text_structure.xml
34.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 15 grudnia 1982 r. Komisja Skarg i Wniosków, obradująca pod przewodnictwem posła Wita Drapicha (PZPR), rozpatrzyć - informację o sprawowaniu nadzoru nad funkcjonowaniem systemu skarg i wniosków w Ministerstwie Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, - informacje o działalności biura pełnomocnika ministra zdrowia i opieki społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: wicemarszałek Sejmu Piotr Stefański, przedstawiciele Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z wiceministrem Janem Jabłońskim, Najwyższej Izby Kontroli, Urzędu Rady Ministrów, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Koreferat w sprawie nadzoru nad funkcjonowaniem systemu skarg i wniosków w resorcie administracji przedstawił poseł Wacław Auleytner (bezp. PZKS).</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Szybkie i skuteczne reagowanie przez organy administracji państwowej na skargi, wnioski i zażalenia obywateli przyczynia się do wzrostu zaufania społeczeństwa do poczynań władz. Jest to dziś problem o kapitalnym znaczeniu politycznym. Dlatego rząd wzmógł zainteresowanie tą tematyką. W następstwie jego zaleceń przeprowadzono analizę wniosków pokontrolnych Inspekcji Sił Zbrojnych w II półroczu br. We wszystkich województwach odbyły się specjalne posiedzenia wojewódzkich komitetów obrony, na których dokonano wnikliwej oceny działalności terenowych organów administracji państwowej w zakresie reagowania na skargi, propozycje i bolączki obywateli.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska stara się przyjść z pomocą terenowym organom administracji państwowej w załatwianiu skarg i wniosków obywateli. Jego działania polegają m.in. na wyjazdach pracowników urzędów wojewódzkich w teren w celu załatwiania skarg na miejscu; w niektórych województwach powołano specjalne zespoły do spraw skarg; organizuje się szkolenie i instruktaż dla pracowników terenowych zajmujących się załatwianiem skarg i wniosków obywateli; zwraca się większą uwagę na jawność decyzji, zwłaszcza w takich newralgicznych sprawach jak: przydział mieszkań, przydział materiałów budowlanych, rozdzielnictwo maszyn rolniczych, zasiłki społeczne. Wiele uwagi przywiązuje się do kontroli sprawowanej przez rady narodowe nad działaniami organów administracji państwowej.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Resort zapowiada doskonalenie swej działalności, ale unika bezpośredniego naświetlenia braków i wadliwości działania administracji, szczególnie w terenie. Sprawę tę naświetla opracowanie NIK, która stwierdza, że w 1981 r. wpłynęło do niej 3.788 spraw z zakresu działania administracji państwowej, co stanowi 15% skarg dotyczących działania wszystkich resortów. Procent ten nie jest mniejszy niż w latach ubiegłych, co nie wskazuje na polepszenie metod pracy.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Przeważająca część skarg wpływająca do NIK zawiera zarzut wadliwej działalności administracji państwowej, połowa tych skarg dotyczy przy tym bezskutecznych starań obywateli o mieszkania, w tym niesprawiedliwego rozdziału mieszkań przez organy administracji państwowej oraz - co jest bardzo istotne - nierespektowania uprzednio podjętych zobowiązań. Podkopuje to zaufanie do władzy.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Skargi i wnioski obywateli napływające do NIK sygnalizują też nieprawidłowości w gospodarce komunalnej oraz - co bardzo niepokojące - lekceważenie przepisów o ochronie środowiska naturalnego. NIK zwraca też uwagę na narastające niezadowolenie obywateli z powodu niedowładu organizacyjnego, bezduszności i braku życzliwości w urzędach państwowych wobec interesantów.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Jak stwierdzą NIK, istotny wpływ na sprawne i prawidłowe załatwianie skarg ma właściwe stosowanie przepisów prawa materialnego i postępowania administracyjnego, czego organy administracji nie respektują.