text_structure.xml 83.9 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełBolesławStrużek">Dnia 1 października 1982 r. Komisja Prac Ustawodawczych oraz Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego obradujące pod przewodnictwem posła Witolda Zakrzewskiego (bezp.) rozpatrzyły:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełBolesławStrużek">- poselski projekt ustawy o samorządzie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełBolesławStrużek">W posiedzeniu udział wzięli: wiceminister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Andrzej Kacała, wiceminister sprawiedliwości Zdzisław Jędrzejczak, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Urzędu Rady Ministrów, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Naczelnego Komitetu ZSL, CZKiOR oraz branżowych związków rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję, by przewodniczący Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego poseł Bolesław Strużek zreferował wyniki wczorajszych prac Komisji Rolnictwa nad projektem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Otrzymałem projekt ustawy dopiero dziś na sali, nie zdążyłem więc przeczytać ani jednego zdania. Będę opierał się tylko na tym, co usłyszę na sali, a to nie daje gwarancji właściwego udziału w pracach nad projektem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Członkowie Komisji Prac Ustawodawczych rzeczywiście nie mieli możliwości zapoznania się z projektem ustawy. Proponuję zatem wysłuchać wprowadzenia posła Bolesława Strużka oraz uwag rzeczoznawcy a potem, po półgodzinnej przerwie na szczegółowe zapoznanie się z tekstem ustawy, dyskusję ogólną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełBolesławStrużek">Przy podejmowaniu prac nad projektem ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników przyjęto zasadę, że stoimy na gruncie ciągłości prac legislacyjnych nad projektem ustawy o samorządzie rolników (druk 39). Pierwsze czytanie odbyło się na plenarnym posiedzeniu Sejmu w dniu 6 marca 1981 r. W wypowiedziach posłów było wiele uwag krytycznych. Ustawę skierowano następnie do dalszych prac w Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego oraz Komisji Prac Ustawodawczych. Od 12 marca 1981 r. została zorganizowana konsultacja nad projektem ustawy, która trwała mniej więcej do końca kwietnia 1981 r.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełBolesławStrużek">W konsultacji uczestniczyły wszystkie wojewódzkie zespoły poselskie. Centralny Związek Kółek Rolniczych, przeprowadził konsultację w swoich jednostkach organizacyjnych. Otrzymaliśmy równocześnie opinie, wnioski i propozycje od wszystkich zrzeszeń branżowych. Do Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego oraz bezpośrednio na ręce Marszałka Sejmu nadeszło wiele listów od mieszkańców wsi i organizacji działających na wsi.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełBolesławStrużek">Jakie były wyniki tej konsultacji? Bardzo liczna grupa wypowiedzi dotyczyła tytułu ustawy. Domagano się zmiany tytułu z „Ustawa o samorządzie rolników” na „Ustawa o społeczno-zawodowych organizacjach rolników”. Liczne głosy domagały się uwzględnienia w pracach nad projektem ustawy tzw. społecznego projektu ustawy o samorządzie rolników.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełBolesławStrużek">Wiele głosów, szczególnie ze środowiska „Solidarności” wiejskiej twierdziło, że funkcje samorządu na wsi mogą spełniać związki zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełBolesławStrużek">Jeśli chodzi o pozostałe środowiska wiejskie zainteresowane tą problematyką, to najliczniejsze uwagi dotyczyły zapewnienia dobrowolności zrzeszania się kółek oraz zrzeszeń branżowych w związkach nadrzędnych, czyli gminnych, wojewódzkich i centralnych. Druga grupa wniosków dotyczyła zakresu kompetencji. Twierdzono, że uprawnienia przewidywane w ustawie o samorządzie rolników są zbyt „miękkie”, że samorząd ma prawo tylko do wyrażania opinii, postulatów etc. Twierdzono, że projekt nie daję uprawnień organizacjom rolników do rzeczywistego oddziaływania, zwłaszcza w zakresie stanowienia praw dotyczących wsi i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełBolesławStrużek">Było wiele postulatów w sprawie zapewnienia udziału w związkach terenowych (gminnych, wojewódzkich, centralnych) również organizacji spółdzielczości wiejskiej (ogrodniczej, mleczarskiej, spółek wodnych itp.).</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełBolesławStrużek">Dużo uwag dotyczyło również preambuły. Postulowano zawarcie w preambule zasady trwałości gospodarstw indywidualnych i ich równego z innymi sektorami traktowania.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełBolesławStrużek">Jeśli chodzi o członkostwo w organizacji rolników, to przeważały opinie, że powinni to być rolnicy, aczkolwiek znalazły się również postulaty, by członkami organizacji rolników mogli być również przedstawiciele inteligencji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PosełBolesławStrużek">Poważny odsetek uwag dotyczył prawa do akcji protestacyjnej. Niektórzy postulowali konieczność określenia form akcji protestacyjnej. Kwestionowano artykuł, mówiący o tym, że akcja protestacyjna nie powinna naruszać ładu, porządku itp.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PosełBolesławStrużek">Wskazywano też, że projekt ustawy jest zbyt mało przejrzysty, że język jest mało komunikatywny.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#PosełBolesławStrużek">Postulowano, aby w ustawie były uwzględnione nie tylko stosunki w ujęciu pionowym (koło, związek gminny, wojewódzki i centrala), lecz by uwzględniono również powiązania poziome, a więc współpracę między społeczno-zawodowymi organizacjami rolników na szczeblu gminnym, wojewódzkim czy centralnym.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#PosełBolesławStrużek">Wnoszono również zastrzeżenia, że projekt ustawy zawiera zbyt wiele delegacji dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#PosełBolesławStrużek">Podkomisja powołana uprzednio do prac nad projektem ustawy o samorządzie rolników podjęła prace nad nowym projektem ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników. W posiedzeniu podkomisji brali udział rzeczoznawcy oraz przedstawiciele CZKiOR.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#PosełBolesławStrużek">Na posiedzeniu w dniu 24 września 1982 r. skoncentrowano się na ogólnej koncepcji projektu ustawy i zmianach w stosunku do projektu ustawy o samorządzie rolników. Rozważano koncepcję izb rolniczych, powołania nowego związku rolników polskich, jak również koncepcję przywrócenia działalności dotychczasowych struktur. Ta ostatnia koncepcja w opinii posłów przeważyła. Następnie, wyłoniono zespół redakcyjny, w którego pracach uczestniczyli również eksperci i przedstawiciele CZKiOR. 29 września br. odbyło się drugie posiedzenie podkomisji poświęcone szczegółowemu rozpatrzeniu projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#PosełBolesławStrużek">30 września 1982 r. tzn. wczoraj odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, na którym projekt ustawy był dyskutowany artykuł po artykule. Wynikiem tej dyskusji jest przedłożony obecnie projekt ustawy. Gdyby chcieć scharakteryzować krótko ten projekt, to trzeba stwierdzić, że przy konstruowaniu jego głównych założeń wychodzono z przesłanki, iż środowisko rolników indywidualnych różni się w swej charakterystyce społecznej od innych środowisk pracowniczych. A zatem i charakter organizacji broniącej jego interesów powinien być odmienny, dostosowany do charakteru tego środowiska. Przyjęto przy tym założenie, że organizacje rolników powinny spełniać również funkcje właściwe związkom zawodowym, a więc bronić interesu rolników jako ludzi pracy, a jednocześnie realizować drugą grupę zadań dotyczących obrony interesów rolników jako właścicieli środków produkcji i indywidualnych producentów. W porównaniu z typowymi związkami zawodowymi, tematyka będąca przedmiotem działania organizacji społeczno-zawodowych rolników jest więc znacznie rozleglejsza.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#PosełBolesławStrużek">Uwaga skoncentrowała się na precyzyjnym określeniu praw organizacji i zapewnieniu niezależności tych organizacji od organów administracji i innych organizacji. W przeświadczeniu posłów Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego zarówno zakres uprawnień, jak i środki służące ich realizacji zostały określone w sposób zapewniający skuteczną obronę interesów rolników.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#PosełBolesławStrużek">Podstawową przesłanką koncepcji organizacyjnej była zasada, że wychodzimy ze struktur istniejących. Nie chcieliśmy tworzyć nowych struktur, lecz dać uprawnienia do działania strukturom już istniejącym, co powinno przyczynić się do przerwania impasu w środowisku wiejskim.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#PosełBolesławStrużek">Tak więc kółka rolnicze stanowią pierwszy szczebel drabiny organizacyjnej. Mają one prawo zrzeszania się w gminne związki kółek rolniczych, a te w wojewódzkie i Centralny Związek Kółek i Organizacji Rolniczych. Naczelną organizacją uprawnioną do reprezentacji interesów rolników indywidualnych byłby właśnie CZKiOR.