text_structure.xml
44 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">To co, zaczniemy? Pewnie, bo ktoś dojdzie, to straci tylko ewentualnie, jak przyjdzie trochę później.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Witam serdecznie państwa na posiedzeniu podkomisji stałej do spraw rozwoju gospodarczego. Witam bardzo serdecznie zebranych członków podkomisji oraz gości. Witam szczególnie panią Małgorzatę Jarosińską-Jedynak, sekretarza stanu w Minierstwie Funduszy i Polityki Regionalnej – witamy serdecznie panią minister. Witam panią Małgorzatę Szczepańską, dyrektora Departamentu Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju w Minierstwie Funduszy i Polityki Regionalnej – witamy serdecznie. Panią Małgorzatę Wierzbicką, dyrektora Departamentu Programów Ponadregionalnych – witamy serdecznie. Witamy pana Marcina Wajdę, dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego – witamy serdecznie. Witam również przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli oraz organizacji gospodarczych.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę państwa, zaproponowaliśmy następujący porządek dzisiejszego posiedzenia: „Informacja Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej na temat założeń i priorytetów programów Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki oraz Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej na lata 2021–2027, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia przedsiębiorczości.” Czy są uwagi do porządku dziennego posiedzenia? Nie słyszę. Stwierdzam, że podkomisja przyjęła porządek dzienny.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Przystępujemy więc do jego realizacji, bardzo proszę panią minister Małgorzatę Jarosińską-Jedynak o zabranie głosu i informację.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Panie przewodniczący, szanowni państwo, postaram się w miarę krótko i syntetycznie przedstawić te możliwości wsparcia obszaru przedsiębiorczości w kontekście dwóch programów, programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki – programu, który jest następcą znanego nam już dobrze z perspektywy 2014–2020 programu operacyjnego Inteligentny Rozwój i programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Tutaj warto też nadmienić, że przedsiębiorcy mogą również ubiegać się o wsparcie w ramach programów regionalnych – 16 programów regionalnych, zarządzanych przez marszałków województw, czyli Fundusze Europejskie dla poszczególnego województwa, taka to jest obecnie nazwa w perspektywie 2021–2027.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Rozpoczynając od programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki – mówimy o prawie 8 mld euro środków, które będą przeznaczone głównie dla przedsiębiorców, ponieważ jest to program skierowany właśnie w ten obszar rozwoju innowacji, również w kwestie dotyczące wdrożenia, poprawy konkurencyjności u przedsiębiorców. Program będzie realizowany we współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Fundacją na rzecz Nauki Polskiej, ale również Ośrodkiem Przetwarzania Informacji, który jest Państwowym Instytutem Badawczym. Tak jak powiedziałam na początku, program kierujemy w głównej mierze do przedsiębiorców, ale skorzystać z niego będą mogły również konsorcja przedsiębiorstw, konsorcja, które będą współpracować z organizacjami badawczymi, z organizacjami pozarządowymi stanowiącymi organizacje badawcze czy też zespoły badawcze, są to również ośrodki innowacji, klastry, akceleratory, czy też takie podmioty, które zajmują się transferem technologii.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Przede wszystkim, biorąc pod uwagę stopień skomplikowania tych środków, które są przeznaczone na rozwój przedsiębiorczości, maksymalnie, tworząc program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, chcieliśmy ułatwić to ubieganie się o wsparcie. Dlatego też założenia programu są… Ułatwienia są już widoczne na poziomie programu, gdzie stworzyliśmy 4 priorytety.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Pierwszy z tych priorytetów – wsparcie modułowe dla przedsiębiorców, tzw. ścieżka SMART… Chcieliśmy przez moduły ułatwić przedsiębiorcom dostęp do środków europejskich. Ta ścieżka SMART skierowana jest do przedsiębiorców, którzy planują realizacje kompleksowych projektów z zakresu prac badawczo-rozwojowych, wdrożenia i innowacji, ale również projektów, które będą przyczyniać się do rozwoju infrastruktury badawczo-rozwojowej, internacjonalizacji, do podnoszenia kompetencji, rozwoju kompetencji pracowników czy też osób zarządzających przedsiębiorstwem. Również stawiamy tutaj duży nacisk na projekty związane z cyfryzacją procesów produkcyjnych, z zazielenieniem przedsiębiorstw w działalności przedsiębiorstw. Są to elementy, które wynikają również z Europejskiego Zielonego Ładu. I ci przedsiębiorcy, którzy są zainteresowani uzyskaniem wsparcia, będą mogli samodzielnie skomponować projekt z modułów, które zostały zaproponowane. Jest 7 zaproponowanych modułów. Częścią obowiązkową jest moduł dotyczący prac badawczo-rozwojowych bądź też wdrożenia innowacji. Natomiast w pozostałych modułach, które są do wyboru, jest infrastruktura badawczo-rozwojowa, jest cyfryzacja, jest zazielenienie przedsiębiorstw, internacjonalizacja, czy też podnoszenie kompetencji pracowników.