text_structure.xml 57 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(W dniu 15 maja 1984 r. Komisja Kultury, obradująca pod przewodnictwem poseł Krystyny Marszałek-Młyńczyk (SD), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- informację o działalności komisji w VIII kadencji Sejmu;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- rozporządzenia wykonawcze do ustawy o upowszechnianiu kultury oraz o prawach i obowiązkach pracowników upowszechniana kultury.)</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Ludwik Ochocki, wiceminister kultury i sztuki Edward Gołębiowski, kierownik wydziału kultury KC PZPR Witold Nawrocki, zastępca kierownika wydziału kultury NK ZSL Jan Drążek, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Finansów, Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Sprawozdawca">Przewodnicząca komisji poseł Krystyna Marszałek-Młyńczyk (SD) zgłosiła na wniosek klubu poselskiego PZPR propozycję odwołania ze składu prezydium komisji posła Mariana Koniecznego (PZPR), który od dłuższego czasu przebywa służbowo za granicą. Przewodnicząca komisji zgłosiła wniosek o powołanie do składu prezydium posłanki Józefy Matyńkowskiej (PZPR), która była członkiem prezydium Komisji Oświaty i Wychowania.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Sprawozdawca">Komisja zaakceptowała oba powyższe wnioski.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Sprawozdawca">Informację o działalności Komisji Kultury w VIII kadencji Sejmu przedstawiła poseł Krystyna Marszałek-Młyńczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Ostatnie zmiany w strukturze organizacyjnej komisji sejmowych nie dotknęły zakresu problematyki Komisji Kultury. Jak wiadomo zmianie uległa tylko jej nazwa na Komisję Kultury; zmiana ta jest logiczna, bowiem pojęcie kultura jest szerokie i obejmuje również sztukę. Większość posłów z Komisji Kultury i Sztuki postulowała utrzymanie dawnej nazwy, jednakże nie znalazło to poparcia w Sejmie. Komisja Kultury będzie zajmować się wszystkimi problemami związanymi z kulturą i prasą oraz kontrolować działalność: Ministerstwa Kultury i Sztuki, Komitetu ds. Radia i Telewizji, Polskiej Agencji Prasowej, RSW „Prasa-Książka-Ruch”. Zmienił się częściowo skład komisji. Z dawnego składu odeszło 7 posłów, a 9 posłów z innych komisji wyraziło chęć pracy w Komisji Kultury: tak więc skład komisji zmienił się prawie w jednej trzeciej.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W okresie czterech lat Komisja Kultury i Sztuki odbyła 89 posiedzeń, uchwaliła 70 dezyderatów i 16 opinii. Trzykrotnie problematyka kultury prezentowana była na plenarnych posiedzeniach Sejmu. 3 i 4 maja 1982 r. odbyło się pierwsze w dziejach Sejmu plenarne posiedzenie poświęcone omówieniu stanu i potrzeb kultury narodowej (to posiedzenie wnioskowała nasza komisja i uczestniczyła w pracach nad jej przygotowaniem). Dwukrotnie na posiedzeniach Sejmu omawiana była problematyka upowszechniania kultury: w listopadzie 1983 r. przy pierwszym czytaniu projektu ustawy o upowszechnianiu kultury oraz o prawach i obowiązkach pracowników upowszechniania kultury i 26 kwietnia br. przed uchwaleniem tego projektu ustawy. Problemy kultury były również poruszane na posiedzeniach Sejmu przy rozpatrywaniu projektu planu i budżetu, założeń reformy gospodarczej, projektu ustawy Prawo prasowe, ustawy Karta nauczyciela, ustawy o szkołach wyższych, prawo lokalowe, problematyki gospodarki mieszkaniowej, polityki zagranicznej i in.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Komisja uczestniczyła w pracach nad 5 ustawami bezpośrednio odnoszącymi się do problematyki kultury, a jej przedstawiciele byli sprawozdawcami tych projektów: o Narodowej Radzie Kultury i Funduszu Rozwoju Kultury, o Urzędzie Ministra Kultury i Sztuki, o Polskiej Agencji Prasowej, Prawo prasowe, ustawa o upowszechnianiu kultury oraz o prawach i obowiązkach pracowników upowszechniania kultury. Ponadto komisja uczestniczyła aktywnie we wszystkich pracach legislacyjnych Sejmu, zgłaszając poprawki oraz ustosunkowując się do wielu aktów prawnych, w których znalazły się uregulowania dotyczące spraw kultury. Wiele spraw ujęto w sposób nowatorski, wychodząc naprzeciw postulatom zgłaszanym od wielu lat przez zainteresowane środowiska. Odnosi się to m.in. do:</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- uregulowania statusu szkolnictwa artystycznego oraz ognisk artystycznych, a także statusu zawodowego nauczycieli tych instytucji i placówek w Karcie nauczyciela;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- objęcia wyższych szkół artystycznych ustawą o szkolnictwie wyższym;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- uregulowania uprawnień absolwentów szkół artystycznych w ustawie o absolwentach szkół wyższych;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- wyodrębnieni statusu pracowni artystycznych w prawie lokalowym i objęcia ich odrębnymi przepisami;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- rozszerzenia zakresu problematyki kultury w ustawie o systemie rad narodowych i samorządzie terytorialnym;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- ujęcia spraw kultury w ustawach o reformie gospodarczej, a zwłaszcza w ustawie o planowaniu społeczno-gospodarczym;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- uwzględnienia specyfiki kultury w ustawie o spadkach i darowiznach, m.in. obiektów zabytkowych itp.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Komisja brała udział w pracach nad planami społeczno-gospodarczymi przedstawiając uwagi do projektów ustaw budżetowych oraz opiniując od 1983 r. uchwały o Centralnym Funduszu Rozwoju Kultury. Wnosiliśmy również uwagi do projektów uchwał o planach społeczno-gospodarczych; m.in. w uchwale o planie 5-letnim zaproponowaliśmy zapisy korzystne dla kultury, dotyczące m.in. nieograniczania zatrudnienia w obszarze kultury, regulowania wzrostu płac w sferze budżetowej proporcjonalnie do wzrostu w sferze produkcyjnej.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Uchwała Sejmu z 4 maja 1982 r. odnosiła się bezpośrednio do spraw kultury narodowej. W uchwale tej Sejm potwierdził doniosłą rolę kultury w życiu narodu i uznał zaspokojenie jej potrzeb za istotne i pilne zadanie w działalności społeczno-gospodarczej państwa. Sejm zobowiązał rząd do przedłożenia wieloletniego programu rozwoju kultury, który rozpatrzymy w dniu jutrzejszym, jak również do przedstawienia projektów ustaw: o upowszechnianiu kultury, o nowelizacji ustawy o ochronie dóbr kultury, o muzeach oraz aktów prawnych związanych z reformą gospodarczą w dziedzinie kultury (chodzi tu m.in. o projekty ustaw o instytucjach artystycznych, o kinematografii czy też o wzornictwie przemysłowym).