text_structure.xml 55.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 22 października 1986 r. Komisja Górnictwa i Energetyki obradująca pod przewodnictwem posła Kazimierza Jezierskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- informację o przebiegu realizacji uchwały Sejmu z 21marca 1985 r. w sprawie kierunków działania zmierzającego do zapewnienia gospodarce narodowej dostaw paliw i energii do 2000 r. w odniesieniu do energetyki jądrowej,</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- odpowiedzi rządu na dezyderat i opinię w sprawie przebiegu realizacji Zespołu Górniczo-Energetycznego Bełchatów,</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- projekt planu pracy Komisji do września 1987 r.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W obradach udział wzięli wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Jan Antosik, pełnomocnik rządu ds. rozwoju energetyki jądrowej, podsekretarz stanu w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki Jerzy Bijak oraz przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów i Rady Krajowej PRON.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Odpowiedź na dezyderat i opinię w sprawie przebiegu realizacji Zespołu Górniczo-Energetycznego Bełchatów przedstawił poseł Józef Kowalski (PZPR): W opinii uchwalonej przez naszą Komisję na posiedzeniu 26 czerwca br. wskazywaliśmy na pilną konieczność podjęcia budowy kopalni odkrywkowej „Szczerców”, inwestycji służącej przyrostowi mocy energetycznej kombinatu w Bełchatowie. Z odpowiedzi wynika, że założenia techniczno-ekonomiczne budowy odkrywki „Szczerców” są dopiero opiniowane i ich nowa wersja nie przewiduje budowy drugiej elektrowni, co zmienia w sposób zasadniczy uzasadnienie i koncepcje budowy tej kopalni. Stawia to pod znakiem zapytania efektywność całego przedsięwzięcia, ponieważ poniesione zostaną wielkie nakłady, natomiast nie stworzy to możliwości przyrostu mocy energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Wzbudza poważne wątpliwości, czy postulat zawarty w naszej opinii, a dotyczący przyspieszenia budowy kopalni odkrywkowej „Szczerców”, jest zgodny z ogólnymi założeniami polityki inwestycyjnej na lata 1986-1990, przewidującymi poprawę sprawności procesów inwestycyjnych, co stwierdza się w odpowiedzi Komisji Planowania.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Uważam, iż treść odpowiedzi jest próbą zdyskredytowania opinii naszej Komisji i podważenia zasadności naszych uwag i sugestii. Nie świadczy to, o czym zapewnia autor odpowiedzi, że właściwa realizacja budowy Zespołu Górniczo-Energetycznego Bełchatów jest przedmiotem stałej troski rządu. Również odpowiedź na dezyderat dotyczący głównie problemu wyposażenia kopalni Bełchatów w sprzęt technologiczny nie jest zadowalająca i sformułowana została w tonie lekceważącym stanowisko naszej Komisji. Część odpowiedzi powtarza nasze sformułowania, nie odnosząc się do perspektyw zapewnienia warunków rytmicznej realizacji zadań wydobywczych. W odpowiedzi mowa jest o sprzęcie przeznaczonym ogólnie dla potrzeb przedsiębiorstw nadzorowanych przez resort górnictwa i energetyki, natomiast nie uwzględnia się potrzeb kombinatu w Bełchatowie. Mowa jest także o przydzieleniu z rezerwy 5 tys. ton wyrobów walcowanych, bezpośrednio dla potrzeb kombinatu, chociaż zaspokaja to tylko potrzeby elektrowni, a nie kopalni. Autor odpowiedzi nie zadał sobie trudu rozróżnienia ogólnych potrzeb od tych, wynikających z zadań nakładanych na Zespół Górniczo-Energetyczny Bełchatów.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Z odpowiedzi wynika, iż podjęto działania mające na celu zwiększenie stopnia wykorzystania czasu pracy maszyn budowlanych, chociaż wiadomo, że maszyny te pracują w Bełchatowie na trzy zmiany i nie można spowodować jeszcze lepszego wykorzystania ich czasu pracy. Odpowiedź ta świadczy o braku orientacji w stanie prac i problemach Zespołu Górniczo-Energetycznego Bełchatów.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Znamienne, iż odpowiedzi zostały przesłane na blankietach przewodniczącego Komisji Planowania, wicepremiera Manfreda Gorywody, podpisane - w zastępstwie - przez urzędnika Komisji Planowania pod pieczątką I zastępcy przewodniczącego Komisji Franciszka Kubiczka. Najistotniejsze jest jednak to, iż odpowiedź nie jest kompetentna, operuje danymi nie na temat i przytacza nieprawdziwe dane. Proponuję nie przyjmować odpowiedzi i wystąpić za pośrednictwem marszałka Sejmu o udzielenie precyzyjnej i rzeczowej odpowiedzi, odnoszącej się do opinii i dezyderatu naszej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełKrzysztofKorzeński">Odkrywka „Szczerców” zaprojektowana została po to, aby dostarczać dodatkowe ilości węgla do bloków energetycznych elektrowni Bełchatów. Miało to doprowadzić do przyrostu mocy energetycznych elektrowni. Jeśli go się nie uzyska, wydatkowanie 100 mld zł na budowę nowej kopalni jest niecelowe. Musimy jeszcze raz podkreślić, że nakłady inwestycyjne powinny być skojarzone, a więc dotyczyć budowy nowej kopalni, jak i nowej elektrowni. Węgiel z nowej odkrywki nie może być odkładany na hałdy, ponieważ nie ma to żadnego sensu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełKrzysztofKorzeński">Powinniśmy wskazać na rysujące się niebezpieczeństwo w postaci braku przyrostu energii elektrycznej, zarówno w elektrowni jądrowej, której budowa jest znacznie opóźniona, jak i z kombinatu w Bełchatowie. Jednoznacznie powinniśmy podkreślić, że bilans paliwowo-energetyczny jest poważnie zagrożony, a w perspektywie najbliższych lat nastąpi dalsze pogłębienie deficytu mocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Według opinii posła J. Kowalskiego powinniśmy wystąpić o ponowne ustosunkowanie się do naszej opinii i dezyderatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełBogumiłFerensztajn">Rozumiem intencje posła J. Kowalskiego jednak mam wątpliwości, czy nie żądamy zbyt wiele, ponieważ kwestie podjęte w naszej opinii i dezyderacie pozostają w znacznej części w gestii samego kombinatu w Bełchatowie, a także w gestii resortu górnictwa i energetyki. Komisja Planowania zajmuje się przydziałem sprzętu i urządzeń technologicznych tylko w wyjątkowych przypadkach. Decyzje w odniesieniu do przedsiębiorstw i kombinatów podejmuje natomiast resort górnictwa i energetyki. Powinniśmy zatem zażądać wyjaśnień od przedstawicieli resortu i ustalić, czy mają oni właściwe rozpoznanie potrzeb Zespołu Górniczo-Energetycznego Bełchatów.