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Kolejny priorytet to środowisko sprzyjające innowacjom. W ramach tego priorytetu przede wszystkim chcemy mobilizować osoby bądź też instytucje, które działają w sektorze nauki, do współpracy z sektorem biznesu. Ale również chcemy wprowadzić tutaj taką mobilizację dla osób czy też instytucji z różnych krajów, które w tym sektorze, innowacji i rozwoju, działają. Chcemy, żeby te działania, które będą realizowane, przyczyniły się przede wszystkim do zwiększenia liczby komercjalizowanych wyników badań, które są prowadzone przez organizacje badawcze, ale również zwiększyły kompetencje zespołów naukowych w zakresie rozwoju technologii i zarządzania innowacjami, czy też mobilności kadry badawczo-rozwojowej. Tu, w tym priorytecie, przewidziane zostały instrumenty finansowe, czyli mikro- małe i średnie przedsiębiorstwa będą mogły skorzystać z instrumentów kapitałowych w postaci finansowania powstania, czy też rozwoju spółek typu start-up, skylab, z wykorzystaniem funduszy venture capital Będą mogły skorzystać również z instrumentów gwarancyjnych, które są skierowane do MŚP, ale również do przedsiębiorstw typu small mid-cap i mid-cap. I będą również instrumenty, które łączą finansowanie dłużne z dotacyjnym. I tu planowana jest kontynuacja kredytu na innowacje technologiczne, instrumentu, który już znamy z perspektywy 2014–2020.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Trzeci priorytet to zazielenianie przedsiębiorstw. Przede wszystkim tutaj wsparcie będzie kierowane do projektów przyczyniających się do realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu, przybliżających nas do neutralności klimatycznej, do zielonej transformacji gospodarczej, ale również do zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw przez działania, które będą podejmowane przez przedsiębiorców. Tutaj oferta jest skierowana na fundusz gwarancyjny, którego celem będzie przede wszystkim zwiększenie efektywności energetycznej przedsiębiorstw. To również kredyt ekologiczny, który będzie realizowany na wzór kredytu na innowacje technologiczne. I ostatni element to wsparcie projektów IPCEI. Są to ważne projekty, stanowiące przedmiot wspólnego, europejskiego zainteresowania w obszarze technologii wodorowych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">I czwarty priorytet to pomoc techniczna. W ramach tego priorytetu również planujemy wsparcie dla przedsiębiorców, przez działania, które będą zachęcać, ale również ułatwiać ubieganie się o środki z programu. To już są takie przedsięwzięcia, których realizację rozpoczęliśmy w perspektywie 2014–2020 i chcemy ją kontynuować w ramach perspektywy 2021–2027, jak chociażby STEP – Sprawdzimy Twój Eksperymentalny Pomysł. Przez analizę konkretnego pomysłu na projekt beneficjent otrzymuje wsparcie eksperta, który analizując ten pomysł, będzie świadczył usługę doradczą w kontekście możliwości otrzymania finansowania. To również kontynuacja działań związanych z Innovation Coach, czyli analiza możliwości przedsiębiorstw pod kątem potencjału do innowacji, do wdrożenia prac badawczo-rozwojowych, rozwoju tych prac badawczo-rozwojowych. Przede wszystkim skierowany jest do przedsiębiorców, którzy rozpoczynają swoją przygodę z innowacjami i którzy nie w pełni wiedzą, jak ten proces wdrażania innowacji u siebie w przedsiębiorstwie przeprowadzić. I tu wsparcie eksperta, który krok po kroku poprowadzi przedsiębiorcę, wspólnie z nim wypromuje pomysł na innowacje, a następnie wskaże źródło finansowania takiego projektu. Chcemy również działać przez Innopoint, czyli usługę, która będzie dostępna w punktach informacji o funduszach europejskich. I tu dla przedsiębiorcy, który szuka źródła finansowania swoich różnych pomysłów, różnych potrzeb, przez wsparcie konsultantów, którzy dopasują dokładną, zidentyfikowaną ofertę programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki pod ten konkretny pomysł, konkretne przedsięwzięcie. Wskażą zasady, wskażą możliwości ubiegania się o wsparcie. Jeżeli chodzi o kwestie związane z naborami wniosków