text_structure.xml 74.9 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 2 lutego 1984 r. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektu ustawy konstytucyjnej o przedłużeniu kadencji Sejmu PRL oraz projektu ustawy Ordynacja wyborcza do rad narodowych, obradująca pod przewodnictwem posła Tadeusza Porębskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- sprawozdanie podkomisji o poselskim projekcie ustawy konstytucyjnej o przedłużeniu kadencji Sejmu PRL, - sprawozdanie podkomisji o przedstawionym przez Radę Państwa projekcie ustawy Ordynacja wyborcza do rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: wiceprzewodniczący Rady Państwa Zdzisław Tomal i Kazimierz Secomski, wiceprzewodniczący Rady Krajowej PRON Alfred Beszterda, wiceminister administracji i gospodarki przestrzennej Jan Jabłoński oraz przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z wiceministrem Konradem Straszewskim, Kancelarii Rady Państwa i Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Przewodniczący obrad poseł Tadeusz Porębski (PZPR) zaproponował przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia Komisji. Wobec nie zgłoszenia uwag, protokół, który był wyłożony do wglądu w Kancelarii Sejmu - został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Sprawozdanie podkomisji o projekcie ustawy konstytucyjnej o przedłużeniu kadencji Sejmu PRL oraz projekcie ustawy Ordynacja wyborcza do rad narodowych przedstawił przewodniczący podkomisji poseł Henryk Stawski (SD): Zgodnie z planem ustalonym dnia 26 stycznia 1984 r. podkomisja przystąpiła do pracy w dniu 30 stycznia; w pracach brali udział następujący posłowie: Włodzimierz Berutowicz (PZPR), Alfons Klafkowski (bezp., „PAX”), Maria Łapuć (PZPR), Mieczysław Serwiński (bezp.), Henryk Stawski (SD), Edward Szymański (PZPR), Zdzisław Tomal (ZSL). W pracach podkomisji uczestniczyli oraz udzielili jej dużej pomocy: zastępca przewodniczącego Rady Państwa Kazimierz Secomski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Gospodarki Przestrzennej Jan Jabłoński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Konrad Straszewski, wiceprzewodniczący Rady Krajowej PRON Alfred Beszterda, dyrektorzy i przedstawiciele biur prawnych Kancelarii Rady Państwa i Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Praca podkomisji polegała na bardzo wnikliwym i uważnym rozpatrzeniu tekstów obu projektów ustaw, zwłaszcza z punktu widzenia ich zgodności z założeniami ustroju socjalistycznego i Konstytucją PRL.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Do projektu ustawy konstytucyjnej o przedłużeniu kadencji Sejmu PRL (druk sejmowy nr 410) nie wniesiono poprawek. Natomiast do projektu ustawy Ordynacja wyborcza do rad narodowych)druk sejmowy nr 411) zgłoszono szereg uwag i nowych propozycji, tak w trakcie dyskusji na posiedzeniu podkomisji, jak i w opinii Rady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie PRL. Propozycje zgłosili ponadto: koło poselskie Polskiego Związku Katolicko-Społecznego, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, poseł Andrzej Werblan (PZPR), posłanka Maria Budzanowska (SD) i poseł Jan Janowski (SD). Wszystkie te dodatkowe propozycje i wnioski zostały starannie rozważone przez podkomisję, a część z nich uwzględniono w sprawozdaniu. Tak np. uwzględniono propozycje Rady Społeczno-Gospodarczej dotyczące art. 46 i 48 projektu, wnioski Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dotyczące art. 22, 31, 33 i 34, a także niektóre sugestie zawarte w pismach koła poselskiego PZKS oraz posłów A. Werblana i M. Budzanowskiej. Następnie na wniosek przewodniczącego przystąpiono do rozpatrzenia projektu ustawy konstytucyjnej o przedłużeniu kadencji Sejmu PRL.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Komisja bez dyskusji jednogłośnie przyjęła tekst projektu.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Przewodniczący obrad poseł Tadeusz Porębski (PZPR) zaproponował zreferowanie poprawek do projektu ustawy Ordynacja wyborcza do rad narodowych, a następnie rozpatrzenie poszczególnych postanowień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Skoro chodzi o projekt ustawy, to może lepiej od razu rozpatrywać poszczególne artykuły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Można i tak. Do art. 1 podkomisja nie zgłasza uwag. Czy są uwagi ze strony członków Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W ust. 3 mowa jest o terytorialnych programach wyborczych, wynikających z ustaleń planów społeczno-gospodarczych - wzbogaconych o inicjatywy społeczne. Proponuje po słowach „wzbogaconych o” dodać „gospodarczo realne” tak, by zapis ustawowy mówił o programach wzbogaconych o gospodarczo realne inicjatywy społeczne”. Wydaje się, że realizuje to intencję wnioskodawcy projektu, podczas gdy obecny tekst może budzić niejasności. Chodzi przecież o otwarcie drogi dla aktywności społecznej, a nie o przewracanie planów społeczno-gospodarczych przez domaganie się umieszczenia w nich inwestycji, z których wiele może nie być realnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełHenrykStawski">Chciałbym wyrazić zdanie odmienne. Uważam, iż powinien pozostać zapis dotychczasowy, który wyraźnie mówi o wszelkich inicjatywach społecznych. Natomiast ich realność będą oceniać ci, którzy ustalają programy wyborcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaZdzisławTomal">Rozumiem, że nie chodzi o zamykanie drogi inicjatywom wzbogacającym terytorialne programy wyborcze. Równocześnie umieszczanie w programach wszystkich społecznych postulatów zamieniałoby je w listę pobożnych życzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">W najbliższych wyborach będzie to szczególnie trudny problem. Wiemy jak to jest z planem trzyletnim. Ale przecież Ordynacja, to dokument, który ma dotyczyć nie tylko wyborów najbliższych. Realizmu nigdy u nas nie dosyć - jestem więc za dodaniem poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełEdwardSzymański">W dotychczasowej redakcji tekstu zawarto już bezpiecznik, mówiąc o „terytorialnych programach wyborczych wynikających z ustaleń planów społeczno-gospodarczych”. Programy wyborcze były jednak niekiedy układane „sobie a muzom”. Proponuję zatem przychylić się do wniosku posła W. Zakrzewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełBolesławStrużek">Ponieważ chodzi o inicjatywy społeczne, byłbym jednak zdania, że nie powinniśmy tego ujęcia zawężać. Przecież realizacja wielu propozycji może się obejść bez inwestycji. To raczej w wewnętrznych instrukcjach dla kolegiów i komisji wyborczych należałoby zawrzeć wytyczne w sprawie sposobu ewentualnej selekcji wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Jak widać, zdania są podzielone. Osobiście uważam, że obie wersje są do przyjęcia. W tej sytuacji proponuję głosowanie. Kto jest za poprawką?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Poprawka została przyjęta większością głosów (14 głosów za na 23 obecnych).</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Art. 1 przyjęto w brzmieniu projektu Rady Państwa z wyżej wymienioną poprawką.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">W dyskusji nad art. 2 poseł Bolesław Strużek (ZSL) zakwestionował poprawność językową początku tego artykułu (”Wybory do gminnych, miast i gmin, miejskich, dzielnicowych oraz wojewódzkich rad narodowych przeprowadza się…”). Powinno być chyba: „Wybory do rad narodowych gmin, miast i gmin, miast, dzielnic oraz wojewódzkich rad narodowych…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">Posłużono się sformułowaniem zawartym w ustawie o systemie rad narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Nie byłoby też dobrze mówić o „radach narodowych miejsko-gminnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełEdwardSzymański">Sprawa była rozważana przez podkomisję, jednak konsekwentnie - dotyczy to bowiem wielu punktów projektu ustawy - przyjęliśmy wersję zgodną z ustawą o radach narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Jeśli tam to przepuściliśmy - musimy być konsekwentni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">Nie było to zamierzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełBolesławStrużek">Trudno mi się z tym zgodzić ze względu na reguły gramatyki, lecz jeśli Komisja jest takiego zdania, to nie będę oponował.