text_structure.xml 12.3 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 26 maja 1975 r. Komisja Nauki i Postępu Technicznego, obradująca pod przewodnictwem posła Jerzego Nawrockiego (PZPR), rozpatrzyła sprawozdanie z wykonania planu i budżetu w 1974 r. w częściach dotyczących: Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Polskiej Akademii Nauk, Urzędu Energii Atomowej, Urzędu Patentowego PRL oraz Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W obradach udział wzięli: przedstawiciele: Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z wiceministrami Romanem Neyem i Mieczysławem Kazimierczukiem, Polskiej Akademii Nauk z zastępcą Sekretarza Naukowego — Jerzym Kołodziejczakiem, Urzędu Energii Atomowej z prezesem Janem Felickim, Urzędu Patentowego PRL z prezesem Jackiem Szomańskim, Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar z prezesem Bolesławem Adamskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz wicedyrektorzy zespołów NIK — Stanisław Stefański, Romuald Kubecki i Jan Pojda.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Uwagi nt. wykonania planu i budżetu w części dotyczącej Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki przedstawił poseł Jan Szczepański (bezp.): Rok 1974 tył rokiem intensywnej pracy resortu i pomyślnej realizacji głównych jego zadań w zakresie sterowania i koordynowania makrosystemem badań naukowych i kształcenia. Rozszerzono zasięg zastosowań osiągnięć nauki w praktyce gospodarczej, pomyślnie rozwijano współpracę szkolnictwa wyższego i placówek PAN z resortami gospodarczymi. W podstawowych działach gospodarki narodowej m.in. w górnictwie i energetyce, w przemyśle ciężkim i w przemyśle maszynowym podjęto produkcję wielu nowych wyrobów w oparciu o wyniki prac placówek naukowo-badawczych i zaplecza resortowego. Resort skutecznie opiekował się rozwojem badań podstawowych, przeznaczając na ten cel 11 proc. ogólnych nakładów na prace naukowo-badawcze i rozwojowe.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Resort pomyślnie koordynował prace związane z realizacją problemów węzłowych i problemów resortowych pozostających w jego gestii.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Ujemne zjawiska wynikły na skutek niewykonania planowanych zadań inwestycyjnych, co postawiło pod znakiem zapytania terminową realizację wielu prac badawczych.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Kierowanie makrosystemem badań naukowych przy pomocy problemów węzłowych ma luki, mimo że istnieje nadmiar aktów prawnych, które często nie są wewnętrznie spójne. Należałoby doprowadzić do uporządkowania, zwłaszcza ustawodawstwa dotyczącego finansowania badań.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Zbyt pochopnie, zwłaszcza w publicystyce, przypisuje się resortowi odpowiedzialność za wdrożenia wyników badań naukowych. Wdrożenia zależą prawie wyłącznie od gospodarki. Na wypróbowywanie innowacji zakłady pracy powinny mieć pewne rezerwy w pieniądzach, maszynach, czasie i personelu; wprowadzanie tych innowacji nie powinno bowiem stwarzać zagrożeń dla wykonania planu, od czego zależy wysokość płac, premii i nagród.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">W wielkich organizacjach gospodarczych obserwuje się narastającą chłonność na postęp techniczny, co budzi nadzieję, że ta forma organizacji gospodarki okaże się skuteczniejsza i bardziej elastyczna w dziedzinie wdrażania postępu naukowo-technicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Wzrastają rozbieżności między wzrostem zadań szkolnictwa wyższego, a stanem wykonania planów inwestycyjnych na rzecz tego szkolnictwa. Przekraczanie planu przyjęć studentów, przy niezapewnianiu realizacji niezbędnych inwestycji lokalowych i wyposażeniowych, prowadzić musi do obniżenia jakości kształcenia. Należałoby zalecić, aby realizacja planu przyjęć została zharmonizowana z realizacją planu inwestycyjnego. Wzrost ilości absolwentów szkół wyższych, przy nie wykonywaniu od lat planowanych inwestycji, świadczy o dużym wysiłku kadry nauczającej i o konieczności nadrabiania przez nią braków w wyposażeniu szkół.