text_structure.xml 69 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">S e j m</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Kadencja VII -- Sesja VII</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 25 posiedzenia Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w dniu 25 października 1979 r.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Warszawa 1 9 7 9</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 11)</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą Marszałek Sejmu Stanisław Gucwa i wicemarszałek Andrzej Werblan)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! W dniu 17 października 1979 roku Rada Państwa podjęła następującą uchwałę w sprawie zwołania sesji Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej:</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">„Na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 2 Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Rada Państwa postanawia zwołać siódmą sesję Sejmu VII kadencji z dniem 22 października 1979 roku.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Sekretarz Rady Państwa</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">Ludomir Stasiak”</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Prezydium Sejmu na podstawie art. 45 regulaminu Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ustaliło termin posiedzenia na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">Na sekretarzy powołuję posłów Danutę Maszczyk i Marka Ordona.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie poseł Danuta Maszczyk.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Protokół 24 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec nie wniesienia przeciwko niemu zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Z głębokim żalem komunikuję, że w ostatnim czasie zmarli dwaj nasi koledzy.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">W dniu 24 sierpnia 1979 roku zmarł poseł Czesław Weresa, członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Czesław Weresa urodził się w 1926 roku w miejscowości Kaliłów w województwie bialskopodlaskim w rodzinie robotniczej. W okresie okupacji został wywieziony na roboty do Niemiec. Po wyzwoleniu pracował w różnych przedsiębiorstwach na terenie woj. koszalińskiego, a w okresie ostatnich kilkunastu lat w Hajnowskim Przedsiębiorstwie Suchej Destylacji Drewna na stanowisku mistrza zmiany energetycznej. W 1956 roku wstąpił w szeregi Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Czesław Weresa był członkiem Plenum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Białymstoku. W Sejmie zasiadał w Komisji Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego oraz w Komisji Mandatowo-Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">Czesław Weresa pozostanie w naszej pamięci jako oddany sprawie socjalizmu działacz społeczny.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">W dniu 5 października 1979 roku zmarł poseł Wiesław Bąkowski, członek Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Wiesław Bąkowski urodził się w 1939 roku we wsi Krześlin w woj. siedleckim w rodzinie chłopskiej. W roku 1958 został powołany do służby wojskowej w marynarce wojennej. Po powrocie z wojska pracował w gospodarstwie rolnym.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">W 1970 roku wstąpił w szeregi Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Był Prezesem Gminnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W Sejmie zasiadał w Komisji Komunikacji i Łączności oraz w Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">Wiesław Bąkowski pozostanie w naszej pamięci jako oddany Polsce Ludowej działacz społeczny.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Proponuję, aby Sejm uczcił pamięć zmarłych posłów chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zgodnie z art. 83 Ordynacji wyborczej stwierdził wygaśnięcie mandatów poselskich posła Czesława Weresy z dniem 24 sierpnia 1979 r. oraz posła Wiesława Bąkowskiego z dniem 5 października 1979 r.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Ustalony przez Prezydium Sejmu porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został Obywatelom Posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie porządku dziennego?</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Uważam zatem, że przedstawiony przez Prezydium Sejmu porządek dzienny Sejm zatwierdził.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Mandatowo-Regulaminowej w sprawie obsadzenia mandatu poselskiego w okręgu wyborczym nr 23 w Gliwicach (druk nr 132).</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Piotr Pikul.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselPiotrPikul">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu przekazało w dniu 2 lipca 1979 roku Komisji Mandatowo-Regulaminowej do rozpatrzenia sprawę obsadzenia w trybie art. 84 Ordynacji wyborczej mandatu w okręgu wyborczym nr 23 w Gliwicach, wygasłego wskutek śmierci posła Jana Golonki. Prezydium Sejmu zleciło równocześnie Komisji Mandatowo-Regulaminowej przedstawienie Wysokiemu Sejmowi w powyższej sprawie odpowiedniego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PoselPiotrPikul">Przypominam, że Sejm stwierdził wygaśnięcie mandatu zmarłego posła na ostatnim posiedzeniu w dniu 28 czerwca 1979 roku.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PoselPiotrPikul">Zgodnie z postanowieniem Ordynacji wyborczej Wysoka Izba może podjąć obecnie uchwałę o wstąpieniu w skład Sejmu tego spośród nie wybranych w okręgu wyborczym nr 23 kandydatów, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów i nie utracił w międzyczasie prawa wybieralności.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PoselPiotrPikul">Na podstawie danych Państwowej Komisji Wyborczej — Komisja Mandatowo-Regulaminowa stwierdza, że kandydatem do objęcia mandatu poselskiego w okręgu wyborczym nr 23 w Gliwicach jest obywatel Alojzy Faber, zamieszkały w Gliwicach-Ostropa, rolnik indywidualny, działacz społeczny, radny Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PoselPiotrPikul">Komisja Mandatowo-Regulaminowa stwierdza, że wymieniony kandydat na posła posiada prawo wybieralności do Sejmu. W związku z tym Komisja zgłasza wniosek o uzyskanie mandatu poselskiego przez obywatela Alojzego Fabera w okręgu wyborczym nr 23 w Gliwicach. Jednocześnie Komisja przedstawia Wysokiej Izbie projekt odpowiedniej uchwały, której treść zamieszczona jest w doręczonym obywatelom posłom druku nr 132. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Czy ktoś z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem uchwały w sprawie obsadzenia mandatu poselskiego w okręgu wyborczym nr 23 w Gliwicach — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszalek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszalek">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie obsadzenia mandatu poselskiego w okręgu wyborczym nr 23 w Gliwicach, a tym samym obywatel Alojzy Faber uzyskał mandat posła na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszalek">Poseł Alojzy Faber zgłosił się do złożenia ślubowania poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszalek">Proszę Obywatela Posła o zbliżenie się do Prezydium w celu złożenia ślubowania.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszalek">Proszę wszystkich obecnych o powstanie z miejsc.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#komentarz">(Czyta rotą ślubowania)</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszalek">„Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pracować dla dobra narodu polskiego i pogłębiać jego jedność, przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym miast i wsi, czynić wszystko dla utrwalenia niepodległości i suwerenności, dla pomyślnego, socjalistycznego rozwoju Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselAlojzyFaber">Ślubuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że poseł Alojzy Faber złożył ślubowanie poselskie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Informacja Rządu o sytuacji w energetyce i programie działania w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów obywatela Jana Szydlaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JanSzydlak">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedłożyć obywatelom posłom informację Rządu o sytuacji w energetyce i programie działania w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JanSzydlak">Jak wiadomo, sytuacja energetyczna kraju jest trudna i złożona. Pomimo rozwoju energetyki oraz stałego postępu w technice wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii — kraj odczuwa brak energii elektrycznej. Przez większość dni w bieżącym roku jesteśmy zmuszeni stosować ograniczenia dostaw energii elektrycznej dla przemysłu i innych gałęzi gospodarki. Zakłóca to normalny rytm pracy zakładów i powoduje poważne straty. Ograniczenia te musiały, nierzadko niestety, objąć również gospodarkę komunalno-bytową, rolnictwo i gospodarstwa domowe.