text_structure.xml 79.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełBolesławStrużek">Dnia 4 grudnia 1982 r. Komisje Prac Ustawodawczych, Pracy i Spraw Socjalnych oraz Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradujące pod przewodnictwem posła Bolesława Strużka (ZSL) kontynuowały rozpatrzenie poselskiego projektu ustawy:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełBolesławStrużek">o ubezpieczeniu rolników indywidualnych i członków ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełBolesławStrużek">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Józefem Burym, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wiceprezesem Alojzym Firgankiem, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Wydziału Rolniczego KC PZPR, NK ZSL i eksperci.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełBolesławStrużek">Na wstępie posiedzenia poseł Bolesław Strużek (ZSL) przypomniał, że praca Komisji opiera się na projekcie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin w wersji z dnia 11 listopada 1982 r. oraz na zestawie propozycji poprawek z dnia 3 grudnia 1982 r.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PosełBolesławStrużek">Według rachunków przedstawionych przez ZUS, dodatkowe koszty przyjęcia wersji przepisu, w myśl której wysokość zasiłku na 1 dzień niezdolności do pracy wynosiłaby 133 zł, sięgałyby kwoty 17,4 zł. W tej sytuacji prezydia komisji prezydia komisji na posiedzeniu w dniu wczorajszym postanowiły zaproponować przyjęcie art. 5 w redakcji z dnia 11 listopada. Jeśli chodzi o art. 16 projektu, który wiąże się z materią regulowaną w art. 5 prezydia komisji opowiedziały się za ustaleniem, że podstawowa część emerytury lub renty inwalidzkiej przysługuje każdemu z ubezpieczonych w wysokości 100% najniższej emerytury lub renty pracowniczej. Rozwiązanie takie ze względów społecznych i prestiżowych będzie korzystne dla rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełMirosławSkalski">Wszyscy mieli okazję zapoznać się z projektem ustawy, wobec tego proponuję przyjąć projekt ustawy w wersji z 11 listopada bez dalszej dyskusji z uwzględnieniem poprawek zawartych w zestawieniu z dnia 3 grudnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełBolesławStrużek">Byłoby to zbyt wygodne rozwiązanie. Proponuję wniosek wycofać. Zwykła sumienność i rzetelność wymaga rozpatrywania ustawy artykuł po artykule. Czy poseł M. Skalski wycofuje swój wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełMirosławSkalski">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełMieczysławStachura">Wniosek ten jest sprzeczny z regulaminem Sejmu, Komisje mają obowiązek przedyskutować projekt ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełMirosławSkalski">Skoro mój wniosek jest sprzeczny z regulaminem, to wycofuję go.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełMirosławSkalski">Na wniosek przewodniczącego obrad, komisje przyjęły przy 9 głosach wstrzymujących się art. 5 projektu ustawy w wersji z 11 listopada.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełMirosławSkalski">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował powołanie komisji skrutacyjnej dla obliczania wyników głosowań na posiedzeniu w składzie: poseł Władysław Cabaj (ZSL) i poseł Ignacy Wall (ZSL).</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełMirosławSkalski">Przystąpiono do rozpatrzenia art. 6 projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełGenowefaRejman">Do projektu ustawy w wersji z 11 listopada wprowadzono dwie poprawki; dotyczą one rozwinięcia określenia osoby najbliższej rolnika oraz pojęcia wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełGenowefaRejman">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Wniosek jest w zasadzie słuszny, z tym że w ust. 3 mowa, iż jednorazowe odszkodowanie przysługuje także najbliższemu członkowi rodziny, jeśli uległ on wypadkowi przy pracy w gospodarstwie. Przez najbliższego członka rodziny proponuje się rozumieć także osobę pozostającą faktycznie we wspólnym pożyciu. Uważam, że nie będzie dobrze przyjęte w środowisku wiejskim traktowanie konkubiny lub konkubenta jako najbliższego członka rodziny. Ponadto brak w tym sformułowaniu wychowanków oraz zstępnych rodzeństwa, których też należy traktować jako osoby najbliższe. Powtórzenie sformułowań zawartych w Kodeksie karnym nie uwzględnia specyfiki wiejskiej i rozpatrywanej ustawy. Należy zatem zamiast określenia: „najbliższy członek rodziny: użyć określenia „osoba najbliższa rolnika”.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełGenowefaRejman">Określenie: „osoba pozostająca faktycznie we wspólnym pożyciu” jest stosowane w prawie ubezpieczeniowym, nie jest więc nowe. I na wsi może zdarzyć się faktyczne pożycie z konkubiną, podczas gdy dajmy na to żona przebywa za granicą. W takiej sytuacji, człowiek, który rzeczywiście współżyje z rolnikiem i pracuje w gospodarstwie musiałby stracić. Podobnie jak w prawie ubezpieczeniowym traktowana jest ta sprawa w przepisach cywilno-prawnych. Nie mówmy, że wieś tak staroświecko traktuje sprawę współżycia; to sformułowanie nie będzie nikogo razić, jestem za jego utrzymaniem w art. 6. Co się tyczy kategorii wychowanków, to również uważam, że należy objąć ich dyspozycją ust. 3 art. 6.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełGenowefaRejman">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Nie proponuję wykreślenia z teksu osoby pozostającej w faktycznym współżyciu z rolnikiem, a jedynie zamianę sformułowania: „najbliższy członek rodziny” na enumeratywne wyliczenie, komu odszkodowanie przysługuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełBolesławStrużek">Oznacza to, że do ust. 3 art. 6 zostanie wprowadzono zdanie: „Przez osobę najbliższą rolnika należy rozumieć: małżonka, wstępnego, zstępnego, rodzeństwo, powinowatego w tej samej linii lub stopniu, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, wychowanka i zstępnego rodzeństwa, a także osobę pozostającą faktycznie we wspólnym pożyciu”.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełBolesławStrużek">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Przede wszystkim w art. 6 ust. 3 należy napisać, że jednorazowe odszkodowanie przysługuje osobie najbliższej rolnika, nie zaś, że przysługuje ono najbliższemu członkowi rodziny rolnika, jak to zostało napisane. Dalej trzeba sformułować kogo rozumie się przez osobę najbliższą rolnika według propozycji zawartej w poprawkach, z uwzględnieniem rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa, a także wychowanków.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PosełBolesławStrużek">Dyrektor departamentu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Zbigniew Januszek: Nie jest tak, że w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych stosuje się pojęcie konkubiny. W prawie ubezpieczeniowym posługujemy się określeniem z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „osoby będące członkami rodziny”. Ustawą o emeryturach i rentach pracowniczych, której projekt sejmowe komisje przyjęły dwa dni temu, wymienia enumeratywnie w art. 12 kto jest krewnym i powinowatym. Jeśli wszędzie w problematyce ubezpieczeniowej ma funkcjonować ten sam krąg podmiotów uprawnionych, to zarówno propozycja odesłania art. 6 do Kodeksu karnego, jak i autopoprawka zgłoszona obecnie, nie są do przyjęcia. Ponadto trzeba wziąć pod uwagę, że art. 6 ust. 3 dotyczy jednorazowego odszkodowania dla tych członków rodziny rolnika, którzy mieszkają w mieście i tylko doraźnie pracują w gospodarstwie rolnym. Nie jest więc uzasadnione, by do uprawnionych do uzyskania tego odszkodowania zaliczać konkubinę lub konkubenta, gdyż trudno sobie wyobrazić, by osoby te dojeżdżały do gospodarstwa jedynie od czasu do czasu.