text_structure.xml 20.5 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 12 czerwca 1973 Komisja Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Szafrańskiego (PZPR), rozpatrzyła sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu za rok 1972 wraz z uwagami Najwyższej Izby Kontroli, w części dotyczącej Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego z ministrem Włodzimierzem Lejczakiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz dyrektor Zespołu NIK — Stanisław Grodzki.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji były materiały informacyjne opracowane przez Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego. Uwagi Najwyższej Izby Kontroli przedstawił dyrektor Zespołu NIK — Stanisław Grodzki.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Wartość produkcji przedsiębiorstw podległych Ministerstwu Przemysłu Ciężkiego była o 7,3 mld zł większa niż zakładał plan i o prawie 9 procent, aniżeli w 1971. Przyrost wartości produkcji w około 75 procentach osiągnięto dzięki wzrostowi wydajności pracy, wynikającemu głównie z postępu techniczno-organizacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Podkreślić należy efektywną realizację w resorcie apelu Sekretariatu Komitetu Centralnego PZPR i Prezydium Rządu w sprawie akcji „20 miliardów zł”. W ramach tej akcji zakłady resortu dały dodatkowo produkcję wartości 5,7 mld zł, przekraczając o ponad 40 proc. podjęte zobowiązania.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Usprawnienie procesów inwestycyjnych oraz skrócenie cykli ich realizacji umożliwiło przekazanie do eksploatacji majątku trwałego wartości około 20 mld zł, to jest więcej o około 18 proc. od wartości planowanej oraz o prawię 60 proc. od wartości majątku przekazanego z inwestycji w 1971 r.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Równolegle z osiągnięciami w dziedzinie produkcji i inwestycji nastąpiła poprawa ekonomiki gospodarowania, co znalazło wyraz w przekroczeniu ustalonych w NPG zadań w zakresie akumulacji i korzystnym kształtowaniu się wielu wskaźników techniczno-ekonomicznych. Wszystkie zjednoczenia resortu wykonały roczne zadania produkcyjne, jak również zadania w zakresie akumulacji. W tej sytuacji uzyskane przez resort w 1972 r. wyniki działalności stworzyły sprzyjające warunki do przedterminowej realizacji zadań w następnych okresach bieżącego planu 5-letniego.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Na szczególne podkreślenie zasługuje przekroczenie planów w produkcji stali, wyrobów walcowanych, rur stalowych a także miedzi, cynku i aluminium; w części maszynowej przekroczono znacznie plan produkcji statków morskich, kotłów przemysłowych i turbozespołów parowych.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Jednakże, podobnie jak w roku poprzednim, nie wykonano w pełni zadań produkcyjnych w układzie asortymentowym; zanotowano to przede wszystkim w produkcji maszyn, m.in. obrabiarek skrawających do metali i maszyn do obróbki plastycznej. Niewykonanie od szeregu lat planów produkcji tej ostatniej grupy maszyn wpływa na ograniczenie możliwości wprowadzania plastycznej obróbki metali, należącej do postępowych technologii wytwarzania.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Plan produkcji rur stalowych został przekroczony; jednakże rozwój tej produkcji nie nadążał za dynamicznym wzrostem potrzeb. Zbyt wolno opanowywana i rozwijana była produkcja rur o wyższych parametrach technicznych, co było m.in. skutkiem nieterminowej realizacji niektórych przedsięwzięć inwestycyjnych, nie osiąganie projektowanych zdolności produkcyjnych oraz nieprawidłowości występujące w procesach produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">W wyniku przeprowadzonej przez NIK kontroli huty opracowały programy przyspieszenia osiągania przez nowe zespoły projektowych zdolności produkcyjnych, oraz podjęły kroki dla opanowania produkcji szeregu nowych odmian rur o wysokich walorach technicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">W roku 1972 przekroczony został plan produkcji odlewów żeliwnych, staliwnych i z metali nieżelaznych. Mimo to rozwój odlewnictwa nie przebiegał zgodnie z założeniami, co stwarza zagrożenie dla realizacji planów rozwoju produkcji odlewów w latach następnych. Stan ten wynika z niedostatecznego zakresu podjętych inwestycji, z nieterminowego dochodzenia nowych obiektów odlewniczych do projektowanych zdolności produkcyjnych oraz z przewlekłego wdrażania wysokowydajnych metod i procesów technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Zanotowano trudności w realizacji zapotrzebowania na urządzenia wentylacyjne, odpylające i klimatyzacyjne, wynikały one przede wszystkim ze słabości bazy produkcyjnej i niskiego poziomu technicznego w większości zakładów wchodzących w skład zjednoczenia „Klimawent”.