text_structure.xml
21 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Dnia 24 kwietnia 1980 r. Komisja Handlu Zagranicznego obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Gębali (PZPR) rozpatrzyła informację ministra handlu zagranicznego i gospodarki morskiej o wynikach w I kwartale br. oraz o inicjatywach resortu na rzecz realizacji podwyższonych zadań planowych w 1980 r. i poprawy efektywności eksportu.)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(W posiedzeniu wziął udział minister handlu zagranicznego i gospodarki morskiej Ryszard Karski, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli i Polskiej Izby Handlu Zagranicznego.)</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(Podstawą dyskusji była informacja przedstawiona przez ministra Ryszarda Karskiego.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MinisterRyszardKarski">W roku 1979, po raz pierwszy od czterech lat, plan eksportu do krajów II obszaru płatniczego (tj. do krajów kapitalistycznych) został wykonany, a nawet przekroczony. Dzięki temu znacznej poprawie uległo saldo obrotów towarowych z krajami tego obszaru. Zrealizowano też w zasadzie zadania planowe w eksporcie do krajów I obszaru płatniczego, tj. do krajów socjalistycznych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MinisterRyszardKarski">Z ogólnej kwoty obrotów, na kraje socjalistyczne przypada około 55%, na wysoko uprzemysłowione kraje kapitalistyczne 37%, a na kraje rozwijające się 8%. Liczby te w pełni odzwierciedlają podstawowe założenia naszej polityki handlowej i traktatowej. Dzięki współpracy z ZSRR i krajami socjalistycznymi Polska ma zapewnione na okresy wieloletnie dostawy podstawowych paliw, surowców i materiałów do produkcji. Jednocześnie kraje socjalistyczne są trwałym i korzystnym rynkiem zbytu dla naszych towarów.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MinisterRyszardKarski">Kraje kapitalistyczne są źródłem zakupu wielu ważnych surowców, materiałów, paliw, zbóż i pasz oraz maszyn i urządzeń. W latach poprzednich import z krajów II obszaru rozwijał się szybciej niż nasz eksport, co spowodowało konieczność zaciągnięcia znacznych kredytów na finansowanie zakupów kompletnych obiektów, maszyn i urządzeń, zbóż i pasz oraz innych towarów. Obecnie wkroczyliśmy w okres najwyższych spłat tych kredytów wraz z odsetkami. Ta sytuacja określała naszą wymianę towarową w roku 1979, jak również założenia planu na rok 1980.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MinisterRyszardKarski">Planowany dalszy rozwój wymiany z krajami socjalistycznymi ma na celu uzyskanie zwiększonych dostaw towarów, szczególnie surowców i materiałów do produkcji oraz towarów na zaopatrzenie rynku.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MinisterRyszardKarski">W wymianie z krajami II obszaru płatniczego plan zakłada znacznie wyższą dynamikę eksportu niż importu. Pierwsze miesiące b.r. zapowiadają, że warunki realizacji planu w zakresie handlu z tymi krajami ulegną znacznemu pogorszeniu w stosunku do poprzednich przewidywań (osłabienie koniunktury w krajach Europy Zachodniej i Japonii, oczekiwana recesja w USA, spodziewane dalsze podwyżki cen paliw). Na rynku kredytowym nastąpił gwałtowny wzrost stopy procentowej, a dostęp do kredytów został utrudniony.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MinisterRyszardKarski">Trudności w uzyskaniu nowych kredytów i wzrost ich kosztów zmuszają nas do podjęcia niezbędnych działań. Na krajowej naradzie aktywu społeczno-gospodarczego z udziałem I Sekretarza KC PZPR, E. Gierka w dniu 11 kwietnia br. podjęta została decyzja o konieczności wypracowania w tym roku - w drodze intensyfikacji eksportu - nadwyżki w obrotach handlowych z krajami kapitalistycznymi i podstawowym zadaniem w obrotach z tymi krajami jest poprawa cen eksportowych. Wymaga to dobrej współpracy aparatu handlu zagranicznego z przemysłem, a także rolnictwem i transportem. Chodzi o pełną, terminową i odpowiednią jakościowo realizację przez przemysł i rolnictwo zadań w zakresie dostaw na eksport oraz terminowy ich przewóz i przeładunek.