text_structure.xml 73.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Ustawodawczy</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Rzeczypospolitej Polskiej</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sesja zwyczajna wiosenna 1952 r.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 105 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dniu 9 czerwca 1952 r.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Warszawa 1 9 5 2</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 16.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Powołuję na sekretarzy posłanki Helenę Jaworską i Zofię Tomczyk. Protokół i listę mówców prowadzi posłanka Tomczyk.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Proszę Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Protokół 104 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów, Usprawiedliwiają nieobecność na posiedzeniach Sejmu następujący posłowie: Bień Józef, Chajn Leon, Domański Jan, Garncarczykowa Stanisława, Garncarczyk Wilhelm, Kaliszewski Stanisław, Kępczyński Wincenty, Kurpiewski Karol, Nowicka Małgorzata, Polewka Adam, Różański Józef, Schiller Leon, Słoń Józef, Włodek Bronisław.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Proszą Wysoką Izbę o udzielenie urlopów zdrowotnych następujący posłowie: Affa Ludwik — do 5 lipca br., Bromboszcz Henryk — do 15 czerwca br., Dechnik Józef — do 13 czerwca br., Dobruś Edward — do 30 czerwca br., Dubiel Paweł — do 17 czerwca br., Dzendzel Henryk — do 15 czerwca br., Fijałkowski Wiesław — do 28 czerwca br., Jabłoński Henryk — do 15 czerwca br., Jasiuk Andrzej — do 1 lipca br., Kieszczyński Józef — do 15 czerwca br., Kotek-Agroszewski Stanisław — do 30 czerwca br., Krochmal Jan — do 30 czerwca br., Król Franciszek — do 30 czerwca br., Kwiatkowski Stanisław — do końca sesji, Langer Antoni — do 1 lipca br., Małolepszy Stanisław — do 30 czerwca br.,~ ~Marczakowa Felicja — do 1 lipca br., Mrocheń Jan — do 30 czerwca br., Nowicki Marian — do 1 lipca br., Orłowski Bolesław — do 30 czerwca br., Rapaczyński Kazimierz — do 30 czerwca br., Rogala Witold — do 15 czerwca br., Sieradzki Aleksy — do 30 czerwca br., Typiak Piotr — do !5 czerwca br., Waleron Andrzej — do 30 czerwca br., Wąsik Wincenty — do 30 czerwca br., Zagórski Stanisław — do 30 czerwca br., Żerkowski Jan — do 30 czerwca br.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Wysoka Izba zgadza się na udzielenie urlopów wymienionym posłom.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Od ob. Prezesa Rady Ministrów wpłynęły pisma z dni 8 maja i 7 czerwca br., zawiadamiające, że Ob, Prezydent Rzeczypospolitej:</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">1)dekretem z dnia 12 kwietnia 1952 r. mianował ob. Mariana Minora Ministrem Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego, 2)dekretem z dnia 28 maja 1952 r. mianował ob. Stefana Ignara Zastępcą Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">Projekt Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, złożony w dniu 30 kwietnia. 1952 r. przez Przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bolesława Bieruta, w imieniu Komisji Konstytucyjnej, został Obywatelom Posłom doręczony, (druk sejmowy nr 1072).</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Projekt ten opracowany został przez Komisję Konstytucyjną zgodnie z Ustawą Konstytucyjną z dnia 26 maja 1951 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji, na podstawie wyników dyskusji ogólnonarodowej, przeprowadzonej nad ogłoszonym projektem wstępnym i przedłożony został Sejmowi Ustawodawczemu, w terminie przewidzianym Ustawą Konstytucyjną z dnia 15 grudnia 1951 r.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Posłowie i kluby poselskie, pragnący zgłosić uwagi, poprawki lub wnioski przed rozpatrzeniem projektu Konstytucji na posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego, mają możność złożenia ich na moje ręce w celu przekazania Komisji Konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Od ob. Prezesa Rady Ministrów przy piśmie z dnia 27 maja br. otrzymałem rządowy projekt ustawy o prawie autorskim (druk nr 1073).</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Projekt ten — zgodnie z art. 24 regulaminu Sejmu Ustawodawczego — przekazałem Komisjom Kultury i Sztuki oraz Prawniczej i Regulaminowej w celu wspólnego rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: sprawozdanie Komisyj Handlu Wewnętrznego i Spółdzielczości oraz Rolnictwa i Reform Rolnych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych (druki nr 1074 i 1076).</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Teofilowi Pszczółkowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy stanowiący nowelę do ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych, przedłożony dziś Wysokiej Izbie, został rozpatrzony w dniu 7 czerwca br. na wspólnym posiedzeniu Komisyj Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Handlu Wewnęrznego i Spółdzielczości, w imieniu których mam zaszczyt ten projekt referować.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Projektowane zmiany dotyczą sposobu wykonania obowiązku dostaw zwierząt rzeźnych przez indywidualne gospodarstwa rolne, spółdzielnie produkcyjne, ich członków oraz uspołecznione gospodarstwa rolne, nie podlegające Ministrowi Państwowych Gospodarstw Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Obowiązek dostaw zwierząt rzeźnych wprowadzony ustawą z dnia 15 lutego 1952 r. może być wypełniany przez dostawę wyłącznie sztuk rzeźnych w ustalonych ustawą proporcjach, a mianowicie co najmniej 70% wysokości dostaw należy wykonać w trzodzie chlewnej, a pozostałą część, tj. najwyżej 30%, można wykonać w bydle rogatym, cielętach lub owcach.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Obowiązująca ustawa ustała sztywno dwie zasady: pierwszą, że wszystkie gospodarstwa, podlegające obowiązkowi dostaw zwierząt rzeźnych, zobowiązane są do dostawy co najmniej 70% nierogacizny i drugą, że obowiązek dostaw zarówno w nierogaciźnie, jak i pozostałej części, którą można wykonywać przez dostawę bydła, cieląt i owiec, może być wykonany wyłącznie w sztukach rzeźnych.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Sztywne sformułowanie ustawy zostaje obecnie uelastycznione przez upoważnienie Rady Ministrów do określenia grupy gospodarstw, które z uwagi na szczególne okoliczności mogą wykonać obowiązek dostaw w inny sposób niż ustala przepis generalny.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Nowelizacja ustawy umożliwi zwolnienie z obowiązku dostaw nierogacizny tych gospodarstw, które ze względu na specyficzne warunki gospodarcze lub inne nie prowadzą hodowli nierogacizny w takich rozmiarach, które pozwoliłyby im na dostawę 70% wysokości ciążącego na nich obowiązku dostaw nierogacizny.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Gospodarstwa te będą mogły w myśl referowanej noweli wypełnić w całości obowiązek dostaw zwierząt rzeźnych w bydle, cielętach lub owcach, podobnie jak gospodarstwa do 2 ha, które mogą na podstawie dotychczasowych przepisów wykonać obowiązek dostawy w dowolnym rodzaju zwierząt rzeźnych, a nawet w drobiu.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Nowelizacja ustawy dotyczy w tym zakresie gospodarstw w rejonach podgórskich, położonych w powiatach: nowotarskim, nowosądeckim, gorlickim, jasielskim, krośnieńskim, sanockirn i leskim, gdzie hodowla nierogacizny stoi na niskim poziomie, a gdzie rozwinęła się na dużą skalę hodowla owiec.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Dzięki nowej ustawie gospodarstwa z tych powiatów będą mogły wykonać obowiązek dostaw zwierząt rzeźnych w 1952 r. w całość w dowolnym rodzaju zwierząt: owcach, bydle, cielętach lub nierogaciźnie.