text_structure.xml
61.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 03</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam serdecznie wszystkie panie i wszystkich panów senatorów, także naszych gości.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Musimy poczekać jeszcze chwilę, aż senator Jazłowiecka się połączy.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Aha. Jak słyszę, możemy zacząć od innego punktu.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witam wszystkich naszych gości.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy wszyscy już są, czy część dopiero do nas zmierza?</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zdalnie jest z nami pan wiceminister Piotr Patkowski. Witam pana wiceministra finansów.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Dzień dobry państwu.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zdalnie jest z nami także pan Tomasz Chróstny, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Pani Katarzyna Bednarz jest na sali, witam panią. Pan Janusz Cieszyński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, powinien być, ale się nie podpisał. Jest pan, Panie Ministrze? Nie. W związku z tym jest tutaj reprezentacja Ministerstwa Finansów, jest reprezentacja Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a powinna być jeszcze reprezentacja Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, w takim razie rozpoczniemy nasze dzisiejsze posiedzenie od punktu trzeciego. Pragnę poinformować, że to jest osiemdziesiąte dziewiąte posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Do rozpatrzenia na tym posiedzeniu mamy 9 punktów. Będziemy je rozpatrywać, jak państwo widzą, w zmienionej kolejności. Zaczniemy od wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Tutaj naszym sprawozdawcą jest pan wiceprzewodniczący komisji, senator Aleksander Szwed. A potem przejdziemy do omawiania punktów pierwszego, drugiego i kolejnych.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Tak?</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#KierownikDzialuKomisjiSprawZagranicznychiUniiEuropejskiejwBiurzeSprawMiedzynarodowychiUniiEuropejskiejLidiaSpyrkovelSmietanko">Łącznie.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#SenatorAleksanderSzwed">Od trzeciego do szóstego, Panie Przewodniczący, łącznie. Te 4 punkty łącznie, prosimy o takie ich rozpatrywanie.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Tak zrobimy, to jest dobra wiadomość.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Więc rozpoczynamy od łącznego rozpatrzenia punktów, które będzie referował pan minister finansów, a w przypadku których sprawozdawcą jest pan senator Aleksander Szwed.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#SenatorAleksanderSzwed">I Kazimierz Kleina – punkt szósty.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Tak, to jest ten ostatni punkt – Kazimierz Kleina.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">A zatem rozpatrujemy łącznie wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić, aby zapobiec wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiający Urząd do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu i zmieniającego poprzednie rozporządzenie Unii Europejskiej oraz, jako ostatni punkt w tym bloku, wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, wszystkie te punkty referuje Ministerstwo Finansów. Panie Ministrze, bardzo proszę.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">Rozmowy na sali</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan minister Piotr Patkowski. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Czy teraz mnie słychać?</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Teraz tak, chociaż nie widać.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">O, dziękuję bardzo. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Już widzimy.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o punkty od trzeciego do piątego, to składają się one na pakiet AML/CFT. Na pakiet ten składają się 4 wnioski legislacyjne, które mają wyznaczać przyszłe ramy unijnego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Są to projekty następujących aktów Parlamentu Europejskiego i Rady: rozporządzenia AML, znowelizowanej dyrektywy AML, rozporządzenia ustanawiającego urząd do spraw AML oraz rozporządzenia w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów. Pakiet AML/CFT ma zaradzić aktualnym słabościom unijnego systemu AML/CFT, które, jak wynika z raportu Komisji Europejskiej z 2019 r., są w głównej mierze efektem fragmentaryczności tego systemu. Pakiet zakłada utworzenie jednolitego zbioru przepisów w Unii Europejskiej oraz utworzenie agencji, która będzie działać na rzecz ich spójnego wdrożenia i stosowania przez państwa członkowskie.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Pokrótce przedstawię teraz każdy z wniosków Komisji wraz z odnośnym stanowiskiem rządu. Jeżeli chodzi o rozporządzenie AML, to ma ono zapewnić jednakowe wymagania wobec instytucji obowiązanych na terenie całej Unii, a tym samym zwiększyć bezpieczeństwo i efektywność jednolitego rynku. W celu uszczelnienia systemu dodano nowe kategorie instytucji obowiązanych, w tym przede wszystkim dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i platformy finansowania społecznego, których działalność należy do ważniejszych innowacji rynku finansowego ostatnich lat, ale generuje również istotne ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Ujednolicone zostaną środki należytej staranności wobec klienta. Aktualna dyrektywa nie dość precyzyjnie reguluje ten obszar, np. w zakresie kryteriów ryzyka klienta, w efekcie czego wymagania wobec instytucji obowiązanych aktualnie różnią się w różnych państwach, a przestępcy, wybierając teren swoich działań, mogą szukać jurysdykcji o niższych wymaganiach. Określono limit płatności gotówką, która ze względu na zapewnianą użytkownikom anonimowość należy do najbardziej ryzykownych instrumentów z punktu widzenia prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Limit w wysokości 10 tysięcy euro jest wystarczająco wysoki, aby nie pogłębiać wykluczenia finansowego osób niekorzystających z systemu bankowego.