text_structure.xml 19.3 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 24 czerwca 1972 r. Komisja Pracy i Spraw Socjalnych, obradująca pod przewodnictwem posła Ireny Sroczyńskiej (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">— sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu w 1971 r. w dziedzinie zatrudnienia i płac, ubezpieczeń społecznych oraz opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Pracy, Płacy i Spraw Socjalnych z ministrem — Wincentym Kawalcem, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z wiceministrem — Ryszardem Brzozowskim, Zakłada Ubezpieczeń Społecznych z prezesem — Stefanem Będkowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwa Finansów oraz dyrektor Zespołu NIK — Eugeniusz Polakowski.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji były materiały informacyjne i analityczne opracowane przez Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Uwagi podkomisji na temat realizacji planu zatrudnienia i płac w r. 1971 przedstawił poseł Leszek Strycharski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Rok 1971 był pierwszym okresem realizacji nowej polityki społeczno-ekonomicznej wytyczonej w uchwałach VII i VIII plenum KC PZPR. Realizując te uchwały, podjęto szereg przedsięwzięć zmierzających do usunięcia niedociągnięć i niekorzystnych zjawisk narosłych w poprzednim okresie w dziedzinie zatrudnienia i płac.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Realizowano politykę pełnego zatrudnienie; było ono o 3,1 proc. wyższe aniżeli w 1970 r. Powyżej złożeń planu ukształtował się również globalny fundusz płac; dochody ludności z tytułu pracy w gospodarce uspołecznionej wzrosły o 9 proc. Na podkreślenie zasługuje wzrost zarobków pracowników najniżej zarabiających. Równocześnie w 1971 r., po raz pierwszy od 15 lat, nastąpił spadek kosztów utrzymania — o 0,3 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Ilość wolnych miejsc pracy dla mężczyzn była wielokrotnie wyższa od ilości poszukujących pracy; trudności powstawały natomiast w zatrudnieniu kobiet. Przyznano 258 mln zł na inwestycje, których realizacja powinna przynieść dodatkowe miejsca pracy dla kobiet, jednak realizacja tych inwestycji nie przebiegała prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Zdaniem podkomisji, większego zainteresowania i uwagi wymagają problemy zatrudnienia absolwentów szkół ponadpodstawowych oraz koordynacja kierunków szkolenia z zapotrzebowaniem na siłę roboczą.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">W dalszym ciągu notowano wiele niedociągnięć w zakresie wykorzystania czasu pracy, wzrostu absencji chorobowej i absencji nieusprawiedliwionej oraz nadmiernej ilości zwolnień do prac społecznych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Mimo wzrostu nakładów na bhp i poprawy ich struktury. W dalszym ciągu wzrastała ilość wypadków ciężkich; za wolno jeszcze postępuje poprawa warunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Uwagi dotyczące realizacji planu i budżetu za 1971 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedstawiła poseł Czesława Kotarska (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Rok 1971 był dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych okresem wyjątkowo spiętrzonych zadań, wynikających z podjęcia zasadniczych decyzji w dziedzinie polityki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">W roku 1971 około 3/4 ogólnej ilości emerytów i rencistów uzyskało podwyżki. Podwyższeniu uległy również zasiłki rodzinne. Wynikające stąd zadania Zakład Ubezpieczeń Społecznych zrealizował sprawnie i terminowo.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">ZUS dążył w 1971 r. do odformalizowania działania, m.in. poprzez likwidację kontroli ankietowej, która była szczególnie uciążliwa dla emerytów i rencistów; do dalszego usprawniania trybu załatwiania wniosków poprzez egzekwowanie od administracji gospodarczej należytego kompletowania niezbędnej dokumentacji i załatwiania przed przejściem na emeryturę całości spraw związanych z zaopatrzeniem emerytalnym.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Uwagi Zespołu NIK przedstawił dyrektor Zespołu — Eugeniusz Polakowski.