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Jak wynika ze sformułowania noweli do ustawy, utrzymany zostaje przepis generalny, nakładający na gospodarstwa obowiązek dostawy nierogacizny co najmniej w 70% wymiaru, a nowela dotyczy tylko wypadków szczególnych, które określi rozporządzenie Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Od uchwalenia ustawy o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych upłynęło zaledwie kilka miesięcy, okres zbyt krótki, by można było w pełni ocenić jej wpływ na rozwój hodowli. Jak wskazują jednakże obserwacje w terenie, ustawa oddziałała niewątpliwie w sposób korzystny na zainteresowanie się hodowlą nierogacizny zarówno ze strony gospodarstw prowadzących chów świń opasowych, jak i gospodarstw, które hodowlę nierogacizny prowadziły poprzednio w małych rozmiarach, względnie zaniedbywały ją całkowicie. Pogłowie świń poważnie wzrosło, popyt hodowców na prosięta jest duży. Na niektórych terenach przekracza on podaż i możliwości ze strony hodowców prosiąt, na skutek czego cena prosiąt bardzo zwyżkuje. Korzystne warunki sprzedaży nierogacizny ustalone w ramach obowiązkowych dostaw i w ramach kontraktacji, pomoc Państwa dla hodowców w opale i paszach treściwych przyczyniają się w znacznym stopniu do szybkiego podnoszenia się hodowli zarówno w gospodarstwach indywidualnych, jak i w spółdzielniach produkcyjnych i Państwowych Gospodarstwach Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">W celu podniesienia produkcji zwierząt hodowlanych, w trosce o niehamowanie wzrostu pogłowia zwierząt hodowlanych w gospodarstwach uspołecznionych, nastawionych wyłącznie na produkcję sztuk hodowlanych, nowela wprowadza do ustawy z 15 lutego 1952 r. przepis, że na poczet 30% obowiązkowych dostaw które można wykonać w bydle rogatym, cielętach i owcach, mogą być zaliczone zwierzęta hodowlane i użytkowe sprzedane przedsiębiorstwom państwowym upoważnionym do ich skupu.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady zaliczania zwierząt hodowlanych i użytkowych na poczet obowiązkowych dostaw rzeźnych.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Gospodarstwa hodowlane będą mogły obecnie wykonać obowiązek dostawy zwierząt rzeźnych w 30% ogólnego wymiaru w zwierzętach hodowlanych i użytkowych, przy czym mogą tu być zaliczone również prosięta i warchlaki dostarczane przedsiębiorstwom państwowym lub spółdzielniom produkcyjnym na zasadzie zawartych umów kontraktacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Przyczyni się to w bardzo poważnym stopniu do zwiększenia tempa rozwoju produkcji sztuk hodowlanych i użytkowych, która stanowi podstawę wzrostu produkcji zwierzęcej w kraju.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">Przedłożona przez Rząd nowela do ustawy z 15 lutego 1952 r. jest jeszcze jednym ważnym ogniwem w polityce Rządu, zmierzającej do wszechstronnego rozwoju produkcji rolnej, który pozwoli na zmniejszenie dysproporcji w tempie rozwoju socjalistycznego przemysłu i rolnictwa, a tym samym przyczyni się do polepszenia zaopatrzenia w żywność miast oraz podniesienia dochodowości i stopy życiowej pracujących chłopów.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PoselPszczolkowskiTeofil">W imieniu Komisyj Rolnictwa i Reform Rolnych oraz Handlu i Spółdzielczości wnoszę o przyjęcie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia rządowego zamieszczonego w druku sejmowym nr 1074.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Nikt do głosu nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę o zmianie ustawy o obowiązkowych dostawach zwierząt rzeźnych, w brzmieniu nadanym jej przez komisję — uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych o rządowym projekcie ustawy o Inspekcji Zbożowej (druki nr 1075 i 1077), Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Reczkowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselReczekWlodzimierz">Wysoka Izbo! Wnoszę projekt ustawy o powołaniu przy Prezesie Centralnego Urzędu Skupu i Kontraktacji Inspekcji Zbożowej jako organu, którego zadaniem będzie inspekcja przetwórstwa zbóż w młynach, produkcji pasz treściwych w zakładach paszowych, składowania zbóż w magazynach oraz przewozu zboża i przetworów zbożowych środkami transportowymi.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselReczekWlodzimierz">Ponadto zadaniem Inspekcji będzie określanie jakości zbóż i przetworów zbożowych, będących przedmiotem skupu i zbytu oraz wydawanie- w sprawach oceny jakości, wiążących orzeczeń.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselReczekWlodzimierz">W zakresie przetwórstwa zbóż i pasz Inspekcja Zbożowa będzie kontrolować i orzekać o jakości produkowanych mąk, kasz, otrąb, mąk pastewnych, mieszanek paszowych i innych produktów ubocznych oraz czuwać będzie, by na rynek nie wypuszczano towaru produkcji niestandardowej.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PoselReczekWlodzimierz">Wysoka Izbo! Walka o podniesienie jakości produkcji artykułów masowego spożycia, jakimi są mąki i kasze, oraz artykułów pastewnych, tj. otrąb i innych pasz treściwych, wymaga systematycznej kontroli i koordynacji w trosce o zdrowie ludzi i użyteczność produktów ubocznych z przemiału dla hodowli, Walka o zapewnienie odpowiednich warunków magazynowania zboża i jego przetworów oraz instruktaż i kontrola zabiegów konserwacyjnych — to wyeliminowanie nadmiernych strat towarowych, mank, braków, nadużyć, to walka o zachowanie jakości i ilości mienia socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PoselReczekWlodzimierz">Dla realizacji tych założeń niezbędne jest powołanie do życia specjalnego organu, jakim jest Inspekcja Zbożowa. Zadania, które stawiamy przed Inspekcją Zbożową do tej pory częściowo spełniała Państwowa inspekcja Handlowa. Ze względu jednak na inny charakter i kierunek prac tej instytucji sytuacja wymaga wyodrębnienia zagadnień zbożowych, paszowych i przetwórstwa zbożowego, tym bardziej że stale wzrastająca produkcja zbożowa w naszym kraju oraz wzrost nadwyżek towarowych gromadzonych w drodze planowego skupu zbóż stanowi w tej chwili poważne zagadnienie i wymaga wyodrębnienia i specjalnego potraktowania.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PoselReczekWlodzimierz">Z chwilą wprowadzenia planowego skupu zbóż zagadnienie prawidłowego określania jakości skupowanego ziarna niewspółmiernie wzrosło.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PoselReczekWlodzimierz">Państwo Ludowe w trosce o zabezpieczenie interesów chłopa gwarantuje mu stałą opłacalną cenę w odniesieniu do określonych gatunków. W tych warunkach sprawa prawidłowego kwalifikowania jakości na wszystkich szczeblach skupu, a zwłaszcza na punktach skupu, gdzie jedną ze stron jest producent — chłop czy spółdzielnia produkcyjna, jest sprawą niezmiernej wagi.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PoselReczekWlodzimierz">Należy stworzyć potrzebne warunki, zapewniające właściwą kwalifikację zboża przy przyjęciu po to, by chłop producent mógł otrzymać właściwą cenę za dostarczony towar, a za lepszą jakość towaru wyższą cenę, W ten sposób wysiłek włożony w podniesienie produkcji rolnej, uprawę, pielęgnację, zbiór i doczyszczenie zostanie należycie wynagrodzony. W ten sposób zostanie w pełni zrealizowana zasada, założona w formach planowego skupu zboża, ze zwiększone wysiłki producenta, włożone w produkcję rolną, przyniosą mu większe korzyści. Realizacja tej zasady stanowić będzie niewątpliwą dźwignię, wpływającą na wzrost i rozwój produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PoselReczekWlodzimierz">Należy podkreślać, że w ten sposób wszystkie efekty gospodarcze, wypracowane w dziale produkcji rolnej, zostaną w bilansie tejże produkcji utrzymane i uwidocznione, podczas gdy dotychczasowy brak dostatecznej kontroli na tym odcinku sprzyjał przesuwaniu się zysków wypracowanych w dziale produkcji rolnej do działu obrotu. W konsekwencji obraz ekonomiczny na tym odcinku mógł być niejednokrotnie niejasny.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PoselReczekWlodzimierz">Następnym zagadnieniem, które wymaga specjalnej czujności, opieki i kontroli, jest walka ze szkodnikami zbóż i przetworów zbożowych. Powszechnie wiadome jest, że szkodniki zbożowo-mączne przynoszą gospodarce narodowej rokrocznie ogromne szkody, idące niejednokrotnie w setki milionów złotych. Walka z plagą szkodników zbożowych jest niezmiernie trudna i skomplikowana i wymaga systematycznych i uporczywych wysiłków we wszystkich fazach obrotu zbożem. Jest to związane ze stałym instruktażem fachowym, odpowiednią kontrolą jakościową, której dotychczas odczuwało się dotkliwy brak.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#PoselReczekWlodzimierz">Wysoka Izbo! Sprawa kontroli w gospodarce socjalistycznej jest rzeczą zasadniczą, stanowi niezbędny czynnik, zapewniający prawidłowe wykonanie zadań postawionych przez Państwo Ludowe. Ustanowienie kontroli socjalistycznej na odcinku gospodarki zbożowej jest szczególnie ważne w okresie przejścia na formę planowego skupu zboża, które jest wyrazem spójni politycznej i gospodarczej między miastem a wsią.