text_structure.xml 178 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11 min. 5.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przewodniczy na posiedzeniu wicemarszałek Sejmu Józef Ozga-Michalski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Otwieram VII sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Prezydium Sejmu proponuje następujący porządek obrad VII sesji Sejmu:</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">I. Ratyfikacja Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką, podpisanego w Warszawie dnia 14 maja 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">II. Zmiana w składzie Rady Państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">III. Zatwierdzenie uchwały Rady Państwa w sprawie zmian w składzie Rady Ministrów w okresie między VI a VII sesją Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przed przystąpieniem do głosowania nad projektem porządku obrad zawiadamiam, że zgodnie z art. 26 ust. 1 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Rada Państwa przedstawiła Sejmowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do zatwierdzenia 5 dekretów, wydanych w okresie między VI a VII sesją Sejmu, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">1) z dnia 16 kwietnia 1955 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Motoryzacyjnego (Dz. U. Nr 17, poz. 89),</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">2) z dnia 18 kwietnia 1955 r. o przekształceniu urzędu Ministra Górnictwa w urząd Ministra Górnictwa Węglowego (Dz. U. Nr 18, poz. 105),</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">3) z dnia 18 kwietnia 1955 r. o Centralnym Urzędzie Naftowym (Dz. U. Nr 18, poz. 106),</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">4) z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. Nr 18, poz. 107),</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">5) z dnia 18 kwietnia 1955 r. o zmianie dekretu o prawie łowieckim (Dz. U. Nr 18, poz. 108).</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Prezydium Sejmu — zgodnie z art. 33 ust. 1 regulaminu Sejmu — przekazało powyższe dekrety do Komisji Spraw Ustawodawczych z tym, że dekret o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym, oraz dekret o zmianie dekretu o prawie łowieckim — przekazane zostały również do Komisji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Prezydium Sejmu proponuje, aby sprawozdania Komisji dotyczące zatwierdzenia dekretów rozpatrzyć na następnej sesji.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie proponowanego porządku obrad?</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Nikt głosu nie zabiera.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje Prezydium Sejmu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Stwierdzam, że proponowany przez Prezydium Sejmu porządek obrad VII sesji został przez Sejm przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Sprawa zatwierdzenia dekretów rozpatrzona zostanie zatem na następnej sesji.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Prezydium Sejmu ustaliło porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia w brzmieniu odpowiadającym uchwalonemu przed chwilą przez Sejm porządkowi obrad sesji.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia?</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Nikt głosu nie zabiera.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o wniosku w sprawie ratyfikacji Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką, podpisanego w Warszawie dnia 14 maja 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">W imieniu Rządu głos zabiorze Prezes Rady Ministrów ob. Józef Cyrankiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Wysoki Sejmie! W marcu, przed dwoma miesiącami, miałem możność referować w Sejmie kilka zagadnień z dziedziny sytuacji międzynarodowej. Działo się to z okazji sesji budżetowej, z okazji przedłożenia Sejmowi budżetu państwa na rok 1955.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Omawianie sytuacji międzynarodowej, roli Polski na terenie międzynarodowym i zamierzeń Rządu Polskiego w tej dziedzinie z okazji sesji budżetowej podkreślało równocześnie fakt, który jest podstawową prawdą naszego życia narodowego. Tą prawdą jest, że nasz olbrzymi pokojowy wysiłek budowy nowoczesnej, silnej Polski, wysiłek całego naszego narodu, który z dumą spogląda na minione 10-lecie niespotykanego rozwoju kraju, jego potencjału przemysłowego i jego siły, umożliwiony był dzięki temu, że nie byliśmy w tym pokojowym wysiłku sami, że mieliśmy takiego przyjaciela jak pierwszy kraj socjalizmu — Związek Radziecki, że mieliśmy mocne zaplecze przyjaciół w krajach demokracji ludowej.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Tą prawdą równocześnie jest, że opierając swoją pracę dla dobra własnego narodu o solidarność państw obozu pokoju, zarazem w miarę postępu naszego budownictwa zwiększaliśmy nasz wkład do wspólnej siły obozu pokoju. A ta wspólna siła z kolei zabezpieczała i naszą przyszłość i nasze perspektywy rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Ta nierozerwalna jedność i współzależność wysiłku naszego narodu ze wzrastającą siłą całego obozu pokoju, z jego wspólną polityką międzynarodową i jego decydującą o układzie sił na świecie rolą międzynarodową jest podstawową, obustronnie działającą prawdą naszego życia.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Jest to prawda, która rozświetla drogi przyszłości naszego narodu, która krzepi serca i umysły wszystkich ludzi w Polsce, serca ojców i matek myślących o przyszłości swych dzieci, która dodaje im bodźca i otuchy do pracy w budowie coraz bardziej kwitnącej i silnej Polski, a równocześnie pozwala nam wszystkim widzieć pełne zabezpieczenie naszego pokojowego wysiłku nie tylko w naszej sile, ale we wspólnej sile 900-milionowego zwycięskiego, wciąż rosnącego obozu pokoju i socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Wyrazem, zadokumentowaniem i rozwinięciem tej prawdy jest podpisany w Warszawie dnia 14 maja Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Ten właśnie Układ przedstawiam w imieniu Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Wysokiemu Sejmowi do ratyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Na gruncie dotychczas istniejących dwustronnych paktów, z których głównym i podstawowym dla Polski był stanowiący fundament pierwszego dziesięciolecia naszego rozwoju pakt o przyjaźni, współpracy i pomocy powojennej ze Związkiem Radzieckim, pakt, którego dziesiątą rocznicę zawarcia obchodziliśmy uroczyście w kwietniu, na gruncie tych dwustronnych paktów w wyniku rozwoju wypadków w Europie zachodniej, a w szczególności w Niemczech zachodnich, wyrósł obecnie wielostronny traktat, potęgujący gwarancję nietykalności naszych granic, oparty na mocnej podstawie zbiorowego bezpieczeństwa, oparty o niewzruszalną solidarność państw obozu pokoju i socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">W ten sposób wysiłki narodu polskiego i jego władzy ludowej rozwijają się konsekwentnie i niezłomnie — w imię nienaruszalności naszych granic, naszego bezpieczeństwa i niepodległości od paktu polsko-radzieckiego z roku 1945, od Poczdamu, poprzez zgorzeleckie układy przyjaźni z Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu istniejącej granicy na Odrze i Nysie, których piąta rocznica mija w lipcu tego roku — aż do Układu Warszawskiego. Układ ten zrodził się z poczucia konieczności skutecznego zagwarantowania interesów ośmiu zaprzyjaźnionych państw. Zjednoczone dowództwo spotęguje koordynację naszych wysiłków obronnych. Wszystko to wydatnie wzmacnia naszą suwerenność, wzmacnia gwarancję niepodległego rozwoju naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Toteż zarówno w Polsce jak i we wszystkich krajach obozu pokoju Układ Warszawski został z radością powitany jako wyraz wydatnego wzrostu naszej wspólnej siły i naszego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Taka była odpowiedź naszych krajów, jeszcze ściślej zespolonych w obronie pokoju w Europie, na realną groźbę odrodzenia militaryzmu niemieckiego wskrzeszanego przez imperializm Stanów Zjednoczonych. Taka była nasza odpowiedź na ratyfikację układów paryskich, na przystąpienie Niemiec zachodnich do bloku atlantyckiego, na zwiększone tym samym niebezpieczeństwo wojny.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Nie ma w Polsce człowieka, którego trzeba byłoby przekonywać, co oznacza zaborczy neohitlerowski Wehrmacht, co oznacza rozpętywanie z powrotem tych sił, które w roku 1939 poprzez Polskę ruszyły na podbój świata, które przez bez mała 6 lat bestialsko znęcały się nad narodem polskim, które dławiły w kleszczach całą Europę, które usiłowały zepchnąć świat w mroki najbardziej potwornego barbarzyństwa, które 10 lat temu legły zdruzgotane potęgą oręża Związku Radzieckiego i wspólnym wysiłkiem narodów sprzymierzonych.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">I oto minęło zaledwie 10 lat od zakończenia wojny, a w Europie zachodniej przez odrodzenie militaryzmu niemieckiego, wbrew najżywotniejszym interesom narodów Europy, wbrew woli i pragnieniom samego narodu niemieckiego powstaje niebezpieczne ognisko wojenne.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Nie ma potrzeby nikomu przypominać, przeciwko komu Wehrmacht neohitlerowski, włączony do agresywnego ugrupowania północnoatlantyckiego, ma być w pierwszym rzędzie użyty.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Nie trzeba też przypominać, że zanim jeszcze pojawiły się pierwsze zawoalowane zapowiedzi remilitaryzacji Niemiec w roku 1949, a nawet wówczas kiedy politycy zachodni jeszcze oficjalnie zaprzeczali, jakoby kiedykolwiek mieli dążyć do remilitaryzacji Niemiec, już wówczas propaganda odwetowców w Niemczech zachodnich wyraźnie wiązała swe nadzieje z powstaniem nowej armii niemieckiej.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Naród polski pochłonięty pracą nad rozwojem swojego kraju oczekiwał od Rządu takich kroków, które by zapewniły mu bezpieczeństwo w nowej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Toteż mając przed oczyma niezbite dowody wskrzeszania militaryzmu niemieckiego i związanych z nim nieodłącznie zaborczych zamiarów, widząc jak ta zaborczość popierana jest i podsycana przez amerykańskich polityków i całą propagandę zachodnią — Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, rząd kraju, który przeżył wszystkie okropności wojny i okupacji, doznał niszczycielskich jej skutków, nie mógł pozostać biernym i uznał za konieczne podjęcie niezbędnych kroków politycznych i obronnych celem zabezpieczenia żywotnych interesów Polski.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Wyciągając z przeszłości wszystkie wnioski i dążąc do tego, by byt naszego narodu jak najskuteczniej zabezpieczyć w oparciu o cały obóz pokoju i postępu, popieraliśmy wysiłki Związku Radzieckiego zmierzające do pokojowego rozwiązania problemu niemieckiego i do zabezpieczenia pokoju w Europie przez wspólny wysiłek wszystkich narodów.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Zdawaliśmy sobie przy tym sprawę, że militaryzm niemiecki jest groźbą nie tylko dla Polski lub też państw Europy wschodniej, przeciwko którym głównie jego propaganda odwetowa jest dziś skierowana. Wiedzieliśmy, że militaryzm niemiecki stanowi groźbę dla wszystkich sąsiadów Niemiec, włączając państwa Europy zachodniej, a więc również i dla tych krajów, których rządy pod naciskiem Stanów Zjednoczonych ignorując rzeczywistość forsowały ratyfikację układów paryskich. Usiłują one zagłuszyć ostrzeżenia płynące z doświadczeń historii, a także przechodzą do porządku dziennego nad faktem, że przywódcy nowego Wehrmachtu już dziś nie starają się ukrywać tego, że ich plany zaborcze obejmują również kraje Europy zachodniej, a z biegiem czasu będą to czynili coraz brutalniej.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Układ nasz zrealizowaliśmy w gronie państw zaprzyjaźnionych, tak jak i my zagrożonych remilitaryzacją Niemiec i tak samo jak my oddanych pokojowemu budownictwu nowego i lepszego jutra.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Układ ten daje nam najpewniejszą gwarancję, że w razie jakiejkolwiek próby agresji przeciwko naszym krajom napastnik spotka się z natychmiastową wspólną i niezawodną odprawą.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Układ Warszawski wyraża jednolitą wolę wspólnej obrony suwerenności i niezawisłości państw zaprzyjaźnionych i współdziałających ze sobą w celu umocnienia wzajemnego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Siła i znaczenie tego Układu stają się szczególnie wymowne dzięki temu, że bierze w nim udział Związek Radziecki, który całą swą niezmierzoną potęgę, swe doświadczenia, olbrzymie zdobycze swej techniki postawił do dyspozycji utworzonego wspólnie systemu bezpieczeństwa zbiorowego.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Siłę tego Układu podkreśla fakt, że Chińska Republika Ludowa poprzez swego obserwatora w przemówieniu na Konferencji państw europejskich i w deklaracji złożonej w chwili podpisywania Układu podkreśliła swoje pełne poparcie dla celów Układu oraz gotowość pomocy naszym krajom na wypadek napaści.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Niemałą wymowę ma fakt, że bierze w Układzie udział Niemiecka Republika Demokratyczna, reprezentująca pokojowe dążenia całego narodu niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">W ten sposób siła tego systemu bezpieczeństwa zbiorowego rozciągającego się od Łaby aż po Chiny jest dostateczna, by zmusić potencjalnych napastników do poważnego zastanowienia się, zanim odważą się na agresję.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Równocześnie siła tego Układu wynika i z tego, że jest on poważnym krokiem naprzód w kierunku realizacji idei bezpieczeństwa zbiorowego w oparciu o uznane zasady pokojowego współistnienia i współpracy państw o różnych ustrojach społeczno-politycznych.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Tak jak nie rezygnujemy z wysiłków, by nie dopuścić do wprowadzenia w życie remilitaryzacji Niemiec zachodnich, by nadal wytrwale dążyć do zjednoczenia Niemiec i stworzyć warunki umożliwiające całemu narodowi niemieckiemu włączenie się do prac w dziele zabezpieczenia pokoju europejskiego — tak samo nie rezygnujemy z wysiłku, by stworzony przez nas system bezpieczeństwa zbiorowego przekształcić w system ogólnoeuropejski.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Dlatego to Układ Warszawski pozostaje otwarty dla wszystkich — bez względu na ich ustrój — państw europejskich, które chciałyby doń przystąpić, oraz zawiera postanowienie, że w razie utworzenia szerszej organizacji, a więc w razie stworzenia systemu ogólnoeuropejskiego bezpieczeństwa, zawarty w Warszawie Układ traci swoją moc obowiązującą.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Na tym także polega siła tego Układu i jego międzynarodowe znaczenie, dotyczące w poważnej mierze wszystkich narodów Europy.</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Dlatego też spotka się on z poparciem i zrozumieniem wszystkich narodów pragnących pokoju i nienawidzących wojny, w szczególności z poparciem narodów Europy zachodniej, które walczyły i walczą przeciwko militaryzmowi niemieckiemu.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Równocześnie zorganizowanie zjednoczonego dowództwa wojskowego przewidzianego w Układzie i włączenie do dyspozycji nowopowstałego systemu pomocy wzajemnej wydzielonych jednostek wojskowych — daje uczestnikom Układu konkretną i wystarczającą rękojmię, że w razie potrzeby rozporządzać będą dostateczną i sprawną siłą, by odpowiedzieć na wszelkie próby agresji i by agresora uśmierzyć.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Jeżeli chodzi o sprawę udziału Niemieckiej Republiki Demokratycznej w wykonywaniu postanowień dotyczących sił zbrojnych zjednoczonego dowództwa — rozpatrzona ona zostanie w terminie późniejszym, co wiąże się z całokształtem wysiłków zmierzających do słusznego rozwiązania problemu niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Zgodnie z powziętą uchwałą, na stanowisko Naczelnego Dowódcy Zjednoczonych Sił Zbrojnych został powołany Marszałek Związku Radzieckiego Koniew.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Marszałek Koniew jest dobrze znany narodowi polskiemu i całemu światu, który pamięta jego wielkie zasługi w walce z hitleryzmem. Wojska, którymi dowodził marszałek Koniew, wzięły udział w zwycięskiej ofensywie wyzwalającej Polskę spod jarzma hitlerowskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Utworzenie zjednoczonych sił zbrojnych i zjednoczonego dowództwa niepomiernie wzmaga efektywność naszych możliwości obronnych. Równocześnie zaś siły zbrojne poszczególnych państw całkowicie zachowują swój narodowy charakter, pozostając zbrojnym ramieniem każdego z naszych narodów pod własnym dowództwem. Układ nasz jest poważnym i stanowczym ostrzeżeniem dla każdego, kto ośmieliłby się naruszyć pokój w Europie.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">W ten sposób Konferencja Warszawska staje się historycznym krokiem w walce o pokój i bezpieczeństwo naszych narodów, w walce o pokój i bezpieczeństwo wszystkich narodów Europy, w walce o trwały pokój na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Konferencja Warszawska była ważnym odcinkiem wielkiego frontu walki o pokój i odprężenie międzynarodowe i łączy się bezpośrednio i organicznie z szeregiem innych niezwykle doniosłych aktów politycznych, które zmierzają do zmniejszenia napięcia w stosunkach międzynarodowych, do istotnego odprężenia.</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Wszystkie te akty polityczne łącznie z Konferencją Warszawską są przejawem wielkiej, toczonej na całym froncie ofensywy obozu pokoju, ofensywy, którą z radością witają wszyscy ludzie dobrej woli na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Oto z otwarciem naszej Konferencji zbiegło się złożenie przez Związek Radziecki na Podkomisji Rozbrojeniowej w Londynie nowego planu rozbrojenia i zakazu broni masowego zniszczenia.</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Oto Związek Radziecki, kontynuując swoje wieloletnie tradycje walki o odprężenie, wysunął konstruktywne wnioski nacechowane nieodpartą logiką i pełen rozmachu plan redukcji zbrojeń, eliminacji broni masowego zniszczenia i wprowadzenia efektywnych zasad kontroli wykonywania przyjętego planu.</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Polska Ludowa, jak wszystkie inne kraje obozu pokoju i demokracji, wypowiada się przeciwko wyścigowi zbrojeń. Żaden rozsądny człowiek nie może nie potępiać bezsensownego topienia miliardów w zbrojeniach, które są skutkiem nienasyconej zachłanności i zaborczości imperialistycznych monopoli.</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Dlatego też naród polski ze szczerym entuzjazmem powitał najnowsze propozycje rozbrojeniowe przedłożone przez Związek Radziecki.</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Mówiliśmy o potężnej ofensywie obozu pokoju, o pokojowej ofensywie Związku Radzieckiego na szerokim froncie. Oto w dzień po podpisaniu Układu Warszawskiego nastąpiło podpisanie traktatu państwowego z Austrią, który kończy okres okupacji czteromocarstwowej w Austrii i przyznaje jej pełną suwerenność. Zawarcie traktatu z Austrią stanowi poważny wkład w sprawę utrwalenia pokoju w Europie. Jesteśmy przekonani, że naród austriacki wykorzysta swą pełną suwerenność, by przyczynić się do utrwalenia pokoju i współpracy w Europie.</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Przywrócenie Austrii niezależności i suwerenności oraz wykonywanie przyjętych zasad Układu sprzyjać będzie rozwojowi przyjaznych stosunków między naszymi państwami.</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Równocześnie nie sposób nie podkreślić wagi traktatu austriackiego jako przykładu konkretnego rozładowywania napięć sytuacji międzynarodowej, konkretnego przykładu, który nie może pozostać bez wpływu na szybsze i skuteczniejsze szukanie rozwiązań w innych sprawach, w szczególności w sprawie zjednoczenia Niemiec na pokojowych i demokratycznych podstawach.</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Równocześnie z Konferencją Warszawską ogłoszona została decyzja o spotkaniu delegacji rządowych Związku Radzieckiego i Federacyjnej Republiki Jugosławii.</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Należy stwierdzić, że spotkanie to stanowi poważny krok w kierunku dalszej poprawy stosunków między Jugosławią a Związkiem Radzieckim, co może odegrać niemałą rolę w utrwaleniu pokoju w Europie i przyczynić się do pogłębienia współpracy między Jugosławią a całym obozem pokoju. Każdy krok w tym kierunku Polska Ludowa traktuje z całą życzliwością.</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Duże znaczenie dla walki o polepszenie współpracy między narodami ma uzyskanie bezpośrednio, po zakończeniu Konferencji Warszawskiej, porozumienia w sprawie zwołania konferencji wielkich mocarstw na najwyższym szczeblu. O konferencję tę dopominały się narody na całym świecie. Powstał bowiem cały szereg problemów, które wymagają omówienia i opartego na porozumieniu rozwiązania na najwyższym szczeblu.</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Nic dziwnego, że z konferencją tą wiążą duże nadzieje w szczególności narody Europy zachodniej, zaniepokojone widmem odradzania się militaryzmu niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Ze zwołaniem tej konferencji wiąże naród niemiecki nadzieje zbliżenia perspektyw zjednoczenia się w pokojowym i demokratycznym państwie.</u>
