text_structure.xml 124 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 10.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Powołuję na sekretarzy posłów Zofię Tomczyk i Karola Strzałkowskiego. Protokół i listę mówców prowadzi poseł Strzałkowski.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Protokoły 89 i 90 posiedzeń Sejmu uważam za przyjęte, gdyż nie wniesiono przeciw nim zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wysoka Izbo! Z żalem stwierdzam, że w dniu 28 stycznia 1951 r. w Lublinie zmarł poseł na Sejm Ustawodawczy dr Henryk Raabe, profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#komentarz">(Wszyscy wstają.)</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Urodzony w roku 1882 studiuje na Uniwersytecie Warszawskim i Jagiellońskim, gdzie w 1914 r. uzyskuje tytuł doktora filozofii w zakresie zoologii, a w 1916 r. habilituje się w tym samym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">W latach 1916–1920 wykłada jako docent na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1918 do 1939 r. jest pracownikiem naukowym Państwowego Instytutu Higieny w Warszawie. W tym czasie wydaj e dwadzieścia kilka prac naukowych z dziedziny biologii i zoologii.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">W 1939 r. obejmuje katedrę zoologii na radzieckim uniwersytecie we Lwowie.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">W lipcu 1944 r. po wyzwoleniu Lublina Henryk Raabe obejmuje stanowisko rektora Uniwersytetu Curie-Skłodowskiej, prowadząc nadal badania naukowe.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszałekBarcikowski">Henryk Raabe od najmłodszych lat łączył pracę naukową z działalnością społeczną. W Polsce Ludowej jest z ramienia PPS posłem do Krajowej Rady Narodowej, a później na Sejm Ustawodawczy, ostatnio jako członek PZPR.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WicemarszałekBarcikowski">W latach 1945–1946 był ambasadorem w Moskwie.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proponuję, aby Izba uczciła pamięć Zmarłego chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Chwila ciszy.)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#WicemarszałekBarcikowski">Uważam, że Sejm Ustawodawczy stwierdził wygaśnięcie z dniem 28 stycznia 1951 r. mandatu posła Henryka Raabe, uzyskanego z listy państwowej nr 3 — z powodu śmierci.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszałekBarcikowski">Usprawiedliwiają nieobecność na posiedzeniach Sejmu następujący posłowie: Dzendzel Henryk, Grubecki Jan, Hiżowa Emilia, Ignatowski Andrzej, Izydorczyk Jan, Jura Albin, Kramarz Jakub, Kuzańska-Obrączkowa Maria, Leś Józef, Maślanka Józef, Minor Marian, Nowak Roman, Obrączka Ryszard, Rak Jan, Różański Józef, Schiller Leon, Szedrowicz Władysław, Wiślicz-Iwańczyk Eugeniusz, Żak Adam.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszą Wysoką Izbę o udzielenie urlopów zdrowotnych następujący posłowie: Buczek Michał — do dnia 30 kwietnia b.r., Gesing Roman — do dnia 3 marca b. r., Albrecht Jerzy — od dnia 25 lutego do dnia 16 marca b.r., Bromboszcz Henryk — do dnia 10 marca b. r.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#WicemarszałekBarcikowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Wysoka Izba zgadza się na udzielenie urlopów wyżej wymienionym posłom. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wpłynął wniosek posłów klubów poselskich: Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego i Katolicko-Społecznego w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Ustawodawczego (druk nr 883).</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wniosek ten odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proponuję na podstawie art. 17 ust. 2 regulaminu Sejmu Ustawodawczego, aby Wysoka Izba uchwaliła zmianę dzisiejszego porządku dziennego, mianowicie uzupełniając go jeszcze pięcioma punktami — od 1 do 5 — o brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#WicemarszałekBarcikowski">„1. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Narodowym Planie Gospodarczym na rok 1951 (druk nr 885).</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#WicemarszałekBarcikowski">2. Pierwsze czytanie uchwalonego przez Radę Państwa w dniu 22 lutego 1951 r. oraz przez Prezydium Rządu w dniu 21 lutego 1951 r. projektu ustawy o zniesieniu Samorządowego Funduszu Wyrównawczego (druk nr 887).</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#WicemarszałekBarcikowski">3. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji umowy o współpracy kulturalnej między Rzecząpospolitą Polską a Albańską Republiką Ludową, podpisanej w Tiranie dnia 2 grudnia 1950 r. (druk nr 886).</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#WicemarszałekBarcikowski">4. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie przepisów o reformie bankowej (druk nr 884).</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#WicemarszałekBarcikowski">5. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o budynkach i lokalach nowo wybudowanych lub odbudowanych (druk nr 888)” .</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#WicemarszałekBarcikowski">W związku z tym numeracja punktów doręczonego Obywatelom Posłom porządku dziennego ulegnie odpowiedniemu przesunięciu.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#WicemarszałekBarcikowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Izba zgodziła się na moją propozycję. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ druki do tych nowych punktów porządku dziennego, zawierające projekty ustaw, mogły być doręczone Obywatelom Posłom dopiero dzisiaj, proponuję, aby Wysoka Izba — na podstawie art. 50 pkt. 4 regulaminu Sejmu Ustawodawczego — uchwaliła co do tych projektów ustaw skrócenie postępowania formalnego, a mianowicie odbycie pierwszego czytania niezwłocznie po rozdaniu druku projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#WicemarszałekBarcikowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Izba zgodziła się na moją propozycję. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Narodowym Planie Gospodarczym na rok 1951 (druk nr 885).</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu Zastępcy Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego Ministrowi Jędrychowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Wysoki Sejmie! Weszliśmy w drugi rok Planu 6-letniego, wielkiego planu budowy podstaw socjalizmu i umocnienia pokoju. Rozwijając się w kierunku socjalizmu nasz naród z roku na rok czyni coraz większe postępy, w sposób planowy rozwija swoją gospodarkę, podnosi poziom sił wytwórczych, unowocześnia technikę, zwiększa produkcję, podnosi jej jakość i rozszerza asortyment, podnosi wydajność pracy, obniża koszty produkcji, zwiększa rentowność gospodarki, ulepsza jej strukturę organizacyjną i metody kierownictwa, podnosi dobrobyt materialny i poziom kultury.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Drugi rok Planu 6-letniego stawia przed nami nowe, większe, trudniejsze zadania niż te, z którymi spotykaliśmy się w roku ubiegłym. Tym zadaniom musimy sprostać, musimy wyjść im na spotkanie z coraz większą umiejętnością gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W drugim roku Planu 6-letniego wysokie tempo naszego rozwoju gospodarczego zostaje utrzymane. W roku 1950 planowaliśmy wzrost globalnej produkcji w całej gospodarce narodowej o 15%, a osiągnęliśmy dzięki ofiarnej pracy i walce mas pracujących o plan — faktycznie wzrost o 21% w stosunku do roku ubiegłego. W bieżącym roku Narodowy Plan Gospodarczy przewiduje wzrost globalnej produkcji we wszystkich działach gospodarki narodowej o 17,4%. Trzeba przy tym pamiętać, że każdy procent wzrostu produkcji globalnej reprezentuje większą wartość niż w roku poprzednim. W roku 1950 jeden procent wzrostu globalnej produkcji całej gospodarki narodowej równał się 1.569.400.000 zł w obecnej walucie, w roku 1951 jeden procent wzrostu globalnej produkcji odpowiada wartości 1.899.000.000 zł bieżących.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Oczywiście nie wszystkie gałęzie gospodarki narodowej rozwijają się równie szybko. Produkcja przemysłowa rośnie szybciej niż produkcja rolna, co odpowiada zasadniczej linii na socjalistyczne uprzemysłowienie, jako zasadnicze ogniwo w walce o likwidację zacofania gospodarczego naszego kraju, odziedziczonego w spadku po rządach kapitalistów i obszarników. Tak więc produkcja przemysłowa wzrośnie o 23,4% w cenach niezmiennych; produkcja rolna w cenach bieżących o 10,2%. Szczególnie silnie w związku z potężnymi inwestycjami wzrośnie produkcja państwowych przedsiębiorstw budowlano-montażowych, gdyż o 44%. Wartość usług transportu i łączności wzrośnie w porównaniu z rokiem ubiegłym o 19,5%, odpowiednio do wzrostu produkcji materialnej przemysłu i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W przemyśle szczególna uwaga będzie zwrócona w 1951 r. na rozwój produkcji środków' wytwórczości, a zwłaszcza na rozwój nowych gałęzi produkcji, powstałych w ostatnich latach Planu 3-letniego i w roku 1950, na rozwój krajowej bazy surowców i półfabrykatów oraz na pełne wykorzystanie możliwości produkcyjnych niektórych działów przemysłu, dotychczas niedostatecznie dobrze zorganizowanych.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Zasługują na uwagę szczególnie wielkie zadania wzrostu, postawione przemysłowi maszynowemu, elektrotechnicznemu i chemicznemu. W szczególności produkcja obrabiarek do metali wzrośnie o 61%, produkcja maszyn i narzędzi rolniczych o 35%, produkcja urządzeń i maszyn dla budownictwa o 62%, z górą dwukrotnie rozwinie się opanowana w roku ubiegłym produkcja łożysk tocznych. Poważne wskaźniki wzrostu osiągnie nasza młoda gałąź produkcji — przemysł motoryzacyjny, dając w r. 1951 o 37% więcej traktorów, przeszło trzykrotnie więcej samochodów ciężarowych, 1,5 raza więcej motocykli niż w 1950 r. Przemysł taboru kolejowego zwróci szczególną uwagę na produkcję wagonów osobowych, która wzrośnie 2,5 raza. Zdolność produkcyjna warsztatów kolejowych obok akcji remontowej zostanie wykorzystana dla właściwej produkcji przemysłowej, a przede wszystkim do produkcji urządzeń dla mechanizacji transportu. Przeszło 2,5 raza zwiększy produkcję statków morskich nasz przemysł okrętowy.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W przemyśle elektrotechnicznym najsilniejszy wzrost — dwu i półkrotny, osiągnie produkcja aparatów telefonicznych, przeszło dwukrotnie wzrośnie produkcja aparatury rozdzielczej i zabezpieczającej, 1,5 raza zwiększy się ilość produkowanych maszyn wirujących, silnie także podniesie się produkcja transformatorów olejowych i odbiorników lampowych.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W przemyśle chemicznym szczególnie wielkie zadania zostały postawione przed przemysłem kwasu siarkowego, nawozów fosforowych i garbników syntetycznych. Nasz nowy przemysł mas plastycznych dostarczy trzykrotnie więcej tworzyw sztucznych niż w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Rzecz jasna, że w dziedzinie podstawowych surowców i półfabrykatów z natury rzeczy wskutek koniecznych wielkich nakładów i długiego cyklu inwestycyjnego wzrost musi być powolniejszy. Tym niemniej poważne znaczenie ma wzrost produkcji węgla kamiennego o 4%, czyli o 3 mil. ton, co równa się wartości około 250 milionów zł, wzrost produkcji energii elektrycznej o 11%, wyrobów walcowanych o 13%. Osiągnięcie tych zadań będzie wymagało jeszcze większej sprawności i ofiarności w pracy ze strony naszych górników, hutników i energetyków. Na uwagę zasługuje przewidziany planem wzrost wydobycia ropy naftowej o 25% i przeszło dziesięciokrotny wzrost wydobycia rud miedzianych. Realizacja tych zadań przyczyni się do poważnego rozszerzenia naszej bazy surowcowej w tych dwu tak deficytowych dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Produkcja materiałów budowlanych wzrośnie w stopniu, zabezpieczającym pełne wykonanie większego planu inwestycyjnego. Produkcja podstawowego materiału — cegły wzrośnie o 37%, do czego przyczyni się niewątpliwie rozwój nowo zorganizowanego terenowego przemysłu materiałów budowlanych. Zostanie prawie podwojona pomocnicza produkcja przemysłowa ministerstw budownictwa, zwłaszcza dzięki wzrostowi prefabrykacji elementów budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W sumie produkcja środków wytwórczości w ramach wielkiego i średniego przemysłu wzrośnie o 19,8%, produkcja przedmiotów spożycia prawie o tyleż, bo o 18,8%. W działach przemysłu produkującego przedmioty spożycia obok systematycznego stopniowego wzrostu produkcji takich podstawowych artykułów, jak tkaniny, cukier, mięso, papierosy itd., szczególna uwaga zwrócona będzie na rozwój produkcji takich artykułów, na które popyt występuje na rynku szczególnie silnie. Tak np. w dziale artykułów włókienniczych wyroby dziane wzrosną o 45%, wyroby steelonowe o 168%. Silnie wzrośnie produkcja obuwia skórzanego i nieskórzanego, walizek, teczek skórzanych. Mebli stolarskich dostarczy przemysł o 46% więcej niż w roku ubiegłym. Położony będzie nacisk na rozwój produkcji wyrobów metalowych powszechnego użytku. Tak np. produkcja wyrobów nożowniczych i nakryć stołowych wzrośnie o 36%, produkcja wyrobów ocynkowanych o 35%.