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o dyrektywę AML, to projekt ten ma na celu uściślenie zadań i usprawnienie organów nadzoru, aby zapewnić lepszą efektywność i spójność działania. Wprowadza międzynarodowe kolegia jako instrument nadzoru podmiotów transgranicznych, definiuje narzędzia do kategoryzacji ryzyka, aby ujednolicić podejście oparte na analizie ryzyka w nadzorze, określa wymogi przekazywania informacji instytucjom nadzorowanym, harmonizuje wysokość kar pieniężnych za nieprzestrzeganie przepisów, wprowadzając minimalny i maksymalny poziom kar przewidzianych w krajowych przepisach. Po utworzeniu krajowych rejestrów beneficjentów rzeczywistych oraz rachunków bankowych szósta dyrektywa idzie o krok dalej i tworzy połączone rejestry na szczeblu unijnym. Oba te narzędzia ogromnie usprawnią pracę organów zajmujących się wykrywaniem i ściganiem przestępstw dotyczących prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Jeśli zaś chodzi o rozporządzenie ustanawiające urząd do spraw AML, to ma być on centralnym elementem unijnego systemu AML/CFT. Do głównych zadań urzędu będą należeć zapewnienie jednolitego nadzoru nad głównymi instytucjami obowiązanymi w Unii Europejskiej oraz wspieranie współpracy pomiędzy jednostkami analityki finansowej. Urząd będzie składał się z 2 pionów: pionu nadzorczego oraz mechanizmu współpracy i wsparcia dla jednostek analityki finansowej. Najważniejszą kompetencją urzędu będzie bezpośredni nadzór nad instytucjami finansowymi prowadzącymi działalność transgraniczną i odznaczającymi się największym ryzykiem AML/CFT. Z jednej strony odciąży to krajowe organy nadzoru, dla których prowadzenie nadzoru nad międzynarodowymi grupami kapitałowymi wespół z organami innych krajów było zadaniem skomplikowanym i pochłaniającym znaczne zasoby. Z drugiej strony ułatwi to komunikację nadzorowanych instytucji z organem nadzorczym. W każdym państwie członkowskim, w którym instytucje te prowadzą działania, będzie to ten sam organ. W odniesieniu do krajowych jednostek analityki finansowej urząd ma w pierwszej kolejności pełnić funkcję platformy dla ich współpracy. Będzie stanowić forum, na którym podejmowane będą strategiczne decyzje mające znaczenie dla współpracy operacyjnej pomiędzy jednostkami. Ponadto urząd będzie dla tych jednostek partnerem. Za ich zgodą będzie uczestniczył we wspólnych analizach, wspierając je swymi ekspertyzami, ale odpowiedzialny będzie także za zapewnienie odpowiedniego zaplecza technicznego, w tym jako administrator sieci FIU.NET, która jest bezpiecznym kanałem wymiany informacji pomiędzy unijnymi jednostkami analityki finansowej.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Rząd RP podziela punkt widzenia Komisji Europejskiej, popiera jej inicjatywę. Uważamy, że jednolity zbiór przepisów przyczyni się do większej spójności i efektywności unijnego systemu AML/CFT. Wierzymy, że jasne zasady i transgraniczna współpraca to konieczne warunki skutecznej walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu w Polsce i w Unii Europejskiej. Widzimy także zasadność centralizacji na szczeblu Unii takich procesów, jak nadzór nad wybranymi instytucjami obowiązanymi działającymi na jednolitym rynku. Liczymy, że powstanie urzędu do spraw AML przyniesie poprawę jakości nadzoru w Unii Europejskiej, a także bardziej efektywne wykorzystanie zasobów dzięki korzyściom skali. Ponadto spodziewamy się istotnej wartości dodanej, jaką urząd wniesie do ponadnarodowej oceny ryzyka AML/CFT. Dzięki swojemu centralnemu usytuowaniu w unijnym systemie i dostępie do informacji z różnych państwa nowy urząd będzie posiadał najlepszą perspektywę oceny ryzyka na poziomie całej Wspólnoty. Będzie także umożliwiał skoordynowaną odpowiedź państw członkowskich na rozpoznane zagrożenia.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Mam pytanie do pana przewodniczącego: czy punkt szósty też teraz omówić, czy on będzie omawiany osobno? Bo omówiłem teraz punkty od trzeciego do piątego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę. Później senator Kleina będzie osobno… To znaczy senatorowie będą to omawiać osobno: 3 pierwsze punkty omówi pan senator Szwed, a ten 1 punkt – pan senator Kleina.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ale bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Dobrze, dziękuję.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Jeśli chodzi o punkt szósty, to jest to wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu i Rady w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów. Jest to nowelizacja przedmiotowego rozporządzenia, a jednocześnie ostatni z 4 elementów pakietu AML/CFT.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Celem rozporządzenia jest wdrożenie do unijnego porządku prawnego szesnastej rekomendacji Grupy Specjalnej do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, tzw. grupy FATF. Rekomendacja ta wymaga od instytucji finansowych, które świadczą usługi elektronicznych transferów pieniężnych, dołączania do tych transferów informacji o płatnikach i odbiorcach. Wymóg ten ma służyć zapewnieniu identyfikowalności środków pieniężnych w łańcuchu transakcji dokonywanych środkami komunikacji elektronicznej, co umożliwi odpowiednim organom państwowym śledzenie i przechwytywanie dochodów pochodzących z przestępstw lub środków pieniężnych mających posłużyć organizacji aktów terroryzmu.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Omawiany dzisiaj wniosek Komisji rozszerza wspomnianą regułę również na transfery kryptoaktywów. Jest to związane ze zmianą rekomendacji piętnastej FATF z 2019 r., która wprowadziła wymóg przekazywania informacji o inicjatorach i beneficjentach transferów aktywów wirtualnych, analogicznie jak ma to miejsce w przypadku transferów pieniężnych. Podyktowane to jest rosnącym ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, jakie wiąże się z zyskującymi na popularności kryptoaktywami. Technologia rozproszonego rejestru, na której opierają się kryptoaktywa, pozwala na ich posiadanie i obracanie nimi przy zachowaniu relatywnie dużej anonimowości. Kryptoaktywa stały się atrakcyjną jednostką rozliczeniową dla świata, dlatego też przedsiębiorcy zajmujący się wymianą kryptoaktywów na waluty fiducjarne lub innymi usługami w zakresie kryptowalut są na gruncie obowiązującego prawa instytucjami obowiązanymi i podlegają wymogom AML/CFT. W związku z tym mają oni m.in. obowiązek identyfikowania swoich klientów. Omawiane rozporządzenie nałoży na nich dodatkowo wymóg przekazywania między sobą i przechowywania informacji o inicjatorach i beneficjentach transferów kryptoaktywów, które przeprowadzają na rzecz swoich klientów. Oznacza to, że wymóg ten nie będzie obejmował transferów kryptoaktywów pomiędzy osobami fizycznymi działającymi w charakterze konsumentów i niekorzystającymi z usług podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Polska zobowiązała się do wdrożenia wydawanych przez FATF standardów, dlatego też rząd popiera inicjatywę Komisji Europejskiej i zachęca do dalszych działań zmierzających do ograniczenia ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, ryzyka płynącego z kryptoaktywów. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">To jest dobra informacja – tak sądzę à propos stanowiska rządu w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Teraz przechodzimy do naszych opinii.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan senator Aleksander Szwed ma głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#SenatorAleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Na początek odniosę się do projektu rozporządzenia, ale również do projektu dyrektywy, do projektów zawartych w porządku obrad w punkcie trzecim i czwartym. Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, czyli COM(2021) 420, wraz z wnioskiem dotyczącym dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić, mających na celu zapobieganie wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz uchylającej dyrektywę (UE) 2015/849, czyli COM(2021) 423, oraz wnioskiem dotyczącym przekształcenia rozporządzenia 2015/847, realizuje de facto cel, jakim jest ustanowienie jednolitego zbioru unijnych przepisów w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#SenatorAleksanderSzwed">Chciałbym zaznaczyć, że w opinii Komisji Europejskiej jest to odpowiedź na słabości unijnego systemu nadzoru nad podmiotami zobowiązanymi. Jednostki analityki finansowej mają nierówny dostęp do informacji, co ogranicza możliwości wzajemnej współpracy, a obecne wykrywanie przypadków transgranicznego prania pieniędzy i finansowania terroryzmu jest mało skuteczne. To podkreśla Komisja Europejska.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#SenatorAleksanderSzwed">Z kolei trzeci akt, zawarty w punkcie piątym projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Urząd do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu i zmieniającego rozporządzenia nr 1093/2010, 1094/2010 i 1095/2010, czyli COM(2021) 421, ustanawia Urząd do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowania Terroryzmu, który ma odegrać istotną rolę w polepszaniu nadzoru nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w Unii Europejskiej, pozostającego do tej pory w gestii poszczególnych państw członkowskich.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#SenatorAleksanderSzwed">Wszystkie 3 akty, jak podkreślali analitycy, można wdrożyć w zasadzie tylko na szczeblu Unii Europejskiej. W związku z tym te 3 projekty, 2 projekty rozporządzeń i projekt dyrektywy, należy uznać za zgodne z zasadą pomocniczości. Wnoszę o pozytywne zaopiniowanie tych 3 wymienionych przeze mnie projektów wraz z uwzględnieniem uwag zgłoszonych przez stronę rządową. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan senator Kazimierz Kleina odniesie się do punktu szóstego, czyli do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów. Proszę o projekt naszej opinii, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#SenatorKazimierzKleina">Dokument, który rozpatrujemy, a więc rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i niektórych kryptoaktywów, jest niezwykle ważnym dokumentem, ponieważ do tej pory kwestie związane z transferem kryptoaktywów nie były objęte unijnymi przepisami regulacyjnymi. Brak regulacji w tym zakresie narażał posiadaczy kryptoaktywów na ryzyka związane z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, ponieważ te operacje odbywały się jakby poza tradycyjnie rozumianym systemem przepływów środków finansowych. A więc wprowadzenie tego dokumentu, który proponuje Unia Europejska… On zresztą stanowi część całego kompleksu unijnych aktów prawnych, które regulują sprawy związane z praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu i tymi wszystkimi zagrożeniami, jakie w związku z obrotem finansowym mogą mieć i mają miejsce na rynkach międzynarodowych. Jest to element, który uzupełnia ten system o obszar związany z kryptowalutami, kryptoaktywami.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#SenatorKazimierzKleina">Przychylam się także do stanowiska rządu, który akceptuje to rozporządzenie. Te uwagi, które proponuje rząd, są słuszne. No, rząd proponuje, aby uzupełnić te zapisy o kilka drobnych spraw, ale nie będę ich bliżej przedstawiał. Pan minister o nich wspomniał, więc nie będę ich przytaczał ponownie. Rekomenduję, abyśmy zaakceptowali także ten dokument, abyśmy przyjęli go wraz ze stanowiskiem rządu, tym bardziej że on nie narusza zasady pomocniczości. I taka jest moja propozycja.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Rozumiem, że rekomendacje obu panów senatorów idą w tym samym kierunku. Jeżeli chodzi o punkty od drugiego do piątego, to rekomendacja senatora…</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#SenatorAleksanderSzwed">Od trzeciego do piątego.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Od trzeciego do piątego, dzięki.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…Rekomendacja senatora Szweda jest taka, żeby przyjąć projekty aktów prawnych z uwagami rządu. Podobnie wypowiadał się senator Kleina, który rekomenduje, aby przyjąć także punkt szósty, tj. projekt aktu prawnego z uwagami rządu. Czy tak?</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#SenatorKazimierzKleina">Tak jest.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#SenatorKazimierzKleina">No, ta materia jest bardzo skomplikowana, to oczywiste.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Zanim to zrobimy, otwieram dyskusję na ten temat.</u>
<u xml:id="u-10.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji?</u>
<u xml:id="u-10.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja muszę. Muszę, dlatego że razem z panem marszałkiem Kamińskim, Michałem Kamińskim, będąc w Parlamencie Europejskim po roku 2004, byliśmy świadkami, jak Unia Europejska uruchamiała mechanizmy antyterrorystyczne. To się łączyło z atakami w Madrycie i w Londynie, zwłaszcza z atakami w Londynie z 2004 r. I wtedy została powołana pierwsza instytucja unijna, tzn. koordynator do spraw zwalczania terroryzmu.</u>