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#MinisterRyszardKarski">Wyniki I kwartału br. są - ogólnie biorąc - pomyślne, aczkolwiek na wielu odcinkach występują napięcia. Niepokojące są zwłaszcza opóźnienia, zarówno w imporcie jak i w eksporcie. Aparat handlu zagranicznego uczynił wszystko, aby napięcia w imporcie nie odbiły się na rytmie naszej gospodarki.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#MinisterRyszardKarski">Mimo założonego w planie znacznego wzrostu cen importowych, faktycznie wzrosły one w stopniu znacznie większym. W tych warunkach, obok intensyfikacji eksportu, bardzo ważne znaczenie ma racjonalne dysponowanie środkami płatniczymi na import.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#MinisterRyszardKarski">Przedsiębiorstwa handlu zagranicznego otrzymały polecenia niezwłocznego nadrobienia opóźnień, zarówno w eksporcie jak i imporcie. Otrzymały również inne polecenia, mające na celu pełną realizację zadań oraz poprawę efektywności. Uruchomiony został zestaw środków o charakterze ekonomiczno-systemowym, przy pomocy których resort aktywizować będzie eksport oraz działania na rzecz poprawy jego efektywności. Ponadto pracuje się nad koncepcją kompleksowego systemu ekonomiczno-finansowego handlu zagranicznego. Podjęte zostały niezbędne kroki, mające na celu wzmocnienie zaplecza kadrowego. Resort widzi możliwość i poprawę dalszego doskonalenia służb cenowych i prawnych. Doskonali także naszą sieć zbytu za granicą.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#MinisterRyszardKarski">Obok wysiłków ze strony aparatu handlu zagranicznego na rzecz pełnej realizacji zwiększonych w br. zadań, konieczna jest pełna mobilizacja - przede wszystkim przemysłu i transportu, by zapewnić terminowe i pełne wykonanie planu dostaw na eksport. Problem terminowości ma również znaczenie w imporcie. W napiętej sytuacji płatniczej niedopuszczalne są zwłaszcza zjawiska przedwczesnych zakupów inwestycyjnych i nadmiernego gromadzenia zapasów towarów importowanych na cele produkcyjne.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#MinisterRyszardKarski">Mimo licznych trudności i napięć - powiedział minister R. Karski - optymistycznie oceniamy możliwość pełnej realizacji zwiększonych zadań w roku bieżącym.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełBronisławAntczak">W obliczu konieczności racjonalizacji importu jakie są możliwości ograniczenia nadmiernych zapasów nabywanych za granicą materiałów?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełJózefGórniak">Jakie są możliwości zapobiegania na przyszłość importowi maszyn i urządzeń bez ostatecznego zatwierdzenia planów inwestycyjnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełTadeuszStadniczeńko">Jak przedstawiała się sprawa zwrotu towarów z tytułu reklamacji w eksporcie w I kwartale? Czy zmniejszają się obecnie opóźnienia w imporcie niezbędnych surowców?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełJerzyKorzonek">Jakie są przyczyny opóźnień w eksporcie cementu?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełZdzisławaSudyka">Jakie środki przeznaczamy na reklamę i akwizycję naszych towarów?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełBogusławDroszcz">W listopadzie ub. roku Komisja nasza obradowała nad doskonaleniem współpracy przemysłu z handlem zagranicznym. Powołane zostały zespoły. Czy ich prace zostały zakończone i jakie przyniosły efekty do wdrożenia w 1980 roku?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MinisterRyszardKarski">Nasze planowanie określa zadania w zakresie eksportu i importu kilkudziesięciu głównych artykułów z rozbiciem na resorty. Rozliczają się one saldem eksportu i importu. Ta metoda w sumie zdaje egzamin. Aparat handlu zagranicznego nie wchodzi w sprawy dysponowania środkami na rzecz poszczególnych zakładów.