text_structure.xml
65.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram posiedzenie. Protokół 153 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 154 posiedzenia leży w biurze Senatu do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają senatorowie Kaniowski i Gruetzmacher. Listę mówców prowadzi s. Gruetzmacher.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do porządku dziennego. Punkt pierwszy: Sprawozdanie Komisji Administracyjnej i Samorządowej o projekcie ustawy o zmianie punktu 3 art. 12 ustawy z dn. 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych (odbitka nr. 468). Jako sprawozdawca głos ma s. Koerner.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MozesKoerner">Wysoki Senacie! Ustawa o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych przewidywała w art. 12 wprowadzenie podatku od elektryczności i gazu, przyczem dla m. Warszawy tylko na lat 3. Warszawa pobierała ten podatek do końca roku ubiegłego. Obecnie wskutek różnych potrzeb na oświatę w Warszawie, rada miejska Warszawy uchwaliła wystąpić do ciał ustawodawczych o przedłużenie tego podatku na następne 3 lata, motywując brakiem gmachów szkolnych dla całkowitego przeprowadzenia przymusowego nauczania powszechnego. Istotnie, okazuje się, że na 1 stycznia 1927 r. z ogólnej ilości dzieci, około 13.000 dzieci nie pobiera nauki w szkołach powszechnych. Podatek ten w Warszawie daje rocznie około 1.400.000 zł. Z tej sumy zamierza się przyznać 1.000.000 zł. na budowę gmachów dla szkół powszechnych, a pozostałą kwotę przeznaczono na poparcie przedewszystkiem kół opieki szkolnej i na bibljoteki dla szkół powszechnych, oraz na subsydja dla rozmaitych instytucji oświatowych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MozesKoerner">Wszystkie stronnictwa w warszawskiej radzie miejskiej zgodziły się na wprowadzenie tego podatku, również w Sejmie, o ile mi wiadomo, nie było sprzeciwu, na Komisji Administracyjnej Senatu nie było również sprzeciwu, wnoszę więc o przyjęcie ustawy bez zmian.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MozesKoerner">Ustawa ta brzmi, jak następuje:</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MozesKoerner">„Art. 1. W punkcie 3 art. 12 słowa: „na przeciąg lat trzech” zastępuje się słowami: „do dnia 31 marca 1930 r.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MozesKoerner">Art. 2. Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MozesKoerner">Art. 3. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia”.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Do głosu nikt się więcej nie zapisał. Komisja wnosi o przyjęcie ustawy bez zmian. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstawi. Stoi większość — ustawa bez zmiany przyjęta.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Przechodzimy do drugiego punktu porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracyjnej i Samorządowej o projekcie ustawy o zmianie rozporządzenia Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z dnia 12 sierpnia 1921 r. o wyborach do sejmików wojewódzkich (odbitka nr. 469). Głos ma sprawozdawca s. Kieczyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanKierczyński">Wysoki Senacie! Minister b. Dzielnicy Pruskiej wydał rozporządzenie z dnia 12 sierpnia 1921 r. o wyborach do sejmików wojewódzkich w województwach poznańskiem i pomorskiem. Rozporządzenie to, jak się okazało, wykazuje wielkie braki, a mianowicie: nie ma wyznaczonego czasokresu kadencji sejmików wojewódzkich, nie ma określonych ściśle granic terytorialnych odnośnych województw. W międzyczasie zaszła pewna zmiana podziału administracyjnego w woj. poznańskiem, a mianowicie: miasta Gniezno i Inowrocław zostały wydzielone z powiatów, pozatem dwa powiaty poznańskie zostały połączone w jeden.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JanKierczyński">Z tych i innych powodów okazała się konieczność, aby rozporządzenie Ministra b. Dzielnicy Pruskiej znowelizować. W tej myśli został zgłoszony wniosek w Sejmie dnia 1 Iipca 1926 r. przez pp. Hertza i Milczyńskiego z klubu N. P. R., domagający się od Rządu wniesienia nowego projektu ustawy w powyższej materji. Rząd wniósł 10 Iipca r. z. projekt ustawy o wyborach do sejmików wojewódzkich w Poznańskiem i na Pomorzu, zawierający powyżej przytoczone uzupełnienia, jako też i dalsze formalne zmiany, które okazały się konieczne.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JanKierczyński">Art. 1 zawiera wszystkie te zmiany, które należy poczynić w rozporządzeniu Ministra b. Dzielnicy Pruskiej dla właściwego przeprowadzenia wyborów do sejmików wojewódzkich.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#JanKierczyński">Art. 2 upoważnia Rząd i Radę Ministrów w razie dalszych zmian w administracyjnym podziale terytorjalnym Państwa do ustalenia liczby członków sejmików wojewódzkich na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#JanKierczyński">Art. 3 powiada, że dotychczasowe sejmiki i wydziały wojewódzkie pełnią swe czynności aż do ukonstytuowania się nowych.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#JanKierczyński">W końcu art. 4 upoważnia Ministra Spraw Wewnętrznych do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw rozporządzenia Ministra b. Dzielnicy Pruskiej z wszelkiemi zmianami, zawartemi w niniejszej ustawie, co okazuje się słuszne ze względu na późniejsze techniczne wykonanie samej ustawy.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#JanKierczyński">Sejm w dniu 1 marca r. b. ów projekt ustawy w całości bez dyskusji uchwalił. Tak samo Komisja Administracyjna i Samorządowa Senatu w dniu 10 b. m. jednogłośnie bez zmian przyjęła ten projekt, Wobec tego proszę Wysoki Senat o przyjęcie projektu ustawy bez zmian.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Do głosu nikt więcej się nie zgłosił. Komisja wnosi o przyjęcie ustawy bez zmian.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, żeby wstali. Większość, ustawa bez zmian przyjęta.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do trzeciego punktu porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej o projekcie ustawy skarbowej o zmianach w budżecie na rok 1925 (druk sejmowy nr. 2547).</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Adelman.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AleksanderAdelman">Wysoki Senacie! Rząd przedłożył projekt ustawy o zmianach w budżecie na rok 1925. Ustawa ta została przez Sejm przyjęta i przedłożona Senatowi. Ponieważ komisja uchwaliła zaprojektowanie zmian, więc proszę Wysoki Senat, żeby zechciał uchwalić zapowiedzenie zmian w projekcie ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Mogę bez głosowania uważać, że Wysoka Izba zgadza się na to.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do ostatniego punktu porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej o projekcie ustawy skarbowej (druk Senatu nr. 28). Jako sprawozdawca głos ma s. Buzek.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Przedwczoraj uchwały Wysokiego Senatu poczyniły w preliminarzu na rok 1927/28 daleko więcej zmian, niż nasze uchwały przed dwoma i trzema laty do budżetu na rok 1924 i 1925. Zmiany te są nawet liczniejsze i większe, niżby to wynikało z ostatecznych sum wydatków i dochodów państwowych na rok 1927/28. Szanowni Panowie pozwolą, iż przedstawię tutaj w krótkości wynik, jaki dało nasze sobotnie głosowanie.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JózefBuzek">Otóż ostateczna suma wydatków państwowych wynosiła według uchwał Sejmu kwotę 1.982.077.038 zł., ostateczna suma dochodów państwowych wynosiła zaś według uchwał Sejmu kwotę 1.986,005.827 zł. Nadwyżka dochodów według uchwał Sejmu wynosiła więc kwotę 3.928.789 zł. Tymczasem według naszych uchwał sobotnich wynosi obecnie ostateczna suma wydatków państwowych 1,989.593.410 zł., ostateczna suma dochodów państwowych wynosi zaś 1.990.977.942 zł., a więc nadwyżka dochodów wynosi według naszych uchwał sobotnich kwotę 1.384.532 zł.