </div> | |
| 647 | + <div xml:id="div-162"> | |
| 648 | + <u xml:id="u-162.0" who="#PosełJózefKijowski">Nie można zapominać, że w tym artykule nie chodzi o merytoryczną treść planów, a jedynie o udział społeczeństwa w ich stanowieniu.</u> | |
| 649 | + </div> | |
| 650 | + <div xml:id="div-163"> | |
| 651 | + <u xml:id="u-163.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Uzupełnienie ma na celu podkreślenie, że nie chodzi tu tylko o formę i że proponowany przepis musi służyć określonym treściom.</u> | |
| 652 | + <u xml:id="u-163.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje opowiedziały się za uzupełnieniem, przy 7 głosach przeciw.</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-163.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Następnie poseł W. Zakrzewski przedstawił propozycję rządową w dalszej części art. 3 oraz alternatywną propozycję podkomisji stwierdzającą, iż w opracowaniu planów zapewnia się uczestnictwo związków zawodowych oraz konsultację z organizacjami społecznymi, środowiskami twórczymi i naukowymi oraz opinią publiczną. Przy trzech głosach wstrzymujących się i jednym przeciw, komisje opowiedziały się za wersją rządową.</u> | |
| 654 | + </div> | |
| 655 | + <div xml:id="div-164"> | |
| 656 | + <u xml:id="u-164.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Uważam, że należy zmienić tytuł rozdziału 2 oraz treść art. 4. Nie można bowiem mówić o systemie planów, gdy uwzględnia się jedynie kryterium zakresu obowiązywania tych planów. Ponadto istnieją kryteria czasu obowiązywania, charakteru i materii planów. Tylko w przypadku uwzględnienia wszystkich czterech kryteriów będzie można mówić o systemie planów.</u> | |
| 657 | + <u xml:id="u-164.1" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) : Proponuję utrzymać dotychczasowy zapis, gdyż nie można wprowadzić w ustawie teoretycznych rozważań na temat przesłanek klasyfikacyjnych systemów planów.</u> | |
| 658 | + </div> | |
| 659 | + <div xml:id="div-165"> | |
| 660 | + <u xml:id="u-165.0" who="#MinisterWładysławBaka">Poseł K. Jandy-Jendrośka ma rację stwierdzając, że analitycznie rzecz biorąc, system planów musi uwzględniać wielkość kryteriów. Przyjęliśmy to założenie w pierwszej wersji projektu ustawy. W efekcie powstał podręcznik planowania. Byliśmy więc zmuszeni, posiłkując się wzorcami zagranicznymi, dokonać wyboru kryterium wiodącego. Konsekwentnie też utrzymaliśmy to kryterium w dalszej części ustawy. Inne kryteria, np. czasokres obowiązywania planów, również są brane pod uwagę w kolejnych artykułach. Podzielam dążenie do jak najszerszego ujęcia systemu planów, musimy jednak pogodzić się z ograniczeniami przez wzgląd na wymogi sprawności legislacyjnej.</u> | |
| 661 | + </div> | |
| 662 | + <div xml:id="div-166"> | |
| 663 | + <u xml:id="u-166.0" who="#PosełZbigniewGertych">W dalszych artykułach mówi się o różnych rodzajach planów, uwzględniając kryteria, o których wspomniała poseł K. Jandy-Jendrośka. Wydaje się więc celowe uwzględnić te kryteria również w art. 4, który mówi o systemie planów.</u> | |
| 664 | + </div> | |
| 665 | + <div xml:id="div-167"> | |
| 666 | + <u xml:id="u-167.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Minister W. Baka stwierdził, że autorzy projektu próbowali pójść po linii rozumowania poseł K. Jandy-Jendrośki. Jednak okazało się to niemożliwe. Oznacza to wszakże, iż nie można mówić w tym rozdziale o systemie planów. Należy więc albo przyjąć propozycję poselską, albo też zrezygnować z tej nazwy.</u> | |
| 667 | + </div> | |
| 668 | + <div xml:id="div-168"> | |
| 669 | + <u xml:id="u-168.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Tak często polemizowałem z ministrem W. Baką, że obecnie chętnie poprę go. Zespół II Komisji ds. Reformy przedstawił w pierwszej wersji omawiane kwestie w kilku obszernych artykułach. Tak szczegółowe przedstawienie tych spraw w ustawie jest zbędne. Proponuję więc ograniczyć zmianę do zastąpienia słowa „system” słowami „podstawowe rodzaje planów”.</u> | |
| 670 | + </div> | |
| 671 | + <div xml:id="div-169"> | |
| 672 | + <u xml:id="u-169.0" who="#MinisterWładysławBaka">W pełni popieram propozycję posła Z. Czeszejko-Sochackiego. Wyjaśnia ona wszelkie wątpliwości przy zachowaniu zasady wiodącego kryterium i normatywnej wagi sprawy.</u> | |
| 673 | + <u xml:id="u-169.1" who="#MinisterWładysławBaka">Komisje przyjęły art. 4 w brzmieniu zaproponowanym przez posła Z.Czeszejko-Sochackiego.</u> | |
| 674 | + </div> | |
| 675 | + <div xml:id="div-170"> | |
| 676 | + <u xml:id="u-170.0" who="#PosełAlojzyMelichPZPR">Mam wątpliwości związane z art. 6 pkt 2 tego artykułu nazbyt lapidarnie mówi o sprawach mających podstawowe znaczenie dla procesu planowania. Na plany przedsiębiorstw oddziałuje się nie tylko przy pomocy narzędzi ekonomicznych, ale także, co trzeba dodać, poprzez normy prawa gospodarczego. Również narzędzia ekonomiczne, a zwłaszcza finansowe, powinny zostać bliżej sprecyzowane. Należy przynajmniej powołać się na przepisy mówiące o środkach oddziaływania na przedsiębiorstwa.</u> | |
| 677 | + <u xml:id="u-170.1" who="#PosełAlojzyMelichPZPR">Sądzę też, że zbędny jest pkt 3 omawianego artykułu, mówiący o sprawach oczywistych.</u> | |
| 678 | + </div> | |
| 679 | + <div xml:id="div-171"> | |
| 680 | + <u xml:id="u-171.0" who="#PosełJózefKijowski">Artykuł ten był przedmiotem wielu kontrowersji. W pkt. 2 i 4 dopuszcza się ingerencję w samorządne przedsiębiorstwo. Ingerencja ta zostaje jednak ograniczona do narzędzi ekonomicznych oraz możliwości wynikających z ustawy o przedsiębiorstwie.</u> | |
| 681 | + </div> | |
| 682 | + <div xml:id="div-172"> | |
| 683 | + <u xml:id="u-172.0" who="#PosełWaldemarMichna">Dodanie innych ograniczników byłoby sprzeczne z ustawą o przedsiębiorstwie i wywołałoby krytykę społeczną.</u> | |
| 684 | + </div> | |
| 685 | + <div xml:id="div-173"> | |
| 686 | + <u xml:id="u-173.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jako prawnik przypominam, że przepisy innych ustaw obowiązują niezależnie od tego, czy powołamy się na nie w omawianym artykule. Nie ma więc potrzeby powtarzania ich w tym miejscu.</u> | |
| 687 | + </div> | |
| 688 | + <div xml:id="div-174"> | |
| 689 | + <u xml:id="u-174.0" who="#PosełAlojzyMelich">Moja propozycja nie jest sprzeczna z zasadą samorządności przedsiębiorstw. Plan powinien aktywnie oddziaływać na przedsiębiorstwa, stosując metody pośrednie, a nie nakazowe. Dla spójności systemu planowania należy określić te środki oddziaływania. Chodzi tu o transmisje centralnych ustaleń do przedsiębiorstw. Bez tego wszystko wisi w próżni.</u> | |
| 690 | + </div> | |
| 691 | + <div xml:id="div-175"> | |
| 692 | + <u xml:id="u-175.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Podkomisja nie zmieniła propozycji rządowej art. 6. Zawiera ona pewne koordynaty, które wskazują, na czym ma polegać zbieżność działania jednostek gospodarczych z celami planów. O tym, w jakim stopniu będzie dopuszczalne nakładanie obowiązków na przedsiębiorstwa, decydują inne ustawy. Skrót myślowy zawarty w pkt. 2 powinien pozostać niezmieniony, gdyż jego rozbudowa nie jest celowa w tej ustawie.</u> | |
| 693 | + </div> | |
| 694 | + <div xml:id="div-176"> | |
| 695 | + <u xml:id="u-176.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jest to zapis tak skrótowy, że fachowcy mogą dyskutować nad jego znaczeniem całymi godzinami.</u> | |
| 696 | + </div> | |
| 697 | + <div xml:id="div-177"> | |
| 698 | + <u xml:id="u-177.0" who="#PosełWładysławKupiec">Proponuję zamiast wyrazu „narzędzia” użyć wyrazów „środki oddziaływania ekonomicznego”.</u> | |
| 699 | + </div> | |
| 700 | + <div xml:id="div-178"> | |
| 701 | + <u xml:id="u-178.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podobną propozycję zgłosiłem w podkomisji, jednak ekonomiści ustalili, że termin „narzędzia” jest bardziej jednoznaczny.</u> | |
| 702 | + <u xml:id="u-178.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 6 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u> | |
| 703 | + </div> | |
| 704 | + <div xml:id="div-179"> | |
| 705 | + <u xml:id="u-179.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Rozdział III projektu dotyczący planowania centralnego reguluje zarówno zakres planów rzeczowych, jak i planów finansowych. Wydaje się, że od razu na wstępie tego rozdziału ustawa powinna wprowadzać rozróżnienie na plany finansowe i plany rzeczowe. Proponuję w prowadzenie do art. 7 ust. 1 o treści następującej: „Plany centralne występują w postaci planów rzeczowych i finansowych ściśle ze sobą związanych”.</u> | |
| 706 | + </div> | |
| 707 | + <div xml:id="div-180"> | |
| 708 | + <u xml:id="u-180.0" who="#MinisterWładysławBaka">W dotychczasowej praktyce planistycznej plany społeczno-gospodarcze ukształtowały się jako plany rzeczowe. Zawierały one jednakże elementy finansowe, co przejawiało się w wartościowym wyrażeniu ustalonych zadań. Istnieją również plany finansowe, do których należy przede wszystkim budżet państwa, a także narzędzie analityczne (np. bilans dochodów pieniężnych ludności) mające charakter pomocniczy.</u> | |
| 709 | + <u xml:id="u-180.1" who="#MinisterWładysławBaka">Wydaje się, że dla każdego z tych planów powinny być opracowane osobne zasady. Nie sądzę jednak, by mogły być one określone w projekcie rozpatrywanej ustawy. Z rozważanym zagadnieniem ściśle jest związane rozwiązanie zawarte w art. 12 projektu.</u> | |
| 710 | + </div> | |
| 711 | + <div xml:id="div-181"> | |
| 712 | + <u xml:id="u-181.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Art. 12 projektu wyraźnie wyodrębnia plany finansowe. Przemawiałoby to za zasadnością wniosku poseł K.Jandy- Jendrośki.</u> | |
| 713 | + <u xml:id="u-181.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję, by obecnie pominąć art. 7 i wrócić do tych zagadnień po przedyskutowaniu art. 12.</u> | |
| 714 | + <u xml:id="u-181.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przechodząc do dyskusji nad art. 9, poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zwrócił uwagę na to, że w ust. 2 zabrakło ważnego elementu określającego treść i charakter planu perspektywicznego, a mianowicie wyraźnego zaznaczenia, że w ramach planu perspektywicznego ustalane są główne proporcje i kierunki rozwoju gospodarki.</u> | |
| 715 | + </div> | |
| 716 | + <div xml:id="div-182"> | |
| 717 | + <u xml:id="u-182.0" who="#PosełAlojzyMelich">W ust. 3 pkt 4 art. 9 należałoby wprowadzić uzupełnienie wskazujące na to, że w planie perspektywicznym uwzględnia się zarówno rozwój infrastruktury technicznej, jak i społecznej.</u> | |
| 718 | + </div> | |
| 719 | + <div xml:id="div-183"> | |
| 720 | + <u xml:id="u-183.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Ze względu na wysoką rangę problemów ochrony jakości wyrobów i usług proponuję, by pkt. 6 ust. 3 art. 9 sformułować: „rozwoju nauki i techniki oraz postępu w zakresie jakości i usług”.</u> | |
| 721 | + <u xml:id="u-183.1" who="#PosełJadwigaBiernat">Poseł Władysław Kandefer (PZPR) zaproponował zastąpienie ust. 3 pkt 5 art. 9 sformułowaniem: „rozwoju w zakresie socjalistycznej integracji”.</u> | |
| 722 | + </div> | |
| 723 | + <div xml:id="div-184"> | |
| 724 | + <u xml:id="u-184.0" who="#PosełWładysławKupiec">Nie mogę zgodzić się z tą propozycją. Sądzę, że sformułowanie zawarte w projekcie, wskazujące na uwzględnienie w ramach planu perspektywicznego tendencji w zakresie handlu zagranicznego i współpracy z zagranicą ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju integracji socjalistycznej jest - jako szersze - znacznie bardziej uzasadniona.</u> | |
| 725 | + </div> | |
| 726 | + <div xml:id="div-185"> | |
| 727 | + <u xml:id="u-185.0" who="#PosełBolesławStrużek">Uważam, że w ust. 3 pkt 3 art. 9 powinno być wyraźnie zaakcentowane zagadnienie samowystarczalności gospodarki paliwowo-energetycznej.</u> | |
| 728 | + </div> | |
| 729 | + <div xml:id="div-186"> | |
| 730 | + <u xml:id="u-186.0" who="#MinisterWładysławBaka">Propozycja ta nie wydaje się słuszna. W art. 9 ust. 3 posługujemy się kryterium przedmiotowym, a nie celowościowym. Nie można oczywiście kwestionować merytorycznego znaczenia problemu samowystarczalności w gospodarce paliwowo-energetycznej, ale wydaje się, że zapis proponowany w projekcie powinien być utrzymany.</u> | |
| 731 | + <u xml:id="u-186.1" who="#MinisterWładysławBaka">Komisje przyjęły w głosowaniu art. 8 i 9 projektu wraz z poprawkami.</u> | |
| 732 | + <u xml:id="u-186.2" who="#MinisterWładysławBaka">Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR) przechodząc do dyskusji nad art. 10 projektu zaproponował zmiany redakcyjne w ust. 2 pkt 1 oraz ust. 6.</u> | |
| 733 | + <u xml:id="u-186.3" who="#MinisterWładysławBaka">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) wskazał, że usunięcie z pkt 1 ust. 1 słowa „prognozy” zmieniłoby ten zapis również merytorycznie. Zachowanie wersji proponowanej w projekcie dobitnie podkreśla znaczenie prognoz w zakresie podstawowych uwarunkowań rozwoju gospodarczego.</u> | |
| 734 | + </div> | |
| 735 | + <div xml:id="div-187"> | |
| 736 | + <u xml:id="u-187.0" who="#PosełAlojzyMelich">Pkt 1 ust. 2 art. 10 mówi o uwarunkowaniach rozwoju gospodarczego, w zakresie których znaczenie mają nie tylko prognozy, ale również inne czynniki. Powinny być one uwzględnione w ramach planu społeczno-gospodarczego. Wydaje się więc, że propozycja skreślenia słowa „prognoza” jest uzasadniona.</u> | |
| 737 | + <u xml:id="u-187.1" who="#PosełAlojzyMelich">Poseł Zbigniew Zieliński (bezp. PZKS) zaproponował nową redakcję art. 10 ust. 2 w następującym brzmieniu: „W narodowym planie społeczno-gospodarczym wyodrębnia się: 1) podstawowe uwarunkowania rozwoju gospodarczego oraz założenia polityki społecznej o charakterze ogólnonarodowym”.</u> | |
| 738 | + <u xml:id="u-187.2" who="#PosełAlojzyMelich">Propozycja posła Z. Zielińskiego została przyjęta w głosowaniu, przy 5 głosach przeciwko.</u> | |
| 739 | + </div> | |
| 740 | + <div xml:id="div-188"> | |
| 741 | + <u xml:id="u-188.0" who="#PosełWładysławKupiec">Nie mogę zaakceptować przyjętego trybu głosowania nad poprawkami. Najpierw powinny być przegłosowanie sformułowania proponowane przez podkomisję.</u> | |
| 742 | + </div> | |
| 743 | + <div xml:id="div-189"> | |
| 744 | + <u xml:id="u-189.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie mogłem poddać pod głosowanie propozycji całości propozycji podkomisji do art. 10, ponieważ istniały wątpliwości dotyczące niektórych postanowień tego przepisu.</u> | |
| 745 | + <u xml:id="u-189.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Minister Władysław Baka zaproponował uzupełnienie pkt 2 ust. 3 art. 10 o sformułowanie: „podstawowe kierunki i proporcje rozwoju gospodarczego”. Ust. 6 w wersji proponowanej wspomina wyłącznie o prognozach w zakresie planu społeczno-gospodarczego. W istocie rzeczy chodzi tam przede wszystkim o informację w zakresie różnych dziedzin życia gospodarczego i społecznego. Mówca zaproponował zastąpić termin: „prognoza” przez termin: „informacja”.</u> | |
| 746 | + </div> | |
| 747 | + <div xml:id="div-190"> | |
| 748 | + <u xml:id="u-190.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie mogę zgodzić się z tym stanowiskiem. W ust. 6 chodzi także o prognozy.</u> | |
| 749 | + </div> | |
| 750 | + <div xml:id="div-191"> | |
| 751 | + <u xml:id="u-191.0" who="#MinisterWładysławBaka">Proponuję wobec tego początek ust. 6 art. 10 sformułować następująco: „w części, o której mowa w art. 2 pkt 4, narodowy plan społeczno-gospodarczy obejmuje informacje i prognozy dotyczące…”.</u> | |
| 752 | + </div> | |
| 753 | + <div xml:id="div-192"> | |
| 754 | + <u xml:id="u-192.0" who="#PosełJerzyJóźwiak">Proponuję, by w ust. 3 art. 10, który taksatywnie wymienia elementy planu społeczno-gospodarczego, dodać punkt wskazujący na to, że jednym z tych elementów jest konsumpcja społeczna.</u> | |
| 755 | + </div> | |
| 756 | + <div xml:id="div-193"> | |
| 757 | + <u xml:id="u-193.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Plan społeczno-gospodarczy nie określa zakresu konsumpcji, ale jedynie ustala proporcje pomiędzy konsumpcją i akumulacją.</u> | |
| 758 | + </div> | |
| 759 | + <div xml:id="div-194"> | |
| 760 | + <u xml:id="u-194.0" who="#MinisterWładysławBaka">Proponuję dodać punkt wskazujący na to, że narodowy plan społeczno-gospodarczy obejmuje również założenia polityki rozwoju konsumpcji, ze szczególnym uwzględnieniem relacji pomiędzy konsumpcją indywidualną a konsumpcją zbiorową.</u> | |
| 761 | + <u xml:id="u-194.1" who="#MinisterWładysławBaka">Komisje przyjęły art. 10 wraz z zaproponowanymi poprawkami oraz art. 11 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 762 | + <u xml:id="u-194.2" who="#MinisterWładysławBaka">Dalszą dyskusję nad projektem ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym przesunięto na dzień 12 lutego 1982 r.</u> | |
| 763 | + </div> | |
| 764 | + </body> | |
| 765 | + </text> | |
| 766 | + </TEI> | |
| 767 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00034-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00034-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 34/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 61/, Komisja do Spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 7/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 34/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 61/, Komisja do Spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 7/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:7</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">7</note> | |
| 21 | + <date>1982-02-12</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="DyrektordepartamentudochodówpaństwowychwMinisterstwieFinansówStanisławChudzyński" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Dyrektor departamentu dochodów państwowych w Ministerstwie Finansów Stanisław Chudzyński</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="DyrektordepartamentuwMinisterstwieHandluZagranicznegoEugeniuszHarasim" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Dyrektor departamentu w Ministerstwie Handlu Zagranicznego Eugeniusz Harasim</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="EkspertHenrykKisiel" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Ekspert Henryk Kisiel</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="MinisterMarianKrzak" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Minister Marian Krzak</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="MinisterWładysławBaka" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Minister Władysław Baka</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="MinisterfinansówMarianKrzak" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Minister finansów Marian Krzak</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełAlojzyMelich" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Alojzy Melich</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełEdwardZgłobicki" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Edward Zgłobicki</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełGenowefaRejman" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Genowefa Rejman</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełJanKamiński" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Jan Kamiński</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełJaninaBanasik" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Janina Banasik</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełJaninaŁęgowska" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Janina Łęgowska</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełJerzyMastalerczyk" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Jerzy Mastalerczyk</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="PosełKazimieraPlezia" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Poseł Kazimiera Plezia</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="PosełKrystynąJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 79 | + <persName>Poseł Krystyną Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="PosełLidiaJackiewiczKozanecka" role="speaker"> | |
| 82 | + <persName>Poseł Lidia Jackiewicz-Kozanecka</persName> | |
| 83 | + </person> | |
| 84 | + <person xml:id="PosełLonginCegielski" role="speaker"> | |
| 85 | + <persName>Poseł Longin Cegielski</persName> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="PosełMarianŻołnierczyk" role="speaker"> | |
| 88 | + <persName>Poseł Marian Żołnierczyk</persName> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + <person xml:id="PosełMieczysławLubiński" role="speaker"> | |
| 91 | + <persName>Poseł Mieczysław Lubiński</persName> | |
| 92 | + </person> | |
| 93 | + <person xml:id="PosełMieczysławŁubiński" role="speaker"> | |
| 94 | + <persName>Poseł Mieczysław Łubiński</persName> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + <person xml:id="PosełPawełDąbek" role="speaker"> | |
| 97 | + <persName>Poseł Paweł Dąbek</persName> | |
| 98 | + </person> | |
| 99 | + <person xml:id="PosełRyszardWojna" role="speaker"> | |
| 100 | + <persName>Poseł Ryszard Wojna</persName> | |
| 101 | + </person> | |
| 102 | + <person xml:id="PosełStanisławCzerniej" role="speaker"> | |
| 103 | + <persName>Poseł Stanisław Czerniej</persName> | |
| 104 | + </person> | |
| 105 | + <person xml:id="PosełStanisławKukuryka" role="speaker"> | |
| 106 | + <persName>Poseł Stanisław Kukuryka</persName> | |
| 107 | + </person> | |
| 108 | + <person xml:id="PosełStanisławKukuryku" role="speaker"> | |
| 109 | + <persName>Poseł Stanisław Kukuryku</persName> | |
| 110 | + </person> | |
| 111 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 112 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 113 | + </person> | |
| 114 | + <person xml:id="PosełTadeuszHaładaj" role="speaker"> | |
| 115 | + <persName>Poseł Tadeusz Haładaj</persName> | |
| 116 | + </person> | |
| 117 | + <person xml:id="PosełWaldemarMichna" role="speaker"> | |
| 118 | + <persName>Poseł Waldemar Michna</persName> | |
| 119 | + </person> | |
| 120 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 121 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 122 | + </person> | |
| 123 | + <person xml:id="PosełWładysławKandefer" role="speaker"> | |
| 124 | + <persName>Poseł Władysław Kandefer</persName> | |
| 125 | + </person> | |
| 126 | + <person xml:id="PosełWładysławKupiec" role="speaker"> | |
| 127 | + <persName>Poseł Władysław Kupiec</persName> | |
| 128 | + </person> | |
| 129 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 130 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 131 | + </person> | |
| 132 | + <person xml:id="PosełZbiniewGertych" role="speaker"> | |
| 133 | + <persName>Poseł Zbiniew Gertych</persName> | |
| 134 | + </person> | |
| 135 | + <person xml:id="PosełZdzisławCzeszejkoSochacki" role="speaker"> | |
| 136 | + <persName>Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki</persName> | |
| 137 | + </person> | |
| 138 | + <person xml:id="PosełZdzisławGertych" role="speaker"> | |
| 139 | + <persName>Poseł Zdzisław Gertych</persName> | |
| 140 | + </person> | |
| 141 | + <person xml:id="PosełZdzisławSurowiec" role="speaker"> | |
| 142 | + <persName>Poseł Zdzisław Surowiec</persName> | |
| 143 | + </person> | |
| 144 | + <person xml:id="PosełZenonSzulc" role="speaker"> | |
| 145 | + <persName>Poseł Zenon Szulc</persName> | |
| 146 | + </person> | |
| 147 | + <person xml:id="PosełZygmuntSurowiec" role="speaker"> | |
| 148 | + <persName>Poseł Zygmunt Surowiec</persName> | |
| 149 | + </person> | |
| 150 | + <person xml:id="PrezesNBPStanisławMajewski" role="speaker"> | |
| 151 | + <persName>Prezes NBP Stanisław Majewski</persName> | |
| 152 | + </person> | |
| 153 | + <person xml:id="PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik" role="speaker"> | |
| 154 | + <persName>Przedstawiciel Biura Prawnego Kancelarii Sejmu Adam Wójcik</persName> | |
| 155 | + </person> | |
| 156 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 157 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 158 | + </person> | |
| 159 | + <person xml:id="WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki" role="speaker"> | |
| 160 | + <persName>Wicedyrektor departamentu w Ministerstwie Sprawiedliwości Bohdan Zdziennicki</persName> | |
| 161 | + </person> | |
| 162 | + <person xml:id="WiceministerBronisławCiaś" role="speaker"> | |
| 163 | + <persName>Wiceminister Bronisław Ciaś</persName> | |
| 164 | + </person> | |
| 165 | + <person xml:id="WiceministerfinansówBronisławCiaś" role="speaker"> | |
| 166 | + <persName>Wiceminister finansów Bronisław Ciaś</persName> | |
| 167 | + </person> | |
| 168 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 169 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 170 | + </person> | |
| 171 | + </particDesc> | |
| 172 | + </profileDesc> | |
| 173 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00034-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">W dnia 12 lutego 1982 r. Komisje: Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych oraz Do Spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, obradujące na wspólnym posiedzeniu pod kolejnym przewodnictwem posłów Witolda Zakrzewskiego (bezp.) i Zbigniewa Gertycha (PZPR):</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- rozpatrzyły sprawozdanie podkomisji o projektach ustaw: o planowaniu społeczno-gospodarczym, o gospodarce finansowej przedsiębiorstw oraz o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej, - odbyły dyskusję nad projektem powołania przy Sejmie izby konsultacyjnej o charakterze społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: pełnomocnik rządu ds. reformy gospodarczej minister Władysław Baka, minister finansów Marian Krzak, prezes Narodowego Banku Polskiego. Stanisław Majewski, przedstawiciele Komisji Planowania z zastępcą przewodniczącego Jerzym Gwiaździńskim, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Markiem Hołdakowskim, Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Handlu Zagranicznego oraz Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Zgodnie z propozycją prezydiów komisji, porządek dzienny posiedzenia został uzupełniony o wstępną dyskusję nad powołaniem przy Sejmie izby konsultacyjnej o charakterze społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Na wniosek przewodniczącego obrad posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.) komisje powołały na posła sprawozdawcę wszystkich ośmiu rozpatrywanych projektów ustaw, przewodniczącego Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów posła Zbigniewa Gertycha (PZPR).</u> | |
| 14 | + </div> | |
| 15 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przechodzimy obecnie do dalszego ciągu obrad nad rządowym projektem ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym. Wczoraj dyskusja przerwana została przy rozpatrywaniu art. 7 oraz ściśle związanego z nim - art. 12.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Minister Władysław Baka - zaproponował nową wersję art. 12. W przedstawionym przez rząd projekcie, art. 7 jest bardzo zwięzły, natomiast problematyka związku planów rzeczowych z planami finansowymi rozwinięta została w art. 12. Zgodnie z wnioskami podkomisji, art. 12 powinien ulec przeredagowaniu, tak by z akcentować rolę planów finansowych, jak bilans finansowy i budżet państwa, plan kredytowy, bilans pieniężnych przychodów i wydatków ludności oraz bilans płatniczy. Niezbędne jest też zapewnienie zgodności polityki kredytowej, płac, cen oraz regulowanych dochodów przedsiębiorstw z narodowym planem społeczno-gospodarczym i centralnym planem rocznym. W ust. 3 należy stwierdzić, że centralne plany finansowe są opracowywane na podstawie odrębnych ustaw.</u> | |
| 18 | + </div> | |
| 19 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 20 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Z przedstawionej wersji będzie wynikać, że plany gospodarcze mają rautować na plany finansowe. W ten sposób zależność będzie miała charakter jednostronny, a powinna być ona dwustronna. Jedynie wówczas będziemy w stanie zapewnić zgodność tego co chcemy, z tym co możemy. Tak było w latach 60-tych i dlatego nie doszło wówczas do takich napięć gospodarczych, jak w latach 70-tych. Aby zapewnić realność planów rzeczowych, plany finansowe muszą na nie aktywnie wpływać. Wynika stąd wniosek, że odesłanie tej problematyki do innych ustaw nie wystarczy i że powinno nastąpić to bezpośrednie w ustawie o planowaniu.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Poseł Józef Kijowski (ZSL) poparł przedmówczynię i dodał, że w myśl aktualnych założeń, Sejm będzie uchwalać budżet państwa, natomiast centralny plan roczny będzie ustalany przez rząd. Zachowanie jednostronnej zależności między planowaniem finansowym i społeczno-gospodarczym mogłoby doprowadzić do tego, że akt Sejmu byłby merytorycznie podporządkowany uchwale rządu.</u> | |
| 22 | + </div> | |
| 23 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 24 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełLonginCegielski">Ujęcie zaproponowane w projekcie rządowym, do którego w dalszym ciągu nawiązuje nowa wersja art. 12 przedłożona przez ministra Wł. Bakę, prowadzić będzie do procesów inflacyjnych. Musi być zachowana absolutna, dwustronna korelacja między planowaniem finansowym a rzeczowym, tak by nie mogło dojść ani do procesów inflacyjnych, ani też do deficytu budżetowego.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełLonginCegielski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zwrócił uwagę na argumenty prawno-porównawcze, popierające racje podkomisji. Po październiku 1956 r. nastąpiła likwidacja PKPG ze względu na jej dominujący charakter w stosunku do rządu. Już uprzednio kierownictwo polityczne kraju starało się zachować równoważną pozycję Komisji Planowania oraz Ministerstwa Finansów, m.in. przez odpowiednią politykę kadrową. W teorii uznawano zawsze, że instytucje te kontrolują się nawzajem, bowiem finansowanie może pokazać błędy planowania gospodarczego, a planowanie - ewentualną stagnację finansów. Podobnie w RFN kanclerz H. Schmidt szybko wycofał się z eksperymentu polegającego na połączeniu zagadnień gospodarki i finansów w ramach jednego ministerstwa - po roku przywrócono odrębność kierowania tymi dziedzinami.</u> | |
| 26 | + </div> | |
| 27 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 28 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Oscylujemy między dwiema skrajnościami: projekt, rządowy zawiera tylko krótką wzmiankę o planowaniu finansowym, podkomisja natomiast, działając pod wpływem ekspertów, stanęła na stanowisku przeciwnym, co z kolei zrodziło obecną kontrowersję. Propozycja ministra Wł. Baki stanowi kompromis i który umożliwia rozszyfrowanie pojęć użytych poprzednio w projekcie rządowym, nie jest jednak w pełni zadowalająca. Warto tu wykorzystać niektóre sformułowania art. 14 projektu ustawy o planowaniu w wersji opracowanej przez zespół II Komisji ds. Reformy Gospodarczej. Spróbowano tam określić konieczność zapewnienia równowagi między planowaniem finansowym i rzeczowym. Wiążą się z tym przecież istotne konsekwencje organizacyjne: kto i o czym rozstrzyga?</u> | |
| 29 | + </div> | |
| 30 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 31 | + <u xml:id="u-6.0" who="#MinisterWładysławBaka">W przedłożonej przeze mnie wersji dodajmy termin „wzajemnej zgodności”, co postawi oba rodzaje planowania na równi.</u> | |
| 32 | + </div> | |
| 33 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 34 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jest to właściwy kierunek. Rozbudowania wymaga także ust. 2 art. 12. Pragnę równocześnie dodać, że redakcja art. 12 ma zasadnicze znaczenie dla przepisów art. 28 i 29; nie jest to więc spór o słowa.</u> | |
| 35 | + </div> | |
| 36 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 37 | + <u xml:id="u-8.0" who="#MinisterWładysławBaka">Pragnę stwierdzić, że w trakcie prowadzonych tu dyskusji i rozmów nastąpiła ewolucja moich poglądów - nie ma obecnie zasadniczych rozbieżności, jest tylko kwestia sprecyzowania tekstu. Proponuję przepisać i rozdać poprawioną wersję i dopiero potem powrócić do dyskusji.</u> | |
| 38 | + </div> | |
| 39 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 40 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełAlojzyMelich">Określenie „wzajemna zgodność” już coś mówi, ale nie może to być zgodność formalna. Jak to realizować? Występuje tu problem stabilności pieniądza i emisji pieniądza. Nie możemy o tym zapominać. Zgodność między rzeczową a finansową stroną planu zależy w dużym stopniu od polityki emisyjnej. Dyskutowano już na tym forum nad zagadnieniem racjonalnego ustawienia polityki emisyjnej. Minister finansów M. Krzak mówił wówczas, że polityka ta oparta jest na koncepcji Marksa. Teoretycznie jest to słuszne, jeżeli wymiana jest ekwiwalentna. Jeżeli jednak jest inaczej, to emisja pieniądza traci podstawę rzeczową. Tego nie wolno tracić z oczu. Prawdopodobnie należy uwzględnić tę sprawę przy prawie bankowym, ale w każdym razie jest to problem podstawowy dla naszych rozważań.</u> | |
| 41 | + </div> | |
| 42 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 43 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Stwierdzając w projekcie ustawy, że plany finansowe są integralną częścią systemu planowania, akcentujemy aktywność tych planów. Określają one możliwości finansowe państwa. Plany rzeczowe i finansowe muszą więc być ściśle powiązane.</u> | |
| 44 | + </div> | |
| 45 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 46 | + <u xml:id="u-11.0" who="#EkspertHenrykKisiel">Ustawa o planowaniu nie może być tylko ustawą o planie rzeczowym, musi mieć odbicie w planowaniu finansowym. Na podstawie doświadczenia zgadzam się o tym, że NPSG musi być weryfikowany przez planowanie finansowe. W pracach nad budżetem w ostatnich latach występowała ogromna luka wymagająca pokrycia albo w drodze inflacji, albo przez wzrost zadłużenia zagranicznego. Tak też się działo. Plan finansowy był przyjmowany dość formalnie. W nim zawiera się również polityka emisyjną projekt ustawy, określając kompetencje dotyczące planowania głosi, że Sejm uchwala bilans płatniczy i plan kredytowy. A przecież plan kredytowy to sprawa emisji. Kluczem do rozpatrywania planu kredytowego jest niejednokrotnie sprawa wielkości emisji. Emisja nie musi być czynnikiem dominującym. Z dyskusji ma ten temat w ZSRR i innych krajach wynika, że sprawa jest w dalszym ciągu otwarta, niemniej jednak, wielkość spłat w stosunku do wpływów jest sygnałem, bowiem stosunek ten może lawinowo powodować inflację dochodu narodowego. Rozpatrując plan finansowy. Sejm ma okazją do przedyskutowania wielkości emisji. Jeżeli plan finansowy ma być integralną częścią całego planu, musi między nimi występować zgodność. Kreowanie pieniądza przez bank jest czasami potrzebne. Trzeba tylko później sprawdzić, czy wykorzystanie kreowanego pieniądza przynosi efekty pożądane dla gospodarki narodowej.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-11.1" who="#EkspertHenrykKisiel">Rola planowania finansowego, to podstawowa sprawa dla prawidłowego, harmonijnego i proporcjonalnego rozwoju gospodarki narodowej. Zwłaszcza bilans finansowy państwa ma tu ogromne znaczenie. Bardzo smutne są doświadczenia okresu, gdy rola planowania finansowego nie była - a powinna była stanowić hamulec dla woluntaryzmu w planowaniu gospodarczym.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-11.2" who="#EkspertHenrykKisiel">Dyskusja nad art. 12 została zawieszona do momentu rozdania tekstu nowej wersji, po czym przystąpiono do rozważań nad rozdziałem IV projektu ustawy.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-11.3" who="#EkspertHenrykKisiel">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) stwierdziła, że w rozdziale tym przy omawianiu planowania terenowego pominięto sprawą budżetów terenowych.</u> | |
| 50 | + </div> | |
| 51 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 52 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Parą dni temu, zespół IX Komisji ds. Reformy Gospodarczej, zajmujący się przekrojami terenowymi i obradujący pod przewodnictwem prof. M. Zawadzkiego, wyraził szereg zastrzeżeń i wątpliwości odnośnie zapisu tego rozdziału, prosząc o poruszenie tych spraw na obecnym posiedzeniu. Zespół uważa przede wszystkim, że należy zmienić tytuł rozdziału na planowanie społeczno-gospodarcze, zamiast - terenowe, w województwach, miastach i gminach. Bardzo istotne jest przy tym zagadnienie planu przestrzennego (tu całkowicie pominięte, gdyż znajdzie się w innej ustawie). Chodzi o to, żeby tytuł odpowiadał treści.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zdaniem zespołu IX, w projekcie ustawy rozbudowano planowanie wojewódzkie, przy wyraźnym upośledzeniu planowania podstawowego. A przecież jednostki stopnia podstawowego mają być głównym ogniwem samorządowym dla swego terenu. Wymaga to odpowiednich zapisów. Zespół IX ma tu na myśli przede wszystkim duże miasta, np. powyżej 100 tys. mieszkańców, które w świetle projektowanych przepisów nie miałyby możliwości opracowania własnego planu perspektywicznego, mimo że wchodzą tam w grę poważne inwestycje, nie mieszczące się w planie 5-letnim. Konieczne zatem jest uzupełnienie tych przepisów. Zespół IX uważa dalej, że niesłusznie przyjęto, iż organem założycielskim dla przedsiębiorstw jest jednostka organizacyjna stopnia wojewódzkiego. Występuje potrzeba zróżnicowania w tym sensie, żeby organy stopnia podstawowego jako organy założycielskie mogły również tworzyć własne przedsiębiorstwa i na nie planowo oddziaływać. Zespół proponuje dalej by do uprawnień jednostek stopnia podstawowego wpisać, że mają prawo ustalania zadań podległych jednostek (a nie wyłącznie rady stopnia wojewódzkiego). W projekcie ustawy należy także zwrócić uwagę na problemy oddolnego planowania.</u> | |
| 54 | + </div> | |
| 55 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 56 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełZbigniewGertych">Planowanie w gminie powinno tworzyć warunki do aktywizacji środowiska na rzecz własnego rozwoju. Myślę o inicjatywach społecznych. W swoim czasie istniał spór o to, czy czyny społeczne traktowane są poza planem. Dobrze by było, żeby ten problem znalazł odbicie w projekcie ustawy. Pragnę zapytać, jak to jest przewidywane?</u> | |
| 57 | + </div> | |
| 58 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 59 | + <u xml:id="u-14.0" who="#MinisterWładysławBaka">Powinniśmy stwarzać warunki aktywizacji różnych inicjatyw. Ramy planu nie powinny stanowić ograniczeń, ani tworzyć hamulców. Tę intencję powinniśmy sformułować w duchu propozycji posła Z. Gertycha.</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełAlojzyMelich">W art. 13 zmówi się, że plany wojewódzkie, miejskie i gminne m.in. „uwzględniają zadania podejmowane przez inne jednostki gospodarcze”. Co to znaczy „uwzględniają”? Rzecz należałoby sprecyzować tak, by było jasne, iż chodzi o jednostki gospodarcze działające na ich (np. gmin) terenie.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PosełAlojzyMelich">Ust. 3 art. 14 projektu startowi niesłuszną ingerencję planów wojewódzkich w planowaniu miast i gmin. Byłbym raczej za sformułowaniem mówiącym o ogólnych założeniach planu wojewódzkiego, które powinny by ć uwzględnione.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PosełAlojzyMelich">W art. 15 ustęp 3 czytamy, że plany miast i gmin powinny być ściśle powiązane z planami finansowymi. Jest to sformułowanie za słabe, proponuję raczej, by przepis nakładał obowiązek uzgadniania tych planów.</u> | |
| 65 | + </div> | |
| 66 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 67 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełBolesławStrużek">Skoro w art. 14 pkt 7 jest mowa o planowaniu przestrzennym W skali województw, powinno też znaleźć się odpowiednie sformułowanie dot. gmin.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-16.1" who="#PosełBolesławStrużek">W art. 15 ust. 2 pkt 4 należy dodać stwierdzenie mówiące o ochronie środowiska i racjonalnej gospodarce ziemią.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-16.2" who="#PosełBolesławStrużek">W art. 15 ust. 3 należy wskazać podmiot uchwalający plany miejskie i gminne.</u> | |
| 70 | + </div> | |
| 71 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 72 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJerzyMastalerczyk">W szeregu art. rozdz. 4 jest mowa o planach miejskich, gminnych i wojewódzkich. Brak jest natomiast sformułowań mówiących o planach jednostek miejsko-gminnych. Trzeba więc dokonać odpowiedniego uzupełnienia, albo też jednolicie używać terminu „jednostki podstawowe”.</u> | |
| 73 | + </div> | |
| 74 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 75 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jak wynika z dyskusji, obecny zapis art. 13 jest nieadekwatny do potrzeb. Nie chodzi w nim bowiem o konkretyzację zadań administracji terenowej w planach, ale o zadania planu. Proponuję więc rozważyć następującą redakcję tego przepisu: „Plany wojewódzkie i jednostek stopnia podstawowego określają cele i zadania działa rad narodowych oraz podległych im organów w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego terenu i zaspokajaniu potrzeb ludności”.</u> | |
| 76 | + </div> | |
| 77 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 78 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Cechą art. 13 jest przenoszenie na szczebel terytorialny zadań planów centralnych. Ustawa, którą dziś dyskutujemy nie może specyfikować zadań rad narodowych, gdyż sprawą tą zajmuje się ustawa o radach narodowych. W szczególności zbędne jest stwierdzanie, że plany uchwalane są przez rady narodowe.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 14, ust. 4, pkt 1 chodzi o to, że w przypadku przedsiębiorstw o zasięgu ogólnokrajowym, plany terytorialne nie mogą i nie powinny określać ich zadań. Trudno, aby plan gminny czy nawet wojewódzki określał np. zadania PKP.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 14, ust. 4, pkt 2 zamiast sformułowania „warunki lokalizacji inwestycji i ochrony środowiska” lepiej jest użyć. „warunki lokalizacji inwestycji oraz warunki zabezpieczające ochronę środowiska”. W tym stanie rzeczy nie wydaje się konieczne powtarzanie podobnych sformułowań w art. 15. Jest to zbędne, gdyż zgodnie z generalną zasadą, przenosimy wszystkie zadania ze szczebli wyższych na szczeble niższe. Gdy chodzi o ochronę środowiska, jestem jednak skłonny zgodzić się na wszelkie propozycje zmierzające do stworzenia dodatkowych gwarancji.</u> | |
| 81 | + </div> | |
| 82 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 83 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Obecnie mówi się wiele o potrzebie zwiększenia samodzielności rad narodowych. W tym kontekście nie można zgodzić się na pominięcie w omawianej ustawie kwestii budżetów terenowych. W art. 14 po pkt 5 należałoby dodać sformułowanie mówiące, iż podstawą gospodarki finansowej województwa są budżety wojewódzkie. Analogiczne sformułowanie dotyczące budżetów miejskich i gminnych winno się znaleźć w art. 15. Propozycja ta jest zgodna z zasadą powiązania planów finansowych z planami rzeczowymi.</u> | |
| 84 | + </div> | |
| 85 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 86 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJózefKijowski">W art. 15, pkt 3 znalazły się pewne niekonsekwencje. W całej ustawie przyjęto zasadę, iż plany obejmują zarówno stronę rzeczową, jak i finansową. Opowiadam się więc za propozycją poseł K. Jandy-Jendrośki. Jest to tym ważniejsze, że podstawą planowania powinny być w każdym razie budżety.</u> | |
| 87 | + </div> | |
| 88 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 89 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PosełGenowefaRejman">Jestem przeciwna nazwie rozdziału zaproponowanej przez przewodniczącego. Jednostka terytorialna powinna odgrywać podstawową rolę w planowaniu przestrzennym, co winno znaleźć odbicie także w tytule rozdziału. Również w ustawie o radach narodowych przyjmuje się, że podstawą samorządu terytorialnego mają być jednostki terytorialne.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-22.1" who="#PosełGenowefaRejman">Cała ustawa napisana jest niejasno, przy czym nie została zachowana jednolita metodologia przy jej opracowywaniu. Jeżeli wychodzimy od planu centralnego w kierunku planów niższego szczebla, powinniśmy przenosić w dół te same elementy rzeczowe. W przeciwnym razie powstaje bałagan. Uważam, że projekt wymaga głębokiego przepracowania.</u> | |
| 91 | + </div> | |
| 92 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 93 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Wracając do przepisu art. 13 trzeba powiedzieć, że plan nie powinien określać zadań rad narodowych, ale właśnie terenowych organów administracji państwowej. Dlatego też w poprawce zaproponowanej przez posła W. Zakrzewskiego nie można zastąpić organów administracji radami.</u> | |
| 94 | + </div> | |
| 95 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 96 | + <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJanKamiński">Zgadzam się z propozycją zmiany tytułu rozdz. 4 tak, aby uwypuklić, że chodzi o plany społeczno-gospodarcze.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-24.1" who="#PosełJanKamiński">Proponuję następujące sformułowanie art. 13: „Plany wojewódzkie, miejskie i gminne określają cele i kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego regionu uwzględniając zadania działających na tym terenie jednostek”.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-24.2" who="#PosełJanKamiński">Chodzi o to, że plan ma określać kierunki aktywizacji rozwoju terenu i zadania tego nie można sprowadzać do określenia roli rad lub organów administracji terenowej.</u> | |
| 99 | + </div> | |
| 100 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 101 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWładysławKandefer">Przyłączam się do głosów posłów B. Strużka i G. Rejman. Rozdz. 4 skażony jest wieloma niekonsekwencjami. Również wiele można zarzucić pozostałym rozdziałom; np. w rozdziale o planowaniu centralnym nie mówi się nic o przedmiotach planowania. Wydaje się, że projekt wymaga generalnego uporządkowania.</u> | |
| 102 | + </div> | |
| 103 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 104 | + <u xml:id="u-26.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jak się wydaje wyczerpaliśmy już dyskusję ogólną, pora więc przejść do szczegółowych rozstrzygnięć. Wydaje się, że większość dyskutantów opowiada się za zmianą tytułu na: „planowanie społeczno-gospodarcze w województwach, miastach i gminach”. Zwolennikom dotychczasowego tytułu przypominam, że w przyszłości zostanie opracowana ustawa o planowaniu przestrzennym.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-26.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły tytuł proponowany przez posła W. Zakrzewskiego przy 4 głosach przeciw i 1 wstrzymującym się.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-26.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zgłoszono kilka propozycji sformułowania art. 13. Wydaje się, że rozwiązaniem kompromisowym będzie stwierdzenie mówiące, iż „plany wojewódzkie i jednostek stopnia podstawowego określają cele i kierunki rozwoju terenu i zaspokajania potrzeb ludności. Nie można przy tym mówić o kierunkach rozwoju regionu, bo jest to pojęcie wieloznaczne i nie odnoszące się do jednostek stopnia podstawowego.</u> | |
| 107 | + </div> | |
| 108 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 109 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PosełLidiaJackiewiczKozanecka">Proponuję, by zamiast mówić o celach i kierunkach określanych przez plany, wskazać raczej na cele i zadania.</u> | |
| 110 | + </div> | |
| 111 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 112 | + <u xml:id="u-28.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się lepiej mówić o kierunkach, które oczywiście mogą przekształcać się w zadania w zależności od rangi planów.</u> | |
| 113 | + </div> | |
| 114 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 115 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Można też połączyć wszystkie trzy terminy i mówić o celach, kierunkach i zadaniach. Nie należy pomijać zadań, gdyż kierunki są nierozliczalne, podczas gdy z realizacji zadań można organ zobowiązany rozliczyć.</u> | |
| 116 | + </div> | |
| 117 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 118 | + <u xml:id="u-30.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Rozwiązanie zaproponowane przez mojego przedmówcę wydaje się najlepsze.</u> | |
| 119 | + </div> | |
| 120 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 121 | + <u xml:id="u-31.0" who="#PosełStanisławKukuryka">Proponuję nie mówić o planach jednostek stopnia podstawowego, lecz pozostawić plany miejskie i gminne. Takie sformułowanie lepiej brzmi i podkreśla rangę miast i gmin.</u> | |
| 122 | + </div> | |
| 123 | + <div xml:id="div-32"> | |
| 124 | + <u xml:id="u-32.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jednak w takim wypadku trzeba by też wymienić plany miejsko-gminne. Wydaje się więc, że proponowane przeze mnie sformułowanie, zgodne z uwagą posła J. Mastalerczyka jest lepsze.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-32.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 13 w brzmieniu proponowanym przez posła W. Zakrzewskiego przy 2 głosach wstrzymujących się.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-32.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jak rozumiem nie ma zastrzeżeń do ust. 1 art. 14. Gdy idzie o ust. 2 tego artykułu razi mnie sformułowanie mówiące o lokalnej polityce gospodarczej ustalanej w planach wojewódzkich. Obawiam się, że. będzie to rozumiane jak ustalanie zadań dla jednostek stopnia podstawowego. Proponuję więc wykreślić w tym ustępie słowo „lokalna”.</u> | |
| 127 | + </div> | |
| 128 | + <div xml:id="div-33"> | |
| 129 | + <u xml:id="u-33.0" who="#PosełStanisławRostworowski">W art. 14 nie powinno mówić się o planach terytorialnych, jeśli usunęliśmy wyraz „terytorialne” z tytułu tego rozdziału.</u> | |
| 130 | + </div> | |
| 131 | + <div xml:id="div-34"> | |
| 132 | + <u xml:id="u-34.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trzeba w takim razie skreślić słowo „terytorialne” z ust. 1.</u> | |
| 133 | + </div> | |
| 134 | + <div xml:id="div-35"> | |
| 135 | + <u xml:id="u-35.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Wydaje się, że w ust. 2 art. 14 należy pozostawić sformułowanie o polityce lokalnej. Takie stwierdzenie daje gospodarzom terenu poczucie samodzielności.</u> | |
| 136 | + </div> | |
| 137 | + <div xml:id="div-36"> | |
| 138 | + <u xml:id="u-36.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Chodzi jednak nie tylko o danie poczucia samodzielności rządcom województwa, ale i rządcom miast i gmin. Pozostawiając pierwotne sformułowanie godzimy się z sytuacją, w której organa wojewódzkie chciały dyktować miastom i gminom zasady polityki gospodarczej, nie respektując ich samorządności.</u> | |
| 139 | + </div> | |
| 140 | + <div xml:id="div-37"> | |
| 141 | + <u xml:id="u-37.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Sądzę, że nie ma takiego niebezpieczeństwa, gdyż w art. 15, ust. 3 jest mowa o określaniu lokalnych potrzeb ludności w planach miast i gmin.</u> | |
| 142 | + </div> | |
| 143 | + <div xml:id="div-38"> | |
| 144 | + <u xml:id="u-38.0" who="#PosełAlojzyMelich">Uważam, że nie możemy nie odnosić planów wojewódzkich do spraw polityki gospodarczej. Proponuję przyjąć następującą, kompromisowe rozwiązanie: „plany wojewódzkie określają w skali województwa cele społeczne i gospodarcze oraz założenia polityki gospodarczej”.</u> | |
| 145 | + </div> | |
| 146 | + <div xml:id="div-39"> | |
| 147 | + <u xml:id="u-39.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sądzę, że można przyjąć to rozwiązanie.</u> | |
| 148 | + </div> | |
| 149 | + <div xml:id="div-40"> | |
| 150 | + <u xml:id="u-40.0" who="#PosełJózefKijowski">Ponieważ do art. 4 wprowadziliśmy określenie „plany terytorialne” nie możemy go teraz pominąć w art. 14.</u> | |
| 151 | + </div> | |
| 152 | + <div xml:id="div-41"> | |
| 153 | + <u xml:id="u-41.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trzeba więc skreślić sformułowanie „plany terytorialne” w art. 4.</u> | |
| 154 | + </div> | |
| 155 | + <div xml:id="div-42"> | |
| 156 | + <u xml:id="u-42.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Sądzę, że najlepiej będzie mówić o planach terenowych zamiast o planach terytorialnych. Chodzi tu zarówno o art. 4 i 5, jak i dalsze artykuły.</u> | |
| 157 | + </div> | |
| 158 | + <div xml:id="div-43"> | |
| 159 | + <u xml:id="u-43.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sądzę, że będzie to odpowiedni termin. Proponuję w art. 4 i konsekwentnie w dalszych artykułach wprowadzić termin „plany terenowe”. Nie ograniczamy w ten sposób omawianego pojęcia do zakresu obszarowego.</u> | |
| 160 | + </div> | |
| 161 | + <div xml:id="div-44"> | |
| 162 | + <u xml:id="u-44.0" who="#MinisterWładysławBaka">Wyjaśniam, że rozważaliśmy przyjęcie tego terminu, ale odstąpiliśmy od niego, gdyż w literaturze plany terenowe odnosiły się zawsze do gospodarki zarządzanej terenowo. Zgodnie z koncepcją omawianej ustawy, chodzi nam o oddziaływanie władz terenowych na całość gospodarki na ich terenie. Konsekwentnie przyjęliśmy więc termin „plany terytorialne”.</u> | |
| 163 | + </div> | |
| 164 | + <div xml:id="div-45"> | |
| 165 | + <u xml:id="u-45.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Warto w tym miejscu zgłosić generalną uwagę, że powinniśmy wypracować właściwy model obradowania. Na obecnym posiedzeniu komisji nie powinniśmy dyskutować każdego pojęcia budzącego kontrowersje, a jedynie rozstrzygać o generalnych koncepcjach. Proponuję nie kwestionować sformułowań projektu rządowego, gdyż jest on rezultatem gruntownych przemyśleń i dorobku, który akceptujemy.</u> | |
| 166 | + </div> | |
| 167 | + <div xml:id="div-46"> | |
| 168 | + <u xml:id="u-46.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Musimy jednak szukać rozwiązań kompromisowych. Dzisiejsza dyskusja bynajmniej nie była bezpłodna. W tym wypadku mamy do czynienia z pewnymi nawykami stosowania określonej terminologii, które utrudniają nam znalezienie najwłaściwszego terminu. Może należy mówić o terytorialnych planach społeczno-gospodarczego rozwoju?</u> | |
| 169 | + </div> | |
| 170 | + <div xml:id="div-47"> | |
| 171 | + <u xml:id="u-47.0" who="#PosełLonginCegielski">Proponuję po prostu zostawić „plany terytorialne”. Argumentacja ministra W. Baki jest przekonywująca. Pojęcie „plany terytorialne” jest szersze i bardziej nowoczesne.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-47.1" who="#PosełLonginCegielski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) Są to przekonywujące argumenty. Proponuję więc pozostawić określenie „plany terytorialne” zarówno w art. 14, jak i we wcześniejszych artykułach. Proponuję też raz jeszcze wrócić do kwestii tytułu tego rozdziału i niezależnie od wcześniejszych obiekcji pozostawić tytuł z projektu rządowego.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-47.2" who="#PosełLonginCegielski">Komisje przyjęty w głosowaniu propozycje posła W. Zakrzewskiego.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-47.3" who="#PosełLonginCegielski">Następnie przyjęto art. 14 ust. 2 projektu w wersji zaproponowanej przez posła A. Melicha.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-47.4" who="#PosełLonginCegielski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zwrócił uwagę, że w odniesieniu do ust. 3 art. 14 wskazywano, iż może on wiązać nadmiernie jednostki stopnia podstawowego.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-47.5" who="#PosełLonginCegielski">Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR) zaproponował, by w ust. 3 art. 14 zrezygnować ze słów: „dotyczące miast i gmin”, gdyż zadania społeczne i ekonomiczne o znaczeniu ogólnowojewódzkim będą obejmować zagadnienia niezastrzeżone do właściwości miast i gmin.</u> | |
| 177 | + </div> | |
| 178 | + <div xml:id="div-48"> | |
| 179 | + <u xml:id="u-48.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proszę rozważyć wprowadzenie ust. 3a w omawianym artykule w następującym brzmieniu: „Plan wojewódzki winien uwzględniać założenia planów społeczno-gospodarczych jednostek stopnia podstawowego”.</u> | |
| 180 | + </div> | |
| 181 | + <div xml:id="div-49"> | |
| 182 | + <u xml:id="u-49.0" who="#PosełRyszardWojna">Poprawka zaproponowana przez przewodniczącego wydaje się zasadna. Istotne jest podkreślenie konieczności liczenia się w planach wojewódzkich z potrzebami jednostek terytorialnych niższych szczebli. Warto zastanowić się, czy sformułowanie ust. 3 omawianego artykuły nie jest objęte przez to, o czym mowa w ust. 2.</u> | |
| 183 | + </div> | |
| 184 | + <div xml:id="div-50"> | |
| 185 | + <u xml:id="u-50.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Art. 14 ust. 3 wskazuje na obszar zadań planu wojewódzkiego. Wprawdzie można to wyinterpretować z innych przepisów, ale wydaje się, że odpowiednie sformułowanie powinno pozostać w tekście ustawy.</u> | |
| 186 | + </div> | |
| 187 | + <div xml:id="div-51"> | |
| 188 | + <u xml:id="u-51.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Zastanawiam się nad uwzględnieniem tej sprawy w ust. 6 omawianego artykułu, który mówi o uchwalaniu planu społeczno-gospodarczego przez wojewódzką radę narodową. Plan taki powinien uwzględniać zarówno założenia planów centralnych, jak i lokalnych.</u> | |
| 189 | + </div> | |
| 190 | + <div xml:id="div-52"> | |
| 191 | + <u xml:id="u-52.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Trzeba brać pod uwagę organizację i technikę planowania. Dotychczas plan wojewódzki był zawsze wytyczną planowania terenowego. Jeśli zmienimy to, wówczas plan centralny powinien powstawać poczynając od szczebla terenowego.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-52.1" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) Procesy oddziaływania planu centralnego na plany wojewódzkie i oddziaływania planów terenowych na plan centralny powinny znaleźć wyraz w projektowanej ustawie. Technika tego oddziaływania, to inne zagadnienie. Uważam za możliwe przesunięcie dyskutowanego zapisu do. ust. 6 art. 14.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-52.2" who="#PosełTadeuszHaładaj">Po przerwie w obradach, przystąpiono do dyskusji nad art. 12 projektowanej ustawy. Posłowie otrzymali na piśmie dwie wersje tego artykułu. Wersja pełnomocnika rządu ds. reformy gospodarczej brzmiała: „1. NPSG stanowi podstawę kształtowania polityki cen, polityki budżetowej i terenowej, polityki płac i regulacji dochodów przedsiębiorstw oraz polityki inwestycyjnej i handlu zagranicznego. W tym celu niezbędne jest dostosowanie planowych zadań rzeczowych do zdolności systemu finansowego państwa, a zwłaszcza zapewnienie wzajemnej zgodności między centralnymi planami finansowymi, takimi jak: bilans finansowy państwa, budżet państwa, plan kredytowy, bilans dochodów i wydatków pieniężnych ludności i bilans płatniczy a NPSG. 2. Centralne plany finansowe służą do zapewnienia wewnętrznej równowagi pieniężnej i równowagi płatniczej państwa, finansowej weryfikacji i koordynacji rzeczowych procesów gospodarczych oraz kształtowania polityki pieniężno-kredytowej zgodnie z możliwościami finansowymi i planowanymi kierunkami oraz proporcjami rozwoju gospodarczego. 3. Centralne plany finansowe, o których mowa w ust. 1, opracowuje się na podstawie odrębnych ustaw”.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-52.3" who="#PosełTadeuszHaładaj">Wersja poseł Krystyny Jandy-Jendrośki:</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-52.4" who="#PosełTadeuszHaładaj">„1. Integralną częścią systemu planowania są plany finansowe.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-52.5" who="#PosełTadeuszHaładaj">2. Plany finansowe są wzajemnie ściśle powiązane z NPSG i CPR w celu zapewnienia realności planowania.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-52.6" who="#PosełTadeuszHaładaj">3. Planowanie finansowe służy:</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-52.7" who="#PosełTadeuszHaładaj">a) sygnalizowaniu zagrożeń naruszenia równowagi pieniężnej jakie wynikać mogą z projektowanego zakresu zadań,</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-52.8" who="#PosełTadeuszHaładaj">b) koordynacji i weryfikacji wersji projektów narodowego planu społeczno-gospodarczego i centralnego planu rocznego,</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-52.9" who="#PosełTadeuszHaładaj">c) analizie i kontroli realizacji tych planów.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-52.10" who="#PosełTadeuszHaładaj">4. Centralnymi planami finansowymi są: bilans finansowy państwa, budżet państwa, plan kredytowy, bilans pieniężnych przychodów i wydatków ludności, plan obrotów płatniczych z zagranicą (bilans płatniczy).</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-52.11" who="#PosełTadeuszHaładaj">5. Bilans finansowy państwa jako plan analityczny określa zdolność finansowania przez system finansowy zadań planowych w zakresie rozwoju gospodarki uspołecznionej, działalności państwa w sferze nieprodukcyjnej, a zwłaszcza usług i świadczeń społecznych, oraz kredytowania ludności i gospodarki nieuspołecznionej.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-52.12" who="#PosełTadeuszHaładaj">6. Bilans finansowy państwa sporządzą się dla okresu 5-letniego oraz okresów rocznych. Pozostałe plany finansowe są sporządzane na okresy roczne, natomiast dla okresów wieloletnich opracowywane są prognozy odpowiadające zakresem odpowiednim planom. 7. Budżet państwa jest podstawowym operatywnym i zbiorczym planem finansowym państwa, wzajemnie powiązanych z CPR. Zakres, strukturę i układ budżetu państwa oraz procedurę sporządzania i uchwalania budżetu państwa określają przepisy prawa budżetowego”.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-52.13" who="#PosełTadeuszHaładaj">Ponadto zostałyby uregulowane zagadnienia planu kredytowego, bilansu pieniężnego przychodów i wydatków ludności oraz planu obrotów płatniczych z zagranicą. Propozycja nawiązuje do wyników prac podkomisji.</u> | |
| 205 | + <u xml:id="u-52.14" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) stwierdziła, że art. 12, dotyczy planowania finansowego. Trudno więc precyzować w tym artykule co to jest narodowy plan społeczno-gospodarczy. W artykule tym należy podkreślić realność planowania i zaakcentować aktywną rolę finansów. Art. 12 powinien dawać obraz planowania finansowego.</u> | |
| 206 | + </div> | |
| 207 | + <div xml:id="div-53"> | |
| 208 | + <u xml:id="u-53.0" who="#MinisterWładysławBaka">Tworzymy nową jakość gospodarczą. NPSG powinien być planem wiodącym, ustalającym linię polityki gospodarczej. W warunkach samodzielności przedsiębiorstw, ważne jest bezpośrednie określenie polityki gospodarczej w planie. Odpowiednie ustawy węgierska i jugosłowiańska wskazują, że jeśli gospodarka ma funkcjonować na zasadzie samodzielności przedsiębiorstw, to musi istnieć możliwość włączenia do planu instrumentów ekonomicznych; innej drogi nie ma. W przedstawionej przeze mnie propozycji, realność planu została w pełni uchwycona. System finansowy może służyć sprawdzeniu zdolności finansowej przedsiębiorstw. Inną sprawą jest określenie zasad emisji, ale to nie należy do projektowanej ustawy. Wątpliwości budzi wyodrębnienie w wersji podkomisji tylko niektórych funkcji planowania finansowego, czy też definiowania poszczególnych planów. Nie możemy formułować definicji prawnych. Wymagałoby to rozwinięcia. W przedstawionej przeze mnie wersji, art. 12 został dostosowany do NPSG z zaznaczeniem wiodącej roli planu 5-letniego. W ust. 2 tego artykułu podkreślono szczególne znaczenie planowania finansowego.</u> | |
| 209 | + </div> | |
| 210 | + <div xml:id="div-54"> | |
| 211 | + <u xml:id="u-54.0" who="#PosełStanisławKukuryka">Proponuję rozwiązanie kompromisowe: przyjąć ust. 1 w wersji ministra Baki, skracając ostatnie zdanie. Następnie powinniśmy zaakceptować pkt 2 wersji poseł K. Jandy-Jendrośki. Propozycja ta przekonuje, ponieważ tworzy ona spójny system.</u> | |
| 212 | + </div> | |
| 213 | + <div xml:id="div-55"> | |
| 214 | + <u xml:id="u-55.0" who="#PosełJózefKijowski">Zarówno propozycja ministra W. Baki jak i poseł K. Jandy-Jendrośki nie rozwiązuje wątpliwości zgłoszonych w dyskusji. Wydaje się, że należałoby ograniczyć się do zamieszczenia ust. 3 z wersji ministra W. Baki. W ustępie tym mowa, że centralne plany finansowe opracowuje się na podstawie odrębnych ustaw. Nie jest to jednak propozycja realna. Wersja ministra W. Baki ma charakter pozytywnej deklaracji nie mającej merytorycznego znaczenia; opowiadam się za tą wersją.</u> | |
| 215 | + </div> | |
| 216 | + <div xml:id="div-56"> | |