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełBogumiłFerensztajn">Sprawa poruszona w naszej opinii i dezyderacie dotyczy szerszego problemu - bilansu energetyczno-paliwowego, który jak wiadomo, nie jest zamknięty. Próbując poprawić ten bilans stajemy wobec dylematu: albo dalsze inwestycje, albo osiąganie znacznych oszczędności w użytkowaniu paliw i energii elektrycznej. Na tle ogólnej sytuacji gospodarczej kraju i rozlicznych potrzeb inwestycyjnych, powstaje problem, czy odkrywka „Szczerców” ma być budowana łącznie z elektrownią, czy też nie. Wyjaśnić to powinny kompetentne osoby reprezentujące stanowisko resortu górnictwa i energetyki. Uważam, że nie powinniśmy odrzucać, być może zbyt ogólnej odpowiedzi Komisji Planowania uznając ją za złą, a zwłaszcza lekceważącą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Sprawy zapotrzebowania kopalni Bełchatów w sprzęt technologiczny nie będziemy podnosić wobec Komisji Planowania, ponieważ jest to problem resortu. Konieczna jest natomiast uzupełniająca informacja dotycząca realizacji odkrywki „Szczerców”, abyśmy mogli ustosunkować się do założeń techniczno-ekonomicznych i ocenić, jakie przyniesie to korzyści z punktu widzenia poprawy bilansu paliwowo-energetycznego kraju. Proponuję przygotować projekt pisma do marszałka Sejmu w sprawie nadesłanych nam odpowiedzi i rozpatrzyć go na następnym posiedzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełBogumiłFerensztajn">Stwierdzenia zawarte w odpowiedziach Komisji Planowania są być może niejasne, ale nie sądzę, aby wynikało to z lekceważenia Komisji, ale raczej z braku jasności co do tego, czy odkrywce „Szczerców” towarzyszyć ma budowa elektrowni, czy też nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Stwierdza się, nie tylko w naszej Komisji, że w odpowiedziach na dezyderaty i opinie poselskie, podawanych jest zbyt wiele ogólników. Nie wyjaśniają one problemów będących przedmiotem poselskich wystąpień, nie rozpraszają wątpliwości. Chodzi również o styl odpowiedzi i o przytaczanie danych, które nie znajdują potwierdzenia.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełKazimierzJezierski">Dyskusję na projektem planu pracy Komisji do września 1987 r. otworzył poseł Kazimierz Jezierski (PZPR): Większość tematów proponowanych w planie pracy naszej Komisji wynika z planu pracy Sejmu i tematów, które podejmowane będą na kolejnych posiedzeniach plenarnych. Z tego względu rozpatrywany dzisiaj punkt porządku dziennego: kierunki działań zaspokajających zapotrzebowanie na paliwa i energię do 2000 r. w odniesieniu do energetyki jądrowej, wynika z potrzeby zgłoszenia propozycji i wniosków w ramach dyskusji nad narodowym Planem Społeczno-Gospodarczym do 1990 r., jeszcze przed jego uchwaleniem.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełKazimierzJezierski">W projekcie planu przewiduje się dokonanie oceny realizacji ustawy o gospodarce energetycznej, o funkcjonowaniu przemysłu maszynowego w górnictwie węglowym, o zagospodarowaniu złóż węgla, o stanie bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie i energetyce, a także, generalnie, o stanie zaopatrzenia gospodarki narodowej w paliwa i energię oraz rozwoju kompleksu paliwowo-energetycznego. W związku z tymi tematami powinniśmy przewidzieć wizytację zespołów poselskich w wybranych przedsiębiorstwach przemysłowych w celu zbadania stanu gospodarki energetycznej oraz realizacji zamierzeń oszczędnościowych; powinniśmy również odwiedzić zakłady przemysłu maszynowego, pracującego na potrzeby górnictwa węglowego, a także dokonać wizytacji niektórych zakładów energetycznych i górniczych w celu zapoznania się ze stanem bezpieczeństwa pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJózefSerafin">Proponuję zaplanować wyjazd do Lubelskiego Zagłębia Węglowego w celu stwierdzenia obecnego stanu realizacji tej inwestycji i dalszych planów rozwojowych, a zwłaszcza eksploatacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Propozycja ta wydaje się słuszna i taki wyjazd może okazać się cenny. Należałoby również podjąć próbę oceny realizacji wniosków naszej Komisji na konkretnych przykładach działalności przedsiębiorstw górniczych i energetycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełEdwardMoskal">Powinniśmy zająć się stanem bezpieczeństwa i higieny pracy nie tylko w nowszych elektrowniach, ale również w najstarszych obiektach, ponieważ liczba wypadków rośnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełKrzysztofKorzeński">Proponuję, aby przynajmniej raz do roku posłowie naszej Komisji rozpatrywali problemy przemysłu wydobywczego pozostającego poza gestią resortu górnictwa i energetyki. Chodzi mi konkretnie o eksploatację złóż siarki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Wykracza to poza zakres kompetencji naszej Komisji, co wyraźnie jest określone w Regulaminie Sejmu. Propozycja jest jednak słuszna, z tym, że zrealizować możemy ją we współpracy z Komisją Przemysłu i ewentualnie również z Komisją Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych. Uzgodnimy tę sprawę z prezydiami właściwych komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełStanisławMazur">Powinniśmy zorganizować wyjazd na budowę elektrowni jądrowej w Żarnowcu. Jak wiadomo zaawansowanie prac jest tam wysoce niezadowalające, a przecież liczymy na ten ważny obiekt dla polskiej energetyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Jak mi się wydaje, na budowie elektrowni w Żarnowcu nie ma jeszcze czego oglądać. Powinniśmy tam pojechać wówczas, gdy prace będą już zaawansowane. Warto natomiast na pewno omówić przyczyny opóźnień w budowie tej elektrowni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJanAntosik">Chciałbym zwrócić uwagę, iż stan realizacji przedsięwzięć oszczędnościowych w energetyce jest wyjątkowo zły. W 1985 r. zakładaliśmy uzyskanie w ich wyniku około 5 mln ton paliwa umownego, aby w rezultacie osiągnąć tylko 100 tys. ton oszczędności paliwa umownego. Zawiodły tu zarówno badania, jak i wdrożenia zadań oszczędnościowych przez ośrodki naukowe, zawiodły też przedsiębiorstwa przemysłowe. Jest to wysoce niepokojące. Proponowałbym rozpatrzenie tego problemu albo w listopadzie łącznie z dyskusją nad projektem NPSG, albo w styczniu przy okazji oceny realizacji ustawy o gospodarce energetycznej. Założenia osiągnięcia planowanych oszczędności energetycznych nie są oparte na realnych przesłankach. Rzutuje to na proponowane wielkości planów gospodarczych. Sytuacja w tej dziedzinie może okazać się dramatyczna, ponieważ mogą wystąpić znaczne niedobory energetyczne.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJanAntosik">Kończymy właśnie opracowanie na temat stanu gospodarki energetycznej, w którym uwzględniamy wiele zjawisk. W przygotowaniu są dwie informacje. NIK o przemyśle maszynowym w górnictwie węglowym oraz o modernizacji prac podziemnych, co wiąże się ze stosowaniem i wykorzystywaniem różnych typów maszyn.