          <u xml:id="u-3.52" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ma nadzieję, że mocarstwa zachodnie okażą na tej konferencji gotowość do porozumienia i współpracy, którą z taką siłą i konsekwencją realizuje Związek Radziecki.</u>
          <u xml:id="u-3.53" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Tak oto na szerokim froncie pokojowym ofensywy obozu pokoju, a przede wszystkim pełnej dynamiki, całkowicie zbieżnej z interesami Polski polityki Związku Radzieckiego, Konferencja Warszawska i Układ Warszawski stały się ogniwem w łańcuchu wysiłków na rzecz odprężenia międzynarodowego i mamy prawo stwierdzić, że wnoszą wielki wkład w dzieło utrwalenia pokoju w Europie i rozwoju form współpracy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-3.54" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Postanowienia Układu Warszawskiego stanowią dla narodu polskiego nader istotne wzmocnienie jego bezpieczeństwa, jego suwerenności i jego granic, sprawiają, że w obliczu groźby odrodzenia Wehrmachtu, popieranego przez rząd Stanów Zjednoczonych, nie znajdujemy się osamotnieni, lecz wraz z nami stoją siły Związku Radzieckiego i krajów demokracji ludowej. Tę nową w życiu narodu polskiego prawdę — tę wielką prawdę naszego bezpieczeństwa i możliwości pokojowej pracy — odczuwa dziś w Polsce każdy. Stąd płynie twórcza wiara w przyszłość, którą przepojony jest cały nasz naród. Musimy stale pamiętać, że od naszej siły wewnętrznej, od prężności naszego rozwoju gospodarczego, od wykonywania naszych planów gospodarczych, od dalszego umacniania moralnej i politycznej jedności naszego Frontu Narodowego zależy w dużej mierze siła i skuteczność polskiego Wkładu do utworzonego w Warszawie systemu bezpieczeństwa i pomocy wzajemnej.</u>
          <u xml:id="u-3.55" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Polska Ludowa jest silna jednością swych obywateli zespolonych we Froncie Narodowym, którego cele: utrwalenie potęgi naszego państwa, walka o wzrost naszej siły gospodarczej i moralnej, walka o podniesienie produkcji i oświaty — są celami całego narodu. Wypełniając zadania, które stawia przed nami nasz program polityczny i gospodarczy, a w szczególności te, które postawione zostały przed państwem i narodem, a nakreślone na II Zjeździe Partii i we wskazaniach III Plenum Komitetu Centralnego, umacniamy w ten sposób nasze Państwo Ludowe, umacniamy naszą obronność i w imię bezpieczeństwa i pokoju będziemy mogli spełnić zobowiązania wzajemnej pomocy, które podjęliśmy kładąc nasz podpis pod Układem o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej dnia 14 maja 1955 roku.</u>
          <u xml:id="u-3.56" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Stawia to przed nami ważne i odpowiedzialne zadania. Będziemy pogłębiać i umacniać uczucia patriotyzmu w całym społeczeństwie w oparciu o chlubne, postępowe tradycje naszego narodu. Musimy walczyć z brakami w naszym aparacie i trzebić biurokratyzm, musimy poświęcić wiele troski i uwagi umocnieniu i usprawnieniu naszego aparatu państwowego oraz umocnieniu praworządności socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-3.57" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Wzrost potęgi naszej Ludowej Ojczyzny łączy się ściśle z walką o wzrost wydajności pracy, o uruchomienie wszystkich rezerw ekonomicznych i stałe podnoszenie poziomu życiowego szerokich mas narodu. Dalsza rozbudowa przemysłu ciężkiego, przy odpowiednim uwzględnieniu możliwości rozwojowych przemysłu lekkiego, codzienna troska o rozwój naszego rolnictwa, pozostają nadal czołowymi zadaniami naszego budownictwa socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-3.58" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Ideą państw socjalizmu jest, by nieustannie wspólnym wysiłkiem podnosić dobrobyt materialny i kulturalny społeczeństwa. To są wytyczne naszych planów gospodarczych, które są i będą realizowane.</u>
          <u xml:id="u-3.59" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Niemniej jednak wiemy, że w świecie, w którym żyjemy, w świecie jawnych przygotowań agresywnych i niemaskowanych gróźb przeciwko naszemu bezpieczeństwu i naszym ziemiom, konieczny jest wysiłek wszystkich ludzi pracy, konieczne jest wzmocnienie naszych wysiłków obronnych na rzecz pokoju i bezpieczeństwa dla wszystkich. Chcemy móc pracować w spokoju i poczuciu, że nic nie zakłóci naszej pokojowej pracy nad utrwaleniem naszej państwowości i rozwojem dobrobytu całego narodu.</u>
          <u xml:id="u-3.60" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Musimy sobie również zdać sprawę z tego, że te czynniki, których zamierzenia skierowane są przeciwko naszej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, przeciwko naszej niezawisłości, naszej pokojowej pracy, szukać będą różnych metod, by osłabić naszą zdolność obronną. Musimy więc wzmocnić naszą czujność przed szpiegostwem, sabotażem, dywersją i rozkładową propagandą. Nasz niezwyciężony mur obronny stanowi zarówno Układ Warszawski, jak i patriotyczna postawa całego społeczeństwa oraz rezultaty codziennej pracy całego narodu. Układ nasz stanie się bodźcem do dalszego wzmocnienia przyjaźni między naszym narodem a narodami Związku Radzieckiego, do rozwoju jeszcze ściślejszej i jeszcze bardziej wszechstronnej współpracy między narodami obozu pokoju, które w ciężkim trudzie odzyskały wolność i nie pozwolą jej niczym naruszyć.</u>
          <u xml:id="u-3.61" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Naród polski niewątpliwie chlubnie wykona te zadania, świadom tego, że od jego wysiłków zależy bezpieczeństwo naszej Ojczyzny, jej przyszłość, jej rozkwit. Stworzyliśmy przesłanki zarówno naszego własnego bezpieczeństwa, jak i odprężenia międzynarodowego. Muszą one być realizowane co dzień i na każdym kroku. Świadomość tej prawdy, że utrzymanie pokoju i zabezpieczenie naszej niepodległości zależy od naszych wysiłków, musi jeszcze mocniej przeniknąć w serca i umysły wszystkich Polaków.</u>
          <u xml:id="u-3.62" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Dziś, gdy nasz Sejm ma ratyfikować historyczny Układ Warszawski, potężny instrument niezłomnej solidarności całego obozu pokoju, wszystkich naszych bratnich narodów, jeszcze goręcej biją nasze serca uczuciem serdecznej przyjaźni dla bohaterskich narodów radzieckich, dla wielkiego narodu chińskiego, dla bratnich krajów demokracji ludowej oraz Niemieckiej Republiki Demokratycznej, prowadzących walkę o pokój i demokrację przeciwko militaryzmowi i duchowi agresji — dla wszystkich sił pokojowych na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-3.63" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-3.64" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">Oto wymowa Konferencji Warszawskiej i jej historycznych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-3.65" who="#PrezesRadyMinistrówJózefCyrankiewicz">W imieniu Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej proszę Wysoki Sejm o ratyfikację przedłożonego Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między ośmioma państwami, Układu, który jak potężny stalowy puklerz wspólnej siły i solidarności chronić będzie bezpieczeństwo wszystkich ośmiu państw, który osłaniać będzie pokojowa, twórczą pracę narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.66" who="#komentarz">(Huczne, długo niemilknące oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 45 do godz. 12.)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu sprawozdawcy Komisji Spraw Zagranicznych, wicemarszałkowi Sejmu Stanisławowi Kulczyńskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Wysoki Sejmie! Podpisany dnia 14 maja br. w Warszawie Układ ośmiu państw o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej posiada szczególne znaczenie dla narodu polskiego i wszystkich pokój miłujących narodów, dla umocnienia bezpieczeństwa Polski i innych krajów europejskich, dla pokoju w Europie i poza Europą.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Naród polski po wiekach walki z zaborczością militaryzmu i imperializmu niemieckiego zjednoczył się w sprawiedliwych granicach, opierających się o wybrzeże Bałtyku, o Odrę i Nysę Łużycką. W tych granicach, które odzyskaliśmy przed dziesięciu laty dzięki bohaterskiej walce żołnierzy radzieckich i dzięki ofierze krwi przelanej przez żołnierzy polskich walczących u boku Armii Radzieckiej, naród polski buduje nowe życie. Od pierwszej chwili wyzwolenia wszystkie swe siły poświęcamy odbudowie i rozbudowie gospodarki narodowej, rozwojowi oświaty i kultury i podnoszeniu materialnego i kulturalnego poziomu życia ludzi pracy. W twórczej pracy pokojowej i przyjaznej współpracy międzynarodowej widzimy swe naczelne zadanie.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Dlatego nie możemy z obojętnością spoglądać na knowania wymierzone przeciw naszemu krajowi, na zbrodnicze plany zniszczenia tak niedawno odbudowanych miast i wsi polskich, nowo wzniesionych hut i fabryk, domów mieszkalnych, szkół, zakładów naukowych i placówek kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Nie możemy pozostawić bez odpowiedzi wskrzeszania militaryzmu w Niemczech zachodnich i wciągania niemieckich sił agresji i odwetu do bloków wojennych, wymierzonych przeciw narodom Związku Radzieckiego, Polski i innych pokojowych krajów. A taki cel przyświeca układom paryskim, które wbrew woli narodów zachodnio-europejskich, a nawet wbrew woli dużej części członków parlamentów zachodnio-europejskich zostały przez te parlamenty ratyfikowane. Naszą odpowiedzią na wymierzone przeciw nam układy paryskie jest Układ ośmiu państw o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej. Podejmujemy wraz ze Związkiem Radzieckim i sześciu innymi wspólnie z nami zagrożonymi krajami niezbędne kroki dla zapewnienia naszego bezpieczeństwa i w interesie utrzymania pokoju w Europie.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Osiem państw złączonych sojuszniczymi więzami Układu Warszawskiego udziela sobie wzajemnej gwarancji, że w przypadku napaści zbrojnej w Europie na jedno lub więcej z nich każdy pozostały uczestnik Układu udzieli napadniętemu natychmiastowej pomocy wszelkimi środkami, jakie uzna za niezbędne, włączając również zastosowanie siły zbrojnej. Osiem państw porozumiało się także w sprawie utworzenia Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych wydzielonych do jego dyspozycji i postanowiło, że podejmą one również inne uzgodnione środki, niezbędne dla wzmocnienia ich obronności, w celu ochrony pokojowej pracy ich narodów i zabezpieczenia nietykalności ich granic przed ewentualną agresją.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Tak więc Układ Warszawski stwarza system skoordynowanych środków obronnych, opartych o zwartość i siłę ośmiu pokojowych państw z potężnym i niezawodnym obrońcą pokoju i niezawisłości narodów — wielkim Związkiem Radzieckim na czele. Dzięki Układowi Warszawskiemu Polska staje się uczestnikiem wielostronnego systemu obrony przed agresją, który wzmacnia jej bezpieczeństwo i który ostudzić musi zapały każdego agresora, knującego plany podbojów i zaboru naszych ziem. Dzięki Układowi Warszawskiemu żaden wróg nie może liczyć na to, że uda mu się rozprawić w pojedynkę z poszczególnymi państwami należącymi do naszej bratniej rodziny pokojowych krajów. Drogę do agresji przeciw nam zagradza potężny mur zwartości i siły ośmiu państw, dla których sprawa bezpieczeństwa każdego z nich jest wspólną sprawą ich wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Nasze poczucie bezpieczeństwa w Europie wzmacnia jeszcze fakt, że dla Warszawskiego Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej deklaruje całkowitą solidarność i poparcie wielkie pokojowe mocarstwo azjatyckie — Chińska Republika Ludowa.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">U podstaw polityki zagranicznej naszego państwa i innych państw naszego obozu leży idea pokojowego współistnienia i pokojowej współpracy z wszystkimi państwami niezależnie od ich ustroju społecznego i państwowego. Uzyskawszy w Układzie Warszawskim rękojmię naszego bezpieczeństwa, nie ustajemy w wysiłkach, by stworzyć najlepsze warunki pokojowego współistnienia i pokojowej współpracy ze wszystkimi państwami. Tę myśl wyraża dobitnie Warszawski Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej. Jego uczestnicy oświadczają gotowość współpracy we wszystkich poczynaniach międzynarodowych, zmierzających do zapewnienia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa i deklarują, że w pełni poświęcą swe. siły urzeczywistnieniu tych celów. Jego uczestnicy zobowiązują się współpracować z innymi państwami w wielkim dziele osiągnięcia porozumienia w sprawie powszechnej redukcji zbrojeń i zakazu broni atomowej, wodorowej oraz innych rodzajów broni masowej zagłady.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">To zobowiązanie posiada szczególną wymowę w chwili obecnej, gdy dzięki nowym propozycjom Związku Radzieckiego z 10 maja br. przedstawionym Podkomisji Rozbrojeniowej ONZ powstały nowe, realne podstawy dla uregulowania problemu redukcji zbrojeń i zakazu broni masowego zniszczenia, problemu, który jest przedmiotem troski setek milionów ludzi na wszystkich kontynentach.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">W ten sposób państwa uczestniczące w Układzie Warszawskim raz jeszcze dały wyraz swemu umiłowaniu pokoju i swej gotowości uregulowania w duchu wzajemnego porozumienia sprawy ograniczenia zbrojeń i zakazu najniebezpieczniejszych dla ludzkości rodzajów broni. Sprawa ta posiada bardzo ważne znaczenie dla położenia kresu wyścigowi zbrojeń, dla uwolnienia ludzkości od groźby nowej wojny i zwolnienia narodów od brzemienia ciężarów zbrojeniowych.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Naród polski — jak tego dowiodło blisko 20 milionów podpisów obywateli naszego kraju pod Apelem Wiedeńskim Światowej Rady Pokoju — popiera z całego serca program redukcji zbrojeń i zakazu broni masowej zagłady, o którego realizację Polska walczy niezmiennie wraz z innymi uczestnikami Układu Warszawskiego.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Układ Warszawski stwarza również sprzyjające możliwości dla zbudowania ogólnego systemu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Wychodząc z założenia, że w oparciu o Układ Warszawski rozwinąć się może europejski system bezpieczeństwa zbiorowego, uczestnicy Układu postanowili, że jest on otwarty dla przystąpienia innych państw — bez względu na ich ustrój społeczny i państwowy. Gdy zaś zostanie utworzony europejski system bezpieczeństwa zbiorowego i wejdzie w życie ogólnoeuropejski układ w tej sprawie, a zatem gdy osiągnięty będzie cel pokojowych wysiłków Polski i innych państw uczestniczących w Układzie Warszawskim, Układ ten utraci swą moc.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Układ Warszawski przepojony jest troską o bezpieczeństwo zbiorowe i pokój dla wszystkich narodów europejskich. Jak dowodzi litera i duch tego Układu, jest on z gruntu odmienny od układów, na podstawie których utworzone zostały bloki z udziałem mocarstw zachodnich w rodzaju bloku północno-atlantyckiego i unii zachodnio-europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Agresywnej treści tych bloków Układ Warszawski przeciwstawia swą głęboko pokojową treść. W przeciwieństwie do tych bloków Układ Warszawski jest otwarty dla przystąpienia innych państw i stwarza pomyślne warunki dla współpracy wszystkich państw w dziele zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. W przeciwieństwie do tych bloków, które ograniczają suwerenność ich uczestników, Układ Warszawski utrwala i umacnia suwerenne prawa państw i narodów uczestniczących w Układzie. W przeciwieństwie do tych bloków, które łamią zobowiązania międzynarodowe ich uczestników, wynikające z Karty Narodów Zjednoczonych, Układ Warszawski całkowicie odpowiada przepisom Karty. Stanowi on bowiem realizację niezaprzeczalnego i zagwarantowanego w Karcie Narodów Zjednoczonych prawa do samoobrony indywidualnej i zbiorowej oraz zapewnia koordynację pokojowych wysiłków ośmiu państw dla ich dalszej walki o utrwalenie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">W przeciwieństwie do bloków, które stwarzają przeszkody na drodze do uregulowania doniosłych dla sprawy pokoju problemów międzynarodowych, Układ Warszawski łączy pokojowe państwa wspólną myślą i troską o pokojowe rozwiązanie spornych zagadnień międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Trzeba tu przypomnieć zwłaszcza tak ważną dla pokoju sprawę, jak pokojowe uregulowanie problemu niemieckiego, problem zjednoczenia Niemiec na podstawach demokratycznych i pokojowych.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Nie ulega wątpliwości, że ratyfikacja układów paryskich stworzyła nową i niepomyślną sytuację, o ile chodzi o pokojowe uregulowanie problemu niemieckiego. Polska wraz z innymi państwami uczestniczącymi w Układzie Warszawskim nadal przeciwstawia się wskrzeszeniu militaryzmu niemieckiego i odbudowie agresywnego Wehrmachtu zachodnio-niemieckiego Naród polski darzy niezmierną sympatią demokratyczne i patriotyczne siły narodu niemieckiego, które walczą przeciw remilitaryzacji Niemiec zachodnich i o zjednoczenie swej ojczyzny na podstawach demokratycznych i pokojowych. W przeciwstawieniu do układów paryskich Układ Warszawski nie zamyka drogi do wejścia całego narodu niemieckiego na drogę demokracji, pokoju i pokojowego zjednoczenia.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Z głębokim zadowoleniem pragnę podkreślić fakt, że nowy wielostronny sojusz, wynikający z Warszawskiego Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej, łączy nas więzami sojuszniczymi również z dwoma państwami, z którymi nie mieliśmy dotychczas dwustronnych układów sojuszniczych. Sojusznikiem naszym jest obecnie Ludowa Republika Albanii i Niemiecka Republika Demokratyczna — nasz sąsiad, z którym łączy nas granica przyjaźni i pokoju na Odrze i Nysie Łużyckiej, nasz sąsiad, który wraz z nami i innymi uczestnikami Układu Warszawskiego zdecydowany jest bronić tej granicy jako nienaruszalnej granicy pokoju.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Warszawski Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej wzmacnia siły pokoju w Europie i na całym świecie. Jest on mocnym narzędziem w walce o pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe, w walce przeciw knowaniom i intrygom wszelkich podżegaczy wojennych, militarystów i odwetowców.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Warszawski Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej spotkał się z gorącym poparciem całego narodu polskiego. Układ ten odpowiada bowiem jego najgłębszym pragnieniom, wyraża jego najżywotniejsze interesy i uzbraja go w mocny oręż walki o pokój, łącząc Polską Rzeczpospolitą Ludową nierozerwalnymi więzami sojuszu z siedmiu bratnimi państwami.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Celem naszym jest pokój i mobilizacja wszystkich sił dla budownictwa pokojowego. Układ Warszawski daje nam nie tylko poczucie bezpieczeństwa, ale i poczucie dobrze spełnionego obowiązku w obliczu zagadnień pokoju w Europie.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Układ Warszawski uruchamia nie tylko wspólną obronę przed grożącą skądkolwiek agresją, ale i wzmacnia bezpieczeństwo, suwerenność narodową naszych krajów i wzajemną pomoc w pokojowym budownictwie. Nadal i ze zdwojoną energią budujemy Warszawę, budujemy nasz przemysł i rolnictwo, naszą ludową kulturę.