| 217 | + <u xml:id="u-56.0" who="#PosełLonginCegielski">Obie wersje zawierają wartościowe elementy, różnią się jednak stopniem szczegółowości. Opowiadam się za tym, by przyjąć za podstawę skróconą wersję ministra W. Baki. Propozycja poseł K. Jandy-Jendrośki wskazuje w swej treści też na potrzebę zamieszczenia ust. 3 w brzmieniu przedłożonym przez ministra W. Bakę. Można formułować szczegółowe rozwiązania, ale czy należy to czynić w ustawie mającej ogólny charakter?</u> | |
| 218 | + </div> | |
| 219 | + <div xml:id="div-57"> | |
| 220 | + <u xml:id="u-57.0" who="#PosełBolesławStrużek">Opowiadam się za wersją ministra W. Baki. Proponuję jednak, by jako ustęp 1 zamieścić punkt 1 propozycji poseł K. Jandy-Jendrośki. W ten sposób całość miałaby 4 ustępy. Należy zapisać w tym artykule, że NPSG stanowi podstawę kształtowania nie tylko polityki płac, lecz także innych dochodów ludności. Jest to szczególnie istotne. Trzeba skreślić wyraz „zdolności” w zdaniu mówiącym o dostosowaniu planowanych zadań rzeczowych do „zdolności systemu finansowego państwa”. Należy też zaznaczyć w ust. 1 według wersji ministra W. Baki, że chodzi nie tylko o NPSG, ale także o centralny plan roczny.</u> | |
| 221 | + </div> | |
| 222 | + <div xml:id="div-58"> | |
| 223 | + <u xml:id="u-58.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Ujęcie pkt 1 zgodnie z propozycją posłanki K. Jandy-Jendrośki („Integralną częścią systemu planowania są plany finansowe”) zyskało już uznanie i ja również się za nim opowiadam. Trafne jest zwłaszcza nawiązanie do pojęcia systemu planowania. Co do pozostałej części art. 12 zgadzam się z propozycją posła B. Strużka. Równocześnie jednak uważam, że o ile problematyka planu kredytowego, bilansu pieniężnych przychodów i wydatków ludności oraz bilansu płatniczego powinna zostać określona w odrębnych ustawach, o tyle dla realizacji zasady zgodności planowania finansowego i rzeczowego niezbędne jest, aby wydobyć z propozycji posłanki K. Jandy-Jendrośki elementy dotyczące bilansu finansowego państwa, uwzględniając je w tekście art. 12 i odpowiednio przekształcając ust. 1 i 2 propozycji ministra W. Baki. Proponuję też - inaczej niż poseł B. Strużek - pozostawić sformułowanie zawarte w ust. 1 tego tekstu, mówiące o „dostosowaniu planowanych zadań rzeczowych do zdolności systemu finansowego państwa”. Idzie tu bowiem nie o to, co teoretycznie można by sobie wyobrazić, lecz o faktyczne zdolności państwa w konkretnej sytuacji.</u> | |
| 224 | + </div> | |
| 225 | + <div xml:id="div-59"> | |
| 226 | + <u xml:id="u-59.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Nie może być tak, że najpierw ustala się plan rzeczowy, a później poszukuje środków na ich pokrycie, jak było w latach siedemdziesiątych. Chodzi o to, żeby najpierw ustalić możliwości finansowe.</u> | |
| 227 | + </div> | |
| 228 | + <div xml:id="div-60"> | |
| 229 | + <u xml:id="u-60.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">To mnie przekonuje. Wycofuję wniosek.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-60.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Poseł Longin Cegielski (ZSL) zaproponował kolejną kompromisową wersję art. 12: Ustęp pierwszy jak w wersji poseł K. Jandy-Jendrośki (patrz wyżej). Ustęp drugi - zdanie pierwsze: „Plany finansowe są wzajemnie powiązane z NPSG i CPR w celu zapewnienia realności planowania” oraz zdanie drugie z ust. 1 w wersji ministra. W. Baki: „W tym celu niezbędne jest dostosowanie planowanych zadań rzeczowych do zdolności systemu finansowego państwa, a zwłaszcza zapewnienie wzajemnej zgodności między centralnymi planami finansowymi takim jak: bilans finansowy państwa, budżet państwa, plan kredytowy, bilans dochodów i wydatków pieniężnych ludności i bilans płatniczy, a NPSG”. Ustęp trzeci i czwarty - odpowiednio zredagowany ust. 2 i 3 projektu ministra W. Baki: „3. Centralne plany finansowe służą zapewnieniu wewnętrznej równowagi pieniężnej i równowagi płatniczej państwa, finansowej weryfikacji i koordynacji rzeczowych procesów gospodarczych oraz kształtowania polityki pieniężno-kredytowej zgodnie z możliwościami finansowymi i planowanymi kierunkami oraz proporcjami rozwoju gospodarczego. 4. Centralne plany finansowe określają przepisy odrębnych ustaw”.</u> | |
| 231 | + </div> | |
| 232 | + <div xml:id="div-61"> | |
| 233 | + <u xml:id="u-61.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Najbardziej precyzyjna z przedstawionych w dyskusji jest wersja posła L. Cegielskiego, dlatego ją poddaję pod głosowanie jako pierwszą.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-61.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">W głosowaniu Komisje przyjęły tę wersję.</u> | |
| 235 | + <u xml:id="u-61.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Uznano równocześnie, że w związku z przyjęciem zapisu art. 12, w którym nie rozdziela się problematyki planowania finansowego i rzeczowego - zostaje także przyjęty art. 7 w brzmieniu przedłożenia rządowego.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-61.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) poinformował o odbytym w przerwie posiedzeniu prezydiów komisji. Proponuje się odbycie dziś dyskusji jedynie nad art. 28 i 29 projektu ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym, które rozstrzygają o innych postanowieniach tego projektu. Następnie prace nad nim kontynuowałaby podkomisja, zaś kolejne posiedzenie trzech Komisji dla przedyskutowania i ostatecznego przyjęcia projektu ustawy odbyłoby się 19 bm.</u> | |
| 237 | + </div> | |
| 238 | + <div xml:id="div-62"> | |
| 239 | + <u xml:id="u-62.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jak mówiłem o tym wczoraj, istnieją wątpliwości dotyczące roli Komisji Planowania jako organu ponadresortowego. Przyjęcie art. 12 częściowo obawy tę rozwiewa, lecz w dalszym ciągu z art. 28 i 29 wynika nadrzędna rola Komisji Planowania w stosunku do ministrów. W istocie rzeczy, art. 29 ust. 3 wymienia kompetencje ministra do spraw planowania.</u> | |
| 240 | + </div> | |
| 241 | + <div xml:id="div-63"> | |
| 242 | + <u xml:id="u-63.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Jeśli ustaliliśmy, że ustawa ma dotyczyć zarówno planowania rzeczowego jak i finansowego, to konsekwentnie w art. 28 ust. 1 należy stwierdzić, że naczelnymi organami administracji państwowej w sprawach planowania są: Komisja Planowania, minister finansów i prezes NBP.</u> | |
| 243 | + </div> | |
| 244 | + <div xml:id="div-64"> | |
| 245 | + <u xml:id="u-64.0" who="#PosełZbigniewGertych">Jaki jest aktualny stan prac nad projektem ustawy o Radzie Ministrów?</u> | |
| 246 | + </div> | |
| 247 | + <div xml:id="div-65"> | |
| 248 | + <u xml:id="u-65.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W stadium dyskusji.</u> | |
| 249 | + </div> | |
| 250 | + <div xml:id="div-66"> | |
| 251 | + <u xml:id="u-66.0" who="#MinisterWładysławBaka">To bardzo precyzyjne określenie.</u> | |
| 252 | + </div> | |
| 253 | + <div xml:id="div-67"> | |
| 254 | + <u xml:id="u-67.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ustawa o Radzie Ministrów winna posiadać charakter strukturalno-organizacyjny, a nie merytoryczny. Obok tego organizacja każdego naczelnego organu państwowego winna być regulowana osobną ustawą. Z tego powodu mam wątpliwości, czy w ustawie o planowaniu należy określić bliżej zadania Komisji Planowania. Proponuję, aby art. 28 ust. 1 otrzymał brzmienie następujące: „Naczelnym organem administracji państwowej w sprawach planowania - poza zakresem planowania finansowego - jest Komisją Planowania przy Radzie Ministrów. Kompetencje w zakresie planowania finansowego określają odrębne ustawy”.</u> | |
| 255 | + </div> | |
| 256 | + <div xml:id="div-68"> | |
| 257 | + <u xml:id="u-68.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Zapiszmy jednak wyraźnie, że chodzi o ministra finansów i prezesa NBP.</u> | |
| 258 | + </div> | |
| 259 | + <div xml:id="div-69"> | |
| 260 | + <u xml:id="u-69.0" who="#MinisterWładysławBaka">Nie leży w intencjach rządu czynienie z Komisji Planowania jakiegoś super rządu. Ma być to organ o funkcjach określonych w zatwierdzonych przez Sejm „Kierunkach reformy gospodarczej”. Bliżej o tym organie zostanie powiedziane w ustawie o Komisji planowania i rozporządzeniu o szczegółowym zakresie jej działania.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-69.1" who="#MinisterWładysławBaka">Oponuję przeciw proponowanej zmianie art. 28. Obok planowania społeczno-gospodarczego o charakterze kompleksowym, mamy do czynienia w rządzie z różnymi postaciami planowania funkcjonalnego, np. plan zatrudnienia - przyjmowany przez ministra pracy, płac i spraw socjalnych, albo rozwoju nauki i techniki, za który odpowiada minister nauki. Obok tego musi być jednak naczelny organ administracji odpowiedzialny za całość problematyki i ma być nim właśnie Komisja Planowania. Sądzę, iż rozpatrywany problem może zostać uwzględniony przez dodanie na końcu art. 29 zdania stwierdzającego, iż minister finansów i prezes NBP we współdziałaniu z przewodniczącym. Komisji Planowania zapewnią wzajemną zgodność planów finansowych, NPSG i planów rocznych.</u> | |
| 262 | + </div> | |
| 263 | + <div xml:id="div-70"> | |
| 264 | + <u xml:id="u-70.0" who="#PosełLonginCegielski">Na podstawie mojego wieloletniego uczestnictwa znam pracę Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i podzielani pogląd, że nie może być ona instytucją kierującą rządem, ani ministrami, jak to było. Trzeba dać temu wyraz. Potrzebne będzie sformułowanie zabezpieczające uczestnictwo ministerstw finansów oraz pracy, płac i spraw socjalnych i innych resortów w planowaniu, Kolejna uwaga dotyczy pominięcia spółdzielczości. Głos mają ministrowie, wojewodowie i prezydenci, a gdzie centralne organy spółdzielcze? Inny ustęp projektu mówi, że przewodniczący Komisji Planowania analizuje przebieg wykonania planu. Jest to zapis niefortunny. Trzeba uprzednio powiedzieć, że organizuje on tę analizę.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-70.1" who="#PosełLonginCegielski">Dalszy problem, to poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jak wyrazić równość wobec planowania przy zachowaniu koordynującej roli przewodniczącego Komisji Planowania wobec resortów. Kto ma rozstrzygać spory? Dotychczas czynił to sam przewodniczący Komisji Planowania. Niech mi kto da przykład sprawy, kiedy rząd obalił dyktat przewodniczącego Komisji Planowania. Nie waham się użyć słowa „dyktat”. Potrzebny jest zapis, w myśl którego Rada Ministrów rozstrzyga problemy wynikające z różnic poglądów. Dopiero uwzględnienie tego pozwoli przyjąć propozycje podkomisji.</u> | |
| 266 | + </div> | |
| 267 | + <div xml:id="div-71"> | |
| 268 | + <u xml:id="u-71.0" who="#PosełJózefKijowski">Komisja Planowania, z mocy jej powołania, jest naczelnym organem administracji państwowej. Nie możemy dopuścić do jej nadrzędności. Nie możemy też zapisać, że współnaczelnymi organami są minister finansów itd. Można zgodzić się na skreślenie ustępu 1 art. 28. Wówczas dotychczasowy ust. 2 w powiązaniu z art. 29 dość precyzyjnie określa zadania Komisji Planowania, resortów, wojewodów. Gestie koordynacyjne między Komisją Planowania a Ministerstwem Finansów wynikające z innych ustaw mogą być określane w przygotowywanej ustawie o Radzie Ministrów Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.): Nie zgadzam się z ministrem W. Baką; nie można porównywać planu finansowego z planem rozwoju nauki i techniki. Wszystkie plany rzeczowe mieszczą się w NPSG, wszystkie one są domeną Komisji Planowania, a domeną ministra finansów jest planowanie finansowe, plus to, co przeszło do prezesa NBP. Plany finansowe nie mają charakteru podrzędnego.</u> | |
| 269 | + </div> | |
| 270 | + <div xml:id="div-72"> | |
| 271 | + <u xml:id="u-72.0" who="#PosełZdzisławGertych">Uważam, że powinniśmy przyjąć to, co rząd chce sobie sam nałożyć. Ustawa nie powinna wkraczać w spory kompetencyjne, ani ustalać jakie funkcje rząd powierza Komisji Planowania. Rozstrzyganie między resortami zostawmy rządowi. Komisja Planowania musi zmienić zasady swego działania wobec wprowadzania reformy gospodarczej, ale pozostanie mózgiem, opracowującym strategiczne kierunki rozwoju gospodarki narodowej. Z tego względu musi mieć uprawnienia w stosunku do ministrów, chociażby po to, by uzyskać niezbędne dane. Dodać wypada. że zgodnie z przyjętym od lat porządkiem. Komisja Planowania i jej przewodniczący mają też zadania w stosunku do rozmówców zagranicznych występując w imieniu całego rządu. To także należy brać pod uwagę. Jestem za sformułowaniem posła J. Kijowskiego, by ewentualnie opuścić ust. 1, pozostawiając rządowi sprawę usytuowania Komisji Planowania.</u> | |
| 272 | + </div> | |
| 273 | + <div xml:id="div-73"> | |
| 274 | + <u xml:id="u-73.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Na dyskusji ciąży praktyka, błędy przypisywane Komisji Planowania, błędy, które popełniła i których nie popełniła. Zgadzam się z posłem Z. Gertychem i jestem za zapisem proponowanym przez rząd. Doświadczenie mówi o tym, że wielu sprawom można zapobiec. Są też inne ustawy, które będą powodowały określone ograniczenia. W każdym razie, trzeba zapisać rolę wiodącą i koordynacyjną Komisji Planowania w stosunku do innych resortów. Bez tego, Komisja Planowania nie będzie w stanie odpowiedzieć np. na pytanie o rezerwy w zatrudnieniu, bo żaden minister nie będzie chciał tych danych udzielić. Komisja Planowania musi dysponować odpowiednią wiedzą odnośnie niektórych aspektów gospodarki kraju. Musi być koordynowana polityka zatrudnienia czy płac, ktoś musi przestrzegać w tych dziedzinach ogólnej polityki państwa, bilansować i dawać propozycję rozwiązań. Powinniśmy też wyraźnie powiedzieć, że chodzi o rolę koordynacyjną w stosunku do resortów przemysłowych i problemowych.</u> | |
| 275 | + </div> | |
| 276 | + <div xml:id="div-74"> | |
| 277 | + <u xml:id="u-74.0" who="#PosełBolesławStrużek">Komisja Planowania powinna być sztabem ekonomicznym rządu i jako taka musi być usytuowana przy Radzie Ministrów. Jest to absolutnie słuszne. Proponuję, by do ust. 1 art. 28, mówiącego, że jest to naczelny organ administracji państwowej w sprawach planowania, dodać słowa: „a w sprawach planowania finansowego - minister finansów i prezes NBP”. Popieram też wniosek posła L. Cegielskiego, by w artykułach 28 i 29 wymienić również prezesów centralnych związków spółdzielczych.</u> | |
| 278 | + </div> | |
| 279 | + <div xml:id="div-75"> | |
| 280 | + <u xml:id="u-75.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Generalnie przyjmuję punkt widzenia, któremu dał wyraz poseł Z. Gertych, mówiąc, że rząd jest odpowiedzialny za organizację wewnętrzną. Mam uwagi do art. 28: gdyby Komisja Planowania była tylko sztabem, organem pomocniczym Rady Ministrów, sprawa byłaby prosta. Jeżeli ma być naczelnym organem administracji państwowej, ust. 1 jest niezbędny. Inaczej, Komisja Planowania byłaby konstrukcją podresortową. Proponuję więc następujące sformułowanie ust. 1: „Naczelnym organem administracji państwowej, organizującym pracę w zakresie planowania gospodarczego i koordynującym z ministrem finansów i prezesem NBP prace w zakresie planowania finansowego jest Komisja Planowania”. Resztę zawiera art. 29, który ewentualnie należy uściślić. Trzeba tutaj usytuować także banki.</u> | |
| 281 | + </div> | |
| 282 | + <div xml:id="div-76"> | |
| 283 | + <u xml:id="u-76.0" who="#PosełJanKamiński">Na cały problem chciałbym spojrzeć od strony praktycznej. Radzie Ministrów potrzebny jest organ przygotowujący materiały w sposób skoordynowany, w celu ustalania kierunków i proporcji planu. Mimo przykrych doświadczeń, trzeba na sprawę spojrzeć od strony instytucji, a nie rozwiązań osobowych. Mam tu pogląd zbieżny z propozycją posła Z. Czeszejko-Sochackiego z tym, że proponuję, by w punkcie 1 art. 28 zapisać, iż naczelnym organem administracji państwowej w sprawie organizacji i koordynacji planowania społeczno-gospodarczego jest Komisja Planowania przy Radzie Ministrów, bez podkreślania funkcji ministra finansów i prezesa NBP, gdyż funkcje te będą wynikały z zakresu ich działania. Konieczne jest wyeksponowanie roli koordynacyjnej Komisji Planowania w odniesieniu do resortu pracy, płac i spraw socjalnych lub innych resortów, a także odnośnie powiązania przemysłu, handlu i rolnictwa. Sprawy sporne między przewodniczącym Komisji Planowania, ministrem finansów czy prezesem NBP powinny być rozstrzygane przez Radę Ministrów.</u> | |
| 284 | + </div> | |
| 285 | + <div xml:id="div-77"> | |
| 286 | + <u xml:id="u-77.0" who="#PosełStanisławKukuryku">Również mój pogląd jest zbieżny z poprawką posła Z. Czeszejko-Sochackiego. Jestem też za uwzględnieniem wniosku posła L. Cegielskiego odnośnie prezesów centralnych związków spółdzielczych.</u> | |
| 287 | + <u xml:id="u-77.1" who="#PosełStanisławKukuryku">Z. Czeszejko-Sochackiego, ale ust. 2 art. 28 wymienia plany perspektywiczne, NPSG i CPR, natomiast w art. 12 wymieniliśmy wszystkie plany finansowe. Trzeba powiedzieć, do czyjego zakresu działania należy opracowywanie tych planów, Poseł Zbigniew Gertych (PZPR): W ust. 2 art. 28 mówimy tylko o zadaniach Komisji Planowania, bo ten artykuł dotyczy tylko tego organu. Tu nie mówi się o ministrze finansów. Jednocześnie wycofuję się ze stwierdzenia, że byłbym przeciwny ust. 1. art. 28: Komisja Planowania musi mieć status naczelnego organu administracji państwowej.</u> | |
| 288 | + </div> | |
| 289 | + <div xml:id="div-78"> | |
| 290 | + <u xml:id="u-78.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Chciałbym zaprezentować następujące sformułowanie art. 28: „Ust. 1. Naczelnym organem administracji państwowej w zakresie planowania jest Komisja Planowania przy Radzie Ministrów. Ust. 2. Właściwość w zakresie planowania pozostająca w kompetencji innych naczelnych organów, a w szczególności kompetencje ministra finansów oraz prezesa NBP zabezpieczają odrębne ustawy. Ust. 3. Rada Ministrów rozstrzyga ewentualne spory między resortami w zakresie planowania”. Wtedy aktualny tekst ust. 2 i 3 art. 28 staje się odrębnym artykułem. Art. 29 należałoby uzupełnić wzmianką dotyczącą władz centralnych związków spółdzielczych.</u> | |
| 291 | + </div> | |
| 292 | + <div xml:id="div-79"> | |
| 293 | + <u xml:id="u-79.0" who="#MinisterWładysławBaka">Propozycja posła W. Zakrzewskiego jest do przyjęcia. Może tylko należałoby jednoznacznie wyjaśnić w ust. 1, że Komisja Planowania jest naczelnym organem administracji państwowej w sprawach „planowania społeczno-gospodarczego”. Art. 29 powinien być uzupełniony wzmianką dotyczącą harmonizowania planów finansowych z planem społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 294 | + </div> | |
| 295 | + <div xml:id="div-80"> | |
| 296 | + <u xml:id="u-80.0" who="#PosełLonginCegielski">Może warto dopisać ust. 2 art. 29 mówiący, że Rada Ministrów rozstrzyga o wyborze propozycji zgłaszanych do NPSG i CRP przez organizacje spółdzielcze.</u> | |
| 297 | + </div> | |
| 298 | + <div xml:id="div-81"> | |
| 299 | + <u xml:id="u-81.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie przyjmujmy kwestii sporów kompetencyjnych jako zapisu ustawy. W sporach tych Rada Ministrów podejmuje odpowiednie uchwały. Jestem zdania, że należy pominąć sprawę rozstrzygania sporów.</u> | |
| 300 | + </div> | |
| 301 | + <div xml:id="div-82"> | |
| 302 | + <u xml:id="u-82.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Tak więc kwestia wyboru sformułowania zapisu (według propozycji posła L. Cegielskiego lub mojej) będzie zadaniem dla podkomisji.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-82.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje, przy jednym głosie przeciw, przyjęły propozycję doprecyzowania art. 12 przez podkomisję, która odredaguje też całość dokumentu.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-82.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Po przerwie, przewodnictwo obrad objął poseł Zbigniew Gertych (PZPR).</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-82.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych przedstawiła poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.).</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-82.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Mówczyni podkreśliła, że system finansowy przedsiębiorstw państwowych jest tylko jednym z elementów systemu finansowego państwa. Regulacja systemu finansowego przedsiębiorstw stanowi konkretyzację zasad samorządności, samodzielności i samofinansowania przedsiębiorstw, wynikających z ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Z tego też względu, omawiana ustawa musi być zgodna z ustawą o przedsiębiorstwach, jak też z pozostałymi ustawami dotyczącymi reformy gospodarczej.</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-82.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Członkowie podkomisji brali udział w dyskusji społecznej nad projektem ustawy o gospodarce finansowej, korzystali z uwag organizacji społecznych, stowarzyszeń i ekspertów.</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-82.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">W wyniku dyskusji, podkomisja przeanalizowała zasadność licznych delegacji dla Rady Ministrów zawartych w projekcie ustawy. Z części tych delegacji postanowiono zrezygnować. Ponadto przyjęto zasadę wyrażoną w art. 39a, że rozporządzenia Rady Ministrów wydawane są po zasięgnięciu opinii sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-82.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">Szczególnie wiele pracy włożyła podkomisja w regulacje dotyczące funduszy przedsiębiorstw. Proponujemy wprowadzić pewną modyfikację struktury ustawy, przesuwając dotychczasowy rozdział 5 (fundusze przedsiębiorstw) przed rozdział 3. Zdecydowaliśmy się też na ograniczenie liczby funduszy, co stanowi konsekwencję zasady samodzielności przedsiębiorstw. Podkomisja proponuje wyodrębnić 5 funduszy.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-82.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podkomisja zdecydowała się nie wprowadzać zasadniczych zmian do regulacji funduszu statutowego, zawartych w projekcie rządowym. W sprawie tego funduszu otrzymywaliśmy wielokrotnie materiały od pana Szumskiego z BUMAR-u. Traktuje on ten fundusz jako zobowiązanie przedsiębiorstwa w stosunku do skarbu państwa. Ponieważ propozycja ta wydawała nam się dyskusyjna, poprosiliśmy niezależnych ekspertów z SGPiS o wyrażenie opinii w tym względzie. Również ta opinia była negatywna w stosunku do propozycji.</u> | |
| 311 | + <u xml:id="u-82.9" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wiele kontrowersji wzbudziła kwestia, czy fundusz rezerwowy powinien mieć charakter obligatoryjny, czy fakultatywny. W związku z formułą „trzech S” uznaliśmy za konieczne stworzenie zabezpieczenia strat wynikłych z działalności przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie obligatoryjnego funduszu rezerwowego. Przewiduje się równocześnie możliwość przekazywania części tego funduszu, po spełnieniu określonych warunków, na rzecz innych funduszy.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-82.10" who="#PosełWitoldZakrzewski">Kolejną rozważaną kwestią była obligatoryjność odpisów z zysku na fundusz rozwoju. W dyskusji wyrażono obawę, że przedsiębiorstwa dzieląc zysk będą zainteresowane wyłącznie zwiększaniem funduszu na nagrody i premie dla załogi. Uznaliśmy, że zasada samodzielności przedsiębiorstw nakazuje pozostawienie do ich uznania, czy będą zwiększać swój fundusz rozwoju, co jest warunkiem ich działalności inwestycyjnej. Proponujemy więc uznać fundusz rozwoju za fakultatywny i tworzyć go z odpisów amortyzacyjnych i podziału zysku.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-82.11" who="#PosełWitoldZakrzewski">W stosunku do funduszu socjalnego i mieszkalnego, proponujemy objęcie tym ostatnim rencistów i emerytów.</u> | |
| 314 | + <u xml:id="u-82.12" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wiele dyskusji wzbudziło finansowanie postępu naukowo-technicznego. Eksperci z NOT opowiadali się za obligatoryjnością stosownego funduszu. Projekt rządowy przewidywał dowolność tworzenia tego funduszu, przy czym Rada Ministrów może określić, w których przedsiębiorstwach jego stworzenie jest obligatoryjne. Podkomisja proponuje sprecyzować w ustawie, jakich przedsiębiorstw to dotyczy. Ponadto proponujemy rozszerzenie źródeł finansowania wydatków na postęp techniczno-ekonomiczny, w szczególności na prace badawczo-rozwojowe. Proponujemy też finansowanie prac wdrożeniowych bezpośrednio w ciężar kosztów, a wydatków inwestycyjnych wyłącznie z funduszu rozwoju. Ponadto, podkomisja przewiduje możliwość rozliczania w czasie kosztów prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-82.13" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponujemy jednoznacznie stwierdzić, że fundusz aktywizacji zawodowej jest funduszem centralnym i w związku z tym nazwać go Państwowym Funduszem Aktywizacji Zawodowej. Zasady tworzenia i wykorzystania tego funduszu określi odrębna ustawa, przy czym do czasu jej wydania będzie obowiązywać przygotowana już uchwała Rady Ministrów.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-82.14" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 29 ust. 2 przewidujemy rozszerzenie możliwości prowadzenia przez przedsiębiorstwa handlu zagranicznego poprzez umożliwienie im zaciągania kredytów transakcyjny w bankach lub u dostawców zewnętrznych, za zgodą ministra handlu zagranicznego i w porozumieniu z ministrem finansów.</u> | |
| 317 | + <u xml:id="u-82.15" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podkomisja opowiada się za zmianą tytułu rozdziału 7 na: „Finansowanie środków trwałych”. Dotychczas w projekcie ustawy występuje luka, gdyż nie reguluje się kwestii amortyzacji jako elementu kosztów. Przedstawiamy też pod dyskusję propozycję finansowania remontów środków trwałych. Zgłoszone zostały dwie propozycje, z których jedna mówi, że remonty te byłyby finansowane w ciężar kosztów, a druga - że z funduszu rozwoju.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-82.16" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podkomisja proponuje wprowadzić do systemu finansowego przedsiębiorstw systemu wyrównawczego cen. Chodzi o to, że w różnych przedsiębiorstwach produkowane są takie same towary, których cena urzędowa jest stała, podczas gdy koszt ich produkcji jest różny ze względu na zróżnicowane wyposażenie przedsiębiorstw.</u> | |
| 319 | + </div> | |
| 320 | + <div xml:id="div-83"> | |
| 321 | + <u xml:id="u-83.0" who="#PosełZbigniewGertych">Proponuję obecnie przejść do głosowania nad poszczególnymi artykułami. W art. 1 proponowane są jedynie dwie drobne poprawki redakcyjne, a do art. 2 nie zostały zgłoszone żadne poprawki.</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-83.1" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje jednomyślnie przyjęły art. 1 i 2.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-83.2" who="#PosełZbigniewGertych">Następnie poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) odczytała art. 3 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 324 | + </div> | |
| 325 | + <div xml:id="div-84"> | |
| 326 | + <u xml:id="u-84.0" who="#PosełAlojzyMelich">W ust. 2 słusznie skreślono wyrazy: „tej sprzedaży”. Wydaje się jednak, że po wyrazach: „koszty własne” należy dodać: „i sprzedaży”. Chodzi o to, że także przedsiębiorstwa produkcyjne ponoszą niektóre koszty sprzedaży.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-84.1" who="#PosełAlojzyMelich">Komisje jednomyślnie przyjęły art. 3 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję wraz z poprawką zgłoszoną przez posła A. Melicha.</u> | |
| 328 | + </div> | |
| 329 | + <div xml:id="div-85"> | |
| 330 | + <u xml:id="u-85.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Resort proponuje, aby weryfikacji rocznego bilansu przedsiębiorstw dokonywały właściwe organy ministra finansów, a nie - jak proponowała podkomisja - minister finansów.</u> | |
| 331 | + </div> | |
| 332 | + <div xml:id="div-86"> | |
| 333 | + <u xml:id="u-86.0" who="#WiceministerfinansówBronisławCiaś">Minister finansów może upoważnić inne organy, np. dyplomowanych biegłych księgowych lub organy innych ministerstw do weryfikacji bilansów.</u> | |
| 334 | + </div> | |
| 335 | + <div xml:id="div-87"> | |
| 336 | + <u xml:id="u-87.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Organem jest minister finansów i dla ustawy nie jest istotne kogo on upoważni.</u> | |
| 337 | + </div> | |
| 338 | + <div xml:id="div-88"> | |
| 339 | + <u xml:id="u-88.0" who="#WiceministerBronisławCiaś">Minister finansów jest organem, ale weryfikacji będą dokonywać jego terenowe organy.</u> | |
| 340 | + </div> | |
| 341 | + <div xml:id="div-89"> | |
| 342 | + <u xml:id="u-89.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Propozycja ministra B. Ciasia jest słuszna. Proponuję też w drugim zdaniu po słowie: „upoważnić” dodać słowo: „również”.</u> | |
| 343 | + <u xml:id="u-89.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 4 w brzmieniu zaproponowanym przez wiceministra B. Ciasia wraz z poprawką posła W. Zakrzewskiego.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-89.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dalszej kolejności poseł K. Jandy-Jendrośka przedstawiła poprawki podkomisji do art. 5. Mówczyni stwierdziła, że chodzi o zaakcentowanie, iż bodźce, które oddziaływają na przedsiębiorstwa tkwią przede wszystkim w ulgach podatkowych. Znaczy to, że gdy ustawa mówi o należnym podatku, chodzi o podatek po potrąceniu ulg.</u> | |
| 345 | + </div> | |
| 346 | + <div xml:id="div-90"> | |
| 347 | + <u xml:id="u-90.0" who="#PosełZbigniewGertych">Biuro prawne wnosi o zrezygnowanie z ostatniej części ust. 2 art. 5, ponieważ zasada ta została zawarta w art. 11 ust. 2. Budzą też wątpliwości słowa: „należny” i „obowiązkowy”.</u> | |
| 348 | + </div> | |
| 349 | + <div xml:id="div-91"> | |
| 350 | + <u xml:id="u-91.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Słowo „należny” jest potrzebne, natomiast „obowiązkowy” zbędne.</u> | |
| 351 | + </div> | |
| 352 | + <div xml:id="div-92"> | |
| 353 | + <u xml:id="u-92.0" who="#EkspertHenrykKisiel">W art. 5 ust. 1a powinna być mowa o ewentualnych ulgach, gdyż może się komuś wydawać, że przyznanie ulg jest obowiązkowe.</u> | |
| 354 | + </div> | |
| 355 | + <div xml:id="div-93"> | |
| 356 | + <u xml:id="u-93.0" who="#PosełJózefKijowski">Chodzi tu jednak o ulgi, których przyznawanie jest obowiązkowe po spełnieniu warunków przewidzianych w ustawie. Nie należy więc dodawać słowa „ewentualnie”.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-93.1" who="#PosełJózefKijowski">Komisje jednomyślnie przyjęły art. 5 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję wraz z poprawkami zgłoszonymi przez posłów Z. Gertycha i W. Zakrzewskiego.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-93.2" who="#PosełJózefKijowski">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) przedstawiła propozycje poprawek podkomisji do art. 15.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-93.3" who="#PosełJózefKijowski">Komisje przyjęły przesunięcie rozdziału 5 przed rozdział 3 oraz tekst art. 15.</u> | |
| 360 | + </div> | |
| 361 | + <div xml:id="div-94"> | |
| 362 | + <u xml:id="u-94.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Proponujemy skreślić w art. 16 ust. 3 delegację dla Rady Ministrów. Zgodnie z naszą propozycją, sprawa ta jest regulowana bezpośrednio przez ustawę.</u> | |
| 363 | + </div> | |
| 364 | + <div xml:id="div-95"> | |
| 365 | + <u xml:id="u-95.0" who="#PosełAlojzyMelich">Ważne jest, by przedsiębiorstwa mogły tworzyć inne fundusze docelowe poza przewidzianymi w ustawie. Chodzi tu przede wszystkim o fundusze na pokrycie strat w zakresie środowiska naturalnego, wynikłych z działalności przedsiębiorstw. Należy sobie jednak uświadomić, że przedsiębiorstwa nie będą w stanie pokryć w całości tych strat. Trzeba więc rozważyć możliwość powołania Centralnego Funduszu Ochrony Środowiska. Jak mi wiadomo, w samym województwie katowickim niewykonanie zaplanowanych prac w zakresie ochrony środowiska powoduje straty w wysokości 210 mld zł. Nie jest celowe nadmierne mnożenie funduszy, ale koszty ochrony środowiska muszą być pokrywane. Może więc należy upoważnić Radę Ministrów, aby w drodze rozporządzenia wprowadziła w stosunku do części przedsiębiorstw obowiązek tworzenia centralnego funduszu ochrony środowiska, dla pokrycia ogólnych kosztów ochrony środowiska, których przedsiębiorstwa nie są w stanie pokryć samodzielnie. Ma to szczególne znaczenie dla takich rejonów, jak Wybrzeże i woj. katowickie.</u> | |
| 366 | + </div> | |
| 367 | + <div xml:id="div-96"> | |
| 368 | + <u xml:id="u-96.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zgadzam się co do meritum z posłem A. Melichem. Doceniam potrzebę ochrony środowiska i rangę zagadnienia naruszania planów przez nierealizowanie zadań w tym zakresie. Jest to jednak sprawa zbyt złożona, by załatwiać ją w drodze delegacji na marginesie ustawy o finansowaniu przedsiębiorstw. Należy traktować wystąpienie posła A. Melicha jako głos adresowany do rządu i wskazujący na potrzebę należytego rozwiązania zagadnienia ochrony środowiska w ustawie o planowaniu przestrzennym. Ta ustawa powinna być pilnie przedłożona Sejmowi.</u> | |
| 369 | + </div> | |
| 370 | + <div xml:id="div-97"> | |
| 371 | + <u xml:id="u-97.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Podzielam pogląd posła W. Zakrzewskiego.</u> | |
| 372 | + </div> | |
| 373 | + <div xml:id="div-98"> | |
| 374 | + <u xml:id="u-98.0" who="#MinisterWładysławBaka">Nie mam nic do dodania.</u> | |
| 375 | + </div> | |
| 376 | + <div xml:id="div-99"> | |
| 377 | + <u xml:id="u-99.0" who="#PosełAlojzyMelich">W takim razie, jak rozwiązać zagadnienia ochrony środowiska w działalności finansowej przedsiębiorstw? Czy mamy za miesiąc lub dwa zmieniać ustawę w tej sprawie? Dlaczego nie umieścić tutaj tych zagadnień, skoro to miejsce wydaje się właściwe? Powinniśmy tak postąpić, by nikt nie zarzucił nam, że nie dostrzegamy tego problemu - gonimy muchę, a nie widzimy słonia. Gdzie znajdzie odbicie to, iż planowanie powinno uwzględniać potrzeby środowiska, jeśli nie w tej ustawie?</u> | |
| 378 | + </div> | |
| 379 | + <div xml:id="div-100"> | |
| 380 | + <u xml:id="u-100.0" who="#MinisterWładysławBaka">Rozumiem merytoryczne racje i emocjonalne zaangażowanie posła A. Melicha. Rząd ocenia wielką i rosnącą wagę ochrony środowiska. Tej sprawie poświęcona będzie nowa regulacja; będzie ona związana z utworzeniem naczelnego organu administracji państwowej, mającego zajmować się sprawami geologii, gospodarki wodnej i ochrony środowiska. Zostanie wówczas rozstrzygnięta kwestia zasad finansowania ochrony środowiska. Pragnę zwrócić uwagę, że pewne możliwości w tym zakresie stwarza art. 16 ust. 4 omawianego dziś projektu ustawy.</u> | |
| 381 | + </div> | |
| 382 | + <div xml:id="div-101"> | |
| 383 | + <u xml:id="u-101.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Omawiana ustawa bynajmniej nie przeszkadzała ochronie środowiska. Wpłaty przedsiębiorstw na określony cel będą obciążały koszty.</u> | |
| 384 | + </div> | |
| 385 | + <div xml:id="div-102"> | |
| 386 | + <u xml:id="u-102.0" who="#PosełZbigniewGertych">Przyłączam się do wniosku posła A. Melicha. Warto przypomnieć, że dotychczasowy system kar za dewastację środowiska niczego nie załatwił. Płaciło przecież państwo, a nie załoga czy dyrektor. Obecnie jest okazja, by problem ten unaocznić załodze przedsiębiorstwa.</u> | |
| 387 | + </div> | |
| 388 | + <div xml:id="div-103"> | |
| 389 | + <u xml:id="u-103.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Popieram wystąpienie posła A. Melicha. Projektowana ustawa ma podstawowe znaczenie dla formułowania obowiązków przedsiębiorstwa. Dla porównania przypominam, że Konstytucja i Kodeks pracy zawierają szereg konkretnych postanowień dotyczących bezpieczeństwa pracy oraz ochrony zdrowia. Nieporozumieniem wydaje się stanowisko zajęte przez zespół pracujący nad omawianą ustawą, który stwierdził, że nie reguluje ona zagadnień związanych z rodzajami kosztów. O czym więc mówić ma ta ustawa, jeśli nie o tym, z jakich źródeł przedsiębiorstwa będą czerpały środki do realizacji ważnych zadań? Trzeba brać pod uwagę zawarte już porozumienia, a także troskę o wzmożoną ochronę zdrowia. Musimy przecież uszanować potrzeby człowieka i zapewnić mu odpowiednie warunki pracy. W toku dyskusji nad ustawą o ochronie środowiska także mówiono, że rozpatrywane tu dziś zagadnienie będzie kiedyś odrębnie uregulowane. Dlatego nie mogę podzielić poglądu ministra W. Baki dotyczącego art. 16 ust. 4. Wprawdzie przedsiębiorstwo - w myśl wspomnianego przepisu - może tworzyć inne fundusze obciążające koszty działalności na zasadach określonych przez Radę Ministrów, ale w tej sprawie powinno być sprecyzowane, że chodzi o fundusze dotyczące zabezpieczania warunków pracy i ochrony środowiska. Przy opracowywaniu planów w przedsiębiorstwach zagadnienia ochrony środowiska są pomijane.</u> | |
| 390 | + </div> | |
| 391 | + <div xml:id="div-104"> | |
| 392 | + <u xml:id="u-104.0" who="#PosełLidiaJackiewiczKozanecka">Ustawa nie rozwiąże tego problemu. Załogi będą chciały przede wszystkim zwiększyć fundusz płac. Przedsiębiorstwo powinno otrzymywać ulgi, jeżeli poprawi warunki prący. Jeśli poprawa taka nie nastąpi, to przedsiębiorstwo powinno ponosić koszty tego stanu rzeczy.</u> | |
| 393 | + </div> | |
| 394 | + <div xml:id="div-105"> | |
| 395 | + <u xml:id="u-105.0" who="#PosełMieczysławŁubiński">Popieram wypowiedź posła A. Melicha. Trzeba pamiętać, że Polska podpisała konwencję o produkcji bezodpadowej w związku z ochroną środowiska. Koszty ochrony środowiska powinien ponosić zakład pracy.</u> | |
| 396 | + </div> | |
| 397 | + <div xml:id="div-106"> | |
| 398 | + <u xml:id="u-106.0" who="#PosełJózefKijowski">Projektowany art. 16 narusza kompetencje przedsiębiorstw ograniczając ich samodzielność. Niezbędne są oczywiście pewne ograniczenia, ale powinny być one minimalne. Potrzeb społecznych jest wiele - jeśli wszystkie zostaną odzwierciedlone w projektowanej ustawie, to niewiele pozostanie z samorządu przedsiębiorstw. Tego rodzaju potrzeby powinny być zaspokajane przez państwo z podatków; przecież w tym celu pobierane są podatki. Zbyt rygorystyczny jest także przepis art. 5, który narusza zasadę racjonalnego gromadzenia środków finansowych. Środki finansowe powinny być gromadzone na jednym koncie bankowym, ewentualnie z zastosowaniem podziału na środki na inwestycje oraz pozostałe środki. Mając wiele różnych funduszy, przedsiębiorstwo znajdzie się w sytuacji, że mimo posiadania pieniędzy, będzie musiało wystąpić o kredyt, ponieważ nie będzie mogło zaspokoić swoich potrzeb z konkretnego funduszu.</u> | |
| 399 | + </div> | |
| 400 | + <div xml:id="div-107"> | |
| 401 | + <u xml:id="u-107.0" who="#PosełZbigniewGertych">Mamy propozycję posła L. Cegielskiego, by do pkt 4 omawianego art. 16 dodać uzupełnienie: „sposób tworzenia funduszy specjalnych (np. ochrony środowiska, bhp) będzie określony sposób rozwiążemy problem.</u> | |
| 402 | + </div> | |
| 403 | + <div xml:id="div-108"> | |
| 404 | + <u xml:id="u-108.0" who="#PosełZenonSzulc">W dyskusji pomieszano problemy poprawy warunków pracy w przedsiębiorstwie i ochrony środowiska na danym terenie. Potrzeby ochrony środowiska powinny być finansowane z budżetu państwa, do którego będą odprowadzane środki z przedsiębiorstw. Odrębne zagadnienie, to potrzeby bhp w przedsiębiorstwie. Wymaga to prowadzenia działalności inwestycyjnej - w starych zakładach warunki pracy są nie do zniesienia i likwidacja tego stanu rzeczy wymaga inwestowania. Fundusz bhp w przedsiębiorstwie mógłby spełnić istotną rolę, gdyby istniała możliwość wydatkowania go na poprawę warunków pracy.</u> | |
| 405 | + </div> | |
| 406 | + <div xml:id="div-109"> | |
| 407 | + <u xml:id="u-109.0" who="#PosełLonginCegielski">Jedni szacują zaległości w nakładach na ochronę środowiska na 10, inni na 26 bilionów zł. Jeśli obciążymy przedsiębiorstwa tego rodzaju obowiązkiem, to jak będzie można mówić o ich samodzielności? Problemu tego nie da się przecież rozwiązań w skali przedsiębiorstwa czy zrzeszenia. Byłby to dla nich ogromny ciężar. Trafna jest przeto propozycja posła Z. Gertycha.</u> | |
| 408 | + </div> | |
| 409 | + <div xml:id="div-110"> | |
| 410 | + <u xml:id="u-110.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Chcę zabrać głos w związku z wypowiedziami posłów Z. Szulca i J. Kijowskiego. Podkomisja wiele godzin dyskutowała nad tymi sprawami. Jeśli pragniemy trzymać się zasady „trzech S”, to nie możemy wprowadzać żadnych dodatkowych funduszów, co nie znaczy, że przekreślamy możliwość ich tworzenia przez same zainteresowane przedsiębiorstwa. Rada pracownicza może wszak ustanowić fundusz bhp, co więcej, jest tym zainteresowana, bo wydatki na te cele idą w fundusz kosztów przedsiębiorstwa. Natomiast co się tyczy obowiązkowej regulacji w zakresie funduszy mieszkaniowego i socjalnego, to rozdzielenie tych spraw jest niezbędne, w przeciwnym razie mogło by się bowiem okazać, że wszystkie środki na mieszkania zostaną przeznaczone na dofinansowanie wczasów.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-110.1" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Poseł Alojzy Melich (PZPR) : Uporządkujmy pewne sprawy. Chodzi przede wszystkim o pokrycie szkód wywołanych działalnością przedsiębiorstwa, np. w wypadku przedsiębiorstw górniczych. Nie przerzucajmy sprawy na budżet, bo przecież środki te muszą zostać gdzieś wytworzone. Nie rozwiążemy tego od razu, ponieważ problem jest zaniedbany od 30 lat, ale trzeba zacząć. Zakłady pracy mają obowiązki w tym zakresie, lecz niewiele sobie z nich robią. Bez wyraźnego nakazu nie będą chciały płacić na ten cel, bowiem obciąża to ich zysk.</u> | |
| 412 | + </div> | |
| 413 | + <div xml:id="div-111"> | |
| 414 | + <u xml:id="u-111.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Nie ma wątpliwości co do merytorycznej zasadności wniosku posła A. Melicha, ale jest pytanie, jak go realizować? Dostrzegam tu analogię z finansowaniem zakładowej służby zdrowia, gdzie problem ma charakter zarówno ogólnokrajowy, jak i wewnętrzny dla danego przedsiębiorstwa. Jednak o przemysłowej służbie zdrowia mówią odrębne przepisy prawa. To samo wydaje się niezbędne w odniesieniu do ochrony środowiska. Jest przecież ustawa z 31 stycznia 1980 r. z szeregiem aktów wykonawczych. Może przepisy te trzeba zweryfikować? Jeśli ustawa o ochronie środowiska nałoży na przedsiębiorstwa określone obowiązki, to one będą musiały je wykonać. Zważmy natomiast, że ustawa o gospodarce finansowej przedsiębiorstw ma tworzyć generalny szkielet. Ona nie przesądza szczegółowych obowiązków, które mogą zostać nałożone na przedsiębiorstwa w drodze różnych ustaw. Dlatego nie wydaje mi się trafne uzupełnianie art. 16 w proponowany sposób.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-111.1" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Gdy chodzi o uwagi posła J. Kijowskiego, to pragnę zwrócić uwagę, iż rachunki bankowe, o których mowa w art. 16 ust. 5 dotyczą własności załogi przedsiębiorstwa, nie zaś mienia państwowego. Stąd potrzeba odrębnego trybu dysponowania nimi oraz przechowywania na oddzielnych rachunkach.</u> | |
| 416 | + </div> | |
| 417 | + <div xml:id="div-112"> | |
| 418 | + <u xml:id="u-112.0" who="#PosełZbigniewGertych">Nie wszystkie przedsiębiorstwa powodują zanieczyszczenia wody lub powietrza. Trudno więc przesądzić, że wszystkie one muszą tworzyć fundusz ochrony środowiska. Proponuję, aby w art. 16 pkt 4 (wg dotychczasowej numeracji) dopisać zdanie: „Sposób tworzenia funduszy innych, jak np. ochrona środowiska, bhp określają odrębne ustawy”.</u> | |
| 419 | + </div> | |
| 420 | + <div xml:id="div-113"> | |
| 421 | + <u xml:id="u-113.0" who="#PosełJózefKijowski">To prowadzi do zamieszania, bo nie chodzi przecież o utworzenie jakichś nowych funduszy w tym zakresie. One już istnieją.</u> | |
| 422 | + </div> | |
| 423 | + <div xml:id="div-114"> | |
| 424 | + <u xml:id="u-114.0" who="#PosełZbigniewGertych">Nie pozostaje nam nic innego, jak głosować.</u> | |
| 425 | + <u xml:id="u-114.1" who="#PosełZbigniewGertych">Za wnioskiem podkomisji opowiedziało się 21 posłów, przeciw 7, zaś dwie osoby wstrzymały się od głosu.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-114.2" who="#PosełZbigniewGertych">Następnie przyjęto zmiany redakcyjne w art. 17 i 18.</u> | |
| 427 | + <u xml:id="u-114.3" who="#PosełZbigniewGertych">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) przedstawiła propozycję podkomisji dodania w art. 19 ust. 1 na końcu, zdania: „Wypłaty nagród i premii podlegają obciążeniu na rzecz Państwowego Funduszu Aktywizacji Zawodowej. Zasady i wysokość obciążenia określa ustawa budżetowa”. Chodzi o to, że w kolejnych latach może być celowe realizowanie różnej polityki w tym zakresie i ustawa budżetowa może ustalić różne zasady.</u> | |
| 428 | + <u xml:id="u-114.4" who="#PosełZbigniewGertych">Powyższa propozycja oraz dwie poprawki redakcyjne w tym samym przepisie zostały przyjęte.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-114.5" who="#PosełZbigniewGertych">Po przyjęciu rozdziału 2a, komisje przystąpiły do rozpatrywania rozdziału 3 „Finansowanie wynagrodzeń”.</u> | |
| 430 | + <u xml:id="u-114.6" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje przyjęły art. 6 i 10 projektu bez zmian, zaś art. 7, 8 i 9 z niewielkimi poprawkami, głównie redakcyjnymi.</u> | |
| 431 | + <u xml:id="u-114.7" who="#PosełZbigniewGertych">Art. 11 ust. 2 otrzymał brzmienie: „Zasady tworzenia i wykorzystywania Państwowego Funduszu Aktywizacji Zawodowej określa odrębna ustawa”, podczas gdy w projekcie rządowym przewidywano regulowanie tej materii „odrębnymi przepisami” (obecnie obowiązuje w tym zakresie samoistne uchwała Rady Ministrów).</u> | |
| 432 | + </div> | |
| 433 | + <div xml:id="div-115"> | |
| 434 | + <u xml:id="u-115.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Proponuję następujące brzmienie art. 13 ust. 2: „Przedsiębiorstwo tworzy zakładowy fundusz specjalny i zakładowy fundusz mieszkaniowy na finansowanie potrzeb socjalnych pracowników oraz emerytów i rencistów”.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-115.1" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Tekst artykułu został przyjęty.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-115.2" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Przy omawianiu art. 14 dotyczącego zasad tworzenia funduszów socjalnego i zakładowego minister Władysław Baka Zwrócił uwagę, że na rok 1982 utrzymano dotychczasowe zasady tworzenia tych funduszów. Należałoby więc stwierdzić w przepisach końcowych, że art. 14 obowiązuje od 1 stycznia 1983 r.</u> | |
| 437 | + <u xml:id="u-115.3" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Art. 14 przyjęto bez zastrzeżeń.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-115.4" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Następnie komisje rozpatrzyły rozdział dotyczący finansowania środków obrotowych.</u> | |
| 439 | + </div> | |
| 440 | + <div xml:id="div-116"> | |
| 441 | + <u xml:id="u-116.0" who="#PosełJózefKijowski">Należy zastanowić się, jak potraktować zagadnienie remontów - czy wszystkie remonty finansuje się ze środków obrotowych? W warunkach samodzielnego przedsiębiorstwa słuszne jest finansowanie remontów kapitalnych na takich samych zasadach jak inwestycji. Przedsiębiorstwo może jednak stanąć przed dylematem: jeżeli ma finansować remont ze środków obrotowych, czy nie lepiej skasować te środki trwałe (urządzenia), a kupić nowe? Jeżeli ma finansować remonty tak, jak inwestycje - problem brzmi: czy odnowić urządzenie, czy też zastąpić nowym? Jestem zdania, że kapitalne remonty należy finansować analogicznie jak inwestycje, w zasadzie z funduszu rozwoju, a remonty bieżące i średnie - ze środków obrotowych, rozliczanych w czasie, w celu uniknięcia perturbacji przy kalkulacji jednostkowych kosztów produkcji. Jestem za wyodrębnieniem rozdziału o finansowaniu remontów.</u> | |
| 442 | + </div> | |
| 443 | + <div xml:id="div-117"> | |
| 444 | + <u xml:id="u-117.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Remonty, to nakłady na środki trwałe w celu utrzymania lub przywrócenia zdolności produkcyjnych.</u> | |
| 445 | + </div> | |
| 446 | + <div xml:id="div-118"> | |
| 447 | + <u xml:id="u-118.0" who="#PosełZbigniewGertych">Zmieńmy tytuł rozdziału: zamiast „Finansowania inwestycji” - „Finansowanie środków trwałych”.</u> | |
| 448 | + </div> | |
| 449 | + <div xml:id="div-119"> | |
| 450 | + <u xml:id="u-119.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Sprawa ma długą historię. Kiedyś finansowano remonty z odrębnego funduszu. W interesie prawidłowego rachunku ekonomicznego i prawidłowej gospodarki w przedsiębiorstwie uznano, że nie możną wyodrębnić kosztów remontów kapitalnych i trzeba je traktować jak wszystkie inne. Wydzielanie odrębnego funduszu wiązało się w przeszłości z niebezpieczeństwem - mianowicie wydatkowano środki bez oglądania się na wynik ekonomiczny danego kapitalnego remontu. We wszystkich systemach zachodnich i w wielu krajach socjalistycznych przyjęta jest zasada normalnego traktowania kosztów remontów kapitalnych z tym, że koszty te trzeba rozłożyć w czasie. Sprawy te powinny być regulowane przepisami o opodatkowaniu. Jest to finansowanie środków trwałych.</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-119.1" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Inwestycje, to przyrost (a nie - odtworzenie) majątku. Nie przypadkowo inwestycje tworzymy z zysku, a więc z części przyrostu dochodu. Odrębne traktowanie inwestycji jest uzasadnione.</u> | |
| 452 | + </div> | |
| 453 | + <div xml:id="div-120"> | |
| 454 | + <u xml:id="u-120.0" who="#WiceministerBronisławCiaś">Jak wiadomo, w czasie dyskusji nad założeniami reformy gospodarczej odbyły się konsultacje ze stu przedsiębiorstwami. Byli wśród uczestników konsultacji zwolennicy powrotu do dawnego systemu finansowania remontów kapitalnych. Odstąpiono jednak od tego, głównie ze względu na trudności w określaniu kryteriów, konieczność ustalania nowych stawek odpisów amortyzacyjnych i tworzenia jeszcze jednego funduszu. Zdecydowano się na rozwiązanie nowocześniejsze - ułatwia ono rozliczenie w czasie. Dziś mieliśmy dyskusję z przedstawicielami Huty im. Lenina, którzy podkreślali mi.in., że tam corocznie odbywa się remont jednego wielkiego pieca, toteż ich zdaniem nie należy rozkładać kosztów remontu w czasie. Resort finansów proponuje utrzymać rozwiązanie zawarte w przedłożeniu rządowym.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-120.1" who="#WiceministerBronisławCiaś">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) przedstawiła nowe sformułowania art. 21 i 22 podkreślając, że przy nakładach na środki trwałe rozróżniamy: amortyzację, czyli obliczenie zużycia (z rozłożeniem w czasie), nakłady na remonty i wreszcie nakłady na nowe obiekty majątku trwałego, czyli inwestycje. Przedstawiciele rządu nie zgłosili do tych sformułowań zastrzeżeń.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-120.2" who="#WiceministerBronisławCiaś">Art. 21 i 22 zostały przyjęte przez komisje, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-120.3" who="#WiceministerBronisławCiaś">Przy rozpatrywaniu art. 23 wywiązała się wymiana uwag między posłanką Krystyną Jandy-Jendrośką (bezp.), a ministrem finansów Marianem Krzakiem. Minister M. Krzak powiedział m.in., że inwestycje centralne powinny być inwestycjami, które się samofinansują, choć niektóre z nich mogą być finansowane z budżetu. Nowy zakład buduje się na podstawie kredytu bankowego, który musi być spłacany przez ten zakład z funduszu rozwoju. Z budżetu będą finansowane inwestycje centralne z dziedziny infrastruktury - przede wszystkim budowa dróg, czasami inwestycje związane z bhp, a więc to, co ma charakter ogólnonarodowy. To zaś, co służy zmianie struktury produkcji, musi być traktowane na zasadzie samofinansowania. Zasadniczą rozbudowę zakładu należy traktować jako inwestycję centralną, ale powinna ona się spłacić. Musi być finansowana kredytem bankowym i spłacana z zysku, jaki ta inwestycja przyniesie.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-120.4" who="#WiceministerBronisławCiaś">Art. 23 został przyjęty przez komisje. Analogicznie - art. 24 i 25, w których dokonano drobnych poprawek redakcyjnych.</u> | |
| 459 | + </div> | |
| 460 | + <div xml:id="div-121"> | |
| 461 | + <u xml:id="u-121.0" who="#PosełWładysławKupiec">Proszę o rozważenie, czy nie byłoby celowe skreślenie ust. 1 art. 25 oraz w ust. 2 słów: „naliczanie przez bank w okresie spłaty kredytu”. Utrzymanie dotychczasowej redakcji tego artykułu powoduje, że po oddaniu inwestycji, inwestor musiałby spłacać zarówno kredyt wraz z odsetkami, jak i zaległe odsetki. Prowadziłoby to do zmniejszania finansowej efektywności inwestycji.</u> | |
| 462 | + </div> | |
| 463 | + <div xml:id="div-122"> | |
| 464 | + <u xml:id="u-122.0" who="#PosełZbigniewGertych">Do kwestii tej wrócimy, gdy przedstawiciele resortu finansów zakończą swoje konsultacje.</u> | |
| 465 | + </div> | |
| 466 | + <div xml:id="div-123"> | |
| 467 | + <u xml:id="u-123.0" who="#PosełLidiaJackiewiczKozanecka">W art. 26 ust. 1 i 6 należy dodać sformułowanie o wynagrodzeniach wypłacanych twórcom projektów racjonalizatorskich, a nie tylko wynalazczych.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-123.1" who="#PosełLidiaJackiewiczKozanecka">Odrębną sprawą jest zwolnienie tych wynagrodzeń i nagród od opodatkowania. Obecnie są one obciążone bardzo wysokimi podatkami, co nie sprzyja zainteresowaniu postępem technicznym. Wyborcy, których reprezentuję, domagają się zmiany tego stanu rzeczy.</u> | |
| 469 | + </div> | |
| 470 | + <div xml:id="div-124"> | |
| 471 | + <u xml:id="u-124.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Wydaje się, że można zaakceptować poprawki zgłoszone do ust. 1 i 6. Nie sądzę natomiast, aby w ustawie o gospodarce finansowej przedsiębiorstw należało rozstrzygać kwestię opodatkowania wynagrodzeń.</u> | |
| 472 | + </div> | |
| 473 | + <div xml:id="div-125"> | |
| 474 | + <u xml:id="u-125.0" who="#PosełMieczysławLubiński">Zwiększenie efektywności gospodarowania jest podstawowym celem reformy. Możemy to osiągnąć wyłącznie poprzez zmniejszenie materiało- i energochłonności naszej gospodarki. Z tych względów należy zwrócić jak najbaczniejszą uwagę na zagadnienia związane z postępem technicznym. Sądzę, że w efektach wynalazków, projektów racjonalizatorskich itp. powinna uczestniczyć cała załoga, a nie tylko ich twórcy. Dlatego też proponuję wyłączyć efekty wynalazczości i racjonalizacji z podstawy obliczania obciążeń na rzecz Państwowego Funduszu Aktywizacji Zawodowej.</u> | |
| 475 | + </div> | |
| 476 | + <div xml:id="div-126"> | |
| 477 | + <u xml:id="u-126.0" who="#PosełJózefKijowski">Podstawową sferą działania przedsiębiorstw jest działalność eksploatacyjna i gospodarcza. Omawiana ustawa kwituje ją 6 wierszami. Tymczasem sprawy postępu technicznego zajęły już 47 wierszy i widać tendencję do ich dalszego rozbudowania.</u> | |
| 478 | + </div> | |
| 479 | + <div xml:id="div-127"> | |
| 480 | + <u xml:id="u-127.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Propozycja posła M. Lubińskiego powinna zostać rozważona przy dyskutowaniu ustawy o opodatkowaniu.</u> | |
| 481 | + <u xml:id="u-127.1" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Komisje przyjęły art. 26 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję, wraz z poprawcami poseł L. Jackiewicz-Kozaneckiej do ust. 1 i 6 tego artykułu.</u> | |
| 482 | + </div> | |
| 483 | + <div xml:id="div-128"> | |
| 484 | + <u xml:id="u-128.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Wypowiedź posła W. Kupca była w pełni uzasadnioną. Przepis art. 25 jest wyjątkiem od ogólnej reguły, iż od kredytów płaci się odsetki na bieżąco. Chodziło o stworzenie ulg dla przedsiębiorstw, które inwestują. Ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do inwestycji centralnych ulokowanych w przedsiębiorstwach. Dążąc do kompromisu i uwzględniając zasadność argumentacji posła W. Kupca, proponuję zarówno w 1, jak i 2 ustępie art. 25 skreślić powołanie się na art. 22 omawianej ustawy. W ten sposób wyjątek, o którym mowa, będzie stosował się tylko do inwestycji centralnych, ze względu na ich znaczne rozmiary.</u> | |
| 485 | + <u xml:id="u-128.1" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Komisje przyjęły art. 25 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję wraz z poprawką zaproponowaną przez ministra M. Krzaka.</u> | |
| 486 | + <u xml:id="u-128.2" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">W dalszej kolejności komisje przyjęły art. 27 i 28 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 487 | + </div> | |
| 488 | + <div xml:id="div-129"> | |
| 489 | + <u xml:id="u-129.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">NBP jako bank kredytujący przedsiębiorstwa państwowe w kraju jest zainteresowany płynnością tych przedsiębiorstw. Z tego względu uważamy, że zaciąganie kredytów transakcyjnych przez przedsiębiorstwa nie może być dowolne i niezależne od banku. Proszę więc o wprowadzenie stosownych poprawek do art. 29 ust. 2.</u> | |
| 490 | + </div> | |
| 491 | + <div xml:id="div-130"> | |
| 492 | + <u xml:id="u-130.0" who="#MinisterfinansówMarianKrzak">Można zapisać w tym artykule, że zaciąganie kredytów transakcyjnych jest możliwe po zasięgnięciu opinii banku finansującego.</u> | |
| 493 | + </div> | |
| 494 | + <div xml:id="div-131"> | |
| 495 | + <u xml:id="u-131.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieHandluZagranicznegoEugeniuszHarasim">Trudno wymagać od ministra handlu zagranicznego, aby uzgadniał każdorazowo decyzję dotyczącą np. kredytowego zakupu surowców z bankami finansującymi, których jest wszak bardzo dużo.</u> | |
| 496 | + </div> | |
| 497 | + <div xml:id="div-132"> | |
| 498 | + <u xml:id="u-132.0" who="#PosełZbigniewGertych">Nie chodzi tutaj o banki terenowe, a jedynie o banki finansujące dane przedsiębiorstwo. Konkretnie są to: NBP, Bank Handlowy lub Bank Gospodarki Żywnościowej.</u> | |
| 499 | + <u xml:id="u-132.1" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje przyjęły art. 29 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję, wraz z poprawką zgłoszoną przez ministra M. Krzaka.</u> | |
| 500 | + <u xml:id="u-132.2" who="#PosełZbigniewGertych">Następnie komisje przyjęły art. od 30 do 37 włącznie w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję wraz z uwagami redakcyjnymi, zgłoszonymi przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu.</u> | |
| 501 | + </div> | |
| 502 | + <div xml:id="div-133"> | |
| 503 | + <u xml:id="u-133.0" who="#PosełWładysławKupiec">W art. 38 pkt 9 podkomisja proponuje ograniczenie liczby przedsiębiorstw podległych ministrowi sprawiedliwości (dla których Rada Ministrów może dostosować przepisy tej ustawy) do przedsiębiorstw działających przy zakładach karnych. Tymczasem przedsiębiorstwa tego rodzaju działają także np. przy zakładach poprawczych.</u> | |
| 504 | + </div> | |
| 505 | + <div xml:id="div-134"> | |
| 506 | + <u xml:id="u-134.0" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">W Ministerstwie Sprawiedliwości istnieje tylko jedno przedsiębiorstwo niedziałające przy zakładach karnych, to jest Wydawnictwo Prawnicze. Przy zakładach poprawczych działają tylko zakłady pomocnicze. W tym stanie rzeczy nie zgłaszamy zastrzeżeń do propozycji podkomisji.</u> | |
| 507 | + <u xml:id="u-134.1" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">Komisje przyjęły art. 38 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 508 | + <u xml:id="u-134.2" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">Komisje przyjęły art. 39 projektowanej ustawy, oraz 39a zgodnie z propozycją podkomisji.</u> | |
| 509 | + <u xml:id="u-134.3" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) referując propozycję podkomisji dotyczącą art. 40 projektowanej ustawy zgodziła się z sugestią posła Józefa Kijowskiego (ZSL), by w ust. 1 omawianego artykułu pominąć słowa „z przeznaczeniem na fundusz rozwoju”, gdyż wprowadzenie tego zapisu byłoby bezprzedmiotowe. Zaproponowała następnie, by uwzględnić sugestię Ministerstwa Finansów dotyczącą treści proponowanego przez podkomisję ust. 1a art. 40 i nadać temu ustępowi brzmienie: „środki trwałe służące zakładowej działalności socjalnej oraz zakładowe domy mieszkalne, jak też związane z nimi wartości niematerialne i prawne, nie są amortyzowane”.</u> | |
| 510 | + <u xml:id="u-134.4" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">Komisje przyjęły art. 40 zgodnie z propozycją przedstawioną przez poseł K. Jandy-Jendrośkę.</u> | |
| 511 | + <u xml:id="u-134.5" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">Następnie przystąpiono do rozpatrywania art. 41 projektu.</u> | |
| 512 | + <u xml:id="u-134.6" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwościBohdanZdziennicki">Poseł Longin Cegielski (ZSL) zwrócił się z pytaniem do przedstawicieli resortów finansów oraz handlu zagranicznego, czy sformułowanie zawarte wart. 40, że w latach 1982–1983 stosuje się zasady rozliczeń finansowych z tytułu obrotów w handlu zagranicznym jest wystarczające dla realizacji odpowiedniej polityki?</u> | |
| 513 | + </div> | |
| 514 | + <div xml:id="div-135"> | |
| 515 | + <u xml:id="u-135.0" who="#MinisterMarianKrzak">Przepisy te uwzględniają aktualną sytuację. Prawdopodobnie ich stosowanie będzie potrzebne również w następnych latach. Komisja ds. Reformy Gospodarczej uważała jednak, że trzeba stworzyć mechanizm regulujący system korekcyjny w handlu zagranicznym przez 2 lata.</u> | |
| 516 | + </div> | |
| 517 | + <div xml:id="div-136"> | |
| 518 | + <u xml:id="u-136.0" who="#MinisterWładysławBaka">Jest to sprawa o szczególnym znaczeniu. Intencją tego przepisu jest uzyskanie efektu mobilizującego. Może pojawić się konieczność stosowania rozwiązań awaryjnych. Uważamy, że wprowadzany system trzeba będzie obserwować i na bieżąco doskonalić. Niezbędne jest także wprowadzenie zasady centralizacji części funduszów postępu techniczno-ekonomicznego przedsiębiorstw. Takie jest żądanie zainteresowanych środowisk. Chodzi o to, by znaleźć środki niezbędne na okres przejściowy dla odpowiednich instytutów naukowo-badawczych.</u> | |
| 519 | + </div> | |
| 520 | + <div xml:id="div-137"> | |
| 521 | + <u xml:id="u-137.0" who="#PosełWładysławKupiec">Zapoznaliśmy się z rządowym punktem widzenia, ale co na to powiedzą samorządy robotnicze, których działalność została tylko chwilowo zawieszona? Czy nie należałoby skrócić okresu przejściowego do 1 roku z możliwością ewentualnego przedłużenia na rok następny?</u> | |
| 522 | + </div> | |
| 523 | + <div xml:id="div-138"> | |
| 524 | + <u xml:id="u-138.0" who="#MinisterWładysławBaka">Chciałbym, by nie wytworzyło się błędne wrażenie, że rozpatrywane tu projekty zostały opracowane w sposób kameralny i narzucone odgórnie przez rząd i jego ekspertów. Projekty te nie stanowią zagadki dla przeciętnego obywatela. Były one przedmiotem konsultacji z przedsiębiorstwami. Dotyczy to również okresu, o którym mowa. Przedsiębiorstwa wykazały pełne zrozumienie konieczności stosowania przejściowych rozwiązań przewidywanych w ustawie w takim właśnie okresie. Wyrażono życzenie, by trwał on jak najkrócej, stąd propozycja objęcia lat 1982–1983.</u> | |
| 525 | + </div> | |
| 526 | + <div xml:id="div-139"> | |
| 527 | + <u xml:id="u-139.0" who="#PosełZbigniewGertych">Potwierdzam konsultację z przedsiębiorstwami. Z rezultatami tych konsultacji mogliśmy zapoznać się zarówno w czasie obrad podkomisji, jak i wcześniej. Okres, o którym mowa w omawianym przepisie, jest konieczny.</u> | |
| 528 | + </div> | |
| 529 | + <div xml:id="div-140"> | |
| 530 | + <u xml:id="u-140.0" who="#PosełWładysławKupiec">Wypowiedź ministra W. Baki w pełni mnie zadowala. Uważam, że należy podać do publicznej wiadomości motywy tego rodzaju rozwiązania i także to, że mamy na względzie również po przednie ustalenia.</u> | |
| 531 | + </div> | |
| 532 | + <div xml:id="div-141"> | |
| 533 | + <u xml:id="u-141.0" who="#PosełZbiniewGertych">Sprawę tę uwzględni poseł sprawozdawca. Pragnę podziękować ministrowi W. Bace w imieniu środowisk naukowych za przedstawioną przez niego propozycję poprawki do art. 40.</u> | |
| 534 | + <u xml:id="u-141.1" who="#PosełZbiniewGertych">Minister Władysław Baka zaproponował, by jako art. 40a wprowadzić do projektowanej ustawy następujące sformułowanie: „W latach 1982–1983 część funduszu postępu techniczno-ekonomicznego przedsiębiorstw podlega odprowadzeniu na rzecz centralnego funduszu postępu techniczno-ekonomicznego na dotychczasowych zasadach”.</u> | |
| 535 | + <u xml:id="u-141.2" who="#PosełZbiniewGertych">Minister finansów Marian Krzak podkreślił, że na Węgrzech scentralizowano 70–80% funduszu postępu technicznego.</u> | |
| 536 | + <u xml:id="u-141.3" who="#PosełZbiniewGertych">Komisje przyjęły w głosowaniu art. 41 oraz uzupełnienie zaproponowane przez ministra W. Bakę jako art. 40a.</u> | |
