text_structure.xml 105 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 09</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam serdecznie państwa, dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przychodzi mi dzisiaj właściwie samodzielnie, w tym sensie, że bez wiceprzewodniczących, prowadzić kolejne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Wszyscy pozostali członkowie komisji są dziś obecni, ale pracują zdalnie. Witam zatem wszystkie panie i panów senatorów. Mam nadzieję, że ta odległość nie przeszkodzi w uczestnictwie, w pełnym uczestnictwie w posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam też naszych gości. Od 12.30 będzie z nami pani Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, można powiedzieć twarz Krajowego Planu Odbudowy. Pani minister będzie odpowiadała na nasze pytania. Ale wcześniej pani dyrektor Departamentu Strategii z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, pani Renata Calak, będzie referowała założenia i zawartość tego planu. Witam także zastępczynię dyrektora Departamentu Strategii, panią Igę Zupok-Gierwatowską. Jest reprezentowana Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, jest z nami pan Marcin Kwasowski, dyrektor Departamentu Ekonomicznego Unii Europejskiej. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej reprezentuje pani Andżelika Wardęga, dyrektor Departamentu Ekonomii Społecznej i Solidarnej. I wreszcie witam wszystkich ekspertów Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, zarówno tych obecnych na sali, jak pan profesor Nowak-Far, jak i tych obecnych zdalnie, panią ambasador Urszulę Gacek, pana prof. Pawła Laidlera, pana Michała Kanownika, Adama Traczyka, Macieja Hunię i Mieczysława Bieńka.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, dzisiejsze posiedzenie jest pierwszą z cyklu odsłon dotyczących Krajowego Planu Odbudowy w znacznie szerszym kontekście, bo w kontekście całego Recovery Fund, czyli całego programu odbudowy Unii Europejskiej. Chcemy poświęcić tej sprawie wiele posiedzeń, bo też materia jest niezwykle znacząca. Przypomnijmy, że Next Generation EU, czyli de facto europejski plan Marshalla, który został przyjęty w lipcu decyzją polityczną Rady Europejskiej, a ostatecznie uzgodniony w postaci rozporządzenia niedawno, bo w lutym bieżącego roku, to gigantyczne środki, o wysokości 750 miliardów euro, na potrzeby wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej, tak aby społeczeństwom, aby gospodarkom, aby obywatelom, aby służbie zdrowia, aby edukacji i aby wreszcie infrastrukturze i spójności krajów Unii Europejskiej udało się przezwyciężyć wszystkie te skutki, dramatyczne skutki, z którymi mamy do czynienia za sprawą wirusa COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Z tego dla Polski zostało przeznaczone prawie 260 miliardów zł, podkreślam, prawie 260 miliardów zł. To jest ogromna kwota. Gdyby została ona wykorzystana w całości – o tym będziemy dzisiaj rozmawiać – pozwoliłaby na zwiększenie wzrostu produktu krajowego brutto, jak oceniają to niektórzy ekonomiści, od 1 do 1,5%. Mówię o naszym PKB. Zatem spowodowałaby ona dodatkowy efekt wzrostu PKB, taki jak od 2004 r. powodowały fundusze Unii Europejskiej, które otrzymywaliśmy i otrzymujemy, i które pozwoliły np. podczas kryzysu światowego po roku 2008 utrzymać ciągły wzrost gospodarczy w naszym kraju, notabene jako jedynym kraju Unii Europejskiej. Tak więc ten bodziec wzrostowy i możliwość wprowadzania nowych technologii, innowacyjności w gospodarce, a także przeciwdziałania skutkom społecznym, przede wszystkim wykluczeniu dużych grup społecznych, ludzi, którzy nie tylko tracą pracę, ale też tracą kontakty społeczne w wyniku pandemii, te środki dla osiągnięcia tych celów, dla przeciwdziałania tym zagrożeniom mają kolosalne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zdajemy sobie z tego sprawę w Senacie, wiemy o tym, jakie mogą być efekty, jakie jest znaczenie tego instrumentu, i będziemy się dzisiaj zastanawiać nad tym, czy Krajowy Plan Odbudowy został w sposób dobry, właściwy skrojony na potrzeby polskie. Czy to jest dobra propozycja? Ta, która została zgłoszona w Brukseli przed kilkoma dniami, notabene zanim rozpoczęły się konsultacje krajowe. O to też będziemy dzisiaj pytać.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Chciałbym jednak zacząć od tematu, który najbardziej dziwi i niepokoi opinię publiczną w Polsce, mianowicie od ratyfikacji decyzji o dochodach własnych, która to ratyfikacja dopiero umożliwi wykorzystanie środków z Funduszu Odbudowy, nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Innymi słowy, trzeba zadać pytanie: dlaczego do tej pory nie została przygotowana ustawa, która umożliwiałaby w Polsce rozpoczęcie procesu ratyfikacyjnego, który biegnie w tej chwili we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, a w niektórych, bo w 5 krajach, został już zakończony? Wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej muszą ratyfikować tę decyzję. Zatem jako komisja zadajemy rządowi pytanie: dlaczego tego procesu ratyfikacyjnego jeszcze nie rozpoczął? Jesteśmy bardzo zaniepokojeni faktem, że nie została uzgodniona, ani na poprzednim, ani na wcześniejszym posiedzeniu rządu, ustawa, projekt ustawy ratyfikacyjnej, który zostałby przekazany do parlamentu. Oczekujemy na ten projekt, tak, oczekujemy na ten projekt, bo Polakom potrzebne jest szybkie zakończenie procesu ratyfikacyjnego, bo Europie niezbędne jest szybkie zakończenie procesu ratyfikacyjnego także w naszym kraju. Zaczniemy zatem od tego aspektu politycznego i ten temat chciałbym postawić jako temat pierwszy przed panią dyrektor Renatą Calak, która na początku, jak zaznaczyłem, zanim pojawi się pani minister, będzie referowała nam zagadnienia Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Wydaje mi się, że bardziej właściwym do odpowiedzi na temat ratyfikacji będzie przedstawiciel KPRM. Jeśli chodzi o ratyfikację, to, jak pan przewodniczący słusznie zauważył…</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Rozumiem, że tak się podzieliliście państwo, że pan dyrektor Marcin Kwasowski, którego raz jeszcze witam, tą sprawą się zajmie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę. Oddaję głos panu dyrektorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Jeśli chodzi o ratyfikację, to, jak pan przewodniczący słusznie zauważył, tak naprawdę do tej pory 5 krajów ratyfikowało tę decyzje. Jest także sporo krajów, które zamierzają tego dokonać dopiero w kwietniu czy maju. Ażeby też niejako naświetlić znaczenie i potrzebę dokonania tego aktu ratyfikacji decyzji o środkach własnych, jeśli chodzi o krajowe plany odbudowy, to powiem, że formalnie kraje powinny je złożyć w Komisji Europejskiej do końca kwietnia. Komisja Europejska ma 2 miesiące na ocenę tych planów. Następnie Rada ma miesiąc na ostateczne zaakceptowanie tych planów. Zatem tak naprawdę potrzeba tej ratyfikacji decyzji o środkach własnych właściwie to jest, jeśli zaczniemy od końca kwietnia, potem maj, czerwiec… koniec lipca. Tak więc na wtedy tak naprawdę potrzebna jest ta ratyfikacja. A gdy krajowe plany odbudowy zostaną zaakceptowane, to kraje będą uprawnione do otrzymania zaliczek w wysokości 13% kwot na te krajowe plany odbudowy i właśnie wtedy pojawia się potrzeba niejako zaciągnięcia długu przez instytucje unijne, przez Komisję i przekazania środków państwom członkowskim. Można więc powiedzieć, że jest jeszcze trochę czasu, żeby tego dokonać. Oczywiście to jest kwestia polityczna, projekt tej ustawy dwukrotnie już był przedmiotem prac Rady Ministrów i tutaj politycy muszą się między sobą dogadać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam pana europosła Radosława Sikorskiego na naszym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja chciałbym tylko zwrócić państwu uwagę na to, jakie są plany poszczególnych krajów członkowskich, jeśli chodzi o ratyfikację. One nie są odległe, bo, jak powiedziałem, w większości krajów Unii Europejskiej te procesy ratyfikacyjne już biegną. W 5 krajach się zakończyły, w Austrii zakończenie procesu ratyfikacji, istotnie, jest zaplanowane na połowę kwietnia, ale w Belgii proces ten zostanie zakończony do końca marca. Na początku marca jest zaplanowane zakończenie tego procesu w Bułgarii, w Republice Czeskiej, w Danii, w Estonii – w marcu, w Niemczech – z początkiem kwietnia. Węgry nie podają daty zakończenia, ale informują o tym, że w tej chwili jest przygotowywana odpowiednia ustawa i jest ona dokładnie na takim etapie jak w Polsce, tzn. na etapie międzyresortowych konsultacji. Irlandia planuje zakończenie procesu ratyfikacji na początku marca, Luksemburg – w marcu, Malta – w marcu, w Holandii odbywa się w tej chwili finalizacja tych działań, w Rumunii – pod koniec marca lub na początku kwietnia, na Słowacji – początek marca, w Hiszpanii – koniec marca, w Szwecji – do końca marca. A zatem większość krajów zakończy proces ratyfikacji na początku marca bądź do końca marca. Stąd pytanie: dlaczego Polska do tej pory nie rozpoczęła procesu ratyfikacji?</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Muszę powiedzieć, że mnie przynajmniej ta odpowiedź pana dyrektora nie satysfakcjonuje, zwłaszcza że bardzo niebezpiecznie, naprawdę bardzo niebezpiecznie zabrzmiała wypowiedź pana ministra spraw zagranicznych Raua, który przed kilkoma miesiącami powiedział, że proces ratyfikacji w Polsce nie rozpocznie się tak długo, jak długo Komisja Europejska nie wyda wytycznych do słynnego rozporządzenia o warunkowości, nazywanego, w uproszczeniu oczywiście: pieniądze za praworządność. Chciałbym się dowiedzieć od pana dyrektora, czy takie podejście jest powodem, dla którego do tej pory ten proces ratyfikacji się nie rozpoczął, czy też inne są powody, dla których tego procesu ratyfikacji jeszcze nie rozpoczęto.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Dyrektorze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Niestety, nie są mi znane powody, dla których ten proces jeszcze się nie rozpoczął. To jest pytanie do polityków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Otwieram dyskusję w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan europoseł Radosław Sikorski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Pan przewodniczący oczywiście ma rację, że polska gospodarka i Polacy tych pieniędzy potrzebują jak najszybciej. I z tego punktu widzenia im szybsza ratyfikacja, tym lepiej. Ale polska gospodarka i Polacy potrzebują też tego, aby te pieniądze były sprawiedliwie rozdysponowane, sprawiedliwie i skutecznie. Skutecznie to tak, żeby były plany użycia środków, a sprawiedliwie to tak, żeby nie było tak, jak z funduszem inwestycji lokalnych. Pamiętamy, bo to świeża sprawa, jak rząd się wręcz chwalił tym, że faworyzuje pewne gminy kosztem innych. Z niezależnych badań wynika, że gminy sprzyjające rządowi, w których rządzi ta sama formacja lub zbliżone, dostały znacznie więcej środków niż średnia krajowa czy niż inne gminy. Przy tak gigantycznych środkach nie możemy zaufać rządowi, że zachowa się po europejsku. Wydaje mi się, że poparcie ratyfikacji chyba będzie musiało być uwarunkowane tym, jak rząd do tej sprawy podejdzie.