text_structure.xml 56.4 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 28 kwietnia 1987 r. Komisja Skarg i Wniosków, obradująca pod przewodnictwem posła Emila Kołodzieja (ZSL), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- realizację uchwały Sejmu z dnia 15 września 1982r. w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych w świetle skarg i wniosków obywateli;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- informacje na temat propozycji zgłaszanych w listach kierowanych do Sejmu, organów i instytucji centralnych w sprawie zmian ustawy o szczególnych uprawnieniach.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele: Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Zbigniewem Januszkiem, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z wiceministrem Jerzym Bończakiem, Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Rady Krajowej PRON, Komitetu do Spraw Radia i Telewizji, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Centralnego Związku Spółdzielczości Inwalidzkiej, Polskiego Czerwonego Krzyża, Centralnego Ośrodka Rehabilitacji w Konstancinie.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Komisja otrzymała na dzisiejsze posiedzenie obszerne materiały opracowane przez: Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Polski Czerwony Krzyż, Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Biuro Listów, Skarg i Wniosków przy Kancelarii Sejmu oraz Biuro Listów i Interwencji przy Komitecie ds. Radia i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Na najbliższym posiedzeniu Sejmu problemy inwalidów i ludzi niepełnosprawnych będą przedmiotem dyskusji. Chcielibyśmy, ażeby jeden z posłów - członków naszej Komisji - przekazał nasze stanowisko opracowane na podstawie nadesłanych materiałów oraz opinii i wniosków, jakie zostaną zgłoszone w toku dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Koreferat opracowany przez zespół posłów w składzie: Helena Jarczyk (bezp.), Danuta Duda (bezp.), Helena Hrabia (ZSL) przedstawił przewodniczący zespołu poseł Jan First (SD):</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Człowiek niepełnosprawny toczy codziennie ciężki bój z samym sobą, ze swymi dolegliwościami, przeszkodami, na jakie napotyka w środowisku. Codziennie musi zwyciężać swoją niemożność.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Liczbę osób starszych (w wieku ponademerytalnym) szacuje się obecnie na ok. 4,5 mln osób, a do 1990 r. przewiduje się jej wzrost o ponad 0,5 miliona osób. Łączna liczba inwalidów i ludzi niepełnosprawnych jest trudna do określenia, gdyż ewidencja jest tylko cząstkowa i brak jednoznacznej definicji niesprawności. Zależnie od przyjętych kryteriów szacuje się, że osób niepełnosprawnych mamy 3-5 mln, w tym 3 mln zalicza się do jednej z grup inwalidzkich. Ponad połowa spośród inwalidów przypada na I i II grupę, a więc są to osoby w zasadzie niezdolne do pracy zarobkowej.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Liczbę niesprawnych dzieci, szacuje się na 400 tys., w tym z upośledzeniami umysłowymi - 250 tys., a osoby o niepełnej sprawności ruchowej - ok. 50 tys. W sumie więc liczba osób starszych i niepełnosprawnych wynosi obecnie 7-9 mln. Stwarza to wiele problemów dla polityki społecznej państwa, szczególnie trudnych do rozwiązania w obecnej sytuacji ekonomicznej i gospodarczej kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Dane dotyczące inwalidów i osób niepełnosprawnych są bardzo nieprecyzyjne i zarówno władze centralne, jak i terenowe powinny podjąć działania na rzecz pełnego opracowania ewidencji tych osób, oraz kryteriów jej prowadzenia. W obecnych warunkach trudno ocenić potrzeby i środki, jakie są niezbędne dla niesienia pomocy inwalidom i osobom niepełnosprawnym. Można jednak szacować, że około 1/4 naszego społeczeństwa to osoby niepełnosprawne, a więc oczekujące pomocy i specjalnego traktowania.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W swoim wystąpieniu chciałbym zwrócić uwagę na niepokojące zjawisko, które podkreślono zarówno w materiałach resortu pracy, płac i spraw socjalnych, jak i resortu zdrowia: wzrostu liczby inwalidów. Od 1978 r. do 1984 r. liczba ta wzrosła o 44,2%. Należałoby przeprowadzić badania, czy jest to precyzyjne wyliczenie, czy zakłady pracy podejmują odpowiednie działania na rzecz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Niezbędne jest także rozpoznanie innych przyczyn wzrostu liczby inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Istotne znaczenie ma właściwa rehabilitacja inwalidów i przygotowanie ich do pracy, tkwią tutaj duże rezerwy kadrowe - zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę ogólną liczbę inwalidów w stosunku do osób czynnych zawodowo. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na przystosowanie i zatrudnienia inwalidów III grupy.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W 1982 r. Sejm po raz pierwszy w sposób kompleksowy ocenił sytuację życiową inwalidów i osób niepełnosprawnych; podjęto uchwałę, której realizacja jest przedmiotem dzisiejszego posiedzenia. W uchwale tej wytyczono kompleksowy program działań. Biorąc pod uwagę, że zadania te należą do statutowych zadań wielu organów administracji państwowej oraz organów społecznych i to zarówno na szczeblu centralnym, jak i w ogniwach terenowych - Sejm uznał za potrzebne powołanie przy Radzie Ministrów organu doradczego i opiniodawczego i powołał Radę ds. Ludzi Starszych, Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych. Radzie tej zalecono opracowanie analiz i opinii o najważniejszych sprawach dotyczących inwalidów i ludzi niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Kierunki działania na rzecz realizacji uchwały Sejmu zostały wytyczone przez Prezydium Rządu i ujęte w harmonogramie prac, który przekazano do realizacji właściwym instytucjom i organizacjom. Władze centralne i terenowe zostały zobowiązane do organizowania i udzielania pomocy ludziom starszym, inwalidom i osobom niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Zespół poselski poza materiałami, które zostały przesłane do Komisji, opracował swój Koreferat w oparciu o informacje uzyskane z Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem, Polskiego Związku Głuchych.