w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, harmonogram programu został opublikowany na stronie internetowej. Konkursy organizowane są w trybie konkurencyjnym, ale również i niekonkurencyjnym. W tym roku planujemy uruchomienie 27 naborów w trybie konkurencyjnym, 16 naborów – w trybie niekonkurencyjnym. Ok. 21 mld zł zostanie zagospodarowanych w konkursach, które planujemy zrealizować w tym roku. 60% całego budżetu przeznaczonego na realizację programu zostanie zaangażowane. Na chwilę obecną trwają nabory w ścieżce SMART, zakończenie tego naboru planujemy 9 maja br. Kredyt technologiczny, który kończy się 31 maja br. IPCEI – składanie wniosków przedsiębiorstw do 14 kwietnia br., czyli do jutra. I na chwilę obecną tyle otwartych konkursów. Będą się one otwierać, ogłaszać na bieżąco, więc zachęcam do śledzenia tego harmonogramu, do składania wniosków. Widzimy już po tych pierwszych konkursach, że zainteresowanie oczywiście jest bardzo duże, dlatego będziemy sukcesywnie też te konkursy ogłaszać. Jeżeli będzie duże zapotrzebowanie, duża liczba wniosków – będziemy też rozważać możliwości zwiększenia alokacji na konkretny konkurs, tak, aby jak najwięcej przedsiębiorców uzyskało wsparcie, jak najszybciej te środki trafiły do gospodarki.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o drugi program – program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej, to program, co warto podkreślić… Przede wszystkim program, który będzie kontynuowany, ponieważ to wsparcie w ramach programu Polski Wschodniej miało już być zakończone w perspektywie 2014–2020. Udało się wynegocjować jego kontynuację, ze zwiększoną liczbą województw, które mogą sięgać po środki w ramach tego programu. Cześć regionalna województwa mazowieckiego została objęta wsparciem w ramach programu Polski Wschodniej na lata 2021–2027. 12 mld zł do dyspozycji. Program, który oprócz tych działań związanych ze wsparciem przedsiębiorczości, będzie również kierował swoje projekty na kwestie związane z poprawą klimatu na terenach miejskich, dostępności transportowej makroregionu, ochroną środowiska, bioróżnorodności, rozwojem turystyki i kontynuowane będą te działania, które rozpoczęły już swoją realizację w ramach perspektywy 2014–2020 tak, abyśmy te efekty programu z perspektywy 2014–2020 również podtrzymywali w perspektywie 2021–2027.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o to, co w ramach przedsiębiorczości, bo głównie na tym chcielibyśmy się pewnie skupić, to do dyspozycji mamy w ramach programu Polski Wschodniej 500 mln euro na działania związane z rozwojem przedsiębiorczości. I w ramach tej przedsiębiorczości przede wszystkim chcielibyśmy finansować to, co już było finansowane w perspektywie 2014–2020, czyli kwestie dotyczące platform startowych dla nowych pomysłów. W ramach tego działania chcemy przeznaczyć wsparcie na takie bardzo kompleksowe i bardzo indywidualne, bardzo często też szyte na miarę wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw, które są na najwcześniejszym etapie rozwoju. Oferujemy tutaj usługi niezbędne do przeprowadzenia prac nad rozwojem pomysłu biznesowego, nad przygotowaniem, ale również następnie wdrożeniem odpowiedniego modelu biznesowego i ci autorzy najlepiej rokujących przedsięwzięć będą mogli ubiegać się o dotację na dalszy rozwój swojego pomysłu. Do kogo te działania kierujemy? Przede wszystkim do osób, które planują założyć innowacyjny biznes w Polsce Wschodniej, chcą rozwijać działalność na rynku krajowym, ale również na rynku międzynarodowym. Chcą te pomysły swoje promować i pokazywać znacznie szerzej. Uczestnicy będą zgłaszać się do wybranych w konkursie ośrodków innowacji, czyli do tzw. platform startowych w odpowiedzi na konkurs – ogłoszenie, które przez te platformy startowe zostanie ogłoszone. Jeżeli chodzi o nabór, to pierwszy nabór na platformy startowe prowadzony będzie w terminie od 18 kwietnia do 21 czerwca br., a następnie, po wyborze platform startowych, wsparcie dla start-upów będzie w terminie… Konkurs zostanie ogłoszony w terminie 5 września – 31 października br.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Kolejne działanie to automatyzacja i robotyzacja w MŚP. Jest to nowość w stosunku do perspektywy 2014–2020. Przede wszystkim chcielibyśmy tutaj skierować wsparcie na przeprowadzenie audytu technologicznego w przedsiębiorstwie. Audyt ten ma na celu określenie procesów produkcyjnych, usługowych, biznesowych, które mogą podlegać automatyzacji, czy też robotyzacji. I następnie będziemy wdrażać zadania w zakresie robotyzacji i automatyzacji, zmieniać ten model biznesowy, który do tej pory był prowadzony w firmie, na bazie założeń też Przemysłu 4.0. Z kompleksowym wsparciem, również przeszkolenia pracowników z obsługi nowych procesów, dostosowania ich kompetencji do tego, co będzie wymagane przez wdrożenie nowego modelu biznesowego. Nabór wniosków rozpoczniemy 2 sierpnia br., będzie on trwał do 25 października br. Konkurs skierowany jest do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców z terenu Polski Wschodniej.