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełWacławAuleytnerbezpPZKS">Analiza interwencji podejmowanych przez NIK wskazuje na wyjątkowo wysoki procent zasadności zarzutów przedstawianych w skargach. Na 2.151 interwencji podjętych w ub. roku i w trzech kwartałach br. w 53% spraw okazało się, że zarzuty w nich przedstawione były całkowicie lub częściowo uzasadnione, a nie brano tu pod uwagę próśb o pomoc w uzyskaniu mieszkania.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WiceministerJanJabłoński">W 1981 r. organy administracji państwowej wydały ponad 11 mln decyzji. Odwołań od tych decyzji było przeszło 86 tys. (0,7%). Jest to wskaźnik niewielki, trzeba jednak mieć na względzie, że chodzi o 86 tys. obywateli niezadowolonych z decyzji. 30 tys. decyzji podjętych w pierwszej instancji zostało uchylonych w drugiej instancji. Oznacza to, że nadal najsłabszym ogniwem administracji są ogniwa podstawowe, zwłaszcza gminy. Słabym punktem jest doradztwo prawne dla tych ogniw. Urzędy wojewódzkie organizują tę pomoc w postaci szkolenia radców prawnych urzędów gmin. Dużą pomocą są też spotkania terenowe z sędziami Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WiceministerJanJabłoński">W 1981 r. do terenowych organów administracji państwowej wszystkich stopni wpłynęło 60 tys. skarg, a więc mniej więcej tyle, ile w latach ubiegłych. 27 proc. załatwiono pozytywnie, tyleż - negatywnie, 17 proc. - drogą polubowną, 25 proc. skarg przekazano właściwym organom.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#WiceministerJanJabłoński">Dominują skargi kierowane przez mieszkańców dużych aglomeracji. 21 proc. skarg dotyczy gospodarki mieszkaniowej, zwłaszcza przydziału mieszkań, remontów, czynszów i eksploatacji mieszkań. 16 proc. skarg dotyczy rolnictwa, 4,6 proc. - zdrowia i opieki społecznej, 4,5 proc. - oświaty i wychowania. Do organów administracji skierowano też ok. 8 tys. wniosków z propozycjami usprawnień, dotyczących głównie komunikacji miejskiej, a także budowy dróg, melioracji, poprawy pracy administracji.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#WiceministerJanJabłoński">Do resortu administracji wpłynęło w ub. roku 8.700 skarg, tj. o 17 proc. mniej niż w 1980 r. Dotyczyły one głównie gospodarki lokalowej, a także nadzoru budowlanego, gospodarki terenami nierolniczymi i wywłaszczeń.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#WiceministerJanJabłoński">W ciągu trzech kwartałów br. do ministerstwa wpłynęło 5.400 skarg, co pozwala przewidywać, że napływ roczny utrzyma się na poziomie ub. roku.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#WiceministerJanJabłoński">Działalność terenowych grup operacyjnych wpłynęła na uporządkowanie wielu zaległości w załatwianiu skarg, a na ostatnich posiedzeniach wojewódzkich komitetów obrony temat ten był szczegółowo analizowany Cały aparat - około 100 tys. pracowników administracji państwowej - został przeszkolony w zakresie Kodeksu postępowania administracyjnego. Wobec znacznej jednak fluktuacji kadr, szkolenie to trzeba stale ponawiać.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełAntoniSeta">Na Śląsku stale spotykam się z tymi samymi sprawami od lat niezałatwionymi. Chodzi przede wszystkim o fatalny stan komunikacji miejskiej w woj. katowickim. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę, że w tym regionie szybciej niszczą się zarówno tabor, jak i nawierzchnie.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełAntoniSeta">Wielkim problemem jest zaopatrzenie mieszkańców w wodę. Są dzielnice, w których wodę włącza się tylko na 8 godzin. Można by ograniczyć zużycie wody przez przemysł, ale technologia na to nie pozwala. Liczne są skargi na niekompleksowe załatwianie spraw związanych z przejmowaniem przez państwo gruntów pod budownictwo przemysłowe. Właściciele działek powinni mieć pierwszeństwo w uzyskaniu nowych, ale nie jest to respektowane i nie należą do rzadkości przypadki nieuczciwości i bezduszności urzędników w tych sprawach.