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Zgadzam się z tymi politykami obozu rządzącego, którzy mówią, że ratyfikacja tej ustawy nie jest kwestią techniczną. Jest to kwestia wręcz konstytucyjna dla Unii Europejskiej. Nie zmieniamy traktatów, ale zmieniamy realia. Wchodząc do Unii, zawarliśmy małżeństwo cywilne. Stworzenie tego funduszu nie jest oznaką małżeństwa sakramentalnego, ale jest wzięciem wspólnej pożyczki na dom. Ratyfikacja oznacza, że żyrujemy za inne państwa obsługę i spłatę tych gigantycznych środków, co oczywiście też oznacza, że mamy interes w tym, tak jak wszyscy inni Europejczycy, żeby Unia Europejska trwała, żeby miała zdolność budżetową, żeby miała w tym wypadku 2 razy większe, jak rozumiem, środki własne – do tej pory było to 1% PKB, a teraz mają być 2% PKB, proszę skorygować tę wypowiedź, jeśli się mylę – i żeby te obligacje można było obsłużyć i spłacić z podatków paneuropejskich, a nie ze zwiększonych składek. I zdaje się, że na tak poważny krok, pogłębiający integrację europejską, po prostu nie ma zgody fundamentalnej, ideologicznej i politycznej wewnątrz obozu władzy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Tak więc myślę, że jako opozycja będziemy chcieli przekonać rząd, że jeśli chce, aby to było ratyfikowane także głosami opozycji, to musi nas co do sprawiedliwości rozdysponowania tych środków upewnić, bo zaufania w tej sprawie chyba w związku z doświadczeniami być nie może. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy pan dyrektor do tego wystąpienia chciałby coś dopowiedzieć, odnieść się?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Tylko technicznie. Jeśli chodzi o tę nową decyzję o środkach własnych, to ona przewiduje podniesienie pułapu płatności z 1,2 dochodu narodowego brutto Unii Europejskiej dla płatności, a z 1,26 dla zobowiązań, bo tak jest obecnie, do 1,46 dla zobowiązań i 1,4 dla płatności, i tymczasowo do 2058 r. ten limit dla płatności jest podniesiony o 0,6 punktu procentowego DNB, czyli właśnie do tych 2% DNB. Różnica między pułapem środków własnych dla płatności a wydatkami WRF, tzw. headroom, jest pewnego rodzaju gwarancją dla zaciągania długu przez Komisję i później przekazywania tych środków państwom członkowskim na realizację krajowych planów odbudowy i innych instrumentów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan deputowany Radosław Sikorski odniósł się do 2 rzeczy, odniósł się do sprawy, o której opozycja mówi już od dłuższego czasu, do konieczności szybkiego rozpoczęcia procesu ratyfikacyjnego, ze względu na to, że Polacy potrzebują tych środków jak powietrza, ale odniósł się także do tego, o czym dzisiaj rozmawiamy, tzn. do sposobu ukształtowania Krajowego Planu Odbudowy. Jednym z trzech zasadniczych pytań, które stają dzisiaj przed nami, jest właśnie to pytanie, czy te programy będą kształtowane pod kątem interesu partyjnego, czy interesu publicznego. Interes partyjny czy interes publiczny? Rzeczywiście istnieje obawa, o której mówił pan europoseł, mianowicie taka, że ten plan Marshalla dla Polski, ten postcovidowy plan Marshalla dla Polski może być tworzony pod kątem interesów partyjnych koalicji rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ale istnieją też 2 inne pytania, na które chcemy dzisiaj uzyskać odpowiedź. Po pierwsze, czy ten plan odbudowy odpowiada realnym potrzebom naszego społeczeństwa i naszej gospodarki? Czy został on ukształtowany tak, jak wynika to chociażby z analizy zagrożeń zaprezentowanych w tymże właśnie dokumencie, a które warto będzie sobie w pewnym momencie odczytać? Mam na myśli zagrożenia ze strony 10 Krajowego Planu Odbudowy i kwestię zwiększania odporności.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I kolejne pytanie, które jest zasadnicze. Jaka jest i jaka będzie rola w kształtowaniu zawartości planu odbudowy tych, którzy najwięcej wiedzą o potrzebach ludzkich, tych, którzy są najbliżej społeczności lokalnych, tych, którzy są najbliżej bankrutujących firm czy ludzi tracących pracę, tych, którzy dostrzegają, w jaki sposób funkcjonuje służba zdrowia i jak funkcjonuje edukacja w dobie pandemii, a zatem tych, którzy mają największą wiedzę i najlepszą orientację w sprawie potrzeb lokalnych? Mam na myśli samorządy lokalne i samorządy terytorialne.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja ze względu na to, abyśmy także tę sprawę mogli zacząć oceniać, to nie będzie koniec oceny, ale zacząć oceniać, poprosiłem wszystkich marszałków województw, aby dostarczyli propozycje, które złożyli na ręce przedstawicieli rządu, jeżeli chodzi o potrzeby gmin i potrzeby regionów. Z większości, bo z 13 na 16, w ciągu krótkiego czasu uzyskaliśmy odpowiedzi. A zatem mamy skalę porównawczą, możemy porównać to, co znajduje się opisowo w Krajowym Planie Odbudowy, z tym, co poszczególne województwa do tego planu odbudowy wniosły.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A zatem, powtórzę, są 3 zasadnicze pytania. Po pierwsze, pytanie Radosława Sikorskiego o to, czy Krajowy Plan Odbudowy jest kształtowany zgodnie z interesem publicznym, czy bardziej z interesem partyjnym rządzących, tak jak fundusz inwestycji lokalnych został ostatnio wykorzystany.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Po drugie, czy Krajowy Plan Odbudowy odpowiada rzeczywistym potrzebom, chociażby tym, które zostały zdiagnozowane na początku tego dokumentu, a zatem wszystkim tym zagrożeniom, wszystkim tym wyzwaniom, które przyniosła ze sobą epidemia koronawirusa, która osłabiła szkolnictwo, osłabiła służbę zdrowia, zdziesiątkowała niektóre sektory gospodarki i spowodowała daleko idące konsekwencje dla bezrobotnych w postaci wieloletniego wykluczenia grup społecznych?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I trzecie pytanie. Jaka jest rola, jaka jest i jaka będzie rola samorządów lokalnych i regionalnych w kształtowaniu zawartości, treści tego Krajowego Planu Odbudowy, a zatem tych, którzy wiedzą najwięcej na temat potrzeb?</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Myślę, że w tej części – nie wiem, czy pani minister już przybyła, czy jeszcze nie, chyba nie – oddam jeszcze głos pani senator Jazłowieckiej, wiceprzewodniczącej komisji, która jest z nami zdalnie.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani Senator, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dzień dobry, witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja chciałabym dodać do pytań, które i pan eurodeputowany Sikorski, i pan przewodniczący zadali, jeszcze 1 pytanie, które wiąże się z sytuacją, jaką mamy od 5 lat w naszym kraju, od ponad 5 lat. Otóż żyjemy w nieprawdopodobnym chaosie nie tylko w gospodarce, ale i w innych sferach życia publicznego, i tak naprawdę dostrzegamy to, że cudowne pomysły, cudowne projekty są w bardzo kiepskiej kondycji, albo nie są realizowane, albo z nieprawdopodobnymi opóźnieniami, albo zwiększane są koszty realizacji tych projektów. Chciałabym zapytać, czy te przedsięwzięcia, które są zaproponowane do zrealizowania w ramach planu odbudowy, mają w ogóle jakiekolwiek szanse na realizację, czy są realne możliwości ich realizacji i czy rzeczywiście te przedsięwzięcia są przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">W tej chwili brakuje nam czasu na to, żebyśmy dynamiczniej walczyli z pandemią i dynamiczniej rozwiązywali problemy gospodarcze, a przede wszystkim problemy polskich firm. W związku z tym przygotowanie tych projektów i ich realizacja powinny przebiegać bez jakichkolwiek obciążeń, bez jakichkolwiek problemów. Stąd moje pytanie: czy rzeczywiście jesteśmy przygotowani do realnej realizacji tych przedsięwzięć? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, pan Radosław Sikorski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Dziękuję za możliwość zadania pytania dodatkowego.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Mianowicie chyba wszystkim nam też zależy na tym, żeby te środki zostały wydane uczciwie. W związku z tym mam pytanie do rządu – żałuję, że nawet wiceministrowie nie zaszczycili nas swoją obecnością – dlaczego Polska nie przystępuje do Prokuratury Europejskiej, czyli tego organu, który ma ścigać zbrodnie, przestępstwa przeciwko interesom finansowym Unii Europejskiej? Co najmniej 20 innych krajów przystąpiło. Przyznają państwo, że to dość podejrzana okoliczność. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Mam nadzieję, że akurat na to pytanie pan dyrektor będzie w stanie odpowiedzieć. A tamte wcześniejsze 3 pytania pozostawiam do odpowiedzi pani minister, która, mam nadzieję, zgodnie z obietnicą za chwilę będzie z nami.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Dyrektorze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuEkonomicznegoUniiEuropejskiejwKancelariiPrezesaRadyMinistrowMarcinKwasowski">Jeśli chodzi o ostatnie pytanie, dotyczące EPPO, to według dostępnych mi informacji jest to kwestia przekazywania suwerenności na poziom Unii Europejskiej. Stanowisko ministra sprawiedliwości oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji jest takie, że byłaby to zbyt duża ingerencja w suwerenność naszego kraju. Jak pan poseł słusznie zauważył, kilka krajów pozostaje poza tą rozszerzoną współpracą. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Myślę, że panu posłowi Kancelaria Prezesa Rady Ministrów winna jest odpowiedź na piśmie w tej sprawie. W związku z tym proszę o przygotowanie odpowiedzi na piśmie, żeby ona była bardziej rozwinięta, a nie tak lapidarna, jak wypowiedź pana dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, w związku z tym przechodzimy… Ja zawieszam w tej chwili dyskusję na temat tych 3 zasadniczych problemów, zasadniczych pytań, związanych z Krajowym Planem Odbudowy, do czasu przybycia pani minister. A teraz w takim razie poproszę panią dyrektor o przedstawienie założeń i treści KPO.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Wysoka Izbo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Witam bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Na wstępie chciałabym powiedzieć, że my rozpoczęliśmy już proces konsultacji Krajowego Planu Odbudowy i ten proces się rozpoczął w piątek. Wczoraj mieliśmy szczegółową dyskusję na temat zagadnień w Krajowym Planie Odbudowy, dotyczącą spraw związanych ze środowiskiem i z mobilnym transportem. Ja tutaj postaram się państwu… Już włączam prezentację, bo mamy przygotowaną prezentację na temat KPO. W swoich wypowiedziach chciałabym też poruszyć te kwestie, o których mówili państwo senatorowie.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Pierwsza kwestia to jest różnica między tym dokumentem a dokumentami, które programowaliśmy w ramach polityki spójności. Krajowy Plan Odbudowy to jest dokument, który jest w bezpośrednim zarządzaniu Komisji Europejskiej. Teraz wszystkie państwa członkowskie przygotowują projekty Krajowego Planu Odbudowy i zwiększenia odporności. Do 30 kwietnia te dokumenty powinny być przekazane Komisji Europejskiej, później odbywa się 2-miesięczny proces negocjacji w sprawie zapisów tego dokumentu i po tym procesie ten dokument staje się dokumentem Komisji Europejskiej. To Komisja Europejska broni tego dokumentu w stosunku do wszystkich członków Unii Europejskiej i to może poniekąd jest również odpowiedź na pytanie dotyczące interesu publicznego i interesu politycznego w związku tym dokumentem.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Ja mam nadzieję, że państwo widzą tę prezentację. Bardzo proszę o potwierdzenie, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Słyszymy panią, Pani Dyrektor, i widzimy.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">A prezentację?