text_structure.xml
93.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 10 listopada 1987 r. Komisja Rynku Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, obradująca pod przewodnictwem posła Alojzego Bryla (SD), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- rządowy projekt programu realizacyjnego II etapu reformy gospodarczej w zakresie rynku wewnętrznego, drobnej wytwórczości i usług,</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- rolę i zadania ministra rynku wewnętrznego w II etapie reformy gospodarczej,</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- informację o Międzynarodowych Targach Drobnej Wytwórczości „Kooperacja - 87”.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli z wiceprezesem Tadeuszem Materką, Ministerstwa Rynku Wewnętrznego z ministrem Jerzym Jóźwiakiem, doradcy wicepremierów, pełnomocnicy ministra współpracy gospodarczej z zagranicą i ministra przemysłu, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów i Narodowego Banku Polskiego.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Koreferat dotyczący rządowego projektu programu realizacyjnego II etapu reformy gospodarczej w zakresie rynku wewnętrznego, drobnej wytwórczości i usług, przedstawiła poseł Małgorzata Niepokulozycka (bezp.): Przeważająca część proponowanych rozwiązań zgodna jest z oczekiwaniami społecznymi. Szczególnego podkreślenia wymaga wynikające z nich prorynkowe nastawienie. Wiąże się ono z projektowanymi działaniami, mającymi na celu pobudzenie aktywności gospodarczej, a szczególnie wzrostu podaży w stopniu bezsprzecznie większym niż w dotychczas podejmowanych próbach. Ten właśnie sposób budowania rynku i jego równowagi jest warunkiem niezbędnym (choć jeszcze niewystarczającym) powodzenia posunięć cenowo-dochodowych.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Godne szczegółowego poparcia są następujące zamiary:</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">- tworzenie trwałych warunków działania i rozwoju przedsiębiorstwom prywatnym we wszystkich dziedzinach gospodarki, a nie tylko w wybranych arbitralnie przez administrację;</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">- przywrócenie spółdzielczości jej społecznego charakteru w drodze zerwania z administrowaniem tą formą własności i z jej dotychczasową unifikacją z własnością państwową;</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">- przebudowa systemu cen w handlu zagranicznym przez ograniczenie stosowania cen urzędowych w rozliczeniach wraz z przebudową systemu cen krajowych poprzez odejście od kosztowej formuły ich kształtowania;</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">- liberalizacja zasad otrzymywania uprawnień do prowadzenia handlu zagranicznego oraz ograniczenie centralnego rozdziału dewiz i centralnego finansowania importu;</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">- zniesienie reglamentacji mięsa i centralnego sterowania obrotem artykułami rolno-spożywczymi i środkami produkcji rolnej oraz ograniczenie dotacji w tej sferze, a także zniesienie monopolu skupu i obrotu artykułami rolno-spożywczymi. Niepokoi natomiast instrumentalne traktowanie II etapu oraz procesu reformowania gospodarki jako takiego. Wyraża się to w stwierdzeniu (na str. 13), że „minimum oczekiwań wobec programu II etapu to zapewnienie systemowych warunków dla pełnej realizacji do 1990 r. zadań ilościowych i jakościowych NPSG na lata 1986-1990”. Takie instrumentalne traktowanie II etapu stanowi dlań ogromne zagrożenie.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Niepokojącym sygnałem jest, iż w zadaniach szczegółowych (str.36), a szczególnie mówiących o pracy ciągłej, nie znajdujemy ani słowa o działaniach na rzecz jakości. W harmonogramie zapisano stworzenie do września 1988 r. państwowego systemu kontroli i oceny nowoczesności wyrobów, technologii oraz przedsięwzięć inwestycyjnych. Jest to zrealizowanie postulatu zgłaszanego przez wiele środowisk. Na listopad 1987 r. przewidziano opracowanie założeń organizacyjnych tegoż przedsięwzięcia, z udziałem m.in. Federacji Konsumentów. Do końca listopada zostało już tylko 20 dni i jak dotychczas Federacji Konsumentów nic o tym nie wiadomo.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Na str. 19 czytamy: „Integralną częścią programu II etapu muszą być założenia polityki cenowo-dochodowej na lata 1988-1990. Ostateczne przyjęcie tych założeń wymagać będzie dokonania konsultacji ze społeczeństwem, wyboru odpowiedniego wariantu, zakresu i tempa przebudowy struktury cen”. Jak dotychczas, nie znamy jednak założeń polityki dochodowo-cenowej. Czy ma to załatwić referendum?! Chyba nie. Jak więc mówić o II etapie, skoro nie wiemy rzeczy najważniejszej, która musi być - co podkreślają twórcy programu - a jej nie ma?</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Niepokój budzi przekazanie drobnej wytwórczości do scalonego obecnie resortu przemysłu. „Małe jest piękne”, lecz może zostać nie zauważone i zgniecione przez brzydsze, lecz mocniejsze otoczenie. A domeną drobnej wytwórczości jest produkcja rynkowa. Zaniepokojenie takim ulokowaniem drobnej wytwórczości jest zatem w zupełności uzasadnione.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Koncepcja urzędu ministra rynku wewnętrznego ma służyć realizacji programu II etapu reformy. Nastąpiło zintegrowanie organizacyjno-funkcjonalne centrum w obszarze rynku przez utworzenie urzędu odpowiedzialnego za cały rynek. Przyjęto również tezę o równoprawnym podejściu do wszystkich podmiotów gospodarczych. Zadania MRW są adresowane do wszystkich uczestników rynku, bez względu na ich formę organizacyjną i własnościową. Z tezy o odchodzeniu centrum od zarządzania na rzecz rządzenia wynika funkcjonalny charakter nadany MRW, z położeniem nacisku na systemowe, ekonomiczno-finansowe oddziaływanie na podmioty, procesy i zjawiska rynkowe. Za najważniejsze uznano równoważenie gospodarki przez pobudzanie wzrostu podaży. W tym celu resort otrzymał instrumenty stwarzające warunki dla prorynkowego i propodażowego przeorientowania całej gospodarki, a zwłaszcza produkcji. Z przyjętej w programie II etapu reformy tezy o przedsiębiorczości wynika zadanie MRW inicjowania i wspierania - organizacyjnego, ekonomicznego i prawnego -rozwoju tej przedsiębiorczości, zwłaszcza w jej aspekcie prorynkowym.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">W ten sposób wyznaczono obszar kompetencyjny ministerstwa. Dlatego dziś zamierzam wyjść z programem ochrony rynku, natomiast jutro z programem jego rozwoju. Jest to zdeterminowane trudną sytuacją tynkową, a to wymaga zdecydowanych i radykalnych posunięć stabilizujących poziom równowagi przez:</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">- wymuszenie pełnej realizacji planowych zadań przemysłu, w tym realizacji zamówień rządowych;</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">- restrukturyzację zaopatrzenia materiałowo-technicznego w kierunku zwiększania zakresu zasilania produkcji rynkowej;</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">- przyspieszenie (w ramach posiadanych środków dewizowych) importu uzupełniającego i bezdewizowej wymiany towarowej za granicą;</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">- zastosowanie preferencyjnych rozwiązań podatkowych, płacowych i kredytowych dla wsparcia produkcji rynkowej;</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">- zaostrzenie kontroli procesów produkcji i dystrybucji dóbr konsumpcyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Program rozwoju rynku jest natomiast pragmatyczną koncepcją maksymalnego wykorzystania praw rynkowych w celu wymuszenia efektywności gospodarczej od wszystkich uczestników rynku metodami poza administracyjnymi, a więc parametrami ekonomicznymi.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Na takich funkcjonalnych podstawach budowana jest obecnie struktura urzędu, której istota sprowadza się do wyraźnego wyodrębnienia trzech obszarów realizacyjnych, organizacyjnie wydzielonych i funkcjonalnie sprzężonych. Są to obszary: polityki rynkowej, funkcjonowania rynku oraz infrastruktury rynku. Takie rozwiązanie głównych zadań i kompetencji gwarantuje zintegrowane podejście do całego rynku, zapobiega wyodrębnianiu się autonomizacji tradycyjnych pionów, tj. rynku konsumpcyjnego i zaopatrzeniowego. Bez radykalnego koncentrowania się na problemach funkcjonowania rynku nie uda się zintegrować obszaru zasilania produkcji, wytwarzania, dóbr konsumpcyjnych, obrotu tymi dobrami i ich konsumpcji.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Objęcie ekonomicznym oddziaływaniem pełnego cyklu obiegu produktów, tj. materiałów, surowców i towarów, to główne zadanie MRW. Kalendarz działań realizacyjnych II etapu reformy jest niezwykle napięty. Nie czekając na ostateczne ukształtowanie struktury organizacyjno-funkcjonalnej nowego urzędu i zlikwidowanie zaszłości po byłych MHWiU, MGMiP i GKKFiT, opracowaliśmy i realizujemy nowy plan pracy ministerstwa, uwzględniający wszystkie stojące przed nim zadania.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Działania zmierzają przede wszystkim do zachowania równowagi na już uzyskanych przyczółkach i zapobiegania jej falowaniu oraz do szybszego wzrostu podaży dóbr konsumpcyjnych przy maksymalnej racjonalizacji zasilania produkcji tych dóbr w czynniki wytwórcze. Dążymy też do możliwie najlepszego zaopatrzenia sieci detalicznej w towary na przełomie bieżącego i przyszłego roku, z założeniem utrzymania tego kierunku działania w dłuższym czasie. Równolegle, w przyspieszonym tempie trwa proces odblokowywania możliwości pełnego ujawniania się i rozwoju przedsiębiorczości w sferze produkcji, obrotu i usług. W pełnym toku są przygotowania do wdrażania zasady: od koncesjonowania do rejestrowania. Z konkretnymi propozycjami w tym zakresie wystąpimy w najbliższym czasie.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Jesteśmy również przygotowani do znoszenia centralnego sterowania, obowiązkowego pośrednictwa i reglamentacji materiałów, surowców, urządzeń technicznych i towarów. Zakres eliminacji tych metod będzie wkrótce - stosownie do aktualnej i przewidywanej sytuacji rynkowej - przedmiotem decyzji rządu.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Wspólnie z innymi ministerstwami, głównie finansów i przemysłu, zamierzamy wejść w 1988 r. z kompleksowym programem demonopolizacji gospodarki narodowej. Ma on być podstawą zmian struktur w kierunku prorynkowym. Temu samemu celowi będzie służyć rozpoczęta już w MRW decentralizacja zarządzania, przejawiająca się w przekazywaniu licznej grupy przedsiębiorstw, dla których byliśmy organem założycielskim, do układu terenowego. „Odpodmiotowienie” MRW będzie się nasilać i pogłębiać.