<u xml:id="u-10.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Ministrze, czy ten urząd, o którym jest tu mowa, urząd, który miałby temu przeciwdziałać, Urząd do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu… Jaka jest jego relacja do koordynatora europejskiego do spraw zwalczania terroryzmu, który jest instytucją samą w sobie i ma porządny aparat wykonawczy? Czy coś na ten temat pan minister byłby w stanie powiedzieć?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Z tego, co wiem, Panie Przewodniczący, wynika, że to są instytucje wobec siebie całkowicie niezależne, więc ta relacja jest neutralna.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">To trochę szkoda, dlatego że w poszczególnych państwach członkowskich jednak koordynuje się zwalczanie finansowania terroryzmu według takiego trójkąta: przepływy finansowe, zarządzanie aktami terrorystycznymi i ich wykonywanie. Rozumiem, że Unia poszła w kierunku stworzenia nowego urzędu, który będzie miał kompetencje częściowo nakładające się na kompetencje koordynatora.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy dobrze rozumiem?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Tak, tutaj będzie raczej rozbieżność. Aczkolwiek tam, gdzie te kompetencje będą się krzyżowały, te instytucje będą ze sobą oczywiście współpracować.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dobrze.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Drugie pytanie dotyczy sprawy dotychczasowych regulacji. Rozumiem, że te akty prawne, o których rozmawiamy, są z 2021 r. Jak one się mają do planu antyterrorystycznego, który jest przygotowywany i co jakiś czas tak jakby krocząco nowelizowany przez Unię Europejską? Ostatni taki plan został przyjęty w 2020 r., jeśli dobrze pamiętam. Czy oprócz tych aktów prawnych na podstawie tamtego planu zostały jeszcze wydane jakieś inne akty, które uchylają poprzednie przepisy? Bo, jak tutaj panowie mówili, niektóre przepisy uchylane przy pomocy tych aktów prawnych są z 2015 r. Czy coś na ten temat pan minister mógłby nam powiedzieć? Bo to pokazuje, w jaki sposób Unia idzie do przodu, jeżeli chodzi o nowelizację przepisów dotyczących tej dziedziny.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#SenatorKazimierzKleina">Panie Przewodniczący, ja jeszcze mogę tutaj ewentualnie dodać, że w sprawie kryptoaktywów w zasadzie brakowało do tej pory regulacji. To są nowe przepisy, które mają ten rynek regulować, ale one na pewno będą się jeszcze zmieniały, nie są ostateczne. Jak wspomniałem, materia jest bardzo skomplikowana, a same kryptoaktywa czy kryptowaluty nie są do końca przejrzystymi środkami płatniczymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Tak, wiem to, Panie Senatorze. Ja właściwie pytałem o to, jak to było wcześniej regulowane, w jaki sposób jest to update’owane, w jaki sposób jest to w tej chwili nowelizowane, jakie nowe elementy są wprowadzane do tych aktów prawnych. Te akty, które są obecnie przez nas rozpatrywane, uchylają przepisy z 2015 r.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy coś na ten temat pan minister byłby w stanie nam powiedzieć?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Z tego, co wiem, Panie Przewodniczący, wynika, że te akty w ogóle nie obejmują, nie nowelizują przepisów dotyczących zwalczania terroryzmu. To są niezależne regulacje, tu nie ma zmian w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Okej, dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani senator Jazłowiecka.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ja mam pytanie, Panie Ministrze, ponieważ z tego, co słyszę… To jest rozporządzenie czy dyrektywa?</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Rozporządzenie. To rozporządzenie nie reguluje spraw związanych z kryptowalutami. Ja chciałabym zapytać, co wynika z rozmów. No, z pewnością państwo na ten temat rozmawiacie. W jakim kierunku idzie Unia Europejska? Jak ona postrzega kryptowaluty na rynku światowym?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Pani Senator, jeśli chodzi o kryptowaluty, to akurat rozporządzenie AML reguluje kwestię wszystkich dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i platform finansowania społecznego, właśnie tych 2 kategorii. Tak że rozporządzenie AML reguluje kryptoaktywa, a my wdrażamy tę regulację. Oczywiście to jest początek ścieżki legislacyjnej.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansowPiotrPatkowski">Jaki ma stosunek do tego Komisja Europejska? Generalnie idzie w kierunku prokonsumenckim, czyli ma na celu to, aby chronić konsumentów przed tym nieuregulowanym i dość niepewnym rynkiem. Aczkolwiek co z tego wyniknie, szczerze mówiąc, trudno mi w tym momencie powiedzieć. Komisja Europejska w tych aktach legislacyjnych, które ja znam, z którymi mam styczność, skupia się raczej na ochronie konsumentów. Możliwości wykorzystywania kryptoaktywów przez Wspólnotę, w szczególności przez Europejski Bank Centralny, to już zupełnie inna kwestia, ale przynajmniej według mojej wiedzy w tym momencie nie planuje się wprowadzenia żadnej cyfrowej waluty. Chociaż mogę się tu mylić, mogę o pewnych nowościach nie wiedzieć. W tym momencie oczywiście taka dyskusja się toczy, to jest zupełnie inna kwestia, ale nie ma konkretnych planów, żeby wprowadzić cyfrową walutę na poziomie EBC. Komisja w tym momencie wprowadza rozwiązania, które mają na celu chronić konsumentów przed kryptowalutami. To jest dość nowy teren, ale on się rozwija. No, a druga kwestia dotyczy tego, co dzisiaj omawiamy, czyli sprawdzania, monitorowania kryptoaktywów pod kątem wykorzystywania ich do prania pieniędzy. I właściwie tego przede wszystkim dotyczy dyrektywa AML – zapobiegania wykorzystywaniu kryptoaktywów do prania pieniędzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, ja chcę się wytłumaczyć, dlaczego rozwijam trochę ten wątek. Otóż w tej chwili według wszystkich badań w absolutnie wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej jest nie tylko przyzwolenie, ale i oczekiwanie ze strony obywateli na wzmocnienie kompetencji Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o ochronę przed zagrożeniami wewnętrznymi, a także przed zagrożeniami zewnętrznymi. Jednym z tych takich zagrożeń, które są postrzegane jako wciąż aktualne, wciąż żywe w pamięci czy świadomości Europejczyków, jest zagrożenie aktami terrorystycznymi. Nie da się zwiększyć kompetencji Unii Europejskiej w tym zakresie bez zmiany traktatów, ale można zwiększać integrację w kwestii zarządzania – to dotyczy zarówno zapobiegania aktom terrorystycznym, jak i koordynacji w zakresie reagowania na akty terrorystyczne – w ramach obowiązującego porządku traktatowego. I dlatego uważam, że te sprawy mają fundamentalne znaczenie dla poczucia bezpieczeństwa obywateli, nawet takiego kraju jak Polska, w którym szczęśliwie – odpukać – do tej pory nie było żadnych zdarzeń o charakterze terrorystycznym.