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełAntoniSeta">Kolejny problem - to zanieczyszczenie środowiska naturalnego przez przemysł. Sam Śląsk nie da sobie z tym rady. Przedsiębiorstwa nie mają na to wystarczających środków, bowiem dla około 10 proc. produkcji przemysłu śląskiego wyznaczono ceny urzędowe, które kształtują się znacznie poniżej kosztów wytwarzania. Żeby zatem ograniczyć czynniki najbardziej szkodliwe, trzeba w większym stopniu egzekwować obowiązki zakładów przemysłowych, ale również przyjść z większą pomocą ludności i przemysłowi tego regionu.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełAntoniSeta">Wielkim problemem też jest przydział mieszkań. Obecnie ze względu na zużycie trzeba już na Śląsku więcej mieszkań likwidować niż przybywa nowych.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PosełAntoniSeta">Nie wolno zapominać o gospodarczym znaczeniu Śląska dla całego kraju. Stosunek do mieszkańców tego regionu musi być radykalnie zmieniony i to począwszy od szczebla centralnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełZdzisławWydrzyński">Byłem na spotkaniu, gdzie dzielono się ze mną obawami związanymi z odejściem komisarzy wojskowych w przypadku zawieszenia stanu wojennego. Zrobili oni dobrą robotę. Ujawnia się społeczny niepokój, że powstanie luka, wytworzą się nieprawidłowości w miejscu dotychczasowej działalności komisarzy. Trzeba tak zorganizować działalność administracji państwowej, aby społeczeństwo przekonało się, że jego obawy są bezzasadne.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełZdzisławWydrzyński">25 proc. skarg dotyczy spraw mieszkaniowych. W przeważającej mierze dotyczy to miast.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełZdzisławWydrzyński">16 proc. skarg pochodzi z terenu wiejskiego. Rolnik nie ma gdzie się udać, aby poradę prawną uzyskać. Mój wniosek - w każdej gminie powinien pracować radca prawny - choćby jeden dzień w tygodniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełBolesławKapitan">Jaki jest stosunek resortu do informacji NIK? W ubiegłym roku omawialiśmy funkcjonowanie gospodarki na szczeblach niższych i gospodarki komunalnej. Chciałbym się dowiedzieć na ile uchwalone ustawy likwidują źródła powstawania skarg. Jak resort ocenia funkcjonowanie systemu skarg na szczeblach wojewódzkich i w gminach? Czy jest to ustawienie optymalne, co trzeba jeszcze zrobić w tym zakresie?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#WiceministerJanJabłoński">Materiały NIK do nas docierają. Spostrzeżenia są zasadne, ministerstwo wykorzystuje je w swojej działalności. Resort także prowadzi badania w terenie, poprzez branżowe departamenty. Organizujemy rejonowe narady dyrektorów biur organizacyjno-prawnych w terenie, mające na celu ocenę funkcjonowania systemu skarg.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#WiceministerJanJabłoński">Mamy trudności z zatrudnieniem radców prawnych w terenie. Specjalizujemy kadrę rolną, kadrę gospodarki mieszkaniowej, aby każdy w swojej dziedzinie znał prawo branżowe. Sprawę radców prawnych rozwiązujemy w ten sposób, że zatrudniamy w gminach na pół etatu emerytowanych sędziów. Wysiłek, jaki dokonaliśmy w ostatnim czasie, związany z unormowaniem sytuacji pracowników administracji (ustawa o pracownikach państwowych), sprzyja stabilizacji, zdyscyplinowaniu pracowników. Przeprowadziliśmy przegląd kadr i analizę, czy mają odpowiednie kwalifikacje i predyspozycje do pracy w urzędzie. Część kadry szkolimy, z częścią będziemy musieli się rozstać. Wymieniliśmy 20 proc. naczelników gmin i 10 proc. przedstawicieli urzędów wojewódzkich, głównie ze względu na nieprawidłowy stosunek do obywateli.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#WiceministerJanJabłoński">Gminne i wojewódzkie rady narodowe wiele uwagi poświęcają skargom. W ramach interpelacji załatwianych jest wiele spraw indywidualnych. Analizę skarg od strony przyczyn przeprowadzamy w resorcie.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#WiceministerJanJabłoński">Poprawiła się sytuacja w komunikacji miejskiej. Skierowano tam dużą ilość taboru. Proponujemy, aby w każdym mieście grupować autobusy jednej marki, co poprawi wskaźniki techniczne, ułatwi gromadzenie części zamiennych, usprawni działanie bazy remontowej. Zostały wyeliminowane autobusy z „łysymi” oponami. Rząd pomaga nam w zabezpieczeniu odpowiedniej ilości oleju i innych środków pędnych. Poprawa komunikacji eliminuje jedną z przyczyn skarg.