text_structure.xml
56.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 11 maja 1983 r. Komisja Skarg i Wniosków, obradująca pod przewodnictwem poseł Kazimiery Plezi (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- załatwianie skarg i kontrolę funkcjonowania systemu skarg przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu wziął udział wiceprezes Najwyższej Iżby Kontroli Tadeusz Bejm, przedstawiciele Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Jak wynika z przedstawionych na piśmie informacji, jednostki otrzymały w 1982 r. 9 450 skarg, listów i wniosków, prawie trzy razy mniej niż w 1981 r. Według oceny NIK, tak znaczny spadek nie wynika z poprawy funkcjonowania organów administracji państwowej i gospodarczej, lecz ze zmian w sytuacji społeczno-politycznej kraju.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Z ogólnej liczby 9 450 skarg przekazano innym organom kontroli, rewizji i lustracji 4 358, a organom ścigania 386 skarg załatwiono we własnym zakresie. Skargi anonimowe stanowiły ok. 33% ogólnej liczby otrzymanych skarg i listów. Około 10% stanowiły skargi wtórne, które były już uprzednio rozpatrywane i załatwiane.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">W czasie codziennych przyjęć zgłosiły się 1 973 osoby, którym udzielono wyjaśnień lub nadano bieg wniesionym przez nie sprawom. Najwięcej skarg i listów wpłynęło od mieszkańców m.st. Warszawy, woj. katowickiego, lubelskiego i poznańskiego.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Największą grupę (ponad 39%) stanowiły skargi dotyczące spraw gospodarczych, finansowych oraz niegospodarności, marnotrawstwa i nadużyć. Przeprowadzone badania potwierdziły w 60% przypadków całkowitą lub częściową zasadność zgłoszonych skarg, wykazując że nieprawidłowości, straty i nadużycia były spowodowane m.in. nieprzestrzeganiem zasad dyscypliny finansowej, niewłaściwą organizacją pracy oraz niesprawnym funkcjonowaniem nadzoru i kontroli wewnętrznej.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Sprawy dotyczące gospodarki mieszkaniowej i działalności służb komunalnych oraz spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego podnoszone były w 15% ogólnej liczby skarg. Dotyczyły one niewłaściwego realizowania założeń polityki mieszkaniowej, wydłużania się terminu oczekiwania na przydział mieszkania oraz wzrostu kosztów budownictwa mieszkaniowego, wynikającego niekiedy z pokrywania podwyżkami opłat eksploatacyjnych deficytu wynikającego z marnotrawstwa i przerostu zatrudnienia. Wiele skarg dotyczyło nierespektowania przez spółdzielnie mieszkaniowe uprawnień przewidzianych w przepisach dla młodych małżeństw. Większość skarg zawierała krytyczne uwagi w stosunku do działalności społecznych komisji mieszkaniowych. Zwiększyła się liczba skarb dotyczących działalności spółdzielczych zrzeszeń budowy domów jednorodzinnych. Zgłaszano też skargi na działalność terenowych organów administracji państwowej w zakresie gospodarki mieszkaniowej. Wiele skarg anonimowych informowało o wykorzystywaniu wpływów związanych z zajmowanym stanowiskiem dla uzyskania przydziałów atrakcyjnych działek budowlanych. Nie zmniejszyła się liczba skarg w sprawach niewłaściwej organizacji napraw i remontów budynków.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Przeprowadzone kontrole potwierdziły zasadność zgłaszanych zarzutów w 53,2% i spowodowały podjęcie działań, zmierzających do wyeliminowania stwierdzonych uchybień.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">W sprawach związanych z zaopatrzeniem rynku, gastronomią i usługami wpłynęło ok. 10% skarg i listów. Skargi dotyczyły ukrywania na zapleczach sklepów i w magazynach atrakcyjnych towarów, nieuprzejmej obsługi i niewłaściwego załatwiania reklamacji, nieterminowego wykonywania usług i niskiej ich jakości. Krytykowano też funkcjonowanie poczty, a zwłaszcza wskazywano na nieprawidłowości występujące przy instalowaniu aparatów telefonicznych. Zasadność badanych skarg w tej grupie wyniosła ponad 62%.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Zarzuty dotyczące pracy terenowych organów administracji, a zwłaszcza służby rolnej oraz aparatu skupu i kontraktacji zawarte były w 8% skarg i listów. Wskazywano w nich na nieracjonalne wykorzystywanie użytków rolnych, wadliwe przeprowadzanie komasacji gruntów, przewlekłe załatwianie spraw przez administrację terenową oraz tendencyjność w rozdzielnictwie maszyn i materiałów. Najliczniejsze były skargi dotyczące gospodarowania ziemią. W wielu listach podnoszono sprawę niewywiązywania się państwa wobec rolników z umów kontraktacyjnych. Zasadność badanych skarg w tej grupie wyniosła ok. 45 %.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Uwagi dotyczące rent i emerytur, spraw socjalnych oraz służby zdrowia i opieki społecznej przedstawiono w ok. 5% skarg i listów. Zwrócono w nich uwagę na przewlekłe załatwianie rent i emerytur, niewłaściwe ich obliczanie oraz zbyt niski poziom tych świadczeń w stosunku do kosztów utrzymania. Zgłaszano zarzuty dotyczące nieprawidłowej działalności komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia. Podnoszono zarzuty dotyczące nieprawidłowej gospodarki odzieżą ochronną i roboczą. Zwracano uwagę na brak dyscypliny pracy personelu w placówkach służby zdrowia oraz na niewłaściwe warunki bytowe w szpitalach i domach opieki społecznej. Z analizy skarg i listów dotyczących pomocy społecznej wynika, że w większości przypadków na poprawę sytuacji ludzi starych i niepełnosprawnych niepotrzebne są duże nakłady finansowe, lecz rozumienie specyficznych i niewielkich potrzeb tych ludzi. Nadesłane listy świadczą o słuszności założeń przyjętych w ramowym planie pomocy społecznej, ustalonym przez Komitet Społeczno-Ekonomiczny przy Radzie Ministrów oraz o tym, że cele te będą trudne do osiągnięcia wobec indolencji wielu organów administracji oraz organizacji społecznych. Z badanych w tej grupie skarg ok. 46% było uzasadnionych.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">W ok. 3% skarg dotyczących działalności sądownictwa i organów ścigania, informowano o bezzasadnym przedłużaniu postępowań sądowych, szczególnie w sprawach cywilnych oraz nieobiektywnym ferowaniu wyroków, co wynikało z powiązania sędziów ze stronami procesu. Zgłaszano zarzuty dotyczące odmowy przesłuchania świadków i nieuwzględniania dodatkowo przedstawianych dowodów. Krytykowano też pracę komorników sądowych. W skargach na działalność organów prokuratury i MO zwracano uwagę na częste odstępowanie od czynności przygotowawczych, nieobejmowanie śledztwem wszystkich uczestników przestępstwa oraz uchylanie się od wszczęcia dochodzenia. Wskazano też na niewłaściwie prowadzony przez prokuratury nadzór nad stosowaniem prawa. Skargi tego rodzaju przekazywane były według właściwości do sądów wojewódzkich, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, organom prokuratury i MO.