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełBolesławStrużek">W ten sposób art. 2 został przyjęty w brzmieniu projektu Rady Państwa. Art. 3 przyjęto bez dyskusji z poprawką redakcyjną zgłoszoną przez podkomisję: wyrazy „mający w dniu wyborów ukończonych” zastąpiono wyrazami „który w dniu wyborów ukończył”.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełBolesławStrużek">Przystąpiono do rozpatrywania art. 4: Podkomisja wniosła o dodanie w ust. 2 dodatkowego pkt 4, zgodnie z którym nie będą brać udziału w głosowaniu także osoby „4) przebywające w zakładach dla psychicznie chorych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaZdzisławTomal">Sprawa ta była wielokrotnie dyskutowana; ów zapis występuje w dotychczasowej ordynacji. Rada Państwa zaproponowała jego pominięcie, bowiem generalnie w szpitalach nie organizuje się obwodów głosowania - co wynika z dalszych postanowień projektowanej Ordynacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełWaldemarMichna">Może prawnicy wypowiedzą się w tej sprawie, bowiem - sam nie będąc prawnikiem - spotkałem się z opiniami niektórych środowisk prawniczych, iż nie powinno się wprowadzać postanowień zabierających niektórym osobom prawo do głosowania. Można by natomiast napisać, że tu i tu nie urządza się głosowania. Byłaby to formuła względniejsza, nie narażająca na zarzut sprzeczności z aktami wyższego rzędu. Przecież nie każda osoba przebywająca w szpitalu psychiatrycznym jest chora. Są tam ludzie na badaniach, z nerwicami itd. Nie będę się upierał, ale proponuję to rozważyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">Są tu dwie sprawy. Podstawą udziału w głosowaniu jest miejsce stałego pobytu. Rezygnujemy z instytucji zaświadczeń o prawie do głosowania, zgodnie z którymi wyborcy mogli brać udział w wyborach, do dowolnej rady narodowej. Od tej pory głosuje się w miejscu stałego pobytu, ewentualnie w miejscu dłuższego pobytu czasowego (w związku z pracą, studiami itp.). Mówi o tym art. 33. Natomiast art. 4 ust. 2 powiada, że nie biorą udziału w głosowaniu osoby odizolowane, a więc odbywające karę pozbawienia wolności lub karę aresztu, umieszczone w ośrodkach przystosowania społecznego, czy też tymczasowo aresztowane. Pominięto szpitale, a w tym szpitale psychiatryczne, bowiem przebywają w nich nie tylko osoby, które nie mają prawa wyjścia na zewnątrz. Są w szpitalach psychiatrycznych oddziały o różnym charakterze i wiele z nich wolno opuszczać, albo też nawet mieszka się u siebie i przychodzi do szpitala tylko na dzień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJerzyGrzybczak">Przedłożona poprawka wynika z Konstytucji PRL, gdzie mowa o nieposiadaniu praw wyborczych przez osoby chore umysłowo i ubezwłasnowolnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie jest to trafny argument, jako że w Konstytucji mowa jest o osobach ubezwłasnowolnionych z uwagi na chorobę psychiczną. Zostało to powtórzone w art. 4 ust.1 pkt 1. Nie możemy iść dalej niż przewiduje Konstytucja. Ale inny sens ma ustalenie, że ktoś nie bierze udziału w głosowaniu, a inny, iż gdzieś nie tworzy się obwodu głosowania. Są to wszak rozwiązania zamienne. Można posłużyć się jednym bądź drugim. Mnie osobiście przekonuje argument, że nie należy jednolicie traktować różnych kategorii osób przebywających w szpitalach - tak psychiatrycznych jak i zwykłych. Są różne formy hospitalizacji i różni chorzy. Jedni mogą opuszczać szpital, inni - nie. Rozumiem, że poprawka powstała pod wpływem tekstu dotychczasowej Ordynacji chyba lepsza jest jednak propozycja Rady Państwa, która mówi o nietworzeniu obwodów głosowania w tych zakładach. Na całym świecie jest oczywiste, że niektóre osoby nie uczestniczą w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Nowa Ordynacja powinna być tworzona przy wykorzystaniu doświadczeń ze stosowania dotychczasowego ustawodawstwa. Ponieważ dotychczasowy akt mówił o nieuczestniczeniu w głosowaniu przez osoby przebywające w zakładach psychiatrycznych, powstaje pytanie, jakie argumenty skłaniają nas do zmiany? Nie ulega wątpliwości, że swoboda poruszania się pacjentów owych szpitali jest mimo wszystko ograniczona. Czy stosowanie tego przepisu nastręczało jakieś trudności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Jeśli z projektu Ordynacji wynika, że w szpitalach nie tworzy się osobnych obwodów głosowania - uważam, że poprawka nie jest celowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Jestem za pozostawieniem poprawki. W tym samym duchu wypowiedziało się prezydium Stołecznej Rady Narodowej. Wydaje się, że ten przepis nie nastręczał do tej pory żadnych trudności. Trudności wystąpią dopiero wówczas, jeśli się go pozbędziemy. W szpitalach psychiatrycznych jest przecież wielu ludzi ewidentnie chorych, którzy nie zostali ubezwłasnowolnieni w ramach procedury sądowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełHenrykStawski">W zasadzie podkomisja nie zgłosiła tej poprawki - ona zrodziła się później i została umieszczona w sprawozdaniu podkomisji już po jej posiedzeniu. Nie jest to więc wniosek podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaZdzisławTomal">Będzie to przepis zbędny, bo przecież w dalszych postanowieniach Ordynacji w sposób pozytywny wylicza się, gdzie tworzy się obwody głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Gdybyśmy wiedzieli wcześniej, że podkomisja nie zgłasza wniosku - nie byłoby w ogóle dyskusji w tej sprawie. Osobiście jestem przeciw poprawce z uwagi na to, że są różne rodzaje szpitali. Ponadto była kampania posądzająca władze w krajach socjalistycznych o wykorzystywanie szpitali psychiatrycznych dla celów politycznych. Nie możemy ułatwiać tego rodzaju sugestii. Ponieważ jednak propozycja w sprawie nieuczestniczenia w wyborach przez osoby przebywające w zakładach dla psychicznie chorych została przedłożona - musimy głosować.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Poprawka, poparta jednym głosem, upadła,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Czy są jakieś inne uwagi do art. 4? Nie widzę, a więc artykuł możemy uznać za przyjęty. Czy są jakieś uwagi do art. 5?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję zastąpić formułę „i jeśli spełnia warunki określone w niniejszej ustawie” zwrotem „którego kandydatura została zgłoszona stosownie do niniejszej ustawy”. Uważam, że bardziej precyzyjnie określa to warunki i tryb zgłaszania kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">Na posiedzeniu podkomisji bardzo długo dyskutowaliśmy art. 1 projektu ustawy; wymienia on warunki, którym powinien odpowiadać kandydat na radnego. Wspomniany ust. art. 5 dotyczy właśnie tych warunków. Dlatego wypowiadam się za pozostawieniem tekstu projektu bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Art. 5 mówi o tym, kto posiada bierne prawo wyborcze. Przyznaje on to prawo każdemu, kto posiada prawo wybierania radnych i dopiero w swej drugiej części mówi o warunkach dodatkowych, jakie trzeba spełnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Opowiadam się za obecną wersją art. 5, bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie upieram się przy swoim wniosku, choć uważam, że proponowane przeze mnie sformułowanie jest bardziej trafne z prawnego punktu widzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Rozumiem, że poseł W. Zakrzewski wycofuje swą propozycję. Czy są jeszcze jakieś uwagi do art. 5? Nie widzę, a więc uważam art. 5 za przyjęty w wersji zawartej w projekcie ustawy. Czy są jakieś uwagi do art. 6, nie widzę, art. 7 - nie widzę, art. 8?