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Przemysł mięsny zwiększy w silniejszym stopniu produkcję wędlin, przemysł mleczarski produkcję masła i serów wszelkiego rodzaju. Produkcja pieczywa w przemyśle państwowym i spółdzielczym wzrośnie o 55%.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Obok wielkiego i średniego przemysłu państwowego, zorganizowanego w przedsiębiorstwa podlegające ministerstwom przemysłowym i nieprzemysłowym, podobnie jak i w roku ubiegłym silnie będzie się rozwijał drobny przemysł socjalistyczny, a więc w pierwszym rzędzie państwowy przemysł terenowy i spółdzielczość pracy. Produkcja państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstw drobnego przemysłu, podlegających Centralnemu Urzędowi Drobnej Wytwórczości, wzrośnie o 80%.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Dzięki silniejszemu rozwojowi przemysłu udział przemysłu w globalnej produkcji przemysłowej i rolnej wzrośnie w 1951 r. do 70,3%, podczas gdy w Planie 6-letnim na 1951 r. przewidziany był poziom 68,6%. Oznacza to, że plan na 1951 r. przyśpiesza proces socjalistycznego uprzemysłowienia Polski w stosunku do zadań zawartych w Planie 6-letnim.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Ogólny pomyślny rozwój naszego przemysłu nie powinien nam przesłaniać licznych jeszcze braków i niedociągnięć. Do takich braków i niedociągnięć zaliczyć należy niewykonywanie planów produkcji poszczególnych, nieraz bardzo ważnych dla gospodarki narodowej lub dla zaopatrzenia ludności, artykułów przemysłowych. Tak np. w 1950 r. nie wykonano w pełni planu m. in. surówki, kwasu siarkowego, sody kalcynowanej, cegły, wapna i mebli. W styczniu 1951 r. nie wykonano w 100% planu produkcji tak ważnych dla gospodarki narodowej artykułów, jak np. surówka, kwas siarkowy, superfosfaty, oraz takich artykułów masowego użytku, jak np. gwoździe, łańcuchy, śniegowce, sznurowadła, dodatki krawieckie, buty filcowe, proszek do prania, krem, puder itd. Niejednokrotnie jeszcze przy wykonaniu planu przez ministerstwo lub gałąź przemysłu jako całość nie wykonują swoich planów poszczególne zakłady przemysłowe. Nieraz wykonując plan ilościowo — w tonach, w sztukach czy metrach, nie wykonują planu w odpowiednim asortymencie, wskutek czego brak na rynku potrzebnych asortymentów towarów przemysłowych, podczas gdy inne niepotrzebnie zalegają na składach i na półkach sklepowych. Kierownicy naszych przedsiębiorstw i centralnych zarządów i poszczególne ministerstwa zbyt jeszcze mało dbają o jak najlepsze zaspokojenie potrzeb ludności, o przystosowanie się do zmiennego i zróżniczkowanego zapotrzebowania. Zbyt słabo jeszcze w wielu gałęziach przemysłu prowadzona jest walka o podniesienie jakości. Odbija się to ujemnie nie tylko na poziomie zaspokojenia potrzeb szerokich mas pracujących miast i wsi, ale także na wykonaniu planów eksportowych, a przez ta pośrednio utrudnia import niezbędnych surowców i urządzeń przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W 1951 r. musimy wypowiedzieć zdecydowaną walkę tym brakom i zaniedbaniom, musimy osiągnąć wykonywanie planu nie tyłka według wartości i ilości, ale także pod względem asortymentu, jakości i kosztów własnych. Musimy osiągnąć wyższy, kulturalny poziom pracy naszego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Przewidziany planem wzrost produkcji rolnej o 10,2% w cenach bieżących należy uznać za poważny w warunkach przewagi ilościowej indywidualnych gospodarstw chłopskich. Jest to zadanie, które wymaga wielkiego wysiłku, ale które dzięki rozwojowi socjalistycznego sektora w rolnictwie i wielkiej pomocy udzielonej przez Państwo małorolnym i średniorolnym gospodarstwom chłopskim, jest w pełni wykonalne przy przeciętnych warunkach klimatycznych. Charakterystyczną cechą planu na 1951 r. jest pewne przestawienie kierunkowości w produkcji rolnej. O ile w latach ubiegłych szczególny nacisk położony był na rozwój hodowli, o tyle obecnie po pomyślnej realizacji tzw. akcji „H” w dziedzinie hodowli trzody chlewnej, przy utrzymaniu nadal poważnych bodźców ekonomicznych, zmierzających do rozwoju hodowli, przy forsowaniu takich działów hodowli jak owczarstwo i hodowla bydła, plan zakłada silniejsze tempo wzrostu produkcji roślinnej. Szczególny nacisk położony będzie na rozwój uprawy roślin włóknistych — lnu i konopi, przede wszystkim na słomę, jak również na nasienie, a także roślin oleistych. W zakresie roślin zbożowych w dalszym ciągu silniej będzie rozszerzana uprawa pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Wzrost produkcji roślinnej będzie osiągnięty przez powiększenie powierzchni uprawnej o 350 tysięcy ha, jak również przez poważne podniesienie plonów. Przewiduje się, że przeciętne plony pszenicy osiągną 14,2 q, ziemniaków — 131 q, buraków cukrowych — 215 q na ha.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Plan przewiduje wzrost pogłowia koni w całym rolnictwie o 2,5%, bydła o 6,9%, trzody chlewnej o 13,1%, owiec o 17,1% i odpowiedni wzrost produkcji hodowlanej.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Plan przewiduje podniesienie towarowości rolnictwa, gdyż przy ogólnym wzroście wartości produkcji rolnej o około 10% wartość produkcji towarowej wzrośnie o przeszło 13%. Wzrostowi towarowości sprzyjać będzie założony w planie rozwój kontraktacji tak pod względem ilościowym, tak pod względem wachlarza kontraktowanych produktów, jak i w zakresie podniesienia poziomu organizacyjnego i planowości w kontraktacji, a także poważny wzrost planowego skupu zboża, ziemniaków, warzyw i owoców, pasz, produktów hodowli, a zwłaszcza roślin włóknistych i oleistych.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Dzięki wielkim nakładom inwestycyjnym, czynionym przez Państwo, oraz dzięki stałemu ulepszaniu organizacji i podniesieniu poziomu gospodarki produkcja państwowych gospodarstw rolnych winna wzrosnąć znacznie silniej, niż ogólna produkcja rolna, gdyż o około 44%, przy czym wartość produkcji towarowej państwowych gospodarstw rolnych wzrośnie o około 78%. To tempo wzrostu produkcji ogólnej i towarowej jeszcze raz potwierdzi wyższość socjalistycznej gospodarki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Również pod względem wysokości plonów zadania stawiane państwowym gospodarstwom rolnym są wyższe od przewidywanych plonów w indywidualnych gospodarstwach chłopskich.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Na czołowe miejsce w pracy państwowych gospodarstw rolnych w 1951 r. obok dalszego wzrostu produkcji i jej towarowości, wysuwa się zadanie zwiększenia wydajności pracy, obniżenia kosztów produkcji, podniesienia rentowności i likwidacji deficytów.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W 1951 r. po raz pierwszy poważną rolę jako producent i dostawca artykułów rolnych odegrają rozwijające się szybko rolnicze spółdzielnie produkcyjne. Przewiduje się, że wartość produkcji rolniczych spółdzielni produkcyjnych wzrośnie w porównaniu z rokiem 1950 o przeszło 370%, przy czym wzrost w zakresie produkcji roślinnej wyniesie około 330%, a w zakresie produkcji zwierzęcej około 478%.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Umocnienie organizacyjne i gospodarcze spółdzielni produkcyjnych, walka o wysokie plony i wydajność hodowli i o ekonomiczne wyniki ich gospodarki jest jednym z najpoważniejszych zadań administracji rolnej i aktywu spółdzielczego w 1951 r.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W zakresie komunikacji chciałbym podkreślić szczególnie silny, gdyż przekraczający 22%, wzrost przewozów osobowych na kolejach żelaznych oraz dalszy szybki rozwój państwowej komunikacji samochodowej, która zwiększy swoje przewozy osobowe o 28,4%, a przewozy towarowe z górą podwoi, przekraczając poziom przewidziany w Planie 6-letnim dla roku 1952.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Na równi ze wzrostem produkcji materialnej plan na rok 1951 oznacza dalszy wzrost socjalistycznych elementów naszej gospodarki, dalsze ograniczanie i wypieranie elementów kapitalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Udział sektora socjalistycznego w łącznej produkcji przemysłu i rzemiosła wzrośnie z około 94% w roku 1950 do około 96%. Obok rozwijania socjalistycznych form produkcji, a w szczególności popierania rozwoju rzemieślniczej spółdzielczości pracy, Państwo nadal będzie udzielało pomocy i ochrony indywidualnym rzemieślnikom, których praca przyczyni się do bardziej wszechstronnego zaspokojenia potrzeb mas pracujących.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W rolnictwie udział gospodarki socjalistycznej, reprezentowanej przez państwowe gospodarstwa rolne i coraz liczniejsze spółdzielnie produkcyjne, osiągnie 15,4% całości użytków rolnych, w tej liczbie udział państwowych gospodarstw rolnych stanowi 11,1%, a spółdzielni produkcyjnych — 4,1%.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Udział sektora socjalistycznego w globalnej produkcji rolnej osiągnie 12,4%, a w produkcji towarowej 15%.</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Liczba państwowych ośrodków maszynowych wzrośnie do 326, czyli przeszło 2-krotnie, a liczba traktorów w państwowych ośrodkach maszynowych wzrośnie z 5 tys. w 1950 r. do 13 tys. w przeliczeniu na traktory 15-konne.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Szybki rozwój uspołecznionego handlu, którego sieć w detalu wzrośnie o 19%, a obroty ponad 30%, doprowadzi do dalszego wypierania elementów kapitalistycznych z tej dziedziny gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Rzecz jasna, że ten szybki wzrost produkcji materialnej i przyśpieszona przebudowa ustroju społecznego musi mieć podstawę w osiągniętym poziomie sił wytwórczych i ich systematycznym rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Najważniejszą siłą produkcyjną naszego społeczeństwa są masy pracujące, przede wszystkim klasa robotnicza — trzon całego narodu. Ilościowy i jakościowy wzrost klasy robotniczej, wzrost jej świadomości politycznej i aktywności produkcyjnej, stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych i poziomu kulturalnego pracujących stanowią najważniejszy element rozwoju sił wytwórczych w procesie socjalistycznego budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Już sam choćby tylko ilościowy wzrost klasy robotniczej wskazuje na głębokie przemiany, jakie dokonały się u nas w porównaniu z Polską kapitalistyczno-obszarniczą.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W 1931 r. liczba robotników i pracowników umysłowych stanowiła około 15% ludności Polski. W 1937 r. ta liczba procentowo nie tylko nie wzrosła, ale obniżyła się do około 12% ludności. W 1950 r. robotnicy i pracownicy umysłowi stanowili prawie 21% ludności. W 1937 r. spośród ogólnej liczby pracowników najemnych oficjalnie zarejestrowani bezrobotni stanowili 470 tys. osób, czyli 11,1%. Podczas kryzysu w 1931 r. procent ten był jeszcze większy, bo wynosił ponad 16,3%. Poza oficjalnie rejestrowanymi bezrobotnymi mieliśmy setki tysięcy niezarejestrowanych bezrobotnych: kobiet. młodzieży oraz częściowo tylko zatrudnionych mężczyzn. W rezultacie przeludnienia agrarnego na wsi liczono kilka milionów bezrobotnych chłopów bezrolnych lub małorolnych. Dziś bezrobocie jako zjawisko społeczne dawno należy do przeszłości, a przeludnienie rolne zostało w przeważającej mierze zredukowane przez reformę rolną i osadnictwo na Ziemiach Odzyskanych i jest do reszty likwidowane przez rozwój przemysłu i budownictwa nawet w tak dawniej przeludnionych województwach, jak krakowskie, rzeszowskie i kieleckie.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Plan na rok 1951 oznacza dalszy poważny wzrost ilościowy klasy robotniczej. Stan zatrudnienia w sektorze socjalistycznym wzrośnie o około 8,9%, w tej liczbie w przemyśle o 10,4%. Produkcja wzrośnie jednak w znacznie silniejszym stopniu. Będzie to możliwe dzięki temu, że klasa robotnicza rośnie nie tylko ilościowo, ale z każdym rokiem podnosi coraz bardziej poziom swych umiejętności zawodowych oraz wzmaga w najrozmaitszych formach swą twórczą inicjatywę i aktywność produkcyjną. Współzawodnictwo pracy, wkraczające w nowy etap, przejawiające, wprawdzie w zalążkowej jeszcze formie, coraz więcej cech właściwych ruchowi stachanowskiemu, wraz z ogromnym rozmachem szkolenia, pozwala w planie na rok 1951 przyjąć wyższe zadania w zakresie wzrostu wydajności pracy. Wzrost taki jest konieczny dla utrzymania wysokiego tempa wzrostu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Plan na rok 1951 zakłada wzrost wydajności pracy w przemyśle państwowym przeciętnie o 12,2%, przy czym wzrost ten w niektórych gałęziach produkcji jest znacznie wyższy, np. w przemyśle węglowym wyniesie on 24,7%, w przemyśle motoryzacyjnym 26,5%, w przemyśle okrętowym 28,9%, w przemyśle elektrotechnicznym 17,2%, w odzieżowym 19%, w dziewiarskim 23,1%, w drzewnym 18,4%, w fermentacyjnym 18,6%, w tłuszczowym 23,1%, w państwowym przemyśle miejscowym 17,4%. W przemyśle spółdzielczym podległym Centralnemu Urzędowi Drobnej Wytwórczości — 15%. W Państwowych Gospodarstwach Rolnych wydajność pracy wzrośnie o 20,3%, w lasach państwowych o 10,9%, w budownictwie o 24,1%, na kolejach o 12,7%, w komunikacji samochodowej o 4,8%, w żegludze morskiej o 54,8%, w portach o 18%, w uspołecznionym handlu detalicznym o 11%.