Commit 39b2bf048f608a3f0a62e049fd04358fc5838ec1
1 parent
589c1303
Use new header format in senat 1922-1927
Showing
314 changed files
with
55339 additions
and
38893 deletions
Too many changes to show.
To preserve performance only 16 of 314 files are displayed.
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00001-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00001-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00001-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>1 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">1</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1922-11-28</date> |
| ... | ... | @@ -23,216 +23,707 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Komentarz" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="PrzewodniczącyLimanowski" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>Przewodniczący Limanowski</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="SBraude" role="speaker"> | |
| 33 | - <persName>S Braude</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 35 | - <person xml:id="SBusse" role="speaker"> | |
| 36 | - <persName>S Busse</persName> | |
| 37 | - </person> | |
| 38 | - <person xml:id="SKoerner" role="speaker"> | |
| 39 | - <persName>S Koerner</persName> | |
| 40 | - </person> | |
| 41 | - <person xml:id="SPosner" role="speaker"> | |
| 42 | - <persName>S Posner</persName> | |
| 43 | - </person> | |
| 44 | - <person xml:id="SBanaszak" role="speaker"> | |
| 45 | - <persName>S. Banaszak</persName> | |
| 46 | - </person> | |
| 47 | - <person xml:id="SBiały" role="speaker"> | |
| 48 | - <persName>S. Biały</persName> | |
| 49 | - </person> | |
| 50 | - <person xml:id="SBielawski" role="speaker"> | |
| 51 | - <persName>S. Bielawski</persName> | |
| 52 | - </person> | |
| 53 | - <person xml:id="SBienenstock" role="speaker"> | |
| 54 | - <persName>S. Bienenstock</persName> | |
| 55 | - </person> | |
| 56 | - <person xml:id="SBojanowski" role="speaker"> | |
| 57 | - <persName>S. Bojanowski</persName> | |
| 58 | - </person> | |
| 59 | - <person xml:id="SBuzek" role="speaker"> | |
| 60 | - <persName>S. Buzek</persName> | |
| 61 | - </person> | |
| 62 | - <person xml:id="SCieński" role="speaker"> | |
| 63 | - <persName>S. Cieński</persName> | |
| 64 | - </person> | |
| 65 | - <person xml:id="SCzartoryski" role="speaker"> | |
| 66 | - <persName>S. Czartoryski</persName> | |
| 67 | - </person> | |
| 68 | - <person xml:id="SDobrucki" role="speaker"> | |
| 69 | - <persName>S. Dobrucki</persName> | |
| 70 | - </person> | |
| 71 | - <person xml:id="SEnglisch" role="speaker"> | |
| 72 | - <persName>S. Englisch</persName> | |
| 73 | - </person> | |
| 74 | - <person xml:id="SGaszyński" role="speaker"> | |
| 75 | - <persName>S. Gaszyński</persName> | |
| 76 | - </person> | |
| 77 | - <person xml:id="SGlogier" role="speaker"> | |
| 78 | - <persName>S. Glogier</persName> | |
| 79 | - </person> | |
| 80 | - <person xml:id="SGodlewski" role="speaker"> | |
| 81 | - <persName>S. Godlewski</persName> | |
| 82 | - </person> | |
| 83 | - <person xml:id="SGrabski" role="speaker"> | |
| 84 | - <persName>S. Grabski</persName> | |
| 85 | - </person> | |
| 86 | - <person xml:id="SHammerling" role="speaker"> | |
| 87 | - <persName>S. Hammerling</persName> | |
| 88 | - </person> | |
| 89 | - <person xml:id="SHasbach" role="speaker"> | |
| 90 | - <persName>S. Hasbach</persName> | |
| 91 | - </person> | |
| 92 | - <person xml:id="SHempel" role="speaker"> | |
| 93 | - <persName>S. Hempel</persName> | |
| 94 | - </person> | |
| 95 | - <person xml:id="SJabłonowski" role="speaker"> | |
| 96 | - <persName>S. Jabłonowski</persName> | |
| 97 | - </person> | |
| 98 | - <person xml:id="SKarnicka" role="speaker"> | |
| 99 | - <persName>S. Karnicka</persName> | |
| 100 | - </person> | |
| 101 | - <person xml:id="SKarpiński" role="speaker"> | |
| 102 | - <persName>S. Karpiński</persName> | |
| 103 | - </person> | |
| 104 | - <person xml:id="SKasznica" role="speaker"> | |
| 105 | - <persName>S. Kasznica</persName> | |
| 106 | - </person> | |
| 107 | - <person xml:id="SKierczyński" role="speaker"> | |
| 108 | - <persName>S. Kierczyński</persName> | |
| 109 | - </person> | |
| 110 | - <person xml:id="SKiniorski" role="speaker"> | |
| 111 | - <persName>S. Kiniorski</persName> | |
| 112 | - </person> | |
| 113 | - <person xml:id="SKopciński" role="speaker"> | |
| 114 | - <persName>S. Kopciński</persName> | |
| 115 | - </person> | |
| 116 | - <person xml:id="SKoskowski" role="speaker"> | |
| 117 | - <persName>S. Koskowski</persName> | |
| 118 | - </person> | |
| 119 | - <person xml:id="SLewakowski" role="speaker"> | |
| 120 | - <persName>S. Lewakowski</persName> | |
| 121 | - </person> | |
| 122 | - <person xml:id="SLewczanowska" role="speaker"> | |
| 123 | - <persName>S. Lewczanowska</persName> | |
| 124 | - </person> | |
| 125 | - <person xml:id="SLipkowski" role="speaker"> | |
| 126 | - <persName>S. Lipkowski</persName> | |
| 127 | - </person> | |
| 128 | - <person xml:id="SMalinowski" role="speaker"> | |
| 129 | - <persName>S. Malinowski</persName> | |
| 130 | - </person> | |
| 131 | - <person xml:id="SMarkowicz" role="speaker"> | |
| 132 | - <persName>S. Markowicz</persName> | |
| 133 | - </person> | |
| 134 | - <person xml:id="SMayer" role="speaker"> | |
| 135 | - <persName>S. Mayer</persName> | |
| 136 | - </person> | |
| 137 | - <person xml:id="SMendelsohn" role="speaker"> | |
| 138 | - <persName>S. Mendelsohn</persName> | |
| 139 | - </person> | |
| 140 | - <person xml:id="SOrliński" role="speaker"> | |
| 141 | - <persName>S. Orliński</persName> | |
| 142 | - </person> | |
| 143 | - <person xml:id="SOsiński" role="speaker"> | |
| 144 | - <persName>S. Osiński</persName> | |
| 145 | - </person> | |
| 146 | - <person xml:id="SPopowski" role="speaker"> | |
| 147 | - <persName>S. Popowski</persName> | |
| 148 | - </person> | |
| 149 | - <person xml:id="SPrauss" role="speaker"> | |
| 150 | - <persName>S. Prauss</persName> | |
| 151 | - </person> | |
| 152 | - <person xml:id="SPułaski" role="speaker"> | |
| 153 | - <persName>S. Pułaski</persName> | |
| 154 | - </person> | |
| 155 | - <person xml:id="SRingel" role="speaker"> | |
| 156 | - <persName>S. Ringel</persName> | |
| 157 | - </person> | |
| 158 | - <person xml:id="SRotenstreich" role="speaker"> | |
| 159 | - <persName>S. Rotenstreich</persName> | |
| 160 | - </person> | |
| 161 | - <person xml:id="SRubinsztein" role="speaker"> | |
| 162 | - <persName>S. Rubinsztein</persName> | |
| 163 | - </person> | |
| 164 | - <person xml:id="SSiciński" role="speaker"> | |
| 165 | - <persName>S. Siciński</persName> | |
| 166 | - </person> | |
| 167 | - <person xml:id="SSiennicki" role="speaker"> | |
| 168 | - <persName>S. Siennicki</persName> | |
| 169 | - </person> | |
| 170 | - <person xml:id="SStecki" role="speaker"> | |
| 171 | - <persName>S. Stecki</persName> | |
| 172 | - </person> | |
| 173 | - <person xml:id="SSzarski" role="speaker"> | |
| 174 | - <persName>S. Szarski</persName> | |
| 175 | - </person> | |
| 176 | - <person xml:id="SSzczeponik" role="speaker"> | |
| 177 | - <persName>S. Szczeponik</persName> | |
| 178 | - </person> | |
| 179 | - <person xml:id="SSzereszowski" role="speaker"> | |
| 180 | - <persName>S. Szereszowski</persName> | |
| 181 | - </person> | |
| 182 | - <person xml:id="SSzułdrzyński" role="speaker"> | |
| 183 | - <persName>S. Szułdrzyński</persName> | |
| 184 | - </person> | |
| 185 | - <person xml:id="SThullie" role="speaker"> | |
| 186 | - <persName>S. Thullie</persName> | |
| 187 | - </person> | |
| 188 | - <person xml:id="STruskier" role="speaker"> | |
| 189 | - <persName>S. Truskier</persName> | |
| 190 | - </person> | |
| 191 | - <person xml:id="STrąmpczyński" role="speaker"> | |
| 192 | - <persName>S. Trąmpczyński</persName> | |
| 193 | - </person> | |
| 194 | - <person xml:id="SWoźnicki" role="speaker"> | |
| 195 | - <persName>S. Woźnicki</persName> | |
| 196 | - </person> | |
| 197 | - <person xml:id="SWurzel" role="speaker"> | |
| 198 | - <persName>S. Wurzel</persName> | |
| 199 | - </person> | |
| 200 | - <person xml:id="SWysłouch" role="speaker"> | |
| 201 | - <persName>S. Wysłouch</persName> | |
| 202 | - </person> | |
| 203 | - <person xml:id="SZubowicz" role="speaker"> | |
| 204 | - <persName>S. Zubowicz</persName> | |
| 205 | - </person> | |
| 206 | - <person xml:id="SksAdamski" role="speaker"> | |
| 207 | - <persName>S. ks. Adamski</persName> | |
| 208 | - </person> | |
| 209 | - <person xml:id="SksAlbrecht" role="speaker"> | |
| 210 | - <persName>S. ks. Albrecht</persName> | |
| 211 | - </person> | |
| 212 | - <person xml:id="SksBolt" role="speaker"> | |
| 213 | - <persName>S. ks. Bolt</persName> | |
| 214 | - </person> | |
| 215 | - <person xml:id="SksBrandys" role="speaker"> | |
| 216 | - <persName>S. ks. Brandys</persName> | |
| 217 | - </person> | |
| 218 | - <person xml:id="SksMaciejewicz" role="speaker"> | |
| 219 | - <persName>S. ks. Maciejewicz</persName> | |
| 220 | - </person> | |
| 221 | - <person xml:id="SksStychel" role="speaker"> | |
| 222 | - <persName>S. ks. Stychel</persName> | |
| 223 | - </person> | |
| 224 | - <person xml:id="SksŻebrowski" role="speaker"> | |
| 225 | - <persName>S. ks. Żebrowski</persName> | |
| 226 | - </person> | |
| 227 | - <person xml:id="SŚcibor" role="speaker"> | |
| 228 | - <persName>S. Ścibor</persName> | |
| 229 | - </person> | |
| 230 | - <person xml:id="SekretarzsWoźnicki" role="speaker"> | |
| 231 | - <persName>Sekretarz s. Woźnicki</persName> | |
| 232 | - </person> | |
| 233 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 234 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 235 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="Komentarz" role="commentator"> | |
| 28 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 29 | + </person> | |
| 30 | + <person xml:id="BolesławLimanowski" role="regular"> | |
| 31 | + <persName> | |
| 32 | + <roleName>Przewodniczący</roleName> | |
| 33 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 34 | + <surname>Limanowski</surname> | |
| 35 | + </persName> | |
| 36 | + <sex value="M" /> | |
| 37 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Limanowski</idno> | |
| 38 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 39 | + </person> | |
| 40 | + <person xml:id="MarkusBraude" role="regular"> | |
| 41 | + <persName> | |
| 42 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 43 | + <forename>Markus</forename> | |
| 44 | + <surname>Braude</surname> | |
| 45 | + </persName> | |
| 46 | + <sex value="M" /> | |
| 47 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Markus_Braude</idno> | |
| 48 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 49 | + </person> | |
| 50 | + <person xml:id="GeorgeBusse" role="regular"> | |
| 51 | + <persName> | |
| 52 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 53 | + <forename>George</forename> | |
| 54 | + <surname>Busse</surname> | |
| 55 | + </persName> | |
| 56 | + <sex value="M" /> | |
| 57 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Georg_Busse</idno> | |
| 58 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 59 | + </person> | |
| 60 | + <person xml:id="MozesKoerner" role="regular"> | |
| 61 | + <persName> | |
| 62 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 63 | + <forename>Mozes</forename> | |
| 64 | + <surname>Koerner</surname> | |
| 65 | + </persName> | |
| 66 | + <sex value="M" /> | |
| 67 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Moj%C5%BCesz_Koerner</idno> | |
| 68 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 69 | + </person> | |
| 70 | + <person xml:id="StanisławPosner" role="regular"> | |
| 71 | + <persName> | |
| 72 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 73 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 74 | + <surname>Posner</surname> | |
| 75 | + </persName> | |
| 76 | + <sex value="M" /> | |
| 77 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Posner</idno> | |
| 78 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 79 | + </person> | |
| 80 | + <person xml:id="AntoniBanaszak" role="regular"> | |
| 81 | + <persName> | |
| 82 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 83 | + <forename>Antoni</forename> | |
| 84 | + <surname>Banaszak</surname> | |
| 85 | + </persName> | |
| 86 | + <sex value="M" /> | |
| 87 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Banaszak</idno> | |
| 88 | + <affiliation role="member" ref="#NarodowaPartiaRobotnicza" /> | |
| 89 | + </person> | |
| 90 | + <person xml:id="StanisławBiały" role="regular"> | |
| 91 | + <persName> | |
| 92 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 93 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 94 | + <surname>Biały</surname> | |
| 95 | + </persName> | |
| 96 | + <sex value="M" /> | |
| 97 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Bia%C5%82y_(prawnik)</idno> | |
| 98 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 99 | + </person> | |
| 100 | + <person xml:id="BolesławBielawski" role="regular"> | |
| 101 | + <persName> | |
| 102 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 103 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 104 | + <surname>Bielawski</surname> | |
| 105 | + </persName> | |
| 106 | + <sex value="M" /> | |
| 107 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Bielawski</idno> | |
| 108 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 109 | + </person> | |
| 110 | + <person xml:id="MaksymilianBiennenstock" role="regular"> | |
| 111 | + <persName> | |
| 112 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 113 | + <forename>Maksymilian</forename> | |
| 114 | + <surname>Biennenstock</surname> | |
| 115 | + </persName> | |
| 116 | + <sex value="M" /> | |
| 117 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Maksymilian_Biennenstock</idno> | |
| 118 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 119 | + </person> | |
| 120 | + <person xml:id="MichałBojanowski" role="regular"> | |
| 121 | + <persName> | |
| 122 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 123 | + <forename>Michał</forename> | |
| 124 | + <surname>Bojanowski</surname> | |
| 125 | + </persName> | |
| 126 | + <sex value="M" /> | |
| 127 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Bojanowski</idno> | |
| 128 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 129 | + </person> | |
| 130 | + <person xml:id="JózefBuzek" role="regular"> | |
| 131 | + <persName> | |
| 132 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 133 | + <forename>Józef</forename> | |
| 134 | + <surname>Buzek</surname> | |
| 135 | + </persName> | |
| 136 | + <sex value="M" /> | |
| 137 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Buzek</idno> | |
| 138 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 139 | + </person> | |
| 140 | + <person xml:id="TadeuszCieński" role="regular"> | |
| 141 | + <persName> | |
| 142 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 143 | + <forename>Tadeusz</forename> | |
| 144 | + <surname>Cieński</surname> | |
| 145 | + </persName> | |
| 146 | + <sex value="M" /> | |
| 147 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Cie%C5%84ski</idno> | |
| 148 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 149 | + </person> | |
| 150 | + <person xml:id="WitoldLeonCzartoryski" role="regular"> | |
| 151 | + <persName> | |
| 152 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 153 | + <forename>Witold</forename> | |
| 154 | + <forename>Leon</forename> | |
| 155 | + <surname>Czartoryski</surname> | |
| 156 | + </persName> | |
| 157 | + <sex value="M" /> | |
| 158 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Witold_Czartoryski</idno> | |
| 159 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 160 | + </person> | |
| 161 | + <person xml:id="GustawDobrucki" role="regular"> | |
| 162 | + <persName> | |
| 163 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 164 | + <forename>Gustaw</forename> | |
| 165 | + <surname>Dobrucki</surname> | |
| 166 | + </persName> | |
| 167 | + <sex value="M" /> | |
| 168 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Gustaw_Dobrucki</idno> | |
| 169 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 170 | + </person> | |
| 171 | + <person xml:id="JanEnglisch" role="regular"> | |
| 172 | + <persName> | |
| 173 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 174 | + <forename>Jan</forename> | |
| 175 | + <surname>Englisch</surname> | |
| 176 | + </persName> | |
| 177 | + <sex value="M" /> | |
| 178 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Englisch</idno> | |
| 179 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 180 | + </person> | |
| 181 | + <person xml:id="StanisławGaszyński" role="regular"> | |
| 182 | + <persName> | |
| 183 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 184 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 185 | + <surname>Gaszyński</surname> | |
| 186 | + </persName> | |
| 187 | + <sex value="M" /> | |
| 188 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Gaszy%C5%84ski</idno> | |
| 189 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 190 | + </person> | |
| 191 | + <person xml:id="MaciejGlogier" role="regular"> | |
| 192 | + <persName> | |
| 193 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 194 | + <forename>Maciej</forename> | |
| 195 | + <surname>Glogier</surname> | |
| 196 | + </persName> | |
| 197 | + <sex value="M" /> | |
| 198 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Glogier</idno> | |
| 199 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 200 | + </person> | |
| 201 | + <person xml:id="EmilGodlewski" role="regular"> | |
| 202 | + <persName> | |
| 203 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 204 | + <forename>Emil</forename> | |
| 205 | + <surname>Godlewski</surname> | |
| 206 | + </persName> | |
| 207 | + <sex value="M" /> | |
| 208 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Emil_Godlewski_(1875%E2%88%921944)</idno> | |
| 209 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 210 | + </person> | |
| 211 | + <person xml:id="WładysławGrabski" role="regular"> | |
| 212 | + <persName> | |
| 213 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 214 | + <forename>Władysław</forename> | |
| 215 | + <surname>Grabski</surname> | |
| 216 | + </persName> | |
| 217 | + <sex value="M" /> | |
| 218 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://www.csw2020.com.pl/biogram/biogram-wladyslawa-grabskiego/</idno> | |
| 219 | + <affiliation role="member" ref="#ZjednoczenieLudowoNarodowe" /> | |
| 220 | + </person> | |
| 221 | + <person xml:id="LudwikHammerling" role="regular"> | |
| 222 | + <persName> | |
| 223 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 224 | + <forename>Ludwik</forename> | |
| 225 | + <surname>Hammerling</surname> | |
| 226 | + </persName> | |
| 227 | + <sex value="M" /> | |
| 228 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_Hammerling</idno> | |
| 229 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 230 | + </person> | |
| 231 | + <person xml:id="ErwinHasbach" role="regular"> | |
| 232 | + <persName> | |
| 233 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 234 | + <forename>Erwin</forename> | |
| 235 | + <surname>Hasbach</surname> | |
| 236 | + </persName> | |
| 237 | + <sex value="M" /> | |
| 238 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Erwin_Hasbach</idno> | |
| 239 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 240 | + </person> | |
| 241 | + <person xml:id="JoachimHempel" role="regular"> | |
| 242 | + <persName> | |
| 243 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 244 | + <forename>Joachim</forename> | |
| 245 | + <surname>Hempel</surname> | |
| 246 | + </persName> | |
| 247 | + <sex value="M" /> | |
| 248 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Joachim_Hempel_(senator)</idno> | |
| 249 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 250 | + </person> | |
| 251 | + <person xml:id="WładysławJabłonowski" role="regular"> | |
| 252 | + <persName> | |
| 253 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 254 | + <forename>Władysław</forename> | |
| 255 | + <surname>Jabłonowski</surname> | |
| 256 | + </persName> | |
| 257 | + <sex value="M" /> | |
| 258 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Jab%C5%82onowski_(pisarz)</idno> | |
| 259 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 260 | + </person> | |
| 261 | + <person xml:id="AleksandraKarnicka" role="regular"> | |
| 262 | + <persName> | |
| 263 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 264 | + <forename>Aleksandra</forename> | |
| 265 | + <surname>Karnicka</surname> | |
| 266 | + </persName> | |
| 267 | + <sex value="F" /> | |
| 268 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksandra_Karnicka</idno> | |
| 269 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 270 | + </person> | |
| 271 | + <person xml:id="SKarpiński" role="guest"> | |
| 272 | + <persName> | |
| 273 | + <roleName>S.</roleName> | |
| 274 | + <surname>Karpiński</surname> | |
| 275 | + </persName> | |
| 276 | + </person> | |
| 277 | + <person xml:id="StanisławKasznica" role="regular"> | |
| 278 | + <persName> | |
| 279 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 280 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 281 | + <surname>Kasznica</surname> | |
| 282 | + </persName> | |
| 283 | + <sex value="M" /> | |
| 284 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Wincenty_Kasznica</idno> | |
| 285 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 286 | + </person> | |
| 287 | + <person xml:id="JanKierczyński" role="regular"> | |
| 288 | + <persName> | |
| 289 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 290 | + <forename>Jan</forename> | |
| 291 | + <surname>Kierczyński</surname> | |
| 292 | + </persName> | |
| 293 | + <sex value="M" /> | |
| 294 | + <affiliation role="member" ref="#NarodowaPartiaRobotnicza" /> | |
| 295 | + </person> | |
| 296 | + <person xml:id="MarianKiniorski" role="regular"> | |
| 297 | + <persName> | |
| 298 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 299 | + <forename>Marian</forename> | |
| 300 | + <surname>Kiniorski</surname> | |
| 301 | + </persName> | |
| 302 | + <sex value="M" /> | |
| 303 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Marian_Kiniorski</idno> | |
| 304 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 305 | + </person> | |
| 306 | + <person xml:id="StefanKopciński" role="regular"> | |
| 307 | + <persName> | |
| 308 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 309 | + <forename>Stefan</forename> | |
| 310 | + <surname>Kopciński</surname> | |
| 311 | + </persName> | |
| 312 | + <sex value="M" /> | |
| 313 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Kopci%C5%84ski</idno> | |
| 314 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 315 | + </person> | |
| 316 | + <person xml:id="BolesławKoskowski" role="regular"> | |
| 317 | + <persName> | |
| 318 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 319 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 320 | + <surname>Koskowski</surname> | |
| 321 | + </persName> | |
| 322 | + <sex value="M" /> | |
| 323 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Koskowski</idno> | |
| 324 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 325 | + </person> | |
| 326 | + <person xml:id="ZygmuntLewakowski" role="regular"> | |
| 327 | + <persName> | |
| 328 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 329 | + <forename>Zygmunt</forename> | |
| 330 | + <surname>Lewakowski</surname> | |
| 331 | + </persName> | |
| 332 | + <sex value="M" /> | |
| 333 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Lewakowski</idno> | |
| 334 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 335 | + </person> | |
| 336 | + <person xml:id="HelenaLewczanowska" role="regular"> | |
| 337 | + <persName> | |
| 338 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 339 | + <forename>Helena</forename> | |
| 340 | + <surname>Lewczanowska</surname> | |
| 341 | + </persName> | |
| 342 | + <sex value="F" /> | |
| 343 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/O%C5%82ena_%C5%81ewczaniw%C5%9Bka</idno> | |
| 344 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 345 | + </person> | |
| 346 | + <person xml:id="StanisławLipkowski" role="regular"> | |
| 347 | + <persName> | |
| 348 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 349 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 350 | + <surname>Lipkowski</surname> | |
| 351 | + </persName> | |
| 352 | + <sex value="M" /> | |
| 353 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Lipkowski</idno> | |
| 354 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 355 | + </person> | |
| 356 | + <person xml:id="WacławMalinowski" role="regular"> | |
| 357 | + <persName> | |
| 358 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 359 | + <forename>Wacław</forename> | |
| 360 | + <surname>Malinowski</surname> | |
| 361 | + </persName> | |
| 362 | + <sex value="M" /> | |
| 363 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wac%C5%82aw_Malinowski_(senator)</idno> | |
| 364 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 365 | + </person> | |
| 366 | + <person xml:id="LewMarkowicz" role="regular"> | |
| 367 | + <persName> | |
| 368 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 369 | + <forename>Lew</forename> | |
| 370 | + <surname>Markowicz</surname> | |
| 371 | + </persName> | |
| 372 | + <sex value="M" /> | |
| 373 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 374 | + </person> | |
| 375 | + <person xml:id="KurtMayer" role="regular"> | |
| 376 | + <persName> | |
| 377 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 378 | + <forename>Kurt</forename> | |
| 379 | + <surname>Mayer</surname> | |
| 380 | + </persName> | |
| 381 | + <sex value="M" /> | |
| 382 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 383 | + </person> | |
| 384 | + <person xml:id="UszerIzraelMendelsohn" role="regular"> | |
| 385 | + <persName> | |
| 386 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 387 | + <forename>Uszer</forename> | |
| 388 | + <forename>Izrael</forename> | |
| 389 | + <surname>Mendelsohn</surname> | |
| 390 | + </persName> | |
| 391 | + <sex value="M" /> | |
| 392 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Uszer_Mendelsohn</idno> | |
| 393 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 394 | + </person> | |
| 395 | + <person xml:id="HenrykOrliński" role="regular"> | |
| 396 | + <persName> | |
| 397 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 398 | + <forename>Henryk</forename> | |
| 399 | + <surname>Orliński</surname> | |
| 400 | + </persName> | |
| 401 | + <sex value="M" /> | |
| 402 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Orli%C5%84ski</idno> | |
| 403 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 404 | + </person> | |
| 405 | + <person xml:id="SaturninOsiński" role="regular"> | |
| 406 | + <persName> | |
| 407 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 408 | + <forename>Saturnin</forename> | |
| 409 | + <surname>Osiński</surname> | |
| 410 | + </persName> | |
| 411 | + <sex value="M" /> | |
| 412 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Saturnin_Osi%C5%84ski</idno> | |
| 413 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 414 | + </person> | |
| 415 | + <person xml:id="TadeuszPopowski" role="regular"> | |
| 416 | + <persName> | |
| 417 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 418 | + <forename>Tadeusz</forename> | |
| 419 | + <surname>Popowski</surname> | |
| 420 | + </persName> | |
| 421 | + <sex value="M" /> | |
| 422 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Popowski</idno> | |
| 423 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 424 | + </person> | |
| 425 | + <person xml:id="KsaweryPrauss" role="regular"> | |
| 426 | + <persName> | |
| 427 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 428 | + <forename>Ksawery</forename> | |
| 429 | + <surname>Prauss</surname> | |
| 430 | + </persName> | |
| 431 | + <sex value="M" /> | |
| 432 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ksawery_Prauss</idno> | |
| 433 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 434 | + </person> | |
| 435 | + <person xml:id="LudomiłPułaski" role="regular"> | |
| 436 | + <persName> | |
| 437 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 438 | + <forename>Ludomił</forename> | |
| 439 | + <surname>Pułaski</surname> | |
| 440 | + </persName> | |
| 441 | + <sex value="M" /> | |
| 442 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludomi%C5%82_Pu%C5%82aski</idno> | |
| 443 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 444 | + </person> | |
| 445 | + <person xml:id="MichałRingel" role="regular"> | |
| 446 | + <persName> | |
| 447 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 448 | + <forename>Michał</forename> | |
| 449 | + <surname>Ringel</surname> | |
| 450 | + </persName> | |
| 451 | + <sex value="M" /> | |
| 452 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Ringel</idno> | |
| 453 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 454 | + </person> | |
| 455 | + <person xml:id="FischelRottenstreich" role="regular"> | |
| 456 | + <persName> | |
| 457 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 458 | + <forename>Fischel</forename> | |
| 459 | + <surname>Rottenstreich</surname> | |
| 460 | + </persName> | |
| 461 | + <sex value="M" /> | |
| 462 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Fiszel_Rottenstreich</idno> | |
| 463 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 464 | + </person> | |
| 465 | + <person xml:id="IzaakIcekRubinsztein" role="regular"> | |
| 466 | + <persName> | |
| 467 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 468 | + <forename>Izaak</forename> | |
| 469 | + <forename>Icek</forename> | |
| 470 | + <surname>Rubinsztein</surname> | |
| 471 | + </persName> | |
| 472 | + <sex value="M" /> | |
| 473 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Izaak_Rubinsztejn</idno> | |
| 474 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 475 | + </person> | |
| 476 | + <person xml:id="MichałSiciński" role="regular"> | |
| 477 | + <persName> | |
| 478 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 479 | + <forename>Michał</forename> | |
| 480 | + <surname>Siciński</surname> | |
| 481 | + </persName> | |
| 482 | + <sex value="M" /> | |
| 483 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Sici%C5%84ski</idno> | |
| 484 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 485 | + </person> | |
| 486 | + <person xml:id="SSiennicki" role="guest"> | |
| 487 | + <persName> | |
| 488 | + <roleName>S.</roleName> | |
| 489 | + <surname>Siennicki</surname> | |
| 490 | + </persName> | |
| 491 | + </person> | |
| 492 | + <person xml:id="JanStecki" role="regular"> | |
| 493 | + <persName> | |
| 494 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 495 | + <forename>Jan</forename> | |
| 496 | + <surname>Stecki</surname> | |
| 497 | + </persName> | |
| 498 | + <sex value="M" /> | |
| 499 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Stecki</idno> | |
| 500 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 501 | + </person> | |
| 502 | + <person xml:id="MarcinSzarski" role="regular"> | |
| 503 | + <persName> | |
| 504 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 505 | + <forename>Marcin</forename> | |
| 506 | + <surname>Szarski</surname> | |
| 507 | + </persName> | |
| 508 | + <sex value="M" /> | |
| 509 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_Szarski</idno> | |
| 510 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 511 | + </person> | |
| 512 | + <person xml:id="ThomasSzczeponik" role="regular"> | |
| 513 | + <persName> | |
| 514 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 515 | + <forename>Thomas</forename> | |
| 516 | + <surname>Szczeponik</surname> | |
| 517 | + </persName> | |
| 518 | + <sex value="M" /> | |
| 519 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Thomas_Szczeponik</idno> | |
| 520 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 521 | + </person> | |
| 522 | + <person xml:id="RafałSzereszowski" role="regular"> | |
| 523 | + <persName> | |
| 524 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 525 | + <forename>Rafał</forename> | |
| 526 | + <surname>Szereszowski</surname> | |
| 527 | + </persName> | |
| 528 | + <sex value="M" /> | |
| 529 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Rafa%C5%82_Szereszowski</idno> | |
| 530 | + <affiliation role="member" ref="#CentralaZwiązkuKupców" /> | |
| 531 | + </person> | |
| 532 | + <person xml:id="TadeuszSzułdrzyński" role="regular"> | |
| 533 | + <persName> | |
| 534 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 535 | + <forename>Tadeusz</forename> | |
| 536 | + <surname>Szułdrzyński</surname> | |
| 537 | + </persName> | |
| 538 | + <sex value="M" /> | |
| 539 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Szu%C5%82drzy%C5%84ski</idno> | |
| 540 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 541 | + </person> | |
| 542 | + <person xml:id="MaksymilianThullie" role="regular"> | |
| 543 | + <persName> | |
| 544 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 545 | + <forename>Maksymilian</forename> | |
| 546 | + <surname>Thullie</surname> | |
| 547 | + </persName> | |
| 548 | + <sex value="M" /> | |
| 549 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Maksymilian_Thullie</idno> | |
| 550 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 551 | + </person> | |
| 552 | + <person xml:id="AbrahamAdolfTruskier" role="regular"> | |
| 553 | + <persName> | |
| 554 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 555 | + <forename>Abraham</forename> | |
| 556 | + <forename>Adolf</forename> | |
| 557 | + <surname>Truskier</surname> | |
| 558 | + </persName> | |
| 559 | + <sex value="M" /> | |
| 560 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Truskier</idno> | |
| 561 | + <affiliation role="member" ref="#CentralaZwiązkuKupców" /> | |
| 562 | + </person> | |
| 563 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 564 | + <persName> | |
| 565 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 566 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 567 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 568 | + </persName> | |
| 569 | + <sex value="M" /> | |
| 570 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 571 | + </person> | |
| 572 | + <person xml:id="JanWoźnicki" role="regular"> | |
| 573 | + <persName> | |
| 574 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 575 | + <forename>Jan</forename> | |
| 576 | + <surname>Woźnicki</surname> | |
| 577 | + </persName> | |
| 578 | + <sex value="M" /> | |
| 579 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wo%C5%BAnicki</idno> | |
| 580 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 581 | + </person> | |
| 582 | + <person xml:id="JuliuszArturWurzel" role="regular"> | |
| 583 | + <persName> | |
| 584 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 585 | + <forename>Juliusz</forename> | |
| 586 | + <forename>Artur</forename> | |
| 587 | + <surname>Wurzel</surname> | |
| 588 | + </persName> | |
| 589 | + <sex value="M" /> | |
| 590 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Juliusz_Artur_Wurzel</idno> | |
| 591 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 592 | + </person> | |
| 593 | + <person xml:id="BolesławWysłouch" role="regular"> | |
| 594 | + <persName> | |
| 595 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 596 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 597 | + <surname>Wysłouch</surname> | |
| 598 | + </persName> | |
| 599 | + <sex value="M" /> | |
| 600 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Wys%C5%82ouch</idno> | |
| 601 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 602 | + </person> | |
| 603 | + <person xml:id="PiotrZubowicz" role="regular"> | |
| 604 | + <persName> | |
| 605 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 606 | + <forename>Piotr</forename> | |
| 607 | + <surname>Zubowicz</surname> | |
| 608 | + </persName> | |
| 609 | + <sex value="M" /> | |
| 610 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Zubowicz</idno> | |
| 611 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 612 | + </person> | |
| 613 | + <person xml:id="StanisławAdamski" role="regular"> | |
| 614 | + <persName> | |
| 615 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 616 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 617 | + <surname>Adamski</surname> | |
| 618 | + </persName> | |
| 619 | + <sex value="M" /> | |
| 620 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Adamski_(biskup)</idno> | |
| 621 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 622 | + </person> | |
| 623 | + <person xml:id="JanAlbrecht" role="regular"> | |
| 624 | + <persName> | |
| 625 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 626 | + <forename>Jan</forename> | |
| 627 | + <surname>Albrecht</surname> | |
| 628 | + </persName> | |
| 629 | + <sex value="M" /> | |
| 630 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Albrecht_(ksi%C4%85dz)</idno> | |
| 631 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 632 | + </person> | |
| 633 | + <person xml:id="FeliksBolt" role="regular"> | |
| 634 | + <persName> | |
| 635 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 636 | + <forename>Feliks</forename> | |
| 637 | + <surname>Bolt</surname> | |
| 638 | + </persName> | |
| 639 | + <sex value="M" /> | |
| 640 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Bolt</idno> | |
| 641 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 642 | + </person> | |
| 643 | + <person xml:id="PawełBrandys" role="regular"> | |
| 644 | + <persName> | |
| 645 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 646 | + <forename>Paweł</forename> | |
| 647 | + <surname>Brandys</surname> | |
| 648 | + </persName> | |
| 649 | + <sex value="M" /> | |
| 650 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Pawe%C5%82_Brandys</idno> | |
| 651 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 652 | + </person> | |
| 653 | + <person xml:id="StanisławMaciejewicz" role="regular"> | |
| 654 | + <persName> | |
| 655 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 656 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 657 | + <surname>Maciejewicz</surname> | |
| 658 | + </persName> | |
| 659 | + <sex value="M" /> | |
| 660 | + </person> | |
| 661 | + <person xml:id="AntoniStychel" role="regular"> | |
| 662 | + <persName> | |
| 663 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 664 | + <forename>Antoni</forename> | |
| 665 | + <surname>Stychel</surname> | |
| 666 | + </persName> | |
| 667 | + <sex value="M" /> | |
| 668 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Stychel</idno> | |
| 669 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 670 | + </person> | |
| 671 | + <person xml:id="LeonŻebrowski" role="regular"> | |
| 672 | + <persName> | |
| 673 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 674 | + <forename>Leon</forename> | |
| 675 | + <surname>Żebrowski</surname> | |
| 676 | + </persName> | |
| 677 | + <sex value="M" /> | |
| 678 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Leon_%C5%BBebrowski</idno> | |
| 679 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 680 | + </person> | |
| 681 | + <person xml:id="FranciszekŚcibor" role="regular"> | |
| 682 | + <persName> | |
| 683 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 684 | + <forename>Franciszek</forename> | |
| 685 | + <surname>Ścibor</surname> | |
| 686 | + </persName> | |
| 687 | + <sex value="M" /> | |
| 688 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_%C5%9Acibor</idno> | |
| 689 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 690 | + </person> | |
| 691 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 692 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 693 | + </person> | |
| 694 | + </listPerson> | |
| 695 | + <listOrg> | |
| 696 | + <org xml:id="PolskaPartiaSocjalistyczna" role="parliamentaryGroup"> | |
| 697 | + <orgName full="yes">Polska Partia Socjalistyczna</orgName> | |
| 698 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Partia_Socjalistyczna</idno> | |
| 699 | + </org> | |
| 700 | + <org xml:id="BlokMniejszościNarodowych" role="parliamentaryGroup"> | |
| 701 | + <orgName full="yes">Blok Mniejszości Narodowych</orgName> | |
| 702 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Blok_Mniejszości_Narodowych</idno> | |
| 703 | + </org> | |
| 704 | + <org xml:id="NarodowaPartiaRobotnicza" role="parliamentaryGroup"> | |
| 705 | + <orgName full="yes">Narodowa Partia Robotnicza</orgName> | |
| 706 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Narodowa_Partia_Robotnicza</idno> | |
| 707 | + </org> | |
| 708 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" role="parliamentaryGroup"> | |
| 709 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)</orgName> | |
| 710 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)</idno> | |
| 711 | + </org> | |
| 712 | + <org xml:id="ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" role="parliamentaryGroup"> | |
| 713 | + <orgName full="yes">Chrześcijański Związek Jedności Narodowej</orgName> | |
| 714 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrześcijański_Związek_Jedności_Narodowej</idno> | |
| 715 | + </org> | |
| 716 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" role="parliamentaryGroup"> | |
| 717 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”</orgName> | |
| 718 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Wyzwolenie”</idno> | |
| 719 | + </org> | |
| 720 | + <org xml:id="ZjednoczenieLudowoNarodowe" role="parliamentaryGroup"> | |
| 721 | + <orgName full="yes">Zjednoczenie Ludowo-Narodowe</orgName> | |
| 722 | + </org> | |
| 723 | + <org xml:id="CentralaZwiązkuKupców" role="parliamentaryGroup"> | |
| 724 | + <orgName full="yes">Centrala Związku Kupców</orgName> | |
| 725 | + </org> | |
| 726 | + </listOrg> | |
| 236 | 727 | </particDesc> |
| 237 | 728 | </profileDesc> |
| 238 | 729 | -</teiHeader> |
| 730 | +</teiHeader> | |
| 239 | 731 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00001-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| ... | ... | @@ -19,461 +19,461 @@ |
| 19 | 19 | <u xml:id="u-1.10" who="#Komentarz">Przyjemnie mi jest powitać w tem miejscu jednego z najstarszych bojowników wolności naszej, Szanownego Pana Bolesława Limanowskiego.</u> |
| 20 | 20 | </div> |
| 21 | 21 | <div xml:id="div-2"> |
| 22 | - <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Wysoki Senacie, Dostojne Obywatelki i Dostojni Obywatele!</u> | |
| 23 | - <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Jest to ważny znak czasu, że pierwsze posiedzenie, rozpoczynające czynność Senatu, otwiera socjalista. Otwiera socjalista, starzec, który doszedł do swych przekonań nie tylko z badań naukowych, ale któremu w długiem jego życiu sam. bieg wypadków wskazał, do jakiego celu i jaką drogą one prowadzą. W latach dziecięcych, słysząc o prześladowaniu, gnębieniu swych rodaków przez żelazną rękę despotyzmu carskiego, uczuł ku niemu straszną nienawiść, a gdy — następnie dobiegły z daleka odgłosy walki o wolność, w pamiętnych latach, t. zw. „wiosny ludów”, radością napełniło się jego serce. Niedługo trwała ta radość, ciężka dłoń despotyzmu gniotła dalej i ten ucisk już sam na sobie odczuwałem. Pyszny przeceniał swe siły i stanął do walki niemal z całą Europą i poniósł klęskę. Zachwiała się jego potęga. Niepodobna już było rządzić po dawnemu. Nowy car widział konieczność ukrócenia rządów żandarmskich i policyjnych, konieczność zwolnienia swych poddanych, a przedewszystkiem chłopów, gdyż w samej tylko Rosji istniała niewola chłopska. Została podniesiona sprawa włościańska. Byłem wówczas młodzieńcem na Uniwersytecie i wśród naszej młodzieży byłem jednym z najgorętszych, co domagali się zupełnego zniesienia poddaństwa i możliwie największego nadzielenia ziemią. W krajach dawnej Rzeczypospolitej wszczął się wówczas ten wspaniały ruch narodowy, który poprzedził powstanie 1863 r. Czynny a nawet wybitny brałem udział w tym ruchu i dostałem się do więzienia i rzucono mnie na wygnanie nad brzegi Morza Białego. Powstanie zastało mnie na wygnaniu, uciekałem, by stanąć w szeregach bojowych. Zostałem schwytany i osadzony w więzieniu.</u> | |
| 24 | - <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Powstanie 1863 r. które ogłosiło zupełne uobywatelenie i nadzielenie ziemią włościan, zmusiło rząd carski pójść jego śladami. Zniesienie poddaństwa i pańszczyzny było wielkim krokiem postępu i w sprawie narodowej i w sprawie społecznej. Narazie jednak rozsrożył się despotyzm. Dwa najbardziej despotyczne rządy carsko - rosyjski i cesarsko - niemiecko - pruski, gwałtownie, przemocą niszczyły naszą narodowość, usiłując przerobić nas z jednej strony na Moskali, a z drugiej na Niemców. Wówczas to w 1892 r. powstało stronnictwo Polskiej Partii Socjalistycznej, do którego i ja należę. Byłem już wówczas na ziemi francuskiej, jako wychodźca, wypędzony z granic państwa austriackiego. P. P. S. prowadziła zawziętą walkę przeciwko despotyzmowi, przeciwko wszelkiemu gnębieniu i wyzyskowi, zarówno w sprawie narodowej, jak i społecznej. Przyczyniła się ona niemało, że runęły na ziemiach naszych wszystkie despotyzmy.</u> | |
| 25 | - <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Dzisiaj zasiadam w Senacie i otwieram pierwsze jego posiedzenie, zawdzięczając to temu, że się spełniły najgorętsze nasze życzenia: mamy niepodległość narodową i polityczną, mamy Rzeczpospolitą demokratyczną, a uchwalona przez Sejm Ustawodawczy Konstytucja nie odbiera już praw obywatelskich za jawne i otwarte wyznawanie swych zasad.</u> | |
| 26 | - <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Pierwsi z naszego narodu, co wznieśli sztandar socjalistyczny, wyszli z szeregów Emigracji, po powstaniu 30 i 31 roku. Z trzech haseł rewolucyjnych: wolność, równość i braterstwo, na których podstawie buduje się nowy społeczny i polityczny porządek, upodobali sobie najwięcej hasło braterstwa. A byli to ludzie wielkiej myśli i wielkiej zasługi, że wymienię tylko Adama Mickiewicza, Joachima Lelewela i Stanisława Worcella. Upodobali sobie oni hasło braterstwa, bo wypływało ono z tradycji naszego narodu. Wszak braterstwo jest tylko przejawem miłości, którą tak wysławił przepiękny akt horodelski, a który — jak on ogłosił — „tworzy prawa, włada państwami, urządza miasta, wiedzie stany Rzeczypospolitej ku najlepszemu końcowi, udoskonala wszystkie cnoty cnotliwych”. „Co odziedziczyliśmy po przodkach — mówili posłowie polscy — to z miłości udzielimy Litwie, niech i ona miłością i braterstwem jednoczy się z nami”. „Sejm w Horodle zatwierdził taką unię narodowy jakiej nie napotkać w całej historii Europy” — powiada historyk niemiecki Jakub Caro, podziwiając ten wspaniały objaw ducha polskiego.</u> | |
| 27 | - <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Niechże ten duch promienny braterstwa, miłości w obu naszych Izbach sejmowej i senackiej prowadzi ku najlepszemu końcowi, ku udoskonaleniu „cnoty cnotliwych”. Pracujmy, jak to mamy za chwilę ślubować, z całem oddaniem się dla naszej Rzeczypospolitej, dla dobra całego narodu, niech on odczuje naszą miłość dla niego i ukocha tę Rzeczpospolitą, jako najwyższe, najpiękniejsze, najlepsze swoje dobro.</u> | |
| 28 | - <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Pracujmy zgodnie Senat z Sejmem. Pracujmy jak bracia starsi z młodszymi. Niechaj Sejm, w którym się odbywa główna praca, nie przeciwnika ujrzy w Senacie, lecz szczerego i życzliwego pomocnika. Z powodu swego wieku mający więcej doświadczenia życiowego, a więc bardziej umiarkowani, starajmy się, gdy walka przekonaniowa zbytecznie się zaostrzy, łagodzić jej ostrość, doprowadzać zwaśnione strony do porozumienia się, do możliwych wzajemnych ustępstw. Pamiętajmy jednak, że wszelka praca twórcza, a więc i państwowa jest najbardziej owocna w wieku pełnym sił, w wieku ich wzrostu i wzmagania się. Nie posuwajmy się więc zbyt daleko w miarkowaniu wyższych wzlotów Sejmu.</u> | |
| 29 | - <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Niech ukochana nasza Rzeczpospolita wzniesie się jaknajwyżej, niech się sprawdzą słowa poety, że „Na wiekowych nieszczęść niwie Już nie pusto, nie żałośnie, Nigdzie, nigdzie już nie ciemno Wszędzie jasno — sprawiedliwie”.</u> | |
| 30 | - <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczącyLimanowski">I promieniejąca miłością, w której tylko urzeczywistnić się mogą prawdziwa wolność i braterska równość, stanie się Rzeczpospolita Polska wzorem dla innych narodów, i znowu pogarną się one do Niej, i pójdzie Ona — jak to przewidywali nasi wieszcze — przodem, w pochodzie postępowym, ku lepszej, piękniejszej przyszłości.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.0" who="#BolesławLimanowski">Wysoki Senacie, Dostojne Obywatelki i Dostojni Obywatele!</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.1" who="#BolesławLimanowski">Jest to ważny znak czasu, że pierwsze posiedzenie, rozpoczynające czynność Senatu, otwiera socjalista. Otwiera socjalista, starzec, który doszedł do swych przekonań nie tylko z badań naukowych, ale któremu w długiem jego życiu sam. bieg wypadków wskazał, do jakiego celu i jaką drogą one prowadzą. W latach dziecięcych, słysząc o prześladowaniu, gnębieniu swych rodaków przez żelazną rękę despotyzmu carskiego, uczuł ku niemu straszną nienawiść, a gdy — następnie dobiegły z daleka odgłosy walki o wolność, w pamiętnych latach, t. zw. „wiosny ludów”, radością napełniło się jego serce. Niedługo trwała ta radość, ciężka dłoń despotyzmu gniotła dalej i ten ucisk już sam na sobie odczuwałem. Pyszny przeceniał swe siły i stanął do walki niemal z całą Europą i poniósł klęskę. Zachwiała się jego potęga. Niepodobna już było rządzić po dawnemu. Nowy car widział konieczność ukrócenia rządów żandarmskich i policyjnych, konieczność zwolnienia swych poddanych, a przedewszystkiem chłopów, gdyż w samej tylko Rosji istniała niewola chłopska. Została podniesiona sprawa włościańska. Byłem wówczas młodzieńcem na Uniwersytecie i wśród naszej młodzieży byłem jednym z najgorętszych, co domagali się zupełnego zniesienia poddaństwa i możliwie największego nadzielenia ziemią. W krajach dawnej Rzeczypospolitej wszczął się wówczas ten wspaniały ruch narodowy, który poprzedził powstanie 1863 r. Czynny a nawet wybitny brałem udział w tym ruchu i dostałem się do więzienia i rzucono mnie na wygnanie nad brzegi Morza Białego. Powstanie zastało mnie na wygnaniu, uciekałem, by stanąć w szeregach bojowych. Zostałem schwytany i osadzony w więzieniu.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.2" who="#BolesławLimanowski">Powstanie 1863 r. które ogłosiło zupełne uobywatelenie i nadzielenie ziemią włościan, zmusiło rząd carski pójść jego śladami. Zniesienie poddaństwa i pańszczyzny było wielkim krokiem postępu i w sprawie narodowej i w sprawie społecznej. Narazie jednak rozsrożył się despotyzm. Dwa najbardziej despotyczne rządy carsko - rosyjski i cesarsko - niemiecko - pruski, gwałtownie, przemocą niszczyły naszą narodowość, usiłując przerobić nas z jednej strony na Moskali, a z drugiej na Niemców. Wówczas to w 1892 r. powstało stronnictwo Polskiej Partii Socjalistycznej, do którego i ja należę. Byłem już wówczas na ziemi francuskiej, jako wychodźca, wypędzony z granic państwa austriackiego. P. P. S. prowadziła zawziętą walkę przeciwko despotyzmowi, przeciwko wszelkiemu gnębieniu i wyzyskowi, zarówno w sprawie narodowej, jak i społecznej. Przyczyniła się ona niemało, że runęły na ziemiach naszych wszystkie despotyzmy.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.3" who="#BolesławLimanowski">Dzisiaj zasiadam w Senacie i otwieram pierwsze jego posiedzenie, zawdzięczając to temu, że się spełniły najgorętsze nasze życzenia: mamy niepodległość narodową i polityczną, mamy Rzeczpospolitą demokratyczną, a uchwalona przez Sejm Ustawodawczy Konstytucja nie odbiera już praw obywatelskich za jawne i otwarte wyznawanie swych zasad.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.4" who="#BolesławLimanowski">Pierwsi z naszego narodu, co wznieśli sztandar socjalistyczny, wyszli z szeregów Emigracji, po powstaniu 30 i 31 roku. Z trzech haseł rewolucyjnych: wolność, równość i braterstwo, na których podstawie buduje się nowy społeczny i polityczny porządek, upodobali sobie najwięcej hasło braterstwa. A byli to ludzie wielkiej myśli i wielkiej zasługi, że wymienię tylko Adama Mickiewicza, Joachima Lelewela i Stanisława Worcella. Upodobali sobie oni hasło braterstwa, bo wypływało ono z tradycji naszego narodu. Wszak braterstwo jest tylko przejawem miłości, którą tak wysławił przepiękny akt horodelski, a który — jak on ogłosił — „tworzy prawa, włada państwami, urządza miasta, wiedzie stany Rzeczypospolitej ku najlepszemu końcowi, udoskonala wszystkie cnoty cnotliwych”. „Co odziedziczyliśmy po przodkach — mówili posłowie polscy — to z miłości udzielimy Litwie, niech i ona miłością i braterstwem jednoczy się z nami”. „Sejm w Horodle zatwierdził taką unię narodowy jakiej nie napotkać w całej historii Europy” — powiada historyk niemiecki Jakub Caro, podziwiając ten wspaniały objaw ducha polskiego.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.5" who="#BolesławLimanowski">Niechże ten duch promienny braterstwa, miłości w obu naszych Izbach sejmowej i senackiej prowadzi ku najlepszemu końcowi, ku udoskonaleniu „cnoty cnotliwych”. Pracujmy, jak to mamy za chwilę ślubować, z całem oddaniem się dla naszej Rzeczypospolitej, dla dobra całego narodu, niech on odczuje naszą miłość dla niego i ukocha tę Rzeczpospolitą, jako najwyższe, najpiękniejsze, najlepsze swoje dobro.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-2.6" who="#BolesławLimanowski">Pracujmy zgodnie Senat z Sejmem. Pracujmy jak bracia starsi z młodszymi. Niechaj Sejm, w którym się odbywa główna praca, nie przeciwnika ujrzy w Senacie, lecz szczerego i życzliwego pomocnika. Z powodu swego wieku mający więcej doświadczenia życiowego, a więc bardziej umiarkowani, starajmy się, gdy walka przekonaniowa zbytecznie się zaostrzy, łagodzić jej ostrość, doprowadzać zwaśnione strony do porozumienia się, do możliwych wzajemnych ustępstw. Pamiętajmy jednak, że wszelka praca twórcza, a więc i państwowa jest najbardziej owocna w wieku pełnym sił, w wieku ich wzrostu i wzmagania się. Nie posuwajmy się więc zbyt daleko w miarkowaniu wyższych wzlotów Sejmu.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.7" who="#BolesławLimanowski">Niech ukochana nasza Rzeczpospolita wzniesie się jaknajwyżej, niech się sprawdzą słowa poety, że „Na wiekowych nieszczęść niwie Już nie pusto, nie żałośnie, Nigdzie, nigdzie już nie ciemno Wszędzie jasno — sprawiedliwie”.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-2.8" who="#BolesławLimanowski">I promieniejąca miłością, w której tylko urzeczywistnić się mogą prawdziwa wolność i braterska równość, stanie się Rzeczpospolita Polska wzorem dla innych narodów, i znowu pogarną się one do Niej, i pójdzie Ona — jak to przewidywali nasi wieszcze — przodem, w pochodzie postępowym, ku lepszej, piękniejszej przyszłości.</u> | |
| 31 | 31 | <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Brawa i oklaski.)</u> |
| 32 | - <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczącyLimanowski">A teraz, zgodnie z powszechnym zwyczajem powołuję najmłodszych wiekiem senatorów: pana Bielawskiego Bolesława i Woźnickiego Jana w charakterze tymczasowych sekretarzy i proszę ich o zajęcie miejsc w prezydjum.</u> | |
| 33 | - <u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Przystępujemy do złożenia przepisanego art. 20 Konstytucji ślubowania. Proponuję dokonać aktu tego w sposób następujący: Najprzód odczytam w swojem i Izby imieniu rotę ślubowania, potem poproszę panów sekretarzy o potwierdzenie złożenia ślubowania przez powtórzenie słowa „ślubuję”, wreszcie pozo ali członkowie Izby w miarę wywoływania przez sekretarza ich nazwisk z listy, w porządku alfabetycznym, potwierdzą złożenie ślubowania, powtarzając słowo „ślubuję”.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-2.10" who="#BolesławLimanowski">A teraz, zgodnie z powszechnym zwyczajem powołuję najmłodszych wiekiem senatorów: pana Bielawskiego Bolesława i Woźnickiego Jana w charakterze tymczasowych sekretarzy i proszę ich o zajęcie miejsc w prezydjum.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-2.11" who="#BolesławLimanowski">Przystępujemy do złożenia przepisanego art. 20 Konstytucji ślubowania. Proponuję dokonać aktu tego w sposób następujący: Najprzód odczytam w swojem i Izby imieniu rotę ślubowania, potem poproszę panów sekretarzy o potwierdzenie złożenia ślubowania przez powtórzenie słowa „ślubuję”, wreszcie pozo ali członkowie Izby w miarę wywoływania przez sekretarza ich nazwisk z listy, w porządku alfabetycznym, potwierdzą złożenie ślubowania, powtarzając słowo „ślubuję”.</u> | |
| 34 | 34 | <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Czyta rotę przysięgi.)</u> |
| 35 | - <u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczącyLimanowski">„Ślubuję uroczyście jako senator Rzeczypospolitej Polskiej, wedle najlepszego mego rozumienia, zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwo Polskiego, jako całości”.</u> | |
| 36 | - <u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Proszę Pana Sekretarza Woźnickiego o potwierdzenie złożenia ślubowania.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-2.13" who="#BolesławLimanowski">„Ślubuję uroczyście jako senator Rzeczypospolitej Polskiej, wedle najlepszego mego rozumienia, zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwo Polskiego, jako całości”.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-2.14" who="#BolesławLimanowski">Proszę Pana Sekretarza Woźnickiego o potwierdzenie złożenia ślubowania.</u> | |
| 37 | 37 | </div> |
| 38 | 38 | <div xml:id="div-3"> |
| 39 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SWoźnicki">Ślubuję.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-3.0" who="#JanWoźnicki">Ślubuję.</u> | |
| 40 | 40 | </div> |
| 41 | 41 | <div xml:id="div-4"> |
| 42 | - <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Proszę Panu Sekretarza Bielawskiego o potwierdzenie złożenia ślubowania.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-4.0" who="#BolesławLimanowski">Proszę Panu Sekretarza Bielawskiego o potwierdzenie złożenia ślubowania.</u> | |
| 43 | 43 | </div> |
| 44 | 44 | <div xml:id="div-5"> |
| 45 | - <u xml:id="u-5.0" who="#SBielawski">Ślubuję.</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-5.0" who="#BolesławBielawski">Ślubuję.</u> | |
| 46 | 46 | </div> |
| 47 | 47 | <div xml:id="div-6"> |
| 48 | - <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">W ten sposób stwierdzana, iż tymczasowe prezydium Senatu dokonało wymaganego przez Konstytucję ślubowania. Obecnie proszę Pana Sekretarza Woźnickiego o wywoływanie senatorów w porządku alfabetycznym, zaś Panów Senatorów proszę o potwierdzenie złożenia ślubowania w sposób, jak wspomniałem wyżej. Ponieważ nie wszyscy panowie senatorowie odebrali listy wierzytelne, będą wywołani do złożenia ślubowania tylko ci senatorowie, którzy, odebrawszy listy wierzytelne, wymienili je na legitymacje.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-6.0" who="#BolesławLimanowski">W ten sposób stwierdzana, iż tymczasowe prezydium Senatu dokonało wymaganego przez Konstytucję ślubowania. Obecnie proszę Pana Sekretarza Woźnickiego o wywoływanie senatorów w porządku alfabetycznym, zaś Panów Senatorów proszę o potwierdzenie złożenia ślubowania w sposób, jak wspomniałem wyżej. Ponieważ nie wszyscy panowie senatorowie odebrali listy wierzytelne, będą wywołani do złożenia ślubowania tylko ci senatorowie, którzy, odebrawszy listy wierzytelne, wymienili je na legitymacje.</u> | |
| 49 | 49 | </div> |
| 50 | 50 | <div xml:id="div-7"> |
| 51 | - <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Adamski Stanisław.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-7.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Adamski Stanisław.</u> | |
| 52 | 52 | </div> |
| 53 | 53 | <div xml:id="div-8"> |
| 54 | - <u xml:id="u-8.0" who="#SksAdamski">Ślubuję.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławAdamski">Ślubuję.</u> | |
| 55 | 55 | </div> |
| 56 | 56 | <div xml:id="div-9"> |
| 57 | - <u xml:id="u-9.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Albrecht Jan.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-9.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Albrecht Jan.</u> | |
| 58 | 58 | </div> |
| 59 | 59 | <div xml:id="div-10"> |
| 60 | - <u xml:id="u-10.0" who="#SksAlbrecht">Ślubuję.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-10.0" who="#JanAlbrecht">Ślubuję.</u> | |
| 61 | 61 | </div> |
| 62 | 62 | <div xml:id="div-11"> |
| 63 | - <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Banaszek Antoni.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-11.0" who="#JanWoźnicki">Banaszek Antoni.</u> | |
| 64 | 64 | </div> |
| 65 | 65 | <div xml:id="div-12"> |
| 66 | - <u xml:id="u-12.0" who="#SBanaszak">Ślubuję.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-12.0" who="#AntoniBanaszak">Ślubuję.</u> | |
| 67 | 67 | </div> |
| 68 | 68 | <div xml:id="div-13"> |
| 69 | - <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Biały Stanisław.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-13.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Biały Stanisław.</u> | |
| 70 | 70 | </div> |
| 71 | 71 | <div xml:id="div-14"> |
| 72 | - <u xml:id="u-14.0" who="#SBiały">Ślubuję.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-14.0" who="#StanisławBiały">Ślubuję.</u> | |
| 73 | 73 | </div> |
| 74 | 74 | <div xml:id="div-15"> |
| 75 | - <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Bienenstock Jan Jakub.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-15.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Bienenstock Jan Jakub.</u> | |
| 76 | 76 | </div> |
| 77 | 77 | <div xml:id="div-16"> |
| 78 | - <u xml:id="u-16.0" who="#SBienenstock">Ślubuję.</u> | |
| 78 | + <u xml:id="u-16.0" who="#MaksymilianBiennenstock">Ślubuję.</u> | |
| 79 | 79 | </div> |
| 80 | 80 | <div xml:id="div-17"> |
| 81 | - <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Bojanowski Michał.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-17.0" who="#JanWoźnicki">Bojanowski Michał.</u> | |
| 82 | 82 | </div> |
| 83 | 83 | <div xml:id="div-18"> |
| 84 | - <u xml:id="u-18.0" who="#SBojanowski">Ślubuję.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-18.0" who="#MichałBojanowski">Ślubuję.</u> | |
| 85 | 85 | </div> |
| 86 | 86 | <div xml:id="div-19"> |
| 87 | - <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Bolt Feliks.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-19.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Bolt Feliks.</u> | |
| 88 | 88 | </div> |
| 89 | 89 | <div xml:id="div-20"> |
| 90 | - <u xml:id="u-20.0" who="#SksBolt">Ślubuję.</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-20.0" who="#FeliksBolt">Ślubuję.</u> | |
| 91 | 91 | </div> |
| 92 | 92 | <div xml:id="div-21"> |
| 93 | - <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Brandys Paweł.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-21.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Brandys Paweł.</u> | |
| 94 | 94 | </div> |
| 95 | 95 | <div xml:id="div-22"> |
| 96 | - <u xml:id="u-22.0" who="#SksBrandys">Ślubuję.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-22.0" who="#PawełBrandys">Ślubuję.</u> | |
| 97 | 97 | </div> |
| 98 | 98 | <div xml:id="div-23"> |
| 99 | - <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Braude Markus.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-23.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Braude Markus.</u> | |
| 100 | 100 | </div> |
| 101 | 101 | <div xml:id="div-24"> |
| 102 | - <u xml:id="u-24.0" who="#SBraude">Ślubuję.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-24.0" who="#MarkusBraude">Ślubuję.</u> | |
| 103 | 103 | </div> |
| 104 | 104 | <div xml:id="div-25"> |
| 105 | - <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Busse Jerzy.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-25.0" who="#JanWoźnicki">Busse Jerzy.</u> | |
| 106 | 106 | </div> |
| 107 | 107 | <div xml:id="div-26"> |
| 108 | - <u xml:id="u-26.0" who="#SBusse">Ślubuję.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-26.0" who="#GeorgeBusse">Ślubuję.</u> | |
| 109 | 109 | </div> |
| 110 | 110 | <div xml:id="div-27"> |
| 111 | - <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Buzek Józef.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-27.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Buzek Józef.</u> | |
| 112 | 112 | </div> |
| 113 | 113 | <div xml:id="div-28"> |
| 114 | - <u xml:id="u-28.0" who="#SBuzek">Ślubuję.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-28.0" who="#JózefBuzek">Ślubuję.</u> | |
| 115 | 115 | </div> |
| 116 | 116 | <div xml:id="div-29"> |
| 117 | - <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Cieński Tadeusz.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-29.0" who="#JanWoźnicki">Cieński Tadeusz.</u> | |
| 118 | 118 | </div> |
| 119 | 119 | <div xml:id="div-30"> |
| 120 | - <u xml:id="u-30.0" who="#SCieński">Ślubuję.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-30.0" who="#TadeuszCieński">Ślubuję.</u> | |
| 121 | 121 | </div> |
| 122 | 122 | <div xml:id="div-31"> |
| 123 | - <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Czartoryski Witold.</u> | |
| 123 | + <u xml:id="u-31.0" who="#JanWoźnicki">Czartoryski Witold.</u> | |
| 124 | 124 | </div> |
| 125 | 125 | <div xml:id="div-32"> |
| 126 | - <u xml:id="u-32.0" who="#SCzartoryski">Ślubuję.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-32.0" who="#WitoldLeonCzartoryski">Ślubuję.</u> | |
| 127 | 127 | </div> |
| 128 | 128 | <div xml:id="div-33"> |
| 129 | - <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr, Dobrucki Gustaw.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-33.0" who="#JanWoźnicki">Dr, Dobrucki Gustaw.</u> | |
| 130 | 130 | </div> |
| 131 | 131 | <div xml:id="div-34"> |
| 132 | - <u xml:id="u-34.0" who="#SDobrucki">Ślubuję.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-34.0" who="#GustawDobrucki">Ślubuję.</u> | |
| 133 | 133 | </div> |
| 134 | 134 | <div xml:id="div-35"> |
| 135 | - <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Englisch Jan.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-35.0" who="#JanWoźnicki">Englisch Jan.</u> | |
| 136 | 136 | </div> |
| 137 | 137 | <div xml:id="div-36"> |
| 138 | - <u xml:id="u-36.0" who="#SEnglisch">Ślubuję.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-36.0" who="#JanEnglisch">Ślubuję.</u> | |
| 139 | 139 | </div> |
| 140 | 140 | <div xml:id="div-37"> |
| 141 | - <u xml:id="u-37.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Gaszyński Stanisław.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-37.0" who="#JanWoźnicki">Gaszyński Stanisław.</u> | |
| 142 | 142 | </div> |
| 143 | 143 | <div xml:id="div-38"> |
| 144 | - <u xml:id="u-38.0" who="#SGaszyński">Ślubuję.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-38.0" who="#StanisławGaszyński">Ślubuję.</u> | |
| 145 | 145 | </div> |
| 146 | 146 | <div xml:id="div-39"> |
| 147 | - <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Gloger Maciej.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-39.0" who="#JanWoźnicki">Gloger Maciej.</u> | |
| 148 | 148 | </div> |
| 149 | 149 | <div xml:id="div-40"> |
| 150 | - <u xml:id="u-40.0" who="#SGlogier">Ślubuję.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-40.0" who="#MaciejGlogier">Ślubuję.</u> | |
| 151 | 151 | </div> |
| 152 | 152 | <div xml:id="div-41"> |
| 153 | - <u xml:id="u-41.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Godlewski Emil.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-41.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Godlewski Emil.</u> | |
| 154 | 154 | </div> |
| 155 | 155 | <div xml:id="div-42"> |
| 156 | - <u xml:id="u-42.0" who="#SGodlewski">Ślubuję.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-42.0" who="#EmilGodlewski">Ślubuję.</u> | |
| 157 | 157 | </div> |
| 158 | 158 | <div xml:id="div-43"> |
| 159 | - <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Grabski Władysław.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-43.0" who="#JanWoźnicki">Grabski Władysław.</u> | |
| 160 | 160 | </div> |
| 161 | 161 | <div xml:id="div-44"> |
| 162 | - <u xml:id="u-44.0" who="#SGrabski">Ślubuję.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-44.0" who="#WładysławGrabski">Ślubuję.</u> | |
| 163 | 163 | </div> |
| 164 | 164 | <div xml:id="div-45"> |
| 165 | - <u xml:id="u-45.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Hammerling Ludwik.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-45.0" who="#JanWoźnicki">Hammerling Ludwik.</u> | |
| 166 | 166 | </div> |
| 167 | 167 | <div xml:id="div-46"> |
| 168 | - <u xml:id="u-46.0" who="#SHammerling">Ślubuję.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-46.0" who="#LudwikHammerling">Ślubuję.</u> | |
| 169 | 169 | </div> |
| 170 | 170 | <div xml:id="div-47"> |
| 171 | - <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Hasbach Erwin.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-47.0" who="#JanWoźnicki">Hasbach Erwin.</u> | |
| 172 | 172 | </div> |
| 173 | 173 | <div xml:id="div-48"> |
| 174 | - <u xml:id="u-48.0" who="#SHasbach">Ślubuję.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-48.0" who="#ErwinHasbach">Ślubuję.</u> | |
| 175 | 175 | </div> |
| 176 | 176 | <div xml:id="div-49"> |
| 177 | - <u xml:id="u-49.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Hempel Joachim.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-49.0" who="#JanWoźnicki">Hempel Joachim.</u> | |
| 178 | 178 | </div> |
| 179 | 179 | <div xml:id="div-50"> |
| 180 | - <u xml:id="u-50.0" who="#SHempel">Ślubuję.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-50.0" who="#JoachimHempel">Ślubuję.</u> | |
| 181 | 181 | </div> |
| 182 | 182 | <div xml:id="div-51"> |
| 183 | - <u xml:id="u-51.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Jabłonowski Władysław.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-51.0" who="#JanWoźnicki">Jabłonowski Władysław.</u> | |
| 184 | 184 | </div> |
| 185 | 185 | <div xml:id="div-52"> |
| 186 | - <u xml:id="u-52.0" who="#SJabłonowski">Ślubuję.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-52.0" who="#WładysławJabłonowski">Ślubuję.</u> | |
| 187 | 187 | </div> |
| 188 | 188 | <div xml:id="div-53"> |
| 189 | - <u xml:id="u-53.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Karnicka Aleksandra.</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-53.0" who="#JanWoźnicki">Karnicka Aleksandra.</u> | |
| 190 | 190 | </div> |
| 191 | 191 | <div xml:id="div-54"> |
| 192 | - <u xml:id="u-54.0" who="#SKarnicka">Ślubuję.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-54.0" who="#AleksandraKarnicka">Ślubuję.</u> | |
| 193 | 193 | </div> |
| 194 | 194 | <div xml:id="div-55"> |
| 195 | - <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Karpiński Aleksander.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-55.0" who="#JanWoźnicki">Karpiński Aleksander.</u> | |
| 196 | 196 | </div> |
| 197 | 197 | <div xml:id="div-56"> |
| 198 | 198 | <u xml:id="u-56.0" who="#SKarpiński">Ślubuję.</u> |
| 199 | 199 | </div> |
| 200 | 200 | <div xml:id="div-57"> |
| 201 | - <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Karpiński Stanisław.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-57.0" who="#JanWoźnicki">Karpiński Stanisław.</u> | |
| 202 | 202 | </div> |
| 203 | 203 | <div xml:id="div-58"> |
| 204 | 204 | <u xml:id="u-58.0" who="#SKarpiński">Ślubuję.</u> |
| 205 | 205 | </div> |
| 206 | 206 | <div xml:id="div-59"> |
| 207 | - <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kasznica Stanisław.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-59.0" who="#JanWoźnicki">Kasznica Stanisław.</u> | |
| 208 | 208 | </div> |
| 209 | 209 | <div xml:id="div-60"> |
| 210 | - <u xml:id="u-60.0" who="#SKasznica">Ślubuję.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-60.0" who="#StanisławKasznica">Ślubuję.</u> | |
| 211 | 211 | </div> |
| 212 | 212 | <div xml:id="div-61"> |
| 213 | - <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kierczyński Jan.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-61.0" who="#JanWoźnicki">Kierczyński Jan.</u> | |
| 214 | 214 | </div> |
| 215 | 215 | <div xml:id="div-62"> |
| 216 | - <u xml:id="u-62.0" who="#SKierczyński">Ślubuję.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-62.0" who="#JanKierczyński">Ślubuję.</u> | |
| 217 | 217 | </div> |
| 218 | 218 | <div xml:id="div-63"> |
| 219 | - <u xml:id="u-63.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kiniorski Marian.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-63.0" who="#JanWoźnicki">Kiniorski Marian.</u> | |
| 220 | 220 | </div> |
| 221 | 221 | <div xml:id="div-64"> |
| 222 | - <u xml:id="u-64.0" who="#SKiniorski">Ślubuję.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-64.0" who="#MarianKiniorski">Ślubuję.</u> | |
| 223 | 223 | </div> |
| 224 | 224 | <div xml:id="div-65"> |
| 225 | - <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Koerner Mozes.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-65.0" who="#JanWoźnicki">Koerner Mozes.</u> | |
| 226 | 226 | </div> |
| 227 | 227 | <div xml:id="div-66"> |
| 228 | - <u xml:id="u-66.0" who="#SKoerner">Ślubuję.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-66.0" who="#MozesKoerner">Ślubuję.</u> | |
| 229 | 229 | </div> |
| 230 | 230 | <div xml:id="div-67"> |
| 231 | - <u xml:id="u-67.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kopciński Stefan.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-67.0" who="#JanWoźnicki">Kopciński Stefan.</u> | |
| 232 | 232 | </div> |
| 233 | 233 | <div xml:id="div-68"> |
| 234 | - <u xml:id="u-68.0" who="#SKopciński">Ślubuję.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-68.0" who="#StefanKopciński">Ślubuję.</u> | |
| 235 | 235 | </div> |
| 236 | 236 | <div xml:id="div-69"> |
| 237 | - <u xml:id="u-69.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Koskowski Bolesław.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-69.0" who="#JanWoźnicki">Koskowski Bolesław.</u> | |
| 238 | 238 | </div> |
| 239 | 239 | <div xml:id="div-70"> |
| 240 | - <u xml:id="u-70.0" who="#SKoskowski">Ślubuję.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-70.0" who="#BolesławKoskowski">Ślubuję.</u> | |
| 241 | 241 | </div> |
| 242 | 242 | <div xml:id="div-71"> |
| 243 | - <u xml:id="u-71.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Lewakowski Zygmunt.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-71.0" who="#JanWoźnicki">Lewakowski Zygmunt.</u> | |
| 244 | 244 | </div> |
| 245 | 245 | <div xml:id="div-72"> |
| 246 | - <u xml:id="u-72.0" who="#SLewakowski">Ślubuję.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-72.0" who="#ZygmuntLewakowski">Ślubuję.</u> | |
| 247 | 247 | </div> |
| 248 | 248 | <div xml:id="div-73"> |
| 249 | - <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Lewczanowska Helena.</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-73.0" who="#JanWoźnicki">Lewczanowska Helena.</u> | |
| 250 | 250 | </div> |
| 251 | 251 | <div xml:id="div-74"> |
| 252 | - <u xml:id="u-74.0" who="#SLewczanowska">Prysiahaju.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-74.0" who="#HelenaLewczanowska">Prysiahaju.</u> | |
| 253 | 253 | </div> |
| 254 | 254 | <div xml:id="div-75"> |
| 255 | - <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ślubowanie było złożone w języku niepolskim.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-75.0" who="#JanWoźnicki">Ślubowanie było złożone w języku niepolskim.</u> | |
| 256 | 256 | </div> |
| 257 | 257 | <div xml:id="div-76"> |
| 258 | - <u xml:id="u-76.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Konstytucja przewiduje formę przysięgi Niech Pani powtórzy po polsku. „Ślubuję” nie jest tak trudno powiedzieć.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-76.0" who="#BolesławLimanowski">Konstytucja przewiduje formę przysięgi Niech Pani powtórzy po polsku. „Ślubuję” nie jest tak trudno powiedzieć.</u> | |
| 259 | 259 | </div> |
| 260 | 260 | <div xml:id="div-77"> |
| 261 | - <u xml:id="u-77.0" who="#SLewczanowska">Ślubuję.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-77.0" who="#HelenaLewczanowska">Ślubuję.</u> | |
| 262 | 262 | </div> |
| 263 | 263 | <div xml:id="div-78"> |
| 264 | - <u xml:id="u-78.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Lipkowski Stanisław.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-78.0" who="#JanWoźnicki">Lipkowski Stanisław.</u> | |
| 265 | 265 | </div> |
| 266 | 266 | <div xml:id="div-79"> |
| 267 | - <u xml:id="u-79.0" who="#SLipkowski">Ślubuję.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-79.0" who="#StanisławLipkowski">Ślubuję.</u> | |
| 268 | 268 | </div> |
| 269 | 269 | <div xml:id="div-80"> |
| 270 | - <u xml:id="u-80.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Maciejewicz Stanisław.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-80.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Maciejewicz Stanisław.</u> | |
| 271 | 271 | </div> |
| 272 | 272 | <div xml:id="div-81"> |
| 273 | - <u xml:id="u-81.0" who="#SksMaciejewicz">Ślubuję.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-81.0" who="#StanisławMaciejewicz">Ślubuję.</u> | |
| 274 | 274 | </div> |
| 275 | 275 | <div xml:id="div-82"> |
| 276 | - <u xml:id="u-82.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Majer Kurt.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-82.0" who="#JanWoźnicki">Majer Kurt.</u> | |
| 277 | 277 | </div> |
| 278 | 278 | <div xml:id="div-83"> |
| 279 | - <u xml:id="u-83.0" who="#SMayer">Ślubuję.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-83.0" who="#KurtMayer">Ślubuję.</u> | |
| 280 | 280 | </div> |
| 281 | 281 | <div xml:id="div-84"> |
| 282 | - <u xml:id="u-84.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Malinowski Wacław.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-84.0" who="#JanWoźnicki">Malinowski Wacław.</u> | |
| 283 | 283 | </div> |
| 284 | 284 | <div xml:id="div-85"> |
| 285 | - <u xml:id="u-85.0" who="#SMalinowski">Ślubuję.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-85.0" who="#WacławMalinowski">Ślubuję.</u> | |
| 286 | 286 | </div> |
| 287 | 287 | <div xml:id="div-86"> |
| 288 | - <u xml:id="u-86.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Markowicz Lew.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-86.0" who="#JanWoźnicki">Markowicz Lew.</u> | |
| 289 | 289 | </div> |
| 290 | 290 | <div xml:id="div-87"> |
| 291 | - <u xml:id="u-87.0" who="#SMarkowicz">Ślubuję.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-87.0" who="#LewMarkowicz">Ślubuję.</u> | |
| 292 | 292 | </div> |
| 293 | 293 | <div xml:id="div-88"> |
| 294 | - <u xml:id="u-88.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Mendelson Uszer Izrael.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-88.0" who="#JanWoźnicki">Mendelson Uszer Izrael.</u> | |
| 295 | 295 | </div> |
| 296 | 296 | <div xml:id="div-89"> |