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję, by w ust. 3 art. 6 zdanie: „Przez osobę najbliższą należy rozumieć najbliższego w rozumieniu Kodeksu karnego” zastąpić zdaniem: „Przez najbliższego członka rodziny rolnika należy rozumieć małżonka, wstępnego, zstępnego, rodzeństwo i zstępnych rodzeństwa, powinowatego w tej samej linii lub stopniu, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, wychowanka”, a opuścić osobę pozostającą we wspólnym pożyciu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Nie widzę różnicy między pojęciem osoby przysposobionej i wychowanka. Sądzę, że pojęcie wychowanka powinno być opuszczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwościMarekGintowt">Małżonek w rozumieniu ustawy też jest rolnikiem, przeto w tekście tego przepisu należy moim zdaniem opuścić tę kategorię osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Proponuję wybrać przez komisje 2–3 osobowy zespół posłów - prawników, którzy ostatecznie zredagują teksty poszczególnych przepisów, a komisje będą tymczasem rozpatrywać następne artykuły; gdy tekst danego artykułu będzie gotowy, komisje wrócą do niego ponownie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję, by komisje przyjmowały w drodze głosowania merytoryczne rozstrzygnięcia, a do ostatecznej redakcji poszczególnych przepisów upoważnione zostały prezydia, które nie będą zmieniać merytorycznej treści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełGenowefaRejman">Wnoszę uwagę do wypowiedzi posła T. Haładaja: pojęcie wychowanek różni się od pojęcia przysposobiony; jest to kategoria odrębna, specyficzna dla stosunków wiejskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełEugeniaKempara">Wychowanek to osobą pracująca w gospodarstwie. Nie możemy takiej osoby wykluczyć z treści ust. 3 art. 6, ponieważ dotyczy on odszkodowania powypadkowego, przysługującego osobom, które uległy wypadkowi przy pracy w gospodarstwie rolnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję zatem, by ostatnie zdanie w ust. 3 art. 6 miało następujące brzmienie: „Przez najbliższą osobę rolnikowi należy rozumieć małżonka, wstępnego, zstępnego, rodzeństwo, zstępnych rodzeństwa, powinowatego w tej samej linii lub stopniu, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia, jej małżonka oraz wychowanka”.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełBolesławStrużek">Art. 6 wraz z poprawką w brzmieniu zaproponowanym przez posła B. Strużka komisje przyjęły przy 3 głosach wstrzymujących się, z zastrzeżeniem ostatecznej redakcji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełBolesławStrużek">Biuro Prawne Kancelarii Sejmu proponuje dodać po art. 6 art. 6a w brzmieniu: „Za wypadek przy pracy w gospodarstwie rolnym uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas: 1) wykonywania zwykłych czynności, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego lub w związku z wykonywaniem takich czynności, 2) wykonywania zadań zleconych przez organizacje polityczne lub społeczne, bądź w związku z uczestniczeniem w organizowanych przez te organizacje czynach społecznych”. Czy są uwagi do tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełGenowefaRejman">Definicja wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym zawarta była w słowniczku znajdującym się w art. 70. Propozycja biura prawnego jest więc zabiegiem czysto technicznym - przeniesieniem z przepisów końcowych ustawy do szczegółowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełFelicjannaLesińska">Proponuję skreślić w pkt. 2 art. 6a słowo „polityczne”, gdyż te organizacje nie prowadzą działalności gospodarczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Treść art. 6a jest dosłownym powtórzeniem przepisu z dotychczasowej ustawy. Proponuję utrzymać słowo „polityczne” ponieważ organizacje polityczne organizują czyny społeczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełBolesławStrużek">W pojęciu organizacji społecznych mieszczą się jak sądzę również organizacje polityczne?</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełBolesławStrużek">Dyrektor generalny w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Jerzy Pacho: Jest to standardowy zapis występujący we wszystkich ustawach dotyczących pracowników gospodarki uspołecznionej. Jeśli opuścimy słowo „polityczne”, to prawnicy mogą mieć różne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Felicjanna Lesińska (ZSL) wycofała swój wniosek.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły jednogłośnie art. 6a w brzmieniu zaproponowanym.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie komisje przyjęły jednogłośnie artykuły 7–10 bez dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję odłożyć na razie rozpatrywanie art. 11 - wrócimy do niego za godzinę, gdy pewne sprawy wyjaśnią się.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PosełBolesławStrużek">Co do art. 12 Biuro Prawne Kancelarii Sejmu proponuje następującą jego treść: „Zasiłek pielęgnacyjny na dzieci przysługuje ubezpieczonemu na zasadach i w wysokości przewidzianych w odrębnych przepisach dla dzieci pracowników”.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PosełBolesławStrużek">Art. 12 komisje przyjęły jednogłośnie w brzmieniu zaproponowanym.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły jednogłośnie bez dyskusji art. 13 w brzmieniu zaproponowanym przez Biuro Prawne kancelarii Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełGenowefaRejman">Poprawki Biura Prawnego Kancelarii Sejmu do art. 14 wynikają stąd, że zróżnicuje się uprawnienia przynależne rolnikowi i domownikowi, którzy mają nieco inne warunki uzyskania renty.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełGenowefaRejman">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Do tekstu pkt. 5 ust. 1 art. 14 wkradł się, jak sądzę, błąd maszynowy, brakuje w nim mianowicie słowa „nieodpłatnie”, które powinno się znaleźć po słowie „przekazał”.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełGenowefaRejman">Sądzę, że merytorycznie jest uzasadnione, by w ust. 9 art. 14 wymienić obok Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej również Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję zawrzeć w przepisach końcowych klauzulę, że przy opracowywaniu przepisów wykonawczych do ustawy poszczególne ministerstwa lub Rada Ministrów będą zasięgać opinii krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 14 jednogłośnie wraz z poprawkami Biura Prawnego oraz dwiema poprawkami zgłoszonymi przez prof. S. Wójcika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełStanisławRostworowski">W pkt. 3 ust. 1 art. 15 zamiast sformułowania „o emeryturach pracowniczych i rentach” powinno znaleźć się sformułowanie zgodnie z nazwą cytowanej ustawy „o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników”.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Komisje przyjęły art. 15 z uwzględnieniem poprawki posła St. Rostworowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełBolesławStrużek">Na wniosek prezydium komisji proponuję w art. 16 w miejsce liczby 80% wstawić liczbę 100%, z tym że realizacja tego przepisu rozłożona zostanie na dwa etapy.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 16 z poprawką zgłoszoną przez posła B. Strużka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Pragnę wrócić jeszcze do art. 16 mimo, że został on przed chwilą przyjęty. Stwierdza się w nim mianowicie, że renta inwalidzka przysługuje każdemu z ubezpieczonych w podstawowej wysokości wynoszącej 100% najniższej emerytury pracowniczej. Pragnę zwrócić uwagę, że są trzy grupy rent, a renta pracownicza III grupy jest niższa niż najniższa emerytura lub renta inwalidzka I i II grupy. Jeśli przyjmiemy treść tego artykułu, to renta inwalidzka rolnicza III grupy będzie wyższa niż renta inwalidzka pracownicza III grupy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Przyznanie emerytury lub renty inwalidzkiej I-III grupy rolnikowi równoznaczne jest z przekazaniem przez niego gospodarstwa następcy lub państwu. We wszystkich tych wypadkach najniższa emerytura lub renta inwalidzka powinny być świadczeniami o tej samej wysokości. Jeśli rolnik przekazujący gospodarstwo jest inwalidą III grupy, to nie ma żadnych przeciwwskazań, by otrzymał on rentę tej samej wysokości jak inni rolnicy, którzy przekazali gospodarstwo, a nie są inwalidami III grupy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełRyszardWojna">Zastanawiam się, mimo przegłosowania, czy w art. 16 nie powinno być zapisane to rozłożenie w czasie, o którym mówił poseł B. Strużek, względnie delegacja dla rządu dotycząca tej sprawy. Obecne sformułowanie sugeruje, że przepis ten od razu wchodzi w życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełBolesławStrużek">Kwestię tę reguluje jeden z przepisów końcowych, a mianowicie art. 59.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektorZbigniewJanuszek">Zgłoszona tu uwaga na zróżnicowanie wysokości rent inwalidzkich III grupy wypłacanych pracownikom i rolnikom jest uzasadniona, W związku z tym, że są dwa punkty widzenia na tę sprawę mam wątpliwości, czy słuszna jest zmiana z 80% na 100%. W pierwotnej wersji 80%, tych wątpliwości nie było. Podwyższenie do 100% spowoduje dodatkowe wydatki w wysokości ok. 7,7 mld zł w pierwszym etapie i ok. 16 mld zł w drugim etapie. Ponieważ przyjmujemy generalną zasadę, że po roku 1985 nie będzie dotacji z budżetu państwa, to owa 16 mld zł obciąża składki ubezpieczeniowe. W związku z tym proponuję raz jeszcze wrócić do art. 16. Przemawiają za tym względy merytoryczne: wyrównanie najniższych świadczeń emerytalnych pracowniczych i rolniczych nie jest uzasadnione. Konstrukcja najniższej emerytury pracowniczej jest odmienna od kontrakcji najniższej emerytury rolniczej - minimalna emerytura rolnicza stanowi bazę do której dochodzą dodatki za produkcję rolną, gdy minimalna emerytura pracownicza stanowi ostateczne minimum. Pierwotny projekt art. 16 (80%) uważam za bardziej słuszny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełBolesławStrużek">Są to uwagi do artykułu już przyjętego i nie będziemy ponownie do niego wracać. Proponuję przejść do art. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Proponuję uzupełnić ust. 4 art. 17 następującym sformułowaniem: „wydanych po uzyskaniu opinii właściwych komisji sejmowych”, podobnie jak zapisaliśmy w ustawie o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Termin „sprzedaż” użyty w art. 17 jest w moim przekonaniu za wąski. W tym przypadku należałoby użyć raczej określenia „wszystkie produkty zbyte odpłatnie”, które to określenie obejmowałoby również takie formy przekazywania produktów rolnych jak kontraktacja. Proponuję ten termin jednolicie wprowadzić w całej ustawie. Z prawnego punktu widzenia, sprzedaż jest pojęciem węższym niż całokształt zawieranych z rolnikami porozumień w celu przekazania państwu efektów swojej pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#DyrektorJerzyPacho">Proponuję jednak posłużyć się pojęciem „sprzedaż” w celu jednolitości stosowania tego terminu w całym obrocie prawnym. W moim przekonaniu kontraktacja jest szczególną formą skupu, a więc mieści się w pojęciu „sprzedaż” i dlatego nie uważam za konieczne wprowadzanie nowego terminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwościMarekGintowt">Opowiadam się za propozycją profesora S. Wójcika jako słuszną z prawnego punktu widzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Waloryzacja będzie dotyczyć zmiany cen i dlatego jestem za utrzymaniem dotychczasowego sformułowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Opowiadam się za proponowaną przez prof. S. Wójcika poprawką, ponieważ dla pracowników określenie „sprzedaż” nie jest jednoznaczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełBernardWidera">Uważam, że w stosunku do progów, o których mowa w ust. 2 art. 17 trzeba by zastosować inną progresję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełBolesławStrużek">Tutaj mamy do czynienia z rachunkiem ciągłym i dlatego jest taka a nie inna progresja.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje odrzuciły poprawkę proponowaną przez prof. S. Wójcika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ProfSylwesterWójcik">Mam poprawkę wstecz do art. 13 pkt 7: proponuję skreślić słowa „może określić” i zastąpić je słowem „określa”.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#ProfSylwesterWójcik">Poprawka została przez komisje przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełZofiaOlejnik">W ust. 5 art. 17 powinniśmy dać wolną rękę rolnikowi w wyborze okresu do obliczania emerytury. Zdarzyć się bowiem może tak, że po przekazaniu gospodarstwa następcy zacznie ono podupadać i dawać mniejszy dochód, co wpłynęłoby na obniżenie podstawy obliczania emerytury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełBolesławStrużek">Właśnie taka możliwość jest w przepisie zagwarantowana.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 17 wraz z poprawkami Biura Prawnego i poprawką zgłoszoną przez posła St. Rostworowskiego.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły bez dyskusji art. 18 i 19 wraz z poprawkami Biura Prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#DyrektorJerzyPacho">Przypominam w tym miejscu, że projekt niniejszej ustawy został opracowany przed opracowaniem ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach. Dlatego też zgłaszam propozycję, aby określoną w tamtej ustawie datę waloryzacji przenieść do niniejszego projektu.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#DyrektorJerzyPacho">Komisje przyjęły art. 20 ze zgłoszonymi poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełKazimierzZdonek">Na ostatnim posiedzeniu podkomisji wnioskowaliśmy, aby w przypadku zrzeczenia się przewidzianego w ust. 2 art. 21 podnieść emeryturę lub rentę nie tak, jak jest w projekcie o 150 zł miesięcznie, lecz dziesięć razy tyle. Sprzyjałoby to pozyskiwaniu budynków gospodarskich i umożliwiałoby ich odsprzedaż tym, którzy nabywają grunty w sąsiedztwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełAntoniPołowniak">Chciałoby się zrobić jak najlepiej, ale skąd brać na to pieniądze, panie pośle Zdonek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełHieronimBlaszyński">Wydaje mi się, że jeśli rolnik zdaje państwu gospodarstwo wraz z zabudowaniami, które następnie są odsprzedawane, to w ten sposób będą uzyskane odpowiednie środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Istnieje problem zagospodarowania mieszkań, które są często opuszczone i niszczeją, podczas gdy stale zwiększa się głód mieszkaniowy. Jeśli będzie tak dalej, to problem ten będzie rósł. Zagadnienie wymaga zatem generalnego rozstrzygnięcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełTadeuszMaj">Uważam za uzasadnione rozważenie podwyższenia omawianej kwoty ale pod warunkiem porównania jej ze średnimi czynszami mieszkaniowymi w mieście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełBolesławStrużek">Wydaje mi się, że nie ma tu wielkiego problemu, bowiem ilość przekazywanych gospodarstw na rzecz państwa w 1982 r. wynosi zaledwie 7%. Jest to liczba niewielka i nie wiadomo czy wzrośnie. Pozostańmy zatem przy proponowanym sformułowaniu przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełEdwardWidera">Proponuję, by możliwość przewidzianą w art. 21 ust. 2 związać z przyjęciem zasady, że zwiększenie emerytury lub renty następuje wówczas, gdy znajdzie się chętny na korzystanie z lokalu i pomieszczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WiceprezesZakładuUbezpieczeńSpołecznychAlojzyFirganek">Co innego, gdy budynki są w dobrym stanie, a co innego gdy walą się i stanowią jedną ruinę. Nie możemy przecież za to płacić. Proponuję przyjąć wersję rządową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełHenrykaFrąc">Najbardziej sprawiedliwie byłoby, gdyby przyjąć za podstawę wypłat szacunki PZU. Jeśli budynek jest w dobrym stanie, to za zrzeczenie się prawa do korzystania z niego trudno oferować zainteresowanemu 150 zł miesięcznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKazimierzZdonek">Aprobuję uwagi posła B. Widery i prezesa A. Firganka. Nie można płacić za rumowisko. Jeśli budynki są coś warte, naczelnik powinien wyrazić zgodę na zwiększenie świadczeń. Na ziemiach zachodnich zdarza się, że duże zabudowania niszczeją gdy obok gospodaruje sąsiad, który nie może starać się o przydział takiego obiektu bo zamieszkuje go dwoje staruszków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJózefKrotiuk">Są różne sytuacje - powinniśmy dostrzegać nie tylko to, co zdarza się na ziemiach zachodnich. Czy nie należałoby rozwiązać tego problemu w rozporządzeniu ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej? W ustawie nie da się tego uregulować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełHieronimBlaszyński">Wiadomo, że nie ma chętnych do przekazywania mieszkań. Gdy chodzi o budynki gospodarcze, to państwo może korzystać z prawa pierwokupu, gdy jest to potrzebne, ale czy znajdzie się ktoś, kto zechce pozbyć się mieszkania za 150 zł miesięcznie?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełHieronimBlaszyński">Dyrektor generalny Jerzy Pacho: Jest to trudna i złożona sprawa, która nie może być uregulowana w ustawie. Trzeba znaleźć inną formę. Powinniśmy rozważyć, czy art. 21 ust. 2 nie powinien zawierać odesłania do rozporządzenia Rady Ministrów, które określi zasady uwzględniania stanu technicznego budynków przy określaniu wysokości świadczeń. Warto wykorzystać sugestię oparcia wypłat na szacunkach PZU. Skoro zdaniem posłów sprawa zasługuje na rozwiązanie, to niech Rada Ministrów określi zasady zwiększania świadczeń. Rzecz jasna, można napisać w ustawie, że projekt rozporządzenia przedłożymy komisjom sejmowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Popieram propozycję dyrektora J. Pacho, aby oceniać wartość budynków trzeba mieć kryteria.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełAntoniWesołowski">Dyrektor J. Pacho ma rację. Sytuacje są różne w różnych województwach. Należy zamieścić w ustawie upoważnienie dla Rady Ministrów w tym zakresie. Odpowiada to potrzebom społecznym. Być może trzeba będzie uregulować tę sprawę odrębnie dla każdego województwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełBolesławStrużek">A zatem w ust. 2 zostanie zapisane, że z tytułu zrzeczenia się prawa do bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarczych zwiększa się emeryturę inwalidzką; zwiększenie to przysługuje każdemu z małżonków. Zasady i wysokość zwiększenia określi w rozporządzeniu Rada Ministrów po uzyskaniu opinii właściwych komisji sejmowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Rozumiem, że usuwamy z tekstu ust. 2 kwotę zwiększenia o 150 zł.