text_structure.xml
12.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 30 września 1974 r. Komisja Nauki i Postępu Technicznego obradująca pod przewodnictwem posła Sylwestra Kaliskiego (PZPR), rozpatrzyła stan i perspektywy atomistyki polskiej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Urzędu Energii Atomowej z prezesem Janem, Felickim, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z wiceministrem Leszkiem Kasprzykiem, Polskiej Akademii Nauk z zastępcą sekretarza naukowego PAN — Romanem Kulikowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Górnictwa i Energetyki oraz dyrektor Zespołu NIK — Mieczysław Haber.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji były doręczone uprzednio posłom materiały informacyjne opracowane przez Urząd Energii Atomowej. Zreferował je prezes Urzędu — Jan Felicki.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Sprawozdawcą podkomisji był poseł Marian Mięsowicz (bezp.).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Badania z zakresu fizyki jądrowej prowadzone były w Polsce przed wojną i po wyzwoleniu na bardzo małą skalę.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">W 1955 r. rząd powołał Pełnomocnika Rządu ds. Energii Jądrowej; w roku 1956 utworzono Instytut Badań Jądrowych, z którego wyodrębnił się Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie. W r. 1957 przystąpiono do Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej (ZSRR). W r. 1958 uruchomiono dwa duże urządzenia jądrowe: reaktor w Świerku i cyklotron w Krakowie.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Działanie tych instytutów i współpracujących z nimi uczelni zapoczątkowało prace podstawowe z fizyki jądrowej, chemii jądrowej i radiologii oraz prace z inżynierii reaktorowej i z zastosowań techniki jądrowej. Rozpoczęto produkcję aparatury jądrowej i izotopów. W pracach tych osiągnięto szereg bardzo dobrych rezultatów, które zapewniły dobre imię polskiej nauki w świecie. Przystąpiono do Międzynarodowej Agencji Atomowej, rozwinięto szeroką współpracę międzynarodową. Wykształcono liczną i dobrze przygotowaną młodą kadrę specjalistów.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Do roku 1968 nie przygotowano projektu rozwoju energetyki atomowej. Wydawało się, że bogate zasoby węgla zabezpieczają energetykę kraju na daleką przyszłość; jeszcze w początku lat 60-tych nie było w świecie ustalonych opinii w sprawie ekonomiki elektrowni jądrowych oraz optymalnego typu elektrowni jądrowych; nie było jeszcze całkiem jasnej sytuacji w zagadnieniach bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Sprawy te zostały rozstrzygnięte w ciągu ostatnich lat na korzyść energetyki jądrowej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Nie jest ekonomicznie najwłaściwszym „przepalanie” węgla kamiennego na energię elektryczną. Znacznie ekonomiczniejsza okaże się chemiczna przeróbka węgla m.in. na paliwo płynne i gazowe. Ustalonym jest w tej chwili, i całkowicie opracowanym, typ reaktora jądrowego dla celów energetycznych.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Jak wiadomo, głównym czynnikiem ograniczającym zagęszczenie konwencjonalnych elektrowni jest zanieczyszczanie środowiska. Dzisiaj wiemy, że energetyka jądrowa jest czystszą formą produkcji energii.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Przystępujemy zatem do energetyki jądrowej z pewnym opóźnieniem, jednakże bogatsi o liczne doświadczenia światowe tak, że nie ryzykujemy błędów.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">W 1971 r. podjęta została decyzja rządu PRL w sprawie budowy w Polsce elektrowni jądrowych. W 1973 r. powołano Urząd Energii Atomowej, który obejmuje całokształt planowania i koordynacji zagadnień jądrowych.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Zasadnicze znaczenie miało podpisanie w roku bieżącym porozumienia pomiędzy rządami Polski i ZSRR o dostawie pierwszej elektrowni jądrowej oraz naszych dostawach kooperacyjnych dla elektrowni budowanych przez ZSRR.