text_structure.xml 36 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 18 września 1986 r. Komisja Transportu i Łączności, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Sochaja (ZSL), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- przebieg i wyniki wdrażania reformy gospodarczej w latach 1981-1985 w resortach komunikacji i łączności oraz</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- założenia Centralnego Plami Rocznego na 1987 rok, zakresie resortu komunikacji i łączności.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Jerzy Gwiaździński, minister komunikacji Janusz Kamiński, minister łączności Władysław Majewski oraz przedstawiciele: Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Finansów, Urzędu Rady Ministrów i Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Reforma gospodarcza wprowadzana zgodnie z ustaleniami IX Zjazdu zmieniła w sposób zasadniczy sytuację w naszej gospodarce, zwłaszcza od strony struktur. Zakres wprowadzania zasad reformy został dostosowany do specyfiki poszczególnych działów gospodarki narodowej. Dotyczy to m.in. transportu i łączności.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">W latach 1981-1985 zostały uchwalone 3 ustawy związane z działalnością transportu. Są to ustawy: prawo przewozowe, o przedsiębiorstwie LOT i o drogach publicznych. W przygotowaniu są następne akty prawne: o przewozach kolejowych, o transporcie drogowym i o żegludze śródlądowej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">W okresie wdrażania reformy gospodarczej, udało się przywrócić samofinansowanie w transporcie samochodowym towarowym, transporcie kolejowym towarowym i w łączności. Nie zostało osiągnięte jeszcze samofinansowanie w osobowym transporcie samochodowym i kolejowym. Oba te działy stale wymagają dużych dotacji. Kolejna sprawa do rozwiązania, to zapewnienie możliwości reprodukcji prostej. W Komisji Planowania są przygotowywane rozwiązania, które powinny zapewnić, a przynajmniej stworzyć warunki samofinansowania i reprodukcji prostej. W 1987 r. raczej się tego jeszcze nie uda wprowadzić, ale trzeba będzie zwiększyć wartość amortyzacji, a tym samym stworzyć podstawowe warunki do reprodukcji prostej, tak aby resort nie musiał korzystać z dotacji na zakup taboru kolejowego i autobusów.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Łączność uzyskuje środki finansowe, zapewniające w pewnym stopniu nawet reprodukcję rozszerzoną. Jest to dział, który w okresie do 1990 r. w największym stopniu będzie zaspakajał swoje potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Można generalnie ocenić, że zarówno w łączności, jak i w transporcie wprowadzenie reformy gospodarczej - choć nie z dnia na dzień - przyczyniło się znacznie do zwiększenia aktywności tych działów gospodarki narodowej. Nie wyklucza to oczywiście krytycznej oceny poszczególnych rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Przedstawione założenia Centralnego Planu Rocznego na 1987 r. są na razie tylko założeniami i wiele jeszcze może nastąpić w nich zmian. Możliwości finansowe obu działów gospodarki są niewielkie, co wynika z ogólnie nie najlepszego stanu gospodarki narodowej. Dlatego, rozważając założenia CPR, stale musimy pamiętać o szczupłości środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Dynamika usług transportowych w roku przyszłym będzie się kształtowała na poziomie 1,4%. Przewozy transportem kolejowym towarowym wzrosną do 431 mln ton, tj. o 1,1% w stosunku do br. Przewozy transportem samochodowym towarowym wzrosną do 631 mln ton, tj. o 2,3% w stosunku do br. Przewozy pasażerów transportem kolejowym utrzymają się w 1987 r. na niezmienionym poziomie. Przewozy osobowe transportowe PKS wzrosną o 30 mln osób.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Omawiany plan przewiduje kontynuowanie wymiany szyn i podkładów. Prawdopodobnie tegoroczny plan wymiany szyn nie zostanie zrealizowany, co spowoduje zmniejszenie możliwości remontów torów i zmniejszenie zdolności przewozów. Wymiana szyn objęta jest zamówieniami rządowymi, jednak ich wykonanie zależy od samodzielnych przedsiębiorstw. Prowadzone będą też remonty dróg (wzrost o 3 tys. km) i mostów (wzrost o ok. 4 km).</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">W celu zwiększenia dostaw taboru rząd będzie musiał skorzystać z przysługującego mu prawa ingerencji w stosunku do samodzielnych przedsiębiorstw, bowiem wagony są niezbędne całej gospodarce narodowej. Dostawy lokomotyw elektrycznych mają wynieść w br. 110 sztuk. W sumie z importu i z krajowych dostaw powinno przybyć 450 wagonów osobowych i 7800 wagonów towarowych. Problemy komunikacji samochodowej wynikają głównie z braku taboru. W przemyśle motoryzacyjnym następują zmiany strukturalne, dlatego przemysł ten nie osiągnie dużej dynamiki produkcji. Dostawy samochodów ciężarowych wzrosną tylko w niewielkim stopniu. Jednej zasady będziemy przestrzegać bezwzględnie: koncentracji dostaw dla przewoźnika krajowego. Ograniczone możliwości produkcji powodują jednak, że np. wzrost dostaw autobusów wyniesie prawdopodobnie tylko ok. 500 szt.