text_structure.xml
27.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 07.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Marszałek Senatu Aleksander Prystor.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Jako sekretarzy zapraszam ss. Olewińskiego i Dąbkowskiego. Protokół i listę mówców prowadzi s. Olewiński.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W dniu 21 stycznia zmarł Jego Królewska Mość Jerzy V Król Anglji.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Senatorowie wstają.)</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Wielkie Imperjum Brytyjskie i cały naród angielski pogrążone są w głębokim smutku i żałobie.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Natychmiast po nadejściu wieści żałobnej złożyłem imieniem Senatu i własnem kondolencję w Ambasadzie Angielskiej, a w dniu pogrzebu wziąłem udział w nabożeństwie żałobnem.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Żałoba narodu angielskiego odbiła się u nas żywem echem sympatji i współczucia. Świeżo jeszcze mamy w pamięci serdeczne słowa depeszy zmarłego Monarchy, nadesłane po zgonie Marszałka Józefa Piłsudskiego, świadczące o wyjątkowo głębokiem odczuciu Polski.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Wysoka Izba przez powstanie uczciła pamięć zmarłego Króla Anglji.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Protokół 4 posiedzenia Senatu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 5 posiedzenia Senatu jest do przejrzenia w Biurze Senatu.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Dnia 16 stycznia r. b. otrzymałem od p. Prezesa Rady Ministrów pismo z zawiadomieniem o zwolnieniu p. inż. Butkiewicza z urzędu Ministra Komunikacji i o mianowaniu p. pułkownika dyplomowanego Juljusza Ulrycha Ministrem Komunikacji.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Udzieliłem urlopu na 3 dni s. Mańkowskiemu oraz na 1 dzień s. Domaszewiczowi, Masłowowi i Terlikowskiemu.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Prosi Izbę o udzielenie urlopu z powodu choroby do 15 marca s. Dworakowski. Sprzeciwu nie słyszę, uważam urlop za udzielony.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Do ślubowania zgłosili się pp. senatorowie: Eugenjusz Dobaczewski i Wiktor Gosiewski.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Proszę p. Sekretarza o odczytanie roty ślubowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#komentarz">(czyta:)</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzsOlewiński">„Świadom obowiązku wierności wobec Państwa Polskiego, ślubuję uroczyście i zaręczam honorem, jako senator Rzeczypospolitej, w pracy na rzecz dobra Państwa nie ustawać, a troskę o jego godność, zwartość i moc za pierwsze mieć sobie przykazanie”.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Proszę Panów Senatorów o wypowiedzenie słowa „ślubuję”.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PDobaczewski">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PGosiewski">Ślubuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#Marszałek">Proszę Panów Senatorów o zajęcie miejsc w ławach senatorskich.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do porządku dziennego. Punkt 1: uzupełniający wybór do komisyj. Wobec wygaśnięcia mandatów senatorskich ś. p. senatora Adama Piłsudskiego, który był członkiem Komisji Administracyjnej, i s. Romana Cholewickiego, który był członkiem Komisji Opieki Społecznej, zachodzi potrzeba uzupełnienia składu tych komisyj. Proponuję zatem na miejsce po ś. p. s. Piłsudskim do Komisji Administracyjnej jego następcę p. s. Dobaczewskiego, na miejsce zaś po s. Cholewickim do Komisji Opieki Społecznej także jego następcę s. Gosiewskiego. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał tę propozycję za przyjętą. Sprzeciwu niema, uważam propozycję za przyjętą.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego. Wybór 4 członków i 4 zastępców członków Komisji Kontroli Długów Państwa.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#Marszałek">W związku z wejściem w życie nowej ustawy z dnia 2 stycznia 1936 r. o wykonywaniu kontroli parlamentarnej nad długami Państwa mamy dziś wybrać 4 członków i 4 zastępców członków komisji. Dokonamy wyboru najpierw członków komisji, a następnie ich zastępców.