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Polskiego Związku Niewidomych i innych organizacji społecznych działających na rzecz ludzi niepełnosprawnych. Nie mamy materiału z resortu oświaty i wychowania, gdzie miały być naświetlone problemy szkolnictwa specjalnego i rehabilitacji młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Zespół dokonał ponadto wizytacji: Warszawskich Zakładów Sprzętu Ortopedycznego, które jedyne w kraju produkują wózki inwalidzkie o napędzie ręcznym oraz sprzęt ortopedyczny służący do rehabilitacji. Zakład podejmował próbę uruchomienia produkcji wózków o napędzie elektrycznym, jednakże z uwagi na olbrzymie koszty zrezygnowano z tej produkcji. Zakład był wielokrotnie modernizowany, a obecnie jest rozbudowywany. Zły stan techniczny budynku i trudne warunki pracy przemawiają za koniecznością przyspieszenia rozbudowy tych zakładów. W minimalnym procencie w zakładach tych pracują inwalidzi, obserwuje się dużą fluktuację kadr i poważne braki w zaopatrzeniu materiałowym. Cykl produkcyjny protezy kończyny dolnej trwa 2-12 miesięcy. Rocznie napływa ponad 150 listów z prośbą o przyspieszenie wykonania protez. W ub. r. wpłynęło 12 Skarg. Na wykonanie bardziej skomplikowanej protezy pacjenci oczekują ok. 2 lat, a do tego doliczyć trzeba okres oczekiwania na przyjęcie zamówienia, który wynosi ok. 1 roku.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Posłowie wizytowali również Kaletniczą Spółdzielnię Inwalidów „Noma” w Warszawie. Jest to zakład pracy chronionej, który zatrudnia 73% inwalidów, z tego ok. 30% inwalidów I i II grupy, którzy pracują przede wszystkim jako chałupnicy. Warunki prący w tej spółdzielni są dobre, dużą wagę przywiązuje się do działalności rehabilitacyjnej i socjalnej. I w tej spółdzielni odczuwa się poważne braki w zaopatrzeniu w surowce i materiały oraz środki transportu. Brak jest wysoko kwalifikowanych mechaników.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Zespół wizytował Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Kalekich w Konstancinie-Jeziornej. Obiekt umieszczony jest w nieprzystosowanych technicznie obiektach, wymaga remontu. Nawet przed takim zakładem krawężniki chodników nie są przystosowane do potrzeb inwalidów poruszających się na wózkach. Brak jest środków znieczulających, brak zaopatrzenia ortopedycznego, niskie są płace pracowników - co pociąga za sobą braki fachowego personelu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Niedostateczne są dostawy samochodów osobowych dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Analizując treść listów, skarg i wniosków od inwalidów i osób niepełnosprawnych można stwierdzić, że uchwała Sejmu z 1982 r. nie jest w pełni realizowana przez powołane do tego instytucje, zwłaszcza w terenie. Bardzo obszerny i alarmujący materiał na ten temat przedstawiły Biuro Listów i Interwencji przy Komitecie ds. Radia i Telewizji oraz Centralny Związek Spółdzielni Inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">W ub. r. w pionie spółdzielczości inwalidów zarejestrowano 756 skarg; dotyczyły one głównie wynagrodzenia za pracę, problematyki zawodowej, leczniczej i społecznej, rehabilitacji inwalidów, wreszcie nadużyć i innych nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Z ogólnej liczby 2.833 listów, jakie w ub. r. otrzymało Biuro Listów i Interwencji przy Komitecie ds. Radia i Telewizji, blisko połowa dotyczyła spraw związanych z zaopatrzeniem rentowym.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Również do Sejmu wpływają listy od osób niepełnosprawnych; stanowią one niewielki odsetek ogólnej korespondencji, ale dotyczą spraw niesłychanie ważnych. W jednym z listów mówi się m.in. o tym, że jedyna w Polsce placówka aplikacji soczewek kontaktowych przy Akademii Medycznej w Gdańsku boryka się z ogromnymi trudnościami technicznymi i finansowymi. Punkt ten nie posiada półfabrykatów, serwisu obsługi, bardziej precyzyjnych urządzeń do szlifowania soczewek, nie otrzymuje pomieszczeń dla obiecanego zaplecza. W konsekwencji może to doprowadzić do ograniczenia produkcji i wyeliminowania z życia wielu tysięcy osób, które wyposażone w szkła kontaktowe mogłyby pracować w gospodarce narodowej. Oczekujemy informacji na temat zamierzeń rozwiązania problemów tej placówki.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Pełen dramatyzmu jest list otwarty redaktora Zbigniewa Sataty do resortu pracy, płac i spraw socjalnych, jaki umieściła na swoich łamach w marcu br. „Gazeta Krakowska”. Chodzi w nim m.in. o przyznanie renty socjalnej człowiekowi niepełnosprawnemu - co częściowo zostało spełnione uchwałą Rady Ministrów, jaka została podjęta w tej sprawie. Dziennikarz podaje przykład inwalidy - Leszka Workowskiego, który mimo kalectwa, które uwięziło go w wózku inwalidzkim, zdobył świadectwo dojrzałości dzięki własnemu wysiłkowi i pomocy najbliższego otoczenia.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Chłopak mógłby korzystać z pomocy rehabilitacyjnej, ale nie jest w stanie dotrzeć do punktu rehabilitacyjnego. Mieszka na piętrze i wózek inwalidzki nie mieści się w windzie, ponadto także punkt rehabilitacyjny znajduje się na ll piętrze, a druga winda także nie jest dostosowana do przewożenia wózków inwalidzkich.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Do niedawna produkowano w Polsce lek - fosfobian, który był jedynym środkiem na wzmocnienie organizmu. lek ten wycofano z produkcji i nie ma specyfiku zastępczego. W tych warunkach rehabilitacja chłopca ogranicza się do pomocy prywatnego lekarza, który co pewien czas nastawia wypadające kręgi i robi mu blokadę.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Rodzice chłopca od lat starają się o zainstalowanie domu telefonu. Nadeszła jednak odpowiedź odmowna, tłumaczono ją brakiem wolnej linii. W jakiś czas po otrzymaniu tej Odpowiedzi w bloku, w którym mieszka chłopiec, założono kilkanaście telefonów, ale pominięto mieszkanie inwalidy.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Autor reportażu stwierdza, że chłopiec żegna go uśmiechem, we własnych 4 ścianach jest na swój sposób szczęśliwy - ale na zewnątrz napotyka na twardy mur obojętności. Czy wobec tego uchwała Sejmu w sprawie pomocy inwalidom i osobom niepełnosprawnym jest realizowana w tym konkretnym przypadku?