text_structure.xml 16.8 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 27 kwietnia 1989 r. Komisja Skarg i Wniosków, obradująca pod przewodnictwem posłów Jana Szczerbowicza-Wieczora (PZPR) i Ireny Szczygielskiej (bezp.), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- informacje Kancelarii Sejmu o wpływie, problematyce oraz sposobie załatwiania skarg, wniosków i listów kierowanych do Sejmu i jego organów za pośrednictwem Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu w 1988 r. i w I kwartale 1989 r.;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- informacje NIK o załatwieniu skarg i wniosków kierowanych do Najwyższej Izby Kontroli w 1988 r. i w I kwartale 1989 r.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele KC PZPR, NK ZSL, Najwyższej Izby Kontroli, urzędu Rady Ministrów, Centralnego Urzędu Planowania, Ministerstwa Finansów oraz Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Dyrektor Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu Tadeusz Grochal: Chciałbym przeprosić posłów w imieniu szefa Kancelarii Sejmu za to, że z przyczyn niezależnych od niego nie może uczestniczyć w obradach.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Posłowie zapoznali się wcześniej z obszerną informacją Kancelarii Sejmu na tematy, nad którymi będziemy dzisiaj dyskutować. Pozwolę sobie więc przytoczyć tylko niektóre liczby i poruszyć wybrane problemy.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W nawiązaniu do koncepcji przedstawionych w ub. r. Biuro Listów, Skarg i Wniosków zatrudnia 24 osoby.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Są to ci sami pracownicy, którzy byli zatrudnieni u nas w poprzednim roku, tak więc kadra nasza jest ustabilizowana i o rok bogatsza w doświadczenia. Poza tym 4 osoby spośród pracowników przeszkoliliśmy na kursach operatorów i programistów maszyn cyfrowych. Pozytywne rezultaty dały zmiany organizacyjne w pracy biura. Wzrosła sprawność jego funkcjonowania. Ma to swoje odbicie w jakości informacji. Zmniejszyliśmy liczbę informacji okresowych, przechodząc na informacje kwartalne. Pozwoliło to nam zmniejszyć objętość tych informacji o 20 - 25%. Równocześnie opracowaliśmy 12 informacji problemowych. Wydaje nam się, że nasze informacje stały się bardziej przejrzyste, łatwiej przyswajalne, lepiej powiązane z ustawodawczą pracą Sejmu i komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Dysponujemy obecnie trzema komputerami IBM. Będą one pracować już za kilka tygodni w systemie sieciowym. Jeden z komputerów spełnia rolę edytora tekstów. Eliminujemy stopniowo pracę ręczną. Od nowej kadencji przechodzimy w całości na rejestrację skarg i listów w systemie informatycznym. Posiadamy własną halę maszyn. Zgodnie z wcześniejszymi zapewnieniami szefa Kancelarii Sejmu, trochę rozgęściliśmy się w pomieszczeniach.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W uzupełnieniu przedłożonych informacji, pragnę zwrócić uwagę na trzy podstawowe problemy.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Po pierwsze, zmniejszył się o prawie 1/5 napływ korespondencji zarówno w ub.r. jak i w I kw. br. To zjawisko obserwujemy już od ponad roku. Podobnie jest w innych biurach listów i skarg. Tak więc jest to wyraźna tendencja, a nie przypadek. Nie tłumaczyłbym jej jednak powołaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, a raczej tym, że mniej obywateli ma nadzieję na rozwiązanie swoich spraw drogą skarg.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Jednocześnie obserwujemy znaczny wzrost liczby ponownych pism z zakresu problematyki świadczeń społecznych - chodzi głównie o renty i emerytury oraz gospodarki komunalnej i mieszkaniowej. Są to dziedziny, w których od lat nabrzmiewały nierozwiązane problemy i nie ma perspektyw na poprawę w najbliższej przyszłości. Listy ponowne z tych zakresów stanowią aż 44% całej korespondencji, która napłynęła do Biura.