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JanSzydlak">Największe trudności pogłębione ostrą zimą wystąpiły w pierwszym kwartale. Niemniej, również w lecie, a i teraz jesienią mamy do czynienia z ostrym niedoborem mocy. W sierpniu i wrześniu przez wszystkie dni zachodziła konieczność ograniczania dostaw energii dla odbiorców. Dopiero w październiku sytuacja uległa pewnej poprawie, co jednak nie oznacza, że nadchodzące miesiące będą łatwe.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JanSzydlak">Aktualna sytuacja energetyczna kraju jest szczególnie ostro odczuwana przez załogi zakładów pracy i ludność rejonów objętych ograniczeniami dostaw energii elektrycznej, jest powodem uzasadnionej i społecznej krytyki. Krytyka tego zjawiska przewijała się również w trakcie odbywających się zebrań sprawozdawczo-wyborczych w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W pełni podzielamy te opinie. U ich podstaw znajduje się bowiem głęboka troska o poprawę funkcjonowania systemu energetycznego kraju.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JanSzydlak">Skalę i złożoność spraw, o których dziś mówimy, można zrozumieć należycie mając w polu widzenia całościowy obraz energetyki polskiej zbudowanej w powojennym 35-leciu. Rozwój bazy paliwowo-energetycznej i elektroenergetyki był bowiem niezmiennie w centrum uwagi kierownictwa partii i Rządu w całym tym okresie.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#JanSzydlak">Pozwólcie, że przypomnę: moc zainstalowana polskich elektrowni wynosi obecnie prawie 25 tysięcy megawatów i jest prawie dwukrotnie większa niż w 1970 roku; w ciągu jednego kwartału produkujemy teraz tyle energii elektrycznej ile w ciągu całego 1960 roku. Energetyka zużywa obecnie więcej niż co czwartą tonę wydobywanego węgla kamiennego i prawie cały wydobywany w kraju węgiel brunatny w ilości bez mała 40 milionów ton.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#JanSzydlak">Na rozwój przemysłu paliwowo-energetycznego nakłady inwestycyjne w obecnej dekadzie — licząc w cenach porównywalnych — będą o 2,5 razy wyższe niż w latach 1961—1970, zaś nakłady na budowę samych tylko elektrowni, elektrociepłowni i sieci energetycznej o 3 razy wyższe.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#JanSzydlak">Dzięki rozbudowie potencjału energetycznego zapewniono powszechną elektryfikację kraju, a w szczególności zelektryfikowanie głównych szlaków kolejowych i doprowadzenie energii do 97% gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#JanSzydlak">Szybko rozwijało się scentralizowane ciepłownictwo, oparte na skojarzonym wytwarzaniu energii elektrycznej i cieplnej. Dziś prawie cały przemysł, ponad 90% obiektów usługowych i połowa budynków mieszkalnych w miastach są ogrzewane ze źródeł scentralizowanych.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#JanSzydlak">Pod tym względem Polska uplasowała się na drugim miejscu w Europie. Osiągnięcia w tej dziedzinie są tym cenniejsze, że umożliwiają wyższy standard mieszkań, sprzyjają poprawie czystości atmosfery w wielkich skupiskach ludzkich, a także oszczędności węgla. Gdyby nie system centralnego ogrzewania, zaspokojenie potrzeb cieplnych ludności w sposób tradycyjny wymagałoby dodatkowych 14 milionów ton węgla rocznie.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#JanSzydlak">Fakty te ilustrują rozmiary i efekty ogólnonarodowego wysiłku nad tworzeniem bazy rozwojowej naszego kraju, w której energetyka odgrywa fundamentalną rolę; świadczą o słuszności polityki społeczno-gospodarczej partii i państwa, która zmierzała i zmierza konsekwentnie do umocnienia podstaw uprzemysłowienia kraju i wzrostu jego zamożności. Stała rozbudowa górnictwa węglowego, współpraca z krajami socjalistycznymi, a zwłaszcza ze Związkiem Radzieckim w budowie elektrowni, w rozwijaniu bazy paliwowej — pomaga nam lepiej stawić czoło trudnościom, w obliczu których postawił wszystkie kraje światowy kryzys energetyczny lat siedemdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#JanSzydlak">Jeżeli dziś przeżywamy znane kłopoty, jeżeli odczuwamy deficyt mocy — to dzieje się tak dlatego, że wzrost zapotrzebowania na energię w przemyśle, w transporcie, w rolnictwie, w gospodarce komunalnej i w gospodarstwach domowych osiągnął w ostatnich dwóch latach rozmiary i tempo znacznie wyższe niż to prognozowano i spowodował narastanie rozpiętości pomiędzy popytem na energię a aktualnymi możliwościami jego zaspokojenia.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#JanSzydlak">Wzrost zapotrzebowania na energię jest sam w sobie zjawiskiem pozytywnym, albowiem świadczy o rozwoju gospodarczym kraju i cywilizacyjnym postępie społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#JanSzydlak">Zdynamizowanie rozwoju i modernizacji kraju, wprowadzenie nowych technologii do wszystkich działów gospodarki narodowej spowodowało, że niepomiernie wzrosło zużycie energii w przemyśle, że w rolnictwie coraz zasobniejszym w maszyny i urządzenia zużycie energii ulega obecnie co 5 lat podwojeniu, że o ile zużycie energii elektrycznej ogółem na 1 mieszkańca zwiększyło się w stosunku do 1950 roku ośmiokrotnie, to zużycie w gospodarstwach domowych, z roku na rok bogatszych w aparaty i urządzenia elektryczne — 11 razy.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#JanSzydlak">Odrabiamy więc dystans, jaki dzieli nas od najwyżej rozwiniętych gospodarczo krajów świata. Rekonstrukcja technologiczna przemysłu, intensywna elektryfikacja gospodarstw domowych oraz gospodarstw rolnych jest również świadectwem konsekwentnej polityki rozwoju technicznego całej produkcji i stałego podnoszenia poziomu życia naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#JanSzydlak">Obywatele Posłowie! W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych energetyka sprostała wzrastającemu zapotrzebowaniu. Planowo realizowano zadania inwestycyjne. W latach 1971— 1975 przekazano do użytku prawie 6,5 tys. megawatów mocy. Również plan na obecne pięciolecie przewiduje odpowiedni rozwój energetyki: moc zainstalowana powinna zwiększyć się o 8100 megawatów.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#JanSzydlak">Jakież więc są podstawowe przyczyny przeżywanych obecnie kłopotów energetycznych? Wynikają one przede wszystkim z utrzymującej się dysproporcji pomiędzy mocą zainstalowaną i dyspozycyjną, tzn. praktycznie wykorzystywaną. W tym roku — jak powiedziałem — osiągamy już 25 tys. MW mocy zainstalowanej, podczas gdy z tego potencjału przekazujemy w szczycie użytkownikom zaledwie około 18 tys. MW.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#JanSzydlak">Zjawisko to po części jest zrozumiałe; zawsze niektóre urządzenia będą wyłączane z ruchu bądź to z powodu planowanych napraw, bądź nie przewidzianych awarii. Chodzi jednak o to, że skala tego zjawiska jest ostatnio zbyt wielka.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#JanSzydlak">Szczególnie dużo mocy traci się z powodu awarii. W niektórych dniach z tego tytułu, niezależnie od bloków odstawianych planowo do remontu, nieczynny jest potencjał rzędu 2— 2,5 tysięcy megawatów. Taką sytuację mieliśmy np. we wrześniu. Dotyczy to zwłaszcza elektrowni, w których modernizacja urządzeń i ich dostosowanie do spalania gorszych gatunków węgla nie były dostatecznie wcześnie podjęte. Również jakość niektórych urządzeń energetycznych wpływa na obniżenie niezawodności pracy całych zespołów prądotwórczych.