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełWaldemarMichna">Proponuję dodać w części mówiącej o tym, że w lokalu wyborczym musi znajdować się pomieszczenie za zasłoną, stwierdzenie, iż powinno ono być umieszczone w łatwo dostępnym miejscu. Taki wymóg ustanawia obowiązująca ordynacja wyborcza i należy na zasadzie tradycji przenieść go do nowej ordynacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełJanuszStefanowicz">Popieram wniosek posła W. Michny; jednocześnie proponowałbym, aby sformułowanie art. 8 „zapewniające pełną realizację prawa do tajności głosowania” zastąpić sformułowaniem „zapewniającym tajność głosowania”. Pełną realizację prawa do tajności zapewnia projektowana ustawa, zaś kabina zapewnia jedynie tajność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełJanuszZabłocki">Przyłączam się do głosu posła J. Stefanowicza. Proponuję jeszcze bardziej dokładne sprecyzowanie tego zagadnienia poprzez sformułowanie, iż „pomieszczenie za zasłoną powinno znajdować się między miejscem pobrania karty wyborczej a urną wyborczą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Popieram poprawkę zgłoszoną przez posła J. Stefanowicza, ale nie zgadzam się z propozycją posła J. Zabłockiego. Tego rodzaju obligatoryjne ustalenie, jak ma być urządzony lokal wyborczy zmusi wyborców do określonego zachowania się. Tymczasem to, czy obywatel chce głosować w sposób tajny czy jawniej powinno zależeć tylko od jego własnej woli. Musi on mieć tutaj swobodę wyboru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełHenrykStawski">Brzmienie art. 8 było już dyskutowane na posiedzeniu podkomisji i naszym zdaniem sformułowanie „zapewniające pełną realizację prawa do tajności głosowania” ustanawia właśnie prawo wyborcy, a nie obowiązek. Dlatego proponuję zachowanie art. 8 w brzmieniu proponowanym przez projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyKrajowejPRONAlfredBeszterda">O tajności głosowania jest mowa także w innych artykułach projektu. Proponuję rozwiązać tę sprawę w art. 63 mówiącym o warunkach głosowania. Natomiast art. 8 dotyczy spraw bardziej ogólnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełWaldemarMichna">Odpowiada mi propozycja przeniesienia szczegółowego sformułowania dotyczącego tajności głosowania do art. 63 i dlatego opowiadam się za utrzymaniem art. 8 w dotychczasowym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">W wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej z 1965 r. znajduje się nawet plan pomieszczenia lokalu komisji wyborczej ze szczegółowym rozmieszczeniem stołów oraz kabiny wyborczej. Myślę, że tego rodzaju rozwiązanie moglibyśmy zastosować i dzisiaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Rozumiem, że mamy do czynienia z dwoma wnioskami. Po pierwsze, aby sformułowania dotyczące umieszczenia kabiny w lokalu wyborczym przenieść do art. 63, oraz po drugie, żeby skreślić sformułowanie „pełną realizację prawa do tajności głosowania” i zastąpić je sformułowaniem „tajność głosowania”. Czy ktoś chce się wypowiedzieć co do drugiej proponowanej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wnioskuję za utrzymaniem art. 8 w wersji projektu przy zastąpieniu sformułowania „w lokalu wyborczym musi znajdować się pomieszczenie za zasłoną” sformułowaniem „w lokalach wyborczych muszą się znajdować pomieszczenia za zasłoną”. Użycie liczby mnogiej pozwala na stosowanie różnych wariantów i nie stwarza presji na takie, a nie inne rozwiązanie. Nie widzę powodów do zrezygnowania ze sformułowania „zapewniające pełną realizację prawa do tajności”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję zmodyfikować wniosek posła W. Zakrzewskiego i sformułować dyskutowany fragment w ten sposób: „w lokalu wyborczym muszą znajdować się pomieszczenia za zasłoną”. W ten sposób w przypadku większych obwodów wyborczych w lokalach będzie można umieścić kilka kabin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełZdzisławTomal">Proponuję, utrzymać sformułowanie art. 8 w dotychczasowym brzmieniu, gdyż będą różne, różniące się między sobą obwody wyborcze i po wprowadzeniu przez nas poprawek może to stwarzać trudności interpretacyjne i liczne dyskusje, a Państwowa Komisja Wyborcza będzie zmuszona do precyzowania tego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełBolesławStrużek">W zasadzie zgadzam się z moim przedmówcą, tym bardziej, że w art. 63 istnieje już sformułowanie „pomieszczenia za zasłoną”, a więc w liczbie mnogiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Jestem za pozostawieniem art. 8 w dotychczasowym brzmieniu, bo sprawy porządkowe reguluje art. 63, zaś art. 8 dotyczy jedynie głównych idei prawa wyborczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Kto jest za przyjęciem art. 8 w brzmieniu proponowanym przez projekt ustawy?</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełTadeuszPorębski">Komisja przyjęła art. 8 przy 1 głosie przeciwnym i 1 wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełTadeuszPorębski">Przechodzimy do rozpatrywania art. 9. Czy ktoś chce zabrać głos? Nie widzę. Art. 10 z poprawkami zgłoszonymi przez podkomisję. Nikt się nie zgłasza, więc uważam artykuł za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełTadeuszPorębski">Komisja przyjęła bez poprawek art. art. 11, 12, 13, 14, 15, 16 i 17.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PosełTadeuszPorębski">Czy ktoś zgłasza uwagi do art. 18?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 18 ust. 1 znajduje się sformułowanie „w zasadzie”. Czy ilość członków komisji wyborczej, którą reguluje ten artykuł, nie powinna być określona precyzyjnie? Sformułowanie to jest prawnie mało eleganckie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełZdzisławTomal">Art. 18 dotyczy ilości radnych, a nie członków komisji wyborczej. Użyliśmy sformułowania „w zasadzie”, gdyż stawiamy w tej chwili na znacznie mniejsze okręgi wyborcze i może zajść sytuacja, że w okręgu trzeba będzie wybrać nie trzech, a np. 2 radnych. Niestety nie udało nam się znaleźć lepszej formuły niż „w zasadzie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Czy formuła ta różni się od używanej w poprzednich ordynacjach wyborczych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełBolesławStrużek">Czy nie można sformułować tego tak samo jak w art. 18 ust. 2, a więc „odpowiednio do liczby mieszkańców okręgu wyborczego”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Nie można, gdyż mandaty są rozdzielane nie tylko w stosunku do liczby mieszkańców, ale także do tego, czy mamy do czynienia z miastem czy z gminą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">O ile chcemy postawić na mniejsze okręgi wyborcze, to musimy to gdzieś zapisać. Zapis ten ma istotne znaczenie. Zwrot „w zasadzie” jest rzeczywiście mało elegancki, ale z drugiej strony może czasem trzeba będzie odstąpić od zalecanej w art. 18 ust. 1 liczby 3–6 radnych. Dlatego proponuję utrzymać art. 18 w dotychczasowym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">I jeszcze jedno. W art. 18 ust. 2 znajduje się sformułowanie „danej rady narodowej”. Chyba nie chodzi o „daną radę”, a o „każdą”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełEdwardSzymański">Najprościej opuścić w ogóle „daną” i „każdą” i pozostawić sformułowanie „liczbę radnych rady narodowej…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Rozumiem, że w art. 18 ust. 2 skreślamy „danej”. Przechodzimy teraz do art. 19. Czy są jakieś uwagi do tego artykułu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">Proponuję zamienić w ust. 1 sformułowanie „granice i numery” na sformułowanie „numery i granice”, gdyż będzie to zgodne z dotychczasową praktyką legislacyjną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełTadeuszPorębski">A więc w art. 19 mamy poprawki zgłoszone przez podkomisję plus propozycję zamiany miejscami wyrażeń „granice i numery”.