</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Nie widzimy, niestety, nie widzimy.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Nie?</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Prezentacji nie widzimy. Zadowalamy się widokiem pani dyrektor oraz pań towarzyszących.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Aha, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">To wyjaśniam. Na pierwszym slajdzie jest pokazane niejako to New Generation, bo ten fundusz New Generation, o którym mówił pan przewodniczący, ma kilka…</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#komentarz">Zakłócenia w trakcie wypowiedzi</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Oczywiście pierwsze to są te środki, które wydatkujemy w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Ale jeszcze jest instrument REACT-EU, z którego dla Polski jest kwota 2 miliardów euro, i ten instrument jest dodawany do bieżącej perspektywy finansowej, do bieżących programów operacyjnych, zarówno krajowych, jak i regionalnych. Również z New Generation są środki w ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Tak więc ratyfikacja tych środków własnych pozwala wykorzystać środki nie tylko na KPO, ale również na inne sfery.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Na kolejnym slajdzie są informacje dotyczące celu ogólnego RFF. Tak jak pan przewodniczący mówił, rozporządzenie dotyczące RFF weszło w życie 18 lutego, więc już mamy całe instrumentarium związane z funkcjonowaniem tego instrumentu. Głównym celem RFF jest promowanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii. Ten instrument służy zwiększeniu odporności i zdolności dostosowania państw członkowskich, oczywiście łagodzeniu społecznych i gospodarczych skutków kryzysu, a także wspieraniu transformacji ekonomicznej i cyfrowej. Oczywiście trzeba mieć na uwadze to, że ten instrument jest instrumentem tymczasowym, ma charakter tymczasowy. W związku z tym my chcemy wykorzystać również te struktury, które mamy w kraju, które wdrażają środki z polityki spójności, tak aby te struktury także były włączone w system wdrażania tego instrumentu. I jeszcze raz podkreślam, że te środki są w bezpośrednim zarządzaniu Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Jakie są główne cechy Krajowego Planu Odbudowy? Główne cechy Krajowego Planu Odbudowy, wynikające z rozporządzeń, to przeznaczenie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani Dyrektor, czy ja mogę coś zaproponować? Skoro państwo mają prezentację i chcieliby się nią posłużyć, to może do tego wątku pani wypowiedzi w tej chwili zadalibyśmy parę pytań, bo widzę, że one już się pojawiają, już są osoby, które chciałyby zadać parę pytań, a potem uruchomilibyśmy kolejny etap, jak będzie już widoczna prezentacja, którą państwo chcą przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Możemy tak zrobić?</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Tak, oczywiście, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam też senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego na posiedzeniu naszej komisji. Jutro wspólnie z Komisją Ustawodawczą oraz Komisją Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej będziemy rozważać projekt ustawy senackiej, na mocy której zostałaby stworzona specjalna agencja, która zajmowałaby się braniem pod uwagę, koordynowaniem właściwej alokacji środków, z uwzględnieniem naszych samorządów terytorialnych, czyli tych, którzy najlepiej wiedzą o tym, gdzie występują i jakie są realne potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja mam 2 pytania do pani dyrektor, pytania o sprawy, które budzą zdziwienie nie tylko wśród parlamentarzystów, ale także w opinii publicznej. Pani dyrektor powiedziała o rozpoczęciu procesu konsultacji. Ten proces konsultacji zaczął się wczoraj. Miał się rozpocząć 26 lutego, zgodnie z deklaracjami samego rządu. Jeśli rozpoczął się wczoraj, a dokument, który wszyscy mamy przed sobą, czyli Krajowy Plan Odbudowy, został przedstawiony w Brukseli 26 lutego, to jakie to są konsultacje? Na czym mają polegać konsultacje w odniesieniu do dokumentu, który został wcześniej złożony w Brukseli? Wydaje się, przynajmniej zawsze tak było, że konsultacje są elementem kształtowania decyzji, a nie samego podejmowania decyzji. Skoro decyzja została już podjęta, to co tutaj konsultować? O jakich konsultacjach zatem państwo mówią? Rozumiem, że chodzi raczej o prezentację, a nie o konsultacje. Konsultowanie to jest podejmowanie dyskusji po to, żeby w wyniku tej dyskusji wybrać najlepsze rozwiązania, zanim one zostaną przedstawione adresatowi. Bardzo bym prosił o ustosunkowanie się do tych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani Dyrektor?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dobrze, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dziękuję bardzo za to pytanie. Otóż 26 lutego rozpoczęliśmy proces konsultacji w sprawie Krajowego Planu Odbudowy. Dokument został wywieszony na stronach naszego ministerstwa. Pan premier też 26 lutego z ministrami, którzy odpowiadają za poszczególne komponenty w ramach Krajowego Planu Odbudowy, przedstawił to na konferencji prasowej. I także 26 lutego ja osobiście e-mailem wysłałam ten dokument do swojego odpowiednika w Sekretariacie Generalnym, żeby równolegle rozpocząć proces dialogu z Komisją Europejską dotyczący zawartości Krajowego Planu Odbudowy. Bo, jak państwo wiecie, jak wybrzmiało to również na spotkaniu, rozporządzenie już jest, zostało przyjęte i weszło w życie 18 lutego. Tak więc my musimy prowadzić równolegle te procesy, zarówno proces nieformalnego dialogu z Komisją Europejską, bo Komisja Europejska teraz widzi cały dokument i również do tego dokumentu będzie zgłaszała uwagi, jak i proces konsultacji u nas, wewnętrzny, w kraju, aby także te uwagi, które będą zgłaszane w procesie konsultacji, wziąć pod uwagę w procesie negocjacji z Komisją Europejską. Na dzisiejszym spotkaniu wybrzmiało też to, że te środki są niezbędne Polsce i wszystkim krajom europejskim. Dlatego też niezbędne jest prowadzenie szeregu procesów równolegle, tak aby dokument był przygotowany i został wysłany do Komisji już formalnie do 30 kwietnia br. Podobnie wygląda i wyglądała sytuacja z procedowaniem w ramach przygotowania kolejnych edycji dokumentów programowych związanych z polityką spójności.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Równolegle prowadzimy proces konsultacji, równolegle również pracujemy w Radzie i wypracowujemy zręby regulacji, równolegle programujemy umowę partnerstwa i również równolegle są przygotowywane programy, zarówno programy krajowe, jak i programy regionalne. Tak więc tutaj musimy pracować równolegle, by ten proces okazał się sukcesem i ten dokument do 30 kwietnia został przygotowany, bo naprawdę czasu jest bardzo mało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja podtrzymuję swoje zastrzeżenia, zasadnicze zastrzeżenia do tej formuły konsultacji, jaką państwo wybrali, uważając, że to nie konsultacje, a prezentacja, zwłaszcza że konsultacje pierwotnie miały się rozpocząć pod koniec lutego. Pierwsza sesja konsultacji, jak to państwo nazywacie, została odwołana, rozpoczęto od drugiej sesji, zaplanowanej właśnie na 2 marca, czyli na wczoraj. W przypadku tak ważnych dokumentów konsultacje prowadzi się, zanim zaprezentuje się adresatowi gotowy dokument, nawet jeżeli ten dokument później będzie w jakikolwiek sposób zmieniany. Uważam za duży błąd nieprzeprowadzenie właściwych konsultacji na wcześniejszym etapie, przed przedłożeniem 26 lutego tego projektu Krajowego Planu Odbudowy w Brukseli.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa w tych sprawach chciałby jeszcze zabrać głos, czy możemy przejść do kolejnej sprawy? Czy ministerstwo… Widzę, że ministerstwo jest gotowe. W związku z tym możemy przejść do prezentacji.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Dyrektor, wracamy do pani wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dobrze. Ja będę kontynuowała prezentację, ale jeszcze raz ustosunkuję się do tego, co powiedział pan przewodniczący. To nie jest oficjalne przekazanie dokumentu do Komisji Europejskiej. To jest przekazanie dokumentu do Komisji Europejskiej po to, żeby rozpocząć dialog nieformalny, który prowadzimy, że tak powiem, permanentnie na wszystkie tematy, którymi się zajmujemy w ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Ja jeszcze chciałabym zwrócić uwagę na template tego dokumentu, ten wzór, który został, tak jak również pan przewodniczący powiedział, późno przyjęty przez Komisję Europejską. Ten wzór, który każde państwo członkowskie ma wypełnić celem przygotowania Krajowego Planu Odbudowy, nie jest łatwy. To jest zupełnie nowy instrument, on jest na pograniczu programu operacyjnego i, można powiedzieć, umowy partnerstwa, tam jest określanie kamieni milowych, tam jest ukazanie kosztów jednostkowych każdej inwestycji, a przede wszystkim w tym dokumencie jest wyjście od reform, tak więc tam jest szereg elementów, których przygotowanie również wymaga dużo zaangażowania i dużo atencji ze strony administracji.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Okej, wracam już do prezentacji. Pierwszy slajd pokazuje niejako architekturę polityk wybranych instrumentów. Tutaj niezmiernie ważne jest to, że my propagujemy w tym samym czasie 2, a nawet 3 duże zakresy interwencji, to jest polityka spójności, to jest umowa partnerstwa, odbył się proces konsultacji w sprawie tego dokumentu, ministerstwo rolnictwa programuje wspólną politykę rolną i oczywiście programowanie Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny slajd pokazuje cechy tego instrumentu, o których państwo doskonale wiedzą. Tu trzeba wziąć pod uwagę także wagę między odbudową i zwiększeniem odporności, bo oczywiście wiele działań w Krajowym Planie Odbudowy jest związanych z odbudową, ale musimy również kłaść duży nacisk na zwiększenie odporności gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny slajd pokazuje cechy Krajowego Planu Odbudowy. Tak jak wcześniej mówiłam, to jest instrument zarządzany centralnie i jest dużo uwarunkowań, które są szczegółowo zapisane w regulacjach. Pierwsza dotyczy wydatkowania i przeznaczenia środków na realizację zadań w ramach Krajowego Planu Odbudowy: 37% środków na zieloną transformację, 20% alokacji na cyfryzację. Cały plan jest objęty zasadą nieszkodzenia środowisku i analizę tego dokumentu pod kątem tej zasady musimy przygotować do 30 kwietnia. Ten dokument musi zawierać taką analizę.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejna ważna kwestia to jest mechanizm rozliczania inwestycji. To nie jest polityka spójności, w której stosuje się rozliczanie według faktur. Tutaj jest rozliczanie po efektach, które są przedstawione w tym dokumencie jako kamienie milowe. One są rozliczane co pół roku.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejna kwestia to jest pomoc publiczna. Tu tego nie ma, tu jest 100% dofinansowania, ale w przypadku inwestycji, w których mamy elementy pomocy publicznej, stosowane są takie reguły, jakie obowiązują w odniesieniu do innych polityk Unii Europejskiej, i wtedy ten procent dofinasowania jest odpowiednio mniejszy.