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#MinisterRynkuWewnętrznegoJerzyJóźwiak">Do tych nowych zadań dostosowane będą struktury wewnętrzne resortu. Pierwszy obszar naszego działania łączy się z całokształtem spraw związanych z polityką rynkową, a więc programowaniem, planowaniem i rozwojem produkcji rynkowej, bilansowaniem potrzeb, a także funkcjonowaniem systemów ekonomiczno-finansowych. Drugi obszar działania związany będzie z infrastrukturą rynku. Działać w nim będą departamenty zajmujące się problemami organizacyjnymi i inwestycyjnymi w sferze rynku wewnętrznego, jak też sprawami jakości i współpracy z nabywcami zarówno indywidualnymi, jak i stanowiącymi podmioty gospodarcze. Kolejny obszar - towarowy - zajmować się będzie problemami rynku wewnętrznego, a także usługami, zwłaszcza bytowymi i sprawami turystyki. Zgodnie z koncepcją przyjętą przez Radę Ministrów przewidujemy maksymalne ściśnięcie departamentów funkcjonalnych. Przewidujemy powołanie w sumie 7 departamentów funkcjonalnych. Do tego dostosowane będą struktury etatowe. Mają być one o 30–40% mniejsze w porównaniu ze stanem aktualnym Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">Rozumiem, że w pierwszym okresie nowi ministrowie muszą się zająć strukturą swych urzędów. Myślę też, że struktury tych urzędów mogłyby być czyste jak kryształ, ale rynek połamany. W pierwszej fazie wprowadzania II etapu reformy musi nastąpić okres pewnego bałaganu. Występuje już wykup towarów. Toteż do końca roku bardzo ważną sprawą będzie ochrona rynku i ochrona standardu produkcji.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">W materiałach wicepremiera Z. Sadowskiego mówi się o odejściu od zamówień rządowych. Ale czy na razie będą one traktowane poważniej niż dotychczas? Badaliśmy tę sprawę i wiemy, że jest z tym bardzo źle. Czy w pierwszym okresie, i na jak długo, zamówienia rządowe zostaną utrzymane? Czy będzie to okres 2–5 lat? Czy nie dałoby się wprowadzić, tak jak na Węgrzech, pojęcia kontyngentu rynkowego? Polega to na tym, że przedsiębiorstwo może sobie eksportować ile chce, po wykonaniu kontyngentu dostaw rynkowych.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">Połowę spraw (ok. 45 tys.) trafiających rocznie do arbitrażu stanowiły sprawy zaopatrzenia rynku. Przykładem może być sprawa baterii. Arbitraż, do którego trafiła ta sprawa, stwierdził, że producenci muszą podpisać umowę z handlem i dopiero teraz - w listopadzie - mamy baterie. Bydgoskie zakłady na początku tego roku wyeksportowały piankę do ocieplania butów, a teraz importujemy tę piankę za dolary.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">Miałam niedawno spotkanie ze sprzedawczyniami domów handlowych „Centrum”. Pytano o płace w handlu i zasady zainteresowania materialnego pracowników handlu. Obiecałam dowiedzieć się i dać im odpowiedź. Wskazywano też na opóźnienie we wprowadzaniu jednostek inicjujących.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">Sprawa płac i zainteresowania materialnego pracowników handlu jest bardzo ważna, tym bardziej że - jak wskazywano podczas spotkania - do działania przedsiębiorstw handlowych zaczynają się wtrącać władze terenowe. Domom „Centrum” nakazano np. ostatnio zorganizować sprzedaż zniczy pod Pałacem Kultury. Kosztem kilkudziesięciu tysięcy złotych trzeba było zainstalować budki, podczas gdy dzienny utarg ze sprzedaży zniczy nie przekraczał 2 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">Dziś odbywa się posiedzenie Biura Politycznego KC PZPR. Chyba stanie na nim sprawa polityki cenowo-dochodowej. W tej sprawie jest szczególnie dużo niejasności.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełJózefaPalmowska">Uzyskaliśmy potwierdzenie dużej gamy spraw, którymi zajmować się będzie Ministerstwo Rynku Wewnętrznego. Mimo wielu problemów związanych z tworzeniem nowej struktury urzędu, ministerstwo nie może czekać z załatwianiem bieżących spraw. Jak widzi minister rozwiązanie tych obecnych, trudnych i palących problemów?</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełJózefaPalmowska">Ograniczę się do spraw zapisanych w harmonogramie na ten rok. Zapisano np. likwidację ceny regulowanej. Wynika z tego, że każde przedsiębiorstwo będzie sobie ustalać ceny, jakie zechce. Dlatego właśnie dziś ludzie szybko wydają pieniądze. Jak to ma być konkretnie realizowane?</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełJózefaPalmowska">Jest też zapis mówiący o ułatwieniach dla rozwoju pracy nakładczej. Ta dziedzina wytwórczości była ostatnio raczej zaniedbywana. Na czym te ułatwienia mają polegać?</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełJózefaPalmowska">Mówi się też o stworzeniu stabilnych warunków działania dla handlu ajencyjnego i agencyjnej gastronomii. Na czym to ma polegać? Komu ministerstwo zleca realizację tych spraw?</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PosełJózefaPalmowska">Zgodnie z założeniami II etapu reformy ocena działalności przedsiębiorstw ma być oparta na zysku. Jest to sprawa podstawowa w handlu. Tymczasem u nas przedsiębiorczość polega często na cwaniactwie. Wiele przedsiębiorstw szuka łatwego i taniego pieniądza. Zakłady w.Chojnicach, produkujące przyczepy samobieżne, żądają od handlu przedpłat na te przyczepy. Na giełdzie w Poznaniu takich przedpłat żądały też inne przedsiębiorstwa. Oznacza to, że handel ma przejmować zadania banku. Jeśli więcej przedsiębiorstw przemysłowych pójdzie w tym kierunku, to będziemy mieli wiele kłopotów. Niepokoje, które zostały zaszczepione w instytucjach handlowych, powinny być wyjaśnione.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PosełJózefaPalmowska">W moim przedsiębiorstwie istnieje potrzeba zweryfikowania zbędnych przepisów i zbędnej sprawozdawczości. Szykujemy propozycje w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PosełJózefaPalmowska">Przedstawiciel URM, doradca wicepremiera Z. Sadowskiego - Jan Domaradzki: Poseł Z. Czaja pytała, czy wiemy, ilu mamy w Polsce milionerów, którzy pragną swój kapitał zainwestować w jakieś przedsięwzięcie? Domyślam się, że chodziło o kapitał prywatny, a nie środki pozostające na kontach jednostek gospodarki uspołecznionej. Nie dysponujemy takimi danymi. Uważam jednak, że istnienie takiego kapitału nie stanowi zagrożenia dla naszej gospodarki, a wręcz przeciwnie - każdy kapitał, który może zostać zainwestowany w produkcję i handel jest niezwykle cenny i potrzebny. Stworzenie jednakowych szans dla wszystkich gospodarujących podmiotów doprowadzi do zwiększenia podaży. Reguły gry gospodarczej będą jednakowe dla wszystkich podmiotów.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PosełJózefaPalmowska">Na tej samej zasadzie dążymy do przyciągnięcia kapitału zagranicznego.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PosełJózefaPalmowska">Poseł K. Wawrzynowicz i poseł S. Fabisiak pytały, czy zakłada się nieobniżanie poziomu życia ludności i czy jest to w ogóle możliwe, skoro są grupy i kategorie ludności, które mają bardzo małe szanse na wykazanie się inicjatywą i włączenie w prąd reformy? Przewiduje się w programie realizacyjnym II etapu reformy, a także w nie przedstawionych jeszcze założeniach polityki cenowo-dochodowej, że parasol ochronny, chroniący przed spadkiem poziomu życia, roztoczony zostanie nad ludźmi z tych kategorii - emerytami, rencistami, niepełnosprawnymi i wielodzietnymi. Rząd potwierdził, że podwyżki cen urzędowych będą w pełni kompensowane. Reforma gospodarcza pociągnie jednak za sobą skutki, których nie da się złagodzić przy pomocy parasola ochronnego. Podwyżki cen energii wywołają reakcję łańcuchową podwyżek innych cen.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PosełJózefaPalmowska">Cały program realizacyjny II etapu reformy jest ukierunkowany na wywołanie i popieranie szeroko pojętej inicjatywy ludności. Może zbyt mocno akcentuje się w tej chwili inicjatywę prywatną, ale chodzi przede wszystkim o inicjatywę pracowników zakładów uspołecznionych - podstawowego ogniwa naszej gospodarki. Trzeba zakładać, że stworzymy takie warunki, iż każdy będzie miał szansę uzyskania wyższych płac w stosunku do swojej pracy. Tym sposobem zrekompensowane zostaną skutki regulacji cen. Należy sobie otwarcie powiedzieć, że będą przypadki takich grup i kategorii ludności, pracowników określonych przedsiębiorstw i branż, które nie obronią się przed spadkiem stopy życiowej. W przedsiębiorstwach może to być nawet niezależne od załogi i dyrektora, np. spowodowane przestarzałym parkiem maszynowym. W konsekwencji pewna grupa ludności może znaleźć się w trudnej sytuacji. Musimy wówczas zacząć sięgać do źródeł złagodzenia tych trudności. Jednym z nich mogą być środki zgromadzone na PFAZ. Program realizacyjny jest tak ustawiony, żeby nad najsłabszymi grupami roztoczyć parasol ochronny, a innym stworzyć warunki, by same mogły zrekompensować sobie wzrost cen zwiększonymi dochodami. Nie ma potrzeby uzasadniać konieczności restrukturyzacji cen. Oparte na nieprawidłowych parametrach powodują one wzrost kosztów produkcji.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PosełJózefaPalmowska">Poseł S. Fabisiak wyraziła wątpliwości co do propodażowego kierunku osiągania równowagi rynkowej. Spytała o ile wzrośnie podaż? Na takie pytanie trudno odpowiedzieć. Program realizacyjny nie jest na tyle szczegółowy. Z całą stanowczością chcę jednak podkreślić, że jest on nakierowany na podażowe wyrównanie nierównowagi rynkowej, a nie na manipulację cenową. Cały I rozdział tez został poświęcony temu zagadnieniu.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PosełJózefaPalmowska">Poseł M. Osika zwrócił uwagę, że materiały są nieaktualne ze względu na dokonane zmiany w strukturze centrum. To prawda. Pisaliśmy program realizacyjny przed posiedzeniem Sejmu, na którym uchwalono nową strukturę Rady Ministrów. Przyjmuję tę uwagę, w dalszych pracach nad programem realizacyjnym uaktualnimy te dane.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PosełJózefaPalmowska">Poseł A. Bryl pytał, kiedy odstąpimy od podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń. W najbliższym roku nie przewiduje się takiej możliwości. Dyskutujemy jedynie nad podniesieniem progu. W Ministerstwie Finansów pracuje się nad nowym systemem podatkowym. Być może po wprowadzeniu powszechnego podatku od dochodów osobistych powstaną warunki do odejścia od podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń. Powszechny podatek dochodowy wprowadzają od nowego roku Węgrzy, ale mimo to w dalszym ciągu pozostawili opodatkowanie funduszu płac.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#PosełJózefaPalmowska">Poseł A. Bryl przestrzegał także przed zbiurokratyzowaniem funkcjonowania banków. W związku z II etapem reformy wszystkie instytucje będą się odbiurokratyzowywać, dotknie to więc także banki. Należy jednak uwzględnić, że rosła będzie funkcja banku jako instytucji weryfikującej funkcjonowanie jednostek gospodarczych na rynku. Nie przewiduję więc raczej, by radykalnie zmalała liczba uzasadnień, żądanych przez banki w związku z kredytowaniem. Swoją drogą, mamy w tej chwili coraz więcej interwencji różnych jednostek gospodarczych, wynikających z trudności w uzyskaniu kredytu. W ostatnim czasie poważnie zachwiał pryncypiami stosowanymi przez banki przy udzielaniu kredytów przepływ kredytów z handlu do przemysłu. Jest to mocno krytykowane, gdyż handel korzysta z tańszego kredytu. Niekiedy stwierdza to także samokrytycznie sam handel, gdyż ostatnio ma on kłopoty z otrzymywaniem kredytów, a przekazywanie ich przemysłowi nie przynosi spodziewanych efektów.