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#JanSzydlak">Dały o sobie znać istotne zaniedbania w systemie eksploatacji. Nie dość wcześnie podjęto prace nad modernizacją urządzeń i nie ukształtowano w porę nowoczesnego, przemysłowego systemu bieżącej konserwacji, przeglądów i remontów, który odpowiadałby osiągniętemu ogólnie wysokiemu poziomowi technicznemu energetyki i skutecznie zapobiegał nadmiernej awaryjności. Dotkliwość tego zjawiska była stosunkowo mało odczuwalna wówczas, gdy w naszej energetyce dominowały bloki o niewielkiej mocy jednostkowej. Inaczej jednak jest dziś, gdy podstawowym agregatem prądotwórczym polskiej energetyki są bloki o mocy 200 MW. Kolejnym problemem, który zaważył na występującej sytuacji w energetyce, były ujemne skutki napięć na froncie inwestycyjnym. W latach 1976—1977 oddano do eksploatacji o 820 megawatów mniej niż przewidywał plan na ten okres.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#JanSzydlak">Przeciwdziałając temu zjawisku, Rząd już na początku 1978 r. podjął decyzje mające na celu odrobienie opóźnień w realizacji inwestycji energetycznych. W efekcie, energetyka wzbogaciła się w 1978 roku o 2220 megawatów. Jednakże 60% nowych mocy przekazano do użytku dopiero w ostatnim kwartale 1978 r. Ich udział w łagodzeniu deficytu w okresie poprzedniego szczytu jesienno-zimowego był zatem niewielki.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#JanSzydlak">Pragnę podkreślić, że mimo pewnej poprawy w budownictwie energetycznym, również w bieżącym roku większość efektów rzeczowych w energetyce przekazana zostanie do użytku w IV kwartale. Oznacza to, że ich pełne włączenie do systemu energetycznego kraju nastąpi dopiero w pierwszych miesiącach 1980 r. Wiadomo bowiem, iż doprowadzenie dużych zespołów prądotwórczych do pełnej mocy trwa kilka miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#JanSzydlak">Istotną przyczyną obecnego deficytu energii elektrycznej jest również niezrealizowanie założonych w rocznych planach społeczno-gospodarczych zadań w dziedzinie racjonalizacji zużycia paliw i energii. Nie zdołaliśmy uzyskać istotnego postępu w modernizacji gospodarki energetycznej. Wskutek powyższego nie osiągnęliśmy w ostatnich latach założonego postępu w obniżeniu energochłonności produkcji w przemyśle, w wielu zaś przypadkach doszło nawet do wzrostu zużycia energii na jednostkę wyrobu.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#JanSzydlak">Wynikłe z tego dysproporcje pomiędzy zapotrzebowaniem na energię a możliwościami jego zaspokojenia pogłębiły się tym bardziej, że niedobór mocy przypadł na okres, kiedy oddawane były do użytku w skali dotychczas nie spotykanej nowe obiekty przemysłowe, szczególnie w tak energochłonnych przemysłach, jak metalurgia i przemysł surowcowy. Spowodowało to duży, dodatkowy wzrost zapotrzebowania na energię.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#JanSzydlak">W systemie elektroenergetycznym kraju nastąpiły w tej sytuacji niedobory mocy, które w ciągu ostatnich 2 lat wykazały tendencję rosnącą.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#JanSzydlak">Trzeba samokrytycznie stwierdzić, że nie zdołano dostatecznie wcześnie prze widzieć narastania wszystkich procesów kształtujących dziś sytuację energetyczną kraju i ich konsekwencji dla całej gospodarki. Stąd też narastaniu tych negatywnych zjawisk nie przeciwstawiliśmy odpowiednio wielkiego rozmiaru środków finansowych, materiałowych i technicznych, które zapewniłyby bardziej skuteczne i kompleksowe przeciwdziałanie.</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#JanSzydlak">Obywatele Posłowie! Wyprowadzając wnioski z doświadczeń, w oparciu o zalecenia i decyzje Biura Politycznego KC PZPR, Rząd podjął w bieżącym roku szereg decyzji dla poprawy sytuacji energetycznej kraju.</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#JanSzydlak">Rada Ministrów w lutym br. przyjęła uchwałę w sprawie poprawy niezawodności pracy krajowego systemu energetycznego. Zapewniliśmy tą drogą energetyce dodatkowe środki inwestycyjne w wysokości 2,5 mld zł kosztem ograniczeń inwestycyjnych na innych odcinkach. Środki te przeznaczone zostały na przyśpieszenie realizacji szeregu inwestycji kontynuowanych i podjęcie nowych. Energetyka otrzymała dodatkowe części zamienne, sprzęt technologiczny i transportowy oraz środki dewizowe na sfinansowanie niezbędnych zakupów.</u>
          <u xml:id="u-7.28" who="#JanSzydlak">Łącznie, do końca 1980 roku, drogą przemieszczeń międzygałęziowych, energetyka otrzyma na inwestycje ponad założenia obecnego planu pięcioletniego przeszło 35 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-7.29" who="#JanSzydlak">Resorty współpracujące zostały zobowiązane do okazania energetyce dodatkowej pomocy. Minister Górnictwa zobowiązany został, aby w porozumieniu z Ministrem Energetyki i Energii Atomowej i Ministrem Komunikacji zapewnić w IV kwartale br. i w I kwartale roku przyszłego dostawy gatunków węgla o wyższej jakości, zwłaszcza dla wielkich elektrowni i elektrociepłowni położonych w centralnych i północnych rejonach kraju.</u>
          <u xml:id="u-7.30" who="#JanSzydlak">Przed energetykami jako zadanie naczelne postawiono zwiększenie mocy dyspozycyjnej i jak najszybszą poprawę niezawodności pracy urządzeń energetycznych. Temu celowi podporządkowujemy m.in. wdrażany obecnie nowy system planowania i zasad wynagradzania w energetyce. Jego intencją jest ściślejsze powiązanie wynagrodzeń z uzyskiwaną mocą dyspozycyjną poszczególnych jednostek prądotwórczych i niezawodnością pracy sieci przesyłowych. W działalności remontowej system ten będzie w większym niż dotychczas stopniu stymulował wysoką jakość i terminowość robót remontowych. Wdrażany system sprzyjać będzie również bardziej racjonalnemu zużyciu paliwa.</u>
          <u xml:id="u-7.31" who="#JanSzydlak">Wysoka Izbo! Skala zadań energetyki, a tym samym i problemów, jakie ma ona do rozwiązania, narzuciła konieczność spojrzenia po nowemu również na system organizacyjny tej gałęzi gospodarki. Potężny potencjał energetyki tworzą dziś nowoczesne wielkie urządzenia o mocy 200 i 500 megawatów. Jest to zupełnie inny poziom techniki aniżeli kilka lat temu. Każdego zaś roku będziemy budować przynajmniej 2 tys. nowych megawatów, a bieżącym przeglądom, konserwacji i remontom poddawać będziemy 18—20 tys. megawatów rocznie.</u>
          <u xml:id="u-7.32" who="#JanSzydlak">Stoimy równocześnie wobec potrzeby dalszej intensywnej rozbudowy potencjału elektrowni, elektrociepłowni i sieci przesyłowych. Dalszego doskonalenia wymaga polityka techniczna tego działu gospodarki narodowej. Wychodząc z tych przesłanek — Rząd po głębokiej analizie uznał za niezbędne umocnienie roli resortu energetyki i energii atomowej w całościowym rozwoju energetyki i wyposażenie go w niezbędny potencjał produkcyjny, techniczny i kadrowy. W tym celu Ministrowi Energetyki i Energii Atomowej podporządkowany został przemysł podstawowych maszyn i urządzeń energetycznych oraz przedsiębiorstwa budownictwa energetycznego. Potencjał przemysłowy podporządkowany Ministrowi Energetyki i Energii Atomowej obejmuje zakłady zatrudniające 36,5 tys. pracowników, o rocznej wartości produkcji około 22 mld zł. Koncentruje on produkcję zasadniczych dla pracy energetyki urządzeń, a m.in. turbozespołów, generatorów, kotłów, transformatorów i innych.</u>
          <u xml:id="u-7.33" who="#JanSzydlak">Przedsiębiorstwa budownictwa energetycznego przejęte przez resort zatrudniają 43,5 tys. pracowników i dysponują potencjałem budowlanym o rocznej wartości produkcji 24 mld zł. Przedsiębiorstwa te realizują podstawowe zadania inwestycyjne w energetyce. Inne zaś, specjalistyczne przedsiębiorstwa, uczestniczące w budowie elektrowni, zostały zobowiązane do zapewnienia pierwszeństwa budownictwu energetycznemu.</u>
          <u xml:id="u-7.34" who="#JanSzydlak">Podstawowymi celami omówionych zmian organizacyjnych jest zapewnienie sprawnej realizacji inwestycji energetycznych, rozwój produkcji maszyn i urządzeń, niezbędnej ilości i asortymentów części zamiennych oraz — co jest szczególnie ważne — wdrożenie w energetyce nowoczesnych, przemysłowych metod remontów elektrowni, elektrociepłowni i sieci energetycznych. W ocenie Rządu osiągnięcie tych celów w ramach jednego resortu będzie sprawniejsze, a ich realizacja może być skuteczniej egzekwowana i kontrolowana.</u>