| 537 | + <u xml:id="u-141.4" who="#PosełZbiniewGertych">Następnie komisje przyjęły przy jednym głosie wstrzymującym się art. 42 projektowanej ustawy wraz z poprawką zaproponowaną przez ministra W. Bakę, polegającą na przedłużeniu o 1 rok terminów określonych w tym artykule.</u> | |
| 538 | + <u xml:id="u-141.5" who="#PosełZbiniewGertych">W dalszym ciągu posiedzenia komisje przyjęły art. 43 oraz 43a zgodnie z propozycją podkomisji.</u> | |
| 539 | + <u xml:id="u-141.6" who="#PosełZbiniewGertych">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) stwierdził, że ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia.</u> | |
| 540 | + <u xml:id="u-141.7" who="#PosełZbiniewGertych">W kolejnym punkcie porządku dziennego, komisje rozpatrzyły rządowy projekt ustawy o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 541 | + <u xml:id="u-141.8" who="#PosełZbiniewGertych">Przedstawiając w imieniu podkomisji uwagi do projektu, poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) podkreśliła, że zakres działania tej ustawy jest szerszy w stosunku do ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych, dotyczy bowiem wszystkich jednostek gospodarki uspołecznionej. Rola podatków od tych jednostek ulega zasadniczej zmianie: obok funkcji fiskalnej mają one realizować funkcję stymulacyjną. W systemie wprowadzanym w wyniku reformy gospodarczej, podatki spełniać będą rolę instrumentu pośredniego oddziaływania na przedsiębiorstwa. System podatkowy musi być równocześnie prosty i przejrzysty, a liczba podatków, zgodnie z ogólnie podnoszonymi postulatami - ograniczać się do minimum. Zgodnie z tym, utrzymane zostają tylko 4 podatki dotyczące wszelkich jednostek gospodarki uspołecznionej: obrotowy, od płac, od nieruchomości oraz dochodowy.</u> | |
| 542 | + <u xml:id="u-141.9" who="#PosełZbiniewGertych">Podstawową rolę spełnia podatek obrotowy, który realizuje głównie funkcje fiskalne, stanowiąc podstawę dochodów budżetowych. Równocześnie podatek ten istotnie wpływa na ceny produktów i usług. Powoduje to potrzebę szczególnie precyzyjnego określenia w ustawie podmiotu, przedmiotu i podstawy opodatkowania, z uwzględnieniem wszelkich wyłączeń, ulg i zniżek. Dlatego mimo początkowo podnoszonych obiekcji, podkomisja uznała dużą szczegółowość rozdziału 8 projektu ustawy za uzasadnioną, zaś proponowane poprawki mają charakter redakcyjny. Za słuszne uznano zwłaszcza generalne ujednolicenie stawek: 10% od obrotu osiągniętego ze sprzedaży produktów, 5% od obrotu osiągniętego z tytułu usług, przy zastosowaniu wyższych stawek, typu akcyzowego oraz od dóbr i usług uznanych za luksusowe. Równocześnie w podkomisji podniesiono, iż w wykazie produktów i usług luksusowych (załącznik 1) należałoby inaczej określić kryteria zaliczania do tej grupy.</u> | |
| 543 | + <u xml:id="u-141.10" who="#PosełZbiniewGertych">Rozdział 3 reguluje podatek nazwany w projekcie: „od funduszu płac”, który należałoby nazwać po prostu „podatkiem od płac”. Ma on charakter powszechny, to znaczy są nim obciążone wszystkie jednostki gospodarki uspołecznionej, zaś jedyny wyjątek stanowią organizmy gospodarcze utworzone na podstawie Umów międzynarodowych oraz spółdzielnie inwalidzkie (w tym ostatnim przypadku kwota obniżki przekazywana jest na fundusz rehabilitacji inwalidów). Podatek ten jest przekształconym, od dawna stosowanym podatkiem od wynagrodzeń, dlatego jego powszechny charakter wydaje się w pełni zrozumiały. Trudno więc zgodzić się z propozycjami wyłącznie niektórych wynagrodzeń spod jego działania; m.in. sejmowa Komisja Kultury i Sztuki proponuje wyłączenie honorariów w wydawnictwach i wytwórniach filmowych, zaś Ministerstwo Oświaty i Wychowania - wynagrodzenia naliczane w warsztatach szkolnych.</u> | |
| 544 | + <u xml:id="u-141.11" who="#PosełZbiniewGertych">Konstrukcją podatku od nieruchomości nie budzi w zasadzie zastrzeżeń, choć w dyskusji podnoszono też, że można by obciążyć opodatkowaniem nie tylko nieruchomości, lecz wszystkie środki trwałe, ale wówczas należałoby przekształcić cały proponowany w ustawie system podatkowy. Na uwagę zasługuje natomiast otrzymana w dniu dzisiejszym sugestia, aby uzależnić stawki podatku od nieruchomości od rodzaju aglomeracji, tak by opodatkować wyżej tereny położone w dużych miastach.</u> | |
| 545 | + <u xml:id="u-141.12" who="#PosełZbiniewGertych">Najwięcej kontrowersji wywołuje koncepcja podatku dochodowego. Zgodnie z ideą, iż im wyższy dochód, tym większa zdolność płatnicza, w projekcie ustawy proponuje się zasadę progresji, stosowaną powszechnie w ustawodawstwie podatkowym, z czym zgodzono się również w dyskusjach w przedsiębiorstwach. Skalę podatku określono w tzw. taryfie szczeblowej, w której stawka odnosi się tylko do danej przedziałki. Podstawa wymiaru jest kwalifikowana wskaźnikiem od procentu rentowności. Technika ta nie jest nowa, stosowano ją np. w przypadku podatku dochodowego od spółdzielczości. W dyskusjach podnoszono, że tak ustawiony podatek stwarza bodźce do osiągania dużej kwoty zysku w wyniku dużych obrotów przy niewysokiej rentowności. Równocześnie przestaje się opłacać podnoszenie cen; opłaca natomiast - produkcja pracochłonna, bowiem w ogóle nie będzie się płacić podatku od tej części zysku, która nie przekracza 5% rentowności. W początkowych pracach nad tą ustawą przewidywano jednolitą stawkę 50% zysku od wszystkich przedsiębiorstw, co uderzałoby w przedsiębiorstwa o dużej pracochłonności produkcji. Na pokreślenie zasługują duże możliwości udzielania ulg podatkowych, zwłaszcza z tytułu przeznaczenia zysku na cele rozwojowe, inwestycje, postęp naukowo-techniczny. Warto by może rozważyć możliwość dalszego rozszerzenia tego katalogu, np. zgodnie z propozycją prof. M. Lubińskiego, obliczać od podstawy opodatkowania wydatki na cele wynalazcze lub racjonalizatorskie.</u> | |
| 546 | + <u xml:id="u-141.13" who="#PosełZbiniewGertych">Podkomisja uznała za niewłaściwe umieszczenie w ustawie przepisów egzekucyjnych (rozdział 6), bowiem z legislacyjnego punktu widzenia należy to zawrzeć w zmienionej ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Można natomiast dodać odpowiedni przepis w postanowieniach końcowych referowanej ustawy. Proponuje się też w przepisach przejściowych nałożyć na Ministerstwo Finansów zobowiązanie do przekazywania sejmowej Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów w ciągu roku informacji o wprowadzanych ulgach, by mieć świadomość, jakie cele polityki gospodarczej pragnie się realizować w drodze tych ulg. Ponieważ decyzje o ulgach mieć będą charakter indywidualny, podkomisja proponuję poddać je kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u> | |
| 547 | + <u xml:id="u-141.14" who="#PosełZbiniewGertych">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zaproponował, aby dla usprawnienia dyskusji przede wszystkim ustalić, czy rząd zgadza się na poprawki przedłożone przez podkomisję oraz czy są zastrzeżenia członków komisji.</u> | |
| 548 | + </div> | |
| 549 | + <div xml:id="div-142"> | |
| 550 | + <u xml:id="u-142.0" who="#MinisterWładysławBaka">Rząd nie zgłasza zastrzeżeń.</u> | |
| 551 | + </div> | |
| 552 | + <div xml:id="div-143"> | |
| 553 | + <u xml:id="u-143.0" who="#PosełZdzisławSurowiec">Wątpliwości budzi zakres wykazu artykułów i usług luksusowych, określonych w zał. nr 1, np. mowa tam o przyczepach campingowych o cenie detalicznej powyżej 40 tys. zł, ale czy produkuje się w Polsce tańsze przyczepy? Za luksus uznano też broń myśliwską o cenie ponad 15 tys. zł za sztukę, gdzie jednak można dostać broń poniżej tej ceny?</u> | |
| 554 | + </div> | |
| 555 | + <div xml:id="div-144"> | |
| 556 | + <u xml:id="u-144.0" who="#PosełZbigniewGertych">Mam generalne pytanie: czy podatki proponowane w ustawie doprowadzą do zrównoważenia budżetu? Czy ustawa nie ma charakteru zbyt fiskalnego, czy poza bodźcami podatkowymi, które mają działać na rzecz ograniczenia cen - przewiduje się inne, np. stymulujące zmniejszanie marnotrawstwa?</u> | |
| 557 | + </div> | |
| 558 | + <div xml:id="div-145"> | |
| 559 | + <u xml:id="u-145.0" who="#PosełJózefKijowski">Godząc się, że progresja podatku dochodowego określona w art. 43 ust. 1 jest w obecnych warunkach konieczna, a więc że nie masa zysku, lecz rentowność będzie opodatkowana - należy mieć świadomość, że prowadzić to będzie do nieprawidłowości. Zwłaszcza w tym roku bardzo wiele przedsiębiorstw uzyska rentowność poniżej 5%, co automatycznie zwolni je od podatku dochodowego. Będą w tym również bardzo duże przedsiębiorstwa. Z kolei te zakłady, których rentowność będzie nieco większa, będą musiały płacić od razu 40%. Czy to nie za dużo, czy wielkości tej nie „spłaszczyć”?</u> | |
| 560 | + <u xml:id="u-145.1" who="#PosełJózefKijowski">Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka (bezp.) wyjaśniła, że podatek opłacany będzie od każdej części zysku oddzielnie, tak więc stawka 40% podatku dotyczyć będzie tylko nadwyżki ponad 5%.</u> | |
| 561 | + </div> | |
| 562 | + <div xml:id="div-146"> | |
| 563 | + <u xml:id="u-146.0" who="#MinisterMarianKrzak">Uwaga posła w sprawie podatku od luksusu jest słuszna. Nie jest rzeczą dobrą przesądzanie tych kwot w ustawie. Można w załączniku zostawić tylko tytuły, a wartości zostawić Radzie Ministrów do określenia, co stosuje się również w Krajach zachodnich. Byłoby to słuszniejsze. Komisja może sobie oczywiście zapewnić wszelkie niezbędne informacje.</u> | |
| 564 | + </div> | |
| 565 | + <div xml:id="div-147"> | |
| 566 | + <u xml:id="u-147.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Może dać delegację dla Rady Ministrów do wyłączania pewnych towarów z wykazu, zwłaszcza jeżeli to będzie korzystne dla przedsiębiorstw?</u> | |
| 567 | + </div> | |
| 568 | + <div xml:id="div-148"> | |
| 569 | + <u xml:id="u-148.0" who="#DyrektordepartamentudochodówpaństwowychwMinisterstwieFinansówStanisławChudzyński">Proponuję odpowiednio przeredagować art. 15 projektu ustawy tak, by upoważniał Radę Ministrów do określenia (w drodze rozporządzenia) szczegółowego zakresu i wysokości opodatkowania produktów, o których mowa w ust. 2 tego artykułu.</u> | |
| 570 | + <u xml:id="u-148.1" who="#DyrektordepartamentudochodówpaństwowychwMinisterstwieFinansówStanisławChudzyński">Na prośbę przewodniczącego obrad, przedstawiciele Ministerstwa Finansów zobowiązali się dostarczyć projekt odpowiedniego dokumentu przed najbliższym posiedzeniem trzech komisji.</u> | |
| 571 | + </div> | |
| 572 | + <div xml:id="div-149"> | |
| 573 | + <u xml:id="u-149.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Chciałbym sugerować, żeby Ministerstwo Finansów rozważyło, czy celowe jest utrzymanie niektórych artykułów na liście. Mam na myśli broń myśliwską i zegarki. Zaliczanie tych artykułów do luksusowych może budzić wątpliwości.</u> | |
| 574 | + </div> | |
| 575 | + <div xml:id="div-150"> | |
| 576 | + <u xml:id="u-150.0" who="#MinisterMarianKrzak">Proponuję sformułowanie, że chodzi o niektóre rodzaje broni myśliwskiej, zdecydowanie luksusowe. Zastąpiłoby to określenie wartościowe proponowane w załączniku do projektu ustawy. To samo dotyczy zegarków z tym, że chodzi oczywiście o zegarki wykwintne.</u> | |
| 577 | + <u xml:id="u-150.1" who="#MinisterMarianKrzak">Padło pytanie, czy ustawa zapewnia zrównoważenie budżetu? Niestety, wydaje się, że w tym zakresie i przy obecnym układzie rentowności przedsiębiorstw budżet nie będzie zrównoważony na podstawię omawianych podatków. Sytuacja jest zresztą szczególna: duża część parku maszynowego nie jest wykorzystana, sytuacja surowcowa - trudna. Pierwsze wyliczenie dokonane teraz, po zmianie cen zaopatrzeniowych i detalicznych dają na to pytanie odpowiedź negatywną.</u> | |
| 578 | + <u xml:id="u-150.2" who="#MinisterMarianKrzak">Chciałem przy okazji poinformować, że byłem niedawno w węgierskim ministerstwie finansów. Dokonano tam obliczenia, jakie byłyby wpływy podatkowe od przedsiębiorstw węgierskich na podstawie polskich zasad opodatkowania. Z obliczeń tych wynika, że system proponowany u nas zapewnia przejęcie tylko 30% zysku od przedsiębiorstw. Na Węgrzech bierze się 55% podatku dochodowego od zysku. Prawie nigdzie na świecie opodatkowanie nie jest niższe od 50%, a w USA wynosi 49 Nasz system jest stosunkowo łagodny, korzystny dla przedsiębiorstw. Czy nie będzie zachodziła konieczność jego zmiany? Przyjęliśmy z pełnomocnikiem rządu do spraw reformy gospodarczej założenie, że w tej dziedzinie będziemy starali się dokonywać zmian w ostatniej kolejności.</u> | |
| 579 | + <u xml:id="u-150.3" who="#MinisterMarianKrzak">Za 2 miesiące przyjdziemy do Sejmu z projektem budżetu i ustawy budżetowej. Nie jest wykluczone, że zajdzie wówczas konieczność korekty niektórych podatków. Nie naruszając podstawowej konstrukcji ustawy, należy przewidzieć przejściowy charakter niektórych podatków. Jest to założone w odniesieniu do podatku obrotowego (art. 50). Niestety, podatek dochodowy został tu wyłączony.</u> | |
| 580 | + <u xml:id="u-150.4" who="#MinisterMarianKrzak">Obliczenia są pesymistyczne. Przewidujemy deficyt budżetowy rzędu 400–500 mld. zł, ale trzeba podkreślić, że w dużej części wynika to z niewydolności gospodarczej.</u> | |
| 581 | + </div> | |
| 582 | + <div xml:id="div-151"> | |
| 583 | + <u xml:id="u-151.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Jak przedstawia się sprawa ulg w opodatkowaniu przedsiębiorstw wprowadzających wynalazki? Czy stawki nie powinny być traktowane bardziej elastycznie?</u> | |
| 584 | + </div> | |
| 585 | + <div xml:id="div-152"> | |
| 586 | + <u xml:id="u-152.0" who="#MinisterMarianKrzak">W związku z wynalazkami projekt ustawy przewiduje ulgi typu inwestycyjnego i w stosunku do prac o charakterze wdrożeniowym.</u> | |
| 587 | + </div> | |
| 588 | + <div xml:id="div-153"> | |
| 589 | + <u xml:id="u-153.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Przedstawiciele NOT sugerowali, żeby efekty wdrażania wynalazków osiągało przedsiębiorstwo.</u> | |
| 590 | + </div> | |
| 591 | + <div xml:id="div-154"> | |
| 592 | + <u xml:id="u-154.0" who="#MinisterMarianKrzak">Tego proponuję nie robić. Z wynalazku powinno korzystać całe społeczeństwo. Postęp ma służyć proporcjonalnemu rozwojowi. Z jego efektów winien skorzystać i nauczyciel i pracownik służby zdrowia - wszyscy, którzy otrzymują wynagrodzenie z budżetu. Ulgi dotyczyć będą nakładów związanych ze stosowaniem wynalazków i racjonalizacji.</u> | |
| 593 | + </div> | |
| 594 | + <div xml:id="div-155"> | |
| 595 | + <u xml:id="u-155.0" who="#PosełZbigniewGertych">Intencja jest taka, żeby cała załoga mogła skorzystać z dobrodziejstwa wprowadzenia wynalazku do produkcji, a nie tylko jego autor.</u> | |
| 596 | + </div> | |
| 597 | + <div xml:id="div-156"> | |
| 598 | + <u xml:id="u-156.0" who="#MinisterMarianKrzak">Efekty znajdą wyraz w zysku przedsiębiorstwa, a więc skorzysta z nich załoga. Przedsiębiorstwo decyduje o podziale zysku - może przyznać więcej załodze, ograniczając jednocześnie swoje możliwości rozwojowe.</u> | |
| 599 | + </div> | |
| 600 | + <div xml:id="div-157"> | |
| 601 | + <u xml:id="u-157.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Chodzi o to, żeby tworzyć bodźce zachęcające przedsiębiorstwo.</u> | |
| 602 | + </div> | |
| 603 | + <div xml:id="div-158"> | |
| 604 | + <u xml:id="u-158.0" who="#MinisterMarianKrzak">Ulgi będą stosowane tam, gdzie jest to niezbędne do stymulowania postępu. Mówi o tym art. 46. Inną sprawą jest, czy efekt wynalazku ma być wykorzystany wyłącznie przez daną załogę. Powtarzam: korzystać powinno całe społeczeństwo.</u> | |
| 605 | + </div> | |
| 606 | + <div xml:id="div-159"> | |
| 607 | + <u xml:id="u-159.0" who="#PosełWaldemarMichna">Uważam, że stawka opodatkowania podatkiem od nieruchomości powinna być zależna od stopnia oddalenia od centrum i od stopnia uzbrojenia terenu. Ustawa powinna o tym wyraźnie mówić.</u> | |
| 608 | + </div> | |
| 609 | + <div xml:id="div-160"> | |
| 610 | + <u xml:id="u-160.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">Warto zastosować bodźce do przesuwania zakładów pracy poza tereny miejskie.</u> | |
| 611 | + </div> | |
| 612 | + <div xml:id="div-161"> | |
| 613 | + <u xml:id="u-161.0" who="#MinisterMarianKrzak">Proponuję, żeby art. 37 dopisać, że rady narodowe mogą obniżać stawkę opodatkowania, uwzględniając stan uzbrojenia terenu i jego położenie. Należy zaznaczyć, że chodzi tu o podatek lokalny, będący w dyspozycji rad narodowych.</u> | |
| 614 | + <u xml:id="u-161.1" who="#MinisterMarianKrzak">Komisje przyjęły projekt ustawy jednogłośnie.</u> | |
| 615 | + <u xml:id="u-161.2" who="#MinisterMarianKrzak">Na porządku dziennym pozostały projekty ustaw: prawo bankowe i statut Narodowego Banku Polskiego. Poseł Stanisław Kukuryka (PZPR) zaproponował - w uzgodnieniu ze sprawozdawcą posłem Alojzym Brylem (SD) - by przyjąć oba projekty ustaw en bloc. Podkreślił, że podkomisja pracowała nad tymi projektami wyjątkowo długo, z udziałem wielu ekspertów. Dużo pracy włożył również zespół międzykomisyjny. Sprawy generalne zostały w pewnym sensie przesądzone w ustawie o planowaniu. Opracowanie jest bardzo szczegółowe. W tej sytuacji proponuje się, by ewentualne dodatkowe poprawki i uzupełnienia zgłosić do 18 bm. oraz upoważnić prezydia komisji i posła A. Bryla do tego, by razem z przedstawicielami rządu opracowali ostateczną wersję tych dokumentów.</u> | |
| 616 | + <u xml:id="u-161.3" who="#MinisterMarianKrzak">Komisje przyjęły powyższy wniosek.</u> | |
| 617 | + <u xml:id="u-161.4" who="#MinisterMarianKrzak">Poseł Alojzy Bryl (SD) podkreślił, że w pracy nad projektami kierowano się troską, by były one zgodne z założeniami reformy gospodarczej oraz zapewniały kontrolę społeczną, sprawowaną głównie przez Sejm. Chodziło też o zapewnienie kontroli realizacji zadań polityki finansowej. Szukano rozwiązań w celu ograniczenia centralistycznej, dyrektywnej działalności banków oraz wprowadzania elementów ekonomicznych ich funkcjonowania. Kilka kwestii wymaga jeszcze dopracowania. Pewne uwagi zgłosiło Biuro Prawne Kancelarii Sejmu. Są to sprawy kontroli nad obiegiem pieniężnym i emisją pieniądza oraz rozstrzygnięcie, czy statut NBP ma być ustawą, czy uchwałą Sejmu. Podkomisja stoi na stanowisku, że statut NBP powinien być ustawą, ale problem będzie jeszcze ponownie przedyskutowany. Inne, drobniejsze sprawy będą uwzględnione w końcowych pracach redakcyjnych.</u> | |
| 618 | + <u xml:id="u-161.5" who="#MinisterMarianKrzak">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zapowiedział, że ostateczna wersja obu projektów ustaw zaprezentowana zostanie na posiedzeniu trzech komisji w dniu 19 bm.</u> | |
| 619 | + <u xml:id="u-161.6" who="#MinisterMarianKrzak">Następnie komisje przystąpiły do dyskusji nad projektem powołania przy Sejmie izby konsultacyjnej o charakterze społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 620 | + </div> | |
| 621 | + <div xml:id="div-162"> | |
| 622 | + <u xml:id="u-162.0" who="#PosełZbigniewGertych">Prezydium Sejmu przekazało na ręce prezydiów trzech komisji projekt uchwały Sejmu w sprawie powołania organu konsultacyjnego przy Sejmie. Prezydia w porozumieniu z zainteresowanymi posłami i Biurem prawnym Kancelarii Sejmu przygotowały projekt uchwały trzech komisji w tej sprawie.</u> | |
| 623 | + <u xml:id="u-162.1" who="#PosełZbigniewGertych">Powołanie organu konsultacyjnego opiera się na potrzebie zasięgania bezpośrednich opinii od przedstawicieli samorządów pracowniczych, reprezentacji zawodowej oraz organizacji społecznych i stowarzyszeń. Organ ten miałby pełnić funkcje doradcze i opiniodawcze w stosunku do Sejmu i jego komisji. W przyszłości umożliwiałby bezpośrednie kontakty z samorządem robotniczym przedsiębiorstw oraz z samorządem terytorialnym. W dalszej przyszłości eksperyment ten mógłby ewoluować w kierunku powołania konstytucyjnej drugiej izby parlamentu.</u> | |
| 624 | + <u xml:id="u-162.2" who="#PosełZbigniewGertych">Eksperyment stanowi novum nie tylko w skali naszego kraju, więc celowe jest oparcie początkowej pracy tego organu na uchwale, a nie ustawie Sejmu.</u> | |
| 625 | + <u xml:id="u-162.3" who="#PosełZbigniewGertych">W trakcie dyskusji wiele kontrowersji budziła nazwa nowego organu. Przyjęta propozycja: Społeczno-Gospodarcza Izba Konsultacyjna Sejmu PRL ma podkreślać rangę tego ciała. Zgodnie z projektem uchwały będzie się ono zajmowało szeroko rozumianą problematyką polityki społeczno-gospodarczej.</u> | |
| 626 | + <u xml:id="u-162.4" who="#PosełZbigniewGertych">W skład izby będą wchodzić przedstawiciele samorządów pracowniczych dużych i mniejszych przedsiębiorstw, PGR-ów, spółdzielni, zrzeszeń rolników, organizacji rzemieślniczych, organizacji zawodowych i społecznych oraz stowarzyszeń. Będą to autentyczni przedstawiciele załóg przedsiębiorstw i ludności wiejskiej. Przyjmuje się, że w skład izby nie powinni wchodzić posłowie, poza jej prezesem.</u> | |
| 627 | + <u xml:id="u-162.5" who="#PosełZbigniewGertych">Izba będzie uchwalać opinie i wnioski, działając w tym wypadku z własnej inicjatywy.</u> | |
| 628 | + <u xml:id="u-162.6" who="#PosełZbigniewGertych">Pierwsza kadencja izby upłynęłaby wraz z obecną kadencją Sejmu.</u> | |
| 629 | + <u xml:id="u-162.7" who="#PosełZbigniewGertych">Ponieważ samorządy pracownicze pozostają obecnie zawieszone pierwszy skład izby zostałby wybrany na zasadzie wskazania przez Sejm. Wydaje się przy tym, że w przedłożonej uchwale komisji w punkcie 2 należy skreślić wyrazy „procentowo następujących”. Nie jest możliwe bowiem określenie procentowego udziału przedstawicieli poszczególnych środowisk w izbie. Wydaje się, że nie ma potrzeby wprowadzania do izby przedstawicieli nauki, gdyż Sejm dysponuje grupą ekspertów - naukowców. Należy natomiast rozważyć propozycję, by zapewnić wszystkim wojewódzkim radom narodowym prawo do desygnowania po jednym przedstawicielu z najbardziej reprezentatywnego dla danego województwa zakładu pracy. Ze sprawą tą wiąże się kwestia liczebności izby. Wydaje się, że powinna ona liczyć 120–150 członków.</u> | |
| 630 | + </div> | |
| 631 | + <div xml:id="div-163"> | |
| 632 | + <u xml:id="u-163.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">W § 3 uchwały sejmowej pominięto takie działy gospodarki, jak budownictwo i handel. Nie jest natomiast potrzebne wyodrębnianie kopalni, które są przedsiębiorstwami państwowymi.</u> | |
| 633 | + <u xml:id="u-163.1" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">W § 5 przewiduje się odwoływanie przez Sejm członków izby. Powinno się to odnosić tylko do jednej kadencji, gdyż potem sama izba będzie mogła odwoływać swoich członków.</u> | |
| 634 | + </div> | |
| 635 | + <div xml:id="div-164"> | |
| 636 | + <u xml:id="u-164.0" who="#PosełZenonSzulc">Przy powoływaniu izby należy uwzględnić klucz terytorialny.</u> | |
| 637 | + </div> | |
| 638 | + <div xml:id="div-165"> | |
| 639 | + <u xml:id="u-165.0" who="#PosełZbigniewGertych">O przyjęciu takiego rozwiązania będzie mogła zdecydować izba. Ponadto komisje sejmowe wytypują zakłady, w których będą wybierani przedstawiciele do izby. Znawcy zagadnienia twierdzą, że zapewni to wystarczającą reprezentatywność tego ciała.</u> | |
| 640 | + </div> | |
| 641 | + <div xml:id="div-166"> | |
| 642 | + <u xml:id="u-166.0" who="#PosełEdwardZgłobicki">W § 2 uchwały mówi się, że izba rozpatruje sprawy z zakresu bhp. Zwrot ten należy skreślić, gdyż nie licuje on z rangą tego organu.</u> | |
| 643 | + </div> | |
| 644 | + <div xml:id="div-167"> | |
| 645 | + <u xml:id="u-167.0" who="#PosełPawełDąbek">Powołano, ostatnio przy Radzie Ministrów Radę Konsultacyjną z prof. Cz. Bobrowskim na czele. Słuszne jest powołanie podobnego organu także przy Sejmie. Jednak sądzę, że powinien on nosić nazwę Społeczno-Gospodarcza Rada Konsultacyjną. Tendencja do powoływania organów konsultacyjnych jest szersza. Również wojewódzkie rady narodowe powołują takie rady w ramach ruchu łączenia się z załogami i z fachowcami.</u> | |
| 646 | + <u xml:id="u-167.1" who="#PosełPawełDąbek">Nieeleganckie jest sformułowanie o bhp użyte w § 2 uchwały.</u> | |
| 647 | + <u xml:id="u-167.2" who="#PosełPawełDąbek">Zgodnie z propozycją posła Z. Gertycha, izba będzie mogła uchwalać z własnej inicjatywy wnioski. Należy więc w § 1 pkt 2 określić ją jako organ doradczy, opiniodawczy i wnioskujący.</u> | |
| 648 | + <u xml:id="u-167.3" who="#PosełPawełDąbek">Uchwała komisji wymaga dopracowania. Trudno wypowiadać się w sprawie składu izby, bo zależy on od zadań jakie przed nią postawimy.</u> | |
| 649 | + <u xml:id="u-167.4" who="#PosełPawełDąbek">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) Wszystkie wnioski zgłoszone przez posła P. Dąbka przekażę Prezydium Sejmu. Zgłaszane były opinie, by nie określać zbyt wysoko rangi tego ciała. Za nazwą „Izba” przemawia pewna tradycja.</u> | |
| 650 | + </div> | |
| 651 | + <div xml:id="div-168"> | |
| 652 | + <u xml:id="u-168.0" who="#PosełWładysławKupiec">Opowiadam się za nazwą „Rada”, aby nie myliło się z Wysoką Izbą, czyli Sejmem.</u> | |
| 653 | + <u xml:id="u-168.1" who="#PosełWładysławKupiec">W § 4 należy ustalić, że wyboru członków rady dokonuje Sejm i wówczas będzie z nim współgrał § 5. Taki tryb powoływania podniesie rangę rady. Proponuję, by przewodniczący rady nazywał się prezesem. Ponadto należałoby powoływać zastępców prezesa spośród posłów.</u> | |
| 654 | + <u xml:id="u-168.2" who="#PosełWładysławKupiec">Kandydatów do rady powinny też zgłaszać związki zawodowe.</u> | |
| 655 | + </div> | |
| 656 | + <div xml:id="div-169"> | |
| 657 | + <u xml:id="u-169.0" who="#PosełZbigniewGertych">Przedstawię te propozycje Prezydium Sejmu.</u> | |
| 658 | + </div> | |
| 659 | + <div xml:id="div-170"> | |
| 660 | + <u xml:id="u-170.0" who="#PosełRyszardWojna">Przyjęcie nazwy „Izba” kusi, bo brzmi to szlachetnie. Jednak przewidzieliśmy dla tego ciała zbyt chudy zakres kompetencji, jak na tak dostojną nazwę. Pięknie by było, gdyby była to przedwstępna przymiarka do powołania drugiej izby parlamentu. Musimy jednak pamiętać, że takie ciało będzie miało własną dynamikę działania, będzie dążyło do zwiększenia swojego znaczenia, my tymczasem chcemy je ograniczyć.</u> | |
| 661 | + <u xml:id="u-170.1" who="#PosełRyszardWojna">Nie wiem, czy wykorzystaliśmy wszystkie możliwości samoafirmacji tego ciała. Izba będzie czuła się reprezentantem problemów nurtujących przedsiębiorstwa w związku z reformą. Być może, w trakcie jej funkcjonowania trzeba ją będzie przemodelować.</u> | |
| 662 | + <u xml:id="u-170.2" who="#PosełRyszardWojna">Zgodnie z § 8 przewodniczący izby zaprasza na jej posiedzenie przedstawicieli organizacji społecznych, które wyrażą gotowość stałego współdziałania z izbą. Takie zawężenie jest zbędne, gdyż czasem trzeba będzie zaprosić ad noc przedstawicieli innych organizacji.</u> | |
| 663 | + <u xml:id="u-170.3" who="#PosełRyszardWojna">Czy organizacje rzemieślnicze i spółdzielcze będą typowały przedstawicieli do izby na szczeblu zakładów czy centrali? Wiele od tego zależy.</u> | |
| 664 | + </div> | |
| 665 | + <div xml:id="div-171"> | |
| 666 | + <u xml:id="u-171.0" who="#PosełKrystynąJandyJendrośka">W § 4 należy sprecyzować - przez wprowadzenie ust. 2 - czy przewodniczący izby będzie wybierany spośród posłów zawsze, czy tylko w przypadku pierwszego składu.</u> | |
| 667 | + </div> | |
| 668 | + <div xml:id="div-172"> | |
| 669 | + <u xml:id="u-172.0" who="#PosełStanisławKukuryka">Wymaga rozważenia nazwa „Izba”, gdyż może ona być myląca. Jaką rangę będą miały uchwały tego ciała? Czy nie powstaną sytuacje kłopotliwe dla Sejmu? Jeśli intencją tej propozycji jest wprowadzenie dwuizbowego parlamentu, to trzeba to wyraźnie powiedzieć. Przewodniczący i zastępcy przewodniczącego tego organu powinni być wybierani spośród posłów. Jeśli ciało to ma liczyć 120 członków oraz 80 stałych przedstawicieli, to powstanie drugi parlament i będzie dodatkowo tyle pracy, co w przypadku Sejmu. Trzeba zapraszać tylko tych, którzy są potrzebni.</u> | |
| 670 | + <u xml:id="u-172.1" who="#PosełStanisławKukuryka">Czy można pozostawić izbie określenie „trybu wyboru następnego składu”? To jest ryzykowne. Wydaje się, że powinniśmy to pominąć. Odpowiednie rozwiązania podyktuje życie. Jeżeli mamy tworzyć drugą izbę, to powinna ona kształtować się oddolnie.</u> | |
| 671 | + <u xml:id="u-172.2" who="#PosełStanisławKukuryka">Sądzę, że tryb tworzenia składu tego ciała będzie w przypadku spółdzielczości taki, iż centralne związki zgłoszą swoje kandydatury do Naczelnej Rady, a ta dokona odpowiedniego wyboru. Nie widzę innej możliwości.</u> | |
| 672 | + </div> | |
| 673 | + <div xml:id="div-173"> | |
| 674 | + <u xml:id="u-173.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Przedłożony projekt budzi szereg wątpliwości. Przy rządzie ma powstać organ konsultacyjny, ale będzie miał on inny charakter niż ten, którego utworzenie proponuje się przy Sejmie. Sejm to przecież reprezentant wszystkich środowisk. Życie parlamentu jest urozmaicone i bogate; wymienię choćby proces tworzenia prawa. Sejm korzysta z pomocy wielu ekspertów; czy proponowany organ będzie zbiorowym ekspertem, czy będziemy mieli do czynienia z dublowaniem pracy komisji? Być może są jakieś niedostatecznie rozpoznane intencje wysunięcia tego projektu. Może rodzi się pogląd, że samorząd powinien mieć swe przedstawicielstwo? Trzeba jednak rozważyć relacje pomiędzy Radą Państwa a Sejmem w tym kontekście. Samorząd związany jest przecież z radami narodowymi, a te z Radą Państwa. Zachodzą więc wątpliwości ustrojowe. Sądzę, że nie chodzi w tym wypadku o dwie izby, ani o efekt typu propagandowego. Taką intencją z całą świadomością odrzucam. Rzecz jednak w tym, by podobne wątpliwości nie rodziły się w społeczeństwie. Myślę, że proponowana uchwała jest zbyt zobowiązująca i myląca. Można rozumieć, że idzie o co innego, niż w rzeczywistości zamierzono. Wydaje się w związku z tym, że określenie „Rada” jest bardziej właściwe niż „Izba”.</u> | |
| 675 | + <u xml:id="u-173.1" who="#PosełZygmuntSurowiec">Ze zdania drugiego w § 2 wynika, że izba może rozpatrywać wszystkie sprawy. Trzeba to zawęzić. Jeśli izba ma rozpatrywać wszystkie sprawy, to powinniśmy dać rzecz do rozważenia wszystkim komisjom. Chciałbym, by na etapie tworzenia tego projektu zachować rozeznanie co do wielu zagadnień, a w szczególności relacji pomiędzy Sejmem a projektowaną izbą.</u> | |
| 676 | + </div> | |
| 677 | + <div xml:id="div-174"> | |
| 678 | + <u xml:id="u-174.0" who="#PosełWaldemarMichna">Nie możemy powoływać projektowanej izby na dalsze kadencje, dopóki nie zostanie ona zakotwiczona w Konstytucji. Wypowiadam się za nazwą „Rada”. Tam gdzie mamy do czynienia z izbą, tam chodzi o konkretne uprawnienia, np. byłe izby rolnicze, izba rzemieślnicza czy Polska Izba Handlu Zagranicznego. Być może izba ta ma mieć uprawnienia dotyczące samorządu. W każdym razie określenie „Izba” nie odpowiada proponowanym dla niej kompetencjom. Jakkolwiek mamy komisję zajmującą się samorządem, to zamierzone ciało powinno mieć charakter reprezentacji samorządu. W przypadku modelu jugosłowiańskiego przy kształtowaniu składu podobnego organu preferuje się czynnik samorządowy. Nie wydaje się konieczna obecność przedstawicieli związków zawodowych. W tej płaszczyźnie można by sprecyzować relacje pomiędzy Komisją do spraw Samorządu Pracowniczego przedsiębiorstw, a tego rodzaju radą, jeśli zostanie ona utworzona.</u> | |
| 679 | + </div> | |
| 680 | + <div xml:id="div-175"> | |
| 681 | + <u xml:id="u-175.0" who="#PosełJaninaBanasik">Powinniśmy przede wszystkim ustalić, czy izba jest rzeczywiście potrzebna? Dopiero po rozstrzygnięciu tej kwestii można prowadzić dalszą dyskusję.</u> | |
| 682 | + </div> | |
| 683 | + <div xml:id="div-176"> | |
| 684 | + <u xml:id="u-176.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Czy izba ta jest rzeczywiście potrzebna teraz, kiedy tyle ciał społecznych pomaga rządowi, kiedy przewidujemy dla rad narodowych funkcje ciał samorządowych? Będę głosować za utworzeniem proponowanego organu, ponieważ rozumiem, że sytuacja wymaga, by izba ta była pomocnikiem Sejmu. Wydaje się, że 120–150 członków to zbyt liczny skład. Wyglądałoby na to, że 4 posłów będzie miało jednego doradcę w izbie. Trzeba pamiętać, iż organ ten ma wspierać Sejm i podnosić jego rangę w przeszłości obniżaną. Opowiadam się za powołaniem tego organu na VIII kadencję Sejmu i nadania mu nazwy „Rada”. Wydaje się, że po wprowadzeniu reformy gospodarczej tak liczne ciała konsultacyjne nie będą już potrzebne. Uważam też, że przewodniczący i zastępcy przewodniczącego rady powinni być posłami.</u> | |
| 685 | + </div> | |
| 686 | + <div xml:id="div-177"> | |
| 687 | + <u xml:id="u-177.0" who="#PosełZenonSzulc">Prezydium Sejmu nie przedłożyło nam pełnego uzasadnienia w tej sprawie. Z dotychczasowych dyskusji wynika charakter przyszłej rady jako przedstawicielstwa samorządu. Jednakże ustawa o samorządzie przez nas uchwalona nie przewiduje żadnych struktur tego rodzaju. Regulamin Sejmu przewiduje natomiast możliwość powoływania doradców. Należy jasno określić cel, dla którego ma zostać utworzone tego rodzaju ciało. Problem ten powinien być wcześniej przedyskutowany na posiedzeniach klubów poselskich.</u> | |
| 688 | + </div> | |
| 689 | + <div xml:id="div-178"> | |
| 690 | + <u xml:id="u-178.0" who="#PosełMarianŻołnierczyk">Z przedstawionych propozycji wynika, że izba będzie usytuowana ponad komisjami sejmowymi i zespołami międzykomisyjnymi. Organ doradczy nie może mieć takiej pozycji. Sprawa wymaga gruntownego przedyskutowania. Izbą powinna mieć możliwość podejmowania uchwał, jednakże dopiero na zlecenie komisji i zespołów międzykomisyjnych. Istnieje niebezpieczeństwo wbicia klina pomiędzy Sejm i komisje. Może się to kłócić z zasadami ustrojowymi.</u> | |
| 691 | + </div> | |
| 692 | + <div xml:id="div-179"> | |
| 693 | + <u xml:id="u-179.0" who="#PosełStanisławCzerniej">Nazwa „Rada” wydaje się bardziej trafna. Mamy wybrać radę, ponieważ jest potrzebna. Członkowie rady mogą zapraszać tych, z którymi chcą współpracować ze względu na konkretne tematy. Należy zastanowić się nad tym, jakie mają być kompetencje tego organu. Czy ma on zastępować Komisje do spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw bądź wojewódzkie zespoły poselskie, które przecież powinny utrzymywać kontakt z wyborcami? Nie twórzmy instytucji swoistego senatu. Pamiętajmy, że ten kto tam wejdzie, będzie stawiał żądania.</u> | |
| 694 | + </div> | |
| 695 | + <div xml:id="div-180"> | |
| 696 | + <u xml:id="u-180.0" who="#PosełZbigniewGertych">Wszystkie racje tu przedłożone przestawię Prezydium Sejmu w celu rozpatrzenia przed ostateczną decyzją na ten temat. Przy następnym posiedzeniu naszych trzech komisji będzie możliwe przedstawianie wyczerpujących uzasadnień, których posłowie się domagali.</u> | |
| 697 | + <u xml:id="u-180.1" who="#PosełZbigniewGertych">Uzgodniono, że trzy komisje zbiorą się ponownie w dniu 19 lutego.</u> | |
| 698 | + </div> | |
| 699 | + </body> | |
| 700 | + </text> | |
| 701 | + </TEI> | |
| 702 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00035-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00035-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 35/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 65/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 8/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 35/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 65/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 8/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:8</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">8</note> | |
| 21 | + <date>1982-02-19</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="MarszałekSejmuStanisławGucwa" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="MinisterSylwesterZawadzki" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Minister Sylwester Zawadzki</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="MinisterWładysławBaka" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Minister Władysław Baka</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełAlojzyBryl" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Alojzy Bryl</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełAlojzyKielich" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Alojzy Kielich</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełAlojzyMelich" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Alojzy Melich</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełBarbaraKoziejŻukowa" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Barbara Koziej-Żukowa</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełEdwardHarasim" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Edward Harasim</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełJanKamiński" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Jan Kamiński</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełJanMełgieś" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Jan Mełgieś</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełJerzyBukowski" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Jerzy Bukowski</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełJerzyMastalerczyk" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Jerzy Mastalerczyk</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełJózefCebula" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Józef Cebula</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="PosełKazimieraPlezia" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Poseł Kazimiera Plezia</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="PosełLidiaJackiewiczKazanecka" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Poseł Lidia Jackiewicz-Kazanecka</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="PosełMariaBudzanowska" role="speaker"> | |
| 79 | + <persName>Poseł Maria Budzanowska</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="PosełStanisławCzerniej" role="speaker"> | |
| 82 | + <persName>Poseł Stanisław Czerniej</persName> | |
| 83 | + </person> | |
| 84 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 85 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="PosełSzczepanStyranowski" role="speaker"> | |
| 88 | + <persName>Poseł Szczepan Styranowski</persName> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + <person xml:id="PosełTadeuszHaładaj" role="speaker"> | |
| 91 | + <persName>Poseł Tadeusz Haładaj</persName> | |
| 92 | + </person> | |
| 93 | + <person xml:id="PosełTadeuszUrbański" role="speaker"> | |
| 94 | + <persName>Poseł Tadeusz Urbański</persName> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + <person xml:id="PosełWitoldGadomski" role="speaker"> | |
| 97 | + <persName>Poseł Witold Gadomski</persName> | |
| 98 | + </person> | |
| 99 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 100 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 101 | + </person> | |
| 102 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 103 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 104 | + </person> | |
| 105 | + <person xml:id="PosełZbigniewZieliński" role="speaker"> | |
| 106 | + <persName>Poseł Zbigniew Zieliński</persName> | |
| 107 | + </person> | |
| 108 | + <person xml:id="PosełZenonSzulc" role="speaker"> | |
| 109 | + <persName>Poseł Zenon Szulc</persName> | |
| 110 | + </person> | |
| 111 | + <person xml:id="PosełZygmuntSurowiec" role="speaker"> | |
| 112 | + <persName>Poseł Zygmunt Surowiec</persName> | |
| 113 | + </person> | |
| 114 | + <person xml:id="PrezesNBPStanisławMajewski" role="speaker"> | |
| 115 | + <persName>Prezes NBP Stanisław Majewski</persName> | |
| 116 | + </person> | |
| 117 | + <person xml:id="PrezesNarodowegoBankuPolskiegoStanisławMajewski" role="speaker"> | |
| 118 | + <persName>Prezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Majewski</persName> | |
| 119 | + </person> | |
| 120 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 121 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 122 | + </person> | |
| 123 | + <person xml:id="WiceministerBronisławCiaś" role="speaker"> | |
| 124 | + <persName>Wiceminister Bronisław Ciaś</persName> | |
| 125 | + </person> | |
| 126 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 127 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 128 | + </person> | |
| 129 | + </particDesc> | |
| 130 | + </profileDesc> | |
| 131 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00035-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">W dniu 19 lutego 1982 r. Komisje: Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych oraz ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, obradujące pod kolejnym przewodnictwem posłów Zbigniewa Gertycha (PZPR), Jana Kamińskiego (PZPR), Witolda Zakrzewskiego (bezp.), rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- sprawozdania podkomisji o rządowych projektach ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym, prawo bankowe, o nadanie statutu Narodowemu Bankowi Polskiemu;</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">- projekty uchwały w sprawie utworzenia Społeczno-Gospodarczej Izby Konsultacyjnej Sejmu.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa, pełnomocnik rządu ds. reformy gospodarczej minister Władysław Baka, minister sprawiedliwości Sylwester Zawadzki, zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy RM Jerzy Gwiaździński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Bronisław Ciaś, prezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Majewski, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Przed przystąpieniem do porządku dziennego chwilą ciszy uczczono pamięć zmarłego posła Franciszka Gesinga oraz byłego posła i działacza państwowego Witolda Trąpczyńskiego.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zaproponował, by rozpocząć obrady od zgłaszania uwag do wykazu produktów i usług luksusowych stanowiącego załącznik do przyjętego na poprzednim posiedzeniu komisji projektu ustawy o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Poseł Marian Żołnierczyk (PZPR) stwierdził, że nie jest właściwe zaliczać do produktów luksusowych drewno tartaczne. Kwalifikacja taka wynika z pkt 6 wykazu.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował w związku z rym skreślenie słowa „tartaczne” w tym punkcie wykazu.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Komisje przyjęły wykaz łącznie z poprawką.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Następnie poseł Zbigniew Gertych (PZPR) otworzył dyskusję nad projektem ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym, na podstawie jednolitego tekstu uwzględniającego stanowisko podkomisji.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Wprowadzenie do dyskusji o projekcie ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym w imieniu nieobecnego przewodniczącego podkomisji posła Zdzisława Czeszejko-Sochackiego przedstawił poseł Witold Zakrzewski (bezp.).</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Mówcą poinformował, że na poprzednim posiedzeniu komisje przyjęły projekt ustawy do art. 12 włącznie ora -zasady rozwiązań prawnych, jakie mają znaleźć się w art. 28-29. Odzwierciedla to dostarczona posłom wersja projektu. W szczególności w wersji tej uwzględniono uwagi zgłaszane przez posłów do rozdz. 4 projektowanej ustawy. Wzięto również pod uwagę sugestie wynikające z prac zespołu IX komisji ds. Reformy Gospodarczej. Obecna wersja, powstała w rezultacie prac prezydiów komisji oraz podkomisji, wydaje się wystarczająca jako podstawa do dyskusji.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Poseł Alojzy Melich (PZPR) zaproponował, by w art. 13 po słowach: „plany wojewódzkie i jednostek stopnia podstawowego określają cele, kierunki i zadania rozwoju społeczno-gospodarczego terenu” pominąć słowa: „i zaspokojenia potrzeb ludności”. Byłoby bardziej właściwe, by słowa wykreślone zastąpić słowami: „ze szczególnym uwzględnieniem zaspokojenia potrzeb ludności”, bądź: „w szczególności zaspokojenia potrzeb ludności”.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) stwierdził, że terminologia przyjęta w art. 13 stosowana jest w ustawie o radach narodowych.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Komisje przyjęły jednomyślnie tekst projektowanego art. 13.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) wskazał, że projektowany art. 14 ma na celu z jednej strony zabezpieczenie w dziedzinie planowania właściwej pozycji wojewódzkiej rady narodowej, z drugiej zaś uwzględnienie pozycji jednostek stopnia podstawowego. Chodzi jednocześnie o zasygnalizowanie, że w ramach planów społeczno-ekonomicznych przyjmowane są plany finansowe oraz odpowiadające tym planom budżety wojewódzkie.</u> | |
| 25 | + </div> | |
| 26 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WiceministerBronisławCiaś">Rozumiem, że w projektowanym art. 14 rezygnuje się z pojęcia planu województwa, obejmującego zarówno zadania województwa, jak i wszystkich rad terenowych. W systemie budżetowym przewiduje się rozróżnienie na budżet województwa i budżet wojewódzki.</u> | |
| 28 | + </div> | |
| 29 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 30 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Projektowany zapis nie przesądza sprawy sporządzania odpowiednich informacji. Chodzi jednak o to, co ma mieć moc prawną, a zwłaszcza o to, by w planie wojewódzkim brano pod uwagę plany jednostek podstawowych. Nie przesądzamy rozwiązań tej kwestii w przyszłym prawie budżetowym. Dyskusyjne jest, czy budżet wojewódzki ma mieć charakter informacyjny, czy dyrektywny.</u> | |
| 31 | + </div> | |
| 32 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 33 | + <u xml:id="u-4.0" who="#WiceministerBronisławCiaś">Sprawę uważam za wyjaśnioną.</u> | |
| 34 | + </div> | |
| 35 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 36 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Nie widzę wyraźnego związku planu finansowego z planem społeczno-gospodarczym. W ust. 5, art. 14 mowa tylko, że zakres i treść planu województwa rada narodowa określa stosownie do potrzeb regionu. Nieuwzględnianie możliwości może prowadzić do planowania abstrakcyjnego.</u> | |
| 37 | + </div> | |
| 38 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 39 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Rozwiązuje ten problem ust. 6 art. 14, gdzie mowa, że podstawą gospodarki finansowej województwa są budżety wojewódzkie.</u> | |
| 40 | + </div> | |
| 41 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 42 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Wydaje się, że w ust. 6 należałoby zamiast „podstawą gospodarki finansowej” napisać: „podstawą realizacji planów województwa”. Byłoby to lepsze sformułowanie.</u> | |
| 43 | + </div> | |
| 44 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 45 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJózefKijowski">Nie sądzę, by uwaga posła T. Haładaja powodowała konieczność dodatkowych zapisów. Intencja jego propozycji znajduje uwzględnienie w art. 14, ust. 5 i 6. Zadania w dziedzinie gospodarki finansowej wynikają z ustawy budżetowej.</u> | |
| 46 | + </div> | |
| 47 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 48 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełBolesławStrużek">Sformułowanie pkt 3 ust. 3 w art. 14 jest mało precyzyjne. Mowa tam o współdziałaniu z przedsiębiorstwami zlokalizowanymi na terenie województwa, a chodzi przecież także o przedsiębiorstwa działające na terenie województwa. Nie jest również jasne sformułowanie mówiące o usługach przedsiębiorstw świadczonych na rzecz województwa.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by mimo uwagi posła J. Kijowskiego, zapisać w związku z uwagą posła T. Haładaja w ust. 5 art. 14, że zakres treść planu wojewódzkiego rada określa „w zakresie przyznanej jej prawnie kompetencji i stosownie do posiadanych możliwości”. Chodzi o realizm planowania.</u> | |
| 50 | + </div> | |
| 51 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 52 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJózefKijowski">Byłoby lepiej, by zamiast słowa „możliwości” użyć słowa „środków”.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełJózefKijowski">Gdy chodzi o wypowiedź posła B. Strużka, to sądzę, że projektowany przepis należy pozostawić w dotychczasowej postaci. Zamieszczone tam sformułowania nie są przypadkowe. Organem założycielskim przedsiębiorstwa może być zarówno organ centralny, jak i terenowy. Chodzi o współdziałanie umowne między różnymi przedsiębiorstwami w zakresie usług świadczonych na rzecz przedsiębiorstw oraz usług przedsiębiorstw świadczonych na rzecz województwa. Zjawisko takie może występować np. w odniesieniu do problemu ścieków w dziedzinie gospodarki wodnej.</u> | |
| 54 | + </div> | |
| 55 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 56 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełBolesławStrużek">Czy należałoby zatem w pkt 3 ust. 3 art. 14 napisać: „kierunki współdziałania z przedsiębiorstwami niewymienionymi w pkt 1” zamiast: „kierunki współdziałania z przedsiębiorstwami zlokalizowanymi na terenie województwa”. Nie trzeba też wymieniać o jakie usługi chodzi; obecne sformułowanie jest zbyt opisowe.</u> | |
| 57 | + </div> | |
| 58 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 59 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełAlojzyMelich">Niezbędne jest podkreślenie, że chodzi o przedsiębiorstwa działające na terenie województwa. Wydaje się też, że lepiej uściślać teksty przepisów, niż dopuszczać do dowolności interpretacyjnej.</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję przystąpić do głosowania.</u> | |
| 63 | + </div> | |
| 64 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 65 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełJózefKijowski">Czy przepis pkt 3 ust. 3 art. 14 dotyczyć będzie przedsiębiorstw, których jednostka statutową znajduje się poza obrębem województwa, a na terenie tego województwa mieści się jedynie oddział przedsiębiorstwa?</u> | |
| 66 | + </div> | |
| 67 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 68 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przedsiębiorstwo zlokalizowane, to w rozumieniu projektu przedsiębiorstwo mające zakład zlokalizowany na terenie województwa. Huta im. Lenina mieści się na terenie województwa miejskiego krakowskiego, natomiast zakład profili giętych tej Huty znajduje się w woj. tarnowskim. Nie do pomyślenia jest jednak, by zakład ten znajdował się poza zasięgiem oddziaływania województwa tarnowskiego.</u> | |
| 69 | + </div> | |
| 70 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 71 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełBolesławStrużek">Przecież cały art. 14 dotyczy jednostek znajdujących się na terenie województwa. Wiadomo, że plan wojewódzki nie może obejmować innych jednostek.</u> | |
| 72 | + </div> | |
| 73 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 74 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Jestem za utrzymaniem pkt 3 ust. 3 art. 14 w obecnej redakcji.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-17.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Komisje przyjęły pkt 3 ust. 3 art. 14 przy dwóch głosach przeciwnych.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-17.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Dla większej jasności w art. 14 ust. 3 pkt 2 należy wyrazy „ich realizacji” zastąpić wyrazami „realizacji tych planów”.</u> | |
| 77 | + </div> | |
| 78 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 79 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jest to słuszna uwaga. Już wprowadziło odpowiednią zmianę do tekstu.</u> | |
| 80 | + </div> | |
| 81 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 82 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełWitoldGadomski">Obawiam się, że rozdział IV nie dość precyzyjnie rozwiązuje problem stosunku przedsiębiorstw niepodporządkowanych wojewodzie do planów wojewódzkich.</u> | |
| 83 | + </div> | |
| 84 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 85 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ta sprawa została już przegłosowana i nie ma potrzeby do niej wracać.</u> | |
| 86 | + </div> | |
| 87 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 88 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PosełWitoldGadomski">Ustęp 2 art. 14 zawiera hasło, które w świetle rozwiązań przyjętych w tym rozdziale nie będzie wypełnione konkretną treścią. Wojewódzkie rady narodowe nie mają przecież wpływu na politykę zatrudnienia w przedsiębiorstwach kluczowych. Podobnie nie będą miały wpływu na wykorzystanie zasobów miejscowych; np. WRN w Kielcach od lat zabiegała o wykorzystanie zasobów wapna i kredy na swoim terenie, a sprawa ta nie została dotychczas rozwiązana.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PosełWitoldGadomski">Niektóre rozwiązania przyjęte już w praktyce idą dalej niż propozycje zawarte w tych rozdziale (chodzi np. o podporządkowanie rolnictwa i budownictwa wojewodom). Czy to oznacza, że wykształcona już praktyka ma przejściowy charakter?</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PosełWitoldGadomski">W art. 13 stwierdza się, że województwo powinno zaspokajać podstawowe potrzeby ludności. Jednak w rzeczywistości władze wojewódzkie nie mają kompetencji do podejmowania decyzji w sprawie np. budowy piekarni za 6 mln zł. W opinii społecznej zakorzeniło się przekonanie o bezradności władz wojewódzkich. Omawiany fragment projektu ustawy nie otwiera możliwości dla decentralizacji uprawnień na szczebel wojewódzki i niższy. A jak wiadomo, „nie ma demokracji bez decentralizacji”.</u> | |
| 91 | + </div> | |
| 92 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 93 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Trudno w tej dyskusji ustosunkować się do tak szerokiego problemu. Projekt ustawy był opracowywany przy uwzględnieniu założenia, że ustawa o planowaniu nie może ingerować w szczegółowe rozwiązania dotyczące poszczególnych dziedzin gospodarki. Zakładaliśmy też, że samorządność lokalną nie odnosi się tylko do województw, ale też do miast i gmin. Założenie to może nie odpowiadać tym, którzy pragną dominacji województw, ale jest zgodne z przyjętym w koncepcji reformy założeniem o samorządności jednostek podstawowych. Wnoszę o przegłosowanie art. 14 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-22.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 14 przy jednym głosie przeciw.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-22.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Uwagi, które zgłosiłem poprzednio, odnoszą się też do art. 15, który poszerza uprawnienia jednostek stopnia podstawowego. Przyjmujemy w nim, że terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego mogą być organami założycielskimi przedsiębiorstw państwowych. Uznajemy również, że zagadnienia ochrony środowiska mają swoje znaczenie nie tylko na szczeblu centralnym i wojewódzkim, ale też na szczeblu miast i gmin. Mówi o tym pkt 4 W art. 15 ust. 3. W kolejnym punkcie mówi się o zadaniach planów miejskich i gminnych zmierzających do aktywizacji ekonomicznej terenu.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-22.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 15 ust. 4 zawarty jest zapis, który określa budżety miast i gmin jako podstawę ich gospodarki finansowej oraz zapewnia uchwalanie tych budżetów przez rady narodowe. Uogólniając można stwierdzić, że art. 14 zapewnia realizację kierunku reformy, określającego rady narodowe jako organy samorządu społecznego w terenie.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-22.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję objąć dyskusją również art. 16, który stwarza możliwość współdziałania poszczególnych jednostek i wyklucza powstanie ogólnopaństwowych struktur samorządowych rywalizujących z państwem.</u> | |
| 98 | + </div> | |
| 99 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 100 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJerzyMastalerczyk">Na poprzednim posiedzeniu naszych komisji proponowałem uzupełnienie art. 15 ust. 1 stwierdzeniem, że dotyczy on również planów jednostek miejsko-gminnych. Podtrzymuję tę propozycję.</u> | |
| 101 | + </div> | |
| 102 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 103 | + <u xml:id="u-24.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sprawę tę dyskutowaliśmy, przy czym wskazywano, że jest ewidentne, iż artykuł dotyczy także jednostek miejsko-gminnych skoro jest w nim mowa o miastach i gminach. Dla zapewnienia większej jednoznaczności proponujemy uzupełnić art. 33, zawierający słowniczek wyrażeń ustawowych, stwierdzeniem, że zawsze gdy w ustawie jest mowa o jednostkach miejskich lub gminnych, chodzi także o jednostki miejsko-gminne.</u> | |
| 104 | + </div> | |
| 105 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 106 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJerzyMastalerczyk">Nie chcę się upierać, ale dlaczego nie można wyjaśnić tej kwestii od razu w art. 15?</u> | |
| 107 | + </div> | |
| 108 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 109 | + <u xml:id="u-26.0" who="#PosełMariaBudzanowska">W ust. 3 art. 15 wymienia się dziedziny, które plany miejskie i gminne winny obligatoryjnie obejmować.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-26.1" who="#PosełMariaBudzanowska">Tymczasem w pkt 5 pominięto sferę obsługi towarowej ludności. Obawiam się, że będzie to interpretowane jako zastrzeżenie tej sfery dla szczebla wojewódzkiego, podczas gdy jest to sprawa mająca typowo lokalny charakter.</u> | |
| 111 | + </div> | |
| 112 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 113 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PosełJanKamiński">Zgodnie z tą propozycją, można by po słowach: „drobnej wytwórczości i rzemiosła” dodać słowa: „oraz handlu i usług” (chodzi o art. 15 ust. 3 pkt 5).</u> | |
| 114 | + </div> | |
| 115 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 116 | + <u xml:id="u-28.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przyjęcie takiego rozwiązania wydaje się możliwe.</u> | |
| 117 | + </div> | |
| 118 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 119 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PosełAlojzyMelich">Wypowiedź posłanki M. Budzanowskiej pokazuje, jak niebezpieczne jest zawieranie w przepisach ustawy wszelkiego rodzaju wyliczanek. Proponuję więc dodać w art. 15 ust. 3 pkt 5 słów: „w szczególności”, aby nie powstała wątpliwość, czy to jest pełna numeracja dziedzin objętych planem miejskim i gminnym.</u> | |
| 120 | + </div> | |
| 121 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 122 | + <u xml:id="u-30.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Argumentacja mojego przedmówcy jest w pełni zasadna z tym, że proponuję dodać słowa: „w szczególności” na końcu pierwszego zdania ustępu 3. Nie wszystkie sprawy wyliczone w dalszych punktach muszą występować w każdej gminie, należy więc wyraźnie powiedzieć, że ta numeracja ma jedynie charakter przykładowy.</u> | |
| 123 | + </div> | |
| 124 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 125 | + <u xml:id="u-31.0" who="#PosełBolesławStrużek">Zgadzam się z propozycją poseł M. Budzanowskiej. Proponuję też zmienić słowo „aktywizacja” w pkt 5 na słowo „rozwój”. Unikniemy w ten sposób używania żargonowych sformułowań. Sądzę ponadto, że należy wyeksponować pkt 5 umieszczając go na jednym z pierwszych miejsc ust. 3. Ustawa o radach narodowych wymienia na pierwszym miejscu sprawy zapewnienia warunków dla rozwoju rolnictwa wśród zadań gminnych rad narodowych, My również powinniśmy od tego zacząć.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-31.1" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję nie ograniczać się w pkt 1 ust. 3 do infrastruktury społecznej, gdyż chodzi w nim również o infrastrukturę techniczną. Proponuję skreślić w tym punkcie słowo „społecznej”.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-31.2" who="#PosełBolesławStrużek">W celu podniesienia znaczenia pianotwórczej funkcji rad stopnia podstawowego należy w ust. 3 stwierdzić, że uchwalają one plany samodzielnie, tak jak stwierdzono to w art. 14 ust. 5 w odniesieniu do rad wojewódzkich.</u> | |
| 128 | + </div> | |
| 129 | + <div xml:id="div-32"> | |
| 130 | + <u xml:id="u-32.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Ze względu na wielkie znaczenie infrastruktury społecznej proponuję nie skreślać wyrazu „społecznej”, a co najwyżej dodać wyrazy: „i technicznej”.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-32.1" who="#PosełTadeuszHaładaj">Mam wątpliwości co do poprawki proponowanej przez posłów M. Budzanowską i J. Kamińskiego. Nie powinniśmy mówić o konieczności podnoszenia efektywności handlu, gdyż może to być rozumiane opacznie.</u> | |
| 132 | + </div> | |
| 133 | + <div xml:id="div-33"> | |
| 134 | + <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wnoszę o przegłosowanie art. 15 wraz z dwoma poprawkami, które już uwzględniliśmy. Powoływanie się na ustawę o radach narodowych nie jest zasadne, gdyż jej treść nie została jeszcze przesądzona. Nie kwestionujemy wagi umieszczania w planach środków służących aktywizacji rolnictwa, ale musimy pamiętać, że gospodarka rolna ma być samodzielna. Zasada ta jest chroniona ustawami, które są opracowywane pod przewodnictwem posła B. Strużka. Dyrektywne ustalanie tych kwestii w planach terytorialnych byłoby sprzeczne z zasadą samodzielności gospodarki rolnej.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-33.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">W ust. 5 omawianego artykułu wskazujemy na zakres samodzielności jednostek stopnia podstawowego, ale określamy też granice tej samodzielności. Plany miejskie i gminne nie mogą przeradzać się w radosną twórczość, za którą nie wiadomo kto zapłaci. Plan nie może być spisem postulatów, który nie wiadomo kto będzie realizował.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-33.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie podzielam obaw wyrażonych przez posła T. Haładaja. Efektywność handlu nie wyraża się wzrostem dochodowości, lecz wzrostem efektu społecznego.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-33.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję utrzymać termin „aktywizacja”, za którym opowiadają się ekonomiści.</u> | |
| 138 | + </div> | |
| 139 | + <div xml:id="div-34"> | |
| 140 | + <u xml:id="u-34.0" who="#PosełEdwardHarasim">Czy mówiąc w art. 15 ust. 5 o dochodach własnych rozumie się przez to środki społeczne, a więc także partycypację społeczną?</u> | |
| 141 | + </div> | |
| 142 | + <div xml:id="div-35"> | |
| 143 | + <u xml:id="u-35.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Tak, oczywiście.</u> | |
| 144 | + </div> | |
| 145 | + <div xml:id="div-36"> | |
| 146 | + <u xml:id="u-36.0" who="#PosełBolesławStrużek">Nie mogę zgodzić się z wywodem posła W. Zakrzewskiego, który w sposób arbitralny przesądza.</u> | |
| 147 | + </div> | |
| 148 | + <div xml:id="div-37"> | |
| 149 | + <u xml:id="u-37.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Po prostu różnimy się poglądami. Stawiałem tylko wniosek, niczego nie przesądzając.</u> | |
| 150 | + </div> | |
| 151 | + <div xml:id="div-38"> | |
| 152 | + <u xml:id="u-38.0" who="#PosełBolesławStrużek">Podstawowym obowiązkiem gminnych rad narodowych jest stwarzanie warunków dla rozwoju rolnictwa. Trudno więc mówić tu o aktywizacji.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-38.1" who="#PosełBolesławStrużek">Skoro w art. 14 nie razi posła W. Zakrzewskiego sformułowanie, że wojewódzkie rady narodowe uchwalają wojewódzkie plany społeczno-gospodarcze samodzielnie, to podobne sformułowanie nie powinno go też razić w odniesieniu do stopnia podstawowego.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-38.2" who="#PosełBolesławStrużek">Podtrzymuję też propozycję wyeksponowania pkt 5.</u> | |
| 155 | + </div> | |
| 156 | + <div xml:id="div-39"> | |
| 157 | + <u xml:id="u-39.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Z praktyki wiemy, że dotychczasową wadą planowania w jednostkach stopnia podstawowego było wskaźnikowe ujmowanie spraw, na które jednostki te nie miały wpływu. Równocześnie nie uwzględniano warunków służących realizacji poszczególnych zadań. W tym kontekście wydaje się, że należy uwzględnić propozycję posła B. Strużka, zmierzającą do nadania większej rangi sprawom, o których mowa w pkt. 5. Zmiana praktyki wymagać będzie dużej pracy.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-39.1" who="#PosełZygmuntSurowiec">Poseł W. Zakrzewski powołał się na autorytet ekonomistów w dyskusji nad słowem „aktywizacja”. Wydaje się jednak, że zawsze jest lepiej użyć słowa polskiego, w tym wypadku „rozwój”.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-39.2" who="#PosełZygmuntSurowiec">Należy też, zgodnie z propozycją posła B. Strużka, podkreślić samodzielne określanie zadań, planowych przez rady stopnia podstawowego.</u> | |
| 160 | + </div> | |
| 161 | + <div xml:id="div-40"> | |
| 162 | + <u xml:id="u-40.0" who="#PosełJerzyMastalerczyk">Popieram propozycje posła B. Strużka w sprawie przesunięcia punktu 5 i dodaję, że gminy stanowią większość jednostek organizacyjnych, więc celowe jest wyeksponowanie spraw dotyczących gmin.</u> | |