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#MinisterRyszardKarski">Szereg obiektów, maszyn i urządzeń sprowadzono w oparciu o plan inwestycyjny. Z różnych powodów (zmiany w planie, brak wykonawców itp.) nie wszystkie są zagospodarowane. Zamówienia inwestycyjne z natury rzeczy muszą być realizowane z wyprzedzeniem. Odpowiednio długo trwa też proces inwestycyjny.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#MinisterRyszardKarski">Zwroty towarów wyeksportowanych, głównie z powodu złej jakości stanowią minimalny odsetek naszych obrotów. Przypadki takie zdarzają się nadal i dotyczą różnych resortów.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#MinisterRyszardKarski">Rytmiczność dostaw surowców i materiałów z krajów socjalistycznych uzależnioną jest od możliwości wydobywczych i transportowych naszych partnerów. Mamy informacje, że opóźnienia będą nadrobione w II kwartale.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#MinisterRyszardKarski">Eksport cementu znacznie opóźnia się w stosunku do planu, m.in. z powodu niewystarczających dostaw worków papierowych do cementowni.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#MinisterRyszardKarski">Na reklamę i działania wystawiennicze przeznaczamy 1,5 mld zł, w tym znaczną kwotę w dewizach. Weźmiemy w tym roku udział w około 30 ekspozycjach kolektywnych, w sumie zaś w 250 imprezach zagranicznych. Na reklamę przypada 0,22% kosztów handlu zagranicznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełZdzisławMalicki">Jeżeli zakład okresowo nie wykonuje planowych zadań eksportowych, ale podejmuje inną produkcję eksportową, nie jest to rozumiane jako eksport ponadplanowy, co zniechęca do podejmowania takich starań. Gdyby zmienić sposób traktowania tej sprawy, wyzwoliłoby to w wielu zakładach dodatkowe inicjatywy - szukanoby nowych możliwości eksportowych.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełZdzisławMalicki">Niektórzy nasi radcy handlowi za granicą mają zastrzeżenia wobec tendencji do łączenia spółek handlowych istniejących w krajach kapitalistycznych. Okazuje się bowiem, że wielkość ewentualnego odszkodowania z tytułu np. nie terminowego wykonania kontraktów zależy w tych krajach od rozmiarów kapitału, którym spółka obraca.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PosełZdzisławMalicki">Wydaje się, że nie w pełni wykorzystujemy możliwości wchodzenia na nowe rynki z maszynami budowlanymi, zwłaszcza że rozwinięte kraje kapitalistyczne przewidują w tym zakresie tylko nieznaczny wzrost produkcji. Mam na myśli np. Irak, który jest wielkim importerem maszyn budowlanych. Podobna jest sytuacja z Algierią. Potrzebne są kontakty, stwarzające większe szanse zwiększenia eksportu, zwłaszcza z krajami naftowymi - partnerami, którzy płacą gotówką.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełJózefGórniak">Wracam do sprawy niewykorzystywanych maszyn i urządzeń z importu: czy nie można jednak rozliczać tych, którzy zawinili w procesie inwestycyjnym?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełEdmundOsmańczyk">Prognozy dotyczące międzynarodowej sytuacji gospodarczej/pesymistyczne: groźba pogłębiania się recesji na Zachodzie, kryzys energetyczny, który może potrwać do końca stulecia itp. W tym stanie rzeczy konieczne jest szukanie dróg znalezienia się nie w defensywnej, ale w ofensywnej pozycji. W wyniku inicjatywy własnej lub wspólnych inicjatyw z krajami socjalistycznymi powinniśmy i możemy łagodzić te trudności.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełEdmundOsmańczyk">W Europie mamy sprawę nienowej, : ale aktualnej inicjatywy krajów socjalistycznych dotyczącej współpracy energetycznej. Wskazana byłaby inicjatywa ministrów handlu zagranicznego naszych krajów, opracowanie odpowiednich propozycji. Ogólnie biorąc - w sprawach politycznych jesteśmy w ofensywie, natomiast zbyt mało ofensywni jesteśmy w sprawach gospodarczych, zwłaszcza ogólno-europejskich.