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#PoselReczekWlodzimierz">Wnosząc w imieniu komisji powyższy projekt ustawy, proszę o uchwalenie go w brzmieniu przedłożenia rządowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę o Inspekcji</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszalek">Zbożowej, w brzmieniu nadanym jej przez komisję — uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o przejściowym trybie nabywania uprawnień felczera (druki nr 1071 i 1078).</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszalek">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Zajączkowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Projekt ustawy o przejściowym trybie nabywania uprawnień felczera ma przyczynić się do zwiększenia kadr średniego personelu społecznej służby zdrowia. Bardzo szybko zwiększająca się liczba lekarzy nie będzie jednak w stanie jeszcze przez kilka lat zapewnić wysoko postawionej opieki całemu społeczeństwu. Zwiększenie kadry społecznej, służby zdrowi, przez wprowadzenie felczerów, tych przyszłych pomocników lekarza, zdolnych do zastąpienia go w wielu jego czynnościach, już niedługo przyczyni się do poprawy na tym odcinku.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Z naciskiem trzeba podkreślić, iż ustanowienie stopnia felczera i powołanie do życia szkół felczerskich nie jest spowodowane tylko niedostateczną liczbą lekarzy. Zawód felczera nie będzie tylko zjawiskiem przejściowym do czasu uzyskania odpowiedniej ilości lekarzy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Felczer ma swoje stałe miejsce wśród pracowników służby zdrowia. Między pracą lekarza a pielęgniarki istnieje zbyt duża luka, którą ma wypełnić właśnie stopień felczera.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">W tej chwili, istnieje w Polsce 67 szkół felczerskich trzech typów. Bardzo charaktery styczne jest to że największym powodzeniem cieszą się te szkoły felczerskie, które skupiają dotychczasowych pracowników służby zdrowia, dla których ukończenie szkoły felczerskiej jest dużym awansem społecznym. Około 800 osób mających już duże doświadczenie w pracy na polu służby zdrowia, czeka na przyjęcie do tych szkół. Projekt ustawy o przejściowym trybie nabywania uprawnień felczera ma na celu umożliwienie osiągnięcia stopnia felczera właśnie tym osobom bądź przez zaliczenie im studiów już odbytych, bądź przez przeszkolenie na specjalnych kursach. Zarówno jedni jak i drudzy poddani zostaną egzaminowi przez powołaną w tym celu komisję.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Projekt ustawy przewiduje, iż osoby, które mają ukończoną szkołę pielęgniarstwa lub 10-miesięczne kursy w wojskowej służbie zdrowia, po odpowiednim przeszkoleniu mogą ubiegać się o stopień felczera. Bardzo wielu pracowników służby zdrowia, wyróżniających się w swojej pracy, często wykonujących już zadania, które wychodzą poza zakres ich dotychczasowych uprawnień, uzyskuje możność awansu dotychczas przed nimi zamkniętego.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Kadry średniego personelu społecznej służby zdrowia ze zrozumiałym zadowoleniem powitają niniejszą ustawę.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">Jednocześnie projekt ustawy przewiduje, że Minister Zdrowia ma prawo nadawać tytuł felczera tym studentom Akademii Medycznych, którzy z własnej winy nie złożyli w przepisanym terminie egzaminów. Ci studenci, po nadaniu im stopnia felczera, podlegać będą obowiązkowi dwuletniej pracy w myśl ustawy o planowym zatrudnianiu absolwentów. Po odbyciu tego okresu pracy studentom pozostawi się możliwość złożenia brakujących egzaminów i uzyskania stopnia lekarza.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PoselZajaczkowskiZdzislaw">W imieniu Komisji Zdrowia wnoszę o przyjęcie projektu niniejszej ustawy wraz z poprawką, zgodnie z drukiem nr 1078.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Dziękuję, Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm ustawę o przejściowym trybie nabywania uprawnień felczera, w brzmieniu nadanym jej przez komisję — uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: sprawozdanie Komisyj Handlu Wewnętrznego i Spółdzielczości oraz Rolnictwa i Reform Rolnych o dekrecie z dnia 24 kwietnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach mleka (Dz. U. R. P. Nr 22, poz. 142) — (druk nr 1079).</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Stasiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselStasiakStanislaw">Wysoki Sejmie! Dekretem z dnia 24 kwietnia rb. Rada Ministrów postanowiła, a Rada Państwa zatwierdziła planowy skup mleka od 1 maja 1952 r.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselStasiakStanislaw">Obowiązkowe dostawy obejmują około 25% produkcji mleka w gospodarstwach chłopskich. Pozostałą ilością mleka mogą chłopi dowolnie dysponować — mogą sprzedać je po korzystnych cenach uspołecznionym placówkom skupu, bądź zbywać na wolnym rynku.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselStasiakStanislaw">Wprowadzenie obowiązkowych dostaw mleka ma na celu:</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselStasiakStanislaw">1)planowe zaopatrzenie ludności pracującej w zawodach pozarolniczych w mleko i jego przetwory, 2)sprawiedliwe rozłożenie obowiązków wobec Państwa na wszystkie gospodarstwa rolne, tak by nie uchylali się od nich kułacy i spekulanci, 3)dalszy rozwój hodowli bydła rogatego w indywidualnych i zespołowych gospodarstwach rolnych i podnoszenie w ten sposób ich dochodowości.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselStasiakStanislaw">Dekret obejmuje obowiązkowymi dostawami wszelkiego rodzaju użytkowników: indywidualne gospodarstwa rolne, gospodarstwa mleczarskie w miastach, działki przyzagrodowe w spółdzielniach produkcyjnych, części gruntów zrzeszeń uprawy ziemi nie włączonych do wspólnej uprawy, spółdzielnie produkcyjne, inne uspołecznione gospodarstwa rolne oraz państwowe gospodarstwa rolne.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselStasiakStanislaw">Rozbudowujący się przemysł socjalistyczny, nowe huty, kopalnie, fabryki, wzrastająca z roku na rok ilość robotników i rozbudowujące się miasta potrzebują więcej chleba, mięsa, tłuszczu, potrzebują więcej mleka i jego przetworów. Świat pracy budujący nasze fabryki, szczególnie ci, którzy tak ofiarnie pracują w hutach i kopalniach, w fabrykach chemicznych, muszą regularnie otrzymywać niezbędne, wysoko kaloryczne artykuły żywnościowe, między innymi mleko i tłuszcze mleczne.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselStasiakStanislaw">Setki tysięcy dzieci robotniczych i chłopskich kształcących się w miastach potrzebuje mleka dla swojego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselStasiakStanislaw">Troska Państwa Ludowego o zdrowie ludzi pracy w mieście i na wsi wyraża się stale wzrastającą opieką lekarską i sanitarną, Nasze szpitale, ośrodki zdrowia, sierocińce, prewentoria, ośrodki przeciwgruźlicze itp. potrzebują coraz więcej mleka i jego przetworów.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PoselStasiakStanislaw">Dotychczas uspołecznione gospodarstwa rolne, spółdzielnie produkcyjne i część chłopów gospodarujących indywidualnie sprzedawali swoje nadwyżki mleka w uspołecznionych punktach skupu. Duży jednak procent gospodarstw indywidualnych, mający jeszcze zdecydowaną przewagę w towarowej produkcji rolnej, a zwłaszcza zwierzęcej sprzedawał mleko w zależności od koniunktury raz na wolnym rynku, raz w uspołecznionych zlewniach. Taki bezplanowy skup mleka nie pozwalał na równomierne zaopatrywanie klasy robotniczej w mleko i masło.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PoselStasiakStanislaw">Duża część sprzedawanego przez wieś mleka była przedmiotem spekulacji zwłaszcza w okolicach wielkich ośrodków przemysłowych. Na wsi pojawiał się swoisty typ kombinatorów, którzy skupując mleko od chłopów, fałszowali je i sprzedawali w miastach po cenach dwu lub trzykrotnie wyższych. Kułacy, a nawet i pewna część średniaków spekulowała mlekiem i masłem, utrudniając Państwu regularne zaopatrzenie w żywność ludności pracującej w zawodach pozarolniczych.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PoselStasiakStanislaw">Dekret o planowym skupie mleka i jego realizacja zwiększy ilość dostaw do uspołecznionych punktów skupu, poprawi zaopatrzenie klasy robotniczej i inteligencji pracującej w ten produkt.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PoselStasiakStanislaw">Dekret rozkłada sprawiedliwie obowiązki wobec Państwa na wszystkie gospodarstwa rolne i nie pozwoli, by uchylali się od nich kułacy i spekulanci.