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">W pozostałych skargach i listach (ponad 20%) poruszano m.in. problem niedociągnięć w działalności przedsiębiorstw i zakładów przemysłowych oraz urzędów administracji centralnej i terenowej. Zwracano uwagę na naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, zbędny formalizm i przewlekłość rozpatrywania odwołań. Wiele skarg i listów dotyczyło też roszczeń z tytułu wypadków przy pracy. Krytyczne uwagi podnoszono również w sprawach dotyczących udzielania kredytów przez banki.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Skargi i listy nadsyłane do NIK były rozpatrywane w miarę możliwości wszechstronnie i wnikliwie, zaś problemy wynikające ze skarg były uwzględniane przy opracowywaniu planów kontroli. W 1982 r. jednostki organizacyjne NIK przeprowadziły we własnym zakresie, w ramach badania skarg, 789 kontroli, a w 576 przypadkach udzieliły odpowiedzi autorom skarg. W 55% przypadków zostały potwierdzone całkowicie lub częściowo zarzuty zawarte w skargach. Straty ujawnione w wyniku zbadania skarg przez NIK i inne organy kontroli wyniosły ponad 381 mln zł. W stosunku do osób winnych zaniedbań, niegospodarności i marnotrawstwa zastosowano sankcje personalne. W 253 przypadkach ujawnionych przestępstw sprawy przekazano do organów ścigania.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Informację pisemną uzupełnił wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Tadeusz Bejm: W ubiegłych dwóch latach NIK działała w warunkach nietypowych, wymagających bieżącego dostosowywania działań kontrolnych do określonej sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej kraju. W 1981 r. napłynęła do NIK rekordowa liczba skarg, listów i wniosków (ponad 25 tys.). Skargi te wymagały bieżącego rozpatrywania i załatwiania. W tym czasie Izba wykonywała równocześnie zadania kontrolne, zlecone przez VI Plenum KC PZPR, związane z badaniem legalności i rzetelności rozliczeń wielu inwestycji prywatnych. To wszystko uniemożliwiło naszej instytucji w 1981 r. zainteresowanie się w szerszym zakresie kontrolą organów administracji państwowej na temat załatwiania przez nie skarg i wniosków obywateli. Dopiero w 1982 r. - po skompletowaniu i wymianie obsady kadrowej wydziału skarg i inspekcji - można było rozpocząć prace kontrolne w niektórych centralnych i terenowych organach administracji państwowej na temat rozpatrywania i załatwiania przez te organy skarg i wniosków obywateli. Prace te - odpowiadające intencjom podjętej w lipcu ub.r. uchwały IX Plenum KC PZPR - dostosowano do zapotrzebowania Rady Państwa oraz do planu pracy sejmowej Komisji Skarg i Wniosków z października ub.r.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Materiały pokontrolne, które zdołano zebrać z zapoczątkowanych w ub.r. kontroli, nie mogły jednak stanowić wystarczającej podstawy do oceny funkcjonowania systemu skarg w skali krajowej i dlatego też informacja ogranicza się głównie do charakterystyki skarg napływających do NIK i przez tę instytucję rozpatrywanych.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">W lipcu i sierpniu 1982 r. na zapotrzebowanie Komisji Spraw Rad Narodowych Rady Państwa, przeprowadzona została kontrola przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków, kierowanych przez obywateli do rad narodowych, lub zgłaszanych za pośrednictwem radnych do organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego i podstawowego. W kontroli tej uczestniczyło 7 delegatur NIK, które skontrolowały 26 jednostek, w tym 7 biur wojewódzkich rad narodowych, 6 urzędów wojewódzkich i 13 inspektoratów obsługujących miejskie, gminne lub miejsko-gminne rady narodowe. Sprawozdanie z wyników tej kontroli przekazane w końcu sierpnia ub.r. do Kancelarii Rady Państwa zostało wykorzystane na wspólnym posiedzeniu Komisji Spraw Rad Narodowych i Komisji Spraw Organów Kontroli i Inspekcji Rady Państwa w dniu 19 października 1982 r. W październiku ub.r. przeprowadzona została kontrola przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Informacja o wynikach tej kontroli została wykorzystana na posiedzeniu Wysokiej Komisji w dniu 4 lutego 1983 r. W styczniu i lutym 1983 r. przeprowadzono kontrole działalności niektórych organów administracji państwowej w zakresie rozpatrywania skarg i wniosków obywateli. Kontrolą tą objęto Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz 8 urzędów wojewódzkich i 43 urzędy stopnia podstawowego. Informacja o wynikach tej kontroli została wykorzystana na posiedzeniu Komisji Skarg i Wniosków w dniu 30 marca 1983 r. Obecnie Zespół Administracji i Gospodarki Terenowej NIK skierował uzupełnioną wersję tej informacji do wszystkich wojewodów. W marcu br. została przeprowadzona kontrola rozpatrywania skarg oraz sprawowania nadzoru nad tymi sprawami w Centralnym Związku Spółdzielczości Pracy, zaś w kwietniu br. przeprowadzona została kontrola rozpatrywania skarg i wniosków w Centralnym Związku Spółdzielni Inwalidów. Obecnie przygotowywana jest w tej sprawie informacja.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Z przeprowadzonych kontroli oraz z problematyki dominującej w skargach wpływających do NIK wynika, że trudno jest jeszcze mówić o należytym funkcjonowaniu systemu skarg w jednostkach objętych kontrolą. Ogólnie można stwierdzić, że nie przestrzega się w pełni postanowień Kodeksu postępowania administracyjnego oraz uchwały nr 132 Rady Ministrów z 1980 r. w sprawie organizacji przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg i wniosków. Do głównych, powtarzających się błędów zaliczyć należy: nieterminowe i powierzchowne rozpatrywanie i załatwianie spraw poruszanych przez obywateli; udzielanie autorom skarg odpowiedzi, zawierających często istotne uchybienia prawne i merytoryczne oraz nieprzeprowadzanie okresowych analiz problematyki wynikającej ze skarg i nienależyte wykorzystywanie sygnałów ludności dla usuwania źródeł i przyczyn przejawów niezadowolenia społecznego.