text_structure.xml 101 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 08</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Aleksander Pociej</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Otwieram dwudzieste dziewiąte posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Chciałabym powitać państwa senatorów oraz pracowników Działu Petycji i Korespondencji odpowiedzialnych za poszczególne petycje. Witam wszystkich gości.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Od razu przechodzę do pierwszej petycji, petycji w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, w celu uzupełnienia katalogu czynności ławnika Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę… Nie wiem, kto z państwa jest odpowiedzialny za przedstawienie nam tej petycji.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Joanna Baranowska, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Jest to petycja indywidualna wniesiona przez pana Arkadiusza Sopatę. Przedmiotem petycji jest propozycja rozszerzenia ustawowych czynności płatnych podejmowanych przez ławnika Sądu Najwyższego. Autor petycji proponuje zmianę art. 68 §2 ustawy o Sądzie Najwyższym poprzez uzupełnienie katalogu czynności, za które ławnik Sądu Najwyższego otrzymuje rekompensatę pieniężną, o czynności związane z przygotowaniem się do rozprawy. W ocenie autora petycji rzetelny udział w rozprawie wymaga czasu na zapoznanie się z aktami sprawy oraz przygotowania się do niej, co zdaniem autora jest niezbędne z uwagi na złożoność i charakter spraw wnoszonych do rozpatrzenia przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz do Izby Dyscyplinarnej, czyli do tych izb, w których w rozprawach uczestniczą ławnicy. W ocenie wnoszącego petycję konieczne wydaje się stworzenie przez ustawodawcę takiego mechanizmu, który będzie sprzyjał należytemu wypełnieniu obowiązków przez ławników i gwarantował je.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Jeżeli chodzi o stan prawny, to jest on uregulowany w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym. Art. 68 ustawy stanowi, że ławnik może zostać wyznaczony do udziału w rozprawach w wymiarze nie większym niż 20 dni w roku. Liczba tych dni może być zwiększona decyzją pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w przypadkach istotnych, np. w celu zakończenia rozprawy z udziałem tego właśnie ławnika.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Za jeden dzień wykonywania czynności w sądzie ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną w wysokości 5% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ustalonego na podstawie roku poprzedzającego. Ponadto ławnik zamieszkały poza Warszawą otrzymuje dietę oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu. Katalog ustawowych czynności płatnych ławnika przewiduje: udział w rozprawie lub posiedzeniu, uczestnictwo w naradzie nad wyrokiem, sporządzenie uzasadnienia, udział w obowiązkowych szkoleniach organizowanych przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego lub uczestnictwo w posiedzeniu Rady Ławniczej Sądu Najwyższego, jeżeli jest do niej wybrany. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę panią legislator o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuBeataMandylis">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuBeataMandylis">W imieniu Biura Legislacyjnego chciałabym dodać pewną informację dotyczącą kwestii wynagradzania ławników za zapoznawanie się z aktami sprawy przed rozprawą.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#GlownyLegislatorwBiurzeLegislacyjnymwKancelariiSenatuBeataMandylis">Szanowni Państwo, ławnicy, jako wykonujący funkcję sprawowaną społecznie, są oczywiście w Sądzie Najwyższym w wyniku uchwalenia zmian ustawy o Sądzie Najwyższym, jednak gros osób wykonujących taką funkcję to ławnicy sądów powszechnych. Jeżeli chodzi o ławników sądów powszechnych, to z wykonywaniem przez nich funkcji i pobieraniem wynagrodzeń było szereg problemów. Najpierw byli oni wynagradzani przez pracodawców. Ponieważ pracodawcy nie chcieli płacić za czas, który ławnicy spędzali w sądach, ustawa została zmieniona w ten sposób, że to Skarb Państwa płaci ławnikom za czas pozostawania w sądzie, natomiast pracodawca za ten czas nie płaci. Była też cały czas kwestia, za co ławnik pobiera wynagrodzenie. I okazało się, że najbardziej sporne były 2 kwestie, a mianowicie: przygotowywanie się i sporządzenie uzasadnienia oraz zapoznawanie się z aktami sprawy przed rozprawą. W związku z tym, że było orzecznictwo sądów administracyjnych właśnie w tych kwestiach, zostały zmienione przepisy dotyczące ławników sądów powszechnych – po szeregu sporów i sprawach sądowych ławnicy zostali uprawnieni do pobierania wynagrodzenia w ostatecznym, że tak powiem, tekście ustawy w art. 172 §3 – w ten sposób, że przysługuje im wynagrodzenie za sporządzanie uzasadnienia. Jednak jak czytam w komentarzu Marii Świetlickiej do art. 172 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, do tej kategorii nie zostało zaliczone zapoznawanie się ławnika z aktami sprawy przed rozprawą. Dlaczego o tym mówię? Ponieważ wyraźne wskazanie, że ławnicy sądów powszechnych nie są wynagradzani za zapoznawanie się z aktami sprawy przed rozprawą… W przypadku przyjęcia tej petycji i przyznania wynagrodzeń za ten czas ławnikom Sądu Najwyższego można się spodziewać zarzutu nierównego traktowania, w związku z czym ławnicy sądów powszechnych również zażądaliby wynagradzania za czas, który spędzaliby, przygotowując się przed rozprawą do danej sprawy. I to jest tylko ta moja informacja, że ewentualne koszty to nie będą tylko koszty dla ławników Sądu Najwyższego, ale też dla ławników sądów powszechnych, którzy takich pieniędzy domagają się już od wielu lat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo pani mecenas za zwrócenie uwagi na ten ważny aspekt.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy jest… Czy z zaproszonych gości…</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę. Gdyby pan się przedstawił…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AutorPetycjiArkadiuszSopata">Dzień dobry. Sopata Arkadiusz, ławnik Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AutorPetycjiArkadiuszSopata">Ja troszeczkę się nie zgodzę z panią, ponieważ należy stworzyć ławnikom, przede wszystkim ławnikom Sądu Najwyższego…</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Przepraszam, musi pan mówić bardziej do mikrofonu, bo tutaj słabo słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#AutorPetycjiArkadiuszSopata">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#AutorPetycjiArkadiuszSopata">Troszeczkę tu się nie zgodzę, że za chwilę mogą pojawić się kolejne petycje od ławników sądów powszechnych, którzy też będą się domagać takiej rekompensaty, chociaż rekompensatą to jest to tylko z nazwy, gdyż tak naprawdę nie rekompensuje utraconego wynagrodzenia w tym dniu. Proszę zauważyć, że ustawodawca niemal skopiował do ustawy o Sądzie Najwyższym te czynności, które są wymienione w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych i dotyczą właśnie ławnika sądów powszechnych. Różnica jest tylko taka, że w ustawie o Sądzie Najwyższym dołożona jest jedna czynność, którą wykonuje ławnik i otrzymuje za to rekompensatę: jest to udział w obowiązkowych szkoleniach organizowanych przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Z doświadczenia mogę powiedzieć – 8 lat byłem ławnikiem w sądzie powszechnym i nie zdarzyło się, żebym pojawił się na rozprawie czy posiedzeniu nieprzygotowany, nie czytając akt – że w sądzie powszechnym akt jest o wiele, wiele mniej niż w Sądzie Najwyższym. W sądzie powszechnym wystarczyły mi 2 godziny po otwarciu sądu, do godziny 9.00, żebym mógł zapoznać się ze wszystkimi aktami spraw. W Sądzie Najwyższym naprawdę nie da się tego zrobić. Po cztery, po dziesięć… wózkami przywożą te tomy, więc nie da się tego zrobić. Poza tym, jak możemy wyczytać w ustawie o Sądzie Najwyższym – ja podam przykład z dnia dzisiejszego, bo za chwilę udaję się do sądu na naradę – ławnik ma płacone za jeden dzień pełnienia obowiązków w sądzie, a nie od czynności. Tak że ja dzisiaj zapoznam się z aktami i będę miał również naradę dotyczącą jutrzejszego posiedzenia, ale rekompensatę dostanę jedną. Tak że nie wiem, czy można się spodziewać… czy będzie to uzasadnione w przypadku ławników sądów powszechnych, że oni nie mają możliwości zapoznania się z aktami przed sprawami, które się rozpoczynają, powiedzmy, od godziny 9.00. Dziękuję. Jeżeli są jakieś pytania, to ja…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Zanim oddam państwu senatorom głos… Jeszcze są goście z Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z państwa w tej sprawie chciałby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">A inni goście? A, jeszcze pan. Ale bardzo króciutko – bardzo bym prosił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AutorPetycjiArkadiuszSopata">Tak.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AutorPetycjiArkadiuszSopata">Chciałbym jeszcze zaznaczyć, że ławników w Sądzie Najwyższym jest 32 i ta rekompensata by dotyczyła tylko takiego dnia, w którym ławnik musiałby się zapoznać z aktami – to byłoby tylko w tym dniu – i nie pełniłby żadnych innych czynności. Ławników w sądach powszechnych jest, o ile wiem, 14,5 tysiąca czy coś koło tego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Pan marszałek Borusewicz chciał zabrać głos, jeżeli dobrze zauważyłem.