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#WiceprezesNajwyższejIzbyKontroliJanAntosik">NIK podjęła badania dotyczące zasobności złóż surowców mineralnych na życzenie Komisji Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych. Wiąże się to z tematem zagospodarowania złóż węgla. Na temat zasobności i wykorzystania zasobów surowców mineralnych panuje u nas wiele poglądów. Mamy wielkie zasoby i możliwości, ale ich wykorzystanie nie jest zadowalające.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Konieczne jest wykorzystanie materiałów oraz informacji dotyczących stanu realizacji zamierzeń oszczędnościowych w zakresie paliw i energii elektrycznej. Powinniśmy uwzględnić uwagi i sugestie NIK w dyskusji nad projektem NPSG. Jeżeli nie uwzględnimy tego teraz, trzeba będzie te sprawy odłożyć do przyszłej 5-latki i przyszłej kadencji. Opracowania NIK zbieżne są z tematami ujętymi w naszym planie pracy i będą pomocne przy ich rozpatrywaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJózefKowalski">Wobec niepokojącej sytuacji paliwowo-energetycznej i wielu niedostatków realizacyjnych, zwłaszcza w dziedzinie zamierzeń oszczędnościowych, jeden z członków naszej Komisji powinien zabrać głos w plenarnej debacie nad projektem NPSG, sygnalizując brak spodziewanych efektów oszczędnościowych. Powinien to być głos polemiczny w stosunku do założeń planu, a jednocześnie alarmujący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Będę prawdopodobnie mówił - podczas debaty sejmowej - o stopniu zaspokojenia zapotrzebowania gospodarki narodowej na paliwa i energię w świetle aktualnych danych i przedstawię zarysowujące się perspektywy. Liczymy na dodatkowe ilości paliwa, jakie powinny przynieść oszczędności w ich użytkowaniu. Jesteśmy tymczasem od tego bardzo daleko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełCzesławMularski">Proponuję nawiązać ściślejszą niż dotychczas współpracę z Komisją KC PZPR zajmującą się problemami górnictwa i energetyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Uczestniczyliśmy w pracach tej komisji i zamierzamy rozszerzyć...</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Nieczytelne)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełKazimierzJezierski">... współpracę dla bardziej wszechstronnego rozpatrywania wspólnie interesujących nas zagadnień.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełKazimierzJezierski">W kolejnym punkcie porządku obrad głos zabrał pełnomocnik rządu ds. rozwoju energetyki jądrowej, podsekretarz stanu w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki, Jerzy Bijak: Nieco ponad półtora roku temu, 21 marca 1985 r. Sejm PRL podjął uchwałę w sprawie kierunków działań, zmierzających do zapewnienia gospodarce narodowej dostaw paliw i energii do r. 2000. Najogólniej rzecz biorąc określa ona politykę energetyczną kraju i rozwój gałęzi związanych z energetyką. Główne ustalenia programu można by sprowadzić do tego, że będzie się dążyć - po pierwsze - do utrzymania, jako programu maksimum, wydobycia węgla kamiennego na obecnym poziomie. Po drugie, zwiększać wydobycie węgla brunatnego do maksimum zdolności wydobywczych funkcjonujących odkrywek. Po trzecie, optymalnie wykorzystywać wydobycie gazu ziemnego. Nie zanosi się na zwiększenie naszych możliwości w tej dziedzinie, liczymy natomiast na zwiększony import z ZSRR. Po czwarte, jeśli chodzi o ropę naftową, zakładamy import z ZSRR na ustabilizowanym poziomie 13 mln ton oraz 2 mln ton produktów ropopochodnych. Liczymy na utrzymanie tego kontyngentu do r. 1990, a także w następnych latach. Po piąte, uchwała wskazuje, że potencjał hydrologiczny naszego kraju wynosi 12 mld kWh, z czego wykorzystujemy 2 mld. Przewidujemy racjonalny i umiarkowany rozwój energetyki wodnej, który odpowiadałby porządkowaniu stosunków wodnych w kraju. Na te kierunki działań nakłada się kompleksowa polityka oszczędnego wykorzystania energii w kraju.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełKazimierzJezierski">Przedłożony posłom materiał odpowiada na cztery podstawowe pytania. Jak przedstawia się przyjęty program? Jaki jest stan jego realizacji? Jakie zadania przewiduje NPSG na lata 1986–1990? Jakie są ostatnie doraźne decyzje rządu?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełKazimierzJezierski">Nawiązując do pierwszego z tych pytań, ogólną cechą rozwoju energetyki jądrowej w Polsce jest dwutorowy jej rozwój. Polega on na budowie elektrowni jądrowych oraz równolegle - rozwoju przemysłu jądrowego. Jest to niewątpliwie cecha pozytywna. Począwszy od 1971 r. podjętych zostało osiem uchwał i decyzji rządowych dotyczących rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Równolegle, rząd zawarł umowy dwu- i wielostronne z ZSRR i innymi krajami RWPG o współpracy w budowie tych elektrowni.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełKazimierzJezierski">Większość decyzji i uchwał rządowych nie była z przyczyn ogólnogospodarczych i społecznych w ogóle realizowana, bądź toż została zrealizowana tylko częściowo. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest obecnie opóźnienie w realizacji programu rozwoju energetyki jądrowej, opóźnienie w rozwoju przemysłu urządzeń dla tej energetyki oraz utrudnienia wobec dalszych zamierzeń.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełKazimierzJezierski">Podjęta ostatnio przez Radę Ministrów uchwała nr 29 z 11 marca 1985 r. w sprawie rozwoju energetyki jądrowej w Polsce do 2000 r., mająca charakter kompleksowy, zgodna z uchwałą Sejmu PRL z 21 marca 1985 r., ustaliła następujące zadania:</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełKazimierzJezierski">- przekazanie do eksploatacji do 2000 r. 7.860 MW nowych mocy w elektrowniach jądrowych;</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełKazimierzJezierski">- rozpoczęcie w latach 1994–1996 i 1998 budowy trzech kolejnych elektrowni jądrowych z blokami WWER-1000 o mocy 1000 MW każdy. Efekty z tych elektrowni będą przekazane po 2000 r.;</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełKazimierzJezierski">- rozpoczęcie w 1992 r. i zakończenie w 1999 r. budowy pierwszej ciepłowni jądrowej, najprawdopodobniej dla aglomeracji gdańskiej;</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełKazimierzJezierski">- rozpoczęcie w latach 1996, 1998 i 2000 budowy kolejnych ciepłowni jądrowych (przewidywane lokalizacje to Kraków, Śląsk, Warszawa).</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PosełKazimierzJezierski">Uchwała nr 29 Rady Ministrów z 1985 r. zaakceptowała ponadto zaktualizowany program produkcji i dostaw urządzeń specjalistycznych z przemysłu krajowego dla elektrowni jądrowych w latach 1984–1990 w ramach wielostronnej umowy kooperacyjnej krajów członkowskich RWPG z 1979 r. oraz wykaz niezbędnych inwestycji. Program ten sprowadza się do zapewnienia dostaw dla elektrowni jądrowej Żarnowiec oraz zapewnienia dostaw dla krajów RWPG, zgodnie z podziałem, przyjętym w wielostronnej umowie.