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Komisje jednogłośnie przyjęły art. 21 projektu z uwzględnieniem poprawek biura prawnego oraz poprawki ust. 2 sformułowanej w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Następnie komisje jednogłośnie przyjęły art. 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 z uwzględnieniem poprawek Biura Prawnego.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełStanisławRostworowski">Przystąpiono do dyskusji nad art. 50 projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#DyrektorZbigniewJanuszek">Art. 50 przedłożonego projektu zawiera odesłanie do przepisów o emeryturach pracowniczych i rentach, gdy chodzi o określenie zasad przyznawania dodatku rodzinnego w wysokości tych dodatków. Tymczasem ustawa o emeryturach pracowniczych odsyła regulację zasiłków rodzinnych do przepisów szczegółowych. Proponuję więc, by utrzymać pierwotne sformułowanie zawarte w projekcie z 11 listopada 1982 r. odsyłające do przepisów o zasiłkach rodzinnych dla rodzin pracowniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzMałecki">Rozumiem, że byłoby to odesłanie do przepisów, których nie ma, do ustawy, która dopiero jest projektowana?</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzMałecki">Dyrektor generalny Jerzy Pacho: Przecież jest ustawa o zasiłkach rodzinnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#KazimierzMałecki">W takim razie należy wrócić do pierwotnego tekstu. Trzeba też skreślić wyrazy: „osobom uprawnionym do emerytury lub renty”, gdyż wynika to z poprzednich przepisów.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#KazimierzMałecki">Komisje jednogłośnie przyjęły art. 30 projektu ustawy, zgodnie z propozycją Biura Prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełFelicjannaLesińska">W art. 31 ust. 2 jest kwotowe określenie dodatku pielęgnacyjnego. Proponuję przyjąć wersję analogiczną do ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach, to jest ujęcie procentowe dodatku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Popieram stanowisko poseł F. Lesińskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#DyrektorZbigniewJanuszek">Według projektu ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach, dodatek pielęgnacyjny ma wynosić 30% najniższej emerytury, która od 1 stycznia 1983 r. będzie wynosić 5 tys. zł. Emerytura wypłacana rolnikom będzie na razie niższa, trzeba więc uregulować tę kwestię także na okres przejściowy. Proponuję zapisać, że dodatek pielęgnacyjny wynosi 30% najniższej emerytury i zastanowić się, jak sformułować przepisy przejściowe, by kwota ta była nie mniejsza niż 1.500 zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PosełBolesławStrużek">W takim razie napiszmy w art. 31 ust. 2, że dodatek pielęgnacyjny wynosi 30% emerytury podstawowej, nie mniej jednak niż 1.500 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje jednogłośnie przyjęły art. 31 z uwzględnieniem poprawek Biura Prawnego oraz poprawki zgłoszonej w dyskusji sformułowanej przez posła B. Strużka.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PosełBolesławStrużek">Przystąpiono do dyskusji nad art. 32 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Władysław Kandefer (PZPR) zaproponował, by przyjąć w ustawie ogólną zasadę, że dodatek z tytułu odznaczenia państwowego wynosi 20% emerytury lub renty (nie jak to się proponuje 25%) analogicznie jak w projekcie ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach. Inaczej powstałoby wiele nieporozumień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełZygmuntSurowiec">Podaję, że w projekcie ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach przyjęto, że dodatek z tytułu odznaczenia państwowego wynosi 20% podstawy wymiaru świadczenia, podczas gdy w rozpatrywanym dziś projekcie proponuje się ten dodatek w wysokości 25% całości świadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełZygmuntKarchuć">Zgadzam się, że przyjęcie proponowanego brzmienia art. 32 spowodowałoby niezadowolenie społeczne; nie może być tak, aby jedni mieli 25%, a drudzy 20%. Trzeba więc zmienić treść ust. 2 art. 32.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełWładysławKupiec">Obniżenie dodatku do 20% zostanie źle przyjęte w społeczeństwie. Wprawdzie z wyliczeń wynika, że to 20% będzie więcej niż dotychczasowe 25% ale efekt psychologiczny wygląda inaczej. Powinniśmy rozważyć, czy nie należy przyjąć zasady, iż dodatek za odznaczenia wynosi 25% emerytury, tak jak to było dotychczas. W dzisiejszym posiedzeniu biorą udział sejmowe komisje, które pracowały nad projektem ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach, można więc przedyskutować tę kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PosełAntoniPołowniak">Też uważam, że w powszechnym odczuciu dodatek ulegnie obniżeniu i wywoła to niezadowolenie. W każdym razie rozwiązanie tej sprawy w obu ustawach musi być jednakowe, tym bardziej że górna granica dodatku ma wynosić 3 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Resort powinien powiedzieć, czym się kierował przedstawiając propozycję, by dodatek wynosił 20%.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełStanisławRostworowski">Dyrektor generalny Jerzy Pacho: Przedwczoraj przedstawiałem motywy określenia dodatku za odznaczenia w systemie emerytur i rent pracowniczych na poziomie 20% podstawy wymiaru świadczenia. Nie oceniajmy nowych rozwiązań prawnych z punktu widzenia reakcji psychologicznych. Gdyby przyjąć ten punkt widzenia, to nie można by przeprowadzić żadnych reform. Wiele zmian wprowadzanych tą ustawą mogą różni ludzie różnie interpretować, także w sposób tendencyjny. Trzeba będzie podjąć akcję objaśniającą nowe przepisy.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PosełStanisławRostworowski">Ustalenie wysokości dodatku na 20% podstawy wymiaru świadczenia w systemie emerytur i rent pracowniczych jest uzasadnione tym, że podstawa zostaje zwiększona o rekompensatę i zmienia się sposób obliczania rozmaitych elementów, które tę podstawę tworzą. Jednakże system ubezpieczenia społecznego rolników ma swoją specyfikę. W systemie tym dokonano szereg odstępstw od powszechnie przyjętych zasad ze względu na konieczność dostosowania tych rozwiązań do warunków pracy i potrzeb rolników. Renta rolnicza jest rentą dwuczłonową. W systemie ubezpieczeń rolników nie istnieje tzw. podstawa wymiaru, nie można więc odnosić do niej dodatku za odznaczenia. Te sprawy trzeba będzie społeczeństwu wyjaśnić i rząd bierze to na siebie. Proszę nie wracać do dyskusji nad projektem ustawy o emeryturach pracowniczych i rentach, który został przedwczoraj przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Skoro ustalono górną granicę na 3.000 zł to nic nie stoi na przeszkodzie, by w ustawie o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników podnieść wysokość dodatku na 25%.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełBolesławStrużek">Nasze komisje nie mogą dziś zmieniać ustalonego już projektu innej ustawy. Oddalam więc ten wniosek ze względów formalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">W rozpatrywanym projekcie ustawy 25% dodatku za odznaczenie państwowe odnosi się do innej podstawy. Sprawa ta została uzgodniona z rządem i rolnikami. Proponuję przegłosować art. 32.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełHenrykaFrąc">Popieram propozycję przegłosowania art. 32.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PosełHenrykaFrąc">Komisje przyjęły art. 32 wraz z poprawkami zaproponowanymi przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PosełHenrykaFrąc">Następnie komisje bez dyskusji przyjęły jednogłośnie artykuły 33–35 wraz z poprawkami Biura Prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Mam wątpliwości dotyczące egzekwowania przepisu zawartego w art. 36. Kto będzie nadzorował realizację zasady przewidzianej w tym artykule?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Zgodnie z ogólną zasadą nadzór prowadzi instytucja wypłacająca świadczenia. Niestety, dziś wiele pieniędzy cieknie nielegalnie - mamy po kilkadziesiąt milionów nadpłat w ciągu miesiąca. Świadczenia emerytalne są często pobierane przez rodzinę, a nawet po śmierci świadczeniobiorcy przez osoby niespokrewnione.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">W przypadku rolników nadzór nad tego typu sprawami sprawować będą nasze oddziały oraz pracownicy urzędów gminnych.