text_structure.xml 20.4 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 16 lutego 1983 r. Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług oraz Komisja Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posła Jerzego Jóźwiaka (SD), przeprowadziły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">- pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: przewodnicząca sejmowej Komisji Kultury i Sztuki, przedstawiciele Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrem Marcinem Nurowskim oraz Najwyższej Izby Kontroli przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów i Naczelnej Rady Zrzeszenia Prywatnego Handlu i Usług.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Założenia projektu ustawy przedstawił wiceminister handlu wewnętrznego i usług Marcin Nurowski: Prezentowany dziś projekt nowelizacji był konsultowany ze wszystkimi naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej, ze wszystkimi wojewodami oraz przedstawicielami samorządu rzemieślniczego i Naczelną Radą Zrzeszenia Prywatnego Handlu i Usług. Omawiany akt prawny dotyczy ponad 126 tys. osób prowadzących działalność handlową i inną w ok. 29 tys. prywatnych placówek handlowych i usługowych. W jednostkach tych zatrudnia się ok. 65 tys. osób. Projekt dotyczy też ponad 90 tys. osób wykonujących usługi transportowe. Około 75 tys. osób z tej liczby, to prywatni taksówkarze. Należy podkreślić, że prywatny transport osobowy obejmuje 96% wykonywanych w kraju usług tego rodzaju. Taksówkarze jako najliczniejsza grupa zawodowa dominują w wojewódzkich zrzeszeniach prywatnego handlu i usług, co powoduje często sytuację niekorzystną dla pozostałych osób reprezentowanych przez te organizacje. Dlatego też projekt nowelizacji przewiduje utworzenie odrębnej organizacji skupiającej osoby zajmujące się świadczeniem usług transportowych, zgodnie ze zgłaszanymi od lat postulatami.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Jedną z przyczyn przygotowania nowelizacji była potrzeba dostosowania przepisów ustawy do zmienionych warunków gospodarczych. Dlatego też proponuje się umożliwić osobom prywatnym prowadzenie nowych rodzajów usług, takich jak fonograficzne, poligraficzne, geodezyjne i kartograficzne. Projekt dąży też do umocnienia samorządu prywatnego handlu i usług, jak też wyposaża organa administracji w skuteczne narzędzia zwalczania nieuczciwej działalności.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Projekt przewiduje rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy. Wprowadzamy bowiem ponownie możliwość tworzenia spółek posiadających osobowość prawną. Ustawa z 1974 r. milczała w tym względzie, jako że od wielu lat spółki nie były tworzone. Obecnie obserwuje się duże zainteresowanie tworzeniem takich spółek. Zaproponowane rozwiązanie jest zbliżone do rozstrzygnięcia przyjętego w ustawie o przedsiębiorstwach prowadzonych przez zagraniczne osoby prawne. Spółki posiadające osobowość prawną będą tworzone i prowadzone na zasadach określonych w kodeksie handlowym.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Projekt umożliwia prowadzenie praktycznej nauki zawodu w jednostkach handlowych i usługowych sektora prywatnego. Chodzi o kształcenie ludzi wszechstronnie przygotowanych do wykonywania zawodu, nie obciążając tym budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Wydawanie zezwoleń na prowadzenie zakładu handlowego lub usługowego oraz cofanie uprawnień, np. w przypadku zalegania z podatkami, zostało uregulowane w sposób zbliżony do ustawy o wykonywaniu rzemiosła. Nie powinno być obaw o nadużycia ze strony organów administracji, gdyż nad legalnością ich decyzji czuwa Naczelny Sąd Administracyjny.