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Kolejne działanie to gospodarka o obiegu zamkniętym w MŚP. Jest to również nowość w stosunku do perspektywy 2014–2020, odpowiedź również na założenia wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu. W ramach tego działania przede wszystkim chcemy przygotować przedsiębiorców do nowego modelu biznesowego, opartego oczywiście o założenia gospodarki obiegu zamkniętego, przez optymalizację wykorzystania materiałów, surowców, minimalizację odpadów, energochłonności – i również wdrożyć ten model w działalności przedsiębiorstwa. Również chcemy tutaj prowadzić działania edukacyjno-promocyjne dla przedsiębiorców, które pokażą korzyści płynące z wdrożenia, wprowadzenie gospodarki obiegu zamkniętego w swoich firmach, bo wiemy, że jeszcze ta wiedza, ta świadomość na temat GOZ jest zbyt niska. Działanie skierowane do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, oczywiście z terenu Polski Wschodniej. Nabór rozpoczynamy 10 października br., kończymy 19 grudnia br. Będzie to nabór na pierwszy model, czyli na opracowanie modelu biznesowego. I drugi etap, który będzie już realizowany w 2024 r., czyli wdrożenie tego modelu biznesowego, który zostanie wypracowany w ramach pierwszego konkursu – to rok 2024.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Kolejne działanie to wzornictwo w MŚP. Kontynuujemy te działania, które zostały już rozpoczęte i podjęte w perspektywie 2014–2020. Przede wszystkim środki będą skierowane na przeprowadzenie audytu wzorniczego firmy, ale również jej otoczenia w zakresie produktowym, technologicznym, w zakresie struktury organizacyjnej, w kontekście również trendów rynkowych, ale również chcemy przeprowadzić w ramach tego działania analizę potrzeb w zakresie zarządzania wzornictwem również pod kątem wykorzystania wzornictwa, wykorzystania potencjału rynkowego danego produktu. Chcemy też, aby wprowadzenie na rynek innowacji pozwoliło na lepszą organizację pracy, na usprawnienie logistyki, uzyskanie lepszego kontaktu z klientem, ale także budowanie takiego pozytywnego wizerunku firmy na zewnątrz. Działanie skierowane do mikro- i małych przedsiębiorstw z Polski Wschodniej. Planujemy ogłoszenie konkursu 9 maja br., z terminem składania wniosków do 29 sierpnia br.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">I ostatnie działanie, które kierujemy do przedsiębiorców Polski Wschodniej, do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców z Polski Wschodniej, to pożyczki na rozwój turystyki. Jest to nowość w stosunku do perspektywy 2014–2020. Przede wszystkim chcemy, aby te środki były kierowane na unowocześnienie branży turystycznej, na rozwój i doposażenie obiektów noclegowych, obiektów gastronomicznych, na działania związane z infrastrukturą sportową, rekreacyjną, jak chociażby wypożyczalnie sprzętu turystycznego. Chcemy również promować wyroby regionalne, produkty regionalne, produkty lokalne. To również rozwój infrastruktury kulturalnej, transport w obszarze tych obiektów kulturalnych, około-turystycznych. Przede wszystkim chcemy, aby te działania, które będą tutaj podejmowane, podnosiły jakość usług turystycznych i będzie tutaj udzielane preferencyjne wsparcie na inwestycje firm, które będą uzupełniać ofertę ponadregionalnych szlaków turystycznych, również współfinansowanych ze środków programu. W ramach tego działania będą udzielane pożyczki przez menedżera… Przez instytucje, które zostaną wybrane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Bank Gospodarstwa Krajowego jako menadżer funduszu pożyczkowego będzie wybierał instytucje, które będą dystrybuowały te pożyczki już bezpośrednio do przedsiębiorców. W czwartym kwartale najprawdopodobniej rozpocznie się udzielanie pożyczek dla MŚP z terenu Polski Wschodniej przez pośredników finansowych, którzy zostaną wybrani przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Ciężko określić mi termin konkretnie, datowo, ponieważ Bank Gospodarstwa Krajowego jest teraz w procedurze wyboru pośredników finansowych, więc za chwilę ci pośrednicy będą już dystrybuować pożyczki dalej. I to tak w telegraficznym skrócie, jeżeli chodzi o te dwa programy.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#SekretarzstanuwMinsterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Czy jeszcze panie może…? Pani dyrektor coś…? Nie. Pani minister już wszystko…</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę bardzo, może w pierwszej kolejności panowie posłowie mają jakieś pytania?