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełTadeuszPorębski">Art. 19 został przyjęty z proponowanymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełTadeuszPorębski">Następnie komisja przyjęła art. 20, art. 21 z poprawkami podkomisji, art. 22, art.23 z poprawkami podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#PosełTadeuszPorębski">Przechodzimy do art. 24. Czy są jakieś uwagi na jego temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W ust. 2 art. proponuję zrewidowanie sformułowania „Państwowa Komisja Wyborcza udziela w miarę potrzeby komisjom wyborczym wytycznych i wyjaśnień”. Proponuję zastąpienie go sformułowaniem „Państwowa Komisja Wyborcza jest uprawniona do stanowienia w miarę potrzeby wiążącej ich wykładni”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełEdwardSzymański">Mam wątpliwości co do zaproponowanego przez posła W. Zakrzewskiego uprawnienia Państwowej Komisji Wyborczej do wykładni ustawy. Czy nie naruszy to konstytucyjnych uprawnień Rady Państwa do wykładni prawa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Skoro Państwowa Komisja Wyborcza ma czuwać nad ścisłym przestrzeganiem ustawy, to musi mieć prawo do interpretowania jej przepisów. Nie ma tutaj sprzeczności z konstytucyjnymi uprawnieniami Rady Państwa, gdyż jest to typowa lex specialis. Interpretacja ma moc prawną, a wyjaśnienie nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Wykładnia Rady Państwa wiąże wszystkich, w tym także i sąd. Natomiast istnienie instytucji wyjaśnień udzielanych przez Państwową Komisję Wyborczą w związku ze sprawowaniem nadzoru nad ścisłym przestrzeganiem Ordynacji wyborczej ma sens, gdyż ułatwia posiadanie przez obwodowe komisje własnego zdania. Wydaje mi się, że szanując instytucję wytycznych należy pozostawić taki tekst, jaki został przedłożony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełZdzisławTomal">Sprzężenie instytucji wyjaśnień i wytycznych rozwiązuje problem i dlatego opowiadam się za ich utrzymaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Moim zdaniem, art. 24 projektu Ordynacji jest czytelny dla wyborców i jestem za jego utrzymaniem w przedstawionej wersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełWłodzimierzBerutowicz">Przyłączam się do tego, o czym mówił poseł Z. Tomal. Dotychczasowa praktyka odróżniała wytyczne i wyjaśnienia. Czy można połączyć wyjaśnienia z interpretacją? Moim zdaniem oczywiście tak. Opowiadam się za utrzymaniem obecnego projektu tego przepisu ordynacji. Dotychczasowa praktyka polegała na tym, że były wydawane zarówno wytyczne jak i wyjaśnienia. Zaproponowany w projekcie tekst jest modyfikacją przepisu zawartego w art. 22 starej Ordynacji.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełWłodzimierzBerutowicz">Przy 2 głosach wstrzymujących się Komisja przyjęła projektowane brzmienie art. 24.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PosełWłodzimierzBerutowicz">Art. 25 i 26 przyjęto zgodnie z brzmieniem projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ustęp 3 art. 27 stwierdza, że w skład obwodowych komisji wyborczych wchodzą: przewodniczący, zastępca przewodniczącego, sekretarz i od 2 do 8 członków. Podkomisja zaproponowała, aby w skład obwodowych komisji wyborczych wchodziło od 3 do 8 członków. Moim zdaniem, powinno ich być co najmniej 4. Dlaczego? Jest faktem notoryjnym, że komisje działają zazwyczaj w składzie mniejszym. Wystarczy, że ktoś zachoruje lub nie będzie mógł z bardzo ważnych przyczyn być obecny nawet przez krótki okres. Sądzę, że powinniśmy podwyższyć ten minimalny próg o jedną osobę.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisja przyjęła art. 27 wraz z poprawką przedstawioną przez posła W. Zakrzewskiego.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zgodnie z zaproponowanym brzmieniem Rada Państwa powołuje Państwową Komisję Wyborczą i wojewódzkie komisje wyborcze spośród osób wysuniętych przez władze organizacji, będących sygnatariuszami deklaracji w sprawie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego z dnia 22 lipca 1982 r. Podobnie prezydia wojewódzkich rad narodowych powołują komisje wyborcze stopnia podstawowego spośród osób wysuniętych przez władze organizacji, będących sygnatariuszami deklaracji w sprawie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Natomiast ustęp 3 tego artykułu stwierdza, że prezydia rad narodowych stopnia podstawowego powołują spośród wyborców obwodowe komisje wyborcze w gminach, miastach i dzielnicach, a prezydia wojewódzkich rad narodowych obwodowe komisje wyborcze dla jednostek wojskowych. Tak więc dwa pierwsze ustępy odzwierciedlają powiązane ze sobą role PRON, natomiast nie wspomina się o tym w ust. 3. Wydaje mi się istotne, aby przyjąć jednolitą zasadę, to jest, aby potraktować kwestię udziału sygnatariuszy w kształtowaniu komisji wyborczych jako problem generalny, a dalej zapisać jakie komisje i kto powołuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełJerzyGrzybczak">Wydaje mi się, że należy to ujednolicić. Dwa pierwsze ustępy określają, że członków komisji wyborczych powołuje się spośród osób wysuniętych przez władze organizacji będących sygnatariuszami deklaracji w sprawie PRON, podczas gdy w ustępie 3 spośród wyborców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Czy wszędzie jednak są ogniwa PRON?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zawsze są jakieś organizacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Czy jest pewne, że we wszystkich gminach są organizacje sygnatariuszy deklaracji w sprawie PRON?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Projekt przepisu nie mówi o tym, że to organizacja gminna musi wysuwać kandydatów. Proponuję, aby tekst art. 28 brzmiał następująco: „Komisje wyborcze powoływane są spośród osób wysuniętych przez władze organizacji będących sygnatariuszami deklaracji w sprawie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego z dn. 22 lipca 1982 r.”. W takiej sytuacji ust. 2 stwierdzałby, że Rada Państwa powołuje Państwową Komisję Wyborczą i wojewódzkie komisje wyborcze, a następnie prezydia wojewódzkich rad narodowych powołują komisje wyborcze stopnia podstawowego, a czwarty i ostatni ustęp, że prezydia rad narodowych stopnia podstawowego powołują obwodowe komisje wyborcze w gminach, miastach i dzielnicach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">W niektórych gminach moje stronnictwo nie wysuwało kandydatów ze swojego ramienia, ponieważ nie wszędzie działają nasze organizacje. Jestem za tym, aby pozostawić art. 28 projektu w dotychczasowym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyKrajowejPRONAlfredBeszterda">Niezupełnie zgadzam się z moją koleżanką, partyjną, gdyż zakłada się milcząco, że sygnatariusze deklaracji PRON rekomendować będą nie tylko członków swoich organizacji. Opowiadam się za utrzymaniem dotychczasowej konstrukcji, która - moim zdaniem - jest zasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełEdwardSzymański">Moim zdaniem, konstrukcja zaprezentowana w projekcie art. 28 jest poprawna zarówno pod względem prawnym, jak i politycznym. Opowiadam się za utrzymaniem tego artykułu w dotychczasowym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">Według mnie, propozycja pos. W. Zakrzewskiego ma charakter redakcyjny i nie wnosi nowych elementów. Jestem za utrzymaniem tekstu zawartego w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełMieczysławSerwiński">Przy jednym głosie wstrzymującym się Komisja przyjęła proponowany tekst art. 28.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełMieczysławSerwiński">Artykuły od 29 do 37 zostały przyjęte w brzmieniu projektu, łącznie z wniesionymi do niektórych z nich poprawkami podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Czy są uwagi do art. 38?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełWaldemarMichna">Czy rozdział 8 nie należy zatytułować „Wysuwanie i zgłaszanie kandydatów”. Czy nie będzie celowym wprowadzenie takiego rozróżnienia i czy podkomisja rozważała tę kwestię?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełHenrykStawski">Art. 38 pkt 1 stwierdza, że w celu wyłonienia kandydatów na radnych tworzy się Ogólnokrajowe Kolegium Wyborcze, kolegia wyborcze wojewódzkie, miejskie, dzielnicowe, miast i gmin oraz gminne. W pozostałych przepisach tego rozdziału mówi się już tylko o zgłaszaniu kandydatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełZdzisławTomal">Przepis ten należy rozpatrywać w powiązaniu z przepisem zawartym w art. 40, zgodnie z którym prawo zgłaszania kandydatów na radnych do właściwych kolegiów wyborczych przysługuje sygnatariuszom deklaracji PRON. Wydaje mi się, że takie sformułowanie oddaje istotę problemu.