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Proponujemy, aby nowa organizacja skupiająca prywatnych taksówkarzy była nadzorowana przez ministra administracji gospodarki terenowej i ochrony środowiska. Umożliwi to ściślejsze powiązanie prywatnego transportu osobowego z miejskimi zakładami komunikacyjnymi, włączenie prywatnych taksówek do istniejącego w niektórych miastach systemu radiotaxi, oraz zapewni nowej organizacji wyspecjalizowaną pomoc.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Pozostałe zmiany zaproponowane w projekcie wynikają ze zmian stanu prawnego po uchwaleniu ustawy w 1974 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Przy istniejącym niedoborze siły roboczej w zakładach produkcyjnych musi niepokoić wzrost zatrudnienia w gospodarce nieuspołecznionej. Jakie są przewidywane rozmiary tego wzrostu w najbliższych latach?</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Proszę o informację na temat prognozowanych przez projektodawców zysków państwa i zysków sektora gospodarki nieuspołecznionej po wprowadzeniu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Projekt przewiduje istotne rozszerzenie działalności gospodarczej jednostek gospodarki nieuspołecznionej. Może dyskusja przekona mnie o celowości takich rozwiązań, ale na razie szereg propozycji budzi poważne wątpliwości. Np. co się rozumie pod pojęciem usług geodezyjnych? Nie chodzi chyba o przekazanie kopalń i jednostek prowadzących poszukiwanie ropy naftowej w prywatne ręce.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Kolejna wątpliwość dotyczy fonografii, która staje się na całym świecie przemysłem na wielką skalę. W Polsce brak jest jeszcze warunków dla jej rozwoju, gdyż mało jest telewizorów przystosowanych do odtwarzania programów wideo. Jest to jednak sprawa bliższej lub dalszej przyszłości. Takie kraje jak Japonia, RFN, czy USA prowadzą ze sobą formalne wojny o rynki zbytu dla swoich przemysłów fonograficznych. Mam wątpliwość, czy nasze państwo powinno wyzbywać się kontroli tej dziedziny. Sprawa ta ma nie tylko charakter gospodarczy, ale wkracza też w sferę polityki kulturalnej. Należy utrzymać monopol państwa w tej dziedzinie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącaKomisjiKulturyiSztukiposełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Komisja, którą reprezentuję, jest zainteresowana tym projektem ustawy, gdyż wprowadza on nowe rodzaje usług, takie jak usługi poligraficzne i fonograficzne.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczącaKomisjiKulturyiSztukiposełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Osobiście nie mam tych wątpliwości, z jakimi podzielił się poseł K. Rokoszewski. Działalność fonograficzną prowadzą już spółki polonijno-zagraniczne, produkując m.in. wideo kasety. Konieczne jest natomiast utrzymanie nadzoru ministra kultury i sztuki nad taką działalnością. Należy więc zmienić art. 3, ust. 3 projektu przewidujący możliwość przekazywania nadzorczych uprawnień ministra kultury innym organom.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczącaKomisjiKulturyiSztukiposełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Projekt przewiduje wydawanie zezwoleń na prowadzenie galerii nie tylko sztuki współczesnej. Komisja Kultury i Sztuki zastrzega sobie możliwość późniejszego wypowiedzenia się w tej sprawie. Handel dziełami sztuki jest zjawiskiem delikatnym i wymaga przemyślanego podejścia. Należy m.in. dbać, aby uniemożliwić handel dziełami pochodzącymi z kradzieży.