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#PosełBolesławStrużek">Nie będę charakteryzował drugiej części ustawy, bo zawiera ona wiele formalnoprawnych przepisów dotyczących tego, jaki powinien być statut oraz określających tok procedury rejestracyjnej organizacji społeczno-zawodowych rolników. Chciałbym tylko zauważyć, że art. 39 dotyczy likwidacji związków zawodowych rolników indywidualnych, istniejących dotychczas zarówno przy CZKiOR jak i NSZZ RI „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#PosełBolesławStrużek">Jeden z artykułów Komisja przedstawia pod dzisiejsze obrady w dwóch wersjach. Dotyczy to artykułu traktującego o pełnomocnictwach organizacji rolników w zakresie postępowania sądowego.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#PosełBolesławStrużek">Jestem przeświadczony, że jeśli nawet obecny projekt nie spotka się z entuzjastycznym przyjęciem w środowisku rolników indywidualnych, to jednak dajemy organizacji rolników dobry instrument działania przez określenie praw, niezależnej pozycji i ustalenie rozległej sfery ich działania w sektorze rolnictwa indywidualnego.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#PosełBolesławStrużek">Członek Zespołu Doradców Sejmowych prof. Józef Okuniewski: W obecnej postaci projekt ustawy spełnia w poważnym stopniu oczekiwania społeczności wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#PosełBolesławStrużek">Myślę, że dobrze się stało, iż zmieniono tytuł ustawy; obecny tytuł lepiej odzwierciedla intencje ustawodawcy. Do rozważenia pozostaje drobna kwestia: czy w tytule ustawy nie dać akcentu na zawodowe organizacje rolników. W istocie rzeczy ustawa sprowadza się do zagwarantowania organizacjom rolników reprezentowania głównie interesów zawodowych rolników indywidualnych. Odzwierciedlałoby to ponadto lepiej kierunek ewolucji organizacji rolników. W tytule ustawy powinna być zatem mowa o związkach zawodowych i społecznych organizacjach rolników.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#PosełBolesławStrużek">Wskutek zbyt intensywnego trybu prac nad projektem ustawy do tekstu wkradły się drobne błędy, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#PosełBolesławStrużek">- w art. 1 ust. 2 mówi się, że organizacje, o których mowa w ust. 1 „zapewniają opłacalność produkcji rolniczej”. Organizacje rolników nie są w stanie zabezpieczyć realizacji tego celu; byłby to przepis werbalny. Opłacalność produkcji zapewnia cały zespół warunków, o które organizacje rolników powinny walczyć, ale trzeba stwierdzić, że i od samych rolników zależy wiele. W końcu w każdych warunkach część rolników będzie miała produkcję nieopłacalną.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#PosełBolesławStrużek">W związku z powyższym proponuję wykreślić sformułowanie, o którym mowa.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#PosełBolesławStrużek">- W art. 4 pkt 3 organizacjom rolników dano istotny instrument do realizacji interesów rolników indywidualnych. Przepis zawarty w pkt. 3 art. 4 proponuję uzupełnić sformułowaniem: „oraz kształtowania się dochodów rolników”. Dochody są co prawda pochodne w stosunku do kosztów, ale one dopiero stanowią o tym co syntetycznie określa się mianem „kształtowania parytetu dochodów rolników indywidualnych”.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#PosełBolesławStrużek">- Proponuję zmienić sformułowanie pkt. 7 art. 9. Miałby on następujące brzmienie „uczestniczyć w organizowaniu praktyk dla uczniów i studentów szkół rolniczych”.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#PosełBolesławStrużek">- Proponuję rozważyć czy w art. 3 nie należałoby umieścić sformułowania, które nie wykluczałoby powstawania innych organizacji rolników (np. izb rolniczych) organizacji wymienionych w tym artykule. Ustawodawca nie jest w stanie przewidzieć, jakie organizacje mogą się pojawić za kilka lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W czasie przerwy posłowie mieli możliwość zapoznania się z nową wersją tekstu projektu ustawy. Prezydia obu Komisji wspólnie z doradcami społecznymi rozważały konieczne uzupełnienia i modyfikacje w tym tekście. Obecnie można przejść do szczegółowego rozpatrzenia projektu.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przystąpiono do analizy tytułu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) podkreślił, że tytuł jest trafny. Odpowiada on tradycji i pojęciowej kategorii prawnej. Podkreśla zwłaszcza charakter organizacji rolników, co powinno być zaznaczone w świetle wczorajszych prac komisyjnych.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Tytuł przyjęto bez głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przystąpiono do rozpatrywania projektu preambuły.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Niezależnie od obiekcji teoretycznych, przemawiających przeciwko stosowaniu preambuł, ze względu na istniejące napięcia społeczne i potrzebę podkreślenia trwałości indywidualnych gospodarstw rolnych, należy utrzymać projektowaną preambułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Wątpliwe jest zawarte w preambule stwierdzenie: „Uznając równoprawny z innymi zawodami statut społeczno-zawodowy rolników indywidualnych”. W płaszczyźnie Konstytucji sprawa jest jasna. Chodzi tu o prawa obywatelskie. Jednak w wymiarze zawodowym, w aspekcie uprawnień ekonomicznych, a zwłaszcza w sferze ubezpieczeń społecznych i dochodów - takie sformułowanie wydaje się mylące.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Bardziej właściwe byłoby sformułowanie „Uznając równoprawny z innymi gałęziami pracy status rolników indywidualnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełGenowefaRejman">Preambuła powinna pozostać niezmieniona. Argumentacja posła T. Haładaja nie wydaje się trafna. Dlaczego podjęcie zagadnienia równości rolników z innymi zawodami ma budzić wątpliwości? Czy zawsze status rolnika ma być niższy od statusu innych zawodów? Określenie „zawód rolniczy” miało zawsze pejoratywne znaczenie. Również obecnie walka o prawa obywatelskie i właściwy status rolników jest wielkim zagadnieniem. Obecna wersja preambuły odpowiada posłom z ZSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Proszę nie imputować mi poglądów, których nie prezentuję. Przewodniczący właściwie zrozumiał moje intencje i zgadzam się z jego propozycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Omawiany fragment otrzymałby zatem brzmienie: „równoprawny z innymi zawodami status społeczny”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełWładysławKupiec">Wzbudza to jednakże zastrzeżenia. Proponuję, by poddać pod głosowanie wersję Komisji oraz poprawkę posła T. Haładaja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przystępujemy do głosowania. A zatem mamy poprawkę posła T. Haładaja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Nie można najpierw poddawać pod głosowanie tego, co uważa się za lepsze. To nie jest w porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełBolesławStrużek">Uważam, że sformułowanie „Uznając równoprawny z innymi zawodami status społeczny rolników indywidualnych” jest zgodne z wersją Komisji, a nawet rozszerza jej zakres poprzez stwierdzenie mówiące o statusie społecznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy mam rozumieć, że została zgłoszona autopoprawka Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełBolesławStrużek">Nie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełBolesławStrużek">W przeprowadzonym następnie głosowaniu Komisje przyjęły większością 24 głosów przy 13 przeciw i 1 wstrzymującym się wersję Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie przystąpiono do rozpatrzenia art. 1 projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dniu wczorajszym ustalono oddzielenie organizacji społeczno-zawodowych od zawodowych. Celem działania organizacji rolników indywidualnych winna być obrona interesów zawodowych rolników indywidualnych niezależnie od innych celów. Związki zawodowe podlegają innym przepisom prawnym. Trudno więc, by ich działalność była normowana w projektowanej ustawie. Wobec tego należałoby w ust. 1 art. 1 dokonać zmiany w kierunku zastąpienia słów: „w społeczno-zawodowych organizacjach pełniących funkcje związków zawodowych rolników indywidualnych” słowami: „w społeczno-zawodowych organizacjach pełniących funkcje obrony interesów zawodowych rolników indywidualnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Argumentacja przewodniczącego jest trafna. Proponuję przyjąć art. 1 wraz z wynikającą z niej poprawką.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełJadwigaBiernat">Komisje przyjęły art. 1 w wersji proponowanej przez posła W. Zakrzewskiego przy 3 głosach wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełJadwigaBiernat">Przystąpiono do dyskusji nad art. 2 projektu.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełJadwigaBiernat">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) przedstawił proponowany tekst art. 2, proponując jednocześnie, by zamiast sformułowania mówiącego o zgodności działania społeczno-zawodowych organizacji rolników z obowiązującymi przepisami prawa, zamieścić stwierdzenie mówiące o zgodności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Może być bowiem dyskusyjne, czy np. zarządzenie naczelnika miasta tworzy przepisy prawa? Proponowany zapis chroni przed dowolnościami interpretacyjnymi, a jednocześnie nie zawęża prawnej sfery oddziaływania na organizacje rolników.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełJadwigaBiernat">Komisje jednomyślnie przyjęły proponowany tekst art. 2. Przystąpiono do dyskusji nad art. 3 projektu.