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełZdzisławTomal">Art. 38 i 39 przyjęto w wersji proponowanej przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełWaldemarMichna">Proponuję, aby w art. 40 ust. 2 dodać też organizacje spółdzielcze, które są przecież tradycyjnie wyodrębniane z organizacji społecznych. W ten sposób przepis ten brzmiałby następująco: „Prawo zgłaszania kandydatów na radnych przysługuje również związkom zawodowym, społeczno-zawodowym organizacjom rolników, Związkowi Bojowników o Wolność i Demokrację, socjalistycznym związkom młodzieży, Lidze Kobiet Polskich, organizacjom spółdzielczym i innym organizacjom masowym, działających zgodnie z przepisami prawa w miejscu pracy lub zamieszkania wyborców oraz ogniwom PRON i samorządowi mieszkańców miast i wsi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Na spotkaniach związanych z dyskusją nad projektem założeń Ordynacji były wysuwane zastrzeżenia dotyczące zbyt dużej liczby organizacji, którym przysługuje prawo zgłaszania kandydatów na radnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełJanuszZabłocki">Wydaje mi się, że istnieją rozbieżności między proponowanym brzmieniem art. 40 a art. 100 Konstytucji. Stwierdza on, że kandydatów na posłów i radnych zgłaszają organizacje społeczne i polityczne, zrzeszające obywateli w miastach i wsiach. Sformułowanie zawarte w art. 40 ust. 2 ma charakter zawężający; stawia mianowicie wymóg, aby były to organizacje masowe. Nasze koło proponowało użycie sformułowania zawartego w Konstytucji. Czy podkomisja to rozważała?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełZdzisławTomal">Nastąpiła tu zmiana konwencji. Art. 40 ust. 1 wymienia wszystkich sygnatariuszy deklaracji PRON. W tym kontekście celowym jest określenie w ust. 2 o jakie inne organizacje chodzi. Wydaje mi się, że nie można czytać oddzielnie obu punktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełJanuszZabłocki">Chodzi mi o użycie słowa „masowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełHenrykStawski">Jest cały szereg organizacji bardzo małych, liczących niewielu członków. Dlatego wydaje mi się celowym podkreślenie masowości organizacji uprawnionych do zgłaszania kandydatów na radnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję zmianę kolejności w ust. 2 tak, aby brzmiał on: „Prawo zgłaszania kandydatów na radnych przysługuje również: związkom zawodowym, społeczno-zawodowym organizacjom rolników, socjalistycznym związkom młodzieży, Związkowi Bojowników o Wolność i Demokrację…”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Mamy więc do czynienia z trzema sprawami. Jeżeli chodzi o propozycje wyodrębnienia organizacji spółdzielczych, to osobiście jestem za tym, aby nie została ona uwzględniona. Zastanówmy się, kto weźmie na siebie odium nie umieszczenia na liście wielu zgłoszonych kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełTadeuszPorębski">Komisja przyjęła art. 40 w brzmieniu projektu, bez poprawek proponowanych podczas obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje mi się, że źle są zredagowane dwa ostatnie ustępy art. 41. Mianowicie ust. 2 stwierdza, iż wojewódzkie kolegium wyborcze przygotowuje wspólne listy kandydatów na radnych wojewódzkiej rady narodowej, wybieranych w okręgach wyborczych utworzonych dla wyboru tych rad oraz wspólne listy wojewódzkie. Natomiast zgodnie z ust. 3 miejskie, dzielnicowe, miejskie i gminne oraz gminne kolegia wyborcze przygotowują wspólne listy kandydatów na radnych rad narodowych stopnia podstawowego, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego utworzonego dla wyboru danej rady narodowej stopnia podstawowego. Proponuję, aby także w ust. 2 określić, że listy te mają być odrębne dla każdego okręgu wyborczego, utworzonego dla wyboru danej rady narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#Sprawozdawca">Komisja przyjęła art. 41 z poprawką posła W. Zakrzewskiego.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#Sprawozdawca">Następnie bez dyskusji przyjęto art. 42 wraz ze zgłoszonymi przez podkomisję poprawkami redakcyjnymi:</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#Sprawozdawca">- w ust. 1 wyrazy „miejsko-gminne i” zastąpiono wyrazami „miast i gmin oraz”, - w ust. 5 po wyrazie „zebrań” dodano słowa „oraz zasady konsultowania kandydatów z list wojewódzkich”.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#Sprawozdawca">Dodano także nowy ust. 6 w brzmieniu: „Właściwy terenowy organ administracji państwowej lub wskazana przez niego jednostka gospodarki uspołecznionej zapewnia niezbędne warunki do odbycia zebrań przedwyborczych”.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#Sprawozdawca">Bez dyskusji i bez zmian przyjęto art. 43.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#Sprawozdawca">W art. 44 bez dyskusji przyjęto porządkową poprawkę podkomisji, w ust. 1 wyrazy „miejsko-gminne i” zastępując słowami „miast i gmin oraz”.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#Sprawozdawca">Art. 45 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#Sprawozdawca">W art. 46 zaakceptowano bez dyskusji wniosek podkomisji, aby w ust. 2 wyrazy „niezależnie od miejsca zamieszkania lub stałego” zastąpić słowami „pod warunkiem stałego zamieszkania lub”.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#Sprawozdawca">Art. 47–52 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#Sprawozdawca">W art. 53 dotychczasowe brzmienie ust. 1: „Spotkania kandydatów na radnych odbywają się pod patronatem Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego i zgodnie z planem ustalonym w porozumieniu z prezydium właściwej rady narodowej i kolegium wyborczym. Właściwy terenowy organ administracji państwowej zapewni niezbędne warunki do przeprowadzenia spotkań kandydatów z wyborcami” zastąpiono - bez dyskusji, na wniosek podkomisji - następującym: „Spotkania kandydatów na radnych organizowane są przez Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego w porozumieniu z prezydium właściwej rady narodowej i kolegium wyborczym. Właściwy terenowy organ administracji państwowej lub wskazana przez ten organ jednostka gospodarki uspołecznionej zapewnia niezbędne warunki do przeprowadzenia spotkań kandydatów z wyborcami”.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#Sprawozdawca">Następnie przyjęto bez dyskusji i bez zmian art. 54–62.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#Sprawozdawca">Przy rozpatrywaniu art. 63 poseł Waldemar Michna (ZSL) przypomniał, że Komisja miała powrócić do tej sprawy, uzupełniając sformułowanie na temat „odpowiedniej liczby pomieszczeń za zasłoną” o słowa „łatwo dostępnych” tak, by ordynacja mówiła o sprawdzeniu przez komisję wyborczą, czy w lokalu znajduje się „odpowiednia liczba łatwo dostępnych pomieszczeń za osłoną”. Z tą poprawką art. 63 przyjęto.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#Sprawozdawca">W art. 64 bez dyskusji przyjęto redakcyjną poprawkę podkomisji: w ust. 3 słowa „o prawie głosowania” zastąpiono wyrazami „o prawie do głosowania”; skreślono ust. 5.</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#Sprawozdawca">Art. 65–72 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-90.14" who="#Sprawozdawca">W art. 73, uwzględniając autopoprawkę Rady Państwa, na wniosek podkomisji, poparty przez poseł Barbarę Koziej-Żukową (SD), przyjęto nowe brzmienie ust. 1: „Nieważne są karty do głosowania:</u>
          <u xml:id="u-90.15" who="#Sprawozdawca">1) inne niż urzędowo ustalone, bądź nie opatrzone właściwą pieczęcią komisji wyborczej,</u>
          <u xml:id="u-90.16" who="#Sprawozdawca">2) przedarte całkowicie na dwie lub więcej części albo całkowicie przekreślone”.</u>
          <u xml:id="u-90.17" who="#Sprawozdawca">Art. 74 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-90.18" who="#Sprawozdawca">W art. 75 bez dyskusji przyjęto wniosek podkomisji, iż w ust. 2 pkt 2 wyraz „głosów” zastępuje się wyrażeniem „kart do głosowania”.</u>