</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W dalszej części uchwały Sejm przyjął do wiadomości działania rządu na rzecz rozwoju kultury ojczystego języka, poprawy sytuacji polskiej książki oraz umożliwienia dzieciom i młodzieży szerszego uczestniczenia w kulturze narodowej. Sejm uznał ponadto potrzebę zbadania pośrednich zagrożeń, jakie dla rozwoju twórczości upowszechnienia kultury i ochrony dziedzictwa narodowego mogą spowodować zjawiska towarzyszące reformie gospodarczej. Podjęte działania powinny wzmocnić pozycję kultury i zapewnić powszechny dostęp do jej dóbr. W tym zakresie uregulowane powinny być niektóre sprawy dotyczące cen książek i innych dóbr kultury.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W końcowej części uchwały Sejm zwrócił się do wszystkich środowisk społecznych, a zwłaszcza do twórców i działaczy kultury, aby w poczuciu odpowiedzialności za rozwój polskiej kultury tworząc jej nowe wartości utwierdzali wspólnotę i trwałe porozumienie narodowe.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Uchwała Sejmu z 1982 r. jest wyrazem poglądów wypracowanych przez naszą komisję i prezentuje świadomy wybór najważniejszych problemów kultury. Jest ona dokumentem otwartym, gdyż wiele w niej zawartych zobowiązań nie zostało jeszcze zrealizowanych. Proponuję, aby działalność naszej komisji do końca bieżącej kadencji skupiła się na kontroli realizacji zadań wynikających z uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Za najważniejsze zadanie w tej kadencji uznaliśmy tworzenie warunków prawnych, materialnych, organizacyjnych, finansowych i kadrowych dla rozwoju kultury narodowej, spełniającej się w trzech płaszczyznach: twórczości, upowszechnienia, ochrony dziedzictwa narodowego. Pojęcia kultura nigdy nie traktowaliśmy w sposób „resortowy”, lecz odnosiliśmy je do wszystkich zjawisk związanych z życiem i działalnością człowieka. Rozwiązywanie spraw kultury w okresie kryzysu gospodarczego, przy określonych uwarunkowaniach ekonomicznych nie jest łatwe. Najważniejsze jednak, że udało się nam uchronić kulturę przed degradacją.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W swojej opinii z czerwca 1982 r. komisja dokonała oceny stanu realizacji najważniejszych aktów prawnych regulujących działalność kulturalną oraz wskazała na potrzebę nowych uregulowań. Komisja uznała m.in., że konieczna jest nowelizacja głównych aktów prawnych regulujących działalność kulturalną, nowe określenie funkcji Urzędu Ministra Kultury i Sztuki oraz wzmocnienie służb prawnych w resorcie poprzez utworzenie odpowiedniego departamentu. W wyniku tej opinii komisji, Ministerstwo Kultury i Sztuki opracowało program prac legislacyjnych, który częściowo został już zrealizowany oraz dokonało wzmocnienia służb prawnych. Uchwalone w 1982 r. ustawy o Narodowej Radzie Kultury i o Funduszu Rozwoju Kultury oraz o Urzędzie Ministra Kultury i Sztuki zmieniły system zarządzania kulturą oraz wzmocniły społeczny wpływ na kontrolowanie realizacji polityki kulturalnej. Dalsze zmiany przyniosły nowe uregulowania w zakresie systemu rad narodowych i samorządu terytorialnego oraz przepisy dotyczące reformy gospodarczej i prawa spółdzielczego. Najważniejsze unormowania zawiera ustawa o upowszechnianiu kultury. Obecnie jest niezbędne:</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- wzmocnienie roli resortu kultury jako wiodącego dla całej polityki kulturalnej państwa w zakresie planowania, analiz, wyciągania wniosków, proponowania rozwiązań trwałych, systemowych oraz koordynowania działań i środków. Resort powinien również prowadzić politykę kadrową i podejmować działania na rzecz szkolenia i doskonalenia kadr, współdziałając w tym zakresie z innymi resortami i urzędami oraz związkami zawodowymi i organizacjami społecznymi;</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- wzmocnienie organizacyjne i kadrowe urzędów miejskich i gminnych, które mają być odpowiedzialne za sprawy kultury na swoim terenie. Zwracał na to uwagę dezyderat komisji skierowany do ministra administracji i gospodarki przestrzennej;</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- skorygowanie planu prac legislacyjnych resortu kultury i skoncentrowanie się na tych aktach prawnych, które muszą być uchwalone ze względu na dostosowanie poszczególnych dziedzin kultury do wymogów reformy gospodarczej, jak np. ustawa o instytucjach artystycznych, czy o kinematografii.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do tematów najczęściej rozpatrywanych przez komisję należały materialne warunki funkcjonowania kultury tak w aspekcie planu i budżetu resortu, zabezpieczenia dodatkowych środków na zadania bieżące, jak i rozwiązań strukturalnych związanych z dostosowaniem do postanowień reformy gospodarczej takich działów, jak: przemysły produkujące dobra kultury, instytucje artystyczne, kinematografia, księgarstwo, budownictwo konserwatorskie. Zabezpieczenie środków finansowych na kulturę było jednym z głównych postulatów porozumień społecznych.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W wyniku działań posłów i resortu nie dopuszczono do ograniczenia wydatków na kulturę, do zepchnięcia jej potrzeb na dalszy plan, czy na dalsze lata. Specyfika praw rządzących kulturą i potrzeb odrębnego uregulowania spraw kultury znalazła zrozumienie w Komisji Reformy Gospodarczej. Jej zespół ds. usług społecznych zaproponował wspólnie z resortem kultury korzystne rozwiązania, które znacznie poprawiły sytuację materialną kultury. Fundusz Rozwoju Kultury, który zaczął funkcjonować od 1 stycznia 1983 r. okazał się rozwiązaniem korzystnym. Środki na nim zgromadzone przyczyniły się do lepszego sprawowania przez państwo funkcji mecenasa kultury. Dzięki temu funduszowi można było również zrealizować większość dezyderatów poselskich. Za krótki jest okres funkcjonowania Funduszu Rozwoju Kultury, aby można było w pełni ocenić jego efekty, ale z całą pewnością można stwierdzić, że koncepcja tego funduszu jest słuszna. Obecnie potrzebne jest:</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- bardzo rozważne wydatkowanie środków z tego funduszu i kontrola celowości wydatków;</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#komentarz">- uruchomienie wszystkich źródeł centralnych i terenowych wskazanych przez ustawę;</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- dążenie do zwiększenia odpisu podatku od funduszu płac z 13,6 do 15%, a więc do górnej granicy wyznaczonej przez ustawę o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego;</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- uzyskiwanie na rozwój kultury dodatkowych funduszy zwłaszcza z nadwyżek budżetowych rad narodowych, funduszy zakładów pracy i spółdzielni;</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- przeanalizowanie wszystkich obciążeń podatkowych, np. PFAZ i innych, powodujących odpływ z Funduszu Rozwoju Kultury środków, które powinny być wykorzystane na rozwój kultury;</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- zastanowienie się nad możliwościami zwiększenia odpisów dewizowych, m.in. poprzez szerszy eksport dóbr kultury i usług.