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełJadwigaBiernat">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) stwierdził, że prof. J. Okuniewski proponował, by rozszerzyć zakres organizacji wymienionych w art. 3 projektu. Trudno jednak, by czynić to obecnie. Zawsze można nowelizować ustawę, kiedy okaże się to potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełWładysławKupiec">Czy nie należałoby wymienić w art. 3 związku zawodowego rolników indywidualnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W dniu wczorajszym Komisje obradujące nad projektem ustawy o związkach zawodowych ustaliły, że pojęcie związku zawodowego dotyczy tylko związków pracowniczych. W świetle rezultatów wczorajszych obrad nie możemy rozpatrywać tej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełWładysławKupiec">Powinniśmy jednak mieć na względzie uchwałę IX Nadzwyczajnego Zjazdu PZPR. Stwierdza ona: „Zjazd Opowiada się z całą mocą za socjalistyczną odnową wsi”. I dalej: „Zjazd uznaje, że odrodzonemu samorządowi i jego wszystkim organizacjom, w tym także związkowym zagwarantowane być muszą prawno-organizacyjne warunki do ich bezpośredniego wpływu na działalność gospodarczą i społeczną wsi i rolnictwa”. A następnie: „Bardzo duże znaczenie mieć będzie współdziałanie Niezależnego Samorządnego Związku Rolników zrzeszonych w kółkach rolniczych z NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” oraz innymi organizacjami związkowymi”. Takie są ustalenia Zjazdu. Żadne plenum KC nie odstąpiło od tych zasad. Powiedzmy wyraźnie, czy teraz od nich odstępujemy? Przecież związek rolników indywidualnych uzyskał akceptację Zjazdu Partii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełBolesławStrużek">Pragnę wzbogacić argumentację przewodniczącego obrad. Zjazd odbywał się w sytuacji, w której ze związkami rolników indywidualnych wiązano poważne nadzieje. Nie sądzono, że ich działalność pójdzie w takim kierunku. W obecnej sytuacji nie można stosować pewnych uchwał z innej epoki historycznej. Zarówno ten argument, jak również konieczność przestrzegania przepisów innych ustaw wymaga, by nie wymienić w art.3 związku rolników indywidualnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełAntoniPołowniak">Uchwałą IX Zjazdu była słuszna. Działały wówczas kółka i związki zawodowe rolników indywidualnych. Zależało nam na jedności wsi. Staraliśmy się inspirować działalność związków zawodowych w tym kierunku. Teraz jednak mamy inną sytuację. W uchwale IX Zjazdu Partii wskazano na znaczenie kółek rolniczych. Mają one bogate doświadczenia i tradycje. Działalnością w 1981 r. udowodniły sens swego istnienia na wsi. Należy przyjąć art. 3 w proponowanym brzmieniu bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">W ustawie o związkach zawodowych przewiduje się likwidację istniejących związków. Nie możemy więc wracać do tego, co zostało już ustalone. Sprawę przesądza też tytuł projektowanej ustawy oraz art. 1. Zostały już one przyjęte. Dalsza dyskusja jest więc zbędna.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełEdmundSkoczylas">Kierownik Wydziału Rolnego KC PZPR Stanisław Zięba: Wspólna polityka partii i ZSL w dziedzinie rolnictwa wywodzi się z debaty, która toczyła się na wsi w 1980 r. W wyniku tej debaty zostały sformułowane wytyczne Biura Politycznego KC PZPR i Prezydium NK ZSL w sprawie węzłowych problemów polityki rolnej, rolnictwa, gospodarki żywnościowej. Stwierdzają one - a jest to dokument obowiązujący i realizowany - że odradzającemu się samorządowi wiejskiemu zostaną zapewnione niezbędne warunki oddziaływania na sytuację na wsi. Samorząd zagwarantuje obronę interesów rolników i będzie pełnoprawnym partnerem w rozstrzyganiu wszystkich praw dotyczących wsi. Kółka rolnicze są reprezentantem i obrońcą interesów rolników w sprawach socjalno-bytowych i produkcyjnych. Wszystkie te elementy zostały wymienione w ustawie. Wobec tego czuję się zwolniony od dalszej argumentacji politycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełGenowefaRejman">Należy zwrócić uwagę na hierarchię zagadnień. Uchwały partii, zwłaszcza sprawującej kierowniczą rolę są aktem szczególnej wagi. To prawdo, że Zjazd odbywał się w specyficznych warunkach. Jednakże partia nie zrewidowała podjętych tam uchwał. Nie zwołano nowego zjazdu. Przeciwnie, w wypowiedziach wielu polityków partii wskazuje się na aktualność tez IX Zjazdu. Bałabym się więc formułowania takiego wniosku, który podkreślałby, że wytyczne Biura Politycznego zawierają inne treści. Odstąpienie od postanowień najwyższej instancji partyjnej może mieć zasadnicze znaczenie z punktu widzenia kształtowania autorytetu partii w przyszłości. Nie wydaje się celowe, by wyliczać różne formy samorządu rolniczego w projektowanym art. 3. W poprzednich dyskusjach nad rozpatrywaną ustawą jeden z ekspertów prof. J. Paliwoda wymieniał 30 form samorządu rolniczego. Rozważa się tworzenie izb rolniczych, jednakże nie obejmuje ich przecież art. 3 projektu. Wobec tego proponuję, by zamieścić w projektowanym artykule pkt 6 mówiący o innych organizacjach spełniających funkcje samorządu rolniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Posłowie z respektem odnoszą się do uchwał IX Zjazdu Partii. Trzeba pamiętać, że odbywał się on jednak w całkowicie odmiennych warunkach. Nie można brać pod uwagę tylko jednego zdania z uchwały Zjazdu, ale należy uwzględniać całość. Cieszyłbym się, gdyby brano pod uwagę nie tylko to zdanie, które w danym momencie jest wygodne. Fragment ten został przez posła W. Kupca źle odczytany. W uchwale zaakceptowano przecież zagadnienie jedności wsi. Uchwała rejestruje stan faktyczny; nie oznacza ona nobilitacji jednego ze związków. Wobec tego powoływanie się na tę uchwałę nie jest uzasadnione. Trzeba kierować się racjami wynikającymi z aktualnej sytuacji. Proponuję, by przyjąć art. 3 bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Zagadnienia dotyczące związków zawodowych mogliśmy szczegółowo wyjaśniać w ciągu ostatnich dwóch dni. Opowiadam się przeciw wyliczaniu rodzajów samorządu wiejskiego w art. 3. Wymienione tam są organizacje o znaczeniu podstawowym. Nie można powiedzieć, że to sformułowanie wygodne na dziś. To jest przecież wygodne dla 100-letniej tradycji samorządu wiejskiego. Wiele struktur rozpadło się, a organizacje kółek rolniczych i koła gospodyń wiejskich istnieją. Nie oderwały się one bowiem od życia wsi. Jestem działaczką kółek rolniczych i ta sprawa jest dla mnie istotna i oczywista.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WiceministerrolnictwaigospodarkiżywnościowejAndrzejKacała">Trwają prace nad przygotowaniem odpowiednich dokumentów dotyczących izb rolniczych. Rozważano opracowanie projektu odrębnej ustawy. Eksperci oraz przedstawiciele rolników i rządu uznali jednak, że zaawansowanie tych spraw nie pozwala, by już obecnie przedstawić taki projekt. Zaproponowano, by eksperymentalnie stworzyć 1–2 izby rolnicze. Odpowiednie akty zostaną sformułowane po zebraniu doświadczeń. Rząd Identyfikuje się ze stanowiskiem wyrażonym w projekcie opracowanym przez Komisję Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Rozumiem intencje posła W. Kupca. Jego wystąpienie jest próbą powrotu do zagadnienia rozstrzygniętego w dniu wczorajszym. Zapewne można sprawę tę rozważać na różnych gremiach. Rozstrzygnęliśmy to jednak wczoraj i poseł W. Kupiec brał w tym udział. Podjęliśmy decyzje w ustawie o związkach zawodowych, a także w art. 1 proponowanej ustawy. Jeśli chodzi o powoływanie się na uchwałę IX Zjazdu to rozumiem, że posłowie uznają rolę Zjazdu. Kiedy mówimy, że tylko Zjazd może tę uchwałę zmienić, trzeba pamiętać o sytuacji w jakiej uchwałę tę podejmowano. Zjazdowi chodziło o jedność wsi i spokój w naszym rolnictwie. Wiadomo w jaki sposób ta jedność była naruszana. Wiadomo też jakie były przyczyny wprowadzenia stanu wojennego. Nie można udawać, że się o tym nie wie, wprowadzając na obrady rozstrzygnięte już zagadnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełGenowefaRejman">Rozumowanie posła K. Rokoszewskiego zawiera zasadniczy błąd. Uchylenie rejestracji związków zawodowych nie zamyka okresu działalności tych związków. Uchylenie rejestracji nie powoduje delegalizacji związku. Nie zamyka ono dyskusji o związkach zawodowych. Delegalizacja związku miałaby nadzwyczaj niekorzystny wydźwięk polityczny. Trzeba mieć na uwadze sprawy ogólne, a nie bieżące problemy praktyczne.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełGenowefaRejman">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) stwierdził, że Komisje przegłosowały zamknięcie dyskusji i poddał pod głosowanie art. 3.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełGenowefaRejman">Komisje przyjęły art. 3 w brzmieniu proponowanym przez Komisję Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego przy czterech głosach przeciwnych i czterech wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PosełGenowefaRejman">Przystąpiono do dyskusji nad przepisami rozdz. 