text_structure.xml
38.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 25 czerwca 1983 Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi, obradująca pod przewodnictwem posła Tadeusza Orlofa (ZSL) rozpatrzyła sprawozdanie rządu z wykonania budżetu państwa za 1982 r. wraz z uwagami Najwyższej Izby Kontroli w części dotyczącej gospodarki morskiej oraz sprawozdanie z działalności Zespołu NIK za 1982 r.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Urzędu Gospodarki Morskiej z jego kierownikiem, ministrem Jerzym Korzonkiem, NIK, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Urzędu Rady Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Wiele problemów funkcjonowania gospodarki morskiej w 1982 r. było już tematem dyskusji w poselskich komisjach sejmowych. Z perspektywy czasu można niewątpliwie lepiej oceniać osiągane wyniki oraz trafność podejmowanych decyzji.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Rok 1982 był rokiem szczególnie dramatycznym w układzie ogólnogospodarczym, a w gospodarce morskiej - rokiem bardzo nietypowym i bardzo złożonym. W pierwszym okresie ub. roku należało zapewnić normalne funkcjonowanie przedsiębiorstw. Konflikty i napięcia na Wybrzeżu wpływały na osiągane wyniki. W tym samym okresie podjęliśmy problemy gruntownej przebudowy systemu zarządzania tą dziedziną gospodarki narodowej. Towarzyszyły temu braki zaopatrzeniowe oraz kłopoty z dyscypliną pracy. Wiele problemów trzeba było rozwiązywać w pośpiechu, a w konsekwencji nie zawsze tak prawidłowo, żeby dziś można się było podpisać pod ówczesnymi decyzjami.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Gospodarka morska funkcjonuje w bardzo rozległym zakresie w obszarze gospodarki światowej (dotyczy to zwłaszcza floty i rybołówstwa). Szczególnie dotkliwie odczuwa wpływ sytuacji gospodarczej na świecie oraz sankcji ekonomicznych w odniesieniu do Polski po wprowadzeniu stanu wojennego. Nasza flota walczyła z kryzysem wewnętrznym Polski (spadek obrotów handlu zagranicznego, niskie obroty portów, brak zatrudnienia dla floty) oraz konsekwencjami recesji światowej /dziesiątki milionów tonażu statków oczekujących na pracę, stawki frachtowe w wielu przypadkach o 40-50% niższe, obroty handlu morskiego spadające w ostatnich latach o 5-8% rocznie.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Kurcząca się substancja przewozowa znajduje wyraz w zaostrzonej walce konkurencyjnej i w zmaganiu się w wielu krajach tendencji protekcjonistycznych w celu ochrony własnej bandery. Polska flota pozbawiona była oparcia we własnym handlu zagranicznym. Musieliśmy zatem dokonać reorientacji w kierunku obcych ładunków. Możemy dziś stwierdzić, że polskie statki - z wyjątkiem trzech zbiornikowców - nie czekały na pracę. Wszystko to pociągnęło jednak za sobą konsekwencje ekonomiczne: obce ładunki były mniej wartościowe niż polskie.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Jeżeli chodzi o akwizycję ładunków tranzytowych, to jak zwykle wiele zależało od współdziałania ze środkami przewozu lądowego: tu też dał się odczuć kryzys i kłopoty utrudniające zapewnienie tranzytu konkurencyjnego do NRD i krajów zachodnich. Mimo wysiłków portów, nie zawsze odnosiliśmy sukcesy w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Rybołówstwo jest tą dziedziną gospodarki morskiej, którą sankcje dotknęły bezpośrednio. Powstał problem - jak znaleźć zatrudnienie. Na początku 1982 r. wszystko zapowiadało się w niesłychanie czarnych barwach. Wyniki okazały się jednak lepsze od oczekiwanych, choć nie można jeszcze mówić o sukcesach. Sprawy te omawialiśmy już na Komisji.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Trzeba do tego dodać trudne warunki ogólne naszej gospodarki w ub. roku, a w szczególności brak środków dewizowych na niezbędny import zaopatrzeniowy, na paliwa i wyposażenie. Mimo to można wnosić pretensje, że nie wszystkie możliwości gospodarki morskiej zostały wykorzystane. Działania zeszłoroczne miały na celu likwidowanie bieżących kłopotów. Zapoczątkowano też konstruowanie warunków systemowych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Proces ten nie został jeszcze zakończony. Przed nami stoją problemy perspektywy na lata 1986-1890, przy czym trudno jest mówić o rozwoju, można jedynie myśleć o utrzymaniu i wykorzystaniu posiadanego potencjału.