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PosełKazimierzJezierski">Jeśli idzie o program produkcji i wzajemnych dostaw urządzeń dla elektrowni jądrowych na lata 1991–2000 w ramach powyższej umowy wielostronnej, to jest on w trakcie końcowych uzgodnień. Przewiduje się dalszy wzrost dostaw z przemysłu polskiego w zakresie już przyjętej specjalizacji, a także rozszerzanie oferty o nowe asortymenty.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#PosełKazimierzJezierski">Ustalony w uchwale nr 29 Rady Ministrów z 1985 r. szacunkowy bilans niezbędnych do 2000 r. nakładów inwestycyjnych na energetykę jądrową zawiera tabela druga przedstawionych posłom materiałów. Podkreślić należy, że „Program rozwoju energetyki jądrowej w Polsce do 2000 r.” przyjęty został przez Radę Ministrów jako studium przedplanowe w celu uwzględnienia jego ustaleń w projekcie NPSG na lata 1986–1990 oraz w planie perspektywicznym do 1995 r. Tak przedstawia się charakterystyka programu.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#PosełKazimierzJezierski">Pierwszy etap budowy elektrowni Jądrowej Żarnowiec o mocy 2 razy 465 MW rozpoczęły prace przygotowawcze podjęte w 1982 r. Do końca 1985 r. zrealizowano zakres rzeczowy robót w wysokości 18 mld zł, tj. ok. 15% wartości kosztorysowej. Wykonano m.in. roboty ziemne o kubaturze 4 mln m³, 80% głębokiego uzbrojenia terenu, centralną wytwórnię betonów, podstawową infrastrukturę drogową i kolejową i wiele innych. Jeśli chodzi o obiekt podstawowy, to wykonano płytę podfundamentową, natomiast nie wykonano jeszcze płyty fundamentowej. Kosztem ok. 1,5 mld zł powstało ponadto 478 mieszkań w ramach spółdzielczego budownictwa mieszkaniowo-hotelowego. Nie zrealizowano jednak w pełni zakresu rzeczowego prac określonego harmonogramem. Zaawansowanie robót sięga bowiem 12,5%, wobec planowanych 27%.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#PosełKazimierzJezierski">Budowa drugiego etapu elektrowni jądrowej Żarnowiec o mocy 2 razy 465 MW podjęta będzie w r. 1987. Do końca 1986 r. sporządzone zostaną założenia techniczno-ekonomiczne tego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#PosełKazimierzJezierski">Prace nad wyborem lokalizacji drugiej elektrowni jądrowej o mocy 4 razy 1000 MW zostały rozpoczęte w 1981 r. Propozycje te, poparte ekspertyzami Polskiej Akademii Nauk, przedstawiają się następująco: wariant I - „Warta” w okolicy wsi Klempicz woj. pilskie, wariant II - „Karolewo-Skoki” woj. włocławskie. W porozumieniu z zainteresowanymi władzami wojewódzkimi podjęto prace przygotowawcze wydatkując w 1985 r. na ten cel kwotę 445 mln zł. Umożliwiło to dokonanie przez ekspertów radzieckich w styczniu 1986 r. wstępnej oceny przedstawionych opracowań i analiz obydwóch lokalizacji. Wskazuje ona, że korzystniejsze warunki ma wariant I - „Warta”. Uzgodnienia w sprawie ustalenia lokalizacji drugiej elektrowni jądrowej powinny się zakończyć niebawem, a decyzje rozstrzygające powinny zapaść do końca 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#PosełKazimierzJezierski">Prace nad przygotowaniem zbioru potencjalnych wariantów lokalizacji elektrowni jądrowych prowadzone są przez zespół międzyresortowy, powołany 28 grudnia 1984 r. Stan przygotowania potencjału budowlano-montażowego dla realizacji zadań związanych z budową elektrowni jądrowych przedstawia się niezadowalająco i wymaga spełnienia warunków, przedstawionych na str. 10 doręczonego posłom materiału. Dotychczasowe dostawy tego sprzętu i środków transportu kształtują się w wysokości 20–35% rzeczywistych potrzeb, co nie pozwala na wykonanie zadań wynikających z harmonogramu budowy.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#PosełKazimierzJezierski">Jeśli chodzi o rozwój produkcji urządzeń dla elektrowni jądrowych, to przygotowania do podjęcia tej produkcji rozpoczęto w latach 1975–1980 w oparciu o dwustronną umowę kooperacyjną z ZSRR z 1974 r. Podjęte w tym czasie: decyzja nr 134/74 Prezydium Rządu oraz uchwała nr 9 Rady Ministrów z 1978 r. w znacznym stopniu zostały zrealizowane. Nie zdołały one co prawda zapewnić wykonania zobowiązań polskich, przyjętych w dwustronnej umowie kooperacyjnej z ZSRR, stworzyły jednak warunki do podjęcia produkcji urządzeń dla elektrowni jądrowych po 1980 r. i realizacji zobowiązań produkcyjnych i dostaw przyjętych w wielostronnej umowie kooperacyjnej krajów RWPG z 28 czerwca 1979 r.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#PosełKazimierzJezierski">Dostawy urządzeń dla elektrowni jądrowych rozpoczęto w 1980 r. początkowo dla bloków 440 MW. Dostawy te rozszerzano w miarę opanowywania produkcji i w ostatnich kilku latach przyjęte zobowiązanie realizowano w pełnym zakresie, z wyjątkiem wagonów - kontenerów, których produkcja w Polsce okazała się technicznie niemożliwa, a także armatury specjalnej. Jej produkcja nie została uruchomiona do dziś.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#PosełKazimierzJezierski">Niestety w latach 1980–1985 praktycznie całkowicie został zatrzymany rozwój przemysłu produkującego dla potrzeb energetyki jądrowej. Kolejne dwie uchwały rządu nr 82/79 i nr 37/83 nie były w praktyce realizowane. Również uchwała nr 29 Rady Ministrów z 1985 r. nie zmieniła istniejącego stanu rzeczy. W konsekwencji realizacja programu produkcji i dostaw urządzeń specjalistycznych, zarówno dla własnych elektrowni, w tym dla elektrowni jądrowej Żarnowiec, jak i na eksport do krajów - stron umowy z 1979 r. została poważnie zagrożona. Zagrożenie to wynika z niezrealizowania modernizacji i rozbudowy zakładów przemysłowych w zakresie przewidzianym uchwałą nr 29 Rady Ministrów z 1985 r. i tym samym - z braku możliwości zapewnienia przez krajowe hutnictwo dostaw niektórych wyrobów, głównie odkuwek, blach, rur i odlewów, jak również z braku możliwości produkcji niektórych wyrobów finalnych. Dotyczy to w szczególności przejścia do produkcji urządzeń dla bloków WWER-1000, które po 1990 r. mają być wyłącznym przedmiotem eksportu.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#PosełKazimierzJezierski">Nie rozwiązanym problemem pozostaje finansowanie tych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#PosełKazimierzJezierski">Jak wyglądają możliwości realizacji programu w świetle projektu NPSG na lata 1986–1990? Jeśli chodzi o budowę elektrowni jądrowych, to w pracach nad NPSG na lata 1986–1990 Komisja Planowania określiła nakłady na rozwój energetyki jądrowej na poziomie niższym od nakładów określonych w uchwale nr 29 RM z 1985 r. tj.: 245,7 mld zł co odpowiada 145 mld zł w cenach z 1984 r. Z kwoty tej - 110 mld zł przeznaczonych jest na wydatki związane z I etapem budowy elektrowni Żarnowiec, 27 mld zł - na II etap i 8 mld zł - na drugą elektrownię jądrową.