text_structure.xml 106 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 min. 5.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przy dźwiękach Hymnu Narodowego wchodzi na salę Prezydent Krajowej Rady Narodowej ob. Bolesław Bierut i zajmuje miejsce przy stole prezydialnym.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KRNBolesławBierut">Obywatele posłowie! Dzisiejsza uroczystość otwarcia powołanego z woli narodu Sejmu Ustawodawczego Odrodzonej Polski jest zakończeniem jednego z najdonioślejszych etapów w dziejach naszej Ojczyzny. Jest zakończeniem okresu najcięższej walki, jaką narodowi naszemu wypadło stoczyć w obronie swego istnienia.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KRNBolesławBierut">Jesteście, Obywatele Posłowie, spadkobiercami ducha oporu, który ożywiał naród w najcięższych latach okupacji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KRNBolesławBierut">Jesteście spadkobiercami czynu zbrojnego, który okrył chwałą Naród Polski.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KRNBolesławBierut">Jesteście spadkobiercami poprzedniczki Waszej — Krajowej Rady Narodowej, która tu, w podziemnej Warszawie, wykuwała drogę, prowadzącą Naród do wyzwolenia. kierującą go na jedynie słuszny szlak, wiodący do zwycięstwa i wielkości.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KRNBolesławBierut">Krajowa Rada Narodowa miała odwagę wzięcia na siebie historycznej odpowiedzialności za Polskę w chwili najzacieklejszej walki, jaką wypowiedział nam hitlerowski wróg. Miała śmiałość wskazania drogi błądzącej po manowcach polskiej myśli politycznej. Krajowa Rada Narodowa w przeciwstawieniu do programu jej przeciwników i wrogów rzuciła hasło zjednoczenia wszystkiego, co żywe i zdrowe w społeczeństwie, w dążeniu do wspólnego wszystkim i świętego celu wyzwolenia Polski i oparcia Jej bytu na trwałych, niezniszczalnych fundamentach.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KRNBolesławBierut">Krajowa Rada Narodowa i przez nią wyłonione organa władzy Narodu — podjęły następnie wielką pracę budowy zrębów odrodzonego Państwa Polskiego, podjęły wraz z całym Narodem heroiczną pracę nad odbudową zburzonej Ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KRNBolesławBierut">W tym krótkim okresie dokonane zostały wielkie reformy, ustalone zostały nasze granice. Spoglądając wstecz na przebyty już etap, postawmy pytanie, jaki jest bilans naszych wysiłków? Odrzućmy drugorzędne drobiazgowe spory i waśnie, które tak często zaciemniały prostemu człowiekowi istotny sens wielkich przełomowych procesów i wtedy stwierdźmy: byt nasz, nasza przyszłość oparta została na trwałych fundamentach; jak rzeka, która na skutek kataklizmu zmienia naturalne łożysko i płynie krętymi wertepami, aby znów po wiekach, po nowej powodzi wrócić do prastarego koryta, tak Polska w rezultacie kataklizmu ostatniej wojny, który skruszył tamującą nasz normalny rozwój przemoc germańską, wróciła do swej kolebki.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KRNBolesławBierut">Myśl polityczna Polski znalazła teraz kierunek zgodny z interesem Narodu i Państwa, rysujący perspektywę wspaniałego rozwoju. Równocześnie to, co w ciągu wieków było naszą klęską, że narodem w znaczeniu pełni praw była tylko garstka, że lud pracujący pozbawiony był możności decydowania o własnym losie — to uległo zasadniczej, radykalnej zmianie.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KRNBolesławBierut">Głębokie, zasadnicze reformy, jakie legły u podstaw odbudowującej się Polski, rozszerzyły pojęcie Narodu, na miliony robotników i chłopów, nadały im po raz pierwszy w naszych dziejach pełne prawa świadomego uczestniczenia w tworzeniu materialnych i duchowych wartości, z których buduje się wielkość i szczęście Narodu.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#KRNBolesławBierut">Jeśli Kołłątaj i Kościuszko wołali, iż nie prędzej Polska będzie wolna, póki się lud nasz nie poczuje obywatelami we własnej Ojczyźnie, to dziś, po półtora wieku trwającej walce, możemy stwierdzić, że hasło to jest dziś przez nas w pełni realizowane.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KRNBolesławBierut">Walka o rolę i znaczenie w narodzie człowieka pracy została wygrana, ale nie zakończona. Dla mas, dla demokracji, siła i wielkość Ojczyzny wiąże się jak najściślej z podniesieniem do najwyższego poziomu materialnego, kulturalnego i moralnego bytu warstw pracujących. Przyszłość Polski pragniemy oprzeć na potężnych i niewyczerpanych zasobach własnej siły twórczej polskiego robotnika, chłopa, inteligenta, pracownika umysłowego. Zdajemy sobie sprawę, że źródłem tej twórczej siły polskich mas ludowych może być tylko szybki wzrost ich kultury, jak najszybsze podniesienie obecnego poziomu ich ekonomicznego bytu, jak najczynniejszy ich udział w działalności Państwa, jak najbardziej wydatna czołowa rola w ogólnym życiu społecznym naszego kraju. Taki jest prosty i jak najkrócej sformułowany program społeczny i polityczny, który widniał na sztandarach demokracji polskiej zarówno w okresach jej walki o wolność i niepodległość narodu, jak i okresach jego wyzwolenia i suwerenności państwowej.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#KRNBolesławBierut">Czy programowi temu byliśmy wierni nie tylko w słowach, deklaracjach i hasłach propagandowych, lecz przede wszystkim w czynach i decyzjach, w codziennej, konkretnej pracy i walce? Oto, jak stoi zagadnienie.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#KRNBolesławBierut">Jeśli najbardziej nawet surowo, ale bezstronnie Sejm Ustawodawczy oceni dotychczasową pracę i osiągnięcia od powstania Krajowej Rady Narodowej do chwili obecnej — odpowiedź może wypaść tylko jedna: w wielkiej bitwie z siłami zacofania, przywileju i wyzysku, z siłami niszczycielskimi — zwycięstwo odniosły siły postępu, siły twórcze. Zwyciężył Naród uosobiony w milionowych masach ludzi pracy, twórców i budowniczych.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#KRNBolesławBierut">Niezmierzone ofiary, poniesione w walce o wyzwolenie, gigantyczny wysiłek włożony w dzieło odbudowy Polski — to miara aktywności społeczeństwa, to miara związania wszystkich obywateli z wielkimi zadaniami i celami, jakie stoją przed Narodem.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#KRNBolesławBierut">Z dumą możemy stwierdzić, że demokracja ludowa wyzwoliła w Narodzie drzemiącą w nim wielką moc twórczą, dała płynąć tamowanemu dotąd potokowi, aby szybciej obracał koło naszej historii.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#KRNBolesławBierut">Któż inny w warunkach tak niesłychanych mógłby wykazać większy hart ducha, niż go wykazał Naród Polski w ciągu 6 lat okupacji hitlerowskiej? Kto byłby zdolny do większej jeszcze ofiarności patriotycznej od tej, jaką przejawiła bohaterska ludność naszej Stolicy w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r. i w tragiczne dni powstania?</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#KRNBolesławBierut">Gdzie jest kraj, w którym by żołnierz polski nie zadokumentował swej gotowości do oddania życia w walce o sprawę sojuszniczą, jeśli w jego umyśle wiązała się ona ze sprawą Polski? Jakiż naród uporałby się sprawniej i szybciej z zadaniem osiedlenia kilku milionów swych obywateli w okolicznościach tak trudnych i niemal niewykonalnych, jak to musieliśmy uczynić my, przywracając Polsce ziemie odzyskane? Któż szybciej i skuteczniej potrafiłby przywrócić Bałtykowi życie, uruchomić zdruzgotane porty, przekształcić Polskę w kraj morski?</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#KRNBolesławBierut">Obywatele Posłowie! To, co realizowaliśmy dotąd, wypływało z głębokich potrzeb kraju, było wypełnieniem testamentu najszlachetniejszych duchów Polski, Nie sięgaliśmy do obcych wzorów, ponieważ sięgać nie potrzebowaliśmy. Głęboka miłość Ojczyzny, głębokie zrozumienie doświadczeń historii naszego Narodu — to najlepsze wytyczne pracy, które — wierzę — i Wam będą oświetlały drogę.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#KRNBolesławBierut">Stoją przed nami zadania wielkie. Jesteśmy dopiero u progu tej ogromnej pracy, której ostatecznym wynikiem musi być pełna odbudowa kraju, stworzenie dla wszystkich obywateli warunków, w których zaspokojone będą wszystkie ich materialne i duchowe potrzeby. Musi być wreszcie uwydatniona siła Państwa i szacunek do niego wśród innych państw Europy i świata. Na takich podstawach oprzeć się może cały byt niepodległy Polski, jej pełna polityczna i gospodarcza suwerenność.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#KRNBolesławBierut">Dziś przed naszym pokoleniem historia postawiła tak wielkie ogólnonarodowe zadania, że skala ich i waga przerasta wszystkie, jakie kiedykolwiek stawały przed Narodem Polskim, Dziś warunki dla rozwiązania tych wielkich zadań ogólnonarodowych mogą stać się rychło bez porównania lepsze i korzystniejsze niż w którymkolwiek innym okresie naszych dziejów.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#KRNBolesławBierut">Musicie, Obywatele Posłowie, wskrzesić ducha Sejmu Wielkiego, nawiązać do jego reformatorskich tradycji. Wielcy patrioci Sejmu Czteroletniego rozumieli, że tam, gdzie idzie o dobro narodu, o byt państwa, tam nie wolno liczyć się z przywilejami tej czy innej grupy, rozumieli, że dobrem dla narodu jest to, co uwzględnia interes całości lub co najmniej większości narodu.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#KRNBolesławBierut">Sejm Ustawodawczy odrodzonej, demokratycznej Polski winien stać się niejako kontynuatorem tych prac, które z górą półtora wieku temu podjął obóz patriotyczny w Sejmie Czteroletnim.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#KRNBolesławBierut">Porównywując te dwie epoki, nie można nie stwierdzić, w o ile lepszych i korzystniejszych warunkach będzie pracować Sejm obecny.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#KRNBolesławBierut">Mieliśmy w naszych dziejach wiele szlachetnych myśli, wiele ofiarnych, bohaterskich wysiłków, mieliśmy wielu mężów, którzy jasno widzieli przyszłość i drogi do niej wiodące, ale jakże rzadko dotąd zwycięstwo było udziałem tych twórczych duchów.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#KRNBolesławBierut">To zwycięstwo jest Waszym udziałem. Wasze prace nie będą tylko wskazaniami, nie będą tylko testamentem dla przyszłych pokoleń. Będą wykuwaniem w twardej skale nowego oblicza Polski, będą realną pracą, której każdy dzień będzie wydawał owoce.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#KRNBolesławBierut">Musicie skupić do tej pracy cały naród, zjednoczyć wszystkie jego siły.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#KRNBolesławBierut">Jednym z pierwszych aktów, jaki Rząd wniesie pod obrady Sejmu, będzie projekt ustawy amnestyjnej. Jest naszym wspólnym, gorącym pragnieniem, aby otwarcie Sejmu Ustawodawczego stało się bodźcem dla dziesiątków tysięcy Polaków na obczyźnie do powrotu do kraju, w którym wre praca nad odbudową.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#KRNBolesławBierut">Stoi przed Wami, Obywatele Posłowie, najszczytniejsze zadanie — opracowanie nowej konstytucji, konstytucji, która wcieli najpiękniejsze ideały polskich bojowników o wolność, a która wolna będzie od wad, jakich niemało widzieliśmy w naszej historii, konstytucji, która godna będzie bohaterskiego Narodu Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#KRNBolesławBierut">Wam, Obywatele Posłowie, przypadło w udziale wcielanie w życie najwznioślejszych dążeń tych setek tysięcy bezimiennych bohaterów, którzy w walce o wolność narodu oddali życie, abyśmy dziś w wolnej Ojczyźnie mogli znów podjąć pracę dla chwały i dobra Narodu Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#KRNBolesławBierut">Zaszczytną funkcję Krajowej Rady Narodowej przekazuję Wysokiemu Sejmowi — jako najwyższemu organowi władzy Narodu.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#KRNBolesławBierut">„Na podstawie art. 25 ust. (1) i (2) Konstytucji z dnia 17 marca 1921 r. w związku z art. 2 ustawy z dnia 11 września 1944 r. o kompetencji Prezydenta Krajowej Rady Narodowej (Dz. U. R. P. Nr 5, poz. 23), zmienionej ustawą z dnia 31 grudnia 1944 r. (Dz. U. R. P. Nr 19, poz. 97) — zwołuję Sejm Ustawodawczy, wybrany na skutek zarządzenia Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 12 listopada 1946 r. o przeprowadzeniu wyborów do Sejmu Ustawodawczego (Dz. U. R. P. Nr 58. poz. 322) — do miasta stołecznego Warszawy na dzień 4 lutego 1947 r.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#KRNBolesławBierut">Podpisane: Prezydent Krajowej Rady Narodowej Bolesław Bierut.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#KRNBolesławBierut">Prezes Rady Ministrów Edward Osóbka-Morawski.”</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#KRNBolesławBierut">Na podstawie tego rozporządzenia ogłaszam Sejm Ustawodawczy za otwarty.