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">W sumie wyniki 1982 r. były lepsze od przeciętnych w kraju. Uważamy też, że popełniono mniej błędów niż w innych działach gospodarki narodowej.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejministerJerzyKorzonek">Wyniki dokonanej przez NIK oceny realizacji budżetu oraz zadań gospodarki morskiej w 1982 r. przedstawił wicedyrektor zespołu handlu zagranicznego, służby zagranicznej i gospodarki morskiej NIK - Krystyn Książkiewicz.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Ocena ta jest dla minionego roku szczególnie złożona. Poza niekorzystnymi uwarunkowaniami zewnętrznymi, bardzo silnie na wyniki gospodarki morskiej, zwłaszcza finansowe, wpłynęły nowe rozwiązania systemowe związane z reformą gospodarczą. Właśnie sposób w jaki część przedsiębiorstw korzystała z uprawnień do samodzielności był tematem badań w przeciwieństwie do lat ubiegłych wzrost akumulacji w skali resortu w 1982 r. o niemal 400% w porównaniu z rokiem poprzednim nie może być oceniany jedynie jako sukces. Kontrole NIK wykazały bowiem, że wyniki te osiągano niekiedy kosztem innych jednostek.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Znana jest i podnoszona już przez NIK sprawa niewspółmiernego wzrostu cen usług remontowych. Akumulacja uzyskana przez tą branżę (5,4 mld zł w 1982 r. w porównaniu z 700 mln w 1981 r.) jest wysoka, a jednak nie może satysfakcjonować. Wysoki zysk osiągnięty w stoczni w znacznej mierze przez wzrost den i usług wywołał bowiem niekorzystne reperkusje u armatorów, którzy dla utrzymania się w planowanych kosztach i limitach remontowych zmuszeni zostali do częściowego ograniczenia zakresu robót.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Nie oznacza to oczywiście, że wynik ten został uzyskany tylko kosztem armatorów, ale faktem jest, że część tych efektów przyszła nazbyt łatwo. Niekiedy była też rezultatem takich nieprawidłowości jak zawyżenie wyceny robót, czy obciążanie armatorów kosztami robót, których nie wykonywano.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Właśnie na prawidłowe kształtowanie wyników finansowych zwracała NIK szczególną uwagę podczas prowadzonych w 1982 r. kontroli. Ten podstawowy miernik oceny działalności przedsiębiorstw w ramach reformy gospodarczej nie zawsze odzwierciedlał faktyczny wkład pracy załóg.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">W pierwszym roku wdrażania reformy nie wszystkie mechanizmy nowego systemu sprawdziły się w warunkach gospodarki morskiej. Na podkreślenie zasługuje duży wkład Urzędu Gospodarki Morskiej w pracę nad dostosowaniem tych zasad do specyfiki poszczególnych branż resortu. Nie wszystko udało się zmienić na lepsze w ub. roku, ale dzięki wysiłkom UGM zmiany takie mogły być wprowadzone w tym roku. Np. w gospodarce rybnej, stosowane od lat zasady dotowania przetrwały przez rok ubiegły, mimo oczywistych sprzeczności z założeniami reformy.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Zarówno na realizację zadań rzeczowych, jak i kształtowanie wyników finansowych, nadal w zbyt małym stopniu oddziaływał system motywacyjny. Kontrole NIK wykazały liczne przypadki braku zainteresowania załóg przedsiębiorstw poprawą gospodarowania czy obniżką kosztów. Wielu dowodów tego dostarczyła kontrola szkód i strat w morskim transporcie towarowym.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Kolejnym problemem jest zapewnienie kwalifikowanych kadr dla przedsiębiorstw gospodarki morskiej. Do szkół nadzorowanych bezpośrednio lub pośrednio przez Urząd Gospodarki Morskiej uczęszcza ponad 7 tys. osób, w tym ok. 2,8 tys. studentów do wyższych szkół morskich w Gdyni i Szczecinie. W ub. roku szkoły wyższe ukończyło ponad 500 studentów, a szkoły średnie i zawodowe ponad tysiąc absolwentów. Mimo wysokich kosztów kształcenia specjalistycznej kadry nie zostały skoordynowane należycie kierunki i zakres kształcenia z potrzebami przedsiębiorstw gospodarki morskiej. Występowały trudności w zatrudnieniu absolwentów WSM na stanowiskach odpowiadających ich kwalifikacjom (w II kw. br. ok. 1000 osób oczekiwało na zatrudnienie przez Morską Agencję w Gdyni na statkach zagranicznych). Równocześnie w niedużym stopniu zaspokajane były potrzeby portów, stoczni remontowych i przedsiębiorstw połowów bałtyckich na absolwentów morskich szkół średnich i zawodowych. w dodatku ok. absolwentów tych szkół nie podejmowało pracy w przedsiębiorstwach gospodarki morskiej, a dalsze 40% rezygnowało z niej już po podjęciu pracy.