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Skargi, listy i wnioski obywateli kierowane do NIK stanowią od wielu lat jedno z ważniejszych źródeł inspirujących jednostki organizacyjne Izby nie tylko do podejmowania kontroli jednostkowych, związanych bezpośrednio z przedmiotem skarg, lecz także do planowania określonych tematów kontroli problemowych prowadzonych na szeroką skalę. Dlatego też zawsze przywiązywano w NIK dużą wagę do właściwego trybu przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania wszelkiego rodzaju skarg, zażaleń, listów i wniosków, a także do okresowych analiz problematyki społeczno-gospodarczej wynikającej z sygnałów ludności. W szczegółowych przepisach wewnętrznych NIK, które ostatnio zostały znowelizowane zarządzeniem wewnętrznym prezesa NIK (z dnia 31 grudnia 1982 r.), ustalone są następujące, ogólne zasady i tryb postępowania przy rozpatrywaniu i załatwianiu skarg, listów i wniosków obywateli. Wszystkie jednostki organizacyjne NIK, a także inspektorzy NIK podczas pobytu w jednostkach kontrolowanych, zobowiązani są do przyjmowania wszelkiego rodzaju skarg, zażaleń, listów i wniosków od obywateli. Interesanci zgłaszający się bezpośrednio w sprawach skarg i wniosków przyjmowani są codziennie w godzinach pracy przez wszystkie jednostki organizacyjne NIK oraz przez inspektorów prowadzących kontrole w jednostkach administracyjnych i gospodarczych. Ponadto Departament Prezydialny i delegatury NIK przyjmują obywateli raz w tygodniu w ustalonym dniu po godzinach pracy. Prezes i wiceprezesi NIK przyjmują obywateli w sprawach skarg i wniosków raz w tygodniu w oznaczonych godzinach. Treść skarg i wniosków wpływających do NIK podlega w każdej jednostce organizacyjnej NIK oraz zbiorczo w Departamencie Prezydialnym analizom problemowym. Wydział Skarg i Inspekcji w Departamencie Prezydialnym NIK zobowiązany jest - poza bieżącym przyjmowaniem, rozpatrywaniem i załatwianiem skarg - również do kontrolowania tych spraw w innych jednostkach organizacyjnych NIK, a także w centralnych i terenowych organach administracji państwowej oraz w organizacjach gospodarczych i społecznych - we współdziałaniu z właściwymi zespołami i delegaturami NIK.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">W związku z informacją Biura Listów i Inspekcji KC PZPR z kwietnia br. o stanie realizacji uchwały IX Plenum Komitetu Centralnego z lipca 1982 r. w sprawie listów i skarg zgłaszanych do instancji i organizacji partyjnych oraz na podstawie dotychczasowych doświadczeń NIK z zakresu przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg, wniosków i listów obywateli, a także na podstawie wyników kontroli niektórych organów administracji państwowej i gospodarczej - Najwyższa Izba Kontroli zamierza podjąć działania zmierzające do dalszego ożywienia w NIK mechanizmów odpowiedniego reagowania na sygnały ludności wyrażane w skargach, listach i wnioskach. Niezależnie od dotychczas przeprowadzonych kontroli, planuje się na II półrocze br. przeprowadzenie szerszej kontroli koordynowanej z udziałem wszystkich zespołów i delegatur NIK na temat funkcjonowania systemu skarg i wniosków we wszystkich resortach i w większości organów administracji państwowej centralnych i terenowych, a także w jednostkach gospodarczych. Wyniki takiej kontroli mogłyby nie tylko potwierdzić dotychczasowe rozeznanie, że nie są w pełni przestrzegane obowiązujące zasady i tryb załatwiania spraw obywateli, lecz także umożliwić pełniejszą ocenę tego społecznego zjawiska, jakim jest nie ustająca lawina skarg ludności, naświetlić szerzej przyczyny i źródła niezadowolenia społecznego wyrażanego w skargach oraz pozwolić na wysunięcie odpowiednich wniosków, dotyczących kompleksowo całego systemu skarg i listów w skali krajowej. Rozważany jest problem zwiększenia liczby badań i kontroli podejmowanych na skutek skarg bezpośrednich przez jednostki organizacyjne NIK, z tym, że - przy szczupłym potencjale wykonawczym - Izba musi równocześnie zapewnić terminowe prowadzenie kontroli skoncentrowanych na najważniejszych problemach społeczno-gospodarczych dla umożliwienia corocznego opracowywania uwag o wykonaniu krajowych zadań gospodarczych i finansowych. Dla pogłębienia wrażliwości kierownictwa i wszystkich pracowników jednostek organizacyjnych NIK na sprawy wynikające ze skarg i listów obywateli przewiduje się omówienie tej problematyki na jednej z najbliższych narad aktywu kierowniczego Izby. Kierownictwo NIK już rozpoczęło i zamierza w najbliższym czasie zwiększyć częstotliwość bezpośredniego przyjmowania interesantów w sprawach skarg i wniosków oraz zobowiązać do stosowania tej praktyki dyrektorów delegatur NIK.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Koreferat przedstawił poseł Bogdan Gawroński (PZPR).</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Opracowania NIK stanowią dla Sejmu i jego organów materiał szczególnie cenny. Jednakże w przyszłych opracowaniach należałoby przedstawiać oddzielnie dane dla skarg oraz dla wniosków, których treści związane są z reguły z interesem społecznym.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Spośród 9 450 skarg i wniosków kierowanych do NIK w ub.r. ok. 50% NIK rozpatrzyła, wyjaśniła i załatwiła we własnym zakresie. Niemniej jednak rosnąca liczba skarg i wniosków tak załatwianych jest godna podkreślenia. Należałoby szczegółowo zbadać przyczyny faktu, że 10% spraw przekazanych NIK w 1982 r. stanowiły skargi, których treści były już uprzednio rozpatrywane i załatwiane.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Skargi i listy anonimowe stanowiły w ub.r. ok. 1/3 wszystkich otrzymanych przez NIK. Powstaje pytanie, czy jest to więcej czy też mniej niż w roku poprzednim.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Bardzo cenna jest forma bezpośrednich kontaktów obywateli z NIK. Należałoby dążyć, aby jak najszybciej załatwiać lub wyjaśniać przedstawione sprawy. Celowe byłoby informowanie Komisji Skarg i Wniosków o przyczynach nasilenia się występowania skarg w niektórych województwach i dotyczących niektórych problemów. Należałoby podzielić stanowisko NIK, że trzykrotny spadek liczby skarg i wniosków skierowanych do Izby w ub.r. nie wynika przede wszystkim z poprawy funkcjonowania organów administracyjnych, lecz z innych ogólniejszych powodów, głównie ze zmian sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej kraju.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Wobec wielu nowych ustaw uchwalonych przez Sejm i przewidywanych kolejnych, a poruszających sprawy praw obywatelskich i obowiązków pracowników w urzędach państwowych oraz Kodeksu etycznego pracowników tych urzędów, wobec decentralizacji uprawnień rad narodowych, samodzielności przedsiębiorstw i organizacji społeczno-zawodowych - konieczne jest skierowanie uwagi organów kontrolno-oceniających, w tym NIK i WZP, na pracę administracji terenowej, państwowej, gospodarczej oraz organizacji społeczno-zawodowych. Praca ta jest swoistą wizytówką organów władzy i administracji państwowej, socjalistycznych przedsiębiorstw, spółdzielczości i organizacji społeczno-zawodowych. Sprawność ich działania i sprawiedliwość rozstrzygnięć są w oczach opinii publicznej miernikiem trafności rozstrzygnięć ustawowych, sprawności państwa i realizowanych przez nie w praktyce zasad sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Skargi i wnioski, przede wszystkim jednak wnioski, należy traktować na wszystkich szczeblach działania jako jedno z podstawowych źródeł informacji o nastrojach, poglądach, trudnościach, potrzebach i dążeniach ludności, a przede wszystkim jako podstawowy lub pomocniczy materiał dla wielu przedsięwzięć, w tym służących likwidacji lub ograniczeniu źródeł zła leżącego u podstaw skarg i wniosków. Przyczyni się to do zapobiegania konfliktom, budowania wzajemnego zaufania i współdziałania ludności z władzą. Należałoby ustalić jednolity system rejestracji skarg i wniosków pozwalający w określonych terminach przeprowadzać w organach państwowych i instytucjach analizy kompleksowe, problemowe i wycinkowe treści skarg i wniosków. Wyniki tych analiz kierowane byłyby do jednego źródła np. do Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu lub do NIK, które po ich opracowaniu, sprowadzeniu tego, co zbieżne do wspólnego mianownika, przekazywałoby opracowany materiał zainteresowanym.