text_structure.xml
60.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 10 lutego 1989 r. komisje: Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej, Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Prac Ustawodawczych, obradujące pod przewodnictwem posłów: Emila Kołodzieja (ZSL) i Adama Stadnika (ZSL), rozpatrzyły:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz o zmianie ustawy o podatku rolnym,</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Socjalnym Wsi.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu wzięli udział: wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Wiesław Młynarczak, wiceminister pracy i polityki społecznej Lesław Nawacki, dyrektor Zespołu NIK Jerzy Templin, wiceprezes ZUS Jerzy Krawczyk, wiceprezes Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Zofia Grzebisz- Nowicka, przedstawiciele Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów, Centralnego Urzędu Planowania, Federacji Związków Zawodowych Pracowników Rolnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełEmilKołodziej">Przystępujemy do omawiania rządowego projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełEmilKołodziej">Propozycje zmian i uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin przedstawił w imieniu podkomisji. poseł Stanisław Derda (ZSL): Podkomisja pracowała w powołanym składzie przy udziale ekspertów, prawników oraz upoważnionych pracowników zainteresowanych resortów, a także przedstawicieli Naczelnego Sądu Administracyjnego i Centralnego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych. Przy rozważaniu problemów wynikających z projektu ustawy podkomisja posługiwała się również uwagami i propozycjami zgłoszonymi w klubie poselskim ZSL, w opiniach Zespołu Doradców Sejmowych i Rady Społeczno-Gospodarczej. Brano również pod uwagę propozycje zawarte w listach rolników do Sejmu, NK ZSL i prasy.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełEmilKołodziej">Podejmując prace podkomisja przyjęła założenia, że w znowelizowanej ustawie z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniach rolników i członków ich rodzin należy utrzymać dotychczasową filozofię prawną opartą na związkach formalnych z innymi ustawami i aktami prawnymi, zwłaszcza dotyczącymi ubezpieczeń społecznych. Stwierdziliśmy, że przedstawiany projekt nowelizacji uwzględnia większość zmian postulowanych przez rolników, partię polityczne, organizacje społeczno-zawodowe rolników oraz pracowników nauki. Podkomisja przyjęła zapowiedź rządu o wprowadzeniu w 1991 r. jednolitego systemu świadczeń emerytur i rent oraz całokształtu opieki społecznej. W tej nowej ogólnej ustawie mieścić się będzie również ubezpieczenie społeczne rolników i członków ich rodzin. Obecnie przedstawiona nowelizacja doraźnie załatwia nabrzmiałe problemy wynikające z niedociągnięć i dysproporcji w obowiązujących regulacjach prawnych.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełEmilKołodziej">Podkomisja przedstawia komisjom sejmowym do rozstrzygnięcia na dzisiejszym posiedzeniu następujące kwestie; Pierwsza dotyczy wprowadzenia do ustawy możliwości wcześniejszego przekazywania gospodarstwa rolnego następcy, to znaczy przed osiągnięciem przez rolnika wieku emerytalnego. Idzie o uznanie prawa do przekazania gospodarstwa z jednoczesnym przyznaniem uprawnień do otrzymywania emerytury wcześniejszej, ale obniżonej np. o 3–4% w skali rocznej. Jest to propozycja posła M. Króla i Zespołu Doradców Sejmowych. Druga kwestia dotyczy obniżenia świadczeń rolników na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników z 1/3 do 1/4 oraz zwolnień z tych świadczeń rolników młodych i gospodarujących na glebach słabych. Sugestie takie zgłosili posłowie: M. Król i K. Michalik.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełEmilKołodziej">Propozycje szczegółowe podkomisji zostały przedstawione w dostarczonym posłom sprawozdaniu i proponuję je rozpatrzyć po odbyciu dyskusji nad przedstawionymi problemami, których podkomisja nie rozstrzygnęła.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełEmilKołodziej">Dużo możliwości i pytań dotyczyło wysokości składek ubezpieczeniowych oraz możliwości wcześniejszego pójścia na emeryturę. Proponuję te sprawy wyjaśnić w dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławPartyła">Warto rozstrzygnąć te wątpliwości, które były przedmiotem rozważań podkomisji, a nie zostały ostatecznie rozstrzygnięte. Trzeba przede wszystkim rozpatrzyć propozycję umożliwienia wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Ten temat wymaga szczegółowego rozważenia w aspekcie zwłaszcza wysokości przyznanych świadczeń oraz warunków, jakim powinien odpowiadać taki tryb postępowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełIgnacyWall">Proponuję do art. 2 pkt 4 wprowadzić zapis, iż dotyczy on również właścicieli pasiek hodowlanych i towarowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełEmilKołodziej">Jest to wniosek konkretny, ale szczegółowy i rozpatrzymy go w czasie szczegółowego omawiania poprawek i zmian w poszczególnych artykułach ustawy. Teraz skoncentrujmy się na sprawach poddanych pod dyskusję, zwłaszcza wcześniejszego przejścia na emeryturę i jego uwarunkowań. Rozważyć powinniśmy również sugestie dotyczące obniżenia świadczeń na składki oraz postulat odnoszący się do nieruchomości.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełWładysławLeśniak">Jeśli rolnik posiada 20 ha ziemi, a ubezpieczony jest z tytułu dodatkowej pracy zawodowej, czy podlega wówczas przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WiceministerLesławNawacki">Jest w takim przypadku dwuzawodowcem i zwolniony jest od skutków ubezpieczeń z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełEmilKołodziej">Tę sprawę proponuję również omówić przy konkretnym zapisie. Z wyjaśnień wynika, że zwolnieni są od składek rolnicy tzw. dwuzawodowcy.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełStanisławLemiesz">Jak znowelizowane przepisy ustawy będą się miały do obecnie świadczonych rent i emerytur dla pracowników? W przypadku rent i emerytur pracowniczych przewiduje się stosowanie odpowiednich proporcji świadczeń w stosunku do postępującego wzrostu płac oraz poziomu inflacji. Jak to ma być rozstrzygnięte w odniesieniu do emerytur i rent rolników? Czy przewiduje się wprowadzenie proporcji rent i emerytur rolniczych do średniej płacy, czy też średniej renty pracowniczej?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WiceministerLesławNawacki">Nie ma na razie takiego rozstrzygnięcia i będzie to można rozważyć dopiero przy globalnych przepisach o rentach i świadczeniach społecznych, które zostaną ujęte w jednolitej ustawie w 1991 r. Należy to przewidzieć w wiązaniach docelowych, w których wprowadzona zostanie ogólna i powszechna indeksacja świadczeń.