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Poseł K. Zielińska, a także częściowo poseł S. Fabisiak, pytały o zamierzenia rządu związane z obecną sytuacją rynkową. W ostatnim czasie na rynku zaszły pewne zmiany. Obserwujemy nasilenie zakupów artykułów przemysłowych i żywnościowych. Najsilniej wystąpiło ono w III dekadzie października. Resort na bieżąco ocenia sytuację rynkową. O ile jeszcze w I i II dekadzie października zakupy nie były tak nasilone, to w III dekadzie wystąpił bardzo duży wzrost. Dynamika sprzedaży podstawowych artykułów przemysłowych wyniosła w październiku 130%, a gdy uwzględni się skalę podwyżek cen o 105%. W sprzedaży artykułów żywnościowych mamy do czynienia z innymi tendencjami. O ile w I i II dekadzie października nie nastąpił wyraźny wzrost sprzedaży artykułów spożywczych, to w III dekadzie mieliśmy do czynienia z dużym nasileniem tej sprzedaży. W stosunku do października ub.r., licząc w wolumenie, sprzedaż artykułów wzrosła o 120%, z wyjątkiem cukru, gdzie dynamika wynosiła 154–156%. Pozostałe artykuły masowe miały dynamikę sprzedaży w granicach 110–120%.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Przyczyną tego wzrostu zakupów były spekulacje co do przyszłej polityki cenowo-dochodowej. Pytano także o rekompensaty i waloryzację wkładów oszczędnościowych. Spowodowało to wydatkowanie zasobów pieniężnych ludności na zakup towarów. Wspominałem już, że zmniejszyła się w październiku br. w porównaniu z październikiem ub.r. ilość pieniędzy wpłaconych do NBP. Jednocześnie jednak obserwujemy reorientację na rzecz lokowania pieniędzy we wkładach długoterminowych. Jak wynika w tej chwili sytuacja na rynku? Artykuły przemysłowe trwałego użytku bardzo trudno dostać. Różnica w porównaniu z sytuacją z 1981 r. polega jednak na tym, że wówczas przemysł produkujący na potrzeby rynku praktycznie nie funkcjonował. Dziś pracuje normalnie. Rząd podjął działania mające na celu uspokojenie rynku. Polegają one przede wszystkim na akcji informacyjnej: przedstawiamy aktualną sytuację na rynku żywnościowym łącznie ze stanem zapasów, informujemy o rekompensatach oraz waloryzacji wkładów. Rząd ponownie potwierdził, że rekompensaty, obok podwyżek cen urzędowych, obejmą także podwyżki cen związanych z energią, opałem oraz czynszami. W przypadku rolników indywidualnych rekompensaty obejmą także wzrost kosztów, produkcji i cen narzędzi. Będą one przeliczane na podwyżki płac i wzrost cen skupu.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Poseł K. Zielińska pytała o losy zamówień rządowych. W 1987 r. realizowano łącznie 120 zamówień rządowych, w tym 22 na wyroby rynkowe. Pozostałe zamówienia rządowe obejmowały surowce i materiały, a także urządzenia dla przemysłu i handlu. Np. agregaty chłodnicze dostarczano do handlu w wyniku realizacji zamówień rządowych. Wstępne założenia CPR na 1988 r. przyjmują, że zamówieniami rządowymi objętych będzie 112 artykułów, w tym 16 rynkowych. Zamówienia rządowe na artykuły rynkowe dotyczą środków czystości, części zamiennych do sprzętu gospodarstwa domowego, odzieży i obuwia dla dzieci i młodzieży itp. Przyszłoroczne zamówienia rządowe będą miały ten sam zakres.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Jeżeli chodzi o kłopoty w realizacji zamówień rządowych, to przede wszystkim daje się we znaki brak odpowiedniej ilości środków dewizowych na surowce i komponenty.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Zmianie uległy funkcje rządu w zakresie zamówień rządowych. Większość z nich przeszła do Urzędu Ministra Rynku Wewnętrznego. Będę się starał, by w CPR na 1988 r. zapewniono środki na realizację zamówień rządowych. Co do czterech grup towarów kompetencje w dziedzinie zamówień rządowych nie przeszły do ministra rynku wewnętrznego. Zamówienia rządowe na artykuły farmaceutyczne znajdują się w gestii ministra zdrowia i opieki społecznej, na książki - w gestii ministra kultury i sztuki, na towary związane z rolnictwem - w gestii ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Szczegółowe linie demarkacyjne dotyczące zamówień rządowych ustali Rada Ministrów w CPR na 1988 r. Katalog towarów uzyskiwanych w wyniku zamówień rządowych zostanie uzgodniony w wyniku negocjacji między przemysłem a rynkiem wewnętrznym.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Poseł K. Zielińska zgłosiła propozycję określenia kontyngentów towarów kierowanych na rynek wewnętrzny. Propozycja ta wiąże się także z ustaleniem ilości towarów kierowanych na eksport. Trwają w tej chwili prace nad CPR na 1988 r. Znajdą się w nim propozycje, mające zwiększyć zainteresowanie przedsiębiorstw produkcją na rynek wewnętrzny i na eksport. W tej chwili zainteresowania te skierowane są raczej na rzecz eksportu.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Opóźnienia w realizacji zamówień rządowych na dostawy baterii galwanicznych związane są z brakiem środków dewizowych na zakup komponentów.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Minister rynku wewnętrznego wystąpił do Komitetu ds. Wdrażania Reformy Gospodarczej o wprowadzenie nowych zasad wynagradzania w handlu, opartych na formie prowizyjnej. Decyzja na ten temat zostanie podjęta do końca br. Rozważa się odliczenie od tych zarobków wzrostu obrotów związanych ze wzrostem cen oraz zwolnienie tych wypłat od podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Ustawa o jednostkach innowacyjnych zaczęła obowiązywać od 1 października br. Wniosek o uznanie za przedsiębiorstwo innowacyjne może wnieść firma zatrudniająca do 100 osób i produkująca rzeczywiście innowacyjne wyroby. Wiążą się z tym ulgi i zwolnienia podatkowe. Wiem, że z wnioskiem takim wystąpiły już niektóre przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Chęć ręcznego sterowania przedsiębiorstwami rynkowymi ze strony administracji różnych szczebli będzie występowała nadal. Zapomina się, że przedsiębiorstwa mają swoje kompetencje i są jednostkami samodzielnymi. Nawet sklep i to mały też jest przedsiębiorstwem. Inicjatyw sklepów nie powinny ograniczać ani administracja terenowa, ani duże przedsiębiorstwa handlowe, które też próbują nimi dyrygować.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Mamy harmonogram prac i niektóre prace są poważnie zaawansowane. Myślę, że informacje Ministerstwa Finansów publikowane w „Rzeczpospolitej” powinny uspokajać społeczeństwo. Niestety, ostatnia informacja ministra finansów nt. cen regulowanych przeszła bez echa. Trzeba ją było szerzej podać w wywiadzie wiceministra finansów W. Lewandowskiego.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Lista zamówień rządowych ma być w roku przyszłym ograniczona do 112 (z obecnych 122) pozycji. Nie jest to dużo, ale nacisk na zwiększenie zamówień rządowych jest ogromny.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Jeśli idzie o pracę nakładczą, to przewiduje się pełne zrównanie chałupnictwa w sferze socjalnej z pracownikami gospodarki uspołecznionej, zniesienie ograniczeń finansowych, a także podatku ód wynagrodzeń. Ma też być zagwarantowany dostęp do środków produkcji. Chałupnictwo, zwłaszcza spółdzielczości inwalidzkiej, ma.gwarantowane zaopatrzenie.</u>
<u xml:id="u-5.13" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Poseł J. Palmowska poruszyła problem ajencji w handlu. Prace nad działalnością ajencji w handlu przewidują zlikwidowanie bariery czterech zatrudnionych. Obok zabezpieczenia gotówkowego wprowadzone zostanie zabezpieczenie wekslowe. Przewiduje się zwalnianie z podatku wyrównawczego, jeśli ajent pracuje w sobotę, a także wyłączenie dochodów ajentów z podatku od ponadnormatywnych wynagrodzeń.</u>
<u xml:id="u-5.14" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Przedsiębiorczość a sprawa przedpłat, których od handlu żąda przemysł. Taką praktykę stosował także „Unimor” w zakresie sprzętu radiowo-telewizyjnego i niektóre przedsiębiorstwa handlowe zgodziły się przekazać temu przedsiębiorstwu część swoich środków obrotowych. Powstają też spółki między przedsiębiorstwami przemysłowymi i handlowymi.</u>
<u xml:id="u-5.15" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Jeszcze w ramach MHWiU sporządzony został katalog działalności sprawozdawczej drobnej wytwórczości. Ok. 25% tej sprawozdawczości stanowiła sprawozdawczość centralna, następne 25% - sprawozdawczość sporządzana dla ministerstwa, a 25% dla organizacji i związków spółdzielczych. Podjęliśmy obecnie prace dla wyeliminowania tej skali sprawozdawczości.</u>
<u xml:id="u-5.16" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Poseł K. Czubak poruszyła problem równoprawnego traktowania sektorów w dziedzinie podatku obrotowego. Wystąpiono o ujednolicenie tego podatku i od 1 stycznia 1988 r. taka zasada ma zostać wprowadzona. Ministerstwo Finansów prowadzi prace nad obniżeniem podatku dochodowego od przedsiębiorstw państwowych. Zastanawiano się nad skorygowaniem progu 65%.</u>
<u xml:id="u-5.17" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Opracowany został program usprawnienia zaopatrzenia hurtowego. Przewiduje się likwidację niektórych zbędnych hurtowni i central zaopatrzenia.</u>
<u xml:id="u-5.18" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Problemy importu są ściśle związane z eksportem. W bilansie płatniczym musimy mieć rocznie nadwyżkę ok.1,3 mld dolarów ze względu na spłatę zadłużenia. Obecnie prowadzone są rozmowy nt. restrukturyzacji naszego zadłużenia. Towary importowane stanowić będą w tym roku ok 9% wszystkich towarów znajdujących się na rynku. Są to także towary pochodzące z wymiany z innymi krajami socjalistycznymi. Przewidujemy, że w 1988 r. udział towarów importowanych na rynku będzie kształtował się na tym samym poziomie, choć są tendencje do ograniczania tego importu. Wiąże się to ograniczeniami eksportu.</u>
<u xml:id="u-5.19" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Sądzę, że import towarów mających stanowić konkurencję dla monopolistów byłby najdroższą formą walki z monopolistami. Taniej wyniósłby import komponentów i uruchomienie produkcji niektórych wyrobów w kraju. Warto przypomnieć, że z nowym rokiem wchodzi w życie ustawa antymonopolowa.</u>
<u xml:id="u-5.20" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Równoważenie rynku musi się opierać na właściwej polityce podażowej, popytowej i cenowej. Zmiany cen powinny przede wszystkim zmierzać do zmiany struktury cen.</u>
<u xml:id="u-5.21" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Ograniczenie sprzedaży niektórych towarów zostało podjęte przez wojewodów z konieczności. Mamy ograniczone możliwości składowania towarów, stąd ograniczenia sprzedaży niektórych towarów do 2–4 kg. Chodzi o to, żeby inni też mogli kupić.</u>
<u xml:id="u-5.22" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Spółdzielczość inwalidów w II etapie reformy ma pracować. ma dotychczasowych zasadach, jeśli idzie o zaopatrzenie w surowce, materiały i środki produkcji.</u>