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Dostawy wyrobów za zaopatrzenie rynku wewnętrznego osiągnęły w roku 1972 wartość 12,9 mld zł, przekraczając o 10 proc. zadania ustalone w planie. Nie wykonano jednakże dostaw na rynek: kuchni węglowych, wanien kąpielowych, kształtek kanalizacyjnych itp. Podobnie, jak w latach poprzednich nie zaspokojono wielu potrzeb rynku, zwłaszcza wiejskiego m.in. na łańcuchy gospodarskie. Przemysł ciężkie nie zdołał w pełni pokryć zapotrzebowania na sprzęt instalacyjno-sanitarny, na którego zapotrzebowanie znacznie się zwiększyło w związku z dynamicznym rozwojem budownictwa mieszkaniowego.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">W przemyśle okrętowym zaplecze kooperacyjne nie nadąża za tempem rozwoju produkcji okrętowej. Powodowało to występowanie w stoczniach licznych napięć w procesach wytwórczych. Główną tego przyczyną było przede wszystkim nie przestrzeganie dyscypliny dostaw kooperacyjnych oraz w niedostatecznym stopniu realizowane zadania w zakresie unifikacji i typizacji produkcji. Usprawnienie i uporządkowanie zagadnień kooperacji dla produkcji okrętowej ma szczególne znaczenie, w związku z przewidywanym dynamicznym rozwodem przemysłu stoczniowego.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Plan eksportu resort przemysłu ciężkiego zrealizował w roku 1972 z 8 procentową nadwyżką. Zadanie eksportowe wykonały wszystkie zjednoczenia.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Podstawowe zadania planu rozwoju techniki wynikające z NPG zostały przez resort zrealizowane. W wyniku realizacji planów rozwoju techniki w hutnictwie żelaza i stali, w przemyśle górniczo-hutniczym metali nieżelaznych oraz w przemyśle materiałów ogniotrwałych podjęto produkcję 100 nowych rodzajów wyrobów, w podległym resortowi przemyśle maszynowym produkcję 118 nowych typów maszyn i urządzeń, w przemyśle metalowym — 93 nowych wyrobów, głównie artykułów powszechnego użytku.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">W sposób mniej efektywny przebiegały prace związane z unowocześnianiem technologii oraz podnoszeniem poziomu technicznego wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Wykorzystanie prac naukowo-badawczych nie zawsze było prawidłowe. Niejednokrotnie prowadzono badania bez ich skoordynowania i powiązania z warunkami techniczno-organizacyjnymi istniejącymi w zakładach produkcyjnych. Szereg prac, których wyniki zostały ocenione pozytywnie nie znalazło trwałego zastosowania w produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Pozytywne wyniki uzyskał resort przemysłu ciężkiego w 1972 r. w zakresie gospodarowania surowcami i materiałami. Znalazło to wyraz w poprawie ogólnych relacji pomiędzy wzrostem zużycia materiałów a wzrostem produkcji globalnej, w obniżeniu udziału wartości materiałów ogólnych kosztach produkcji i w zwiększeniu rotacji materiałów. Jednakże równolegle z rozładowaniem zapasów gospodarczo — nieuzasadnionych, powstawały nowe zapasy nadmierne i zbędne. Spowodowane to zostało nienależytą organizacją i kontrolą obrotu zużycia surowców i materiałów.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Zadania wynikające z NPG w zakresie inwestycji resort przemysłu ciężkiego wykonaj z nadwyżką wynoszącą 10 proc. Inwestycje resortu skoncentrowane były głównie na rozwoju hutnictwa żelaza i stali oraz przemysłu, górniczo-hutniczego metali nieżelaznych. Poważnym problemem było nadal nieterminowe osiąganie projektowanych zdolności produkcyjnych przez nowe obiekty produkcyjne.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Ilość wypadków przy pracy w górnictwie i hutnictwie uległa pewnemu obniżeniu, wzrosła natomiast w podległych resortowi zakładach przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Przyczyny wypadków — to w głównej mierze nie przywiązywanie należytej wagi do bezpieczeństwa pracy przez pracowników zakładów wadliwa organizacja pracy, naruszanie dyscypliny pracy, brak nadzoru oraz zły stan ochron osobistych.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Nadmierna emisja pyłów i gazów powodowała, niezależnie od zagrożenia stanu zdrowia pracowników i mieszkańców sąsiadujących osiedli, szkody w uprawach rolnych i drzewostanie. Wpłynęło na to stosowanie przestarzałych technologii w produkcji oraz włączania do produkcji agregatów nie wyposażonych w niezbędne urządzenia do ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Wszystkie te braki i uchybienia nie mogą podważyć osiągnięć resortu w 1972 roku.