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Nie mam zastrzeżeń do treści art. 36, ale jak potwierdza to wiceprezes A. Firganek, konieczny jest szczególny nadzór. Nie jestem pewien, czy jesteśmy w stanie problem ten uregulować w tej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">W przypadku art. 36 nie uwzględniono naszej propozycji wymienienia w treści tego artykułu również współmałżonka rolnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełGenowefaRejman">W myśl art. 1 współmałżonek jest uważany również za rolnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Rozważmy następującą sytuację: rolnik pobiera emeryturę, a jego małżonka nie pobiera emerytury i prowadzi gospodarstwo. Czy osoba taka ma prawo do emerytury? Było założenie by w takim przypadku nie przyznawać uprawnień do emerytury. Nasza propozycja zmierzała do zapisania tej zasady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełKazimierzZdonek">Wypada tylko się cieszyć, jeśli jeden z małżonków będzie otrzymywał emeryturę, a drugi będzie prowadził gospodarstwo i dostarczał produkcję towarową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PosełGenowefaRejman">Pragnę zaważyć, że art. 35 ust. 1 dotyczy zawieszenia lub zmniejszenia emerytury lub renty inwalidzkiej w przypadku pracy rolnika poza gospodarstwem, zaś art. 36 ust. 1 dotyczy zawieszenia wypłaty świadczeń, gdy rolnik prowadzi gospodarstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełAntoniPołowniak">Jednym z warunków uzyskania emerytury jest przekazanie gospodarstwa następcy lub państwu. Proponowane przez wiceprezesa A. Firganka uzupełnienia: „rolnik lub jego małżonek” uważam za uzasadnione. Jeśli jeden z małżonków będzie prowadził gospodarstwo, to nie uzyska świadczenia emerytalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Nasza propozycja wynika z doświadczeń nagrodzonych przy realizacji dotychczasowej ustawy. Często zdarzają się takie sytuacje, że małżonkowie przekazują gospodarstwo i z tego tytułu dostają emeryturę, a po pewnym czasie otrzymują inne gospodarstwo np. w wypadku. Gdy z czasem ujawni się fakt prowadzenia przez nich gospodarstwa, wyłania się problem, czy powinniśmy umorzyć nadpłatę, czy też ją ściągnąć. Pragniemy zapobiec tego typu sytuacjom w przyszłości. Pragnę ponadto zauważyć, że inny przepis stwierdza, iż rolnik aby mógł uzyskać emeryturę zobowiązany jest do przekazania wszystkich gospodarstw jakie posiada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję zatem następujące brzmienie ust. 1 art. 36: „Jeżeli rolnik lub jego małżonek uprawniony do emerytury lub renty prowadzi gospodarstwo rolne, wypłata tych świadczeń ulega zawieszeniu”.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje przyjęły art. 36 w brzmieniu zaproponowanym przez posła B. Strużka oraz z poprawkami zgłoszonymi przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu, przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie komisje przyjęły bez dyskusji jednogłośnie art. 37 wraz z poprawkami Biura Prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełGenowefaRejman">Do art. 39 Biuro Prawne Kancelarii Sejmu zgłosiło merytoryczną poprawkę dotyczącą przeniesienia na naczelnika gminy kompetencji w zakresie oceny zdolności gospodarstwa rolnego do towarowej produkcji rolnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełSzymonBala">Uprawnienie to należałoby przyznać związkom zawodowym rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuKazimierzMałecki">Musi to być wiążąca decyzja dla organu wypłacającego świadczenia, czyli ZUS-u. W projekcie ustawy problem ten nie był rozwiązany. Powinna to być decyzja organu administracyjnego, a nie organizacji społecznej lub zawodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwościMarekGintowt">Kodeks cywilny rozstrzyga, że w sprawach związanych z podziałem gospodarstwa rolnego, naczelnik orzeka o zdolności gospodarstwa do produkcji towarowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Uważam, że organizacja społeczna będzie mieć możliwość zgłaszania swojej opinii w tych sprawach. Są tu dwie strony: naczelnik i organizacja rolnicza występująca w imieniu rolnika.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PosełSzczepanStyranowski">Komisje przyjęły przy 3 głosach przeciwnych art. 39. wraz z poprawką Biura Prawnego Kancelarii Sejmu oraz poprawką posła T. Maja do ust. 2 polegającą na skreśleniu wyrazów „w miarę potrzeby”.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PosełSzczepanStyranowski">Komisje przyjęły bez dyskusji jednogłośnie art. 40 i art. 41 (wraz z poprawkami Biura Prawnego).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Co uzasadnia przyjęcie w art. 42 górnego pułapu składki, skoro ustawa nie określa górnej granicy emerytury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Przyjmując zasadę, że 1/3 funduszu emerytalnego pochodzi ze składek rolników, w roku 1983 składki będą musiały pokryć wypłatę świadczeń w wysokości 12,1 mld zł, w roku 1984 - 17 mld zł, zaś w roku 1985–20,3 mld zł. Jest pytanie, czy nie lepiej byłoby sformułować ogólne składniki składki emerytalnej i jednocześnie przyznać delegację dla Rady Ministrów do ustalania wysokości składki w poszczególnych latach? Zasada górnej granicy składki została przeniesiona z obecnej ustawy. Pragnę dodać, że kwota 42 tys. zł odpowiada relacjom wynikającym z podwyższenia składki w roku 1983. Przy dalszych podwyżkach składek granicę tę trzeba będzie stopniowo podnosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełBolesławStrużek">Jak rozumiem, pytanie posła T. Haładaja wynikło stąd, że w poprzedniej ustawie była ustalona maksymalna wysokość zarówno składki jak i emerytury, tymczasem obecna ustawa nie ogranicza pułapu emerytury. Można chyba przyjąć, że rolnik, który będzie płacił składkę emerytalną w wysokości 42 tys. zł rocznie, nie będzie w stanie skonsumować wpłacanych kwot w okresie emerytalnym, Idzie więc o to, by próg ten był nieco niższy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Idzie mi o to, że gdy nie ma górnej granicy emerytury, to wszystko zależy od wysokości emerytury i czasu jej pobierania. Drugi aspekt tej sprawy polega na tym, że najwyższą składkę będą płacić gospodarstwa najzamożniejsze, w związku z czym uważam, że nie powinniśmy ustalać górnej granicy tej składki. Propozycję tę zgłaszam jako formalny wniosek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełBolesławStrużek">Problem obciążeń finansowych najzamożniejszych gospodarstw reguluje podatek wyrównawczy. Poza tym najzamożniejsi rolnicy i tak będą świadczyli na fundusz emerytalny znacznie więcej niż z niego skorzystają.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PosełBolesławStrużek">Dyrektor generalny Jerzy Pacho: Poseł T. Haładaj zwrócił uwagę na pewne wątpliwości. Komplikacja polega na tym, że w systemie emerytalnym mamy do czynienia ze sztywnymi, świadczeniami, których można dochodzić na drodze sądowej (liczba świadczeń oraz ich wysokość systematycznie rośnie). Z drugiej strony, powinny w związku z tym być podnoszone składki, aby pokryć rosnące świadczenia. Proponuję zawrzeć w art. 42 zasadę, że składki na świadczenia emerytalne powinny pokrywać co najmniej 1/3 wypłaty. Wyraźne zapisanie tej zasady ułatwi przyswojenie jej przez wszystkich zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełBolesławStrużek">Podzielam wątpliwość posła T. Haładaja co do zamrożenia najwyższej składki. Do rozstrzygnięcia pozostaje oczywiście wysokość składki, czy ma to być 42 tys. zł, czy też inna suma. Zastanawiam się, czy w ogóle powinniśmy wprowadzać do tego artykułu liczby. Świadczenia rosną w dość szybkim tempie i składki będą musiały wzrastać. Należy więc, rozstrzygnąć, czy umieścić tu zapis elastyczny, czy też sztywny (nie jest on praktykowany w innych ustawach), który spowoduje negatywne opinie społeczności wiejskiej przy każdorazowej podwyżce składek aktem prawnym Rady Ministrów. To, że kwoty wypłacane w postaci świadczeń mogą być wyższe niż kwoty pobrane w postaci składek jest zjawiskiem normalnym w systemie ubezpieczeniowym, w przeciwnym razie system ten nie miałby sensu. Naturalnym zjawiskiem jest również to, że bogaci rolnicy będą świadczyć więcej niż otrzymywać, zaś biedni będą dostawać więcej niż świadczyć, jak też to, że w niektórych przypadkach (przedwczesna śmierć) ubezpieczeni w ogóle nie otrzymują świadczeń emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PosełBolesławStrużek">Treść art. 42 wymaga dużej rozwagi ze względu na następstwa, które pojawią się w najbliższych latach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełKazimierzZdonek">Uważam, że niepotrzebnie tracimy czas. Zainteresowane strony nie zgłosiły dotychczas uwag do tego artykułu. Sprawa nie jest aż tak trudna - odnoszę wrażenie, że jest tu jakaś gmatwanina. Sądzę, że ustalenie górnej granicy składki na poziomie 42 tys. zł rocznie jest zasadne. Proponuję przegłosować art. 42 bez poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełMieczysławStachura">Proponuję także przyjąć przewidziane w projekcie brzmienie ust. 3 art. 42.