text_structure.xml
54.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełHenrykRafalski">Dnia 14 lipca 1982 r. komisje: Prac Ustawodawczych, Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości oraz Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradujące na wspólnym posiedzeniu pod kolejnym przewodnictwem posłów Pawła Dąbka (PZPR), Henryka Rafalskiego (ZSL) i Witolda Zakrzewskiego (bezp.), przeprowadziły:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełHenrykRafalski">- pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełHenrykRafalski">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Tadeuszem Skórą, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Henrykiem Skrobiszem, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Prokuratury Generalnej PRL, Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego i Instytutu Psychoneurologicznego.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PosełHenrykRafalski">Założenia projektu ustawy przedstawił wiceminister sprawiedliwości Tadeusz Skóra: Miarą narastania problemów związanych z nadużywaniem napojów alkoholowych jest wielkość i struktura ich spożycia. W społeczeństwie utrwalił się niekorzystny wzorzec picia, preferujący mocne napoje alkoholowe i to w dużych ilościach. Wielkość spożycia alkoholu na głowę ludności wzrosła w Polsce w stosunku do okresu przedwojennego pięciokrotnie, a w ciągu ostatnich dwudziestu lat - dwukrotnie. Spożycie alkoholu w 1954 r. wynosiło 3,1 l czystego 100% alkoholu na mieszkańca. Przed wprowadzeniem sprzedaży reglamentowanej spożycie to wynosiło już 8,4 l. Należymy do krajów o najwyższym na świecie spożyciu napojów spirytusowych. O ile statystyczny Francuz czy Włoch pije w postaci wysokoprocentowych napojów alkoholowych 10–12% spożywanego alkoholu, obywatel CSRS - 13%, obywatel NRF - 22,2%, a przeciętny Szwed, który ma zbliżony do naszego wzorzec picia - 45,8%, o tyle statystyczny Polak wypija w postaci wódki aż 65,1% alkoholu spożywanego w skali rocznej.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PosełHenrykRafalski">Według szacunkowych obliczeń mamy w Polsce 2–2,3 mln ludzi nadmiernie pijących, z tego ok. 400–500 tys. chorych na chorobę alkoholową. Ludzie nadmiernie pijący, to głównie mężczyźni w wieku 21–29 lat, a więc będący w najwydatniejszym okresie wieku produkcyjnego, zakładający rodziny, posiadający małe dzieci.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PosełHenrykRafalski">Skutki nadmiernego spożycia alkoholu są znane - dezintegracja rodziny (30% orzekanych rozwodów spowodowanych zostało nadużywaniem alkoholu), patologia obyczajów, zakłócenia życia społecznego, poważne skutki gospodarcze (obniżenie dyscypliny pracy, jej wydajność, przyczynianie się do zwiększania liczby wypadków przy pracy). Nadużywanie alkoholu prowadzi do różnorodnych ujemnych skutków zdrowotnych, które nie ograniczają się jedynie do osób pijących, ale obejmują również ich rodziny, a przede wszystkim powodują zaburzenia zdrowia somatycznego i psychicznego dzieci. Wzrastające spożycie alkoholu stanowi ponadto istotny czynnik kryminogenny - ponad połowa podejrzanych o popełnienie przestępstw kryminalnych działa w chwili czynu w stanie nietrzeźwym (60% sprawców zabójstw, 75% sprawców uszkodzeń ciała i aż 85% uczestników bójek), podobna jest sytuacja na odcinku wykroczeń. Stan nietrzeźwości jest również zasadniczą przyczyną wypadków drogowych.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#PosełHenrykRafalski">Przedłożony Sejmowi projekt ma zastąpić ustawę z 10.XII.1959 r. o zwalczaniu alkoholizmu, która była jednym z pierwszych w świecie uregulowań dotyczących tej problematyki. Miniony okres wykazał, że ustawa z 1959 r. zawiera wiele rozwiązań wadliwych i przestarzałych, do których zaliczyć trzeba system prostych nakazów i zakazów, które nie zdały egzaminu wobec braku skutecznych instrumentów administracyjnej i społecznej kontroli stosowania przepisów ustawy, a przede wszystkim brak przepisów o charakterze profilaktycznym.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#PosełHenrykRafalski">W toku dotychczasowych prac najwięcej kontrowersji - szczególnie w administracji gospodarczej - wzbudziły postanowienia dotyczące zagadnień ekonomicznych związanych z polityką państwa wobec alkoholu. Jest to o tyle oczywiste, że nie ma tu identyczności interesu ekonomicznego z interesem społecznym. Projekt ustawy próbuje godzić skrajne racje. Postanowienia dotyczące ograniczenia dostępności alkoholu celowo odchodzą od rozwiązań oscylujących w stronę prohibicji. Tego rodzaju rozwiązania, wszędzie tam gdzie były wprowadzone, wywoływały więcej negatywnych skutków ubocznych od efektów pozytywnych.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#PosełHenrykRafalski">Projekt ustawy nakłada obowiązek przeciwdziałania alkoholizmowi na organy władzy i administracji państwowej. Przy Radzie Ministrów przewiduje się komisję, której zadaniem jest planowanie, inicjowanie oraz ocena działalności w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i gospodarowania państwowymi funduszami na ten cel przeznaczonymi a nadto opiniowanie projektów aktów prawnych z tego zakresu, zaś przy terenowych organach administracji państwowej stopnia podstawowego - komisje do spraw przeciwdziałania alkoholizmowi (art. 3 i 4). Zawarcie w projekcie ustawy unormowań dotyczących istniejącej dotychczas Komisji do Walki z Alkoholizmem jest wyrazem dążenia do podniesienia jej rangi i rozszerzenia kompetencji.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#PosełHenrykRafalski">Według projektu ustawy głównymi kierunkami polityki przeciwdziałania alkoholizmowi są: ograniczenie spożycia napojów alkoholowych, zmniejszenie udziału napojów wysokoprocentowych w strukturze spożycia, inicjowanie i wspieranie przedsięwzięć mających na celu zmianę negatywnych wzorców picia oraz przeciwdziałanie i usuwanie następstw nadużywania alkoholu (art. 2).</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#PosełHenrykRafalski">Doniosłą rolę w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi projekt ustawy widzi w rozwoju instytucji społecznych oraz towarzystw organizowanych przez Kościół Katolicki oraz inne kościoły i związki wyznaniowe, których celem jest krzewienie trzeźwości i abstynencji. Wiąże się z tym zobowiązanie ministra oświaty i wychowania do uwzględnienia trzeźwości wśród celów wychowania oraz wprowadzenia do programów nauczania wiedzy o alkoholu, a zwłaszcza o indywidualnej i społecznej szkodliwości jego nadużywania oraz zobowiązanie ministra kultury i sztuki, przewodniczącego komitetu do Spraw Radia i Telewizji i innych właściwych organów do podejmowania działań w zakresie rozwijania i popierania działalności kulturalnej, informacyjnej, a w szczególności wydawniczej krzewiącej trzeźwość i zmierzającej do wykorzenienia szkodliwych zwyczajów i sposobów picia alkoholu (art. 1, 5, 6 i 7).