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Wiele uwagi komisja poświęciła inwestycjom w kulturze, koncentrując wysiłki na utrzymaniu w planie i kontynuowaniu budowy trzech priorytetowych obiektów: Biblioteki Narodowej w Warszawie, Zakładów Graficznych w Gdańsku, Polskich Nagrań w Warszawie. Te trzy obiekty znalazły się w uchwale o planie 3-letnim wśród inwestycji centralnych imiennie wymienionych. Zakłady Graficzne w Gdańsku oddane zostały do użytku w 1983 r. Wykonanie pozostałych inwestycji jest znacznie opóźnione, istnieje więc potrzeba dalszej koncentracji środków, aby jak najszybciej ukończyć te dwie ważne dla kultury budowle.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Trzeba udzielić pomocy województwom, które budują obiekty teatralne (m.in. w Bydgoszczy, Lublinie, Kielcach). Zbadania wymaga sytuacja bibliotek wojewódzkich, zwłaszcza w Bydgoszczy, Białymstoku, Olsztynie, Ostrołęce. Wspólnie z władzami wojewódzkimi podjąć należy starania o prowadzenie w oparciu o Fundusz Rozwoju Kultury planowych remontów i modernizacji instytucji i placówek upowszechniania kultury. Wzmocnienia wymaga wykonawstwo obiektów zabytkowych. Konieczne jest powiązanie renowacji centrów zabytkowych wielu miast z programem mieszkaniowym i pracami remontowymi.</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Zabezpieczenie warunków kadrowych dla rozwoju kultury było rozpatrywane na wielu posiedzeniach komisji. Komisja wspólnie z resortem i Najwyższą Izbą Kontroli gruntownie badała tę dziedzinę, a wnioski zawarła w dwóch opiniach z czerwca i września 1981 r. Większość spraw zawartych w tych opiniach znalazł wyraz w ustawie o upowszechnianiu kultury oraz o prawach i obowiązkach pracowników upowszechniania kultury, zwłaszcza określenie statusu prawnego tych pracowników oraz zrównanie ich w prawach z innymi zawodami o podobnym charakterze. Nie zostały zrealizowane postulowane przez komisję opracowania systemowe kształcenia i dokształcania społecznych i zawodowych działaczy kultury, czy też opracowanie rzeczywistego zapotrzebowania gospodarki i kultury narodowej w latach 1982 - 1990 na absolwentów wyższych szkół artystycznych. Analizy te byłyby dziś przydatne przy wdrażaniu ustawy o upowszechnianiu kultury.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Problemami upowszechniania kultury komisja zajmowała się wielokrotnie. Warunki uczestnictwa w kulturze rozpatrywano w układzie środowiskowym: dzieci i młodzieży, środowiska robotniczego, wiejskiego, miejsca zamieszkania. Rozpatrywano je również w układzie przestrzennym: w Warszawie, aglomeracjach przemysłowych - Katowice i Łódź, w woj. gdańskim. Zapoznano się także z wybranymi problemami z zakresu upowszechnienia kultury, jak np. warunki rozwoju społecznego ruchu kulturalnego. Wszystko to pozwoliło komisji na lepsze przygotowanie się do prac nad ustawą o upowszechnianiu kultury, a także znalazło swój wyraz w opiniach, dezyderatach, konkretnych dokonaniach wynikających z realizacji rządowego programu tworzenia warunków dostępu do kultury dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Omawiając problemy twórczości komisja koncentrowała się na zagadnieniach: książki, kinematografii, fonografii, przemysłu muzycznego, plastyki oraz warunkach socjalno-bytowych twórców. Na pierwszym miejscu znalazły się sprawy książki, którym komisja poświęciła najwięcej opinii, dezyderatów oraz wysiłków organizacyjnych. Postęp osiągnięty w dziedzinie produkcji wydawniczej jest znaczący. Nadal jednak nie rozwiązane są sprawy poligrafii. Z tego względu dezyderat komisji dotyczący opracowania rządowego programu rozwoju poligrafii jest nadal aktualny. Podobny postulat odnosi się do przemysłu muzycznego.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Nie jest możliwe ujęcie w tym sprawozdaniu wszystkich poczynań komisji, np. przedstawienie realizacji opinii i dezyderatów komisji. Dwa lata temu rozpatrując realizację swych opinii i dezyderatów komisja zwróciła uwagę na przewlekły tryb odpowiedzi, na odpowiedzi niepełne lub zbywające istotę problemu i zalecała przypomnienie rządowi o obowiązku wnikliwego rozpatrywania opinii i dezyderatów oraz udzielania odpowiedzi w terminie przewidzianym regulaminem Sejmu. Można by i dziś powtórzyć te uwagi. Oto garść konkretnych przykładów.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Dezyderat nr 24 skierowany do ministra kultury i sztuki w maju 1981 r. dotyczył wyodrębnienia i wyposażenia zakładu poligraficznego specjalizującego się w produkcji dla potrzeb fonografii, utworzenia specjalnego funduszu na dokumentację najciekawszych dla kultury polskiej zjawisk artystycznych, promowania wybitnych młodych twórców i wykonawców, zabezpieczenia systemu skutecznej prezentacji polskiej muzyki i polskich wykonawców za granicą. Problemy poruszone w tym dezyderacie są nadal aktualne, ale pierwszy raz się zdarzyło, że odpowiedź nie nadeszła do komisji prawie przez 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Dezyderat nr 47 z 1983 r. skierowany do prezesa Rady Ministrów ponownie zwracał uwagę na potrzebę zapewnienia warunków lokalowych Centralnej Bibliotece Nutowej PWM. Jak wiemy, resort dołożył starań, aby przekazano tej bibliotece obiekt zabytkowy przy ul. Fredry w Warszawie, ale komisja dotychczas nie została powiadomiona o załatwieniu jej dezyderatu.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Dezyderat nr 59 z 1983 r. do wiceprezesa Rady Ministrów Janusza Obodowskiego zwracał uwagę na podwójne opodatkowanie honorariów wydawniczych i potrzebę zniesienia depresji podatkowej. Komisja odpowiedzi nie uzyskała. Podobnie było z dezyderatem nr 63 z tego samego roku do prezesa Rady Ministrów w sprawie reaktywowania działalności Rady Wzornictwa Przemysłowego przy Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Dezyderat nr 65 z 1983 r. zwracał się do wiceprezesa Rady Ministrów o import ze Związku Radzieckiego specjalnego kamienia niezbędnego do realizacji prac wykończeniowych w Bibliotece Narodowej w 1984 r. i też pozostał bez odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Nie otrzymaliśmy również odpowiedzi na dezyderaty uchwalone w br., a dotyczące problemów kinematografii i opracowania zarządzeń wykonawczych do ustawy o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Zespół kultury NIK wnioskował w 1982 r., aby rząd udzielał dwukrotnie odpowiedzi - po otrzymaniu dezyderatu i po jego realizacji. Nie wzięto tego pod uwagę, mimo że komisja podzieliła pogląd NIK i zaleciła taki sposób postępowania.