<u xml:id="u-5.23" who="#MinisterrynkuwewnętrznegoJózefJóźwiak">Transport prywatny, zgodnie z zasadą równoważnego traktowania trzech sektorów, działać będzie na tych samych zasadach, co transport uspołeczniony. W związku z przyjęciem tej zasady minister komunikacji wycofał się z prac nad projektem ustawy o działaniu tego transportu. Prace te zostaną podjęte po zatwierdzeniu założeń II etapu reformy gospodarczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełKrystynaCzubak">II etap reformy zakłada równe prawa dla wszystkich sektorów - państwowego, spółdzielczego i prywatnego. Obecnie panuje jednak dżungla przepisów. Np. zasady odpisów dewizowych dla rzemiosła są gorsze niż w innych sektorach gospodarki, jak również mniej korzystne w stosunku do innych pionów drobnej wytwórczości. Rzemiosło płaci 30% podatek obrotowy przy zakupie maszyn i urządzeń, inni - nie. Wobec rzemiosła stosowany Jest zakaz kupowania niektórych materiałów w wysokich gatunkach, np. drewna, co skutecznie hamuje produkcję eksportową rzemiosła. Również przepisy ze sfery socjalnej są nierówne. Np. rzemieślnik musi chorować 30 dni, aby mógł otrzymać zasiłek chorobowy, a inni otrzymują go za każdy dzień choroby. Od kiedy zmienią się lub przestaną funkcjonować przepisy sankcjonujące nierówność?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełZofiaCzaja">Przemysł nie podpisał umów na I półrocze przyszłego roku, a także w większości przypadków i na IV kwartał br.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełZofiaCzaja">Chciałabym wiedzieć, ilu jest w Polsce milionerów, którzy przeznaczą swoje kapitały na finansowanie drobnej wytwórczości, mającej tak wielkie znaczenie dla rozmiarów i struktury podaży towarów rynkowych?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">W założeniach i programie realizacyjnym II etapu zakłada się nieobniżanie poziomu życia ludności. Sprawa ta budzi najwięcej moich wątpliwości. Zakładamy rekompensowanie wzrostu cen oraz możliwość zwiększenia dochodów przez dodatkową pracę. Jednakże rekompensaty nie obejmą wszystkich artykułów, których ceny będą podnoszone, W programie realizacyjnym zakłada się likwidację pośrednich struktur w obrocie towarowym, które działały dotychczas jak gdyby w drugim systemie sterowania. Istniało i istnieje sterowanie wojewódzkie, branżowe itd. Hurtownik decyduje, czy towar pójdzie do województwa X lub Y, a wojewoda - czy towar wyprodukowany na jego terenie można wysłać poza granice województwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełWojciechWaśniowski">Chodzi mi o import uzupełniający: w jakiej skali może nastąpić? Sprawa wiąże się z cenami rynkowymi. Zakłada się dzielenie wielkich przedsiębiorstw i przeciwdziałanie monopolom. Przydałby się olbrzymi import. Czy zakłada się specjalny wzrost importu w celu odmonopolizowania rynku i stworzenia większej równowagi rynkowej?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełMieczysławOsika">W harmonogramie realizacji zadania są rozpisane na resorty, w tym również na resorty likwidowane, KP przy RM powinna zmienić adresatów, żeby potem nie było takich sytuacji, że dane zadanie miał zrealizować „kolega”, który został „zlikwidowany”.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełFranciszekDąbal">W programie realizacyjnym II etapu reformy położono nacisk na działania zmierzające do przyspieszenia wzrostu opłacalnej podaży towarów. Pragnę zapytać, jak będzie równoważony rynek w roku przyszłym, skoro planuje się wzrost dostaw towarów rynkowych tylko o 2,2%, a luka towarowa jest znacznie wyższa? Jakie podjęte będą działania, jeżeli miało by się nie załatwiać tego przy pomocy cen? Jakie będą działania w zakresie równowagi cząstkowej niektórych grup towarowych? Interesują mnie przede wszystkim środki produkcji na rzecz rolnictwa. Przez wiele lat obiecywaliśmy i nie doczekaliśmy się równowagi w zakresie nawozów sztucznych, środków ochrony roślin, materiałów budowlanych, opału (z tym to jest komedia, która od lat oczekuje rozwiązania), a także zmechanizowanego sprzętu gospodarstwa domowego. Wiadomo przecież, że sytuacja na rynku odgrywa dużą rolę w kształtowaniu stosunku społeczeństwa do władzy ludowej.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PosełFranciszekDąbal">Pracownicy handlu, zamiast handlować bawią się w biurokrację. Dotychczasowe zasady powodują konieczność prowadzenia rozbudowanej sprawozdawczości, programowania itp. Biorę przykłady ze spółdzielczości samopomocowej: ewidencja sprzedaży nawozów sztucznych, ewidencja sprzedaży pasz treściwych, rejestrowanie nabywców opału (6,3 mln kartotek), sprzedaż opału według grup ludności i ulic, sprzedaż węgla obejmująca 33 tytuły związane z produkcją rolną, ewidencja ekwiwalentu opałowego, różnice cen, sprzedaż materiałów budowlanych, sprzedaż ciągników i niektórych maszyn rolniczych. Gminne spółdzielnie wykonują 58 sprawozdań na formularzach GUS - dla nich nieprzydatnych lub mało przydatnych. Wykonują też 56 sprawozdań resortowych. Jest to chyba pierwsza sprawa, którą należy się zająć. Albo będziemy realizowali zadania obsługi społeczeństwa, albo będziemy biurokratami. To ostatnie jest przy tym kosztowne i absorbuje mnóstwo ludzi.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PosełFranciszekDąbal">Mamy do czynienia z lawiną kontroli. Nie mam na myśli kontroli poważnej, ale często są to wędrówki po sklepach i instytucjach, W jednej gminnej spółdzielni naliczono w ciągu roku 420 dni kontroli. Niektórzy kontrolerzy są przy tym wymagający, żądają różnych tabel, sprawozdań analitycznych i protokołów. Skutek jest taki, że ludzie rzeczywiście nie mają czasu na pracę zawodową. Pragnę zapytać, jak te sprawy będą potraktowane, w jakim czasie doprowadzimy do likwidacji tych zbędnych czynności?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławaPabisiak">W materiałach dotyczących II etapu reformy nie napotkałam twierdzenia, że ilość towarów na rynek ulegnie zwiększeniu. Czy mamy osiągnąć zwiększenie dostaw tylko w wyniku podwyżki cen? Dotychczas wzrost wartości dostaw opierał się właśnie na tym. Jeżeli w II etapie reformy mają dominować ceny, a nie ilość - byłoby źle. Niepokoi to zwłaszcza emerytów i rencistów, którzy pytają, czy za swoje zmarnowane lata dzieciństwa, zmarnowaną młodość okupacyjną i za swoją wytężoną pracę powojenną mają jeszcze dziś zaciskać pasa i nigdy nie zaznać dobrobytu? To pytanie kieruję do doradcy wicepremiera Z. Sadowskiego.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełStanisławaPabisiak">Pragnę zapytać ministra: w materiałach mówi się o równoważeniu rynku, o uspokojeniu sytuacji. Pan minister obiecał kilka dni temu społeczeństwu, że handel nadąży z zaopatrywaniem w artykuły spożywcze, magazyny są pełne. Czy ta zapowiedź nie była przedwczesna? Na rynku zaczyna się już huśtawka. Wczoraj w Przemyślu handel nie nadążał z dowożeniem cukru. Zaczyna się wykupywanie wszystkich towarów, zwłaszcza spożywczych, a przede wszystkim cukru. Czy można liczyć na produkcję bieżącą? Praca handlu będzie musiała być bardzo umiejętnie zorganizowana. Czy powinno się sprzedawać po 200 kg cukru, jak tego sobie niektórzy życzą? Jak dotychczas, nie ma wskazówek dotyczących ograniczenia sprzedaży detalicznej, więc konsument nie przyjmuje żadnych wyjaśnień do wiadomości.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełAlojzyBryl">Na str. 43 zapowiada się zmiany kategorii kosztów: czy nie będzie zmian w cenach umownych?</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełAlojzyBryl">Dotychczasowy system stwarza korzystne warunki dla spółdzielczości inwalidów. Jakie będą w II etapie reformy propozycje wspierające spółdzielczość inwalidów?</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełAlojzyBryl">Sprawa prywatnych usług transportowych: w swoim czasie mówiło się o nowelizacji ustawy o transporcie prywatnym. Według napływających informacji, początkowo zakładano bardziej ograniczoną swobodę zleceń dla tego transportu. Czy nastąpiło zweryfikowanie tego stanowiska?</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełAlojzyBryl">Mamy zapis o zamiarze odstąpienia od podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń. Kiedy to nastąpi?</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PosełAlojzyBryl">Kolejne pytanie dotyczy kredytowania „przedsiębiorczych przedsiębiorstw”: bank żąda odpowiedzi na pytania sformułowane w 20 punktach. Poważnie utrudnia to korzystanie z kredytu. Czy kryterium zysku nie powinno być jedynym, podstawowym kryterium przyznawania kredytu?</u>
<u xml:id="u-13.5" who="#PosełAlojzyBryl">Poseł Krystyna Zielińska-Zarzycka (PZPR) przedstawiła projekt opinii dotyczącej współpracy handlu i przemysłu oraz przebiegu targów krajowych „Jesień 87”.</u>
<u xml:id="u-13.6" who="#PosełAlojzyBryl">Komisja jednomyślnie przyjęła projekt opinii.</u>
<u xml:id="u-13.7" who="#PosełAlojzyBryl">Przystępujemy do omawiania ostatniego punktu porządku dziennego - „Drobna wytwórczość: eksport - rynek wewnętrzny”, połączonego z informacją o Międzynarodowych Targach Drobnej Wytwórczości „Kooperacja 87”. Grupa posłów uczestniczyła w wyżej wymienionych targach i mogła korzystać z różnych przedstawionych tam materiałów.</u>
<u xml:id="u-13.8" who="#PosełAlojzyBryl">Koreferat wygłosiła poseł Krystyna Czubak (SD): Drobna wytwórczość to rozległy, wyodrębniony ustawowo obszar przemysłu i usług, na którym rozwija działalność ok. 2.000 firm uspołecznionych oraz ok. 350 tys. firm prywatnych, w tym polonijnych. W tej sferze gospodarki pracuje ponad 1 mln osób.</u>
<u xml:id="u-13.9" who="#PosełAlojzyBryl">Wartość towarów i usług, jakie daje drobna wytwórczość zarówno na rynek krajowy, jak i na eksport, sięga już 1,7 biliona zł. W ogólnej strukturze sprzedaży najpoważniejszy udział mają: wyroby i usługi przemysłu lekkiego (prawie 35% ogólnej wartości produkcji drobnej wytwórczości oraz ok. 20% krajowej produkcji tego przemysłu); wyroby przemysłu elektromaszynowego (12,6% ogólnej wartości produkcji drobnej wytwórczości); wyroby przemysłu spożywczego (7%); produkcja materiałów budowlanych (3,2%).</u>
<u xml:id="u-13.10" who="#PosełAlojzyBryl">W wysoko uprzemysłowionych krajach Europy udział przemysłu drobnego i rzemiosła produkcji przemysłowej kraju kształtuje się w granicach 26–50%. Jest więc znacznie większy niż u nas. Strukturę produkcji drobnej wytwórczości cechuje ponad dwukrotnie wyższy udział produkcji na rynek i prawie 4-krotnie niższy udział dostaw eksportowych w ogólnej wartości sprzedaży i drobnej wytwórczości, w porównaniu z przemysłem uspołecznionym.</u>
<u xml:id="u-13.11" who="#PosełAlojzyBryl">W stosunku do 1985 r. nastąpił spadek udziału wyrobów drobnej wytwórczości na zaopatrzenie rynku wewnętrznego w ogólnej wartości sprzedaży o 6,8 punkta. Obniżył się także udział wyrobów rynkowych produkowanych przez rzemiosło z 35,2% w 1985 r. do 33,3% w 1985 r. Wzrasta natomiast wartość sprzedaży wyrobów kooperacyjnych i produkcja zaopatrzeniowo-inwestycyjna. Nie można uznać tego zjawiska za negatywne, jako że wyroby kooperacyjne i tak trafiają na rynek.</u>
<u xml:id="u-13.12" who="#PosełAlojzyBryl">Wahania w strukturze sprzedaży wyrobów i usług są reakcją samodzielnych, samofinansujących się jednostek na zmieniające się warunki gospodarowania. Zasadniczą przyczyną spadku produkcji rynkowej jest pogarszająca się sytuacja zaopatrzeniowa, wynikająca z ogólnych uwarunkowań kraju, a także z nierównoprawnego z innymi odbiorcami traktowania jednostek drobnej wytwórczości przez jednostki obrotu zaopatrzeniowego.</u>
