text_structure.xml 96.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Sejm Ustawodawczy</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Rzeczypospolitej Polskiej</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Sesja zwyczajna wiosenna 1950 r.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Sprawozdanie Stenograficzne z 83 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dniu 18 lipca 1950 r.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Warszawa 1 9 5 0</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10. min, 10.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszalek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszalek">Powołuję na sekretarzy posłów Włodzimierza Reczka i Karola Strzałkowskiego. Protokół i listę mówców prowadzi poseł Strzałkowski.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszalek">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszalek">Protokoły 81 i 82 posiedzenia Sejmu uważam za przyjęte, gdyż nie wniesiono przeciw nim zarzutów, Od posła Wacława Żukowskiego otrzymałem w dniu 15 lipca 1950 r. pismo zawiadamiające o zrzeczeniu się przez niego mandatu poselskiego, uzyskanego w okręgu wyborczym nr 27 — Toruń.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszalek">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszalek">Uważam, że Sejm Ustawodawczy stwierdził wygaśnięcie mandatu posła Wacława Żukowskiego z dniem 15 lipca 1950 v. — z powodu zrzeczenia się.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszalek">Usprawiedliwiają swą nieobecność na 81 i 82 posiedzeniach Sejmu następujący posłowie:-Dworakowski Władysław, Izydorczyk Jan, Jaroszek Stefan, Polek Józef, Węgrowski Mieczysław.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszalek">Od ob, Prezesa Bady Ministrów otrzymałem pisma z dnia 14 i 17 lipca hr. zawiadamiające, że Ob. Prezydent Rzeczypospolitej:</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszalek">a)dekretem z dnia 7 lipca 1950 r, odwołał ob. dr Stanisława Skrzeszewskiego ze stanowiska Ministra Oświaty i równocześnie mianował Ministrem Oświaty ob. Witolda Jarosińskiego;</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszalek">b)dekretem z dnia 13 lipca 1950 r. mianował Ministrem Żeglugi ob. inż. Mieczysława Popiela.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszalek">Wpłynął wniosek Dyrektora Biura Wykonawczego Komisji Specjalnej do walki z nadużyciami i szkodnictwem gospodarczym przy Radzie Państwa z dnia 3 lipca 1950 r. w sprawie wydania przez Sejm Ustawodawczy posła Stanisława Wojciechowskiego do dyspozycji Komisji Specjalnej.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszalek">Wniosek, ten przekazuję do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszalek">Proponuję na podstawie art. 17 ust. 2 regulaminu Sejmu Ustawodawczego, aby Wysoka Izba uchwaliła zmianę dzisiejszego porządku dziennego, mianowicie uzupełniając go jeszcze pięcioma punktami., z kolei 9-tym itd. aż do 13-go, o brzmieniu następującym</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(czyta):</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszalek">9,Pierwszeczytanierządowegoprojektu ustawy ozmianieprzepisówpostępowania wsprawach cywilnych (druk nr 778).</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszalek">10.Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie przepisów postępowania karnego (druk nr 779).</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszalek">31. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie prawa o ustroju sądów powszechnych (druk nr 780).</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszalek">12.Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rejestracji maszyn i przymusowym wykupie nieczynnych maszyn przemysłowych (druk nr 781).</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszalek">13.Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (druk nr 782).</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszalek">W związku z tym punkt 9 porządku dziennego otrzyma kolejny numer 14, a numeracja następnych punktów ulegnie odpowiedniemu przesunięciu.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszalek">Równocześnie proponuję zdjęcie z porządku dziennego sprawozdania Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o przedłożeniu rządowym o zamknięciu rachunków państwowych za okres od 1 kwietnia do 31 grudnia 1946 r. z wnioskiem Najwyższej Izby Kontroli o udzielenie Rządowi przez Sejm Ustawodawczy absolutorium co do budżetowej gospodarki finansowej za powyższy okres (druk nr 765) — w celu załatwienia tej sprawy łącznie z zamknięciem rachunków państwowych za okres od 1 stycznia do 33. grudnia 1947 r, na najbliższym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszalek">Czy są — zarówno co do uzupełnienia porządku dziennego jak i co do zdjęcia wspomnianego przed chwilą punktu z porządku dziennego — sprzeciwy? Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszalek">Uważam, że Izba zgodziła się na moją propozycję.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszalek">Ponieważ niektóre druki do dzisiejszego porządku dziennego mogły być doręczone Obywatelom Posłom dopiero dzisiaj, proponuję, aby Wysoka Izba — na podstawie art. 50 pkt 3), 4) i 5) regulaminu Sejmu Ustawodawczego — uchwaliła odnośnie tych punktów porządku dziennego skrócenie postępowania formalnego, a mianowicie: przystąpienie do rozprawy niezwłocznie po rozdaniu druku sprawozdania komisji, odbycie pierwszego czytania niezwłocznie po rozdaniu druku projektu ustawy, odbycie drugiego czytania niezwłocznie po rozdaniu druku sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszalek">Nie słyszę sprzeciwu. Uważam, że izba zgodziła się na moją propozycję.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszalek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o 6-letnim Planie Rozwoju Gospodarczego i Budowy Podstaw Socjalizmu na lata 1950 — 1955 (druk nr 770).</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszalek">Udzielam głosu Zastępcy Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego Ministrowi Jędrychowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wysoki Sejmie! Przedkładając w imieniu Rządu Rzeczy pospolitej projekt ustawy o 6-letnim Planie Rozwoju Gospodarczego i Budowy Podstaw Socjalizmu na lata 1950 — 1955, chciałbym przedstawić główne wytyczne tego projektu i nakreślić w krótkim zarysie perspektywę rozwoju gospodarczego naszego Państwa w okresie sześciolecia.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Jak wiadomo, 6-letni Plan Rozwoju Gospodarczego i Budowy Podstaw Socjalizmu został opracowany z inicjatywy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, która jeszcze w grudniu 3948 r. na swoim 1 Kongresie Zjednoczeniowym uchwaliła wytyczne dla opracowania Planu 6- letniego. W rezultacie szeregu zmian, jakie zaszły od tego czasu w sytuacji wewnętrznej naszego kraju i w sytuacji międzynarodowej, w rezultacie ujawnienia dalszych rezerw wewnętrznych w naszej gospodarce, projekt Planu 6- letniego stawia jeszcze śmielsze i trudniejsze zadania, zakłada, jeszcze szybsze tempo rozwoju, niż wytyczne z grudnia 1948 r. Umożliwił to przede wszystkim wspaniały rozwój aktywności. produkcyjnej mas pracujących, szeroki rozmach ruchu socjalistycznego współzawodnictwa pracy i ruchu racjonalizatorskiego, który udowodnił, że można w okresie sześciolecia liczyć na większy wzrost wydajności pracy i na większy stopień obniżenia kosztów produkcji niż założony pierwotnie, a co za tym idzie, że można postawić w Planie 6-letnim większe zadania w zakresie produkcji i inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Jakie są główne zadania planu? Dlaczego Plan 6-letni nazwaliśmy planem budowy podstaw socjalizmu i co właściwie oznacza dla Polski, dla naszego narodu, zbudowanie podstaw socjalizmu?</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Pozwolę sobie zacytować tekst projektu ustawy</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#komentarz">(czyta):</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">„Zbudowanie podstaw socjalizmu — mówi się w projekcie ustawy — oznacza:</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">1)Znaczne podniesienie poziomu sił wytwórczych ze szczególnym uwzględnieniem produkcji środków wytwórczości.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">2)Okiełznanie i ograniczenie elementów kapitalistycznych w tych dziedzinach naszej gospodarki, w których jeszcze one występują oraz dalsze ich stopniowe wypieranie, a następnie i likwidowanie jako klasy.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">3)Dobrowolne przekształcenie poważnej części gospodarstw małorolnych i średniorolnych w gospodarstwa zespołowo-socjalistyczne spółdzielnie produkcyjne i zamykanie przez to źródeł rozwoju kapitalizmu.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">4)Oparte na zasadach socjalistycznej solidarności i wzajemnej pomocy pogłębienie i zacieśnienie wzajemnych stosunków ekonomicznych, i współpracy gospodarczej, prowadzące do jak najszerszego rozwoju sił wytwórczych na bazie planów gospodarczych Polski, Związku Radzieckiego i krajów demokracji ludowej.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">5)Znaczny wzrost dobrobytu materialnego, polepszenie warunków życiowych i podniesienie kultury i aktywności mas pracujących.^”^ W jaki sposób Plan 6-letni realizuje zadanie znacznego podniesienia poziomu sił wytwórczych ze szczególnym uwzględnieniem produkcji środków wytwórczości?</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Jak wiadomo, Polska kapitalistyczno-obszarnicza była krajem zacofanym, o niskim poziomie sił wytwórczych, o dużo niższych niż w uprzemysłowionych krajach kapitalistycznych cyfrach produkcji na głowę ludności, o dużo niższej wydajności pracy społecznej. Jednym z głównych objawów ekonomicznego zacofania Polski był niski stan uprzemysłowienia kraju, niedorozwój szeregu ważnych gałęzi produkcji przemysłowej, a zupełny brak innych. Przy tym rozpiętość pomiędzy Polską a najbardziej rozwiniętymi krajami kapitalistycznymi, w latach pomiędzy dwiema wojnami światowymi nic tylko nie zmniejszała się, a przeciwnie, powiększała się jeszcze bardziej. W okresie imperializmu. a zwłaszcza w okresie powszechnego kryzysu kapitalizmu, siły wytwórcze takich krajów jak Polska mogły rozwijać się jedynie bardzo powoli, z przerwami j kryzysowymi załamaniami. W wypadku Polski sytuację tę potęgowała jeszcze ogromna zależność polskiego przemysłu od kapitału zagranicznego, który posiadał w wielu ważnych dziedzinach życia gospodarczego decydujący udział w kapitale spółek akcyjnych. W roku 1937 kapitał zagraniczny posiadał następujący udział w kapitale spółek akcyjnych w poszczególnych gałęziach gospodarki: w górnictwie i hutnictwie — 52,1%, w górnictwie naftowym — 87,5%, w przemyśle elektrotechnicznym — 66,1%, w przemyśle chemicznym — 59,9%, w przemyśle drzewnym — 52,1%, w przemyśle odzieżowym i galanteryjnym 60%, w elektrowniach i wodociągach — 81,3%, w towarzystwach ubezpieczeniowych —59,1%. Ani międzynarodowa monopole kapitalistyczne rządzące polską gospodarką, ani zrośnięci z nimi polscy kapitaliści i obszarnicy nie byli zdolni rozwinąć sil wytwórczych naszego narodu, uprzemysłowić naszego kraju. W szeregu ważnych gałęzi produkcji w okresie dwudziestolecia międzywojennego nie tylko nie posuwaliśmy się naprzód, ale wręcz cofaliśmy się w porównaniu z rokiem 1913. Było jasne, że w ustroju kapitalistycznym nasza gospodarka może tylko grzęznąć w zastoju i ulegać gniciu, że jedynie rewolucja społeczna, obalenie panowania obszarników oraz rodzimych i zagranicznych kapitalistów i objęcie władzy przez masy ludowe z klasą robotniczą na czele, wkroczenie na drogę budownictwu! socjalizmu, może doprowadzić do potężnego rozwoju sił wytwórczych, do wyrównania wiekowego zacofania i podniesienia dobrobytu naszego narodu.