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#JózefBuzek">Sobotnie uchwały Senatu spowodowały więc — biorąc rzecz czysto formalnie — 1) zwiększenie wydatków państwowych o kwotę 7.516.372 zł., 2) zwiększenie dochodów o kwotę 4.972.115, 3) zmniejszenie nadwyżki dochodów o kwotę 2.544.257 zł. A przecież, byłoby to rzeczą z gruntu fałszywą, gdyby ktoś na podstawie tych cyfr twierdził, że preliminarz przez Senat przedwczoraj uchwalony, jest mniej zrównoważony i mniejszą daje nadwyżkę dochodów, aniżeli preliminarz sejmowy. Nie należy bowiem zapominać, że preliminarz sejmowy nie uwzględniał zupełnie wyników finansowych noweli do ustawy z dnia 22 grudnia 1925 r. o środkach naprawy równowagi budżetowej. Nowela ta w międzyczasie przez Sejm i Senat uchwalona, powoduje powiększenie poborów służbowych nauczycielstwa o kwotę 2.852.000 zł. Sejm, gdy uchwalał ostatecznie w trzeciem czytaniu swój budżet, liczył się już z tem, że z nadwyżki dochodów, którą on wtenczas preliminował w kwocie 3.928.789 zł., będzie musiała być pokryta kwota, potrzebną na powiększenie poborów służbowych nauczycieli, a wynosząca okrągło 2.852.000 zł. Kwota ta rozkłada się w sposób następujący na poszczególne kategorje nauczycielstwa; na nauczycieli szkół powszechnych przypada kwota 995.000 zł., co stanowi 1/2% poborów nauczycieli szkół powszechnych. Pobory nauczycieli szkół wyższych powiększono o 570.000 zł, czyli 3%. Pobory nauczycieli szkół średnich podwyższono o 430.000 zł., czyli o niecałe 2%; dla nauczycieli szkół zawodowych wynosi podwyżka poborów 422.000 zł., czyli 3%. Dla nauczycieli seminarjów nauczycielskich wypada 225.000 zł., czyli podwyżka wynosi tu 2%. Pobory inspektorów szkolnych nareszcie doznały podwyżki o 210.000 zł, czyli o 7%. Nowela powołana zwiększyła więc najwięcej pobory inspektorów szkolnych.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JózefBuzek">Wyszczególniona powyżej kwota 2.852.000 zł. o którą uchwalona przez Sejm i Senat nowela pobory nauczycieli podwyższyła, musi być nauczycielstwu wypłacona od dnia 1 kwietnia 1927 r., a należy pamiętać, iż musiałaby być wypłaconą nawet wtenczas, gdyby nie była do budżetu wstawiona! Wskutek tego wynoszą jednak wydatki państwowe według uchwał Sejmu właściwie nie podaną wyżej kwotę 1.982.077.038 zł., ale kwotę o 2 852.000 zł., wyższą, a więc kwotę 1.984.929.038 zł. Ponieważ dochody według uchwał Sejmu wynoszą 1.986.005.827 zł., wynosiła nadwyżka dochodów według uchwał Sejmu właściwie nie 3.928.789 zł., ale tylko 1.076.789 zł. Ponieważ nadwyżka dochodów według uchwał Senatu wynosi, jak wyżej obliczono 1.384.532 zł., jest nadwyżka dochodów według uchwał Senatu o 307.743 zł. wyższą, niż wynosiła nadwyżka dochodów według uchwał Sejmu i przepisów noweli do ustawy z 22 grudnia 1925 r.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#JózefBuzek">Z powyższych uwag wynika dalej, iż uchwały Senatu, ściśle rzecz biorąc, nie podwyższają wydatków państwowych o kwotę 7.516.372 zł., ale o kwotę mniejsza, o kwotę 2.852.000 zł., a więc tylko o kwotę 4.664.372 zł.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#JózefBuzek">Powiększenie to o kwotę 4.644.372 zł., nie było prawną koniecznością, ale wynikiem swobodnej decyzji Senatu, wynikiem jego polityki wydatkowej. Dlatego to jest rzeczą bardzo charakterystyczną, w jaki sposób podwyżka ta rozdziela się na poszczególne resorty. By uzyskać najprzód pogląd ogólny wymieniamy, iż podwyższono:</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#JózefBuzek">1) wydatki Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych 1.500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#JózefBuzek">2) wydatki Ministerstwa Oświaty o 1.286.000.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#JózefBuzek">3) wydatki Ministerstwa Spraw Zagranicznych o 1.000.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#JózefBuzek">4) wydatki Ministerstwa Sprawiedliwości: podwyższono o 755.000 zł zmniejszono o 360.000 zł czysta podwyżka wynosi więc 395.000 zł 5) wydatki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych 295.850 zł 6) wydatki Ministerstwa Reform Rolnych o136.000 zł 7) wydatki Ministerstwa Przemysłu i Handlu: podwyższono o 126.522 zł zmniejszono o 90.000 zł czysta podwyżka wynosi więc 36.522 zł 8) wydatki Ministerstwa Skarbu o 15.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#JózefBuzek">Razem zwiększono więc wydatki o kwotę 4.664.372 zł.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#JózefBuzek">Na uzasadnienie tych podwyżek wydatków podajemy co następuje.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#JózefBuzek">Największe zwiększenie wydatków nastąpiło w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Senat zwiększył kredyty przez Sejm na popieranie rolnictwa uchwalone w sposób następujący:</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#JózefBuzek">1) Kredyty na szkoły samorządowe zwiększono o 400.000 zł., kredyty na oświatę pozaszkolną o 100.000 zł., razem więc kredyty na oświatę rolniczą o 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.14" who="#JózefBuzek">2) Na meljorację majątków państwowych, będących ogniskami kultury rolniczej, uchwalono kredyt w wysokości 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.15" who="#JózefBuzek">Na zalesienie nieużytków uchwalono kwotę 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.16" who="#JózefBuzek">Uchwałami swemi zaznacza Senat, że przywiązuje jak największe znaczenie do rozwoju kultury rolniczej w Polsce. Przyszłość gospodarcza naszego Państwa zależy od rozwoju siły produkcyjnej naszego rolnictwa.</u>
<u xml:id="u-8.17" who="#JózefBuzek">To też należy powiększyć kredyty, przeznaczone na powiększenie produkcyjności rolnictwa. Z tego powodu powiększono kredyty na oświatę rolniczą o 500.000 zł., i wprowadzono po raz pierwszy do budżetu państwowego kredyty na zalesienie nieużytków, takie ogromne u nas zajmujących przestrzenie, czy to w córach, czy w dolinach, w skromnej narazie kwocie 500.000 zł. Wreszcie Senat uważał, iż majątki państwowe, przeznaczone na ogniska kultury rolniczej, jako to szkoły rolnicze, zakłady doświadczalne i fermy rolnicze, powinny być co najmniej zmeljorowane, inaczej bowiem, nie mogą się stać ogniskami postępu rolniczego. Z tego powodu wprowadzono do budżetu państwowego, jako pozycję zupełnie nową, kredyt na meljorację ognisk kultury rolniczej w kwocie 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.18" who="#JózefBuzek">Co się tyczy Ministerstwa Wyznań i Oświaty, to powiększenie wydatków przez Senat, tutaj uchwalone, ma bez wyjątku na celu popieranie nauki i szkolnictwa wyższego. W szczególności uchwalił Senat:</u>
<u xml:id="u-8.19" who="#JózefBuzek">1) Na wykończenie budowy kliniki ginekologicznej w Krakowie kwotę 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.20" who="#JózefBuzek">2) Na popieranie twórczości naukowej, t. j. na zasiłki dla uczonych i instytucji naukowych 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.21" who="#JózefBuzek">3) Na zjazdy i kongresy międzynarodowe 150.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.22" who="#JózefBuzek">4) Na powiększenie liczby asystentów w szkołach wyższych 136.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.23" who="#JózefBuzek">Razem 1.286.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.24" who="#JózefBuzek">Szczegółowszego uzasadnienia wymagają podwyżki kredytów Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Senat powiększył wydatki tego Ministerstwa o 1.000.000 zł., z czego wypada na urzędy zagraniczne kwota 730.000 zł, na rokowanie międzynarodowe zaś kwota 270.000 zł. Na uzasadnienie tych podwyżek przytaczamy, co następuje:</u>
