text_structure.xml 53.2 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 6 stycznia 1988 r. Komisja Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradująca pod kolejnym przewodnictwem posłów Mariana Króla (ZSL) i Włodzimierza Koczura (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- projekt ustawy budżetowej na 1988 r. wraz z PFAZ w części dotyczącej Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- podstawowe kierunki pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej w 1988 r.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych (dyskusja wstępna).</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej z ministrem Januszem Pawłowskim, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prezesem Ireneuszem Sekułą, Najwyższej Izby Kontroli i Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Koreferat do projektu ustawy budżetowej na 1988 r. wraz z PFAZ w części dotyczącej Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej przedstawiła poseł Stanisława Paca (PZPR): Projekt budżetu przewiduje dochody w wysokości 453 mln zł, tj. o 0,8% niższe od przewidywanego wykonania z ub. r. oraz wydatki w wysokości 372,4 mld zł, co oznacza wzrost o 29,3%. Zmniejszenie dochodów wynika z przejęcia przez Ministerstwo Finansów wpływów z podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">83% wydatków budżetowych resortu stanowią dotacje dla funduszy: ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia społecznego rolników, funduszu alimentacyjnego oraz funduszu kombatantów; 12% - to dotacje dla: PFAZ, OHP oraz organizacji społecznych. Pozostałą część wydatków stanowią koszty obsługi ZUS, świadczenia w naturze, dotacje na inwestycje i remonty kapitalne oraz koszty utrzymania centrali ministerstwa i jednostek podległych (stanowią one zaledwie 0,2% wydatków budżetowych).</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Wydatki na sfinansowanie zadań, realizowanych bezpośrednio przez urząd ministra, mają być niższe o 29,4%, głównie wskutek zmian organizacyjnych w administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Zadania resortu wykonywane są przede wszystkim w ramach działalności pozabudżetowej, która obejmuje fundusze celowe, środki specjalne i zakłady budżetowe. Podstawową pozycją w budżecie resortu stanowią dochody i wydatki na świadczenia społeczne, realizowane przez ZUS. Dochody funduszu ubezpieczeń społecznych zaplanowano z uwzględnieniem obniżonej od 1 stycznia 1987 r. stopy procentowej składek ubezpieczeniowych z 43 do 38%. Mimo to, dochody w pełni pokrywają, a nawet przewyższają, wydatki z funduszu ubezpieczeń. Utrzymanie dochodów na poziomie przewyższającym wydatki, przy obniżonej stopie procentowej składek na ubezpieczenia społeczne, zapewnia wysoka dynamika płac, od których składki te są naliczane.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Przy założeniach podanych w materiale resortu (wzrost płac o 15,5% i obniżka składki na ubezpieczenia społeczne do 33%) stan funduszu na koniec 1988 r. wyniesie 602 mld zł (bez uwzględnienia zwrotu lokaty w kwocie 291 mld zł przekazanej w 1987 r. do budżetu państwa). Wydatki z tego funduszu wzrosną o 6,9% w stosunku do przewidywanego wykonania w ub. r., a wydatki na świadczenia pieniężne - o 29,1%.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Wydatki na świadczenia emerytalno-rentowe wzrosną o 35,4% przy założeniu przyrostu netto liczby emerytur i rent o 160 tys. zł oraz wzrostu przeciętnej wysokości świadczeń o 5.419 zł, tj. do kwoty 22.184 zł.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Nastąpi spadek bądź znaczne ograniczenie dynamiki wzrostu tych świadczeń, do których uprawnienia lub ich wysokość powiązane są z poziomem dochodów osiąganych przez świadczeniobiorców. Dotyczy to przede wszystkim zasiłków rodzinnych, gdzie przewiduje się spadek przeciętnej wysokości zasiłku o 1,7% oraz zasiłków wychowawczych - na skutek spadku o 32,4% liczby osób uprawnionych do ich pobierania. Wydaje się więc konieczne podjęcie odpowiednich działań zapobiegających pozbawieniu prawa do świadczeń bądź obniżeniu ich wysokości w stosunku do tak znacznej liczby osób. Należy postulować urealnienie wysokości progów dochodowych, uprawniających do tych zasiłków, oraz podniesienie ich wysokości w ramach polityki cenowo-dochodowej. Nie ulega przecież wątpliwości. Że są rodziny czy osoby, które w pierwszej kolejności powinny korzystać z osłony socjalnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W 1988 r. działania resortu będą podporządkowane realizacji głównego celu polityki gospodarczej i społecznej, którym jest tworzenie i utrwalanie zdolności gospodarki do zrównoważonego i efektywnego rozwoju. Z uwagi na niekorzystną sytuację demograficzną do 1990 r. niezbędne będzie równoważenie rynku pracy przez przyspieszenie realizacji zadań zmierzających do optymalizacji poziomu i struktury zatrudnienia, doskonalenie form i metod aktywizacji zawodowej marginalnych zasobów pracy, w tym głównie emerytów, rencistów i kobiet na urlopach wychowawczych, oraz zapobieganie dezaktywizacji zawodowej. Warunkiem osiągnięcia tej równowagi będzie pomyślna realizacja zadań związanych z atestacją stanowisk pracy, wartościowaniem pracy, skutecznością systemów motywacyjnych oraz wzrostem wydajności i jakości pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Najpoważniejszą pozycję wydatków z PFAZ (określonych łącznie na kwotę o 44,8% wyższą od przewidywanego wykonania w 1987 r.) stanowi przygotowanie zawodowe pracowników uspołecznionych zakładów pracy, uczniów szkół zawodowych itp. W planie PFAZ zakłada się 1,5 mld zł na tworzenie dodatkowych miejsc pracy, głównie dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Działalność OHP finansowana jest z funduszu, którego podstawowym źródłem jest dotacja z budżetu. Będzie ona o prawie 81% wyższa od przewidywanego wykonania w 1987 r. W wyniku nowych ustaleń organizacyjnych zapewnia się środki na wynagrodzenia uczestników sezonowych hufców pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Projekt budżetu w części dotyczącej Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej został opracowany z uwzględnieniem racjonalnego i oszczędnego gospodarowania środkami budżetowymi. Wnoszę o przyjęcie projektu budżetu i planów funduszów celowych w przedstawionej wersji.