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejna kwestia, która musi być uwzględniona i jest uwzględniona w KPO, jest związana z odniesieniem się, powiązaniem z 6 filarami wskazanymi przez Komisję w rozporządzeniu, które dotyczą zielonej transformacji, cyfrowej transformacji, również kwestii związanych ze spójnością ekonomiczną, z rynkiem pracy, z produktywnością, ze zdrowiem i z polityką dla kolejnych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny slajd pokazuje, że Krajowy Plan Odbudowy musi być powiązany, pokazywać niejako linki między obszarami flagowymi dla inwestycji i reform, które dotyczą zwiększenia mocy, również renowacji – chodzi o poprawę efektywności energetycznej budynków publicznych i prywatnych – kwestii związanych z doładowaniem i większym wykorzystywaniem transportu zero- i niskoemisyjnego, również kwestii związanych z digitalizacją, z modernizacją, także zwiększenia skali zmiany i podnoszenia kwalifikacji. W ten sposób chciałabym pokazać, że jest wiele wymogów europejskich, które muszą wybrzmieć w tych dokumentach, bo dotyczy to nie tylko polskiego Krajowego Planu Odbudowy, ale planów odbudowy wszystkich krajów.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny slajd pokazuje alokację. Pan przewodniczący już mówił o tej alokacji. Polska jest na piątym miejscu, jeśli chodzi o wielkość dostępnych środków z przeznaczeniem na Krajowy Plan Odbudowy. Część tej alokacji, a dokładnie 23,9 miliarda euro, jest dostępna w postaci grantowej, 34,2 miliardy euro – w pożyczkach, ale trzeba zaznaczyć, że ta pewna część grantowa to jest ponad 20 miliardów euro, bo kolejna transza będzie dzielona według wskaźników, które będą dostępne za rok 2020 i za rok 2021, więc w zależności od tego, jak te wskaźniki będą się kształtowały, taką Polska uzyska alokację.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny slajd pokazuje strukturę Krajowego Planu Odbudowy, to, na jakie elementy postawiliśmy w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Ta struktura była wypracowywana w procesie w zasadzie od czerwca zeszłego roku. My wtedy stworzyliśmy grupy robocze, w pracach których uczestniczyli również przedstawiciele urzędów marszałkowskich i partnerzy. I wspólnie, po ocenie i po zastanawianiu się nad tą interwencją, która niejako najbardziej wejdzie w realizację reform, i również nad tą interwencją, w której mamy gotowe…</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#komentarz">Zakłócenia w trakcie wypowiedzi</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">…To tutaj również wybrzmiało, zdecydowaliśmy się na taką strukturę, związaną z 5 obszarami. Pierwszy obszar dotyczy odporności i konkurencyjności gospodarki, drugi obszar to zielona energia i zmniejszenie energochłonności, trzeci obszar to jest transformacja cyfrowa, kolejny obszar to jest efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia, ostatni obszar to zielona inteligentna mobilność. Również ta struktura i ten zakres interwencji jest powiązany na zasadzie takiej linii demarkacyjnej między interwencją w ramach polityki spójności, w ramach umowy partnerstwa… Bo w ramach tego nieformalnego dialogu, który prowadzimy z Komisją Europejską, musimy zapewnić demarkację, czyli interwencja, którą chcemy realizować w ramach Krajowego Programu Odbudowy, musi być uzupełniająca w stosunku do interwencji, którą planujemy w ramach umowy partnerstwa.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny slajd pokazuje rozkład środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy. I ten rozkład środków wygląda następująco: na zieloną inteligentną mobilność planujemy przeznaczyć ponad 6 miliardów euro, podobną kwotę – na zieloną energię i zmniejszenie energochłonności, a powyżej 4 miliardów euro – na kwestie związane z odpornością i konkurencyjnością gospodarki oraz efektywny dostęp i jakość systemu zdrowia. Najmniejsza kwota będzie przeznaczona na działania związane z transformacją cyfrową. Ja tutaj chciałabym zaznaczyć, że środki, które pokazujemy na tym wykresie, to są środki dotacyjne.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Już szczegółowo nie będę omawiała wszystkich obszarów Krajowego Planu Odbudowy, przejdę do slajdu dotyczącego różnicy między Krajowym Planem Odbudowy a umową partnerstwa. Pierwsza kwestia to jest okres kwalifikowalności. W Krajowym Planie Odbudowy to się liczy od 1 lutego 2020 r., a w umowie partnerstwa – od 1 stycznia 2021 r. Kolejny element to jest okres realizacji. Tutaj mamy ewidentnie krótszy okres realizacji, bo dla Krajowego Planu Odbudowy to jest okres do sierpnia 2026 r. Zarządzanie – to, o czym wcześniej mówiłam – jest zarządzaniem bezpośrednio przez Komisję Europejską, a w umowie partnerstwa jest tak, jak mieliśmy do czynienia do tej pory w przypadku instrumentów w ramach polityki spójności.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Prefinansowanie. W Krajowym Planie Odbudowy dostajemy, można powiedzieć, na początku 13% alokacji jako zaliczkę. Tak więc to są ogromne środki w porównaniu do zaliczki, którą możemy pozyskać w ramach umowy, w ramach środków na politykę spójności, bo to jest 0,5% każdego roku od roku 2021 do roku 2026.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Poziomy dofinansowania. Państwo doskonale wiedzą, że te poziomy dofinasowania w polityce spójności się zmieniły ze względu na to, że mamy 2 obszary przejściowe i 1 obszar, obszar warszawski, stołeczny, lepiej rozwinięty. Poziom dofinansowania w ramach Krajowego Planu Odbudowy to jest 100%. Oczywiście, gdy wchodzi reżim pomocy publicznej, to dofinansowanie jest odpowiednio mniejsze. Jeśli chodzi o przekazywanie środków, to w ramach Krajowego Planu Odbudowy to są środki bezzwrotne i oczywiście jest ten komponent pożyczkowy, a w ramach polityki spójności środki są bezzwrotne.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Kolejny element, o którym już mówiłam, to koncentracja tematyczna, bo zarówno w umowie partnerstwa, jak i w Krajowym Planie Odbudowy są duże wymogi związane z przeznaczeniem środków na kwestie klimatyczne. Kierując się tymi uwarunkowaniami europejskimi i wypracowując u nas wewnętrznie draft Krajowego Planu Odbudowy we współpracy z poszczególnymi resortami, również z regionami, które identyfikowały projekty, opracowaliśmy matrycę Krajowego Planu Odbudowy. I ta matryca, która została wypracowana i przyjęta na posiedzeniu komitetu koordynacyjnego we wrześniu zeszłego roku, wyszła od reform, wyszła od uwarunkowań europejskich, które są związane z pozyskaniem środków na KPO. Zatem to były te reformy, które są zapisane w country specific recommendations dla Polski z roku 2019 i z roku 2020. Później wskazaliśmy reformy, które w Polsce należy zrealizować, by zrealizować cele wynikające z country specific recommendations przygotowane przez Komisję dla Polski. Równolegle był prowadzony proces identyfikacji tych inwestycji. Tak jak państwo już widzieli, te inwestycje muszą się zakończyć do roku 2026. Ażeby one się zakończyły, to też musimy mieć gwarancję, że one będą realizowane w tym krótkim czasie i będą efekty ich realizacji, gdyż tylko na podstawie tych efektów będą wypłacane środki dla państwa członkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Na kolejnym slajdzie widzą państwo to podejście bottom-up. Można powiedzieć, że dostaliśmy szereg projektów, szereg pomysłów na finansowanie przedsięwzięć, ale niektóre te przedsięwzięcia były tylko pomysłami, więc my musieliśmy wziąć pod uwagę tylko te przedsięwzięcia, które wpisują się w uwarunkowania europejskie, i te, które gwarantują realizację w tym krótkim czasie. Równolegle był prowadzony dialog z Komisją Europejską. Komisja Europejska prowadzi taki dialog ze wszystkimi państwami członkowskimi. My również ze swojej strony prowadzimy spotkania z poszczególnymi państwami członkowskimi, też ze względu na to, że teraz mamy prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej, żeby dzielić się doświadczeniami z przygotowania tego instrumentu, bo ten instrument jest nowy, to jest instrument tymczasowy i jak ja uczestniczę w rozmowach z Komisją Europejską, to widzę, że w niektórych przypadkach również Komisja Europejska uczy się go razem z państwami członkowskimi.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Na koniec chciałabym podkreślić to, co mówiłam wcześniej, że to jest zarządzanie bezpośrednie, to jest direct management, zarządzanie bezpośrednie Komisji Europejskiej. Zarówno Komisji Europejskiej, jak i państwu członkowskiemu zależy na sukcesie tego dokumentu, bo w finalnej wersji ten dokument staje się dokumentem, który firmuje Komisja Europejska.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący, dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#DyrektorDepartamentuStrategiiwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejRenataCalak">Dołączyła do nas pani minister Jarosińska, już jesteśmy w komplecie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam panią minister, dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Dzień dobry, witam.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję pani dyrektor za zaprezentowanie ogólnych zasad działania Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dla wszystkich państwa zainteresowanych dodam, że dysponujemy odpowiednim materiałem, który każdy z państwa senatorów, pań senatorek i panów senatorów może otrzymać. On w sposób przejrzysty opisuje to wszystko, co zostało przed chwilą zaprezentowane przez ministerstwo.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Skorzystałbym teraz z okazji, że pani minister jest już z nami, i chciałbym powrócić do 4 zasadniczych spraw, o których wcześniej była mowa. Pierwsza to kwestia ratyfikacji. Ponawiam swoje pytanie o to, dlaczego Polska jako jeden z nielicznych krajów nie rozpoczęła jeszcze procesu ratyfikacji, dlaczego nie został jeszcze przyjęty projekt ustawy ratyfikacyjnej, czyli nawet przygotowania do procesu ratyfikacji nie zostały rozpoczęte, i to w sytuacji, w której tak wielkie znaczenie dla naszego kraju, gospodarki i obywateli mają środki z Funduszu Odbudowy, to znaczy gdy ten Fundusz Odbudowy dałby zastrzyk środków tak znaczący dla polskiej gospodarki, dla rozwoju i pokonywania bezrobocia. Mnie osobiście nie satysfakcjonują odpowiedzi, które usłyszeliśmy na tej sali od przedstawiciela Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Obawiamy się, że są inne powody, które stoją za niepodjęciem tego procesu ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan minister, pan poseł Sikorski zechce może sam powtórzyć swoje pytanie, które zadał wcześniej, i uwagi odnośnie do tego, o czym mówimy.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Pośle, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Pani Minister, po pierwsze, jak rząd zamierza upewnić społeczeństwo, że środki z Funduszu Odbudowy będą wydany uczciwie, skutecznie i sprawiedliwie? Uczciwie – to znaczy… Dlaczego Polska nie przystępuje do Prokuratury Europejskiej, która ściga przestępstwa przeciwko finansom Unii Europejskiej? Odrzucam tu argument, że to byłoby naruszenie suwerenności, bo nie ma suwerennego prawa do rozkradania pieniędzy Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Po drugie, jak rząd zamierza przekonać opozycję – jeśli będzie potrzeba jej głosów do ratyfikacji – że nie będzie recydywy z przypadkiem Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, to znaczy faworyzowania gmin i samorządów terytorialnych wedle klucza partyjnego?</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">A co do skuteczności, to już pan przewodniczący zadał w tej kwestii pytanie.