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Historyczne zwycięstwo Związku Radzieckiego nad hitlerowskimi Niemcami i ich sojusznikami umożliwiło nam 6 lat temu zniesienie imperialistycznego i kapitalistycznego jarzma i wejście na drogo budownictwa socjalizmu i szybkiego rozwoju sił wytwórczych.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Już okres ubiegłego 6-lecia, okres powojennego uruchamiania sił wytwórczych i okres realizacji 3-letni,ego Planu Odbudowy Gospodarczej stanowił poważny krok na drodze rozwoju sił wytwórczych a przede wszystkim na drodze uprzemysłowienia kraju. Wartość produkcji wielkiego i średniego przemysłu, która w 1946 r. na skutek zniszczeń wojennych stanowiła 75% poziomu z 1938 r., już w 1947 r. przekroczyła poziom przedwojenny, a w 1949 r. osiągnęła 177% tego poziomu. W przeliczeniu na głowę ludności oznacza to dwa i pół raza tyle, co przed wojną. W okresie Planu 3-letniego odbudowaliśmy i uruchomiliśmy zniszczone kopalnie. huty i zakłady przemysłowe uruchomiliśmy i odbudowaliśmy przemysł na Ziemiach Odzyskanych, podnieśliśmy stopień produkcyjnego wykorzystania urządzeń przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Plan 6-letni oznacza nowy, jakościowo różny, rewolucyjny krok w kierunku socjalistycznego uprzemysłowienia kraju i wyrównania' rozpiętości pod tym względem między nami a najbardziej ekonomicznie rozwiniętymi krajami, Przedłożony Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy stawia zadanie podniesienia wartości produkcyjnej przemysłu socjalistycznego o 158 % w porównaniu z rokiem 1949, przy czym wartość produkcji przemysłu wielkiego i średniego wzrośnie o 136%, a wartość produkcji drobnego przemysłu socjalistycznego o 384%. Oznacza to, że wartość produkcji przemysłu wielkiego i średniego będzie w 1955 r. przeszło czterokrotnie większa niż w 1938 r.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Prawem socjalistycznego uprzemysłowienia jest szybszy rozwój przemysłu produkującego środki wytwórczości niż przemysłu produkującego przedmioty spożycia, gdyż szybszy rozwój przemysłu produkującego środki wytwórczości warunkuje rozwój i techniczną rekonstrukcję całej gospodarki, a w tej liczbie przemysłu lekkiego, transportu i rolnictwa. Wyraża się to przede wszystkim w przewidzianym w Planie 6-letnim szybkim tempie wzrostu przemysłu hutniczego-, maszynowego i chemicznego. Plan przewiduje dwukrotne podniesienie w okresie sześciolecia produkcji stali, wzrost wartości produkcji przemysłu budowy maszyn o 264%, wzrost wartości produkcji przemysłu środków transportowych o 171%, przemysłu elektrotechnicznego o 228%, dziewięciokrotny wzrost produkcji okrętowej, przeszło trzy i pół-krotny wzrost wartości produkcji przemysłu chemicznego.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Udział produkcji środków wytwórczości, w ogólnej produkcji wielkiego i średniego przemysłu, który w 1949 r. wynosił 59,1 % , w 1955 r. wyniesie 63,5%.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Co oznacza wykonanie zadań przewidzianych w Planie 6-letnim w zakresie przemysłu środków wytwórczych, o tym można się najlepiej przekonać, porównując cyfry wzrostu przewidzianego w Planie 6-letnim z odpowiednimi cyframi okresu przedwojennego.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Węgiel: W 1913 r. na ziemiach, które weszły później w skład obszarniczo-kapitalistycznej Polski, produkowano 41 mln ton węgla. Po pierwszej wojnie światowej nastąpił spadek produkcji i dopiero w okresie największej koniunktury w 1929 r. produkcja przekroczyła poziom przedwojenny, osiągając 46,2 mln ton, po czym w okresie kryzysu spadła poniżej 29 mln ton w 1932 r.. aby w 1938 r. podnieść się do 38 min ton. Tak więc w ciągu dwudziestu pięciu lat przemysł węglowy nie tylko nie rozwinął się, ale cofnął się w swoim rozwoju, a produkcja zmniejszyła się o 3 min ton. W 1946 r. produkcja węgla kamiennego wynosiła 47.3 mln, a następnie wzrosła do 74,1 mln ton w 1949 r., czyli o 26.8 mln ton. Mimo, że przemysł węglowy ma w Planie 6-letnim mniej szybkie niż inne przemysły tempo wzrostu, przewidziany jest dalszy wzrost produkcji w okresie sześciolecie o dalsze 26 min ton — do 100 mln ton w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wydobycie rud żelaza wynosiło w 1913 r. 500,000 ton. W 1938 r. wzrosło ono do 872,000 ton. Plan 6-letni przewiduje wzrost wydobycia rud żelaznych do 3 mln ton w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Surówki żelaznej w 1913 r. produkowano 1,1 mln ton. W okresie międzywojennym produkcja nie tylko nie wzrastała, ale zmniejszyła się do 880.000 ton w 1938 r. Plan 6-letni przewiduje wzrost produkcji surówki do 3,5 mln ton.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Stali produkowano w 1913 r. 1,7 mln ton. W okresie między wojennym produkcja ta nie tylko nie wzrosła, ale obniżyła się, wynosząc w 1938 r. — 1.441.000 ton. W Polsce Ludowej produkcja stali wzrosła z 1.219.000 ton w 1946 r. do 2.304.000 ton w 1949 r., a Plan 6-letni przewiduje osiągnięcie podwójnie wyższej liczby, bo 4.600.000 ton w 1955 r. Wyrobów walcowanych produkowano w 1913 r. 1.200.000 ton. W okresie międzywojennym produkcja ta nie tylko nie wzrosła, ale obniżyła się do 1 mln ton w 1937 r. Plan 6-letni zakłada wzrost produkcji wyrobów walcowanych do 3,2 mln ton w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Dla szeregu artykułów przemysłowych brak jest cyfr porównawczych z 1913 r., ale wystarczy zestawić wzrost produkcji lub spadek produkcji w okresie dziesięciolecia. 1928 — 1938 i rozwój przewidziany w Planie 6-letnim, aby otrzymać podobny obraz. Energii elektrycznej produkowano w Polsce w 1928 r. — 2,6 mld kWh, a w 1937 r. — 3,6 mld kWh, czyli wzrost produkcji w okresie dziewięciu lat wyniósł 1 mld kWh. W 1946 r. wyprodukowano w Polsce energii elektrycznej 5,7 mld kWh, w 1949 r. produkcja ta wzrosła do 8,3 mld kWh, a w Planie 6-letnim przewiduje się dalszy wzrost do 19,3 mld kWh. W dziewięcioleciu powojennym przyrost produkcji energii elektrycznej będzie więc blisko czternaście razy większy niż w ciągu dziewięciu lat przed wojną.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Szczególnie znamienna jest wymowa porównań w zakresie przemysłu maszynowego. Obrabiarek do drzewa i metali wyprodukowano w 1938 r. — w tonażu — 1.936 ton, w 1949 r. — przeszło 10.500 ton, a w okresie sześciolecia produkcja ta. wzrośnie czterokrotnie w porównaniu z rokiem 1949. Oznacza to, że produkcja obrabiarek będzie dwudziestokrotnie większa niż w okresie przedwojennym.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Produkcja parowozów w 1926 r, wyniosła 165 sztuk, w ciągu następnych dziewięciu lat produkcja spadała. W 1938 r. wyprodukowano tylko 28 parowozów. Mimo, że przemysł parowozowy nie wzrasta szczególnie silnie w okresie sześciolecia, w 1955 r. produkcja parowozów wyniesie 315 sztuk. Wagonów kolejowych towarowych w okresie największej koniunktury w 1929 r. wyprodukowano 3.456 sztuk, poczerń produkcja ta zaczęła spadać i w 1938 r. wyniosła 569 sztuk. W 1955 r. produkcja wagonów towarowych wyniesie 18.800 sztuk.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W okresie sześciolecia przemysł, maszynowy nie tylko zwiększy pod względem ilościowym produkcję maszyn produkowanych obecnie, ale uruchomi produkcję nowych typów maszyn, jak np. wysokosprawne obrabiarki, kotły wodnorurkowe wysokoprężne, turbiny kondensacyjne. Szczególnie silnie wzrośnie produkcja maszyn i urządzeń dla górnictwa i hutnictwa oraz produkcja maszyn i aparatury chemicznej. Blisko sześciokrotnie wzrośnie produkcja maszyn włókienniczych, Zostanie rozwinięta poważnie produkcja maszyn budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Kapitalistyczno-obszarnicza Polska nie miała przemysłu motoryzacyjnego. W okresie 3- letniego Planu odbudowy została uruchomiona produkcja traktorów i samochodów ciężarowych. W okresie sześciolecia rozwinie się poważnie przemysł traktorowy i samochodowy. W 1955 r. zostanie wy produkowane 11.000 traktorów, 25.000 samochodów ciężarowych i 12.000 samochodów osobowych. Aby ocenić jakiej skali jest ta roczna produkcja, wystarczy przypomnieć, że w 1939 r. w Polsce było w ogóle zarejestrowanych w całym kraju niespełna 42.000 samochodów, w tej liczbie prawie 32.000 osobowych i ponad 8.000 ciężarowych.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Zostanie rozbudowany i zmieni swoje oblicze przemysł maszyn rolniczych. Przed wojną produkowano w Polsce tylko najbardziej proste typy maszyn rolniczych jak pługi konne, brony konne, młocarnie, wialnie, nie produkowano w ogóle maszyn żniwnych. W 1955 r. przemysł maszyn rolniczych wyprodukuje 750 kombajnów do zbóż, 14,300 pługów traktorowych, 5.000 siewników traktorowych do zbóż, 5.600 snopowiązałek, 6.000 młocarń motorowych i wiele innych maszyn. Produkcja ta będzie stanowiła mocną podstawę mechanizacji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W przemyśle elektrotechnicznym ogólna wartość produkcji zwiększy się przeszło trzykrotnie, w szczególności silnie rozwinie się produkcja maszyn i aparatów elektrycznych.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W rezultacie wykonania Planu 6-letniego powstanie w Polsce wielki przemysł chemiczne w oparciu o istniejące w kraju zasoby takich surowców, jak węgiel, sól kamienna, gips, kamień wapienny. Poważnie wzrośnie produkcie kwasu siarkowego, sody, nawozów sztucznych. Produkcja kwasu siarkowego w przeliczeniu na 100° wzrośnie w 1955 r. do 540.000 ton, gdy przed wojną produkcja H^2^SO1 obniżyła się z 373.000 ton w 1929 r. do 289.000 ton w 1938 r. Produkcja sody kalcynowanej wzrośnie do 389.000 ton. podczas gdy przed wojna obniżyła się ona ze 100 000 ton w 1929 r. i 130.000 ton w 1937 r. do 87.000 ton w 1938 r. Produkcja sody kaustycznej wzrośnie do 152.000 ton. podczas gdy w okresie 19291938 wzrosła ona z 17.000 ton zaledwie do 30.000 ton.</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Przemysł nawozów azotowych wzrośnie do 230.800 ton. czystego składnika w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Produkcja superfosfatu w 1913 r. stanowiła 196.000 ton. Wprawdzie w okresie największej koniunktury okresu przedwojennego wzrosła ona do ponad 300.000 ton, ale potem załamała się znowu i w 1937 r. wynosiła 177.000 ton, a więc o 19.000 ton mniej niż w 1913 r. W Polsce Ludowej produkcja superfosfatu wzrosła ze 159.000 ton w 1946 r. do 392.000 ton w 1949 r., a Plan 6-letni przewiduje trzykrotny wzrost produkcji nawozów fosforowych w porównaniu z 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Zostanie uruchomiona produkcja soli potasowych ze złóż w Kłodawie. Zostaną stworzone nowe, nieznane w Polsce lub słabo rozwinięte działy produkcji chemicznej, jak wielka synteza chemiczna, produkcja mas plastycznych, produkcja półfabrykatów organicznych, produkcja farb i lakierów na wielką skalę, ekstraktów garbarskich.