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Ustalenia NIK i wynikające z nich wnioski były traktowane z całą powagą przez resort gospodarki morskiej i jego kierownictwo. Przedstawiciele NIK uczestniczyli w posiedzeniach w kolegium UGM i naradach problemowych, na których prezentowano wyniki kontroli.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Były one następnie brane pod uwagę przy formowaniu wniosków i podejmowaniu decyzji.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#WicedyrektorzespołuhandluzagranicznegosłużbyzagranicznejigospodarkimorskiejNIKKrystynKsiążkiewicz">Koreferat wygłosił poseł Jerzy Zygmanowski (PZPR).</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">W 1982 r. stworzone zostały warunki do zapoczątkowania procesu stabilizacji sytuacji społeczno-politycznej i do porządkowania gospodarki. Z dniem 1 stycznia 1982 r. wprowadzono w życie podstawowe zasady reformy gospodarczej. Stan jej zaawansowania w przedsiębiorstwach oceniła Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi w listopadzie ub. roku. Stwierdzono wówczas, że proces wdrażania reformy przebiega w zasadzie prawidłowo, choć wiele rozwiązań nie było jeszcze dostosowanych do specyfiki i potrzeb przedsiębiorstw gospodarki morskiej. Od tego czasu uzyskano znaczny postęp i przedsiębiorstwa gospodarki morskiej objęte zostały odrębnymi regulacjami prawnymi i rozwiązaniami. Dotyczy to wielu obszarów gospodarki finansowej i dewizowej, odrębnych zasad tworzenia cen i taryf wyrażonych w walucie obcej oraz cen za przewozy i zasad regulowania podatku.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Na tle ogólnych trudności w gospodarce narodowej pozytywnie ocenić należy wyniki osiągnięte w 1982 r. przez przedsiębiorstwa gospodarki morskiej. Wszystkie przedsiębiorstwa, poza przedsiębiorstwem gospodarki rybnej, uzyskały wielkości i wartości wyższe niż w 1981 r., i wszystkie z wyjątkiem Polskiej Żeglugi Bałtyckiej przekroczyły zadania i wyniki finansowe założone w planie na 1982 rok.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Przedsiębiorstwa gospodarki morskiej, bazując na uprawnieniach reformy gospodarczej, samodzielnie opracowały swoje plany. Przyjęte w nich wielkości odpowiadają założeniom centralnego planu, chociaż dzisiaj można stwierdzić, że nie we wszystkich przedsiębiorstwach założenia planu wyczerpywały ich potencjalne możliwości. Można jednak stwierdzić, że pierwszy rok działalności przedsiębiorstw po wprowadzeniu reformy gospodarczej potwierdził bodźcowe jej działania.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Mimo obniżonego importu z krajów kapitalistycznych, w trudnej sytuacji na światowym rynku żeglugowym oraz restrykcji zastosowanych przez niektóre kraje wobec floty polskiej, wzrosły przewozy transportem morskim i przewozy ładunków zostały wykonane na poziomie 101,6%. Zaakcentować należy poprawę wykorzystania floty.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Spadek przewozów nastąpił natomiast w Polskiej Żegludze Bałtyckiej, a opracowany program sanacyjny nie został zrealizowany.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Wzrosły przeładunki portów morskich. Porty przeładowały w ub. roku 37,85 ton. Przeładunki były wyższe od założeń planu o 13%. Porty uzyskały wysoki wskaźnik rentowności.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Gospodarka rybna zrealizowała dostawy ryb i przetworów rybnych na rynek w 116%, choć bardzo odczuwany jest nadal niedobór ryb na rynku. W związku z przejściem na zasadę samofinansowania dewizowego wyeksportowano 92,8 tys. ton ryb, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z 1981 r. Spowodowało to jednak zmniejszenie dostaw ryb na rynek krajowy.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Wykonanie planowej wartości sprzedaży produkcji przez morskie stocznie remontowe wyniosło 104%. Zadania eksportowe do I obszaru płatniczego wykonano w 106,9%, a do II obszaru - w 101,6%. Obok tych pozytywnych wyników istnieje wiele niedociągnięć, na które wskazuje NIK. I tak w PLO wartość sprzedaży była niższa o 10,1% w stosunku do ub. roku, a koszty działalności podstawowej wzrosły o 12,2%. Najpoważniejszą pozycję strat w przedsiębiorstwach żeglugowych stanowiły awarie statków, a poważny ich odsetek wynikał z zaniedbań i błędów załóg pływających. Negatywny wpływ na wyniki miały również szkody ładunkowe. W PŻM nastąpiło pogorszenie wskaźnika wykonywanych tono-mil na 1 DWT. W PŻB wyniki pogorszyło nowo uruchomione połączenie promowe Kopenhaga - Travemunde, obsługiwane przez prom „Rogalin”.