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PoselStasiakStanislaw">Realizacja dekretu o planowym skupie mleka przyczyni się do wzrostu hodowli. Wprowadzenie bowiem jednolitych norm dostaw od każdego fizycznego hektara użytków rolnych oznacza praktycznie, że im więcej będzie w gospodarstwie bydła, im większa będzie produkcja od każdej krowy, tym więcej temu gospodarstwu pozostawać będzie mleka ponad dostawy obowiązkowe, tym większa będzie możliwość sprzedania go po wyższej cenie płaconej przez Państwo, tym większe dochody dla gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PoselStasiakStanislaw">W trosce o rozwój hodowli dekret przewiduje poważne ulgi w planowym skupie mleka dla tych gospodarstw, które przychowują wartościowe cielęta oraz dla tych, którzy hodują uznane buhaje.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PoselStasiakStanislaw">Postanowienia dekretu, w myśl których dostawcy mleka otrzymują zapłatę według jednostek tłuszczu w dostarczonym mleku, a więc zgodnie z zasadą — za lepszą jakość mleka wyższa cena — sprzyjać będą staraniom o lepszą hodowlę, a zatem i produkcję lepszego mleka.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PoselStasiakStanislaw">Wprowadzenie skupu mleka z dostaw pozaplanowych po stosunkowo wyższych cenach daje chłopom gospodarującym indywidualnie możność unikania wyzysku ze strony pośredników i zwiększenia swoich dochodów z hodowli. Przyczyni się to niewątpliwie do stałego podnoszenia produkcji mleka.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PoselStasiakStanislaw">Postanowienia dekretu i rozporządzenia wykonawcze w sprawie planowego skupu mleka zapewniają rozwój ilości uspołecznionych punktów skupu, tak że obejmą one około 90% gromad. Te gospodarstwa, które mają daleko do zlewni, mogą wypełniać swój obowiązek przez dostarczanie masła osełkowego.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PoselStasiakStanislaw">Normy dostaw mleka określone dekretem są takie, że może je wykonać każde gospodarstwo, posiadające nawet słabo rozwiniętą hodowlę. Dekret i rozporządzenia wykonawcze przewidują szeroki system udogodnień i ulg dla spółdzielni produkcyjnych i ich członków. Udogodnienia i ulgi dotyczą również małorolnych gospodarujących indywidualnie, rodzin wielodzietnych, tych, którzy zagospodarowują odłogi, oraz tych, którzy użytkują słabą ziemię.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PoselStasiakStanislaw">Wysoka Izbo! Realizacja dekretu o planowym skupie mleka wymaga zwiększenia hodowli i wzrostu bazy paszowej. Wiele gospodarstw indywidualnych ma duże trudności w nabyciu trawy do podsiewów pastwisk i łąk. Znam takie wypadki, że chłopi z gm. Szczecno, woj. kieleckiego przyjeżdżali do Warszawy po zakup traw, gdyż nie mogą ich nabyć na miejscu. Duży procent naszych pastwisk gromadzkich i gminnych wymaga w związku z dodatkowymi obowiązkami, jakie nakłada na wieś planowy skup mleka, lepszego zagospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PoselStasiakStanislaw">Centrale zaopatrujące wieś w nasiona muszą więcej niż dotąd zwracać uwagę na udostępnienie spółdzielniom produkcyjnym i gospodarstwom indywidualnym nabycia większej ilości mieszanek traw. Nasiona traw są niezbędne dla wzbogacenia zbiorów łąkowych. Wzrost zbiorów łąkowych ma szczególne znaczenie w rejonach na lichszych gruntach, na których koniczyny, lucerny lub wyki nie udają się — wystarczy podać tu dla przykładu takie powiaty jak Opoczno, Końskie, Kielce.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PoselStasiakStanislaw">Służba agronomiczna i Związek Samopomocy Chłopskiej muszą wzbudzić wśród chłopów większe zainteresowanie uprawą nasion traw, siewem mieszanek pastewnych i roślin motylkowych. Nie można bowiem nadal opierać pokrycia większości naszych potrzeb w zakresie nasion roślin pastewnych tylko na produkcji Państwowych Gospodarstw Rolnych i imporcie, skoro gospodarstwa indywidualne mogą same w dużej mierze produkować te nasiona.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PoselStasiakStanislaw">Służba wodno-melioracyjna i gminne rady narodowe winny zadbać o to, by łąki i pastwiska gromadzkie były nie tylko eksploatowane ale i stale podsiewane i nawożone. Nie możemy patrzeć nadal obojętnie na takie np. pastwiska jak w Wólce pod Lasem, pow. Rzeszów, gdzie dziesiątki hektarów z biedą żywi kilkanaście krów.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PoselStasiakStanislaw">Świadomość obywatelska chłopów mało i średniorolnych pomoże nam w wykonaniu zadań na froncie skupu mleka i przyczyni się do zagospodarowania łąk i pastwisk, do wykorzystania wszystkich rezerw paszowych.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PoselStasiakStanislaw">Potrzeby konsumpcyjne świata pracy w zakresie mleka i jego przetworów są większe niż zapewnia to planowy skup. Dlatego też obok wysiłku, mającego na celu wykonanie planów obowiązkowych dostaw, trzeba, aby uspołeczniony aparat skupu uczynił duży wysiłek celem pozyskania jak największych ilości, mleka z dostaw pozaplanowych.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PoselStasiakStanislaw">Doświadczenie wykazuje, że chłopi dostarczą do uspołecznionych placówek skupu całą towarową ilość mleka, jeżeli nabiorą zaufania do pracy tych punktów skupu, a więc do terminowości wypłat, prawidłowego pobierania próbek i obliczania oraz określania procentu tłuszczu, czystości, kwasowości itp.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PoselStasiakStanislaw">Chcąc zapewnić właściwe wykonanie intencji postanowień dekretu trzeba:</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PoselStasiakStanislaw">1)dobierać wartościowych ludzi na kierowników zlewni, stale podnosić ich poziom fachowy, 2)wzmóc kontrolę zlewni ze strony zakładów mleczarskich oraz rozwinąć kontrolę społeczną zarówno samych zlewni jak i zakładów mleczarskich.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PoselStasiakStanislaw">Jednym z warunków właściwej pracy zakładów mleczarskich jest ich należyte wyposażenie techniczne. Na tym odcinku mamy jednak braki i trzeba, aby Rząd zobowiązał nasz przemysł do zaopatrzenia zakładów mleczarskich i zlewni mleka w bardziej nowoczesny sprzęt i chemikalia, a głównie w naczynia do transportu mleka. Sprawa jest bardzo ważna i pilna, bo sieć mleczarń znacznie rozbudowuje się, a liczba dostawców mleka po wprowadzeniu obowiązkowych dostaw i zwiększy się o około 1 milion. Większość tych dostawców nie posiada baniek na mleko, więc trzeba dać im możność nabycia ich.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PoselStasiakStanislaw">System obowiązkowych i pozaplanowych dostaw mleka będzie wykorzystany do poprawy sytuacji aprowizacyjnej miast, dla podniesienia świadomości obywatelskiej chłopów mało i średniorolnych, zmobilizowania ich do walki ze spekulacją i umocnienia sojuszu z klasą robotniczą, realizującą zwycięsko Plan 6-letni — fundament niepodległości, pokoju i dobrobytu mas pracujących w^z^ mieście i na wsi.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#PoselStasiakStanislaw">W imieniu Komisyj Handlu Wewnętrznego i Spółdzielczości oraz Rolnictwa i Reform Rolnych proszę o zatwierdzenie dekretu z dnia 24 kwietnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach mleka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o obowiązkowych dostawach mleka — został przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o dekrecie z dnia 24 kwietnia 1952 r. o Centralnym Urzędzie Gospodarki Materiałowej (Dz. U. P. R. Nr 22, poz. 143) — (druk nr 1080).</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszalek">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Szlęzakowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselSzlezakFaustyn">Wysoki Sejmie! Dekret o Centralnym Urzędzie Gospodarki Materiałowej jest dalszym celowym przystosowaniem organizacji kierownictwa naszej gospodarki do głębokich strukturalnych zmian, jakie zaszły i zachodzą w naszej ekonomice.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselSzlezakFaustyn">Na obecnym etapie naszego rozwoju gospodarczego, kiedy z jednej strony mamy za sobą bardzo poważne osiągnięcia, a poziom naszej produkcji przemysłowej na jednego mieszkańca przekracza więcej niż czterokrotnie stan przedwojenny, kiedy stoją przed nami dalsze tym poważniejsze zadania w pełni rozwijanego planu rozbudowy kraju, dla ich wykonania sytuacja wymaga mobilizacji wszystkich zasobów kraju, wszystkich rezerw naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselSzlezakFaustyn">Szybkie uprzemysłowienie kraju powoduje wzrastające zapotrzebowanie na materiały oraz wysuwa problem właściwego i oszczędnego gospodarowania tymi materiałami, jako jeden z najistotniejszych w chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselSzlezakFaustyn">Dla najpełniejszego i najwłaściwszego wykorzystania narodowych zasobów materiałowych konieczna jest odpowiednia nimi gospodarka. Aby zapewnić tę najwłaściwszą na obecnym etapie gospodarkę materiałową, powstała konieczność utworzenia jednego ośrodka dyspozycyjnego i koordynującego, mogącego uruchomić wszystkie dostępne ekonomiczne i techniczne środki dla najcelowszego przeprowadzania polityki materiałowej.