          <u xml:id="u-7.35" who="#JanSzydlak">Z tych to powodów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, Rada Państwa wydała 4 października br. dekret zmieniający ustawy o urzędzie Ministra Energetyki i Energii Atomowej oraz urzędzie Ministra Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-7.36" who="#JanSzydlak">Występując ze względu na szczególną pilność sprawy do Rady Państwa o uchwalenie dekretu, Rząd wychodził z założenia, że w istniejącej sytuacji problem ten należało rozstrzygnąć szybko, aby w ten sposób stworzyć energetyce lepsze warunki pracy już na początku szczytu jesienno-zimowego, a także umożliwić resortowi należyte przygotowanie się do opracowania projektu planu i realizacji zadań 1980 roku.</u>
          <u xml:id="u-7.37" who="#JanSzydlak">Pozwólcie obywatele posłowie wyrazić przekonanie, że Wysoka Izba podzieli motywację, jaką się kierowaliśmy, i dekret Rady Państwa zatwierdzić raczy.</u>
          <u xml:id="u-7.38" who="#JanSzydlak">Omówione przedsięwzięcia ekonomiczne i organizacyjne powinny — w przekonaniu Rządu — stworzyć pracy energetyków korzystniejsze warunki i klimat.</u>
          <u xml:id="u-7.39" who="#JanSzydlak">Rząd powierza nowemu kierownictwu resortu i wielotysięcznej rzeszy energetyków polskich dodatkowe środki finansowe i instrumenty ekonomiczne, mając pewność, że będą one wykorzystane skutecznie, z pożytkiem dla gospodarki i społeczeństwa. Posunięcia te powinny polepszyć pracę energetyki, a w perspektywie umożliwić rozwiązanie jednego z głównych problemów, a mianowicie zwiększenie efektywności pracy systemu energetycznego naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-7.40" who="#JanSzydlak">Wysoka Izbo! Jednym z podstawowych działań, jakie podejmuje Rząd dla poprawy sytuacji w energetyce, jest należyte przygotowanie tego działu gospodarki do pracy w nadchodzącym sezonie zimowym 1979/1980 oraz w całym przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-7.41" who="#JanSzydlak">Pilną sprawą jest obecnie szybkie, a zarazem dobre jakościowo zakończenie tegorocznej kampanii remontowej. Do końca października będą wyremontowane urządzenia o łącznej mocy ponad 18 tys. MW. Wykonanie tych zadań poprawi sytuację w systemie energetycznym, zmniejszając remonty w toku z ok. 2 tys. MW na dzień 15 października do około 300—400 MW w listopadzie. W ramach prowadzonych remontów intensywnie kontynuowana jest także modernizacja wielu urządzeń, głównie z myślą o ich dostosowaniu do istniejących warunków paliwowych.</u>
          <u xml:id="u-7.42" who="#JanSzydlak">Wstępny plan prac modernizacyjnych i remontów na rok 1980 przewiduje poddanie odpowiednim zabiegom urządzeń o mocy ponad 20 tys. MW. Tak duża skala planowanych remontów w roku bieżącym, jak i planowanych na rok przyszły podyktowana jest koniecznością zdecydowanej poprawy stanu technicznego eksploatowanych urządzeń w energetyce.</u>
          <u xml:id="u-7.43" who="#JanSzydlak">Dla wykonania robót o takiej skali niezbędne będzie racjonalne wykorzystanie zarówno dotychczasowego potencjału remontowego energetyki, jak i zdolności produkcyjnych oraz doświadczenia i inwencji kadr przedsiębiorstw, które zostały przez ten resort przejęte. Sprawą o dużym znaczeniu jest należyte wdrożenie do praktyki przemysłowej metod wykonawstwa remontów i serwisów fabrycznych oraz lepsze skoordynowanie produkcji i regeneracji części zamiennych.</u>
          <u xml:id="u-7.44" who="#JanSzydlak">Centralnym zagadnieniem jest zaopatrzenie energetyki w paliwo na okres zimowy. W chwili obecnej zapasy węgla kamiennego w elektrowniach i elektrociepłowniach wynoszą 4 mln ton i są o 600 tys. ton wyższe niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Kolejarze i pracownicy transportu dokładają wszelkich starań, by w pełni wykonać ustalone zadania związane z przewozem węgla dla elektrowni.</u>
          <u xml:id="u-7.45" who="#JanSzydlak">Dla dalszej poprawy jakości węgla na potrzeby energetyki wprowadzono stałe powiązania pomiędzy określonymi kopalniami i elektrowniami, co powinno zapewnić dostawy węgla zgodnie z technicznymi parametrami dużych bloków energetycznych. System ten będzie ciągle doskonalony wspólnie przez Ministrów Górnictwa i Energetyki oraz Komunikacji.</u>
          <u xml:id="u-7.46" who="#JanSzydlak">W węglu brunatnym zapasy w kopalniach Turów i Adamów dają gwarancje rytmicznych dostaw dla elektrowni zarówno w sezonie zimowym, jak i w całym roku 1980. Trudna natomiast sytuacja utrzymuje się już od 2 lat w kopalni Konin. Wskutek niewystarczającego postępu w zdejmowaniu nadkładu ziemi nie udostępniono zaplanowanej ilości węgla brunatnego, co spowodowało obecnie niepełne wykorzystanie dwóch elektrowni pracujących na węglu konińskim, a powstały z tego deficyt szacuje się na 600 MW mocy. W tej sytuacji podjęto działania zmierzające do uzupełnienia braków dostawami węgla kamiennego ze Śląska i brunatnego z rejonu Turowa. Efektem tego powinno być zwiększenie produkcji energetycznej w tych elektrowniach na przełomie grudnia tego roku i stycznia przyszłego roku. Dla ustabilizowania i przedłużenia okresu pracy tych elektrowni Rząd podjął decyzję o budowie kosztem prawie 8 mld zł nowej kopalni Lubstów w rejonie Konina, która na przełomie lat 1981—1982 powinna zaspokoić pełne potrzeby tamtejszych elektrowni.</u>
          <u xml:id="u-7.47" who="#JanSzydlak">Szczególną uwagę w przygotowaniu szczytu jesienno-zimowego zwrócono na ciepłownictwo. W bieżącym roku oddanych zostanie do użytku ok. 1 300 Gcal na godzinę mocy cieplnej, co pozwoli na podłączenie kolejnych nowo budowanych mieszkań do sieci ciepłowniczej. Przywiązujemy wielką wagę do zapewnienia nie zakłóconych dostaw ciepła dla ludności, usuwamy błędy popełnione przy projektowaniu i budowie przesyłowej sieci grzewczej, usuwamy zakłócenia powstające w pracy systemu grzewczego, upowszechniamy zasady racjonalnej gospodarki źródłami ciepła. Wojewodowie i prezydenci miast wojewódzkich przeprowadzili niedawno bieżącą kontrolę funkcjonowania ciepłownictwa, zgromadzenia niezbędnych zapasów paliw oraz technicznej sprawności sieci i instalacji zasilających w osiedlach, w poszczególnych budynkach.</u>
          <u xml:id="u-7.48" who="#JanSzydlak">Mając na uwadze istniejący deficyt mocy w szczycie w dniach szczególnie wysokiego zapotrzebowania i konieczność zapobieżenia żywiołowym skutkom wyłączeń linii elektroenergetycznych, zasilających znaczne obszary kraju oraz potrzebę minimalizacji strat gospodarczych, przygotowany został plan przedsięwzięć umożliwiających zrównoważenie deficytów mocy. Plan ten został uzgodniony z zainteresowanymi ministrami i władzami terenowymi. Uwzględnia on niezbędne priorytety społeczne i gospodarcze w zaopatrywaniu ludności i przemysłu w energię elektryczną oraz uprzedzenie na czas odbiorców o przewidywanym ograniczeniu tych dostaw. Ustalony system zmierza do ochrony najbardziej newralgicznych działów i branż takich, jak: rolnictwo, przemysł spożywczy oraz przemysły produkujące podstawowe surowce i materiały, a także potrzeb ludności.</u>
          <u xml:id="u-7.49" who="#JanSzydlak">W dobrze pojętym interesie odbiorców i gospodarki leży nie tylko ścisłe przestrzeganie ustalonych limitów i ograniczeń poboru mocy, ale także, a może przede wszystkim, takie organizowanie pracy i produkcji, aby w nowych warunkach osiągać optymalne efekty.</u>
          <u xml:id="u-7.50" who="#JanSzydlak">Mając na względzie ekonomiczne i społeczne uwarunkowania realizacji planu w ostatnich miesiącach 1979 roku, z inicjatywy Biura Politycznego KC PZPR zostaną wprowadzone dwa dodatkowe dni wolne od pracy, zwiększające ich ogólną liczbę w tym roku z 14 do 16. Jeden z tych dni powinien zostać wykorzystany w listopadzie, drugi zaś w grudniu tego roku. Terminy wykorzystania tych dwóch wolnych dni przez zakłady pracy zostaną ustalone przez ministrów w porozumieniu z zarządami głównymi właściwych związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-7.51" who="#JanSzydlak">W zakładach pracy dni te powinny być wykorzystane na poprawę stanu zapasów surowców i materiałów niezbędnych do produkcji. Dodatkowe dwa dni wolne, w połączeniu z już obowiązującymi w tym roku, powinny być wykorzystane dla zmniejszenia zapotrzebowania gospodarki na energię elektryczną. Ich odpowiednie rozłożenie w dniach, tygodniach i miesiącach w poszczególnych branżach i zakładach powinno sprzyjać zmniejszeniu deficytu mocy oraz lepszej pracy samej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-7.52" who="#JanSzydlak">Wyrażamy przekonanie, że załogi przedsiębiorstw uczynią wszystko, aby w zmniejszonym czasie pracy zostały wykonane zadania produkcyjne, zwłaszcza zaś związane z zaopatrzeniem rynku i eksportem.</u>