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Historyczny układ, który jest przedmiotem naszych dzisiejszych obrad, stał się już własnością całego narodu polskiego. Zarówno obrady Warszawskiej Konferencji państw europejskich dla zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa w Europie, jak i podpisanie Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej oraz podjęcie uchwały w sprawie utworzenia Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych — w naszym kraju odbiły się niezwykle silnym echem w całym społeczeństwie. Ze wszystkich krańców naszej Ojczyzny, z miast i wsi, z fabryk, w których coraz silniej bije rytm wytężonej pracy dla podniesienia naszej obronności i naszego dobrobytu — zewsząd napływają słowa wyrażające całkowite poparcie narodu polskiego dla decyzji powziętych przez Konferencję.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#WicemarszałekStanisławKulczyński">Wychodząc z tych założeń Komisja Spraw Zagranicznych jednomyślnie postanowiła zalecić Wysokiemu Sejmowi ratyfikację Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką, podpisanego dnia 14 maja br. w Warszawie i przedstawia Wysokiemu Sejmowi projekt odpowiedniej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Otwieram dyskusję nad sprawozdaniem Komisji Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. stalinogrodzkiego Wiktorowi Kłosiewiczowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Wysoki Sejmie! Z uczuciem głębokiego wzruszenia, w pełnym zrozumieniu historycznej doniosłości aktu ratyfikacji Układu Warszawskiego, jakiego mamy dokonać w imieniu narodu polskiego, uczestniczymy w dzisiejszej sesji sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełKłosiewiczWiktor">W odpowiedzi na awanturniczą politykę kół imperialistycznych na Zachodzie, w odpowiedzi na szantaż atomowy i ratyfikację układów paryskich, wskrzeszającą nad Europą złowieszcze widmo militaryzmu niemieckiego, kraje obozu socjalizmu i pokoju podpisując Układ Warszawski podjęły nowe środki dla zapewnienia pokoju i własnego bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa innych narodów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Polska klasa robotnicza popiera jak najgoręcej, w całej rozciągłości historyczne decyzje Konferencji Warszawskiej jako odpowiadające całkowicie naszym interesom narodowym i naszym niezłomnym zasadom solidarności międzynarodowej z walczącą o pokój klasą robotniczą całego świata. Jesteśmy bowiem w najwyższym stopniu zainteresowani w utrwaleniu pokojowej przyszłości naszego kraju i szczerze pragniemy pokoju dla ludzi pracy innych narodów na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełKłosiewiczWiktor">W ciągu tych niezapomnianych dni, kiedy w stolicy naszej toczyły się historyczne obrady wykuwające granitową zaporę przeciw agresywnym zapędom militarystów waszyngtońskich i bońskich, serca i umysły wszystkich ludzi pracy całego kraju skierowane były ku delegacjom bratnich krajów, które w imieniu swych narodów, w atmosferze całkowitej zgodności i jednomyślności złożyły swe podpisy pod Układem Warszawskim.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełKłosiewiczWiktor">W tysiącach zebrań i masówek, w niezliczonych rezolucjach i pozdrowieniach nadsyłanych pod adresem Konferencji, w prostych, serdecznych słowach załogi naszych zakładów pracy i przedsiębiorstw dawały wyraz, jakże szczery i bezpośredni, swojej solidarności z uchwałami Konferencji, swojej całkowitej aprobaty dla jedynie słusznej polityki pokoju i odprężenia, którą przeniknięte są te uchwały.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Dzięki tym uchwałom, dzięki doniosłym postanowieniom o utworzeniu Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych państw uczestniczących w Układzie zwiększają się niepomiernie nasze możliwości obronne przeciwko wszelkiej agresji, a równocześnie uchwały te w niczym nie umniejszają praw suwerennych żadnego z państw-sygnatariuszy, pozostawiając otwartą drogę dla zjednoczenia Niemiec i dla utworzenia ogólnoeuropejskiego systemu bezpieczeństwa zbiorowego, w imię pokoju i przyjaźni narodów.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Jest to polityka, którą od pierwszych dni swego istnienia głosi i wciela niezłomnie w życie nasz szczery i wypróbowany sojusznik potężny Związek Radziecki — bastion pokoju światowego, jest to polityka wielkich Chin Ludowych potwierdzona raz jeszcze w wypowiedzi obecnego na Konferencji w charakterze obserwatora wicepremiera i ministra obrony narodowej Chińskiej Republiki Ludowej gen. Peng Teh-huaia. Niezłomne dążenie do umocnienia pokoju światowego stanowi kamień węgielny polityki naszej Partii i Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, czemu niejednokrotnie dawaliśmy wyraz na arenie międzynarodowej i co udokumentowaliśmy przed światem wspaniałymi osiągnięciami naszego pokojowego budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Jest to polityka, jaką prowadzą wytrwale i jakiej bronią na arenie międzynarodowej wszystkie kraje naszego 900-milionowego obozu. Za tą polityką, którą przeniknięty jest każdy artykuł Układu Warszawskiego, Opowiada się jak jeden mąż cały naród polski, opowiada się polska klasa robotnicza. Polityka ta spotyka się z szerokim, rosnącym nieustannie poparciem milionowych mas ludzi pracy na całym świecie, szczerze pragnących pokoju i rozwijających coraz bardziej zdecydowaną walkę w jego obronie.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Konferencja Warszawska i podjęte przez nią uchwały spotkały się z potężnym oddźwiękiem w opinii światowej na całym świecie i niewątpliwie wywrą one ogromny, pozytywny wpływ na dalszy rozwój sytuacji międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Ratyfikacja układów paryskich, wzmagająca bezpośredni stan zagrożenia pokoju w Europie i na całym świecie, wywołała ogromną falę sprzeciwu wśród wszystkich narodów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Klasa robotnicza, która we wszystkich krajach kapitalistycznych kroczy dziś na czele walki narodów o pokój, o suwerenność i godność narodową, o prawa i swobody demokratyczne — stanowi czołową siłę w walce przeciwko realizacji tych zgubnych układów.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PosełKłosiewiczWiktor">W obliczu niebezpieczeństwa wojny, wobec ponurej perspektywy nędzy i zniszczenia, jaką otwiera ratyfikacja układów paryskich, umacnia się wśród ludzi pracy różnych narodów, niezależnie od ich przekonań, wspólne dążenie do jedności ugruntowane na podstawowej wspólnocie interesów, wykuwa się potężny oręż jedności w imię obrony pokoju, w imię obrony życia.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Potężny przebieg manifestacji w dniu 10 marca, proklamowany przez Światową Federację Związków Zawodowych jako dzień walki przeciw remilitaryzacji Niemiec, oraz przebieg tegorocznych manifestacji 1-majowych, setki milionów podpisów zebranych już na całym świecie na rzecz Apelu Wiedeńskiego, imponująca manifestacja jedności klasy robotniczej wszystkich krajów europejskich i wszystkich kierunków politycznych, jaką stała się niedawna Europejska Konferencja Robotników i Związków Zawodowych w Lipsku — wszystko to wskazuje, że ludzie pracy świadomi zgubnych następstw polityki zbrojeń z coraz większym zdecydowaniem, wszystkimi sposobami dążą do zjednoczenia swych sił, do urzeczywistnienia jedności w skali krajowej i międzynarodowej w imię zapobieżenia wojnie i wszystkim jej zgubnym następstwom.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Klasa robotnicza Francji i Niemiec, Anglii i Włoch, krajów skandynawskich i krajów Beneluksu, chrześcijanie i socjaldemokraci, komuniści i bezpartyjni znaleźli w Lipsku jeden wspólny język i w całkowitej, absolutnej jednomyślności podjęli doniosłe uchwały otwierające nowy etap walki — walki w jedności — przeciwko wprowadzaniu w życie układów paryskich, przeciwko przygotowaniom do wojny atomowej, o zbiorowe bezpieczeństwo, o ogólne, kontrolowane rozbrojenie, o odprężenie międzynarodowe — o pokój.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Ostatnie obrady Biura Wykonawczego Światowej Federacji Związków Zawodowych, jakie toczyły się w Moskwie w czasie trwania Konferencji Warszawskiej, podjęcie kroków o zwołanie wspólnej konferencji trzech międzynarodowych centrali związkowych oraz podjęte przez Biuro Wykonawcze uchwały stanowią dalszy krok na drodze umocnienia jedności związkowej, która tak ściśle związana jest z dążeniem do osiągnięcia odprężenia międzynarodowego, do umocnienia pokoju.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Układ Warszawski, układ przyjaźni i pokoju, odpowiadający interesom nie tylko krajów-sygnatariuszy, lecz służący interesom wszystkich narodów, wszystkich pragnących szczerze pokoju ludzi na całym świecie dopomoże poważnie klasie robotniczej wszystkich krajów europejskich w ich słusznej walce i wzmocni jej dążenia jednościowe. Układ ten wprowadza nowe elementy do sytuacji międzynarodowej, podobnie jak pokojowa inicjatywa Związku Radzieckiego, która umożliwiła zawarcie w tak krótkim czasie traktatu pokojowego z Austrią, jak mające się odbyć spotkanie szefów rządów czterech mocarstw, zaaprobowane pod ogromnym naciskiem szerokiej opinii światowej przez rządy zachodnie.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Ostatnie radzieckie propozycje rozbrojeniowe, wytrącające broń z ręki zakłamanej propagandy zachodniej, godzące w uprawianą przez rządy imperialistyczne szaleńczą politykę wyścigu zbrojeń, umacniają te wszystkie postępowe siły na świecie, które domagają się polityki ograniczenia zbrojeń i zabezpieczenia narodów przed atomową zagładą.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Ogromny zasięg przygotowań do światowego zgromadzenia zwolenników pokoju w Helsinkach, potężniejący ruch antykolonialny narodów azjatyckich i afrykańskich, narastające nieustannie walki strajkowe o lepsze warunki życia, o uzyskanie lub rozszerzenie praw związkowych i demokratycznych w krajach kapitalistycznych — muszą budzić w nas niezłomne przekonanie, że siły pokoju na świecie, siły działającej w jedności międzynarodowej klasy robotniczej, znajdujące oparcie w pokojowej polityce naszych krajów, przechylają szalę dziejów na naszą stroną i nie ma dziś na świecie takiej siły, która byłaby w stanie odwrócić koło historii, nie ma takiej siły, która mogłaby powstrzymać potężną ofensywę pokoju.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Jesteśmy dziś silniejsi niż kiedykolwiek stalową jednością krajów naszego obozu i gorącym poparciem mas ludowych całego świata.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Naród nasz, stanowiący mocne ogniwo sił pokoju, w oparciu o jedność, potęgę gospodarczą i obronną bratnich krajów — sygnatariuszy układu, o przyjaźń i poparcie 600-milionowego narodu chińskiego gotowy jest z honorem wypełnić wszystkie zobowiązania, jakie nakłada na nas Układ Warszawski.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Naszym świętym, patriotycznym obowiązkiem wobec własnej Ojczyzny, obowiązkiem wynikającym z wierności zasadom solidarności międzynarodowej klasy robotniczej, jest uczynić wszystko co w naszej mocy, by wkład narodu polskiego, wkład polskiej klasy robotniczej w wielkie dzieło pokoju był jak największy.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Na straży naszego dorobku pierwszego powojennego dziesięciolecia, na straży tego wszystkiego, cośmy z tak ogromnym wysiłkiem własnymi rękami zbudowali, na straży Warszawy z każdym rokiem piękniejszej, naszych piastowskich ziem nadodrzańskich dymiących kominami fabryk, słonecznego dzieciństwa naszych dzieci, na straży naszego spokojnego jutra — stanęła ogromna, niezwyciężona siła, wzniesiona została nieprzebyta zapora przeciw wojnie, na której musi sobie skruszyć zęby każdy, ktokolwiek próbowałby ją naruszyć.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Każde nasze zwycięstwo na froncie produkcji wzmacnia jeszcze bardziej tę zaporę, wzmacnia poczucie bezpieczeństwa wśród tych wszystkich, którzy broniąc pokoju na wysuniętych pozycjach z nadzieją spoglądają ku nam, widząc w naszych osiągnięciach gwarancję swego zwycięstwa.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Dlatego z wielkim uznaniem powitać należy jedynie słuszną i godną naszej klasy robotniczej odpowiedź, jaką dają już dziś załogi naszych zakładów pracy, robotnicy, technicy, inżynierowie wyrażając swe pełne poparcie dla ratyfikacji Układu Warszawskiego w dodatkowych tonach produkcji, w przejawianiu większej energii i inicjatywy twórczej, ofiarnego wysiłku i gospodarskiej troski o nasze wspólne dobro — naszą gospodarkę narodową.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Wskazuje to na pogłębiające się w masach zrozumienie nierozerwalnej więzi, jaka zachodzi pomiędzy naszą sytuacją wewnętrzną a kształtowaniem się sytuacji międzynarodowej, na zrozumienie obowiązków, jakie ta nowa sytuacja stawia przed całym narodem.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Więcej dobrej, wysokogatunkowej produkcji, więcej zaoszczędzonych materiałów, surowców, paliwa i energii elektrycznej, niższe koszty własne — dla szczęścia narodu, dla rozkwitu naszej Ojczyzny, dla wzrostu naszej siły — oto ratyfikacja Układu Warszawskiego przez naszą klasę robotniczą, przez cały nasz naród, oto nasze poparcie dla sił pokoju na całym świecie, nasze najmocniejsze argumenty na rzecz rokowań między wielkimi mocarstwami, na rzecz pokojowego zjednoczenia Niemiec i utworzenia systemu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie.</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Zbliża się radosne dla nas wszystkich święto 22 Lipca, zamykające obchód dziesięciolecia Polski Ludowej, zbliżamy się do zwycięskiego zakończenia wielkiego Planu 6-letniego.</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#PosełKłosiewiczWiktor">Niech w odpowiedzi na uchwały Konferencji Warszawskiej, w dowód pełnego poparcia dla pokojowej polityki naszej Partii i Rządu, dla nowej pokojowej inicjatywy podjętej przez Związek Radziecki wraz z całym obozem pokoju i socjalizmu rozwinie się z nową siłą wielkie socjalistyczne współzawodnictwo, niech popłyną nową falą zobowiązania od załóg całej Polski — niech szybciej rośnie w siłę nasza Ojczyzna, niech wzmacnia się dzieło pokoju na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-7.28" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. olsztyńskiego Juliuszowi Malewskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełMalewskiJuliusz">Wysoki Sejmie! Historyczna Konferencja Warszawska i podpisany na niej Układ ośmiu państw o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej są momentem o doniosłej wadze dla dalszego pokojowego rozwoju naszego państwa, są niezwykle ważnym wydarzeniem w życiu międzynarodowym od chwili zakończenia drugiej wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełMalewskiJuliusz">Społeczeństwo Warmii i Mazur, które mam zaszczyt reprezentować jako syn tej ziemi, ma szczególne powody do wyrażenia swojego pełnego poparcia dla podpisanego Układu.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełMalewskiJuliusz">Dziesięć lat minęło od chwili narodowego i społecznego wyzwolenia naszej ziemi oraz powrotu jej do Macierzy, po wielowiekowej niewoli.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełMalewskiJuliusz">Jak bardzo tej chwili pragnęliśmy — prawowici jej gospodarze. W trudnych, ciężkich, pełnych upokorzenia latach pruskiego gwałtu, zwłaszcza w jego hitlerowskim okresie i w tych tragicznych dniach pełnych grozy, upodlenia, gdy spodziewaliśmy się w każdej chwili śmierci z rąk SS-manów w obozach koncentracyjnych w czasie wojny — nie traciliśmy nadziei na zwycięstwo sił postępu, demokracji nad rozszalałą reakcją, nad siłami faszyzmu, grożącego unicestwieniem dorobku ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełMalewskiJuliusz">Jakże gorąco witał lud warmińsko-mazurski swobodną swoją ziemię, wyzwolony przez bohaterskich żołnierzy Armii Czerwonej. I jak boleśnie ściskało się nam serce na widok zniszczeń wywołanych zbrodniczą wojną Hitlera.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełMalewskiJuliusz">Wszystkie miasta Warmii i Mazur poważnie ucierpiały, a takie jak Braniewo, Dobre Miasto, Iława w znacznej części legły w gruzach. Nasze żyzne pola zamieniły się w większości w opustoszałe odłogi. Zdziczałe konie i bydło, głodne i opuszczone, tułały się po drogach i polach. Komunikacja kolejowa całkowicie unieruchomiona. Stosunkowo i tak nieliczne zakłady przemysłowe ogołocone z maszyn i urządzeń. A najważniejsza strata to ta, że poważna część ludności rodzimej, ulegając terrorowi i kłamstwom szerzonym przez hitlerowców, opuściła swoją rodzinną ziemię.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełMalewskiJuliusz">Dziesięć lat usilnej pracy Państwa Ludowego sprawiły, że nasze ukochane ziemie — Warmia i Mazury tętnią nowym, burzliwym życiem. 60 tysięcy mało i średniorolnych rodzin chłopskich osiedliło się tutaj i zagospodarowało ponad 720 tysięcy ha ziemi. Pojunkierskie majątki przekształciły się w nowoczesne, zmechanizowane gospodarstwa rolne. Prawie w co trzeciej gromadzie rozwija się spółdzielnia produkcyjna — Mieszkańcy miast otrzymali 16 tysięcy nowo wybudowanych i 50 tysięcy wyremontowanych izb mieszkalnych. Odbudowano urządzenia komunalne. Powstały nowe, duże zakłady przemysłowe. Wszystkie dzieci mają miejsce w szkole, a 15 tys. młodzieży kształci się w szkołach średnich. Twórcza praca wre w pierwszej w historii tych ziem uczelni akademickiej — w Wyższej Szkole Rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełMalewskiJuliusz">Szybko naprzód postępuje upowszechnianie oświaty i udostępnianie ludziom pracy naszego województwa dóbr kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełMalewskiJuliusz">Rodzima kultura Warmii i Mazur trysnęła szerokim strumieniem.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełMalewskiJuliusz">Ludność woj. olsztyńskiego cieszy się, a wraz z nami raduje się naród polski z postępującego rozwoju Warmii i Mazur.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełMalewskiJuliusz">A pracujemy w szczególnie odpowiedzialnych warunkach. Wróg nie zaprzestaje swej niecnej roboty i stara się wśród ludności miejscowej posiać niechęć do Polski Ludowej, przeciwstawić jej ludność napływową. Wywołuje nastroje niepewności, grozi bez przerwy nową wojną, straszy powrotem junkrów pruskich i ich gestapowskich stróżów.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełMalewskiJuliusz">Im głośniej jednak ujadają wrogie szczekaczki, tym pewność i przekonanie nasze, że postępujemy słusznie, jest większe. I dlatego wroga propaganda nie znajduje posłuchu. Ludność nasza chce pokoju, chce spokojnie pracować i korzystać z owoców swego wysiłku. Mieszkańcy naszej ziemi dają stale wyraz swojej woli popierania słusznej polityki Państwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełMalewskiJuliusz">W wyborach do rad narodowych wzięło udział 94,5% uprawnionych do głosowania obywateli województwa, z czego na listy Frontu Narodowego głosowało 98,3%.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełMalewskiJuliusz">Apel Wiedeński podpisała cała ludność, nie licząc garstki otumanionych sekciarskich fanatyków.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełMalewskiJuliusz">Rozwijające się stale socjalistyczne współzawodnictwo pracy łączy i spaja, cementuje w dążeniu do wspólnego celu całą naszą ludność.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełMalewskiJuliusz">Zakłamana adenauerowska propaganda nie może zachwiać jednolitości społeczeństwa naszego województwa, więc w inny, perfidny sposób stara się osłabić przywiązanie ludności rodzimej do Macierzy.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełMalewskiJuliusz">Adenauer bezprawnie zatrzymuje ojców, mężów i braci z rozdzielonych rodzin. Przygotowuje się do wcielenia ich w neohitlerowski Wehrmacht, chociaż pozostali tu członkowie rodzin domagają się ich powrotu. Tu na wielu czeka praca spokojna, bezpieczne życie, możność rozwinięcia swych zdolności, udział w budowie sprawiedliwego ładu.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PosełMalewskiJuliusz">Obchód 500-lecia Zjednoczenia Pomorza, Warmii i Mazur z Macierzą pozwolił nam jeszcze raz stwierdzić — wbrew kłamliwym tezom burżuazyjnej nauki niemieckiej — że Warmia i Mazury były zawsze częścią organizmu narodowego Polski. Mowa polska rozbrzmiewała tu w roku 1945, gdy wracaliśmy na te ziemie wyzwalając je z wielowiekowego ucisku germanizacyjnego pruskich junkrów.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PosełMalewskiJuliusz">Piękną, wspaniałą kartę wpisali do historii Polski Warmiacy i Mazurzy swą bohaterską walką o język, o mowę polską, o możność wychowywania swych dzieci w polskiej szkole.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PosełMalewskiJuliusz">Zmagania te trwały aż do wybuchu wojny w dniu 1 września 1939 r., kiedy to zamknięto ostatnie polskie szkółki, a ich nauczycieli Polaków osadzono w obozach koncentracyjnych. Hitleryzm przeszedł do realizacji swych ludobójczych planów.