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełAdamBanaś">W budżecie na 1988 r. przewiduje się ponad 3 mld zł, tj. przeszło dwukrotnie więcej niż w ub. r., na zakładowe ośrodki szkolenia kadr. W 1987 r. było takich ośrodków 1.300, a w br. liczba ich ma wzrosnąć do 2.500. W jakich przedsiębiorstwach - małych, średnich czy dużych - planuje się tworzenie takich ośrodków? W informacji wspomina się o pracach nad nowelizacją odpowiedniego zarządzenia resortowego; prosiłbym o szersze naświetlenie tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełAdamBanaś">W informacji resortu brak danych o środkach na wspieranie rozwoju grup partnerskich w miejscu pracy. Zapewnienie takich środków dla grup partnerskich poza sferą produkcji materialnej wydaje się być konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJanMatusiak">Na str. 45 materiału resortowego zapowiada się zmniejszenie środków na działalność Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. W innym dokumencie resortowym mówi się o potrzebie popularyzacji działalności w zakresie przeglądów i atestacji stanowisk pracy; przyjęto tu kierunek na zdynamizowanie działań. Jeżeli jest taka pilna potrzeba, a jednocześnie wiadomo, że atestacja przebiega opieszale, to dlaczego zamierza się zmniejszyć środki na działalność instytutu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJanuszSzymborski">Na str. 14 informacji resortu mówi się o tworzeniu dodatkowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, inwalidów i kobiet ciężarnych. Czytamy tam, że „wzrost wydatków na zorganizowanie dodatkowych miejsc pracy jest wynikiem zmiany najniższego wynagrodzenia oraz ilości planowanych dodatkowych miejsc pracy”. Czy jest to tylko życzenie resortu, czy też zapis oparty na udokumentowanych danych z ub.r.?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJanuszSzymborski">Tamże na str. 39–40 przewiduje się zmniejszenie wydatków na wypłaty zasiłków wychowawczych przy założeniu „spadku przeciętnej miesięcznej liczby zasiłków wychowawczych w 1988 r. do poziomu 115 tys., tj. o 32,4% w stosunku do przewidywanego wykonania 1987 r. w wyniku przyjęcia, że przy niezmienionym progu dochodu uprawniającego do zasiłku, wskutek weryfikacji uprawnień, utraci prawo do dalszego pobierania zasiłków 25% zasiłkobiorców”. Czy oznacza to, że zmierza się do zlikwidowania instytucji urlopów wychowawczych? Czy zamierza się zmodyfikować zasady przyznawania zasiłków? Osobiście dostrzegam tu politykę zmierzającą do likwidacji zasiłków wychowawczych. Jest to wymuszanie od kobiet pracy po upływie zaledwie roku od urodzenia dziecka. Wiadomo, jakie to ma skutki dla zdrowia dziecka.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełJanuszSzymborski">Gdzie w informacji resortu mowa jest o rencie socjalnej? Ja takiej wzmianki nie znalazłem, a minister obiecywał, że wprowadzony zostanie tzw. I etap renty socjalnej (protestowaliśmy wówczas przeciwko sformułowaniu „tzw.”) oraz zapowiadał II i III jej etap. Renta socjalna - to sprawa bardzo istotna, to także ważki argument w pracy poselskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PosełJanuszSzymborski">Jeżeli nie otrzymam zadowalających wyjaśnień w poruszonych kwestiach, będę głosował przeciw przyjęciu budżetu resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełMarianKról">Proszę o informację w trzech sprawach: 1) Jak ukształtowana została struktura organizacyjna resortu w nowym systemie funkcjonowania, łącznie ze sprawami personalnymi, tj. kto za jakie sprawy odpowiada? 2) na wczorajszym posiedzeniu dyskutowaliśmy szeroko nt. płac w służbie zdrowia. Jak - zdaniem ministra pracy i polityki socjalnej - realizowane będą zadania w tym zakresie? Chodzi mi o potwierdzenie lub niepotwierdzenie tego, co usłyszeliśmy wczoraj, 3) Rada Ministrów podjęła w ub. r. decyzję o obniżeniu składek ubezpieczeniowych od jednostek gospodarki uspołecznionej z 43 do 38%. Z punktu widzenia kosztów jest to rzecz pozytywna, ale jak to się ma do informacji, które otrzymywaliśmy przez półtora roku od kompetentnych przedstawicieli resortu? Sygnalizowali oni, że jeżeli emerytury będą tak rosły i takie będą rozmiary waloryzacji, to ZUS będzie musiał naliczać tytułem składek 60% od funduszu płac. Czy mamy zatem takich kiepskich ekonomistów, czy też wprowadzano nas świadomie w błąd? Popieram decyzję o obniżeniu składek, ale gdy analizuję wyjaśnienia przedstawicieli rządu, mam poważne wątpliwości, czy jesteśmy informowani w sposób kompetentny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZbigniewGburek">Jak planuje się zagospodarować różnicę między przychodami a wydatkami funduszu ubezpieczeń społecznych? Gdy omawialiśmy na plenarnym posiedzeniu Sejmu organizację i funkcjonowanie ZUS, zrodziła się m.in, propozycja w sprawie innego sposobu lokowania nadwyżek ZUS, by przynosiły dochody, a nie straty. Pieniądz odłożony na cele społeczne nie może się deprecjonować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełWłodzimierzKoczur">Wkraczamy w II etap reformy gospodarczej. Chodzi mi o warunki ogłaszania upadłości przedsiębiorstw i o sprawę PFAZ w tym kontekście. Jaka będzie polityka państwa wobec przedsiębiorstw mających negatywne wyniki w zakresie efektywności ekonomicznej? Czy było to rozważane oraz czy należy się spodziewać obostrzenia, czy też złagodzenia polityki w tej dziedzinie? Kolejne pytanie: czy przewiduje się, wzorem innych krajów socjalistycznych, podniesienie płac absolwentów szkół wyższych, szczególnie medycznych, podejmujących pierwszą pracę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Budżet opracowany został zgodnie ze stanem finansowo-prawnym na dzień 1 lipca 1987 r. Niektóre dane liczbowe i wskaźniki będą musiały ulec zmianie po przyjęciu CPR i budżetu. Np. liczba zasiłków wychowawczych, według naszych kalkulacji, nie tylko nie spadnie, ale trzykrotnie wzrośnie. Obecnie korzysta z nich 170 tys. osób, a na ten cel wydatkuje się 10 mld zł rocznie. Przeznaczanie większych środków na zasiłki wychowawcze ma na celu umożliwienie lepszej opieki nad dziećmi, a także oszczędniejsze wydatkowanie pieniędzy budżetowych niż na budowę przedszkoli.