<u xml:id="u-8.25" who="#JózefBuzek">Wydatki zwyczajne na urzędy zagraniczne obliczał Rząd w lipcu 1926 r. na kwotę 21.560.152 zł. Kwota ta figuruje więc w preliminarzu budżetowym, przedłożonym przez Rząd Sejmowi w październiku 1926 r. Z kwoty tej przypada na placówki we Francji, t. j. na ambasadę i 5 konsulatów 6.600000 franków fr., co w lipcu 1926 r. odpowiadało 1.517.000 zł. Na utrzymanie naszych placówek we Włoszech (ambasada przy Watykanie, poselstwo przy Kwirynale i dwa konsulaty) preliminowano w lipcu 1926 r. 906.000 zł., a na utrzymanie placówek naszych w Rumunji, składających się z poselstwa i 4 konsulatów, preliminowano wówczas kwotę 621.000 zł. Razem na placówki we Francji, we Włoszech i w Rumunji preliminowano w lipcu kwotę 3.044 000 zł. i ta właśnie kwota jest uwidoczniona w dodatku, umieszczonym na str. 37 preliminarza budżetowego na r. 1927/28. Tymczasem od Iipca 1926 r. nastąpiła bardzo znaczna zwyżka kursu franka francuskiego, lira włoskiego i leji rumuńskiej. Wystarczy zaznaczyć, iż za 100 fr. fr. płacono w lipcu w Warszawie 23.02 zł., natomiast w styczniu 1927 r. aż 35.69 zł. Za 100 lirów włoskich płacono w lipcu w Warszawie 30.97 zł., natomiast w styczniu 1927 r. 39.33 zł. Oczywiście, iż wskutek tak ogromnego wzrostu kursu franka francuskiego, lira i leji potrzeba obecnie znacznie więcej złotych dla zaopatrzenia naszych placówek we Francji, we Włoszech i Rumunji w taką samą ilość monety krajowej, aniżeli było potrzeba w lipcu 1926 r. Obliczając bardzo oszczędnie, potrzeba zwiększyć kredyty, przewidywane w lipcu 1926 r.:</u>
<u xml:id="u-8.26" who="#JózefBuzek">1) na placówki we Francji o kwotę 604.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.27" who="#JózefBuzek">2) we Włoszech 204.000zł.</u>
<u xml:id="u-8.28" who="#JózefBuzek">3) we Rumunji 241.000zł.</u>
<u xml:id="u-8.29" who="#JózefBuzek">Razem więc 1.049.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.30" who="#JózefBuzek">Uwzględniając sam tylko wzrost kursu franka, lira i leji. Rząd był uprawniony żądać od Sejmu podwyższenia kredytów na nasze urzędy zagraniczne o kwotę 1.049.000 zł. Uwzględniając położenie Skarbu Państwa, Rząd zdecydował się zażądać tylko powiększenia kredytu o kwotę 600.000 zł., zaś 449.000 zł. zamierzał Rząd uzyskać przez poczynienie oszczędności w budżecie urzędów zagranicznych. W tym celu Rząd skreślił niektóre placówki w budżecie na rok 1927/28 przewidywane, jak naprzykład poselstwo w Atenach, konsulaty w Sidney, Chabarowsku, Nomikołajowsku i Havrze. Dalej skasowano szereg posad, uważanych za zbędne, między nimi wysuwają się na plan pierwszy skasowane posady attache wojskowych przy kilku poselstwach. Sejm nie uwzględnił faktu poczynionych w budżecie urzędów zagranicznych oszczędności i nietylko odrzucił żądanie Rządu o powiększenie kredytów, w lipcu preliminowanych, o kwotę 600.000 zł., ale co więcej zmniejszył kredyty, w lipcu przez Rząd obliczone, o kwotę 230.000 zł. Wydatki zwyczajne na urzędy zagraniczne przez Sejm uchwalone wynoszą więc tylko 21.330.152 zł. Senat uważał tak znaczne zmniejszenie kredytów na nasze placówki zagraniczne za nieuzasadnione. Obecna sytuacja zagraniczna, gdy Niemcy rozpoczęły walkę dyplomatyczną o nasz korytarz i wogóle o nasze granice zachodnie, wymaga od naszych placówek zagranicznych, a zwłaszcza od placówek we Francji i we Włoszech, szczególnie wytężonej działalności i nie można w tej chwili osłabiać naszego aparatu dyplomatycznego w tych państwach, na osłabienie zaś naszego aparatu konsularnego nie zezwala wzrost naszej emigracji do Francji. Z tych powodów Senat uchwalił podwyższyć kredyty, przez Sejm na urzędy zagraniczne uchwalone, o kwotę 730.000 zł. Wydatki zwyczajne na urzędy zagraniczne wynoszą więc według uchwał Senatu 22,060.152 zł., to jest tylko o 500.000 więcej, aniżeli wynosił preliminarz, ułożony w lipcu 1926 r. Z tego wynika, iż Rząd będzie musiał w preliminarzu tym poczynić co najmniej 549.000 zł. oszczędności, by móc utrzymać placówki we Francji, we Włoszech i Rumunji w składzie preliminowanym w lipcu 1927 r. Uchwała Senatu zmusza więc Rząd do poczynienia w budżecie naszych placówek zagranicznych bardzo poważnych oszczędności, zabezpiecza jednak nasze placówki we Francji i we Włoszech przed niebezpieczeństwem zbyt gwałtownej redukcji, podcinającej i uniemożliwiającej intensywną działalność tychże.</u>
<u xml:id="u-8.31" who="#JózefBuzek">W dziale 4 wydatków nadzwyczajnych podwyższył dalej Senat wydatki na rokowania międzynarodowe o kwotę 270.000 zł. Powiększenie to stało się konieczne, ponieważ Polska musi być odpowiednio reprezentowana na międzynarodowej konferencji gospodarczej. Do konferencji tej państwa zagraniczne przywiązują ogromnie znaczenie. Wynika to stąd, iż Niemcy wysyłają na konferencję zgórą 40 ekspertów, nie licząc oczywiście delegatów, a nie mniej większe przygotowania poczyniły na konferencję Francja i Włochy. I Polska powinna powiększyć swój udział w konferencji. Na cel ten nie przewidziano jednak żadnych środków. Ponieważ każde ministerstwo przypuszczało, iż środki na tę konferencję, powinny się znaleźć w budżecie innego ministerstwa, nie wstawiono kredytów na tę konferencję, ani w budżecie Ministerstwa Skarbu, ani w budżecie Ministerstwa Przemysłu, ani w budżecie Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ostatecznie w toku rozpraw Komisji Skarbowo-Budżetowej Senatu zdecydowało się Ministerstwo Spraw Zagranicznych na przyjęcie tego wydatku do swego budżetu i dlatego zażądało powiększenia kredytów na rokowania międzynarodowe o kwotę 270.000 zł. Senat uznał żądanie to za uzasadnione.</u>
<u xml:id="u-8.32" who="#JózefBuzek">By ocenić należycie zwiększenie wydatków Ministerstwa Spraw Zagranicznych, należy pamiętać, iż faktyczne wydatki Ministerstwa Spraw Zagranicznych w 1926 r. wynosiły 41.724.000 zł. Wydatki preliminowane przez Sejm na to Ministerstwo wynosiły tylko 39.577.467 zł. Wydatki preliminowane przez Senat zaś wynoszą o miljon więcej, a więc 40.577.467 zł. Z tego wynika, że nawet zwiększone przez Senat wydatki Ministerstwa Spraw Zagranicznych będą o 1.147.000 zł, niższe od faktycznych wydatków tego Ministerstwa w 1926 r. Ministerstwo Spraw Zagranicznych należy więc do tych zupełnie wyjątkowych u nas ministerstw, które preliminują na r. 1927/28 wydatki mniejsze, aniżeli były wydatki faktyczne w 1926 r.</u>
<u xml:id="u-8.33" who="#JózefBuzek">Przechodząc teraz do Ministerstwa Sprawiedliwości zaznaczam, iż wydatki tego Ministerstwa podwyższono w trzech paragrafach o 755.000 zł., zmniejszono je zaś w jednym paragrafie o 360.000 zł., tak, iż ostateczna podwyżka wydatków wynosi tylko 395.000 zł. Podwyższenie kredytów Ministerstwa Sprawiedliwości nastąpiło na cele następujące:</u>
<u xml:id="u-8.34" who="#JózefBuzek">1) Na zwiększenie etatów sędziów apelacyjnych i okręgowych w b. zaborze rosyjskim przeznaczono 600.000 zł. Powiększenie to okazało się konieczne dla przyśpieszenia zbyt powolnego obecnie wymiaru sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-8.35" who="#JózefBuzek">2) Na zwiększenie liczby urzędników Departamentu Ustawodawczego podwyższono kredyt na uposażenia w samem Ministerstwie o kwotę 90.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.36" who="#JózefBuzek">3) Na zwiększenie niesłychanie niskiego kredytu na książki i pisma dla sądów podwyższono wydatki odnośnego paragrafu o 65.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.37" who="#JózefBuzek">Kredyt na uposażenie personelu administracyjnego więzień zmniejszono o kwotę 360.000 zł. Przytem wychodził Senat z założenia, iż obfitsze korzystanie z przepisów o skazaniu warunkowem zmniejszy wydatnie liczbę więźniów i tem samem umożliwi redukcję liczby dozorców więziennych.</u>
<u xml:id="u-8.38" who="#JózefBuzek">Stosunkowo niewielkie zmiany powodują uchwały Senatu w preliminarzu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Wszystkie zmiany uchwalone dotyczą Służby Zdrowia. W szczególności podwyższono kredyty na Ministerstwo Spraw Wewnętrznych o kwotę 295.850 zł., a mianowicie:</u>