| 297 | - <u xml:id="u-89.0" who="#SMendelsohn">Ślubuję.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-89.0" who="#UszerIzraelMendelsohn">Ślubuję.</u> | |
| 298 | 298 | </div> |
| 299 | 299 | <div xml:id="div-90"> |
| 300 | - <u xml:id="u-90.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Orliński Henryk.</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-90.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Orliński Henryk.</u> | |
| 301 | 301 | </div> |
| 302 | 302 | <div xml:id="div-91"> |
| 303 | - <u xml:id="u-91.0" who="#SOrliński">Ślubuję.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-91.0" who="#HenrykOrliński">Ślubuję.</u> | |
| 304 | 304 | </div> |
| 305 | 305 | <div xml:id="div-92"> |
| 306 | - <u xml:id="u-92.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Osiński Saturnin.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-92.0" who="#JanWoźnicki">Osiński Saturnin.</u> | |
| 307 | 307 | </div> |
| 308 | 308 | <div xml:id="div-93"> |
| 309 | - <u xml:id="u-93.0" who="#SOsiński">Ślubuję.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-93.0" who="#SaturninOsiński">Ślubuję.</u> | |
| 310 | 310 | </div> |
| 311 | 311 | <div xml:id="div-94"> |
| 312 | - <u xml:id="u-94.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Popowski Tadeusz.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-94.0" who="#JanWoźnicki">Popowski Tadeusz.</u> | |
| 313 | 313 | </div> |
| 314 | 314 | <div xml:id="div-95"> |
| 315 | - <u xml:id="u-95.0" who="#SPopowski">Ślubuję.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-95.0" who="#TadeuszPopowski">Ślubuję.</u> | |
| 316 | 316 | </div> |
| 317 | 317 | <div xml:id="div-96"> |
| 318 | - <u xml:id="u-96.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Posner Stanisław.</u> | |
| 318 | + <u xml:id="u-96.0" who="#JanWoźnicki">Posner Stanisław.</u> | |
| 319 | 319 | </div> |
| 320 | 320 | <div xml:id="div-97"> |
| 321 | - <u xml:id="u-97.0" who="#SPosner">Ślubuję.</u> | |
| 321 | + <u xml:id="u-97.0" who="#StanisławPosner">Ślubuję.</u> | |
| 322 | 322 | </div> |
| 323 | 323 | <div xml:id="div-98"> |
| 324 | - <u xml:id="u-98.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Prauss Ksawery Franciszek,</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-98.0" who="#JanWoźnicki">Prauss Ksawery Franciszek,</u> | |
| 325 | 325 | </div> |
| 326 | 326 | <div xml:id="div-99"> |
| 327 | - <u xml:id="u-99.0" who="#SPrauss">Ślubuję.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-99.0" who="#KsaweryPrauss">Ślubuję.</u> | |
| 328 | 328 | </div> |
| 329 | 329 | <div xml:id="div-100"> |
| 330 | - <u xml:id="u-100.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Pułaski Ludom ił.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-100.0" who="#JanWoźnicki">Pułaski Ludom ił.</u> | |
| 331 | 331 | </div> |
| 332 | 332 | <div xml:id="div-101"> |
| 333 | - <u xml:id="u-101.0" who="#SPułaski">Ślubuję.</u> | |
| 333 | + <u xml:id="u-101.0" who="#LudomiłPułaski">Ślubuję.</u> | |
| 334 | 334 | </div> |
| 335 | 335 | <div xml:id="div-102"> |
| 336 | - <u xml:id="u-102.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Ringel Michał.</u> | |
| 336 | + <u xml:id="u-102.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Ringel Michał.</u> | |
| 337 | 337 | </div> |
| 338 | 338 | <div xml:id="div-103"> |
| 339 | - <u xml:id="u-103.0" who="#SRingel">Ślubuję.</u> | |
| 339 | + <u xml:id="u-103.0" who="#MichałRingel">Ślubuję.</u> | |
| 340 | 340 | </div> |
| 341 | 341 | <div xml:id="div-104"> |
| 342 | - <u xml:id="u-104.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Rotenstreich Fiszel.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-104.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Rotenstreich Fiszel.</u> | |
| 343 | 343 | </div> |
| 344 | 344 | <div xml:id="div-105"> |
| 345 | - <u xml:id="u-105.0" who="#SRotenstreich">Ślubuję.</u> | |
| 345 | + <u xml:id="u-105.0" who="#FischelRottenstreich">Ślubuję.</u> | |
| 346 | 346 | </div> |
| 347 | 347 | <div xml:id="div-106"> |
| 348 | - <u xml:id="u-106.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Rubinstein Izaak Icek.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-106.0" who="#JanWoźnicki">Rubinstein Izaak Icek.</u> | |
| 349 | 349 | </div> |
| 350 | 350 | <div xml:id="div-107"> |
| 351 | - <u xml:id="u-107.0" who="#SRubinsztein">Ślubuję.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-107.0" who="#IzaakIcekRubinsztein">Ślubuję.</u> | |
| 352 | 352 | </div> |
| 353 | 353 | <div xml:id="div-108"> |
| 354 | - <u xml:id="u-108.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ścibor Franciszek.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-108.0" who="#JanWoźnicki">Ścibor Franciszek.</u> | |
| 355 | 355 | </div> |
| 356 | 356 | <div xml:id="div-109"> |
| 357 | - <u xml:id="u-109.0" who="#SŚcibor">Ślubuję.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-109.0" who="#FranciszekŚcibor">Ślubuję.</u> | |
| 358 | 358 | </div> |
| 359 | 359 | <div xml:id="div-110"> |
| 360 | - <u xml:id="u-110.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Siciński Michał.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-110.0" who="#JanWoźnicki">Siciński Michał.</u> | |
| 361 | 361 | </div> |
| 362 | 362 | <div xml:id="div-111"> |
| 363 | - <u xml:id="u-111.0" who="#SSiciński">Ślubuję.</u> | |
| 363 | + <u xml:id="u-111.0" who="#MichałSiciński">Ślubuję.</u> | |
| 364 | 364 | </div> |
| 365 | 365 | <div xml:id="div-112"> |
| 366 | - <u xml:id="u-112.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Siennicki Julian Władysław.</u> | |
| 366 | + <u xml:id="u-112.0" who="#JanWoźnicki">Siennicki Julian Władysław.</u> | |
| 367 | 367 | </div> |
| 368 | 368 | <div xml:id="div-113"> |
| 369 | 369 | <u xml:id="u-113.0" who="#SSiennicki">Ślubuję.</u> |
| 370 | 370 | </div> |
| 371 | 371 | <div xml:id="div-114"> |
| 372 | - <u xml:id="u-114.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Stecki Jan.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-114.0" who="#JanWoźnicki">Stecki Jan.</u> | |
| 373 | 373 | </div> |
| 374 | 374 | <div xml:id="div-115"> |
| 375 | - <u xml:id="u-115.0" who="#SStecki">Ślubuję.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-115.0" who="#JanStecki">Ślubuję.</u> | |
| 376 | 376 | </div> |
| 377 | 377 | <div xml:id="div-116"> |
| 378 | - <u xml:id="u-116.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Stychel Antoni.</u> | |
| 378 | + <u xml:id="u-116.0" who="#JanWoźnicki">Stychel Antoni.</u> | |
| 379 | 379 | </div> |
| 380 | 380 | <div xml:id="div-117"> |
| 381 | - <u xml:id="u-117.0" who="#SksStychel">Ślubuję.</u> | |
| 381 | + <u xml:id="u-117.0" who="#AntoniStychel">Ślubuję.</u> | |
| 382 | 382 | </div> |
| 383 | 383 | <div xml:id="div-118"> |
| 384 | - <u xml:id="u-118.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Szarski Marcin.</u> | |
| 384 | + <u xml:id="u-118.0" who="#JanWoźnicki">Szarski Marcin.</u> | |
| 385 | 385 | </div> |
| 386 | 386 | <div xml:id="div-119"> |
| 387 | - <u xml:id="u-119.0" who="#SSzarski">Ślubuję.</u> | |
| 387 | + <u xml:id="u-119.0" who="#MarcinSzarski">Ślubuję.</u> | |
| 388 | 388 | </div> |
| 389 | 389 | <div xml:id="div-120"> |
| 390 | - <u xml:id="u-120.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Szereszowski Rafał.</u> | |
| 390 | + <u xml:id="u-120.0" who="#JanWoźnicki">Szereszowski Rafał.</u> | |
| 391 | 391 | </div> |
| 392 | 392 | <div xml:id="div-121"> |
| 393 | - <u xml:id="u-121.0" who="#SSzereszowski">Ślubuję.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-121.0" who="#RafałSzereszowski">Ślubuję.</u> | |
| 394 | 394 | </div> |
| 395 | 395 | <div xml:id="div-122"> |
| 396 | - <u xml:id="u-122.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Szczepanik Tomasz.</u> | |
| 396 | + <u xml:id="u-122.0" who="#JanWoźnicki">Szczepanik Tomasz.</u> | |
| 397 | 397 | </div> |
| 398 | 398 | <div xml:id="div-123"> |
| 399 | - <u xml:id="u-123.0" who="#SSzczeponik">Ślubuję.</u> | |
| 399 | + <u xml:id="u-123.0" who="#ThomasSzczeponik">Ślubuję.</u> | |
| 400 | 400 | </div> |
| 401 | 401 | <div xml:id="div-124"> |
| 402 | - <u xml:id="u-124.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Szułdrzyński Tadeusz.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-124.0" who="#JanWoźnicki">Szułdrzyński Tadeusz.</u> | |
| 403 | 403 | </div> |
| 404 | 404 | <div xml:id="div-125"> |
| 405 | - <u xml:id="u-125.0" who="#SSzułdrzyński">Ślubuję.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-125.0" who="#TadeuszSzułdrzyński">Ślubuję.</u> | |
| 406 | 406 | </div> |
| 407 | 407 | <div xml:id="div-126"> |
| 408 | - <u xml:id="u-126.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Thullie Maksymilian.</u> | |
| 408 | + <u xml:id="u-126.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Thullie Maksymilian.</u> | |
| 409 | 409 | </div> |
| 410 | 410 | <div xml:id="div-127"> |
| 411 | - <u xml:id="u-127.0" who="#SThullie">Ślubuję.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-127.0" who="#MaksymilianThullie">Ślubuję.</u> | |
| 412 | 412 | </div> |
| 413 | 413 | <div xml:id="div-128"> |
| 414 | - <u xml:id="u-128.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Trąmpczyński Wojciech.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-128.0" who="#JanWoźnicki">Trąmpczyński Wojciech.</u> | |
| 415 | 415 | </div> |
| 416 | 416 | <div xml:id="div-129"> |
| 417 | - <u xml:id="u-129.0" who="#STrąmpczyński">Ślubuję.</u> | |
| 417 | + <u xml:id="u-129.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Ślubuję.</u> | |
| 418 | 418 | </div> |
| 419 | 419 | <div xml:id="div-130"> |
| 420 | - <u xml:id="u-130.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Truskier Abraham Adolf.</u> | |
| 420 | + <u xml:id="u-130.0" who="#JanWoźnicki">Truskier Abraham Adolf.</u> | |
| 421 | 421 | </div> |
| 422 | 422 | <div xml:id="div-131"> |
| 423 | - <u xml:id="u-131.0" who="#STruskier">Ślubuję.</u> | |
| 423 | + <u xml:id="u-131.0" who="#AbrahamAdolfTruskier">Ślubuję.</u> | |
| 424 | 424 | </div> |
| 425 | 425 | <div xml:id="div-132"> |
| 426 | - <u xml:id="u-132.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Wurzel Juliusz Artur.</u> | |
| 426 | + <u xml:id="u-132.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Wurzel Juliusz Artur.</u> | |
| 427 | 427 | </div> |
| 428 | 428 | <div xml:id="div-133"> |
| 429 | - <u xml:id="u-133.0" who="#SWurzel">Ślubuję.</u> | |
| 429 | + <u xml:id="u-133.0" who="#JuliuszArturWurzel">Ślubuję.</u> | |
| 430 | 430 | </div> |
| 431 | 431 | <div xml:id="div-134"> |
| 432 | - <u xml:id="u-134.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Wysłouch Bolesław.</u> | |
| 432 | + <u xml:id="u-134.0" who="#JanWoźnicki">Wysłouch Bolesław.</u> | |
| 433 | 433 | </div> |
| 434 | 434 | <div xml:id="div-135"> |
| 435 | - <u xml:id="u-135.0" who="#SWysłouch">Ślubuję.</u> | |
| 435 | + <u xml:id="u-135.0" who="#BolesławWysłouch">Ślubuję.</u> | |
| 436 | 436 | </div> |
| 437 | 437 | <div xml:id="div-136"> |
| 438 | - <u xml:id="u-136.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Zubowicz Piotr.</u> | |
| 438 | + <u xml:id="u-136.0" who="#JanWoźnicki">Zubowicz Piotr.</u> | |
| 439 | 439 | </div> |
| 440 | 440 | <div xml:id="div-137"> |
| 441 | - <u xml:id="u-137.0" who="#SZubowicz">Ślubuję.</u> | |
| 441 | + <u xml:id="u-137.0" who="#PiotrZubowicz">Ślubuję.</u> | |
| 442 | 442 | </div> |
| 443 | 443 | <div xml:id="div-138"> |
| 444 | - <u xml:id="u-138.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Żebrowski Leon.</u> | |
| 444 | + <u xml:id="u-138.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Żebrowski Leon.</u> | |
| 445 | 445 | </div> |
| 446 | 446 | <div xml:id="div-139"> |
| 447 | - <u xml:id="u-139.0" who="#SksŻebrowski">Ślubuję.</u> | |
| 447 | + <u xml:id="u-139.0" who="#LeonŻebrowski">Ślubuję.</u> | |
| 448 | 448 | </div> |
| 449 | 449 | <div xml:id="div-140"> |
| 450 | - <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Stwierdzam, iż wszyscy senatorowie, wywołani z listy, złożyli przepisane przez ustawę konstytucyjną ślubowanie.</u> | |
| 451 | - <u xml:id="u-140.1" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Przystępujemy do ostatniego punktu porządku dziennego, do: „przyjęcia regulaminu Sejmu Ustawodawczego, jako tymczasowego regulaminu Senatu”.</u> | |
| 452 | - <u xml:id="u-140.2" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Głos ma senator Buzek.</u> | |
| 450 | + <u xml:id="u-140.0" who="#BolesławLimanowski">Stwierdzam, iż wszyscy senatorowie, wywołani z listy, złożyli przepisane przez ustawę konstytucyjną ślubowanie.</u> | |
| 451 | + <u xml:id="u-140.1" who="#BolesławLimanowski">Przystępujemy do ostatniego punktu porządku dziennego, do: „przyjęcia regulaminu Sejmu Ustawodawczego, jako tymczasowego regulaminu Senatu”.</u> | |
| 452 | + <u xml:id="u-140.2" who="#BolesławLimanowski">Głos ma senator Buzek.</u> | |
| 453 | 453 | </div> |
| 454 | 454 | <div xml:id="div-141"> |
| 455 | - <u xml:id="u-141.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego i w porozumieniu z prezesami szeregu innych klubów senackich, mam zaszczyt przedstawić do uchwalenia Wysokiemu Senatowi wniosek następujący: Na trzy tygodnie, t. j. aż po dzień 19 grudnia ma być regulaminem naszym tymczasowym regulamin Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej, w wydaniu z dnia 15 września 1921 r., ostatni druk sejmowy w tej sprawie rozdawany — ze zmianami następującemu Co do art. 1, to powinien on opiewać, jak następuje: Regulamin niniejszy obowiązuje najdłużej do dnia 19 grudnia 1922 r. W międzyczasie uchwali Senat na wniosek Komisji Regulaminowej regulamin ostateczny.</u> | |
| 456 | - <u xml:id="u-141.1" who="#SBuzek">Przypuszczam, że na przyszłem posiedzeniu wybierzemy Komisję Regulaminową do zaprojektowania tegoż regulaminu.</u> | |
| 457 | - <u xml:id="u-141.2" who="#SBuzek">Następnie art. 4 opiewa, iż do wniesienia wniosku o tajność posiedzenia, trzeba podpisu 50 posłów. Otóż należałoby to uzgodnić z przepisem Konstytucji, który wymaga 30 posłów, a stosownie do tego 8 senatorów. Więc proponuję, aby w art. 4 liczbę 50 zastąpić liczbą 8.</u> | |
| 458 | - <u xml:id="u-141.3" who="#SBuzek">Dalsze zmiany dotyczyłyby art. 8, który przewiduje wybór 5 zastępców marszałka i 9 sekretarzy. Otóż uważam, iż wystarczy, aż do uchwalenia definitywnego regulaminu, jeśli art. 8 będzie przewidywał 3 zastępców marszałka i 5 sekretarzy.</u> | |
| 459 | - <u xml:id="u-141.4" who="#SBuzek">Dalsze zmiany należy wprowadzić do art. 14. Chodzi tutaj o uzgodnienie z Konstytucją, która przepisuje, iż quorum stanowi 1/3 członków Senatu. Więc art. 14 powinien opiewać: „Do prawomocności uchwał i wyborów konieczna jest obecność 37 senatorów”.</u> | |
| 460 | - <u xml:id="u-141.5" who="#SBuzek">Do art 15 tak samo trzebaby było dodać zgodnie z naszą Konstytucją punkt, mianowicie: że „przedmiotem porządku dziennego obrad mogą być projekty ustaw, przez Sejm uchwalane”.</u> | |
| 461 | - <u xml:id="u-141.6" who="#SBuzek">Dalej następuje szereg zmian, wynikających z tego faktu, że liczba senatorów jest znacznie mniejszą od liczby posłów. W szeregu dalszych artykułów jest określona liczba posłów, których podpisy są wymagane na wnioskach zwyczajnych, na wnioskach nagłych i t. d. Otóż sądzę, że na przeciąg tych trzech tygodni będzie rzeczą najwięcej wskazaną, jeżeli weźmiemy dla Senatu 1/3 tej liczby, która jest wymagana w regulaminie dla Sejmu.</u> | |
| 462 | - <u xml:id="u-141.7" who="#SBuzek">Dlatego więc w art. 16 zamiast 15 posłów - 5 senatorów.</u> | |
| 463 | - <u xml:id="u-141.8" who="#SBuzek">Dalsze poprawki tego samego charakteru dotyczyłyby art. 35.</u> | |
| 464 | - <u xml:id="u-141.9" who="#SBuzek">Co do nagłości wniosku wymagana jest liczba 30 posłów. Proponuję zastąpić wyrazy „30 posłów” przez „10 senatorów”.</u> | |
| 465 | - <u xml:id="u-141.10" who="#SBuzek">Dalej, w art. 43 zamiast 10 ma być 3 i zamiast cyfry 30 — ma być 10. W art. 44 zamiast 15 posłów — Sejmu — ma być 5 senatorów.</u> | |
| 466 | - <u xml:id="u-141.11" who="#SBuzek">W art. 47 zamiast 50 ma być 17. W art. 49, gdzie chodzi o wybór komisji — przypuszczam, że na przeciąg 3 tygodni byłoby najwięcej wskazane ustalić, że komisja składa się z 11 senatorów, to znaczy na 10 członków klubu 1 członek komisji, oczywiście z odpowiedniem uwzględnieniem ułamków dla klubów, które nie mają 10 członków, albo które znacznie przekraczają tę liczbę.</u> | |
| 467 | - <u xml:id="u-141.12" who="#SBuzek">Dalsze zmiany są mniejsze, natury cyfrowej. W art. 68 zamiast cyfry 7 ma być 2 i zamiast 39 — 13, zamiast 20 cyfra 6. Wszędzie zamiast słów „Sejm” i „poseł” ma być „Senat” i „senator”.</u> | |
| 468 | - <u xml:id="u-141.13" who="#SBuzek">Prosiłbym, aby Wysoki Senat raczył wnioski niniejsze uchwalić i żeby na porządek dzienny przyszłego posiedzenia Senatu postawić wybór Komisji Regulaminowej, któraby mogła przystąpić do opracowania definitywnego regulaminu Wysokiego Senatu.</u> | |
| 455 | + <u xml:id="u-141.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! W imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego i w porozumieniu z prezesami szeregu innych klubów senackich, mam zaszczyt przedstawić do uchwalenia Wysokiemu Senatowi wniosek następujący: Na trzy tygodnie, t. j. aż po dzień 19 grudnia ma być regulaminem naszym tymczasowym regulamin Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej, w wydaniu z dnia 15 września 1921 r., ostatni druk sejmowy w tej sprawie rozdawany — ze zmianami następującemu Co do art. 1, to powinien on opiewać, jak następuje: Regulamin niniejszy obowiązuje najdłużej do dnia 19 grudnia 1922 r. W międzyczasie uchwali Senat na wniosek Komisji Regulaminowej regulamin ostateczny.</u> | |
| 456 | + <u xml:id="u-141.1" who="#JózefBuzek">Przypuszczam, że na przyszłem posiedzeniu wybierzemy Komisję Regulaminową do zaprojektowania tegoż regulaminu.</u> | |
| 457 | + <u xml:id="u-141.2" who="#JózefBuzek">Następnie art. 4 opiewa, iż do wniesienia wniosku o tajność posiedzenia, trzeba podpisu 50 posłów. Otóż należałoby to uzgodnić z przepisem Konstytucji, który wymaga 30 posłów, a stosownie do tego 8 senatorów. Więc proponuję, aby w art. 4 liczbę 50 zastąpić liczbą 8.</u> | |
| 458 | + <u xml:id="u-141.3" who="#JózefBuzek">Dalsze zmiany dotyczyłyby art. 8, który przewiduje wybór 5 zastępców marszałka i 9 sekretarzy. Otóż uważam, iż wystarczy, aż do uchwalenia definitywnego regulaminu, jeśli art. 8 będzie przewidywał 3 zastępców marszałka i 5 sekretarzy.</u> | |
| 459 | + <u xml:id="u-141.4" who="#JózefBuzek">Dalsze zmiany należy wprowadzić do art. 14. Chodzi tutaj o uzgodnienie z Konstytucją, która przepisuje, iż quorum stanowi 1/3 członków Senatu. Więc art. 14 powinien opiewać: „Do prawomocności uchwał i wyborów konieczna jest obecność 37 senatorów”.</u> | |
| 460 | + <u xml:id="u-141.5" who="#JózefBuzek">Do art 15 tak samo trzebaby było dodać zgodnie z naszą Konstytucją punkt, mianowicie: że „przedmiotem porządku dziennego obrad mogą być projekty ustaw, przez Sejm uchwalane”.</u> | |
| 461 | + <u xml:id="u-141.6" who="#JózefBuzek">Dalej następuje szereg zmian, wynikających z tego faktu, że liczba senatorów jest znacznie mniejszą od liczby posłów. W szeregu dalszych artykułów jest określona liczba posłów, których podpisy są wymagane na wnioskach zwyczajnych, na wnioskach nagłych i t. d. Otóż sądzę, że na przeciąg tych trzech tygodni będzie rzeczą najwięcej wskazaną, jeżeli weźmiemy dla Senatu 1/3 tej liczby, która jest wymagana w regulaminie dla Sejmu.</u> | |
| 462 | + <u xml:id="u-141.7" who="#JózefBuzek">Dlatego więc w art. 16 zamiast 15 posłów - 5 senatorów.</u> | |
| 463 | + <u xml:id="u-141.8" who="#JózefBuzek">Dalsze poprawki tego samego charakteru dotyczyłyby art. 35.</u> | |
| 464 | + <u xml:id="u-141.9" who="#JózefBuzek">Co do nagłości wniosku wymagana jest liczba 30 posłów. Proponuję zastąpić wyrazy „30 posłów” przez „10 senatorów”.</u> | |
| 465 | + <u xml:id="u-141.10" who="#JózefBuzek">Dalej, w art. 43 zamiast 10 ma być 3 i zamiast cyfry 30 — ma być 10. W art. 44 zamiast 15 posłów — Sejmu — ma być 5 senatorów.</u> | |
| 466 | + <u xml:id="u-141.11" who="#JózefBuzek">W art. 47 zamiast 50 ma być 17. W art. 49, gdzie chodzi o wybór komisji — przypuszczam, że na przeciąg 3 tygodni byłoby najwięcej wskazane ustalić, że komisja składa się z 11 senatorów, to znaczy na 10 członków klubu 1 członek komisji, oczywiście z odpowiedniem uwzględnieniem ułamków dla klubów, które nie mają 10 członków, albo które znacznie przekraczają tę liczbę.</u> | |
| 467 | + <u xml:id="u-141.12" who="#JózefBuzek">Dalsze zmiany są mniejsze, natury cyfrowej. W art. 68 zamiast cyfry 7 ma być 2 i zamiast 39 — 13, zamiast 20 cyfra 6. Wszędzie zamiast słów „Sejm” i „poseł” ma być „Senat” i „senator”.</u> | |
| 468 | + <u xml:id="u-141.13" who="#JózefBuzek">Prosiłbym, aby Wysoki Senat raczył wnioski niniejsze uchwalić i żeby na porządek dzienny przyszłego posiedzenia Senatu postawić wybór Komisji Regulaminowej, któraby mogła przystąpić do opracowania definitywnego regulaminu Wysokiego Senatu.</u> | |
| 469 | 469 | </div> |
| 470 | 470 | <div xml:id="div-142"> |
| 471 | - <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Głosujemy nad całym regulaminem z poprawkami Senatora. Buzka. Kto jest za przyjęciem zechce wstać. Większość, regulamin przyjęty.</u> | |
| 472 | - <u xml:id="u-142.1" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Proponuję odbycie następnego posiedzenia w piątek o godzinie 11 przed południem z jednym punktem porządku dziennego: wybór prezydjum Senatu.</u> | |
| 473 | - <u xml:id="u-142.2" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 471 | + <u xml:id="u-142.0" who="#BolesławLimanowski">Głosujemy nad całym regulaminem z poprawkami Senatora. Buzka. Kto jest za przyjęciem zechce wstać. Większość, regulamin przyjęty.</u> | |
| 472 | + <u xml:id="u-142.1" who="#BolesławLimanowski">Proponuję odbycie następnego posiedzenia w piątek o godzinie 11 przed południem z jednym punktem porządku dziennego: wybór prezydjum Senatu.</u> | |
| 473 | + <u xml:id="u-142.2" who="#BolesławLimanowski">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 474 | 474 | <u xml:id="u-142.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 5 m. 50 po poł.).</u> |
| 475 | 475 | </div> |
| 476 | 476 | </body> |
| 477 | 477 | </text> |
| 478 | 478 | </TEI> |
| 479 | 479 | -</teiCorpus> |
| 480 | +</teiCorpus> | |
| 480 | 481 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00002-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00002-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00002-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>2 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">2</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1922-12-01</date> |
| ... | ... | @@ -23,141 +23,463 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="PrzewodniczącyLimanowski" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>Przewodniczący Limanowski</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="SAdam" role="speaker"> | |
| 33 | - <persName>S. Adam</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 35 | - <person xml:id="SBaliński" role="speaker"> | |
| 36 | - <persName>S. Baliński</persName> | |
| 37 | - </person> | |
| 38 | - <person xml:id="SBartoszewicz" role="speaker"> | |
| 39 | - <persName>S. Bartoszewicz</persName> | |
| 40 | - </person> | |
| 41 | - <person xml:id="SBohdanowicz" role="speaker"> | |
| 42 | - <persName>S. Bohdanowicz</persName> | |
| 43 | - </person> | |
| 44 | - <person xml:id="SBojko" role="speaker"> | |
| 45 | - <persName>S. Bojko</persName> | |
| 46 | - </person> | |
| 47 | - <person xml:id="SBrun" role="speaker"> | |
| 48 | - <persName>S. Brun</persName> | |
| 49 | - </person> | |
| 50 | - <person xml:id="SBuzek" role="speaker"> | |
| 51 | - <persName>S. Buzek</persName> | |
| 52 | - </person> | |
| 53 | - <person xml:id="SBłyskosz" role="speaker"> | |
| 54 | - <persName>S. Błyskosz</persName> | |
| 55 | - </person> | |
| 56 | - <person xml:id="SDeutscher" role="speaker"> | |
| 57 | - <persName>S. Deutscher</persName> | |
| 58 | - </person> | |
| 59 | - <person xml:id="SDługosz" role="speaker"> | |
| 60 | - <persName>S. Długosz</persName> | |
| 61 | - </person> | |
| 62 | - <person xml:id="SGersztański" role="speaker"> | |
| 63 | - <persName>S. Gersztański</persName> | |
| 64 | - </person> | |
| 65 | - <person xml:id="SHammerling" role="speaker"> | |
| 66 | - <persName>S. Hammerling</persName> | |
| 67 | - </person> | |
| 68 | - <person xml:id="SJachowicz" role="speaker"> | |
| 69 | - <persName>S. Jachowicz</persName> | |
| 70 | - </person> | |
| 71 | - <person xml:id="SJanuszewski" role="speaker"> | |
| 72 | - <persName>S. Januszewski</persName> | |
| 73 | - </person> | |
| 74 | - <person xml:id="SKalinowski" role="speaker"> | |
| 75 | - <persName>S. Kalinowski</persName> | |
| 76 | - </person> | |
| 77 | - <person xml:id="SKaniowski" role="speaker"> | |
| 78 | - <persName>S. Kaniowski</persName> | |
| 79 | - </person> | |
| 80 | - <person xml:id="SKasperowicz" role="speaker"> | |
| 81 | - <persName>S. Kasperowicz</persName> | |
| 82 | - </person> | |
| 83 | - <person xml:id="SKowalczyk" role="speaker"> | |
| 84 | - <persName>S. Kowalczyk</persName> | |
| 85 | - </person> | |
| 86 | - <person xml:id="SKowalski" role="speaker"> | |
| 87 | - <persName>S. Kowalski</persName> | |
| 88 | - </person> | |
| 89 | - <person xml:id="SKruk" role="speaker"> | |
| 90 | - <persName>S. Kruk</persName> | |
| 91 | - </person> | |
| 92 | - <person xml:id="SKrzywkowski" role="speaker"> | |
| 93 | - <persName>S. Krzywkowski</persName> | |
| 94 | - </person> | |
| 95 | - <person xml:id="SKędzior" role="speaker"> | |
| 96 | - <persName>S. Kędzior</persName> | |
| 97 | - </person> | |
| 98 | - <person xml:id="SManterys" role="speaker"> | |
| 99 | - <persName>S. Manterys</persName> | |
| 100 | - </person> | |
| 101 | - <person xml:id="SMisiołek" role="speaker"> | |
| 102 | - <persName>S. Misiołek</persName> | |
| 103 | - </person> | |
| 104 | - <person xml:id="SNazarewski" role="speaker"> | |
| 105 | - <persName>S. Nazarewski</persName> | |
| 106 | - </person> | |
| 107 | - <person xml:id="SNowak" role="speaker"> | |
| 108 | - <persName>S. Nowak</persName> | |
| 109 | - </person> | |
| 110 | - <person xml:id="SNowodworski" role="speaker"> | |
| 111 | - <persName>S. Nowodworski</persName> | |
| 112 | - </person> | |
| 113 | - <person xml:id="SPasternak" role="speaker"> | |
| 114 | - <persName>S. Pasternak</persName> | |
| 115 | - </person> | |
| 116 | - <person xml:id="SPołczyński" role="speaker"> | |
| 117 | - <persName>S. Połczyński</persName> | |
| 118 | - </person> | |
| 119 | - <person xml:id="SSiedlecki" role="speaker"> | |
| 120 | - <persName>S. Siedlecki</persName> | |
| 121 | - </person> | |
| 122 | - <person xml:id="SSmólski" role="speaker"> | |
| 123 | - <persName>S. Smólski</persName> | |
| 124 | - </person> | |
| 125 | - <person xml:id="SStüldt" role="speaker"> | |
| 126 | - <persName>S. Stüldt</persName> | |
| 127 | - </person> | |
| 128 | - <person xml:id="SSzebeko" role="speaker"> | |
| 129 | - <persName>S. Szebeko</persName> | |
| 130 | - </person> | |
| 131 | - <person xml:id="STrąmpczyński" role="speaker"> | |
| 132 | - <persName>S. Trąmpczyński</persName> | |
| 133 | - </person> | |
| 134 | - <person xml:id="SZdanowski" role="speaker"> | |
| 135 | - <persName>S. Zdanowski</persName> | |
| 136 | - </person> | |
| 137 | - <person xml:id="SksabpTeodorowicz" role="speaker"> | |
| 138 | - <persName>S. ks. abp Teodorowicz</persName> | |
| 139 | - </person> | |
| 140 | - <person xml:id="SksbpSapieha" role="speaker"> | |
| 141 | - <persName>S. ks. bp Sapieha</persName> | |
| 142 | - </person> | |
| 143 | - <person xml:id="SŁaszcz" role="speaker"> | |
| 144 | - <persName>S. Łaszcz</persName> | |
| 145 | - </person> | |
| 146 | - <person xml:id="SŁubieński" role="speaker"> | |
| 147 | - <persName>S. Łubieński</persName> | |
| 148 | - </person> | |
| 149 | - <person xml:id="SŚredniawski" role="speaker"> | |
| 150 | - <persName>S. Średniawski</persName> | |
| 151 | - </person> | |
| 152 | - <person xml:id="SekretarzsBielawski" role="speaker"> | |
| 153 | - <persName>Sekretarz s. Bielawski</persName> | |
| 154 | - </person> | |
| 155 | - <person xml:id="SekretarzsWoźnicki" role="speaker"> | |
| 156 | - <persName>Sekretarz s. Woźnicki</persName> | |
| 157 | - </person> | |
| 158 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 159 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 160 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="BolesławLimanowski" role="regular"> | |
| 37 | + <persName> | |
| 38 | + <roleName>Przewodniczący</roleName> | |
| 39 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 40 | + <surname>Limanowski</surname> | |
| 41 | + </persName> | |
| 42 | + <sex value="M" /> | |
| 43 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Limanowski</idno> | |
| 44 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 45 | + </person> | |
| 46 | + <person xml:id="ErnestAdam" role="regular"> | |
| 47 | + <persName> | |
| 48 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 49 | + <forename>Ernest</forename> | |
| 50 | + <surname>Adam</surname> | |
| 51 | + </persName> | |
| 52 | + <sex value="M" /> | |
| 53 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ernest_Adam</idno> | |
| 54 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="IgnacyBaliński" role="regular"> | |
| 57 | + <persName> | |
| 58 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 59 | + <forename>Ignacy</forename> | |
| 60 | + <surname>Baliński</surname> | |
| 61 | + </persName> | |
| 62 | + <sex value="M" /> | |
| 63 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Bali%C5%84ski</idno> | |
| 64 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="JoachimBartoszewicz" role="regular"> | |
| 67 | + <persName> | |
| 68 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 69 | + <forename>Joachim</forename> | |
| 70 | + <surname>Bartoszewicz</surname> | |
| 71 | + </persName> | |
| 72 | + <sex value="M" /> | |
| 73 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Joachim_Stefan_Bartoszewicz</idno> | |
| 74 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 75 | + </person> | |
| 76 | + <person xml:id="WiaczesławBogdanowicz" role="regular"> | |
| 77 | + <persName> | |
| 78 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 79 | + <forename>Wiaczesław</forename> | |
| 80 | + <surname>Bogdanowicz</surname> | |
| 81 | + </persName> | |
| 82 | + <sex value="M" /> | |
| 83 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiaczes%C5%82aw_Bogdanowicz</idno> | |
| 84 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 85 | + </person> | |
| 86 | + <person xml:id="JakubBojko" role="regular"> | |
| 87 | + <persName> | |
| 88 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 89 | + <forename>Jakub</forename> | |
| 90 | + <surname>Bojko</surname> | |
| 91 | + </persName> | |
| 92 | + <sex value="M" /> | |
| 93 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jakub_Bojko</idno> | |
| 94 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + <person xml:id="StanisławGustawBrun" role="regular"> | |
| 97 | + <persName> | |
| 98 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 99 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 100 | + <forename>Gustaw</forename> | |
| 101 | + <surname>Brun</surname> | |
| 102 | + </persName> | |
| 103 | + <sex value="M" /> | |
| 104 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Gustaw_Brun</idno> | |
| 105 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 106 | + </person> | |
| 107 | + <person xml:id="JózefBuzek" role="regular"> | |
| 108 | + <persName> | |
| 109 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 110 | + <forename>Józef</forename> | |
| 111 | + <surname>Buzek</surname> | |
| 112 | + </persName> | |
| 113 | + <sex value="M" /> | |
| 114 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Buzek</idno> | |
| 115 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 116 | + </person> | |
| 117 | + <person xml:id="JózefatBłyskosz" role="regular"> | |
| 118 | + <persName> | |
| 119 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 120 | + <forename>Józefat</forename> | |
| 121 | + <surname>Błyskosz</surname> | |
| 122 | + </persName> | |
| 123 | + <sex value="M" /> | |
| 124 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zefat_B%C5%82yskosz</idno> | |
| 125 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 126 | + </person> | |
| 127 | + <person xml:id="MojżeszDeutscher" role="regular"> | |
| 128 | + <persName> | |
| 129 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 130 | + <forename>Mojżesz</forename> | |
| 131 | + <surname>Deutscher</surname> | |
| 132 | + </persName> | |
| 133 | + <sex value="M" /> | |
| 134 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Moj%C5%BCesz_Deutscher</idno> | |
| 135 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 136 | + </person> | |
| 137 | + <person xml:id="WładysławDługosz" role="regular"> | |
| 138 | + <persName> | |
| 139 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 140 | + <forename>Władysław</forename> | |
| 141 | + <surname>Długosz</surname> | |
| 142 | + </persName> | |
| 143 | + <sex value="M" /> | |
| 144 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_D%C5%82ugosz</idno> | |
| 145 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 146 | + </person> | |
| 147 | + <person xml:id="DamianGersztański" role="regular"> | |
| 148 | + <persName> | |
| 149 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 150 | + <forename>Damian</forename> | |
| 151 | + <surname>Gersztański</surname> | |
| 152 | + </persName> | |
| 153 | + <sex value="M" /> | |
| 154 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Damian_Gerszta%C5%84ski</idno> | |
| 155 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 156 | + </person> | |
| 157 | + <person xml:id="LudwikHammerling" role="regular"> | |
| 158 | + <persName> | |
| 159 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 160 | + <forename>Ludwik</forename> | |
| 161 | + <surname>Hammerling</surname> | |
| 162 | + </persName> | |
| 163 | + <sex value="M" /> | |
| 164 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_Hammerling</idno> | |
| 165 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 166 | + </person> | |
| 167 | + <person xml:id="JózefJachowicz" role="regular"> | |
| 168 | + <persName> | |
| 169 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 170 | + <forename>Józef</forename> | |
| 171 | + <surname>Jachowicz</surname> | |
| 172 | + </persName> | |
| 173 | + <sex value="M" /> | |
| 174 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Jachowicz</idno> | |
| 175 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 176 | + </person> | |
| 177 | + <person xml:id="WacławWiktorJanuszewski" role="regular"> | |
| 178 | + <persName> | |
| 179 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 180 | + <forename>Wacław</forename> | |
| 181 | + <forename>Wiktor</forename> | |
| 182 | + <surname>Januszewski</surname> | |
| 183 | + </persName> | |
| 184 | + <sex value="M" /> | |
| 185 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wac%C5%82aw_Januszewski</idno> | |
| 186 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 187 | + </person> | |
| 188 | + <person xml:id="StanisławKalinowski" role="regular"> | |
| 189 | + <persName> | |
| 190 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 191 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 192 | + <surname>Kalinowski</surname> | |
| 193 | + </persName> | |
| 194 | + <sex value="M" /> | |
| 195 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Kalinowski_(1873%E2%80%931946)</idno> | |
| 196 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 197 | + </person> | |
| 198 | + <person xml:id="TadeuszKaniowski" role="regular"> | |
| 199 | + <persName> | |
| 200 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 201 | + <forename>Tadeusz</forename> | |
| 202 | + <surname>Kaniowski</surname> | |
| 203 | + </persName> | |
| 204 | + <sex value="M" /> | |
| 205 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Kaniowski_(nauczyciel)</idno> | |
| 206 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 207 | + </person> | |
| 208 | + <person xml:id="MaciejKasperowicz" role="regular"> | |
| 209 | + <persName> | |
| 210 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 211 | + <forename>Maciej</forename> | |
| 212 | + <surname>Kasperowicz</surname> | |
| 213 | + </persName> | |
| 214 | + <sex value="M" /> | |
| 215 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Kasperowicz</idno> | |
| 216 | + </person> | |
| 217 | + <person xml:id="JanJakubKowalczyk" role="regular"> | |
| 218 | + <persName> | |
| 219 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 220 | + <forename>Jan</forename> | |
| 221 | + <forename>Jakub</forename> | |
| 222 | + <surname>Kowalczyk</surname> | |
| 223 | + </persName> | |
| 224 | + <sex value="M" /> | |
| 225 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Jakub_Kowalczyk</idno> | |
| 226 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 227 | + </person> | |
| 228 | + <person xml:id="JehudaLejbKowalski" role="regular"> | |
| 229 | + <persName> | |
| 230 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 231 | + <forename>Jehuda</forename> | |
| 232 | + <forename>Lejb</forename> | |
| 233 | + <surname>Kowalski</surname> | |
| 234 | + </persName> | |
| 235 | + <sex value="M" /> | |
| 236 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Lejb_Kowalski</idno> | |
| 237 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 238 | + </person> | |
| 239 | + <person xml:id="JózefKruk" role="regular"> | |
| 240 | + <persName> | |
| 241 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 242 | + <forename>Józef</forename> | |
| 243 | + <surname>Kruk</surname> | |
| 244 | + </persName> | |
| 245 | + <sex value="M" /> | |
| 246 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 247 | + </person> | |
| 248 | + <person xml:id="BłażejKrzywkowski" role="regular"> | |
| 249 | + <persName> | |
| 250 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 251 | + <forename>Błażej</forename> | |
| 252 | + <surname>Krzywkowski</surname> | |
| 253 | + </persName> | |
| 254 | + <sex value="M" /> | |
| 255 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C5%82a%C5%BCej_Krzywkowski</idno> | |
| 256 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 257 | + </person> | |
| 258 | + <person xml:id="AndrzejKędzior" role="regular"> | |
| 259 | + <persName> | |
| 260 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 261 | + <forename>Andrzej</forename> | |
| 262 | + <surname>Kędzior</surname> | |
| 263 | + </persName> | |
| 264 | + <sex value="M" /> | |
| 265 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_K%C4%99dzior</idno> | |
| 266 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 267 | + </person> | |
| 268 | + <person xml:id="StanisławManterys" role="regular"> | |
| 269 | + <persName> | |
| 270 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 271 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 272 | + <surname>Manterys</surname> | |
| 273 | + </persName> | |
| 274 | + <sex value="M" /> | |
| 275 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Manterys</idno> | |
| 276 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 277 | + </person> | |
| 278 | + <person xml:id="LeonMisiołek" role="regular"> | |
| 279 | + <persName> | |
| 280 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 281 | + <forename>Leon</forename> | |
| 282 | + <surname>Misiołek</surname> | |
| 283 | + </persName> | |
| 284 | + <sex value="M" /> | |
| 285 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Leon_Misio%C5%82ek</idno> | |
| 286 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 287 | + </person> | |
| 288 | + <person xml:id="AleksanderNazarewski" role="regular"> | |
| 289 | + <persName> | |
| 290 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 291 | + <forename>Aleksander</forename> | |
| 292 | + <surname>Nazarewski</surname> | |
| 293 | + </persName> | |
| 294 | + <sex value="M" /> | |
| 295 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksander_Nazarewski</idno> | |
| 296 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 297 | + </person> | |
| 298 | + <person xml:id="SNowak" role="guest"> | |
| 299 | + <persName> | |
| 300 | + <roleName>S.</roleName> | |
| 301 | + <surname>Nowak</surname> | |
| 302 | + </persName> | |
| 303 | + </person> | |
| 304 | + <person xml:id="StanisławNowodworski" role="regular"> | |
| 305 | + <persName> | |
| 306 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 307 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 308 | + <surname>Nowodworski</surname> | |
| 309 | + </persName> | |
| 310 | + <sex value="M" /> | |
| 311 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Nowodworski</idno> | |
| 312 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 313 | + </person> | |
| 314 | + <person xml:id="IwanPasternak" role="regular"> | |
| 315 | + <persName> | |
| 316 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 317 | + <forename>Iwan</forename> | |
| 318 | + <surname>Pasternak</surname> | |
| 319 | + </persName> | |
| 320 | + <sex value="M" /> | |
| 321 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Iwan_Pasternak</idno> | |
| 322 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 323 | + </person> | |
| 324 | + <person xml:id="LeonJantaPołczyński" role="regular"> | |
| 325 | + <persName> | |
| 326 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 327 | + <forename>Leon</forename> | |
| 328 | + <surname>Janta-Połczyński</surname> | |
| 329 | + </persName> | |
| 330 | + <sex value="M" /> | |
| 331 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Leon_Janta_Po%C5%82czy%C5%84ski</idno> | |
| 332 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 333 | + </person> | |
| 334 | + <person xml:id="StanisławSiedlecki" role="regular"> | |
| 335 | + <persName> | |
| 336 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 337 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 338 | + <surname>Siedlecki</surname> | |
| 339 | + </persName> | |
| 340 | + <sex value="M" /> | |
| 341 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Siedlecki_(polityk)</idno> | |
| 342 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 343 | + </person> | |
| 344 | + <person xml:id="StefanSmólski" role="regular"> | |
| 345 | + <persName> | |
| 346 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 347 | + <forename>Stefan</forename> | |
| 348 | + <surname>Smólski</surname> | |
| 349 | + </persName> | |
| 350 | + <sex value="M" /> | |
| 351 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Sm%C3%B3lski</idno> | |
| 352 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 353 | + </person> | |
| 354 | + <person xml:id="ErnstKarolStüldt" role="regular"> | |
| 355 | + <persName> | |
| 356 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 357 | + <forename>Ernst</forename> | |
| 358 | + <forename>Karol</forename> | |
| 359 | + <forename /> | |
| 360 | + <surname>Stüldt</surname> | |
| 361 | + </persName> | |
| 362 | + <sex value="M" /> | |
| 363 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_St%C3%BCldt</idno> | |
| 364 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 365 | + </person> | |
| 366 | + <person xml:id="JózefaSzebeko" role="regular"> | |
| 367 | + <persName> | |
| 368 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 369 | + <forename>Józefa</forename> | |
| 370 | + <surname>Szebeko</surname> | |
| 371 | + </persName> | |
| 372 | + <sex value="F" /> | |
| 373 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zefa_Szebek%C3%B3wna</idno> | |
| 374 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 375 | + </person> | |
| 376 | + <person xml:id="JuliuszZdanowski" role="regular"> | |
| 377 | + <persName> | |
| 378 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 379 | + <forename>Juliusz</forename> | |
| 380 | + <surname>Zdanowski</surname> | |
| 381 | + </persName> | |
| 382 | + <sex value="M" /> | |
| 383 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Juliusz_Zdanowski</idno> | |
| 384 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 385 | + </person> | |
| 386 | + <person xml:id="JózefTeodorowicz" role="regular"> | |
| 387 | + <persName> | |
| 388 | + <roleName>S. ks. abp</roleName> | |
| 389 | + <forename>Józef</forename> | |
| 390 | + <surname>Teodorowicz</surname> | |
| 391 | + </persName> | |
| 392 | + <sex value="M" /> | |
| 393 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Teodorowicz</idno> | |
| 394 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 395 | + </person> | |
| 396 | + <person xml:id="AdamSapieha" role="regular"> | |
| 397 | + <persName> | |
| 398 | + <roleName>S. ks. bp</roleName> | |
| 399 | + <forename>Adam</forename> | |
| 400 | + <surname>Sapieha</surname> | |
| 401 | + </persName> | |
| 402 | + <sex value="M" /> | |
| 403 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Stefan_Sapieha</idno> | |
| 404 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 405 | + </person> | |
| 406 | + <person xml:id="JanŁaszcz" role="regular"> | |
| 407 | + <persName> | |
| 408 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 409 | + <forename>Jan</forename> | |
| 410 | + <surname>Łaszcz</surname> | |
| 411 | + </persName> | |
| 412 | + <sex value="M" /> | |
| 413 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_%C5%81aszcz_(senator)</idno> | |
| 414 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 415 | + </person> | |
| 416 | + <person xml:id="LeonKazimierzŁubieński" role="regular"> | |
| 417 | + <persName> | |
| 418 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 419 | + <forename>Leon</forename> | |
| 420 | + <forename>Kazimierz</forename> | |
| 421 | + <surname>Łubieński</surname> | |
| 422 | + </persName> | |
| 423 | + <sex value="M" /> | |
| 424 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Leon_%C5%81ubie%C5%84ski_(senator)</idno> | |
| 425 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 426 | + </person> | |
| 427 | + <person xml:id="AndrzejŚredniawski" role="regular"> | |
| 428 | + <persName> | |
| 429 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 430 | + <forename>Andrzej</forename> | |
| 431 | + <surname>Średniawski</surname> | |
| 432 | + </persName> | |
| 433 | + <sex value="M" /> | |
| 434 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_%C5%9Aredniawski</idno> | |
| 435 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 436 | + </person> | |
| 437 | + <person xml:id="BolesławBielawski" role="regular"> | |
| 438 | + <persName> | |
| 439 | + <roleName>Sekretarz s.</roleName> | |
| 440 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 441 | + <surname>Bielawski</surname> | |
| 442 | + </persName> | |
| 443 | + <sex value="M" /> | |
| 444 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Bielawski</idno> | |
| 445 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 446 | + </person> | |
| 447 | + <person xml:id="JanWoźnicki" role="regular"> | |
| 448 | + <persName> | |
| 449 | + <roleName>Sekretarz s.</roleName> | |
| 450 | + <forename>Jan</forename> | |
| 451 | + <surname>Woźnicki</surname> | |
| 452 | + </persName> | |
| 453 | + <sex value="M" /> | |
| 454 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wo%C5%BAnicki</idno> | |
| 455 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 456 | + </person> | |
| 457 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 458 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 459 | + </person> | |
| 460 | + </listPerson> | |
| 461 | + <listOrg> | |
| 462 | + <org xml:id="PolskaPartiaSocjalistyczna" role="parliamentaryGroup"> | |
| 463 | + <orgName full="yes">Polska Partia Socjalistyczna</orgName> | |
| 464 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Partia_Socjalistyczna</idno> | |
| 465 | + </org> | |
| 466 | + <org xml:id="ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" role="parliamentaryGroup"> | |
| 467 | + <orgName full="yes">Chrześcijański Związek Jedności Narodowej</orgName> | |
| 468 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrześcijański_Związek_Jedności_Narodowej</idno> | |
| 469 | + </org> | |
| 470 | + <org xml:id="BlokMniejszościNarodowych" role="parliamentaryGroup"> | |
| 471 | + <orgName full="yes">Blok Mniejszości Narodowych</orgName> | |
| 472 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Blok_Mniejszości_Narodowych</idno> | |
| 473 | + </org> | |
| 474 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" role="parliamentaryGroup"> | |
| 475 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)</orgName> | |
| 476 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)</idno> | |
| 477 | + </org> | |
| 478 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" role="parliamentaryGroup"> | |
| 479 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”</orgName> | |
| 480 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Wyzwolenie”</idno> | |
| 481 | + </org> | |
| 482 | + </listOrg> | |
| 161 | 483 | </particDesc> |
| 162 | 484 | </profileDesc> |
| 163 | 485 | -</teiHeader> |
| 486 | +</teiHeader> | |
| 164 | 487 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00002-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| 9 | 9 | <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 m. 25).</u> |
| 10 | 10 | </div> |
| 11 | 11 | <div xml:id="div-2"> |
| 12 | - <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Otwieram 2 posiedzenie Senatu. Protokół 1 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 13 | - <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Przystępujemy do pierwszego punktu porządku dziennego, do złożenia ślubowania przez tych p.p. senatorów, którzy tego nie dokonali na poprzedniem posiedzeniu.</u> | |
| 14 | - <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczącyLimanowski">P. Sekretarz Bielawski odczyta formułę ślubowania, a p.p. Senatorowie, mający złożyć ślubowanie, potwierdzą złożenie ślubowania przez powstanie z miejsca i powtórzenie słowa: „ślubuję”, w miarę, jak nazwiska ich będą wywoływane przez p. Sekretarza Woźnickiego. Proszę P. Sekretarza o odczytanie formuły ślubowania.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-2.0" who="#BolesławLimanowski">Otwieram 2 posiedzenie Senatu. Protokół 1 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-2.1" who="#BolesławLimanowski">Przystępujemy do pierwszego punktu porządku dziennego, do złożenia ślubowania przez tych p.p. senatorów, którzy tego nie dokonali na poprzedniem posiedzeniu.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-2.2" who="#BolesławLimanowski">P. Sekretarz Bielawski odczyta formułę ślubowania, a p.p. Senatorowie, mający złożyć ślubowanie, potwierdzą złożenie ślubowania przez powstanie z miejsca i powtórzenie słowa: „ślubuję”, w miarę, jak nazwiska ich będą wywoływane przez p. Sekretarza Woźnickiego. Proszę P. Sekretarza o odczytanie formuły ślubowania.</u> | |
| 15 | 15 | </div> |
| 16 | 16 | <div xml:id="div-3"> |
| 17 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzsBielawski">„Ślubuję uroczyście, jako senator Rzeczypospolitej Polskiej według najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego, jako całości”.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-3.0" who="#BolesławBielawski">„Ślubuję uroczyście, jako senator Rzeczypospolitej Polskiej według najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego, jako całości”.</u> | |
| 18 | 18 | </div> |
| 19 | 19 | <div xml:id="div-4"> |
| 20 | - <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Proszę p. Sekretarza o wywoływanie nazwisk.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-4.0" who="#BolesławLimanowski">Proszę p. Sekretarza o wywoływanie nazwisk.</u> | |
| 21 | 21 | </div> |
| 22 | 22 | <div xml:id="div-5"> |
| 23 | - <u xml:id="u-5.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Adam Ernest.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-5.0" who="#JanWoźnicki">Adam Ernest.</u> | |
| 24 | 24 | </div> |
| 25 | 25 | <div xml:id="div-6"> |
| 26 | - <u xml:id="u-6.0" who="#SAdam">Ślubuję.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-6.0" who="#ErnestAdam">Ślubuję.</u> | |
| 27 | 27 | </div> |
| 28 | 28 | <div xml:id="div-7"> |
| 29 | - <u xml:id="u-7.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Baliński Ignacy.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-7.0" who="#JanWoźnicki">Baliński Ignacy.</u> | |
| 30 | 30 | </div> |
| 31 | 31 | <div xml:id="div-8"> |
| 32 | - <u xml:id="u-8.0" who="#SBaliński">Ślubuję.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-8.0" who="#IgnacyBaliński">Ślubuję.</u> | |
| 33 | 33 | </div> |
| 34 | 34 | <div xml:id="div-9"> |
| 35 | - <u xml:id="u-9.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Bartoszewicz Joachim.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-9.0" who="#JanWoźnicki">Bartoszewicz Joachim.</u> | |
| 36 | 36 | </div> |
| 37 | 37 | <div xml:id="div-10"> |
| 38 | - <u xml:id="u-10.0" who="#SBartoszewicz">Ślubuję.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-10.0" who="#JoachimBartoszewicz">Ślubuję.</u> | |
| 39 | 39 | </div> |
| 40 | 40 | <div xml:id="div-11"> |
| 41 | - <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Błyskosz Józef.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-11.0" who="#JanWoźnicki">Błyskosz Józef.</u> | |
| 42 | 42 | </div> |
| 43 | 43 | <div xml:id="div-12"> |
| 44 | - <u xml:id="u-12.0" who="#SBłyskosz">Ślubuję.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-12.0" who="#JózefatBłyskosz">Ślubuję.</u> | |
| 45 | 45 | </div> |
| 46 | 46 | <div xml:id="div-13"> |
| 47 | - <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Bohdanowicz Wiaczesław.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-13.0" who="#JanWoźnicki">Bohdanowicz Wiaczesław.</u> | |
| 48 | 48 | </div> |
| 49 | 49 | <div xml:id="div-14"> |
| 50 | - <u xml:id="u-14.0" who="#SBohdanowicz">Ślubuję.</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-14.0" who="#WiaczesławBogdanowicz">Ślubuję.</u> | |
| 51 | 51 | </div> |
| 52 | 52 | <div xml:id="div-15"> |
| 53 | - <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Bojko Jakub.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-15.0" who="#JanWoźnicki">Bojko Jakub.</u> | |
| 54 | 54 | </div> |
| 55 | 55 | <div xml:id="div-16"> |
| 56 | - <u xml:id="u-16.0" who="#SBojko">Ślubuję.</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-16.0" who="#JakubBojko">Ślubuję.</u> | |
| 57 | 57 | </div> |
| 58 | 58 | <div xml:id="div-17"> |
| 59 | - <u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Brun Stanisław Gustaw.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-17.0" who="#JanWoźnicki">Brun Stanisław Gustaw.</u> | |
| 60 | 60 | </div> |
| 61 | 61 | <div xml:id="div-18"> |
| 62 | - <u xml:id="u-18.0" who="#SBrun">Ślubuję.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-18.0" who="#StanisławGustawBrun">Ślubuję.</u> | |
| 63 | 63 | </div> |
| 64 | 64 | <div xml:id="div-19"> |
| 65 | - <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Deutscher Mojżesz.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-19.0" who="#JanWoźnicki">Deutscher Mojżesz.</u> | |
| 66 | 66 | </div> |
| 67 | 67 | <div xml:id="div-20"> |
| 68 | - <u xml:id="u-20.0" who="#SDeutscher">Ślubuję.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-20.0" who="#MojżeszDeutscher">Ślubuję.</u> | |
| 69 | 69 | </div> |
| 70 | 70 | <div xml:id="div-21"> |
| 71 | - <u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Długosz Władysław.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-21.0" who="#JanWoźnicki">Długosz Władysław.</u> | |
| 72 | 72 | </div> |
| 73 | 73 | <div xml:id="div-22"> |
| 74 | - <u xml:id="u-22.0" who="#SDługosz">Ślubuję.</u> | |
| 74 | + <u xml:id="u-22.0" who="#WładysławDługosz">Ślubuję.</u> | |
| 75 | 75 | </div> |
| 76 | 76 | <div xml:id="div-23"> |
| 77 | - <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Gersztański Demian.</u> | |
| 77 | + <u xml:id="u-23.0" who="#JanWoźnicki">Gersztański Demian.</u> | |
| 78 | 78 | </div> |
| 79 | 79 | <div xml:id="div-24"> |
| 80 | - <u xml:id="u-24.0" who="#SGersztański">Ślubuję.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-24.0" who="#DamianGersztański">Ślubuję.</u> | |
| 81 | 81 | </div> |
| 82 | 82 | <div xml:id="div-25"> |
| 83 | - <u xml:id="u-25.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Hammerling Ludwik.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-25.0" who="#JanWoźnicki">Hammerling Ludwik.</u> | |
| 84 | 84 | </div> |
| 85 | 85 | <div xml:id="div-26"> |
| 86 | - <u xml:id="u-26.0" who="#SHammerling">Ślubuję.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-26.0" who="#LudwikHammerling">Ślubuję.</u> | |
| 87 | 87 | </div> |
| 88 | 88 | <div xml:id="div-27"> |
| 89 | - <u xml:id="u-27.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Jachowicz Józef.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-27.0" who="#JanWoźnicki">Jachowicz Józef.</u> | |
| 90 | 90 | </div> |
| 91 | 91 | <div xml:id="div-28"> |
| 92 | - <u xml:id="u-28.0" who="#SJachowicz">Ślubuję.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-28.0" who="#JózefJachowicz">Ślubuję.</u> | |
| 93 | 93 | </div> |
| 94 | 94 | <div xml:id="div-29"> |
| 95 | - <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Januszewski Wacław.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-29.0" who="#JanWoźnicki">Januszewski Wacław.</u> | |
| 96 | 96 | </div> |
| 97 | 97 | <div xml:id="div-30"> |
| 98 | - <u xml:id="u-30.0" who="#SJanuszewski">Ślubuję.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-30.0" who="#WacławWiktorJanuszewski">Ślubuję.</u> | |
| 99 | 99 | </div> |
| 100 | 100 | <div xml:id="div-31"> |
| 101 | - <u xml:id="u-31.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kalinowski Stanisław.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-31.0" who="#JanWoźnicki">Kalinowski Stanisław.</u> | |
| 102 | 102 | </div> |
| 103 | 103 | <div xml:id="div-32"> |
| 104 | - <u xml:id="u-32.0" who="#SKalinowski">Ślubuję.</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-32.0" who="#StanisławKalinowski">Ślubuję.</u> | |
| 105 | 105 | </div> |
| 106 | 106 | <div xml:id="div-33"> |
| 107 | - <u xml:id="u-33.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kaniowski Tadeusz.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-33.0" who="#JanWoźnicki">Kaniowski Tadeusz.</u> | |
| 108 | 108 | </div> |
| 109 | 109 | <div xml:id="div-34"> |
| 110 | - <u xml:id="u-34.0" who="#SKaniowski">Ślubuję.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-34.0" who="#TadeuszKaniowski">Ślubuję.</u> | |
| 111 | 111 | </div> |
| 112 | 112 | <div xml:id="div-35"> |
| 113 | - <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kasperowicz Maciej.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-35.0" who="#JanWoźnicki">Kasperowicz Maciej.</u> | |
| 114 | 114 | </div> |
| 115 | 115 | <div xml:id="div-36"> |
| 116 | - <u xml:id="u-36.0" who="#SKasperowicz">Ślubuję.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-36.0" who="#MaciejKasperowicz">Ślubuję.</u> | |
| 117 | 117 | </div> |
| 118 | 118 | <div xml:id="div-37"> |
| 119 | - <u xml:id="u-37.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kędzior Andrzej.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-37.0" who="#JanWoźnicki">Kędzior Andrzej.</u> | |
| 120 | 120 | </div> |
| 121 | 121 | <div xml:id="div-38"> |
| 122 | - <u xml:id="u-38.0" who="#SKędzior">Ślubuję.</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejKędzior">Ślubuję.</u> | |
| 123 | 123 | </div> |
| 124 | 124 | <div xml:id="div-39"> |
| 125 | - <u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kowalczyk Jan.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-39.0" who="#JanWoźnicki">Kowalczyk Jan.</u> | |
| 126 | 126 | </div> |
| 127 | 127 | <div xml:id="div-40"> |
| 128 | - <u xml:id="u-40.0" who="#SKowalczyk">Ślubuję.</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-40.0" who="#JanJakubKowalczyk">Ślubuję.</u> | |
| 129 | 129 | </div> |
| 130 | 130 | <div xml:id="div-41"> |
| 131 | - <u xml:id="u-41.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kowalski Lejba.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-41.0" who="#JanWoźnicki">Kowalski Lejba.</u> | |
| 132 | 132 | </div> |
| 133 | 133 | <div xml:id="div-42"> |
| 134 | - <u xml:id="u-42.0" who="#SKowalski">Ślubuję.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-42.0" who="#JehudaLejbKowalski">Ślubuję.</u> | |
| 135 | 135 | </div> |
| 136 | 136 | <div xml:id="div-43"> |
| 137 | - <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Kruk Józef.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-43.0" who="#JanWoźnicki">Kruk Józef.</u> | |
| 138 | 138 | </div> |
| 139 | 139 | <div xml:id="div-44"> |
| 140 | - <u xml:id="u-44.0" who="#SKruk">Ślubuję.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-44.0" who="#JózefKruk">Ślubuję.</u> | |
| 141 | 141 | </div> |
| 142 | 142 | <div xml:id="div-45"> |
| 143 | - <u xml:id="u-45.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Krzywkowski Błażej.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-45.0" who="#JanWoźnicki">Krzywkowski Błażej.</u> | |
| 144 | 144 | </div> |
| 145 | 145 | <div xml:id="div-46"> |
| 146 | - <u xml:id="u-46.0" who="#SKrzywkowski">Ślubuję.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-46.0" who="#BłażejKrzywkowski">Ślubuję.</u> | |
| 147 | 147 | </div> |
| 148 | 148 | <div xml:id="div-47"> |
| 149 | - <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Łaszcz Jan.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-47.0" who="#JanWoźnicki">Łaszcz Jan.</u> | |
| 150 | 150 | </div> |
| 151 | 151 | <div xml:id="div-48"> |
| 152 | - <u xml:id="u-48.0" who="#SŁaszcz">Ślubuję.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-48.0" who="#JanŁaszcz">Ślubuję.</u> | |
| 153 | 153 | </div> |
| 154 | 154 | <div xml:id="div-49"> |
| 155 | - <u xml:id="u-49.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Łubieński Leon.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-49.0" who="#JanWoźnicki">Łubieński Leon.</u> | |
| 156 | 156 | </div> |
| 157 | 157 | <div xml:id="div-50"> |
| 158 | - <u xml:id="u-50.0" who="#SŁubieński">Ślubuję.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-50.0" who="#LeonKazimierzŁubieński">Ślubuję.</u> | |
| 159 | 159 | </div> |
| 160 | 160 | <div xml:id="div-51"> |
| 161 | - <u xml:id="u-51.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Manterys Stanisław.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-51.0" who="#JanWoźnicki">Manterys Stanisław.</u> | |
| 162 | 162 | </div> |
| 163 | 163 | <div xml:id="div-52"> |
| 164 | - <u xml:id="u-52.0" who="#SManterys">Ślubuję.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-52.0" who="#StanisławManterys">Ślubuję.</u> | |
| 165 | 165 | </div> |
| 166 | 166 | <div xml:id="div-53"> |
| 167 | - <u xml:id="u-53.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Misiołek Leon.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-53.0" who="#JanWoźnicki">Misiołek Leon.</u> | |
| 168 | 168 | </div> |
| 169 | 169 | <div xml:id="div-54"> |
| 170 | - <u xml:id="u-54.0" who="#SMisiołek">Ślubuję.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-54.0" who="#LeonMisiołek">Ślubuję.</u> | |
| 171 | 171 | </div> |
| 172 | 172 | <div xml:id="div-55"> |
| 173 | - <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Nazarewski Aleksy.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-55.0" who="#JanWoźnicki">Nazarewski Aleksy.</u> | |
| 174 | 174 | </div> |
| 175 | 175 | <div xml:id="div-56"> |
| 176 | - <u xml:id="u-56.0" who="#SNazarewski">Ślubuję.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-56.0" who="#AleksanderNazarewski">Ślubuję.</u> | |
| 177 | 177 | </div> |
| 178 | 178 | <div xml:id="div-57"> |
| 179 | - <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Dr. Nowak Julian.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-57.0" who="#JanWoźnicki">Dr. Nowak Julian.</u> | |
| 180 | 180 | </div> |
| 181 | 181 | <div xml:id="div-58"> |
| 182 | 182 | <u xml:id="u-58.0" who="#SNowak">Ślubuję.</u> |
| 183 | 183 | </div> |
| 184 | 184 | <div xml:id="div-59"> |
| 185 | - <u xml:id="u-59.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Nowak Stanisław.</u> | |
| 185 | + <u xml:id="u-59.0" who="#JanWoźnicki">Nowak Stanisław.</u> | |
| 186 | 186 | </div> |
| 187 | 187 | <div xml:id="div-60"> |
| 188 | 188 | <u xml:id="u-60.0" who="#SNowak">Ślubuję.</u> |
| 189 | 189 | </div> |
| 190 | 190 | <div xml:id="div-61"> |
| 191 | - <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Nowodworski Stanisław.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-61.0" who="#JanWoźnicki">Nowodworski Stanisław.</u> | |
| 192 | 192 | </div> |
| 193 | 193 | <div xml:id="div-62"> |
| 194 | - <u xml:id="u-62.0" who="#SNowodworski">Ślubuję.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławNowodworski">Ślubuję.</u> | |
| 195 | 195 | </div> |
| 196 | 196 | <div xml:id="div-63"> |
| 197 | - <u xml:id="u-63.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Pasternak Jan.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-63.0" who="#JanWoźnicki">Pasternak Jan.</u> | |
| 198 | 198 | </div> |
| 199 | 199 | <div xml:id="div-64"> |
| 200 | - <u xml:id="u-64.0" who="#SPasternak">Ślubuję.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-64.0" who="#IwanPasternak">Ślubuję.</u> | |
| 201 | 201 | </div> |
| 202 | 202 | <div xml:id="div-65"> |
| 203 | - <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Połczyński Leon.</u> | |
| 203 | + <u xml:id="u-65.0" who="#JanWoźnicki">Połczyński Leon.</u> | |
| 204 | 204 | </div> |
| 205 | 205 | <div xml:id="div-66"> |
| 206 | - <u xml:id="u-66.0" who="#SPołczyński">Ślubuję.</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-66.0" who="#LeonJantaPołczyński">Ślubuję.</u> | |
| 207 | 207 | </div> |
| 208 | 208 | <div xml:id="div-67"> |
| 209 | - <u xml:id="u-67.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. Biskup Sapieha Adam.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-67.0" who="#JanWoźnicki">Ks. Biskup Sapieha Adam.</u> | |
| 210 | 210 | </div> |
| 211 | 211 | <div xml:id="div-68"> |
| 212 | - <u xml:id="u-68.0" who="#SksbpSapieha">Ślubuję.</u> | |
| 212 | + <u xml:id="u-68.0" who="#AdamSapieha">Ślubuję.</u> | |
| 213 | 213 | </div> |
| 214 | 214 | <div xml:id="div-69"> |
| 215 | - <u xml:id="u-69.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Siedlecki Stanisław.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-69.0" who="#JanWoźnicki">Siedlecki Stanisław.</u> | |
| 216 | 216 | </div> |
| 217 | 217 | <div xml:id="div-70"> |
| 218 | - <u xml:id="u-70.0" who="#SSiedlecki">Ślubuję.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-70.0" who="#StanisławSiedlecki">Ślubuję.</u> | |
| 219 | 219 | </div> |
| 220 | 220 | <div xml:id="div-71"> |
| 221 | - <u xml:id="u-71.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Smólski Stefan.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-71.0" who="#JanWoźnicki">Smólski Stefan.</u> | |
| 222 | 222 | </div> |
| 223 | 223 | <div xml:id="div-72"> |
| 224 | - <u xml:id="u-72.0" who="#SSmólski">Ślubuję.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-72.0" who="#StefanSmólski">Ślubuję.</u> | |
| 225 | 225 | </div> |
| 226 | 226 | <div xml:id="div-73"> |
| 227 | - <u xml:id="u-73.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Stüldt Karol.</u> | |
| 227 | + <u xml:id="u-73.0" who="#JanWoźnicki">Stüldt Karol.</u> | |
| 228 | 228 | </div> |
| 229 | 229 | <div xml:id="div-74"> |
| 230 | - <u xml:id="u-74.0" who="#SStüldt">Ślubuję.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-74.0" who="#ErnstKarolStüldt">Ślubuję.</u> | |
| 231 | 231 | </div> |
| 232 | 232 | <div xml:id="div-75"> |
| 233 | - <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Szebeko Józefa.</u> | |
| 233 | + <u xml:id="u-75.0" who="#JanWoźnicki">Szebeko Józefa.</u> | |
| 234 | 234 | </div> |
| 235 | 235 | <div xml:id="div-76"> |
| 236 | - <u xml:id="u-76.0" who="#SSzebeko">Ślubuję.</u> | |
| 236 | + <u xml:id="u-76.0" who="#JózefaSzebeko">Ślubuję.</u> | |
| 237 | 237 | </div> |
| 238 | 238 | <div xml:id="div-77"> |
| 239 | - <u xml:id="u-77.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Średniawski Andrzej.</u> | |
| 239 | + <u xml:id="u-77.0" who="#JanWoźnicki">Średniawski Andrzej.</u> | |
| 240 | 240 | </div> |
| 241 | 241 | <div xml:id="div-78"> |
| 242 | - <u xml:id="u-78.0" who="#SŚredniawski">Ślubuję.</u> | |
| 242 | + <u xml:id="u-78.0" who="#AndrzejŚredniawski">Ślubuję.</u> | |
| 243 | 243 | </div> |
| 244 | 244 | <div xml:id="div-79"> |
| 245 | - <u xml:id="u-79.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Ks. arcyb. Teodorowicz Józef.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-79.0" who="#JanWoźnicki">Ks. arcyb. Teodorowicz Józef.</u> | |
| 246 | 246 | </div> |
| 247 | 247 | <div xml:id="div-80"> |
| 248 | - <u xml:id="u-80.0" who="#SksabpTeodorowicz">Ślubuję.</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-80.0" who="#JózefTeodorowicz">Ślubuję.</u> | |
| 249 | 249 | </div> |
| 250 | 250 | <div xml:id="div-81"> |
| 251 | - <u xml:id="u-81.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Zdanowski Juliusz.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-81.0" who="#JanWoźnicki">Zdanowski Juliusz.</u> | |
| 252 | 252 | </div> |
| 253 | 253 | <div xml:id="div-82"> |
| 254 | - <u xml:id="u-82.0" who="#SZdanowski">Ślubuję.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-82.0" who="#JuliuszZdanowski">Ślubuję.</u> | |
| 255 | 255 | </div> |
| 256 | 256 | <div xml:id="div-83"> |
| 257 | - <u xml:id="u-83.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Stwierdzam, że wszyscy senatorowie, wywołani z listy, złożyli ślubowanie, wobec tego przechodzimy do drugiego punktu porządku dziennego, do wyboru prezydjum. Proszę p. Sekretarza o odczytanie art. 7 regulaminu, omawiającego sposób wyboru marszałka.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-83.0" who="#BolesławLimanowski">Stwierdzam, że wszyscy senatorowie, wywołani z listy, złożyli ślubowanie, wobec tego przechodzimy do drugiego punktu porządku dziennego, do wyboru prezydjum. Proszę p. Sekretarza o odczytanie art. 7 regulaminu, omawiającego sposób wyboru marszałka.</u> | |
| 258 | 258 | </div> |
| 259 | 259 | <div xml:id="div-84"> |
| 260 | - <u xml:id="u-84.0" who="#SekretarzsBielawski">„Senat wybiera marszałka bezwzględną większością głosów w tajnem głosowaniu. O ile w pierwszem głosowaniu żaden kandydat nie uzyska większości głosów obecnych senatorów, następuje wybór ściślejszy pomiędzy tymi 5 kandydatami, którzy otrzymali największą ilość głosów. Jeśli i w drugiem głosowaniu żaden kandydat nie uzyska większości, następuje wybór ściślejszy pomiędzy dwoma kandydatami, którzy osiągną największą liczbę głosów. W razie równości głosów rozstrzyga los. Białe kartki oddane przy wyborach nie liczą się. Wybrany natychmiast obejmuje czynności swoje”.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-84.0" who="#BolesławBielawski">„Senat wybiera marszałka bezwzględną większością głosów w tajnem głosowaniu. O ile w pierwszem głosowaniu żaden kandydat nie uzyska większości głosów obecnych senatorów, następuje wybór ściślejszy pomiędzy tymi 5 kandydatami, którzy otrzymali największą ilość głosów. Jeśli i w drugiem głosowaniu żaden kandydat nie uzyska większości, następuje wybór ściślejszy pomiędzy dwoma kandydatami, którzy osiągną największą liczbę głosów. W razie równości głosów rozstrzyga los. Białe kartki oddane przy wyborach nie liczą się. Wybrany natychmiast obejmuje czynności swoje”.</u> | |
| 261 | 261 | </div> |
| 262 | 262 | <div xml:id="div-85"> |
| 263 | - <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Proszę pp. senatorów o zajęcie miejsc. P. Sekretarz Woźnicki zechce wywoływać nazwiska pp. senatorów, ci zaś, podchodząc do prezydjum, oddadzą kartki z nazwiskiem kandydata, którego sobie życzą na marszałka. Oczywiście wywoływani będą jedynie ci Panowie, którzy złożyli ślubowanie.</u> | |
| 264 | - <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Proszę s. Woźnickiego o wywołanie nazwisk, zaś s. Bielawskiego o zbieranie kartek do koszyka.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-85.0" who="#BolesławLimanowski">Proszę pp. senatorów o zajęcie miejsc. P. Sekretarz Woźnicki zechce wywoływać nazwiska pp. senatorów, ci zaś, podchodząc do prezydjum, oddadzą kartki z nazwiskiem kandydata, którego sobie życzą na marszałka. Oczywiście wywoływani będą jedynie ci Panowie, którzy złożyli ślubowanie.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-85.1" who="#BolesławLimanowski">Proszę s. Woźnickiego o wywołanie nazwisk, zaś s. Bielawskiego o zbieranie kartek do koszyka.</u> | |
| 265 | 265 | <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Sekretarz s. Woźnicki odczytuje listę senatorów, ci wrzucają kartki do koszyka).</u> |
| 266 | 266 | <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u> |
| 267 | - <u xml:id="u-85.4" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Zapytuję, czy wszyscy oddali swoje kartki? Ponieważ nikt się nie zgłasza, głosowanie uznaję za zamknięte. Do pomocy pp. Sekretarzom w obliczaniu głosów zapraszam s.: Pułaskiego i Błyskosza. Dla obliczenia głosów zarządzam 5 minutową przerwę.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-85.4" who="#BolesławLimanowski">Zapytuję, czy wszyscy oddali swoje kartki? Ponieważ nikt się nie zgłasza, głosowanie uznaję za zamknięte. Do pomocy pp. Sekretarzom w obliczaniu głosów zapraszam s.: Pułaskiego i Błyskosza. Dla obliczenia głosów zarządzam 5 minutową przerwę.</u> | |
| 268 | 268 | <u xml:id="u-85.5" who="#komentarz">(Po przerwie).</u> |
| 269 | - <u xml:id="u-85.6" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Otwieram posiedzenie na nowo. Proszę p. Sekretarza o odczytanie wyniku głosowania.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-85.6" who="#BolesławLimanowski">Otwieram posiedzenie na nowo. Proszę p. Sekretarza o odczytanie wyniku głosowania.</u> | |
| 270 | 270 | </div> |
| 271 | 271 | <div xml:id="div-86"> |
| 272 | - <u xml:id="u-86.0" who="#SekretarzsWoźnicki">Oddana głosów 106. Czystych kartek 9, ważnych głosów 97, absolutna większość 49. Otrzymali: Trąmpczyński Wojciech 56 głosów.</u> | |
| 272 | + <u xml:id="u-86.0" who="#JanWoźnicki">Oddana głosów 106. Czystych kartek 9, ważnych głosów 97, absolutna większość 49. Otrzymali: Trąmpczyński Wojciech 56 głosów.</u> | |
| 273 | 273 | <u xml:id="u-86.1" who="#komentarz">(Oklaski na prawicy),</u> |
| 274 | - <u xml:id="u-86.2" who="#SekretarzsWoźnicki">Prauss Ksawery 40, odosobniony 1 głos.</u> | |
| 274 | + <u xml:id="u-86.2" who="#JanWoźnicki">Prauss Ksawery 40, odosobniony 1 głos.</u> | |
| 275 | 275 | </div> |
| 276 | 276 | <div xml:id="div-87"> |
| 277 | - <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczącyLimanowski">Wobec tego marszałkiem został wybrany s. Trąmpczyński. Zapytuję go, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 277 | + <u xml:id="u-87.0" who="#BolesławLimanowski">Wobec tego marszałkiem został wybrany s. Trąmpczyński. Zapytuję go, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 278 | 278 | </div> |
| 279 | 279 | <div xml:id="div-88"> |
| 280 | - <u xml:id="u-88.0" who="#STrąmpczyński">Przyjmuję.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-88.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przyjmuję.</u> | |
| 281 | 281 | <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Zajmuje miejsce marszałkowskie)</u> |
| 282 | 282 | <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Huczne oklaski na prawicy).</u> |
| 283 | 283 | </div> |
| 284 | 284 | <div xml:id="div-89"> |
| 285 | - <u xml:id="u-89.0" who="#Marszałek">Szanowni Członkowie Senatu!</u> | |
| 286 | - <u xml:id="u-89.1" who="#Marszałek">Dziękuję za zaufanie mi okazane, którego będę się starał stać się godnym. Jednakże 4-letnie doświadczenia mego marszałkowania w Sejmie zmuszają mnie do pewnego zastrzeżenia. Przewodniczący Izby parlamentarnej, według mego rozumienia, wcale nie ma obowiązku być apolitycznym, nie traci on prawa do rozróżniania dobrego i złego. Ma tylko jeden obowiązek: winien w zakresie swego urzędu być bezstronny, traktować wszystkich członków równo i nie dopuszczać do tego, aby któremu kol wiek z nich działa się krzywda.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-89.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Szanowni Członkowie Senatu!</u> | |
| 286 | + <u xml:id="u-89.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Dziękuję za zaufanie mi okazane, którego będę się starał stać się godnym. Jednakże 4-letnie doświadczenia mego marszałkowania w Sejmie zmuszają mnie do pewnego zastrzeżenia. Przewodniczący Izby parlamentarnej, według mego rozumienia, wcale nie ma obowiązku być apolitycznym, nie traci on prawa do rozróżniania dobrego i złego. Ma tylko jeden obowiązek: winien w zakresie swego urzędu być bezstronny, traktować wszystkich członków równo i nie dopuszczać do tego, aby któremu kol wiek z nich działa się krzywda.</u> | |
| 287 | 287 | <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Oklaski).</u> |
| 288 | - <u xml:id="u-89.3" who="#Marszałek">Nie mogę pominąć tej sposobności do wyrażenia hołdu temu weteranowi walk o wolność, z którego ręki laskę odbieram.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-89.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Nie mogę pominąć tej sposobności do wyrażenia hołdu temu weteranowi walk o wolność, z którego ręki laskę odbieram.</u> | |
| 289 | 289 | <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Brawa)</u> |
| 290 | - <u xml:id="u-89.5" who="#Marszałek">Imię jego jest czczone w ostatnim zakątku Polski nie ze względu na przynależność do pewnej partii, ale właśnie ze względu na to, że przez całe swe życie był wpierw Polakiem, a potem dopiero socjalistą, że zawsze więcej kochał Polskę, niż swoje zasady.</u> | |
| 290 | + <u xml:id="u-89.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Imię jego jest czczone w ostatnim zakątku Polski nie ze względu na przynależność do pewnej partii, ale właśnie ze względu na to, że przez całe swe życie był wpierw Polakiem, a potem dopiero socjalistą, że zawsze więcej kochał Polskę, niż swoje zasady.</u> | |
| 291 | 291 | <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u> |
| 292 | - <u xml:id="u-89.7" who="#Marszałek">Pod tym względem winien on służyć za wzór wszystkim członkom Senatu. Bo już w pierwszych latach naszej egzystencji państwowej doktryneryzm partyjny duże wyrządził szkody, krajowi. Wprzód musimy Państwu zapewnić byt, a potem dopiero możemy prowadzić wewnętrzne walki o to, jaka forma bytu jest najlepsza.</u> | |
| 292 | + <u xml:id="u-89.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Pod tym względem winien on służyć za wzór wszystkim członkom Senatu. Bo już w pierwszych latach naszej egzystencji państwowej doktryneryzm partyjny duże wyrządził szkody, krajowi. Wprzód musimy Państwu zapewnić byt, a potem dopiero możemy prowadzić wewnętrzne walki o to, jaka forma bytu jest najlepsza.</u> | |
| 293 | 293 | <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Brawa)</u> |