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczącaKomisjiKulturyiSztukiposełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Popierając propozycję dopuszczenia do wykonywania nowych rodzajów działalności przez osoby prywatne należy zalecić dużą ostrożność i ścisłą ich kontrolę. Istnieję bowiem wiele zjawisk negatywnych, takich jak czarny rynek księgarski. Należy w tym miejscu dodać, że komisja naszą jest zaniepokojona objęciem księgarń przepisami ustawy antyspekulacyjnej. Księgarnia nie jest zwykłym sklepem! Istnieje tradycja odkładania w księgarniach szczególnie cennych wydawnictw dla wybranych klientów, takich np. jak biblioteki szkolne. Obecnie spekulanci domagają się sprzedawania całości dostaw, które następnie trafiają na czarny rynek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Na posiedzeniu w dniu dzisiejszym Rada Legislacyjna rozpatrywała projekt prawa prasowego. W projekcie tym znajduje wyraz problematyka upowszechniania wiadomości za pośrednictwem wizji i dźwięku jako podstawowa forma przekazu. Mogę stwierdzić, że istnieją punkty styczne pomiędzy zagadnieniami produkcji urządzeń technicznych z tej dziedziny w obu ustawach. Projekt prawa prasowego przewiduje gestię resortu kultury i sztuki w tym zakresie tak, jak rozpatrywana dziś ustawą. Byłoby dobrze, gdyby Ministerstwo Kultury porozumiało się w tej sprawie z Ministerstwem Sprawiedliwości, które zajmuje się przygotowywaniem projektu prawa prasowego dla uniknięcia braku koordynacji odpowiednich zapisów w obu ustawach.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że należy odróżniać dzieła sztuki współczesnej, od tych, których dotyczy projektowana ustawa. Z naszych doświadczeń wynika, że handel dziełami sztuki jest źródłem niebezpiecznych zjawisk, Weźmy np. działalność pewnego historyka, który najpierw był historykiem sztuki, później handlarzem zajmującym się dziełami sztuki, potem przemytnikiem, potem zaś znalazł się w więzieniu, by wreszcie osiąść w Wielkiej Brytanii i stać się darczyńcą kilku polskich muzeów. W interesie obrony dóbr kultury należy rozróżniać rozmaite dziedziny działalności handlowej, której przedmiotem są dzieła sztuki. Czasem może to być kłopotliwe lub realizowane przesadnie, lecz jest niezbędne w warunkach poważnego zubożenia dóbr kultury w kraju. W takich warunkach lepsza jest przesada niż ryzyko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJózefKrotiuk">Mam wątpliwości co do objęcia ustawą działalności geodezyjnej. Usługi geodezyjne są deficytowe. Wynika to z małej liczby geodetów. Wiele spraw istotnych dla rolników bywa załatwianych przewlekle wskutek niewielkiej liczby geodetów. Wątpię, czy będą się mogły tym zająć prywatne przedsiębiorstwa geodezyjne, zwłaszcza gdy chodzi o sprawy związane z obrotem nieruchomościami rolnymi. Sądzę, że osłabienie państwowych biur geodezyjnych przyczyni się do osłabienia procesów komasacji gruntów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełGenowefaRejman">Pytanie postawione przez posła K. Rokoszewskiego wydaje się szczególnie istotne. Projektowana ustawa jest jednym z kolejnych aktów dotyczących sektora nieuspołecznionego. Gdyby została zablokowana, to wydaje się, że byłoby to niewłaściwe z punktu widzenia prawniczego. Czy słuszne jest, by dać zielone światło dla sektora nieuspołecznionego? Wydaje się, że błędem było uspołecznianie wszystkiego, nawet najdrobniejszych szczegółów gospodarczych. W ten sposób poważne przedsiębiorstwa straciły czas nie podejmując ważnych zagadnień, a zwłaszcza tych z dziedziny walki o postęp techniczny. W krajach wysoko rozwiniętych scentralizowane są tylko najistotniejsze dziedziny gospodarki. Pozwala to na stworzenie przedsiębiorstwom centralnym lepszej pozycji. Nawet kryzys nie jest wówczas tak silnie odczuwany, jak w warunkach gospodarki całkowicie monopolistycznej. Powinniśmy więc zastanowić się, czy funkcjonowanie sektora nieuspołecznionego jest rzeczywiście czymś niedobrym. Obawy posła K. Rokoszewskiego, że otwarcie drogi dla tego sektora może podważyć nasz system, nie wydają się takie oczywiste. Centralizacja zniszczyła