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">No tak, chciałem zadać pytanie, ale już uzyskałem odpowiedź. Chciałem zapytać, ilu jest ławników w sądach powszechnych. Jest ich 14,5 tysiąca. I ja jednak inaczej niż pan ławnik, który jest, jak rozumiem, autorem petycji, uważam, że przyznanie dodatkowych gratyfikacji za zapoznawanie się z aktami… Pan mówi, że to nie spowoduje takiego samego wniosku ławników powszechnych, tych 14,5 tysiąca. Ja uważam, że spowoduje, że na pewno spowoduje. W związku z tym uważam, że jeżeli są potrzebne jakieś dodatkowe gratyfikacje, to po prostu trzeba podnieść te gratyfikacje za bycie ławnikiem, tym bardziej że bardzo trudna będzie ocena, ile czasu konkretny ławnik zapoznaje się z materiałem. To oczywiście jest bardzo trudne. Co innego, jeżeli się ocenia czas trwania procesu, w którym uczestniczy ławnik, bo to jest jakaś liczba skończona, którą można wskazać, zaś jeżeli przyjmiemy zasadę, że płaci się za zapoznawanie się z materiałem procesu, to jest to bardzo niejednoznaczne. Ja jestem przeciwny tej petycji, bo uważam, że jednak będziemy musieli rozstrzygać to wzmocnienie finansowe 14,5 tysiąca ławników, a to oczywiście już jest problem znacznie większy niż rozstrzyganie dla 32 osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Pan marszałek Seweryński. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SenatorMichalSewerynski">Ja też mam wątpliwości co do zasadności tej petycji, ponieważ trzeba sobie zadać pewne pytanie. Za co ławnicy dostają odpowiednie wynagrodzenie: czy za udział w rozprawie, czy także za przygotowywanie się do rozprawy? Logiczne jest, zwłaszcza jeżeli chodzi o solidnych ławników, że oni przed rozprawą się przygotowują. I jest jednak taka kwestia, że udział w rozprawie jest odpowiednio rejestrowany i można stwierdzić wyraźnie, czy był na niej, czy nie był, ile dni na rozprawie spędził. A jeśli chodzi o przygotowywanie się, to jeden czyta wolno, drugi szybciej, jeden jest bardziej refleksyjny, drugi mniej. No, chyba trzeba by jakiś ryczałt ewentualnie wprowadzić. No i wtedy niewątpliwie trzeba się zgodzić z tym, że stopień przygotowania się do rozprawy w Sądzie Najwyższym i w sądach niższych nie jest jednakowy. To jest pewne. Sprawy w Sądzie Najwyższym są bardziej złożone, wymagają większego nakładu czasu. To wszystko prowadzi więc do wniosku, że samo wprowadzenie dodatku tylko dla ławników Sądu Najwyższego nie rozwiązuje sprawy. Trzeba by generalnie uregulować sprawę w ten sposób, że ławnicy dostają wynagrodzenie za udział w rozprawie i za przygotowanie się do rozprawy i że to jest jeden ryczałt, który obejmuje te czynności, te obowiązki. Zróżnicowanie tego ryczałtu w zależności od tego, w jakim sądzie oni pracują, wydaje mi się w pełni uzasadnione, no bo niejednakowej rangi są te sprawy. Gdyby pójść w tym kierunku, to byłoby to zupełnie ponad tę petycję, która tutaj jest, i wymagałoby to odpowiedniego przygotowania legislacyjnego, które wykracza poza tenor tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Wysłuchawszy…</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">A, przepraszam bardzo, pan senator Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SenatorRobertMamatow">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#SenatorRobertMamatow">Ja bym zaproponował państwu senatorom, żebyśmy wystąpili do Ministerstwa Sprawiedliwości o oficjalną opinię, jak oni to widzą. To by nam też dało…</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#SenatorRobertMamatow">Ale są nieprzygotowani, to nie… Żeby oficjalnie wystąpić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Panie Senatorze, przedstawiciele ministerstwa są, a ministerstwo, jak rozumiem, przysyła kompetentnych ludzi, którzy mogą przeczytać, jaki jest zakres dzisiejszego naszego spotkania. Tenor wypowiedzi 2 naszych marszałków dla mnie jest dosyć jasny. Współpracując przez tyle lat z panem senatorem, ja jednak postawię wniosek…</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie, Panie Senatorze, chcę po prostu… Mamy naprawdę olbrzymią liczbę petycji. Jeżeli będziemy wracali do każdej z nich, to się nie odgruzujemy. Po wysłuchaniu tych argumentów wydaje mi się, że możemy już dzisiaj podjąć decyzję. W związku z tym stawiam wniosek o nieprowadzenie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest za takim wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">7</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">1</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W związku z tym komisja podjęła decyzję o niekontynuowaniu prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W tej chwili przechodzimy do rozpatrzenia petycji w sprawie podjęcia inicjatywy uchwałodawczej, w celu wyrażenia stanowisk o zaproponowanych w petycji wnioskach.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo bym prosił odpowiedzialną osobę z Działu Petycji i Korespondencji o krótkie scharakteryzowanie tej petycji.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Przypominam wszystkim państwu, że dzisiaj mamy 10 petycji, a czasu, ze względu na inne posiedzenia komisji, nie mamy aż tak wiele. Tak że wszystkich bardzo bym prosił, żeby mówić zwięźle.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Monika Ruszczyk, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Petycja jest petycją indywidualną, która została wniesiona przez osobę fizyczną. Autor tej petycji wnosi o podjęcie przez Senat uchwały w następujących sprawach: po, pierwsze, wezwania prezydenta do odebrania przysięgi od sędziów Trybunału Konstytucyjnego; po drugie – to drugi postulat, co powinno znaleźć się w uchwale Senatu – uznania za niezgodne z konstytucją ułaskawienia osoby publicznej nieskazanej prawomocnym wyrokiem sądu oraz powołania na stanowisko prezesa Trybunału Konstytucyjnego; po trzecie, przywrócenia konstytucyjnej roli i składu Krajowej Rady Sądownictwa; wyrażenia sprzeciwu wobec zaniechania publikowania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, a także zwołania przez Senat kongresu konstytucyjnego, który złożony byłby z przedstawicieli uczelni wyższych i przedstawicieli grup społecznych, w celu opracowania planu przywrócenia podstawowych praw i wolności jednostki uznanych w prawie międzynarodowym i polskim porządku konstytucyjnym. W uzasadnieniu petycji autor wskazuje, że wielokrotnie zwracał się do prezydenta z prośbą o niepodpisywanie ustaw budzących wątpliwości konstytucyjne. Wyraził również oczekiwanie, że prezydent na wzór rzecznika praw obywatelskich, podejmując działania, będzie się kierował literą prawa, interesem obywateli i poczuciem konstytucyjnej współodpowiedzialności za państwo.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Nadmienię tylko, że Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z 2017 r. przyjął, że prawo łaski, jako uprawnienie prezydenta, które zostało określone w art. 139 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, może być realizowane wyłącznie wobec osób, których winę stwierdzono prawomocnym wyrokiem sądu. Również Trybunał Konstytucyjny zajmował się tą prerogatywą prezydenta. W wyroku z 26 czerwca 2019 r. Trybunał Konstytucyjny podniósł, iż stosowanie prawa łaski, które określone jest właśnie w art. 139 konstytucji, jest prerogatywą prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i jednym z głównych przepisów kształtujących ustrojową pozycję prezydenta Rzeczypospolitej w systemie konstytucyjnych organów państwa. Trybunał w tym orzeczeniu podkreślił również, że przepis ten wyznacza zakres uprawnień prezydenta realizowanych poza systemem kontroli politycznej Sejmu, a akty wydawane w ramach prerogatyw prezydenta mają charakter władczy.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">I tylko na koniec chciałabym… Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktokolwiek z obecnych gości chciałby się wypowiedzieć w tym zakresie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Oddaję głos panu senatorowi Mamątowowi. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SenatorRobertMamatow">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#SenatorRobertMamatow">Według mnie to nie jest petycja, to jakiś szereg życzeń, wymyślonych problemów, które nie istnieją. Jestem zdecydowanie za tym, żebyśmy nie podejmowali żadnych prac nad tym pismem, bo to moim zdaniem nie jest petycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">No, tak jest skonstruowane prawo o petycjach, że jeżeli coś ma kształt petycji i są tam zawarte wszelkie potrzebne rzeczy, to po prostu jest to petycja i musimy ją rozpoznać.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Ja oczywiście nie zgodzę się z panem senatorem, że to jest coś wydumanego, bo to tylko pokazuje, że to jest jednak problem, którym nie tylko my, politycy żyliśmy przez ostatnie 5 lat, ale również nasi obywatele. Ale ja rozumiem, że pan senator złożył wniosek o nienadawanie biegu tej petycji i niekontynuowanie prac.