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy państwo mają jeszcze jakieś pytania, uwagi odnośnie do tych 4 punktów, które w tej chwili rozważamy?</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jeśli nie, to w takim razie pozwolą państwo, że przegłosujemy… Zapytam tak: czy ktoś z państwa jest przeciwko rekomendacji pana senatora Szweda, który proponuje, aby w przypadku punktów trzeciego, czwartego i piątego komisja poparła projekty aktów prawnych z uwagami rządu? Nie.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym stwierdzam, że komisja przyjęła tę rekomendację. Komisja popiera projekty aktów prawnych z punktów trzeciego, czwartego i piątego z uwagami rządu.</u>
<u xml:id="u-22.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Analogicznie zapytam: czy ktoś z państwa jest przeciwko przyjęciu propozycji zgłoszonej przez senatora Kleinę, abyśmy także w punkcie szóstym przyjęli projekt aktu prawnego wraz z uwagami rządu? Nie.</u>
<u xml:id="u-22.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym stwierdzam, że komisja w tym przypadku, w punkcie szóstym, przyjęła takie stanowisko, jakie zaprezentował pan senator Kazimierz Kleina.</u>
<u xml:id="u-22.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-22.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przechodzimy do punktu drugiego.</u>
<u xml:id="u-22.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Jest z nami przedstawiciel Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pani Katarzyna Bednarz, którą witałem już wcześniej. Bardzo prosimy o to, aby zaprezentowała nam pani stanowisko rządu odnośnie do punktu drugiego: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego – tutaj są podane stosowne informacje – oraz uchylającego dyrektywę Rady i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-22.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani Dyrektor, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">W stanowisku rządu wyrażono poparcie dla tego wniosku legislacyjnego dotyczącego projektu rozporządzenia Parlamentu i Rady w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Przepisy te wymagają rewizji, ponieważ obecnie obowiązująca dyrektywa została przyjęta dokładnie 20 lat temu, w grudniu 2001 r. Celem tej nowej regulacji jest przede wszystkim aktualizacja i dostosowanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa produktów konsumenckich podlegających przepisom niezharmonizowanym, produktów takich jak meble czy też artykuły dla dzieci, do obecnej sytuacji rynkowej, a więc np. do nowych modeli biznesowych czy też nowych uczestników obrotu, takich jak handlowe platformy internetowe.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Ponadto ta regulacja uwzględnia również transformację cyfrową i postęp technologiczny. No, takie technologie, jak np. sztuczna inteligencja czy też internet rzeczy, mają niewątpliwie wpływ na bezpieczeństwo produktów.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Jednocześnie przepisy te mają zapewnić spójność systemu nadzoru rynku produktów nieżywnościowych objętych zarówno przepisami harmonizacyjnymi, czyli np. zabawek, jak i tymi właśnie niezharmonizowanymi, poprzez przyjęcie jednolitych procedur kontroli, stosownych środków prawnych czy też zasad współpracy administracyjnej.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Jednocześnie w proponowanej regulacji Komisja dąży do podniesienia skuteczności kampanii odzyskiwania produktów niebezpiecznych od użytkowników. Chodzi o wypracowanie skutecznego, jednolitego systemu odzyskiwania produktów niebezpiecznych od konsumentów oraz wyposażenie organów nadzoru rynku w narzędzia, które pozwolą na monitorowanie tego procesu i stosowanie środków władczych czy też odstraszających, np. sankcji, w sytuacji, gdy podmiot zawiadamiający o odzyskaniu niebezpiecznych produktów w opinii organu nie realizuje właściwie tego obowiązku. I to właśnie będzie tutaj jednym z priorytetów.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Tak że podsumuję to tak: rząd wyraża poparcie wobec tego wniosku. Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bez uwag, Pani Dyrektor?</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Bez uwag. W tej chwili oczywiście toczą się prace w grupie roboczej rady do spraw ochrony konsumentów i informacji. Było już 9 takich posiedzeń, te przepisy są tam po prostu doprecyzowywane.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pani wiceprzewodnicząca, senator Danuta Jazłowiecka. Bardzo proszę o projekt naszej opinii.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Jeżeli chodzi o moje rekomendacje odnośnie do rozporządzenia, to rekomenduję przyjęcie zarówno aktu prawnego, jak i stanowiska rządu.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Ale będę miała też pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Otwieram dyskusję na ten temat.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Rozumiem, że pani senator zapisała się już do dyskusji. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Chciałabym zapytać panią, z czego wynika fakt, że 20 lat temu te regulacje były oparte na dyrektywach, a dzisiaj jest to rozporządzenie. Jak fakt, że jest to rozporządzenie, a więc akt istotniejszy, tak naprawdę automatycznie wprowadzany do naszego prawa, zmieni nasze dotychczasowe prawo, jeżeli chodzi o to bezpieczeństwo produktów? To jest moje pierwsze pytanie.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">I drugie pytanie. Państwo rzeczywiście nie wskazujecie… Rząd nie wskazuje żadnych wątpliwości, niemniej jednak zwracacie tutaj państwo uwagę, że potrzebne jest wyjaśnienie kwestii wydawania aktów wykonawczych lub delegowanych. Jakie tam są problemy? Czego państwo oczekujecie w tym względzie? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Pani Dyrektor.