2 projektu: „Uprawnienia i zadania organizacji rolników oraz zasady współdziałania tych organizacji z organami administracji państwowej i organizacjami działającymi na rzecz rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PosełGenowefaRejman">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by ust. 1 art. 4 przyjąć bez zmian, zaś w ust. 2 wprowadzić zmianę w wersji proponowanej przez Komisję Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego polegającą na dopisaniu słów „lub udział w opracowaniu projektów aktów prawnych” po słowie „opiniowanie”. Chodzi o to, by zaznaczyć, że organizacje rolników mogą uczestniczyć w opracowaniu projektów aktów prawnych, a nie tylko opiniować te projekty. Jednocześnie w ustępie tym skreślono by sformułowanie dotyczące udziału tych organizacji w negocjacjach oraz w ciałach doradczych, działających przy naczelnych, centralnych i terenowych organach administracji państwowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełBolesławStrużek">Udział w negocjacjach jest ważnym uprawnieniem organizacji rolników. Nie uregulowano tego w żadnym innym artykule projektowanej ustawy. Zostało uzgodnione, że rezygnujemy tylko z udziału przedstawicieli organizacji rolniczych w ciałach doradczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie bardzo wiadomo co oznacza sformułowanie „udział w negocjacjach”. Nie chcę wdawać się w dalsze dyskusje i proponuję, by sformułowanie to zostało zawarte w projekcie. Zagadnienie udziału przedstawicieli organizacji rolników w ciałach doradczych będzie uregulowane w oparciu o inne zasady.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Zofia Grzebisz-Nowicka (PZPR) przypomniała o potrzebie uwzględnienia poprawki prof. J. Okuniewskiego do art. 4 ust. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełBolesławStrużek">Poprawka ta polega na zaznaczeniu, iż organizacje rolników prowadzą analizę kształtowania się dochodów rolników.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje jednogłośnie przyjęły art. 4 wraz ze zgłoszonymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły też art. 5 z poprawką redakcyjną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 6 ust. 1 proponuję dodanie po sformułowaniu „postulatów, bądź zadań” określenia - „w sprawach określonych w art. 4 ust. 1”, co uściśla ten przepis.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję także rozbudowanie art. 6 o nowe ustępy, w których zostaną uregulowane kwestie związane z mediacją poprzedzającą akcje protestacyjne rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełBolesławStrużek">Uważam, że propozycja posła W. Zakrzewskiego jest słuszna, uzupełnia bowiem bardzo istotną lukę w projekcie ustawy. Zachęcałbym posłów do zaakceptowania tej propozycji.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełBolesławStrużek">Wiceminister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Andrzej Kacała: Z moich doświadczeń jako mediatora w różnych akcjach protestacyjnych wynika, że bardzo poważną przeszkodą w osiągnięciu porozumienia było wstępne określenie podmiotów, które mają prowadzić mediacje. Wprowadzenie do projektu ustawy procedurymediacyjnej bardzo uprości i przyspieszy rozstrzyganie różnych sporów między rolnikami a władzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#CzłonekPrezydiumRadyGłównejCZKiORWładysławSerafin">Mam poważną wątpliwość, czy wprowadzenie do tekstu projektu ustawy rozbudowanych procedur mediacyjnych nie przedłuży załatwiania i rozwiązania samego problemu, który stał się powodem sporów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełTadeuszMaj">Wprowadzenie do tekstu projektu ustawy przepisów określających procedurę mediacyjną w zakresie rozstrzygania sporów między władzą a rolnikami jest słuszne i będę głosował za wprowadzeniem tych przepisów. Istnieją jednak pewne problemy, bardzo interesujące rolników i wymagające szybkiego zajęcia stanowiska przez odpowiednie organy. Dotyczy to przede wszystkim cen skupu produktów rolnych. Ceny bowiem rodzą liczne kontrowersje wśród rolników i winny być bieżąco dostosowywane do warunków produkcji w rolnictwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">W wypowiedzi posła T. Maja jest pewne pomylenie pojęć. Rolnicy domagają się bowiem trwałych cen skupu produktów rolnych. Pewne zagadnienia związane z operatywnym dostosowaniem cen do aktualnych warunków produkcji rolnej nie mogą być obejmowane regulacją ustawową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Proponuję, byśmy dyskusję związaną z wprowadzeniem do tekstu ustawy zagadnień związanych z procedurą mediacyjną przełożyli do czasu dostarczenia posłom rozwiniętej wersji nowych przepisów zaproponowanych przez posła W. Zakrzewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W tym miejscu przerywamy dyskusję związaną z uzupełnieniem art. 6 projektu ustawy i powrócimy niej po dostarczeniu posłom pisemnej wersji proponowanych zmian. Podobną procedurę proponuję zastosować także do art. 7, proponowane bowiem poprawki winny być dostarczone posłom na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jeżeli idzie o art. 8 to proponuję w początkowej części ust. 1 po słowach kontroli społecznej dodanie sformułowania „jednostek organizacyjnych i organizacji w zakresie:”.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 8.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Podjęto dyskusję nad art. 9, który Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w wyniku swego posiedzenia w dniu poprzednim przedstawiła w dwóch wersjach: w brzmieniu projektu ustawy oraz w wersji nowej.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wiceminister sprawiedliwości - Zdzisław Jędrzejczak: Reprezentowany przeze mnie resort przewiduje w przygotowywanej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego nadanie organizacjom rolników uprawnień do występowania w charakterze pełnomocników rolników w sprawach cywilnych związanych z prowadzenie z indywidualnych gospodarstw rolnych. Ponieważ propozycje zawarte w drugiej wersji art. 9 zaproponowanej przez posłów, wyraźnie dotykają kwestii procedury cywilnej, należy je pozostawić do uregulowania w KPC.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zasady techniki legislacyjnej wyłączają możliwość uregulowania kwestii związanej z procedurą cywilną w innej niż KPC ustawie. Należy także podkreślić, że istnieje wiele przepisów prawnych, których celem jest ochrona interesów indywidualnych producentów rolnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełJózefKrotiuk">Uwagi zgłaszane przez moich przedmówców i dotyczące procedury cywilnej są słuszne. Nasuwa się jednak wątpliwość czy przepisy KPC będą znane rolnikowi równie dobrze jak ustawa, której projekt dziś omawiamy. Należałoby w związku z tym ze względów propagandowych i popularyzatorskich umieścić w ustawie art. 9 w drugiej wersji redakcyjnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Moim zdaniem Komisja Rolnictwa opowiedziała się w dniu wczorajszym za drugą wersją redakcyjną art. 9 projektu ustawy. KPC jest ustawą mało znaną rolnikom. Proponuję więc wprowadzenie do ustawy regulacji w brzmieniu takim jakie będzie ona miała w przyszłej znowelizowanej wersji KPC.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełBolesławStrużek">Protestuję przeciwko zmianie stanowiska całej Komisji w wypowiedziach posłów. W dniu wczorajszym wspólnie podjęliśmy decyzję przedstawienia art. 9 w dwóch wersjach redakcyjnych. W przyszłości CZKiOR może wystąpić o uściślenie dyskutowanych obecnie przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">W dniu wczorajszym Komisja nasza podjęła decyzję skonsultowania treści art. 9 projektu ustawy z Komisją Prac Ustawodawczych, która jest właściwa dla ostatecznego określenia kwestii proceduralno-prawnych w dyskutowanym dziś projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełGenowefaRejman">Proponuję uzupełnić pierwszą wersję art. 9 projektu o ust. 2 zawarty w wersji drugiej Poseł Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR): Uważam, że nasze Komisje nie powinny przy prowadzeniu postępowania legislacyjnego dopuszczać się łamania przepisów prawa obowiązującego. Przyjęcie drugiej wersji redakcyjnej art. 9 byłoby złamaniem obowiązujących przepisów KPC. Wydaje się, że nie jest słuszne mnożenie podmiotów mających legitymacje do występowania w sprawach cywilnych. Istnieje dostatecznie dużo instytucji prawnych, broniących rolników, by nowe instytucje były zbyteczne.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełGenowefaRejman">Określone kwestie proceduralne związane z prawną ochroną rolników indywidualnych nie są obecnie regulowane w KPC. Nie jest w związku z tym naganne przyznanie praw należnych stronom procesowym - organizacjom rolników. Umożliwi to reprezentowanie prawnych interesów rolników indywidualnych przez ich organizacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Twierdzę, że w dyskutowanej dziś ustawie nie możemy zmienić KPC. Możemy zaproponować zamieszczenie w dalszej części projektu, przepisów nowelizujących KPC. Trzeba jednak zastrzec, że wymagałoby to konsultacji ze strony problemowo właściwej komisji sejmowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełGenowefaRejman">Nie chodzi mi o zmianę przepisów KPC, ale o nadanie nowym organizacjom podmiotowości prawnej.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełGenowefaRejman">Wiceminister sprawiedliwości - Zdzisław Jędrzejczak: Propozycje zgłoszone przez poseł Rejman stoją w sprzeczności z aktualnymi przepisami regulującymi procedurę cywilną. Nowela KPC uwzględni zgłaszane dziś przez posłów propozycje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Nie widzę możliwości wprowadzenia alternatywnej wersji art. 9 ustawy bez zmiany przepisów KPC. Jest to niemożliwe ze względu na zasady techniki legislacyjnej. Ochrony prawa rolników indywidualnych po wprowadzeniu propozycji moich przedmówców się nie poprawi, kwestie te reguluje bowiem wiele innych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Przewodniczący Związku Hodowców Koni - Idzi Pluta: Doniosłym problemem są indywidualne procesy rolników z przedsiębiorstwami państwowymi czyniącymi szkody w rolnictwie. Szkody wyrządzane przez przedsiębiorstwa elektryfikacyjne, czy melioracyjne są dochodzone przez rolników w indywidualnych procesach sądowych. Jest to niezbyt skuteczna droga, ponadto czasochłonna i droga. Chodzi więc o to, by rolnicy mieli możliwość zbiorowego dochodzenia takich szkód w sądach.