          <u xml:id="u-90.19" who="#Sprawozdawca">Podobnie w art. 76 przyjęto wniosek podkomisji, aby w ust. 1 wierszu 2 wyraz „protokołu” zastąpić przez „protokołów”.</u>
          <u xml:id="u-90.20" who="#Sprawozdawca">Przy rozpatrywaniu art. 77 poseł Henryk Stawski (SD) zaproponował - zgłoszoną już po posiedzeniu podkomisji - poprawkę, aby w sformułowaniu „komisja wyborcza… poprawi ewentualne błędy arytmetyczne” skreślić słowo „ewentualne”. Błąd jest rzeczą oczywistą, należy go więc poprawić.</u>
          <u xml:id="u-90.21" who="#Sprawozdawca">Art. 77 przyjęto z tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-90.22" who="#Sprawozdawca">W dyskusji nad art. 78 poseł Witold Zakrzewski (bezp.) przedłożył, aby w ust. 1 określenie „co najmniej połowę” (ważnie oddanych głosów) zastąpić przez „większość”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełEdwardSzymański">Taką poprawkę proponuje też podkomisja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#Sprawozdawca">Art. 78 przyjęto z w. wym. poprawką.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#Sprawozdawca">W art. 79, bez dyskusji przyjęto poprawkę podkomisji, aby w ust. 2 pkt 2 wyraz „głosów” zastąpić wyrażeniem „kart do głosowania”. Tej samej treści poprawkę wprowadzono w art. 80 ust. 1 pkt 1 lit. b.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#Sprawozdawca">W art. 80, bez dyskusji, na wniosek podkomisji - dodano nowy ust. 2: „Mężom zaufania przysługują odpowiednio uprawnienia przewidziane w art. 79 ust. 3”.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#Sprawozdawca">Dyrektor Biura Prawnego Kancelarii Rady Państwa Andrzej Bancer wniósł ponadto o skreślenie w art. 80 ust. 1 pkt 1 podpunktu oznaczonego literą „e”, zgodnie z którym komisja wyborcza sporządza protokół wymieniający łącznie dla wszystkich okręgów wyborczych zestawienie liczb głosów ważnie oddanych na kandydatów. Pokrywało się to z podpunktem poprzedzającym, który mówi o głosach ważnych.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#Sprawozdawca">Spotkało się to z polemiką ze strony przedstawiciela Biura Prawnego Kancelarii Sejmu Kazimierza Małeckiego, który stwierdził, że w tej sytuacji nie zostaną określone wyniki wyborów w stosunku do kandydatów, którzy nie uzyskali mandatu, a przecież liczba głosów i wynikająca stąd kolejność mogą mieć w przyszłości znaczenie w razie opróżnienia mandatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Proponowałbym, aby obie kancelarie uzgodniły swe stanowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzMałecki">W protokole wyborczym muszą być podane liczby głosów ważnych oddanych na kolejnych kandydatów w poszczególnych okręgach. Nie może to mieć charakteru tylko wyników zbiorczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">Zupełnie niepotrzebne. To trzeba wyrzucić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">To jak to jest? Potrzebne, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">Art. 79 dotyczy wyników głosowania i mówi, co ma zawierać protokół głosowania. Art. 73 Ordynacji dotychczasowej tworzył figurę propagandową w celu pokazania liczby głosów za kandydatami Frontu Jedności Narodu. Obecnie liczba tych głosów pokrywa się z liczbą głosów ważnych, dlatego wystarczy podać, ile było głosów ważnych oraz nieważnych, a także kto z kandydatów został wybrany. Z uwagi na nową strukturę karty do głosowania nie będzie obecnie głosów ważnych oddanych przeciw liście. Obecny podpunkt „e” pokrywa się z dawną literą „d”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełEdwardSzymański">Proponuję przychylić się do propozycji Kancelarii Rady Państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaZdzisławTomal">Dane, na których znaczenie trafnie zwrócił uwagę przedstawiciel Kancelarii Sejmu, wynikają z protokołów, o których mowa w art. 79.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Rozumiem, że zostaliśmy przekonani co do zmiany w art. 80. Czy są jakieś inne wnioski?</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Art. 80 przyjęto z uwzględnieniem poprawek przyjętych na wstępie oraz przy skreśleniu podpunktu „e”.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Art. 81 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">W art. 82 wprowadzono na wniosek podkomisji poprawki o charakterze redakcyjnym:</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">- w ust. 1 pkt 1 skreślono wyrazy „i wyborów”, - w ust. 1 pkt 2 wyraz „wyborów” zastąpiono wyrazem „głosowania”, - w ust. 2 wyrazy „okręgach wyborczych” zastąpiono wyrażeniem „głosowania, o których mowa w ust. 1”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Ponieważ poprzednio w miejscu, gdzie mowa o poprawianiu błędów arytmetycznych, skreśliliśmy wyraz „ewentualne” - proponuję to uczynić i w tym miejscu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Słusznie.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Poprawką została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">W art. 82 mowa jest o ustalaniu wyników wyborów do WRN. Powinno się chyba wyraźnie powiedzieć, że chodzi tu o wyniki uzyskane przez wszystkich kandydatów, tak aby ewentualne ustalenie kolejności na liście nie stało się później problemem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Ginie nam tu zbiorcze ujęcie wyników wyborów: ile głosów padło na poszczególnych kandydatów w poszczególnych okręgach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegokancelariiRadyPaństwaAndrzejBancer">To już jest!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Ale czy my chcemy dać społeczeństwu wyniki wyborów do całej rady?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Art. 82 jest jasny - podajemy wyniki głosowania i wyborów do poszczególnych okręgów. Zwracam uwagę, że w art. 79 mowa jest tylko o wynikach głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">A więc jakie zajmiemy stanowisko?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełEdwardSzymański">Uważam, że sprawę tę rozstrzygnęliśmy już w art. 80. Argumenty dyr. R. Orzechowskiego nie są przekonywujące.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#Sprawozdawca">Art. 83 przyjęto bez dyskusji z poprawką podkomisji: w ust. 2 w zdaniu drugim po wyrazach: „liczbę głosów” dodano wyrażenie „i gdy powoduje to przekroczenie liczby mandatów ustalonej dla tej listy”.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#Sprawozdawca">W art. 84 skreślono, analogicznie do art. 80, podpunkt „e”. Ponadto bez dyskusji zaaprobowano redakcyjne poprawki podkomisji:</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#Sprawozdawca">- w punkcie 1 w lit. b wyraz „głosów”' zastąpiono przez „kart do głosowania”, - w punkcie 2 w zdaniu drugim skreślono wyrazy „art. 80 ust. 2”.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#Sprawozdawca">W art. 85 bez dyskusji uwzględniono poprawę podkomisji: w ust. 2 wyrazy „i protokołu” zastąpiono wyrazami „oraz z listy wojewódzkiej i protokołów”.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#Sprawozdawca">W art. 86 bez dyskusji, na wniosek podkomisji, w ust. 1 pkt 1 w wierszu czwartym po wyrazie „wyborów” dodano „do”.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#Sprawozdawca">Art. 87 i 88 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#Sprawozdawca">W art. 89, uwzględniając autopoprawkę Rady Państwa, na wniosek podkomisji dotychczasowe brzmienie ust. 1: „Jeżeli w głosowaniu na radnych w okręgu:</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#Sprawozdawca">1) wzięła udział mniej niż połowa uprawnionych do głosowania lub:</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#Sprawozdawca">2) w obrębie danego mandatu żaden z kandydatów nie otrzymał wymaganej większości głosów, ogłasza się w ciągu dwóch tygodni od daty pierwszych wyborów zarządzenie o przeprowadzeniu ponownych wyborów w tym okręgu - zastąpiono brzmieniem: „Jeżeli w głosowaniu na radnych w okręgu wyborczym lub na listę wojewódzką wzięła udział mniej niż połowa uprawnionych do głosowania, ogłasza się w ciągu dwóch tygodni od daty pierwszych wyborów zarządzenie o przeprowadzeniu ponownych wyborów w tym okręgu lub na listę wojewódzką”. Równocześnie został skreślony ust. 2, zaś ust. 3 otrzymał oznaczenie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#Sprawozdawca">Podobnie w oparciu o wniosek Rady Państwa, poparty przez podkomisję - bez dyskusji przyjęto art. 90 z poprawką, zgodnie z którą w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „nową listę kandydatów w okręgu wyborczym”.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#Sprawozdawca">Art. 91 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#Sprawozdawca">W art. 92, bez dyskusji, na wniosek podkomisji wprowadzono zmiany o charakterze redakcyjnym:</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#Sprawozdawca">- w ust. 1 wyrazy „mandat radnego” zastąpiono wyrazami „w całości lub części wybory w okręgu”, a wyrazy „naruszeń istotnych” zastąpiono wyrazami „istotnych naruszeń”, - skreślono ust. 2, - w ust. 3 (który otrzymał oznaczenie ust. 2) wyrazy „od której” zastąpiono wyrazami „w jakim zakresie i od jakiej”.</u>