| 163 | + </div> | |
| 164 | + <div xml:id="div-41"> | |
| 165 | + <u xml:id="u-41.0" who="#PosełWitoldGadomski">W ust. 4 lub 5 należy dodać zapis; który by wiązał budżet i plan finansowy miast i gmin z ich gospodarką. Chodzi o zainteresowanie władz tych jednostek zwiększaniem gospodarności.</u> | |
| 166 | + </div> | |
| 167 | + <div xml:id="div-42"> | |
| 168 | + <u xml:id="u-42.0" who="#PosełJózefCebula">W ust. 2 należy zapewnić gminnym radom narodowym możliwość uchwalania planów 10-letnich.</u> | |
| 169 | + </div> | |
| 170 | + <div xml:id="div-43"> | |
| 171 | + <u xml:id="u-43.0" who="#PosełStanisławCzerniej">Obawiam się, że art. 16 w obecnym brzmieniu kłóci się z art. 17 ust. 1.</u> | |
| 172 | + </div> | |
| 173 | + <div xml:id="div-44"> | |
| 174 | + <u xml:id="u-44.0" who="#PosełAlojzyKielich">Dyskutujemy obecnie nad sprawami, które mają marginalne znaczenie. Nie możemy zapominać, że rozpatrujemy przepis rangi ustawowej. Z tego punktu widzenia jest oczywiste, że pkt 1 nie jest ważniejszy od pkt 5. Przyjęta konstrukcja jest wewnętrznie logiczna, gdyż najpierw wymienia się zadania (pkt 1–4), a potem środki ich realizacji.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-44.1" who="#PosełAlojzyKielich">Nie jest też istotne, czy użyjemy słowa „rozwój”, czy też „aktywizacja”. Pojęcie aktywizacji przyjęło się w języku polskim i kojarzone jest z czynnym współdziałaniem ludzi, podczas gdy rozwój może być też spowodowany czynnikami zewnętrznymi. W gruncie rzeczy wszyscy się zgadzamy, że chodzi o aktywizację terenu.</u> | |
| 176 | + </div> | |
| 177 | + <div xml:id="div-45"> | |
| 178 | + <u xml:id="u-45.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Z prawniczego punktu widzenia uważam to za zbędne, ale dla większej jasności można w ust. 3 w pierwszym zdaniu stwierdzić, że miejskie i gminne rady narodowe uchwalają swoje plany samodzielnie.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-45.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Odpowiadając na wątpliwości posła S. Czernieja chciałbym podkreślić, że rady nie mogą w swoich planach nakazać niczego przedsiębiorstwom państwowym. Artykuł ten mówi o sytuacji, gdy określone zadanie musi być realizowane w kilku jednostkach terytorialnych lub gospodarczych. Np. w dawnym powiecie olkuskim wobec deficytu wody wykonywane ujęcia służące kilku gminom. Chodzi tu także o takie sytuacje, gdy małe miasto buduje wspólnie z przedsiębiorstwem np. ujęcia ścieków. Nie chodzi nam o narzucanie zadań, ale o możliwość podejmowania wspólnych zadań.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-45.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Prawnikowi jest obojętna kolejność punktów 1–5 ust. 3. Ekonomiści uważają, że zaproponowana kolejność jest logicznie uzasadniona. Z ustawowego punktu widzenia jest najzupełniej obojętne, czy dana sprawa jest regulowana w pkt 1, czy 5.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-45.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">„Aktywizacja” jest terminem ekonomicznym i jest dla ekonomistów pojęciem jednoznacznym. Przypominam, że w tej ustawie robiliśmy już koncesje na rzecz języka ekonomicznego.</u> | |
| 182 | + </div> | |
| 183 | + <div xml:id="div-46"> | |
| 184 | + <u xml:id="u-46.0" who="#PosełJanKamiński">Proponuję przyjąć dwie poprawki: w pierwszym zdaniu ust. 3 stwierdzić, że plany są uchwalane samodzielnie i obejmują „w szczególności”, przesunąć pkt 5. na miejsce punktu 2, pozostawiając termin „aktywizacja” oraz dodając na zakończenie wyrazy: „oraz handlu i usług”.</u> | |
| 185 | + </div> | |
| 186 | + <div xml:id="div-47"> | |
| 187 | + <u xml:id="u-47.0" who="#PosełAlojzyMelich">Skoro decydujemy się na zmianę kolejności punktów w ust. 3, to najlogiczniej będzie przesunąć punkt 5 na miejsce punktu 1.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-47.1" who="#PosełAlojzyMelich">Komisje przyjęły jednomyślnie art. 15 wraz z poprawkami zaproponowanymi przez posła J. Kamińskiego i uzupełnieniem posła A. Melicha.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-47.2" who="#PosełAlojzyMelich">Następnie komisje przyjęły art. 16 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 190 | + </div> | |
| 191 | + <div xml:id="div-48"> | |
| 192 | + <u xml:id="u-48.0" who="#PosełJózefKijowski">W art. 17 w pierwszym zdaniu nieprecyzyjnie użyto wyrazu „oraz”. Należy użyć wyrazu „bądź”.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-48.1" who="#PosełJózefKijowski">Komisje przyjęły rozdział V wraz z poprawką zaproponowaną przez posła J. Kijowskiego.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-48.2" who="#PosełJózefKijowski">W art. 22 ust. 2 należy uściślić stwierdzenie mówiące o konsultowaniu z komisjami sejmowymi wariantów projektów planu perspektywicznego. Chodzi bowiem tylko o plan centralny.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-48.3" who="#PosełJózefKijowski">Komisje przyjęły rozdział VI wraz z poprawką zaproponowaną przez posła J. Kijowskiego.</u> | |
| 196 | + </div> | |
| 197 | + <div xml:id="div-49"> | |
| 198 | + <u xml:id="u-49.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 26 określa się kompetencje Sejmu PRL w dziedzinie planowania. Chodzi przy tym o kompetencje „obligatoryjne”, gdyż Sejm posiada też dalsze uprawnienia, które wynikają z innych przepisów. W art. tym nie wymienia się uchwalania centralnego planu rocznego przez Sejm, ale dążąc do zapewnienia Sejmowi możliwości wglądu i ingerencji w ustalenia tego planu, przewidujemy w art. 27, że Rada Ministrów przedkłada Sejmowi ten plan wraz z budżetem.</u> | |
| 199 | + </div> | |
| 200 | + <div xml:id="div-50"> | |
| 201 | + <u xml:id="u-50.0" who="#PosełJózefKijowski">Nieczytelny wydaje mi się pkt 4 art. 26.</u> | |
| 202 | + </div> | |
| 203 | + <div xml:id="div-51"> | |
| 204 | + <u xml:id="u-51.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przepis ten uzupełnia przepis pkt 3 i stwarza Sejmowi możliwość otępiania i dyskutowania poszczególnych wariantów NPSG. Chodzi o to, aby Sejm nie był ograniczony do wykonywania wyboru jednego z wariantów.</u> | |
| 205 | + </div> | |
| 206 | + <div xml:id="div-52"> | |
| 207 | + <u xml:id="u-52.0" who="#PosełJózefKijowski">Nie jest to przekonywująca argumentacja. Jeśli Sejm nie zdecyduje się na żaden z wariantów przedłożony przez rząd. Rada Ministrów będzie musiała przedłożyć inne warianty. Nie sądzę natomiast, aby Sejm mógł dokonywać zmian w poszczególnych wariantach. Proponuję więc skreślić pkt 4.</u> | |
| 208 | + </div> | |
| 209 | + <div xml:id="div-53"> | |
| 210 | + <u xml:id="u-53.0" who="#MinisterWładysławBaka">Pkt 4 wchodzi nazbyt szczegółowo w materię planistyczną. Pominięcie tego punktu pozostanie bez szkody dla jasności ustawy. Skoro Sejm decyduje, który z przedłożonych wariantów stanie się narodowym planem społeczno-gospodarczym, jasne jest, że Sejm może też decydować o sposobach jego realizacji.</u> | |
| 211 | + </div> | |
| 212 | + <div xml:id="div-54"> | |
| 213 | + <u xml:id="u-54.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Może więc należy skreślić pkt 4, a w pkt 3 dodać „oraz rozpatruje sposoby jego przewidywanej realizacji”.</u> | |
| 214 | + </div> | |
| 215 | + <div xml:id="div-55"> | |
| 216 | + <u xml:id="u-55.0" who="#MinisterWładysławBaka">Idąc po tej linii rozumowania można w punkcie 3 stwierdzić, że Sejm rozpatruje założenia i sposoby realizacji NPSG i na tej podstawie decyduje o wyborze jednego z wariantów.</u> | |
| 217 | + </div> | |
| 218 | + <div xml:id="div-56"> | |
| 219 | + <u xml:id="u-56.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Należy też dodać, że Sejm decyduje uwzględniając różne okoliczności.</u> | |
| 220 | + </div> | |
| 221 | + <div xml:id="div-57"> | |
| 222 | + <u xml:id="u-57.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Propozycja ministra W. Baki wydaje się poprawniejsza stylistycznie. Jest oczywiste, że rozpatrując warianty Sejm uwzględnia różne okoliczności.</u> | |
| 223 | + </div> | |
| 224 | + <div xml:id="div-58"> | |
| 225 | + <u xml:id="u-58.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Proponuję skreślenie sformułowania „w różnych okolicznościach” w punkcie 4.</u> | |
| 226 | + </div> | |
| 227 | + <div xml:id="div-59"> | |
| 228 | + <u xml:id="u-59.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że najlepsza jest propozycja ministra W. Baki, która przewiduje skreślenie pkt 4 i nadanie punktowi 3 następującego brzmienia: „rozpatruje założenia i sposoby realizacji NPSG i na tej podstawie decyduje o wyborze wariantu”.</u> | |
| 229 | + <u xml:id="u-59.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje jednomyślnie przyjęły art. 26 w brzmieniu zaproponowanym przez posła W. Zakrzewskiego oraz art. 27, 28, 29 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u> | |
| 230 | + </div> | |
| 231 | + <div xml:id="div-60"> | |
| 232 | + <u xml:id="u-60.0" who="#MinisterWładysławBaka">W art. 30 ust. 2 należy dokonać, zmiany szyku tak, aby układ podmiotowy korespondował z układem funkcjonalnym.</u> | |
| 233 | + </div> | |
| 234 | + <div xml:id="div-61"> | |
| 235 | + <u xml:id="u-61.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jest to bardzo słuszna uwaga. Art. 30 ust. 2 przyjąłby brzmienie: „przewodniczący Komisji Planowania we współdziałaniu z ministrem finansów i prezesem NBP zapewni wzajemną zgodność NPSG i centralnego planu rocznego z planami finansowymi”.</u> | |
| 236 | + </div> | |
| 237 | + <div xml:id="div-62"> | |
| 238 | + <u xml:id="u-62.0" who="#MinisterWładysławBaka">Dyskusja o tym, co jest wcześniejsze - NPSG czy plan finansowy przypomina dyskusję o jajku i kurze. Wydaje się jednak, że to plany finansowe dostosowują się do założeń NPSG.</u> | |
| 239 | + </div> | |
| 240 | + <div xml:id="div-63"> | |
| 241 | + <u xml:id="u-63.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wszystkie te plany muszą być wzajemnie dostosowane. Jednak Komisja Planowania pełni rolę wiodącą i jej przewodniczący zwraca się do ministra finansów i prezesa NBP o zajęcie stanowiska w sprawie dostosowania planów.</u> | |
| 242 | + </div> | |
| 243 | + <div xml:id="div-64"> | |
| 244 | + <u xml:id="u-64.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Popieram propozycję posła W. Zakrzewskiego. Stanowi ona logiczną konsekwencję wiodącej roli Komisji Planowania, na której spoczywa obowiązek zapewnienia zgodności planów.</u> | |
| 245 | + </div> | |
| 246 | + <div xml:id="div-65"> | |
| 247 | + <u xml:id="u-65.0" who="#WiceministerBronisławCiaś">Również zgadza się z tą propozycją.</u> | |
| 248 | + </div> | |
| 249 | + <div xml:id="div-66"> | |
| 250 | + <u xml:id="u-66.0" who="#PosełJózefKijowski">W pełni popieram propozycję posła W. Zakrzewskiego. Jest to sprawa o zasadniczym znaczeniu i określa jaki organ ma obowiązek zapewnienia zgodności planów. Ustawa o planowaniu musi zobowiązywać przewodniczącego Komisji Planowania do uzgodnienia z ministrem finansów i NBP możliwości realizacyjnych planów.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-66.1" who="#PosełJózefKijowski">Komisje przyjęły jednomyślnie art. 30 w brzmieniu zaproponowanym przez posła W. Zakrzewskiego.</u> | |
| 252 | + </div> | |
| 253 | + <div xml:id="div-67"> | |
| 254 | + <u xml:id="u-67.0" who="#PosełTadeuszUrbański">W rozdziale VII pominęliśmy kwestię kompetencji samorządów pracowniczych w dziedzinie planowania. Proponuję dodać art. 31a o następującym brzmieniu: „Ust. 1. W przedsiębiorstwach państwowych plany 5-letnie i perspektywiczne uchwala ogólne zebranie załogi, a plan roczny uchwala rada pracownicza na wniosek dyrektora. Ust. 2. Rada pracownicza przyjmuje sprawozdanie dyrektora przedsiębiorstwa z realizacji planu rocznego oraz zatwierdza roczny bilans przedsiębiorstwa”.</u> | |
| 255 | + </div> | |
| 256 | + <div xml:id="div-68"> | |
| 257 | + <u xml:id="u-68.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jako prawnik nie mogę się zgodzić z taką propozycją. Jest wysoce niewłaściwe, aby jedna ustawa „poklepywała” inną ustawę. Kwestie dotyczące samorządu robotniczego regulowane są w ustawie o przedsiębiorstwie państwowym i samorządzie. Nie powinniśmy zajmować się w tej ustawie materiami uregulowanymi w innych aktach.</u> | |
| 258 | + </div> | |
| 259 | + <div xml:id="div-69"> | |
| 260 | + <u xml:id="u-69.0" who="#PosełZbigniewZieliński">Sądzę, że propozycja posła T. Urbańskiego zasługuje na poparcie. Musimy pamiętać, że mówiąc o kompetencjach rad narodowych i innych organów także wkraczamy w dziedziny regulowane w odrębnych ustawach.</u> | |
| 261 | + </div> | |
| 262 | + <div xml:id="div-70"> | |
| 263 | + <u xml:id="u-70.0" who="#MinisterWładysławBaka">Ustawa, którą proponujemy, zazębia się z wieloma innymi aktami, że wymienię tylko ustawę, o radach narodowych. Wiele spraw regulowanych w ustawie o planowaniu zostanie powtórzonych W innych aktach np. w ustawie o Radzie Ministrów. Wydaje się, że krótkie zasygnalizowanie kompetencji planistycznych przedsiębiorstw jest więc celowe. Służy to też bardziej symetrycznemu ujęciu regulacji ustawowej. Dotychczas bowiem ustawa milczy o kompetencjach planistycznych jedynie w odniesieniu do przedsiębiorstwa. Proponowane uzupełnienie pozwoli stworzyć bardziej kompletną ustawę.</u> | |
| 264 | + </div> | |
| 265 | + <div xml:id="div-71"> | |
| 266 | + <u xml:id="u-71.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jesteśmy zgodni, że proponowany zapis jest zbędny z prawniczego punktu widzenia, gdyż wchodzi w materię regulowaną w ustawie o samorządzie i o przedsiębiorstwie. Skoro jednak ustawą zawiera rozdział o przedsiębiorstwach i o ile proponowany zapis będzie zgodny ze wspomnianymi ustawami, to można go zamieścić, aby wskazać dodatkowo na samodzielność przedsiębiorstw państwowych w planowaniu. Mimo wcześniejszych obiekcji uznaję więc przedstawioną argumentację.</u> | |
| 267 | + </div> | |
| 268 | + <div xml:id="div-72"> | |
| 269 | + <u xml:id="u-72.0" who="#PosełJózefKijowski">Poruszony problem musi znaleźć odbicie w dyskutowanej dziś ustawie. Nie możemy pominąć kwestii samodzielności przedsiębiorstw. Jednak ustawa o planowaniu nie dotyczy tylko przedsiębiorstw państwowych i odnosi się też do spółdzielni. Tymczasem samorząd spółdzielczy ma inny charakter niż samorząd w przedsiębiorstwach państwowych. Propozycje posła T. Urbańskiego można zrealizować w ten sposób, by w art. 3, w którym mowa jest o społecznym charakterze planowania, dodać sformułowanie o udziale organów samorządu pracowniczego w stanowieniu i kontroli realizacji planów.</u> | |
| 270 | + </div> | |
| 271 | + <div xml:id="div-73"> | |
| 272 | + <u xml:id="u-73.0" who="#PosełZbigniewGertych">Takie rozwiązanie jest nie wystarczające.</u> | |
| 273 | + </div> | |
| 274 | + <div xml:id="div-74"> | |
| 275 | + <u xml:id="u-74.0" who="#MinisterWładysławBaka">Poseł J. Kijowski ma rację mówiąc, że nie można pominąć spółdzielni. Proponuję wypełnić tę lukę tworząc zapis ogólniejszy. Można by stwierdzić w art. 31a, że sprawy planowania w przedsiębiorstwach państwowych regulują ustawy o przedsiębiorstwie państwowym i samorządzie, a w spółdzielniach - ustawa o spółdzielniach i ich związkach.</u> | |
| 276 | + </div> | |
| 277 | + <div xml:id="div-75"> | |
| 278 | + <u xml:id="u-75.0" who="#PosełJanKamiński">Opowiadam się za propozycją ministra W. Baki. Uwzględnia ona fakt, że w spółdzielniach obowiązuje inny tryb planowania i inne są kompetencje poszczególnych organów.</u> | |
| 279 | + </div> | |
| 280 | + <div xml:id="div-76"> | |
| 281 | + <u xml:id="u-76.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zaproponowane ostatnio rozwiązanie jest najpoprawniejsze z legislacyjnego punktu widzenia. Zabezpiecza ono interes, o którym mówił poseł T. Urbański i pozwala uniknąć niebezpieczeństwa popadnięcia w sprzeczność z innymi ustawami.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-76.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 31 i 31a w brzmieniu zaproponowanym przez ministra W. Bakę.</u> | |
| 283 | + <u xml:id="u-76.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Skoro doszliśmy już do końcowych artykułów, chciałbym zgłosić propozycję uzgodnioną przez prezydia naszych komisji i podkomisję, aby ustalić jednolity termin wejścia w życie wszystkich 9-ciu ustaw dotyczących reformy gospodarczej na dzień 1 lipca 1982 r.</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-76.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły jednomyślnie art. 32, 33 (z poprawką zgłoszoną wcześniej przez posła W. Zakrzewskiego), 34, 35.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-76.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dalszej kolejności komisje przyjęły w całości projekt ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym.</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-76.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Następnie komisje jednomyślnie zaakceptowały propozycję posła W. Zakrzewskiego dotyczącą daty wejścia w życie wszystkich 9-ciu ustaw.</u> | |
| 287 | + </div> | |
| 288 | + <div xml:id="div-77"> | |
| 289 | + <u xml:id="u-77.0" who="#PosełZenonSzulc">Korzystając z obecności ministra W. Baki, chciałbym zasygnalizować wątpliwości zgłaszane przez dyrektorów przedsiębiorstw odnoszące się do kompetencji scentralizowanego funduszu postępu technicznego. Czy rozwiązanie to było konsultowane z 207 przedsiębiorstwami - konsultantami?</u> | |
| 290 | + </div> | |
| 291 | + <div xml:id="div-78"> | |
| 292 | + <u xml:id="u-78.0" who="#MinisterWładysławBaka">Sprawa ta była konsultowana, przy czym opinie były podzielone. Liczna grupa przedsiębiorstw była przeciwna odpisom na scentralizowany fundusz. Wskazywaliśmy jednak na konieczność stworzenia na przejściowy okres 2 lat możliwości finansowania zaplecza naukowo-technicznego na dotychczasowych zasadach. W tym czasie dokonane zostaną zasadnicze zmiany funkcjonalne tego zaplecza i rozpocznie się jego działanie na nowych zasadach. Propozycję tę poparło środowisko naukowo-techniczne i liczne przedsiębiorstwa. Rząd proponuje, aby w przepisach przejściowych przyjąć, że w latach 1982–83 zostanie wstrzymana centralizacja części zakładowych funduszy postępu naukowo-technicznego. Docelowe zasady tworzenia tego funduszu są oczywiście inne. Takie rozwiązanie zaakceptowała większość przedsiębiorstw.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-78.1" who="#MinisterWładysławBaka">W kolejnym punkcie obrad Komisje przystąpiły do rozpatrzenia projektów ustaw: o prawie bankowym oraz o statucie Narodowego Banku Polskiego. W imieniu podkomisji referat wprowadzający wygłosił poseł Alojzy Bryl (SD).</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-78.2" who="#MinisterWładysławBaka">Mówca poinformował, że przedłożone projekty ustaw zostały bardzo wnikliwie rozpatrzone przez podkomisję. W jej pracach wzięli udział przedstawiciele wszystkich zainteresowanych instytucji i eksperci. Koncentrowano się przede wszystkim na zagadnieniach istotnych z punktu widzenia przeprowadzanej reformy gospodarczej. Zaakcentowane zostało bardzo silnie stanowisko w sprawie pozycji. Narodowego Banku Polskiego jako centralnego banku państwa. Jedną z podstawowych intencji było zapewnienie Sejmowi wpływu na kształtowanie polityki finansowej państwa. Można sądzić, że wszystkie podstawowe założenia zostały uwzględnione w obecnie przedłożonej komisjom wersji projektów.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-78.3" who="#MinisterWładysławBaka">Projekt ustawy o prawie bankowym zapewnia Sejmowi szczególną rolę w dziedzinie kształtowania polityki finansowej państwa, a więc zarówno w zakresie planowania finansowego, jak i rozliczeń zadań finansowych. Przeprowadzając analizę sprawozdań z wykonania planów finansowych, Sejm będzie miał możliwość pełnej i wnikliwej oceny realizacji zadań państwa w tej dziedzinie.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-78.4" who="#MinisterWładysławBaka">W toku pracy podkomisji wiele uwagi przyciągnęła sprawa kontroli emisji i obiegu pieniądza. Także i w tym zakresie postanowienia zawarte w projekcie ustawy o prawie bankowym zapewniają Sejmowi ważną rolę.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-78.5" who="#MinisterWładysławBaka">Ważnym instrumentem kształtowania polityki kredytowej są rozwiązania przewidujące uzależnienie zawarcia umowy kredytowej od ustalenia, że kredytobiorca zdolny jest do spłacenia kredytu.</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-78.6" who="#MinisterWładysławBaka">Projekt prawa bankowego określa zasady powoływania i warunki działalności banków. Akcentuje się m.in. bardzo silnie sprawną obsługę finansową ludności i jednostek gospodarczych.</u> | |
| 299 | + <u xml:id="u-78.7" who="#MinisterWładysławBaka">W przepisach wprowadzających ustawę o prawie bankowym, proponuje się odejście pieniądza polskiego od parytetu złota. Propozycja ta wydaje się słuszna. Jej realizacja oznacza zamknięcie dotychczasowej polityki finansowej państwa. Wydaje się więc niezbędne powołanie zespołu, który zbadałby stan rezerwy złota oraz stan bilansów Narodowego Banku Polskiego i innych banków działających w Polsce. Sprawozdanie tego zespołu powinno być przedstawione posłom.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-78.8" who="#MinisterWładysławBaka">Projekt ustawy o prawię bankowym zapewnia Narodowemu Bankowi Polskiemu funkcję centralną w systemie finansowym. Z punktu widzenia wprowadzanej reformy gospodarczej, jest sprawą niezmiernie ważną zabezpieczenie się przed przerostem instrumentów administracyjnych w dziedzinie kształtowania polityki finansowej państwa. W przyszłości, oceniając funkcjonowanie banków, konieczne będzie położenie nacisku na prawidłowe wykorzystanie instrumentów ekonomicznych w toku realizacji powierzonych im zadań.</u> | |
| 301 | + <u xml:id="u-78.9" who="#MinisterWładysławBaka">Funkcjonowanie nowych instrumentów prawnych wymagać będzie stałej i wnikliwej analizy. Chodzi bowiem o to, by można było usprawnić system finansowy w Polsce. Proponowane rozwiązania na dziś wydają się dobre, ale nie można przecież wykluczyć konieczności ich zmian w razie pojawienia się nowych potrzeb.</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-78.10" who="#MinisterWładysławBaka">W toku dyskusji rozważano z wielką uwagą problem właściwych form prawno-organizacyjnych działalności banków. Rozważane były koncepcje wprowadzenia bardziej elastycznych rozwiązań w tej dziedzinie. Wydaje się jednak, że rozwiązania proponowane w projektowanej ustawie spełniać będą należycie swoją rolę.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-78.11" who="#MinisterWładysławBaka">Na zakończenie swego wystąpienia, poseł wyraził podziękowanie ekspertom oraz przedstawicielom wszystkich zainteresowanych instytucji, którzy brali udział w posiedzeniu podkomisji.</u> | |
| 304 | + <u xml:id="u-78.12" who="#MinisterWładysławBaka">Otwierając dyskusję poseł Witold Zakrzewski (bezp.) stwierdził, że projektowane akty normatywne mają doniosłe znaczenie dla funkcjonowania gospodarki narodowej. Charakter tych aktów sprawia, że są one w dużym stopniu nasycone elementami techniczno-prawnymi. Proponowane instrumenty prawne angażują zarówno interesy rządu jako całości. Komisji Planowania, Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, jak i innych banków.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-78.13" who="#MinisterWładysławBaka">Projekty przedstawione na dzisiejszym posiedzeniu zostały uzgodnione i zaakceptowane zarówno przez podkomisję poselską, jak i przedstawicieli rządu oraz Narodowego Banku Polskiego. Jednolitość stanowiska we wszystkich zasadniczych kwestiach uzasadnia zatem propozycję dyskutowania na dzisiejszym posiedzeniu nad całością przedłożonych projektów.</u> | |
| 306 | + </div> | |
| 307 | + <div xml:id="div-79"> | |
| 308 | + <u xml:id="u-79.0" who="#PosełAlojzyBryl">Chciałbym zaproponować wprowadzenie do projektu ustawy o prawie bankowym kilka poprawek. W art. 33 ust. proponuję skreślić wyrazy: „dla poszczególnych banków”. Proponuję też nadanie art. 54 następującej treści: „Prezes Banku Polskiego wydaje Dziennik Urzędowy Narodowego Banku Polskiego, w którym w szczególności publikuje się: a) uchwały Rady Banków,</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-79.1" who="#PosełAlojzyBryl">b) bilanse NBP i innych banków o zasięgu ogólnokrajowym wraz z rocznym zamknięciem rachunków, ich zysków i strat”.</u> | |
| 310 | + <u xml:id="u-79.2" who="#PosełAlojzyBryl">Wydaje się, że poprawniejsze będzie zatytułowanie rozdziału 5: „Narodowy Bank Polski” zamiast proponowanego w projekcie tytułu „Centralny Bank Państwa”.</u> | |
| 311 | + </div> | |
| 312 | + <div xml:id="div-80"> | |
| 313 | + <u xml:id="u-80.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W ramach zgłoszonych poprawek znaczenie merytoryczne ma zmiana proponowana w zakresie art. 54. Proponuję, by ustosunkowali się do tej propozycji przedstawiciele NBP.</u> | |
| 314 | + </div> | |
| 315 | + <div xml:id="div-81"> | |
| 316 | + <u xml:id="u-81.0" who="#PrezesNarodowegoBankuPolskiegoStanisławMajewski">Poprawkę zgłoszoną przez posła Alojzego Bryla uważam za słuszną. Wydaje się jednak celowe pominięcie obowiązku publikacji rachunków zysków i strat. Punkt b art. 54 wymieniałby więc jedynie bilanse NBP i innych banków o zasięgu ogólnokrajowym. Stanowisko takie podyktowane jest potrzebą ochrony ważnych interesów ekonomicznych państwa.</u> | |
| 317 | + </div> | |
| 318 | + <div xml:id="div-82"> | |
| 319 | + <u xml:id="u-82.0" who="#PosełJózefCebula">W art. 26 pkt 3 projektu ustawy o prawie bankowym przewiduje się, iż udzielenie kredytu przedsiębiorstwom, które ponoszą straty lub nie dają rękojmi spłaty zaciągniętego kredytu nastąpić może tylko w ramach „postępowania sanacyjnego”. Co oznacza ten termin?</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-82.1" who="#PosełJózefCebula">Mam wątpliwości, czy projekt zabezpiecza w dostateczny sposób poufność wkładów oszczędnościowych?</u> | |
| 321 | + </div> | |
| 322 | + <div xml:id="div-83"> | |
| 323 | + <u xml:id="u-83.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Termin „postępowania sanacyjne” wprowadzony został w związku z postanowieniami zawartymi w ustawie o przedsiębiorstwie państwowym. Chodzi tu o postępowanie podejmowane w stosunku do przedsiębiorstwa, które znalazło się w trudnościach gospodarczych. W ramach postępowania sanacyjnego stosowane mają być środki zmierzające do wyeliminowania tych trudności.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-83.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Co do drugiej kwestii, sprawa wydaje się jednoznacznie rozstrzygnięta w art. 18 pkt 2 projektu, który zabezpiecza przestrzeganie tajemnicy stanów i obrotów na rachunkach bankowych.</u> | |
| 325 | + </div> | |
| 326 | + <div xml:id="div-84"> | |
| 327 | + <u xml:id="u-84.0" who="#PosełWitoldGadomski">Decyzje o przyznaniu kredytów jednostkom gospodarki uspołecznionej mają znaczenie podstawowe w zakresie stymulowania procesami gospodarczymi. Prawo powinno więc zapewniać przede wszystkim prawidłowość podejmowani a tych decyzji. Kredyt bankowy stanowi najważniejszy instrument ekonomicznego oddziaływania na przedsiębiorstwa. Wydaje się więc, że o udzieleniu kredytu nie powinien decydować jednoosobowi prezes banku lub dyrektor jego oddziału. Sprawy te powinny być w gestu ciał kolegialnych, w skład których wchodziliby eksperci.</u> | |
| 328 | + <u xml:id="u-84.1" who="#PosełWitoldGadomski">Rozdział 4 ustawy o prawie bankowym określa skład rady banku, ale z pominięciem ekspertów. Sądzę, że do tak ważnego ciała kolegialnego, jakim jest rada banków powinni wchodzić wybitni przedstawiciele nauki i praktyki powoływani przez prezesa Narodowego Banku Polskiego do pełnienia tych funkcji na okres 2–3 lat.</u> | |
| 329 | + </div> | |
| 330 | + <div xml:id="div-85"> | |
| 331 | + <u xml:id="u-85.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Zasady przyznawania kredytów wywoływały w toku prac nad projektem ustawy ożywioną dyskusję. Ostatecznie zaproponowano, by na wszystkich szczeblach decyzyjnych działały komitety kredytowe, w skład których wchodzić będą przedstawiciele kredytobiorców. Intencja zawartą w wystąpieniu posła Gadomskiego jest więc realizowana. Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że zadaniem komitetów kredytowych będzie wyrażanie opinii na temat celowości przyznania kredytu, nie zaś podejmowanie decyzji w tej sprawie. Zgodnie z zasadą jednoosobowej odpowiedzialności uznano bowiem, że decyzje podejmować powinien w tych sprawach prezes banku, bądź dyrektor oddziału wojewódzkiego lub operacyjnego.</u> | |
| 332 | + <u xml:id="u-85.1" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Co do drugiej kwestii poruszonej przez posła W. Gadomskiego, informuję, że ustawa o statucie Narodowego Banku Polskiego przewiduje powołanie przy prezesie rady naukowej, którą służyć będzie wszechstronną pomocą w zakresie podstawowych problemów dotyczących sterowania gospodarką finansową kraju.</u> | |
| 333 | + </div> | |
| 334 | + <div xml:id="div-86"> | |
| 335 | + <u xml:id="u-86.0" who="#PosełWitoldGadomski">Chodzi mi jednak przede wszystkim o zapewnienie bezpośredniego wpływu ekspertów na podejmowanie decyzji, nie zaś wyłącznie o funkcje opiniodawcze.</u> | |
| 336 | + </div> | |
| 337 | + <div xml:id="div-87"> | |
| 338 | + <u xml:id="u-87.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy propozycję posła W. Gadomskiego rozumieć należy jako postulat pod adresem prezesa Narodowego Banku Polskiego, by w możliwie szerokim zakresie uwzględniał w swojej działalności opinię ekspertów, czy też propozycję tę należy rozumieć jako postulat wprowadzenia zmiany w projekcie ustawy o prawie bankowym?</u> | |
| 339 | + </div> | |
| 340 | + <div xml:id="div-88"> | |
| 341 | + <u xml:id="u-88.0" who="#PosełWitoldGadomski">Proponuję zmianę projektu ustawy w tym zakresie.</u> | |
| 342 | + </div> | |
| 343 | + <div xml:id="div-89"> | |
| 344 | + <u xml:id="u-89.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Propozycja ta nie wydaje się słuszna. Ekspert nie jest od podejmowania decyzji, ale od przedstawiania opinii. Z funkcją eksperta z natury rzeczy nie łączy się przecież odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Rozwiązanie przyznające ekspertom bezpośredni udział w podejmowaniu decyzji byłoby precedensowe na tle ustawodawstw innych krajów. Wydaje się ponadto, że zagwarantowanie ekspertom głosu stanowczego pozostawałoby w sprzeczności z potrzebą operatywnego działania.</u> | |
| 345 | + </div> | |
| 346 | + <div xml:id="div-90"> | |
| 347 | + <u xml:id="u-90.0" who="#PosełJózefKijowski">Istnieje niekonsekwencja w podziale materii między dwoma rozpatrywanymi projektami ustaw: art. 47 projektu prawa bankowego określa tryb powoływania prezesa NBP, wiceprezesów i pozostałych członków zarządu, to powinno znaleźć się w ustawie o statucie NBP, zaś art. 7 tej ostatniej ustawy zawierać ma przepis bardziej generalny, iż fałszywe znaki pieniężne podlegają zatrzymaniu bez prawa zwrotu ich równowartości, o czym szczegółowe przepisy wyda prezes NBP. Oba proponowane postanowienia są przy tym merytorycznie prawidłowe.</u> | |
| 348 | + </div> | |
| 349 | + <div xml:id="div-91"> | |
| 350 | + <u xml:id="u-91.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Cieszę się, że pan poseł nie kwestionuje merytorycznej zasadności tych propozycji. Otóż rola prezesa NBP poważnie wykracza poza funkcjonowanie NBP, jako osobą kierująca centralnym bankiem państwa uczestniczy on w procesie rządzenia, bierze udział w posiedzeniach Rady Ministrów. Jego kompetencje wynikają też z przyjętej przez nas przed chwilą ustawy o planowaniu. Dlatego miejsce tych postanowień w prawie bankowym jest w pełni uzasadnione. Mniej jednoznaczna jest druga kwestia. Można by ją rozwiązać także w sposób proponowany przez posła J. Kijowskiego, aby jednak uniknąć dalszych przekształceń w obu projektach ustaw, proponuję nie zmieniać dotychczasowego ustawienia.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-91.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł J. Kijowski zgodził się na wycofanie poprawki.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-91.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Tekst projektu przedłożony przez podkomisję wraz z poprawkami zgłoszonymi przez referenta - posła A. Bryla został poddany pod głosowanie w całości i jednomyślnie przyjęty przez komisje.</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-91.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zauważył, iż nie można wykluczyć konieczności dodatkowego wprowadzenia przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu ściśle technicznych albo redakcyjnych poprawek, spowodowanych np. błędami maszynowymi, bowiem tekst został sformułowany dosłownie w ostatniej chwili przed posiedzeniem komisji.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-91.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Następnie komisje rozpatrzyły projekt ustawy o statucie Narodowego Banku Polskiego.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-91.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Gadomski (PZPR) podniósł, że art. 24 projektu mówi o istnieniu oddziałów okręgowych NBP, gdy obecnie funkcjonują oddziały wojewódzkie. Czym zostało to spowodowane?</u> | |
| 356 | + </div> | |
| 357 | + <div xml:id="div-92"> | |
| 358 | + <u xml:id="u-92.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">W ramach nowych mechanizmów mniejsza będzie rola więzi administracyjnych, większa zaś - ekonomicznych. W tej sytuacji brak podstaw dla utrzymywania 47 wojewódzkich oddziałów NBP, w których część posiada charakter kadłubowy. Pragnąc umożliwić dokonywanie w przyszłości stosownych reorganizacji, proponujemy zmianę nazwy, co nie oznacza, że likwidacja niektórych oddziałów ma nastąpić szybko.</u> | |
| 359 | + </div> | |
| 360 | + <div xml:id="div-93"> | |
| 361 | + <u xml:id="u-93.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Pozostaje to w związku z wiele bardziej generalnym problemem roli województw. Nieszczęśliwa - mówiąc oględnie - reforma podziału terytorialnego kraju z 1975 r. spowodowała m.in. i to, że w niektórych województwach mamy kadłubowe oddziały NBP, w innych zaś - mają być tworzone jednostki ponadwojewódzkie. Ten sam problem występuje w sądownictwie oraz wielu innych dziedzinach. Najwięcej podziałów szczególnych ma miejsce w administracji państwowej. Trzeba więc wierzyć, iż NBP nie będzie tu działać zbyt pochopnie oraz że nowa ustawa o radach narodowych ureguluje tryb tworzenia takich podziałów.</u> | |
| 362 | + </div> | |
| 363 | + <div xml:id="div-94"> | |
| 364 | + <u xml:id="u-94.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Dodam jeszcze, że zgodnie z art. 96 projektu prawa bankowego, w ciągu 2 lat ma nastąpić rozdzielenie PKO oraz kilka NBP. W rezultacie, w mniejszych województwach pozostanie tylko kilka (np. w woj. siedleckim dwa) oddziałów NBP. Czy utrzymywać nad nimi jednostkę nadrzędną w skali województwa? Chyba nie, ale nie będziemy się z tym śpieszyć.</u> | |
| 365 | + <u xml:id="u-94.1" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Poseł Alojzy Bryl (SD) prosił o skreślenie art. 20 obecnej wersji projektu, bowiem został on skonsumowany przez inne zmiany wprowadzone przez podkomisję, czego nie zauważono przed oddaniem tekstu do powielenia.</u> | |
| 366 | + </div> | |
| 367 | + <div xml:id="div-95"> | |
| 368 | + <u xml:id="u-95.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Art. 32 projektu ustawy wspomina o udzielaniu przez oddziały operacyjne NBP kredytów jednostkom gospodarki uspołecznionej, nie mówi zaś o kredytowaniu gospodarki nieuspołecznionej oraz ludności, dlaczego?</u> | |
| 369 | + </div> | |
| 370 | + <div xml:id="div-96"> | |
| 371 | + <u xml:id="u-96.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Zgodnie z art. 37 udzielanie kredytów osobom fizycznym i jednostkom gospodarki nieuspołecznionej, prowadzenie rachunków bankowych itp. ma należeć do zadań PKO. Oddziały operacyjne NBP będą zajmować się wyłącznie obsługą gospodarki uspołecznionej, zaś obrotem oszczędnościowym - tylko zastępczo, na podobnych zasadach, jak urzędy pocztowe przyjmują wpłaty i wypłaty oszczędnościowe.</u> | |
| 372 | + </div> | |
| 373 | + <div xml:id="div-97"> | |
| 374 | + <u xml:id="u-97.0" who="#PosełJózefKijowski">Nie dostrzegam zasadności sformułowania art. 44, stwierdzającego, iż „zakładowy fundusz nagród tworzy się na zasadach określonych w odrębnych przepisach”, zaś „zakładowy fundusz socjalny i zakładowy fundusz mieszkaniowy tworzy się w oparciu o ogólnie obowiązujące przepisy”. Wszystkie trzy fundusze tworzone będą na ogólnych zasadach, tzn. w ciężar kosztów, natomiast odrębne będą jedynie zasady wykorzystywania funduszy, o czym - zgodnie z ust. 7 - decydować będzie prezes NBP.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-97.1" who="#PosełJózefKijowski">Komisje przyjęły poprawkę, łącząc art. 44 ust. 5 i 6 w jedną normę: „zakładowy fundusz socjalny, zakładowy fundusz mieszkaniowy i zakładowy fundusz nagród tworzy się w oparciu o ogólnie obowiązujące przepisy”.</u> | |
| 376 | + <u xml:id="u-97.2" who="#PosełJózefKijowski">Następnie na wniosek posła W. Zakrzewskiego, w głosowaniu komisje jednogłośnie przyjęły projekt ustawy w całości.</u> | |
| 377 | + <u xml:id="u-97.3" who="#PosełJózefKijowski">Po przerwie Komisje rozpatrzyły projekt uchwały Sejmu w sprawie utworzenia Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-97.4" who="#PosełJózefKijowski">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) przypomniał, że Prezydium Sejmu przekazało do komisji propozycję powołania przy Sejmie organu konsultacyjnego. Pierwsza dyskusja, która odbyła się 12 lutego przyniosła wiele sugestii co do sformułowań i ujęć w projekcie uchwały praż postawiła pytania co do jej uzasadnienia.</u> | |
| 379 | + </div> | |
| 380 | + <div xml:id="div-98"> | |
| 381 | + <u xml:id="u-98.0" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Inicjatywa powołania tego organu pochodzi od Prezydium Sejmu. Wiąże się ona z faktem, że w 1981 r. do Sejmu wpływało wiele propozycji od działaczy społecznych i środowiskowych, stworzenia przy Sejmie organu mającego pomagać w działalności parlamentu w sprawach mających szczególne znaczenie społeczne. Chodzi tu zwłaszcza o przedstawianie Sejmowi kompetentnych opinii. Z chwilą podjęcia prac nad ustawą o samorządzie zrodziła się koncepcja utworzenia Izby Samorządowej. Rozważaliśmy, jak obecnie koncepcję tę uwspółcześnić, skoro nie ma warunków do przeprowadzenia wyborów. Biorąc pod uwagę wspomniane inicjatywy, Prezydium Sejmu po uzgodnieniach z Konwentem Seniorów zaproponowało utworzenie Izby Konsultacyjnej. Uwzględniając opinie posłów, zrezygnowano z nazwy „Izba” na rzecz nazwy „Rada”.</u> | |
| 382 | + <u xml:id="u-98.1" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Celem tego organu ma być pogłębienie zakresu konsultacji w kwestiach o podstawowym znaczeniu społecznym. W dotychczasowym systemie wystarczało zasięganie opinii, bądź też terenowa działalność posłów. Nowo powołany organ zapewni zinstytucjonalizowaną możliwość korzystania z opinii podstawowych środowisk: klasy robotniczej, chłopów, przedstawicieli rzemiosła, inteligencji. Służyć to będzie zobiektywizowaniu konsultacji. Grupa ekspertów przy komisjach sejmowych będzie dalej pracować.</u> | |
| 383 | + <u xml:id="u-98.2" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Proponowany organ będzie miał charakter organu opinii ludowej. Ma to być organ wewnątrz sejmowy, pozbawiony władczych uprawnień. Nie ma on zastępować Sejmu w funkcjach prawotwórczych i społeczno-politycznych. Nie ma też być repliką Sejmu. Przewiduje się, że będzie działać na zlecenie Sejmu, bądź za zgodą Prezydium Sejmu. Rada Konsultacyjna nie będzie występowała ze swymi opiniami poza Sejmem. Obrady jej będą jawne, a uchwały publikowane w wewnętrznych wydawnictwach sejmowych. Ma się ona składać ze 120 członków desygnowanych na zasadach demokratycznego wyboru. Przewidujemy, że wielu członków rady będzie autentycznymi przedstawicielami klasy robotniczej z różnych zakładów przemysłowych: kopalni, przedsiębiorstw transportowych, rzemiosła i spółdzielczości pracy. W skład rady wejdą także przedstawiciele środowisk rolniczych wyłaniani z organizacji rolniczych oraz przedstawiciele środowisk twórczych reprezentujących inteligencję zawodową. Wybranym do rady będzie mógł być obywatel naszego kraju mający czynne prawo wyborcze do Sejmu. Utrata członkostwa w radzie może nastąpić z powodu śmierci, zrzeczenia się lub utraty prawa wybierania do Sejmu, a także w przypadku odwołania przez Sejm na propozycję Prezydium Sejmu, gdy członek rady utraci zaufanie organizacji, która wysunęła jego kandydaturę. Pracami rady kierować będzie prezydium składające się z przewodniczącego wybranego spośród posłów, zastępców, przewodniczącego, członków i sekretarzy wybieranych z grona rady. Prezydium ustali terminarz i porządek prac rady, będzie mogło powoływać zespoły doraźne. Nie przewiduje się istnienia w radzie stałych zespołów. Rada winna mieć zapewniony dopływ informacji od administracji, organizacji społecznych. Powinna także czerpać z zasobów wiedzy Sejmu, a także z doświadczeń reprezentowanych środowisk. Rada będzie również korzystać z opracowań instytutu zajmującego się badaniem opinii publicznej. Kadencja rady byłaby równoległa z kadencją Sejmu. Ze względu na niemożność wyłonienia pierwszego składu rady na innej drodze, skład ten zostałby powołany przez Sejm na wniosek Prezydium Sejmu. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw oraz Komisja Prac Ustawodawczych zaproponują listę przedsiębiorstw, zrzeszeń i stowarzyszeń, które wybiorą kandydatów na członków rady. Jednostki te przedstawią propozycje personalne, które Prezydium Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów przedstawi na posiedzeniu Sejmu. Wojewódzkie zespoły poselskie udzielą pomocy w tej sprawie.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-98.3" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Ostateczny kształt rady ustali się w praktyce. Na zasadach, jakie tu przedstawiono, rada będzie funkcjonować w bieżącej kadencji. W nowej kadencji Sejmu zostaną określone docelowe zadania i struktura rady. Zakładamy, że może ona stać się trwałym elementem naszego systemu. Trzeba w drodze doświadczenia znaleźć przydatne dla rady formy działania tak, by mogła ona zaprezentować samorząd robotniczy. W obecnej kadencji rada będzie więc spełniać rolę konsultanta i wewnętrznego organu Sejmu. Trudno obecnie formułować pogląd, jak ukształtuje się pozycja rady w przyszłości.</u> | |
| 385 | + </div> | |
| 386 | + <div xml:id="div-99"> | |
| 387 | + <u xml:id="u-99.0" who="#PosełJózefKijowski">Mam wiele wątpliwości. Być może wynikają one stąd, że nie znam wyższych racji, którymi kierowało się Prezydium Sejmu. Przede wszystkim wątpliwe wydaje się wprowadzenie drugiej izby. W 1946 r. w referendum opowiedziałem się za parlamentem jednoizbowym i zdania nie zmieniłem do dziś.</u> | |
| 388 | + <u xml:id="u-99.1" who="#PosełJózefKijowski">W § 3 projektowanej uchwały mowa o składzie rady. Warto zapytać, czy 460 posłów nie reprezentuje samorządu pracowniczego przedsiębiorstw, państwowych gospodarstw rolnych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych i zrzeszeń rolników indywidualnych, organizacji spółdzielczych i rzemieślniczych oraz organizacji zawodowych i społecznych, stowarzyszeń twórczych i naukowych? Czy zakres uprawnień rady i sejmowych komisji nie będą się dublować? W projektowanej uchwale nie mówi się nic o perspektywach rady. Nie jest to właściwe. Czy rada nie będzie „obcym ciałem” w Sejmie. Może zdarzyć się, że rada stanie się czymś w rodzaju obecnych komitetów kontroli społecznej, które okazały się martwym płodem. Stworzenie rady może wpłynąć niekorzystnie na efekty działalności Sejmu. Nasuwają się więc poważne obiekcje. Z głosami krytycznymi wobec tego projektu spotkałem się zarówno w rozmowach z posłami, jak i z wyborcami.</u> | |
| 389 | + </div> | |
| 390 | + <div xml:id="div-100"> | |
| 391 | + <u xml:id="u-100.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Tydzień temu zgłosiłem szereg wątpliwości dotyczących powołania projektowanego organu. Poseł J. Kijowski zgłosił już uwagi dotyczące reprezentatywności rady i jej stosunku do sejmowych komisji w zakresie ustawodawstwa. Należy zastanowić się nad ideą tego projektu. Trzeba przypomnieć, że w Sejmie zrodziła się inicjatywa uchwalenia ustawy o konsultacjach społecznych. Należy zająć się tą sprawą, tym bardziej że projektowana uchwała dotyczy zagadnień związanych z problematyką konsultacji. Odchodzi się w niej jednak od ważnych zasad. Trzeba też pamiętać, że eksperci, z których korzystają komisje, to w sumie więcej niż 120 osób. Gdybyśmy chcieli zabezpieczyć udział dużych zakładów pracy w radzie, to przecież trzeba zwiększyć jej skład. Istotne jest również zagadnienie stosunku sejmowych komisji do rady. Komisje będą w pewnym sensie ograniczone w swej działalności - będą one kierowały się opiniami rady ze względu na jej reprezentatywność. Warto też pamiętać, że np. Państwowa Rada Ochrony Środowiska jest organem bardzo licznym, a przecież chodzi tylko o jedno zagadnienie. Rozumiem potrzebę istnienia tego rodzaju rady przy organach administracji, ale w Sejmie mamy reprezentantów wszystkich środowisk. Nikt nie będzie twierdzić że jest inaczej, bo taka jest rzeczywistość.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-100.1" who="#PosełZygmuntSurowiec">W sprawie rady będę zajmował stanowisko zgodne z mym przekonaniem, chyba, że zostaną przedstawione ważne i przekonywujące argumenty. Te, których wysłuchaliśmy, wywołują wrażenie, że działalność rady będzie pozorna. Mogą także wzbudzić wątpliwości natury ustrojowej. W § 11 projektowanej uchwały jest mowa, że rada podejmuje uchwały. Co będzie, jeśli jakaś komisja sejmowa nie zgodzi się z uchwałą rady? Trudno przewidzieć ile chaosu i jakie trudności wywoła powołanie rady. Z § 8 wynika, że zespoły rady będą zapraszać ekspertów, tak jak komisje sejmowe i będą zwracać się do członków rządu. Ci ostatni znajdą się wobec konieczności bywania i na komisjach sejmowych i w radzie. Czy Prezydium Sejmu poradzi sobie ze skoordynowaniem tego wszystkiego? Nie należę do optymistów w tym względzie. W § 9 jest mowa, że poseł może uczestniczyć w obradach rady. Chyba tego nie trzeba zapisywać?</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-100.2" who="#PosełZygmuntSurowiec">Zastanawiam się nad refleksjami posła W. Zakrzewskiego, wyrażonymi w rozmowie opublikowanej w prasie. Należę do posłów, którzy mają dużą praktykę parlamentarną. Z przykrością muszę stwierdzić, że inicjatywy powołania rady nie uważam za słuszną. Widziałbym wiele konkretnych możliwości wzmocnienia roli sejmowych komisji poprzez rozwinięcie działalności wojewódzkich zespołów poselskich i doskonalenie kontaktów z wyborcami. Art. 86 Konstytucji dotyczący m.in. konsultacji wymaga też rozwinięcia w drodze ustawy.</u> | |
| 394 | + </div> | |
| 395 | + <div xml:id="div-101"> | |
| 396 | + <u xml:id="u-101.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Poseł, jako członek Sejmu, obciążony jest wieloma funkcjami. Prowadzi działalność w swoim własnym środowisku, uczestniczy w stosunkach międzynarodowych, utrzymuje kontakty z wyborcami, a także prowadzi działalność kontrolną i interwencyjną. Jednocześnie znaczna część posłów rekrutuje się spośród osób uczestniczących w systemie władzy. W skład Sejmu wchodzą przecież na ogół najbardziej aktywni i cieszący się największym prestiżem przedstawiciele poszczególnych organizacji. Na tym tle występować muszą istotne trudności pogodzenia tak wielu funkcji. Koncepcja powołania przy Sejmie kolegialnego ciała społecznego pomogłaby więc niektóre z tych trudności eliminować, odciążając posłów od niektórych przynajmniej obowiązków, które zmuszeni są realizować, biorąc udział w pracach parlamentu.</u> | |
| 397 | + <u xml:id="u-101.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Model funkcjonowania Rady Społeczno-Gospodarczej ujęty może być bardzo różnie. Rozważyć tu trzeba funkcję tego organu zarówno w relacji do Rady Państwa, jak i do Sejmu. Nie sądzę, by słuszną była koncepcja wyręczania Rady Państwa przez Radę Społeczno-Gospodarczą Sejmu. Organ ten powinien skupić się przede wszystkim nad zadaniami związanymi z przygotowaniem inicjatyw ustawodawczych. W dotychczasowej praktyce ogromna większość inicjatyw ustawodawczych pochodzi od rządu. Wynika to m.in. stąd, że w ramach Sejmu, ze wskazanych wyżej przyczyn, trudno było stworzyć zespół, który podjąłby się przygotowywania projektów nowych ustaw. Rada Społeczno-Gospodarcza mogłaby więc np. przejąć szereg funkcji związanych z przygotowaniem projektów nowych rozwiązań prawnych, służących wprowadzaniu reform społeczno-gospodarczych w państwie. Na tle nowych ustaw związanych z wprowadzeniem reformy gospodarczej wzrosną w poważnym zakresie funkcje Sejmu. Można mieć wątpliwości, czy Sejm będzie w stanie podołać wszelkim zadaniom wynikającym z funkcjonowania nowego modelu społeczno-gospodarczego. Ten aspekt sprawy również trzeba brać pod uwagę, rozważając celowość powołania Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-101.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Najogólniej rzecz biorąc chodzi tu więc o ideę wzmocnienia i urealnienia funkcji spełnianych przez ciała przedstawicielskie. W przyszłości można by rozważyć powołanie rad społeczno-gospodarczych na szczeblach niższych np. przy wojewódzkich radach narodowych. Z moich doświadczeń wynika, że bardzo często radni nie są w stanie ocenić w prawidłowy sposób przedkładanych projektów planów społeczno-gospodarczych oraz budżetów. Powołanie rad społeczno-gospodarczych na szczeblach wojewódzkich mogłoby więc i w tym zakresie przyczynić się do lepszego działania organów samorządu terytorialnego.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-101.3" who="#PosełStanisławRostworowski">Nasuwa się pytanie, czy Rada Społeczno-Gospodarcza ma wykluczyć w przyszłości konsultację społeczną, praktykowaną dotąd przez Sejm? Wydaje się, że byłoby błędne uznać, że powołanie Rady Społeczno-Gospodarczej czyni konsultację Sejmu ze społeczeństwem całkowicie zbędną i że może ją zastąpić. Rada powinna być inicjatorem konsultacji ze społeczeństwem. Nie chodzi tu więc o jakąś formę instytucjonalizacji takiej konsultacji.</u> | |
| 400 | + <u xml:id="u-101.4" who="#PosełStanisławRostworowski">Według przedstawionych propozycji, powołanie rady ma nastąpić na okres dwóch lat, do końca kadencji obecnego Sejmu. Jest to okres wystarczająco długi, by sprawdzić, na ile proponowany model jest poprawny. W przyszłości być może zajdzie potrze ba zmiany rozwiązań, ale można będzie wtedy wykorzystać zebrane doświadczenia. Będą istniały też wystarczające przesłanki dla prawidłowej oceny kwestii powołania drugiej izby Sejmu.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-101.5" who="#PosełStanisławRostworowski">Istnieją też istotne względy polityczne przemawiające za powołaniem przy Sejmie Rady Społeczno-Gospodarczej. Jak wiadomo, wstrzymane zostały wybory do rad drugiego stopnia. Jednocześnie w społeczeństwie przeważa opinia, że powinno nastąpić odnowienie ciał przedstawicielskich. Wydaje się, że wyjściem naprzeciw temu postulatowi byłaby próba ożywienia Sejmu przez powołanie rady.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-101.6" who="#PosełStanisławRostworowski">W ramach proponowanych rozwiązań, niedostatecznie precyzyjnie określone zostały funkcję Rady Społeczno-Gospodarczej w relacji do Sejmu. W tym zakresie rozwiązania prawne muszą być jednoznaczne.</u> | |
| 403 | + </div> | |
| 404 | + <div xml:id="div-102"> | |
| 405 | + <u xml:id="u-102.0" who="#PosełJerzyBukowski">Podzielam opinię posłów, którzy negatywnie ocenili propozycję powołania Rady Społeczno-Gospodarczej. Sądzę, że z koncepcją powołania takiego organu związane są określone racje polityczne. Niestety, racji tych nam nie przedstawiono, więc nie mogę się na ich temat wypowiadać. Podkreślam z naciskiem, że dopóki zasiadam w izbie, nie zamierzam podejmować żadnych pozytywnych decyzji w imię nieznanych mi racji politycznych.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-102.1" who="#PosełJerzyBukowski">Pojawia się przede wszystkim pytanie, jakie cele zamierza się osiągnąć przez powołanie Rady Społeczno-Gospodarczej? Czy przypadkiem nie chodzi o złudzenie, że 120 nie wybranych, lecz powołanych ludzi może odświeżyć reprezentację narodową? Przedstawione propozycje sprawiają wrażenie, że chodzi tu o uruchomienie pewnych środków zastępczych wobec propozycji wysuniętych w swoim czasie przez „Solidarność”. Nie znajduję więc dostatecznych racji powoływania tego rodzaju ciała.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-102.2" who="#PosełJerzyBukowski">Komisje poselskie korzystają systematycznie z pomocy ekspertów i rzeczoznawców przy rozpatrywaniu projektów nowych aktów prawnych, jak również przy okazji rozpatrywania różnorodnych tematów społecznych i gospodarczych. Świadczy o tym dobitnie praca nad projektem ustawy o przedsiębiorstwie państwowym i samorządzie pracowniczym. Sądzę, że gdybyśmy chcieli skorzystać w takim samym zakresie z pomocy ekspertów i rzeczoznawców przy rozpatrywaniu pakietu 8 ustaw, związanych z reformą gospodarczą, to liczba tych osób przekraczałaby znacznie skład proponowanej Rady Społeczno-Gospodarczej.</u> | |
| 408 | + </div> | |
| 409 | + <div xml:id="div-103"> | |
| 410 | + <u xml:id="u-103.0" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Chciałbym przypomnieć przede wszystkim dyskusję o założeniach reformy gospodarczej, która toczyła się ponad rok temu. Przedstawiono wtedy propozycję powołania społecznego ciała doradczego przy Sejmie, a także utworzenia rady ekspertów przy Radzie Ministrów. Propozycje te były akceptowane, nie wywołały żadnych sprzeciwów.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-103.1" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Sądzę, że nie nadszedł jeszcze czas na tworzenie nadbudowy nad samorządem pracowniczym w postaci drugiej izby Sejmu. Istnienie takiej nadbudowy w innej formie wydaje się natomiast koncepcją godną rozważenia. Powołanie Rudy Społeczno-Gospodarczej potraktować można jako rodzaj eksperymentu, który umożliwi zebranie na przyszłość cennych doświadczeń. Nie powinniśmy tego rodzaju eksperymentów unikać w dążeniu do rozwoju systemu społeczno-politycznego kraju. Należy z naciskiem podkreślić, że przedstawiona propozycja nie ma nic wspólnego z powrotem do idei tradycyjnego parlamentu dwuizbowego. Nawet jeśli w przyszłości powstałaby izba samorządowa, to jej funkcje nie będą miały nic wspólnego z funkcjami Senatu.</u> | |
| 412 | + <u xml:id="u-103.2" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Ideą podstawową jest powołanie organu o charakterze społecznym, według kryteriów, odbiegających od tradycyjnie przyjętych przy tworzeniu parlamentu. Oceniając z tego punktu widzenia przedstawione propozycje, musimy sobie jednocześnie odpowiedzieć na pytanie, czy obecna struktura osobowa Sejmu jest w pełni adekwatna do roli i znaczenia, którą ma w naszym państwie klasa robotnicza? Sądzę, że powołanie Rady Społeczno-Gospodarczej miałoby istotne znaczenie jako środek dowartościowania parlamentu, zwiększenia uczestnictwa w pracach tego najwyższego organu przedstawicielskiego, przedstawicieli klasy robotniczej oraz przedstawicieli różnych organizacji samorządowych.</u> | |
| 413 | + <u xml:id="u-103.3" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Drugi problem, to czy chodzi tu o izbę ekspertów. Rady fachowców należy szukać w innych formach organizacyjnych, tu idzie natomiast o swoistą ekspertyzę społeczną, nie pośrednio - przez Sejm, lecz w bezpośrednim kontakcie z ludźmi pracy.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-103.4" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Po trzecie, model naszego Sejmu opiera się na strukturze administracji centralnej (np. system komisji). Czy może to wystarczyć? W pracy komisji sejmowych nierzadko brak podejścia kompleksowego, ogólnospołecznego. Owszem, w tym celu zbieramy się na wspólnych posiedzeniach dwóch komisji, nawet trzech, powołujemy międzykomisyjne zespoły poselskie, ale te rozwiązanie nie są wystarczające. Proponowana instytucja pozwoli przezwyciężyć mankament resortowego spojrzenia, które i nas posłów niekiedy cechuje.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-103.5" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Czy należy spodziewać się po radzie działań pozornych? Ja tego nie oczekuję, odwrotnie - widzę tu możliwość interesującego rozwoju oraz bardzo doniosłego, społecznego, nie rutynowego podejścia. Powstałby eksperyment, który może posiadać wpływ na rozwój polskiego parlamentaryzmu. Miałoby to również znaczenie dla rozwoju systemu wyborczego, przy jego ewentualnymi kształtowaniu na zasadach samorządowych.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-103.6" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Nie byłoby to powtórzenie koncepcji Rady Gospodarki Narodowej w ujęciu „Solidarności”, bowiem w tym wypadku chodziło przecież o superrząd, a nie społeczne ciało doradcze.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-103.7" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Rozumiem przyzwyczajenie do istniejących struktur i metod działania, mam też świadomość, że nie wyczerpały one swych możliwości, nie znaczy to jednak, iż mamy zrezygnować z poszukiwania dróg rozwoju naszego systemu politycznego.</u> | |
| 418 | + </div> | |
| 419 | + <div xml:id="div-104"> | |
| 420 | + <u xml:id="u-104.0" who="#PosełStanisławCzerniej">Zadajmy sobie pytanie, czy łatwiej byłoby nam pracować nad ośmioma ustawami wprowadzającymi reformę gospodarczą przy istnieniu takiej rady, czy bez niej? Chyba bez, bo z radą byłoby jeszcze więcej kontrowersji. Przecież nikt nie broni nam zapraszać przedstawicieli poszczególnych grup społeczeństwa na posiedzenia sejmowych komisji. Może Sejmowi byłoby z radą dobrze do twarzy, ale poselskiej pracy nie wyszłoby to na dobre. Próbujmy więc zaleźć rozwiązania kompromisowe, np. częściej zapraszajmy do prący komisji działaczy terenowych i wojewodów, przekazujmy im do konsultacji opinie otrzymane z resortów i materiały. Niech oni będą nawet referentami niektórych tematów, lecz nie na stałe, a jednorazowo. Organ w rodzaju Rady Społeczno-Gospodarczej potrzebny jest bardziej Radzie Państwa czy Prezydium Rządu, w o wiele mniejszym stopniu Sejmowi. Przedyskutujmy starannie problem w wojewódzkich zespołach poselskich.</u> | |
| 421 | + </div> | |
| 422 | + <div xml:id="div-105"> | |
| 423 | + <u xml:id="u-105.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Po raz trzeci wysłuchałam argumentów za powołaniem rady, ale jak na razie - nie zostałam przekonana, gdyż w dalszym ciągu nie wiem, powtarzając za prof. J. Bukowskim - po co? Można mnie przekonać, lecz jeśli będę miała konkretną wizję roli, funkcji i metod pracy tego ciała. Na razie za najważniejszą uważam troskę o usprawnienie pracy poselskiej: jak lepiej przenosić opinie z terenu; jak sprawić, by nasze wnioski były realizowane przez administrację? Skoncentrujmy się na ulepszaniu pracy konstytucyjnych organów państwa, bo w obecnej sytuacji, kiedy życie gospodarcze i społeczne jest poważnie rozregulowane na eksperymenty nas nie stać. Niech Sejm pracuje bardzo skutecznie, niech rozważa jak poprawić Konstytucję czy ordynację wyborczą. Na dzisiejszym posiedzeniu komisji i tak nie możemy podjąć uchwały, nie ma bowiem quorum, zostali tylko „dyżurni”, co także o czymś świadczy. Zbierzmy nasze uwagi, bo już po raz drugi o tym dyskutujemy i rozważmy je na posiedzeniach klubów oraz wojewódzkich zespołach poselskich w terminie np. do końca marca, dopiero wówczas spokojnie przystąpmy do formułowania decyzji. Przede wszystkim sprecyzujmy jednak rolę i funkcję rady, aby nie było co do tego żadnych wątpliwości.</u> | |
| 424 | + </div> | |
| 425 | + <div xml:id="div-106"> | |
| 426 | + <u xml:id="u-106.0" who="#PosełBolesławStrużek">Zgadzam się z tezą przedmówczyni, że powinniśmy myśleć przede wszystkim o efektywności naszych prac. Gdy prawie rok temu dyskutowaliśmy nad koncepcją reformy gospodarczej, chodziło wówczas o problem ekspertów. Radą społeczno-gospodarcza przy Sejmie miała zwiększyć zdolność posłów do rzeczowego podejmowania decyzji, w oparciu o fachową wiedzę. W pracy Sejmu bardzo odczuwa się brak czegoś w rodzaju biura analiz i ekspertyz społeczno-gospodarczych, niezbędnego do kontrolowania materiałów resortowych z innymi opiniami. Czy nie lepiej więc zaakcentować w pracach komisji Sejmu potrzeby szerszego udziału czynnika samorządowo-przedstawicielskiego i także ekspertów? Byłoby to rozwiązanie mniej spektakularne, nie prowadzące jednak do utworzenia miniatury Sejmu. Wyobraźmy sobie ogrom kłopotów z powoływaniem składu rady: ze 120 osób zapewne 60 byliby to przedstawiciele różnego rodzaju przedsiębiorstw. Jak wybrać tych 60 z kilku tysięcy zakładów przemysłowych? Będzie przypuszczalnie ok. 30 chłopów - mamy jednak kilkanaście związków producentów rolnych, 4 związki spółdzielcze itd. Istnieją wreszcie liczne stowarzyszenia naukowo-techniczne. Rada nie umocni autorytetu Sejmu w społeczeństwie. Zważmy, że w Jugosławii, gdzie istnieje taka druga izba, powstaje ona od dołu, w związku z funkcjonowaniem odpowiednich izb republikańskich, a nie od góry.</u> | |
| 427 | + </div> | |
| 428 | + <div xml:id="div-107"> | |
| 429 | + <u xml:id="u-107.0" who="#PosełJanMełgieś">Czy ranga Sejmu nie ucierpi w przypadku powołania rady? Wśród posłów mamy przecież wielu kompetentnych ludzi, znawców wielu dziedzin. Nowe ciało, nieposiadające uprawnień stanowiących, traktowane będzie jako jeszcze jeden z licznych klubów dyskusyjnych. Wątpię, czy powołanie tego ciała rozwiąże zagadnienia, z którymi mamy kłopoty w komisjach. Być może będzie to jeszcze jedna jałowa dyskusja uczonych. Powołanie Rady poderwie autorytet posła w społeczeństwie. Już teraz mamy za dużo doradców, co podrywa autorytet i rangę Sejmu, najwyższego organu przedstawicielskiego. Sprawę tę należy szerzej i głębiej przedyskutować.</u> | |
| 430 | + </div> | |
| 431 | + <div xml:id="div-108"> | |
| 432 | + <u xml:id="u-108.0" who="#PosełMariaBudzanowska">Na dyskutowaną dziś kwestię patrzę z punktu widzenia młodszych doświadczeń, niż poseł J. Kijowski. Mimo to zgadzam się z jego wnioskiem. Nie uważam jednak, aby opowiadanie się za radą musiało być sprzeczne z referendum w 1946 r. Żyjemy w społeczeństwie, które się bardzo szybko przekształciło. Przez ubiegłych 16 miesięcy, których nie można wykreślić, społeczeństwo nasze przekształcało się szczególnie gwałtownie. Konieczne jest wyjście naprzeciw zmianom dokonującym się w koncepcjach prawno-ustrojowych. Osobiście jestem zwolenniczką parlamentów 2-izbowych. W takich parlamentach bardziej prawidłowo kształtują się zasady organizacji życia społeczno-politycznego. Wydaje się jednak, że za wcześnie jest na przyjęcie tego rozwiązania w naszym kraju. Druga izba winna mieć charakter samorządowo-gospodarczy. Musimy pamiętać, że samorządu nie można zadekretować, że musi się on wyłonić w autentycznym, oddolnym ruchu. Nie dalej jak w październiku sformułowaliśmy zasady funkcjonowania samorządów w zakładach pracy. Samorządy zostały zawieszone 13 grudnia, nie mając szansy utrwalenia, a często nawet powołania. Nie ma jeszcze autentycznych samorządów terytorialnych, trwają prace nad prawnym kształtem systemu rad narodowych. My tymczasem dyskutujemy dziś możliwość powołania nadbudowy dla tych samorządów. Powołanie jej może przeszkodzić autentycznemu rozwojowi samorządu.</u> | |
| 433 | + <u xml:id="u-108.1" who="#PosełMariaBudzanowska">Konieczne jest opracowanie rzetelnego systemu zinstytucjonalizowania konsultacji społecznej na rzecz Sejmu. Proponowana koncepcja nie rozwiązuje tej kwestii.</u> | |
| 434 | + <u xml:id="u-108.2" who="#PosełMariaBudzanowska">Zwracają uwagę liczne różnice między I a II wariantem uchwały. Zmiany te zostały wprowadzone w ciągu jednego tygodnia. Zgodnie z I wariantem, rada miała pełnić funkcje doradcze i opiniodawcze bez prawa inicjatywy, stawiania wniosków. Tymczasem wnioski obywateli są ważną formą wpływu na władzę. W II wariancie kompetencje rady są rozszerzone i przewiduje się wyposażenie jej w prawo formułowania wniosków. Tak szybkie dokonywanie zmian świadczy o niedostatecznym dopracowaniu koncepcji. Nie wiemy, czy ma być to instytucja służąca konsultacji, czy też szkółka drugiej izby Sejmu? Czy ma być to pomocnik Sejmu przy założeniu, że Sejm jest niedoskonały ze względu na swój skład lub z innych powodów?</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-108.3" who="#PosełMariaBudzanowska">Nie jest właściwe decydowanie o instytucjonalnym rozwiązaniu kwestii konsultacji - bez konsultacji. Byłby to szkodliwy paradoks podważający działania Sejmu. Należy przeprowadzić konsultacje poprzez wzp w zakładach pracy, spółdzielniach i innych jednostkach. Stan wojenny nie etanowi przeszkody dla organizowania zebrań poselskich w zamkniętych zakładach pracy. Powinniśmy zapoznać się z opinią wyborców.</u> | |