</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">W najtrudniejszej sytuacji znajdują się inwalidzi dotknięci kalectwem trwałym od dzieciństwa. Jedyną pomocą są zasiłki socjalne, które nie zaspokajają ich potrzeb materialnych. Trudności pogłębia konieczność ponoszenia kosztów leczenia rehabilitacyjnego oraz zapewnienia stałej opieki osób trzecich. W listach do Sejmu opiekunowie tych osób domagają się ustalenia renty socjalnej jako stałego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Wśród skarg nadesłanych przez osoby niepełnosprawne do różnych instytucji poważną grupę stanowią skargi dotyczące spraw mieszkaniowych, a zwłaszcza przyznania pomieszczeń na niższych kondygnacjach Iub w miejscu zamieszkania opiekunów. Proponuje się też przystosowanie mieszkań do potrzeb inwalidów. Sprawa tzw. barier architektonicznych wymaga specjalnego omówienia i podjęcia konkretnych działań programowych. Jeżeli nie stać nas na likwidację istniejących już barier, to przynajmniej nie twórzmy nowych. Niewiele się robi, by umożliwić osobom niepełnosprawnym korzystanie z dóbr kultury.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Nowe ciągi komunikacyjne są niedostępne dla inwalidów, złe są rozwiązania przejść podziemnych umieszczonych ponad jezdnią. Do tego należy dodać rozliczne bariery, jakie uniemożliwiają inwalidom korzystanie ze środków komunikacji zbiorowej.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Poważnym problemem jest zapewnienie inwalidom leków, sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego. Niedobory leków, które muszą być stale przyjmowane, są bardzo poważne, a inwalida nie jest w stanie poszukiwać leku w odległych aptekach.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Niedostateczną uwagę poświęca się organizowaniu miejsc pracy chronionej zarówno w zakładach specjalnych, jak i w normalnych zakładach produkcyjnych. Śmielej należy adaptować inwalidów do pracy w normalnych środowiskach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Znaczna część skarg i zażaleń dotyczy możliwości uzyskania, wózka motorowego ozy samochodu przystosowanego do potrzeb inwalidy. Minimalne przydziały nie pozwalają zaspokoić potrzeb nawet tych osób, które powinny mieć prawo pierwszeństwa. Nie otrzymują samochodów również rodzice dzieci niepełnosprawnych, które muszą być codziennie dowożone na zabiegi rehabilitacyjne. Dochodzi do tego sprawa przydziału dodatkowego paliwa dla samochodów inwalidzkich. Zasygnalizowaliśmy tylko niektóre trudności dotyczące życia inwalidów i osób niepełnosprawnych. Nie mówiłem o problemach opieki zdrowotnej, leczenia sanatoryjnego, wypoczynku, chociaż mogę wskazać na pozytywne zjawiska w tej sferze, jakie mieliśmy możność dostrzec w czasie wizytacji poselskiej. W Grabowie, w woj. olsztyńskim Jeden z domów wypoczynkowych należących do „Transbudu” wykorzystywany był poza sezonem wczasowym na wczasy dla dzieci niepełnosprawnych. Akcję tę prowadziło TPD.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Z uznaniem należy też podkreślić działalność PTTK i zrzeszeń sportowych, które podejmują organizację turystyki i sportu wśród inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Na podstawie przedstawionej informacji wyłania się generalny apel o dalszą intensyfikację działalności administracji państwowej, organizacji społecznych, zakładów pracy, a szczególnie spółdzielczości inwalidzkiej na rzecz stałej poprawy warunków żyda inwalidów i osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">W swoim wystąpieniu nie ująłem wszystkich problemów i mam nadzieję, że zostaną one uzupełnione w toku dyskusji oraz przez posłów biorących udział w wizytacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełHelenaJarczyk">Mówimy o problemach ludzi pokrzywdzonych przez los. Uchwała w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych zapewniła niemal stałą dbałość o sprawy tej grupy, jednak zainteresowanie społeczeństwa ich problemami jest jeszcze niedostateczne.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełHelenaJarczyk">Z otrzymanych materiałów wynika, że środowisko to w dużym stopniu boryka się jeszcze z wieloma trudnościami, które zostały szeroko przedstawione w koreferacie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełHelenaJarczyk">Brałam udział w wizytacji poselskiej w Zakładach Sprzętu Ortopedycznego w Warszawie i chciałam przekazać kilka spostrzeżeń, które można odnieść do całej branży ortopedycznej. Zakłady te produkują m.in. obuwie zdrowotne, wózki inwalidzkie, protezy, gorsety, pasy ortopedyczne, sprzęt rehabilitacyjny. Załoga pracuje w trudnych warunkach - pomieszczenia są małe, ciasne, brak zaplecza socjalnego dla pracowników. Aktualnie brakuje 90 pracowników, głównie techników ortopedycznych. Brakuje materiałów, a te dostarczane zakładowi są złej jakości. Przeszkadza to w realizacji planu, zmniejsza produkcję. To wszystko powoduje, że czas oczekiwania na protezy znacznie się wydłuża i stąd wynika część skarg. Zakłady zrealizują ok. 16 tys. zamówień rocznie, a w ok. 700 przypadkach nie są w stanie tego zrobić.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełHelenaJarczyk">Bardzo ważne znaczenie dla zakładu ma produkcja półfabrykatów i kooperacja. Kierownictwo zakładu czyni różne starania, żeby stan ten poprawić, jednak dużo zależy od zewnętrznych uwarunkowań. Zakładów sprzętu ortopedycznego jest w kraju mało i dlatego należałoby przyznać im preferencje, żeby mogły zaspokoić potrzeby wszystkich inwalidów i znacznie skrócić czas oczekiwania na sprzęt ortopedyczny.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełHelenaJarczyk">Również nie najlepiej przedstawia się sprawa zatrudnienia inwalidów i osób niepełnosprawnych. Problemy te są często podnoszone w toku spotkań posłów z wyborcami. Nadal obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z 1967 r. w sprawie planowego zatrudnienia inwalidów. Zgodnie z tym rozporządzeniem terenowe organy zdrowia i opieki społecznej zobowiązane są do udzielania szczególnej pomocy w zapewnieniu zatrudnienia inwalidom zdolnym do pracy. Jednak w związku z ustawami: o przedsiębiorstwach państwowych oraz prawem spółdzielczym, które wprowadziły zasady samorządności, samodzielności i samofinansowania kierowanie Inwalidów do pracy natrafia na bariery, zakłady pracy po prostu nie chcą przyjmować osób niepełnosprawnych ze względów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PosełHelenaJarczyk">Spółdzielczość inwalidzka także boryka się z licznymi niedogodnościami - głównie z transportem i zaopatrzeniem oraz brakiem zbytu na swoje wyroby. Mówi się o preferencjach, faktycznie jednak one nie istnieją.