text_structure.xml 13.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełIrenaSroczyńska">Dnia 28 marca 1984 r. Komisje: Prac Ustawodawczych oraz Pracy i Spraw Socjalnych, obradujące pod przewodnictwem posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.), rozpatrzyły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełIrenaSroczyńska">przedstawiony przez Radę Państwa projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełIrenaSroczyńska">W posiedzeniu udział wzięli: członek Rady Państwa Stanisław Kania, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełIrenaSroczyńska">Założenia projektu ustawy przedstawił w imieniu Rady Państwa Stanisław Kania: Rada Państwa wnosi o nowelizację ustawy o związkach zawodowych w zakresie dotyczącym:</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PosełIrenaSroczyńska">- rozszerzenia prawa przynależności do związków zawodowych na osoby wykonujące pracę nakładczą oraz pracę na podstawie umowy agencyjnej;</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PosełIrenaSroczyńska">- przedłużenia okresu wyłączenia ograniczeń, wprowadzonych przez ustawę o związkach zawodowych, w zakresie określenia dolnej granicy liczby członków założycieli związku zawodowego oraz dolnej granicy liczby członków związku zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PosełIrenaSroczyńska">Osoby wykonujące pracę nakładczą oraz na podstawię umowy agencyjnej mają niemały udział w gospodarce kraju. Ich sytuacja pod wieloma względami przypomina sytuację osób wykonujących pracę w oparciu o normalny stosunek pracy. Z tych względów słusznym wydaje się postulat rozciągnięcia również na tę kategorię osób prawa przynależności do związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PosełIrenaSroczyńska">Należy podkreślić, że na mocy poprzedniego stanu prawnego obie wymienione kategorie osób korzystały z prawa członkostwa w związkach zawodowych. Nowa ustawa z 1982 r. zasadniczo zachowała te same sformułowania prawne przy określaniu prawa przynależności do związków zawodowych, jednakże na tle spraw sądowych, w których rozpatrywano zgodność statutów nowo zakładanych związków z ustawą zarysowały się trudności interpretacyjne i wysunięta została teza, że ustawa z 1982 r. nie dopuszcza, aby statut organizacji związkowej umożliwiał przynależność do związku zawodowego osób wykonujących pracę nakładczą lub w oparciu o umowę agencyjną. W tej kwestii zostało sformułowane pytanie prawne pod adresem Sądu Najwyższego, który przychylił się do stanowiska, że wymienione kategorie osób nie mają istotnie prawa przynależności do związków zawodowych. Dlatego też pojawiła się potrzeba nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#PosełIrenaSroczyńska">Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że sytuacja osób wykonujących pracę nakładczą lub agencyjną jest wprawdzie bardzo zbliżona do sytuacji normalnych pracowników, jednakże pod niektórymi istotnymi względami różni się od niej. To więc zadecydowało o tym, że propozycja nowelizacji przewiduje rozszerzenie na wymienioną kategorię osób prawa przynależności do związków zawodowych, a nie prawa do zrzeszania i tworzenia nowych organizacji związkowych.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#PosełIrenaSroczyńska">Wysuwano wiele propozycji i sugestii w sprawie ewentualnych rozwiązań prawnych dotyczących reprezentacji interesów wymienionej kategorii osób. Rozważana była m.in. propozycja stworzenia dla osób wykonujących pracę nakładczą lub agencyjną odrębnych organizacji i stowarzyszeń. Wskazywano bowiem, że jest to jedyna kategoria osób, która nie ma swojej własnej, odrębnej organizacji zawodowej. Wydaje się wszakże, że sięganie do tego rodzaju rozwiązań nie jest celowe. Należy mieć bowiem na uwadze fakt, że na tle dotychczasowego stanu prawnego (a więc do czasu wejścia w życie ustawy z 1982 r.) osoby te korzystały praktycznie z pełnego prawa członkostwa w związkach zawodowych. Przyjęcie więc w tym zakresie innego rozwiązania musiałoby oznaczać pozbawienie tych osób owego uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#PosełIrenaSroczyńska">Druga z proponowanych poprawek dotyczy terminu zawieszenia przepisów