text_structure.xml 20.1 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 15 lutego 1989 r. Komisje: Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej, Prac Ustawodawczych oraz Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, obradujące pod przewodnictwem posła Emila Kołodzieja (ZSL), rozpatrzyły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- dodatkowe poprawki do sprawozdania podkomisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz o zmianie ustawy o podatku rolnym.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">W posiedzeniu wziął udział kierownik Ministerstwa Prący i Polityki Socjalnej Jerzy Szreter.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełEmilKołodziej">Po rozpatrzeniu przez podkomisją możliwości wcześniejszego przechodzenia rolników na emeryturę, proponują do projektu ustawy dodać art. 20 a, w brzmieniu: „ust. 1 Jeżeli rolnik przekazał gospodarstwo rolne następcy, które prowadził lub pracował w nim przez okres co najmniej 30 lat mężczyzna i 25 lat kobieta i opłacał składki za cały okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia tego gospodarstwa i pracy w nim, przysługuje mu emeryturą w wysokości 60% kwoty emerytury ustalonej w myśl art. 18–21 po osiągnięciu wieku 55 lat przez mężczyznę i 50 lat przez kobietą.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełEmilKołodziej">Ust. 2 Emerytura określona ust. 1 zwiększa się: - o 5% jej wymiaru za każdy rok w przedziale wieku 61–65 lat dla mężczyzn i 56–60 lat dla kobiet „.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełEmilKołodziej">Ta propozycja nie została uzgodniona z przedstawicielami resortu.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PosełEmilKołodziej">Kierownik Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej Jerzy Szreter: Resort jest w trakcie generalnej przebudowy systemu emerytalnego, w tym świadczeń dla rolników. Zgłoszony postulat mógłby zostać uwzględniony przy przewidywanej nowelizacji tego systemu, co miałoby nastąpić za 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PosełEmilKołodziej">Według wyliczeń szacunkowych, z zaproponowanych zmian w skrajnym przypadku mogłoby skorzystać ok. 500 tys. osób. Spowodowałoby to w skali roku wzrost wypłat ok. 100 mld zł. A na ten cel mamy tylko 40 mld zł. W roku następnym o 1/3 tej kwoty musiałyby wzrosnąć składki płacone przez rolników. Obecnie zmieniamy cały system ubezpieczeń emerytalno-rentowych dla mieszkańców miast i wsi. Czy resort będzie mógł przeciwstawić się naciskom różnych grup społecznych postulujących skrócenie wieku emerytalnego? Rozumiem, że jest to ważna sprawa, ale proponuję rozważyć odłożenie tego wniosku na 2 lata, do opracowania nowego systemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławMajewski">Problem ten dyskutowano na poprzednim posiedzeniu Komisji i przegłosowano decyzję o wprowadzeniu takiej poprawki. Pozostała tylko sprawa redakcji zapisu. Nie należy tego jeszcze raz dyskutować, a tylko skoncentrować się na redakcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełEmilKołodziej">Tak jednoznacznego stanowiska nie było. Zaproponowano powołanie zespołu dla sprecyzowania konkretnego wniosku i na tej podstawie przyjęcie odpowiedniego zapisu do projektu nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełStanisławPartyła">Komisje z dużą troską odnoszą się do sytuacji gospodarczej państwa. Zapis ten jednak jest wyjątkiem od zasady. Chodzi tu o przekazywanie gospodarstwa następcy. Blokowanie zmiany pokoleń w rolnictwie powoduje więcej strat, niż same skutki finansowe tego posunięcia. Dlatego korzystniejsze jest szybsze przekazywanie gospodarstwa następcy. Można by tylko rozpatrywać, czy wiek emerytalny skrócić o 10 lat, czy o mniej. Jednakże ze względu na wagę problemu należy go załatwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełStanisławDerda">W ustawodawstwie skandynawskim stworzono możliwość szybszej wymiany pokoleń w rolnictwie. Skoro oni to zastosowali, to czy my nie możemy? Wymiana pokoleń powinna być u nas szybsza niż obecnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Uczestniczyłem w wielu dyskusjach nad systemem ubezpieczenia rolników. Zrównywanie świadczeń nie może być pełne. Rolnicy będą płacić 30% składek. Np. w odniesieniu do zasiłków chorobowych zostało ustalone, że robotnicy w ciągu 3 lat będą dostawać 100% zasiłku. W przypadku przyznania tych uprawnień także rolnikom konsekwencje byłyby straszne. Przy zrównaniu nie można też nie brać pod uwagę wprowadzenia