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełSzczepanStyranowski">Chciałbym wiedzieć, czy podkomisja omawiała tę kwestię i jakie jest w tej mierze stanowisko podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełGenowefaRejman">Podkomisja opowiedziała się za sformułowaniem zawarty w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Dodatkowo przemawia za tym fakt skonsultowania brzmienia tego artykułu z organizacjami rolniczymi. Proponuję poddać wniosek pod głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#DyrektorZbigniewJanuszek">Podkreślam jeszcze raz, że artykuł ten ma zasadnicze znaczenie dla całej ustawy i nie mogę się zgodzić z argumentami, że coś zostało wcześniej uzgodnione. Na początku ustaliliśmy pewne założenia i nasze obecne stanowisko jest tego logiczną konsekwencją. W ustawie powinna się znaleźć zasada obowiązująca na lata, a nie tylko na krótki czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełBolesławStrużek">Proponuję przyjąć ust. 1 art. 42 zgodnie z przedłożeniem. Nie możemy nie określić kwot tych składek, ponieważ nie mielibyśmy z czym wyjść do rolników. Rolnikom trzeba konkretnie powiedzieć ile będą płacić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełFelicjannaLesińska">Uważam, że powinniśmy w art. 42 umieścić zdanie mówiące o tym, że jedną trzecią składki płacą rolnicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełAntoniPołowniak">Jeśli uznajemy i akceptujemy politykę socjalną państwa, to nie określajmy ścisłymi ramami tej wielkości. Rada Ministrów nie może być w swych działaniach ograniczona. Ustawa powinna obowiązywać na długi okres czasu. Jeśli występują jakiekolwiek wątpliwości, to powinniśmy je wyjaśnić właśnie w naszej dyskusji, a nie liczyć na to, że samo życie je wyjaśni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#EkspertSylwesterWójcik">Ta wielkość - jedna trzecia jest konieczna jako swego rodzaju ogranicznik, ponieważ Rada Ministrów może podwyższać składki ponad tę granicę. Proponuję więc umieścić ten zapis nie w art. 42 lecz w art. 41, określając, że składki nie mogą być wyższe niż jedna trzecia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Z przedstawionych przez nas wcześniej propozycji wynika, że w art. 41 powinien się znaleźć ust. 5 głoszący, że rolnicy zobowiązani są do opłacania składki co najmniej w jednej trzeciej wysokości funduszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełBolesławStrużek">Należałoby zgodnie z propozycją wiceprezesa ZUS Alojzego Firganka zamieścić w art. 41 ust. 5, który stanowiłby, że wydatki na wypłatę świadczeń, o których mowa w ust. 4 powinny być w jednej trzeciej pokryte ze składek opłacanych przez rolników. Wiceprezes A. Firganek proponuje, by zaznaczyć w przepisie, że wydatki te powinny być pokryte że składek rolników co najmniej w jednej trzeciej, jednakże uważam, że słowa „co najmniej” nie są tu konieczne.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PosełBolesławStrużek">Dyrektor generalny Jerzy Pacho: Proszę jednak o uwzględnienie słów „co najmniej”. We wszystkich uzgodnieniach przyjęto, że do 1985 r. wpłaty na fundusz ubezpieczenia społecznego rolników będą realizowane w jednej trzeciej przez rolników i w dwóch trzecich z budżetu. Później, w razie rozwoju świadczeń relacja ta może ulec zmianie. Inaczej nie będziemy mogli rozwijać systemu świadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Znamy już te argumenty, proszę ich nie powtarzać. Zakres świadczeń i tak będzie musiał być zmieniony w drodze ustawy, a wtedy zmieni się tę proporcję, którą ustanowi projektowany ust. 5. Proponuję więc by zamknąć dyskusję w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje w głosowaniu przyjęły art. 41 ust. 5 zgodnie z propozycją posła B. Strużka, przy 15 głosach przeciwnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełTadeuszHaładaj">Proponuję by w art. 42 w ust. 2 skreślić słowa: „i wyższa niż 42 tys. zł”. Wystarczy, gdy w ustawie zostanie zapisane, że składka na fundusz ubezpieczenia społecznego rolników nie może być niższa niż 1.700 zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował, by w pierwszej kolejności przeprowadzić głosowanie nad wnioskiem posła T. Haładaja, by nie ustalać górnej granicy składki.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#PosełTadeuszHaładaj">Komisje przystawiły do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Władysław Cabaj (ZSL) członek komisji skrutacyjnej poinformował, że w jego sektorze za wnioskiem posła T. Haładaja głosowało 15 posłów, zaś poseł Ignacy Wall (ZSL) członek komisji skrutacyjnej poinformował, że w jego sektorze za wnioskiem głosowało 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Kazimierz Rokoszewski (PZPR) zgłosił wniosek o ponowne głosowanie gdyż jego zdaniem, poseł W. Cabaj błędnie obliczył głosy w swym sektorze.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PosełTadeuszHaładaj">Komisje przeprowadziły ponowne głosowanie, przyjmując poprawkę posła T. Haładaja większością 26 głosów przeciw 25, przy jednym wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zapytał posła T. Haładaja czy chodziło mu, jako wnioskodawcy, o skreślenie całego ust. 2 w art. 42.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#PosełTadeuszHaładaj">Poseł Tadeusz Haładaj (PZPR) uściślił, że jego wniosek dotyczył skreślenia słów „i wyższa niż 42 tys. zł”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełBolesławStrużek">W takim razie art. 42 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „Składka, o której mowa w ust. 1 nie może być niższa niż 1.700 zł rocznie”.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje, przy czterech głosach przeciw i trzech głosach wstrzymujących się przyjęły w całości art. 42 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełBolesławStrużek">Następnie komisje przyjęły jednogłośnie art. 43, 44 i 45 projektu wraz z poprawkami Biura Prawnego Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował, by powrócić do opuszczonego w dotychczasowej dyskusji art. 11 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełBolesławStrużek">W wyniku konsultacji z rządem, które przeprowadził wicemarszałek Sejmu Zbigniew Gertych, proponuje się zachować art. 11 w wersji projektu z 11 listopada 1982 r., wprowadzając uzupełniające stwierdzenie, że zasiłki rodzinne powinny być finansowane z funduszu socjalnego wsi, którego wysokość i sposób utworzenia określi Rada Ministrów. Poseł B. Strużek zaproponował wstępnie przegłosować tę zasadę i powierzyć Biuru Prawnemu Kancelarii Sejmu sformułowanie tekstu przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Musimy wiedzieć za czym głosujemy. Uważam, że prawo podmiotowe do zasiłku rodzinnego powinno być określone w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełBolesławStrużek">Prawo podmiotowe do zasiłku zostanie w ustawie zachowane. Będzie jedynie dodany przepis o sposobie finansowania tego zasiłku. Gdyby zasiłki miały być finansowane ze składek, to składki płacone przez rolników musiałyby ulec zwiększeniu o 4 mld.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełGenowefaRejman">W art. 41 powinny być uregulowane sprawy związane z funduszem. Warto się jednak zastanowić, czy fundusz socjalny wsi wystarczy na pokrycie zasiłków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełBolesławStrużek">Fundusz socjalny wsi, to inny fundusz niż Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników, o którym mowa w art. 41 projektu ustawy. Środki na fundusz socjalny wsi będą pochodziły m.in. z czystego zysku instytucji zajmujących się skupem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełEdmundSkoczylas">Należy przyjąć propozycję przewodniczącego, gdyż inaczej skomplikujemy zagadnienie i będziemy musieli powracać do tego, co już zostało uchwalone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Nie jestem przeciwna tej koncepcji, ale mówiono nam, że nie można wskazywać jako źródła finansowania czegoś, czego jeszcze nie ma i powoływać się na nieistniejące ustawy. Proszę więc o wyjaśnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełBolesławStrużek">Mamy tu do czynienia z nałożeniem obowiązku na Radę Ministrów, nie zaś ze wskazaniem na nieistniejące źródła finansowania.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PosełBolesławStrużek">Dyrektor generalny Jerzy Pacho: Aby uniknąć wysuniętego tu trafnego zarzutu, należałoby zredagować art. 11 w ten sposób, by po pierwsze — stwierdzał on, że ubezpieczonemu, który nie jest uprawniony do pobierania zasiłków na podstawie innych przepisów i osiąga niskie dochody w przeliczaniu na jednego członka rodziny wypłaca się zasiłek rodzinny z funduszu socjalnego wsi. Po drugie — fundusz socjalny wsi tworzy Rada Ministrów w drodze rozporządzenia po zasięgnięciu opinii właściwych komisji sejmowych. Po trzecie - Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określa wysokość i tryb przyznawania zasiłków.