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PosełMalewskiJuliusz">Wyzwolenie naszych ziem w 1945 r. stało się początkiem bujnego rozkwitu kulturalnego tych ziem. Rodzimy folklor, w tak dobitny sposób mówiący o polskości Warmii i Mazur, uzyskał warunki pełnego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PosełMalewskiJuliusz">Wprost zadziwiający jest ten masowy prąd do uczestniczenia w tworzeniu wartości kulturalnych, jaki wykazują masy pracujące naszego województwa. Czynimy duże wysiłki, aby zaspokoić głód przeżyć kulturalnych, ażeby stworzyć warunki dla ujawnienia się najwartościowszych cech charakteru naszej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PosełMalewskiJuliusz">Społeczeństwo nasze z uwagą śledziło przebieg Konferencji Warszawskiej, a podpisanie Układu powitało gorąco i z uznaniem.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PosełMalewskiJuliusz">Manifestacyjny wiec ludności Olsztyna w dniu 17 maja br. natchnął nas niewzruszoną pewnością, że mieszkańcy Warmii i Mazur jednomyślnie i bez zastrzeżeń popierają dotychczasową politykę Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PosełMalewskiJuliusz">Witamy i popieramy całym sercem Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej oraz uchwałę w sprawie utworzenia wspólnego Dowództwa Sił Zbrojnych miłujących pokój państw, gdyż wyrażają one nasze gorące pragnienie i naszą nieugiętą wolę przeciwstawienia się wojnie, utrwalenia i umocnienia pokoju, dalszego rozwoju naszego twórczego życia.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PosełMalewskiJuliusz">Będziemy usilnie i wytrwale pracowali; to nasze dalsze, codzienne poparcie historycznego Układu.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PosełMalewskiJuliusz">My wiemy, że każda nowa budowla, każda ponadplanowa tona zboża, każde przekroczenie norm produkcyjnych i oszczędzona złotówka — to wzmocnienie sił naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PosełMalewskiJuliusz">Nic dziwnego, że nasze sukcesy wprawiają imperialistów w stan zdenerwowania i rozdrażnienia.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PosełMalewskiJuliusz">Warmia i Mazury stanowiły zawsze część organizmu gospodarczego Polski. Tak często przez naukę niemiecką podkreślany „upadek gospodarczy Prus Wschodnich” był wynikiem odpadnięcia tych ziem od Polski.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#PosełMalewskiJuliusz">Warmia i Mazury, zamiast być zapleczem gospodarczym Polski, zostały sztucznie zamurowane w najodleglejszym zakątku państwa niemieckiego. Dlatego nie rozwinął się tu przemysł, dlatego gospodarstwa chłopskie drobne i średnie wegetowały, zadłużały się, a zrujnowany chłop warmiński i mazurski szedł na emigrację, na targowiska siły roboczej, do kopalni westfalskich, hut Nadrenii czy majątków saskich.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#PosełMalewskiJuliusz">Na ruinie chłopskich gospodarstw wyrastały latyfundia junkrów pruskich. Warmia i Mazury wyludniały się.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#PosełMalewskiJuliusz">Warunkiem ekonomicznego rozwoju Warmii i Mazur był powrót tych ziem do Polski. Warunek ten został spełniony w 1945 r.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#PosełMalewskiJuliusz">Nowoczesne zakłady przemysłowe, które na ziemi warmińskiej budujemy, socjalistyczne gospodarstwa rolne — to zapowiedź końca martwoty gospodarczej i pełny, wielki rozkwit ekonomiczny tych ziem.</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#PosełMalewskiJuliusz">Będzie on wzmacniał siłę naszego państwa. Nasza praca stworzy wartości, stworzy realną potęgę narodu polskiego, która w połączeniu z siłami państw Układu skutecznie przeciwstawi się wszelkiej agresji.</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#PosełMalewskiJuliusz">Społeczeństwo naszego województwa dobrze wie, że adenauerowski „Neuordnung”, o którym znowu bredzą niedobitki i pogrobowcy hitleryzmu — to także sprawa Warmii i Mazur.</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#PosełMalewskiJuliusz">My problem ten już uregulowaliśmy naszą walką i pracą. Zorganizowaliśmy to, co przed pięciuset laty przewidziane zostało w traktacie toruńskim, że „ziemia ta i ludzie mieszkający, na wieczne czasy stanowili z Polską jedno i nierozdzielne ciało, jeden lud”.</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#PosełMalewskiJuliusz">Układ, który Wysoki Sejm ma dzisiaj ratyfikować, stanowi dla nas gwarancję nienaruszalności naszych zdobyczy i dalszej spokojnej, twórczej pracy i dlatego w imieniu społeczeństwa Warmii i Mazur będziemy głosowali za jego zatwierdzeniem.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. rzeszowskiego Leonowi Kruczkowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełKruczkowskiLeon">Wysoki Sejmie! Układ Warszawski przedłożony dziś Sejmowi do ratyfikacji, jest bezpośrednią odpowiedzią krajów obozu pokoju na sytuację, jaka powstała w naszej części świata po ratyfikacji układów paryskich. Jest to dokument o niezwykle doniosłym znaczeniu dla dalszego rozwoju stosunków międzynarodowych. Jednocząc wolę obronną uczestniczących w nim państw ludowych, jednocząc ich siły zbrojne pod wspólnym dowództwem, nie tylko nie sankcjonuje on podziału Europy na przeciwstawne sobie bloki, ale — wręcz odwrotnie— z całą jasnością otwiera perspektywę utworzenia ogólnoeuropejskiego systemu bezpieczeństwa zbiorowego. Odpowiada to wzrastającej obecnie w całej Europie dynamice dążeń narodów do zapobieżenia wojnie, do polityki pokojowego współistnienia państw o różnych ustrojach społecznych, do rozstrzygania spornych kwestii metodą uczciwych pertraktacji i porozumień.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełKruczkowskiLeon">Taki właśnie charakter Układu Warszawskiego ze szczególną jasnością występuje w zestawieniu z dwoma innymi dokumentami, które niemal równocześnie z nim skupiły na sobie uwagę całego świata i wzmogły znacznie nadzieje narodów na możliwość rzeczywistej zmiany w obecnym układzie stosunków międzynarodowych, zmiany pomyślnej dla sprawy pokoju. Dokumentami tymi są: podpisany w ubiegłą niedzielę w Wiedniu traktat państwowy z Austrią oraz ogłoszone przed dziesięciu dniami propozycje Rządu Radzieckiego w sprawie redukcji zbrojeń, zakazu broni atomowo-wodorowej i usunięcia groźby wojny.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełKruczkowskiLeon">Jasny i oczywisty dla każdego jest ścisły związek pomiędzy Układem Warszawskim a tymi dwoma dokumentami. Wszystkie trzy stanowią zespół faktów, świadczących o nowej, pełnej rozmachu a zarazem i realistycznej konkretności ofensywie pokojowej państw obozu socjalistycznego. Wszystkie trzy zawdzięczamy nie tylko dobrej woli, ale i skutecznej inicjatywie Rządu Radzieckiego, który niestrudzenie i konsekwentnie kontynuuje swe wysiłki zmierzające do uchronienia świata przed nieszczęściem nowej wojny, do uratowania i trwałego zabezpieczenia pokoju między narodami. Wszystkie trzy tworzą logicznie rozwinięty obraz tych wysiłków — obraz, który w naszej dyskusji ratyfikacyjnej musimy mieć jasno przed oczami.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełKruczkowskiLeon">Jeśli Układ Warszawski jest bezpośrednią odpowiedzią państw socjalistycznych na groźbę, jaką oznacza dla nich i dla całej Europy wskrzeszanie niemieckiego militaryzmu w złowrogiej postaci nowego Wehrmachtu — to traktat wiedeński stanowi praktyczny dowód istnienia najzupełniej realnych możliwości rozwiązywania trudnych problemów międzynarodowych drogą pertraktacji i porozumień. Nie tylko naród austriacki przeżywa dziś radosne chwile, traktat wiedeński został przez wszystkie narody przyjęty z uczuciem szczerej satysfakcji: dostrzegły one w nim śmiały i jednoznaczny drogowskaz dla swoich trosk i nadziei. W obecnej sytuacji ogłoszenie neutralności Austrii nie jest tylko prostą formułą nieangażowania się w spory międzynarodowe — w okolicznościach tegorocznej wiosny jest to przede wszystkim doniosły aktywny krok na rzecz pokoju, krok o ogromnej sile oddziaływania na inne narody.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełKruczkowskiLeon">Dotyczy to w szczególnym stopniu narodu niemieckiego, który — podobnie jak austriacki, tylko w znacznie ostrzejszej formie — w ciągu ubiegłych dziesięciu lat dotkliwie odczuł i nadal odczuwa rozdarcie swego kraju, brak normalnych warunków życia państwowego. Trudno o bardziej przekonywającą naukę patriotycznego myślenia niż ta, jaką ostatnio otrzymał naród niemiecki. Ratyfikacja układów paryskich oddaliła w nieokreśloną przyszłość perspektywę jego zjednoczenia, przybliżając natomiast bardzo realne niebezpieczeństwo, wynikające z wejścia na drogę remilitaryzacji. Natomiast droga, jaką — w odpowiedzi na inicjatywę radziecką — wybrał naród i rząd austriacki, droga wyrzeczenia się udziału w agresywnych blokach, droga neutralności oraz normalnych stosunków politycznych i gospodarczych ze wszystkimi krajami, niezależnie od ich ustroju — ta właśnie droga przyniosła Austrii pełną suwerenność, zakończenie okupacji, normalne warunki rozwoju życia narodowego.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełKruczkowskiLeon">Należy oczekiwać, że oba, podpisane niemal równocześnie, różne w swej treści a tak bardzo zgodne w swej głębokiej wymowie politycznej układy: warszawski i wiedeński — staną się nowym, szczególnie mocnym czynnikiem oddziaływania na dalszy rozwój sytuacji przede wszystkim w Niemieckiej Republice Federalnej, wpłyną w decydujący sposób na spotęgowanie oporu narodu niemieckiego przeciw realizacji wojennych układów paryskich. Główną siłą tego oporu, promieniującą na cały naród, pozostaje nadal Niemiecka Republika Demokratyczna, której rola w walce o pokojowe zjednoczenie Niemiec została jasno i bez żadnych niedomówień określona w dokumentach Konferencji Warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełKruczkowskiLeon">Faktem o doniosłości przekraczającej znacznie granice ściślejszej problematyki europejskiej jest radziecka propozycja z dnia 10 maja w sprawie rozbrojenia. Jest ona najbardziej generalnym, a zarazem niezwykle konkretnym projektem likwidacji „zimnej wojny”, przywrócenia zaufania w życiu międzynarodowym, praktycznego wejścia na drogę normalizacji stosunków między wszystkimi krajami, niezależnie od ich ustroju państwowego i gospodarczego — słowem jest w pełni rozwiniętym projektem realizacji zasady współistnienia. Projekt ten, jak wiadomo, przewiduje trzy kluczowe ogniwa działania: zrównoważenie sił zbrojnych pięciu głównych mocarstw (zamiast proponowanej dawniej procentowej ich redukcji), stopniowe urzeczywistnienie zakazu broni masowej zagłady oraz realny system kontroli nad wykonywaniem postanowień konwencji rozbrojeniowej. Konwencja taka mogłaby oczywiście dojść do skutku jedynie w atmosferze oczyszczonej od trujących czadów „zimnej wojny”, dlatego jako pierwsze, wstępne kroki Rząd Radziecki proponuje: uchwałę Zgromadzenia Ogólnego ONZ potępiającą wszelkie formy propagandy na rzecz nowej wojny, niezwłoczną redukcję kontyngentów wojsk okupacyjnych czterech mocarstw na terytorium Niemiec, porozumienie w sprawie likwidacji baz wojskowych na terenach obcych, uregulowanie problemów dalekowschodnich zgodnie z zasadami suwerenności i integralności terytorialnej, a wreszcie usunięcie różnego rodzaju dyskryminacji w międzynarodowych stosunkach handlowych i kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełKruczkowskiLeon">Ogłoszenie propozycji radzieckiej w sprawie rozbrojenia na dzień przed rozpoczęciem Konferencji Warszawskiej stworzyło szerokie tło dla jej obrad i jej uchwał. Za Układem Warszawskim stoi potęga całego 900-milionowego obozu pokoju, zdolna do skutecznego przeciwstawienia się wszelkiej próbie rozpętania agresywnej wojny, do obezwładnienia i ukarania ewentualnego napastnika. Za propozycją rozbrojeniową Rządu Radzieckiego stoją pragnienia i nadzieje wszystkich bez wyjątku narodów świata — nie ma dziś bowiem takiego narodu, który by w swej przeważającej masie nie odczuwał zagrożenia swoich losów przez politykę wyścigu zbrojeń, przygotowań do wojny atomowej i imperialistycznych dążeń do panowania nad światem, przez tzw. politykę „z pozycji siły”. Już pierwsze odgłosy opinii światowej na propozycję radziecką świadczą o tym, że może ona tym razem skutecznie utorować drogę dziełu uspokojenia świata, uwolnienia narodów od niebezpieczeństw, niepokojów i ciężarów, utrudniających im pełny rozwój sił produkcyjnych i twórczych, pokojową pracę nad ulepszaniem życia, nad coraz wydatniejszym podnoszeniem dobrobytu i kultury.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełKruczkowskiLeon">Wysoki Sejmie! Układ Warszawski został przyjęty z głęboką satysfakcją przez cały naród polski, został odczuty i zrozumiany przez wszystkie jego warstwy z wyjątkową solidarnością jako akt wybitnie wzmacniający nasze bezpieczeństwo, nienaruszalność naszych granic, spokój naszych miast i wsi, owocność pracy robotnika, chłopa i inteligenta, dzieło naszego socjalistycznego budownictwa. Z całą świadomością tak właśnie odczuli jego znaczenie również nasi twórcy i pracownicy kultury.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełKruczkowskiLeon">Pamiętają oni dobrze szczególnie bolesne, często niemożliwe do powetowania, ciężkie straty i szkody, jakie ostatnia wojna i okupacja hitlerowska zadały dorobkowi naszej kultury narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełKruczkowskiLeon">Są również w pełni świadomi jeszcze groźniejszych niebezpieczeństw, jakimi w tej dziedzinie groziłaby nowa wojna, a w szczególności nowa agresja odwetowego niemieckiego militaryzmu.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełKruczkowskiLeon">Wiedzą wreszcie o spustoszeniach, jakie już dzisiaj szerzą ośrodki imperialistyczne w sferze życia duchowego społeczeństw, wystawionych na służącą „zimnej wojnie” propagandę, na działanie odczłowieczonej literatury i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełKruczkowskiLeon">Twórcy i artyści Polski Ludowej dumni są z tego, że w naszym kraju, podobnie jak we wszystkich krajach socjalistycznych, praca ich służy nie deprawacji, lecz podnoszeniu człowieka, uszlachetnianiu jego dążeń, jego kultury uczuciowej i moralnej — w duchu szczerego humanizmu, w nawiązaniu do najcenniejszych tradycji myśli postępowej w Polsce i na całym świecie. Piękne i rozległe są nasze zadania w tej dziedzinie: odrobić musimy dotkliwe wciąż jeszcze skutki ucisku, ciemnoty i zacofania, przy pomocy których klasy posiadające Polski wczorajszej usiłowały trzymać w uległości masy ludowe narodu. Z radością obserwujemy wielkie procesy naszej rewolucji kulturalnej, potężny rozwój czytelnictwa, rozmach produkcji wydawniczej. Na równi z potężnym rozwojem naszych sił wytwórczych mówią one dobitnie o pięknie pokojowej pracy, o wszechstronności naszego socjalistycznego budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełKruczkowskiLeon">Oto dlaczego polscy twórcy i pracownicy kultury ze szczególną siłą odczuwają znaczenie każdego faktu służącego zabezpieczeniu pokoju. Oto dlaczego witają oni również Układ Warszawski jako doniosły krok na tej drodze.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełKruczkowskiLeon">Z tej wysokiej trybuny pozwalam sobie w ich imieniu wyrazić głęboką wdzięczność rządom Związku Radzieckiego, Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i wszystkich państw — uczestników Konferencji Warszawskiej — za to, że w stolicy naszego kraju ustanowili dzieło rozumu i siły, dzieło zapewniające naszym narodom skuteczną obronę, a Europie całej — otwarty most porozumienia, perspektywę zbiorowego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełKruczkowskiLeon">Będziemy głosowali za ratyfikacją Układu Warszawskiego — aktu dobrze służącego naszej Ojczyźnie i pokojowi świata.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PosełKruczkowskiLeon">Udzielam głosu posłowi woj. wrocławskiego Kazimierzowi Witaszewskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Wysoki Sejmie! Przedłożony do ratyfikacji przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej ośmiu państw europejskich stanowi dobitny wyraz polityki pokoju realizowanej konsekwentnie przez cały obóz demokracji i socjalizmu ze Związkiem Radzieckim na czele.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">W wyniku rozgromienia faszyzmu hitlerowskiego, z łańcucha państw imperialistycznych wyrwało się szereg krajów, w których władzę ujęły masy pracujące z klasą robotniczą na czele. Kraje te wkroczyły zdecydowanie na drogę pokojowego budownictwa socjalizmu, którą po raz pierwszy w historii wytyczyła władza wyzwolonych robotników i chłopów w Kraju Rad.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Obóz pokoju konsekwentnie i niezmiennie głosi i realizuje zasadę pokojowego współżycia narodów. Przykładem tego są zgłaszane stale przez przedstawicieli Związku Radzieckiego i krajów demokracji ludowej na forum ONZ i konferencjach międzynarodowych konstruktywne propozycje i wnioski, zmierzające do odprężenia sytuacji międzynarodowej i uregulowania wszystkich spornych spraw w drodze rokowań.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Wystarczy przypomnieć olbrzymi wkład Związku Radzieckiego w dzieło przerwania działań wojennych i doprowadzenia do rozejmu w Korei i w Indochinach, na odcinku walki o zakaz użycia broni termojądrowej i innych broni masowej zagłady, o zawarcie traktatu pokojowego z Austrią, na odcinku walki o zjednoczone, demokratyczne i pokojowe Niemcy, o traktat zbiorowego bezpieczeństwa w Europie itp.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Pokojowa polityka zagraniczna Związku Radzieckiego wypływa z samej istoty jego ustroju. U podstaw zwycięskiej Rewolucji Październikowej legła idea pokoju i przyjaźni między narodami, która znalazła swój wyraz w pierwszych dekretach władzy radzieckiej. Wynikała ona z jak najgłębiej pojętej troski o człowieka, o jego wszechstronny rozwój i szczęście. Tylko w warunkach pokojowej i twórczej pracy każdy naród jest w stanie budować szczęście i dobrobyt swoich obywateli i wnosić do skarbnicy ogólnoludzkiej swój dorobek ekonomiczny i kulturalny. Dlatego też Związek Radziecki na przestrzeni swej historii był niezmiennie wiemy tej polityce, dając temu niejednokrotnie wyraz na forum międzynarodowym w konstruktywnych propozycjach, zmierzających do utrwalenia pokoju.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Wszystkie te propozycje spotkały się z gorącym poparciem milionów uczciwych ludzi na całym świecie, ale szaleńcy imperialistyczni, dążący do zdobycia panowania nad światem, systematycznie je odrzucają.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Obóz imperializmu wbrew najżywotniejszym interesom własnych narodów, depcząc podpisane przez siebie układy i zobowiązania międzynarodowe, uzbraja niedawnych swoich wrogów — neohitlerowski Wehrmacht, zakłada bazy wojskowe na terytorium odległym o tysiące kilometrów od swoich granic i nie pomny lekcji historii działa w kierunku zaostrzenia sytuacji międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Imperialiści amerykańscy i wprzęgnięci w ich rydwan imperialiści angielscy i francuscy tworzą agresywne bloki wojenne w postaci paktu północno-atlantyckiego, południowo-azjatyckiego, układów paryskich, skierowanych przeciwko obozowi demokracji i socjalizmu, przeciwko Związkowi Radzieckiemu, skierowanych między innymi przeciwko Polsce, naszym granicom na Odrze i Nysie, naszemu prawu do wolnego i szczęśliwego życia.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Wysoki Sejmie! W okresie poprzedzającym wybuch drugiej wojny światowej — tak jak i dziś — toczyła się również zażarta walka między dwoma kierunkami w polityce międzynarodowej. Pierwszy z tych kierunków, reprezentowany przez Związek Radziecki, walczył konsekwentnie o pokój, o organizację bezpieczeństwa zbiorowego, o przeciwdziałanie agresji wspólnym wysiłkiem miłujących pokój narodów.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Druga linia polityczna polegała na odrzuceniu zasady zbiorowego bezpieczeństwa, na odmowie podjęcia kontrakcji przeciw napastnikom, co oczywiście zachęcało państwa faszystowskie do wzmożenia swej agresji, do rozpętania wojny światowej. Rzecznikami tego kierunku w polityce międzynarodowej byli wówczas — tak jak i dziś — imperialiści zachodni ze Stanami Zjednoczonymi na czele.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Naród polski dobrze pamięta konsekwencje tej zgubnej polityki: dojście Hitlera do władzy, remilitaryzację Nadrenii, aneksję Austrii, podpisanie haniebnego paktu monachijskiego, zabór Czechosłowacji, okupację Polski, Francji, Danii, Belgii, miliony ofiar, morze łez i krwi ludzkiej.