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Wszystkie te wyliczenia, dokonane w oparciu o program realizacyjny II etapu reformy gospodarczej, dostarczę dodatkowo posłom.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Zakończyliśmy prace formalno-prawne nad reorganizacją resortu. Mamy zatwierdzoną strukturę, statut, ustawę o Urzędzie Ministra.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">W resorcie działa obecnie 13 departamentów, w tym 3 biura: ds. związków zawodowych, ds. kobiet i ds. obronności. Połączono dwa dotychczasowe departamenty płac (dla sfery produkcyjnej i nieprodukcyjnej), powołano też jeden departament informacji, analiz i prognoz, do którego dołączono grupę kontroli. Do zadań departamentu współpracy z zagranicą dojdą sprawy związane z „odwieszeniem” członkostwa Polski w Międzynarodowej Organizacji Pracy. Departament spraw socjalnych przejął również funkcje opieki nad kombatantami. Przed departamentem prawa pracy stoi zadanie opracowania zmian w kodeksie pracy, a także sprawy rewizji nadzwyczajnych wnoszonych do Sądu Najwyższego. Departament zasobów pracy przygotuje projekt ustawy o zatrudnieniu - obejmujący wszystko, co dzieje się w tej dziedzinie poza przedsiębiorstwem, a więc sprawy absolwentów, inwalidów i inne. Wstępne założenia projektu mamy przedstawić przed końcem I półrocza.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">W zasadzie mamy już ustaloną obsadę wszystkich biur i departamentów działających w ramach resortu, poza obsadą biura do spraw związków zawodowych. W kierownictwie resortu nie jest obsadzone stanowisko jednego wiceministra.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Do końca stycznia zostanie dokonany podział czynności i obowiązków pomiędzy członkami kierownictwa resortu i poszczególnymi departamentami.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Chciałbym wyjaśnić, że w rezerwie wynoszącej 249 mld zł, którą dysponuje rząd, mieszczą się dodatkowe środki na podwyżki płac dla pracowników służby zdrowia. Obecnie, jak wiadomo, przyznano na ten cel - poza rządową rezerwą - 36 mld zł. W służbie zdrowia zatrudnionych jest ogółem 840 tys. pracowników i płace tych pracowników obejmują 70% funduszu płac całej sfery budżetowej. Nowe tabele płac dla pracowników służby zdrowia opracowane zostaną jeszcze w bieżącym miesiącu, a Rada Ministrów podejmie decyzję o podziale środków na podwyżki.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Z dniem 1 stycznia 1987 r. obniżona została składka ubezpieczeniowa z 43 do 38%. Mimo zmniejszenia składki nie grozi nam niedobór środków na wypłatę świadczeń realizowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Pracuje się nad zmianą systemu ubezpieczeń społecznych zmierzającą w kierunku uaktywnienia środków ZUS. Można by np. nadwyżki ZUS lokować nie w Narodowym Banku Polskim, ale w banku komercyjnym, który obracałby tymi środkami, a równocześnie płacił wyższe oprocentowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#MinisterpracyipolitykisocjalnejJanuszPawłowski">Z całą odpowiedzialnością mogę zapewnić posłów, że ZUS będzie miał dostateczne środki na realizację swoich zobowiązań. Trudno byłoby natomiast przewidzieć, czy będzie on dysponował nadwyżkami, które mógłby wykorzystywać na inne cele, np. na uruchomienie produkcji sprzętu ortopedycznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrezesZUSIreneuszSekuła">W swoim czasie przedstawiliśmy Komisji informację nt. kształtowania się dochodów ZUS do 1990 r. Prezentowaliśmy wówczas pogląd, że jeżeli zostaną osiągnięte planowane wskaźniki, możemy oczekiwać zrównoważenia wypłat i dochodów ZUS. Mieliśmy wówczas na względzie szybsze tempo opanowywania procesów inflacyjnych, ale również wolniejszy wzrost wynagrodzeń. Tymczasem sytuacja w tym zakresie poważnie się zmieniła. Wynagrodzenia pracownicze rosną szybciej, niż planowano, mamy więc do czynienia z wyższymi wpływami do budżetu ZUS.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrezesZUSIreneuszSekuła">Kształtowanie się dochodów ZUS uzależnione jest od sytuacji demograficznej kraju, stanu zdrowia ludności, liczby ubezpieczonych. Duży wpływ ma również skala wzrostu wynagrodzeń, która rzutuje na wysokość świadczeń emerytalnych. Ponieważ w ub. r. wpływy ZUS były wyższe od planowanych, umożliwiło to obniżenie składki ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrezesZUSIreneuszSekuła">Zgodnie z decyzją Sejmu, część środków ZUS (290 mld zł) przekazano jako lokatę do budżetu państwa, a 200 mld zł ulokowano w Narodowym Banku Polskim przy 4% oprocentowaniu. Tak więc w chwili obecnej nadwyżka może być ulokowana w rynku i można uzyskiwać odpowiednio wyższe oprocentowanie. Gdyby Sejm wyraził na to zgodę, można by było te fundusze wykorzystywać na inne przedsięwzięcia, które przynosiłyby wyższe dochody niż oprocentowanie bankowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">Mamy zapewnione fundusze na zakładowe ośrodki kształcenia kadr. Jest to uzgodnione z ministrem finansów. Wobec możliwości wyłonienia się potrzeby przekwalifikowywania części pracowników - w związku ze zmianami organizacyjnymi w gospodarce - chcemy zachęcić przedsiębiorstwa do organizowania takich ośrodków, zwracając im ponoszone z tego tytułu koszty.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MinisterJanuszPawłowski">Związki inwalidów i spółdzielnie inwalidzkie zapewniają zatrudnienie inwalidów tylko w 50%. Organizowanie miejsc pracy chronionej dla inwalidów i osób niepełnosprawnych w zakładach pracy jest stosunkowo kosztowne, a poza tym wydajność pracy tych osób jest niższa. Chcemy wobec tego zachęcić zakłady pracy do organizowania miejsc pracy chronionej m.in. również poprzez zwrot kosztów ponoszonych z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MinisterJanuszPawłowski">Grupy partnerskie organizowane są przede wszystkim w zakładach produkcyjnych. Występuje wiele barier psychologicznych i techniczno-organizacyjnych utrudniających ich rozwój, nie ma natomiast barier natury finansowej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MinisterJanuszPawłowski">W 1988 r. przyjęto jako formułę docelową możliwość finansowania z zysku do podziału przedsiębiorstwa wydatków na wynagrodzenia m.in. właśnie grup partnerskich. Wówczas to fundusze te uzyskiwane z zysku do podziału wpływałyby również na naliczanie składki ubezpieczeniowej dla ZUS.