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa jest za tak sformułowanym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">4</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">4</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W związku z tym, iż jest 4:4, nie ma decyzji o kontynuowaniu prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W związku z tym przechodzimy do petycji nr 3 na naszej liście. Jest to petycja w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej wprowadzenia do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska norm hałasu drogowego, które obecnie są regulowane rozporządzeniem Ministra Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę o przybliżenie nam tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Marzena Krysiak, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Jest to petycja indywidualna wniesiona przez pana Marka Nowaka. Tak jak powiedział pan przewodniczący, dotyczy zmiany ustawy – Prawo ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Autor petycji wnioskuje o ustawową regulację dotyczącą obniżenia norm hałasu co najmniej na obszarach zurbanizowanych miast przy założeniu, że normy obowiązujące do października 2012 r. należy uznać za maksymalne i w związku z tym dążyć do ich dalszej redukcji.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Ja przypomnę, że autor tej petycji złożył tożsamą petycję w ubiegłej kadencji Senatu, w 2017 r. Ta petycja była rozpatrywana w listopadzie 2017 r. przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Komisja zasięgnęła opinii Ministerstwa Środowiska, które wówczas nie poparło postulatu petycji, a także poinformowało o trwających w resorcie pracach nad projektem ustawy, który będzie regulował zagadnienia dotyczące ochrony środowiska przed hałasem. Z tego też powodu senatorowie podjęli decyzję o niepodejmowaniu prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Odnosząc się do stanu prawnego w omawianym zakresie, należy wskazać 3 akty. Po pierwsze, jest to dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 2002 r., która odnosi się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Ona jest najważniejszym instrumentem prawnym na poziomie Unii Europejskiej, została zaadoptowana do prawa krajowego. Następnie należy wskazać w ustawie – Prawo ochrony środowiska kilka kluczowych zapisów dotyczących zagadnienia poruszonego przez autora petycji. Po pierwsze, art. 112 stanowi, że intencją ustawodawcy jest zapewnienie jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Kolejny artykuł, art. 113 upoważnia ministra do spraw środowiska do określenia, w porozumieniu z ministrem zdrowia, dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku. I ma to być dokonane z uwzględnieniem potrzeby należytej ochrony środowiska, ale także przepisów Unii Europejskiej. Jest wreszcie rozporządzenie ministra środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. To rozporządzenie określa dopuszczalne poziomy hałasu dla terenów, które są przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, pod szpitale, domy opieki społecznej, pod cele uzdrowiskowe, rekreacyjno-uzdrowiskowe, mieszkaniowo-usługowe. Ponadto rozporządzenie wskazuje normy hałasu dla obiektów w zależności od ich rodzaju lub prowadzonej działalności, która jest źródłem hałasu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Chciałbym państwa powiadomić, że pan minister Michał Kurtyka do reprezentowania Ministerstwa Klimatu upoważnił dyrektora Departamentu Instrumentów Środowiskowych, pana Macieja Muchę. Jeżeli pan dyrektor mógłby w tej chwili zabrać głos, to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Dzień dobry państwu. Witam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Dziękuję, Panie Przewodniczący, za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Podstawą do dyskusji w tym zakresie jest art. 113 prawa ochrony środowiska, który aktualnie, w aktualnym brzmieniu rzeczywiście zastrzega dla ministra środowiska, a tak naprawdę ministra klimatu, podjęcie działań zmierzających do wydania rozporządzenia, które określa poziomy hałasów, oczywiście w porozumieniu z ministrem zdrowia. Jak słusznie zauważono, takowe rozporządzenie już obowiązuje. Jednak ministerstwo nie pozostaje obojętne i, mówiąc kolokwialnie, nie jest głuche na postulaty różnych środowisk w zakresie zmian poziomów hałasu. Jednocześnie ministerstwo stoi na stanowisku, że tak naprawdę, rozpatrując wpływ hałasu na środowisko, należy przede wszystkim rozpatrywać to przez pryzmat wpływu tego hałasu na życie i zdrowie ludzkie. I kierownictwo resortu podjęło decyzję o tym, ażeby podjąć działania zmierzające do zmiany art. 113 prawa ochrony środowiska i przekazać kompetencje w zakresie ustalenia poziomów hałasu, właśnie jako czynnika wpływającego na zdrowie ludzkie, na rzecz ministra zdrowia. Jesteśmy aktualnie na etapie ustalania z Ministerstwem Zdrowia prac zmierzających do wydania takowego rozporządzenia, bo takowe rozporządzenie miałoby być wydane oczywiście w porozumieniu z ministrem klimatu, przy czym wiodącym resortem byłoby Ministerstwo Zdrowia. Tak więc biorąc pod uwagę treść petycji i wniosków zawartych w niej, zwłaszcza sugerujących, że ministerstwo wykazuje się biernością, absolutnie nie mogę się z tym zgodzić. Tak jak powiedziałem, działania w tym zakresie zostały podjęte. Nie będę ukrywał, że niestety epidemia COVID w jakimś sensie utrudniła nam pracę, ale praca resortu już powoli wraca na właściwe tory i aktualnie rzeczywiście aktywność w tym zakresie, w zakresie art. 113 i zmiany art. 113 prawa ochrony środowiska została podjęta i zintensyfikowana.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Panie Przewodniczący, wobec tego, że Ministerstwo Klimatu w tym zakresie pracuje, ja będę oczywiście wnosił o to, żeby nie podejmowano prac nad tą petycją. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo dziękuję, Panie Dyrektorze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">O głos poprosił pan marszałek Borusewicz.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Panie Dyrektorze, ja mam pewne obiekcje co do pana sformułowania, że ministerstwo aktywnie pracuje. Otóż mamy informację, że Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji poprzedniej kadencji 13 listopada rozpatrywała taką samą petycję, czyli petycję w sprawie przeniesienia mierników dopuszczalnego hałasu z rozporządzenia do ustawy. Wtedy Ministerstwo Środowiska poinformowało o trwających w resorcie pracach nad projektem ustawy regulującym zagadnienia dotyczące ochrony środowiska przed hałasem. No, COVID to rok 2020, ani w 2018 r., ani 2019 r. nie było takiej sytuacji. Zatem ja chcę pana zapytać: czy oddaliście w ogóle prace nad nowym uregulowaniem Ministerstwu Zdrowia, czy jeszcze pracujecie nad tym? Bo było stanowisko, które mówiło o tym, że ministerstwo przygotowywało się do pracy nad projektem ustawy, a nie nowym projektem rozporządzenia. A więc jak to w tej chwili wygląda? Czy przygotowujecie, czy nie przygotowujecie? Czy to miał być projekt ustawy, czy zmiana rozporządzenia? A jeżeli tak, to jak od strony merytorycznej to miało wyglądać, czy to miało być obniżenie poziomu, czy podwyższenie poziomu dopuszczalnego hałasu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Szanowny Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Co do kwestii historycznych nie będę się wypowiadał, bo nie będę ukrywał, że w Ministerstwie Klimatu pracuję od 17 stycznia br., więc w kwestiach historycznych i decyzji podejmowanych przez moich poprzedników trudno mi się wypowiedzieć. Mogę powiedzieć tylko o tym, co ja robię i jaka aktywność w tym zakresie została podjęta przez departament, którym kieruję. Tak jak powiedziałem, od stycznia kieruję departamentem. Kierownictwo resortu wskazało problematykę dotyczącą właśnie zmian rozporządzenia… Bo jednak uznaliśmy i doszliśmy do przekonania, że zdecydowanie lepiej, nawet z punktu widzenia techniki legislacyjnej, będzie opisać te kwestie związane z poziomami hałasu w poszczególnych kategoriach miejsc, w których to oddziaływanie następuje… że zdecydowanie łatwiej, tak jak powiedziałem, z punktu widzenia legislacyjnego będzie opracować to w formie rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Jednocześnie kierownictwo resortu uznało, że ze względu na to, że hałas, jako czynnik oddziałujący na środowisko, zasadniczo oddziałuje na zdrowie ludzkie… że najlepiej byłoby, aby Ministerstwo Zdrowia określało te poziomy, a my jako Ministerstwo Klimatu wspólnie z ministrem zdrowia wydalibyśmy rozporządzenie regulujące te kwestie. Zresztą pragnę zauważyć, że analogiczna sytuacja miała miejsce w przypadku określenia poziomu pól elektromagnetycznych. Pierwotnie w przeszłości rzeczywiście było tak, że to zagadnienie było w gestii ministra środowiska. Po zmianie art. 122 ustawy – Prawo ochrony środowiska kompetencja została odwrócona, tzn. poziom pól elektromagnetycznych określa minister zdrowia, a rozporządzenie jest wydawane wspólnie przez ministra zdrowia i ministra środowiska. I szczerze mówiąc, idąc za ciosem – przepraszam oczywiście za kolokwializm – już sprawdzonym rozwiązaniem wynikającym z art. 122 p.o.ś. uznaliśmy, że takowa praktyka czy taki sposób przeprowadzenia zmian dotyczących art. 113 będzie prawidłowy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Co do samych poziomów i ich obniżania to oczywiście do ministerstwa zgłaszają się różne podmioty, które… Tak naprawdę tutaj ścierają się różne głosy, bo z jednej strony mamy głosy inwestorów, przedsiębiorców, typu koleje, lotniska, którzy domagają się podwyższania norm, a z drugiej strony mamy zwykłego – przepraszam za określenie – Kowalskiego, który rzeczywiście odczuwa wpływ hałasu i domaga się obniżenia tychże poziomów. Dlatego Ministerstwo Klimatu uznało, że nie ma wystarczająco szerokiej wiedzy i doświadczenia w zakresie oddziaływania hałasu na zdrowie, na życie człowieka i chce w tym zakresie współpracować z Ministerstwem Zdrowia, ażeby móc wypracować właściwe normy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Jeszcze pan marszałek Borusewicz. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">No, tak się składa, że ja mam pamięć instytucjonalną dłuższą niż pan, bo pamiętam, co było w poprzedniej kadencji, a oprócz tego biuro senackie przypomina mi o tym, co było w 2017 r. I z tego wynika, że niestety ministerstwo w tej kwestii nie zrobiło nic. Jest przeciwne oczywiście wprowadzeniu tych poziomów hałasu do ustawy. No, rozumiem, ministerstwo chce zostawić sobie swobodę decydowania w rozporządzeniu. Ale zapytam na wszelki wypadek: czy to, co pan powiedział – chcę mieć jasność – oznacza, że ministerstwo jest przeciwne wprowadzeniu tych norm hałasu do ustawy, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">Panie Senatorze, jeżeli chodzi o określenie poziomów hałasu, to zwracam uwagę na to, że również inne czynniki oddziałujące na środowisko są regulowane rozporządzeniem. I powtórzę to, co powiedziałem chociażby o polach elektromagnetycznych: ten ich wpływ na środowisko, na życie, na zdrowie ludzi też jest regulowany rozporządzeniem. Tak jak powiedziałem wcześniej, z legislacyjnego punktu widzenia zdecydowanie łatwiej jest określić poziomy pól w akcie wykonawczym, jakim jest rozporządzenie, aniżeli rozbudowywać do niebotycznych rozmiarów przepis ustawowy, skoro można, tak jak to jest obecnie, zawrzeć delegację w ustawie, a w rozporządzeniu rozwinąć kwestie dotyczące poziomu hałasu. Absolutnie ministerstwo nie wzbrania się przed tym, żeby pracować w tym zakresie, jesteśmy jak najbardziej otwarci. Ba, tak jak mówię, wykazujemy inicjatywę i chcemy w tym zakresie współpracować z Ministerstwem Zdrowia. Co do przeszłości i mojej wiedzy historycznej, to tak jak powiedziałem, nie mam takowej wiedzy i nie będę do tego w żaden sposób się ustosunkowywał. Po prostu nie mam żadnych informacji w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#DyrektorDepartamentuInstrumentowSrodowiskowychwMinisterstwieKlimatuMaciejMucha">To tyle z mojej strony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Ze swojej strony mogę tylko dodać, że w wielkich miastach, ale nie tylko w wielkich miastach, jest to olbrzymi problem. Przez to, że otrzymaliśmy takie zapewnienie – w żaden sposób nie winię pana dyrektora – ponad 2 lata temu, komisja w jakiś sposób została wprowadzona w błąd przez przedstawicieli rządu. A jeżeli jeszcze to splączemy z tym, jak bardzo w tej chwili minister zdrowia zajęty jest załatwianiem zupełnie innych rzeczy, to obawiam się, że szybko nie dostaniemy tego rozporządzenia ani tych norm hałasu. W związku z tym ja składam wniosek o podjęcie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Pan przewodniczący… Pan senator Martynowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#SenatorMarekMartynowski">Chyba nie ma sensu zgłaszanie wniosku odrębnego, no bo jak nie przejdzie pana wniosek, to nie będziemy podejmować tych prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dar szybkiego liczenia jest cechą pana senatora Martynowskiego.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Głosujemy nad moim wnioskiem o podjęcie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa jest za?</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">2</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">5</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#komentarz">1</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W związku z tym nie będziemy kontynuować prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W tej chwili proszę o przedstawienie nam czwartej petycji. Chodzi o inicjatywę ustawodawczą dotyczącą zmiany ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego… Nie będę czytał całej bardzo długiej nazwy tej ustawy. Chodzi o wyłączenie z zakresu podmiotowego ustawy osób, których służbę zakwalifikowano jako służbę na rzecz totalitarnego państwa – weteranów służby poza granicami państwa.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Dzień dobry. Wanda Wójtowicz, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">To jest petycja indywidualna wniesiona przez osobę fizyczną. Dotyczy wyłączenia z ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych wskazanych w ustawie weteranów służby poza granicami Polski, których służbę zakwalifikowano jako służbę na rzecz totalitarnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Autor petycji był żołnierzem prewencji Wojskowej Służby Wewnętrznej, następnie był funkcjonariuszem Policji, w tym pełnił funkcję dowódcy samodzielnego pododdziału antyterrorystycznego Policji. W latach 2001–2005 czterokrotnie pełnił służbę na misjach pokojowych i stabilizacyjnych ONZ i Unii Europejskiej w Bośni, Hercegowinie oraz w Kosowie. Za służbę na tych misjach był odznaczony medalami ONZ i Unii Europejskiej. W 2012 r. decyzją ministra spraw wewnętrznych przyznano mu status weterana służby poza granicami państwa. Autor petycji podkreśla, że zmiany, które zostały wprowadzone nowelizacją ustawy z 16 grudnia 2016 r. naruszają szereg przepisów konstytucji oraz Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. W jego ocenie naruszenie tych przepisów polega na nieuzasadnionym i dyskryminującym go zróżnicowaniu jego uprawnień o charakterze majątkowym, które wynikają ze służby po 1990 r., i obniżeniu mu należnych świadczeń z tytułu tej służby.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jeżeli chodzi o stan prawny, to, jak już wspomniałam, nowelizacją ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznano służbę od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. w cywilnych i wojskowych instytucjach i formacjach, które są wymienione enumeratywnie w art. 13b. Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się m.in. służbę w jednostkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej i ich poprzedniczkach, w tym m.in. Wojskowej Służbie Wewnętrznej. Wskazanie okresów służby na rzecz totalitarnego państwa należy do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, który na wniosek organu emerytalnego sporządza na podstawie akt osobowych informację o przebiegu tej służby. Wysokość świadczeń byłych funkcjonariuszy, tj. emerytury, renty inwalidzkiej i renty rodzinnej, nie może być wyższa niż miesięczna kwota przeciętnych świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która jest ogłaszana przez prezesa ZUS. Miesięczne kwoty tych świadczeń ulegają waloryzacji. W informacji o petycji mamy dane z 2019 r., kwoty te zostały w tym roku podniesione. Jeżeli chodzi o miesięczne kwoty tych przeciętnych świadczeń, to one wynoszą: emerytura – 2 tysiące 279 zł, renta z tytułu niezdolności do pracy – 1 tysiąc 695 zł, renta rodzinna – 1 tysiąc 939 zł. Jeżeli chodzi o przepisy, które obniżają wysokość świadczeń, to nie stosuje się ich do osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, jeżeli ta osoba udowodni, że przed rokiem 1990 bez wiedzy przełożonych podjęła współpracę i czynnie wspierała osoby albo organizacje, które działały na rzecz niepodległości państwa polskiego. Ponadto minister właściwy do spraw wewnętrznych w drodze decyzji w szczególnie uzasadnionych przypadkach może wyłączyć stosowanie przepisów, które obniżają wysokość świadczeń, w przypadku osób, które pełniły służbę na rzecz totalitarnego państwa, ze względu na krótkotrwałą służbę przed 31 lipca 1990 r. oraz rzetelne wykonywanie zadań i obowiązków po dniu 12 września 1989 r., w szczególności z narażeniem zdrowia i życia.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jeżeli chodzi o prace legislacyjne, to do Sejmu w ubiegłym roku, 19 grudnia wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy oraz ich rodzin, to jest druk sejmowy nr 100. Projekt został skierowany do 3 komisji sejmowych, które jeszcze nie podjęły prac w tym zakresie. Ponadto w ubiegłej kadencji senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji prowadziła prace nad petycją, która była złożona przez tego samego autora. Ona dotyczyła wyłączenia z zakresu podmiotowego ustawy żołnierzy prewencji Wojskowej Służby Wewnętrznej oraz weteranów służby poza granicami państwa. Komisja rozpatrzyła petycję i nie uznała słuszności postulatów zawartych w petycji. Ponadto sprawa jest jeszcze w Trybunale Konstytucyjnym. Sąd Okręgowy w Warszawie skierował pytanie prawne, sygnatura akt P 4/18, o zbadanie zgodności z konstytucją zastosowanych przez organ emerytalny przepisów, na podstawie których obniżono wysokość świadczeń emerytalno-rentowych. Z informacji, jakie są zamieszczone na stronie internetowej Trybunału Konstytucyjnego, wynika, że Trybunał Konstytucyjny 15 lipca br. rozpozna w pełnym składzie pytanie prawne sądu okręgowego dotyczące emerytur i rent byłych funkcjonariuszy pełniących służbę na rzecz totalitarnego państwa. Dziękuję bardzo…</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Przepraszam bardzo, gdyby była pani łaskawa powtórzyć, kiedy będzie to orzeczenie…</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">15 lipca. To jest już kolejne przełożenie posiedzenia w tej sprawie. Miało być w marcu, kwietniu…</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">…a teraz ma być w lipcu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z gości w tej sprawie chciałby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ja mógłbym państwu senatorom zaproponować, żebyśmy zawiesili prace nad tą petycją do momentu wydania orzeczenia? No bo możliwe, że wtedy będziemy mieli zupełnie inną sytuację, będziemy mieli jasność w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie ma sprzeciwu, w związku z czym wrócimy do tej sprawy po 15 lipca.