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PosełBolesławStrużek">Poseł Kazimierz Zdonek (ZSL).: Wydaje mi się, że zamiast zobowiązywać Radę Ministrów do tworzenia funduszu socjalnego lepiej byłoby zobowiązać rząd do tworzenia funduszu dla ZUS. Niech ZUS wypłaca te zasiłki. Po co tworzyć coś nowego? Wiadomo, że zakłady czy instytucje nie będą dobrowolnie płacić na fundusz socjalny wsi. W ustawie powinniśmy zamieścić konkretne sformułowania, po co kombinować? Czy dlatego, że komuś odpowiada utworzenie funduszu socjalnego wsi? Może to być rozumiane jako manipulacja, jako przysłowiowe gruszki na wierzbie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełAntoniPołowniak">Propozycja przewodniczącego jest przejrzysta i należy ją poprzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełEdwardSkoczylas">Uważam, że wypowiedź dyrektora J. Pacho jest mętna i komplikuje problem.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#PosełEdwardSkoczylas">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował, by zespół roboczy w składzie: poseł Genowefa Rejman (ZSL), poseł Ryszard Socha (PZPR), dyrektor Zbigniew Januszek i prof. Sylwester Wójcik przedstawił propozycję sformułowania art. 11.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#PosełEdwardSkoczylas">Komisje przeszły do dyskusji nad przepisami rozdz. 4 projektu ustawy „Przekazywanie gospodarstw rolnych”.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#PosełEdwardSkoczylas">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Art. 46 jest szczególnie istotny; określa bowiem krąg następców rolnika. Sformułowanie tego artykułu nie jest jednak szczęśliwe. Rolnik powinien mieć możliwość wyboru swych następców, analogicznie jak w przypadku dziedziczenia testamentowego. Należy rozszerzyć krąg następców, który rolnik może przekazać gospodarstwo w myśl ustawy - trzeba wyraźnie powiedzieć, że następcami mogą być także przysposobieni i ich małżonkowie, należałoby napisać również, że następcami rolnika mogą być: zstępni, małżonkowie zstępnych, rodzeństwo, małżonkowie małżeństwa. Może przecież zdarzyć się, że rolnik zechce przekazać gospodarstwo synowej albo zięciowi.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#PosełEdwardSkoczylas">Mam też uwagę dotyczącą ust. 3: jest on źle zredagowany, bowiem nie ma takiego przepisu w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z nowelą do Kodeksu cywilnego powinno się wprowadzić tutaj następujące określenie: „ten kto spełnia warunki przeniesienia własności”. Przepis w obecnym brzmieniu odsyła do niczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełKazimierzZdonek">W podkomisji byliśmy zdania, że powinno się stworzyć możliwość przekazywania przez rolnika swego gospodarstwa nie tylko najbliższym, lecz również innym osobom, którzy nie mają krewnych i chcieliby przekazać swoje gospodarstwo innym osobom. Wydaje mi się, że leżałoby to w interesie społecznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełBolesławStrużek">Wyjaśniam, że nie ma rozbieżności między ust. 2 art. 47, a art. 46. Poseł K. Zdonek podniósł całkiem inny i zupełnie nowy problem. Nie możemy się zgodzić na rozszerzenie w tej ustawie zakresu osób uprawnionych do przejęcia gospodarstwa, ponieważ stworzyłoby to niebezpieczeństwo ukrytych sprzedaży ziemi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Możemy dopisać w art. 46 przysposobionych; w ten sposób krąg następców zostanie rozszerzony. Nic nie stoi na przeszkodzie by właściciel gospodarstwa zawarł z inną osobą umowę dotyczącą współwłasności i później przekazał je na ogólnie obowiązujących zasadach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Przyjęcie propozycji posła K. Zdonka stworzyłoby niebezpieczeństwo, że rolnicy mogąc swobodnie dysponować ziemią zechcą pozbawiać swoje dzieci praw do niej.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PosełJaninaŁęgowska">Komisje przegłosowany art. 46 z poprawką ust. 3 zgłoszoną przez prof. S. Wójcika.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#PosełJaninaŁęgowska">Komisje przyjęły art. 11 wraz ze zgłoszoną na posiedzeniu poprawką - uzupełnieniem.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#PosełJaninaŁęgowska">Ekspert prof. Sylwester Wójcik przedłożył propozycję ściślejszego sformułowania w art. 47 ust. 4 ograniczenia swobody podziału gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#PosełJaninaŁęgowska">Komisje przyjęły jednogłośnie art. 47 z poprawkami zgłoszonymi przez prof. S. Wójcika nie uwzględniając poprawek zgłoszonych przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#PosełJaninaŁęgowska">Bez dyskusji komisje przyjęły jednogłośnie art. 48–50.</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#PosełJaninaŁęgowska">Przy jednym głosie wstrzymującym się komisje przyjęły art. 51 w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#PosełJaninaŁęgowska">Bez dyskusji komisje przyjęły jednogłośnie art. 52 wraz z poprawkami Biura Prawnego Kancelarii Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełBolesławStrużek">Biuro Prawne proponuje, by po art. 52 umieścić dodatkowy art. 52a w brzmieniu: „Następca, który przejął gospodarstwo rolne, lub jego część na własność, nie może przed upływem 10 lat od dnia przejęcia, zbyć w całości lub w części nieruchomości wchodzących w skład tego gospodarstwa. Zbycie nieruchomości lub jej części przed upływem tego terminu może nastąpić za zgodą terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego jedynie w wypadkach społecznie i gospodarczo uzasadnionych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PosełGenowefaRejman">Jak rozumiem, idzie tu o synchronizację z Kodeksem cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PosełGenowefaRejman">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Zaproponowane brzmienie art. 52a nie odpowiada Kodeksowi cywilnemu. Sama propozycja wprowadzenia art. 52a do tekstu ustawy jest zasadna, gdyż bez tego przepisu rolnicy będą mieli pełną swobodę postępowania w odniesieniu do przyjętego gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PosełGenowefaRejman">Rozumiem analogię z Kodeksem cywilnym w ten sposób, że idzie o ochronę gospodarstwa rolnego. Chodzi o to, by nabywca nie był nabywcą pozornym. Nie można dawać dodatkowych korzyści rolnikowi, który przekazał gospodarstwo następcy jeśli ów następca zbywa to gospodarstwo.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PosełGenowefaRejman">Ekspert prof. Sylwester Wójcik: Jest to słuszny punkt widzenia, ale w takim wypadku jest to inne rozwiązanie niż obowiązujące w obecnym Kodeksie cywilnym; rozwiązanie takie obowiązywało przed nowelizacją Kodeksu cywilnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Proponuję wyłączyć spory akademickie. Mamy tekst poprawki i trzeba ją przegłosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełStanisławRostworowski">Zastanawiam się, czy poprawka w postaci art. 52a jest potrzebna. Nie wiadomo, jakie efekty da gospodarstwo obrabiane pod przymusem przez 10 lat. Jeśli ten przepis w ogóle jest konieczny, to moim zdaniem należałoby zamiast 10 lat, wyznaczyć tylko 3 lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełBolesławStrużek">Kwestię obowiązku prawidłowego użytkowania gospodarstwa reguluje dość szczegółowo inna ustawa, a mianowicie ustawa o ochronie gruntów rolnych. Uważam, że proponowany art. 52a jest potrzebny, by zapobiec spekulacjom. Proponuję jednak skrócić okres, o którym mowa do 5 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Zwracam uwagę, że przepis art. 52a nie dotyczy całego gospodarstwa lecz nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PosełFranciszekSadurski">Poseł Eugenia Kempara (PZPR) zaproponowała przystąpić do głosowania, przy czym w pierwszej kolejności należałoby przegłosować tekst zgłoszony przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu, a w drugiej kolejności poprawkę posła B. Strużka.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje przyjęły większością głosów art. 52a w brzmieniu zaproponowanym przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu i odrzuciły poprawkę, zgłoszoną przez posła B. Strużka.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#PosełFranciszekSadurski">Bez dyskusji komisje przyjęły jednogłośnie art. 53 wraz z poprawkami Biura Prawnego.</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#PosełFranciszekSadurski">W dyskusji nad art. 54 poseł Genowefa Rejman (ZSL) stwierdziła, że poprawka Biura Prawnego dotyczącą tego artykułu zmienia jego treść, zaakceptowaną przez podkomisję i uznała, że w tym wypadku Biuro Prawne przekroczyło swoje kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#PosełFranciszekSadurski">Poseł Kazimierz Zdonek (ZSL) zaproponował przyjęcie art. 54 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#PosełFranciszekSadurski">Poseł Stanisław Rostworowski (bezp. ChSS) zabrał głos w sprawie formalnej: procedura głosowania nad art. 52a była niewłaściwa, ponieważ zasadą jest głosowanie poprawek Biura Prawnego Kancelarii Sejmu w drugiej kolejności. Zdaniem mówcy, przewodniczący obrad niesłusznie uległ sugestii poseł E. Kemparowej w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-126.7" who="#PosełFranciszekSadurski">Podzielam stanowisko poseł G. Rejman, także uważam, że Biuro Prawne przekroczyło swoje uprawnienia. Powinno ono pomagać posłom w redagowaniu przepisów, dbać o to, by nie formułować przepisu sprzecznego z innymi przepisami, ale do jego zadań nie należy wprowadzanie merytorycznych zmian, ani decydowanie o merytorycznych rozstrzygnięciach. Niestety, sytuacja taka zdarza się dość często.</u>