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełWładysławLeśniak">Poruszyłem na poprzednim posiedzeniu sprawę możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę rolników. Oczekiwanie na osiągnięcie 65 roku życia powoduje, że część następców, młodych rolników ucieka ze wsi. Czy rolnik gospodarujący na 15–20 ha po przekroczeniu pewnego wieku może intensywnie prowadzić gospodarstwo? Gdyby stworzona została szansa wcześniejszego przekazania ziemi młodszemu następcy można byłoby intensyfikować produkcję i państwo tylko by na tym zyskało. Korzystałaby z tego również pewną część rolników. Uważam, że powinniśmy poprzeć propozycję przechodzenia rolników na wcześniejszą emerytury pod warunkiem przekazywania ziemi młodszym następcom.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławaPopiela">Przyłączam się do wniosków postulujących obniżenie wieku emerytalnego rolników. Zespół Doradców Sejmowych ujął trafnie to zagadnienie i zwrócił uwagę, że następcy zbyt długo czekają na przejęcie gospodarstwa. W celu zachowania pełnej produktywności trzeba przyjąć rozwiązanie umożliwiające wcześniejszą emeryturę i przejęcie gospodarstwa przez następcę. W bardzo wielu przypadkach nie można czekać z tym aż rolnik osiągnie wiek 65 lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Popieram stanowisko w kwestii wcześniejszego odchodzenia rolników na emeryturę przy jednoczesnym przekazywaniu gospodarstw młodszym następcom. Powstaje tylko problem, jaką ustalić wysokość takiej wcześniejszej emerytury? Trzeba stworzyć takie uwarunkowania, aby służyło to rzeczywiście intensyfikacji produkcji rolnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełStanisławŁucek">Może zaistnieć sytuacja, kiedy gospodarstwo 20 ha prowadzą małżonkowie, którzy przekroczyli 40 at życia i jeden z nich zostaje inwalidą. Chcąc uzyskać prawo do renty musi przekazać gospodarstwo albo też czekać kilkanaście lat aż przysługiwać mu będzie prawo do emerytury.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełNorbertAleksiejewicz">Rolnicy oczekują na stworzenie możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Nie należałoby tego odkładać do Zapowiedzianych regulacji kompleksowych, które mają nastąpić w 1991 r. Trzeba określić tylko takie zasady przechodzenia na wcześniejsze emerytury, aby nie powodowało to szkody społecznej czy gospodarczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełMieczysławStachura">Zespół Doradców Sejmowych przedłożył w swojej opinii właściwe rozwiązanie tej kwestii. Przewiduje ono możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę i przekazanie gospodarstwa następcy, przy jednoczesnym obniżeniu wysokości tej wcześniejszej emerytury i stopniowego jej podwyższania, aż do pełnego wymiaru w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełBolesławStrużek">Generalnie popieram tę propozycję, jednak rodzić to może nie zawsze korzystne konsekwencje. Trzeba to uwzględnić w odpowiednich zapisach i tak rozstrzygnąć od strony prawnej, aby nie powstały żadne kolizje. Nie może to być rozwiązanie aż tak atrakcyjne, żeby skłaniało rolników do wcześniejszego odchodzenia od swojego warsztatu pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WiceministerLesławNawacki">Trzeba tę kwestię rozważać na tle następujących przeobrażeń społeczno-gospodarczych wsi, struktury majątkowej i polityki rolnej państwa. Powinno to być zgodne z ogólną koncepcją funkcji socjalnej całego systemu świadczeń emerytalnych. Dlatego uważam, że odpowiednie rozstrzygnięcia można przyjąć dopiero przy kompleksowym ułożeniu spraw świadczeń emerytalnych.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#WiceministerLesławNawacki">Doradca ministra pracy Ireneusz Kalinowski: Przypadek, o którym mówił poseł S. Łucek nie powinien budzić wątpliwości, ponieważ istnieją możliwości odpowiedniego zabezpieczenia współmałżonka, jeśli chodzi o środki do życia. Jeśli nie ma następcy możliwe jest sprzedanie Ziemi i tym samym w przypadku inwalidztwa nabycie prawa do renty.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełStanisławaPopiela">Minister L. Nawacki słusznie odwołuje się do rozwagi i całościowego rozwiązania spraw emerytalnych. Trzeba przyznać, że nowelizacja ustawy jest bardzo dużym krokiem naprzód w rozstrzyganiu tych spraw. Jednak wcześniejsze przechodzenie na emeryturę powinno być umożliwione przy właściwym ustaleniu wysokości renty, corocznie zwiększanej.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Jest to niezmiernie ważny problem i jesteśmy właściwie zgodni co do wprowadzenia możliwości przechodzenia rolników na wcześniejsze emerytury. Do rozstrzygnięcia pozostaje kwestia wysokości przyznawanej w takich przypadkach renty.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełEmilKołodziej">Wobec przedstawienie wielu uzasadnień proponuję powołać zespół poselski dla sprecyzowania konkretnego wniosku ile dać, w jakim czasie i na jakich warunkach oraz na podstawie tego wniosku, przyjąć odpowiedni zapis do projektu nowelizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełStanisławDerda">Podkomisja po szczegółowym rozpatrzeniu projektu ustawy przedkłada następujące propozycje poprawek.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełStanisławDerda">W zmianie nr 1 w pkt. 6 w lit. b na końcu proponujemy dodać wyrazy „także, gdy następca został uznany przez sąd za niegodnego przejęcia gospodarstwa”. Ponadto proponujemy dodać nowy pkt 7 w brzmieniu: „przekazanie gospodarstwa rolnego państwu - rozumie się nieodpłatne przekazanie na rzecz państwa na wniosek rolnika, własności i posiadanie tego gospodarstwa”, a jednocześnie dotychczasowy pkt 7 otrzymałby oznaczenie pkt. 8.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PosełStanisławDerda">W zmianach nr 4 i 5 w literach c powołanie „w ust. 1 pkt 4” proponujemy zastąpić powołaniem „w ust. 1 pkt 3”. W powołaniu zawartym w projekcie ustawy tkwi bowiem jawny błąd techniczny.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosełIgnacyWall">Mam pytanie w związku z tymi ostatnimi zmianami. Jak zostaną potraktowane działy specjalne w związku z podniesieniem dolnej granicy gospodarstwa rolnego? Jak będą one opodatkowane? O ile dobrze odczytałem proponowane rozwiązania, obciążenie działów specjalnych będzie zbyt duże.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Organem kompetentnym w tej sprawie jest Ministerstwo Finansów.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełIgnacyWall">Na jakiej podstawie podatek od 1 m2 zajętego pod kwiaty ustalono w wysokości 1300 zł, zaś składkę na fundusz ubezpieczeniowy skalkulowano w wysokości 1500 zł. Skąd ta różnica?</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PosełIgnacyWall">I drugi problem. Prawo nie powinno działać wstecz, dlatego nowa składka nie może obowiązywać od dnia 1 stycznia 1989 r. Nadmienię, że proponowane rozwiązanie jest pod względem finansowym kilka razy wyższe od dotychczasowego. Warto pamiętać, że działy specjalne należą do tych nielicznych segmentów naszej gospodarki, które obronną ręką przeszły przez wszystkie zakręty. Nie możemy ich niszczyć teraz.