text_structure.xml
16.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Początek posiedzenia o godzinie 18 minut 12</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Zygmunt Frankiewicz</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dzień dobry. Witam państwa bardzo serdecznie.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Otwieram posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Wszystkich rytualnych regułek nie będę tutaj przytaczał. Zapytam tylko, czy są wśród nas osoby, które prowadzą zawodową działalność lobbingową. Nie ma.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Czy do porządku obrad ktoś z państwa ma jakieś uwagi? Przypomnę, że w porządku obrad jest tylko rozpatrzenie sprawozdania z wykonania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za lata 2016 i 2017.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jest z nami pan Wojciech Kaczmarczyk z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, sekretarz Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego. Rozumiem, że to jest zdalny udział… Witam także pana Mariusza Marszała ze Związku Gmin Wiejskich oraz pana Leszka Świętalskiego, sekretarza generalnego tego samego związku, który jest z nami zdalnie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Otrzymaliśmy to sprawozdanie, sprawozdanie jest dość obszerne i, jak myślę, konkretne. Z racji tego, że to jest sprawozdanie za lata 2016–2017, mam mniejsze przekonanie co do dużego sensu analizowania szczegółowo tego sprawozdania. Wolałbym, żeby to było sprawozdanie za lata 2018–2019 – obowiązek składania tych sprawozdań dotyczy okresów 2-letnich – ale pewnie za czas jakiś będzie to następne sprawozdanie. Oddam głos panu dyrektorowi Kaczmarczykowi z prośbą o bardzo krótkie omówienie tego dokumentu.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Przepraszam jednocześnie za opóźnienie rozpoczęcia tego posiedzenia. To jest spowodowane znikomą liczbą sal w Senacie, jakie mamy do dyspozycji, a przed nami obradowała tutaj komisja kultury, w której posiedzeniu uczestniczył pan premier Gliński, no i się to trochę przeciągnęło. Mamy o 18.30 następne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, razem z Komisją Ustawodawczą oraz komisją budżetu, tak że mamy pewien limit czasowy i nie tylko sami za siebie odpowiadamy. Dlatego będę prosił o zwięzłość.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Oddaję głos panu dyrektorowi. Jeżeli nas pan dyrektor słyszy, to proszę o włączenie mikrofonu i zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Dzień dobry. Mam nadzieję, że mnie słychać.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Słychać, wszystko jest w porządku. Bardzo prosimy o wypowiedź.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Postaram się w kilku słowach streścić najważniejsze elementy tego sprawozdania. Chciałbym zwrócić uwagę na 5 kwestii, które zostały poruszone w tym sprawozdaniu.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Pierwsza rzecz. W okresie sprawozdawczym pięciokrotnie nowelizowana była ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, przy czym czterokrotnie były to nowelizacje takie incydentalne, przy okazji innych przepisów, czyli dostosowywanie przepisów ustawy pożytkowej do zmian w innych przepisach. Jedna zmiana, powiedziałbym, fundamentalna, to była nowelizacja z 15 września 2017 r. Zgodnie z ustawą o Narodowym Instytucie Wolności zostały utworzone 2 instytucje publiczne: Komitet do Spraw Pożytku Publicznego, który jest w tej chwili takim ciałem regulacyjnym, instytucją publiczną rangi ministerstwa, która zajmuje się kwestiami pożytku publicznego – przewodniczący Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego, zgodnie z przepisami, jest członkiem Rady Ministrów – i Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, który od 2018 r. jest agencją wykonawczą w całości dedykowaną organizacjom pozarządowym, zajmuje się realizacją programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Narodowy Instytut Wolności przejął od ministerstwa rodziny zarządzanie programami FIO. W tej chwili tych programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego jest już 6. Trzykrotnie zwiększyła się kwota wsparcia, kwota, którą rząd wspiera organizacje pozarządowe w ramach tych programów, o których powiedziałem. Ta nowelizacja, powiedziałbym, przekazała Narodowemu Instytutowi Wolności administrowanie bazą sprawozdań organizacji pożytku publicznego i obowiązek publikowania corocznie wykazu organizacji pożytku publicznego uprawnionych do 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Drugi element tego sprawozdania, na który chciałbym zwrócić uwagę, to skala współpracy finansowej, która odbywała się w latach 2016–2017. 