          <u xml:id="u-110.13" who="#Sprawozdawca">Art. 95 i 94 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-110.14" who="#Sprawozdawca">Art. 95 przyjęto z poprawką podkomisji, zgodnie z którą wyraz „prostuje” zastąpiono wyrazem „ustala”. Poseł Janusz Stefanowicz (bezp., „PAX”) podkreślił, iż dotychczasowe sformułowanie „komisja wyborcza prostuje wyniki głosowania” stałoby się źródłem nieustannych dowcipów.</u>
          <u xml:id="u-110.15" who="#Sprawozdawca">Art. 96 i 97 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-110.16" who="#Sprawozdawca">W art. 98, na wniosek podkomisji, bez dyskusji, ust. 2 na końcu wiersza pierwszego dodano wyrazy „na zebraniach samorządu mieszkańców miast i wsi”.</u>
          <u xml:id="u-110.17" who="#Sprawozdawca">Art. 99 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-110.18" who="#Sprawozdawca">W art. 100 przyjęto bez dyskusji poprawki podkomisji:</u>
          <u xml:id="u-110.19" who="#Sprawozdawca">- w ust. 2 na końcu dodano wyrazy „oraz zainteresowanego radnego”, - w ust. 4 po wyrazie „liczbę” dodano wyrażenie „obecnych wyborców oraz liczbę”.</u>
          <u xml:id="u-110.20" who="#Sprawozdawca">Poseł Mieczysław Serwiński (bezp.) zwrócił uwagę na niezwykle duże tempo przyjmowania poprawek. Poprawka, o którą tu chodzi, ma duże znaczenie. Intencją podkomisji było uchronienie radnych przed niesłusznymi zarzutami oraz nieskoordynowanymi inicjatywami ich odwołania. Warto to dostrzec.</u>
          <u xml:id="u-110.21" who="#Sprawozdawca">Przystąpiono do rozpatrywania art. 101 projektu, który wywołał dłuższą dyskusję. Wiceprzewodniczący Rady Państwa Kazimierz Secomski podniósł, że tekst zawarty w sprawozdaniu podkomisji (”Na podstawie protokołu z przeprowadzonych zebrań rada narodowa stwierdza wygaśnięcie mandatu radnego, jeżeli 1/3 wyborców danego okręgu głosowała za odwołaniem radnego”) nie odpowiada temu, co ustalono na posiedzeniu podkomisji. Początek się zgadza, lecz po przecinku powinno być: „jeżeli większość wyborców, którzy uczestniczyli w zebraniach, głosowała za odwołaniem, a ich liczba była nie mniejsza niż 1/3 ogółu wyborców”. Proponowana redakcja wypacza intencje podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy chodzi o wyborców obecnych na jednym zebraniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Nie, na wszystkich. Musi być co najmniej 1/3 wyborców ogółem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Czy to jest do przyjęcia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wersja jest dobra, lecz nasuwa się jedno pytanie. Co będzie, jeśli ta sama grupa ludzi przyjdzie na różne, kolejne zebrania? Jak wtedy obliczać minimalną liczbę wyborców będących za odwołaniem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełEdwardSzumański">Taka obawa mogłaby powstać, gdybyśmy nie powiedzieli wyraźnie w art. 98, że chodzi o zebrania samorządu mieszkańców. Celowo oparliśmy się na tej instytucji, bowiem jest ona jednoznacznie uregulowana w ustawie o systemie rad narodowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WitoldZakrzewski">Wertuję tekst ustawy, lecz tego nie widzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Odpowiednie uzupełnienie art. 98 przed chwilą uchwaliliśmy — wystarczy spojrzeć na sprawozdanie podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełWłodzimierzBerutowicz">Uważam za lepsze sformułowanie mówiące o odwołaniu radnego, jeżeli większość wyborców głosowała za odwołaniem, a liczba wyborców uczestniczących w zebraniach wynosiła nie mniej niż 1/3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Obywatelu pośle Berutowicz, to zupełnie zmieniałoby nasze intencje. Jako inicjator poprawki chciałbym podkreślić, że nie chodzi o obecnych na zebraniach. To ci, którzy głosują za odwołaniem, muszą stanowić co najmniej 1/5 ogół wyborców. Jeśli wymagamy 1/3 ogółu wyborców dla podpisania wstępnego wniosku, to tym bardziej dla odwołania musi być potrzebne co najmniej 1/3, a raczej więcej. Tak więc chodzi o dwa warunki. Po pierwsze, większość obecnych musi opowiedzieć się za odwołaniem, ale to może nie wystarczyć, kiedy przyjdzie za mało ludzi. Po drugie, liczba wyborców głosujących za odwołaniem nie może być mniejsza niż 1/3 ogólnej liczby wyborców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Tekst jest jasny, ale trzeba wyraźnie wpisać, że nie chodzi o zebrania w ogóle, lecz o zebrania, o których mowa w przepisach poprzedzających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Może „na podstawie protokołów z zebrań, o których mowa w art. 100 ust. 1”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">To będzie dobre sformułowanie. Jesteśmy teraz w pełni zgodni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełEdwardSzumański">W dotychczasowym brzmieniu art. 100 ust. 1 powiedziane jest, że dla odwołania radnego w miastach wykorzystuje się z reguły zebrania samorządu mieszkańców, a w gminach - zebrania wiejskie. W tej sytuacji proponuję skreślić słowa „z reguły”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">To w końcu jak jest? Przestaje to być jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Jest wniosek, aby art. 101 uzyskał brzmienie: „Na podstawie protokołu z zebrań, o których mowa w art. 100 ust. 1, rada narodowa stwierdza wygaśnięcie mandatu radnego, jeżeli większość wyborców, którzy uczestniczyli w zebraniach głosowała za odwołaniem, a ich liczba była nie mniejsza niż 1/3 ogółu wyborców”. Ponadto w art. 100 ust. 1 skreślimy słowa „z reguły” tak, aby dla organizacji zebra w sprawie odwołania radnego wykorzystywano tylko zebrania samorządu mieszkańców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaZdzisławTomal">Co będzie, jeśli na jakimś terenie samorząd mieszkańców nie został jeszcze zorganizowany, np. w nowym osiedlu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Na podstawie nowej ustawy o radach narodowych samorząd mieszkańców zostanie wszędzie zorganizowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełEdwardSzymański">Jeśli decydujemy się na wykreślenie w art. 100 ust. 1 słów „z reguły”, to może lepiej wprost napisać - zamiast „W miastach wykorzystuje się w tym celu zebrania samorządu mieszkańców, a w gminach - zebrania wiejskie” - analogicznie jak w art. 98 ust. 2: „Wykorzystuje się w tym celu zebrania samorządu mieszkańców miast i wsi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#Sprawozdawca">Art. 101 przyjęto we wskazanym brzmieniu, wnosząc równocześnie poprawkę do art. 100 ust. 1 w brzmieniu zaproponowanym przez posła E. Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#Sprawozdawca">Art. 102 i 103 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#Sprawozdawca">Przy rozpatrywaniu art. 104 poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował skreślenie ust. 1 pkt 3, zgodnie z którym rada narodowa pozbawia radnego mandatu, jeżeli sprzeniewierzył się on złożonemu ślubowaniu. Skoro mamy określone dwie procedury odwołania radnego - stwierdził mówca - wydaje się, że ten punkt jest zbędny. Trudno dostrzec różnice między sytuacją, kiedy radny zawiódł zaufanie wyborców - co według Ordynacji stanowi przesłankę jego odwołania przez wyborców - oraz przypadkiem sprzeniewierzenia się ślubowaniu, kiedy zgodnie z dotychczasową Ordynacją mogło nastąpić pozbawienie mandatu przez radę. Ta ostatnia możliwość była od dawna krytykowana przez specjalistów prawa konstytucyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełHenrykStawski">Ordynacji wyborczej nie opracowujemy dla wąskiego grona wybitnych znawców prawa, lecz dla 20 milionów wyborców. Ust. 3 jest niezbędny.