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Przemysł farmaceutyczny, który już obecnie ma do zanotowania poważne sukcesy, jak np. uruchomienie na skalę przemysłową produkcji penicyliny, siedmiokrotnie powiększy swoją produkcję, jednocześnie poważnie rozszerzając asortyment fabrykatów i. uruchamiając nowe działy produkcji, jak synteza hormonów, witamin i antybiotyków.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W związku z poważnym wzrostem inwestycji. i budownictwa Plan. 6-letni przewiduje poważny wzrost produkcji materiałów budowlanych. Cementu produkowano w 1938 r. 1.719.000 ton. W Polsce Ludowej produkcja cementu wzrosła z ł.399,000 ton w 1946 r. do 2.301.000 ton. w 1949 r., a w rezultacie wykonania Planu 6-łetniego produkcja cementu wyniesie w 1955 r. — 4.950.000 ton, czyli przyrost produkcji w okresie 6 lat będzie dwa i pół razy większy niż przyrost produkcji w okresie 25 lat gospodarki kapitalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Produkcja cegły wzrośnie o 271%, produkcja wapna budowlanego o 94%. Jednocześnie na szeroką skalę rozwinięta zostanie produkcja wyrobów prefabrykowanych.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Rozwój przemysłu środków wytwórczości obok stworzenia podstaw dla rekonstrukcji technicznej cale i gospodarki narodowej przyczyni się także do rozszerzenia krajowej bazy surowcowej. Obok zwiększonego wydobycia rud żelaznych nastąpi wydatny wzrost wydobycia rud metali nieżelaznych, jak np. rud cynkowo-ołowianych i rud miedzi, na podstawie których zostanie stworzony przetwórczy przemysł miedzi. Zostanie uruchomiona produkcja metali lekkich — aluminium i magnezu. Baza surowcowa przemysłu rozszerzy się wskutek wzrostu wydobycia ropy i uruchomienia wydobycia soli potasowych. Rozwój przemysłu chemicznego obejmie wzrost produkcji podstawowych surowców chemicznych. Szczególnie zostanie rozwinięta produkcja celulozy i włókien sztucznych. Celuloza była zawsze wąskim gardłem polskiego przemysłu papierniczego, a obecnie zapotrzebowanie na nią zwiększa się, gdyż jest ona półfabrykatem dla przemysłu włókienniczego, Gdy w 1984 r. produkcja celulozy wynosiła zaledwie 72.000 ton, a w 1939 r. zwiększyła się do 109.000 ton, w okresie sześciolecia produkcja celulozy wzrośnie do 414.000 ton. Produkcja włókien ciętych osiągnie w 1955 r. 56.800 ton, sztucznego jedwabiu — 16.600 ton, włókna syntetycznego steelonowego — 2.000 ton, nieprodukowanego dotąd jedwabiu octanowego — 3.500 ton.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Przewidziany w Planie 6-letnim szybki rozwój produkcji środków wytwórczości umożliwi rozwój pozostałego przemysłu, budownictwa, rolnictwa i transportu.</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Dla lepszego zaspokojenia potrzeb pracujących będzie również rozbudowany przemysł produkujący przedmioty spożycia. Produkcja tkanin bawełnianych wzrośnie w porównaniu z rokiem 1949 o 53% do 607,7 mln m. b., produkcja tkanin wełnianych również o 53% — do 75 mln m. b., produkcja tkanin lnianych i pakulanych o 90% — do 75 mln m. b., produkcja tkanin jedwabnych o 138% do 104 mln m. b., produkcja wyrobów dzianych o 174% do 14,500 ton. Produkcja obuwia skórzanego wzrośnie z 7,2 mln par w 1949 r. do 22,2 mln par w 1955 r. Produkcja papieru podwoi się w okresie sześciolecia. Produkcja mebli giętych oraz stolarskich i tapicerskich wzrośnie do 5,9 mln sztuk w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Zaplanowany został również poważny wzrost przemysłu rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Produkcja cukru, która w kampanii 1913— 14 wynosiła 571.000 ton, a w okresie najszybszego wzrostu przed wojną w 1930—31 r. osiągnęła 698.000 ton, by następnie spaść w 1938—39 r. do 491.000 ton, czyli do poziomu niższego niż przed pierwszą wojną światową, w Polsce Ludowej wzrosła z 386.500 ton w 1946 r. do 745.000 ton w 1949 r. Plan 6-letni przewiduje dalszy wzrost tej produkcji do 1.100.000 ton w 1955 r. Produkcja oleju jadalnego wzrośnie o 194%, wyrobów mięsnych o 223%. Szczególnie silnie rozwinie się przemysłowa produkcja masła.</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Produkcja piwa, która w okresie między rokiem 1929 a 1938 spadła z 279 min litrów na 150 mln litrów, a w roku 1949 osiągnęła 253 mln litrów, wzrośnie do 600 mln litrów w 1955 r, Produkcja mydła do prania wzrośnie o 111%, Produkcja papierosów, która w okresie największego rozwoju w roku 1938 — 1939 wynosiła 9.4 mld sztuk, a w roku 1949 osiągnęła już poziom 21.3 mld sztuk, wzrośnie do 30 mld sztuk w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Ze względu na zacofaną strukturę rolnictwa, w którym przeważa dziś drobnotowarowa gospodarka chłopska, a dość znaczną rolę gra jeszcze sektor kapitalistyczny, siły wytwórcze w rolnictwie rozwijać się będą w okresie sześciolecia w wolniejszym tempie niż w przemyśle, Jednakże dzięki procesowi, dobrowolnego zrzeszania się drobnotowarowych gospodarstw rolnych w wielkie zespołowe socjalistyczne gospodarstwa — rolnicze spółdzielnie produkcyjne, dzięki rozwojowi państwowych majątków rolnych i przekształceniu ich we wzorowe socjalistyczne gospodarstwa rolne, dzięki zwiększeniu pomocy Państwa Ludowego dla podniesienia produkcji drobnych i średnich gospodarstw chłopskich oraz dzięki wzmocnieniu planowego oddziaływania przez Państwo na drobno towarową gospodarkę chłopską i regulowania jej — wartość produkcji, rolnej wzrośnie w okresie sześciolecia o 50%, a więc w tempie niespotykanym w świecie kapitalistycznym. Wzrost produkcji roślinnej wyniesie przy tym 39%, a produkcji, zwierzęcej — 68%.</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W obrębie produkcji roślinnej przewidziany jest przy tym silniejszy wzrost produkcji pszenicy i jęczmienia niż żyta, owsa i ziemniaków, oraz szczególnie silny wzrost produkcji rolniczych surowców przemysłowych. Tak na przykład zbiory pszenicy winny wzrosnąć w roku 1955 w porównaniu z 1.949 r, o 58%, zbiory jęczmienia o 90%, podczas gdy zbiory ziemniaków o 29%, zbiory owsa o 21%, a żyta tylko o 24%, Zbiory buraków cukrowych wzrosną o 63%, nasienia roślin włóknistych o 72%, słomy roślin włóknistych o 111%, roślin oleistych o 134%.</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Miarą wzrostu produkcji rolniczej może być produkcja na jednego mieszkańca Polski w porównaniu, z najwyższym poziomem okresu przedwojennego 1938 r.</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Poziom produkcji 1938 r. wynosił 62 kg pszenicy na jednego mieszkańca. W 1955 r, osiągniemy produkcję 103 kg pszenicy na jednego mieszkańca. Żyta w 1938 r. produkowaliśmy 208 kg na jednego mieszkańca — w 1955 r. osiągniemy 255 kg. Jęczmienia w 1938 r. produkowaliśmy 39 kg na jednego ~t~ mieszkańca, w 1955 r. osiągniemy 72 kg. Owsa w 1938 r, produkowaliśmy 76 kg na jednego mieszkańca, w 1955 r. osiągniemy 103 kg. Ziemniaków w 1938 r. produkowaliśmy 992 kg na jednego mieszkańca, w 1955 r. osiągniemy 1.467 kg.</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Rzecz jasna, że porównanie w zakresie buraków cukrowych oraz roślin włóknistych i oleistych wypadnie jeszcze bardziej jaskrawo. Planowane na rok. 1955 zbiory osiągnie się drogą powiększenia powierzchni zbiorów o przeszło 7%, przy czym powierzchnia pszenicy wzrośnie o 14%. jęczmienia o 37%, buraków cukrowych o 25%, roślin oleistych o 67%, roślin włóknistych o 73%, upraw pastewnych o 48%, jak również drogą zwiększenia plonów z jednego ha powierzchni uprawnej.</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Miarą rozwoju sił wytwórczych w rolnictwie założonego w Planie 6-letnim może być porównanie z następującymi danymi z okresu przedwojennego. W Polsce kapitalistyczno-obszarniczej plony z ha nie tylko nie wzrastały, lecz zmniejszały się w porównaniu z okresem sprzed pierwszej wojny światowej, W przeciwieństwie do tego w Polsce Ludowej dzięki polityce Państwa Ludowego, dzięki wzrostowi hodowli i zwiększeniu ilości obornika, dzięki wzrastającemu zaopatrzeniu rolnictwa w nawozy sztuczne, dzięki postępującej mechanizacji rolnictwa, dzięki ogólnemu podniesieniu poziomu kultury pracujących chłopów i szerokiej pomocy Państwa Ludowego małorolnym i średniorolnym chłopom osiągamy i możemy planować na przyszłość systematyczny wzrost plonów.</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Przeciętne plony pszenicy w latach 1909—1913 wynosiły 12,4 q z ha. W latach 1932—1936 spadły one do przeciętnej rocznej 11,2 q, a w 1937 r. wyniosły 11,4 q. W Polsce Ludowej plony pszenicy po zniszczeniach wojennych wynosiły 8,8 q, ale w 1949 r. już 12,3 q. Plan 6-letni stawia zadanie podniesienia plonów pszenicy w 1955 r. do 17 q w całej gospodarce, a 20 q w Państwowych Gospodarstwach Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Plony żyta w latach 1909 — 1913 wynosiły 11,2 q z ha, w latach 1932 — 1936 spadły do 10,9 q, a w 1937 r. do 9,9 q. W Polsce Ludowej plony żyta wzrosły: już w 1946 r. po zniszczeniach wojennych plony żyta wynosiły 9 q, a w 1949 r. wzrosły już do 13,1 q. Plan 6-letni zakłada dalsze podniesienie plonów w 1955 r. do 15,5 q w całej gospodarce i do 18 q w Państwowych Gospodarstwach Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Plony jęczmienia w latach 1909—1913 wynosiły 11,8 q. w latach 1932 — 1936 wzrosły nieznacznie do 12 q, w 1937 r. spadły do 11,1 q, w Polsce Ludowej wzrosły z 9 q w 1946 r. do 12.2q w 1949 r. Plan 6-letni stawia zadanie dalszego podniesienia plonów do 17 q w 1955 r. w całej gospodarce i, 20 q w gospodarstwach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Podobne cyfry dla owsa wynoszą: w latach 1909—1913 — 10.2 q, w 1932—1936 — 11,6 q, w 1937 r. — 10,2 o. w 1946 r. po zniszczeniach wojennych — 9,2 q. w 1949 r. — 13,1 q, w 1955 r, — 16 q w całej gospodarce. 19 q w Państwowych Gospodarstwach Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-3.52" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Ogólny obraz jest jasny i niedwuznaczny — nikłe postępy, albo wręcz degradacja rolnictwa w Polsce kapitalistyczno-obszarniczej, systematyczny wzrost plonów w okresie 6-Iecia.</u>
          <u xml:id="u-3.53" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W zakresie wzrostu pogłowia Plan 6-letni stawia zadania zwiększenia pogłowia bydła o 49%, trzody chlewnej o 72%. owiec o 134 %, drobiu o 362% w stosunku do 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-3.54" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Odpowiednio do wzrostu pogłowia z uwzględnieniem postępu w wydajności zwierząt zwiększy się w okresie 6~lecia produkcja mięsa, tłuszczu zwierzęcego, mleka, jaj, wełny.</u>