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W głosowaniu Komisja przyjęła art. 9 w wersji zawartej w projekcie ustawy przy 18 głosach za, 5 przeciw i 4 wstrzymujących się.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Przystąpiono do rozpatrzenia art. 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzRadyKonsultacyjnejZwiązkówiZrzeszeńHodowcówiProducentówRolnychStefanWyganowski">Zaproponował uzupełnienie pkt. 1 w art. 10 ust.1 działalność handlową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełBolesławStrużek">Propozycja nadania organizacjom rolniczym prawa prowadzenia działalności handlowej jest słuszna.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełBolesławStrużek">Dyrektor Biura Prawnego Kancelarii Sejmu - Remigiusz Orzechowski: Art. 10 projektu ustawy dotyczy w zasadzie wewnętrznej działalności organizacji rolników, nie powinien więc zawierać uprawnień związanych z możliwością prowadzenia przez tę organizację działalności handlowej.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PosełBolesławStrużek">Świadczenie usług to również działalność zewnętrzna; kółko rolnicze świadczy usługi nie tylko swoim członkom, lecz również innym osobom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełWładysławKupiec">Jestem za propozycją dodania w pkt. 1 art. 10 słowa „handlowe”. Jeśli będziemy stwarzać monopol na handel, to do niczego dobrego to nie doprowadzi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełWładysławKupiec">Proponuję uwzględnić w ust. 2 art. 10 również inne organizacje rolników a nie tylko CZKiOR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PrezesCZKiORZdzisławZambrzycki">Obecnie mamy taką sytuację, że kółka rolnicze produkują określone towary, które następnie sprzedają, naruszając prawo. Aby postępować zgodnie z prawem, kółko rolnicze powinno by przekazywać swoje towary do uspołecznionej sieci handlowej.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PrezesCZKiORZdzisławZambrzycki">W woj. poznańskim funkcjonuje od pewnego czasu sklep gminnego związku kółek rolniczych sprzedający towary wytwarzane przez kółko rolnicze. Wszyscy sobie chwalą jego działalność. Nie wydłużajmy drogi towaru od producenta do konsumenta. Bardzo proszę o wpisanie słowa „handlową” do pkt. 1 ust. 1 art. 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jeśli mamy dopisać „handlową”, to należałoby dodać wyrażenie „w zakresie określonym w prawach i statutach”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełJózefKrotiuk">Moim zdaniem sprawa jest oczywista. Kółka rolnicze i organizacje rolników produkują wiele sprzętu dla rolnictwa. Aktualnie jest taka sytuacja, że wyprodukowany przez kółko rolnicze towar idzie do handlu, co podnosi jego cenę (dochodzą marże).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Proponuję przyjąć wniosek posła Z. Czeszejki-Sochackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję uzupełnić ust. 1. art. 10 następującymi sformułowaniami:</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">- po słowach „w zakresie określonym w statutach” dopisać „na zasadach przewidzianych w przepisach prawa”, - w pkt. 1 ust. 1 po słowach „działalność usługową” dopisać słowo „handlową”.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W wyniku tych poprawek upoważnienie dla Rady Ministrów zawarte w ust. 2 staje się zbędne, proponuję więc ograniczyć art. 10 tylko do ust. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełBolesławStrużek">Propozycja skreślenia ust. 2 oznacza pogorszenie sytuacji organizacji rolniczych w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Intencją ust. 2 było stworzenie w trybie rozporządzenia Rady Ministrów warunków do uproszczenia zasad działalności prowadzonej przez te organizacje i dlatego proponuję nie uchylać ust. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Ostatecznie możemy pozostawić ust. 2. Doszliśmy więc do stanu zadowalającego wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisja przyjęła art. 10 z poprawkami w brzmieniu zaproponowanym przez posła W. Zakrzewskiego. Przyjęła również art. 11.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przechodzimy do dyskusji nad art. 12.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełWładysławKupiec">Zastrzeżenia budzi sformułowanie ust. 1 art. 12. Czy trzeba na wszystkie organizacje rolnicze nakładać obowiązek prowadzenia rachunkowości? Jeśli w przypadku kółek rolniczych Jest to sprawa oczywista, to w odniesieniu do kół gospodyń wiejskich przepis ten będzie bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PosełWładysławKupiec">Proponuję zawęzić ten obowiązek tylko do organizacji prowadzących działalność gospodarczą, oczywiście w rozumieniu art. 10. Wtedy sprawa będzie jasna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SekretarzRadyKonsultacyjnejZwiązkówiZrzeszeńHodowcówiProducentówRolnychStefanWyganowski">System ekonomiczny małych organizacji prowadzących działalność gospodarczą został określony w uchwale Rady Ministrów nr 112. Nie widzę konieczności ponownego określania tego systemu, zwłaszcza za pośrednictwem CZKiOR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję skreślić ust. 2 art. 12.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 12 bez ust. 2 z poprawką w ust. 1 następującej treści: po wyrażeniu „organizacje rolników” dodano sformułowanie „zajmujące się działalnością gospodarczą”.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PosełBolesławStrużek">Przystąpiono do rozpatrzenia rozdziału 3 dotyczącego kółek rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">W jakim stopniu przepisy obecnego projektu dotyczące kółek rolniczych różnią się od przepisów w tej sprawie zawartych w poprzednim projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełBolesławStrużek">Zasadniczo nie różnią się wcale.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 13.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełBolesławStrużek">Przechodzimy do art. 14 dotyczącego statutu kółka rolniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Wymogi zawarte w ust. 1 art. 14 nie określają rodzaju działalności gospodarczej, którą kółko rolnicze może prowadzić. Czy zatem oznacza to pozwolenie na prowadzenie każdej działalności, czy też kółko rolnicze powinno określić rodzaj działalności w statucie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełBolesławStrużek">Można art. 14 uzupełnić, ale mogłoby to prowadzić do pewnych komplikacji związanych z procedurą rejestracyjną statutu. Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, że kółka rolnicze w momencie rejestrowania statutu nie prowadzi określonej działalności gospodarczej, potem zaś działalność taką podejmuje, a to oznaczą każdorazową zmianę statutu.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełBolesławStrużek">Pragnę zauważyć, że art. 10 w sposób wyczerpujący określa kierunki działania kółek rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">W art. 10 mamy odesłanie do statutu, jeśli chodzi o określenie zakresu i rodzaju działalności gospodarczej kółka rolniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jeśli nie uzupełnimy ust. 1 art. 14 o sformułowanie dotyczące zakresu i rodzaju działalności gospodarczej, to będziemy mieli do czynienia z sytuacją pustej normy w art. 10 odsyłającej do statutu albo niepełnego przepisu w ust. 1 art. 14. Chodzi o spójność wewnętrzną tych przepisów. Określenie przedmiotu i zakresu działalności powinno być jednym z elementów statutu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wydaje się, że uwagi posła Z. Czeszejko-Sochackiego są słuszne. Proponuję tylko by sformułowanie to brzmiało: „przedmiot i zakres działalności gospodarczej”.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Członek Zespołu Doradców Sejmowych prof. Józef Okuniewski: Chciałbym przestrzec przed nadmierną szczegółowością art. 14. Mogą istnieć kółka rolnicze, które nie będą prowadziły działalności gospodarczej, a proponowany zapis art. 14 zobliguje je do tego. Im przepis jest ogólniejszy, tym bardziej racjonalny. Dotychczasowa numeracja art. 14 jest wystarczająca. Nie widzę też sprzeczności między art. 10 i 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Popieram wniosek prof. J. Okuniewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jeśli w art. 10 jest odesłanie do statutu, to proszę mi wskazać, który punkt ust. 1 art. 14 mówi o działalności gospodarczej. Jeśli odsyłamy do statutu to powinniśmy zgrać obydwa przepisy. Natomiast jak kółko rolnicze określi zasady działalności gospodarczej, to jego wewnętrzna sprawa; ustawodawca nie może się do tego mieszać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełBolesławStrużek">Chciałbym poprzeć wniosek posła Z. Czeszejki-Sochackiego. Proponuję uzupełnić art. 14 ust. 1 punktem 4 w brzmieniu: „przedmiot i zakres działalności gospodarczej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję zmienić sformułowanie na: „zakres i przedmiot działalności gospodarczej”. W niektórych przypadkach zakres może okazać się zerowy, a wówczas i przedmiot nie będzie wymagany. Zapis taki nie oznacza konieczności, lecz otwiera możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez kółko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełWładysławKupiec">Dyskutowaliśmy niedawno nad ustawą o spółdzielniach i nie określaliśmy wtedy dokładnie tego co mają zawierać statuty spółdzielni. Dlaczego mówimy o samodzielności, a jednocześnie krępujemy inicjatywę, aktywność kółek rolniczych?