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#komentarz">(Długotrwale oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#KRNBolesławBierut">Proponuję Obywatelom Posłom uchwalenie nowego tekstu ślubowania poselskiego treści następującej:</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#KRNBolesławBierut">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Ustawodawczy według najlepszego rozumienia i zgodnie z sumieniem pracować dla dobra Narodu Polskiego, stać na straży jego praw demokratycznych i czynić wszystko w miarę sił i uzdolnień dla umocnienia niepodległości i rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#KRNBolesławBierut">Kto z Obywateli Posłów jest za tym tekstem ślubowania, zechce podnieść rękę. Wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#KRNBolesławBierut">A zatem tekst nowego ślubowania został uchwalony jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#komentarz">(Poseł ob. Mikołajczyk: Myśmy nie głosowali.)</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#KRNBolesławBierut">Wobec tego zapytuję, kto jest przeciwny temu tekstowi ślubowania? Nikt nie jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#komentarz">(Posłowie z PSL podnoszą rękę.)</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#KRNBolesławBierut">Tekst ślubowania został uchwalony większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#KRNBolesławBierut">Na Marszałka Seniora powołuję jednego z najstarszych wiekiem, posłów ob. Trąbalskiego Franciszka.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#KRNBolesławBierut">Proszę Posła Obywatela Trąbalskiego o zbliżenie się do stołu prezydialnego.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#komentarz">(Poseł Trąbalski podchodzi do stołu prezydialnego.)</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#KRNBolesławBierut">Proszę Obywatela Posła o powtarzanie za mną słów ślubowania:</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#KRNBolesławBierut">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Ustawodawczy wedle najlepszego rozumienia i zgodnie z sumieniem pracować dla dobra Narodu Polskiego, stać na straży jego praw demokratycznych i czynić wszystko w miarę sił i uzdolnień dla umocnienia niepodległości i rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej.”</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#komentarz">(Poseł Trąbalski powtarza za Prezydentem powyższe słowa ślubowania.)</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#KRNBolesławBierut">Stwierdzam, że poseł ob. Trąbalski Franciszek złożył ślubowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#komentarz">(Marszałek Senior Trąbalski Franciszek obejmuje przewodnictwo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MarszałekSenior">Wysoka Izbo! Jestem dumny, że jako poseł z ziem odzyskanych mam zaszczyt przewodniczyć w tej Wysokiej Izbie do wyboru Marszałka.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MarszałekSenior">Jestem dumny, że nasz program i nasza działalność, a przede wszystkim rok 1892, kiedy to w listopadzie w Paryżu zapadła uchwała walki o ustrój demokratyczny i walki o niepodległość Polski...</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MarszałekSenior">... jestem dumny, że ten nasz program roku 1892 został spełniony i że dziś w tej nowej Izbie zebrał się Sejm nie reakcyjny, ale Sejm nowej Polski demokratycznej. Jestem dumny, że spełniliśmy ten testament, który nam zostawili Waryński, Pietrusiński, Ossowski, którzy ginęli na szubienicy i pomimo, że im stryczek zakładano na szyję, krzyczeli: Niech żyje niepodległość Polski! I to hasło, ten testament został wypełniony.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MarszałekSenior">Jestem dumny, że w tej nowej Polsce nie ma dziś systemu kapitalistycznego, nie ma reakcji, ale jest dziś Rząd i Państwo demokratyczne.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MarszałekSenior">I dlatego, Szanowni Obywatele, powinniśmy dążyć do tego, aby ten nowy Sejm pracował nad odbudowaniem naszego Państwa, aby starał się również zjednoczyć całe społeczeństwo polskie we wspólnej pracy nad rozbudową Państwa.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MarszałekSenior">Jeżeli Hitler — jak już wspomniał Prezydent Bierut — wyniszczył 6 milionów obywateli polskich, to naszym świętym obowiązkiem jest, aby sprowadzić te masy Polaków, które pozostają jeszcze za granicą, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, abyśmy mogli wspólnie rozbudowywać Polskę tak silną i potężną, aby żaden wróg nie mógł w nią uderzyć. Jeżeli będziemy w tym duchu pracowali, to jestem pewny, że i nasza Polska stanie się taką, jakiej sobie życzymy, będzie Polską demokratyczną i nikt, żaden wróg nie będzie w stanie jej zniszczyć.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MarszałekSenior">To były słowa, które chciałem powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MarszałekSenior">Powołuję na sekretarzy posłów: ob. Młoteckiego Władysława i ob. Rajkowskiego Władysława.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MarszałekSenior">Proszę Obywateli Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#MarszałekSenior">Przystępujemy do porządku dziennego: Ukonstytuowanie się Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#MarszałekSenior">Przede wszystkim poproszę Obywateli Posłów o złożenie ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#MarszałekSenior">Proszę wszystkich Obywateli Posłów o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#komentarz">(Wszyscy wstają.)</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#MarszałekSenior">Proszę o powtarzanie za mną tekstu ślubowania:</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#MarszałekSenior">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Ustawodawczy według najlepszego rozumienia i zgodnie z sumieniem pracować dla dobra Narodu Polskiego, stać na straży jego praw demokratycznych i czynić wszystko w miarę sił i uzdolnień dla umocnienia niepodległości i rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej.”</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#komentarz">(Następujący posłowie powtarzają za Marszałkiem-Seniorem przytoczone wyżej słowa ślubowania:</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#komentarz">1) Abramowicz Edward,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#komentarz">2) Adamowski Leon,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#komentarz">3) Alfa Ludwik,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#komentarz">4) Ajnenkiel Eugeniusz,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#komentarz">5) Albrecht Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#komentarz">6) Alster Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#komentarz">7) Arczyński Marek Ferdynand,</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#komentarz">8) Augustyn Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#komentarz">9) Baczewski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#komentarz">10) Bojkowski Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#komentarz">11) Banach Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#komentarz">12) Banaczyk Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#komentarz">13) Bancerz Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#komentarz">14) Bańczyk Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#komentarz">15) Baranowski Feliks,</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#komentarz">16) Baranowski Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#komentarz">17) Barcikowski Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#komentarz">18) Baryła Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#komentarz">19) Beluch-Beloński Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#komentarz">20) Beniger Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#komentarz">21) Berman Jakub,</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#komentarz">22) Bęben Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#komentarz">23) Bieniek Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#komentarz">24) Bień Aleksy,</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#komentarz">25) Bień Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#komentarz">26) Bieńkowski Witold,</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#komentarz">27) Bieńkowski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#komentarz">28) Bierut Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#komentarz">29) Bigus Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#komentarz">30) Blak Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#komentarz">31) Blinowski Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#komentarz">32) Bocheński Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#komentarz">33) Bodalski Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#komentarz">34) Bonka Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.52" who="#komentarz">35) Borowiec Marian ks.,</u>
          <u xml:id="u-3.53" who="#komentarz">36) Bosiakowa Romana,</u>
          <u xml:id="u-3.54" who="#komentarz">37) Bożek Arkadiusz,</u>
          <u xml:id="u-3.55" who="#komentarz">38) Bromboszcz Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.56" who="#komentarz">39) Bryja Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.57" who="#komentarz">40) Brzeziński Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.58" who="#komentarz">41) Buczek Michał,</u>
          <u xml:id="u-3.59" who="#komentarz">42) Burdzy Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.60" who="#komentarz">43) Burski Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.61" who="#komentarz">44) Cendrowski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.62" who="#komentarz">45) Chaba Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.63" who="#komentarz">46) Chabaj Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.64" who="#komentarz">47) Chadaj Paweł Edward,</u>
          <u xml:id="u-3.65" who="#komentarz">48) Chajn Leon,</u>
          <u xml:id="u-3.66" who="#komentarz">49) Chełchowski Hilary,</u>
          <u xml:id="u-3.67" who="#komentarz">50) Chodkiewicz Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.68" who="#komentarz">51) Chorążyna Hanna,</u>
          <u xml:id="u-3.69" who="#komentarz">52) Cieślak Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.70" who="#komentarz">53) Cieślik Adolf,</u>
          <u xml:id="u-3.71" who="#komentarz">54) Chwaliński Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.72" who="#komentarz">55) Cyrankiewicz Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.73" who="#komentarz">56) Czechowicz Eugeniusz,</u>
          <u xml:id="u-3.74" who="#komentarz">57) Czerwiński Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.75" who="#komentarz">58) Czyżowski Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.76" who="#komentarz">59) Ćwik Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.77" who="#komentarz">60) Dachów Mikołaj,</u>
          <u xml:id="u-3.78" who="#komentarz">61) Dąb Adolf,</u>
          <u xml:id="u-3.79" who="#komentarz">62) Dąb-Kocioł Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.80" who="#komentarz">63) Dąbek Paweł,</u>
          <u xml:id="u-3.81" who="#komentarz">64) Dąbrowicz Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.82" who="#komentarz">65) Dąbrowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.83" who="#komentarz">66) Dąbrowski Konstanty,</u>
          <u xml:id="u-3.84" who="#komentarz">67) Dąbrowski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.85" who="#komentarz">68) Dechnik Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.86" who="#komentarz">69) Dietrich Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.87" who="#komentarz">70) Dobosz Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.88" who="#komentarz">71) Dobrowolski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.89" who="#komentarz">72) Dobrowolski Hieronim,</u>
          <u xml:id="u-3.90" who="#komentarz">73) Dobrowolski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.91" who="#komentarz">74) Dobruś Edward,</u>
          <u xml:id="u-3.92" who="#komentarz">75) Domański Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.93" who="#komentarz">76) Domiński Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.94" who="#komentarz">77) Drąg Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.95" who="#komentarz">78) Drewnowski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.96" who="#komentarz">79) Drobner Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.97" who="#komentarz">80) Drzewiecki Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-3.98" who="#komentarz">81) Dubiel Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.99" who="#komentarz">82) Duniak Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.100" who="#komentarz">83) Dura Lucjusz,</u>
          <u xml:id="u-3.101" who="#komentarz">84) Dworakowski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.102" who="#komentarz">85) Dybowski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.103" who="#komentarz">86) Dzendzel Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.104" who="#komentarz">87) Fijałkowski Wiesław,</u>
          <u xml:id="u-3.105" who="#komentarz">88) Flacht Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.106" who="#komentarz">89) Formas Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.107" who="#komentarz">90) Frankowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.108" who="#komentarz">91) Gacki Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.109" who="#komentarz">92) Gać Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.110" who="#komentarz">93) Gajewski Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.111" who="#komentarz">94) Galiński Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.112" who="#komentarz">95) Gaiłaś Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.113" who="#komentarz">96) Gancarczyk Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.114" who="#komentarz">97) Garncarczyk Wilhelm,</u>