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#PosełKazimierzJezierski">Mając to na uwadze, dokonano analizy możliwości urzeczywistnienia programu rozwoju energetyki jądrowej do 2000 r. przy obniżonych nakładach inwestycyjnych. Wynika z nich, że dla elektrowni jądrowej Żarnowiec - zmniejszenie intensywności finansowania budowy w latach 1986–1990 w jej II etapie może doprowadzić do rocznego opóźnienia efektów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#PosełKazimierzJezierski">Dla drugiej elektrowni jądrowej oznacza to ograniczenie w finansowaniu do 8 mld zł w latach 1986–1990, wobec przewidywanych w harmonogramie 50 mld zł. Prowadzi to do ok. 2-letniego przesunięcia terminu rozpoczęcia budowy i opóźnienia efektów. Dla trzeciej elektrowni jądrowej - ze względu na przewidywane rozpoczęcie finansowania tej budowy dopiero w latach 1991–1995 - należy liczyć się z co najmniej 2-letnim opóźnieniem, a tym samym nieuzyskaniem planowanego przyrostu mocy do 2000 r. w wysokości 2000 MW.</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#PosełKazimierzJezierski">Termin budowy następnych elektrowni jądrowych ulegnie przesunięciu na lata po 1995 r. podobnie jak ciepłowni jądrowych. Tym samym nie będzie możliwe uzyskanie efektów przed 2000 r. Ograniczenie nakładów inwestycyjnych w projekcie NPSG na lata 1986–1990 spowoduje, że nie uzyska się planowanego przyrostu mocy w wysokości co najmniej 2000 MW.</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#PosełKazimierzJezierski">Uchwała nr 29 RM z 1985 r. ustaliła, że rozwój przemysłu jądrowego wymaga kredytowania oraz pomocy finansowej budżetu państwa. Zadania te, aczkolwiek wynikające bezpośrednio z podpisanych przez nasz kraj międzynarodowych umów, nie zostały objęte zamówieniami rządowymi. Nie ujęto środków finansowych na ich realizację w latach 1986–1990 oraz w CPR i planie kredytowym NBP na 1986 r. Szczególnie napięta sytuacja powstała w hutnictwie. Inwestycje w Hucie im. Nowotko i Hucie im. Bieruta nie są realizowane. Są to podstawowe inwestycje dla rozwoju produkcji ciężkich urządzeń dla elektrowni jądrowych. Mają bowiem zapewnić podstawowe materiały do produkcji wytwornic pary, stabilizatorów ciśnienia, wymienników ciepła, zbiorników awaryjnego chłodzenia reaktora, a więc podstawowych urządzeń przyjętych do produkcji w ramach specjalizacji krajów RWPG przez polski przemysł energetyczny. Ministerstwo Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego występowało do Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z wnioskiem o objęcie tych inwestycji zamówieniami rządowymi oraz ujęcie ich w NPSG na lata 1986–1990 i CPR na 1986 r. Niestety, inwestycje te w planach tych nie znalazły się.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#PosełKazimierzJezierski">Chciałbym poinformować o doraźnych decyzjach podjętych przez Prezydium Rządu na posiedzeniu 23 czerwca 1986 r. Prezydium Rządu przyjęło do akceptującej wiadomości - sporządzoną przez ministra górnictwa i energetyki - „Informację o realizacji programu rozwoju energetyki jądrowej”. Zawiera ona m.in. stwierdzenia, które podałem wcześniej. Uznając, że brak możliwości zwiększenia intensywności finansowania I etapu budowy elektrowni jądrowej Żarnowiec w latach 1986–1990 nie pozwoli na odrobienie zaistniałych opóźnień i spowoduje tym samym przesunięcie efektów o ok. 1 rok w stosunku do założeń uchwały sejmowej, Prezydium Rządu zobowiązało ministra górnictwa i energetyki do przedstawienia - w porozumieniu z przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - propozycji doraźnego uzyskania dodatkowych efektów energetycznych do 1990 r. Ma to zastąpić przyrost energii z elektrowni jądrowej w Żarnowcu (465 MW). Propozycja taka została złożona 30 września br. i obejmuje przyspieszenie oddania do użytku jednego bloku 360 MW w elektrowni Opole oraz 1 bloku BC-100 w elektrociepłowni Kawęczyn. Równocześnie Prezydium Rządu uznało za celowe podjęcie przez Radę Ministrów uchwały w sprawie urealnienia i zapewnienia warunków realizacji elektrowni jądrowej Żarnowiec i zadań związanych z budową tej elektrowni. Opracowanie projektu uchwały zostało zakończone w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki 30 września br. Uchwała ta powinna zapewnić dogodne warunki realizacji, m.in. dzięki utrzymaniu preferencji płacowych dla zatrudnionych na budowie i tym samym zwiększenie stanu zatrudnienia, przydziałom sprzętu technologicznego i środków budowy w ramach rozdzielników centralnych. Przedsiębiorstwa pracujące przy budowie elektrowni będą korzystały, m.in. z możliwości zwiększenia współczynnika korygującego wzrost wynagrodzeń w zależności od zmiany wielkości produkcji służących budowie, ustalania zasad finansowania budownictwa mieszkaniowego związanego z elektrownią. W rezultacie uchwała Rady Ministrów powinna zapewnić uzyskanie pełnego efektu z elektrowni jądrowej Żarnowiec w 5-latce 1991–1995.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#PosełKazimierzJezierski">Na koniec przedstawię wnioski, jakie płyną z przedłożonego posłom materiału. Spowodowana ogólnogospodarczymi i społecznymi przyczynami niepełna realizacja planów inwestycyjnych w dziedzinie rozwoju energetyki jądrowej w poprzednich latach oraz nierealizowanie przemysłowych zadań inwestycyjnych w 1986 r. ujętych w uchwale nr 28 RM powodują, że wykonanie podstawowych zadań przyjętych w uchwale Sejmu „O podstawowych kierunkach działania dla zabezpieczenia potrzeb gospodarki narodowej w paliwa i energię do 2000 r.”, w części dotyczącej energetyki jądrowej, jest zagrożone. Dla utrzymania w mocy postanowień uchwały Sejmu PRL oraz zapewnienia pełnej realizacji zadań rozwojowych energetyki jądrowej, uznanych przez Sejm i rząd za odpowiadające potrzebom gospodarki należałoby:</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#PosełKazimierzJezierski">- utrzymać w dalszych pracach planistycznych i realizacyjnych pierwszy wariant programu rozwoju energetyki jądrowej, przyjmujący przyrost mocy elektrycznej z bloków jądrowych do 2000 r. w wysokości 7860 MW jako wariant obowiązujący;</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#PosełKazimierzJezierski">- zweryfikować w projekcie NPSG na lata 1986–1990 wielkości nakładów inwestycyjnych na rozwój energetyki jądrowej przez zwiększenie dotychczasowej kwoty nakładów 139,3 mld zł o ok. 110 mld zł do kwoty 250 mld zł, jako nieodzownej do zgodnej z uchwałą Sejmu realizacji elektrowni jądrowej Żarnowiec (etap Ⅰ i II) oraz drugiej i trzeciej