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#MinisterJanuszPawłowski">Jak już powiedziałem, nie będzie spadku wypłat zasiłków wychowawczych, a przeciwnie - planowany jest wzrost tych zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#MinisterJanuszPawłowski">Problem renty socjalnej załatwiony będzie ostatecznie po uchwaleniu przez Sejm ustawy o pomocy społecznej, której projekt został przygotowany i przekazany resortowi zdrowia 1 opieki społecznej do zaopiniowania. Na razie wypłacamy stałe zasiłki dla tych inwalidów, którzy są inwalidami od dzieciństwa.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#MinisterJanuszPawłowski">Z dniem 1 stycznia 1988 r. płaca minimalna wzrasta do 9 tys. zł co łącznie z rekompensatą powinno wynieść 10.300 zł, tj. tyle, ile ma wynieść najniższa emerytura.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#MinisterJanuszPawłowski">Atestacja stanowisk pracy jest prowadzona i stanowi dużą presję ekonomiczną na rzecz usprawniania działalności przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#MinisterJanuszPawłowski">O upadłości przedsiębiorstw decydować będzie minister finansów, a proces likwidacji przedsiębiorstwa przeprowadzany będzie przez ministra pracy i polityki socjalnej. Mamy odpowiednie środki na przekwalifikowanie pracowników, gorzej natomiast przedstawia się realizacja ich przemieszczeń. Główną trudność stanowi tu sytuacja mieszkaniowa. Chciałbym, ażeby zapadło kilka takich decyzji - np. w Warszawie czy w innych ośrodkach przemysłowych, pozwoliłoby to rozwiązać trudności zatrudnieniowe wielu przedsiębiorstw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełAndrzejSidor">Według przedstawionych nam przez resort pisemnych materiałów liczba wypłacanych zasiłków wychowawczych spadnie, a z informacji ministra wynika, że nastąpi jej wzrost.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">Dane zawarte w materiale resortu dotyczą okresu z początku lipca 1987 r., a to, co mówiłem dzisiaj, jest wynikiem planowanych działań osłonowych, które spowodują podwyższenie progu, powyżej którego będzie wypłacany zasiłek wychowawczy; zmieni to w sposób zasadniczy proporcje tych wypłat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełAndrzejSidor">Dostarczane nam przez resort materiały mają datę grudniową, a - jak wynika z wyjaśnień ministra - przedstawione w nim dane dotyczą okresu sprzed lipca ub. r. Czy wobec tego również pozostałe informacje są nieaktualne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełZenonDramiński">W swoim czasie informowano nas, że problem osłon socjalnych rozwiązywany będzie w sposób selektywny, tj., że przyznawane one będą przede wszystkim tym, którzy tego naprawdę potrzebują, a nie tym, którzy są w dobrej sytuacji materialnej. Rozwiązania, które nam zaprezentowano, są właściwie powielaniem tego, co było. Jakie są zatem nowe zasady polityki socjalnej i w czym one się przejawiają?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">Proszę nie sugerować się liczbami zawartymi w materiale, gdyż nie są one ostateczne i po dokonaniu korekt związanych z wprowadzaniem II etapu reformy gospodarczej ulegną zmianie i urealnieniu.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MinisterJanuszPawłowski">Przewidujemy liczne zmiany zasad polityki socjalnej. Przy przyznawaniu zasiłków wychowawczych na przykład wprowadzamy pięć progów dochodowych, a dotychczas było ich trzy.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MinisterJanuszPawłowski">Zasiłki wychowawcze przez 11 miesięcy ub. r. otrzymywało 170 tys. osób, a w listopadzie tylko 140 tys. osób. Po zmianie wysokości progu dochodów, od których zasiłki mogą być przyznawane, liczba zasiłkobiorców wzrośnie według naszych obliczeń, ze 170 tys. do 520 tys.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MinisterJanuszPawłowski">Mamy powołaną instytucję funduszu interwencyjnego, która obejmuje poważne kwoty, idące w miliardy złotych; o podziale tych środków decydować będzie społeczność lokalna.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#MinisterJanuszPawłowski">Wzrost kosztów utrzymania w 1988 r. wyniesie ok. 27%, przy początkowo planowanym 40% wzroście. Jednakże ze skutkami podwyżek cen, jakie miały miejsce w 1987 r., wzrost ten wyniesie 36%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełStanisławDyrszka">Jak widać, co innego zapisano w materiałach, a co innego przedstawia nam w swojej informacji minister pracy i polityki socjalnej. Z materiałów resortu, przedłożonych na piśmie wynika, że zmniejsza się liczba osób korzystających z zasiłków wychowawczych, a z informacji ministra - że liczba ta wzrasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełZbigniewGburek">Dane zawarte w materiałach obejmują okres sprzed lipca ub. r., a dziś przedstawiono nam pakiet informacji nie potwierdzonych na piśmie. Czy w tych warunkach możemy przyjąć projekt budżetu na 1988 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WiceprezesZUSZofiaTarasińska">Taka sytuacja ma miejsce corocznie. Dopiero po decyzjach dotyczących podwyżek cen rząd podejmie decyzje o podwyższeniu zasiłków rodzinnych, wychowawczych, o zasadach waloryzacji rent i emerytur. Minister poinformował tylko wyprzedzająco o niektórych sprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełAndrzejSidor">W swoim czasie Komisja spotkała się z zarzutem resortu, że kwestionuje skutki decyzji, które uprzednio zaaprobowała. Oby i nasze dzisiejsze decyzje nie były podobnie komentowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">W ramach budżetu resortu ujęty jest budżet Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Proponuję, ażeby po dokonaniu korekt związanych z wprowadzeniem II etapu reformy, odbyć spotkanie, na którym rozważymy wszystkie zmiany, jakie nastąpią w polityce socjalnej w 1988 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJanuszSzymborski">Jaka jest pewność, że renta socjalna zostanie wprowadzona? Kiedyś minister z trybuny sejmowej mówił o wprowadzeniu renty socjalnej jako o największym osiągnięciu naszej polityki socjalnej, a teraz okazuje się, że renta nie została jeszcze wprowadzona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">Renta socjalna będzie wprowadzona i jest z pewnością wielkim osiągnięciem. Ostateczna decyzja leży jednak w gestii ministra zdrowia. Mówiłem o tym przy innej okazji, tak jak np. wyjaśniałem kiedyś sprawę przydziału benzyny dla inwalidów, co jest również związane z kompetencjami ministra zdrowia i opieki społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełMarianKról">Środki na rentę socjalną są zapewnione w wysokości najniższej renty, tj. 10.300 zł.