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">W r. 1971 zespół prowadził m.in. badania:</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">— efektywności działania resortowych i branżowych ośrodków organizacji i normowania pracy,</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">— stanu realizacji zadań socjalnych w przedsiębiorstwach w I półroczu 1971 r.,</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">— zwolnień do prac społecznych w niektórych działach gospodarki narodowej,</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">— realizacji ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadku przy pracy,</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">— funkcji nadzorczych i koordynujących wydziałów zatrudnienia prezydiów rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Z ustaleń tych kontroli wynika, że system normowania pracy stosowany w wielu branżach utracił charakter stymulatora wzrostu wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Badania w zakresie realizacji zadań socjalnych w przedsiębiorstwach wykazały znaczne opóźnienia w organizacji służb socjalnych, szczególnie w mniejszych przedsiębiorstwach, tendencje do ograniczania wydatków na cele socjalne oraz słaby stopień rewindykacji pomieszczeń socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Przeprowadzone kontrole realizacji ustawy o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy pozwalają stwierdzać, że znaczna ich część nie jest w skutek zaniedbań personelu kierowniczego przedsiębiorstw i służb bhp ujawniona; powoduje opóźnianie realizacji działań zmierzających do poprawy stanu bhp, a niekiedy pozbawienie pracowników poszkodowanych w wypadkach należnych im świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Skład ilościowy i jakościowy komórek zatrudnienie prezydiów rad narodowych nie pozwala na zagwarantowanie odczuwalnej poprawy ich działania. We wnioskach wynikających z kontroli NIK wskazał m.in. na potrzebę porozumień międzywojewódzkich przy planowaniu zatrudnienia; należałoby — zdaniem NIK — opracować formy współpracy wydziałów zatrudnienia rad narodowych i komórek kadrowych poszczególnych przedsiębiorstw. Na szerszą skalę prowadzoną być powinna preorientacja i poradnictwo zawodowej obejmować one powinny nie tylko młodzież, ale i osoby już pracujące, pragnące uzyskać nowy zawód w związku ze zmianą struktury przemysłowej regionu.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">W dyskusji udział wzięli posłowie: Maria Grzelka (PZPR), Maria Gajecka (PZPR), Jadwiga Grześkowiak (SD), Kazimierz Raszkowski (PZPR), Krystyna Marszałek-Młyńczyk (SD); dodatkowych wyjaśnień udzielili minister pracy, płac i spraw socjalnych — Wincenty Kawalec oraz prezes ZUS — Stefan Będkowski.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">W dyskusji podkreślano poprawę sytuacji, jaką osiągnięto w 1971 r. w dziedzinie zatrudnienia, płac, warunków socjalnych w zakładach pracy oraz w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Wskazywano na potrzebę skoncentrowania uwagi nowego Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych na sprawach zatrudnienia kobiet, jak również na potrzebę rozważenia możliwości obniżenia wieku emerytalnego kobiet, zwłaszcza zatrudnionych w szczególnie trudnych warunkach (posłowie Maria Grzelka i Maria Gajecka).</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Zdaniem posła Jadwigi Grześkowiak, szerzej należałoby wykorzystać możliwości zatrudnienia kobiet poszukujących pracy w systemie pracy nakładczej. Przyznanie niektórych uprawnień socjalnych zatrudnionym w pracy nakładczej zachęciłoby wiele kobiet do podejmowania pracy chałupniczej. Przemyślenia wymagają również niektóre przepisy ograniczniki wysokość zarobków w systemie pracy nakładczej oraz przewidujące utratę prawa do niektórych świadczeń w przypadku niepełnego wykonania normy.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">Poseł Kazimierz Raszkowski zwrócił uwagę, że wzrost płac objął przede wszystkim pracowników zatrudnionych w systemie pracy akordowej. W zakładach pracy są działy pomocnicze zatrudniające niejednokrotnie pracowników o wysokich kwalifikacjach, których płace nie ulegają zmianom; powoduje to dużą fluktuację tych kadr.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">W odlewnictwie wielu pracowników zatrudnionych przez dłuższy okres czasu nie może już pracować bezpośrednio w produkcji; konieczne jest przenoszenie ich do pracy lżejszej. Takie przeniesienia nie powinny pociągać za sobą obniżki zarobków.