<u xml:id="u-13.13" who="#PosełAlojzyBryl">Niepokojącym zjawiskiem jest rozszerzający się zakres uzależnienia zaopatrzenia materiałowego od przekazania tzw. wsadu dewizowego. Przedsiębiorstwa uspołecznione - dostawcy coraz powszechniej uzależniają sprzedaż określonych materiałów od wniesienia tych wsadów przez jednostki drobnej wytwórczości. Barierą ograniczającą rozwój produkcji rzemiosła są także wysokie cła na import indywidualnych i zorganizowanych środków zaopatrzenia materiałowo-technicznego (surowce, materiały, samochody dostawcze i ciężarowe), kupowane za granicą ze środków własnych rzemieślników, jak również na maszyny i urządzenia otrzymywane nieodpłatnie od organizacji rzemieślniczych państw II obszaru płatniczego, z którymi podpisano umowy o współpracę. Dodatkową przyczyną spadku produkcji jest fakt, iż produkcja ta, której przyspieszony rozwój jest koniecznością, nie posiada żadnych preferencji systemowych, a wręcz często zbyt duże obłożenie podatkiem obrotowym skutecznie hamuje jej rozwój. Możliwości wzrostu produkcji rynkowej zależą w dużej mierze od dynamizacji eksportu i uzyskiwania tą drogą środków na import zaopatrzeniowy. Stanowi on istotne źródło zasilania dewizowego jednostek drobnej wytwórczości, sprzyjającego poprawie zaopatrzenia materiałowo-technicznego zakładu, wprowadzaniu nowych technologii, wzrostu poziomu i jakości produkcji oraz usług przeznaczonych na rynek wewnętrzny.</u>
<u xml:id="u-13.14" who="#PosełAlojzyBryl">W ostatnim roku, pomimo ciągle nie dostosowanego do specyfiki drobnej wytwórczości systemu ekonomiczno-finansowego obowiązującego w handlu zagranicznym, oraz trudności zaopatrzeniowych, obserwuje się przyspieszenie rozwoju eksportu drobnej wytwórczości. Dynamika eksportu od 1982 r. kształtuje się w granicach 20–30% w cenach stałych i 60–70% w cenach bieżących. Wzrasta wartość sprzedaży produkcji eksportowej do II obszaru płatniczego.</u>
<u xml:id="u-13.15" who="#PosełAlojzyBryl">Dynamika dostaw towarów na eksport, produkowanych przez uspołecznioną drobną wytwórczość wynosi 141,2%, a przez nieuspołecznioną drobną wytwórczość - 163,2%. Jest to zjawisko korzystne, lecz nie należy go przeceniać. Sektor drobnej wytwórczości cechuje wysoka dynamika rozwojowa eksportu, ponieważ zbyt niska jest baza wyjściowa. Udział eksportu w sprzedaży produkcji i usług drobnej wytwórczości stanowi zaledwie 3,2%. W eksporcie kraju udział ten wynosi zaledwie 3%, podczas gdy w rozwiniętych krajach w większości przypadków stanowi ok. 50% produkcji.</u>
<u xml:id="u-13.16" who="#PosełAlojzyBryl">Największymi eksporterami drobnej wytwórczości są: Centralny Związek Spółdzielczości Pracy (48,8%), Centralny Związek Rzemiosła (15,7%), zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości (14,1%). Dominujący udział w eksporcie drobnej wytwórczości mają następujące branże: przemysł odzieżowy (33,8%), elektromaszynowy (22,5%), skórzany (14,6%) oraz włókienniczy (6,2%).</u>
<u xml:id="u-13.17" who="#PosełAlojzyBryl">Spośród 2,8 tys. uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości produkcję i usługi eksportuje 800 jednostek, tj, 28,6%. Spośród 695 zagranicznych przedsiębiorstw drobnej wytwórczości wyroby i usługi eksportuje 411 zakładów, tj. 58%. Znacznie gorzej udział ten przedstawia się w rzemiośle. Spośród 340 tys. zakładów rzemieślniczych eksportuje swa wyroby zaledwie 2000 zakładów, tj. 0,6% ogólnej liczby. Jest to spowodowane stosowaniem niejednolitej polityki wobec wszystkich eksporterów.</u>
<u xml:id="u-13.18" who="#PosełAlojzyBryl">Zasady odpisów dewizowych dla rzemiosła są miej, korzystne niż w innych sektorach gospodarki, w tym zwłaszcza w innych pionach drobnej wytwórczości. Dotyczy to również zasady dysponowania tymi środkami. W tym miejscu rodzi się pytanie: czyżby ministrowi współpracy gospodarczej z zagranicą, ustalającemu zasady odpisów dewizowych dla jednostek uspołecznionych drobnej wytwórczości bardziej zależało na rozwoju eksportu niż ministrowi finansów, ustalającemu zasady odpisów dewizowych dla rzemiosła. Podobnie podejmuje się inne preferencje dla drobnej wytwórczości, np, w systemie podatkowym.</u>
<u xml:id="u-13.19" who="#PosełAlojzyBryl">Dodatkowym czynnikiem nie sprzyjającym rozwojowi produkcji eksportowej jest brak stabilności i zaskakiwanie eksporterów zmianami przepisów. Np, od 15 lutego 1987 r. decyzją ministra finansów, zwiększa się z mocą wsteczną podatek obrotowy od kupionych maszyn z 20 do 30%. Decyzja ta spowoduje wzrost kosztów produkcji, a tym samym pogorszy efektywność eksportu. W sytuacji wzrastających cen i kosztów występują i tak problemy z zapewnieniem opłacalności dewizowej eksportu.</u>
<u xml:id="u-13.20" who="#PosełAlojzyBryl">Barierą w aktywizacji eksportu jest zaopatrzenie. Priorytety stworzone dla produkcji eksportowej omijają jak dotychczas drobną wytwórczość. Nie sprzyja również rozwojowi eksportu obowiązujący system rozliczeń i obciążeń na podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń, a także zbyt wielkie uzależnienie eksportu uspołecznionej drobnej wytwórczości od rachunku wyrównawczego. Na wartość eksportu drobnej wytwórczości ma także duży wpływ sposób jego realizacji. Eksport ten nie powinien być wykonany za pośrednictwem dużych central, ale szczególne podmioty gospodarcze powinny być uprawnione do działalności handlowej. Minister handlu wewnętrznego wydał wiele koncesji na indywidualny eksport, jednak skala tych posunięć jest jeszcze niewystarczająca. Można mieć nadzieję, że II etap reformy gospodarczej, zakładający zmiany wobec jednostek drobnej wytwórczości w zakresie instrumentów ekonomicznych, spowoduje aktywizację eksportu.</u>
<u xml:id="u-13.21" who="#PosełAlojzyBryl">Działalność na rzecz rozwoju eksportu powinna mieć zatem charakter ciągły, kompleksowy i obejmować sferę warunków ekonomiczno-finansowych, jak i działania jednostek drobnej wytwórczości, ich organizacji na rzecz uruchomienia rezerw. Ważną rolę w aktywizacji eksportu wyrobów i usług drobnej wytwórczości odgrywają coroczne międzynarodowe targi drobnej wytwórczości i.rzemiosła „Kooperacja”.</u>
<u xml:id="u-13.22" who="#PosełAlojzyBryl">Celem targów jest promocja i aktywizacja eksportu drobnej wytwórczości, zarówno w dziedzinie wyrobów gotowych, jak i wyrobów wytwarzanych w ramach porozumień kooperacyjnych, a także aktywizacja współpracy jednostek drobnej wytwórczości z przemysłem krajowym w kierunku wykorzystania wolnych mocy przerobowych, zagospodarowania lokalnych surowców odpadowych, produkcja wspólnych części zamiennych do maszyn. Może rezultaty ostatnich targów nie spełniły oczekiwań wszystkich wystawców. Imprezą ta jednak ze wszech miar zasługuje na poparcie. Doświadczenia zdobyte podczas MTDW „Kooperacja” stanowić będą w świetle propozycji II etapu reformy gospodarczej materiał umożliwiający dokonanie oceny skuteczności dotychczasowych rozwiązań prawnych stymulujących proeksportową orientację drobnej wytwórczości. Szkoda, że przemysł w dalszym ciągu nie dostrzega korzyści płynących ze współpracy z drobną wytwórczością. Świadczy o tym małe zainteresowanie przemysłu omawianymi targami.</u>
<u xml:id="u-13.23" who="#PosełAlojzyBryl">Ok. 1/3 wartości sprzedaży produkcji drobnej wytwórczości stanowi „sprzedaż na pozostałe cele”, obejmująca kooperację i produkcję zaopatrzeniowo-inwestycyjną, w tym dostawy kooperacyjne, często związane z produkcją rynkową. Najważniejszy udział w dostawach mają części zamienne i podzespoły dla motoryzacji, do maszyn i urządzeń rolniczych, górniczych i przemysłu stoczniowego, a także na potrzeby medycyny. Rozwój powiązań kooperacyjnych przemysłu z drobnymi wytwórcami sprzyja: obniżce kosztów produkcji detali poprzez ograniczenie kosztów pośrednich; uzyskaniu wysokiej jakości produkcji; utrzymaniu niskich zapasów magazynowych; elastycznemu dostosowaniu struktury produkcji do potrzeb rynku.</u>
<u xml:id="u-13.24" who="#PosełAlojzyBryl">Jakkolwiek nie ma formalno-prawnych przeszkód w rozwoju powiązań kooperacyjnych jednostek drobnej wytwórczości z przemysłem uspołecznionym, to jednak w dotychczasowych stosunkach brak aktywności ze strony przemysłu kluczowego w nawiązywaniu umów z drobną wytwórczością, brak współpracy na zasadach partnerskich, korzystnych dla obu stron, opartych na rachunku ekonomicznym.</u>
<u xml:id="u-13.25" who="#PosełAlojzyBryl">Z doświadczeń przeszłości wynika, że przejmowanie zakładów drobnej wytwórczości przez przemysł kluczowy było Jednoznaczne z likwidacją specyficznych funkcji społeczno-ekonomicznych tych zakładów, źródłem deformacji w funkcjonowaniu całego przemysłu, ujawniających się w wygaszaniu kooperacji między przemysłem kluczowym a drobnym, braku pomocy ze strony zaplecza naukowo-technicznego przemysłu kluczowego dla jednostek drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-13.26" who="#PosełAlojzyBryl">O nowoczesności drobnej wytwórczości może zadecydować jedynie aktywna wola przemysłu kluczowego, którego pomoc techniczno-technologiczna i organizacyjna może przyspieszyć wdrażanie nowoczesnych urządzeń oraz uzyskiwanie efektów jakościowych w skali całego przemysłu.</u>
<u xml:id="u-13.27" who="#PosełAlojzyBryl">Mam obawy, czy dokonane zmiany w strukturach organizacyjnych wpłyną korzystanie na tę współpracę, czy drobna wytwórczość będzie kopciuszkiem w tym ogromnym obszarze.</u>
<u xml:id="u-13.28" who="#PosełAlojzyBryl">Można dyskutować, jaka produkcja jest ważniejsza, jaka bardziej potrzebna z punktu widzenia potrzeb społecznych. Jak wynika z przytoczonych danych, ważna jest cała działalność drobnej wytwórczości, zarówno w sferze produkcji rynkowej, eksportowej i kooperacyjnej. Oceniając udział drobnej wytwórczości w tych działaniach nie można pominąć faktu zwolnienia tempa rozwoju w stosunku do lat poprzednich. Zmalało ono ze 114,6% w 1983 r. do 104,8% w 1986 r. Obniżyło się również zatrudnienie w jednostkach uspołecznionych drobnej wytwórczości w stosunku do 1985 r. o 0,3%. Największy spadek zatrudnienia nastąpił w CZSP - o 5 tys. osób i w CZS RLiA „Cepelia” o 700 osób.</u>
<u xml:id="u-13.29" who="#PosełAlojzyBryl">Obserwuje się także spadek zatrudnienia w systemie pracy nakładczej (o 6.300 osób). Spadek powyższy nastąpił we wszystkich pionach organizacyjnych drobnej wytwórczości. Jest to niekorzystny stan dla realizacji zadań programu rozwoju drobnej wytwórczości do 1990 r. Założona w programie wysoka dynamika rozwoju uspołecznionej drobnej wytwórczości (154,3%) oznacza średnioroczne tempo rzędu 9%. Osiągnięty w 1986 r. przyrost wartości sprzedaży produkcji o 4,8% stanowi niewiele ponad połowę tempa wymaganego dla pełnej realizacji programu. W sytuacji tej istnieje obawa niezrealizowania zadań ujętych w „Programie Rozwoju Drobnej Wytwórczości i Rzemiosła do 1990 r.”. Zapewnienie stabilnych warunków rozwoju potencjału drobnej wytwórczości i uwzględnienie jej specyficznych cech oraz właściwości w ramach rozwiązań II etapu reformy gospodarczej wymaga:</u>