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Trzeba szerzej podjąć sprawę sposobu wykorzystywania skarg i wniosków w środkach masowego przekazu oraz w pracy terenowej posłów. Chodzi tu m.in. o podjęcie problematyki licznych anonimów, a także skarg powtarzanych przez obywateli, nie tylko bowiem władze popełniają błędy.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PosełBogdanGawrońskiPZPR">Informacje uzupełniające przedstawił dyrektor Biura Skarg i Wniosków w Urzędzie Rady Ministrów Wiaczesław Medyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#DyrektorBiuraSkargiWnioskówwUrzędzieRadyMinistrówWiaczesławMedyński">Premier otrzymał w ub.r. ponad 36 tys. listów, skarg i wniosków, podczas gdy do wszystkich urzędów centralnych wpłynęło ponad 133 tys. spraw. Proporcją ta jest nieprawidłowa. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę, że do wszystkich organów administracji szczebla podstawowego wpłynęło w ub.r. ok. 80 tys. skarg, oznacza to, że ogniwa te są pomijane przez obywateli.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#DyrektorBiuraSkargiWnioskówwUrzędzieRadyMinistrówWiaczesławMedyński">Biuro analizuje wszystkie listy obywateli, szukając w nich wniosków, które są przedstawiane premierowi i wicepremierom.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#DyrektorBiuraSkargiWnioskówwUrzędzieRadyMinistrówWiaczesławMedyński">35% listów kierowanych do premiera - to skargi. Niektóre sprawy biuro bada szczegółowo. Przeciętnie w ok. 800 przypadkach rocznie Biuro po zbadaniu sprawy nie podziela zdania wojewodów lub ministra i występuje do nich z odpowiednimi propozycjami Często się zdarza, że z jednego województwa do premiera wpływa dwa razy więcej spraw niż do wojewody. Generalnie jednak oceniamy, że 1982 r. był rokiem sprawniejszej pracy administracji.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#DyrektorBiuraSkargiWnioskówwUrzędzieRadyMinistrówWiaczesławMedyński">Przedstawiciele biura uczestniczą w kolegiach ministerstwa, w których zanotowano najwięcej nieprawidłowości. Dzięki temu np. minister administracji objął ostatnio osobisty nadzór nad załatwianiem skarg obywateli. Zwrócono też uwagę na konieczność poprawy sytuacji w resorcie sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#DyrektorBiuraSkargiWnioskówwUrzędzieRadyMinistrówWiaczesławMedyński">Z naszego rozeznania wynika, iż za mało jest w instytucjach bezpośrednich rozmów z obywatelem. Nie przestrzega się często zasady Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którą wszystkie skargi powinny być rozpatrywane w obecności obywateli. Wiele do życzenia pozostawia także system rozpatrywania skarg i wniosków w spółdzielczości, a także w organach rad narodowych. Biuro Skarg i Wniosków URM blisko współpracuje z jednostkami szczebla centralnego, jednakże nie jest to jeszcze praca uregulowana prawnie. Premier przywiązuje dużą wagę do instytucji skarg i wniosków. Temat ten zostanie jeszcze w tym roku postawiony na posiedzeniu Rady Ministrów, Biuro, które reprezentuję opracowuje już zalecenia dla innych jednostek na temat przyjmowania i realizacji skarg i wniosków.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#DyrektorBiuraSkargiWnioskówwUrzędzieRadyMinistrówWiaczesławMedyński">Rok 1982 pod względem napływających skarg i wniosków był lepszy od poprzednich. 1983 r. powinien być jeszcze bardziej sprzyjający w rozpatrywaniu ludzkich spraw, choć nieprawidłowości są nadal jeszcze duże. Można by wymienić następujące źródła tych nieprawidłowości: sytuacja ekonomiczna i braki występujące w wielu podstawowych artykułach; nieprawidłowe funkcjonowanie administracji państwowej, administracji przedsiębiorstw itp.; roszczenia dotyczące świadczeń socjalnych, które w największym nasileniu wystąpiły w latach 1980/81 oraz luki w prawie, a przede wszystkim brak przepisów wykonawczych dotyczących wielu instytucji.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Myślę, że na podstawie przedstawionych nam informacji znacznie poszerzyliśmy swoją wiedzę na temat społeczno-politycznej sytuacji kraju. Z materiałów tych wynika konieczność aktywnej działalności wszystkich organów administracji państwowej, a także naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełZdzisławWydrzyński">Chciałbym zadać przedstawicielowi NIK kilka pytań wynikających z przedstawionych informacji. W jaki sposób obywatel otrzymuje informację, że na danym terenie działa przedstawiciel NIK, przeprowadzana jest kontrola i przyjmowane skargi? Czy zalecenia pokontrolne NIK są bagatelizowane i jeżeli tak, to jakie są tego konsekwencje? Czy przeprowadzane są analizy powodów powstawania skargi, np. czy przyczyną była bezduszność urzędnika, działanie przestarzałej ustawy itp.? Czy są skargi na działalność samej NIK?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Z wielką uwagą studiuję informacje NIK bo w mojej opinii obiektywnie odzwierciedlają one sytuację społeczną kraju. W ciągu ostatnich 2 lat informacje te są bogatsze i pełniejsze, ale nie dostrzegamy skutków jakie powinny wynikać.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełSzczepanStyranowski">Niepokoi, że tak duża liczba skarg wpływa do różnych instytucji. Jak ogromny musi być aparat, który zajmuje się ich rozpatrywaniem? Do samej Rady Ministrów wpływa rocznie ok. 26 tys. skarg. Czy widać na tym tle jakąś poprawę? Ja jej nie widzę i w materiałach także nie można jej znaleźć. W stosunku do roku 1981 nastąpił ogólnie rzecz biorąc spadek liczby wszystkich skarg o ok. 25 tys. Nie wynika to jak się sugeruje z poprawy działalności administracji, ale raczej z sytuacji społeczno-politycznej kraju.