</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę bardzo, pan poseł Grabczuk.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoselKrzysztofGrabczuk">Dziękuję bardzo za tę informację.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PoselKrzysztofGrabczuk">Po pierwsze chciałem zapytać… O pożyczkach. Jaka wysokość, jakie oprocentowanie? Po drugie… Czy państwo już na dziś dzień wiedzą? Po drugie – dotacje bezzwrotne. Ile z tych 500 mln euro przewidują państwo… Ile z tych 500 mln euro może być przekazane na dotacje bezzwrotne, a ile tylko i wyłącznie na pożyczki? Trzecia rzecz – jeśli pożyczki wracają, co się z nimi dzieje? I kiedy państwo spodziewają się, że w sposób fizyczny mogą wpłynąć do Polski te pieniądze z Unii Europejskiej? I na razie tyle.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Bardzo proszę, pani minister. Może od razu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak, jeżeli chodzi o kwestię podziału środków, czyli z tych 500 mln euro, ile na dotacje, ile na pożyczki – 400 mln euro w formie dotacyjnej, bezzwrotnej, 100 mln euro w formie pożyczkowej. Pożyczki, które wracają, przeznaczane są dalej na te same cele, czyli po prostu kolejny obrót środkami w ramach pożyczki, na te same cele.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o wysokość… Ile, jaka kwota pożyczki będzie, jak ona będzie oprocentowana – w tej chwili jesteśmy na etapie oceny strategii, która została złożona przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Jesteśmy w trakcie ustalania poziomu dofinansowania, czyli wielkości pożyczki, która będzie udzielana przedsiębiorcy, jak również oprocentowania tej pożyczki, więc to jeszcze nie jest znane.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o kwestię, kiedy pieniądze będą – to pieniądze już są, ponieważ program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej, tak samo, jak program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, w grudniu tamtego roku uzyskały decyzje Komisji Europejskiej zatwierdzające program, więc tak naprawdę zatwierdziły już te kwoty, które są określone w programie. Pierwsze kwoty, czyli pierwsze zaliczki do poszczególnych programów, wielkości ok. 1,5% programu, wpłynęły na konto ministra finansów. I w tej chwili realizujemy konkursy, będziemy składać pierwsze wnioski o płatność do Komisji Europejskiej o refundację wydatków w momencie, kiedy te wydatki zostaną poniesione przez beneficjentów, przedłożone do refundacji i gotowe do rozliczenia przez państwo człokowskie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselKrzysztofGrabczuk">Mogę, panie przewodniczący…?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselKrzysztofGrabczuk">Jeszcze dotacje. W jakiej wysokości mogą być te dotacje? Czy na poszczególne działania one będą różne? Powiedzmy, będzie do 50–70%? I druga rzecz – jakby pani zechciała jeszcze powiedzieć o tej infrastrukturze turystycznej. Czy ten program, ten projekt dedykowany jest dla wszystkich podmiotów łącznie – że w tym samym konkursie będą mogły się ubiegać samorządy, np. to jest samorządy wojewódzkie, czy też mogą się w tym samym konkursie ubiegać przedsiębiorcy prywatni? Czy też będzie to podzielone?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo, przepraszam, za dużo mówiłam.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak, jeżeli chodzi o działanie z Polski Wschodniej dotyczące tylko i wyłącznie przedsiębiorców, czyli tych 500 mln euro, 400 mln euro na dotacje – to są tylko i wyłącznie środki, które trafią do przedsiębiorców. Tutaj beneficjentem nie może być jednostka samorządu terytorialnego ani samorząd województwa. Tylko i wyłącznie przedsiębiorca jest ostatecznym odbiorcą tych środków, przez pośrednika w przypadku pożyczek, tak? Ale zawsze będzie przedsiębiorca ostatecznym odbiorcą.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o wysokość przyznanego dofinansowania, to, co do zasady, to jest maksymalnie 85%. Ale co do zasady, ponieważ wszystko wynika z mapy pomocy, z rodzaju przeznaczenia tej pomocy. Np. usługi szkoleniowe możemy finansować na poziomie 100%, inne działania infrastrukturalne w zależności od mapy pomocy, to tam od 50% do 85% to dofinansowanie jest, więc wszystko zależy od tego, na co będzie udzielana pomoc, w którym regionie dotyczącym mapy pomocy i… I tyle. Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoselKrzysztofGrabczuk">Pytałem jeszcze o ten projekt infrastruktura turystyczna, wyroby regionalne. Bo pani coś… Bo to jest coś nowego, prawda? Mogłaby pani jeszcze kilka słów – coś więcej na ten temat powiedzieć?