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PosełHelenaJarczyk">W wizytowanej Spółdzielni Inwalidów „Noma” w Warszawie odnotowano tylko jedną skargę. Dotyczyła ona rozliczenia stażu pracy. Kierownictwo spółdzielni organizuje kwartalne narady, na których informuje swoich pracowników o planach i trudnościach, przyjmuje również uwagi i wnioski. To w pewnym stopniu zapobiega rodzeniu się skarg. Na podkreślenie zasługuje fakt, że spółdzielnia jako jedna z nielicznych zatrudnia uczniów szkół specjalnych, a jest to trudny problem do rozwiązania w skali kraju. W mniejszych ośrodkach uczniowie szkół specjalnych pozbawieni są możliwości jakiegokolwiek zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PosełHelenaJarczyk">Bardzo poważnym problemem jest możliwość uzyskania pojazdów motorowych, które dla inwalidów stanowią podstawowy środek umożliwiający dojazd do pracy. Wiadomo, że obowiązuje rozdział talonów. Jest to rozwiązanie słuszne, ale niepokoi fakt, że w ostatnich latach zmniejsza się liczbą talonów stawianych do dyspozycji Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej. Dlaczego tak się dzieje? Za ważną i pilną uważam także konieczność podjęcia „od zaraz” działań Uwzględniających podstawowe potrzeby życiowe inwalidów i osób niepełnosprawnych przez przedstawicieli resortu gospodarki komunalnej i przestrzennej - likwidowanie tzw. barier architektonicznych. Na resort ten spada obowiązek niwelowania pochylniami różnic w poziomach chodników i jezdni wszędzie tam, gdzie są przejścia dla pieszych, a także wyposażania przystanków w ławki, oznaczania stanowisk postojowych dla samochodów i wózków inwalidzkich przy szpitalach, przychodniach, ośrodkach zdrowia, placówkach ZUS, urzędach, kinach, teatrach itp. Jeśli modernizacje i remonty kapitalne budynków będą służyć likwidowaniu barier, to w niedługim czasie powinny pojawić się na obiektach użyteczności publicznej międzynarodowe znaki dostępności dla inwalidów, czyli tablice z umieszczoną na niebieskim tle sylwetkę człowieka na wózku. Dziś ten znak jest praktycznie u nas nieznany.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PosełHelenaJarczyk">Postulaty osób niepełnosprawnych wysuwane pod adresem spółdzielni mieszkaniowych dotyczą m.in. oddawania parterowych mieszkań dla inwalidów oraz usuwania barier architektonicznych - przede wszystkim likwidowania progów i zbyt wąskich drzwi.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PosełHelenaJarczyk">Naprzeciw inwalidom muszą wyjść także wszystkie inne organizacje, instytucje i środowiska, zwłaszcza handlowe i usługowe. Osoby niepełnosprawne mają prawo oczekiwać tej pomocy od całego społeczeństwa - ale o tym, co i kiedy uzyskamy, zadecyduje nasza postawa wobec słabszych, niezależnie od rządowego zalecenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJanFirst">W krótkim czasie dokonujemy oceny funkcjonowania uchwały Sejmu - PRL z dnia 16.IX.1982 r. w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych. Jutro zbiera się Komisja Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej razem z Komisją Rynku Wewnętrznego na wspólnym posiedzeniu poświęconym powyższym zagadnieniom. Również na najbliższym posiedzeniu planarnym Sejmu podjęta będzie problematyka inwalidów i osób niepełnosprawnych. Nasuwa się refleksja, że może zbyt dużo mówi się na temat sytuacji inwalidów i ludzi niepełnosprawnych, a zbyt mało podejmuje konkretnych działań.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełJanFirst">Z wizytacji przeprowadzonej w spółdzielni „Noma” wynika kilka wniosków. Pojawiła się konieczność przyznania preferencji dla tej spółdzielni, ponieważ dotychczasowe ulgi zanikły w dobie reformy. Brak jest środków dewizowych na zakup maszyn z drugiego obszaru płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełJanFirst">W wyniku spotkań z wyborcami pojawił się pewien problem: skarb państwa nie ponosi żadnego uszczerbku z powodu produkcji sprzętu ortopedycznego. Sprzęt na indywidualne zamówienia traktowany jest jako usługa dla ludności, ale z kolei wózki inwalidzkie produkowane są na skład - nie jest to usługa dla ludności. Zmiana w tym zakresie ułatwiłaby znacznie sytuację przedsiębiorstw zaangażowanych w tę produkcję.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełJanFirst">Z komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia wykluczono pracowników rehabilitacji ZOZ. Działy służb społecznych, chcąc zatrudnić inwalidę, ponownie muszą kierować go na komisję. Obecnie komisje nie mają informacji o miejscach zatrudnienia dla inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełJanFirst">Zgłosiła się do mnie mieszkanka Nowego Sącza, która dysponuje dużym mieszkaniem o niskim standardzie. Starsza, schorowana pani ma wiele kłopotów z zamianą tego mieszkania na mniejsze i bardziej funkcjonalne.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PosełJanFirst">Zgłosiła się do urzędu miejskiego z prośbą o pomoc, ale powiedziano jej, aby sama znalazła chętnego do zamiany. Nie ma żadnych działań w tym kierunku, aby uruchomić rynek zamiany mieszkań, mimo że występuje pilna społeczna potrzeba uregulowania tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PosełJanFirst">Konieczne jest przyspieszenie prac nad utworzeniem Centralnego Funduszu Rehabilitacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PosełJanFirst">Nasuwa mi się pewna myśl: wszyscy działają „po swojej linii”, wiele instytucji zajmuje się sprawami inwalidów i ludzi niepełnosprawnych, ale niezbędne jest powołanie organu koordynującego. Pojawił się już ten problem kilka lat. wcześniej przy podziale darów napływających z zagranicy. Jedni otrzymywali pomoc wieloma kanałami, - inni, którzy nie upominali się, nie otrzymali nic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">W wyniku uchwały Sejmu PRL z 16 września 1982 r. resort opracował dokument „Kierunki rozwoju rehabilitacji leczniczej, zawodowej i społecznej inwalidów i ludzi niepełnosprawnych do roku 1990”. Dokument ten uzyskał akceptację Rady ds. Ludzi Starszych, Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych, działającej przy Radzie Ministrów, Podejmowane przez resort zdrowia i opieki społecznej działania praktyczne w sferze opieki zdrowotnej zwiększają możliwość otoczenia osób niepełnosprawnych i inwalidów wzmożoną opieką lekarską i korzystania ze Świadczeń rehabilitacyjnych już od urodzenia, co ma na celu zapobiegacie pogłębianiu się inwalidztwa. W celu pełniejszego rozpoznania problemu niepełnosprawności dzieci - minister zdrowia i opieki społecznej wydał w 1983 roku zarządzenie w sprawie badania statystycznego, dotyczącego wad wrodzonych u dzieci do lat dwóch. Rejestr wad wrodzonych wprowadzony został na terenie 3 wybranych województw jako zadanie pilotażowe przed wprowadzeniem go na terenie całej Polski.