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">Poseł Maria Gajecka poinformowała, że wizytacje zakładów pracy dokonane przez posłów-członków Komisji Przemysłu Lekkiego wykazały, że realizacja ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy nie przebiega prawidłowo; zarejestrowano wiele niedociągnięć w pracy komisji powypadkowych, których członkowie nie są odpowiednio przeszkalani; przewlekły jest tryb postępowania tych komisji. Niedostateczna jest troska kierownictw zakładów o usuwanie zagrożeń w dziedzinie bezpieczeństwa pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#Sprawozdawca">Poseł Krystyna Marszałek-Młyńczyk nawiązała do planowanych przemieszczeń siły roboczej z terenów, gdzie występuje jej nadmiar. Operacja ta z punktu widzenia ogólnospołecznego jest słuszna, ale bardzo skomplikowana. Planuje się takie przemieszczenia, np. z woj białostockiego. Pamiętać trzeba, że zmienić muszą miejsce zamieszkania nie tylko ludzie podejmujący pracę, lecz również ich rodziny. Zwracać trzeba również uwagę, żeby przemieszczenia nie obejmowały wyłącznie mężczyzn oraz osób o wysokich kwalifikacjach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W 1971 r. podjęto wiele działań zmierzających do łagodzenia nabrzmiałych problemów socjalnych. Działania resortów wskazują, że zadania w tej dziedzinie realizowane były w zasadzie pomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Podjęto szereg istotnych decyzji służących poprawie warunków pracy i płacy, w rezultacie czego osiągnięto złagodzenie dysproporcji międzybranżowych i międzyzakładowych w zakresie płac. Przyznanie większej samodzielności zakładom pracy przy podejmowaniu decyzji o niektórych ważnych problemach bytowych załóg pozwoliło na szybsze porządkowanie wielu nabrzmiałych spraw. Nastąpiła rewindykacja wielu pomieszczeń socjalnych zajętych na cele produkcyjne, wzrosła ilość osób objętych akcją wczasów pracowniczych oraz dzieci objętych akcją kolonijną.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Starano się realizować politykę pełnego zatrudnienia. Nadal jednak występowały trudności w dziedzinie zatrudnienia poszukujących pracy kobiet. Sprawa ta wymaga szczególnej troski nowo powołanego Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Słusznie zwrócono w dyskusji uwagę na niepokojące zjawisko dużej ilości wypadków przy pracy. I ten problem wymaga wzmożenia działania i kontroli w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W związku z rosnącymi zadaniami komórek zatrudnienia prezydiów rad narodowych, konieczne jest ich wzmocnienie etatowe i kadrowe.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Uwagi do sprawozdania rządu z wykonania planu i budżetu za 1971 r. w części dotyczącej opieki społecznej przedstawił poseł Marian Górski (bezp.): Cechą istotną ubiegłego roku w zakresie realizacji planu pomocy społecznej był odczuwalny postęp we wszystkich kierunkach działania.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Na podkreślenie zasługuje realizacja postulatu Komisji w sprawię podwyższenia stałych zasiłków pieniężnych do wysokości 80 proc. minimalnej emerytury i zasiłków okresowych — do wysokości 100 proc. minimalnej emerytury. Podwyższeniu uległy również inne zasiłki dzięki wyasygnowaniu dodatkowych 120 mln zł z budżetu państwa na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W 1971 r. widoczny jest również korzystny zwrot w ustosunkowaniu się władz terenowych do problematyki opieki społecznej. W niektórych rejonach powołano zespoły koordynacyjne, których zadaniem jest zespolenie wszystkich wysiłków dla pełnego wykonania zadań opiekuńczych. O wzroście zainteresowania losem starych ludzi świadczy również powołanie w ramach rady naukowej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej komisji do spraw ludzi starych. W przychodniach obwodowych powołano opiekunów społecznych, zorganizowano również podobne stanowiska pracy przy wielospecjalistycznych przychodniach wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Nie zrealizowano w pełni planu przyrostu ilości miejsc w domach opieki społecznej. Ilość osób wyczekujących na miejsca w tych domach jest nadal duża. W dalszym ciągu duża ilość osób kwalifikujących się do wieszczenia w domach opieki społecznej blokuje miejsca w szpitalach.