| 294 | - <u xml:id="u-89.9" who="#Marszałek">Na tem polu instytucja Senatu może przynieść krajowi niezwykły pożytek. Wyłaniają się niewątpliwie w społeczeństwie tendencje wrogie instytucji Senatu, które starają się ścieśnić jego kompetencje, obniżyć jego stanowisko do jak najskromniejszej roli. Lecz wybrany nie na mocy wyborów klasowych, raczej przez całą starszą, a więc zrównoważoną część społeczeństwa — Senat może swoją wewnętrzną powagą i kwalifikacjami swych członków zająć tak wybitne stanowisko, że będzie musiał się z nim liczyć i Sejm i Rząd.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-89.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Na tem polu instytucja Senatu może przynieść krajowi niezwykły pożytek. Wyłaniają się niewątpliwie w społeczeństwie tendencje wrogie instytucji Senatu, które starają się ścieśnić jego kompetencje, obniżyć jego stanowisko do jak najskromniejszej roli. Lecz wybrany nie na mocy wyborów klasowych, raczej przez całą starszą, a więc zrównoważoną część społeczeństwa — Senat może swoją wewnętrzną powagą i kwalifikacjami swych członków zająć tak wybitne stanowisko, że będzie musiał się z nim liczyć i Sejm i Rząd.</u> | |
| 295 | 295 | <u xml:id="u-89.10" who="#komentarz">(Brawa)</u> |
| 296 | - <u xml:id="u-89.11" who="#Marszałek">Ale możliwe będzie to tylko wtedy, jeśli członkowie Senatu będą się poczuwać do obowiązku ciągłej i poważnej pracy. O tę współpracę Panów Senatorów upraszam.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-89.11" who="#WojciechTrąmpczyński">Ale możliwe będzie to tylko wtedy, jeśli członkowie Senatu będą się poczuwać do obowiązku ciągłej i poważnej pracy. O tę współpracę Panów Senatorów upraszam.</u> | |
| 297 | 297 | <u xml:id="u-89.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u> |
| 298 | - <u xml:id="u-89.13" who="#Marszałek">Na życzenie, wyrażone z kilku stron sprawa wyboru reszty prezydjum ma być odroczona do jutra. Czy jest zgoda na to?</u> | |
| 298 | + <u xml:id="u-89.13" who="#WojciechTrąmpczyński">Na życzenie, wyrażone z kilku stron sprawa wyboru reszty prezydjum ma być odroczona do jutra. Czy jest zgoda na to?</u> | |
| 299 | 299 | <u xml:id="u-89.14" who="#komentarz">(Nikt nie protestuje).</u> |
| 300 | - <u xml:id="u-89.15" who="#Marszałek">W takim razie donoszę jeszcze, że z Katowic nadszedł następujący telegram</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-89.15" who="#WojciechTrąmpczyński">W takim razie donoszę jeszcze, że z Katowic nadszedł następujący telegram</u> | |
| 301 | 301 | <u xml:id="u-89.16" who="#komentarz">(czyta:)</u> |
| 302 | - <u xml:id="u-89.17" who="#Marszałek">„Sejm Śląski wita pierwszy w zmartwychwstałej Polsce Senat Polski w uroczystej chwili jego otwarcia, życząc mu pomyślnego spełnienia doniosłych zadań, które mu powierzyła Konstytucja dla dobra całej drogiej naszej Ojczyzny. Szczęść Boże! Marszałek Sejmu Śląskiego, Wolny”.</u> | |
| 303 | - <u xml:id="u-89.18" who="#Marszałek">Nadszedł dalej nagły wniosek senatora Nowaka w sprawie regulaminu następującego brzmienia</u> | |
| 302 | + <u xml:id="u-89.17" who="#WojciechTrąmpczyński">„Sejm Śląski wita pierwszy w zmartwychwstałej Polsce Senat Polski w uroczystej chwili jego otwarcia, życząc mu pomyślnego spełnienia doniosłych zadań, które mu powierzyła Konstytucja dla dobra całej drogiej naszej Ojczyzny. Szczęść Boże! Marszałek Sejmu Śląskiego, Wolny”.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-89.18" who="#WojciechTrąmpczyński">Nadszedł dalej nagły wniosek senatora Nowaka w sprawie regulaminu następującego brzmienia</u> | |
| 304 | 304 | <u xml:id="u-89.19" who="#komentarz">(czyta:)</u> |
| 305 | - <u xml:id="u-89.20" who="#Marszałek">„Uchwalony przez Wysoki Senat tymczasowy regulamin obowiązuje najdłużej do 19 grudnia 1922 roku.</u> | |
| 306 | - <u xml:id="u-89.21" who="#Marszałek">Aby ułatwić Komisji Regulaminowej ułożenie regulaminu definitywnego, wnoszę jako podstawę dyskusji w Komisji Regulaminowej załączony projekt regulaminu i wnoszę:</u> | |
| 307 | - <u xml:id="u-89.22" who="#Marszałek">„1) o wybór Komisji Regulaminowej zgodnie z art. 49 regulaminu tymczasowego,</u> | |
| 308 | - <u xml:id="u-89.23" who="#Marszałek">2) o przekazanie załączonego projektu tej Komisji”.</u> | |
| 309 | - <u xml:id="u-89.24" who="#Marszałek">Głos ma s. Nowak.</u> | |
| 305 | + <u xml:id="u-89.20" who="#WojciechTrąmpczyński">„Uchwalony przez Wysoki Senat tymczasowy regulamin obowiązuje najdłużej do 19 grudnia 1922 roku.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-89.21" who="#WojciechTrąmpczyński">Aby ułatwić Komisji Regulaminowej ułożenie regulaminu definitywnego, wnoszę jako podstawę dyskusji w Komisji Regulaminowej załączony projekt regulaminu i wnoszę:</u> | |
| 307 | + <u xml:id="u-89.22" who="#WojciechTrąmpczyński">„1) o wybór Komisji Regulaminowej zgodnie z art. 49 regulaminu tymczasowego,</u> | |
| 308 | + <u xml:id="u-89.23" who="#WojciechTrąmpczyński">2) o przekazanie załączonego projektu tej Komisji”.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-89.24" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Nowak.</u> | |
| 310 | 310 | </div> |
| 311 | 311 | <div xml:id="div-90"> |
| 312 | 312 | <u xml:id="u-90.0" who="#SNowak">Komisja o wiele prędzej przyjdzie do właściwego działania, kiedy będzie miała substrat. Ten projekt ma znaczenie substratu, ażeby Komisja mogła wejść in medias res.</u> |
| 313 | 313 | </div> |
| 314 | 314 | <div xml:id="div-91"> |
| 315 | - <u xml:id="u-91.0" who="#Marszałek">Uważam nagłość tego wniosku za przyjętą. Załatwienie technicznej strony tej sprawy, według procedury, utartej w dotychczasowym Sejmie, musimy pozostawić kancelarii sejmowej. Rzeczą więc stronnictw jest zgłosić się do kancelarii w sprawie udziału w tej Komisji.</u> | |
| 316 | - <u xml:id="u-91.1" who="#Marszałek">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 315 | + <u xml:id="u-91.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Uważam nagłość tego wniosku za przyjętą. Załatwienie technicznej strony tej sprawy, według procedury, utartej w dotychczasowym Sejmie, musimy pozostawić kancelarii sejmowej. Rzeczą więc stronnictw jest zgłosić się do kancelarii w sprawie udziału w tej Komisji.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-91.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 317 | 317 | </div> |
| 318 | 318 | <div xml:id="div-92"> |
| 319 | - <u xml:id="u-92.0" who="#SBuzek">Prosiłbym o wyznaczenie posiedzenia Komisji Regulaminowej na wtorek.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-92.0" who="#JózefBuzek">Prosiłbym o wyznaczenie posiedzenia Komisji Regulaminowej na wtorek.</u> | |
| 320 | 320 | </div> |
| 321 | 321 | <div xml:id="div-93"> |
| 322 | - <u xml:id="u-93.0" who="#Marszałek">Czy nikt nie protestuje?</u> | |
| 322 | + <u xml:id="u-93.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy nikt nie protestuje?</u> | |
| 323 | 323 | <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Nikt).</u> |
| 324 | - <u xml:id="u-93.2" who="#Marszałek">Proponuję, ażeby następne posiedzenie Senatu odbyć jutro o godzinie 11 z porządkiem dziennym: Wybór reszty prezydjum.</u> | |
| 325 | - <u xml:id="u-93.3" who="#Marszałek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 324 | + <u xml:id="u-93.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Proponuję, ażeby następne posiedzenie Senatu odbyć jutro o godzinie 11 z porządkiem dziennym: Wybór reszty prezydjum.</u> | |
| 325 | + <u xml:id="u-93.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 326 | 326 | <u xml:id="u-93.4" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 12 w południe).</u> |
| 327 | 327 | </div> |
| 328 | 328 | </body> |
| 329 | 329 | </text> |
| 330 | 330 | </TEI> |
| 331 | 331 | -</teiCorpus> |
| 332 | +</teiCorpus> | |
| 332 | 333 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00003-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00003-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00003-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>3 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">3</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1922-12-02</date> |
| ... | ... | @@ -23,45 +23,145 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="SBanaszek" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>S. Banaszek</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="SBielawski" role="speaker"> | |
| 33 | - <persName>S. Bielawski</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 35 | - <person xml:id="SBojko" role="speaker"> | |
| 36 | - <persName>S. Bojko</persName> | |
| 37 | - </person> | |
| 38 | - <person xml:id="SCzerkawski" role="speaker"> | |
| 39 | - <persName>S. Czerkawski</persName> | |
| 40 | - </person> | |
| 41 | - <person xml:id="SGlogier" role="speaker"> | |
| 42 | - <persName>S. Glogier</persName> | |
| 43 | - </person> | |
| 44 | - <person xml:id="SKoerner" role="speaker"> | |
| 45 | - <persName>S. Koerner</persName> | |
| 46 | - </person> | |
| 47 | - <person xml:id="SKopciński" role="speaker"> | |
| 48 | - <persName>S. Kopciński</persName> | |
| 49 | - </person> | |
| 50 | - <person xml:id="SKruk" role="speaker"> | |
| 51 | - <persName>S. Kruk</persName> | |
| 52 | - </person> | |
| 53 | - <person xml:id="SWoźnicki" role="speaker"> | |
| 54 | - <persName>S. Woźnicki</persName> | |
| 55 | - </person> | |
| 56 | - <person xml:id="SksStychel" role="speaker"> | |
| 57 | - <persName>S. ks. Stychel</persName> | |
| 58 | - </person> | |
| 59 | - <person xml:id="SekretarzsWoźnicki" role="speaker"> | |
| 60 | - <persName>Sekretarz s. Woźnicki</persName> | |
| 61 | - </person> | |
| 62 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 63 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 64 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="AntoniBanaszak" role="regular"> | |
| 37 | + <persName> | |
| 38 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 39 | + <forename>Antoni</forename> | |
| 40 | + <surname>Banaszak</surname> | |
| 41 | + </persName> | |
| 42 | + <sex value="M" /> | |
| 43 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Banaszak</idno> | |
| 44 | + <affiliation role="member" ref="#NarodowaPartiaRobotnicza" /> | |
| 45 | + </person> | |
| 46 | + <person xml:id="BolesławBielawski" role="regular"> | |
| 47 | + <persName> | |
| 48 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 49 | + <forename>Bolesław</forename> | |
| 50 | + <surname>Bielawski</surname> | |
| 51 | + </persName> | |
| 52 | + <sex value="M" /> | |
| 53 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_Bielawski</idno> | |
| 54 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 55 | + </person> | |
| 56 | + <person xml:id="JakubBojko" role="regular"> | |
| 57 | + <persName> | |
| 58 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 59 | + <forename>Jakub</forename> | |
| 60 | + <surname>Bojko</surname> | |
| 61 | + </persName> | |
| 62 | + <sex value="M" /> | |
| 63 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jakub_Bojko</idno> | |
| 64 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 65 | + </person> | |
| 66 | + <person xml:id="MychajłoCzerkawski" role="regular"> | |
| 67 | + <persName> | |
| 68 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 69 | + <forename>Mychajło</forename> | |
| 70 | + <surname>Czerkawski</surname> | |
| 71 | + </persName> | |
| 72 | + <sex value="M" /> | |
| 73 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Mychaj%C5%82o_Czerkawski</idno> | |
| 74 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 75 | + </person> | |
| 76 | + <person xml:id="MaciejGlogier" role="regular"> | |
| 77 | + <persName> | |
| 78 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 79 | + <forename>Maciej</forename> | |
| 80 | + <surname>Glogier</surname> | |
| 81 | + </persName> | |
| 82 | + <sex value="M" /> | |
| 83 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Glogier</idno> | |
| 84 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 85 | + </person> | |
| 86 | + <person xml:id="MozesKoerner" role="regular"> | |
| 87 | + <persName> | |
| 88 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 89 | + <forename>Mozes</forename> | |
| 90 | + <surname>Koerner</surname> | |
| 91 | + </persName> | |
| 92 | + <sex value="M" /> | |
| 93 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Moj%C5%BCesz_Koerner</idno> | |
| 94 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 95 | + </person> | |
| 96 | + <person xml:id="StefanKopciński" role="regular"> | |
| 97 | + <persName> | |
| 98 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 99 | + <forename>Stefan</forename> | |
| 100 | + <surname>Kopciński</surname> | |
| 101 | + </persName> | |
| 102 | + <sex value="M" /> | |
| 103 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Kopci%C5%84ski</idno> | |
| 104 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 105 | + </person> | |
| 106 | + <person xml:id="JózefKruk" role="regular"> | |
| 107 | + <persName> | |
| 108 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 109 | + <forename>Józef</forename> | |
| 110 | + <surname>Kruk</surname> | |
| 111 | + </persName> | |
| 112 | + <sex value="M" /> | |
| 113 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 114 | + </person> | |
| 115 | + <person xml:id="JanWoźnicki" role="regular"> | |
| 116 | + <persName> | |
| 117 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 118 | + <forename>Jan</forename> | |
| 119 | + <surname>Woźnicki</surname> | |
| 120 | + </persName> | |
| 121 | + <sex value="M" /> | |
| 122 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wo%C5%BAnicki</idno> | |
| 123 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 124 | + </person> | |
| 125 | + <person xml:id="AntoniStychel" role="regular"> | |
| 126 | + <persName> | |
| 127 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 128 | + <forename>Antoni</forename> | |
| 129 | + <surname>Stychel</surname> | |
| 130 | + </persName> | |
| 131 | + <sex value="M" /> | |
| 132 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Stychel</idno> | |
| 133 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 134 | + </person> | |
| 135 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 136 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 137 | + </person> | |
| 138 | + </listPerson> | |
| 139 | + <listOrg> | |
| 140 | + <org xml:id="NarodowaPartiaRobotnicza" role="parliamentaryGroup"> | |
| 141 | + <orgName full="yes">Narodowa Partia Robotnicza</orgName> | |
| 142 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Narodowa_Partia_Robotnicza</idno> | |
| 143 | + </org> | |
| 144 | + <org xml:id="ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" role="parliamentaryGroup"> | |
| 145 | + <orgName full="yes">Chrześcijański Związek Jedności Narodowej</orgName> | |
| 146 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrześcijański_Związek_Jedności_Narodowej</idno> | |
| 147 | + </org> | |
| 148 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" role="parliamentaryGroup"> | |
| 149 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)</orgName> | |
| 150 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)</idno> | |
| 151 | + </org> | |
| 152 | + <org xml:id="BlokMniejszościNarodowych" role="parliamentaryGroup"> | |
| 153 | + <orgName full="yes">Blok Mniejszości Narodowych</orgName> | |
| 154 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Blok_Mniejszości_Narodowych</idno> | |
| 155 | + </org> | |
| 156 | + <org xml:id="PolskaPartiaSocjalistyczna" role="parliamentaryGroup"> | |
| 157 | + <orgName full="yes">Polska Partia Socjalistyczna</orgName> | |
| 158 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Partia_Socjalistyczna</idno> | |
| 159 | + </org> | |
| 160 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" role="parliamentaryGroup"> | |
| 161 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”</orgName> | |
| 162 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Wyzwolenie”</idno> | |
| 163 | + </org> | |
| 164 | + </listOrg> | |
| 65 | 165 | </particDesc> |
| 66 | 166 | </profileDesc> |
| 67 | 167 | -</teiHeader> |
| 168 | +</teiHeader> | |
| 68 | 169 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00003-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| ... | ... | @@ -10,106 +10,106 @@ |
| 10 | 10 | <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Prezydent Ministrów Julian Nowak. Kierownik Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych Józef Raczyński.)</u> |
| 11 | 11 | </div> |
| 12 | 12 | <div xml:id="div-2"> |
| 13 | - <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram 3 posiedzenie Senatu. Protokół pierwszego posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 2 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 14 | - <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Jako sekretarze zasiadają senatorowie Bielawski i Woźnicki.</u> | |
| 15 | - <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Zgłosił się do ślubowania s. Michał Czerkawski.</u> | |
| 16 | - <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Zapytuję, czy prócz niego jeszcze który z pp. Senatorów nie złożył ślubowania? Nikt. Proszę p. Sekretarza Woźnickiego, ażeby odczytał rotę ślubowania, a s. Czerkawskiego o potwierdzenie złożenia ślubowania przez powtórzenie słowa: „ślubuję”.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram 3 posiedzenie Senatu. Protokół pierwszego posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 2 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Jako sekretarze zasiadają senatorowie Bielawski i Woźnicki.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-2.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Zgłosił się do ślubowania s. Michał Czerkawski.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Zapytuję, czy prócz niego jeszcze który z pp. Senatorów nie złożył ślubowania? Nikt. Proszę p. Sekretarza Woźnickiego, ażeby odczytał rotę ślubowania, a s. Czerkawskiego o potwierdzenie złożenia ślubowania przez powtórzenie słowa: „ślubuję”.</u> | |
| 17 | 17 | </div> |
| 18 | 18 | <div xml:id="div-3"> |
| 19 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzsWoźnicki">„Ślubuję uroczyście, jako senator Rzeczypospolitej Polskiej, wedle najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego, jako całości”.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-3.0" who="#JanWoźnicki">„Ślubuję uroczyście, jako senator Rzeczypospolitej Polskiej, wedle najlepszego mego rozumienia i zgodnie z sumieniem, rzetelnie pracować wyłącznie dla dobra Państwa Polskiego, jako całości”.</u> | |
| 20 | 20 | </div> |
| 21 | 21 | <div xml:id="div-4"> |
| 22 | - <u xml:id="u-4.0" who="#SCzerkawski">Ślubuję.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-4.0" who="#MychajłoCzerkawski">Ślubuję.</u> | |
| 23 | 23 | </div> |
| 24 | 24 | <div xml:id="div-5"> |
| 25 | - <u xml:id="u-5.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do jedynego numeru porządku dziennego, do wyboru wicemarszałków i sekretarzy. Co do sposobu głosowania głos ma s. Koerner.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-5.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do jedynego numeru porządku dziennego, do wyboru wicemarszałków i sekretarzy. Co do sposobu głosowania głos ma s. Koerner.</u> | |
| 26 | 26 | </div> |
| 27 | 27 | <div xml:id="div-6"> |
| 28 | - <u xml:id="u-6.0" who="#SKoerner">Wysoka Izbo! Jesteśmy zdania — Koło Żydowskie — że w prezydjum Senatu powinny znaleźć wyraz poszczególne ugrupowania w tym celu, aby prace tej Wysokiej Izby mogły się odbywać jak najspokojniej i jak najlepiej. Jesteśmy przekonani, że to się stanie tylko wówczas, kiedy reprezentanci poszczególnych ugrupowań będą mieli wpływ na porządek obrad i będą zabierali głos co do tych prac w samem prezydjum. Ale ponieważ dzisiaj na Konwencie Seniorów okazało się, że poszczególne ugrupowania nie doszły do porozumienia i że wobec tego nie można w tej chwili do prezydjum wprowadzić przedstawicieli poszczególnych ugrupowań, proponujemy, ażeby wybory do prezydjum na wicemarszałków i sekretarzy odbywały się na zasadzie proporcjonalności według list, złożonych przez poszczególne ugrupowania.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-6.0" who="#MozesKoerner">Wysoka Izbo! Jesteśmy zdania — Koło Żydowskie — że w prezydjum Senatu powinny znaleźć wyraz poszczególne ugrupowania w tym celu, aby prace tej Wysokiej Izby mogły się odbywać jak najspokojniej i jak najlepiej. Jesteśmy przekonani, że to się stanie tylko wówczas, kiedy reprezentanci poszczególnych ugrupowań będą mieli wpływ na porządek obrad i będą zabierali głos co do tych prac w samem prezydjum. Ale ponieważ dzisiaj na Konwencie Seniorów okazało się, że poszczególne ugrupowania nie doszły do porozumienia i że wobec tego nie można w tej chwili do prezydjum wprowadzić przedstawicieli poszczególnych ugrupowań, proponujemy, ażeby wybory do prezydjum na wicemarszałków i sekretarzy odbywały się na zasadzie proporcjonalności według list, złożonych przez poszczególne ugrupowania.</u> | |
| 29 | 29 | </div> |
| 30 | 30 | <div xml:id="div-7"> |
| 31 | - <u xml:id="u-7.0" who="#Marszałek">Wniosek ten jest narazie niedopuszczalny, bo nie złożono go na piśmie. Prócz tego regulamin nie przewiduje proporcjonalności wyborów, tylko absolutną większość. Przypuszczałem, że s. Koerner wniesie jakieś inne propozycje co do formy głosowania.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-7.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Wniosek ten jest narazie niedopuszczalny, bo nie złożono go na piśmie. Prócz tego regulamin nie przewiduje proporcjonalności wyborów, tylko absolutną większość. Przypuszczałem, że s. Koerner wniesie jakieś inne propozycje co do formy głosowania.</u> | |
| 32 | 32 | <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(S. Koerner składa wniosek na piśmie.)</u> |
| 33 | - <u xml:id="u-7.2" who="#Marszałek">Wniosek s. Koernera opiewa:</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-7.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Wniosek s. Koernera opiewa:</u> | |
| 34 | 34 | <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(czyta:)</u> |
| 35 | - <u xml:id="u-7.4" who="#Marszałek">„Niżej podpisani wnoszą, aby wybór 3 wicemarszałków Senatu oraz sekretarzy odbył się wedle zasad proporcjonalności, tych samych, na których opierają się wybory do Sejmu i Senatu, celem zapewnienia stronnictwom odpowiedniej reprezentacji”.</u> | |
| 36 | - <u xml:id="u-7.5" who="#Marszałek">Mojem zdaniem ten wniosek jest, przynajmniej na dzisiejszem posiedzeniu, niedopuszczalny. Powinien być zgłoszony i rozdany przynajmniej na jeden dzień przed posiedzeniem.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-7.4" who="#WojciechTrąmpczyński">„Niżej podpisani wnoszą, aby wybór 3 wicemarszałków Senatu oraz sekretarzy odbył się wedle zasad proporcjonalności, tych samych, na których opierają się wybory do Sejmu i Senatu, celem zapewnienia stronnictwom odpowiedniej reprezentacji”.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-7.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Mojem zdaniem ten wniosek jest, przynajmniej na dzisiejszem posiedzeniu, niedopuszczalny. Powinien być zgłoszony i rozdany przynajmniej na jeden dzień przed posiedzeniem.</u> | |
| 37 | 37 | </div> |
| 38 | 38 | <div xml:id="div-8"> |
| 39 | - <u xml:id="u-8.0" who="#SKoerner">To jest wniosek formalny i Pan Marszałek zechce go jako taki traktować.</u> | |
| 40 | - <u xml:id="u-8.1" who="#SKoerner">Nie przesądzając dopuszczalności wniosku, podaję go do poparcia. Kto popiera ten wniosek zechce powstać. Poparcie dostateczne, w takim razie wniosek senatora Koernera stawiam pod głosowanie. Proszę Panów Senatorów, którzy są za wnioskiem senatora Koernera, żeby wstali. Stoi niewątpliwa mniejszość, wniosek został odrzucony.</u> | |
| 41 | - <u xml:id="u-8.2" who="#SKoerner">Przystępujemy do wyboru wicemarszałków według tymczasowego regulaminu. Proponuję, żeby na wspólnej kartce napisać nazwiska 3 wicemarszałków. Wybrani będą ci, którzy otrzymają absolutną większość. Jeżeli jednak absolutną większość otrzyma więcej niż 3, to odpada ten, który ma najmniejszą ilość głosów. W razie równości głosów rozstrzyga los.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-8.0" who="#MozesKoerner">To jest wniosek formalny i Pan Marszałek zechce go jako taki traktować.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-8.1" who="#MozesKoerner">Nie przesądzając dopuszczalności wniosku, podaję go do poparcia. Kto popiera ten wniosek zechce powstać. Poparcie dostateczne, w takim razie wniosek senatora Koernera stawiam pod głosowanie. Proszę Panów Senatorów, którzy są za wnioskiem senatora Koernera, żeby wstali. Stoi niewątpliwa mniejszość, wniosek został odrzucony.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-8.2" who="#MozesKoerner">Przystępujemy do wyboru wicemarszałków według tymczasowego regulaminu. Proponuję, żeby na wspólnej kartce napisać nazwiska 3 wicemarszałków. Wybrani będą ci, którzy otrzymają absolutną większość. Jeżeli jednak absolutną większość otrzyma więcej niż 3, to odpada ten, który ma najmniejszą ilość głosów. W razie równości głosów rozstrzyga los.</u> | |
| 42 | 42 | <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Sekretarz s. Woźnicki wywołuje nazwiska, senatorzy oddają kartki).</u> |
| 43 | 43 | <u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Po obliczeniu głosów).</u> |
| 44 | - <u xml:id="u-8.5" who="#SKoerner">Wynik głosowania jest następujący. Wszystkich kartek oddano 95, w tem jedna biała. Ważnych głosów 94, absolutna większość 48. Senator Bojko otrzymał głosów 70, Woźnicki 70, ks. Stychel 63, Czerkawski 27, Ryngel 23. Na wicemarszałków wybrani zostali senatorowie: Bojko, Woźnicki i ks. Stychel. Zapytuję s. Bojkę, czy wybór przyjmuję?</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-8.5" who="#MozesKoerner">Wynik głosowania jest następujący. Wszystkich kartek oddano 95, w tem jedna biała. Ważnych głosów 94, absolutna większość 48. Senator Bojko otrzymał głosów 70, Woźnicki 70, ks. Stychel 63, Czerkawski 27, Ryngel 23. Na wicemarszałków wybrani zostali senatorowie: Bojko, Woźnicki i ks. Stychel. Zapytuję s. Bojkę, czy wybór przyjmuję?</u> | |
| 45 | 45 | </div> |
| 46 | 46 | <div xml:id="div-9"> |
| 47 | - <u xml:id="u-9.0" who="#SBojko">Przyjmuję.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-9.0" who="#JakubBojko">Przyjmuję.</u> | |
| 48 | 48 | </div> |
| 49 | 49 | <div xml:id="div-10"> |
| 50 | - <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Czy s. Woźnicki wybór przyjmuje?</u> | |
| 50 | + <u xml:id="u-10.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy s. Woźnicki wybór przyjmuje?</u> | |
| 51 | 51 | </div> |
| 52 | 52 | <div xml:id="div-11"> |
| 53 | - <u xml:id="u-11.0" who="#SWoźnicki">Przyjmuję.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-11.0" who="#JanWoźnicki">Przyjmuję.</u> | |
| 54 | 54 | </div> |
| 55 | 55 | <div xml:id="div-12"> |
| 56 | - <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Czy s. ks. Stychel wybór przyjmuje?</u> | |
| 56 | + <u xml:id="u-12.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy s. ks. Stychel wybór przyjmuje?</u> | |
| 57 | 57 | </div> |
| 58 | 58 | <div xml:id="div-13"> |
| 59 | - <u xml:id="u-13.0" who="#SksStychel">Przyjmuję.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-13.0" who="#AntoniStychel">Przyjmuję.</u> | |
| 60 | 60 | </div> |
| 61 | 61 | <div xml:id="div-14"> |
| 62 | - <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Wobec tego przystępujemy do wyboru 5 sekretarzy. Wybory odbędą się tek samo, jak na wicemarszałków.</u> | |
| 63 | - <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Proszę PP. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-14.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Wobec tego przystępujemy do wyboru 5 sekretarzy. Wybory odbędą się tek samo, jak na wicemarszałków.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-14.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę PP. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u> | |
| 64 | 64 | <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Sekretarz s. Woźnicki wywołuje nazwiska, senatorzy oddają kartki).</u> |
| 65 | 65 | <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Po obliczeniu głosów).</u> |
| 66 | - <u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">Rezultat głosowania następujący: Głosowało 98 senatorów. Absolutna większość 50, otrzymali zaś: Kopciński 78 głosów, Banaszek 69 głosów, Gloger 63 głosy, Kruk 63, Bielawski 62. Ci też zostali wybrani. Dalej otrzymali jeszcze głosy: s. Czerkawski 34, Koerner 23, Szczeponik 22, Siedlecki 1.</u> | |
| 67 | - <u xml:id="u-14.5" who="#Marszałek">Zapytuję s. Kopcińskiego, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-14.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Rezultat głosowania następujący: Głosowało 98 senatorów. Absolutna większość 50, otrzymali zaś: Kopciński 78 głosów, Banaszek 69 głosów, Gloger 63 głosy, Kruk 63, Bielawski 62. Ci też zostali wybrani. Dalej otrzymali jeszcze głosy: s. Czerkawski 34, Koerner 23, Szczeponik 22, Siedlecki 1.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-14.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Zapytuję s. Kopcińskiego, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 68 | 68 | </div> |
| 69 | 69 | <div xml:id="div-15"> |
| 70 | - <u xml:id="u-15.0" who="#SKopciński">Przyjmuję.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-15.0" who="#StefanKopciński">Przyjmuję.</u> | |
| 71 | 71 | </div> |
| 72 | 72 | <div xml:id="div-16"> |
| 73 | - <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Zapytuję s. Banaszka, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-16.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Zapytuję s. Banaszka, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 74 | 74 | </div> |
| 75 | 75 | <div xml:id="div-17"> |
| 76 | - <u xml:id="u-17.0" who="#SBanaszek">Przyjmuję.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-17.0" who="#AntoniBanaszak">Przyjmuję.</u> | |
| 77 | 77 | </div> |
| 78 | 78 | <div xml:id="div-18"> |
| 79 | - <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Zapytuję s. Glogera, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-18.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Zapytuję s. Glogera, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 80 | 80 | </div> |
| 81 | 81 | <div xml:id="div-19"> |
| 82 | - <u xml:id="u-19.0" who="#SGlogier">Przyjmuję.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-19.0" who="#MaciejGlogier">Przyjmuję.</u> | |
| 83 | 83 | </div> |
| 84 | 84 | <div xml:id="div-20"> |
| 85 | - <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Zapytuję s. Kruka, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-20.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Zapytuję s. Kruka, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 86 | 86 | </div> |
| 87 | 87 | <div xml:id="div-21"> |
| 88 | - <u xml:id="u-21.0" who="#SKruk">Przyjmuję.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-21.0" who="#JózefKruk">Przyjmuję.</u> | |
| 89 | 89 | </div> |
| 90 | 90 | <div xml:id="div-22"> |
| 91 | - <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Zapytuję s. Bielawskiego, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 91 | + <u xml:id="u-22.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Zapytuję s. Bielawskiego, czy wybór przyjmuje?</u> | |
| 92 | 92 | </div> |
| 93 | 93 | <div xml:id="div-23"> |
| 94 | - <u xml:id="u-23.0" who="#SBielawski">Przyjmuję.</u> | |
| 94 | + <u xml:id="u-23.0" who="#BolesławBielawski">Przyjmuję.</u> | |
| 95 | 95 | </div> |
| 96 | 96 | <div xml:id="div-24"> |
| 97 | - <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Zatem sprawa wyboru sekretarzy załatwiona.</u> | |
| 98 | - <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Nadszedł wniosek nagły s. Władysława Jabłonowskiego i kol. następującej treści:</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-24.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Zatem sprawa wyboru sekretarzy załatwiona.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-24.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Nadszedł wniosek nagły s. Władysława Jabłonowskiego i kol. następującej treści:</u> | |
| 99 | 99 | <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(czyta:)</u> |
| 100 | - <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">„Senat upoważnia swoje prezydjum do złożenia wyrazów koleżeńskiego pozdrowienia senatom (lub też odpowiednim ciałom prawodawczym) państw sojuszniczych z jednoczesnem oznajmieniem o rozpoczęciu swoich czynności.</u> | |
| 101 | - <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Redakcję pozostawia się do uznania prezydjum”.</u> | |
| 102 | - <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Czy kto protestuje przeciw temu, żeby nad tą sprawą dyskutować?</u> | |
| 100 | + <u xml:id="u-24.3" who="#WojciechTrąmpczyński">„Senat upoważnia swoje prezydjum do złożenia wyrazów koleżeńskiego pozdrowienia senatom (lub też odpowiednim ciałom prawodawczym) państw sojuszniczych z jednoczesnem oznajmieniem o rozpoczęciu swoich czynności.</u> | |
| 101 | + <u xml:id="u-24.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Redakcję pozostawia się do uznania prezydjum”.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-24.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy kto protestuje przeciw temu, żeby nad tą sprawą dyskutować?</u> | |
| 103 | 103 | <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Nikt)</u> |
| 104 | - <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">Czy kto chce zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 104 | + <u xml:id="u-24.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy kto chce zabrać głos w tej sprawie?</u> | |
| 105 | 105 | <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Nikt).</u> |
| 106 | - <u xml:id="u-24.9" who="#Marszałek">Konstatuję zatem, że Senat zgadza się na tę propozycję, którą dalej zajmie się prezydjum.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-24.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Konstatuję zatem, że Senat zgadza się na tę propozycję, którą dalej zajmie się prezydjum.</u> | |
| 107 | 107 | <u xml:id="u-24.10" who="#komentarz">(Oklaski na prawicy).</u> |
| 108 | - <u xml:id="u-24.11" who="#Marszałek">Jeżeli dzisiaj ukonstytuuje się i Sejm, ma się dziś jeszcze rozsyłać zaproszenia na Zgromadzenie Narodowe. Kiedy to Zgromadzenie Narodowe się odbędzie, zależeć to będzie od umowy z Marszałkiem Sejmu. Ponieważ zaś większość pp. Senatorów nie podała w kancelarii sejmowej swych adresów w Warszawie, proszę, aby od godz. 4-ej po poł. zgłaszali się po zaproszenia do kancelarii, w przeciwnym razie zaproszenia będą złożone w Klubach.</u> | |
| 109 | - <u xml:id="u-24.12" who="#Marszałek">Porządek dzienny wyczerpany. Terminu nowego posiedzenia oznaczyć nie mogę, zawiadomienia o niem będą rozesłane.</u> | |
| 110 | - <u xml:id="u-24.13" who="#Marszałek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-24.11" who="#WojciechTrąmpczyński">Jeżeli dzisiaj ukonstytuuje się i Sejm, ma się dziś jeszcze rozsyłać zaproszenia na Zgromadzenie Narodowe. Kiedy to Zgromadzenie Narodowe się odbędzie, zależeć to będzie od umowy z Marszałkiem Sejmu. Ponieważ zaś większość pp. Senatorów nie podała w kancelarii sejmowej swych adresów w Warszawie, proszę, aby od godz. 4-ej po poł. zgłaszali się po zaproszenia do kancelarii, w przeciwnym razie zaproszenia będą złożone w Klubach.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-24.12" who="#WojciechTrąmpczyński">Porządek dzienny wyczerpany. Terminu nowego posiedzenia oznaczyć nie mogę, zawiadomienia o niem będą rozesłane.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-24.13" who="#WojciechTrąmpczyński">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 111 | 111 | </div> |
| 112 | 112 | </body> |
| 113 | 113 | </text> |
| 114 | 114 | </TEI> |
| 115 | 115 | -</teiCorpus> |
| 116 | +</teiCorpus> | |
| 116 | 117 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00004-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00004-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00004-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>4 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">4</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1922-12-04</date> |
| ... | ... | @@ -23,15 +23,36 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="SBuzek" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>S. Buzek</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 33 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="JózefBuzek" role="regular"> | |
| 37 | + <persName> | |
| 38 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 39 | + <forename>Józef</forename> | |
| 40 | + <surname>Buzek</surname> | |
| 41 | + </persName> | |
| 42 | + <sex value="M" /> | |
| 43 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Buzek</idno> | |
| 44 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 45 | + </person> | |
| 46 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 47 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 48 | + </person> | |
| 49 | + </listPerson> | |
| 50 | + <listOrg> | |
| 51 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" role="parliamentaryGroup"> | |
| 52 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)</orgName> | |
| 53 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)</idno> | |
| 54 | + </org> | |
| 55 | + </listOrg> | |
| 35 | 56 | </particDesc> |
| 36 | 57 | </profileDesc> |
| 37 | 58 | -</teiHeader> |
| 59 | +</teiHeader> | |
| 38 | 60 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00004-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| 9 | 9 | <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o g. 4 m. 15).</u> |
| 10 | 10 | </div> |
| 11 | 11 | <div xml:id="div-2"> |
| 12 | - <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 2 posiedzenia Senatu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 3 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają senatorowie: Kopciński i Glogier. Listę mówców prowadzi s. Kopciński.</u> | |
| 13 | - <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Jedynym punktem porządku dziennego jest sprawa prolongowania terminu ważności tymczasowego regulaminu. Głos ma s. Buzek, jako sprawozdawca Komisji Regulaminowej.</u> | |
| 12 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram posiedzenie. Protokół 2 posiedzenia Senatu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 3 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają senatorowie: Kopciński i Glogier. Listę mówców prowadzi s. Kopciński.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Jedynym punktem porządku dziennego jest sprawa prolongowania terminu ważności tymczasowego regulaminu. Głos ma s. Buzek, jako sprawozdawca Komisji Regulaminowej.</u> | |
| 14 | 14 | </div> |
| 15 | 15 | <div xml:id="div-3"> |
| 16 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Uchwalony przez Wysoki Senat na pierwszem naszem posiedzeniu regulamin tymczasowy obowiązuje po dzień 19 grudnia r. b. Termin ten wyznaczyliśmy w nadziei, że do 19 grudnia Komisja Regulaminowa będzie mogła uchwalić nowy definitywny regulamin i poddać go pod obrady i uchwałę Wysokiego Senatu. Komisja Regulaminowa od przeszłego tygodnia odbywała codziennie posiedzenia; niestety jednak nie mogła dotychczas przejść całego regulaminu. Każdy ważniejszy artykuł definitywnego regulaminu jest poddany gruntownym obradom i wskutek tego zdołaliśmy dotychczas uchwalić dopiero 54 artykuły. Należy przewidywać, że nie będzie możliwem dotrzymanie terminu, uchwalonego na pierwszem naszem posiedzeniu.</u> | |
| 17 | - <u xml:id="u-3.1" who="#SBuzek">Z tego powodu pozwalam sobie w imieniu Komisji Regulaminowej prosić Wysoki Senat o przedłużenie tego terminu aż do końca stycznia roku przyszłego. W ten sposób zdanie pierwsze art. 1 regulaminu tymczasowego opiewałoby jak następuje: „Regulamin niniejszy obowiązuje najdłużej do dnia 31 stycznia 1923 r.”.</u> | |
| 18 | - <u xml:id="u-3.2" who="#SBuzek">Mam nadzieję, że będziemy mogli znacznie wcześniej przedłożyć Wysokiemu Senatowi regulamin ostateczny. Jeżeli żądamy terminu do dnia 31 stycznia przyszłego roku, to czynimy to tylko dla ostrożności na wypadek, gdyby pomimo najusilniejszej pracy Komisji Regulaminowej, nie mogła ona ukończyć swoich obrad przed tym terminem.</u> | |
| 19 | - <u xml:id="u-3.3" who="#SBuzek">Proszę Wysoki Senat o przyjęcie wniosku.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-3.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Uchwalony przez Wysoki Senat na pierwszem naszem posiedzeniu regulamin tymczasowy obowiązuje po dzień 19 grudnia r. b. Termin ten wyznaczyliśmy w nadziei, że do 19 grudnia Komisja Regulaminowa będzie mogła uchwalić nowy definitywny regulamin i poddać go pod obrady i uchwałę Wysokiego Senatu. Komisja Regulaminowa od przeszłego tygodnia odbywała codziennie posiedzenia; niestety jednak nie mogła dotychczas przejść całego regulaminu. Każdy ważniejszy artykuł definitywnego regulaminu jest poddany gruntownym obradom i wskutek tego zdołaliśmy dotychczas uchwalić dopiero 54 artykuły. Należy przewidywać, że nie będzie możliwem dotrzymanie terminu, uchwalonego na pierwszem naszem posiedzeniu.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-3.1" who="#JózefBuzek">Z tego powodu pozwalam sobie w imieniu Komisji Regulaminowej prosić Wysoki Senat o przedłużenie tego terminu aż do końca stycznia roku przyszłego. W ten sposób zdanie pierwsze art. 1 regulaminu tymczasowego opiewałoby jak następuje: „Regulamin niniejszy obowiązuje najdłużej do dnia 31 stycznia 1923 r.”.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-3.2" who="#JózefBuzek">Mam nadzieję, że będziemy mogli znacznie wcześniej przedłożyć Wysokiemu Senatowi regulamin ostateczny. Jeżeli żądamy terminu do dnia 31 stycznia przyszłego roku, to czynimy to tylko dla ostrożności na wypadek, gdyby pomimo najusilniejszej pracy Komisji Regulaminowej, nie mogła ona ukończyć swoich obrad przed tym terminem.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-3.3" who="#JózefBuzek">Proszę Wysoki Senat o przyjęcie wniosku.</u> | |
| 20 | 20 | </div> |
| 21 | 21 | <div xml:id="div-4"> |
| 22 | - <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Głosu nikt nie żąda, zatem bez głosowania mogę przypuścić, że Senat się zgadza na ten wniosek.</u> | |
| 23 | - <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Na tem porządek dzienny wyczerpany. Kiedy będzie następne posiedzenie, trudno mi powiedzieć. Ponieważ Sejm ma zamiar zebrać się W końcu grudnia dla wysłuchania programu nowego, gabinetu, a program ten będzie przedłożony i Senatowi, możliwe więc, że w tym samym czasie będzie musiało nastąpić i posiedzenie Senatu. Jeżeli to nie nastąpi, to ferie będą trwały do dnia 10 stycznia.</u> | |
| 24 | - <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-4.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosu nikt nie żąda, zatem bez głosowania mogę przypuścić, że Senat się zgadza na ten wniosek.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-4.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Na tem porządek dzienny wyczerpany. Kiedy będzie następne posiedzenie, trudno mi powiedzieć. Ponieważ Sejm ma zamiar zebrać się W końcu grudnia dla wysłuchania programu nowego, gabinetu, a program ten będzie przedłożony i Senatowi, możliwe więc, że w tym samym czasie będzie musiało nastąpić i posiedzenie Senatu. Jeżeli to nie nastąpi, to ferie będą trwały do dnia 10 stycznia.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-4.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 25 | 25 | <u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 4 m. 20 po poł.).</u> |
| 26 | 26 | </div> |
| 27 | 27 | </body> |
| 28 | 28 | </text> |
| 29 | 29 | </TEI> |
| 30 | 30 | -</teiCorpus> |
| 31 | +</teiCorpus> | |
| 31 | 32 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00005-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00005-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00005-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>5 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">5</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1922-12-21</date> |
| ... | ... | @@ -23,12 +23,20 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 30 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 37 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 38 | + </person> | |
| 39 | + </listPerson> | |
| 32 | 40 | </particDesc> |
| 33 | 41 | </profileDesc> |
| 34 | 42 | -</teiHeader> |
| 43 | +</teiHeader> | |
| 35 | 44 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00005-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| ... | ... | @@ -13,23 +13,23 @@ |
| 13 | 13 | <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">(Podsekretarze Stanu: W Ministerstwie Skarbu Bolesław Markowski, w Ministerstwie Kolei Żelaznych Julian Eberhardt)</u> |
| 14 | 14 | </div> |
| 15 | 15 | <div xml:id="div-2"> |
| 16 | - <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 17 | - <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Protokół 3 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 4 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 18 | - <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Jako sekretarze zasiadają senatorowie Kopciński i Banaszek.</u> | |
| 19 | - <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Panowie Senatorowie.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram posiedzenie.</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Protokół 3 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 4 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Jako sekretarze zasiadają senatorowie Kopciński i Banaszek.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Panowie Senatorowie.</u> | |
| 20 | 20 | <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Senatorowie wstają).</u> |
| 21 | - <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Zebraliśmy się dzisiaj, aby uczcić pamięć pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej ś. p. Gabriela Narutowicza. Kiedy w dniu 15 grudnia opuszczaliśmy tę salę, nie przypuszczaliśmy, że w kilka godzin później popełniona zostanie zbrodnia, która wstrząśnie do głębi duszą całego społeczeństwa.</u> | |
| 22 | - <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Stało się wielkie nieszczęście; najwyższy reprezentant Rzeczypospolitej padł od kuli szaleńca, który straszną krzywdę wyrządził całemu narodowi, bo wobec świata przedstawił swym czynem Polskę jako kraj zamętu.</u> | |
| 23 | - <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Cała Polska czyn ten potępia. Ale sprawiedliwość każę przyznać, że szaleńców takich mogła wyhodować atmosfera zawiści i nienawiści, jaka zapanowała niestety w Polsce już od chwili jej zmartwychwstania.</u> | |
| 24 | - <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Dziś musimy sobie bez wzajemnych wyrzutów powiedzieć jasno, że tę atmosferę trzeba oczyścić, jeśli chcemy utrzymać jedność i niepodległość Państwa. Musimy sobie uprzytomnić, że ciągłe zaostrzanie walki o władzę jest bezcelowe, bo w Polsce rządzić nie można ani przeciwko prawicy, ani przeciwko lewicy i że w walce stronnictw przejściowe zwycięstwa tej lub owej strony nie przynoszą zwycięzcom trwałego pożytku. Winni jesteśmy wobec kraju i w Sejmie i w Senacie zapomnieć nareszcie o tem, co nas dzieli, a pomyśleć o tem, co nas może jednoczyć.</u> | |
| 25 | - <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Może wstrząśnienie, jakiemu uległ kraj cały pod wrażeniem niesłychanej zbrodni, przyniesie jakieś otrzeźwienie, może przypomni wrogim obozom słowa modlitwy Pańskiej: „I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom”.</u> | |
| 26 | - <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Jeśli pod tem hasłem odnajdziemy wspólną drogę pracy około umocnienia bytu Ojczyzny, będzie to najpiękniejszym pomnikiem dla męża, którego pamięć dziś święcimy.</u> | |
| 27 | - <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Cześć Jego pamięci.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Zebraliśmy się dzisiaj, aby uczcić pamięć pierwszego Prezydenta Rzeczypospolitej ś. p. Gabriela Narutowicza. Kiedy w dniu 15 grudnia opuszczaliśmy tę salę, nie przypuszczaliśmy, że w kilka godzin później popełniona zostanie zbrodnia, która wstrząśnie do głębi duszą całego społeczeństwa.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-2.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Stało się wielkie nieszczęście; najwyższy reprezentant Rzeczypospolitej padł od kuli szaleńca, który straszną krzywdę wyrządził całemu narodowi, bo wobec świata przedstawił swym czynem Polskę jako kraj zamętu.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-2.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Cała Polska czyn ten potępia. Ale sprawiedliwość każę przyznać, że szaleńców takich mogła wyhodować atmosfera zawiści i nienawiści, jaka zapanowała niestety w Polsce już od chwili jej zmartwychwstania.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-2.8" who="#WojciechTrąmpczyński">Dziś musimy sobie bez wzajemnych wyrzutów powiedzieć jasno, że tę atmosferę trzeba oczyścić, jeśli chcemy utrzymać jedność i niepodległość Państwa. Musimy sobie uprzytomnić, że ciągłe zaostrzanie walki o władzę jest bezcelowe, bo w Polsce rządzić nie można ani przeciwko prawicy, ani przeciwko lewicy i że w walce stronnictw przejściowe zwycięstwa tej lub owej strony nie przynoszą zwycięzcom trwałego pożytku. Winni jesteśmy wobec kraju i w Sejmie i w Senacie zapomnieć nareszcie o tem, co nas dzieli, a pomyśleć o tem, co nas może jednoczyć.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-2.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Może wstrząśnienie, jakiemu uległ kraj cały pod wrażeniem niesłychanej zbrodni, przyniesie jakieś otrzeźwienie, może przypomni wrogim obozom słowa modlitwy Pańskiej: „I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom”.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-2.10" who="#WojciechTrąmpczyński">Jeśli pod tem hasłem odnajdziemy wspólną drogę pracy około umocnienia bytu Ojczyzny, będzie to najpiękniejszym pomnikiem dla męża, którego pamięć dziś święcimy.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-2.11" who="#WojciechTrąmpczyński">Cześć Jego pamięci.</u> | |
| 28 | 28 | <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Głosy: Cześć!)</u> |
| 29 | - <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Na znak żałoby zamykam posiedzenie.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-2.13" who="#WojciechTrąmpczyński">Na znak żałoby zamykam posiedzenie.</u> | |
| 30 | 30 | <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o g. 12 m. 10 po poł.).</u> |
| 31 | 31 | </div> |
| 32 | 32 | </body> |
| 33 | 33 | </text> |
| 34 | 34 | </TEI> |
| 35 | 35 | -</teiCorpus> |
| 36 | +</teiCorpus> | |
| 36 | 37 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00006-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00006-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00006-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>6 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">6</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1923-01-11</date> |
| ... | ... | @@ -23,45 +23,147 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="MinisterSprawiedliwościMakowski" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>Minister Sprawiedliwości Makowski</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="SBraude" role="speaker"> | |
| 33 | - <persName>S Braude</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 35 | - <person xml:id="SAleksanderKarpiński" role="speaker"> | |
| 36 | - <persName>S. Aleksander Karpiński</persName> | |
| 37 | - </person> | |
| 38 | - <person xml:id="SBaliński" role="speaker"> | |
| 39 | - <persName>S. Baliński</persName> | |
| 40 | - </person> | |
| 41 | - <person xml:id="SBuzek" role="speaker"> | |
| 42 | - <persName>S. Buzek</persName> | |
| 43 | - </person> | |
| 44 | - <person xml:id="SKędzior" role="speaker"> | |
| 45 | - <persName>S. Kędzior</persName> | |
| 46 | - </person> | |
| 47 | - <person xml:id="SNowodworski" role="speaker"> | |
| 48 | - <persName>S. Nowodworski</persName> | |
| 49 | - </person> | |
| 50 | - <person xml:id="SPosner" role="speaker"> | |
| 51 | - <persName>S. Posner</persName> | |
| 52 | - </person> | |
| 53 | - <person xml:id="SWoźnicki" role="speaker"> | |
| 54 | - <persName>S. Woźnicki</persName> | |
| 55 | - </person> | |
| 56 | - <person xml:id="SZubowicz" role="speaker"> | |
| 57 | - <persName>S. Zubowicz</persName> | |
| 58 | - </person> | |
| 59 | - <person xml:id="WicemarszałekksStychel" role="speaker"> | |
| 60 | - <persName>Wicemarszałek ks. Stychel</persName> | |
| 61 | - </person> | |
| 62 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 63 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 64 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="MinisterSprawiedliwościMakowski" role="guest"> | |
| 37 | + <persName> | |
| 38 | + <roleName>Minister Sprawiedliwości</roleName> | |
| 39 | + <surname>Makowski</surname> | |
| 40 | + </persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="MarkusBraude" role="regular"> | |
| 43 | + <persName> | |
| 44 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 45 | + <forename>Markus</forename> | |
| 46 | + <surname>Braude</surname> | |
| 47 | + </persName> | |
| 48 | + <sex value="M" /> | |
| 49 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Markus_Braude</idno> | |
| 50 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 51 | + </person> | |
| 52 | + <person xml:id="AleksanderKarpiński" role="regular"> | |
| 53 | + <persName> | |
| 54 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 55 | + <forename>Aleksander</forename> | |
| 56 | + <surname>Karpiński</surname> | |
| 57 | + </persName> | |
| 58 | + <sex value="M" /> | |
| 59 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 60 | + </person> | |
| 61 | + <person xml:id="IgnacyBaliński" role="regular"> | |
| 62 | + <persName> | |
| 63 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 64 | + <forename>Ignacy</forename> | |
| 65 | + <surname>Baliński</surname> | |
| 66 | + </persName> | |
| 67 | + <sex value="M" /> | |
| 68 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Bali%C5%84ski</idno> | |
| 69 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 70 | + </person> | |
| 71 | + <person xml:id="JózefBuzek" role="regular"> | |
| 72 | + <persName> | |
| 73 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 74 | + <forename>Józef</forename> | |
| 75 | + <surname>Buzek</surname> | |
| 76 | + </persName> | |
| 77 | + <sex value="M" /> | |
| 78 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Buzek</idno> | |
| 79 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 80 | + </person> | |
| 81 | + <person xml:id="AndrzejKędzior" role="regular"> | |
| 82 | + <persName> | |
| 83 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 84 | + <forename>Andrzej</forename> | |
| 85 | + <surname>Kędzior</surname> | |
| 86 | + </persName> | |
| 87 | + <sex value="M" /> | |
| 88 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_K%C4%99dzior</idno> | |
| 89 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 90 | + </person> | |
| 91 | + <person xml:id="StanisławNowodworski" role="regular"> | |
| 92 | + <persName> | |
| 93 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 94 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 95 | + <surname>Nowodworski</surname> | |
| 96 | + </persName> | |
| 97 | + <sex value="M" /> | |
| 98 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Nowodworski</idno> | |
| 99 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 100 | + </person> | |
| 101 | + <person xml:id="StanisławPosner" role="regular"> | |
| 102 | + <persName> | |
| 103 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 104 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 105 | + <surname>Posner</surname> | |
| 106 | + </persName> | |
| 107 | + <sex value="M" /> | |
| 108 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Posner</idno> | |
| 109 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 110 | + </person> | |
| 111 | + <person xml:id="JanWoźnicki" role="regular"> | |
| 112 | + <persName> | |
| 113 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 114 | + <forename>Jan</forename> | |
| 115 | + <surname>Woźnicki</surname> | |
| 116 | + </persName> | |
| 117 | + <sex value="M" /> | |
| 118 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wo%C5%BAnicki</idno> | |
| 119 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 120 | + </person> | |
| 121 | + <person xml:id="PiotrZubowicz" role="regular"> | |
| 122 | + <persName> | |
| 123 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 124 | + <forename>Piotr</forename> | |
| 125 | + <surname>Zubowicz</surname> | |
| 126 | + </persName> | |
| 127 | + <sex value="M" /> | |
| 128 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Zubowicz</idno> | |
| 129 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 130 | + </person> | |
| 131 | + <person xml:id="AntoniStychel" role="regular"> | |
| 132 | + <persName> | |
| 133 | + <roleName>Wicemarszałek ks.</roleName> | |
| 134 | + <forename>Antoni</forename> | |
| 135 | + <surname>Stychel</surname> | |
| 136 | + </persName> | |
| 137 | + <sex value="M" /> | |
| 138 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Stychel</idno> | |
| 139 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 140 | + </person> | |
| 141 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 142 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 143 | + </person> | |
| 144 | + </listPerson> | |
| 145 | + <listOrg> | |
| 146 | + <org xml:id="BlokMniejszościNarodowych" role="parliamentaryGroup"> | |
| 147 | + <orgName full="yes">Blok Mniejszości Narodowych</orgName> | |
| 148 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Blok_Mniejszości_Narodowych</idno> | |
| 149 | + </org> | |
| 150 | + <org xml:id="ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" role="parliamentaryGroup"> | |
| 151 | + <orgName full="yes">Chrześcijański Związek Jedności Narodowej</orgName> | |
| 152 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrześcijański_Związek_Jedności_Narodowej</idno> | |
| 153 | + </org> | |
| 154 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" role="parliamentaryGroup"> | |
| 155 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)</orgName> | |
| 156 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)</idno> | |
| 157 | + </org> | |
| 158 | + <org xml:id="PolskaPartiaSocjalistyczna" role="parliamentaryGroup"> | |
| 159 | + <orgName full="yes">Polska Partia Socjalistyczna</orgName> | |
| 160 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Partia_Socjalistyczna</idno> | |
| 161 | + </org> | |
| 162 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" role="parliamentaryGroup"> | |
| 163 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”</orgName> | |
| 164 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Wyzwolenie”</idno> | |
| 165 | + </org> | |
| 166 | + </listOrg> | |
| 65 | 167 | </particDesc> |
| 66 | 168 | </profileDesc> |
| 67 | 169 | -</teiHeader> |
| 170 | +</teiHeader> | |
| 68 | 171 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00006-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| ... | ... | @@ -10,369 +10,369 @@ |
| 10 | 10 | <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Minister Sprawiedliwości Wacław Makowski, Minister Pracy i Opieki Społecznej Ludwik Darowski, Minister Robót Publicznych Jan Łopuszański.)</u> |
| 11 | 11 | </div> |
| 12 | 12 | <div xml:id="div-2"> |
| 13 | - <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 4 posiedzenia uważani za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 5 posiedzenia leży w biurze senackiem do przejrzenia.</u> | |
| 14 | - <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Jako sekretarze zasiadają senatorowie: Banaszak i Kruk.</u> | |
| 15 | - <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Listę mówców prowadzi s. Banaszak.</u> | |
| 16 | - <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Porządek dzienny jest następujący — ogłaszam go, ponieważ nie był ustalony na ostatniem posiedzeniu,</u> | |
| 17 | - <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">1) Sprawozdanie Komisji Regulaminowej o projekcie regulaminu obrad Senatu (druk Nr. 4).</u> | |
| 18 | - <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">2) Wybór dwóch członków i jednego zastępcy do Komisji Kontroli Długów Państwowych.</u> | |
| 19 | - <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Co do punktu drugiego z kilku stron zgłoszono wnioski, ażeby odroczyć sprawę do jutrzejszego posiedzenia. Przypuszczam, że nikt nie protestuje.</u> | |
| 20 | - <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do Nr. 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej o projekcie regulaminu obrad Senatu.</u> | |
| 21 | - <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram posiedzenie. Protokół 4 posiedzenia uważani za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 5 posiedzenia leży w biurze senackiem do przejrzenia.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Jako sekretarze zasiadają senatorowie: Banaszak i Kruk.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-2.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Listę mówców prowadzi s. Banaszak.</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Porządek dzienny jest następujący — ogłaszam go, ponieważ nie był ustalony na ostatniem posiedzeniu,</u> | |
| 17 | + <u xml:id="u-2.4" who="#WojciechTrąmpczyński">1) Sprawozdanie Komisji Regulaminowej o projekcie regulaminu obrad Senatu (druk Nr. 4).</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-2.5" who="#WojciechTrąmpczyński">2) Wybór dwóch członków i jednego zastępcy do Komisji Kontroli Długów Państwowych.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-2.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Co do punktu drugiego z kilku stron zgłoszono wnioski, ażeby odroczyć sprawę do jutrzejszego posiedzenia. Przypuszczam, że nikt nie protestuje.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-2.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do Nr. 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej o projekcie regulaminu obrad Senatu.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-2.8" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 22 | 22 | </div> |
| 23 | 23 | <div xml:id="div-3"> |
| 24 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Na mocy art. 29 Konstytucji Senat posiada prawo autonomii, o ile chodzi o ustalenie „sposobu i porządku obrad”, czyli o ustalenie regulaminu. Jedyną granicą tego prawa Senatu są przepisy naszej Konstytucji.</u> | |
| 25 | - <u xml:id="u-3.1" who="#SBuzek">Zawiera ona niektóre przepisy zasadnicze natury regulaminowej, a mianowicie, przepisy konieczne, celem zharmonizowania zasady reprezentacyjnej, zasady parlamentaryzmu z drugą naczelną zasadą Konstytucji, mianowicie a zasadą wszechwładztwa, suwerenności narodu. Z tego właśnie powodu znajdujemy w Konstytucji przepisy o jawności obrad, o quorum i niektóre inne. Pozatem Senat w ustalaniu swego regulaminu zupek nie jest krępowany.</u> | |
| 26 | - <u xml:id="u-3.2" who="#SBuzek">Należy podkreślić, że Konstytucja nasza nadaje naszemu Senatowi autonomię trochę szerszą, niż starsze konstytucje innych państw. Podczas, kiedy inne konstytucje albo same wysokość djet określają, albo też przekazują unormowanie tej kwestii zwykłej drodze ustawodawczej, u nas art. 24 Konstytucji stanowczo nakazuje rozstrzygnięcie tej sprawy w drodze regulaminu, to jest pozostawia jej unormowanie zupełnie autonomii samego Sejmu, względnie Senatu.</u> | |
| 27 | - <u xml:id="u-3.3" who="#SBuzek">Co do autonomii Senatu i Sejmu naszego w sprawach regulaminowych różni się nasza Konstytucja zasadniczo od prawa, które obowiązywało w niektórych państwach centralnych, jak w Bawarii, Saksonii, a zwłaszcza w Austrii. Konstytucjom tych państw chodziło o to, żeby skrępować ciało ustawodawcze wobec rządu, wskutek czego najważniejsze przepisy regulaminowe były w tych państwach zawarte w osobnych ustawach regulaminowych, których samo ciało ustawodawcze nie mogło zmienić.</u> | |
| 28 | - <u xml:id="u-3.4" who="#SBuzek">Doświadczenia poczynione z temi ustawami regulaminowemi były jak najgorsze. Słusznie twierdzi prof. Redlich w swojem dziele „O prawach i o technice parlamentaryzmu angielskiego”, że regulamin ciała ustawodawczego jest najdoskonalszym manometrem stanu uświadomienia i napięcia politycznego, panującego w narodzie. W regulaminie izby ustawodawczej najlepiej odzwierciedla się prężność prądów politycznych i ich napięcie, a zwłaszcza stopień intensywności walk politycznych znajduje swój wyraz w przepisach regulaminu.</u> | |
| 29 | - <u xml:id="u-3.5" who="#SBuzek">To zmusza oczywiście do dość częstych zmian regulaminu, ażeby ten manometr był zawsze dostosowany do siły ciśnienia namiętności politycznych.</u> | |
| 30 | - <u xml:id="u-3.6" who="#SBuzek">Mam nadzieję, że manometr naszego Senatu będzie rzadko pod silniejszem napięciem, że będzie bardzo rzadko wskazywał na burzę, a znacznie częściej na pogodę. Mimo to musi być nasz regulamin przygotowany i na czas burzy i przy ustalaniu jego przepisów musieliśmy zwłaszcza korzystać z tych doświadczeń, jakieśmy już w naszem życiu parlamentarnem w Sejmie dotychczas poczynili. Dalej zaznaczam, iż nic mogliśmy zbyt ściśle naśladować regulaminów obcych ciał ustawodawczych, senatów innych państw, a to dlatego, ponieważ stanowisko konstytucyjne naszego Senatu różni się dość znacznie od uprawnień przysługujących innym senatom. I tak, wyznacza nam art. 35 Konstytucji, dla naszej najważniejszej pracy, t. j. dla pracy ściśle ustawodawczej, dość krótkie terminy, których nam nie wolno przekraczać. Z tego powodu nasza praca musi mieć często szybsze tempo, aniżeli w tych senatach, które nie są skrępowane tego rodzaju terminami. Bardzo wiele oryginalnych przepisów naszego regulaminu jest właśnie wywołanych koniecznością zabezpieczenia możliwości dotrzymania tych terminów artykułem 35 Konstytucji określonych.</u> | |
| 31 | - <u xml:id="u-3.7" who="#SBuzek">Tyle, proszę Panów, co do uwag ogólnych o projekcie regulaminu. Ponieważ, o ile wiem, szanowny pan Marszałek nie zarządził rozprawy ogólnej, przystępujemy wprost do dyskusji szczegółowej. Poszczególne ważniejsze problemy natury politycznej będę omawiał przy odpowiednich rozdziałach, tutaj ograniczę się do omówienia przepisów rozdziawił, zawierającego przepisy ogólne.</u> | |
| 32 | - <u xml:id="u-3.8" who="#SBuzek">Przepisy ogólne dotyczą trzech materii. Przedewszystkiem określają art. 1–3, same członkostwo Senatu, to znaczy normują, kto ma prawo udziału w pracach Senatu i w jaki sposób następuje utrata mandatu senatora. Wyjaśnienia wymagają tylko przepisy art. 2 i art. 3.</u> | |
| 33 | - <u xml:id="u-3.9" who="#SBuzek">Art. 3 jest tylko wykonaniem przepisów art. 104 Ordynacji Wyborczej do Sejmu. Ten art. 104 stanowi, iż niezaczepione protestem mandaty senatorskie mogą być jedynie z powodu braku prawa wybieralności zakwestionowane w ciągu trzech pierwszych posiedzeń Senatu, trybem przepisanym dla nagłych wniosków senatorskich. Otóż do wykonania tego przepisu Ordynacji Wyborczej służy art. 3.</u> | |
| 34 | - <u xml:id="u-3.10" who="#SBuzek">Art. 2 stanowi o utracie mandatu senatora i jest wykonaniem przepisów art. 111 Ordynacji Wyborczej. Art. 113 ordynacji postanawia, iż wygaśnięcie mandatu senatorskiego stwierdza Senat, nie mówi jednak na czyj wniosek. Otóż art. 2 regulaminu odróżnia wyraźnie wypadki niewątpliwe, w których utrata mandatu senatorskiego zostaje stwierdzona przez Senat na wniosek Marszałka Senatu, od wypadków wątpliwych, w których utratę mandatu stwierdza Senat na wniosek Komisji Regulaminowej. Wniosek Komisji Regulaminowej jest w myśl art. 2 potrzebny przedewszystkiem wtenczas, jeśli mandat senatora ma wygasnąć wskutek utraty prawa wybieralności, przyczem, oczywiście, ma się na myśli utracenie prawa wybieralności już po wstąpieniu senatora do Izby, a więc w ciągu kadencji pięcioletniej, jeśli bowiem prawa wybieralności nie było już w chwili wyborów, to ma zastosowanie art. 104 Ordynacji Wyborczej i art. 3 naszego regulaminu, zaś art. 2 tego wypadku nie dotyczy. Otóż gdyby wniosek senatorski twierdził, że ktoś z senatorów utracił prawo wybieralności, które posiadał w chwili wyborów, to wniosek tego rodzaju musiałby iść do Komisji Regulaminowej i dopiero na podstawie jej sprawozdania orzekałby Senat o utracie mandatu przez owego senatora.</u> | |
| 35 | - <u xml:id="u-3.11" who="#SBuzek">Tak samo ma się rzecz w wypadku, gdy kto utracił prawo wyborcze z powodu nieuczestniczenia w 15 kolejnych posiedzeniach Senatu bez prawidłowego urlopu. I wtedy sprawa musi iść do Komisji Regulaminowej i wykluczenie może nastąpić jedynie na podstawie wniosku tej Komisji.</u> | |
| 36 | - <u xml:id="u-3.12" who="#SBuzek">Tak samo, jeżeli senator utracił mandat z powodu objęcia płatnej służby państwowej, z wyjątkiem stanowiska ministra, podsekretarza stanu, lub też profesora wyższej uczelni, albo z powodu objęcia przez senatora stanowiska odpowiedzialnego redaktora. Gdyby zaszedł wypadek, iż któryś z senatorów zostałby odpowiedzialnym redaktorem i mandat jego byłby zakwestionowany, wtedy sprawa musi iść do Komisji Regulaminowej i Senat rozstrzygnie tę kwestię na podstawie wniosku Komisji Regulaminowej.</u> | |
| 37 | - <u xml:id="u-3.13" who="#SBuzek">Podobnie, jeżeli utrata mandatu ma nastąpić z powodu naruszenia art. 22 Konstytucji. Artykuł ten stanowi, iż „poseł nie może na swoje, ani na obce imię kupować lub uzyskiwać dzierżaw dóbr państwowych, przyjmować dostaw publicznych i robót rządowych, ani otrzymywać od rządu koncesji lub innych korzyści osobistych”.</u> | |
| 38 | - <u xml:id="u-3.14" who="#SBuzek">Na mocy art. 37 Konstytucji przepis ten dotyczy także senatorów. Otóż, w razie, gdyby któryś z senatorów przepisy te naruszył, wówczas o utracie mandatu orzeka Senat, ale znowu na podstawie wniosku Komisji Regulaminowej.</u> | |
| 39 | - <u xml:id="u-3.15" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Wszystkie te wypadki szczegółowo omówiłem tutaj, ponieważ jeden z sz. Panów Kolegów, senator ks. Maciejewicz, zarzucał redakcji, uchwalonej przez Komisję, niejasność z powodu, iż trzeba dopiero studiować inne ustawy, żeby się dowiedzieć o czem właściwie regulamin mówi. I zdaje mi się, że tej słusznej uwadze ks. Maciejewicza należy uczynić zadość, i należy w tym celu in ekstenso przytoczyć w dodatku drukowanym do regulaminu przepisy tych artykułów Konstytucji, Ordynacji Wyborczej i innych ustaw, na które regulamin się powołuje. Tyle, co się tyczy kwestii pierwszej.</u> | |
| 40 | - <u xml:id="u-3.16" who="#SBuzek">Teraz co do kwestii drugiej, t. j. przepisów natury językowej. Art. 4 stanowi, iż językiem rozpraw jest język polski. Wyłącznie ten język będzie używany w pracach Senatu i jego komisji. Do tego artykułu kol. s. Pasternak zgłosił wniosek mniejszości treści następującej: „językiem rozpraw jest język polski, jako język państwowy; jednakże dla senatorów narodowości niepolskiej w pracy Senatu i jego komisji przysługuje prawo korzystania z języka ojczystego”. Otóż, Wysoki Senacie, Komisja nie mogła przyjąć tego wniosku i poleciła mi oświadczyć się przeciw jego przyjęciu. Nie potrzebuję dodawać, iż także osobiście wniosek ten zwalczam, a to z powodów następujących:</u> | |
| 41 | - <u xml:id="u-3.17" who="#SBuzek">Przedewszystkiem, używanie kilku języków skomplikowałoby niesłychanie obrady Senatu. Mamy w Senacie przedstawicieli pięciu różnych języków niepolskich i gdyby każdy z tych senatorów przemawiał w swoim języku ojczystym, to oczywiście bardzo znaczna, ba przeważająca część senatorów nie zrozumiałaby tych wywodów.</u> | |
| 42 | - <u xml:id="u-3.18" who="#SBuzek">Dalej, szanowni Panowie, Marszałek nie mógłby wobec mów niepolskich wykonywać przysługującego mu prawa cenzury, co byłoby pewnego rodzaju uprzywilejowaniem kolegów senatorów, których językiem ojczystym nie jest język polski, bo Polaków Marszałek mógłby przywoływać do rzeczy, lub do porządku, a kolegów z mniejszości narodowych nie, ponieważ po największej części nie rozumiałby ich języka. Wskutek tego mielibyśmy regulaminowe uprzywilejowanie właśnie tych mniejszości narodowych. Dalej, rozprawy komisyjne stałyby się wręcz nie możliwe; w komisjach chodzi przecież o to, aby się wszyscy senatorowie mogli ze sobą porozumieć co do tekstu ustaw, a to jest możliwe tylko wówczas, jeśli rozprawy będą prowadzone w jednym języku. Sam byłem świadkiem, do czego prowadzi używanie różnych języków w jednem ciele ustawodawczem, byłem bowiem przez przeszło 10 lat członkiem izby poselskiej austriackiej i przekonałem się, że najpewniejszym środkiem do zabicia ciała ustawodawczego jest różnojęzyczność w jego obradach.</u> | |
| 43 | - <u xml:id="u-3.19" who="#SBuzek">Nam chodzi o to, żeby nasz Senat był ciałem sprawnem i godnie wykonywał te obowiązki, jakie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nań nakłada, a to byłoby niemożliwe, gdyż wniosek kolegi senatora Pasternaka został przyjęty. I dlatego proszę o jego odrzucenie.</u> | |
| 44 | - <u xml:id="u-3.20" who="#SBuzek">Co się tyczy nareszcie art. 5 regulaminu, to muszę zaznaczyć, iż wywołał on dłuższą dyskusję. Między innemi powstała kwest ja, jak długo regulamin ten ma obowiązywać, a następnie pod jakimi warunkami może być zmieniony?</u> | |
| 45 | - <u xml:id="u-3.21" who="#SBuzek">Komisja po długich obradach przyszła do przekonania, że najlepiej pierwszej kwestii nie rozstrzygać, unormowała więc tylko kwestię drugą, uchwalając, że wnioski o zmianę regulaminu przekazuje się Komisji Regulaminowej do rozpatrzenia.</u> | |
| 46 | - <u xml:id="u-3.22" who="#SBuzek">Co do kwestii pierwszej, zaznaczam, że zagranicą rozstrzygnięto ją bardzo różnie. Np. w sejmie pruskim w każdej sesji na nowo uchwalają regulamin. W parlamencie angielskim natomiast rozróżnia się część regulaminu stałą, t. zw. standing orders — ta część obowiązuje stale, obowiązuje także przyszłe parlamenty, dopóki nie będzie zmieniona, a oprócz tego jest sesyjny regulamin t. zw. sesjonal orders, który obowiązuje tylko na przeciąg tej sesji w ciągu której został uchwalony.</u> | |
| 47 | - <u xml:id="u-3.23" who="#SBuzek">Myśmy tej kwestii nie rozstrzygnęli, będąc przekonani, iż choćby formalnie regulamin ten obowiązywał tylko ten Senat, który go uchwalił, to jednakże ipso facto będzie obowiązywał przyszły senat, tak długo, póki nie zostanie zmieniony, a więc choćby to był formalnie tylko regulamin tego Senatu, to faktycznie będzie miał znaczenie angielskich standing orders.</u> | |
| 48 | - <u xml:id="u-3.24" who="#SBuzek">Na zakończenie winienem zwrócić uwagę Wysokiego Senatu na to, że regulamin nasz, podobnie, ja regulaminy innych ciał parlamentarnych, nie będzie normował wyczerpująco całego porządku obrad. Owszem, przepisy naszego regulaminu będą uzupełniane zwyczajem parlamentarnym, który będzie się wyrabiał przez precedensy. Tak samą, jak w parlamencie angielskim i francuskim, będzie i u nas głównym twórcą tego zwyczaju parlamentarnego, tych precedensów marszałek Senatu. Dlatego to art. 12 naszego regulaminu postanawia, iż „w wypadkach, gdy sposobu prowadzenia obrad nie wskazuje wyraźnie regulamin, Marszałek sam rozstrzyga ostatecznie”. Tu Marszałek otrzymuje tę plenipotencję, którą ma w wysokim stopniu speaker angielski, t. j. prawo do wyrabiania prawa zwyczajowego parlamentarnego, na podstawie precedensów przez siebie wytworzonych.</u> | |
| 49 | - <u xml:id="u-3.25" who="#SBuzek">Po tych wyjaśnieniach proszę Wysoki Senat o przyjęcie pięciu artykułów rozdziału I bez zmiany.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-3.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Na mocy art. 29 Konstytucji Senat posiada prawo autonomii, o ile chodzi o ustalenie „sposobu i porządku obrad”, czyli o ustalenie regulaminu. Jedyną granicą tego prawa Senatu są przepisy naszej Konstytucji.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-3.1" who="#JózefBuzek">Zawiera ona niektóre przepisy zasadnicze natury regulaminowej, a mianowicie, przepisy konieczne, celem zharmonizowania zasady reprezentacyjnej, zasady parlamentaryzmu z drugą naczelną zasadą Konstytucji, mianowicie a zasadą wszechwładztwa, suwerenności narodu. Z tego właśnie powodu znajdujemy w Konstytucji przepisy o jawności obrad, o quorum i niektóre inne. Pozatem Senat w ustalaniu swego regulaminu zupek nie jest krępowany.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-3.2" who="#JózefBuzek">Należy podkreślić, że Konstytucja nasza nadaje naszemu Senatowi autonomię trochę szerszą, niż starsze konstytucje innych państw. Podczas, kiedy inne konstytucje albo same wysokość djet określają, albo też przekazują unormowanie tej kwestii zwykłej drodze ustawodawczej, u nas art. 24 Konstytucji stanowczo nakazuje rozstrzygnięcie tej sprawy w drodze regulaminu, to jest pozostawia jej unormowanie zupełnie autonomii samego Sejmu, względnie Senatu.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-3.3" who="#JózefBuzek">Co do autonomii Senatu i Sejmu naszego w sprawach regulaminowych różni się nasza Konstytucja zasadniczo od prawa, które obowiązywało w niektórych państwach centralnych, jak w Bawarii, Saksonii, a zwłaszcza w Austrii. Konstytucjom tych państw chodziło o to, żeby skrępować ciało ustawodawcze wobec rządu, wskutek czego najważniejsze przepisy regulaminowe były w tych państwach zawarte w osobnych ustawach regulaminowych, których samo ciało ustawodawcze nie mogło zmienić.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-3.4" who="#JózefBuzek">Doświadczenia poczynione z temi ustawami regulaminowemi były jak najgorsze. Słusznie twierdzi prof. Redlich w swojem dziele „O prawach i o technice parlamentaryzmu angielskiego”, że regulamin ciała ustawodawczego jest najdoskonalszym manometrem stanu uświadomienia i napięcia politycznego, panującego w narodzie. W regulaminie izby ustawodawczej najlepiej odzwierciedla się prężność prądów politycznych i ich napięcie, a zwłaszcza stopień intensywności walk politycznych znajduje swój wyraz w przepisach regulaminu.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-3.5" who="#JózefBuzek">To zmusza oczywiście do dość częstych zmian regulaminu, ażeby ten manometr był zawsze dostosowany do siły ciśnienia namiętności politycznych.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-3.6" who="#JózefBuzek">Mam nadzieję, że manometr naszego Senatu będzie rzadko pod silniejszem napięciem, że będzie bardzo rzadko wskazywał na burzę, a znacznie częściej na pogodę. Mimo to musi być nasz regulamin przygotowany i na czas burzy i przy ustalaniu jego przepisów musieliśmy zwłaszcza korzystać z tych doświadczeń, jakieśmy już w naszem życiu parlamentarnem w Sejmie dotychczas poczynili. Dalej zaznaczam, iż nic mogliśmy zbyt ściśle naśladować regulaminów obcych ciał ustawodawczych, senatów innych państw, a to dlatego, ponieważ stanowisko konstytucyjne naszego Senatu różni się dość znacznie od uprawnień przysługujących innym senatom. I tak, wyznacza nam art. 35 Konstytucji, dla naszej najważniejszej pracy, t. j. dla pracy ściśle ustawodawczej, dość krótkie terminy, których nam nie wolno przekraczać. Z tego powodu nasza praca musi mieć często szybsze tempo, aniżeli w tych senatach, które nie są skrępowane tego rodzaju terminami. Bardzo wiele oryginalnych przepisów naszego regulaminu jest właśnie wywołanych koniecznością zabezpieczenia możliwości dotrzymania tych terminów artykułem 35 Konstytucji określonych.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-3.7" who="#JózefBuzek">Tyle, proszę Panów, co do uwag ogólnych o projekcie regulaminu. Ponieważ, o ile wiem, szanowny pan Marszałek nie zarządził rozprawy ogólnej, przystępujemy wprost do dyskusji szczegółowej. Poszczególne ważniejsze problemy natury politycznej będę omawiał przy odpowiednich rozdziałach, tutaj ograniczę się do omówienia przepisów rozdziawił, zawierającego przepisy ogólne.</u> | |