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełMarianKról">Resort zdrowia powinien przedstawić nam projekty ustaw: o urzędzie ministra, o zawodach medycznych, o opiece społecznej, o sanatoriach i ustawy antynikotynowej. Jeżeli tempo prac legislacyjnych będzie takie, jak dotychczas, to do końca IX kadencji Sejmu ustawy te nie zostaną uchwalone. Proponuję, ażeby na najbliższym posiedzeniu Komisji resort zdrowia przedstawił nam informację, jak przedstawia się sytuacja w zakresie opracowania projektu ustawy o rencie socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełMarianKról">Proponuję również, ażeby minister pracy i polityki socjalnej przedstawił nam zmiany, jakie będą wprowadzane w świadczeniach socjalnych w 1988 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">W II połowie kwietnia przedstawimy posłom wszystkie zmiany wprowadzone w świadczeniach socjalnych w br.; postaramy się też przedłożyć pisemne informacje na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MinisterJanuszPawłowski">Komisja przyjęła projekt budżetu resortu pracy i polityki socjalnej na 1988 r. wraz z PFAZ - przy czterech głosach wstrzymujących się i sześciu przeciwnych. W oparciu o przebieg dyskusji postanowiono opracować opinię, która zostanie skierowana do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MinisterJanuszPawłowski">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła wstępnie założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełWłodzimierzKoczur">Poinformował, że w Jednym z numerów „Przeglądu Tygodniowego” omówiono niektóre założenia zmian systemu emerytalnego i zapytał, czy materiał przedstawiony na ten temat Komisji przez resort pracy i polityki socjalnej jest zgodny ze wspominaną informacją prasową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MinisterJanuszPawłowski">Prace nad założeniami reformy ubezpieczeń społecznych prowadzone są przez resort pracy i polityki socjalnej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Instytut Pracy i Płac. Pierwsza wersja tych opracowań prezentowana była na poszerzonym kolegium resortu. Obecnie scala się wnioski wszystkich współautorów tej wersji, po czym zostaną one poddane społecznej konsultacji i dyskusji. Ostateczna wersja przedstawiona będzie na II konferencji delegatów PZPR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Jesteśmy we wstępnej fazie prac nad reformą systemu emerytalnego. Opracowanie, przygotowane przez resort pracy i polityki socjalnej, prezentuje rozwiązania wariantowe i uwagi zgłoszone na dzisiejszym posiedzeniu mogą mieć istotne znaczenie dla przygotowania ostatecznego kształtu projektu przed poddaniem go pod publiczną dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Zmierzamy do tego, ażeby w nowym systemie ubezpieczeń społecznych uwzględnione zostały wszystkie dobre i sprawdzone doświadczenia systemu dotychczasowego.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Najbliższe lata - z uwagi na sytuację demograficzną - cechować będzie wzrost liczby osób przechodzących na emeryturę, tj. wzrost liczby świadczeniobiorców. Gdybyśmy utrzymali udział wydatków przeznaczonych na emerytury na nie zmienionym poziomie, musielibyśmy planować regres w wypłacie świadczeń. Tak jednak być nie może.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Chcemy opracować propozycję rozwiązań parametrycznych bazujących na podstawowym wskaźniku, jakim jest przeciętny poziom wynagrodzeń w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym przejście na emeryturę. Taki wskaźnik jest corocznie ogłaszany przez GUS, nie budzi zastrzeżeń i pozostaje w sensownej proporcji do kosztów utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Dążyć się będzie do zrównoważonego bilansu dochodów i wydatków ZUS. Głównym składnikiem dochodów będzie składka ubezpieczeniowa, której sposób naliczania zostanie jasno określony.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Proponuje się, że do podstawy wymiaru emerytury i renty przyjmować się będzie wszystkie składniki wynagrodzenia objęte składką na ubezpieczenia społeczne, przy czym składką zostałyby objęte także wypłaty z zysku do podziału w przedsiębiorstwach państwowych i nadwyżka bilansowa w spółdzielniach. Proponuje się także wydłużenie okresu, na podstawie którego ustala się podstawę wymiaru świadczeń do pięciu lat kalendarzowych, przypadających bezpośrednio przed przejściem na emeryturę lub rentę, albo też w okresie wcześniejszym.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Zamierza się uprościć zasady bieżącej waloryzacji emerytur i rent. Waloryzacja byłaby ustalana w postaci wskaźnika procentowego obrazującego stosunek emerytury lub renty do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej. Elementem wspomagającym byłoby przyspieszenie pierwszej waloryzacji emerytury lub renty. Obecnie pierwsza waloryzacja następuje po upływie 14. do 26. miesięcy, w zależności od daty przejścia na emeryturę. Nowy system przewiduje skrócenie oczekiwania na pierwszą waloryzację do 6. miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Po opracowaniu nowego systemu emerytalnego i przyjęciu go przez Sejm mielibyśmy stabilny system, w którym można byłoby zmieniać tylko niektóre parametry.