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PoseldoParlamentuEuropejskiegoRadoslawSikorski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja również dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Trzecie pytanie… Na trzecie pytanie w zasadzie uzyskaliśmy odpowiedź, choć ta odpowiedź jest niesatysfakcjonująca, bo to było pytanie właśnie o konsultacje. Otóż, Pani Minister, odrzucamy, kategorycznie odrzucamy takie konsultacje, które następują po przedstawieniu projektu dokumentu jakiemukolwiek adresatowi, w tym wypadku Brukseli. To nie są konsultacje, tylko prezentacje. Powiedzmy sobie szczerze, że dzisiejsze posiedzenie komisji – które też mogłoby być elementem konsultacji z przedstawicielami społeczeństwa, z senatorami – jest, jak do tej pory, tylko i wyłącznie prezentacją tego projektu. A najlepszą formą konsultacji jest korzystanie z doświadczeń i wiedzy tam, gdzie one leżą, to znaczy w samorządach. To samorządy powinny być podstawowym partnerem dla rządu w konsultowaniu wszystkich projektów, to samorządy powinny mówić zarówno o potrzebach obywateli, jak i o potrzebach gospodarki, to samorządy wreszcie powinny identyfikować te cele, które państwo później opracowują. A zatem ten brak dialogu z samorządami jest dużą wadą tego procesu, który państwo rozpoczęli. Uważamy ten dokument za nieskonsultowany, zwłaszcza że konsultacje, jak jeszcze raz podkreślę, zaczęły się w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan senator Kwiatkowski chciałby powiedzieć jeszcze dwa słowa na temat projektu ustawy, który ma przeciwdziałać tym problemom.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#SenatorKrzysztofKwiatkowski">Ja tylko tak zajawkowo o tym powiem, bo jutro będzie posiedzenie komisji w tej sprawie. Przygotowaliśmy w Senacie – w sposób szczególny senator Ujazdowski – projekt inicjatywy ustawodawczej dotyczącej Agencji Spójności i Rozwoju, mając, że tak powiem, w tyle głowy te doświadczenia związane z drugą transzą funduszu inwestycji samorządowych, lokalnych, w którym to przypadku na 16 stolic wojewódzkich pieniądze w ogóle nie trafiły do bodaj 14 z nich. Np. w moim województwie, łódzkim, najmniejsza, kilkutysięczna gmina dostała pieniądze na 4 projekty, a 760-tysięczna Łódź na ani jeden. Przygotowaliśmy więc projekt ustawy o Agencji Spójności i Rozwoju, która to agencja, jako agencja wykonawcza, byłaby powoływana w porozumieniu między rządem i samorządem, także w takim trybie byłyby podejmowane decyzje dotyczące wydatkowania środków, co gwarantowałoby uczciwy dialog i brak uznaniowości, a tym bardziej brak kryterium politycznego w podejmowaniu decyzji. Mam nadzieję, że jutro czy pani minister, czy inni przedstawiciele rządu będą na posiedzeniu połączonych komisji i będą uczestniczyć w rozmowie o tym, co zrobić, żeby ten projekt był jak najlepszy – a niewątpliwie wydarzenia ostatnich miesięcy pokazały, jak niezwykle jest on potrzebny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani senator Jazłowiecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja ogromnie się cieszę, że mieliśmy dzisiaj okazję rozpocząć dyskusję na temat KPO – bo tak naprawdę pani dyrektor pokazała nam tylko matrycę KPO, tak że my nie wiemy, jakie faktycznie reformy państwo przewidujecie i jakie będą wynikać z nich inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dużo rozmawialiśmy dzisiaj również na temat konsultacji, które do tej pory się nie odbyły – i to jest temat, którego kompletnie nie rozumiemy. Ale z prezentacji, którą państwo nam przedstawiliście, pokazaliście, wynika, że wczoraj odbyły się konsultacje na temat zielonej energii i zmniejszenia energochłonności oraz na temat zielonej, inteligentnej mobilności. Chciałabym, żebyście panie przekazały nam informacje, jakie materiały państwo przedstawiliście – a dodam, że cieszy ogromnie to, iż identyfikujecie potrzeby inwestycyjne kraju i że jest to podejście bottom-up, czyli z kierunkiem: od regionów, od lokalnych przedsięwzięć, do góry. No, niestety, bardzo martwi to, o czym powiedział pan senator Kwiatkowski, że mimo iż zostały złożone projekty, to tak naprawdę tych projektów nie uwzględniacie. Bardzo jestem ciekawa, dlaczego nie uwzględniacie istotnych dla rozwoju kraju projektów. Podobnie rzecz ma się w moim województwie, w województwie opolskim. Ale, tak jak powiedziałam, chciałabym, żebyście panie bardzo szczegółowo zreferowały, jak wyglądały konsultacje 2 marca, jakie materiały panie pokazałyście – bo rozumiem, że nie dyskutujecie na konsultacjach na temat matrycy, zresztą nie wiem, w jaki sposób mogłyby się odbywać takie konsultacje, ale z pewnością dyskutujecie na temat potrzeb inwestycyjnych i tych projektów, które będą realizowane, jak również na temat tego, jak te projekty są przygotowane do tego, żeby mogły być realizowane.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja wcześniej prosiłam też o informacje, na ile wskazane przez państwa projekty inwestycji, które będą realizowane, są przygotowane do tej realizacji – bo mamy świadomość tego, że realizacja będzie musiała być rozpoczęta natychmiast po otrzymaniu środków, czyli nie będziemy przygotowywali się do tego dopiero wtedy, gdy stracimy te środki.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Chciałabym, żeby panie powróciły jeszcze do slajdu, na którym pokazywane są flagowe programy czy projekty, ponieważ… Gdyby panie nam pokazały ten slajd… Pokazujecie państwo tam m.in. to, że przewidujecie budowę sieci stacji. Chciałabym zapytać, czy państwo dokonaliście inwentaryzacji sytuacji w kraju co do tego, gdzie faktycznie takie stacje powinny być umieszczone, tj. nie tylko pod względem samej infrastruktury sieci tych stacji, ale również pod względem zapotrzebowania na te stacje – bo to jest najistotniejsze. Stawiać stacje w pustym polu można, ale jeżeli nikt z nich nie będzie korzystał, to nie jest to rozwiązanie gospodarcze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Drugą część pani pytania, Pani Senator, czy też wypowiedzi pozostawiam na kolejną część naszego spotkania, kiedy to będziemy mówić szczegółowo na temat zawartości Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A w tej chwili oddaję głos pani minister z prośbą o odniesienie się, po pierwsze, do moich wątpliwości odnośnie do nierozpoczęcia jeszcze nawet przygotowań do procesu ratyfikacji, po drugie, do wątpliwości, które zgłosił pan europoseł Radosław Sikorski odnośnie do niebezpieczeństwa stronniczości, to znaczy tego, że interes publiczny może zostać zastąpiony interesem partyjnym rządzących, jeśli chodzi o dobór projektów do tego funduszu, do tego planu odbudowy w ramach Funduszu Odbudowy, a także do tych wątpliwości, które zostały zgłoszone odnośnie do niewystarczającego konsultowania na etapie przygotowywania projektu Krajowego Planu Odbudowy z samorządami gminnymi i regionalnymi.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, jeszcze raz przepraszam, że nie mogłam z państwem być od początku, ale w międzyczasie miałam inne spotkanie, którego dzisiaj nie dało się przełożyć.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Przede wszystkim, odpowiadając na te kwestie dotyczące ratyfikacji… Szanowni Państwo, wszystkie państwa członkowskie przygotowują dokumenty, które są potrzebne do ratyfikacji unijnej decyzji o zasobach własnych, będzie to decyzja, która pozwoli na uruchomienie 750 miliardów euro dla wszystkich krajów z Funduszu Odbudowy. Zatwierdzenie tej decyzji przez wszystkie kraje członkowskie jest warunkiem koniecznym do uruchomienia tych środków. W Polsce w tę procedurę zaangażowany jest rząd, parlament, prezydent, w poszczególnych krajach członkowskich bardzo różnie wygląda ten proces ratyfikacji, w niektórych jest łatwiejszy, w niektórych jest bardziej skomplikowany, myślę więc, że porównywanie tempa różnych krajów, mówienie, że któreś już przedstawiły decyzję, w tym momencie naprawdę nie ma sensu. Wydaje mi się, że w przypadku tak dużych projektów, tak dużych inwestycji, tak dużych środków, jakimi będzie dysponować Polska – a Polska, przypomnę, jest czwartym największym beneficjentem, jeżeli chodzi o wielkość przyznanych dotacji – naprawdę bardzo ważna jest dyskusja i porozumienie na wszystkich szczeblach. I takie dyskusje trwają. Spodziewany termin zatwierdzenia tych unijnych decyzji we wszystkich krajach to drugi kwartał 2021 r., a więc absolutnie nie możemy mówić, że jesteśmy poza terminami. Na pewno w momencie uzyskania porozumienia na wszystkich szczeblach ta decyzja zostanie podjęta tak, abyśmy nie marnowali czasu na dyskusje, które są, jak myślę, w tym obszarze niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">A jeżeli chodzi o Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, to ono bezpośrednio nie odpowiada za przygotowanie tego procesu i tej ustawy, ale wiem, że dzisiaj w mailu przedstawiciel Kancelarii Prezesa Rady Ministrów udzielił – mam nadzieję – informacji na pytanie w tej sprawie. A ja z mojej strony mogę powiedzieć, że absolutnie nie jesteśmy poza jakimikolwiek terminami. Myślę, że te dyskusje trwają i w końcu będziemy mieć konsensus w tym temacie.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o kwestię konsultacji społecznych, to, Szanowni Państwo, nie jest tak, że dokument powstał bez udziału samorządów, bez udziału organizacji pozarządowych, organizacji społecznych, bez udziału poszczególnych resortów, które w danym temacie za poszczególne inwestycje będą odpowiadać. Ten dokument powstawał od czerwca ubiegłego roku, kiedy zbieraliśmy propozycje projektów, propozycje przedsięwzięć zgłaszane przez poszczególne samorządy i właśnie na podstawie tych zgłoszonych propozycji powstał ten dokument. Pracowały nad tym grupy robocze, w skład których to grup roboczych wchodzili przedstawiciele wszystkich regionów, przedstawiciele organizacji pozarządowych, strony społecznej, przedstawiciele resortów, eksperci zewnętrzni. Chodziło o to, aby wypracować jak najlepsze obszary wsparcia i inne przedsięwzięcia, które odpowiedzą na potrzeby gospodarki, na potrzeby tworzenia nowych miejsc pracy, na potrzeby edukacji, a także będą się wpisywać w te określone przez Komisję Europejską ramy, które też są bardzo istotne: 37% środków na klimat, 20% środków na kwestie związane z cyfryzacją. A więc, jak państwo widzicie, 57% środków w ramach instrumentu jest już odpowiednio ukierunkowanych. I teraz trzeba odpowiedzieć też na związane z tym pytania.