<u xml:id="u-13.30" who="#PosełAlojzyBryl">- odejścia od uznaniowego charakteru źródeł zasilania wojewódzkich funduszów rozwoju drobnej wytwórczości i wprowadzenia zasady relacjonowania wysokości dotacji zarówno na szczeblu terenowym, jak i centralnym, - równoprawności w dostępie do źródeł zaopatrzenia, - uproszczenia ewidencji i zasad rozliczania jednostek drobnej wytwórczości, - dostosowania kursów walut do poziomu zapewniającego opłacalność eksportu dla co najmniej 80% wyrobów i usług drobnej wytwórczości, w tym rzemiosła, - zwiększenia stawki odpisów dewizowych od eksportu wyrobów finalnych i od eksportu w obrocie uszlachetniającym, dla wszystkich jednostek organizacyjnych jednakowo, - wprowadzenia zasady gromadzenia odpisów dewizowych na kontach centralnych związku, - stosowania ulgi w podatku dochodowym dla spółdzielni rzemieślniczych w wysokości 50% podatku w części związanej z działalnością eksportową lub objęcia tych organizacji przepisami stosowanymi do jednostek gospodarki uspołecznionej, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27.12,1983 r., włączenia spółdzielni rzemieślniczych w system nagradzania za eksport ze środków MHZ.</u>
<u xml:id="u-13.31" who="#PosełAlojzyBryl">Do rozważenia przedstawiam wniosek, by całkowicie zwolnić na okres 2–3 lat od podatku dochodowego kwoty zysku osiągnięte przez producentów rozpoczynających po raz pierwszy produkcję eksportową.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełMieczysławOsika">Byłem w zespole poselskim wizytującym targi „Kooperacja 87”. Chciałbym wobec tego ustosunkować się do przedstawionych nam materiałów oraz przedstawić kilka spostrzeżeń. Drobna wytwórczość stanowi 12% potencjału przemysłowego i jest znaczącym uzupełnieniem produkcji przeznaczonej na rynek i eksport. Struktura drobnej wytwórczości jest jednak bardzo zróżnicowana. Uważam, że niewystarczający jest potencjał produkcyjny drobnej wytwórczości w tak preferowanych dziedzinach jak przemysł spożywczy i rolno-spożywczy (7%) oraz przemysł produkcji materiałów budowlanych (3,2%). Są to wielkości daleko niewystarczające i należy szukać dróg rozwoju tych dziedzin drobnej wytwórczości.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełMieczysławOsika">Eksport wprowadzany przez drobną wytwórczość jest także niezadowalający. Możliwości są pod tym względem znacznie większe.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PosełMieczysławOsika">Nadzwyczajnych posunięć wymaga realizacja programu rozwoju drobnej wytwórczości do 1990 r. Podczas wizytacji w Poznaniu przedstawiciele drobnej wytwórczości z troską mówili o pogorszeniu się zaopatrzenia w surowce, materiały i części, o braku dostatecznej motywacji dla tworzenia nowych jednostek drobnej wytwórczości, o ograniczonym dostępie do maszyn i urządzeń oraz trudnościach związanych z brakiem wsadu dewizowego.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PosełMieczysławOsika">Na targach „Kooperacja 87” przedstawiono bogatą i zróżnicowaną ofertę. Należy się cieszyć z obecności kontrahentów zagranicznych, ale martwi nieobecność przemysłu kluczowego z kraju. Prawda, że nastąpił wzrost obrotów z I obszarem płatniczym, ale za to spadek z obszarem II. Myślę, że eksport drobnej wytwórczości wymaga z jednej strony większej promocji i zachęty, a z drugiej traktowania tej sfery produkcji tak samo jak inne.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ZastępcadyrektoradepartamentuNBPAnnaLipińska">Naczelną zasadą banku jest dążenie do umacniania pieniądza. Tak też będzie w II etapie reformy. Bank kieruje się podstawową zasadą efektywności gospodarowania. Przy przyznawaniu kredytów uwzględnia się nie tylko kryterium zysku. Weryfikacją zysku jest również ocena efektywności gospodarowania. Bank przyznaje kredyt przedsiębiorstwom wysokoefektywnym, a więc, „przedsiębiorczym”. W przypadku obniżania się efektywności będą występowały w polityce kredytowej banku duże ograniczenia. Przede wszystkim w stosunku do przedsiębiorstw, które nie gwarantują spłaty kredytu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełKrystynaZielińskaZarzycka">Co z zamówieniami rządowymi w Tatach następnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MinisterJerzyJóźwiak">Jeszcze nie wiadomo. Mogę tylko powiedzieć, że jest koncepcja ograniczania zamówień. Będą one funkcjonowały, zdały bowiem egzamin. W interesie gospodarki jako całości trzeba dbać o prawidłowe zagospodarowanie np. środków z importu.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieFinansówJerzyIndra">Poseł K. Czubak nie była usatysfakcjonowana odpowiedzią w sprawie wysokości podatku obrotowego od nabycia maszyn i urządzeń. Wyjaśniam, że zasady są jednolite, i dla rzemiosła, i dla jednostek gospodarki uspołecznionej. Minister J. Jóźwiak powiedział, że stawki wynoszą 5 i 10% . W związku z bardzo dużym popytem, w ustawie budżetowej na 1987 r. wprowadzono wyższe opodatkowanie zakupu maszyn i urządzeń dla wszystkich jednostek w celu przywrócenia równowagi na rynku dóbr inwestycyjnych. W każdym razie te jednostki, które efektywnie wykorzystują maszyny będą je mogły nabywać. Przypominam, że w latach 1985–1986 obowiązywały ograniczenia dotyczące budownictwa kubaturowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełKrystynaCzubak">Pragnę wrócić do poprzedniego pytania: czy będą równe prawa w korzystaniu ze świadczeń? Minister odpowiedział, że obniżyły się składki ubezpieczeniowe, chodzi jednak o to, czy będą zrównane prawa do świadczeń, gdy są zupełnie różne.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#MinisterJerzyJóźwiak">Rada Ministrów rozpatrywała m.in. problem składek na ubezpieczenia społeczne. W myśl zasady zrównywania sektorów przyjęto jednolity poziom składek. Przyjęto też zasadę, by stosować równość przy korzystaniu ze świadczeń. Posłowi K. Czubak chodziło o świadczenia za czas choroby. Jest to dodatkowy element. O ile wiem, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad tym.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełMałgorzataNiepokulczycka">Pragnę nawiązać, do wypowiedzi ob. Jana Domaradzkiego o tym, jak to rząd będzie biegał z parasolem ochronnym nad różnymi grupami ludzi. Problem nie polega na bieganiu z parasolem i rozpinaniu go nad tą lub inną grupą społeczną, ale na budowaniu prawdziwego, konsekwentnego modelu opieki społecznej. Dopóki go nie ma, będziemy biegali z parasolem, a właściwie tylko z jego stelażem, z drutami, bo materiał dawno już wiatr potargał. Teraz potrzebny jest prawidłowo zbudowany system pomocy społecznej, system selektywny, a więc nie dla tych, którzy najwięcej krzyczą. Będą działały prawa ekonomiczne, a nie prawo dżungli. W przeciwnym ramie byłby tylko szyld i wiele nadziei ludzkich, a wnętrze przypominałoby XVIII wiek.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PosełMałgorzataNiepokulczycka">Zasada, że przyszłość rodziny, gospodarki domowej będzie zależała gównie od rzetelnej pracy członków rodziny, od wzrostu wydajności pracy, ale ciągle patrzymy tylko na sferę produkcji materialnej j a co ze sferą budżetową? Czy mam tańczyć kankana studentom, żeby wykazać, iż jestem bardziej wydajna? W podobnej sytuacji są zresztą koledzy z ławy rządowej: żeby byli nie wiem jak genialni, taryfikator potraktuje ich jednakowo. Charakterystyczne jest przy tym, że bulwersuje ludzi podane do wiadomości uposażenie premiera, a nie bulwersują nielegalne zarobki różnych ludzi.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PosełMałgorzataNiepokulczycka">Nie będzie tak, jak mówił minister J. Jóźwiak: urzędnikom nie wystarczy gazeta, jako podstawa do działania. Społeczeństwo spodziewa się, że daną ustawa obowiązuje nazajutrz po ogłoszeniu w „Rzeczpospolitej”, a urzędnicy czekają na rozporządzenia wykonawcze.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PosełMałgorzataNiepokulczycka">Bardzo cenne jest hasło rzucone przez premiera Z. Messnera, że co nie jest zabronione - jest dozwolone. jak najbardziej popieram to hasło. Ale w gąszczu często przeciwstawnych aktów prawnych nie podjęłabym się działać w obawie, że jakiś inny, mniej znany akt stanowi zupełnie co innego. Potrzebna jest weryfikacja praw, żeby nie wpadać w konflikt z przepisami. Inaczej nie starczy czasu na przedsiębiorczość. Dopóki nie powstaną kodeksy dotyczące konkretnych dziedzin, słuszna zasada pozostanie martwa.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PosełWandaKledzik">Dyskutując nad rządowym programem realizacyjnym II etapu reformy gospodarczej i wcześniej przedstawionymi „Tezami” wrócić należy do pierwszej fazy reformy, jej wprowadzania, przyjętej przez wiele zakładów pozytywnie, a nawet entuzjastycznie. Wiązało się to z głębokim przeświadczeniem, że zostanie osiągnięta duża samodzielność, samorządność i samofinansowanie. Jednakże wprowadzono wiele ograniczeń, chociaż większość założeń funkcjonuje nadal. Potwierdzą to stan gospodarki narodowej, potwierdza obraz rynku wewnętrznego, zwłaszcza w sektorze żywnościowym. Te fakty powodują, że nie wolno mówić o reformie z pozycji tylko negacji. Jednakże rezultaty zaspokajania oczekiwań są stanowczo niewspółmierne, do założeń i ogromnego wkładu wielu ludzi w trudny proces uzdrawiania gospodarki narodowej. Tak odczuwa to większość społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PosełWandaKledzik">Już w trakcie dyskusji nad „Tezami” zapowiadane wprowadzenie równowagi rynkowej rodziło całą serię znaków zapytania. Równoważenie popytu i podaży nastąpić ma w wyniku wzrostu cen i rozszerzania stosowania cen umownych, a jednocześnie wzrost dochodów ludności ma być utrzymywany na poziomie nie wyższym niż wzrost cen. Jeśli to sformułowanie oznacza, że poziomy te będą zbliżone, to nie może być mowy o równowadze.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PosełWandaKledzik">Wiele kontrowersji wzbudziła teza o potrzebie upowszechnienia w praktyce gospodarczej bezmiernikowych formuł kształtowania środków na wynagrodzenia. Propozycje zawarte w programie potwierdzają ten kierunek przynajmniej na 1988 r. Nie bardzo koresponduje to z zapisem w programie, przewidującym likwidację wszelkiego rodzaju ulg o charakterze uznaniowym oraz uznaniowych preferencjach. W okresie przebudowy parametrów trudno o sprawiedliwą o skuteczną formułę miernikową, ale to co się proponuje jest właśnie uznaniowym sterowaniem. Te problemy świadczą o znacznym niepokoju społecznym na tle kosztów dochodzenia do równowagi. Trzeba wyraźnie powiedzieć, w jakiej części zrekompensujemy wzrost kosztów utrzymania. Jest bowiem rzeczą niemal pewną, iż indywidualna aktywność ludzi rozwijać się będzie stopniowo, a ceny oddziaływać będą na kieszeń natychmiast. Zatem proces adaptacyjny w przypadku przyjęcia radykalnych zmian w polityce cenowej będzie bardzo trudny.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PosełWandaKledzik">Dobrze się stało, iż odwołaliśmy się w tej sprawie do referendum. Ważne jest przy tym, by udzielenie odpowiedzi na postawione pytania wiązało się z zaangażowaniem w proces przemian zachodzących w kraju.