          <u xml:id="u-3.115" who="#komentarz">98) Garncarczykowa Stanisława,</u>
          <u xml:id="u-3.116" who="#komentarz">99) Gellert Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.117" who="#komentarz">100) Gesing Roman,</u>
          <u xml:id="u-3.118" who="#komentarz">101) Głowacki Lucjan,</u>
          <u xml:id="u-3.119" who="#komentarz">102) Gomułka Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.120" who="#komentarz">103) Górny Alfred,</u>
          <u xml:id="u-3.121" who="#komentarz">104) Grajek Czesław,</u>
          <u xml:id="u-3.122" who="#komentarz">105) Gronkiewicz Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.123" who="#komentarz">106) Gross Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.124" who="#komentarz">107) Grossfeld Ludwik,</u>
          <u xml:id="u-3.125" who="#komentarz">108) Groszyński Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.126" who="#komentarz">109) Grubecki Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.127" who="#komentarz">110) Grzecznarowski Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.128" who="#komentarz">111) Gumiński Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.129" who="#komentarz">112) Guzicki Leszek,</u>
          <u xml:id="u-3.130" who="#komentarz">113) Gwiazdowicz Michał,</u>
          <u xml:id="u-3.131" who="#komentarz">114) Gwis Alfons,</u>
          <u xml:id="u-3.132" who="#komentarz">115) Hałas Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.133" who="#komentarz">116) Hiżowa Emilia,</u>
          <u xml:id="u-3.134" who="#komentarz">117) Hochfeld Julian,</u>
          <u xml:id="u-3.135" who="#komentarz">118) Ignatowski Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.136" who="#komentarz">119) Izydorczyk Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.137" who="#komentarz">120) Jabłoński Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.138" who="#komentarz">121) Jacek Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.139" who="#komentarz">122) Jachowicz Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.140" who="#komentarz">123) Jagiełło Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.141" who="#komentarz">124) Jagiełło Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.142" who="#komentarz">125) Jagusz Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.143" who="#komentarz">126) Jankowski Leon,</u>
          <u xml:id="u-3.144" who="#komentarz">127) Janusz Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.145" who="#komentarz">128) Jaremczuk Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.146" who="#komentarz">129) Jarosz Feliks,</u>
          <u xml:id="u-3.147" who="#komentarz">130) Jaroszek Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.148" who="#komentarz">131) Jaroszewicz Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.149" who="#komentarz">132) Jasiuk Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.150" who="#komentarz">133) Jaszczukowa Maria,</u>
          <u xml:id="u-3.151" who="#komentarz">134) Jaworska Helena,</u>
          <u xml:id="u-3.152" who="#komentarz">135) Jaworski Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.153" who="#komentarz">136) Jerzyk Emil,</u>
          <u xml:id="u-3.154" who="#komentarz">137) Jędrychowski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.155" who="#komentarz">138) Jodłowski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.156" who="#komentarz">139) Jonsik Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.157" who="#komentarz">140) Józwiak Franciszek — „Witold”,</u>
          <u xml:id="u-3.158" who="#komentarz">141) Jura Albin,</u>
          <u xml:id="u-3.159" who="#komentarz">142) Jurek Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.160" who="#komentarz">143) Jurkowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.161" who="#komentarz">144) Juszkiewicz Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.162" who="#komentarz">145) Kaczocha Józef Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.163" who="#komentarz">146) Kaczorowski Michał,</u>
          <u xml:id="u-3.164" who="#komentarz">147 ) Kaliszewski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.165" who="#komentarz">148) Kamiński Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.166" who="#komentarz">149) Karaczewski Artur,</u>
          <u xml:id="u-3.167" who="#komentarz">150) Karbowiak Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.168" who="#komentarz">151) Karpała Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.169" who="#komentarz">152) Kaźmierczak Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.170" who="#komentarz">153) Kępczyński Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.171" who="#komentarz">154) Kiernik Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.172" who="#komentarz">155) Kiszczyński Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.173" who="#komentarz">156) Kisiel Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.174" who="#komentarz">157) Kisiel Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.175" who="#komentarz">158) Kita Adolf,</u>
          <u xml:id="u-3.176" who="#komentarz">159) Klecha Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.177" who="#komentarz">160) Kliszko Zenon,</u>
          <u xml:id="u-3.178" who="#komentarz">161) Kloc Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-3.179" who="#komentarz">162) Kłosiewicz Wiktor,</u>
          <u xml:id="u-3.180" who="#komentarz">163) Kłuszyńska Dorota,</u>
          <u xml:id="u-3.181" who="#komentarz">164) Koj Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.182" who="#komentarz">165) Kołakowski Tomasz,</u>
          <u xml:id="u-3.183" who="#komentarz">166) Kołodziej Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.184" who="#komentarz">167) Kołodziejczyk Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.185" who="#komentarz">168) Kołodziejski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.186" who="#komentarz">169) Koral Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.187" who="#komentarz">170) Korboński Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.188" who="#komentarz">171) Korga Leon,</u>
          <u xml:id="u-3.189" who="#komentarz">172) Korzycki Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.190" who="#komentarz">173) Koss Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.191" who="#komentarz">174) Kosydarski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.192" who="#komentarz">175) Kotek–Agroszewski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.193" who="#komentarz">176) Kotar Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.194" who="#komentarz">177) Kowalczyk Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.195" who="#komentarz">178) Kowalewski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.196" who="#komentarz">179) Kowalik Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.197" who="#komentarz">180) Kowalski Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.198" who="#komentarz">181) Kowalski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.199" who="#komentarz">182) Kowalski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.200" who="#komentarz">183) Kożusznik Bogusław,</u>
          <u xml:id="u-3.201" who="#komentarz">184) Krajewski Jakub,</u>
          <u xml:id="u-3.202" who="#komentarz">185) Kramarz Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.203" who="#komentarz">186) Krassowska Eugenia,</u>
          <u xml:id="u-3.204" who="#komentarz">187) Krochmal Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.205" who="#komentarz">188) Król Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.206" who="#komentarz">189) Król Jan Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.207" who="#komentarz">190) Kruczkowski Leon,</u>
          <u xml:id="u-3.208" who="#komentarz">191) Krygier Alfred,</u>
          <u xml:id="u-3.209" who="#komentarz">192) Krzewniak Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.210" who="#komentarz">193) Krzyżanowski Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.211" who="#komentarz">194) Kubiak Julian,</u>
          <u xml:id="u-3.212" who="#komentarz">195) Kubicki Aleksander Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.213" who="#komentarz">196) Kuczewski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.214" who="#komentarz">197) Kulczyński Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.215" who="#komentarz">198) Kulisiewicz Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.216" who="#komentarz">199) Kulka Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.217" who="#komentarz">200) Kupczyński Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-3.218" who="#komentarz">201) Kurkiewicz Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.219" who="#komentarz">202) Kuroczko Eustachy,</u>
          <u xml:id="u-3.220" who="#komentarz">203) Kurpiewski Karol,</u>
          <u xml:id="u-3.221" who="#komentarz">204) Kuryłowicz Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.222" who="#komentarz">205) Kurzela Gwidon,</u>
          <u xml:id="u-3.223" who="#komentarz">206) Kuszko Eugeniusz,</u>
          <u xml:id="u-3.224" who="#komentarz">207) Kuzańska-Obrączkowa Maria,</u>
          <u xml:id="u-3.225" who="#komentarz">208) Kwiatkowski Eugeniusz,</u>
          <u xml:id="u-3.226" who="#komentarz">209) Kwiatkowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.227" who="#komentarz">210) Labus Wiktor,</u>
          <u xml:id="u-3.228" who="#komentarz">211) Langer Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.229" who="#komentarz">212) Laskowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.230" who="#komentarz">213) Lechowicz Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.231" who="#komentarz">214) Leś Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.232" who="#komentarz">215) Lewandowicz Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.233" who="#komentarz">216) Lewińska Pelagia,</u>
          <u xml:id="u-3.234" who="#komentarz">217) Lityński Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.235" who="#komentarz">218) Loga-Sowiński Ignacy,</u>
          <u xml:id="u-3.236" who="#komentarz">219) Lukrec Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.237" who="#komentarz">220) Łabuz Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.238" who="#komentarz">221) Łakomieć Ignacy,</u>
          <u xml:id="u-3.239" who="#komentarz">222) Łyżnik Zofia,</u>
          <u xml:id="u-3.240" who="#komentarz">223) Maciejewski Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.241" who="#komentarz">224) Marczakowa Felicja,</u>
          <u xml:id="u-3.242" who="#komentarz">225) Maj Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.243" who="#komentarz">226) Majkutowicz Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.244" who="#komentarz">227) Makowski Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.245" who="#komentarz">228) Makuch Julian,</u>
          <u xml:id="u-3.246" who="#komentarz">229) Malczyński Wiktor,</u>
          <u xml:id="u-3.247" who="#komentarz">230) Małolepszy Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.248" who="#komentarz">231) Mańkowski Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.249" who="#komentarz">232) Marzec Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.250" who="#komentarz">233) Maślanka Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.251" who="#komentarz">234) Mazur Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.252" who="#komentarz">235) Mazur Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.253" who="#komentarz">236) Michałowicz Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.254" who="#komentarz">237) Michejda Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.255" who="#komentarz">238) Michurski Czesław,</u>
          <u xml:id="u-3.256" who="#komentarz">239) Mijał Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.257" who="#komentarz">240) Mikołajczyk Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.258" who="#komentarz">241) Mikulski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.259" who="#komentarz">242) Minc Hilary,</u>
          <u xml:id="u-3.260" who="#komentarz">243) Minor Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.261" who="#komentarz">244) Mirek Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.262" who="#komentarz">245) Mitura Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.263" who="#komentarz">246) Młotecki Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.264" who="#komentarz">247) Modzelewski Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-3.265" who="#komentarz">248) Morawski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.266" who="#komentarz">249) Moskwa Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-3.267" who="#komentarz">250) Motyka Lucjan,</u>
          <u xml:id="u-3.268" who="#komentarz">251) Nadobnik Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.269" who="#komentarz">252) Nagórski Wiktor,</u>