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W 1971 r. poważnie zwiększone zostały kwoty na wydatki rzeczowe, co pozwoliło na znaczną poprawę warunków bytu i żywienia w domach opieki.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Zwiększył się zakres świadczeń ze strony organizacji społecznych i związków zawodowych; organizacje te wydały łącznie na cele opieki społecznej 403,6 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Ilość opiekunów społecznych utrzymała się na poziomie roku poprzedniego, wzrosła jednak ich aktywność dzięki angażowaniu do tych prac ludzi energicznych, młodych.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W 1971 r. odnotowano poprawę w zakresie zatrudnienia inwalidów. Mimo dużego wysiłku organizacyjnego, nie zdołano zaspokoić zapotrzebowania na aparaty ortopedyczne, co wiąże się z niewydolnością istniejących warsztatów ortopedycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W dyskusji udział wzięli posłowie: Krystyna Marszałek-Młyńczyk (SD), Maria Grzelka (PZPR), Stanisław Rostworowski (bezp. — Chrzęść. Stow. Społ.) i Piotr Mazelon (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Szczególnie wiele uwagi poświęcono w dyskusji problemom budownictwa domów pomocy społecznej; wskazywano, że w 1971 r. realizacja planów — choć lepsza niż w latach ubiegłych — nie była jednak pełna. Niedobór miejsc w tych zakładach jest nadal duży. Postulowano stworzenie większych możliwości zatrudnienia inwalidów m.in. poprzez stworzenie spółdzielczości inwalidzkiej, warunków rozwoju produkcji i powierzanie im poważniejszych zamówień.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Komisja przyjęła uchwałę, w której czytany m.in.: Po zapoznaniu się z materiałami rządowymi, resortowymi, uwagami Najwyższej Izby Kontroli, po wysłuchaniu referatów podkomisji i odpowiedzi resortów na pytania poselskie oraz po przeprowadzonej dyskusji. Komisja stwierdza, że główne zadania postawione przed: 1) Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej (w zakresie opieki społecznej), 2) b. Komitetem Pracy i Płac, 3) oraz Zakładem Ubezpieczeń Społecznych — zostały w 1971 r. wykonane. Przekazane do ich dyspozycji środki zostały wykorzystane zgodnie z zasadami gospodarności.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła i przyjęła informację o działalności Zespołu Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia Najwyższej Izby Kontroli, którą przedstawił dyrektor Zespołu NIK — Eugeniusz Polakowski: Zespół przeprowadził w roku 1971 skoordynowane kontrole następujących problemów, stanowiących przedmiot zainteresowań Komisji:</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— bezpieczeństwo i higiena pracy oraz gospodarka odzieżą roboczą i ochronną;</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— dyscyplina zatrudnienia i płac w przemyśle państwowym, spółdzielczym oraz budownictwie;</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— zwolnienia do prac społecznych w 1970 r.;</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— dyscyplina pracy personelu administracyjnego z uwzględnieniem dodatkowych źródeł dochodu;</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— realizacja ustawy z dnia 23.I.1968 r. o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadków przy pracy;</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— aktualny stan taryfikacji i normowania pracy w niektórych działach przemysłu i budownictwa;</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">— stan realizacji zadań socjalnych w niektórych przedsiębiorstwach w I półroczu 1971 r.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Wyniki kontroli przekazywane były w formie opracowań zbiorczych najwyższym czynnikom partyjnym i państwowym, jak również instancjom partyjnym i prezydiom wojewódzkich rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Szereg wynikających z przebiegu kontroli wniosków zrealizowanych zostało już w czasie jej trwania. W jednostkach kontrolowanych organizowano narady pokontrolne.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#PrzewodniczącaKomisjiposełIrenaSroczyńskaPZPR">Zespół stosował i zamierza kontynuować zasadę koordynowania i konsultowania swoich planów pracy z Komisją Pracy i Spraw Socjalnych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>