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Sprawozdanie z wykonania planu i budżetu Polskiej Akademii Nauk w roku 1974 przedstawiła poseł Anna Kochanowska (SD): Rok 1974 przyniósł w PAN poprawę w sferze zarządzania pracami naukowo-badawczymi, w dziedzinie planowania i organizacji badań. Wzrosło tempo prac nad problemami węzłowymi.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Nadal niezadowalająca była realizacja planu inwestycyjnego PAN. W związku z równoczesnym wzrostem zadań — pogłębiły się trudności lokalowe placówek Akademii. Otrzymują one coraz to nową aparaturę, której instalowanie zmniejsza powierzchnię przeznaczoną dla pracowników. Dlatego m.in. niektóre instytuty bronią się przed przyjmowaniem doktorantów. Opóźnienia inwestycyjne — to również jedna z przyczyn ostrożności instytutów w przyznawaniu studentom stypendiów fundowanych.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">W roku 1974 zaobserwowano dużą fluktuację kadr. Nadal jednak przepływ kadry naukowej do szkolnictwa wyższego był niewielki; nie pomagają różnice płac na korzyść zajmujących się dydaktyką. Wydatnie wzrósł natomiast przypływ kadry naukowej do przemysłu, co wiązało się z dużą różnicą w uposażeniach.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Lepiej przebiegało w roku ubiegłym wdrażanie do praktyki przemysłowej wyników prac badawczych. Zdaniem pracowników nauki, lepsze warunki wdrażania stwarza podnoszenie poziomu przygotowania kadr technicznych przemysłu. Czynnikiem hamującym procesy wdrażania są inwestycje — niepełna realizacja planu budowy zakładów doświadczalnych stwarzających niezbędne ogniwo łączące pracę badawczą i praktykę.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Nadal rozwijana była współpraca z zagranicą. Na podkreślenie zasługują porozumienia zawarte przez PAN z jej odpowiednikami w krajach socjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">PAN dobrze realizowała funkcje doradcy i opiniodawcy w ważnych przedsięwzięciach podejmowanych przez kierownictwo państwa. Na szczególne uznanie zasługują m.in. prowadzone przez szereg instytutów prace na rzecz reformy administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Uwagi na temat realizacji planu i budżetu w 1974 r. przez Urząd Energii Atomowej przedstawił poseł Zbigniew Nadratowski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Stwierdził on, że wyniki osiągnięte przez Urząd i podległe mu placówki w zakresie realizacji zadań naukowych, zadań produkcyjnych, wdrożeniowych oraz współpracy z zagranicą zasługują na pozytywną ocenę. Zanotowano duży postęp w rozwoju podstawowych badań poznawczych w zakresie techniki jądrowej. Poprawiła się organizacja pracy w instytutach naukowo-badawczych.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Konieczne jest jednak, z uwagi na rozwój zastosowań techniki jądrowej w wielu dziedzinach gospodarki, dalsze doskonalenie organizacji badań naukowych oraz zwiększenie ich efektywności.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Uwagi do wykonania planu i budżetu Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar przedstawił poseł Zygmunt Zenderowski (PZPR): Główne kierunki zadań normalizacyjnych i metrologicznych podporządkowane były problemom społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, odpowiadały również opiniom i wnioskom Komisji. Na podkreślenie zasługuje stałe dostosowywanie normalizacji i metrologii do aktualnych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">W 1974 r. nastąpiły zmiany w ogólnym stanie zbioru norm. Unieważniono wiele dotychczas obowiązujących, wprowadzono wiele innych norm. Poprawiono normy dotyczące m.in. ochrony powietrza i wód, automatyzacji procesów technologicznych. Wprowadzono normy na metody projektowania oraz obliczeń konstrukcji budowlanych i... [nieczytelne]...