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#PosełWandaKledzik">Chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na likwidację podziału. handlu. Jest to generalnie słuszne, jednak wkroczenie przedsiębiorstw na teren sieci handlowej artykułów konsumpcyjnych stworzy zbyt silną konkurencję dla indywidualnego nabywcy. Sposób zatem wprowadzania tej propozycji w życie musi być etapowy, musi zależeć od stopnia równoważenia rynku poszczególnych towarów.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#PosełWandaKledzik">Tych kilka uwag oznacza generalne poparcie propozycji programu. Tak odbierałam też opinie moich wyborców w woj. pilskim.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosełAlojzyBryl">Na tle zaproponowanych zmian w dziedzinie spółdzielczości pragnę zasygnalizować problem, z którym zetknąłem się na spotkaniu poselskim. Sugerowano mianowicie rozważenie dwóch kategorii zatrudnionych w spółdzielczości inwalidów - członków i pracowników. Problem wymaga konsultacji i pogłębionej analizy.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PosełAlojzyBryl">W związku z propozycją zmiany kodeksu handlowego sugeruję, by uczynić to bardzo rozważnie. Kodeks handlowy generalnie sprawdził się, wyzwolił inicjatywność w bardzo trudnym okresie. Propozycje włączenia przedstawicieli załóg do rad nadzorczych powinny być bardzo wyważone, w proporcjach, względnie wprowadzane fakultatywnie, by nie osłabić przedsiębiorczości i sprawnego działania.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#PosełAlojzyBryl">W dziedzinie produkcji materiałów budowlanych jest bardzo źle. Proponuje się rozważenie możliwości zwolnienia od podatku producentów materiałów budowlanych na kilka lat, by wyzwolić inicjatywę produkcyjną również osób fizycznych i zwiększyć w ten sposób podaż.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#PosełAlojzyBryl">Zapis dotyczący wypłacanie wynagrodzeń z zysku powinien dotyczyć raczej kadry kierowniczej, a nie załóg, by nie wywoływać komplikacji. W wielu spółkach nie wiadomo, jaka będzie skala zysku, trzeba byłoby dokonywać wypłat zaliczkowo.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#PosełAlojzyBryl">Zasady kredytowania jednostek dużych i drobnej wytwórczości są bardzo zbliżone. Chodzi tylko o uproszczenie postępowania w stosunku do małych jednostek. Przedstawiono mi sprawę spółdzielni inwalidów, która pracuje bardzo efektywnie, ma ewidentny zysk, a otrzymała odmowę kredytowania, gdyż ma zapasy wartości 3 mln zł, podczas gdy obroty są miliardowe. Takie podejście banku jest bardzo formalistyczne. Chodzi o uproszczenie procedury.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#PosełAlojzyBryl">Dla pobudzenie przedsiębiorczości ważne jest, by zasady gry ekonomicznej znane były że znacznym wyprzedzeniem. Mamy do czynienia z ogólną słabością ostatnich lat. Zasady ogłasza się za późno i na domiar złego jeszcze często koryguje w okresie obowiązywania.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#PosełAlojzyBryl">Podmioty gospodarowania drobnej wytwórczości będą obecnie powiązane z trzema resortami: rynku, przemysłu i finansów. Obawy dotyczą zwłaszcza powiązań z resortem przemysłu. Powinniśmy baczniej śledzić oddziaływanie tego resortu na drobną wytwórczość.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#PosełAlojzyBryl">W ślad za opinią posła M. Niepokulczyckiej pragnę stwierdzić, że mniejszym złem społeczno-politycznym będzie przedstawienie założeń polityki cenowo-dochodowej już teraz niż odwlekanie. Mogą być zachwiane regulacje wzrostu podaży, zapasów i importu, ale byłoby to mniejsze zło i mniejsze naruszenie zaufania u wyborców.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MinisterJerzyJóźwiak">Stosowne informacje ze strony rządu zostaną ogłoszone. Skala podwyżek cen (bez alkoholu) ma wynosić 40%. Nastąpi pełna rekompensata za żywność, opał, energię, czynsze itp. Podobnie - jeżeli chodzi, o świadczenia społeczne, pójdzie do tego rewaloryzacja wkładów oszczędnościowych ludności, wywrze to określony nacisk na rynek, ale też pozwoli na pełniejsze spojrzenie na wzajemne zależności.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#MinisterJerzyJóźwiak">Poseł Małgorzata Niepokulczycka (bezp.) przedstawiła następnie projekt opinii dla Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Opinia zawiera podstawowe elementy oceny programu realizacyjnego II etapu reformy w zakresie rynku wewnętrznego, drobnej wytwórczości i usług przedstawione w koreferacie oraz zawarte w nim postulaty, a także dodatkowo sprawy zwolnienia od podatku producentów materiałów budowlanych na kilka lat oraz tego, by zasady gry ekonomiczno-finansowej były znane przedsiębiorstwom ze znacznym wyprzedzeniem.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">W opinii należałoby zaakcentować sprawę ochrony tych grup społecznych, które nie mogą liczyć na dodatkowe zarobki.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MinisterJerzyJóźwiak">Nie ustosunkowałem się do wniosku posła M. Niepokulczyckiej w sprawie jakości. W programie realizacyjnym zapisy na temat jakości znajdują się w dwóch miejscach…</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełMałgorzataMiepokułczycka">…Aż w dwóch! Złagodzimy zatem to sformułowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosełStanisławaFabisiak">Mam wątpliwości w sprawie zniesienia reglamentacji sprzedaży mięsa. Popieram wniosek posła K. Wawrzynowicz, że wszystkiego na raz zrobić nie zdołamy. Ludzie obawiają się zniesienia reglamentowanej sprzedaży mięsa.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełMałgorzataNiepokulczycka">Sprawę tę rozumiemy jako docelową, na pewno nie nastąpi to w 1988 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełStanisławaFabisiak">Proszę to dodać.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PosełStanisławaFabisiak">Komisja w głosowaniu przyjęła projekt opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">Każdy poruszany obecnie temat jest tematem trudnym. Ustosunkowujemy się do starych założeń w przededniu wprowadzenia rozwiązań II etapu reformy gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">W materiałach dostarczonych przez Zespół Obrotu Towarowego i Usług NIK podkreślono czynniki utrudniające eksport. Wskazano przede wszystkim na niedostateczną działalność jednostek handlu zagranicznego w dziedzinie aktywizacji eksportu drobnej wytwórczości, niepełną realizacją przez jednostki dzielące surowce i materiały ustawowej zasady zapewnienia priorytetu zaopatrzeniowego dla produkcji eksportowej, a także niedostateczną dbałość wykonawców wyrobów i usług o terminowość realizacji transakcji eksportowych i jakość wyrobów i usług. Powoduje to w konsekwencji zmniejszenie wpływów dewizowych lub straty w rozliczeniach z kontrahentami zagranicznymi.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">Eksport drobnej wytwórczości natrafia też na bariery często formalne, paszportowe i dewizowe. Przykładem może być jeden z rzemieślników krakowskich - konserwator zabytków, który przy każdym wyjeździe na Zachód musiał jechać do Warszawy po paszport. W eksporcie usług drobnej wytwórczości jest jeszcze olbrzymie pole do działania.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">Często spotykamy się z oceną, że eksport zuboża rynek, a przecież poprzez eksport wzbogacamy rynek. Bez wzrostu eksportu niemożliwy jest wzrost importu. Trudno to wytłumaczyć obywatelom. W dyskusjach nad II etapem reformy gospodarczej trzeba to jasno powiedzieć społeczeństwu.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">Posłowie K. Czubak i M. Osika podnieśli sprawę targów „Kooperacja 87”. Przemysł nie wykorzystał szansy, jaką stwarzały targi. W czasie wizytacji, podczas rozmów z przedstawicielami przemysłu, stwierdzaliśmy, że nie bardzo wiedzą czego chcieliby oczekiwać od rzemiosła.</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PosełKrystynaWawrzynowicz">Proszę o wytłumaczenie dwóch kwestii poruszonych w materiałach NIK. Mówi się tam, że spółdzielczość niewidomych i „Cepelia” eksportują usługi. Jakiego typu są te eksportowane usługi? We wnioskach końcowych tego materiału mówi się o wzmocnieniu przez centrale handlu zagranicznego (do czasu funkcjonowania rachunku wyrównawczego do cen) kontroli nad zasadnością i prawidłowością rozliczania dopłat wyrównawczych i do cen transakcyjnych. Proszę o bliższe wyjaśnienie tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełDanutaKubik">Produkcja eksportowa jest opłacalna. Spółdzielnie aktywizują tę produkcję, zapoznają rzemieślników z preferencjami w tej dziedzinie. Barierami produkcji na eksport są jednak braki surowców i energii. Brak jest też regulaminu wykorzystania wpływów dewizowych przez spółdzielnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PosełCzesławaBurcon">Brałam udział w targach „Kooperacja - 87”. Chodzi mi nie o końcowe efekty, ale o przygotowanie tych targów. Powinniśmy szerzej wykorzystywać radców handlowych informując ich co i ile możemy oferować na eksport. Chodzi o to, żeby ewentualny kontrahent mógł szybko dotrzeć do odpowiedniego partnera, a nie musiał rozpoczynać od wstępnego rozeznania.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#PosełCzesławaBurcon">Spotkaliśmy się z uwagami, że jest to impreza droga. Wszystko zależy jednak od związków, które oferowały swą produkcję i usługi. Korzystne kontrakty zapewniały opłacalność udziału w imprezie.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełLucjanStępień">Obecnie nie trzeba sobie uświadamiać potrzeby aktywizowania gospodarki w kierunku rozwiązań ułatwiających eksport polskich wyrobów. Nie ma bowiem innych możliwości pozwalających krajowi uwolnić się od zadłużeń i gospodarczej apatii.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PosełLucjanStępień">Drobna wytwórczość, choć związana z rynkiem wewnętrznym bardziej niż inne podmioty gospodarcze poprzez szeroką gamę świadczonych usług i tradycyjne powiązania z handlem, podejmuje działalność eksportową mimo wielu obiektywnych trudności. W 1986 r. eksport drobnej wytwórczości woj. katowickiego przekroczył kwotę 3.957.000 zł. Przewiduje się, że w roku obecnym niektóre piony tej wytwórczości wykonają zadania eksportowe w 200% w stosunku do ub.r. Znacznie przekroczy swe zadania także katowickie rzemiosło, mimo że jest to jedyny obszar działalności eksportowej, nie korzystający z państwowych dopłat. Pozytywny wpływ na rozwój działalności eksportowej wywarły niektóre decyzje rządowe, powodujące lepszą efektywność ekonomiczną eksportu. Zmiana kursu walutowego, zmniejszenie podatku dochodowego i w części gwarantowane zaopatrzenie ułatwiają rzemiosłu podejmowanie produkcji eksportowej.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#PosełLucjanStępień">Doświadczenia odnotowane w tym roku przemawiają za dalszym obniżeniem podatku dochodowego do 60%, pełnym zagwarantowaniem zaopatrzenia w potrzebne środki produkcji i za zwiększeniem odpisów dewizowych do wysokości 50%, gdyż rzemiosło, aby eksportować, musi w najbliższych latach unowocześnić technologię wytwarzania. Wiąże się to z zakupami na rynkach zagranicznych. Środki dewizowe potrzebne są także przy zakupie surowców i materiałów na rynku krajowym, ponieważ ich producenci żądają wsadu dewizowego.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#PosełLucjanStępień">Znaczną rolę w aktywizowaniu eksportu spełniają centrale handlu zagranicznego. „Remex” może być przykładem rozwiązań sprzyjających aktywizacji eksportu. Stosuje on elastyczną politykę w stosowaniu marż handlowych. Otwiera swe przedstawicielstwa i delegatury na terenie całego kraju. Dostosowanie marż handlowych do możliwości ekonomicznych eksportera i przybliżanie działalności centrali wytwórcom wyrobów eksportowych sprzyja ożywieniu zainteresowań wywozem.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#PosełLucjanStępień">Uważam, że samodzielne delegatury central handlu zagranicznego mogą przyczynić się do rozwoju eksportu w znacznie większym stopniu przez jednostki nowo powstałe lub wytwórców uzyskujących licencje ministra handlu zagranicznego. Przełamanie przez rząd izolacji politycznej kraju sprzyja klimatowi nawiązywania kontaktów organizacji administracyjnych i gospodarczych z podobnymi partnerami z zagranicy. Współpraca Izby Rzemieślniczej w Katowicach z Izbą Rzemieślniczą Okręgu Halle poprzez wymianę grup zawodowych sprzyja rozwojowi postępu technicznego, a zapoczątkowana współpraca z Izbą Rzemieślniczą Kolonii powinna zaowocować rozwojem handlu. Podobne nadzieje wiążemy ze współpracą z Izbą Rzemieślniczą w Bergamo we Włoszech.</u>