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#WiceministerJanJabłoński">Przygotowujemy projekty aktów prawnych dotyczących tych sfer, które znajdują się w kompetencji resortu (np. planowanie przestrzenne, prawo lokalowe).</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#WiceministerJanJabłoński">Zorganizowaliśmy system skomputeryzowany i co 10 dni komputer „wyrzuca” nam skargi niezałatwione, do przypomnienia ministerstwu. Chcemy udoskonalić ten system, aby orientować się, jakie skargi najczęściej występują w każdym z województw. Przyjęliśmy zasadę: że każdy zgłaszający się obywatel przyjmowany jest w ministerstwie i kierowany do właściwej komórki. W ub. roku przyjęliśmy tysiące skarg na podział administracyjny i gminny. Aparat nasz bada zasadność tych skarg i przygotowuje decyzje w tym zakresie. Nie załatwiliśmy skarg dotyczących zmian w granicach województw, zwróciliśmy się z tym do Polskiej Akademii Nauk, która przygotowuje odpowiednią ekspertyzę. Takie metody i formy pracy będą stosowane u nas nadal.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#WiceministerJanJabłoński">Kierujemy z urzędów pracowników do gmin, zakładów pracy, wysłuchujących na miejscu skarżących się ludzi. Mamy dużo skarg związanych z ochroną środowiska. Obywatele skarżą się na wysypiska śmieci, wywóz żużlu itp., ale także zakłady.- na kary związane z naruszeniem przepisów ochrony środowiska. Zgłaszane są propozycje, aby ustalić zachęty do ochrony środowiska.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełZdzisławWydrzyński">Czy resort (w ramach reformy) przewiduje oddziaływać na zmniejszenie liczby skarg poprzez tworzenie bodźców materialnych i moralnych wyczulających pracowników administracji na sprawy ludzkie.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#WiceministerJanJabłoński">Wnioskujemy o uruchomienie rezerw, a województwo katowickie jest tutaj preferowane.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#WiceministerJanJabłoński">Wicedyrektor Zespołu NIK - Jan Sokół: Zobowiązany jestem przedłożyć Komisji informację Najwyższej Izby Kontroli. Resort otrzyma pełne materiały z przeprowadzonych kontroli w marcu 1983 r. W styczniu i lutym będziemy kontrolować urzędy terenowe w kilku województwach.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełWacławAuleytner">W dyskusji zostały poruszone istotne sprawy, dotyczące stosunku pomiędzy ludźmi po dwóch stronach okienka. Atmosfera tego kontaktu zależy od postawy urzędnika, który musi pamiętać, że wykonuje władzę w imieniu społeczeństwa, mieszkańców miast i wsi. Jest to sprawa, która musi kształtować poczucie służebności i jakości pracy. Problemy te powinny być podejmowane w szkoleniu kadry administracyjnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">W dyskusji nawiązaliśmy do spraw ustroju, polityki, gospodarki. Instytucja skarg i wniosków jest jednym z przejawów tego, jaki jest społeczny odbiór tych fundamentalnych spraw.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">To świadczy jak ważne jest właściwe funkcjonowanie organów administracji państwowej, kształtowanie prawidłowego stosunku między urzędem i obywatelem. Wszystko, co robimy ma odbudowywać zaufanie społeczeństwa do władz. Są skargi w sprawach incydentalnych, które można i trzeba szybko załatwić. Ale i te, które dotyczą spraw ogólnych, a rozwiązane być mogą tylko w skali ogólnopaństwowej - muszą być rozpatrzone. Trzeba z obywatelami podnoszącymi te sprawy rozmawiać i szczegółowo wyjaśniać. Od tego jak obywatel jest w urzędzie traktowany wiele zależy. Często niewłaściwy stosunek urzędnika może drażnić obywatela bardziej, niż przedmiot jego skargi. I to właśnie musi być stale w centrum uwagi. Z wielkiego zamętu zaczynają się kształtować linie działania ministerstwa, które są słuszne i jeśli będą konsekwentnie realizowane, doprowadzą do poprawy. Osiągniemy to poprzez szkolenie, położenie nacisku na praworządność, podniesienie kultury administrowania.