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Przechodzimy w związku z tym do petycji nr 5, petycji w sprawie podjęcia inicjatyw ustawodawczych dotyczących zmiany: ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny i ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, w celu wprowadzenia czasowej niedopuszczalność drogi sądowej dla roszczeń do 10 tysięcy zł; przepisów prawa gospodarczego w celu wprowadzenia zasad etyki kupieckiej i zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę o krótkie scharakteryzowanie tej petycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Joanna Baranowska, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Jest to petycja indywidualna wniesiona przez panią Renatę Sutor. Przedmiotem petycji są następujące propozycje: uregulowanie procedury dochodzenia roszczeń do kwoty 10 tysięcy zł, powołanie arbitra handlowego w miejsce rzecznika konsumentów oraz skodyfikowanie zasad etyki kupieckiej i zawodowej. Autorka petycji proponuje wprowadzenie zmian w kodeksie cywilnym i w kodeksie postępowania cywilnego i wprowadzenie czasowej niedopuszczalności drogi sądowej w przypadku drobnych roszczeń do kwoty 10 tysięcy zł. Proponuje, aby takie postępowanie prowadzone było przez arbitra handlowego działającego przy starostwie powiatowym, który zastąpiłby rzecznika konsumentów. Postępowanie kończyłoby się wydaniem decyzji administracyjnej. Następnie, zdaniem autorki, w przypadku wejścia na drogę sądową sąd, analizując sprawę, opierałby się tylko na ustaleniach i dowodach zebranych przez arbitra handlowego w toku wydawania decyzji i jedynie w drodze wyjątku sąd mógłby dopuścić dowód w postaci opinii biegłego. W ocenie wnoszącej petycję taka propozycja usprawniłaby pracę sądów, które wydawałyby wyrok w ciągu 3 miesięcy, zaś od wyroku przysługiwałaby apelacja. Przytaczam uzasadnienie autorki: proponowane rozwiązanie jest zgodne z konstytucją, nie krzyżuje kompetencji organu administracyjnego z kompetencjami sądu, gdyż sąd jest związany ustaleniami zawartymi w decyzji administracyjnej, sprawy będą szybko załatwiane, co będzie korzystne dla obywateli i tanie dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Jeżeli chodzi o drugi postulat petycji, dotyczący zmiany prawa gospodarczego, to autorka petycji proponuje ustanowienie kodeksu etyki kupieckiej i zawodowej. Jako przykład takiego kodeksu wskazuje kodeks etyki zawodu adwokata. W uzasadnieniu tego postulatu autorka stwierdza, że obecnie na rynku polskim zauważyć można walkę o klienta, która niekiedy przekształca się w nieetyczne czyny. To należy zmienić i uregulować.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Pierwszy postulat petycji uregulowany jest w art. 63 i 63³ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, które wskazują, że kompetencje w sprawach o ochronę praw indywidualnych konsumentów posiadają rzecznicy konsumentów. Są oni uprawnieni do wytaczania powództwa na rzecz konsumentów, a także mogą włączać się do postępowania na dowolnym jego etapie. Ponadto rzecznik konsumentów ma prawo do wyrażania opinii w sprawie, którą sąd może wziąć pod uwagę przy rozpatrywaniu sprawy. Podmiotem uprawnionym do wydawania decyzji w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów na mocy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów jest prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, którego powołuje prezes Rady Ministrów. Zgodnie z art. 81 od decyzji prezesa urzędu przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie. Ponadto przy prezesie urzędu działa punkt kontaktowy do spraw pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, a także funkcjonuje internetowy system rozwiązywania sporów konsumenckich. Zadania z dziedziny ochrony interesu konsumentów w imieniu samorządu wykonuje powiatowy lub miejski rzecznik konsumentów. Do zadań realizowanych przez rzecznika można zaliczyć m.in.: zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego, składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego, występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów, a także współdziałanie z prezesem urzędu, organami inspekcji handlowej oraz organizacjami konsumenckimi. Ponadto rzecznik konsumentów może wytaczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować za ich zgodą do toczącego się postępowania, zaś w sprawach o wykroczenia na szkodę konsumentów rzecznik jest oskarżycielem publicznym.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuJoannaBaranowska">Jeśli chodzi o drugi postulat petycji, to kwestia ta uregulowana jest w ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Ustawa określa, czym są nieuczciwe praktyki rynkowe w zakresie działalności gospodarczej i zawodowej, oraz określa zasady przeciwdziałania tym praktykom w interesie konsumentów i w interesie publicznym. Ustawa w art. 2 ust. 5 definiuje, że kodeks dobrych praktyk jest zbiorem zasad postępowania, w szczególności norm etycznych i zawodowych przedsiębiorców, którzy zobowiązali się do ich przestrzegania w odniesieniu do jednej lub większej liczby praktyk. Praktyki rynkowe w rozumieniu ustawy są to działania lub ich zaniechania, sposób postępowania, oświadczenia, informacje handlowe, w szczególności reklama i marketing bezpośredni, związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta. Ustawa w rozdziale 2 „Nieuczciwe praktyki rynkowe” wskazuje, jakie praktyki są nieuczciwe i w jakich okolicznościach mogą zaistnieć. Np. praktykami takimi jest wprowadzenie w błąd, agresywne praktyki rynkowe, działalność w systemie konsorcyjnym, stosowanie kodeksu dobrych praktyk, którego postanowienia są niezgodne z prawem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Mam nadzieję, że w tej sprawie doczekamy się jakiegoś zdania Ministerstwa Sprawiedliwości. Czy ktoś z państwa zabierze głos?</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Sędzia Anna Kampa, Departament Legislacyjny Prawa Cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę troszeczkę głośniej.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Anna Kampa, sędzia, Departament Legislacyjny Prawa Cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">W zakresie przedstawionym w petycji pani składającej petycję została udzielona w dniu 17 lutego odpowiedź ze strony ministerstwa. Przede wszystkim wskazano, że 4 lipca została uchwalona zmiana kodeksu postępowania cywilnego, której zasadniczym celem było uproszczenie i ułatwienie procesu cywilnego. Ta obszerna nowelizacja wprowadziła szereg zmian, w tym również w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym, które zasadniczo dotyczą roszczeń z umów o wartości przedmiotu sporu nieprzekraczającej 20 tysięcy zł. Obecnie w sprawach tego rodzaju sąd nie zasięga opinii biegłego, nie przeprowadza posiedzenia przygotowawczego, a w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 1 tysiąca zł, uzasadnienie wyroku sporządza tylko w ograniczonym zakresie. Aktualnie trwa wdrażanie nowych rozwiązań tej nowelizacji przez praktykę, w związku z czym nie ma uzasadnienia wszczynanie kolejnych prac nad zgłoszonymi w petycji propozycjami legislacyjnymi, ponieważ w pierwszej kolejności należy dokonać oceny skutków ostatniej nowelizacji, której cel był zbieżny z celami wskazanymi w petycji. Poza tym propozycja czasowej niedopuszczalności drogi sądowej prima facie wydaje się zbyt daleko idąca, ponieważ wprowadza ograniczenie konstytucyjnego prawa do sądu. Taka była udzielona odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Jeżeli chodzi o zasady etyki kupieckiej i zawodowej, to generalnie to pozostaje poza zakresem ministerstwa, bo są to zasady tzw. miękkiego prawa. Każdy zawód, każdy człowiek powinien kierować się w wykonywaniu swojej pracy zasadami etyki. Nie ma przeszkód, żeby takie zasady etyki uchwalać, i są one uchwalane, są dostępne. To tyle.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czyli, jeżeli dobrze rozumiem, ministerstwo jest przeciwne kontynuacji prac?</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">No tak. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Pan marszałek Borusewicz. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Jest tu jakiś przedstawiciel sądownictwa?</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Czy jest jakiś przedstawiciel sądownictwa, który mógłby do tego się odnieść?</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Dzień dobry. Ja jestem sędzią.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Ja wiem, ale pani pracuje w tej chwili…</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">No, ja pracuję w Ministerstwie Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#SenatorBogdanBorusewicz">…w ministerstwie…</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Tak.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#SenatorBogdanBorusewicz">…czyli pani nie sądzi.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Nie sądzę, to prawda.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Rozumiem, że nie ma kogoś takiego? No, szkoda.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#komentarz">Wypowiedź poza mikrofonem</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Tu nie chodzi o politykę, chodzi o przedstawiciela sądownictwa, czy Sądu Najwyższego, czy sądu administracyjnego itd. Tego typu przedstawiciela.