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak. Przekażę głos pani dyrektor Małgorzacie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#DyrektorDepartamentuProgramowPonadregionalnychMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataWierzbicka">To jest nowe w programie europejskim, bo my w tej chwili ze środków krajowych wspieramy przedsiębiorców z branży turystycznej pożyczkami na wszelkiego rodzaju działania turystyczne. W tym krajowym programie wspieraliśmy przede wszystkim tych przedsiębiorców, którzy się gromadzili wzdłuż ścieżki rowerowej Green Velo i tam rozwijali swoją działalność, żeby również ten produkt turystyczny, jakim była ścieżka Green Velo, był, rozwijał się i wokół niego rozwijał się gospodarczo region.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#DyrektorDepartamentuProgramowPonadregionalnychMinisterstwaFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataWierzbicka">I podobne mamy założenie w tej nowej perspektywie, gdzie też będziemy z innego działania robić nowe produkty turystyczne, nowe jakieś ścieżki rowerowe, czy szlaki kajakowe, też jakieś takie szlaki kulturalne. I tam będzie premiowany rozwój gospodarczy w postaci wspierania tych przedsiębiorców, więc tam wszelka działalność może być wspierana, która wiąże się z rozwojem turystyki.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselKrzysztofGrabczuk">Czyli to Green Velo, które funkcjonuje, w dalszym ciągu będzie można jeszcze rozbudowywać i ewentualnie dobudowywać?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMalgorzataWierzbicka">Tak, tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">I właśnie w tym drugim komponencie jednostki samorządu, samorządy wojewódzkie, będą beneficjentami tych środków. Ale to jest zupełnie inna pula środków niż… I zupełnie inne działanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę bardzo, pan Jacek Czerniak. Proszę, panie pośle.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Poseł Jacek Czerniak (Lewica) – spoza składu podkomisji:</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Panie przewodniczący i pani minister, ponieważ wcześniej na podkomisji do spraw wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej, ale zupełnie wcześniej, omawialiśmy program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej i pani minister… Pani dyrektor Wierzbicka mówiła właśnie w kontekście turystycznym, że dwa samorządy wojewódzkie powinny się porozumieć, że to ten projekt ma być jakby złożony z dwóch samorządów wojewódzkich. To jest podtrzymane, rozumiem, tak?</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Natomiast mam pytanie dotyczące Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki. Ponieważ pani minister mówiła, że podstawowymi beneficjentami będą przedsiębiorcy czy też konsorcja przedsiębiorców. Czy mogą być parki naukowo-technologiczne, które w zakresie np. jakichś tam start-upów czy transferów technologii prowadzą działalność? Czy mogą być beneficjentem tego właśnie programu?</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">To tyle, dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak, uzupełniając jeszcze pierwszą część pytania, czyli tę dotyczącą dwóch samorządów, które będą realizować. To właśnie w tej zrównoważonej turystyce, o której mówimy, gdzie samorządy, jednostki samorządu terytorialnego mogą być beneficjentami – to projekt musi wykazywać ponadregionalny charakter, czyli przynajmniej dwa samorządy wojewódzkie powinny realizować takie działanie. W przypadku przedsiębiorców nie ma takiego wymogu. Przedsiębiorca z Polski Wschodniej realizuje działania pojedynczo, nie ma potrzeby partnerstwa czy nawiązywania jakiejś formy współpracy. Oczywiście, jeżeli ona będzie, to nie jest wykluczone.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki – co do zasady, parki naukowo-technologiczne nie mogą być beneficjentem, chyba że będą klastrem, to wtedy klaster może ubiegać się o wsparcie. Ewentualnie w ramach współpracy pomiędzy przedsiębiorcą… Współpracy przedsiębiorcy z parkiem naukowo-technologicznym, to wtedy tak. Wszystko oczywiście zależy od szczegółów programu, konkretnego działania i rodzaju tej współpracy, która zostanie podjęta. Ale sam park naukowo-technologiczny nie może być beneficjentem. W Polsce Wschodniej może być – Małgosia mi podpowiada. Przepraszam.