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">W zakresie świadczeń emerytalnych rolników proponuje się rozszerzenie kręgu następców, którym rolnik może przekazać swoje gospodarstwo oraz zwiększenie areału ziemi, którą może uprawiać rolnik - emeryt bez zawieszenia świadczeń. Obecnie rolnik, który otrzymuje emeryturę z tytułu pracy poza rolnictwem może uprawiać gospodarstwo 3-hektarowe bez zawieszenia prawa do świadczeń, a rolnik, który otrzymuje rentę rolniczą, może mieć tylko 0,5 ha.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Wiele emocji budzą świadczenia przyznawane z tytułu odznaczeń. Emeryci i renciści otrzymują je w różnych wysokościach, gdyż ustalono, iż dodatki za odznaczenia nie mogą wynosić więcej niż 20% podstawy wymiaru renty, ale nie mogą być wyższe niż 3 tys. zł. Dodatki z tego tytułu nie podlegają waloryzacji i rewaloryzacji. W nowych propozycjach proponuje się bądź przyznanie jednolitego ryczałtu z tytułu odznaczeń, bądź też wypłatę jednorazowej gratyfikacji w momencie przejścia pracownika na emeryturę.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Nasz obecny system orzeczeń o inwalidztwie przewiduje, że inwalidzi I i II grupy nie powinni podejmować pracy. Często jednak sytuacja jest taka, że nawet inwalida I grupy, gdyby miał stworzono w zakładzie odpowiednie warunki, mógłby podjąć pracę. Proponuje się więc ścisłe określanie w orzecznictwie procentowego uszczerbku zdrowia inwalidów I i II grupy, natomiast inwalidzi III grupy mieliby obowiązek pracy i otrzymywaliby jedynie dodatki wyrównawcze z tytułu zmniejszonej wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Przewiduje się także możliwość dobrowolnego dodatkowego ubezpieczenia, przy czym wysokość składki byłaby ustalana procentowo w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Te składki na dodatkowe ubezpieczenia mogłyby być opłacane nie tylko przez bezpośrednio zainteresowanego, ale np. przez jego dzieci czy inne bliskie osoby.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Pragnę podkreślić, że w wyniku dyskusji przedstawiony materiał jest dopiero wstępną roboczą propozycją i może ulec wielu zasadniczym zmianom.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#PrezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychIreneuszSekuła">Dyskusja:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełZenonDramiński">Nie zdołałem Jeszcze dokładnie przeanalizować materiałów w sprawie reformy systemu ubezpieczeń społecznych. O ile jest to dopiero wstępna propozycja, to artykuł w „Przeglądzie Tygodniowym” bulwersuje mnie jako przykład krytykanctwa, urabiania opinii publicznej w momencie, gdy treść propozycji resortu nie była jeszcze znana sejmowej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełZenonDramiński">Proponowany system jest bardzo sugestywny, a jego koncepcja logiczna. Oczywiście, każdy system może być krytykowany, bo w każdym — ktoś może stracić. Weźmy sprawę odznaczeń: czy mają być brane pod uwagę tylko ordery, czy też i krzyże? 20-procentowy dodatek do świadczenia jest logiczny i przyjął się, choć osobiście jestem w ogóle przeciwny dodatkom z tytułu odznaczeń. Dyskusyjny jest także problem 5. lat jako okresu, z którego ustala się podstawę wymiaru świadczeń. Czytałem, że w Austrii zmieniono ten okres z 10. do 15. lat, ale tam pieniądz jest o wiele bardziej stabilny. Okres 5. lat będzie krytykowany - tak jak to było z propozycją przyjęcia za podstawę wymiaru świadczeń zarobków z ostatnich 3. lat pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełZenonDramiński">Chciałbym dowiedzieć się, jaki będzie tryb przygotowywania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełZenonDramiński">Bardzo zasadnicza sprawa: co będzie ze starym portfelem, jak proponuje się ostatecznie załatwić tę sprawę? Znów będą oczekiwania tych, którzy otrzymują wciąż niskie świadczenia i porównywanie ze świadczeniami osób, które odchodzą obecnie na wysokie emerytury.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PosełZenonDramiński">Koncepcja reformy systemu ubezpieczeń wymaga dopracowania, uwzględnienia różnych propozycji, często wzajemnie wykluczających się. Osiągnięciem będzie stworzenie systemu spójnego, obowiązującego przez dłuższy czas. Byłaby to próba uporządkowania całego systemu. Ale co z 6 milionami tych, którzy już są na emeryturach i rentach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełAndrzejSidor">Zdołałem przeanalizować dokładnie założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Wcześniejsza publikacja prasowa narobiła dużo wrzawy. Obecnie obowiązujący system jest najgorszy, jaki można sobie wyobrazić - zwłaszcza ze względu na skomplikowane przeliczniki i wskaźniki. Ma z tym kłopot ZUS, mają też emeryci i renciści. Najbardziej sprawiedliwy jest system procentowy. Wnioskowałem już uprzednio o wprowadzenie limitów lat pracy. Chodzi zwłaszcza o kobiety, które wróciły do pracy po śmierci męża i nie mają wymaganych lat pracy, ażeby uzyskać uprawnienie emerytalne.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełAndrzejSidor">Podstawową sprawą jest, co zrobić z obowiązującym systemem emerytalnym. Czy pobierających już emerytury i renty włączyć do systemu procentowych wyliczeń świadczeń? Jak ich przekonać do nowego systemu, zwłaszcza że niektórzy otrzymaliby świadczenia niższe od dotychczasowych?</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełAndrzejSidor">Sprawa 5 lat jako okresu, z którego ustala się podstawę wymiaru świadczeń. Przy walucie stabilnej można brać pod wagę i 15 lat. Nie wiemy jednak, co będzie za 4 lata, przewidujemy, że waluta nie będzie stabilna. Nie wyjdziemy w tym okresie z zadłużenia. Nawet przy reformie typu Grabskiego gospodarka nie ustabilizuje się szybko - właśnie ze względu na zadłużenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrezesIreneuszSekuła">Może od razu wyjaśnię, że w nowym systemie proponuje się rozwiązanie przeciwdziałające skutkom inflacji. Przy obliczaniu procentowego stosunku zarobku danego pracownika do przeciętnej płacy w gospodarce narodowej w danym roku, niska czy wysoka inflacja nie wpływa na wymiar świadczeń. Zilustruję to na przykładzie. Pracownik przechodzący na emeryturę przedstawia zarobki z 5. ostatnich lat pracy. Zarobki jego (w stosunku do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej) wynosiły: w pierwszym roku - 105%, w drugim - 103%, w trzecim - 104%, w czwartym - 102% i w piątym - 106%. Wskaźnik relacji zarobków pracownika do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej wynosi w tym przypadku 104%. Podstawę wymiaru emerytury stanowiłoby aktualne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce uspołecznionej, ustalone na rok, w którym następuje przejście na emeryturę lub rentę, pomnożone przez ten wskaźnik.