elektrowni jądrowej, a także realizacji inwestycji przedsiębiorstw przemysłu jądrowego, w tym w szczególności przedsiębiorstw hutniczych;</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#PosełKazimierzJezierski">- objąć zamówieniami rządowymi produkcję wszystkich urządzeń specjalistycznych, realizowanych w ramach wielostronnej umowy kooperacyjnej z 28 czerwca 1979 r., stanowiących przedmiot - podjętych przez rząd PRL - zobowiązań międzynarodowych wobec krajów partnerskich RWPG. Realizacja tych zamówień powinna następować w trybie art. 54 ustawy z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych;</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#PosełKazimierzJezierski">- utrzymać w CPR na 1987 r. i na lata następne budowę elektrowni jądrowej Żarnowiec jako inwestycji będącej przedmiotem zamówienia rządowego;</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#PosełKazimierzJezierski">- wprowadzić i utrzymać w CPR na 1987 r. i na lata następne inwestycje przemysłowe objęte uchwałą nr 29 RM z 1985 r. jako inwestycje będące przedmiotem zamówień rządowych;</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#PosełKazimierzJezierski">- zobowiązać ministra handlu zagranicznego do zapewnienia środków dewizowych - w ramach centralnie przydzielonych limitów - na import z II obszaru płatniczego dla potrzeb budowy elektrowni jądrowej Żarnowiec, na import kooperacyjny i kompletacyjny do produkcji urządzeń i wyposażenia zakładów objętych uchwałą nr 29 RM z 1985 r. oraz na zakup sprzętu specjalistycznego dla przedsiębiorstw budowlano-montażowych, realizujących elektrownie jądrowe;</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#PosełKazimierzJezierski">- zobowiązać prezesa Centralnego Związku Spółdzielczości Mieszkaniowej do zapewnienia środków finansowych na budownictwo mieszkaniowe dla potrzeb elektrowni jądrowej Żarnowiec i drugiej elektrowni jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#PosełKazimierzJezierski">Przytoczę in extenso końcowy wniosek zawarty w materiale: wobec braku w bilansie paliwowo-energetycznym na lata 1990–2000 alternatywy innej niż energetyka jądrowa dla pokrycia zapotrzebowania na 7860 MW, niewykonanie przedstawionych postulatów w proponowanym zakresie i terminach spowoduje w kraju niedobór mocy i energii, którego skutki gospodarcze wielokrotnie przewyższą środki finansowe niezbędne do realizacji tych postulatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#DyrektorNIKMarianBuba">Omawiane na dzisiejszym posiedzeniu zagadnienie stanowiło przedmiot kontroli przeprowadzonej przez NIK w I półroczu 1986 r. Wyniki tej kontroli przedstawione zostały w doręczonej informacji. Chciałbym poruszyć kilka spraw, które w świetle ustaleń kontroli nie zostały w dostateczny sposób przedstawione w informacji opracowanej przez pełnomocnika rządu ds. rozwoju energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#DyrektorNIKMarianBuba">W informacji o wynikach kontroli naświetliliśmy szeroko stan i przyczyny niedostatecznego rozwoju produkcji urządzeń dla energetyki jądrowej. Ustalenia kontroli w tej dziedzinie są zbieżne z oceną prezentowaną przez pełnomocnika rządu. Wyniki kontroli nie potwierdzają jednak poglądu, iż w ostatnich kilku latach przyjęte zobowiązania w zakresie dostaw urządzeń dla elektrowni jądrowych w krajach RWPG były przez Polskę realizowane w pełnym wymiarze. Realizowano wprawdzie wszystkie zamówienia, niektóre zresztą ze znacznym opóźnieniem, ale dostawy były o wiele mniejsze od wielkości wynikających z przyjętych zobowiązań umownych. Wśród wielu przyczyn tego stanu rzeczy należy wymienić przede wszystkim nieprzygotowanie naszego przemysłu do oferowania kontrahentom zagranicznym dostaw w uzgodnionych asortymentach, wielkościach i terminach. Uruchomienie produkcji niektórych urządzeń nadal nie jest przygotowane. Dotyczy to np. stabilizatorów ciśnienia dla bloków WWER-1000 i armatury specjalnej.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#DyrektorNIKMarianBuba">Nawiązując do propozycji zmierzających do pełnego wywiązywania się w przyszłości z przyjętych zobowiązań w zakresie eksportu urządzeń dla elektrowni jądrowych, należałoby - w świetle ustaleń kontroli - ponownie określić wielkość niezbędnego eksportu, szczególnie w odniesieniu do urządzeń, których produkcja jest wysoce nieopłacalna, a także ostatecznie określić przez zobowiązane do tego organy administracji centralnej udziały środków budżetowych w finansowaniu inwestycji warunkujących uruchomienie i rozwój produkcji materiałów, wyrobów i urządzeń dla energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#DyrektorNIKMarianBuba">Przechodząc do oceny przebiegu budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu, pragnę zauważyć, że stwierdzony w toku kontroli stan zaawansowania tej budowy jest mniej korzystny niż wynikałoby to z informacji przedstawionej przez pełnomocnika rządu. Odnosi się to zarówno do zaawansowania finansowego, jak i rzeczowego.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#DyrektorNIKMarianBuba">W informacji pełnomocnika ograniczono się do zasygnalizowania opóźnień na obiektach pomocniczych. Pominięto natomiast podstawowy obiekt, to jest reaktorownię, na którym opóźnienie wynosi ok. półtora roku. Również ocena zaawansowania finansowego nie daje prawidłowego obrazu opóźnień, gdyż oparto ją na zaniżonej, nieuaktualnionej wartości kosztorysowej. Zagadnienie to naświetliliśmy szczegółowo w informacji o wynikach kontroli.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#DyrektorNIKMarianBuba">W informacji pełnomocnika rządu podaje się, że w związku z niedostatecznym postępem robót powstało zagrożenie wystąpienia rocznego opóźnienia terminów przekazywania do eksploatacji pierwszego i dalszych bloków jądrowych. W świetle ustaleń kontroli możliwość nadrobienia opóźnień powinna zostać potwierdzona szczegółowym harmonogramem rzeczowym, określającym technicznie uzasadniony przebieg budowy. Chciałbym przy tym zauważyć, iż dotychczas obowiązujące przy budowie elektrowni jądrowej Żarnowiec harmonogramy dyrektywne zakładały znacznie krótsze okresy realizacji obiektów podstawowych niż wynikałoby to z zakupionego w Związku Radzieckim harmonogramu sieciowego. Ustalenie realnych terminów przekazywania do eksploatacji bloków jądrowych stanowi istotny warunek prawidłowego określenia terminów kontraktacji i dostaw potrzebnych urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#DyrektorNIKMarianBuba">Pełnomocnik rządu zgłosił w swojej informacji wniosek postulujący utrzymanie w pracach planistycznych i realizacyjnych przyrostu mocy elektrycznej z bloków jądrowych do 2000 r. w wysokości 7860 MW. W świetle ustaleń kontroli potrzeba taka nie budzi zastrzeżeń. Należałoby jednak ocenić realność tego zamierzenia zarówno na tle dostępności środków, jak też powstałych już opóźnień w przygotowaniu budowy elektrowni z blokami 1000 MW.