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Rok 1987 będzie dalszym rokiem elektryfikacji linii kolejowej. Będą podejmowano różnorodne działania dla zdyscyplinowania dostawców, zwłaszcza producentów wagonów osobowych i towarowych.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Łączność rozwija się szybciej niż transport, ale na pewno zdecydowanie za wolno w stosunku do potrzeb. Przewiduje się, że w przyszłym roku przybędzie około 140 tys. nowych abonentów, dzięki czemu poprawi się wskaźnik telefonizacji. Oczywiście jego wzrost w porównaniu do innych państw i do ogólnej liczby abonentów będzie niewielki.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Stworzono warunki ekonomiczne do reprodukcji rozszerzanej. W systemie zamówień rządowych uwzględniono najważniejsze dostawy, zwłaszcza kabli, aby zapewnić warunki do realizacji zadań łączności.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#ZcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Są to najważniejsze założenia CPR na 1987 r. w obu działach. Jak widać, sytuacja w nich jest zróżnicowana łączność ma wyrównaną drogę, a w transporcie trzeba ją dopiero wyrównywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełAndrzejFaracik">Czy w drugim etapie reformy przewiduje się dostosowanie jej do specyfiki niektórych przedsiębiorstw łączności, podobnie jak to uczyniono już w transporcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełStanisławSochaj">Obserwuje się nieskuteczność oddziaływania dotychczasowych instrumentów reformy na płace. Jakie więc przedsięwzięcia zamierza się wprowadzić w drugim etapie reformy, aby uporządkować te sprawy?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełStanisławSochaj">W tezie nr 12 mówi się o inicjatywie utworzenia przy Komisji Planowania ośrodka, który miałby na celu interpretowanie przepisów prawa gospodarczego. Bądź co bądź w zakresie legislacji dotyczącej reformy zrobiono już dużo. Czy warto tworzyć taki ośrodek, wymagający przecież wzrostu zatrudnienia?</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełStanisławSochaj">W dokumencie pisze się, że rola postępu technicznego nabiera znaczenia. Ale w przedsiębiorstwach tendencje bywają odwrotne - nie wykorzystuje się środków na postęp. Czy obecnie jest podobnie?</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PosełStanisławSochaj">Czy nie nadszedł już czas, aby skrystalizować model „centrum” w warunkach zreformowanej gospodarki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełAndrzejGałęziowski">Są kłopoty z wykonaniem w ciągu 8 miesięcy br. planowanych dostaw części i materiałów dla kolei, a także taboru. Minister J. Gwiaździński wspominał o oddziaływaniu na przemysł, aby zapewnił większe dostawy. Na czym ma to polegać? Z konieczności zakłady resortowe przejmują coraz więcej napraw głównych i zwiększają produkcję. Podobna tendencja będzie w przyszłym roku. Czy mogą one liczyć na zwiększoną pomoc?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełZbigniewBiałecki">Czy w ramach reformy przygotowuje się zmiany organizacyjne na PKP? O ile mi wiadomo, likwiduje się niektóre rejony, tworząc jednocześnie większe węzły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">W łączności sprawy legislacyjne zostały w zasadzie już załatwione. Jest to dział, któremu stworzono dobre warunki do rozwoju. Zmian wymagają natomiast przepisy odnoszące się do transportu. Podjęto już prace idące w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Celem II etapu reformy jest przywrócenie równowagi gospodarczej w tych dziedzinach, w których dotąd jej nie osiągnięto. Chodzi o wprowadzenie pełnych rygorów i zwiększenie roli gry ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Utworzenie ośrodka zajmującego się oprawami prawa gospodarczego jest na razie tylko hasłem, ale hasłem, którego realizacja wydaje się być celowa. W związku z wdrażaniem reformy powstała cała nauka, zaistniało sporo problemów. Warto zauważyć, że zwiększyło się znacznie zapotrzebowanie na usługi prawne, gdyż bywają kłopoty z interpretacją przepisów.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Rząd nie ukrywa, że nie udało się powstrzymać wzrostu wynagrodzeń. Częstym przypadkiem jest samowolne zwiększanie płac, możliwe dzięki „naciąganiu” przepisów lub też błaganie o zgodę na podwyżki, z uwagi na trudną sytuację przedsiębiorstwa. W rezultacie zdarza się, że produkcja zmalała, a wynagrodzenia wzrosły.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMJerzyGwiaździński">Funkcjonowanie „centrum” ma być uregulowane w projekcie ustawy o Radzie Ministrów, który niedługo ma być przedstawiony Sejmowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">Jak już powiedział minister J. Gwiaździński, regulacje prawne odnoszące się do łączności są w zasadzie wdrożone. Sejm uchwalił ustawę o łączności, do której przygotowano około 35 aktów wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">PPTiT jest dużą jednostką gospodarczą, której kierownikiem, z uwagi na jej funkcje społeczne i obronne, jest minister. Ze względu na poważne zadania, nie jest to jednostka w pełni samodzielna, samorządna i samofinansująca. Warto wspomnieć, że opracowano nowy statut PPTiT.