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">Społeczeństwo nie jest poinformowane o skali załatwiania skarg. Z 11 mln załatwionych skarg nie wszyscy są zadowoleni, o czym świadczy 86 tys. odwołań. A o tych odwołaniach wiedzą szerokie kręgi społeczne. Sprawy muszą być tak wyjaśniane, aby obywatele byli w kulturalny sposób przekonywani, iż nie mają racji. Jest to bardzo ważna sprawa z punktu podnoszenia autorytetu administracji. Resort podejmuje próby skontrolowania wszystkich napływających do niego skarg, czemu m.in. ma służyć skomputeryzowanie wszystkich spraw. Widać w wysiłkach ministerstwa próby koncentrowania się na decydującym ogniwie - gminie.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">Zwrócono w dyskusji uwagę na mającą praktyczne i psychologiczne znaczenie działalność terenowych grup operacyjnych WP. Zejdą one z zajmowanego miejsca, zajmie je administracja terenowa, która jest do tego powołana. Jest to wyzwanie dla administracji państwowej, do podniesienia jej sprawności w każdej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">Dobrze by było głębiej kojarzyć działalność administracji państwowej z działalnością rad narodowych, dzięki temu można by wyeliminować wiele niedociągnięć i nieprawidłowości. Komisja Skarg i Wniosków koncentrować się będzie w dalszych pracach na krytycznym podchodzeniu do źródeł skarg.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">Chciałbym jeszcze nawiązać do sprawy poruszanej przez posła W. Auleytnera. Sprawa człowiek - urząd. Jest 100 tys. urzędników. Zdarzają się karygodne nadużycia władzy, są inne zjawiska - jak przeżył urzędnik państwowy ostatni okres, i jak się w związku z tym zachowuje. Prowadziliśmy politykę poniżania godności urzędnika państwowego, warunki płacy i pracy powodowały negatywną selekcję. Stąd mój postulat - rozpatrzyć warunki pracy urzędników.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełWitDrapich">Proponowałbym, aby przyjąć do wiadomości informacje przedstawione przez resort i Najwyższą Izbę kontroli. Uwagi i wnioski wynikające z dyskusji ujmiemy w opinii naszej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#Sprawozdawca">W następnym punkcie porządku dziennego przewodniczący Komisji poseł Wit Drapich (PZPR) otworzył dyskusję nad informacjami zawartymi w sprawozdaniu z działalności w okresie od 16 listopada 1981 r. do 31 października 1982 r. Biura pełnomocnika ministra zdrowia i opieki społecznej ds. pomocy finansowej ofiarom pseudomedycznych eksperymentów w hitlerowskich obozach koncentracyjnych.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#Sprawozdawca">W dniu 16 listopada 1972 r. zawarte zostało porozumienie między Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej PRL a Federalnym Ministerstwem Gospodarki i Finansów RFN w sprawie pomocy finansowej dla obywateli polskich, którzy byli ofiarami pseudomedycznych eksperymentów w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. W wyniku zawartego porozumienia strona polska otrzymała na ten cel 100.000.000 DM. Ustalono, że przez wypłacenie stronie polskiej tej kwoty zostaną ostatecznie uregulowane w stosunkach między PRL a RFN wszystkie roszczenia finansowe z tytułu eksperymentów pseudomedycznych na obywatelach polskich w hitlerowskich obozach koncentracyjnych.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#Sprawozdawca">Art. 2 porozumienia ustala, że podział kwoty należy do strony polskiej, która zrezygnowała w imieniu obywateli polskich z dalszego rozpatrywania złożonych w Międzynarodowym Komitecie Czerwonego Krzyża indywidualnych wniosków obywateli polskich i przyjęła na siebie obowiązek zaspokojenia zgłoszonych przez obywateli roszczeń.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#Sprawozdawca">Zarządzenie nr 16 z dn. 6 marca 1973 r. ustala zasady rozdziału i wypłaty pomocy finansowej dla ofiar oraz upoważnia ministra zdrowia i opieki społecznej do powołania pełnomocnika do przeprowadzenia rozdziału i wypłat pomocy finansowej.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#Sprawozdawca">W okresie swej działalności pełnomocnik przyznał osobom uprawnionym pomoc w wysokości 61.068.600 DM, z czego 1.238.600 DM pozostało jako zobowiązanie wobec osób, którym pomoc została przyznana, lecz nie została podjęta. Przyznana pomoc objęła łącznię 3.534 osoby.