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełSzczepanStyranowski">Z informacji NIK wynika, iż ok. 33% skarg to skargi anonimowe. Jestem przeciwnikiem anonimów, bo jeśli obywatel chce pomóc administracji państwowej w rozwiązaniu jakiegoś problemu, to powinien mieć odwagę złożyć swój podpis. Całe nasze wychowanie społeczeństwa powinno zmierzać w kierunku takiego ukształtowania obywateli. Ok. 1/3 skarg anonimowych jest prawdziwa. Niestety w informacji NIK nie podano jaki jest procent anonimów świadomie zmierzających do podważenia działalności organów państwowych lub osiągnięcia jakichś nieuczciwych korzyści. Rozumiem, że obywatel niejednokrotnie boi się ujawnić swoje nazwisko, jeśli pokazuje niedomagania działalności organów państwowych. Jednakże kształtowanie osobowości społeczeństwa przez wychowanie i działalność środków masowego przekazu powinno iść właśnie w tym kierunku. Jeśli chodzi o ludzi zawodowo piszących skargi, to uważam, że nie są oni bardzo liczni, bardzo często mamy tutaj do czynienia z dewiacjami psychicznymi i żadne przekonywanie lub wyjaśnianie nic nie może pomóc.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PosełSzczepanStyranowski">W informacji NIK poinformowano o skargach związanych z wykorzystaniem zajmowanych stanowisk dla osiągania korzyści materialnych. Walczymy z tym zjawiskiem i w dalszym ciągu bulwersuje ono społeczeństwo. Niestety w materiałach nie podano jakich sfer dotyczą te skargi. Czy ma to miejsce na szczeblu centralnym, wojewódzkim, czy gminnym?</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PosełSzczepanStyranowski">Chciałbym podjąć temat skarg i wniosków dotyczących działalności sądownictwa. Przeprowadzono na ten temat naradę w resorcie, ale uczestniczyłem w niej, ani nie posiadam materiałów wówczas przedstawionych. Uważam jednak, że skargi i wnioski nie dają nam pełnego obrazu działalności naszego sądownictwa. Przekazane środkom masowego przekazu mogą spowodować zniekształcony obraz tej działalności. Jedna ze stron procesu sądowego jest zawsze z niego niezadowolona i bardzo często nie orientując się w przysługujących jej prawach, nie rozumiejąc także, że wyrok został wydany ściśle z obowiązującymi przepisami, w tej sytuacji piszę skargę. Godzi to w autorytet sądownictwa i podważa jego niezależność. Zdarzają się oczywiście wypadki nieprawidłowego traktowania obywateli przez sędziów i personel sądu, ale w każdym razie powinno to znaleźć pełne naświetlenie w środkach masowego przekazu. Sądy są w tej chwili przeciążone, sędziów jest za mało i stąd m.in. zbyt długie trwanie procesu.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#PosełSzczepanStyranowski">W materiałach podano, że 55% zarzutów przedstawionych w listach napływających do NIK znalazło swoje potwierdzenie. Jest to liczba ogromna i niepokojąca, ktoś musi je załatwić, zebrać potrzebne materiały, przeprowadzić dochodzenie i wydać decyzje. Można zadać sobie pytanie, czy organy administracji we właściwy sposób spełniają swoje zadania? W każdej przecież jednostce organizacyjnej znajduje się komórka kontroli, a jednak skargi te docierają do organów wyższego szczebla lub NIK.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#PosełSzczepanStyranowski">Chciałbym podkreślić, że nasza działalność powinna kształtować osobowość i wykształcenie obywatela w ten sposób, aby miał on świadomość swych praw i obowiązków oraz zdawał sobie sprawę kiedy pisanie skarg do innych władz nie ma żadnego sensu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełAntoniSeta">Materiały przedstawione przez NIK bardzo mi się podobają.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełAntoniSeta">Można sobie zadać pytanie, jakie są konsekwencje przeprowadzanych kontroli dla sytuacji obywateli. W tym kontekście zwraca uwagę problem bezdusznego przyjmowania skarg przez pracowników administracji. Powtarza się ta informacja we wszystkich przedstawionych nam informacjach. Wydaje się, że robią to ludzie młodzi, niedouczeni, nieznający obowiązujących przepisów.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełAntoniSeta">Dlaczego ludzie chętnie udają się ze skargą do przedstawicieli NIK oraz kontrolnych zespołów wojska? Odpowiedź moim zdaniem tkwi w tym, że nigdy nie słyszano, aby urzędnik został ukarany za złe załatwienie skargi albo żeby wyciągnięto w stosunku do niego jakieś inne konsekwencje. W każdym zakładzie przemysłowym istnieją jednostki powołane do prowadzenia kontroli funkcjonalnej. W przypadku napływania dużej liczby skarg należy wyciągać wnioski w stosunku do pracowników zatrudnionych w komórkach kontrolujących. Ponieważ kontrola funkcjonalna jest mało sprawna ludzie zwracają się do NIK lub organów kontroli wojskowej wiedząc, że wyciągają one konkretne wnioski personalne. Takie postępowanie jest zresztą lepsze także dla osób winnych zaniedbań, gdyż lepiej jest odsunąć taką osobę z zajmowanego stanowiska, niż czekać, aż popełni ona przestępstwo, ze względu na brak kompetencji.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełAntoniSeta">Jak wynika z informacji, NIK spotyka się ze skargami, dotyczącymi wszelkich tematów, podobnie jak wojewódzkie zespoły poselskie.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PosełAntoniSeta">Szerszego omówienia wymaga problematyka rent i emerytur oraz ich rewaloryzacji. Ostatnio zgłosił się do mnie były dyrektor jednej z hut, który po przejściu przed laty na emeryturę uzyskał świadczenie w wysokości ok. 9 tys. zł, co w tym czasie wynosiło trzy średnie płace krajowe. Obecnie otrzymuje wraz z rekompensatą na żonę nieco ponad 11 tys. zł, czyli mniej niż wynosi średnia płaca. Obywatel ten zapytuje: „kto mnie oszukał za 37 lat pracy dla kraju?”. Nie potrafiłem odpowiedzieć na to pytanie. W związku z ustawą emerytalną ludzie wskazują, że działa ona wstecz. Stwierdzają oni nie bez racji, że nie należy obniżać przyznanego w przeszłości 25-procentowego dodatku za odznaczenia. Musimy pamiętać, że ludzie nauczyli się liczyć i będą dochodzić swoich praw.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#PosełAntoniSeta">Znana jest nam atmosfera w społeczeństwie. Część ludzi jest nadal rozwydrzona, część charakteryzuje się dużym zdyscyplinowaniem, a część jest po prostu chwiejna. Lepsza praca komórek kontrolnych będzie sprzyjać kształtowaniu właściwych postaw społecznych. Należy wyciągać wnioski w stosunku do osób winnych powstania skarg oraz osób odpowiedzialnych za kontrolę.