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">W listopadzie ubiegłego roku powołano Komisję Partyjno-Rządową do opracowania kierunków wykorzystania energii jądrowej w gospodarce narodowej w latach 1974–1990.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Komisja ukończyła pracę w marcu br. przygotowując program rozwoju atomistyki, obejmujący całość zadań badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych wraz z programem inwestycyjnym.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Do roku 1990 podstawą produkcji energii elektrycznej będzie węgiel kamienny i brunatny. Przewiduje się, że w 1990 r. elektrownie jądrowe stanowić będą około 13 proc. mocy zainstalowanej, a w r. 2000 — 40 proc.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Realizacja tego programu wymaga wielkich nakładów inwestycyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Równocześnie przewiduje się coraz szersze stosowanie techniki jądrowej w gospodarce: w przemyśle, w rolnictwie, w geologii, w medycynie i w zagadnieniach ochrony środowiska. Jest to wielkie gospodarczo ważne zagadnienie. O tym jak dobre daje to rezultaty świadczy m.in. stosowanie techniki betatronów produkowanych w JBJ do analizy procesu flotacji rudy miedzi w Lubinie.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Rozwój energetyki jądrowej wymaga bardzo poważnego zaangażowania przemysłu krajowego: przemysłu ciężkiego, maszynowego, budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych. Stwarza to konieczność rozbudowy szeregu zakładów przemysłowych i współdziałania szeregu instytutów.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">W tak nowej technice, jaką jest technika jądrowa, szczególna jest rola nauk podstawowych i bezpośrednie współdziałanie uczonych i inżynierów. Konieczne jest podjęcie na szeroką skalę badań w dziedzinie fizyki jądrowej, chemii jądrowej i radiobiologii.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">W dziedzinach tych polscy uczeni, już... [nieczytelne].</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełJerzyBukowski">... młodego pokolenia, uzyskali światowe wyniki, co gwarantuje dalszy rozwój tych kierunków. Uczeni ci pracują w instytutach Urzędu Energii Atomowej oraz w uczelniach. W chwili obecnej placówki te dysponują świetną kadrą naukową, dość znaczne są natomiast opóźnienia w zaopatrzeniu tych placówek w nowoczesną aparaturę. Kształcenie kadr specjalistów jądrowych trzeba w najbliższym czasie bardzo zintensyfikować w oparciu o nowe koncepcje organizacyjne.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełJerzyBukowski">Zagadnienia jądrowe ujęte są w planach badań naukowych w dwóch problemach węzłowych oraz w szeregu problemach resortowych. W obecnej sytuacji należy podnieść rangę badań jądrowych.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełJerzyBukowski">W dyskusji udział wzięli posłowie: Sylwester Kaliski (PZPR), Henryk Maciołek (ZSL), Andrzej Zydek (ZSL), Jerzy Bukowski (bezp.), Mieczysław Serwiński (bezp.), Tadeusz Młyńczak (SD), Marian Mięsowicz (bezp.), wiceminister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki — Leszek Kasprzyk, główny specjalista w tym resorcie — Stanisław Czosnowski, Sekretarz III Wydziału PAN — prof. Jan Michalski, Prezes Urzędu Energii Atomowej — Jan Felicki, wiceprezes Mieczysław Sowiński, dyrektor departamentu w Ministerstwie Górnictwa i Energetyki — Wacław Fiszer.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełJerzyBukowski">W toku dyskusji wiele uwagi poświęcono m.in. problemom ewentualnych zagrożeń, jakie stworzyć może stosowanie na szeroką skalę w różnych dziedzinach techniki jądrowej. Zagrożeń tych nie można i nie należy demonizować. Tragiczne doświadczenia z pierwszym zastosowaniem energii jądrowej (Hiroszima, Nagasaki) uczuliły na ten problem naukowców i praktyków. Jest to jedyna technika, która od początku swego zastosowania w służbie pokoju i człowieka została poddana ścisłym rygorom służącym bezpieczeństwu. Jest to jedyna technika, w której badania nad zabezpieczeniem człowieka i środowiska wyprzedzają zastosowania praktyczne. Niemniej jednak - wskazywali posłowie - trzeba w dalszym ciągu tę troskę o bezpieczeństwo utrzymać.