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#Marszałek">Proszę Panów Senatorów o zgłaszanie kandydatur na członków komisji.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#Marszałek">S: Kwaśniewski: Proponuję na członków pp. senatorów: Bispinga, Bnińskiego, Maleszewskiego i Śliwińskiego. Na zastępców pp. senatorów: Bobrowskiego, Lechnickiego, Kornkego i Zarzyckiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#SMaleszewski">Osiem tygodni byłem chory i teraz nie jestem jeszcze zupełnie zdrów. Mogę zatem przyjąć tę godność jedynie z pewnem zastrzeżeniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#Marszałek">Muszę poinformować Pana Senatora i wszystkich Panów, że Komisja Kontroli Długów Państwa zanadto członków swoich nie absorbuje, gdyż zbiera się tylko kilka razy do roku, a w razie nieobecności członka komisji zastępuje go jego zastępca.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#SMaleszewski">W takim razie, jeżeli mnie Panowie wybiorą, tę godność przyjmę.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#Marszałek">Czy są jeszcze jakieś inne propozycje? Niema żadnych. Ponieważ zgłoszono tylko cztery kandydatury na członków komisji, t. j. tyle, ile miejsc w komisji Senat ma do obsadzenia, — na podstawie art. 21, ust. 6 Regulaminu uważam głosowanie za zbędne i stwierdzam, że Senat powołał na członków Komisji Kontroli Długów Państwa senatorów: Bispinga, Bnińskiego, Maleszewskiego i Śliwińskiego.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#Marszałek">Czy Panowie proponują inne kandydatury na zastępców? Ponieważ niema innych propozycyj, uważam, że na zastępców zostali wybrani senatorowie: Bobrowski, Lechnicki, Kornke i Zarzycki.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o projekcie ustawy w sprawie ratyfikacji podpisanego w Warszawie dnia 5 września 1935 r. protokółu dodatkowego do konwencji handlowej i nawigacyjnej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką z dnia 10 lutego 1934 r. (druk sejm. nr 15 i druk senacki nr 17).</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca s. Pawelec.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#SPawelec">Wysoki Senacie! Między Polską a Republiką Czeskosłowacką została zawarta w dniu 10 lutego 1934 r. konwencja handlowa i nawigacyjna. Do art. 10 wspomnianej konwencji dołączony był załącznik, obejmujący stawki celne, przewidziane konwencją. Okres obowiązywania wymienionych tam stawek konwencyjnych był przedłużany już raz, a mianowicie protokółem dodatkowym z dnia 8 lutego 1935 r., do dnia 30 czerwca 1935 r. Obecnie nowym protokółem dodatkowym ma nastąpić ponowne czasowe przedłużenie do 30 czerwca 1936 r. Zniżki celne, przewidziane protokółem dodatkowym, obejmują dla strony polskiej azotniak, superfosfaty i kwas siarkowy, a dla strony czeskosłowackiej siarczek węgla, węgiel aktywowany, bakielit, galalit i wyroby z celuloidu. Stawki celne w nowym dodatkowym protokóle pozostały niezmienione, tylko cło na siarczan węgla zostało podwyższone do zł 2,60 Dotychczasowa stawka wynosiła zł 1,50.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#SPawelec">Ustawa sama składa się z 3 artykułów: Art. 1 wyraża zgodę na dokonanie ratyfikacji przez Prezydenta Rzeczypospolitej, art. 2 porucza wykonanie ustawy Ministrowi Spraw Zagranicznych, a wykonanie postanowień merytorycznych Ministrowi Przemysłu i Handlu oraz Ministrowi Skarbu. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#SPawelec">Ustawa została przyjęta przez Sejm według projektu rządowego. Komisja Spraw Zagranicznych Senatu przyjęła ustawę również według projektu rządowego bez zmian.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#SPawelec">Wnoszę, aby Senat raczył przyjąć ustawę w brzmieniu, uchwalonem przez Sejm według projektu rządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Kto z Panów Senatorów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem ustawy, zechce wstać. Większość, ustawa została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o projekcie ustawy w sprawie ratyfikacji konwencji handlowej między Polską a Kanadą, podpisanej w Ottawie dnia 3 lipca 1935 r. (druk sejm, nr 16 i druk senacki nr 18).