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Naród polski był wówczas szczególnie zainteresowany w zwycięstwie radzieckiej koncepcji rozwiązania sytuacji międzynarodowej. Zdradzieckie rządy Becka i Składkowskiego odrzuciły jednak pomoc Związku Radzieckiego, mimo że rządy Stanów Zjednoczonych, Anglii i Francji nigdy poważnie nie myślały o udzieleniu Polsce pomocy. Jedynym ich celem było skierowanie agresji Niemiec hitlerowskich przeciw Związkowi Radzieckiemu. Polska miała być ofiarą, rzuconą Hitlerowi jako zachęta dla skierowania jego apetytów na wschód. W wyniku tego Polska okazała się we wrześniu 1939 r. całkowicie odosobniona i izolowana.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Mimo że od 1939 r. upłynęło 16 lat, wspomnienia owych dni uparcie powracają. Historia jest nauczycielką życia. To przysłowie, zawierające jak każde przysłowie dużo uogólnionej prawdy, ma dzisiaj szczególną wymowę. Historia ostatnich lat dużo nas nauczyła. Nie chcieli i nie chcą korzystać z jej lekcji jedynie imperialiści. I dlatego, mimo że w ostatnim dziesięcioleciu otrzymali oni niejedną nauczkę, uparcie powracają do swoich starych, przeżytych koncepcji bloków wojennych, odrzucając wszelką myśl o zbiorowym bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Naród polski nie dopuści do powtórzenia września 1939 r. Już w pierwszym dokumencie kładącym fundamenty pod nowe stosunki polityczne i społeczne w Polsce stwierdziliśmy, że naczelną zasadą naszej -polityki zagranicznej jest polityka zbiorowego bezpieczeństwa. Zasada ta znalazła następnie swoje prawne potwierdzenie w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, która stwierdza, że całokształt życia gospodarczego i politycznego naszego kraju, nasz dalszy rozwój ku socjalizmowi oparty jest o zasady przyjaźni i współpracy, które łączą dziś naród polski z miłującymi pokój narodami świata w dążeniu do wspólnego celu — uniemożliwienia agresji i utrwalenia pokoju światowego.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Dzieje ostatnich 11 lat to historia naszych nieustannych wysiłków zmierzających do ułożenia stosunków między naszym narodem a innymi narodami na podstawach wzajemnej przyjaźni i poszanowania wspólnych interesów.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Nie możemy jednak przejść obojętnie wobec jawnych prób zagrożenia naszej niezależności i bezpieczeństwa. Jak stwierdził w swoim oświadczeniu na Konferencji Warszawskiej Premier naszego Rządu tow. Cyrankiewicz:</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">„Od osławionego przemówienia Byrnesa w Stuttgarcie 6 września 1946 r. poprzez oświadczenie Marshalla na Konferencji Moskiewskiej w 1947 r. i liczne oświadczenia ich następców ujawniła się wrogość polityki Stanów Zjednoczonych wobec Polski. Wbrew naszym własnym żądaniom tolerowano, a nawet podsycano kampanię rewizjonistyczną wobec naszych granic. Udzielano poparcia tym, którzy knuli spiski przeciw integralności ziem polskich”. Mylą się jednak imperialiści. Historia nie powtarza się. Rok 1955 nie jest podobny do roku 1939. Ubiegłe 16 lat to cała epoka w życiu naszego narodu. W tym czasie dużo zmieniło się nie tylko w psychice narodu polskiego; głębokie zmiany dokonały się na każdym prawie odcinku naszego życia. Uzyskaliśmy sprawiedliwe granice, a za nimi szczerych, wiernych, silnych i oddanych przyjaciół. Nie jesteśmy więcej osamotnieni. Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej ustokrotnia nasze siły. O naszej potędze obronnej stanowi dzisiaj — obok Wojska Polskiego i jego potężnego zaplecza — siła Związku Radzieckiego i jego Armii, siła 600-milionowego narodu chińskiego, wiernego przyjaciela i sojusznika sprawy pokoju w Europie, związanych z nami układem i więzami przyjaźni i wspólnej idei. Na straży naszych granic, bezpieczeństwa naszego kraju czuwają wraz z nami Zjednoczone Siły Zbrojne ośmiu państw Europejskich.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Nie powtórzy się więcej okres bezbronności naszego kraju, nie powtórzy się po raz drugi tragedia żołnierza polskiego „bez broni i orła na czapce”.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką oraz utworzenie Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych państw uczestniczących w Układzie raz i na zawsze przekreśla tego rodzaju sytuację, gdy Polska stanowiła bezbronny cel najazdu wroga, igraszkę w rękach jej rzekomych przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Nasz Układ nie jest skierowany przeciwko nikomu. Kraje uczestniczące w Układzie — jak stwierdził tow. Cyrankiewicz — nie chcą cudzych ziem, nie zakładają baz wojennych w cudzych krajach w odległości tysiąca kilometrów od swoich granic, jak to czynią Stany Zjednoczone. Kraje te chcą współistnienia wszystkich narodów, chcą, aby narody rządziły się według swego uznania. Cała nasza polityka zmierza do realizacji zbiorowego bezpieczeństwa. Tej idei służy nasz Układ i możliwość jego dalszego rozszerzenia. Układ ten będzie groźny jedynie dla agresora.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Nasz Układ różni się zasadniczo od układów zawieranych przez państwa imperialistyczne. Tamte układy są paktami jednostronnymi, mającymi na celu podporządkowanie sobie słabszych państw, narzucenie im woli i dyktatury silniejszego partnera. Wystarczy na przykład wspomnieć, że sławetna „wspólnota europejska” w swojej pierwotnej wersji przewidywała pozbawienie uczestniczących w niej armii ich charakteru narodowego.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Układ zawarty między naszymi narodami, ożywionymi uczuciami przyjaźni i ideami socjalizmu, jest układem krajów równouprawnionych, układem w niczym nie naruszającym ich suwerennych praw. Armie ośmiu państw wydzielone w skład Zjednoczonych Sił Zbrojnych zachowują całkowicie swój charakter narodowy, swoją formę i swoje tradycje.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Ożywione wspólnym celem obrony pokoju i bezpieczeństwa swoich krajów, wychowywane w duchu patriotyzmu, miłości i poszanowania wolności i praw innych narodów — Zjednoczone Siły Zbrojne stanowić będą nieprzebytą tamę dla imperialistycznych agresorów.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Wysoki Sejmie! Popierając ze wszech miar Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej i utworzenie Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych państw uczestniczących w tym Układzie — wyrażam najgłębsze przekonanie, że Wojsko nasze wniesie swój godny wkład w potęgę Zjednoczonych Sił Zbrojnych ośmiu państw europejskich.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">W okresie ostatnich dziesięciu lat podniósł się poważnie poziom fachowy, spotęgowała się zwartość moralno-polityczna naszego Wojska. Dzięki stałej opiece naszego Rządu i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej powstała bogata sieć szkół oficerskich i wyższych uczelni wojskowych, przygotowujących nasze kadry do pełnienia obowiązków dowódców i pracowników politycznych w nowoczesnej armii, zaopatrzonej bogato w sprzęt i technikę bojową.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">W strukturze klasowej oficerów Wojska Polskiego zaszły również poważne zmiany, znacznie wzmocnił się trzon kadry wywodzącej się z ludu, wychowanej w Ludowym Wojsku Polskim, oddanej bezgranicznie Ojczyźnie i narodowi. O stopniu zwartości moralno-politycznej naszego Wojska, o jego oddaniu sprawie pokoju i budownictwa socjalizmu w naszym kraju niechaj świadczy fakt, że około 60% stanu osobowego naszych Sił Zbrojnych stanowią członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i jej wiernego pomocnika — Związku Młodzieży Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#PosełWitaszewskiKazimierz">Wydzielone do dyspozycji Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych jednostki Wojska Polskiego spełnią swój obowiązek. Pod dowództwem Marszałka Związku Radzieckiego Koniewa stać one będą wiernie na straży nietykalności granic naszych państw przed ewentualną agresją imperialistyczną.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Zarządzam 10-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Po przerwie jako pierwsza zabierze głos poseł Helena Jaworska.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min. 15 do godz. 13 min. 40.)</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. koszalińskiego Helenie Jaworskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełJaworskaHelena">Wysoki Sejmie! Gdy przed kilku dniami toczyły się w Warszawie obrady Konferencji ośmiu państw, cała Polska śledziła je z ogromnym zainteresowaniem i uwagą. Ludzie gromadzili się przy głośnikach radiowych, by wysłuchać relacji z przebiegu obrad, wczytywali się w słowa oświadczeń składanych przez przedstawicieli poszczególnych państw i żywo komentowali je. Ale w tej atmosferze powszechnego ożywienia nie było niepokoju, tak charakterystycznego dla nastrojów, które towarzyszą wszelkim konferencjom na Zachodzie, nie było nic z tej gorączkowej, pełnej napięcia krzątaniny, w której odbywa się tam montowanie różnego rodzaju bloków i wspólnot. Przeciwnie, żywe zainteresowanie naszego narodu przebiegiem obrad nad Układem o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej oraz utworzeniem Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych — nacechowane było spokojem i ufnością.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełJaworskaHelena">Skąd ta uderzająca różnica, której nie mogli w swych relacjach pominąć milczeniem nawet najmniej bystrzy komentatorzy zachodniej prasy i radia?</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełJaworskaHelena">Stąd, że tamte pakty klecone są za plecami narodów, przeciwko ich interesom i wbrew ich woli, że celem ich jest grabież i gwałt — obce i nienawistne ludziom pracy. Powszechny protest i opór, jaki towarzyszył forsowaniu układów paryskich w parlamentach zachodnioeuropejskich i towarzyszy dziś poczynaniom zmierzającym do ich realizacji, rodzi się stąd, że prości ludzie, którzy na nieszczęście dla imperialistów rozumują trzeźwo i logicznie, widzą sprzeczność między swym pragnieniem pokoju, bezpieczeństwa i lepszego jutra — a uzbrajaniem hitlerowskich żołdaków, rozpętywaniem wyścigu zbrojeń, zamienianiem żyznych pól w atomowe poligony.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełJaworskaHelena">A u nas? U nas człowiek pracy, przysłuchując się obradom Konferencji Warszawskiej, czytając tekst zawartego na niej Układu, czuł i myślał: Oto w moim imieniu, w moim interesie radzą tam w Warszawie. Troszczą się o moje bezpieczeństwo, o spokój mojej rodziny, o przyszłość moich dzieci, o to, by żaden zbrodniarz nie śmiał podnieść ręki na moją Ojczyznę. Nasz Układ — to sojusz narodów, ożywionych wspólną wolą obrony pokoju, zabezpieczenia swej niepodległości i socjalistycznego budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełJaworskaHelena">Naród polski przyjął wyniki Konferencji Warszawskiej ze szczególnie gorącym uznaniem.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełJaworskaHelena">Nieraz padaliśmy ofiarą najeźdźców. Pamiętamy gorycz klęski wrześniowej, samotność w obliczu wroga i to najgorsze wtedy uczucie bezsilności, gdy przeciwko czołgom szło się z butelką benzyny, a karabin miał odpędzać bombowce. Nie chcemy nigdy więcej przeżywać takiego uczucia. Nienawistna jest nam myśl o wojnie. Jesteśmy za pokojem, za współpracą między narodami, za pokojowym współistnieniem państw bez względu na ich ustrój — tym dążeniom podporządkowana jest polityka naszego Ludowego Państwa. Ale właśnie dlatego każdy Polak-patriota chce mieć pewność, że gdyby ktokolwiek próbował targnąć się na nasze granice, na naszą wolność, potrafimy go odeprzeć.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PosełJaworskaHelena">Zawarty w Warszawie Układ wzmaga tę pewność. Naszego pokojowego budownictwa, naszych granic, naszego bezpieczeństwa strzeże dziś potęga groźna dla każdego agresora — potęga zjednoczonego obozu pokoju i socjalizmu. To daje poczucie siły i pozwala śmiało, bez obaw i niepokoju patrzeć w przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PosełJaworskaHelena">Wysoki Sejmie! Z entuzjazmem przyjęły uchwały Konferencji Warszawskiej milionowe rzesze polskiej młodzieży. Uchwały te zapadły w okresie, kiedy nasi chłopcy i dziewczęta przygotowują się do wielkiej, międzynarodowej manifestacji na rzecz pokoju, jaką będzie V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie. Za dziesięć tygodni tysiące młodych ludzi ze wszystkich kontynentów przyjadą do Polski, by tu, na naszej ziemi, tak ciężko dotkniętej wojną a tak pięknie dziś rozkwitającej, podnieść wspólny głos protestu przeciwko imperialistycznym planom wojennym, przeciwko zamachom na przyszłość młodzieży i jej prawa. By pokazać, że młodzi ludzie — bez względu na różnicę ras, narodowości, poglądów — pragną i mogą żyć w przyjaźni i uczynią wszystko, co w ich mocy, by tę przyjaźń umacniać, wbrew imperialistycznej propagandzie nienawiści i podjudzania do wojny.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#PosełJaworskaHelena">Reprezentantów młodzieży świata, wyrazicieli jej woli pokoju — przyjmie naród polski i młodzież serdecznie i gościnnie. Będą mogli zobaczyć dorobek naszego budownictwa socjalistycznego. zdobycze młodego pokolenia w ciągu dziesięciu zaledwie lat ludowej władzy, będą mogli przekonać się naocznie o tym, że polityka naszego państwa jest wyrazem dążeń narodu do zapewnienia sobie pokoju, bezpieczeństwa i trwałości owoców swej pracy.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#PosełJaworskaHelena">Czym pragnie powitać Festiwal polska młodzież? Czym przyczynić się do tego, by stał się on poważnym wkładem na rzecz odprężenia w sytuacji międzynarodowej, na rzecz wzrostu sił pokoju i bezpieczeństwa narodów? Szeroki już dziś ruch przedfestiwalowego współzawodnictwa świadczy o tym, że nasi chłopcy i dziewczęta nie tylko sercem i myślą solidaryzują się z ideą Festiwalu.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#PosełJaworskaHelena">Oto młodzi robotnicy podejmują i realizują zobowiązania, mające na celu terminowe wykonanie planów, wzrost produkcji i obniżki kosztów własnych. Młodzież z PGR-ów, spółdzielni produkcyjnych i gromad bierze żywy udział w walce o sprawny przebieg prac wiosennych — by zapewnić lepsze plony, zgłasza się do pracy przy melioracji łąk i uprawie kukurydzy — by lepiej zabezpieczyć bazę paszową dla hodowli. Uczniowie i studenci koncentrują swój wysiłek na tym, by z jak najlepszymi wynikami zakończyć rok szkolny. Towarzyszy temu ożywiony ruch w dziedzinie pracy kulturalnej i sportu. Nasza młodzież popiera hasła Festiwalu wzmożonym wysiłkiem na rzecz budownictwa socjalistycznego, rozwoju gospodarki i kultury, wzrostu siły obronnej Polski Ludowej i całego zjednoczonego obozu pokoju.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#PosełJaworskaHelena">Wysoki Sejmie! Przed kilku dniami płynęły na falach eteru, po zapowiedzi „tu mówi Warszawa” — słowa budzące otuchę i pewność jutra w sercach milionów ludzi, rozważne i spokojne słowa mężów stanu, którzy podpisywali w imieniu swych narodów Układ cementujący jedność i siłę pokój miłujących państw.</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#PosełJaworskaHelena">Za kilka tygodni płynąć będą na falach eteru, po zapowiedzi „tu mówi Warszawa” — głosy wielu tysięcy młodzieży z całego świata; słowa wyrażające jej pragnienie przyjaźni, wolę obrony pokoju, protest przeciwko groźbie wojny. Słuchać ich będą z sympatią miliony ludzi.</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#PosełJaworskaHelena">Imię naszej stolicy zdobyło sobie piękną sławę na świecie. Dla milionów ludzi „Warszawa” znaczy pokój. Niech dziś popłynie z Warszawy wieść o tym, że Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wyrażając jednomyślną wolę wszystkich patriotów, zatwierdził Układ ośmiu państw o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#PosełJaworskaHelena">Układ utrwalający pokój i bezpieczeństwo narodów.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. stalinogrodzkiego Dominikowi Horodyńskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wysoki Sejmie! Uchwały Konferencji Warszawskiej to jasna odpowiedź naszych krajów na próby „polityki siły”, ratyfikację układów paryskich i decyzję remilitaryzacji Niemiec zachodnich. Rządy ośmiu państw europejskich przy udziale obserwatora Chińskiej Republiki Ludowej oświadczyły uroczyście na Konferencji Moskiewskiej w końcu ubiegłego roku, że nie będą bezczynnie przyglądać się odbudowie agresywnego Wehrmachtu, że w razie ratyfikacji układów paryskich zdecydowane są zatroszczyć się o wzmożenie bezpieczeństwa swych krajów.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełHorodyńskiDominik">Ostrzeżenie to zostało zignorowane przez państwa zachodnie. W dziesiątą rocznicę zakończenia najkrwawszej wojny rozpętanej przez militaryzm niemiecki rządy USA, Anglii i Francji wymieniając dokumenty ratyfikacyjne układów paryskich utworzyły nowe agresywne ugrupowanie — unię zachodnio-europejską, włączyły Niemcy zachodnie do paktu atlantyckiego i usankcjonowały ponowną odbudowę zbrodniczego militaryzmu niemieckiego. Niebezpieczeństwo nowej wojny w Europie wzrosło.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełHorodyńskiDominik">W tej sytuacji osiem państw europejskich wykonało postanowienia Konferencji Moskiewskiej. Podjęte zostały odpowiednie kroki zwiększające siłę i obronność krajów obozu pokoju. Układ Warszawski stworzył sprawną organizację obronną, zdolną skutecznie stawić czoło każdemu agresorowi. Zauważyć należy, że państwa nasze stworzyły tę organizację po wielokrotnych próbach dojścia do porozumienia z mocarstwami zachodnimi w sprawie pokojowego rozwiązania problemu niemieckiego. Warto przypomnieć liczne noty radzieckie z ubiegłego roku i z pierwszych miesięcy roku bieżącego zmierzające do uniknięcia podziału Europy na wrogie sobie bloki i utrzymania podziału Niemiec, noty stwarzające wszelkie warunki pokojowego rozwiązania problemu niemieckiego i utworzenia systemu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełHorodyńskiDominik">Odrzucając te propozycje i możliwości, awanturnicza polityka imperializmu w Europie postawiła nasze kraje przed koniecznością nowych obronnych posunięć. W tej sprawie może warto zacytować określenie Przewodniczącego Rady Ministrów Związku Radzieckiego Bułganina, który w ten sposób ocenił wytworzoną sytuację międzynarodową:</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PosełHorodyńskiDominik">„Nie jesteśmy zwolennikami polityki „z pozycji siły”. Nie dążymy do wojny, nie chcemy wyścigu zbrojeń, jesteśmy za podjęciem najbardziej radykalnych kroków w dziedzinie rozbrojenia. Zasoby, jakie jesteśmy zmuszeni zużywać obecnie na cele wojskowe, wolelibyśmy przeznaczać na potrzeby pokojowe, na podnoszenie dobrobytu materialnego naszych narodów. Gdy jednak tworzy się wymierzone przeciw nam bloki militarne, gdy otacza się nasze kraje bazami wojskowymi i gdy grozi się nam wojną atomową, nie możemy pozostawać bezczynni”. Początkową tezą prasy zachodniej w stosunku do Konferencji Warszawskiej było twierdzenie, że rzekomo „niczego ona nie zmienia”, że „nie wnosi nic nowego”. Przyznać trzeba, że w toku Konferencji wszystkie poważniejsze dzienniki z głoszenia tej niepoważnej tezy zrezygnowały.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PosełHorodyńskiDominik">Nowym w Układzie Warszawskim jest zastąpienie dotychczasowych dwustronnych sojuszów łączących poszczególne nasze państwa sojuszem wielostronnym, zbiorowym, zobowiązującym każde Państwo Stronę Układu do niesienia natychmiastowej pomocy „włączając zastosowanie siły zbrojnej” każdemu napadniętemu Państwu Stronie Układu.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#PosełHorodyńskiDominik">Nowym jest utworzenie zjednoczonego dowództwa wydzielonych do tego celu wspólnych sił zbrojnych i mianowanie Dowódcą Naczelnym Zjednoczonych Sił Zbrojnych jednego z najsławniejszych wodzów II wojny światowej marszałka Koniewa.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#PosełHorodyńskiDominik">Nowym jest oficjalne i pełne poparcia zaangażowanie się Chińskiej Republiki Ludowej w gwarantowanie pokoju w Europie. Po raz pierwszy z taką siłą rzucony na szalę wydarzeń europejskich głos 600-milionowego narodu chińskiego nabiera znaczenia historycznej wagi jako ostrzeżenie, z którym liczyć się musi każdy awanturnik.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#PosełHorodyńskiDominik">Nowym wreszcie jest utworzenie Doradczego Komitetu Politycznego w celu przeprowadzenia przewidzianych Układem konsultacji między Państwami Stronami Układu i rozpatrywania spraw związanych z jego wykonaniem.