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaFinansówKazimierzDaszewski">Składka w wysokości 1500 zł Obowiązywała według dawnych przepisów, już uchylonych. Jeśli zaś chodzi o wysokość składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych Rolników Indywidualnych oraz termin jej opłacania, to organem właściwym do udzielenia odpowiedzi jest Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaFinansówKazimierzDaszewski">Doradca ministra pracy Ireneusz Kalinowski: Data, od której ma obowiązywać nowa ustawa zależy od decyzji Sejmu. Resort pracy nie dąży do obciążania rolników jakąś nadzwyczaj pstrą składką ubezpieczeniową. Wysokość składki została skalkulowana w ten sposób, by wpływy ze składek pokryły jedną trzecią wydatków poniesionych na ubezpieczenia społeczne rolników w r. 1988. Jak wiadomo, świadczenia w r. ub. rosły w bardzo szybkim tempie.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaFinansówKazimierzDaszewski">Naszym zdaniem, składka w nowym wymiarze powinna być pobierana od dnia 1 stycznia 1989 r.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaFinansówKazimierzDaszewski">Wiceprezes Zarządu Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Zofia Grzebisz-Nowicka: Krajowy Związek Rolników ma zapewnienie rządu, iż skutki finansowe nowelizacji obciążą ubezpieczonych dopiero w roku przyszłym. Wymiar składki na rok 1989 został ustalony i ogłoszony w październiku 1988 r. Związek zabiega oczywiście o to, aby ustawa weszła w życie od dnia 1 stycznia 1989 r., ale nie może zgodzić się na to, by jej skutki obciążyły rolników już w tym roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełBolesławStrużek">Obawiam się, że zaszło tu nieporozumienie. W budżecie państwa przewiduje się 151 mld zł na dofinansowanie ubezpieczeń społecznych. Wydaje się, że Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych mógł uzyskać od rządu jedynie zapewnienie uwzględnienia skutków wzrostu wymiaru składek przy ustalaniu podwyżek cen skupu płodów rolnych.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PosełBolesławStrużek">Doradca ministra pracy Ireneusz Kalinowski: Od 1 marca 1989 r. emerytury i renty rolników indywidualnych wzrosną z przeciętnie 15,5 tys. zł do 22 tys. zł. Spowoduje to ogromne koszty, które muszą być przynajmniej częściowo uwzględnione przy kalkulowaniu składek na rok 1989.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaFinansówKazimierzDaszewski">Pragnę podkreślić, że jeśli ustawa zawierać będzie nowe, proponowane rozwiązania, to budżet może mieć kłopoty z ich finansowaniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełEmilKołodziej">Czy są inne uwagi do zmiany nr 4 i 5? Nie widzę, a zatem przyjmujemy te zmiany, a tym samym nową redakcję art. 15 i 16.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje przyjęły następnie bez dyskusji zmiany nr 6–11, a tym samym art. 17, 19, 20, 22, 23 i 24.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PosełEmilKołodziej">Do zmiany nr. 12 podkomisja zaproponowała poprawkę polegającą na zastąpieniu wyrazów: „i inne dzieci” wyrazami „i dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności”. Poprawka ta uściśla dotychczasowe sformułowanie.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje przyjęły bez dyskusji powyższą poprawkę.</u>
<u xml:id="u-29.4" who="#PosełEmilKołodziej">Do zmiany nr 13 podkomisja zaproponowała poprawkę polegającą na dodaniu po wyrazach „lub renciście” wyrazów „albo po ubezpieczonym”. Poprawka polega na przywróceniu dawnego brzmienia tego fragmentu ustawy.</u>
<u xml:id="u-29.5" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje bez dyskusji przyjęły powyższą poprawkę.</u>
<u xml:id="u-29.6" who="#PosełEmilKołodziej">Następnie komisje bez dyskusji przyjęły zmiany nr 14–17. Do zmiany nr 18 podkomisja zaproponowała poprawkę polegającą na szczegółowym wyliczeniu kierunków wydatków środków zgromadzonych na Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Rolników Indywidualnych. Jednocześnie poseł S. Derda poinformował, że podczas dyskusji na posiedzeniu podkomisji zaproponowano, aby udział składek w tworzeniu funduszu wynosił tylko jedną czwartą, ale podkomisja nie przychyliła się do tej propozycji z uwagi na trudną sytuację finansową państwa. Tak więc wydatki funduszu będą nadal w jednej trzeciej pokrywane za składek opłacanych przez rolników.</u>
<u xml:id="u-29.7" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje bez dyskusji przyjęły poprawkę podkomisji dotyczącą zmiany nr 18, a następnie bez dyskusji przyjęły zmiany nr 19 i 20.</u>
<u xml:id="u-29.8" who="#PosełEmilKołodziej">Do zmiany nr 21 podkomisja zaproponowała poprawkę polegającą na umieszczeniu po art. 48 nowego artykułu 48 a w brzmieniu: „1. Następca może być uznany przez sąd za niegodnego przejęcia gospodarstwa rolnego, jeżeli:</u>
<u xml:id="u-29.9" who="#PosełEmilKołodziej">1) postępuje względem rolnika uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,</u>
<u xml:id="u-29.10" who="#PosełEmilKołodziej">2) dopuścił się względem rolnika albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,</u>
<u xml:id="u-29.11" who="#PosełEmilKołodziej">3) uporczywie nie dopełnia względem rolnika obowiązków rodzinnych.</u>
<u xml:id="u-29.12" who="#PosełEmilKołodziej">2. Uznania następcy za niegodnego może żądać rolnik, zamierzający przekazać gospodarstwo rolne. Z powództwem takim może wystąpić nie wcześniej, jak na 2 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Ograniczenie to nie dotyczy rolników, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1”.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełJerzySendlewski">Chciałbym zwrócić uwagę na treść zawartą w zmianie nr 21 w pkt. a. Zgodnie z tą propozycją art. 48 ust. 1 ma otrzymać brzmienie: „Następcą rolnika może być zstępny lub przysposobiony, jeżeli pracował w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 lat”. Obawiam się, że przepis ten może prowadzić do paradoksalnej sytuacji. Nie trudno sobie wyobrazić, że osoba, która chce pracować w rolnictwie będzie mogła nabyć ziemię z Państwowego Funduszu Ziemi już po roku gospodarowania, podczas gdy przejęcie gospodarstwa będzie możliwe dopiero po upływie co najmniej 5 lat pracy na tym gospodarstwie. W związku z tym proponuję skreślić ten przepis.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełStanisławDerda">Logika nakazuje eliminację jakichkolwiek ograniczeń dotyczących przekazywania gospodarstw. Podkomisja po długiej dyskusji uznała jednak za konieczne utrzymanie warunku 5 lat w gospodarstwie rolnym, który może ograniczać różnego rodzaju manipulacje w związku z przekazywaniem gospodarstw.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełJerzySendlewski">Podtrzymuję mój wniosek. Rozwiązania te (art. 48 ust. 1 i art. 2 pkt 6) nie korelują ze sobą.