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#Sprawozdawca">Strona niemiecka przekazała także 3.000.000 DM na koszty administracyjne związane z podziałem tej pomocy. Z kwoty wydatkowane zostało 5.004.628 zł obiegowych, co według ówczesnego kursu stanowiło 224.826 DM.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#Sprawozdawca">Nierozdysponowana ze 100.000.000 DM kwota 38.931.400 DM miała być zgodnie z decyzją nr 97/76 Prezydium Rządu przeznaczona na pomoc sanatoryjno-leczniczą dla byłych więźniów obozów koncentracyjnych oraz na zakup aparatury medycznej. Na skutek interwencji środowisk kombatanckich dotyczącej przeznaczenia wszystkich środków finansowych na pomoc dla ofiar, prezes Rady Ministrów zarządzeniem nr 39 z dn. 14 września 1981 r. reaktywował działalność pełnomocnika DS. pomocy finansowej i upoważnił do rozdzielenia osobom, które żadnej pomocy dotychczas nie otrzymały, wymienionej kwoty.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#Sprawozdawca">Zarządzenie nr 39 ustaliło przy pełnomocniku zespół opiniodawczo-doradczy, jego skład i zakres działania.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#Sprawozdawca">Wnioski są opiniowane na podstawie dokumentacji zawartej w sprawie, przez powołane podzespoły opiniodawcze, a podstawą oceny utraty zdrowia są orzeczenia komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia ZUS.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#Sprawozdawca">Zarządzenie nr 39 ustaliło wysokość pomocy finansowej:</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#Sprawozdawca">- wg stawki I - dla osób z I lub II grupą inwalidzką 445.200 zł - wg stawki II - dla pozostałych 333.900 zł, z tym, że 25 proc. tych kwot może być przeznaczona na zakup marek zachodnioniemieckich lub innej waluty wymienialnej.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#Sprawozdawca">Zarządzenie ustaliło także termin zakończenia akcji na dzień 30 czerwca 1983 r. Jest to termin niemożliwy do dotrzymania. W momencie jego ustalania przewidywano, że do pełnomocnika wpłynie mała liczba wniosków.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#Sprawozdawca">Od uruchomienia biura w listopadzie 1981 r. zaczęły wpływać wnioski, których liczba w czerwcu br. osiągnęła punkt kulminacyjny. Aby wniosek mógł być przygotowany do rozpatrzenia - wnioskodawca winien spełniać 2 warunki: przebywać w obozie koncentracyjnym, być poddanym eksperymentom pseudomedycznym. Ponadto wnioskodawca nie może powtórnie się starać o pomoc finansową, gdyż pomoc ma charakter jednorazowy.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#Sprawozdawca">Z 11.611 zgłoszonych wniosków zakwalifikowane zostały 7.033 wnioski, z czego 2.097 osób skompletowało wymaganą dokumentację. W przypadku braku podstaw do poddania wniosku normalnemu trybowi postępowania - decyzja jest podejmowana w trybie administracyjnym i wnioskodawca otrzymuje negatywną odpowiedź wyjaśniającą. Wpłynęło 2.566 wniosków, które otrzymały odpowiedź odmowną w trybie administracyjnym.</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#Sprawozdawca">Drugą grupę wniosków - 2.012 stanowią wznowienia spraw załatwionych negatywnie przez poprzedniego pełnomocnika.</u>
<u xml:id="u-12.15" who="#Sprawozdawca">Nie bez wpływu na duży napływ korespondencji i wniosków miał artykuł w prasie, dotyczący wywiadu z prezesem Zarządu Głównego ZBoWiD Włodzimierzem Sokorskim informujący, że pomoc mogą otrzymać wszyscy więźniowie obozów koncentracyjnych. Biuro pełnomocnika przypomniało wówczas komunikat PAP-u, że zostało powołane do rozdziału pomocy finansowej wyłącznie ofiarom eksperymentów pseudomedycznych.</u>
<u xml:id="u-12.16" who="#Sprawozdawca">Do 31 października br. podzespoły zaopiniowały 243 sprawy. Pełnomocnik zatwierdził z tego 15 decyzji pozytywnych oraz 142 negatywnych. Dalsze wnioski pozytywne podzespołów czekają na wydanie decyzji przez pełnomocnika.</u>