          <u xml:id="u-7.53" who="#JanSzydlak">Obywatele Posłowie! Przedstawiłem działania, które na dziś podejmie Rząd dla złagodzenia trudności i lepszego zaspokojenia potrzeb energetycznych kraju. Równolegle trwają aktywne prace zarówno w Komisji Planowania, jak i w resortach nad rozwiązaniami długofalowymi. Dziś widzi się wyraźniej niż kiedykolwiek, że niedostatek energii staje się barierą dla działalności gospodarczej i to nie w skali jednego kraju. Toteż dalszy bieg życia wymagać będzie usilnych i wszechstronnych starań o dostęp do nowych źródeł energii, a także, a może przede wszystkim, o racjonalizację jej zużycia.</u>
          <u xml:id="u-7.54" who="#JanSzydlak">W Polsce głównym źródłem energii jest i będzie węgiel kamienny. Najszybszy możliwy wzrost jego wydobycia wynosi około 3% rocznie. Trzeba jednak pamiętać i o tym, że dalszy wzrost wydobycia węgla staje się coraz kosztowniejszy. Sięgamy bowiem do głębszych, trudniej dostępnych pokładów i często uboższych, co wymaga zwiększonych wydatków na mechanizację wydobycia, zapewnienie odpowiednich warunków pracy, ochrony zdrowia i życia górników.</u>
          <u xml:id="u-7.55" who="#JanSzydlak">W tej sytuacji obok wzrostu wydobycia węgla kamiennego przyśpieszamy zagospodarowanie złóż węgla brunatnego jako drugiego podstawowego paliwa dla energetyki. W 1985 roku wydobycie węgla brunatnego osiągnąć powinno poziom 80 mln ton rocznie. W trakcie realizacji znajduje się kompleks górniczo-energetyczny w Bełchatowie. Trwają intensywne prace geologiczne nad rozpoznaniem i udokumentowaniem nowych złóż węgla brunatnego. W najbliższych dniach Rząd podejmie decyzję o utworzeniu wyspecjalizowanej branży przemysłu maszyn i urządzeń dla kopalnictwa odkrywkowego i budownictwa hydrotechnicznego.</u>
          <u xml:id="u-7.56" who="#JanSzydlak">W ubiegłym roku na podstawie zaleceń II Krajowej Konferencji Partyjnej powołano zespół' rządowy dla opracowania długofalowego programu rozwoju gospodarki paliwowo-energetycznej i wytyczenia podstawowych kierunków działań zapewniających pokrycie potrzeb kraju na paliwa i energię. Wstępny etap prac zespołu został zakończony. Wiele sugestii i zaleceń zawartych w tym programie będzie uwzględnionych już w planie na 1980 rok oraz w planie 5-letnim 1981—1985.</u>
          <u xml:id="u-7.57" who="#JanSzydlak">Z analizy potrzeb wynika m.in., że zainstalowana moc polskich elektrowni powinna zwiększyć się w 1985 roku do co najmniej 37 tys. megawatów, w roku 1990 — do 48 tys. megawatów. Dalszy rozwój energetyki musimy więc oprzeć w stopniu zdecydowanie większym niż dotychczas na węglu brunatnym.</u>
          <u xml:id="u-7.58" who="#JanSzydlak">W rozwoju bazy paliwowo-energetycznej dążymy do dalszego zacieśnienia współpracy z partnerami z Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, zwłaszcza ze Związkiem Radzieckim. We współdziałaniu z Krajem Rad rozwijać będziemy elektrownie oparte na nowych nośnikach energii, w szczególności na energii jądrowej. Proces ten został już zapoczątkowany uzgodnionym udziałem Polski w budowie na terenie Związku Radzieckiego Chmielnickiej Elektrowni Atomowej, z której otrzymywać będziemy energię o mocy 1000 megawatów. W ramach podziału zadań pomiędzy krajami RWPG rozwijamy w Polsce prace nad produkcją urządzeń dla energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-7.59" who="#JanSzydlak">Wysoki Sejmie! W warunkach, kiedy dostęp do źródeł energii jest coraz trudniejszy, a koszty jej pozyskania gwałtownie rosną, nakazem koniecznym staje się racjonalizacja zużycia energii. Mamy w tej dziedzinie ogromne rezerwy. Wskazują na to porównania międzynarodowe: na jednostkę dochodu narodowego zużywa się w Polsce energii o połowę więcej niż w Wielkiej Brytanii, prawie 3-krotnie więcej niż we Francji i chociaż są to kraje znacznie od nas bogatsze, problem oszczędzania energii jest tam traktowany jako jedna z najważniejszych kwestii gospodarczych i społecznych.</u>
          <u xml:id="u-7.60" who="#JanSzydlak">Nakreślone zadania w dziedzinie racjonalizacji paliw i energii nie są tymczasem konsekwentnie realizowane. Dlatego Rząd polecił Głównemu Inspektorowi Gospodarki Energetycznej nasilenie kontroli realizacji przyjętych programów oszczędnościowych. O skali istniejących rezerw w gospodarce energetycznej świadczą wyniki przeprowadzonego w II kwartale br. powszechnego przeglądu gospodarki energetycznej. Przeglądem tym objęto wszystkie jednostki gospodarki uspołecznionej. Oprócz wniosków o charakterze doraźnym, których wdrożenie obecnie trwa, celem przeglądu było zaproponowanie przedsięwzięć racjonalizacyjnych na lata 1981—1985. Wstępna ich ocena wskazuje, że w tych latach można w kraju uzyskać oszczędność paliw i energii o równowartości 20 mln ton węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-7.61" who="#JanSzydlak">Wykaz zatwierdzonych przedsięwzięć racjonalizacyjnych będzie stanowił załącznik do narodowego planu społeczno-gospodarczego. Zakłada się, że podstawowymi kierunkami działań w tej dziedzinie będą:</u>
          <u xml:id="u-7.62" who="#JanSzydlak">— rozszerzenie skojarzonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej, — ograniczenie bezpośredniego spalania węgla kamiennego w procesach technologicznych, — podniesienie sprawności urządzeń energetycznych, — poprawa izolacyjności termicznej budynków i urządzeń cieplnych, — obniżenie wskaźników jednostkowego zużycia paliw i energii w drodze unowocześnienia technologii wytwarzania, — zwiększenie wykorzystania energii odpadowej oraz lokalnych źródeł paliw i energii we wszystkich województwach.</u>
          <u xml:id="u-7.63" who="#JanSzydlak">Rząd jest przekonany, że w pracach na rzecz poprawy efektywności użytkowania paliw i energii istotny wkład wniesie silnie rozbudowane w ostatnich latach zaplecze badawczo-rozwojowe. Od pracowników nauki, projektantów, konstruktorów, od wynalazców i racjonalizatorów oczekujemy wydatnego zwiększenia prac i rozwiązań technicznych nakierowanych na uzyskanie oszczędności energetycznych.</u>
          <u xml:id="u-7.64" who="#JanSzydlak">W najbliższym czasie zostanie zatwierdzony nowy rządowy program badawczo-rozwojowy dla tej dziedziny. Program ten zakłada skoncentrowanie wysiłku Polskiej Akademii Nauk, ośrodków naukowo-badawczych, szkolnictwa wyższego i zaplecza badawczo-rozwojowego przemysłu, na optymalizacji rozwoju energetyki, obniżeniu energochłonności gospodarki i opanowaniu nowych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-7.65" who="#JanSzydlak">Wielką wagę przywiązujemy do wdrożenia nawyku oszczędności w gospodarowaniu paliwami i energią u załóg zakładów pracy i w całym społeczeństwie. Dzięki licznym przykładom obywatelskiej troski wyeliminowanych zostało wiele przypadków marnotrawstwa w użytkowaniu paliw i energii. Ale wiele jeszcze zostało w tej dziedzinie do zrobienia. Chodzi o to, aby gospodarskie podejście społeczeństwa do korzystania z paliw i energii miało miejsce przy każdym stanowisku pracy i w każdej dziedzinie życia. Wiemy przecież, że zapotrzebowanie ludności na paliwa i energię szybko rośnie, a jego pokrycie wymaga wspólnych wysiłków producentów i odbiorców paliw i energii. Dziś co czwarty kilowat zużytej energii elektrycznej kierowany jest do ludności i odbiorców bytowo-komunalnych. Już ta wielkość wyraźnie wskazuje na skalę i możliwości oszczędzania energii również w tej sferze.</u>
          <u xml:id="u-7.66" who="#JanSzydlak">Liczymy więc na współdziałanie ludności w walce z marnotrawstwem energii i na powszechne jej oszczędzanie.</u>
          <u xml:id="u-7.67" who="#JanSzydlak">Mówił o tym na XVI Plenum KC I Sekretarz naszej partii towarzysz Edward Gierek: — „Potrzeba oszczędności dotyczy również całego społeczeństwa, każdego zakładu przemysłowego i gospodarstwa rolnego, każdego warsztatu pracy i każdego domu. Leży to w dobrze zrozumianym interesie nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-7.68" who="#JanSzydlak">W warunkach coraz bardziej ograniczonych zasobów energii, surowców, żywności tylko te narody mogą zapewnić sobie pomyślność, które potrafią oszczędzać”.</u>