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełStanisławMajewski">Jeśli jednym z celów ustawy ubezpieczeniowej jest poprawa struktury agrarnej, to powinniśmy eliminować wszelkie ograniczenia na tej drodze. Dlatego popieram wniosek posła J. Sendlewskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełEmilKołodziej">Co na to resort rolnictwa?</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Jesteśmy za wzrostem powierzchni gospodarstw i dlatego również popieramy przedłożony wniosek.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Doradca ministra pracy Ireneusz Kalinowski: Przepis art, 48 ust. 1 ma na celu ochronę interesu następcy. Rzecz jasna, jeśli syn rolnika studiował i dlatego pracuje na gospodarstwie zaledwie rok, to nie ma przeciwwskazań, aby mógł przejąć gospodarstwo. Chodzi jedynie o to, aby następca pracujący w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 lat nie mógł być pominięty przy wyborze kandydatów, którzy mają przejąć gospodarstwo.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PosełJerzySendlewski">W takim razie redakcja tego przepisu powinna być zupełnie inna.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PosełJerzySendlewski">Doradca w Urzędzie Rady Ministrów Władysław Łukasik: W art. 2 pkt 6 określa się, iż gospodarstwo rolne może być przekazane nieodpłatnie następcy albo nieodpłatnie lub w drodze sprzedaży innej osobie fizycznej lub prawnej, jeżeli rolnik nie ma następcy lub gdy następca nie spełnia warunków do przejęcia gospodarstwa albo odmawia jego przejęcia. Jeśli za następcę uznamy każdego bez wyjątku zstępnego to możliwość sprzedaży gospodarstwa będzie bardzo ograniczona. Rolnik będzie mógł je sprzedać tylko po uzyskaniu od wszystkich zstępnych pisemnej odmowy przejęcia gospodarstwa. Tak więc przepis art. 48 ust. 1 leży w interesie rolnika.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#PosełJerzySendlewski">To wyjaśnienie absolutnie mnie nie przekonuje. Mój przedmówca przedstawił sytuację wyjątkową. Podtrzymuję wniosek w sprawie skreślenia art. 48 ust. 1, ponieważ moim zdaniem ogranicza on swobodę rolnika.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PosełEmiliaPogonowskaJucha">Proszę mieć na uwadze interpretacje całej ustawy. Nie możemy podejmować pochopnych decyzji.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PosełEmilKołodziej">Zgodnie z dotychczas obowiązującą ustawą następcami rolnika mogą być zstępni, małżonkowie zstępnych, przysposobieni, małżonkowie przysposobionych, rodzeństwo, małżonkowie rodzeństwa i zstępni rodzeństwa rolnika, małżonkowie zstępnych rodzeństwa oraz pasierbowie i wychowankowie rolnika. W przypadku, gdy nie ma tak określonych następców, następcą może być współwłaściciel gospodarstwa rolnego lub jego małżonek. O ile dobrze rozumiem, obecne rozwiązanie zmierza do ograniczenia grona następców.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PosełEmilKołodziej">Doradca w Urzędzie Rady Ministrów Władysław Łukasik: Przepisu art. 48 ust. 1 nie można interpretować w oderwaniu od art. 2 pkt 6, w którym jest mowa o tym, komu może być przekazane gospodarstwo rolne. Rolnik może przekazać gospodarstwo nieodpłatnie każdemu, ale obowiązek nieodpłatnego przekazania następcy spoczywa na rolniku tylko wtedy, gdy zstępny lub przysposobiony - przepracował w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 lat. Pozostawienie przepisu art. 2 pkt 6 w zaproponowanym brzmieniu i jednocześnie skreślenie przepisu art. 48 ust. 1 tworzyłoby dla rolnika przekazującego gospodarstwo bardzo trudną sytuację, niezgodną z zasadami współżycia społecznego, Jeśli ma być skreślony art, 48 ust, 1, to jednocześnie należałoby skreślić także art. 2 pkt. 6.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PosełStanisławMajewski">Wycofuję mój wniosek w sprawie skreślenia art. 48 ust. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#SędziaNaczelnegoSąduAdministracyjnegoJanKacprzak">Proponowany zapis nasuwa wiele wątpliwości interpretacyjnych. Jeśli rolnik będzie miał jednego następcę, który nie spełni warunku określonego w art 48 ust. 1, tzn, nie przepracuje w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 lat, to nie będzie mógł przekazać mu gospodarstwa, lecz będzie zmuszony sprzedać je innej osobie fizycznej lub prawnej. Wynika to jednoznacznie z przepisów art. 2 pkt 6 i art. 48 ust.1. Wydaje się więc, że istnieje konieczność przeredagowania obu tych przepisów lub skreślenia ich.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PosełEmilKołodziej">A co proponuje NSA?</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#SędziaNaczelnegoSąduAdministracyjnegoJanKacprzak">Zastanawiając się na gorąco dochodzę do wniosku, że należałoby oba przepisy skreślić. Warunki przekazywania gospodarstwa następcy są dokładnie określone w kodeksie cywilnym. Proponowane rozwiązania poszerzają te warunki, a przecież dążymy do ich ograniczania, Poseł Helena Możejko (PZPR): Czy nie należałoby wprowadzić przepisu, że w przypadku istnienia kilku następców pierwszeństwo przejęcia gospodarstwa przysługuje temu z nich, który przepracował w gospodarstwie co najmniej 5 lat?</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PosełEugeniuszOchendowski">Pragnę zwrócić uwagę, że art. 2 zawiera „słowniczek” - wyjaśnia pojęcia, ale nie wprowadza kategorii następcy.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PosełWładysławOgara">Przypominam sobie, że na posiedzeniu podkomisji skreśliliśmy przepis art. 48 ust. 1. Dlatego dziwię się, że znowu nad nim dyskutujemy. Sam przytaczałem wtedy argumenty podniesione dziś przez sędziego NSA.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PosełEmilKołodziej">To dlaczego od razu nie powiedziano tego?</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PosełWładysławOgara">Na posiedzeniu podkomisji nie tylko ja reprezentowałem ten pogląd.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PosełEmilKołodziej">Proszę o opinię prawników.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzKukawka">Interpretacja sędziego J. Kacprzaka z NSA jest logiczna i trzeba ją przyjąć. Jeśli zdecydujemy się na skreślenie art. 48 ust. 1, to należałoby wtedy przywrócić art. 49 ust. 2 obecnie obowiązującej ustawy o następującym brzmieniu: „pierwszeństwo w przejęciu gospodarstwa rolnego ma następca pracujący w tym gospodarstwie, wskazany przez rolnika. Przypominam, że resort proponuje wykreślić ten przepis.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PosełStanisławMajewski">Sądzę, że powinniśmy uwzględnić wyjaśnienie przedstawione przez doradcę w URM W. Łukasika. Odpowiednią interpretacja art. 2 pkt 6 pozwala pod pojęciem „innej osoby fizycznej” widzieć syna właściciela gospodarstwa, który w gospodarstwie nie pracuje oraz innych krewnych. Osoby te będą mogły przejąć gospodarstwo nie będąc następcami. Jeśli zrezygnujemy z art. 48 pkt 1, to cofniemy się, ponieważ będzie to oznaczać poszerzenie kręgu następców. Dlatego wycofuję wniosek w sprawię skreślenia art. 48 pkt. 1.