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">W 1986 roku resort zdrowia i opieki społecznej dokonał rozpoznania realizacji programu rozwoju rehabilitacji leczniczej, który uwzględnia zarówno utworzenie odpowiedniej bazy dla działalności rehabilitacyjnej, jak i przygotowanie zawodowe oraz zatrudnienie odpowiedniej kadry. Dokonywane okresowo oceny wykazują stopniowy postęp w rozwijaniu usług rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych. W ostatnich latach, mimo trudnych warunków ekonomicznych, a głównie inwestycyjnych, działalność rehabilitacyjna ulegała poprawie.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Świadczą o tym utworzone w zespołach opieki zdrowotnej zespoły rehabilitacji. Związany jest z tym wzrost liczby łóżek rehabilitacyjnych. Liczba ich zwiększyła się z 608 do 1282.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Służby rehabilitacyjne zatrudniają 217 lekarzy z I stopniem specjalizacji, 294 z II stopniem specjalizacji, 1700 magistrów rehabilitacji, 4600 techników fizykoterapii, 1200 pracowników socjalnych, 300 psychologów klinicznych. Jest to duży potencjał osobowy; niestety, w ostatnich latach niewielka liczba studentów podejmuje specjalizację w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Do centralnego rejestru skarg i wniosków Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej wpłynęło 15 skarg, oraz 126 listów. Sprawy te w przeważającej mierze dotyczą przyspieszenia zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne oraz aparaty słuchowe, igły i strzykawki do jednorazowego użycia, cewniki itp. Wpływające Skargi lub listy wynikają z trudności, na jakie napotyka służba zdrowia. Wymienione wyżej artykuły to wyroby deficytowe w skali całego kraju, pochodzące wyłącznie z importu. Niewielkie przydziały dewiz nie pozwalają pokryć w pełni potrzeb służby zdrowia i sprostać wymaganiom obywateli.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Wyprodukowany sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty zaopatrzenia ortopedycznego w 1986 roku nie zaspokoiły w pełni potrzeb, zgłaszanych przez placówki służby zdrowia. W styczniu 1987 roku resort zakończył opracowanie programu rozwoju branży ortopedycznej i rehabilitacyjnej do roku 1990.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Polityka aktywizacji zawodowej inwalidów prowadzona przez resort zdrowia i opieki społecznej zmierza do:</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- utrzymania maksymalnej liczby osób niepełnosprawnych w ich macierzystych zakładach pracy i stworzenia im warunków pracy, odpowiadających stanowi ich zdrowia;</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- zapewnienia w ten sposób inwalidom pełnej-integracji społecznej;</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- zatrudnienia najciężej poszkodowanych inwalidów w spółdzielczości inwalidzkiej.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Po Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej wpłynęło 5 skarg oraz 173 listy, w których inwalidzi prosili o interwencję w takich sprawach jak zdobycie odpowiedniego przygotowania zawodowego lub zatrudnienia dostosowanego do ich możliwości i wskazań lekarskich.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Sprawy te resort przekazywał właściwym terenowo placówkom rehabilitacji zawodowej w celu ich rozpatrzenia i w miarę możliwości pozytywnego załatwienia. Należy podkreślić, że rocznie ok. 65 tys. inwalidów korzysta z różnych form pomocy w zakresie przygotowania zawodowego i zatrudnienia. I tak w roku szkoleniowym 1985/86 szkoleniem zawodowym zostały objęte 1852 osoby.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej w wyniku realizacji postanowień Biura Politycznego KG PZPR w sprawie rozwoju ochrony zdrowia i opieki społecznej z marca 1986 r., po dokonaniu oceny stanu rehabilitacji, opracowało zmodyfikowany program rozwoju rehabilitacji leczniczej, zawodowej i społecznej na lata 1987–1990.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Ogółem przez resort zdrowia zostało rozpatrzonych 1090 skarg i wniosków; w tym 80 dotyczyło spraw inwalidów i osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Dla osiągnięcia najistotniejszych celów działalności pomocy społecznej do 1990 r. resort koncentrować się będzie na następujących zagadnieniach:</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- doskonaleniu i rozszerzaniu świadczeń pomocy społecznej dla osób w starszym wieku, inwalidów i osób niepełnosprawnych;</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- przyspieszaniu postępu w rozbudowie i poprawie funkcjonowania domów pomocy społecznej, m.in. poprzez wzrost liczby miejsc w tych domach o 9 tys. i utworzenie centralnego funduszu wspierającego przedsięwzięcia wojewodów w zakresie budowy nowych i wykupu istniejących obiektów na domy opieki społecznej;</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- dalszym ilościowym i jakościowym rozwoju kadr pomocy społecznej i środowiskowej, a w tym zwiększeniu liczby pracowników socjalnych o 14 tys.;</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">- opracowaniu pełnego katalogu przepisów prawnych, dostosowanych do postanowień nowej ustawy o pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Wśród 81 skarg skierowanych do PCK tylko 3 były uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełEmilKołodziej">Chciałbym zapytać, ozy resort zdrowia posiada informacje, co jest przyczyną stosunkowo znacznego wzrostu liczby inwalidów. Ten wzrost jest niezwykle duży w proporcji do wzrostu całej ludności Polski, W materiałach Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej podano, że resort czyni starania w sprawie usprawnienia rehabilitacji dzieci i młodzieży. Czy mógłbym prosić o szerszą informację na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Jeśli chodzi o sprawę dzieci i młodzieży - jesteśmy w końcowym stadium opracowywania materiału. Zostanie on przedstawiony na posiedzeniu Komitetu Rady Ministrów ds. Młodzieży, który rozpatrywać będzie problemy poprawy stanu zdrowia młodzieży do 1990 roku. Materiał ten możemy przedstawić po maja br.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Sprawa wzrastającej liczby inwalidów powinna być podjęta przez instytut badawczy. Prowadzimy zestawienia dotyczące tego problemu i w przeciągu miesiąca możemy przedstawić odpowiednie materiały. Trzeba jednak zauważyć, że wzrastająca liczba inwalidów do trend ogólnoświatowy.