<u xml:id="u-12.17" who="#Sprawozdawca">W związku ze zmianą kursu walut obcych pełnomocnik podjął próbę wystąpienia z projektem zmiany zarządzenia nr 39 w sprawie pomocy finansowej dla ofiar. W stawce I stanowiłaby ona równowartość 700.000 zł, a w II - 525.000 zł. Projekt zmiany tego zarządzenia został złożony 18 października br. podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej, który sprawuje urzędowy nadzór nad działalnością pełnomocnika.</u>
<u xml:id="u-12.18" who="#Sprawozdawca">Ż uwagi na wiek, doznane krzywdy i niecierpliwość wnioskodawców biuro pełnomocnika nie szczędzi trudu, aby akcję przyznawania pomocy finansowej przeprowadzić jak najsprawniej i w możliwie najkrótszym czasie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">W zeszłym roku do komisji napłynęło wiele skarg na nierozstrzygnięcia do końca problemu wypłaty odszkodowań ofiarom eksperymentów pseudomedycznych w obozach hitlerowskich. Obecnie należy ocenić pozytywnie fakt, że większość tych spraw znajduje rozwiązanie. Pozostaje jednak kilka problemów do wyjaśnienia.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełSzczepanStyranowski">W sprawozdaniu mówi się o przyznaniu pomocy 534 osobom. Nie udzielono jednak pomocy na kwotę ponad 1 mln marek. Jak ta sprawa wygląda obecnie? Sprawozdanie pełnomocnika nie wskazuje też, ile osób nie skorzystało z tej pomocy i z jakich przyczyn. Ile osób, którym odmówiono pomocy, złożyło odwołanie do ministra zdrowia?</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełSzczepanStyranowski">Jak wygląda możliwość waloryzacji tych świadczeń? Czy został już uzupełniony skład zespołów opiniodawczo-doradczych? Biuro pełnomocnika przejęła dodatkowo około 2 tys. spraw uprzednio załatwionych odmownie; ile udało się załatwić pozytywnie?</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełSzczepanStyranowski">Na 3 mln marek przeznaczonych na organizację tej pomocy wydano tylko 226 tys.; czy wynika to z braku etatów w biurze? Czy kwota 38 mln marek zapewni załatwienie wszystkich wniosków o pomoc?</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PosełSzczepanStyranowski">Sprawozdanie pozwala na generalnie pozytywną ocenę działalności biura pełnomocnika. Ostatnio Komisja nie notuje dalszego wpływu skarg w tej sprawie, co świadczy, że te problemy obywateli są rozwiązywane w sposób wiarygodny. Należałoby równocześnie poinformować społeczeństwo przez środki masowego przekazu o trudnościach z jakimi boryka się biuro.</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#PosełSzczepanStyranowski">Terminy przewidziane w KPA nie są i nie mogą być przez biuro dotrzymywane. Komisja powinna zatem wystąpić z wnioskiem o przedłużenie tych terminów lub też poinformować o tym i uspokoić społeczeństwo.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#PosełSzczepanStyranowski">Pełnomocnik ministra zdrowia i opieki społecznej ds. pomocy finansowej ofiarom pseudomedycznych doświadczeń w hitlerowskich obozach koncentracyjnych Jan Chojna: Powołanie biorą w postaci, w jakiej funkcjonowało poprzednio, nie było najszczęśliwszym rozwiązaniem. Niezależnie od tego trzeba jednak tę akcję zakończyć jak najszybciej.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#PosełSzczepanStyranowski">Co stało się z ponad 1 mln marek z poprzedniej kadencji, które nie zostały podjęte? Kwot tych nie podjęły osoby, które otrzymały decyzję pozytywną, ale nie mogą z tej pomocy na razie skorzystać. Są to np. niepełnoletni spadkobiercy osób, które zmarły. Pomoc otrzymają z chwilą osiągnięcia pełnoletności. (Chodzi tu o kwotę ok. 700 tys. zł, z czego 25 proc. można przeznaczyć na zakup dewiz). Pełnomocnik uzyskał ustną obietnicę korzystniejszych niż dotychczas warunków przeliczenia tych kwot.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#PosełSzczepanStyranowski">Nie wpłynęły dotychczas skargi na decyzje odmowne tylko z tego powodu, że dotychczas decyzje takie ze względów technicznych nie zostały jeszcze przez biuro wysłane. Skargi mogą napłynąć, bowiem tylko około 10 proc. wniosków załatwia się pozytywnie. Pierwsze decyzje odmowne zostały wysłane w tym tygodniu.