uprzywilejowania dla dużej części obywateli. Można szukać innych rozwiązań, niekoniecznie w tej formie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJanChudy">Jest to kwestia uzgodnień. Uczestniczyłem w pracach redakcyjnych, których podjęcie było w pewnym stopniu uzgodnione z resortem. Kwestią dyskusyjną był tylko termin wprowadzenia tych zmian w życie i czy jest to precedensem, czy nie. W 1982 r. umożliwiono wielu tysiącom ludzi przejście na wcześniejsze emerytury. Rolnicy tego nie kwestionowali. Nie sądzę więc, aby proponowane posunięcie było ryzykowne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełEmiliaPogonowskaJucha">Uważam, że nie mamy nad czym dyskutować, bo powinniśmy jedynie uściślić treść przepisu. Dzisiejsza dyskusja pokazuje, że o priorytecie dla rolnictwa nie ma co mówić. Gdybyśmy wysłuchali specjalistów z dziedziny prawa rolnego, to okazałoby się, że ta dziedzina jest bardzo pokrzywdzona.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełEmiliaPogonowskaJucha">Zgadzam się z tym, że ten zapis trzeba dopracować. Zrezygnować z niego jednak nie można.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełHelenaMożejko">Zwracam uwagę na liczne wypowiedzi sygnalizujące złe zagospodarowanie obszarów uprawnych na terenie Polski północno-wschodniej. Czy rząd ma program rolniczego wykorzystania tych terenów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanPryszcz">Jak należy liczyć te 30 lat pracy w gospodarstwie rolnym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełEmilKołodziej">Okres prowadzenia gospodarstwa, bądź pracy w nim nie ma tu znaczenia - ogranicznikiem jest wiek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełKlemensMichalik">Ile gospodarstw przekazuje się co roku następcom, a ile państwu? W materiałach nie ma takiego wyliczenia. Proponowane rozwiązanie może wejść w życie od początku 1990 r., a nie od 1 stycznia 1989 r., bo dziś uchwalono już budżet państwa na br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełRajmundMoric">Jako działacz związkowy popieram proponowane rozwiązanie. Mam tylko wątpliwości, czy to rzeczywiście przyspieszy wymianę pokoleń, a nie będzie ukrywaniem bezrobocia. Jestem za obniżeniem wieku emerytalnego we wszystkich sektorach, ale od 1 stycznia 1990 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełBolesławStrużek">Sytuacja w rolnictwie jest trudna. Skok o 10 lat to bardzo dużo. Kraju tak zadłużonego jak Polska nie stać na prowadzenie polityki socjalnej takiej, jak kraje bogate. O wiele większe efekty dałoby wprowadzenie tej nowelizacji od 1 stycznia 1989 r. przy ustalaniu wieku emerytalnego dla mężczyzn 60 lat i dla kobiet 55.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełKrzysztofStępień">Dzisiaj nie wiemy nic nt skutków, jakie to przyniesie. Może okazać się, że nie jest to problem ekonomiczny, a bardziej biologiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJadwigaWróbel">Popieram propozycję. Żeby poznać problemy wsi trzeba się na niej urodzić, żyć i pracować. Odrodzenie się polskiej wsi jest bardzo ważne. Dyskutowane zmiany umożliwią wcześniejszy start młodzieży wiejskiej. Jestem za obniżeniem wieku emerytalnego przynajmniej o 5 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełMarianSocha">Prąca rolników jest bardzo uciążliwa. Państwo musi zrobić wszystko dla zwiększenia produkcji żywnościowej, Poseł Emil Kołodziej (ZSL): Mamy do rozważenia dwie możliwości. Obniżenie wieku emerytalnego o 5 lat albo o 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełMarianSocha">Kierownik Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej Jerzy Szreter: 2/3 gospodarstw przekazywanych jest następcom, a 1/3 skarbowi państwa. Jeżeli dzisiaj zapadną decyzje o obniżeniu wieku emerytalnego, to konieczne będzie wprowadzenie poprawek do uchwalonego dzisiaj budżetu, w celu pokrycia wzrostu wydatków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełAndrzejSidor">Zgadzam się, że za bardzo ciężką pracę rolnikowi należy się rekompensata. Ale Sejm musi też dbać o swój autorytet. Uchwaliliśmy ustawę budżetową z 1 bln zł deficytu, a uchwalając teraz następne wydatki deficyt ten powiększymy. Gdzie w tym jest autorytet i rozwaga Sejmu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Opowiadam się za wnioskiem, ale mam też wątpliwości, Jest to sprawa złożona. Zespół poselski - choć miał więcej czasu - nie dopracował swej propozycji. Konieczne jest przeprowadzenie dokładnych wyliczeń, uwzględniających skutki naszej propozycji