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselSzlezakFaustyn">Dotychczas bowiem zagadnieniami wiążącymi się z gospodarką materiałową zajmowało się szereg urzędów i instytucji. Zadania te należały częściowo do zakresu działania PKPG, ministerstw, biur do spraw gospodarki materiałami, (jak metalami nieżelaznymi, paliwem, papierem), oraz do komórek kontrolnych w jednostkach zbytu (jak Paged, Centrala Zbytu Produktów Węglowych). Kontrolę tę w pewnej mierze sprawowało również Przedsiębiorstwo Upłynnienia Remanentów.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselSzlezakFaustyn">Utworzenie Centralnego Urzędu Gospodarki Materiałowej, który będzie jedynym ośrodkiem dyspozycyjnym w tej dziedzinie, zapewnia:</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PoselSzlezakFaustyn">1)pełną koordynację gospodarki materiałowej, 2)właściwe wykorzystanie środków materiałowych w celu pełniejszego wykonania zadań planowych, 3) usprawnienie organizacji zaopatrzenia, 4)umocnienie socjalistycznej zasady kontroli wykorzystania materiałów.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PoselSzlezakFaustyn">Powołanie Centralnego Urzędu Gospodarki Materiałowej przyczyni się do zapewnienia dalszego rozwoju całej naszej gospodarki, do uruchomienia nowych źródeł akumulacji, zlikwidowania ognisk i przyczyn złej gospodarki, do dalszej obniżki kosztów własnych produkcji.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PoselSzlezakFaustyn">Uruchomienie nowych źródeł akumulacji w dziedzinie materiałowej powinno przede wszystkim odbywać się na drodze rozbudowy własnej bazy surowcowej przez zwiększenie wykorzystywania surowców miejscowych, odpadowych i zastępczych. Oznacza to udostępnianie dalszych nieodkrytych lub niedostępnych jeszcze poważnych rezerw materiałowych.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PoselSzlezakFaustyn">Obecnie wojewódzkie bilanse materiałowe muszą stać się operatywnym narzędziem właściwej gospodarki materiałowej, aby nie mogły powstawać takie sytuacje, kiedy w jednych rejonach istnieje niewykorzystywany surowiec, który w drugich mógłby zaspokoić najistotniejsze potrzeby. Jest do rozwiązania zadanie ściślejszego skoordynowania bilansowania materiałowego w terenie z bilansowaniem centralnym. Jest też do rozwiązania problem znalezienia najprostszych form dostępu do surowca odpadowego, tak istotnego w rozwoju przemysłu drobnego.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PoselSzlezakFaustyn">Jedno z najważniejszych źródeł wzrostu akumulacji to najoszczędniejsze zużycie surowców i materiałów. Oszczędność żelaza, drewna, cementu, metali nieżelaznych wysuwa się na czołowe miejsce w problematyce Planu 6-letniego.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PoselSzlezakFaustyn">Oszczędności materiałowe powinny iść po pierwsze w kierunku dalszego obniżenia zużycia materiałów na jednostkę produkcji. Podstawowym tutaj elementem jest oparcie zużycia materiałowego na poziomie technicznie uzasadnionym. Gospodarka materiałowa powinna bazować coraz mocniej i szerzej na ścisłych normach zużycia, przy czym normy statystyczne, oparte na doświadczeniu, powinny być stopniowo, ale konsekwentnie zastępowane opartymi na naukowych podstawach normami technicznymi, a wykonanie ich winno być otoczone stałą kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PoselSzlezakFaustyn">Po drugie oszczędna gospodarka materiałowa musi przejawiać się w specjalnie racjonalnym wykorzystaniu, materiałów deficytowych. Należy dokonać wysiłku, między innymi na drodze nowych rozwiązań technicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PoselSzlezakFaustyn">w kierunku zastępowania materiałów deficytowych materiałami produkowanymi w dostatecznej ilości, materiałów droższych — materiałami o niższych kosztach produkcji, ale nie ustępującymi im pod względem właściwości. Konieczna jest silniejsza dyscyplina, zabraniająca stosowania surowców deficytowych do produkcji wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość zastąpienia ich przez inne surowce o lepszej pozycji bilansowej w krajowym bilansie materiałowym.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PoselSzlezakFaustyn">Do bardziej racjonalnego wykorzystania materiałów winna przyczynić się też standaryzacja surowców i normalizacja wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PoselSzlezakFaustyn">Poważnym zadaniem stojącym przed Urzędem to prawidłowa organizacja zaopatrzenia materiałowego i obiegu materiałów, przyśpieszenie rotacji zasobów, walka z nadmiernymi zapasami przy odpowiednim ustaleniu norm tych zapasów.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PoselSzlezakFaustyn">Ustawa o Planie 6-letnim wysunęła jako jedno z centralnych zagadnień i podstawowych warunków wypełnienia planu — zagadnienie obniżki kosztów własnych w gospodarce narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PoselSzlezakFaustyn">Aktualna sytuacja polityczno-gospodarcza wymaga zwiększenia tempa i zadań wykonywania planu. Jak wiemy, produkcja przemysłowa przekroczyła poziom założony w Planie 6-letnim w roku 1850 o 8%, a w roku 1951 o 15%. Z drugiej strony stan ograniczonych zasobów surowcowych i materiałowych wymaga dla spełnienia tych zwiększonych zadań wzmożonego tempa osiąganych oszczędności materiałowych przy poważniejszym obniżeniu kosztów własnych, niż to było przewidziane w Planie 6-letnim.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PoselSzlezakFaustyn">Trzeba pamiętać, że w roku 1951 w ogólnej strukturze kosztów własnych naszego przemysłu socjalistycznego jako całości koszty materiałowe wynoszą 67%, kiedy koszty osobowe tylko 23%, a inne 10%. Wzmożona mobilizacja na odcinku gospodarki materiałowej musi być tym energiczniej przeprowadzana, że procentowy udział kosztów materiałowych w miarę rozwoju form gospodarowania zajmuje coraz poważniejszą pozycję.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PoselSzlezakFaustyn">Trzeba też pamiętać, że przemysł nasz w roku ubiegłym nie wykonał zadań na odcinku obniżki kosztów materiałowych — zamiast planowej obniżki o 4,8% uzyskaliśmy tylko około 3%, Referowana zmiana struktury organizacji władz gospodarczych w Państwie w dziedzinie gospodarki materiałowej, wprowadzająca wyodrębniony urząd dla tych zagadnień, staje się jednym z istotnych czynników, które pozwolą w pełni realizować zadania w tym zakresie. Trzeba zdawać sobie sprawę, że powodzenie wykonania Planu 6-letniego i perspektywy dalszego pomyślnego naszego rozwoju bezpośrednio zależą od pełnego wykonania zadań obniżki kosztów, od pełnego stosowania przez na. żelaznego prawa oszczędności, w całości gospodarki narodowej, a więc od jej właściwego prowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PoselSzlezakFaustyn">Zakres działania Urzędu Gospodarki Materiałowej umożliwia wykonanie wspomnianych zadań. Do zakresu bowiem działania Urzędu należą sprawy, które mają podstawowy wpływ na gospodarkę materiałową w Państwie, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PoselSzlezakFaustyn">1)ustalanie zasad właściwego stosowania i wykorzystywania surowców i innych materiałów, jak paliwa, narzędzi i artykułów technicznych, 2) normowanie zużycia i normowanie zapasów materiałów, 3)organizacja obrotu materiałami, 4) ustalanie zasad właściwej organizacji magazynowania i przechowywania materiałów.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PoselSzlezakFaustyn">5)inspekcja gospodarki materiałowej, 6) inne czynności zlecone przez Przewodniczącego PKPG w zakresie gospodarki materiałowej, a w szczególności rozdzielnictwo materiałów.