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">To nie jest tak, że my przekazaliśmy gotowy dokument do Komisji Europejskiej przed rozpoczęciem konsultacji społecznych, absolutnie nie. My w dialogu nieformalnym z Komisją Europejską, takim technicznym dialogu, jesteśmy od listopada ubiegłego roku, rozmawiamy z przedstawicielami Komisji o tym, jak powinien wyglądać ten dokument, jakie warunki powinien spełniać, jakie inwestycje mogą być realizowane, na jakie inwestycje absolutnie nie będzie zgody Komisji Europejskiej. Należy brać pod uwagę też to, że wszystkie dokumenty po stronie Komisji Europejskiej – wytyczne, rozporządzenie – tak naprawdę były opracowywane i przygotowywane w trakcie tego dialogu, w trakcie tych rozmów. A więc my bardzo często działaliśmy trochę na bazie wiedzy i doświadczenia, które posiadamy z wdrażania funduszy europejskich. Komisja też wiele razy przekazywała informacje, że ten instrument na rzecz odbudowy będzie takim instrumentem szybkim, łatwym, przyjemnym, łatwym do wdrożenia, szybko pieniądze trafią na rynek, a tu, Szanowni Państwo, okazuje się, że ten instrument może być jeszcze trudniejszy niż polityka spójności, bo każdego dnia tak naprawdę dowiadujemy się o nowych wymogach Komisji Europejskiej, które będą konieczne do spełnienia, żeby te środki w ogóle otrzymać albo by utrzymać te środki, które będą nam przekazane. A więc to absolutnie nie jest tak, że my gotowy dokument przekazaliśmy do Komisji Europejskiej i dopiero teraz coś konsultujemy. To jest projekt dokumentu, konsultacje tego dokumentu rozpoczęły się 26 lutego, piątkową konferencją pana premiera, w tym czasie został umieszczony na stronie internetowej kpo.gov.pl projekt dokumentu, nad którym cały czas pracujemy – bo my cały czas jesteśmy w dialogu z Komisją Europejską. Szanowni Państwo, obawiam się, że gdybyśmy nie przekazali tego dokumentu do Komisji Europejskiej, to za chwilę mielibyśmy zablokowany cały proces rozmowy z Komisją Europejską na temat dokumentu. My już dzisiaj dostajemy informacje, że przekazaliśmy do konsultacji społecznych dokument, który ostatecznie nie został przedyskutowany z Komisją Europejską, i że nie zapadły ostateczne decyzje po stronie Komisji Europejskiej co do tego, jak ten dokument ma wyglądać. A więc, Szanowni Państwo, to wcale nie jest tak, że my przekazujemy coś poza dyskusją, poza dialogiem z samorządami, z organizacjami pozarządowymi czy w ogóle z mieszkańcami Polski. Te konsultacje, Szanowni Państwo, trwają, rozpoczęły się 26 lutego, jest 35-dniowy, ustawowy termin konsultacji, w ramach którego wszystkie zainteresowane instytucje, organizacje, samorządy będą mogły składać uwagi do tego dokumentu. Będziemy go dopracowywać jeszcze przez ten czas 35 dni, jak również po zakończonych konsultacjach, kiedy wpłyną do nas uwagi do dokumentu. A więc jest jeszcze czas na składanie uwag do tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, jesteśmy w procesie inwestowania funduszy europejskich, a więc ja absolutnie nie mogę się zgodzić z tym, że porównujemy to do Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Proces wdrażania funduszy europejskich my znamy już od wielu lat, on jest obarczony swoimi wymogami, ma swoje wytyczne, procedury, jest kwestia organizowanych konkursów, naboru wniosków, i to jest przeprowadzane w na podstawie regulaminów, kryteriów wyboru. Tak też będzie w przypadku projektów, które będą realizowane punktowo w ramach Krajowego Planu Obudowy. Tam, gdzie beneficjenci będą ubiegać się o wsparcie w trybie konkursowym, będzie najprawdopodobniej obowiązywał tryb wyboru projektów zbliżony do tego, który znamy już z funduszy europejskich, a więc będą tam otwarte konkursy, przeprowadzone na bazie kryteriów wyboru. Naprawdę przestańmy więc zarówno środki z polityki spójności, jak i środki z Krajowego Planu Odbudowy, porównywać z Rządowym Funduszem Inwestycji Lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, jeżeli chodzi o debaty i o to, jakie materiały zostały przedstawione, to, tak jak wspomniałam, 26 lutego rozpoczęły się oficjalnie i formalnie konsultacje społeczne dokumentu, a dokument został zamieszczony na stronie internetowej. Ten dokument był tworzony etapami, również w ramach prac grup roboczych, te grupy robocze miały możliwość zapoznawania się z poszczególnymi jego elementami, bo resorty odpowiedzialne za poszczególne komponenty tego dokumentu przygotowywały odpowiednie jego zapisy, oczywiście współpracując też z innymi podmiotami. Te debaty – jedna była przeprowadzona 2 marca, kolejna będzie 4 marca, a następna 9 marca – niejako odpowiadają poszczególnym komponentom Krajowego Planu Odbudowy. Wczoraj… nie, przedwczoraj… Przepraszam, we wtorek, wczoraj, odbyła się debata dotycząca zielonej energii i zrównoważonej mobilności, w czwartek będzie debata dotycząca obszaru ochrony zdrowia, 9 marca będą omawiane kwestie gospodarki, konkurencyjności i odporności tej gospodarki, ale również kwestie związane z obszarem cyfrowym. W trakcie tych debat przede wszystkim przedstawiamy prezentację taką, jaką państwo mieliście okazję dzisiaj zobaczyć, poszerzoną o konkretny komponent, który jest dyskutowany w ramach tej debaty, ponadto mamy na tej debacie przedstawicieli resortu odpowiedzialnego za dany obszar i przedstawicieli ekspertów zewnętrznych – są to przedstawiciele nauki, są to przedstawiciele organizacji pozarządowych, bo w zależności od obszaru, w ramach którego dyskutujemy, mamy takich przedstawicieli. I staramy się odpowiedzieć na pytania, które wpłyną w ramach debaty. Na wczorajszej debacie mieliśmy prawie 700 uczestników, wpłynęło wiele pytań, oczywiście na wszystkie nie udało się odpowiedzieć, bo było też bardzo dużo pytań bardzo szczegółowych, i na te pytania będziemy odpowiadać pisemnie, będziemy też przygotowywać po przeprowadzonych konsultacjach informację zbiorczą, jak to wszystko wygląda.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, pani senator mówiła, że martwi się, że nie uwzględniamy projektów. Szanowni Państwo, przede wszystkim, jak widzimy, sytuacja gospodarcza jest bardzo dynamiczna, a pokazanie konkretnych projektów, wskazanie konkretnych przedsięwzięć niejako z imienia i nazwiska będzie powodowało zablokowanie możliwości realizacji innych przedsięwzięć, które będą się wpisywać w dany obszar. A więc my pokazujemy obszar, w ramach którego będziemy prowadzić działania, pokazujemy przede wszystkim reformę – bo tu trzeba zmienić też sposób myślenia, musimy tu mówić o reformach, a dopiero później o inwestycjach, które te reformy zrealizują. Tak więc wychodzimy od reform, tych reform, które zostały określone w country specific recommendations dla Polski. Od tych reform wychodzimy i pokazujemy obszary, w ramach których będą mogły być później realizowane poszczególne projekty.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, bardzo ważne – i na to trzeba zwrócić uwagę – jest to, że Krajowy Plan Odbudowy i środki w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności są środkami, które będą wdrażane i inwestowane w znacznie krótszym terminie niż środki z polityki spójności, a więc te przedsięwzięcia, o których mówimy, muszą być przedsięwzięciami gotowymi, dojrzałymi, z dokumentacją techniczną. To nie mogą być przedsięwzięcia, które są dopiero w fazie pomysłu i będą się przez najbliższe 2 lata rozwijać, bo do 2023 r. my musimy zakontraktować 70% środków pochodzących z dotacji. Połowa roku 2026, w zasadzie sierpień 2026 r. to jest ten czas, kiedy projekty muszą się zakończyć. A my musimy mieć też czas na to, żeby rozliczyć się z Komisją Europejską do końca 2026 r. Czyli jest naprawdę bardzo krótki czas na realizację tych trudnych projektów – bo jeżeli mówimy o tym, że 37% środków musimy przeznaczyć na działania związane z klimatem, z neutralnością klimatyczną, z dążeniem do neutralności klimatycznej, to widać, że to naprawdę nie będą łatwe projekty – i my musimy się z nimi zmieścić w tym przedziale czasowym.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Pani senator pytała też o stacje ładowania, o inwentaryzację… Oczywiście ja się zgadzam z tym, że my nie możemy budować stacji ładowania w szczerym polu, bo my już… My nie realizujemy takich inwestycji, my już wiemy, jak to robić, wiemy z polityki spójności, z działania funduszy, które znamy do tej pory, że realizacja inwestycji, która nie przynosi efektów, nie ma sensu, bo tu efekty są istotne i za te efekty będziemy rozliczani. A więc oczywiście nie będziemy działać po omacku i nie będziemy palcem na mapie wskazywać: o, tu będą te stacje ładowania. To będzie oczywiście efekt analizy, przeprowadzonego studium wykonalności danej inwestycji i, co najważniejsze, zastosowania zasady, która przyświeca środkom w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, tzn. zasady nieznaczącej szkody dla środowiska. A więc nie będą realizowane takie projekty, które będą negatywnie oddziaływać na środowisko. Czyli właśnie inwestycje związane z drogami lokalnymi, z jakimiś drogami dojazdowymi, które będą miały negatywny wpływ na środowisko, nie będą mogły być w ramach tego realizowane. Tak samo inne inwestycje, które będą pogarszać stan środowiska, nie znajdą swojego finansowania w ramach Krajowego Planu Odbudowy. No i to, co już wielokrotnie było powtarzane: jest to instrument zarządzany centralnie przez Komisję Europejską, to Komisja Europejska jest dysponentem tych środków i to Komisja Europejska ma ostatnie zdanie w kwestii tych komponentów, w kwestii poszczególnych obszarów, które wskazujemy jako możliwe do wsparcia. A więc może się okazać, że to, co my dzisiaj pokazujemy, to, co my dzisiaj skonsultujemy w ramach konsultacji społecznych, po ostatnich rozmowach z Komisją – bo do końca kwietnia wszystkie państwa członkowskie mają przedstawić Komisji Europejskiej swoje krajowe plany odbudowy, a Komisja będzie mieć 2 miesiące na ich weryfikację i podjęcie ostatecznej decyzji… Może się więc okazać, że część tych projektów czy przedsięwzięć, które my widzimy jako istotne z naszego punktu widzenia, nie będzie mogła być realizowana, bo decyzja w tej sprawie będzie należała do Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Myślę, że chyba odpowiedziałam na państwa wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo pani dziękuję, Pani Minister, za obszerne odniesienie się do tych uwag, pytań i wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jeśli chodzi o kwestie ratyfikacyjne, to uważam odpowiedzi zarówno pani minister, jak i pana dyrektora z KPRM, za niesatysfakcjonujące. Pytanie w dalszym ciągu – i to nie jest pytanie retoryczne, ale pytanie niezwykle ważne, strategiczne – brzmi: dlaczego rząd polski nie rozpoczął nawet przygotowań do procesu ratyfikacji w sytuacji, kiedy w większości krajów Unii Europejskiej proces ratyfikacji już trwa?</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Uważam też – nie wiem, jak pani senator Jazłowiecka – że pozostaniemy, Pani Minister, przy swojej ocenie pojęcia „konsultacje”. Powtórzę raz jeszcze: to, co miało miejsce wczoraj i co będzie miało miejsce w 2 następnych odsłonach, a co państwo nazywają konsultacjami, można nazwać prezentacjami wraz z dyskusją, dlatego że konsultacje…</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dokładnie tak, dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…zawsze mają miejsce, zanim dokument zostanie przygotowany. A w tym wypadku po prostu ich nie było, to znaczy ten dokument, który państwo przesłali do Brukseli, a który nazywa się Krajowym Planem Odbudowy i Zwiększania Odporności i który jest datowany na luty 2020 r., nie został skonsultowany. Nie został on skonsultowany tak, jak wymaga tego dokument o takim ciężarze gatunkowym, tj. opisujący taką skalę programów na zagospodarowanie tak gigantycznej kwoty, jaką możemy jako kraj pozyskać, a odbiorcami tego będą, praktycznie rzecz biorąc, każda Polka i każdy Polak.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A to, czy odpowiedź pani minister odnośnie do niebezpieczeństwa alokacji środków i uwzględniania projektów z ośrodków, instytucji, regionów bliższych władzy, a zatem czy będzie zachowane kryterium sprawiedliwości… No, to oceni już sam pan europoseł Sikorski, bo to on był autorem pytania o to.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Odnośnie do tej części, proszę państwa, która została zaprezentowana przez panią dyrektor wtedy, kiedy pani minister jeszcze nie było, to pan prof. Nowak-Far ma pytanie, ja też mam pytanie i być może jeszcze inni koledzy i koleżanki mają pytania.