| 436 | + <u xml:id="u-108.4" who="#PosełMariaBudzanowska">Bardziej niż kiedykolwiek musimy teraz dbać o wiarygodność każdej instytucji, którą powołujemy w Sejmie, wiarygodność każdej reprezentacji. Przedłożony projekt budzi w tym względzie sporo wątpliwości.</u> | |
| 437 | + </div> | |
| 438 | + <div xml:id="div-109"> | |
| 439 | + <u xml:id="u-109.0" who="#MinisterSylwesterZawadzki">Zgadzam się z poglądem, że wiele należy poprawić w pracy Sejmu. Zgadzam się, że należy dążyć do zwiększenia efektywności w pracy jego organów. Zgadzam się wreszcie z tym, że przedstawiona koncepcja wymaga dopracowania i udoskonalenia. Pragnąłbym jednak przypomnieć, że na początku 1957 r. w toczącej się wówczas dyskusji reprezentowałem stanowisko podobne do tego, jakie zgłosiła dziś poseł M. Budzanowska. Uważałem, że mimo żywiołowego rozwoju samorządów, jaki wówczas następował, nie ma jeszcze podstaw dla stworzenia nadbudowy. Wówczas to prof. Oskar Lange wypowiedział się za powołaniem drugiej izby. Być może, gdyby ją powołano, nastąpiłby tak szybko uwiąd ruchu samorządowego. Widać z tego, że na omawiane zagadnienie trzeba patrzeć wielostronnie. Moim zdaniem, powołana nadbudowa nie powinna hamować, a wręcz może wspierać rozwój ruchu samorządowego.</u> | |
| 440 | + </div> | |
| 441 | + <div xml:id="div-110"> | |
| 442 | + <u xml:id="u-110.0" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">W tysiącach listów, petycji i rezolucji, które wpłynęły do Sejmu, zawarto wiele wniosków odnoszących się do systemu sprawowania władzy i funkcjonowania Sejmu. Zgłaszano opinie o potrzebie poszerzenia składu organów Sejmu o osoby spoza grona posłów. Inicjatywy te były zbieżne z inicjatywami Komisji ds. Reformy, o czym wspominał minister S. Zawadzki. Prezydium Sejmu szuka nowych rozwiązań, wychodząc naprzeciw opinii społecznej, jeżeli tylko zgłaszane wnioski nie są sprzeczne z naszym systemem społeczno-politycznym i służą wzmocnieniu demokracji socjalistycznej i socjalistycznej władzy.</u> | |
| 443 | + <u xml:id="u-110.1" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Doszliśmy do przekonania, że załatwienie tych postulatów będzie możliwe poprzez powołanie nowego organu Sejmu w postaci Rady Społeczno-Gospodarczej. W zgłaszanych propozycjach podkreślano, że organ taki powinien zajmować się przede wszystkim tematyką społeczno-gospodarczą. Funkcje te wyeksponowaliśmy w projekcie uchwały.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-110.2" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Powołanie rady oznaczać będzie poszerzenie składu: Sejmu, jednak nie o profesjonalistów. Postulat posła B. Strużka może być załatwiony w każdej chwili. Sejm dysponuje środkami na ekspertyzy na potrzeby komisji i niektóre komisje korzystają z takich ekspertyz. Wielokrotnie zachęcałem przewodniczących komisji do zamawiania ekspertyz. Sejm dysponuje 30-osobowym zespołem doradców, rekrutujących się ze środowiska naukowego. W każdej chwili można zaprosić dalszych ekspertów z różnych ośrodków naukowych. Znajdą się środki na ten cel.</u> | |
| 445 | + <u xml:id="u-110.3" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">W prezentowanej dziś koncepcji chodzi o co innego. Chodzi o to, by ludzie wybrani przez załogi w dużych i średnich zakładach pracy wchodzili do organu konsultacyjnego jako przedstawiciele swojego środowiska. W organie tym dyskutowaliby projekty rozpatrywane przez Sejm i jego organy. Rada pełniłaby więc funkcję organu społecznej konsultacji. Opinie rady byłyby konfrontowane z ekspertyzami naukowymi. Podkreślam, że zespół ekspertów będący na usługach Sejmu nie zmieni swojego statusu i nadal będzie współdziałał z komisjami. Zadaniem rady nie byłoby opracowywanie naukowych studiów. Powołanie rady stanowiłoby realizację politycznych postulatów, które wpływały do Sejmu w okresie burzliwej dyskusji. Niektóre z tych postulatów były tendencyjne, niektóre były fałszywe, ale w wielu zawarte były mądre propozycje.</u> | |
| 446 | + <u xml:id="u-110.4" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Zarzuty, iż rada stanie się namiastką, repliką Sejmu, nie znajdują uzasadnienia w tekście projektu uchwały. Odpowiadając na wątpliwości poseł M. Budzanowskiej, muszę przytoczyć §1 projektu uchwały, w którym mówi się, że rada jest organem doradczo-opiniodawczym. Jest to dość ścisłe określenie.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-110.5" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Nie wydają się też uzasadnione obawy, że rada mogłaby dublować komisje sejmowe i zwiększać czasochłonność opracowania poszczególnych projektów. Każda formuła konsultacji zwiększa w pewnym stopniu czasochłonność. Będzie to trzeba uwzględniać przy opracowaniu planu pracy Sejmu. Będzie można uniknąć dublowania komisji, dzięki odpowiedniej organizacji ich pracy przez Prezydium Sejmu.</u> | |
| 448 | + <u xml:id="u-110.6" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Wydaje się, że jeżeli komisje będą korzystać z naukowych ekspertyz, a także z opinii rady, wzrośnie dojrzałość ich decyzji. Naświetlenie sprawy od strony profesjonalnej oraz od strony ludowej opinii na pewno będzie sprzyjać podjęciu trafnej decyzji. W praktyce okaże się, jaka będzie wartość owych opinii.</u> | |
| 449 | + <u xml:id="u-110.7" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Wątpliwości zgłaszane przez niektórych mówców, którzy stwierdzali, że rada byłaby nowym ciałem wprowadzonym do organizmu Sejmu, są wątpliwościami na wyrost. Trzeba podkreślić, że rada nie miałaby żadnych funkcji władczych.</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-110.8" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Przedstawione warianty projektu uchwały różnią się ód siebie, gdyż uwzględniliśmy wyniki dyskusji na poprzednim posiedzeniu komisji oraz na posiedzeniach klubów poselskich.</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-110.9" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Przyjęliśmy liczbę 120 członków rady ze względów praktycznych. Nie można powoływać zbyt licznego ciała, bo wówczas proces tworzenia opinii trwałby zbyt długo. Liczebność nie jest sprawą najważniejszą i wydaje się, że 120-osobowy skład może być optymalny i pozwoli na właściwe kierowanie pracami tego organu. O ile koncepcja zostanie zaaprobowana, trzeba będzie ustalić, ilu przedstawicieli robotników, ilu rolników i ilu przedstawicieli innych zawodów ma wejść w skład rady. Wojewódzkie zespoły poselskie wojewódzkie rady narodowe będą pomocne przy typowaniu zakładów, w których załogi będą wybierać swoich przedstawicieli. Nie widać powodów, aby sądzić, że zostaną wybrani najgorsi przedstawiciele. Przypuszczam, że załogi wybiorą mądrych i odpowiedzialnych ludzi, którzy najlepiej potrafią reprezentować ich interesy. Przewiduje się, że część członków rady będzie się rekrutować z organizacji społeczno-zawodowych i stowarzyszeń twórczych. W 120-osobowym składzie nie zmieści się jednak ich zbyt wielu i dlatego przewidujemy zapraszanie na posiedzenia rady, których temat może interesować daną organizację, przedstawicieli takiej organizacji.</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-110.10" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Zgadzam się, że w niedostatecznym stopniu wykorzystujemy prawo poselskiej inicjatywy ustawodawczej (choć w znacznie większym stopniu wykorzystujemy je obecnie niż w poprzednich kadencjach). Przyczyną jest ograniczona wydolność posłów i możliwości organizacyjnych Sejmu. Mamy pewne zaległości w tej mierze.</u> | |
| 453 | + <u xml:id="u-110.11" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Przewidujemy, że Rada byłaby organem konsultacyjnym Sejmu i jego komisji. Rząd powołuje własne, duże ciało doradcze pod przewodnictwem prof. Cz. Bobrowskiego. Będzie to ciało profesjonalne składające się z uczonych i menagerów, podczas gdy nam chodzi o konsultację społeczną.</u> | |
| 454 | + <u xml:id="u-110.12" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Nie wydaje się wskazane określanie w uchwale w sposób nazbyt precyzyjny kompetencji rady. Organ opiniodawczy nie powinien mieć wyspecyfikowanego zakresu spraw, którymi ma się zajmować. Nie należy go nadmiernie krępować. Organizacja pracy rady będzie należała do jej prezydium. Ono też zadecyduje, jakimi materiałami będzie się rada posługiwać. Sądzę, że będzie ona korzystać z materiałów Instytutu Badania Opinii Publicznej, który wkrótce powstanie.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-110.13" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Zgadzam się z ministrem S. Zawadzkim w sprawie eksperymentalnego charakteru rady. Sądzę, że powstanie izby samorządowej byłoby korzystne dla samorządów, gdyż organ ten dbałby o ich interesy. Powołanie drugiej izby Sejmu było proponowane w inicjatywach, które legły u podstaw prezentowanej dziś koncepcji. Mówił o tym m.in. znany posłom projekt „Sieci”. Dwa lata funkcjonowania rady byłyby wielkim eksperymentem, okresem zdobywania doświadczeń i wiedzy niezbędnej dla podjęcia przez Sejm decyzji o powołaniu drugiej izby.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-110.14" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Doświadczenia funkcjonowania 2-izbowego parlamentu w krajach socjalistycznych ma tylko Jugosławia. Nie są to doświadczenia jednoznacznie pozytywne. W szeregu krajów kapitalistycznych istnieją 2-izbowe parlamenty. We Francji funkcjonuje też od 1958 r. rada społeczno-gospodarcza. W jej skład wchodzą jednak nie tylko robotnicy, ale i właściciele przedsiębiorstw. Na całym świecie drugie izby parlamentów są właściwie półmartwymi organami. W niewielu tylko krajach pełnią aktywniejszą rolę. Zanim podejmiemy decyzję o powołaniu drugiej izby, musimy mieć pewność, że będzie ona potrzebna.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-110.15" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Odpowiadając posłowi S. Czerniejowi wyjaśniam, że do Rady nie będą wchodzić przedstawiciele administracji, ale autentyczni reprezentanci załóg. Trudno w tej chwili przesądzić czy celowe jest powoływanie rad konsultacyjnych przy radach narodowych. Sprawa ta zostanie rozstrzygnięta w trakcie dyskusji nad ustawą o radach narodowych.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-110.16" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Temat rady konsultacyjnej podjęliśmy obecnie, gdyż wiąże się on z ustawami o reformie gospodarczej. Z kwestią powołania rady nie należy łączyć frustracji posłów wywołanych niektórymi odpowiedziami rządu na dezyderaty i opinie poselskie. Zdajemy sobie sprawę, że wiele odpowiedzi jest enigmatycznych z powodu braku środków na realizację poselskich wniosków lub dlatego, że rząd nie ma jeszcze całościowej koncepcji rozwiązania danej kwestii. Niektóre resorty nie dość starannie odpowiadają na wnioski i opinie. Należy wówczas zaprosić ministra na posiedzenie komisji i odbyć z nim twardą rozmowę. Marszałek Sejmu będzie również interweniował w takich sprawach. Już obecnie zwracam niektóre odpowiedzi, gdy uważam, że są niekompetentne.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-110.17" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Sądzę, że powołanie rady nie obniży rangi posła. Jeśli dokumenty uchwalone przez Sejm zyskają na jakości, to ranga posłów wręcz wzrośnie. Członkowie rady nie mogą być konkurentami dla posłów, gdyż rada nie ma prawa podejmowania decyzji.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-110.18" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Rozumiem, że dziś brak jest quorum i komisje mają trudności z zajęciem stanowiska. Nie nalegam na natychmiastowe podjęcie decyzji. Jeżeli komisje odrzucą projekt, nie będziemy do niego wracać. Negatywna opinia spowoduje, iż projekt nie zostanie zaprezentowany Sejmowi. Jest to suwerenne prawo komisji. Proszę jedynie o bardzo wnikliwe zastanowienie się, pamiętając, że koncepcja narodziła się z inicjatywy społecznej wielu środowisk, że ma ona znaczenie polityczne lnie można jej zbagatelizować. Być może komisje zdoła ją zebrać się w pełnym składzie przed posiedzeniem Sejmu 26 bm. i podejmą decyzję. Chciałbym dodać, że kluby poselskie wyraziły swoje pozytywne stanowisko wobec tego projektu.</u> | |
| 461 | + </div> | |
| 462 | + <div xml:id="div-111"> | |
| 463 | + <u xml:id="u-111.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Nasz klub nie wyraził takiego stanowiska.</u> | |
| 464 | + </div> | |
| 465 | + <div xml:id="div-112"> | |
| 466 | + <u xml:id="u-112.0" who="#MarszałekSejmuStanisławGucwa">Klub, ZSL nie negował projektu. Zgłaszane przez posłów uwagi zostały uwzględnione w drugiej wersji uchwały. Uwzględnimy także dalsze uwagi.</u> | |
| 467 | + </div> | |
| 468 | + <div xml:id="div-113"> | |
| 469 | + <u xml:id="u-113.0" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Do rozpatrywanej propozycji należy podchodzić szczególnie ostrożnie. Może zdarzyć się tak, że będziemy żałować, iż została odrzucona. Utworzenie Rady nie podważa autorytetu posła. Rozszerzenie kręgu konsultacji trzeba przecież ocenić pozytywnie. Pracuję w zakładzie przemysłowym. Chcę powiedzieć, że zarówno reakcje na wypowiedź posła W. Zakrzewskiego, jak też na wystąpienie premiera były pozytywne. Propozycja utworzenia organu doradczego przy Sejmie spotkała się ze społeczną aprobatą. Organ taki nie jest przez obywateli traktowany jako konkurent Sejmu, ale jako jeszcze jeden organ doradczy. Utworzenie izby samorządowej byłoby obecnie przedwczesne. Wydaje się, że w warunkach reformy gospodarczej występuje zjawisko niedosytu konsultacji. Również i ja miałam różne wątpliwości. Rozważywszy jednak wszystkie argumenty, opowiadam się za powołaniem rady, gdyż taka jest opinia społeczeństwa. Rada nie powinna składać się z naukowców. Chodzi o reprezentowanie opinii społecznej. Podejmujemy przecież mądre decyzje, uzasadnione naukowo i gospodarczo, a jednak są one przedmiotem krytyki społecznej.</u> | |
| 470 | + <u xml:id="u-113.1" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Mówczyni zaproponowała, by § 11 projektowanej uchwały Sejmu uzupełnić o twierdzenie wskazujące, że opinie rady nie wiążą Sejmu. W § 8 należy napisać, że przewodniczący rady może zwracać się do określonych tam podmiotów o opracowanie odpowiednich materiałów w postaci informacji, a nie „materiałów oraz informacji”. Informacje to przecież także materiał. Jeśli chodzi o projekt uchwały komisji, to należy zastanowić się czy podkomisja, o której mowa w pkt 5 (mającą przedstawić Prezydium Sejmu listę jednostek, z których zostaną wybrani kandydaci na członków rady) nie powinna składać się także z przedstawicieli innych komisji, w szczególności gospodarczych - a nie tylko Komisji Planu Gospodarczego. Budżetu i Finansów, Komisji ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, Komisji Prac Ustawodawczych.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-113.2" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) podkreślił, że projektowaną radę traktuje jako organ doradczy, nie mający decydować, ale naświetlać rozmaite aspekty projektowanych decyzji. Im więcej takich aspektów zostanie wyjaśnionych przed podjęciem decyzji, tym łatwiej decyzję tę realizować. Prezydium Sejmu skłania się do pozytywnego rozpatrzenia omawianej propozycji ze względu na warunki reformy gospodarczej - niezbędne jest wnikliwe analizowanie przebiegu reformy. Rada byłaby swego rodzaju eksperymentem, podobnie jak reforma. Utworzenie tego typu organu pozwoliłoby uzyskać możliwie najwięcej informacji związanych z realizacją reformy. Uwagi obywateli są teraz szczególnie cenne. Należy uznać zasadność poszerzenia płaszczyzny konsultacji społecznej. Jednakże dopiero wykształcenie się autentycznych ogniw samorządowych pozwoli pomyśleć o utworzeniu izby samorządowej. Ważną przesłanką powołania projektowanego organu jest konieczność kształcenia obywatelskiej kultury samorządowej. Rozwój tej kultury należy bacznie obserwować. Rada mogłaby dopomóc w przenoszeniu tych obserwacji na forum Sejmu.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-113.3" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Mówca stwierdził, że komisje powoli dochodzą do zrozumienia celu i przyczyn, jakimi kierowało się Prezydium Sejmu. Przeprowadzenie głosowania nie jest obecnie możliwe z powodu braku quorum. Projektowana uchwała powinna jednak zostać podjęta łącznie z pakietem ustaw dotyczących reformy gospodarczej ze względu na to, że inicjatywa utworzenia tego rodzaju rady wiąże się z reformą gospodarczą. Zagadnienie to trzeba rozważać ze szczególną ostrożnością, tak aby nie odrzucić przedwcześnie propozycji, która może okazać się pożyteczną.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-113.4" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">W zakończeniu swego wystąpienia mówca zaproponował, by Komisje zebrały się w sprawie projektowanych uchwał dotyczących rady społeczno-gospodarczej w terminie najbliższego posiedzenia Sejmu.</u> | |
| 474 | + <u xml:id="u-113.5" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Propozycja przewodniczącego została przyjęta.</u> | |
| 475 | + <u xml:id="u-113.6" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Poseł Karol Gruber (PZPR) zaproponował, by Prezydium Sejmu rozpatrzyło możliwość utworzenia punktu PBP „Orbis” w budynku Sejmu. Jest to niezbędne dla ułatwienia dojazdów posłom terenowym.</u> | |
| 476 | + <u xml:id="u-113.7" who="#PosełLidiaJackiewiczKazanecka">Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa stwierdził, że propozycja ta zostanie przychylnie rozpatrzona.</u> | |
| 477 | + </div> | |
| 478 | + </body> | |
| 479 | + </text> | |
| 480 | + </TEI> | |
| 481 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00036-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00036-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 36/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 10/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 69/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 36/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 10/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 69/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:9</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">69</note> | |
| 21 | + <date>1982-03-10</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Minister sprawiedliwości Sylwester Zawadzki</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełBarbaraKoziejŻukowa" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Barbara Koziej-Żukowa</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełJaninaBanasik" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Janina Banasik</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełJerzyBukowski" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Jerzy Bukowski</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełKazimierzFortuna" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Kazimierz Fortuna</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełSzczepanStyranowski" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Szczepan Styranowski</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełZbigniewCzeszejkoSochacki" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Zbigniew Czeszejko-Sochacki</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełZbigniewZielińskiPZKS" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Zbigniew Zieliński (PZKS</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełZygmuntSurowiec" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Zygmunt Surowiec</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 67 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + </particDesc> | |
| 70 | + </profileDesc> | |
| 71 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00036-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">W dniu 10 marca 1982 r. Komisje: ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, Planu Gospodarczego, Budżetu I Finansów oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.) rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- projekt uchwały Sejmu w sprawie utworzenia Społeczno-Gospodarczej Rady Konsultacyjnej przy Sejmie.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu wzięli udział: przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Zbigniew Madej, minister sprawiedliwości Sylwester Zawadzki, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli i Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Przed rozpoczęciem porządku dziennego przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Zbigniew Madej przedstawił informację o sytuacji i problemach gospodarczych roku 1982.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Mówca powiedział, że gospodarka narodowa startuje w 1982 r. w bardzo trudnych warunkach. Wielkie jest zatroskanie rządu o jej losy, o kształtowanie się układów politycznych i losy narodu. Rząd jest świadomy ogromu trudności, i nie ma pełnej jasności co do tego, jak należy działać w przyszłości. Opracowuje się różne scenariusze, ale z doświadczenia wiadomo, że ostateczną wersję piszę życie.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">W wyniku 1981 r., gospodarka polska cofnęła się, gdy chodzi o dochód narodowy - do poziomu 1974 r., w produkcji przemysłowej - do poziomu 1976r., w eksporcie - do 1975 r., w budownictwie mieszkaniowym - aż do 1967 r. Ogólnie rzecz biorąc, gospodarka nasza cofnęła się o 5-7 lat. Główne przyczyny, to skutki narastającego kryzysu, zapoczątkowanego w latach 70-tych oraz zjawiska z lat 80-tych, m.in. ok. 30-procentowy wzrost płac w 1981 r. przy jednoczesnym spadku produkcji i dochodu narodowego, wysoka fala napięć społecznych, strajków i demonstracji, powodująca spadek dynamiki produkcji, łamanie więzi kooperacyjnych i zakłócenia w transporcie.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Po dwóch miesiącach 1982 r. - powiedział mówca - mamy dwa obrazy: widoczną poprawę w przemyśle wydobywczym oraz złą i ciągle pogarszającą się sytuację w przemyśle przetwórczym. Jeszcze jesienią akcentowaliśmy znaczenie bariery węglowej, która utrudniała rozwój. Sytuacja zmieniła się jednak diametralnie. W lutym przemysł jako całość odnotował dalszy spadek produkcji o ok. 12% w porównaniu ze stanem sprzed roku. B~ran~żowo wyniki lutego przedstawiają się następująco: wydobycie węgla było o 14% wyższe niż przed rokiem, a miedzi o 5,6%, produkcja cementu o 8%, przemysłu cukrowniczego o 14%, ziemniaczanego o 42%, przemysłu chłodniczego o 20%, koncentratów spożywczych o 14%. Praca wszystkich działów, których produkcja zależy od surowców rodzimych (przemysł wydobywczy i przetwórstwo rolne) pozwala żywić nadzieję na dalsze dynamizowanie gospodarki.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Jednocześnie nastąpił spadek produkcji wyrobów walcowanych o blisko 30%, rur o 15%, a przemysłu przetwórczego jako całości - o dwadzieścia kilka procent.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Dlaczego spada produkcja przemysłu przetwórczego? Barierą jego rozwoju jest import z krajów kapitalistycznych. Środki dewizowe z Zachodu napływały w 1981 r. cienkim strumieniem, a i ten dopływ został przerwany lub prawie przerwany w wyniku restrykcji. Import z krajów kapitalistycznych w ciągu pierwszych dwóch miesięcy 1982 r. był o 47% niższy niż przed rokiem. Gospodarkę naszą zasilają tylko kredyty zbożowe: kanadyjski na 1 mln ton i francuski na 600-800 tys. ton. Inne linie kredytowe służące zaopatrzeniu surowcowemu przemysłu, nie istnieją.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">W tej sytuacji, w dążeniu do ratowania gospodarki, opracowuje się krótkoterminowe scenariusze działania, mające na celu przestawienie się na import z krajów socjalistycznych. U progu roku prezes Rady Ministrów zwrócił się do rządów krajów socjalistycznych o pomoc doraźną. Wynikiem były dostawy artykułów rynkowych wartości ok. 150 mln dol., to odpowiada 10 mld zł na rynku wewnętrznym. Na początku stycznia rząd PRL zwrócił się do rządów krajów socjalistycznych również o pomoc produkcyjną. Wszystkie kraje socjalistyczne przyrzekły skoncentrować dostawy materiałów dostarczanych nam tradycyjnie w I kwartale tak, by wyniosły one 25-30% dostaw rocznych. Przewiduje się, że dzięki temu w I kwartale import z krajów socjalistycznych będzie o 18% wyższy niż przed rokiem. Nie zapewni to jednak pożądanego ożywienia gospodarki ze względu na odmienną strukturę importu.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Oprócz powyższych inicjatyw, rząd PRL zwrócił się do rządów krajów socjalistycznych o dostawę surowców i materiałów dotychczas importowanych przez Polskę z krajów kapitalistycznych. Realizacja tej prośby będzie trudna, gdyż kraje socjalistyczne również mają trudności surowcowe. Otrzymaliśmy już ze Związku Radzieckiego zastrzyk w postaci surowców importowanych dotychczas z krajów kapitalistycznych (bawełny długowłóknistej, włókien chemicznych i innych artykułów chemicznych) w ilości odpowiadającej ok. 1/4 ich rocznego importu. Zapewnia to więc produkcję na I kwartał. Część tych materiałów służyć ma do przerobu usługowego dla ZSRR, część przeznaczona będzie na użytek krajowy. Można przewidywać rozszerzenie tej formy pomocy na przemysł metalowy i inne.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Ze Związku Radzieckiego otrzymaliśmy 250 tys. ton pożyczki zbożowej z przeznaczeniem na mąkę. Negocjowane są możliwości dalszych pożyczek, sprawa nie jest jednak prosta, gdyż ZSRR sam importuje zboże z krajów kapitalistycznych. Podejmujemy wysiłki w celu uzyskania z krajów socjalistycznych pasz, a zwłaszcza kukurydzy importowanej tradycyjnie z USA. Przerwanie dostaw kukurydzy amerykańskiej spowodowało, że produkcja przemysłu drobiarskiego spadła już o przeszło 20% w porównaniu z 1981 r.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Liczymy na to, że w wyniku przestawiania się przemysłu na surowce rodzime oraz oszczędzania surowców i materiałów, w II półroczu może nastąpić ożywienie gospodarcze.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Jest szansa na wzrost produkcji w tym okresie o 2-3%. Byłby to znak, że gospodarka polska przezwyciężą kryzys. Nie można jednak liczyć na wzrost produkcji w skali całego 1982 r., gdyż spadek produkcji w I półroczu nie będzie chyba możliwy do odrobienia.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">W trudnej sytuacji politycznej (zewnętrznej i wewnętrznej) zaczęliśmy stosować - powiedział mówca - zasadę krótkoterminowych projekcji planistycznych. Opracowany został plan na I kwartał, a obecnie Komisja Planowania przygotowuje projekt planu na II kwartał i prognozę do końca 1982 r. Komisja Planowania zamierza następnie opracować plan na całe II półrocze. W przyszłym roku prawdopodobnie wystarczy już plan roczny, ale na newralgicznych odcinkach nadal będą stosowane krótkoterminowe scenariusze działania, które sprawdziły się w praktyce.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Zakładamy, że zasilanie naszej gospodarki importem z krajów socjalistycznych oraz stopniowe łagodzenie napięć w stosunkach z krajami kapitalistycznymi wpłyną na zwiększenie strumienia środków z zewnątrz. Natomiast wewnątrz kraju dadzą o sobie znać konsekwencje utrwalania się porządku, podobnie jak to już jest w górnictwie i transporcie. Utrzymane będą impulsy płynące z nowych zasad finansowania przedsiębiorstw, stymulujące inicjatywę. Tendencje do wykorzystywania tych zasad dla ustalania cen na nieuzasadnionym, wysokim poziomie, łagodzone będą odpowiednimi działaniami.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Od II kwartału wszystkie przedsiębiorstwa działać będą na zasadzie samofinansowania. Przedsiębiorstwa, które nie mogą ze względu na trudności zaopatrzeniowe, rozwinąć produkcji w pełnej skali korzystać będą przejściowo z finansowania zawierającego elementy typu budżetowego, pozwalającego utrzymać załogi.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Na zakończenie, mówca wskazał ważny segment inspiracji pozaekonomicznej, którą jest filozofia trwania, filozofia tworzenia. Musi ona być kształtowana na wielu płaszczyznach. W miarę stabilizacji, czynnik ten będzie wpływać dodatnio na rozwój gospodarki narodowej.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Następnie poseł Zbigniew Gertych (PZPR) otworzył dyskusję nad projektem uchwały Sejmu w sprawie utworzenia Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie. Mówca przypomniał, że dwukrotnie już komisje obradowały nad tym problemem. Prezydia komisji zostały upoważnione do wniesienia poprawek do projektu uchwały. Odbyły się posiedzenia zespołów klubów partyjnych, które również wniosły wiele konstruktywnych propozycji.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Mówca przedstawił propozycje autopoprawek prezydiów komisji.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">W § 1 pkt 1 proponuję się sformułowanie: „Tworzy się Radę Społeczno- Gospodarczą przy Sejmie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwanej dalej Radą”. W dalszych paragrafach, w tym w § 2 wariancie I i II proponuje się w związku z tym usunąć słowa „społeczno-gospodarcza”.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">§ 4 pkt 3 powinien brzmieć: „Członków Rady powołuje się spoza składu Sejmu, w szczególności spośród kandydatów wysuniętych przez wskazane przez Prezydium Sejmu załogi oraz organizacje określone w § 3 ust. I, a także spośród kandydatów zaproponowanych przez Prezydium Sejmu z grona przedstawicieli polskiego życia społecznego oraz kulturalnego”.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">§ 5 pkt 2 powinien grzmieć: „Utrata członkostwa Rady następuje z powodu śmierci, zrzeczenia lub utraty prawa wybierania do Sejmu, a także w razie odwołania przez Sejm…”.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">§ 6 powinien brzmieć: „Pracami Rady kieruje Prezydium Rady. W skład Prezydium Rady wchodzą, obok jej przewodniczącego, wybrani przez Radę: zastępcy przewodniczącego, członkowie i sekretarz Rady”. Pkt 3 w tym paragrafie proponuje się usunąć.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">§ 8 proponuje się przesunąć jako § 7, który otrzyma tym samym numerację 8. W § 8 /poprzednio 7) proponuje się skreślenie punktu 1. Wówczas dotychczasowy pkt 2, a obecnie 1 miałby brzmienie: „Rada niezależnie od uprawnień określonych w § 2 może podjąć działania w określonych sprawach również z własnej inicjatywy”. W paragrafie 12 proponuje się dodać zdanie: „Organizację techniczną obsługi Rady wykonuje Kancelaria Sejmu”.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">W §14 pkt 2 powinien otrzymać numerację 1, a pkt 1 numerację 2.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">(Dyskusja:)</u> | |
| 36 | + </div> | |
| 37 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Wypowiadałem się już jako zwolennik powołania Rady. Na tle ustawy o planie gospodarczym, rola Sejmu bardzo wzrasta. Sejm nie będzie określać jedynie wielkości planu, ale będzie oceniać działalność rządu. Wsparcie ze strony Rady, które szłoby po linii zawodowej, byłoby więc jak najbardziej wskazane. W związku z tym w § 2 powinien być przyjęty raczej wariant II. Nie powinniśmy natomiast z góry limitować funkcji Rady, bo w zależności od sytuacji kraju raz ważniejsze będą elementy polityki społecznej, kiedy indziej elementy polityki gospodarczej.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełStanisławRostworowski">W wytycznych w sprawie wyborów pierwszego składu Rady w pkt 1 mówi się, że kandydaci do pracy w Radzie mają być zaaprobowani przez właściwe kolektywy w drodze wyboru. Sformułowanie „właściwe kolektywy” wymagałoby uściślenia - lepiej je skreślić. W pkt 2 mówi się o zapewnieniu w składzie Rady przedstawicieli środowisk wiejskich. Skoro w § 3 uchwały w sprawie utworzenia Rady mówimy, że w jej skład wchodzą przedstawiciele załóg państwowych gospodarstw rolnych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych i zrzeszeń rolników indywidualnych, to sformułowanie „przedstawiciele środowisk wiejskich” lepiej usunąć, tym bardziej że nie mówimy przecież w uchwale o „przedstawicielach środowisk miejskich”.</u> | |
| 40 | + </div> | |
| 41 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 42 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Jak wiadomo, zabierałem dwukrotnie głos na temat powołania przy Sejmie rady konsultacyjnej i zgłosiłem sporo zastrzeżeń co do zasadności powołania takiej Rady. Ostatnio nastąpiły jednak fakty polityczne, które skłaniają do ponownego przeanalizowania zasadności powołania Rady. Poseł B. Strużek mówił na jednym z posiedzeń o potrzebie powołania instytucji, która rozpatrywałaby sprawy samorządów. Trzeba właśnie mówić o intencjach przed powołaniem Rady, wskazać też na jej charakter eksperymentalny. Najbliższe lata pracy rady będą okresem doświadczeń, z których Sejm powinien skorzystać u progu IX kadencji.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełZygmuntSurowiec">Może powstać niedobra sytuacja, jeśli praca rady nie będzie dobrze zaplanowana i należycie zsynchronizowana z pracą Sejmu i jego organów. Chodzi m.in. o to, aby uniknąć kolizji między działalnością opiniotwórczą Rady a działalnością opiniotwórczą komisji sejmowych. § 1 projektu uchwały o utworzeniu Rady Społeczno-Gospodarczej powinien sprecyzować rolę Rady dla organu doradczego i opiniodawczego. Proponuję więc skreślić słowa: „i wnioskującym”, Co się tyczy § 2 uchwały, to jestem za wariantem II. W § 8 proponuję skreślić ust. 3 dotyczący zapraszania na posiedzenia rady obserwatorów ze strony organizacji społecznych.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PosełZygmuntSurowiec">W§ 11 proponuję skreślić ust. 2, mówiący, że uchwały Rady ogłasza się w wewnętrznym wydawnictwie Rady. Mamy w tym celu biuletyn, w którym można także te uchwały publikować.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PosełZygmuntSurowiec">Wydaje się, że w ust. 3 projektu wytycznych w sprawie wyboru pierwszego składu Rady należy wprowadzić postanowienie o uprawnieniu przewodniczących wszystkich komisji sejmowych do zgłaszania propozycji dotyczących tego składu.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PosełZygmuntSurowiec">Sądzę, że w § 5 projektu uchwały Sejmu zbędne jest ustalanie, iż utrata członkostwa Rady nastąpić może z powodu śmierci.</u> | |
| 47 | + </div> | |
| 48 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 49 | + <u xml:id="u-4.0" who="#MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki">Dokonujące się w kraju przemiany społeczno-gospodarcze coraz silniej w uwypuklają potrzebę powołania Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie. Instytucja ta powinna być ściśle związana z wdrażaniem reformy gospodarczej. Proces realizacji reformy gospodarczej jest niezwykle skomplikowany i zapewne napotykać będzie liczne przeszkody i próby hamowania. Wydaje się więc, że w tych warunkach powołanie organu, który będzie czuwał nad prawidłową realizacją reformy ma duże znaczenie dla jej powodzenia.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-4.1" who="#MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki">W obecnym okresie niesłuszne byłoby decydowanie się na dalej idące rozwiązania ustrojowe. Sądzę, że dwa lata funkcjonowania Rady Społeczno-Gospodarczej pozwolą na zebranie cennych doświadczeń, które stanowić będą podstawę dla przyszłych rozwiązań ustrojowych, być może nawet powołania Izby Samorządowej.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-4.2" who="#MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki">Opowiadam się za wariantem I § 2 projektu uchwały Sejmu, przede wszystkim że względu na zawartą w nim konkretyzację zadań Rady Społeczno-Gospodarczej. Wydaje się natomiast, że zamiast spraw związanych z ochroną środowiska naturalnego należałoby wyraźnie zaznaczyć, iż do kompetencji Rady Społeczno-Gospodarczej należą także sprawy dotyczące wdrażania reformy gospodarczej i rozwoju samorządności. W § 1 uchwały proponowałbym utrzymać sformułowanie, że Rada jest również organem wnioskującym dla Sejmu i jego organów, a nie tylko organem doradczym i opiniodawczym.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.3" who="#MinistersprawiedliwościSylwesterZawadzki">Istotne znaczenie dla przyszłego funkcjonowania Rady ma jej skład, a więc reprezentatywność. Proponuję, by na 120 członków Rady połowę stanowili przedstawiciele załóg i samorządów przedsiębiorstw, 1/4 przedstawiciele samorządu rolniczego, rzemieślniczego i spółdzielczego, 1/4 przedstawiciele organizacji społecznych, twórczych i naukowych.</u> | |
| 53 | + </div> | |
| 54 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 55 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyBukowski">Powinniśmy w toku dyskusji przestrzegać pewnej kolejności. Wydaje się bowiem, że najpierw rozstrzygnięte powinny być kwestie zawarte w projekcie uchwały Sejmu, dotyczące zadań Rady i sposobów jej funkcjonowania, a dopiero w następnej kolejności projekt wytycznych w sprawie wyboru składu Rady.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PosełJerzyBukowski">W trakcie prac nad projektem uchwały Sejmu rozważana była propozycja alternatywna, by początkowo powołać jedynie częściowy skład Rady (nieprzekraczający 1/3 ogólnej liczby członków), a dopiero w następnym okresie, kiedy będzie można w sposób wiarygodny wyłonić przedstawicieli związkowych i samorządów pracowniczych, uzupełnić Radę do pełnego składu. Przyjęcie tego wariantu uważam za warunek niezbędny, który mnie osobiście umożliwi zmianę mojego poprzedniego negatywnego stanowiska co do idei powołania Rady Społeczno-Gospodarczej.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PosełJerzyBukowski">Podzielam w pełni pogląd o utrzymaniu w § 1 ust. 2 projektu uchwały Sejmu sformułowania, że Rada mieć będzie również charakter organu wnioskującego dla Sejmu i jego organów. Tego rodzaju rozwiązanie zapewniłoby Radzie Społeczno-Gospodarczej znacznie silniejszą pozycję i spotkałoby się z lepszym przyjęciem społecznym.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PosełJerzyBukowski">Zgadzam się także z poglądem profesora S. Zawadzkiego, że znacznie poprawniejszy jest wariant I § 2 konkretyzujący zakres działania Rady.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-5.4" who="#PosełJerzyBukowski">Proponuję, ze względu na prestiż Rady Społeczno-Gospodarczej, by jej przewodniczący wchodził w skład Prezydium Sejmu.</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZbigniewCzeszejkoSochacki">Podstawowym warunkiem społecznej nośności dyskusji nad instytucją Rady Społeczno-Gospodarczej jest wyraźne, jednoznaczne określenie intencji przyświecających powołaniu Rady. Osobiście sądzę, że powołanie Rady Społeczno-Gospodarczej stanowić będzie realizację postanowień konstytucyjnych zawartych w art. 86, które nakazują przeprowadzanie konsultacji społecznych nad węzłowymi problemami kraju.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PosełZbigniewCzeszejkoSochacki">W ostatnich latach powstało mnóstwo różnych rad i komisji. Na tym tle w odbiorze społecznym powstać może wrażenie, że powołanie Rady Społeczno-Gospodarczej ma na celu powołanie jeszcze jednego organu czy instytucji, która nie mana celu wprowadzenia rzeczywistych rozwiązań merytorycznych i pełnić będzie w istocie jedynie funkcje zastępcze wobec autentycznych społecznych inicjatyw. Należy zatem rozważyć, jakie warunki muszą być spełnione, by Rada Społeczno-Gospodarcza stanowiła rzeczywisty, a nie pozorny środek realizacji postanowień konstytucyjnych zawartych w art. 86. Sądzę, że warunkiem podstawowym jest zapewnienie reprezentatywności Rady, a więc obecność w jej składzie przedstawicieli tych środowisk, które choć nie zawsze mają szansę bezpośredniego wypowiadania się, to jednak odgrywają w życiu społecznym ważną rolę i których głos powszechnie się liczy. Nie może być więc Rada ciałem ekspertów, ale musi być autentycznym ciałem społecznym. Tak rozumiana reprezentatywność Rady Społeczno-Gospodarczej musi znaleźć bezpośredni wyraz w treści uchwały Sejmu.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-6.2" who="#PosełZbigniewCzeszejkoSochacki">Kolejnym podstawowym warunkiem powodzenia proponowanej koncepcji jest jednoznaczne ustalenie kręgu spraw, którymi organ ten ma się zajmować. Musimy wyraźnie określić, czego oczekujemy od Rady. Członkowie Rady też muszą wyraźnie wiedzieć, czego się od nich oczekuje, czego oczekuje od nich społeczeństwo. Z tych też względów opowiadam się za wariantem I § 2 uchwały, w którym sprecyzowany został zakres działania Rady Społeczno-Gospodarczej.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PosełZbigniewCzeszejkoSochacki">Dyskutując nad projektem powołania Rady Społeczno-Gospodarczej z naciskiem trzeba podkreślić, że nie chodzi tu o jakiś tymczasowy eksperyment ustrojowy. Jest to sprawa związana z możliwie najszerszym włączaniem społeczeństwa do rządzenia krajem. Jest to także sprawa realizacji art. 86 Konstytucji, która musi znaleźć wyraz w odpowiednich rozwiązaniach prawnych. W żadnym przypadku nie można więc traktować dyskutowanej inicjatywy jako kaprysu władzy, podyktowanego występującymi w kraju napięciami i trudnościami.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-6.4" who="#PosełZbigniewCzeszejkoSochacki">Sądzę, że wymaga przeredagowania § 7 i § 8 projektu uchwały Sejmu, które mówią o podejmowaniu działań przez Radę „za zgodą” Prezydium Sejmu, Wydaje się, że należałoby to sformułować inaczej, np. „za pośrednictwem” Prezydium Sejmu.</u> | |
| 67 | + </div> | |
| 68 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 69 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełZbigniewZielińskiPZKS">Podzielam w pełni uwagi wyrażone przez mojego przedmówcę. Zgadzam się całkowicie z tezą, że istnieje wyraźne powiązanie dyskutowanej koncepcji powołania Rady Społeczno-Gospodarczej z realizacją postanowień zawartych w art. 86 Konstytucji.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełZbigniewZielińskiPZKS">Rada Społeczno-Gospodarcza ma być instytucją, która podlegać będzie ewolucji w wyniku uzyskiwanych doświadczeń. Błędem byłoby więc traktowanie jej jako instytucji mającej na celu wyłącznie realizację doraźnych zadań.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-7.2" who="#PosełZbigniewZielińskiPZKS">Ze względu na tak właśnie rozumiane funkcje tego organu uważam, że właściwszą nazwą dla niego byleby „Izba Społeczno-Konsultacyjna”.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-7.3" who="#PosełZbigniewZielińskiPZKS">Przy określaniu funkcji Rady należy na pierwszym miejscu wymienić raczej funkcję opiniodawczą, a na drugim - doradczą. Jestem również za skreśleniem pojęcia „ochrona środowiska” oraz za rezygnacją ze sformułowania „sprawy socjalne”.</u> | |
| 73 | + </div> | |
| 74 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 75 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Wypowiadałam się i nadal wypowiadam za powołaniem Rady. Ogniwo to może odróżnić i udoskonalić pracę Sejmu m.in. dzięki temu, że w skład Rady byliby powoływani przedstawiciele środowisk w Sejmie niereprezentowanych.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Zgadzam się, żeby mówić o roli Prezydium Sejmu jako pośrednika w stosunku do Rady, a nie o jego „zgodzie” na jej działania. Prezydium Sejmu nie powinno mieć roli zwierzchniej w stosunku do Rady. Jeżeli uwzględnimy tę zmianę, jestem za II wariantem § 2. Minister S. Zawadzki był przeciwny wymienianiu ochrony środowiska, a ja uważam, że jest to bardzo ważne, dlatego jakiekolwiek wymienianie poszczególnych sfer życia gmatwa sprawę.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Przepis § 4 projektu głoszący, że członków Rady powołuje się spośród kandydatów „wysuniętych” przez załogi i organizacje jest sprzeczny z projektem wytycznych w sprawie wyboru członków Rady. Uważam, że słowo „wysuniętych” należy zastąpić słowem „wybranych” (przez właściwe kolektywy).</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-8.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Przepis § 10 mówi, że obrady są jawne. Lepiej nie wiązać takim przepisem przewodniczącego, który może chcieć w określonej sytuacji zarządzić tajność.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-8.4" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Przepis projektu wytycznych w sprawie wyboru pierwszego składu Rady wymienia w ust. 2 kilka rodzajów przedsiębiorstw, a pomija inne, np. przemysłu terenowego. Niejasne jest też sformułowanie dotyczące środowisk wiejskich. Projekt stanowi dalej, że komisje przedstawiają Prezydium Sejmu propozycje co do składu Rady. I co dalej? Trzeba powiedzieć np., że Sejm powołuje Radę; bez tego cała sprawa zawiśnie w próżni.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-8.5" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Rada jest zalążkiem izby samorządowej w Sejmie. Trzeba o tym mówić w sposób bardziej wyważony. Chodzi o to, żeby powołanie Rady nie odsuwało posłów od bezpośrednich kontaktów z wyborcami, żeby nie powstała jakaś nowa bariera. Mam zastrzeżenie do sformułowania, z którego wynika, że tylko w Radzie znajdą się „przedstawiciele różnych środowisk”, gdyż przedstawicielami różnych środowisk są też posłowie. Współpraca z Radą, jej konsultacje to być powinna współpraca wzajemnie spójna i pomnażająca wiedzę Sejmu. Trzeba widzieć odpowiednie funkcje i miejsce Rady. I jeszcze jedna uwaga: przewodniczący Rady nie powinien być członkiem Prezydium Sejmu.</u> | |
| 81 | + </div> | |
| 82 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 83 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Powołanie Rady ma na celu uzyskanie opinii dotyczących naszego życia społecznego i gospodarczego. Dlatego nie powinno mieć miejsca wyspecyfikowanie zagadnień, którymi Rada ma się zajmować (np. zagadnienia ochrony środowiska mieszczą się pod pojęciem zadań społecznych). Byłbym więc za wariantem I.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PosełSzczepanStyranowski">Nie zamierzam podważać celowości powołania Rady, choć mam pewne zastrzeżenia, co do niezbyt dla mnie jasnej sprawy jej składu i powoływania. Rada ma być powoływana spośród wybitnych specjalistów i działaczy, będzie to więc ciało bardzo kompetentne do wnioskowania i opiniowania, będzie to czynnik niosący Sejmowi pomoc w sprawach polityki społecznej i gospodarczej.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-9.2" who="#PosełSzczepanStyranowski">W przepisie § 6 dotyczącym kierowania pracą Rady należy określić, ilu ma być zastępców przewodniczącego i członków prezydium.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-9.3" who="#PosełSzczepanStyranowski">Podzielam uwagę posła Z. Surowca: co to za twór, który będzie mógł zapraszać obserwatorów z ramienia organizacji społecznych? Ma to być zespół doradczy, a nie zespół zastępujący Sejm. Odpowiedni punkt należy skreślić.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-9.4" who="#PosełSzczepanStyranowski">W § 9 czytamy, że w obradach mogą uczestniczyć posłowie na Sejm PRL. Nasuwa się wątpliwość, czy wymaga to delegowania przez Prezydium Komisji czy też uczestniczyć można z własnej woli? Co się tyczy jawności obrad, również musi być jasność, czy będą przypadki i sprawy, które trzeba omawiać w ograniczonym gronie.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-9.5" who="#PosełSzczepanStyranowski">W § 13 przewiduje się, że można posiłkowo stosować regulamin Sejmu. Powinniśmy określić jakich spraw to dotyczy albo skreślić słowo „można”.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-9.6" who="#PosełSzczepanStyranowski">Nie bardzo wyobrażam sobie działalność posłów w sytuacji, kiedy Rada przedstawiać będzie opinię 120 jej członków: czy nasza rola polegać będzie tylko na tym, żeby przychylić się do ich opinii? A ile pozostanie miejsca na uwzględnienie uwag ze spotkań poselskich?</u> | |
| 90 | + </div> | |
| 91 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 92 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełBolesławStrużek">Mimo że na poprzednim posiedzeniu nie byłem entuzjastą powołania Rady, proponuję, żeby przyjąć wariant II, to znaczy bez szczegółowego określania kierunków działalności.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełBolesławStrużek">Mam wątpliwości co do propozycji ministra S. Zawadzkiego w sprawię składu socjalnego Rady: połowa - przedstawiciele załóg przedsiębiorstw, jedna czwarta - rolnicy, rzemieślnicy i spółdzielcy oraz jedna czwarta - stowarzyszenia twórcze, naukowe itd. Gdyby wyjść ze struktury naszego społeczeństwa, propozycje te nie byłyby właściwe. Lepiej więc nie określać tak szczegółów o tych propozycji. Może raczej przyjąć zasadę trzech członów po jednej trzeciej składu jako sugestię, a nie jako obowiązującą instrukcję?</u> | |
| 94 | + </div> | |
| 95 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 96 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Pragnę wyjaśnić, że przewodniczący trzech komisji uzgodnili, by przyjąć dziś projekt uchwały Sejmu i powołać podkomisję do ostatecznego opracowania projektu wytycznych w sprawie wyboru pierwszego składu Rady, który przyjmiemy na następnym posiedzeniu Komisji.</u> | |
| 97 | + </div> | |
| 98 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 99 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełBolesławStrużek">To słuszne. Dla podkomisji miałbym sugestię, by rozważyć wniosek posła Z. Surowca i w przyszłości przyznać przewodniczącemu komisji kompetencję w sprawie proponowania listy przedsiębiorstw i organizacji. Byłby to sposób bardziej demokratyczny.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PosełBolesławStrużek">Procedura powoływania Rady - o czym mówiła poseł B. Koziej-Żukowa - może rodzić pewne konflikty: przedsiębiorstwo wybiera kandydata, a potem Prezydium Sejmu może go odrzucić. Należy więc zmienić procedurę. Jeżeli ustalamy listę przedsiębiorstw, to musimy założyć, że ich decyzja wyborcza jest obowiązująca. Inaczej grożą konflikty. Całą procedurę typowania kandydatów należy uprościć.</u> | |
| 101 | + </div> | |
| 102 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 103 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJaninaBanasik">Jakie będą koszty funkcjonowania Rady? Mam na myśli nie tylko koszty diet i podróży, ale również opracowywania ekspertyz, zwiększenie obowiązków Kancelarii Sejmu oraz oderwanie od pracy ludzi, którzy w Radzie mają reprezentować praktykę naszego życia gospodarczego.</u> | |
| 104 | + </div> | |
| 105 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 106 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełKazimierzFortuna">Opowiadam się za wariantem II, gdyż inny zapis nie byłby precyzyjny.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-14.1" who="#PosełKazimierzFortuna">Jeżeli przyjąć przepis mówiący, że Rada może podejmować działania również z własnej inicjatywy, nasuwa się pytanie, jakie działania mamy na myśli?</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-14.2" who="#PosełKazimierzFortuna">§ 11 projektu mówi, że wszystkie uchwały Rady ogłasza się w jej wewnętrznym organie. Opinia społeczna będzie się tym interesowała. Z uwagą śledzone będą działania Rady, w szczególności: kogo wiążą uchwały, wnioski i opinie Rady, co dalej z nimi? Co będzie, jeżeli opinia społeczna zostanie poinformowana o wnioskach, które nie będą następnie potwierdzone przez komisję sejmową bądź Sejm? Naszym obowiązkiem jest precyzyjne odniesienie się do tej kwestii.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-14.3" who="#PosełKazimierzFortuna">Regulamin Sejmu nie przewiduje funkcjonowania Rady. Tymczasem proponujemy posiłkowe stosowanie tego regulaminu w pracach Rady. Wynika z tego, że regulamin Sejmu wymaga nowelizacji.</u> | |
| 110 | + </div> | |
| 111 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 112 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Na tym dyskusja została wyczerpana. Jak już wspomniałem, ograniczymy się do projektu uchwały Sejmu, a sprawę projektu uchwały, dotyczącej wytycznych wyborczych, przekażemy podkomisji do ostatecznego opracowania.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisja w wyniku głosowania przyjęła uchwałę w sprawie Utworzenia Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Uchwałę przyjęto z następującymi poprawkami:</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W § 1 ust. 2 uchwała stwierdza, „że Rada jest organem doradczym i opiniodawczym” (słowa: „i wnioskującym” postanowiono skreślić).</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-15.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przyjęto wariant II § 2 w brzmieniu: „Rada rozpatruje sprawy skierowane do niej w celu zaopiniowania przez Sejm, Prezydium Sejmu lub komisje sejmowe”, (słowa „za zgodą Prezydium Sejmu” zostały skreślone).</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-15.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">§ 3 ust. 2 brzmi: „Rada składa się nie więcej niż ze 120 członków”. Dyskusję wywołał wniosek posła J. Bukowskiego odnośnie § 4 uchwały. Poseł J. Bukowski proponował wprowadzenie punktu mówiącego, że przewodniczący Rady wchodzi w skład Prezydium Sejmu. Wniosek ten został w głosowaniu odrzucony. Wychodzono z założenia, że jest to kwestia regulaminu Sejmu.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-15.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ust. 3 § 4 w przyjętej przez posłów wersji brzmi: „Członków Rady powołuje się spoza składu Sejmu, spośród kandydatów wybranych przez wskazane przez Prezydium Sejmu załogi oraz organizacje określone w § 3, ust. 1”.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-15.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">W § 6 usunięto ust. 2 i 3, uznając je za przepisy o charakterze regulaminowym.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-15.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">§ 8 zgodnie ze zgłoszoną autopoprawką został przesunięty jako § 7 z równoczesnym skreśleniem ust. 3.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-15.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">W § 11 został skreślony, zakwestionowany w dyskusji ust. 2 mówiący, że uchwały Rady ogłasza się w wewnętrznym jej wydawnictwie. Postanowiono natomiast utrzymać punkt mówiący, że organizację techniczną obsługi Rady wykonuje Kancelaria Sejmu.</u> | |
| 121 | + </div> | |
| 122 | + </body> | |
| 123 | + </text> | |
| 124 | + </TEI> | |
| 125 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00037-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00037-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 37/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 37/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:10</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">37</note> | |
| 21 | + <date>1982-03-10</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="PosełAlojzyMellch" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Poseł Alojzy Mellch</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełBarbaraKoziejŻukowa" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Barbara Koziej-Żukowa</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełJaninaBanasik" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Janina Banasik</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełJerzyJóźwiak" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Jerzy Jóźwiak</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełLonginCegielski" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Longin Cegielski</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełWaldemarMichna" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Waldemar Michna</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PrezesNBPStanisławMajewski" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Prezes NBP Stanisław Majewski</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="WiceministerStanisławBień" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Wiceminister Stanisław Bień</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy RM Władysław Jabłoński</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="ZastępcaprzewodniczącegoPaństwowejKomisjiCenJózefGryniewicz" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Zastępca przewodniczącego Państwowej Komisji Cen Józef Gryniewicz</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 70 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + </particDesc> | |
| 73 | + </profileDesc> | |