2 tysiące 436 urzędów administracji publicznej, rządowej i samorządowej podjęło współpracę finansową z organizacjami pozarządowymi, w tym 16 ministerstw i urzędów centralnych, 15 urzędów wojewódzkich, wszystkie 16 urzędów marszałkowskich, 290 starostw powiatowych, tj. 94%, wszystkie 60 miast na prawach powiatu i 2 tysiące 34 urzędy gminne, tj. 90% tych urzędów. Można powiedzieć, że jest to dobry przykład, chociaż nie wzorcowy, tutaj mogłoby być jeszcze lepiej, współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Jeśli chodzi natomiast o współpracę pozafinansową, o obowiązek, który został wprowadzony ustawą pożytkową z 2003 r., aby każdy urząd administracji publicznej posiadał program współpracy z organizacjami pozarządowymi… Takie programy w postaci programów rocznych są realizowane w tej chwili przez 91% organów administracji samorządowej i jest to rzeczywiście dosyć wysoki procent. Warto podkreślić, że rośnie liczba jednostek administracji publicznej, które podpisują czy też przygotowują programy współpracy z organizacjami pozarządowymi, programy wieloletnie. I tak np. w przypadku administracji rządowej w roku 2017 ten odsetek wzrósł do 42% – z 21% w 2016 r.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Warto podkreślić także – i to jest trzeci element, na który chciałbym zwrócić uwagę – kwestię rozwoju Rady Działalności Pożytku Publicznego na poziomie centralnym. W 2016 r, w piątej kadencji, liczba członków pozarządowych w radzie pożytku, tej centralnej, zwiększyła się z 11 do 23, a w szóstej kadencji, od 2018 r., do 25. To jest szersze przedstawicielstwo, więcej środowisk jest reprezentowanych w Radzie Działalności Pożytku Publicznego, co owocuje większą liczbą inicjatyw, jakie podejmuje rada pożytku. W 2016 r. rada podjęła 50 uchwał, w 2017 r. – 47 uchwał. W porównaniu do wcześniejszych kadencji ta aktywność rady zwiększa się o ok. 20, 30%, co także wskazuje na rozwój dialogu obywatelskiego w Polsce. Niestety liczba rad działalności pożytku publicznego w samorządach jest niezadowalająca. Tak jak pokazuje sprawozdanie, w roku 2016 rady funkcjonowały tylko w 10% jednostek samorządu terytorialnego, a w 2015 r., dla porównania, tylko w 8%. Tu jest rzeczywiście jeszcze wiele do zrobienia.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Warto także zwrócić uwagę na ciągły rozwój instytucji 1%, czyli tej części podatku dochodowego od osób fizycznych, który obywatele mogą przekazywać organizacjom pożytku publicznego. Tutaj z każdym rokiem zwiększa się kwota, jaka jest przekazywana OPP. W roku 2017 to było 660 milionów zł, tj. ponad 100 milionów zł więcej niż w roku 2015. W 2017 r. ponad 8 tysięcy 200 organizacji pożytku publicznego było beneficjentami tego źródła przychodu, tj. ponad 400 organizacji więcej niż w roku 2015. Rośnie także odsetek wszystkich przekazanych środków z 1% otrzymanych przez 50 największych organizacji pożytku publicznego. Rośnie także liczba podatników, którzy składają wnioski o przekazanie 1% – ponad 1 milion osób więcej zadeklarowało przekazanie 1% swojego podatku na OPP w roku 2017 niż w roku 2015.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Można powiedzieć zatem, w wielkim skrócie, że reforma wspierania trzeciego sektora, która została podjęta w roku 2003 poprzez ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i która jest rozwijana w ramach tej nowelizacji z 2017 r., o której powiedziałem – chodzi o utworzenie nowych instytucji i stworzenie nowych programów wspierania organizacji pozarządowych – przynosi owoce i jest dobrym mechanizmem wspierania tego sektora w Polsce.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Bardzo dziękuję. Oczywiście jestem gotów odpowiadać na pytania państwa senatorów.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Bardzo dziękuję panu dyrektorowi.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Ja może zacznę dyskusję, chociaż nie mam pytania. Chcę tylko zwrócić uwagę panów senatorów na liczby, które są zawarte w tabelkach tego sprawozdania. Organizacji, które były beneficjentami 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, w 2017 r. było ponad 8 tysięcy 200. 