| 32 | + <u xml:id="u-3.8" who="#JózefBuzek">Przepisy ogólne dotyczą trzech materii. Przedewszystkiem określają art. 1–3, same członkostwo Senatu, to znaczy normują, kto ma prawo udziału w pracach Senatu i w jaki sposób następuje utrata mandatu senatora. Wyjaśnienia wymagają tylko przepisy art. 2 i art. 3.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-3.9" who="#JózefBuzek">Art. 3 jest tylko wykonaniem przepisów art. 104 Ordynacji Wyborczej do Sejmu. Ten art. 104 stanowi, iż niezaczepione protestem mandaty senatorskie mogą być jedynie z powodu braku prawa wybieralności zakwestionowane w ciągu trzech pierwszych posiedzeń Senatu, trybem przepisanym dla nagłych wniosków senatorskich. Otóż do wykonania tego przepisu Ordynacji Wyborczej służy art. 3.</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-3.10" who="#JózefBuzek">Art. 2 stanowi o utracie mandatu senatora i jest wykonaniem przepisów art. 111 Ordynacji Wyborczej. Art. 113 ordynacji postanawia, iż wygaśnięcie mandatu senatorskiego stwierdza Senat, nie mówi jednak na czyj wniosek. Otóż art. 2 regulaminu odróżnia wyraźnie wypadki niewątpliwe, w których utrata mandatu senatorskiego zostaje stwierdzona przez Senat na wniosek Marszałka Senatu, od wypadków wątpliwych, w których utratę mandatu stwierdza Senat na wniosek Komisji Regulaminowej. Wniosek Komisji Regulaminowej jest w myśl art. 2 potrzebny przedewszystkiem wtenczas, jeśli mandat senatora ma wygasnąć wskutek utraty prawa wybieralności, przyczem, oczywiście, ma się na myśli utracenie prawa wybieralności już po wstąpieniu senatora do Izby, a więc w ciągu kadencji pięcioletniej, jeśli bowiem prawa wybieralności nie było już w chwili wyborów, to ma zastosowanie art. 104 Ordynacji Wyborczej i art. 3 naszego regulaminu, zaś art. 2 tego wypadku nie dotyczy. Otóż gdyby wniosek senatorski twierdził, że ktoś z senatorów utracił prawo wybieralności, które posiadał w chwili wyborów, to wniosek tego rodzaju musiałby iść do Komisji Regulaminowej i dopiero na podstawie jej sprawozdania orzekałby Senat o utracie mandatu przez owego senatora.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-3.11" who="#JózefBuzek">Tak samo ma się rzecz w wypadku, gdy kto utracił prawo wyborcze z powodu nieuczestniczenia w 15 kolejnych posiedzeniach Senatu bez prawidłowego urlopu. I wtedy sprawa musi iść do Komisji Regulaminowej i wykluczenie może nastąpić jedynie na podstawie wniosku tej Komisji.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-3.12" who="#JózefBuzek">Tak samo, jeżeli senator utracił mandat z powodu objęcia płatnej służby państwowej, z wyjątkiem stanowiska ministra, podsekretarza stanu, lub też profesora wyższej uczelni, albo z powodu objęcia przez senatora stanowiska odpowiedzialnego redaktora. Gdyby zaszedł wypadek, iż któryś z senatorów zostałby odpowiedzialnym redaktorem i mandat jego byłby zakwestionowany, wtedy sprawa musi iść do Komisji Regulaminowej i Senat rozstrzygnie tę kwestię na podstawie wniosku Komisji Regulaminowej.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-3.13" who="#JózefBuzek">Podobnie, jeżeli utrata mandatu ma nastąpić z powodu naruszenia art. 22 Konstytucji. Artykuł ten stanowi, iż „poseł nie może na swoje, ani na obce imię kupować lub uzyskiwać dzierżaw dóbr państwowych, przyjmować dostaw publicznych i robót rządowych, ani otrzymywać od rządu koncesji lub innych korzyści osobistych”.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-3.14" who="#JózefBuzek">Na mocy art. 37 Konstytucji przepis ten dotyczy także senatorów. Otóż, w razie, gdyby któryś z senatorów przepisy te naruszył, wówczas o utracie mandatu orzeka Senat, ale znowu na podstawie wniosku Komisji Regulaminowej.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-3.15" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Wszystkie te wypadki szczegółowo omówiłem tutaj, ponieważ jeden z sz. Panów Kolegów, senator ks. Maciejewicz, zarzucał redakcji, uchwalonej przez Komisję, niejasność z powodu, iż trzeba dopiero studiować inne ustawy, żeby się dowiedzieć o czem właściwie regulamin mówi. I zdaje mi się, że tej słusznej uwadze ks. Maciejewicza należy uczynić zadość, i należy w tym celu in ekstenso przytoczyć w dodatku drukowanym do regulaminu przepisy tych artykułów Konstytucji, Ordynacji Wyborczej i innych ustaw, na które regulamin się powołuje. Tyle, co się tyczy kwestii pierwszej.</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-3.16" who="#JózefBuzek">Teraz co do kwestii drugiej, t. j. przepisów natury językowej. Art. 4 stanowi, iż językiem rozpraw jest język polski. Wyłącznie ten język będzie używany w pracach Senatu i jego komisji. Do tego artykułu kol. s. Pasternak zgłosił wniosek mniejszości treści następującej: „językiem rozpraw jest język polski, jako język państwowy; jednakże dla senatorów narodowości niepolskiej w pracy Senatu i jego komisji przysługuje prawo korzystania z języka ojczystego”. Otóż, Wysoki Senacie, Komisja nie mogła przyjąć tego wniosku i poleciła mi oświadczyć się przeciw jego przyjęciu. Nie potrzebuję dodawać, iż także osobiście wniosek ten zwalczam, a to z powodów następujących:</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-3.17" who="#JózefBuzek">Przedewszystkiem, używanie kilku języków skomplikowałoby niesłychanie obrady Senatu. Mamy w Senacie przedstawicieli pięciu różnych języków niepolskich i gdyby każdy z tych senatorów przemawiał w swoim języku ojczystym, to oczywiście bardzo znaczna, ba przeważająca część senatorów nie zrozumiałaby tych wywodów.</u> | |
| 42 | + <u xml:id="u-3.18" who="#JózefBuzek">Dalej, szanowni Panowie, Marszałek nie mógłby wobec mów niepolskich wykonywać przysługującego mu prawa cenzury, co byłoby pewnego rodzaju uprzywilejowaniem kolegów senatorów, których językiem ojczystym nie jest język polski, bo Polaków Marszałek mógłby przywoływać do rzeczy, lub do porządku, a kolegów z mniejszości narodowych nie, ponieważ po największej części nie rozumiałby ich języka. Wskutek tego mielibyśmy regulaminowe uprzywilejowanie właśnie tych mniejszości narodowych. Dalej, rozprawy komisyjne stałyby się wręcz nie możliwe; w komisjach chodzi przecież o to, aby się wszyscy senatorowie mogli ze sobą porozumieć co do tekstu ustaw, a to jest możliwe tylko wówczas, jeśli rozprawy będą prowadzone w jednym języku. Sam byłem świadkiem, do czego prowadzi używanie różnych języków w jednem ciele ustawodawczem, byłem bowiem przez przeszło 10 lat członkiem izby poselskiej austriackiej i przekonałem się, że najpewniejszym środkiem do zabicia ciała ustawodawczego jest różnojęzyczność w jego obradach.</u> | |
| 43 | + <u xml:id="u-3.19" who="#JózefBuzek">Nam chodzi o to, żeby nasz Senat był ciałem sprawnem i godnie wykonywał te obowiązki, jakie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nań nakłada, a to byłoby niemożliwe, gdyż wniosek kolegi senatora Pasternaka został przyjęty. I dlatego proszę o jego odrzucenie.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-3.20" who="#JózefBuzek">Co się tyczy nareszcie art. 5 regulaminu, to muszę zaznaczyć, iż wywołał on dłuższą dyskusję. Między innemi powstała kwest ja, jak długo regulamin ten ma obowiązywać, a następnie pod jakimi warunkami może być zmieniony?</u> | |
| 45 | + <u xml:id="u-3.21" who="#JózefBuzek">Komisja po długich obradach przyszła do przekonania, że najlepiej pierwszej kwestii nie rozstrzygać, unormowała więc tylko kwestię drugą, uchwalając, że wnioski o zmianę regulaminu przekazuje się Komisji Regulaminowej do rozpatrzenia.</u> | |
| 46 | + <u xml:id="u-3.22" who="#JózefBuzek">Co do kwestii pierwszej, zaznaczam, że zagranicą rozstrzygnięto ją bardzo różnie. Np. w sejmie pruskim w każdej sesji na nowo uchwalają regulamin. W parlamencie angielskim natomiast rozróżnia się część regulaminu stałą, t. zw. standing orders — ta część obowiązuje stale, obowiązuje także przyszłe parlamenty, dopóki nie będzie zmieniona, a oprócz tego jest sesyjny regulamin t. zw. sesjonal orders, który obowiązuje tylko na przeciąg tej sesji w ciągu której został uchwalony.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-3.23" who="#JózefBuzek">Myśmy tej kwestii nie rozstrzygnęli, będąc przekonani, iż choćby formalnie regulamin ten obowiązywał tylko ten Senat, który go uchwalił, to jednakże ipso facto będzie obowiązywał przyszły senat, tak długo, póki nie zostanie zmieniony, a więc choćby to był formalnie tylko regulamin tego Senatu, to faktycznie będzie miał znaczenie angielskich standing orders.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-3.24" who="#JózefBuzek">Na zakończenie winienem zwrócić uwagę Wysokiego Senatu na to, że regulamin nasz, podobnie, ja regulaminy innych ciał parlamentarnych, nie będzie normował wyczerpująco całego porządku obrad. Owszem, przepisy naszego regulaminu będą uzupełniane zwyczajem parlamentarnym, który będzie się wyrabiał przez precedensy. Tak samą, jak w parlamencie angielskim i francuskim, będzie i u nas głównym twórcą tego zwyczaju parlamentarnego, tych precedensów marszałek Senatu. Dlatego to art. 12 naszego regulaminu postanawia, iż „w wypadkach, gdy sposobu prowadzenia obrad nie wskazuje wyraźnie regulamin, Marszałek sam rozstrzyga ostatecznie”. Tu Marszałek otrzymuje tę plenipotencję, którą ma w wysokim stopniu speaker angielski, t. j. prawo do wyrabiania prawa zwyczajowego parlamentarnego, na podstawie precedensów przez siebie wytworzonych.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-3.25" who="#JózefBuzek">Po tych wyjaśnieniach proszę Wysoki Senat o przyjęcie pięciu artykułów rozdziału I bez zmiany.</u> | |
| 50 | 50 | </div> |
| 51 | 51 | <div xml:id="div-4"> |
| 52 | - <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Plan rozprawy nad regulaminem jest następujący: dyskusja toczyć się będzie rozdziałami, rozprawy zaś ogólnej nie będzie, ponieważ uważam prowadzenie jej za celowe tylko wtedy, kiedy jest możliwe odrzucenie całego projektu.</u> | |
| 53 | - <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Zaznaczę jeszcze, że głosowanie formalne nie odbędzie się nad każdym artykułem osobno, tylko nad temi artykułami, co do których będą zgłoszone wnioski na piśmie. Jeżeli zatem który z Panów Senatorów będzie żądał osobnego głosowania nad jakimś artykułem, to musi złożyć taki wniosek na piśmie.</u> | |
| 54 | - <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Głos ma do roz. I p. senator Posner.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-4.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Plan rozprawy nad regulaminem jest następujący: dyskusja toczyć się będzie rozdziałami, rozprawy zaś ogólnej nie będzie, ponieważ uważam prowadzenie jej za celowe tylko wtedy, kiedy jest możliwe odrzucenie całego projektu.</u> | |
| 53 | + <u xml:id="u-4.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Zaznaczę jeszcze, że głosowanie formalne nie odbędzie się nad każdym artykułem osobno, tylko nad temi artykułami, co do których będą zgłoszone wnioski na piśmie. Jeżeli zatem który z Panów Senatorów będzie żądał osobnego głosowania nad jakimś artykułem, to musi złożyć taki wniosek na piśmie.</u> | |
| 54 | + <u xml:id="u-4.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma do roz. I p. senator Posner.</u> | |
| 55 | 55 | </div> |
| 56 | 56 | <div xml:id="div-5"> |
| 57 | - <u xml:id="u-5.0" who="#SPosner">Wysoki Senacie!</u> | |
| 58 | - <u xml:id="u-5.1" who="#SPosner">P. Senator sprawozdawca słusznie zauważył i pod tym względem najzupełniej się z nim zgadzam, że jedyną granicą naszego regulaminu jest Konstytucja. Z tego właśnie powodu już przy czytaniu art. 1 przepisów ogólnych muszę zwrócić uwagę Wysokiego Senatu na pewną sprzeczność, jaka zachodzi pomiędzy formalnem, słownem ujęciem tego artykułu a zupełnie wyraźnym przepisem Konstytucji. A mianowicie początek tego artykułu brzmi: „Każdy senator i t. d.”. Proszę Panów, Konstytucja nasza nie zna wyrazu „senator”. Może się to wydawać bardzo dziwnem i wiem bardzo dobrze, że mówca, który reprezentuje takie stanowisko wobec tego znakomitego zgromadzenia Panów Senatorów nie zdobędzie popularności, jeżeli zakwestionuje sam tytuł, z którego korzystamy i którego Pan Marszałek, który jest przecież wykładnią regulaminu, wobec nas używa. Ale tak jest. Konstytucja nie zna wyrazu „senator” i sądzę, że z tego stanowiska, broniąc zasady, powołanej tu przez p. sprawozdawcę, należałoby postawić wniosek, ażeby ten wyraz i ten tytuł został usunięty i to nie tylko z art. 1, ale i ze wszystkich innych.</u> | |
| 59 | - <u xml:id="u-5.2" who="#SPosner">Proszę Panów, dlaczego o tem mówię? Wiem, że gdybym postawił wniosek o usunięcie tego tytułu i odebranie nam wszystkim tytułu senatora, to ten wniosek większości by tu nie zdobył. Ale jeżeli o teraz mówię, to dlatego, że są sprawy o wiele ważniejsze, niż tytuł senatora, który może niektórym z nas wydawać się tytułem przywłaszczonym, tytułem, który nam się nie należy.</u> | |
| 60 | - <u xml:id="u-5.3" who="#SPosner">Panowie widzą, że Senat nasz nie jest takim senatem jak inne, ponieważ Konstytucja z dnia 17 marca nakreśliła Izbie, zwanej Senatem, granicę, której nie zna konstytucja senatu francuskiego, belgijskiego, czy włoskiego. Mianowicie Senat nasz nie posiada inicjatywy prawodawczej, t. zn. „ że członek Izby Senackiej nie posiada najważniejszego prawa, najważniejszej funkcji, jaką może i powinien posiadać członek izby prawodawczej. I dlatego tytuł senatora przewyższa znacznie tę funkcję, którą nam wyznaczył prawodawca — czy dobrze, czy źle, ale wyznaczył i my musimy stać wyraźnie na stanowisku Konstytucji.</u> | |
| 61 | - <u xml:id="u-5.4" who="#SPosner">Że Konstytucja jest ustawą, której nam interpretować nie wolno, co do tego niema w nauce żadnych wątpliwości. Jest to stary spór między prawnikami już w XVII i XVIII wieku, czy Konstytucja jest taką samą ustawą, jak inne i tem tylko różni się od innych, że jest to zespół praw, które interpretowane być mogą, czy nie. Jeżeli Panowie wezmą do ręki książkę tak cenną, jak „Zbiór precedensów parlamentu francuskiego”, zebrany w ciągu długiego i pracowitego życia przez sekretarza naczelnego prezydjum izby deputowanych, Eugenjusza Pierre'a, to w § 7 znajdziecie tam wyraźny przepis, oparty na 50-letniem doświadczeniu Izby francuskiej, że ustawy konstytucyjnej interpretować nie wolno, chyba, że taka interpretacja wchodzi już na drogę t. zw. rewizji konstytucji, która to rewizja jest przewidziana przez osobne paragrafy Konstytucji. Inna interpretacja jest już uzurpacją i stosować jej nie należy. Są konstytucje, w których to jest wyraźnie zastrzeżone, jak np. konstytucja szwedzka, jak konstytucja kantonalna berneńska. Tam jest wyraźnie powiedziane, że konstytucja jest prawem, którego interpretować nie wolno.</u> | |
| 62 | - <u xml:id="u-5.5" who="#SPosner">W Komisji Regulaminowej ta sprawa wywołała bardzo długą dyskusję. W toku jej powołano przeciwko mnie między innemi autorytet wielkiego prawnika francuskiego Adhemara Esmein'a, znakomitego profesora paryskiej szkoły prawa, który w podręczniku znanym u nas w dwóch przekładach polskich mówi, że konstytucje dzielą się na konstytucje stałe, stężałe t. zw. pisane i płynne. I tak np. konstytucja francuska będzie konstytucją stałą, a konstytucja angielska będzie płynną. Pyta więc Esmein: te konstytucje stężałe, jakże się mogą rozwijać, jeśli są stężałe, skamieniałe, czyż dla nich nie istnieje już prawo życia? i odpowiada, że tak nie jest. Konstytucja taka ulega zmianom na drodze t. zw. precedensów. Życie samo wprowadza do interpretacji tej konstytucji zmiany, które życie wywołuje. Ale na to mamy czas czekać. To są precedensy parlamentarne, to nie jest interpretacja Konstytucji, którą byśmy zaraz włożyli do regulaminu, a nie może być inaczej z tej prostej przyczyny, że regulamin nie jest ustawą, lecz dyspozycją prawną, w której to tylko się mieścić może, co znajduje się w tej ustawie zasadniczej, t. zw. konstytucyjnej, którą on wyjaśnia na to, ażeby ciało prawodawcze ustanowione przez konstytucję mogło żyć i rozwijać się.</u> | |
| 63 | - <u xml:id="u-5.6" who="#SPosner">Jeśli mówię o tem, to dlatego, że boję się, ażebyśmy jeszcze innych błędów nie popełnili w układaniu tego regulaminu, błędów, któreby stały w przeciwieństwie do wyraźnych przepisów Konstytucji naszej.</u> | |
| 64 | - <u xml:id="u-5.7" who="#SPosner">Jeżeli mówimy o przepisach ogólnych, to chciałbym tutaj zwrócić uwagę na to, o czem będziemy mówili później w innym rozdziale, że język i technika regulaminowa musi stać na bardzo wysokim poziomie, nie może pozostawiać wątpliwości, któreby mogły być różnie interpretowane, wykładane czy komentowane. Otóż myśmy to przewidzieli w Komisji Regulaminowej i z tych naszych przewidywań urodził się komitet techniczno-prawodawczy i komitet językowy, o którym będzie mowa później. Chciałbym jednak już w tej chwili, gdy mowa jest o pierwszym rozdziale regulaminu, zwrócić uwagę na kilka nieścisłości językowych, które wkradły się do art. 3. Mianowicie, zaraz na wstępie art. 3 czytamy: „Niezaskarżone protestem mandaty”. Co to znaczy, „niezaskarżone protestem”? To nie jest po polsku, można powiedzieć niezaczepione, niezaprotestowane, ale nie „niezaskarżone”. W drugim ustępie tego samego artykułu czytamy: „W razie zakwestionowania mandatu, Senat uchwałą przekazuje sprawę do zbadania”. Można powiedzieć: „na drodze uchwały, przy pomocy uchwały”, ale nie „uchwałą przekazywać”. Te dwa przykłady, zaczerpnięte z art. 3 tego regulaminu, wystarczą, żeby nas uświadomić, jak ważną jest zasada takiego komitetu, który będzie czuwał nad tem, aby technika prawodawcza tego Senatu stała na wysokości europejskiej.</u> | |
| 65 | - <u xml:id="u-5.8" who="#SPosner">Głos ma s. Baliński.</u> | |
| 57 | + <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławPosner">Wysoki Senacie!</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławPosner">P. Senator sprawozdawca słusznie zauważył i pod tym względem najzupełniej się z nim zgadzam, że jedyną granicą naszego regulaminu jest Konstytucja. Z tego właśnie powodu już przy czytaniu art. 1 przepisów ogólnych muszę zwrócić uwagę Wysokiego Senatu na pewną sprzeczność, jaka zachodzi pomiędzy formalnem, słownem ujęciem tego artykułu a zupełnie wyraźnym przepisem Konstytucji. A mianowicie początek tego artykułu brzmi: „Każdy senator i t. d.”. Proszę Panów, Konstytucja nasza nie zna wyrazu „senator”. Może się to wydawać bardzo dziwnem i wiem bardzo dobrze, że mówca, który reprezentuje takie stanowisko wobec tego znakomitego zgromadzenia Panów Senatorów nie zdobędzie popularności, jeżeli zakwestionuje sam tytuł, z którego korzystamy i którego Pan Marszałek, który jest przecież wykładnią regulaminu, wobec nas używa. Ale tak jest. Konstytucja nie zna wyrazu „senator” i sądzę, że z tego stanowiska, broniąc zasady, powołanej tu przez p. sprawozdawcę, należałoby postawić wniosek, ażeby ten wyraz i ten tytuł został usunięty i to nie tylko z art. 1, ale i ze wszystkich innych.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławPosner">Proszę Panów, dlaczego o tem mówię? Wiem, że gdybym postawił wniosek o usunięcie tego tytułu i odebranie nam wszystkim tytułu senatora, to ten wniosek większości by tu nie zdobył. Ale jeżeli o teraz mówię, to dlatego, że są sprawy o wiele ważniejsze, niż tytuł senatora, który może niektórym z nas wydawać się tytułem przywłaszczonym, tytułem, który nam się nie należy.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławPosner">Panowie widzą, że Senat nasz nie jest takim senatem jak inne, ponieważ Konstytucja z dnia 17 marca nakreśliła Izbie, zwanej Senatem, granicę, której nie zna konstytucja senatu francuskiego, belgijskiego, czy włoskiego. Mianowicie Senat nasz nie posiada inicjatywy prawodawczej, t. zn. „ że członek Izby Senackiej nie posiada najważniejszego prawa, najważniejszej funkcji, jaką może i powinien posiadać członek izby prawodawczej. I dlatego tytuł senatora przewyższa znacznie tę funkcję, którą nam wyznaczył prawodawca — czy dobrze, czy źle, ale wyznaczył i my musimy stać wyraźnie na stanowisku Konstytucji.</u> | |
| 61 | + <u xml:id="u-5.4" who="#StanisławPosner">Że Konstytucja jest ustawą, której nam interpretować nie wolno, co do tego niema w nauce żadnych wątpliwości. Jest to stary spór między prawnikami już w XVII i XVIII wieku, czy Konstytucja jest taką samą ustawą, jak inne i tem tylko różni się od innych, że jest to zespół praw, które interpretowane być mogą, czy nie. Jeżeli Panowie wezmą do ręki książkę tak cenną, jak „Zbiór precedensów parlamentu francuskiego”, zebrany w ciągu długiego i pracowitego życia przez sekretarza naczelnego prezydjum izby deputowanych, Eugenjusza Pierre'a, to w § 7 znajdziecie tam wyraźny przepis, oparty na 50-letniem doświadczeniu Izby francuskiej, że ustawy konstytucyjnej interpretować nie wolno, chyba, że taka interpretacja wchodzi już na drogę t. zw. rewizji konstytucji, która to rewizja jest przewidziana przez osobne paragrafy Konstytucji. Inna interpretacja jest już uzurpacją i stosować jej nie należy. Są konstytucje, w których to jest wyraźnie zastrzeżone, jak np. konstytucja szwedzka, jak konstytucja kantonalna berneńska. Tam jest wyraźnie powiedziane, że konstytucja jest prawem, którego interpretować nie wolno.</u> | |
| 62 | + <u xml:id="u-5.5" who="#StanisławPosner">W Komisji Regulaminowej ta sprawa wywołała bardzo długą dyskusję. W toku jej powołano przeciwko mnie między innemi autorytet wielkiego prawnika francuskiego Adhemara Esmein'a, znakomitego profesora paryskiej szkoły prawa, który w podręczniku znanym u nas w dwóch przekładach polskich mówi, że konstytucje dzielą się na konstytucje stałe, stężałe t. zw. pisane i płynne. I tak np. konstytucja francuska będzie konstytucją stałą, a konstytucja angielska będzie płynną. Pyta więc Esmein: te konstytucje stężałe, jakże się mogą rozwijać, jeśli są stężałe, skamieniałe, czyż dla nich nie istnieje już prawo życia? i odpowiada, że tak nie jest. Konstytucja taka ulega zmianom na drodze t. zw. precedensów. Życie samo wprowadza do interpretacji tej konstytucji zmiany, które życie wywołuje. Ale na to mamy czas czekać. To są precedensy parlamentarne, to nie jest interpretacja Konstytucji, którą byśmy zaraz włożyli do regulaminu, a nie może być inaczej z tej prostej przyczyny, że regulamin nie jest ustawą, lecz dyspozycją prawną, w której to tylko się mieścić może, co znajduje się w tej ustawie zasadniczej, t. zw. konstytucyjnej, którą on wyjaśnia na to, ażeby ciało prawodawcze ustanowione przez konstytucję mogło żyć i rozwijać się.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-5.6" who="#StanisławPosner">Jeśli mówię o tem, to dlatego, że boję się, ażebyśmy jeszcze innych błędów nie popełnili w układaniu tego regulaminu, błędów, któreby stały w przeciwieństwie do wyraźnych przepisów Konstytucji naszej.</u> | |
| 64 | + <u xml:id="u-5.7" who="#StanisławPosner">Jeżeli mówimy o przepisach ogólnych, to chciałbym tutaj zwrócić uwagę na to, o czem będziemy mówili później w innym rozdziale, że język i technika regulaminowa musi stać na bardzo wysokim poziomie, nie może pozostawiać wątpliwości, któreby mogły być różnie interpretowane, wykładane czy komentowane. Otóż myśmy to przewidzieli w Komisji Regulaminowej i z tych naszych przewidywań urodził się komitet techniczno-prawodawczy i komitet językowy, o którym będzie mowa później. Chciałbym jednak już w tej chwili, gdy mowa jest o pierwszym rozdziale regulaminu, zwrócić uwagę na kilka nieścisłości językowych, które wkradły się do art. 3. Mianowicie, zaraz na wstępie art. 3 czytamy: „Niezaskarżone protestem mandaty”. Co to znaczy, „niezaskarżone protestem”? To nie jest po polsku, można powiedzieć niezaczepione, niezaprotestowane, ale nie „niezaskarżone”. W drugim ustępie tego samego artykułu czytamy: „W razie zakwestionowania mandatu, Senat uchwałą przekazuje sprawę do zbadania”. Można powiedzieć: „na drodze uchwały, przy pomocy uchwały”, ale nie „uchwałą przekazywać”. Te dwa przykłady, zaczerpnięte z art. 3 tego regulaminu, wystarczą, żeby nas uświadomić, jak ważną jest zasada takiego komitetu, który będzie czuwał nad tem, aby technika prawodawcza tego Senatu stała na wysokości europejskiej.</u> | |
| 65 | + <u xml:id="u-5.8" who="#StanisławPosner">Głos ma s. Baliński.</u> | |
| 66 | 66 | </div> |
| 67 | 67 | <div xml:id="div-6"> |
| 68 | - <u xml:id="u-6.0" who="#SBaliński">Wysoki Senacie!</u> | |
| 69 | - <u xml:id="u-6.1" who="#SBaliński">Sprawa, podniesiona przez s. Posnera, co prawda, po jego przemówieniu mam wątpliwości, czy mam prawo, wbrew jego zgodzie, nazywać go senatorem, zdaje się, była głównym tematem pierwszej części jego przemówienia, przy art. 1. Rzeczywiście, o tej sprawie wszystkim tu nam nieprzyjemnie mówić, bo nikomu chyba nie przystoi przywłaszczać sobie jakiegokolwiek tytułu. Ale przecież ta kwestia nie ma związku z istotą regulaminu. W istocie, w Konstytucji niema terminu „senator”, raz tylko jest użyte wyrażenie „członek Senatu”. Ale muszę przypomnieć, że w ustawie wyborczej do Senatu z dn. 28 lipca 1922 r. jest wyraźnie kilkakrotnie użyty wyraz: „senator”. Następnie w ustawie o Zgromadzeniu Narodowem również jest użyty ten sam termin, a więc nawet legalnie i formalnie tytuł ten tutaj, w art. 1 regulaminu i we wszystkich innych jest zgodny z prawem. Ale wchodzi tu w grę jeszcze kwestia czysto językowa i filologiczna, dla której prawodawcą nie jest żaden sejm, ani żaden senat, albowiem każdy język, a tak samo i polski, wyrabia się przez swoich pisarzy, przez uczonych i przez lud, który może go współtworzyć. Jest utarte wyrażenie, iż kto jest w Senacie, ten nazywa się senatorem, czyli że pod tym względem to wcale nie rozszerza ponad Konstytucję ani ustawy kompetencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli będzie się używało w regulaminie terminu „senator”. Bo termin ten odpowiada i ustawom i duchowi języka. Senator, jako członek Senatu, bierze udział w pracach Senatu.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-6.0" who="#IgnacyBaliński">Wysoki Senacie!</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-6.1" who="#IgnacyBaliński">Sprawa, podniesiona przez s. Posnera, co prawda, po jego przemówieniu mam wątpliwości, czy mam prawo, wbrew jego zgodzie, nazywać go senatorem, zdaje się, była głównym tematem pierwszej części jego przemówienia, przy art. 1. Rzeczywiście, o tej sprawie wszystkim tu nam nieprzyjemnie mówić, bo nikomu chyba nie przystoi przywłaszczać sobie jakiegokolwiek tytułu. Ale przecież ta kwestia nie ma związku z istotą regulaminu. W istocie, w Konstytucji niema terminu „senator”, raz tylko jest użyte wyrażenie „członek Senatu”. Ale muszę przypomnieć, że w ustawie wyborczej do Senatu z dn. 28 lipca 1922 r. jest wyraźnie kilkakrotnie użyty wyraz: „senator”. Następnie w ustawie o Zgromadzeniu Narodowem również jest użyty ten sam termin, a więc nawet legalnie i formalnie tytuł ten tutaj, w art. 1 regulaminu i we wszystkich innych jest zgodny z prawem. Ale wchodzi tu w grę jeszcze kwestia czysto językowa i filologiczna, dla której prawodawcą nie jest żaden sejm, ani żaden senat, albowiem każdy język, a tak samo i polski, wyrabia się przez swoich pisarzy, przez uczonych i przez lud, który może go współtworzyć. Jest utarte wyrażenie, iż kto jest w Senacie, ten nazywa się senatorem, czyli że pod tym względem to wcale nie rozszerza ponad Konstytucję ani ustawy kompetencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli będzie się używało w regulaminie terminu „senator”. Bo termin ten odpowiada i ustawom i duchowi języka. Senator, jako członek Senatu, bierze udział w pracach Senatu.</u> | |
| 70 | 70 | <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek ks. Stychel).</u> |
| 71 | - <u xml:id="u-6.3" who="#SBaliński">Dalej zaś nie widzę tendencji do rozszerzenia kompetencji Senatu i do udzielenia przez regulamin jakiejś inicjatywy, której Senat rzeczywiście nie posiada, ani w pierwszych artykułach regulaminu w rozdziale pierwszym, ani w następnych, mianowicie w art. 3 gdzie ta sprawa może wzbudzać pewne inne kwestie, o których nie czuję się w obowiązku mówić. Co do wykładni Konstytucji, aby się na niej opierać, również nie mogę się zgodzić z uczonemi wywodami sz. kolegi s. Posnera, dlatego, że Konstytucja jest prawem zasadniczo najbardziej ważnem, najbardziej uroczystem, a żadnej ustawy stosować nie można, jeżeli się jej dokładnie ani przez uczonych, ani przez ciało prawodawcze nie wyjaśni. Dlatego, żeby wyjaśnić istotę przepisów Konstytucji, trzeba ją interpretować, do tego niema żadnej innej drogi. Ta interpretacja opierać się musi na logice.</u> | |
| 72 | - <u xml:id="u-6.4" who="#SBaliński">Muszę powiedzieć przecież, że jak zdaje się, już ustawy zasadnicze etyki ludzkiej, czyli dekalog, nie mogą być stosowane bez pewnej interpretacji najbardziej ścisłych i jędrnych, krótkich i treściwych praw, zawartych w dekalogu, które ulegają również interpretacji rozmaitych wyznań, nie tylko chrześcijańskich, ale i wyznania żydowskiego, które dekalog uznaje, tak samo sądzę, że niedopuszczenie interpretacji Konstytucji byłoby po prostu zamknięciem możności wyjaśnienia sobie, jakie ma znaczenie każdy artykuł Konstytucji, To, co piszę dr. Pierre, ma rzeczywiście swoje znaczenie. Chodzi tu o to, żeby nie było zbyt wielkiej skwapliwości, pochopności, aby ustawy zmieniać. Natomiast profesor Esmein powiada, że nawet tak ścisła i skomplikowana konstytucja, jak francuska, może także ulegać, jak każda inna, interpretacji, ponieważ inaczej bardzo trudno ją zrozumieć.</u> | |
| 73 | - <u xml:id="u-6.5" who="#SBaliński">Otóż na tem się ograniczam dla odparcia głębokich wywodów s. Posnera. Również popieram wywody Komisji Regulaminowej, przytoczone przez s. Buzka, ażeby te wszystkie artykuły, a zwłaszcza art. 1 i 2 przyjąć w redakcji komisji, zastrzegając sobie, jeżeli można, prawo głosu przy art. 23 i 25 tego regulaminu.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-6.3" who="#IgnacyBaliński">Dalej zaś nie widzę tendencji do rozszerzenia kompetencji Senatu i do udzielenia przez regulamin jakiejś inicjatywy, której Senat rzeczywiście nie posiada, ani w pierwszych artykułach regulaminu w rozdziale pierwszym, ani w następnych, mianowicie w art. 3 gdzie ta sprawa może wzbudzać pewne inne kwestie, o których nie czuję się w obowiązku mówić. Co do wykładni Konstytucji, aby się na niej opierać, również nie mogę się zgodzić z uczonemi wywodami sz. kolegi s. Posnera, dlatego, że Konstytucja jest prawem zasadniczo najbardziej ważnem, najbardziej uroczystem, a żadnej ustawy stosować nie można, jeżeli się jej dokładnie ani przez uczonych, ani przez ciało prawodawcze nie wyjaśni. Dlatego, żeby wyjaśnić istotę przepisów Konstytucji, trzeba ją interpretować, do tego niema żadnej innej drogi. Ta interpretacja opierać się musi na logice.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-6.4" who="#IgnacyBaliński">Muszę powiedzieć przecież, że jak zdaje się, już ustawy zasadnicze etyki ludzkiej, czyli dekalog, nie mogą być stosowane bez pewnej interpretacji najbardziej ścisłych i jędrnych, krótkich i treściwych praw, zawartych w dekalogu, które ulegają również interpretacji rozmaitych wyznań, nie tylko chrześcijańskich, ale i wyznania żydowskiego, które dekalog uznaje, tak samo sądzę, że niedopuszczenie interpretacji Konstytucji byłoby po prostu zamknięciem możności wyjaśnienia sobie, jakie ma znaczenie każdy artykuł Konstytucji, To, co piszę dr. Pierre, ma rzeczywiście swoje znaczenie. Chodzi tu o to, żeby nie było zbyt wielkiej skwapliwości, pochopności, aby ustawy zmieniać. Natomiast profesor Esmein powiada, że nawet tak ścisła i skomplikowana konstytucja, jak francuska, może także ulegać, jak każda inna, interpretacji, ponieważ inaczej bardzo trudno ją zrozumieć.</u> | |
| 73 | + <u xml:id="u-6.5" who="#IgnacyBaliński">Otóż na tem się ograniczam dla odparcia głębokich wywodów s. Posnera. Również popieram wywody Komisji Regulaminowej, przytoczone przez s. Buzka, ażeby te wszystkie artykuły, a zwłaszcza art. 1 i 2 przyjąć w redakcji komisji, zastrzegając sobie, jeżeli można, prawo głosu przy art. 23 i 25 tego regulaminu.</u> | |
| 74 | 74 | </div> |
| 75 | 75 | <div xml:id="div-7"> |
| 76 | - <u xml:id="u-7.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Karpiński.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-7.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Karpiński.</u> | |
| 77 | 77 | </div> |
| 78 | 78 | <div xml:id="div-8"> |
| 79 | - <u xml:id="u-8.0" who="#SAleksanderKarpiński">Wysoki Senacie! Każde przemówienie, które dzisiaj mieliśmy zaszczyt słyszeć, poczynało się od oceny Konstytucji. Słyszeliśmy, że podstawą życia państwowego jest właśnie Konstytucja. Z tego też punktu i ja będę podtrzymywał wniosek mego kolegi s. Pasternaka, o zmianie art. 4 i będę uzasadniał ten wniosek właśnie Konstytucją.</u> | |
| 80 | - <u xml:id="u-8.1" who="#SAleksanderKarpiński">Konstytucja w art. 109 nadaje wszystkim narodowościom, które wchodzą w obręb Państwa Polskiego, prawo używania swojej mowy w życiu publicznem i prywatnem.</u> | |
| 81 | - <u xml:id="u-8.2" who="#SAleksanderKarpiński">Otóż, jeżeli Sejm Ustawodawczy, jako ówczesny reprezentant narodu polskiego, uznał, iż w obrębie Państwa Polskiego żyją inne narodowości i przyznał im pewne prawa, to opierając się na tej zasadzie, ustalonej w Konstytucji, trzeba logicznie iść dalej, bo sądzę, że kto powiedział „a” — musi powiedzieć tak samo i „b”.</u> | |
| 82 | - <u xml:id="u-8.3" who="#SAleksanderKarpiński">Regulamin, jak słyszeliśmy, oparty jest na Konstytucji i właśnie w tym regulaminie art. 4 sprzeciwia się zasadom, ustalonym w art. 109 tej samej Konstytucji.</u> | |
| 83 | - <u xml:id="u-8.4" who="#SAleksanderKarpiński">Wobec tego ja, jako przedstawiciel narodowości ukraińskiej, która w poważnej liczbie przeszło 5 milionów należy do Państwa Polskiego, podtrzymuję ten wniosek i sądzę, że Wysoki Senat uchwali zmianę art. 4, chociażby ze względów teoretycznych.</u> | |
| 84 | - <u xml:id="u-8.5" who="#SAleksanderKarpiński">Niech Wysoki Senat nie lęka się technicznych przeszkód przy używaniu mowy niepolskiej na obradach Senatu. Panowie przekonają się, że ze względów teoretycznych ta poprawka jest konieczna i musi być uchwalona. To zadowoli narodowości, które oczekują tego i spodziewają się, że będą miały możność w swoim rodzimym języku przemawiać z tej Wysokiej Trybuny. Niewiadomo, czy będziemy korzystali z tego stale czy nie, może nawet wcale nie będziemy korzystali, w każdym jednak razie, prosimy, aby teoretycznie Wysoki Senat uznał to prawo, które jest uznane przez Konstytucję.</u> | |
| 85 | - <u xml:id="u-8.6" who="#SAleksanderKarpiński">Ten wniosek uzasadnia tak samo i praktyka parlamentów nowoczesnych w państwach demokratycznych, a nawet i przykład dawnej królewskiej Austrii, gdzie narodowości mogły korzystać z tego prawa, co innego, że nie zawsze zeń korzystały, ale prawo to było uznane.</u> | |
| 86 | - <u xml:id="u-8.7" who="#SAleksanderKarpiński">Sądzę, że Wysoki Senat, jako przedstawiciel wyższej ustawodawczej władzy w państwie nowoczesnem, w Państwie Polskiem, dążącem do demokratycznego ustroju, uzna choćby teoretycznie to prawo narodowości do wypowiadania się z tej Wysokiej Trybuny w swoim języku.</u> | |
| 87 | - <u xml:id="u-8.8" who="#SAleksanderKarpiński">Podtrzymuję wniosek s. Pasternaka.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-8.0" who="#AleksanderKarpiński">Wysoki Senacie! Każde przemówienie, które dzisiaj mieliśmy zaszczyt słyszeć, poczynało się od oceny Konstytucji. Słyszeliśmy, że podstawą życia państwowego jest właśnie Konstytucja. Z tego też punktu i ja będę podtrzymywał wniosek mego kolegi s. Pasternaka, o zmianie art. 4 i będę uzasadniał ten wniosek właśnie Konstytucją.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-8.1" who="#AleksanderKarpiński">Konstytucja w art. 109 nadaje wszystkim narodowościom, które wchodzą w obręb Państwa Polskiego, prawo używania swojej mowy w życiu publicznem i prywatnem.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-8.2" who="#AleksanderKarpiński">Otóż, jeżeli Sejm Ustawodawczy, jako ówczesny reprezentant narodu polskiego, uznał, iż w obrębie Państwa Polskiego żyją inne narodowości i przyznał im pewne prawa, to opierając się na tej zasadzie, ustalonej w Konstytucji, trzeba logicznie iść dalej, bo sądzę, że kto powiedział „a” — musi powiedzieć tak samo i „b”.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-8.3" who="#AleksanderKarpiński">Regulamin, jak słyszeliśmy, oparty jest na Konstytucji i właśnie w tym regulaminie art. 4 sprzeciwia się zasadom, ustalonym w art. 109 tej samej Konstytucji.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-8.4" who="#AleksanderKarpiński">Wobec tego ja, jako przedstawiciel narodowości ukraińskiej, która w poważnej liczbie przeszło 5 milionów należy do Państwa Polskiego, podtrzymuję ten wniosek i sądzę, że Wysoki Senat uchwali zmianę art. 4, chociażby ze względów teoretycznych.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-8.5" who="#AleksanderKarpiński">Niech Wysoki Senat nie lęka się technicznych przeszkód przy używaniu mowy niepolskiej na obradach Senatu. Panowie przekonają się, że ze względów teoretycznych ta poprawka jest konieczna i musi być uchwalona. To zadowoli narodowości, które oczekują tego i spodziewają się, że będą miały możność w swoim rodzimym języku przemawiać z tej Wysokiej Trybuny. Niewiadomo, czy będziemy korzystali z tego stale czy nie, może nawet wcale nie będziemy korzystali, w każdym jednak razie, prosimy, aby teoretycznie Wysoki Senat uznał to prawo, które jest uznane przez Konstytucję.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-8.6" who="#AleksanderKarpiński">Ten wniosek uzasadnia tak samo i praktyka parlamentów nowoczesnych w państwach demokratycznych, a nawet i przykład dawnej królewskiej Austrii, gdzie narodowości mogły korzystać z tego prawa, co innego, że nie zawsze zeń korzystały, ale prawo to było uznane.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-8.7" who="#AleksanderKarpiński">Sądzę, że Wysoki Senat, jako przedstawiciel wyższej ustawodawczej władzy w państwie nowoczesnem, w Państwie Polskiem, dążącem do demokratycznego ustroju, uzna choćby teoretycznie to prawo narodowości do wypowiadania się z tej Wysokiej Trybuny w swoim języku.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-8.8" who="#AleksanderKarpiński">Podtrzymuję wniosek s. Pasternaka.</u> | |
| 88 | 88 | </div> |
| 89 | 89 | <div xml:id="div-9"> |
| 90 | - <u xml:id="u-9.0" who="#SBuzek">Teraz, Panie Marszałku, będzie głosowanie nad rozdziałem I?</u> | |
| 90 | + <u xml:id="u-9.0" who="#JózefBuzek">Teraz, Panie Marszałku, będzie głosowanie nad rozdziałem I?</u> | |
| 91 | 91 | </div> |
| 92 | 92 | <div xml:id="div-10"> |
| 93 | - <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głosowanie będzie jutro; jeżeli Pan sprawozdawca życzy sobie przemówić do rozdz. I, to udzielam głosu. Jako sprawozdawca, głos ma s. Buzek.</u> | |
| 93 | + <u xml:id="u-10.0" who="#AntoniStychel">Głosowanie będzie jutro; jeżeli Pan sprawozdawca życzy sobie przemówić do rozdz. I, to udzielam głosu. Jako sprawozdawca, głos ma s. Buzek.</u> | |
| 94 | 94 | </div> |
| 95 | 95 | <div xml:id="div-11"> |
| 96 | - <u xml:id="u-11.0" who="#SBuzek">Ażeby zakończyć dyskusję nad rozdziałem pierwszym, chcę tylko w kilku słowach odpowiedzieć szanownemu s. Karpińskiemu. Szanowny kol. s. Karpiński, uzasadniając wniosek s. Pasternaka, powoływał się na art. 109 Konstytucji. Otóż art. 109 Konstytucji w pierwszym ustępie, na który się p. przedmówca powoływał, opiewa: „Każdy obywatel ma prawo zachowania swej narodowości i pielęgnowania swej mowy i właściwości narodowej”.</u> | |
| 97 | - <u xml:id="u-11.1" who="#SBuzek">Jestem przekonany i każdy mi przyzna, że z tego przepisu absolutnie wyciągnąć nie można tej konsekwencji, którą sz. kol. Karpiński wyciągnął.</u> | |
| 98 | - <u xml:id="u-11.2" who="#SBuzek">Instytucją do pielęgnowania mowy jest szkoła, jest akademia umiejętności, są różne stowarzyszenia kulturalne, ale Sejmu i Senatu absolutnie do tych instytucji zaliczyć nie można. Są to instytucje ustawodawcze, instytucje polityczne, ich działalność decyduje o przyszłości państwa, to też salus rei publice musi decydować w tej kwestii, o której właśnie mówimy. Jeżeli w Austrii było dozwolonem mówić w różnych językach, to dlaczego tak było? Dlatego, iż rząd austriacki konsekwentnie popierał wszystko to, co parlament burzyło, co parlamentaryzm czyniło niemożliwym. Rząd austriacki miał zawsze zakusy absolutystyczne. Nigdy nie zapomnę tej burzliwej nocy w izbie poselskiej austriackiej, kiedy mniejszość, która obstruowała, mianowicie, Słowianie, postawili nagle wniosek, który czynił wszelką obstrukcję niemożliwą. Wtenczas największym wrogiem tego wniosku był rząd i ówczesny premier baron Bienert, poprostu szalał z obawy, iż parlament mógłby uchwalić wniosek, któryby obstrukcję uczynił niemożliwą. I gdyby nie interwencja ówczesnego posła Luegera, który powiedział, że ten wniosek mu się podoba, że państwu ten wniosek jest potrzebny, bo ratuje parlamentaryzm, toby byli Niemcy za namową rządu wniosek ten pogrzebali.</u> | |
| 99 | - <u xml:id="u-11.3" who="#SBuzek">Nasza Konstytucja z Sejmu i Senatu robi serce Rzeczypospolitej, najwyższą jej instytucję i nie można ustanawiać różnojęzyczności obrad, któraby bezwarunkowo wprowadziła rozstrój w to ciało i czyniła je niezdolnem do pracy. Z tego powodu proszę o odrzucenie wniosku p. kok Karpińskiego.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-11.0" who="#JózefBuzek">Ażeby zakończyć dyskusję nad rozdziałem pierwszym, chcę tylko w kilku słowach odpowiedzieć szanownemu s. Karpińskiemu. Szanowny kol. s. Karpiński, uzasadniając wniosek s. Pasternaka, powoływał się na art. 109 Konstytucji. Otóż art. 109 Konstytucji w pierwszym ustępie, na który się p. przedmówca powoływał, opiewa: „Każdy obywatel ma prawo zachowania swej narodowości i pielęgnowania swej mowy i właściwości narodowej”.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-11.1" who="#JózefBuzek">Jestem przekonany i każdy mi przyzna, że z tego przepisu absolutnie wyciągnąć nie można tej konsekwencji, którą sz. kol. Karpiński wyciągnął.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-11.2" who="#JózefBuzek">Instytucją do pielęgnowania mowy jest szkoła, jest akademia umiejętności, są różne stowarzyszenia kulturalne, ale Sejmu i Senatu absolutnie do tych instytucji zaliczyć nie można. Są to instytucje ustawodawcze, instytucje polityczne, ich działalność decyduje o przyszłości państwa, to też salus rei publice musi decydować w tej kwestii, o której właśnie mówimy. Jeżeli w Austrii było dozwolonem mówić w różnych językach, to dlaczego tak było? Dlatego, iż rząd austriacki konsekwentnie popierał wszystko to, co parlament burzyło, co parlamentaryzm czyniło niemożliwym. Rząd austriacki miał zawsze zakusy absolutystyczne. Nigdy nie zapomnę tej burzliwej nocy w izbie poselskiej austriackiej, kiedy mniejszość, która obstruowała, mianowicie, Słowianie, postawili nagle wniosek, który czynił wszelką obstrukcję niemożliwą. Wtenczas największym wrogiem tego wniosku był rząd i ówczesny premier baron Bienert, poprostu szalał z obawy, iż parlament mógłby uchwalić wniosek, któryby obstrukcję uczynił niemożliwą. I gdyby nie interwencja ówczesnego posła Luegera, który powiedział, że ten wniosek mu się podoba, że państwu ten wniosek jest potrzebny, bo ratuje parlamentaryzm, toby byli Niemcy za namową rządu wniosek ten pogrzebali.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-11.3" who="#JózefBuzek">Nasza Konstytucja z Sejmu i Senatu robi serce Rzeczypospolitej, najwyższą jej instytucję i nie można ustanawiać różnojęzyczności obrad, któraby bezwarunkowo wprowadziła rozstrój w to ciało i czyniła je niezdolnem do pracy. Z tego powodu proszę o odrzucenie wniosku p. kok Karpińskiego.</u> | |
| 100 | 100 | </div> |
| 101 | 101 | <div xml:id="div-12"> |
| 102 | - <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekksStychel">Przechodzimy teraz do rozdziału II. Głos ma sprawozdawca.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-12.0" who="#AntoniStychel">Przechodzimy teraz do rozdziału II. Głos ma sprawozdawca.</u> | |
| 103 | 103 | </div> |
| 104 | 104 | <div xml:id="div-13"> |
| 105 | - <u xml:id="u-13.0" who="#SBuzek">Rozdział drugi regulaminu mówi o ukonstytuowaniu się Senatu i o jego władzach. Komisja zmieniła w rozdziale tym w niektórych punktach tak przepisy naszego regulaminu tymczasowego, jak wniosek s. Nowaka. Przedewszystkiem dotyczy to art. 8.</u> | |
| 106 | - <u xml:id="u-13.1" who="#SBuzek">Według art. 8, w brzmieniu wniosku s. Nowaka i naszego tymczasowego regulaminu, Prezydjum Senatu miało się składać z marszałka, 3 jego zastępców i 5 sekretarzy. Otóż Komisja uchwaliła podnieść liczbę sekretarzy o jednego. Chodzi o to, że zawsze dwóch sekretarzy równocześnie urzęduje, jeżeli więc będzie sześciu sekretarzy, to będzie można utworzyć trzy pary. Z tego powodu proszę o przyjęcie tej uchwały Komisji.</u> | |
| 107 | - <u xml:id="u-13.2" who="#SBuzek">Co się dalej tyczy art. 10, zaznaczam, iż artykuł ten został wprowadzony przez Komisję, ażeby określić zupełnie dokładnie sposób wyboru naprzód wicemarszałków, a następnie sekretarzy. Tymczasowy regulamin, a także wniosek s. Nowaka sposobu wyboru wicemarszałków i sekretarzy nie oznacza. W sprawie tej komisja Senatu stała na stanowisku tej praktyki, jaką stosowaliśmy przy wyborach naszych wicemarszałków i naszych sekretarzy, przyjęła więc po pierwsze zasady łącznego wyboru najpierw wicemarszałków, a potem sekretarzy, po drugie zasadę, że o ile wybór nie nastąpi przez aklamację, następuje wybór kartkami, a po trzecie, iż przy wyborze kartkami decyduje absolutna większość głosów.</u> | |
| 108 | - <u xml:id="u-13.3" who="#SBuzek">Innych przepisów tego rozdziału nie potrzebuję tutaj wyjaśniać, muszę tylko zwrócić uwagę na wniosek mniejszości, który wniósł kol. s. Braude. Mianowicie kol. s. Braude domaga się, żeby wicemarszałków i sekretarzy wybierano w głosowaniu proporcjonalnem. Otóż Komisja sprzeciwiła się temu wnioskowi z powodu, iż tak wicemarszałkowie, jak i sekretarze są dostojnikami, urzędnikami całej Izby i chodzi o to, żeby mieli zaufanie całego Senatu, a tej zasadzie czyni zadość wybór absolutną większością głosów, podczas gdy wybór proporcjonalny byłby jej przeciwny. Praktyka obecna jest taka i będzie z pewnością taką w przyszłości, iż tak wicemarszałków, jak i sekretarzy wybiera się z różnych stronnictw. W żądaniu wyborów większością głosów nie chodzi nam więc o to, aby majoryzować, ale o to, aby wybrać na wicemarszałków i sekretarzy takie osoby, na które także i inne stronnictwa zgodzić się mogą. Przy systemie wyborów absolutną większością są wicemarszałkowie i sekretarze nie tylko mężami zaufania swego stronnictwa, ale mężami zaufania całego Wysokiego Senatu.</u> | |
| 109 | - <u xml:id="u-13.4" who="#SBuzek">Gdybyśmy natomiast przyjęli ideę wyborów proporcjonalnych to sprawa ta by się zmieniła, wtedy wybrani byliby przedewszystkiem i wyłącznie mężami zaufania swojego stronnictwa, na czemby łączność całego Senatu ucierpiała. Z tego powodu prosiłbym o odrzucenie wniosku mniejszości sz. kol. Braudego.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-13.0" who="#JózefBuzek">Rozdział drugi regulaminu mówi o ukonstytuowaniu się Senatu i o jego władzach. Komisja zmieniła w rozdziale tym w niektórych punktach tak przepisy naszego regulaminu tymczasowego, jak wniosek s. Nowaka. Przedewszystkiem dotyczy to art. 8.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-13.1" who="#JózefBuzek">Według art. 8, w brzmieniu wniosku s. Nowaka i naszego tymczasowego regulaminu, Prezydjum Senatu miało się składać z marszałka, 3 jego zastępców i 5 sekretarzy. Otóż Komisja uchwaliła podnieść liczbę sekretarzy o jednego. Chodzi o to, że zawsze dwóch sekretarzy równocześnie urzęduje, jeżeli więc będzie sześciu sekretarzy, to będzie można utworzyć trzy pary. Z tego powodu proszę o przyjęcie tej uchwały Komisji.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-13.2" who="#JózefBuzek">Co się dalej tyczy art. 10, zaznaczam, iż artykuł ten został wprowadzony przez Komisję, ażeby określić zupełnie dokładnie sposób wyboru naprzód wicemarszałków, a następnie sekretarzy. Tymczasowy regulamin, a także wniosek s. Nowaka sposobu wyboru wicemarszałków i sekretarzy nie oznacza. W sprawie tej komisja Senatu stała na stanowisku tej praktyki, jaką stosowaliśmy przy wyborach naszych wicemarszałków i naszych sekretarzy, przyjęła więc po pierwsze zasady łącznego wyboru najpierw wicemarszałków, a potem sekretarzy, po drugie zasadę, że o ile wybór nie nastąpi przez aklamację, następuje wybór kartkami, a po trzecie, iż przy wyborze kartkami decyduje absolutna większość głosów.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-13.3" who="#JózefBuzek">Innych przepisów tego rozdziału nie potrzebuję tutaj wyjaśniać, muszę tylko zwrócić uwagę na wniosek mniejszości, który wniósł kol. s. Braude. Mianowicie kol. s. Braude domaga się, żeby wicemarszałków i sekretarzy wybierano w głosowaniu proporcjonalnem. Otóż Komisja sprzeciwiła się temu wnioskowi z powodu, iż tak wicemarszałkowie, jak i sekretarze są dostojnikami, urzędnikami całej Izby i chodzi o to, żeby mieli zaufanie całego Senatu, a tej zasadzie czyni zadość wybór absolutną większością głosów, podczas gdy wybór proporcjonalny byłby jej przeciwny. Praktyka obecna jest taka i będzie z pewnością taką w przyszłości, iż tak wicemarszałków, jak i sekretarzy wybiera się z różnych stronnictw. W żądaniu wyborów większością głosów nie chodzi nam więc o to, aby majoryzować, ale o to, aby wybrać na wicemarszałków i sekretarzy takie osoby, na które także i inne stronnictwa zgodzić się mogą. Przy systemie wyborów absolutną większością są wicemarszałkowie i sekretarze nie tylko mężami zaufania swego stronnictwa, ale mężami zaufania całego Wysokiego Senatu.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-13.4" who="#JózefBuzek">Gdybyśmy natomiast przyjęli ideę wyborów proporcjonalnych to sprawa ta by się zmieniła, wtedy wybrani byliby przedewszystkiem i wyłącznie mężami zaufania swojego stronnictwa, na czemby łączność całego Senatu ucierpiała. Z tego powodu prosiłbym o odrzucenie wniosku mniejszości sz. kol. Braudego.</u> | |
| 110 | 110 | </div> |
| 111 | 111 | <div xml:id="div-14"> |
| 112 | - <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-14.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 113 | 113 | </div> |
| 114 | 114 | <div xml:id="div-15"> |
| 115 | - <u xml:id="u-15.0" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Wywody referenta p. s. Buzka, gdyby były słuszne i gdyby były przez Wysoki Senat aprobowane, wprowadziłyby zasadę bezwzględnego panowania większości także w kwestii ukonstytuowania się Senatu.</u> | |
| 116 | - <u xml:id="u-15.1" who="#SBraude">Gdyby zasada sz. p. sprawozdawcy, że członkowie prezydjum muszą zasadniczo posiadać zaufanie całego Senatu, była wprowadzona w czyn, to oczywiście wyrazem tej woli Senatu musiałaby być większość, a w takim razie jedyną instancją rozstrzygającą o składzie prezydjum byłaby większość, która w konsekwencji tego, musiałaby wybierać do prezydjum przedstawicieli tylko ze swojej grupy. To by była konsekwencja zasady reprezentowanej przez szanownego sprawozdawcę.</u> | |
| 117 | - <u xml:id="u-15.2" who="#SBraude">Natomiast, proszę Panów, zasada ta, o ile wiem, nigdzie na świecie nie jest praktykowana. Na całym świecie przestrzega się zasady parlamentarnej, że do prezydjum wchodzą przedstawiciele wszelkich odcieni, a przynajmniej jak największe liczby odcieni parlamentu, a nie tylko przedstawiciele większości. Do prezydjum powołuje się także przedstawicieli ugrupowań mniejszości, a jak się to parlamentarnie mówi, ugrupowań centrowych i lewicowych. Co do tego i w naszym Senacie nie było wątpliwości, gdyż przy ostatnich wyborach okazało się, że przy zastosowaniu zasady większości, większość sama powołuje do prezydjum przedstawicieli ugrupowań centrowych i lewicowych.</u> | |
| 118 | - <u xml:id="u-15.3" who="#SBraude">Ale tutaj chodzi o to, kto rozstrzyga o powołaniu tych przedstawicieli mniejszości do grona prezydjum? Jeśliby przeszła zasada wyboru tylko przez większość, to w takim razie o mężach zaufania mniejszości w prezydjum rozstrzygałaby nie ta mniejszość, tylko większość. Więc nastąpiłby rodzaj powoływania przedstawicieli mniejszości przez większość.</u> | |
| 119 | - <u xml:id="u-15.4" who="#SBraude">Kto zna tradycje rosyjskie, tradycje niewoli rosyjskiej, ten wie, że było to największym ciosem dla idei demokratycznej, dla idei wogóle przedstawicielstwa społecznego, iż rząd powoływał, mianował przedstawicieli ludności, mianowicie tych ugrupowań społecznych, którym się prawa do przedstawicielstwa nie śmiało odmawiać. Zdaje mi się, że w naszej demokratycznej Polsce, która przecież od tej zmory samowładztwa rosyjskiego jest o całe niebo daleka i od tego najszybszym krokiem oddalać się powinna i pragnie, w naszej demokratycznej Polsce zasada powoływania przedstawicieli jednej grupy przez grupę drugą nie powinna być tolerowana. Dlatego też, wychodząc z założenia, że jeśli uznaje się zasadę, iż w prezydjum powinni być także przedstawiciele mniejszości, a tej zasadzie i szanowny p. sprawozdawca nie zaprzeczy, to musi się wyciągnąć z tego tę konsekwencję, że właśnie sama lewica, same ugrupowania lewicowe, czyli mniejszościowe są powołane do tego, ażeby swoich przedstawicieli do prezydjum wyznaczyły.</u> | |
| 120 | - <u xml:id="u-15.5" who="#SBraude">I dlatego wniosek mój, który zmierza do wprowadzenia zasady wyborów proporcjonalnych, jest wyrazem tej zasadniczej myśli, że o ile przyznaję się prawo przedstawicielstwa mniejszości w prezydjum. to ten wybór powinien być dokonany przez same mniejszości, a jedyną formą wprowadzenia w życic tej zasady jest zasada proporcjonalności.</u> | |
| 121 | - <u xml:id="u-15.6" who="#SBraude">Jeszcze jeden wzgląd prosiłbym Panów wziąć pod rozwagę. Przecież nasza Konstytucja zasadę proporcjonalności wprowadziła na teren o wiele szerszy, o wiele bardziej zasadniczy, decydujący o całym rozwoju naszego życia parlamentarnego. Skoro Konstytucja wprowadza zasadę proporcjonalności przy wyborach do Sejmu i Senatu, dlaczegożbyśmy sami tę zasadę, stosowaną przez innych, nie mieli w dalszym ciągu wprowadzać także do naszego własnego ciała reprezentacyjnego, czyli do prezydjum?</u> | |
| 122 | - <u xml:id="u-15.7" who="#SBraude">Z tej zasady wychodząc bronię mojej poprawki, poprawki zmierzającej do wprowadzenia zasady proporcjonalności przy wyborach do prezydjum i prosiłbym Panów bardzo o przyjęcie tego wniosku.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-15.0" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Wywody referenta p. s. Buzka, gdyby były słuszne i gdyby były przez Wysoki Senat aprobowane, wprowadziłyby zasadę bezwzględnego panowania większości także w kwestii ukonstytuowania się Senatu.</u> | |
| 116 | + <u xml:id="u-15.1" who="#MarkusBraude">Gdyby zasada sz. p. sprawozdawcy, że członkowie prezydjum muszą zasadniczo posiadać zaufanie całego Senatu, była wprowadzona w czyn, to oczywiście wyrazem tej woli Senatu musiałaby być większość, a w takim razie jedyną instancją rozstrzygającą o składzie prezydjum byłaby większość, która w konsekwencji tego, musiałaby wybierać do prezydjum przedstawicieli tylko ze swojej grupy. To by była konsekwencja zasady reprezentowanej przez szanownego sprawozdawcę.</u> | |
| 117 | + <u xml:id="u-15.2" who="#MarkusBraude">Natomiast, proszę Panów, zasada ta, o ile wiem, nigdzie na świecie nie jest praktykowana. Na całym świecie przestrzega się zasady parlamentarnej, że do prezydjum wchodzą przedstawiciele wszelkich odcieni, a przynajmniej jak największe liczby odcieni parlamentu, a nie tylko przedstawiciele większości. Do prezydjum powołuje się także przedstawicieli ugrupowań mniejszości, a jak się to parlamentarnie mówi, ugrupowań centrowych i lewicowych. Co do tego i w naszym Senacie nie było wątpliwości, gdyż przy ostatnich wyborach okazało się, że przy zastosowaniu zasady większości, większość sama powołuje do prezydjum przedstawicieli ugrupowań centrowych i lewicowych.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-15.3" who="#MarkusBraude">Ale tutaj chodzi o to, kto rozstrzyga o powołaniu tych przedstawicieli mniejszości do grona prezydjum? Jeśliby przeszła zasada wyboru tylko przez większość, to w takim razie o mężach zaufania mniejszości w prezydjum rozstrzygałaby nie ta mniejszość, tylko większość. Więc nastąpiłby rodzaj powoływania przedstawicieli mniejszości przez większość.</u> | |
| 119 | + <u xml:id="u-15.4" who="#MarkusBraude">Kto zna tradycje rosyjskie, tradycje niewoli rosyjskiej, ten wie, że było to największym ciosem dla idei demokratycznej, dla idei wogóle przedstawicielstwa społecznego, iż rząd powoływał, mianował przedstawicieli ludności, mianowicie tych ugrupowań społecznych, którym się prawa do przedstawicielstwa nie śmiało odmawiać. Zdaje mi się, że w naszej demokratycznej Polsce, która przecież od tej zmory samowładztwa rosyjskiego jest o całe niebo daleka i od tego najszybszym krokiem oddalać się powinna i pragnie, w naszej demokratycznej Polsce zasada powoływania przedstawicieli jednej grupy przez grupę drugą nie powinna być tolerowana. Dlatego też, wychodząc z założenia, że jeśli uznaje się zasadę, iż w prezydjum powinni być także przedstawiciele mniejszości, a tej zasadzie i szanowny p. sprawozdawca nie zaprzeczy, to musi się wyciągnąć z tego tę konsekwencję, że właśnie sama lewica, same ugrupowania lewicowe, czyli mniejszościowe są powołane do tego, ażeby swoich przedstawicieli do prezydjum wyznaczyły.</u> | |
| 120 | + <u xml:id="u-15.5" who="#MarkusBraude">I dlatego wniosek mój, który zmierza do wprowadzenia zasady wyborów proporcjonalnych, jest wyrazem tej zasadniczej myśli, że o ile przyznaję się prawo przedstawicielstwa mniejszości w prezydjum. to ten wybór powinien być dokonany przez same mniejszości, a jedyną formą wprowadzenia w życic tej zasady jest zasada proporcjonalności.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-15.6" who="#MarkusBraude">Jeszcze jeden wzgląd prosiłbym Panów wziąć pod rozwagę. Przecież nasza Konstytucja zasadę proporcjonalności wprowadziła na teren o wiele szerszy, o wiele bardziej zasadniczy, decydujący o całym rozwoju naszego życia parlamentarnego. Skoro Konstytucja wprowadza zasadę proporcjonalności przy wyborach do Sejmu i Senatu, dlaczegożbyśmy sami tę zasadę, stosowaną przez innych, nie mieli w dalszym ciągu wprowadzać także do naszego własnego ciała reprezentacyjnego, czyli do prezydjum?</u> | |
| 122 | + <u xml:id="u-15.7" who="#MarkusBraude">Z tej zasady wychodząc bronię mojej poprawki, poprawki zmierzającej do wprowadzenia zasady proporcjonalności przy wyborach do prezydjum i prosiłbym Panów bardzo o przyjęcie tego wniosku.</u> | |
| 123 | 123 | </div> |
| 124 | 124 | <div xml:id="div-16"> |
| 125 | - <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekksStychel">Do rozprawy nad rozdziałem II nikt więcej głosu nie żąda.</u> | |
| 126 | - <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma jeszcze p. sprawozdawca.</u> | |
| 125 | + <u xml:id="u-16.0" who="#AntoniStychel">Do rozprawy nad rozdziałem II nikt więcej głosu nie żąda.</u> | |
| 126 | + <u xml:id="u-16.1" who="#AntoniStychel">Głos ma jeszcze p. sprawozdawca.</u> | |
| 127 | 127 | </div> |
| 128 | 128 | <div xml:id="div-17"> |
| 129 | - <u xml:id="u-17.0" who="#SBuzek">Szanowny kolega s. Braude ma rację, jeżeli twierdził, że sam referent przyzna, iż w prezydjum i wśród sekretarzy powinny być reprezentowane stronnictwa mniejszości. Ja zasadę tę najzupełniej podzielam i podziela ją także Wysoka Izba, bo dała wyraz temu w ten sposób, że z trzech wicemarszałków jeden został wybrany z prawej strony, jeden z centrum, a jeden z lewicy. Tak samo i sekretarze zostali według tego klucza wybrani, Jednak proszę Panów gdybyśmy byli przyjęli dla osiągnięcia wspomnianego celu system wyborów proporcjonalnych, to mogłyby z tego wyniknąć te strony ujemne o których poprzednio mówiłem. Stare demokracje, które w praktyce zarzuciły stanowczo majoryzowanie mniejszości, chociaż obecnie w całym świecie proporcjonalność wyborów wzięła górę, nie stosują jej tam, gdzie chodzi o to, aby wybierać mężów mających zaufanie całości narodu.</u> | |
| 130 | - <u xml:id="u-17.1" who="#SBuzek">Weźmy np. sposób w jaki się wybiera rząd w Szwajcarii. To czem jest nasz gabinet ministrów, jest tam w federacji rada związkowa, w poszczególnych kantonach zaś spełniają funkcje naszego gabinetu, tak zwane „małe rady”. Otóż w Szwajcarii przestrzega się skrupulatnie zasady, iż tak w radzie związkowej federacyjnej, jak w kantonalnych „małych radach” powinny być reprezentowane także stronnictwa mniejszości. Chociaż zasada ta stosuje się od szeregu lat, nie wprowadzono jednak wyborów proporcjonalnych, a to właśnie dlatego, ponieważ tamtejsze ustawodawstwo słusznie uważa, że ten, kto jest w rządzie, powinien być mężem zaufania nie tylko swego stronnictwa, ale także mężem zaufania całości. Byłem przy tego rodzaju wyborach w Zurychu, kiedy wybierano małą radę kantonalną zurychską. Wybór dokonał się w ten sposób, że stronnictwa naprzód się porozumiały między sobą co do osoby kandydatów i postawiły wspólną listę, którą głosowanie ludowe, niemal zupełnie jednomyślnie zatwierdziło. Zdawałoby się prostszą rzeczą dokonać wyboru małej rady w głosowaniu proporcjonalnem, ale w takim razie wybrani już nie mogliby uchodzić za mężów zaufania całości.</u> | |
| 131 | - <u xml:id="u-17.2" who="#SBuzek">Z tego powodu jestem za utrzymaniem artykułu zaczepionego przez sz. kol. s. Braudego i proszę przyjąć go w formie uchwalonej przez większość Komisji.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-17.0" who="#JózefBuzek">Szanowny kolega s. Braude ma rację, jeżeli twierdził, że sam referent przyzna, iż w prezydjum i wśród sekretarzy powinny być reprezentowane stronnictwa mniejszości. Ja zasadę tę najzupełniej podzielam i podziela ją także Wysoka Izba, bo dała wyraz temu w ten sposób, że z trzech wicemarszałków jeden został wybrany z prawej strony, jeden z centrum, a jeden z lewicy. Tak samo i sekretarze zostali według tego klucza wybrani, Jednak proszę Panów gdybyśmy byli przyjęli dla osiągnięcia wspomnianego celu system wyborów proporcjonalnych, to mogłyby z tego wyniknąć te strony ujemne o których poprzednio mówiłem. Stare demokracje, które w praktyce zarzuciły stanowczo majoryzowanie mniejszości, chociaż obecnie w całym świecie proporcjonalność wyborów wzięła górę, nie stosują jej tam, gdzie chodzi o to, aby wybierać mężów mających zaufanie całości narodu.</u> | |
| 130 | + <u xml:id="u-17.1" who="#JózefBuzek">Weźmy np. sposób w jaki się wybiera rząd w Szwajcarii. To czem jest nasz gabinet ministrów, jest tam w federacji rada związkowa, w poszczególnych kantonach zaś spełniają funkcje naszego gabinetu, tak zwane „małe rady”. Otóż w Szwajcarii przestrzega się skrupulatnie zasady, iż tak w radzie związkowej federacyjnej, jak w kantonalnych „małych radach” powinny być reprezentowane także stronnictwa mniejszości. Chociaż zasada ta stosuje się od szeregu lat, nie wprowadzono jednak wyborów proporcjonalnych, a to właśnie dlatego, ponieważ tamtejsze ustawodawstwo słusznie uważa, że ten, kto jest w rządzie, powinien być mężem zaufania nie tylko swego stronnictwa, ale także mężem zaufania całości. Byłem przy tego rodzaju wyborach w Zurychu, kiedy wybierano małą radę kantonalną zurychską. Wybór dokonał się w ten sposób, że stronnictwa naprzód się porozumiały między sobą co do osoby kandydatów i postawiły wspólną listę, którą głosowanie ludowe, niemal zupełnie jednomyślnie zatwierdziło. Zdawałoby się prostszą rzeczą dokonać wyboru małej rady w głosowaniu proporcjonalnem, ale w takim razie wybrani już nie mogliby uchodzić za mężów zaufania całości.</u> | |
| 131 | + <u xml:id="u-17.2" who="#JózefBuzek">Z tego powodu jestem za utrzymaniem artykułu zaczepionego przez sz. kol. s. Braudego i proszę przyjąć go w formie uchwalonej przez większość Komisji.</u> | |
| 132 | 132 | </div> |
| 133 | 133 | <div xml:id="div-18"> |
| 134 | - <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekksStychel">Przechodzimy do rozdziału III. Głos ma p. sprawozdawca.</u> | |
| 134 | + <u xml:id="u-18.0" who="#AntoniStychel">Przechodzimy do rozdziału III. Głos ma p. sprawozdawca.</u> | |
| 135 | 135 | </div> |
| 136 | 136 | <div xml:id="div-19"> |
| 137 | - <u xml:id="u-19.0" who="#SBuzek">W rozdziale III wysuwa się na pierwszy plan kwestia art. 23. Do art. tego zgłoszono wniosek mniejszości przez pp. kol. Woźnickiego i Posnera. Wniosek ten brzmi w sposób następujący: „Przedmiotem porządku dziennego obrad mają być tylko na piśmie zgłoszone: 1) projekty ustaw nadesłane z Sejmu i 2) wnioski Rządu, wnioski i sprawozdania komisji Senatu lub wnioski senatorów w związku z projektami ustaw, nadesłanemi z Sejmu”.</u> | |
| 138 | - <u xml:id="u-19.1" who="#SBuzek">Wniosek ten różni się od uchwały Komisji tem, że nie uznaje zupełnie ani samoistnych wniosków senatorskich, ani wniosków i sprawozdań Rządu, lecz uznaje li tylko takie wnioski Rządu i takie wnioski senatorów, które pozostają w związku z projektami ustaw nadesłanemi z Sejmu.</u> | |
| 139 | - <u xml:id="u-19.2" who="#SBuzek">Otóż, jako sprawozdawca oświadczam się przeciwko przyjęciu art. 23, a tak samo art. 25 w tej formie, jaką proponują pp. koledzy Woźnicki i Posner, bo do czego doprowadziłoby przyjęcie tych wniosków? Doprowadziłoby do tego, że Senat byłby zupełnie skrępowany i właściwie przestałby być sobą, a stałby się tylko maszyną do uchwalania tych ustaw, które z Sejmu nadchodzą. Przedewszystkiem zwracam uwagę sz. Panów kolegów, iż na podstawie ustaw, obowiązujących obecnie, musi Senat zajmować się szeregiem spraw, które nie są projektami ustaw, nadesłanemi z drugiej Izby. Wiemy, że mamy ustawę o Najwyższej Izbie Kontroli Państwa, gdzie Senatowi przyznano prawo sprawdzania zamknięć rachunkowych i udzielania absolutorium Rządowi. Dalej należy zważyć, iż wnioski senatorskie będą musiały być wnoszone w wielu sprawach, by wymienić choćby tylko sprawy, o których mówi art. 3 naszego regulaminu, który ze swej strony polega na art. 104 Ordynacji Wyborczej do Sejmu.</u> | |
| 140 | - <u xml:id="u-19.3" who="#SBuzek">Sz. kol. Woźnicki i Posner żądają dalej w konsekwencji swojego wniosku zupełnego skreślenia art. 25. Według ich wniosku senator nie byłby w możności wnieść wniosku w jakiejkolwiek bądź sprawie, a więc nawet w sprawie przewidzianej w Ordynacji Wyborczej, gdy chodzi o zaczepienie mandatu z powodu niewybieralności, albo gdy chodzi o wniosek o utratę mandatu z powodu wypadków zachodzącej incompabilitatis, w Konstytucji wyliczonych. Sprawy tego rodzaju, po przyjęciu wniosków mniejszości, na porządek dzienny wogóle wejśćby nie mogły, bo sprzeciwiłby się temu tak tekst art. 23, jak zupełny brak art. 25.</u> | |
| 141 | - <u xml:id="u-19.4" who="#SBuzek">Szanowni Koledzy wnioskodawcy mylą się, powołując się na art. 10 Konstytucji, stanowiący, iż inicjatywa ustawodawcza przysługuje tylko Sejmowi i Rządowi. Oczywistą konsekwencją tego przepisu Konstytucji jest, że to, co prawnicy rozumieją przez wyraz „inicjatywa ustawodawcza”, przysługuje tylko Rządowi i Sejmowi, a Senat inicjatywy ustawodawczej w prawniczem znaczeniu nie posiada. Jeżeliby się więc pojawił tego rodzaju wniosek w Senacie, jeżeliby który z senatorów wniósł projekt ustawy do laski marszałkowskiej, to oczywiście nie byłoby to zgodnem z Konstytucją. Nie znaczy to jednak, żeby Senatowi nie było wolno wyrazić swego zdania w innej formie, żeby Senat nic miał posiadać tego prawa ogólnego, petycyjnego, które każdemu obywatelowi, każdej gazecie, każdej radzie gminnej przysługuje. Senat, jako poważna korporacja polityczna, powinna w sprawach ogólnego znaczenia państwowego zabrać głos, powinna wyrazić swoją opinię, powinna wystąpić z wnioskami. Wnioski te nie będą wiązały prawnie ani Sejmu, ani Rządu, będą one działały li tylko tą siłą moralną, jaką Senat potrafi tym swoim wnioskom nadać, będą działały siłą argumentacji.</u> | |
| 142 | - <u xml:id="u-19.5" who="#SBuzek">Utrudniać Senatowi tego rodzaju działalność, która stoi otworem dla każdej korporacji w Państwie, byłoby wedle mego zdania, rzeczą politycznie zupełnie nieodpowiednią i niewskazaną i nie zgodną z Konstytucją. Jeżeli bowiem Konstytucja dała Senatowi prawo współdziałania w ustawodawstwie, jeśli Senat ma prawo i obowiązek badania wszelkich ustaw uchwalanych przez Sejm, to musi posiadać także prawo wyjawiania swojego zdania, swoich zapatrywań, tak w sprawach bezpośrednio z tych ustaw wynikających, jak pośrednio z nimi związanych. I tej drogi nie można Senatowi zamykać, inaczej nie mógłby on nawet tego zadania, o którem mówi wniosek senatorów Woźnickiego i Posnera, należycie wykonać.</u> | |
| 143 | - <u xml:id="u-19.6" who="#SBuzek">Z tego powodu prosiłbym o przyjęcie wniosków Komisji.</u> | |
| 144 | - <u xml:id="u-19.7" who="#SBuzek">Drugą sprawą, która wywołała dłuższą dyskusję w Komisji, była sprawa poruszona w art. 36. Chodzi tu o przywileje przedstawicieli Rządu i sprawozdawców Komisji. Artykuł ten opiewa w sposób następujący: „Przedstawicielowi Rządu, chcącemu przemawiać w tym charakterze, niezależnie od tego czy jest senatorem czy nie, Marszałek powinien udzielić głosu poza koleją i bez ograniczeń. To samo prawo przysługuje sprawozdawcy Komisji”.</u> | |
| 145 | - <u xml:id="u-19.8" who="#SBuzek">Otóż do tego wniosku wnosi szanowny kolega s. Braude dodatek, że to samo prawo ma przysługiwać sprawozdawcom mniejszości Komisji. Otóż jestem tego przekonania, Komisja dała temu odpowiedni wyraz, że tego rodzaju dodatek należy uważać za nie nadający się do przyjęcia. Mianowicie, trzeba pamiętać, iż Senat jest związany w swej działalności głównej terminami, które ułatwiają bardzo mniejszości przeprowadzenie swej woli wbrew woli większości. Mniejszość może narzucić większości swą wolę przez niedopuszczenie do uchwały w terminie. Z tego powodu nie należy wstawiać do naszego regulaminu tego rodzaju przepisów, któreby mogły doprowadzić w konsekwencji do tego, iż mniejszość mogłaby udaremnić powzięcie uchwały w terminie. Zdaje mi się, że dodatek p. kol. s. Braude należałby do tej kategorii przepisów, bo gdyby sprawozdawcom mniejszości możnaby było każdego czasu zabierać głos poza kolejką, bez jakiegokolwiek ograniczenia, to rzeczywiście bardzo łatwo pomyśleć wypadek, w którymby mniejszość, korzystając z tego prawa, przeciągnęłaby obrady poza ostateczny termin wyznaczony Senatowi przez Konstytucję.</u> | |
| 146 | - <u xml:id="u-19.9" who="#SBuzek">Jeżeli się daje to prawo przedstawicielom Rządu, to niema w tem żadnego niebezpieczeństwa, a tak samo, jeżeli się daje to prawo sprawozdawcy komisji, który reprezentuje większość, to niebezpieczeństwa, o którem mówiono, także niema. Komisja uważa, że wystarczy zupełnie, jeżeli sprawozdawcy mniejszości komisji będą mieli zagwarantowane prawo zabierania głosu zaraz po sprawozdawcy komisji. Dalszych przywilejów dla sprawozdawcy mniejszości Komisja nie przewiduje i jest im przeciwna.</u> | |
| 147 | - <u xml:id="u-19.10" who="#SBuzek">To samo co powiedziałem do art. 36 dotyczy także art. 40, prosiłbym więc o odrzucenie poprawek kol. s. Braudego, tak do art. 36, jak i do art. 40. Zresztą aż do art. 48 niema żadnych zmian większego znaczenia, niema też do tych artykułów wniosków mniejszości Komisji.</u> | |
| 137 | + <u xml:id="u-19.0" who="#JózefBuzek">W rozdziale III wysuwa się na pierwszy plan kwestia art. 23. Do art. tego zgłoszono wniosek mniejszości przez pp. kol. Woźnickiego i Posnera. Wniosek ten brzmi w sposób następujący: „Przedmiotem porządku dziennego obrad mają być tylko na piśmie zgłoszone: 1) projekty ustaw nadesłane z Sejmu i 2) wnioski Rządu, wnioski i sprawozdania komisji Senatu lub wnioski senatorów w związku z projektami ustaw, nadesłanemi z Sejmu”.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-19.1" who="#JózefBuzek">Wniosek ten różni się od uchwały Komisji tem, że nie uznaje zupełnie ani samoistnych wniosków senatorskich, ani wniosków i sprawozdań Rządu, lecz uznaje li tylko takie wnioski Rządu i takie wnioski senatorów, które pozostają w związku z projektami ustaw nadesłanemi z Sejmu.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-19.2" who="#JózefBuzek">Otóż, jako sprawozdawca oświadczam się przeciwko przyjęciu art. 23, a tak samo art. 25 w tej formie, jaką proponują pp. koledzy Woźnicki i Posner, bo do czego doprowadziłoby przyjęcie tych wniosków? Doprowadziłoby do tego, że Senat byłby zupełnie skrępowany i właściwie przestałby być sobą, a stałby się tylko maszyną do uchwalania tych ustaw, które z Sejmu nadchodzą. Przedewszystkiem zwracam uwagę sz. Panów kolegów, iż na podstawie ustaw, obowiązujących obecnie, musi Senat zajmować się szeregiem spraw, które nie są projektami ustaw, nadesłanemi z drugiej Izby. Wiemy, że mamy ustawę o Najwyższej Izbie Kontroli Państwa, gdzie Senatowi przyznano prawo sprawdzania zamknięć rachunkowych i udzielania absolutorium Rządowi. Dalej należy zważyć, iż wnioski senatorskie będą musiały być wnoszone w wielu sprawach, by wymienić choćby tylko sprawy, o których mówi art. 3 naszego regulaminu, który ze swej strony polega na art. 104 Ordynacji Wyborczej do Sejmu.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-19.3" who="#JózefBuzek">Sz. kol. Woźnicki i Posner żądają dalej w konsekwencji swojego wniosku zupełnego skreślenia art. 25. Według ich wniosku senator nie byłby w możności wnieść wniosku w jakiejkolwiek bądź sprawie, a więc nawet w sprawie przewidzianej w Ordynacji Wyborczej, gdy chodzi o zaczepienie mandatu z powodu niewybieralności, albo gdy chodzi o wniosek o utratę mandatu z powodu wypadków zachodzącej incompabilitatis, w Konstytucji wyliczonych. Sprawy tego rodzaju, po przyjęciu wniosków mniejszości, na porządek dzienny wogóle wejśćby nie mogły, bo sprzeciwiłby się temu tak tekst art. 23, jak zupełny brak art. 25.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-19.4" who="#JózefBuzek">Szanowni Koledzy wnioskodawcy mylą się, powołując się na art. 10 Konstytucji, stanowiący, iż inicjatywa ustawodawcza przysługuje tylko Sejmowi i Rządowi. Oczywistą konsekwencją tego przepisu Konstytucji jest, że to, co prawnicy rozumieją przez wyraz „inicjatywa ustawodawcza”, przysługuje tylko Rządowi i Sejmowi, a Senat inicjatywy ustawodawczej w prawniczem znaczeniu nie posiada. Jeżeliby się więc pojawił tego rodzaju wniosek w Senacie, jeżeliby który z senatorów wniósł projekt ustawy do laski marszałkowskiej, to oczywiście nie byłoby to zgodnem z Konstytucją. Nie znaczy to jednak, żeby Senatowi nie było wolno wyrazić swego zdania w innej formie, żeby Senat nic miał posiadać tego prawa ogólnego, petycyjnego, które każdemu obywatelowi, każdej gazecie, każdej radzie gminnej przysługuje. Senat, jako poważna korporacja polityczna, powinna w sprawach ogólnego znaczenia państwowego zabrać głos, powinna wyrazić swoją opinię, powinna wystąpić z wnioskami. Wnioski te nie będą wiązały prawnie ani Sejmu, ani Rządu, będą one działały li tylko tą siłą moralną, jaką Senat potrafi tym swoim wnioskom nadać, będą działały siłą argumentacji.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-19.5" who="#JózefBuzek">Utrudniać Senatowi tego rodzaju działalność, która stoi otworem dla każdej korporacji w Państwie, byłoby wedle mego zdania, rzeczą politycznie zupełnie nieodpowiednią i niewskazaną i nie zgodną z Konstytucją. Jeżeli bowiem Konstytucja dała Senatowi prawo współdziałania w ustawodawstwie, jeśli Senat ma prawo i obowiązek badania wszelkich ustaw uchwalanych przez Sejm, to musi posiadać także prawo wyjawiania swojego zdania, swoich zapatrywań, tak w sprawach bezpośrednio z tych ustaw wynikających, jak pośrednio z nimi związanych. I tej drogi nie można Senatowi zamykać, inaczej nie mógłby on nawet tego zadania, o którem mówi wniosek senatorów Woźnickiego i Posnera, należycie wykonać.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-19.6" who="#JózefBuzek">Z tego powodu prosiłbym o przyjęcie wniosków Komisji.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-19.7" who="#JózefBuzek">Drugą sprawą, która wywołała dłuższą dyskusję w Komisji, była sprawa poruszona w art. 36. Chodzi tu o przywileje przedstawicieli Rządu i sprawozdawców Komisji. Artykuł ten opiewa w sposób następujący: „Przedstawicielowi Rządu, chcącemu przemawiać w tym charakterze, niezależnie od tego czy jest senatorem czy nie, Marszałek powinien udzielić głosu poza koleją i bez ograniczeń. To samo prawo przysługuje sprawozdawcy Komisji”.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-19.8" who="#JózefBuzek">Otóż do tego wniosku wnosi szanowny kolega s. Braude dodatek, że to samo prawo ma przysługiwać sprawozdawcom mniejszości Komisji. Otóż jestem tego przekonania, Komisja dała temu odpowiedni wyraz, że tego rodzaju dodatek należy uważać za nie nadający się do przyjęcia. Mianowicie, trzeba pamiętać, iż Senat jest związany w swej działalności głównej terminami, które ułatwiają bardzo mniejszości przeprowadzenie swej woli wbrew woli większości. Mniejszość może narzucić większości swą wolę przez niedopuszczenie do uchwały w terminie. Z tego powodu nie należy wstawiać do naszego regulaminu tego rodzaju przepisów, któreby mogły doprowadzić w konsekwencji do tego, iż mniejszość mogłaby udaremnić powzięcie uchwały w terminie. Zdaje mi się, że dodatek p. kol. s. Braude należałby do tej kategorii przepisów, bo gdyby sprawozdawcom mniejszości możnaby było każdego czasu zabierać głos poza kolejką, bez jakiegokolwiek ograniczenia, to rzeczywiście bardzo łatwo pomyśleć wypadek, w którymby mniejszość, korzystając z tego prawa, przeciągnęłaby obrady poza ostateczny termin wyznaczony Senatowi przez Konstytucję.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-19.9" who="#JózefBuzek">Jeżeli się daje to prawo przedstawicielom Rządu, to niema w tem żadnego niebezpieczeństwa, a tak samo, jeżeli się daje to prawo sprawozdawcy komisji, który reprezentuje większość, to niebezpieczeństwa, o którem mówiono, także niema. Komisja uważa, że wystarczy zupełnie, jeżeli sprawozdawcy mniejszości komisji będą mieli zagwarantowane prawo zabierania głosu zaraz po sprawozdawcy komisji. Dalszych przywilejów dla sprawozdawcy mniejszości Komisja nie przewiduje i jest im przeciwna.</u> | |
| 147 | + <u xml:id="u-19.10" who="#JózefBuzek">To samo co powiedziałem do art. 36 dotyczy także art. 40, prosiłbym więc o odrzucenie poprawek kol. s. Braudego, tak do art. 36, jak i do art. 40. Zresztą aż do art. 48 niema żadnych zmian większego znaczenia, niema też do tych artykułów wniosków mniejszości Komisji.</u> | |
| 148 | 148 | </div> |
| 149 | 149 | <div xml:id="div-20"> |