          <u xml:id="u-3.55" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Dla ułatwienia rozwoju hodowli Plan 6-letni kładzie wielki nacisk na rozbudowę bazy paszowej. Powierzchnia uprawy roślin pastewnych strączkowych na ziarno wzrośnie o 30% w 1.955 r. w stosunku do 1949 r.. powierzchnia pastewnych na siano lub zieloną paszę wzrośnie o 48%.</u>
          <u xml:id="u-3.56" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Rolnictwo w kapitalistyczno-obszarniczej Polsce nie znało prawie zupełnie traktorów. W 1949 r. ilość traktorów w rolnictwie wynosiła już około 17.000, w 1955 r. wzrośnie do blisko 55.000. Zaopatrzenie rolnictwa w maszyny rolnicze wzrośnie o 270% w stosunku do 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-3.57" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Zaopatrzenie w nawozy sztuczne w kg czystego składnika na 1 ha powierzchni zasianej wzrośnie w okresie sześciolecia o 127%, a sześciokrotnie w porównaniu z okresem przedwojennym.</u>
          <u xml:id="u-3.58" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W okresie sześciolecia w celu wzmożenia wymiany między miastem a wsią produkcja towarowa w rolnictwie wzrośnie silniej niż produkcja ogólna. Gdy produkcja ogólna wzrośnie tylko o 50%, wartość dostarczonej przez rolnictwo produkcji towarowej wzrośnie o 88%. Szczególnie wielkie zadania Plan 6-letni stawia Państwowym Gospodarstwom Rolnym. Winny one stać się wzorowymi gospodarstwami socjalistycznymi. Wartość ich produkcji wzrośnie o 168%, wobec ogólnego wzrostu w rolnictwie o 50%. Ich udział w towarowej produkcji rolnej wzrośnie z 7,9% w 1949 r. do 15.9%; w 1955 r. Plony z PGR. jak już miałem możność przedstawić, będą o wiele wyższe niż w całym rolnictwie, Państwowe Gospodarstwa Rolne odegrają poza tym poważną rolę w zaopatrzeniu spółdzielni produkcyjnych oraz mało i średniorolnych chłopów w nasiona selekcyjne i, zwierzęta zarodowe, jak również będą ośrodkami promieniowania wyższej socjalistycznej kultury rolnej i agrotechniki.</u>
          <u xml:id="u-3.59" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W okresie sześciolecia Państwo Ludowe stworzy warunki dla dobrowolnego przekształcenia poważnej części gospodarstw małorolnych i średniorolnych w gospodarstwa zespołowe — w socjalistyczne spółdzielnie produkcyjne. Warunki te powstaną w drodze stworzenia bazy technicznej dla spółdzielczości produkcyjne! przez mechanizację, zaopatrzenie w nawozy i elektryfikację wsi w drodze pomocy kredytowej i inwestycyjnej Państwa, w drodze wzrostu świadomości klasowej i bojowości biednych i średnich chłopów, wzrostu ich doświadczenia, w drodze wyszkolenia kwalifikowanych kadr kierowniczych i agronomicznych.</u>
          <u xml:id="u-3.60" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Liczba Państwowych Ośrodków Maszynowych tworzonych dla obsługi traktorowej i maszynowni spółdzielni produkcyjnych wzrośnie z 30 w 1949 r, do 850 w 1955 r. a liczba traktorów w tych ośrodkach z 200 w 1949 r. do 35.900 w 1955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.61" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Nasłani blisko dziesięciokrotny wzrost nakładów inwestycyjnych na Państwowe Ośrodki Maszynowe i spółdzielnie produkcyjne, przy czym udział tych nakładów w całości inwestycji rolniczych wzrośnie z 1974 w 1949 r. do 531955 r.</u>
          <u xml:id="u-3.62" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Rozwój sił wytwórczych w Planie 6-łetnim wyraził się również w rozwoju transportu i łączności oraz w olbrzymim wzroście budownictwa. Przewozy towarowe wszystkimi środkami transportu wzrosną w okresie sześciolecia o 117%, osobowe zaś o 104%. Przewóz towarów na kolejach normalnotorowych wzrośnie o 74%, osobowych o 90,5%.</u>
          <u xml:id="u-3.63" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Do najważniejszych inwestycji Planu 6- letniego w zakresie kolejnictwa należy budowa nowych linii kolejowych o łącznej długości 704, km, elektryfikacja 541 km kolei oraz węzła warszawskiego, gdyńsko-gdańskiego i częściowo katowickiego.</u>
          <u xml:id="u-3.64" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Poważnie rozwinie się transport samochodowy. Publiczne samochodowe przewozy towarowe wzrosną w okresie sześciolecia 11-krotnie, a ich udział w przewozie towarów wzrośnie z 4% w 1949 r. do 22% w 1955 r. Udział transportu samochodowego w przewozie osób wzrośnie z 8% do 15%.</u>
          <u xml:id="u-3.65" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Sieć dróg o nawierzchni twardej wzrośnie do 6.100 km, a 4.000 km dróg zostanie przebudowane na nawierzchnię typu ulepszonego.</u>
          <u xml:id="u-3.66" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Przewozy na drogach śródlądowych Odry i Wisły wzrosną o 10,4%. W okresie sześciolecia zostanie zrealizowany pierwszy etap budowy wielkiej drogi wodnej Wschód-Zachód, łączącej Bug z Wisłą.</u>
          <u xml:id="u-3.67" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-3.68" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W tym pierwszym etapie drogą kanalizacji Bugu na odcinku od Brześcia do Modlina i regulacji Wisły na odcinku od Modlina do Kanału Bydgoskiego zostanie umożliwiona żegluga dla barek 250-tonowych. Zdolność przeładunkowa, portów morskich zostanie podniesiona do 32 mln ton. Zostanie wybudowany nowy port rybacki w Świnoujściu — baza rybołówstwa dalekomorskiego, Tonaż floty morskiej wzrośnie z 202.009 ton w 1949 r. do 623.000 ton w 1955 r.~; ~przewozy towarów w żegludze morskiej i przybrzeżnej wzrosną o 217%, a przewozy osób o 193%.</u>
          <u xml:id="u-3.69" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Inwestycje planowe w okresie 6-lecia wyniosą 6 126 mld zł w cenach z 1950 r.. przy czym zakres rzeczowy inwestycji wzrośnie w 1955 r. trzy i pół-krotnie w porównaniu do 1949 r. Z ogólnej sumy tych nakładów inwestycyjnych 45.4% przypadnie na inwestycje przemysłowe łącznie z przemysłem budowlanym, W związku z tym ogromnym programem inwestycyjnym produkcja budownictwa uspołecznionego wzrośnie w 1955 r. o 280%. w tej liczbie produkcja budownictwa specjalnego o 294%. a produkcja montażowa o 286%. Wzrośnie poważnie mechanizacja robót budowlanych. rozwinie sio przemy słowa produkcja elementów prefabrykowanych, zostaną rozpowszechnione najbardziej nowoczesne metody organizacji robót budowlanych. Polska kapitalistyczno-obszarnicza nigdy nie miała poważnego przemysłu budowlanego. Potężny nowoczesny socjalistyczny przemysł budowlany rozwija się na podstawie socjalistycznej gospodarki planowej.</u>
          <u xml:id="u-3.70" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Potężny rozwój sił wytwórczych, przewidziany w Planie 6-letnim będzie obok wzrostu specjalnego przemysłu obronnego podstawa zwiększenia siły obronnej Polski Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-3.71" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Jednocześnie ze wzrostem sił wytwórczych nastąpi umocnienie i wzrost socjalistycznych stosunków produkcji w naszym gospodarstwie narodowym, okiełznanie i ograniczenie elementów kapitalistycznych w tych dziedzinach naszej gospodarki., w których one jeszcze występują oraz dalsze ich stopniowe wypieranie, a następnie i likwidowanie jako klasy.</u>
          <u xml:id="u-3.72" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">W przemyśle dzięki ogólnemu wzrostowi produkcji przemysłu socjalistycznego oraz dzięki specjalnie silnemu wzrostowi drobnego przemysłu uspołecznionego udział sektora socjalistycznego w ogólnej wartości produkcji przemysłu i rzemiosła wzrośnie z ok. 89% w 1949 r. do ok. 99% w 1955 r. Pozostały 1% przypadnie w zasadzie na drobno to watową produkcję rzemieślniczą. W budownictwie udział sektora socjalistycznego wzrośnie w końcu sześciolecia do 9.6%. W handlu już obecnie 100% obrotów hurtu i 70% obrotu w detalu zostało objęte przez sektor socjalistyczny, co przesądza o ostatecznym zwycięstwie sektora socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-3.73" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Również w rolnictwie, gdzie w 1949 r. jeszcze ok. 26% produkcji przypadało na gospodarstwa kapitalistyczne, będzie prowadzona polityka ograniczania kapitalistów wiejskich, a w miarę tego jak będzie rósł sektor socjalistyczny, jak będą się wzmacniały Państwowe Gospodarstwa Rolne, w miarę zrzeszania się drobnotowarowych gospodarstw chłopskich w spółdzielnie produkcyjne, będą dojrzewały warunki dla zwycięstwa sektora socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-3.74" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Rzecz jasna, że zwycięstwo elementów socjalistycznych nad elementami, kapitalistycznymi nie przyjdzie samo przez się, że będzie ono rezultatem ostrej i zaostrzającej się walki, klasowej, prowadzonej przez klasę robotniczą w oparciu o biedotę wiejską i w sojuszu ze średniorolnym chłopstwem przeciwko elementom kapitalistycznym i ich zausznikom.</u>
          <u xml:id="u-3.75" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wysoki Sejmie! Zbudowanie podstaw socjalizmu oznacza także oparte na socjalistycznej solidarności i wzajemnej pomocy pogłębienie i zacieśnienie wzajemnych stosunków ekonomicznych i współpracy gospodarczej pomiędzy Polska i Związkiem Radzieckim oraz pomiędzy Polską i krajami demokracji ludowej. Pogłębienie i zacieśnienie tych stosunków prowadzi do jak najszerszego rozwoju sił wytwórczych na bazie ułanów gospodarczych Polski, ZSRR i krajów demokracji ludowej.</u>
          <u xml:id="u-3.76" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Pomoc wielkiego Związku Radzieckiego posiada istotne, decydujące znaczenie dla naszego rozwoju gospodarczego, Obok pomocy wojskowej i politycznej Związek Radziecki od pierwszej chwili wyzwolenia udziela nam pomocy gospodarczej, Pomoc ta przybiera różne formy w zależności od etapu rozwojowego j. potrzeb, ale zawsze stanowi ona najcenniejsze oparcie dla naszej gospodarki. Związek Radziecki od pierwszej chwili dostarczał nam surowców, niezbędnych dla uruchomienia naszego przemysłu, oraz pomocy technicznej i sprzętu dla odbudowy przemysłu, transportu i łączności. Związek Radziecki w okresie trudności aprowizacyjnych dostarczał nam na kredyt zboże, niezbędne dla wyżywienia ludności. Pomoc Związku Radzieckiego w postaci dostaw surowców, zagwarantowanych na okres 8 lat, w postaci zagwarantowanego zbytu na nasze artykuły przemysłowe, w postaci dostaw inwestycyjnych, w przeważnej mierze kredytowych, stanowi istotną gwarancję realności naszego Planu 6-letniego.</u>
          <u xml:id="u-3.77" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
          <u xml:id="u-3.78" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Bezcenne znaczenie ma dla nas pomoc Związku Radzieckiego, polegająca na przekazywaniu nam swego doświadczenia technicznego, na bezpłatnym udzielaniu licencji, na pomocy w praktycznym przeszkoleniu naszych kadr. Pomoc Związku Radzieckiego i stosunki ekonomiczne ze Związkiem Radzieckim stanowią poważny fundament naszego Planu 6-letniego.</u>