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">20% korespondencji dotyczy gospodarki komunalnej. Nieznaczną tendencję spadkową obserwujemy w odniesieniu do korespondencji dotyczącej wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Wzrosła zaś liczba listów i skarg odnoszących się do świadczeń społecznych, opieki społecznej i problemów związanych z funkcjonowaniem służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Także o jedną piątą zwiększył się napływ korespondencji na tematy polityczne i społeczno-gospodarcze. Tak więc można stwierdzić, iż wzrasta temperatura społeczna wokół spraw politycznych i gospodarczych - co wyraźnie wiąże się z rozwojem wydarzeń w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Żywym problemem jest kwestia zadośćuczynienia obywatelom polskim za represjonowanie ich przez aparat Stalinowski. Korespondencja w tej sprawie ciągle napływa. Nic nie wskazuje też na to, aby liczba listów w tej żywotnej sprawie zmniejszyła się. Dotychczas problem ten w żadnej mierze nie został rozwiązany. Mimo wymiany korespondencji między Komisją Skarg i Wniosków a Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej, które wypowiadało się w imieniu premiera, sprawa nie posunęła się naprzód ani o krok.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W I kw.br. duża ilość korespondencji dotyczyła problemów poruszanych w toku obrad „okrągłego stołu”. Z listów adresowanych do Biura wynika, że obrady „okrągłego stołu” wzbudziły nie tylko nadzieje, ale i obawy. Te ostatnie dotyczą ustaleń, które tam zapadły. Jakby ubocznym efektem tego wydarzenia są listy krytykujące powrót do koncepcji senatu i prezydenta. Piszący listy zwracają uwagę, że przecież drogą referendum rozsądzono te kwestie, a tymczasem wygląda na to, że ustalenia „okrągłego stołu” przekreśliły wyniki tego referendum.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Dużo listów dotyczy ochrony środowiska naturalnego. Napływają do nas masowo petycje i zbiorowe protesty przeciwko budowie elektrowni atomowych. Napływają też listy dotyczące tranzytu przez nasz kraj substancji toksycznych. Krytyka nasiliła się po wykolejeniu się czterech cystern z chlorem w Białymstoku. Tranzyt musi się odbywać przez nasz kraj, ale sprawę rzeczywiście trzeba rozpatrzyć z punktu widzenia drogi tranzytu i zabezpieczenia przed skutkami podobnych katastrof.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Ciągle napływają protesty rolników. Dotyczą one opłacalności produkcji rolnej. Praktycznie co dziesiąty list nawiązuje do tych problemów.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Z opłacalnością produkcji rolnej wiąże się ściśle kwestia ubezpieczeń społecznych rolników i ich rodzin oraz podatków, które płaci ludność rolnicza. Ostatnie ww. podwyżki przy ciągle drożejących środkach produkcji rolnej, głównie maszyn i sprzętu rolniczego, sprawiają, że uprawa i hodowla stają się coraz mniej opłacalne. Być może ostatnie decyzje dotyczące wprowadzenia wolnych cen w skupie i minimalnych gwarantowanych cen skupu artykułów rolnych - zmienią nieco sytuację w rolnictwie. Niemniej jednak listy w tej sprawie ciągle do nas napływają, Zalew korespondencji odnotowujemy ostatnio w związku z projektem ustawy o ochronie życia poczętego. Analiza regionów i miejscowości, z których petycje w tej sprawie napływają świadczy, że mamy do czynienia ze zorganizowaną akcją. Ok. 70% petycji wysłanych zostało z woj. Katowickiego. Z reguły pisane są one w parafiach i - z tego co nam wiadomo - podpisy zbierane są różnymi sposobami. Pierwsza strona tych petycji, z reguły jest identyczna, co więcej listy z podpisami pisane są często tym samym charakterem pisma. Petycje nasiliły się po skierowaniu projektu ustawy do Sejmu przez grupę posłów.