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">.... W roku ubiegłym zintensyfikowano kontrole przestrzegania norm i narzędzi pomiarowych, co przyczyniło się do uzyskania poważnych efektów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">Pozytywnie należy ocenić działalność jednostek podporządkowanych Polskiemu Komitetowi Normalizacji i Miar.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">Uwagi nt. działalności Urzędu Patentowego PRL w 1974 przedstawiła poseł Teresa Skubała (SD): W 1974 r. nastąpił wyraźny rozwój działalności Urzędu, co było efektem wejścia w życie nowej ustawy o wynalazczości. Wzrósł odpłatny obrót wynalazkami i wzorami użytkowymi, osiągnięto postępy w aktywizacji środowisk wynalazców.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">Urząd występował z inicjatywami włączania wynalazków do planów rozwoju nauki i techniki, m.in. do badań problemów węzłowych. Rozwinięto informację patentową, przepływ informacji z Urzędu w dół jest nadal zbyt powolny.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">W 1974 r. zgłoszono do Urzędu 9.230 wynalazków (o 19,3 proc. więcej niż w 1973 r.), w tym 6.672 krajowych (wzrost o 17,1 proc.) i 2.558 zagranicznych (wzrost o 25 proc.). Nieznacznie tylko wzrosła ilość zgłoszonych wzorów użytkowych i znaków towarowych, co świadczy o niedocenianiu tej sprawy przez jednostki gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">Po rozpatrzeniu 9.550 wniosków wynalazczych, wydano 7.386 pozytywnych decyzji, w tym 6.644 dokumentów patentowych na wynalazki (w tym 1.041 zagraniczne). Mimo to nadal zwraca uwagę przewlekłość postępowania.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">Rozwinęła się współpraca z urzędami do spraw wynalazczości krajów członków RWPG.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">W dyskusji udział wzięli posłowie: Witold Łukaszewicz (PZPR), Mieczysław Serwiński (bezp.), Leon Janczak (ZSL) i Jerzy Nawrocki (PZPR), dodatkowych wyjaśnień udzielili: wiceministrowie nauki, szkolnictwa wyższego i techniki — Roman Ney i Mieczysław Kazimierczuk, zastępca Sekretarza Naukowego PAN — Jerzy Kołodziejczak, wiceprezes PAN — Jan Szczepański, prezes Urzędu Energii Atomowej — Jan Felicki, prezes Urzędu Patentowego PRL — Jacek Szomański oraz prezes Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar — Bolesław Adamski.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">W podjętej uchwale Komisja stwierdziła, że główne zadania postawione w 1974 r. przed nauką i szkolnictwem wyższym zostały w zasadzie wykonane, a przeznaczone na te cele środki wykorzystane zgodnie z zasadami gospodarności.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełJerzyNawrocki">W 1974 r. nastąpił wzrost nakładów na rozwój nauki i techniki. Wydatkowano na ten cel 27,6 mld zł, co stanowiło 2,3 proc. dochodu narodowego. W porównaniu z 1973 r. nakłady na badania podstawowe wzrosły o 13,8 proc., na prace badawczo-rozwojowe o 19 proc. Uczyniono dalszy krok w dziedzinie poprawy organizacji badań przez przyjęcie pierwszych 8 rządowych programów badawczo-rozwojowych. Poważnym osiągnięciem jest wzrost wydatków na szkolnictwo wyższe (o 26,9 proc.) podległe resortowi nauki, szkolnictwa wyższego i techniki. Liczba studentów wzrosła o 7,2 proc., to jest do 426,7 tysiąca osób. Poważnym mankamentem było natomiast niewykonanie planu inwestycji szkolnictwa wyższego i nauki. Komisja wystosowała w tej sprawie do rządu osobny dezyderat.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>