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełJerzyBukowski">Podkreślano wysoki poziom kadry naukowej w dziedzinie atomistyki - kadry składającej się zarówno ze starszych, jak i młodszych uczonych i praktyków. Ich osiągnięcia liczą się w świecie. Stwarza to dobre podstawy dla dalszego naszego zaangażowania w rozwój techniki jądrowej.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełJerzyBukowski">Aby zapewnić polskiej atomistyce jeszcze wyższą rangę w skali światowej, aby zapewnić jej równe partnerstwo wobec krajów przodujących w dziedzinie atomistyki, niezbędne jest - zdaniem posłów - skoncentrowanie badań na wyselekcjonowanych kierunkach. Bez takiej przemyślanej selekcji nasze wysiłki mogą ulec rozproszeniu.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełJerzyBukowski">Szczególnie wiele uwagi poświęcono problemom rozwoju energetyki jądrowej. Podkreślano, że kryzys energetyczny nie minął, lecz jedynie został złagodzony. Rosnącego zapotrzebowania na energię nie zdołamy w perspektywie zaspokoić przy pomocy konwencjonalnych surowców.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PosełJerzyBukowski">Nakłady na inwestycje związane z budową elektrowni jądrowych, pozornie wydają się tylko wysokie. W ogólnym rachunku nie przewyższają one bowiem nakładów ponoszonych na budowę elektrowni konwencjonalnych, jeżeli weźmiemy pod uwagę koszty budowy kopalni węgla.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PosełJerzyBukowski">Wskazywano również, że spalanie węgla w elektrowniach jest nieekonomiczną formą jego wykorzystania, w perspektywie widzieć trzeba chemiczną przeróbkę węgla przy użyciu energii wytwarzanej w elektrowniach atomowych. W związku z tym za niezbędne uznano przyśpieszenie realizacji programu budowy elektrowni jądrowych.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PosełJerzyBukowski">Rozwój energetyki jądrowej uwarunkowany jest w poważnej mierze włączeniem się naszego przemysłu w produkcję elementów wyposażenia na rzecz dostawców urządzeń energetycznych. Stanie się to stymulatorem postępu technicznego, albowiem produkcja tych elementów wymaga stosowania najbardziej nowoczesnej techniki, najbardziej nowoczesnej technologii.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PosełJerzyBukowski">Obok rozwijania energetyki jądrowej niezbędne staje się coraz szersze wdrażanie technik jądrowych w różne dziedziny.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PosełJerzyBukowski">Szczególne znaczenie - w związku z przewidywaną sytuacją demograficzną mają zastosowania techniki jądrowej do automatyzacji procesów produkcyjnych. W perspektywie widzieć trzeba coraz szersze stosowanie tej techniki w rolnictwie, w medycynie i w innych dziedzinach. Wszystko to oczywiście po uprzednim wyeliminowaniu najmniejszej nawet ewentualności zagrożenia człowieka i jego środowiska.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PosełJerzyBukowski">W tak nowej technice, jaką jest atomistyka, szczególne znaczenie mają badania podstawowe, których rozwojowi poświęcić trzeba szczególnie wiele uwagi, Możliwości takie stwarza nam poziom naszych kadr.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PosełJerzyBukowski">Intensyfikacji badań naukowych towarzyszyć musi coraz lepsze zaopatrzenie w aparaturę badawczą. Decyzje w tej sprawie podejmować należy nie z punktu widzenia zapotrzebowania poszczególnych placówek naukowo-badawczych, lecz z punktu widzenia rozwoju całej polskiej atomistyki, który podporządkowany być musi planom społeczno-gospodarczego rozwoju kraju.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PosełJerzyBukowski">Niezbędne są bardziej aktywne działanie na rzecz wdrażania do praktyki wyników badań naukowych.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PosełJerzyBukowski">Opinie wynikające z przebiegu obrad zostaną przekazane rządowi.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>