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Profesorze, bardzo proszę. Pan profesor Nowak-Far, doradca Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#EkspertKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejArturNowakFar">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#EkspertKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejArturNowakFar">Ja mam 2 pytania, które dotyczą właściwie tej części poprzedniej, tej, którą zaprezentowała pani minister.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#EkspertKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejArturNowakFar">Pytanie pierwsze jest takie: jaki jest plan wykorzystania prefinansowania, tak aby, gdy już przyjdzie to prefinansowanie, te pieniądze pracowały na rzecz Polski, czyli żeby one, że tak powiem, nie leżały odłogiem albo nie zostały zużyte na cele, które są nieumieszczone w samym programie?</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#EkspertKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejArturNowakFar">I drugie pytanie: czy jest, czy dysponujecie państwo i czy w ogóle bierzecie państwo pod uwagę taką rzecz jak prognoza absorbcji środków z tego funduszu w podziale na regiony w Polsce? Czy macie jakieś instrumenty, czy zaplanowaliście jakieś instrumenty, które gwarantowałyby taki rozdział środków pomiędzy poszczególne regiony, który by odpowiadał diagnozie potrzeb?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Do tej części kwalifikuje się też druga część uwag pani senator Jazłowieckiej.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja chciałbym zapytać panią minister o jeszcze kilka innych spraw.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Po pierwsze, dlaczego Krajowy Plan Odbudowy jest rozpisany tylko i wyłącznie na część środków, które Polsce przysługują, tzn. na tę część dotacyjną? Jak wiemy, środki, którymi Polska będzie mogła dysponować, to dotacje, i to w wysokości niemałej, bo prawie 24 miliardów euro, ale do tego dochodzą jeszcze pożyczki niskooprocentowane – oprocentowane niżej aniżeli te, które byśmy zaciągnęli, gdybyśmy to robili samodzielnie, indywidualnie, jako kraj – na ponad 34 miliardy euro. A tymczasem Krajowy Plan Odbudowy jest rozpisany tylko i wyłącznie na tę część dotacyjną, a zatem on nie obejmuje wszystkiego, co można by było uwzględnić w ramach tych środków z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej, którymi Polska może dysponować. Niepokoi więc ograniczenie tych planów wyłącznie do dotacji, które Polska miałaby otrzymać z Funduszu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Po drugie, patrzę na stronę 10 dokumentu, i tu jest mowa o zagrożeniach. W moim przekonaniu te zagrożenia i wyzwania stojące przed Polską po epidemii koronawirusa są prawidłowo zidentyfikowane – to jest dobry, co prawda ogólny, ale na tym poziomie ogólności właściwy opis zagrożeń. Te zagrożenia są poważne i przedstawione we właściwy sposób. Przypomnijmy, że jest tu mowa nie tylko o niebezpieczeństwie ograniczenia inwestycji publicznych ze względu na trudności w ich finansowaniu, ale także o katastrofie w wielu branżach oraz sektorach gospodarki. Jest także mowa o trudnościach – chociaż ja bym tu powiedział o katastrofalnej sytuacji – małych firm oraz mikroprzedsiębiorstw. Ale trzeba do tego dodać także tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą jako własną działalność, czyli jako spółki jawne, spółki cywilne, bo tam jest największa skala kryzysu. Jest też mowa o kryzysie w edukacji, oraz kryzysie w ochronie zdrowia. Ale odpowiedzi na tak postawione pytania i na tak zidentyfikowane zagrożenia są, w moim przekonaniu, nie do końca adekwatne – mówię celowo „nie do końca adekwatne”, ponieważ niektóre są sformułowane właściwie. Mam tu na myśli przede wszystkim niedobór wymiaru społecznego, jeżeli chodzi o zaproponowane rozwiązania. Bo przecież zasadniczym problemem, który stoi w tej chwili przed Polakami, którzy już utracili pracę albo którzy utracą pracę, albo którzy nie wyrejestrowali jeszcze działalności gospodarczej, ale zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, w szczególności dla mikrofirm, spółek jawnych, spółek cywilnych, jest długoterminowe wykluczenie z rynku pracy. A konsekwencje tego długoterminowego wykluczenia z rynku pracy oznaczają katastrofę, także w dziedzinie społecznej, oznaczają też bardzo poważne wyzwanie dla państwa, bo państwo w tym zakresie powinno zwiększyć swoją pomoc dla osób wykluczonych z rynku pracy poprzez wspieranie działalności szkoleniowej, poprzez przekwalifikowywanie pracowników i wreszcie poprzez inne formy, stosowane już w całej Europie i Stanach Zjednoczonych, pozwalające na dostosowanie się obywateli i obywatelek do nowych warunków, nowych technologii, które będą zastępowały obecne technologie. A zatem ten niedostatek wymiaru społecznego w tym zakresie jest, przynajmniej dla mnie, wadą państwa propozycji. I chciałbym usłyszeć zdanie pani minister, dlaczego tak się stało.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I wreszcie moje drugie pytanie odnośnie do prezentacji. Mianowicie mówią państwo o konieczności odbudowy służby zdrowia oraz o konieczności odbudowy gospodarki. No, ubolewam nad tym, że zaplanowany pierwotnie, wcześniej, w lutym, panel dotyczący właśnie odbudowy gospodarki się nie odbył i że odbędzie się on dopiero 9 marca. Odbudowa gospodarki jest sprawą fundamentalną. Nie tak dawno przecież Kongres Stanów Zjednoczonych rozpoczął pracę nad 2-bilionowym pakietem, kolejnym pakietem stymulującym dla gospodarki w Stanach Zjednoczonych. Ja nie kwestionuję dotychczasowego wsparcia dla polskich przedsiębiorstw i polskiej gospodarki, uważam jednak, że było ono zbyt małe, mogło być większe. Ale po to są te fundusze, żeby ten pakiet stymulujący dla gospodarki zwiększyć. I teraz moje pytanie: dlaczego, jeśli chodzi o tę część dotyczącą gospodarki, uznaliście państwo, że należy przeznaczyć na odporność i konkurencyjność gospodarki tylko – zaznaczam: tylko – niewiele ponad 17% środków z całości, która znalazła się w tym planie? Ja rozumiem, że elementy rozwoju gospodarki znajdują się także w zakresie zielonej mobilności, w kwestiach energetycznych, w zielonej energii, a także w kwestiach energochłonności, ale niepokoi to, że w tym pakiecie dotyczącym odporności i konkurencyjności gospodarki miałoby się znaleźć tylko niewiele ponad 17% alokowanych środków. I o to chciałbym panią minister zapytać.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jeszcze pani senator Jazłowiecka. I będziemy kończyć tę serię pytań do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja przepraszam, że nie włączę kamery, ale mam bardzo słabą jakość transferu i znacznie lepiej odbieram, mając wyłączoną kamerę.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Pani Minister, weszłam w tej chwili w program KPO i weszłam w punkt dotyczący komponentu związanego z odpornością i konkurencyjnością gospodarki. Tu celem głównym jest m.in. zapewnienie odporności gospodarki na kryzysy oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, a jako cel szczegółowy zapisaliście państwo ograniczenie wpływu COVID-19 i skutków spowodowanego przez niego kryzysu na przedsiębiorstwa. Reformy, które chcecie państwo przeprowadzić, to stabilne warunki do inwestowania – super, bo tego w Polsce najbardziej potrzeba – ale inwestycje, które w ramach tego przedsięwzięcia chcecie realizować, to będzie wsparcie inwestycji w przedsiębiorstwach. Jakie wsparcie? Dalej: wsparcie wykorzystania zielonych rozwiązań w przedsiębiorstwach; inwestycje związane ze skracaniem łańcucha dostaw w przetwórstwie rolno-spożywczym; przygotowanie terenów inwestycyjnych w Polsce; wdrożenie reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego. Wydaje mi się, że akuratnie te elementy, które państwo tutaj wymieniliście, niekoniecznie spowodują stabilne warunki do inwestowania. Ale popatrzmy na drugi cel szczegółowy, tj. rozwój narodowego systemu innowacji: wzmocnienie koordynacji, stymulowanie potencjału innowacyjnego oraz współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i organizacjami badawczymi, w tym w zakresie technologii środowiskowych. Reformy, które chcecie państwo zrobić, to transformacja strukturalna w obszarach kluczowych dla rozwoju polskiej gospodarki – Przemysł 4.0, GOZ. A projekty, które chcecie realizować, to rzeczywiście duże projekty, technologie. Ale drugi punkt dotyczący reform, które chcecie robić, to jest wzmocnienie potencjału sektora nauki do współpracy z przedsiębiorstwami oraz usprawnienie transferu wiedzy i innowacji do gospodarki. Inwestycje, które chcecie w tej mierze robić, to program wsparcia rozwoju nowych technologii na potrzeby gospodarki i budowa potencjału w sektorze żywnościowym. Przyznam się, że jak to czytam, to wciąż widzę tu nieprawdopodobny chaos. Tu nie ma żadnej spójności co do tego, co faktycznie dana reforma przewiduje, jakiego rodzaju inwestycje, i co praktycznie państwo będziecie w ramach tego wdrażać. A zapisami, które państwo wprowadziliście, naprawdę można w sposób rewelacyjny manipulować dla przyjmowania różnego rodzaju projektów i rozwiązań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zamykam tę rundę pytań i oddaję głos pani minister.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, odpowiadając na pierwsze pytanie, dotyczące finansowania i tego, jak zamierzamy zagospodarować zaliczkę, chciałabym przypomnieć – pani dyrektor Calak już o tym wspominała – w jaki sposób rozliczny będzie Krajowy Plan Odbudowy. To nie będzie rozliczanie takie, jakie znamy z polityki spójności, czyli na podstawie poniesionych wydatków, faktur czy w ramach metod uproszczonych. To jest zupełnie nowy sposób rozliczania, którego chyba wszyscy będziemy się uczyć, zarówno my, jak i Komisja Europejska. Będzie to rozliczanie na podstawie osiągniętych kamieni milowych, tych kamieni milowych, które zostały wskazane w Krajowym Planie Odbudowy, wraz z terminami ich osiągnięcia i wartościami przypisanymi do tych kamieni milowych. I te rozliczenia będą odbywały się w cyklu, co pół roku. A więc tak naprawdę ta zaliczka, która zostanie przekazana wszystkim państwom członkowskim, będzie przeznaczona na rozpoczęcie realizacji tych najbardziej przygotowanych inwestycji, żeby można było te środki zagospodarować w ramach poszczególnych obszarów, tam, gdzie zaraz na samym początku mamy już określone do zrealizowania te kamienie milowe.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o podział środków na rejony, to tu znowu przypominam, że to nie jest polityka spójności i tutaj nie dzielimy środków na rejony i zarządzanie centralne. Krajowy Plan Odbudowy ma realizować reformy, reformy, które są określone w country specific recommendations, a więc będziemy realizować te reformy na poziomie kraju. Regiony będą oczywiście beneficjentami tych środków w ramach różnych komponentów – w ramach energetyki, w ramach kwestii związanych z transportem, w ramach kwestii związanych z rozwiązaniami, które będą stosowane w małych i średnich miastach, a będą polegały na zazielenieniu tych obszarów, również obszarów funkcjonalnych tych miast, także w ramach rozwiązań dotyczących kwestii szerokopasmowego internetu, które będą realizowane na obszarach tzw. białych plam. Tak więc tak naprawdę regiony będą beneficjentami tych środków poprzez inwestycje realizowane w poszczególnych regionach. A jeśli chodzi o to, gdzie te inwestycje będą ulokowane, to chociażby w przypadku tego szerokopasmowego internetu będzie chodziło o niwelowanie tzw. białych plam, które jeszcze w Polsce są i dotyczą one właśnie szybkiego internetu.