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PoselSzlezakFaustyn">W związku z koniecznością prowadzenia kontroli właściwego wykorzystywania środków materiałowych, która w dotychczasowym stanie komórek nie mogła być prowadzona w odpowiednim zakresie dość głęboko, dekret przewidział utworzenie w Centralnym Urzędzie Gospodarki Materiałowej — Państwowej Inspekcji Gospodarki Materiałowej. Będzie ona wykonywała w stosunku do urzędów i instytucji państwowych oraz jednostek gospodarki uspołecznionej kontrolę:</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#PoselSzlezakFaustyn">1)właściwego stosowania i zużycia materiałów, jak też przestrzegania ustalonych norm zużycia zapasów, 2)celowości i prawidłowości zgłoszonych zapotrzebowań materiałowych, 3)obrotu materiałami, 4)przechowywania i magazynowania materiałów, 5)upłynnienia nadwyżek materiałowych.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#PoselSzlezakFaustyn">W związku z istotnymi potrzebami posiadania jednego ośrodka dyspozycyjnego, który by obejmował wszystkie problemy gospodarki materiałowej, a którego główne zadania i zakres omówiłem, koniecznym stało cię na obecnym etapie rozwoju naszej gospodarki narodowe.! powołanie Centralnego Urzędu Gospodarki Materiałowej oraz Państwowej Inspekcji Gospodarki Materiałowej.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#PoselSzlezakFaustyn">W imieniu Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu wnoszę o zatwierdzenie dekretu z dnia 24 kwietnia 1952 r. o Centralnym Urzędzie Gospodarki Materiałowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszalek">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o Centralnym Urzędzie Gospodarki Materiałowej — został przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o dekrecie z dnia 24 kwietnia 1952 r. o państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej, (Dz. U, R. P. Nr 24, poz. 162) — (druk nr 1081).</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#Marszalek">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Krygierowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselKrygierAlfred">Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt referować imieniem Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej (Dz. U. R. P. Nr 24, poz. 162).</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PoselKrygierAlfred">Dekret w art. 1 ustala pojęcie służby geodezyjnej i kartograficznej i stanowi, iż — „jest powołana do planowania, wykonywania, koordynowania i kontrolowania robót geodezyjnych i kartograficznych”. W tym celu, jak przewiduje art. 2 dekretu, tworzy się Centralny Urząd Geodezji i Kartografii. Do wykonywania tych zadań powołany jest Centralny Urząd, Minister Rolnictwa i Minister Gospodarki Komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PoselKrygierAlfred">Art. 6 i 7 dekretu ustalają dokładnie zakres działania Centralnego Urzędu i Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PoselKrygierAlfred">Centralny Urząd działa bezpośrednio lub też za pośrednictwem delegatur w m. st. Warszawie i w Łodzi względnie w innych miastach, gdzie delegatury te tworzone byłyby w miarę potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PoselKrygierAlfred">Roboty geodezyjne i kartograficzne (art. 9) wykonują bądź przedsiębiorstwa podległe Centralnemu Urzędowi i wymienionym Ministrom, bądź urzędy, instytucje i przedsiębiorstwa posiadające odpowiednie komórki, te jednak w zakresie ustalonym przez Prezesa Centralnego Urzędu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PoselKrygierAlfred">Osoby wykonujące te roboty (art. 11) muszą być wpisane do rejestru geodetów i kartografów. Jest to dokładny spis osób posiadających fachowe kwalifikacje do wykonywania robót geodezyjnych i kartograficznych. Wpisanie do rejestru nie ma na celu, utrzymania monopolu zawodowego, lecz rozszerzenie zakresu osób upoważnionych do wykonywania prac i włączenie do tych prac osób, które z tytułu swego wykształcenia technicznego i praktyki mają dostateczne kwalifikacje do wykonywania pewnych określonych robót geodezyjnych, na przykład inżynierowie komunikacji, budownictwa lądowego i wodnego, rolnictwa, leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PoselKrygierAlfred">Wymienieni fachowcy uczą się geodezji w czasie studiów i praktyki inżynierskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PoselKrygierAlfred">Wprowadzenie klasyfikacji robót geodezyjnych (art. 10 pkt. 2) ma na celu planowe wykorzystanie kadr, zgodnie z kwalifikacjami i potrzebami gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PoselKrygierAlfred">Ustawa znosi monopol zawodowy w tej gałęzi techniki, gwarantując jednocześnie odpowiednią jakość robót, co pozwoli na lepsze wykonanie planów gospodarczych i na rozszerzenie i potanienie usług mierniczych dla potrzeb szerokich rzesz obywateli.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PoselKrygierAlfred">Ważną funkcję spełniać będą w myśl dekretu (art. 12) prezydia powiatowych i miejskich rad narodowych. Mają one obowiązek udzielania wszelkiej pomocy w dziedzinie prac geodezyjnych, muszą być o tych pracach zawiadamiane, a wojewódzkie rady narodowe mogą w porozumieniu z Centralnym Urzędem lub jego delegaturami zakazać wykonania tych robót, jeżeli istniejący materiał geodezyjny czyni je zbędnymi. Natomiast prezydia powiatowych i miejskich rad narodowych mogą wstrzymać te roboty, gdy pomiary prowadzone są — „w sposób naruszający przepisy prawne lub interes publiczny”.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PoselKrygierAlfred">Dekret w art. 17 nakłada obowiązek naprawiania szkód, które powstały w nieruchomości lub jej części przy wykonywaniu pomiarów geodezyjnych.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PoselKrygierAlfred">Art. 21 przewiduje kary pracy poprawczej lub grzywny na osoby wykraczające przeciw przepisom dekretu, W myśl art. 24 dekretu znosi się Główny Urząd Pomiarów Kraju, a jego pracownicy przechodzą do służby w odpowiednich działach państwowej służby geodezyjnej i kartograficznej.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PoselKrygierAlfred">Imieniem Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu wnoszę:</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#PoselKrygierAlfred">Wysoki Sejm zatwierdzić raczy dekret wymieniony na wstępie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszalek">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać. Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszalek">Stwierdzam, że dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej — został przez Sejm zatwierdzony, Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Prawniczej i Regulaminowej o dekrecie z dnia 22 kwietnia 1952 r. o częściowej zmianie dekretu z dnia 5 lipca 1946 r. o utworzeniu Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (Dz. U. R. P. Nr 19, poz. 114) — (druk nr 1082).</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Kita.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKitaAdolf">W naszym dotychczasowym ustawodawstwie dotyczącym kontroli prasy, publikacyj i widowisk nie zostały należycie rozwiązane i uregulowane takie zagadnienia, jak kontrola ogłoszeń, zawiadomień i plakatów. Podobnie nie zostały ustalone kompetencje w zakresie kontroli zakładów, wytwarzających pieczątki i stemple, publikacje i ilustracje sposobem światłoczułym, oraz w zakresie kontroli aparatów do powielania. Reguluje te zagadnienia dekret z dnia 22 kwietnia 1952 r. o częściowej zmianie dekretu z dnia 5 lipca 1946 r. o utworzeniu Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, przekazując temu urzędowi kontrolę wyżej wymienionych spraw.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PoselKitaAdolf">Ponadto dekret z dnia 22 kwietnia br. wprowadza sankcje karne, czego w dotychczasowym ustawodawstwie również było brak, dla zabezpieczenia wykonalności uprawnień Urzędu w zakresie kontroli przewidzianej w dekrecie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PoselKitaAdolf">Komisja Prawnicza i Regulaminowa na posiedzeniu w dniu 6 b. m. po rozpatrzeniu dekretu uznała za słuszne i odpowiadające istotnym interesom naszego Ludowego Państwa wprowadzone w nim uzupełnienia i zmiany.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PoselKitaAdolf">W imieniu komisji wnoszę o zatwierdzenie omawianego dekretu z dnia 22 kwietnia 1952 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, ze dekret z dnia 22 kwietnia 1952 r. o częściowej zmianie dekretu z dnia 5 lipca 1946 r. o utworzeniu Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk — został przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Prawniczej i Regulaminowej o dekrecie z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zniesieniu fundacji (Dz. U. R. P. Nr 25, poz. 172) — (druk nr 1083).