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#PosełHorodyńskiDominik">Te wszystkie elementy nowe wskazują, że Układ Warszawski stwarza niezmiernie skuteczną i sprawną organizację obronną naszych państw, które razem, w oparciu o potęgę Związku Radzieckiego, stanowią siłę nie do pokonania. Podpisanie i ratyfikacja Układu Warszawskiego oznacza ostateczne fiasko prób „polityki siły” i zastraszania, oznacza dla wrogów pokoju koniec mrzonek o rozbiciu jedności naszego obozu, koniec mrzonek o tym, że będzie można „uporać się” z każdym krajem demokracji ludowej po kolei.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#PosełHorodyńskiDominik">Dla narodu polskiego Układ ten to jeszcze większa pewność, że możemy w spokoju budować nasze nowe życie.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#PosełHorodyńskiDominik">Obywatele Posłowie! Rzecz jasna, że Układ Warszawski wynikający z okoliczności historycznych, w jakich znajduje się Europa, nie jest i nie może być celem sam w sobie. Celem polityki naszego państwa i państw sygnatariuszy Układu jest utrwalenie pokoju i bezpieczeństwa, jest doprowadzenie do rozbrojenia i do normalnych stosunków między państwami, niezależnie od ich ustroju społecznego i politycznego.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wielka mądrość polityczna Układu Warszawskiego leży w tym, że tworząc skuteczną obronę równocześnie oddziałuje on pokojowo, że jego doniosłe decyzje polityczne są cennym narzędziem walki o pokój dla wszystkich narodów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#PosełHorodyńskiDominik">Komentatorzy zachodni starali się sugerować, że uchwały Konferencji Warszawskiej będą zwykłą repliką NATO i układów paryskich. W istocie rzeczy mają one zdecydowanie przeciwny sens i charakter.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#PosełHorodyńskiDominik">Kraje nasze, zabezpieczając się przed agresją, nie chcą dzielić Europy na wrogie sobie bloki, nie chcą nikomu grozić, odpowiadać polityką siły na „politykę siły” i stwarzać nieodwracalnych faktów, które mogłyby utrudnić pokojowe rozwiązane problemów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#PosełHorodyńskiDominik">Dlatego Układ Warszawski jest układem otwartym, do którego może przystąpić każde państwo europejskie, niezależnie od ustroju społecznego.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#PosełHorodyńskiDominik">Dlatego artykuł 11 tego Układu zawiera niezmiernie ważne stwierdzenie:</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#PosełHorodyńskiDominik">„W przypadku utworzenia w Europie systemu bezpieczeństwa zbiorowego i zawarcia w tym celu Ogólnoeuropejskiego Układu o bezpieczeństwie zbiorowym, do czego wytrwale dążyć będą Układające się Strony, Układ niniejszy utraci swą moc z dniem wejścia w życie Ogólnoeuropejskiego Układu”.</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#PosełHorodyńskiDominik">Dlatego w imieniu Niemieckiej Republiki Demokratycznej premier Grotewohl złożył oświadczenie, stwierdzające:</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#PosełHorodyńskiDominik">„Niemiecka Republika Demokratyczna nadal uważa, że zjednoczenie Niemiec na zasadach pokojowych i demokratycznych jest głównym zadaniem Niemieckiej Republiki Demokratycznej i całego narodu niemieckiego. Podejmie ona wszelkie wysiłki, by przyśpieszyć zjednoczenie Niemiec. Podpisując niniejszy Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej Rząd Niemieckiej Republiki Demokratycznej wychodzi z założenia, że zjednoczone Niemcy nie będą związane zobowiązaniami zaciągniętymi przez jedną lub drugą część Niemiec na podstawie jakichkolwiek wojskowo-politycznych układów i porozumień zawartych przed zjednoczeniem Niemiec”. Dlatego wreszcie uchwała o powołaniu Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych przewiduje, że:</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#PosełHorodyńskiDominik">„Sprawa udziału Niemieckiej Republiki Demokratycznej w przedsięwzięciach dotyczących Sił Zbrojnych Zjednoczonego Dowództwa rozpatrzona zostanie w terminie późniejszym”. Jakaż przepaść dzieli Układ Warszawski od treści i ducha układów paryskich! Układy paryskie są układami zamkniętymi, świadomie dzielącymi Europę na wrogie sobie bloki i swym agresywnym ostrzem kierują się przeciwko krajom Europy wschodniej. Układy te mają uniemożliwić stworzenie w Europie systemu zbiorowego bezpieczeństwa, mają utrwalić stan podziału i zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#PosełHorodyńskiDominik">Mają one uniemożliwić zjednoczenie Niemiec, gdyż w myśl tych układów wiążąc Niemiecką Republikę Federalną wiążą one oczywiście tylko na papierze cały naród niemiecki.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wreszcie, ponieważ są to agresywne układy, pierwszym ich celem i skutkiem jest odbudowa niemieckiego militaryzmu i uczynienie z Wehrmachtu podstawowej siły wojskowej unii zachodnio-europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#PosełHorodyńskiDominik">Te podstawowe różnice celów, założeń i ducha Układu Warszawskiego w stosunku do układów paryskich mają olbrzymie znaczenie polityczno-moralne. Pokazują one, jak głęboko różni się moralność polityczna państw obozu pokoju, dla których uchronienie świata od nieszczęść wojny i dobro ludzkości są najwyższym miernikiem — od awanturniczej, niemoralnej polityki imperialistów stawiających dziś na dawnych zbrodniarzy hitlerowskich i gotowych rozpętać wojnę. Tu mamy jedną z zasadniczych przyczyn, dlaczego np. ratyfikacja układów paryskich narzucona została Francji wbrew woli narodu i wyłącznie poprzez brutalną presję zewnętrzną, a odwrotnie Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej — i z całą pewnością rządy innych sygnatariuszy Układu Warszawskiego — liczyć może nie tylko na jednomyślną ratyfikację przez Sejm, ale i na pełne poparcie całego narodu polskiego.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wierność karcie ONZ, niezłomna wierność pokojowym celom politycznym Układu Warszawskiego, stanowi o jego olbrzymiej sile mobilizującej do walki o pokojowe rozwiązanie problemów europejskich we wszystkich krajach. Tym bardziej, że znaczenia i oddziaływania międzynarodowego Układu nie należy odrywać — co podkreślił dziś Obywatel Premier i inni mówcy — od całokształtu sytuacji międzynarodowej, w której został zawarty. Obok wzrostu groźby wojny notujemy bowiem niebywały wzrost woli pokoju milionowych mas ludzkich w Europie, w Azji, a nawet w Ameryce. Wielka ofensywa pokojowa Związku Radzieckiego i światowych sił pokoju święci ogromne triumfy. Wszystkie tak pozornie odległe od siebie wydarzenia ostatniego okresu, jak konferencja w Bandungu, radzieckie propozycje rozbrojeniowe otwierające nowe horyzonty przed ludzkością, podpisanie traktatu państwowego z Austrią, będące przykładem skuteczności metody rokowań i możliwości znajdowania nowych rozwiązań, zapowiedź wizyty przywódców radzieckich w Jugosławii i wreszcie zapowiedź pierwszej od czasów Poczdamu konferencji wielkich mocarstw na najwyższym szczeblu — wszystkie te wydarzenia oznaczają jedno: siły pokoju niezwykle szybko wzrastają i są niepomiernie silniejsze od sił wojny, pokojowa inicjatywa radziecka odnosi historyczne sukcesy, zyskuje poparcie ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#PosełHorodyńskiDominik">Na tym tle pokojowe oddziaływanie Układu Warszawskiego nabiera szczególnego znaczenia. Wskazuje drogę innym. I nie można mieć wątpliwości, że Układ nasz będzie bodźcem dla patriotów Francji, Niemiec i innych krajów Europy zachodniej do dalszej walki przeciwko realizacji układów paryskich. Z całą pewnością skłoni on do zastanowienia się niejednego z polityków zachodnio-europejskich. Np. politycy i działacze francuscy jaśniej niż dotąd spostrzegą w świetle postanowień Układu — tak pryncypialnie strzegących zasady suwerenności narodów — jak niepomiernie poważniejszą rolę może odegrać Francja jako wielkie mocarstwo europejskie w systemie bezpieczeństwa zbiorowego, do którego toruje drogę Układ Warszawski, od roli przeznaczonej Francji przez układy paryskie, roli sojusznika militaryzmu niemieckiego, sojusznika niesławnych katów ludu francuskiego.</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wysoki Sejmie! Chciałbym korzystając z tej ważnej debaty podkreślić, jak wielkie znaczenie przywiązuje naród polski do przyszłości naszego zachodniego sąsiada — narodu niemieckiego i do stosunków, jakie nas z Niemcami łączą.</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#PosełHorodyńskiDominik">Naród polski wysoko sobie ceni stosunki przyjaźni i współpracy, jakie poprzez granicę pokoju na Odrze i Nysie połączyły nas z Niemiecką Republiką Demokratyczną. Widzimy w utrwaleniu tych stosunków przyjaźni jedno z największych osiągnięć minionego dziesięciolecia, a być może jest to jedno z największych osiągnięć w naszej historii. Chcielibyśmy gorąco, aby takie same stosunki przyjaźni, zaufania i współpracy połączyły nas z całym, zjednoczonym narodem niemieckim, Nieraz podkreślaliśmy, że nie chcemy w Europie wrogich sobie bloków, że nie chcemy utrwalenia podziału Niemiec. Stoimy na gruncie rozwiązania problemu niemieckiego na drodze pokojowej i możliwie rychłego doprowadzenia do zjednoczenia Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#PosełHorodyńskiDominik">Nikt — a przede wszystkim Niemcy — nie może się dziwić, że nie zgadzamy się i nie zgodzimy się nigdy na odbudowę militaryzmu niemieckiego, najgroźniejszego wroga, w pierwszym rzędzie, samego narodu niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#PosełHorodyńskiDominik">Popieramy wszystkie pokojowe siły niemieckie, niezależnie od poglądów społecznych i politycznych, jakie wyrażają. Chcemy, by Niemcy zjednoczone były państwem pokojowym i silnym. Sprawa ustroju społeczno-państwowego przyszłych Niemiec należy do samych Niemców. Ze zjednoczonym, wolnym i suwerennym państwem niemieckim naród polski chce żyć w stosunkach dobrego sąsiedztwa i przyjaźni.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#PosełHorodyńskiDominik">Polityka imperializmu i jej niemiecki wykładnik — rząd boński wiele uczyniły, by uniemożliwić zjednoczenie Niemiec, stworzyć w nich ponowne zarzewie wojny. Jednakże walka bynajmniej nie jest skończona. Przed młodzieżą zachodnio-niemiecką jest jeszcze wiele dróg — nie tylko droga do koszar. Potężne prądy pokoju i nadziei idące w tej chwili przez świat nie omijają narodu niemieckiego. Budzą w nim i potęgują nowe, narodowe i pokojowe siły. Przykład Austrii, która odzyskała niepodległość, mobilizuje patriotów niemieckich, wskazuje im, że są możliwe nowe pokojowe rozwiązania wiodące do jedności narodu niemieckiego, do jego rozkwitu i wielkiej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#PosełHorodyńskiDominik">Sądzę, że jest rzeczą słuszną, aby wszystkie zdrowe siły narodu niemieckiego wiedziały, że naród polski jest po ich stronie, że życzy im zwycięstwa.</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wysoki Sejmie! Waga podpisu, który Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej złożył pod Układem Warszawskim, zwielokrotniona jest dzięki temu, że stoi za tym podpisem zjednoczony naród polski, że Rząd nasz przemawia w imieniu całego narodu.</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#PosełHorodyńskiDominik">W jedenastym roku Polski Ludowej możemy z dumą stwierdzić, że ostatecznie do przeszłości należy czas, gdy wrogom wewnętrznym i zewnętrznym udawało się dzielić nasze społeczeństwo, gdy wygrywały takie czy inne środowiska społeczne, gdy stawiano na różnice światopoglądowe.</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#PosełHorodyńskiDominik">Przemawiając z tej trybuny jako działacz katolicki, chciałbym oświadczyć, że katolicy polscy w pełni popierają Układ Warszawski, że aktywnie współtworzą jedność naszego narodu wokół pokojowej polityki swego Rządu Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#PosełHorodyńskiDominik">W ciągu ostatnich lat katolicy polscy przeszli daleką społeczno-polityczną drogę. Nie pora tu i nie miejsce na analizę tego ważnego zagadnienia i skomplikowanego procesu. Ale może nie od rzeczy będzie przypomnieć, że nie tak dawno jeszcze, w chwili podpisywania Apelu Sztokholmskiego, niezrozumienie znaczenia walki o pokój, pewna obcość w stosunku do władzy ludowej powodowały w niektórych środowiskach katolickich opory, a nawet sprzeciwy wobec tak bezspornie słusznej sprawy. Dziś możemy stwierdzić, że wielu z tych, którzy wówczas mieli wątpliwości, obecnie stało się czołowymi aktywistami pokoju i odegrało na swoim terenie poważną rolę w akcji zbierania podpisów pod Apelem Wiedeńskim.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#PosełHorodyńskiDominik">Nie dalej niż 30 kwietnia br. Episkopat Polski, odpowiadając na adres księży, b. więźniów hitlerowskich obozów koncentracyjnych, złożył oświadczenie, w którym czytamy:</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#PosełHorodyńskiDominik">„Nie możemy też pozostać obojętni wobec niebezpieczeństwa, jakie niesie dla naszej Ojczyzny i pokoju podniecanie tendencji tych Niemców, którzy są rewizjonistycznie nastawieni do Polski. Episkopat Polski — wraz z całym narodem — stoi na stanowisku nienaruszalności granicy na Odrze i Nysie i w jedności narodu i umacnianiu jego obronności upatruje bezpieczeństwo naszego kraju”. Również w końcu kwietnia wielki zjazd we Wrocławiu ponad tysiąca księży i działaczy katolickich, odbyty z okazji dziesięciolecia wyzwolenia Ziem Zachodnich, wezwał wszystkich katolików w Polsce do jeszcze większej ofiarności w pracy dla Ojczyzny, do wzmożenia wydajności pracy i dyscypliny, do zwiększenia czujności i odpowiedzialności za bezpieczeństwo państwa. Zjazd ten zwrócił się z gorącym apelem do chrześcijan w zachodnich krajach Europy. Cytuję fragment tego apelu:</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#PosełHorodyńskiDominik">„Obóz pokoju ma dosyć sił moralnych i materialnych, ażeby w wypadku zagrożenia bronić zwycięsko swoich ideałów i osiągnięć. Jednak pokój jest dobrem, w którego utrzymaniu są zainteresowani wszyscy ludzie, zaś chrześcijanie w sposób szczególny winni czuć się zobowiązani do jego utrwalenia. Dlatego właśnie zwracamy się do was. Wasz głos rzucony na szalę tak konkretnych zagadnień, jak możliwość pokojowego współistnienia, niedopuszczalność broni termojądrowej, przerwanie wyścigu zbrojeń, wygaszenie ognisk militaryzmu w Niemczech zachodnich — pozbawi wojenną propagandę dowolnie uzurpowanej światopoglądowej motywacji, wzmocni siły pokoju, podniesie społeczny autorytet chrześcijaństwa w świecie współczesnym”. Te wybrane spośród licznych przykłady społecznej działalności katolików polskich świadczą dobitnie, że ich aktywność wzmacnia jedność naszego narodu, wzmacnia siły naszego państwa, cementuje cały naród wokół pokojowej polityki naszego Rządu.</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#PosełHorodyńskiDominik">W oparciu o tę pracę społeczno-polityczną i o osiągnięcia w tej pracy ambicją katolików polskich jest oddziaływanie na całe chrześcijaństwo w kierunku zwiększania oporu przeciwko planom wojennym, wzmacniania sił pokoju i postępu.</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#PosełHorodyńskiDominik">Przykład katolików polskich działa coraz bardziej mobilizująco na milionowe rzesze chrześcijan w Europie, które w tej decydującej fazie zmagań winny być nie przedmiotem wydarzeń, lecz ich aktywnym współtwórcą.</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#PosełHorodyńskiDominik">Wysoki Sejmie! Kończąc chciałbym wyrazić przekonanie, że konieczny, słuszny i mądry Układ Warszawski spotka się z jednomyślnym poparciem Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. lubelskiego Janowi Karolowi Wende.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełWendeJanKarol">Wysoki Sejmie! Akcentowano już z tej trybuny, że Układ, nad którym dziś debatujemy, jest niewątpliwie aktem głębokiej mądrości politycznej. Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełWendeJanKarol">Weszliśmy w niełatwy okres dziejów, w którym jedność, bliskość, przyjaźń naszych narodów jest nie tylko wskazana, ale jest niemal warunkiem nieodzownym naszego istnienia.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełWendeJanKarol">Wydaje mi się, że — obok celów pokojowych, które przede wszystkim przyświecają Układowi Warszawskiemu — jeden z najistotniejszych jego elementów, element nowy w stosunkach międzynarodowych i decydujący o charakterze, obliczu i funkcji tego aktu stanowi to, że Układ nie jest paktem militarnym jednej grupy państw skierowanym przeciw drugiej grupie, a odwrotnie, że jest otwartym dla innych, międzynarodowym porozumieniem suwerennych państw pokojowych, szukających możliwej do przyjęcia również przez inne państwa formuły zbiorowego bezpieczeństwa w Europie, formuły pokojowego, przyjaznego współistnienia i współpracy państw o odmiennych ustrojach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełWendeJanKarol">W arsenale uruchomionych przez państwa obozu pokoju środków zmierzających do zmniejszenia napięcia, do utrwalenia pokoju, do ustanowienia systemu zbiorowego bezpieczeństwa, do zabezpieczenia niezawisłości i suwerenności naszych krajów, ostatnie posunięcie wydaje się najcenniejsze, najbardziej zdecydowane i — miejmy nadzieję — najskuteczniejsze.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełWendeJanKarol">Muszę wyznać, Obywatele Posłowie, że gdy myślę o wydarzeniach politycznych ostatnich dni, o których mówił dziś Obywatel Premier, o wynikach Konferencji Warszawskiej, o narodzinach pokojowej, neutralnej Austrii, o zbliżających się rozmowach między Związkiem Radzieckim i Jugosławią, o pertraktacjach z Japonią, o zapowiedzi spotkania szefów rządów czterech wielkich mocarstw, o ostatnich radzieckich propozycjach rozbrojeniowych oraz o wynikach niedawnych obrad narodów Azji i Afryki w Bandungu — ogarnia mnie ciepła fala optymizmu i wiary w zwycięstwo rozsądku.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełWendeJanKarol">Jest bowiem wiele obiecującego w faktach ostatnich tygodni i dni, jest zapowiedź nowego, są sygnały świadczące o tym, że przy wszechstronnym zespoleniu naszych wysiłków uda się zmusić ponurych planistów nowej wojny do przyjęcia pokojowego rozwiązania współżycia narodów.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełWendeJanKarol">Obserwujemy z podziwem i pełną aprobatą szerokie koncepcje i śmiałe — choć niełatwe — inicjatywy i decyzje polityczne Związku Radzieckiego w różnych punktach Europy i poza nią.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełWendeJanKarol">Jesteśmy świadkami gigantycznego wysiłku pokojowego, podjętego przez Związek Radziecki oraz Chińską Republikę Ludową wspólnie z wszystkimi krajami demokracji ludowej, wysiłku, który powinien przynieść pożądane owoce: trwałe odprężenie, znalezienie formuły przyjaznego współistnienia i współpracy narodów, znalezienie formuły, która umożliwi stworzenie systemu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie, opartego na prostej zasadzie udziału w nim wszystkich państw europejskich, niezależnie od ich ustroju społecznego, państwowego czy ekonomicznego.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PosełWendeJanKarol">I można już dziś stwierdzić: historia zapisze na swych kartach, że Związek Radziecki i kraje demokracji ludowej, właśnie w okresie potężnego wzmożenia i zjednoczenia swych sił, że właśnie nasz obóz był niezmordowanym promotorem pokoju, inicjatorem odprężenia międzynarodowego i uregulowania wszelkich istniejących między państwami i narodami spraw spornych.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PosełWendeJanKarol">Wysoki Sejmie! Istnieje oczywiście wewnętrzna jedność, logiczne powiązanie między wymienionymi przeze mnie przed chwilą, pozornie tylko rozłącznymi wydarzeniami a posunięciami politycznymi.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PosełWendeJanKarol">Konferencja Warszawska i jej decyzje — jako doniosłe wydarzenie międzynarodowe o wielu aspektach, zarówno polityczno-militarnych jak gospodarczych czy kulturalnych — jest instrumentem politycznym, którego pozytywne, pokojowe oddziaływanie i rezonans rozsadza ramy geograficzne państw — uczestników tej Konferencji.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PosełWendeJanKarol">Obywatele Posłowie, Układ Warszawski — jego decyzje, jego bliższe i dalsze konsekwencje — posiada wiele różnorodnych aspektów. Zarówno oświadczenie Obywatela Premiera jak i przemawiających przede mną Obywateli Posłów naświetliły wiele problemów dotyczących Układu. Pragnąłbym na krótko zatrzymać uwagę Wysokiego Sejmu na dwóch momentach związanych z naszą dzisiejszą debatą.