ustawy z 1982 r., określających ograniczenia liczbowe przy zakładaniu i funkcjonowaniu związku zawodowego. Poprawka ta zmierza do tego, aby termin zawieszenia wspomnianych przepisów został przedłużony do dnia 31 grudnia 1985 r. Zachowanie terminu dotychczasowego, tj. 31 grudnia 1985 r. oznaczałoby, że poczynając od dnia 1 stycznia br. dla utworzenia związku zawodowego w zakładzie pracy niezbędna jest liczba 30 założycieli oraz że istniejące organizacje związkowe w zakładach pracy, które do dnia 31 marca 1984 r. nie będą liczyły minimum 50 członków, obowiązane są o tych okolicznościach zawiadomić właściwy sąd wojewódzki. Sąd wykreśli taki związek z rejestru, co oznacza utratę jego osobowości prawnej i prawa do działania. Aktualnie działa w kraju ok. 5,5 tys. związków zawodowych, liczących mniej niż 50 członków, a w części zakładów pracy stan zatrudnienia nie przekracza 50 osób. Aby nie dopuścić do rozwiązania tak znacznej liczby organizacji związkowych i zapewnić im możliwość dalszego rozwoju, niezbędna jest nowelizacja ustawy.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#PosełIrenaSroczyńska">W toku dyskusji nad projektem nowelizacji rozpatrywano, różne warianty. Brano m.in. pod uwagę możliwość przywrócenia funkcjonowania ustawy począwszy od 1 stycznia br. w odniesieniu do związków zawodowych, mających charakter ponadzakładowy i ogólnopolski (np. takich związków jak Związek Nauczycielstwa Polskiego, czy Związek Pracowników Cywilnych Wojska Polskiego). Trzeba bowiem uznać, że w odniesieniu do tej kategorii organizacji związkowych nie ma przeszkód, aby wspomniane ograniczenia liczbowe znalazły pełne zastosowanie. Ograniczenia te natomiast nie powinny mieć zastosowania do tych związków zawodowych, które działają w jednym tylko zakładzie pracy. Przejęcie struktury federacyjnej oznacza, że takie związki zawodowe zachowują w pełni swój własny odrębny status, którego przejawem jest wyposażenie w osobowość prawną. Respektowanie w tego rodzaju sytuacji ograniczeń liczbowych, wprowadzonych ustawą z 1982 r., musiałoby oznaczać zakwestionowanie powszechnego prawa przynależności do związków zawodowych. Rozwiązanie przyjmujące zróżnicowane zasady w zależności od tego, czy chodzi o organizację związkową o charakterze ogólnokrajowym, czy też o związek zawodowy, działający na terenie jednego zakładu pracy, powinno mieć - jak się wydaje - charakter stały. Zważywszy jednak na fakt, że Rada Państwa do końca 1985 r. ma dokonać kompleksowej oceny funkcjonowania ustawy z 1982 r., wprowadzenie już obecnie dalej idących modyfikacji tej ustawy, wykraczających poza niezbędną potrzebę chwili, nie byłoby uzasadnione. Takie więc stanowisko wpłynęło w rezultacie na ograniczenie nowelizacji do przesunięcia jedynie terminu zawieszenia wspomnianych przepisów ustawy wprowadzających ograniczenia liczbowe. Nie ulega wątpliwości, że poza zmianami proponowanymi obecnie, niezbędnymi dla istnienia i dalszego funkcjonowania związków zawodowych, kompleksowy przegląd ustawy z 1982 r. stworzy pewne podstawy do wystąpienia z wnioskami o dalsze modyfikacje. Dotyczyć one będą najprawdopodobniej takich m.in. kwestii jak wzajemne relacje na linii samorząd pracowniczy - związek zawodowy, czy też uprawnień zakładowych organizacji związkowych. Jak już to jednak zostało stwierdzone, chodzi o modyfikacje, które powinny mieć charakter całościowy, stąd też rozpatrywanie nowelizacji ustawy w szerszym zakresie już w dniu dzisiejszym nie wydaje się uzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Chciałbym poinformować obywateli posłów, że do Sejmu wpłynął wniosek o nowelizację ustawy o związkach zawodowych, opracowany przez Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Poligraficznego. Wniosek ten dotyczy bardzo rozległej problematyki, m.in. proponuje się wyodrębnienie emerytów i rencistów poprzez stworzenie dla tej kategorii osób odrębnych związków zawodowych. Zawarta jest tam też propozycja, zgodna z projektem Rady Państwa, rozszerzenia prawa przynależności do związków zawodowych na osoby wykonujące pracę nakładczą.