</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#PosełHenrykRafalski">Działalności profilaktycznej służyć będą ustawowe bariery i ograniczenia przede wszystkim w dostępności do alkoholu. Z projektowanych przepisów regulujących tę doniosłą materię wymienić należy:</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#PosełHenrykRafalski">- wprowadzenie zasady corocznego ustalania przez Radę Ministrów planu sprzedaży napojów alkoholowych, przy uwzględnieniu zadań ograniczania ich spożycia i kształtowania właściwej struktury spożycia (art. 8), - dopuszczenie sprzedaży alkoholu jedynie w wyodrębnionych punktach na podstawie zezwolenia wydanego przez wojewodę lub prezydenta miasta stopnia wojewódzkiego, po zasięgnięciu opinii odpowiednich komisji rady narodowej stopnia wojewódzkiego i właściwych instytucji społecznych, z uwzględnieniem wszystkich przewidzianych ustawą zakazów i w granicach przydzielonego limitu (art. 18), - zakazy sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Część z nich ma charakter zakazu całkowitego, ustanowionego ze względu na miejsce (szkoły, placówki oświatowo-wychowawcze, zakłady pracy, środki komunikacji masowej, miejsca masowych zgromadzeń, obiekty wojskowe) część zakazu określonego w godzinach (w lokalach gastronomicznych i innych miejscach sprzedaży w godzinach od 6 do 13), a także zakazu ze względu na osobę - znajdującą się w stanie nietrzeźwym i do lat 18, jak również zakaz sprzedaży na kredyt i pod zastaw; zakazy mogą ulegać rozszerzeniu w drodze regulaminów obowiązujących np. w placówkach służby zdrowia, hotelach robotniczych, domach studenckich (art. 14 i 15), - całkowicie nowym przepisem jest zakaz wnoszenia napojów alkoholowych na teren zakładów pracy, stadionów lub innych obiektów, w których odbywają się imprezy sportowe; osoby posiadające przy sobie napoje alkoholowe mają obowiązek przekazania ich do depozytu pod rygorem nie wpuszczenia bądź usunięcia z terenu objętego zakazem (art. 16), - nowe unormowanie nakładające na kierownika zakładu pracy oraz inne osoby sprawujące funkcje kierownicze lub kontrolne obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał go w czasie pracy; projekt ustawy przewiduje jednocześnie możliwość zakwestionowania tej decyzji przez osobę, której ona dotyczy, zobowiązując wydającego decyzję do zapewnienia pracownikowi, na jego żądanie, przeprowadzenia badania stanu nietrzeźwości (art. 17), - możliwość wprowadzenia na określony czas całkowitego lub częściowego zakazu sprzedaży wszystkich lub niektórych napojów alkoholowych, jeżeli będzie to wskazane ze względu na bezpieczeństwo i porządek publiczny (art. 19).</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#PosełHenrykRafalski">W toku prac nad projektem ustawy zagadnieniem kontrowersyjnym była cena gastronomiczna napojów alkoholowych. Ostatecznie zdecydowano się na marżę nieprzekraczającą 25% ceny detalicznej, która ma pokryć koszty związane ze sprzedażą tych napojów. Podkreślenia wymaga przyjęta w projekcie ustawy zasada, że ani oceny wyników działalności przedsiębiorstw ani wynagrodzenia ich pracowników nie mogą być uzależnione od wpływów pieniężnych ze sprzedaży napojów alkoholowych (art. 10).</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#PosełHenrykRafalski">Środki finansowe na przeciwdziałanie alkoholizmowi pochodzić będą w myśl projektu z kwot uzyskanych ze sprzedaży napojów alkoholowych w kraju w wysokości dochodzących do 3% wartości tych napojów. Wysokość tego odsetka na dany rok określa Rada Ministrów, przy przyjmowaniu projektu budżetu (art. 11).</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#PosełHenrykRafalski">Zasadniczo odmienne rozwiązania od obecnie obowiązujących zawierają przepisy projektu dotyczące postępowania z osobami nadużywającymi alkoholu. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń przyjęto w projekcie ustawy zasadę leczenia opartego na dobrowolności kontaktów osoby wymagającej leczenia z instytucją leczącą. Ta metoda powinna być bardziej skuteczna niż stosowane dotychczas leczenie przymusowe. W przypadku konieczności zastosowania przymusu decyzje o takim leczeniu należą do sądu. Na osoby, które powinny być objęte leczeniem odwykowym, a nie chcą się mu poddać dobrowolnie, sąd będzie nakładać obowiązek poddania się leczeniu, rozstrzygając jednocześnie, w jakiego typu placówce leczenie to ma być prowadzone (zakład stacjonarny, oddział dzienny lub nocny, poradnia). Osoba skierowana do stacjonarnego zakładu lecznictwa odwykowego zobowiązana jest do nieopuszczania terenu tego zakładu bez zezwolenia kierownika zakładu. Osoba uchylająca się od nałożonego na nią obowiązku poddania się leczeniu może być przymusowo doprowadzona do zakładu leczniczego.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#PosełHenrykRafalski">W myśl projektu zmienia się rola lekarza i komisji do spraw przeciwdziałania alkoholizmowi. Lekarze zostali wyłączeni z procesu podejmowania decyzji o nałożeniu na osobę uzależnioną obowiązku leczenia odwykowego. Będą oni występowali zarówno przed komisjami, jak i przed sądem tylko w charakterze biegłych, oceniających uzależnienie od alkoholu, potrzebę leczenia odwykowego i rodzaj placówki, w której leczenie powinno być prowadzone.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#PosełHenrykRafalski">Powołane przy terenowych organach administracji państwowej stopnia podstawowego komisje do spraw przeciwdziałania alkoholizmowi nie będą uprawnione do podejmowania decyzji w przedmiocie leczenia. Do ich zadań należeć będzie całokształt spraw związanych z informacjami dotyczącymi osób nadużywających alkoholu (nawiązanie kontaktu, nakłonienie do podjęcia dobrowolnego leczenia odwykowego, udzielanie wszechstronnej pomocy w zatrudnianiu, zakwaterowaniu, świadczeniach materialnych, przygotowywanie materiałów dla sądu i występowanie z wnioskiem do sądu o poddanie wymagającej tego osoby obowiązkowi leczenia).</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#PosełHenrykRafalski">Również nową instytucją jest nadzór kuratora nad osobą leczoną, ustanawiany przez sąd przy orzekaniu o obowiązku poddania się leczeniu. Chodzi o czuwanie nad taką osobą, o wpływanie na środowisko pacjenta i jego sprawy bytowe, o poszerzenie kręgów osób stanowiących dla niego oparcie.