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Jednocześnie mamy wiele listów od przeciwników ustawy. Napłynęło do nas np. oficjalne stanowisko Ligi Kobiet Polskich bardzo wyważone, którego autorki powołały się na życiowe, bardzo konkretne i przemawiające do wyobraźni argumenty. Dużo listów dotyczących tego problemu kierują do nas pojedyncze osoby, które również przytaczają rzeczowe, wyważone argumenty przeciwko uchwaleniu ustawy. Jest charakterystyczne, że zarówno za, jak przeciwko ustawie wypowiadają się ludzie o różnym statusie społecznym, wykształceniu i zawodach.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">10 maja odbędzie się pierwsze czytanie projektu ustawy. Chciałbym jeszcze dodać, że w listach, w wielu przypadkach wyrażone są skrajne emocje. W niektórych pismach znajdują się prawie inwektywy pod adresem osób przeciwnych uchwaleniu ustawy. Są one często określane jako „mordercy narodu” i „gorsi od hitlerowców”, z drugiej strony warto zadać pytanie, dlaczego tylko kobieta ma ponosić odpowiedzialność za przerwanie ciąży czy nie należałoby częściej mężczyzn poddawać sterylizacji.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Chcemy w związku z tym opracować kompleksową informację dotyczącą korespondencji z tego zakresu i przedstawić posłom przed pierwszym czytaniem projektu tej ustawy w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">I na koniec próba odpowiedzi na dwa pytania. Czy uzyskaliśmy dostateczną skuteczność naszego działania? Otóż: w 1987 r. uzyskaliśmy tylko 60% odpowiedzi na nasze interwencje w urzędach i instytucjach, ale w ub.r. już 85%. Nastąpi też wzrost liczby spraw pozytywnie załatwionych. O ile w 1986 r. było ich 11,6%, to w rok później 12,2%, a w ub.r. 15,5%. Widać zatem wyraźną poprawę.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">I drugie pytanie, czy jesteśmy przygotowani dostatecznie do funkcjonowania w zmieniających się warunkach pracy Sejmu i Senatu? Mogę odpowiedzieć chyba twierdząco, do czego upoważnia mnie stan kadr, ich kwalifikacje i doświadczenie, nowy stan organizacji pracy Biura, który sprawdził się, nowe metody pracy oraz nowoczesne zaplecze techniczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła Komisji informację o sposobie rozpatrywania i załatwiania skarg, wniosków i listów, które wpłynęły w 1988 r. Scharakteryzowaliśmy w niej działania podjęte przez kontrolerów NIK oraz kontrolerów Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Uznając skargi, wnioski i listy obywateli za istotne źródło informacji o mechanizmach powstawania negatywnych zjawisk w gospodarce i sferze społecznej, staraliśmy się wnikliwie badać zróżnicowaną tematykę skarg w toku postępowań kontrolnych. Spośród 15.154 skarg, wniosków i listów jednostki organizacyjne NIK oraz IRCh zbadały w ub.r. we własnym zakresie 2.640 skarg. Najskuteczniejszą formą, ujawniającą zakres występujących nieprawidłowości i przyczyny negatywnych zjawisk, były kompleksowe kontrole problemów przedstawianych w skargach, prowadzone przez NIK i IRCh na terenie całego kraju. Najważniejsze z nich przedstawiliśmy w przedłożonej informacji; dotyczyły one głównie: gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, budownictwa mieszkaniowego oraz sprawności funkcjonowania poczty i telekomunikacji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Nie przypadkowo kontrole te obejmowały zagadnienia będące przedmiotem szerokiej krytyki społecznej zawartej w skargach obywateli.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Nadal, jak to stwierdzamy w corocznych bilansach naszej działalności, dominującymi problemami były sprawy dotyczące gospodarki lokalowej (30% skarg) oraz niegospodarności i nadużycia w uspołecznionych przedsiębiorstwach i zakładach pracy (26% skarg).</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">W I kw. 1989 r. do NIK wpłynęło 3.115 skarg, wniosków i listów, w tym 491 anonimów i 307 skarg wtórnych. Najwięcej, bo 943 skargi dotyczyły gospodarki lokalowej, a 519 niegospodarności i nadużyć w przedsiębiorstwach i zakładach pracy. Utrzymuje się więc zaobserwowana w ub.r. tendencja spadku liczby skarg, w tym zwłaszcza anonimowych.