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełHenrykStawski">Za nieskreślaniem tego przepisu opowiedział się też poseł Edmund Skoczylas (PZPR).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jeśli są wątpliwości, to rezygnuję z mojego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#Sprawozdawca">Art. 104 przyjęto bez zmian. W art. 105 na wniosek podkomisji - bez dyskusji - skreślono ust. 4. Art. 106 i 107 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#Sprawozdawca">Art. 108 przyjęto bez dyskusji, z poprawką redakcyjną zgłoszoną przez podkomisję: ust. 1 pkt 2 (dotychczasowe brzmienie: „Jeżeli jednostka podziału terytorialnego zostaje włączona do innej jednostki, rada narodowa jednostki powiększonej dokooptowuje radnych jednostki zniesionej”) uzyskał brzmienie „Jeżeli jednostka podziału terytorialnego zostaje włączona do innej jednostki, radni rady narodowej jednostki zniesionej stają się radnymi rady narodowej powiększonej jednostki”.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#Sprawozdawca">Przyjęto wniosek podkomisji, aby tytuł rozdz. 17 - zamiast dotychczasowego brzmienia „Przepisy przejściowe i końcowe” - brzmiał „Przepisy szczególne i końcowe”.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#Sprawozdawca">Art. 109 przyjęto bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#Sprawozdawca">Dłuższą dyskusję wywołał art. 110, wprowadzający zasadę, iż „W mieście Poznaniu i mieście Wrocławiu wyborcy wybierają odpowiednio: miejską i dzielnicowe rady narodowe”. Podkomisja zaproponowała skreślenie słowa „odpowiednio”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Istotą przepisu jest ukształtowanie nowej struktury rad narodowych w obu miastach. We Wrocławiu wojewódzka rada narodowa jest dotychczas radą dla miasta Wrocławia, a ponadto funkcjonują dzielnicowe rady narodowe. Wnosi się więc o powołanie miejskiej rady narodowej dla miasta Wrocławia, której dotąd nie ma. Sytuacja w Poznaniu jest formalnie podobna: funkcjonują wojewódzka i miejska rada narodowa, natomiast w ostatnich latach nie było w tym mieście dzielnicowych rad narodowych. Powstaje pytanie, czy to Ordynacja wyborcza ma kształtować strukturę rad narodowych? Jest to chyba rola ustawy o systemie rad narodowych. Obecną strukturę ukształtowała dotychczas obowiązująca ustawa, która zachowuje ważność do dnia 30 czerwca br. Intencją wnioskodawcy projektu jest wyprzedzające - przed tą datą - ukształtowanie nowej struktury rad w obu miastach. Formalne załatwienie tej sprawy wymaga, w moim przekonaniu, przyspieszenia wejścia w życie niektórych postanowień nowej ustawy o radach, co dałoby Radzie Państwa podstawę do podjęcia decyzji w sprawie struktury wskazanych jednostek podziału terytorialnego. Trzeba tu bowiem przypomnieć, iż dzielnice miast tworzy Rada Państwa, działając na wniosek lub po zasięgnięciu opinii Wojewódzkiej Rady Narodowej. Projekt Ordynacji wyborczej wychodzi poza tradycyjne jej materie, wkraczając równocześnie w ustawowe kompetencje Rady Państwa. Z tych względów proszę o rozważenie możliwości zastąpienia art. 110 przepisem mówiącym o wcześniejszym wejściu w życie odpowiednich postanowień ustawy o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Po jednoznacznym wypowiedzeniu się przez WRN w Poznaniu i Wrocławiu, że chcą one funkcjonowania miejskich i dzielnicowych rad narodowych w obu miastach - uważam to za zbędne, powodujące niepotrzebne komplikacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Proponowana przeze mnie zmiana pozwoli Radzie Państwa na wprowadzenie nowej struktury rad w Poznaniu i Wrocławiu, choćby następnego dnia po uchwaleniu Ordynacji wyborczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Co to, to nie. Nie ma przecież ukształtowanej struktury rad: we Wrocławiu nie ma miejskiej rady narodowej, a są dzielnicowej w Poznaniu odwrotnie. Rozumiem, że chodzi o czystość sprawy, ale przecież w rozpatrywanym projekcie ustawy jest to efemeryda. Chodzi o skuteczny, szybki sposób rozwiązania problemu. Ale rozstrzygniemy w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">W ustawie o systemie rad narodowych sprawy te są jasno ujęte. Według zapewnień wiceprzewodniczącego Rady Państwa K. Secomskiego, wybory muszą odbyć się najpóźniej do 23 czerwca. Ponieważ ustawa o radach wchodzi w życie z dniem 1 lipca - trzeba szukać rozwiązań formalnych, które eliminowałyby sytuację, kiedy wybiera się rady, które jeszcze nie istnieją. Nie może dojść do tego rodzaju interregnum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełTadeuszPorębski">Znam dziesiątki przykładów, kiedy nową ustawą zmieniamy poprzednie, nawet uchwalone niezbyt dawno - bo takie jest życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Rada Państwa przewiduje wystąpienie do Sejmu z wnioskiem - będzie to króciutka ustawa - o przyspieszenie wejścia w życie ustawy o radach narodowych, tak by zaczęła ona obowiązywać z dniem wyborów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoKancelariiSejmuRemigiuszOrzechowski">Właśnie o tego rodzaju rozwiązanie mi chodziło. Z tym, że Sejmowi nie może wystarczyć deklaracja, iż Rada Państwa ma zamiar wystąpić z wnioskiem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PrzewodniczącyobradposełTadeuszPorębski">Panie dyrektorze, wysłuchaliśmy pańskiego głosu, a teraz przystąpmy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Będę głosował za brzmieniem art. 110 zaproponowanym przez Radę Państwa, muszę jednak stwierdzić, że problem jest z prawnego punktu widzenia bardzo złożony. Koncepcja wiceprzewodniczącego K. Secomskiego sanuje go w części, natomiast wniosek dyrektora R. Orzechowskiego - w całości. Nie widzę przeszkód, aby od razu upoważnić Radę Państwa do wprowadzenia odpowiednich rozwiązań, co podpierałoby także rozwiązanie umieszczone w art. 110.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Oczywiście, natychmiast po wejściu w życie tej ustawy my to zrobimy. Nie można tego jednak czynić dziś, nie ustaliliśmy bowiem daty wyborów.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Art. 110 przyjęto w wersji projektu z poprawką podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WiceprzewodniczącyRadyPaństwaKazimierzSecomski">Art. 111 przyjęto bez dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Art. 112 mówi, iż prezydium rady narodowej wykonuje określone niniejszą ustawą uprawnienia i obowiązki do chwili wyboru przez radę narodową następnej kadencji nowego prezydium. Stanowi to ograniczenie roli prezydium w stosunku do postanowień ustawy o radach narodowych, jako że mowa jest tu tylko o zadaniach określonych w ordynacji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) To nie tak. Art. 112 dotyczy tylko kwestii związanych z wyborami. Nigdzie nie zostało powiedziane, że uchyla się ustawę o radach.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Po tym wyjaśnieniu art. 112 przyjęto bez zmian; tak samo przyjęto art. 113.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Bez dyskusji przyjęto wniosek podkomisji, aby art. 114 uzyskał brzmienie „Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia” (projekt Rady Państwa nie zawierał propozycji w tym przedmiocie, pozostawiając sprawę otwartą).</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#PosełBarbaraKoziejŻukowa">Następnie jednogłośnie przyjęto całość projektu ustawy - Ordynacja wyborcza do rad narodowych, na wniosek przewodniczącego obrad posła Tadeusza Porębskiego (PZPR), powierzając funkcję sprawozdawcy posłowi Henrykowi Stawskiemu (SD).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>