</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Powyższe przykłady wskazują na potrzebę wzmocnienia funkcji kontrolnych komisji i systematycznego śledzenia realizacji opinii oraz dezyderatów poselskich. Prezes Najwyższej Izby Kontroli zadeklarował, że NIK może prowadzić badania realizacji dezyderatów poselskich.</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Działalność komisji będzie się koncentrować na realizacji uchwały Sejmu z maja 1982 r. i na praktycznym wdrażaniu jej w życie, a także na wzmocnieniu funkcji kontrolnych komisji, zwłaszcza w zakresie realizacji jej dezyderatów i opinii oraz na niezbędnych pracach legislacyjnych. Na tym tle proponuję, aby plan pracy naszej komisji objął rozpatrzenie w najbliższej przyszłości następujących problemów:</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- wieloletni program rozwoju kultury,</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- sprawozdanie rządu z realizacji planu i budżetu w zakresie kultury,</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- współpraca kulturalna z zagranicą,</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- eksport dóbr kultury,</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- ocena realizacji ustawy o Urzędzie Ministra Kultury,</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- problem osiągania celów polityki kulturalnej poprzez Fundusz Rozwoju Kultury i inne fundusze celowe,</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- programu rozwoju poligrafii i przemysłu muzycznego,</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- sytuacja socjalno-bytowa twórców i ich zaopatrzenie emerytalne,</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- funkcjonowanie kultury w ramach ustawy o radach narodowych i samorządzie terytorialnym,</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- realizacja uchwały Sejmu w sprawie wydania dzieł Jana Kochanowskiego,</u>
          <u xml:id="u-3.52" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- informacja o rozwoju rzemiosł artystycznych,</u>
          <u xml:id="u-3.53" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- problem nowych technik zapisu i odtwarzania dźwięku i obrazu,</u>
          <u xml:id="u-3.54" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">- koncepcja fonoteki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-3.55" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełHalinaAuderska">Zastanawiam się, w jaki sposób można by wpłynąć na to, aby niemożliwe stało się pozostawianie dezyderatów komisji bez odpowiedzi. W tej sprawie potrzebny byłby chyba osobny dezyderat. Uważam, że nieudzielanie odpowiedzi na dezyderaty komisji nie wynika ze złej woli administracji, ale jest to raczej kwestia nadania im odpowiedniego biegu i ogólnie biorąc - rezultat złego funkcjonowania aparatu.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełHalinaAuderska">Pragnę zwrócić uwagę, że posłanka K. Marszałek-Młyńczyk poruszając różne problemy pominęła kwestię dążenia do poprawy języka polskiego, która zajęła dużo miejsca w pracach naszej komisji. Działania w tym zakresie polegały m.in. na wydaniu poradników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełHalinaMinkisiewiczLatecka">Przewodnicząca omawiając działalność Komisji Kultury nie poruszyła zagadnienia stylu i metody pracy naszej komisji. Styl ten polegający na dialogu ze wszystkimi, którym bliskie są problemy kultury oceniam bardzo wysoko. Za to należy się podziękowanie prezydium komisji. W trakcie naszych prac mieliśmy okazję spotkać się z różnymi ludźmi, sięgaliśmy do tematów centralnych, najważniejszych, jak też do „zakątków” kultury. Na wysoką ocenę zasługuje fakt, że komisja nasza sama poszukiwała tematów (mam na myśli np. problem przemysłu muzycznego i zaopatrzenia w drewno potrzebne do produkcji instrumentów muzycznych). Prowadzona przez nas batalia związana z utrzymaniem domów kultury świadczy o tym, że komisja czujnie reagowała na zagrożenia dla rozwoju kultury. Komisja doprowadziła też do zmiany koncepcji legislacyjnych, np. w zakresie twórczości ludowej. Podkreślam również korzystny klimat pracy komisji, a zwłaszcza swobodę wypowiadania myśli przez poszczególnych jej członków. Prezydium nie odnosiło się z dezaprobatą nawet do najsurowszej krytyki. Wysoko oceniam fakt, że prezydium komisji potrafiło wciągnąć w problematykę kultury również tych posłów, którzy reprezentują inne dziedziny. Na ogół dobrze układała się też współpraca z resortem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełBogdanGawroński">Z działalnością Komisji Kultury związana była nie tylko działalność klubów poselskich, ale także działalność partii i stronnictw politycznych. Związek ten można było zaobserwować zwłaszcza w kwestiach najważniejszych, jak np. w kwestii ustawy o statusie ministra, upowszechnianiu kultury oraz ustawy o Narodowej Radzie Kultury. Na powyższe rozstrzygnięcia duży wpływ wywarła praca naszej komisji, gdyż występowały opory ze strony niektórych resortów.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełBogdanGawroński">Istotną sprawą jest wykorzystanie wszelkich ocen, uwag, wniosków i postulatów, które znalazły wyraz w dezyderatach, protokołach i materiałach. Postuluję, aby przeprowadzić ich szczegółową analizę, gdyż będzie ona miała duże znaczenie dla programu rozwoju kultury, a także dla sformułowania planu pracy komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełPiotrOziębło">Ja również chciałbym podzielić bardzo dobrą atmosferę panującą w komisji. Atmosfera ta pomogła szczególnie posłom, którzy po raz pierwszy weszli w skład komisji.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełPiotrOziębło">Zgadzam się z przedstawionymi uwagami co do programu działania komisji. Jako poseł często spotykam się z pytaniami dotyczącymi celowości wydatków z Funduszu Rozwoju Kultury, np. czy Fundusz jest wykorzystywany konsekwentnie, czy Telewizja nie posiada własnych środków na realizację niektórych programów i in.