</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawczyni s. Jaroszewiczowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#SJaroszewiczowa">Wysoka Izbo! Ogólna sytuacja Polski, którą w związku z długotrwałym kryzysem cechuje między innemi spadek siły nabywczej na rynku wewnętrznym, co z kolei powoduje zastój produkcji, bezrobocie, a więc dalsze pogłębianie się kryzysu, pozatem konieczność dopływu dewiz dla wyrównania naszego bilansu płatniczego — stwarzają potrzebę ekspansji handlowej poza granicami kraju. Ale przy powszechnem przesyceniu rynków światowych, zwłaszcza rynków europejskich towarem konkurencyjnym, często dumpingowym, przy stosowanej coraz ogólniej polityce autarkji, przy różnorodnych przeszkodach celnych, coraz trudniej jest sprzedać towar zagranicą i nawet państwa wyżej zorganizowane gospodarczo niż Polska, o wyrobionej tradycji handlowej, cierpią na spadek swoich zagranicznych obrotów handlowych.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#SJaroszewiczowa">Wprawdzie w Polsce bilans handlowy jest od 6 lat stale dodatni, ale w ostatnim roku saldo dodatnie spadło przeszło o połowę i wyniosło już tylko 66 miljonów zł, kiedy jeszcze w r. 1934 wynosiło 176 miljonów zł.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#SJaroszewiczowa">Biorąc pod uwagę konieczność państwową szukania coraz to nowych rynków zbytu dla naszej produkcji, należy pozytywnie odnosić się do każdego poczynania, mającego na celu rozwój naszych stosunków handlowych, zwłaszcza na rynkach pozaeuropejskich. Z tego punktu widzenia podchodzę do oceny konwencji handlowej między Polską a Kanadą, podpisanej w Ottawie dnia 3 lipca 1935 r.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#SJaroszewiczowa">Jak wiadomo, normalizacja stosunków handlowych opiera się na traktatach handlowych. W Europie Polska posiada traktaty ze wszystkiemi państwami z wyjątkiem Litwy i Albanji. Z państw pozaeuropejskich mamy zawarte traktaty ze Stanami Zjednoczonemi A. P., z Brazylją, Japonją, Chinami, Indjami Angielskiemi i Turcją. Nawiązane zostały rokowania w celu przygotowania traktatów z kilkoma innemi państwami zamorskiemi. Obecnie mamy ratyfikować konwencję z Kanadą.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#SJaroszewiczowa">Konwencja ta jest zasadniczym traktatem handlowym, opartym na bezwzględnej klauzuli największego uprzywilejowania (z wyjątkiem preferencji dla towarów Wielkiej Brytanji). Pod względem podatków i opłat wewnętrznych od towarów oraz w dziedzinie wynalazków i patentów przyznano sobie wzajemne traktowanie według parytetu.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#SJaroszewiczowa">Pozatem konwencja reguluje szereg kwestyj, dotyczących praw obywateli, norm dla służby konsularnej i norm dla żeglugi. Konwencja będzie obowiązywała w ciągu jednego roku od daty wejścia w życie a w razie niewypowiedzenia będzie automatycznie przedłużana.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#SJaroszewiczowa">Po zawarciu konwencji Polska będzie korzystała ze stawek kanadyjskiej taryfy „pośredniej”, podczas gdy do tej pory korzystała ze znacznie mniej dogodnej taryfy „generalnej”, ponadto zastrzeżono w konwencji redukcję stawek celnych od taryfy pośredniej dla 21 produktów polskich wzamian za przyznanie Kanadzie specjalnych zniżek celnych dla ośmiu artykułów, mianowicie: śledzi, sardynek, homarów, skór lakierowanych, skór futrzanych, celulozy i łyżew.</u>
<u xml:id="u-14.7" who="#SJaroszewiczowa">Artykuły polskie, podlegające specjalnie zniżkom celnym według ustalonej listy B, są to: szynki w puszkach (duże szanse na eksport), nasiona koniczyny, buraków, grzyby suszone (używa tylko ludność polska), książki w języku polskim i ukraińskim, siarczan amoniaku, wyroby alabastrowe, szkło, pył i blacha cynkowa, klepki dębowe, meble, włosie końskie, szczecina, smoła, skóry, różne wyroby ze skóry, wstęgi filmowe, wytworzone w Polsce w języku polskim lub ukraińskim.</u>