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych Zbigniew Januszek: Nie niepokoi mnie liczba inwalidów, ale uważam, że można by podjąć badania naukowe przyczyn wzrostu liczby osób niepełnosprawnych. Nasze społeczeństwo starzeje się, jest to jeden z głównych powodów wzrostu liczby inwalidów. Nieprawdziwe są informacje o wzroście inwalidztwa wśród ludzi młodych: wzrost ten dotyczy ludzi starszych, powyżej 50 lat. Następna przyczyna tego wzrostu tkwi w zmianach prawnych a spowodowała go ustawa o emeryturach i rentach w rolnictwie. Rozszerzenie przywilejów wpływa na to, że rośnie liczba inwalidów prawnych. Jeśli za stwierdzeniem inwalidztwa idą przywileje, zawsze będzie wzrastał odsetek osób niepełnosprawnych. Nie mówiliśmy tu o zasadach orzekania o inwalidztwie, ale pojawia się czasem stwierdzenie, że inwalidzi III grupy to ludzie zdrowi - „spod budki z piwem”. To uogólnienie jest na pewno krzywdzące i robimy wszystko, aby tego rodzaju nadużyć nie było. Prowadzone są kontrole w tym względzie, ale można zastanowić się, czy zasady orzekania o inwalidztwie są dobre?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Niepokoi fakt, że komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia nie oceniają możliwości pracy osób niepełnosprawnych. Komisje te nie mają w swym składzie pracowników rehabilitacji i brak im w związku z tym informacji o możliwościach zatrudnienia inwalidów. Często więc kwitują swoją opinię stwierdzeniem, że inwalida czy osoba niepełnosprawna, może podjąć pracę w warunkach specjalnych. Ten ogólny zapis często uniemożliwia praktycznie podjęcie pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejJerzyBończak">Zakłady pracy realizując zasady polityki gospodarczej - nie chcą realizować zasad polityki społecznej. Istnieje opinia, że zakład powinien zajmować się produkcją, a resztą powinno zająć się państwo. Uważam, że jest to teza głęboko dyskusyjna. Powinniśmy pogłębić instrumenty ekonomiczne, które skłoniłyby zakłady pracy do zatrudnienia inwalidów i osób niepełnosprawnych. Można to zrobić poprzez preferencje podatkowe lub zmiany w składkach ubezpieczeniowych. Zakład pracy powinien odnosić korzyści z zatrudniania inwalidów. W tej kwestii resort podjął konieczne rozwiązania, np. obniżono wysokość składki ubezpieczenia społecznego za pracowników uspołecznionych zakładów pracy, którzy pobierają emeryturę lub rentę, z 47% do 15% wynagrodzenia, stwarzając w ten sposób zachęty do zatrudnienia emerytów i rencistów. Reguluje tę sprawę rozporządzenie Rady Ministrów z 9 grudnia 1985 r. w sprawie wysokości składki na ubezpieczenie społeczne za pracowników uspołecznionych zakładów pracy. Uwzględniając liczne wnioski i postulaty, zwłaszcza spółdzielni inwalidów, proponuje się obecnie rozszerzyć zakres stosowania tej obniżonej składki również na pracowników będących inwalidami i nie pobierających emerytur i rent. Moim zdaniem, najważniejsze działania powinny koncentrować się na zapewnieniu środków materialnych i pomocy rzeczowej dla inwalidów i ludzi niepełnosprawnych oraz na zniesieniu barier architektonicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełHelenaJarczyk">Dlaczego zmniejsza się pula talonów na pojazdy mechaniczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełEmilKołodziej">Jak przedstawia się sprawa zaopatrzenia materiałowego w spółdzielni inwalidów? Jeśli nie będzie dodatkowych bodźców w tym zakresie, to omawiane dzisiaj problemy będą narastały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Sprawa preferencji dla spółdzielczości inwalidzkiej jest niezwykle złożona. Nie można stwarzać monopolu dla tych spółdzielni, tak daleko interwencja nie może iść.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Przedstawiciel Rady Krajowej PRON Mieczysław Zaziemski: Podejmowany dzisiaj temat jest bardzo bolesny i wszystko wskazuje, że należy prowadzić stałą ocenę funkcjonowania uchwały sejmowej w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Mam kilka uwag szczegółowych. Pierwsza dotyczy sytuacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej na wsi. Często kalekie dziecko ukrywane jest przed otoczeniem i pracownicy rehabilitacji nie mają doń dostępu. Na podstawie materiałów Rady Krajowej PRON sprawa ta wygląda smutnie.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Cofnęliśmy się w sprawach rehabilitacji przemysłowej i zawodowej. Jeszcze niedawno mieliśmy kilkadziesiąt zakładów pracy, które dysponowały miejscami pracy chronionej i mogły być wzorem w tej dziedzinie. W obecnych warunkach - wdrażania II etapu reformy - rozwiązania te zanikają.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Chciałbym podkreślić, że rehabilitacja jest ważnym problemem, ponieważ uspołecznienie jednostki niepełnosprawnej daje czasem lepsze efekty od działań medycznych.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Zasygnalizuję tutaj tylko problem wypoczynku osób niepełnosprawnych, ponieważ wiadomo, że większość z tej 6–7 milionowej społeczności nie korzysta w ogóle z wyjazdów wypoczynkowych poza miejsce zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Chciałem podkreślić, że problem ludzi niepełnosprawnych i inwalidów to problem zachowania się nas wszystkich, Cofnęliśmy się tutaj - co często można zauważyć na ulicy i w środkach komunikacji.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#WiceministerpracypłacisprawsocjalnychZbigniewJanuszak">Pozytywnym rozwiązaniem jest wprowadzenie renty socjalnej dla osób niepełnosprawnych od urodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesZarząduCentralnegoZwiązkuSpółdzielczościInwalidzkiejJanuszŁukasiak">Uważam za całkowicie słuszny pogląd posła J. Firsta, że uchwała Sejmu z 16 września 1982 r. w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych nie jest do końca wykorzystana. Niemniej uchwała ta wnosi wiele dobrego dla spółdzielczości inwalidzkiej, była bardzo pomocna w czasach niezwykle trudnych nie tylko dla tej spółdzielczości, ale i dla całego kraju. Nam to bardzo pomogło, mieliśmy bardzo życzliwy klimat. Zajęto się naszymi wnioskami i problemami, ale wiele z nich nie zostało jeszcze rozwiązanych. Jest np. uchwała Rady Ministrów mówiąca o zaopatrzeniu w surowce. Surowców czasem brakuje, różnie jest też z realizacją przewidywanych przydziałów.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrezesZarząduCentralnegoZwiązkuSpółdzielczościInwalidzkiejJanuszŁukasiak">Przynajmniej na razie nie mieliśmy kłopotów ze zbytem swoich towarów. Chciałbym jednak poprosić wiceministra pracy, płac i spraw socjalnych Z. Januszka, aby wprowadzone zostały wreszcie preferencje w zakresie składki ZUS. Jesteśmy po czytaniu tez do II etapu reformy gospodarczej i nasze środowisko jest bardzo zaniepokojone brakiem jakiegokolwiek zapisu o ochronie grup słabszych. Prosilibyśmy o uwzględnienie tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Chciałem przyłączyć się do głosu mojego przedmówcy. W dziedzinie działalności spółdzielczości inwalidzkiej i pracy chronionej mamy poważny dorobek. Spółdzielnie inwalidzkie zarabiają na siebie i często goście, odwiedzający nasz zakład są zaskoczeni, że inwalidzi o własnych siłach potrafią być konkurencyjni.