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Zjawiskiem ujemnym jest spadek obrotów tranzytowych o 17,3% w stosunku do 1981 r. Niepokojącym zjawiskiem, co sygnalizuje NIK, są kradzieże towarów z magazynów portowych. Znaczne straty powodowane były awariami urządzeń przeładunkowych.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">W rybołówstwie dalekomorskim, przy znacznym spadku połowów i obowiązującym poziomie cen, niekorzystnie kształtują się relacje wpływów uzyskanych z eksportu i sprzedaży na rynek do ponoszonych kosztów. Istnieją jeszcze rezerwy lepszego wykorzystania potencjału połowowego.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Morskie Stocznie Remontowe swoje korzystne wyniki finansowe, uzyskały głównie przez wzrost cen. Czasokresy trwania remontu nie uległy skróceniu. Krajowe stocznie nie uwzględniły przy tym w swych planach pełnych potrzeb remontowych zgłaszanych przez polskich armatorów, co spowodowało konieczność remontowania niektórych statków za granicą.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Generalne wykonanie budżetu Urzędu Gospodarki Morskiej nie nasuwa zastrzeżeń poza uwagami zgłoszonymi przez NIK.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PosełJerzyZygmanowskiPZPR">Proponuję przyjąć do wiadomości przedstawione przez UGM sprawozdanie z wykonania centralnego planu rocznego i budżetu za 1982 r. oraz uwagi do tego sprawozdania opracowane przez NIK - z zaleceniem ich realizacji.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełZdzisławPukorski">Od wielu lat uczestnicząc w pracach komisji spotykamy się ze stwierdzeniem, że ten właśnie miniony rok ubiegły był specyficzny, trudny i złożony. Dziś również spotykamy się z podobną oceną, z tym, że miniony rok był rzeczywiście specyficzny dla całej gospodarki.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełZdzisławPukorski">Jeśli idzie o gospodarkę morską to uzyskała ona nie najgorsze wyniki. Niepokojące jest natomiast słabe zaopatrzenie rynku w ryby. Myślę, że należałoby zapytać jakie są perspektywy na drugą połowę 1983 r. Czy jest nadzieja na poprawę tego zaopatrzenia?</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełZdzisławPukorski">Wiemy, że w odróżnieniu od innych dziedzin gospodarki militaryzacja przedsiębiorstw gospodarki morskiej trwała stosunkowo długo. Czy odbiło się to pozytywnie czy też negatywnie na wynikach gospodarki morskiej. Jak ocenia to resort? Mam na myśli nie tylko wzrost produkcji, ale również wzrost wydajności pracy.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PosełZdzisławPukorski">W ub. roku nastąpiła wysoka podwyżka cen usług remontowych. Jak się to będzie przedstawiać w 1983 r.?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełWitoldSaczuk">Mówi się, że stocznie remontowe wykonały zadania. Do wykonania tego przyczyniły się jednak wysokie ceny za usługi remontowe, które wzrosły od 300–350%. Nie jest to słuszne w stosunku do armatorów. Trzeba rozwijać usługi remontowe.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełWitoldSaczuk">Jeśli chodzi o przeładunki portowe to wyniki są zadowalające. Jest natomiast problem sprawnego przeładunku z wagonów kolejowych, których w kraju mamy mało.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełKazimierzCupisz">Czy resort ma szczegółowe dane na temat dynamiki wzrostu produkcji? Czy idzie z tym w parze wzrost wydajności pracy oraz oszczędności materiałów i surowców? Czy wzrost produkcji to nie tylko wynik podwyżki cen za świadczone usługi?</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełKazimierzCupisz">Czy faktycznie obniżył się czas remontu w stoczniach remontowych?