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#PosełHenrykRafalski">W celu zapewnienia prawidłowego przebiegu leczenia, projekt ustawy przewiduje możliwość przechodzenia pacjenta z placówki leczniczej o bardziej restryktywnym reżimie do placówek stosujących łagodniejsze formy działania, bez potrzeby każdorazowego odwoływania się do decyzji sądu. Okres obowiązku poddania się leczeniu nie może trwać dłużej niż 2 lata, może być natomiast zakończony wcześniej.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#PosełHenrykRafalski">Z nadużywaniem alkoholu mogą się wiązać poważne zaburzenia somatyczne i psychiczne, wymagające stałej opieki, stąd projekt ustawy zobowiązuje sąd do podejmowania w takich wypadkach określonych działań zmierzających do zapewnienia tej opieki. W razie orzeczenia ubezwłasnowolnienia, sąd opiekuńczy, w razie potrzeby, skieruje taką osobę do odpowiedniego zakładu opieki społecznej. Zorganizowanie tego rodzaju zakładów pozwoli na realizację tej słusznej zasady.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#PosełHenrykRafalski">Preferując dobrowolne lecznictwo odwykowe zakłada się, że da ono lepsze wyniki, aniżeli to ma miejsce w obecnym modelu, opartym na leczeniu przymusowym. Nie da się wykluczyć, iż pewna część orzeczeń sądowych, wskutek uporczywego uchylania się niektórych osób od nałożonego na nie obowiązku poddania się leczeniu, nie zostanie wykonana. Zdaniem ekspertów, liczba takich osób nie będzie się różnić w znacznym stopniu od liczby osób, które także obecnie uchylają się od leczenia przymusowego, czy też poddane są leczeniu przymusowemu w sytuacji z góry przesądzającej nieskuteczność postępowania.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#PosełHenrykRafalski">Rocznie w 122 poradniach lecznictwa odwykowego leczy się ok. 125.000 osób. Oddziałów odwykowych przy szpitalach psychiatrycznych jest 52 z 650 miejscami, zaś zakładów lecznictwa odwykowego zamkniętego jest 7 z ok. 700 miejscami.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#PosełHenrykRafalski">Stosowanie odmiennych zasad lecznictwa odwykowego projekt ustawy przewiduje w stosunku do osób umieszczonych w zakładach karnych, aresztach śledczych, ośrodkach przystosowania społecznego, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, ze względu na specyfikę tych zakładów. Leczenie odwykowe osób umieszczonych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich zarządza administracją zakładu. W stosunku do pozostałych osób, mają zastosowanie przepisy Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#PosełHenrykRafalski">Odmiennie, niż obecnie, projekt ustawy rozwiązuje problem izb wytrzeźwień. Byłyby one organizowane i prowadzone przez organy administracji państwowej stopnia podstawowego, a do zasadniczych ich funkcji należałyby zarówno zadania w zakresie ochrony porządku publicznego, jak i opieki zdrowotnej. Zakłada się tworzenie odpowiednich placówek służby zdrowia (oddziały diagnostyczno-detoksykacyjne), które będą podejmować działania wobec osób uzależnionych od alkoholu, a zarazem zapewniać kilkugodzinny pobyt i opiekę lekarską osobom nietrzeźwym godzącym się pozostać w takiej placówce przetrzymywanym wbrew ich woli, ze względu na bezwzględne wskazania do interwencji lekarskiej. Sieć izb wytrzeźwień będzie dostosowywana do bieżących potrzeb w ramach poszczególnych województw.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#PosełHenrykRafalski">Przepisy karne, zaproponowane w projekcie ustawy, są częściowo przejęte z obowiązującej ustawy o zwalczaniu alkoholizmu. Dotyczy to odpowiedzialności za sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych wtedy, kiedy to jest zabronione.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#PosełHenrykRafalski">Projekt ustawy wprowadza ponadto odpowiedzialność karną za dopuszczenie, wbrew szczególnemu obowiązkowi nadzoru, do sprzedawania, podawania lub spożywania napojów alkoholowych na terenie zakładu pracy, jak równie za niepodjęcie prawem przewidzianego postępowania w razie powzięcia wiadomości o takim działaniu na terenie zakładu pracy. Czyny te są, w myśl projektu ustawy, przestępstwami karą pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywną.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#PosełHenrykRafalski">Wykroczeniem natomiast jest spożywanie napojów alkoholowych wbrew zakazom ustawy, ich nabywanie lub spożywanie w miejscach nielegalnej sprzedaży albo też spożywanie przyniesionych przez siebie napojów alkoholowych w miejscach wyznaczonych do ich sprzedaży lub podawania. Karalne jest także usiłowanie tychże wykroczeń. Nowym przepisem jest odpowiedzialność za wykroczenie polegające na naruszeniu przewidzianego w ustawie zakresu reklamy napojów alkoholowych.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#PosełHenrykRafalski">Projekt ustawy wprowadza dwa pojęcia związane ze stężeniem alkoholu we krwi człowieka: stan po użyciu alkoholu, gdy stężenie alkoholu we krwi wynosi 0,2‰ do 0,8‰ i stan nietrzeźwości, gdy stężenie alkoholu we krwi przekracza 0,8‰.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#PosełHenrykRafalski">W wyniku tego rozróżnienia, projekt inaczej niż dotychczas rozwiązał zagadnienie odpowiedzialności karnej za prowadzenie pojazdu mechanicznego przez osobę będącą pod wpływem alkoholu. Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości stanowić będzie przestępstwo, zaś prowadzenie takiego pojazdu w stanie po użyciu alkoholu - wykroczenie. W aktualnym stanie prawnym dolny próg stanu nietrzeźwości ustalony został przez orzecznictwo Sądu Najwyższego na 0,5‰ stężenia alkoholu we krwi. Zgodnie z sugestiami specjalistów granica ta została w projekcie ustawy podwyższona do 0,8‰ alkoholu we krwi. Uznano również, że ta regulacja powinna się znaleźć w ustawie.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#PosełHenrykRafalski">W związku z podwyższeniem do 20.000 zł grzywien za wykroczenia proponuje się, aby ta generalna zasada miała zastosowanie również w przedłożonym projekcie ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#PosełHenrykRafalski">Skutki finansowe związane z wprowadzeniem ustawy w życie, w zakresie nowych przepisów o orzekaniu obowiązku leczenia odwykowego wyniosą ok. 100 mln zł w skali roku (wynagrodzenia biegłych, nowe etaty sędziowskie, kuratorskie). Koszty związane z rozwojem lecznictwa odwykowego powstawać będą sukcesywnie i w znacznej części pokrywane będą ze środków budżetowych przeznaczonych na lecznictwo. Potrzeby w zakresie bazy lecznictwa odwykowego, głównie stacjonarnego, ocenia się na ok. 2.000 miejsc. Konieczne będzie również zorganizowanie brakujących wojewódzkich poradni odwykowych oraz tworzenie domów pomocy społecznej, przeznaczonych dla osób uzależnionych od alkoholu, przewiduje się utworzenie kilku takich domów o zasięgu międzywojewódzkim.