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Pani Senator, odniosę się pierwszego pytania. W tej chwili w Unii Europejskiej jest taka tendencja, żeby przechodzić z dyrektyw na rozporządzenia. Robi się to właśnie po to, żeby ujednolicić stosowanie tych przepisów i żeby zmniejszyć czas potrzebny na wdrożenie i dostosowanie tych przepisów do środowiska krajowego. Ale oczywiście przyjęcie rozporządzenia w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów pociągnie za sobą konieczność dużej nowelizacji ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Z kolei co do drugiego pytania, to przekazywanie Komisji Europejskiej uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych czy też wykonawczych, które również mają być stosowane wprost, zawsze musi odbywać się pod nadzorem państw członkowskich. Tutaj chodzi właśnie o określenie tego zakresu, w jakim Komisja ma mieć prawo przyjmowania tych aktów. Te akty będą dotyczyły głównie kwestii statystycznych, jak również kwestii sprawozdawczości z realizacji tego rozporządzenia. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Pani Dyrektor, gdyby pani mi jeszcze powiedziała… Bo prosiłam o też informacje, w jaki sposób to rozporządzenie zmieni nasze dotychczasowe prawodawstwo oparte na dyrektywie, zgodnie z którą mogliśmy sami wyszukać drogę, jaką dojdziemy do tego celu. Czy tutaj duże zmiany nastąpią?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">No właśnie.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę, Pani Dyrektor.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#ZastepcaDyrektoraDepartamentuNadzoruRynkuwUrzedzieOchronyKonkurencjiiKonsumentowKatarzynaBednarz">Tutaj chodzi też o uspójnienie przepisów dotyczących procedur kontroli i stosowanych środków, ponieważ w 2019 r. przyjęto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nadzoru rynku, rozporządzenie nr 2019/1020. To rozporządzenie, czyli rozporządzenie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa, bezpośrednio się do niego odnosi, właśnie po to, żeby nie było tutaj jakichś rozbieżności w zakresie narzędzi stosowanych przez organy nadzoru rynku wobec produktów, które są objęte zharmonizowanym prawodawstwem, i tych produktów, które są objęte prawodawstwem niezharmonizowanym. A takim przedsiębiorcom czasami naprawdę trudno rozróżnić, który produkt powinien temu podlegać, a który nie. Tak więc tutaj, przynajmniej w zakresie stosowanych narzędzi, instrumentów czy też środków, będzie zachowana jednolitość. Mam nadzieję, że odpowiedziałam na to pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękujemy.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze o coś zapytać? Nie.</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym przechodzimy do przyjęcia punktu drugiego. Rozumiem, że rekomendacja jest tutaj jasna. Rząd nie chce wnosić żadnych poprawek, a pani senator rekomenduje przyjęcie projektu tego aktu prawnego.</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, czy ktoś jest przeciwko takiej rekomendacji? Nie. Ktoś zdalnie się zgłasza? Również nie.</u>
<u xml:id="u-34.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym stwierdzam, że komisja przyjęła rekomendację pani senator Jazłowieckiej i pozytywnie odnosi się do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającego dyrektywę Rady i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady o stosownych sygnaturach. Czyli komisja popiera projekt tego aktu prawnego.</u>
<u xml:id="u-34.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, zanim dotrze do nas pan minister Cieszyński… Mógłby zabrać głos zdalnie, wtedy nie byłoby problemu, ale chciał nas, jak rozumiem, uhonorować.</u>
<u xml:id="u-34.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Są jeszcze punkty ósmy i dziewiąty. Chodzi o akty ustawodawcze, które prezydium proponuje przyjąć bez uwag. Ja muszę to niestety odczytać – nie dlatego, że gram na czas, tylko taki jest mój obowiązek jako przewodniczącego.</u>
<u xml:id="u-34.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Punkt ósmy porządku obrad. Prezydium komisji proponuje przyjąć bez uwag projekty aktów ustawodawczych o sygnaturach COM(2021) 483 oraz COM(2021) 579.</u>
<u xml:id="u-34.8" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy są inne propozycje w tej sprawie? Nie ma. Zdalnie ktoś się zgłasza? Też nie.</u>
<u xml:id="u-34.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Stwierdzam w związku z tym, że komisja zaakceptowała propozycje prezydium w sprawie tych 2 aktów ustawodawczych.</u>
<u xml:id="u-34.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: Prezydium komisji proponuje nie występować o stanowisko rządu w sprawie projektu kilku aktów nieustawodawczych o sygnaturach COM(2021) 587, COM(2021) 588, COM(2021) 589, COM(2021) 595, COM(2021) 597, COM(2021) 611, COM(2021) 612, COM(2021) 613, COM(2021) 614, COM(2021) 618 oraz COM(2021) 635.</u>
<u xml:id="u-34.11" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy w tej sprawie są jakieś inne propozycje? Zdalnie ktoś się zgłasza? Nie.</u>
<u xml:id="u-34.12" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Stwierdzam, że komisja zaakceptowała propozycję prezydium, aby nie występować o stanowisko rządu do tych wymienionych przeze mnie projektów aktów nieustawodawczych.</u>
<u xml:id="u-34.13" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">No, nie mamy innego wyjścia, proszę państwa, jak przejść po 2-minutowej przerwie do punktu pierwszego i punktu siódmego. Tak że zarządzam 2-minutową przerwę, proszę państwa.</u>
<u xml:id="u-34.14" who="#Gloszsali">2 minuty?</u>
<u xml:id="u-34.15" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ale naprawdę tylko 2 minuty.</u>
<u xml:id="u-34.16" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Może w czasie tej przerwy podziękujemy bardzo wszystkim analitykom pracującym dla naszej komisji…</u>
<u xml:id="u-34.17" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-34.18" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">No tak, ale…</u>
<u xml:id="u-34.19" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-34.20" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Ja wiem.</u>
<u xml:id="u-34.21" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…Przygotowującym stanowiska, opinie, analizy itd. Bardzo państwu dziękujemy. Nie było okazji publicznie się na ten temat wypowiedzieć. Właściwie powinienem to powiedzieć nie w czasie przerwy, ale w czasie obrad. No, wykorzystuję okazję, żeby podzielić się z państwem tymi podziękowaniami.</u>
<u xml:id="u-34.22" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Panie Ministrze, zapraszamy serdecznie.</u>