| 74 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00037-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">W dniu 10 marca 1982 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, z udziałem przewodniczących komisji sejmowych, obradująca pod przewodnictwem posła Zbigniewa Gertycha: (PZPR) rozpatrzyła:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- informację przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i ministra finansów o wstępnych wynikach gospodarczych roku 1981 =, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki bilansu płatniczego.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu uczestniczyli przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Zbigniew Madej, pierwszy zastępca ministra finansów Witold Bień, prezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Majewski, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli i Urzędu Rady Ministrów.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Posłowie otrzymali na piśmie informacje Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwa Finansów.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">W materiale Komisji Planowania stwierdza się m.in. że w 1981 r. kryzys gospodarczy, w którym Polska w końcu lat siedemdziesiątych, uległ dalszemu zaostrzeniu. W wielu dziedzinach gospodarki, pomimo podjętych przeciwdziałań, narastały negatywne sprzężenia. Produkcja przemysłowa zmniejszyła się w 1981 r. w porównaniu z 1980 r. o 429 mld zł, tj. o 12,6%. Zmniejszyła się produkcja: węgla o 30,1 mln ton, koksu o 2 mln ton, wyrobów walcowanych o 2,5 mln ton, miedzi o 30 tys. ton, cynku o 50 tys. ton, ołowiu o 13 tys. ton, aluminium o 29 tys. ton, włókien chemicznych o 52 tys. ton, cementu o 4,2 mln ton. Wzrosły trudności paliwowo-energetyczne, które były jednym z istotnych czynników ograniczających produkcję. Zaostrzyło się zjawisko tzw. wleczonego zużycia energii. Przepały węgla w przemyśle wyniosły ok. 2 mln ton. Zaostrzyły się braki szeregu newralgicznych surowców, materiałów i elementów. kooperacyjnych. Wykorzystanie zdolności produkcyjnych przemysłu w 1981 r. szacuje się na ok. 60%.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Wartość produkcji globalnej rolnictwa wzrosła o 4,1%, z czego produkcja roślinna zwiększyła się o 20,3%, a zwierzęca zmniejszyła się o 12,5%. Zbiory zbóż zwiększyły się w porównaniu z 1980 r. o 1,4 mln ton, ziemniaków o 16,2 mln ton, warzyw o 1,2 mln ton, buraków cukrowych o prawie 6 mln ton. Skup mięsa wyniósł ok. 1,9 mln ton i był o ok. 660 tys. ton, tj. o 26% mniejszy niż w 750 mln litrów, tj. o 7,5%, a skup zbóż o 0,7 mln ton, tj. o 28,8%. Niekorzystnie przedstawia się zaopatrzenie ochrony roślin, nasiona oraz części zamienne do maszyn.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Przewozy ładunków środkami transportu uspołecznionego zmniejszyły się w porównaniu z 1980 r. o 427 mln ton, tj. o 27%.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Wartość produkcji i usług przedsiębiorstw budowlano-montażowych zmniejszyła się o 19,6%, wobec spadku o 3,1% założonego w planie. Wykorzystanie zdolności produkcyjnych zmniejszyło się do ok. 50%.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Oddano do użytku 183 tys. mieszkań, tj. o 47 tys. mniej niż planowano (79,6% planu) i o 33,5 tys., tj. o 15,5% mniej niż w roku poprzednim.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Niedostateczna była w ciągu roku koncentracja środków na obiektach kończonych. Do użytku oddano inwestycje o wartości kosztorysowej ponad 185 mld zł (49% planu rocznego). Pomimo wstrzymania ok. 1,3 tysiąca inwestycji, front inwestycyjny jest w dalszym ciągu za szeroki. Wzrosło zamrożenie środków w inwestycjach niezakończonych z 798 mld zł w końcu 1980 r. do 860 mld zł w końcu 1981 r.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Eksport ogółem obniżył się o 16%, w tym do I obszaru płatniczego o 9,5%, a do II obszaru o 29,1%. Wyeksportowano w 1981 r. m.in. o ok. 16 mln ton węgla mniej niż w 1980 r. W 1981 r. nastąpiły dalsze ograniczenia importowe zwiększając zakłócenia w bilansach zaopatrzeniowych produkcji przemysłowej. Wolumen importu zaopatrzeniowego obniżył się o ponad 20% stając się podstawową barierą rozwojową przemysłu. Spadek wolumenu importu surowców materiałów, części zamiennych i kooperacyjnych z II obszaru wyniósł ok. 45%.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Ujemne saldo obrotów towarowych z krajami I obszaru płatniczego wyniosło 7,7 mld zł dew. powodując wzrost zadłużenia z tymi krajami do poziomu 3,1 mld rubli. Z krajami II obszaru płatniczego saldo praktycznie zostało zrównoważone. Jednakże konieczność zaciągania nowych kredytów na sfinansowanie zobowiązań płatniczych w stosunku do wierzycieli zachodnich doprowadziła do wzrostu zadłużenia o 3,5 mld dolarów. Przychody pieniężne (netto) ludności wyniosły w 1981 r. 1970 mld zł i wzrosły o 28,1% w porównaniu z 1980 r. Wartość towarów z produkcji krajowej i importu dostarczonych na rynek wyniosła 1460 mld zł i była wyższa o 4,1%. Dostawy towarów liczone w cenach stałych były o ok. 11% niższe. Na 1% wzrostu przychodów ludności przypadało w 1981 r. 0,86% wzrostu wartości dostaw towarów i usług (wg cen bieżących) wobec 0,91% w 1980 r. Nawis inflacyjny, pomimo podwyżek cen towarów na łączną sumę ok. 128 mld zł, pogłębił się w ciągu roku o 200 mld zł. Koszty utrzymania wzrosły w porównaniu z 1980 r. o ok. 25%.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Sytuację determinowały: zakłócenia w bilansie paliwowo-energetycznym, głównie na skutek spadku wydobycia węgla kamiennego, gwałtowne zmniejszenie się importu surowców, materiałów i elementów kooperacyjnych, nienotowany dotychczas wzrost funduszu płac, świadczeń społecznych oraz przychodów ze sprzedaży produktów rolnych, przy gwałtownym spadku wydajności pracy we wszystkich działach gospodarki narodowej, powiększająca się dezorganizacja rynku wewnętrznego, napięcia społeczne oddziaływujące negatywnie na wyniki produkcji oraz ograniczające możliwości sterowania procesami gospodarczym.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Wzajemne oddziaływanie tych czynników wpłynęło na pogorszenie się efektywności gospodarowania. W rezultacie, pomimo korzystnych wyników w rolnictwie, wytworzony dochód narodowy zmniejszył się w 1981 r. o ok. 13%, wobec spadku o 6,0% w 1980 r. i o 2,3% w 1979 r. Łącznie w ciągu ostatnich trzech lat obniżenie dochodu narodowego wyniosło ok. 20%. Tak znaczny spadek dochodu odbił się negatywnie na poziomie życia ludności. Pomimo Zmniejszenia udziału inwestycji w dochodzie z 17,5% w 1980 r. do ok. 11% w 1981 r. (nie zapewniło to w przemyśle odtworzenia majątku stworzonego w latach poprzednich), spożycie ogółem zmniejszyło się o ponad 3%.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Wyniki 1981 r. cofnęły rozwój kraju w większości dziedzin, od kilku do kilkunastu lat: w dochodzie narodowym do poziomu roku 1974, w produkcji przemysłowej do poziomu 1976, w wydobyciu węgla do poziomu roku 1974, w eksporcie do poziomu roku 1975, a w eksporcie do krajów kapitalistycznych do poziomu roku 1974, w skupie żywca do poziomu roku 1972, w nakładach inwestycyjnych do poziomu roku 1973, w budownictwie mieszkaniowym do poziomu roku 1967.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Rozwój sytuacji gospodarczej w najbliższych miesiącach zależeć będzie od wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Wśród czynników wewnętrznych szczególną rolę odgrywać będzie kształtowanie się postaw produkcyjnych załóg w nowych warunkach społeczno-politycznych wynikających m.in. ze stanu wojennego, zmian cen detalicznych, zatrzymywania i ograniczania produkcji szeregu zakładów powodującego konieczność przemieszczania siły roboczej. Z kolei czynnikiem przesadzającym o postawach załóg będzie w dużym stopniu szybkość kształtowania i konsekwencja w realizacji kompleksowej koncepcji polityki społeczno-gospodarczej, odpowiadającej bieżącym potrzebom gospodarki oraz pozyskiwanie dla tej koncepcji dostatecznie szerokiego poparcia społecznego.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Wśród czynników zewnętrznych istotne będą zwłaszcza:</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">- skala pomocy w rozwiązywaniu naszych problemów gospodarczych ze strony krajów socjalistycznych oraz praktyczne możliwości zasadniczego zwiększenia zakresu integracji naszej gospodarki z gospodarką ZSRR i pozostałych krajów RWPG, - skutki sankcji ze strony głównych rządów krajów kapitalistycznych i wynikające z nich reperkusje dla otrzymywania przez Polskę z tych krajów kredytów i dostaw, zwłaszcza tzw. newralgicznych surowców i materiałów.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">W tych warunkach istnieje duża rozpiętość możliwości kształtowania się sytuacji gospodarczej i prognozowanie jej rozwoju wymagałoby posiłkowania się także prognozami politycznymi i socjologicznymi. Brak takich prognoz znacznie zwiększa stopień niepewności przy przewidywaniu rozwoju sytuacji gospodarczej nawet na najbliższe miesiące.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Podejmując mimo tych trudności próbę takiego przewidywania, rozpatrzono potencjalne skrajne scenariusze dalszego rozwoju sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej. Nie można wykluczyć, że rozwój sytuacji może zmierzać w kierunku jednego z tych skrajnych scenariuszy, zarówno pozytywnego, jak i negatywnego. Uznano jednak za rzecz najbardziej prawdopodobną dalszy rozwój wydarzeń według scenariusza pośredniego, zgodnie z którym ewolucja obecnej sytuacji gospodarczej w najbliższych miesiącach będzie zdeterminowana przez następujące czynniki:</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">- dalsze utrwalenie pozytywnych tendencji produkcyjnych w górnictwie węglowym i całym przemyśle wydobywczym, - zmniejszenie o około jedną trzecią możliwości importowych z krajów kapitalistycznych, obciążające w większym jeszcze stopniu import zaopatrzeniowy; import ten będzie realizowany częściowo dzięki już otwartym liniom kredytowym i dokonanej kontraktacji, a w przeważającej części za gotówkę pochodzącą z wpływów eksportowych, gdyż możliwości uzyskania w I kw. 1982 r. nowych kredytów są minimalne, - zakłócenie więzi zaopatrzeniowych i kooperacyjnych spowodowane trudnościami importowymi, brakiem zapasów newralgicznych surowców i materiałów, dokonywanymi przestawieniami w strukturze asortymentowej produkcji, a częściowo także ograniczeniami łączności po wprowadzeniu stanu wojennego, - przewidywana, realizację w I kwartale ok. 25% dostaw rocznych z krajów socjalistycznych, zgodnie ze zgłoszonym przez Polską postulatem co najmniej takiego zaawansowania tych dostaw, - stopniowe zahamowanie spadku skupu żywca i zbóż, m.in. w związku z poprawą dyscypliny realizacji umów kontraktacyjnych i realizacją pożyczki zbożowe, z tym że wyraźniejsza popowa zależeć będzie od poprawy zaopatrzenia rynku wiejskiego, - nadal trudną sytuację pieniężno-rynkową, przy czym w I kwartale należy liczyć się z brakiem możliwości wzrostu podaży towarów, co oznacza że poprawa sytuacji zależeć będzie głównie od przebiegu i efektów przedsięwzięć deflacyjnych.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Przyjmując za podstawę te przesłanki opracowano wariantowe prognozy wyników gospodarczych l i II kwartału.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">W prognozie przyjęto, że poziom produkcji przemysłowej jest determinowany przede wszystkim przez dostawy węgla na cele produkcyjne oraz przez import zaopatrzeniowy, a dalszymi czynnikami ograniczającymi mogą być także produkcja energii elektrycznej i jej dostawy na cele produkcyjne oraz produkcja wyrobów walcowanych.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">W wyjściowym wariancie prognozy przyjęto wielkość wydobycia i dostaw węgla według centralnego planu społeczno-gospodarczego na I kwartał oraz według zawartej w nim prognozy na II kwartał. Rezultaty obliczeń wykonanych przy tych założeniach, wskazują, że w I kwartale należy liczyć się ze spadkiem produkcji przemysłowej o ponad 20%, przy czym czynnikiem ograniczającym będzie wielkość importu zaopatrzeniowego, zwłaszcza z krajów kapitalistycznych. W II kwartale - w tym wariancie - produkcja utrzymałaby się w zasadzie na tym samym poziomie z tym, że czynnikiem ograniczającym byłyby zakładane dostawy węgla dla przemysłu.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Wobec tego uznano za niezbędne opracowanie drugiego wariantu prognozy, w którym w stosunku do wariantu pierwszego - dokonano zmian w rozdysponowaniu węgla zmniejszając w I kwartale jego dostawy do przemysłu w propozycji odpowiadającej spadkowi produkcji przemysłowej wynikającemu z braku importu zaopatrzeniowego oraz zwiększając w II kwartale dostawy dla przemysłu w skali odpowiadającej możliwościom produkcyjnymi wynikającym z przewidywanego poziomu importu zaopatrzeniowego: jednocześnie założono przeznaczenie węgla uzyskanego w wyniku wzrostu wydobycia i zmian w dostawach dla przemysłu w zasadzie na eksport, a pewnej części na rynek wiejski w celu ożywienia skupu. Uzyskaną w I kwartale ze zwiększenia eksportu węgla dodatkową kwotę dewiz przeznaczono na zwiększenie importu zaopatrzeniowego w II kwartale i poszerzenie tą drogą możliwości produkcyjnych w tym okresie.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Wyniki obliczań tego wariantu prognozy wskazują, że dokonanie opisanego powyżej manewru umożliwi osiągnięcie w II kwartale produkcji o ok. 37 mld zł (w cenach 1981 r.), czyli o ok. 6,3% wyższej niż w I kwartale, co oznaczałoby spadek produkcji w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego tylko ok.13%, a nie o ok. 18% jak w wariancie pierwszym. Tak więc omawiany manewr pozwoliłby zapoczątkować w II kwartale pewne ożywienie produkcyjne.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Niezależnie od wyników obliczeń w prognozie symulacyjnej, rzeczywisty spadek produkcji zarówno w I kwartale, jak i w II kwartale może być mniejszy, gdyż wobec niedoboru surowców i materiałów z importu wystąpią następujące zjawiska: przechodzenie na mniej importochłonny asortyment produkcji oraz wymuszone zmiany stosowanych materiałów i technologii umożliwiające kontynuowanie produkcji - choćby za cenę pogorszenia jakości wyrobów. Ponadto należy liczyć się z tym, że niektóre przedsiębiorstwa w oczekiwaniu na wejście w życie reformy cen zaopatrzeniowych oraz kategorii cen umownych i regulowanych wstrzymywały sprzedaż lub wykańczanie części produkcji, licząc na uzyskanie wyższych zysków po dniu 1 stycznia 1982 r. Wprowadzenie do obrotu tej produkcji w roku bieżącym wpłynie, statystycznie biorąc, na wyższe efekty produkcyjne w I kwartale roku bieżącego.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Uwzględniając wszystkie te czynniki szacuje się, że wolumen produkcji w I kwartale 1982 r. może być niższy niż w I kwartale 1981 r. o około 15%, a w II kwartale odpowiednio o około 10%.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">Dalszy spadek produkcji przemysłowej powinien być bieżąco sterowany w taki sposób, aby umożliwić najbardziej efektywne wykorzystanie deficytowych zasobów, zwłaszcza aby uniknąć nieproduktywnego zużycia węgla i energii elektrycznej. W szczególności wydaje się celowe, oprócz ew. okresowego zatrzymania niektórych zakładów, wprowadzenie w wyselekcjonowanych branżach przemysłu skróconego tygodnia pracy, tak aby w granicach posiadanych możliwości zaopatrzenia materiałowego osiągnąć w dniach pracy maksymalne wykorzystanie zdolności produkcyjnych, a w pozostałych dniach - możliwie maksymalną oszczędność mediów energetycznych.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Na tle występujących od wielu miesięcy zjawisk naruszenia więzi towarowej między miastem i wsią przewidywanie wielkości skupu żywca i zboża jest szczególnie trudne. Pogłębia się dysproporcja między skalą spadku pogłowia zwierząt, wykazaną przez ostatnie spisy kwartalne zwierząt, a skalą spadku skupu żywca. Znacznemu osłabieniu uległa dyscyplina kontraktacyjna, tj. wywiązywanie się producentów rolnych z zawartych umów kontraktacyjnych o dostawę żywca i zboża do sieci skupu państwowego. W skali kraju w okresie od września do grudnia 1981 r. zrealizowano tylko niewiele ponad połowę umów kontraktacyjnych. W warunkach stanu wojennego dyscyplina kontraktacyjna ulega stopniowej poprawie. W pierwszych miesiącach 1982 roku nastąpiła wyraźna poprawa skupu żywca w porównaniu z grudniem 1981 r. W styczniu br. skupiono ponad 188 tys. ton mięsa wobec 144 tys. ton w grudniu 1981 r. jednakże w porównaniu do stycznia roku ubiegłego skup był niższy o ok. 15%. W lutym br. skup żywca był o 8,1% wyższy niż przed rakiem. Na korzystne wyniki skupu żywca w styczniu i lutym wpłynęły głównie: zahamowania sprzedaży wolnorynkowej; bazarowej i nielegalnej w związku z wprowadzeniem stanu wojennego oraz działalność aktywizacyjna w terenie.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Wstępne wyniki styczniowego spisu pogłowia zwierząt w gospodarstwach indywidualnych wykazały stosunkowo znaczny przyrost liczby warchlaków i tuczników (o ponad 600 tys. szt. tj. o 8,6% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego) na skutek przetrzymania dostaw trzody chlewnej jesienią ub. roku. Okresowe przetrzymanie tuczników przez rolników indywidualnych w II połowie ub. roku umożliwia zwiększenie podaży żywca wieprzowego w pierwszych miesiącach 1982 r. m.in. w związku z wyższym jednostkowym ciężarem przetrzymywanych sztuk. Można będzie również liczyć na aktywizację dostaw ze stron tych producentów, którzy uprzednio odstąpili od chowu bydła i trzody chlewnej, a obecnie pod wpływem podwyżek cen skupu i cen detalicznych mięsa i przetworów, podejmą ponownie hodowlę. Natomiast należy liczyć się ze znacznym spadkiem produkcji i skupu drobiu, głównie wskutek radykalnego ograniczenia importu pasz treściwych i wstrzymaniem dostaw kukurydzy z USA.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Bardzo niekorzystnie przedstawiał się w ostatnim okresie skup zbóż. W styczniu i lutym br. skupiono 278 tys. ton zbóż konsumpcyjnych, co stanowi ok. 35% planu na I kwartał. Od lipca 1981 r. do końca lutego br. skupiono łącznie 1.668 tys. ton, tj. o 18,5% mniej niż przed rokiem. Ocenia się, że bez dodatkowych przedsięwzięć, skup zbóż ze zbiorów 1981 r. osiągnąłby 2,2 mln ton, co przy aktualnym stanie zaawansowania importu zbóż grozi wystąpieniem już w I kwartale 1982 r. niedoboru zbóż zarówno na cele paszowe, jak i na cele zaopatrzenia ludności w przetwory zbożowe. W związku z tym podjęto działania mające na celu intensyfikację skupu, m.in. uruchomiono tzw. pożyczkę zbożową, zapewniającą rolnikom uzyskanie w nadchodzących latach zrewaloryzowanej zapłaty za obecnie dostarczone zboże. Trudno jednakże przewidzieć efekty tych działań.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-1.33" who="#Sprawozdawca">Analiza rozwoju hodowli i skupu w końcowych miesiącach 1981 r. wskazuje na możliwość wzrostu skupu mleka w I półroczu 1982 r. na co pozwalają dostateczne zasoby zgromadzonych pasz gospodarskich. Przewidywany skup mleka w I kwartale 1982 r. (1.700 mln) nie osiągnie jednak jeszcze poziomu z analogicznego okresu 1979 r.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-1.34" who="#Sprawozdawca">Trudno przewidywać z całą pewnością dalsze tendencje w chowie trzody chlewnej. Wprawdzie w IV kwartale 1981 r. w gospodarce indywidualnej nastąpił wzrost pogłowia trzody chlewnej, ale wskaźniki produkcyjno-rynkowe w styczniu wykazują wyraźne osłabienie dynamiki krycia loch na punktach kopulacyjnych oraz osłabienie dynamiki cen prosiąt w obrotach wolnorynkowych. Można przypuszczać, że jest to wynik dostosowywania rozwoju hodowli do posiadanych własnych zasobów paszowych. Ostatnio wprowadzono istotne zmiany cen skupu i cen środków do produkcji rolnej, połączone ze zmianą szeregu relacji ekonomicznych, dopiero więc za kilka miesięcy tendencje hodowlane ulegną wyjaśnieniu.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-1.35" who="#Sprawozdawca">W I kwartale 1982 r. dużym nasileniem występować będą czynniki działające na rzecz dalszego pogorszenia sytuacji pieniężno-rynkowej, a zwłaszcza:</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-1.36" who="#Sprawozdawca">- wysoka dynamika przychodów pieniężnych ludności w znacznej mierze zdeterminowana przez już podjęte decyzje (podwyżki płac, rent i emerytur oraz cen skupu), - niska dynamika ilościowych dostaw towarów na rynek w wyniku spadku produkcji przemysłowej i skupu artykułów rolnych.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-1.37" who="#Sprawozdawca">Ogólną sytuacja pieniężno-rynkowa ulegnie jednak zmianie w związku z dokonaną reformą cen detalicznych. W I półroczu 1982 r. po raz pierwszy od kilku lat nastąpi globalne zrównoważenie bilansu dochodów i wydatków ludności. Oznacza to, częściową likwidację nawisu inflacyjnego narosłego w ubiegłych latach.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-1.38" who="#Sprawozdawca">Mimo tej pozytywnej zmiany, sytuacja rynkowa w I półroczu będzie nadal trudna. Łączny wolumen dostaw żywności będzie zbliżony do ubiegłorocznego i powinno to zapewnić pokrycie norm kartkowych. Dostateczne powinno być zaopatrzenie w mleko i przetwory mleczarskie. Natomiast krytycznie zmniejszają się dostawy jaj spożywczych i drobiu.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-1.39" who="#Sprawozdawca">Spośród ważniejszych grup towarów nieżywnościowych przewiduje się zmniejszenie dostaw wyrobów przemysłu elektromaszynowego o ok. 10% poziomu ubiegłorocznego i wyrobów przemysłu lekkiego o ok. 40%. Nieco wyższe niż w roku ubiegłym będą dostawy wyrobów chemii gospodarczej i wyrobów odzieżowych dla dzieci i młodzieży, a więc wyrobów objętych programami operacyjnymi.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-1.40" who="#Sprawozdawca">Rozwój gospodarczy w I półroczu będzie uzależniony przede wszystkim od importu surowców, materiałów, części zamiennych i elementów kooperacyjnych. Wobec negatywnego stanowiska rządów i banków krajów kapitalistycznych do udzielania kredytów Polsce na zakup towarów, rozmiary importu zaopatrzeniowego uzależnione będą od wpływów gotówkowych z eksportu, a także od uzyskania dodatkowych dostaw z ZSRR. Należy jednak liczyć się z tym, że w I półroczu 1982 r. wolumen Importu zaopatrzeniowego może obniżyć się nawet o 20% w stosunku do ubiegłego roku. W rezultacie wystąpi znaczny spadek eksportu, głębszy od spadku produkcji przemysłowej. Jest to związane z tym, że produkcja przeznaczonych na eksport wyrobów przemysłowych jest w znacznym stopniu uzależniona od importu zaopatrzeniowego i spadek tego importu głębiej obciąży produkcję eksportową niż produkcję przeznaczoną na potrzeby krajowe. Czynnikiem poprawy bilansu obrotów handlowych i płatniczych w I półroczu 1982 r. mogłaby stać się intensyfikacja eksportu węgla ponad obecne założenia. Odbudowa eksportu węgla może w aktualnych warunkach stać się główną drogą uzyskiwania dewiz w gotówce na import zaopatrzeniowy, a tym samym - głównym czynnikiem ożywienia gospodarki.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-1.41" who="#Sprawozdawca">W sumie, nawet w razie nadal niepomyślnego układu sytuacji płatniczej z krajami kapitalistycznymi, można liczyć na to, że w ciągu II kwartału, a jeszcze wyraźniej w II półroczu 1982 r. możliwe będzie zapoczątkowanie ożywienia produkcyjnego w przemyśle oraz utrwalenie tendencji do stopniowego równoważenia rynku wewnętrznego; z tym że równowaga ta będzie uzyskiwana przy niższym niż w r. 1981 poziomie spożycia.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-1.42" who="#Sprawozdawca">Powyższy materiał skomentował na posiedzeniu przewodniczący Komisji Planowania przy RM Zbigniew Madej (relacja tego wystąpienia zamieszczona jest w Biuletynie nr 482 z wspólnego posiedzenia Komisji: ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw, Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych w dniu 10 marca 1982 r.).</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-1.43" who="#Sprawozdawca">W informacji Ministerstwa Finansów stwierdza się m.in., że w warunkach zahamowania rozwoju gospodarki i wysokiego wzrostu kosztów przedsiębiorstw, spowodowanego podwyżkami płac oraz wzrostem kosztów stałych, uchwalenie na 1981 r. odpowiadającego priorytetowi potrzeb społecznych i jednocześnie zrównoważonego budżetu okazało się niemożliwe. Wydatki budżetowe wzrosły o ok. 20%, a jednocześnie spadły dochody o ok. 9%. Na pokrycie wzrostu wydatków budżetowych, obok dochodów bieżących, zaplanowano wycofanie ok. 159 mld zł lokat budżetowych z NBP z lat ubiegłych (w takiej kwocie wydatki budżetu dotyczyły rozliczeń za lata ubiegłe). Nie zapewniło to jednak zrównoważenia budżetu i planowany niedobór na 1981 r. wynosił ok. 217 mld zł. Według wstępnych sprawozdań ten zaplanowany deficyt budżetowy udało się zmniejszyć o ok. 91 mld zł, tj. do kwoty 126 mld zł, głównie dzięki podwyżce cen niektórych artykułów, w tym wyrobów alkoholowych, papierosów i paliw płynnych oraz w rezultacie niewykonania planów produkcji żywności, dotowanej z budżetu. Na zmniejszenie deficytu wpłynęły również dodatkowe kredyty uzyskane od ZSRR.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-1.44" who="#Sprawozdawca">W ocenie przedstawionego deficytu uwzględnienia wymaga jednak fakt, że budżet nie został w 1981 r. obciążony znaczną częścią skutków podwyżek cen skupu produktów rolnych. W warunkach deficytowego budżetu, rząd zmuszony był zwrócić się do banku o przejściowe pokrycie tych skutków kredytem bankowym. Kwota tego kredytu wynosi ok. 91 mld zł. Gdyby te dopłaty pochodziły z budżetu, wówczas deficyt budżetowy za 1981 r., ukształtowałby się na poziomie 217 mld zł. (spłata kredytu bankowego na dopłaty do żywności zostanie w najbliższym czasie pokryta z pozostałości lokat środków budżetowych zgromadzonych w NBP w latach ubiegłych).</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-1.45" who="#Sprawozdawca">Łączna kwota dochodów bieżących budżetu państwa w 1981 r. wyniosła 1.184 mld zł. i była o ok. 71 mld zł, tj. o 5,8% wyższa niż planowano. W porównaniu z 1980 r. dochody budżetowe spadły jednak o ok. 36 mld zł, tj. o ok. 3%, głównie w wyniku spadku dochodów od przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej. Dochody od gospodarki uspołecznionej, tj. od przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej, instytucji finansowych i ubezpieczeniowych oraz ze składek na ubezpieczenia społeczne wyniosły w 1981 r. ok. 1.970 mld. zł i były o 3,7% wyższe niż planowano, lecz o ok. 7% niższe niż w 1980 r. Na kwotę tę składają się przede wszystkim wpłaty przedsiębiorstw i innych jednostek gospodarczych, które wyniosły 848 mld zł i były o 5,4% wyższe niż planowano, ale o ok. 9% niższe niż w 1980 r. Spadek dochodów w porównaniu z 1980 r. związany był ze spadkiem produkcji i wzrostem kosztów wytwarzania, to spowodowało też znaczne zwiększenie wydatków budżetu na finansowanie przedsiębiorstw i innych jednostek gospodarczych. W konsekwencji, dodatnie saldo dochodów i wydatków z tytułu rozliczeń budżetu w działach gospodarczych spadło z 256 mld zł w 1980 r. do 59 mld zł w 1981 r. Podstawową tego przyczyną był zanik akumulacji finansowej przedsiębiorstw. W ujęciu globalnym, w roku 1981 wpływy przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej ze sprzedaży towarów i usług były o ok. 100 mld zł niższe od poniesionych przez nie kosztów.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-1.46" who="#Sprawozdawca">Dochody z podatków i opłat od gospodarki nieuspołecznionej wyniosły w 1981 r. ok. 15,2 mld zł i zostały zrealizowane poniżej założeń planu o 1,6% (lecz o ok. 6% powyżej 1980 r.). Na niepełnej realizacji planu zauważył spadek o 4,7% podatków od indywidualnej gospodarki rolnej, głównie w wyniku zwolnienia od opodatkowania gruntów położonych na terenach górskich i podgórskich oraz przychodów z furmaństwa za dowóz mleka, a także przedłużenia do końca ubiegłego roku ulg i zwolnień z tytułu klęski powodzi w 1980 r. Natomiast wpływy z podatków i opłat od indywidualnej, pozarolniczej działalności usługowo-produkcyjnej ukształtowały się na poziomie wyższym niż planowano o 1,3%, na co wpłynął wzrost obrotów tej gospodarki, w tym rzemiosła.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-1.47" who="#Sprawozdawca">Pochody z podatków i opłat od ludności wyniosły w 1981 r. ok. 18, 8 mld zł i przekroczyły założenia planu o 23,6%, a poziom z 1980 r. o 28,6%. Złożyło się na to głównie zwiększenie wpływów z opłat celnych od importowanych samochodów oraz z opłaty skarbowej i podatku od spadków i darowizn w związku z ruchem cen.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-1.48" who="#Sprawozdawca">Znaczne przekroczenie planu dochodów z tytułu zagranicznych kredytów państwowych (o ok. 26 mld zł), nastąpiło głównie na skutek otrzymania dodatkowych kredytów od Związku Radzieckiego.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-1.49" who="#Sprawozdawca">Wydatki budżetu państwa według wstępnych danych wyniosły w 1981 r. 1.465,5 mld zł, tj. o ok. 24 mld zł, czyli o 1,6% mniej niż planowano, a ok. 18% więcej niż w 1980 r.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-1.50" who="#Sprawozdawca">W wydatkach budżetu państwa podstawową grupę stanowią wydatki na cele gospodarcze, które zrealizowane zostały w kwocie 789 mld zł, co stanowi spadek w porównaniu z założeniami planu o ok. 1,4%, a w porównaniu z wzrost o 16,5%. Obok wspomnianych już dopłat do skupu produktów rolnych, na ukształtowanie wydatków na działalność gospodarczą wpłynął wzrost dopłat do importu z tytułu zmiany przelicznika dewizowego. Zgodnie z upoważnieniem zawartym w ustawie budżetowej, wydatki na ten cel zostały zwiększone o ok. 18,5 mld zł.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-1.51" who="#Sprawozdawca">Wydatki na finansowanie urządzeń socjalnych i kulturalnych wyniosły 239,4 mld zł, czyli wzrosły w porównaniu z planem o 7,8 mld zł, tj. o 3,4%. Na przekroczenie założeń planu wpłynęło głównie: podwyższenie składek na ubezpieczenia społeczne z 20 do 25% (ok. 5 mld zł), podwyżka płac nauczycieli i innych pracowników oświaty i wychowania (ok. 2,7 mld zł), rekompensaty i zmiany norm z tytułu podwyżki cen pieczywa i przetworów zbożowo-mącznych (ok. 2,2, mld zł).</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-1.52" who="#Sprawozdawca">W porównaniu z 1980 r. wydatki na cele socjalne i kulturalne wzrosły o 26,2%. Wpłynęło na to obok podwyżek płac i składek na ubezpieczenia społeczne także zwiększenie środków na wydatki rzeczowe, zwłaszcza na leczenie w szpitalach, na leki dla uprawnionych, na żywienie w szpitalach, na zasiłki w opiece społecznej oraz na zwiększenie środków z tytułu wzrostu kosztów utrzymania w ochronie zdrowia, opiece społecznej oraz opiece nad dziećmi i młodzieżą.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-1.53" who="#Sprawozdawca">Wydatki na ubezpieczenia społeczne wykazały najwyższą dynamikę, gdyż wzrosły w stosunku do 1980 r. o ponad 46%. Wiąże się to głównie z podwyżką rent i emerytur, wzrostem przeciętnej liczby osób pobierających świadczenia emerytalne i rentowe, a także wzrostem przeciętnej wysokości zasiłków rodzinnego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wprowadzeniem zasiłku wychowawczego. Ze środków powszechnego funduszu zaopatrzenia emerytalnego wydatkowano w 1981 r. 180 mld zł, tj. o 30,6% więcej niż w roku poprzednim, z funduszu emerytalnego rolników 19,1 mld zł (o 62% więcej niż w 1980 r.) oraz z funduszu kombatantów 8 mld zł (o 28,7% więcej niż w 1980 r.).</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-1.54" who="#Sprawozdawca">Wydatki na administrację państwową wyniosły w 1981 r. ok. 20,9 mld zł i były o 1,3% niższe niż planowano. Mając na względzie wzrost cen rzutujących również na koszty administracji, realny spadek wydatków na ten dział był znaczny.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-1.55" who="#Sprawozdawca">Wydatki na wymiar sprawiedliwości i prokuraturę utrzymano na poziomie założonym w planie.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-1.56" who="#Sprawozdawca">Wydatki na obronę narodową i bezpieczeństwo publiczne w 1981 r. wyniosły 103,4 mld zł i były o 5,9% wyższe niż planowano. Wiąże się to głównie z koniecznością sfinansowania skutków zmiany przeliczników dewizowych oraz nieplanowanych skutków zmian cen (zwłaszcza przetworów zbożowych).</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-1.57" who="#Sprawozdawca">O niższym od planowanego (o 39%) ukształtowania się w 1981 r. pozostałych wydatków bieżących zadecydowały głównie niższe niż planowano wydatki na obsługę długów zagranicznych związane z trudnościami płatniczymi.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-1.58" who="#Sprawozdawca">Przelewy środków budżetowych na rachunki inwestycji i remontów kapitalnych wyniosły w 1981 r. 48,3 mld zł i były o 4,2% wyższe niż planowano. Zadecydowały o tym głównie dopłaty z nadwyżek rad narodowych.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-1.59" who="#Sprawozdawca">Dzięki obowiązującym zasadom budżetowym oraz interwencyjnej roli budżetu centralnego, sytuacja kryzysowa w relatywnie mniejszym stopniu odbiła się na budżetach terenowych. Dochody, które w 1981 r. znalazły się w dyspozycji rad narodowych były zbliżone do dochodów z 1980 r., a fakt, że wydatki budżetowe były niższe niż planowano, związany był z brakami zaopatrzenia, a nie z brakami środków finansowych. Radom narodowym zostało ponad 8 mld niewykorzystanych środków.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-1.60" who="#Sprawozdawca">Po stronie dochodów duże trudności wystąpiły z dochodami z przemysłu terenowego, budownictwa i gospodarki komunalnej (w większości województw nie wygospodarowano żadnych dochodów z tych źródeł).</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-1.61" who="#Sprawozdawca">Niższe od planowanych były wpływy z opłat rejestracyjnych od samochodów oraz wpływy z grzywien i kar pobieranych przez jednostki administracji państwowej. W niewielkim tylko stopniu przekroczono plan dochodów z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności (o 1,9%) oraz plan dochodów relacjonowanych do wartości sprzedaży detalicznej i usług (o 0,1%). Ogólnie jednak biorąc, odchylenia od planu dochodów były stosunkowo niewielkie i nie zaważyły na wynikach budżetów terenowych. Trzeba przypomnieć, że zastosowane granice ryzyka (99% planu) chronią budżety terenowe przed większym niedoborem w razie nieosiągnięcia planowanych obrotów w handlu, które stanowią obecnie podstaw we źródło finansowania wydatków budżetowych (ok. 46% pokrycia ogółu wydatków budżetów terenowych).</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-1.62" who="#Sprawozdawca">Wydatki w budżetach terenowych w 1981 r. wyniosły 327,3 mld zł i były o ok. 2 mld zł, tj. o 0,5% niższe niż planowano. Z punktu widzenia zaspokajania potrzeb społecznych, faktu niewykorzystywania środków w kwocie 8 mld zł nie można oceniać pozytywnie. Dotyczą one bowiem tak ważnych dziedzin, jak ochrona zdrowia, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, gospodarka komunalna i mieszkaniowa. Łącznie w działach socjalnych i kulturalnych nie wykorzystano 4,2 mld zł kredytów budżetowych (2,2% planu).</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-1.63" who="#Sprawozdawca">Aktualne dane wskazują, że w bieżącym roku rady narodowe będą dysponować nadwyżkami budżetowymi w wysokości 8,8 mld zł. Jest to kwota o 1,6 mld zł wyższa niż przed rokiem. W ocenie realnej wartości tej nadwyżki uwzględnienia wymaga jednak fakt, że obowiązują nowe, znacznie wyższe ceny, które rzutują także na koszty działalności finansowanej z budżetów terenowych.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-1.64" who="#Sprawozdawca">Powyższą informację Ministerstwa Finansów skomentował na posiedzeniu wiceminister Witold Bień.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-1.65" who="#Sprawozdawca">Mówca zapowiedział na wstępie, że prawdopodobnie w kwietniu ministerstwo będzie mogło przedłożyć szczegółowe sprawozdanie o wykonaniu budżetu państwa w 1981 r.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-1.66" who="#Sprawozdawca">Zakłócenia w funkcjonowaniu gospodarki narodowej w roku ubiegłym odbiły się poważnie na budżecie, który zamknął się deficytem około 126 mld zł. Nie oddaje to skali napięć, nie obejmuje bowiem 91 mld zł dopłat do gospodarki żywnościowej wskutek wzrostu cen skupu. Budżet 1981 r. nie pokrył także strat przedsiębiorstw budowlanych; górnictwa i hutnictwa, które wyniosły łącznie 137 mld zł.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-1.67" who="#Sprawozdawca">Przyczyny deficytu są następujące: po pierwsze, dochody budżetowe spadły o 36 mld zł w porównaniu z 1980 r., po drugie, wydatki bieżące wzrosły o 200 mld zł z powodu wysokich podwyżek płac, mimo spadku produkcji i wydajności pracy, po trzecie, pierwszy raz w historii powojennej zanikła akumulacja finansowa przedsiębiorstw (w 1979 r. akumulacja ta wynosiła 406 mld zł, w roku 1980 - 288 mld zł, a w 1981 r. koszty przedsiębiorstw były o około 100 mld zł wyższe od dochodów ze sprzedaży) - w sumie dochody budżetowe od przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej obniżyły się o przeszło 85 mld zł.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-1.68" who="#Sprawozdawca">Wzrost wydatków budżetowych był głównie wynikiem pokrycia strat gospodarki żywnościowej, przedsiębiorstw komunalnych i mieszkaniowych (wzrost dopłat wyniósł 112 mld zł, przy czym nie wszystkim przedsiębiorstwom pokryto straty), wzrostu wydatków w sferze usług socjalnych i kulturalnych o ok. 50 mld zł (na zwiększone zatrudnienie, podwyżkę płac i poprawę świadczeń w tej sferze), dalszego rozszerzenia świadczeń socjalnych (wzrost wydatków o ok. 25 mld zł).</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-1.69" who="#Sprawozdawca">Staraliśmy się - powiedział mówca - zapewniać środki na wydatki tzw. obszarów chronionych. Na dłuższą jednak metę, bez wydatniejszego wzrostu dochodów, taka polityka musi prowadzić do pogorszenia realnego poziomu usług socjalno-kulturalnych i bytowych.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-1.70" who="#Sprawozdawca">Na razie Ministerstwo Finansów realizuje prowizorium budżetowe na najbliższe miesiące, pracuje nad projektem budżetu opartym na nowych cenach i urealnionej ocenie sytuacji. Będzie on wkrótce przedstawiany Sejmowi.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-1.71" who="#Sprawozdawca">Ocena sytuacji w dwóch pierwszych miesiącach 1982 r. jest wyjątkowo trudna. W styczniu obowiązywały jeszcze stare ceny detaliczne, a nowe ceny zaopatrzeniowe nie wszędzie dotarły. Zmiana cen zaopatrzeniowych i detalicznych prowadzi do tego, że przedsiębiorstwa uspołecznione uzyskają podstawę do odtwarzania akumulacji finansowej. W związku z tym zasługuje na uwagę sprawa podziału wygospodarowanego dochodu między przedsiębiorstwem a budżetem. Poseł K. Jandy-Jendrośka mówiła na posiedzeniu plenarnym Sejmu, że ze strony jednostek zobowiązanych do płacenia podatku spodziewać się należy naporu na obniżanie dochodów budżetowych, a tymczasem wydatki muszą ściśle wiązać się z dochodami. To zjawisko już zachodzi: istnieje silna presja na eliminowanie dochodów budżetu - żąda się ulg podatkowych i jednocześnie przyznawania jak największych środków przedsiębiorstwom.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-1.72" who="#Sprawozdawca">Przechodząc do omówienia sytuacji płatniczej Polski w 1981 r.; mówca przypomniał, że z początkiem roku 1982 zmarła śmiercią naturalną instytucja złotego dewizowego. Potrzebny jest jednak pewien okres na przyzwyczajenie się gospodarki do tego.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-1.73" who="#Sprawozdawca">W stosunkach z krajami I obszaru płatniczego występowały w 1981 r. napięcia płatnicze o ograniczonej skali oddziaływania na naszą gospodarkę, dzięki zrozumieniu naszych partnerów zwłaszcza Związku Radzieckiego. Obroty płatnicze z krajami socjalistycznymi zamknęły się saldem ujemnym w wysokości 1,6 mld rubli transferowych.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-1.74" who="#Sprawozdawca">Import wzrósł z 7 mld rubli transf. w 1980 r. do 7,3 mld rubli transf. w 1981 r., eksport spadł z 6,2 do 5,7 mld rubli transf. Mimo niezrealizowania w pełni przez Polskę zobowiązań w stosunku do innych krajów socjalistycznych kraje te, a szczególnie Związek Radziecki, realizowały swoje zobowiązania wobec Polski. Nasze zadłużenie, które w końcu 1983 r. wynosiło 1,5 mld rubli transf., wzrosło do 3,3 mld rubli transf.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-1.75" who="#Sprawozdawca">Z krajami socjalistycznymi przeprowadza się także operacje w walutach wymienialnych. Związek Radziecki odłożył nam na bardzo dogodnych warunkach zobowiązania wynoszące 990 mln dolarów, wyrażając zgodę na spłatę w ratach, po zakończeniu bieżącego 5-lecia. Bardzo istotne znaczenie miała też bezzwrotna pomoc ZSRR.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-1.76" who="#Sprawozdawca">Obroty płatnicze z krajami IX obszaru zamknęły się w 1981 r. saldem ujemnym w kwocie 700 mln dolarów (płatności z tytułu obrotów towarowych). Eksport do tych krajów obniżył się z 8,0 mld dolarów w 1980 r. do 5,5 mld dol. w 1981 r., czyli o 5 mld dolarów. O taką samą sumę zmniejszył się import z 8,7 do 6,2 mld dolarów. Decydujący wpływ na gorsze zaopatrzenie gospodarki miał więc spadek eksportu. Istotne jest przy tym, że wpływy eksportu kształtowały się niejednakowo na przestrzeni roku 1981: w I kwartale były jeszcze stosunkowo wysokie i wynosiły ok. 500 mln dolarów miesięcznie, ale w listopadzie spadły do 390 mln, a w grudniu nawet do 380 mln dolarów. Ten spadek zaczął się od zahamowania eksportu surowców, a zwłaszcza węgla: w I kwartale 1980 r. wywieźliśmy 5,2 mln ton węgla, a w I kwartale 1981 r. już tylko 1,5 mln ton. W drugim etapie nastąpił zanik eksportu wyrobów przemysłu przetwórczego wskutek braku środków płatniczych na pokrycie niezbędnego importu surowcowo-materiałowego. Trudności zaopatrzeniowe zaostrzyła strukturą importu: zmalał import inwestycyjny z 1,0 do 0,7 mld dolarów, wzrósł natomiast import towarów żywnościowych z 2,4 do 2,7 mld dolarów, przekraczając 40% całego importu z krajów tego obszaru płatniczego. Wszystko to zmusiło do zmniejszenia importu surowców, materiałów i komponentów z 5,3 do 2,9 mld dolarów.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-1.77" who="#Sprawozdawca">Już w końcu I kwartału było jasne, że nie będziemy w stanie spłacić zobowiązań finansowych przypadających na 1981 r. Zawieszono obsługę tych zobowiązań i podjęto pertraktacje z rządami (kredyty gwarancyjne) i bankami na temat odroczenia lub refinansowania zobowiązań. W rezultacie zmniejszyło się obciążenie bilansu płatniczego z około 9,0 do 5,1 mld dolarów, a jednocześnie uzyskaliśmy na zasadzie porozumień dostęp do nowych kredytów na import żywności i artykułów zaopatrzeniowych dla przemysłu. Saldo ujemne 700 mln dolarów i inne operacje zostały pokryte nowymi kredytami.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-1.78" who="#Sprawozdawca">W rokowaniach dotyczących refinansowania zobowiązań przypadających do spłaty w 1981 r. rządy krajów kapitalistycznych nie chciały przyjąć propozycji, żeby - na wzór porozumienia Polski z ZSRR - odłożyć spłatę na przyszłe 5-lecie i zażądały, by rozmowy prowadzone były rok po roku. Podpisanie projektu umowy miało nastąpić 14 sierpnia 1982 r. w Paryżu, przy czym warunki miały być zbliżone do poprzedniego analogicznego porozumienia. Dawało to szansę dostępu do kredytów transakcyjnych. Przygotowano też projekt umowy z bankami w sprawie refinansowania zobowiązań za 1981 r.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-1.79" who="#Sprawozdawca">W końcowych miesiącach 1981 r. nastąpiła zmiana sytuacji. Ograniczano w stosunku do nas uprzednio przyjęte zobowiązania w zakresie dostępu do kredytów transakcyjnych. Po 13 grudnia 1981 r., pod naciskiem rządu USA, kraje NATO podjęły decyzję zawieszającą rozmowy o refinansowaniu zobowiązań przypadających na rok 1982. Zablokowano Polsce dostęp do nowych kredytów transakcyjnych, burząc cały, wstępnie uzgodniony system.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-1.80" who="#Sprawozdawca">Wiceminister W. Bień podkreślił, że strona polska niezmiennie deklaruje pełną gotowość do wznowienia rozmów. Zadłużenie Polski w walucie wymienialnej na początku tego roku wynosiło 25,5 mld dolarów. Są to dane zgodne z aktualną dokumentacją bankową i wszelkie inne liczby nie są miarodajne. Z tej kwoty trzeba byłoby wpłacić w 1982 r., zgodnie z uprzednimi ustaleniami ponad 10 mld dolarów. Jest to niemożliwe. Rozumieją to zresztą nasi partnerzy. W danych warunkach musieliśmy zaniechać obsługi zobowiązań przypadających na 1982 r., a wznowimy je po ponownym podjęciu rozmów.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-1.81" who="#Sprawozdawca">W aktualnej sytuacji musimy obecnie płacić za decydującą część importu gotówką wykorzystując pozostałości kredytów.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-1.82" who="#Sprawozdawca">Uzyskane w pierwszych dwóch miesiącach 1982 r. wyniki w eksporcie mogą napawać ostrożnym optymizmem. Wpływy z eksportu, które w grudniu wyniosły 330 mln dol. w styczniu wzrosły do 344 mln dol. a w lutym do 358 mln dol. Być może uda się w marcu osiągnąć dalszy wzrost o ok. 50 mln dol.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-1.83" who="#Sprawozdawca">Nie ulega wątpliwości, że w obecnej sytuacji nie możemy liczyć na powtórzenie dotychczasowych warunków kredytowych. Z drugiej strony, od kontrahentów zachodnich musimy uzyskać korzystniejsze warunki refinansowania, tym bardziej, że nie z naszej winy zmieniono warunki wyjściowe (ograniczenie kredytów transakcyjnych). Klucz do poprawy sytuacji leży jednak w kraju, w aktywizacji eksportu. Służy temu realizacja programu operacyjnego w dziedzinie eksportu. Ważne jest też zmniejszenie importochłonności produkcji, lepsze wykorzystanie surowców krajowych, wzrost dostaw z krajów socjalistycznych. Niezbędna jest wreszcie wyraźna zmiana struktury eksportu. Tego nie da się wprawdzie załatwić w kilka miesięcy, ale sytuacja w kraju byłaby lżejsza, gdybyśmy nie wydawali tak wiele na import żywności.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-1.84" who="#Sprawozdawca">Prezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Majewski poinformował, że gospodarka narodowa nie wytworzyła w minionym roku dochodów, a deficyt budżetowy został ograniczony przede wszystkim przyrostem oszczędności oraz (znacznie mniejszą niż się na ogół sądzi) emisją pieniądza. Przyrost oszczędności ludności w 1981 r. wyniósł 163 mld zł. Przyczyniły się do tego głównie przedpłaty na samochody, których wielkość przeszła wszelkie oczekiwania. Drugim źródłem był przyrost emisji pieniądza gotówkowego o 112 mld zł.</u> | |
| 94 | + </div> | |
| 95 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 96 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełLonginCegielski">Jaki jest szacunek nawisu inflacyjnego na początku 1982 r. (podawane są różne wielkości)?</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełLonginCegielski">Jak szacuje się saldo operacji cenowych? W jakim stopniu mogą one zmniejszyć nawis inflacyjny w 1982 r.?</u> | |
| 98 | + </div> | |
| 99 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 100 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Banki dają przedsiębiorstwu górne pułapy możliwości uzyskania kredytu. Duże przedsiębiorstwa uważają je za zbyt małe. Jakie są tego przyczyny?</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełStanisławRostworowski">W obrotach z krajami I obszaru płatniczego najbardziej absorbują nas ceny paliw. Czy w obrotach z tymi krajami rosną też ceny węgla?</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PosełStanisławRostworowski">W obrotach z krajami II obszaru płatniczego mamy bardzo niekorzystne relacje w eksporcie i imporcie stali. Dlaczego tak jest, gdy tak wielki wysiłek włożyliśmy w budowę Huty Katowice?</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PosełStanisławRostworowski">W hodowli mamy pewne pozytywne zjawiska. Czy są obliczenia dowodzące tego, że nasze społeczeństwo jest w stanie wyżywić się opierając się na rodzinnym rolnictwie?</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PosełStanisławRostworowski">Czy jest jakiś program zagospodarowania budynków inwentarskich niewykorzystanych z braku paszy w PGR-ach i spółdzielniach produkcyjnych?</u> | |
| 105 | + </div> | |
| 106 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 107 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełAlojzyMellch">Jestem zaniepokojony tym, że blisko miesiąc po uchwaleniu ustaw o reformie gospodarczej wszystko jakby się zatrzymało. Panuje niebezpieczna cisza. Co się nadal w tej dziedzinie dzieje? Ustaliliśmy pewne daty i terminy, ale wiele zagadnień nadal nie jest rozwiązane, np. nie ruszyliśmy wielu elementów planowania gospodarczego; zawisła w próżni choćby rzecz niezmiernie ważna - zakres działania i kompetencji naczelnych władz gospodarczych. Nie zmieniliśmy charakteru pracy tych władz. Nie chodzi przecież tylko o połączenie ministerstwa, ale o to by zmieniły się metody i zasady ich działania. Dyrektorzy zjednoczeń są obecnie z reguły pełnomocnikami ministra, co prowadzi do utrwalenia starych metod pracy zjednoczeń. To nieporozumienie. Brakuje rozwiązań funkcjonalnych i systemowych.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełAlojzyMellch">Jeszcze ważniejsze są problemy, które wymagają rozwiązania w samym przedsiębiorstwie. Ceny zostały wprawdzie zmienione i pewne zasady zmian w finansowaniu przedsiębiorstw zostały wprowadzone. Ale np. system motywacyjny nie został zmieniony. Wzrosły płace przy spadku wydajności pracy. Tego nie zdołaliśmy nadal opanować. Bez rozwiązania zagadnień motywacyjnych nie ruszy z miejsca proces wzrostu gospodarczego.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PosełAlojzyMellch">Zaskoczony jestem tym, co mówił wicepremier Zb. Madej - że w Komisji Planowania zastanawiają się na tym, jak pomóc przedsiębiorstwom, które mają przerosty w zatrudnieniu. Być może, że przejściowo jest to niezbędne, ale nie można tworzyć znów cieplarnianych warunków nie mających nić wspólnego z zasadami reformy. Trzeba natomiast tworzyć mechanizmy ekonomiczne, aby skutecznie i pozytywnie oddziałać w dziedzinie zatrudnienia. Czy ciężar kryzysu w dziedzinie zatrudniania ma ponieść polityka socjalna, czy polityka gospodarcza. Rozdział jest konieczny, inaczej reforma nie da rezultatów. Nie ruszymy też z miejsca z reformą gospodarczą jeżeli związki między wydajnością pracy i płacą nie będą ścisłe i rzetelne. Jest to sprawa już funkcjonującego mechanizmu gospodarczego. Czy coś się w tym zakresie robi? Tu bowiem nie o ustawy chodzi, ani o daty, ale o środki pobudzające działalność gospodarczą.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-4.3" who="#PosełAlojzyMellch">Za mało jest planować założenia, trzeba też planować środki realizacji planu w nowych warunkach reformy. Musi się tym zająć Komisja Planowania, choć wiele z tych spraw jej pozornie nie dotyczy, ale ktoś tym musi się zająć i przejąć koordynację.</u> | |
| 111 | + </div> | |
| 112 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 113 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWaldemarMichna">Poseł L. Cegielski pytał o wielkość nawisu inflacyjnego. A jakie będą dalsze kroki dla jego neutralizacji? Jedną z dróg jest dopuszczenie do szerszego rozwoju przedsiębiorstw o charakterze prywatnym. Tymczasem w sektorze istnieją obawy, że mogą przyjść domiary.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PosełWaldemarMichna">Ci, którzy mają dostać koncesje, boją się rozwijać np. cegielnie czy piekarnie. Inni przedsiębiorcy zmieniają przedsięwzięcia, bo u nas daje się zwolnienie od podatku na trzy lata. Najlepiej byłoby, gdyby tak jak w przedsiębiorstwach państwowych, był jednolity podatek obrotowy także dla przedsiębiorstw prywatnych.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PosełWaldemarMichna">W wyniku reformy cen, 1m2 w budownictwie mieszkaniowym będzie kosztował ok. 25 tys. zł. Dla przedsiębiorstw nie jest jeszcze jasne, kto będzie pokrywał te różnice. Podobnie jest w rolnictwie: np. koszt melioracji 1 ha wzrasta z dawnych 30 tys. zł na 120 tys. zł.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PosełWaldemarMichna">Ustawa o działalności ekonomiczno-finansowej dotyczy całych przedsiębiorstw. Teraz chodzi o to, aby motywacje zeszły w dół do ich poszczególnych komórek i działów. Czy w zakresie systemu płac są przygotowywane niezbędne zmiany? Dotychczasowy system stworzył tak wiele dysproporcji wewnętrznych, że hamuje działania motywacyjne.</u> | |
| 117 | + </div> | |
| 118 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 119 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Przyłączam się do głosu posła A. Melicha, dotyczącego wdrażania reformy gospodarczej. Powinniśmy poświęcić nasze posiedzenie rozważeniu, jak przedstawia się ta sprawa. Wydaje mi się, że w kwestii zatrudnienia i oszczędzania niewiele zrobiono. W materiałach Komisji Planowania mowa o oszczędności węgla, ale w zakresie oszczędzania energii elektrycznej niewiele osiągnięto. Reforma pozostaje na papierze, a jej realizacja wciąż jest odległa. Obawiam się o te sprawy, tym bardziej że wicepremier Z. Madej oświadczył, że przedsiębiorstwom, które mają trudności, dopłacimy z budżetu. Trudności zaczną się mnożyć, Było tak zawsze, kiedy „dobry wujek” dorzucał do nieudolnego gospodarowania. Do dopłat trzeba podchodzić z rezerwą i szczególnie wnikliwie.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Jak w ocenie Komisji Planowania i Ministerstwa Finansów wygląda przestawienie produkcji na surowce krajowe oraz surowce pochodzące z I obszaru płatniczego? Każdy przedsiębiorca na świecie, gdy jego interes szwankuje, rozważa, co uczynić by osiągnąć dochody. U nas tego nie widać. Przykładem przemysł meblarski. Czy ktokolwiek myśli o tym, by produkować z tego co mamy? Trzeba przestawić gospodarkę tak, by przystosować ją do nowej sytuacji w zakresie importu. Co się robi w tej chwili? Jakie poczynania podejmowane są w celu odbudowy więzi kooperacyjnych? Cieszy wzrost wydobycia węgla. Jak jednak przedstawia się sytuacja w eksporcie węgla? Wiadomo, że występują tam kłopoty związane m.in. z transportem na długich dystansach. Jak wygląda eksport siarki? Ceny siarki nie potrafiliśmy właściwie regulować. Co się robi w tej sprawie?</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-6.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">W dalszym ciągu używamy różnych frazesów. W swoim czasie mówiono o tzw. „zjawiskach pogodowych”, teraz mówi się o „naruszonych więziach miasta ze wsią”. Powiedzmy raczej, jak przedstawia się sytuacja w rolnictwie, a zwłaszcza stan zasiewów, jak wyglądają zboża ozime i jare? Czy większy skup żywca oznaczą, że chłopi nie mają czym karmić zwierząt, czy też że więcej produkują? Rolnicy mają mniej nawozów i środków produkcji. Na co więc możemy liczyć, jakie będą wyniki jesienią?</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-6.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">W Warszawie i okolicach obserwuję niepokojące zjawiska. Wszyscy mówią, że przeniesiemy zwalnianych pracowników do drobnej wytwórczości, ale ci, którzy chcą zakładać przedsiębiorstwa chodzą od Annasza do Kajfasza i nic się nie dzieje. Czekają na lokalizację, czekają na urzędników, czekają na wszystko. Ludzie, którzy chcieliby się usamodzielnić i na których liczymy, z obawą patrzą w przyszłość. Ten, kto żyje ze swej pracy, nie może czekać aż się komuś zechce dać mu pracować. Wciąż mamy pełne usta zapewnień, ale naprawdę nic się nie dzieje. Jak więc konkretnie wyglądają sprawy przesuwania ludzi z jednej dziedziny gospodarki do drugiej? Co rzeczywiście zrobiono, czy to tylko pustosłowie?</u> | |
| 123 | + </div> | |
| 124 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 125 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyJóźwiak">Bilans płatniczy potwierdza wyniki gospodarcze osiągnięte w 1981 roku: zadłużenie Polski wzrosło. Niestabilna sytuacja z jednej strony, z drugiej zaś lekka poprawa wyników w styczniu i lutym pozwala zgłosić sugestię, by rząd na podstawie prognoz na pierwsze półrocze przedstawił propozycje działań na rzecz obniżenia zadłużenia, zredukowania go do optymalnej wielkości. Powinniśmy spłacić w tym roku 10 mld dolarów. Jest to nierealne. Obserwujemy jednocześnie wzrost zadłużenia w krajach I obszaru płatniczego (choć zmniejszył się wzrost zadłużenia w krajach II obszaru). W żadnym razie więc nie wolno nam ulegać samouspokojeniu - jeśli zsumujemy zadłużenie w obu obszarach płatniczych, to widać wyraźnie, że zadłużenie Polski nadal wzrasta. Trzeba czynić co się da na rzecz zwiększenia eksportu. Ważne jest m.in., aby pociągnięcia rządu co do ograniczania importu były dokonywane racjonalnie, zdarza się bowiem, że mały import staje się źródłem zyskownego eksportu. Należy poświęcić większą uwagę sprawie zależności pomiędzy funkcjonowaniem przedsiębiorstw w warunkach reformy gospodarczej a spłatą zagranicznych długów państwa, która wymaga odpowiedniego profilowania i stymulowania produkcji.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełJerzyJóźwiak">Jak przedstawia się prognoza bilansu płatniczego na 1982 rok?</u> | |
| 127 | + </div> | |
| 128 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 129 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełBolesławStrużek">Z materiałów wynika, że zapasy w przemyśle wzrosły o 89 mld zł. Jak się zmieniła struktura tych zapasów? Czy wzrosła ilość wyrobów gotowych? Co zrobić, by zapasy te wykorzystać?</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PosełBolesławStrużek">Z punktu widzenia sytuacji ubiegłych lat, obecny stan rzeczy w energetyce jest korzystny. Należy jednak starannie przygotować plan remontów elektrowni.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PosełBolesławStrużek">Według szacunków, zasób drzew martwych, bądź wyłamanych zbliża się do 90% rocznego pozysku grubizny; jakie środki podejmuje się by pozyskać ten cenny surowiec mogący przynieść korzyści także w eksporcie?</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-8.3" who="#PosełBolesławStrużek">Istnieje wiele niewykorzystanych możliwości eksportu wyrobów przemysłu owocowo-warzywnego i produkcji ogrodniczej. Zwraca uwagę to, że zmniejszyły się ceny skupu cebuli, ale w sklepach cena detaliczna cebuli wynosi 40 zł za kilogram. Powstaje realna groźba, że w kwietniu i maju zmarnowaną cebulę chłopi wywiozą na pola. Dotyczy to także ogórków.</u> | |
| 133 | + <u xml:id="u-8.4" who="#PosełBolesławStrużek">Jak przedstawia się struktura eksportu w 1981 roku wg obszarów płatniczych? Jąka jest prognoza na rok 1982?</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-8.5" who="#PosełBolesławStrużek">Niepokoi wzrost niewykorzystanych maszyn i urządzeń. Potrzebne jest selektywne ujęcie sprawy inwestycji. Rzecz nie polega tylko na ograniczaniu inwestycji, chodzi o podejmowanie produkcji wszędzie gdzie się da wykorzystywać serowce krajowe. Zbliżamy się do sytuacji, w której udział inwestycji w dochodzie narodowym wyniesie 11%. Czy nie popełniamy błędu w drugą stronę?</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-8.6" who="#PosełBolesławStrużek">Jak przedstawia się możliwość kontaktów handlowych z drobnymi przedsiębiorstwami zagranicznymi, w tym polonijnymi? Można odnieść wrażenie, że w tym zakresie są niewykorzystane możliwości.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-8.7" who="#PosełBolesławStrużek">W materiałach znalazło się stwierdzenie, że nastąpiło przesunięcie nawisu inflacyjnego z miasta na wieś. Jakie wynikają stąd wnioski? Jak przedstawiać się będą dotacje do żywności w warunkach roku 1982?</u> | |
| 137 | + </div> | |
| 138 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 139 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJaninaBanasik">Wiceminister W. Bień wskazał na miejsce importu w kompleksie żywnościowym. Na tym tle oraz na tle opinii, że Polska może się wyżywić sama, trzeba pogłębić analizę zawartą w materiałach. W materiałach tych nie sprecyzowano konsekwencji wobec resortów nie wywiązujących się ze swych zadań w dziedzinie wyżywienia; mówi się np. że w 1982 r. dostawy nawozów będą ograniczone w stosunku do potrzeb, ale nie powiedziano ani słowa, czy rzeczywiście przemysł chemiczny nie może się wywiązać, gdy tymczasem istnieje opinia, że jesteśmy w stanie wytwarzać nawozy azotowe. W związku z brakiem nasion i nawozów można obawiać się, że produkcja w tym roku nie będzie zadowalająca. Trzeba też pamiętać, że ze względu na wprowadzenie warunków kwalifikujących rolnika do nabycia potrzebnych mu środków, pewne grupy producentów na wsi zostaną pozbawione możliwości zakupu. Zdarza się, że chłopi sprzedali żywiec jesienią, a teraz nie mogą zakupić nawozów. Gmina nie dostarcza ani koniczyny ani saradeli.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJaninaBanasik">Jakie wnioski wynikają z tej sytuacji na przyszłość, poza opiniami, że nie było, nie ma i nie będzie?</u> | |
| 141 | + </div> | |
| 142 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 143 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełZbigniewGertych">Na tle dotychczasowej dyskusji nasuwa się przede wszystkim uwaga, że należałoby oddzielnie omówić problematykę wdrażania reformy. Nie można bowiem zadowolić się z konieczności krótkimi wypowiedziami. Liczymy przy tym na to, że powołany przez naszą Komisję międzykomisyjny zespół ds. reformy gospodarczej przygotuje materiały na dyskusję generalną w Komisji. Oddzielne posiedzenie Komisji należałoby też poświęcić tematowi, dlaczego przemysł nie jest w stanie dać odpowiedniej produkcji dla rolnictwa? Było zalecenie naszych komisji, że co najmniej 30% środków inwestycyjnych ma być skierowane na cele związane z gospodarką żywnościową, ale efektów nie widać, przemysł nadal nie daje rolnictwu odpowiedniej ilości środków do produkcji, trzeba więc do tej sprawy wrócić.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełZbigniewGertych">Nie wystarcza powtarzanie hasła, że możemy wyżywić się sami. Konieczna jest też odpowiedź na pytanie, na jakim poziomie mamy się wyżywić? Czy ma to być 45 kg mięsa na głowę ludności rocznie, czy 90, czy jeszcze więcej? Przy obecnym stanie zaopatrzenia rolnictwa i dzisiejszej strukturze tego rolnictwa można zapewnić 45 kg na głowę rocznie. Wszystko to wymaga dyskusji w naszej Komisji, oczywiście razem z Komisją Rolnictwa.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-10.2" who="#PosełZbigniewGertych">Z kwestii generalnych na podkreślenie zasługuje, że nie uzyskaliśmy odpowiedzi w sprawie polityki zatrudnienia. Chyba i ten temat wymaga odrębnej debaty. Nie jest bowiem jasne, czy chodzi o podniesienie wydajności pracy, czy też o pełne zatrudnienie. Chcemy wiedzieć, jakie są przewidywania? Słyszy się głosy, że w tym roku liczba poszukujących pracy wyniesie 200 tys., 400 tys, a nawet 600 tys. ludzi. Czy można więc zapewnić pełne zatrudnienie? Jakie są możliwości przekwalifikowań? Tu również nie można zadowolić się odpowiedzią w paru zdaniach - rzecz wymaga głębszego wniknięcia w meritum. Podobnie jest z bilansem płatniczym - interesujące jest np. jak wyglądają rozmowy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, jakie są polityczne uwarunkowania naszego bilansu płatniczego i możliwości eksportowo-importowych (zabrano nam rynki węglowe, trudno będzie tam powrócić), jaka jest polityka kredytowa?</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-10.3" who="#PosełZbigniewGertych">We wstępnej informacji nie mówi się w ogóle o efektach „małej reformy”. Czy jest jakaś ocena jej wyników?</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-10.4" who="#PosełZbigniewGertych">Niezwykle na czasie byłaby odpowiedź na pytanie, jak wygląda naprawdę kwestia zbożowa w Polsce, Mówiono, że zboża i mąki na konsumpcję mamy tylko do końca lutego, potem że do końca marca, że wieś gromadzi zboże jako kapitał etc. Czy import z Kanady i innych kierunków pokryje zapotrzebowanie na chleb? Przecież to jest sprawa niezwykle ważna. Okazją do udzielenia tych wszystkich informacji będzie sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu za 1981 r. oraz propozycje na ten rok. Czy termin kwietniowy jest realny? W maju ma się odbyć posiedzenie Sejmu, ale komisje muszą otrzymać materiały odpowiednio wcześniej.</u> | |
| 148 | + </div> | |
| 149 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 150 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełLonginCegielski">Zgłaszam postulat dotyczący zakresu materiałów dostarczanych nam z Komisji Planowania. Posłowie otrzymali niedawno materiały z GUS, w których jest wszystko to, co obecnie w swojej informacji zamieszcza Komisja Planowania. Z punktu widzenia potrzeb poselskich, materiały te są często spłycone, brak jest poważniejszych komentarzy i uogólnień, natomiast za dużo liczb, których nie warto powtarzać, tym bardziej, że posłowie otrzymują co kwartał odpowiednie dane.</u> | |
| 151 | + </div> | |
| 152 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 153 | + <u xml:id="u-12.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Zaczynam od odpowiedzi na pytanie w sprawie salda operacji cenowych. Podwyżka cen żywności, opału i energii daje w skali 1982 r. skutek finansowy w wysokości 359 mld zł, a rekompensaty wynoszą łącznie 406 mld zł, zatem saldo na korzyść ludności wynosi 47 mld zł. Podwyżka cen wolnych oparta z natury rzeczy na szacunkach o określonym stopniu wiarygodności, powinna wynieść 420 mld zł, w tym żywność nieobjęta cenami urzędowymi 77 mld zł. Rekompensata z tytułu wzrostu cen wolnych (głównie wyrobów przemysłowych) nie powinna przekroczyć 50 mld zł. Wkrótce przedstawione będą propozycje tej rekompensaty. Ekwiwalent za deputaty wyniesie 18 mld zł. Przewidywana na połowę maja podwyżka opłat komunikacyjnych wyniosłaby 55 mld zł, przy czym nie przewiduje się rekompensaty za to. Cały zespół tych operacji w skali 1982 r. daje saldo 360 mld zł na korzyść budżetu państwa. W tym stopniu nastąpi zmniejszenie luki inflacyjnej. W toku opracowywania planu szacowaliśmy, że luka inflacyjna wyniesie 590–660 mld zł, a więc po wprowadzeniu nowych cen, luka ta zmniejszy się do 250–310 mld zł.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-12.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Ocena wielkości wzrostu cen wolnych i umownych jest bardzo szacunkowa. Istnieją poglądy, że w ramach tej grupy towarowej można lukę inflacyjną jeszcze bardziej ograniczyć. Są też poglądy skrajne, w myśl których luka inflacyjna stanowi wielkość rzędu 1 biliona zł, ale nie mają one uzasadnienia. Rząd ogranicza listę towarów, na które wolno ustalać ceny umowne.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-12.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">W sprawie cen paliw w obrocie z krajami I obszaru: są to ceny kroczące RWPG oparte na cenach światowych, przesuniętych w czasie (cofnięte); jeżeli ropa miała dwa lata temu cenę stosunkowo wysoką, to konsekwencje tego ponosimy dopiero obecnie, zaś efekty obecnego spadku cen ropy odczujemy w przyszłości. Analogicznie jest z węglem: mamy obecnie spadkową tendencję cen w eksporcie do krajów II obszaru, ale negatywne konsekwencje tego zjawiska w obrotach z krajami socjalistycznymi odczujemy dopiero w przyszłym okresie.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-12.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Sprawa stali i wyrobów hutniczych: w planie na 1982 r. przyjęto poziom produkcji mniejszy niż w roku 1981. Jest to rezultat sytuacji w zakresie węgla koksującego i gazu hutniczego. W bilansie wyrobów hutniczych jest duża luka. Rezerwy są bardzo niewielkie.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-12.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Nie ma dotąd oceny możliwości poprawy poziomu wyżywienia poprzez rozwój drobnej hodowli przyzagrodowej i na małych działkach. Podwyżka cen spowodowała zainteresowanie rozwojem tzw. samozaopatrzenia w małych osiedlach i miasteczkach. Pracuje się obecnie nad wykorzystaniem obiektów inwentarskich wybudowanych dla przemysłowej hodowli bydła i tuczami drobiu. Przegląd obiektów pierwszej grupy da wnioski zmierzające do uruchomienia produkcji wyrobów z surowców wtórnych i innych rodzimych. Co się tyczy przemysłu drobiarskiego, staramy się zainteresować kontrahentów zagranicznych, którzy gotowi byliby dostarczać paszę w zamian za drób na eksport, przy czym część paszy poszłaby na tucz drobiu dla rynku krajowego. Rozmowy ze spółkami polonijnymi są w toku, niektóre dość zaawansowane.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-12.5" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Problematyka wdrażania reformy gospodarczej jest rzeczywiście bardzo rozległa i zasługuje na odrębne przedyskutowanie. Ograniczę się tylko do stwierdzenia, że na początku drugiego kwartału przedsiębiorstwa zaczną podpisywać w bankach umowy kredytowe i właściwie dopiero wtedy będzie można mówić o rozpoczęciu wprowadzania reformy w życie. Odpowiedni dokument rządowy dzieli przedsiębiorstwa na cztery kategorie: 1. te, które powinny funkcjonować w miarę normalnie w. warunkach reformy, 2. te, które muszą przejściowo ograniczać produkcję, ale nie utracą zdolności do samofinansowania, 3. te, które będą musiały na dłużej ograniczyć produkcję, lub wstrzymać ją co najmniej do końca 1982 r. (tu zastosuje się rodzaj sankcji finansowej na zasadzie preliminarza budżetowego w celu stworzenia warunków powrotu do zdrowej działalności), 4. te, które będą musiały być zlikwidowane, postawione w stan upadłości (ale traktuje się to jako ostateczność). Wystąpią w związku z tym podziałem poważne problemy. Komisja Planowania otrzymała Z resortów ogromną listę zakładów, z której wynika, że pod znakiem zapytania znajdzie się zatrudnienie kilkuset tysięcy ludzi w przemyśle i budownictwie. Wykazy te brały za punkt wyjścia stan z końca stycznia 1982 r. Od tego czasu sporo zmieniło się na korzyść dzięki pomocy ze strony krajów socjalistycznych, zwłaszcza dla przemysłu chemicznego i lekkiego, a wkrótce także maszynowego. Pozwoli to przesunąć wiele zakładów z grupy trzeciej do drugiej.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-12.6" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Sprawa przestawienia struktury przemysłu w zależności od możliwości zaopatrzeniowych: program w tej dziedzinie Komisja Planowania jest zobowiązana przedstawić do końca marca.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-12.7" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Eksport węgla: od początku roku do końca lutego wyeksportowano 2,8 mln ton węgla, wobec 5 mln ton planowanych na I kwartał. Do krajów socjalistycznych wyeksportowano 1,2 mln ton węgla, do krajów II obszaru płatniczego - 1,6 mln ton. Przewiduje się, że w porównaniu z I kwartałem ub. roku eksport węgla wzrośnie trzykrotnie. W początkowym okresie eksport węgla natrafiał na trudności, bowiem opierał się z reguły na dawnych kontraktach. Stopniowo sytuacja się poprawia, o czym świadczą malejące zapasy węgla na hałdach w portach. Resort handlu zagranicznego uważa, że problem eksportu węgla potrafi opanować. Decydujące znaczenie ma tu bliskość dostaw do tradycyjnych odbiorców, jak np. Finlandia czy Dania. Niemniej jednak jest tendencja obniżania cen za nasz węgiel.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-12.8" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Eksport siarki wznowiono dopiero w lutym po wzroście wydobycia bardzo niskiego w styczniu. O wydatniejszym wzroście tego eksportu będzie można mówić dopiero w marcu.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-12.9" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Nowa koncepcja rozwoju gospodarki żywnościowej do 1985 r. jest przygotowywana i zostanie przedstawiona Sejmowi. Z wstępnych przewidywań wynika, że w 1985 r. nie uda się w spożyciu mięsa na 1 mieszkańca wyjść ponad 60 kilogramów.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-12.10" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">W przestawianiu się przemysłu na produkcję środków produkcji dla rolnictwa obserwuje się pewien, choć na pewno niedostateczny postęp. Przemysł argumentuje, że musi mieć na to czas.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-12.11" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">W rozwoju rzemiosła będziemy preferować te dziedziny, które mogą wykorzystywać surowce wtórne.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-12.12" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMWładysławJabłoński">Od sierpnia ub. roku prowadzimy przegląd inwestycji, który doprowadził do wstrzymania łącznie 1500 zadań inwestycyjnych. Obecnie kończy się drugi etap przeglądu, który ma odpowiedzieć definitywnie na pytanie, co dalej z inwestycjami? Część z nich, zwłaszcza o dużym stopniu zaangażowania będzie kontynuowana, część inwestycji zmieni profil (w tym te, które kończyć będziemy wspólnie z innymi krajami socjalistycznymi). Trzecią grupę inwestycji stanowią obiekty (przeważnie rozpoczynane), z których budowy trzeba będzie w ogóle zrezygnować. Po zakończeniu II etapu przeglądu, będziemy też mogli odpowiedzieć na pytanie, co się stanie z maszynami i urządzeniami zgromadzonymi dla inwestycji.</u> | |
| 166 | + </div> | |