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#DyrektorNIKMarianBuba">Pragnę wyrazić przekonanie, że wysunięte w informacji o wynikach kontroli wnioski znajdą wsparcie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#DyrektorNIKMarianBuba">Dyskusja:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełKazimierzJezierski">Chciałbym się dowiedzieć, kto doprowadził do sytuacji, że na priorytetowej inwestycji energetycznej brakuje cementu wysokiej jakości? Myślę, że stać nas na zapewnienie cementu dla pierwszej elektrowni jądrowej w kraju. Sądzę też, że pełnomocnik rządu weźmie pod uwagę wnioski zgłoszone przez NIK, gdyż pilną sprawą jest nadrobienie zaległości, chociaż w moim odczuciu i tak nie uda się dotrzymać terminu.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełKazimierzJezierski">Przedstawiciel RK PRON Witold Banaszak: Wybudowanie elektrowni Opole byłoby istotnie deską ratunku dla bilansu energetycznego kraju. Jak zatem ocenia tę sprawę rząd i NIK? Sądzę, że potrzebne jest danie priorytetu tej budowie, gdyż w przeciwnym razie nie ma pewności, że dwa bloki w elektrowni Opole zostaną awaryjnie uruchomione do 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełKazimierzJezierski">Sprawa elektrowni w Żarnowcu budzi zaniepokojenie również ze względu na poczucie godności narodowej. Brak jest, niestety, konsekwentnej polityki w realizacji tej budowy. Rząd powinien podejść bardziej konsekwentnie do tego problemu, patrząc na niego perspektywicznie a nie mając na uwadze jedynie sprawy bieżące.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełKazimierzJezierski">Oczekujemy zatem zdecydowanych i konsekwentnych działań ze strony rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">Z informacji wynika, że brakuje koordynacji całości działań w zakresie energetyki jądrowej. Typowym na to dowodem jest planowane przeznaczenie 240 mld zł na ten cel oraz późniejsza redukcja tej kwoty do 145 mld zł. Chciałabym dowiedzieć się, czy pełnomocnik rządu ma takie uprawnienia, które pozwoliłyby mu wpłynąć na korelację działań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełMieczysławBorowczyk">Proszę o udzielenie konkretnej odpowiedzi na pytanie, czy jest cement i stal na budowę elektrowni w Żarnowcu. Dyrektor budowy twierdził, iż trudno będzie nadrobić zaległości. Chciałbym również zapytać, co ma oznaczać wydzielenie środków z budżetu woj. słupskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełGerardGabryś">Budowa elektrowni w Żarnowcu jest budową pionierską. W trakcie jej realizacji występują jednak nie tylko obiektywne, ale również i subiektywne trudności. Brakuje np. 1000 osób z niezbędnych do realizacji inwestycji 3570, a równocześnie pisze się w materiałach, że ludzie kończą pracę o półtorej godziny wcześniej. Trzeba zatem przeprowadzić analizę przydatności zawodowej pracowników i poprawić organizację pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełKrzysztofKorzeński">W materiałach mówi się o opóźnieniach w realizacji programu rozwoju energetyki jądrowej. Interesuje mnie, jakie będzie to opóźnienie, jeśli wykonawcy nie otrzymają potrzebnych dodatkowo 110 mld zł. Musimy znać odpowiedź na to pytanie, jeśli mamy żądać podniesienia nakładów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełCzesławMularski">Na przykładzie Żarnowca omawiamy perspektywę polskiej energetyki jądrowej. Uważam, że takie przedsięwzięcie powinno zasługiwać na włączenie sił całej gospodarki narodowej do jego realizacji. Potrzebne są tu nie tylko moce budowlano-montażowe, ale także podstawy do tworzenia aparatury.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełCzesławMularski">Uchwały wydane w sprawie energetyki jądrowej nie są konkretne, gdyż nakreślają jasno jedynie cel, natomiast znacznie mniej mówią o środkach do jego realizacji. Nie wiem np., czy elektrownię jądrową budujemy jedynie dla fasonu, gdyż inne kraje socjalistyczne mają już takie elektrownie, czy też budujemy ją, gdyż takie są potrzeby energetyki krajowej. Pragnąłbym także wiedzieć, co się stanie, jeśli nasza energetyka nie da owych prawie 8 tys. MW, o których mowa w materiałach.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełCzesławMularski">Materiały pełnomocnika rządu nie zawierają - w przeciwieństwie do materiałów NIK - żadnych informacji o możliwościach projektowych. Moim zdaniem, nasze biura projektowe nie są przygotowane do tej pracy. Jestem przekonany, że tak ważne zadanie, jak budowa elektrowni jądrowej powinno być objęte priorytetem i powinny zostać stworzone warunki do jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełCzesławMularski">Mówiło się dzisiaj o możliwościach uzyskania energii ze źródeł zastępczych, to znaczy z budowanej elektrowni w Opolu. Do tego celu potrzebne jest jednak paliwo, którego brakuje. Programy oszczędności z kolei nie mają podstaw realizacyjnych. Do 2000 r. planowało się zbudowanie 3 elektrowni jądrowych, a jak dotychczas mamy poważne trudności w budowie jednej.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełCzesławMularski">Ze względu na brak możliwości wzrostu wydobycia paliw tradycyjnych, należy podjąć działania w celu naprawy błędów popełnionych i zapobieżenia popełnianiu ich w przyszłości. Jeśli przedsięwzięcia energetyczne będą opóźnione, nastąpią awaryjne wyłączenia energii. Spowoduje to z kolei straty, które przekroczą ewentualne nakłady na rozbudowę energetyki.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PosełCzesławMularski">Uważam, że cały Sejm powinien zostać zapoznany z sytuacją w zakresie energetyki, a zwłaszcza z jej skutkami, gdyż - jak mówiłem - grozi nam brak energii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WiceprezesNIKJanAntosik">W naszej gospodarce nie liczymy, niestety, w ogóle kosztów wydłużonych inwestycji, a przecież z tego powodu ponosimy ogromne straty. Czy nie warto byłoby w związku z tym rozważyć szansy uruchomienia I bloku w Żarnowcu w 1989 r. i zastanowić się, co należy robić, aby tę ewentualną szansę wykorzystać?</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WiceprezesNIKJanAntosik">Przewiduje się przełożenie środków z budowy elektrowni w Żarnowcu na budowę elektrowni w Opolu. W związku z tym zarówno w Żarnowcu, jak też w Opolu w latach 1988–1990 w każdym kolejnym roku przeznaczać się będzie zbliżoną wielkość środków. Nie występuje więc niezbędna koncentracja nakładów i wskutek tego nie uda się dogonić czasu ani inflacji. Proponuję więc zastanowić się nad potrzebą koncentracji nakładów dla zrealizowania celu.