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#PosełHenrykRafalski">Projekt cechuje umiar i rzetelna, uczciwa ocena realiów życia. Ekstremalne dążenia zmierzające do całkowitego wyeliminowania alkoholu z życia społecznego, do prohibicji są nierealne. Natychmiastową reakcją byłaby nielegalna produkcja i handel alkoholem.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełBożenaHagerMałecka">Czy zamiast uchwalania nowej ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie byłaby celowa nowelizacja ustawy z 1959 r.? Ustawa ta była przedmiotem oceny wielu komisji sejmowych poprzedniej kadencji i zgodnie stwierdzono, że jest dobra, a wymaga jedynie wprowadzenia zmian i unowocześnienia. Posłowie poprzedniej kadencji jednoznacznie stwierdzili, że resorty nie wywiązują się z nałożonych na nie przez ustawę zadań. Może więc nie chodzi o poszukiwanie nowych rozwiązań, a o konsekwencję w realizacji ustawy z 1959 r.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełBożenaHagerMałecka">Zgodnie z wypowiedzią ministra, nakłady na zwalczanie alkoholizmu mają wynosić 100 mln zł. Faktycznie trzeba będzie od razu wydatkować kilkanaście miliardów zł na budowę nowych szpitali i innych zakładów opieki zdrowotnej. Chcę wyraźnie podkreślić, że jedna z głównych przyczyn niefunkcjonowania ustawy z 1959 r. polegała na tym, że nie było środków na leczenie alkoholików. Jeżeli obecnie nie rozwiążemy tego problemu, to najlepsza ustawa nic nie pomoże.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Za sprawę najważniejszą uważam zabezpieczenie skuteczności działania ustawy. Do kogo naprawdę jest ona adresowana i kogo dotyczy? Wymienia się 3 kategorie ludności: niepijący, pijący nadmiernie i uzależnieni od alkoholu, a więc wymagający leczenia. Zarówno w projekcie ustawy, jak i w wystąpieniu wiceministra T. Skóry nie mówi się jasno, kogo należy zaliczyć do tych dwóch ostatnich kategorii. Cały rozdz. 2 projektu ustawy zajmuje się osobami uzależnionymi od alkoholu, nie ma w nim natomiast mowy o osobach pijących alkohol w ilościach nadmiernych.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełJadwigaBiernat">Kto ma ponosić w pełni odpowiedzialność za przeciwdziałanie alkoholizmowi? Nie jest to w projekcie ustawy jasno sprecyzowane, a tam, gdzie wielu ponosi odpowiedzialność, faktycznie nie odpowiada nikt. Czy nie przewiduje się powołania pełnomocników rządu, którzy mieliby pełne uprawnienia w walce z alkoholizmem?</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełJadwigaBiernat">W Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług wielokrotnie omawiano sprawę nadmiernego spożywania alkoholu. Jeśli alkohol uznamy za towar, to rolą handlu jest dobrze go sprzedać i dużo na tym zarobić. Dotychczas obowiązująca ustawa stwarza handlowi wiele utrudnień w sprzedaży alkoholu, ale faktycznie utrudnienia te nie funkcjonują. Trzeba więc precyzyjnie ustalić, czy uznajemy alkohol za towar, czy też za specyficzny artykuł, do którego odnosić się będą inne przepisy niż do ogółu artykułów sprzedawanych w handlu. Czy rząd, opracowując projekt ustawy, nie zastanawiał się nad celowością powołania przedsiębiorstwa państwowego, które skupiałoby w swym ręku całokształt spraw związanych z obrotem alkoholem?</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełJadwigaBiernat">Kodeks kamy przewiduje ostrzejsze przepisy dla nietrzeźwych kierowców niż rygory proponowane w projekcie nowej ustawy. Jaki jest stosunek tych nowych rygorów do przepisów Kodeksu karnego?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Ja również mam wątpliwości co do tego, czy potrzebne było opracowanie nowej ustawy. Chwaliliśmy się naszą ustawą antyalkoholową z 1959 r. jako jedną z najlepszych na świecie. W wątpliwościach co do celowości nowej ustawy utwierdziła mnie wypowiedź ministra, że wiele dotychczasowych przepisów ustawy stało się przepisami martwymi. Oznacza to, że zło tkwiło w realizacji dotychczasowej ustawy.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełFranciszekSadurski">Projekt nowej ustawy przewiduje aż 17 aktów wykonawczych. Poprzednia ustawa przewidywała takich aktów tylko 8. Czy resort nie mógłby nam przedstawić projektów tych aktów? Być może, okaże się, że niektóre z nich będzie można przenieść do samej ustawy.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełFranciszekSadurski">Jak słusznie stwierdził minister, mamy fatalną strukturę spożycia alkoholu, to jest spożywamy najwięcej wysokoprocentowych napojów alkoholowych, a bardzo mało takich np. jak. wino. Chciałbym dowiedzieć się, jakim odsetkiem win w stosunku do wysokoprocentowych napojów alkoholowych dysponuje handel wewnętrzny.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełMariaBudzanowska">Z wypowiedzi ministra wynika, że projekt ustawy stara się godzić interesy ekonomiczne i społeczne. Chciałabym w związku z tym zapytać, jakie uzyskujemy wpływy ze sprzedaży alkoholu, a jakie ponosimy straty ekonomiczne z tytułu alkoholizmu. Chodzi mi o straty wymierne - takie, jak absencja w pracy, wypadkowość przy pracy itp.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełMariaBudzanowska">Jakie są patologiczne przyczyny złej realizacji dotychczasowej ustawy? Moim zdaniem, nie stworzono warunków jej realizacji, co właśnie było zjawiskiem patologicznym. Trzeba szczegółowo wyspecyfikować określone przyczyny wadliwego realizowania dotychczasowej ustawy, aby nowa ustawa nie stała się znowu jedynie papierowym zapisem.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełMariaBudzanowska">Czy w nowej ustawie przewiduje się większą skuteczność funkcjonowania komisji, która działała dotychczas przy Radzie Ministrów, a była powołana do przeciwdziałania alkoholizmowi? Czy mamy zapewniony skuteczny wpływ na funkcjonowanie poszczególnych resortów i organizacji w tym zakresie? Jestem zaniepokojona nieobecnością na sali przedstawiciela resortu oświaty. Moim zdaniem, alkoholizm dotyczy w dużej mierze sfery działalności wychowawczo-opiekuńczej państwa.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PosełMariaBudzanowska">Minister stwierdził, że resort zdrowia dysponuje liczbą 700 miejsc na leczenie odwykowe alkoholików, a potrzebuje takich miejsc 2 tys. Chciałabym w związku z tym zapytać, jaka liczba wydanych skierowań na leczenie odwykowe nie mogła zostać zrealizowana z powodu braku miejsc?