</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełWładysławKupiec">Proponuję przegłosować art. 14 w brzmieniu zgłoszonym przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WiceprezesCZKiORKazimierzSurma">Chciałbym wrócić jeszcze na chwilę do art. 10. Pragnę zwrócić uwagę, że nie powinno się ograniczać działalności gospodarczej kółek rolniczych. Są przypadki, że kółko rolnicze podejmuje działalność gospodarczą na krótki okres: dwa, trzy miesiące. Podjęcie każdego nowego rodzaju działalności wymagałoby każdorazowej zmiany statutu kółka rolniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">To nie wymaga żadnych zmian w. statucie. Nie komplikujmy spraw jasnych i prostych.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">W ustawie o spółdzielniach jest dokładniejsze uregulowanie dotyczące tego co ma znaleźć się w statutach, niż w przypadku ustawy omawianej dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję przegłosować art. 14 wraz z poprawką polegającą na dopisaniu po pkt. 3 pkt. 4 o następującym brzmieniu: „zakres i przedmiot działalności gospodarczej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełGenowefaRejman">Wczoraj obradowała cały dzień Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, a teraz w oparciu o wypowiedź pojedynczego posła, który dopiero co zapoznał się z ustawą, mamy zmieniać to co postanowiliśmy wczoraj? Mam większe zaufanie do tego co było ustalone wczoraj niż do zgłoszonej ad hoc propozycji jednego posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełBolesławStrużek">Dziś jest możliwość przedyskutowania tego co było niejasne, niejednoznaczne, Wydaje się, że wprowadzenie do art. 14 ust. 1 dodatkowego zapisu (pkt 4) w niczym nie zagraża działalności i rozwojowi kółka rolniczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#CzłonekZespołuDoradcówSejmowychprofJózefOkuniewski">Chciałbym nawiązać do głosu przedstawiciela CZKiOR, który wytoczył bardzo poważną argumentację. Praktycznie rzecz wygląda tak: we wsi jest 10 osób, które organizują kółko rolnicze, przedstawiają statut do rejestracji. W tym momencie nie mają oni jeszcze całkowitego rozeznania, co do tego, jaką działalność kółko będzie prowadzić. Po 2–3 latach nabierają doświadczeń, zapoznają się z innymi wzorami i pragną prowadzić działalność taką, która nie została zapisana w statucie. Będą musieli wówczas iść do sądu w celu przerejestrowania statutu. Po co komplikować sprawę?</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#CzłonekZespołuDoradcówSejmowychprofJózefOkuniewski">W statucie każdego kółka rolniczego działalność gospodarcza jest określona. Jeśli zatem wymienia się ją w statucie, to dlaczego nie zawrzeć w ustawie odpowiedniego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Myślę, że argument posła B. Strużka jest przekonujący. Poddaję zatem pod głosowanie art. 14 z uzupełnieniem zaproponowanym przez posła Z. Czeszejko-Sochackiego.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. 14 z uzupełnieniem polegającym na dopisaniu pkt. 4 o następującym brzmieniu: „4. Zakres i przedmiot działalności gospodarczej”.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">W związku z brakiem uwag dotyczących art. 15–19 Komisje je przyjęły.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przystąpiono do dyskusji nad art. 20 projektu.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Jadwiga Biernat (ZSL) zaproponowała, by w art. tym zaznaczyć, że koła gospodyń wiejskich reprezentują interesy i działają na rzecz poprawy sytuacji społeczno-zawodowej nie tylko kobiet wiejskich, lecz również rodzin wiejskich. Obecne sformułowanie nie w pełni odpowiada zasługom kobiet wiejskich w Polsce Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje jednomyślnie przyjęły art. 20 wraz ze zgłoszoną poprawką.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie zgłoszono uwag do art. 21 projektu otwierającego rozdział 5 „Rolnicze zrzeszenia branżowe”.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przystąpiono do dyskusji nad art. 22 projektu.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sekretarz Rady Konsultacyjnej Związków i Zrzeszeń Hodowców i Producentów Rolnych Stefan Wyganowski: Wydaje się, że art. 22 mówiący, że członek rolniczego zrzeszenia branżowego może być członkiem kółka rolniczego, jest zbędny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełBolesławStrużek">Można z tego przepisu zrezygnować, ale przecież nie szkodzi on nikomu.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 22 i 23 projektu.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełBolesławStrużek">Przystąpiono do dyskusji nad art. 24.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) stwierdził, że sformułowanie art. 24 nie jest jasne. Nie wynika z niego, czy rolnicze zrzeszenie branżowe zrzesza się we właściwym krajowym związku branżowym, czy też w innym związku, skoro mowa tam tylko o właściwym krajowym związku.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#PosełBolesławStrużek">Po dyskusji dotyczącej sformułowań redakcyjnych, w której wzięli udział posłowie Bolesław Strużek (ZSL), Witold Zakrzewski (bezp.), Zdzisław Czeszejko-Sochacki (PZPR) i sekretarz Rady Konsultacyjnej Związku i Zrzeszeń Hodowców i Producentów Rolnych Stefan Wyganowski postanowiono wprowadzić do art. 24 uzupełnienie polegające na wyraźnym zaznaczeniu, że rolnicze zrzeszenia branżowe mogą zrzeszać się także we właściwym krajowym związku branżowym przez dodanie słowa: „branżowym” po słowie „związku” na końcu przepisu.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie Komisje jednomyślnie przyjęły przepisy art. 21–24 projektu, tj. rozdział 5 projektu. Przyjęto również tytuł tego rozdziału.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje jednogłośnie przyjęły rozdział 6 projektu wraz z tytułem (art. 25–28).</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#PosełBolesławStrużek">Przystąpiono do dyskusji nad przepisami rozdziału 7 projektu „Związki rolniczych zrzeszeń branżowych”.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zwrócił uwagę, że przepis art. 30 nie przesądza sprawy osobowości prawnej zrzeszeń branżowych.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by powrócić do dyskusji nad art. 23 projektu i zamieścić w tym przepisie ust. 2 mówiący, iż z chwilą rejestracji organy wymienione w ust. 1 nabywają osobowość prawną.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#PosełBolesławStrużek">Przedstawiciel Biura Prawnego Kancelarii Sejmu Adam Wójcik zaproponował, by w art. 23 zaznaczyć, że do nabywania osobowości prawnej przez rolnicze zrzeszenia branżowe stosuje się odpowiednie przepisy dotyczące kółek rolniczych. Wystarczy dodać słowa: „a także nabywania osobowości prawnej” po słowach „tych organizacji”.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) poparł tę propozycję. Została ona jednogłośnie przyjęta przez Komisje.</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#PosełBolesławStrużek">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Wiesław Malinowski zwrócił uwagę, że należy odpowiednio zmienić art. 30 ustawy ze względu na zmianę dokonaną obecnie w art. 23.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje jednogłośnie przyjęły art. 29 i 30 projektu wraz z uwagą dotyczącą wprowadzenia w art. 30 zmian wynikających z uchwalenia poprawki do art. 23.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie rozpatrzono bez uwag art. 31 i 32 projektu, stanowiące część rozdziału 8 „Centralny Związek Kółek i Organizacji Rolników”.</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#PosełBolesławStrużek">Przystąpiono do dyskusji nad art. 33 projektu.</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#PosełBolesławStrużek">Sekretarz Rady Konsultacyjnej Związków i Zrzeszeń Hodowców i Producentów Rolnych Stefan Wyganowski zwrócił uwagę, że spośród kilkunastu zrzeszeń tylko 6 należy do CZKiOR. Byłoby więc trudno ustalić, że zrzeszenia niebędące w CZKiOR podlegają lustracji ze strony tego Związku. Może należałoby zastanowić się nad mniej wiążącym sformułowaniem. Mówca poinformował, że rozważa się koncepcje federacji zrzeszeń.</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#PosełBolesławStrużek">Państwo przekazuje prawo lustracji na rzecz CZKiOR, który może przekazać je związkom wojewódzkim, lub też krajowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#SekretarzRadyKonsultacyjnejStefanWyganowski">Zrzeszenia protestują przeciw dokonywaniu lustracji przez CZKiOR, gdyż ograniczałoby to ich samodzielność. Nie mamy nic przeciw lustracji ze strony NIK, czy władz finansowych. Są to państwowe organy lustracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełBolesławStrużek">Organy te mogą realizować swe uprawnienia niezależnie od uprawnień lustracyjnych CZKiOR.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Genowefa Rejman (ZSL) zapytała jakiego typu organizacje nie należą do CZKiOR.