nie tylko dla rolników, ale i dla całej gospodarki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełElżbietaStruwe">Podkomisja nie dysponowała żadnymi wyliczeniami. Wiedziała jedynie, że pociągnie to za sobą duże skutki finansowe, a środków brak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełAlojzyNowicki">Przez wiele lat rolnictwo było zaniedbywane, nie było porównywane z przemysłem. Proponuję konkretyzować wniosek. Obniżyć o 5 lat wiek emerytalny i wprowadzić tę decyzję w życie od 1 stycznia 1990 r. Zmobilizuje to resort do przyspieszenia prac nad opracowaniem całej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełStanisławMajewski">Przypominam, że chodzi tu o następców, że ich krąg został zawężony. Efektywność i wydajność spada wraz z wiekiem. Teraz ogólna sytuacja na wsi jest zła, spada np. hodowla. Związki zawodowe wielokrotnie zwracały na to uwagę. Opowiadam się za kompromisem, tym bardziej, że przez całą kadencję uchwalamy budżety państwa z deficytem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełBolesławStrużek">Wielu rolników ze względu na brak następcy nie przekazuje gospodarstw. Liczba reflektantów też nie jest duża. Bez względu na skutki finansowe zmiany te należy wprowadzić w tym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Urodziłem się na wsi, ciężko też w rolnictwie pracowałem. Podkreślam to, żeby posłowie wiedzieli, że wiem na czym polega ciężka i niebezpieczna praca na roli. Jednak proszę, aby tych argumentów nie brać teraz pod uwagę. Zmiany, jakkolwiek słuszne, trzeba na jakiś czas odłożyć. Skrócenie wieku emerytalnego to nie tylko sprawa rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektorHenrykGozdek">Długo dyskutujemy o świadczeniach socjalnych dla wsi utożsamiając je z systemem emerytalnym. Obecnie potrzebny jest całościowy system świadczeń dla ludzi, którzy utrzymują się z pracy na roli. Zasiłki rodzinne są potrzebne młodym rolnikom. Zasiłki chorobowe, macierzyńskie też są dla młodych. Jeżeli stworzy się lepsze warunki dla ludzi młodych, żyjących i pracujących na wsi, to ustalenia emerytalne na przyszłość nie będą tak pilne.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DyrektorHenrykGozdek">Jeżeli mówimy o kompleksowym podejściu do świadczeń, to powinniśmy mieć na uwadze właśnie zrównanie świadczeń dla rolników ze świadczeniami pracowniczymi.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#DyrektorHenrykGozdek">Problematyczny jest też wymiar składek, jakie ma płacić rolnik. Czy powinno to być 30, czy 25% ? Nie można zbyt mocno obciążać rolników.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#DyrektorHenrykGozdek">Sprawa trzecia, to blokowanie zmiany pokoleń w rolnictwie. 600 tys., tj. 25% wszystkich gospodarstw prowadzą starzy ludzie. Powinniśmy się koncentrować na pozostałych 75% . Tym 600 tys. wypłaciliśmy 1.350 tys. zł rent. U podstaw wymiany pokoleń wcale nie leży wcześniejsza emerytura. Na pytanie, dlaczego nie chcą zostawać na roli - młodzi ludzie odpowiadają, że za niskie są świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Z dyskusji wynika, że skrócenie wieku emerytalnego o 10 lat byłoby rozwiązaniem zbyt daleko idącym. Powinniśmy więc zdecydować, czy ustalimy ten wiek na 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz czy pozostawimy wówczas obniżenie emerytalne do 60% , czy też odłożymy decyzję do czasu całościowej nowelizacji. Trzeba podejść rozważnie do tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełStanisławŁucek">W dobrym czasie dyskutujemy. Wieś czeka na jakieś rozstrzygnięcia. Tylko ten, kto wsi nie zna, może powiedzieć, że jest dobrze. Młodzi ludzie odchodzą ze wsi, wolą robić cokolwiek w mieście, byle nie pracować na wsi. Starzy rolnicy przyzwyczaili się do ciężkiej pracy i do ziemi, ale młodym mówią: „ja się już przemęczyłem, ty się nie męcz”.