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Bo tu są 2 sprawy i to są bardzo szerokie sprawy, faktycznie obejmuje to 2 różne zagadnienia. Jeżeli mielibyśmy nad tym pracować, to trzeba byłoby zapytać przedstawiciela, załóżmy, Sądu Najwyższego, co na ten temat uważa. Ale ja nie będę zgłaszał żadnego wniosku w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W pełni popieram to, co powiedziała pani sędzia, która reprezentuje ministerstwo. A już wprowadzenie zasad etyki kupieckiej i zawodowej w przypadku zawodu, który nie jest w żaden sposób limitowany, jest po prostu niemożliwe. Tak że ja składam wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa jest za?</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">8</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nikt nie jest przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W związku z tym nie będziemy kontynuowali prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W tej chwili przechodzimy do petycji w sprawie również zmiany w kodeksie cywilnym, w celu wprowadzenia możliwości odwołania darowizny z powodu wystąpienia wysokiego stopnia demoralizacji obdarowanego, zmiany zasad powołania do spadku, stworzenia nowej instytucji polegającej na zamianie umowy dożywocia na jednorazowe wynagrodzenie.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Marzena Krysiak, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Autorka wniosła 3 rozbudowane postulaty.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Pierwszy postulat dotyczy stworzenia możliwości prawnej, by darczyńca mógł odwołać darowiznę z powodu wysokiego stopnia demoralizacji obdarowanego. Jako przykład przywołuje nadużywanie alkoholu lub innych substancji odurzających, nałóg hazardu, zadawanie się ze złym towarzystwem.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Drugi postulat petycji ma na celu przyjęcie zasady, że dziedziczenie może być rzeczowe – w testamencie – albo ustawowe. W przypadku istnienia testamentu, w którym rozporządzono poszczególnymi składnikami majątkowymi, takimi jak np. samochód czy dom, spadkobiercy nabywaliby te składniki bez dokonywania działów spadku. Wnosząca petycję podnosi argument, że najważniejsza jest wola spadkodawcy, a spadkobiercy powinni ją uszanować.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Autorka petycji postuluje też zmianę sposobu dokonywania działu spadku w przypadku dziedziczenia ustawowego. Uważa, że jeżeli występuje zbieg bliskiej rodziny spadkodawcy z dalszą jego rodziną, to wtedy nabyty składnik majątkowy otrzymywałaby osoba bliska, a dalsza rodzina jedynie spłatę. Ponadto autorka proponuje przyjęcie analogicznej zasady przy podziale majątku dorobkowego małżonków, pochodzącego z darowizny od rodziców. Wtedy córka, syn powinni otrzymać nieruchomość, zaś synowa, zięć mogliby liczyć na spłatę zasądzoną przez sąd. Podział majątku będącego dorobkiem samodzielnym małżeństwa winien odbywać się na zasadach dotychczasowych. W uzasadnieniu wnosząca petycję podnosi argument, że zaproponowana zmiana przepisów pozwoli na uniknięcie wielu sporów rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">I wreszcie trzeci postulat petycji, który dotyczy wprowadzenia nowej instytucji, tj. możliwości zamiany dożywocia na jednorazowe wynagrodzenie według wartości nieruchomości z chwili dokonania zamiany z uwzględnieniem świadczeń zwyczajowo przyjętych wypełnionych na rzecz dożywotnika.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Z analizy przepisów… Bardzo krótko odniosę się do poszczególnych postulatów.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Jeśli chodzi o postulat pierwszy, odwołanie darowizny, to przypomnę, że kodeks cywilny w art. 898 obecnie przewiduje taką możliwość, aby darczyńca mógł odwołać darowiznę, nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów ustawy o bezpodstawnym wzbogaceniu.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Jeśli chodzi o drugi postulat, dotyczący działów spadku, to przypomnę, że art. 925 kodeksu cywilnego stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, a powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, kiedy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą. W przypadku dziedziczenia ustawowego w pierwszej kolejności do spadku są powoływane dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Dziedziczą oni w równych częściach. Zgodnie z przepisami część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż 1/4 całości spadku.</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">I wreszcie postulat trzeci. W sytuacji, gdy między dożywotnikiem a zobowiązanym tworzą się takie stosunki, że nie można żądać od stron, aby pozostawały w bezpośredniej bliskości, sąd na żądanie jednej ze stron może zamienić wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. W wyjątkowych wypadkach sąd może rozwiązać umowę o dożywocie na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, gdy jest on zbywcą nieruchomości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z Ministerstwa Sprawiedliwości przedstawi jakiś komentarz w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Ponownie ja. Dzień dobry, Anna Kampa.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Powiem krótko, ponieważ udzieliliśmy już odpowiedzi na te wszystkie pytania. Odnosząc się do postulatu wprowadzenia przesłanki wystąpienia wysokiego stopnia demoralizacji obdarowanego, chciałabym wskazać, że darczyńca może odwołać darowiznę, nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Ta rażąca niewdzięczność jest ustalana każdorazowo przez sąd, po uwzględnieniu całokształtu okoliczności dotyczących zarówno obdarowanego, jak i darczyńcy. Tak że my jesteśmy przeciwko wprowadzeniu takiej dodatkowej przesłanki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z państwa senatorów ma coś do dodania?</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę, pan marszałek Seweryński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#SenatorMichalSewerynski">Ja zgłaszam wniosek o to, żebyśmy nie prowadzili dalszych prac nad tą petycją, ponieważ wszystko to, czego się tu żąda, wszystko to, o co wnosi petent, właściwie jest już zawarte w przepisach obecnie obowiązującego prawa – wszystko z wyjątkiem jednej rzeczy, a mianowicie zamiany dożywocia na jednorazową wypłatę. To jest oczywiście sprzeczne z całą filozofią dożywocia, bo przecież w tym okresie, gdy ktoś dożywa swoich dni, mogą się zmieniać warunki ekonomiczne, może się zmieniać otoczenie, a w związku z czym zmieniać może się także świadczenie objęte dożywociem. Jednorazowa wypłata oznaczałaby, że w życiu takiego dożywotnika mógłby przyjść czas, kiedy nie miałby on z czego żyć. Zobowiązany nie może zostać zwolniony ze świadczenia, więc społeczna rola takiej figury prawnej jest po prostu bardzo ograniczona. Uważam, że w tym miejscu powinniśmy zdecydowanie odrzucić to żądanie, i dlatego wnoszę o nienadawanie tej sprawie biegu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie można się nie zgodzić z tym, co powiedział pan senator Seweryński.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa jest za tak sformułowanym wnioskiem o nieprowadzenie dalszych prac nad tą petycją?</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">8</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie będziemy w związku z tym kontynuować prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W tej chwili przechodzimy do rozpatrzenia petycji nr 7.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Dzień dobry. Maciej Kowalski, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Petycja została wniesiona przez panią Renatę Sutor, jest to petycja indywidualna.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Zawarto tu oczywiście kilka postulatów. Pierwszym postulatem jest zmiana kodeksu cywilnego poprzez wprowadzenie definicji zaliczki oraz maksymalnego progu zadatku, który w opinii autora petycji miałby wynosić 20% wartości przedmiotu umowy. Jednocześnie wnosząca petycję postuluje wprowadzenie przepisu, który stanowiłby o tym, że kary umowne nie mogą przewyższać 50% wartości przedmiotu zawartej umowy. Autorka petycji uważa, że w umowach bardzo często zawierane są rażące kary, które prowadzą do upadłości przedsiębiorstw, gdyż niejednokrotnie przewyższają one wynagrodzenie przewidziane w umowie. Wprowadzenie tych zmian do kodeksu cywilnego miałoby poprawić sytuację gospodarczą przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Nadto wnosząca petycję proponuje dodanie do kodeksu postępowania cywilnego przepisu, dzięki któremu ugoda będzie stawać się prawomocna z dniem zawarcia jej przed mediatorem, nie zaś z dniem zatwierdzenia jej przez sąd.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">I ostatni postulat, jaki proponuje autorka petycji. Otóż wnosi ona o stworzenie ustawy, która zobowiązywałaby obywateli do zgłoszenia w urzędzie gminy swojego aktualnego miejsca zamieszkania. W petycji proponuje się stworzenie czegoś na wzór bazy PESEL. Dostęp do tej bazy miałby każdy obywatel, który wykazałby interes faktyczny. Każdy mógłby uzyskać adres zamieszkania osoby wpisanej do takiego systemu, oczywiście pod pewnymi warunkami.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Jeżeli chodzi o stan prawny, to sposób i zasady prowadzenia ewidencji ludności w Polsce reguluje ustawa o ewidencji ludności. W ramach rejestru PESEL gromadzi się m.in. takie dane, jak dane o adresie i dacie zameldowania na pobyt stały i czasowy. Zgodnie z art. 46 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy dane z rejestru PESEL oraz rejestrów mieszkańców mogą być udostępniane osobom i jednostkom organizacyjnym, które wykażą w tym interes prawny, a za zgodą osób, których dane te dotyczą, również innym osobom i jednostkom organizacyjnym, jeżeli wykażą one interes faktyczny. Należy też zwrócić uwagę na art. 47 konstytucji, który gwarantuje każdemu prawo do poszanowania prywatności.