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PosełEmilKołodziej">Problem jest skomplikowany. Musimy bardzo uważać, aby nie popełnić błędu.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PosełStanisławaPopiela">To rzeczywiście bardzo sporna kwestia, ale znając dość dobrze spory, które od lat mają miejsce w związku z przekazywaniem gospodarstw zastanawiam się czy rezygnacja z art. 48 ust. 1 nie stworzy dla tych sporów jeszcze bardziej dogodnego gruntu. Może się przecież zdarzyć, że zstępny nie pracujący w gospodarstwie potrafi przekonać rolnika, aby to właśnie jemu przekazał gospodarstwo. Jaką gwarancję będziemy mieli, że osoba pracująca w gospodarstwie bardzo krótko, np. tylko 1 rok, nie zechce sprzedać gospodarstwa natychmiast po jego przejęciu?</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#SędziaNaczelnegoSąduAdministracyjnegoJanKacprzak">Ustawa jest adresowana do ludzi, nie tylko do prawników.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PosełEmilKołodziej">Prawnicy to też ludzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#SędziaNaczelnegoSąduAdministracyjnegoJanKacprzak">Chciałem tylko powiedzieć, że ten przepis wymaga „wyższej szkoły jazdy” w zakresie interpretacji. Wydaje się, że należałoby wyraźnie stwierdzić, iż następcą jest tylko taki zstępny lub przysposobiony, który przepracował w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 lat. Inny zstępny jest osobą trzecią. Czyż nie jest to skomplikowane? Jeśli ochrona zstępnego, pracującego w gospodarstwie jest konieczna, to należy to uczynić poprzez utrzymanie dotychczasowego art. 49 ust.2, dokonując jego modyfikacji przez wprowadzenie określenia, że pierwszeństwo otrzymania gospodarstwa przysługuje temu zstępnemu, który przepracował w gospodarstwie co najmniej 5 lat.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#SędziaNaczelnegoSąduAdministracyjnegoJanKacprzak">Doradca w Urzędzie Rady Ministrów Władysław Łukasik: Modyfikacja art. 49 przy pozostawieniu art. 2 pkt 6 w przedłożonym brzmieniu oznaczałaby dla rolnika dodatkowe kłopoty. Chodzi przecież o ograniczenie liczby potencjalnych następców w celu zwiększenia swobody rolnika w dysponowaniu gospodarstwem. Przyjęcie powyższego rozwiązania oznaczałoby, że rolnik mógłby sprzedać gospodarstwo tylko pod warunkiem uzyskania od każdego zstępnego pisemnego oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do przejęcia gospodarstwa. Proponuje jedynie uściślić pojęcie „następcy” zawarte w art. 2 pkt 6 podpunkt a.</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#SędziaNaczelnegoSąduAdministracyjnegoJanKacprzak">Sędzia naczelnego Sądu Administracyjnego Jan Kacprzak: Nie usunie to istniejących wątpliwości interpretacyjnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#ProkuratorGeneralnyWiesławŚliwa">Problem polega na precyzyjnym określeniu kto ma być następcą gospodarza. I druga rzecz - jeśli chcemy któremuś z następców przyznać pierwszeństwo, to trzeba to stwierdzić wprost.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#NaczelnikwydziałuwDepartamenciePrawnymMinisterstwaSprawiedliwościMarekGintow">Rozumiem, że dążymy do zawężenia pojęcia następcy tylko do tych osób, które legitymują się co najmniej 5-letnią pracą w gospodarstwie rolnym. Wiąże się to z wprowadzeniem dwóch sposobów przekazywania gospodarstw: nieodpłatnie lub w drodze sprzedaży. Pierwsza forma przekazania gospodarstwa dotyczy tylko następcy. Dlatego proponowane w projekcie ustawy rozwiązania uważam za słuszne. Sądzę, że rolnikowi należy dać maksimum swobody przy wyborze osoby następcy. Dlatego opowiadam się za pozostawieniem art. 48 ust. 1 w zaproponowanym brzmieniu. Może trzeba byłoby tylko wyraźnie zaznaczyć, że następcą jest osoba pracująca w gospodarstwie co najmniej od 5 lat. Resztę pozostawmy wykładni, mam nadzieję, szczęśliwej.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PosełStanisławMajewski">Skłaniam się do tego, aby pozostawić art. 48 ust. 1 w zaproponowanym brzmieniu po sprecyzowaniu go przez dodanie następujących wyrazów: „Następcą rolnika w rozumieniu art. 2 pkt 6 jest tylko zstępny lub przysposobiony, pracujący w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 lat”.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzKukawka">Uściślenie zaproponowane przez posła S. Gajewskiego nie zmieni sytuacji. Oznacza to, że ustawodawca zmierza wyraźnie do zawężenia kręgu następców, którym rolnik zobowiązany jest nieodpłatnie przekazać gospodarstwo.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzKukawka">Wiceprezes Zarządu Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Zofia Grzebisz-Nowicka: Problemowi ternu poświęciliśmy prawdopodobnie znacznie więcej czasu niż podkomisja. Krajowy Związek uważa, że rolnik powinien mieć możliwość sprzedaży gospodarstwa. Jeśli rozszerzymy krąg następców, to możliwość ta będzie ograniczona. Dlatego uważam, że doradca z URM W. Łukasik ma rację. Chcemy też zagwarantować prawo do przejęcia gospodarstwa osobom, które pracowały w nim co najmniej 5 lat. Nie sądzę, by prawnicy zatrudnieni na szczeblu podstawowym mieli problemy z interpretacją tych przepisów.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PosełAndrzejSidor">Z rolnictwem nie mam nic wspólnego, ale chciałbym przypomnieć, że swego czasu Sejm uchwalił prawo lokalowe, które doprowadziło do swoistego paradoksu; nie chciałbym, aby i w rolnictwie pojawił się podobny paradoks. Zgodnie z obecnymi przepisami, po śmierci męża żona nie ma prawa do mieszkania; zostaje właścicielem dopiero wtedy, gdy kuzyni męża zrzekną się prawa do mieszkania. Oby w rolnictwie nie doszło do podobnej karykatury.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#PosełEmilKołodziej">Po dłuższej dyskusji doszliśmy - jak sądzę - do wniosku, że nie trzeba niczego zmieniać w zmianie nr 21 przedłożenia rządowego. Poddaję ten wniosek pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#PosełEmilKołodziej">Komisje większością głosów przyjęły powyższy wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PosełEugeniuszOchendowski">W art. 5 przewiduje się składanie wniosków przez osoby, które odpowiadają warunkom do uzyskania świadczeń obowiązujących od dnia wejścia w życie ustawy. Ten termin powinien być określony w ten sposób, aby obywatele, którzy o tym nie wiedzą mogli ubiegać się o świadczenia i otrzymali je możliwie jak najszybciej, jeśli nabyli do tego odpowiednie uprawnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#PosełEmilKołodziej">Proponuję rozstrzygnąć to w przepisach przejściowych, zakładając, że przyznaję się wydłużenie okresu, w którym można taki wniosek złożyć do właściwego organu.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PosełStanisławMajewski">Do art. 6 należałoby wprowadzić odpowiednie uzupełnienie, że właścicielowi budynku przysługuje nieodpłatnie działka gruntu, na którym ten budynek został wzniesiony.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#PosełStanisławMajewski">Na wniosek wiceministra Wiesława Młynarczyka przyjęto poprawkę w art. 6 w brzmieniu: „Właścicielowi budynku znajdującego się na działce gruntu, która wchodzi w skład gospodarstwa rolnego, przekazanego państwu na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1983 r. przysługuje nieodpłatnie na własność działka gruntu, na której to budynki zostały wzniesione”.</u>