przecież spółdzielczość, co miało swe konsekwencje w gospodarce - weźmy np. sprawę produkcji łańcuchów, które po dokonaniu niewłaściwych posunięć organizacyjnych trzeba importować. Powinniśmy mieć to na uwadze, gdyż inaczej nigdy nie wyjdziemy z trudności gospodarczych. Dlatego też należy wnikliwie rozpatrywać przedłożony projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełTadeuszOrlof">W ustawie znalazły się regulacje stwarzające możliwości szkolenia kupców. Wydaje się, że jest to trafne rozwiązanie. Chodzi tu o kształcenie ludzi w dziedzinie szczególnie przydatnej. Wydaje się, że słuszne jest podejmowanie działań mających służyć ochronie interesów sierot i wdów. Wątpliwości natomiast budzi sposób uregulowania problemów taksówkarzy - wyodrębnienie taksówkarzy z dotychczasowej organizacji zrzeszającej kupców oraz osoby świadczące różnego rodzaju usługi. Należy zastanowić się ile zyska skarb państwa dzięki ustawie i jakie stworzy ona możliwości poszerzenia sfery usług. Trzeba także troszczyć się o to, by nie stworzyć nowych przeszkód biurokratycznych w tym zakresie. Powinniśmy rozważyć, czy państwo ma się rzeczywiście wyrzekać wszystkich dziedzin swej działalności na rzecz wątpliwego postępu, czy przyniosłoby to zysk państwu i obywatelom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełOlgaRewińska">Projektowana ustawa dotyczy rozszerzenia zakresu działalności sektora nieuspołecznionego, przeniesienia, do obowiązującej ustawy o wykonywaniu handlu oraz niektórych innych rodzajów działalności przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej unormowań zawartych w ustawie o rzemiośle, a także wyodrębnienia taksówkarzy z organizacji, w której byli oni dotychczas zrzeszeni. Gdy chodzi o pierwsze zagadnienie, to jest rozszerzenie zakresu działalności gospodarki nieuspołecznionej, podzielam intencje projektodawcy. Druga sprawa będzie podmiotem dyskusji, a gdy chodzi o trzecią, to nie sądzę, aby mimo wątpliwości dyskusja była obecnie celowa, zgadzają się na to rozwiązanie taksówkarze, Zrzeszenie. Prywatnego Handlu i jest to od dawna wnoszony postulat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJerzyJóźwiak">Proponowane rozwiązanie dotyczące taksówkarzy odpowiada zapewne resortowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Formułując pytania i wyrażając niepokój nie wypowiadałem się przeciw uchwaleniu ustawy. Nie stwarza ona zagrożeń. Nie oznacza to, że nowe rozwiązania z pewnością będą lepsze. Są jednak pewne kwestie szczegółowe. Fonografia znajduje się u nas w powijakach. W krajach wysokorozwiniętych jest przemysł fonograficzny, którego funkcjonowanie ma istotne znaczenie gospodarcze, można się spodziewać, że rozwój fonografii nastąpi i u nas. Czy należy przesądzać, że zajmie się tym gospodarką nieuspołeczniona, czy powinniśmy prowadzić do tego, by państwo dopuszczało udział gospodarki nieuspołecznionej w tych działaniach. Są to przecież przedsięwzięcia o charakterze ideologicznym, nieobojętne dla państwa. Dlatego też resort kultury powinien sprawować nadzór w tym zakresie. Nie wydaje się też, by gospodarka nieuspołeczniona chciała się zająć produkcją łańcuchów. W każdym razie należy pamiętać o tym, by ewentualny podział rynku został przeprowadzony z uwzględnieniem zarówno racji gospodarczych, jak też ideologicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">Zatrudnienie w sektorze prywatnym - handel, gastronomia, taksówki itp. w ubiegłym roku zwiększyło się o 19 tys. osób. Wzrost ten widoczny był zwłaszcza w handlu prywatnym i objął przede wszystkim kobiety w średnim wieku. Tak więc osoby te nie były przedmiotem zainteresowania innych branż gospodarki uspołecznionej poszukujących możliwości zwiększenia zatrudnienia. Nie sądzę, aby w tym roku groziła nam eksplozja w tym względzie, gdyż uniemożliwia to konstrukcja podatku dochodowego.