</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Rzecz jasna, że taki wzrost wydajności pracy nie jest i nie może być rezultatem jedynie ani nawet przeważnie wzrostu intensywności pracy. Podstawę wydajności wzrostu pracy stanowią uruchomiane w ramach planu inwestycyjnego nowe, bardziej wydajne, doskonalsze maszyny i urządzenia, a także stały postęp techniczny w naszej gospodarce, który winien w okresie Planu 6-letniego przerodzić się w rewolucję techniczną. Plan na rok 1951 przewiduje oddanie do użytku szeregu nowych obiektów w przemyśle hutniczym, energetycznym, koksowniczym, w gazownictwie, w przemyśle maszynowym, chemicznym, papierniczym, mineralnym, włókienniczym i w przemyśle spożywczym. Planowo wprowadzenie nowej techniki wyrazi się zwłaszcza w postępach mechanizacji górnictwa, budownictwa, rolnictwa i leśnictwa, we wprowadzeniu produkcji potokowej w przemyśle maszynowym i elektrotechnicznym, w automatyzacji procesów produkcyjnych, w postępach elektryfikacji przemysłu, transportu kolejowego i rolnictwa, w szerszym stosowaniu procesów chemicznych w produkcji, w uruchomieniu produkcji szeregu nowych artykułów.</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Postęp techniczny znajduje wyraz w zawartych w planie wskaźnikach techniczno-ekonomicznych, które po raz pierwszy w takim zakresie i w oparciu o realne dotychczasowe osiągnięcia stawiane są jako planowe zadania. Walka o ścisłe wykonanie i przekroczenie tych zadań stanowi honorowy obowiązek wszystkich kierowników i działaczy gospodarczych, inżynierów i techników, nowatorów i racjonalizatorów produkcji, wszystkich przodujących robotników.</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Szeroka fala współzawodnictwa pracy, która rozwija się w coraz bogatszych i coraz wyższych formach, rozwój klubów racjonalizatorskich i coraz większa ilość wynalazków pracowniczych, usprawnień i wniosków racjonalizatorskich jest gwarancją, że zadania te zostaną wykonane. Wystarczy tylko wymienić takie formy, jak współzawodnictwo hutników o zwiększenie ilości wytopów w wielkich piecach i w piecach martenowskich, walkę o zmniejszenie ilości braków w walcowniach i odlewniach, ruch o rozpowszechnienie szybkościowego skrawania metali w przemyśle, inicjatywę tow. Kawczyka i tow. Wałtosza w sprawie skrócenia cyklu wydobycia węgla w górnictwie, rozwój zespołowych metod organizacji pracy w budownictwie, walkę robotników portowych o szybkościowe metody obsługi statków, współzawodnictwo marynarzy o skrócenie rejsów, walkę o jakość produkcji i oszczędność surowca w przemyśle włókienniczym i innych gałęziach przemysłu lekkiego, inicjatywę przodujących robotników w wielu gałęziach przemysłu o rewizję norm pracy na bazie nowej techniki.</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Młodzież robotnicza staje się coraz bardziej aktywną siłą w walce o lepszą organizację pracy, o wyższe wyniki w produkcji i wysoką wydajność pracy. Młodzieżowe brygady parowozowe przodują w ruchu o racjonalną gospodarkę węglem na kolejach, o przedłużenie okresu między remontami. Idąc za przykładem radzieckiej stachanówki Korabielnikowej, młodzież organizuje współzawodnictwo o kompleksową oszczędność surowców i materiałów. Brygady młodzieżowe w budownictwie organizują pracę według metody radzieckiego nowatora Potapowa, pozwalającej na jak najpełniejsze wykorzystanie maszyn i urządzeń oraz czasu pracy przy jednoczesnym systematycznym podnoszeniu kwalifikacji robotników.</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Szerokim frontem włączają się do ruchu współzawodnictwa pracy kobiety polskie, które wkrótce na pierwszym ogólnopolskim Kongresie Ligi Kobiet zademonstrują swą wolę walki o pokój i socjalizm.</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Na obecnym etapie szczególnego znaczenia nabiera pomoc udzielana ruchowi współzawodnictwa pracy przez kierownictwo techniczne, przez inżynierów, techników i majstrów. Tylko z ich pomocą osiągnięcia przodujących robotników i przodujących brygad mogą być rozciągnięte na całe zakłady pracy i osiągnięcia przodujących zakładów na całe gałęzie przemysłu. Toteż ogromną wartość ma inicjatywa inżyniera-nowatora Borkowskiego z Katowickich Zakładów Sprzętu Górniczego, który zapoczątkował zastosowanie w Polsce metody radzieckiego inż. Kowalowa, polegającej na doborze i łączeniu metod pracy najlepszych przodowników i upowszechnianiu ich na całość procesu pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Wielkie znaczenie dla polepszenia kierownictwa technicznego w zakładach pracy będzie miała uchwała Prezydium Rządu o zadaniach i uprawnieniach majstrów. Ścisłe jej wykonanie powinno się przyczynić do podniesienia roli majstra, jako bezpośredniego kierownika robotników w procesie pracy i co za tym idzie usprawnienia i ulepszenia produkcji.</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W tym miejscu należy podkreślić, że rozwój sił wytwórczych w Polsce Ludowej, wzrost liczebny i jakościowy polskiej klasy robotniczej, rozwój naszych urządzeń produkcyjnych i postęp techniczny może odbywać się w takim zakresie i w takim tempie jedynie dzięki braterskiej bezinteresownej pomocy, jakiej udziela nam nasz wielki sojusznik Związek Radziecki. Dostawy szeregu obiektów inwestycyjnych, urządzeń i maszyn ze Związku Radzieckiego, projektowanie wielkich budów w Polsce przez radzieckie biura projektowe, konsultacje i ekspertyzy radzieckich inżynierów i techników, przekazywanie Polsce przez Związek Radziecki dokumentacji technicznej i doświadczenia technicznego zdobytego w ciągu przeszło 30 lat planowej gospodarki socjalistycznej, praktyki polskich inżynierów i techników na przodujących zakładach w Związku Radzieckim, przykład radzieckich stachanowców i nowatorów produkcji — wszystkie te formy pomocy mają nieocenione wprost znaczenie dla rozwoju Polski Ludowej, wzmagają tempo naszego rozwoju gospodarczego, pozwalają nam w krótszym czasie i w większym zakresie modernizować i rozszerzać nasz aparat produkcyjny, unowocześniać naszą technikę, wzbogacać zasób wiadomości fachowych i umiejętności naszych kierowniczych kadr technicznych i gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Plan na rok 1951 po raz pierwszy w całej rozciągłości i z takim naciskiem stawia zadania w zakresie obniżenia kosztów własnych. „W stosunku do zadań stojących przed gospodarką narodową — mówi projekt ustawy — obniżenie kosztów własnych produkcji i obrotu w roku 1950 było niedostateczne. Dla zrealizowania zadań planu na rok 1951 i całego Planu 6-letniego niezbędnie jest w dziedzinie kosztów własnych dokonanie w 1951 r. zasadniczego przełomu”.</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Plan stawia zadanie obniżenia kosztów własnych w przemyśle wielkim i średnim co najmniej o 6,1%, w drobnym przemyśle uspołecznionym o 8%, w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych o 9,1%, w rolnictwie o 8,2%, w leśnictwie o 6,7%, w komunikacji i łączności o 6,6%, w handlu o 15,2%.</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Osiągnięcie tych zadań w zakresie obniżenia kosztów własnych jest niezbędnym warunkiem wykonania planu. Wzrasta bowiem stan zatrudnienia w sektorze socjalistycznym. Wzrastają w ślad za wzrostem wydajności średnie płace w akordowym i akordowo-premiowym systemie płac. Wzrasta — co za tym idzie — fundusz płac i indywidualne spożycie. Wyraża się to między innymi we wzroście całkowitej masy rynkowej o 14%. Wzrastają o około 30% nakłady inwestycyjne, niezbędne dla osiągnięcia dalszego rozwoju gospodarczego. Wzrasta w bardzo poważnym stopniu sieć szkół, placówek kulturalnych, placówek ochrony zdrowia. Ten wzrost sieci oznacza nie tylko poważne wydatki inwestycyjne na oświatę i kulturę, ochronę zdrowia, wczasy itp. Oznacza to zarazem poważny wzrost bieżących wydatków budżetowych na te cele. I tak np. ilość miejsc w żłobkach wzrośnie w tym roku o 40%, liczba ośrodków zdrowia i punktów lekarskich o 42,4%, liczba kin wiejskich o 67%, liczba studentów korzystających z domów akademickich — o 39% Wydatki budżetowe na naukę wzrosną w roku bieżącym o 19,1%, wydatki na szkolenie kadr o 23%, wydatki na kulturę fizyczną o 25,6%.</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Pokryciem wzrostu tych wszystkich wydatków może być jedynie wzrost dochodu narodowego. Projekt ustawy przewiduje wzrost dochodu narodowego o 18,9%.</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Obok jednak ogólnego wzrostu dochodu narodowego, aby zapewnić pokrycie rosnących nakładów inwestycyjnych i wydatków bieżących na cele społeczne i kulturalne, a także zapewnić środki finansowe na utrzymanie aparatu państwowego i obronę kraju, musi wzrastać szybciej akumulacja środków w gospodarce uspołecznionej, jako główne źródło dochodów Państwa.</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Jednym ze sposobów powiększenia akumulacji jest wzrost produkcji, która jeśli nie jest deficytowa, automatycznie przynosi wzrost socjalistycznej akumulacji. Drugim jednak niezmiernie poważnym źródłem wzrostu akumulacji jest systematyczne obniżanie kosztów własnych.</u>
          <u xml:id="u-3.52" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Projekt ustawy nie ogranicza się jedynie do wskazania ogólnych zadań poszczególnych działów gospodarki narodowej w zakresie obniżenia kosztów własnych. Precyzuje on te zadania dla poszczególnych centralnych zarządów oraz dla wielkich przedsiębiorstw w innych gałęziach gospodarki narodowej. Plan szczegółowy w swojej części finansowej dokładnie precyzuje zadania i sposoby obniżania kosztów własnych. Walka o obniżenie kosztów własnych musi się toczyć w dwóch płaszczyznach:</u>
          <u xml:id="u-3.53" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">1. Wydajność pracy musi rosnąć szybciej niż średnie płace, aby mogły być obniżone koszty osobowe na jednostkę produkcji. Zadanie więc obok pobudzenia wzrostu wydajności pracy polega na ustaleniu prawidłowego systemu płac, uzależniającego poziom zarobków od wzrostu wydajności pracy i stwarzającego bodźce dla wzrostu wydajności. Zadanie to wymaga czujnego strzeżenia dyscypliny płac.</u>
          <u xml:id="u-3.54" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">2. Ogromne rezerwy obniżenia kosztów własnych tkwią także w nadmiernych kosztach rzeczowych, w nadmiernym zużyciu surowców, materiałów pomocniczych, paliwa i energii,. Systematyczna walka o obniżenie norm zużycia, o oszczędność na materiałach, a przede wszystkim na węglu, na paliwach płynnych, na żelazie i metalach nieżelaznych, na drewnie, na kauczuku, skórze i surowcach włókienniczych stanowi jeden z najważniejszych środków wykonania planu.</u>
          <u xml:id="u-3.55" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Mobilizacja szerokich mas pracujących, a w szczególności przodującego aktywu klasy robotniczej i kadry techniczno-inżynierskiej wokół tego zadania, stanowi warunek powodzenia.</u>
          <u xml:id="u-3.56" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Na VI plenarnym posiedzeniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Przewodniczący KC PZPR tow. Bolesław Bierut powiedział:</u>
          <u xml:id="u-3.57" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">„Podstawowymi warunkami dalszej pomyślnej realizacji naszych zadań gospodarczych są:</u>
          <u xml:id="u-3.58" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">a) zwartość i ofiarność polskich mas pracujących — milionów robotników, chłopów i inteligencji pracującej,</u>
          <u xml:id="u-3.59" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">b) zwiększanie wydajności pracy i dalszy jeszcze wydatniejszy rozwój współzawodnictwa socjalistycznego,</u>
          <u xml:id="u-3.60" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">c) obniżanie kosztów własnych produkcji przez najbardziej racjonalne i oszczędne gospodarowanie, wprowadzenie zasady oszczędzania jako nakazu w codziennym postępowaniu, w społecznej pracy produkcyjnej i we własnym gospodarstwie domowym.</u>
          <u xml:id="u-3.61" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">d) energiczna i nieubłagana walka z wszelkim niechlujstwem, marnotrawstwem, szkodnictwem i grabieżą własności społecznej — za pomocą krytyki i samokrytyki, tępienia nadużyć, walka z wszelką bezdusznością i biurokratyzmem,</u>
          <u xml:id="u-3.62" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">e) stała, systematyczna kontrola wykonania zadań partyjnych i państwowych.</u>