<u xml:id="u-63.2" who="#PosełStanisławMajewski">Kolejne propozycje podkomisji o charakterze redakcyjnym i uściślającym zostały przyjęte przez komisje bez uwag.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">W nawiązaniu do przeprowadzonej dyskusji przedstawiam propozycję zespołu poselskiego w sprawie przechodzenia na wcześniejszą emeryturę. Proponujemy przyjęcie następującego zapisu: „Jeżeli rolnik przekaże gospodarstwo rolne następcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego i posiada co najmniej 30-letni okres dla mężczyzn lub 25-letni okres dla kobiet prowadzenia gospodarstwa rolnego, za które opłacane były składki ubezpieczeń społecznych, może uzyskać emeryturę w wysokości 60% pełnej emerytury w myśl art. 18–21 w wieku 55 lat. Kwota tej emerytury wzrasta za każdy rok następny o 3% w przedziale wieku 55–60 lat i o 5% w przedziale wieku 61–65 lat”.</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PosełEmilKołodziej">Odpowiada to wyrażonym w dyskusji opiniom i przedstawionym propozycjom. Ponieważ zapis wymaga jeszcze szczegółowego rozważenia z uwagi na konsekwencje społeczne i gospodarcze proponuję spotkać się jeszcze raz w dniu posiedzenia Sejmu, aby przyjąć ostateczną wersję tekstu poprawki.</u>
<u xml:id="u-65.1" who="#PosełEmilKołodziej">Propozycję tę Komisje przyjęły jednogłośnie.</u>
<u xml:id="u-65.2" who="#PosełEmilKołodziej">Przyjęto również jednogłośnie cały projekt nowelizacji ustawy wraz z poprawkami zgłoszonymi przez podkomisję. Posłem-sprawozdawcą wybrano posła Stanisława Derdę (ZSL).</u>
<u xml:id="u-65.3" who="#PosełEmilKołodziej">W drugim punkcie porządku dziennego sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o Funduszu Socjalnym Wsi przedstawił poseł Stanisław Partyła (ZSL): Efektem pracy podkomisji jest pisemne sprawozdanie przekazane sejmowym komisjom. Podkomisją w swojej pracy wykorzystała i w dużym stopniu uwzględniła uwagi przekazane przez Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Zespół Doradców Sejmowych, Radę Społeczno-Gospodarczą, grupę posłów będących pracownikami PGR i rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Ponadto dziś otrzymałem pismo sygnowane przez Akcję Gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-65.4" who="#PosełEmilKołodziej">Chciałbym krótko scharakteryzować główne problemy, nad którymi pracowała podkomisja - zawierają się one w następujących pytaniach; kto ma administrować funduszem, jąka ma być wysokość odpisu na fundusz, czy z funduszu mają korzystać tylko rolnicy indywidualni i członkowie ich rodzin, czy też cała społeczność wiejska?</u>
<u xml:id="u-65.5" who="#PosełEmilKołodziej">Podkomisja ustosunkowała się do wszystkich tych problemów. Uznała, że funduszem na szczeblu podstawowym powinna dysponować rada narodowa po zasięgnięciu opinii gminnego związku rolników-kółek i organizacji rolniczych. Na szczeblu centralnym dysponentem funduszu byłby Krajowy Związek Rolników, który co roku przedkładałby sprawozdanie Ministerstw Pracy i Polityki Socjalnej z rozdysponowania środków.</u>
<u xml:id="u-65.6" who="#PosełEmilKołodziej">Uznaliśmy, że kwoty odprowadzane na Fundusz są niewielkie, ale w obecnej sytuacji nie mogą być wyższe. Zaproponowaliśmy zmianę redakcji art. 2 pkt 1 w ten sposób, by wpłaty podmiotów gospodarczych prowadzących skup produktów rolnych wynosiły nie o 0,5% lecz „co najmniej o 0,5%” wartości skupionych produktów; jeśli pojawią się możliwości zwiększenia wpłat, to nie trzeba będzie nowelizować ustawy. Do podwyższenia odpisu proponujemy upoważnić Radę Ministrów. Pragnę zauważyć, że jest to jedyną delegacja dla Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-65.7" who="#PosełEmilKołodziej">Poprawka do art. 4 ma charakter uściślający i dotyczy wyłączenia z obrotu wewnętrznego między podmiotami gospodarczymi prowadzącymi skup produktów rolnych. W celu sprecyzowania przepisów zaproponowaliśmy także nowe brzmienie art. 1. Na uwagi i wątpliwości odpowiem w trakcie omawiania poszczególnych artykułów projektu ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#PosełAdamStadnik">Przystępujemy do dyskusji. Kto chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PosełStanisławDerda">Na posła zostałem wybrany przez rolników indywidualnych, ale jednocześnie jestem członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Centralny Związek Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych zobowiązał mnie do zgłoszenia poprawki do art. 1 pkt 4 sprawozdania podkomisji, a mianowicie umieszczenie po wyrazach „Fundusz jest przeznaczony na zaspokajanie potrzeb socjalno-bytowych” wyrazów: „mieszkańców wsi a w szczególności”. Stworzy to możliwość zaspokajania również potrzeb pracowników PGR i członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, nie ograniczając jednocześnie zaspokajania potrzeb socjalno-bytowych rolników indywidualnych i członków ich rodzin.</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#PosełStanisławMajewski">Czy PGR-y i rolnicze spółdzielnie produkcyjne posiadają swój własny fundusz socjalny?</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#PosełStanisławDerda">Owszem, mamy fundusz socjalny, ale powstaje on z pomniejszenia funduszu konsumpcji osobistej spółdzielców. Nie chciałbym pomniejszać znaczenia rolnictwa indywidualnego, ale są takie regiony, gdzie rolnictwo uspołecznione daje 60–70% produkcji.</u>
</div>
<div xml:id="div-70">
<u xml:id="u-70.0" who="#PosełStanisławPartyła">Problem poruszony przez posła S. Derdę był dyskutowany w podkomisji. Przyjęliśmy przedłożoną w sprawozdaniu redakcję art. 1 ust. 4 wychodząc z założenia, że fundusz powinien służyć głównie zaspokajaniu potrzeb socjalno-bytowych rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Jest to przecież ostatnia grupa społeczna w Polsce nie posiadająca funduszu socjalnego. Zwracam uwagę na art. 4 określający cele funduszu.</u>
<u xml:id="u-70.1" who="#PosełStanisławPartyła">W kontekście tego przepisu nie uwzględnienie poprawki proponowanej przez posła S. Derdę nie oznacza, że pracownicy PGR i członkowie RSP w ogóle nie będą korzystać ze środków funduszu, albowiem część środków służyć będzie dofinansowaniu obiektów ochrony zdrowia oraz finansowaniu działalności kulturalnej. Środki te będą więc służyły wszystkim mieszkańcom wsi.</u>