<u xml:id="u-8.39" who="#JózefBuzek">1) Kredyt na walkę z gruźlicą powiększono o100.000 zł 2) Kredyt na szkoły pielęgniarstwa podwyższono o 40.000 zł 3) Kredyt na uposażenie lekarzy urzędowych w Ministerstwie podwyższono o 80.850 zł 4) Kredyt na uposażenie lekarzy urzędowych w urzędach wojewódzkich i w starostwach podwyższono o 75.000 zł Razem 295.850 zł.</u>
<u xml:id="u-8.40" who="#JózefBuzek">Celem usprawnienia działalności urzędów ziemskich podwyższył Senat wydatki Ministerstwa Reform Rolnych o 136.000 zł. Z tego przypada:</u>
<u xml:id="u-8.41" who="#JózefBuzek">1) Na zwiększenie kredytu na likwidację serwitutów 56.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.42" who="#JózefBuzek">2) Na zwiększenie kredytu na środki lokomocji urzędów ziemskich 80.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.43" who="#JózefBuzek">Podwyższenie wydatków na środki lokomocji tłumaczy się tem, iż intensywniejsza działalność urzędów ziemskich wymaga częstych wyjazdów na wieś.</u>
<u xml:id="u-8.44" who="#JózefBuzek">Względnie dość licznych zmian dokonano w budżecie Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Przedewszystkiem powiększono kredyty przez Sejm przyznane w trzech paragrafach o łączną kwotę 126.522, potem zaś zmniejszono w trzech dalszych paragrafach wydatki tego Ministerstwa o łączną kwotę 90.000 zł. W ostatecznym rezultacie zwiększono więc wydatki tego Ministerstwa o kwotę 36.522 zł. Zwiększenie kredytów miało cele następujące:</u>
<u xml:id="u-8.45" who="#JózefBuzek">1) Na zwiększenie liczby urzędników samego Ministerstwa przeznaczono kwotę 36.522 zł.</u>
<u xml:id="u-8.46" who="#JózefBuzek">2) By umożliwić przyznanie subwencji targom wschodnim we Lwowie zwiększono kredyt na subwencję o 50.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.47" who="#JózefBuzek">3) By przyspieszyć wydawanie patentów na wynalazki przez Urząd Patentowy powiększono kredyt na „inne wydatki” tego urzędu o 40.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.48" who="#JózefBuzek">Zmniejszeniu uległy następujące kredyty przez Sejm uchwalone:</u>
<u xml:id="u-8.49" who="#JózefBuzek">1) Kredyt na Biuro Badania Cen zmniejszono o 30.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.50" who="#JózefBuzek">2) Kredyt na wydatki biurowe Urzędu</u>
<u xml:id="u-8.51" who="#JózefBuzek">Miar zmniejszono o 10.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.52" who="#JózefBuzek">3) Wydatki na legalizowanie narzędzi mierniczych zmniejszono o 50.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.53" who="#JózefBuzek">Bardzo drobnym zmianom uległy wydatki administracyjne Ministerstwa Skarbu. Wydatki te powiększono tylko o kwotę 15.000 zł. Powiększenia doznały wydatki osobowe Prokuratorji Generalnej. Podwyżka ta ma na celu zaangażowanie kilku sił do oddziału Prokuratorji Generalnej w Katowicach. Oddział ten winien przeprowadzić kilka bardzo ważnych dla Państwa procesów, co wymaga chwilowego zwiększenia personelu tegoż oddziału.</u>
<u xml:id="u-8.54" who="#JózefBuzek">Przechodząc teraz do omówienia zmian, poczynionych przez Senat w dochodach państwowych, powtarzamy przedewszystkiem, iż Senat zwiększył preliminarz dochodów o kwotę 4.972.115 zł. Z podwyżki tej przypada:</u>
<u xml:id="u-8.55" who="#JózefBuzek">1) Na dochody administracyjne sensu stricto 2.105.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.56" who="#JózefBuzek">2) Na czysty dochód z przedsiębiorstw 1.547.900 zł.</u>
<u xml:id="u-8.57" who="#JózefBuzek">3) z monopoli 1.319.215 zł.</u>
<u xml:id="u-8.58" who="#JózefBuzek">Razem 4.972.115 zł.</u>
<u xml:id="u-8.59" who="#JózefBuzek">Z zestawienia tego wynika, iż Senat preliminuje dochód z danin publicznych zupełnie w tej samej wysokości co Sejm. Nie wynika stąd, iżby Senat nie wprowadził żadnych zmian do preliminarza dochodów z poszczególnych podatków. Wprost przeciwnie. Przedewszystkiem obniżył Senat dochód z podatku majątkowego o kwotę 2.500.000 zł., następnie zaś podwyższył dochód z podatku od nieruchomości miejskich o kwotę 1.500.000 zł., zaś dochód z podatku od kapitałów i rent został podwyższony o 1.000.000 zł. W ten sposób zostało zmniejszenie dochodu z podatku majątkowego zupełnie zrównoważonego przez zwiększenie dochodu z wymienionych dwóch podatków. Senat, zmniejszając dochód z podatku majątkowego o 2.500.000 zł., pragnął zaznaczyć, iż nie wierzy w możliwość ściągnięcia podatku majątkowego w kwocie 95.000.000 zł. przez Sejm uchwalonych. Dochód faktyczny z podatku majątkowego wynosił w 1926 r. tylko 62.900.000 zł., a niema żadnego powodu przypuszczać, iżby dochód z tego źródła mógł być w r. 1927/28 znacznie większy. Z drugiej strony nie ulega żadnej wątpliwości, iż podatek od nieruchomości miejskich i podatek od kapitałów i rent da dochody większe, aniżeli preliminował Sejm. I tak wynosił dochód faktyczny z podatku od kapitałów i rent w r. 1926–8.900.000 zł. Tymczasem preliminuje Sejm dochód z tego podatku tylko na kwotę 5.500.000 zł. Dlatego mógł Senat śmiało uchwalić podwyższenie dochodu z tego źródła o kwotę 1.000.000 zł. Z takich samych powodów uzasadniona jest także uchwała Senatu, preliminująca dochód z podatku od nieruchomość miejskich o 1.500.000 zł. wyżej.</u>
<u xml:id="u-8.60" who="#JózefBuzek">Podczas gdy Senat preliminuje dochody z danin publicznych w tej samej wysokości co Sejm, powiększa Senat dochody Państwa z dochodów administracyjnych o kwotę 2.105.000 zł. W szczególności preliminuje Senat wyżej następujące dochody administracyjne:</u>
<u xml:id="u-8.61" who="#JózefBuzek">1) dochód z opłat konsularnych o 1.100.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.62" who="#JózefBuzek">2) Centralnej Komisji Przywozu 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.63" who="#JózefBuzek">3) Ze zwrotu kosztów nadzoru nad parcelacją 200.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.64" who="#JózefBuzek">4) dotację monopolu spirytusowego na zwalczanie alkoholizmu o 100.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.65" who="#JózefBuzek">5) dochód z Miennicy Państwowej o 100.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.66" who="#JózefBuzek">6) ze sprzedaży „Dziennika Ustaw” o 65.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.67" who="#JózefBuzek">7) dochód z opłat za patenty na wynalazki o 40.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.68" who="#JózefBuzek">Razem 2.105.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.69" who="#JózefBuzek">Dochody administracyjne były przez Sejm w bardzo wielu wypadkach preliminowane stanowczo za nisko. Dotyczy to zwłaszcza dochodów z opłat konsularnych, tudzież dochodów Centralnej Komisji Przywozu przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu, a także dochodu ze zwrotu kosztów nadzoru nad parcelacją, t. j. nadzoru nad właścicielami ziemskimi, którzy parcelację przeprowadzają. Dla przykładu przytoczę tylko, że dochody z opłat konsularnych wynosiły w 1924 r. nie mniej, jak 8.400.000 zł. w złocie, t. j. 14.600.000 zł. obiegowych. W końcu roku 1924 obniżono trochę opłaty konsularne, mimo to dały one w 1925 r. zawsze jeszcze 8.200.000 zł. w złocie — czyli 14.300.000 zł. obiegowych. Z końcem 1925 r. nastąpiło bardzo znaczne obniżenie obowiązującej taryfy konsularnej, wskutek tego dochody musiały stać się oczywiście mniejsze, mimo to w 1926r.</u>
<u xml:id="u-8.70" who="#JózefBuzek">Dochód z opłat konsularnych wynosił kwotę 10,200.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.71" who="#komentarz">(Głos: Dużo osób jeździło.)</u>