          <u xml:id="u-3.63" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">Te podstawowe wytyczne muszą kierować naszą pracą organizacyjną. One pomogą nam wykonać pomyślnie nasze zadania, one pomogą nam osiągnąć zwycięstwo w walce o Plan 6-letni, który jest również spiżowym fundamentem w naszej walce o pokój”. Wysoki Sejmie! Plan na rok 1951 stawia nowe, ambitne zadania w zakresie ilości produkcji, jej jakości i rozszerzenia asortymentu, w zakresie inwestycji i uruchomienia nowych obiektów, w zakresie wskaźników techniczno-ekonomicznych, w zakresie wydajności pracy i obniżenia kosztów własnych, zarówno osobowych, jak i rzeczowych. Wykonanie tych zadań oznacza dalszy szybki postęp, dalszy marsz naprzód w kierunku socjalizmu, oznacza umocnienie Polski Ludowej, jako jednego z członów wielkiego światowego obozu pokoju. Wykonanie tych zadań będzie wyrazem prężności i twórczych sił naszego narodu, jego talentów i uzdolnień, wyrazem niewyczerpanych możliwości, które otwiera przed naszym narodem system demokracji ludowej, budownictwo socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-3.64" who="#ZastępcaPrzewodniczącegoPKPGJędrychowskiStefan">W imię utrwalenia pokoju, w imię postępu społecznego i socjalizmu zmobilizujemy do wykonania tych wielkich zadań wszystkie siły narodu. Rok 1951 będzie dalszym mocnym stopniem do wykonania całego Planu 6-letniego, do zbudowania podstaw socjalizmu w Polsce Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-3.65" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: pierwsze czytanie uchwalonego przez Radę Państwa w dniu 22 lutego 1951 r. oraz przez Prezydium Rządu w dniu 21 lutego 1951 r. projektu ustawy o zniesieniu Samorządowego Funduszu Wyrównawczego (druk nr 887).</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Finansowo-Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępu jemy do punktu 3 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji umowy o współpracy kulturalnej między Rzecząpospolitą Polską a Albańską Republiką Ludową, podpisanej w Tiranie dnia 2 grudnia 1950 r. (druk nr 886).</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego. pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie przepisów o reformie bankowej (druk nr 884).</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Finansowo-Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o budynkach i lokalach nowo wybudowanych lub odbudowanych (druk nr 888).</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisyj Budownictwa oraz Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie organizacji władz w dziedzinie komunikacji (druk nr 875).</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Komunikacji i Łączności.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zniesieniu Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego (druk nr 876).</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zniesieniu Państwowego Urzędu Repatriacyjnego (druk nr 877).</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 9 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o podatkach terenowych (druk nr 878).</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Finansowo-Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 10 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 2 lipca 1924 r. w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet (druk nr 879).</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Pracy i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 11 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o utworzeniu Akademii Wojskowo-Politycznej (druk nr 880).</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Obrony N anodowej.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 12 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego (druk nr 881).</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 13 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o utworzeniu Wojskowej Akademii Technicznej (druk nr 882).</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 14 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o terenowej obronie przeciwlotniczej (druki nr 832 i 846).</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Pokrzywie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełPokrzywaJan">Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Obrony Narodowej mam zaszczyt zreferować rządowy projekt ustawy o terenowej obronie przeciwlotniczej, wniesiony pod obrady Sejmu w dniu 8 stycznia rb., a rozpatrzony przez Komisję Obrony Narodowej w dniu 18 stycznia rb.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełPokrzywaJan">Istniejące dotychczas przepisy w dziedzinie obrony przeciwlotniczej, a mianowicie ustawa z dnia 15 marca 1934 r. o obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej, dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 4 lipca 1936 r. o ustanowieniu Inspektora Obrony Powietrznej Państwa oraz dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 września 1939 r. o udziale lokatorów w kosztach budowy schronów — są całkowicie przestarzałe, nie dostosowane do nowego ustroju społeczno-gospodarczego oraz niezgodne z obecną strukturą władz centralnych i terenowych organów jednolitej władzy państwowej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełPokrzywaJan">Stąd wynika konieczność nowego uregulowania podstaw prawnych organów terenowej obrony przeciwlotniczej. Czyni temu zadość projekt omawianej ustawy. Ustawa jest krótka, składa się z 6 artykułów, posiada charakter ramowy.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełPokrzywaJan">Art. 1 przewiduje utworzenie przy Prezesie Rady Ministrów Głównej Komendy Terenowej Obrony Przeciwlotniczej oraz jej organów przy prezydiach właściwych rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełPokrzywaJan">Szczegółową organizację i zakres działania komend oraz obowiązki władz, urzędów, organizacji społecznych, osób prawnych i fizycznych, związane z terenową obroną przeciwlotniczą, zgodnie z art. 2 ustawy, określi Rada Ministrów. Art. 3 mówi o sankcjach karnych za wykroczenia przeciw przepisom o terenowej obronie przeciwlotniczej. Art. 4 znosi dotychczas obowiązujące przepisy, cytowane przeze mnie na wstępie. Art. 5 i 6 mówi, że wykonanie ustawy porucza się Prezesowi Rady Ministrów i wszystkim ministrom i że ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełPokrzywaJan">Po rozważeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 18 stycznia 1951 r. w imieniu Komisji Obrony Narodowej wnoszę:</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełPokrzywaJan">Wysoki Sejm uchwalić raczy projekt ustawy o terenowej obronie przeciwlotniczej, zawarty w druku nr 832, wraz z poprawkami zamieszczonymi w druku nr 846.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Do głosu nikt się nie zapisał. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu przez Sejm uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu nadanym mu przez komisję, proponuję na podstawie art. 28 ust. 2 regulaminu Sejmu Ustawodawczego odbycie trzeciego czytania tego projektu. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o terenowej obronie przeciwlotniczej.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania — Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem powyższego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw!? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o terenowej obronie przeciwlotniczej jednomyślnie uchwalił, Przystępujemy do punktu 15 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o podatku dochodowym (Dz. U. R. P. nr 49, poz. 450) — (druk nr 862).</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Pszczółkowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Wysoki Sejmie! Dekret o podatku dochodowym z 26 października 1950 r., który mam zaszczyt referować, zastępuje łącznie z dekretem z dnia 21 września 1950 r. o opodatkowaniu przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej obowiązujący poprzednio dekret z dnia 25 października 1948 r. o podatku dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Dokonywane przemiany naszego życia społeczno-gospodarczego, przeprowadzone zmiany w organizacji państwowego i spółdzielczego przemysłu i handlu, rozciągnięcie zasad systemu finansowego na cały niemal odcinek gospodarki uspołecznionej spowodowały konieczność odmiennego potraktowania pod względem podatkowym gospodarki uspołecznionej w stosunku do odcinka gospodarki nieuspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Minione dwa łata przyniosły poważny rozwój gospodarki uspołecznionej i skurczenie się zakresu działalności inicjatywy prywatnej, podlegającej podatkowi dochodowemu. Udział gospodarki nieuspołecznionej w ogólnych wpływach z podatku dochodowego spadł z 60,1% w 1948 r. do 31,8% w 1950 r., zmalała również chociaż w mniejszym stopniu ilość podatników podatku dochodowego. Jeśli ilość podatników z 1948 r. przyjmiemy za 100, to w 1950 r. wynosi ona 62,8% stanu wyjściowego.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Z porównania tych cyfr udziału w dochodach ogólnych z tytułu podatku dochodowego i ilości podatników wynika słuszna i konsekwentna polityka naszego Państwa Ludowego, realizująca wypieranie z życia gospodarczego przedsiębiorstw prywatnych o wyraźnym charakterze kapitalistycznym i okazująca tolerancyjny stosunek do drobnych przedsiębiorstw, opartych głównie na pracy właściciela i członków rodziny.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Zasada ta znajduje wyraz również w treści omawianego dekretu, który w zasadniczych rysach recypuje postanowienie dekretu z 25 października 1948 r., dotyczące odcinka gospodarki nieuspołecznionej. Różnice pomiędzy uregulowaniem przez wspomniane dwa dekrety sprowadzają się do następujących momentów.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Zakłady rzemieślnicze, należące do kilku właścicieli, a więc mające większe rozmiary i bardziej kapitalistyczny charakter, potraktowane są ostrzej niż zakłady stanowiące własność jednego rzemieślnika przez zaliczenie wszystkich współwłaścicieli do zatrudnionych w przedsiębiorstwie.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Również zakłady rzeźnicze, brązownicze i zegarmistrzowskie podlegają przy zaliczaniu do poszczególnych grup podatkowych ostrzejszej klasyfikacji aniżeli pozostałe rodzaje rzemiosła — klasyfikacji opartej na ilości osób zatrudnionych w zakładzie.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Udziały w spółce jawnej, o ile brak jest wyraźnej umowy pisemnej co do zawarcia spółki, zostały obecnie opodatkowane surowiej niż poprzednio. Poprzednio w przypadku umowy dekret postanawiał, że należy traktować je jako równe. Obecnie zakłada się opodatkowanie całości dochodu spółki jawnej — przy jednoczesnym zwolnieniu od opodatkowania z tego tytułu udziałowców.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Wpływy ze sprzedaży przedmiotów i praw majątkowych, uzyskanych przez podatnika w drodze darowizny lub wyposażenia, które dotychczas nie podlegały opodatkowaniu, zostały obecnie zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu. Zmiana ta uzasadniona jest możliwością obchodzenia przepisów podatkowych przez niesumiennych podatników, uciekających się do formy darowizny dla uniknięcia opłat podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Ze względu na podporządkowanie przepisom referowanego dekretu wyłącznie odcinka gospodarki nieuspołecznionej odmiennie uregulowana została sprawa odliczania od przychodu podlegających opodatkowaniu odpisów amortyzacyjnych. Na miejsce sztywnego przepisu w tym zakresie, dotyczącego w głównej mierze gospodarki uspołecznionej, dekret upoważnia Ministra Finansów do uznawania w formie rozporządzenia odpisów ma zużycie za koszt uzyskania przychodów.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Analogicznie potraktowane zostały wyliczane kazuistycznie w dekrecie z dnia 25 października 1948 r. różne wydatki, które dekret uznawał za koszty uzyskania przychodu, a które obecnie zostały pominięte w dekrecie, a w zamian wyliczenia ich wprowadzone zostało upoważnienie dla Ministra Finansów uznawania pewnych wydatków za koszty uzyskania przychodów.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Przez takie ujęcie zagadnień dekret zyskał na przejrzystości, stanowiąc ramowy akt ustawodawczy, wolny od sformułowań szczegółowych, które ze względów zasadniczych powinny być pozostawione do regulowania w zależności od wymogów zmieniającego się życia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Z drobniej szych różnic należy jeszcze wymienić zrównanie w zakresie stawki podatkowej podatników bezdzietnych z podatnikami nieżonatymi, jak również całkowite zwolnienie od podatku dochodowego wszystkich pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych bez względu na ich formę prawną.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełPszczółkowskiTeofil">Referowany dekret z dnia 26 października 1950 r. o podatku dochodowym (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 450) był rozpatrywany przez Komisję Finansowo-Skarbową w dniu 29 stycznia 1951 r. i w imieniu komisji wnoszę o zatwierdzenie go przez Wysoki Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto zabierze głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o podatku dochodowym został przez Sejm jednomyślnie zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 16 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 451) — (druk nr 863).</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Dubielowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełDubielPaweł">Wysoka Izbo! Mam zreferować dekret z dnia 26 października 1950 r. (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 451), nowelizujący przepisy dekretu o postępowaniu podatkowym z dnia 16 maja 1946 r. (Dz. U. R. P. Nr 27 poz. 174).