<u xml:id="u-34.23" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
<u xml:id="u-34.24" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Witamy pana ministra i przechodzimy dalej.</u>
<u xml:id="u-34.25" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kończę 2-minutową przerwę w obradach komisji po to, żeby przejść do punktu pierwszego oraz punktu…</u>
<u xml:id="u-34.26" who="#SenatorKazimierzKleina">….bo wtedy nie zostaną zaprotokołowane podziękowania. Jak jest przerwa, to wtedy wyłączane są mikrofony.</u>
<u xml:id="u-34.27" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Na życzenie pana senatora Kleiny, jeśli nam trochę czasu zostanie, na zakończenie je powtórzę.</u>
<u xml:id="u-34.28" who="#SenatorMichalKaminski">Ja mam tylko wątpliwość formalną. Moim zdaniem przerwa nie trwała 2 minut, a pan przewodniczący…</u>
<u xml:id="u-34.29" who="#komentarz">Wesołość na sali</u>
<u xml:id="u-34.30" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Patrzyłem z niepokojem na minę pana marszałka i widziałem, że się pan bardzo niepokoi o to, że czas tracimy.</u>
<u xml:id="u-34.31" who="#SenatorKazimierzKleina">…Zależało na tym, żeby podziękowania znalazły się w protokole.</u>
<u xml:id="u-34.32" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Muszą się znaleźć, w związku z tym powtórzę je na zakończenie.</u>
<u xml:id="u-34.33" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Upłynęły 2 minuty w związku, z tym wznawiam posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-34.34" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Przechodzimy do rozpatrywania punktu pierwszego, czyli wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie nr 910 z roku 2014 w odniesieniu do ustanowienia europejskich ram tożsamości cyfrowej.</u>
<u xml:id="u-34.35" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Kancelarię Prezesa Rady Ministrów reprezentuje pan minister Janusz Cieszyński.</u>
<u xml:id="u-34.36" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo proszę, Panie Ministrze, o przedstawienie stanowiska rządu w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Jeżeli chodzi o to rozporządzenie nr 910 z 2014 r., to jest to tzw. rozporządzenie eIDAS. Ono dotyczy europejskich regulacji związanych z tożsamością cyfrową.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Tutaj warto powiedzieć o tym, że taką najważniejszą zmianą w dziedzinie, w której… Myślę, że możemy powiedzieć jasno, że Polska jest w niej mocna, dlatego że mamy bardzo dobrze zorganizowany system, jeżeli chodzi o tożsamość cyfrową. Jest to taki federacyjny system, w którym korzystamy z dorobku sektora bankowego, korzystamy z profilu zaufanego. Warto powiedzieć, że już ponad 13 milionów osób z tego korzysta.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Europejski ustawodawca dostrzegł, że to jest ważna sprawa. Propozycja jest taka, żeby wprowadzić na poziomie unijnym tzw. europejski portfel tożsamości cyfrowej. To miałoby polegać na tym, że wszystkie państwa członkowskie byłyby emitentami takiej tożsamości cyfrowej, że obowiązywałby tutaj europejski, ogólnounijny standard, co sprawiłoby, że ta tożsamość byłaby powszechnie wykorzystywana w całej Europie. No, dzięki temu mielibyśmy gwarancję, że w każdym kraju taki instrument rzeczywiście istnieje, a co więcej… Można to łatwo pokazać na przykładzie tego certyfikatu covidowego, który dzisiaj jest wykorzystywany na terenie całej Unii Europejskiej. Zapewnilibyśmy tutaj jednolitość. To jest o tyle ciekawa sytuacja, że te rozwiązania cyfrowe każdy kraj rozwija według własnego pomysłu. Piętą achillesową tych rozwiązań, przełamaną dopiero przez certyfikat covidowy, jest to, że tutaj zupełnie leży wymiar transgraniczny.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Nie wiem, czy państwo wiecie, ale jak korzystamy z profilu zaufanego, to tam, chyba w prawym górnym rogu czy gdzieś na dole, jest także możliwość skorzystania z innego europejskiego sposobu identyfikacji. Tam jest szereg takich notyfikowanych, wymienialnych pomiędzy różnymi krajami środków, tylko że z tego w praktyce nikt nie korzysta. Wydawałoby się, że forma cyfrowa to najlepszy sposób na to, żeby załatwiać sprawy transgranicznie, ale nikt z tego nie korzysta, ponieważ te standardy nie są obecnie wystarczająco dobrze przygotowane. Innym przykładem może być elektroniczna recepta transgraniczna. To jest projekt ogólnoeuropejski, ale średnio przygotowany, a przez to bardzo mało wykorzystywany. Chyba jedyna para krajów, które sobie z tym radzą, to Estonia i Finlandia. No i stąd działania europejskiego ustawodawcy idące w stronę tego, żeby każdy kraj emitował taki środek identyfikacji elektronicznej. On będzie miał ten najwyższy standard bezpieczeństwa, to będzie wysoki poziom zaufania.</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">A jeżeli chodzi o nasze najważniejsze uwagi, to dotyczą one tego, że po prostu termin wdrożenia jest za krótki. Mianowicie zostało wskazane, że to ma być 12 miesięcy od wejścia w życie rozporządzenia. No, wszystkie nasze doświadczenia pokazują, że to jest po prostu o wiele za mało. Takie uwagi będziemy zgłaszać, będziemy je podtrzymywać. W naszej ocenie te pierwotne zamierzenia, żeby jeszcze za czasów słoweńskiej prezydencji, do końca tego roku, to zrealizować, są raczej skazane na niepowodzenie. Jeżeli już, to dopiero ta kolejna prezydencja, francuska… Tutaj ważne jest też to, że Komisja ma ustanowić specyfikacje techniczne i operacyjne oraz normy dla tego portfela w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie rozporządzenia. To oznacza, że tak naprawdę na wdrożenie będzie tylko pół roku. No, wszystkie doświadczenia – może poza tą ostatnią, covidową sytuacją, kiedy okazało się, że da się to zrobić bardzo szybko – wskazują, że pół roku to jednak zdecydowanie za mało. Myślę, że to były najważniejsze sprawy, które chciałem Wysokiej Komisji przybliżyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Teraz poproszę panią senator Danutę Jazłowiecką o to, żeby przedstawiła nam projekt stanowiska naszej komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Panie Przewodniczący, rekomenduję przyjęcie aktu prawnego dotyczącego ustanowienia europejskich ram tożsamości cyfrowej, jak również stanowiska rządu w tym zakresie.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Rozumiem, że rekomendacja jest taka, aby komisja poparła projekt aktu prawnego…</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Tak.</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">…wraz z uwagami rządu.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#SenatorDanutaJazlowiecka">Tak.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Dziękuję bardzo, nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-38.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa jest przeciwko tej rekomendacji pani senator Jazłowieckiej? Na sali zgłoszeń nie widzę. Zdalnie ktoś się zgłasza? Także nie.</u>