          <u xml:id="u-3.79" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Obok pomocy Związku Radzieckiego poważne znaczenie ma także wzajemna pomoc i ścisła współpraca gospodarcza z krajami demokracji ludowej, z Czechosłowacją, Węgrami, Rumunia. Bułgarią i Albanią, a także z Niemiecką Republiką Demokratyczną. Pomoc ta, opierana na wieloletnich umowach o wzajemnej wymianie towarów, na umowach o współpracy naukowo-technicznej i innych szerokich porozumieniach gospodarczych, przepojona jest duchem braterstwa, możliwym tylko w stosunkach między krajami, stanowiącymi ogniwa wielkiego obozu pokoju i postępu, na którego czele stoi Związek Radziecki. W tym samym duchu zaczynają się układać nasze stosunki gospodarcze z Chinami Ludowymi.</u>
          <u xml:id="u-3.80" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Pogłębienie i zacieśnienie współpracy gospodarczej i stosunków ekonomicznych ze Związkiem Radzieckim i krajami demokracji, ludowej jest jednym z tych czynników, bez których nie byłoby możliwe założone w Planie tempo tego rozwoju sił wytwórczych oraz tempo wzrostu dobrobytu i kultury mas pracujących.</u>
          <u xml:id="u-3.81" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wysoki Sejmie! Zbudowanie podstaw socjalizmu oznacza wzrost dobrobytu materialnego, polepszenie warunków życiowych oraz podniesienie kultury i aktywności mas pracujących. Plan 6-letni zakłada wzrost stopy życiowej mas pracujących o 50 — 60%. Ten wzrost stopy życiowej opiera się częściowo na wzroście zatrudnienia w gospodarce socjalistycznej oraz na realnym wzroście płac indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-3.82" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wzrost zatrudnienia w przemyśle socjalistycznym, w budownictwie, w komunikacji i łączności, w obrocie towarowym, w gospodarce komunalnej i mieszkaniowej, jednym słowem w całej gospodarce socjalistycznej poza rolnictwem, oraz w urzędach i instytucjach państwowych, spółdzielczych i społecznych wyniesie w okresie sześciolecia ponad 2 miliony osób. Na ten wzrost złoży się dopływ nowych roczników młodzieży, dopływ pracowników zatrudnionych dotychczas w gospodarce drobnotowarowej i kapitalistycznej, dopływ kobiet dotychczas nie zatrudnionych zarobkowo, dopływ wolnych rąk roboczych z małych miasteczek i ze wsi, Osiągnięta już w pierwszych latach po wojnie likwidacja bezrobocia i ten ogromny wzrost zatrudnienia stanowią rewolucyjną zmianę w położeniu materialnym i społecznym mas pracujących miast i wsi. Jednocześnie poważnym czynnikiem poprawy położenia materialnego i wzrostu kultury mas pracujących są ogromne możliwości awansu społecznego, podnoszenia kwalifikacji, jakie się otwierają przed młodzieżą i przed dorosłymi robotnikami. Ponad 700.000 absolwentów szkół zawodowych I stopnia, ponad 300.000 absolwentów szkół zawodowych II stopnia, 336.000 przeszkolonych na kursach kwalifikacyjnych i i II stopnia, 146.000 absolwentów szkól wyższych — w okresie sześciolecia — oto perspektywy awansu społecznego i podniesienia poziomu kulturalnego dla wielkiej rzeszy pracujących i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-3.83" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Realne zarobki robotników i pracowników umysłowych na podstawie wzrostu wydajności pracy wzrosną w 1955 r. o 40% w porównaniu z 1949 r. Wzrost ten zostanie zrealizowany z jednej strony w drodze podniesienia zarobków indywidualnych, z drugiej strony droga stopniowego obniżenia cen artykułów szerokiego spożycia.</u>
          <u xml:id="u-3.84" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wzrost zarobków robotniczych i pracowniczych, zarówno indywidualny, jak i wzrost ogólnego funduszu płac na skutek wzrostu zatrudnienia, znajdzie swoje pokrycie w około dwukrotnym wzroście masy towarowej w handlu detalicznym i dwukrotnym wzroście sieci uspołecznionego handlu detalicznego. Sieć ta wzrośnie w 1955 r. do 88.600 punktów sprzedaży. Spożycie ludności w zakresie poszczególnych artykułów rolnych i przemysłowych znacznie wzrośnie. W szczególności spożycie mąki pszennej wzrośnie o 34%, masła o 165%. jaj o 12%. cukru o 26%. mięsa wieprzowego o. 41%, mięsa wołowego i cielęcego o 88 tkanin i konfekcji bawełnianej o 41%, tkanin i konfekcji wełnianej o 38%, obuwia skórzanego o 76%. mydła i proszku do prania o 73%, odbiorników radiowych o 31%. Do poprawy położenia materialnego i warunków życiowych mas pracujących przyczyni się rozwój uspołecznionych zakładów żywienia zbiorowego do ok. 11 000 punktów. W okresie planu zbudowanych zostanie 723.000 kto mieszkalnych oraz dokonane poważne nakłady na gospodarkę komunalna, a w szczególności na rozbudowę wodociągów, kanalizacji, komunikacji miejskiej sieci elektrycznej i gazowej w miastach, co przyczyni się do poważnej poprawy warunków życiowych mas pracujących.</u>
          <u xml:id="u-3.85" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Zwiększenie liczby łóżek szpitalnych o 38,1%, liczby przychodni i ośrodków zdrowia o 99%, liczby miejsc w uzdrowiskach o 28%, objęcie w 1955 r. ponad 1 miliona robotników i pracowników akcją wczasów, zwiększenie ilości lekarzy przypadającej na 10.000 mieszkańców do- 6,5 tj. o 75%, szeroki rozwój urządzeń sportowych i kultury fizycznej, przyczyni się do poprawy zdrowia pracujących.</u>
          <u xml:id="u-3.86" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Zwiększenie liczby żłobków o 146%, sezonowych żłobków 10-krotnie, wzrost liczby stacji opieki nad matką i dzieckiem, zwiększenie liczby dzieci w przedszkolach o 95% ułatwi życie i pracę kobietom pracującym. Przewidziany w planie rozwój szkolnictwa podstawowego i poprawa jego struktury organizacyjnej, zwiększenie liczby wydawanych książek i broszur o 90%, wzrost nakładu prasy, zwiększenie liczby abonentów radiowych do 3.200.000, zwiększenie kin miejskich o 285, a stałych kin wiejskich do 3.300, wzrost liczby teatrów, domów kultury, klubów i świetlic — stworzy podstawy dla wielkiego wzrostu kultury mas pracujących, podstawy rewolucji kulturalnej.</u>
          <u xml:id="u-3.87" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Przewidziana w planie zmiana rozmieszczenia sił wytwórczych, a w szczególności zakładów przemysłowych oraz placówek oświatowych, kulturalnych i społecznych, przyczyni się do aktywizacji zaniedbanych dotychczas województw centralnych i wschodnich, do lepszego wykorzystania miejscowych zasobów surowca. siły roboczej i energii, do wciągnięcia do czynnego żyda gospodarczego, społecznego, politycznego i kulturalnego dalszych setek tysięcy i milionów mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-3.88" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Aby osiągnąć założony w planie rozwój sił wytwórczych, przebudowy struktury społecznej kraju oraz wzrost dobrobytu i kultury mas pracujących potrzebne jest spełnienie szeregu warunków.</u>
          <u xml:id="u-3.89" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">We wszystkich gałęziach gospodarki narodowej musi dokonać się poważny postęp organizacyjny i techniczny. W tym celu należy stworzyć warunki dla wszechstronnego rozwoju nauki oraz prac naukowo-badawczych w oparciu o osiągnięcia przodującej nauki radzieckie!. Warunkiem realizacji zadań Planu 6-letniego jest znaczny wzrost wydajności pracy, a w szczególności wzrost wydajności prace w socjalistycznym, wielkim i średnim przemyśle co najmniej o 66%, w budownictwie o 86% ,na kolejach normalno-torowych o 52%, w handlu uspołecznionym przynajmniej o 45% itd. Wzrost wydajności pracy musi przy tym wyprzedzać wzrost płac realnych.</u>
          <u xml:id="u-3.90" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Warunkiem realizacji zadań Planu 6-letniego jest osiągnięcie poważnych oszczędności materiałowych w gospodarce narodowej przez obniżenie norm zużycia materiałów, surowców, paliwa i energii, a w szczególności żelaza, drzewa, cementu, metali nieżelaznych.</u>
          <u xml:id="u-3.91" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Warunkiem realizacji zadań Planu 6-letnie- go jest poważne obniżenie kosztów własnych W oparciu o wydajność pracy, o oszczędności materiałowe oraz o redukcję wydatków administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-3.92" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Koszty własne powinny być obniżone w przemyślę socjalistycznym co najmniej, o 17%, w budownictwie co najmniej o 26%, w kolejnictwie co najmniej o 17%, w handlu uspołecznionym co najmniej o 15%.</u>
          <u xml:id="u-3.93" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Warunkiem realizacji Planu 6-letniego jest wzmocnienie rachunku gospodarczego w gospodarce socjalistycznej, zwiększenie rentowności przedsiębiorstw, przyspieszenie obiegu środków obrotowych.</u>
          <u xml:id="u-3.94" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Warunkiem realizacji Planu 6-letniego jest udoskonalenie organizacji i pogłębienie metod socjalistycznego planowania, tego podstawowego narzędzia kierownictwa gospodarki narodowej i mobilizacji jej rezerw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-3.95" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Realizacja Planu 6-letniego jest trudnym i ciężkim zadaniem. To zadanie nie może być zrealizowane bez ofiarnej i. wytężonej, bohaterskiej walki. Zadanie to wymaga mobilizacji wysiłku całego narodu, Ale jest to zadanie, wokół którego jesteśmy zdolni zmobilizować wszystkie zdrowe siły naszego narodu. Wykonanie Planu 6-letniego oznacza bowiem wydźwignięcie naszego narodu, wydźwignięcie mas pracujących Polski z zacofania ekonomicznego, wzrost dobrobytu, wzrost kultury, zmianę oblicza naszego kraju, przybliżenie realizacji wielkiej idei socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-3.96" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wykonanie Planu 6-letnieg'o wzmocni nasze siły, zwiększy nasz wkład w dzieło obrony pokoju, będzie potężnym ciosem zadanym obozowi podżegaczy wojennych, będzie potężną pomocą, udzieloną przez nas międzynarodowej klasie robotniczej i wszystkim postępowym siłom na świecie.</u>