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że sprawy poruszone w piśmie Związku wymagają kompleksowej całościowej oceny przyjętych rozwiązań prawnych, która będzie przecież dokonana w odpowiednim czasie przez Radę Państwa, zgodnie z zapowiedzią zawartą w samej ustawie o związkach zawodowych. Chodzi tu m.in. o istotny problem przemodelowania związków zawodowych, a także o nader delikatną, skomplikowaną sprawę prawa przynależności do związków zawodowych inwalidów, którzy ze względu na stan zdrowia nigdy nie byli w stanie podjąć pracy, bądź też mieli z tą pracą bardzo krótko - kontakt. Nie sądzę więc, aby należało wyprzedzać harmonogram prac nad ustawą, skoro jest rzeczą pewną, że Rada Państwa w ramach dokonywanej przez siebie kompleksowej oceny ustawy przeanalizuje również i te problemy, które poruszane są w przedstawionym komisjom piśmie Związku Pracowników Przemysłu Poligraficznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#CzłonekRadyPaństwaStanisławKania">Należy zauważyć, że emeryci i renciści w świetle nowych rozwiązań prawnych, zawartych w ustawie z 1982 r. zachowali w pełni prawo przynależności do związków zawodowych. Interesy tej kategorii osób są również reprezentowane przez ogólnopolską organizację - Związek Emerytów i Rencistów.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#CzłonekRadyPaństwaStanisławKania">Wydaje się, że byłoby dzisiaj przedwcześnie rozważać całość problematyki związanej z zagadnieniami poruszonymi przez Związek Pracowników Przemysłu Poligraficznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Popieram w pełni propozycje nowelizacji zawarte w projekcie Rady Państwa. Argumentacja przedstawiona na rzecz wprowadzenia owych modyfikacji jest całkowicie przekonywająca. Nie ulega wątpliwości, że są to propozycje o dużym znaczeniu dla dalszego rozwoju związkowego ruchu zawodowego. Można by dodatkowo umocnić zaprezentowaną argumentację, wskazując na fakt, że przedstawiciele Międzynarodowej Organizacji Pracy oceniając ustawę z 1982 r. oceniali, że granica minimum 50 osób, niezbędna dla normalnego funkcjonowania związku w myśl nowej ustawy, jest zawyżona i sugerowali przyjęcie niższego pułapu. W istocie rzeczy propozycja nowelizacji zawarta w projekcie Rady Państwa zmierza w tym właśnie kierunku i pozostaje w pełnej zgodzie z zaleceniami MOP.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Ją również przychylam się do wniosku Rady Państwa o nowelizację w tych dwóch istotnych punktach ustawy z 1982 r. Uzasadnienie dla wprowadzenia zaproponowanych zmian trzeba uznać za w pełni przekonywające.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Chciałbym jednak uzyskać wyjaśnienie, w jakim znaczeniu używa się w uzasadnieniu projektu ustawy sformułowania „pluralizm związkowy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#CzłonekRadyPaństwaStanisławKania">Wydaje się, że termin „pluralizm związkowy” jest jednoznaczny dla wszystkich osób znajdujących się na tej sali. Pluralizm oznacza — w kontekście rozwiązań przyjętych w ustawie z 1982 r. - prawo istnienia kilku organizacji związkowych na terenie jednego zakładu pracy. Jak wiadomo, ustawa z lipca 1983 r., o szczególnej regulacji prawnej w okresie przezwyciężania kryzysu, przedłużyła termin zawieszenia zasady pluralizmu związkowego do 1985 r. Obecnie więc sytuacja pod względem prawnym jest całkowicie klarowna. Jeśli jednak wziąć pod uwagę bogate a zarazem dramatyczne doświadczenia z okresu ubiegłego, a także dalszy rozwój związkowego ruchu zawodowego, to można wyrazić przekonanie, że nadchodzące miesiące zdejmą z porządku dziennego ten temat. Jest oczywiście sprawą do dyskusji, jaka forma prawna zostanie w tym zakresie przyjęta w ramach dalszej nowelizacji ustawy z 1982 r. Nie powinniśmy mieć jednak wątpliwości, co do zasadniczego kierunku tych przyszłych rozwiązań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że dyskusja dotychczasowa pozwala uznać, iż propozycje przedstawione w projekcie Rady Państwa są akceptowane i nie budzą wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły w głosowaniu jednomyślnie projekt ustawy nowelizującej ustawę o związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Na posła sprawozdawcę wybrany został Włodzimierz Berutowicz (PZPR).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>