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#PosełWendeJanKarol">Jest charakterystyczne dla naszego ustroju, że stawia sobie za cel nie tylko coraz większe pomnażanie dóbr materialnych szerokich mas narodu, ale że jest twórcą i propagatorem nowych wielkich prawd moralnych, że sprzyja i stwarza warunki — jak żaden inny ustrój — dla rozkwitu kultury i jej upowszechnienia.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#PosełWendeJanKarol">Zbyteczne dodawać, że obrona pokoju to równocześnie obrona przed zagładą istniejących, często niepowtarzalnych dzieł geniuszu ludzkiego, to zabezpieczenie możliwości powstawania nowych, cennych wartości kulturalnych.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#PosełWendeJanKarol">Jest też charakterystyczne dla państw obozu pokoju, że jesteśmy gorącymi orędownikami jak najszerszej międzynarodowej współpracy kulturalnej.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#PosełWendeJanKarol">Dlatego też nie jest przypadkiem, że Układ Warszawski zapowiada w jednym z artykułów wzmocnienie więzi kulturalnej między państwami — sygnatariuszami Układu.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#PosełWendeJanKarol">Dla każdego winno być jasne, jak duże znaczenie posiada ten moment dla sprawy wzmocnienia efektywności naszego sojuszu, naszego zbliżenia i przyjaźni.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#PosełWendeJanKarol">Ponieważ zaś Układ, jak wynika z jego założeń, otwarty jest dla wszystkich pokój miłujących państw, należy stwierdzić, że Układ Warszawski przydaje specjalną wagę sprawie rozwoju międzynarodowej współpracy kulturalnej jako jednemu z bardzo ważnych elementów porozumienia i zbliżenia między narodami. Istotnie — doświadczenie uczy, że wymiana kulturalna między państwami jest nie tylko bardzo adekwatną formą wzajemnego poznania narodów i stałego wzajemnego wzbogacania ich kultury, współpraca kulturalna jest równocześnie doskonałą płaszczyzną wzajemnego poznania i zbliżenia narodów, bardzo cenną transmisją szacunku i przyjaźni między nimi. Zaś przyjaźń między narodami jest, jak wiemy, potężną dźwignią tego, czego wszyscy ludzie dobrej woli pragną nade wszystko — pokoju.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#PosełWendeJanKarol">Polska Ludowa posiada w zakresie międzynarodowej współpracy kulturalnej stosunkowo duże doświadczenie, prowadząc szeroką wymianę myśli i doświadczeń między przedstawicielami nauki, literatury, teatru, muzyki, plastyki, filmu różnych krajów. Polska bierze udział w wielu międzynarodowych organizacjach i manifestacjach kulturalnych. Kilka tysięcy cudzoziemskich twórców i uczonych, studentów i artystów, sportowców i działaczy społecznych odwiedziło w ostatnich latach nasz kraj, a liczni przedstawiciele polskiego życia naukowego, artystycznego i społecznego przebywali w wielu krajach w różnych częściach świata. I trzeba sobie powiedzieć, że przyczyniło się to do obustronnego — podkreślam, obustronnego — zniwelowania różnych nieporozumień, do zmniejszenia wielu uprzedzeń, do zdementowania licznych kłamstw, nonsensów itp., a w konsekwencji przyczyniło się do powstawania klimatu wzajemnego zaufania, sympatii, nierzadko nawet przyjaźni.</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#PosełWendeJanKarol">Są jednak państwa, które usiłują uczynić z międzynarodowej współpracy kulturalnej instrument zimnej wojny. Niektóre państwa, jak np. Stany Zjednoczone, nałożyły embargo na ten rodzaj stosunków międzynarodowych, wciągając po prostu wymianę dóbr kulturalnych między Wschodem i Zachodem na czarną listę zakazanych transakcji. W ten sposób np. wybitny dyrygent czy profesor amerykański znalazł się na liście prohibicyjnej „artykułów strategicznych” obok... ropy naftowej, opon czy DDT; w ten sposób np. polska pianistka nie otrzymuje prawa wjazdu do Włoch, tak jak nie ma prawa wyjazdu z Włoch do krajów Europy wschodniej włoski kolarz dla udziału w Wyścigu Pokoju.</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#PosełWendeJanKarol">Tak, widocznie jest coś niebezpiecznego — z punktu widzenia mącicieli pokoju — w międzynarodowej wymianie kulturalnej. Widocznie panowie ci obawiają się jak ognia niebezpiecznego ładunku kooperacji i przyjaźni, jakim brzemienna jest idea współpracy kulturalnej między państwami.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#PosełWendeJanKarol">Przypominam dziś te sprawy, by podkreślić, że Układ Warszawski, obok innych pokojowych elementów współpracy międzynarodowej, stawia przed sygnatariuszami sprawę rozszerzenia płaszczyzny wymiany kulturalnej. Nie ulega wątpliwości, Obywatele Posłowie, że tak jak wszystkie inne decyzje Układu Warszawskiego, kraj nasz realizować będzie w pełni również to postanowienie.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#PosełWendeJanKarol">Moment drugi. Wspomniano już dziś w Sejmie o olbrzymim znaczeniu, jakie dla sprawy pokoju i bezpieczeństwa naszych krajów posiada deklaracja złożona przez wicepremiera Chin Ludowych Peng Teh-huaia o całkowitej solidarności i poparciu rządu Chińskiej Republiki Ludowej i 600-milionowego narodu chińskiego dla Układu Warszawskiego.</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#PosełWendeJanKarol">Znaczenie tej historycznej deklaracji uwypuklone zostaje w pełni na tle i w związku ze zmianami, które nastąpiły i zachodzą w Azji.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#PosełWendeJanKarol">Bo tak jak państwa obozu pokoju witają ze szczerą radością przeciągający przez Azję potężny wiew wolności narodów, tak państwa imperialistyczne muszą pogodzić się z przykrym dla nich, niewątpliwie, ale nieodwracalnym procesem wyrywania się ludów Azji spod kurateli imperialistów Europy i Ameryki.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#PosełWendeJanKarol">Konferencja państw Azji i Afryki w Bandungu dała chyba wiele do myślenia państwom imperialistycznym. Wykazała ona przecież, że mimo wielu, wielu różnic — ustrojowych, ekonomicznych, politycznych, religijnych, kulturalnych itp. — 29 państw Azji i Afryki znalazło przecież platformę porozumienia w zasadniczych sprawach łączących, a nie dzielących te państwa w ich dążeniu do uzyskania lub zachowania wolności i niepodległości, w dążeniu do ustalenia między sobą właściwych form współpracy równych, suwerennych partnerów, wreszcie w dążeniu do zachowania pokoju na tym tak ważnym kontynencie.</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#PosełWendeJanKarol">I tak jak Stanom Zjednoczonym nie udało się storpedować samej konferencji w Bandungu, tak też — mimo dramatycznych wysiłków — nie mogły one odizolować politycznie Chin Ludowych. Bowiem znaczenie, rola i autorytet Chińskiej Republiki Ludowej wzrosły w ciągu ostatnich kilku lat do takiego stopnia, że zajmuje ona czołowe miejsce w Azji i jedną z decydujących pozycji w kształtowaniu się sytuacji na całym świecie. Tylko daltoniści polityczni z Departamentu Stanu nie chcą pogodzić się z tymi historycznymi faktami.</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#PosełWendeJanKarol">Mimo to nie ulega wątpliwości, że przebieg i rezolucje konferencji w Bandungu, na której Chiny Ludowe odegrały tak poważną rolę, ostudziły nieco gorące zapędy niektórych amerykańskich generałów i polityków, którzy liczyli nieco naiwnie, że — jak dawniej — uda się i obecnie rzucić przeciwko sobie ludy Azji, w imię interesów amerykańskich czy innych kolonizatorów. Wydaje się absolutnie oczywiste, że konsekwencje konferencji w Bandungu rzutują daleko w głąb spraw azjatyckich i afrykańskich, w głąb ogólnego problemu narodów kolonialnych i zależnych. Dla każdego myślącego człowieka jest jasne, że u źródeł tego narastającego i rozszerzającego się procesu leży zwycięstwo narodu chińskiego, leży fakt istnienia w Azji potężnego mocarstwa demokratycznego — Chińskiej Republiki Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#PosełWendeJanKarol">Istnieje jakaś nić łącząca konferencję w Bandungu z Konferencją Warszawską. I nie tylko dlatego, że problem pokojowego współistnienia jest problemem powszechnym, i nie tylko z powodu uczestnictwa Chin w obu konferencjach.</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#PosełWendeJanKarol">Obok oczywistych różnic — wspólna obu konferencjom jest postępująca konsolidacja sił pokoju, determinacja narodów zarówno Europy jak i Azji obrony swych zdobyczy, swej wolności i suwerenności. I na tym tle solidarność Chińskiej Republiki Ludowej i poparcie dla Układu Warszawskiego nabiera właściwych wymiarów.</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#PosełWendeJanKarol">Obywatele Posłowie, jest niemal truizmem stwierdzenie, że współczesne zdobycze nauki, gwałtowny rozwój środków produkcji postawiły świat przed dylematem: pokój, a więc złota era ludzkości — lub wojna, czyli śmierć milionów ludzi i niebezpieczeństwo zniszczenia wielu ośrodków cywilizacji i kultury, nieobliczalne następstwa biologicznej degeneracji ludzkości itd.</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#PosełWendeJanKarol">Naród polski, który zna gorzki smak wojny, nie tylko dokonał już wyboru, ale zdecydowany jest walczyć o pokój wszystkimi siłami. Właśnie na naszym pokoleniu — pokoleniu tragicznych doświadczeń ostatniej wojny — spoczywa twardy obowiązek wywalczenia długotrwałego pokoju.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#PosełWendeJanKarol">Wysoki Sejmie! W naszym społeczeństwie istnieją różnice poglądów na niektóre sprawy publiczne. Ale chcę dziś z tej trybuny przypomnieć — i dobrze byłoby, żeby sobie zdawali z tego sprawę również twórcy i projektanci nowego odwetowego Wehrmachtu — że w dwóch m. in. kwestiach społeczeństwo polskie jest bez reszty jednomyślne:</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#PosełWendeJanKarol">— w zdecydowaniu obrony wolności, suwerenności i granic Polski, oraz — w gorącym pragnieniu zachowania pokoju.</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#PosełWendeJanKarol">Warstwy pośrednie, zrzeszone w szeregach Stronnictwa Demokratycznego, pracująca inteligencja i rzemiosło — witają całym sercem wraz z ogółem społeczeństwa polskiego Układ Warszawski, jako jeden z filarów naszego bezpieczeństwa i spokojnej twórczej pracy.</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#PosełWendeJanKarol">Wysoki Sejmie! Analizując znaczenie Układu Warszawskiego dla naszego państwa, uprzytamniamy sobie jasno, że nigdy jeszcze w swych tysiącletnich dziejach naród polski nie znajdował się w tak korzystnym układzie sojuszów międzypaństwowych i w tak pewnej sytuacji międzynarodowej; nigdy też znaczenie i autorytet naszego państwa nie był tak wysoki jak obecnie, gdy związaliśmy się mocnymi więzami przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej z wielkim obozem demokracji i socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#PosełWendeJanKarol">I jeśli mówimy dziś, że nasza Ojczyzna, że Polska Ludowa przestała być krajem opuszczonym, samotnym i bezbronnym — to za tym ogólnikiem stoi bardzo konkretny walor moralno-polityczny i materialny, walor przejawiający się między innymi w fakcie, że jesteśmy częścią potężnego, 900 milionów liczącego obozu pokój miłujących narodów, które zdecydowane są bronić wzajemnie swojej wolności i niepodległości, które zdecydowane są wywalczyć trwały pokój.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Udzielam głosu posłowi woj. wrocławskiego Aleksandrowi Juszkiewiczowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Wysoki Sejmie! Przystępujemy do zatwierdzenia w imieniu narodu polskiego układu międzynarodowego o wyjątkowym znaczeniu w życiu każdego obywatela i w naszej historii — Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej ośmiu państw europejskich — uczestników Konferencji Warszawskiej.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Chwila jest odpowiednia, aby przypomnieć kilka podstawowych faktów z historii naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dokument międzynarodowy, który mamy ratyfikować, ze szczególną wyrazistością ukazuje, że oto już od dziesięciu lat weszliśmy w nowy rozdział naszych dziejów.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">„Słabość i odosobnienie”, „wojna i klęska” — taki tytuł powinien nosić poprzedni rozdział zamknięty we wrześniu 1939 r. Symbolem międzynarodowej sytuacji Polski w tym okresie jest Beck zgięty w pas przed Hitlerem, jest wyniosły, ironiczny uśmiech angielskiego szefa sztabu Ironside'a, który odwiedziwszy Polskę w przededniu września chwalił polskiego piechura.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Ten piechur, którego jedynym ekwipunkiem był karabin, łopatka saperska i zwykły chłopski wóz, dobrze zdał egzamin bohaterstwa i patriotyzmu pod Kutnem, na Helu, na Westerplatte i w Warszawie, ale klęski odwrócić nie mógł. I o tym wiedziano na Zachodzie.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Jego krwawy trud podjęły tysiące bohaterów walczących w podziemiu z okupantem. Płaciliśmy wtedy okrutną cenę za rządy polskiego faszyzmu, który spełniał rolę sługusa międzynarodowych karteli oraz anglosaskiego i niemieckiego imperializmu, strojąc się w wyciągnięty z lamusa kontusz szlachecko-magnacki.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">W okresie wojny i okupacji w podziemiach konspiracji i na wygnaniu twarde robotnicze i chłopskie ręce sięgały po ster spraw Ojczyzny, zdradzonej przez burżuazję.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Już wtedy szła walka o wolność i o to, aby Polska była Rzecząpospolitą ludu pracującego miast i wsi, i o to, aby jej miejsce wśród narodów świata było po stronie wolności a przeciw imperializmowi i podbojom. Historia nauczyła nas, że te wszystkie trzy sprawy nierozerwalnie splatają się w jedno.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Przez dwadzieścia lat międzywojennych imperializm prowadził w stosunku do Polski wciąż tę samą politykę. Z jednej strony starał się izolować Polskę od Związku Radzieckiego, z drugiej zaś nieustannie zachęcał militarystów niemieckich do najazdu na nasz kraj.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Po pierwszej wojnie światowej imperializm anglosaski nie tylko zgodził się na odbudowę militaryzmu niemieckiego, ale poparł to dzieło miliardami dolarów, kredytami na przemysł wojenny i uzbrojenie.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">W Monachium, oddając pod jarzmo hitlerowskie Czechosłowację, przesądzono jednocześnie los Polski.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Żaden polityk i żaden wojskowy nie mógł mieć wątpliwości, że tworzona w ten sposób potężna machina militaryzmu hitlerowskiego zajmuje pozycje wyjściowe do zmiażdżenia Polski, co w planach imperializmu stanowiło wstęp w ich podstawowym celu — napaści na kraj radziecki.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Nie ma bowiem innej drogi na Moskwę prócz tej, która wiedzie przez Warszawę. Aby tą drogą mogły jak najprędzej przetoczyć się czołgi hitlerowskie, trzeba było izolować Polskę od Kraju Rad. Chcieli tej izolacji polscy obszarnicy i kapitaliści, udziałowcy międzynarodowych karteli, bo woleli koniec Polski niż koniec swojego panowania nad chłopem i robotnikiem, bo więcej bali się polskiego robotnika i polskiego chłopa niż hitlerowskiego pana.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dla usprawiedliwienia w oczach narodu odrzucenia przez sanację polsko-radzieckiego przymierza — jedynego przymierza, które mogło skutecznie przeciwstawić się najazdowi hitlerowskiemu, zawierano z Polską ówczesną papierowe układy o rzekomej pomocy, która, jak wiadomo, nigdy nie miała przyjść i nie przyszła.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Taka jest prawda o miejscu i roli, którą Polsce wyznaczał imperializm w stosunkach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Polski robotnik, chłop i inteligent poznał tę prawdę do dna. Wypisana była ta prawda krwią i łzami na kartach naszej historii.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Poznał też naród polski drugą wielką prawdę — prawdę o tym, że wolność i życie jest dla nas w przymierzu niezłomnym ze Związkiem Radzieckim i z całym potężnym obozem pokoju, któremu on przewodzi. W imię tej prawdy bił się polski robotnik i chłop wspólnie z radzieckim partyzantem w kraju. W imię tej prawdy szedł ramię przy ramieniu żołnierz polski z żołnierzem radzieckim od Lenino do Bugu, Wisły, Odry i Berlina — do zwycięstwa i wolności. W imię tej prawdy naród polski poparł jednomyślnie wskazaną przez PZPR drogę wyzwolenia Polski z dławiącej sieci imperialistycznych knowań i zajęcie przez nią miejsca w obozie pokoju i socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Od dziesięciu lat zjednoczeni i wolni zajmujemy takie właśnie miejsce wśród narodów świata i możemy to uważać i uważamy za największą trwałą zdobycz naszego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dzięki temu właśnie jesteśmy wolni i zjednoczeni w prastarych granicach. Dzięki temu jesteśmy bezpieczni i silni — naszą własną siłą i siłą naszego przymierza.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dzięki temu odbudowywany Wehrmacht nie stanowi już dla nas śmiertelnego niebezpieczeństwa, a stara gra imperialistów amerykańsko-niemieckich, obliczona na naszą słabość i izolację, jest z góry skazana na fiasko.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Skoro jednak grę tę zdecydowano się znowu podjąć, zaszła potrzeba dalszego zacieśniania współpracy całego naszego obozu.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Znalazło to wyraz w podpisaniu przez osiem państw Układu Warszawskiego i utworzeniu Zjednoczonego Dowództwa Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Jesteśmy dumni z tego, że Układ ten podpisany został w naszej stolicy. Dumny jest z tego cały naród polski.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Głęboko i radośnie odczuła ten fakt wieś polska.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Miliony chłopów polskich, którzy złożyli swe podpisy pod Apelem Wiedeńskim, w postanowieniach Konferencji Warszawskiej widzą realizację swych dążeń, zabezpieczenie pokoju i twórczej pracy w wolnej Ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Oto jak wyraziła swoje zdanie o tym kobieta wiejska ob. Marta Nalaskowska ze wsi Bernardowo, powiat Lipno:</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">„Nie należę do ludzi, którzy potrafią nienawidzieć, pragnąć zemsty. Jestem zwykłą wiejską kobietą i chciałabym zawsze widzieć w człowieku przyjaciela, któremu można zaufać, z którym można żyć w zgodzie i we wzajemnym poszanowaniu. Gdy jednak wspominam straszne dni hitlerowskiego najazdu na naszą Ojczyznę i hitlerowską okupację, budzi się we mnie uczucie, które chyba żywią po dzień dzisiejszy tysiące, setki tysięcy takich jak ja kobiet polskich — uczucie nienawiści do faszyzmu, do tych, którzy 15 lat temu tratowali nasz kraj, palili nasze miasta i wsie, mordowali naszych najbliższych.</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Miasta i wsie dźwignęliśmy z popiołów i zgliszcz, ale męża i trzech moich braci, ale tysięcy, milionów naszych rodaków, których zamordowali faszyści, nikt już nie zdoła nam zwrócić.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">A oto znów ci, którzy rozpętali wojnę, dzisiaj chcą zbroić przeciwko nam nowy Wehrmacht. Wiadomo, kto ma wejść w jego szeregi. Ci sami, co batem ranili moje plecy w obozie w Potulicach i Orłowie, dokąd mnie wraz z moją 11-letnią córeczką wywieziono. Jeszcze dziś widzę pełne zwierzęcej wściekłości twarze SS-manów, gdy przy karczunku lasu siły mnie opadały.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Nie zapomnę tamtych strasznych dni, nie chcę, aby one kiedyś miały się powtórzyć. Chcę żyć w spokoju, pracować wydajnie na swoim gospodarstwie, pomnażać dorobek własny i siły naszej Ludowej Ojczyzny. Chcę, aby moja córka Teresa, która obecnie jest nauczycielką w Chojnicach, mogła spokojnie uczyć dzieci...”. Nie trzeba chyba dodawać, że tak myślą i czują miliony chłopów i chłopek polskich.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Nasza stara bojowa pieśń chłopska mówi o chłopach, którzy „zdobywali armaty rękami czarnymi od pługa” — wtedy, gdy panowie zaprzeda wali wolność Ojczyzny. Od wieków chłop walczył o Ojczyznę, ale jego krwawy trud był daremny i tylko gorycz klęski była za niego zapłatą.</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Niejeden z nas, synów chłopskich, w tragicznych dniach września przeżył gorycz klęski i rozpacz osamotnienia w nierównej walce z przeważającym wrogiem.</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dziś synowie chłopscy, którzy obok synów klasy robotniczej stanowią kadrę oficerską i zapełniają szeregi żołnierskie Ludowego Wojska Polskiego, uzbrojeni w najnowszą technikę, czują swą zwartość ideowo-moralną i siłę zwielokrotnioną braterstwem broni z najsilniejszą armią świata — bohaterską Armią Radziecką i armiami państw demokracji ludowej.</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dziś lud pracujący miast i wsi pod przewodem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej zjednoczył się we Froncie Narodowym i sam kieruje losami Ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Dzięki temu jesteśmy wolni i zjednoczeni, dzięki temu nasza wolność, bezpieczeństwo i pokojowe budownictwo opierają się nie tylko na naszej pracy i sile, ale i na całej zjednoczonej potędze narodów wolności i pokoju ze Związkiem Radzieckim na czele.</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Zjednoczone Stronnictwo Ludowe działające w wielkim ruchu mas ludowych, któremu przewodzi klasa robotnicza i jej Partia, w walce o mobilizację wszystkich sił społecznych wsi polskiej wokół władzy ludowej, wyraźnie widzi, że Układ Warszawski i powołanie wspólnego dowództwa — to dalszy krok do umocnienia pokoju światowego i bezpieczeństwa naszej Ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-20.36" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Toteż Stronnictwo nasze z całym swym najgłębszym przekonaniem popiera udział Polski w tym układzie i zrobi wszystko, aby wkład Polski w siłę obozu pokoju pomnażać.</u>