          <u xml:id="u-3.97" who="#ZastepcaPrzewodniczacegoPKPGMinisterJedrychowskiStefan">Wysoki Sejmie, proszę o przyjęcie pod obrady i uchwalenie przedłożonego przez Rząd projektu ustawy o 6-letnim Planie Rozwoju Gospodarczego i Budowy Podstaw Socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-3.98" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszalek">Czy w sprawie zreferowanego projektu ustawy o 6-letnim Planie Rozwoju Gospodarczego i Budowy Podstaw Socjalizmu na lata 1950 — 1955 pragnie kto zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszalek">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Planu Gospodarczego i. Budżetu.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszalek">Zarządzam 15-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 30 do godz. 11 min. 45.)</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszalek">Wznawiam obrady. Oddają przewodnictwo Wicemarszałkowi Barcikowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo obejmuje Wicemarszałek Barcikowski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: pierwsze czytanie uchwalonego przez Prezydium Rządu w dniu 24 czerwca 1950 r., a przez Radę Państwa w dniu 6 lipca 1950 r. projektu ustawy o Prokuraturze Rzeczypospolitej Polskiej (druk, nr 774).</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WicemarszalekBarcikowski">Głos ma Minister Sprawiedliwości ob. Świątkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Wysoki Sejmie! Przedłożone Sejmowi projekty ustaw o Prokuraturze Rzeczypospolitej Polskiej o nowelizacji dekretu o Komisji Specjalnej do walki z nadużyciami i szkodnictwem gospodarczym, prawa o ustroju sądów powszechnych, kodeksu postępowania karnego i kodeksu postępowania cywilnego stanowią zespół ściśle ze sobą powiązanych aktów ustawodawczych o doniosłym znaczeniu dla naszego wymiaru sprawiedliwości, dla umocnienia naszej socjalistycznej praworządności.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Na czoło tych aktów prawnych wysuwa się projekt ustawy, dotyczący utworzenia urzędu Generalnego Prokuratora Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt ustawy tworzy zręby nowej struktury i nowych zasad funkcjonowania naszej ludowej Prokuratury, zmienia zasadniczo charakter jej działalności.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Podstawowym zadaniem Prokuratury w nowym ujęciu organizacyjnym jest ugruntowanie praworządności socjalistycznej i zabezpieczenie ochrony mienia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Zagadnienie praworządności nabiera w warunkach budownictwa socjalistycznego coraz donioślejszego znaczenia. Prawo Polski Ludowej jest w naszych warunkach ustrój owych wyrazem woli polskich mas pracujących, służy ochronie ich interesów. Każde naruszenie tego prawa stwarza groźbę dla interesów mas. Wróg klasowy wykorzystuje bowiem każde bezprawie dla swoich celów, dla szkodzenia rozwojowi, naszej gospodarki, dla podważenia działalności naszego aparatu państwowego i gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Realizacja wielkich, porywających zadań Planu 6-letniego wymaga, by prawo Polski Ludowej, by wszelkie rozporządzenia i zarządzenia naszych władz ludowych, kierownictwa naszego aparatu gospodarczego były ściśle i bezwzględnie wykonywane, wymaga dalszego wzmocnienia praworządności socjalistycznej.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Na straży praworządności w naszym kraju stoją wszystkie urzędy i władze, stoją przede wszystkim rady narodowe. Na straży naszej praworządności stoją sądy. Ale dla zapewnienia skutecznego nadzoru nad przestrzeganiem zasad naszej nowej, socjalistycznej praworządności w skali najbardziej powszechnej konieczne jest powierzenie ogólnego nadzoru nad ścisłym wykonywaniem prawa Polski Ludowej szczególnie do tego celu powołanemu organowi, jakim jest prokuratura.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Z tym podstawowym zadaniem prokuratury łączy się ściśle jej zadanie zabezpieczenia ochrony mienia społecznego, będącego ekonomiczną bazą naszego Państwa Ludowego. Walka z wszelkimi próbami naruszenia własności socjalistycznej musi być wzmożona.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">W tej walce prokuratura będzie mogła nie tylko korzystać z oręża represji karnej przez ściganie przestępstw godzących w mienie społeczne, ale poprzez roztaczanie na mocy projektowanej ustawy nadzoru ogólnego naci przestrzeganiem ustaw — prokuratura będzie mogła skuteczniej i konsekwentniej wałczyć o zapobieganie wszelkim zamachom na własność socjalistyczną.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Wprowadzone przez projektowaną ustawę nowe zasady organizacji, i działania Prokuratury, polegające na całkowitym jej wyodrębnieniu od sądownictwa, na niezależności organów Prokuratury od innych władz terenowych, na zasadzie centralizmu i podporządkowaniu Prokuratury Radzie Państwa — nadają nowy charakter i kształt Prokuraturze, dają jej szeroką bazę działania.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Te zasadnicze zmiany w strukturze, zakresie działania i charakterze Prokuratury, oparte na doświadczeniu Prokuratury ZSRR, stały się możliwe do zrealizowania w wyniku coraz większej aktywizacji i operatywności organów naszej Prokuratury w ściganiu przestępstw, a szczególnie przestępstw gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Prokuratura osiąga coraz lepsze wyniki w akcjach, mających na celu zapobieganie przestępczości. Doświadczenie pracy prokuratury w wykonywaniu jej ogólnego nadzoru nad przestrzeganiem ustawy o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy wskazuje m wzrastającą aktywizację i operatywność organów prokuratury w realizacji, jej zadań. Kontrola zakładów pracy przeprowadzana przez organy prokuratury przyczynia się skutecznie do walki o socjalistyczną dyscyplinę pracy. Rezultaty dotychczasowej pracy prokuratury oraz rosnące wciąż zadania na odcinku nadzoru nad przestrzeganiem praworządności socjalistycznej wysuwają konieczność przebudowy prokuratury na nowych, wyższych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Nowa budowa prokuratury oparta będzie na bazie aparatu dotychczasowej prokuratury przy sądownictwie powszechnym, oraz na bazie aparatu ścigania Komisji Specjalnej, które wspólnie tworzyć będą opartą na nowych zasadach Prokuraturę Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">W związku z tym pozostaje projekt ustawy o zmianie przepisów o Komisji Specjalnej, idący w tym kierunku, że funkcje ścigania przestępstw, jakie dotąd wykonywały organy Komisji Specjalnej, przechodzą na organy Prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">W ręku Komisji Specjalnej pozostaje orzekanie w sprawach, podlegających jej kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Zasadnicze znaczenie w zmianie przepisów o Komisji Specjalnej posiada ścisłe powiązanie delegatur Komisji Specjalnej w terenie z wojewódzkimi radami narodowymi, Delegatury Komisji Specjalnej działać będą przy prezydiach wojewódzkich rad narodowych, są przez nie powoływane i odwoływane. Wzmocni to siłę, autorytet i bazę społeczną terenowych organów Komisji Specjalnej i ułatwi im realizację stojących przed nimi doniosłych zadań w walce z przestępstwami, godzącymi w interesy społeczne i gospodarcze mas pracujących.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Wyrazem tendencji do wzmocnienia i ubojowienia pracy naszych organów wymiaru sprawiedliwości są projekty ustaw, dotyczące sądownictwa powszechnego.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Projektowana ustawa o zmianie prawa o ustroju sądów powszechnych stanowi dalszy, etap w procesie demokratyzacji wymiaru sprawiedliwości, w rozbudowaniu udziału mas ludowych w wymiarze sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Projektowane zmiany wiążą się z odnośnymi przeobrażeniami w zakresie wzmocnienia demokratycznych podstaw ustroju państwowego, które wynikają z ustawy o radach narodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Utworzone więc zostaną sądy wojewódzkie dla każdego województwa oraz sądy okręgowe dla każdego powiatu lub miasta, stanowiącego powiat miejski. Umożliwi to wzmocnienie więzi sądownictwa z terenowymi radami narodowymi, którym w myśl projektu sądy będą składały sprawozdania ze swej pracy. Rozszerzy to bazę społeczną naszego wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Projekt jasno i dobitnie podkreśla zadania naszego sądownictwa w toczącej się walce klasowej i z tego punktu widzenia określa zadania sądownictwa Polski Ludowej oraz obowiązki sędziego w naszych warunkach ustrojowych. Projekt określa nową, wynikającą z istoty naszego ustroju, rolę wychowawczą sądu, który całą swoją działalnością powinien wychowywać obywateli w duchu wierności Polsce Ludowej, przestrzegania zasad praworządności ludowej, dyscypliny pracy i troski o mienie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Rozszerzając i pogłębiając zapoczątkowaną w kwietniu 1949 r. reformę, dotyczącą udziału ławników w rozstrzyganiu spraw sądowych, projekt rozszerza udział ławników na wszystkie sprawy cywilne i karne rozpoznawcze w pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Daje to najlepszą gwarancję osiągnięcia coraz lepszych wyników w demokratyzacji naszego wymiaru sprawiedliwości przez wciąganie szerokich mas pracujących do sprawowania władzy sądowej.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Projekt ustawy nowelizującej prawo o ustroju sądów powszechnych konsekwentnie przeprowadza zasadę dwuinstancyjności we wszystkich sprawach, co niewątpliwie przyczyni się do przyśpieszenia wymiaru sprawiedliwości. i udoskonalenia jego pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">W kontekście projektu stoi również zagadnienie nowych kadr sądowych. Zagadnienie to zostało rozwiązane w projekcie pod kątem widzenia zniesienia przeżytych formalistycznych przepisów, utrudniających dopływ nowych kadr do aparatu sądowego. Skrócenie okresu aplikacji i asesury umożliwi lepszy niż dotąd i słuszniejszy z punktu widzenia klasowej obsady sądów przypływ nowych ludowych sił do aparatu sądowego.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Dalszym konsekwentnym pogłębieniem reformy kwietniowej z 1949 r. jest przedłożona nowelizacja kodeksu postępowania karnego. Zmiany w kodeksie postępowania karnego stały się konieczne również wskutek wyodrębnienia prokuratury od sądownictwa. Za wyodrębnieniem organizacyjnym musi konsekwentnie nastąpić wyodrębnienie działania prokuratury w trakcie procesu karnego. Nowelizacja kodeksu postępowania karnego zmierza więc do wzmocnienia pozycji prokuratora w procesie, do udoskonalenia procesu karnego.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">W projekcie nowelizacji kodeksu postępowania karnego znajduje swój wyraz zasada szerokiego udziału czynnika społecznego, wybieranych przez rady narodowe ławników we wszystkich sprawach karnych. Tendencją projektu jest przyśpieszenie wymiaru sprawiedliwości, uwolnienie procesu karnego od elementów formalistycznych. Ustawa nakłada na sąd wojewódzki obowiązek uzasadnienia każdego wyroku, wzmacniając w ten sposób odpowiedzialność organów sądowych za wyrokowanie.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Zmiany w kodeksie postępowania karnego konsekwentnie wynikają ze zmiany struktury sądów. Dotyczy to szczególnie zasad właściwości dostosowanych do istnienia w terenie tylko dwóch typów sądów: okręgowego i wojewódzkiego. Skupienie podstawowej ilości spraw w kompetencji sądu okręgowego niewątpliwie przyczyni się do pogłębienia współpracy prokuratury i sądownictwa w realizacji funkcji ścigania i karania.