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełPiotrOziębło">Osobiście jestem zainteresowany problematyką książki i poligrafii. Myślę, że należałoby wrócić do dobrej tradycji bieżącego informowania komisji przez resort o stanie realizacji programu wydawniczego. Sytuacja na tym polu jest aktualnie bardzo trudna. Problem ten, jak również zagadnienia związane z przemysłem muzycznym powinny stanąć jak najszybciej na forum Komisji Kultury. Według oficjalnych prognoz, rok 1984 miał być dobry w tych dziedzinach, ale I kwartał wypadł w najlepszym razie średnio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJadwigaCichocka">Popieram w pełni wypowiedzi dotyczące dobrej atmosfery pracy w Komisji Kultury.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełJadwigaCichocka">W sprawozdaniu przedstawionym przez przewodniczącą uwypuklono ten nurt pracy komisji, który dotyczył zabezpieczenia warunków rozwoju kultury. Moim zdaniem należałoby podkreślić również drugi nurt polegający na oddziaływaniu na społeczeństwo poprzez kulturę oraz działania zmierzające do integrowania środowiska poprzez kulturę. Myślę, że w dalszej pracy nie powinniśmy odchodzić od tych problemów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJanPawełFajęcki">Dokonujemy dzisiaj bilansu osiągnięć komisji. Bilans ten powinien być uzupełniony o elementy dotyczące przyszłości. Kultura musi się rozwijać przeto powstaje kwestia stworzenia odpowiednich warunków dla jej rozwoju. Tymi sprawami musimy się w przyszłości zajmować.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJanPawełFajęcki">Tematem bardzo trudnym są zagadnienia poligrafii, gdyż mimo pozytywnej oceny podjętych wysiłków, sytuacja w Polsce jest znacznie gorsza niż sytuacja w innych krajach. Poligrafia podjęła duży wysiłek, aby sprostać potrzebom pod względem ilościowym, ale pod względem jakości nadal pozostajemy w tyle. Problemy poligrafii są różnie interpretowane, w związku z tym należałoby umożliwić spotkanie podkomisji ds. poligrafii z innymi zainteresowanymi jednostkami w celu przedyskutowania najważniejszych spraw, Ministerstwo Kultury i Sztuki miało przedstawić program rozwoju poligrafii, ale zadanie to okazało się trudne bez konsultacji i pomocy innych resortów oraz bez koordynacji działań poszczególnych podmiotów. Uważam za celowe postawienie tego tematu na najbliższym posiedzeniu komisji. W odczuciu społecznym zadania związane z książką są realizowane niedostatecznie.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełJanPawełFajęcki">Chciałbym na zakończenie zaapelować do prezydium o uzupełnienie składu podkomisji stałych w związku z przejściem niektórych posłów do innej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJózefOzgaMichalski">W komisji poruszaliśmy problemy ruchu regionalnego i folkloru. Powinniśmy powrócić do naszych uwag na ten temat i wziąć pod uwagę inicjatywy komisji związane z tą problematyką. Bardzo ważna jest sprawa architektury regionalnej, zwłaszcza na wsi. Doszliśmy do wniosku, że za tę sprawę właściwie nikt nie odpowiada, że odpowiedzialność ta nie spoczywa ani na resorcie kultury, ani na resorcie gospodarki komunalnej. Uważam, że oba te resorty powinny opracować sposób rozwiązania problemu. Dobrym przykładem świeci województwo nowosądeckie, gdzie opracowano odpowiednie wzorce budownictwa i wprowadzono obowiązek budowania wyłącznie w oparciu o te wzorce. Moim zdaniem, jeżeli chodzi o cały nasz kraj to brak jest narodowej wyobraźni w tej sprawie (na Ukrainie i na Białorusi wsie budowane są z zachowaniem stylu regionalnego). Należy wydać zdecydowaną wojnę brzydkiemu budownictwu. Potrzebne są m.in. odpowiednie zarządzenia stanowiące inspirację dla władz wojewódzkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełEdmundWołowski">Uważam, że w sprawie poruszonej przez posła J. Ozgę-Michalskiego działania administracyjne niewiele pomogą. Same uchwały nie zmienią sytuacji. Problem wynika stąd, że brak jest właściwych propozycji projektowych i aby go rozwiązać konieczne jest stworzenie szerokiej oferty projektowej. Opracowywane aktualnie projekty są tandetne i nie spełniają oczekiwań. Proponuję zwrócić się w tej sprawie z apelem do SARP. Generalnie biorąc potrzebna jest tutaj nie tylko inicjatywa administracyjna, ale także inicjatywa społeczna.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełEdmundWołowski">Wiceminister kultury i sztuki Edward Gołębiowski:</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełEdmundWołowski">Mój resort odpowiedział na dezyderaty wystosowane przez komisję. Być może istnieją jakieś perturbacje w wewnętrznej korespondencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełEdmundWołowski">W ograniczonym zakresie dofinansowujemy niektóre programy telewizyjne. Uznajemy bowiem, że TV powinna korzystać z takiego wsparcia ze względu na jej ogromną rolę w propagowaniu kultury.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełEdmundWołowski">Resort kultury współpracuje w ochronie budynków zabytkowych. Przewidujemy wzrost liczby dobrych projektów budownictwa indywidualnego uwzględniających potrzeby ochrony zabytków. Zależy to jednak w dużej mierze od kultury samego społeczeństwa. Często użytkownicy nie zdają sobie sprawy z potrzeby zachowania architektonicznej tradycji regionu. Bieżący rok jest, zgodnie z zaleceniami UNESCO, rokiem ochrony budownictwa drewnianego. Mamy w Polsce ponad 40 skansenów, które konserwujemy i rozbudowujemy w miarę możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówLudwikOchocki">Pragnę poruszyć kilka spraw dotyczących planu społeczno-gospodarczego w dziedzinie kultury. Stawiamy wszyscy na postęp, zarówno w sferze materialnej jak i niematerialnej. Mówiąc o warunkach dalszego rozwoju naszego kraju nie można myśleć tylko o wzroście dóbr konsumpcyjnych, ale także o dorobku kultury. Komisja Kultury i Sztuki odegrała dużą rolę w formułowaniu celów społecznych, ochrony tych celów oraz kształtowania programu rozwoju życia kulturalnego w Polsce. Nie jest intencją rządu ani lekceważenie, ani torpedowanie programów w dziedzinie kultury. Jednocześnie rząd musi być wyposażony w uprawnienia do realizacji tych programów. Trzeba przeanalizować wszystkie problemy i przedstawić je Radzie Ministrów. Oferuję przeprowadzenie, wspólnie z członkami komisji, pogłębionej analizy w tej dziedzinie. Rząd odbył posiedzenie w sprawie rozwoju kultury w październiku ub.r. Wprowadzenie ustawy o radach narodowych wymagało dostosowania wszystkich ustaw do nowego systemu samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówLudwikOchocki">Całość programu rozwoju poligrafii powinna być przedstawiona Komisji Planowania jeszcze w maju br. Po przyjęciu