| 150 | - <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekksStychel">W dyskusji nad art. 32 głos ma s. Woźnicki.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-20.0" who="#AntoniStychel">W dyskusji nad art. 32 głos ma s. Woźnicki.</u> | |
| 151 | 151 | </div> |
| 152 | 152 | <div xml:id="div-21"> |
| 153 | - <u xml:id="u-21.0" who="#SWoźnicki">Poprawki nasze do art. 23 i 25 postawiliśmy z całą świadomością, że przyjęcie ich sprowadzi Senat rzeczywiście do tej roli, o jakiej tu mówił sprawozdawca Buzek, do roli instytucji, która ma za zadanie ponownie rozpatrywać ustawy, które już przez Sejm przyjęte zostały, przyjmować je w całości, albo proponować poprawki, któreby zmusiły Sejm do zastanowienia się jeszcze raz nad temi ustawami. Stawialiśmy te poprawki w tem głębokiem przekonaniu, że tylko te uprawnienia przyznaję Senatowi Konstytucja, uchwalona 17 marca 1921 r. W tej Konstytucji o Senacie i o jego uprawnieniach mowa jest w art. 35 i 37. Art. 37 dotyczy raczej praw i obowiązków senatorów, zaś w art. 35 mówi się o tem, jakie czynności spełniać ma Senat. I tutaj wyraźnie jest powiedziane, że każdy projekt ustawy, uchwalonej przez Sejm, będzie przekazany Senatowi do rozpoznania i t. d.</u> | |
| 154 | - <u xml:id="u-21.1" who="#SWoźnicki">W dniu 17 marca 1921 r. byłem w tem przykrem położeniu, że przy uroczystym nastroju, jaki panował w tej Izbie, w imieniu mego klubu, jako poseł do Sejmu Ustawodawczego, protestowałem przeciwko uchwaleniu Konstytucji w tej formie, w jakiej ona przez Sejm uchwalona została. Jednakże po dwóch latach role się tutaj cokolwiek zmieniły. Obecnie staję na tej trybunie, jako obrońca tej Konstytucji, nie tylko jej litery, ale i ducha. Albowiem nie tylko to, co w Konstytucji jest napisane, ale i to, co było zamiarem ustawodawców, musimy brać pod uwagę. Otóż gdybyśmy zajrzeli do stenograficznych sprawozdań Sejmu Ustawodawczego, to w przemówieniach klubu prawicowego nawet — jeszcze dziś czytałem ówczesne przemówienie ks. Lutosławskiego — znaleźlibyśmy zapewnienia, że chodzi tylko o to, ażeby naszym instytucjom ustawodawczym dać możność dojrzałego zastanowienia się nad temi ustawami, i o nic więcej, ażeby był moment rozwagi pomiędzy ich uchwaleniem a ostatecznem ogłoszeniem. I o to tylko miało chodzić.</u> | |
| 155 | - <u xml:id="u-21.2" who="#SWoźnicki">Ale teraz instytucji Senatu pragnie się nadać uprawnienia inne, uprawnienia, przeciw którym zastrzega Konstytucja w art. 10, kiedy mówi, że prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Rządowi i Sejmowi. Bo jeśli ma się tu na myśli wnioski, że się tak wyrażę, porządkowe, które według regulaminu mogą być w Senacie zgłaszane, np. takie, czy senator ma pozostać członkiem Senatu, czy nie, są to raczej wnioski wewnętrzne, dotyczące samej instytucji Senatu, ale nie mają charakteru inicjatywy prawodawczej, ani nie są inicjatywą prawodawczą. Jest powiedziane w projekcie regulaminu, że przedmiotem obrad mają być wnioski senatorskie, ale nie zastrzeżono jakie. A przecież wnioski senatorskie mogą być np. tego rodzaju: Wzywa się Rząd do przedstawienia ustawy, któraby przypuśćmy w ten sposób lub inny ograniczała prawa obywateli, albo w ten lub inny sposób załatwiała pewne kwestie, będące na porządku dziennym życia państwowego. Takie wnioski miałyby już charakter inicjatywy prawodawczej. Na pozór nie byłyby jeszcze żadną inicjatywą prawodawczą, bo senator może nie zgłosić gotowej ustawy, ale może wniosek tak opracować, tak ukryć w nim ustawę, nie podzieliwszy jej na artykuły, że wniosek będzie już jednak gotową ustawą.</u> | |
| 156 | - <u xml:id="u-21.3" who="#SWoźnicki">Gdybyśmy to prawo Senatowi przyznali, w konsekwencji musielibyśmy mu przyznać i to prawo, że wnioski, uchwalane przez Senat, muszą być przez Rząd załatwiane. Bo nie zgadzam się tu z twierdzeniem p. Referenta, że Rząd może dowoli spełniać albo nie spełniać tego rodzaju żądań, tak samo, jak może spełniać żądania jakiejkolwiek instytucji, czy pojedyńczych obywateli, albo do tych żądań się nie przychylić. Senat właśnie, a mówię to w interesie powagi Senatu, powinien dbać o to, aby wszystkie jego postulaty, wszystkie jego żądania, były przez Rząd należycie respektowane. Jeżeli jeden, drugi, trzeci i piąty raz uchwali jakieś żądanie tego rodzaju, a Rząd tego żądania nie spełni, to nie wiem, czy nie ucierpi przez to powaga Senatu. Więc ci, którzyby chcieli, ażeby powaga Senatu stała jak najwyżej, powinni sami dbać o to, aby Senat nie miał możności uchwalać tego rodzaju postulatów, których Rząd nie zechce wykonać i nie wykona.</u> | |
| 157 | - <u xml:id="u-21.4" who="#SWoźnicki">Jeżeli chodzi o samą treść naszej poprawki, to ona tu nic nie zmienia, ale sprowadza rolę Senatu do tego, że zajmuje się on tylko ustawami, przez Sejm uchwalonemi i że mogą być zgłaszane tak przez Rząd, jak i przez poszczególnych senatorów wnioski, ale tylko w związku z temi ustawami.</u> | |
| 158 | - <u xml:id="u-21.5" who="#SWoźnicki">Jeżeli s. Buzek twierdzi, że i inne wnioski są potrzebne, to i to jest już uwzględnione w Konstytucji, która przewiduje, że można takie żądania zgłaszać. Co do Najwyższej Izby Kontroli, i o przecież wydaje ona tylko sprawozdanie, nad którem Senat zastanowi się i poweźmie odpowiednią uchwałę. Ale nie będą to wnioski senatorów, tylko wnioski Najwyższej Izby Kontroli Państwa. Następnie, jeżeli chodzi o tych senatorów, którychby należało usunąć, to specjalnie tę sprawę możnaby ująć w odpowiednim artykule, że to się będzie robiło na wniosek jednego senatora, lub grupy senatorów.</u> | |
| 159 | - <u xml:id="u-21.6" who="#SWoźnicki">Jest jeszcze jedna kwest ja, którąby należało omówić specjalnie, gdyby Wysoki Senat przychylił się do naszej propozycji; jest to kwestia rozwiązania Sejmu na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej za zgodą kwalifikowanej większości Senatu. Tej sprawy nie omawiano w Komisji Regulaminowej dlatego, że toby się mieściło w art. 23 tak zredagowanym, jak proponuje większość Komisji. Gdyby w głosowaniu wypadło, że art. 23 zostałby przyjęty w naszem brzmieniu, w takim razie zgłosimy poprawkę w odpowiedniem miejscu, któraby umożliwiała rozwiązanie Sejmu już na drodze regulaminowej.</u> | |
| 160 | - <u xml:id="u-21.7" who="#SWoźnicki">Teraz proponujemy skreślenie art. 25. Art. 25 niniejszego regulaminu wynika z art. 23, jest jego konsekwencją. Jeżeli zostanie przyjęta nasza poprawka, to tem samem skreśla się art. 25, jako nie mający już żadnego uzasadnienia. Łącznie z tem zgłaszam poprawkę, domagającą się skreślenia w art. 37. pod h) słów: „a w szczególności w kwestii nagłości sprawy”. Jest to punkt bardzo niewyraźny. W Komisji Regulaminowej wyjaśniono, że chodzi tutaj o to, że mogą być t. zw. wnioski nagłe, których nagłość mogłaby być omawiana na posiedzeniach plenarnych Senatu. Ale z chwilą, gdy wniosków senatorskich wogóle niema, niema również ich nagłości i omawianie nagłości nie jest rzeczą potrzebną, a więc to byłoby nieaktualne.</u> | |
| 161 | - <u xml:id="u-21.8" who="#SWoźnicki">Następnie do art. 33 z tego samego rozdziału proponowałbym również jedną poprawkę. Mianowicie artykuł ten mówi, że przemówienie senatora powinno trwać nie dłużej, niż 5 minut przy wszelkiej dyskusji formalnej, dalej w wypadkach, przewidzianych w art. 26, gdzie chodzi o oświadczenia przed porządkiem dziennym i po porządku dziennym, w końcu jeżeli senator zabiera głos w tej samej materii po raz drugi. Uważam, że czas 5 minut wystarcza na uzasadnienie wniosku formalnego, czy na oświadczenie składane przed porządkiem dziennym lub po nim. To są rzeczy krótkie i czas 5 minut jest wystarczający, lecz jeżeli senator w tej samej materii, to jest w sprawie ustawy, będącej na porządku dziennym, uznaje za konieczne zabrać głos po raz drugi, to widocznie tezy czy twierdzenia, zawarte w jego pierwszem przemówieniu, zostały zakwestionowane przez następnych mówców i on chciałby na te zarzuty dość wyczerpująco odpowiedzieć, taka odpowiedź będzie często wymagała pewnego uzasadnienia. Jeżeli nie będzie koniecznej potrzeby rozwodzenia się, to naturalnie senator będzie się ograniczał, ale jeżeliby sprawa wymagała szerszego omówienia, to byłoby rzeczą wskazaną senatorowi pozostawić 15 minut. Więc proponuję poprawkę taką, aby w ostatnim ustępie art. 33 po słowie „lub” zamiast słów „jeżeli i t. d.” dodać „nie dłużej niż 15 minut, jeżeli senator w tej samej materii zabiera głos po raz drugi”.</u> | |
| 162 | - <u xml:id="u-21.9" who="#SWoźnicki">To są te poprawki, które zostały przez nas zgłoszone do rozdziału III, poprawki, oparte na ścisłem brzmieniu Konstytucji, poprawki zasadniczej, politycznej natury. Nie mam wielkiej nadziei, aby one zyskały uznanie całej Izby, ale jestem tego zdania, że powinne zyskać przynajmniej głosy przedstawicieli tych stronnictw, które były wogóle przeciwne instytucji Senatu. Jeśli tak, jeśli u tych stronnictw istnieje nadal przekonanie, że Senat jest instytucją zbyteczną...</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-21.0" who="#JanWoźnicki">Poprawki nasze do art. 23 i 25 postawiliśmy z całą świadomością, że przyjęcie ich sprowadzi Senat rzeczywiście do tej roli, o jakiej tu mówił sprawozdawca Buzek, do roli instytucji, która ma za zadanie ponownie rozpatrywać ustawy, które już przez Sejm przyjęte zostały, przyjmować je w całości, albo proponować poprawki, któreby zmusiły Sejm do zastanowienia się jeszcze raz nad temi ustawami. Stawialiśmy te poprawki w tem głębokiem przekonaniu, że tylko te uprawnienia przyznaję Senatowi Konstytucja, uchwalona 17 marca 1921 r. W tej Konstytucji o Senacie i o jego uprawnieniach mowa jest w art. 35 i 37. Art. 37 dotyczy raczej praw i obowiązków senatorów, zaś w art. 35 mówi się o tem, jakie czynności spełniać ma Senat. I tutaj wyraźnie jest powiedziane, że każdy projekt ustawy, uchwalonej przez Sejm, będzie przekazany Senatowi do rozpoznania i t. d.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-21.1" who="#JanWoźnicki">W dniu 17 marca 1921 r. byłem w tem przykrem położeniu, że przy uroczystym nastroju, jaki panował w tej Izbie, w imieniu mego klubu, jako poseł do Sejmu Ustawodawczego, protestowałem przeciwko uchwaleniu Konstytucji w tej formie, w jakiej ona przez Sejm uchwalona została. Jednakże po dwóch latach role się tutaj cokolwiek zmieniły. Obecnie staję na tej trybunie, jako obrońca tej Konstytucji, nie tylko jej litery, ale i ducha. Albowiem nie tylko to, co w Konstytucji jest napisane, ale i to, co było zamiarem ustawodawców, musimy brać pod uwagę. Otóż gdybyśmy zajrzeli do stenograficznych sprawozdań Sejmu Ustawodawczego, to w przemówieniach klubu prawicowego nawet — jeszcze dziś czytałem ówczesne przemówienie ks. Lutosławskiego — znaleźlibyśmy zapewnienia, że chodzi tylko o to, ażeby naszym instytucjom ustawodawczym dać możność dojrzałego zastanowienia się nad temi ustawami, i o nic więcej, ażeby był moment rozwagi pomiędzy ich uchwaleniem a ostatecznem ogłoszeniem. I o to tylko miało chodzić.</u> | |
| 155 | + <u xml:id="u-21.2" who="#JanWoźnicki">Ale teraz instytucji Senatu pragnie się nadać uprawnienia inne, uprawnienia, przeciw którym zastrzega Konstytucja w art. 10, kiedy mówi, że prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Rządowi i Sejmowi. Bo jeśli ma się tu na myśli wnioski, że się tak wyrażę, porządkowe, które według regulaminu mogą być w Senacie zgłaszane, np. takie, czy senator ma pozostać członkiem Senatu, czy nie, są to raczej wnioski wewnętrzne, dotyczące samej instytucji Senatu, ale nie mają charakteru inicjatywy prawodawczej, ani nie są inicjatywą prawodawczą. Jest powiedziane w projekcie regulaminu, że przedmiotem obrad mają być wnioski senatorskie, ale nie zastrzeżono jakie. A przecież wnioski senatorskie mogą być np. tego rodzaju: Wzywa się Rząd do przedstawienia ustawy, któraby przypuśćmy w ten sposób lub inny ograniczała prawa obywateli, albo w ten lub inny sposób załatwiała pewne kwestie, będące na porządku dziennym życia państwowego. Takie wnioski miałyby już charakter inicjatywy prawodawczej. Na pozór nie byłyby jeszcze żadną inicjatywą prawodawczą, bo senator może nie zgłosić gotowej ustawy, ale może wniosek tak opracować, tak ukryć w nim ustawę, nie podzieliwszy jej na artykuły, że wniosek będzie już jednak gotową ustawą.</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-21.3" who="#JanWoźnicki">Gdybyśmy to prawo Senatowi przyznali, w konsekwencji musielibyśmy mu przyznać i to prawo, że wnioski, uchwalane przez Senat, muszą być przez Rząd załatwiane. Bo nie zgadzam się tu z twierdzeniem p. Referenta, że Rząd może dowoli spełniać albo nie spełniać tego rodzaju żądań, tak samo, jak może spełniać żądania jakiejkolwiek instytucji, czy pojedyńczych obywateli, albo do tych żądań się nie przychylić. Senat właśnie, a mówię to w interesie powagi Senatu, powinien dbać o to, aby wszystkie jego postulaty, wszystkie jego żądania, były przez Rząd należycie respektowane. Jeżeli jeden, drugi, trzeci i piąty raz uchwali jakieś żądanie tego rodzaju, a Rząd tego żądania nie spełni, to nie wiem, czy nie ucierpi przez to powaga Senatu. Więc ci, którzyby chcieli, ażeby powaga Senatu stała jak najwyżej, powinni sami dbać o to, aby Senat nie miał możności uchwalać tego rodzaju postulatów, których Rząd nie zechce wykonać i nie wykona.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-21.4" who="#JanWoźnicki">Jeżeli chodzi o samą treść naszej poprawki, to ona tu nic nie zmienia, ale sprowadza rolę Senatu do tego, że zajmuje się on tylko ustawami, przez Sejm uchwalonemi i że mogą być zgłaszane tak przez Rząd, jak i przez poszczególnych senatorów wnioski, ale tylko w związku z temi ustawami.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-21.5" who="#JanWoźnicki">Jeżeli s. Buzek twierdzi, że i inne wnioski są potrzebne, to i to jest już uwzględnione w Konstytucji, która przewiduje, że można takie żądania zgłaszać. Co do Najwyższej Izby Kontroli, i o przecież wydaje ona tylko sprawozdanie, nad którem Senat zastanowi się i poweźmie odpowiednią uchwałę. Ale nie będą to wnioski senatorów, tylko wnioski Najwyższej Izby Kontroli Państwa. Następnie, jeżeli chodzi o tych senatorów, którychby należało usunąć, to specjalnie tę sprawę możnaby ująć w odpowiednim artykule, że to się będzie robiło na wniosek jednego senatora, lub grupy senatorów.</u> | |
| 159 | + <u xml:id="u-21.6" who="#JanWoźnicki">Jest jeszcze jedna kwest ja, którąby należało omówić specjalnie, gdyby Wysoki Senat przychylił się do naszej propozycji; jest to kwestia rozwiązania Sejmu na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej za zgodą kwalifikowanej większości Senatu. Tej sprawy nie omawiano w Komisji Regulaminowej dlatego, że toby się mieściło w art. 23 tak zredagowanym, jak proponuje większość Komisji. Gdyby w głosowaniu wypadło, że art. 23 zostałby przyjęty w naszem brzmieniu, w takim razie zgłosimy poprawkę w odpowiedniem miejscu, któraby umożliwiała rozwiązanie Sejmu już na drodze regulaminowej.</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-21.7" who="#JanWoźnicki">Teraz proponujemy skreślenie art. 25. Art. 25 niniejszego regulaminu wynika z art. 23, jest jego konsekwencją. Jeżeli zostanie przyjęta nasza poprawka, to tem samem skreśla się art. 25, jako nie mający już żadnego uzasadnienia. Łącznie z tem zgłaszam poprawkę, domagającą się skreślenia w art. 37. pod h) słów: „a w szczególności w kwestii nagłości sprawy”. Jest to punkt bardzo niewyraźny. W Komisji Regulaminowej wyjaśniono, że chodzi tutaj o to, że mogą być t. zw. wnioski nagłe, których nagłość mogłaby być omawiana na posiedzeniach plenarnych Senatu. Ale z chwilą, gdy wniosków senatorskich wogóle niema, niema również ich nagłości i omawianie nagłości nie jest rzeczą potrzebną, a więc to byłoby nieaktualne.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-21.8" who="#JanWoźnicki">Następnie do art. 33 z tego samego rozdziału proponowałbym również jedną poprawkę. Mianowicie artykuł ten mówi, że przemówienie senatora powinno trwać nie dłużej, niż 5 minut przy wszelkiej dyskusji formalnej, dalej w wypadkach, przewidzianych w art. 26, gdzie chodzi o oświadczenia przed porządkiem dziennym i po porządku dziennym, w końcu jeżeli senator zabiera głos w tej samej materii po raz drugi. Uważam, że czas 5 minut wystarcza na uzasadnienie wniosku formalnego, czy na oświadczenie składane przed porządkiem dziennym lub po nim. To są rzeczy krótkie i czas 5 minut jest wystarczający, lecz jeżeli senator w tej samej materii, to jest w sprawie ustawy, będącej na porządku dziennym, uznaje za konieczne zabrać głos po raz drugi, to widocznie tezy czy twierdzenia, zawarte w jego pierwszem przemówieniu, zostały zakwestionowane przez następnych mówców i on chciałby na te zarzuty dość wyczerpująco odpowiedzieć, taka odpowiedź będzie często wymagała pewnego uzasadnienia. Jeżeli nie będzie koniecznej potrzeby rozwodzenia się, to naturalnie senator będzie się ograniczał, ale jeżeliby sprawa wymagała szerszego omówienia, to byłoby rzeczą wskazaną senatorowi pozostawić 15 minut. Więc proponuję poprawkę taką, aby w ostatnim ustępie art. 33 po słowie „lub” zamiast słów „jeżeli i t. d.” dodać „nie dłużej niż 15 minut, jeżeli senator w tej samej materii zabiera głos po raz drugi”.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-21.9" who="#JanWoźnicki">To są te poprawki, które zostały przez nas zgłoszone do rozdziału III, poprawki, oparte na ścisłem brzmieniu Konstytucji, poprawki zasadniczej, politycznej natury. Nie mam wielkiej nadziei, aby one zyskały uznanie całej Izby, ale jestem tego zdania, że powinne zyskać przynajmniej głosy przedstawicieli tych stronnictw, które były wogóle przeciwne instytucji Senatu. Jeśli tak, jeśli u tych stronnictw istnieje nadal przekonanie, że Senat jest instytucją zbyteczną...</u> | |
| 163 | 163 | <u xml:id="u-21.10" who="#komentarz">(Głos na prawicy: A po co Pan kandydował?),</u> |
| 164 | - <u xml:id="u-21.11" who="#SWoźnicki">...to w takim razie ograniczenie jego kompetencji, zresztą zgodne ze ścisłem brzmieniem Konstytucji, jest zupełnie wskazane, ponieważ wszelkie rozszerzenie kompetencji utrwalałoby tylko tę instytucję, zupełnie, naszem zdaniem, niepotrzebną.</u> | |
| 165 | - <u xml:id="u-21.12" who="#SWoźnicki">A jeśli chodzi o to, dlaczego ja kandydowałem na senatora, to odpowiem: jestem ofiarą decyzji swojego stronnictwa i swojej własnej decyzji, która kazała nam wejść do tej instytucji, w której będzie przecież mowa o prawach, które będą obowiązywały w Rzeczypospolitej, a więc, reprezentując pewną grupę ludności Rzeczypospolitej, mamy prawo i obowiązek zabierać głos tam, gdzie Konstytucja zabierać głos pozwala. Dowodzi to naszej wielkiej lojalności dla Konstytucji, dowodzi poszanowania dla zasadniczych praw, które w Polsce obowiązują. Gdybyśmy chcieli buntować się przeciwko Konstytucji, to powiedzielibyśmy: do Senatu nie pójdziemy, będziemy go zwalczać, pójdziemy na zgromadzenia publiczne i będziemy krzyczeć przeciwko Senatowi. My tego nie robimy, ale będziemy walczyć przeciwko Senatowi tą drogą, jaką przepisuje Konstytucja. Jeżeli już Senat istnieje, to w nim także zasiadamy, ale będziemy przeciwni wszelkiemu rozszerzaniu kompetencji Senatu. Właściwie Konstytucja sprowadziła rolę Senatu do tego, że jest on faktycznie tem, czem Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” chciało uczynić, tę komisję sejmową, która jeszcze raz miała rozpatrywać ustawy, uchwalone przez Sejm przed trzeciem czytaniem. Jest tak rzeczywiście, bo nawet ta zewnętrzna forma, w jaką ubrano Senat, te warunki, w jakich pracujemy, potwierdzają to. Przecież Senat obraduje w sali sejmowej.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-21.11" who="#JanWoźnicki">...to w takim razie ograniczenie jego kompetencji, zresztą zgodne ze ścisłem brzmieniem Konstytucji, jest zupełnie wskazane, ponieważ wszelkie rozszerzenie kompetencji utrwalałoby tylko tę instytucję, zupełnie, naszem zdaniem, niepotrzebną.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-21.12" who="#JanWoźnicki">A jeśli chodzi o to, dlaczego ja kandydowałem na senatora, to odpowiem: jestem ofiarą decyzji swojego stronnictwa i swojej własnej decyzji, która kazała nam wejść do tej instytucji, w której będzie przecież mowa o prawach, które będą obowiązywały w Rzeczypospolitej, a więc, reprezentując pewną grupę ludności Rzeczypospolitej, mamy prawo i obowiązek zabierać głos tam, gdzie Konstytucja zabierać głos pozwala. Dowodzi to naszej wielkiej lojalności dla Konstytucji, dowodzi poszanowania dla zasadniczych praw, które w Polsce obowiązują. Gdybyśmy chcieli buntować się przeciwko Konstytucji, to powiedzielibyśmy: do Senatu nie pójdziemy, będziemy go zwalczać, pójdziemy na zgromadzenia publiczne i będziemy krzyczeć przeciwko Senatowi. My tego nie robimy, ale będziemy walczyć przeciwko Senatowi tą drogą, jaką przepisuje Konstytucja. Jeżeli już Senat istnieje, to w nim także zasiadamy, ale będziemy przeciwni wszelkiemu rozszerzaniu kompetencji Senatu. Właściwie Konstytucja sprowadziła rolę Senatu do tego, że jest on faktycznie tem, czem Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” chciało uczynić, tę komisję sejmową, która jeszcze raz miała rozpatrywać ustawy, uchwalone przez Sejm przed trzeciem czytaniem. Jest tak rzeczywiście, bo nawet ta zewnętrzna forma, w jaką ubrano Senat, te warunki, w jakich pracujemy, potwierdzają to. Przecież Senat obraduje w sali sejmowej.</u> | |
| 166 | 166 | <u xml:id="u-21.13" who="#komentarz">(Głosy: Chwilowo.)</u> |
| 167 | - <u xml:id="u-21.14" who="#SWoźnicki">Chwilowo — przypuszczam, że będzie to się działo dopóty, dopóki Senatu nie przestanie istnieć, a ten czas uważam za bardzo bliski. Następnie, kluby posłów i senatorów są wspólne.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-21.14" who="#JanWoźnicki">Chwilowo — przypuszczam, że będzie to się działo dopóty, dopóki Senatu nie przestanie istnieć, a ten czas uważam za bardzo bliski. Następnie, kluby posłów i senatorów są wspólne.</u> | |
| 168 | 168 | <u xml:id="u-21.15" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Też chwilowo.)</u> |
| 169 | - <u xml:id="u-21.16" who="#SWoźnicki">Panowie sami tak urządziliście, że razem kluby nasze obradują...</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-21.16" who="#JanWoźnicki">Panowie sami tak urządziliście, że razem kluby nasze obradują...</u> | |
| 170 | 170 | <u xml:id="u-21.17" who="#komentarz">(Głos na prawicy: Nie we wszystkich sprawach.)</u> |
| 171 | - <u xml:id="u-21.18" who="#SWoźnicki">...kluby są wspólne i razem pewne uchwały tam zapadają.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-21.18" who="#JanWoźnicki">...kluby są wspólne i razem pewne uchwały tam zapadają.</u> | |
| 172 | 172 | <u xml:id="u-21.19" who="#komentarz">(Głos: Niema lokalów.)</u> |
| 173 | - <u xml:id="u-21.20" who="#SWoźnicki">Gdyby sprawa odrębności Senatu była bardzo zasadniczą i palącą, to i lokale musiałyby się dla Senatu znaleźć, tak, jak się znajdują lokale dla niezbędnych instytucji państwowych. Widocznie jednak ta instytucja państwowa nie jest tak niezbędnie potrzebna, żeby musiała istnieć odrębnie, więc ulokowała się w Sejmie i będzie tylko ową komisją do ponownego rozpatrywania ustaw, które Sejm już raz przyjął. Będzie nią mimo wszelkich wysiłków uczynienia z Senatu czegoś innego, niż to, co faktycznie Konstytucja dla Senatu przewiduje. Będzie nią tem bardziej, że przecież odrzucenie jakiejkolwiek ustawy przez Senat nie jest odrzuceniem jej całkowitem. Sejm powie: przyjmuję ustawę w dawnej postaci i ustawa będzie obowiązywała. A więc faktycznie będziemy tylko tymi, którzy wprowadzają pewien moment rozwagi w ustawodawstwie. Życzyćby należało, żeby ten moment był faktycznie momentem rozwagi, ale jeżeli Konstytucja przewiduje tylko niektóre uprawnienia dla tej instytucji, do której mamy zaszczyt należeć, to szanując Konstytucję, nie mamy prawa kompetencji Senatu rozszerzać, ale musimy ograniczyć się ściśle do tej roli, którą nam Konstytucja przepisała.</u> | |
| 174 | - <u xml:id="u-21.21" who="#SWoźnicki">Zgłaszam więc te poprawki do art. 33 i 37, o których mówiłem.</u> | |
| 173 | + <u xml:id="u-21.20" who="#JanWoźnicki">Gdyby sprawa odrębności Senatu była bardzo zasadniczą i palącą, to i lokale musiałyby się dla Senatu znaleźć, tak, jak się znajdują lokale dla niezbędnych instytucji państwowych. Widocznie jednak ta instytucja państwowa nie jest tak niezbędnie potrzebna, żeby musiała istnieć odrębnie, więc ulokowała się w Sejmie i będzie tylko ową komisją do ponownego rozpatrywania ustaw, które Sejm już raz przyjął. Będzie nią mimo wszelkich wysiłków uczynienia z Senatu czegoś innego, niż to, co faktycznie Konstytucja dla Senatu przewiduje. Będzie nią tem bardziej, że przecież odrzucenie jakiejkolwiek ustawy przez Senat nie jest odrzuceniem jej całkowitem. Sejm powie: przyjmuję ustawę w dawnej postaci i ustawa będzie obowiązywała. A więc faktycznie będziemy tylko tymi, którzy wprowadzają pewien moment rozwagi w ustawodawstwie. Życzyćby należało, żeby ten moment był faktycznie momentem rozwagi, ale jeżeli Konstytucja przewiduje tylko niektóre uprawnienia dla tej instytucji, do której mamy zaszczyt należeć, to szanując Konstytucję, nie mamy prawa kompetencji Senatu rozszerzać, ale musimy ograniczyć się ściśle do tej roli, którą nam Konstytucja przepisała.</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-21.21" who="#JanWoźnicki">Zgłaszam więc te poprawki do art. 33 i 37, o których mówiłem.</u> | |
| 175 | 175 | </div> |
| 176 | 176 | <div xml:id="div-22"> |
| 177 | - <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma senator Posner.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-22.0" who="#AntoniStychel">Głos ma senator Posner.</u> | |
| 178 | 178 | </div> |
| 179 | 179 | <div xml:id="div-23"> |
| 180 | - <u xml:id="u-23.0" who="#SPosner">Wysoki Senacie! W niektórych kwestiach, coprawda bardzo zasadniczych, stanowiących podłoże tego regulaminu, dzielą nas poglądy na istotę Senatu polskiego. Ale jestem głęboko przekonany, że gdybyśmy zapytali p. s. Balińskiego, który występował tu dzisiaj przeciwko moim skromnym uwagom, i p. s. Buzka, który również z niemi polemizował, to żadnej pomiędzy nami różnicy nie będzie, jeśli będzie mowa o prawie, o prawie, które jest suwerenem nas wszystkich i któremu my wszyscy bez wyjątku i bez różnic politycznych i społecznych zapatrywań, ulegamy. Prawo jest zupełnie jasne i mniemam, że ono jest po mojej stronie i po stronie tych poglądów, którym dałem wyraz w pierwszem swojem przemówieniu.</u> | |
| 181 | - <u xml:id="u-23.1" who="#SPosner">Muszę, niestety, wrócić jeszcze raz do tej kwestii, a to z powodu uwag, uczynionych przez wielce Szanownego s. Balińskiego. P. s. Baliński uważał, że mój pogląd, moje wątpliwości co do tytułu senatora są niesłuszne, dlatego, że w ordynacji wyborczej ten tytuł, ten wyraz jest użyty. Ale regulamin jest organizacją życia wewnętrznego Senatu, nie jest on ustawą przechodnią do ordynacji wyborczej, ale tylko regulaminem, opartym na jednej ustawie, na Konstytucji. Konstytucja nic nie wie o ordynacji wyborczej i zapożyczając z ordynacji wyborczej pewne przepisy, bo musimy ją wziąć pod uwagę, my w regulaminie naszym musimy w zasadniczych sprawach kierować się tylko przepisami Konstytucji niczem więcej. W Konstytucji tego wyrażenia niema.</u> | |
| 182 | - <u xml:id="u-23.2" who="#SPosner">Jeżeli wracam do tego, to nie dlatego, że jestem uparty, złośliwy i bardzo nudny, ale dlatego, że chodzi tu o sprawę wysokiej wagi, bo tu chodzi o to, czy będziemy słuchać prawa, czy nie. Jeżeliśmy uchwalili Konstytucję, jeżeli ją uchwalił w ciężkim trudzie czteroletnim Sejm Ustawodawczy, czy ona jest dobrą, czy złą, to jest inna sprawa, ale istnieje ona i wszystkich nas obowiązuje, ona jest ponad nami, jest prawem zasadniczem, istotnem, jest według przekonania najznakomitszych prawników świata prawem, którego interpretować nie wolno, Otóż, jeżeli tak jest, a ja muszę przychylić się do poglądów moich znakomitych nauczycieli w dziedzinie prawa, to my tych przepisów, o których tu przed chwilą mówił s. Woźnicki, nie możemy przyjąć, ponieważ przepis pod literą c) art. 23, w którym jest mowa o wnioskach senatorów, otwiera bardzo szerokie perspektywy na wszelkiego rodzaju próby rozszerzenia Konstytucji, rozszerzenia praw i kompetencji Senatu. My do regulaminu nie możemy wprowadzać niczego, czego niema w samej ustawie konstytucyjnej. Jeżeli jesteśmy prawnikami, to nam nie wolno tego czynić pod żadnym pozorem i w żadnym względzie. Mnie się zdaje, że to jest tak jasne dla każdego prawnika, którego obowiązuje zasada — „qui bene distinguit, bene docet”, że nawet sporu co do tego być nie powinno.</u> | |
| 183 | - <u xml:id="u-23.3" who="#SPosner">Ale rozumiem doskonale, że członek Senatu chciałby jednak posiadać wszystkie prawa, które posiada członek Sejmu i że to jest pewien paradoks, że stworzyliśmy ten Senat, ale pozbawiliśmy go tych praw, które stanowią istotę i zasadę ciała prawodawczego, pozbawiliśmy go inicjatywy prawodawczej i stąd wypływają te wszystkie wątpliwości, które mamy i które sprawiają, że każdy z mówców, zgłaszających tutaj swoją opinię, po tej linii idącą, może zdobyć w każdym wypadku tylko jak największą niepopularność wśród swoich kolegów. Ale, niestety, takie jest prawo i ja od tego prawa uchylić się nie mogę, ani moje sumienie, ani mój rozum prawniczy na to mi nie pozwalają.</u> | |
| 184 | - <u xml:id="u-23.4" who="#SPosner">Z tego powodu popieram wniosek, zgłoszony tutaj przez s. Woźnickiego i przypomnę raz jeszcze, co powiedziałem na wstępie dzisiejszego mojego pierwszego przemówienia, że ustawa konstytucyjna jest ustawą zasadniczą i fundamentalną, której nie wolno interpretować w sposób choćby najbardziej elegancki, mówiąc językiem prawniczym, w sposób choćby najbardziej nawet subtelny. Bo z chwilą, gdy wchodzimy na drogę takiej interpretacji, otwieramy szeroko okno na to straszne niebezpieczeństwo, jakim. jest nadużycie prawa. Mam nadzieję, że my Żyjemy i żyć będziemy w państwie praworządnem, dla którego istnieje jedno jedyne prawo, prawo, które naród, w Sejmie Ustawodawczym zgromadzony i zorganizowany, sam sobie uchwalił.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławPosner">Wysoki Senacie! W niektórych kwestiach, coprawda bardzo zasadniczych, stanowiących podłoże tego regulaminu, dzielą nas poglądy na istotę Senatu polskiego. Ale jestem głęboko przekonany, że gdybyśmy zapytali p. s. Balińskiego, który występował tu dzisiaj przeciwko moim skromnym uwagom, i p. s. Buzka, który również z niemi polemizował, to żadnej pomiędzy nami różnicy nie będzie, jeśli będzie mowa o prawie, o prawie, które jest suwerenem nas wszystkich i któremu my wszyscy bez wyjątku i bez różnic politycznych i społecznych zapatrywań, ulegamy. Prawo jest zupełnie jasne i mniemam, że ono jest po mojej stronie i po stronie tych poglądów, którym dałem wyraz w pierwszem swojem przemówieniu.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-23.1" who="#StanisławPosner">Muszę, niestety, wrócić jeszcze raz do tej kwestii, a to z powodu uwag, uczynionych przez wielce Szanownego s. Balińskiego. P. s. Baliński uważał, że mój pogląd, moje wątpliwości co do tytułu senatora są niesłuszne, dlatego, że w ordynacji wyborczej ten tytuł, ten wyraz jest użyty. Ale regulamin jest organizacją życia wewnętrznego Senatu, nie jest on ustawą przechodnią do ordynacji wyborczej, ale tylko regulaminem, opartym na jednej ustawie, na Konstytucji. Konstytucja nic nie wie o ordynacji wyborczej i zapożyczając z ordynacji wyborczej pewne przepisy, bo musimy ją wziąć pod uwagę, my w regulaminie naszym musimy w zasadniczych sprawach kierować się tylko przepisami Konstytucji niczem więcej. W Konstytucji tego wyrażenia niema.</u> | |
| 182 | + <u xml:id="u-23.2" who="#StanisławPosner">Jeżeli wracam do tego, to nie dlatego, że jestem uparty, złośliwy i bardzo nudny, ale dlatego, że chodzi tu o sprawę wysokiej wagi, bo tu chodzi o to, czy będziemy słuchać prawa, czy nie. Jeżeliśmy uchwalili Konstytucję, jeżeli ją uchwalił w ciężkim trudzie czteroletnim Sejm Ustawodawczy, czy ona jest dobrą, czy złą, to jest inna sprawa, ale istnieje ona i wszystkich nas obowiązuje, ona jest ponad nami, jest prawem zasadniczem, istotnem, jest według przekonania najznakomitszych prawników świata prawem, którego interpretować nie wolno, Otóż, jeżeli tak jest, a ja muszę przychylić się do poglądów moich znakomitych nauczycieli w dziedzinie prawa, to my tych przepisów, o których tu przed chwilą mówił s. Woźnicki, nie możemy przyjąć, ponieważ przepis pod literą c) art. 23, w którym jest mowa o wnioskach senatorów, otwiera bardzo szerokie perspektywy na wszelkiego rodzaju próby rozszerzenia Konstytucji, rozszerzenia praw i kompetencji Senatu. My do regulaminu nie możemy wprowadzać niczego, czego niema w samej ustawie konstytucyjnej. Jeżeli jesteśmy prawnikami, to nam nie wolno tego czynić pod żadnym pozorem i w żadnym względzie. Mnie się zdaje, że to jest tak jasne dla każdego prawnika, którego obowiązuje zasada — „qui bene distinguit, bene docet”, że nawet sporu co do tego być nie powinno.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-23.3" who="#StanisławPosner">Ale rozumiem doskonale, że członek Senatu chciałby jednak posiadać wszystkie prawa, które posiada członek Sejmu i że to jest pewien paradoks, że stworzyliśmy ten Senat, ale pozbawiliśmy go tych praw, które stanowią istotę i zasadę ciała prawodawczego, pozbawiliśmy go inicjatywy prawodawczej i stąd wypływają te wszystkie wątpliwości, które mamy i które sprawiają, że każdy z mówców, zgłaszających tutaj swoją opinię, po tej linii idącą, może zdobyć w każdym wypadku tylko jak największą niepopularność wśród swoich kolegów. Ale, niestety, takie jest prawo i ja od tego prawa uchylić się nie mogę, ani moje sumienie, ani mój rozum prawniczy na to mi nie pozwalają.</u> | |
| 184 | + <u xml:id="u-23.4" who="#StanisławPosner">Z tego powodu popieram wniosek, zgłoszony tutaj przez s. Woźnickiego i przypomnę raz jeszcze, co powiedziałem na wstępie dzisiejszego mojego pierwszego przemówienia, że ustawa konstytucyjna jest ustawą zasadniczą i fundamentalną, której nie wolno interpretować w sposób choćby najbardziej elegancki, mówiąc językiem prawniczym, w sposób choćby najbardziej nawet subtelny. Bo z chwilą, gdy wchodzimy na drogę takiej interpretacji, otwieramy szeroko okno na to straszne niebezpieczeństwo, jakim. jest nadużycie prawa. Mam nadzieję, że my Żyjemy i żyć będziemy w państwie praworządnem, dla którego istnieje jedno jedyne prawo, prawo, które naród, w Sejmie Ustawodawczym zgromadzony i zorganizowany, sam sobie uchwalił.</u> | |
| 185 | 185 | </div> |
| 186 | 186 | <div xml:id="div-24"> |
| 187 | - <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 187 | + <u xml:id="u-24.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 188 | 188 | </div> |
| 189 | 189 | <div xml:id="div-25"> |
| 190 | - <u xml:id="u-25.0" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Niezależnie od wniosków mniejszości, które miałem zaszczyt przedstawić już na posiedzeniach Komisji Regulaminowej, przypada mi w udziale obowiązek zgłoszenia także wniosku mniejszości do art. 29, a to w imieniu ugrupowań, należących do mniejszości narodowych.</u> | |
| 191 | - <u xml:id="u-25.1" who="#SBraude">Mianowicie, pozwalam sobie zaproponować Panom małą zmianę do tego ustępu, gdzie mowa jest o tem, że nie wolno odczytywać przemówień, a powiedziane jest, jak następuje: „Wyjątek dopuszcza się dla sprawozdawców komisji”. Otóż ja pozwolę sobie wnieść jeszcze uzupełnienie: „Wyjątek dopuszcza się dla sprawozdawców komisji, ponadto dla członków Senatu, którzy nie władają biegle językiem polskim”.</u> | |
| 192 | - <u xml:id="u-25.2" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Intencja tej poprawki zgodna jest, zdaje mi się, z temi wytycznemi zasadami, któremi kierowała się już Komisja Regulaminowa, gdy zdecydowała, że językiem rozpraw ma być wyłącznie język polski. Przedstawiciele mniejszości narodowych, zwłaszcza przedstawiciele mniejszości ukraińskiej, zaproponowali zmianę do tego artykułu, domagającą się pozwolenia dla mniejszości narodowych na przemawianie także w swym języku ojczystym. Szanowny p. senator Karpiński zaznaczył z góry, że nie jest zamiarem przedstawicieli mniejszości narodowych nadużywać tego pozwolenia, gdyby go Wysoki Senat udzielił, bo rozumie się samo przez się, że także przedstawiciele mniejszości narodowych chcą czynnie i owocnie współpracować z Senatem i bynajmniej nie mają zamiaru tamować rozpraw Senatu. Chodzi więc we wniosku s. Karpińskiego, względnie s. Pasternaka, tylko o stronę zasadniczą, ale niezależnie od strony zasadniczej wniosku chodzi mi także obecnie w mojej poprawce o to, aby tym członkom Senatu, którzy z powodu swej odrębnej narodowości biegle językiem polskim nie władają, albo wprawnie się w nim nie wysławiają, była dana możność — celem należytego udziału w pracach Senatu — przemawiania popolsku. A chcemy im to ułatwić przez to, że proponujemy, aby tym członkom Senatu, którzy nie władają językiem polskim w dostatecznej mierze, wolno było swoje przemówienia odczytywać.</u> | |
| 193 | - <u xml:id="u-25.3" who="#SBraude">Dalej mam zaszczyt przedstawić Panom poprawkę do art. 32, którą postawiłem także na Komisji Regulaminowej. Wniosek mój nie uzyskał tara większości i, zdaje się, przez przeoczenie, nie zanotowano mojego zgłoszenia się z tym wnioskiem mniejszości na plenum Senatu. Tam bowiem zaproponowałem i proponuję obecnie Wysokiemu Senatowi, żeby do artykułu, gdzie jest powiedziane, że Marszałkowi służy prawo ograniczenia przemówień senatorów, trwających dłużej, niż godzinę, do oznaczonego przez siebie czasu, dodać: „wyjątek stanowi generalna dyskusja budżetowa”.</u> | |
| 194 | - <u xml:id="u-25.4" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Przy rozprawie nad tym przedmiotem w Komisji Regulaminowej, która zmieniła pierwotny tekst projektu s. Nowaka i rozszerzyła czas trwania przemówień senatorów na godzinę w przeciwieństwie do pierwotnego projektu, gdzie była mowa tylko o 30 minutach, właściwie panowała pewna jednomyślność co do tego, że Senat nie może stanowić tylko maszyny do uchwalania ustaw, ale że przedewszystkiem Senat nawet w porównaniu z Sejmem musi być szkołą i to wysoką szkołą polityczną, gdzie wszystkie zagadnienia politycznego i społecznego życia narodowego i państwowego mają być z tej wysokiej trybuny, z tego piedestału mądrości politycznej, jakiej wyrazem ma być Senat, w całej rzeczowej rozciągłości traktowane.</u> | |
| 195 | - <u xml:id="u-25.5" who="#SBraude">Zwracaliśmy niejednokrotnie uwagę na zwyczaje, panujące w innych krajach, w których życie parlamentarne i konstytucyjne dosięgło najwyższego szczytu i gdzie właśnie najwybitniejsi mówcy i przewodnicy narodu przemawiają znacznie dłużej. Przemówienia największych parlamentarzystów świata trwają kilka godzin, do 6, a nawet i więcej.</u> | |
| 196 | - <u xml:id="u-25.6" who="#SBraude">Zastanówmy się nad tem, w jaki sposób umożliwić Senatowi prowadzenie rozpraw szerszego pokroju, rozpraw politycznych wyższego stylu, któreby uświadomiły naród cały, całe społeczeństwo co do zagadnień, które są przedmiotem troski i rozpatrywań Senatu. Zwłaszcza w naszych czasach, Wysoki Senacie, kiedy życic polityczne poprostu stało się dziedziną walk chwilowych, dorywczych, walk ostrych, właśnie Senat powinien być tą ostoją rozwagi, która zastanawia się nad przedmiotami z punktu wyższego, państwowego. I dlatego szukaliśmy niejednokrotnie drogi, jak pogodzić te potrzeby Senatu z koniecznością ochrony tegoż Senatu przed nadużyciem słowa. Wiemy, że są przykłady bardzo gorszącej i szkodliwej obstrukcji retorycznej i dlatego zgodziliśmy się, choć z bólem serca, na pewne ograniczenie czasu przemówień, a w ogólności zredukowanie do 1 godziny. Ale mnie się zdaje, że przecież powinna istnieć chociażby jedna wyspa w tym wielkim systemie klotury, który bądź co bądź panuje w tym parlamencie, powinna być jedna wyspa, jedna chwila rozwagi szczerej, jedna chwila takiego opamiętania, któraby umożliwiła każdemu z nas głębokie wniknięcie w samą istotę zagadnienia, o które chodzi. I sądzę, że według na całym świecie przyjętego zwyczaju parlamentarnego, tą chwilą jest właśnie generalna rozprawa budżetowa, gdzie każdemu z nas dana będzie możność omówienia całokształtu spraw państwowych, objęcia wszystkich zagadnień życia politycznego i państwowego. Dlatego jestem przekonany, że jest niemożliwością, ażeby senator, pojmujący głęboko swoje zadania, mógł w dyskusji budżetowej wyczerpać i wypowiedzieć wszystko, co ma do powiedzenia, w ciągu jednej godziny. Jestem zdania, że my przez jedną taką poprawkę wcale nie otwieramy wrót obstrukcji, bo przecież rozprawa budżetowa toczy się raz do roku i jeżeli raz do roku dyskusja ewentualnie potrwa nieco dłużej, to w tem niebezpieczeństwa żadnego niema, a w każdym razie korzyści, jakie uzyskamy przez rozszerzenie możności przemawiania, będą o wiele większe, aniżeli ta strata czasu, na którą się narażamy. Dlatego bardzo gorąco popieram tę poprawkę, uważam ją za zasadniczą i kto wie, czy nie miarodajną dla całego rozwoju naszego życia politycznego w Państwie.</u> | |
| 197 | - <u xml:id="u-25.7" who="#SBraude">Teraz muszę kilka słów powiedzieć co do mojego wniosku, już zgłoszonego w Komisji Regulaminowej, która proponuje, aby prawo przemawiania bez ograniczenia przysługiwało sprawozdawcy komisji. Pozwolę sobie wnieść tutaj votum mniejszości, a mianowicie, ażeby to prawo nieograniczonego przemawiania przysługiwało nie tylko sprawozdawcy większości Komisji, ale także i mniejszości.</u> | |
| 198 | - <u xml:id="u-25.8" who="#SBraude">Szanowny pan referent senator Buzek powiedział, że wszelkie ograniczenia, zresztą słuszne, mają na celu ochronę Senatu przed nadużyciami, mówiąc poprostu, przed obstrukcją. Ale szanowny pan referent przeoczył, i wogóle większość komisji przeoczyła, jeden zasadniczy moment prawno-państwowy. Właściwie komisje senatu prawno-państwowego znaczenia nie mają i niczego nie rozstrzygają. Uchwały komisji właściwie są tylko wnioskami do plenum, tak że, prawdę powiedziawszy, komisja nie ma ani większości, ani mniejszości. Gdyby te uchwały większości miały w jakimkolwiek kierunku moc obowiązującą, gdyby one w czemkolwiek obowiązywały plenum Senatu, wtenczas możnaby powiedzieć, że stanowisko regulaminowe wnioskodawcy większości komisji musi być inne, niż stanowisko wnioskodawcy mniejszości. Ale przecież komisja jest tylko organem przygotowawczym dla plenum; ma rozpatrywać materiały, ażeby przedstawić Senatowi już pewne obmyślone wnioski.</u> | |
| 199 | - <u xml:id="u-25.9" who="#SBraude">Bardzo często zdarza się, że wniosek większości komisji w plenum pozostaje w mniejszości. I przecież w tej nadziei, i tylko w tej nadziei, mniejszość zgłasza swoje wnioski na plenum, że uzyska większość przeciw przypadkowej większości w komisji. Dlatego też niema, z punktu widzenia prawno-państwowego, podstaw do takiego uprzywilejowania sprawozdawców większości wobec sprawozdawców mniejszości. Niema właściwie sprawozdawców mniejszości w stosunku do sprawozdawców większości, tylko jest sprawozdawca jednej opinii, której może się przeciwstawić sprawozdawca drugiej. Nazwanie więc jednego sprawozdawcą większości, a drugiego sprawozdawcą mniejszości jest to właściwie tylko termin formalny, bez prawno-państwowego znaczenia. Jeżeli się więc przyznaję pewne przywileje jednemu sprawozdawcy, to należy również je przyznać i drugiemu. Jeżeli zaś szanowny p. referent powołuje się na to, że przez to otwiera się wrota do rozmaitych nadużyć, to doświadczenie parlamentarz nie wszystkich prawie krajów wskazuje, że jeden człowiek nigdy skutecznej obstrukcji takiej, któraby tamowała bieg obrad, nie przeprowadzi. Mieliśmy w historii parlamentaryzmu nowoczesnego długie przemówienia tych strasznych — „dauern'erów”, mieliśmy wypadki, że przemówienia takie trwały po 24 godzin.</u> | |
| 200 | - <u xml:id="u-25.10" who="#SBraude">To była męka dla mówcy, ale prócz tego żadnego rezultatu przez to swoje długotrwałe przemówienie nie osiągał. Dlatego też, jeżeli chodzi o jednego człowieka, obawy skutecznej obstrukcji niema. Chodzi natomiast o zasadę, ażeby każda opinia, która znalazła swój wyraz w komisji, mogła być należycie przed plenum broniona i reprezentowana.</u> | |
| 201 | - <u xml:id="u-25.11" who="#SBraude">To są te punkty, co do których proszę o przychylenie się do wniosku mniejszości, w przeciwstawieniu do wniosku większości.</u> | |
| 190 | + <u xml:id="u-25.0" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Niezależnie od wniosków mniejszości, które miałem zaszczyt przedstawić już na posiedzeniach Komisji Regulaminowej, przypada mi w udziale obowiązek zgłoszenia także wniosku mniejszości do art. 29, a to w imieniu ugrupowań, należących do mniejszości narodowych.</u> | |
| 191 | + <u xml:id="u-25.1" who="#MarkusBraude">Mianowicie, pozwalam sobie zaproponować Panom małą zmianę do tego ustępu, gdzie mowa jest o tem, że nie wolno odczytywać przemówień, a powiedziane jest, jak następuje: „Wyjątek dopuszcza się dla sprawozdawców komisji”. Otóż ja pozwolę sobie wnieść jeszcze uzupełnienie: „Wyjątek dopuszcza się dla sprawozdawców komisji, ponadto dla członków Senatu, którzy nie władają biegle językiem polskim”.</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-25.2" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Intencja tej poprawki zgodna jest, zdaje mi się, z temi wytycznemi zasadami, któremi kierowała się już Komisja Regulaminowa, gdy zdecydowała, że językiem rozpraw ma być wyłącznie język polski. Przedstawiciele mniejszości narodowych, zwłaszcza przedstawiciele mniejszości ukraińskiej, zaproponowali zmianę do tego artykułu, domagającą się pozwolenia dla mniejszości narodowych na przemawianie także w swym języku ojczystym. Szanowny p. senator Karpiński zaznaczył z góry, że nie jest zamiarem przedstawicieli mniejszości narodowych nadużywać tego pozwolenia, gdyby go Wysoki Senat udzielił, bo rozumie się samo przez się, że także przedstawiciele mniejszości narodowych chcą czynnie i owocnie współpracować z Senatem i bynajmniej nie mają zamiaru tamować rozpraw Senatu. Chodzi więc we wniosku s. Karpińskiego, względnie s. Pasternaka, tylko o stronę zasadniczą, ale niezależnie od strony zasadniczej wniosku chodzi mi także obecnie w mojej poprawce o to, aby tym członkom Senatu, którzy z powodu swej odrębnej narodowości biegle językiem polskim nie władają, albo wprawnie się w nim nie wysławiają, była dana możność — celem należytego udziału w pracach Senatu — przemawiania popolsku. A chcemy im to ułatwić przez to, że proponujemy, aby tym członkom Senatu, którzy nie władają językiem polskim w dostatecznej mierze, wolno było swoje przemówienia odczytywać.</u> | |
| 193 | + <u xml:id="u-25.3" who="#MarkusBraude">Dalej mam zaszczyt przedstawić Panom poprawkę do art. 32, którą postawiłem także na Komisji Regulaminowej. Wniosek mój nie uzyskał tara większości i, zdaje się, przez przeoczenie, nie zanotowano mojego zgłoszenia się z tym wnioskiem mniejszości na plenum Senatu. Tam bowiem zaproponowałem i proponuję obecnie Wysokiemu Senatowi, żeby do artykułu, gdzie jest powiedziane, że Marszałkowi służy prawo ograniczenia przemówień senatorów, trwających dłużej, niż godzinę, do oznaczonego przez siebie czasu, dodać: „wyjątek stanowi generalna dyskusja budżetowa”.</u> | |
| 194 | + <u xml:id="u-25.4" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Przy rozprawie nad tym przedmiotem w Komisji Regulaminowej, która zmieniła pierwotny tekst projektu s. Nowaka i rozszerzyła czas trwania przemówień senatorów na godzinę w przeciwieństwie do pierwotnego projektu, gdzie była mowa tylko o 30 minutach, właściwie panowała pewna jednomyślność co do tego, że Senat nie może stanowić tylko maszyny do uchwalania ustaw, ale że przedewszystkiem Senat nawet w porównaniu z Sejmem musi być szkołą i to wysoką szkołą polityczną, gdzie wszystkie zagadnienia politycznego i społecznego życia narodowego i państwowego mają być z tej wysokiej trybuny, z tego piedestału mądrości politycznej, jakiej wyrazem ma być Senat, w całej rzeczowej rozciągłości traktowane.</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-25.5" who="#MarkusBraude">Zwracaliśmy niejednokrotnie uwagę na zwyczaje, panujące w innych krajach, w których życie parlamentarne i konstytucyjne dosięgło najwyższego szczytu i gdzie właśnie najwybitniejsi mówcy i przewodnicy narodu przemawiają znacznie dłużej. Przemówienia największych parlamentarzystów świata trwają kilka godzin, do 6, a nawet i więcej.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-25.6" who="#MarkusBraude">Zastanówmy się nad tem, w jaki sposób umożliwić Senatowi prowadzenie rozpraw szerszego pokroju, rozpraw politycznych wyższego stylu, któreby uświadomiły naród cały, całe społeczeństwo co do zagadnień, które są przedmiotem troski i rozpatrywań Senatu. Zwłaszcza w naszych czasach, Wysoki Senacie, kiedy życic polityczne poprostu stało się dziedziną walk chwilowych, dorywczych, walk ostrych, właśnie Senat powinien być tą ostoją rozwagi, która zastanawia się nad przedmiotami z punktu wyższego, państwowego. I dlatego szukaliśmy niejednokrotnie drogi, jak pogodzić te potrzeby Senatu z koniecznością ochrony tegoż Senatu przed nadużyciem słowa. Wiemy, że są przykłady bardzo gorszącej i szkodliwej obstrukcji retorycznej i dlatego zgodziliśmy się, choć z bólem serca, na pewne ograniczenie czasu przemówień, a w ogólności zredukowanie do 1 godziny. Ale mnie się zdaje, że przecież powinna istnieć chociażby jedna wyspa w tym wielkim systemie klotury, który bądź co bądź panuje w tym parlamencie, powinna być jedna wyspa, jedna chwila rozwagi szczerej, jedna chwila takiego opamiętania, któraby umożliwiła każdemu z nas głębokie wniknięcie w samą istotę zagadnienia, o które chodzi. I sądzę, że według na całym świecie przyjętego zwyczaju parlamentarnego, tą chwilą jest właśnie generalna rozprawa budżetowa, gdzie każdemu z nas dana będzie możność omówienia całokształtu spraw państwowych, objęcia wszystkich zagadnień życia politycznego i państwowego. Dlatego jestem przekonany, że jest niemożliwością, ażeby senator, pojmujący głęboko swoje zadania, mógł w dyskusji budżetowej wyczerpać i wypowiedzieć wszystko, co ma do powiedzenia, w ciągu jednej godziny. Jestem zdania, że my przez jedną taką poprawkę wcale nie otwieramy wrót obstrukcji, bo przecież rozprawa budżetowa toczy się raz do roku i jeżeli raz do roku dyskusja ewentualnie potrwa nieco dłużej, to w tem niebezpieczeństwa żadnego niema, a w każdym razie korzyści, jakie uzyskamy przez rozszerzenie możności przemawiania, będą o wiele większe, aniżeli ta strata czasu, na którą się narażamy. Dlatego bardzo gorąco popieram tę poprawkę, uważam ją za zasadniczą i kto wie, czy nie miarodajną dla całego rozwoju naszego życia politycznego w Państwie.</u> | |
| 197 | + <u xml:id="u-25.7" who="#MarkusBraude">Teraz muszę kilka słów powiedzieć co do mojego wniosku, już zgłoszonego w Komisji Regulaminowej, która proponuje, aby prawo przemawiania bez ograniczenia przysługiwało sprawozdawcy komisji. Pozwolę sobie wnieść tutaj votum mniejszości, a mianowicie, ażeby to prawo nieograniczonego przemawiania przysługiwało nie tylko sprawozdawcy większości Komisji, ale także i mniejszości.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-25.8" who="#MarkusBraude">Szanowny pan referent senator Buzek powiedział, że wszelkie ograniczenia, zresztą słuszne, mają na celu ochronę Senatu przed nadużyciami, mówiąc poprostu, przed obstrukcją. Ale szanowny pan referent przeoczył, i wogóle większość komisji przeoczyła, jeden zasadniczy moment prawno-państwowy. Właściwie komisje senatu prawno-państwowego znaczenia nie mają i niczego nie rozstrzygają. Uchwały komisji właściwie są tylko wnioskami do plenum, tak że, prawdę powiedziawszy, komisja nie ma ani większości, ani mniejszości. Gdyby te uchwały większości miały w jakimkolwiek kierunku moc obowiązującą, gdyby one w czemkolwiek obowiązywały plenum Senatu, wtenczas możnaby powiedzieć, że stanowisko regulaminowe wnioskodawcy większości komisji musi być inne, niż stanowisko wnioskodawcy mniejszości. Ale przecież komisja jest tylko organem przygotowawczym dla plenum; ma rozpatrywać materiały, ażeby przedstawić Senatowi już pewne obmyślone wnioski.</u> | |
| 199 | + <u xml:id="u-25.9" who="#MarkusBraude">Bardzo często zdarza się, że wniosek większości komisji w plenum pozostaje w mniejszości. I przecież w tej nadziei, i tylko w tej nadziei, mniejszość zgłasza swoje wnioski na plenum, że uzyska większość przeciw przypadkowej większości w komisji. Dlatego też niema, z punktu widzenia prawno-państwowego, podstaw do takiego uprzywilejowania sprawozdawców większości wobec sprawozdawców mniejszości. Niema właściwie sprawozdawców mniejszości w stosunku do sprawozdawców większości, tylko jest sprawozdawca jednej opinii, której może się przeciwstawić sprawozdawca drugiej. Nazwanie więc jednego sprawozdawcą większości, a drugiego sprawozdawcą mniejszości jest to właściwie tylko termin formalny, bez prawno-państwowego znaczenia. Jeżeli się więc przyznaję pewne przywileje jednemu sprawozdawcy, to należy również je przyznać i drugiemu. Jeżeli zaś szanowny p. referent powołuje się na to, że przez to otwiera się wrota do rozmaitych nadużyć, to doświadczenie parlamentarz nie wszystkich prawie krajów wskazuje, że jeden człowiek nigdy skutecznej obstrukcji takiej, któraby tamowała bieg obrad, nie przeprowadzi. Mieliśmy w historii parlamentaryzmu nowoczesnego długie przemówienia tych strasznych — „dauern'erów”, mieliśmy wypadki, że przemówienia takie trwały po 24 godzin.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-25.10" who="#MarkusBraude">To była męka dla mówcy, ale prócz tego żadnego rezultatu przez to swoje długotrwałe przemówienie nie osiągał. Dlatego też, jeżeli chodzi o jednego człowieka, obawy skutecznej obstrukcji niema. Chodzi natomiast o zasadę, ażeby każda opinia, która znalazła swój wyraz w komisji, mogła być należycie przed plenum broniona i reprezentowana.</u> | |
| 201 | + <u xml:id="u-25.11" who="#MarkusBraude">To są te punkty, co do których proszę o przychylenie się do wniosku mniejszości, w przeciwstawieniu do wniosku większości.</u> | |
| 202 | 202 | </div> |
| 203 | 203 | <div xml:id="div-26"> |
| 204 | - <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Nowodworski.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-26.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Nowodworski.</u> | |
| 205 | 205 | </div> |
| 206 | 206 | <div xml:id="div-27"> |
| 207 | - <u xml:id="u-27.0" who="#SNowodworski">Przedewszystkiem z radością skonstatować mi należy, że wszyscy przedmówcy, bez względu na stanowisko, zajmowane w szczególności do art. 23, o którym chcę mówić, stoją bezwzględnie na gruncie poszanowania prawa wogóle, a Konstytucji w szczególności. Oby to był dobry omen dla całej działalności Senatu. Jednakże argumenty, przytoczone przez s. Posnera, zmuszają ranie do zabrania głosu.</u> | |
| 208 | - <u xml:id="u-27.1" who="#SNowodworski">Przypominam sobie, że jeden z najlepszych cywilistów Kongresówki, dzisiaj już, niestety, nie żyjący, po dożyciu do lat 70, z których 50 zajmował się cywilistyką, zwykł był mawiać: nareszcie doszedłem do tego, że mogę się zacząć uczyć kodeksu Napoleona. Tak jest ze wszystkiemi ustawami, tak też jest z naszą Konstytucją. My tę Konstytucję wszyscy znamy, ale ile razy ją będziemy czytać, tyle razy wyczytamy w niej nowe rzeczy. Np. senator Posner zaznaczył, że dla Senatu obowiązującą jest tylko Konstytucja, że dla regulaminu senackiego ma znaczenie tylko Konstytucja, a nie mają znaczenia inne ustawy, np. ordynacja wyborcza. Jednakże art. 18 Konstytucji mówi wyraźnie: „Bliższe postanowienia o wyborze posłów do Sejmu określi ordynacja wyborcza”. Więc jeżeli ordynacja wyborcza dla regulaminu Senatu nie ma mieć znaczenia, to chyba tylko z tego powodu, że art. 18 nie jest zacytowany w art. 37, który powiada: „Postanowienia artykułu... — wylicza je, „które to postanowienia stosują się także do Senatu, względnie do jego członków”.</u> | |
| 209 | - <u xml:id="u-27.2" who="#SNowodworski">A więc z Konstytucji nie wynika, aby bliższe postanowienia o wyborach członków Senatu miała określać ordynacja wyborcza, a więc jeżelibyśmy stali na literalnym tekście Konstytucji, to dojdziemy do wniosku, że ordynacja wyborcza, na zasadzie Konstytucji, mogła być uchwalona tylko przez Sejm Ustawodawczy dla Sejmu a nie mogła być uchwalona dla Senatu i że my wszyscy tutaj naprawdę nie zupełnie legalnie w tej chwili siedzimy. A jednak co do tego, zdaje się, żaden z nas nie ma wątpliwości.</u> | |
| 210 | - <u xml:id="u-27.3" who="#SNowodworski">Ale proszę Panów, zajrzyjmy do art. 60 Konstytucji: „Ministrowie i delegowani przez nich urzędnicy mają prawo brać udział w posiedzeniach sejmowych i przemawiać poza koleją mówców zapisanych do głosu”.</u> | |
| 211 | - <u xml:id="u-27.4" who="#SNowodworski">W Konstytucji również nigdzie nie jest powiedziane, aby ten artykuł dotyczył także i Senatu. Na tej zasadzie, ściśle rzeczy Biorąc, gdybyśmy tylko literalnie tłumaczyli Konstytucję, moglibyśmy powiedzieć, że rząd nie ma prawa brać udziału w posiedzeniach Senatu, bo mu tego prawa Konstytucja nie nadała.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-27.0" who="#StanisławNowodworski">Przedewszystkiem z radością skonstatować mi należy, że wszyscy przedmówcy, bez względu na stanowisko, zajmowane w szczególności do art. 23, o którym chcę mówić, stoją bezwzględnie na gruncie poszanowania prawa wogóle, a Konstytucji w szczególności. Oby to był dobry omen dla całej działalności Senatu. Jednakże argumenty, przytoczone przez s. Posnera, zmuszają ranie do zabrania głosu.</u> | |
| 208 | + <u xml:id="u-27.1" who="#StanisławNowodworski">Przypominam sobie, że jeden z najlepszych cywilistów Kongresówki, dzisiaj już, niestety, nie żyjący, po dożyciu do lat 70, z których 50 zajmował się cywilistyką, zwykł był mawiać: nareszcie doszedłem do tego, że mogę się zacząć uczyć kodeksu Napoleona. Tak jest ze wszystkiemi ustawami, tak też jest z naszą Konstytucją. My tę Konstytucję wszyscy znamy, ale ile razy ją będziemy czytać, tyle razy wyczytamy w niej nowe rzeczy. Np. senator Posner zaznaczył, że dla Senatu obowiązującą jest tylko Konstytucja, że dla regulaminu senackiego ma znaczenie tylko Konstytucja, a nie mają znaczenia inne ustawy, np. ordynacja wyborcza. Jednakże art. 18 Konstytucji mówi wyraźnie: „Bliższe postanowienia o wyborze posłów do Sejmu określi ordynacja wyborcza”. Więc jeżeli ordynacja wyborcza dla regulaminu Senatu nie ma mieć znaczenia, to chyba tylko z tego powodu, że art. 18 nie jest zacytowany w art. 37, który powiada: „Postanowienia artykułu... — wylicza je, „które to postanowienia stosują się także do Senatu, względnie do jego członków”.</u> | |
| 209 | + <u xml:id="u-27.2" who="#StanisławNowodworski">A więc z Konstytucji nie wynika, aby bliższe postanowienia o wyborach członków Senatu miała określać ordynacja wyborcza, a więc jeżelibyśmy stali na literalnym tekście Konstytucji, to dojdziemy do wniosku, że ordynacja wyborcza, na zasadzie Konstytucji, mogła być uchwalona tylko przez Sejm Ustawodawczy dla Sejmu a nie mogła być uchwalona dla Senatu i że my wszyscy tutaj naprawdę nie zupełnie legalnie w tej chwili siedzimy. A jednak co do tego, zdaje się, żaden z nas nie ma wątpliwości.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-27.3" who="#StanisławNowodworski">Ale proszę Panów, zajrzyjmy do art. 60 Konstytucji: „Ministrowie i delegowani przez nich urzędnicy mają prawo brać udział w posiedzeniach sejmowych i przemawiać poza koleją mówców zapisanych do głosu”.</u> | |
| 211 | + <u xml:id="u-27.4" who="#StanisławNowodworski">W Konstytucji również nigdzie nie jest powiedziane, aby ten artykuł dotyczył także i Senatu. Na tej zasadzie, ściśle rzeczy Biorąc, gdybyśmy tylko literalnie tłumaczyli Konstytucję, moglibyśmy powiedzieć, że rząd nie ma prawa brać udziału w posiedzeniach Senatu, bo mu tego prawa Konstytucja nie nadała.</u> | |
| 212 | 212 | <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Głos: Tak jest.)</u> |
| 213 | - <u xml:id="u-27.6" who="#SNowodworski">A chociaż w tej chwili Rząd solidarnie nie jest obecny...</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-27.6" who="#StanisławNowodworski">A chociaż w tej chwili Rząd solidarnie nie jest obecny...</u> | |
| 214 | 214 | <u xml:id="u-27.7" who="#komentarz">(P. Buzek: Teraz jest Rada Ministrów.)</u> |
| 215 | - <u xml:id="u-27.8" who="#SNowodworski">...jednak do godziny 5 byli Ministrowie i sądzę, że nikt im tego prawa nie zaprzecza.</u> | |
| 216 | - <u xml:id="u-27.9" who="#SNowodworski">Zdaje mi się, że już te dwa przykłady dowodzą, wbrew tezie p. senatora Posnera, że bez interpretacji Konstytucji nie ruszymy. Inna rzecz, jak ją interpretować, ale weźmy z niedawnych dziejów, art. 41: „W razie opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat łączą się natychmiast na zaproszenie Marszałka Sejmu i pod jego przewodnictwem z samego prawa w Zgromadzenie Narodowe, celem wyboru Prezydenta”. Ale w regulaminie dla Zgromadzenia Narodowego jest powiedziane, że zawiadomienie o terminie Zgromadzenia Narodowego powinno być doręczone wszystkim Posłom i Senatorom na 7 dni przed terminem. Jak to pogodzić? Czy tamten 7-dniowy termin obowiązuje czy nie, czy się to uchyla, czy nie, i znowu powstaje kwestia interpretacyjna, która została rozwiązana w praktyce w ten sposób, że w tym wypadku termin nie obowiązuje.</u> | |
| 217 | - <u xml:id="u-27.10" who="#SNowodworski">Weźmy kwestię chociażby stanu wyjątkowego. Istnieje ogólna zasada interpretacyjna co do praw obywatelskich i praw jednostki, przewidzianych w Konstytucji, że wszystkie te prawa funkcjonują o tyle, o ile są uchwalone odpowiednie ustawy. Ustawy o stanie wyjątkowym nie mamy, a jednak art. 124 Rząd i czasowy zastępca Prezydenta Rzeczypospolitej interpretowali w ten sposób, że Konstytucja daje możność wprowadzenia stanu wyjątkowego. Tak więc musimy dojść, choćby z tych przykładów, do wniosku, że Konstytucja musi być interpretowana, bo jeżeli nie będzie interpretowana, to dojdziemy chwilami wprost do absurdu. Zresztą ta teza o niemożności interpretowania Konstytucji nie może być, mojem zdaniem, stawiana tak bezwzględnie, jak to czyni s. Posner.</u> | |
| 218 | - <u xml:id="u-27.11" who="#SNowodworski">S. Posner przytoczył tu pogląd Pierre'a. Bynajmniej, nie mam zamiaru uwłaczać autorytetowi Pierre'a, ale muszę zwrócić uwagę, że w jego dziele, na które powoływał się s. Posner, ta zasada nieinterpretowania. Konstytucji francuskiej jest uzasadniona dość oryginalnie. Mianowicie, autor wyprowadza ten wniosek z art. 8 konstytucji francuskiej z dnia 25 lutego 1875 r., w którym jest mowa o warunkach rewizji konstytucji i ponieważ przewidziane tam jest, iż może uczynić to zgromadzenie narodowe, powstałe z połączenia 2 izb, z tego wyprowadza wniosek, że interpretacja jest niemożliwa inaczej, jak przez zgromadzenie narodowe. Na poparcie tego swojego poglądu powołuje się na konstytucję szwedzką i na konstytucję kantonu berneńskiego, o innych konstytucjach nie wspomina, jednakże przykłady innych konstytucji pod tym względem są niezmiernie ciekawe.</u> | |
| 219 | - <u xml:id="u-27.12" who="#SNowodworski">Może mi kto zarzuci, że tamte konstytucje nie są konstytucjami t. zw. sztywnemi, nie są pisane.</u> | |
| 220 | - <u xml:id="u-27.13" who="#SNowodworski">Ale pisaną jest także konstytucja Stanów Zjednoczonych, która rozwija się wciąż na zasadzie precedensów. Nie będę tu wspominał o angielskiej. Ale także co do pisanych konstytucji, np. w r. 1900, był niezmiernie, ciekawy zatarg, dotyczący konstytucji australijskiej, którą wtedy uchwalano i nadawano z metropolii brytańskiej. Różnice pomiędzy australijską kolonią a metropolią wynikły na punkcie interpretacji konstytucji pisanej w sądzie najwyższym australijskim, w sprawach, w których stronami zainteresowanemi byli tylko Australijczycy. Korona, Imperium Brytyjskie, chciała zachować prawo rewizji w tych sprawach sobie, a Australijczycy chcieli prawo to zachować przy sądzie najwyższym australijskim. Ale szło, wyraźnie powtarzam, o interpretację konstytucji sztywnej, pisanej, i Australijczycy w tej sprawie zwyciężyli.</u> | |
| 221 | - <u xml:id="u-27.14" who="#SNowodworski">Teraz przechodząc konkretnie do art. 23, oprócz tych rzeczy, które podniósł już szanowny sprawozdawca, muszę zwrócić uwagę jeszcze na jedno. Gdybyśmy przyjęli redakcję, proponowaną przez p.s. Woźnickiego i Posnera, to gdziebyśmy np. mogli zmieścić wniosek o zmianę regulaminu — a takie wnioski senatorskie o zmianie regulaminu, wnioski nawet nagłe, rozumiemy wszyscy, że mogą być potrzebne i bezwzględnie muszą być dopuszczalne. Gdzie zmieścilibyśmy np. wniosek o wszczęcie na plenum rozprawy nad odpowiedzią Rządu na interpelację? To prawo przysługiwać musi wszystkim senatorom i w tym względzie musi to być wniosek senatorski, jeżeli Marszałek tej sprawy na porządku dziennym nie postawi. I może być wniosek senatorski dla przyspieszenia tej sprawy o postawienie jej niezwłoczne, a nie załatwianie w czasie, wyznaczonym przez Marszałka.</u> | |
| 215 | + <u xml:id="u-27.8" who="#StanisławNowodworski">...jednak do godziny 5 byli Ministrowie i sądzę, że nikt im tego prawa nie zaprzecza.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-27.9" who="#StanisławNowodworski">Zdaje mi się, że już te dwa przykłady dowodzą, wbrew tezie p. senatora Posnera, że bez interpretacji Konstytucji nie ruszymy. Inna rzecz, jak ją interpretować, ale weźmy z niedawnych dziejów, art. 41: „W razie opróżnienia urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat łączą się natychmiast na zaproszenie Marszałka Sejmu i pod jego przewodnictwem z samego prawa w Zgromadzenie Narodowe, celem wyboru Prezydenta”. Ale w regulaminie dla Zgromadzenia Narodowego jest powiedziane, że zawiadomienie o terminie Zgromadzenia Narodowego powinno być doręczone wszystkim Posłom i Senatorom na 7 dni przed terminem. Jak to pogodzić? Czy tamten 7-dniowy termin obowiązuje czy nie, czy się to uchyla, czy nie, i znowu powstaje kwestia interpretacyjna, która została rozwiązana w praktyce w ten sposób, że w tym wypadku termin nie obowiązuje.</u> | |
| 217 | + <u xml:id="u-27.10" who="#StanisławNowodworski">Weźmy kwestię chociażby stanu wyjątkowego. Istnieje ogólna zasada interpretacyjna co do praw obywatelskich i praw jednostki, przewidzianych w Konstytucji, że wszystkie te prawa funkcjonują o tyle, o ile są uchwalone odpowiednie ustawy. Ustawy o stanie wyjątkowym nie mamy, a jednak art. 124 Rząd i czasowy zastępca Prezydenta Rzeczypospolitej interpretowali w ten sposób, że Konstytucja daje możność wprowadzenia stanu wyjątkowego. Tak więc musimy dojść, choćby z tych przykładów, do wniosku, że Konstytucja musi być interpretowana, bo jeżeli nie będzie interpretowana, to dojdziemy chwilami wprost do absurdu. Zresztą ta teza o niemożności interpretowania Konstytucji nie może być, mojem zdaniem, stawiana tak bezwzględnie, jak to czyni s. Posner.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-27.11" who="#StanisławNowodworski">S. Posner przytoczył tu pogląd Pierre'a. Bynajmniej, nie mam zamiaru uwłaczać autorytetowi Pierre'a, ale muszę zwrócić uwagę, że w jego dziele, na które powoływał się s. Posner, ta zasada nieinterpretowania. Konstytucji francuskiej jest uzasadniona dość oryginalnie. Mianowicie, autor wyprowadza ten wniosek z art. 8 konstytucji francuskiej z dnia 25 lutego 1875 r., w którym jest mowa o warunkach rewizji konstytucji i ponieważ przewidziane tam jest, iż może uczynić to zgromadzenie narodowe, powstałe z połączenia 2 izb, z tego wyprowadza wniosek, że interpretacja jest niemożliwa inaczej, jak przez zgromadzenie narodowe. Na poparcie tego swojego poglądu powołuje się na konstytucję szwedzką i na konstytucję kantonu berneńskiego, o innych konstytucjach nie wspomina, jednakże przykłady innych konstytucji pod tym względem są niezmiernie ciekawe.</u> | |
| 219 | + <u xml:id="u-27.12" who="#StanisławNowodworski">Może mi kto zarzuci, że tamte konstytucje nie są konstytucjami t. zw. sztywnemi, nie są pisane.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-27.13" who="#StanisławNowodworski">Ale pisaną jest także konstytucja Stanów Zjednoczonych, która rozwija się wciąż na zasadzie precedensów. Nie będę tu wspominał o angielskiej. Ale także co do pisanych konstytucji, np. w r. 1900, był niezmiernie, ciekawy zatarg, dotyczący konstytucji australijskiej, którą wtedy uchwalano i nadawano z metropolii brytańskiej. Różnice pomiędzy australijską kolonią a metropolią wynikły na punkcie interpretacji konstytucji pisanej w sądzie najwyższym australijskim, w sprawach, w których stronami zainteresowanemi byli tylko Australijczycy. Korona, Imperium Brytyjskie, chciała zachować prawo rewizji w tych sprawach sobie, a Australijczycy chcieli prawo to zachować przy sądzie najwyższym australijskim. Ale szło, wyraźnie powtarzam, o interpretację konstytucji sztywnej, pisanej, i Australijczycy w tej sprawie zwyciężyli.</u> | |
| 221 | + <u xml:id="u-27.14" who="#StanisławNowodworski">Teraz przechodząc konkretnie do art. 23, oprócz tych rzeczy, które podniósł już szanowny sprawozdawca, muszę zwrócić uwagę jeszcze na jedno. Gdybyśmy przyjęli redakcję, proponowaną przez p.s. Woźnickiego i Posnera, to gdziebyśmy np. mogli zmieścić wniosek o zmianę regulaminu — a takie wnioski senatorskie o zmianie regulaminu, wnioski nawet nagłe, rozumiemy wszyscy, że mogą być potrzebne i bezwzględnie muszą być dopuszczalne. Gdzie zmieścilibyśmy np. wniosek o wszczęcie na plenum rozprawy nad odpowiedzią Rządu na interpelację? To prawo przysługiwać musi wszystkim senatorom i w tym względzie musi to być wniosek senatorski, jeżeli Marszałek tej sprawy na porządku dziennym nie postawi. I może być wniosek senatorski dla przyspieszenia tej sprawy o postawienie jej niezwłoczne, a nie załatwianie w czasie, wyznaczonym przez Marszałka.</u> | |
| 222 | 222 | <u xml:id="u-27.15" who="#komentarz">(S. Woźnicki: To jest formalny wniosek)</u> |
| 223 | - <u xml:id="u-27.16" who="#SNowodworski">To nie jest wniosek formalny, to jest wniosek zupełnie rzeczowy, wniosek o otworzenie dyskusji nad odpowiedzią Rządu na interpelację.</u> | |
| 224 | - <u xml:id="u-27.17" who="#SNowodworski">Wogóle, co do tej sprawy, mnie się zdaje, że niepodobna praw Senatu określać, jak to chcą wnioskodawcy mniejszości, jedynie na zasadzie art. 35. Nie możemy zapominać o tem, że oprócz działalności ustawodawczej w granicach, określonych w art. 35, Senat z innych artykułów w Konstytucji posiada dalej sięgające prawo kontroli nad działalnością Rządu. To wynika, proszę Panów, po pierwsze, z art. 4, który powiada: ustawa państwowa ustala corocznie budżet Państwa na rok następny. Budżet jest ustawą, więc musi przechodzić przez zatwierdzenie Senatu. Wiemy wszyscy, że sprawdzanie i zatwierdzanie budżetu jest działalnością kontroli. Następnie, Sejm i Senat ma prawo interpelacji i Senatowi muszą być składane sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli Państwa. W tych warunkach, zdaje mi się, że jeżelibyśmy twierdzili, że działalność Senatu, a więc i to, czem Senat ma się zajmować na porządku dziennym, musi się ograniczyć do uchwalania ustaw z Sejmu przychodzących, to takie twierdzenie byłoby absolutnie niezgodnem nie tylko z duchem, ale i literą Konstytucji,</u> | |
| 223 | + <u xml:id="u-27.16" who="#StanisławNowodworski">To nie jest wniosek formalny, to jest wniosek zupełnie rzeczowy, wniosek o otworzenie dyskusji nad odpowiedzią Rządu na interpelację.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-27.17" who="#StanisławNowodworski">Wogóle, co do tej sprawy, mnie się zdaje, że niepodobna praw Senatu określać, jak to chcą wnioskodawcy mniejszości, jedynie na zasadzie art. 35. Nie możemy zapominać o tem, że oprócz działalności ustawodawczej w granicach, określonych w art. 35, Senat z innych artykułów w Konstytucji posiada dalej sięgające prawo kontroli nad działalnością Rządu. To wynika, proszę Panów, po pierwsze, z art. 4, który powiada: ustawa państwowa ustala corocznie budżet Państwa na rok następny. Budżet jest ustawą, więc musi przechodzić przez zatwierdzenie Senatu. Wiemy wszyscy, że sprawdzanie i zatwierdzanie budżetu jest działalnością kontroli. Następnie, Sejm i Senat ma prawo interpelacji i Senatowi muszą być składane sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli Państwa. W tych warunkach, zdaje mi się, że jeżelibyśmy twierdzili, że działalność Senatu, a więc i to, czem Senat ma się zajmować na porządku dziennym, musi się ograniczyć do uchwalania ustaw z Sejmu przychodzących, to takie twierdzenie byłoby absolutnie niezgodnem nie tylko z duchem, ale i literą Konstytucji,</u> | |
| 225 | 225 | <u xml:id="u-27.18" who="#komentarz">(Głos: Brawo).</u> |
| 226 | 226 | </div> |
| 227 | 227 | <div xml:id="div-28"> |
| 228 | - <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Baliński.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-28.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Baliński.</u> | |
| 229 | 229 | </div> |
| 230 | 230 | <div xml:id="div-29"> |
| 231 | - <u xml:id="u-29.0" who="#SBaliński">Po wyświetleniu sprawy przez s.s. Buzka i Nowodworskiego zrzekam się głosu.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-29.0" who="#IgnacyBaliński">Po wyświetleniu sprawy przez s.s. Buzka i Nowodworskiego zrzekam się głosu.</u> | |
| 232 | 232 | </div> |
| 233 | 233 | <div xml:id="div-30"> |
| 234 | - <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Zubowicz.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-30.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Zubowicz.</u> | |
| 235 | 235 | </div> |
| 236 | 236 | <div xml:id="div-31"> |
| 237 | - <u xml:id="u-31.0" who="#SZubowicz">Proszę Panów, powoływała się tutaj Wysoka Izba na autorytety obcych pisarzy. Ja się nie będę powoływał na autorytety obcych pisarzy, ale na naszych komentatorów Konstytucji. Mam przed sobą dwie książki: jedną: „Konstytucję z dnia 17 marca 1921 r.”, wydał i objaśnił prof. Władysław Leopold Jaworski i drugą: „Polskie Prawo polityczne, Geneza i system” Dra Wacława Komarnickiego, profesora uniwersytetu wileńskiego.</u> | |
| 238 | - <u xml:id="u-31.1" who="#SZubowicz">W pierwszej, pod art. 35 prof. Władysław Leopold Jaworski, mówiąc o tem, co wolno Senatowi i czego nie wolno, na str. 203, pod p. 3. piszę następującą uwagę: „Senatowi nie służy prawo inicjatywy (art. 10.)”. W drugiej, u Komarnickiego, jest powiedziane: „Według art. 10 Konstytucji prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje wyłącznie Rządowi i Sejmowi”.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-31.0" who="#PiotrZubowicz">Proszę Panów, powoływała się tutaj Wysoka Izba na autorytety obcych pisarzy. Ja się nie będę powoływał na autorytety obcych pisarzy, ale na naszych komentatorów Konstytucji. Mam przed sobą dwie książki: jedną: „Konstytucję z dnia 17 marca 1921 r.”, wydał i objaśnił prof. Władysław Leopold Jaworski i drugą: „Polskie Prawo polityczne, Geneza i system” Dra Wacława Komarnickiego, profesora uniwersytetu wileńskiego.</u> | |
| 238 | + <u xml:id="u-31.1" who="#PiotrZubowicz">W pierwszej, pod art. 35 prof. Władysław Leopold Jaworski, mówiąc o tem, co wolno Senatowi i czego nie wolno, na str. 203, pod p. 3. piszę następującą uwagę: „Senatowi nie służy prawo inicjatywy (art. 10.)”. W drugiej, u Komarnickiego, jest powiedziane: „Według art. 10 Konstytucji prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje wyłącznie Rządowi i Sejmowi”.</u> | |
| 239 | 239 | <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Głosy na prawicy: Słusznie.)</u> |
| 240 | - <u xml:id="u-31.3" who="#SZubowicz">„Całkowite pozbawienie Senatu inicjatyw wy ustawodawczej stanowi wielkie ograniczenie kompetencji jego i redukuje rolę jego do rozpatrywania przyjętych przez Sejm projektów”.</u> | |
| 241 | - <u xml:id="u-31.4" who="#SZubowicz">Komentatorowie, według mego zdania, ludzie wielkiej nauki i wiedzy, którzy nie mogą być w danym wypadku podejrzewani o stronniczość w tym lub innym kierunku, jedni i drudzy podkreślają, że Senat inicjatywy prawodawczej nie ma. Tymczasem art. 23 robi niejako wyłom w tej zasadzie. Jeśli nam będzie wolno stawiać pewne wnioski, to wnioski te będą jakgdyby impulsem do wyłomu.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-31.3" who="#PiotrZubowicz">„Całkowite pozbawienie Senatu inicjatyw wy ustawodawczej stanowi wielkie ograniczenie kompetencji jego i redukuje rolę jego do rozpatrywania przyjętych przez Sejm projektów”.</u> | |
| 241 | + <u xml:id="u-31.4" who="#PiotrZubowicz">Komentatorowie, według mego zdania, ludzie wielkiej nauki i wiedzy, którzy nie mogą być w danym wypadku podejrzewani o stronniczość w tym lub innym kierunku, jedni i drudzy podkreślają, że Senat inicjatywy prawodawczej nie ma. Tymczasem art. 23 robi niejako wyłom w tej zasadzie. Jeśli nam będzie wolno stawiać pewne wnioski, to wnioski te będą jakgdyby impulsem do wyłomu.</u> | |
| 242 | 242 | <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Wesołość).</u> |
| 243 | - <u xml:id="u-31.6" who="#SZubowicz">My mamy pewne zasady, jednak chcemy przemycić drogą uboczną zupełnie inne zasady.</u> | |
| 244 | - <u xml:id="u-31.7" who="#SZubowicz">Otóż, stojąc na stanowisku art. 10, który pozbawia nas prawa inicjatywy, nie możemy rozszerzać naszych kompetencji, nie możemy mówić, aby wolno było stawiać wnioski. Nawet słyszałem tu pewien zarzut na sali, że w takim razie pojedyńczy obywatele nie mają prawa stawiania wniosków. A tak. Gdyby było dane prawo inicjatywy i prawo referendum ludności, wtedy moglibyśmy mówić, że i Senat powinienby mieć prawo inicjatywy prawodawczej, czem przecież jest wniosek.</u> | |
| 245 | - <u xml:id="u-31.8" who="#SZubowicz">Teraz jeszcze o jednej rzeczy chciałbym powiedzieć. Jeśli wniosek będzie postawiony, a Rząd przejdzie nad nim do porządku dziennego, bo przecież Rząd w myśl art. 43 i 58 ustawy nie jest odpowiedzialny przed Senatem, czy wtedy pójdzie to na korzyść autorytetowi naszej izby? Wątpię mocno. Otóż, dbając o powagę tej Izby i dbając, abyśmy stali na straży art. 10, nie powinniśmy robić w ten lub inny sposób wyłomów. Jeżeli jesteśmy izbą kontrolującą, której przedstawiciele powinni stać na straży prawa i bronić go, to my jako prawodawcy kontrolujący, nie możemy robić samozwańczych kroków i samozwańczych wyłomów. Dlatego wzywam Wysoką Izbę do przyjęcia wniosku w tej redakcji, jaką mu nadaje propozycja s. Woźnickiego.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-31.6" who="#PiotrZubowicz">My mamy pewne zasady, jednak chcemy przemycić drogą uboczną zupełnie inne zasady.</u> | |
| 244 | + <u xml:id="u-31.7" who="#PiotrZubowicz">Otóż, stojąc na stanowisku art. 10, który pozbawia nas prawa inicjatywy, nie możemy rozszerzać naszych kompetencji, nie możemy mówić, aby wolno było stawiać wnioski. Nawet słyszałem tu pewien zarzut na sali, że w takim razie pojedyńczy obywatele nie mają prawa stawiania wniosków. A tak. Gdyby było dane prawo inicjatywy i prawo referendum ludności, wtedy moglibyśmy mówić, że i Senat powinienby mieć prawo inicjatywy prawodawczej, czem przecież jest wniosek.</u> | |
| 245 | + <u xml:id="u-31.8" who="#PiotrZubowicz">Teraz jeszcze o jednej rzeczy chciałbym powiedzieć. Jeśli wniosek będzie postawiony, a Rząd przejdzie nad nim do porządku dziennego, bo przecież Rząd w myśl art. 43 i 58 ustawy nie jest odpowiedzialny przed Senatem, czy wtedy pójdzie to na korzyść autorytetowi naszej izby? Wątpię mocno. Otóż, dbając o powagę tej Izby i dbając, abyśmy stali na straży art. 10, nie powinniśmy robić w ten lub inny sposób wyłomów. Jeżeli jesteśmy izbą kontrolującą, której przedstawiciele powinni stać na straży prawa i bronić go, to my jako prawodawcy kontrolujący, nie możemy robić samozwańczych kroków i samozwańczych wyłomów. Dlatego wzywam Wysoką Izbę do przyjęcia wniosku w tej redakcji, jaką mu nadaje propozycja s. Woźnickiego.</u> | |