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Uwagi podkomisji przemysłu ciężkiego przedstawił poseł Edward Chrostek (SD): Podkomisja pozytywnie ocenia działalność resortu przemysłu ciężkiego w roku 1972. Podstawowe zadania wynikające z planu i budżetu na 1972 rok zostały przekroczone. Relacje ekonomiczne między wykonaniem planu produkcji, zatrudnienia oraz wzrostem wydajności pracy i średnich płac kształtowały się na ogół prawidłowo. Przy wzroście produkcji globalnej o 9,1 proc., zatrudnienie wzrosło o 3,4 proc., wydajność pracy o 3,8 proc., a średnia płaca — o 3,3 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Rezultaty osiągnięte przez podległe resortowi przedsiębiorstwa wskazują na konieczność skoncentrowania uwagi na pełnej realizacji asortymentowych planów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Dążyć należy do pełniejszego zabezpieczenia dostaw artykułów rynkowych ze szczególnym uwzględnieniem tych wyrobów, na które popyt wyprzedza podaż; osiągnąć to można poprzez zacieśnienie współpracy z resortem handlu wewnętrznego. poprzez staranniejsza analizę sytuacji rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Niezbędne jest lepsze i bardziej efektywne niż dotychczas wykorzystanie wyników prac naukowo-badawczych.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#Sprawozdawca">Szczególnie wiele uwagi poświęcić powinien resort dalszemu usprawnianiu działalności inwestycyjnej. Zapewnienie terminowego dochodzenia nowych względnie modernizowanych obiektów przemysłowych do projektowanych zdolności produkcyjnych może zasadniczo wpłynąć na efekty działalności produkcyjnej całego resortu.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#Sprawozdawca">Niezbędne jest zabezpieczenie mocy przerobowej przedsiębiorstw remontowych, działających w resorcie przemysłu ciężkiego, szczególnie w hutnictwie.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#Sprawozdawca">W roku 1972 nie osiągnięte należytej poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach podległych resortowi. Problemy bhp, jak również ochrony środowiska powinny stać się w większym niż dotychczas stopnia przedmiotem uwagi Ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełKazimierzKuraś">Dzięki wysiłkom kierownictwa resortu, przedsiębiorstw i załóg pracowniczych, przemysł ciężki osiągnął w roku 1972 dobre wyniki produkcyjne i ekonomiczne. Duże znaczenie miała realizacja zobowiązań załóg, która pozwoliła na osiągnięcie ponadplanowej produkcji. Uzyskano dalszą poprawę organizacji pracy. Ze szczególnym uznaniem przyjąć trzeba przekroczenie planów produkcji materiałów i wyrobów przeznaczonych na zaopatrzenie rynku wewnętrznego i dla budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełKazimierzKuraś">Mimo przekroczenia planów produkcji, nadal notuje się niedobór niektórych wyrobów hutniczych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełKazimierzKuraś">Szczególnie wiele uwagi powinien poświęcić resort usprawnieniu działalności remontowej. Narosły w tej dziedzinie poważne zaległości. Mamy jeszcze w hutnictwie wiele starych obiektów wyposażonych w przestarzałe urządzenia. W wielu przypadkach modernizacja tych obiektów jest nieopłacalna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełAntoniSeta">Należałoby rozważyć możliwość przekazywania niektórych wybrakowanych wskutek niedotrzymania granic tolerancji wymiarowych lub odchyleń technologicznych, wyrobów przemysłu hutniczego do sprzedaży rynkowej. Zapotrzebowanie na takie wyroby istnieje, a są one po prostu przetapiane.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełAntoniSeta">Niezadowalająca jest jeszcze gospodarka złomem Należałoby zwiększyć przetwórstwo złomu, zwłaszcza metali kolorowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełZenonDychtowicz">Realizacja planu inwestycyjnego resortu przebiegała na ogół prawidłowo. Zwrócić trzeba jednak uwagę, że już od dwóch lat Zjednoczenie Materiałów Ogniotrwałych i Zjednoczenie Klimatyzacyjno-Wentylacyjne nie wykonują zadań w tym zakresie. Należy oczekiwać, że efekty działalności inwestycyjnej tych dwóch zjednoczeń będą w roku bieżącym korzystniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełEugeniuszPacia">Resort podkreśla, że znaczną część swych osiągnięć zawdzięcza coraz szerszemu stosowaniu nowoczesnej techniki. Interesujące byłoby ustalenie jakie efekty przynosi wykorzystanie własnych prac naukowo-technicznych, a jakie efekty - zakup licencji, ciężki [brak tekstu].</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Przemysł ciężki wykonał plan postępu techniczno-ekonomicznego. Ważne byłoby ustalenie, w jakim stopniu przyczynił się do tego przemysł elektro-maszynowy, w jakim zakresie zaspokoił on potrzeby modernizacji i elektronizacji procesów technologicznych w hutnictwie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Resort podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska oraz poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy załóg. Jak ocenia się stan własnej bazy wytwórczej takich urządzeń jak: elektrofiltry, wentylatory, urządzenia odpylające?