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrezesIreneuszSekuła">Tak więc większość emerytów i rencistów uzyska świadczenia w stałej proporcji do średniej płacy, bez obniżania ich realnej wartości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełAndrzejSidor">Na takie rozwiązanie czekaliśmy. Raz wreszcie coś ustalono z głową.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełAndrzejSidor">W „Przeglądzie Tygodniowym” skrytykowano m.in. proponowaną reformę za to, że bije w ludzi, którzy się kształcą. Jest to słaby punkt reformy systemu emerytalnego. Trzeba albo zaliczyć lata studiów (np. medycznych) do stażu pracy, albo znaleźć inne rozwiązanie. Co się tyczy odznaczeń, to są i takie kraje, gdzie za otrzymane odznaczenie płaci się państwu. Odznaczenia powinny być traktowane wyłącznie jako sprawa honoru; nie powinno być z tego tytułu żadnych dodatków pieniężnych do świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełAndrzejSidor">Jako lekarz stwierdzam, że ogromna większość osób mających III grupę inwalidzką pracuje tak ciężko, jak nie pracują często ludzie zdrowi. Według opinii kół lekarskich, nie powinien być przyznawany żaden ekwiwalent inwalidom III grupy, lecz tylko zmieniane ich miejsce czy stanowisko pracy; renty powinny być przyznawane dopiero począwszy od II grupy inwalidztwa.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PosełAndrzejSidor">Ludzie, z którymi dyskutowałem, mówili z wielkim niepokojem, a równocześnie z nadzieją, że nowy system zostanie przyjęty jako zbliżony do obowiązujących w innych krajach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełJaninaKorpała">Weterani pracy chcieliby, żeby za podstawę wymiaru świadczeń przyjąć 2-letni okres średnich zarobków z ostatnich 12. lat pracy. Jak ten postulat zostanie potraktowany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełTadeuszNowacki">Mówiliśmy o rencie socjalnej. Trzeba również i ten problem dostrzegać. Nie powinna to być „tak zwana” renta socjalna. Jakie jest zdanie resortu na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełHelenaPorycka">Pocieszające jest, że zwaloryzowane świadczenia będą docierać do „nowych” emerytów wcześniej niż po upływie 2. lat od przejścia na emeryturę. Wiem, że niektórzy emeryci ze starego portfela otrzymują często wyższe świadczenia niż ci, którzy przechodzą na emeryturę teraz. Sama przeszłam 2 lata temu na emeryturę wynoszącą 15 tys. zł i takie świadczenie pobieram dotychczas. Dobrze, że zamierzamy to zmienić, bo przy tak wysokiej stopie inflacji jest to wręcz nieodzowne. Z dwóch wariantów rozwiązania sprawy odznaczeń - koncepcja jednorazowego dodatku nie byłaby chyba mile widziana; lepiej odbierany byłby stały dodatek do emerytury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełElżbietaStruwe">Chodzi mi o renty i emerytury rolne. Przewiduje się, że dodatek byłby liczony od deklarowanej wartości produkcji w gospodarstwie rolnika odchodzącego na emeryturę. Mówiliśmy o potrzebie stabilności. Pomijając sprawę anomalii pogodowych, również bardzo różnie kształtuje się zaopatrzenie rolnictwa w środki produkcji. Czy więc jest to bezpieczny zapis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełWacławGarbaj">Sejm IX kadencji zmienił ustawę emerytalną, uchwaloną w VIII kadencji. Drugi kociokwik był w ub. r., po kolejnej zmianie ustawy, nie mówiąc już o sprawie przywilejów kombatanckich. Otrzymaliśmy zapewnienie, że w najbliższym czasie opracuje się generalne, stabilne rozwiązania. Cieszy, że opracowano już projekt wstępny.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełWacławGarbaj">Mam pretensję związaną z publikacją artykułu: sprawa jest tak ważna, że warto pokusić się o informację autorską na każdym etapie zmian projektu. Niech ludzie wiedzą, że uwzględnia się część głosów z dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PosełWacławGarbaj">Na kilku spotkaniach w zakładach pracy, w których dominuje system akordowy i zatrudnione są głównie kobiety, pytano mnie, czy będzie można przyjąć za podstawę wymiaru emerytury okres największej aktywności zawodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełGertrudaOrlacz">Czy znana jest opinia, choćby nieformalna, np. Związku Nauczycielstwa Polskiego, o sprawach, które dotyczą tego związku lub też innego, którego członkowie korzystają z przywilejów?</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełGertrudaOrlacz">Wyborcy-kobiety bardzo często domagają się, żeby obniżyć wiek emerytalny dla kobiet. Należy przygotować się do ostrych postulatów w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełElżbietaPrusinowska">Bardzo dobrze, że w stosunku do rolników indywidualnych proponuje się rozszerzenie kręgu następców. Ale co ze sprawą sprzedaży gospodarstwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrezesIreneuszSekuła">Powtarzam, iż dyskutujemy nad opracowaniem wstępnym, roboczym, które nie może rozstrzygać szczegółów. Chodziło nam też o to, żeby nie koncentrować wagi na szczegółach, toteż świadomie nastawiliśmy się na sformułowanie ogólnych zasad. Takiej np. sprawy, jak forma przekazywania gospodarstwa rolnego, w ogóle jeszcze nie rozważano.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PrezesIreneuszSekuła">Sami dostrzegamy już pewne niedoskonałości projektu. Myślę np. o stażu pracy, także w zawodach objętych przywilejami, np. w zawodzie górniczym. Możliwe są rozwiązania korygujące. Można np. przyjąć zasadę, że za niektóre lata szczególnie ciężkiej pracy będzie stosowany współczynnik 1,5 czy nawet 2 (wtedy lata liczono by podwójnie) albo np. będzie się zaliczać studia wyższe do stażu pracy, o czym tu wspominano. Zauważmy jednak, że staż pracy oznacza też staż w płaceniu składki. Jeżeli staż pracy ma być dłuższy, to fundusz ubezpieczeń społecznych musi zgromadzić nadwyżkę, żeby to pokryć.