</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełDubielPaweł">Całokształt tych przepisów, regulujących z jednej strony zakres praw i obowiązków organów finansowych w dziedzinie ustalania zobowiązań podatkowych, a z drugiej strony zakres współudziału w tym względzie podatników, wymagał przeprowadzenia pewnych zmian z uwagi na dokonującą się nieustannie ewolucję w kierunku zasadniczych przemian w systemie politycznym i gospodarczym Polski Ludowej — Na przestrzeni przeszło czterech lat od czasu wejścia w życie dekretu z maja 1946 r. nastąpiła przecież daleko idąca przebudowa całego systemu materialnego prawa podatkowego; wywiera tu także wpływ doniosła reforma administracji na podstawie zeszłorocznej ustawy o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, gdyż w związku z tą reformą uległ likwidacji podział władz podatkowych na skarbowe i samorządowe i przestały istnieć odrębne urzędy i izby skarbowe; wreszcie na zasadzie ustawy z dnia 2 lipca 1949 r. o zakresie działania Ministra Finansów postanawiającej w art. 1, że sprawy podatków i innych danin publicznych należą do Ministra Finansów, przepisy procedury podatkowej musiały doznać przebudowy w tym duchu, że jedynym centralnym ośrodkiem kierowniczym w całej polityce podatkowej jest tylko Minister Finansów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełDubielPaweł">Te i inne jeszcze ważne zmiany pociągały za sobą nieodzowną potrzebę dostosowania do nich wielu dotychczasowych przepisów o postępowaniu podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełDubielPaweł">Poza tym z doświadczeń władz podatkowych w ubiegłym czteroletnim okresie wynikało, że w przepisach starego dekretu znajdowały się liczne braki, co w praktyce stwarzało częste wątpliwości i trudności. W interesie przeto sprawnego toku postępowania podatkowego nowy dekret uzupełnia istniejące w poprzednich przepisach luki. I tak np. wprowadzono — czego dotąd nie było — przepis określający szczegółowo kwestię właściwości władz podatkowych w różnych wypadkach; dalej przepis o obowiązku pracowników podatnika do udzielania wyjaśnień w czasie kontroli ksiąg lub lustracji przedsiębiorstwa; przepis o obowiązku podatników do zawiadamiania władzy podatkowej o dacie wygaśnięcia lub czasowej przerwie w wykonaniu świadczeń, podlegających podatkowi obrotowemu; przepis o obowiązku ujawniania w księgach wszystkich dostawców; przepis zezwalający na ustalenie wysokości podstawy opodatkowania w drodze szacunku w przypadku „pominięcia ksiąg”; przepis ustalający wyraźnie, że księgi nieprawidłowe lub pominięte z innych powodów nie stanowią dowodu za cały czas ich prowadzenia; przepis, upoważniający do rozciągnięcia obowiązku prowadzenia ksiąg handlowych na określone grupy podatników, na których obecnie obowiązek ten nie ciąży. Wszystkie te i inne dotychczasowe braki regulują teraz zmienione przepisy o postępowaniu podatkowym w sposób szczegółowy i celowy.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełDubielPaweł">Jako najważniejsze zmiany, wprowadzone obecnie do znowelizowanego dekretu, chcę tu wymienić:</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełDubielPaweł">1) Do art. 3 dekretu, który poprzednio przewidywał możliwość zarządzenia obliczenia i poboru niektórych danin publicznych od poszczególnych grup podatników za pośrednictwem tzw. płatników, dodano teraz nowy przepis wprowadzający — obok wspomnianych płatników — nową instytucję w postaci inkasentów podatkowych; przepis ten ma umożliwić pobór niektórych podatków w taki sposób, w jaki pobiera się np. składki na rzecz Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych. Chodzi tu w zasadzie o takie podatki, w których liczba podatników jest bardzo znaczna, natomiast kwota podatku od poszczególnego podatnika jest stosunkowo niewielka.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełDubielPaweł">2) Do art. 23 dekretu dodano dodatkowy artykuł, opiewający, że władze i urzędy państwowe, podmioty gospodarki uspołecznionej, instytucje społeczne, organizacje polityczne, związki zawodowe i stowarzyszenia mają obowiązek komunikowania właściwym organom finansowym imion, nazwisk i adresów osób odpowiedzialnych za prawidłowe obliczanie i pobieranie podatku od wynagrodzeń oraz za terminowe wpłacanie pobranego podatku; przepis ten wprowadzono dlatego, ponieważ praktyka wykazała, że pobór tego podatku i wpłacanie go na rachunek właściwej władzy podatkowej nie zawsze były dokonywane prawidłowo przez płatników tego typu, a władze podatkowe miały trudności przy ustaleniu osób bezpośrednio odpowiedzialnych za popełnianie tych nieprawidłowości. Obecnie wyraźne stwierdzenie osoby fizycznej, zobowiązanej do pełnienia odnośnych obowiązków w imieniu danego urzędu, przedsiębiorstwa lub instytucji społecznej, spowoduje niewątpliwie dokładne załatwianie tych spraw i ułatwi władzom podatkowym sprawowanie niezbędnej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełDubielPaweł">3) Dalej wprowadzono do dekretu jako nowy dział — przepisy dotyczące „obywatelskich komisji podatkowych”, zawarte poprzednio w specjalnej ustawie w tym przedmiocie z dnia 2 czerwca 1947 r. (Dz. U. R. P. z r. 1948, Nr 31, poz. 210); uzupełnienie dekretu w tym kierunku było konieczne ze względu na fakt wygaśnięcia z końcem roku ubiegłego mocy obowiązującej tych przepisów oraz konieczność utrzymania tych „obywatelskich komisji podatkowych” w dalszym ciągu jako instytucji stałej.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełDubielPaweł">4) W art. 162 znowelizowanego dekretu przewidziano dla Ministra Finansów uprawnienie do uchylania lub zmiany w wyjątkowych przypadkach każdej, nawet prawomocnej decyzji wymiarowej, jeżeli nie podobna w inny sposób odwrócić niepowetowanej szkody dla Skarbu Państwa lub gospodarki narodowej. Wskutek tego została wprowadzona możliwość dokonania — w trybie wyjątkowym — korektury błędnego ustalenia przez władze podatkowe niższej instancji zobowiązania podatkowego w kwocie zbyt niskiej.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełDubielPaweł">5) Przepisy omawianego dekretu zawierają również zmiany co do trybu odwoławczego; między innymi skracają termin przewidziany na wnoszenie odwołań do dwóch tygodni. Miesięczny termin odwoławczy był zbyt długi i sprzyjał przewlekaniu postępowania podatkowego. W ramach skróconego 2-tygodniowego terminu odwoławczego podatnicy będą dysponowali wystarczającym czasem dla należytego opracowania odwołania.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełDubielPaweł">6) Zasługuje wreszcie na wyszczególnienie, że w całym szeregu przepisów znowelizowanego dekretu zwiększono rygory w odniesieniu do przepisów o księgach. Ma to swe uzasadnienie w tym, że dowód z ksiąg prowadzonych prawidłowo pod względem materialnym i formalnym jest w postępowaniu podatkowym dowodem kwalifikowanym, posiadającym szczególnie ważne znaczenie. Dotychczasowe ujemne konsekwencje nieprzestrzegania przez podatników obowiązków w tym zakresie były zbyt słabe i niewystarczające. Zmieniono więc poszczególne przepisy w tym kierunku, że stanowią one teraz zagrożenie surowszą represją.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełDubielPaweł">Inne zmiany dekretu, który ogółem obejmuje 8 artykułów i wnosi 74 poprawki, mają znaczenie mniejszej wagi.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełDubielPaweł">Tak przedstawiają się zasady przebudowy norm prawnych, według których toczy się teraz postępowanie podatkowe, odpowiadające wymaganiom sprawnej państwowej polityki w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełDubielPaweł">Referowany przeze mnie dekret był przedmiotem obrad Komisji Finansowo-Skarbowej w dniu 29 stycznia b.r. i w imieniu tej komisji wnoszę o powzięcie przez Wysoki Sejm następującej uchwały:</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełDubielPaweł">Sejm Ustawodawczy zatwierdza dekret z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym, ogłoszony w Dzienniku Ustaw R. P, Nr 49 poz. 451.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 17 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. R. P. Nr 49 poz. 452) — (druk nr 864).</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Koterowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełKoterStanisław">Wysoka Izbo! Dekret z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych zastępuje dotychczas obowiązujący dekret z dnia 16 maja 1946 r., nowelizowany trzykrotnie w latach 1947–49. Nowelizacje dotyczyły jednak tylko niektórych zagadnień unormowanych w tym dekrecie i dlatego obecnie wobec potrzeby wielu zmian, dotyczących niemal całości dekretu, zamiast dalszej nowelizacji zaszła konieczność opracowania nowego dekretu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełKoterStanisław">Zasadniczym celem wszystkich zmian, które różnią omawiany dekret z dnia 26 października 1950 r. od obowiązującego przedtem dekretu z dnia 16 maja 1946 r., jest zapewnienie pełnej realizacji zobowiązań podatkowych jak również uniemożliwienie uchylania się od zapłaty należności podatkowych przez obchodzenie prawa. W porównaniu z obowiązującym dotychczas prawem dekret o zobowiązaniach podatkowych z dnia 26 października 1950 r. wprowadza następujące główne zmiany:</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełKoterStanisław">1) rozszerza możliwości zabezpieczenia należności podatkowych;</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełKoterStanisław">2) grupuje w jednym akcie prawnym przepisy o terminach płatności, zaliczkach i przedpłatach oraz zryczałtowaniu podatków;</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełKoterStanisław">3) daje Ministrowi Finansów możność ustalania wysokości i zasad pobierania odsetek i dodatku za zwłokę, stosownie do potrzeb polityki finansowej;</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełKoterStanisław">4) zaostrza przepisy o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich i upraszcza przepisy o odpowiedzialności podatkowej w spółkach handlowych;</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełKoterStanisław">5) zrywa z podziałem podatków na osobiste i rzeczowe i wzmacnia przywilej jednakowo dla wszystkich podatków;</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełKoterStanisław">6) wprowadza nowy sposób realizacji zobowiązań podatkowych przez przejęcie majątku dłużnika;</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełKoterStanisław">7) wprowadza możność rozciągnięcia jego przepisów na inne należności publiczno-prawne;</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełKoterStanisław">8) wprowadza odpowiedzialność karną pracowników w gospodarce uspołecznionej, winnych naruszenia dyscypliny finansowej, a odpowiedzialnych za prawidłowe obliczenie i terminowe wpłacenie podatków.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełKoterStanisław">W imieniu Komisji Finansowo-Skarbowej, która rozpatrywała powyższy dekret na posiedzeniu w dniu 29 stycznia b.r., wnoszę, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył zatwierdzenie referowanego przeze mnie dekretu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 18 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o opłacie skarbowej (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 453) — (druk nr 865).</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Kisielowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełKisielJan">Wysoki Sejmie! Dekret z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o opłacie skarbowej ma na celu dalsze dostosowanie przepisów skarbowych do warunków i potrzeb stale rozwijającego się życia społecznego i gospodarczego Polski Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełKisielJan">Zmiana polega m. in. na wprowadzeniu przepisów o opłatach skarbowych za czynności urzędów stanu cywilnego, o opłatach za przewóz i ekshumację zwłok oraz na podwyższeniu tych opłat skarbowych, które uzasadnione są z punktu widzenia polityki fiskalnej Rządu. Podwyższone są np. opłaty od podań o zezwolenie na niestałe prowadzenie przedsiębiorstwa, opłaty od weksli i inne. Natomiast znosi się opłaty za sporządzenie aktu urodzenia, uznania, zejścia, za zawarcie małżeństwa między osobami niezamożnymi. Wprowadza się dodatkowe przepisy o zwolnieniu od opłaty skarbowej przy zezwoleniu na ekshumację i przewóz zwłok lub szczątków tych osób, które poległy lub zmarły wskutek działań wojennych lub zmarły wskutek represji stosowanych przez okupanta albo wskutek aktów terrorystycznych wrogów demokratycznego ustroju Państwa Polskiego, jako też zwłok lub szczątków żołnierzy zmarłych podczas pełnienia służby wojskowej, jeńców wojennych i osób internowanych.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełKisielJan">W imieniu Komisji Finansowo-Skarbowej, która zmiany te uznała za słuszne z punktu widzenia potrzeb i interesów Skarbu Państwa, jak i ogółu społeczeństwa, wnoszę, ażeby Wysoki Sejm uchwalić raczył zatwierdzenie dekretu przeze mnie referowanego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o opłacie skarbowej został przez Sejm jednomyślnie zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 19 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej z dnia 21 września 1950 r. o rozgraniczeniu nieruchomości Skarbu Państwa lub nieruchomości nabywanych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. R. P. Nr 44, poz. 398) — (druk nr 866).</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Frankowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełFrankowskiJan">Wysoki Sejmie! Dekret, który mam zaszczyt w imieniu Komisji referować, nosi nazwę: „O rozgraniczeniu nieruchomości Skarbu Państwa lub nieruchomości nabywanych dla realizacji narodowych planów gospodarczych”.