<u xml:id="u-14.8" who="#SJaroszewiczowa">Dotychczasowe obroty z Kanadą były niewielkie. W 1935 r. wartość importu wyniosła 621.000 zł, przedmiotem importu były głównie azbest i miedź, a eksport 588.000 zł bez tranzytu żyta do Stanów Zjednoczonych; z tranzytem przeszło 4 miljony zł. Jedną z przyczyn słabego rozwoju polskiego eksportu do Kanady był brak znajomości tamtejszego rynku, brak stałych źródeł informowania w Polsce i obawa przed skomplikowanemi przepisami celnemi Kanady, zwłaszcza przed systemem ewaluacji celnej z urzędu (w razie uznania szkodliwości danego importu dla produkcji kanadyjskiej). Chociaż w zasadzie polityka Kanady jest liberalna, nie stosuje zakazów przywozu ani kontyngentów, kwestja „ewaluacji”, wyrównywania ceł, wysuwała się jako duża trudność w trakcie negocjacyj.</u>
<u xml:id="u-14.9" who="#SJaroszewiczowa">Pragnę na tem miejscu zwrócić uwagę na dużą pracę przygotowawczą w kierunku zaznajomienia się z potrzebami i możliwościami rynku kanadyjskiego, jakiej dokonano ze strony naszej urzędowej służby gospodarczej i Rady Traktatowej Samorządów i Organizacyj Gospodarczych. Rada wysłała w 1934 r. specjalnego wysłannika, wybitnego fachowca, który na miejscu zebrał wyczerpujące materjały, opracował szczegółowe dane co do organizacji i możliwości eksportu z Polski do Kanady dla 109 artykułów, względnie grup artykułów.</u>
<u xml:id="u-14.10" who="#SJaroszewiczowa">Na podstawie tych danych i na podstawie już istniejących obrotów można mieć nadzieję, że eksport Polski do Kanady się zwiększy. Narazie jest on drobny, ale bardzo różnorodny i naogół spotyka się z życzliwem traktowaniem. Najwięcej liczy się na plasowanie na rynku kanadyjskim: chmielu, maku, konserw mięsnych i rybnych, stożków do kapeluszy, tkanin wełnianych i bawełnianych, odzieży, beretów, wstążek, niektórych futer, klepek, mebli koszykowych. Nadmieniam, że w roku 1935 wywieźliśmy do Kanady soli za 100.000 zł i koksu i węgla za 130.000 zł.</u>
<u xml:id="u-14.11" who="#SJaroszewiczowa">Muszę stwierdzić, że nieliczne tylko artykuły, mające według opinji „Polsko-Kanadyjskiej Służby Informacyjnej”, większe szanse wywozu do Kanady, są objęte specjalnemi zniżkami celnemi, wymienionemi w liście B. załączonej do konwencji. Natomiast niektóre artykuły, umieszczone na liście, będą miały minimalne szanse (grzyby i książki).</u>
<u xml:id="u-14.12" who="#SJaroszewiczowa">Oczywiście nie można z góry przesądzać, w jakiej mierze rozwiną się nasze stosunki handlowe z Kanadą; narazie obroty są niewielkie, mamy silnego konkurenta przedewszystkiem w Stanach Zjednoczonych, ale w naszej polityce handlowej należy wszak pamiętać o przygotowywaniu rynków zbytu z myślą o przyszłości. Trzeba mieć stale za zasadę przewodnią dążenie do coraz śmielszego wkraczania na dalekie szlaki międzynarodowej wymiany. Poza bezpośredniemi korzyściami ekonomicznemi rozwijanie stosunków handlowych jest jednym ze sposobów realizacji tych zadań, o których mówił nasz Minister Spraw Zagranicznych w czasie debaty budżetowej: „Do Polski trzeba świat przyzwyczajać, trzeba świat zaznajamiać z Polską” — zaznajamiać przez różnorodne kontakty.</u>
<u xml:id="u-14.13" who="#SJaroszewiczowa">Obliczając szanse naszego eksportu do Kanady, należy brać pod uwagę liczną emigrację z ziem polskich, która zajmuje w Kanadzie trzecie z kolei miejsce po Francji i Anglji i wynosi przeszło 1/2 miljona ludności na ogólną liczbę zaludnienia około 10 miljonów. Ludność, która emigruje z Polski, to głównie ludność osadnicza, zamieszkująca w Kanadzie najżyźniejszą środkową prowincję; znaczny jej odsetek stanowią rzemieślnicy i kupcy. Sklepów znajdujących się w rękach ludności, która wyemigrowała z Polski, jest około 3000; rzeczą odpowiedniej propagandy i organizacji jest zapoznać rynek swojski, polsko-kanadyjski z towarami polskiemi i zachęcić do ich kupowania.</u>
<u xml:id="u-14.14" who="#SJaroszewiczowa">Zaznaczyć przytem należy, że emigracja z Polski do Kanady stale wzrasta: w r. 1933 wynosiła 1065 osób, w r. 1934 — 1354 osób, w r. 1935 — 1507 osób; ponieważ obecny liberalny rząd Kanady dopuszcza pewną ilość emigracji osadniczej za zmniejszoną kwotą pokazową (zamiast 1000 dol — 500 dol.), są widoki, że odbije się to na zwiększeniu emigracji z Polski do Kanady.</u>