</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełKazimierzCupisz">Na utrzymanie muzeum i akwarium Instytutu Rybackiego przeznaczono w ub. roku 33 mln zł. Jakie są dochody ze zwiedzania tej placówki, którą odwiedza przecież tysiące ludzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">Z otrzymanych materiałów wynika, że niepokojąca jest sytuacja w dziedzinie bhp. Proszę o wyjaśnienie, czy liczba wypadków w 1982 r. zwiększyła się w stosunku do roku poprzedniego. Bardzo niepokoi zwłaszcza zjawisko wypadków śmiertelnych. Nie jest zrozumiałe, co oznacza informacja UGM o zanotowaniu 46 wypadków nowych chorób zawodowych, z tego 37 w stoczniach remontowych. Jeżeli chodzi o przyczyny wypadków, to wiele zależy od organizacji pracy; w niektórych zakładach podejmuje się pracę ze złym sprzętem i z tego powodu dochodzi nie raz do tragedii. Brak jest części do urządzeń, ciągniki muszą pracować z niesprawnymi hamulcami i zużytym ogumieniem. Zdarzyło się nawet, że ciągnik, który nie powinien być dopuszczony do pracy - wpadł do kanału. Urząd powinien wydać odpowiednie zalecenia do przedsiębiorstw. W przedsiębiorstwach portowych były w ub. roku 742 wypadki, w tym 9 śmiertelnych: są to poważne liczby.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">Materiały NIK informują też o innym niepokojącym zjawisku, a mianowicie o kradzieżach. Niewątpliwie mamy do czynienia z nienależytym wykonywaniem obowiązków służbowych przez dozór, z niedostateczną ochroną towarów przez straż portową. Powinna ona działać bardziej konsekwentnie. W wielu przypadkach protokoły szkodowe sporządza się nieterminowo i z jednym tylko podpisem. Służby magazynowe i inne komórki współpracujące z portami powinny energiczniej przeciwdziałać kradzieżom.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Rok 1982 nie był typowy dla gospodarki morskiej. Nie mogę też przyjmować odpowiedzialności za to, co o tych sprawach mówiono od 15-tu lat.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Militaryzacja trwała w przedsiębiorstwach gospodarki morskiej tylko tak długo, jak powinna była trwać. W kilku przypadkach Urząd wystąpił z wnioskami o zniesienie militaryzacji. Mówiąc o kłopotach w zakresie dyscypliny, ładu i porządku podkreślałem, że chodziło o początek 1982 r.: były strajki, przerwy w pracy i rozprzężenie.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Wpływ militaryzacji był pozytywny - nastąpiło uporządkowanie spraw w najważniejszych dla gospodarki i funkcjonowania państwa w zakładach.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Nie można twierdzić, że wyniki pracy w gospodarce morskiej zostały osiągnięte podwyżką cen. W dużej części obszaru tej gospodarki ceny nawet spadły (frachty), a to spowodowało konsekwencje finansowe dla armatorów. W portach stosowano przyznawanie rabatów, co jest rzeczą normalną.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Niepokojące zjawiska mamy w stoczniach remontowych. Mówiliśmy o tym przy analizowaniu ich pracy na jednym z posiedzeń komisji. Jeżeli chodzi o wyniki tegoroczne, to niestety sytuacja nie ulega poprawie. Musimy więc sięgnąć do innych środków, a konkretnie do zmian w systemie mechanizmów ekonomicznych. Uważamy, że ceny umowne to ceny oparte na kalkulacji, na kosztach uzasadnionych, a wielkość zysku wymaga negocjacji.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">W zakresie dostaw na rynek odnotowujemy spadek, gdyż gospodarka morska musi sfinansować swoje wydatki dewizowe. Pewną część dostaw rynkowych przeznaczamy na eksport. Dają się odczuć także skutki kasacji starych statków. Na rok bieżący przyjęliśmy plan połowów w wysokości 215 tys. ton, czyli prawie o 20 tys. ton więcej niż wykonano w roku ub. Są przesłanki, by przypuszczać, że wielkości te będą osiągnięte.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Jest poprawa w funkcjonowaniu gospodarki rybnej, lepsze zaopatrzenie, więcej puszek. Niektóre przedsiębiorstwa wykonają w I półroczu plan produkcji konserw. Ale według oceny Rady Gospodarki Żywnościowej i Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług, nasycenie rynku, jeżeli chodzi o ryby nastąpi dopiero przy wielkości dostaw 10 kg na mieszkańca rocznie. Oznacza to potrzebę podwojenia obecnego poziomu połowów./liczymy na 5,9 kg w br.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Wracam do sprawy cen remontów statków: tę działalność stoczni traktujemy z dezaprobatą. Będziemy zmuszeni sięgnąć do środków przewidzianych w ustawie. Są przedsiębiorstwa, które wykorzystują swą monopolistyczną pozycję i dyktują ceny.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Sprawa wyładunku wagonów: Każde spiętrzenie dostaw do portu, powoduje przekraczanie możliwości rozładunku. W ciągu doby większość dostaw przypada na 8–10 godzin, wynika to ze stopnia obciążenia szlaków kolejowych. Port w Świnoujściu np. dostaje 60% dostaw między godz. 22 a 6 rano.