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Poważne, zasadnicze zmiany do procesu cywilnego wprowadza projekt ustawy o zmianie kodeksu postępowania cywilnego. Projekt ten rozciąga zasady reformy, wprowadzone dotąd do procesu karnego, również na postępowanie sądowe w sprawach cywilnych. Zasady te sprowadzają się do wprowadzenia udziału ławników we wszystkich sprawach cywilnych, sądzonych w pierwszej instancji, do wprowadzenia zasady dwuinstancyjności, do umocnienia pozycji sądu w procesie cywilnym przez zwiększenie granic inicjatywy sądu, do pogłębienia zasady prawdy materialnej w procesie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Poważne znaczenie posiadają przepisy wzmacniające i rozbudowujące udział prokuratora w procesie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Na naszym procesie cywilnym ciążyły elementy formalizmu, ciążył przewlekły tryb postępowania. Te przeżytki likwiduje projektowana ustawa. Likwiduje ona dystans i opóźnienie naszego procesu cywilnego w stosunku do procesu karnego. Ten dystans był niesłuszny, gdyż w orzecznictwie cywilnym zarysowuje się coraz ostrzej walka klasowa. Orzecznictwo cywilne winno stać się sprawnym i skutecznym instrumentem w realizacji naszej polityki w dziedzinie wypierania elementów kapitalistycznych w realizacji interesów klasowych mas pracujących. Dotychczasowa przewlekłość procesu cywilnego, skrępowana inicjatywa procesowa sądu w sprawach cywilnych hamowały prace sądu na odcinku cywilnym. Ubojowieniu i uwolnieniu sądu od skostnienia i rutyny sprzyjać niewątpliwie będzie wprowadzenie — po raz pierwszy u nas — udziału wybieranych przez rady narodowe ławników w rozstrzyganiu sporów cywilnych.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Wszystkie projektowane ustawy, dotyczące najbardziej istotnych problemów wymiaru sprawiedliwości, stały się dojrzałe dlatego, że wciąż postępuje naprzód proces dojrzewania świadomości klasowej aparatu wymiaru sprawiedliwości. Na przyśpieszenie tego procesu wpływa odnawianie tego aparatu, oczyszczanie tego aparatu od elementów wrogich i obcych i coraz większy przypływ nowych robotniczo-chłopskich kadr do wymiaru sprawiedliwości. W ciągu tego czasu, który upłynął od zeszłorocznej reformy procesu karnego, Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło poważne kroki w kierunku wyeliminowania z aparatu wymiaru sprawiedliwości elementów obcych, podjęło poważną akcję w kierunku wychowania nowej, ludowej kadry dla aparatu sądowo-prokuratorskiego, tworząc nowe szkoły prawnicze, w których na sędziów i prokuratorów kształcą się synowie robotników i pracujących chłopów. Umożliwia to wzmocnienie pracy aparatu wymiaru sprawiedliwości, ubojowienie jej i podniesienie na wyższy poziom.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Projektowane ustawy są wyrazem procesów zachodzących w praktyce wymiaru sprawiedliwości, w kształtowaniu się oblicza klasowego, świadomości społecznej i postawy politycznej aparatu sądowo-prokuratorskiego.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#MinisterSprawiedliwosciSwiatkowskiHenryk">Projektowane ustawy niewątpliwie uzbroją aparat wymiaru sprawiedliwości w lepszy, doskonalszy oręż w walce z wszelkimi zamachami wroga klasowego, w walce o właściwą treść i wysoki poziom naszego ludowego wymiaru sprawiedliwości, w walce o realizację zasad praworządności socjalistycznej. Projektowane reformy stanowić będą dalszy etap na drodze do demokratyzacji aparatu wymiaru sprawiedliwości, zmobilizują ten aparat do większej czujności i do wzmożonej walki o ochronę interesów mas pracujących, do walki o budownictwo socjalistyczne w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#komentarz">(Oklaski,)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy kto pragnie wypowiedzieć się w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy przesyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego; pierwsze czytanie uchwalonego przez Prezydium Rządu w dniu 24 czerwca 1950 r. a przez Radę Państwa w dniu 6 lipca 1950 r. projektu ustawy o zmianie dekretu z dnia 16 listopada 1945 r. o utworzeniu i zakresie działania Komisji Specjalnej do walki z nadużyciami i szkodnictwem gospodarczym (druk nr 775).</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Zakładzie Lecznictwa Pracowniczego (druk nr 762).</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy w tej sprawie pragnie kto zabrać glos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy przesyłam do Komisyj Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o organizacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 763).</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji, Pracy i Opieki Społecznej, Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zawodzie felczera (druk nr 757).</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie dekretu o podwyższeniu grzywien, kar pieniężnych, kar porządkowych i nawiązek (druk nr 756).</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy kto pragnie się wypowiedzieć w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisyj Finansowo-Skarbowej oraz Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy zmieniającej dekret o publicznej gospodarce lokalami i kontroli najmu (druk nr 758).</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać glos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 9 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie przepisów postępowania w sprawach cywilnych (druk nr 778).</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy. kto pragnie zabrać glos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 10 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie przepisów postępowania karnego (druk nr 779).</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy pragnie kto zabrać glos w tej sprawie? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 11 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie prawa o ustroju sądów powszechnych (druk nr 780).</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy w tej sprawie pragnie kto zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-7.28" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 12 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rejestracji maszyn i przymusowym wykupie nieczynnych maszyn przemysłowych (druk nr 781).</u>
          <u xml:id="u-7.29" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy w tej sprawie pragnie kto zabrać glos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.30" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu.</u>
          <u xml:id="u-7.31" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 13 porządku dziennego: pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (druk nr 782).</u>
          <u xml:id="u-7.32" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy w tej sprawie pragnie kto zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.33" who="#WicemarszalekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Prawniczej i Regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-7.34" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 14 porządku dziennego: zamknięcie rachunków państwowych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1947 r.</u>
          <u xml:id="u-7.35" who="#WicemarszalekBarcikowski">W związku z tym zamknięciem rachunków państwowych Prezes Najwyższej Izby Kontroli przedłożył Sejmowi Ustawodawczemu przy piśmie z dnia 13 lipca r. b. uchwalone w dniu 5 lipca 1950 r. przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli i zatwierdzone w dniu 11 lipca 1950 r. przez Radę Państwa: 1) sprawozdanie o zamknięciu rachunków państwowych za okres od 1 stycznia 1947 r. do 31 grudnia 1947 r., 2) załącznik: sprawozdanie z wykonania ustawy z dnia 3 lipca 1947 r, o państwowym planie inwestycyjnym na 1947 r. — inwestycje z kredytów bankowych i ze środków własnych inwestorów, wreszcie 3) wniosek w przedmiocie absolutorium, dla Rządu za okres od 1 stycznia 1947 r, do 31 grudnia 1947 r.</u>
          <u xml:id="u-7.36" who="#WicemarszalekBarcikowski">Czy w tej sprawie pragnie kto zabrać głos?^ ^Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-7.37" who="#WicemarszalekBarcikowski">Wobec tego zamknięcie rachunków państwowych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1947 r, i sprawozdanie o tym zamknięciu z wnioskiem Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie absolutorium dla Rządu co do budżetowej gospodarki finansowej za powyższy okres odsyłam do Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu.</u>
          <u xml:id="u-7.38" who="#WicemarszalekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 15 porządku dziennego: sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do konwencji z dnia 9 grudnia 1948 r. o zapobieganiu i karaniu zbrodni. ludobójstwa (druki nr 740 i 764).</u>
          <u xml:id="u-7.39" who="#WicemarszalekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Lukrecowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselLukrecHenryk">Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych mam zaszczyt przedłożyć Wysokiej Izbie ustawę o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do konwencji uchwalonej przez Ogólne Zgromadzenie Narodów Zjednoczonych na posiedzeniu w Paryżu dnia 9 grudnia 1948 r. Konwencja ta o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa przyjęta została jednomyślnie wszystkimi głosami przedstawicieli 55 narodów i państw. Uznano ludobójstwo — bez względu na to, czy popełnione zostało ono w czasie wojny, czy w czasie pokoju — za zbrodnię w obliczu prawa międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselLukrecHenryk">Trzeba przyznać, że konwencja zawiera rzeczy wiście pewne postanowienia, mogące służyć do skutecznego karania zbrodni ludobójstwa. Ale nie wahamy się stwierdzić, że obok olśniewających blasków humanitarnych konwencji występują rażące, fałszywe przepychy, które usiłują daremnie przesłonić obłudę pewnych rzekomo żarliwych obrońców człowieka. Obrońców człowieka — dodać trzeba — tylko przy zielonym stole obrad paryskich, ale nie w życiu, nie na obszarach skoncentrowanej niedoli, nadomiar obrońców nie wszystkich narodowości i ras, zwłaszcza kolorowych, nie pod każdą szerokością geograficzną i nie na każdym równoleżniku. Ta postawa, mówiąc łagodnie, humanistów z katedry kładzie się cieniem na skuteczność praktyczną konwencji i spowodowała od razu niedostateczne ujęcie postanowień mających zapobiegać zbrodniom ludobójstwa.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselLukrecHenryk">Na to, aby móc skutecznie zapobiegać zbrodniom ludobójstwa, do czego zresztą zobowiązały się. w art. I konwencji umawiające się strony, trzeba przede wszystkim dopełnić zasadniczego warunku. Trzeba mianowicie zabronić stanowczo i bezwzględnie szerzenia wszelkiej nienawiści narodowościowej i rasowej, co zawsze i z reguły jest przecież bezpośrednią, właściwą przyczyną zbrodni, Tymczasem ów nieodzowny, zasadniczy warunek, broniony heroicznie na Zgromadzeniu przez postępowych zwolenników pełnej ochrony człowieka, został odrzucony głosami Anglosasów, ich pretorianów i ich usłużnej czeladzi. Odrzucony pod jakim pozorem, pod jakim szalbierczym pozorem? Oto jakoby z obowiązku konstytucyjnego strzeżenia i szanowania wolności słowa. Ten rzekomo niewzruszony dogmat stał się baldachimem, pod którym podali sobie ręce ci wszyscy, którzy zagadnienie ochrony człowieka rozpatrują pod kątem korzyści i zysku wszystkich królów i bankierów ze złotej międzynarodówki, no i wszystkich plantatorów w koloniach, będących perłą holenderskiej czy brytyjskiej korony, albo amerykańskich safesów.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselLukrecHenryk">W toku przewlekłych, dwa lata trwających obrad i sporów upadł ostatecznie broniony wytrwale przez delegację Związku Socjalistycznych Republik Rad i delegację polską wniosek o zapobieganiu zbrodni ludobójstwa przez wzbronienie propagandy nienawiści uprawianej za pośrednictwem prasy, radia i filmu.