          <u xml:id="u-3.270" who="#komentarz">253) Nałkowska Zofia,</u>
          <u xml:id="u-3.271" who="#komentarz">254) Nantka-Namirski Paweł,</u>
          <u xml:id="u-3.272" who="#komentarz">255) Nieszporek Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-3.273" who="#komentarz">256) Nijak Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.274" who="#komentarz">257) Nowacki Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.275" who="#komentarz">258) Nowak Roman,</u>
          <u xml:id="u-3.276" who="#komentarz">259) Nowak Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.277" who="#komentarz">260) Nowakowski Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.278" who="#komentarz">261) Nowicka Małgorzata,</u>
          <u xml:id="u-3.279" who="#komentarz">262) Nowicki Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.280" who="#komentarz">263) Obrączka Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-3.281" who="#komentarz">264) Ochab Edward,</u>
          <u xml:id="u-3.282" who="#komentarz">265) Okrajni Wawrzyniec,</u>
          <u xml:id="u-3.283" who="#komentarz">266) Okulicki Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.284" who="#komentarz">267) Olchowicz Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.285" who="#komentarz">268) Oleszczak Witold,</u>
          <u xml:id="u-3.286" who="#komentarz">269) Olszewski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.287" who="#komentarz">270) Ordyniec Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.288" who="#komentarz">271) Orłowska Edwarda,</u>
          <u xml:id="u-3.289" who="#komentarz">272) Orłowski Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.290" who="#komentarz">273) Osiecki Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.291" who="#komentarz">274) Osóbka-Morawski Edward,</u>
          <u xml:id="u-3.292" who="#komentarz">275) Ozga-Michalski Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.293" who="#komentarz">276) Palczewski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.294" who="#komentarz">277) Paszkiewicz Gustaw,</u>
          <u xml:id="u-3.295" who="#komentarz">278) Pawełczyk Roman,</u>
          <u xml:id="u-3.296" who="#komentarz">279) Pelczarski Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-3.297" who="#komentarz">280) Piaskowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.298" who="#komentarz">281) Pieprzyk Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.299" who="#komentarz">282) Pietrusiński Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.300" who="#komentarz">283) Pietrzak Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.301" who="#komentarz">284) Pietrzakowa Władysława,</u>
          <u xml:id="u-3.302" who="#komentarz">285) Pilchowa Rozalia,</u>
          <u xml:id="u-3.303" who="#komentarz">286) Piotrowski Antoni,</u>
          <u xml:id="u-3.304" who="#komentarz">287) Piotrowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.305" who="#komentarz">288) Piotrowski Roman,</u>
          <u xml:id="u-3.306" who="#komentarz">289) Piwowarska Irena,</u>
          <u xml:id="u-3.307" who="#komentarz">290) Podedworny Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.308" who="#komentarz">291) Podniesińska Wanda,</u>
          <u xml:id="u-3.309" who="#komentarz">292) Podrygałło Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.310" who="#komentarz">293) Pol Maria,</u>
          <u xml:id="u-3.311" who="#komentarz">294) Polewka Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.312" who="#komentarz">295) Polkowski Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.313" who="#komentarz">296) Pokora Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-3.314" who="#komentarz">297) Pokrzywa Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.315" who="#komentarz">298) Popiel Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.316" who="#komentarz">299) Popławski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.317" who="#komentarz">300) Potapczuk Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.318" who="#komentarz">301) Praga Rafał,</u>
          <u xml:id="u-3.319" who="#komentarz">302) Pragierowa Eugenia,</u>
          <u xml:id="u-3.320" who="#komentarz">303) Przetacznik Eugeniusz,</u>
          <u xml:id="u-3.321" who="#komentarz">304) Przytuła Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.322" who="#komentarz">305) Pszczółkowski Edmund,</u>
          <u xml:id="u-3.323" who="#komentarz">306) Pszczółkowski Teofil,</u>
          <u xml:id="u-3.324" who="#komentarz">307) Putek Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.325" who="#komentarz">308) Raabe Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.326" who="#komentarz">309) Rabanowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.327" who="#komentarz">310) Radkiewicz Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.328" who="#komentarz">311) Radziwiłł Krzysztof,</u>
          <u xml:id="u-3.329" who="#komentarz">312) Rajkowski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.330" who="#komentarz">313) Rak Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.331" who="#komentarz">314) Rapacki Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.332" who="#komentarz">315) Rapaczyński Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.333" who="#komentarz">316) Rataj Julian,</u>
          <u xml:id="u-3.334" who="#komentarz">317) Reczek Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.335" who="#komentarz">318) Rek Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.336" who="#komentarz">319) Rękas Michał,</u>
          <u xml:id="u-3.337" who="#komentarz">320) Rękas Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.338" who="#komentarz">321) Roch-Kowalski Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.339" who="#komentarz">322) Rogala Witold,</u>
          <u xml:id="u-3.340" who="#komentarz">323) Różański Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.341" who="#komentarz">324) Rumiński Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.342" who="#komentarz">325) Rusinek Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.343" who="#komentarz">326) Rustecki Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.344" who="#komentarz">327) Ruszczycka Otylia,</u>
          <u xml:id="u-3.345" who="#komentarz">328) Rutkowski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.346" who="#komentarz">329) Rzymowski Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.347" who="#komentarz">330) Saciłowski Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.348" who="#komentarz">331) Sack Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.349" who="#komentarz">332) Sadłowski Julian,</u>
          <u xml:id="u-3.350" who="#komentarz">333) Sadrakuła Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.351" who="#komentarz">334) Sakowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.352" who="#komentarz">335) Schiller Leon,</u>
          <u xml:id="u-3.353" who="#komentarz">336) Siemek Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.354" who="#komentarz">337) Sieradzki Aleksy,</u>
          <u xml:id="u-3.355" who="#komentarz">338) Słoń Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.356" who="#komentarz">339) Sobol Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.357" who="#komentarz">340) Sokorski Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.358" who="#komentarz">341) Sokół Bolesław,</u>
          <u xml:id="u-3.359" who="#komentarz">342) Spychalski Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.360" who="#komentarz">343) Stachnik Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.361" who="#komentarz">344) Stachoń Roman,</u>
          <u xml:id="u-3.362" who="#komentarz">345) Stasiak Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.363" who="#komentarz">346) Stawiński Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.364" who="#komentarz">347) Stefański Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.365" who="#komentarz">348) Stępiewski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.366" who="#komentarz">349) Strusińska Krystyna,</u>
          <u xml:id="u-3.367" who="#komentarz">350) Strzałkowski Karol,</u>
          <u xml:id="u-3.368" who="#komentarz">351) Strzelecki Ryszard,</u>
          <u xml:id="u-3.369" who="#komentarz">352) Swornowski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.370" who="#komentarz">353) Szatkowski Janusz,</u>
          <u xml:id="u-3.371" who="#komentarz">354) Szczęśniak Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.372" who="#komentarz">355) Szczyrek Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.373" who="#komentarz">356) Szedrowicz Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.374" who="#komentarz">357) Ślęzak Faustyn,</u>
          <u xml:id="u-3.375" who="#komentarz">358) Sztachelska Irena,</u>
          <u xml:id="u-3.376" who="#komentarz">359) Sztachelski Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.377" who="#komentarz">360) Szuldenfrei Michał,</u>
          <u xml:id="u-3.378" who="#komentarz">361) Szwalbe Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.379" who="#komentarz">362) Szyćko Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.380" who="#komentarz">363) Szymanek Piotr,</u>
          <u xml:id="u-3.381" who="#komentarz">364) Szymanowski Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.382" who="#komentarz">365) Szymanowski Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-3.383" who="#komentarz">366) Szymański Edward,</u>
          <u xml:id="u-3.384" who="#komentarz">367) Świątkowski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.385" who="#komentarz">368) Świerczewski Karol,</u>
          <u xml:id="u-3.386" who="#komentarz">369) Tabor Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.387" who="#komentarz">370) Taborowicz Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.388" who="#komentarz">371) Tilgner Damazy,</u>
          <u xml:id="u-3.389" who="#komentarz">372) Tkaczów Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.390" who="#komentarz">373) Tkocz Karol,</u>
          <u xml:id="u-3.391" who="#komentarz">374) Tołwiński Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.392" who="#komentarz">375) Tomasiak Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.393" who="#komentarz">376) Tomczyk Zofia,</u>
          <u xml:id="u-3.394" who="#komentarz">377) Trąbalski Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.395" who="#komentarz">378) Tront Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.396" who="#komentarz">379) Trzebiński Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.397" who="#komentarz">380) Tupalski Marian,</u>
          <u xml:id="u-3.398" who="#komentarz">381) Turek Tadeusz,</u>
          <u xml:id="u-3.399" who="#komentarz">382) Tureniec Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.400" who="#komentarz">383) Turski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.401" who="#komentarz">384) Wachowicz Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.402" who="#komentarz">385) Waleron Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.403" who="#komentarz">386) Wanat Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.404" who="#komentarz">387) Wasowski Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.405" who="#komentarz">388) Wągrowski Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.406" who="#komentarz">389) Wąsik Wincenty,</u>
          <u xml:id="u-3.407" who="#komentarz">390) Wenclik Witold,</u>
          <u xml:id="u-3.408" who="#komentarz">391) Wende Jan Karol,</u>
          <u xml:id="u-3.409" who="#komentarz">392) Wioncek Tomasz,</u>
          <u xml:id="u-3.410" who="#komentarz">393) Widy-Wirski Feliks,</u>
          <u xml:id="u-3.411" who="#komentarz">394) Wierusz-Kowalski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.412" who="#komentarz">395) Wilandt Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.413" who="#komentarz">396) Wilanowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.414" who="#komentarz">397) Wilanowski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.415" who="#komentarz">398) Witaszek Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.416" who="#komentarz">399) Witaszewski Kazimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.417" who="#komentarz">400) Wites Andrzej,</u>
          <u xml:id="u-3.418" who="#komentarz">401) Witos Ludwik,</u>
          <u xml:id="u-3.419" who="#komentarz">402) Witoszka Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.420" who="#komentarz">403) Włodek Bronisław,</u>
          <u xml:id="u-3.421" who="#komentarz">404) Wojas Paweł,</u>
          <u xml:id="u-3.422" who="#komentarz">405) Wojciechowski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.423" who="#komentarz">406) Wojewoda Wojciech,</u>
          <u xml:id="u-3.424" who="#komentarz">407) Wolski Władysław,</u>
          <u xml:id="u-3.425" who="#komentarz">408) Wołek Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.426" who="#komentarz">409) Wójcicki Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.427" who="#komentarz">410) Wójcicki Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.428" who="#komentarz">411) Wójcik Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.429" who="#komentarz">412) Wójcik Józef,</u>