<u xml:id="u-70.2" who="#PosełStanisławPartyła">Kwota zgromadzona na funduszu będzie raczej niewielka, dlatego dalsze jej dzielenie między poszczególne sektory rolnictwa nie spowodowałoby odczuwalnej poprawy warunków socjalno-bytowych rolników indywidualnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-71">
<u xml:id="u-71.0" who="#PosełStanisławPopiela">W moim województwie rolnictwo indywidualne stanowi 95%. Nie będzie więc problemu przy ustalaniu kto odgrywa decydującą rolę w gromadzeniu środków funduszu.</u>
</div>
<div xml:id="div-72">
<u xml:id="u-72.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Wyjaśnienia posła S. Partyły dotyczące art. 1 ust. 4 uważam za w pełni przekonywujące.</u>
</div>
<div xml:id="div-73">
<u xml:id="u-73.0" who="#PosełAdamStadnik">Czy poseł S. Derda wycofa swój wniosek, czy też mamy poddać go pod głosowanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-74">
<u xml:id="u-74.0" who="#PosełStanisławDerda">Proponuję przegłosować.</u>
<u xml:id="u-74.1" who="#PosełStanisławDerda">Komisje większością głosów odrzuciły wniosek posła S; Derdy w sprawie zmiany art. 1 ust. 4.</u>
</div>
<div xml:id="div-75">
<u xml:id="u-75.0" who="#PosełAdamStadnik">Czy są uwagi do art. 2 w wersji przedstawionej przez podkomisję? Nie widzę, a zatem przyjmujemy art. 2 w całości. Czy są uwagi do art. 3?</u>
</div>
<div xml:id="div-76">
<u xml:id="u-76.0" who="#PosełJerzySendlewski">Naczelnicy gmin po zapoznaniu się z treścią tego artykułu wyrażali obawy, że prawdopodobnie nie otrzymają już żadnych innych środków od rad narodowych na drogi i oświatę.</u>
</div>
<div xml:id="div-77">
<u xml:id="u-77.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Pragnę z naciskiem podkreślić, że Fundusz Socjalny Wsi jest funduszem dodatkowym. Potwierdza to chociażby fakt, że zasiłki rodzinne na dzieci rolników, które chciano „zepchnąć”, na Fundusz Socjalny Wsi, będą jednak wypłacane przez ZUS. Fundusz Socjalny Wsi ma stanowić dodatkowe wsparcie potrzeb socjalnych rolników indywidualnych. Obawy dotyczą zagrożenia celów finansowanych dotychczas z innych źródeł są więc bezpodstawne.</u>
</div>
<div xml:id="div-78">
<u xml:id="u-78.0" who="#PosełAlojzyNowicki">Powrócę jeszcze na chwilę do art. 2 pkt 1. Już na poprzednim posiedzeniu wnioskowałem ściślejsze określenie terminu „wartość skupionych produktów”. Sądzę, że trudności interpretacyjne mogą być łatwo przezwyciężone przez dodanie wyrazu „podstawowa”.</u>
</div>
<div xml:id="div-79">
<u xml:id="u-79.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Dobrze się stało, że problem ten poruszył przedstawiciel cukrownictwa, które stosuje przy skupie buraków różne dodatkowe opłaty, np. za transport. Sądzę, że można byłoby dążyć do precyzji poprzez dopisanie wyrazów: „według cen obowiązujących”. Brak tego sformułowania oznacza, że chodzi o wartość skupu bez wartości usług związanych ze skupem. Dlatego uważam, że nie ma potrzeby uzupełniania tęgo przepisu dodatkowymi sformułowaniami.</u>
</div>
<div xml:id="div-80">
<u xml:id="u-80.0" who="#PosełAdamStadnik">Sprawę uważam za wyjaśnioną. Wracamy do art. 4: czy są uwagi do zmian zaproponowanych przez podkomisję?</u>
</div>
<div xml:id="div-81">
<u xml:id="u-81.0" who="#PosełAlojzyNowicki">Mam wątpliwości dotyczące ustalania wartości skupu w przypadku obowiązywania cen urzędowych. Jak ten problem będzie rozwiązany?</u>
</div>
<div xml:id="div-82">
<u xml:id="u-82.0" who="#PosełJerzySendlewski">Podmioty gospodarcze prowadzące skup produktów sinych mają dokonywać wpłat na rachunek właściwego funduszu według siedziby lub miejsca zamieszkania producenta. Obawiam się, że będzie to prowadzić do dysproporcji. Wiele podmiotów prowadzi skup z terenu kilku gmin, a wpłacać będzie tylko w jednej gminie. Jak zamierza się rozwiązać ten problem?</u>
</div>
<div xml:id="div-83">
<u xml:id="u-83.0" who="#PosełStanisławDerda">Proszę o wyjaśnienie poprawki podkomisji polegającej na dodaniu wyrazów „z wyłączeniem obrotu wewnętrznego między tymi podmiotami”. O jakie podmioty tu chodzi?</u>
</div>
<div xml:id="div-84">
<u xml:id="u-84.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">W przypadku cen urzędowych będziemy musieli stosować rachunek dotacyjny, to oznacza, że tworzeniu Funduszu Socjalnego Wsi będzie częściowo partycypował budżet państwa. Nie uważaliśmy za stosowne formułować w tej sprawie odrębnego przepisu, bo przecież dążymy do demonopolizacji skupu i rozszerzania zakresu cen wolnych.</u>
<u xml:id="u-84.1" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Jeśli chodzi o problem podniesiony przez posła J. Sendlewskiego, to podmiot skupujący produkty rolne będzie wnosił opłaty na rachunek funduszu tej gminy, w której ma swoją siedzibę. Oczywiście może to prowadzić do zróżnicowanego zasilania funduszu w poszczególnych gminach. Dlatego właśnie tworzymy fundusz scentralizowany, który będzie pełnił funkcję redystrybucyjną.</u>
</div>
<div xml:id="div-85">
<u xml:id="u-85.0" who="#PosełJerzySendlewski">W województwie wrocławskim są kombinaty prowadzące skup na terenie 8 gmin, zaś siedziby mają oczywiście tylko w jednej gminie. Będą one zasilały bardzo wydatnie fundusz tej właśnie gminy, podczas gdy pozostałe 7 gmin nie dostanie z kombinatu ani złotówki.</u>
</div>
<div xml:id="div-86">
<u xml:id="u-86.0" who="#PosełAlojzyNowicki">W praktyce rozliczenia są prowadzone nie w skali kombinatu lecz jego zakładów. Nie będzie więc tak źle.</u>
</div>
<div xml:id="div-87">
<u xml:id="u-87.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">W przepisie tym nie precyzuje się dokładnie, że chodzi o siedzibę kombinatu. Może to być również siedziba zakładu danego podmiotu gospodarczego. Można to uściślić w przepisach wykonawczych. Brzmienie art. 4 nie blokuje tego.</u>
</div>
<div xml:id="div-88">
<u xml:id="u-88.0" who="#PosełJerzySendlewski">Może więc byłoby lepiej w treści art 4 umieścić sformułowanie: „według siedziby kombinatu lub jego zakładu”.</u>
</div>
<div xml:id="div-89">
<u xml:id="u-89.0" who="#PosełAlojzyNowicki">Sądzę, że może pozostać obecny zapis. Wysokość obciążenia podmiotu prowadzącego skup od tego nie zależy. Jest to problem jednostki rozliczającej wpłaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-90">
<u xml:id="u-90.0" who="#PosełJerzySendlewski">Nie możemy jednak dopuścić do tego, aby część gmin została poszkodowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-91">
<u xml:id="u-91.0" who="#WiceministerWiesławMłynarczyk">Uzupełnienie proponowane do art. 4: „z wyłączeniem obrotu wewnętrznego między tymi podmiotami” zapewni ochronę interesu producentów rolnych w przypadku wymiany między nimi. Dotyczy to np. zakupu zboża lub warchlaków przez PGR od chłopów - taki obrót nie jest obciążony opłatą na fundusz.</u>
</div>
<div xml:id="div-92">