</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszalek">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Wenclikowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselWenclikWitold">Wysoka Izbo! Zagadnienie istnienia i rozwoju fundacji jest sprawą ściśle związaną z istnieniem ustroju kapitalistycznego, z brakiem perspektyw tego ustroju i z brakiem zaufania do jego możliwości twórczych i rozwojowych.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PoselWenclikWitold">Stałe załamania gospodarcze powodowały naturalne dla tego ustroju daleko idące ograniczenia środków budżetowych na cele naukowe, opiekuńcze, wychowawcze lub też specjalne.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PoselWenclikWitold">Stan ten wywoływał inicjatywę niektórych majętnych jednostek w zakresie zabezpieczenia określonych celów przeważnie opiekuńczych przez powiązanie ich realizacji z dochodami płynącymi z przekazywanych przez nie majątków w ramach pewnych określonych statutów.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PoselWenclikWitold">Powstawały w ten sposób fundacje, których pewna ilość istnieje dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PoselWenclikWitold">Oczywiście w warunkach Polski Ludowej fundacje straciły swoje pierwotne znaczenie, ponieważ właśnie na cele związane z rozwojem człowieka, z popieraniem nauki, z rozwojem wychowania itp. przeznacza się środki bardzo wysokie. Jaskrawym tego dowodem jest liczba ponad 6 milionów osób, kształcących się w różnego rodzaju zakładach oświatowych oraz na kursach.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PoselWenclikWitold">Niezależnie od celów, dla których powstawały fundacje, stwierdzić należy, że były one przeważnie zabezpieczone w formie gospodarstw rolnych. Gospodarstwa te jeszcze ostatnio obejmowały ponad 35.000 hektarów. Gospodarowanie tym tak znacznym areałem ziemi nie leżało w dyspozycji właściwych władz rolnych, co powodowało nieraz nieodpowiednią gospodarkę rolną, załamywanie się jej na różnych odcinkach oraz powodowało wypaczenia systemu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PoselWenclikWitold">Niezależnie od tego należy stwierdzić, że sytuacja prawna tych gospodarstw dotychczas nie była uregulowana. Znaczna część fundacji, a w tym i gospodarstw, podlegała dekretowi z 7 lutego 1919 r. o fundacjach i o zatwierdzaniu darowizn. Zakres nadzoru nie był ściśle sprecyzowany. Większość fundacji nie posiadała statutów fundacyjnych i nie istniały statutowe władze fundacyjne, w wyniku czego władze administracyjne zmuszone były powoływać do życia odpowiednie władze.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PoselWenclikWitold">Następnie wiele z tych fundacji zostało zniszczonych na skutek wojny. Niektóre z nich gospodarowały deficytowo, co wymagało specjalnych funduszów ze Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PoselWenclikWitold">Wreszcie istnieje pewna liczba takich fundacji, szczególnie na Ziemiach Zachodnich, związanych z działalnością dawnych instytucji niemieckich, hitlerowskich, których cele są sprzeczne z duchem obecnej rzeczywistości. Była np. pewna fundacja dla zabezpieczenia zubożałych osób dobrze urodzonych, Stan tego rodzaju spowodował konieczność uregulowania sprawy przez zniesienie wszystkich fundacji, których majątek przechodzi na własność Państwa z wyjątkiem wypadków uzasadnionych interesem społecznym czy publicznym.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PoselWenclikWitold">Przejęcie następuje w najbardziej uproszczony sposób przez, przeniesienie praw majątkowych związanych z fundacją na odpowiednie ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PoselWenclikWitold">Jeśli chodzi o gospodarstwa fundacyjne związane z probostwami, a liczba takich gospodarstw jest stosunkowo niewielka, to tryb i sposób ich użytkowania jest związany z poprzednio uchwaloną ustawą o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, której przepisy pozostają w mocy.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PoselWenclikWitold">W imieniu Komisji Prawniczej i Regulaminowej wnoszę o zatwierdzenie dekretu z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zniesieniu fundacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r o zniesieniu fundacji został przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 9 porządku dziennego: sprawozdanie Komisyj Przemysłowej oraz Rolnictwa i Reform Rolnych o dekrecie z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zmianie ustawy o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli (Dz. U. R. P. Nr 23, poz. 147) — (druk nr 1084).</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Marzec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Wysoki Sejmie! Ustawa o powszechnej elektryfikacji wsi z dnia 28 czerwca 1950 r. była pierwszym dokumentem, który uporządkował zagadnienie elektryfikacji wsi w Polsce, określił jej zakres oraz prawa i obowiązki elektryfikowanych gospodarstw, a także komórek państwowych, którym elektryfikację zlecono.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Dzięki ustawie można było przystąpić do planowej elektryfikacji w rolnictwie na podstawie planów rozmieszczenia elektryfikowanych jednostek, ustalanych przez prezydia wojewódzkich rad narodowych na wniosek wojewódzkich i powiatowych komisji elektryfikacji wsi.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Planowa elektryfikacja umożliwiła uwzględnienie w jak najszerszym zakresie elektryfikacji uspołecznionych gospodarstw rolnych, jak państwowych gospodarstw rolnych, państwowych ośrodków maszynowych, spółdzielczych ośrodków gospodarczych oraz wsi spółdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W 1950 r. zelektryfikowano 981 jednostek gromadzkich, w tym 41.334 gospodarstw, 78 SOG-ów, 163 PGR-y i 25 POM-ów.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W 1951 r. zelektryfikowaliśmy 425 jednostek gromadzkich, w tym 22.666 gospodarstw, a 23.767 gospodarstw w gromadach doelektryfikowano, 332 SOG-i, 256 PGR-ów, 92 POM-y. A więc w roku 1951 plan wykonano. W jednostkach zelektryfikowano 113%; w tym gromad 97,4%; PGR-ów 100,7%, POM-ów 100%.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W roku bieżącym przewiduje się zelektryfikowanie 415 jednostek, w tym gromadzkich 320, PGR-ów 274, SOG-ów 400, POM-ów 80, gospodarstw w gromadach 19.000, gospodarstw, które mają być doelektryfikowane, 15.400.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Jeżeli na 8 czerwca 1945 roku mieliśmy zelektryfikowanych 3.512 wsi, to na 31 grudnia 1951 r. mamy 13.073.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W akcji omłotowej w 1950 r. brało udział 3.500 silników elektrycznych, w 1951 r. już 10.875, a w 1952 r. przewiduje się w samym tylko sektorze państwowym 13.000 silników. Jeżeli zastąpienie 11.000 silników spalinowych przez silniki elektryczne daje nam oszczędność 9.700 ton ropy, wartości 39 mln zł, to widzimy, jak poważne osiągnięcia mamy już na odcinku elektryfikacji wsi.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Przez rozszerzenie dotychczasowego zakresu również na instalacje wewnętrzne daje się rolnikom gotowe urządzenia elektryczne, odejmując od nich troskę o wykonawcę, materiały i fundusze.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Ustawa umożliwiła kompletne oderwanie się od stosowanej do tego czasu elektryfikacji przypadkowej, kierującej się silą rzeczy tam, gdzie środki finansowe mogły być zgromadzone przez zainteresowanych elektryfikacją.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Zgodnie z tą ustawą resortowi ministrowie wydali szereg zarządzeń, jak zarządzenie dotyczące zakresu rzeczowego elektryfikacji gospodarstw i gromad oraz zarządzenie dotyczące odpłatnych świadczeń rzeczowych i osobistych na rzecz elektryfikacji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Uchwała Prezydium Rządu, dotycząca opłat elektryfikacyjnych pobieranych przy powszechnej elektryfikacji, wyznacza w sposób najbardziej sprawiedliwy, bo oparty o przychodowość, udział chłopów w kosztach elektryfikacji, Udział Państwa wynosi obecnie około 60%. W poprzednim okresie wynosił jedynie około 30% i to tylko w odniesieniu do urządzeń energetycznych. Chłopi wnoszą swój udział, w ciągu 3 lat płatny w 6 ratach na wiosnę i jesienią, przy czym całe koszty inwestycji elektryfikacji rolnictwa łącznie z instalacjami są pokrywane ze środków finansowych, przewidzianych w planach inwestycyjnych wojewódzkich rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PoselMarzecMieczyslaw">Dekret z 24 kwietnia 1952 r. o zmianie ustawy o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli, który przedstawiamy do zatwierdzenia, jest merytorycznie tą samą ustawą, która została uchwalona przez Sejm 28 czerwca 1950 roku; wniesiono jedynie poprawki wynikające z uchwały Prezydium Rządu z dnia 4 kwietnia 1951 r. nr 275 w sprawie organizacji elektryfikacji rolnictwa, tj. przeniesienia całego zagadnienia do resortu Ministerstwa Rolnictwa i powołania Centralnego Zarządu Elektryfikacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PoselMarzecMieczyslaw">W imieniu Komisyj Przemysłowej oraz Rolnictwa i Reform Rolnych wnoszę o zatwierdzenie dekretu ogłoszonego w Dzienniku Ustaw Nr 23 pod pozycją 147.