</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PosełMariaBudzanowska">W projekcie ustawy przewiduje się odwykowe leczenie alkoholików i leczenie w lecznictwie podstawowym. Wydaje się, że lecznictwo podstawowe nie jest do takiego leczenia wystarczająco przygotowane. Jak resort ocenia jego stopień przygotowania w zakresie kadr i bazy materialnej?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełWładysławKupiec">Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Czy przewiduje się również ustawę o zwalczaniu narkomanii, gdyż jest to problem narastający? Czy nowa ustawa nie powinna obejmować obu tych zjawisk łącznie, skoro w życiu występują one często razem, a penalizacja wykroczeń jest w obu przypadkach podobna?</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełWładysławKupiec">W projekcie ustawy mamy przepis mówiący o obowiązkowym leczeniu odwykowym alkoholików, tymczasem nie mamy lekarzy, którzy chcieliby się podjąć tej pracy. Należałoby zapewnić tym lekarzom preferencje. Czy nie przewiduje się ich w przepisach wykonawczych? Chciałbym podkreślić, że bezpośrednio po wojnie preferencje takie istniały, a później zostały zlikwidowane - moim zdaniem niesłusznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełWacławAuleytner">Chciałbym na wstępie stwierdzić, że zabieram głos nie tylko jako poseł, członek Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej, ale również jako działacz Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego i wiceprzewodniczący tego Komitetu. Nasz Komitet uważał ustawę z 1959 r. za ustawę dobrą. Ja również podzielam przekonanie wyrażane w dotychczasowej dyskusji, że nie tyle braki w ustawie, ile jej niestosowanie spowodowało tak duży wzrost spożycia alkoholu w kraju. Uważaliśmy, że ustawę trzeba znowelizować i Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy podjął trudne zadanie opracowania społecznego projektu ustawy o trzeźwości. Przedłożyliśmy ten projekt rządowi i otrzymaliśmy zapewnienie, że będzie on w szerokim zakresie uwzględniony w pracach rządu. Z przykrością muszę stwierdzić, że projekt nasz nie został w ogóle przez rząd wzięty pod uwagę i chciałbym zapytać - dlaczego? Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy ma duże doświadczenie, toteż wydaje nam się, że przy wykorzystaniu naszych propozycji można było stworzyć doskonalszy projekt ustawy. W projekcie ustawy zawarte jest określenie dwóch stanów po użyciu alkoholu, tzn. stan, gdy stężenie alkoholowe we krwi wynosi do 0,8‰ i stan nietrzeźwości, gdy stężenie alkoholowe przekracza 0,8‰. Nie wiem dlaczego art. 47 wprowadza takie rozróżnienie i uważam, że oznacza ono zliberalizowanie dotychczasowych przepisów.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełWacławAuleytner">Dlaczego prawie zupełnie nie zajęto się w ustawie problemem nielegalnej produkcji alkoholu?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy rząd będzie w stanie przedstawić podkomisji, którą dzisiaj wybierzemy, materiały w sprawie zabezpieczenia odpowiedniej bazy dla leczenia alkoholików? Chodzi mi zarówno o bazę materialną (szpitale, środki lecznicze), jak i o kadry. Czy jest opracowany konkretny program w tej dziedzinie, gdyż on właśnie przesądza o sensie uchwalania nowej ustawy.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Otrzymywałem dotychczas w radach narodowych od organów MO informacje o różnych formach nielegalnej produkcji i sprzedaży alkoholu. W związku z tym Chciałem zapytać czy podkomisja otrzyma materiały dotyczące stosunku projektowanych konstrukcji prawnych do efektywności przeciwdziałania takim zjawiskom jak bimbrownictwo i meliniarstwo?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełJerzyZygmanowski">Jak wynika z art. 1 projektu ustawy, podstawowe obowiązki w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi spoczywają na organach władzy i administracji państwowej. Zakres tych obowiązków nie został jednak w ustawie w sposób wystarczający uszczegółowiony. W art. 4 mówi się, że przy terenowych organach administracji państwowej stopnia podstawowego będą działać komisje ds. przeciwdziałania alkoholizmowi. Chciałbym zapytać, jaki będzie tryb powoływania tych komisji i zakres ich uprawnień?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełHalinaMinkisiewiczLatecka">Zgodnie z projektem ustawy, rozstrzygać o skierowaniu na przymusowe leczenie odwykowe będą sądy. Czy resort sprawiedliwości jest przygotowany do orzecznictwa w tych sprawach i nadzoru nad przebiegiem realizacji swoich orzeczeń?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Według danych Międzynarodowego Kongresu Przeciwalkoholowego, 50% uczniów szkół średnich spożywa alkohol. Czy nowa ustawa nie powinna zawierać cząstkowych przynajmniej ustaleń w sprawie przeciwdziałania alkoholizmowi w szkołach?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Wiceminister sprawiedliwości Tadeusz Skóra: Otrzymałem wiele pytań i trzeba stwierdzić, że są to pytania niełatwe. Pragnę wyjaśnić, że wprawdzie minister sprawiedliwości został przez rząd upoważniony do zaprezentowania Sejmowi projektu ustawy, nie oznacza to jednak, że minister sprawiedliwości ma podołać całej problematyce z obszaru walki z alkoholizmem. Jest to problem dotyczący niemal wszystkich resortów i organizacji, całego rządu i całego społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Podnoszono sprawę, dlaczego wnosimy nowy projekt ustawy, a nie proponujemy nowelizacji ustawy z 1959 r. Z punktu widzenia legislacyjnego resort sprawiedliwości będzie bronił poglądu, że potrzebna jest nowa ustawa, gdyż prezentuje ona nowy model podejścia do problemu walki z alkoholizmem. Po pierwsze: obecnie nie lekarz będzie wydawał decyzję o przymusowym leczeniu alkoholików, a sąd. Po drugie - projekt przewiduje bezwzględny zakaz znajdowania się alkoholu w miejscu pracy. Dotychczas kierownicy zakładów mieli prawo przy różnych okazjach spożywać alkohol i częstować nim zaproszonych gości. Obecnie tylko trzej ministrowie (spraw zagranicznych, handlu zagranicznego i komunikacji) będą mogli dysponować minimalnymi ilościami alkoholu dla potrzeb reprezentacyjnych.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Poruszono sprawę przyjęcia innego progu ustalania stanu nietrzeźwości. Nie uważamy, abyśmy wprowadzali liberalizację poprzednio obowiązujących przepisów. Rząd wysłuchał opinii wielu rzeczoznawców i na ich podstawie ustalił, że dopiero zawartość 0,8‰ alkoholu we krwi może wywoływać zakłócenia. Pragnę podkreślić, że np. wypadek spowodowany przez kierowcę, u którego stwierdzono zawartość alkoholu powyżej 0,8‰ we krwi, obecnie stanowić będzie przestępstwo, a dotychczas był traktowany jako wykroczenie.