<u xml:id="u-14.15" who="#SJaroszewiczowa">Nie przeceniając znaczenia traktatu handlowego między Polską a Kanadą, ale doceniając wszystkie jego plusy, otwierające możliwości eksportu polskiego na przyszłość, wnoszę w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych Senatu o ratyfikację przez Wysoką Izbę konwencji między Polską a Kanadą według przedłożenia rządowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Kto z Panów Senatorów chciałby zabrać głos? Nikt W takim razie będziemy głosować. Kto z Panów Senatorów jest za przyjęciem wniosku komisji, zechce wstać. Ustawa przyjęta jednomyślnie.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o projekcie ustawy w sprawie ratyfikacji międzynarodowej konwencji o ujednostajnieniu niektórych zasad, odnoszących się do przywilejów i hipotek morskich, podpisanej w Brukseli dnia 10 kwietnia 1926 r. (druk sejm. nr 17 i druk senacki nr 19).</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca s. Kwaśniewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#SKwaśniewski">Wysoka Izbo! Ustawa w sprawie ratyfikacji międzynarodowej konwencji o ujednostajnieniu niektórych zasad, odnoszących się do przywilejów i hipotek morskich, podpisanej w Brukseli dnia 10 kwietnia 1926 r., jest dużym postępem na drodze do ujednostajnienia prawa morskiego. W handlu morskim odgrywają dużą rolę obyczaje i tradycje różne w różnych krajach, znajdujące się często w sprzeczności z ustawodawstwem, obowiązującem w innych krajach. Dla Polski ustawa ta ma tem większe znaczenie, że nasze ustawodawstwo jest zagranicą mało znane, że jesteśmy na morzu ludźmi nowymi, że — powiedzmy szczerze — świat nie przyzwyczaił się jeszcze do pojęcia samodzielnej Polski. Stąd szczególne trudności dla naszego handlu morskiego.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#SKwaśniewski">Art. 1. normujący sprawę hipotek morskich, przynosi duże ułatwienia. Polska dotąd musi korzystać ze stoczni zagranicznych — udzielać im zamówień i korzystać z kredytu przez te stocznie udzielanego i zabezpieczeń hipotek okrętowych. Przed wejściem w życie tej ustawy kosztowało nas dużo wysiłku, by przekonać naszych kontrahentów, że hipoteka nasza jest pewna i utrzymana zostanie niezależnie od tego, w jakim porcie statek będzie się znajdował. O ile chodziło o stosunki z Danją, taką hipotekę można było uzyskać łatwiej. Natomiast w Anglji dotychczas były różne utrudnienia. Konwencja reguluje tę sprawę zupełnie jasno. Art. 2 ustala wierzytelności uprzywilejowane na statku w czasie podróży, podczas której powstała wierzytelność, jak też i na należnościach statku. Art. 3, 5, 6 ograniczają kolejność zabezpieczonych wierzytelności. Art. 4 ustala pojęcie należności statku i przewoźnego. Inne artykuły omawiają cały szereg możliwości podziału wierzytelności w różnych wypadkach.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#SKwaśniewski">Z uwagi na to, że konwencja w ust. 2 art. 3 daje możność różnym krajom pewnych zmian w przyszłości celem przystosowania postanowień konwencji do obowiązujących w danym kraju ustaw i że naogół postanowienia konwencji znajdują odpowiedniki w naszych ustawach, wnoszę: Wysoki Senat uchwalić raczy projekt ustawy (druk sejmowy nr 17), przyjęty bez zmian przez Sejm.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#Marszałek">Kto z Panów Senatorów chce zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem wniosku komisji, proszę wstać. Projekt przyjęty jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o projekcie ustawy w sprawie ratyfikacji konwencyj międzynarodowych: 1) dotyczącej konosamentów i 2) dotyczącej ograniczenia odpowiedzialności właścicieli statków morskich (druk sejm. nr 19 i druk senacki nr 20).</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca s. Kwaśniewski.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#SKwaśniewski">Rządowy projekt ustawy w sprawie ratyfikacji konwencyj międzynarodowych: dotyczącej konosamentów i dotyczącej odpowiedzialności właścicieli statków morskich, stanowi dalszy krok na drodze ujednostajnienia handlu morskiego, a zarazem pozwala nam czuć się coraz pewniej i mocniej w rodzinie państw morskich.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#SKwaśniewski">W konwencji pierwszej ustala się dokładnie pojęcie transportera, umowy o przewozie towarów statkami i transporcie. W dalszych artykułach wylicza się dokładnie obowiązki, odpowiedzialność jako też prawa i zwolnienia transporterów. Szczególna uwaga jest zwrócona na konosamenty, które były dotąd dokumentami wątpliwej wartości, gdyż dopuszczały wstawianie rozmaitych klauzul, które często czyniły odpowiedzialność transporterów wątpliwą. Konwencja ustala w sposób ścisły formę konosamentów.