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PosełBolesławStrużek">Sekretarz Stefan Wyganowski stwierdził, że są to związki producentów bydła, trzody, owiec, chmielu, tytoniu, wikliny oraz inne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełGenowefaRejman">Czy projektowana ustawa dopuszcza tego rodzaju pluralizm?</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełGenowefaRejman">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował zmianę ust. 1 art. 33. Nowa wersja brzmiałaby: „Centralny związek jest organem lustracyjnym kółek rolniczych, związków kółek i organizacji rolniczych i stowarzyszonych w nim rolniczych zrzeszeń branżowych i ich związków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczącyPolskiegoZwiązkuHodowcówKoniIdziPluta">Rolnicze związki branżowe chcą by lustracje w nich przeprowadzali doświadczeni i kompetentni lustratorzy, dlatego postuluję pozostawienie uprawnień lustracyjnych w CZKiOR.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PrzewodniczącyPolskiegoZwiązkuHodowcówKoniIdziPluta">Poseł Tadeusz Maj (ZSL) zaproponował inne rozwiązanie dyskutowanej kwestii niezrzeszone w CZKiOR rolnicze zrzeszenia branżowe winny dążyć do odrębnego sfederowania się i dopiero taka federacja wyłoniłaby własne organy lustracyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełBożenaMaciejewska">W związku z tym, że CZKiOR posiada doświadczoną służbę lustracyjną należy pozostawić tej organizacji całość uprawnień lustracyjnych. Prowadzona przez CZKiOR lustracja w stosunku do niezrzeszonych w nich rolniczych zrzeszeń branżowych miałaby na celu jedynie weryfikację działań tych związków z obowiązującymi przepisami prawnymi. Nie miałaby na celu i nie dawałaby CZKiOR prawa ingerencji w działalność niestowarzyszonych w nim rolniczych zrzeszeń branżowych.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełBożenaMaciejewska">Poseł Antoni Połowniak (PZPR) zaproponował, by uprawnienia lustracyjne w stosunku do niezrzeszonych w CZKiOR rolniczych zrzeszeń branżowych powierzyć odpowiednim organom administracji państwowej.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PosełBożenaMaciejewska">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by minister rolnictwa w drodze rozporządzenia określił organy upoważnione do prowadzenia lustracji niestowarzyszonych w CZKiOR rolniczych zrzeszeń branżowych.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#PosełBożenaMaciejewska">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Wiesław Malinowski stwierdził, że propozycja posła W. Zakrzewskiego jest sprzeczna z art. 2 ust. 2 omawianego projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełGenowefaRejman">Uważam, że propozycja delegowania na ministra rolnictwa uprawnień związanych z określeniem organów właściwych dla prowadzenia lustracji niezrzeszonych w CZKiOR rolniczych zrzeszeń branżowych jest słuszna.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełGenowefaRejman">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Wiesław Malinowski: Mój resort ma ograniczone możliwości oddziaływania na organy administracji państwowej, poza tymi, które mu bezpośrednio podlegają. Proponuję powierzyć tę delegację Radzie Ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Nie chodzi o to, by resort rolnictwa prowadził lustracje, ale upoważnił odpowiednie organy do ich prowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Wiesław Malinowski: Wydaje się, że propozycja posła W. Zakrzewskiego nie może zostać przez nas zrealizowana.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował w związku z tym powierzenie dyskutowanej delegacji do kompetencji Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przyjęły art. art. 31–36.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Przyjęto też zaproponowane nowe artykuły: 36a, w myśl którego sąd rejestrowy, jeśli stwierdzi, że określony organ organizacji rolników prowadzi działalność sprzeczną z przepisami prawa, ustala trzymiesięczny termin na dostosowanie działalności tego organu do obowiązującego prawa, a w przypadku niedokonania tego zalecenia może zażądać przeprowadzenia nowych wyborów do tego organu. 36b zgodnie z którym sąd rejestrowy, na wniosek prokuratora, orzeka o skreśleniu organizacji rolników z rejestru jeśli prowadzi ona działalność, sprzeczną z Konstytucją i innymi ustawami.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Genowefa Rejman (ZSL) zaproponowała, by w art. 36b ust. 1 zamieścić odpowiedni tekst z projektu ustawy o związkach zawodowych, co pozwoli ujednolicić obydwie regulacje.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sekretarz Rady Konsultacyjnej Związków i Zrzeszeń Producentów Rolnych Stefan Wyganowski zapytał czy CZKiOR jest uprawniony do zwołania zjazdów niestowarzyszonych w nim rolniczych zrzeszeń branżowych, co wynikałoby z ust. 2 art. 37 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Witold Zakrzewski (bezp.) zaproponował, by ust. 2 art. 37 nadać brzmienie: „W terminie nie dłuższym niż 2 lata od dnia wejścia w życie ustawy Centralny Związek zwoła krajowy zjazd delegatów kółek rolniczych, związków kółek i organizacji rolniczych oraz innych zrzeszonych w nim organizacji, który uchwali statut centralnego związku oraz dokona wyboru jego organów”.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zaproponował także uzupełnienie art. 37 projektu ustawy o ust. 4 w następującym brzmieniu: „Przepisy określone w ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do krajowych związków i zrzeszeń branżowych nie zrzeszonych w CZKiOR”.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#PosełWitoldZakrzewski">Propozycje te zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#PosełWitoldZakrzewski">Otrzymaliśmy nowe propozycje dotyczące umieszczenia po art. 6 artykułów 6a i 6b w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#PosełWitoldZakrzewski">- art. 6a „1. Jeżeli postępowanie określone w art. 6 ust. 2 nie doprowadzi do rozwiązania sprawy objętej sprzeciwem, każda ze stron może żądać wszczęcia postępowania pojednawczego. Postępowanie to prowadzi powołana w tym celu komisja w składzie sześciu członków, wyznaczonych w równej liczbie przez każdą ze stron.</u>
          <u xml:id="u-88.12" who="#PosełWitoldZakrzewski">2. Rozwiązanie sporu w tym postępowaniu powinno nastąpić w ciągu siedmiu dni - w razie sporu obejmującego jedną organizację rolników i w ciągu dziesięciu dni - w razie sporu wykraczającego poza sprawy jednej organizacji rolników.</u>
          <u xml:id="u-88.13" who="#PosełWitoldZakrzewski">3. Rozwiązanie sporu następuje w drodze porozumienia, które wiąże strony. W razie nieosiągnięcia porozumienia komisja sporządza protokół rozbieżności, ze wskazaniem stanowisk stron”.</u>
          <u xml:id="u-88.14" who="#PosełWitoldZakrzewski">- art. 6b „1. Jeżeli spór nie został rozwiązany w trybie określonym w art. 7 strony obowiązane są poddać go rozstrzygnięciu przez kolegium arbitrażu społecznego przy właściwym sądzie rejestrowym dla wiodącej w sporze organizacji rolników.</u>
          <u xml:id="u-88.15" who="#PosełWitoldZakrzewski">2. W skład kolegium wchodzą: przewodniczący - wyznaczony spośród sędziów danego sądu przez prezesa sądu oraz sześciu członków wyznaczonych do potrzeb członków przez każdą ze stron. Strony powinny dążyć do wskazania osób bezpośrednio nie zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy.</u>
          <u xml:id="u-88.16" who="#PosełWitoldZakrzewski">3. Prezes sądu wyznaczą bezzwłocznie termin posiedzenia, o którym zawiadamia strony sporu lub ich przedstawicieli.</u>
          <u xml:id="u-88.17" who="#PosełWitoldZakrzewski">4. Jeżeli rozstrzygnięcie sporu wymaga wiadomości specjalnych kolegium może zasięgnąć opinii ekspertów.</u>
          <u xml:id="u-88.18" who="#PosełWitoldZakrzewski">5. Orzeczenie kolegium zapada większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-88.19" who="#PosełWitoldZakrzewski">6. Rada Państwa ustali formy regulaminu, tryb postępowania przed kolegiami arbitrażu społecznego”.</u>
          <u xml:id="u-88.20" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy ktoś ma wątpliwości dotyczące art. 6a? Nie ma, a więc przechodzimy do art. 6b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Moim zdaniem pewnej modyfikacji wymaga procedura mediacyjna przewidywana w art. 6b. Proponuję mianowicie dopisać w ust. 1 zdanie „rozstrzygnięcie. sporów przez kolegium arbitrażu powinno nastąpić w ciągu 2 tygodni”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Prezes sądu powinien wyznaczyć termin mediacji bezzwłocznie, ale trudno rozstrzygać w jakim terminie strony dojdą do porozumienia. Art. 6b ust. 1 określa początek danego działania, natomiast od stron sporu zależy kiedy działanie to zostanie zakończone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełGenowefaRejman">Mam wątpliwości. Przewidziane są cztery etapy postępowania mediacyjnego. Dopiero po ich zakończeniu może nastąpić protest. Czy nie za dużo jest tych stopni; spór będzie można prowadzić latami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Chciałbym zwrócić uwagę na parę okoliczności. Osoby przygotowujące projekt ustawy mają nadzieję, że spory będą kończyć się na wczesnych etapach procedury mediacyjnej. Mogą jednak zdarzyć się również sprawy bardzo zawiłe, a one wymagają dokładnego rozpatrzenia, aby zapobiec zbyt pochopnemu podejmowaniu akcji protestacyjnej. Wydaje się, że należy przyjąć proponowane rozwiązanie również