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#PosełSzczepanStyranowski">Sporo jest kłopotów kadrowych w zespołach opiniodawczo-doradczych, działają w nich bowiem sędziowie z Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich, którzy mają wiele własnych obowiązków. Akcja jest zresztą bardzo trudna i wiele osób nie chce w niej uczestniczyć, decyzje bowiem podejmowane są tylko na podstawie domniemań (głównie zeznań zainteresowanego i świadków). Zdarza się również, że ci, którzy otrzymali już pomoc w ubiegłych latach, nie przyznają się do tego i próbują z niej skorzystać po raz drugi.</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#PosełSzczepanStyranowski">Ponad 2 tys. wniosków niezałatwionych w poprzedniej kadencji na razie zostało odłożonych. W pierwszej kolejności załatwia się wnioski nowe, bowiem tamte przeszły już całą drogę odwoławczą.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#PosełSzczepanStyranowski">Biuro stara się bardzo oszczędnie gospodarować środkami przeznaczonymi na cele administracyjne. Od października przybyło w biurze dwóch pracowników, ale i to jest za mało.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#PosełSzczepanStyranowski">Czy prawie 39 mln marek zaspokoi wszystkie potrzeby? Nie wiadomo jeszcze, ile spośród ponad 7 tys. spraw, którym już nadano bieg, będzie załatwionych pozytywnie. Jeżeli ta kwota zostanie przekroczona, skarb państwa będzie musiał ponieść koszty, zgodnie z porozumieniem z RFN w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-13.13" who="#PosełSzczepanStyranowski">Słuszna jest uwaga dotycząca terminów KPA. Biuro może dotrzymywać tych terminów tylko w stosunku do zażaleń, a pozostałe sprawy trwają przeciętnie około 2 miesięcy.</u>
<u xml:id="u-13.14" who="#PosełSzczepanStyranowski">Termin zakończenia akcji minął w czerwcu br., są jednak wnioski dodatkowe, które się przyjmuje, jeśli rokują szansę na załatwienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełKazimieraCzechowska">Czy wszystkim wypłaca się jednakowe kwoty?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PełnomocnikJanChojna">Są tylko dwie stawki i zależą od grupy inwalidztwa orzeczonej w dniu podjęcia decyzji.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełKazimieraPlezia">Komisja przeprowadzić powinna analizę sprawozdania pełnomocnika po zakończeniu całej akcji. Wstępne te działania należy ocenić pozytywnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełWitDrapich">Problem ten Komisja podejmowała już kilkakrotnie. Proponuję przyjąć tę informację do wiadomości z podziękowaniem za dotychczasową działalność. Komisja deklaruje również dalsze zainteresowanie tą sprawą, po to, by można było przekazać społeczeństwu, że została załatwiona do końca i w sposób właściwy.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#Sprawozdawca">W następnym punkcie porządku obrad Komisja uchwaliła opinię w sprawie załatwiania skarg w resorcie handlu wewnętrznego oraz w centralnych związkach: Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” i Spółdzielni Spożywców „Społem”.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#Sprawozdawca">Przewodniczący Komisji poseł Wit Drapich (PZPR) poinformował o posiedzeniu Prezydium Sejmu z udziałem Prezydium Komisji. Wnioski z tego posiedzenia zostaną opracowane i będą doręczone posłom.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#Sprawozdawca">Wicemarszałek Sejmu Piotr Stefański podkreślił, że przyszły rok powinien przebiegać pod znakiem wzmożenia funkcji kontrolnych Sejmu. Stąd m.in. inicjatywa spotkania Prezydium Sejmu z Prezydium Komisji. Kontrola instytucji skarg i wniosków powinna dotyczyć jej organizacji, funkcjonowania i skuteczności, z tym, że przy odbiorze informacji należy stale pamiętać o zasadzie: wierzyć, ale sprawdzać. Plan pracy Komisji jest zbieżny z tym, co proponuje Prezydium Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełKazimieraPlezia">W pierwszej kolejności Komisja powinna brać pod uwagę te resorty i województwa, w których notuje się najwięcej skarg.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PosełKazimieraPlezia">Na tym posiedzenie zakończono.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>