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełFrankowskiJan">O cóż więc chodzi? Chodzi o uproszczony tryb rozgraniczania nieruchomości, który polega na przeprowadzeniu linii granicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełFrankowskiJan">O jakie nieruchomości w tym wypadku chodzi? Chodzi o nieruchomości należące do Skarbu Państwa i nieruchomości nabywane lub przekazywane dla realizacji narodowych planów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełFrankowskiJan">Na czym polega uproszczenie postępowania? Uproszczone rozgraniczenie nieruchomości polega na ustaleniu przebiegu linii granicznych i położenia punktów granicznych z utrwaleniem ich na gruncie oraz na sporządzeniu protokołu granicznego.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełFrankowskiJan">Z dokonanych czynności sporządza się protokół graniczny z opisem przebiegu granic i położenia utrwalonych znaków granicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełFrankowskiJan">Dekret ten był przedmiotem obrad Komisji Finansowo-Skarbowej, która szczegółowo zapoznała się z jego treścią i w imieniu tej komisji mam zaszczyt prosić o zatwierdzenie powyższego dekretu.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełFrankowskiJan">Czy pragnie kto zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełFrankowskiJan">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt, Stwierdzam, że dekret z dnia 21 września 1950 r. o rozgraniczeniu nieruchomości Skarbu Państwa lub nieruchomości nabywanych dla realizacji narodowych planów gospodarczych — został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełFrankowskiJan">Przystępujemy do punktu 20 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 września 1950 r. o opodatkowaniu przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej (Dz. U. R. P. Nr 44, poz. 399) — (druk nr 867).</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PosełFrankowskiJan">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Krygierowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełKrygierAlfred">Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansowo-Skarbowej referować dekret z dnia 21 września 1950 r. o opodatkowaniu przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełKrygierAlfred">W myśl art. 2 tego dekretu Rada Ministrów określa:</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełKrygierAlfred">1) rodzaj, wysokość i sposób opodatkowania,</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełKrygierAlfred">2) podmiot, przedmiot i podstawę opodatkowania oraz treść obowiązku podatkowego,</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PosełKrygierAlfred">3) podatnika lub płatnika bądź podatnika i płatnika,</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PosełKrygierAlfred">4) terminy płatności oraz sposób obliczania i uiszczania podatku,</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#PosełKrygierAlfred">5) zasady i warunki zgłaszania obowiązku podatkowego (rejestracji),</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#PosełKrygierAlfred">6) zasady i warunki zwalniania od podatku oraz zwrotu i umarzania podatku,</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#PosełKrygierAlfred">7) zakres stosowania obowiązujących przepisów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#PosełKrygierAlfred">Uprawnienia te, zawarte w art. 1, obowiązują w stosunku do przedsiębiorstw następujących:</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#PosełKrygierAlfred">1) a) państwowych oraz pozostających pod zarządem państwowym,</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#PosełKrygierAlfred">b) państwowo-spółdzielczych,</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#PosełKrygierAlfred">c) o kapitale mieszanym państwowym i spółdzielczym,</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#PosełKrygierAlfred">d) mających formę spółek prawa cywilnego lub handlowego, a w których Skarb Państwa, przedsiębiorstwa państwowe albo osoby prawne prawa publicznego posiadają udział, wynoszący ponad 50% kapitału zakładowego;</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#PosełKrygierAlfred">2) banków;</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#PosełKrygierAlfred">3) central spółdzielczo-państwowych, central spółdzielni oraz spółdzielni;</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#PosełKrygierAlfred">4) instytucji publiczno-prawnych oraz organizacji politycznych, społecznych bądź zawodowych w zakresie ich działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#PosełKrygierAlfred">Rada Ministrów w myśl art. 3 może wykorzystać uprawnienia art. 2 w stosunku do wszystkich przedsiębiorstw wymienionych podatników lub niektórych, albo normować poszczególne zagadnienia odmiennie dla wszystkich lub niektórych podatników.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#PosełKrygierAlfred">Przepis końcowy art. 4 głosi, iż dotychczasowe przepisy w tej materii tracą moc obowiązującą.</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#PosełKrygierAlfred">W imieniu Komisji Finansowo-Skarbowej wnoszę: Wysoka Izba raczy zatwierdzić zreferowany dekret.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy pragnie kto zabrać głosi? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw. Nikt.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 21 września 1950 r. o opodatkowaniu przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 21 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 września 1950 r. o zmianie ustawy o obowiązku uczestniczenia W obrocie bezgotówkowym (Dz. U. R. P. Nr 44, poz. 402) — (druk nr 868).</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę posła Kiernika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełKiernikWładysław">Wysoki Sejmie! Dekret, będący przedmiotem referatu, dotyczy zmiany ustawy z 1 lipca 1949 r. o obowiązku uczestniczenia w obrocie bezgotówkowym.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełKiernikWładysław">Obrót bezgotówkowy, jako system rozrachunków pieniężnych, stwarza warunki i podstawy wykonania planów gospodarczych, jest więc kapitalnym narzędziem realizacji wielkiego Planu 6-letniego rozbudowy gospodarczej Polski i budowy podstaw socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełKiernikWładysław">W szczególności obrót bezgotówkowy w gospodarce socjalistycznej przyśpiesza szybkość obrotów pieniężnych przy zmniejszeniu obiegu płynnej gotówki, a koordynując ilość środków pieniężnych z masą towarową, zapobiega inflacji. Przez skoncentrowanie wolnych zasobów pieniężnych w aparacie bankowym pozwala na właściwe nimi rozporządzanie w zależności od zapotrzebowania tych środków przez poszczególne jednostki gospodarcze i umożliwia tym samym kontrolę bankową w zakresie wykonania planów finansowo-gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełKiernikWładysław">Ustawa z dnia 1 lipca 1949 r. o obowiązku uczestniczenia w obrocie bezgotówkowym zawierała dwa postanowienia, których zmianę podyktowała praktyka życiowa i które też zmienił dekret omawiany z 21 września 1950 r., mianowicie ustawa określała sztywne ramy w zakresie uczestnictwa w obrocie bezgotówkowym jednostek gospodarki nieuspołecznionej, uzależniając ten obowiązek od prowadzenia ksiąg handlowych bądź uproszczonych, w ustawie wyraźnie wymienionych.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełKiernikWładysław">Dekret znowelizował ten przepis przez pozostawienie możności Ministrowi Finansów określania ksiąg, których prowadzenie zobowiązuje jednostki gospodarki nieuspołecznionej do uczestniczenia w obrocie bezgotówkowym.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełKiernikWładysław">Na podstawie tego dekretu Minister Finansów wydał w dniu 29 grudnia 1950 r. rozporządzenie, regulujące zakres uczestnictwa gospodarki nieuspołecznionej w obrocie bezgotówkowym. Dalsze rozszerzenia bądź zwolnienia w tym zakresie będą mogły następować w drodze zarządzeń Ministra Finansów bez potrzeby nowelizacji ustawy z 1 lipca 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełKiernikWładysław">Druga zmiana wprowadzona dekretem z dn. 21 września 1950 r. dotyczy art. 8 ust. 4 ustawy i upraszcza sposób rozrachunku bezgotówkowego jednostek gospodarki uspołecznionej z placówkami uspołecznionego handlu detalicznego. Wyłączony został przelew jako środek zapłaty bezgotówkowej, a wprowadzony natomiast czek rozrachunkowy wystawiony przez uczestnika grupy uspołecznionej na dowolną instytucję bankową w kraju, a nie — jak było w ustawie ustalone — tylko na bank, mający siedzibę w tej samej miejscowości, co i placówka handlu uspołecznionego. Zmiana ta rozszerza w sposób nieograniczony możność dokonywania zakupów detalicznych w każdej dowolnej miejscowości przy jednoczesnym utrzymaniu zasady zapłaty bezgotówkowej.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełKiernikWładysław">Wziąwszy to pod uwagę Komisja Finansowo-Skarbowa wnosi o zatwierdzenie dekretu z 21 września 1950 r. (Dz. U. R. P. Nr 44, poz. 402).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 21 września 1950 r. o zmianie ustawy o obowiązku uczestniczenia w obrocie bezgotówkowym został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 22 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o podatku obrotowym (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 449) — (druk nr 869).</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Grosfeldowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełGrosfeldLudwik">Wysoki Sejmie! Dekret z 26 października 1950 r. zastępuje dekret z 25 października 1948 r. o podatku obrotowym.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełGrosfeldLudwik">Najistotniejszą różnicą pomiędzy obu dekretami jest ich zakres działania. Według obecnego dekretu podlegają obowiązkowi opodatkowania osoby prawne i stowarzyszenia, nie będące podmiotami gospodarki uspołecznionej, podczas kiedy według dekretu z 25 października 1948 r. obowiązek opłacania podatku obrotowego ciążył na wszystkich przedsiębiorstwach państwowych, samorządowych i będących pod zarządem państwowym. Ta istotna zmiana jest konsekwencją zmiany zasad budżetowania, rozwinięcia socjalistycznego systemu finansowania, w szczególności następstwem referowanego przed chwilą dekretu z 21 września 1950 r. o opodatkowaniu przedsiębiorstw gospodarki uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełGrosfeldLudwik">W konsekwencji tej zmiany nastąpiło znaczne uproszczenie postępowania, w szczególności jeżeli chodzi o art. 2, to znaczy w przepisach, dotyczących wyjątków co do zakresu osób, podlegających obowiązkowi podatkowemu. Dekret z 1948 r. musiał mozolnie i szczegółowo uwzględniać różne skomplikowane okoliczności gospodarcze, zwalniając pewne kategorie przedsiębiorstw państwowych i samorządowych, podlegających podatkowi obrotowemu.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełGrosfeldLudwik">Z chwilą kiedy przedsiębiorstwa państwowe i przedsiębiorstwa gospodarki uspołecznionej zostały wyłączone od tego obowiązku, obecny dekret, mający do czynienia tylko z sektorem nieuspołecznionym, może stosować wyjątki tylko pod kątem widzenia wytycznych politycznych, zasadniczych, uważając jako zasadę, że podatek jest pewnym instrumentem polityki ogólnej.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełGrosfeldLudwik">Dlatego art. 2 przewiduje jako zwolnione od obowiązku opłacania podatku tylko nauczanie w zakładach naukowych i pracę zawodową nauczycieli i wychowawców młodzieży oraz twórczość lub działalność naukową, oświatową, artystyczną, literacką. Wyłącza gospodarstwa rolne z wyjątkiem świadczeń, polegających na sprzedaży wytworów własnego lub dzierżawionego gospodarstwa rolnego, dokonywanej w utrzymywanych w tym celu stałych miejscach sprzedaży poza obrębem własnych lub dzierżawionych gruntów, oraz na sprzedaży wymienionych wytworów przerobionych sposobem przemysłowym, gdyż to nadaje odmienny kształt gospodarstwu rolnemu. Wreszcie wyłącza świadczenia, do których mają zastosowanie przepisy o podatku od wynagrodzeń, jak np. świadczenia biegłych, jeżeli są wykonywane przez osoby, będące w zasadzie zatrudnione przez instytucje uspołecznione i na zlecenie tych instytucji uspołecznionych.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełGrosfeldLudwik">Ustawa wprowadza jako poważną nowość uelastycznienie przepisów, dotyczących zarówno obowiązku opłacania podatku, jak i wysokości stawek, dając Ministrowi Finansów pełnomocnictwo do zwalniania pewnych kategorii osób od obowiązku opłacania podatku, do zniżania stawki podatkowej, do zmiany stawki podatkowej. W szczególności Minister Finansów jest uprawniony w porozumieniu z Przewodniczącym PKPG oraz z zainteresowanymi ministrami. do zwalniania pewnego rodzaju podatników od obowiązku opłacania podatku, do zmiany stawek, a więc do obniżania i podwyższania stawek w szczególności od wina, piwa, cukru skrobiowego, kart i drożdży. Podwyższanie może nastąpić w granicach liczby 10, to znaczy najwyżej o 10% stawek ustalonych według artykułu 8. Tą drogą podwyższania stawek istnieje możliwość wyższego opodatkowania towarów luksusowych, bo odrębne przepisy opodatkowania towarów luksusowych w nowym dekrecie znikły.