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#SKwaśniewski">Dalsze artykuły omawiają w sposób bardzo szczegółowy wypadki odpowiedzialności transporterów, jako też i te wypadki, gdy ani transporter, ani statek nie są odpowiedzialne. Również bardzo dokładnie ustalona jest w konwencji odpowiedzialność armatora. Zwyczajowo była ona: po pierwsze nieograniczona na całym majątku, po drugie — osobiście ograniczona do pewnej kwoty, po trzecie ograniczona do statków i frachtów. Stosowanie tak różnych zasad wprowadzało do handlu morskiego duże ryzyko i niepewność. Konwencja kładzie temu tamę. Ratyfikacja konwencji jest rzeczą korzystną dla armatorów, maklerów, ekspedytorów i kupców, prowadzących handel morski i zawierających umowy, ponieważ znacznie zmniejsza ryzyko.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#SKwaśniewski">Dlatego wnoszę, aby Wysoki Senat raczył przyjąć ustawę według druku sejmowego nr 19 bez zmian, w brzmieniu przyjętem przez Sejm.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#Marszałek">Kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt. Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem wniosku komisji, zechce wstać. Większość, ustawa została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o projekcie ustawy w sprawie zatwierdzenia zgłoszonego przez Rząd Polski w dniu 31 października 1921 r. przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do konwencji w sprawie okrętów szpitalnych, podpisanej w Hadze dnia 21 grudnia 1904 r. (druk sejm. nr 18 i druk senacki nr 21).</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca s. Bisping.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#SBisping">Wysoki Senacie! Zgodnie z uchwałą Komisji Spraw Zagranicznych przedstawiam do zatwierdzenia Senatowi zaaprobowany przez powyższą komisję w dniu 30 stycznia 1936 r. projekt rządowy, uchwalony przez Sejm (druk nr 18). Zgłoszenie dokonane przez Rząd polski w dniu 31 października 1921 roku, ma na celu przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do konwencji w sprawie okrętów szpitalnych, podpisanej w Hadze dnia 21 grudnia 1904 roku. Konwencja powyższa składa się z 6 artykułów i ma charakter umowy wybitnie humanitarnej, jak również daje pewne korzyści materjalne i jest poniekąd uzupełnieniem konwencji, zawartej w Hadze w dniu 29 lipca 1899 roku. Celem jej jest zwolnienie w czasie wojny wszystkich okrętów szpitalnych, w stosunku do których wypełnione są warunki, wymienione w art. 1, 2 i 3 konwencji, zawartej w Hadze w dniu 29 lipca 1899 roku, od wszelkich obciążeń i opłat portowych, nakładanych na statki na korzyść Państwa. Postanowienia konwencji mają zastosowanie jedynie do okrętów tych państw, które do umowy przystąpiły. Umowę podpisały prawie wszystkie większe państwa na świecie. Udział Polski w powyższej konwencji jest wskazany i konieczny dla wyżej przytoczonych powodów.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#SBisping">Chociaż Rząd Polski podpisał przystąpienie do konwencji w dniu 31 października 1921 roku, z przyczyn natury technicznej dopiero obecnie może ją przedstawić do ratyfikacji.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#SBisping">Stawiam więc wniosek: Wysoki Senat uchwalić raczy ustawę w brzmieniu rządowem.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#Marszałek">Czy kto w tej sprawie pragnie zabrać głos? Jeśli nie, przystępujemy do głosowania. Nikt głosu nie żąda. Kto jest za przyjęciem ustawy, proszę wstać, Większość. Ustawa została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#Marszałek">Wpłynęła interpelacja p. s. Jaroszewiczowej do p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie projektu zarządzenia rządowego o zwalnianiu mężatek ze służby państwowej. Interpelację tę prześlę p. Prezesowi Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#Marszałek">Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 10 min. 38.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>