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WiceprezesNIKJanAntosik">W USA i ZSRR prowadzi się tygodniowe rozliczenia budowy, podczas gdy u nas brak jest jej harmonogramu. Ponieważ pieniędzy nie przybędzie, musimy zdecydować się, czy środki przeznaczone będą przede wszystkim na cel, który da efekt. W przeciwnym razie nie zbilansujemy gospodarki. Rozważyć trzeba również, czy jest szansa na skrócenie cyklu inwestycyjnego i nadrobienie zaległości. Powstanie dalszych opóźnień wywołałoby bardzo poważne konsekwencje. Musimy mieć świadomość, że Żarnowiec jest budową sztandarową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełMieczysławOsika">Uważam, że nasz przemysł nie był generalnie przygotowany do realizacji zadań, które przed nim postawiono. Z tego względu trudno od niego wymagać produkcji wyrobów o wysokiej jakości. Kiedyś np. w ramach specjalizacji w RWPG produkowaliśmy na potrzeby naszych sąsiadów, a obecnie nie jesteśmy w stanie tego robić.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełMieczysławOsika">Proponując rozwiązania doraźne zapomina się o tym, że wymagają one zwiększonych dostaw węgla, co nie jest możliwe. Mówi się też wiele o komputeryzacji, ale przecież i komputer potrzebuje energii do swojej pracy. Należy zatem jeszcze raz przeanalizować możliwości, przyjąć program i rozliczyć się z jego realizacji. Pełnomocnik rządu ds. energetyki jądrowej powinien mieć większe kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełMieczysławOsika">Pełnomocnik rządu ds. rozwoju energetyki jądrowej, podsekretarz stanu w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki Jerzy Bijak: Ponieważ w dyskusji przewijała się różnorodna tematyka, dlatego też ustosunkuję się jedynie do głównych problemów.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełMieczysławOsika">Zdolność do budowy elektrowni jądrowej oznacza zdolność do wytwarzania urządzeń, zdolność do produkcji określonej jakości materiałów, a także nowe podejście do nawyków pracy, w tym zwłaszcza dotyczących jakości. Budownictwo elektrowni jądrowych jest nowym rodzajem przedsięwzięć. W moim odczuciu hierarchia zadań w tym zakresie jest następująca: rozwój przemysłu służącego tej energetyce, rozwój potencjału budownictwa, rozwój potencjału projektowo-badawczego, budowa elektrowni. Błąd polegał na tym, że prace koncentrowały się na przygotowaniu budowy. Zaniedbano rozwój przemysłu i potencjału budowlanego. Hutnictwo należy przygotować do nowych technologii i produkcji nowych stali. Materiałów brakuje również i z tego powodu, że zaniedbano inwestycje w hutnictwie.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PosełMieczysławOsika">Rozwój energetyki jądrowej oznacza rozwój całych gałęzi gospodarki. Udało się to zrobić np. Czechosłowacji, gdzie przemysł i hutnictwo stanowią zaplecze energetyki jądrowej. Uważam, że przeceniamy znaczenie środków finansowych dla rozbudowy energetyki. Jeśli nie będziemy przeznaczać środków na przemysł, nie będzie również potrzeby przeznaczania ich na budowę elektrowni atomowych. Z drugiej strony wspomnieć należy, że obowiązujące mechanizmy finansowe były z założenia przeciw działaniom inwestycyjnym. Brakuje równocześnie właściwego mechanizmu ogólnego. Na budowie Żarnowca mamy do czynienia z 6 różnymi systemami finansowymi, a dochodzą do tego też zagadnienia organizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PosełMieczysławOsika">Istnieją faktycznie trudności w zaopatrzeniu materiałowym, które spowodowały, że budowa w Żarnowcu nie miała przez 5 miesięcy cementu dostatecznej jakości i z tego względu wystąpiła tam kilkumiesięczna przerwa w pracy. Przerwa taka, w realizacji takiej inwestycji, jest swoistym samobójstwem dla tego przedsięwzięcia. Nie jesteśmy również organizacyjnie przygotowani do budowy elektrowni jądrowej. Żadne z przedsiębiorstw nie jest bowiem w stanie samodzielnie jej wybudować.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#PosełMieczysławOsika">Odpowiadając na pytania posłów, chciałbym zauważyć, że w energetyce jądrowej nadrabianie zaległości jest niemożliwe. Wynika to z faktu, że istnieje tutaj problem bezpieczeństwa. W budowie reaktorów obowiązują reguły dotyczące bezpieczeństwa jądrowego, które mówią, iż od zabetonowania płyty pod reaktor do jego uruchomienia musi upłynąć 60 miesięcy. Takie są doświadczenia innych krajów. Ponieważ zabetonowanie płyty pod reaktor w Żarnowcu nastąpi nie wcześniej niż w końcu br., zatem uruchomienie reaktora nie może mieć miejsca przed końcem 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#PosełMieczysławOsika">Jeżeli chodzi o pozycję pełnomocnika rządu, to jest on powołany do koordynowania oraz stwarzania warunków do realizacji inwestycji. Jest on członkiem sztabu, a dopiero cały sztab powinien być gwarantem skoordynowania zadań. W innych krajach pełnomocnik odpowiada za bezpośrednią realizację, natomiast u nas sprawa ta znajduje się w gestii podsekretarza stanu w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki. Pełnomocnik wkracza jedynie pośrednio w budowę. Chciałbym zapewnić Komisję, że pełnomocnik zna się na sprawie i dołoży wszelkich starań, aby wykonać zadanie.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#PosełMieczysławOsika">Jeżeli chodzi o środki z budżetu woj. słupskiego, to sprawa dotyczy środków na budownictwo mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#PosełMieczysławOsika">Generalnie najważniejszą sprawą jest rozwój polskiego przemysłu, potencjału wykonawczego, a dopiero później myśleć można o konkretnej budowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełKazimierzJezierski">W toku dalszych dyskusji nad projektem NPSG i problemami bilansu paliwowo-energetycznego powinniśmy poszukać innego rozwiązania. Co w zamian Żarnowca zapewni nam potrzebne ilości energii do 2000 r., wobec rysujących się opóźnień realizacji budowy elektrowni jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełKazimierzJezierski">Najistotniejszym, generalnym problemem jest zapewnienie gospodarce niezbędnych ilości paliw i energii. Trzeba rozstrzygnąć, z jakich źródeł będą pochodzić, w jakich wielkościach i z jakim przeznaczeniem będą użytkowane. Bilans energetyczny kraju nie jest, jak wiadomo, zamknięty. Rodzą się coraz większe wątpliwości co do realności planów oszczędnościowych w zakresie użytkowania paliw i energii. Popieramy generalnie wszelkie wysiłki na rzecz realizacji programu rozwoju kompleksu paliwowo-energetycznego, w tym także energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełKazimierzJezierski">Na dzisiejszym posiedzeniu rozpoczęliśmy zaledwie omawianie tego ważnego tematu. Będziemy kontynuować dyskusję w toku debaty nad projektem NPSG do 1990 r.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>