| 246 | 246 | </div> |
| 247 | 247 | <div xml:id="div-32"> |
| 248 | - <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekksStychel">Dyskusja nad rozdziałem 3 jest wyczerpana. Czy sprawozdawca chce zabrać jeszcze głos?</u> | |
| 248 | + <u xml:id="u-32.0" who="#AntoniStychel">Dyskusja nad rozdziałem 3 jest wyczerpana. Czy sprawozdawca chce zabrać jeszcze głos?</u> | |
| 249 | 249 | </div> |
| 250 | 250 | <div xml:id="div-33"> |
| 251 | - <u xml:id="u-33.0" who="#SBuzek">Tak.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-33.0" who="#JózefBuzek">Tak.</u> | |
| 252 | 252 | </div> |
| 253 | 253 | <div xml:id="div-34"> |
| 254 | - <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekksStychel">Referent s. Buzek ma głos.</u> | |
| 255 | - <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekksStychel">Wysoki Senacie! Pozwoliłbym sobie do wniosków, postawionych w toku dyskusji na kilka uwag. Przedewszystkiem zapomniałem w mojem pierwszem przemówieniu zwrócić uwagę na treść art. 19, w którym jest pewne niedopatrzenie i wskutek, tego niedopatrzenia pewna niezgodność z art. 30 Konstytucji. Mianowicie, art. 19 brzmi: „Posiedzenia Senatu są jawne, o ile Senat, na wniosek urzędującego Prezydjum, Rządu, albo 7 senatorów, nie uchwali tajności i t. d.”. To pozostało jeszcze z regulaminu dawnego Sejmu. Tymczasem art. 30 Konstytucji mówi: „Posiedzenia Sejmu są jawne. Na wniosek Marszałka, przedstawiciela Rządu lub 30 posłów może Sejm uchwalić tajność posiedzenia”. Art. 19 musimy uzgodnić z Konstytucją w ten sposób, iż słowa „urzędującego Prezydjum” zastąpimy słowami „Marszałka” i upraszam o to uzgodnienie.</u> | |
| 256 | - <u xml:id="u-34.2" who="#WicemarszałekksStychel">Teraz z kolei przystępuję do art. 23. Otóż szanowny p. s. dr. Zubowicz powoływał się na dwóch autorów, a mianowicie, na dra Jaworskiego i dra Komarnickiego. Ja podzielam zapatrywania p. s. Zubowicza, że p. dr. Władysław Leopold Jaworski jest człowiekiem wielkiej nauki i w tym wypadku postępuje zupełnie bezstronnie, ale ja cały jego komentarz czytałem i w bardzo wielu wypadkach musiałem być zupełnie odmiennego zdania, aniżeli pan kolega prof. dr. Jaworski. Profesor dr. Jaworski jest wybitnym cywilistą, stosuje metodę ściśle cywilistyczną do prawa konstytucyjnego i dochodzi wskutek tego do wyników, o których się autorom Konstytucji absolutnie nie śniło. Ja sam byłem referentem lub autorem kilku przepisów naszej Konstytucji i interesowało mnie, w jaki sposób treść tych przepisów została ujęta przez p. prof. Jaworskiego. On, stosując metodę ściśle cywilistycznej interpretacji, nie uwzględniając naszego prawa publicznego, dochodzi gdzie niegdzie do wyników, które rzeczywiście są wręcz odmienne od tego, czego chciała Komisja Konstytucyjna i my wszyscy. W art 10 nie występuje to tak, jak w innych artykułach. Dlatego nie jestem zdania, iżby tą metodą cywilistyczną można interpretować Konstytucję. Konstytucja zawiera przepisy przedewszystkiem z prawa publicznego, jest ułamkiem prawa publicznego i musi być interpretowana w związku z całością prawa publicznego i całością instytucji publicznych. Jeżeli się o tem zapomina i stosuje metodę ściśle cywilistyczną, to musi się dojść do wyników, sprzecznych z najkardynalniejszemi wymogami praktycznego życia.</u> | |
| 257 | - <u xml:id="u-34.3" who="#WicemarszałekksStychel">Otóż to tylko en passant.</u> | |
| 258 | - <u xml:id="u-34.4" who="#WicemarszałekksStychel">Zaznaczyłem w mojem przemówieniu i co do tego niema wątpliwości, że to, co prawnie nazywa się inicjatywą ustawodawczą, to Senatowi nie przysługuje. Gdyby na podstawie art. 23 ktoś wniósł projekt ustawy, to oczywiście tego rodzaju wypadek byłby rzeczą niedopuszczalną. Zresztą jeżeliby nawet Senat uchwalił projekt jakiejś ustawy, toby to nie miało prawnego znaczenia, bo Sejm by się tem nie mógł zajmować, a gdyby nawet Sejm taki projekt przyjął, to ustawa taka jeszcze raz musiałaby być wniesiona do uchwalenia, bo pierwsza uchwała nie miałaby prawnego znaczenia. Więc co do tego, Sz. Koledzy, jesteśmy zupełnie zgodni. Jeżeli istnieje różnica zdań, to tylko co do wniosków, które nie mają charakteru inicjatywy ustawodawczej, ani też nie sprzeciwiają się innym artykułom Konstytucji, jak np. art. 34, 58 i 59. Otóż pozwolę sobie twierdzić, że senatorowi wolno stawiać wnioski, zgodne z Konstytucją, podczas gdy wniosek sz. p. kol. s. Woźnickiego i dr. Posnera wychodzi z zupełnie innego założenia. Wydaje mi się dalej, że nie można, jak to sz. kolega s. Woźnicki robi, powoływać się na to, że stronnictwa, które zwalczały sam Senat i odnośne artykuły Konstytucji, powinny stać na stanowisku, zajętem właśnie przez sz. p. senatora, bo myśmy do stronnictw, które zwalczały Senat, należeli, stojąc konsekwentnie na stanowisku jednoizbowości. Sprawa ta została jednak załatwiona inaczej przez Konstytucję i poczucie praworządności nakazuje nam stać na stanowisku obowiązującej Konstytucji i dążyć do jej naprawy drogą, przepisaną w samej Konstytucji, mianowicie w myśl art. 125 Konstytucji.</u> | |
| 259 | - <u xml:id="u-34.5" who="#WicemarszałekksStychel">Ale dopóki Senat istnieje, dopóki obecna Konstytucja obowiązuje, to poczucie praworządności nakazuje nam i nakłada na nas obowiązek zrobienia z instytucji tej wszystkiego tego, co dla dobra Rzeczypospolitej z niej zrobić można i co jest zgodne z Konstytucją. Zdaje nam się, że na tej drodze, na jakiej się obecnie znajdujemy, temu wymogowi czynimy zadość, przez to, że pozwalamy Senatowi wydobyć z siebie maksymum tego, na co mu Konstytucja pozwala. Gdybyśmy przyjęli wniosek szanownych panów kolegów, tobyśmy uniemożliwili Senatowi zrobienia tego, co dla dobra Rzeczypospolitej zrobić może zgodnie z samą Konstytucją. Z tego powodu proszę o przyjęcie tego artykułu w brzmieniu, uchwalonem przez Komisję. Oczywiście będziemy się domagać, by Senat zrobił z praw, zastrzeżonych w art. 23, użytek, zgodny z Konstytucją. Jeśli Senat zrobi z tych praw rozumny użytek, podniesie to bardzo jego powagę i będzie z pożytkiem dla Państwa. By przekonać zwolenników wniosku mniejszości, dodaję jeszcze, iż trzeba zawsze rozróżniać między esentiale jakiejś sprawy, a jej accidentiale. Esentiale czynności Senatu jest określone w art. 35 Konstytucji, a accidentiale wynika z całego jej dalszego tekstu, zwłaszcza zaś z przepisów art. 33, 4, 5, 6, 7 i 8,.a także z przepisów art. 107, na który niektórzy przedmówcy się powoływali. Tyle, co się tyczy art. 23 i art, 25.</u> | |
| 260 | - <u xml:id="u-34.6" who="#WicemarszałekksStychel">Przechodząc teraz do wniosku sz. pana kolegi s. Braudego do art. 29, zaznaczam, iż wniosek ten żąda, ażeby tym kolegom senatorom, którzy nie mówią dobrze popolsku, wolno było odczytywać swoje mowy. Zdaje mi się, że tę sprawę należałoby pozostawić taktowi Marszałka. Osobiście uważałbym za dopuszczalne, żeby Marszałek koledze, który dobrze językiem polskim nie włada, zezwolił na posługiwanie się więcej rękopisem, aniżeli wolno kolegom, którzy biegle popolsku mówią i jestem przekonany, iż p. Marszałek jest tego samego zdania. Ponadto ustęp 3 art. 29 zezwala p. Marszałkowi czynić odpowiednie wyjątki. W każdym razie nie czuję się, jako sprawozdawca, uprawnionym do zejścia ze stanowiska, zajętego przez Komisję.</u> | |
| 261 | - <u xml:id="u-34.7" who="#WicemarszałekksStychel">Co się dalej tyczy art. 32, to kolega s. Braude ma zupełną słuszność, że rozprawa budżetowa jest dyskusją ogólno-polityczną, gdzie senator powinien mieć sposobność rozwinięcia swojego programu i szerszego omówienia ważniejszych spraw państwowych z punktu widzenia swojego stronnictwa. Wydaje mi się jednak, iż życzenia te kol. Braudego są uwzględnione także w brzmieniu, uchwalonem przez Komisję. Artykuł ten brzmi mianowicie: „Marszałkowi służy prawo ograniczania przemówień senatorów, trwających dłużej niż godzinę”. Z tego wynika, iż niema zakazu mów dłuższych, iż Marszałek może zezwolić na mowy znacznie dłuższe, niż godzinę. Zdaje mi się, że możemy to pozostawić w zupełności dyskrecji Marszałka, czy pewne dyskusje są tak zasadniczo ważne, że należy zgóry dopuszczać takie dłuższe przemówienia. Zresztą sprawę tę można przedtem z Marszałkiem omówić. Statuowanie tego wyjątku w samym regulaminie wydawałoby mi się wobec tego niepotrzebnem.</u> | |
| 262 | - <u xml:id="u-34.8" who="#WicemarszałekksStychel">Co się tyczy dalszych wniosków s. Braudego, to już miałem o nich sposobność przedtem mówić. Muszę się sprzeciwić także wnioskowi s. Woźnickiego o skreślenie w punkcie h) art. 37 słów: „a w szczególności w kwestii nagłości sprawy”. Skreślenie to jest niedopuszczalne już choćby ze względu na art. 104 o „Ordynacji Wyborczej”, który wyraźnie mówi o trybie, „wskazanym dla wniosków nagłych”.</u> | |
| 263 | - <u xml:id="u-34.9" who="#WicemarszałekksStychel">Otóż trzeba tryb ten w jakiś sposób określić. Moglibyśmy to uczynić w dwojakiej formie: albo przez wprowadzenie wniosków nagłych, jako odrębnego rodzaju wniosków, albo też w formie uchwalonej przez Komisję. Odrzucając ewentualność pierwszą, wprowadzamy tylko jedną kategorię wniosków, umożliwiamy natomiast, aby na podstawie art. 37 wnioskom tym nadać charakter wniosków nagłych. Rebus hic stantibus nie mogła Komisja połączyć inaczej i dlatego nie mogę zgodzić się na skreślenie słów? „a w szczególności w kwestii nagłości sprawy”.</u> | |
| 264 | - <u xml:id="u-34.10" who="#WicemarszałekksStychel">Nareszcie co do art. 39. Tu zwracano moją uwagę, że należy skreślić w art. 39 drugie zdanie: „Wniosek formalny, raz odrzucony, nie może być postawiony ponownie w ciągu tej samej rozprawy”. Żądaniu temu muszę się przeciwstawić, jest bowiem rzeczą jasną, iż można ponowić wniosek formalny raz odrzucony, o ile chodzi o zamknięcie dyskusji. Wynika to bezpośrednio z ostatniego zdania, brzmiącego w sposób następujący: „O tem, czy wniosek nowy ma tę samą treść, co odrzucony, rozstrzyga nieodwołalnie Marszałek”. Jeżeli więc postawiono wniosek o zamknięcie dyskusji, a wniosek ten stał odrzucony, to można ten wniosek ponowić, a dopuszczalność jego będzie zależeć od Marszałka. Jeżeli Marszałek jest przekonania, iż stan rozprawy w Senacie jest ten sam, co w chwili odrzucenia pierwszego wniosku o zamknięcie dyskusji, to oświadczy, że ponowny wniosek o zamknięcie dyskusji jest niedopuszczalny. Jeśli natomiast od odrzucenia pierwszego wniosku upłynęło dużo czasu i stosunki się zmieniły, jeżeli np. najważniejsi mówcy już się wypowiedzieli, to Marszałek będzie stał na stanowisku, iż chodzi o wniosek nowy i dopuści ponownie do postawienia wniosku o zamknięcie dyskusji. Z tego powodu nie ma potrzeby powiedzieć wyraźnie, iż wniosek o zamknięcie dyskusji może być ponownie postawiony, choćby już raz został odrzucony.</u> | |
| 265 | - <u xml:id="u-34.11" who="#WicemarszałekksStychel">Art. 39 przyjąć będzie więc można bez zmiany. Co do art. 40, mówiłem już przedtem. Do dalszych artykułów nic zgłoszono żadnych poprawek.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-34.0" who="#AntoniStychel">Referent s. Buzek ma głos.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-34.1" who="#AntoniStychel">Wysoki Senacie! Pozwoliłbym sobie do wniosków, postawionych w toku dyskusji na kilka uwag. Przedewszystkiem zapomniałem w mojem pierwszem przemówieniu zwrócić uwagę na treść art. 19, w którym jest pewne niedopatrzenie i wskutek, tego niedopatrzenia pewna niezgodność z art. 30 Konstytucji. Mianowicie, art. 19 brzmi: „Posiedzenia Senatu są jawne, o ile Senat, na wniosek urzędującego Prezydjum, Rządu, albo 7 senatorów, nie uchwali tajności i t. d.”. To pozostało jeszcze z regulaminu dawnego Sejmu. Tymczasem art. 30 Konstytucji mówi: „Posiedzenia Sejmu są jawne. Na wniosek Marszałka, przedstawiciela Rządu lub 30 posłów może Sejm uchwalić tajność posiedzenia”. Art. 19 musimy uzgodnić z Konstytucją w ten sposób, iż słowa „urzędującego Prezydjum” zastąpimy słowami „Marszałka” i upraszam o to uzgodnienie.</u> | |
| 256 | + <u xml:id="u-34.2" who="#AntoniStychel">Teraz z kolei przystępuję do art. 23. Otóż szanowny p. s. dr. Zubowicz powoływał się na dwóch autorów, a mianowicie, na dra Jaworskiego i dra Komarnickiego. Ja podzielam zapatrywania p. s. Zubowicza, że p. dr. Władysław Leopold Jaworski jest człowiekiem wielkiej nauki i w tym wypadku postępuje zupełnie bezstronnie, ale ja cały jego komentarz czytałem i w bardzo wielu wypadkach musiałem być zupełnie odmiennego zdania, aniżeli pan kolega prof. dr. Jaworski. Profesor dr. Jaworski jest wybitnym cywilistą, stosuje metodę ściśle cywilistyczną do prawa konstytucyjnego i dochodzi wskutek tego do wyników, o których się autorom Konstytucji absolutnie nie śniło. Ja sam byłem referentem lub autorem kilku przepisów naszej Konstytucji i interesowało mnie, w jaki sposób treść tych przepisów została ujęta przez p. prof. Jaworskiego. On, stosując metodę ściśle cywilistycznej interpretacji, nie uwzględniając naszego prawa publicznego, dochodzi gdzie niegdzie do wyników, które rzeczywiście są wręcz odmienne od tego, czego chciała Komisja Konstytucyjna i my wszyscy. W art 10 nie występuje to tak, jak w innych artykułach. Dlatego nie jestem zdania, iżby tą metodą cywilistyczną można interpretować Konstytucję. Konstytucja zawiera przepisy przedewszystkiem z prawa publicznego, jest ułamkiem prawa publicznego i musi być interpretowana w związku z całością prawa publicznego i całością instytucji publicznych. Jeżeli się o tem zapomina i stosuje metodę ściśle cywilistyczną, to musi się dojść do wyników, sprzecznych z najkardynalniejszemi wymogami praktycznego życia.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-34.3" who="#AntoniStychel">Otóż to tylko en passant.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-34.4" who="#AntoniStychel">Zaznaczyłem w mojem przemówieniu i co do tego niema wątpliwości, że to, co prawnie nazywa się inicjatywą ustawodawczą, to Senatowi nie przysługuje. Gdyby na podstawie art. 23 ktoś wniósł projekt ustawy, to oczywiście tego rodzaju wypadek byłby rzeczą niedopuszczalną. Zresztą jeżeliby nawet Senat uchwalił projekt jakiejś ustawy, toby to nie miało prawnego znaczenia, bo Sejm by się tem nie mógł zajmować, a gdyby nawet Sejm taki projekt przyjął, to ustawa taka jeszcze raz musiałaby być wniesiona do uchwalenia, bo pierwsza uchwała nie miałaby prawnego znaczenia. Więc co do tego, Sz. Koledzy, jesteśmy zupełnie zgodni. Jeżeli istnieje różnica zdań, to tylko co do wniosków, które nie mają charakteru inicjatywy ustawodawczej, ani też nie sprzeciwiają się innym artykułom Konstytucji, jak np. art. 34, 58 i 59. Otóż pozwolę sobie twierdzić, że senatorowi wolno stawiać wnioski, zgodne z Konstytucją, podczas gdy wniosek sz. p. kol. s. Woźnickiego i dr. Posnera wychodzi z zupełnie innego założenia. Wydaje mi się dalej, że nie można, jak to sz. kolega s. Woźnicki robi, powoływać się na to, że stronnictwa, które zwalczały sam Senat i odnośne artykuły Konstytucji, powinny stać na stanowisku, zajętem właśnie przez sz. p. senatora, bo myśmy do stronnictw, które zwalczały Senat, należeli, stojąc konsekwentnie na stanowisku jednoizbowości. Sprawa ta została jednak załatwiona inaczej przez Konstytucję i poczucie praworządności nakazuje nam stać na stanowisku obowiązującej Konstytucji i dążyć do jej naprawy drogą, przepisaną w samej Konstytucji, mianowicie w myśl art. 125 Konstytucji.</u> | |
| 259 | + <u xml:id="u-34.5" who="#AntoniStychel">Ale dopóki Senat istnieje, dopóki obecna Konstytucja obowiązuje, to poczucie praworządności nakazuje nam i nakłada na nas obowiązek zrobienia z instytucji tej wszystkiego tego, co dla dobra Rzeczypospolitej z niej zrobić można i co jest zgodne z Konstytucją. Zdaje nam się, że na tej drodze, na jakiej się obecnie znajdujemy, temu wymogowi czynimy zadość, przez to, że pozwalamy Senatowi wydobyć z siebie maksymum tego, na co mu Konstytucja pozwala. Gdybyśmy przyjęli wniosek szanownych panów kolegów, tobyśmy uniemożliwili Senatowi zrobienia tego, co dla dobra Rzeczypospolitej zrobić może zgodnie z samą Konstytucją. Z tego powodu proszę o przyjęcie tego artykułu w brzmieniu, uchwalonem przez Komisję. Oczywiście będziemy się domagać, by Senat zrobił z praw, zastrzeżonych w art. 23, użytek, zgodny z Konstytucją. Jeśli Senat zrobi z tych praw rozumny użytek, podniesie to bardzo jego powagę i będzie z pożytkiem dla Państwa. By przekonać zwolenników wniosku mniejszości, dodaję jeszcze, iż trzeba zawsze rozróżniać między esentiale jakiejś sprawy, a jej accidentiale. Esentiale czynności Senatu jest określone w art. 35 Konstytucji, a accidentiale wynika z całego jej dalszego tekstu, zwłaszcza zaś z przepisów art. 33, 4, 5, 6, 7 i 8,.a także z przepisów art. 107, na który niektórzy przedmówcy się powoływali. Tyle, co się tyczy art. 23 i art, 25.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-34.6" who="#AntoniStychel">Przechodząc teraz do wniosku sz. pana kolegi s. Braudego do art. 29, zaznaczam, iż wniosek ten żąda, ażeby tym kolegom senatorom, którzy nie mówią dobrze popolsku, wolno było odczytywać swoje mowy. Zdaje mi się, że tę sprawę należałoby pozostawić taktowi Marszałka. Osobiście uważałbym za dopuszczalne, żeby Marszałek koledze, który dobrze językiem polskim nie włada, zezwolił na posługiwanie się więcej rękopisem, aniżeli wolno kolegom, którzy biegle popolsku mówią i jestem przekonany, iż p. Marszałek jest tego samego zdania. Ponadto ustęp 3 art. 29 zezwala p. Marszałkowi czynić odpowiednie wyjątki. W każdym razie nie czuję się, jako sprawozdawca, uprawnionym do zejścia ze stanowiska, zajętego przez Komisję.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-34.7" who="#AntoniStychel">Co się dalej tyczy art. 32, to kolega s. Braude ma zupełną słuszność, że rozprawa budżetowa jest dyskusją ogólno-polityczną, gdzie senator powinien mieć sposobność rozwinięcia swojego programu i szerszego omówienia ważniejszych spraw państwowych z punktu widzenia swojego stronnictwa. Wydaje mi się jednak, iż życzenia te kol. Braudego są uwzględnione także w brzmieniu, uchwalonem przez Komisję. Artykuł ten brzmi mianowicie: „Marszałkowi służy prawo ograniczania przemówień senatorów, trwających dłużej niż godzinę”. Z tego wynika, iż niema zakazu mów dłuższych, iż Marszałek może zezwolić na mowy znacznie dłuższe, niż godzinę. Zdaje mi się, że możemy to pozostawić w zupełności dyskrecji Marszałka, czy pewne dyskusje są tak zasadniczo ważne, że należy zgóry dopuszczać takie dłuższe przemówienia. Zresztą sprawę tę można przedtem z Marszałkiem omówić. Statuowanie tego wyjątku w samym regulaminie wydawałoby mi się wobec tego niepotrzebnem.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-34.8" who="#AntoniStychel">Co się tyczy dalszych wniosków s. Braudego, to już miałem o nich sposobność przedtem mówić. Muszę się sprzeciwić także wnioskowi s. Woźnickiego o skreślenie w punkcie h) art. 37 słów: „a w szczególności w kwestii nagłości sprawy”. Skreślenie to jest niedopuszczalne już choćby ze względu na art. 104 o „Ordynacji Wyborczej”, który wyraźnie mówi o trybie, „wskazanym dla wniosków nagłych”.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-34.9" who="#AntoniStychel">Otóż trzeba tryb ten w jakiś sposób określić. Moglibyśmy to uczynić w dwojakiej formie: albo przez wprowadzenie wniosków nagłych, jako odrębnego rodzaju wniosków, albo też w formie uchwalonej przez Komisję. Odrzucając ewentualność pierwszą, wprowadzamy tylko jedną kategorię wniosków, umożliwiamy natomiast, aby na podstawie art. 37 wnioskom tym nadać charakter wniosków nagłych. Rebus hic stantibus nie mogła Komisja połączyć inaczej i dlatego nie mogę zgodzić się na skreślenie słów? „a w szczególności w kwestii nagłości sprawy”.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-34.10" who="#AntoniStychel">Nareszcie co do art. 39. Tu zwracano moją uwagę, że należy skreślić w art. 39 drugie zdanie: „Wniosek formalny, raz odrzucony, nie może być postawiony ponownie w ciągu tej samej rozprawy”. Żądaniu temu muszę się przeciwstawić, jest bowiem rzeczą jasną, iż można ponowić wniosek formalny raz odrzucony, o ile chodzi o zamknięcie dyskusji. Wynika to bezpośrednio z ostatniego zdania, brzmiącego w sposób następujący: „O tem, czy wniosek nowy ma tę samą treść, co odrzucony, rozstrzyga nieodwołalnie Marszałek”. Jeżeli więc postawiono wniosek o zamknięcie dyskusji, a wniosek ten stał odrzucony, to można ten wniosek ponowić, a dopuszczalność jego będzie zależeć od Marszałka. Jeżeli Marszałek jest przekonania, iż stan rozprawy w Senacie jest ten sam, co w chwili odrzucenia pierwszego wniosku o zamknięcie dyskusji, to oświadczy, że ponowny wniosek o zamknięcie dyskusji jest niedopuszczalny. Jeśli natomiast od odrzucenia pierwszego wniosku upłynęło dużo czasu i stosunki się zmieniły, jeżeli np. najważniejsi mówcy już się wypowiedzieli, to Marszałek będzie stał na stanowisku, iż chodzi o wniosek nowy i dopuści ponownie do postawienia wniosku o zamknięcie dyskusji. Z tego powodu nie ma potrzeby powiedzieć wyraźnie, iż wniosek o zamknięcie dyskusji może być ponownie postawiony, choćby już raz został odrzucony.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-34.11" who="#AntoniStychel">Art. 39 przyjąć będzie więc można bez zmiany. Co do art. 40, mówiłem już przedtem. Do dalszych artykułów nic zgłoszono żadnych poprawek.</u> | |
| 266 | 266 | <u xml:id="u-34.12" who="#komentarz">(S. Woźnicki: Ja zgłaszałem do art. 33 poprawkę o 15 minut)</u> |
| 267 | - <u xml:id="u-34.13" who="#WicemarszałekksStychel">Piętnaście minut? Zdaje mi się, że tu można zastosować to, co mówiłem do art. 32, mianowicie: iż w ważniejszych sprawach będzie mógł Marszałek robić co do czasu trwania przemówień koncesje, ale jako norma, to 5 minut powinno być chyba wystarczające.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-34.13" who="#AntoniStychel">Piętnaście minut? Zdaje mi się, że tu można zastosować to, co mówiłem do art. 32, mianowicie: iż w ważniejszych sprawach będzie mógł Marszałek robić co do czasu trwania przemówień koncesje, ale jako norma, to 5 minut powinno być chyba wystarczające.</u> | |
| 268 | 268 | </div> |
| 269 | 269 | <div xml:id="div-35"> |
| 270 | - <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekksStychel">Przechodzimy do rozdziału IV. Głos ma s. referent.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-35.0" who="#AntoniStychel">Przechodzimy do rozdziału IV. Głos ma s. referent.</u> | |
| 271 | 271 | </div> |
| 272 | 272 | <div xml:id="div-36"> |
| 273 | - <u xml:id="u-36.0" who="#SBuzek">Rozdział IV omawia załatwianie projektów ustaw. Artykuły odnośne były przedmiotem szczegółowy obrad Komisji, były kilkakrotnie zmieniane, ostatecznie zostały jednak przez Komisję przyjęte dość jednomyślnie. Zdaje mi się, iż także w plenum różnicy zdań nic będzie. Z tego powodu nie widzę potrzeby zabierania Wysokiemu Senatowi czasu dłuższem motywowaniem tych artykułów.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-36.0" who="#JózefBuzek">Rozdział IV omawia załatwianie projektów ustaw. Artykuły odnośne były przedmiotem szczegółowy obrad Komisji, były kilkakrotnie zmieniane, ostatecznie zostały jednak przez Komisję przyjęte dość jednomyślnie. Zdaje mi się, iż także w plenum różnicy zdań nic będzie. Z tego powodu nie widzę potrzeby zabierania Wysokiemu Senatowi czasu dłuższem motywowaniem tych artykułów.</u> | |
| 274 | 274 | </div> |
| 275 | 275 | <div xml:id="div-37"> |
| 276 | - <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekksStychel">W dyskusji nad rozdz. IV głos ma s. Kędzior.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-37.0" who="#AntoniStychel">W dyskusji nad rozdz. IV głos ma s. Kędzior.</u> | |
| 277 | 277 | </div> |
| 278 | 278 | <div xml:id="div-38"> |
| 279 | - <u xml:id="u-38.0" who="#SKędzior">Do art. 49 pozwolę sobie zaproponować drobną poprawkę rzeczową. W ust. 2 jest przewidziane, że Marszałek wyznacza dla budżetu sprawozdawcę tymczasowego jednego. Otóż wiemy z doświadczenia, że każdy z budżetów to ogrom pracy i wymaga kilkunastu referentów i, że jeden generalny sprawozdawca, który potem będzie budżet przedkładał senatowi nie będzie mógł zbadać tych wszystkich działów dobrze, a więc celem wyznaczenia sprawozdawcy tymczasowego zamiast singulare zamieście plurale, t. j. „sprawozdawców tymczasowych”.</u> | |
| 280 | - <u xml:id="u-38.1" who="#SKędzior">W art. 50 w ust. 3 jest jedno słowo, którego ja, jako Mazur zrozumieć nie mogę i nigdy w życiu nie słyszałem: „W razie przepuszczenia przez komisję powyższego terminu”. Co to znaczy „przepuście termin”? Można przepuścić przez filtr, przez sito, przez furtkę...</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-38.0" who="#AndrzejKędzior">Do art. 49 pozwolę sobie zaproponować drobną poprawkę rzeczową. W ust. 2 jest przewidziane, że Marszałek wyznacza dla budżetu sprawozdawcę tymczasowego jednego. Otóż wiemy z doświadczenia, że każdy z budżetów to ogrom pracy i wymaga kilkunastu referentów i, że jeden generalny sprawozdawca, który potem będzie budżet przedkładał senatowi nie będzie mógł zbadać tych wszystkich działów dobrze, a więc celem wyznaczenia sprawozdawcy tymczasowego zamiast singulare zamieście plurale, t. j. „sprawozdawców tymczasowych”.</u> | |
| 280 | + <u xml:id="u-38.1" who="#AndrzejKędzior">W art. 50 w ust. 3 jest jedno słowo, którego ja, jako Mazur zrozumieć nie mogę i nigdy w życiu nie słyszałem: „W razie przepuszczenia przez komisję powyższego terminu”. Co to znaczy „przepuście termin”? Można przepuścić przez filtr, przez sito, przez furtkę...</u> | |
| 281 | 281 | <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Wesołość.)</u> |
| 282 | - <u xml:id="u-38.3" who="#SKędzior">...ale ażeby termin można było przepuścić, tego nigdy w życiu nie słyszałem. Dopiero kol. Błyskosz, który jest blisko wschodu, mieszka na granicy wschodniej, wyjaśnił, że to jest rusycyzm. Proponuję więc, ażeby było: „w razie niedotrzymania terminu”.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-38.3" who="#AndrzejKędzior">...ale ażeby termin można było przepuścić, tego nigdy w życiu nie słyszałem. Dopiero kol. Błyskosz, który jest blisko wschodu, mieszka na granicy wschodniej, wyjaśnił, że to jest rusycyzm. Proponuję więc, ażeby było: „w razie niedotrzymania terminu”.</u> | |
| 283 | 283 | </div> |
| 284 | 284 | <div xml:id="div-39"> |
| 285 | - <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głosu nikt więcej nie żąda. Czy p. Referent chce jeszcze zabrać głos?</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-39.0" who="#AntoniStychel">Głosu nikt więcej nie żąda. Czy p. Referent chce jeszcze zabrać głos?</u> | |
| 286 | 286 | </div> |
| 287 | 287 | <div xml:id="div-40"> |
| 288 | - <u xml:id="u-40.0" who="#SBuzek">Proszę.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-40.0" who="#JózefBuzek">Proszę.</u> | |
| 289 | 289 | </div> |
| 290 | 290 | <div xml:id="div-41"> |
| 291 | - <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-41.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 292 | 292 | </div> |
| 293 | 293 | <div xml:id="div-42"> |
| 294 | - <u xml:id="u-42.0" who="#SBuzek">Co do pierwszego wniosku p. s. Kędziora to oczywiście nań się godzę. Już pod względem językowym lepiej używać w ustępie drugim art. 49 liczby mnogiej. Dalej zgadzam się także na to, iż będzie celowem wprowadzić sprawozdawców tymczasowych do poszczególnych działów budżetu, którzy będą referowali, oprócz jeneralnego sprawozdawcy budżetu. Dlatego proszę uchwalić brzmienie ustępu drugiego art. 49 w myśl wniosku senatora Kędziora.</u> | |
| 295 | - <u xml:id="u-42.1" who="#SBuzek">Co się tyczy drugiego wniosku, to jest to kwestia natury czysto stylistycznej. Zwrot „przepuszczenie powyższych terminów” nie bardzo mi się podobał, ale ponieważ redakcję stylistyczną poruczono komu innemu, więc ja się w te sprawy nie wtrącam.</u> | |
| 296 | - <u xml:id="u-42.2" who="#SBuzek">Przypuszczam, że p. Senator będzie zadowolony, jeżeli ustęp ostatni art. 50 będzie się rozpoczynał od słów: „w razie niedotrzymania przez komisję powyższych terminów”.</u> | |
| 297 | - <u xml:id="u-42.3" who="#SBuzek">Proszę o uchwalenie rozdziału IV z temi zmianami.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-42.0" who="#JózefBuzek">Co do pierwszego wniosku p. s. Kędziora to oczywiście nań się godzę. Już pod względem językowym lepiej używać w ustępie drugim art. 49 liczby mnogiej. Dalej zgadzam się także na to, iż będzie celowem wprowadzić sprawozdawców tymczasowych do poszczególnych działów budżetu, którzy będą referowali, oprócz jeneralnego sprawozdawcy budżetu. Dlatego proszę uchwalić brzmienie ustępu drugiego art. 49 w myśl wniosku senatora Kędziora.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-42.1" who="#JózefBuzek">Co się tyczy drugiego wniosku, to jest to kwestia natury czysto stylistycznej. Zwrot „przepuszczenie powyższych terminów” nie bardzo mi się podobał, ale ponieważ redakcję stylistyczną poruczono komu innemu, więc ja się w te sprawy nie wtrącam.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-42.2" who="#JózefBuzek">Przypuszczam, że p. Senator będzie zadowolony, jeżeli ustęp ostatni art. 50 będzie się rozpoczynał od słów: „w razie niedotrzymania przez komisję powyższych terminów”.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-42.3" who="#JózefBuzek">Proszę o uchwalenie rozdziału IV z temi zmianami.</u> | |
| 298 | 298 | </div> |
| 299 | 299 | <div xml:id="div-43"> |
| 300 | - <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekksStychel">Przechodzimy do rozdziału V. Czy p. Referent ma coś do nadmienienia?</u> | |
| 300 | + <u xml:id="u-43.0" who="#AntoniStychel">Przechodzimy do rozdziału V. Czy p. Referent ma coś do nadmienienia?</u> | |
| 301 | 301 | </div> |
| 302 | 302 | <div xml:id="div-44"> |
| 303 | - <u xml:id="u-44.0" who="#SBuzek">Nie.</u> | |
| 303 | + <u xml:id="u-44.0" who="#JózefBuzek">Nie.</u> | |
| 304 | 304 | </div> |
| 305 | 305 | <div xml:id="div-45"> |
| 306 | - <u xml:id="u-45.0" who="#SWoźnicki">Proszę o głos do rozdziału V.</u> | |
| 306 | + <u xml:id="u-45.0" who="#JanWoźnicki">Proszę o głos do rozdziału V.</u> | |
| 307 | 307 | </div> |
| 308 | 308 | <div xml:id="div-46"> |
| 309 | - <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma a. Woźnicki.</u> | |
| 309 | + <u xml:id="u-46.0" who="#AntoniStychel">Głos ma a. Woźnicki.</u> | |
| 310 | 310 | </div> |
| 311 | 311 | <div xml:id="div-47"> |
| 312 | - <u xml:id="u-47.0" who="#SWoźnicki">Zgłaszam poprawkę stylistyczną, chociaż wkracza ona i w meritum sprawy. Mianowicie w ustępie 2-gim. art. 55 czytamy: „Po otrzymaniu odpowiedzi, a w każdym razie nie później, niż po upływie 6 tygodni...”. Jak to sobie wyobrazić: „nie później niż po upływie 6 tygodni”? A więc wcześniej, jak po upływie 6 tygodni. Mieliśmy w Komisji na myśli to, że odpowiedź musi nastąpić w ciągu 6 tygodni, a więc Marszałek musi doczekać do końca tego terminu 6-tygodniowego, który jest wyznaczony Rządowi na udzielenie odpowiedzi. Jeżeli w ciągu 6 tygodni nastąpi odpowiedź, to po upływie tego terminu można postawić interpelację na porządek dzienny, jeżeli interpelanci tego zażądają. Ale jeżeli odpowiedzi nie będzie, czy po upływie 6 tygodni Marszałek może postawić interpelację na porządku dziennym? W takim razie to drugie zdanie: „a w każdym razie nie później, niż po upływie 6 tygodni”, nie mogłoby mieć tutaj zastosowania.</u> | |
| 313 | - <u xml:id="u-47.1" who="#SWoźnicki">Jabym proponował takie brzmienie: Skreślić słowa: „a w każdym razie nie później, niż po upływie 6 tygodni”, a powiedzieć: „po otrzymaniu odpowiedzi lub w braku odpowiedzi natychmiast po upływie 6 tygodni Marszałek umieszcza interpelację na porządku dziennym”.</u> | |
| 312 | + <u xml:id="u-47.0" who="#JanWoźnicki">Zgłaszam poprawkę stylistyczną, chociaż wkracza ona i w meritum sprawy. Mianowicie w ustępie 2-gim. art. 55 czytamy: „Po otrzymaniu odpowiedzi, a w każdym razie nie później, niż po upływie 6 tygodni...”. Jak to sobie wyobrazić: „nie później niż po upływie 6 tygodni”? A więc wcześniej, jak po upływie 6 tygodni. Mieliśmy w Komisji na myśli to, że odpowiedź musi nastąpić w ciągu 6 tygodni, a więc Marszałek musi doczekać do końca tego terminu 6-tygodniowego, który jest wyznaczony Rządowi na udzielenie odpowiedzi. Jeżeli w ciągu 6 tygodni nastąpi odpowiedź, to po upływie tego terminu można postawić interpelację na porządek dzienny, jeżeli interpelanci tego zażądają. Ale jeżeli odpowiedzi nie będzie, czy po upływie 6 tygodni Marszałek może postawić interpelację na porządku dziennym? W takim razie to drugie zdanie: „a w każdym razie nie później, niż po upływie 6 tygodni”, nie mogłoby mieć tutaj zastosowania.</u> | |
| 313 | + <u xml:id="u-47.1" who="#JanWoźnicki">Jabym proponował takie brzmienie: Skreślić słowa: „a w każdym razie nie później, niż po upływie 6 tygodni”, a powiedzieć: „po otrzymaniu odpowiedzi lub w braku odpowiedzi natychmiast po upływie 6 tygodni Marszałek umieszcza interpelację na porządku dziennym”.</u> | |
| 314 | 314 | </div> |
| 315 | 315 | <div xml:id="div-48"> |
| 316 | - <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma m. Nowodworski.</u> | |
| 316 | + <u xml:id="u-48.0" who="#AntoniStychel">Głos ma m. Nowodworski.</u> | |
| 317 | 317 | </div> |
| 318 | 318 | <div xml:id="div-49"> |
| 319 | - <u xml:id="u-49.0" who="#SNowodworski">Pragnę zgłosić drobną poprawkę do ostatniego zdania art. 55, które brzmi: „Po dyskusji nad interpelacją przyjmuje Senat odpowiedź do wiadomości lub jej nie przyjmuje”, (powołanie się na art. 33 Konstytucji). Jeśli sięgniemy do art. 33 Konstytucji, to tam znajdujemy ostatnie zdanie takie: „Sejm może odpowiedź Rządu uczynić przedmiotem dyskusji” — to było dotychczas w art. 55 — „i uchwały”. Otóż redakcja Konstytucji jest tu daleko szersza, aniżeli projekt komisyjny, bo Konstytucja mówi, że wogóle przedmiotem uchwały, nie przesądzając jakiej, a regulamin ogranicza prawo Senatu w porównaniu z Konstytucją do tego, że może przyjąć odpowiedź do wiadomości, lub nie przyjąć. Więc, nie przesądzając jakie formuły uchwał po dyskusji interpelacyjnej przyniesie nam życie, uważam, że zacieśniać tego, krępować Senat tam, gdzie nie krępuje go Konstytucja, nie można. I dlatego proponuję zamiast ostatniego zdania brzmienie zgodne z tekstem Konstytucji:</u> | |
| 320 | - <u xml:id="u-49.1" who="#SNowodworski">„Po dyskusji nad interpelacją, Senat może odpowiedź Rządu uczynić przedmiotem uchwały”.</u> | |
| 319 | + <u xml:id="u-49.0" who="#StanisławNowodworski">Pragnę zgłosić drobną poprawkę do ostatniego zdania art. 55, które brzmi: „Po dyskusji nad interpelacją przyjmuje Senat odpowiedź do wiadomości lub jej nie przyjmuje”, (powołanie się na art. 33 Konstytucji). Jeśli sięgniemy do art. 33 Konstytucji, to tam znajdujemy ostatnie zdanie takie: „Sejm może odpowiedź Rządu uczynić przedmiotem dyskusji” — to było dotychczas w art. 55 — „i uchwały”. Otóż redakcja Konstytucji jest tu daleko szersza, aniżeli projekt komisyjny, bo Konstytucja mówi, że wogóle przedmiotem uchwały, nie przesądzając jakiej, a regulamin ogranicza prawo Senatu w porównaniu z Konstytucją do tego, że może przyjąć odpowiedź do wiadomości, lub nie przyjąć. Więc, nie przesądzając jakie formuły uchwał po dyskusji interpelacyjnej przyniesie nam życie, uważam, że zacieśniać tego, krępować Senat tam, gdzie nie krępuje go Konstytucja, nie można. I dlatego proponuję zamiast ostatniego zdania brzmienie zgodne z tekstem Konstytucji:</u> | |
| 320 | + <u xml:id="u-49.1" who="#StanisławNowodworski">„Po dyskusji nad interpelacją, Senat może odpowiedź Rządu uczynić przedmiotem uchwały”.</u> | |
| 321 | 321 | </div> |
| 322 | 322 | <div xml:id="div-50"> |
| 323 | - <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 323 | + <u xml:id="u-50.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 324 | 324 | </div> |
| 325 | 325 | <div xml:id="div-51"> |
| 326 | - <u xml:id="u-51.0" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Do art. 54 na mocy polecenia mego klubu mam zaszczyt przedłożyć poprawkę, zmierzającą do skreślenia drugiego ustępu tego artykułu, gdzie jest mowa o cenzurze interpelacji. Klub mój jest zdania, że prawo interpelacji należy do zasadniczych podwalin parlamentarnego i konstytucyjnego życia, że jest jednym z tych zasadniczych praw mniejszości, nawet drobnej mniejszości, która ewentualnie w Komisji Regulaminowej, nie rozporządza nawet 1/4 głosów. Chodzi o to, żeby ten paragraf mógł naprawdę stanowić kloturę wobec tych mniejszości tak, ażeby im uniemożliwić w danym wypadku nawet wniesienie interpelacji, jeżeli ta interpelacja nic znajdzie zgody 3/4 w Komisji Regulaminowej. W takim razie staniemy na stanowisku, że wobec takiej mniejszości, która niema 1/4 głosów w Komisji wogóle wszelką klotura jest dopuszczalna. Rozumiem, że zasadniczą myślą przewodnią tego paragrafu nie jest klotura wobec rzeczowo uzasadnionych interpelacji, że paragraf zmierza tylko do ukrócenia nadużyć na polu interpelacji. Już p. Marszałek na posiedzeniu Komisji wskazywał na możność nadużywania prawa interpelacji, jeżeli chodzi np. o to, żeby rozpowszechnić artykuł skonfiskowany i interpelacja zmierza tylko do tego celu.</u> | |
| 327 | - <u xml:id="u-51.1" who="#SBraude">Ale, proszę Panów, przecież wszyscy jesteśmy ludźmi i paragrafy nasze i klotury wprowadzone w najlepszym zamiarze, z góry z postanowieniem zużytkowania ich tylko przeciw nadużyciom, często bardzo z biegiem czasu stają się narzędziem zgniecenia pewnych kierunków myśli albo pewnych dążności, które nie cieszą się sympatią albo uznaniem większości Komisji Regulaminowej, względnie większości Senatu. Dlatego regulamin, jak wogóle wszelka konstytucja, jest i musi być przedewszystkiem ochroną mniejszości, nawet takich mniejszości, które może dopiero powstały i które może jeszcze poważniejszą ilością głosów, ani poważniejszą opinią w społeczeństwie nie rozporządzają. Mniejszość choćby najmniejsza, jest bardzo często większością przyszłości...</u> | |
| 326 | + <u xml:id="u-51.0" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Do art. 54 na mocy polecenia mego klubu mam zaszczyt przedłożyć poprawkę, zmierzającą do skreślenia drugiego ustępu tego artykułu, gdzie jest mowa o cenzurze interpelacji. Klub mój jest zdania, że prawo interpelacji należy do zasadniczych podwalin parlamentarnego i konstytucyjnego życia, że jest jednym z tych zasadniczych praw mniejszości, nawet drobnej mniejszości, która ewentualnie w Komisji Regulaminowej, nie rozporządza nawet 1/4 głosów. Chodzi o to, żeby ten paragraf mógł naprawdę stanowić kloturę wobec tych mniejszości tak, ażeby im uniemożliwić w danym wypadku nawet wniesienie interpelacji, jeżeli ta interpelacja nic znajdzie zgody 3/4 w Komisji Regulaminowej. W takim razie staniemy na stanowisku, że wobec takiej mniejszości, która niema 1/4 głosów w Komisji wogóle wszelką klotura jest dopuszczalna. Rozumiem, że zasadniczą myślą przewodnią tego paragrafu nie jest klotura wobec rzeczowo uzasadnionych interpelacji, że paragraf zmierza tylko do ukrócenia nadużyć na polu interpelacji. Już p. Marszałek na posiedzeniu Komisji wskazywał na możność nadużywania prawa interpelacji, jeżeli chodzi np. o to, żeby rozpowszechnić artykuł skonfiskowany i interpelacja zmierza tylko do tego celu.</u> | |
| 327 | + <u xml:id="u-51.1" who="#MarkusBraude">Ale, proszę Panów, przecież wszyscy jesteśmy ludźmi i paragrafy nasze i klotury wprowadzone w najlepszym zamiarze, z góry z postanowieniem zużytkowania ich tylko przeciw nadużyciom, często bardzo z biegiem czasu stają się narzędziem zgniecenia pewnych kierunków myśli albo pewnych dążności, które nie cieszą się sympatią albo uznaniem większości Komisji Regulaminowej, względnie większości Senatu. Dlatego regulamin, jak wogóle wszelka konstytucja, jest i musi być przedewszystkiem ochroną mniejszości, nawet takich mniejszości, które może dopiero powstały i które może jeszcze poważniejszą ilością głosów, ani poważniejszą opinią w społeczeństwie nie rozporządzają. Mniejszość choćby najmniejsza, jest bardzo często większością przyszłości...</u> | |
| 328 | 328 | <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Ks. Maciejewicz: Tak, tak.)</u> |
| 329 | - <u xml:id="u-51.3" who="#SBraude">...i bardzo często sobie tę większość zdobywa swoją uczciwą, szczerą pracą przekonywania społeczeństwa o tem, co jest słuszne, i sprowadzania społeczeństwa na nowe tory i odciągania tego społeczeństwa od fałszywych dróg, na które je często większość prowadzi. I dlatego, proszę Panów, ochrona tej mniejszości, przynajmniej w pewnych ściśle Konstytucją zakreślonych granicach, jest jedną z podwalin parlamentarnego i politycznego życia narodu i w tej myśli mój klub sprzeciwia się tej kloturze regulaminowej wobec interpelacji.</u> | |
| 330 | - <u xml:id="u-51.4" who="#SBraude">Jestem przekonany, że żadna szanująca się mniejszość, nawet żadna szanująca się jednostka w naszym Senacie nie nadużyje prawa interpelacji w tym kierunku, ażeby to naprawdę mogło wywołać zgorszenie; a jeżeli jednostka to zrobi, to opinia publiczna na to zareaguje, naród cały, społeczeństwo całe zareaguje. Przeciwko takim wybrykom i nadużyciom nie potrzeba żadnych policyjnych środków, a klotura taka mieści w sobie bardzo daleko idące niebezpieczeństwo, które bardzo często wprowadza nie rządy większości, ale dyktaturę większości. Przeciwko takiej dyktaturze większości musimy naród cały, i państwo bronić, jak je Konstytucja broni, której to jest pierwszym celem.</u> | |
| 331 | - <u xml:id="u-51.5" who="#SBraude">Dlatego też wnoszę o skreślenie drugiego ustępu art. 54.</u> | |
| 329 | + <u xml:id="u-51.3" who="#MarkusBraude">...i bardzo często sobie tę większość zdobywa swoją uczciwą, szczerą pracą przekonywania społeczeństwa o tem, co jest słuszne, i sprowadzania społeczeństwa na nowe tory i odciągania tego społeczeństwa od fałszywych dróg, na które je często większość prowadzi. I dlatego, proszę Panów, ochrona tej mniejszości, przynajmniej w pewnych ściśle Konstytucją zakreślonych granicach, jest jedną z podwalin parlamentarnego i politycznego życia narodu i w tej myśli mój klub sprzeciwia się tej kloturze regulaminowej wobec interpelacji.</u> | |
| 330 | + <u xml:id="u-51.4" who="#MarkusBraude">Jestem przekonany, że żadna szanująca się mniejszość, nawet żadna szanująca się jednostka w naszym Senacie nie nadużyje prawa interpelacji w tym kierunku, ażeby to naprawdę mogło wywołać zgorszenie; a jeżeli jednostka to zrobi, to opinia publiczna na to zareaguje, naród cały, społeczeństwo całe zareaguje. Przeciwko takim wybrykom i nadużyciom nie potrzeba żadnych policyjnych środków, a klotura taka mieści w sobie bardzo daleko idące niebezpieczeństwo, które bardzo często wprowadza nie rządy większości, ale dyktaturę większości. Przeciwko takiej dyktaturze większości musimy naród cały, i państwo bronić, jak je Konstytucja broni, której to jest pierwszym celem.</u> | |
| 331 | + <u xml:id="u-51.5" who="#MarkusBraude">Dlatego też wnoszę o skreślenie drugiego ustępu art. 54.</u> | |
| 332 | 332 | </div> |
| 333 | 333 | <div xml:id="div-52"> |
| 334 | - <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekksStychel">Dyskusja nad tym rozdziałem jest wyczerpana. Czy p. Referent żąda jeszcze głosu?</u> | |
| 334 | + <u xml:id="u-52.0" who="#AntoniStychel">Dyskusja nad tym rozdziałem jest wyczerpana. Czy p. Referent żąda jeszcze głosu?</u> | |
| 335 | 335 | </div> |
| 336 | 336 | <div xml:id="div-53"> |
| 337 | - <u xml:id="u-53.0" who="#SBuzek">Tak, proszę o głos.</u> | |
| 337 | + <u xml:id="u-53.0" who="#JózefBuzek">Tak, proszę o głos.</u> | |
| 338 | 338 | </div> |
| 339 | 339 | <div xml:id="div-54"> |
| 340 | - <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekksStychel">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 341 | - <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekksStychel">Wysoki Senacie! Szanowny p. s. Braude miał rację, twierdząc, że ma wrażenie, iż celem art. 54 nie jest uniemożliwić mniejszościom interpelacji. Jesteśmy dość zgodni co do tego, że przeciwko zawsze możliwemu nadużywaniu prawa interpelacji przez jednostki jakaś zapora być powinna.</u> | |
| 342 | - <u xml:id="u-54.2" who="#WicemarszałekksStychel">Ze artykuł 54 nie będzie nigdy używany, jako środek walki politycznej, jest rzeczą najzupełniej jasną, bo nigdy nie dożyjemy tego stanu rzeczy, żebyśmy mieli w Senacie większość, któraby wynosiła więcej, aniżeli 75%. Nasze stosunki polityczne i narodowościowe są tego rodzaju, iż większość w Senacie będzie znacznie skromniejsza. Właśnie dlatego obraliśmy cyfrę 3/4, ażeby uniemożliwić większości nadużywanie tego wyjątkowego prawa Komisji Regulaminowej do kneblowania jakichkolwiek mniejszości politycznych w tym Senacie. Chodziło tylko o to, ażeby takie nadużywanie prawa interpelacji o jakim była mowa w Komisji, i jakiego ja sam w parlamencie austriackiem byłem świadkiem, stało się niemożliwem bez krzywdy dla jakiegokolwiek stronnictwa politycznego.</u> | |
| 340 | + <u xml:id="u-54.0" who="#AntoniStychel">Głos ma s. Buzek.</u> | |
| 341 | + <u xml:id="u-54.1" who="#AntoniStychel">Wysoki Senacie! Szanowny p. s. Braude miał rację, twierdząc, że ma wrażenie, iż celem art. 54 nie jest uniemożliwić mniejszościom interpelacji. Jesteśmy dość zgodni co do tego, że przeciwko zawsze możliwemu nadużywaniu prawa interpelacji przez jednostki jakaś zapora być powinna.</u> | |
| 342 | + <u xml:id="u-54.2" who="#AntoniStychel">Ze artykuł 54 nie będzie nigdy używany, jako środek walki politycznej, jest rzeczą najzupełniej jasną, bo nigdy nie dożyjemy tego stanu rzeczy, żebyśmy mieli w Senacie większość, któraby wynosiła więcej, aniżeli 75%. Nasze stosunki polityczne i narodowościowe są tego rodzaju, iż większość w Senacie będzie znacznie skromniejsza. Właśnie dlatego obraliśmy cyfrę 3/4, ażeby uniemożliwić większości nadużywanie tego wyjątkowego prawa Komisji Regulaminowej do kneblowania jakichkolwiek mniejszości politycznych w tym Senacie. Chodziło tylko o to, ażeby takie nadużywanie prawa interpelacji o jakim była mowa w Komisji, i jakiego ja sam w parlamencie austriackiem byłem świadkiem, stało się niemożliwem bez krzywdy dla jakiegokolwiek stronnictwa politycznego.</u> | |
| 343 | 343 | <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Marszałek.)</u> |
| 344 | - <u xml:id="u-54.4" who="#WicemarszałekksStychel">Co do wniosku s. Nowodworskiego, to jest on zupełnie zgodny z Konstytucją. Tak samo zgodny jest z Konstytucją wniosek s. Woźnickiego. Myśl wyrażona w art. 33 Konstytucji jeszcze wyraźniej występuje w sformułowaniu s. Woźnickiego, dlatego też jestem za tem, aby do art. 55 przyjąć zarówno wniosek kol. s. Woźnickiego, jak i wniosek a. Nowodworskiego.</u> | |
| 344 | + <u xml:id="u-54.4" who="#AntoniStychel">Co do wniosku s. Nowodworskiego, to jest on zupełnie zgodny z Konstytucją. Tak samo zgodny jest z Konstytucją wniosek s. Woźnickiego. Myśl wyrażona w art. 33 Konstytucji jeszcze wyraźniej występuje w sformułowaniu s. Woźnickiego, dlatego też jestem za tem, aby do art. 55 przyjąć zarówno wniosek kol. s. Woźnickiego, jak i wniosek a. Nowodworskiego.</u> | |
| 345 | 345 | </div> |
| 346 | 346 | <div xml:id="div-55"> |
| 347 | - <u xml:id="u-55.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozdziału VI regulaminu. Głos ma referent.</u> | |
| 348 | - <u xml:id="u-55.1" who="#Marszałek">W rozprawach komisji nad rozdziałem VI dłuższa dyskusja wynikła przy art. 56 i 60. Wysoki Senat pozwoli więc, że o treści tych artykułów trochę obszerniej pomówię.</u> | |
| 349 | - <u xml:id="u-55.2" who="#Marszałek">Podział Senatu na komisje jest jedną z najważniejszych kwestii. Ażeby Senat sprawnie mógł wykonywać swoje zadania, jego praca musi być pracą skoncentrowaną i należycie skoordynowaną. Należy dbać o to, ażeby nie była to praca rozstrzelona w zbyt wielkiej ilości komisji specjalnych, wtedy bowiem nachodziłoby wielkie niebezpieczeństwo, iż poszczególne komisje dążyć będą do zupełnie różnych celów politycznych ze szkodą dla jednolitości życia państwowego. Zbyt wielka ilość komisji uniemożliwia osiągnięcie generalnego celu ustawodawstwa — salus rei publice.</u> | |
| 350 | - <u xml:id="u-55.3" who="#Marszałek">Sejm, który liczy daleko więcej członków od Wysokiego Senatu, ma daleko więcej komisji, a doświadczenia, zebrane w kwestii tej w Sejmie Ustawodawczym, są tego rodzaju, że w Komisji Regulaminowej powzięto decyzję, iż w Senacie należy ograniczyć bardzo znacznie liczbę komisji.</u> | |
| 351 | - <u xml:id="u-55.4" who="#Marszałek">Tylko w kwestii, jak daleko w tym kierunku iść należy były zdania podzielone. Niektórzy z sz. p. kolegów proponowali 11 komisji, wniosek kol. Nowaka zaś przewidywał tylko 5 komisji. Komisja Regulaminowa po bardzo długich debatach przyszła do przekonania, że rzeczą najwięcej wskazaną będzie przyjąć podział na 7 komisji.</u> | |
| 352 | - <u xml:id="u-55.5" who="#Marszałek">Komisja wychodziła przy tem z założenia, że istnienie odrębnej Komisji Regulaminowej ze względu na jej specjalne zadanie jest koniecznością. Pozatem przyjęto zasadę, że dla każdego z 5 wielkich działów administracji, sprawy zagraniczne, wojskowe, skarbowo-budżetowe, sprawy sprawiedliwości i administracji wewnętrznej, należy utworzyć osobną komisję. Od tej zasady dopuszczono następujące wyjątki:</u> | |
| 353 | - <u xml:id="u-55.6" who="#Marszałek">Przedewszystkiem uważano, że sprawy zagraniczne i wojskowe należy połączyć w jednej komisji ze względu na to, że przy rozstrzyganiu najważniejszych zagadnień natury wojskowej względy polityki zagranicznej muszą być decydujące. Dalej uchwalono, iż sprawy administracji wewnętrznej, mają być skoncentrowane w Komisji Administracyjno-Samorządowej, z wyjątkiem jednak spraw oświaty, kultury, higieny, tudzież z wyjątkiem spraw gospodarstwa społecznego. Dla spraw tych utworzono osobne komisje. W ten sposób otrzymano oprócz Komisji Regulaminowej 6 komisji, a mianowicie: Komisję Zagraniczną, Komisję Skarbowo-Budżetową, Komisję Sprawiedliwości, czyli Prawniczą, Komisję Administracyjną, Komisję Oświatową i Komisję Gospodarstwa Społecznego. Ostatnia komisja ma obejmować sprawy rolne, sprawy handlowe, przemysłowe i sprawy pracy i opieki społecznej.</u> | |
| 354 | - <u xml:id="u-55.7" who="#Marszałek">Szanowni Panowie znajdą wśród wniosków mniejszości wniosek s. Nowodworskiego, który zmierza do tego, żeby utworzyć jeszcze osobną Komisję Pracy, a więc żeby ze spraw, przekazanych Komisji Gospodarstwa Społecznego, wyjąć sprawy pracy i opieki społecznej i poruczyć je osobnej Komisji Pracy.</u> | |
| 355 | - <u xml:id="u-55.8" who="#Marszałek">Otóż Komisja Regulaminowa wniosku tego przyjąć nie mogła wychodząc z tego założenia, że we wszystkich sprawach gospodarczych i socjalnych chodzi o jeden kompleks zagadnień, który winien być rozpatrywany jednolicie. Postanawiając w sprawach produkcji rolniczej czy przemysłowej należy uwzględniać interesy socjalne, a przy sprawach socjalnych należy nie spuszczać z oczu także interesów produkcyjnych. Z tego powodu uważaliśmy, iż przyczynimy się więcej do sharmonizowania całej pracy Senatu, jeżeli te sprawy będą załatwiane w jednej Komisji i jeżeli nie będzie utworzona ani odrębna Komisja Rolna, ani odrębna Komisja Przemysłowa, ani też odrębna Komisja Pracy.</u> | |
| 356 | - <u xml:id="u-55.9" who="#Marszałek">W dawniejszym Sejmie rzecz miała się inaczej, jednak właśnie doświadczenia poczynione w przeszłym Sejmie, pouczają nas o konieczności koncentrowania pracy, a nie rozpraszania jej i powodują, iż osądzamy podział na komisje z punktu widzenia konieczności sharmonizowania pracy już w komisjach, pamiętając o tem, iż plenum Senatu nic może pracy harmonizować, a w każdym razie byłoby to dla niego zbytnio utrudnione, jeśliby już komisje tego na siebie nie wzięły.</u> | |
| 357 | - <u xml:id="u-55.10" who="#Marszałek">Rozdrobnienie prac sejmowych na wielką ilość komisji miało jeszcze ten skutek, iż bardzo często ta sama sprawa wędrowała po różnych komisjach, np. była naprzód w Komisji Pracy, potem poszła do Komisji Prawniczej, potem czasem do Komisji Przemysłowej i t. p. U nas takie wędrowanie spraw od komisji do komisji jest niemożliwem, ze względu na to, że przecież mamy ściśle oznaczony termin — do którego sprawa musi być załatwiona, naprzód przez komisję, a potem przez pełny Senat. I to jest dalszy powód, dlaczego koncentracja pracy w kilku komisjach jest rzeczą konieczną.</u> | |
| 358 | - <u xml:id="u-55.11" who="#Marszałek">W art. 60 znajdą Panowie przepis, iż na zebraniach komisji mogą być obecni także posłowie do Sejmu. Uważamy, że w interesie zgodnego współpracownictwa obu ciał jest rzeczą pożądaną, aby posłom była dana możliwość uczestniczenia w obradach komisji Senatu. Przypuszczam, że za tym przykładem pójdzie także Sejm i postanowi w swoim regulaminie, iż na posiedzeniach komisyjnych sejmowych mogą być obecni senatorowie, oczywiście bez prawa zabierania głosu.</u> | |
| 359 | - <u xml:id="u-55.12" who="#Marszałek">„W wypadku tym — brzmiałby ostatni ustęp art 60 — mają prawo obecności tylko senatorowie, mający prawo zabierania głosu na posiedzeniach komisji, oraz Ministrowie lub kierownicy Ministerstw”. W ten sposób, urzędnicy, o których wspomniał p. s. referent, odpadliby, natomiast byłby zapewniony współudział i współpraca Ministrów, t. j. tych, należy przypuszczać, także wychodzących z łona Senatu, czy Sejmu, którzy zostali powołani do sprawowania czynności wykonawczych. Mam wrażenie, że taka poprawka przyczyni się do lepszego postawienia sprawy, a jednocześnie zaspokoi obawy, które kierowały komisją, co do ewentualnej swobody wypowiadania się.</u> | |
| 360 | - <u xml:id="u-55.13" who="#Marszałek">Skoro już o tej sprawie mówię, to nie mogę się powstrzymać od zaproponowania pewnej zmiany redakcyjnej. Mianowicie mowa tutaj o osobach, uprawnionych do-zabierania głosu.</u> | |
| 361 | - <u xml:id="u-55.14" who="#Marszałek">Mam wrażenie, że komisji chodzi nie o zabieranie głosu w sensie przemawiania, ale o prawo głosowania. Z tego powodu wydaje mi się, że byłoby rzeczą hardziej wskazaną użyć terminu „mających prawo głosu”, bo zestawiając to z poprzedniemi ustępami, wydawałoby się, że prawo zabierania głosu mają wszyscy obecni na posiedzeniu komisji, a tylko nie wszyscy mają prawo decydującego głosu.</u> | |
| 347 | + <u xml:id="u-55.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do rozdziału VI regulaminu. Głos ma referent.</u> | |
| 348 | + <u xml:id="u-55.1" who="#WojciechTrąmpczyński">W rozprawach komisji nad rozdziałem VI dłuższa dyskusja wynikła przy art. 56 i 60. Wysoki Senat pozwoli więc, że o treści tych artykułów trochę obszerniej pomówię.</u> | |
| 349 | + <u xml:id="u-55.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Podział Senatu na komisje jest jedną z najważniejszych kwestii. Ażeby Senat sprawnie mógł wykonywać swoje zadania, jego praca musi być pracą skoncentrowaną i należycie skoordynowaną. Należy dbać o to, ażeby nie była to praca rozstrzelona w zbyt wielkiej ilości komisji specjalnych, wtedy bowiem nachodziłoby wielkie niebezpieczeństwo, iż poszczególne komisje dążyć będą do zupełnie różnych celów politycznych ze szkodą dla jednolitości życia państwowego. Zbyt wielka ilość komisji uniemożliwia osiągnięcie generalnego celu ustawodawstwa — salus rei publice.</u> | |
| 350 | + <u xml:id="u-55.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Sejm, który liczy daleko więcej członków od Wysokiego Senatu, ma daleko więcej komisji, a doświadczenia, zebrane w kwestii tej w Sejmie Ustawodawczym, są tego rodzaju, że w Komisji Regulaminowej powzięto decyzję, iż w Senacie należy ograniczyć bardzo znacznie liczbę komisji.</u> | |
| 351 | + <u xml:id="u-55.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Tylko w kwestii, jak daleko w tym kierunku iść należy były zdania podzielone. Niektórzy z sz. p. kolegów proponowali 11 komisji, wniosek kol. Nowaka zaś przewidywał tylko 5 komisji. Komisja Regulaminowa po bardzo długich debatach przyszła do przekonania, że rzeczą najwięcej wskazaną będzie przyjąć podział na 7 komisji.</u> | |
| 352 | + <u xml:id="u-55.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Komisja wychodziła przy tem z założenia, że istnienie odrębnej Komisji Regulaminowej ze względu na jej specjalne zadanie jest koniecznością. Pozatem przyjęto zasadę, że dla każdego z 5 wielkich działów administracji, sprawy zagraniczne, wojskowe, skarbowo-budżetowe, sprawy sprawiedliwości i administracji wewnętrznej, należy utworzyć osobną komisję. Od tej zasady dopuszczono następujące wyjątki:</u> | |
| 353 | + <u xml:id="u-55.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Przedewszystkiem uważano, że sprawy zagraniczne i wojskowe należy połączyć w jednej komisji ze względu na to, że przy rozstrzyganiu najważniejszych zagadnień natury wojskowej względy polityki zagranicznej muszą być decydujące. Dalej uchwalono, iż sprawy administracji wewnętrznej, mają być skoncentrowane w Komisji Administracyjno-Samorządowej, z wyjątkiem jednak spraw oświaty, kultury, higieny, tudzież z wyjątkiem spraw gospodarstwa społecznego. Dla spraw tych utworzono osobne komisje. W ten sposób otrzymano oprócz Komisji Regulaminowej 6 komisji, a mianowicie: Komisję Zagraniczną, Komisję Skarbowo-Budżetową, Komisję Sprawiedliwości, czyli Prawniczą, Komisję Administracyjną, Komisję Oświatową i Komisję Gospodarstwa Społecznego. Ostatnia komisja ma obejmować sprawy rolne, sprawy handlowe, przemysłowe i sprawy pracy i opieki społecznej.</u> | |
| 354 | + <u xml:id="u-55.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Szanowni Panowie znajdą wśród wniosków mniejszości wniosek s. Nowodworskiego, który zmierza do tego, żeby utworzyć jeszcze osobną Komisję Pracy, a więc żeby ze spraw, przekazanych Komisji Gospodarstwa Społecznego, wyjąć sprawy pracy i opieki społecznej i poruczyć je osobnej Komisji Pracy.</u> | |
| 355 | + <u xml:id="u-55.8" who="#WojciechTrąmpczyński">Otóż Komisja Regulaminowa wniosku tego przyjąć nie mogła wychodząc z tego założenia, że we wszystkich sprawach gospodarczych i socjalnych chodzi o jeden kompleks zagadnień, który winien być rozpatrywany jednolicie. Postanawiając w sprawach produkcji rolniczej czy przemysłowej należy uwzględniać interesy socjalne, a przy sprawach socjalnych należy nie spuszczać z oczu także interesów produkcyjnych. Z tego powodu uważaliśmy, iż przyczynimy się więcej do sharmonizowania całej pracy Senatu, jeżeli te sprawy będą załatwiane w jednej Komisji i jeżeli nie będzie utworzona ani odrębna Komisja Rolna, ani odrębna Komisja Przemysłowa, ani też odrębna Komisja Pracy.</u> | |
| 356 | + <u xml:id="u-55.9" who="#WojciechTrąmpczyński">W dawniejszym Sejmie rzecz miała się inaczej, jednak właśnie doświadczenia poczynione w przeszłym Sejmie, pouczają nas o konieczności koncentrowania pracy, a nie rozpraszania jej i powodują, iż osądzamy podział na komisje z punktu widzenia konieczności sharmonizowania pracy już w komisjach, pamiętając o tem, iż plenum Senatu nic może pracy harmonizować, a w każdym razie byłoby to dla niego zbytnio utrudnione, jeśliby już komisje tego na siebie nie wzięły.</u> | |
| 357 | + <u xml:id="u-55.10" who="#WojciechTrąmpczyński">Rozdrobnienie prac sejmowych na wielką ilość komisji miało jeszcze ten skutek, iż bardzo często ta sama sprawa wędrowała po różnych komisjach, np. była naprzód w Komisji Pracy, potem poszła do Komisji Prawniczej, potem czasem do Komisji Przemysłowej i t. p. U nas takie wędrowanie spraw od komisji do komisji jest niemożliwem, ze względu na to, że przecież mamy ściśle oznaczony termin — do którego sprawa musi być załatwiona, naprzód przez komisję, a potem przez pełny Senat. I to jest dalszy powód, dlaczego koncentracja pracy w kilku komisjach jest rzeczą konieczną.</u> | |
| 358 | + <u xml:id="u-55.11" who="#WojciechTrąmpczyński">W art. 60 znajdą Panowie przepis, iż na zebraniach komisji mogą być obecni także posłowie do Sejmu. Uważamy, że w interesie zgodnego współpracownictwa obu ciał jest rzeczą pożądaną, aby posłom była dana możliwość uczestniczenia w obradach komisji Senatu. Przypuszczam, że za tym przykładem pójdzie także Sejm i postanowi w swoim regulaminie, iż na posiedzeniach komisyjnych sejmowych mogą być obecni senatorowie, oczywiście bez prawa zabierania głosu.</u> | |
| 359 | + <u xml:id="u-55.12" who="#WojciechTrąmpczyński">„W wypadku tym — brzmiałby ostatni ustęp art 60 — mają prawo obecności tylko senatorowie, mający prawo zabierania głosu na posiedzeniach komisji, oraz Ministrowie lub kierownicy Ministerstw”. W ten sposób, urzędnicy, o których wspomniał p. s. referent, odpadliby, natomiast byłby zapewniony współudział i współpraca Ministrów, t. j. tych, należy przypuszczać, także wychodzących z łona Senatu, czy Sejmu, którzy zostali powołani do sprawowania czynności wykonawczych. Mam wrażenie, że taka poprawka przyczyni się do lepszego postawienia sprawy, a jednocześnie zaspokoi obawy, które kierowały komisją, co do ewentualnej swobody wypowiadania się.</u> | |
| 360 | + <u xml:id="u-55.13" who="#WojciechTrąmpczyński">Skoro już o tej sprawie mówię, to nie mogę się powstrzymać od zaproponowania pewnej zmiany redakcyjnej. Mianowicie mowa tutaj o osobach, uprawnionych do-zabierania głosu.</u> | |
| 361 | + <u xml:id="u-55.14" who="#WojciechTrąmpczyński">Mam wrażenie, że komisji chodzi nie o zabieranie głosu w sensie przemawiania, ale o prawo głosowania. Z tego powodu wydaje mi się, że byłoby rzeczą hardziej wskazaną użyć terminu „mających prawo głosu”, bo zestawiając to z poprzedniemi ustępami, wydawałoby się, że prawo zabierania głosu mają wszyscy obecni na posiedzeniu komisji, a tylko nie wszyscy mają prawo decydującego głosu.</u> | |
| 362 | 362 | </div> |
| 363 | 363 | <div xml:id="div-56"> |
| 364 | - <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Posner.</u> | |
| 364 | + <u xml:id="u-56.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Posner.</u> | |
| 365 | 365 | </div> |
| 366 | 366 | <div xml:id="div-57"> |
| 367 | - <u xml:id="u-57.0" who="#SPosner">Wysoki Senacie!</u> | |
| 368 | - <u xml:id="u-57.1" who="#SPosner">Da art. 56 mam zaszczyt zgłosić poprawki.</u> | |
| 369 | - <u xml:id="u-57.2" who="#SPosner">Już p. sprawozdawca, s. Buzek, zwrócił uwagę na to, że w pierwotnym projekcie regulaminu autor, czy autorowie przewidywali powołanie do życia zaledwie pięciu komisji. Jednakże, już Komisja Regulaminowa uważała, że ta liczba pięciu jest absolutnie nie do przyjęcia. Istotnie autorowie tego projektu regulaminu wychodzili z tego zapatrywania, że stanu, jaki panował w Sejmie Ustawodawczym w dziedzinie ilości komisji, nie można naśladować w Senacie. W Sejmie Ustawodawczym, a więc i w Sejmie dzisiejszym, ho regulamin Sejmu Ustawodawczego obowiązuje nadal, jako regulamin tymczasowy Sejmu, jest 25 komisji. Tymczasem w senacie francuskim jest zaledwie 19 komisji. Dlatego też Komisja Regulaminowa przedewszystkiem była zdania, że trzeba tę ilość komisji, o ile możności ograniczyć, ażeby pracę w nich uczynić intensywną.</u> | |
| 370 | - <u xml:id="u-57.3" who="#SPosner">To jest zasada zupełnie słuszna i przeciwko niej polemizować nie będę. Ale wszystko ma swoje granice i otóż ta zasada, zastosowana tu celem intensywności pracy, nie zawsze może dać dobre rezultaty, gdyż trzeba ją wiązać z innemi jeszcze zasadami, a więc z zasadą wiązania przedmiotów obrad w komisji, które w pewnym sensie choćby, są jednorodne. Otóż wiązanie w jednej komisji spraw rolnictwa, przemysłu, handlu, pracy i opieki społecznej, wydaje mi się niedopuszczalne. Rozumiem dobrze stanowisko referenta w tej sprawie, który mówi, że wszystkie te sprawy dają się objąć zasadą gospodarstwa społecznego. Ale Żyjemy w warunkach tak już zróżnicowanego gospodarstwa społecznego, jesteśmy społeczeństwem Ostatni ustęp art. 60 zawiera pewne novum.</u> | |
| 371 | - <u xml:id="u-57.4" who="#SPosner">Mianowicie, regulamin naszego Sejmu przewiduje tylko tajność jednostopniową, nasz zaś regulamin wprowadza tajność dwustopniową. Po uchwaleniu tej tajności drugiego, wyższego stopnia nie mogą być obecni nawet reprezentanci Rządu, a więc przedstawiciele władz ministerialnych. Komisja uchwaliła tę tajność drugiego stopnia, dlatego, ponieważ uważała, iż mogą zajść takie wypadki, że komisja chciałaby obradować lub uchwalać bez obecności urzędników, delegowanych przez władze ministerialne, jako przedstawiciele Rządu do obrad komisji. Jeżeli senatorowie pragną mieć możność zupełnie swobodnego wypowiedzenia się, może komisja w wyjątkowych wypadkach uchwalić tę tajność najściślejszą. W kwestii tej pragnie zabrać głos reprezentant Rządu, przed określeniem przez niego stanowiska Rządu nie mogę się ostatecznie oświadczyć w tej sprawie.</u> | |
| 372 | - <u xml:id="u-57.5" who="#SPosner">Co do innych artykułów nie było żadnych poważniejszych wątpliwości.</u> | |
| 367 | + <u xml:id="u-57.0" who="#StanisławPosner">Wysoki Senacie!</u> | |
| 368 | + <u xml:id="u-57.1" who="#StanisławPosner">Da art. 56 mam zaszczyt zgłosić poprawki.</u> | |
| 369 | + <u xml:id="u-57.2" who="#StanisławPosner">Już p. sprawozdawca, s. Buzek, zwrócił uwagę na to, że w pierwotnym projekcie regulaminu autor, czy autorowie przewidywali powołanie do życia zaledwie pięciu komisji. Jednakże, już Komisja Regulaminowa uważała, że ta liczba pięciu jest absolutnie nie do przyjęcia. Istotnie autorowie tego projektu regulaminu wychodzili z tego zapatrywania, że stanu, jaki panował w Sejmie Ustawodawczym w dziedzinie ilości komisji, nie można naśladować w Senacie. W Sejmie Ustawodawczym, a więc i w Sejmie dzisiejszym, ho regulamin Sejmu Ustawodawczego obowiązuje nadal, jako regulamin tymczasowy Sejmu, jest 25 komisji. Tymczasem w senacie francuskim jest zaledwie 19 komisji. Dlatego też Komisja Regulaminowa przedewszystkiem była zdania, że trzeba tę ilość komisji, o ile możności ograniczyć, ażeby pracę w nich uczynić intensywną.</u> | |
| 370 | + <u xml:id="u-57.3" who="#StanisławPosner">To jest zasada zupełnie słuszna i przeciwko niej polemizować nie będę. Ale wszystko ma swoje granice i otóż ta zasada, zastosowana tu celem intensywności pracy, nie zawsze może dać dobre rezultaty, gdyż trzeba ją wiązać z innemi jeszcze zasadami, a więc z zasadą wiązania przedmiotów obrad w komisji, które w pewnym sensie choćby, są jednorodne. Otóż wiązanie w jednej komisji spraw rolnictwa, przemysłu, handlu, pracy i opieki społecznej, wydaje mi się niedopuszczalne. Rozumiem dobrze stanowisko referenta w tej sprawie, który mówi, że wszystkie te sprawy dają się objąć zasadą gospodarstwa społecznego. Ale Żyjemy w warunkach tak już zróżnicowanego gospodarstwa społecznego, jesteśmy społeczeństwem Ostatni ustęp art. 60 zawiera pewne novum.</u> | |
| 371 | + <u xml:id="u-57.4" who="#StanisławPosner">Mianowicie, regulamin naszego Sejmu przewiduje tylko tajność jednostopniową, nasz zaś regulamin wprowadza tajność dwustopniową. Po uchwaleniu tej tajności drugiego, wyższego stopnia nie mogą być obecni nawet reprezentanci Rządu, a więc przedstawiciele władz ministerialnych. Komisja uchwaliła tę tajność drugiego stopnia, dlatego, ponieważ uważała, iż mogą zajść takie wypadki, że komisja chciałaby obradować lub uchwalać bez obecności urzędników, delegowanych przez władze ministerialne, jako przedstawiciele Rządu do obrad komisji. Jeżeli senatorowie pragną mieć możność zupełnie swobodnego wypowiedzenia się, może komisja w wyjątkowych wypadkach uchwalić tę tajność najściślejszą. W kwestii tej pragnie zabrać głos reprezentant Rządu, przed określeniem przez niego stanowiska Rządu nie mogę się ostatecznie oświadczyć w tej sprawie.</u> | |
| 372 | + <u xml:id="u-57.5" who="#StanisławPosner">Co do innych artykułów nie było żadnych poważniejszych wątpliwości.</u> | |
| 373 | 373 | </div> |
| 374 | 374 | <div xml:id="div-58"> |
| 375 | - <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Minister Sprawiedliwości.</u> | |
| 375 | + <u xml:id="u-58.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Minister Sprawiedliwości.</u> | |
| 376 | 376 | </div> |
| 377 | 377 | <div xml:id="div-59"> |
| 378 | 378 | <u xml:id="u-59.0" who="#MinisterSprawiedliwościMakowski">Wysoki Senacie!</u> |
| ... | ... | @@ -386,37 +386,37 @@ |
| 386 | 386 | <u xml:id="u-59.8" who="#MinisterSprawiedliwościMakowski">Mam jeszcze parę słów do nadmienienia, mianowicie w przedmiocie art. 60, który brzmi, jak następuje: „Na zebraniach komisji mogą być obecni bez prawa głosu senatorowie do niej niewybrani, a także posłowie do Sejmu. Mnie się wydaje, że tego artykułu „przyjąć nie możemy, ponieważ nie możemy obdarowywać Sejmu takiemi, czy innemi postanowieniami, które znaczą: sine me de me. Myśmy się Sejmu nie pytali, czy chce być obecnym na posiedzeniach komisji. Możemy ten artykuł przyjąć tylko z tem zastrzeżeniem, że o ile Sejm się zgodzi, to możemy to uchwalić, w przeciwnym razie artykuł ten nie może być przyjęty.</u> |
| 387 | 387 | </div> |
| 388 | 388 | <div xml:id="div-60"> |
| 389 | - <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Nowodworski.</u> | |
| 389 | + <u xml:id="u-60.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Nowodworski.</u> | |
| 390 | 390 | </div> |
| 391 | 391 | <div xml:id="div-61"> |
| 392 | - <u xml:id="u-61.0" who="#SNowodworski">Gdyśmy w Komisji Reguł a minowej przystępowali do pracy, początkowo tak samo ja, jak i sz. s. Posner, byłem za większą ilością komisji. Jednakże rozprawa na ten temat prowadzona przekonała mnie, że jest tu możliwe tylko jedno z dwóch wyjść: albo zrobić 19 komisji, jak Sejm, albo zrobić niewielką ilość, 7, według mego projektu, 8. Gdybyśmy chcieli dzielić przedmioty pomiędzy komisje według ich treści, że tak powiem, to wtedy rzeczywiście, trzebaby ilość komisji znacznie powiększyć.</u> | |
| 393 | - <u xml:id="u-61.1" who="#SNowodworski">Bo już z przemówienia p. s. Posnera wynika, że sprawy komunikacyjne trzebaby wydzielić w oddzielną komisję, sprawy handlowe w oddzielną, również oddzielić sprawy pocztowe i telegraficzne. Jeszcze by się wiele spraw znalazło dla wyłączenia i w tych warunkach okazała by się potrzeba kilkunastu komisji.</u> | |
| 394 | - <u xml:id="u-61.2" who="#SNowodworski">Ten wzgląd, a zwłaszcza to, że w pracy ustawodawczej trzeba dążyć do ujednostajnienia. pracy w różnych dziedzinach, skłonił mnie do tego, że od pierwotnego zamierzenia odstąpiłem, zgłosiłem natomiast wniosek, co do jednej komisji pracy, z którą możnaby połączyć sprawy opieki społecznej, a to z następujących motywów. Podział, jak to wyłuszczył szanowny kol. referent, oparty jest mniej więcej na zasadniczych działach administracji państwowej. Praca zaś, jest to kategoria nieco inna, aniżeli dział administracji państwowej, We wstępie Konstytucji powiedziane jest, że celem Konstytucji jest m. in. poszanowanie pracy, i zabezpieczenie należnych praw i szczególnej opieki Państwa. A w art. 102 powiedziane jest, że „Praca, jako główna podstawa bogactwa Rzeczypospolitej, pozostawiać ma pod szczególną ochroną Państwa”. Czy bylibyśmy w zgodzie z Konstytucją, gdybyśmy sprawę tej pracy utrzymali w komisji, która, mając sprawy przemysłowe, handlowe i rolne, będzie miała tyle pracy z tamtemi sprawami, że właściwa ich praca, t. zn. sprawy ochrony pracy, mogą znaleźć się rzeczywiście na szarym końcu, wbrew wyraźnemu dążeniu Konstytucji.</u> | |
| 395 | - <u xml:id="u-61.3" who="#SNowodworski">I dlatego też ta zasada, że to jest zupełnie specjalny dział życia państwowego, narodowego i społecznego, a nie dział administracji państwowej, że temu działową w naszem ustawodawstwie, szalenie zaniedbanemu może grozić niebezpieczeństwo, w razie zepchnięcia go na trzecie miejsce w komisji, która będzie miała do załatwienia na pierwszem miejscu sprawy rolne, na drągiem handlowo-przemysłowe, lub na pierwszem handlowo-przemysłowe, a na drugiem — rolne — skłania mnie do zgodzenia się z wnioskiem komisji co do pozostawienia siedmiu komisji. Jednak stawiam wniosek, ażeby z komisji piątej wyeliminować sprawy pracy i opieki społecznej i utworzyć oddzielną komisję ósmą.</u> | |
| 392 | + <u xml:id="u-61.0" who="#StanisławNowodworski">Gdyśmy w Komisji Reguł a minowej przystępowali do pracy, początkowo tak samo ja, jak i sz. s. Posner, byłem za większą ilością komisji. Jednakże rozprawa na ten temat prowadzona przekonała mnie, że jest tu możliwe tylko jedno z dwóch wyjść: albo zrobić 19 komisji, jak Sejm, albo zrobić niewielką ilość, 7, według mego projektu, 8. Gdybyśmy chcieli dzielić przedmioty pomiędzy komisje według ich treści, że tak powiem, to wtedy rzeczywiście, trzebaby ilość komisji znacznie powiększyć.</u> | |
| 393 | + <u xml:id="u-61.1" who="#StanisławNowodworski">Bo już z przemówienia p. s. Posnera wynika, że sprawy komunikacyjne trzebaby wydzielić w oddzielną komisję, sprawy handlowe w oddzielną, również oddzielić sprawy pocztowe i telegraficzne. Jeszcze by się wiele spraw znalazło dla wyłączenia i w tych warunkach okazała by się potrzeba kilkunastu komisji.</u> | |
| 394 | + <u xml:id="u-61.2" who="#StanisławNowodworski">Ten wzgląd, a zwłaszcza to, że w pracy ustawodawczej trzeba dążyć do ujednostajnienia. pracy w różnych dziedzinach, skłonił mnie do tego, że od pierwotnego zamierzenia odstąpiłem, zgłosiłem natomiast wniosek, co do jednej komisji pracy, z którą możnaby połączyć sprawy opieki społecznej, a to z następujących motywów. Podział, jak to wyłuszczył szanowny kol. referent, oparty jest mniej więcej na zasadniczych działach administracji państwowej. Praca zaś, jest to kategoria nieco inna, aniżeli dział administracji państwowej, We wstępie Konstytucji powiedziane jest, że celem Konstytucji jest m. in. poszanowanie pracy, i zabezpieczenie należnych praw i szczególnej opieki Państwa. A w art. 102 powiedziane jest, że „Praca, jako główna podstawa bogactwa Rzeczypospolitej, pozostawiać ma pod szczególną ochroną Państwa”. Czy bylibyśmy w zgodzie z Konstytucją, gdybyśmy sprawę tej pracy utrzymali w komisji, która, mając sprawy przemysłowe, handlowe i rolne, będzie miała tyle pracy z tamtemi sprawami, że właściwa ich praca, t. zn. sprawy ochrony pracy, mogą znaleźć się rzeczywiście na szarym końcu, wbrew wyraźnemu dążeniu Konstytucji.</u> | |
| 395 | + <u xml:id="u-61.3" who="#StanisławNowodworski">I dlatego też ta zasada, że to jest zupełnie specjalny dział życia państwowego, narodowego i społecznego, a nie dział administracji państwowej, że temu działową w naszem ustawodawstwie, szalenie zaniedbanemu może grozić niebezpieczeństwo, w razie zepchnięcia go na trzecie miejsce w komisji, która będzie miała do załatwienia na pierwszem miejscu sprawy rolne, na drągiem handlowo-przemysłowe, lub na pierwszem handlowo-przemysłowe, a na drugiem — rolne — skłania mnie do zgodzenia się z wnioskiem komisji co do pozostawienia siedmiu komisji. Jednak stawiam wniosek, ażeby z komisji piątej wyeliminować sprawy pracy i opieki społecznej i utworzyć oddzielną komisję ósmą.</u> | |
| 396 | 396 | </div> |
| 397 | 397 | <div xml:id="div-62"> |
| 398 | - <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Dyskusja wyczerpana, głos ma jeszcze s. referent.</u> | |
| 398 | + <u xml:id="u-62.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Dyskusja wyczerpana, głos ma jeszcze s. referent.</u> | |
| 399 | 399 | </div> |
| 400 | 400 | <div xml:id="div-63"> |
| 401 | - <u xml:id="u-63.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Pozwalani sobie przedewszystkiem zwrócić uwagę na błąd drukarski w art. 62. Artykuł ten powinien opiewać, jak następuje: „Komisje wybierają przewodniczącego, jego zastępcę, sekretarza, oraz sprawozdawców, protokółują swoje obrady i składają Senatowi sprawozdanie w druku lub na piśmie (Art. 24)”, a nie tak, jak jest wydrukowany, bo to nie byłoby zrozumiałe.</u> | |
| 402 | - <u xml:id="u-63.1" who="#SBuzek">Co się tyczy wniosku, który tu przedstawił reprezentant Rządu, pan Minister Sprawiedliwości, to po porozumieniu się z przewodniczącymi różnych stronnictw, reprezentowanych w Wysokim Senacie, jako referent, mogę wniosek ten przyjąć jako swój i prosić o jego uchwalenie. Ustęp trzeci art. 60 opiewałby w ostatniem zdaniu w sposób następujący: „w wypadku tym mają prawo obecności tylko senatorowie, mający prawo zabierania głosu na posiedzeniach komisji oraz Ministrowie lub Kierownicy Ministerstw”, ci ostatni oczywiście wtenczas, jeżeli posada Ministra nie jest obsadzona.</u> | |
| 403 | - <u xml:id="u-63.2" who="#SBuzek">By pierwsze zdanie art. 60 jaśniej sformułować, proponuję brzmienie następujące: „Na zebraniach komisji mogą być obecni, bez prawa zabierania głosu senatorowie, do niej niewybrani, a także posłowie do Sejmu”. Pan Minister Sprawiedliwości ma rację, twierdząc, iż wyrazy „bez prawa głosu”, mogą być mylnie zrozumiane. Niewiadomo, co to znaczy. Dopiero z ustępu następnego wynika, że „bez prawa głosu” oznacza i u „bez prawa zabierania głosu”. Wysoki Senat zgodzi się z pewnością, aby wstawić tu słowo „bez prawa zabierania głosu”, do ustępu pierwszego art. 60 tak, żeby nie było co do tego nieporozumień. Co się tyczy art. 56, to muszę się sprzeciwić pomnożeniu liczby komisji już z tych powodów, o których mówiłem. Właśnie my, reprezentanci specjalnie interesów rolniczych, nie obawiamy się niczego więcej, jak tego, aby te same praktyki, jakie były w Sejmie, i do nas się nie wkradły, bo w takim razie rolnictwo byłoby tylko w tej Komisji Rolnej reprezentowane, a najważniejsze dla rolnictwa sprawy, to jest sprawy cłowe, — rozstrzygałyby się w Komisji Handlowo-Przemysłowej. Sprawy te są przydzielone do Ministerstwa Przemysłu i Handlu, w Sejmie przydziela się je zawsze do Komisji Handlowo-Przemysłowej, a sfery rolnicze są wyeliminowane w tej sprawie, która dotyczy najżywotniejszych ich interesów. Właśnie, żeby tego nie było, chcemy, żeby jedna komisja rozpatrywała tak sprawy rolnicze, jak sprawy przemysłowe i sprawy socjalne. Nie podzielam przytem obawy senatora Posnera, iż komisja ta nigdy nie dojdzie do rezultatu. Owszem, jestem przekonany, iż komisja ta dojść do rezultatu musi, iż daleko łatwiej komisji tej uzgodnić interesy rolnictwa, przemysłu i pracy, niż to jest możliwe dla plenum Senatu. Z tego powodu, uważam podział nasz na komisje za daleko odpowiedniejszy i nie obawiałbym się też, jak s. Nowodworski, iż sprawy społeczne, socjalne, zejdą w komisji na szary koniec, na trzecie miejsce. Senat nie ma prawa inicjatywy ustawodawczej i musi załatwiać projekty ustaw w tej kolei, w jakiej z Sejmu nadchodzą. Tak, jak te ustawy z Sejmu będą przychodziły, tak komisja będzie nad niemi obradowała, a więc, jeżeli z Sejmu przyjdzie najprzód ustawa, dotycząca rolnictwa, komisja będzie obradowała nad sprawą rolniczą, jeżeli przyjdzie ustawa o przemyśle, będziemy obradowali nad przemysłem itd. W miarę, jak różne ustawy będą z Sejmu przychodziły, będziemy obradowali nad niemi tak, żebyśmy mogli dotrzymać terminu jednomiesięcznego, a względnie dwumiesięcznego.</u> | |
| 404 | - <u xml:id="u-63.3" who="#SBuzek">O tem, ażeby sprawy socjalne dostały się na szary koniec, albo były na trzecim punkcie traktowane, poważnie — mowy być nie może.</u> | |
| 405 | - <u xml:id="u-63.4" who="#SBuzek">Co się teraz tyczy innych wniosków, to muszę zaznaczyć, że wniosek szanownego s. Posnera co do przydzielenia higieny do Komisji Administracyjnej bardzo mi jest sympatyczny. Uchwała komisji nie pochodzi odemnie, nie jest mojem własnem dzieckiem, jak kolega senator mylnie przypuszcza, tylko dzieckiem adoptowanem. Otrzymałem upoważnienie od niektórych klubów, iż mogę się tego dziecka adoptowanego zrzec, przyłączam się więc do wniosku szanownego kolegi s. Posnera, iż sprawy higieny winny należeć do Komisji Administracyjnej.</u> | |