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PosełEdmundOsmańczyk">Pożądana jest większa inicjatywa naszego handlu zagranicznego na forum międzynarodowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełJerzyKorzonek">Praca w porcie (Szczecin) dostarcza przykładów ukazujących znaczenie współpracy między środkami transportu, a odbiorcami krajowymi i eksporterami. Np. jeżeli chodzi o węgiel, to porty mają potencjał służący jako eksportowi, ale często brak jest informacji o tym, jak będą się kształtowały dostawy eksportowe w najbliższym tygodniu. Stąd m.in. przestoje statków w oczekiwaniu na ładunek, np. ostatnio w Świnoujściu. Podobnie od kilku lat mamy do czynienia z nieregularnymi dostawami cementu. Do transportu z cementowni miały być wykorzystywane barki, wybudowano port w Gorażdżach, ale nie dało to, jak dotychczas efektów. Trzeba rozważyć realność zadań w dziedzinie eksportu cementu. Przemysł materiałów budowlanych powołuje się na liczne elementy, od niego niezależne.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełJerzyKorzonek">Mamy ciągle zakłócenia w pracy portów. Nieterminowe transporty towarów na eksport powodują z kolei opóźnianie się załadunku (do tych samych wagonów) zboża z importu.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełJerzyKorzonek">Rozmowy z głównymi eksporterami i importerami przeprowadzone przez zarząd Portu dają już pomyślne wyniki, np, w zakresie importu rudy i zbóż.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełJerzyKorzonek">Zjawiskiem niepokojącym są znaczne ilości towarów z importu zalegające w magazynach portowych. Dotyczy to np. herbaty, a w r. ub. - porcelany. Czy rzeczywiście potrzebny był zakup towarów, po które przez długi czas nikt się nie zgłasza?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełTadeuszStaniczeńko">Realizacja planu eksportu zasługuje na ogół na pozytywną ocenę. Różne Jednak uwarunkowania zewnętrzne uniemożliwiają poprawę sytuacji wewnętrznej i płatniczej. Tym większe znaczenie ma współdziałanie z naszym największym partnerem gospodarczym - Związkiem Radzieckim i innymi krajami socjalistycznymi. Umacnianie współpracy z krajami I obszaru płatniczego jest zdecydowanym nakazem ekonomicznym.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">Środki, jakie port w Gdańsku otrzymał w roku ubiegłym i w planie na rok bieżący na zakup niezbędnego sprzętu mechanicznego były i są o wiele niższe od potrzeb, a nawet od przydzielonych limitów. Trudności i straty powoduje zwłaszcza brak żurawi pływających. Część sprzętu, wskutek braku części, pozostaje nieczynna.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#MinisterRyszardKarski">Wniosek posła Malickiego w sprawie ponadplanowego eksportu mógłby być realizowany w ramach obowiązujących decyzji. Nie jest zupełnie jasne - kto mógłby uznawać daną produkcję za eksport ponadplanowy.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#MinisterRyszardKarski">W sprawie spółek za granicą działać będziemy w sposób wyważony. W żadnym razie nie zamierzamy tolerować przypadków współdziałania z niepoważnymi, słabymi partnerami.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#MinisterRyszardKarski">Nasz eksport do Iraku jest dość wysoki, a plan na rok bieżący zakłada bardzo znaczny wzrost. Ściślejsze przestrzeganie terminowości przedsięwzięć inwestycyjnych stworzyłoby jeszcze lepszy klimat współpracy. Z Iraku importujemy znaczne ilości ropy i jesteśmy zainteresowani zwiększeniem tych dostaw.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#MinisterRyszardKarski">Dyscypliną realizacji zobowiązań inwestycyjnych - o czym mówił poseł Górniak - mogłyby zajmować się organa kontrolne. Import maszyn, które później nie są instalowane, to nie tylko straty finansowe: w miarę upływu czasu tracimy również gwarancję przewidzianą w kontrakcie.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#MinisterRyszardKarski">Jeżeli chodzi o poruszoną przez posła Osmańczyka sprawę europejskiej współpracy energetycznej, trzeba stwierdzić, że jest to dziedzina, w której mamy coś do powiedzenia. Sprzedajemy niewielkie ilości energii elektrycznej do Austrii, można by i do innych krajów zachodnich, byleby tylko dysponować odpowiednią ilością energii. Austria - jak wiadomo - chce wspólnie z nami budować elektrownię w Polsce.