<u xml:id="u-8.72" who="#JózefBuzek">Właśnie nie, liczba osób, wyjeżdżających zagranicę w r. 1926, była stosunkowo nieznaczna. Tymczasem Sejm preliminował dochody z opłat konsularnych tylko na kwotę 6.570.000 zł., to jest mniej o 3.630.000 zł., aniżeli wynosił dochód rzeczywisty w r. 1926. Otóż Senat uważa dalszą obniżkę opłat konsularnych za bardzo pożądaną, i dlatego też uchwalił w sobotę, i to za zgodą Rządu, rezolucję, która co do swej treści została zupełnie z Rządem uzgodniona, tak, iż może liczyć na wykonanie jej przez Rząd. Otóż ta rezolucja opiewa jak następuje: „Senat wzywa Rząd, aby w przeciągu roku poddał rewizji obecnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie ogólnej taryfy opłat konsularnych w tym duchu, żeby Ministrowi Spraw Zagranicznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu przysługiwało prawo zarządzenia pobierania opłat niższych dla pewnych krajów, pewnych kategorji płatników oraz za pewne czynności konsularne. Wzywa się wymienionych Ministrów, aby z uprawnień, o których mowa powyżej, zrobili użytek niezwłocznie po wejściu tych uprawnień w życie”. Przewidzianą jest obniżka obecnych opłat konsularnych przeciętnie o 20%. Bardzo wydatne obniżenie, a nawet zupełne zniesienie pewnych opłat konsularnych jest przewidywane dla ludności uboższej, zwłaszcza dla emigrantów, przyczem emigracja w krajach, gdzie warunki dla emigracji są gorsze, będzie oczywiście więcej uwzględniona, niż w tych krajach, gdzie emigracja ma warunki lepsze. Zwłaszcza ma być uwzględniona nasza emigracja do Francji. Tutaj obniżenie opłat konsularnych ma być jak najwydatniejsze. Pomimo jednak, proszę Panów, że kwota okrągło dwóch miljonów złotych jest poświęcona na to obniżenie opłat konsularnych, trzeba liczyć, że dochód faktyczny z opłat konsularnych będzie wynosił w roku przyszłym co najmniej 8 milj. zł. Wobec tego Senat uchwalił, iż należy podnieść dochód z opłat konsularnych o kwotę 1.100.000 zł. tak, że dochód ten preliminujemy na kwotę 7.670.000 zł….</u>
<u xml:id="u-8.73" who="#komentarz">(S. Makarewicz: Bardzo ostrożnie.)</u>
<u xml:id="u-8.74" who="#JózefBuzek">Tak jest, bardzo ostrożnie, dochód preliminowany jest bowiem niższy od dochodu, którego mamy prawo według wszelkiego prawdopodobieństwa oczekiwać.</u>
<u xml:id="u-8.75" who="#JózefBuzek">Z zupełnie podobnych powodów zwiększamy dochód Centralnej Komisji Przywozu o kwotę 500.000 zł. i dochód ze zwrotu kosztów nadzoru nad parcelacją o 200.000 zł. Na podstawie obowiązujących przepisów oraz doświadczenia z lat ubiegłych można uważać za rzecz pewną, że te powiększone dochody są zupełnie realne i że będą faktycznie osiągnięte.</u>
<u xml:id="u-8.76" who="#JózefBuzek">Dalej, proszę Panów, powiększamy dochody administracyjne jeszcze w 4-ch pozycjach. Przedewszystkiem powiększamy dotację Monopolu Spirytusowego na zwalczanie alkoholizmu o 100.000 zł., wychodząc z tej zasady, że to, co obecnie Monopol Spirytusowy na zwalczanie alkoholizmu daje, jest zbyt małą kwotą. Mianowicie Sejm preliminował na ten cel tylko 200.000 zł., Senat uważał za rzecz konieczną, aby tę dotację zwiększyć o 100.000 zł. Również dochód z Mennicy Państwowej Senat preliminuje wyżej o 100.000, a to na tej podstawie, iż Rząd preliminował dochód ten w kwocie 200.000 zł., Sejm zaś obniżył ten dochód o kwotę 100.000. Według naszego zdania obniżka ta nie była dostatecznie umotywowana. Dalej podwyższamy dochód przewidziany z wydawnictw Ministerstwa Sprawiedliwości o 65.000 zł., a dochód z opłat za patenty na wynalazki o 40.000 zł. Dochody z wydawnictw Ministerstwa Sprawiedliwości można podnieść o wspomnianą kwotę z prenumeraty i sprzedaży Dziennika Ustaw Państwa, można bowiem spodziewać się wpływów większych o 65.000 zł., zwłaszcza jeżeli podwyższy się prenumeratę. Co się tyczy opłat za patenty na wynalazki, to należy się spodziewać, iż wskutek zwiększenia kredytów o 40.000 zł., Urząd Patentów będzie na wynalazki wydawał więcej, a zatem i opłat za te patenty także wpłynie więcej. Dlatego wstawia się tę kwotę 40.000 zł., jako spodziewane zwiększenie dochodu z tych opłat. Tyle, co się tyczy dochodów administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-8.77" who="#JózefBuzek">Przechodząc, teraz do dochodów z przedsiębiorstw państwowych, przypominam przedewszystkiem, że Sejm preliminował kwotę 14.841.193 zł., jako dopłatę ze Skarbu Państwa, na wydatki nadzwyczajne wytwórni wojskowych, na wydatki nadzwyczajne P. A. T-a i na wydatki nadzwyczajne przedsiębiorstw pomocniczych poczty. Przytem największa część tych dopłat ze Skarbu Państwa przypada na wydatki nadzwyczajne wytwórni wojskowych, a mianowicie kwota 14.000.000 zł. Co do tych dopłat ze Skarbu Państwa Senat nie uchwalił żadnych zmian, żadnego podwyższenia, ani też żadnego zmniejszenia tych dopłat. Natomiast Senat preliminuje czysty zysk z przedsiębiorstw państwowych wyżej od Sejmu. Mianowicie Sejm preliminował, iż przedsiębiorstwa państwowe winny dać Państwu czysty zysk, wpływający do Skarbu Państwa, w kwocie 106.557.630 zł. Uchwala Senatu podwyższa tę sumę do kwoty 108.105.530 zł., a więc o 1.547.900 zł. To podwyższenie czystego zysku Państwa z przedsiębiorstw państwowych następuje w dwóch przedsiębiorstwach, mianowicie preliminujemy dochód czysty Państwa z lasów państwowych wyżej o 1 milj. zł., a dochód czysty z przedsiębiorstw górniczo-hutniczych i przemysłowych wyżej o 547.900 zł.</u>
<u xml:id="u-8.78" who="#JózefBuzek">Z powyższego zdawałoby się wynikać, iż Senat nie poczynił w budżecie przedsiębiorstw państwowych większych zmian. Tak jednak nie jest, jeżeli zbadamy nie czysty zysk przedsiębiorstw, ale ich dochody brutto i wydatki brutto, to okaże się, iż Senat uchwalił szereg zmian w budżetach przedsiębiorstw państwowych. Szanowni Panowie pozwolą, iż przedstawię obecnie te zmiany. Dochód brutto wszystkich przedsiębiorstw państwowych miał według uchwał sejmowych wynosić kwotę 1.512.554.244 zł. Według naszych uchwał dochód ten wynosi kwotę 1.516.657.825 zł. Nasze uchwały spowodowały więc zwiększenie dochodów brutto przedsiębiorstw państwowych o kwotę 4.103.581 zł. Co się tyczy wydatków przedsiębiorstw państwowych, to wynosiły one według uchwał sejmowych 1.420.837.807 zł. Według uchwał Senatu zaś wynoszą kwotę 1.423.393.488 zł. A więc uchwały nasze powodują zwiększenie wydatków przedsiębiorstw państwowych o kwotę 2.555.681 zł. Ponieważ jednak uchwały nasze spowodowały powiększenie dochodów o kwotę 4.103.581 zł., przeto wynosi czysta nadwyżka dochodów nad wydatkami według naszych uchwał o 1.547.900 zł. więcej niż według uchwał Sejmu.</u>
<u xml:id="u-8.79" who="#JózefBuzek">Zbadajmy przedewszystkiem powiększenie wydatków przedsiębiorstw państwowych. Wydatki przedsiębiorstw państwowych zwiększyliśmy w 9 paragrafach w całości o kwotę 3.055.681 zł. Ponieważ jednak równocześnie zmniejszyliśmy wydatki przedsiębiorstw państwowych w jednym paragrafie o kwotę 500.000 zł., wynosi ostateczne zwiększenie wydatków tylko wyżej wspomnianą kwotę 2.555.681 zł. Na zwiększenie to złożyły się następujące pozycje;</u>
<u xml:id="u-8.80" who="#JózefBuzek">1) Zwiększenie, wynikające z podwyższenia poborów urzędników o 10% wynosi;</u>
<u xml:id="u-8.81" who="#JózefBuzek">a) w „Lasach państwowych” 1.770.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.82" who="#JózefBuzek">b) w „Polskiej Ajencji Telegraficznej 69.580 zł.</u>
<u xml:id="u-8.83" who="#JózefBuzek">c) w „Drukarniach państwowych” 10.988 zł.</u>
<u xml:id="u-8.84" who="#JózefBuzek">d) w „Monitorze Polskim” 7.123 zł.</u>
<u xml:id="u-8.85" who="#JózefBuzek">e) w „Państwowym Zakładzie Higjeny, dział surowic i szczepionek” 6.430 zł.</u>
<u xml:id="u-8.86" who="#JózefBuzek">f) w „Zdrojowiskach państwowych” 10.830 zł.</u>
<u xml:id="u-8.87" who="#JózefBuzek">Razem w wymienionych 6 przedsiębiorstwach państwowych 1.874.951 2) Zwiększenie wynikające:</u>
<u xml:id="u-8.88" who="#JózefBuzek">a) z przywrócenia korespondenta. P. A. T.-a w Paryżu 24.975 zł b) z dokładniejszego preliminowania wydatków poczt i telegrafów 655.755 zł.</u>
<u xml:id="u-8.89" who="#JózefBuzek">c) z podwyższenia wydatków nadzwyczajnych na warsztaty główne kolei państwowych 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.90" who="#JózefBuzek">Razem wszystkie podwyższenia wydatków 3.055.681 zł.</u>