          <u xml:id="u-3.430" who="#komentarz">413) Wójcik Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.431" who="#komentarz">414) Wrona-Merski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.432" who="#komentarz">415) Wróblewski Zenon,</u>
          <u xml:id="u-3.433" who="#komentarz">416) Wycech Czesław,</u>
          <u xml:id="u-3.434" who="#komentarz">417) Wyrzykowski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.435" who="#komentarz">418) Wysocki Lesław,</u>
          <u xml:id="u-3.436" who="#komentarz">419) Wysocki Mieczysław,</u>
          <u xml:id="u-3.437" who="#komentarz">420) Zagórski Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.438" who="#komentarz">421) Zajączkowski Zdzisław,</u>
          <u xml:id="u-3.439" who="#komentarz">422) Zakrzewski Henryk,</u>
          <u xml:id="u-3.440" who="#komentarz">423) Zambrowski Roman,</u>
          <u xml:id="u-3.441" who="#komentarz">424) Zawadzki Aleksander,</u>
          <u xml:id="u-3.442" who="#komentarz">425) Zduńczyk Włodzimierz,</u>
          <u xml:id="u-3.443" who="#komentarz">426) Zientek Jerzy,</u>
          <u xml:id="u-3.444" who="#komentarz">427) Żak Adam,</u>
          <u xml:id="u-3.445" who="#komentarz">428) Żarek Stanisław,</u>
          <u xml:id="u-3.446" who="#komentarz">429) Żerkowski Jan,</u>
          <u xml:id="u-3.447" who="#komentarz">430) Żmijewski Franciszek,</u>
          <u xml:id="u-3.448" who="#komentarz">431) Żmijko Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.449" who="#komentarz">432) Żółkiewski Stefan,</u>
          <u xml:id="u-3.450" who="#komentarz">433) Żółkowski Wacław,</u>
          <u xml:id="u-3.451" who="#komentarz">434) Żuławski Zygmunt,</u>
          <u xml:id="u-3.452" who="#komentarz">435) Żymierski Michał.)</u>
          <u xml:id="u-3.453" who="#MarszałekSenior">Stwierdzam, że ślubowanie zostało dokonane.</u>
          <u xml:id="u-3.454" who="#MarszałekSenior">Obecnie przystępujemy do wyboru Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.455" who="#MarszałekSenior">Najpierw dokonamy wyboru Marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.456" who="#MarszałekSenior">Proponuję przeprowadzenie wyboru na podstawie przepisów art. 8 regulaminu obrad Sejmu z roku 1923.</u>
          <u xml:id="u-3.457" who="#MarszałekSenior">Proszę Obywatela Sekretarza o odczytanie tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-3.458" who="#komentarz">(Sekretarz ob. Rajkowski czyta:)</u>
          <u xml:id="u-3.459" who="#MarszałekSenior">„Marszałka wybiera Sejm bezwzględną większością głosów obecnych posłów.</u>
          <u xml:id="u-3.460" who="#MarszałekSenior">Jeżeli w pierwszym głosowaniu żaden kandydat nie uzyska tej większości, następuje wybór ściślejszy pomiędzy pięcioma kandydatami, którzy otrzymali największą liczbę głosów.</u>
          <u xml:id="u-3.461" who="#MarszałekSenior">Jeżeli i w drugim głosowaniu żaden kandydat nie uzyska większości, następuje ściślejszy wybór między dwoma kandydatami, którzy osiągnęli największą liczbę głosów.</u>
          <u xml:id="u-3.462" who="#MarszałekSenior">W razie równości głosów rozstrzyga przy wszystkich wyborach los.</u>
          <u xml:id="u-3.463" who="#MarszałekSenior">Wybrany Marszałek obejmuje natychmiast swoje czynności.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarszałekSenior">Kto z Obywateli Posłów jest przeciwny przeprowadzeniu wyboru Marszałka Sejmu na podstawie przepisu odczytanego przed chwilą art. 8 regulaminu obrad Sejmu z roku 1923? Sprzeciwu nie słyszę. Uważam, że Izba zgodziła się na moją propozycję,</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarszałekSenior">Proszę Obywateli Posłów o składanie kandydatur na stanowisko Marszałka Sejmu Ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarszałekSenior">Głos ma poseł ob. Szymanek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PiotrSzymanek">W imieniu klubów poselskich: Stronnictwa Ludowego, Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Demokratycznego, Polskiego Stronnictwa Ludowego „Nowe Wyzwolenie” i Stronnictwa Pracy zgłaszam kandydaturę ob. Władysława Kowalskiego na Marszałka Sejmu Ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarszałekSenior">A więc została zgłoszona kandydatura posła ob. Władysława Kowalskiego.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MarszałekSenior">Czy są jeszcze inne kandydatury? Nikt więcej kandydatur nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MarszałekSenior">Przystępujemy zatem do głosowania. Ponieważ została zgłoszona tylko jedna kandydatura na Marszałka Sejmu w osobie ob. Władysława Kowalskiego, proponuję przeto dokonanie wyboru przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MarszałekSenior">Właśnie zwrócono się do mnie, że poseł ob. Mikołajczyk prosił o głos jeszcze przed przyjęciem wyboru przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MarszałekSenior">Poseł ob. Mikołajczyk ma głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#StanisławMikołajczyk">Wnoszę o głosowanie tajne za pomocą kartek.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Głos: Wniosek przez aklamację już przyjęty.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarszałekSenior">Poddaję wniosek posła ob. Mikołajczyka pod głosowanie. Kto jest za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek spóźniony.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MarszałekSenior">Mniejszość. A więc wniosek upadł.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MarszałekSenior">Stwierdzam zatem, że Izba wybrała posła ob. Władysława Kowalskiego Marszałkiem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski, posłowie wstają i śpiewają: „O cześć wam, panowie magnaci”.)</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MarszałekSenior">Proszę Obywatela Marszałka Sejmu o objęcie przewodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#komentarz">(Marszałek Sejmu ob. Władysław Kowalski obejmuje przewodnictwo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WładysławKowalski">Wysoka Izbo! Obdarzony zaufaniem Wysokiej Izby, obejmuję przewodnictwo w przekonaniu, że Wysoka Izba dopomoże mi do należytego wypełnienia moich obowiązków,</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WładysławKowalski">Ze swej strony oświadczam, że na powierzonym mi posterunku strzec będę praw i godności Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WładysławKowalski">W wyborach 19 stycznia Naród zatwierdził linię polityczną, ustaloną Manifestem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, linię, która dała Polsce granice nad Odrą i Nisą, która prowadzi Naród do świetności, a Państwo Polskie do wspaniałego rozwoju i rozkwitu. Doceniając znaczenie zmian, jakie zaszły w Polsce, masy chłopskie oświadczyły w dniu 19 stycznia, że nie życzą sobie powrotu dawnych stosunków, które utrzymywały chłopów w wiecznej niewoli politycznej, w nędzy i upokorzeniu, przez hamowanie dopływu na wieś postępu, oświaty i kultury. Masy chłopskie potwierdziły, że nie życzą sobie więcej powrotu na wieś feudałów szlacheckich, którzy wnosili tam atmosferę średniowiecza, a dla całego narodu i Państwa stanowili niepotrzebny ciężar, wyzyskując źródła dochodów Państwa dla własnych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WładysławKowalski">Masy robotnicze również opowiedziały się za utrwaleniem prawa do nieskrępowanego kulturalnego rozwoju oraz prawa do wolnej, twórczej pracy w podstawowych, a wyzwolonych od pasożytujących kapitalistycznych karteli, ośrodkach przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#WładysławKowalski">W duchu nowej Polski wypowiedziała się inteligencja pracująca, która w nowej rzeczywistości polskiej znajdzie warunki dla swoich twórczych myśli i twórczych wysiłków.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#WładysławKowalski">Wysoka Izbo! Naród Polski, powierzając 19 stycznia 1947 r. opiekę nad swoim losem i nad Polską Sejmowi Ustawodawczemu, przez zatwierdzenie dotychczasowej polityki Krajowej Rady Narodowej i Rządu dał Sejmowi nakaz utrwalenia zdobytych przez Naród praw demokratycznych i reform społecznych. Nakaz ten obowiązuje również i w polityce zagranicznej, a to przez wyrażone w głosowaniu żądanie dotrzymania i zacieśnienia sojuszów z państwami miłującymi pokój, zwłaszcza utrzymania sojuszu ze Związkiem Radzieckim jako główną rękojmią pokoju oraz nienaruszalności naszych granic zachodnich.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#WładysławKowalski">Naród Polski oczekuje teraz od Sejmu Ustawodawczego spełnienia nakazów, jakie nań nałożył w dniu 19 stycznia r. b. zarówno w polityce wewnętrznej jak i zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#WładysławKowalski">Wierzę głęboko, że Sejm nie zawiedzie pokładanych w nim przez Naród nadziei i że obowiązki swoje, zgodnie z wolą Narodu, wypełni.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#WładysławKowalski">Przystępujemy do wyboru Wicemarszałków i sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#WładysławKowalski">Proponuję przeprowadzenie wyboru na podstawie przepisu art. 9 regulaminu obrad Sejmu z r. 1923.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Poseł Drobner: Obywatelu Marszałku, proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł ob. Drobner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BolesławDrobner">W imieniu klubów poselskich Polskiej Partii Socjalistycznej, Polskiej Partii Robotniczej, Stronnictwa Demokratycznego, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Pracy i Polskiego Stronnictwa Ludowego „Nowe Wyzwolenie” pozwalam sobie zgłosić następujące kandydatury na Wicemarszałków Sejmu Ustawodawczego: posła Stanisława Szwalbego,...</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#BolesławDrobner">... posła Romana Zambrowskiego,...</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#BolesławDrobner">... posła Wacława Barcikowskiego.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WładysławKowalski">Proszę Sekretarza ob. Rajkowskiego o odczytanie art. 9 regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Sekretarz ob. Rajkowski czyta:)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#WładysławKowalski">„Art. 9. Następnie wybiera Sejm łącznie naprzód wicemarszałków, potem sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#WładysławKowalski">Wybrani są ci, którzy otrzymali więcej niż połowę głosów ważnych.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#WładysławKowalski">Jeżeli w pierwszym głosowaniu nie zostali wybrani wszyscy wicemarszałkowie, względnie wszyscy sekretarze, następuje wybór ściślejszy, do którego wchodzą ci, którzy otrzymali po wybranych najwięcej głosów, w liczbie nie większej niż dwóch na każde stanowisko do obsadzenia. Przy wyborze ściślejszym wybrani są ci, którzy otrzymali najwięcej głosów.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#WładysławKowalski">Jeżeli w pierwszym głosowaniu otrzymało absolutną większość więcej kandydatów, aniżeli jest stanowisk do obsadzenia, wybrani są ci, którzy otrzymali najwięcej głosów.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#WładysławKowalski">W razie równości głosów, rozstrzyga los.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł ob. Mikołajczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławMikołajczyk">Mimo moich poprzednich sprzeciwów co do aklamacji, Przewodniczący był łaskaw nie uwzględnić mojej uwagi. Chciałbym wobec tego wyjaśnić sytuację.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#StanisławMikołajczyk">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego swoich kandydatur do Prezydium tego Sejmu nie zgłasza i w wyborach do Prezydium tego Sejmu udziału nie weźmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WładysławKowalski">Przystępujemy do głosowania nad zgłoszonymi kandydaturami na Wicemarszałków Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WładysławKowalski">Zgłoszone zostały kandydatury posłów: ob. Stanisława Szwalbego, ob. Romana Zambrowskiego i ob. Wacława Barcikowskiego.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WładysławKowalski">Czy są jeszcze inne kandydatury? Nikt więcej kandydatur nie zgłasza. Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#WładysławKowalski">Zgodnie z przyjętą przez Izbę procedurą głosowania, przegłosujemy łącznie zgłoszone kandydatury na Wicemarszałków Sejmu. Ponieważ zgłoszono tyle kandydatur, ile jest stanowisk do obsadzenia, proponuję przeto dokonanie wyboru przez aklamację. Czy jest kto przeciwny mojej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#StanisławMikołajczyk">Sprzeciwiam się wyborom przez aklamację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WładysławKowalski">Jest sprzeciw. Kto chce zabrać głos przeciw wnioskowi posła ob. Mikołajczyka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JulianHochfeld">Proszę Obywateli Posłów, to jest sprawa porządkowa. Jeżeli jest sprzeciw, to wyda je mi się, że powinniśmy dokonać zwykłego głosowania.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JulianHochfeld">Proszę o dokonanie zwykłego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WładysławKowalski">Zgłoszone zostały trzy kandydatury na Wicemarszałków Sejmu. Czy są jeszcze jakie wnioski? Innych kandydatur nie ma.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WładysławKowalski">Kto jest za przyjęciem tych trzech kandydatur? Większość.