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Nowy projekt ustawy nie zrodził się w resorcie sprawiedliwości. Od dawna już wskazywano na potrzebę nowego ustawowego unormowania sprawy przeciwdziałania alkoholizmowi. Wydaje się więc potrzebne odejście od dotychczasowych unormowań w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Jeśli chodzi o finansowe konsekwencje nowej ustawy, to oczywiście będą one sięgały miliardów złotych. Bezpośrednie skutki finansowe na ten rok zamkną się kwotą ok. 100 mln zł. Rzecz jasna, że stworzenie odpowiedniej bazy kadrowej i materialnej będzie wymagało ogromnych nakładów. Czy 3% dochodów ze sprzedaży alkoholu okaże się w tym celu wystarczające - to już inne zagadnienie. Być może trzeba będzie jeszcze sięgnąć do środków budżetowych przeznaczonych na lecznictwo.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Uważam, że ustawa jest adresowana do wszystkich. W projekcie znalazł się przepis, zgodnie z którym jeśli pracownik zakładu pracy widzi, że spożywa się w tym zakładzie alkohol, to powinien o tym zameldować. Oczywiście podstawowe znaczenie ma ograniczenie spożycia alkoholu w ogóle.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Nie udało się sformułować w projekcie kogo będziemy uważali za uniezależnionego od alkoholu. Każdy przypadek musi być indywidualnie rozpatrywany. Będzie w tym uczestniczył lekarz spełniający rolę eksperta. Oczywiście nie wszystkie obowiązki różnych organizacji zostały sprecyzowane w projekcie. Przewiduje się wydanie 16 rozporządzeń wykonawczych. Minister oświaty i wychowania sprecyzuje zadania wynikające z tej ustawy. Dzisiaj nie mamy jeszcze rzecz jasna gotowych projektów aktów wykonawczych. Będą one opracowywane równocześnie z pracami podkomisji, jaka zostanie dziś powołana.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Nie mogę odpowiedzieć na pytanie, czy alkohol jest towarem. To oczywiście ważne pytanie, ale dotyczy ono raczej ekonomistów lub filozofów.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Projekt ustawy przewiduje stworzenie przedsiębiorstwa, które będzie zajmowało się sprzedażą alkoholu w specjalnie wyodrębnionych punktach sprzedaży. Jest to nowe podejście do zagadnienia sprzedaży alkoholu.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Pytanie, czy handel będzie dysponował trunkami o niższej zawartości alkoholu nie jest rzecz jasna adresowane do ministra sprawiedliwości. Wydaje się jednak, że nie zawsze staramy się zmieniać strukturę spożycia alkoholu na korzyść napojów niskoprocentowych. To prawda, że wina nie można dostać. Nie potrafię powiedzieć jakie są wpływy ze sprzedaży alkoholu.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Jeśli chodzi o przyczyny niepowodzeń w realizacji dotychczas obowiązującej ustawy, to chciałbym stwierdzić, że zostaną one wskazane w toku dalszych prac nad projektem. Zestaw tych przyczyn będzie mógł być opracowany i przedłożony podkomisji ponieważ zespoły przygotowujące projekt zajmowały się tym zagadnieniem.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Na podstawie doświadczeń działalności komisji przy Radzie Ministrów, która zajmuje się problematyką alkoholizmu można stwierdzić, że pracuje ona lepiej niż podobne ciało, które funkcjonowało poprzednio. Projekt ustawy został przygotowany z udziałem tej właśnie komisji. Przeprowadziła ona także szereg analiz, wydała rozmaite zalecenia. Lepiej niż poprzednio współdziałała ze Społecznym Komitetem Przeciwalkoholowym. Ustawowe określenie kompetencji komisji i jej zadań przyczyni się do ułatwienia prac tego organu. Komisją kieruje jeden z wiceministrów w naszym ministerstwie co sprawia, że uczestniczy ono w jej pracach.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Liczba alkoholików zakwalifikowanych do leczenia przymusowego wynosi obecnie ok. 2 tys. Tyle miejsc potrzeba.</u>
<u xml:id="u-11.14" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Obecnie nie są prowadzone prace nad projektem ustawy o zwalczaniu narkomanii. Problem narkomanii wiąże się z zagadnieniem alkoholizmu. Sądzę, że nie unikniemy przygotowania odpowiedniego aktu prawnego.</u>
<u xml:id="u-11.15" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Nie uwzględniono propozycji Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego ze względu na to, że niektóre z nich były zbyt daleko idące. Proponowano np. stworzenie obozów pracy dla nałogowych alkoholików. Dlatego też właśnie, być może niesłusznie, tego rodzaju sugestie pominięto. Było zresztą wiele propozycji. Pochodziły one nie tylko od tego komitetu. Projekt, jaki obecnie przedkładamy, powstał w rezultacie uzgodnień międzyresortowych.</u>
<u xml:id="u-11.16" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Oczywiście możliwe jest przedstawienie podkomisji odpowiednich informacji. Przekażemy Prezydium Rządu propozycje wynikające z dzisiejszego posiedzenia dotyczące zabezpieczenia bazy dla realizacji ustawy, jak i przeciwdziałania nielegalnej produkcji i sprzedaży alkoholu.</u>
<u xml:id="u-11.17" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Czy komisje, o których mowa w projekcie ustawy sprostają obowiązkom? Odpowiadając na to pytanie trzeba stwierdzić, że w ich skład wejdą przedstawiciele różnych organów i organizacji. Od władz terenowych zależeć będzie jakich ludzi tam skierują. Rozwiązania przewidziane w projekcie stanowią wystarczającą podstawę prawną dla efektywnego działania komisji.</u>
<u xml:id="u-11.18" who="#PosełFranciszkaGalbierzKrośniak">Czy sądy będą w stanie podołać obowiązkom związanym z realizacją projektowanej ustawy? Jestem zdania, że sądy mogą tym obowiązkom podołać. Obecnie sądownictwo jest dostatecznie obciążone. W ub. roku mieliśmy o 20 tys. mniej spraw niż zazwyczaj. W br. roku obserwujemy powrót do poprzednich obciążeń. Niezbędna będzie oczywiście pewna liczba dodatkowych etatów.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Rozumiem, że w imieniu Ministerstwa Sprawiedliwości złożono zobowiązanie dostarczenia podkomisji wszystkich informacji związanych z postawionymi przez posłów pytaniami oraz mogących przyczynić się do wyjaśnienia wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komendant Główny Milicji Obywatelskiej gen. Józef Bejm: Bliższa analiza wskazuje, że prawie 1/4 przepisów obecnie obowiązującej ustawy została już znowelizowana bądź uchylona. Większość przepisów tej ustawy wymaga zmian. Uważamy zatem, że nie należałoby dokonywać nowelizacji tego rodzaju szczątkowej ustawy i opowiadamy się za uchwaleniem nowego aktu.