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Jeżeli chodzi o zaliczkę, to w kodeksie cywilnym nie znajdziemy jej definicji, niemniej jednak występuje ona w poszczególnych przepisach kodeksu cywilnego, np. w art. 743, 751 czy 773. Powszechnie przyjmuje się, że pojęcie to oznacza częściową zapłatę na poczet świadczenia. Zadatek uregulowany jest w art. 394 kodeksu cywilnego, z kolei kary umowne zostały określone w art. 483 i 484. No, jeżeli chodzi o kary umowne, to przepisy te stanowią, iż w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi poprzez zapłatę określonej sumy. To jest tzw. kara umowna. Ważne jest również to, że jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, to dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej. To samo dotyczy sytuacji, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana. Chodzi o tzw. miarkowanie, a uwzględnienie tego miarkowania jest rolą sądu. Jeżeli chodzi o ugodę, to jest ona uregulowana w art. 917 kodeksu cywilnego, jak również w art. 183¹–183¹⁵ kodeksu postępowania cywilnego. Również art. 10 kodeksu postępowania cywilnego zawiera ogólną zasadę w zakresie ugody. Chodzi o to, że przewodniczący ma zawsze dążyć do zawarcia ugody pomiędzy stronami.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#SpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMaciejKowalski">Przytoczę jeszcze tylko taką dodatkową informację, że postulaty te wpłynęły również do Sejmu, a Biuro Analiz Sejmowych wydało co do nich opinie wraz z wnioskami. Jeżeli pan przewodniczący i państwo senatorowie sobie tego życzą, to zaraz te wnioski przytoczę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję. Wydaje mi się, że to nie będzie potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z naszych gości chce zabrać głos w sprawie tej petycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Sędzia Anna Kampa.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Ja chciałabym tylko podkreślić, że udzieliliśmy wyczerpującej odpowiedzi na zgłoszone postulaty.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Rozumiem, że państwa stanowisko jest negatywne.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#NaczelnikWydzialuPrawaCywilnegowDepartamencieLegislacyjnymPrawaCywilnegowMinisterstwieSprawiedliwosciAnnaKampa">Negatywne, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Mnie też wydaje się, że to byłaby zbyt daleko idąca zmiana, która zmniejszyłaby swobodę zawierania umów. Tak jak pan tutaj mówił, możliwe jest przecież miarkowanie, tak że to powinno pozostać w gestii sądu. We wszystkich innych porządkach prawnych jest to regulowane podobnie, w związku z tym nasz porządek prawny zacząłby nagle znacząco odbiegać od rozwiązań europejskich.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Zgłaszam wniosek o niepodejmowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa jest za?</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#komentarz">8</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Jednogłośnie za. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W związku z wynikiem głosowania nie będziemy pracować nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W tej chwili przechodzimy do petycji nr 8.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę o jej scharakteryzowanie. Jest to petycja dotycząca zmiany ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Marzena Krysiak, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Autorka petycji, pani Renata Sutor, proponuje zmianę ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii celem stworzenia gminom możliwości wszczynania postępowania w sprawie skierowania osoby uzależnionej na przymusowe leczenie odwykowe. Drugi postulat dotyczy zmiany kodeksu postępowania cywilnego celem wprowadzenia przepisu, który zakazywałby dopuszczania przez sąd w toku postępowania o rozwód bądź separację dowodu, który pochodzi od detektywa.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Autorka petycji proponuje, aby uchwalić nową ustawę o ochronie zdrowia psychicznego i przeciwdziałaniu alkoholizmowi celem stworzenia takich możliwości prawnych, aby to gmina z urzędu wszczynała postępowanie administracyjne wobec mieszkańca, który nadużywa alkoholu, narkotyków lub innych szkodliwych substancji oraz lekceważy porządek publiczny. Autorka proponuje, aby w takiej sytuacji gmina mogła wystąpić do sądu rodzinnego o tymczasowe umieszczenie osoby uzależnionej w placówce zajmującej się leczeniem uzależnień, powołać biegłego sądowego, który przeprowadzi badania osoby uzależnionej bez względu na jej wolę, oraz skierować w sprawie takiej osoby odpowiedni wniosek do sądu rodzinnego, oczywiście po zebraniu dowodów oraz zasięgnięciu opinii biegłego.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Kolejny postulat dotyczy procedury cywilnej, tj. stworzenia nowego przepisu, który zakazywałby dopuszczania w toku postępowania o rozwód bądź separację dowodu, który pochodzi od detektywa. Zdaniem autorki petycji obecne przepisy stwarzają możliwość manipulowania dowodami w czasie długotrwałych postępowań rozwodowych celem udowodnienia drugiej stronie winy za zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">Bardzo króciutko przywołam obecne rozwiązania funkcjonujące w zakresie pierwszego postulatu. Poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne. Jedynie sąd może, na podstawie opinii biegłego psychiatry i psychologa, zobowiązać osobę uzależnioną do podjęcia leczenia. Obecnie uprawnienie do skierowania osoby uzależnionej na badanie wykonywane przez biegłych celem wydania opinii w sprawie uzależnienia posiada gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa dla miejsca zamieszkania lub pobytu tej osoby. Sąd może wszcząć postępowanie na wniosek komisji lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego. Jeżeli takiej opinii nie ma, to sąd zarządza poddanie osoby uzależnionej odpowiednim badaniom. A zatem podkreślam jeszcze raz, że zobowiązanie osoby uzależnionej do leczenia występuje wyłącznie na skutek orzeczenia sądu.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMarzenaKrysiak">W zakresie postulatu drugiego, dotyczącego kodeksu postępowania cywilnego, należy podkreślić, że do katalogu dowodów zalicza się dokumenty urzędowe, dokumenty prywatne, zeznania świadków, opinie biegłego, oględziny, badanie krwi, a także pozostałe dowody, np. zdjęcia, nagrania, filmy. Katalog środków dowodowych nie jest katalogiem zamkniętym, a wraz z rozwojem techniki mogą pojawiać się nowe możliwości przedstawiania dowodów. Zgodnie z art. 233 kodeksu postępowania cywilnego ocena wiarygodności i mocy dowodów należy do sądu, który dokonuje jej na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z obecnych na sali gości chciałby zabrać głos w tym zakresie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Pan senator Mamątow. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#SenatorRobertMamatow">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#SenatorRobertMamatow">My jako komisja praw człowieka… Ten punkt, który mówi, że urzędy gminne mogłyby kierować kogoś na przymusowe leczenie, po prostu dyskwalifikuje tę petycję. Wnoszę o niepodejmowanie prac nad tą petycją.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za tym wnioskiem?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">8</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciwko?</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie będziemy kontynuowali prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Prosiłbym o bardzo zwięzłe scharakteryzowanie punktu dziewiątego. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Petycja została wniesiona przez panią Renatę Sutor. Autorka wysuwa 3 szerokie postulaty, których zakres odnosi się do 4 ustaw. Pierwszy postulat odnosi się do zmian w kodeksie karnym wykonawczym i dotyczy wprowadzenia instytucji ustawowego skrócenia odbywania kary pozbawienia wolności. Kolejny postulat odnosi się do zmian w kodeksie cywilnym i w ustawie – Prawo bankowe, polegających na wprowadzeniu regulacji zakazujących pobierania opłat od wcześniejszych spłat kredytu. Trzeci postulat odnosi się do wprowadzenia zmian w kodeksie postępowania cywilnego w celu zwiększenia dostępności licytacji komorniczych rzeczy ruchomych poprzez wprowadzenie licytacji ruchomości na ogólnopolskim portalu internetowym utworzonym przez Naczelną Izbę Komorniczą.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Krótko odniosę się do stanu prawnego dotyczącego tych postulatów. W pierwszej kolejności należy wskazać, że przesłanki zwolnienia z odbycia reszty kary w przypadku poszczególnych kategorii skazanych zawarte są nie w kodeksie karnym wykonawczym, ale w kodeksie karnym. Zacznijmy od art. 77, który już w §1 stanowi, że skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Art. 78 kodeksu karnego wskazuje, że skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary, a skazanego w warunkach recydywy – po odbyciu 2/3 kary. Skazanego na karę 25 lat pozbawienia wolności sąd może zwolnić warunkowo po odbyciu 15 lat kary, zaś skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności – po odbyciu 25 lat kary. Jeżeli chodzi o skazanego, który został skazany na karę ograniczenia wolności, to reguluje to art. 83 kodeksu karnego. Sąd może zwolnić takiego skazanego z odbywania reszty kary, uznając ją za wykonaną, jeżeli odbył on przynajmniej połowę orzeczonej kary.