tego programu, Komisja Planowania wyda opinię w tej sprawie i przedłoży odpowiednie dokumenty Radzie Ministrów. Trwają obecnie prace w poszczególnych resortach nad opracowaniem planów perspektywicznych na lata 1986–1990. Uważam, że ma to duże znaczenie dla opracowania nowego programu rozwoju kultury, w tym także bazy wydawniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełHalinaAuderska">Uważam, iż autorytet naszej komisji jest tak wysoki, że warto zainteresować się sprawą przedstawioną mi przez delegację działaczy ze Szczecina. Chodzi o utworzenie uniwersytetu w tym mieście. Młodzież ucieka ze Szczecina, ponieważ nie ma tam uczelni humanistycznej. W związku z tym niższe są kwalifikacje nauczycieli. Przy granicy z Polską powstał w NRD przemysł, który przyciąga młodzież szczecińską. W NRD pracuje ponad 40 tys. Polaków. Oglądanie telewizji zachodnioniemieckiej również nie przyczynia się do ugruntowywania ideałów socjalizmu. Szczecin zamierza przekazać uniwersytetowi zamek piastowski oraz inne lokale. Wrocław przekazałby część kadry dydaktycznej i sprzętu. Inicjatywa powołania uniwersytetu w Szczecinie uzyskała poparcie PRON, PAN i wielu innych działaczy oraz instytucji. Czy można by prosić członków naszej komisji, aby również poparli te plany urzędu miejskiego w Szczecinie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełEdmundMęclewski">Pozostając z całym szacunkiem dla poseł H. Auderskiej nie mogę się jednak zgodzić ze stwierdzeniem, że NRD buduje przemysł po to, aby odciągnąć polską młodzież. To, iż telewizja RFN dociera do Szczecina świadczy tylko o rozwoju techniki. Po wprowadzeniu telewizji satelitarnej będziemy mogli odbierać programy nadawane ze Stanów Zjednoczonych. Oczywiście jest to problem, nad którym trzeba się zastanowić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówLudwikOchocki">Rada Ministrów wydała pozytywną opinię o inicjatywie powołania ośrodka uniwersyteckiego w Szczecinie. Minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki powołał pełnomocnika, który przygotuje grunt dla utworzenia takiej placówki. Należy jednak pamiętać o tym, że w latach 1983–1985 przyjęto zasadę nie tworzenia nowych szkół wyższych. Dlatego sprawa powołania w Szczecinie uniwersytetu zostanie przedstawiona Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#WiceprzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówLudwikOchocki">Nasze stosunki z NRD układamy na zasadzie wzajemnej wymiany - sprawy zatrudnienia i współpracy w zakresie przejść granicznych są rozwijane na zasadzie dobrosąsiedzkich stosunków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełAndrzejGawłowski">Władze Szczecina powinny przedstawić program przekazywania pomieszczeń zastępczych dla działalności kulturalnej, w przypadku gdy dotychczasowe pomieszczenia będą przekazywane na rzecz mającego powstać nowego uniwersytetu. Wiemy, że starania o powołanie uniwersytetu w Szczecinie prowadzone są od wielu lat i spotkały się raczej z przychylną opinią, nie może to się jednak odbyć kosztem działalności kulturalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Resort kultury oraz nasza komisja powinny zwrócić się z zapytaniem do władz Szczecina w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Proponuję przyjąć informację nt. działalności komisji w okresie VIII kadencji Sejmu. Uzupełnimy tę informację wnioskami i opiniami zgłoszonymi w toku dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Chciałam podziękować za ciepłe słowa uznania dla działalności naszej komisji. Dobre wyniki naszej pracy zawdzięczamy współpracy z resortem, wydziałem kultury KC PZPR i innymi zainteresowanymi resortami oraz organizacjami społecznymi, związkami twórczymi i PRON. W naszej działalności korzystaliśmy również z pomocy Najwyższej Izby Kontroli. Sprawozdania z kontroli pozwalały nam trafnie oceniać sytuację w poszczególnych dziedzinach kultury.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Zgadzam się z opinią posła B. Gawrońskiego, że należy dokonać analizy wniosków i postulatów zawartych w dezyderatach i opiniach komisji oraz w dyskusji na plenum Sejmu 26 kwietnia br. Będzie to miało istotne znaczenie dla kształtowania planu pracy komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Ponowimy również dezyderaty, na które nie otrzymaliśmy odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Komisja przyjęła przedstawioną informację o jej działalności w VIII kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W kolejnym punkcie porządku obrad komisja rozpatrzyła informację o postępie prac w zakresie opracowania rozporządzeń wykonawczych do ustawy o upowszechnianiu kultury oraz o prawach i obowiązkach pracowników upowszechniania kultury. Przedstawił ją wiceminister kultury i sztuki Edward Gołębiowski:</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Ustawa o upowszechnianiu kultury stwarza warunki do wprowadzenia istotnych zmian, które powinny korzystnie wpłynąć na proces upowszechniania kultury. Wyniki realizacji tej ustawy nie będą odczuwalne natychmiast. Trzeba na to czasu.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Ustawa jest aktem prawnym, na który długo czekało środowisko kulturalne i jest na ogół dobrze przyjmowana przez to środowisko. Jednak znajomość nowych rozwiązań ustawy jest słaba. Opracowaliśmy program popularyzacji treści ustawy o upowszechnianiu kultury i staramy się go realizować we wszystkich najbardziej zainteresowanych instytucjach, urzędach i placówkach kultury, zarówno na szczeblu centralnym, jak i w terenie. W maju br. z okazji otwarcia Dni Prasy i Książki zorganizowaliśmy konferencję prasową, na której również popularyzowaliśmy nowe przepisy ustawy o upowszechnianiu kultury. Liczymy na pomoc środków masowego przekazu w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Prace nad przygotowaniem aktów wykonawczych do ustawy trwają i należy przypuszczać, że większość z nich zostanie opracowana do końca maja br. Powołano w tym celu specjalny zespół.