<u xml:id="u-8.91" who="#JózefBuzek">Natomiast zmniejszono wydatek na czynsz za najem taboru kolejowego o kwotę 500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.92" who="#JózefBuzek">Czysta podwyżka wydatków wynosi więc 2.555.681 zł.</u>
<u xml:id="u-8.93" who="#JózefBuzek">Z przeglądu tego wynika, iż na zwiększenie wydatków przedsiębiorstw wpływa przedewszystkiem konieczność podwyższenia uposażenia urzędników niektórych przedsiębiorstw państwowych. Szanowni Panowie wiedzą, że pobory urzędników państwowych zostały z mocy ustawy podwyższone o 10%. Otóż wskutek tego trzeba było cyfry, preliminowane w budżecie państwowym na uposażenie urzędników, zwiększyć o 10%. Sejm uczynił to w budżecie administracyjnym wszędzie, w budżecie przedsiębiorstw zaś uczynił to gdzieniegdzie, gdzieniegdzie zaś zupełnie to pominął. W tych przedsiębiorstwach więc, gdzie Sejm zapomniał wstawić te 10% na poprawę poborów urzędników, musiał oczywiście Senat wstawić odnośne kwoty. Gdyby Senat tej poprawki nie uskutecznił, przedsiębiorstwa te nie mogłyby wobec jasnego zupełnie przepisu art. 7 punkt 2 ustawy skarbowej wypłacać poborów, zwiększonych o 10%. Wprawdzie może według art. 7 Minister Skarbu zwiększać wydatki zwyczajne, przewidziane w planach finansowo-gospodarczych przedsiębiorstw i monopoli państwowych, ale z pod tego przepisu są zupełnie wyraźnie wyjęte wydatki osobowe, przewidziane stałemi etatami. Minister Skarbu nie mógłby więc przedsiębiorstwom państwowym zezwolić na zwiększenie wydatków na uposażenie urzędników o 10%! Z tych to powodów Senat podwyższył kredyt na uposażenie urzędników w lasach państwowych o kwotę 1.770.000 zł., kredyt na pobory urzędników P. A. T. o 69.580 zł., pobory urzędników drukarni państwowych o 10.988 zł., pobory urzędników w „Monitorze Polskim” o 7.123 zł., pobory funkcjonarjuszy Państwowego Zakładu Higjeny dział wyrobu szczepionek i surowic o 6.430 zł. i pobory funkcjonarjuszy zdrojowisk państwowych o 10.830 zł. Razem wszystkie te podwyżki, wynikające wprost z omówionego przeoczenia sejmowego i z konieczności jego naprawy, wynoszą kwotę 1.874.951 zł.</u>
<u xml:id="u-8.94" who="#JózefBuzek">Na inne podwyżki wydatków przedsiębiorstw państwowych pozostaje już kwota bardzo mała. Mianowicie na utrzymanie korespondenta P. A. T.-a w Paryżu powiększono wydatki P. A. T.-a o kwotę 24.975 zł. Wydatki Ministerstwa Poczt i Telegrafów podwyższono o 655.755 zł. Uzasadnienie tej podwyżki znajdą Panowie w sprawozdaniu p. kol. Szereszowskiego, wynika z niego, iż podwyżka ta jest natury więcej formalnej i znajduje swój równoważnik w podwyżce dochodów poczt i telegrafów o zupełnie taką samą kwotę.</u>
<u xml:id="u-8.95" who="#JózefBuzek">Wreszcie podwyższył Senat wydatki nadzwyczajni na warsztaty główne kolei państwowych o kwotę 500.000 zł., równocześnie zmniejszył jednak wydatki na czynsz za najem taboru kolejowego o 500.000 zł. W ten sposób w ostatecznym wyniku otrzymujemy, jako zwiększenie wydatków przedsiębiorstw państwowych, kwotę 2.555.681 zł.</u>
<u xml:id="u-8.96" who="#JózefBuzek">Według zasady ogólnie u nas przyjętej wszystkie nasze przedsiębiorstwa państwowe winny być samowystarczalne i są też w rzeczywistości samowystarczalne w tem znaczeniu, że wszystkie pokrywają ze swoich dochodów przynajmniej swe wydatki zwyczajne, największa część z nich pokrywa nawet z dochodów bieżących także swe wydatki nadzwyczajne. Ze względu na to, iż we wszystkich naszych przedsiębiorstwach państwowych przestrzeganą jest bezwzględnie zasada, iż dochody własne przedsiębiorstwa winny przynajmniej pokrywać wszystkie jego wydatki zwyczajne, musiał Senat, powiększając wydatki zwyczajne przedsiębiorstw o kwotę 2.555.681 zł., powiększyć także dochody tych przedsiębiorstw o łączną kwotę 2.555.681 zł. Pozatem jednak powiększył Senat dochód z polskich lasów państwowych o kwotę 1 milj. zł., a dochód z przedsiębiorstw górniczych, hutniczych i przemysłowych o kwotę 547.900 zł. Otóż te dwie podwyżki wymagają oczywiście osobo kwotę 1 milj. zł., a dochód z lasów państwowych wynosił w r. 1926–72.700.000 zł., to jest ta kwota, którą lasy państwowe wpłaciły efektywnie do Skarbu Państwa. Według uchwał Sejmu czysty zysk z lasów państwowych w r. 1927/28 miał wynosić tylko 55.000.000 zł., a więc o 17.700.000 mniej, aniżeli faktycznie wpłynęło z tego źródła do Skarbu Państwa w r. 1926. Otóż Senat uważał, że kwota, którą preliminował Sejm, jest stanowczo za niska i może być śmiało podniesiona o miljon złotych, zwłaszcza wobec świetnych konjunktur w przemyśle drzewnym i wogóle na rynku drzewnym. Ceny drzewa poszły w górę bardzo znacznie i można śmiało przewidywać, że jeżeli dochód czysty w roku zeszłym z lasów: państwowych wynosi 72.700.000 zł., to jeżeli przewidujemy na rok 1927/28 dochód w kwocie 56 miljonów, to nie jest to kwota wygórowana.</u>
<u xml:id="u-8.97" who="#JózefBuzek">Co się tyczy podwyższenia dochodu z przedsiębiorstw państwowych górniczych, hutniczych i przemysłowych o 547.900 zł., to składają się na tę podwyżkę następujące kwoty. Przedewszystkiem Państwowe Zakłady Naftowe dały w r. 1926 czysty dochód w kwocie 250.000 zł., gwarectwo węglowe „Brzeszcze” zaś miało w 1926 r. faktyczny czysty zysk w kwocie 273.000 zł. Otóż ten czysty dochód powinien był być wpłacony do Skarbu Państwa, a to z tego powodu, ponieważ zakłady naftowe i gwarectwo węglowe „Brzeszcze” posiadają już dostateczny kapitał obrotowy, nie potrzebują więc zużywać swych czystych zysków na podwyższenie swego kapitału obrotowego. Więc jeżeli ten czysty zysk nie został wpłacony do Skarbu Państwa; to leży on właściwie bezużytecznie w kasach owych przedsiębiorstw. Dlatego referent odnośnego budżetu, s. Rotenstreich, zaproponował wstawienie tych kwot jako dochód na r. 1927/28, nakładając w ten sposób obowiązek na te zakłady wpłacania tych czystych zysków z r. 1926 do Skarbu Państwa, Oprócz tego podwyższono „różne dochody” z nadań górniczych i z terenów naftowych o kwotę 24.900 zł. Razem dają wszystkie te podwyżki dochodów państwowych zakładów górniczych, hutniczych i przemysłowych kwotę 5.47.900 zł.</u>
<u xml:id="u-8.98" who="#JózefBuzek">Sobotnie uchwały Senatu podniosły nareszcie czysty dochód Skarbu Państwa z monopoli państwowych o kwotę 1.319. 215 zł. To podwyższenie czystego dochodu z monopoli, wynika w części z podwyższenia dochodu brutto monopoli, w części zaś z obniżenia wydatków monopoli państwowych. Dochód brutto monopoli państwowych wynosił według uchwały Sejmu kwotę 1.178.225.900 zł., według uchwały Senatu zaś 1.178.838.268 zł., a więc według uchwały Senatu więcej o 612.368 zł. W szczególności podwyższa Senat dochód ze sprzedaży wyrobów tytuniowych o 600.000 zł., a dochód brutto loterji państwowej zaś o 12.368 zł. Powiększając dochody, Senat zmniejszył równocześnie wydatki monopoli państwowych. Wydatki te według uchwały Sejmu wynosiły 531.708.900 zł., a według naszej uchwały mają wynosić 531.002.053 zł. Uchwała Senatu zmniejsza więc te wydatki o 706.847 zł. Zmniejszenie to nastąpiło w sposób następujący. Przedewszystkiem Senat uważał, że prowizje dla hurtowników i detalistów w monopolu spirytusowym mogą być obniżone, że procent, który dotychczas pobierali hurtownicy i detaliści, może być zmniejszony. W ten sposób, zmniejszono wydatki monopolu spirytusowego o kwotę 819.215 zł.</u>
<u xml:id="u-8.99" who="#JózefBuzek">Z drugiej strony zachodziła jednak konieczność zwiększenia wydatków monopoli, a zwiększenie to dotyczyło kwoty 112,368 zł. Z tego wydano 100.000 zł. na zwiększenie dotacji na zwalczanie alkoholizmu, a 12.368 zł, wypada na powiększenie poborów urzędników loterji państwowej o 10%, bo także tu taj Sejm zapomniał wstawić te 10%, niezbędne na pokrycie powiększenia poborów urzędniczych.</u>