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Trzeba w związku z tym rozbudować potencjał przewozowy, żeby można było szybko wyładować to, co powinno być rozłożone w czasie doby. „Węglokoks” powinien regulować rytmikę załadunku na Śląsku - nie robi tego najlepiej, potem wagony stoją w portach, a winę przerzuca się na porty.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Sprawa PŻB: również z tym armatorem mamy kłopoty systemowe. Armator uzyskuje za swe usługi 86 zł za dolara, a w celu pokrycia kosztów wyżywienia musi odkupić dolara za 150 zł. W 1982 r. mieliśmy silny spadek ruchu pasażerskiego i częściowo towarowego. Chcemy objąć usługi transportu morskiego rachunkiem wyrównawczym, a więc dopłatami. Powinno to spowodować poprawę sytuacji także w PŻB. Za 5 miesięcy br. PŻB osiągnęła już wzrost przewiezionych ładunków o 29,5%, a wpływy łączne zwiększyły się o 84,9%. Sytuacja zaczyna się poprawiać. Trzeba wprowadzić rachunek wyrównawczy, obniżać koszty w ramach uzdrawiania gospodarki, pozyskiwać zlecenia (czarterowanie niektórych promów). Podobnie wyglądają sprawy w PLO.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Wyniki pracy stoczni w 1982 r. nie są tylko kwestią podniesienia cen. Materiały są opracowane w układzie porównywalnym. Niezbędne są działania w zakresie obniżki kosztów, poprawy gospodarności, zwiększenia wydajności pracy. W stoczniach remontowych wydajność pracy jest na poziomie dobrego roku 1979. Mniejsza produkcja wynika ze znacznego spadku zatrudnienia. Dużo jest do zrobienia w zakresie oszczędzania materiałów, gospodarki częściami zamiennymi (regeneracja). Możemy już mówić o poważnym obniżeniu zużycia energii elektrycznej w wielu wydziałach stoczni. Wszystkie te problemy znalazły się w przyjętych programach oszczędnościowych.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">W odpowiedzi na pytanie wyjaśniam, że wpływy nie pokryją kosztów utrzymania akwarium.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#KierownikUrzęduGospodarkiMorskiejJerzyKorzonek">Sprawy wypadkowości w skali resortu: w 1982 r. było mniej wypadków, niż w roku poprzednim. Dwukrotnie analizowaliśmy te sprawy na posiedzeniach kolegium Urzędu. Nastąpił też spadek liczby wypadków ciężkich. Wypadków jest jednak nadal dużo, mówił o tym poseł Jędrzejewski, podkreślając znaczenie niesprawnego sprzętu. Chociaż w przypadku ciągnika, który wpadł do kanału - był to raczej skutek kawaleryjskiej jazdy.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">To się zgadza…</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#MinisterJerzyKorzonek">Był też przypadek, że ktoś samowolnie wziął układarkę, jechał po rampie i spadł.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#MinisterJerzyKorzonek">W materiale Urzędu użyto niefortunnego sformułowania - chodzi o 46 nowych przypadków chorób zawodowych (słuch, zatrucia toksyczne, ołowica).</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#MinisterJerzyKorzonek">Uchwały dwóch posiedzeń Kolegium Urzędu rozesłaliśmy do przedsiębiorstw. Za stan bhp odpowiada dyrektor przedsiębiorstwa. Zwróciliśmy uwagę na choroby zawodowe, na poszczególne przypadki nasilenia się tych chorób w niektórych jednostkach.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełTadeuszOrlof">Rozpatrzyliśmy realizację budżetu. Podstawowy wniosek jest jeden (już te sprawy analizowaliśmy): trzeba dalej wdrażać reformę gospodarczą (podkreślić tu należy duży wysiłek Urzędu) oraz - poprzez tę reformę - zwiększać gospodarność w poszczególnych branżach i działach gospodarki morskiej.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełTadeuszOrlof">Proponuję przyjąć materiały Urzędu, opracowanie NIK i Koreferat posła Zygmanowskiego do zatwierdzającej wiadomości oraz uchwalić, że Komisja przyjęła do wiadomości sprawozdanie rządu z wykonania budżetu za 1982 r. wraz z uwagami NIK w części dotyczącej gospodarki morskiej.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#Sprawozdawca">Wniosek został jednomyślnie przyjęty.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#Sprawozdawca">Poseł Tadeusz Orlof nawiązując do zbliżającego się święta Morza i Dnia Pracowników Morza złożył wszystkim pracownikom gospodarki morskiej i Urzędu, życzenia wszelkiej pomyślności.