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Dlaczego tak szczegółowo rozpisane są dotacje? Szanowni Państwo, już o tym trochę wspominałam. Otóż przede wszystkim dlatego, że 70% dotacji musi być zakontraktowane, czyli umowy na te środki muszą być opisane do 2023 r. System pożyczkowy został określony w dokumencie „Krajowy Plan Odbudowy”, wskazujemy tam, w jakich obszarach te pożyczki mogą mieć zastosowanie. Otóż przede wszystkim w ramach wsparcia dla MŚP, przede wszystkim tam, gdzie mówimy o wymianie źródeł ciepła – przy czym te działania będą realizowane chociażby właśnie przez samorządy – i tam, gdzie mówimy o neutralności energetycznej, o dokończeniu inwestycji transportowych, o zwiększeniu dostępu do internetu, tam, gdzie wspominamy o kształceniu kadr medycznych. Tam widzimy potencjalność, możliwość wystąpienia systemu pożyczkowego. Ale gdy rozmawiamy ze wszystkimi państwami członkowskimi, to widzimy, że jest bardzo niewiele państw, które na chwilę obecną projektują taki bardzo szczegółowy system realizacji instrumentów zwrotnych, przede wszystkim dlatego, że nie są jeszcze do końca znane i przedstawione przez Komisję Europejską warunki, na jakiej zasadzie te instrumenty zwrotne będą przekazywane i będą rozliczane. A więc w tym pierwszym etapie, kiedy mamy naprawdę krótki czas na kwestie związane z dotacjami, ale i bardzo dużo środków, bo mówimy o 20 miliardach euro do zakontraktowania, pokazujemy szczegółowo system dotacyjny. Ale pamiętamy również o systemie pożyczkowym i w każdym komponencie, tam, gdzie mamy szczegółowo rozpisane informacje na temat poszczególnych komponentów, są również informacje o systemie pożyczkowym.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o to, o czym wspominał pan przewodniczący, czyli o odpowiednio postawione zagrożenia, ale mało widoczny wymiar społeczny… Szanowni Państwo, my musimy też patrzeć… Nie możemy patrzeć wybiórczo, tylko i wyłącznie na środki z Krajowego Planu Odbudowy, które będą odpowiadać na wszystkie potrzeby, zarówno społeczne, jak i gospodarcze, transformacji energetycznej, bo do dyspozycji w latach 2021–2027 mamy prawie 170 miliardów euro środków, które właśnie w tych wszystkich obszarach, przenikających się ze sobą, będą inwestowane. Dlatego też tak ważna jest demarkacja pomiędzy tymi środkami, czyli to, co pokazywała też pani dyrektor Calak w swojej prezentacji. My musimy mieć demarkację właśnie pomiędzy środkami, które są z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, i środkami, które będziemy wydatkować w ramach polityki spójności i wspólnej polityki rolnej, instrumentu na rzecz sprawiedliwej transformacji. A więc te działania dotyczące długoterminowego wykluczenia z rynku pracy czy działania w obszarze rynku pracy to są też działania, które podejmowane są na szeroką skalę w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, w perspektywie 2001–2027. A więc podejmujemy te działania, pamiętając o roku 2026 jako o terminie na ich zakończenie, ale ich kontynuacja i rozszerzanie, wykorzystywanie większych możliwości będzie analizowane w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. I te zagrożenia tutaj pokazane to są właśnie zagrożenia, które nie są wycinkowo przypisane tylko do Krajowego Planu Odbudowy, bo są to też zagrożenia, z którymi będziemy się w ogóle borykać, a ich zwalczanie będzie finansowane z wielu źródeł – będzie to finansowane z Krajowego Planu Odbudowy, z polityki spójności, ze wspólnej polityki rolnej, ze środków z budżetu państwa, chociażby w ramach tarcz antykryzysowych. A więc musimy patrzeć globalnie na te wszystkie środki, które mamy do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Szanowni Państwo, co do tych kwestii związanych z odpornością gospodarki, to jest tak: zaplanowaliśmy konsultacje tego komponentu na 26 lutego, ale była kwestia konferencji pana premiera, która pokrzyżowała nam troszkę plany – dlatego to konferencja rozpoczynająca ten proces konsultacji społecznych miała miejsce 26 lutego. Nie chcieliśmy przesuwać debaty na późniejsze godziny, dlatego została ona wyznaczona w możliwie najszybszym terminie i odbędzie się 9 marca. Pozwoli to też na przygotowanie się przedsiębiorców, osób zainteresowanych tym komponentem do tego, aby zadać nam więcej szczegółowych pytań w tym obszarze. Myślę więc, że to jest tylko i wyłącznie z korzyścią dla tego komponentu i dla beneficjentów tych środków.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Kwestia 17% wskazanych w tym komponencie. Szanowni Państwo, tak jak wspominaliśmy, my, proponując rozkład środków pomiędzy poszczególne komponenty, musieliśmy brać pod uwagę przede wszystkim 37% środków na działania klimatyczne, 20% środków na działania związane z transformacją cyfrową i te kwestie, które wynikają z poszczególnych reform, czyli chodzi o te reformy, które muszą być realizowane, wynikające z semestru europejskiego dla Polski, i musieliśmy odpowiednio dostosowywać te środki. Oczywiście przedsiębiorcy i gospodarka również będą beneficjentami innych komponentów. Te działania energetyczne, te działania związane z klimatem będą realizowane również przez przedsiębiorców, będą więc wspierać gospodarkę. Myślę, że tak naprawdę każdy pieniądz, który jest dzisiaj zainwestowany, jest pieniądzem, który będzie wpływał na wzrost produktywności gospodarki, niezależnie od obszaru, w którym będzie on zainwestowany, bo wszystko będzie tę gospodarkę napędzać. I na pewno te środki będą również możliwe do uzyskania w wielu źródłach w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Musimy też pamiętać o tym, że w ramach polityki spójności… Tam z kolei jest inna koncentracja, tj. 25% środków pochodzących z polityki spójności musi być zaangażowane na działania związane z obszarem przedsiębiorczości, z obszarem innowacji, z obszarem prac badawczo-rozwojowych, z ich wprowadzaniem i wdrażaniem, a więc bardzo dużo środków z polityki spójności także będzie na te cele przeznaczanych. No i dodatkowo jest ten komponent pożyczkowy, który w przypadku przedsiębiorców, szczególnie na inwestycje, w ramach których widać szybki zwrot z inwestycji… Te inwestycje bezpieczne, te projekty bezpieczne będą mogły być realizowane przez przedsiębiorców właśnie na bazie systemu instrumentów zwrotnych. A więc z tego wynikają te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejMalgorzataJarosinskaJedynak">Jeżeli chodzi o tę ostatnią uwagę, dotyczącą właśnie komponentu odbudowy, to te szczegółowe reformy… Ja już nie będę ich przytaczać, bo one naprawdę bardzo szczegółowo zostały określone w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Ale jeżeli państwo widzicie potrzebę uspójnienia tego, dopracowania pewnych szczegółów, których brakuje… Ale ja przypomnę: unikajmy szczegółów, bo te szczegóły później zablokują nas samych w realizacji całego Krajowego Planu Odbudowy, gdy za pół roku czy za rok okaże się, że powinniśmy podejmować inne działania, które nie wpisują się w dany obszar, w dane, ogólnie zapisane informacje. A więc tego na pewno musimy tutaj unikać. Ja zachęcam do tego, żeby złożyć swoje uwagi, jeżeli państwo widzicie niespójności w dokumencie, tak abyśmy mogli się do tego odnieść i ewentualnie uwzględnić te uwagi w tekście. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, będziemy wracać do Krajowego Planu Odbudowy ze względu na jego strategiczne znaczenie dla przyszłości naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Na razie zamykam dyskusję na ten temat, przynajmniej na dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo pani minister, dziękuję wszystkim dyrektorom reprezentującym zarówno Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, jak i Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, za obecność.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, to tyle na dzisiaj. Przypominam, że 2 sprawy wymagają…</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Panie Przewodniczący, czy ja mogłabym jeszcze jedno zdanie…</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A, jest jeszcze głos pani senator Jazłowieckiej. Zanim oddam jej głos, przypomnę, że prosimy Kancelarię Prezesa Rady Ministrów o przygotowanie odpowiedzi pisemnej na pytanie, które przejmuję od naszego gościa, posła Radosława Sikorskiego, a w którym zapytał on o kwestię powodów nieprzystąpienia przez Polskę do Prokuratury Europejskiej. Poprosimy także o odpowiedź na piśmie na pytanie o przebieg wcześniejszych dyskusji z przedstawicielami różnych środowisk, jak pani minister powiedziała, i samorządowych, i pozarządowych, na etapie przygotowywania tego dokumentu, tzn. Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności, przed jego przedłożeniem 26 lutego w Brukseli, a zatem o to, jak przebiegały konsultacje – nie prezentacje, ale konsultacje – tego dokumentu, zanim został on przedstawiony w Brukseli. Bardzo bym prosił też o podanie dat oraz konsultowanych samorządów, organizacji pozarządowych, tego, w jakich panelach to się odbywało, z czyim udziałem i z jaką tematyką. Uważam, że to jest ważne, abyśmy wyjaśnili do końca kwestię tego, czy ten dokument jest produktem centrali, czy też w jakikolwiek sposób uwzględniał głos adresatów, czyli samorządów oraz organizacji pozarządowych.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A teraz oddaję jeszcze głos… Tak że mamy 2 prośby o odpowiedzi na piśmie. A teraz oddaję jeszcze głos pani senator Jazłowieckiej.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Pani Minister, wierzę, że nam wszystkim bardzo zależy na tym, żeby ten program był dobrze opracowany i dobrze realizowany. Ja miałam przyjemność sporo lat temu pracować nad takimi programami i muszę pani powiedzieć, że ze smutkiem widzę, że słownictwo się nie zmieniło specjalnie, że w tym programie nie ma dynamiki, że na pewno… Mam świadomość, że mieli państwo mało czasu na przygotowanie tego programu, ale czuje się to, że on jest trochę wymęczony. Macie teraz doskonałą okazję, dzięki konsultacjom społecznym, żeby zdynamizować ten język. Ja wiem, że pani dyrektor ma świetne doświadczenie w tym względzie, i na pewno dacie radę zrobić to tak, żeby to był najlepszy program w całej Unii Europejskiej, żeby tam była dynamika i żebyśmy naprawdę wszyscy chętnie przystąpili do realizacji tego programu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Tą opinią zamykam dzisiejszą dyskusję, raz jeszcze dziękując wszystkim gościom za udział w naszym spotkaniu i za, wydaje mi się, dobry dialog. Będziemy do tego tematu jeszcze wracać. Już jutro będzie posiedzenie 3 komisji, na którym będziemy rozpatrywać wniosek czy też projekt ustawy o powołaniu specjalnej agencji, która usprawniłaby, ułatwiłaby udział samorządów w dysponowaniu środkami europejskimi. A na kolejnym posiedzeniu Senatu… Bo przypomnę, że został złożony wniosek o to, aby pan premier na posiedzeniu plenarnym złożył informację o przebiegu rozmów z Unią Europejską na temat właśnie tegoż Krajowego Planu Odbudowy oraz kwestii ratyfikacji decyzji o dochodach własnych, tak aby umożliwić wejście jak najszybciej w życie Funduszu Obudowy.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję. Zamykam posiedzenie. Do widzenia państwu.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 05</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>