<u xml:id="u-8.100" who="#JózefBuzek">Jeżeli teraz, proszę Panów, zsumujemy zmniejszenie wydatków monopoli o 706.847 zł. i zwiększenie dochodów tychże monopoli o 612.368 zł., to okazuje się, że dochód czysty z monopoli państwowych jest wskutek uchwał Senatu większy o kwotę 1,319.215 zł. Doliczając do tej kwoty zwiększenie dochodów, wynikające ze zwiększenia czystego dochodu z przedsiębiorstw państwowych o 1.547.900 zł. i ze zwiększenia dochodów administracyjnych o 2.105.000 zł., okazuje się, iż Senat zwiększył dochody państwowe w całości o 4.972.115 zł. Otóż mogłoby się może niejednemu wydawać, iż to podwyższenie dochodów o kwotę blisko 5 miljonów nie jest realne! By rozwiać w zupełności tego rodzaju obawy, pozwolę sobie przytoczyć jeszcze dwa fakty, które Sejmowi, gdy uchwalał preliminarz dochodów i wydatków na r. 1927/288, były jeszcze nieznane. Sejm, uchwalając preliminarz na rok 1927/28, nie mógł przewidywać, że dochody Skarbu Państwa będą w styczniu i w lutym 1927 r. tak nadspodziewanie świetne.</u>
<u xml:id="u-8.101" who="#JózefBuzek">Zwracałem w mojem przemówieniu, zagajającem dyskusję budżetową, uwagę na fakt niespodziewanie silnego wzrostu dochodów państwowych trzecim, a zwłaszcza w czwartym kwartale roku 1926. Ten uderzająco silny wzrost dochodów państwowych trwał także w styczniu i lutym 1927 r., a nie może ulegać żadnej wątpliwości, iż wzrost ten przetrwa także jeszcze co najmniej w marcu i kwietniu. W styczniu 1926 r. wynosiły wszystkie dochody Skarbu Państwa kwotę 132.200.000 zł., natomiast w styczniu 1977 r. aż 191.300.000 zł., a więc o ogromną kwotę 59.100.000 zł. więcej!!!</u>
<u xml:id="u-8.102" who="#JózefBuzek">W lutym 1927 r. wyniosły dochody państwowe razem 165.500.000 zł., podczas kiedy w lutym 1926 r. wynosiły tylko 114.800.000 zł. A więc w lutym 1927 r. dochody były większe o ogromną kwotę 50.700.000 zł. Przytem jest to rzecz najwięcej charakterystyczną, iż wzrost dochodów był we wszystkich rodzajach dochodów bardzo silny. I tak wynosił dochód Skarbu z monopoli w lutym 1927 r. o 16.300 000 zł. więcej niż w lutym 1926 r., dochód z przedsiębiorstw o 2.200.000 zł. więcej, a dochody z podatków i dochody administracyjne o 32.200.000 zł. więcej. Na podstawie rozwoju dochodów państwowych w styczniu i w lutym 1927 r. można śmiało twierdzić, iż jeżeli stosunki gospodarcze w roku 1927/28 będą takie same, jak w r. 1926/27, to dochody państwowe przekroczą kwotę dwóch miljardów o okrągło 70 miljonów, że więc dochody państwowe będą blisko o 80 milionów większe, aniżeli dochody przez Senat uchwalone. W świetle tych cyfr nie można uważać uchwał Senatu, podwyższających dochody państwowe o niespełna 5 miljonów, za ryzykowne.</u>
<u xml:id="u-8.103" who="#JózefBuzek">Jeżeli jest więc, rzeczą jasną, iż uchwalone przez Senat podwyższenia dochodów i wydatków nie czynią budżetu na r. 1927/28 nierealnym, to z drugiej strony nie będzie można zaprzeczyć, iż uchwały Senatu budżet ten pod wielu względami poprawiają. Przedewszystkiem wstawił Senat do budżetu wydatki prawnie konieczne, a więc zarówno wydatki na nauczycieli, wynikające z noweli do ustawy o równowadze budżetowej z grudnia 1925 r., jako też wydatki niezbędne wskutek podwyższenia poborów urzędników o 10%. Dalej Senat wstawił do budżetu szereg wydatków, koniecznych dla rozwoju gospodarczego i kulturalnego Państwa. Tu należą wszystkie uchwały, podwyższające kredyty na rolnictwo, na oświatę i na zdrowie publiczne. Wreszcie poprawiły poprawki Senatu budżet przez powiększenie szeregu wydatków, niezbędnych do usprawnienia państwowego. Tu należą zwiększone wydatki na Ministerstwo Spraw Zagranicznych, na Ministerstwo Sprawiedliwości, na Ministerstwo Skarbu, na P. T. A., tu też należy zaliczyć zwiększenie kredytów dla Ministerstwa Reform Rolnych.</u>
<u xml:id="u-8.104" who="#JózefBuzek">Omówiwszy w ten sposób wyczerpująco wszelkie zmiany, poczynione w budżecie państwowym przez Senat, mogę przystąpić teraz do omówienia poszczególnych przepisów ustawy skarbowej.</u>
<u xml:id="u-8.105" who="#JózefBuzek">Otóż art. 1, 2 i 3 już omówiłem. Co się tyczy art. 4, to nie jest on żadnem novum, stanowi bowiem, iż kredyty na odbudowę kraju powinny być otwierane w wysokości rzeczywistych dochodów z daniny lasowej. Odpowiada to przepisom ustawy o daninie lasowej, stanowiącym, iż dochody z daniny powinny służyć na odbudowę kraju.</u>
<u xml:id="u-8.106" who="#JózefBuzek">Co się tyczy art. 5, to artykuł ten powtarza znaną nam oddawna zasadę budżetowania miesięcznego i miesięcznego otwierania kredytów. O tem już mówiłem w mej mowie wstępnej, nie potrzebuję już więc dzisiaj mówić o tem. Tak samo odpowiadają inne przepisy art. 5 i przepisy art. 6 i art. 7 przepisom dawniejszych ustaw skarbowych. Tylko w art. 7 znajduje się pewne novum, mianowicie na podstawie punktu 3 art. 7 może Minister Skarbu na wniosek właściwego ministra, a więc Ministra Spraw Wojskowych, w części 6 budżetu, to znaczy w budżecie Ministerstwa Spraw Wojskowych, przenosić kredyty z wszystkich paragrafów budżetu wojskowego do § 17 działu 9 budżetu zwyczajnego. To znaczy, że jeżeli w jakimkolwiek dziale lub paragrafie Ministerstwa Spraw Wojskowych będą poczynione jakieś oszczędności, to mogą one być przeniesione na podwyższenie rezerwy zaopatrzenia Ministerstwa Spraw Wojskowych.</u>
<u xml:id="u-8.107" who="#JózefBuzek">Co się tyczy art. 8, to przewiduje on miesiąc ulgowy na tych samych warunkach, co poprzednie ustawy skarbowe.</u>
<u xml:id="u-8.108" who="#JózefBuzek">Natomiast art. 9 i 10 wymagają pewnego omówienia. Mianowicie Minister Skarbu może z zapasów kasowych — a Bogu dzięki te zapasy kasowe w ostatnich miesiącach znacznie wzrosły, ponieważ szereg miesięcy wykazywał nadwyżki dochodów nad wydatkami — udzielać krótkoterminowych pożyczek bankom państwowym, związkom samorządu terytorjalnego i gospodarczego, tudzież przedsiębiorstwom i monopolom państwowym. Wreszcie mogą być wypłacane z tych zapasów bezprocentowe zaliczki na uposażenie pracowników państwowych według przepisów ustawy o uposażeniu. Panowie będą ciekawi, w jaki sposób Minister Skarbu z upoważnień analogicznych, zawartych w dawnych ustawach skarbowych, korzystał. Wszystkie pożyczki krótkoterminowe, które zostały z zapasów kasowych przez Ministra Skarbu dotychczas czas udzielone, wynosiły — po potrąceniu pożyczek, spłaconych dnia 1 lutego b. r. 158.000.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.109" who="#JózefBuzek">Z kwoty tej przypada na pożyczki, otrzymane z zapasów kasowych:</u>
<u xml:id="u-8.110" who="#JózefBuzek">1) przez Bank Gospodarstwa Krajowego 57.897.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.111" who="#JózefBuzek">2) przez Państwowy Bank Rolny 20.936.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.112" who="#JózefBuzek">3) powiatowe związki komunalne 133.000 zł 4) przez gminy 2.295.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.113" who="#JózefBuzek">5) izby przemysłowo-handlowe i rzemieślnicze 100.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.114" who="#JózefBuzek">6) przez przedsiębiorstwa państwowe 42.515.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.115" who="#JózefBuzek">7) na zaliczki dla urzędników 33.926.000 zł. Razem 157.802.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.116" who="#JózefBuzek">Z kwoty, otrzymanej przez przedsiębiorstwa państwowe, największa część przypadła na koleje. Koleje otrzymały w 1924 r. zaliczkę w wysokości 41.910.417 zł. i tej zaliczki dotychczas nie spłaciły. Byłoby bardzo do życzenia, żeby koleje tę zaliczkę spłacały i żeby kwota ta została przez Skarb przekazana Państwowemu Bankowi Rolnemu na pożyczki dla drobnych rolników. Chodzi, proszę Panów, oto, aby zaradzić tej niesłychanej nędzy kredytowej, jaka istnieje po wsiach, aby urwać łeb tej niesłychanej lichwie, która jest wynikiem braku kredytu na wsi. Gdyby Bank Rolny otrzymał 42 milj. zł., które koleje od 1924 r. są dłużne Skarbowi Państwa, a którą powinnyby nareszcie zapłacić i gdyby te 42 milj. zł. dostały się do różnych wiejskich kas pożyczkowych, to przyczyniłyby się do obniżenia stopy procentowej na wsi. Trzeba przyznać, iż Minister Skarbu zrobił w ostatnich miesiącach dużo dla obniżenia stopy procentowej w Banku Polskim i w bankach większych, to obniżenie stopy procentowej jednak na wieś nie dotarło, a mogłoby dotrzeć, gdyby środki Państwowego Banku Rolnego odpowiednio powiększono.</u>