| 406 | - <u xml:id="u-63.5" who="#SBuzek">W sprawie przydzielenia spraw komunikacyjnych muszę obstawać przy tem, by one zostały w Komisji Skarbowo-budżetowej, a to z tego powodu, ponieważ tu głównie chodzi o pokrycie wydatków. Zwłaszcza w obecnym czasie, kiedy chodzi o to, aby sharmonizować nasze wydatki z dochodami i aby wzgląd na równowagę budżetu naszego znalazł należyty wyraz w podziale naszej pracy na komisje, należy sprawy komunikacyjne utrzymać przy Komisji Skarbowo-budżetowej.</u> | |
| 407 | - <u xml:id="u-63.6" who="#SBuzek">Zwrócił moją uwagę kolega s. Szarski, że należałoby w punkcie 3 art. 56 wymienić, jako należące do Komisji Skarbowo-budżetowej, oprócz spraw giełdowych i kredytowych, także sprawy pieniężne.</u> | |
| 401 | + <u xml:id="u-63.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Pozwalani sobie przedewszystkiem zwrócić uwagę na błąd drukarski w art. 62. Artykuł ten powinien opiewać, jak następuje: „Komisje wybierają przewodniczącego, jego zastępcę, sekretarza, oraz sprawozdawców, protokółują swoje obrady i składają Senatowi sprawozdanie w druku lub na piśmie (Art. 24)”, a nie tak, jak jest wydrukowany, bo to nie byłoby zrozumiałe.</u> | |
| 402 | + <u xml:id="u-63.1" who="#JózefBuzek">Co się tyczy wniosku, który tu przedstawił reprezentant Rządu, pan Minister Sprawiedliwości, to po porozumieniu się z przewodniczącymi różnych stronnictw, reprezentowanych w Wysokim Senacie, jako referent, mogę wniosek ten przyjąć jako swój i prosić o jego uchwalenie. Ustęp trzeci art. 60 opiewałby w ostatniem zdaniu w sposób następujący: „w wypadku tym mają prawo obecności tylko senatorowie, mający prawo zabierania głosu na posiedzeniach komisji oraz Ministrowie lub Kierownicy Ministerstw”, ci ostatni oczywiście wtenczas, jeżeli posada Ministra nie jest obsadzona.</u> | |
| 403 | + <u xml:id="u-63.2" who="#JózefBuzek">By pierwsze zdanie art. 60 jaśniej sformułować, proponuję brzmienie następujące: „Na zebraniach komisji mogą być obecni, bez prawa zabierania głosu senatorowie, do niej niewybrani, a także posłowie do Sejmu”. Pan Minister Sprawiedliwości ma rację, twierdząc, iż wyrazy „bez prawa głosu”, mogą być mylnie zrozumiane. Niewiadomo, co to znaczy. Dopiero z ustępu następnego wynika, że „bez prawa głosu” oznacza i u „bez prawa zabierania głosu”. Wysoki Senat zgodzi się z pewnością, aby wstawić tu słowo „bez prawa zabierania głosu”, do ustępu pierwszego art. 60 tak, żeby nie było co do tego nieporozumień. Co się tyczy art. 56, to muszę się sprzeciwić pomnożeniu liczby komisji już z tych powodów, o których mówiłem. Właśnie my, reprezentanci specjalnie interesów rolniczych, nie obawiamy się niczego więcej, jak tego, aby te same praktyki, jakie były w Sejmie, i do nas się nie wkradły, bo w takim razie rolnictwo byłoby tylko w tej Komisji Rolnej reprezentowane, a najważniejsze dla rolnictwa sprawy, to jest sprawy cłowe, — rozstrzygałyby się w Komisji Handlowo-Przemysłowej. Sprawy te są przydzielone do Ministerstwa Przemysłu i Handlu, w Sejmie przydziela się je zawsze do Komisji Handlowo-Przemysłowej, a sfery rolnicze są wyeliminowane w tej sprawie, która dotyczy najżywotniejszych ich interesów. Właśnie, żeby tego nie było, chcemy, żeby jedna komisja rozpatrywała tak sprawy rolnicze, jak sprawy przemysłowe i sprawy socjalne. Nie podzielam przytem obawy senatora Posnera, iż komisja ta nigdy nie dojdzie do rezultatu. Owszem, jestem przekonany, iż komisja ta dojść do rezultatu musi, iż daleko łatwiej komisji tej uzgodnić interesy rolnictwa, przemysłu i pracy, niż to jest możliwe dla plenum Senatu. Z tego powodu, uważam podział nasz na komisje za daleko odpowiedniejszy i nie obawiałbym się też, jak s. Nowodworski, iż sprawy społeczne, socjalne, zejdą w komisji na szary koniec, na trzecie miejsce. Senat nie ma prawa inicjatywy ustawodawczej i musi załatwiać projekty ustaw w tej kolei, w jakiej z Sejmu nadchodzą. Tak, jak te ustawy z Sejmu będą przychodziły, tak komisja będzie nad niemi obradowała, a więc, jeżeli z Sejmu przyjdzie najprzód ustawa, dotycząca rolnictwa, komisja będzie obradowała nad sprawą rolniczą, jeżeli przyjdzie ustawa o przemyśle, będziemy obradowali nad przemysłem itd. W miarę, jak różne ustawy będą z Sejmu przychodziły, będziemy obradowali nad niemi tak, żebyśmy mogli dotrzymać terminu jednomiesięcznego, a względnie dwumiesięcznego.</u> | |
| 404 | + <u xml:id="u-63.3" who="#JózefBuzek">O tem, ażeby sprawy socjalne dostały się na szary koniec, albo były na trzecim punkcie traktowane, poważnie — mowy być nie może.</u> | |
| 405 | + <u xml:id="u-63.4" who="#JózefBuzek">Co się teraz tyczy innych wniosków, to muszę zaznaczyć, że wniosek szanownego s. Posnera co do przydzielenia higieny do Komisji Administracyjnej bardzo mi jest sympatyczny. Uchwała komisji nie pochodzi odemnie, nie jest mojem własnem dzieckiem, jak kolega senator mylnie przypuszcza, tylko dzieckiem adoptowanem. Otrzymałem upoważnienie od niektórych klubów, iż mogę się tego dziecka adoptowanego zrzec, przyłączam się więc do wniosku szanownego kolegi s. Posnera, iż sprawy higieny winny należeć do Komisji Administracyjnej.</u> | |
| 406 | + <u xml:id="u-63.5" who="#JózefBuzek">W sprawie przydzielenia spraw komunikacyjnych muszę obstawać przy tem, by one zostały w Komisji Skarbowo-budżetowej, a to z tego powodu, ponieważ tu głównie chodzi o pokrycie wydatków. Zwłaszcza w obecnym czasie, kiedy chodzi o to, aby sharmonizować nasze wydatki z dochodami i aby wzgląd na równowagę budżetu naszego znalazł należyty wyraz w podziale naszej pracy na komisje, należy sprawy komunikacyjne utrzymać przy Komisji Skarbowo-budżetowej.</u> | |
| 407 | + <u xml:id="u-63.6" who="#JózefBuzek">Zwrócił moją uwagę kolega s. Szarski, że należałoby w punkcie 3 art. 56 wymienić, jako należące do Komisji Skarbowo-budżetowej, oprócz spraw giełdowych i kredytowych, także sprawy pieniężne.</u> | |
| 408 | 408 | <u xml:id="u-63.7" who="#komentarz">(Głos: I celne).</u> |
| 409 | - <u xml:id="u-63.8" who="#SBuzek">Celne sprawy można rozumieć albo jako sprawy gospodarstwa społecznego, albo jako sprawy skarbowe. Jeżeli stoimy na stanowisku, iż cła winny dać przedewszystkiem Skarbowi dochód, to wniosek s. Posnera byłby właściwy, ale wydaje mi się, że bardziej należy zapatrywać się na cła, jako na sprawę gospodarstwa społecznego. W takim razie należałoby to przekazać komisji 6. Obecnie cła przynoszą Skarbowi bardzo mało, zwłaszcza w porównaniu z czasami przedwojennemi, a to dlatego, że są zbyt wygórowane, iż tamują zupełnie dowóz i wskutek tego przynoszą Skarbowi niesłychanie mało. Więc nie byłbym za przydzieleniem ceł do Komisji Budżetowej, natomiast sprawy pieniężne należy tutaj dopisać, coby zupełnie odpowiadało.</u> | |
| 410 | - <u xml:id="u-63.9" who="#SBuzek">Na koniec muszę nadmienić, iż proszono mnie o poddanie pod rozwagę Senatu wniosku co do innego przydziału spraw opieki społecznej. Jeżeliby praca pozostała w Komisji Gospodarstwa Społecznego, czyby nie można wtedy opieki społecznej dać razem z higieną do Komisji Administracyjnej. Co do tego oczekiwałbym oświadczenia się Wysokiego Senatu.</u> | |
| 411 | - <u xml:id="u-63.10" who="#SBuzek">Nie mam innych uwag co do rozdziału szóstego.</u> | |
| 409 | + <u xml:id="u-63.8" who="#JózefBuzek">Celne sprawy można rozumieć albo jako sprawy gospodarstwa społecznego, albo jako sprawy skarbowe. Jeżeli stoimy na stanowisku, iż cła winny dać przedewszystkiem Skarbowi dochód, to wniosek s. Posnera byłby właściwy, ale wydaje mi się, że bardziej należy zapatrywać się na cła, jako na sprawę gospodarstwa społecznego. W takim razie należałoby to przekazać komisji 6. Obecnie cła przynoszą Skarbowi bardzo mało, zwłaszcza w porównaniu z czasami przedwojennemi, a to dlatego, że są zbyt wygórowane, iż tamują zupełnie dowóz i wskutek tego przynoszą Skarbowi niesłychanie mało. Więc nie byłbym za przydzieleniem ceł do Komisji Budżetowej, natomiast sprawy pieniężne należy tutaj dopisać, coby zupełnie odpowiadało.</u> | |
| 410 | + <u xml:id="u-63.9" who="#JózefBuzek">Na koniec muszę nadmienić, iż proszono mnie o poddanie pod rozwagę Senatu wniosku co do innego przydziału spraw opieki społecznej. Jeżeliby praca pozostała w Komisji Gospodarstwa Społecznego, czyby nie można wtedy opieki społecznej dać razem z higieną do Komisji Administracyjnej. Co do tego oczekiwałbym oświadczenia się Wysokiego Senatu.</u> | |
| 411 | + <u xml:id="u-63.10" who="#JózefBuzek">Nie mam innych uwag co do rozdziału szóstego.</u> | |
| 412 | 412 | </div> |
| 413 | 413 | <div xml:id="div-64"> |
| 414 | - <u xml:id="u-64.0" who="#Marszałek">Proponuję odroczyć dalszą dyskusję do jutra.</u> | |
| 415 | - <u xml:id="u-64.1" who="#Marszałek">Muszę Senatowi donieść, że otrzymałem od Prezesa Rady Ministrów następujące pismo: „Mam zaszczyt zawiadomić Pana Marszałka, że Prezydent Rzeczypospolitej postanowieniem z dnia 2 stycznia 1923 r. zwolnił p. Zygmunta Jastrzębskiego — zgodnie z jego prośbą — z urzędu Ministra Skarbu i równocześnie poruczył p. podsekretarzowi stanu Bolesławowi Markowskiemu, kierownictwo Ministerstwa Skarbu”.</u> | |
| 416 | - <u xml:id="u-64.2" who="#Marszałek">Proponuję jutrzejsze posiedzenie odbyć o godzinie 10 1/2, z tym samym porządkiem dziennym, co dzisiaj. Mam nadzieję, że koło godziny 1 skończymy z całym regulaminem. Nikt nie protestuje, zamykam posiedzenie.</u> | |
| 414 | + <u xml:id="u-64.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proponuję odroczyć dalszą dyskusję do jutra.</u> | |
| 415 | + <u xml:id="u-64.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Muszę Senatowi donieść, że otrzymałem od Prezesa Rady Ministrów następujące pismo: „Mam zaszczyt zawiadomić Pana Marszałka, że Prezydent Rzeczypospolitej postanowieniem z dnia 2 stycznia 1923 r. zwolnił p. Zygmunta Jastrzębskiego — zgodnie z jego prośbą — z urzędu Ministra Skarbu i równocześnie poruczył p. podsekretarzowi stanu Bolesławowi Markowskiemu, kierownictwo Ministerstwa Skarbu”.</u> | |
| 416 | + <u xml:id="u-64.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Proponuję jutrzejsze posiedzenie odbyć o godzinie 10 1/2, z tym samym porządkiem dziennym, co dzisiaj. Mam nadzieję, że koło godziny 1 skończymy z całym regulaminem. Nikt nie protestuje, zamykam posiedzenie.</u> | |
| 417 | 417 | <u xml:id="u-64.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 7 min. 55).</u> |
| 418 | 418 | </div> |
| 419 | 419 | </body> |
| 420 | 420 | </text> |
| 421 | 421 | </TEI> |
| 422 | 422 | -</teiCorpus> |
| 423 | +</teiCorpus> | |
| 423 | 424 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00007-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00007-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00007-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>7 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">7</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1923-01-12</date> |
| ... | ... | @@ -23,33 +23,111 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="SBraude" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>S. Braude</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="SBrun" role="speaker"> | |
| 33 | - <persName>S. Brun</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 35 | - <person xml:id="SBuzek" role="speaker"> | |
| 36 | - <persName>S. Buzek</persName> | |
| 37 | - </person> | |
| 38 | - <person xml:id="SNowicki" role="speaker"> | |
| 39 | - <persName>S. Nowicki</persName> | |
| 40 | - </person> | |
| 41 | - <person xml:id="SPosner" role="speaker"> | |
| 42 | - <persName>S. Posner</persName> | |
| 43 | - </person> | |
| 44 | - <person xml:id="SWoźnicki" role="speaker"> | |
| 45 | - <persName>S. Woźnicki</persName> | |
| 46 | - </person> | |
| 47 | - <person xml:id="SksMaciejewicz" role="speaker"> | |
| 48 | - <persName>S. ks. Maciejewicz</persName> | |
| 49 | - </person> | |
| 50 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 51 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 52 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="MarkusBraude" role="regular"> | |
| 37 | + <persName> | |
| 38 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 39 | + <forename>Markus</forename> | |
| 40 | + <surname>Braude</surname> | |
| 41 | + </persName> | |
| 42 | + <sex value="M" /> | |
| 43 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Markus_Braude</idno> | |
| 44 | + <affiliation role="member" ref="#BlokMniejszościNarodowych" /> | |
| 45 | + </person> | |
| 46 | + <person xml:id="StanisławGustawBrun" role="regular"> | |
| 47 | + <persName> | |
| 48 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 49 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 50 | + <forename>Gustaw</forename> | |
| 51 | + <surname>Brun</surname> | |
| 52 | + </persName> | |
| 53 | + <sex value="M" /> | |
| 54 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Gustaw_Brun</idno> | |
| 55 | + <affiliation role="member" ref="#ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" /> | |
| 56 | + </person> | |
| 57 | + <person xml:id="JózefBuzek" role="regular"> | |
| 58 | + <persName> | |
| 59 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 60 | + <forename>Józef</forename> | |
| 61 | + <surname>Buzek</surname> | |
| 62 | + </persName> | |
| 63 | + <sex value="M" /> | |
| 64 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Buzek</idno> | |
| 65 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" /> | |
| 66 | + </person> | |
| 67 | + <person xml:id="ZygmuntNowicki" role="regular"> | |
| 68 | + <persName> | |
| 69 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 70 | + <forename>Zygmunt</forename> | |
| 71 | + <surname>Nowicki</surname> | |
| 72 | + </persName> | |
| 73 | + <sex value="M" /> | |
| 74 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Nowicki</idno> | |
| 75 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 76 | + </person> | |
| 77 | + <person xml:id="StanisławPosner" role="regular"> | |
| 78 | + <persName> | |
| 79 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 80 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 81 | + <surname>Posner</surname> | |
| 82 | + </persName> | |
| 83 | + <sex value="M" /> | |
| 84 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Posner</idno> | |
| 85 | + <affiliation role="member" ref="#PolskaPartiaSocjalistyczna" /> | |
| 86 | + </person> | |
| 87 | + <person xml:id="JanWoźnicki" role="regular"> | |
| 88 | + <persName> | |
| 89 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 90 | + <forename>Jan</forename> | |
| 91 | + <surname>Woźnicki</surname> | |
| 92 | + </persName> | |
| 93 | + <sex value="M" /> | |
| 94 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wo%C5%BAnicki</idno> | |
| 95 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 96 | + </person> | |
| 97 | + <person xml:id="StanisławMaciejewicz" role="regular"> | |
| 98 | + <persName> | |
| 99 | + <roleName>S. ks.</roleName> | |
| 100 | + <forename>Stanisław</forename> | |
| 101 | + <surname>Maciejewicz</surname> | |
| 102 | + </persName> | |
| 103 | + <sex value="M" /> | |
| 104 | + </person> | |
| 105 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 106 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 107 | + </person> | |
| 108 | + </listPerson> | |
| 109 | + <listOrg> | |
| 110 | + <org xml:id="BlokMniejszościNarodowych" role="parliamentaryGroup"> | |
| 111 | + <orgName full="yes">Blok Mniejszości Narodowych</orgName> | |
| 112 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Blok_Mniejszości_Narodowych</idno> | |
| 113 | + </org> | |
| 114 | + <org xml:id="ChrześcijańskiZwiązekJednościNarodowej" role="parliamentaryGroup"> | |
| 115 | + <orgName full="yes">Chrześcijański Związek Jedności Narodowej</orgName> | |
| 116 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrześcijański_Związek_Jedności_Narodowej</idno> | |
| 117 | + </org> | |
| 118 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudowePiast19131931" role="parliamentaryGroup"> | |
| 119 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)</orgName> | |
| 120 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)</idno> | |
| 121 | + </org> | |
| 122 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" role="parliamentaryGroup"> | |
| 123 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”</orgName> | |
| 124 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Wyzwolenie”</idno> | |
| 125 | + </org> | |
| 126 | + <org xml:id="PolskaPartiaSocjalistyczna" role="parliamentaryGroup"> | |
| 127 | + <orgName full="yes">Polska Partia Socjalistyczna</orgName> | |
| 128 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Partia_Socjalistyczna</idno> | |
| 129 | + </org> | |
| 130 | + </listOrg> | |
| 53 | 131 | </particDesc> |
| 54 | 132 | </profileDesc> |
| 55 | 133 | -</teiHeader> |
| 134 | +</teiHeader> | |
| 56 | 135 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00007-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| ... | ... | @@ -10,294 +10,294 @@ |
| 10 | 10 | <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Minister Pracy i Opieki Społecznej Ludwik Darowski.)</u> |
| 11 | 11 | </div> |
| 12 | 12 | <div xml:id="div-2"> |
| 13 | - <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 5 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 6 posiedzenia leży w biurze senackiem do przejrzenia.</u> | |
| 14 | - <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Jako sekretarze zasiadają sekr. Banaszak i Kruk. Listę mówców prowadzi s. Banaszak.</u> | |
| 15 | - <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Przechodzimy do porządku dziennego. Pierwszy punkt porządku dziennego jest następujący:</u> | |
| 16 | - <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Dalszy ciąg dyskusji nad projektem regulaminu obrad. Przystępujemy do rozdziału VII. „O obowiązkach i prawach senatorów”. Głos ma referent s. Buzek.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram posiedzenie. Protokół 5 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 6 posiedzenia leży w biurze senackiem do przejrzenia.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Jako sekretarze zasiadają sekr. Banaszak i Kruk. Listę mówców prowadzi s. Banaszak.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-2.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Przechodzimy do porządku dziennego. Pierwszy punkt porządku dziennego jest następujący:</u> | |
| 16 | + <u xml:id="u-2.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Dalszy ciąg dyskusji nad projektem regulaminu obrad. Przystępujemy do rozdziału VII. „O obowiązkach i prawach senatorów”. Głos ma referent s. Buzek.</u> | |
| 17 | 17 | </div> |
| 18 | 18 | <div xml:id="div-3"> |
| 19 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Z obowiązku swojego, jako sprawozdawca, pozwoliłbym sobie jeszcze złożyć pewne oświadczenie co do art. 29 mówiącego o odczytywaniu mów. Do artykułu tego zgłosił senator Braude wniosek, przeciw któremu ja się oświadczyłem. W sprawie tej porozumiałem się z reprezentantami innych stronnictw, a także z szanownym P. Marszałkiem, i wszyscy ci panowie, z którymi miałem zaszczyt porozumiewać się, jak również i p. Marszałek byli jednomyślnie tego zdania, że Marszałek powinien kolegom senatorom, którzy dobrze po polsku nie umieją, zezwalać, by swoje mowy odczytywali, zasady tej nie wprowadzamy jednak jako wyraźny przepis regulaminu, tylko jako prawo zwyczajowe, a to dlatego' jako prawo zwyczajowe, ażeby te mowy, odczytywane, nie były czasem zbyt długie. Zdaje mi się, iż w ten sposób sprawa ta będzie mogła być załatwioną ku zadowoleniu wszystkich interesowanych z korzyścią dla Wysokiego Senatu.</u> | |
| 20 | - <u xml:id="u-3.1" who="#SBuzek">Przechodząc teraz do rozdziału VII, normującego obowiązki i prawa senatorów, zaznaczam iż w ciągu obrad komisyjnych najwięcej czasu poświęcono art. 71. Jednym z powodów tak długiej dyskusji to stanowisko zajęte przez reprezentanta Rządu, który zakwestionował prawo Senatu do ustalania wysokości zarówno djet senatorów, jak djet Marszałka i Wicemarszałków. Z tego, iż Wysoki Rząd jest teraz nieobecny, wnoszę że Rząd nie stoi już na tem stanowisku, któremu dali wyraz reprezentanci Prezydjum Rady Ministrów i Ministra Skarbu, iż owszem przychylił się do stanowiska Komisji, która broniła tezy, iż autonomiczne prawo Senatu do oznaczania wysokości djet jest w samej Konstytucji zagwarantowane, i że rząd w tej sprawie wcale nie może zabierać głosu; dalej broni tu Komisja tezy, iż nie może być mowy o tem, żeby sprawa djet została unormowana w drodze ustawy, ponieważ Konstytucja wyraźnie postanawia, iż wysokość djet ma być określona w regulaminie, a więc wyłącznie w autonomicznej uchwale Izby.</u> | |
| 21 | - <u xml:id="u-3.2" who="#SBuzek">Co się tyczy samej wysokości djet, to bardzo wielu kolegów dało wyraz zapatrywaniu, iż djety poselskie, obecnie wypłacane także senatorom, na ogół są niewystarczające. Djety są zwłaszcza niewystarczające dla tych sz. PP. Kolegów, którzy ze względu na przepisy art. 7 Ordynacji Wyborczej zostali ze swojego stanowiska urzędowego urlopowani i posiadają urlop bezpłatny. Dla wielu z tych kolegów zachodzi konieczność prowadzenia dwóch domów, do czego djety absolutnie nie wystarczają. Zapatrywanie, iż djety są niewystarczające, znalazło swój wyraz w ust. 2 art. 71. Ustęp ten uchwaliła Komisja, by zaznaczyć swe zasadnicze stanowisko, iż djety, obecnie wypłacane, są za niskie.</u> | |
| 22 | - <u xml:id="u-3.3" who="#SBuzek">Z drugiej strony nie mogła komisja zejść ze stanowiska, iż pobory senatorów i posłów powinny być zupełnie równe. Przypuszczam, że Sejm, podzielając nasze zapatrywanie, iż djety są za niskie, uchwali djety wyższe, i wtedy ustęp 2 art. 71 stanie się bezprzedmiotowym. Narazie jednak, jak długo to nie nastąpiło, proszę o uchwalenie tego ustępu.</u> | |
| 23 | - <u xml:id="u-3.4" who="#SBuzek">W Komisji panowała zupełna jednomyślność co do tego, że jest rzeczą nie do pomyślenia, ażeby tak w Sejmie jak i Senacie pobory Marszałka pozostawały według starej normy, żeby mianowicie równały się dwukrotnym djetom senatorskim. Marszałkowie mają obowiązki reprezentacyjne a Konstytucja nadaje zwłaszcza Marszałkowi Sejmu ale także i Marszałkowi Senatu stanowisko, które wynosi wysoko tych dygnitarzy ponad stanowisko, jakie miał np. prezes izby poselskiej austriackiej, albo prezes sejmu pruskiego, albo sejmu Rzeszy Niemieckiej. Stanowisko Marszałka u nas jest znacznie wyższe i Konstytucja nakłada na niego znacznie większe obowiązki. Jest rzeczą zupełnie nie do pomyślenia, żeby marszałkowie mogli tym obowiązkom uczynić zadosyć przy dzisiejszej normie swych djet. Z tego powodu przyszła Komisja jednomyślnie do przekonania, iż Marszałek powinien otrzymywać sześciokrotne djety, przyczem zaznaczam, iż te sześciokrotne djety zawsze jeszcze wynoszą mniej niż np. pobory austriackiego prezydenta Izby poselskiej, który otrzymywał djety dwukrotne, to znaczy, ponieważ posłowie otrzymywali po 20 koron dziennie, 40 koron dziennie. Jeżeli Panowie przerachują tych 40 koron dziennie na marki polskie, to okaże się, iż zawsze jeszcze pobory prezydenta Izby austriackiej, równające się dwukrotnym djetom, były wyższe aniżeli nasze sześciokrotne djety.</u> | |
| 24 | - <u xml:id="u-3.5" who="#SBuzek">Pewne obowiązki reprezentacyjne mają oprócz Marszałka także wicemarszałkowie. Obowiązki te są jednak znacznie skromniejsze, i dlatego Komisja była jednomyślnie tej opinii, że djety wicemarszałków powinny się równać półtorakrotnym djetom senatorów.</u> | |
| 25 | - <u xml:id="u-3.6" who="#SBuzek">Początkowo zamierzała Komisja zrównać pobory Marszałka z poborami Prezesa Rady Ministrów, wychodząc z tego założenia, iż stanowisko Marszałka jest conajmniej równorzędne ze stanowiskiem Prezesa Rady Ministrów. Ale ponieważ takie porównywanie Marszałka z Prezesem Rady Ministrów nie było wszystkim w smak, określono pobory Marszałka w formie przepisanej samym tekstem Konstytucji, mianowicie ściśle w formie djet. Jeśli porównamy djety naszych marszałków z poborami marszałków w innych państwach, to okaże się, że co do wysokości tych poborów te nasze djety są bardzo skromne.</u> | |
| 26 | - <u xml:id="u-3.7" who="#SBuzek">W Komisji zwracał reprezentant Rządu uwagę, iż Konstytucja ma na myśli tylko djety, a więc wyklucza stałe uposażenie posłów i senatorów. Co do tej kwestii to, trzymając się ściśle tekstu Konstytucji, uważaliśmy przecież za konieczne zaznaczyć, że djety są płatne zgóry, a to z tego powodu, ponieważ czas sejmowania jest obecnie znacznie dłuższy aniżeli to było dawniej. Wskutek tego senatorzy będą musieli oddawać się niemal wyłącznie pracy senatorskiej, a na swoją pracę zawodową czasu mieć nie będą. Ponadto należy uwzględnić, iż według ordynacji wyborczej ci szanowni Panowie koledzy, którzy są urzędnikami, są na cały czas kadencji, na cały czas trwania mandatu, zwolnieni od swoich obowiązków służbowych i nie otrzymują swych urzędowych poborów. Także za granicą wszędzie, gdzie dawniej wypłacano djety tylko za dnie pracy parlamentarnej obecnie wypłacają djety w formie poborów miesięcznych zgóry. Dlatego umieściliśmy wart. 71 ustęp postanawiający, iż djety są wypłacane zgóry.</u> | |
| 27 | - <u xml:id="u-3.8" who="#SBuzek">W art. 73 zwrócić może uwagę szanownych Panów punkt ostatni. Artykuł ten opiewa następująco: „Senatorowie mają prawo bezpłatnego korzystania z kolei i innych środków państwowej komunikacji dla podróży po całym obszarze Rzeczypospolitej, oraz na kolejach zarządzanych przez Rząd Rzeczypospolitej na obszarze w. m. Gdańska”. Niektórzy z szanownych Panów kolegów muszą używać kolei na obszarze Gdańska, ponieważ najdogodniejsza komunikacja do powiatów Wejherowo i Puck prowadzi przez Gdańsk. Z tego powodu było umieszczenie tego przepisu w regulaminie rzeczą wskazaną i konieczną.</u> | |
| 19 | + <u xml:id="u-3.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Z obowiązku swojego, jako sprawozdawca, pozwoliłbym sobie jeszcze złożyć pewne oświadczenie co do art. 29 mówiącego o odczytywaniu mów. Do artykułu tego zgłosił senator Braude wniosek, przeciw któremu ja się oświadczyłem. W sprawie tej porozumiałem się z reprezentantami innych stronnictw, a także z szanownym P. Marszałkiem, i wszyscy ci panowie, z którymi miałem zaszczyt porozumiewać się, jak również i p. Marszałek byli jednomyślnie tego zdania, że Marszałek powinien kolegom senatorom, którzy dobrze po polsku nie umieją, zezwalać, by swoje mowy odczytywali, zasady tej nie wprowadzamy jednak jako wyraźny przepis regulaminu, tylko jako prawo zwyczajowe, a to dlatego' jako prawo zwyczajowe, ażeby te mowy, odczytywane, nie były czasem zbyt długie. Zdaje mi się, iż w ten sposób sprawa ta będzie mogła być załatwioną ku zadowoleniu wszystkich interesowanych z korzyścią dla Wysokiego Senatu.</u> | |
| 20 | + <u xml:id="u-3.1" who="#JózefBuzek">Przechodząc teraz do rozdziału VII, normującego obowiązki i prawa senatorów, zaznaczam iż w ciągu obrad komisyjnych najwięcej czasu poświęcono art. 71. Jednym z powodów tak długiej dyskusji to stanowisko zajęte przez reprezentanta Rządu, który zakwestionował prawo Senatu do ustalania wysokości zarówno djet senatorów, jak djet Marszałka i Wicemarszałków. Z tego, iż Wysoki Rząd jest teraz nieobecny, wnoszę że Rząd nie stoi już na tem stanowisku, któremu dali wyraz reprezentanci Prezydjum Rady Ministrów i Ministra Skarbu, iż owszem przychylił się do stanowiska Komisji, która broniła tezy, iż autonomiczne prawo Senatu do oznaczania wysokości djet jest w samej Konstytucji zagwarantowane, i że rząd w tej sprawie wcale nie może zabierać głosu; dalej broni tu Komisja tezy, iż nie może być mowy o tem, żeby sprawa djet została unormowana w drodze ustawy, ponieważ Konstytucja wyraźnie postanawia, iż wysokość djet ma być określona w regulaminie, a więc wyłącznie w autonomicznej uchwale Izby.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-3.2" who="#JózefBuzek">Co się tyczy samej wysokości djet, to bardzo wielu kolegów dało wyraz zapatrywaniu, iż djety poselskie, obecnie wypłacane także senatorom, na ogół są niewystarczające. Djety są zwłaszcza niewystarczające dla tych sz. PP. Kolegów, którzy ze względu na przepisy art. 7 Ordynacji Wyborczej zostali ze swojego stanowiska urzędowego urlopowani i posiadają urlop bezpłatny. Dla wielu z tych kolegów zachodzi konieczność prowadzenia dwóch domów, do czego djety absolutnie nie wystarczają. Zapatrywanie, iż djety są niewystarczające, znalazło swój wyraz w ust. 2 art. 71. Ustęp ten uchwaliła Komisja, by zaznaczyć swe zasadnicze stanowisko, iż djety, obecnie wypłacane, są za niskie.</u> | |
| 22 | + <u xml:id="u-3.3" who="#JózefBuzek">Z drugiej strony nie mogła komisja zejść ze stanowiska, iż pobory senatorów i posłów powinny być zupełnie równe. Przypuszczam, że Sejm, podzielając nasze zapatrywanie, iż djety są za niskie, uchwali djety wyższe, i wtedy ustęp 2 art. 71 stanie się bezprzedmiotowym. Narazie jednak, jak długo to nie nastąpiło, proszę o uchwalenie tego ustępu.</u> | |
| 23 | + <u xml:id="u-3.4" who="#JózefBuzek">W Komisji panowała zupełna jednomyślność co do tego, że jest rzeczą nie do pomyślenia, ażeby tak w Sejmie jak i Senacie pobory Marszałka pozostawały według starej normy, żeby mianowicie równały się dwukrotnym djetom senatorskim. Marszałkowie mają obowiązki reprezentacyjne a Konstytucja nadaje zwłaszcza Marszałkowi Sejmu ale także i Marszałkowi Senatu stanowisko, które wynosi wysoko tych dygnitarzy ponad stanowisko, jakie miał np. prezes izby poselskiej austriackiej, albo prezes sejmu pruskiego, albo sejmu Rzeszy Niemieckiej. Stanowisko Marszałka u nas jest znacznie wyższe i Konstytucja nakłada na niego znacznie większe obowiązki. Jest rzeczą zupełnie nie do pomyślenia, żeby marszałkowie mogli tym obowiązkom uczynić zadosyć przy dzisiejszej normie swych djet. Z tego powodu przyszła Komisja jednomyślnie do przekonania, iż Marszałek powinien otrzymywać sześciokrotne djety, przyczem zaznaczam, iż te sześciokrotne djety zawsze jeszcze wynoszą mniej niż np. pobory austriackiego prezydenta Izby poselskiej, który otrzymywał djety dwukrotne, to znaczy, ponieważ posłowie otrzymywali po 20 koron dziennie, 40 koron dziennie. Jeżeli Panowie przerachują tych 40 koron dziennie na marki polskie, to okaże się, iż zawsze jeszcze pobory prezydenta Izby austriackiej, równające się dwukrotnym djetom, były wyższe aniżeli nasze sześciokrotne djety.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-3.5" who="#JózefBuzek">Pewne obowiązki reprezentacyjne mają oprócz Marszałka także wicemarszałkowie. Obowiązki te są jednak znacznie skromniejsze, i dlatego Komisja była jednomyślnie tej opinii, że djety wicemarszałków powinny się równać półtorakrotnym djetom senatorów.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-3.6" who="#JózefBuzek">Początkowo zamierzała Komisja zrównać pobory Marszałka z poborami Prezesa Rady Ministrów, wychodząc z tego założenia, iż stanowisko Marszałka jest conajmniej równorzędne ze stanowiskiem Prezesa Rady Ministrów. Ale ponieważ takie porównywanie Marszałka z Prezesem Rady Ministrów nie było wszystkim w smak, określono pobory Marszałka w formie przepisanej samym tekstem Konstytucji, mianowicie ściśle w formie djet. Jeśli porównamy djety naszych marszałków z poborami marszałków w innych państwach, to okaże się, że co do wysokości tych poborów te nasze djety są bardzo skromne.</u> | |
| 26 | + <u xml:id="u-3.7" who="#JózefBuzek">W Komisji zwracał reprezentant Rządu uwagę, iż Konstytucja ma na myśli tylko djety, a więc wyklucza stałe uposażenie posłów i senatorów. Co do tej kwestii to, trzymając się ściśle tekstu Konstytucji, uważaliśmy przecież za konieczne zaznaczyć, że djety są płatne zgóry, a to z tego powodu, ponieważ czas sejmowania jest obecnie znacznie dłuższy aniżeli to było dawniej. Wskutek tego senatorzy będą musieli oddawać się niemal wyłącznie pracy senatorskiej, a na swoją pracę zawodową czasu mieć nie będą. Ponadto należy uwzględnić, iż według ordynacji wyborczej ci szanowni Panowie koledzy, którzy są urzędnikami, są na cały czas kadencji, na cały czas trwania mandatu, zwolnieni od swoich obowiązków służbowych i nie otrzymują swych urzędowych poborów. Także za granicą wszędzie, gdzie dawniej wypłacano djety tylko za dnie pracy parlamentarnej obecnie wypłacają djety w formie poborów miesięcznych zgóry. Dlatego umieściliśmy wart. 71 ustęp postanawiający, iż djety są wypłacane zgóry.</u> | |
| 27 | + <u xml:id="u-3.8" who="#JózefBuzek">W art. 73 zwrócić może uwagę szanownych Panów punkt ostatni. Artykuł ten opiewa następująco: „Senatorowie mają prawo bezpłatnego korzystania z kolei i innych środków państwowej komunikacji dla podróży po całym obszarze Rzeczypospolitej, oraz na kolejach zarządzanych przez Rząd Rzeczypospolitej na obszarze w. m. Gdańska”. Niektórzy z szanownych Panów kolegów muszą używać kolei na obszarze Gdańska, ponieważ najdogodniejsza komunikacja do powiatów Wejherowo i Puck prowadzi przez Gdańsk. Z tego powodu było umieszczenie tego przepisu w regulaminie rzeczą wskazaną i konieczną.</u> | |
| 28 | 28 | </div> |
| 29 | 29 | <div xml:id="div-4"> |
| 30 | - <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Posner.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-4.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Posner.</u> | |
| 31 | 31 | </div> |
| 32 | 32 | <div xml:id="div-5"> |
| 33 | - <u xml:id="u-5.0" who="#SPosner">Wysoki Senacie!</u> | |
| 34 | - <u xml:id="u-5.1" who="#SPosner">Na całym świecie, we wszystkich parlamentach świata po wojnie posłowie i senatorowie domagają się podwyższenia djet i we wszystkich parlamentach świata te życzenia, wywołane straszliwym kataklizmem gospodarczym, który zawisnął nad światem od wojny, znajdują zadośćuczynienie. Dość powiedzieć, że w parlamencie francuskim djety poselskie z 15.000 franków zostały po wojnie podniesione odrazu do 27.000 franków. Jeżeli przerachujemy te 27.000 franków na walutę polską, to otrzymamy liczbę, która w żadnym stosunku nie znajduje się do wysokości djet pobieranych przez parlamentarzystów polskich, i z tego powodu żądania zgłoszone tutaj w przedmiocie podwyższenia djet niektórych kategorii senatorów uważamy za zupełnie słuszne.</u> | |
| 35 | - <u xml:id="u-5.2" who="#SPosner">Zupełnie to samo dotyczy djet Marszałka i wicemarszałków.</u> | |
| 36 | - <u xml:id="u-5.3" who="#SPosner">Djety prezydenta izby deputowanych i prezydenta senatu w Paryżu wynoszą, jeżeli się nie mylę, 120.000 franków rocznie.</u> | |
| 37 | - <u xml:id="u-5.4" who="#SPosner">Oczywiście, wymieniam te cyfry nie dlatego, ażebym wskazywał to jako drogowskaz dla nas, abyśmy podnosili djety nasze i marszałków naszych do tych niebotycznych wysokości, ale chodzi mi o podkreślenie tego, że wszędzie objawiają się te same skutki, które wypływają z tych samych przyczyn i dlatego uważam zasady zawarte w art. 71 za zupełnie słuszne.</u> | |
| 38 | - <u xml:id="u-5.5" who="#SPosner">Im bardziej demokratyzują się społeczeństwa na świecie, tembardziej staje się palącą sprawa djet poselskich i senatorskich. Był przecież czas, kiedy zajęcia senatora i posła były zupełnie honorowe, kiedy senatorowie i posłowie nie pobierali żadnych djet; ale w miarę jak się demokratyzowały społeczeństwa, sprawa ta stawała się wszędzie nasamprzód aktualną, potem palącą i wszędzie została załatwiona tak, jak my ją załatwiamy. I to zupełnie zrozumiałe, ponieważ demokracja nie może stwarzać przywilejów bogactwa dla pewnych tylko klas ludności, które dzięki posiadaniu majątku mogą ofiarować cały swój czas i całą pracę dla Rzeczypospolitej, ale musimy stać na stanowisku równości wszystkich obywateli, a więc także obywatelom, którzy nie posiadają środków odziedziczonych, musimy ułatwić spełnianie obowiązku, jakim jest zawód posła, czy senatora.</u> | |
| 39 | - <u xml:id="u-5.6" who="#SPosner">To są mniej więcej zasady, dla których wydaje mi się, że ustępy 2 i 3 art. 71 są najzupełniej słuszne. Jednak z ogólnego stanowiska, na którem stanęliśmy wczoraj, wydaje mi się, że tego artykułu tutaj załatwić nie możemy. Możemy tylko wyrazić życzenie, ażeby tak było, ale jesteśmy zależni od tego, co Sejm postanowi. Wprawdzie odnośny artykuł Konstytucji naszej mówi, że sprawy te załatwi regulamin, i w artykule Konstytucji, który w sprawie Senatu odsyła do bardzo wielu artykułów Konstytucji, jest ogólnie powiedziane, że artykuł Konstytucji, dotyczący djet poselskich, odnosi się także do Senatu. Ale wydaje mi się, że z tego ogólnego stanowiska, jakie wyznaczyła Senatowi nasza Konstytucja, wynika to tylko jedno zapatrywanie, że sprawa ta musi być załatwiona przez Sejm, a wtedy eo ipso, zupełnie automatycznie znajdzie zastosowanie w Senacie. Dlatego, nie kwestionując samej zasady wyrażonej w ustępie 2 i 3 tego artykułu, pozwalam sobie zgłosić do art. 71, poprawkę następującą:</u> | |
| 40 | - <u xml:id="u-5.7" who="#SPosner">Skreśla się ustęp 2 i 3.</u> | |
| 41 | - <u xml:id="u-5.8" who="#SPosner">Na końcu ustępu 1 dodać: „To samo dotyczy Marszałka i wicemarszałków Senatu”.</u> | |
| 33 | + <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławPosner">Wysoki Senacie!</u> | |
| 34 | + <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławPosner">Na całym świecie, we wszystkich parlamentach świata po wojnie posłowie i senatorowie domagają się podwyższenia djet i we wszystkich parlamentach świata te życzenia, wywołane straszliwym kataklizmem gospodarczym, który zawisnął nad światem od wojny, znajdują zadośćuczynienie. Dość powiedzieć, że w parlamencie francuskim djety poselskie z 15.000 franków zostały po wojnie podniesione odrazu do 27.000 franków. Jeżeli przerachujemy te 27.000 franków na walutę polską, to otrzymamy liczbę, która w żadnym stosunku nie znajduje się do wysokości djet pobieranych przez parlamentarzystów polskich, i z tego powodu żądania zgłoszone tutaj w przedmiocie podwyższenia djet niektórych kategorii senatorów uważamy za zupełnie słuszne.</u> | |
| 35 | + <u xml:id="u-5.2" who="#StanisławPosner">Zupełnie to samo dotyczy djet Marszałka i wicemarszałków.</u> | |
| 36 | + <u xml:id="u-5.3" who="#StanisławPosner">Djety prezydenta izby deputowanych i prezydenta senatu w Paryżu wynoszą, jeżeli się nie mylę, 120.000 franków rocznie.</u> | |
| 37 | + <u xml:id="u-5.4" who="#StanisławPosner">Oczywiście, wymieniam te cyfry nie dlatego, ażebym wskazywał to jako drogowskaz dla nas, abyśmy podnosili djety nasze i marszałków naszych do tych niebotycznych wysokości, ale chodzi mi o podkreślenie tego, że wszędzie objawiają się te same skutki, które wypływają z tych samych przyczyn i dlatego uważam zasady zawarte w art. 71 za zupełnie słuszne.</u> | |
| 38 | + <u xml:id="u-5.5" who="#StanisławPosner">Im bardziej demokratyzują się społeczeństwa na świecie, tembardziej staje się palącą sprawa djet poselskich i senatorskich. Był przecież czas, kiedy zajęcia senatora i posła były zupełnie honorowe, kiedy senatorowie i posłowie nie pobierali żadnych djet; ale w miarę jak się demokratyzowały społeczeństwa, sprawa ta stawała się wszędzie nasamprzód aktualną, potem palącą i wszędzie została załatwiona tak, jak my ją załatwiamy. I to zupełnie zrozumiałe, ponieważ demokracja nie może stwarzać przywilejów bogactwa dla pewnych tylko klas ludności, które dzięki posiadaniu majątku mogą ofiarować cały swój czas i całą pracę dla Rzeczypospolitej, ale musimy stać na stanowisku równości wszystkich obywateli, a więc także obywatelom, którzy nie posiadają środków odziedziczonych, musimy ułatwić spełnianie obowiązku, jakim jest zawód posła, czy senatora.</u> | |
| 39 | + <u xml:id="u-5.6" who="#StanisławPosner">To są mniej więcej zasady, dla których wydaje mi się, że ustępy 2 i 3 art. 71 są najzupełniej słuszne. Jednak z ogólnego stanowiska, na którem stanęliśmy wczoraj, wydaje mi się, że tego artykułu tutaj załatwić nie możemy. Możemy tylko wyrazić życzenie, ażeby tak było, ale jesteśmy zależni od tego, co Sejm postanowi. Wprawdzie odnośny artykuł Konstytucji naszej mówi, że sprawy te załatwi regulamin, i w artykule Konstytucji, który w sprawie Senatu odsyła do bardzo wielu artykułów Konstytucji, jest ogólnie powiedziane, że artykuł Konstytucji, dotyczący djet poselskich, odnosi się także do Senatu. Ale wydaje mi się, że z tego ogólnego stanowiska, jakie wyznaczyła Senatowi nasza Konstytucja, wynika to tylko jedno zapatrywanie, że sprawa ta musi być załatwiona przez Sejm, a wtedy eo ipso, zupełnie automatycznie znajdzie zastosowanie w Senacie. Dlatego, nie kwestionując samej zasady wyrażonej w ustępie 2 i 3 tego artykułu, pozwalam sobie zgłosić do art. 71, poprawkę następującą:</u> | |
| 40 | + <u xml:id="u-5.7" who="#StanisławPosner">Skreśla się ustęp 2 i 3.</u> | |
| 41 | + <u xml:id="u-5.8" who="#StanisławPosner">Na końcu ustępu 1 dodać: „To samo dotyczy Marszałka i wicemarszałków Senatu”.</u> | |
| 42 | 42 | </div> |
| 43 | 43 | <div xml:id="div-6"> |
| 44 | - <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 44 | + <u xml:id="u-6.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 45 | 45 | </div> |
| 46 | 46 | <div xml:id="div-7"> |
| 47 | - <u xml:id="u-7.0" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Pozwoliłem sobie na posiedzeniu Komisji Regulaminowej zgłosić do art. 71 votum separatum co do 2 ustępu, gdzie jest mowa o senatorach urlopowanych, których płaca urzędnicza przenosi normę, zakreśloną djetami. Zgłosiłem to votum separatum ze względów zasadniczych, ponieważ zdawało mi się rzeczą niemożliwą ustanowić precedens różniczkowania wysokości djet odnośnie do poszczególnych senatorów. Zdawało mi się, że djety zajmują w Konstytucji naszej stanowisko wyjątkowe prawno-państwowe, które polega przedewszystkiem na tem, że djety nie są wynagrodzeniem za czynności, nie są też kompensatą za ubytek w zarobkowaniu względnie w dochodach, ale służą przedewszystkiem do zabezpieczenia posłom, względnie senatorom możliwości przebywania w Warszawie i wykonywania w ten sposób swoich funkcji poselskich.</u> | |
| 48 | - <u xml:id="u-7.1" who="#SBraude">Sądziłem, że tylko w ten sposób pojąć można przepis Konstytucji, który określenie djet, względnie zabezpieczenie djet przekazuje samemu regulaminowi i w ten sposób konstytucyjnie gwarantuje zupełną autonomię, zupełną niezależność ciał ustawodawczych w stosunku do rządu, w stosunku nawet do ogólnego ustawodawstwa.</u> | |
| 49 | - <u xml:id="u-7.2" who="#SBraude">Jednak przyjaciele moi przy bliższem zastanowieniu się nad tą sprawą doszli do przekonania, że przecież trzeba szukać drogi załatwienia także tej drugiej równie palącej kwestii społecznej, a mianowicie zabezpieczenia posłom, względnie senatorom możności prowadzenia swego gospodarstwa domowego. Co do urzędników, sądzimy, że właściwie szukać należy rozwiązania tej sprawy, jak wspomniał sz. p. referent w usunięciu przepisów Ordynacji Wyborczej, która powiada, że urzędnicy, wybrani na posłów względnie senatorów, otrzymują urlop bezpłatny. Sądzimy, że logika przemawia za tem.</u> | |
| 47 | + <u xml:id="u-7.0" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Pozwoliłem sobie na posiedzeniu Komisji Regulaminowej zgłosić do art. 71 votum separatum co do 2 ustępu, gdzie jest mowa o senatorach urlopowanych, których płaca urzędnicza przenosi normę, zakreśloną djetami. Zgłosiłem to votum separatum ze względów zasadniczych, ponieważ zdawało mi się rzeczą niemożliwą ustanowić precedens różniczkowania wysokości djet odnośnie do poszczególnych senatorów. Zdawało mi się, że djety zajmują w Konstytucji naszej stanowisko wyjątkowe prawno-państwowe, które polega przedewszystkiem na tem, że djety nie są wynagrodzeniem za czynności, nie są też kompensatą za ubytek w zarobkowaniu względnie w dochodach, ale służą przedewszystkiem do zabezpieczenia posłom, względnie senatorom możliwości przebywania w Warszawie i wykonywania w ten sposób swoich funkcji poselskich.</u> | |
| 48 | + <u xml:id="u-7.1" who="#MarkusBraude">Sądziłem, że tylko w ten sposób pojąć można przepis Konstytucji, który określenie djet, względnie zabezpieczenie djet przekazuje samemu regulaminowi i w ten sposób konstytucyjnie gwarantuje zupełną autonomię, zupełną niezależność ciał ustawodawczych w stosunku do rządu, w stosunku nawet do ogólnego ustawodawstwa.</u> | |
| 49 | + <u xml:id="u-7.2" who="#MarkusBraude">Jednak przyjaciele moi przy bliższem zastanowieniu się nad tą sprawą doszli do przekonania, że przecież trzeba szukać drogi załatwienia także tej drugiej równie palącej kwestii społecznej, a mianowicie zabezpieczenia posłom, względnie senatorom możności prowadzenia swego gospodarstwa domowego. Co do urzędników, sądzimy, że właściwie szukać należy rozwiązania tej sprawy, jak wspomniał sz. p. referent w usunięciu przepisów Ordynacji Wyborczej, która powiada, że urzędnicy, wybrani na posłów względnie senatorów, otrzymują urlop bezpłatny. Sądzimy, że logika przemawia za tem.</u> | |
| 50 | 50 | <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(S. Buzek: Ja inaczej to powiedziałem.)</u> |
| 51 | - <u xml:id="u-7.4" who="#SBraude">Może nie zrozumiałem. W każdym razie jesteśmy tego zdania, że powinna w tym kierunku nastąpić remedura i zasadniczo nic nie mamy przeciwko temu i wszystko przemawia za tem, ażeby urzędnicy urlopowani otrzymali płatne urlopy. Wychodząc z tego założenia i godząc się z wywodami sz. senatora referenta, który wskazał na to, że Senat, względnie Sejm mają przed sobą ogólne zadanie podwyższenia djet i załatwienia w ten sposób braków gospodarczych, które dla poszczególnych senatorów, względnie posłów z objęcia funkcji poselskich wynikają, godzimy się z tem, ażeby ten ustęp 2 uważać tylko za rodzaj zasadniczego podkreślenia tej konieczności, i, aby ten ustęp pozostał.</u> | |
| 52 | - <u xml:id="u-7.5" who="#SBraude">De facto ogranicza on się tylko do niewielkiej liczby urzędników, których pobory przenoszą pobory urzędników IV rangi i w tej myśli i w tem znaczeniu, że to jest tylko paragraf demonstracyjny, ustęp, który wskazuje na ogólne zadania regulaminu zarówno sejmowego jak i regulaminu Senatu w kierunku podwyższenia wogóle djet — w tem zrozumieniu mam zaszczyt oświadczyć, że cofam swoją opozycję odnośnie do tego ustępu, cofam wniosek mniejszości przezemnie na Komisji Regulaminowej wniesiony.</u> | |
| 51 | + <u xml:id="u-7.4" who="#MarkusBraude">Może nie zrozumiałem. W każdym razie jesteśmy tego zdania, że powinna w tym kierunku nastąpić remedura i zasadniczo nic nie mamy przeciwko temu i wszystko przemawia za tem, ażeby urzędnicy urlopowani otrzymali płatne urlopy. Wychodząc z tego założenia i godząc się z wywodami sz. senatora referenta, który wskazał na to, że Senat, względnie Sejm mają przed sobą ogólne zadanie podwyższenia djet i załatwienia w ten sposób braków gospodarczych, które dla poszczególnych senatorów, względnie posłów z objęcia funkcji poselskich wynikają, godzimy się z tem, ażeby ten ustęp 2 uważać tylko za rodzaj zasadniczego podkreślenia tej konieczności, i, aby ten ustęp pozostał.</u> | |
| 52 | + <u xml:id="u-7.5" who="#MarkusBraude">De facto ogranicza on się tylko do niewielkiej liczby urzędników, których pobory przenoszą pobory urzędników IV rangi i w tej myśli i w tem znaczeniu, że to jest tylko paragraf demonstracyjny, ustęp, który wskazuje na ogólne zadania regulaminu zarówno sejmowego jak i regulaminu Senatu w kierunku podwyższenia wogóle djet — w tem zrozumieniu mam zaszczyt oświadczyć, że cofam swoją opozycję odnośnie do tego ustępu, cofam wniosek mniejszości przezemnie na Komisji Regulaminowej wniesiony.</u> | |
| 53 | 53 | </div> |
| 54 | 54 | <div xml:id="div-8"> |
| 55 | - <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Głos ma s. ks. Maciejewicz.</u> | |
| 55 | + <u xml:id="u-8.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. ks. Maciejewicz.</u> | |
| 56 | 56 | </div> |
| 57 | 57 | <div xml:id="div-9"> |
| 58 | - <u xml:id="u-9.0" who="#SksMaciejewicz">Wobec tego, proszą Panów, że poprzedni mówca cofnął swój wniosek, ja podobny wniosek stawiam, a to dlatego, że przekonał mnie p. senator Posner. Mianowicie, kiedy wywodził i rozumował, że za dawnych czasów ludzie spełniali parlamentarne obowiązki jako obowiązki honorowe i, że z tem nie może się pogodzić żadną miarą współczesna demokracja, to ja z tego wyprowadziłem wniosek, że w dzisiejszej demokracji wszyscy powinni być równi. Otóż nie rozumiem, jakie tu może być porównanie nasze jako senatorów wtedy, jeżeli jedni będą mieli pewne przywileje, a drudzy tych przywilejów mieć nie będą. Rozumuję w ten sposób: urzędnik na stanowisku senatora będzie miał dwa źródła, skąd będzie czerpał dochody na swoje utrzymanie, a ponieważ traci wyższe stanowisko, czyli lepsze pobory, dlatego też słusznie mu się należy, ażeby Skarb Państwa go opłacał. Tymczasem w tych samych warunkach zostają i wszyscy inni nasi koledzy. Kto mi zaręczy, że jakikolwiek rolnik, jakikolwiek zawodowiec nie traci na tem, że poszedł do Senatu, czy do Sejmu? Wyobrażam sobie, że jeśli gospodarz wycofa się ze swego gospodarstwa, to musi na swoje miejsce postawić pracującego człowieka, który zastąpi go w pracy. Bo nie przypuszczam, żeby ten szlachetniejszy i lepszy człowiek, którego ludzie obdarzyli zaufaniem, był próżniakiem, niezdatnym do niczego i dlatego go wybrano; przeciwnie wykazał on wielką energię, był dobrym pracownikiem w swoim zawodzie i dlatego zasłużył na to, że mu zaufano i posłano go do Senatu. Jeśli tak jest, to ten człowiek traci na tem, że przyjmuje obowiązki społeczne i państwowe. Więc dlaczegóż ma być zaniedbany i dlaczego o nim się nie mówi, tylko mówi się o urzędnikach, którzy dostali urlop. Urzędnik jest i tak w lepszych warunkach, bo jeśli urzędnik wróci, to w tej chwili dostaje posadę, poseł zaś, który wraca jako zwyczajny cywil, kto wie czy będzie mógł dostać odpowiednie stanowisko, czy zajęcie i czy będzie mógł mieć odpowiednie wynagrodzenie jakie miał przedtem.</u> | |
| 59 | - <u xml:id="u-9.1" who="#SksMaciejewicz">Z tego powodu uważam, że nie podlega krytyce to rozumowanie, które poprzedni mówca przeprowadził i cofnął swoją poprawkę i uważam, że będzie zupełnie słuszne i sprawiedliwe, jeśli nic nie mówiąc o różnicach między nami, skreślimy ten ustęp.</u> | |
| 60 | - <u xml:id="u-9.2" who="#SksMaciejewicz">W tym sensie wnoszę tę poprawkę.</u> | |
| 58 | + <u xml:id="u-9.0" who="#StanisławMaciejewicz">Wobec tego, proszą Panów, że poprzedni mówca cofnął swój wniosek, ja podobny wniosek stawiam, a to dlatego, że przekonał mnie p. senator Posner. Mianowicie, kiedy wywodził i rozumował, że za dawnych czasów ludzie spełniali parlamentarne obowiązki jako obowiązki honorowe i, że z tem nie może się pogodzić żadną miarą współczesna demokracja, to ja z tego wyprowadziłem wniosek, że w dzisiejszej demokracji wszyscy powinni być równi. Otóż nie rozumiem, jakie tu może być porównanie nasze jako senatorów wtedy, jeżeli jedni będą mieli pewne przywileje, a drudzy tych przywilejów mieć nie będą. Rozumuję w ten sposób: urzędnik na stanowisku senatora będzie miał dwa źródła, skąd będzie czerpał dochody na swoje utrzymanie, a ponieważ traci wyższe stanowisko, czyli lepsze pobory, dlatego też słusznie mu się należy, ażeby Skarb Państwa go opłacał. Tymczasem w tych samych warunkach zostają i wszyscy inni nasi koledzy. Kto mi zaręczy, że jakikolwiek rolnik, jakikolwiek zawodowiec nie traci na tem, że poszedł do Senatu, czy do Sejmu? Wyobrażam sobie, że jeśli gospodarz wycofa się ze swego gospodarstwa, to musi na swoje miejsce postawić pracującego człowieka, który zastąpi go w pracy. Bo nie przypuszczam, żeby ten szlachetniejszy i lepszy człowiek, którego ludzie obdarzyli zaufaniem, był próżniakiem, niezdatnym do niczego i dlatego go wybrano; przeciwnie wykazał on wielką energię, był dobrym pracownikiem w swoim zawodzie i dlatego zasłużył na to, że mu zaufano i posłano go do Senatu. Jeśli tak jest, to ten człowiek traci na tem, że przyjmuje obowiązki społeczne i państwowe. Więc dlaczegóż ma być zaniedbany i dlaczego o nim się nie mówi, tylko mówi się o urzędnikach, którzy dostali urlop. Urzędnik jest i tak w lepszych warunkach, bo jeśli urzędnik wróci, to w tej chwili dostaje posadę, poseł zaś, który wraca jako zwyczajny cywil, kto wie czy będzie mógł dostać odpowiednie stanowisko, czy zajęcie i czy będzie mógł mieć odpowiednie wynagrodzenie jakie miał przedtem.</u> | |
| 59 | + <u xml:id="u-9.1" who="#StanisławMaciejewicz">Z tego powodu uważam, że nie podlega krytyce to rozumowanie, które poprzedni mówca przeprowadził i cofnął swoją poprawkę i uważam, że będzie zupełnie słuszne i sprawiedliwe, jeśli nic nie mówiąc o różnicach między nami, skreślimy ten ustęp.</u> | |
| 60 | + <u xml:id="u-9.2" who="#StanisławMaciejewicz">W tym sensie wnoszę tę poprawkę.</u> | |
| 61 | 61 | </div> |
| 62 | 62 | <div xml:id="div-10"> |
| 63 | - <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Rozprawa wyczerpana. Głos ma jeszcze s. referent.</u> | |
| 63 | + <u xml:id="u-10.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Rozprawa wyczerpana. Głos ma jeszcze s. referent.</u> | |
| 64 | 64 | </div> |
| 65 | 65 | <div xml:id="div-11"> |
| 66 | - <u xml:id="u-11.0" who="#SBuzek">Szanowni Panowie! W imieniu Komisji oświadczam się zarówno przeciw wnioskowi s. Posnera, jak i przeciw wnioskowi ks. Maciejewicza.</u> | |
| 67 | - <u xml:id="u-11.1" who="#SBuzek">Już szanowny kolega Posner oświadczył, że in merito różnicy zdań między nami niema, jest tylko różnica taktyczna. Kol. Posner uważa za rzecz wskazaną pozostawić pierwsze słowo Sejmowi, to, co Sejm uchwali ma obowiązywać także Senat. Otóż jest w taktycznem położeniu Sejmu i Senatu wielka różnica. Senat niema swojego regulaminu, deliberuje obecnie nad nim i ma go uchwalić. Przeciwnie Sejm ma regulamin oddawna uchwalony. Jeślibyśmy zostawili tę sprawę tak, jak ona jest i przyjęli wniosek s. Posnera, to jaki byłby rezultat? Ten, że Sejm tą sprawą wogóle nie zająłby się i wszystko pozostałoby po dawnemu. Otóż my chcemy wywrzeć pewien nacisk na Sejm, żeby się tą sprawą zajął. Jesteśmy przekonani, że Sejm powinien przystąpić do zrewidowania swojego regulaminu przynajmniej o ile chodzi o sprawy djet posłów i Marszałka.</u> | |
| 68 | - <u xml:id="u-11.2" who="#SBuzek">Mam nadzieję, że jeżeli przyjmiemy art. 71 w tej właśnie formie, jak to proponuje Komisja, to ten cel osiągniemy. Jeżelibyśmy natomiast przyjęli wniosek szan. s. Posnera, to oczywiście Sejm nie miałby żadnej zewnętrznej podniety do zajęcia się tą kwestią.</u> | |
| 69 | - <u xml:id="u-11.3" who="#SBuzek">Dlatego proszę o uchwalenie art. 71 w tej formie, jaką ustaliła Komisja Regulaminowa i o odrzucenie wniosku szanownego kol. s. Posnera. Z tych samych powodów, prosiłbym o odrzucenie wniosku ks. Maciejewicza.</u> | |
| 70 | - <u xml:id="u-11.4" who="#SBuzek">Co do przemówienia p. kol. Braudego muszę jeszcze oświadczyć, że w jednym ustępie mnie sz. kolega nie zrozumiał. Mianowicie, przedstawiałem przykrą sytuację, jaka z przepisów Ordynacji Wyborczej wynika dla tych naszych kolegów, którzy są urzędnikami. Nie dotykałem jednak ani słowem kwestii, czy należy przystąpić do tej reformy art. 7 ordynacji wyborczej, czy nie.</u> | |
| 71 | - <u xml:id="u-11.5" who="#SBuzek">Tej kwestii nie dotykam, bo nie jestem do tego przez nikogo upoważniony.</u> | |
| 72 | - <u xml:id="u-11.6" who="#SBuzek">Prosiłbym o przyjęcie art. 69–76 w formie ustalonej przez Komisję Regulaminową.</u> | |
| 66 | + <u xml:id="u-11.0" who="#JózefBuzek">Szanowni Panowie! W imieniu Komisji oświadczam się zarówno przeciw wnioskowi s. Posnera, jak i przeciw wnioskowi ks. Maciejewicza.</u> | |
| 67 | + <u xml:id="u-11.1" who="#JózefBuzek">Już szanowny kolega Posner oświadczył, że in merito różnicy zdań między nami niema, jest tylko różnica taktyczna. Kol. Posner uważa za rzecz wskazaną pozostawić pierwsze słowo Sejmowi, to, co Sejm uchwali ma obowiązywać także Senat. Otóż jest w taktycznem położeniu Sejmu i Senatu wielka różnica. Senat niema swojego regulaminu, deliberuje obecnie nad nim i ma go uchwalić. Przeciwnie Sejm ma regulamin oddawna uchwalony. Jeślibyśmy zostawili tę sprawę tak, jak ona jest i przyjęli wniosek s. Posnera, to jaki byłby rezultat? Ten, że Sejm tą sprawą wogóle nie zająłby się i wszystko pozostałoby po dawnemu. Otóż my chcemy wywrzeć pewien nacisk na Sejm, żeby się tą sprawą zajął. Jesteśmy przekonani, że Sejm powinien przystąpić do zrewidowania swojego regulaminu przynajmniej o ile chodzi o sprawy djet posłów i Marszałka.</u> | |
| 68 | + <u xml:id="u-11.2" who="#JózefBuzek">Mam nadzieję, że jeżeli przyjmiemy art. 71 w tej właśnie formie, jak to proponuje Komisja, to ten cel osiągniemy. Jeżelibyśmy natomiast przyjęli wniosek szan. s. Posnera, to oczywiście Sejm nie miałby żadnej zewnętrznej podniety do zajęcia się tą kwestią.</u> | |
| 69 | + <u xml:id="u-11.3" who="#JózefBuzek">Dlatego proszę o uchwalenie art. 71 w tej formie, jaką ustaliła Komisja Regulaminowa i o odrzucenie wniosku szanownego kol. s. Posnera. Z tych samych powodów, prosiłbym o odrzucenie wniosku ks. Maciejewicza.</u> | |
| 70 | + <u xml:id="u-11.4" who="#JózefBuzek">Co do przemówienia p. kol. Braudego muszę jeszcze oświadczyć, że w jednym ustępie mnie sz. kolega nie zrozumiał. Mianowicie, przedstawiałem przykrą sytuację, jaka z przepisów Ordynacji Wyborczej wynika dla tych naszych kolegów, którzy są urzędnikami. Nie dotykałem jednak ani słowem kwestii, czy należy przystąpić do tej reformy art. 7 ordynacji wyborczej, czy nie.</u> | |
| 71 | + <u xml:id="u-11.5" who="#JózefBuzek">Tej kwestii nie dotykam, bo nie jestem do tego przez nikogo upoważniony.</u> | |
| 72 | + <u xml:id="u-11.6" who="#JózefBuzek">Prosiłbym o przyjęcie art. 69–76 w formie ustalonej przez Komisję Regulaminową.</u> | |
| 73 | 73 | </div> |
| 74 | 74 | <div xml:id="div-12"> |
| 75 | - <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozdziału 8-o przepisach dyscyplinarnych.</u> | |
| 76 | - <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Głos ma referent s. Buzek.</u> | |
| 75 | + <u xml:id="u-12.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do rozdziału 8-o przepisach dyscyplinarnych.</u> | |
| 76 | + <u xml:id="u-12.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma referent s. Buzek.</u> | |
| 77 | 77 | </div> |
| 78 | 78 | <div xml:id="div-13"> |
| 79 | - <u xml:id="u-13.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Rozdział ten wywołał dłuższą dyskusję tylko o ile chodzi o drugą karę dyscyplinarną, wyszczególnioną w art. 77, mianowicie o przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu. Część kolegów była zdania, że wprowadzenie nowej kary dyscyplinarnej nie jest rzeczą konieczną. Większość Komisji przyszła natomiast do przekonania, iż należy pójść za przykładem regulaminu izb zagranicznych, i umożliwić pewne stopniowanie kar dyscyplinarnych, wprowadzając między karą najlżejszą — przywołaniem do porządku, a karą największą — wykluczeniem czasowem senatora z posiedzeń, karę średnią przywołaniem do porządku z zapisaniem do protokółu. Inaczej byłby odstęp między karami zbyt duży. O ileby nie było tej kary średniej, musiałby Marszałek, gdyby nie wystarczyło przywołanie do porządku, uciekać się odrazu do kary najwyższej, mianowicie do wykluczenia, a kara ta powinna być przecież zupełnie wyjątkową.</u> | |
| 80 | - <u xml:id="u-13.1" who="#SBuzek">Co się tyczy wyliczenia wypadków, w których ma nastąpić przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu, to p. s. Braude wniósł, ażeby kara a na czytelniku robi przykre wrażenie, bo jakby przewiduje, że takie wypadki stosunkowo często, periodycznie w Senacie polskim zdarzać się będą.</u> | |
| 81 | - <u xml:id="u-13.2" who="#SBuzek">Wszak regulamin to jest rama, w którą się wtłacza decyzje, mające regulować sprawy stosunkowo częste, periodycznie się zdarzające, dla nadania tym decyzjom, pewnej spoistości i jednolitości. Sprawy, zdarzające się tylko sporadycznie, w regulaminie nie są umieszczane, choćby dlatego, że trudno nawet pomyśleć, co się w danej chwili w pewnych okresach czasu zdarzyć może, jakiego rodzaju mogą zajść wypadki.</u> | |
| 82 | - <u xml:id="u-13.3" who="#SBuzek">My tu przewidujemy fakt znieważenia czynnego na posiedzeniu Senatu, ale nie przewidujemy np. faktu, że ktoś może do kogoś strzelić, albo nawet go zabić. Mam nadzieję, że ani jedno, ani drugie w polskim Senacie się nie zdarzy, ale przecież taka rzecz zdarzyć się może.</u> | |
| 83 | - <u xml:id="u-13.4" who="#SBuzek">Czytałem stosunkowo nie tak dawno o wypadku, że na jednem z posiedzeń publicznych ktoś nagle dostał obłędu. Przecież wprost koniecznem byłoby, gdyby zaproponowano wstawić do regulaminu ustęp, że jeżeli takie nieszczęście spotka posła czy senatora, to mimo jego nietykalności i wbrew jego woli, należy jednakże wsadzić go do karetki i zawieźć do Jana Bożego.</u> | |
| 84 | - <u xml:id="u-13.5" who="#SBuzek">Ja uważam, że znieważenie czynne jest tego rodzaju sporadycznym wypadkiem, który w regulaminie nie powinien być przewidziany.</u> | |
| 85 | - <u xml:id="u-13.6" who="#SBuzek">I jakąż karę za to regulamin ten przewiduje? Art. 81 powiada nam: „Marszałek ma prawo wykluczyć senatora aż do trzech posiedzeń”.</u> | |
| 86 | - <u xml:id="u-13.7" who="#SBuzek">Proszę Panów, uważam, że taki wypadek, jak zniewaga czynna, zasługiwałby chyba na zastanowienie się nad nim zupełnie specjalnie, na zbadanie przyczyn i okoliczności, w jakich się to zdarzyło, i na wydanie zupełnie specjalnego w takim wypadku ad hoc wyroku. Karę wykluczenia na 3 posiedzenia uważam za zbyt małą. Może należałoby sprawcę wykluczyć z liczby senatorów na bardzo długo, jeżeli nie na zawsze.</u> | |
| 87 | - <u xml:id="u-13.8" who="#SBuzek">Ale ja o karach mówić w tej chwili nie chcę. Proponuję, ażeby w art. 80 po słowach: „Wykluczenie czasowe z posiedzeń może nastąpić” słowa: „jeśli senator dopuścił się w sali posiedzeń czynnej zniewagi” skreślić, a natomiast wstawić słowa: „jeśli senator w sali posiedzeń zachował się lub wyraził w sposób jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu”.</u> | |
| 88 | - <u xml:id="u-13.9" who="#SBuzek">Nie przesądza to takich jaskrawych wypadków, jak zniewaga czynna, ale za to daje Marszałkowi możność regulowania spraw innych, jak np. rzucanie obelżywych, wprost ordynarnych wyrazów, jak to już zdarzało się w Sejmie; daje możność reagowania na to trochę mocniej, niż przez proste przywołanie do porządku.</u> | |
| 89 | - <u xml:id="u-13.10" who="#SBuzek">Proszę Sz. Panów o łaskawe przyjęcie tej poprawki.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-13.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Rozdział ten wywołał dłuższą dyskusję tylko o ile chodzi o drugą karę dyscyplinarną, wyszczególnioną w art. 77, mianowicie o przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu. Część kolegów była zdania, że wprowadzenie nowej kary dyscyplinarnej nie jest rzeczą konieczną. Większość Komisji przyszła natomiast do przekonania, iż należy pójść za przykładem regulaminu izb zagranicznych, i umożliwić pewne stopniowanie kar dyscyplinarnych, wprowadzając między karą najlżejszą — przywołaniem do porządku, a karą największą — wykluczeniem czasowem senatora z posiedzeń, karę średnią przywołaniem do porządku z zapisaniem do protokółu. Inaczej byłby odstęp między karami zbyt duży. O ileby nie było tej kary średniej, musiałby Marszałek, gdyby nie wystarczyło przywołanie do porządku, uciekać się odrazu do kary najwyższej, mianowicie do wykluczenia, a kara ta powinna być przecież zupełnie wyjątkową.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-13.1" who="#JózefBuzek">Co się tyczy wyliczenia wypadków, w których ma nastąpić przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu, to p. s. Braude wniósł, ażeby kara a na czytelniku robi przykre wrażenie, bo jakby przewiduje, że takie wypadki stosunkowo często, periodycznie w Senacie polskim zdarzać się będą.</u> | |
| 81 | + <u xml:id="u-13.2" who="#JózefBuzek">Wszak regulamin to jest rama, w którą się wtłacza decyzje, mające regulować sprawy stosunkowo częste, periodycznie się zdarzające, dla nadania tym decyzjom, pewnej spoistości i jednolitości. Sprawy, zdarzające się tylko sporadycznie, w regulaminie nie są umieszczane, choćby dlatego, że trudno nawet pomyśleć, co się w danej chwili w pewnych okresach czasu zdarzyć może, jakiego rodzaju mogą zajść wypadki.</u> | |
| 82 | + <u xml:id="u-13.3" who="#JózefBuzek">My tu przewidujemy fakt znieważenia czynnego na posiedzeniu Senatu, ale nie przewidujemy np. faktu, że ktoś może do kogoś strzelić, albo nawet go zabić. Mam nadzieję, że ani jedno, ani drugie w polskim Senacie się nie zdarzy, ale przecież taka rzecz zdarzyć się może.</u> | |
| 83 | + <u xml:id="u-13.4" who="#JózefBuzek">Czytałem stosunkowo nie tak dawno o wypadku, że na jednem z posiedzeń publicznych ktoś nagle dostał obłędu. Przecież wprost koniecznem byłoby, gdyby zaproponowano wstawić do regulaminu ustęp, że jeżeli takie nieszczęście spotka posła czy senatora, to mimo jego nietykalności i wbrew jego woli, należy jednakże wsadzić go do karetki i zawieźć do Jana Bożego.</u> | |
| 84 | + <u xml:id="u-13.5" who="#JózefBuzek">Ja uważam, że znieważenie czynne jest tego rodzaju sporadycznym wypadkiem, który w regulaminie nie powinien być przewidziany.</u> | |
| 85 | + <u xml:id="u-13.6" who="#JózefBuzek">I jakąż karę za to regulamin ten przewiduje? Art. 81 powiada nam: „Marszałek ma prawo wykluczyć senatora aż do trzech posiedzeń”.</u> | |
| 86 | + <u xml:id="u-13.7" who="#JózefBuzek">Proszę Panów, uważam, że taki wypadek, jak zniewaga czynna, zasługiwałby chyba na zastanowienie się nad nim zupełnie specjalnie, na zbadanie przyczyn i okoliczności, w jakich się to zdarzyło, i na wydanie zupełnie specjalnego w takim wypadku ad hoc wyroku. Karę wykluczenia na 3 posiedzenia uważam za zbyt małą. Może należałoby sprawcę wykluczyć z liczby senatorów na bardzo długo, jeżeli nie na zawsze.</u> | |
| 87 | + <u xml:id="u-13.8" who="#JózefBuzek">Ale ja o karach mówić w tej chwili nie chcę. Proponuję, ażeby w art. 80 po słowach: „Wykluczenie czasowe z posiedzeń może nastąpić” słowa: „jeśli senator dopuścił się w sali posiedzeń czynnej zniewagi” skreślić, a natomiast wstawić słowa: „jeśli senator w sali posiedzeń zachował się lub wyraził w sposób jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu”.</u> | |
| 88 | + <u xml:id="u-13.9" who="#JózefBuzek">Nie przesądza to takich jaskrawych wypadków, jak zniewaga czynna, ale za to daje Marszałkowi możność regulowania spraw innych, jak np. rzucanie obelżywych, wprost ordynarnych wyrazów, jak to już zdarzało się w Sejmie; daje możność reagowania na to trochę mocniej, niż przez proste przywołanie do porządku.</u> | |
| 89 | + <u xml:id="u-13.10" who="#JózefBuzek">Proszę Sz. Panów o łaskawe przyjęcie tej poprawki.</u> | |
| 90 | 90 | </div> |
| 91 | 91 | <div xml:id="div-14"> |
| 92 | - <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 92 | + <u xml:id="u-14.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Braude.</u> | |
| 93 | 93 | </div> |
| 94 | 94 | <div xml:id="div-15"> |
| 95 | - <u xml:id="u-15.0" who="#SBraude">Wysoki Senacie! Jak już wspomniał szanowny sprawozdawca miałem zaszczyt zgłosić poprawki do art. 79 i 80 w kwestii, dotyczącej wyższej kary dla senatora w razie popełnienia ponownego wykroczenia na tem samem posiedzeniu.</u> | |
| 96 | - <u xml:id="u-15.1" who="#SBraude">Ta nie mogła nastąpić z powodu wyszczególnionego w ustępie 1 art. 79 na miejscu ostatniem. Mianowicie, jeżeli na tem samem posiedzeniu senator już raz został przywołany do porządku, to w myśl art. 79 Marszałek ma prawo przywołać do porządku z zapisaniem do protokółu, może więc karę zaostrzyć. Szan. s. Braude jest zdania i dał mu zresztą wyraz także w swoim wniosku mniejszości do art. 80, — że recydywa nie zmienia istoty przestępstwa, więc nie powinna być surowiej karaną, więc w razie powtórzenia przez senatora tego samego przewinienia, Marszałek nie powinien uciekać się do kary surowszej, ale do kary przewidzianej normalnie dla takiego przewinienia. Otóż, zdaje mi się, iż ze względów taktyki parlamentarnej nie możemy uznać tej argumentacji. Zresztą jest to zasadą powszechnie przyjętą w różnych kodeksach zarówno dyscyplinarnych jak i karnych, że powtórzenie pewnego wykroczenia powoduje wyższą sankcję karną. Jeżeli weźmiemy n. p. kodeksy karne, to recydywa jest zawsze surowiej karana, aniżeli pierwsze przekroczenie. Zamiast z przestępstwami karnemi, należy przekroczenie senatorskie w Senacie porównywać z przekroczeniami dyscyplinarnemi, karanemi, według ustawy dyscyplinarnej dla urzędników.</u> | |
| 97 | - <u xml:id="u-15.2" who="#SBraude">Otóż ustawa dyscyplinarna dla urzędników przyjęła także zasadę, że jeżeli ktoś popełnił dwukrotnie przekroczenie służbowe, to podlega nie normalnym karom porządkowym, ale daleko surowszym karom dyscyplinarnym. A więc znowu za ten sam czyn karygodny grozi w razie jego ponowienia kara znacznie wyższa.</u> | |
| 98 | - <u xml:id="u-15.3" who="#SBraude">Z tych powodów prosiłbym Wysoki Senat o odrzucenie wniosku mniejszości kol. sen. Braudego zarówno do art. 79, jak i do art. 80.</u> | |
| 99 | - <u xml:id="u-15.4" who="#SBraude">O to samo muszę prosić co do poprawki dr. Braudego do art. 84. Chodzi tu o skutki prawne przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu. Skutki te polegają na tem, iż senatorowi, który został przywołany do porządku z zapisaniem do protokółu, Marszałek może odmówić głosu w ciągu bieżącego posiedzenia, dalej zaś traci taki senator 10% miesięcznych poborów, kara ta więc jest równocześnie połączona ze zmniejszeniem djet. Przeciw temu jest wymierzony wniosek mniejszości wniesiony przez s. Braudego do art. 84. Jestem tego zdania, że gdyby wniosek ten został przyjęty, to kara przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu straciłaby właściwie największą część swego znaczenia. Z tego powodu proszę o odrzucenie także tego wniosku s. Braudego.</u> | |
| 95 | + <u xml:id="u-15.0" who="#MarkusBraude">Wysoki Senacie! Jak już wspomniał szanowny sprawozdawca miałem zaszczyt zgłosić poprawki do art. 79 i 80 w kwestii, dotyczącej wyższej kary dla senatora w razie popełnienia ponownego wykroczenia na tem samem posiedzeniu.</u> | |
| 96 | + <u xml:id="u-15.1" who="#MarkusBraude">Ta nie mogła nastąpić z powodu wyszczególnionego w ustępie 1 art. 79 na miejscu ostatniem. Mianowicie, jeżeli na tem samem posiedzeniu senator już raz został przywołany do porządku, to w myśl art. 79 Marszałek ma prawo przywołać do porządku z zapisaniem do protokółu, może więc karę zaostrzyć. Szan. s. Braude jest zdania i dał mu zresztą wyraz także w swoim wniosku mniejszości do art. 80, — że recydywa nie zmienia istoty przestępstwa, więc nie powinna być surowiej karaną, więc w razie powtórzenia przez senatora tego samego przewinienia, Marszałek nie powinien uciekać się do kary surowszej, ale do kary przewidzianej normalnie dla takiego przewinienia. Otóż, zdaje mi się, iż ze względów taktyki parlamentarnej nie możemy uznać tej argumentacji. Zresztą jest to zasadą powszechnie przyjętą w różnych kodeksach zarówno dyscyplinarnych jak i karnych, że powtórzenie pewnego wykroczenia powoduje wyższą sankcję karną. Jeżeli weźmiemy n. p. kodeksy karne, to recydywa jest zawsze surowiej karana, aniżeli pierwsze przekroczenie. Zamiast z przestępstwami karnemi, należy przekroczenie senatorskie w Senacie porównywać z przekroczeniami dyscyplinarnemi, karanemi, według ustawy dyscyplinarnej dla urzędników.</u> | |
| 97 | + <u xml:id="u-15.2" who="#MarkusBraude">Otóż ustawa dyscyplinarna dla urzędników przyjęła także zasadę, że jeżeli ktoś popełnił dwukrotnie przekroczenie służbowe, to podlega nie normalnym karom porządkowym, ale daleko surowszym karom dyscyplinarnym. A więc znowu za ten sam czyn karygodny grozi w razie jego ponowienia kara znacznie wyższa.</u> | |
| 98 | + <u xml:id="u-15.3" who="#MarkusBraude">Z tych powodów prosiłbym Wysoki Senat o odrzucenie wniosku mniejszości kol. sen. Braudego zarówno do art. 79, jak i do art. 80.</u> | |
| 99 | + <u xml:id="u-15.4" who="#MarkusBraude">O to samo muszę prosić co do poprawki dr. Braudego do art. 84. Chodzi tu o skutki prawne przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu. Skutki te polegają na tem, iż senatorowi, który został przywołany do porządku z zapisaniem do protokółu, Marszałek może odmówić głosu w ciągu bieżącego posiedzenia, dalej zaś traci taki senator 10% miesięcznych poborów, kara ta więc jest równocześnie połączona ze zmniejszeniem djet. Przeciw temu jest wymierzony wniosek mniejszości wniesiony przez s. Braudego do art. 84. Jestem tego zdania, że gdyby wniosek ten został przyjęty, to kara przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu straciłaby właściwie największą część swego znaczenia. Z tego powodu proszę o odrzucenie także tego wniosku s. Braudego.</u> | |
| 100 | 100 | </div> |
| 101 | 101 | <div xml:id="div-16"> |
| 102 | - <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Brun.</u> | |
| 102 | + <u xml:id="u-16.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Brun.</u> | |
| 103 | 103 | </div> |
| 104 | 104 | <div xml:id="div-17"> |
| 105 | - <u xml:id="u-17.0" who="#SBrun">Art. 80 przewiduje: „Wykluczenie czasowe z posiedzeń może nastąpić, jeżeli senator dopuścił się w sali posiedzeń czynnej zniewagi”.</u> | |
| 106 | - <u xml:id="u-17.1" who="#SBrun">Uważam, że ustęp ten jest nieodpowiedni dla instytucji, dla której regulamin w tej chwili stwarzamy, gdyż jest do pewnego stopnia uwłaczający, Otóż wychodzę zasadniczo z założenia, że w Senacie i w ciałach ustawodawczych kara musi stosować się tylko do samego meritum wykroczenia, że wysokość kary i jej stopień musi się opierać na samym charakterze przewinienia, że nie wolno nam do regulaminu wprowadzać zasady powrotnej kary wyższej, jako momentu obciążającego — powtarzającego się występku.</u> | |
| 107 | - <u xml:id="u-17.2" who="#SBrun">Zdaje mi się, że niesłusznie pan referent powoływał się na kodeksy karne i na przepisy dyscyplinarne, gdzie repetentów okłada się wyższą karą i wprowadza się kategorię przestępców nałogowych. Wiemy, że bardzo często przewinienia dyscyplinarne posłów i senatorów wynikają z chwilowego nastroju, jakiegoś chwilowego wzburzenia, więcej porywczy popełniają pewne przekroczenia. Ale żeby w ten sposób utożsamiać ich i kwalifikować wyżej ich przestępstwo, zdaje mi się nie odpowiadać godności Senatu. Ten system nie powinien być stosowany.</u> | |
| 108 | - <u xml:id="u-17.3" who="#SBrun">Tak samo wnoszę o skreślenie 2-ustępu art. 79, gdzie jest powiedziane, że senatorowi, który podlega karze przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu Marszałek może odmówić głosu w ciągu bieżącego posiedzenia. To jest bądź — cobądź pewne pozbawianie senatora prawa Konstytucją mu zagwarantowanego — brania udziału w rozprawach i zabierania głosu. Jeśli w ciągu posiedzenia chwilowo, wskutek wzburzenia umysłów, senator dopuści się takiego wybryku, który pociąga za sobą przywołanie do porządku wraz z zapisaniem do protokółu, to jeszcze z tego nie wynika, ażeby takiemu senatorowi można było odebrać wogóle prawo zabierania głosu na tem samem posiedzeniu, Przy innych sprawach, kiedy wzburzenie umysłów już przycichło i nastąpił normalny stan rzeczy, prawda, powiedziane jest tutaj, że Marszałek „może” odmówić głosu, ale Marszałek też jest człowiekiem i właśnie w chwili takiego wzburzenia umysłów bardzo często Marszałek w słusznem oburzeniu może posunąć się za daleko. Dlatego też odebranie senatorowi możności przemawiania na tem samem posiedzeniu jest w każdym razie krokiem zbyt surowym, tembardziej, że krok ten ewentualnie nie dałby się naprawić.</u> | |
| 109 | - <u xml:id="u-17.4" who="#SBrun">Przecież art. 85 daje senatorom, dotkniętym karą przez Marszałka, możność odwołania się do Komisji Regulaminowej. Zatem sam regulamin przewiduje, że ewentualnie Marszałek może też popełnić błąd. A jeśli chodzi o odebranie senatorowi prawa przemawiania na tem samem posiedzeniu, to ten ewentualny błąd Marszałka już naprawić się nie da.</u> | |
| 110 | - <u xml:id="u-17.5" who="#SBrun">Może się zdarzyć, że senator, odwołując się do Komisji Regulaminowej, uzyska potem cofnięcie tego rozporządzenia Marszałka, ale to będzie zapóźno, bo wtedy kapitis deminuntio odnośnie do tego senatora już zaszło i usunąć się nie da. Dlatego proponuję skreślenie drugiego ustępu art. 79 w całości, a również podtrzymuję mój wniosek do art. 80, gdzie mowa jest o wykluczeniu.</u> | |
| 111 | - <u xml:id="u-17.6" who="#SBrun">Co do wniosku s. Bruna, muszę prosić Panów o zachowanie pierwotnego brzmienia i sprzeciwiam się z całą stanowczością zmianom, zaproponowanym przez s. Bruna. Wykluczenie senatora z posiedzenia, to jest rzecz jeszcze bardziej wyjątkowa i bardziej życiu konstytucyjnemu zagrażająca, niż nawet największy wybryk pojedynczego senatora na jakimkolwiek posiedzeniu Senatu. Usunięcie senatora z posiedzenia jest bądź co bądź nie tylko karą dla tego senatora, ale jest karą dla społeczeństwa, to jest kara nałożona na cały Senat, który w ten sposób może być pozbawiony siły bardzo dla niego cennej, która tylko chwilowo dała się unieść porywowi, ale której obecność w Senacie jest bardzo potrzebna. Dlatego stosowanie kary wykluczenia z sali posiedzeń może być stosowane tylko w pewnych wyraźnie określonych wypadkach i jeżeli się na to godzimy, jeżeli to, choć z bólem serca, za konieczne uważamy, to jednak te kary muszą być stosowane tylko w całkiem wyraźnych, taksatywnych wyliczonych wypadkach. Jeżeli natomiast, zamiast tego ustępu, wstawimy pasus ogólnikowy, że „jeżeli senator w sali posiedzeń wyraził się w sposób jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu i t. d.”, to otwieramy pole dla bardzo daleko idącej interpretacji. Bo, proszę Panów, powiedzenie: „jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu” jest bardzo względne i można to bardzo rozmaicie osądzać. Dlatego też jestem zdania, że wykluczenie senatora może nastąpić tylko w pewnych wyraźnych, taksatywnie wyliczonych wypadkach. A do tych wypadków zaliczam tylko czynne znieważenie i wzywanie do gwałtu.</u> | |
| 112 | - <u xml:id="u-17.7" who="#SBrun">Pozwolę sobie równocześnie do tego rozdziału wnieść poprawkę co do sprawy wykluczenia senatora także i z posiedzeń komisji. Według brzmienia projektu większości, senator, który jest wykluczony z posiedzeń Senatu, traci także przez to prawo udziału w posiedzeniach komisji. Uważam to postanowienie za niesłuszne, przedewszystkiem ze względu na interes samego Senatu.</u> | |
| 113 | - <u xml:id="u-17.8" who="#SBrun">Jeżeli zapatrywać się na to z punktu widzenia kary, to zdaje mi się, kara jest zupełnie wystarczająca, jeżeli się kogoś wyklucza z posiedzeń samego Senatu, ale żebyśmy mieli pozbawić także i komisje współudziału i współpracy, często siły bardzo cennej, to zdaje mi się, będzie to już krzywdą nie dla danej osoby, ale dla samego Senatu, który z udziału pracy swego członka w komisjach lekkomyślnie rezygnować nie może.</u> | |
| 114 | - <u xml:id="u-17.9" who="#SBrun">Dalej pozwoliłem sobie wnieść poprawkę do pierwszego ustępu art 84, gdzie jest powiedziane, że senator podlegający karze dyscyplinarnej z art. 79 t. j. przywołaniu do porządku z zapisaniem do protokółu, traci 10% miesięcznych poborów.</u> | |