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#MinisterRyszardKarski">W dostawach węgla na eksport mamy rzeczywiście dość znaczne opóźnienia. Zapasy w portach są niewielkie. Co się tyczy cementu - zapadła decyzja w sprawie budowy przesypowni. Forsujemy transport wodny z Gorażdż do Szczecina. Ministerstwo jest zainteresowane otrzymywaniem wykazów towarów, które zalegają w magazynach portowych.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#MinisterRyszardKarski">W związku z wypowiedzią posła Stadniczeńki pragnę poinformować, że w sprawozdaniu resortu za rok 1979 dla Komisji Handlu Zagranicznego szeroko omówione będą sprawy współpracy gospodarczej ze Związkiem Radzieckim i innymi krajami socjalistycznymi.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#MinisterRyszardKarski">W sprawie wypowiedzi posła Jędrzejewskiego mogę podać, że jest już zgoda na zakup dźwigów dla portów. Może to zapoczątkować w przyszłości produkcję kooperacyjną. Zdolność przeładunkowa portów wymaga zwiększenia mniej więcej o połowę.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełStanisławGębala">Obrady wykazały, że Komisja pozytywnie ocenia wysiłki resortu w dziedzinie dynamizowania i poprawy efektywności eksportu. Poszukiwanie dalszych możliwości w tej dziedzinie jest zadaniem ciągłym.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PosełStanisławGębala">Ważnym zadaniem resortu jest dbałość o zapewnienie gospodarce narodowej podstawowych surowców i materiałów, szczególnie zaś tych, które są niezbędne do produkcji na eksport. Dbać musimy na co dzień o należytą jakość wyrobów eksportowych. W wysokiej jakości tkwi siła naszego kraju jako partnera na rynkach światowych.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PosełStanisławGębala">Z zadowoleniem stwierdzamy, że bada się dalsze możliwości proeksportowego rozwoju przemysłu.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PosełStanisławGębala">Podzielam opinię posła Osmańczyka w sprawie rozwijania ofensywności handlu zagranicznego. Dotyczy to wszystkich ogniw gospodarki narodowej. Szczególne znaczenie ma oczywiście pogłębianie współpracy ze Związkiem Radzieckim - dostawcą podstawowych surowców i nabywcą wielu towarów. Produkcja nasza w wielu dziedzinach w dużym stopniu możliwa jest dzięki współpracy z tym partnerem.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PosełStanisławGębala">Problemem niezmiernie ważnym jest usprawnianie współpracy aparatu handlu zagranicznego z przemysłem. Komisja pragnęłaby otrzymywać na bieżąco sprawozdania dotyczące tego procesu.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#PosełStanisławGębala">Na spotkaniach w terenie posłowie powinni systematycznie poruszać sprawy rozwijania eksportu i racjonalizacji importu. Powinni wyjaśniać, że to co kupione i nie włączone do produkcji stanowi stratę dla gospodarki narodowej. Tym ważniejsza więc jest większa dyscyplina zamówień.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PosełStanisławGębala">Warto wreszcie rozważyć, w jaki sposób można byłoby - przez zastosowanie odpowiednich bodźców - lepiej preferować wyroby wprowadzane po raz pierwszy na rynki zagraniczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#Sprawozdawca">W dalszej części posiedzenia powołano trzy podkomisje: DS. proeksportowego rozwoju gospodarki i efektywności handlu zagranicznego (przewodniczący poseł Wit Drapich - PZPR); DS. współpracy gospodarczej z krajami socjalistycznymi w ramach RWPG (przewodniczący poseł Bogusław Droszcz ZSL); DS. stosunków ekonomicznych i handlowych z krajami kapitalistycznymi rozwiniętymi i rozwijającymi się (przewodniczący poseł Józef Górniak PZPR).</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#Sprawozdawca">Zespół poselski pod przewodnictwem posła Wita Drapicha dokona wizytacji Międzynarodowych Targów Poznańskich. Przyjęto także plan pracy na okres do września br.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>