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełStanisławŁucek">Jak będzie zaopatrzony nasz stół? Produkcja mięsa spada. Nie jest potrzebne kolejne zielone światło, ale konkretne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełStanisławŁucek">Mieszkańcy wsi dadzą sobie radę z zaopatrzeniem w żywność, ale chodzi o wszystkich ludzi pracy. Pamiętajmy, że jedzenie produkuje tylko wieś. Zadecydujmy więc dzisiaj - jeżeli tylko jest to możliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełMałgorzataNiepokulczycka">Nie pochodzę ze wsi, a mimo to dyskusja jest dla mnie interesująca. Proszę jednak, o przegłosowanie wniosku posła W. Maćkowiaka. Czy przyjmujemy tę wersję, czy złagodzoną - skróconą o 5 lat. Proszę przewodniczącego o skoncentrowanie się na tym. Z wypowiedzi dyrektora Gozdka wynika, że nie wywoła to masowego pędu rolników do korzystania z tych zmian. Nie jest to świadczenie, a gest w stosunku do wsi. Problem leży nie w emeryturze a w środkach produkcji dla wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełEmilKołodziej">Mamy więc trzy możliwości. Po pierwsze wniosek załatwić dzisiaj lub odłożyć do czasu generalnego załatwienia sprawy. Kto jest za odłożeniem decyzji zgodnie z propozycją ministerstwa, do generalnego uregulowania rent i emerytur do 1990 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Wnioski nie budzące kontrowersji należy załatwić już dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełSylwesterZawadzki">Kierownik Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej Jerzy Szreter: Inne wnioski są już załatwione. Został tylko ten.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełSylwesterZawadzki">Komisje postanowiły przy 7. głosach przeciwnych o podjęciu decyzji i nieodkładaniu jej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełEmilKołodziej">Kto opowiada się za skróceniem wieku emerytalnego o 5 lat dla kobiet i mężczyzn, przy ustaleniu, iż wcześniejsza emerytura wynosi 75% pełnej emerytury?</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje przyjęły wniosek przedstawiony przez posła E. Kołodzieja przy 1. głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełEmilKołodziej">Przyjęta przez nas poprawka zmienia sytuację finansową. Od kiedy więc ma obowiązywać, czy od stycznia br., czy od 1990 r., a może z dniem podjęcia, np. od 1 marca br.?</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PosełEmilKołodziej">Kierownik Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej Jerzy Szreter: Wprowadzenie zmian w br. oznacza zmianę budżetu, który został dziś przyjęty przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełEmiliaWcisło">Nie po raz pierwszy mamy do czynienia ze zmianą budżetu. Jesteśmy w takiej sytuacji finansowej, że na pewno będzie on zmieniany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełEmilKołodziej">Może zatem przyjąć termin wejścia w życie od 1 lipca, tj. od nowego roku finansowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełAlojzyNowicki">Wnioskowałem, aby nowe rozwiązanie wprowadzić w życie od 1 stycznia 1990 r. Przez te 10 miesięcy rolnik wytrzyma skoro 40 lat nie szedł na emeryturę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełEmiliaWcisło">Zgłaszam inny wniosek. Proponuję, by przepis obowiązywał z dniem wejścia w życie ustawy. Proces przekazywania gospodarstw trwa na tyle długo, że efekty będą odczuwalne i tak dopiero w przyszłym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełAndrzejSidor">Proponuję, by nowelizacja ustawy obowiązywała od 1 stycznia 1989 r., ale przepis skracający wiek emerytalny - od. 1 stycznia 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełAndrzejSidor">Komisje przyjęły wniosek posła A. Sidora przy 26. głosach za i 21. głosach przeciwnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełStanisławNowel">Tekst dyskutowanego artykułu wymaga jednak pewnych zmian. Oto jego brzmienie: „1. Jeżeli rolnik przekazał następcy gospodarstwo, które prowadził przez okres co najmniej 30. lat, a w przypadku gdy rolnikiem jest kobieta 25 lat i opłacał składki za cały okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia tego gospodarstwa i pracy w nim, przysługuje mu emerytura w wysokości 75% kwoty emerytury ustalonej w myśl art. art. 18–21 po osiągnięciu 60. lat przez mężczyznę i 55. lat przez kobietę.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełStanisławNowel">2. Emeryturę określoną w ust. 1 zwiększa się o 5% jej zwaloryzowanego wymiaru za każdy rok w przedziale wieku 61–65 lat dla mężczyzn i 56–60 lat dla kobiet”.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PosełStanisławNowel">Podkreślam 'zwaloryzowanego”, bo usztywnimy ten wskaźnik do 5% .</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełJanChudy">Niech podkomisją pod przewodnictwem posła S. Derdy zredaguje tekst, a 23 lutego zbierzemy się, by go przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełEmilKołodziej">Proponuję przyjąć tekst odczytany przez posła S. Nowela.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje przyjęły art. 20a w brzmieniu zaproponowanym przez posła S. Nowela.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>