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszalek">Nikt do głosu nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem/ zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszalek">Dziękuję. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że dekret z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zmianie ustawy o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli — został przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 10 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych o dekrecie z dnia 22 kwietnia 1952 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego (Dz. U. R. P. Nr 19 póz, 113) — (druk nr 1085).</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszalek">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Potapczukowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselPotapczukMarian">Wysoki Sejmie! Dekretem z dnia 22 kwietnia 1952 r. powołane zostało do życia Ministerstwo Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego. Ministerstwo to przejęło od Ministerstwa Handlu Wewnętrznego nadzór nad gałęziami przemysłu, które wytwarzają podstawowe artykuły spożywcze, a mianowicie produkty mięsne, mleczarskie, rybne i janczarskie. Pion ten obejmuje również przetwórstwo odpadków zwierzęcych i roślinnych, przed którym stoją specjalne zadania, związane z wykorzystaniem poważnych rezerw tkwiących w tej dziedzinie gospodarki, oraz chłodnictwo, jako dział ściśle związany ze wskazanym wyżej rodzajem produkcji. Globalna wartość produkcji tych przemysłów wynosiła w 1951 r. według cen niezmiennych — 1.857 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselPotapczukMarian">Jeżeli przy tym zważyć, że pion ten, określany generalnie jako pion produkcji mięsno-mleczarskiej, zatrudnia ponad 150 tys. robotników i pracowników umysłowych i obejmuje blisko 500 mleczarni, około 150 przetwórni mięsnych i rzeźni, 70 przetwórni odpadków, 30 tuczami i ubojni drobiu oraz około- 1000 różnych zakładów przemysłowych, jak przetwórnie rybne, chłodnie składowe, serowiarnie, kazeiniarnie, wytwórnie masy jajowej i proszku jajowego, fabryki żelatyny, przetwórnie pierza, zbiornice jaj i drobiu, zbiornice jelit i odpadków poubojowych itp. — staje się zrozumiałe, że rozległa i specyficzna problematyka tych przemysłów nie mogła być nadal bez szkody dla ich przyszłego tempa rozwojowego wiązana z problematyką handlu hurtowego i detalicznego, która stanowi całkowicie odrębną tematykę pracy Ministerstwa Handlu Wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselPotapczukMarian">Trzeba ponadto podkreślić, że wymienione przemysły, nadzorowane poprzednio przez Ministerstwo Handlu Wewnętrznego składają się w przeważającej mierze z przedsiębiorstw zacofanych technicznie, nie dysponujących ani odpowiednimi urządzeniami mechanicznymi, ani wystarczającymi kadrami technicznymi i pracujących w oparciu o rzemieślnicze, przestarzałe metody technologiczne.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselPotapczukMarian">Przekształcenie tej prymitywnej jeszcze w wielu przypadkach produkcji w nowoczesną produkcję przemysłową wymaga poważnej pracy organizacyjnej i specjalnej opieki ze strony samodzielnej władzy na szczeblu resortu, Specyfikę omawianego pionu przemysłowego podnosi jego specjalna sytuacja w zakresie zaopatrzenia surowcowego, opierającego się całkowicie na surowcach pochodzenia rolnego. Nieuniknione na obecnym etapie trudności, wynikające z dysproporcji, między tempem rozwojowym socjalistycznego przemysłu i drobnotowarowej w zasadzie gospodarki wsi powodują, że całość zagadnień planowania zaopatrzenia tych przemysłów, a w związku; z tym i produkcji oraz nadzoru nad realizacją zaopatrzenia i polityką zbytu, wymaga czynnego, sprawnego i wyspecjalizowanego kierownictwa.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PoselPotapczukMarian">Wszystko to sprawiło, że stało się konieczne zupełne wydzielenie nadzoru nad powyższym pionem produkcyjnym z zakresu działania Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i powołania do życia, na wzór organizacji w Związku Radzieckim, Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PoselPotapczukMarian">Aparat tego Ministerstwa będzie mógł, być prawie całkowicie zbudowany na bazie etatów, które na skutek reorganizacji zwolnione zostaną w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego oraz we wchodzących w jego skład centralnych zarządach i podległych im centralach. Fakt ten nie tylko świadczy o tym, że nowe Ministerstwo powstaje przy stosunkowo niewielkim zwiększeniu wydatków budżetowych, ale i potwierdza celowość powołania tego resortu, uwypuklając wynikające z reorganizacji oszczędności etatowe w pozostałym pionie Ministerstwa Handlu Wewnętrznego, w centralnych zarządach i centralach.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PoselPotapczukMarian">Za koniecznością utworzenia Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego przemawia także fakt, że chodzi tu o ministerstwo, które obsługiwać będzie potężnego producenta, jakim jest rolnictwo, w zakresie zbytu wszystkich artykułów, będących przedmiotem hodowli.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PoselPotapczukMarian">Jasną jest rzeczą, że niedorozwój organizacyjny na tym odcinku i niedocieranie do wszystkich wsi, np. brak wielu tysięcy zlewni mleka, brak ubojni wiejskich, brak nadzoru nad tak zwanymi rzeźniami samorządowymi, niedorozwój sieci zbiornic odpadków zwierzęcych, rozbicie organizacyjne skupu żywca, wady organizacyjne w zakresie skupu i przetwórstwa ryb itd. — musiały przynosić gospodarce narodowej poważne szkody, choćby przez to, że braki te utrudniały wyzwolenie istniejących w tej dziedzinie sił produkcyjnych. Należy wskazać także na to, że resort Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego będzie właściwym partnerem dla Centralnego Urzędu Skupu i Kontraktacji w zakresie skupu żywca.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PoselPotapczukMarian">Stąd też wynikają kompetencje Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego, do których zgodnie z art. 2 dekretu należą sprawy:</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PoselPotapczukMarian">1)przetwórstwa mięsa, mleka, ryb, drobiu jak i odpadków zwierzęcych i roślinnych oraz składowania i zbytu tych przetworów, 2)zakupu świń bekonowych i mleka oraz skupu i zakupu jaj, drobiu, ryb, odpadków zwierzęcych i roślinnych, 3)budowy i prowadzenia chłodni składowych.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PoselPotapczukMarian">Art. 5 dekretu stwierdza, że szczegółowy zakres działania Ministerstwa Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego określi Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PoselPotapczukMarian">Reasumując powyższe, wnoszę o zatwierdzenie dekretu z 22 kwietnia 1952 r. ogłoszonego w Dzienniku Ustaw R. P. z dnia 26 kwietnia 1952 r. Nr 19 poz. 113, zgodnie z uchwałą Komisji Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 7 czerwca 1952 r.. zawartą w druku sejmowym nr 1085.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszalek">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszalek">Dziękuje. Stoi większość.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszalek">Stwierdzam, że dekret z dnia 22 kwietnia 1952 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego — został przez Sejm zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszalek">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia Sejmu został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszalek">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Kancelarii Sejmu Ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszalek">O terminie i porządku dziennym następnego posiedzenia Sejmu Ustawodawczego R. P. zostaną Obywatele Posłowie zawiadomieni na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszalek">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 11 min. 40.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>