<u xml:id="u-92.0" who="#PosełAdamStadnik">Czy są uwagi do art. 5?</u>
<u xml:id="u-92.1" who="#PosełAdamStadnik">Wiceprezes Zarządu Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych Zofia Grzebisz-Nowicka: Na posiedzeniu podkomisji w dniu 24 stycznia przedstawiliśmy stanowisko Krajowego Związku Rolników dotyczące treści art. 5, czyli sprawy, kto ma być dysponentem funduszu. Wychodząc naprzeciw dyskusji poselskiej i apelom o znalezienie takiego rozwiązania, które nie będzie wymagało zmiany ustawy o radach narodowych. Krajowy Związek Rolników zaproponował zmodyfikowaną wersję art. 5 ust. 2, jak następuje: „Rada narodowa uchwala rzeczowy plan finansowy funduszu, na wniosek rady właściwego gminnego związku rolników, kółek i organizacji rolniczych”. W ten sposób dysponentem funduszu byłaby rada narodowa, zaś wniosek co do kierunków rozdysponowania środków funduszu przedkładałby organ skupiający wyłącznie rolników. Zapewnimy im w ten sposób prawo współudziału w rozdysponowywaniu środków.</u>
</div>
<div xml:id="div-93">
<u xml:id="u-93.0" who="#PosełJerzySendlewski">„Rada narodowa uchwala rzeczowy plan funduszu…” Coś się tu kłóci. Nie wiem też, czy komisje nasze powinny już dziś rozstrzygać, że prawo decydowania o sposobie wykorzystania środków będzie przysługiwać tylko jednemu związkowi rolniczemu. A co będzie, jeśli za pół roku na wsi będą istniały 3 lub 4 związki? Zastanawiam się, czy nie byłoby lepsze sformułowanie bardziej ogólne. Zapobieglibyśmy w ten sposób ewentualności nowelizowania tego przepisu ustawy.</u>
<u xml:id="u-93.1" who="#PosełJerzySendlewski">Poseł Walenty Maćkowiak (bezp.); Przychylam się do stanowiska prezes Grzebisz-Nowickiej, choć do niedawna prezentowałem inny pogląd w tej sprawie. Życie wymaga jednak kompromisów. Zgadzam się też z uwagą posła J. Sendlewskiego. Proponuję więc tekście art. 5 sformułować: „związki społeczno-zawodowe rolników”. Jeśli będzie ich kilka, to niech się wzajemnie porozumieją.</u>
</div>
<div xml:id="div-94">
<u xml:id="u-94.0" who="#PosełElżbietaPrusinowska">Ustawa nie powinna być konstruowana pod kątem przewidywania tego, co ewentualnie będzie za pół roku.</u>
</div>
<div xml:id="div-95">
<u xml:id="u-95.0" who="#PosełStanisławaPopiela">Popieram stanowisko poseł E. Prusinowskiej i prezes Z. Grzebisz-Nowickiej. Nie powinniśmy przesądzać dziś o sytuacji, która jeszcze nie istnieje. My jesteśmy w gąszczu ustawowym od 1982 r. Fundusz Socjalny Wsi i tak jest jałmużną. Obawiam się, że wieś będzie zawiedziona, ponieważ środki są znikome. Myślę, że wszyscy zgadzamy się ze sformułowaniem, że dysponuje funduszem rada narodowa na wniosek rolników; można je ewentualnie uściślić.</u>
</div>
<div xml:id="div-96">
<u xml:id="u-96.0" who="#PosełAdamStadnik">I ja sądzę, że powinniśmy uwzględniać stan istniejący, a nie przewidywany w przyszłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-97">
<u xml:id="u-97.0" who="#PosełStanisławMajewski">Podzielam pogląd, że musimy stać na gruncie prawa obowiązującego. Mam też wiele sympatii i uznania dla Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Zastanawiam się tylko, czy przyjmując w art. 5 zaproponowane sformułowanie nie oddamy temu związkowi niedźwiedziej przysługi. Przecież już dziś oskarża się go o monopol na reprezentację interesów rolników. Nie możemy zamykać oczu na fakt, że już wkrótce na wsi może powstać kilka innych związków zawodowych rolników.</u>
</div>
<div xml:id="div-98">
<u xml:id="u-98.0" who="#PosełStanisławPartyła">W podkomisji rozważaliśmy czy nie należy wprowadzić w art. 5 ust. 2 sformułowania „na wniosek”. Uznaliśmy to jednak za niecelowe, ponieważ mogą zaistnieć sytuacje, kiedy Gminny Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych nie zgłosi takiego wniosku i to może oznaczać, że rada narodowa nie będzie mogła uchwalić planu funduszu socjalnego. Sformułowanie „po zasięgnięciu opinii” jest dostatecznie pojemne i prawidłowe, a nie wprowadza takich komplikacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-99">
<u xml:id="u-99.0" who="#WiceprezesKZRKiORZofiaGrzebiszNowicka">Zgłosiliśmy wniosek, który poparła Rada Społeczno-Gospodarcza, aby nasz związek współdecydował o uchwaleniu funduszu socjalnego wsi.</u>
</div>
<div xml:id="div-100">
<u xml:id="u-100.0" who="#PosełStanisławPartyła">Tryb postępowania przewidziany w art. 5 ust. 2 uważam za prawidłowy. Nie dostrzegam w zapisie art. 5 żadnych kwestii, które mogłyby utrudnić, czy też prowadzić do jakichś komplikacji przy uchwalaniu rzeczowego i finansowego planu funduszu socjalnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-101">
<u xml:id="u-101.0" who="#PosełJanChudy">Proponowałem podkomisji zamiast zwrotu „po zasięgnięciu opinii” wprowadzić zwrot „po uzgodnieniu z właściwym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych”. Podkreślałoby to wagę decyzji przyjętej wolą obu stron.</u>
</div>
<div xml:id="div-102">
<u xml:id="u-102.0" who="#PosełStanisławaPopiela">Należy dostrzegać różnice interpretacyjne sformułowań: „po zasięgnięciu opinii”, „po zaopiniowaniu” i „w uzgodnieniu”. Uważam, że zwrot „po zaopiniowaniu” jest najbardziej prawidłowy i zawiera gwarancje, o które tu występowano.</u>
</div>
<div xml:id="div-103">
<u xml:id="u-103.0" who="#PosełStanisławPartyła">Rola i pozycja rady narodowej jest wyraźnie określona ustawowo. Jeszcze raz występuję o przyjęcie zapisu w brzmieniu proponowanym przez podkomisję. Każdy inny zapis godzi w suwerenność rady narodowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-104">
<u xml:id="u-104.0" who="#PosełEmilKołodziej">Przyjęcie sformułowania, że rada narodowa uchwala plan funduszu socjalnego po zasięgnięciu opinii właściwego gminnego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych jest trafne. Proponuję przyjąć zapis w sformułowaniu podkomisji rozumiejąc, że rada narodowa będzie każdorazowo zasięgała opinii związku.</u>
<u xml:id="u-104.1" who="#PosełEmilKołodziej">W głosowaniu za propozycją podkomisji wypowiedziała się większość posłów przy 7 głosach przeciw i 4 wstrzymujących się.</u>
<u xml:id="u-104.2" who="#PosełEmilKołodziej">Do kolejnych artykułów projektu ustawy nie wniesiono uwag.</u>
<u xml:id="u-104.3" who="#PosełEmilKołodziej">Po wyjaśnieniu zapisu przyjętego w art. 7 w związku z wątpliwościami zgłoszony przez Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych wyrażono pogląd, że nie narusza on uprawnień i interesów związku i że przewiduje tryb, który nie budzi zastrzeżeń. Propozycję zapisu art. 7 przyjęto przy 1 głosie przeciw. Dalsze artykuły Komisje przyjęły beż uwag. Komisje wyraziły zgodę na wejście w życie ustawy o Funduszu Socjalnym Wsi z dniem 1 kwietnia 1989 r.</u>
<u xml:id="u-104.4" who="#PosełEmilKołodziej">W głosowaniu Komisje przyjęły jednogłośnie projekt całej ustawy. Na sprawozdawcę projektu na posiedzeniu Sejmu wybrano posła Stanisława Partyłę (ZSL).</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>