          <u xml:id="u-7.69" who="#JanSzydlak">W niełatwych warunkach urzeczywistnienia zadań tego roku na szczególne uznanie zasługuje postawa załóg zakładów pracy, kadry technicznej i administracyjnej, ich inicjatywa i aktywność w przezwyciężaniu bieżących trudności, w tym i energetycznych. Aktywność tę wysoko cenimy. Jest ona podstawową gwarancją dalszego postępu.</u>
          <u xml:id="u-7.70" who="#JanSzydlak">Rząd zgodnie z polityką partii wspierać będzie nadal inicjatywę klasy robotniczej, jej samorządność i wzmagać będzie kontrolę nad prawidłowym wykorzystaniem przez administrację gospodarczą wniosków i propozycji załóg.</u>
          <u xml:id="u-7.71" who="#JanSzydlak">Jak jednak zwykle bywa w trudniejszych okresach, a i takie zdarzają się na drodze naszego rozwoju, na fali ogólnego wysiłku pojawiają się ludzie czasem małego ducha, czasem złej woli, którzy wyolbrzymiając trudności, sami nic nie czyniąc dla ich przezwyciężenia, nierzadko nie wykonujący rzetelnie swoich zawodowych obowiązków — szerzą atmosferę niemocy, bezczynności i pesymizmu. Takim postawom — w interesie całego społeczeństwa — musimy się zdecydowanie przeciwstawić.</u>
          <u xml:id="u-7.72" who="#JanSzydlak">Rząd ze swej strony zwiększać będzie wymagania wobec całej kadry administracji państwowej i gospodarczej, doskonalić będzie bardziej zdecydowanie swą politykę kadrową, kierując się zasadą, że im wyższe stanowisko, tym większe wymogi i większa odpowiedzialność wobec ludzi pracy i kraju.</u>
          <u xml:id="u-7.73" who="#JanSzydlak">Wysoki Sejmie! Rząd, kierując się wskazaniami Biura Politycznego KC PZPR, określił konkretne przedsięwzięcia w energetyce i działach gospodarki z nią współpracujących na dziś i dalszą perspektywę. Jesteśmy świadomi, że są to programy wymagające dalszych prac. Czynimy to wespół z szerokim gronem wybitnych uczonych i praktyków.</u>
          <u xml:id="u-7.74" who="#JanSzydlak">Pragnę serdecznie podziękować Wysokiej Izbie, komisjom sejmowym i obywatelom posłom za krytyczne uwagi i cenne sugestie, które pomogły program działania skonstruować, a obecnie nadal go doskonalić. Proszę, Wysoki Sejmie, w imieniu Prezesa Rady Ministrów i Rządu, o akceptację i życzliwe poparcie działań służących rozwijaniu i umacnianiu polskiej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-7.75" who="#JanSzydlak">Rękojmią pomyślnej realizacji podejmowanych przedsięwzięć jest rzetelna, zaangażowana praca wielotysięcznej rzeszy energetyków, budowniczych elektrowni, elektrociepłowni i sieci przesyłowych, wytwórców maszyn i urządzeń, załóg remontowych — wszystkich, którzy ofiarnie służą rozwojowi polskiej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-7.76" who="#JanSzydlak">Działania podjęte dla poprawy sytuacji w energetyce, dla jej dalszego rozwoju znalazły mocne odbicie i wsparcie w Wytycznych na VIII Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zajmą też na pewno godne, eksponowane miejsce w ogólnopartyjnej i ogólnonarodowej dyskusji przed Zjazdem, a także w projekcie narodowego planu społeczno-gospodarczego na rok 1980 oraz na lata 1981—1985. Sprawą nas wszystkich, społeczeństwa i władz, będzie nadanie im realnego kształtu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-7.77" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Dziękuję Obywatelowi Wiceprezesowi Rady Ministrów za przedstawioną informację Rządu.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszalek">Obywatele Posłowie! Prezydium Sejmu w porozumieniu z Konwentem Seniorów — proponuje przeprowadzenie łącznej dyskusji nad przedstawioną informacją Rządu oraz nad następnym, trzecim z kolei punktem porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że propozycja została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Górnictwa, Energetyki i Chemii o dekrecie z dnia 4 października 1979 roku zmieniającym ustawy o urzędzie Ministra Energetyki i Energii Atomowej oraz urzędzie Ministra Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych (Dz. U. nr 23, poz. 132) (druk nr 130).</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszalek">Głos ma sprawozdawca poseł Marceli Faska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselMarceliFaska">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Rada Państwa — zgodnie ze swoimi uprawnieniami konstytucyjnymi — w okresie pomiędzy sesjami Sejmu PRL wydała dekret z dnia 4 października 1979 r. zmieniający ustawy o urzędzie Ministra Energetyki i Energii Atomowej oraz urzędzie Ministra Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych, opublikowany w nr 23 Dziennika Ustaw PRL z dnia 5 października 1979 r. pod pozycją 132.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselMarceliFaska">W dniu 18 października br. sejmowe Komisje Górnictwa, Energetyki i Chemii oraz Prac Ustawodawczych z udziałem przedstawicieli Komisji Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa, rozpatrywały na wspólnym posiedzeniu powyższy dekret skierowany do nich przez Prezydium Sejmu, zgodnie z art. 62 ust. 1 regulaminu Sejmu. Podjęciu dekretu przyświecała następująca motywacja i argumentacja:</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselMarceliFaska">W okresie 35-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a szczególnie po roku 1970, nastąpił dynamiczny rozwój gospodarki narodowej, jak również poziomu życia społeczeństwa. Rozbudowano również bardzo poważnie potencjał energetyczny kraju, osiągając na koniec roku 1978 ok. 24 tys. MW mocy zainstalowanej w systemie energetycznym.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselMarceliFaska">W ostatnim okresie ujawniły się jednak dysproporcje pomiędzy zapotrzebowaniem mocy przez gospodarkę narodową i na potrzeby bytowo-komunalne a możliwościami jego pokrycia przez system energetyczny. Sytuacja ta wymaga podjęcia energicznych działań w celu zlikwidowania zaistniałych dysproporcji, m.in. na drodze:</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselMarceliFaska">— podniesienia dyspozycyjności istniejących mocy produkcyjnych w elektrowniach i elektrociepłowniach przez usprawnienie gospodarki remontowej i modernizację, — intensywnej rozbudowy mocy wytwórczych w energetyce, jak również zdolności przesyłowych sieci systemowych i rozdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselMarceliFaska">W latach 1979—1980 trzeba będzie przekazać do eksploatacji zgodnie z planem 3 590 MW mocy elektrycznej oraz 2 961 Gcal/h mocy cieplnej, 9 418 MVA w stacjach elektroenergetycznych różnych napięć oraz — 6 734 km linii przesyłowych i rozdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselMarceliFaska">W następnym 5-leciu, w latach 1981—1985 trzeba będzie przekazać do eksploatacji w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych ok. 11 000 MW oraz ok. 11 600 Gcal/h w ciepłowniach i w ciepłowniach zawodowych, w sieciach elektroenergetycznych przekazać należy do eksploatacji ponad 36 000 MVA w stacjach elektroenergetycznych i ok. 46 000 km linii przesyłowych i rozdzielczych.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselMarceliFaska">Na podstawie dotychczasowych doświadczeń w zakresie budowy i eksploatacji obiektów energetycznych w kraju należy stwierdzić, że podporządkowanie budowy, eksploatacji i remontów elektrowni i elektrociepłowni oraz produkcji podstawowych urządzeń energetycznych różnym resortom i ich rozbicie organizacyjne znacznie utrudnia rozwój energetyki polskiej.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PoselMarceliFaska">Realizacja rozwoju energetyki w latach 1980—1985 charakteryzować się będzie wysokim tempem zarówno w zakresie zdolności produkcyjnych, jak i techniki wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej. W tym celu niezbędne jest podjęcie produkcji szeregu nowych wysokosprawnych urządzeń i aparatury energetycznej. Wymagać to będzie przede wszystkim takich zmian organizacyjnych w przemyśle produkującym urządzenia i części zamienne dla energetyki, których realizacja zapewni kompleksowość wytwarzania urządzeń, budowy obiektów elektroenergetycznych i ich eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PoselMarceliFaska">Dotychczasowe rozproszenie w różnych resortach potencjału produkcyjnego i budowlanego, pracującego ściśle na potrzeby energetyki, nie sprzyja skoncentrowaniu ujednoliconej polityki technicznej i osiągnięciu właściwego poziomu ilościowego i jakościowego produkowanych urządzeń i aparatury energetycznej. Taki układ organizacyjny nie zabezpieczał dostaw części zamiennych i zdecydowanie utrudniał remonty maszyn i urządzeń w energetyce krajowej.