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełStanisławMaciejewski">Każdy problem powinien być rozpatrywany na tle aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej kraju. Na podstawie naszych doświadczeń powinniśmy mocno napiętnować wszystkich tych, którzy mogą i powinni skargę załatwić, a tego nie czynią, tych którzy nie przestrzegają przepisów i terminów. Istnieją jednak skargi słuszne z punktu widzenia petenta, lecz niemożliwe do załatwienia. W woj. gorzowskim 60% skarg dotyczy gospodarki mieszkaniowej. Są one z reguły uzasadnione sytuacją mieszkaniową skarżących, ale wiemy jak „zawalony” został plan budownictwa mieszkaniowego. Gdy mieszkań nie ma, to skarg tych nie da się załatwić. W skargach dotyczących rolnictwa wiele z nich dotyczy odmów udzielania kredytów przez bank. Wynikają one jednak z centralnie wprowadzonych ograniczeń, związanych z górną granicą zadłużenia. Duża część skarg dotyczy przyznawania maszyn rolniczych. Rozpatrując je trzeba pamiętać, że istnieją dwie ceny na maszyny - państwowa i wolnorynkowa. O maszyny ubiegają się także osoby, które pragną nimi handlować. Wiemy, że źle jest z ochroną środowiska. W województwie konieczna jest budowa 22 oczyszczalni ścieków, a możliwości pozwalają na budowę dwóch. Przykłady te prowadzą do wniosku, że nie można twierdzić, iż liczba skarg świadczy o jakości pracy administracji państwowej i gospodarczej. Trzeba ją oceniać obiektywnie. Nawet sprawa emerytur i rent nie jest prosta. Przewidywano, że wprowadzenie tych świadczeń spowoduje wydatki z budżetu w wysokości 100 mld zł, podczas gdy koszt uchwalonych ustaw wyniesie 170 mld zł. Znamy też przykłady skarg będących pomówieniami. Spraw tych nie można upraszczać. W myśl zarządzenia ministra administracji będzie przeprowadzona weryfikacja pracowników administracji państwowej. Zarządzenie określa kryteria tej weryfikacji. Z drugiej strony przy płacach oferowanych w administracji trudno będzie o znalezienie pracowników o najwyższych kwalifikacjach.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełStanisławMaciejewski">Temat, który dziś omawiamy otrzymał już bardzo wysoką rangę, był przedmiotem uchwał Biura Politycznego KC PZPR, Sejmu i rządu. Teraz chodzi o ich realizację. Tam gdzie brak jest dobrej woli, umiejętności lub dbałości o interes społeczny i obywatela należy reagować. Jednak są sprawy wymagające załatwienia w skali ogólnokrajowej. Wiele skarg wynika z braku aktów wykonawczych do uchwalonych ustaw. Odnosi się to np. do ustaw emerytalnych i ustawy o organizacjach społeczno-zawodowych rolników. Wydawanie aktów wykonawczych jest często opóźnione, choć pamiętam postulat domagający się, by projekty ustaw były przedstawiane wraz z projektami aktów wykonawczych, tak aby równocześnie wchodziły one w życie. Podstawową przyczyną wielu trudności i kłopotów będących źródłem skarg jest 25-procentowy wzrost dochodów ludności, przy równoczesnym spadku produkcji materialnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Trzeba stwierdzić, że skargi będą w dalszym ciągu pisane zwłaszcza, że w ciągu ostatnich dwóch lat staliśmy się, jak nigdy dotąd, państwem socjalnym. Równocześnie zaś produktywność środków trwałych w przemyśle jest obecnie na poziomie 60% wielkości uzyskanych w 1978 r. W 1978 r. wybudowano 283 tys. mieszkań w budownictwie wielorodzinnym i ponad 30 tys. w budownictwie jednorodzinnym. Jako ekonomista obliczam, że dla załatwienia zobowiązań socjalnych państwa konieczny byłby przyrost dochodu narodowego w granicach 4–6% w skali rocznej. W ciągu ostatnich 3 lat co roku budowano o 150 tys. mniej mieszkań tzn., że w tym okresie nie powstało mniej więcej milionowe miasto. W 1966 r. liczba wybudowanych w Polsce mieszkań była równa liczbie przyrostu naturalnego. Obecnie daleko nam do takich wyników. Co roku przybywa ponad 300 tys. nowych gospodarstw domowych, a jak wiadomo plan budownictwa mieszkaniowego zakłada wybudowanie w br. 120 tys. mieszkań. Wśród wielu problemów rolnictwa można wspomnieć przykładowo o braku ciągników. Każde z 1,3–1,4 mln towarowych gospodarstw rolnych powinno być wyposażone w traktor, a tymczasem jedynie ok. 400 tys. gospodarstw indywidualnych posiada ciągniki. Te przykłady dowodzą, że sytuacja gospodarcza musi prowadzić do powstawania skarg.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Ludzie wiedzą dobrze, że NIK przyjmuje skargi. Izba robiła to od początku swego istnienia. Skargi przyjmują delegatury istniejące w 17 województwach oraz oddelegowani urzędnicy w urzędach wojewódzkich w pozostałych jednostkach. Obywatele zgłaszają też skargi w trakcie przeprowadzanych kontroli. Wydaje się więc, że napływające informacje są wystarczające. Napływa do nas bardzo mało spraw pierwiastkowych. Trzeba przy tym pamiętać, że zadowolony będzie tylko ten obywatel, którego sprawa zostanie załatwiona pozytywnie. Przez wiele lat społeczeństwo było indoktrynowane, że państwo wszystko da i wszystko załatwi. Zrodziło to określone postawy społeczne.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Przekazując sprawę właściwej instytucji żądamy zawsze przesłania nam kopii odpowiedzi na skargę. Sami rozpatrujemy sprawy najbardziej rzucające się w oczy. Z tego też wynika, znaczny odsetek zasadnych skarg wśród ponad 3 tys. rozpatrzonych bezpośrednio przez NIK z blisko 10 tys. skarg, które do nas napłynęły. Przeprowadzamy analizy odpowiedzi na skargi i interweniujemy w przypadku odpowiedzi lakonicznych lub niezgodnych z Kodeksem postępowania administracyjnego.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">W ciągu 6 lat mojej pracy w NIK zgłoszono jedną skargę na inspektora delegatury w Katowicach, który wykorzystał swoje stanowisko dla dokonania pewnych zakupów w kontrolowanej kopalni. Sprawą tą zajęła się nasza komisja dyscyplinarna i pracownik ten został natychmiast zawieszony, a następnie zwolniony z pracy. Poinformowaliśmy o tym na łamach „Trybuny Robotniczej”.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Spotykamy się ze znaczną liczbą skarg będących w gruncie rzeczy pomówieniami. Przykładem może być sprawa z Bielska-Białej, gdzie Wojewódzki Komitet Kontroli Społecznej poinformował nas, że w magazynach Wojewódzkiej Spółdzielni Ogrodniczej zmarnowały się pomidory i kapusta wartości 1,5 mln zł. Okazało się, że winien był wiceprezes tej spółdzielni. Po zbadaniu sprawy przekazaliśmy ją do prokuratury. Ponieważ obwiniony powinien mieć możliwość obrony, sprawa ta ciągnie się do dziś. W tym czasie wiceprezes, o którym mowa skierował do NIK skargę, zarzucając pracownikowi, który dokonał kontroli stronniczość i stwierdzając, że pracował on pod dyktando prokuratury. Sprawę tę badałem osobiście i stwierdziłem, że kontroler działał prawidłowo i jeśli na coś zasłużył, to najwyżej na nagrodę.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Oceniając stosunek administracji do skarg i wniosków obywateli trzeba wziąć pod uwagę, że braki w zatrudnieniu w organach administracji terenowej szacowano w końcu marca br. na 25%, a średnia płaca w większości województw wynosi w tym dziale ok. 9 tys. zł. Wiemy czym jest pod względem płacowym pracownik administracji w porównaniu np. z pracownikiem spółdzielczości zaopatrzenia i zbytu?