          <u xml:id="u-20.37" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Członkowie Stronnictwa na licznych zjazdach statutowych w okresie poprzedzającym oraz po Konferencji Warszawskiej wyrażali swą solidarność z jej celami i gotowość wzmożenia wysiłku w pracy, zarówno w spółdzielniach produkcyjnych jak i w gospodarstwach indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-20.38" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Kraj nasz potrzebuje więcej zboża, więcej mięsa i innych produktów i surowców rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-20.39" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Zadaniem działaczy Stronnictwa, a także aparatu państwowego i spółdzielczego działającego na wsi jest wzmożenie ofiarności w pracy organizatorskiej i uświadamiającej oraz dotarcie z nią do wszystkich zakątków wsi.</u>
          <u xml:id="u-20.40" who="#PosełJuszkiewiczAleksander">Aktyw gospodarujący na roli i członkowie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego powinni własnym przykładem zjednywać tę część chłopów, która nie zawsze terminowo wykonywała dotąd zadania i obowiązki wobec Państwa Ludowego, Wysoki Sejmie! Przedstawiony dziś przez Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Wysokiemu Sejmowi do ratyfikacji doniosły Akt jest zgodny z wolą naszego narodu, który odpowie nań wzmożeniem walki o rozwój naszej siły gospodarczej i obronnej. Nasza siła bowiem jest siłą całego obozu pokoju, tak jak siła całego tego obozu jest również siłą naszej Ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-20.41" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Ostatni zabierze głos poseł woj. stalinogrodzkiego Edward Ochab.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełOchabEdward">Obywatele Posłowie! Przebieg dzisiejszej dyskusji w Sejmie, tysiące manifestacyjnych zebrań i wieców w całym kraju oraz wypowiedzi milionów Polaków i Polek świadczą, że naród polski, podobnie jak wszystkie bratanie narody w krajach socjalizmu i demokracji ludowej, całym sercem solidaryzuje się z treścią Układu Warszawskiego i z celami, które przyświecają twórcom i sygnatariuszom tego układu.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełOchabEdward">W dyskusji naszej podkreślano już historyczną doniosłość Układu Warszawskiego, zarówno dla Polski i krajów obozu pokoju jak i dla dalszych losów całej ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełOchabEdward">Mamy pełne prawo mówić o historycznym znaczeniu tego Układu, bo w przełomowej chwili dziejowej, gdy polityka awanturników imperialistycznych groziła światu zagładą setek milionów istnień ludzkich, uchwały Konferencji Warszawskiej, wyrażające wolę 900-milionowego obozu demokracji i socjalizmu, skutecznie krzyżują plany podżegaczy wojennych, stanowią potężny instrument polityki pokojowej, dają przykład wszystkim narodom, że istnieje realna droga zabezpieczenia pokoju w Europie, dostępna i zbawienna dla wszystkich krajów bez względu na ich ustrój społeczny, droga otwierająca przed narodami zupełnie inne perspektywy od apokaliptycznych obrazów, które malują nam imperialistyczni zwolennicy bomby atomowej i krzykliwi heroldowie awanturniczej polityki z tzw. „pozycji siły”.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełOchabEdward">Układ Warszawski ośmiu państw europejskich, z którymi solidaryzują się 600-milionowe Chiny, jest nie tylko manifestacją rzeczywistej, a nie urojonej siły stu narodów zamieszkujących olbrzymią przestrzeń od Łaby po Rzekę-Czerwoną, jest on równocześnie manifestacją pokojowej woli ożywiającej te narody.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełOchabEdward">Nigdy w dziejach ludzkości nie było potęgi równie wielkiej jak potęga naszego socjalistycznego obozu, a przecież narody nasze, w pełni świadome swojej ogromnej potęgi, nie grożą nikomu, nie zamierzają narzucać swej woli żadnemu innemu narodowi.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełOchabEdward">Przestrzegamy przed skutkami awanturnictwa szantażystów atomowych i szykujemy niezawodny kaftan bezpieczeństwa dla szaleńców i zbrodniarzy, którzy pozazdrościli laurów Hitlerowi i grożą ludzkości nową wojną światową.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PosełOchabEdward">Równocześnie jednak wyciągamy dłoń do wszystkich narodów, stwierdzamy, że Układ Warszawski w przeciwieństwie do paktu atlantyckiego otwarty jest dla wszystkich państw europejskich, stwierdzamy, że Układ z dnia 14 maja 1955 r. jest instrumentem naszej niezmiennej pokojowej polityki, zmierzającej do pokojowego współistnienia, współpracy i współzawodnictwa państw o różnych ustrojach społecznych, polityki poszanowania suwerennych praw narodów i nie wtrącania się w ich sprawy wewnętrzne.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PosełOchabEdward">Zarówno teoria marksizmu-leninizmu, jak i doświadczenie historyczne narodów wyzwolonych spod władzy wyzyskiwaczy i imperialistów uczy nas, że przyjaźń z bratnimi narodami nie tylko uwielokrotnia wspólne siły zaprzyjaźnionych narodów, ale również stanowi najlepszą gwarancję suwerenności, pokoju i bezpieczeństwa każdego narodu wchodzącego w skład obozu pokoju i postępu.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#PosełOchabEdward">Nasz obóz reprezentujący najbardziej postępowe i twórcze siły ludzkości czuje się odpowiedzialnym za pokojowy rozwój całej ludzkości, dlatego też zgodnie z naszą misją historyczną uczynimy wszystko, aby pomóc innym narodom w znalezieniu drogi porozumienia i współpracy między państwami i narodami, niezależnie od ich ustroju społecznego, szanując suwerenność narodów, tak jak nas uczył Wielki Lenin.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PosełOchabEdward">Układ Warszawski o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej, powołujący również wspólne dowództwo wojskowe w obliczu groźby wynikającej z remilitaryzacji Niemiec zachodnich, jest wyrazem suwerennej woli wszystkich sygnatariuszy Układu i odpowiada żywotnym interesom wszystkich jego uczestników i wszystkich narodów zagrożonych przez imperializm amerykański i neohitlerowski.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#PosełOchabEdward">Szczególne znaczenie ma ten Układ dla Polski, choćby z tego względu, że przeciw Polsce zwrócona jest w pierwszym rzędzie szowinistyczna, zbrodnicza propaganda odwetowa, że wszystkie amerykańskie partie w Bonn szczują przeciw naszym granicom na Odrze i Nysie, szczują przeciw Komunistycznej Partii Niemiec, która zgodnie ze swym sumieniem patriotycznym i internacjonalistycznym stwierdza, że kto mówi o zmianie polskich granic zachodnich, ten mówi o zbrodniczej wojnie, szczują przeciw Niemieckiej Republice Demokratycznej, która jest niewzruszoną ostoją sił pokojowych i demokratycznych całego narodu niemieckiego, zwalcza monopolistów i militarystów, uznaje granicę na Odrze i Nysie jako nienaruszalną granicę pokoju i przyjaźni, stanowi pierwsze w dziejach państwo robotników i chłopów niemieckich.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#PosełOchabEdward">Pan Dulles uważa remilitaryzację Niemiec zachodnich i włączenie ich do agresywnego bloku atlantyckiego za swoje wielkie zwycięstwo, nie ulega jednak wątpliwości, że jest to zwycięstwo pyrrusowe, a skutki awanturniczej polityki monopolistów „atlantyckich” zwrócą się niechybnie przeciw amerykańskim inspiratorom agresji, powodując ich coraz większą izolację w świecie.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#PosełOchabEdward">Nienawiścią i wściekłością ociekają słowa antypolskiej propagandy różnych „Głosów Ameryki” i dywersantów z „Wolnej Europy”, próbując pomniejszyć i oczernić dorobek ciężkiej pracy naszego narodu, oszkalować Rząd, który kieruje naszą twórczą pracą, znieważać świętą pamięć setek tysięcy żołnierzy radzieckich i polskich poległych w walce o wyzwolenie naszej ziemi, reklamować jako niewinnych baranków takich zaciekłych wrogów Polski, jak Adenauer, Krupp, Speidel i im podobni.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#PosełOchabEdward">Układ Warszawski sprawia, że głos przestrogi pod adresem podżegaczy wojennych, głos 27 milionów Polaków jest równocześnie głosem 900 milionów naszych sojuszników i przyjaciół, którzy skupieni wokół wielkiego Związku Radzieckiego wspólnie kroczą drogą pokoju i postępu, wspólnie potrafią w razie potrzeby dać należytą odprawę prowokatorom.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#PosełOchabEdward">Awanturnicy imperialistyczni, prowokatorzy wojenni próbowali zastraszyć wyzwolone narody i siły postępowe na całym świecie przy pomocy układów paryskich i remilitaryzacji Niemiec zachodnich.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#PosełOchabEdward">Słusznie stwierdzono, że układy te i związana z nimi remilitaryzacja Niemiec zwiększyły groźbę wojny w Europie i całym świecie; ale z równą słusznością możemy dziś stwierdzić, że Układ Warszawski i wynikające z niego wspólne dowództwo wojskowe europejskich krajów naszego obozu w sposób skuteczny krzyżuje plany miliarderów amerykańskich i zmniejsza groźbę wybuchu nowej wojny.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#PosełOchabEdward">Niektórzy nie grzeszący rozumem i dowcipem publicyści burżuazyjni próbują pocieszać się twierdzeniem, że Układ Warszawski niczego nie zmienia w istniejącym stanie rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#PosełOchabEdward">Nie warto im przypominać starej maksymy, że ignorancja nie jest argumentem, bo tego rodzaju publicystów z dolarowym garbem chyba tylko mogiła zdoła wyprostować.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#PosełOchabEdward">Setki milionów ludzi pracy, piętnując wstrętną i zakłamaną propagandę tępogłowych awanturników, wykażą swym ofiarnym trudem, jakim twórczym czynnikiem w życiu narodów jest Układ Warszawski i jaki ogromny wpływ na wzrost wspólnej mocy naszego obozu ma fakt pełnej koordynacji naszych wysiłków w dziedzinie politycznej, gospodarczej i obronnej.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#PosełOchabEdward">Nie zwracając uwagi na kłamców i głupców będziemy wytrwale pracować, aby wkład Polski uczynić jak najbardziej efektywnym, aby przez najściślejszą współpracę polityczną, gospodarczą i wojskową umacniać potęgę naszego pokojowego obozu i najlepiej służyć sprawie utrwalenia naszej niepodległości, naszego bezpieczeństwa i nienaruszalności naszych granic.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#PosełOchabEdward">Polska Zjednoczona Partia Robotnicza uczyni maksymalny wysiłek, aby wraz z wszystkimi organizacjami wchodzącymi w skład Frontu Narodowego rozwinąć szeroką kampanię polityczną w związku z ratyfikacją Układu Warszawskiego, która niewątpliwie zostanie dziś jednomyślnie przez Wysoki Sejm uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#PosełOchabEdward">Dotrzemy do milionów patriotów polskich w mieście i na wsi, aby wyjaśnić szczegółowo historyczne znaczenie Układu Warszawskiego, stanowiącego węzłowe ogniwo -w łańcuchu takich doniosłych faktów, jak rosnący rozmach światowego ruchu obrońców pokoju, potężna fala antyimperialistycznych walk narodów kolonialnych i zależnych, ogólnoświatowe echo radzieckich propozycji rozbrojeniowych, pełny sukces radzieckiej inicjatywy zawarcia traktatu państwowego z Austrią, postępująca normalizacja stosunków z Jugosławią, szybki wzrost sił gospodarczych i Obronnych oraz autorytetu politycznego wszystkich krajów naszego pokojowego obozu.</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#PosełOchabEdward">Rozum i serce mówi naszemu narodowi, że w pamiętnych dniach majowych dokonał się w Warszawie akt o ogromnym znaczeniu historycznym, że gościliśmy wśród siebie nie tylko czołowych działaczy państwowych naszej epoki, nie tylko najwybitniejszych dowódców wojskowych i pogromców niemieckiego i japońskiego militaryzmu, ale również gościliśmy krzepkich, mocarnych kowali, którzy w kuźni historii wykuwają pokój i postęp ludzkości zgodnie z wolą narodów, które wysłały swych czołowych przedstawicieli do naszej bohaterskiej stolicy, aby skutecznie bronić swego prawa do życia w wolności.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#PosełOchabEdward">Polska Zjednoczona Partia Robotnicza jest głęboko przekonana, że Układ Warszawski, który dzisiaj ratyfikujemy, pozostanie na kartach naszej i powszechnej historii jako dokument mówiący o pokojowej woli i potężnej sile państw socjalizmu i demokracji ludowej, o wierności zasadom leninowskim i rozumie politycznym rządów robotniczo-chłopskich, o zwycięskim marszu setek milionów po dziejowej drodze ludzkości ku pełnemu wyzwoleniu z pęt militaryzmu i imperializmu, ku przyjaźni i braterstwu między wszystkimi narodami.</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#PosełOchabEdward">Polska Zjednoczona Partia Robotnicza jest głęboko przekonana, że ratyfikacja Układu Warszawskiego przez Sejm będzie poparta i podmurowana jednomyślną ratyfikacją tego układu w sercach i świadomości wielomilionowych mas pracujących Polski Ludowej, które wyrażą swą solidarność z uchwałą Sejmu przez swą codzienną ofiarną pracę w przemyśle, w rolnictwie, we wszystkich dziedzinach naszej gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#PosełOchabEdward">Pomni historycznych zadań stojących przed naszym narodem będziemy w jeszcze szybszym niż dotąd tempie rozwijać produkcję stali, węgla, metali kolorowych, przemysłu chemicznego i maszynowego, a równocześnie produkcję rolnictwa i lekkiego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#PosełOchabEdward">Niewątpliwie jeszcze większego rozmachu nabierze masowe współzawodnictwo socjalistyczne we wszystkich zakładach pracy, w przemyśle i transporcie, w handlu i rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-22.30" who="#PosełOchabEdward">Jeszcze mocniej zjednoczymy w tej pracy wielomilionowe szeregi patriotów naszej Ojczyzny, aby wspólnie z całym 900-milionowym obozem pokoju umacniać bezpieczeństwo zbiorowe i skutecznie paraliżować wszelkie agresywne knowania imperialistów. Jeszcze wyżej wzniesiemy nasze bojowe sztandary i wypisane na nich hasła walki o pokój w całym święcie, o postęp, demokrację i socjalizm.</u>
          <u xml:id="u-22.31" who="#komentarz">(Huczne długotrwale oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Proponowany przez Komisję Spraw Zagranicznych tekst uchwały ratyfikacyjnej jest zamieszczony w sprawozdaniu Komisji — druk sejmowy nr 63.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem proponowanej uchwały, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Stwierdzam, że Sejm jednomyślnie ratyfikował Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Ludową Republiką Albanii, Ludową Republiką Bułgarii, Węgierską Republiką Ludową, Niemiecką Republiką Demokratyczną, Polską Rzecząpospolitą Ludową, Rumuńską Republiką Ludową, Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i Republiką Czechosłowacką, podpisany w Warszawie dnia 14 maja 1955 roku.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#komentarz">(Długotrwałe owacyjne oklaski. Zebrani wstają.)</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Zmiana w składzie Rady Państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Członek Rady Państwa Obywatel Roman Zambrowski zwrócił się do Rady Państwa o zwolnienie go ze stanowiska członka Rady Państwa wobec powołania go na stanowisko Ministra Kontroli Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Rada Państwa przyjęła to do wiadomości i przedstawia Sejmowi wniosek o odwołanie Obywatela Romana Zambrowskiego ze stanowiska członka Rady Państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Nikt głosu nie zabiera.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto z Obywateli Posłów jest za odwołaniem Obywatela Romana Zambrowskiego ze stanowiska członka Rady Państwa, zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto się sprzeciwia? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto się wstrzymał? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Stwierdzam, że Sejm odwołał Obywatela Romana Zambrowskiego ze stanowiska członka Rady Państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Zatwierdzenie uchwały Rady Państwa w sprawne zmian w składzie Rady Ministrów w okresie między VI a VII sesją Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-23.22" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Na podstawie art. 29 ust. 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Rada Państwa przedstawia Sejmowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, z wnioskiem o zatwierdzenie, podjętą na wniosek Prezesa Rady Ministrów uchwałę z dnia 16 kwietnia 1955 r. w sprawie zmian w składzie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-23.23" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Rada Państwa postanowiła:</u>
          <u xml:id="u-23.24" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">1. Powołać Obywatela Franciszka Jóźwiaka-Witolda na stanowisko Wiceprezesa Rady Ministrów, odwołując go ze stanowiska Ministra Kontroli Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-23.25" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">2. Powołać Obywatela Romana Zambrowskiego na stanowisko Ministra Kontroli Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-23.26" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">3. Powołać na stanowisko Ministra Przemysłu Motoryzacyjnego Obywatela Juliana Tokarskiego, odwołując go ze stanowiska Ministra Przemysłu Maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-23.27" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">4. Powołać na stanowisko Ministra Przemysłu Maszynowego Obywatela Romana Fidelskiego.</u>
          <u xml:id="u-23.28" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-23.29" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Nikt głosu nie zabiera.</u>
          <u xml:id="u-23.30" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.31" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem przedstawionej uchwały Rady Państwa, zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-23.32" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.33" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.34" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Kto się wstrzymuje od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-23.35" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Stwierdzam, że Sejm jednomyślnie zatwierdził uchwałę Rady Państwa z dnia 16 kwietnia 1955 r. w sprawie zmian w składzie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-23.36" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Porządek dzienny posiedzenia Sejmu został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-23.37" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Protokół 16 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-23.38" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Biurze Prac Sejmowych Kancelarii Rady Państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.39" who="#WicemarszałekJózefOzgaMichalski">Wobec wyczerpania porządku obrad sesji ogłaszam VII sesję Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-23.40" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 15 min. 10.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>