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#Sprawozdawca">W kolejnym punkcie wicedyrektor Zespołu Handlu Zagranicznego, Służby Zagranicznej i Gospodarki Morskiej NIK Krystyn Książkiewicz złożył sprawozdanie z działalności Zespołu w 1982 r.: Zespół przeprowadził w ub. roku kontrole 9 tematów z problematyki gospodarki morskiej. Opracował 5 informacji zbiorczych z tego zakresu. Do prezesa i wiceprezesów Rady Ministrów skierował 12 wystąpień. Wiele wystąpień skierowano do ministrów i kierowników urzędów centralnych.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#Sprawozdawca">W wyniku realizacji wniosków personalnych zastosowano łącznie 291 sankcji służbowych, w tym z 23 pracownikami rozwiązano stosunek pracy, z czego 4 przypadki dotyczyły osób zajmujących stanowiska kierownicze w gospodarce morskiej.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#Sprawozdawca">W pionie gospodarki morskiej i żeglugi podejmowano m.in. takie tematy objęte kontrolą, jak ocena zaplecza naukowo-badawczego, analiza przewozów zjednostkowanych w systemie obsługi polskiego handlu zagranicznego i pracy floty morskiej, dalekomorskie połowy ryb, zaopatrzenie w ryby i przetwory rybne rynku krajowego, wdrażanie reformy gospodarczej i inne.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#Sprawozdawca">Przeprowadzonymi kontrolami objętych było łącznie 61 jednostek organizacyjnych gospodarki morskiej. Odbyło się 47 narad pokontrolnych. Wyniki kontroli były referowane ministrowi - kierownikowi Urzędu Gospodarki Morskiej. Wiele informacji zbiorczych przekazano członkom najwyższego kierownictwa państwowego i politycznego. Po przekazaniu informacji na temat remontów statków, wiceprezes Rady Ministrów poinformował NIK, że sprawy poruszone w informacji częściowo zostały już rozwiązane, część zaś znajduje się w trakcie realizacji. Rada Ministrów zleciła zainteresowanym ministrom rozwiązanie wymagającego wariantowego rachunku ekonomicznego złomowania statków wycofanych z eksploatacji.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#Sprawozdawca">Wyniki kontroli były prezentowane na naradach resortowych i posiedzeniach kolegium UGM, Komisji ds. Reformy Gospodarczej i Komisji Morskiej KO PZPR.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#Sprawozdawca">Marszałkowi Sejmu przekazano m.in.: informację dotyczącą zaplecza naukowo-badawczego, przewozów ładunków zjednostkowanych w systemie obsługi phz i pracy floty polskiej, wdrażania reformy gospodarczej w gospodarce morskiej, warunków socjalno-bytowych w przedsiębiorstwach gospodarki morskiej, kształtowania się szkód i strat towarowych w transporcie morskim w obrotach z zagranicą.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#Sprawozdawca">Zdaniem Zespołu, kierownictwo Urzędu Gospodarki Morskiej traktuje uwagi, propozycje i wnioski pokontrolne NIK z całą powagą. Stwarza się odpowiednie warunki, zmierzające do realizacji wniosków wynikających z kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełKazimierzCupisz">Interesuje mnie tryb postępowania i rozliczania wniosków pokontrolnych napływających do resortów. Czy NIK jest informowana i czy satysfakcjonuje ją postępowanie resortów, jeżeli chodzi o wymierzane kary? W przeszłości częsta była praktyka, że kogoś zdejmowano i przenoszono gdzie indziej, ale w ten sposób, że wielka krzywda mu się nie działa. Teraz znowu rozwiązuje się umowy. Czy te zjawiska nie występują powtórnie, czy resort analizuje wnioski NIK?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełZdzisławPokorski">Materiały NIK były bardzo pożyteczne dla nas, posłów. Chciałbym zapytać -jakie są życzenia NIK w stosunku do wyników kontroli za rok bieżący?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełJerzyZygmanowski">Przy rozpatrywaniu zagadnień gospodarki morskiej materiały NIK były bardzo pomocne. Nie wszyscy posłowie są dostatecznie zorientowani w tych zagadnieniach na co dzień, więc uwagi NIK były tym bardziej przydatne. Nie było tematu, do którego NIK nie dałaby uzupełniających informacji wynikających z kontroli. Nie bez znaczenia jest fakt, że NIK została uniezależniona od rządu i bezpośrednio podporządkowana Sejmowi. Wpływa to na jakość i rzetelność informacji, nie ma uzależnienia od ministrów czy Rady Ministrów, jest możliwość rzetelnej oceny resortów i poszczególnych jednostek.