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełGrosfeldLudwik">Dekret wprowadza podział, jeżeli chodzi o stawki, na obrót towarowy i obrót nie towarowy. Ta nowość przyczynia się również do przejrzystości i jasności nowych przepisów. Stawki od obrotów towarowych uprzywilejowują obrót książkami, dziennikami, czasopismami, ustalając jako najniższą stawkę 1%, następnie wprowadza 2,5% stawkę od sprzedaży towarów nabytych celem sprzedaży, zatem nieprzerabianych i niewytwarzanych.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełGrosfeldLudwik">Charakterystycznym przepisem jest przepis art. 8 pkt 13, uwzględniający moment subiektywny i stosujący pewne uprzywilejowanie drobnych warsztatów rzemieślniczych. Mianowicie warsztaty rzemieślnicze, w których pracuje tylko 2 członków rodziny, a w części także jeden pracownik najemny, płacą stawkę 3,5%, podczas gdy wszystkie warsztaty płacą stawkę 4%. Jest to wyrazem walki o likwidację wyzysku człowieka przez człowieka i pewnego uprzywilejowania drobnych warsztatów rzemieślniczych, opartych w pierwszym rzędzie o pracę samego rzemieślnika i członków jego rodziny.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełGrosfeldLudwik">Tę samą zasadę stosuje dekret w odniesieniu do obrotów nietowarowych czyniąc dystynkcję między robotami budowlanymi, np. wykonywanymi sposobem rzemieślniczym, a innymi robotami rzemieślniczymi. Rzemieślnicze płacą 4%, inne 5% stawki.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełGrosfeldLudwik">Inne stawki zostały utrzymane w wysokości poprzedniej. Wprowadzono nowe stawki dla lokali gastronomicznych w wysokości 15%, dla przedsiębiorstw widowiskowych i hotelowych 30%, dla pensjonatów 20%.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełGrosfeldLudwik">Z dekretu z 1948 r. utrzymany został artykuł 32, według którego 8% wpływów podatkowych z podatku obrotowego przechodzi do Samorządowego Funduszu Wyrównawczego. Wobec wniesionego dziś projektu ustawy o zniesieniu Samorządowego Funduszu Wyrównawczego to zagadnienie będzie wymagało również nowego uregulowania.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełGrosfeldLudwik">To byłyby najistotniejsze przepisy nowego dekretu, który był rozpatrzony w dniu 29 stycznia bieżącego roku na Komisji Finansowo-Skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PosełGrosfeldLudwik">W imieniu Komisji Finansowo-Skarbowej mam zaszczyt wnieść o zatwierdzenie tego dekretu przez Wysoki Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie się wypowiedzieć w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret Rządu z dnia 26 października 1950 r. o podatku obrotowym został jednomyślnie zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 23 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o podatku od nabycia praw majątkowych. (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 454) — (druk nr 870).</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Rapaczyńskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Wysoki Sejmie! Dekret z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o podatku od nabycia praw majątkowych jest jednym z szeregu dekretów, które w sposób zupełnie odmienny od dotychczasowego regulują kwestię opłat.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Zmiany, które obecny dekret wprowadza w poprzednio obowiązującym systemie, dadzą się ująć w następujące grupy:</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">1. Przyznane zostaje zwolnienie wszystkich podmiotów gospodarki uspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">2. Określony zostaje w sposób nowy zakres obowiązku podatkowego. Następuje korektura w zakresie podstaw opodatkowania i odpłatnego nabycia.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">3. Wreszcie zostają wyeliminowane z przepisów o podatku od nabycia praw majątkowych pewne dotychczasowe przepisy w zakresie odprowadzania podatku przez płatnika, terminu płatności podatku, sposobu uiszczania podatku w gotówce względnie w znaczkach skarbowych itd.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">W końcu zmiany dotyczą ograniczenia prawa rozporządzania prawami majątkowymi, będącymi przedmiotem opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Dekret jest celowy, zmiany, które wprowadza, odpowiadają naszemu systemowi finansowemu, wskutek tego mam zaszczyt wnieść o zatwierdzenie tego dekretu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret Rządu z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu o podatku od nabycia praw majątkowych — został jednomyślnie zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 24 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Przemysłowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 października 1950 f. o wynalazczości pracowniczej (Dz. U. R. P. Nr 47, poz. 428) — (druk nr 871).</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłance Piwowarskiej:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Wysoka Izbo! W Polsce przedwrześniowej wynalazczość pracownicza nie miała podstaw do rozwoju, przyczyną tego był ustrój kapitalistyczny. Robotnik ustroju kapitalistycznego z racji swego położenia klasowego nie był i nie mógł być zainteresowany we współzawodnictwie i wynalazczości pracowniczej oraz podnoszeniu wydajności pracy na coraz wyższy poziom. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o ochronie wynalazków brało w opiekę inżynierów i techników — małą grupę elitarną, która miała możność dokonywania wynalazków.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">W Polsce Ludowej sprawa wynalazczości pracowniczej uległa zasadniczej zmianie. Rząd Polski Ludowej od samego początku popierał i rozwijał ruch racjonalizatorski, stwarzając ekonomiczną podstawę, to znaczy pomoc materialną i techniczną dla racjonalizatorów, oraz biorąc w opiekę ruch racjonalizatorski w drodze wydawania szeregu przepisów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Ministerstwo Przemysłu i Handlu począwszy od 1946 r. zapewniło udzielanie pomocy pomysłowości pracowniczej w przedsiębiorstwach przemysłowych i handlowych, wydając szereg przepisów, zarządzeń i ustalając zasady premiowania pomysłów racjonalizatorskich.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">W związku z tym, że przepisy regulujące sprawy wynalazczości pracowniczej od 1946 r. do chwili obecnej zmieniły się, powstała konieczność zebrania obowiązujących zasad, znajdujących się w szeregu pism, zarządzeń i okólników w jeden akt prawny, który w sposób zasadniczy ujmie zagadnienia wynalazczości pracowniczej — Dekret o wynalazczości pracowniczej z dnia 12 października 1950 r. idzie w kierunku dalszego wzmożenia wynalazczości pracowniczej jako istotnego czynnika rozwoju gospodarki narodowej oraz zapewnia robotnikom opiekę i pomoc Państwa w zakresie wynalazczości.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Uspołecznione zakłady pracy są obowiązane do udzielania swoim pracownikom wszechstronnej pomocy i opieki, potrzebnej do zrealizowania ich twórczej myśli.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Robotnik, który dokonał wynalazku, ma prawo do świadectwa autorskiego, a nazwisko jego umieszcza się w opisie patentowym. Za udoskonalenia techniczne i usprawnienia robotnik otrzymuje zaświadczenia o dokonaniu tych prac przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Pracownik, który dokonał wynalazku, udoskonalenia technicznego lub usprawnienia, otrzymuje wynagrodzenie w zależności od wysokości rocznej oszczędności, jaką daje jego twórcza praca w gospodarce narodowej. Oprócz wynagrodzenia pieniężnego przysługują pracownikowi również inne korzyści i uprawnienia, które określi uchwała Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Pracownik obok uprawnień, jakie przewiduje dekret, ma i pewne obowiązki wobec Państwa, mianowicie o dokonaniu swej pracy z dziedziny wynalazczości jest on obowiązany zawiadomić niezwłocznie kierownika swego zakładu pracy. Twórca po winien czynnie współdziałać z instytucją, która realizuje jego pracę, a w szczególności obowiązany jest dostarczyć posiadaną dokumentację i udzielać potrzebnych wyjaśnień i wskazówek.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Dekret przestrzega o zachowaniu tajemnicy przez osoby, które biorą czynny udział w pracach związanych z wynalazczością pracowniczą.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Dekret wprowadza odpowiedzialność dyscyplinarną i sądową w stosunku do osób, które działają wbrew przepisom dekretu o wynalazczości pracowniczej. Przewiduje on karę aresztu do lat 2 i oprócz tego kary pieniężne w stosunku do osób, które nie wypełniają swoich obowiązków, uniemożliwiają lub utrudniają realizowanie pomysłów pracowniczych. Karze do 1 roku podlega ten, kto zataja pracowniczy wynalazek.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">Widzimy, że dekret stwarza dobre warunki dla dalszego rozwoju ruchu racjonalizatorskiego i zapewnia pomoc ze strony Państwa robotnikowi, który świadomie buduje swoją Ojczyznę pod przewodem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">O wielkości ruchu racjonalizatorskiego świadczą najlepiej cyfry. Z inicjatywy Centralnej Rady Związków Zawodowych w porozumieniu z Państwową Komisją Planowania Gospodarczego wydano regulamin dla powstających żywiołowo w całym kraju klubów techniki i racjonalizacji, których liczymy około 1600; w klubach tych jest około 40.000 racjonalizatorów. W samym tylko przemyśle włókienniczym w 1948 r. zgłoszono 130 wniosków racjonalizatorskich, z których wykorzystano 89. Dały one oszczędności 38.990.000 zł, z tego racjonalizatorzy otrzymali 2.295.206 zł. W 1949 r. zgłoszono 1325 wniosków, zatwierdzono 1106, które dały oszczędności 1.289.361.000 zł. Robotnikom wypłacono 18.473.285 zł. W ciągu 3 kwartałów 1950 r. zgłoszono już 2699 wniosków, z tego wykorzystano 2298, które dały oszczędności w nowej walucie 38.131.797 zł.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">W ruchu racjonalizatorskim tkwią poważne źródła i rezerwy obniżenia kosztów własnych.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#PosłankaPiwowarskaIrena">W imieniu Komisji Przemysłowej wnoszę o zatwierdzenie dekretu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 12 października 1950 r. o wynalazczości pracowniczej został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 25 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Przemysłowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 439) — (druk nr 872).</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Cieślakowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełCieślakStanisław">Dekret z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych, który mam zaszczyt referować Wysokiej Izbie w imieniu Komisji Przemysłowej, dotyczy ważnych zagadnień, wchodzących w całokształt naszej gospodarki narodowej. Dekret ten ustala sposób powołania, łączenia i likwidacji przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełCieślakStanisław">Przedsiębiorstwo państwowe powoływane jest dla dokonywania zadań, przewidzianych planem gospodarczym. Powołanie przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić w myśl dekretu na podstawie decyzji właściwego ministra, wydanej w porozumieniu z Ministrem Finansów za zgodą Przewodniczącego PKPG. Prezydia rad narodowych mogą również dla wykonania zadań, związanych z gospodarką swój ego terenu, powołać do życia przedsiębiorstwo państwowe — za zgodą właściwego ministra. To rozszerzenie uprawnień rad narodowych i ich prezydiów świadczy wymownie o stałym umacnianiu się i pogłębianiu roli rady narodowej, rzeczywistego organu terenowych jednolitych władz państwowych, a tym samym świadczy wymownie o stale rosnącym wpływie mas pracujących na gospodarkę terenową i na całokształt gospodarki narodowej w naszym ustroju.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełCieślakStanisław">Prowadzenie, kierowanie, kontrola jak i system funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa państwowego są oparte w myśl art. 3 omawianego przeze mnie dekretu na zasadzie rozrachunku gospodarczego. Zasada rozrachunku gospodarczego polega na tym, że każde przedsiębiorstwo państwowe zostaje wyodrębnione pod względem organizacyjnym, finansowym i prawnym, wykonywa swoje zadania i reguluje wzajemne stosunki z innymi przedsiębiorstwami na zasadzie umów gospodarczych, które podlegają arbitrażowi. W tym celu każde przedsiębiorstwo wyposażone zostaje w odpowiednią dozę samodzielności. Trzecią zasadą rozrachunku gospodarczego — metodą prowadzenia przedsiębiorstw socjalistycznych, metodą zarządzania przez klasę robotniczą i pozostające pod jej kierownictwem pracujące chłopstwo całością mienia uspołecznionego jest zasada odpłatności, zarówno jeśli chodzi o środki produkcji jak i o zbyt, artykułów przez przedsiębiorstwo produkowanych lub usług przez przedsiębiorstwo państwowe świadczonych. Dzięki temu realizacja produkcji, kontrola produkcji i całej działalności przedsiębiorstwa opiera się o plan kosztów własnych.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełCieślakStanisław">Zasada rozrachunku gospodarczego stwarza nowe, nieznane w ustroju kapitalistycznym dźwignie ekonomiczne wzrostu produkcji i obniżenia jej kosztów.