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PoselMarceliFaska">Skoncentrowanie decyzji zarówno odnośnie do ilości produkcji, jak również jej poziomu technicznego, m.in. wyboru techniki oraz polityki rozdziału wyprodukowanych urządzeń, a także, co wydaje się być najważniejsze — rozwoju, wielkości i jakości produkcji części zamiennych, umożliwi jej ścisłe skorelowanie z potrzebami związanymi z rozwojem energetyki krajowej. W związku z tym uważano za konieczne przejęcie przez resort energetyki i energii atomowej od Ministra Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych określonych zakładów. Przyjęta organizacja odpowiada jednemu z głównych celów strategicznych gospodarki, programuje i realizuje rozwój produkcji podstawowych urządzeń dla energetyki, a w szczególności kotłów, turbin, generatorów, aparatury wysokiego napięcia, izolatorów, młynów i urządzeń do nawęglania, a także transformatorów.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PoselMarceliFaska">Poważne zadania związane z rozwojem produkcji tych urządzeń wynikają z konieczności przystosowania ich do potrzeb energetyki jądrowej. Programowanie rozwoju produkcji wymienionych urządzeń przez resort energetyki i energii atomowej pozwoli na pełniejsze zaspokojenie potrzeb energetyki krajowej oraz na bardziej racjonalny, zgodny z rozwojem energetyki, rozdział tych wyrobów pomiędzy określonych odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PoselMarceliFaska">Wzrost zadań w budownictwie energetycznym wymaga skoncentrowania niezbędnego potencjału wykonawczego, jak również dalszego usprawnienia w procesie realizacji inwestycji. Konieczne jest też usprawnienie gospodarki remontowej i włączenie do remontów elektrowni i elektrociepłowni organizacji wykonawczych, głównie w zakresie kapitalnych remontów i modernizacji. Dla osiągnięcia powyższych celów potrzebne jest zorganizowanie odpowiedniego, wyspecjalizowanego potencjału wykonawczego w resorcie energetyki i energii atomowej.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PoselMarceliFaska">Dotychczasowe Zjednoczenie Przedsiębiorstw Budowy Elektrowni i Przemysłu, które specjalizuje się od samego początku w budownictwie elektrowni jest jednostką, która w całości została przeniesiona do resortu energetyki i energii atomowej przy przyjęciu zasady, że będzie ona realizowała również budownictwo energetyczne w innych działach gospodarki narodowej dla obiektów ciepłowniczych o jednostkach powyżej 120 Gcal/h włącznie w kotłach wodnych oraz bloki ciepłownicze w elektrociepłowniach przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PoselMarceliFaska">Jednocześnie zachodzi potrzeba dalszego poważnego udziału specjalistycznych jednostek resortu budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych takich, jak: — „Mostostal”, — „Energopol”, — „Instal”, — „Piece Przemysłowe”, itp. w pracach na rzecz resortu energetyki i energii atomowej.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PoselMarceliFaska">Wdrożenie omówionych i wprowadzonych dekretem zmian w organizacji budownictwa elektrowni i elektrociepłowni oraz produkcji podstawowych urządzeń energetycznych powinno zdaniem projektodawcy wpłynąć na przyspieszenie tempa rozwoju produkcji energii elektrycznej i cieplnej zgodnie z potrzebami gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PoselMarceliFaska">Wysoka Izbo! Wszechstronna i dociekliwa dyskusja na posiedzeniu Komisji wybiegła daleko poza problematykę przedmiotowego dekretu.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PoselMarceliFaska">Poruszono przykładowo następujące zagadnienia dotyczące aktualnego stanu w energetyce:</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PoselMarceliFaska">— zaawansowania wykonawstwa tegorocznego planu inwestycyjnego w przyroście nowych mocy w elektrowniach i elektrociepłowniach ze szczególnym uwzględnieniem budzącej niepokój sytuacji na budowie kopalni węgla brunatnego oraz elektrowni w Bełchatowie — największego zadania inwestycyjnego polskiej energetyki najbliższych lat;</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PoselMarceliFaska">— przebiegu kampanii remontowej urządzeń energetycznych;</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PoselMarceliFaska">— skutków ekonomicznych i społecznych polityki wyłączeń mocy energetycznej w przemyśle, gospodarce komunalnej, jak również u odbiorców indywidualnych;</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PoselMarceliFaska">— zapasów paliw dla zakładów resortu energetyki na okres sezonu jesienno-zimowego;</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PoselMarceliFaska">— jakości kalorycznej węgla dostarczanego energetyce oraz wynikających stąd skutków techniczno-ekonomicznych dla resortu energetyki, jak i całej gospodarki narodowej oraz wiele innych aktualnych zagadnień i tematów.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PoselMarceliFaska">Głosy w dyskusji — nacechowane troską o dobro kraju — wskazywały na słabości systemu energetycznego, na skutki tych słabości dla prawidłowego rozwoju gospodarki narodowej, wskazywały również drogi poprawy. Obywatele posłowie dadzą na pewno wyraz temu podczas dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PoselMarceliFaska">Komisją Górnictwa, Energetyki i Chemii podziela jako słuszną zaprezentowaną motywację zmiany ustawy omawianym dekretem, a zaproponowane środki zaradcze, organizacyjne dla osiągnięcia wskazanych zadań jako celowe.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PoselMarceliFaska">Niezależnie jednak od wymienionych problemów zdaniem Komisji bardzo ważną sprawą będzie zapewnienie skutecznej, szerokiej i kompleksowej współpracy kooperacyjnej pomiędzy zakładami energetyki a zakładami innych resortów zarówno w zakresie opracowań technicznych, jak i dostaw urządzeń i elementów, które nie będą wytwarzane w zakładach resortu energetyki i energii atomowej, a które warunkują należyte funkcjonowanie energetyki. Dotyczy to takich urządzeń, jak np.: pompy z resortu maszyn ciężkich i rolniczych oraz z resortu górnictwa, suwnice i urządzenia dźwigowe, rurociągi pary i wody oraz armatura, w szczególności specjalna, w tym dla energetyki jądrowej, drobny osprzęt sieciowy, kable i przewody energetyczne, konstrukcje stalowe, łożyska toczne, gumowe taśmy przenośnikowe z przekładkami stylonowymi, elementy aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki, części zamienne dla sprzętu i transportu itp.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PoselMarceliFaska">Przejęcie przez resort energetyki i energii atomowej kompleksu jednostek organizacyjnych zajmujących się problematyką badawczo-rozwojową z zakresu urządzeń energetycznych i ich produkcją, stwarza powiązanie resortowe podstawowych zakładów wytwarzających urządzenia energetyczne z istniejącym zapleczem badawczo-rozwojowym resortu energetyki i energii atomowej i pozwala na skuteczniejszą realizację przedsięwzięć z zakresu opanowywania nowych źródeł energii, w tym energii jądrowej — zgodnie z zawartymi porozumieniami w sprawie rozwoju produkcji urządzeń dla energetyki jądrowej w państwach członkowskich RWPG.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PoselMarceliFaska">Wspólnota interesów techniczno-ekonomicznych producenta i dostawcy urządzeń i części zamiennych oraz producenta energii elektrycznej i cieplnej stworzyły elementy zainteresowania i większej dbałości o ilość i jakość wytwarzanych urządzeń. Pozwoli także na lepsze rozwiązywanie problemów technicznych z zakresu oszczędnego — pod względem materiałów i energochłonności — projektowania urządzeń wytwórczych. Ułatwi również wdrażanie zamierzeń z zakresu organizacji i realizacji przemysłowej metody remontów w energetyce.