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełWitoldSaczuk">Ogromnie wiele braków wykazał zajmujący się gospodarką morską zespół NIK. Przygotowane materiały były bardzo dobre i jaskrawo przedstawiły niedociągnięcia w naszym resorcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Czy NIK jest informowana o realizacji wniosków? Tak, ale robimy zawsze kontrole sprawdzające. Okazuje się często, że nasz wniosek realizowany jest tylko formalnie. Wówczas podejmujemy dalsze wnioski i ponownie sprawdzamy ich realizację.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Czy NIK zadowalają sankcje personalne w stosunku do winnych? Tak. Np. w portach, w których dokonywano kradzieży zastosowano bardzo ostre sankcje. Nastąpiła też większa wykrywalność zaboru mienia dzięki lepszej współpracy straży portowej z Milicją Obywatelską. Doprowadziło to do znacznego zmniejszenia liczby kradzieży ze 102 w 1981 r. do 47 w 1982 r.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Ludzie zwolnieni w wyniku sankcji służbowych przechodzą do innego działu lub do innego przedsiębiorstwa. Czasem NIK stara się dowiedzieć, dokąd przeszły te ukarane osoby, na jakim teraz pracują stanowisku. Często też informujemy nowe miejsce pracy o nieprawidłowościach popełnionych poprzednio przez ich nowego pracownika.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">W 1983 r. będziemy kontynuowali kontrolę, zwłaszcza jeśli idzie o prawidłowe wdrażanie reformy gospodarczej. W wyniku naszych poprzednich kontroli w reformie gospodarczej wprowadzono zmiany systemowe, co daje nam dużą satysfakcję.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełKazimierzCupisz">Na jakich zasadach NIK pracuje? Czy jest to praca oparta na harmonogramie rocznym? Czy uwzględnia się też zlecenia na skutek wykrycia jakichś nieprawidłowości? W jakim stopniu uwzględniane są anonimy?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełZygmuntJędrzejewski">Jak wynika z odpowiedzi dyrektora Zespołu NIK, gdy człowiek ukarany odchodzi z przedsiębiorstwa to NIK szuka później, gdzie się on podział. Czy departamenty kadr w resortach nie powinny zawiadamiać NIK, dokąd dana osoba została przeniesiona?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Jest opracowany roczny plan kontroli, a na tej bazie powstają później konkretne plany kwartalne. Plany te wynikają przede wszystkim z potrzeb Sejmu. Te tematy mają priorytet. Realizujemy też kontrole na podstawie wniosków Prezesa Rady Ministrów. Staramy się, aby tematy kontroli wynikały z aktualnych tematów prac Sejmu i prac W połowie ub. roku uchwała Rady Ministrów zobowiązywała resorty do tworzenia komórek rejestrujących zagrożenia w działaniu reformy gospodarczej. Gdy NIK zainteresowała się kontaktami z tymi komórkami w 5 miesięcy po wydaniu uchwały, to okazało się, że komórek tych nie powołano. Dopiero wówczas zaczęto je tworzyć.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Unikamy skarg anonimowych. Badamy jedynie skargi przysłane przez Biuro Skarg Sejmu.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Staramy się dowiedzieć, co dalej, co z ludźmi ukaranymi na nasz wniosek, bo opinia publiczna odbiera źle tzw. karuzelę stanowisk.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#WicedyrektorZespołuNIKKrystynKsiążkiewicz">Dyrektor Departamentu Kadr naszego resortu, gdy chce kogoś awansować lub wysłać na placówkę zagraniczną, zwraca się do nas pytając, czy proponowana osoba nie była karana na nasz wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełTadeuszOrlof">Podporządkowanie NIK Sejmowi było decyzją potrzebną i jest bardzo pomocne w pracy poselskiej. Posłowie poczuli, jak bardzo NIK pomaga im w rozpatrywaniu problemów, na których szczegółowo nie mogą się znać. NIK, poprzez swoje wnikliwe materiały, pomaga spojrzeć jasno na wiele zawiłych problemów gospodarki morskiej.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełTadeuszOrlof">NIK stara się przy tym przedstawić te problemy w sposób możliwie przejrzysty i prosty.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PosełTadeuszOrlof">Typowy dla NIK obiektywizm pozwala też właściwie ocenić działalność resortu. Ostatnio zaś NIK jest nam ogromnie pomocna w analizowaniu prawidłowości wdrażania reformy gospodarczej. Myślę, że nasza dalsza współpraca z NIK pozwoli nam wysuwać właściwe wnioski pod adresem gospodarki morskiej i żeglugi.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PosełTadeuszOrlof">Dziękujemy zespołowi NIK specjalizującemu się w problemach gospodarki morskiej za trud, za żywy kontakt z naszą Komisją.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>