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WładysławKowalski">Wniosek przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#WładysławKowalski">Zapytuję Obywateli Posłów: Szwalbego, Zambrowskiego i Barcikowskiego, czy wybór przyjmują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławSzwalbe">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RomanZambrowski">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WacławBarcikowski">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WładysławKowalski">Zatem wybór Wicemarszałków został dokonany.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WładysławKowalski">Obecnie przystępujemy do wyboru sekretarzy Sejmu. Proszę o zgłaszanie kandydatur.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł ob. Domiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JerzyDomiński">W imieniu klubów poselskich Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego,</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JerzyDomiński">Polskiego Stronnictwa Ludowego „Nowe Wyzwolenie” i Stronnictwa Pracy zgłaszam wniosek, żeby powołać sześciu sekretarzy w skład Prezydium Sejmu, a mianowicie ob. ob. posłów: Stanisława Kowalewskiego, Lesława Wysockiego, Józefa Ozgę-Michalskiego, Stefana Bancerza, Stanisława Kurkiewicza i Henryka Trzebińskiego.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WładysławKowalski">Na sekretarzy Sejmu zostały zgłoszone kandydatury posłów: Stanisława Kowalewskiego, Lesława Wysockiego, Józefa Ozgi-Michalskiego, Stefana Bancerza, Stanisława Kurkiewicza i Henryka Trzebińskiego.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WładysławKowalski">W myśl przyjętej procedury będziemy głosowali nad zgłoszonymi kandydaturami na sekretarzy Sejmu łącznie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WładysławKowalski">Kto jest za przyjęciem tego wniosku, zechce podnieść rękę. Większość.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WładysławKowalski">Wobec tego zapytuję posłów Kowalewskiego Stanisława, Wysockiego Lesława, Ozgę-Michalskiego Józefa, Bancerza Stefana, Kurkiewicza Stanisława i Trzebińskiego Henryka, czy wybór przyjmują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StanisławKowalewski">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#LesławWysocki">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JózefOzgaMichalski">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#StefanBancerz">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WładysławKurkiewicz">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#HenrykTrzebiński">Przyjmuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WładysławKowalski">Zatem wybór sekretarzy został dokonany.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WładysławKowalski">Na sekretarzy dzisiejszego posiedzenia powołuję posłów: Lesława Wysockiego i Stefana Bancerza.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WładysławKowalski">Protokół i listę mówców prowadzi poseł Bancerz.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#WładysławKowalski">Mamy jeszcze do załatwienia zgłoszony przez Rząd projekt ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej. Druk powyższego projektu został Obywatelom Posłom rozdany.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#WładysławKowalski">Dla zreferowania powyższego projektu udzielam głosu posłowi ob. Jodłowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JerzyJodłowski">Wysoka Izbo! Pierwszym doniosłym i najpilniejszym zadaniem, jakie wyrasta dzisiaj przed Sejmem Ustawodawczym po jego ukonstytuowaniu się, jest przeprowadzenie wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JerzyJodłowski">Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 r. o kompetencjach przewodniczącego Krajowej Rady Narodowej funkcje Głowy Państwa w pierwszym okresie niepodległości sprawował Prezydent Krajowej Rady Narodowej. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych funkcje Prezydium Krajowej Rady Narodowej wygasły z chwilą ukonstytuowania się Sejmu, a zatem zachodzi w tej chwili potrzeba powołania Prezydenta Rzeczypospolitej. W związku z tym wyłania się problem trybu postępowania przy wyborze Głowy Państwa. Przeprowadzenie wyboru Prezydenta RP na podstawie przepisów Konstytucji marcowej z 1921 r. oraz na podstawie ustawy z dnia 22 lipca 1922 r., zawierającej regulamin Zgromadzenia Narodowego, wobec zmienionych warunków rzeczywistości politycznej, nie może obecnie nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#JerzyJodłowski">Przepisy Konstytucji marcowej o wyborze Prezydenta i przepisy powołanej przeze mnie ustawy z 1922 r., zawierającej regulamin Zgromadzenia Narodowego, są dostosowane do parlamentu dwuizbowego. Uchwałą z dnia 30 czerwca 1946 r. powziętą przez znakomitą większość narodu w głosowaniu ludowym, ustrój parlamentarny nowego demokratycznego Państwa Polskiego został oparty na zasadzie jednoizbowości. Senat, jako instytucja przeżytkowa, stanowiąca instrument zachowawczych grup społecznych, wyeliminowanych drogą reform społeczno-ekonomicznych od wpływu na życie narodu, został zniesiony. Uchwała, zapadła w głosowaniu ludowym z 30 czerwca 1946 r., znosząc senat, stworzyła nowy stan prawno-polityczny w Polsce. Zgodnie z Manifestem Lipcowym PKWN do czasu uchwalenia nowej konstytucji stoimy nadal na gruncie podstawowych zasad Konstytucji marcowej. Referendum jednak zmieniło te zasady, jeżeli idzie o udział drugiej izby w życiu państwowym. Wola narodu wyrażona w formie bezpośredniej stoi ponad przepisami formalnymi wszelkich ustaw, choćby konstytucyjnych, Nie naród bowiem istnieje dla konstytucji, lecz konstytucja dla narodu. I dlatego żadne bariery formalnych przepisów prawnych nie mogą stać na drodze, na której znajduje upust wola narodu. Dlatego nie czekając na uchwalenie nowej Konstytucji czy na formalną zmianę konkretnych przepisów Konstytucji marcowej, przeprowadziliśmy wybory tylko do jednej izby Sejmu Ustawodawczego i ten Sejm Ustawodawczy winien dokonać wyboru pierwszego Prezydenta Odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej. Z powodu przejścia z dwuizbowego systemu na system jednoizbowy zachodzi potrzeba dostosowania szczegółowych przepisów formalnych do nowej sytuacji parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#JerzyJodłowski">Ustawa, której projekt został Wysokiej Izbie zgłoszony, nie wprowadza zasadniczych zmian w stosunku do tych przepisów formalnych, które obowiązywały przy wyborze Prezydenta na podstawie Konstytucji z 1921 r., poza tym że dostosowała te przepisy do systemu jednoizbowego. Ustawa ta w pierwszym artykule nawiązuje do podstawowych założeń Konstytucji marcowej i Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 22 lipca 1944 r. oraz do głosowania ludowego, przeprowadzonego w dniu 30 czerwca 1946 r. Ustawa ta przewiduje zgodnie z art. 39 Konstytucji dokonanie wyboru Prezydenta na okres 7-letni, to jest na okres wynikający z Konstytucji marcowej.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#JerzyJodłowski">Wszystkie dalsze przepisy projektu ustawy regulują formalno-proceduralne kwestie, związane z samą techniką dokonania wyboru Prezydenta. Ponieważ druk z projektem ustawy został rozdany, nie będę referował szczegółowo przepisów, zaznaczając, że są one recepcją przepisów regulaminu Zgromadzenia Narodowego, zawartych w ustawie z 1922 r.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#JerzyJodłowski">Z uwagi na historyczną doniosłość wyboru pierwszego Prezydenta RP wyrażam przekonanie, że zaprojektowana i zreferowana tutaj pokrótce ustawa, stanowiąca formalną podstawę do dokonania tego doniosłego aktu, jakim jest wybór pierwszego Prezydenta Odrodzonej Rzeczypospolitej, znajdzie u Wysokiej Izby pełne zrozumienie i uchwalona zostanie jednomyślnie w należytej powadze.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WładysławKowalski">Udzielam głosu posłowi Mikołajczykowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#StanisławMikołajczyk">Przystępując do dyskusji na temat ustawy konstytucyjnej o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Chciałbym w imieniu klubu poselskiego PSL określić stanowisko, jakie zajmujemy zarówno w stosunku do tej ustawy, jak również stanowisko polityczne, jakie mamy zamiar zajmować w tym parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#StanisławMikołajczyk">Jeżeli chodzi o stanowisko polityczne, chcę zaznaczyć, że przy wchodzeniu do Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej powstałego po porozumieniu moskiewskim, postanowiliśmy sobie, dać jak najszersze dobrowolne poparcie i współpracę w szczególności najliczniejszych warstw chłopskich dla prac i zamierzeń Rządu, zarówno na odcinku polityki zagranicznej, jak i przy odbudowie i zagospodarowywaniu kraju, przeprowadzeniu reform społeczno-gospodarczych, rychłej normalizacji stosunków i spokoju wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#StanisławMikołajczyk">Zadania przyjęte na siebie spełnialiśmy mimo przeszkód i fałszywych oskarżeń lojalnie, uczciwie, z pełnym zaparciem siebie i determinacją szerokich mas ludowych.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#StanisławMikołajczyk">Porozumienie moskiewskie zawierało również zobowiązanie przeprowadzenia „wolnych i nieskrępowanych wyborów”, które zakończyć miały okres tymczasowości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#StanisławMikołajczyk">Tymczasem, jak to Rada Naczelna PSL w swojej uchwale z dnia 2 lutego r. b. na podstawie znajomości rzeczy i posiadanych dowodów stwierdza, na całym obszarze Państwa od początku okresu wyborczego do dnia wyborów miały miejsce nadużycia.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#StanisławMikołajczyk">PSL uczyniło ze swej strony wszystko, by wybory były czyste i mogły się odbyć w spokoju. Odpowiedzialność za złamanie zobowiązań danych Narodowi, że wybory w Polsce będą „wolne i nieskrępowane”, spada więc wyłącznie na partie zblokowane.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#StanisławMikołajczyk">Wnieśliśmy przeciwko tym wyborom protesty we wszystkich okręgach wyborczych i będziemy dążyć do tego, by wybory te w całym kraju były uznane za nieważne.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#komentarz">(Wesołość. Przerywania. Marszałek dzwoni.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WładysławKowalski">Proszę mówić o wyborze Prezydenta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#StanisławMikołajczyk">Właśnie chcę spełnić uczciwie to zadanie przez określenie najpierw naszego stanowiska politycznego, które prowadzi w konkluzji do zajęcia stanowiska przy ustawie konstytucyjnej. Jeszcze bowiem w październiku 1946 r. w uchwałach naszej Rady Naczelnej wyraziliśmy obawę, że „wybory przeprowadzone z pogwałceniem ich swobody i czystości pogłębią napięcie polityczne i mogą wtrącić nasz kraj w nieopisany chaos”.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#StanisławMikołajczyk">Dlatego też okres życia tego Sejmu powinien być jak najkrótszy.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#StanisławMikołajczyk">Jeżeli mimo wszystko, co się stało, zasiedliśmy tu dzisiaj na tych ławach, to dlatego, że nie czujemy się tu wcale tą siłą, która w liczbie 28 posłów weszła na tę salę, ale siłą tych wszystkich, którzy nam zaufali — mimo wszystkich metod głosy nam oddali, którzy swą postawą, wiarą, praworządnością moralnie zwyciężyli.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#StanisławMikołajczyk">Jesteśmy stronnictwem państwowotwórczym...</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#komentarz">(Wesołość.)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#StanisławMikołajczyk">... zarówno z tradycji, programu, jak i ideologii. Wierzymy, że życie nawet w okresach tymczasowości nie znosi pustki prawnej.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#StanisławMikołajczyk">Nawet w tym okresie radą swą, krytyką rzeczową, a w konkretnych i słusznych wypadkach i czynnym poparciem na tej sali będziemy określać nasze stanowisko, zdążające do pełnej realizacji i dokończenia reform społecznych i gospodarczych, zgodnych z ideologią i programem stronnictwa oraz przebudowy i zagospodarowania kraju.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Poseł Langer: To referat polityczny. Głos: To nie odnosi się wcale do ustawy o wyborze Prezydenta.)</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#StanisławMikołajczyk">Stanowisko nasze będzie zdążać do poszanowania prawa, poszanowania godności i wolności człowieka i jak najrychlejszej normalizacji stosunków w Państwie, do obrony interesów wsi, zdążania do jej rozwoju, postępu, dobrobytu i znaczenia w Państwie jako podstawy rozwoju i dobrobytu wszystkich warstw społecznych demokratycznej Polski, współpracy nad pogłębieniem sojuszu polsko-radzieckiego,...</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#komentarz">(Wesołość.)</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#StanisławMikołajczyk">... współpracy z państwami słowiańskimi, demokratycznymi państwami zachodnimi i wszystkimi narodami miłującymi pokój.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#komentarz">(Poseł Langer: Jaki to ma związek z ustawą?)</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#StanisławMikołajczyk">Dążyć będziemy do uzyskania jak najrychlej pełnej zgody wszystkich przy traktacie pokojowym na słuszne i konieczne dla Polski i pokoju świata granice zachodnie Polski i pełnego zagospodarowania objętych przez Polskę ziem odzyskanych.