</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Jeśli chodzi o skargi anonimowe, to rozpatrujemy te, które zawierają informacje o złym zarządzaniu i o przestępczości gospodarczej. Listy szkalujące nie są rozpatrywane.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Nadużycia występują najczęściej na tle wymiany dóbr między zakładami pracy, a także ustalania cen przez przedsiębiorstwa. Z tego powodu na wniosek NIK zmniejszono np. dotację dla przemysłu mięsnego. Wiele nieprawidłowości wyraża się też w nadmiernych nieuzasadnionych wypłatach w przedsiębiorstwach.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#WiceprezesNIKTadeuszBejm">Skarga ob. Sikory, o której wspominał poseł A. Beta, dotarła również do NIK. Obecnie bada ją rejonowy prokurator w Chrzanowie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Dobrze się stało, że po rozpatrzeniu kilku wycinkowych informacji dotyczących funkcjonowania systemu skarg i wniosków w poszczególnych resortach, komisja wysłuchała generalnej, pogłębionej informacji NIK, wzbogaconej przez wypowiedź dyrektora Biura Skarg i Wniosków URM.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">NIK potwierdziła to, na co wskazywała niejednokrotnie Komisja, analizując źródła skarg. Wynikają one głównie z sytuacji gospodarczej i społecznej w kraju. Jest faktem, że istnieje grupa ludzi, bardzo młodych, którą wykorzystują nasi przeciwnicy polityczni do siania niepokoju. Jednak administracja daje do takich powody, popełniając często podstawowe błędy.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Proponuję przyjąć informację NIK z aprobatą, tym bardziej, że na br. zapowiada ona wzmocnione kontrole funkcjonowania systemu skarg i wniosków i objęcie nimi wszystkich resortów. Komisja liczy na możliwość rozpatrzenia wyników tych działań, tym bardziej, że nie wyklucza się ewentualnej zmiany przepisów dotyczących trybu rozpatrywania i załatwiania skarg i wniosków. Chodzi zwłaszcza o to, że konstruktywne wnioski obywateli są obecnie w niedostatecznym stopniu wykorzystywane. Opinia społeczna powinna być lepiej informowania o realizacji tych wniosków. Zmiana tego stanu rzeczy wpłynęłaby z pewnością na zmniejszenie liczby skarg, w tym i anonimów.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Z zadowoleniem należałoby podkreślić, że ok. 50% skarg i wniosków NIK załatwia we własnym zakresie oraz, że wnioski wynikające z kontroli skarg są przekazywane tym, których dotyczą.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Znaczenie działalności komisarzy wojskowych polega m.in. na tym, że są to ludzie z zewnątrz, niepowiązani ze środowiskiem.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Trzeba szczegółowo przeanalizować przyczyny różnic jakie zarysowują się pomiędzy resortami oraz województwami pod względem poziomu załatwiania skarg i wniosków oraz badania ich źródeł.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Wiele do życzenia pozostawia załatwianie skarg i wniosków w organach spółdzielczych. Wynika to m.in. z braku aktów wykonawczych do ustawy „Prawo Spółdzielcze”. Podobna sytuacja powstała wśród nauczycieli (Karta nauczyciela). Problem ten należałoby generalnie uwzględnić w opinii Komisji.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">W informacji prezesa NIK zawarta jest bardzo słuszna propozycja, aby poprzez Radę Państwa zobowiązać rady narodowe do rozpatrywania skarg.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Dobrze się stanie, że Rada Ministrów rozpozna na swym posiedzeniu załatwianie skarg i wniosków przez administrację państwową i gospodarczą. Najlepiej by było, żeby przeprowadzono nad tym problemem merytoryczną dyskusję.</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Komisja przyjmuje z akceptacją wiadomość zawartą w informacji prezesa NIK w sprawie obsadzenia stanowisk w biurach i departamentach do spraw skarg. Niejednokrotnie mówiliśmy o kompetencjach, jakich powinno wymagać się od tych ludzi. Nie jest to bagatelny problem. Mniej ludzi niezadowolonych to bardzo ważny efekt polityczny i społeczny.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#PrzewodniczącaobradomposełKazimieraPlezia">Proponuję powołać Zespół do opracowania odpowiedzi na informację NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WiceprezesNajwyższejIzbykontroliTadeuszBejm">Jesteśmy właśnie w trakcie opracowywania planu działania na II półrocze br. Byłoby dobrze, gdyby prezydium Komisji zgłosiło propozycje tematów do tego planu pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#Sprawozdawca">W kolejnym punkcie porządku obrad komisja uchwaliła opinię w sprawie załatwiania skarg w resorcie administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska oraz dezyderat dotyczący skuteczniejszego załatwiania w urzędach interwencji poselskich.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#Sprawozdawca">Komisja rozpatrzyła i przyjęła odpowiedź ministra rolnictwa na opinię w sprawie załatwiania skarg i wniosków w tym resorcie.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#Sprawozdawca">W związku z przygotowywaniem projektu planu pracy komisji na okres od września br. do końca kadencji poseł Kazimiera Plezia (PZPR) zaproponowała powołanie zespołów wyjazdowych w celu zbadania działalności systemu odpowiedzi na skargi w województwach warszawskim, gdańskim, łódzkim i jeleniogórskim, a więc tam, gdzie tych skarg jest najwięcej. Uznała także za celowe zapoznanie się z pracą Biura Skarg i Wniosków Urzędu Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełAntoniSeta">Powinniśmy zbadać z jakim skutkiem są załatwiane skargi obywateli przekazywane przez Sejm komisjom i resortom.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Dysponuję pewną informacją na ten temat dotyczącą pierwszych trzech miesięcy bież. roku. Do marca wpłynęło 1 745 pism, a więc znacznie więcej niż w poprzednich okresach. Z tego 41,2% ma charakter skarg, 12% wniosków. Najwięcej pism pochodzi z województw stołecznego, katowickiego, gdańskiego i wrocławskiego. Z 717 skarg ponad 300 napłynęło z zagranicy od różnego rodzaju związków zawodowych, organizacji Amnesty International z żądaniami zwolnienia internowanych, uwolnienia więźniów politycznych, przywrócenia swobód związkowych, przyznania wszystkim paszportów itp.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełKazimieraPlezia">Wśród listów napływających z woj. stołecznego - 53 związane są z ustawą emerytalną i wyrażają niezadowolenie obywateli z niektórych rozwiązań przyjętych w tej ustawie. 