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Delegacje zawarte w ustawie przewidują opracowanie trzech aktów wykonawczych do ustawy przez Radę Ministrów oraz siedmiu przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Art. 9 ust. 5 przewiduje opracowanie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ogólnych zasad kształtowania sieci instytucji i placówek upowszechniania kultury. W dokumencie tym przewiduje się określenie w jakich miejscowościach powinny działać określone instytucje lub placówki kulturalne. Rozporządzenie wykonawcze obejmować będzie wykaz instytucji i placówek kultury objętych normatywem, podmioty sterujące działalnością placówek kulturalnych oraz zasady rozmieszczania instytucji i placówek na terenie danej miejscowości lub jednostki administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Opracowywany jest projekt ustawy o planowaniu przestrzennym. W jednym z artykułów tej ustawy określą się, że zasady kształtowania infrastruktury społecznej określi plan miejscowy. Natomiast ustawa o upowszechnianiu kultury zachowuje to uprawnienie dla Rady Ministrów. Oba te akty prawne znajdują się wobec tego w sprzeczności i dlatego minister kultury i sztuki powinien zgłosić zastrzeżenia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Wiceminister kultury i sztuki Edward Gołębiowski:</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Resort zgłosił już takie zastrzeżenia.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W art. 25 ust. 4 ustawy o upowszechnianiu kultury przewiduje się opracowanie przez Radę Ministrów rozporządzenia, określającego wysokość stawek wynagrodzenia zasadniczego i dodatków, a także ich rodzaje i zasady przyznawania. Uchwała nr 148 Rady Ministrów z października 1983 r. w sprawie wynagradzania pracowników upowszechniania kultury stanowić będzie podstawę do wykonania omawianej delegacji. Do pracowników upowszechniania kultury zaliczać się będzie pracowników ośrodków doskonalenia i dokształcania kadr upowszechniania kultury oraz pracowników ośrodków badań i dokumentacji filmu, muzyki, ewentualnie innych dziedzin kultury. Dojdą również pracownicy salonów sztuki. Wyłączeni zostaną natomiast pracownicy administracji i obsługi, dla których zasady wynagradzania zostaną określone w odrębnych aktach prawnych. Wyłączeni będą także pracownicy bibliotek naukowych oraz tych bibliotek fachowych, w których obowiązują dotychczasowe przepisy dotyczące upowszechniania. Przewiduje się przyznanie specjalnego dodatku pracownikom upowszechniania kultury zatrudnionym na terenie wsi oraz miast liczących do 5 tys. mieszkańców. Rozważa się także możliwość przywrócenia dodatku terenowego wypłacanego do 31 grudnia 1983 r. pracownikom muzeów skierowanym do badań terenowych poza miejscem stałego zamieszkania i miejscem stałego zatrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do art. 23 ust. 5 pkt 1 przewiduje się opracowanie rozporządzenia, zawierającego wykaz stanowisk oraz kwalifikacji pracowników upowszechniania kultury. Wykaz taki opracowany będzie przez ministra kultury i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do art. 29 ust. 3 ustawa przewiduje opracowanie rozporządzenia, określającego zasady i tryb przyznawania odznaki „Zasłużony działacz kultury”. Rozporządzenie to określi komu i na jakich warunkach może być przyznawana odznaka, główne kryteria stosowane przy typowaniu i przyznawaniu odznaki, tryb zgłaszania i rozpatrywania wniosków. Będzie ono również określać uprawnienia wynikające z faktu przyznania tej odznaki, wzór odznaki oraz sposób jej wręczania.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do art. 13 ust. 11 ustawy przewiduje się opracowanie przez ministra kultury i sztuki zasad postępowania rejestrowego i ewidencji placówek kultury. Rozporządzenie określi zasady zgłaszania wniosków o rejestrację i wskaże organy uprawnione do dokonania tej rejestracji. Określona będzie także forma zapisu w rejestrze, a także sposób składania odwołań od decyzji oraz obowiązki organów rejestrujących i odwoławczych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Ustawa przewiduje też wydanie rozporządzenia, określającego statuty wzorcowe dla instytucji i placówek kulturalnych. Statuty takie będą rozpatrywane odrębnie dla każdego rodzaju instytucji upowszechniania kultury. W statutach wzorcowych zostaną określone podstawy tworzenia placówek, zakres działania, cel i przedmiot działania, formy organizacyjne oraz podległość i zakres odpowiedzialności kierownika placówki. Statut będzie również zawierał zapisy dotyczące majątku trwałego i źródeł finansowania.</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Art. 21 ust. 2 ustawy przewiduje opracowanie przez ministra kultury i sztuki rozporządzenia wykonawczego w sprawie zlecenia przez rady narodowe organizacjom społecznym zadań w zakresie upowszechniania kultury. Rozporządzenie to dotyczyć będzie stowarzyszeń, których statutowy zakres działalności obejmuje m.in. działalność kulturalną, jak również organizacji studenckich, ogniw społecznego ruchu kulturalnego i innych organizacji. Organizacje o zasięgu lokalnym otrzymywać będą zlecenia od rad narodowych stopnia podstawowego, a o zasięgu regionalnym od wojewódzkich rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-17.20" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Rozporządzenie przewiduje również określenie zasad finansowania i rozliczania się z otrzymanej dotacji oraz sposobu zwrotu nadwyżki. Dotację ustalać się będzie w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy kosztami a dochodami uzyskanymi ze zleconego zadania. Tezy te opracowane zostały w porozumieniu z ministrem finansów.</u>
          <u xml:id="u-17.21" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do art. 23 ust. 6 pkt 1 przewiduje się opracowanie rozporządzenia, określającego zasady i tryb stwierdzania kwalifikacji oraz ocen kwalifikacyjnych pracowników zatrudnionych w placówkach upowszechniania kultury. Rozporządzenie ustanowi wymogi kwalifikacyjne dla poszczególnych stanowisk. Określi ono również tryb dokonywania ocen kwalifikacyjnych przez powołaną do tego komisję z udziałem pracodawców, przedstawicieli organów nadzorczych oraz organizacji społeczno-politycznych. W zależności od zajmowanego stanowiska oceny takie dokonywane będą co 3–5 lat. Kryteria oceny zostaną określone w załącznikach. Kryteria będą zróżnicowane w zależności od rodzaju instytucji, placówek i grup pracowników. Rozporządzenie określać będzie również obowiązki i uprawnienia pracowników poddawanych ocenom kwalifikacyjnym oraz obowiązki i uprawnienia pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-17.22" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do art. 23 ust. 6 pkt 2 wydane będzie zarządzenie w sprawie zasad dokształcania i doskonalenia zawodowego pracowników upowszechniania kultury. Zarządzenie ministra kultury i sztuki określi grupy pracowników objętych obowiązkiem dokształcania i doskonalenia zawodowego, formy dokształcania i doskonalenia dla poszczególnych grup pracowników, sytuacje, w których pracownicy będą zwolnieni z obowiązków uczestniczenia w doskonaleniu zawodowym, warunki podwyższania kwalifikacji zawodowych przez pracowników zgodnie z przepisami uchwały nr 263 Rady Ministrów oraz przepisami wykonawczymi do tej uchwały, wykaz instytucji uprawnionych do prowadzenia dokształcania i doskonalenia zawodowego i ich kompetencji, obowiązki zakładów pracy wobec pracowników kierowanych do szkół i na kursy oraz obowiązki pracowników dokształcających się, wzory zaświadczeń i świadectw o ukończeniu kursu oraz zasady finansowania dokształcania i doskonalenia w resorcie kultury i sztuki.</u>