50 organizacji z tych ponad 8 tysięcy otrzymało mniej więcej 60% przekazanych pieniędzy. Tu są ogromne dysproporcje. Jak spojrzymy na załączoną tutaj listę tych organizacji, zauważymy, to druga pod względem ilości otrzymanych środków w stosunku do pierwszej ma 20%… No, ciekawe są te dysproporcje. Czy to jest kwestia rozległości działania, tzn. pewnej obecności na wszystkich poziomach samorządu terytorialnego, czy to jest kwestia kampanii promocyjnej, czy charakteru działalności? Tego nie potrafię powiedzieć. Organizacji, które otrzymują pomoc, akurat z tej dziedziny jest najwięcej i one są najlepiej finansowane z tego tytułu. To taka uwaga, moim zdaniem dość ciekawa, po przeczytaniu sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Kto z panów senatorów chce zabrać głos? Może są pytania do pana dyrektora, jakiś komentarz?</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Może nasi goście chcą zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jeszcze raz zapytam… Jeżeli nie będzie chętnych do dyskusji, to uznamy, że sprawozdanie zostało przez komisję przyjęte i podziękuję za dostarczenie i skomentowanie tego sprawozdania panu dyrektorowi.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Jest zgłoszenie ze strony pana senatora Janusza Gromka. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#SenatorJanuszGromek">Ja jednak zapytam, dlaczego omawiamy te lata, a nie późniejsze, jak pan przewodniczący zaznaczył, tj. lata 2018–2019. Kiedy będą następne takie sprawozdania? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Panie Dyrektorze, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Bardzo dziękuję za to pytanie. Pozwolę sobie też krótko odnieść się do tego komentarza pana przewodniczącego. Dlaczego te lata? W 2017 r., właściwie pod koniec roku 2017 gospodarzem ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie został przewodniczący Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego, to było przejęcie zadań. To jest sprawozdawanie w cyklu 2-letnim, sprawozdawanie, które również polega na zbieraniu bardzo wielu zewnętrznych danych, stąd proces przygotowania sprawozdania trwa dłużej. On jest także zależny od spływu danych do Głównego Urzędu Statystycznego, który również zbiera dane o organizacjach pozarządowych w cyklu 2-letnim. Myśmy byli niemalże gotowi do przedstawienia tego sprawozdania rok temu, jednak wybuch pandemii nakierował nasze wysiłki przede wszystkim na to, aby przygotować mechanizmy wsparcia dla organizacji pozarządowych w tym okresie. Stąd też to opóźnienie o jeden rok, jeśli chodzi o złożenie tego sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Jeśli chodzi o sprawozdanie za kolejny okres, za lata 2018–2019, to ono zostanie przedstawione znacznie szybciej, jeszcze w ciągu najbliższych kilku tygodni, jak myślę. Kończy się przygotowywanie tego sprawozdania.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">I krótki komentarz do tego, o czym powiedział pan przewodniczący. Myślę, że są 2 czynniki, które wpływają na taką dużą dysproporcję w dystrybucji środków z 1%. Jeden czynnik jest taki, że największe organizacje pożytku publicznego mają największy dostęp do mediów, do prezentowania swojej działalności. I stąd to takie samonapędzające się koło, które powoduje, że wiele środków spływa do tych największych OPP. Drugi czynnik jest taki, że wiele organizacji korzysta z tzw. celu szczegółowego w ramach 1%, czyli prowadzi konta indywidualne dla osób, które otrzymują wsparcie z tych środków na leczenie i na rehabilitację. Taka organizacja, która najwięcej środków zbiera, to fundacja „Zdążyć z Pomocą”, będąca na pierwszym miejscu. Stąd ta ogromna dysproporcja między pierwszym a drugim miejscem na tej liście organizacji, które mają największe udziały w środkach z 1%. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo panu dyrektorowi. To faktycznie może wyjaśniać tę dysproporcję.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Czy są dalsze pytanie?</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Skoro nie, to bardzo dziękuję panu dyrektorowi, panom senatorom, gościom.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#DyrektorNarodowegoInstytutuWolnosciCentrumRozwojuSpoleczenstwaObywatelskiegoWojciechKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PrzewodniczacyZygmuntFrankiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#komentarz">Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 30</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>