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">II etap reformy gospodarczej nie uwzględnia tworzenia preferencji podatkowych dla spółdzielni inwalidzkich.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Chciałbym zasygnalizować jeszcze jeden problem: włączenie spółdzielczości inwalidzkiej do uchwały o drobnej wytwórczości odczuwamy jako niedogodność. Jest to przecież zupełnie inna produkcja. Nasze problemy finansowe zaostrzą się w tym roku w związku z wprowadzoną 12-procentową „gilotyną” płac. Czujemy się w obowiązku przyjmować do pracy nowych inwalidów, ale oznacza to drastyczne obniżenie realnej płacy tym, którzy już pracują.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Na pewno można obserwować dużą niechęć zakładów do zatrudniania inwalidów. Trzeba zdawać sobie sprawę, że jest to problem bardzo złożony i że nie wszystkie zakłady pracy mają takie możliwości. Jak już dzisiaj słyszeliśmy, komisja inwalidzka nie może od razu ocenić, jak rehabilitować inwalidów, do jakiej pracy można ich skierować. Te trudności są po części uzasadnione, ponieważ my w naszym zakładzie czasami po roku czyjejś pracy mamy trudności z wydaniem jednoznacznej opinii.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Uśmiecham się, słysząc o preferencjach dla spółdzielczości inwalidzkiej. Chodzi nam przede wszystkim o to, abyśmy byli traktowani przynajmniej na równi z innymi. Jeśli chodzi o dostawy jednego z podstawowych surowców dla naszej produkcji - skóry - to otrzymujemy 20% naszego zapotrzebowania. Cały związek otrzymuje 4% skór miękkich w stosunku do innych branż, a powinien otrzymywać 20% w stosunku do swojej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Poważnym problemem jest nie zwiększająca się liczba inwalidów, ale zmiana struktury schorzeń. Przybywa ludzi zupełnie niezdolnych do pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Problem mieszkaniowy również nas dotyczy; próbujemy sami budować, ponieważ w ogóle nie otrzymujemy mieszkań dla inwalidów i osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Pragnę podkreślić, że spółdzielczość inwalidów to przysłowiowa kura znosząca złote jajka - jest instytucją samofinansującą się oraz co roku wpłaca duże sumy do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Przedstawiciel Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów Ludwik Kempiński: W 1978 r. po raz pierwszy w Polsce podjęto wysiłek obliczenia liczby ludzi niepełnosprawnych i inwalidów. Występowaliśmy do prezesa GUS z prośbą o dołączenie do najbliższego powszechnego spisu ludności pytań dotyczących inwalidów, ale spotkaliśmy się z odmową. Najbliższy spis tych spraw nie uwzględni. Jest to sprawa bardzo ważna, ponieważ różni ludzie posługują się bardzo rozbieżnymi liczbami, określając grupę inwalidów.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Mówiliśmy tutaj o inwalidach zatrudnionych w spółdzielniach inwalidzkich, ale obok nich występuje duża grupa inwalidów, którzy pracują w normalnych zakładach pracy. Wspominaliśmy w załączonym materiale o tym, że zakłady pracy nie chcą zatrudniać inwalidów. Uważam, że stosowanie bodźców zachęcających do tego typu działalności nie przyniesie pożądanych efektów; należałoby może zastosować rozwiązania angielskie - czyli stosować raczej kary, a nie zachęty. Proponuję, aby ta sprawa została rozważona.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Poseł Emil Kołodziej (ZSL) : Od kiedy możliwe jest obniżenie składki podatkowej na ZUS dla inwalidów? Co można zrobić w sprawie 12-procentowego progu funduszu płac?</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych Zbigniew Januszek: Składka ubezpieczeniowa od zatrudnionych rencistów-inwalidów została obniżona z 43 do 15%. Rozważany jest postulat rozszerzenia tego przywileju na wszystkich zatrudnionych inwalidów i to zarówno w gospodarce uspołecznionej, jak i nie uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Przeprowadzenie tych zmian nie jest jednak proste, ale prowadzimy na ten temat konsultacje, odpowiednie przymiarki i analizy.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PrezesSpniInwalidówNomawWarszawieStanisławGrosinger">Z krytyczną, oceną społeczną spotkało się również opodatkowanie wynagrodzeń za pracę nakładczą wykonywają przez inwalidów oraz inne rozwiązania finansowe. Problemy te będą szczegółowo przeanalizowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#EmilKołodziej">Przy okazji wyjaśniania innych spraw należałoby rozważyć różnice w interpretowaniu możliwości zwiększenia w br. średnich płac. Obecnie inne zasady obowiązują w spółdzielczości, a inne w uspołecznionych zakładach pracy: w pierwszym przypadku 12% podwyżkę oblicza się w stosunku do pracowników, w drugim - w stosunku do funduszu płac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Jak już wyjaśniłem, rozważymy szczegółowo wszystkie te problemy oraz sposób realizacji niektórych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Poseł Emil kołodziej (ZSL): Obecnie wdrażamy II etap reformy gospodarczej. Wydaje się, że w przedsięwzięciach, jakie podejmowane są w tym zakresie, zbyt mało uwagi poświęca się sprawie zatrudnienia inwalidów oraz zapewnienia preferencji, które umożliwiłyby im większe włączanie się do realizacji zadań gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">W dniu jutrzejszym Komisja Polityki Społecznej ma rozpatrywać problem inwalidów i osób niepełnosprawnych. Na posiedzeniu tym proszę, aby w imieniu naszej Komisji zabrali głos posłowie Jan First i Helena Hrabia, którzy brali udział w wizytacjach.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Wydaje się również słuszne, aby na plenarnym posiedzeniu Sejmu, które poświęcone będzie m.in. sytuacji inwalidów i osób niepełnosprawnych poseł J. First zaprezentował stanowisko naszej Komisji. W wystąpieniu tym podkreślić należałoby wszystkie najistotniejsze problemy, które sygnalizowane w listach, w skargach i wnioskach przesyłanych do różnych instytucji przez inwalidów i osoby niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Poruszyć należałoby problem przydziału mieszkań oraz dostosowania ich do potrzeb inwalidów, tj. pokonywania tzw. barier architektonicznych, zaopatrzenia w pomoce ortopedyczne i służące do rehabilitacji, problemy zatrudnienia, socjalne i inne.