          <u xml:id="u-126.8" who="#PosełFranciszekSadurski">Ekspert prof. Sylwester Wójcik zaproponował następujące poprawki do art. 54: w ust. 1 po wyrazach „może wyłączyć” dodać wyrazy „i zachować własność”. W drugim zdaniu ust. 1 zamiast słowa „tych” umieścić słowo „wyłączonych”, w ust. 2 po wyrazach „po cenie odpowiadającej” umieścić sformułowanie „cenie gruntów PFZ, a przy budynkach”.</u>
          <u xml:id="u-126.9" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje przyjęły art. 54 jednogłośnie wraz z poprawkami zgłoszonymi przez prof. S. Wójcika, bez uwzględnienia poprawek zaproponowanych przez Biuro Prawne Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-126.10" who="#PosełFranciszekSadurski">Bez dyskusji komisje przyjęły art. 55 z poprawkami zgłoszonymi przez Biuro Prawne. Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-126.11" who="#PosełFranciszekSadurski">Ekspert prof. Sylwester Wójcik zgłosił uwagi redakcyjne do art. 56 i zaproponował takie ujęcie ust. 2, aby przekazanie gospodarstwa rolnego, które tylko w części stanowi własność rolnika także następowało w trybie umowy w formie aktu notarialnego (tak samo jak wtedy, kiedy całe gospodarstwo jest własnością). Chodzi o to by w przypadkach mieszanych, które są częste, nie zmuszać rolników do załatwiania tej samej sprawy w dwu miejscach.</u>
          <u xml:id="u-126.12" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje przyjęły art. 56 przy uwzględnieniu poprawek zgłoszonych przez prof. S. Wójcika.</u>
          <u xml:id="u-126.13" who="#PosełFranciszekSadurski">Bez dyskusji komisje przyjęły artykuły 57 i 58 z poprawkami redakcyjnymi Biura Prawnego Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-126.14" who="#PosełFranciszekSadurski">Poseł Bolesław Strużek (ZSL) zaproponował dodanie art. 58a, zgodnie z którym rozporządzenie stanowione w wykonaniu ustawy winno być uprzednio skonsultowane z Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Nawet jeśli generalnie wynika to ogólnie z ustawy o organizacjach rolniczych, powinno to być zapisane w tym akcie prawnym. Rolnik - czytelnik ustawy, nie zawsze będzie pamiętał co na ten temat powiedziano w innym akcie.</u>
          <u xml:id="u-126.15" who="#PosełFranciszekSadurski">Aby nie było nieporozumień, że chodzi nie tylko o rozporządzenia Rady Ministrów, lecz także ministrów proponuję sformułowanie w rodzaju: „Rozporządzenia wykonawcze, które będą wydane w oparciu o niniejszą ustawę, mogą być wydane po zasięgnięciu opinii…”.</u>
          <u xml:id="u-126.16" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje przyjęły art. 58a w zaproponowanej wersji.</u>
          <u xml:id="u-126.17" who="#PosełFranciszekSadurski">Wiceprezes ZUS Alojzy Firganek zaproponował art. 58b, określający, jak to już merytorycznie ustalono w dyskusji nad art. 16, etapy dochodzenia do 100% podstawowej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-126.18" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje przyjęły propozycję art. 58b i bez zmian przyjęły art. 59.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełZofiaGrzebiszNowicka">Czy w sytuacji, kiedy w dyskusji nad art. 11 przesądziliśmy, że zasiłki rodzinne będą wypłacane z funduszu socjalnego wsi - potrzebny jest art. 60, który ustala rozpoczęcie wypłaty tych zasiłków od 1 lipca 1986 r.? Proponuję go skreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Ten przepis jest ważny, bowiem niezależnie z jakiego funduszu zasiłki będą wypłacane i będzie to duża kwota globalna. Początkowo fundusz socjalny wsi będzie musiał korzystać z dotacji ze skarbu państwa. Na posiedzeniu podkomisji uzgodniliśmy datę wejścia w życie przepisu o zasiłkach rodzinnych, nie ma więc powodu, by skreślić art. 60.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełBolesławStrużek">Może powierzyć tę sprawę Radzie Ministrów, rozszerzając zakres upoważnienia przeciwdziałanego dla niej w art. 11?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Problem kwalifikuje się jednak do przepisów przejściowych, a nie zasadniczych.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">W takim razie wypowiadam się za wersją podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Komisje przyjęły przy jednym głosie wstrzymującym się art. 60 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Dyrektor Zbigniew Januszek wniósł o określenie art. 61, zgodnie z którym w sprawach, w których zdarzenia lub okoliczności uzasadniające prawo do świadczeń wystąpiły przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe. Przepis tego rodzaju występuje zwykle w ustawach emerytalno-rentowych i tu również byłby przydatny, choć nie niezbędny, jednakże w odniesieniu do świadczeń krótkoterminowych, jak zasiłek macierzyński i chorobowy - działałby na niekorzyść rolników; np. w razie urodzenia się dziecka przed wejściem w życie ustawy, matce nie należałby się zasiłek macierzyński.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Poseł Genowefa Rejman (ZSL) wyraziła wątpliwości co do wniosku przedmówcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Weźmy np. rolnika, który w październiku br. uległ wypadkowi. Po skreśleniu art. 61 ZUS od 1 stycznia 1983 r. będzie wypłacał mu dziennie 1/30 podstawowej emerytury, a nie jak obecnie 50 zł.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Komisje przegłosowały przy jednym głosie wstrzymującym się skreślenie art. 51.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Komisje przyjęły bez dyskusji art. 62–64 i przyjęły artykuły 65, 66 i 67 wraz z poprawkami Biura Prawnego.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Ekspert prof. Sylwester Wójciki W art. 68 mowa jest o Funduszu, ale w ustawie występują dwa fundusze i dlatego wymagałoby to uściślenia.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Komisje przyjęły art. 68 wprowadzając pełną nazwę: Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Komisje przyjęły art. 69 z poprawką Biura Prawnego.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Ekspert prof. Sylwester Wójcik zaproponował przenieść z art. 70 (który się skreśla) pkt. 5 i 6 do art. 1a.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#WiceprezesZUSAlojzyFirganek">Komisje przyjęły propozycję prof. S. Wójcika, a następnie przyjęły art. 71.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełJadwigaBiernat">Uważam, że należałoby wprowadzić przed art. 72 dodatkowy artykuł zawierający zobowiązanie Rady Ministrów do przedstawienia po trzech latach sprawozdania z wykonania ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełEugeniaKempara">Nie sądzę, ponieważ za trzy lata nie wszystkie jeszcze przepisy ustawy wejdą w życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Ponadto Sejm ma w każdej chwili prawo zażądać od rządu sprawozdania z realizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PosełFranciszekSadurski">Poseł Jadwiga Biernat (ZSL) wycofała swój wniosek.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PosełFranciszekSadurski">Komisje przyjęły artykuł 72 bez dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełJaninaSzczepańska">W imieniu grupy posłów rolników serdecznie dziękuję poseł G. Rejman za ogromny wkład pracy w przygotowanie tej ustawy. Dziękuję również wszystkim posłom i ekspertom. Podejmowaliśmy tę ustawę w interesie społecznym, w interesie rolników, w interesie produkcji i zaopatrzenia społeczeństwa. Być może trochę zawiedliśmy nadzieje i oczekiwania rolników, bo nie wszystkie ich żądania były możliwe do spełnienia. Ustawa z pewnością będzie mocno dyskutowana w środowisku wiejskim. Obecna sytuacja w kraju poróżniła wieś z miastem, a nawet wprowadziła podziały wśród rodzin. Ustawa wchodzi w życie w szczególnie trudnym dla wsi okresie.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PosełJaninaSzczepańska">Na wniosek posła B. Strużka, komisje upoważniły prezydium i zespół do redakcyjnego dopracowania tekstu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PosełJaninaSzczepańska">Na zakończenie obrad komisje przyjęły cały tekst projektu ustawy. Na posła sprawozdawcę wybrana została poseł Genowefa Rejman (ZSL).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>