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Jeśli chodzi o ten drugi postulat, dotyczący wprowadzenia regulacji zakazujących pobierania opłat od wcześniejszej spłaty kredytu, to taka regulacja jest już w obecnym stanie prawnym. Ustawa o kredycie konsumenckim w art. 48 stanowi, że konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Z kolei art. 49 stanowi, że całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy. Prowizja za spłatę kredytu nie może przekraczać 1% części kredytu, jeżeli okres między spłatą kredytu a terminem spłaty kredytu przekracza 1 rok.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#StarszySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuMonikaRuszczyk">Odniosę się jeszcze do stanu prawnego dotyczącego postulatu trzeciego, a więc postulatu stworzenia ogólnopolskiego portalu internetowego do przeprowadzania licytacji komorniczych ruchomości. Tutaj należy wskazać na kodeks postępowania cywilnego, który w art. 867 stanowi, że zajęte ruchomości komornik sprzedaje w drodze licytacji publicznej. Obwieszczenie o takiej licytacji ogłasza się publicznie w budynku sądu rejonowego, ale także na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z naszych gości ma coś do powiedzenia w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę. Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PelnomocnikZarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PelnomocnikZarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PelnomocnikZarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Paweł Grabowski, pełnomocnik Zarządu Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PelnomocnikZarzaduPolskiegoZwiazkuInstytucjiPozyczkowychPawelGrabowski">Ja tylko wtrącę krótki komentarz. W obecnej ustawie o kredycie konsumenckim faktycznie są już takie regulacje. Pozwalam sobie uprzejmie przypomnieć, że zmiany w ustawie o kredycie konsumenckim w zakresie art. 48 pani mecenas Sutor proponowała również w lutym i wówczas komisja podjęła decyzję, że ta petycja ma być dalej procedowana. Ja mogę powiedzieć jedynie tyle, że z punktu widzenia pewnej praktyki rynkowej, przynajmniej w przypadku firm i instytucji pożyczkowych zrzeszonych w Polskim Związku Instytucji Pożyczkowych, takie sytuacje jak pobieranie dodatkowych opłat za wcześniejszą spłatę kredytu albo pobieranie opłat w sytuacji, kiedy konsument nie decyduje się na zawarcie kredytu, są niedopuszczalne. U nas takie sytuacje nie mają miejsca. Nie wiem, jak jest w przypadku innych podmiotów, innych kredytodawców, niemniej przypuszczam, że nawet jeżeli takie przypadki się zdarzają, to są one absolutnie marginalne. Podejmowanie prac w tym zakresie byłoby z jednej strony nadmiarowe, a z drugiej strony pokrywałoby się z prowadzonym już przez komisję postępowaniem w zakresie zmiany art. 48 ustawy o kredycie konsumenckim. Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">W świetle tego, co usłyszałem, składam wniosek o niekontynuowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto z państwa senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">8</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie będziemy kontynuować prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Przechodzimy w tej chwili do ostatniej petycji.</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Wanda Wójtowicz, Dział Petycji i Korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">To jest petycja indywidualna, wniesiona przez osobę fizyczną. Dotyczy ona zmiany ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w celu przyznania prawa do pobierania 2 świadczeń emerytalnych, z systemu powszechnego i zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Autor petycji postuluje zmianę art. 95 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jak już wspomniałam, celem tej petycji jest przyznanie prawa do pobierania 2 świadczeń. W opinii autora petycji obecne przepisy dyskryminują osoby, które w ramach przemian demokratycznych zostały zwolnione z pracy i musiały rozpocząć nowe życie zawodowe. Dzisiaj osoby te mają wypracowane 2 emerytury, a mogą pobierać tylko 1 świadczenie. Autor petycji uzasadnia swój wniosek tym, że nabył prawo zarówno do emerytury wojskowej, jak i do emerytury cywilnej, a okresy służby w wojsku i pracy cywilnej się nie pokrywają. Jego obydwie emerytury są niskie, a mimo to nie może on otrzymywać obydwu świadczeń. Dlatego też występuje o zmianę przepisów w celu pobierania tych 2 emerytur.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jeżeli chodzi o stan prawny, to mamy tutaj do czynienia z 2 ustawami. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że zasadą prawa ubezpieczeń społecznych jest reguła pobierania 1 świadczenia – wyższego lub wybranego przez uprawnionego – w przypadku, gdy u 1 osoby dochodzi do zbiegu prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie. W razie zbiegu prawa do emerytury lub renty z prawem do świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym – chodzi o żołnierzy zawodowych – stosuje się właśnie zasadę wypłaty 1 świadczenia. Przepis ten określa także wyjątki od tej zasady. Jeżeli emerytura wojskowa jest obliczona na podstawie art. 15a, to uwzględnia się wyłącznie okresy pełnienia służby.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin również zawiera przepis mówiący, że w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty, które są przewidziane w ustawie, z prawem do emerytury lub renty albo do uposażenia w stanie spoczynku wypłaca się świadczenie wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Jeżeli chodzi o wypłatę świadczeń w przypadku zbiegu praw, to dotyczy to osób, które pozostawały w służbie przed 2 stycznia 1999 r. Emeryturę tę oblicza się na podstawie art. 15, przy czym uwzględnia się tu nie tylko okresy służby w wojsku, ale także okresy zatrudnienia, tj. okresy składkowe i nieskładkowe, które są wskazane w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Jeżeli chodzi o wypłatę 2 świadczeń, tj. emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i emerytury wojskowej – o to właśnie wnosi autor petycji – to taka możliwość istnieje jedynie w przypadku osób, które wstąpiły do służby po 1 stycznia 1999 r., gdyż w wymiarze emerytury tych osób uwzględniane są wyłącznie okresy zawodowej służby. Jeżeli taki żołnierz zawodowy wykaże okresy zatrudnienia, to wtedy po osiągnięciu wieku emerytalnego otrzyma drugą emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">Petycja o tej samej treści, wniesiona przez tego samego autora, rozpatrzona została już w ubiegłej kadencji. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oceniła ją negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#GlownySpecjalistawDzialePetycjiiKorespondencjiwBiurzeAnalizDokumentacjiiKorespondencjiwKancelariiSenatuWandaWojtowicz">W dniu 1 czerwca 2016 r. do Trybunału Konstytucyjnego wniesiono skargę konstytucyjną – sygnatura akt SK 9/16 – o zbadanie zgodności z konstytucją art. 7 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin w związku z art. 95 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Skarga czeka na rozpatrzenie, nie została jeszcze rozpatrzona. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Czy ktoś z gości… Nie, nie ma już z nami gości.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Proszę, Panie Profesorze. Pan senator Seweryński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SenatorMichalSewerynski">Ja zgłaszam wniosek o niepodejmowanie prac nad tą petycją, która została już rozpatrzona przez naszą komisję w 2016 r. Autor jest ten sam, tenor petycji jest identyczny. Powinniśmy podtrzymać nasze stanowisko, gdyż stan prawny się nie zmienił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Pan marszałek Borusewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#SenatorBogdanBorusewicz">Ponieważ nie ma już gości, mogę być szczery i powiedzieć, że w zupełności popieram wniosek pana senatora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Nie ma już co prawda gości, ale należy wspomnieć, że mamy tutaj pismo z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Stanowisko ministerstwa również jest negatywne.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Przechodzimy do głosowania nad wnioskiem pana prof. Seweryńskiego o niepodejmowanie prac nad tą petycją.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest za?</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">7</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#komentarz">0</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">To był ostatni punkt tego posiedzenia naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Zapraszam wszystkich na godzinę…</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#SenatorRobertMamatow">…16.30.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">…16.30. Dziękuję za podpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Zamykam to posiedzenie naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-64.15" who="#PrzewodniczacyAleksanderPociej">Dziękuję bardzo, do widzenia.</u>
          <u xml:id="u-64.16" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 35</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>