<u xml:id="u-34.5" who="#PosełLucjanStępień">Rzemiosło mogłoby uzyskać przyrost eksportu, gdyby uchwała dotycząca spółek z kapitałem zagranicznym poszerzona została o uregulowania dopuszczające rzemieślników PRL do uruchomienia na terenie kraju wspólnych warsztatów rzemieślniczych z rzemieślnikami innych krajów. Myślę tu o warsztatach rzemieślniczych w rozumieniu uchwały o wykonywaniu rzemiosła i jego organizacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PosełJózefaPalmowska">Niski eksport rzemiosła świadczy o tym, że jest on mało opłacalny. Również z tego powodu, że w momencie zawierania kontraktów eksportowych nie znane są koszty produkcji. Zarówno rzemiosło, jak i drobna wytwórczość niechętnie eksportują także dlatego, że wymagania w stosunku do towarów na eksport są wysokie, podczas gdy na naszym niezrównoważonym rynku można wszystko sprzedać, nawet wyroby niskiej jakości. Nie warto więc podpisywać umów eksportowych, co do których nie wiadomo, czy przyniosą korzyści.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PosełJózefaPalmowska">Zgadzam się z zasadą równoprawnego traktowania drobnej wytwórczości i rzemiosła w stosunku do innych dziedzin gospodarki. Są sytuacje, w których w stosunku do rzemiosła i drobnej wytwórczości trzeba stosować preferencje. Są to bowiem dziedziny, które potrafią dobrze wykorzystać surówce wtórne. Jest to produkcja o małej skali, a więc elastyczna, łatwiej przystosowująca się do określonych warunków.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PosełJózefaPalmowska">Interesuje nas zwiększenie produkcji na rynek i zwiększenie produkcji na eksport. Jeśli zostaną stworzone odpowiednie warunki, to żadna tama nie zatrzyma rozwoju eksportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PełnomocnikministrawspółpracygospodarczejzzagranicąWiesławSzymczak">80% udział opłacalnego eksportu w całym naszym wywozie to kryterium, które musi obowiązywać całą gospodarkę narodową. Stąd koncepcja likwidacji rachunku wyrównawczego, który zostanie zamieniony na fundusz restrukturyzacji eksportu. Będzie on mógł służyć do subsydiowania tych gałęzi produkcji, na których eksporcie państwu zależy szczególnie. Początek zrobiono w gospodarce żywnościowej, gdzie producent już wie jaki uzyska rachunek wyrównawczy. Natomiast rachunek wyrównawczy w dotychczasowym pojęciu będzie likwidowany.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PełnomocnikministrawspółpracygospodarczejzzagranicąWiesławSzymczak">Pod koniec III kwartału br. koncesje posiadało: 305 wytwórców indywidualnych i 41 przedsiębiorstw zagranicznych drobnej wytwórczości. Wpływa dużo wniosków o udzielenie koncesji.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#PełnomocnikministrawspółpracygospodarczejzzagranicąWiesławSzymczak">Decyzją ministra jest projekt w sprawię udzielania koncesji na eksport. Wystarczy, że produkt się zarejestruje. Oczywiście są towary, jak węgiel czy mięso, których nie będziemy koncesjonować. Dokument w tej sprawię jest przygotowany. Bulwersuje on centrale handlu zagranicznego i nasze środowisko. Od 1 stycznia każdy będzie mógł wywieźć wszystko z wyjątkiem wódki, mięsa, węgla, siarki i innych towarów bilansowanych centralnie.</u>
<u xml:id="u-36.3" who="#PełnomocnikministrawspółpracygospodarczejzzagranicąWiesławSzymczak">Odpisy dewizowe dla producentów indywidualnych wynoszą 20%, przy usługach przerobowych - 40%, a dla rzemiosła artystycznego - 50%. Chcemy odejść od stawek podmiotowych i zastosować stawki przedmiotowe, żeby była pełna sprawiedliwość w stosunku do wszystkich podmiotów gospodarowania. Wysokość stawek będzie ustalał minister współpracy gospodarczej z zagranicą w porozumieniu z ministrem finansów.</u>
<u xml:id="u-36.4" who="#PełnomocnikministrawspółpracygospodarczejzzagranicąWiesławSzymczak">Producent indywidualny ma pełną swobodę wyboru pośrednika. Jeżeli jednak potrafi sam i ma odpowiednie warunki, może zarejestrować się jako eksporter. Wbrew niektórym sugestiom, nie wyznaczamy nikogo do obsługi rzemieślników w eksporcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#WiceprezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniBudowlanychZygmuntNiewiada">Rozporządzenie RM z 1984 r. wielokrotnie zresztą zmieniane, stanowi poważną barierę: na eksport możemy wysyłać pracowników po zatrudnieniu przez 5 lat, a po powrocie, przed ponownym wyjazdem pracownik musi przepracować dalsze 3 lata. Trudność polega m.in. na tym, że mamy tylko kilkadziesiąt spółdzielni o stażu powyżej 5 lat, natomiast nowe spółdzielnie nie mają pracowników zatrudnionych dłużej. Wykonuje się często prace remontowe, kontrakty opiewają ma kilka tygodni. Robimy starania o zniesienie tej dotkliwej i uciążliwej bariery.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#WicedyrektorZespołuMIKWładysławŁatas">Asortyment eksportowy drobnej wytwórczości obejmuje ok. 12 tys. pozycji. 20% eksportu stanowią usługi, w tym dużo jest wyrobów cepeliowskich.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#WicedyrektorZespołuMIKWładysławŁatas">Liczne głosy żądają dalszych preferencji dla aktywizacji eksportu drobnej wytwórczości. Rząd podjął w końcu ubiegłego i na początku br. wiele decyzji, instrumenty te działają zatem od niedawna. Są to ulgi podatkowe, wprowadzono majątkowe odpisy dewizowe, zmiany w zaopatrzeniu itp. Dalszy jednak zalew wniosków tego typu może nie być całkowicie uzasadniony. Często uzasadnia się wnioski o ulgi tylko tym, że ktoś inny z nich korzysta. Po kontroli NIK wiele zagadnień wymaga praktycznego rozwiązania. Poważnym utrudnieniem jest niewłaściwa współpraca z centralami handlu zagranicznego. Drobna wytwórczość nie jest informowana o potrzebach i zamówieniach. Jest duża możliwość rozwoju usług budowlanych, a tysiące robotników czekają na wyjazd za granicę.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PełnomocnikministrarynkuwewnętrznegoMarcinNurowski">Nawiązując do koreferatu poseł K. Czubak pragnę zauważyć, że tak jak rozwija się potencjał drobnej wytwórczości, tak rozwijają się związki kooperacyjne. Rząd rozpatrywał problemy współpracy drobnej wytwórczości z przemysłem, odrzucono pomysły regulowania administracyjnego, przyjęto metody parametryczne. Są ogromne rezerwy.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PełnomocnikministrarynkuwewnętrznegoMarcinNurowski">W odpowiedzi posłowi K. Wawrzynowicz pragnę zauważyć, iż trudność polega na tym, że dyskutujemy jak gdyby na zakręcie, gdy nowe koncepcje są na warsztacie. Nie czekając na zakończenie tych prac wprowadza się niektóre rozwiązania dla przyspieszenia eksportu. Bardzo optymistyczne są działania związane z eksportem Software - oprogramowania komputerowego, W tej dziedzinie mamy początki ekspansji eksportowej drobnej wytwórczości, w tym również osób fizycznych. Kształtują się już trzy spółki: z Luksemburgiem (oprogramowanie), z Hiszpanią (technika biotechnologii) i spółka w zakresie produkcji powozów historycznych dla celów filmowych. Te zjawiska są tym cenniejsze, że nie angażują zaopatrzenia materiałowo-technicznego. Wdraża się tu zasadę konkursu „open” i tam, gdzie zaopatrzenie jest za małe, staramy się je zapewnić dla tych, którzy mogą najwięcej uzyskać w eksporcie.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PełnomocnikministrarynkuwewnętrznegoMarcinNurowski">Zgadzam się z uwagami krytycznymi o targach „Kooperacja - 87”, ale warto podkreślić, że w br. nastąpił zwrot w kierunku kontaktów z krajami socjalistycznymi, zwłaszcza sąsiednimi. Na targach były obecne liczne delegacje z resortów zajmujących się drobną wytwórczością, w tym zwłaszcza z republik radzieckich. Targi stają się forum promocji eksportu drobnej wytwórczości. Rozmowy prowadzone na poprzednich targach zmaterializowały się jako kontrakty np. z Łotewską SRR (łotewskie lustra i polskie ramy) oraz z RFSRR (wózki dziecięce - Częstochowa - Moskwa i Kaługa). Prawdopodobnie do współpracy tej dołączy Republika Białoruska. Niezłe są pierwsze kontakty z przedstawicielami drobnej wytwórczości w NRD.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PosełAlojzyBryl">Interesuje nas los rozporządzenia RM z 1984 r. o czym mówił prezes Z. Niewiada, w sprawie wyjazdów pracowników świadczących usługi eksportowe. Proponuję, żeby tę sprawę uwzględnić w naszym dezyderacie. Omawiany temat włączony został do planu pracy Komisji, by wyeksponować to zagadnienie, przyjrzeć się głównym przeszkodom hamującym inicjatywę eksportową, ocenić międzynarodowe targi drobnej wytwórczości, zbadać czy stanowią właściwe miejsce dla promowania drobnej wytwórczości. Jest to jedna z najmłodszych międzynarodowych imprez targowych, która dojrzewa w wyniku doskonalenia koncepcji i stwarzania dla drobnej wytwórczości coraz lepszych warunków działalności eksportowej. Partner radziecki spisuje się najciekawiej. Jest bardzo konkretny we współpracy z partnerem polskim - nie zawsze do tego przygotowanym.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#PosełAlojzyBryl">Kooperacją z przemysłem praktycznie nie „chwyta”. Zamierzenia są jednak nakierowane na kooperację. Można więc żywić nadzieję na przezwyciężanie zahamowań. Istnieją bariery, była o nich mowa w bogatym materiale NIK, a także w materiale MRW. Proces ten musimy śledzić na bieżąco, co roku przy debacie nad CPR proponować dalsze usprawnienia, by lepsze były szanse zasilania technologicznego i materiałowego naszej gospodarki w tym drobnej wytwórczości, a tym samym wzbogacania rynku wewnętrznego.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#PosełAlojzyBryl">Na zakończenie obrad przyjęto propozycję przewodniczącego powołania zespołu roboczego pod przewodnictwem poseł K. Czubak dla przygotowania projektu opinii oraz dezyderatu w kwestii wyjazdów pracowników świadczących usługi eksportowe.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>