| 167 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 168 | + <u xml:id="u-13.0" who="#WiceministerStanisławBień">W maju rząd przedłoży Sejmowi materiał o wykonaniu budżetu w 1981 r. Resort finansów znajduje się obecnie „w oku cyklonu” reformy gospodarczej. Zmiany, które już zaszły w gospodarce zmusiły nas do zupełnie innego sposobu opracowywania budżetu państwa, na podstawie innych kontaktów i innych informacji niż dotychczas.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-13.1" who="#WiceministerStanisławBień">Nasz akces do Międzynarodowego Funduszu Walutowego jest nadal aktualny. Na naszą sytuację płatniczą duży wpływ będą miały wyniki rozmów z ZSRR. Rozmów tych jeszcze nie zakończono, ale trzeba podkreślić pewne charakterystyczne elementy. Po pierwsze, przyjęto założenie, że ujemne saldo bilansu handlowego Polski w obrotach z ZSRR będzie spłacone po 1985 r. (z tym wiąże się sprawa kosztów tego kredytu, który jest bardzo tani), po drugie, dzięki zacieśnieniu współpracy z krajami socjalistycznymi i dostawom z tych krajów, będziemy mogli zmniejszyć import z krajów kapitalistycznych, po trzecie, nastąpi przyspieszenie i koncentracja tych dostaw w pierwszej połowie tego roku.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-13.2" who="#WiceministerStanisławBień">Sprawa domiarów: pojęcie „domiar”, które narodziło się w latach czterdziestych jest ciągle aktualne, choć na przełomie lat siedemdziesiątych wprowadzono stabilne zasady o podatkowania rzemiosła. Będzie wkrótce przedłożona Sejmowi kolejna ustawa o rzemiośle, gdzie znajdzie to również wyraz. Stabilność zasad opodatkowania nie znaczy, że w miarę wzrostu cen nie trzeba będzie więcej płacić. Ciężary nałożone na gospodarkę uspołecznioną, przez podatek obrotowy są znacznie większe niż w rzemiośle.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-13.3" who="#WiceministerStanisławBień">Przesuwanie się zadłużenia z krajów II obszaru na kraje socjalistyczne jest dla nas korzystne. Spotykamy się w krajach socjalistycznych z lepszymi warunkami uzyskania kredytu, ale nie znaczy to oczywiście, że nie będziemy go musieli spłacić w przyszłości.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-13.4" who="#WiceministerStanisławBień">Nawiązując do wystąpienia posła B. Strużka, wiceminister S. Bień podkreślił, że sprzedaż wyrobów przemysłu owocowo-warzywnego jest w kraju opłacalną, natomiast eksport - nie. Ceny dewizowe tego eksportu nie ulegają zmianie od dłuższego czasu np. w markach, choć wartość tej waluty spadła.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-13.5" who="#WiceministerStanisławBień">Nie można się ograniczać do wyciągania ręki po dopłaty, ale trzeba się bić o dobre ceny w eksporcie.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-13.6" who="#WiceministerStanisławBień">Cały eksport żywności w 1981 r. do krajów kapitalistycznych miał wartość 600 mln dolarów, a import 2,9 mld dolarów. Eksport ten stanowi ok. 10% całego wolumenu eksportu. Do krajów socjalistycznych wyeksportowano żywność za 100 mln dolarów, co stanowi 1,5% całego eksportu do tego obszaru.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-13.7" who="#WiceministerStanisławBień">Przedsiębiorstwom polonijnym stworzono wyjątkowo preferencyjne zasady opodatkowania: przez trzy lata są one zwolnione od podatków i zwolnienie to przedłuża się na następne lata, jeśli przedsiębiorstwo polonijne inwestuje w kraju. Przedsiębiorstwa te mają też prawo ustalania cen na swoje wyroby. Tak jak w rzemiośle, wśród przedsiębiorstw polonijnych zdarzają się ludzie, którzy chcą zrobić tanim kosztem szybki interes. Stąd m.in. przerzucanie się na inną produkcję, aby uzyskać ponowne zwolnienie od podatku. Nie możną dopuszczać do tego, żeby ktoś szybko się bogacił drogą wykorzystywania luk w naszym systemie podatkowym.</u> | |
| 176 | + </div> | |
| 177 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 178 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Kredyty obrotowe na finansowanie działalności eksploatacyjnej przedsiębiorstw są udzielane w I kwartale jeszcze według starych zasad. Oczywiście jest to zjawisko przejściowe, aż do chwili, kiedy zostaną stworzone warunki do pełnego funkcjonowania reformy gospodarczej. Wówczas też będą wprowadzone w życie pełne zasady finansowania przedsiębiorstw. To wiąże się z przedstawieniem bankowi programu wydatków i wpływów, do czego przedsiębiorstwa nie są jeszcze w pełni przygotowane, m.in. na skutek zmiany cen. Trudno określić zapotrzebowanie na środki obrotowe. Obecnie znajdujemy się w trakcie przeszacowania składników majątkowych, co ma nastąpić do 31 marca. Ustalenie nadwyżek i niedoborów środków obrotowych da podstawę do określenia sytuacji finansowej przedsiębiorstwa w warunkach samofinansowania. Konieczność dokonania tej oceny utrudnia skonkretyzowanie wielkości kredytów w projektach umów kredytowych.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-14.1" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Gdy chodzi o sferę inwestycji, to bank nie był w stanie przyjmować dofinansowania inwestycji z wyjątkiem inwestycji kontynuowanych, których zakończenie było planowane na rok bieżący. W sferze inwestycji będziemy musieli odpierać naciski ze strony przedsiębiorstw, które forsują własne potrzeby.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-14.2" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Wystąpią konflikty. Jednakże w ramach reformy, system kredytowy przestał funkcjonować automatycznie.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-14.3" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Założenia polityki kredytowej zostały przyjęte przez Radę Ministrów w związku z zatwierdzeniem planu gospodarczego na rok bieżący. Określone tam zostały preferencje i podstawowe warunki udzielania kredytów. Stopa procentowa wynosi obecnie 9% - uległa podwyższeniu. W porównaniu z warunkami na Zachodzie, 9% to mało, ale biorąc pod uwagę efektywność naszej gospodarki uspołecznionej - to dużo. Ta stopa oprocentowania nie dotyczy kredytów dla rolnictwa i innych kredytów preferencyjnych. Podstawowym instrumentem działania banków będzie także określanie wysokości przyznawanych kredytów. Podkreślamy umowne, partnerskie stosunki banków i przedsiębiorstw, ale nie zobowiązuje to nas do udzielania kredytów do wysokości wyznaczonej planem przedsiębiorstwa. Podstawą kredytowania będzie zwrotność kredytu i efektywność wykorzystania środków.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-14.4" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zaproponował, aby wobec braku uwag do projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania ministra ds. cen i projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie określenia wykazu towarów i usług, na które ustala się ceny regulowane, Komisja upoważniła prezydium do przedstawienia opinii.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-14.5" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Propozycję powyższą Komisja przyjęła.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-14.6" who="#PrezesNBPStanisławMajewski">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) zapytał nawiązując do projektowanego wykazu towarów i usług, na które ustala się ceny regulowane, jak przedstawiać się będzie sprawa ilości tych towarów. Wyobraźmy sobie np., że cena szklanek będzie ceną regulowaną, wówczas producent może wykonać niewiele szklanek i zwiększyć wytwarzanie filiżanek, których cena będzie umowna.</u> | |
| 185 | + </div> | |
| 186 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 187 | + <u xml:id="u-15.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoPaństwowejKomisjiCenJózefGryniewicz">Nie mamy takich szacunków. Dysponujemy tylko szacunkami globalnymi. Przewiduje się, że 35% wartości dostaw w skali rocznej stanowić będą towary objęte cenami urzędowymi, 25% - cenami regulowanymi; pozostałe towary i objęte będą cenami umownymi.</u> | |
| 188 | + <u xml:id="u-15.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoPaństwowejKomisjiCenJózefGryniewicz">Poseł Karol Gruber (PZPR) zaproponował, by tematyka posiedzeń Komisji była prezentowana przez referentów w ujęciu problemowym, przy jednoczesnym wskazaniu na konkretne możliwości rozwiązania wyróżnionych problemów.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-15.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoPaństwowejKomisjiCenJózefGryniewicz">Poseł Zbigniew Gertych (PZPR) stwierdził, że przedstawiciele rządu akceptują ten sposób pracy i że zostanie on wykorzystany podczas prac Komisji nad sprawami związanymi z wdrażaniem reformy gospodarczej oraz w toku debaty budżetowej.</u> | |
| 190 | + </div> | |
| 191 | + </body> | |
| 192 | + </text> | |
| 193 | + </TEI> | |
| 194 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00038-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00038-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 38/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 73/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 11/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 38/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 73/, Komisja ds. Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw /nr 11/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:11</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">11</note> | |
| 21 | + <date>1982-04-22</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="PosełBogusławUtracki" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Poseł Bogusław Utracki</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełJadwigaBiernat" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Jadwiga Biernat</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełJanKubit" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Jan Kubit</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełJanMełgieś" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Jan Mełgieś</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełJanSzczepański" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Jan Szczepański</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełJerzyBukowski" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Jerzy Bukowski</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełKazimieraPlezia" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Kazimiera Plezia</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełMariaCiszewska" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Maria Ciszewska</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełRyszardŁabuś" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Ryszard Łabuś</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełTadeuszBadura" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Tadeusz Badura</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełTadeuszUrbański" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Tadeusz Urbański</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełWładysławKupiec" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Władysław Kupiec</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="PosełZdzisławCzeszejkoSochacki" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="PosełZygmuntSurowiec" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Poseł Zygmunt Surowiec</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 79 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + </particDesc> | |
| 82 | + </profileDesc> | |
| 83 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00038-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 22 kwietnia 1982 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, Prac Ustawodawczych oraz do Spraw Samorządu Pracowniczego Przedsiębiorstw; obradujące pod przewodnictwem posła Zbigniewa Gertycha (PZPR) rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- projekt listy przedsiębiorstw i organizacji, które mają dokonać wyboru kandydatów na członków Rady Społeczno-Gospodarczej.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu wziął udział przewodniczący Rady Społeczno- Gospodarczej poseł Jan Szczepański.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Składając sprawozdanie z prac podkomisji powołanej do opracowania projektu takiej listy, poseł Zbigniew Gertych (PZPR) przedstawił zasady, które posłużyły do typowania zakładów i organizacji.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Zgodnie z ustaleniami Prezydium Sejmu, w śród 120 członków Rady Społeczno-Gospodarczej powinno być:</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">55 osób związanych z załogami przemysłowymi, 10 z PGR i rolniczych spółdzielni produkcyjnych, 30 rolników indywidualnych, 5 przedstawicieli organizacji rzemieślniczych, 10 przedstawicieli organizacji i stowarzyszeń zawodowych twórczych i naukowych, 10 stanowiłoby rezerwę dla przyszłej reprezentacji związków zawodowych.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Przyjęto zasadę, że załogi i organizacje mają być reprezentowane przez członków PZPR, ZSL, SD i bezpartyjnych, w tym przedstawicieli katolików świeckich. Do Rady powinno wejść około 50% robotników, jako przedstawicieli załóg produkcyjnych. Zapewniony ma być udział kadry inżynieryjno-technicznej i ekonomicznej. Każde województwo powinno być reprezentowane przynajmniej przez jednego przedstawiciela, ale województwa, które odgrywają znaczniejszą rolę - przez większą liczbę przedstawicieli. Należy zapewnić udział przedstawicieli załóg przedsiębiorstw wszystkich działów gospodarki narodowej, a jeżeli chodzi o przemysł - wszystkich najważniejszych gałęzi.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Powinien być reprezentowany pion spółdzielczy - oprócz spółdzielczości wiejskiej także spółdzielczość pracy, spożywców, budownictwa mieszkaniowego, RSW „Prasa-Książka-Ruch” itd. Zdaniem podkomisji, przedstawiciele pionu spółdzielczości wiejskiej mogliby wejść do Rady w ramach limitu 30 rolników indywidualny cli, pozostałe zaś piony spółdzielcze - z rezerwy.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">W odniesieniu do organizacji społecznych, należy kierować się ich rolą w życiu społeczno-gospodarczym, a także stanem liczebnym. Przy przyznaniu 10 miejsc dla tych organizacji. W składzie Rady nie mogą znaleźć się reprezentanci wszystkich; według danych podkomisji, mamy co najmniej 26 ważniejszych organizacji tego rodzaju.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Podkomisją proponuje, by przedsiębiorstwa reprezentowane już w Sejmie (przez posłów) nie były brane pod uwagę przy ustalaniu składu. Natomiast podkomisja proponuje uwzględnić szereg ważnych przedsiębiorstw, które takiej reprezentacji nie mają (np. Huta Katowice, FSO).</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Podkomisja, opracowując propozycje podziału miejsc w Radzie wśród 55 zakładów przemysłowych, opierała się na liczbie zatrudnionych w tych zakładach. Uwzględniono również przy tym podziale kompetencje poszczególnych komisji sejmowych, do których zwrócono się o wysunięcie propozycji w sprawie wytypowania przedsiębiorstw zgodnie z liczbą przyznanych miejsc.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Poszczególne komisje przedstawiły swe propozycje. Na tej podstawie podkomisją sporządziła projekt listy przedsiębiorstw.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">W myśl informacji przewodniczącego Komisji Rolnictwa, rolnicze spółdzielnie produkcyjne zostały wytypowane przez Radę Związku Spółdzielni Produkcyjnych.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Podkomisja proponuje, by Rada Centralnego. Związku Kółek Rolniczych zechciała porozumieć się z województwami i przedłożyć kandydatury rolników - producentów.</u> | |
| 23 | + </div> | |
| 24 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jako poseł województwa krakowskiego mocno chcę podkreślić, że z uwagi na pozycję tego województwa w gospodarce kraju proponowana dla niego reprezentacja przemysłu z pominięciem Huty im. Lenin, czy Zakładów im. Szadkowskiego nie może być uznana za właściwą. Przyznanie miejsc dla przedsiębiorstw PKS i „Budostalu” oraz dla jednego rolnika jest niewspółmierne do znaczenia tego województwa w kraju, jak również w porównaniu z województwami o mniejszej randze gospodarczej.</u> | |
| 26 | + </div> | |
| 27 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 28 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełZbigniewGertych">W imieniu podkomisji proszę posłów, proponujących dodatkowe miejsca w Radzie o wskazywanie które propozycje podkomisji nie zasługują - ich zdaniem - na uwzględnienie.</u> | |
| 29 | + </div> | |
| 30 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 31 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJanSzczepański">Jestem pełen podziwu dla podkomisji, która typowała zakłady i organizacje. Obawiam się jednak, że zaszło nieporozumienie: zaczynamy montować Sejm równoległy. A przecież Rada nie będzie ciałem przedstawicielskim. Chodzi o to, żeby w jej skład weszli ludzie, którzy będą wypowiadali się rozsądnie w swoim imieniu o projektach ustaw. Ważne jest, jak załogi będą wybierały kandydatów. Musimy ustalić ordynację wyborczą, sprzyjającą temu, żeby to byli ludzie, którzy cieszą się uznaniem i szacunkiem. I to jest najważniejsze.</u> | |
| 32 | + </div> | |
| 33 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 34 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jedynie woj. katowickie ma 6 miejsc w Radzie, a wszystkie inne najwyżej 4. Nie kwestionując miejsc górniczych, chciałbym zaproponować, by zrezygnować z przedstawiciela DOKP w Katowicach i dzięki temu wprowadzić dodatkowo z woj. krakowskiego przedstawiciela załogi Huty im. „Lenina”.</u> | |
| 35 | + </div> | |
| 36 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 37 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZbigniewGertych">Propozycje zgłoszone w dyskusji zostaną przekazane Prezydium Sejmu. Uwaga J. Szczepańskiego ma charakter zasadniczy dla naszych prac.</u> | |
| 38 | + </div> | |
| 39 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 40 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMariaCiszewska">W Radzie mają być przedstawiciele organizacji społecznych i związków twórczych, nie zaprezentowano nam jednak konkretnych propozycji.</u> | |
| 41 | + </div> | |
| 42 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 43 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełZbigniewGertych">Zgłoszono 26 organizacji społecznych i stowarzyszeń twórczych. Wiele z nich jest jeszcze zawieszonych. Podkomisja wybrała 10 spośród zgłoszonych organizacji: NOT, PTE, Ligę Kobiet Polskich, Związek Artystów Plastyków, Federację Konsumentów, Ligę Ochrony Przyrody, Radę Towarzystw Naukowych, Towarzystwo Urbanistów, ZSMP i ZMW.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PosełZbigniewGertych">Reprezentowaliśmy pogląd, że na liście powinny znaleźć się przede wszystkim te organizacje i stowarzyszenia, które są związane z gospodarką. Towarzystwa naukowe otrzymałyby tylko 1 miejsce - dla Rady Towarzystw Naukowych. Należy tu dodać, że Sejm powołał 24 naukowców jako ekspertów. Jeżeli chodzi o środowisko twórcze, proponujemy dwa stowarzyszenia, najbardziej związane z działalnością gospodarczą.</u> | |
| 45 | + </div> | |
| 46 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 47 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełRyszardŁabuś">W grupie rolnej proponuję, by z gorzowskiego, gdzie 67% powierzchni objętych jest gospodarką uspołecznioną - wszedł do Rady reprezentant tej sfery gospodarowania.</u> | |
| 48 | + </div> | |
| 49 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 50 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Wybór organizacji społecznych i stowarzyszeń twórczych jest bardzo przypadkowy. Niezbędna jest oczywiście NOT i inne podobne organizacje. Budzi natomiast wątpliwość pominięcie Zrzeszenia Prawników Polskich.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Udział tej organizacji byłby ważny dla zachowania prawnej prawidłowości uchwał Sejmu. Druga uwaga: Nie kierując się zasadą mechanicznej reprezentacji dużych zakładów, powinniśmy oceniać w jakim stopniu proponowane zakłady mogą wnosić istotny wkład do prac Rady. Z tego punktu widzenia niezupełnie zrozumiałe jest pominięcie Huty „Warszawa”. Również pominięcie Zakładów Azotowych w Puławach tłumaczy się chyba tylko tym, że mamy stamtąd posła.</u> | |
| 52 | + </div> | |
| 53 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 54 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Ponieważ Rada ma mieć 120-osobowy skład, a propozycję podkomisji dotyczą 88 miejsc, pozostaje rezerwa. W związku z sugestią w sprawie zgłaszania dodatkowych propozycji, Prezydium Sejmu musiałoby tym samym zmniejszyć liczbę miejsc rezerwowych dla ewentualnej reprezentacji tych organizacji, które nie zostały uwzględnione. Może należałoby przedstawić Prezydium Sejmu tylko propozycje przegłosowane przez trzy obradujące dziś Komisje, a nie każde zgłoszenie. Inaczej dyskusja mogłaby rozpocząć się od początku. Nie powinniśmy też kierować się zasadą, że w określonym województwie jest duży zakład, więc musi być reprezentowany.</u> | |
| 55 | + </div> | |
| 56 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 57 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełTadeuszUrbański">Najważniejsze przedsiębiorstwa są już reprezentowane w Sejmie, nie należy więc ich dublować. Ponadto, gdyby wybierać z województwa tylko przedsiębiorstwa największe, byłaby to dyskryminacja zakładów mniejszych. Propozycje były konsultowane w naszym województwie.</u> | |
| 58 | + </div> | |
| 59 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 60 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełWładysławKupiec">Gdyby propozycje były przekonsultowane w wojewódzkich zespołach poselskich, lepsza byłaby reprezentatywność. W przypadku woj. wrocławskiego, gdzie jedno przedsiębiorstwo budowlane wytypowano zamiennie z analogicznym przedsiębiorstwem z woj. poznańskiego, reprezentacja tego województwa mogłaby być tylko jednoosobowa, co nie odpowiada randze.</u> | |
| 61 | + </div> | |
| 62 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 63 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełZbigniewGertych">Prezydium Sejmu nosi się z zamiarem przekazania sprawy do wojewódzkich zespołów poselskich. Nasze propozycje mają charakter wstępny.</u> | |
| 64 | + </div> | |
| 65 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 66 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Jestem zdania, że należałoby uwzględnić Krajową Radę Kobiet Polskich, reprezentującą różne organizacje kobiece (nie tylko Ligę Kobiet Polskich).</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PosełJadwigaBiernat">Druga propozycja dotyczy drobnej wytwórczości: ze względu na jej wielką rolę, Komisja Koordynacyjna Działalności Gospodarczej Organizacji Społecznych powinna wysunąć swego przedstawiciela.</u> | |
| 68 | + </div> | |
| 69 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 70 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełZbigniewGertych">Wymienione organizacje są na liście, która będzie przedłożona Prezydium Sejmu. W naszym przekonaniu - jeżeli chodzi o rzemiosło - chcemy widzieć w Radzie mądrego rzemieślnika, a nią pracownika administracji. To samo dotyczy wszystkich innych organizacji - nie chcemy tam widzieć osób, które zajmują się pracą administracyjną, lecz autentycznych producentów.</u> | |
| 71 | + </div> | |
| 72 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 73 | + <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJanSzczepański">Prezydia stowarzyszeń mają możliwość przedstawiania swoich kandydatur.</u> | |
| 74 | + </div> | |
| 75 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 76 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Wśród kandydatów proponowanych do Rady Społeczno-Gospodarczej brak reprezentantów takich dziedzin jak oświata, wychowanie i zdrowie. A przecież mamy tam bardzo wiele zaniedbań, o których trzeba mówić. Jestem pod wrażeniem spotkania z wyborami z Bochni, gdzie są tylko 4 szkoły na ponad 3o tys. mieszkańców. W dwóch spośród tych szkół nauka została wstrzymana ze względu na występujące zagrożenie życia i zdrowia dzieci.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-18.1" who="#PosełKazimieraPlezia">Wielu rodziców przenosi dzieci z przedszkoli do ognisk przedszkolnych w związku z dokonaną zmianą opłat. Gdyby przedstawione nam propozycje dotyczące składu Rady zostały przyjęte, to Komisja Oświaty i Wychowania oraz Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej nie miałyby swoich pomocników. Proszę więc o przedstawienie Prezydium Sejmu odpowiedniego wniosku.</u> | |
| 78 | + </div> | |
| 79 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 80 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełZbigniewGertych">Komisja Oświaty i Wychowania wystąpiła o 7 miejsc. Uznaliśmy, że wystarczą 3 miejsca - dla reprezentantów szkół podstawowych, średnich i zawodowych. W składzie Rady będą ponadto przedstawiciele Związku Zawodowego Nauczycieli oraz Zw. Zaw. skupiającego pracowników służby zdrowia.</u> | |
| 81 | + </div> | |
| 82 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 83 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJanKubit">Decyzja w przedmiocie zaproponowania Sejmowi Składu Rady Społeczno-Gospodarczej należy do Prezydium Sejmu. Podkomisja została upoważniona do przygotowania propozycji w tym zakresie.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-20.1" who="#PosełJanKubit">Jeżeli nasze posiedzenie ma służyć jedynie zgłoszeniu dodatkowych propozycji i przekazaniu ich do Prezydium Sejmu, to należy wyznaczyć osobę, która będzie przyjmowała wnioski posłów i na tym zakończyć obrady. Trzeba podkreślić jakie mamy kompetencje.</u> | |
| 85 | + </div> | |
| 86 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 87 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PosełZbigniewGertych">Proponuję, by przyjąć ustalenia podkomisji. Jej praca była szczególnie trudna. Trzeba było wybrać najważniejsze jednostki spośród wielu setek branych pod uwagę. Proszę o zaakceptowanie propozycji przygotowanej przez podkomisję bez dokonywania zmian.</u> | |
| 88 | + </div> | |
| 89 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 90 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJerzyBukowski">Poseł J. Szczepański mówił, że chodzi o wybranie 110 ludzi odznaczających się bystrością, wnikliwością i zdrowym sądem. Z tego punktu widzenia wskazanie instytucji, z której mają się oni wywodzić, jest działaniem mniej lub bardziej przypadkowym. Była jednak inna możliwość kształtowania składu Rady - sięgnięcie do środowisk i organizacji reprezentujących określony pogląd. Wówczas nie byłoby kłopotów związanych z wyszukiwaniem mądrych ludzi, którzy mają pomóc posłom, nie wprowadzając rewolucji. Opowiadałem się przeciw utworzeniu Rady, postulując rozszerzenie zakresu informacji dla Sejmu. Nie widzę jasno koncepcji nowej instytucji. Należy ustalić czy to ma być przedstawicielstwo różnych organizacji, np. technicznych, które zajęłyby stanowisko, dajmy na to w sprawie inwestycji w Bełchatowie, czy też zgrupowanie ludzi światłych. Odwołujemy się do robotników i rolników, przypisując im pewne cechy środowiskowe niedostatecznie reprezentowane w Sejmie. Byłoby chyba lepiej, gdybyśmy zorganizowali pozytywną opozycję w stosunku do Sejmu, zamiast Rady Społeczno-Gospodarczej.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-22.1" who="#PosełJerzyBukowski">Mielibyśmy wówczas jasny klucz doboru - wiadomo, że chodzi o ludzi oddanych krajowi, ale mówiących „nie”, mówiących inaczej. Gdybyśmy znaleźli 120 takich ludzi, to wtedy działanie Rady byłoby właściwe. Ale jako realista nie widzę takiej możliwości.</u> | |
| 92 | + </div> | |
| 93 | + <div xml:id="div-23"> | |
| 94 | + <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJanSzczepański">Byłaby to wówczas „opozycja Jej Sejmowej Mości”.</u> | |
| 95 | + </div> | |
| 96 | + <div xml:id="div-24"> | |
| 97 | + <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJerzyBukowski">Trudno wypowiedzieć się w sprawie składu Rady. Nie jest istotne z punktu widzenia jakości tej reprezentacji, czy któreś z województw wytarguje dla siebie dodatkowe miejsce. Nie powiedziałem ani słowa, gdy okazało się, że Naczelna Organizacja Techniczna ma tylko jednego przedstawiciela w Radzie. W tym rzecz, by ta organizacja - podobnie jak inne - działała przez swojego reprezentanta. Poseł J. Szczepański mówił, że istotne jest by dany członek Rady wnosił przede wszystkim swój wkład w jej prace. Nie jest to dla mnie jasne.</u> | |
| 98 | + </div> | |
| 99 | + <div xml:id="div-25"> | |
| 100 | + <u xml:id="u-25.0" who="#PosełTadeuszBadura">Zgadzam się z tym, że w Radzie powinny być także reprezentowane mniejsze zakłady, a nie tylko jednostki wiodące. Jako kolejarz chciałbym bronić miejsca w składzie Rady dla kolejarzy z Katowickiego, Kolej jest obecnie pod pręgierzem. Dlatego w Radzie powinien być jej przedstawiciel. Poseł W. Zakrzewski proponował, by wprowadzić do składu Rady przedstawiciela Huty im. Lenina kosztem reprezentanta DOKP Katowice. Opowiadam się jednak za tym, by choć jeden przedstawiciel kolejarzy znalazł się w składzie Rady. Sejm weźmie się przecież za sprawy kolejnictwa.</u> | |
| 101 | + </div> | |
| 102 | + <div xml:id="div-26"> | |
| 103 | + <u xml:id="u-26.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zgadzając się z przedmówcą wycofuję propozycję wykreślenia z listy kandydatów do Rady przedstawiciela DOKP Katowice. Już po zgłoszeniu tej propozycji stwierdziłem jaka jest szczupła reprezentacja transportu. Podtrzymuję jednak swoje stanowisko w tym sensie, iż trzeba zdać sobie sprawę że społecznego rezonansu ustalenia składu Rady. Przy całym szacunku dla pracy podkomisji uważam, że zagadnienie to nie zostało przez nią w pełni docenione. Jaki będzie rezonans odpowiednich decyzji wśród 1,5 mln społeczności Krakowa, gdy dowie się ona, że środowisko reprezentuje pracownik PKS, „Budostalu” oraz rolnik indywidualny? Nie możemy podejmować decyzji w tych sprawach bez zwrócenia się do zainteresowanych. Wojewódzkie zespoły poselskie powinny przejąć na siebie odpowiedzialność za to, że ustalenia dotyczące składu Rady spotkają się z pozytywnym przyjęciem. Trzeba się troszczyć o to, by odbiór społeczny był jak najlepszy.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-26.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Uważam, że propozycje dotyczące składu Rady przed ich przekazaniem do Prezydium Sejmu, powinny być skonsultowane z wojewódzkimi zespołami poselskimi.</u> | |
| 105 | + </div> | |
| 106 | + <div xml:id="div-27"> | |
| 107 | + <u xml:id="u-27.0" who="#PosełJanMełgieś">Zdaję sobie sprawę z trudności odpowiedniego doboru przedstawicieli do składu Rady. Skoro jednak wydaliśmy bitwę o chleb, należy właściwie ukierunkować reprezentację rolników. Czy będzie w składzie Rady przedstawiciel Związku Młodziej Wiejskiej „Wici”?</u> | |
| 108 | + </div> | |
| 109 | + <div xml:id="div-28"> | |
| 110 | + <u xml:id="u-28.0" who="#PosełZbigniewGertych">Związek ten będzie reprezentowany.</u> | |
| 111 | + </div> | |
| 112 | + <div xml:id="div-29"> | |
| 113 | + <u xml:id="u-29.0" who="#PosełJanMełgieś">Chodzi także o reprezentację Zakładów Azotowych w Puławach. Z propozycji wynika, że woj. lubelskie ma mieć tylko 2 przedstawicieli. Jest to duże województwo, z przewagą gospodarstw drobnotowarowych. Czy w tej sytuacji jego reprezentacja jest wystarczająca? Czy w ogóle 30 rolników to nie za mało w składzie Rady, skoro mówimy o wygraniu bitwy o chleb.</u> | |
| 114 | + </div> | |
| 115 | + <div xml:id="div-30"> | |
| 116 | + <u xml:id="u-30.0" who="#PosełZbigniewGertych">Reprezentacja ta będzie 40-osobowa. Poza 30 rolnikami indywidualnymi, będą także przedstawiciele PGR i spółdzielni rolniczych. Wydaje się, że w stosunku do 55 reprezentantów dużych zakładów pracy jest to właściwa proporcja. Strukturę Rady przesądziło Prezydium Sejmu. Proponuję więc nie podejmować dyskusji. Jeśli chodzi o liczbę rolników z Lubelskiego to w propozycji podkomisji jest błąd maszynowy - ostatecznie będzie więcej rolników. Z Zakładów Azotowych w Puławach wywodzi się jeden z posłów. Ustalono, że nie dajemy 2 reprezentantów z jednego zakładu.</u> | |
| 117 | + </div> | |
| 118 | + <div xml:id="div-31"> | |
| 119 | + <u xml:id="u-31.0" who="#PosełBogusławUtracki">Prawie wszyscy posłowie byli przeciwni utworzeniu Rady, kiedy sprawę tę dyskutowano. Dziś trwa walka o miejsca. Powołujemy nowe ciało, a tym samym tracimy autorytet. Kiedyś wyborcy przychodzili do posła na dyżury. Od kiedy powstały terenowe grupy operacyjne, to można przesiedzieć i 8 godzin, a nikt na dyżur nie przyjdzie. Członkowie Rady też będą chcieli pełnić dyżury. Wtedy posłowie zupełnie już nie będą potrzebni. Rada jest zbędnym tworem.</u> | |
| 120 | + </div> | |
| 121 | + <div xml:id="div-32"> | |
| 122 | + <u xml:id="u-32.0" who="#PosełZbigniewGertych">A jak obywatel poseł głosował przy podejmowaniu uchwały przez Sejm? Po co wracać do tego, co już zostało rozstrzygnięte?</u> | |
| 123 | + </div> | |
| 124 | + <div xml:id="div-33"> | |
| 125 | + <u xml:id="u-33.0" who="#PosełBogusławUtracki">Mogę chyba powiedzieć co myślę. Huta Katowice była w swoim czasie otoczona czołgami a ma w Radzie swojego przedstawiciela. Inny zakład, Huta im. Dzierżyńskiego, pracował prawie cały czasza mimo to nie wzięto stamtąd nikogo do Rady. Przecież człowiek od „Dzierżyńskiego” nam by nie namieszał. Jeśli się źle wyraziłem, to proszę mnie poprawić.</u> | |
| 126 | + </div> | |
| 127 | + <div xml:id="div-34"> | |
| 128 | + <u xml:id="u-34.0" who="#PosełZbigniewGertych">Każda wypowiedź jest istotna. W zamiarze Prezydium Sejmu leży zaproszenie przewodniczących wojewódzkich zespołów poselskich na konsultację. Uwaga dotycząca udziału w Radzie przedstawicieli Huty Katowice i Huty im. Dzierżyński może być wniesiona przez Katowicki Zespół Poselski. Podkomisja nie mogła uwzględnić wszystkich aspektów rozpatrywanego zagadnienia.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-34.1" who="#PosełZbigniewGertych">Mówca zaproponował by komisje zaakceptowały propozycje podkomisji i upoważniły swe prezydia do przekazania tych propozycji wraz z uwagami zgłoszonymi na posiedzeniu do Prezydium Sejmu.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-34.2" who="#PosełZbigniewGertych">Komisje przyjęły propozycję przewodniczącego obrad.</u> | |
| 131 | + </div> | |
| 132 | + <div xml:id="div-35"> | |
| 133 | + <u xml:id="u-35.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Spór o listę członków Rady jest drugorzędny w stosunku do tego w jaki sposób członkowie Rady będą dobierani. Czy w tej sprawie przewiduje się konsultacje?</u> | |
| 134 | + </div> | |
| 135 | + <div xml:id="div-36"> | |
| 136 | + <u xml:id="u-36.0" who="#PosełZbigniewGertych">Przedłożymy to Prezydium Sejmu.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-36.1" who="#PosełZbigniewGertych">W dalszym ciągu posiedzenia poseł Zbigniew Gertych (PZPR) poinformował, że komisje zostały zaproszone przez Prezydium Sejmu do współudziału w pracach nad projektem ustawy o Narodowej Radzie Kultury oraz o Funduszu Rozwoju Kultury. Prezydia Komisji przyjęły tę propozycję. Przedstawiciele Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów wezmą udział w posiedzeniu Komisji Kultury i Sztuki poświęconym tej kwestii. Uważamy, że propozycję rządowe mogą być przyjęte. Jednakże przewiduje się, że Fundusz będzie tworzony z 12,6% podatku od funduszu płac oraz z 1 mld zł z podatku obrotowego i dochodowego, wpływającego od przedsiębiorstw nadzorowanych przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Ten punkt jest szczególnie kontrowersyjnym Uchwaliliśmy przecież, że podatek obrotowy i dochodowy przeznaczać się będzie na pokrycie wydatków państwowych. Przewidywana zmiana narusza system. Inne zakłady też mogą się w tych warunkach ubiegać o możliwość przeznaczenia części podatku na cele partykularne. Należy przedstawić to na posiedzeniu Komisji Kultury i Sztuki. Ponadto zasady planowania i tworzenia Funduszu Rozwoju Kultury powinny być określane przez Ministerstwo Kultury i Sztuki po zasięgnięciu opinii Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz Komisji Kultury i Sztuki. Zbiorczy plan funduszu powinien być przedstawiany Sejmowi do uchwalenia. Posłowie powinni też mieć możliwość wysłuchania rocznego sprawozdania z gospodarowania środkami funduszu.</u> | |
| 138 | + </div> | |
| 139 | + </body> | |
| 140 | + </text> | |
| 141 | + </TEI> | |
| 142 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00039-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00039-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 39/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 74/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 39/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 74/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:12</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">74</note> | |
| 21 | + <date>1982-04-22</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="DyrektordepartamentuwMinisterstwieFinansówJanDziewoński" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Dyrektor departamentu w Ministerstwie Finansów Jan Dziewoński</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełKazimieraPlezia" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Kazimiera Plezia</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełWładysławKupiec" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Władysław Kupiec</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełZdzisławCzeszejkoSochacki" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="WiceministerfinansówJerzyGraczyk" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Wiceminister finansów Jerzy Graczyk</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 55 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + </particDesc> | |
| 58 | + </profileDesc> | |
| 59 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00039-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 22 kwietnia 1982 r. Komisje: Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.), przeprowadziły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o podatku od spadków i darowizn.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Finansów z wiceministrem Jerzym Graczykiem, Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Zdzisławem Jędrzejczakiem.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Uzasadniając projekt ustawy, wiceminister finansów Jerzy Graczyk stwierdził, że ma on zastąpić ustawę o podatku od spadków i darowizn z 19.12.1975 r. Ustalone wówczas zasady, w tym stawki podatku, parzy stale wzrastającej wartości rzeczy i praw majątkowych, stanowiącej podstawę opodatkowania spowodowały, że obliczany od tych wartości podatek stał się nadmiernie wysoki. Organom podatkowym wydano więc w ostatnim czasie zalecenia, by stosowały ulgi wobec osób będących w trudnej sytuacji materialnej i z tego powodu niemogących zapłacić podatku z własnych dochodów. Obecny projekt uwzględnia potrzebę dostosowania wysokości podatku do aktualnych warunków ekonomicznych.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Od 2 kwietnia br. obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów, czasowo łagodzące obciążenie tym podatkiem. W zarządzeniu antycypowane zostały niektóre rozwiązania obecnego projektu ustawy.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Podstawowe znaczenie dla działania podatku od spadków i darowizn według projektu ustawy mają: złagodzenie progresji podatkowej, podwyższeni kwot wolnych od opodatkowania oraz wprowadzenie zasady wyłączenia z podstawy opodatkowania wartości budynków mieszkalnych lub lokali. Każdy z tych elementów wpływa na obniżenie opodatkowania w stosunku do dotychczas obowiązującego Zbieg tych z wszystkich złagodzeń i ulg znacznie obniża opodatkowanie, bądź uchyla je całkowicie, szczególnie w stosunku do osób najbliższych, pozostających w ścisłych więzach rodzinnych ze zbywcą, przejmujących jego majątek w formie kontynuacji rodzinnego współposiadania domu mieszkalnego, lokalu czy samochodu osobowego.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Złagodzenie progresji podatkowej następuje we wszystkich grupach podatkowych, szczególnie jednak w stosunku do osób pozostających ze zbywcą w ścisłych związkach rodzinnych, przy wartościach majątku nieprzekraczających 1-1,5 mln zł.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Kwotę wolną od opodatkowania podwyższa się z 50 do 200 tys. zł w I grupie podatkowej oraz z 30 do 150, 100 i 50 tys. zł w II, III i IV grupie podatkowej. Kwotę wolną od opodatkowania zaproponowano w grupie podatkowej w wysokości zmierzającej do wyłączenia spod opodatkowania nabycia standardowych przedmiotów codziennego użytku. Przykładowo korzystałoby ze zwolnienia spadkobranie przez syna po ojcu samochodu „Fiat 126 p” (wg ceny państwowej), darowizna obojga rodziców na rzecz syna „Fata 125p” (2 x 200 tys. zł od ceny państwowej samochodu), bądź też darowizna obojga rodziców na rzecz syna i synowej przedmiotów majątkowych o wartości 800 tys. zł (mają tu miejsce 4 odrębne umowy darowizny, z których każda wolna jest od opodatkowania do wysokości 200 tys. zł, mimo że może tu chodzić o jeden przedmiot darowizny).</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Gdyby się okazało, że w wyniku dalszego wzrostu wartości przedmiotu spadku lub darowizny kwoty wolne od opodatkowania są za niskie, istnieje możliwość podwyższenia tych kwot przez ministra finansów w ramach delegacji ustawowej.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Wyłączenie z podstawy opodatkowania pod określonymi warunkami wartości budynku mieszkalnego, samodzielnego lokalu mieszkalnego i spółdzielczego prawa do lokalu proponuje się:</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">- do wartości 900 tys. zł - przy nabyciu w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej, - do wartości 600 tys. zł - analogicznie przy nabyciu przez osoby zaliczone do II grupy podatkowej, - do wartości 300 tys. zł - przy nabyciu tylko w drodze spadku przez osoby zaliczone do III grupy podatkowej.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Przyjęto założenie, że w naszych warunkach przejęcie budynku lub lokalu mieszkalnego przez najbliższą rodzinę powinno korzystać z daleko idących ulg podatkowych. Mieliśmy w tej sprawie dużo postulatów, zwłaszcza z kręgu osób, w których żywe są tradycje rodzin wielopokoleniowych (np. górnicy). Opodatkowanie w takich przypadkach uważano za społecznie nieuzasadnione.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Wyłączenie z podstawy opodatkowania w I grupie podatkowej wartości do 900 tys. zł oznacza w praktyce zwolnienie z opodatkowania nabycia standardowego budynku lub lokalu. Wartość tę należy bowiem odnieść nie do wartości rynkowej, a niższych od niej: - wartości ustalonej dla obowiązkowego ubezpieczenia od ognia (budynki), ceny państwowej (lokale mieszkalne stanowiące odrębną własność) oraz równowartości rozliczeniowej od spółdzielni (własnościowe mieszkanie spółdzielcze).</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Wartości budynków i lokali mieszkalnych wynosiły w 1981 r. przeciętnie od 3 do 9 tys. zł za 1 m2 powierzchni i były znacznie niższe niż w wolnym obrocie rynkowym. Wartości te będą urealniane w związku ze wzrostem wartości dla ubezpieczeń majątkowych, cen państwowych na lokale i budynki oraz równowartości spółdzielczego prawa do lokalu.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Poza zmianami podstawowymi, proponuje się szereg zmian szczegółowych. Najistotniejsze z nich to: zmiana w zaliczaniu do grup podatkowych, wspomniane wyżej zasady ustalania wartości budynków, lokali mieszkalnych i samochodów osobowych oraz nowe zwolnienia od podatków.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Proponuje się rozszerzyć I grupę podatkową o rodziców, łącznie z przysposabiającymi. Do II grupy włącza się ojczyma i macochę, traktowanych dotychczas jako osoby obce. Rozszerza się również zakres preferencji podatkowej na opodatkowanych dotychczas najostrzejszą skalą teściów, wstępnych i małżonków pasierbów, rodzeństwo, rodziców, małżonków rodzeństwa i rodzeństwa małżonków. Zaliczanie do jednej z trzech pierwszych grup podatkowych osób traktowanych dotychczas jako obce oznacza w praktyce nie tylko wyższą kwotę wolną od opodatkowania, ale i możliwość skorzystania z zasady uproszczonego ustalania wartości budynku, lokalu lub samochodu osobowego przy nabyciu w drodze darowizny.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych ustala się zgodnie z projektem ustawy, w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej, z wyjątkami określonymi w ustawie.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Zamiast wartości rynkowych przyjmuje się przy spadkobraniu i darowiznach w trzech pierwszych grupach podatkowych:</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">- w przypadku spółdzielczego prawa do lokalu równowartość rozliczeniową (dotychczas wartość inwentaryzacyjna; zmiana oznacza więc urealnienie podstawy opodatkowania, ale znacznie jeszcze poniżej wartości rynkowych) - w przypadku lokalu mieszkalnego nienabytego od państwa - cenę sprzedaży lokalu przez państwo (dotychczas wartość rynkowa), - w przypadku domu wielomieszkaniowego -wartość odpowiadającą odszkodowaniu takiemu jak przy wywłaszczeniu, - w przypadku budynku - wartość ubezpieczeniową (dotychczas rynkową), - w przypadku innych niż wymienione wyżej, budynków i lokali nabytych od państwa oraz samochodów osobowych - zasady ustalania wartości nie zmieniły się (ceny państwowe).</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Najistotniejszą zmianą jest odstąpienie od zasady ustalenia wartości dla domów mieszkalnych wartości rynkowej.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Nowe zwolnienia od podatku dotyczą:</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">- nabycia w drodze spadku lub darowizny zakładu rzemieślniczego i gastronomicznego, hotelu lub pensjonatu przez osobą zaliczoną do I grupy podatkowej, o ile będzie ona prowadzić ten zakład przez co najmniej 5 lat;</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">- nabycia przez rolnika pojazdów i maszyn rolniczych w drodze spadku lub darowizny, o ile przez okres 3 lat będą mu służyły w gospodarstwie rolnym oraz nabycia gospodarstwa rolnego położonego na obszarze miast liczących powyżej 100 tys. mieszkańców;</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">- nabycia nieruchomości przez zasiedzenie jako formy wyjścia z niepodzielności przez współwłaścicieli ułamkowych części nieruchomości.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Szereg zmian szczegółowych ma na celu usprawnienie postępowania podatkowego, co jest korzystne dla obywateli.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">W projekcie ustawy zakładano - w warunkach niezmienionych cen - że wprowadzone zmiany spowodują ubytek wpływów budżet owych w granicach 40-50% w skali rocznej. Jednak wobec przewidywanego wzrostu wartości stanowiących podstawę opodatkowania, wpływy z tytułu podatku od spadków i darowizn w zasadzie nie zmniejszą się.</u> | |
| 35 | + </div> | |
| 36 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 37 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Projekt ustawy wykorzystuje szereg nowych rozwiązań wprowadzonych w życie uchwałą Rady Ministrów, obowiązującą od 2 kwietnia br. Jest to więc sytuacja szczególnego rodzaju. Pracujemy bowiem nad projektem ustawy, która wkrótce uchyli obowiązującą zaledwie od kilku tygodni uchwałę Rady Ministrów. Wydaje się, że w przyszłości należy zwracać większą uwagę na tok procesu legislacyjnego, by nie doprowadzać do tego rodzaju sytuacji.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W ostatnim okresie prace legislacyjne w Sejmie toczą się w trybie nadzwyczaj szybkim. Również i w tym przypadku posłowie nie mają zbyt wiele czasu, by wypowiedzieć się na temat proponowanych rozwiązań podatkowych, Niektóre kwestie uregulowane w ustawie udało mi się jednak przekonsultować z przedstawicielami środowiska prawniczego i o nich też chciałbym powiedzieć.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-2.2" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 3 pkt 2 projektu ustawy podniesiono próg zwolnienia podatku z kwoty 30 tys. do 50 tys. zł. W przepisie tym jest mowa o zwolnieniach od podatku w przypadku nabycia przedmiotów majątkowych przez nieuspołecznione osoby prawne, niebędące jednostkami gospodarki uspołecznionej, mające na celu działalność naukową, oświatową, kulturalną, a także działalność w dziedzinie opieki społecznej lub kultu religijnego. Tendencja zwiększania progu zwolnienia od podatku w tego rodzaju przypadkach jest co do zasady słuszna, ale w przedstawionym projekcie ustawy realizowana jest niezbyt konsekwentnie i w zbyt małym rozmiarze. Zarówno bowiem w kontekście bardzo zmiennych i już zmienionych relacji pieniężno-cenowych, jak i samego celu omawianego zwolnienia (ułatwienie działalności naukowej, oświatowej, kulturalnej, społeczno-religijnej), podniesienie progu zaledwie o 20 tys. zł jest zbyt skromne, jeżeli bowiem wszystkie, praktycznie rzecz biorąc, wskaźniki cenowo-wartościowe nakazują przeliczenie dotychczasowych wartości trzy lub czterokrotnie, to omawiany próg zwolnienia powinno się ustalić co najmniej na kwotę 100 tys. zł.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.3" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 4 ust. 1 pkt a projektu ustawy odstąpiono od konstrukcji zwolnienia od podatku części wartości budynków mieszkalnych, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Nie jest to rozwiązanie słuszne, ponieważ nie będzie ono sprzyjać spadkobraniu i darowiznom gospodarstw rolnych na rzecz kwalifikowanych rolników niespełniających przesłanek z art. 16 projektu (zwolnienie z podatku od budynków mieszkalnych nabywanych przez osoby z grupy I, II i III). Dotychczasowe zwolnienie nie obejmuje dopiero nadwyżki ponad 400 tys. zł, a w projekcie z 1981 r. przewidywano podwyższenie tego progu do 600 tys. zł. Rezygnacja z progu 600 tys. zł spowoduję dotkliwe opodatkowanie, gdyż wartość domów mieszkalnych na wsi jest coraz większa. Opodatkowanie to dotknie ewentualnych spadkobierców lub obdarowanych, którzy co prawda nie należą do uprzywilejowanych grup podatkowych I, II i III, ale jako rolnicy mający prowadzić dalej i rozwijać nabyte w ten sposób gospodarstwa rolne, powinni korzystać z ulg, analogicznych do zapisanych w art. 16 projektu ustawy. Tego rodzaju ograniczenie uprzywilejowania podatkowego jest sprzeczne z ogólną tendencją do popierania produkcji rolnej i umożliwienia rolnikom inwestowania wszystkich środków pieniężnych w rozwijaniu produkcji rolnej.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.4" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 15 ust. 2 projektu ustawy przyjęto zupełnie nową konstrukcję opodatkowania zasiedzenia, przy czym jej motywacja przytoczona w uzasadnieniu jest przekonywująca. Zerwano w ten sposób z zasadą zaliczania nabywców w drodze zasiedzenia zawsze do IV grupy podatkowej. Pominięto jednak inną konstrukcję, na krótki czas (l roku) wprowadzono rozporządzeniem Rady Ministrów z 11.04.1979 r. Otóż celowe było, i nadal zresztą jest, zapewnienie osobom, wywodzącym swoje zasiedzenie od poprzedników prawnych, w stosunku do których zasiadający należą do I, II lub III grupy podatkowej - korzystanie z preferencji związanych z tymi grupami (określa je art. 14 i 15 projektu ustawy). Zdarzają się bowiem nadal przypadki, w których zasiedzenie jest najprostszą formą przywłaszczenia mienia w obrębie rodziny (występuje to np. w sytuacji powikłań związanych z ustaleniem kolejnych tzw. „piętrowych praw” spadkowych). Projekt odbiera nabywcom w trybie takiego zasiedzenia możliwość skorzystania z przywileju podatkowego, z którego mogliby skorzystać jako spadkobiercy.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.5" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Rozwiązanie to nie może być zaaprobowane, pozostaje bowiem w wyraźnej sprzeczności z generalnymi założeniami projektu ustawy.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-2.6" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W art. 16 projektu ustawy, wprowadzającym bardzo słuszne wyłączenia z podstawy opodatkowania wartości spółdzielczego prawa do lokalu, samodzielnego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego - w stosunku do określonych grup nabywców - pomija się nabycie przez darowiznę w przypadku, gdy chodzi o osoby zaliczone do III grupy podatkowej. Wyłączenie to różni się więc od zastosowanego w pkt 1 i 2 ust. 1 art. 16 projektu ustawy, które obejmują nabycie zarówno w drodze spadku, jak i darowizny. Ograniczenie to nie jest zrozumiałe, jeżeli się zważy, że III grupa podatkowa stanowi również bliską rodzinę, która może być obdarowana mieszkaniem (np. zstępni rodzeństwa lub rodzeństwo rodziców). Wydaje się zatem, że przywileje z art. 16 powinny być jednakowe dla wszystkich grup co do zasady. Różnice mogą dotyczyć jedynie kwot wyłączeń, co zresztą zostało w projekcie uczynione.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-2.7" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W uzasadnieniu projektu ustawy słusznie zakłada się podwyższenie kwot wolnych od podatku w miarę wzrostu średniej płacy miesięcznej, którą przyjęto jako finansowy wskaźnik jednostkowy wysokości kwot zwolnionych od podatku w poszczególnych grupach podatkowych, Art. 17 projektu ustawy umożliwia wprowadzenie w tego rodzaju sytuacjach zwolnień od podatku lub obniżanie podatku. Wydaje się jednak, że przepis art. 17 powinien jednoznacznie wprowadzać obowiązek zastosowania przez ministra finansów zwolnień lub obniżek podatkowych, gdy zachodzą ku temu warunki, a więc wzrost średniej płacy miesięcznej. W swej redakcji obecnej ujmującej fakultatywnie uprawnienia ministra finansów w tym zakresie, art. 17 nie stwarza ustawowych gwarancji dostosowywania kwot wolnych od podatku do zmieniających się warunków ekonomicznych.</u> | |
| 45 | + </div> | |
| 46 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 47 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Art. 3 Pkt 2 projektu ustawy przewiduje zwolnienie od podatku przedmiotów majątkowych nabytych przez instytucje nieuspołecznione, ale tylko wtedy, gdy wartość darowizn nie przekracza w ciągu roku 50 tys. zł. Rozwiązanie to nie może być zaaprobowane. Przyjęcie zbyt niskiego dolnego progu opodatkowania może doprowadzić do wstrzymania działalności charytatywnej i społecznej wielu niepaństwowych instytucji prowadzących działalność naukową, oświatową lub kulturalną. Proponowane w projekcie ustawy rozwiązanie przez swój nadmierny rygoryzm może doprowadzić także do obchodzenia przepisów i zawierania fikcyjna rzecz osób, które będą korzystać z większych zwolnień podatkowych niż przewidywane w pkt 2 art. 3.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-3.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Krytykowane rozwiązanie kłóci się z tendencją do popierania niepaństwowych ośrodków realizujących swą aktywność w sferze kulturalnej, np. jeżeli chodzi o działalność prywatnych muzeów. Rozwiązanie to może też poważnie zmniejszyć zainteresowanie instytucji kościelnych działalnością charytatywną.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-3.2" who="#PosełStanisławRostworowski">W konkluzji wypada więc wysunąć postulat, by zwolnienia od podatków w sytuacjach przewidywanych w pkt 2 art. 3 projektu ustawy zostały zrównane ze zwolnieniami podatkowymi, z których korzystają osoby należące do I grupy podatników. Oznaczałoby to zatem ustalenie progu dolnego zwolnienia od podatku na kwotę 200 tys. zł.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-3.3" who="#PosełStanisławRostworowski">W art. 4 ust. 1 pkt 8 projektu ustawy przewiduje się, że nie podlegają zwolnieniu od podatku spadkowego meble zabytkowe oraz futra ze skór szlachetnych i to także wtedy, gdy przedmioty te dziedziczone są przez osoby zaliczane do I, II lub III grupy podatkowej. Na tle tego rozwiązania nasuwa się wątpliwość w jaki sposób może być egzekwowany sformułowany tam obowiązek podatkowy. Czy istnieją w tym zakresie realne możliwości kontroli ze stropy organów podatkowych? Warto więc chyba rozważyć celowość rezygnacji z tego przepisu, ponieważ w praktyce jego znaczenie będzie minimalne.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-3.4" who="#PosełStanisławRostworowski">W art. 4 ust. 1 pkt 1 projektu ustawy zwolnieniem od podatku obejmuje się m.in. tak zwane działki przyzagrodowe. Brak jest jednocześnie w tym przepisie bliższego sprecyzowania, o jakie działki przyzagrodowe chodzi, a więc czy również o działki otrzymywane przez rolnika z tytułu przejścia na emeryturę. Wydaje się bowiem, że działki przyzagrodowe nabywane w tym trybie stanowiące przecież zastępczy środek utrzymania, powinny być zwrócone po śmierci uprawnionego - państwu. W takiej więc sytuacji rozważanie zwolnień podatkowych jest całkowicie bezprzedmiotowe.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-3.5" who="#PosełStanisławRostworowski">W art. 4 ust. 1 pkt 4 projekt u ustawy zwalnia się od podatku przedmioty nabyte w drodze darowizny znajdujące się zagranicą, jeżeli zostały one spieniężone, zaś wartości dewizowe uzyskane z tego tytułu zostały przekazane na rachunek obdarowanego do banku w kraju. Rozwiązanie to budzi zasadniczą wątpliwość, przyjmując jako podstawę zwolnienia od podatku fakt spieniężenia nabytych w drodze darowizny przedmiotów majątkowych. Podstawa taka nie wydaje się bowiem zbyt przekonywująca jako uzasadnienie proponowanego rozwiązania.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-3.6" who="#PosełStanisławRostworowski">Niejasno i mało precyzyjnie został sformułowany art. 6 ust. 1 pkt 4 projektu ustawy przewidujący, że obowiązek podatkowy powstaje w wypadku nabycia przedmiotu w drodze darowizny z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. Wydaje się bowiem, że tego rodzaju redakcja stwarza zbyt daleko idącą dobrowolność interpretacyjną. Ustawa powinna wyraźnie zakreślić termin, w jakim złożenie przez darczyńcę oświadczenia mieć będzie znaczenie dla ustalenia obowiązku podatkowego.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-3.7" who="#PosełStanisławRostworowski">Zgadzam się w pełni ze stanowiskiem posła Zdzisława Czeszejki-Sochackiego w sprawie krytycznej oceny art. 17 projektu ustawy. Kompetencje ministra finansów powinny być ujęte w tym przepisie precyzyjniej, ponieważ w obecnej redakcji postawiony jest zbyt duży zakres swobodnego uznania, co do celowości wydania przewidywanych tam przepisów.</u> | |
| 55 | + </div> | |
| 56 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 57 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">W tym wystąpieniu przedstawiciel Ministerstwa Finansów podkreślił, że projekt ustawy odchodząc od zasady ustalania wartości przedmiotów majątkowych objętych opodatkowaniem według cen rynkowych i nakazując ustalanie ich wartości według tzw. wartości ubezpieczeniowej, wprowadza korzystne w stosunku do stanu dotychczasowego zmiany dla podatników. Zmiany w tym zakresie - jak wskazano - dotyczyć mają niektórych rodzajów budynków objętych obowiązkowym ubezpieczeniem, o których mowa w pkt 4 ust. 6 art. 8 projektu. Tego rodzaju rozwiązanie sprzyjać ma, zgodnie z przyjętymi założeniami, zmniejszeniu zakresu obowiązku podatkowego, ponieważ wartość ubezpieczeniowa ustalana jest obecnie na niższym poziomie, niż tak zwana wartość rynkowa.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Tak jest obecnie. Przewiduje się jednak - o ile mi wiadomo - podwyższenie wartości ubezpieczeniowej poprzez wprowadzenie nowych w tym zakresie zasad. Koncepcje te są zresztą uzasadnione z punktu widzenia ochrony interesów osób ubezpieczonych. Trzeba jednak wyraźnie powiedzieć, że podwyższenie wartości ubezpieczeniowej uczyni ulgi, o których wspominał przedstawiciel Ministerstwa Finansów - iluzorycznymi. Prosiłabym więc o informację, czy są przygotowywane zmiany przepisów określających zasady ustalania wartości ubezpieczeniowej.</u> | |
| 59 | + </div> | |
| 60 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 61 | + <u xml:id="u-5.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieFinansówJanDziewoński">Obecnie jest przygotowywany projekt nowego zarządzenia ministra finansów, zmieniający dotychczasowe zasady ustalenia norm szacunkowych budynków przy określaniu wartości ubezpieczeniowej. Zmiany te doprowadzą do 4-krotnego wzrostu wartości ubezpieczeniowej w stosunku do stanu dotychczasowego.</u> | |
| 62 | + </div> | |
| 63 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 64 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełWładysławKupiec">W art. 19 projektu ustawy przewiduje się m.in., że ujawnienie nabytych praw w księgach wieczystych może nastąpić jedynie za zgodą organu podatkowego.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-6.1" who="#PosełWładysławKupiec">Rozwiązanie to spotka się z bardzo krytyczną oceną na tle przyjętych założeń funkcjonowania systemu ksiąg wieczystych, jako rejestru praw na nieruchomościach. Księgi wieczyste stanowić mają odbicie rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości i dokonywanie w nich wpisów nie może być uzależniane od wymogów tego rodzaju, które proponuje się w art. 19 projektu ustawy. Trzeba zresztą podkreślić, że rozwiązanie takie odbiega wyraźnie od założeń projektu nowej ustawy o księgach wieczystych i hipotekach. Proponuję więc, by z art. 19 usunąć fragment mówiący o uzależnieniu ujawnienia praw w księdze wieczystej od zgody organu podatkowego.</u> | |
| 66 | + </div> | |
| 67 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 68 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Informacja przedstawiciela Ministerstwa Finansów o projektowanych zmianach przepisów określających zasady ustalania wartości ubezpieczeniowej podważa wiarygodność niektórych rozwiązań omówionych w uzasadnieniu do ustawy. Okazuje się, że dopiero łączne przeanalizowanie przewidzianych w projekcie ustawy zasad ustalania wartości objętych opodatkowaniem oraz przepisów szczegółowych, pozwoli na obiektywną w pełni ocenę proponowanych rozwiązań.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-7.1" who="#PosełKazimieraPlezia">Wydaje się więc konieczne, by minister finansów zapoznał szczegółowo posłów z treścią przygotowywanych zmian w sferze przepisów szczegółowych, dotyczących zasad ustalania wartości ubezpieczeniowej.</u> | |
| 70 | + </div> | |
| 71 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 72 | + <u xml:id="u-8.0" who="#WiceministerfinansówJerzyGraczyk">Szczegółowe wyjaśnienia i uwagi do wszystkich kwestii poruszonych w toku dzisiejszego posiedzenia przedstawiciele resortu przekażą podkomisji pracującej nad projektem ustawy.</u> | |
| 73 | + </div> | |
| 74 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 75 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Projekt ustawy będzie szczegółowo rozpatrzony przez podkomisję. Resort przedstawi podkomisji potrzebne materiały. Rozpatrzy ona sformułowane w toku dyskusji zastrzeżenia, a zwłaszcza weźmie pod uwagę te głosy posłów, w których wyrażano zaniepokojenie przerostami fiskalizmu godzącymi w spadkobierców rodzinnych. Problem ten musi być spokojnie i wnikliwie rozważony.</u> | |
| 76 | + </div> | |
| 77 | + </body> | |
| 78 | + </text> | |
| 79 | + </TEI> | |
| 80 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00040-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00040-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 40/, Komisja Pracy i Spraw Socjalnych /nr 36/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 40/, Komisja Pracy i Spraw Socjalnych /nr 36/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:13</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">36</note> | |
| 21 | + <date>1982-05-05</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Dyrektor Zespołu NIK Klemens Romanowski</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełAlojzyMelich" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Alojzy Melich</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełBarbaraKoziejŻukowa" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Barbara Koziej-Żukowa</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełBernardWidera" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Bernard Widera</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełBolesławStrużek" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Bolesław Strużek</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełFelicjannaLesińska" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Felicjanna Lesińska</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełHalinaMinkisiewiczLatecka" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Halina Minkisiewicz-Latecka</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełHenrykPiotrowski" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Henryk Piotrowski</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełHenrykaFrąc" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Henryka Frąc</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełJaninaŁęgowska" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Janina Łęgowska</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PosełJerzyMastalerczyk" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Poseł Jerzy Mastalerczyk</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="PosełStanisławRostworowski" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Poseł Stanisław Rostworowski</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="PosełZygmuntKarchuć" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Poseł Zygmunt Karchuć</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="WiceministerJózefBury" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Wiceminister Józef Bury</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 76 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + </particDesc> | |