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PoselMarceliFaska">Sejmowa Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii będąc przekonana, że wprowadzone dekretem zmiany przyczynić się mogą do poprawy zaspokojenia potrzeb gospodarki narodowej na energię elektryczną i cieplną, wnosi, by Wysoki Sejm podjąć raczył uchwałę o treści następującej: — „Sejm zatwierdza dekret z dnia 4 października 1979 r. zmieniający ustawy o urzędzie Ministra Energetyki i Energii Atomowej oraz urzędzie Ministra Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych”. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszalek">Dziękuję posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszalek">Otwieram obecnie łączną dyskusję nad informacją Rządu oraz sprawozdaniem Komisji Górnictwa, Energetyki i Chemii.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszalek">Głos mą poseł Jan Leś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselJanLes">Obywatelu Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiejszą debatę nad informacją Rządu o sytuacji w energetyce i programie działań w tej dziedzinie odbywamy bezpośrednio po XVI Plenum Komitetu Centralnego, które przyjęło wytyczne na VIII Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej — „O dalszy rozwój socjalistycznej Polski, o pomyślność narodu polskiego”. Pomyślna realizacja bieżących i najbliższych zadań gospodarczych stanowić będzie bazę wyjściową przyjmowanych przez zbliżający się Zjazd partii założeń społeczno-gospodarczych rozwoju kraju na lata osiemdziesiąte oraz planu na lata 1981—1985.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselJanLes">Po drodze, którą partia wytyczyła u progu lat siedemdziesiątych, przeszliśmy już niemały odcinek. Realizując program VI i VII Zjazdu osiągnęliśmy znaczne przyspieszenie rozwoju wszystkich dziedzin życia, zbudowaliśmy setki nowoczesnych obiektów produkcyjnych i socjalnych. Przyspieszyliśmy modernizację rolnictwa. Stworzyliśmy miejsca pracy dla ponad 4 milionów obywateli naszego kraju. Rozwinęło się budownictwo mieszkaniowe, powstały nowe trasy i ciągi komunikacyjne. Realizujemy szeroki program społeczny.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PoselJanLes">Przypominam te najważniejsze dokonania ostatnich lat, bo niekiedy patrzymy głównie na to, co nam przeszkadza, co nam utrudnia życie, zapominając o przebytej drodze.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PoselJanLes">Tylko rzetelna ocena dokonań może być warunkiem prawidłowego ukierunkowania działań mających przyspieszyć przezwyciężenie niemałych jeszcze trudności i bolączek, wynikających zarówno z nie sprzyjających warunków zewnętrznych, na które nie mamy wpływu, jak i z niedostatków naszej własnej pracy.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PoselJanLes">Skoro więc dziś podejmujemy w poselskiej debacie problem trudnej i napiętej sytuacji w energetyce, to kierować powinniśmy się troską w poszukiwaniu doraźnych działań pozwalających na złagodzenie bieżących trudności oraz długofalowych rozwiązań zabezpieczających na przyszłość nasz dalszy harmonijny rozwój.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PoselJanLes">Obywatele Posłowie! Przedstawiona w informacji Rządu aktualna sytuacja energetyczna i podjęty program działania w tej dziedzinie decydować będzie o pracy naszej gospodarki w bieżącym szczycie jesienno-zimowym. Mamy pełną świadomość, że podjęte działania tworzyć będą warunki dla przyszłego rozwiązania nabrzmiałych i trudnych problemów energetyki, natomiast nie dadzą jeszcze pełnych efektów, choć powinny w istotny sposób złagodzić trudności w obecnym szczycie energetycznym. Nie można bowiem w krótkim czasie rozwiązać tak olbrzymiego kompleksu spraw i zlikwidować narosłej (pomimo znacznego rozwoju potencjału energetycznego i postępu w jego unowocześnianiu) dysproporcji pomiędzy potrzebami energetycznym kraju a możliwościami ich pełnego zaspokojenia. Wynikła ona głównie z coraz szybszego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną, przede wszystkim ze strony rozbudowanego i unowocześnionego przemysłu i transportu, gospodarki komunalnej, ale również budownictwa mieszkaniowego i coraz lepiej wyposażonych w sprzęt i urządzenia elektryczne gospodarstw domowych oraz gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PoselJanLes">Okoliczności, jakie zaistniały w okresie zimy, pogłębiły nasze trudności energetyczne w roku bieżącym. Konieczność utrzymania w ruchu urządzeń energetycznych w tak trudnych warunkach spowodowała większą ich awaryjność, co wpłynęło na pogorszenie dyspozycyjności mocy zainstalowanej w elektrowniach i elektrociepłowniach. Rozpiętość między mocą osiągalną a dyspozycyjną elektrowni i elektrociepłowni w szczytach dobowego zapotrzebowania na energię osiąga obecnie wielkość przekraczającą 7,5 tys. megawatów.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PoselJanLes">W tej sytuacji zaprezentowane w informacji wicepremiera tow. Szydlaka już podjęte lub zamierzone przez Rząd działania wydają się racjonalne i celowe. Jak słyszeliśmy, objęły one:</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PoselJanLes">1) skierowanie na potrzeby energetyki dodatkowych środków inwestycyjnych w wysokości ponad 2,5 mld zł oraz dodatkowych części zamiennych, sprzętu technologicznego i transportowego oraz środków dewizowych na sfinansowanie niezbędnych zakupów;</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PoselJanLes">2) wsparcie zadań w dziedzinie zwiększenia mocy dyspozycyjnej energetyki, systemu remontów i niezawodności pracy urządzeń energetycznych nowymi zasobami płacowymi i premiowymi;</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PoselJanLes">3) podporządkowanie organizacyjne Ministerstwu Energetyki i Energii Atomowej przemysłu maszyn i urządzeń energetycznych oraz przedsiębiorstw budownictwa elektrowni i elektrociepłowni, co powinno sprzyjać sprawniejszej realizacji inwestycji energetycznych i wdrożeniu przemysłowych metod wykonywania remontów urządzeń energetycznych, a także wyposażeniu resortu w niezbędny potencjał produkcyjny, techniczny i kadrowy.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PoselJanLes">Jestem pewny, że nowy układ organizacyjny Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej, zgodnie z zatwierdzanym dziś dekretem Rady Państwa, pozwoli znacznie zwiększyć skuteczność działania tego resortu.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PoselJanLes">Obywatele Posłowie! Wysoki Sejmie! Polska dysponuje ogromnymi zasobami węgla, przede wszystkim kamiennego, opiera swą gospodarkę energetyczną głównie na tym surowcu. Węgiel pokrywa obecnie ponad 80% potrzeb energetycznych naszego kraju, produkujemy z niego ponad 96% energii elektrycznej. Szczególnie w latach siedemdziesiątych wydatnie rozwinęliśmy przemysł węglowy, zwiększając wydobycie węgla w ciągu ostatnich ośmiu lat o ponad 52 mln ton, a więc w skali nie spotykanej w żadnym innym górniczym kraju świata. To wysokie tempo rozwoju i unowocześnienia przemysłu węglowego oraz wydobycia węgla będzie charakterystyczne także dla lat następnych. Wynika ono bowiem z przyjętych założeń strategicznych, ujętych w programie rozwoju przemysłu węglowego zatwierdzonego przez Biuro Polityczne w lipcu 1978 r., które prognozują utrzymanie przez węgiel pozycji składnika bazy paliwowo-energetycznej kraju w perspektywie następnych dziesięcioleci. Należy w związku z tym rozwiązywać wiele złożonych, często o strategicznym znaczeniu, problemów i zadań. Nie chciałbym ich tutaj szczegółowo omawiać, a to z tego względu, że sejmowa Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii problemom tym poświęciła w swojej pracy wiele uwagi. Stanowisko naszej Komisji zawieraliśmy w formułowanych opiniach i dezyderatach pod adresem Rządu. Wiele z tych problemów pozostaje jednak nadal aktualnych.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PoselJanLes">Dotyczy to w głównej mierze coraz trudniejszych warunków wydobycia węgla oraz pogarszania się jego jakości ze względu na brak możliwości jego wzbogacania. Gorszy gatunkowo węgiel niekorzystnie wpływa na pracę urządzeń w elektrowniach, a zwłaszcza młynów i kotłów. Często więc stawia się pytanie, czy inwestować w kapitałochłonne zakłady uzdatniania i wzbogacania węgla, czy też przystosować odbiorców, głównie zaś energetykę zawodową, do wykorzystywania węgla gorszej jakości.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>