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Z analizy listów, które wpłynęły do NIK i IRCh wynika, że w 1988 r. 53,5% było częściowo lub całkowicie uzasadnionych. Analiza przyczyn kierowania do NIK skarg wtórnych wykazała, że spośród 1.671 skarg 36,7% nie było uzasadnionych, ze względu na wcześniejsze, merytorycznie słuszne rozpatrzenie spraw lub wskazanie możliwych rozstrzygnięć. Wśród skarg wtórnych znajdowało się również 418 przesłanych do jednostek organizacyjnych NIK jedynie do wiadomości, a adresowanych do innych organów instytucji.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Przedstawiona informacja zawiera również dane ilustrujące skuteczność działań kontrolnych w zakresie egzekwowania odpowiedzialności od osób winnych stwierdzonych nieprawidłowości. W 1988 r. ukarano ogółem 1.144 osoby w drodze postępowań służbowych i dyscyplinarnych. Zwolniono z pracy 166 osób, w tym 87 ze stanowisk kierowniczych, a 73 osobom wypowiedziano warunki pracy i płacy. Do organów ścigania przekazano 151 przypadków ujawnionych przestępstw. Większość z nich prowadziła do spowodowania strat finansowych, które powstały na skutek niegospodarności i nadużyć i wyniosły 737,5 mln zł. Wielkość ta wzrosła w stosunku do 1987 r. o 34%.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Ważną przyczyną występowania niegospodarności i nadużyć gospodarczych są w dalszym ciągu, według autorów skarg, trudności w zaopatrzeniu w deficytowe towary rynkowe, usługi socjalno-bytowe, a także znaczne rozluźnienie dyscypliny służbowej.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Wyrażane w skargach i listach opinie i podawane fakty świadczą o niedostatecznym nadzorze i wewnętrznej kontroli w zakładach pracy, co sprzyja występowaniu nieprawidłowości i stwarza motywację do kierowania skarg nie tylko do NIK.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#DyrektorDepartamentuPrezydialnegoNIKKonradPieńkowski">Spełniając funkcje koordynujące oraz wykonawcze w zakresie rozpatrywania skarg, wniosków i listów obywateli Departament Prezydialny Najwyższej Izby Kontroli w 1988 r. podejmował działania wynikające z planu pracy sejmowej Komisji Skarg i Wniosków. Polegały one na przeprowadzeniu kontroli poprzedzających wizytacje i posiedzenia Komisji oraz przygotowaniu stosownych materiałów. W ub.r. uczestniczyliśmy we wszystkich wizytacjach poselskich, w czasie których oceniano sposób załatwiania skarg. Departament przeprowadził również kontrolę sposobu załatwiania skarg w ministerstwach: Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Transportu, Żeglugi i Łączności oraz Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa. Otrzymane w wyniku kontroli odpowiedzi z tych resortów informują o usprawnieniach obsługi obywateli w zakresie załatwiania skarg i wniosków. Najwyższa Izba Kontroli przywiązuje dużą wagę do problematyki skarg, zamierza kontynuować działania prowadzące do usprawnienia obsługi obywateli z uwzględnieniem zaleceń i opinii sejmowej Komisji Skarg i Wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJanSzczerbowiczWieczór">Proponuję upoważnić prezydium Komisji do opracowania stanowiska w sprawie przedłożonych nam materiałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełIrenaSzczygielska">Wysłuchaliśmy sprawozdania dyrektora Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu oraz dyrektora Departamentu Prezydialnego Najwyższej Izby Kontroli. W stanowisku naszej Komisji powinniśmy zawrzeć podziękowania dla obu instytucji za udzielaną nam pomoc, zwłaszcza w pracach wyjazdowych.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełIrenaSzczygielska">Komisja upoważniła prezydium do przygotowania projektu stanowiska w omawianych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełIrenaSzczygielska">W końcowej części posiedzenia poseł Irena Szczygielska (bezp.) omówiła sprawy organizacyjne.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>