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#DyrektordepartamentuMFiPRMalgorzataWierzbicka">Tak, tam w tym działaniu dotyczącym wsparcia start-upów, park naukowo-technologiczny może być taką platformą startową i świadczyć usługi dla start-upów, przygotowywać do rozwoju działalności gospodarczej, więc tam, w obecnej perspektywie też, większość to są parki naukowo technologiczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">A pani minister, jak państwo oceniają w ministerstwie bądź już na posiadanej wiedzy w praktyce, bądź badawczo, czy tych środków, które proponujecie dla małych i średnich przedsiębiorstw, nie wiem, w wybranych projektach – czy ich wystarcza? Jakie jest zainteresowanie? Czy z reguły brakuje, czy może zabraknąć? Czy są jakieś szacunki? Ewentualnie, jakie jest zainteresowanie na ten stan? Może dla projektu, który jest mocno zaawansowany albo dla tych przyszłościowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Zawsze na początku perspektywy finansowej oczywiście jest wzmożone zainteresowanie wszystkich beneficjentów, wnioskodawców, zarówno przedsiębiorców, jak i jednostek samorządu terytorialnego ze względu na pewną posuchę w funduszach europejskich, przepraszam za określenie, pomiędzy poszczególnymi perspektywami, więc na początku zawsze tych wniosków o dofinansowanie składanych jest bardzo dużo i to też widzimy już po pierwszych działaniach, które są realizowane w systemie informatycznym, gdzie są otwierane aplikacje, wypełniane i za chwilę pewnie będą wysyłane i składane oficjalnie. Na chwilę obecną trudno powiedzieć, ile tych wniosków zostanie złożonych, ponieważ, tak jak mówię, te konkursy się jeszcze nie zakończyły, tylko są w trakcie realizacji.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Oczywiście każda liczba środków, która będzie przeznaczona, szczególnie dla przedsiębiorców, zostanie wchłonięta przez rynek. To wiemy. Tego mamy świadomość, więc tych środków zawsze jest za mało i niewystarczająco. Natomiast te środki, które mamy do dyspozycji, 8 mld euro w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, 500 mln euro w programie Polski Wschodniej, dodatkowo środki, które są również w programach regionalnych, tam rzędu ok. 3–4 mld euro, w 16 programach regionalnych do dyspozycji, więc myślę, że są to środki, które będą do zagospodarowania i będą w stanie być wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem i też potrzebami przedsiębiorców na perspektywę 2021–2027.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PoselZdzislawWolski">Można jeszcze?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę bardzo, pan poseł Wolski.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoselZdzislawWolski">Pani minister, chciałem spytać jako lekarz o przemysł farmaceutyczny, który ma duże trudności. Leki… To jest taka gra rynkowa ze strony ministra zdrowia – jest walka o to, żeby ceny były niższe, firmy farmaceutyczne nie za bardzo są w stanie produkować przy takim przeliczeniu, w takiej grze wolnorynkowej niejako, z ministrem zdrowia. Efekt jest taki, że rynek jest… Przynajmniej same leki, to jest w granicach 40 mld zł, z tego tylko 30% produkujemy sami. Czy w tych działaniach rozważają państwo… Czy w ogóle jest zainteresowanie ze strony firm farmaceutycznych, chociażby nowymi technologiami? Pamiętam, jak jeszcze niewiele lat temu sporo pieniędzy szło na tzw. komórki macierzyste. Efekty jednak były dużo mniejsze niż się kiedyś spodziewano, jeżeli chodzi o komórki macierzyste. Ale czy tutaj też są przewidywane jakieś wsparcia finansowe? Bo to jest też szeroko rozumiane bezpieczeństwo, lekowe, naszego kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak, generalnie wydzielonego wsparcia dla działań farmaceutycznych, przedsiębiorców działających w sektorze farmaceutycznym nie ma. Ci przedsiębiorcy mogą ubiegać się o wsparcie tak jak każdy inny przedsiębiorca prowadzący działalność. Mamy Krajową Inteligentną Specjalizację Zdrowe Społeczeństwo, w ramach której wpisują się te działania związane właśnie z branżą lekową i mogą być realizowane. Zainteresowanie w perspektywie 2014–2020 było spore. Sięganie po te środki było spore, aczkolwiek bardzo często też słyszymy, że ten czas trwania perspektywy jest zbyt krótki na to, żeby przeprowadzić ten cały proces badawczy w kontekście nowego leku i wprowadzenia tego nowego leku na rynek.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PoselZdzislawWolski">Potężne pieniądze.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak, więc to raz, że potężne pieniądze, a dwa – też czas, który ogranicza tutaj firmy farmaceutyczne w składaniu wniosków. Natomiast ten obszar jak najbardziej jest możliwy do wsparcia, może być wspierany w ramach tego ogólnego pakietu wsparcia przedsiębiorców.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Skoro panowie posłowie nie mają pytań, może teraz goście… Szanowni goście ewentualnie chcieliby teraz zabrać głos? Bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo, proszę się przedstawić dla porządku i do protokołu. Dziękuję bardzo. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyKomisjiGospodarkiiSystemuEkonomicznegoOgolnopolskiegoPorozumieniaZwiazkowZawodowychZygmuntMierzejewski">Dziękuję serdecznie, Zygmunt Mierzejewski, OPZZ. Przewodniczący Komisji Gospodarki i Systemu Ekonomicznego OPZZ, członek Rady Dialogu Społecznego, przewodniczę podkomitetowi do spraw rozwoju partnerstwa, również jestem członkiem kilku komitetów monitorujących.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyKomisjiGospodarkiiSystemuEkonomicznegoOgolnopolskiegoPorozumieniaZwiazkowZawodowychZygmuntMierzejewski">Chciałem z tej pozycji tak strategicznie zabrać głos. Po pierwsze, chciałem pani minister podziękować, gdyż zasady partnerstwa, które są zawarte w wytycznych, były na szczeblu centralnym bardzo dobrze realizowane i przestrzegane. Razem, wspólnie przygotowywaliśmy wiele założeń w grupach roboczych, a następnie przekładaliśmy na zapisy w poszczególnych programach i tutaj trzeba podkreślić, że program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki jest przygotowany wzorcowo i tym się możemy naprawdę w całej Unii Europejskiej chwalić.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyKomisjiGospodarkiiSystemuEkonomicznegoOgolnopolskiegoPorozumieniaZwiazkowZawodowychZygmuntMierzejewski">Natomiast, jeżeli jestem przy głosie, to pragnę troszeczkę dziegciu włożyć, gdyż mamy szereg uwag, jako partnerzy spoza administracji, do prac i do przygotowania programów regionalnych. Niestety, strona rządowa też powinna nadzorować w pewnym sensie to, co w regionach się dzieje. Ale nie jest to do końca realizowane i mamy szereg uwag, i myślę… Tak nieśmiało bym podpowiedział panom posłom, że może przydałoby się kiedyś ocenić, jak to wygląda w regionach i że strona rządowa wzorcowo wywiązuje się z nadzoru nad województwami.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PrzewodniczacyKomisjiGospodarkiiSystemuEkonomicznegoOgolnopolskiegoPorozumieniaZwiazkowZawodowychZygmuntMierzejewski">Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Niewykluczone, że kiedyś będzie to przedmiotem może kolejnego posiedzenia, w jakimś czasie podkomisji lub w ogóle projektu do pracy Komisji Gospodarki i Rozwoju. Może zaproponujemy takie rozwiązanie. Tak że ciekawe jest rozwiązanie… Ale bardzo proszę, może pani minister coś w tej sprawie jeszcze…?</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Poseł Jacek Czerniak (Lewica) – spoza składu podkomisji:</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Popiera.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Tak, mogę tylko przychylić się do tego wniosku.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#SekretarzstanuwMFiPRMalgorzataJarosinskaJedynak">Oczywiście – mówimy o decentralizacji, 44% środków europejskich, sporo więcej niż w perspektywie 2014–2020 w zarządzaniu regionów. Polska jest tutaj liderem, jeżeli chodzi o wszystkie państwa członkowskie, jeżeli chodzi o ten proces decentralizacji i stopień czy ilość środków, które zostały przekazane regionom do zarządzania, więc to powoduje też, że regiony mają swoje możliwości i swoje procedury w kontekście tego, w jakim kierunku będą te środki wdrażane i wydatkowane, w kontekście oczywiście wpisywania się wszystkiego w zapisy Umowy Partnerstwa, jako tego kluczowego dokumentu, który pokazuje kierunki wdrażania funduszy.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Proszę bardzo, panowie może jeszcze? Nie…?</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Bardzo dziękuję wobec tego pani minister za przybycie, za udzielenie nam bardzo wyczerpującej informacji. Chciałem powiedzieć, że bardzo pozytywnie oceniam pracę pani ministerstwa, pani minister, dlatego, że od czasu do czasu mam przyjemność uczestniczyć chociażby w Polsce południowo-wschodniej, w swoim województwie, w tego rodzaju prezentacjach, konferencjach i zawsze bardzo pozytywnie się wyrażam, bo naprawdę uważam, że jest to dobra praca – i dziękuję za to. Wiem, że jest fantastyczna współpraca z województwami, szczególnie z moim województwem…</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Poseł Jacek Czerniak (Lewica) – spoza składu podkomisji:</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Czyli z Lubelskiem.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Z Lubelskiem również, tak że Polska południowo-wschodnia ma tutaj swoje… I z wielką ciekawością wysłuchaliśmy tej skondensowanej i wyczerpującej informacji. Bardzo dziękujemy. Dziękuję paniom za przybycie, dziękuję gościom za przybycie, dziękuję kolegom posłom, dziękuję pani i panu za przygotowanie posiedzenia podkomisji.</u>
<u xml:id="u-37.6" who="#PrzewodniczacyposelWieslawBuz">Dziękuję bardzo, zamykam posiedzenie podkomisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>