| 79 | + </profileDesc> | |
| 80 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00040-01/text_structure.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 4 | + <TEI> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml"/> | |
| 6 | + <text> | |
| 7 | + <body> | |
| 8 | + <div xml:id="div-1"> | |
| 9 | + <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 5 maja 1982 r. Komisje Pracy i Spraw Socjalnych oraz Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, obradująca pod przewodnictwem posłów Ireny Sroczyńskiej (PZPR) i Alojzego Melicha (PZPR) rozpatrzyły:</u> | |
| 10 | + <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- założenia przygotowywanej reformy płac oraz systemu dalszych rekompensat oraz realizację zadań w dziedzinie zatrudnienia na tle przemieszczeń zasobów pracy i wdrażania reformy gospodarczej ze szczególnym uwzględnieniem pomocy pracownikom wymagającym przekwalifikowania.</u> | |
| 11 | + <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: minister pracy, płac i spraw socjalnych Antoni Rajkiewicz oraz przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Urzędu Rady Ministrów, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Zarządu Głównego ZSMP.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Informację przedstawił minister pracy, płac i spraw socjalnych Antoni Rajkiewicz: Resort zakończył przygotowywanie nowego projektu ustawy o emeryturach i rentach, która ma zastąpić dotychczasową, liczącą już 15 lat, ustawę o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Rada Ministrów podjęła w ostatnich dniach decyzję, że od 1 stycznia 1983 r. przystąpimy do ostatniego już etapu likwidacji „starego portfela emerytalnego”, a od 1985 r. rozpoczniemy, obok systematycznej rewaloryzacji emerytur, także ich waloryzację, a więc podnoszenie wysokości tych świadczeń w tempie wyprzedzającym wzrost kosztów utrzymania. Rewaloryzacja obejmie wszystkie renty i emerytury przyznane przed lipcem 1981 r., a więc przed rozpoczęciem procesu przyznawania wcześniejszych emerytur i rent, znacznie wyższych od dotychczasowych. Koszt podwyżki sięgnie w 1983 r. 30 mld zł, co stanowi 10% wypłat na ten cel.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Przygotowywana jest także reforma zasiłków rodzinnych, obejmująca włączenie do nich rekompensat i uporządkowanie systemu. Łącznie z tą operacją zamierzamy rozważyć koncepcję przedłużenia urlopów macierzyńskich, gdyż obecnie i tak większość kobiet po zakończeniu urlopu macierzyńskiego więcej czasu spędza na zwolnieniach lekarskich z tytułu opieki nad dzieckiem niż w pracy.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Przewidujemy także rozpoczęcie reformy zasiłków chorobowych. Postulat ten wysuwany jest dość powszechnie. Obecnie przygotowujemy w resorcie różne warianty rozwiązań. Wariant pierwszy, najpowszechniej akceptowany, przewiduje wypłacenie zasiłku w wysokości 50% średniego wynagrodzenia przez pierwsze 3 dni choroby i 80% przez następne dni, a w wypadku choroby trwającej powyżej miesiąca 90%. Równocześnie przewidujemy zniesienie renty chorobowej, która była rozwiązaniem rzadko stosowanym w praktyce i przysparzającym nam wielu kłopotów. Zmiany te, choć na pozór niekorzystne dla pracowników, są jednak konieczne, gdyż dotychczasowy system zachęcał do nadmiernego korzystania, zwłaszcza z krótkoterminowych zwolnień z pracy, a ponadto był niesprawiedliwy w stosunku do osób pracujących, gdyż przewidywał wypłacanie zasiłków także za dni wolne od pracy. Drugi przewidywany przez nas wariant polega właśnie na utrzymaniu zasiłków w dotychczasowej wysokości, lecz niepłacenie ich za dni wolne od pracy. W tej sprawie zorganizowane zostaną oczywiście szerokie konsultacje w komisjach socjalnych zakładów pracy.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Równocześnie w pierwszym wariancie przewidujemy zniesienie uzależnienia wysokości zasiłków od stażu pracy, gdyż i tak sytuacja materialna młodych pracowników jest znacznie trudniejsza.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Wiąże się z tym sprawa wysokości składki ubezpieczeniowej. Od 1 marca br. składka wzrosła z 25% do 33%. Trzeba wyraźnie powiedzieć, że nowa składka i tak nie pokryje kosztów utrzymania systemu ubezpieczeń społecznych. Gdybyśmy chcieli pokryć wszystkie koszty, składka musiałaby osiągnąć poziom 40%, a i tak zaopatrzenie emerytalne rolników musiałoby być dotowane. Zamierzamy przy tym utrzymać zasadę wypłacania zasiłków z wliczanych w ciężar kosztów funduszów zakładu pracy, a nie ze składki ubezpieczeniowej. Inna interpretacja nowych zasad przyjmowana przez niektóre zakłady jest błędna: ZUS nie przejmuje wypłaty zasiłków.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Równocześnie pracujemy nad zmianą systemu ubezpieczenia rolników indywidualnych - przewidujemy między innymi powołanie nowego, obdarzonego znaczną samodzielnością Zakładu Ubezpieczeń Rolników Indywidualnych. Koncepcja ta wymaga dalszych studiów, niewątpliwie jednak potrzebne jest pokrywanie w większym stopniu kosztów systemu ubezpieczenia wsi przez samych rolników. Równocześnie uważamy, że ustawa o ubezpieczeniu rolników indywidualnych nie powinna być nowelizowana przed ustawą o emeryturach i rentach tak by uprawnienia dla rolników nie były korzystniejsze od uprawnień pracowników zakładów uspołecznionych.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Kierownictwo naszego resortu rozpoczęło cykl spotkań z kierownictwami innych resortów. Jako pierwsze odbyło się spotkanie z kierownictwem Ministerstwa Sprawiedliwości, podczas którego rozważono m.in. założenia nowelizacji Kodeksu pracy. Zamierzamy gotowy projekt przedstawić jaszcze w tym roku. Rozważono też założenia nowej organizacji sądownictwa pracy, przewidujące m.in. likwidacji dotychczasowych komisji odwoławczych. Ustaliliśmy także wspólny punkt widzenia na sprawę wyboru ławników. Rozważaliśmy też sprawy realizacji ustawy o zapobieganiu demoralizacji nieletnich, o zwalczaniu alkoholizmu i o rejestracji osób uchylających się od pracy. W najbliższym czasie przewidujemy spotkania z kierownictwem Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej. Wspólnie z tym drugim zamierzamy rozważyć m.in. kwestię zmiany zasad orzecznictwa dotyczącego chorób. Zamierzamy wprowadzić zasadę, że za cały ciąg zwolnień chorobowych odpowiada jeden lekarz i znieść dotychczasowy biurokratyczny system komisji lekarskich.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Zamierzamy także przedyskutować z kierownictwem Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki sprawę rekrutacji na studia wyższe w świetle nowej ustawy o szkolnictwie wyższym oraz kwestię odpowiedzialności szkoły za losy jej absolwentów. Czeka nas także rozmowa z Ministerstwem Oświaty na temat dynamiki i struktury kształcenia w szkołach zawodowych.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Obecnie na plan pierwszy wysuwają się problemy zatrudnienia 400 tys. absolwentów szkół zawodowych i wyższych. Musimy dla nich znaleźć pracę i żaden młody człowiek nie powinien zostać bezrobotny. Będzie to jednak zadanie trudniejsze niż w roku ubiegłym, gdyż w tym roku nie wystąpi masowe przechodzenie pracowników na wcześniejsze emerytury, zakłady pracy będą racjonalizować zatrudnienie, a także nie wystąpi w takiej skali przechodzenie matek na urlopy wychowawcze. Będziemy oczywiście wykorzystywać fundusz aktywizacji zawodowej do organizacji nowych miejsc pracy i robót interwencyjnych, nie możemy jednak nikomu obiecać pracy zgodnej z wykształceniem. Równocześnie zamierzamy nadal działać na rzecz racjonalizacji zatrudnienia i lepszego wykorzystania zasobów pracy przedsiębiorstwa. Nie chcemy jednak dopuścić do sytuacji, w której musielibyśmy w skali masowej wypłacać zasiłki dla bezrobotnych. W końcu marca płaciliśmy zasiłki około 1000 osobom.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Planowane poważne przemieszczenia pracowników do sfery usług, drobnej wytwórczości i do rolnictwa nie przyniosły zasadniczych efektów: 80 tys. osób przeszło z jednych zakładów pracy do drugich, z czego 7 tys. zatrudniło się w rolnictwie, a tylko ok. 3 tys. - w drobnej wytwórczości. Co więcej - w pierwszym kwartale b. roku zatrudnienie w drobnej wytwórczości spadło o 5% i ten dział gospodarki nie wchłonął - jak się spodziewano - nadwyżki zatrudnienia z innych działów. Na najbliższym spotkaniu z wojewodami chcemy tę sprawę poruszyć i wskazać zadania władz terenowych w dziedzinie zwiększenia produkcji towarów i usług.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Ubiegłoroczne akty prawne z sierpnia 1981 nie przyniosły, niestety, zamierzonych efektów i obecnie raz jeszcze dokonuje się ich analizy. Być może akty te będą musiały zostać znowelizowane.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">W końcu marca b. roku było 175 tys. wolnych miejsc pracy, a tylko 37 tys. osób poszukujących zatrudnienia i to w 11 województwach o profilu rolniczym. W aglomeracjach przemysłowych nadal obserwuje się niedobór wolnych miejsc pracy.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Zamierzone przemieszczanie pracowników także nie przynosi zadowalających rezultatów ze względu na ograniczenia w sytuacji mieszkaniowej i niechęć samych zainteresowanych, których z dotychczasowym miejscem wiąże sytuacja rodzinna, różnego rodzaju więzi z zakładem pracy itd. Wszystko to niezwykle utrudnia racjonalizację zatrudnienia.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych - Józef Bury: Uchwała Rady Ministrów z listopada 1981 r. oraz ustawa o finansowaniu przedsiębiorstw z lutego 1982 r. wprowadziły zasadnicze zmiany m.in taką, iż przedsiębiorstwo samo finansuje i określa swoje zatrudnienie.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Koniecznością staje się więc opracowanie odpowiednich systemów wynagradzania tak, by wiązało się ono z efektami osiąganymi przez przedsiębiorstwo. Dziś, jak powszechnie wiadomo, systemy te są dalekie od doskonałości; opracowane w początkach lat 70-tyoh nie zostały dostosowane do szybkiego wzrostu płac. Sięgnął on w ostatniej dekadzie poziomu ponad 12% rocznie, co zresztą nie wiązało się bezpośrednio z wydajnością pracowniczą. Wiele elementów tego wynagrodzenia (np. premie) przestało pełnić jakiekolwiek funkcje bodźcowe.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Ewidencja dokonana przez resort wykazała, jak wiele jest różnorodnych elementów (nagród i premii) włączanych do wynagrodzeń podstawowych. Nie pozwala to ani przedsiębiorstwom, ani organom centralnym na racjonalne sterowanie płacami.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Występuje też inna trudność związana z obowiązującym stanem prawnym. W sytuacji zawieszenia związków zawodowych, gdy układy zbiorowe mają moc prawną - nie można dokonywać generalnych zmian.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Nasze propozycje zmierzają więc do dwuetapowości reformy płac. W pierwszym etapie nastąpiłoby doraźne uelastycznienie systemu oraz budowa tabel płac na znacznie wyższym poziomie. Centrum ustaliłoby płace minimalne i maksymalne, zaś opracowanie tabel i rozpiętość płac w „widełkach” - należałoby do zakładów pracy. Przedsiębiorstwu pozostawiono by ocenę wartości pracy, taryfikatory kwalifikacyjne oraz możliwość przyznawania wyższych kategorii i wyższego zaszeregowania pracowników - przy zajęciach szczególnie ciężkich, wykonywanych w trudnych warunkach środowiska. Skala takiej podwyżki mogłaby obejmować trzy lub cztery kategorie zaszeregowania. Uchwała w tej sprawie obowiązywałaby jednak tylko przedsiębiorstwa, objęte ustawą o zasadach finansowania przedsiębiorstw.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">W drugim etapie - od początku 1983 r. - zostałaby dokonana generalna zmiana w systemie wynagrodzeń, przy maksymalnym uproszczeniu tego systemu i sprowadzeniu wynagrodzenia łącznego do kilku tylko elementów: wynagrodzenia zasadniczego, stawki w ramach „widełek”, zależnych od kategorii zaszeregowania, dodatku funkcyjnego, premii i nagród (obliczanych od zasadniczego wynagrodzenia pracowników) oraz innych składników, które również obliczano by od stawki podstawowej, wyjściowej czy ustalanej przez rząd o minimalnej zasadniczej płacy.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">System ten ma tę zaletę, iż stwarza możliwość zmiany wewnętrznej struktury płacy w ramach środków, którymi dysponuje przedsiębiorstwo - bez dodatkowych nakładów z budżetu państwa.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Projekt musi być jednak poddany pod społeczną konsultację, co wymaga uchylenia obowiązującego na mocy ustawy - dotychczasowego systemu układów zbiorowych. Dopiero wówczas nowe układy zbiorowe mogły by być podpisywane przez przedstawicieli przedsiębiorstw i załóg. Te założenia reformy ujęto w tezy, które wraz z projektem uchwały skierowane zostały do Prezydium Rządu. Jeśli projekt zostanie zaakceptowany, resort będzie w dalszym ciągu pracował nad nią, poddając pod społeczną dyskusję przyszły kształt systemu wynagrodzeń, bardziej motywacyjny i bardziej sprawiedliwy w rozdziale środków.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Zwiększenie płacy najniższej powinno zależeć od wzrostu kosztów utrzymania, ale zarazem jako jeden z wariantów proponuje się kompensatę, redukowaną w miarę wzrostu dochodów. Oznacza to mniejsze kompensowanie w przypadku płac najwyższych. Resort te zasady przekazał ostatnio do Komitetu Gospodarczego Rady Ministrów, wyrażając pogląd, że obecnie posługiwać się należy metodą kompensowania na poziomie minimum socjalnego. Podstawą obliczania kosztów utrzymania powinien być tzw. koszyk płacy minimalny na poziomie kryzysowym. Obejmuje to koszty zakupu odzieży, czynszu, żywności, wydatków na kulturę i wypoczynek. Wartość tego koszyka bada Główny Urząd Statystyczny, co nie jest łatwe, zważywszy na zmiany cen i na istnienie cen nieregulowanych, umownych.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Rekompensaty mogą być pełne lub częściowe, tzn. obejmować mogą różnicę między starymi i nowymi cenami. Można też stosować rekompensaty redukowane, co oznacza, że pełny zwrot wzrastających kosztów utrzymania otrzymywaliby tylko ci, którzy znajdują się poniżej minimum socjalnego. Są tu różne warianty i wybór należy do Rady Ministrów.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Zastanawiamy się także nad sposobem finansowania skutków wypłacanych rekompensat. Jeśli idzie o tzw. służbę publiczną, to rekompensaty byłyby dotowane z budżetu państwa. W trudniejszej sytuacji natomiast znajdą się przedsiębiorstwa objęte reformą, gdyż na nie same spadnie trud rekompensaty kosztów utrzymania ich pracowników.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">(Pytania i dyskusja)</u> | |
| 38 | + </div> | |
| 39 | + <div xml:id="div-2"> | |
| 40 | + <u xml:id="u-2.0" who="#PosełBolesławStrużek">Na czym polegałaby reforma zasiłków rodzinnych?</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-2.1" who="#PosełBolesławStrużek">Ile wynosiłyby w skali rocznej koszty ubezpieczeń pracowniczych według nowych założeń, a ile, gdyby reforma nie została wprowadzona?</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-2.2" who="#PosełBolesławStrużek">Dlaczego minister A. Rajkiewicz oświadczył, że ustawa o ubezpieczeniach rolników nie powinna wyprzedzać reformy ubezpieczeń powszechnych? Jest to przecież wchodzenie w kompetencje Sejmu, tym bardziej że ustawa dotycząca rolników zgłoszona została do Sejmu jeszcze w 1981 r. Byłoby dobrze, gdyby system ubezpieczeń rolników choćby tylko dorównał systemowi powszechnemu: w 1981 r. ubezpieczenia rolników kosztowały 21 mld zł, a 300 mld zł wydano na ubezpieczenia powszechne.</u> | |
| 43 | + </div> | |
| 44 | + <div xml:id="div-3"> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJózefKijowski">Minister A. Rajkiewicz zapowiedział zwiększenie składek na ubezpieczenia społeczne do 33% płac, podczas gdy rzeczywiste koszty tych ubezpieczeń wynoszą ok. 40% płac. Czy poza Polską istnieje drugi kraj o tak wysokim udziale w płacach kosztów ubezpieczeń? Jak się ocenia ewentualne skutki zwiększenia składki ubezpieczeniowej dla wzrostu cen i procesów inflacyjnych?</u> | |
| 46 | + </div> | |
| 47 | + <div xml:id="div-4"> | |
| 48 | + <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Kiedy Komisje sejmowe otrzymają kolejną wersję projektu nowelizacji ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym? Z programu rządu wynikało, że sprawa będzie podjęta do końca kwietnia. Teraz słyszymy o nowym terminie - 1 stycznia 1983 r. Podzielam opinię posła J. Kijowskiego, że sprawą dyskusyjną jest narzucanie nowych obciążeń pomniejszających zysk przedsiębiorstwa.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJaninaŁęgowska">Informacja o założeniach reformy płacowej jest niezrozumiała: posłowie powinni otrzymać informację o tej złożonej sprawie na piśmie. Jest to reforma bardzo oczekiwana w całym kraju. Chodziłoby w niej zwłaszcza o ukształtowanie uzasadnionych proporcji płac, a zarazem o zwiększenie ich funkcji motywacyjnych.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-4.2" who="#PosełJaninaŁęgowska">W materiałach NIK ujawniono, że wydziały zatrudnienia nie są przygotowane do nowej roli; co resort zrobił w tej sprawie?</u> | |
| 51 | + </div> | |
| 52 | + <div xml:id="div-5"> | |
| 53 | + <u xml:id="u-5.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Kwestie zatrudnienia i funduszu płac są tak istotne że powinny być podejmowane przez komisje przy okazji rozpatrywania spraw planu i budżetu.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-5.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Można wstępnie wyliczyć, że podniesione składki ubezpieczeniowe wyniosą 428 mld zł. Ta ogromna kwota powiększy koszty produkcji, a więc i ceny. Z drugiej strony mamy wypłacać rekompensaty z tytułu wzrostu kosztów utrzymania. Jest to zatem przekładanie z jednej kieszeni do drugiej.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-5.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">W materiałach NIK wyliczono, że zabraknie miejsc pracy dla 18 tys. absolwentów. Czy wiadomo, o jakich absolwentów chodzi jakie mają szanse podjęcia innej pracy zarobkowej?</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-5.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Z satysfakcją przyjęłam zapowiedź zniesienia różnic w wysokości zasiłków chorobowych z tytułu stażu pracy. Sprawa zasiłków wymaga jednak generalnego uregulowania.</u> | |
| 57 | + </div> | |
| 58 | + <div xml:id="div-6"> | |
| 59 | + <u xml:id="u-6.0" who="#PosełFelicjannaLesińska">Zatrudnienie w 1982 r. pozostaje niewiadomą. Czy resort ma aktualne dane dotyczące rozmiarów niezbędnych przemieszczeń pracowników w tym roku? Czy rozwiązano już problem zatrudnienia pracowników byłych zjednoczeń? W jaki sposób będzie rozstrzygnięta kwestia pracowników ośrodków badawczo-rozwojowych i biur projektowych? Czy nabór na poszczególne kierunki studiów w najbliższym roku akademickim jest lepiej niż poprzednio skorelowany z potrzebami gospodarki?</u> | |
| 60 | + </div> | |
| 61 | + <div xml:id="div-7"> | |
| 62 | + <u xml:id="u-7.0" who="#PosełHalinaMinkisiewiczLatecka">W reformie płac sprawą wielkiej wagi będzie wyrównanie różnic w poziomie wynagrodzeń w tych samych zawodach. Czy przewidują to założenia reformy? Materiały płacowe powinny być w przyszłości dostarczane posłom na piśmie.</u> | |
| 63 | + </div> | |
| 64 | + <div xml:id="div-8"> | |
| 65 | + <u xml:id="u-8.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Minister stwierdził, że włączenie rekompensat do stałych dochodów pracowników jest akceptowane w pewnych środowiskach pracowniczych.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-8.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Nasuwa się pytanie, czy środowiska te nie obawiają się, że będzie to stanowić barierę wzrostu dochodów w związku ze wprowadzeniem podatku wyrównawczego. Rekompensata jest rozumiana jako wyrównanie wzrostu kosztów utrzymania. Jeśli będzie zachowany obecny system podatkowy, to rekompensata nie będzie mogła spełnić swej właściwej roli.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-8.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Jakie są motywy zmiany koncepcji wynagrodzenia wprowadzanej obecnie przez resort? Jeśli będzie podwyższane tylko uposażenie podstawowe, może to ograniczyć elementy motywacyjne do lepszej, wydajniejszej, czy bardziej oszczędnej pracy.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-8.3" who="#PosełStanisławRostworowski">Resort zakłada możliwość zaciągnięcia pożyczki w przedsiębiorstwach na rzecz skarbu państwa z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Czy resort nie przewiduje takiej ewentualności, że przedsiębiorstwa pokrywałyby w całości składki ubezpieczeniowe za osoby mniej zarabiające, a pracownicy osiągający wyższe zarobki ubezpieczaliby się sami?</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-8.4" who="#PosełStanisławRostworowski">Minister zapowiedział możliwość przedłużenia urlopów macierzyńskich. Czy jest to słuszne? Wydaje się, że w naszej obecnej sytuacji nie bardzo nas stać na nowe przywileje socjalne.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-8.5" who="#PosełStanisławRostworowski">Jak nas poinformowano, zbiorowe umowy o pracę będą zawierane ze zrzeszeniami, przy czym wzrost kosztów utrzymania będzie rekompensowany w stosunku do minimum kryzysowego, powyżej zaś tego minimum rekompensaty będą maleć. Czy nie podważa to zasad reformy gospodarczej, z której wynika, że system płac ustala samo przedsiębiorstwo? To, co nam dzisiaj zaprezentowano, jest formą opętywania przedsiębiorstw nową siecią przepisów. Czy nie byłoby słuszniej powiedzieć przedsiębiorstwom: płaćcie tak, żeby ludzie chcieli u was pracować.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-8.6" who="#PosełStanisławRostworowski">Co dzieje się z rentą socjalną? Dlaczego przestało się o niej mówić? W obecnej sytuacji jest to sprawa szczególnie ważna.</u> | |
| 72 | + </div> | |
| 73 | + <div xml:id="div-9"> | |
| 74 | + <u xml:id="u-9.0" who="#PosełHenrykPiotrowski">Jak będą opłacani w przypadku choroby za dni świąteczne ci pracownicy, którzy normalnie pracują w te dni?</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-9.1" who="#PosełHenrykPiotrowski">Czy słuszne jest włączenie dodatku za wysługę lat do płacy zasadniczej?</u> | |
| 76 | + </div> | |
| 77 | + <div xml:id="div-10"> | |
| 78 | + <u xml:id="u-10.0" who="#PosełAlojzyMelich">Czy - wobec bardzo licznych pytań wykraczających poza zakres tematyki posiedzenia - przedstawiciel resortu pracy, płac i spraw socjalnych będzie w stanie odpowiedzieć na wszystkie zgłoszone pytania.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-10.1" who="#PosełAlojzyMelich">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych Józef Bury: Minister A. Rajkiewicz z własnej inicjatywy przedstawił komisjom problemy, nad którymi resort aktualnie pracuje. Przedmiotem dzisiejszego posiedzenia są jednak sprawy węższe, dotyczące zatrudnienia, reformy płac oraz systemu rekompensat. Odpowiem na wszystkie pytania z tego zakresu, gdyż tą właśnie problematyką zajmuję się jako wiceminister. Proszę natomiast o wyrażenie zgody na to, aby na pytania dotyczące spraw ubezpieczeń resort odpowiedział posłom na piśmie imiennie - w terminie nieco późniejszym. Pragnę również wyjaśnić, że nie mogliśmy przedstawić komisjom pisemnych materiałów, gdyż odpowiednie dokumenty dotyczące spraw płacowych były przygotowywane dosłownie w ostatnich dniach. Zobowiązuję się w ciągu kilku dni dostarczyć obywatelom posłom niezbędne materiały.</u> | |
| 80 | + </div> | |
| 81 | + <div xml:id="div-11"> | |
| 82 | + <u xml:id="u-11.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Uważam, że sprawy dziś omawiane są tak ważne, że trzeba je będzie po otrzymaniu pisemnych materiałów rozpatrzyć na wspólnym posiedzeniu obu komisji.</u> | |
| 83 | + </div> | |
| 84 | + <div xml:id="div-12"> | |
| 85 | + <u xml:id="u-12.0" who="#PosełAlojzyMelich">Jest to słuszny wniosek. Rozszerzając go, pragnę wyrazić pogląd, że tak ważne problemy, jak dziś przez nas dyskutowane, powinny być z reguły omawiane przez komisje sejmowe wstępnie, jeszcze przed podjęciem ostatecznych decyzji. Uważam, że ułatwiłoby to pracę zainteresowanym resortom.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-12.1" who="#PosełAlojzyMelich">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych Józef Bury: W pytaniach zarysowały się różnice poglądów co do sposobu ujęcia przez resort reformy płac. Chciałbym w związku z tym wyjaśnić, że uchwała nr 243 i ustawa o finansowaniu przedsiębiorstw dają przedsiębiorstwom prawo prowadzenia w znacznym stopniu samodzielnej polityki płac. Resort uznał jednak za swoje zadanie ułatwienie przedsiębiorstwom wprowadzenia odpowiednich rozwiązań systemowych. Poszczególne przedsiębiorstwa mogą wypracować mniejsze lub większe środki na wynagrodzenia swych pracowników. Trzeba było przyjąć założenie, że nie ma gwarancji, iż przedsiębiorstwom wystarczy pieniędzy na pokrycie wszystkich składników uposażenia pracowników. Występuję tu pewna sprzeczność między postanowieniami reformy gospodarczej a Kodeksem pracy. Może zdarzyć się tak, że pracownicy osiągną indywidualnie dobre wyniki, a przedsiębiorstwo jako całość takich wyników nie uzyska.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-12.2" who="#PosełAlojzyMelich">Przedsiębiorstwa muszą ponadto dobierać odpowiednie formy wynagrodzenia w zależności od charakteru produkcji, od techniki, technologii itp.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-12.3" who="#PosełAlojzyMelich">Sytuacja w zakresie płac poważnie się zmieniła. System wynagrodzeń przestaje pełnić funkcję wyznacznika funduszu, a zachowuje tylko funkcję jego podziału.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-12.4" who="#PosełAlojzyMelich">Uchwałą Rady Ministrów nie może zmienić zbiorowego układu pracy, a więc pracodawca nie może na przykład nie wypłacić nagrody jubileuszowej, jeśli układ zbiorowy ją przewiduje. Postanowienia układów pracy mogą być zmieniane tylko w drodze ustawy. Reformę należy rozumieć jako zezwolenie przedsiębiorstwom na prowadzenie samodzielnej polityki płac, ale oznacza to możliwość, a nie obowiązek rezygnacji z różnych składników wynagrodzenia.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-12.5" who="#PosełAlojzyMelich">Postawiono pytanie, dlaczego dotychczas uważano, że ruchome składniki wynagrodzeń były efektywne, a obecnie uważa się je za nieefektywne. Wyraziliśmy na ten temat swój pogląd jako resort, ale ostateczne decyzje w sprawie kształtowania poszczególnych składników wynagrodzeń podejmować będą przedsiębiorstwa. Należy podkreślić, że działa tu pewna bariera psychologiczna: pracownicy przyzwyczaili się do takich, a nie innych składników wynagrodzenia. Osłabienie motywacyjnego działania systemu płac może jednak w dłuższym okresie czasu obniżyć wyniki finansowe przedsiębiorstw, co z kolei może je skłonić do zmian w prowadzonej w polityce płacowej.</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-12.6" who="#PosełAlojzyMelich">W pierwszym okresie reformy chodzi o umożliwienie przedsiębiorstwom skonsumowania wypracowywanych środków. Uważamy, że byłoby słuszne, gdyby odbywało się to drogą podnoszenia stałych składników wynagrodzeń.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-12.7" who="#PosełAlojzyMelich">Przedsiębiorstwa znają lepiej własnych pracowników i wiedzą, komu trzeba więcej zapłacić za wyższe kwalifikacje czy zwiększony wysiłek. Jeżeli chodzi o generalną zmianę taryf i stawek, to może ona być wprowadzona dopiero od stycznia 1983 r.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-12.8" who="#PosełAlojzyMelich">Podnosi się sprawę dysproporcji płacowych, wyrażających się w tym, że robotnicy wykonujący ten sam zawód zarabiają mniej lub więcej w zależności od zakładów, w których pracują, czy też innych czynników. Należy stwierdzić, że sam zawód nie przesądza o wartości pracy zatrudnionego. W grę wchodzą jeszcze takie czynniki, jak charakter wykonywanej pracy, stopień jej trudności i rezultaty. Stąd też nie można postulować ujednolicenia płac pracowników wykonujących określony zawód.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-12.9" who="#PosełAlojzyMelich">W dziedzinie płac nie ma niewzruszalnych proporcji, których należałoby przestrzegać. Problem jest bardzo złożony. Na przykład obecnie na rynku pracy mamy nadwyżki pracowników wykwalifikowanych, a niedobór pracowników wykonujących prace proste. Zmniejszenie się rozpiętości płac między pracownikami fizycznymi a umysłowymi jest zjawiskiem światowym. Niektóre kraje zachodnie starają się temu zjawisku przeciwdziałać przez import siły roboczej, często kolorowej, nisko opłacanej.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-12.10" who="#PosełAlojzyMelich">Postawiono pytanie, czy wprowadzenie rekompensat do płac nie będzie społecznie szkodliwe, gdyż wynagrodzenie może przekroczyć w tym układzie granicę zarobków wolnych od dodatkowego opodatkowania. Chciałbym poinformować, że przygotowywana jest obecnie uchwała znacznie podnosząca granicę zarobków nieopodatkowanych podatkiem wyrównawczym.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-12.11" who="#PosełAlojzyMelich">Należy rozwiać obawy, że zamierzenia resortu przeczą założeniom reformy gospodarczej.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-12.12" who="#PosełAlojzyMelich">Są jednak sprawy szczególne. Jeśli np. wzrost płac jest szybszy niż wskaźnik wzrostu kosztów utrzymania, to nie ma przesłanki, aby płace dodatkowo zwiększać w drodze rekompensat. Ten problem będzie jeszcze przedmiotem dyskusji społecznej.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-12.13" who="#PosełAlojzyMelich">W sprawie dodatku za wysługę lat powinni wypowiedzieć się sami pracownicy. Proponujemy bowiem możliwość, a nie obowiązek rezygnacji z niektórych składników płacy. Nikt nie może tego narzucić przedsiębiorstwom.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-12.14" who="#PosełAlojzyMelich">Jeśli idzie o koszyk zakupów, to przyjęto, iż jego wysokość dotyczyć ma poziomu tzw. minimum kryzysowego, a to ze względu na konieczność ograniczania rekompensat, a także dlatego, że w okresie kryzysowym nie powinny znaleźć się w tym koszyku pewne wydatki, np. na zakup luksusowych mebli, czy inwestycje mieszkaniowe. Nasz resort wskazuje tylko metody, a ich wybór nie należy już do Ministerstwa Pracy.</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-12.15" who="#PosełAlojzyMelich">Dyrektor w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Henryk Świtaj: Krytyka funkcjonowania wydziałów zatrudnienia i spraw socjalnych dokonana przez NIK jest słuszna. Wydziały te podporządkowane administracji terenowej są kadrowo niezbyt silne, a i usytuowanie organizacyjnie nie sprzyja ich prawidłowemu funkcjonowaniu. W ub.r. zapewniono ok. 500 dodatkowych etatów dla służby zatrudnienia. Problemem były jednak niskie płace w administracji terenowej, co ma zostać rozstrzygnięte w najbliższym czasie. Nowe płace pozwolą z pewnością na właściwe obsadzenie wolnych etatów.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-12.16" who="#PosełAlojzyMelich">Od 1975 r. resort nasz przeprowadzał szkolenie wszystkich pracowników, którzy po raz pierwszy podjęli pracę w służbie zatrudnienia. W dalszym ciągu organizowane jest szkolenie i instruktaż w różnych formach, m.in. dla pracowników, którzy zajmować się będą właściwym wykorzystaniem funduszu aktywizacji zawodowej.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-12.17" who="#PosełAlojzyMelich">Sytuacja na rynku pracy dowodzi, że reforma jeszcze nie dała znać o sobie: nie ma zwolnień, chociaż z pewnością są znaczne rezerwy zatrudnienia. Tymczasem w niektórych dziedzinach, jak np. w przemyśle lotniczym (we Wrocławskiem, Rzeszowskiem i w Warszawie) poszukuje się fachowców i w najbliższym czasie jedynym rozwiązaniem będzie zatrudnienie absolwentów szkół zawodowych i średnich.</u> | |
| 103 | + <u xml:id="u-12.18" who="#PosełAlojzyMelich">Resort wystąpił z koncepcją (odłożoną zresztą do 1983 r.) powołania państwowej służby zatrudnienia, związanej z ministrem pracy.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-12.19" who="#PosełAlojzyMelich">Kolejnym poruszanym tu problemem jest przemieszczanie pracowników. Brak jeszcze pełnych danych na ten temat, ale na podstawie informacji z terenu można sądzić, iż próby takiego przemieszczania dokonywane są - jak dotąd - bardzo nieśmiało.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-12.20" who="#PosełAlojzyMelich">Co do zatrudnienia tegorocznych absolwentów szkół wyższych, to wg danych z marca br. kłopoty z pracą może mieć 18 tys. osób. Jednak w ostatnich tygodniach sytuacja się poprawia i zwiększa się szansa odpowiedniego zatrudnienia, chociaż nie zawsze zgodnie z wyuczonym zawodem. Wiąże się z tym na przyszłość potrzeba lepszego przystosowania kierunków studiów do aktualnych potrzeb gospodarki.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-12.21" who="#PosełAlojzyMelich">W maju i czerwcu resort rozpocznie kampanię szukania miejsc pracy dla absolwentów wyższych szkół i tę kampanię prowadzić będzie wspólnie z zakładami pracy. Także w ramach funduszu aktywizacji zawodowej dopuszcza się możliwość tworzenia nowych miejsc pracy dla absolwentów.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-12.22" who="#PosełAlojzyMelich">Pytano o zatrudnienie pracowników z likwidowanych zjednoczeń. Jest to problem głównie w skali Warszawy, gdzie przestaje działać ok. sto takich jednostek, a 5 tys. osób szuka odpowiedniej pracy. Robi się wszystko, aby umożliwić im np. przejście do przedsiębiorstw. Ale całkowicie zadowalające rozstrzygnięcie tej sprawy jest bardzo trudne. Ministerstwo Pracy zwróciło się do innych resortów z propozycją wykorzystania tej fachowej kadry w podległych im jednostkach.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-12.23" who="#PosełAlojzyMelich">Co do wczesnych emerytur, to dysponuję danymi z końca I kwartału br. W czasie całej tej akcji wpłynęło 526 tys. wniosków o przyznanie wcześniejszych emerytur, co znacznie przewyższyło oczekiwania. W 1981 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał 160 tys. takich emerytur, zaś w I kwartale br. załatwił pozytywnie 228 tys. W sumie więc na wcześniejsze emerytury przeszło w tym okresie ponad 380 tys. osób. Obecnie jednak spada zainteresowanie wcześniejszymi emeryturami.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-12.24" who="#PosełAlojzyMelich">Dodam też, że ponad 500 tys. kobiet korzysta z zasiłków wychowawczych, co także w pewnej mierze, zwolniło stanowiska pracy.</u> | |
| 110 | + </div> | |
| 111 | + <div xml:id="div-13"> | |
| 112 | + <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJózefKijowski">Propozycje reformy systemu płac, przedstawione przez resort, nie uwzględniają wszystkich społecznych konsekwencji, wynikających z reformy gospodarczej, nie biorą w pełni pod uwagę samodzielności przedsiębiorstw, co należy ocenić krytycznie.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-13.1" who="#PosełJózefKijowski">W jednostkach finansowanych z budżetu państwa, system płacowy może być względnie jednorodny i umożliwia korygowanie wielkości zatrudnienia i płac. Inna jest jednak sytuacja w przedsiębiorstwach działających na zasadach reformy gospodarczej. Tu decyzje centralne, określające np. maksymalne wynagrodzenie czy wielkość dodatków - jest zbędne. Samo przedsiębiorstwo musi kształtować swój system płac i podejmować decyzję. Należy odejść od schematycznego myślenia o sprawiedliwości społecznej, bowiem o płacy decydować powinna wydajność pracownicza i efektywność przedsiębiorstw. Muszą o tym decydować zakładowe układy zbiorowe. Nie należy więc wprowadzać dalszych ograniczeń w działaniu przedsiębiorstw, bowiem nie uzasadniona jest obawa przed nadmierną dysproporcją w płacach. Są przecież regulacje ustawowo ograniczające i hamujące zapędy w kierunku nadmiernego zatrudnienia i „windowania” płac. W ustawie np. mowa jest o podatku od przyrostu średniej płacy i minister finansów będzie czuwał nad tym, aby taki progresywny podatek wpływał do budżetu państwa. Jest także projekt rozszerzenia podatku wyrównawczego, który przy nadmiernie wysokiej płacy obciążałby bezpośrednio osoby zatrudnione. Jest to gwarancja, że przy ustalaniu wynagrodzenia wszyscy zainteresowani będą się zastanawiać nad jego maksymalną i opłacalną wysokością.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-13.2" who="#PosełJózefKijowski">Propozycje dotyczące rekompensat, związanych ze wzrostem kosztów utrzymania, nie powinny odnosić się do wszystkich zakładów, gdyż w przedsiębiorstwach rekompensaty te wliczane są w koszty produkcji. Same więc przedsiębiorstwa i ich załogi będą tę sprawę regulować. Nie uciekniemy od błędnego koła, które wynika z zależności między rekompensatami a podwyżkami cen, prowadzącymi do kolejnych rekompensat - do czasu stabilizacji złotówki.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-13.3" who="#PosełJózefKijowski">Sądzę, że musimy dążyć do maksymalnego uproszczenia systemu płac i pozostawienia przedsiębiorstwom uprawnień, które zostały przyznane ustawowo. Trzeba natomiast nauczyć załogi i ich kierownictwo myślenia w kategoriach interesów całego przedsiębiorstwa.</u> | |
| 116 | + </div> | |
| 117 | + <div xml:id="div-14"> | |
| 118 | + <u xml:id="u-14.0" who="#PosełHenrykaFrąc">Jest sprawą niepokojącą, że tylko 7 tys. pracowników przeszło do rolnictwa, które bardzo przecież potrzebuje rąk do pracy. Resort powinien zrobić wszystko, by przesunąć do tego działu jak najwięcej ludzi, którzy nie mają zatrudnienia w przemyśle.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-14.1" who="#PosełHenrykaFrąc">Zabolało mnie stwierdzenie ministra A. Rajkiewicza, że ustawa o ubezpieczeniu rolników nie może być uchwalona wcześniej niż ustawa nowelizująca system emerytalny pracowników i ich rodzin. Projekt ustawy emerytalnej dotyczącej rolników jest już przecież opracowany z inicjatywy poselskiej.</u> | |
| 120 | + </div> | |
| 121 | + <div xml:id="div-15"> | |
| 122 | + <u xml:id="u-15.0" who="#PosełBernardWidera">Konieczne są przemieszczenia pracowników do przetwórstwa rolnego, w którym z braku rąk do pracy marnuje się wiele żywności. Straty sięgają do 10% produkcji rolnej. Konieczne są też przemieszczenia do różnego rodzaju usług.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-15.1" who="#PosełBernardWidera">Niepokoi odległy termin wprowadzenia reformy płac, która ma być realizowana dopiero od 1 stycznia 1983 r. Niektóre grupy ludności nie otrzymują rekompensat. Może się okazać, że pracownicy zwłaszcza gdy mają większą rodzinę, będą z tego powodu uciekać z rolnictwa i rzemiosła. Dzieje się już tak w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych. Reforma płac musi też uwzględniać aspekty moralne. Nie do przyjęcia są np. takie sytuacje, że dyrektor przedsiębiorstwa rolnego zarabia 8 tys. zł, a dobry traktorzysta - 12 tys.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-15.2" who="#PosełBernardWidera">Za tę samą pracę trzeba jednakowo płacić. Nie można dopuszczać w tych samych zawodach do różnic w poziomie płac, zależnych jedynie od miejsca pracy.</u> | |
| 125 | + </div> | |
| 126 | + <div xml:id="div-16"> | |
| 127 | + <u xml:id="u-16.0" who="#PosełZygmuntKarchuć">Projekty wszelkich reform płac i świadczeń socjalnych powinny być odpowiednio wcześnie omawiane w komisjach sejmowych.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-16.1" who="#PosełZygmuntKarchuć">Chłopów-robotników jest około miliona, nie wiemy jednak ile posiadają ziemi. Na ogół bardzo mało - 2–3 ha i to bardzo słabej ziemi. Zwolnienie takiego człowieka z zakładu jest niemożliwe, gdyż nie miałby z czego wyżywić siebie i rodziny. Dlatego sprawę przemieszczeń tych pracowników należy traktować bardzo ostrożnie. Cała zresztą akcja przemieszczeń nie może być przeprowadzona w ciągu jednego roku, trzeba bowiem choćby zapewnić mieszkania przemieszczanym pracownikom.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-16.2" who="#PosełZygmuntKarchuć">Wielu jest pracowników zmęczonych, o długim stażu, którzy powinni skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. Trzeba jednak równocześnie zapewnić na ich miejsce pracowników, którzy będą gwarantowali należyte funkcjonowanie zakładów.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-16.3" who="#PosełZygmuntKarchuć">W niektórych zawodach i branżach bardzo brakuje ludzi, np. w budownictwie mieszkaniowym oraz w rolnictwie, zwłaszcza przy pracach melioracyjnych. Tam właśnie trzeba kierować przemieszczanych pracowników.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-16.4" who="#PosełZygmuntKarchuć">Zanim absolwenci ukończą szkołę powinni być dokładnie poinformowani, gdzie będą mogli znaleźć zatrudnienie. Problemem jest też zatrudnienie młodych ludzi bez kwalifikacji. Sprawy nie rozwiązują Ochotnicze Hufce Pracy. Może by warto wrócić w związku z tym do niektórych dobrych tradycji, takich jak np. „Służba Polsce”.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-16.5" who="#PosełZygmuntKarchuć">Choć reforma w PGR rozpoczęła się już w lipcu ub.r. jej wyniki są jeszcze mało widoczne. Jednym z powodów jest niewłaściwa organizacja pracy, a jej usprawnienie utrudnia nadmiernie rozbudowana administracja, trzeba w tej dziedzinie dokonać przeglądu kadr.</u> | |
| 133 | + </div> | |
| 134 | + <div xml:id="div-17"> | |
| 135 | + <u xml:id="u-17.0" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">NIK przeprowadziła kontrolę gospodarki zasobami pracy. Oto niektóre wnioski jakie nasuwają się z tych materiałów.</u> | |
| 136 | + <u xml:id="u-17.1" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">Rola organów administracji państwowej ds. zatrudnienia powinna być zmodyfikowana. Nie wystarczy tu ewidencjonowanie. Służba zatrudnienia powinna umieć przewidywać sytuację na rynku pracy na dłuższe okresy, choćby dla potrzeb szkolnictwa.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-17.2" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">Najważniejsze przyczyny niedostatecznego przepływu pracowników do rzemiosła to: brak rozpoznania dotyczącego rzeczywistego zapotrzebowania rzemiosła na kadry, brak lokali, trudności zaopatrzeniowe, a także zaostrzenie kryteriów przyjęć do rzemiosła. Tych problemów nie da się rozwiązać jedynie z pomocą funduszu aktywizacji zawodowej. Konieczna jest pomoc rzeczowa, trzeba też wymagać od wojewodów większego zainteresowania tą sprawą.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-17.3" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">Trzecia uwaga z materiałów pokontrolnych NIK dotyczy wcześniejszych emerytur. Chodzi o to, by podobnie nie przemyślane decyzje nie powtórzyły się w przyszłości. Sprawa jest o tyle niepokojąca, że już kilka lat temu podjęto uchwałę Nr 100 o wcześniejszym przechodzeniu na emeryturę. Były więc już odpowiednie doświadczenia i były ostrzeżenia płynące z poszczególnych resortów o negatywnych skutkach tej uchwały. Tym razem liczono, że z prawa wcześniejszego przejścia na emeryturę skorzysta ok. 100–150 tys. osób. Tymczasem już do tej chwili przeszło na emeryturę 520 tys. osób, a liczba ta może sięgnąć 600 tys. Skutki finansowe wcześniejszego przejścia na emeryturę szacowano na 7,4–11,2 mld zł. Faktycznie będą one sięgać 35–40 mld zł rocznie. Tyle płaci gospodarka narodowa za jedno błędne zarządzenie.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-17.4" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">Uczestniczyłem ostatnio w jednej z wizytacji poselskich i widziałem, jak w dużych zakładach pracy maszyny stały, choć zakład dysponował potrzebnymi materiałami i surowcami. Brakowało po prostu pracowników.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-17.5" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">Na marginesie chciałbym zasygnalizować, że z powodu natłoku spraw emerytalnych wielu spośród tych, którzy przeszli na wcześniejszą emeryturę, nie otrzymało jej jeszcze dotychczas i pozostaje przez 3–4 miesiące bez środków do życia.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-17.6" who="#DyrektorZespołuNIKKlemensRomanowski">Średnia emerytura kształtuje się na poziomie 4 tys. złotych, a emerytura wcześniejsza - na poziomie ok. 8 tys. złotych. Czy jest to słuszne? Mamy przecież jednak do czynienia z wcześniejszym, odejściem z pracy. Tymczasem słyszę opinię, że tak masowe przechodzenie pracowników na wcześniejszą emeryturę jest winą ich macierzystych zakładów pracy. Nie zgadzam się z tym. Jestem zwolennikiem zasady: „dura lex, sed lex”. Zostały stworzone prawne możliwości wcześniejszego odejścia na emeryturę i ludzie z nich skorzystali. Niemoralne jest jednak, że w tej liczbie znalazło się dużo leni, złych pracowników, obiboków, którzy korzystają z wysokich emerytur w sposób nie w pełni zasłużony. Uważam, że rozporządzenie wydane było w nieodpowiednim momencie.</u> | |
| 142 | + </div> | |
| 143 | + <div xml:id="div-18"> | |
| 144 | + <u xml:id="u-18.0" who="#PosełFelicjannaLesińska">Wszyscy jesteśmy zgodni, że sprawa dostosowania rozmiarów zatrudnienia do potrzeb gospodarki narodowej i odpowiedniego wykorzystania kwalifikacji pracowników jest jedną z najważniejszych i najtrudniejszych do rozwiązania. Wydaje mi się, że to, nad czym dziś dyskutujemy, stanowi dopiero początek naszych prac. Nastąpi drugi etap, w którym życie i reforma gospodarcza podyktują konieczność zatrudniania pracowników, zgodnie z faktycznymi potrzebami. Im prędzej uporamy się ze sprawami reorganizacji produkcji, tym prędzej będzie można dojść do tego drugiego etapu w sprawach zatrudnienia.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-18.1" who="#PosełFelicjannaLesińska">Praca resortu musi być obecnie wnikliwa i czujna. Same obserwacje rynku zatrudnienia nie dają wiernego obrazu sytuacji. W Łodzi np. zgłoszono w Urzędzie Zatrudnienia 2.700 wolnych miejsc pracy i równocześnie 2.700 osób szuka pracy. Nie świadczy to jednak bynajmniej o zrównoważonej sytuacji na łódzkim rynku pracy. Zapotrzebowanie dotyczy w ogromnej większości pracowników fizycznych, a tymczasem tylko 700 pracowników fizycznych poszukuje pracy. Przekwalifikowanie dotychczasowych pracowników administracji okazało się sprawą niełatwą. Nadal uważa się pracę umysłową za coś lepszego od fizycznej. Takie są też aspiracje rodziców kierujących swe dzieci do szkół ogólnokształcących i na studia wyższe. Dopiero po pewnym upływie czasu życie zmusi nas do kształcenia zgodnego z potrzebami gospodarki.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-18.2" who="#PosełFelicjannaLesińska">Gdy w swoim czasie dyskutowaliśmy wstępnie na posiedzeniu Komisji o problemie przemieszczania kadr, zwracaliśmy uwagę na wysuwające się trudności. Sytuacja kształtuje się bardzo różnie w przekroju terytorialnym. Przechodzenie pracowników do rolnictwa czy rzemiosła układa się w sposób bardzo zróżnicowany w poszczególnych województwach, a nawet w gminach tego samego województwa.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-18.3" who="#PosełFelicjannaLesińska">Chciałabym dodatkowo zasygnalizować, że pracownicy zaplecza naukowo-technicznego niepokoją się o swoją przyszłość. Resorty powinny pracować nad tym, aby była jasność co do zakresu funkcjonowania ich zaplecza naukowo-badawczego i aby zatrudnienie w placówkach tego zaplecza odpowiednie wcześnie wiedzieli, czy będą musieli zmienić pracę.</u> | |
| 148 | + </div> | |
| 149 | + <div xml:id="div-19"> | |
| 150 | + <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Wydawało się, że zarządzenie o przymusie pracy rozwiąże raz na zawsze sprawę tzw. „niebieskich ptaków”. Tymczasem akcja ich zatrudniania nie w pełni się powiodła i należałoby prosić, aby na jednym z najbliższych posiedzeń minister przedstawił informację na temat dalszych zamierzeń resortu w tej sprawie. Obecnie sytuacja wygląda mniej więcej tak, że młody człowiek podejmuje pracę w jakimś zakładzie, zdobywa stempelek w dowodzie osobistym i ubranie robocze, a następnie po dwóch, trzech tygodniach rzuca pracę i znów idzie pod budkę z piwem. Sprawa jest niezwykle trudna. Nie możemy tworzyć obozów pracy dla tych, którzy pracować nie chcą. Ale może należałoby zastosować wobec nich inne sankcje - np. pozbawić ich kartek żywnościowych.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJaninaŁęgowska">Niepokoi mnie sprawa zapewnienia kadry dla 3 resortów: oświaty, służby zdrowia i sądownictwa. Obecnie są tak atrakcyjne warunki płacy w innych zawodach, że trudno będzie pozyskać dla tych 3 resortów wysoko wykwalifikowanych pracowników.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJaninaŁęgowska">Na poprzednim posiedzeniu minister A. Rajkiewicz mówił, że grupie pracowników odchodzących z administracji czy też z innych zawodów będzie się maksymalnie ułatwiać podjęcie pracy w innych działach gospodarki - m.in. w usługach. Na podstawie doświadczeń m.st. Warszawy chcę stwierdzić, że były pracownik administracji, pragnący podjąć pracę w usługach, np. handlowych, przechodzi istną gehennę i poddawany jest nieubłaganej, biurokratycznej machinie. Terenowe organy administracji państwowej muszą na te sprawy zwracać baczniejszą uwagę i zlikwidować zbędne biurokratyczne utrudnienia.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJaninaŁęgowska">W sprawach płacowych musimy odbyć jeszcze jedno posiedzenie Komisji. Byłoby dobrze, gdyby mogło ono wyprzedzić dyskusję rządową.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-19.4" who="#PosełJaninaŁęgowska">Resort powinien sprawdzić, jak w środkach masowego przekazu przedstawiane są sprawy płacowe. Z audycji telewizyjnych można np. wnioskować, że będzie reforma płac, wszyscy dostaną wyrównania, a potem sprawy będą szczegółowo rozwiązywane w poszczególnych przedsiębiorstwach. Jest więc w tej kwestii wiele uproszczeń i nieporozumień.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-19.5" who="#PosełJaninaŁęgowska">W sprawach płacowych cechuje nas zjawisko, które nazwałabym „hasłowością”. Rzucamy np. hasło: „Będziemy chronić najuboższych”. Tymczasem do tej chwili nie wiemy, jak liczna jest ta grupa osób najuboższych. Ciągle podobno jej liczebność badamy, ale jak długo można badać? To samo dotyczy minimum socjalnego i koszyka zakupów. Badania przeciągają się w nieskończoność, choć oczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, że nie chodzi tu o sprawy łatwe.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-19.6" who="#PosełJaninaŁęgowska">Zaniepokoiło mnie sformułowanie dyrektora Zespołu NIK, że jest rzeczą „niemoralną”, gdy człowiek idzie na wcześniejszą emeryturę i otrzymuje ją w wymiarze 8 tys. zł. Przecież na wcześniejszą emeryturę odchodzą ludzie po 30–40 latach pracy i na tę emeryturę zdążyli zapracować. Chodzi natomiast o inną sprawę. Diagnoza o grożącym nam bezrobociu była fałszywa i dlatego podjęto błędną decyzję w sprawie umożliwienia dużej grupie pracowników wcześniejszego przejścia na emeryturę.</u> | |
| 157 | + </div> | |
| 158 | + <div xml:id="div-20"> | |
| 159 | + <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJerzyMastalerczyk">Musimy zastanowić się, jak zapewnić zatrudnienie ludziom i co zrobić, aby młodzi nie zostali bez interesującej ich pracy. Proponuje się wykorzystanie w tym celu funduszu aktywizacji zawodowej oraz zorganizowanie robót interwencyjnych, nie ma jednak gwarancji, że zainteresowani otrzymają zatrudnienie zgodnie z kwalifikacjami. Spróbujmy więc podjąć wysiłek wyszukiwania i wskazywania zajęć atrakcyjnych i potrzebnych. Zastanówmy się jakie kierunki moglibyśmy proponować młodym.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-20.1" who="#PosełJerzyMastalerczyk">Wydaje mi się, że terenem, który wchłonąć może nadwyżkę zatrudnienia jest rolnictwo i wieś. Potrzeba tam i dziś, i w przyszłości wielu fachowców wszystkich branż, potrzeba ludzi z inicjatywą. Trzeba więc i zwinąć wszelkie działania zachęcające, pomóc w podejmowaniu różnorodnych usług, skłonić do większego zainteresowania i innego spojrzenia na wieś administrację terenową. Słowem, trzeba generalnie zmienić stosunek do rolnictwa, wyeliminować protekcjonalne jeszcze dziś traktowanie wsi i jej mieszkańców. Trzeba pamiętać, że jest to chłonny rynek warunkujący istnienie wielu gałęzi przemysłu.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-20.2" who="#PosełJerzyMastalerczyk">We wszystkich więc rozważaniach, dotyczących także spraw zatrudnienia, należy mieć więc na uwadze potrzeby i możliwości rolnictwa.</u> | |
| 162 | + </div> | |
| 163 | + <div xml:id="div-21"> | |
| 164 | + <u xml:id="u-21.0" who="#PosełAlojzyMelich">Stale dyskutuje się nad sprawą zasiłków socjalnych, ale nadal nie ma jasnej koncepcji jak problem ten rozwiązać.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-21.1" who="#PosełAlojzyMelich">Musimy w polityce płacowo-zatrudnieniowej wyodrębnić problematykę społeczno-socjalną od czysto płacowej. Poprzez płace bowiem możemy pobudzać ludzi do wydajniejszej pracy, a ten czynnik nadal nie jest dziś w pełni wykorzystywany. Dlatego - moim zdaniem - zasiłki nie mogą być w żaden sposób związane z płacami.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-21.2" who="#PosełAlojzyMelich">Co do propozycji płacowych, to jedni uważają, że proporcje płac powinno się ustalać, inni zaś wyrażają pogląd, że to praktyka narzuci stosowne rozwiązania. Moim zdaniem, źle rozumiemy samodzielność przedsiębiorstw i zakres ingerencji resortów. Dziś państwo może sterować produkcją i wydajnością nie metodą nakazową w sposób pośredni - a więc przy pomocy aktów prawnych, podatkowych itd. Potrzebne jest tylko opracowanie właściwych metod takiego pośredniego sterowania i trzeba zarazem wskazać metody, które sprawiłyby, iż płace w całej gospodarce oparte zostałyby o jednolite kryteria oceny pracy. Dopiero wówczas mogą wkraczać zakłady, ustalając dalsze zasady szczegółowego już zróżnicowania płac. Uważam zresztą, że nie obejdzie się bez ustawy o płacach. Państwo nie może stracić kontroli nad ruchami i proporcjami płacowymi. Nie może dopuścić do takich wypaczeń, jakie mają miejsce dotychczas.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-21.3" who="#PosełAlojzyMelich">Dlaczego reforma gospodarcza nie zaczęła jeszcze działać? Sądzę, że dlatego, iż popełniono tu ten sam błąd, co w przypadku WOG-ów. Nie zainteresowała bowiem tamta reforma nikogo bezpośrednio, nie dotarła do miejsc pracy. To samo odnosi się do obecnej reformy. Nie wystarczyło przekazanie uprawnień resortu - przedsiębiorcom. Robotnik nadal nie jest zainteresowany reformą, gdyż nie widzi w tym swojej korzyści.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-21.4" who="#PosełAlojzyMelich">Niezbędne jest powiązanie płac nie z zyskiem, ale z wynikiem produkcyjnym na miejscu pracy. Z zysku można nagradzać, ale nie wynagradzać pracowników. Tego nie rozumieją nadal kierownicy, nadal panuje myślenie schematyczne, konserwatywne. Bez likwidacji tego zjawiska reforma zawiśnie w próżni.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-21.5" who="#PosełAlojzyMelich">Uważam również, że niebezpieczne byłoby włączenie od płac rekompensat, zwłaszcza tych już przyznanych, trzeba natomiast zrobić wszystko, aby wzmocnić elementy motywacyjne.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-21.6" who="#PosełAlojzyMelich">Komisje powinny przyjąć informacje przedstawione przez resort i zaakceptować kierunki racjonalizacji zatrudnienia z uwzględnieniem wyników dzisiejszej dyskusji.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-21.7" who="#PosełAlojzyMelich">Co do problemów płacowych, to przyjmujemy wstępną informację i do spraw tych wrócimy po przedstawieniu nam konkretnych propozycji i rozwiązań (podobnie jak i w sprawie rekompensat).</u> | |
| 172 | + </div> | |
| 173 | + <div xml:id="div-22"> | |
| 174 | + <u xml:id="u-22.0" who="#WiceministerJózefBury">W przygotowywanych przez resort materiałach uwzględniamy zawsze opinie komisji, są jednak procesy, na które nasze Ministerstwo nie ma wpływu.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-22.1" who="#WiceministerJózefBury">W kwestii zatrudnienia słuszny jest chyba pogląd, iż przedsiębiorstwo ma je racjonalizować, zaś na państwie spoczywa obowiązek zapewnienia każdemu pracy. Jednym z czynników jest fundusz aktywizacji zawodowej, który istniał już przedtem, ale dziś jego skala i przeznaczenie są inne. Zmiana struktury gospodarczej pociągnie za sobą zmiany w strukturze zawodowej, ale w tej materii muszą być stosowane inne - nie administracyjne - bodźce. Nie grozi nam lawina zwolnień, bowiem będzie to proces długofalowy. Co roku 2,5 mln osób zmienia pracę i obecnie na miejsce zwalniających się można przecież nie przyjmować w przedsiębiorstwach nowych pracowników, a kierować kandydatów do takich branż potrzebujących ludzi, jak zaniedbane leśnictwo, przedsiębiorstwa remontowe i in.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-22.2" who="#WiceministerJózefBury">Nie doceniano czynnika socjologicznego, jeśli idzie o przemieszczanie pracowników. Nie liczono się z barierami psychologicznymi dotyczącymi charakteru i prestiżu pracy. Wysoką rangę miały, huty, kopalnie, wielkie zakłady produkcyjne znacznie niżej plasowała się sfera usług.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-22.3" who="#WiceministerJózefBury">Trzeba pójść na kompromis między tym, co by się chciało robić, a tym, co jest społecznie użyteczne. Apele tu nie wystarczą, muszą być konstrukcje płacowe zachęcające do tego kompromisu.</u> | |
| 178 | + <u xml:id="u-22.4" who="#WiceministerJózefBury">Jakościowy charakter proponowanych zmian płacowych polega na tym, że to nie centrum ma sterować płacami, lecz przedsiębiorstwo, prawa rynku. Natomiast zróżnicowanie płac powinno nastąpić poprzez rezultaty pracy.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-22.5" who="#WiceministerJózefBury">Opóźnianie procesów doskonalenia systemu płac wynika głównie z tego, że wiążą nam ręce Kodeks pracy oraz układy zbiorowe pracy. Stąd m.in. projekt nowelizacji Kodeksu.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-22.6" who="#WiceministerJózefBury">Można się obawiać, że wiele przedsiębiorstw zachowa stary system wynagradzania, wszystkie dawne składniki. Możną na nie oddziaływać tylko drogą zaleceń, a nie nakazów.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-22.7" who="#WiceministerJózefBury">Sferą służb publicznych pozostała pod względem płac w tyle za sferą produkcyjną. Proponuje się sukcesywne dostosowywanie tempa wzrostu płac w sferze nieprodukcyjnej do dynamiki płac w produkcji.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-22.8" who="#WiceministerJózefBury">Zgadzam się z posłem A. Melichem, że trzeba udoskonalać metody wartościowania pracy. Minister pracy nie może jednak w sposób subiektywny kształtować relacji płac, musi obserwować procesy zachodzące na rynku pracy, na którym wyraża się społeczna oceną wartości pracy. Resort rozpoczął pracę w dziedzinie wartościowania pracy i wyniki zaprezentuje komisjom.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-22.9" who="#WiceministerJózefBury">Po zakończeniu wspólnych obrad Komisja Pracy i Spraw Socjalnych uchwaliła opinię w sprawach bhp.</u> | |
| 184 | + </div> | |
| 185 | + </body> | |
| 186 | + </text> | |
| 187 | + </TEI> | |
| 188 | +</teiCorpus> | |
| ... | ... |
1980-1985/sejm/komisje/gbf/198085-sjm-gbfxx-00041-01/header.xml
0 → 100644
| 1 | +<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-198085-sjm-gbfxx-00041-01"> | |
| 3 | + <fileDesc> | |
| 4 | + <titleStmt> | |
| 5 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 41/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 84/</title> | |
| 6 | + </titleStmt> | |
| 7 | + <publicationStmt> | |
| 8 | + <p>Prosimy o zapoznanie się z nagłówkiem korpusu (PPC_header.xml).</p> | |
| 9 | + </publicationStmt> | |
| 10 | + <sourceDesc> | |
| 11 | + <bibl> | |
| 12 | + <title>Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów /nr 41/, Komisja Prac Ustawodawczych /nr 84/</title> | |
| 13 | + <publisher>Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej</publisher> | |
| 14 | + <note type="system">PRL</note> | |
| 15 | + <note type="house">Sejm</note> | |
| 16 | + <note type="termNo">8</note> | |
| 17 | + <note type="type">Komisja</note> | |
| 18 | + <note type="dayNo">1</note> | |
| 19 | + <note type="original_file">8_40-KomPlanuGosp.odt:14</note> | |
| 20 | + <note type="sessionNo">84</note> | |
| 21 | + <date>1982-05-18</date> | |
| 22 | + </bibl> | |
| 23 | + </sourceDesc> | |
| 24 | + </fileDesc> | |
| 25 | + <profileDesc> | |
| 26 | + <particDesc> | |
| 27 | + <person xml:id="PosełGenowefaRejman" role="speaker"> | |
| 28 | + <persName>Poseł Genowefa Rejman</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="PosełJózefKijowski" role="speaker"> | |
| 31 | + <persName>Poseł Józef Kijowski</persName> | |
| 32 | + </person> | |
| 33 | + <person xml:id="PosełKrystynaJandyJendrośka" role="speaker"> | |
| 34 | + <persName>Poseł Krystyna Jandy-Jendrośka</persName> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PosełLonginCegielski" role="speaker"> | |
| 37 | + <persName>Poseł Longin Cegielski</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + <person xml:id="PosełRyszardŁabuś" role="speaker"> | |
| 40 | + <persName>Poseł Ryszard Łabuś</persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="PosełTadeuszHaładaj" role="speaker"> | |
| 43 | + <persName>Poseł Tadeusz Haładaj</persName> | |
| 44 | + </person> | |
| 45 | + <person xml:id="PosełWitoldZakrzewski" role="speaker"> | |
| 46 | + <persName>Poseł Witold Zakrzewski</persName> | |
| 47 | + </person> | |
| 48 | + <person xml:id="PosełZbigniewGertych" role="speaker"> | |
| 49 | + <persName>Poseł Zbigniew Gertych</persName> | |
| 50 | + </person> | |
| 51 | + <person xml:id="PosełZdzisławCzeszejkoSochacki" role="speaker"> | |
| 52 | + <persName>Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki</persName> | |
| 53 | + </person> | |
| 54 | + <person xml:id="PosełZygmuntSurowiec" role="speaker"> | |
| 55 | + <persName>Poseł Zygmunt Surowiec</persName> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzMałecki" role="speaker"> | |
| 58 | + <persName>Przedstawiciel Biura Prawnego Kancelarii Sejmu Kazimierz Małecki</persName> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychJTurski" role="speaker"> | |
| 61 | + <persName>Przedstawiciel. Ministerstwa Spraw Zagranicznych J. Turski</persName> | |
| 62 | + </person> | |
| 63 | + <person xml:id="Sprawozdawca" role="speaker"> | |
| 64 | + <persName>Sprawozdawca</persName> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="WiceministerWitoldBień" role="speaker"> | |
| 67 | + <persName>Wiceminister Witold Bień</persName> | |
| 68 | + </person> | |
| 69 | + <person xml:id="WiceministerfinansówWitoldBień" role="speaker"> | |
| 70 | + <persName>Wiceminister finansów Witold Bień</persName> | |
| 71 | + </person> | |
| 72 | + <person xml:id="WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski" role="speaker"> | |
| 73 | + <persName>Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Marcin Nurowski</persName> | |
| 74 | + </person> | |
| 75 | + <person xml:id="WiceprezesNarodowegoBankuPolskiegoStanisławNieckarz" role="speaker"> | |
| 76 | + <persName>Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego Stanisław Nieckarz</persName> | |
| 77 | + </person> | |
| 78 | + <person xml:id="WiceprezesStanisławNieckarz" role="speaker"> | |
| 79 | + <persName>Wiceprezes Stanisław Nieckarz</persName> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz" role="speaker"> | |
| 82 | + <persName>Wiceprzewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Stanisław Długosz</persName> | |
| 83 | + </person> | |
| 84 | + <person xml:id="ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówStanisławDługosz" role="speaker"> | |
| 85 | + <persName>Zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Stanisław Długosz</persName> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 88 | + <persName>Komentarz</persName> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + </particDesc> | |
| 91 | + </profileDesc> | |
| 92 | +</teiHeader> | |
| ... | ... |