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselLukrecHenryk">Przedstawiciele Polski mogli powołać się na obowiązujące w tym zakresie postępowe ustawodawstwo polskie, przewidujące kary za wzniecanie waśni narodowościowych, wyznaniowych, rasowych oraz za czyny skierowane bądź przeciwko całym grupom ludności, bądź przeciwko poszczególnym osobom z powodu ich przynależności narodowej, wyznaniowej lub rasowej.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#PoselLukrecHenryk">Delegacja Stanów Zjednoczonych sprzeciwiła się stanowczo wszelkim próbom wprowadzenia do niniejszej konwencji przepisów, ustanawiających sankcję karną za czyny tego rodzaju, Godzi się tu zaznaczyć, że przedstawiciel Haiti poparł wniosek Związku Socjalistycznych Republik Rad i zwrócił się z wezwaniem, — „aby w imię istotnie skutecznego zwalczania ludobójstwa uznać wszelkie czyny wiodące do tej zbrodni za przestępne. Nawet drukowanie książek, wzywających do nienawiści, powinno być wzbronione”.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#PoselLukrecHenryk">Nie wolno więc unicestwiać podżegania do zbrodni ludobójstwa, bo to jest sprzeczne rzekomo z zasadą wolności słowa. Czyż trzeba stwierdzać tutaj z wysokości tej trybuny, że uświęcony dogmat wolności słowa przestaje nagle działać i obowiązywać w ojczyźnie Achesona i Forrestala, Johnsona i Dullesa, gdy zaczynają przemawiać ludzie, którzy głoszą idee i hasła postępu i pełnej ochrony człowieka? Czyż trzeba, nie dobywając krwawej ironii z praktyki tej wzniosłej zasady, będącej przecież tylko czarowną bajką, przypominać, że nie dość, iż kneblowane są tam usta pisarzy walczących o pokój i nowe życie, ale nadto wtrącani są oni za kratę, by skuteczniej milczeli, obdarci właśnie z tego świętego prawa wolności słowa, jak np. Howard Fast czy Albert Maltz albo jak Agnes Smedley, która w tych dniach zmarła w nędzy na ziemi angielskiej, dokąd schroniła się niedawno uciekając ze Stanów Zjednoczonych przed uwięzieniem za swe pisma i książki, piętnujące imperializm plutokracji amerykańskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#PoselLukrecHenryk">Tak właśnie pryska ta czarowna bajka o wolności słowa, odsłaniając treść prawdziwie wolnej nienawiści i niegodziwości.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#PoselLukrecHenryk">Zgadzamy się poniekąd z art. II konwencji, który ustala, czym w rozumieniu konwencji jest ludobójstwo. Wymienione są tam czyny, które na to określenie się składają — czyny, dokonane w zamiarze zniszczenia w całości lub częściowo grup narodowych etnicznych, rasowych lub religijnych. W punkcie C tego art. II konwencji uznane zostało za ludobójstwo — „rozmyślne stworzenie dla członków grupy warunków życia, obliczonych na spowodowanie ich całkowitego lub częściowego zniszczenia fizycznego”.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#PoselLukrecHenryk">Zgadzamy się z literą C, ale jak ją pogodzić z krucjatą wobec ras kolorowych, jak pogodzić ją z utrzymywaniem na przykład gett murzyńskich w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i w Afryce Południowej, w Durbanie, co stanowi przecież krzyczące podeptanie prawa i godności człowieka.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#PoselLukrecHenryk">W pierwotnym projekcie konwencji kulturalne ludobójstwo oznaczać miało każdy czyn, popełniony z zamiarem zniszczenia języka, religii lub kultury grupy narodowej, rasowej lub religijnej z powodu narodowego lub rasowego pochodzenia albo przekonań religijnych jej członków.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#PoselLukrecHenryk">O wprowadzenie karalności kulturalnego ludobójstwa walczyły delegacje radziecka i polska z niezachwianym uporem godnym podziwu, pragnąc uczynić z rozszerzonej w ten sposób konwencji skuteczny środek zapobiegania zbrodni ludobójstwa.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#PoselLukrecHenryk">Delegat radziecki, broniąc 'tego stanowiska oświadczył wyraźnie, że „przy zbrodni ludobójstwa ważnym czynnikiem jest zamiar zniszczenia grupy w części lub całości. Jednym ze sposobów urzeczywistnienia tego zamiaru jest zniszczenie członków grupy, a drugim — zniszczenie kultury tych grup. Wyrok norymberski pokazał, w jaki sposób niszczenie kultury pewnych grup stanowiło metodę ich niszczenia. Widać to było na przykładzie Czechosłowacji, Polski i Luksemburgu”, Ostatecznie jednak artykuł dotyczący kulturalnego ludobójstwa pierwotnie przyjęty w projekcie komisji został wyłączony z ram konwencji przy poparciu Francji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Unii Południowo- Afrykańskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#PoselLukrecHenryk">Art. II obejmuje więc tylko zbrodnie fizycznego ludobójstwa, przemilczając, zupełnie zbrodnie, polegające na niszczeniu kultury narodowej, tępieniu języka, niszczeniu dorobku historycznego, szkół, muzeów, zbiorów, pamiątek, pomników, celem zamazania i zniszczenia odrębności narodowej powalonej ofiary, czego doświadczyliśmy na sobie tak srodze i dotkliwie w Polsce podczas hitlerowskiego najazdu i okupacji. Słusznie delegacja polska, broniąc właśnie powyższego stanowiska, domagała się. aby w konwencji podkreślono związek, jaki zachodzi między faszyzmem a zbrodnią ludobójstwa.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#PoselLukrecHenryk">Jednakże większość w Zgromadzeniu, posłuszna opornej w tym względzie delegacji amerykańskiej — nie dopuściła do triumfu stanowiska polskiego.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#PoselLukrecHenryk">Rzecz zrozumiała, bo jeśli postanowienia konwencji mają zapobiegać ludobójstwu, to Anglosasi nie chcąc uwikłać się w konwulsje sprzeczności — musieliby wyrzec się na obszarach Niemiec Zachodnich swojej karnawałowej tam demokracji. Musieliby wziąć rozbrat z haniebną polityką restauracji niemieckiego faszyzmu, który dopuścił się zbrodni fizycznego i kulturalnego ludobójstwa w skali niebywałej w dziejach ludzkości i stanowi dziś nadal źródło natchnień i gotowości do zbrodni.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#PoselLukrecHenryk">Musieliby przywódcy atlantyccy przestać gromadzić wokół siebie wspólników i kamratów Hitlera, różnych Thyssenów, Stinnesów, Kruppów, Schachtów, Schroederów, Dirlenwangerów i innych zbrodniarzy wojennych.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#PoselLukrecHenryk">Delegacja polska wyraźnie oświadczyła w Paryżu, że przestępcy odpowiedzialni za akty ludobójstwa popełnione na obszarze Polski znajdują się w ogromnej większości na wolnej stopie i nie są wydawani władzom polskim. Ce więcej, niektórzy zbrodniarze zajmują poważne stanowiska w życiu politycznym Niemiec Zachodnich, a osławiony potwór obozów śmierci Ilza Koch została ułaskawiona przez generała Clay'a.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#PoselLukrecHenryk">Jakże inaczej, a jednocześnie po myśli wszystkich na święcie prawdziwych zwolenników pełnej ochrony człowieka, układają się w tym względzie stosunki na obszarze Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Otóż niedawno sąd w Waldheim skazał na śmierć za zbrodnie ludobójstwa komendanta obozu koncentracyjnego w Hohenstein. Minister sprawiedliwości w rządzie Republiki — Fechner oświadczył w związku z tym wyrokiem, iż „demokratyczny ustrój niemiecki karze surowo zbrodniarzy, tak jak należy, natomiast w Niemczech Zachodnich zbrodniarzom hitlerowskim daje się wysokie stanowiska”. Bo Niemiecka Republika Demokratyczna, trzeba stwierdzić z tej trybuny, jest demokracją nie pustych haseł czy farbowanych lisów, lecz demokracją walki o nowe formy życia. Musi więc przezwyciężać i unieszkodliwiać i rzeczywiście przezwycięża i unieszkodliwia te żywioły społeczne, z których wyrósł niemiecki imperializm, hitleryzm i jego wszystkie zbrodnie ludobójstwa.</u>
          <u xml:id="u-8.19" who="#PoselLukrecHenryk">Kilka tygodni temu w Niemczech Zachodnich w siedzibie tak zwanego parlamentu w Bonn — przywódca partii neohitlerowskiej, niejaki pan Fritz Dorl, zwołał konferencję prasową, na której wystąpił w mundurze hitlerowskim z przypiętą do klapy swastyką. Herr Fritz Dorl wypowiedział rzecz godną uwagi, mianowicie, iż czas panowania hitlerowskiego był dla Europy niezwykle twórczy, o czym przede wszystkim świadczy to, że przywódcy atlantyccy wzorują się dziś na teoriach Hitlera.</u>
          <u xml:id="u-8.20" who="#PoselLukrecHenryk">Trzeba przyznać słuszność panu Fritzowi Dorl. Epoka Hitlera będąc twórczą, wprawdzie nie zostawiła po sobie pomników kultury na miarę Akropolu, Kaplicy Sykstyńskiej, katedry Notre Dame, prawa rzymskiego czy encyklopedystów, ale przecież jakieś pomniki zostawiła. Czyż trzeba przypominać, że zostawiła krematoria, komory gazowe, Palmiry, Oświęcim, Aleję Szucha, Dachau, Buchenwald, Treblinkę, Katyń, Sachsenhausen, Majdanek, Sobibór, Ravensbruck, Hohenstein, Stutthof i setki innych golgot skoncentrowanej męki, kryjących prochy dwudziestu sześciu milionów ofiar hitlerowskiej wścieklizny i ludobójstwa.</u>
          <u xml:id="u-8.21" who="#PoselLukrecHenryk">Pan Fritz Dorl, w drugiej części swojej tezy twierdzi, że przywódcy atlantyccy wzorują się dziś na Hitlerze.</u>
          <u xml:id="u-8.22" who="#PoselLukrecHenryk">Gdybyśmy z Warszawy ubiegli pana Dorla takim oświadczeniem, anglosaskie delegacje w Paryżu udawałyby pewnie zgorszenie i nadąsanie. Ale skoro oświadcza to w mitrach parlamentu w Bonn autorytatywny pan Dorl w mundurze hitlerowskim z przypiętą do klapy swastyką — to pozostaje im chyba tylko skłonić głowę w przeświadczeniu prawdy.</u>
          <u xml:id="u-8.23" who="#komentarz">(Oklaski,)</u>
          <u xml:id="u-8.24" who="#PoselLukrecHenryk">W obliczu miejsc męczeństwa polskiego, tchnących wciąż nieuśmierzoną skargą, warto przytoczyć pewien znamienny, nowy szczegół świadczący o gotowości Anglosasów do skutecznego... — „zapobiegania” ludobójstwu. Szczegół najbardziej chyba obchodzący mieszkańców Warszawy. Któż z jej obrońców i patriotów nie znał zbójeckiej brygady Dirlenwangera, jej zbrodni, bezeceństw, podpalań i łupiestwa? I oto dziś dowiadujemy się, że anglosaskiej władze okupacyjne w Niemczech Zachodnich wypłacają tym dirlenwangerowskim janczarom i krwawym łotrom regularne wynagrodzenie tytułem odszkodowania. Za co? Oto — proszą słuchać — za to, że te szelmy i te potwory rzekomo przymusowo zostały wcielone do szeregów.</u>
          <u xml:id="u-8.25" who="#PoselLukrecHenryk">Czym była brygada Dirlenwangera niechaj najlepiej objaśni wyjątek z protokółu zeznań, które przed Międzynarodowym Trybunałem Wojennym w Norymberdze złożył nie byle kto i nie lada mistrz i znawca zbrodni, mianowicie sam burzyciel Warszawy, pan generał SS Erick von dem Bach, który jak i wszystkie inne hitlerowskie buldogi i fritzdorle ma — „czarną skazę na czole od zakrzepłej krwi polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-8.26" who="#PoselLukrecHenryk">Oto wyjątek z tego protokołu:</u>
          <u xml:id="u-8.27" who="#PoselLukrecHenryk">„Pytanie Trybunału: Czy pan wie coś o specjalnej brygadzie, w której służyli przemytnicy, kłusownicy i inni wypuszczeni z więzień przestępcy?</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>