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W sprawie zwalczania narkomanii wypowiedział się już przedstawiciel resortu sprawiedliwości. Uważamy, że odpowiednie przepisy są potrzebne. Proces przygotowania tych przepisów jest na tyle opóźniony, iż unormowanie w jednym akcie problematyki zwalczania alkoholizmu i narkomanii musiałoby opóźnić prace legislacyjne nad ustawą dotyczącą zwalczania alkoholizmu. Umiejscowienie progu nietrzeźwości na poziomie 0,8‰ będzie oznaczać (przy przyjęciu w praktyce tolerancji 0,2‰), że próg ten znajduje się na poziomie 1‰. Konstrukcja ta nawiązuje do rozstrzygnięć przyjętych w innych krajach.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Należy zwrócić uwagę na skuteczność zwalczania pijaństwa. Uważamy, że powinna być utrzymana dotychczasowa konstrukcja, zgodnie z którą prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwym stanowi wykroczenie. Trzeba jednak inaczej rozwiązać kwestię odpowiedzialności w tym przypadku. Powinny być stosowane grzywny. Wydaje się celowe rozważenie odpowiedniego zwiększenia ich wysokości (podobnie do rozwiązań przyjętych w przypadku spekulacji) oraz stosowania jako sankcji pozbawienia prawa jazdy na określony czas. Czy zależy nam, by mieć w ciągu roku kilkadziesiąt tysięcy przestępstw więcej? Wystarczy przecież cofanie prawa jazdy, np. na dwa lata w przypadku prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwym oraz na rok w przypadku prowadzenia pojazdu w stanie wskazującym na użycie alkoholu. Nie trzeba biurokratycznie podchodzić do tych zagadnień.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Resort spraw wewnętrznych jest w stanie opracować koncepcję opanowania bimbrownictwa. Wymaga to jednak odpowiedniego powiązania ze zjawiskami zachodzącymi na rynku zwłaszcza w zakresie popytu, podaży i cen alkoholu. Zwalczanie bimbrownictwa jest prostsze niż zwalczanie spekulacji alkoholem. Trudno jednakże w tych sprawach o prognozy. Wiele zależy od rozwiązań przyjętych w projektowanej ustawie oraz od warunków ekonomicznych.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Projekt ustawy zabrania wnoszenia alkoholu na teren zakładu pracy. Nie przewiduje jednak żadnego konkretnego zagrożenia. Czy przepis ten będzie skuteczny? Przyjęcie zasady, że wnoszenie alkoholu do zakładu pracy czy na stadion jest zabronione, bez określenia sankcji za naruszenie tej zasady, wydaje się wątpliwe.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Liczba orzeczeń dotyczących przymusowego leczenia wynosi obecnie 2 tys. Jednakże wydanie orzeczenia nie oznacza możliwości przyjęcia na leczenie. Ponadto milicja wystąpiła z tego rodzaju wnioskami w przypadku ok. 70 tys. osób. Taka jest skala potrzeb i ona określa gospodarcze konsekwencje funkcjonowania ustawy.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Henryk Skrobisz: Jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie czy alkohol jest towarem, to wypada stwierdzić, że oczywiście spełnia on tę rolę, lecz pełni również wiele innych funkcji - jest np. środkiem dezynfekującym i konserwującym.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełHenrykRafalski">Jest także narkotykiem.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełHenrykRafalski">Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Henryk Skrobisz: Tak. jest narkotykiem. W handlu jest jednak naturalnie towarem.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełHenrykRafalski">Projekt przewiduje powołanie na podstawie specjalnych przepisów odrębnego przedsiębiorstwa zajmującego się sprzedażą alkoholu. Podnoszono to poprzednio i wydaje się, że art. 9 projektu, który tego zagadnienia dotyczy, jest przepisem zawierającym dość zręczne rozwiązanie problemu.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełHenrykRafalski">W strukturze spożycia alkoholu 70% stanowią napoje wysokoprocentowe. Brak obecnie możliwości importu win. Ten stan rzeczy nie będzie trwał stale. Będziemy stopniowo zwiększać spożycie wina i piwa. Oczywiście nie nastąpi to w najbliższym czasie. Szacunkowe dane dotyczące zysku ze sprzedaży alkoholu i strat, które sprzedaż ta powoduje, przedstawimy po dokonaniu odpowiednich przeliczeń związanych z wprowadzeniem nowych cen w toku prac podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełLeonGmur">Brak jest piwa w sklepach uspołecznionych. W placówkach ajencyjnych zdarza się zawyżanie cen: piwo, które kosztuje 17 zł, sprzedawane jest przez ajentów za 35 zł. Uchwalamy przecież różne ustawy - w tym w sprawie spekulacji, a w praktyce dopuszcza się stosowanie tak wysokich cen. Ajenci zarabiają pokaźne sumy - 10 tys. zł wynosi ich zysk przy sprzedaży 1000 butelek piwa. Czy nie jest to spekulacja?</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełLeonGmur">Wiceminister handlu wewnętrznego i usług Henryk Skrobisz: To bardzo poważne zagadnienie. Stanowi on przedmiot naszych obserwacji i analiz. Sprawa jest jednak trudna, gdyż piwo należy do towarów, które mają ceny umowne. Być może trzeba będzie podjąć w tym zakresie bardziej zdecydowane działania.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PosełLeonGmur">Dyrektor generalny w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej Jerzy Janecki: W resorcie opracowano kierunki usprawnienia leczenia. Określono tam cele i zasady postępowania, odpowiednie modele organizacyjne, rolę stowarzyszeń społecznych, poziom zatrudnienia, konieczne zmiany w obowiązujących przepisach. W maju przekazano do opracowanie komisji do walki z alkoholizmem. Przewiduje się zatrudnienie w zakresie walki z alkoholizmem 300 lekarzy, 600 innych pracowników z wyższym wykształceniem, 2 tys. pielęgniarek. Nie przewidujemy ustanowienia specjalności tego zakresu. Jesteśmy zainteresowani tym, by każdy lekarz zajmował się leczeniem choroby alkoholowej. Naszą słabą stroną jest baza materialna. Żaden plan w tym zakresie nie został zrealizowany. W tej sytuacji musimy zajmować się alkoholizmem tak jak pozostałymi chorobami. Nie widzimy powodu, by miejsca dla alkoholików miały mieć priorytet w stosunku do miejsc położniczych. Alkoholizm jest jedną z tysiąca znanych obecnie i ujętych w międzynarodowym wykazie jednostek chorobowych.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PosełLeonGmur">Starszy specjalista w Ministerstwie Finansów Zygmunt Kondraciuk: Ministerstwo Finansów opracowując projekt ustawy budżetowej na ten rok szacowało, że wpływy ze sprzedaży alkoholu wyniosą 231 mld zł. Środki na walkę z alkoholizmem zamykają się w kwocie 2.300 mln zł. Z tej sumy przekazano już 300 mln zł na pomoc w organizacji kolonii dla dzieci alkoholików. Będą przekazywane dalsze środki.