          <u xml:id="u-17.23" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Do art. 24 ust. 2 wydane będzie zarządzenie określające zasady tworzenia i funkcjonowania ośrodków kształcenia i doskonalenia kadr.</u>
          <u xml:id="u-17.24" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Ustawa przewiduje ponadto sporządzenie wykazu instytucji kultury o znaczeniu ogólnokrajowym. Lista tych instytucji może być w przyszłości uzupełniania i rozszerzana, gdyż również inne instytucje faktycznie mogą mieć znaczenie ogólnokrajowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełJadwigaCichocka">Dyskusję nad projektami przedstawionymi nam dziś przez wiceministra E. Gołębiowskiego przeprowadzimy w terminie późniejszym, po zapoznaniu się z nimi. Chciałabym się jednak dowiedzieć, czy ministerstwo pracuje równocześnie nad wszystkimi projektami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Padła propozycja powołania w miastach i gminach wydzielonych stanowisk referentów ds. kultury. Mam wątpliwości, czy będzie to służyło rozwojowi kultury. Po wejściu w życie ustawy o radach narodowych trwać będą spory o ilość stanowisk urzędniczych. Uważam, że zatrudnienie referenta kulturalnego w każdej gminie byłoby trudne i prawdopodobnie niepotrzebne. Byłoby to stanowisko słabe, osoba taka nie mogłaby i tak rozwiązać wielu spraw. Moim zdaniem, sprawą najważniejszą jest kultura pracy całej administracji. Obawiam się, że nie jest z tym dobrze, postępuje bowiem biurokratyzacja.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">W ostatnim okresie występuje zjawisko inflacji ustaw, rozporządzeń i innych przepisów. Przepisy te produkowane są taśmowo. Należałoby dokonywać właściwego wyboru normowanych zagadnień, tak aby nie zgubić się zwłaszcza przy ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">W pracy naszej komisji powinniśmy dokonać pewnego wysiłku tak, aby dyskutować nad sprawami możliwymi do rozwiązania, jak np. budowa zakładu nagrań. Nie możemy w komisji tworzyć złudzeń. Realizacja założeń i uchwał nie może odbywać się jedynie na papierze.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełMieczysławRógŚwiostek">Należy nadal domagać się odpowiedzi na nasze dezyderaty, pamiętając równocześnie o tym, że problem nie sprowadza się do samych odpowiedzi. Niektóre postulaty mogą być spełnione tylko w określonych warunkach, np. eksport dóbr kultury może mieć miejsce tylko wówczas, gdy dobra takie są produkowane. Musimy mieć świadomość tego, czego możemy się domagać i na co możemy liczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełKrystynaMazur">Zarówno ustawa jak i uchwała nr 148 nakładają obowiązek określenia tabeli stanowisk i wynagrodzeń. W związku z tym, mam wątpliwości, czy potrzebne są nowe przepisy. Chciałabym się też dowiedzieć od kiedy mają one obowiązywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoFederacjiZwiązkówZawodowychPracownikówKulturyStanisławFibinger">Czy przedstawione propozycje były konsultowane ze związkami zawodowymi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Pytanie o konsultacje ze związkami zawodowymi należałoby rozszerzyć o dodatkowy element mianowicie o to, czy propozycje te były konsultowane z innymi resortami.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Mogę stwierdzić, że ustawa nie jest znana w terenie, co powoduje, że działacze nie wypowiadają się na jej temat. Należałoby opublikować w odrębnym wydawnictwie ustawę wraz z przepisami wykonawczymi.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Najkorzystniej byłoby wówczas, gdyby wraz z ustawą weszły w życie 1 lipca również wszystkie przepisy wykonawcze. Może się to okazać nie do zrealizowania, ale niektóre akty muszą być przygotowane szybko, gdyż w przeciwnym przypadku ustawa będzie aktem pustym (myślę tu np. o przepisach dotyczących rejestracji).</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">W przepisach wykonawczych zawarte są postanowienia w sprawie przyznawania odznaki „Zasłużony Działacz Kultury”. Nie wiadomo jednak jakie będą z tym związane uprawnienia. Należałoby je już teraz określić.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełKrystynaMarszałekMłyńczyk">Brak jest przepisów regulujących sytuację pracowników administracji i obsługi placówek upowszechniania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#DyrektorwMinisterstwieKulturyiSztukiJerzyBednarz">Pewne rozstrzygnięcia zostały przeniesione z ustawy do uchwały nr 148. Dodatkowe przywileje (np. 10% dodatek za pracę na wsi i w miastach do 5 tys. mieszkańców) realizowane będą automatycznie. Uchwała nr 148 dotyczy wszystkich osób zatrudnionych w dziedzinie kultury, ustawa natomiast odrębnie traktuje poszczególne grupy osób. Ustawa nie dotyczy bibliotek naukowych. Biblioteka Narodowa musi mieć zatem odrębną siatkę płac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiSztukiEdwardGołębiowski">Stopień zaawansowania prac nad przygotowaniem aktów wykonawczych jest różny. Niektóre konsultacje zostały już przeprowadzone, część spraw była wszechstronnie dyskutowana. Obawiam się, że nie zdążymy w przewidzianym terminie przygotować przepisów dotyczących kształtowania sieci placówek. Prace nad aktem wykonawczym w tej sprawie potrwają prawdopodobnie do końca br. Projekty pozostałych 9 aktów zostaną opracowane do końca bieżącego miesiąca, a potem przeprowadzona zostanie w tej sprawie konsultacja.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiSztukiEdwardGołębiowski">Podzielam opinię, że ustawa jest w terenie nieznana. W związku z tym przewidujemy wydanie oddzielnej broszury, która zawierałaby przepisy ustawy łącznie z przepisami wykonawczymi oraz interpretacją wszystkich tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiSztukiEdwardGołębiowski">Przewidujemy konsultacje ze związkami zawodowymi. Prawdopodobnie jednak nie będzie możliwe konsultowanie wszystkich zagadnień ze wszystkimi federacjami związkowymi.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieKulturyiSztukiEdwardGołębiowski">Komisja zwróciła się do przedstawicieli resortu o poinformowanie w połowie czerwca o stanie prac nad wdrażaniem ustawy.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>