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#StanisławMikołajczyk">Wołamy dzisiaj również z tej trybuny o natychmiastowe zwolnienie z więzień wszystkich niewinnie aresztowanych obywateli....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WładysławKowalski">Obywatelu Pośle, proszę mówić do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#StanisławMikołajczyk">Byliśmy zawsze i jesteśmy zwolennikami demokracji i prawa obywatela do wyznawania swych poglądów politycznych i potępiamy akcję nielegalną i podziemną.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#StanisławMikołajczyk">Potępiamy terror stosowany wobec przeciwnika politycznego.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#StanisławMikołajczyk">Poprzemy ustawę amnestyjną mającą na celu stabilizację stosunków przy pełnym odizolowaniu elementów zbrodniczych i wrogich Państwu od obywateli, którzy będą mogli — zostawszy lojalnymi obywatelami — stanąć bez strachu do pełnej, twórczej pracy na rzecz Państwa.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#StanisławMikołajczyk">Wierni swemu radykalnemu i postępowemu programowi i ideologii, współpracując nad zbliżeniem sfer ludowych, robotniczych i inteligencji pracującej — na tym odcinku, jako stronnictwo niezależne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WładysławKowalski">Na porządku dziennym mamy ustawę o wyborze Prezydenta, a Obywatel Poseł mówi o zupełnie innych sprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#StanisławMikołajczyk">Już kończę i przechodzę do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#StanisławMikołajczyk">Klub poselski PSL w tym parlamencie będzie zwalczał jak zwykle wszelkie zło wszędzie tam, gdzie ono będzie się wciskać, pozytywnie odnosząc się w swej pracy i wysiłkach wszędzie tam, gdzie chodzi o interes narodu, jego rozwój, byt, o siłę, suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#StanisławMikołajczyk">Określiłem w ten sposób stanowisko polityczne klubu PSL, z którego jednak wyraźnie wynika, że uzna jemy konieczność uzupełnienia wszelkich luk prawnych, z drugiej strony zgłosiwszy protesty odnośnie wyborów, stoimy na stanowisku, że ten parlament nie powinien ustalać instytucji i podejmować uchwał, z miejsca przesądzających kompletną trwałość pewnych rzeczy, których przesądzać nie powinien.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#StanisławMikołajczyk">Dlatego też, jeżeli chodzi o tę ustawę konstytucyjną, to naszym zdaniem powinna być zachowana inna kolejność. Powinno być tak, ażeby najpierw była uchwalona mała konstytucja, jako całość, a nie powinno się zaczynać od ustawy, która jakkolwiek mówi tylko o wyborze Prezydenta, to jednak art. 1 ustawy, przedłożonej nam w tej chwili, wykracza daleko poza te przepisy prawne, które stanowią o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej. Wymienione tam są: KRN, podstawowe założenia Konstytucji z 17 marca 1921 r., Manifest PKWN, wyniki głosowania ludowego.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#StanisławMikołajczyk">Kwestionując sposób przeprowadzenia wyborów do tego Sejmu, pragniemy, aby dokonane obecnie zmiany, potrzebne ze względu na luki prawne, nie przesądzały pewnych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#StanisławMikołajczyk">Jedynym źródłem, wymienionym tutaj jako podstawa prawna, jest Konstytucja z marca 1921 r. przez wszystkich uznana. Nie można się tu kierować dowolnością interpretacji, tylko trzeba się kierować faktycznie wszystkimi podstawowymi założeniami tej Konstytucji. Nie będę wchodził w przypominanie przepisów tej Konstytucji, zwłaszcza że wydaje mi się, że dużo lepiej zreferował to referent ustawy, który w ogóle nad pewnymi przepisami Konstytucji przeszedł do porządku dziennego. Wolę jasne, uczciwe postawienie kwestii, w oświadczeniu, że coś nie obowiązuje, aniżeli powoływanie się w przepisach prawnych na rzecz, która rzekomo obowiązuje, a w praktyce obowiązującą nie jest. Chcielibyśmy zwrócić uwagę, jak dalece w art. 1 przesądzono pewne zagadnienia, które na pewno zahaczają o zagadnienie małej konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#StanisławMikołajczyk">W myśl Konstytucji z 1921 r. władzą zwierzchnią jest naród. W projekcie nam w tej chwili przedłożonym mówi się, że Sejm Ustawodawczy jest suwerenną władzą narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#komentarz">(Głos: Jest organem.)</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#StanisławMikołajczyk">Czytam z projektu i dlatego też mogę ustosunkować się tylko do tego Porównywując projekt ustawy konstytucyjnej i inne. Tu jest powołanie się na Manifest PKWN, a tam jest jeszcze inne określenie roli Sejmu Ustawodawczego. Mianowicie mówi się tam, że przy stwarzaniu KRN i PKWN było działanie na podstawie Konstytucji z 17 marca 1921 r., jedynie obowiązującej Konstytucji, uchwalonej legalnie i prawnie.</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#StanisławMikołajczyk">Mówi się o Sejmie Ustawodawczym, który jako „wyraziciel woli narodu” uchwali nową konstytucję. Chcę więc zapytać, co obowiązuje: czy przepis Konstytucji, która mówi, że władzą jest naród, czy projekt, który mówi o Sejmie Ustawodawczym jako suwerennej władzy narodu, czy też projekt Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, który mówi o Sejmie Ustawodawczym jako wyrazicielu woli narodu.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#StanisławMikołajczyk">Być może, Obywatele powiedzą, że w pośpiechu pewne rzeczy może nie zostały właściwie ujęte, ale w każdym razie nie może być początek prac parlamentarnych, początek tego Sejmu przy tak zasadniczej ustawie załatwiony w ten sposób, jak to się proponuje.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#StanisławMikołajczyk">Chciałbym zwrócić jeszcze uwagę na projektowaną formułę, dotyczącą ślubowania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Pragnę przy tej okazji wyrazić ubolewanie, że projekt ślubowania poselskiego był nam nieznany, bo jestem głęboko przekonany, że gdybyśmy go znali, potrafilibyśmy wprowadzić do niego odpowiednie poprawki. Powtarza się to również w formie przysięgi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#StanisławMikołajczyk">Mówi się tam, że Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej rzetelnie będzie pracował dla dobra Narodu, a praw demokratycznych Rzeczypospolitej święcie przestrzegał.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#StanisławMikołajczyk">Tak jest. Niewątpliwie istnieją w Polsce jeszcze i obowiązują prawa niedemokratyczne. Muszę powiedzieć, że my jako PSL-owcy skutki tych niedemokratycznych ustaw sanacyjnych, a w szczególności ustawy o zgromadzeniach, odczuliśmy dotkliwie na swej skórze w czasie tych wyborów. Trzeba sobie jednak jasno i wyraźnie powiedzieć: nie może istnieć trwały, permanentny, okres rewolucji prawnej. Trzeba zacząć od porządnego opracowania zasad prawnych, które mają obowiązywać.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#StanisławMikołajczyk">Czy to znaczy, że chcemy wyrzucić ze słownika te słowa „praw demokratycznych Rzeczypospolitej”? Widzę, że Koledzy od razu powiedzą: Aha, rozumiemy, chodzi o demokratyczne prawa. Nie chodzi o to. Uważam, że jeżeli istnieją w Polsce prawa niedemokratyczne, trzeba je zmienić, a są na pewno takie mimo to, że muszę przyznać, że pod tym względem w ustawodawstwie prawnym wiele zostało zrobione przez Ministra Sprawiedliwości. Moim zdaniem trzeba powiedzieć krótko: „Prezydent Rzeczypospolitej jest zobowiązany przestrzegać święcie wszystkich praw Rzeczypospolitej Polskiej”, a jeżeli są prawa niedemokratyczne, należy je najpierw zmienić, bo przy pewnej płynności prawnej istniejącej w Polsce i przy zdolnościach interpretacyjnych stwarza to niesłychane niebezpieczeństwo utrzymania tylko parawanu prawnego przy trwałym istnieniu nieuregulowanych stosunków między rządzącymi a rządzonymi.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#StanisławMikołajczyk">Dlatego też kończąc, chciałbym oświadczyć w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, że będziemy głosowali przeciwko tej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł Witold Bieńkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WitoldBieńkowski">Wysoka Izbo! Godność Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nie tylko wyznacza funkcje i stanowisko kierownika Państwa i Głowy Państwa. Godność ta wyznacza przede wszystkim reprezentowanie przez niego Narodu Polskiego. Godność ta zespala osobę Prezydenta z Narodem Polskim, z jego dążeniami, z jego aspiracjami, z jego prawami, z jego wierzeniami i obyczajami.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WitoldBieńkowski">Naród Polski jest katolicki. Większość posłów, obecnych na tej sali, to są katolicy, to są chrześcijanie.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WitoldBieńkowski">Kiedy mówię o ustawie o wyborze Prezydenta, chciałbym zwrócić uwagę na art. 11, dotyczący ślubowania Prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WitoldBieńkowski">Sprawa ślubowania Prezydenta nie jest drobną. Formuła ślubowania świadczy o zespoleniu osoby Prezydenta z pewnymi cechami narodu, z jego wiarą, z jego prawami moralnymi i obyczajowymi. Naród jest chrześcijański i Prezydent winien ślubować Bogu, tak jak większość narodu ślubuje Bogu w najważniejszych sprawach swego życia.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WitoldBieńkowski">Sądzę, że żaden akt ustawodawczy, żaden regulamin nie może stwarzać jakichkolwiek przedziałów między narodem a Prezydentem. Sądzę, że formuła ślubowania winna uwzględnić te prawa nadrzędne, którymi kieruje się naród i winna dać Prezydentowi możność ślubowania na wartości nadrzędne, na te wartości, które są dla narodu święte.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#WitoldBieńkowski">Dlatego w imieniu Katolicko-Społecznego Klubu Poselskiego wnoszę do laski marszałkowskiej poprawkę, dotyczącą zmiany art. 11 projektu ustawy o wyborze Prezydenta przez zmianę formuły ślubowania na formułę, zawartą w art. 54 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 roku. Formuła ta brzmi:</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#WitoldBieńkowski">„Przysięgam Bogu Wszechmogącemu, w Trójcy Świętej Jedynemu, i ślubuję Tobie, Narodzie Polski, na urzędzie Prezydenta Rzeczypospolitej, który obejmuję, praw Rzeczypospolitej, a przede wszystkim Ustawy Konstytucyjnej święcie przestrzegać i bronić; dobru powszechnemu Narodu ze wszystkich sił wiernie służyć; wszelkie zło i niebezpieczeństwo od Państwa czujnie odwracać; godności imienia polskiego strzec niezachwianie; sprawiedliwość względem wszystkich bez różnicy obywateli za pierwszą sobie mieć cnotę; obowiązkom urzędu i służby poświęcić się niepodzielnie. Tak mi dopomóż Bóg i Święta Syna Jego Męka. Amen”.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#WitoldBieńkowski">Proszę Wysoką Izbę o uchwalenie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WładysławKowalski">Czy kto z Posłów pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WładysławKowalski">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min. 25 do godz. 12 min. 55.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WładysławKowalski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WładysławKowalski">Udzielam głosu posłowi ob. Szymankowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PiotrSzymanek">Przez Katolicko-Społeczny Klub Poselski zgłoszona została poprawka.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PiotrSzymanek">Jakie może być uzasadnienie tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PiotrSzymanek">Posłowie są przedstawicielami całego narodu polskiego i w starej Konstytucji, na którą się powołujemy, i w dawnym ślubowaniu nie było takiego wyrażenia, że poseł ślubował w imię takie czy inne. Zwyczajnie, poseł ślubował na wierność narodowi.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PiotrSzymanek">Jeżeli chodzi o ślubowanie Prezydenta, kluby Stronnictwa Ludowego i Polskiej Partii Robotniczej zgadzają się na dodanie na końcu po słowach „poświęcić się niepodzielnie” słów „Tak mi dopomóż Bóg”. Ponieważ uważamy, że Prezydent reprezentuje cały naród polski i wszystkich katolików, uważamy za słuszne dodać te słowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł ob. Rusinek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#KazimierzRusinek">Wysoka Izbo! Nikt w narodzie i nikt tu na tej sali nie zakwestionuje faktu, że naród polski w swej większości jest narodem katolickim. Ale nikt w narodzie i nikt na tej sali nie zakwestionuje prawdy, że obok wyznania rzymskokatolickiego są także inne wyznania religijne i jest także znaczna, bardzo znaczna, liczba obywateli bezwyznaniowych.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#KazimierzRusinek">Ponieważ warunkiem zasadniczym jest uszanowanie praw obywatelskich wszystkich, nie możemy zamykać drogi do urzędu Prezydenta wszystkim obywatelom, a w ich liczbie także i obywatelom innych wyznań, obywatelom bezwyznaniowym.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#KazimierzRusinek">Z tych więc zasadniczych względów klub Polskiej Partii Socjalistycznej wypowiada się przeciw tej poprawce, przy głosowaniu wstrzyma się od głosowania i opowiada się za pełnym brzmieniem tekstu przysięgi, zawartym w art. 11.