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PosełCieślakStanisław">Każde bowiem przedsiębiorstwo państwowe ma prawo, możliwość i obowiązek wygospodarowania odpowiedniego zysku. Część tego ponadplanowego zysku przedsiębiorstwa stanowi fundusz załogi. W ten sposób załoga przedsiębiorstwa socjalistycznego jest żywo zainteresowana wynikami pracy przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PosełCieślakStanisław">Ponieważ koordynatorem przedsiębiorstw socjalistycznych, pracujących według zasady rozrachunku gospodarczego, jest Przewodniczący PKPG, dekret precyzuje jego uprawnienia, sięgające głęboko w całokształt gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PosełCieślakStanisław">Ponieważ zaś w systemie finansowym znajduje się klucz do wprowadzenia i umocnienia zasady rozrachunku gospodarczego, ponieważ kontrola przedsiębiorstwa socjalistycznego dokonywana jest przy pomocy złotego, dekret przewiduje zarówno przy powołaniu, łączeniu i likwidacji przedsiębiorstw państwowych jak i przy ustalaniu środków trwałych i obrotowych przedsiębiorstw państwowych, przy ustalaniu sposobów prowadzenia bilansów itp. odpowiednie uprawnienia dla Ministra Finansów.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#PosełCieślakStanisław">Spod działania referowanego przeze mnie dekretu wyłączone zostały (do czasu ich przygotowania do przejścia na rozrachunek gospodarczy) jedynie państwowe instytucje finansowe, przedsiębiorstwo państwowe Polska Poczta, Telegraf i Telefon i przedsiębiorstwa działające w dziedzinie gospodarstwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#PosełCieślakStanisław">Komisja Przemysłowa po przedyskutowaniu omawianego dekretu, biorąc pod uwagę fakt, że ustalenie norm prawnych działalności wszystkich przedsiębiorstw państwowych na zasadach rozrachunku gospodarczego jest poważnym krokiem na drodze do umocnienia socjalistycznego charakteru naszej gospodarki i stwarza warunki do dalszego obniżenia kosztów produkcji, co jest jednym z czołowych zadań planu na rok 1951, wnosi o zatwierdzenie tego dekretu Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 439).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy pragnie kto zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 26 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Przemysłowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o Urzędzie Dozoru Technicznego (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 440) — (druk nr 873).</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Głos ma sprawozdawca poseł Czechowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełCzechowiczEugeniusz">Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt referować dekret z 26 października 1950 r. o Urzędzie Dozoru Technicznego.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełCzechowiczEugeniusz">Urząd ten podlega Ministrowi Przemysłu Ciężkiego. Do zakresu działania tego urzędu należy nadzór techniczny nad kotłami parowymi oraz urządzeniami technicznymi pod ciśnieniem. Dalej nadzór nad wykonywaniem przepisów dotyczących tych urządzeń i instruowanie kadr nadzoru technicznego.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełCzechowiczEugeniusz">Dekret przewiduje, że Urząd ma mieć wpływ przy budowie tego rodzaju kotłów i urządzeń technicznych.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełCzechowiczEugeniusz">Dalej przewiduje się likwidację Stowarzyszenia Dozoru Kotłów z okresu międzywojennego, które w obecnych stosunkach jest anomalią. Majątek tego stowarzyszenia przechodzi na Skarb Państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PosełCzechowiczEugeniusz">Dekret jest słuszny i celowy.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PosełCzechowiczEugeniusz">W imieniu Komisji Przemysłowej wnoszę o zatwierdzenie tego dekretu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy pragnie kto zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o Urzędzie Dozoru Technicznego został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 27 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Przemysłowej o dekrecie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych (Dz. U. R. P. Nr 49, poz. 447) — (druk nr 874). Głos ma sprawozdawca poseł Stefański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełStefańskiStanisław">Wysoka Izbo! Dotychczasowe przepisy, zawarte w dekrecie z dn. 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych (Dz. U. R. P. Nr 46, poz. 341), nie obejmują wielu przypadków naruszania rozporządzeń i zarządzeń, wydanych na podstawie tego dekretu, w szczególności przypadku naruszenia norm, wydanych na podstawie art. 2 ust. 2 tego dekretu. Dekret ten stanowi podstawę do reglamentowania wszelkich surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełStefańskiStanisław">Gospodarka nasza postawiła przed nami wymogi nie tylko dyscypliny pracy lub dyscypliny finansowej, ale również rygorystycznej dyscypliny materiałowej i surowcowej, W związku z powyższym występuje potrzeba coraz precyzyjniejszego wykonywania naszego planowania materiałowego i konieczność korygowania przepisów prawnych na odcinku gospodarki surowcami, półfabrykatami i gotowymi wyrobami.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełStefańskiStanisław">Praktycznie wykorzystano dekret ten celem reglamentacji materiałowej w odniesieniu do mięsa, zboża, przetworów zbożowych, wełny owczej, nasion oleistych i niektórych deficytowych urządzeń elektromedycznych, jak aparaty rentgenowskie itp.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PosełStefańskiStanisław">Materiały reglamentowane są sprzedawane dla ściśle określonych celów. Podaję dla przykładu wypadki przekroczenia przepisów w tym względzie: pewne ilości wełny owczej, przeznaczone na ściśle określony cel, zostały nabyte przez kupującego i użyte na inny cel; przy sprzedaży drzewa na cele budowlane nabywca zużył to drzewo na wyrób mebli; przy przemiale zboża naruszono rozporządzenia Ministerstwa Handlu Wewnętrznego; zachodzą również wypadki naruszenia rozporządzeń o zwalczaniu szkodników zbożowo-mącznych. Wszystkie te przekroczenia nie mogły być podciągnięte pod przepisy art. 10 i 11 wspomnianego dekretu.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PosełStefańskiStanisław">Celem więc zahamowania nadużyć i przekroczeń, nie objętych art. 9, 10 i 11, należało spowodować zmianę niektórych przepisów dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. przez wprowadzenie nowego art. 11-a i wynikającą stąd zmianę brzmienia art. 12. Spowoduje to bardziej celowe wykorzystanie przepisów dekretu dla usprawnienia naszej gospodarki materiałowej.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PosełStefańskiStanisław">Po rozważeniu powyższego dekretu na por siedzeniu Komisji Przemysłowej w dniu 30 stycznia 1951 r. mam zaszczyt w imieniu komisji wnieść:</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PosełStefańskiStanisław">Wysoki Sejm raczy powziąć następującą uchwałę: Sejm Ustawodawczy R. P. zatwierdza powyższy dekret ogłoszony w Dzienniku Ustaw Nr 49 pod poz. 447.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 26 października 1950 r. o zmianie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych został jednomyślnie przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 28 porządku dziennego: zmiana składu osobowego niektórych komisyj stałych Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Na zasadzie art. 61 regulaminu Sejmu Ustawodawczego zgłaszam wniosek o zmianę składu osobowego niektórych komisyj stałych Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę Posła Sekretarza o odczytanie mego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełSekretarz">„Proponuję wprowadzenie jako członków:</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełSekretarz">Z klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej:</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Finansowo-Skarbowej — posła Władysława Dworakowskiego,</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej — posła Jerzego Albrechta,</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Komunikacji i Łączności — posła Stanisława Duniaka,</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Morskiej i Handlu Zagranicznego — posła Mieczysława Wągrowskiego,</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu — posła Józefa Kieszczyńskiego,</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Pracy i Opieki Społecznej — posła Wiktora Kłosiewicza,</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Prawniczej i Regulaminowej — posła Pawła Dąbka,</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Przemysłowej — posła Mieczysława Marca i posła Józefa Bienia,</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych — posła Jana Klechę,</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Spraw Zagranicznych — posła Kazimierza Witaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#PosełSekretarz">Proponuję w prowadzenie jako zastępców:</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#PosełSekretarz">Z klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej:</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Przemysłowej — posła Stanisława Piaskowskiego,</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#PosełSekretarz">— do Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych — posła Jana Sabika.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#PosełSekretarz">Proponuję odwołanie członków:</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#PosełSekretarz">Z klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej:</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Finansowo-Skarbowej — posła Franciszka Blinowskiego,</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej — posła Wiktora Kłosiewicza,</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Komunikacji i Łączności — posła Mieczysława Popiela,</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Morskiej i Handlu Zagranicznego — posła Mieczysława Popiela,</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu — posła Hilarego Chełchowskiego,</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Pracy i Opieki Społecznej — posła Stanisława Duniaka,</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Przemysłowej — posła Franciszka Blinowskiego i posła Mieczysława Popiela,</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Spraw Zagranicznych — posła Aleksandra Zawadzkiego.</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#PosełSekretarz">Proponuję odwołanie zastępców:</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#PosełSekretarz">Z klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej:</u>
          <u xml:id="u-32.28" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Przemysłowej — posła Mieczysława Marca,</u>
          <u xml:id="u-32.29" who="#PosełSekretarz">— z Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych — posła Jana Klechy.”</u>
          <u xml:id="u-32.30" who="#PosełSekretarz">Czy kto z Obywateli Posłów wypowie się w tej sprawie? Nikt głosu nie zabiera. Czy są sprzeciwy? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-32.31" who="#PosełSekretarz">Stwierdzam, że wniosek o zmianę składu osobowego niektórych komisyj stałych Sejmu został przez Wysoką Izbę przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-32.32" who="#PosełSekretarz">Porządek dzienny dzisiejszego pojedzenia został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-32.33" who="#PosełSekretarz">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Kancelarii Sejmu Ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-32.34" who="#PosełSekretarz">Następne posiedzenie Sejmu odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 16 min. 30 z następującym porządkiem dziennym:</u>
          <u xml:id="u-32.35" who="#PosełSekretarz">„1. Sprawozdanie Komisji Finansowo-Skarbowej o rządowym projekcie ustawy o podatkach terenowych.</u>
          <u xml:id="u-32.36" who="#PosełSekretarz">2. Sprawozdanie Komisyj Budownictwa oraz Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej o rządowym projekcie ustawy o budynkach i lokalach nowo wybudowanych lub odbudowanych.</u>
          <u xml:id="u-32.37" who="#PosełSekretarz">3. Sprawozdanie Komisji Komunikacji i Łączności o rządowym projekcie ustawy o zmianie organizacji władz w dziedzinie komunikacji.</u>
          <u xml:id="u-32.38" who="#PosełSekretarz">4. Sprawozdanie Komisji Pracy i Opieki Społecznej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 2 lipca 1924 r. w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet.</u>
          <u xml:id="u-32.39" who="#PosełSekretarz">5. Sprawozdanie Komisji Prawniczej i Regulaminowej o wniosku posłów klubów poselskich: Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego i Katolicko-Społecznego w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Ustawodawczego.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę Posła Sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełSekretarz">„W dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących komisyj:</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełSekretarz">Budownictwa oraz Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, Pracy i Opieki Społecznej, Prawniczej i Regulaminowej — bezpośrednio po zakończeniu obecnych obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełSekretarz">Finansowo-Skarbowej, Komunikacji i Łączności, Obrony Narodowej — o godz. 13 min. 30.”</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełSekretarz">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 12 min. 45.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>