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">W oparciu o przedstawione materiały i zebrane przez posłów opinie i wnioski należy stwierdzić, że daje się zauważyć pewna poprawa w realizacji uchwały Sejmu dotyczącej pomocy inwalidom i ludziom niepełnosprawnym - ale jeszcze daleko niewystarczająca.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Konieczne jest przyspieszenie działań i usprawnienie ich koordynacji.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Specjalnego naświetlenia i podkreślenia wymaga sprawa opieki nad inwalidami i osobami niepełnosprawnymi, zwłaszcza dziećmi na wsi. Rozwiązać trzeba problem lecznictwa i organizacji punktów Rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych zamieszkałych na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełKarolGruber">Czy nie byłoby słuszne, by w wyniku naszego dzisiejszego posiedzenia Komisja opracowała dezyderat, w którym zwróciłaby uwagę na niedostateczny postęp w realizacji uchwały Sejmu w sprawie pomocy inwalidom i osobom niepełnosprawnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełEmilKołodziej">Nasze postulaty i opinie znajdą jutro odbicie na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej oraz w dyskusji na plenarnym posiedzeniu Sejmu. W wyniku tego posiedzenia podjęta będzie uchwała, w której również umieszczone zostaną nasze spostrzeżenia i wnioski.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełEmilKołodziej">Komisja przyjęła do wiadomości przedłożone informacje oraz zaakceptowała wnioski zaproponowane przez przewodniczącego Komisji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełEmilKołodziej">W kolejnym punkcie Komisja rozpatrzyła propozycje zgłaszane w listach skierowanych do Sejmu, organów i instytucji centralnych w sprawie zmiany ustawy o szczególnych uprawnieniach kombatantów. Komisja otrzymała z Biura Listów, Skarg i Wniosków Kancelarii Sejmu obszerny materiał dotyczący tej tematyki.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełEmilKołodziej">Sprawie tej poświęcono wiele uwagi. Do Sejmu i innych organów i instytucji wpłynęło wiele listów i wniosków zgłoszonych przez zainteresowane osoby. Odpowiednie komisje rozpatrzyły projekt ustawy dotyczącej szczególnych uprawnień kombatantów. Ostatnio zapadły nowe ustalenia, o wyjaśnienie których prosiłbym przedstawiciela resortu pracy, płac i spraw socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełEmilKołodziej">Wiceminister pracy, płac i spraw socjalnych Zbigniew Januszek: Według ustaleń przyjętych przez rząd i komisje sejmowe miano przyznać dodatek w wysokości 3 tys. zł dla kombatantów odznaczonych Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Grunwaldu i Krzyżem Walecznych.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełEmilKołodziej">W dniu 23 kwietnia br. odbyło się w Zarządzie Głównym ZBoWiD spotkanie z udziałem przedstawicieli władz politycznych, rządu i organizacji społecznych, środowisko kombatanckie wyraziło opinię, że propozycja ta wywołała wiele kontrowersji. Wymienione wyżej odznaczenia posiada 17 tys. kombatantów, zaś innymi odznaczeniami bojowymi odznaczonych jest łącznie ok. 100 tys. osób. Uprzywilejowanie tylko części mogłoby wywołać duże niezadowolenie. Postanowiono wobec tego, że problem dodatków za odznaczenia bojowe zostanie odłożony i rozważony przy opracowaniu kompleksowych założeń ustawy emerytalnej.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełEmilKołodziej">Zatwierdzono więc tylko dodatek do renty dla wszystkich kombatantów w wysokości 500 zł miesięcznie - w miejsce ulgi stosowanej dotychczas w opłatach za energię elektryczną, gaz i ciepłą wodę. Utrzymano dotychczasowe przywileje w zakresie zwolnienia od opłat za abonament radiowy i telewizyjny, ulgi w opłatach za abonament telefoniczny. Postanowiono również przyznać te przywileje wdowom po kombatantach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzKomisjiMieczysławPatyński">Do Sejmu i innych organów docierają skargi na to, że kombatanci, którzy pracowali, stali się inwalidami pracy i otrzymują renty z tytułu inwalidztwa - nie mają przyznawanego dodatku kombatanckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Dodatek taki przysługuje tym inwalidom; problem w tym, że jeśli po otrzymaniu tego dodatku renta przekraczałaby 100% zarobku - to nie dopuszcza tego ustawa emerytalna.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Przedstawiciel Rady Krajowej PRON Mieczysław Zaziemski: Zgłasza się do nas pewna liczba kombatantów, którzy twierdzą, że dlatego, iż nie należą do ZBoWiD lub też zostali z niego usunięci np. w związku z wyrokami sądowymi - tracą uprawnienia kombatanckie.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Wszyscy kombatanci, niezależnie od tego, czy należą do ZBoWiD, ozy nie - mają prawo korzystać ze wszystkich przywilejów na podstawie karty kombatanta, którą wydaje Urząd ds. Kombatantów. Wyroki sądowe mogą pozbawić ich tego tylko wówczas, jeżeli wyraźnie stwierdzono w orzeczeniu, że tracą prawa obywatelskie i prawo do odznaczeń.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła odpowiedź na opinię skierowaną do Komitetu ds. Nauki i Postępu Technicznego przy Radzie Ministrów w sprawie skarg i listów dotyczących wdrażania innowacji i stymulowania tego procesu. Odpowiedź omówił poseł Emil Kołodziej (ZSL): Jak wynika z nadesłanych odpowiedzi Komitetu, dla przygotowania propozycji wzmocnienia systemu wdrażania innowacji prezydium Komitetu powołało w ub.r. zespół ekspertów, który przygotował harmonogram działań zmierzających do dalszego usprawnienia i wdrażania wniosków do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Do odpowiedzi załączono harmonogram przedsięwzięć w zakresie wzmocnienia systemu wdrażania innowacji, w których uwzględnia się wnioski zawarte w opinii Komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Prace nad projektem regulacji prawnej dotyczącej centrów naukowo-produkcyjnych są na etapie międzyresortowej ankietyzacji; co do małych jednostek innowacyjnych i wdrożeniowych - w wyniku decyzji Prezydium Rządu, do dyskusji na forum Sejmu przekazany został dokument, zawierający założenia do projektu ustawy o wyżej wymienionych jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#WiceministerZbigniewJanuszek">Komisja przyjęła tę odpowiedź na opinię.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>