<u xml:id="u-8.117" who="#JózefBuzek">Tyle, co się tyczy art. 9 ustawy skarbowej. Art. 10 ustawy skarbowej upoważnia Ministra Skarbu do udzielania z zapasów kasowych kredytu w wysokości 10.000.000 zł, na okres do lat 5 na popieranie spółdzielczości rolniczej za pośrednictwem związków gospodarczych i finansowych tej spółdzielczości. Trzeba zaznaczyć, że z kredytów tych 6.500.000 zł. otrzymała już centralna kasa Spółek Rolniczych tak, że po uchwaleniu tego art. 10 może nastąpić dalsze zwiększenie kredytów na popieranie spółdzielczości rolnej o 3.500.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.118" who="#JózefBuzek">Tyle, co się tyczy ustawy skarbowej.</u>
<u xml:id="u-8.119" who="#JózefBuzek">Kończąc, proszę Wysoki Senat w imieniu Komisji Skarbowo-Budżetowej, ażeby raczył uchwalić ustawę skarbową ze zmianami, które w art. 1, 2 i 3 wynikają z sobotnich naszych uchwał, a które wyczerpująco omówiłem. Następne zaś artykuły od 4 do 12 proszę w imieniu Komisji Skarbowo-Budżetowej przyjąć w brzmieniu, w jakiem zostały uchwalone przez Sejm.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Zdanowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JuliuszZdanowski">Kiedy uchwalaliśmy pierwszy budżet w r. 1924 w tem przeświadczeniu, że kończymy już z całą finansową biedą i że jesteśmy już państwem finansowo uporządkowanem, powzięliśmy wówczas rezolucję, domagającą się wniesienia przez rząd ustawy o budżecie, która zwykle jest koroną każdego systemu finansów państwowych i ich uporządkowania. Tak się nie stało i życzenie to nie mogło być zrealizowane.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JuliuszZdanowski">Następnie niezmiernej doniosłości zmiany wprowadzono do przepisów, tyczących się budżetu w zmianach Konstytucji, które tego roku uchwaliliśmy, ale to było tylko zmianą cząstkową. Tegoroczna rezolucja sejmowa ograniczyła się do wezwania Rządu do odmiennego układania preliminarzy budżetowych, a także do uporządkowania ustawowego gospodarki funduszami kasowemi. Fakty te zdają się wskazywać, że tak, jak i w innych dziedzinach życia, tak i w tej dziedzinie może jest słuszniejszem czekać aż pewne fakty i doświadczenie ustalą pewne rzeczy i dopiero odpowiedniemi normami prawnemi je regulować, że to jest lepiej, niż iść drogą odwrotną stwarzania wielkich ustaw na wyrost, w których potem niezupełnie w dzisiejszych czasach rozwijać się będą mogły potrzeby naszego gospodarstwa państwowego.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JuliuszZdanowski">Zmiany jakie w ustawach skarbowych w ostatnich latach, jak i w prowizorjach budżetowych zachodziły, wskazują na to, że warunki naszej gospodarki państwowej zmuszają do szukania corocznie nowych dróg, pewnych nowych norm uzupełnień, czy ograniczeń. Tak np., jeżeli weźmiemy art. 7, do którego dziś poprawki zgłosiłem, to w ustawie skarbowej 1924 r. mieliśmy upoważnienie dla rządu do tak zwanego prawa virement między art. 2 a 7 każdego działu budżetu. Potem okazało się, że to uprawnienie jest za sztywne i trzeba było je w 1925 roku rozszerzyć. Wyszukano w tym celu określenie nowe, że virement może nastąpić w wydatkach rzeczowo administracyjnych. Określenie i dokładne sprecyzowanie tego, czem są wydatki rzeczowo administracyjne, jest dosyć trudne i dlatego sprawozdawca Komisji Budżetowej nie w sposób pozytywny, ale przez wyłączenie właśnie podjął próbę definicji. Zdefinjował mianowicie w ten sposób, że po pierwsze nie są to wydatki osobowe — naturalnie na to się wszyscy godzimy — po drugie nie są to wydatki inwestycyjne, po trzecie nie są to wydatki, przeznaczone na fundusze dyspozycyjne i potem dopiero probował jeszcze w pewien sposób pozytywny zdefinjować to pojęcie.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#JuliuszZdanowski">Zatem jest zwyczajem, że to przesuwanie nie dotyczy funduszów dyspozycyjnych i poprawka moja jest stwierdzeniem tego uzusu, uważam, na tyle słusznem, że określenie „rzeczowo-administracyjne” jest zbyt luźne; a po drugie, że opinja sprawozdawcy komisji, czy nawet opinja całej komisji nie jest przecież miarodajną dla interpretacji ustawy dla kogoś, kto z nią będzie miał potem do czynienia, tembardziej, że to jest opinja komisji w jednym danym roku. Sądzę, że wprowadzenie tej poprawki, podkreślającej zwężenie prawa virement, jest słuszne i sprawiedliwe.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#JuliuszZdanowski">Druga poprawka, którą stawiam, jest o zamianę w art. 9 słowa „komunalnych” na „samorządowych”. Słowo „komunalnych” pozostało z dawnego tekstu ustawy, a nowy tekst zmienił w dawnej ustawie to, że dodaje do tego ustępu „samorządy gospodarcze”. Ponieważ my pod słowem „komunalnych” rozumiemy samorządy terytorjalne, zaś mówić o dodatku komunalnym dla samorządów gospodarczych byłoby niesłusznem i niedokładnem określeniem, dlatego proponuję słowem „samorządowych”, które jest szersze, uzupełnić tę poprawkę, która już przez dodatek „samorządów gospodarczych” tu została wprowadzona.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#JuliuszZdanowski">Wreszcie w art. 10 proponuję dodanie upoważnienia dla Ministra Skarbu do wydania zaliczki na przebudowę przystani w Gdyni, na Helu i Jastarni. Nieraz mamy zastrzeżenia co do tego, żeby ustawę skarbową obciążać czemkolwiek, co nie jest ściśle pełnomocnictwami dla Ministra Skarbu do wykonywania zarządu funduszami, które się mu budżetem uchwala. Jednakowoż przykład nie przez nas został wprowadzony. Już w tym art. 10 właśnie mamy przewidziane specjalne obowiązki, włożone na Ministra Skarbu, do przeznaczenia na pewne cele 10.000.000 zł. Tu te 250.000 zł. dla budowy przystani na Helu i w Jastarni są celem tak ogólnie uznanym, tak nam wszystkim drogim i słusznym, że sądzę, iż formalna strona nie powinna budzić sprzeciwu. Tembardziej nie powinna, że gdybyśmy nawet z punktu widzenia równowagi budżetowej patrzyli na to, to nadwyżka, którą się kończy nasz budżet, umożliwia jeszcze umieszczenie tych 250.000 zł. w wydatkach. Zresztą stawiamy poprawkę w formie upoważnienia dla Ministra Skarbu, a nie nakazu. W ten sposób sądzę, umożliwiamy spełnienie niezmiernie pożytecznego przedsięwzięcia, nam wszystkim bardzo drogiego, ożywienia polskiego morza.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Rozprawa wyczerpana. Przystępujemy do głosowania. Komisja zgłosiła 3 poprawki. O ile nie usłyszę innego wniosku będę uważał te poprawki za przyjęte. Niema sprzeciwu, uważam je za przyjęte.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Oprócz tego s. Zdanowski zgłosił 3 poprawki: pierwsza do art. 7: na końcu punktu 1) dodać: „Przeniesienie nie może mieć miejsca na §§ 11 Dz. 1 cz. 4, 10 Dz. 5 cz. 5, 12 Dz. 9 cz. 6 i 10 Dz. 1 cz. 7 budżetu”. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Druga poprawka jest do art. 9: w punkcie 2) ostatnie słowo „komunalnych” zastąpić przez „samorządowych”. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Wreszcie ostatnia poprawka do art. 10 dotyczy upoważnienia Ministra Skarbu do wydania zaliczki w sumie 250.000 zł. na przebudowę przystani w Gdyni i Helu oraz na budowę przystani w Jastarni. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi większość i ta poprawka przyjęta.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Tem samem wszystkie poprawki są przyjęte. Sprawa jest załatwiona. Porządek dzienny jest wyczerpany.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Kiedy odbędzie się następne posiedzenie — nie mogę określić. Otrzymają Panowie pisemne zawiadomienia.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 11 min. 45 przed poł.)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>