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Należy wyrazić słowa uznania dla resortu i załóg za osiągnięte wyniki produkcyjne. Poprawiła się rytmika dostaw kooperacyjnych. Oddziałuje to pozytywnie na pracę wielu gałęzi gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Dodatkowych wyjaśnień udzielił Minister przemysłu ciężkiego — Włodzimierz Lejczak: Dzięki dobrej pracy załóg robotniczych i kadry inżynieryjno-technicznej wykonano plany produkcyjne w roku ubiegłym z dużą nadwyżką.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Resort koncentruje się na realizacji 4-ch podstawowych, równoważnych zadań; są to - zaopatrzenia w surowce, półfabrykaty i wyroby do produkcji;</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">- realizacja zadań eksportowych;</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">- zaspokojenie potrzeb rynku wewnętrznego;</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">- realizacja planu inwestycyjnego,</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Wszystkie te zadania w roku ubiegłym zostały pomyślnie wykonane. Żaden zakład nie miał przestoju spowodowanego niedostarczeniem materiałów wytwarzanych przez przemysł ciężki.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Zadania przemysłu ciężkiego są trudne i odpowiedzialne.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Szybko wzrasta tempo produkcji. Konieczne jest dokonywanie częstych zmian asortymentu produkowanych wyrobów. Przemysł ciężki przyjmuje do wykonania dodatkowe, pilne zadania.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Poważne zadania związane są ze stałym, szybkim rozwijaniem produkcji miedzi (o blisko 25 proc. w skali rocznej).</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">W latach 1971–1972 uruchomiono szereg nowych inwestycji; pozwoliło to na podjęcie produkcji wielu nowych wyrobów hutniczych. Szczególnie pilna jest realizacja zamówień związanych z budową huty „Katowice” i Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Terminy realizacji niektórych zadań są bardzo krótkie.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Zakłada się rozszerzenie zdolności przerobu złomu. W budowie są nowe elektrostalownie. Podejmuje się starania, zmierzające do usprawnienia gospodarki złomem.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Postęp techniczny przynosi stałe zmiany w procesach technologicznych. Pilne zadani gospodarcze skłaniają nas do kupowania licencji na wypróbowane technologie, lepszych niż opracowane przez nasze placówki naukowo-badawcze. Prowadzone są prace nad wdrażaniem i doskonaleniem tych technologii. Równolegle podejmuje się nowe prace nad własnymi rozwiązaniami technologicznymi.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Inwestycje resortu realizowane są na ogół w terminie, a często że znacznym wyprzedzeniem. Starannie bada się przebieg inwestycji, ustala się przyczyny występujących niedociągnięć, co pozwala na ich uniknięcie w kolejnych przedsięwzięciach.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Zarówno Zjednoczenie Materiałów Ogniotrwałych, jak i Klimawent nie wykonały planów inwestycyjnych. Wynika to głównie z braku mocy przerobowej, zaangażowanych na budowach priorytetowych. Mimo przeznaczenia w bieżącym 5-leciu kwoty 1.1 mld zł na inwestycje służące budowie urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, zdecydowany postęp w tej dziedzinie uzyskamy dopiero po roku 1976. W celu usprawnienia gospodarki remontowej dąży się m.in. do organizowania ekip remontowych w wielkich przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Propozycja, aby część produkcji wybrakowanej przeznaczać na zaspokojenie potrzeb rynku jest tylko częściowo słuszni. Musimy bezwzględnie wymagać produkcji wysokiej jakości i tą drogą kształtować coraz wyższy poziom kultury pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#PosełHenrykSzafrańskiPZPR">Przemysł elektro-maszynowy wywiązuje się na ogół ze swoich zobowiązań wobec przemysłu ciężkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełHenrykSzafrański">Resortowi przemysłu ciężkiego i podległym mu zjednoczeniom i zakładowi należą się wyrazy uznania za osiągnięte w roku ubiegłym wyniki produkcyjne. Należałoby życzyć sobie, aby zadania tego resortu wykonane zostały równie pomyślnie w roku bieżącym i w latach następnych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełHenrykSzafrański">Komisja przyjęła sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu w r. 1972 w części dotyczącej Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego. Uwagi wynikające z przebiegu obrad Komisja postanowiła przekazać Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>