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł ob. Domiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JerzyDomiński">Wysoka Izbo! Stosunek klubu Stronnictwa Pracy do ustawy konstytucyjnej o wyborze Prezydenta jest pozytywny. Uważamy, że ustawa konstytucyjna o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej jest początkiem utrwalenia praworządności w Polsce, jest początkiem normalizacji życia w kraju, Klub nasz będzie głosował za ustawą.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JerzyDomiński">Odnośnie poprawki, popieramy stanowisko zgłoszone przez posła ob. Witolda Bieńkowskiego. Nas nie przekonywują argumenty posła ob. Rusinka, że w Polsce jest wiele wyznań. Panującym wyznaniem jest rzymsko-katolickie.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Głos: Nie ma panującego.)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#JerzyDomiński">Dla Kolegi nie ma, dla mnie jest.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Głos: Panującym jest naród.)</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#JerzyDomiński">Konstytucja z 1921 roku, jako podstawa prawna naszej działalności łącznie z Manifestem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, odróżnia dwie formy ślubowania: forma ślubowania dla posłów i forma ślubowania dla Prezydenta, jako wyższa forma, która wiąże Prezydenta z narodem. Uważamy, że ta forma jest prawna, że Prezydent winien złożyć przysięgę przed narodem za pośrednictwem Kościoła.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#JerzyDomiński">Będziemy głosowali za ustawą w brzmieniu dotychczasowym z poprawką posła ob. Bieńkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WładysławKowalski">Głos ma poseł ob. Mikołajczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#StanisławMikołajczyk">Chciałbym ustosunkować się do poprawek. Jeżeli chodzi o wprowadzenie słowa „Bóg” do formuły przysięgi Prezydenta, Polskie Stronnictwo Ludowe do tego zagadnienia ustosunkowuje się pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#StanisławMikołajczyk">W sprawie tej, która tu była poruszana, nie zgadzam się z pojęciem, iż potrzeba powoływać się na panującą religię, ale faktem jest, że ogromna większość społeczeństwa, którego interesów i praw strzec będzie Prezydent, jest i katolicka i chrześcijańska, i dlatego to w niczym nie obraża przekonań religijnych czy też braku przekonań religijnych u niewierzących, gdy słowo „Bóg” znajdzie się w formule przysięgi Prezydenta RP. Byłoby bardzo źle widziane przez naród polski, gdyby naród polski spostrzegł, że nabożeństwa oficjalne odbywane są przy udziale dostojników państwowych, że obrazki Matki Boskiej Częstochowskiej znajdują się nawet na ulotkach przedwyborczych, a później, kiedy się mówi o przysiędze Prezydenta, że będzie „święcie” przestrzegał, nie mówi się w imię jakiej świętości, jeżeli słowo „Bóg” zostało z tej przysięgi wypuszczone.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WładysławKowalski">Czy w tej sprawie pragnie kto zabrać głos? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WładysławKowalski">Udzielam głosu referentowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JerzyJodłowski">Wysoka Izbo! Nie będę podejmował dyskusji nad projektem ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej na tak szerokiej płaszczyźnie, na jaką tę dyskusję usiłował sprowadzić poseł ob. Mikołajczyk.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#JerzyJodłowski">Pomijam te wszystkie momenty o charakterze politycznym, które w moim przekonaniu są niepotrzebne w tej dyskusji, natomiast chciałbym ustosunkować się do tych konkretnych momentów, które zostały w toku dyskusji podniesione.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#JerzyJodłowski">Ob. poseł Mikołajczyk zakwestionował w art. 1 określenie Sejmu Ustawodawczego jako suwerennej władzy narodu. Rzecz polega na nieporozumieniu, albowiem w art. 1 tego projektu ustawy zawarte są słowa: „Sejm Ustawodawczy, jako organ zwierzchniej władzy Narodu Polskiego”. Takie określenie nie może budzić najmniejszej wątpliwości ani też zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#JerzyJodłowski">W dalszym ciągu ob. poseł Mikołajczyk zakwestionował w rocie przysięgi określenie „praw demokratycznych”. Wysoka Izbo! Wydaje mi się, że nie możemy rozróżniać dziś w Polsce demokratycznej naszych praw i dzielić je na demokratyczne i niedemokratyczne. Musimy stać na stanowisku, że duch ustawodawstwa nowoodrodzonej Polski, Polski ludowej, jest demokratyczny i że ustawodawstwo, owiane tym duchem, musi nosić miano ustawodawstwa demokratycznego. Jeżeli są nawet jakieś ustawy, pozostałe z dawnych, przedwrześniowych czasów, które mogą budzić te czy inne zastrzeżenia, to ustawy te będą musiały ustąpić miejsca przepisom szczerze demokratycznym. Tym niemniej jest rzeczą przesądzoną, że ogólny duch praw i prawodawstwa nowej Rzeczypospolitej Polskiej jest demokratyczny i użycie w tej rocie ślubowania Prezydenta określenia „praw demokratycznych” ma znaczenie zasadnicze, znaczenie symboliczne.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#JerzyJodłowski">Dlatego sprzeciwiam się skreśleniu tych słów.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#JerzyJodłowski">Co się tyczy poprawki, zgłoszonej przez posła Bieńkowskiego i poprawki zgłoszonej przez przedstawiciela Stronnictwa Ludowego, to muszę zaznaczyć, że występuję tu jako sprawozdawca z ramienia sześciu partii, a ponieważ odnośnie tej sprawy zarysowały się pewne różnice stanowisk w ustosunkowaniu do tych poprawek przez poszczególne kluby poselskie — ze stanowiska referenta zabierać tu głosu nie będę.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#JerzyJodłowski">Na zakończenie chciałbym zaproponować Wysokiej Izbie przyjęcie tej ustawy w trybie skróconym, a mianowicie po przegłosowaniu zgłoszonych poprawek — o przyjęcie ustawy en bloc we wszystkich trzech czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WładysławKowalski">Przystępujemy do głosowania nad poprawką Katolicko-Społecznego Klubu Parlamentarnego, który wnosi do projektu ustawy konstytucyjnej o wyborze Prezydenta, żeby w art. 11 projektu usunąć słowa: „ślubuję uroczyście... poświęcić się niepodzielnie”, a wprowadzić na to miejsce pełne i całkowite brzmienie art. 54 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 r., poczynając od słów: „Przysięgam Bogu Wszechmogącemu”.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WładysławKowalski">Kto z Obywateli Posłów jest za tą poprawką, zechce podnieść rękę. Mniejszość.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#WładysławKowalski">Kto jest przeciw tej poprawce? Większość.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#WładysławKowalski">Poprawka upadła.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#WładysławKowalski">Jest jeszcze poprawka, wniesiona przez posła Szymanka, żeby uzupełnić art. 11 słowami: „Tak mi dopomóż Bóg”.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#WładysławKowalski">Kto jest za tą poprawką, zechce podnieść rękę. Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymuje od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">(Poseł Kliszko: Proszę o głos w sprawie głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#WładysławKowalski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ZenonKliszko">Należałoby przy tym głosowaniu dokonać obliczenia głosów, bo cały szereg posłów głosowało przeciw, szereg zaś wstrzymało się od głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WładysławKowalski">Jest wniosek, żeby dokonać obliczenia głosów. Kto jest za tym wnioskiem, zechce podnieść rękę. Większość. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WładysławKowalski">Proszę Panów Sekretarzy o obliczenie głosów.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#WładysławKowalski">Zarządzam głosowanie nad poprawką posła Szymanka jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#WładysławKowalski">Kto jest za poprawką posła Szymanka, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów.)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#WładysławKowalski">Kto jest przeciw, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów.)</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#WładysławKowalski">Kto się wstrzymał od głosowania, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#komentarz">(Po przeliczeniu głosów.)</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#WładysławKowalski">Za poprawką posła Szymanka głosowało 210 posłów, przeciw — 4, wstrzymało się od głosowania — 122.</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#WładysławKowalski">Wobec tego poprawka przeszła.</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#WładysławKowalski">Przystępujemy do przegłosowania całości projektu ustawy wraz z przyjętą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#WładysławKowalski">Kto jest za przyjęciem tego projektu ustawy wraz z powyższą poprawką, zechce wstać. Większość.</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#WładysławKowalski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#WładysławKowalski">Jest wniosek referenta o przystąpienie do trzeciego czytania projektu ustawy. Czy jest kto przeciw temu wnioskowi? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#WładysławKowalski">Wobec tego głosujemy nad całością projektu ustawy w trzecim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#WładysławKowalski">Posłowie, którzy są za projektem ustawy, zechcą wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw projektowi ustawy? Mniejszość.</u>
          <u xml:id="u-56.18" who="#komentarz">(Głos na ławach PPS: Proszę o przeliczenie głosów.)</u>
          <u xml:id="u-56.19" who="#WładysławKowalski">Wobec tego będziemy liczyli głosy.</u>
          <u xml:id="u-56.20" who="#WładysławKowalski">Kto z Obywateli Posłów jest za całością projektu ustawy, zechce wstać. Proszę Obywateli Sekretarzy o przeliczenie głosów.</u>
          <u xml:id="u-56.21" who="#komentarz">(Po przeliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-56.22" who="#WładysławKowalski">Kto jest przeciw projektowi ustawy, zechce wstać. Proszę o obliczenie głosów.</u>
          <u xml:id="u-56.23" who="#komentarz">(Po przeliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-56.24" who="#WładysławKowalski">Kto się wstrzymuje od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-56.25" who="#komentarz">(Po przeliczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-56.26" who="#WładysławKowalski">Za całością projektu ustawy głosowało posłów 358, przeciw — 26, wstrzymało się od głosowania 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-56.27" who="#WładysławKowalski">Stwierdzam, że ustawa została przyjęta w pierwszym, drugim i trzecim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-56.28" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-56.29" who="#WładysławKowalski">Proszę Posła Sekretarza o odczytanie depesz.</u>
          <u xml:id="u-56.30" who="#komentarz">(Sekretarz ob. Rajkowski czyta:)</u>
          <u xml:id="u-56.31" who="#WładysławKowalski">1) „Sydney. Prezydent Sejmu Ustawodawczego, Wiejska, Warszawa. W dniu pierwszej sesji prawdziwie demokratycznego Sejmu Ustawodawczego Liga Jedności Polskiej Australii łączy się z ziomkami w kraju w szczerej radości doniosłego zwycięstwa postępu nad wstecznictwem. Z głęboką admiracją życzymy powodzenia niestrudzonym przywódcom dalszej owocnej pracy na chwałę narodu. Niech żyje silna, wolna, demokratyczna Polska. Niech żyją wypróbowani leaderzy Narodu Polskiego! Mark Younger Prezes”.</u>
          <u xml:id="u-56.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.33" who="#WładysławKowalski">2) „Marszałek Senior Sejmu Ustawodawczego. Sejm-Warszawa. Społeczeństwo żyrardowskie przesyła Sejmowi Ustawodawczemu Odrodzonej Polski życzenia owocnych obrad dla utrwalenia zasad i budowy prawdziwie demokratycznej, sprawiedliwej, postępowej i niezawisłej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-56.34" who="#WładysławKowalski">Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej Wójcicki.</u>
          <u xml:id="u-56.35" who="#WładysławKowalski">Prezydent Miasta Kempista”.</u>
          <u xml:id="u-56.36" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WładysławKowalski">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WładysławKowalski">Następne posiedzenie odbędzie się jutro, we środę o godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#WładysławKowalski">Jedynym punktem porządku obrad będzie wybór Prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#WładysławKowalski">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JerzyJodłowski">Jakieś pół godziny temu został zgłoszony przez Stronnictwo Demokratyczne wniosek nagły w sprawie wyrażenia uznania dla zasług Krajowej Rady Narodowej. Prosiłbym o udzielenie głosu posłowi ob. Lechowskiemu dla uzasadnienia nagłości tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WładysławKowalski">Jest jednak propozycja, aby wniosek ten odłożyć do czasu po uchwaleniu regulaminu obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WładysławKowalski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 13 min. 30.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>