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PrezesIreneuszSekuła">Z pewnością będzie wiele dyskusji i sporów w sprawie dodatków za odznaczenia. Być może, wyłonią się inne warianty rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PrezesIreneuszSekuła">W miejsce dotychczasowych trzech grup inwalidztwa proponuje się wprowadzić dwa nowe pojęcia: 1) niezdolności do pracy zarobkowej - przy ograniczeniu zdolności do pracy co najmniej o 75%; 2) częściowej niezdolności do pracy zarobkowej - przy ograniczeniu zdolności do pracy co najmniej o 50%.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PrezesIreneuszSekuła">Przy rozwiązaniach parametrycznych, stosowanych np. w Czechosłowacji, podstawą są zarobki z całego życia. W innych krajach bierze się za podstawę 15–20 lat, ale są to kraje, w których nie ma inflacji.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PrezesIreneuszSekuła">Sprawa przywilejów, np. nauczycieli lub dziennikarzy. Spraw tych jeszcze nigdzie nie konsultowaliśmy. Komisja jest pierwszym organem, który zapoznaje się z projektem zmian w systemie emerytalnym. Potem odbędą się konsultacje z OPZZ oraz ze Związkiem Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Jeżeli przyjąć wewnętrzną logikę założeń, powinniśmy odstąpić od wszelkich przywilejów branżowych z Jednym wyjątkiem - krótszego okresu emerytalnego. Jeżeli ktoś wykonywał pracę bardziej odpowiedzialną, powinien być za to wyżej wynagradzany i otrzymać wyższą emeryturę. Za cięższą pracę powinna przysługiwać i wyższa płaca i wyższa emerytura. W niektórych przypadkach możliwa jest emerytura częściowa, jeżeli nie ma wymaganego stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PrezesIreneuszSekuła">Renta socjalna może być wypłacana przez ZUS, ale powinna być przyznawana decyzją terenowego organu administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PrezesIreneuszSekuła">Jeżeli chodzi o system emerytur rolniczych, to dodatek do emerytur i rent liczony byłby od deklarowanej przez rolnika wartości produktów wytworzonych w jego gospodarstwie, od której opłacałby składkę na ubezpieczenie społeczne. Jeżeli chce mieć wyższą emeryturę - musi płacić wyższą składkę. System taki zdał egzamin w wielu krajach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełZenonDramiński">Czy emerytury rolnicze będą też oparte na zasadzie samofinansowania się, czy też będą dotowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PrezesIreneuszSekuła">Jest to odrębny problem finansowania ubezpieczeń, którego nie poruszaliśmy, opracowując założenia reformy systemu. Biuro Polityczne KC PZPR sformułowało założenia do przemyśleń nad reformą ubezpieczeń, sugerując m.in. rozważenie powolnego, rozłożonego na 10–20 lat, doprowadzenia do samofinansowania się funduszu emerytur rolniczych. Miałoby to zostać osiągnięte przez coroczne podwyższanie składek Jako elementu kosztów produkcji rolnej, które powinny być w znacznej części kompensowane w cenach skupu. Tak stopniowo doszłoby się do pełnego samofinansowania tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PrezesIreneuszSekuła">Zawsze dzieje się tak, że pokolenie pracujące finansuje pokolenie seniorów. Robiliśmy następujące wyliczenia: gdyby ktoś opłacał składki ubezpieczeniowe na swój rachunek, to zgromadzone środki wystarczyłyby na wypłacanie świadczenia emerytalnego przez 19 miesięcy, a środki zwaloryzowane - przez 4,5 roku.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PrezesIreneuszSekuła">W związku z pytaniem posła Z. Dramińskiego mogę poinformować, że po zrealizowaniu podwyżki emerytur we wrześniu br. dawne emerytury będą przeciętnie wyższe od nowo przyznawanych. Napływają prośby o przekwalifikowanie na stary portfel. Najniższe przeliczniki mają roczniki 1983 i 1984. Świadczenia przyznane w latach 1982 i 1981 zostaną we wrześniu br. wyrównane, przy czym w stosunku do świadczeń niskich będzie to wyrównanie z nawiązką.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PrezesIreneuszSekuła">Oczywiście, są głosy protestu. Ktoś kiedyś miał wysokie zarobki, przeszedł na dość wysoką emeryturę, którą potem „spłaszczono”, żeby dać więcej tym, którzy otrzymują niższe świadczenia. Świadczenia wyższe nie zostały więc wyrównane do oczekiwanego poziomu. Wybrano mniejsze zło, czyli ochronę najsłabszych.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PrezesIreneuszSekuła">Pracujemy nad „ścieżką dojścia” do nowego systemu emerytalnego. Żaden przepis nie będzie działał wstecz. Będziemy starali się proponować rozwiązania alternatywne: albo nowe zasady, albo pozostanie przy starych. Nowe rozwiązania wchodziłyby w życie z takim wyprzedzeniem, żeby nikogo nie zaskakiwać. Warto przytoczyć informację, że Kongres USA uchwalił niedawno ustawę emerytalną, która wejdzie w życie dopiero w 2013 roku.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PrezesIreneuszSekuła">Przy pewnych rozwiązaniach szczegółowych zainteresowani będą mieli prawo wyboru świadczenia korzystniejszego. „Ścieżka dojścia” też będzie poddana pod dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PrezesIreneuszSekuła">Pytano o harmonogram prac. W niedługim czasie dopracujemy koncepcję, nadając jej postać tez kierunkowych. Tezy będą wymagały aprobaty rządu, po czym odbyłaby się konsultacja ze związkami zawodowymi i związkiem emerytów, ewentualnie także dyskusja publiczna w środkach masowego przekazu. Następnie, przed II konferencją delegatów PZPR, dokonano by podsumowania wyników konsultacji i dyskusji oraz ogłoszono wypowiedzi czynników opiniotwórczych. Rozstrzygnięcie polityczne zapadłoby na II konferencji delegatów PZPR. Następny etap - to praca nad projektem ustawy, aprobata rządu i skierowanie projektu do Sejmu. Gdyby udało się cały ten proces zakończyć do 1990 r., byłoby to niezwykle szybkie tempo. Raczej niech prace te potrwają dłużej, ale niech będzie czas na głębsze rozważenie wszystkich problemów.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#PrezesIreneuszSekuła">Komisja przyjęła do wiadomości informację prezesa ZUS o założeniach reformy systemu ubezpieczeń społecznych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>