| 115 | - <u xml:id="u-17.10" who="#SBrun">Wysoki Senacie! Już pan s. Brun zwrócił uwagę na ten niesmak, jaki te wszystkie przepisy dyscyplinarne bądź co bądź wywołują w nas samych. To są mala necessaria. Oczywiście, takie przepisy są konieczne, ale musimy przecież zawsze liczyć się z godnością Senatu, z godnością naszą własną i dlatego choćby tylko supozycja, że dla poskromienia wybryków temperamentu senatora nie wystarcza samo przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu, ale że jeszcze do tego trzeba dodać, dla należytego odczuwania tej kary, pewną karę pieniężną, wydaje mi się, trochę za daleko idące i przecież nie całkowicie licuje z godnością Senatu. Jeśli mówi się o tem, że przy wykluczeniu senatora z posiedzeń następuje redukcja poborów, to wtenczas ma to sens, gdyż wtedy senator przez pewien czas nie bierze udziału w pracach Senatu; ale jeśli za sam fakt przywołania kogoś do porządku, chociażby w ostrzejszej formie, karze go się również utratą pewnej części dochodów, jeśli się sądzi, że ta kara finansowa, pieniężna, ma być jakimś należytem ufundowaniem tej kary, to zdaje mi się jest i niepotrzebne i niedopuszczalne. Dlatego też proszę Panów o określenie tego pierwszego ustępu, gdzie mowa jest o tem, że senator traci 10% miesięcznych poborów.</u> | |
| 105 | + <u xml:id="u-17.0" who="#StanisławGustawBrun">Art. 80 przewiduje: „Wykluczenie czasowe z posiedzeń może nastąpić, jeżeli senator dopuścił się w sali posiedzeń czynnej zniewagi”.</u> | |
| 106 | + <u xml:id="u-17.1" who="#StanisławGustawBrun">Uważam, że ustęp ten jest nieodpowiedni dla instytucji, dla której regulamin w tej chwili stwarzamy, gdyż jest do pewnego stopnia uwłaczający, Otóż wychodzę zasadniczo z założenia, że w Senacie i w ciałach ustawodawczych kara musi stosować się tylko do samego meritum wykroczenia, że wysokość kary i jej stopień musi się opierać na samym charakterze przewinienia, że nie wolno nam do regulaminu wprowadzać zasady powrotnej kary wyższej, jako momentu obciążającego — powtarzającego się występku.</u> | |
| 107 | + <u xml:id="u-17.2" who="#StanisławGustawBrun">Zdaje mi się, że niesłusznie pan referent powoływał się na kodeksy karne i na przepisy dyscyplinarne, gdzie repetentów okłada się wyższą karą i wprowadza się kategorię przestępców nałogowych. Wiemy, że bardzo często przewinienia dyscyplinarne posłów i senatorów wynikają z chwilowego nastroju, jakiegoś chwilowego wzburzenia, więcej porywczy popełniają pewne przekroczenia. Ale żeby w ten sposób utożsamiać ich i kwalifikować wyżej ich przestępstwo, zdaje mi się nie odpowiadać godności Senatu. Ten system nie powinien być stosowany.</u> | |
| 108 | + <u xml:id="u-17.3" who="#StanisławGustawBrun">Tak samo wnoszę o skreślenie 2-ustępu art. 79, gdzie jest powiedziane, że senatorowi, który podlega karze przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu Marszałek może odmówić głosu w ciągu bieżącego posiedzenia. To jest bądź — cobądź pewne pozbawianie senatora prawa Konstytucją mu zagwarantowanego — brania udziału w rozprawach i zabierania głosu. Jeśli w ciągu posiedzenia chwilowo, wskutek wzburzenia umysłów, senator dopuści się takiego wybryku, który pociąga za sobą przywołanie do porządku wraz z zapisaniem do protokółu, to jeszcze z tego nie wynika, ażeby takiemu senatorowi można było odebrać wogóle prawo zabierania głosu na tem samem posiedzeniu, Przy innych sprawach, kiedy wzburzenie umysłów już przycichło i nastąpił normalny stan rzeczy, prawda, powiedziane jest tutaj, że Marszałek „może” odmówić głosu, ale Marszałek też jest człowiekiem i właśnie w chwili takiego wzburzenia umysłów bardzo często Marszałek w słusznem oburzeniu może posunąć się za daleko. Dlatego też odebranie senatorowi możności przemawiania na tem samem posiedzeniu jest w każdym razie krokiem zbyt surowym, tembardziej, że krok ten ewentualnie nie dałby się naprawić.</u> | |
| 109 | + <u xml:id="u-17.4" who="#StanisławGustawBrun">Przecież art. 85 daje senatorom, dotkniętym karą przez Marszałka, możność odwołania się do Komisji Regulaminowej. Zatem sam regulamin przewiduje, że ewentualnie Marszałek może też popełnić błąd. A jeśli chodzi o odebranie senatorowi prawa przemawiania na tem samem posiedzeniu, to ten ewentualny błąd Marszałka już naprawić się nie da.</u> | |
| 110 | + <u xml:id="u-17.5" who="#StanisławGustawBrun">Może się zdarzyć, że senator, odwołując się do Komisji Regulaminowej, uzyska potem cofnięcie tego rozporządzenia Marszałka, ale to będzie zapóźno, bo wtedy kapitis deminuntio odnośnie do tego senatora już zaszło i usunąć się nie da. Dlatego proponuję skreślenie drugiego ustępu art. 79 w całości, a również podtrzymuję mój wniosek do art. 80, gdzie mowa jest o wykluczeniu.</u> | |
| 111 | + <u xml:id="u-17.6" who="#StanisławGustawBrun">Co do wniosku s. Bruna, muszę prosić Panów o zachowanie pierwotnego brzmienia i sprzeciwiam się z całą stanowczością zmianom, zaproponowanym przez s. Bruna. Wykluczenie senatora z posiedzenia, to jest rzecz jeszcze bardziej wyjątkowa i bardziej życiu konstytucyjnemu zagrażająca, niż nawet największy wybryk pojedynczego senatora na jakimkolwiek posiedzeniu Senatu. Usunięcie senatora z posiedzenia jest bądź co bądź nie tylko karą dla tego senatora, ale jest karą dla społeczeństwa, to jest kara nałożona na cały Senat, który w ten sposób może być pozbawiony siły bardzo dla niego cennej, która tylko chwilowo dała się unieść porywowi, ale której obecność w Senacie jest bardzo potrzebna. Dlatego stosowanie kary wykluczenia z sali posiedzeń może być stosowane tylko w pewnych wyraźnie określonych wypadkach i jeżeli się na to godzimy, jeżeli to, choć z bólem serca, za konieczne uważamy, to jednak te kary muszą być stosowane tylko w całkiem wyraźnych, taksatywnych wyliczonych wypadkach. Jeżeli natomiast, zamiast tego ustępu, wstawimy pasus ogólnikowy, że „jeżeli senator w sali posiedzeń wyraził się w sposób jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu i t. d.”, to otwieramy pole dla bardzo daleko idącej interpretacji. Bo, proszę Panów, powiedzenie: „jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu” jest bardzo względne i można to bardzo rozmaicie osądzać. Dlatego też jestem zdania, że wykluczenie senatora może nastąpić tylko w pewnych wyraźnych, taksatywnie wyliczonych wypadkach. A do tych wypadków zaliczam tylko czynne znieważenie i wzywanie do gwałtu.</u> | |
| 112 | + <u xml:id="u-17.7" who="#StanisławGustawBrun">Pozwolę sobie równocześnie do tego rozdziału wnieść poprawkę co do sprawy wykluczenia senatora także i z posiedzeń komisji. Według brzmienia projektu większości, senator, który jest wykluczony z posiedzeń Senatu, traci także przez to prawo udziału w posiedzeniach komisji. Uważam to postanowienie za niesłuszne, przedewszystkiem ze względu na interes samego Senatu.</u> | |
| 113 | + <u xml:id="u-17.8" who="#StanisławGustawBrun">Jeżeli zapatrywać się na to z punktu widzenia kary, to zdaje mi się, kara jest zupełnie wystarczająca, jeżeli się kogoś wyklucza z posiedzeń samego Senatu, ale żebyśmy mieli pozbawić także i komisje współudziału i współpracy, często siły bardzo cennej, to zdaje mi się, będzie to już krzywdą nie dla danej osoby, ale dla samego Senatu, który z udziału pracy swego członka w komisjach lekkomyślnie rezygnować nie może.</u> | |
| 114 | + <u xml:id="u-17.9" who="#StanisławGustawBrun">Dalej pozwoliłem sobie wnieść poprawkę do pierwszego ustępu art 84, gdzie jest powiedziane, że senator podlegający karze dyscyplinarnej z art. 79 t. j. przywołaniu do porządku z zapisaniem do protokółu, traci 10% miesięcznych poborów.</u> | |
| 115 | + <u xml:id="u-17.10" who="#StanisławGustawBrun">Wysoki Senacie! Już pan s. Brun zwrócił uwagę na ten niesmak, jaki te wszystkie przepisy dyscyplinarne bądź co bądź wywołują w nas samych. To są mala necessaria. Oczywiście, takie przepisy są konieczne, ale musimy przecież zawsze liczyć się z godnością Senatu, z godnością naszą własną i dlatego choćby tylko supozycja, że dla poskromienia wybryków temperamentu senatora nie wystarcza samo przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu, ale że jeszcze do tego trzeba dodać, dla należytego odczuwania tej kary, pewną karę pieniężną, wydaje mi się, trochę za daleko idące i przecież nie całkowicie licuje z godnością Senatu. Jeśli mówi się o tem, że przy wykluczeniu senatora z posiedzeń następuje redukcja poborów, to wtenczas ma to sens, gdyż wtedy senator przez pewien czas nie bierze udziału w pracach Senatu; ale jeśli za sam fakt przywołania kogoś do porządku, chociażby w ostrzejszej formie, karze go się również utratą pewnej części dochodów, jeśli się sądzi, że ta kara finansowa, pieniężna, ma być jakimś należytem ufundowaniem tej kary, to zdaje mi się jest i niepotrzebne i niedopuszczalne. Dlatego też proszę Panów o określenie tego pierwszego ustępu, gdzie mowa jest o tem, że senator traci 10% miesięcznych poborów.</u> | |
| 116 | 116 | </div> |
| 117 | 117 | <div xml:id="div-18"> |
| 118 | - <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Głos ma jeszcze s. Nowicki.</u> | |
| 118 | + <u xml:id="u-18.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma jeszcze s. Nowicki.</u> | |
| 119 | 119 | </div> |
| 120 | 120 | <div xml:id="div-19"> |
| 121 | - <u xml:id="u-19.0" who="#SNowicki">P. s. Braude przez swoje uwagi do p. 1 art. 84 wyręczył mnie, przeto cofam swoje zgłoszenie do głosu.</u> | |
| 121 | + <u xml:id="u-19.0" who="#ZygmuntNowicki">P. s. Braude przez swoje uwagi do p. 1 art. 84 wyręczył mnie, przeto cofam swoje zgłoszenie do głosu.</u> | |
| 122 | 122 | </div> |
| 123 | 123 | <div xml:id="div-20"> |
| 124 | - <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dyskusja wyczerpana. Głos ma jeszcze senator referent.</u> | |
| 124 | + <u xml:id="u-20.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Dyskusja wyczerpana. Głos ma jeszcze senator referent.</u> | |
| 125 | 125 | </div> |
| 126 | 126 | <div xml:id="div-21"> |
| 127 | - <u xml:id="u-21.0" who="#SBuzek">Wysoki Senacie! Z obowiązku swego, jako referent, muszę się oświadczyć stanowczo przeciw wnioskowi, który wniósł kol. sen. Brun. Nad sprawą tą odbywała się dłuższa rozprawa w Komisji Regulaminowej. Komisja stała na tem stanowisku, że gdyby taki wniosek został przyjęty, wówczas stałaby się w znacznej części niepotrzebną druga kara dyscyplinarna, mianowicie przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu. Z tego powodu wniosek podobny, postawiony w Komisji Regulaminowej, został za zgodą całej Komisji odrzucony. Ponieważ jestem za zatrzymaniem kary przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu, ze wszystkiemi konsekwencjami, konsekwentnie muszę być przeciwny i wnioskowi sz. kol. Bruna, któryby zezwalał na stosowanie kary największej, mianowicie, wykluczenia czasowego już w wypadkach, gdzie Marszałkowi przeważnie wystarczy stosowanie kary poprzedniej, mianowicie, przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu. Ponieważ karę wykluczenia czasowego uważam za karę najwyższą, dlatego po porozumieniu się z kilku panami kolegami uważam za możliwe, aby przyjąć z pewnemi modyfikacjami wniosek, zgłoszony do art. 83 przez mniejszość, a przedstawiony przez p. kol. s. Braudego. Wystarczy, gdy będzie zaznaczone w regulaminie, że senator wykluczony, któremu Marszałek zakazał pobytu w gmachu Senatu, ze względu na zakłócenie przez wykluczonego porządku, nie może do gmachu Senatu wstępować nawet pod pretekstem, że jest członkiem Komisji i musi być na posiedzeniu Komisji. Z tego powodu prosiłbym, aby ustęp 2 art. 83 opiewał jak następuje:</u> | |
| 128 | - <u xml:id="u-21.1" who="#SBuzek">„Aż do tego terminu Marszałek może mu zakazać pobytu w gmachu Senatu, jeżeli wykluczony zakłóca porządek. W wypadku tym wykluczony nie ma prawa udziału w posiedzeniach komisji”.</u> | |
| 129 | - <u xml:id="u-21.2" who="#SBuzek">Zdaje się, że w tej formie poprawka ta byłaby do przyjęcia przez cały Senat W imieniu Komisji Regulaminowej proszę o odrzucenie innych poprawek.</u> | |
| 127 | + <u xml:id="u-21.0" who="#JózefBuzek">Wysoki Senacie! Z obowiązku swego, jako referent, muszę się oświadczyć stanowczo przeciw wnioskowi, który wniósł kol. sen. Brun. Nad sprawą tą odbywała się dłuższa rozprawa w Komisji Regulaminowej. Komisja stała na tem stanowisku, że gdyby taki wniosek został przyjęty, wówczas stałaby się w znacznej części niepotrzebną druga kara dyscyplinarna, mianowicie przywołanie do porządku z zapisaniem do protokółu. Z tego powodu wniosek podobny, postawiony w Komisji Regulaminowej, został za zgodą całej Komisji odrzucony. Ponieważ jestem za zatrzymaniem kary przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu, ze wszystkiemi konsekwencjami, konsekwentnie muszę być przeciwny i wnioskowi sz. kol. Bruna, któryby zezwalał na stosowanie kary największej, mianowicie, wykluczenia czasowego już w wypadkach, gdzie Marszałkowi przeważnie wystarczy stosowanie kary poprzedniej, mianowicie, przywołania do porządku z zapisaniem do protokółu. Ponieważ karę wykluczenia czasowego uważam za karę najwyższą, dlatego po porozumieniu się z kilku panami kolegami uważam za możliwe, aby przyjąć z pewnemi modyfikacjami wniosek, zgłoszony do art. 83 przez mniejszość, a przedstawiony przez p. kol. s. Braudego. Wystarczy, gdy będzie zaznaczone w regulaminie, że senator wykluczony, któremu Marszałek zakazał pobytu w gmachu Senatu, ze względu na zakłócenie przez wykluczonego porządku, nie może do gmachu Senatu wstępować nawet pod pretekstem, że jest członkiem Komisji i musi być na posiedzeniu Komisji. Z tego powodu prosiłbym, aby ustęp 2 art. 83 opiewał jak następuje:</u> | |
| 128 | + <u xml:id="u-21.1" who="#JózefBuzek">„Aż do tego terminu Marszałek może mu zakazać pobytu w gmachu Senatu, jeżeli wykluczony zakłóca porządek. W wypadku tym wykluczony nie ma prawa udziału w posiedzeniach komisji”.</u> | |
| 129 | + <u xml:id="u-21.2" who="#JózefBuzek">Zdaje się, że w tej formie poprawka ta byłaby do przyjęcia przez cały Senat W imieniu Komisji Regulaminowej proszę o odrzucenie innych poprawek.</u> | |
| 130 | 130 | </div> |
| 131 | 131 | <div xml:id="div-22"> |
| 132 | - <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do ostatniego rozdziału: Sąd honorowy. Głos ma referent — senator Buzek.</u> | |
| 132 | + <u xml:id="u-22.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do ostatniego rozdziału: Sąd honorowy. Głos ma referent — senator Buzek.</u> | |
| 133 | 133 | </div> |
| 134 | 134 | <div xml:id="div-23"> |
| 135 | - <u xml:id="u-23.0" who="#SBuzek">Do ostatniego rozdziału nie mam innej uwagi, jak tylko tę, że poszczególne przepisy zostały jednomyślnie przyjęte przez komisję.</u> | |
| 135 | + <u xml:id="u-23.0" who="#JózefBuzek">Do ostatniego rozdziału nie mam innej uwagi, jak tylko tę, że poszczególne przepisy zostały jednomyślnie przyjęte przez komisję.</u> | |
| 136 | 136 | </div> |
| 137 | 137 | <div xml:id="div-24"> |
| 138 | - <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt więcej się nie zapisał. Rozprawa wyczerpana. Przystępujemy do głosowania. Donoszę, że o ile niema poprawki albo wniosku do poszczególnego artykułu, będę uważał go za przyjęty. Pozatem, jeżeli kto ma zamiar postawić jaki wniosek co do sposobu głosowania niech się zgłosi do sekretarza.</u> | |
| 139 | - <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Do pierwszych 3 artykułów niema poprawek, uważam je za przyjęte. Głosujemy nad art. 4. Do art. 4 jest drukowana poprawka s. Pasternaka: „Językiem rozpraw jest język polski — jako język państwowy. Jednakże dla senatorów narodowości nie polskiej w pracach Senatu i jego komisjach przysługuje prawo korzystania z języka ojczystego”.</u> | |
| 140 | - <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką s. Pasternaka, aby wstali. Stoi mniejszość — poprawka odrzucona.</u> | |
| 141 | - <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Art. 4 w brzmieniu komisji przyjęty. Do art. 5–9 niema poprawek, uważam je za przyjęte.</u> | |
| 142 | - <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Przystępujemy dalej do art. 10. Jest drukowana poprawka s. dr. Braudego: Artykuł powinien brzmieć: „Wybory wicemarszałków i sekretarzy winny się odbyć na zasadzie proporcjonalności, za pomocą list, przedstawionych przez poszczególne ugrupowania”.</u> | |
| 143 | - <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką s. Braudego do art. 10, ażeby wstali.</u> | |
| 144 | - <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">Stoi mniejszość, zatem i art. 10 w brzmieniu, ustanowionem przez komisję, jest przyjęty to samo dotyczy art. 11–17.</u> | |
| 145 | - <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 18.</u> | |
| 146 | - <u xml:id="u-24.8" who="#Marszałek">Jest poprawka, która nie jest w druku wstawiona, żeby po słowach „przedstawiciele Rządu”, dodać „przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli Państwa”. Czy Pan Referent się na to zgadza.</u> | |
| 138 | + <u xml:id="u-24.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Do głosu nikt więcej się nie zapisał. Rozprawa wyczerpana. Przystępujemy do głosowania. Donoszę, że o ile niema poprawki albo wniosku do poszczególnego artykułu, będę uważał go za przyjęty. Pozatem, jeżeli kto ma zamiar postawić jaki wniosek co do sposobu głosowania niech się zgłosi do sekretarza.</u> | |
| 139 | + <u xml:id="u-24.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Do pierwszych 3 artykułów niema poprawek, uważam je za przyjęte. Głosujemy nad art. 4. Do art. 4 jest drukowana poprawka s. Pasternaka: „Językiem rozpraw jest język polski — jako język państwowy. Jednakże dla senatorów narodowości nie polskiej w pracach Senatu i jego komisjach przysługuje prawo korzystania z języka ojczystego”.</u> | |
| 140 | + <u xml:id="u-24.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką s. Pasternaka, aby wstali. Stoi mniejszość — poprawka odrzucona.</u> | |
| 141 | + <u xml:id="u-24.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Art. 4 w brzmieniu komisji przyjęty. Do art. 5–9 niema poprawek, uważam je za przyjęte.</u> | |
| 142 | + <u xml:id="u-24.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy dalej do art. 10. Jest drukowana poprawka s. dr. Braudego: Artykuł powinien brzmieć: „Wybory wicemarszałków i sekretarzy winny się odbyć na zasadzie proporcjonalności, za pomocą list, przedstawionych przez poszczególne ugrupowania”.</u> | |
| 143 | + <u xml:id="u-24.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką s. Braudego do art. 10, ażeby wstali.</u> | |
| 144 | + <u xml:id="u-24.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Stoi mniejszość, zatem i art. 10 w brzmieniu, ustanowionem przez komisję, jest przyjęty to samo dotyczy art. 11–17.</u> | |
| 145 | + <u xml:id="u-24.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 18.</u> | |
| 146 | + <u xml:id="u-24.8" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest poprawka, która nie jest w druku wstawiona, żeby po słowach „przedstawiciele Rządu”, dodać „przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli Państwa”. Czy Pan Referent się na to zgadza.</u> | |
| 147 | 147 | <u xml:id="u-24.9" who="#komentarz">(Referent s. Buzek: Zgadzam się).</u> |
| 148 | - <u xml:id="u-24.10" who="#Marszałek">Mogę więc bez głosowania przypuścić, że ta poprawka została przyjęta, jeżeli nie usłyszę protestu. Nie słyszę protestu, a zatem z tą zmianą art. 18 przyjęty.</u> | |
| 149 | - <u xml:id="u-24.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 19.</u> | |
| 150 | - <u xml:id="u-24.12" who="#Marszałek">Jest poprawka w druku maszynowym, postawiona przez sprawozdawcę, żeby słowo „Prezydjum” zastąpić przez słowo „Marszałka”.</u> | |
| 151 | - <u xml:id="u-24.13" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę protestu, bez głosowania będę uważał tę poprawkę za przyjętą. Nie słyszę protestu, zatem art. 19 z tą zmianą przyjęty. Do art. 20–22 nie ma poprawek, uważam je za przyjęte.</u> | |
| 152 | - <u xml:id="u-24.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 23. Jest poprawką s. Woźnickiego, będąca w druku. Artykuł ten winien brzmieć: „Przedmiotem porządku dziennego obrad mogą być tylko na piśmie zgłoszone: 1) projekty ustaw, nadesłane z Sejmu (art. 35 Konstytucji): 2) wnioski Rządu, wnioski i sprawozdania komisji Senatu lub wnioski senatorów w związku z projektami ustaw, nadesłanemi z Sejmu”.</u> | |
| 153 | - <u xml:id="u-24.15" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Woźnickiego, aby wstali. Stoi niewątpliwie mniejszość, poprawka odrzucona. Zatem art. 23 w brzmieniu komisji przyjęty. Art. 24 przyjęty.</u> | |
| 154 | - <u xml:id="u-24.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 25.</u> | |
| 148 | + <u xml:id="u-24.10" who="#WojciechTrąmpczyński">Mogę więc bez głosowania przypuścić, że ta poprawka została przyjęta, jeżeli nie usłyszę protestu. Nie słyszę protestu, a zatem z tą zmianą art. 18 przyjęty.</u> | |
| 149 | + <u xml:id="u-24.11" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 19.</u> | |
| 150 | + <u xml:id="u-24.12" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest poprawka w druku maszynowym, postawiona przez sprawozdawcę, żeby słowo „Prezydjum” zastąpić przez słowo „Marszałka”.</u> | |
| 151 | + <u xml:id="u-24.13" who="#WojciechTrąmpczyński">Jeżeli nie usłyszę protestu, bez głosowania będę uważał tę poprawkę za przyjętą. Nie słyszę protestu, zatem art. 19 z tą zmianą przyjęty. Do art. 20–22 nie ma poprawek, uważam je za przyjęte.</u> | |
| 152 | + <u xml:id="u-24.14" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 23. Jest poprawką s. Woźnickiego, będąca w druku. Artykuł ten winien brzmieć: „Przedmiotem porządku dziennego obrad mogą być tylko na piśmie zgłoszone: 1) projekty ustaw, nadesłane z Sejmu (art. 35 Konstytucji): 2) wnioski Rządu, wnioski i sprawozdania komisji Senatu lub wnioski senatorów w związku z projektami ustaw, nadesłanemi z Sejmu”.</u> | |
| 153 | + <u xml:id="u-24.15" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Woźnickiego, aby wstali. Stoi niewątpliwie mniejszość, poprawka odrzucona. Zatem art. 23 w brzmieniu komisji przyjęty. Art. 24 przyjęty.</u> | |
| 154 | + <u xml:id="u-24.16" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 25.</u> | |
| 155 | 155 | <u xml:id="u-24.17" who="#komentarz">(S. Woźnicki: Poprawka ta upada, dlatego, że jest konsekwencją poprawki do art. 23.)</u> |
| 156 | - <u xml:id="u-24.18" who="#Marszałek">Zatem art. 25 załatwiony. Poprawek niema aż do art. 29. Uważam te artykuły za przyjęte.</u> | |
| 157 | - <u xml:id="u-24.19" who="#Marszałek">Jest następująca poprawka s. Ringla do art. 29, dodać ustęp następujący: „Senatorom, niewładającym biegle językiem polskim, wolno przemówienia swe odczytywać w tymże języku”.</u> | |
| 158 | - <u xml:id="u-24.20" who="#Marszałek">Czy s. Ringel podtrzymuje swoją poprawkę?</u> | |
| 156 | + <u xml:id="u-24.18" who="#WojciechTrąmpczyński">Zatem art. 25 załatwiony. Poprawek niema aż do art. 29. Uważam te artykuły za przyjęte.</u> | |
| 157 | + <u xml:id="u-24.19" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest następująca poprawka s. Ringla do art. 29, dodać ustęp następujący: „Senatorom, niewładającym biegle językiem polskim, wolno przemówienia swe odczytywać w tymże języku”.</u> | |
| 158 | + <u xml:id="u-24.20" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy s. Ringel podtrzymuje swoją poprawkę?</u> | |
| 159 | 159 | <u xml:id="u-24.21" who="#komentarz">(S. Ringel: Wobec oświadczenia referenta cofam swój wniosek.)</u> |
| 160 | - <u xml:id="u-24.22" who="#Marszałek">W ten sposób artykuł 29 załatwiony.</u> | |
| 161 | - <u xml:id="u-24.23" who="#Marszałek">Art. 30 i 31 także załatwiony.</u> | |
| 162 | - <u xml:id="u-24.24" who="#Marszałek">Do art. 32 jest poprawka s. Braudego i s. Posnera, będąca w druku maszynowym, ażeby na końcu dodać następujący ustęp: „ograniczenie to nie ma zastosowania przy generalnej dyskusji budżetowej”.</u> | |
| 163 | - <u xml:id="u-24.25" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona. Art. 32 w brzmieniu komisji przyjęty.</u> | |
| 164 | - <u xml:id="u-24.26" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 33. Jest poprawka w druku maszynowym s. Woźnickiego, aby po słowach „przewidzianych w art. 26 lub” dodać „nie dłużej niż 15 minut”.</u> | |
| 165 | - <u xml:id="u-24.27" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Woźnickiego, ażeby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u> | |
| 166 | - <u xml:id="u-24.28" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 36. Jest poprawka s. Braudego, będąca w druku, ażeby na końcu ostatniego ustępu dodać wyrazy: „względnie sprawozdawcy mniejszości”.</u> | |
| 167 | - <u xml:id="u-24.29" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona. Art. 35 i 36 przyjęte w brzmieniu komisji.</u> | |
| 168 | - <u xml:id="u-24.30" who="#Marszałek">Poprawka do art. 37 jest cofnięta, jako nieaktualna. Art. 37–39 przyjęte w brzmieniu komisji.</u> | |
| 169 | - <u xml:id="u-24.31" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 40. Jest tu poprawka s. Braudego, będąca w druku, ażeby w ustępie pierwszym dodać: „lub sprawozdawca mniejszości”.</u> | |
| 170 | - <u xml:id="u-24.32" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Braudego, ażeby wstali. Stoi mniejszość — poprawka odrzucona. Art. 40 jest przyjęty w brzmieniu komisji. Do art. 41–48 niema poprawek, uważam je za przyjęte.</u> | |
| 171 | - <u xml:id="u-24.33" who="#Marszałek">Następna poprawka jest postawiona do art. 49 przez s. Kędziora; znajduje się ona w druku maszynowym. W dwóch ostatnich wierszach ustępu drugiego zamiast słów: „sprawozdawcy tymczasowego” wstawić słowa: „sprawozdawców tymczasowych”.</u> | |
| 172 | - <u xml:id="u-24.34" who="#Marszałek">Czy s. Sprawozdawca godzi się na tę poprawkę?</u> | |
| 160 | + <u xml:id="u-24.22" who="#WojciechTrąmpczyński">W ten sposób artykuł 29 załatwiony.</u> | |
| 161 | + <u xml:id="u-24.23" who="#WojciechTrąmpczyński">Art. 30 i 31 także załatwiony.</u> | |
| 162 | + <u xml:id="u-24.24" who="#WojciechTrąmpczyński">Do art. 32 jest poprawka s. Braudego i s. Posnera, będąca w druku maszynowym, ażeby na końcu dodać następujący ustęp: „ograniczenie to nie ma zastosowania przy generalnej dyskusji budżetowej”.</u> | |
| 163 | + <u xml:id="u-24.25" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona. Art. 32 w brzmieniu komisji przyjęty.</u> | |
| 164 | + <u xml:id="u-24.26" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 33. Jest poprawka w druku maszynowym s. Woźnickiego, aby po słowach „przewidzianych w art. 26 lub” dodać „nie dłużej niż 15 minut”.</u> | |
| 165 | + <u xml:id="u-24.27" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Woźnickiego, ażeby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u> | |
| 166 | + <u xml:id="u-24.28" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 36. Jest poprawka s. Braudego, będąca w druku, ażeby na końcu ostatniego ustępu dodać wyrazy: „względnie sprawozdawcy mniejszości”.</u> | |
| 167 | + <u xml:id="u-24.29" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką, ażeby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona. Art. 35 i 36 przyjęte w brzmieniu komisji.</u> | |
| 168 | + <u xml:id="u-24.30" who="#WojciechTrąmpczyński">Poprawka do art. 37 jest cofnięta, jako nieaktualna. Art. 37–39 przyjęte w brzmieniu komisji.</u> | |
| 169 | + <u xml:id="u-24.31" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 40. Jest tu poprawka s. Braudego, będąca w druku, ażeby w ustępie pierwszym dodać: „lub sprawozdawca mniejszości”.</u> | |
| 170 | + <u xml:id="u-24.32" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Braudego, ażeby wstali. Stoi mniejszość — poprawka odrzucona. Art. 40 jest przyjęty w brzmieniu komisji. Do art. 41–48 niema poprawek, uważam je za przyjęte.</u> | |
| 171 | + <u xml:id="u-24.33" who="#WojciechTrąmpczyński">Następna poprawka jest postawiona do art. 49 przez s. Kędziora; znajduje się ona w druku maszynowym. W dwóch ostatnich wierszach ustępu drugiego zamiast słów: „sprawozdawcy tymczasowego” wstawić słowa: „sprawozdawców tymczasowych”.</u> | |
| 172 | + <u xml:id="u-24.34" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy s. Sprawozdawca godzi się na tę poprawkę?</u> | |
| 173 | 173 | <u xml:id="u-24.35" who="#komentarz">(S. Buzek: Tak, godzę się).</u> |
| 174 | - <u xml:id="u-24.36" who="#Marszałek">Mogę przypuścić, że bez głosowania ta poprawka jest przyjęta.</u> | |
| 175 | - <u xml:id="u-24.37" who="#Marszałek">Do art. 50 jest poprawka s. Kędziora, aby w ustępie 3 zamiast: „przepuszczania” było „niedotrzymania”. I tu mogę przypuścić, że bez głosowania poprawka jest przyjęta.</u> | |
| 176 | - <u xml:id="u-24.38" who="#Marszałek">Do art. 54 jest poprawka s. Braudego w druku maszynowym, aby ustęp 2 od słów: „jeżeli Marszałek” do końca skreślić. Głosujemy więc nad skreśleniem drugiego ustępu art. 54. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Mniejszość — poprawka odrzucona. Zatem art. 54 pozostaje w brzmieniu komisji.</u> | |
| 177 | - <u xml:id="u-24.39" who="#Marszałek">Do art. 55 jest poprawka s. Nowodworskiego, będąca w druku maszynowym, ażeby zdanie ostatnie brzmiało: „Po dyskusji nad interpelacją Senat może odpowiedź Rządu uczynić przedmiotem uchwały”,</u> | |
| 174 | + <u xml:id="u-24.36" who="#WojciechTrąmpczyński">Mogę przypuścić, że bez głosowania ta poprawka jest przyjęta.</u> | |
| 175 | + <u xml:id="u-24.37" who="#WojciechTrąmpczyński">Do art. 50 jest poprawka s. Kędziora, aby w ustępie 3 zamiast: „przepuszczania” było „niedotrzymania”. I tu mogę przypuścić, że bez głosowania poprawka jest przyjęta.</u> | |
| 176 | + <u xml:id="u-24.38" who="#WojciechTrąmpczyński">Do art. 54 jest poprawka s. Braudego w druku maszynowym, aby ustęp 2 od słów: „jeżeli Marszałek” do końca skreślić. Głosujemy więc nad skreśleniem drugiego ustępu art. 54. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Mniejszość — poprawka odrzucona. Zatem art. 54 pozostaje w brzmieniu komisji.</u> | |
| 177 | + <u xml:id="u-24.39" who="#WojciechTrąmpczyński">Do art. 55 jest poprawka s. Nowodworskiego, będąca w druku maszynowym, ażeby zdanie ostatnie brzmiało: „Po dyskusji nad interpelacją Senat może odpowiedź Rządu uczynić przedmiotem uchwały”,</u> | |
| 178 | 178 | <u xml:id="u-24.40" who="#komentarz">(S. Buzek: zgodziłem się na obie poprawki i s. Nawodworskiego i s. Woźnickiego.)</u> |
| 179 | - <u xml:id="u-24.41" who="#Marszałek">Chwilowo głosujemy nad poprawką s. Nowodworskiego, tylko co przytoczoną. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u> | |
| 180 | - <u xml:id="u-24.42" who="#Marszałek">Do tego artykułu jest jeszcze poprawka s. Woźnickiego, ażeby zamiast słów: „a w każdym razie nie później niż po upływie 6 tygodni” wstawić: „lub w braku odpowiedzi natychmiast po upływie 6 tygodni”. S. Referent zgodził się na tę poprawkę, więc bez głosowania mogę przypuszczać, że ta poprawka jest przyjęta, a z temi poprawkami i art. 55 przyjęty.</u> | |
| 181 | - <u xml:id="u-24.43" who="#Marszałek">Przechodzimy do art. 56.</u> | |
| 179 | + <u xml:id="u-24.41" who="#WojciechTrąmpczyński">Chwilowo głosujemy nad poprawką s. Nowodworskiego, tylko co przytoczoną. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, ażeby wstali. Stoi większość, poprawka przyjęta.</u> | |
| 180 | + <u xml:id="u-24.42" who="#WojciechTrąmpczyński">Do tego artykułu jest jeszcze poprawka s. Woźnickiego, ażeby zamiast słów: „a w każdym razie nie później niż po upływie 6 tygodni” wstawić: „lub w braku odpowiedzi natychmiast po upływie 6 tygodni”. S. Referent zgodził się na tę poprawkę, więc bez głosowania mogę przypuszczać, że ta poprawka jest przyjęta, a z temi poprawkami i art. 55 przyjęty.</u> | |
| 181 | + <u xml:id="u-24.43" who="#WojciechTrąmpczyński">Przechodzimy do art. 56.</u> | |
| 182 | 182 | <u xml:id="u-24.44" who="#komentarz">(S. Buzek: Proszę o głos.)</u> |
| 183 | - <u xml:id="u-24.45" who="#Marszałek">S. Buzek ma głos.</u> | |
| 183 | + <u xml:id="u-24.45" who="#WojciechTrąmpczyński">S. Buzek ma głos.</u> | |
| 184 | 184 | </div> |
| 185 | 185 | <div xml:id="div-25"> |
| 186 | - <u xml:id="u-25.0" who="#SBuzek">Poprawka przezemnie wniesiona jest nieodpowiednio napisana. W punkcie 3, zamiast „sprawy finansowe”, powinno być „wszelkie sprawy giełdowe pieniężne, kredytowe i komunikacyjne”.</u> | |
| 186 | + <u xml:id="u-25.0" who="#JózefBuzek">Poprawka przezemnie wniesiona jest nieodpowiednio napisana. W punkcie 3, zamiast „sprawy finansowe”, powinno być „wszelkie sprawy giełdowe pieniężne, kredytowe i komunikacyjne”.</u> | |
| 187 | 187 | </div> |
| 188 | 188 | <div xml:id="div-26"> |
| 189 | - <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Więc jak ustęp ten ma brzmieć?</u> | |
| 189 | + <u xml:id="u-26.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Więc jak ustęp ten ma brzmieć?</u> | |
| 190 | 190 | </div> |
| 191 | 191 | <div xml:id="div-27"> |
| 192 | - <u xml:id="u-27.0" who="#SBuzek">Tu jest pomyłka. Wnosiłem, aby w p. 3 art. 56 dołączyć po wyrazach: „wszelkie sprawy giełdowe” także „sprawy pieniężne”, tak, aby koniec tego ustępu opiewał: „wszelkie sprawy giełdowe, pieniężne, kredytowe i komunikacyjne”. Chodzi więc o to, aby było nie sprawy „finansowe” ale „pieniężne”</u> | |
| 192 | + <u xml:id="u-27.0" who="#JózefBuzek">Tu jest pomyłka. Wnosiłem, aby w p. 3 art. 56 dołączyć po wyrazach: „wszelkie sprawy giełdowe” także „sprawy pieniężne”, tak, aby koniec tego ustępu opiewał: „wszelkie sprawy giełdowe, pieniężne, kredytowe i komunikacyjne”. Chodzi więc o to, aby było nie sprawy „finansowe” ale „pieniężne”</u> | |
| 193 | 193 | </div> |
| 194 | 194 | <div xml:id="div-28"> |
| 195 | - <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">O ile nikt nie zaprotestuje przypuszczę, że ta poprawka została przyjęta.</u> | |
| 196 | - <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">S. Posner wnosi, aby dodać w p. 4 art. 56 „sprawy konstytucyjne”, to znaczy, aby sprawy te należały do Komisji Prawniczej. Sprawy konstytucyjne będą głównie dotyczyły kompetencji Senatu, więc toby się nie zgadzało; sprawy te powinny należeć do Komisji Regulaminowej. Czy s. Posner podtrzymuje tę poprawkę?</u> | |
| 195 | + <u xml:id="u-28.0" who="#WojciechTrąmpczyński">O ile nikt nie zaprotestuje przypuszczę, że ta poprawka została przyjęta.</u> | |
| 196 | + <u xml:id="u-28.1" who="#WojciechTrąmpczyński">S. Posner wnosi, aby dodać w p. 4 art. 56 „sprawy konstytucyjne”, to znaczy, aby sprawy te należały do Komisji Prawniczej. Sprawy konstytucyjne będą głównie dotyczyły kompetencji Senatu, więc toby się nie zgadzało; sprawy te powinny należeć do Komisji Regulaminowej. Czy s. Posner podtrzymuje tę poprawkę?</u> | |
| 197 | 197 | <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(S. Posner: Tak. Komisja Regulaminowa spraw konstytucyjnych nie uwzględniła dlatego wstawiłem je do Komisji Prawniczej.)</u> |
| 198 | - <u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Posnera do p. 4, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u> | |
| 198 | + <u xml:id="u-28.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Posnera do p. 4, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona.</u> | |
| 199 | 199 | <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(S. Posner: Więc jaka komisja będzie się zajmowała tą sprawą?).</u> |
| 200 | - <u xml:id="u-28.5" who="#Marszałek">Komisja Regulaminowa, gdyż chodzi wyłącznie o kompetencje Senatu.</u> | |
| 200 | + <u xml:id="u-28.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Komisja Regulaminowa, gdyż chodzi wyłącznie o kompetencje Senatu.</u> | |
| 201 | 201 | <u xml:id="u-28.6" who="#komentarz">(S. Buzek: Spór o kompetencje Senatu należy do Komisji Regulaminowej, a wszystkie inne ustawy, które są powołane w Konstytucji będą załatwione przez Komisję Administracyjną. To jest powiedziane w p. 5).</u> |
| 202 | - <u xml:id="u-28.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 5 art. 56. Jest wniosek s. Posnera, żeby dodać po wyrazie „samorządu”„oraz sprawy, dotyczące higieny publicznej”. Czy Referent się na to zgadza?</u> | |
| 202 | + <u xml:id="u-28.7" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do p. 5 art. 56. Jest wniosek s. Posnera, żeby dodać po wyrazie „samorządu”„oraz sprawy, dotyczące higieny publicznej”. Czy Referent się na to zgadza?</u> | |
| 203 | 203 | <u xml:id="u-28.8" who="#komentarz">(S: Buzek: Zgadzam się na to z dodaniem słów: „i opieki społecznej”.)</u> |
| 204 | - <u xml:id="u-28.9" who="#Marszałek">O ile nikt nie zaprotestuje, mogę uważać, że to jest przyjęte.</u> | |
| 204 | + <u xml:id="u-28.9" who="#WojciechTrąmpczyński">O ile nikt nie zaprotestuje, mogę uważać, że to jest przyjęte.</u> | |
| 205 | 205 | <u xml:id="u-28.10" who="#komentarz">(S. Nowodworski: Co do opieki społecznej jest oddzielny wniosek o stworzenie Komisji Pracy i Opieki Społecznej.)</u> |
| 206 | - <u xml:id="u-28.11" who="#Marszałek">Jest wniosek, żeby tutaj umieścić opiekę społeczną.</u> | |
| 207 | - <u xml:id="u-28.12" who="#Marszałek">Czy s. Posner podtrzymuje swoją poprawkę?</u> | |
| 206 | + <u xml:id="u-28.11" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest wniosek, żeby tutaj umieścić opiekę społeczną.</u> | |
| 207 | + <u xml:id="u-28.12" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy s. Posner podtrzymuje swoją poprawkę?</u> | |
| 208 | 208 | </div> |
| 209 | 209 | <div xml:id="div-29"> |
| 210 | - <u xml:id="u-29.0" who="#SPosner">Podtrzymuję włączenie spraw higieny publicznej do Komisji Administracyjnej i Samorządowej.</u> | |
| 210 | + <u xml:id="u-29.0" who="#StanisławPosner">Podtrzymuję włączenie spraw higieny publicznej do Komisji Administracyjnej i Samorządowej.</u> | |
| 211 | 211 | </div> |
| 212 | 212 | <div xml:id="div-30"> |
| 213 | - <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Większość, poprawka przyjęta.</u> | |
| 214 | - <u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do p. 6. Jest to poprawka s. Posnera, żeby wyłączyć wyrazy: „rolnictwa” i „pracy i opieki społecznej”.</u> | |
| 213 | + <u xml:id="u-30.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Większość, poprawka przyjęta.</u> | |
| 214 | + <u xml:id="u-30.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do p. 6. Jest to poprawka s. Posnera, żeby wyłączyć wyrazy: „rolnictwa” i „pracy i opieki społecznej”.</u> | |
| 215 | 215 | <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(S. Nowodworski: Proszę o oddzielne głosowanie).</u> |
| 216 | - <u xml:id="u-30.3" who="#Marszałek">Głosujemy nad wnioskiem s. Posnera, ażeby wyłączyć z p. 6 wyraz „rolnictwa”. Proszę Senatorów, którzy są za tą częścią poprawki s. Posnera, aby wstali. Mniejszość poprawka odrzucona. Przystępujemy do 2 części poprawki, ażeby wyłączyć słowa „pracy i opieki społecznej”. Proszę Senatorów, którzy są za tą częścią poprawki, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość. Wniosek został, przyjęty. Przystępujemy do głosowania nad p. 7. S. Posner wnosi, ażeby usunąć wyrazy „i higieny” natomiast dodać „Komisja Pracy i Opieki Społecznej i Komisja Rolna”. Jeżeli Komisja Rolna jest załatwiona to pozostaje, tylko Komisja Opieki Społecznej.</u> | |
| 216 | + <u xml:id="u-30.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Głosujemy nad wnioskiem s. Posnera, ażeby wyłączyć z p. 6 wyraz „rolnictwa”. Proszę Senatorów, którzy są za tą częścią poprawki s. Posnera, aby wstali. Mniejszość poprawka odrzucona. Przystępujemy do 2 części poprawki, ażeby wyłączyć słowa „pracy i opieki społecznej”. Proszę Senatorów, którzy są za tą częścią poprawki, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość. Wniosek został, przyjęty. Przystępujemy do głosowania nad p. 7. S. Posner wnosi, ażeby usunąć wyrazy „i higieny” natomiast dodać „Komisja Pracy i Opieki Społecznej i Komisja Rolna”. Jeżeli Komisja Rolna jest załatwiona to pozostaje, tylko Komisja Opieki Społecznej.</u> | |
| 217 | 217 | <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(S. Woźnicki: Należałoby głosować pozytywnie nad wnioskiem s. Nowodworskiego, który mówi o utworzeniu nowej Komisji Pracy i Opieki Społecznej.)</u> |
| 218 | - <u xml:id="u-30.5" who="#Marszałek">Według mojego zdania, nie potrzeba nawet głosować, bo sprawa została przesądzona przy p. 6.</u> | |
| 218 | + <u xml:id="u-30.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Według mojego zdania, nie potrzeba nawet głosować, bo sprawa została przesądzona przy p. 6.</u> | |
| 219 | 219 | <u xml:id="u-30.6" who="#komentarz">(Głosy: Nie)</u> |
| 220 | - <u xml:id="u-30.7" who="#Marszałek">W takim razie głosujemy nad połączonemi wnioskami sen. Nowodorskiego i sen. Posnera. Te wnioski się zgadzają, aby utworzyć osobną Komisję Pracy i Opieki Społecznej. Proszę Senatorów, którzy są za temi wnioskami, aby wstali. Ponieważ jest wątpliwość, więc proszę p.p. Sekretarzy o przeliczenie głosów bez wychodzenia. Proszę tych Panów, którzy są za wnioskami, aby stali, dopóki Sekretarze nie przeliczą głosujących.</u> | |
| 220 | + <u xml:id="u-30.7" who="#WojciechTrąmpczyński">W takim razie głosujemy nad połączonemi wnioskami sen. Nowodorskiego i sen. Posnera. Te wnioski się zgadzają, aby utworzyć osobną Komisję Pracy i Opieki Społecznej. Proszę Senatorów, którzy są za temi wnioskami, aby wstali. Ponieważ jest wątpliwość, więc proszę p.p. Sekretarzy o przeliczenie głosów bez wychodzenia. Proszę tych Panów, którzy są za wnioskami, aby stali, dopóki Sekretarze nie przeliczą głosujących.</u> | |
| 221 | 221 | <u xml:id="u-30.8" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów:)</u> |
| 222 | - <u xml:id="u-30.9" who="#Marszałek">Ponieważ przeliczenie nie dało pozytywnego rezultatu musi nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Senatorów, którzy są za wnioskami s.s. Nowodworskiego i Posnera, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u> | |
| 222 | + <u xml:id="u-30.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Ponieważ przeliczenie nie dało pozytywnego rezultatu musi nastąpić głosowanie przez drzwi. Proszę Senatorów, którzy są za wnioskami s.s. Nowodworskiego i Posnera, aby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u> | |
| 223 | 223 | <u xml:id="u-30.10" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u> |
| 224 | - <u xml:id="u-30.11" who="#Marszałek">Wynik głosowania następujący: Za połączonemi wnioskami s. Nowodworskiego i Posnera głosowało s. 41, przeciwko 45. Wniosek odrzucony.</u> | |
| 225 | - <u xml:id="u-30.12" who="#Marszałek">Pan referent wnosi o rozwiązanie tej kwestii.</u> | |
| 224 | + <u xml:id="u-30.11" who="#WojciechTrąmpczyński">Wynik głosowania następujący: Za połączonemi wnioskami s. Nowodworskiego i Posnera głosowało s. 41, przeciwko 45. Wniosek odrzucony.</u> | |
| 225 | + <u xml:id="u-30.12" who="#WojciechTrąmpczyński">Pan referent wnosi o rozwiązanie tej kwestii.</u> | |
| 226 | 226 | </div> |
| 227 | 227 | <div xml:id="div-31"> |
| 228 | - <u xml:id="u-31.0" who="#SBuzek">Wobec wyniku obu poprzednich głosowań trzeba się zastanowić nad tem, gdzie sprawy pracy i opieki społecznej mają być załatwiane. Otóż jestem zdania, iż należy przydzielić sprawy dotyczące opieki społecznej tam, gdzie są sprawy higieny. Mianowicie te sprawy łączą się administracyjnie w jednem ministerstwie.</u> | |
| 228 | + <u xml:id="u-31.0" who="#JózefBuzek">Wobec wyniku obu poprzednich głosowań trzeba się zastanowić nad tem, gdzie sprawy pracy i opieki społecznej mają być załatwiane. Otóż jestem zdania, iż należy przydzielić sprawy dotyczące opieki społecznej tam, gdzie są sprawy higieny. Mianowicie te sprawy łączą się administracyjnie w jednem ministerstwie.</u> | |
| 229 | 229 | <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(S. Posner: Przecież jest Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej), A Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej?) (S. Nowodworski: To było, teraz niema).</u> |
| 230 | - <u xml:id="u-31.2" who="#SBuzek">W takim razie byłbym tego zdania, ażeby sprawy opieki społecznej jako sprawy, które są w ścisłym związku z administracją, np. sprawy zaopatrzenia ubogich, przydzielić do Komisji Administracyjnej. Jeśliby kiedyś zostały wniesione do Senatu tego rodzaju sprawy jak np. ubezpieczenia socjalne, to proponuję, ażeby dla nich osobną Komisję wyłonić, jako komisję specjalną do opracowywania pewnych ustaw, bo do projektu ustawy o ubezpieczeniach socialnych Komisja Administracyjna nie nadawałaby się.</u> | |
| 231 | - <u xml:id="u-31.3" who="#SBuzek">Mój wniosek byłby więc ten, iż sprawy opieki społecznej należy przydzielić do Komisji Administracyjnej, a sprawy pracy do Komisji Gospodarstwa Społecznego.</u> | |
| 230 | + <u xml:id="u-31.2" who="#JózefBuzek">W takim razie byłbym tego zdania, ażeby sprawy opieki społecznej jako sprawy, które są w ścisłym związku z administracją, np. sprawy zaopatrzenia ubogich, przydzielić do Komisji Administracyjnej. Jeśliby kiedyś zostały wniesione do Senatu tego rodzaju sprawy jak np. ubezpieczenia socjalne, to proponuję, ażeby dla nich osobną Komisję wyłonić, jako komisję specjalną do opracowywania pewnych ustaw, bo do projektu ustawy o ubezpieczeniach socialnych Komisja Administracyjna nie nadawałaby się.</u> | |
| 231 | + <u xml:id="u-31.3" who="#JózefBuzek">Mój wniosek byłby więc ten, iż sprawy opieki społecznej należy przydzielić do Komisji Administracyjnej, a sprawy pracy do Komisji Gospodarstwa Społecznego.</u> | |
| 232 | 232 | </div> |
| 233 | 233 | <div xml:id="div-32"> |
| 234 | - <u xml:id="u-32.0" who="#SWoźnicki">Proszę o głos dla postawienia innego wniosku.</u> | |
| 234 | + <u xml:id="u-32.0" who="#JanWoźnicki">Proszę o głos dla postawienia innego wniosku.</u> | |
| 235 | 235 | </div> |
| 236 | 236 | <div xml:id="div-33"> |
| 237 | - <u xml:id="u-33.0" who="#Marszałek">Głos ma s. Woźnicki.</u> | |
| 237 | + <u xml:id="u-33.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma s. Woźnicki.</u> | |
| 238 | 238 | </div> |
| 239 | 239 | <div xml:id="div-34"> |
| 240 | - <u xml:id="u-34.0" who="#SWoźnicki">Mojem zdaniem nie można dzielić spraw, które należą do jednego Ministerstwa i przez to Ministerstwo są załatwiane, pomiędzy dwie komisje, ale należałoby je umieścić razem w jednej komisji. Życie samo wywoła konieczność utworzenia nowej Komisji Pracy i Opieki Społecznej i można załatwić tę sprawę według art. 58 regulaminu tymczasowego. Artykuł ten mówi, że: poza tem Senat wyznaczy w razie potrzeby komisje specjalne dla projektów poszczególnych ustaw, oznaczając przytem liczbę członków. Taka komisja potem będzie musiała być powołana, natomiast teraz proponuję, aby zreasumować uchwałę poprzednią, która wyłącza pracę i opiekę społeczną z punktu 6 art. 56, a tem samem sprawę załatwimy, na razie przez włączenie do art. 56.</u> | |
| 240 | + <u xml:id="u-34.0" who="#JanWoźnicki">Mojem zdaniem nie można dzielić spraw, które należą do jednego Ministerstwa i przez to Ministerstwo są załatwiane, pomiędzy dwie komisje, ale należałoby je umieścić razem w jednej komisji. Życie samo wywoła konieczność utworzenia nowej Komisji Pracy i Opieki Społecznej i można załatwić tę sprawę według art. 58 regulaminu tymczasowego. Artykuł ten mówi, że: poza tem Senat wyznaczy w razie potrzeby komisje specjalne dla projektów poszczególnych ustaw, oznaczając przytem liczbę członków. Taka komisja potem będzie musiała być powołana, natomiast teraz proponuję, aby zreasumować uchwałę poprzednią, która wyłącza pracę i opiekę społeczną z punktu 6 art. 56, a tem samem sprawę załatwimy, na razie przez włączenie do art. 56.</u> | |
| 241 | 241 | </div> |
| 242 | 242 | <div xml:id="div-35"> |
| 243 | - <u xml:id="u-35.0" who="#Marszałek">Głos ma p. referent s. Buzek.</u> | |
| 243 | + <u xml:id="u-35.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. referent s. Buzek.</u> | |
| 244 | 244 | </div> |
| 245 | 245 | <div xml:id="div-36"> |
| 246 | - <u xml:id="u-36.0" who="#SBuzek">Zgadzam się na propozycję s. Woźnickiego, ale z tem, że jeżeliby wniosek o reasumpcję pierwszej uchwały nie został przyjęty, pozostanie w mocy projekt komisji.</u> | |
| 246 | + <u xml:id="u-36.0" who="#JózefBuzek">Zgadzam się na propozycję s. Woźnickiego, ale z tem, że jeżeliby wniosek o reasumpcję pierwszej uchwały nie został przyjęty, pozostanie w mocy projekt komisji.</u> | |
| 247 | 247 | </div> |
| 248 | 248 | <div xml:id="div-37"> |
| 249 | - <u xml:id="u-37.0" who="#Marszałek">Czy nikt nie protestuje przeciwko reasumpcji?</u> | |
| 249 | + <u xml:id="u-37.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy nikt nie protestuje przeciwko reasumpcji?</u> | |
| 250 | 250 | <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Nikt).</u> |
| 251 | - <u xml:id="u-37.2" who="#Marszałek">Uważam ją za dozwoloną, ponieważ głosowania w tej sprawie dały sprzeczne rezultaty. Proszę Senatorów którzy są za reasumpcją, ażeby wstali.</u> | |
| 252 | - <u xml:id="u-37.3" who="#Marszałek">Jest znaczna większość.</u> | |
| 253 | - <u xml:id="u-37.4" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do art. 60. Jest poprawka referenta s. Buzka, ażeby w wierszu pierwszym, ustępie pierwszym, między słowa: „prawa” i „głosu” wstawić słowo „zabierania”. O ile nikt nie zaprotestuje, będę uważał tę poprawkę za przyjętą. Dalej do art. 60 jest wniosek Ministra Sprawiedliwości, ażeby w końcu art. dodać: „oraz Ministrowie lub Kierownicy Ministerstw”. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstali. Większość — poprawka przyjęta, z tą poprawką art. 60 uważam za przyjęty.</u> | |
| 254 | - <u xml:id="u-37.5" who="#Marszałek">Następuje art. 71, do którego jest poprawka zgłoszona przez s. Posnera: „skreśla się 2 i 3 ustęp art. 71”. Następnie do pierwszego ustępu dodać: „to samo dotyczy Marszałka i Wicemarszałków Senatu”.</u> | |
| 255 | - <u xml:id="u-37.6" who="#Marszałek">Czy są jakie wnioski o oddzielne głosowanie.</u> | |
| 251 | + <u xml:id="u-37.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Uważam ją za dozwoloną, ponieważ głosowania w tej sprawie dały sprzeczne rezultaty. Proszę Senatorów którzy są za reasumpcją, ażeby wstali.</u> | |
| 252 | + <u xml:id="u-37.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Jest znaczna większość.</u> | |
| 253 | + <u xml:id="u-37.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy teraz do art. 60. Jest poprawka referenta s. Buzka, ażeby w wierszu pierwszym, ustępie pierwszym, między słowa: „prawa” i „głosu” wstawić słowo „zabierania”. O ile nikt nie zaprotestuje, będę uważał tę poprawkę za przyjętą. Dalej do art. 60 jest wniosek Ministra Sprawiedliwości, ażeby w końcu art. dodać: „oraz Ministrowie lub Kierownicy Ministerstw”. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstali. Większość — poprawka przyjęta, z tą poprawką art. 60 uważam za przyjęty.</u> | |
| 254 | + <u xml:id="u-37.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Następuje art. 71, do którego jest poprawka zgłoszona przez s. Posnera: „skreśla się 2 i 3 ustęp art. 71”. Następnie do pierwszego ustępu dodać: „to samo dotyczy Marszałka i Wicemarszałków Senatu”.</u> | |
| 255 | + <u xml:id="u-37.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Czy są jakie wnioski o oddzielne głosowanie.</u> | |
| 256 | 256 | <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Nie).</u> |
| 257 | - <u xml:id="u-37.8" who="#Marszałek">W takim razie głosujemy nad całością tego wniosku s. Posnera. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstali. Mniejszość, wniosek odrzucono.</u> | |
| 258 | - <u xml:id="u-37.9" who="#Marszałek">Przez to samo jest załatwiony wniosek s. ks. Maciejewicza.</u> | |
| 257 | + <u xml:id="u-37.8" who="#WojciechTrąmpczyński">W takim razie głosujemy nad całością tego wniosku s. Posnera. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstali. Mniejszość, wniosek odrzucono.</u> | |
| 258 | + <u xml:id="u-37.9" who="#WojciechTrąmpczyński">Przez to samo jest załatwiony wniosek s. ks. Maciejewicza.</u> | |
| 259 | 259 | <u xml:id="u-37.10" who="#komentarz">(Głosy: Nie)</u> |
| 260 | - <u xml:id="u-37.11" who="#Marszałek">W takim razie przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 261 | - <u xml:id="u-37.12" who="#Marszałek">S. ks. Maciejewicz wnosi, ażeby skreślić tylko ustęp drugi art. 71: „Senatorowie urlopowani i t. d. do końca ustępu. Proszę pp. Senatorów, którzy są za wnioskiem s. ks. Maciejewicza aby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u> | |
| 262 | - <u xml:id="u-37.13" who="#Marszałek">Przystępujemy do art. 79. Jest poprawka s. Braudego znajdująca się w druku: w pierwszym ustępie skreślić słowa „jeżeli na tem samem posiedzeniu już raz został przywołany do porządku”. Proszę pp. Senatorów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Art. 79 w brzmieniu komisji przyjęty.</u> | |
| 263 | - <u xml:id="u-37.14" who="#Marszałek">Do art. 80 jest poprawka s. Bruna, aby skreślić słowa: „dopuścił się czynnej zniewagi” i zamiast nich wstawić: „jeśli senator w sali posiedzeń zachował się lub wyraził w sposób jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu”. Proszę tych pp. Senatorów, którzy są za tą poprawką, s. Bruna, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość, a zatem poprawka s. Bruna przyjęta.</u> | |
| 264 | - <u xml:id="u-37.15" who="#Marszałek">W dalszym ciągu do art. 80 jest poprawka s. Braudego, będąca w druku: skreślić zdanie: „albo gdy na tem samem posiedzeniu już podległ karze dyscyplinarnej z art. 79”. Proszę Senatorów, którzy są za poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, zatem poprawka odrzucona.</u> | |
| 265 | - <u xml:id="u-37.16" who="#Marszałek">Dalej przystępujemy do art. 83. Jest tu poprawka s. Braudego, aby skreślić słowa: „niema wykluczony dalej prawa udziału w posiedzeniach komisji, a”. Zdaje się, że s. Braude zgodzi się na poprawkę, postawioną przez p. referenta Buzka.</u> | |
| 260 | + <u xml:id="u-37.11" who="#WojciechTrąmpczyński">W takim razie przystępujemy do głosowania.</u> | |
| 261 | + <u xml:id="u-37.12" who="#WojciechTrąmpczyński">S. ks. Maciejewicz wnosi, ażeby skreślić tylko ustęp drugi art. 71: „Senatorowie urlopowani i t. d. do końca ustępu. Proszę pp. Senatorów, którzy są za wnioskiem s. ks. Maciejewicza aby wstali. Stoi mniejszość. Poprawka odrzucona.</u> | |
| 262 | + <u xml:id="u-37.13" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do art. 79. Jest poprawka s. Braudego znajdująca się w druku: w pierwszym ustępie skreślić słowa „jeżeli na tem samem posiedzeniu już raz został przywołany do porządku”. Proszę pp. Senatorów, którzy są za tą poprawką, aby powstali. Stoi mniejszość, poprawka odrzucona. Art. 79 w brzmieniu komisji przyjęty.</u> | |
| 263 | + <u xml:id="u-37.14" who="#WojciechTrąmpczyński">Do art. 80 jest poprawka s. Bruna, aby skreślić słowa: „dopuścił się czynnej zniewagi” i zamiast nich wstawić: „jeśli senator w sali posiedzeń zachował się lub wyraził w sposób jaskrawo nieodpowiadający godności Senatu”. Proszę tych pp. Senatorów, którzy są za tą poprawką, s. Bruna, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość, a zatem poprawka s. Bruna przyjęta.</u> | |
| 264 | + <u xml:id="u-37.15" who="#WojciechTrąmpczyński">W dalszym ciągu do art. 80 jest poprawka s. Braudego, będąca w druku: skreślić zdanie: „albo gdy na tem samem posiedzeniu już podległ karze dyscyplinarnej z art. 79”. Proszę Senatorów, którzy są za poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, zatem poprawka odrzucona.</u> | |
| 265 | + <u xml:id="u-37.16" who="#WojciechTrąmpczyński">Dalej przystępujemy do art. 83. Jest tu poprawka s. Braudego, aby skreślić słowa: „niema wykluczony dalej prawa udziału w posiedzeniach komisji, a”. Zdaje się, że s. Braude zgodzi się na poprawkę, postawioną przez p. referenta Buzka.</u> | |
| 266 | 266 | <u xml:id="u-37.17" who="#komentarz">(S. Braude: Zgadzam się.)</u> |
| 267 | - <u xml:id="u-37.18" who="#Marszałek">Nikt nie protestuje, zatem konstatuję, że art. 83 w brzmieniu zaproponowanem przez p. Referenta, jest przyjęty.</u> | |
| 268 | - <u xml:id="u-37.19" who="#Marszałek">Przechodzimy do art. 84. S. Braude wnosi tutaj o skreślenie pierwszego ustępu. Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Braudego, aby wstali. Stoi mniejszość, zatem poprawka odrzucona. Art. 84 w brzmieniu komisji przyjęty.</u> | |
| 269 | - <u xml:id="u-37.20" who="#Marszałek">Do reszty artykułów niema żadnej poprawki. Nie słyszę wniosku o osobne głosowanie, uważam je przeto za przyjęte.</u> | |
| 270 | - <u xml:id="u-37.21" who="#Marszałek">Zatem głosujemy en bloc nad całym regulaminem wraz z wnioskiem komisji, aby regulamin obowiązywał od dnia uchwalenia go.</u> | |
| 267 | + <u xml:id="u-37.18" who="#WojciechTrąmpczyński">Nikt nie protestuje, zatem konstatuję, że art. 83 w brzmieniu zaproponowanem przez p. Referenta, jest przyjęty.</u> | |
| 268 | + <u xml:id="u-37.19" who="#WojciechTrąmpczyński">Przechodzimy do art. 84. S. Braude wnosi tutaj o skreślenie pierwszego ustępu. Proszę Senatorów, którzy są za poprawką s. Braudego, aby wstali. Stoi mniejszość, zatem poprawka odrzucona. Art. 84 w brzmieniu komisji przyjęty.</u> | |
| 269 | + <u xml:id="u-37.20" who="#WojciechTrąmpczyński">Do reszty artykułów niema żadnej poprawki. Nie słyszę wniosku o osobne głosowanie, uważam je przeto za przyjęte.</u> | |
| 270 | + <u xml:id="u-37.21" who="#WojciechTrąmpczyński">Zatem głosujemy en bloc nad całym regulaminem wraz z wnioskiem komisji, aby regulamin obowiązywał od dnia uchwalenia go.</u> | |
| 271 | 271 | </div> |
| 272 | 272 | <div xml:id="div-38"> |
| 273 | - <u xml:id="u-38.0" who="#SPosner">Czy będzie wyznaczona jakaś komisja redakcyjna, która poprawi te wszystkie omyłki i błędy, które tutaj w toku dyskusji zostały przez różnych senatorów z różnych stron tej Izby zaznaczone? Zgłaszam w tej chwili tylko zapytanie. Są to językowe poprawki, które są, według mojego zdania, i zapewne według zdania wielu kolegów naszych, konieczne.</u> | |
| 273 | + <u xml:id="u-38.0" who="#StanisławPosner">Czy będzie wyznaczona jakaś komisja redakcyjna, która poprawi te wszystkie omyłki i błędy, które tutaj w toku dyskusji zostały przez różnych senatorów z różnych stron tej Izby zaznaczone? Zgłaszam w tej chwili tylko zapytanie. Są to językowe poprawki, które są, według mojego zdania, i zapewne według zdania wielu kolegów naszych, konieczne.</u> | |
| 274 | 274 | </div> |
| 275 | 275 | <div xml:id="div-39"> |
| 276 | - <u xml:id="u-39.0" who="#Marszałek">Rozumiem s. Posnera w ten sposób, że wyznaczona zostanie komisja redakcyjna, która się zajmie przeredagowaniem.</u> | |
| 276 | + <u xml:id="u-39.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Rozumiem s. Posnera w ten sposób, że wyznaczona zostanie komisja redakcyjna, która się zajmie przeredagowaniem.</u> | |
| 277 | 277 | </div> |
| 278 | 278 | <div xml:id="div-40"> |
| 279 | - <u xml:id="u-40.0" who="#SBuzek">Chcę zaproponować, żeby komitet językowy, który jest przewidziany w regulaminie, zajął się ewentualnemi poprawkami, natury stylistycznej, ale meritum sprawy musimy teraz załatwić.</u> | |
| 279 | + <u xml:id="u-40.0" who="#JózefBuzek">Chcę zaproponować, żeby komitet językowy, który jest przewidziany w regulaminie, zajął się ewentualnemi poprawkami, natury stylistycznej, ale meritum sprawy musimy teraz załatwić.</u> | |
| 280 | 280 | </div> |
| 281 | 281 | <div xml:id="div-41"> |
| 282 | - <u xml:id="u-41.0" who="#Marszałek">Ja proponuję rezolucję, żeby komitet, wyłoniony z komisji prawniczej zajął się przeredagowaniem regulaminu pod względem językowym.</u> | |
| 282 | + <u xml:id="u-41.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Ja proponuję rezolucję, żeby komitet, wyłoniony z komisji prawniczej zajął się przeredagowaniem regulaminu pod względem językowym.</u> | |
| 283 | 283 | <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(S. Buzek: Ale regulamin obowiązuje od dziś)</u> |
| 284 | - <u xml:id="u-41.2" who="#Marszałek">Zatem stawiam en bloc pod głosowanie cały regulamin. Proszę senatorów, którzy są za przyjęciem regulaminu, aby wstali. Regulamin, o ile Widzę prawie jednomyślnie przyjęty. Uważam także za przyjętą rezolucję, że komitet zajmie się jeszcze przeredagowaniem regulaminu pod względem językowym i przedłoży rezultaty jeszcze raz Senatowi.</u> | |
| 285 | - <u xml:id="u-41.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego, wybór dwóch członków i jednego zastępcy do Komisji Kontroli Długów Państwa. Z obu stron Izby dowiaduję się że proponowani są jako członkowie kontroli ss. Adam i Sredniawski, a jako zastępca s. Gaszyński. Czy są jakie inne propozycje?</u> | |
| 284 | + <u xml:id="u-41.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Zatem stawiam en bloc pod głosowanie cały regulamin. Proszę senatorów, którzy są za przyjęciem regulaminu, aby wstali. Regulamin, o ile Widzę prawie jednomyślnie przyjęty. Uważam także za przyjętą rezolucję, że komitet zajmie się jeszcze przeredagowaniem regulaminu pod względem językowym i przedłoży rezultaty jeszcze raz Senatowi.</u> | |
| 285 | + <u xml:id="u-41.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego, wybór dwóch członków i jednego zastępcy do Komisji Kontroli Długów Państwa. Z obu stron Izby dowiaduję się że proponowani są jako członkowie kontroli ss. Adam i Sredniawski, a jako zastępca s. Gaszyński. Czy są jakie inne propozycje?</u> | |
| 286 | 286 | </div> |
| 287 | 287 | <div xml:id="div-42"> |
| 288 | - <u xml:id="u-42.0" who="#SWoźnicki">Myśmy proponowali kok Gaszyńskiego, jako kandydata na członka. Uważaliśmy, że tylko głosowanie może załatwić tę kwestię, czy on będzie zastępcą, czy członkiem komisji.</u> | |
| 288 | + <u xml:id="u-42.0" who="#JanWoźnicki">Myśmy proponowali kok Gaszyńskiego, jako kandydata na członka. Uważaliśmy, że tylko głosowanie może załatwić tę kwestię, czy on będzie zastępcą, czy członkiem komisji.</u> | |
| 289 | 289 | </div> |
| 290 | 290 | <div xml:id="div-43"> |
| 291 | - <u xml:id="u-43.0" who="#Marszałek">W takim razie musimy głosować kartkami. Proszę pp. Senatorów o napisanie na kartce najpierw dwóch nazwisk tych senatorów, których sobie życzą na członków, a trzecie nazwisko będzie nazwiskiem zastępcy. Głosować będziemy według tych samych zasad, jak przy wyborze wicemarszałków i sekretarzy. Jeżeli dwie osoby będą miały absolutną większość, w takim razie padnie wybór na osobę, która ma najwięcej głosów. Proszę p.p. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u> | |
| 291 | + <u xml:id="u-43.0" who="#WojciechTrąmpczyński">W takim razie musimy głosować kartkami. Proszę pp. Senatorów o napisanie na kartce najpierw dwóch nazwisk tych senatorów, których sobie życzą na członków, a trzecie nazwisko będzie nazwiskiem zastępcy. Głosować będziemy według tych samych zasad, jak przy wyborze wicemarszałków i sekretarzy. Jeżeli dwie osoby będą miały absolutną większość, w takim razie padnie wybór na osobę, która ma najwięcej głosów. Proszę p.p. Sekretarzy o zajęcie się głosowaniem.</u> | |
| 292 | 292 | <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u> |
| 293 | - <u xml:id="u-43.2" who="#Marszałek">Rezultat głosowania następujący: głosowało senatorów 91. S. Adam i Średniawski jako członkowie Komisji otrzymali po 61 głosów, zaś s. Gaszyński otrzymał tylko 12 jako członek, zaś jako zastępca otrzymał 72 głosy. 18 głosów oddano na s. Hasbacha. Zatem na członków komisji wybrani są: ss. Adam i Średniawski, na zastępcę s. Gaszyński.</u> | |
| 294 | - <u xml:id="u-43.3" who="#Marszałek">Na tem porządek dzienny wyczerpany.</u> | |
| 295 | - <u xml:id="u-43.4" who="#Marszałek">Proponuję aby następne posiedzenie odbyć w najbliższą środę. Przypuszczam, że ono tylko wtedy się odbędzie, jeżeli nowy Rząd poprzedniego dnia przedstawi się Sejmowi. W przeciwnym razie posiedzenie Senatu będzie odwołane, ale proszę Panów Senatorów, aby byli przygotowani na posiedzenie środowe na godz. 11 rano.</u> | |
| 296 | - <u xml:id="u-43.5" who="#Marszałek">Na porządku dziennym będzie wysłuchanie ekspose Rządu i ewentualnie dyskusja.</u> | |
| 297 | - <u xml:id="u-43.6" who="#Marszałek">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 293 | + <u xml:id="u-43.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Rezultat głosowania następujący: głosowało senatorów 91. S. Adam i Średniawski jako członkowie Komisji otrzymali po 61 głosów, zaś s. Gaszyński otrzymał tylko 12 jako członek, zaś jako zastępca otrzymał 72 głosy. 18 głosów oddano na s. Hasbacha. Zatem na członków komisji wybrani są: ss. Adam i Średniawski, na zastępcę s. Gaszyński.</u> | |
| 294 | + <u xml:id="u-43.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Na tem porządek dzienny wyczerpany.</u> | |
| 295 | + <u xml:id="u-43.4" who="#WojciechTrąmpczyński">Proponuję aby następne posiedzenie odbyć w najbliższą środę. Przypuszczam, że ono tylko wtedy się odbędzie, jeżeli nowy Rząd poprzedniego dnia przedstawi się Sejmowi. W przeciwnym razie posiedzenie Senatu będzie odwołane, ale proszę Panów Senatorów, aby byli przygotowani na posiedzenie środowe na godz. 11 rano.</u> | |
| 296 | + <u xml:id="u-43.5" who="#WojciechTrąmpczyński">Na porządku dziennym będzie wysłuchanie ekspose Rządu i ewentualnie dyskusja.</u> | |
| 297 | + <u xml:id="u-43.6" who="#WojciechTrąmpczyński">Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 298 | 298 | <u xml:id="u-43.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o g. 12 m. 50 po poł.).</u> |
| 299 | 299 | </div> |
| 300 | 300 | </body> |
| 301 | 301 | </text> |
| 302 | 302 | </TEI> |
| 303 | 303 | -</teiCorpus> |
| 304 | +</teiCorpus> | |
| 304 | 305 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00008-01/header.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 2 | -<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00008-01"> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | +<teiHeader xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xml:id="PPC-192227-snt-ppxxx-00008-01"> | |
| 3 | 3 | <fileDesc> |
| 4 | 4 | <titleStmt> |
| 5 | 5 | <title>8 posiedzenie Senatu II RP</title> |
| ... | ... | @@ -14,7 +14,7 @@ |
| 14 | 14 | <note type="system">II RP</note> |
| 15 | 15 | <note type="house">Senat</note> |
| 16 | 16 | <note type="termNo">1</note> |
| 17 | - <note type="type">Posiedzenie Plenarne</note> | |
| 17 | + <note type="type">Posiedzenie plenarne</note> | |
| 18 | 18 | <note type="sessionNo">8</note> |
| 19 | 19 | <note type="dayNo">1</note> |
| 20 | 20 | <date>1923-01-20</date> |
| ... | ... | @@ -23,18 +23,42 @@ |
| 23 | 23 | </fileDesc> |
| 24 | 24 | <profileDesc> |
| 25 | 25 | <particDesc> |
| 26 | - <person xml:id="Marszałek" role="speaker"> | |
| 27 | - <persName>Marszałek</persName> | |
| 28 | - </person> | |
| 29 | - <person xml:id="PrezesRadyMinistrówgenSikorski" role="speaker"> | |
| 30 | - <persName>Prezes Rady Ministrów gen. Sikorski</persName> | |
| 31 | - </person> | |
| 32 | - <person xml:id="SWoźnicki" role="speaker"> | |
| 33 | - <persName>S. Woźnicki</persName> | |
| 34 | - </person> | |
| 35 | - <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 36 | - <persName>Komentarz</persName> | |
| 37 | - </person> | |
| 26 | + <listPerson> | |
| 27 | + <person xml:id="WojciechTrąmpczyński" role="regular"> | |
| 28 | + <persName> | |
| 29 | + <roleName>Marszałek</roleName> | |
| 30 | + <forename>Wojciech</forename> | |
| 31 | + <surname>Trąmpczyński</surname> | |
| 32 | + </persName> | |
| 33 | + <sex value="M" /> | |
| 34 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Tr%C4%85mpczy%C5%84ski</idno> | |
| 35 | + </person> | |
| 36 | + <person xml:id="PrezesRadyMinistrówgenSikorski" role="guest"> | |
| 37 | + <persName> | |
| 38 | + <roleName>Prezes Rady Ministrów gen.</roleName> | |
| 39 | + <surname>Sikorski</surname> | |
| 40 | + </persName> | |
| 41 | + </person> | |
| 42 | + <person xml:id="JanWoźnicki" role="regular"> | |
| 43 | + <persName> | |
| 44 | + <roleName>Senator</roleName> | |
| 45 | + <forename>Jan</forename> | |
| 46 | + <surname>Woźnicki</surname> | |
| 47 | + </persName> | |
| 48 | + <sex value="M" /> | |
| 49 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wo%C5%BAnicki</idno> | |
| 50 | + <affiliation role="member" ref="#PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" /> | |
| 51 | + </person> | |
| 52 | + <person xml:id="komentarz" role="commentator"> | |
| 53 | + <persName>komentarz</persName> | |
| 54 | + </person> | |
| 55 | + </listPerson> | |
| 56 | + <listOrg> | |
| 57 | + <org xml:id="PolskieStronnictwoLudoweWyzwolenie" role="parliamentaryGroup"> | |
| 58 | + <orgName full="yes">Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”</orgName> | |
| 59 | + <idno type="URI" subtype="wikimedia">https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Wyzwolenie”</idno> | |
| 60 | + </org> | |
| 61 | + </listOrg> | |
| 38 | 62 | </particDesc> |
| 39 | 63 | </profileDesc> |
| 40 | 64 | -</teiHeader> |
| 65 | +</teiHeader> | |
| 41 | 66 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |
1922-1927/senat/posiedzenia/pp/192227-snt-ppxxx-00008-01/text_structure.xml
| 1 | -<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | |
| 1 | +<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> | |
| 2 | 2 | <teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude"> |
| 3 | - <xi:include href="PPC_header.xml"/> | |
| 3 | + <xi:include href="PPC_header.xml" /> | |
| 4 | 4 | <TEI> |
| 5 | - <xi:include href="header.xml"/> | |
| 5 | + <xi:include href="header.xml" /> | |
| 6 | 6 | <text> |
| 7 | 7 | <body> |
| 8 | 8 | <div xml:id="div-1"> |
| ... | ... | @@ -10,25 +10,25 @@ |
| 10 | 10 | <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przedstawiciele Rządu: Prezes Ministrów i Minister Spraw Wewnętrznych gen. dyw. Władysław Sikorski, Minister Spraw Zagranicznych Aleksander Skrzyński, Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Józef Mikułowski-Pomorski, Minister Skarbu Władysław Grabski, Minister Robót Publicznych Jan Łopuszański, Minister Pracy i Opieki Społecznej Ludwik Darowski, Minister Sprawiedliwości Wacław Makowski, Minister Kolei Żelaznych Ludwik Zagórny Marynowski, Minister Zdrowia Publicznego Witold Chodźko, Kierownik Ministerstwa Poczt i Telegrafów Jan Moszczyński, Minister Przemysłu i Handlu Stefan Ossowski, Kierownik Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych Józef Raczyński. Z Najwyższej Izby Kontroli Państwa: Wiceprezes Najwyższej Izby Nentwig.)</u> |
| 11 | 11 | </div> |
| 12 | 12 | <div xml:id="div-2"> |
| 13 | - <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram 8 posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej. Protokół 6 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 7 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 14 | - <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Jako sekretarze zasiadają senat. Bielawski i Banaszek. Listę mówców prowadzi s. Banaszek.</u> | |
| 15 | - <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na porządku dziennym dzisiejszego posiedzenia mamy ekspose Rządu.</u> | |
| 13 | + <u xml:id="u-2.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Otwieram 8 posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej. Protokół 6 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 7 posiedzenia leży w biurze do przejrzenia.</u> | |
| 14 | + <u xml:id="u-2.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Jako sekretarze zasiadają senat. Bielawski i Banaszek. Listę mówców prowadzi s. Banaszek.</u> | |
| 15 | + <u xml:id="u-2.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Na porządku dziennym dzisiejszego posiedzenia mamy ekspose Rządu.</u> | |
| 16 | 16 | </div> |
| 17 | 17 | <div xml:id="div-3"> |
| 18 | - <u xml:id="u-3.0" who="#SWoźnicki">Panie Marszałku, proszę o głos w sprawie formalnej.</u> | |
| 18 | + <u xml:id="u-3.0" who="#JanWoźnicki">Panie Marszałku, proszę o głos w sprawie formalnej.</u> | |
| 19 | 19 | </div> |
| 20 | 20 | <div xml:id="div-4"> |
| 21 | - <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">S. Woźnicki ma głos.</u> | |
| 21 | + <u xml:id="u-4.0" who="#WojciechTrąmpczyński">S. Woźnicki ma głos.</u> | |
| 22 | 22 | </div> |
| 23 | 23 | <div xml:id="div-5"> |
| 24 | - <u xml:id="u-5.0" who="#SWoźnicki">Wysoka Izbo! Na odbytem przed chwilą posiedzeniu Konwentu Seniorów zaznaczyła się różnica poglądów na kwestię uprawnień Senatu. Ta różnica istniała już wtedy, kiedy uchwalaliśmy regulamin Senatu, obecnie pogłębiła się o tyle, że część Wysokiej Izby była tego zdania, że ekspose p. Prezydenta Ministrów w Senacie wygłoszone być nie powinno, a to dlatego, że z tego ekspose Senat nie ma prawa wyciągnąć wniosków, obowiązujących Rząd.</u> | |
| 25 | - <u xml:id="u-5.1" who="#SWoźnicki">Według Konstytucji tylko Sejm ma prawo uchwalać votum ufności lub nieufności dla Rządu. Senat tego prawa nie posiada i dyskusja nad ekspose p. Prezydenta Ministrów jest zupełnie bezcelową pogadanka, która do niczego doprowadzić nie może i Rządu do żadnych obowiązujących konsekwencji również nie doprowadzi. Dlatego też jakkolwiek uważamy, że zapoznanie się z zamiarami i programem Rządu jest rzeczą dla Senatu bardzo pożyteczną, to jednak członkowie Senatu mogą to uczynić zawsze w taki sposób, jak każdy obywatel Państwa, t. j. z galerii i z prasy. Gdyby ekspose urzędowo było tu wygłaszane i toczyła się dyskusja, która nie doprowadzi do żadnych rezultatów, któreby Rząd uważał dla siebie za obowiązujące to uchybiałoby nawet w znacznej mierze powadze tego ciała, do którego mamy zaszczyt należeć. Dlatego też stawiam wniosek, ażeby wobec tego, że tylko jeden punkt stoi na porządku dziennym, odroczyć dzisiejsze posiedzenie Senatu, aż do czasu, gdy na porządek dzienny będą mogły wejść sprawy przydzielone przez Konstytucję Senatowi.</u> | |
| 24 | + <u xml:id="u-5.0" who="#JanWoźnicki">Wysoka Izbo! Na odbytem przed chwilą posiedzeniu Konwentu Seniorów zaznaczyła się różnica poglądów na kwestię uprawnień Senatu. Ta różnica istniała już wtedy, kiedy uchwalaliśmy regulamin Senatu, obecnie pogłębiła się o tyle, że część Wysokiej Izby była tego zdania, że ekspose p. Prezydenta Ministrów w Senacie wygłoszone być nie powinno, a to dlatego, że z tego ekspose Senat nie ma prawa wyciągnąć wniosków, obowiązujących Rząd.</u> | |
| 25 | + <u xml:id="u-5.1" who="#JanWoźnicki">Według Konstytucji tylko Sejm ma prawo uchwalać votum ufności lub nieufności dla Rządu. Senat tego prawa nie posiada i dyskusja nad ekspose p. Prezydenta Ministrów jest zupełnie bezcelową pogadanka, która do niczego doprowadzić nie może i Rządu do żadnych obowiązujących konsekwencji również nie doprowadzi. Dlatego też jakkolwiek uważamy, że zapoznanie się z zamiarami i programem Rządu jest rzeczą dla Senatu bardzo pożyteczną, to jednak członkowie Senatu mogą to uczynić zawsze w taki sposób, jak każdy obywatel Państwa, t. j. z galerii i z prasy. Gdyby ekspose urzędowo było tu wygłaszane i toczyła się dyskusja, która nie doprowadzi do żadnych rezultatów, któreby Rząd uważał dla siebie za obowiązujące to uchybiałoby nawet w znacznej mierze powadze tego ciała, do którego mamy zaszczyt należeć. Dlatego też stawiam wniosek, ażeby wobec tego, że tylko jeden punkt stoi na porządku dziennym, odroczyć dzisiejsze posiedzenie Senatu, aż do czasu, gdy na porządek dzienny będą mogły wejść sprawy przydzielone przez Konstytucję Senatowi.</u> | |
| 26 | 26 | </div> |
| 27 | 27 | <div xml:id="div-6"> |
| 28 | - <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt się nie zapisał. Rozumiem wniosek s. Woźnickiego w tym sensie, ażeby dzisiejszy jedyny punkt porządku dziennego został zdjęty. Proszę senatorów, którzy są za wnioskiem s. Woźnickiego, aby powstali. Mniejszość, wniosek odrzucony.</u> | |
| 29 | - <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Senator dr Bienenstok wniósł podanie o dłuższy urlop z powodu choroby. Udzielenie takiego urlopu należy do kompetencji Senatu. Nikt nie wniósł protestu, uważam zatem, iż urlop zostaje udzielony do końca lutego. Dalej donosi, p. Prezydent Ministrów, że Prezydent Rzeczypospolitej zamianował dnia 13 stycznia p. Władysława Grabskiego Ministrem Skarbu i p. Ossowskiego Ministrem Przemysłu i Handlu, zwalniając jednocześnie p. p. Markowskiego z kierownictwa Ministerstwa Skarbu i Strasburgera z kierownictwa Ministerstwa Przemysłu i Handlu.</u> | |
| 30 | - <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do porządku dziennego.</u> | |
| 31 | - <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Głos ma p. Prezes Rady Ministrów.</u> | |
| 28 | + <u xml:id="u-6.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Do głosu nikt się nie zapisał. Rozumiem wniosek s. Woźnickiego w tym sensie, ażeby dzisiejszy jedyny punkt porządku dziennego został zdjęty. Proszę senatorów, którzy są za wnioskiem s. Woźnickiego, aby powstali. Mniejszość, wniosek odrzucony.</u> | |
| 29 | + <u xml:id="u-6.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Senator dr Bienenstok wniósł podanie o dłuższy urlop z powodu choroby. Udzielenie takiego urlopu należy do kompetencji Senatu. Nikt nie wniósł protestu, uważam zatem, iż urlop zostaje udzielony do końca lutego. Dalej donosi, p. Prezydent Ministrów, że Prezydent Rzeczypospolitej zamianował dnia 13 stycznia p. Władysława Grabskiego Ministrem Skarbu i p. Ossowskiego Ministrem Przemysłu i Handlu, zwalniając jednocześnie p. p. Markowskiego z kierownictwa Ministerstwa Skarbu i Strasburgera z kierownictwa Ministerstwa Przemysłu i Handlu.</u> | |
| 30 | + <u xml:id="u-6.2" who="#WojciechTrąmpczyński">Przystępujemy do porządku dziennego.</u> | |
| 31 | + <u xml:id="u-6.3" who="#WojciechTrąmpczyński">Głos ma p. Prezes Rady Ministrów.</u> | |
| 32 | 32 | </div> |
| 33 | 33 | <div xml:id="div-7"> |
| 34 | 34 | <u xml:id="u-7.0" who="#PrezesRadyMinistrówgenSikorski">Wysoki Senacie! Wczoraj miałem zaszczyt przedłożyć Sejmowi szczegółowe ekspose, dotyczące stosunków wewnętrznych i zewnętrznych Państwa, wskazujące na szereg trudności, w jakich Rzeczpospolita obecnie się znajduje oraz wskazujące na te środki i drogi naprawy, jakie, zdaniem Rządu, w obecnej chwili mogłyby prowadzić do poprawy stosunków. Pozostawiając rozważenie i ocenę, jak mniemam, sprawiedliwą tych propozycji, które wczoraj zgłosiłem Sejmowi, i uzależniając dalsze postępowanie Rządu od tych wytycznych, jakie Sejm poweźmie, w odpowiedzi na moje ekspose, poczuwam się jako szef Rządu do obowiązku poinformowania Wysokiego Senatu o tych wszystkich głównych wytycznych, jakie we wczorajszem ekspose wyłożyłem. Czynię to nie tylko dlatego, aby umożliwić Senatowi późniejszą współpracę z Rządem na temat rozpatrywania poszczególnych projektów, zmierzających do naprawy Rzeczypospolitej, ale i dlatego, aby w końcowej części swego przemówienia wyrazić się pozytywnie w tym kierunku, w jakim Rząd wyobraża sobie współpracę z Senatem.</u> |
| ... | ... | @@ -76,11 +76,11 @@ |
| 76 | 76 | <u xml:id="u-7.42" who="#komentarz">(Oklaski w centrum i na lewicy).</u> |
| 77 | 77 | </div> |
| 78 | 78 | <div xml:id="div-8"> |
| 79 | - <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Proponuję odroczenie dyskusji nad deklaracją Rządu do poniedziałku. Porządek dzienny jest wyczerpany.</u> | |
| 80 | - <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Proponuję odbycie następnego posiedzenia w poniedziałek, o godz. 10 1/2 a rano z porządkiem dziennym; dyskusja nad deklaracją Rządu. Nie słyszę protestu. Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 79 | + <u xml:id="u-8.0" who="#WojciechTrąmpczyński">Proponuję odroczenie dyskusji nad deklaracją Rządu do poniedziałku. Porządek dzienny jest wyczerpany.</u> | |
| 80 | + <u xml:id="u-8.1" who="#WojciechTrąmpczyński">Proponuję odbycie następnego posiedzenia w poniedziałek, o godz. 10 1/2 a rano z porządkiem dziennym; dyskusja nad deklaracją Rządu. Nie słyszę protestu. Zamykam posiedzenie.</u> | |
| 81 | 81 | <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 1 min. 5 po poł.).</u> |
| 82 | 82 | </div> |
| 83 | 83 | </body> |
| 84 | 84 | </text> |
| 85 | 85 | </TEI> |
| 86 | 86 | -</teiCorpus> |
| 87 | +</teiCorpus> | |
| 87 | 88 | \ No newline at end of file |
| ... | ... |