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełStefanBołoczko">Powinniśmy zastanowić się, czy uchwalimy nową ustawę, czy też dokonamy nowelizacji. Nie zostałem przekonany o konieczności uchwalenia nowej ustawy. Nic nie zmieni się w zakresie leczenia. W obecnych warunkach niedoborów w lecznictwie, a zwłaszcza braków kadrowych, społeczeństwo będzie miało do nas uzasadnioną pretensję. Brak możliwości inwestycyjnych przekreśli szanse nowej ustawy. Opowiadam się więc za dokonaniem nowelizacji obowiązującej ustawy, ze szczególnym zwróceniem uwagi na zagadnienia pracy wychowawczej. Jeśli uchwalimy nową ustawę w projektowanym kształcie, to stworzymy jedynie możliwość przymusowego umieszczania alkoholików w zakładzie zamkniętym. Niektórzy specjaliści mówią, że nie widzieli jeszcze wyleczonego alkoholika, jeśli nie miał odpowiednich motywacji, by się leczyć. Jeżeli taka motywacja istnieje, to wówczas leczenie jest celowe. Jeśli jej nie ma - pozostaje sama izolacja jako jedyny skutek. Opuszczający zakład zdegenerowani alkoholicy po jakimś czasie wracają tam. I to jest błędne koło. Nas na to nie stać.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PosełStefanBołoczko">Czy powinniśmy powoływać podkomisję do prac nad projektem nowej ustawy, czy też do przygotowania projektu nowelizacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełHenrykRafalski">Do jednego i do drugiego zadania. Obradujemy dopiero na wstępnym posiedzeniu. Podkomisja powoła ekspertów, przedstawiciele resortów zaprezentują swoje poglądy. Sprawa charakteru zmian w ustawodawstwie została obecnie przesądzona, gdyż premier przedłożył projekt nowej ustawy. Natomiast podkomisja może to zagadnienie rozważyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełStefanBołoczko">Zadowala mnie to wyjaśnienie.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PosełStefanBołoczko">Komisje powołały podkomisję do rozpatrzenia projektu ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi w składzie - posłowie: Jan Waleczek (bezp. Pax) przewodniczący oraz Wacław Auleytner (bezp. PZKS), Bolesław Kapitan (PZPR), Halina Koźniewska (bezp. - z Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej), Maria Ciszewska (PZPR), Edward Dzięgiel (ZSL), Eryk Klasek (bezp.) 8 z Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości Jan Braś (PZPR), Maria Budzanowska (SD), Władysław Kupiec (ZSL), Halina Minkisiewicz-Latecka (SD), Franciszek Sadurski (ZSL - z Komisji Prac Ustawodawczych).</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PosełStefanBołoczko">Poseł Witold. Zakrzewski (bezp.) podkreślił, że podkomisja podejmie pracę niezwłocznie i będzie kontynuować ją tak, by wyniki prac mogły zostać przedstawione na początku września. Podkomisją będzie mogła korzystać z pomocy powoływanych przez siebie doradców, a w szczególności członków Zespołu Doradców Sejmowych prof. Zbigniewa Salwy i Andrzeja Tymowskiego.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PosełStefanBołoczko">Podsumowując obrady poseł Henryk Rafalski (ZSL) stwierdził, że w latach 1972–1982 Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej oraz Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości poświęciły zagadnieniom realizacji ustawy z 1959 r. o zwalczaniu alkoholizmu 7 posiedzeń i skierowały pod adresem rządu 9 dezyderatów. Przez ostatnie 10 lat ustawa nie była realizowana. Tak też oceniono to w dezyderatach oraz opiniach. Odbywała się niekontrolowana produkcja alkoholu wymuszająca jego konsumpcję. Dynamika przyrostu towarów rynkowych kształtowała się tak, że przyrost w zakresie alkoholu i papierosów. 4-krotnie przewyższał odpowiednie wskaźniki w dziedzinie żywności i towarów przemysłowych. Alkohol i papierosy stanowiły jeden z podstawowych towarów dostarczanych na rynek i spełniały ważną rolę w realizacji polityki inflacyjnej. Dobrym obywatelem był więc ten, kto kupował alkohol lub papierosy, ponieważ dostarczał on wpływów do budżetu państwa. Rząd nie może prowadzić tego rodzaju polityki.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PosełStefanBołoczko">Obecnie obowiązująca ustawa była uważana za najlepszą w Europie. Ale przodowaliśmy równie w nierealizowaniu tych przepisów.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#PosełStefanBołoczko">Ku przestrodze rządowi trzeba powiedzieć; skutki leczenia alkoholizmu spadają na i tak już przeciążoną służbę zdrowia. Projektowana ustawa będzie efektywna, jeśli nie dopuści do tego, by każdego dnia pojawiało się ok. pół miliona znarkotyzowanych alkoholików. Rząd powinien tak traktować te zagadnienia, by ustawa którą rozpatrujemy dotyczyła narkomanii. Alkohol jest narkotykiem. Ustawa powinna więc dotyczyć zwalczania alkoholizmu i narkomanii i taką nosić nazwę. Nie ukrywajmy zjawiska narkomanii. Trzeba o tym mówić, by nie stanąć wobec konieczności uchwalania nowej ustawy o narkomanii za 2–3 lata. Nie zwalczymy narkomanii zwalczaniem produkcji maku. Nie ma to sensu. Mak przydaje się przecież do ciast i strucli.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PosełStefanBołoczko">Jeśli rząd nie zabezpieczy odpowiednich mechanizmów efektywności tej ustawy w społeczeństwie, w administracji, a zwłaszcza w administracji gospodarczej, w zakładach pracy, gdzie spożywa się połowę wypijanego w kraju alkoholu, to trzeba już dziś powiedzieć, iż pracujemy nad ustawą noszącą w sobie zalążek nieskuteczności.</u>
<u xml:id="u-17.7" who="#PosełStefanBołoczko">Tylko domagając się przedstawienia projektów aktów wykonawczych - i to aktów zdolnych przeciwstawić się dotychczasowym zjawiskom negatywnym - możemy sprawić, że regulacja będzie skuteczna. Winniśmy myśleć przede wszystkim o sprawnej realizacji ustawy, nie spierać się o paragrafy.</u>
<u xml:id="u-17.8" who="#PosełStefanBołoczko">Pewne gatunki alkoholu można kupić poza kartkami i od razu w większych miastach widzimy pijanych na ulicach. Rząd nie może prowadzić polityki sprzyjającej alkoholizmowi. Istotę linii realizowanej dotychczas przedstawił w 1978 r. minister H. Kisiel, stwierdzając, że akumulacja ze sprzedaży alkoholu i wyrobów tytoniowych była znacznie większa od sumy dopłat do cen żywności w tym okresie.</u>
<u xml:id="u-17.9" who="#PosełStefanBołoczko">Po zakończeniu wspólnego posiedzenia, Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Pawła Dąbka (PZPR) uchwaliła opinię skierowaną do przewodniczącego Rady Państwa i prezesa Rady Ministrów w sprawie zapewnienia właściwych warunków kadrowych oraz materialnych organów prokuratury.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>