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">Od 25 lat obroty prywatnego handlu w Polsce nigdy nie przekroczyły jednego procenta ogólnych obrotów w detalu. 12 tysięcy prywatnych placówek handlu artykułami rolno-spożywczymi wzbogaciło funkcjonowanie rynku, zwiększyło podaż świeżych warzyw i innych towarów. Wygasła również dyskusja na temat cen, są one teraz z reguły niższe niż w handlu uspołecznionym. Transport nieuspołeczniony (taksówki) jest niemal monopolisty w naszym kraju, co jest ewenementem w porównaniu z innymi krajami socjalistycznymi. Uważamy jednak, że transport ten dobrze spełnia swoje zadania.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">Koncesje dla geodezji i fonografii będą wydawane bezpośrednio przez resort. Od lat funkcjonują nielegalne usługi w tej mierze, tak więc koncesje na usługi geodezyjne leżą w interesie rolników. Zapewnią również ochronę interesu publicznego. Rozszerzenie tych usług na działalność w gospodarce nieuspołecznionej powinno zbliżyć ich wielkość do popytu, zwłaszcza w budownictwie indywidualnym. Rozszerzenie działalności fonograficznej na sektor nieuspołeczniony wynika również z potrzeb różnych grup wyznaniowych, w tym Kościoła Rzymsko-Katolickiego. Obowiązujące przepisy skutecznie jednak chronią interes państwa i będą stosowane odmowy, gdy prowadzenie tej działalności nie będzie zgodne z intencjami państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">Znaczne rozszerzenie frontu usług w różnych formach, zwiększenie ich podaży oznacza poprawę zaopatrzenia rynku, tak więc proponowany projekt jest zgodny z duchem reformy.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">Odpowiadając na pytania posłów, minister M. Kurowski stwierdził m.in., że:</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">- Księgarnie powinny być objęte w szerszym zakresie działalnością antyspekulacyjną, ale gospodarzem jest Ministerstwo Kultury i Sztuki, który powinien wprowadzić właściwy system zaopatrzenia bibliotek.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">- Resort też zdaje sobie sprawę z potrzeby synchronizacji nowelizowanej ustawy z prawem prasowym.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">- Dotychczasowe doświadczenia wskazują na potrzebę rozszerzenia działalności pozarolniczej w gospodarce nieuspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#WiceministerhandluwewnętrznegoiusługMarcinNurowski">- Ustawa o dotychczasowym brzmieniu i proponowanej wersji nie zabrania wykonywania działalności hurtowej. Jeżeli będą takie potrzeby sprawa ta będzie wymagała rozważenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJerzyJóźwiak">Wyjaśnienia przedstawione przez wiceministra M. Nurowskiego rozwiały chyba wątpliwości posłów. Prezydium Komisji proponuje, aby powołać podkomisję do prac nad projektem noweli. Powinna ona przedyskutować wraz z rzeczoznawcami, ekspertami i przedstawicielami rządu wszystkie wątpliwości i przedstawić szczegółowe rozwiązania obydwu komisjom.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełJerzyJóźwiak">Do podkomisji z ramienia Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług weszli posłowie: Edward Wiśniewski (SD), Wanda Dietrich (PZPR), Zdzisław Jusis (SD), Władysława Obidoska (ZSL), Gertruda Borucka (bezp.). Z ramienia Komisji Prac Ustawodawczych do podkomisji weszli posłowie: Kazimiera Plezia (PZPR) i Józef Krotiuk (ZSL).</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełJerzyJóźwiak">Po zakończeniu wspólnych obrad Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług uchwaliła dezyderat w sprawie zatrudnienia w spółdzielczości inwalidzkiej.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>