33 listy dotyczą niepełnego wdrożenia zasad reformy gospodarczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełSzczepanStyranowskiSD">W wyniku interwencji wstrzymana została emisja programu telewizyjnego w sprawie odszkodowań za pseudomedyczne doświadczenia dokonywane na więźniach obozów koncentracyjnych, który miał być nadany 9 kwietnia br. Zapoznałem się z treścią tego programu. Wydaje się, że należy wyeksponować w nim wkład pracy członków naszej komisji w wyjaśnienie wątpliwości związanych z rozdysponowaniem otrzymanego z RFN odszkodowania. Bezsporną zasługą naszej komisji jest podjęcie tego tematu. Należy to pokazać na tle wypowiedzi posłów. Autorzy programu pragnęli w związku z tym uczestniczyć w posiedzeniu komisji, lecz nie byłem upoważniony do wyrażenia na to zgody.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełAntoniSeta">Sprawa ta była niekiedy przedstawiana w ten sposób, że eksponuje się, iż RFN przekazała 1,3 mld marek na odszkodowania, a polskie władze inaczej rozdysponowały tę kwotę. Absolutnie nie można się z tym zgodzić. Dlaczego nikt nie mówi, że nasza komisja kwestionowała wysokość przyznanego Polsce odszkodowania. Trzeba mówić także i o tym, że obywatele Izraela dostali odszkodowania pięć razy większe niż Polacy. Nie można też zapominać, że w ramach 1,5 mld marek mieścił się też zwrot kosztów poniesionych przez rząd Polski na leczenie i utrzymanie ofiar pseudomedycznych eksperymentów.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Komisja szeroko rozpatrywała ten problem. Należy odróżnić dwa odszkodowania - jedno dla ofiar eksperymentów, a drugie - dla władz będące zwrotem pomocy finansowej udzielanej tym osobom.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełStanisławMaciejewski">Omawiana sprawa ma niewątpliwie aspekt polityczny. Wystarczy powiedzieć, że z przebiegu posiedzenia komisji poświęconego temu tematowi Radio „Wolna Europa” nadała trzyodcinkową audycję. Sprawa tymczasem jest złożona. Zostały zawarte dwa różne porozumienia między Polską i RFN. Po konferencji helsińskiej, RFN przekazała Polsce 1,3 mld marek jako zwrot kosztów poniesionych przez instytucje ubezpieczeniowe. Obywatele są niezadowoleni, gdyż po wpłaceniu tej kwoty RFN zaprzestała załatwiania indywidualnych wniosków, z czym nie zgadza się nasze MSZ.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PosełStanisławMaciejewski">Sprawa odszkodowań została dokładnie przebadana przez naszą komisję. Obecnie możemy jedynie dowiedzieć się, jak idzie załatwianie naszych ustaleń. Pamiętamy, że Ministerstwo Zdrowia zostało zobowiązane do rozpatrzenia wszystkich indywidualnych wniosków. Wydaje się, że wystąpiły tu pewne opóźnienia.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#PosełStanisławMaciejewski">Sprawa odszkodowania w wysokości 1,3 mld marek ma aspekt polityczny. Niektóre osoby chcą ją wskrzesić, gdyż nie znają niezbędnych szczegółów. Czynniki rządowe dobrze znają ten temat. Kwota ta została przekazana jako przychód skarbu państwa i następnie była ona rozchodowana na różne cele. W tym stanie rzeczy, dobrze się stało, że program telewizyjny został wstrzymany. W programie takim trzeba bowiem unikać wyszukiwania sensacji i rzeczowo wyjaśniać wszystkie problemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Jak pamiętamy, komisja nasza nie zdołała uzyskać od MSZ tekstów porozumień międzyrządowych. Jak wynika z opracowania prof. Czesława Pilichowskiego, kwota 1,3 mld marek, formalnie rzecz biorąc, była przeznaczona dla osób wywiezionych na roboty przymusowe. Uważam, że w programie telewizyjnym należy przekazać społeczeństwu ogólną odpowiedź na wątpliwości, nie wskrzeszając spraw, które trudno rozwikłać. Należy przede wszystkim przyspieszyć działania komisji funkcjonującej przy ministrze zdrowia tak, aby osoby będące ofiarami eksperymentów otrzymały odszkodowanie jeszcze przed śmiercią. Profesor Czesław Pilichowski, który ma uczestniczyć w tym programie proponuje, aby po rozliczeniu wypłaconych odszkodowań pozostałą kwotę przekazać na odszkodowania dla innych kategorii osób, które poniosły uszczerbek na zdrowiu w wyniku działań okupanta. Nie sądzę, aby należało występować z taką propozycją publicznie, gdyż wywoła to lawinę listów i wniosków o odszkodowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełZdzisławWydrzyński">Jak wynika z ustawy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym, osoby, które były wywiezione do III Rzeszy na roboty przymusowe, mają przepracowany tam czas zaliczony do okresu zatrudnienia. Sprawa tych osób jest więc wyjaśniona.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełStanisławMaciejewski">Nie można mieszać ze sobą kilku różnych spraw. Osoby, które były więźniami obozów koncentracyjnych mogą należeć do ZBoWiD i korzystać z uprawnień wynikających z ustawy o kombatantach. Jednak czym innym jest wywiezienie na roboty przymusowe. Zresztą również na terenie Polski Niemcy zatrudniali Polaków w różnych zakładach, często w bardzo trudnych warunkach. Nie należy łączyć tych spraw w programie telewizyjnym.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PosełStanisławMaciejewski">Odpowiadając posłowi S. Styranowskiemu muszę stwierdzić, że W czasie omawiania tego tematu Komisja dysponowała tekstami porozumień rządowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Mam wszystkie materiały, którymi dysponowała Komisja i nie ma wśród nich tych tekstów.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełSzczepanStyranowski">Poza sprawą, o której była mowa, należy wrócić do kwestii odszkodowań za mienie pozostawione przez obywateli polskich w ZSRR. Trzeba zdecydowanie przyspieszyć i wreszcie zakończyć tę sprawę.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#RedaktorRyszardaKazimierska">Pragnę poinformować Wysoką Komisję, że istnieje zapis Głównego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk zakazujący publikacji jakichkolwiek materiałów dotyczących odszkodowań za pseudomedyczne eksperymenty.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełStanisławMaciejewski">RFN przeznaczyła 1,3 mld marek na odszkodowania. W tej sprawie został zawarty akt państwowy między rządami Polski i RFN. Ta kwota została już wydatkowana, a tymczasem nadchodzą dalsze listy domagające się odszkodowań. Trudno więc się dziwić, że jest zapis kontroli prasy zakazujący publikowania informacji na ten temat.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Proponuję, by posłowie S. Maciejewski i Sz. Styranowski zwrócili się podczas jutrzejszego posiedzenia plenarnego Sejmu do ministra zdrowia z prośbą o najnowszą informację o sposobie rozdysponowania środków przeznaczonych na odszkodowania dla ofiar eksperymentów pseudomedycznych. Jest to tym bardziej pilne, te przygotowywana jest audycja telewizyjna. Trzeba też zastanowić się nad sposobem poinformowania opinii publicznej na ten temat za pośrednictwem prasy.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>