<u xml:id="u-38.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Stwierdzam, że komisja przyjęła zaproponowaną rekomendację i opowiada się za poparciem projektu aktu prawnego wraz…</u>
<u xml:id="u-38.7" who="#komentarz">Brak nagrania</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">To jest dyrektywa ładowarkowa. Chodzi mianowicie o to, żeby wprowadzić jeden spójny standard, jeżeli chodzi o gniazda ładowania urządzeń elektronicznych. Tutaj chodzi o to, żeby wskazać jednoznacznie, że każde urządzenie powinno być wyposażone w gniazdo USB typu C. Jeżeli ktoś z państwa senatorów kupiłby np. dowolny współczesny telefon z systemem Android, no to prawdopodobnie takie gniazdo by tam znalazł.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Chcemy też wprowadzić zharmonizowaną technologię szybkiego ładowania. Oczywiście wydaje się, że to sprawa czysto techniczna, ale to jest niezwykle ważne, ponieważ chodzi o to, żeby sprzęt elektroniczny, który będzie dostępny w sprzedaży detalicznej dla naszych obywateli, dla obywateli całej Unii Europejskiej, był… Chodzi o to, by rzeczywiście było tak, że każdego sprzętu można użyć do każdego urządzenia. To podnosi konkurencyjność i ogranicza monopolistyczne ciągoty niektórych podmiotów.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Kolejną kwestią jest oddzielenie sprzedaży ładowarki od sprzedaży samego urządzenia, tak żeby można było kupić takie urządzenie bez ładowarki. Chodzi też o dodatkowe obowiązki informacyjne względem konsumentów, m.in. o obowiązek dostarczania informacji o wydajności ładowania, w tym informacji o mocy wymaganej przez urządzenie i ewentualnym obsługiwaniu szybkiego ładowania. No, może wydaje się to mało intuicyjne. Przyjdzie nam zajmować się ładowarkami, ale właśnie tego dotyczy ta dyrektywa.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Oczywiście popieramy wdrożenie tego aktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Głos ma senator Marek Plura, który jest naszym sprawozdawcą. Panie Senatorze?</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#SenatorMarekPlura">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#SenatorMarekPlura">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#SenatorMarekPlura">Te akty europejskie, które opiniujemy w tym punkcie, odnoszą się bezpośrednio do naszej codzienności. Nierzadko w takich sytuacjach przypominamy sobie ów sławetny, choć na szczęście już nieaktualny pakiet prawny odnoszący się do zakrzywienia ogórka, pakiet mówiący o tym, czy jest on owocem, czy też warzywem.</u>
<u xml:id="u-41.3" who="#SenatorMarekPlura">Tu na szczęście mamy do czynienia z bardzo praktycznym i potrzebnym wszystkim obywatelom Unii Europejskiej rozwiązaniem. Tak jak pan minister raczył był wspomnieć w swoim wystąpieniu, dotyczy ono możliwości naładowania urządzeń telefonicznych, ale w konsekwencji… Co jeszcze ważniejsze, chodzi o możliwość korzystania nie tylko z łączności telefonicznej, ale także z internetu, który jest swoistym krwiobiegiem informacji, bez którego trudno funkcjonować w dzisiejszym świecie.</u>
<u xml:id="u-41.4" who="#SenatorMarekPlura">Ja może jeszcze uzupełnię wystąpienie mojego poprzednika i dodam, że w opinii rządu jest też uwaga, zresztą bardzo ważna, iż tego typu rozwiązania należałoby rozszerzyć o ładowarki do komputerów. Mówię skrótowo, ale dotyczy to zwłaszcza laptopów. To jest cenna uwaga, dlatego, podsumowując, proponuję Wysokiej Komisji pozytywne zaopiniowanie zarówno tego aktu prawa Unii Europejskiej, jak i towarzyszącej mu opinii rządowej. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Stanowiska są zupełnie jasne.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy są jakieś pytania albo uwagi do obu panów? Zdalnie ktoś się zgłasza? Też nie.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym zamykam dyskusję na ten temat.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">I przechodzimy, proszę państwa, do przyjęcia stanowiska. Według rekomendacji pana senator Marka Plury należy poprzeć ten projekt aktu prawnego wraz z uwagami rządu, które pan senator rozszerzył o 1 punkt.</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Czy ktoś z państwa jest przeciw? Nie. Zdalnie ktoś się zgłasza? Także nie.</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W związku z tym stwierdzam, że komisja przyjęła takie właśnie stanowisko. Komisja popiera projekt tego aktu prawnego z uwagami rządu.</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Pan minister chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-42.8" who="#SekretarzStanuwKancelariiPrezesaRadyMinistrowJanuszCieszynski">Nie. Mogę tylko podziękować i przeprosić za niedogodność związaną z moim spóźnieniem.</u>
<u xml:id="u-42.9" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Bardzo wszystkim dziękujemy.</u>
<u xml:id="u-42.10" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Proszę państwa, nadszedł ten moment, kiedy po próbie generalnej, która odbyła się w przerwie, chciałbym podziękować wszystkim analitykom, którzy pracują z nami i dla nas, tak abyśmy lepiej rozumieli wszystkie akty prawa Unii Europejskiej. To nie jest łatwe zadanie, a państwo przygotowują nam zarówno oceny czy analizy, jak i projekty opinii. Bardzo za to dziękujemy. Chcę też powiedzieć, że to, że czasami mamy inny pogląd aniżeli państwo analitycy, to nasze święte prawo. No, jesteśmy tylko parlamentarzystami. Czy tak, Panie Senatorze?</u>
<u xml:id="u-42.11" who="#SenatorKazimierzKleina">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-42.12" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-42.13" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">W takim razie, proszę państwa, zamykam to posiedzenie komisji.</u>
<u xml:id="u-42.14" who="#PrzewodniczacyBogdanKlich">Rozpatrzyliśmy wszystkie 9 punktów.</u>
<u xml:id="u-42.15" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 56</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>