dlatego, że strony zainteresowane będą mogły uczestniczyć w każdym stadium postępowania mediacyjnego. Proponuję przyjąć art. 6b w przedstawionej wersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#CzłonekprezydiumRadyGłównejCZKiORWłodzimierzSerafin">Jeśli zaistnieje spór między kółkiem rolniczym, czy też związkiem kółek rolniczych (gminnym, wojewódzkim) a organem administracji państwowej w sprawie np. jakiejś decyzji wydanej przez ten organ, to może pojawić się następujące niebezpieczeństwo. Jeśli damy termin ustosunkowania się do wniosku organizacji kółkowej wynoszący jeden miesiąc, to z praktyki wiem, że administracja państwowa zabierze się do tego dopiero 29 dnia. Trzeba uwzględnić czas rolników. Poprzedni zapis wydawał się bardziej korzystniejszy; zmuszał on administrację do szybszego działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Nie chodzi o to, żeby utrudniać załatwienie sprawy, lecz o to, by nie przywoływać organów państwowych wysokiego szczebla w trakcie jej załatwiania, jeśli mogą to uczynić organy niższego szczebla. Nowy przepis zapewnia takie właśnie rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję przyjąć następujący tok postępowania przy rozpatrywaniu art. 6b: przegłosujmy art. 6b bez poprawki zgłoszonej przez poseł Z. Grzebisz-Nowicką z zastrzeżeniem, czy i w którym miejscu wprowadzić do tego tekstu proponowaną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PrzewodniczącyPolskiegoZwiązkuHodowcówKoniIdziPluta">W ust. 2 art. 6b stwierdza się, że „strony powinny dążyć do wskazania osób bezpośrednio nie zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy”. Chciałbym zapytać jak strony zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy mogą wskazać osoby niezainteresowane bezpośrednio rozstrzygnięciem tej sprawy. Wiadomo przecież, że każdy będzie starał się wskazać takie osoby, które będą popierały jego sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Wszędzie w postępowaniu arbitrażowym, przy sądach polubownych przyjmuje się tę konstrukcję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczącyPolskiegoZwiązkuHodowcówKoniIdziPluta">Proponuję wykreślić z tekstu art. 6b ust. 2 przepis, o którym wspomniałem. Strony sporu będą starały się wskazać takie osoby, które najlepiej zadbają o ich interes.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PrzewodniczącyPolskiegoZwiązkuHodowcówKoniIdziPluta">Wiceminister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Andrzej Kacała: Podtrzymuję wniosek zgłoszony przez mego przedmówcę. Wiadomo, że będzie wiele spraw drażliwych np. dotyczących scalania gruntów. W takich przypadkach nie powinny być wskazywane przez strony osoby takie jak np. geodeta, który przeprowadził komasację gruntów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Przepis o którym mówimy nie ma w gruncie rzeczy charakteru normatywnego. Tylko w wypadku wykreślenia tego zdania, powstaje pytanie, czy nie zastosować zasad powszechnie obowiązujących; mam na myśli zasadę wyłączania. Po rozważeniu tej kwestii dochodzę do wniosku, że na zasadzie mniejszego zła należałoby utrzymać zdanie kwestionowane przez I. Plutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Po tych wyjaśnieniach sądzę, że możemy przegłosować art. 6b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Przypominam, że zgłosiłam poprawkę do tego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Gdybyśmy wprowadzili sformułowanie proponowane przez poseł Z. Grzebisz-Nowicką, to rodzi się pytanie co będzie ze sporem, który nie został rozstrzygnięty w proponowanym terminie dwóch tygodni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy w świetle tych uwag poseł Z. Grzebisz-Nowicka może wycofać swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Jeśli wycofam mój wniosek to bez przekonania, bo uważam, że sprawy mediacyjne nie powinny się ciągnąć w nieskończoność. Wycofując zatem wniosek dotyczący poprawki w art. 6b ust. 1 proponuję zarazem następujące uzupełnienie art. 6 ust. 1: po słowach „obowiązane są ustosunkować się” należy umieścić wyrażenie „bez zbędnej zwłoki”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sądzę, że możemy uzupełnić art. 6. Wobec tego art. 6b przyjmujemy bez żadnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zaproponowano nowe brzmienie art. 7 ust. 2 następującej treści: „2. Akcja protestacyjna, o której mowa w ust. 1, może być podjęta na podstawie uchwały członków danej organizacji rolników przyjętej większością głosów, a gdy chodzi o związki organizacji rolników - na podstawie uchwał właściwych organów statutowych organizacji zrzeszonych w takim związku, opowiadających się w większości za akcją protestacyjną. Podjęcie akcji protestacyjnej wymaga ponadto uzgodnienia z właściwym statutowym organem organizacji rolników wyższego stopnia, której dana organizacja jest członkiem”.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy są uwagi w tej sprawie? Nie ma, a więc rozumiem, że Komisja przyjmuje art. 7 w zaproponowanym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Zastępca kierownika wydziału NK ZSL Kazimierz Korona: Chciałbym wrócić do art. 39. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego przyjęła na wczorajszym posiedzeniu, że w art. 39 stracą moc obydwie ustawy dotyczące związków zawodowych rolników indywidualnych. Jeśli teraz przyjmiemy inne rozwiązanie tzn. stwierdzamy w art. 39, że traci moc tylko ustawa o rejestracji kółek rolniczych, to sytuacja taka nabiera swoistego wydźwięku politycznego. Staje się tak przede wszystkim dlatego, że ustawa ta ma dać rolnikom polskim możliwość utworzenia organizacji związkowej, a więc zarówno tym, którzy byli dotychczas zrzeszeni w związku zawodowym działającym w ramach związku kółek i organizacji rolniczych, jak i w NSZZ RI „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Proponuję powtórne przedyskutowanie tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełBolesławStrużek">Jeśli - że tak powiem - likwidacja NSZZ RI „Solidarność” została zapisana w ustawie o związkach zawodowych, to uważam, że jest to lepsze rozwiązanie chociażby dlatego, że ten związek był ściśle związany z „Solidarnością” pracowniczą.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełBolesławStrużek">Chciałbym również przypomnieć, że w trakcie wczorajszego głosowania w tej sprawie, głosy były bardzo podzielone. Jeśli więc anulacja ustawy o związkach zawodowych rolników została zapisana w ustawie o związkach zawodowych, to uważam za właściwe rozwiązanie polegające na ograniczeniu się w tej ustawie wyłącznie do rozstrzygnięcia sprawy związków zawodowych organizowanych pod egidą CZKiOR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Dyskusja w tej sprawie jest bezprzedmiotowa. Nie ma możliwości regulowania tej samej sprawy w dwu ustawach.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Jedynym rozwiązaniem jakie widzę, jest zwrócenie się do Prezydium Sejmu, aby na plenarnym posiedzeniu Sejmu uchwalona została najpierw ustawa o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, a potem ustawa o związkach zawodowych. W takim przypadku można byłoby utrzymać art. 39 w pierwotnym brzmieniu.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Czy ktoś z posłów zwróci się do Prezydium Sejmu z takim wnioskiem? Skoro nikt tego nie zrobi, to uważam naszą dyskusję za bezprzedmiotową.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje jednogłośnie przyjęły projekt ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełBolesławStrużek">Chciałbym jeszcze zaproponować, zgłoszenie przez nasze Komisje wniosku, w myśl którego sejmowa Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości miałaby wyegzekwować na ministrze sprawiedliwości zmianę w Kodeksie postępowania cywilnego umożliwiającą organizacjom rolników reprezentowanie rolników w toku postępowania sądowego (pełnienia funkcji ich pełnomocnika).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełZdzisławCzeszejkoSochacki">Jest to wniosek o słusznych intencjach, pragnę jednak zauważyć, że minister sprawiedliwości nie mógłby wywiązać się z takiego zobowiązania. Rozstrzygnięcie tej kwestii (zmiana w Kodeksie postępowania cywilnego) należy do rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełWitoldZakrzewski">Sądzę, że nasze Komisje powinny wystosować dezyderat w tej sprawie pod adresem ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PosełWitoldZakrzewski">Poseł Zygmunt Surowiec (ZSL) poparł propozycję posła B. Strużka i stwierdził, że w sprawie zmian w Kodeksie postępowania cywilnego właściwa jest Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości. Byłoby być może zasadne, by skierować wystąpienie do tej Komisji. Może ona uwzględnić problem w toku swych prac. Nie tamuje to oczywiście możliwości wystąpienia z dezyderatem.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#PosełWitoldZakrzewski">Posłowie Bolesław Strużek (ZSL) i Edmund Skoczylas (PZPR) opowiedzieli się za uchwaleniem dezyderatu, a poseł Józef Krotiuk (ZSL) zaproponował, by uwzględnić obydwie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#PosełWitoldZakrzewski">Komisje przy jednym głosie wstrzymującym się, uchwaliły dezyderat do ministra sprawiedliwości w sprawie zmian w Kodeksie postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#PosełWitoldZakrzewski">Na sprawozdawcę projektu ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników wybrano posła Józefa Krotiuka (ZSL).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>