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">Problemem są kwestie płacowe, które wymagać będą częściowej korekty. Pozostaje też do rozwiązania sprawa finansowania łączności, korzystanie przez nią z przywilejów podatkowych. Rzecz w tym, że ich ograniczenie musiałoby pociągać za sobą częstsze podwyżki opłat. W tej chwili przedsiębiorstwa łączności nie dysponują środkami nawet na reprodukcję prostą. Reforma wprawdzie wpłynęła na zahamowanie spadku tych środków, ale nie stworzyła dostatecznych bodźców dla ich tworzenia.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">W resorcie łączności mamy obecnie do czynienia z poważnym rozwojem prac badawczych, i potrzebny jest na ten cel zwiększony dopływ środków finansowych, w tym również środków dewizowych. Tempo wprowadzania nowych rozwiązań technicznych zawsze budzi zastrzeżenia, szybciej chcielibyśmy widzieć rezultaty tych prac, ale trzeba mieć cierpliwość, pamiętając, jakie przyczyny hamują szybszy postęp prac badawczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Środki przeznaczone na realizację planu postępu technicznego w roku przyszłym skierowane są przede wszystkim na modernizację transportu i związane z tym inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Przewiduje się, że przyrost zatrudnienia w roku przyszłym w resorcie komunikacji będzie stosunkowo mały, a w niektórych branżach, po realizacji zamierzeń modernizacyjnych, zakłada się nawet pewien odpływ pracowników.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Plany modernizacji powinny doprowadzić do szybszego unowocześnienia naszego transportu i lepszej eksploatacji zaplecza technicznego. Mamy opracowany program nowych technik i wdrożeń do 1990 roku. Realizacja tego bardzo ambitnego planu wymaga jednak przyspieszenia rozwoju własnego zaplecza technicznego. Obecnie dysponujemy Centralnym Ośrodkiem Badań i Rozwoju Kolejnictwa, Instytutem Transportu Samochodowego, Instytutem Budownictwa Dróg i Mostów. W Centralnym Ośrodku Badań i Rozwoju Kolejnictwa jest realizowany plan postępu technicznego i środki na ten cel są w pełni wykorzystywane. W ostatnich dniach byliśmy na konferencji u ministra K. Totta i występowaliśmy o zwiększenie kwot na nagrody za osiągnięcia w zakresie postępu technicznego. W latach ubiegłych kwoty te wykorzystywaliśmy w granicach 4–6 mln zł, na rok bieżący wystąpiliśmy o 15 mln zł; powinno to zaspokoić potrzeby. Został już opracowany program działania w dziedzinie postępu technicznego do 1990 r.; jest on realny i możliwy do wykonania.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Odnotowaliśmy niepokojący odpływ kadry szkolącej fachowców dla transportu na wyższych uczelniach różnych specjalności. Podjęliśmy niezbędne działania przeciwdziałające i mamy nadzieję, że w najbliższych latach liczebność tej kadry wzrośnie. Przeprowadziliśmy rozmowy z resortem szkolnictwa wyższego i nauki na temat stabilizacji naboru na wydziały transportu i komunikacji oraz zapewnienia kadr szkolących na tych wydziałach.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Pod względem zatrudnienia pracowników z wyższym wykształceniem sytuacja w naszym resorcie nie jest dobra, mamy zaledwie 3–4% pracowników z wyższym wykształceniem, jest to znacznie mniej niż w innych działach gospodarki narodowej, jak również w krajach ościennych. Podejmujemy więc bardziej ofensywne działania dla zmiany sytuacji w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">W resorcie mamy do czynienia z postępującą zmianą struktur organizacyjnych, zwłaszcza w PKP. Jest to proces ciągły, postępujący wraz z unowocześnianiem kolei. I tak np. w związku z modernizacją stacji rozrządowych inaczej trzeba będzie zorganizować obsługę techniczną tych stacji. Pewne zmiany będą zapewne również dokonane po zakończeniu atestacji stanowisk.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Obciążenie poszczególnych rejonów kolei jest obecnie bardzo nierównomierne, a w każdym z tych rejonów, niezależnie od wielkości zadań, pracuje taka sama liczba Ludzi. Czy jest wobec tego sens utrzymywania tak dużej obsady w małych rejonach? Przymierzamy się do ewentualnego łączenia mniejszych rejonów, ale czynić będziemy to bardzo ostrożnie. Podstawowe zmiany organizacyjne dokonywane będą raczej na samym dole, w nowych lub zmodernizowanych obiektach. I tak np. obecnie pociąg towarowy na stacji obsługuje 3 ludzi, reprezentujących obsługę handlową, rewidenta oraz służbę ruchu. Chcemy wprowadzić nowe zasady pracy i zmniejszyć obsługę pociągów towarowych. Po dokonaniu modernizacji będziemy zmniejszać obsługę pociągów towarowych, będzie to obsługa jednoosobowa, ale wówczas maszynista dysponować będzie radiotelefonem, a więc w każdej chwili będzie miał możliwość kontaktu z dyżurnymi ruchu z poszczególnych stacji, pociąg wyposażony będzie w automatyczne hamulce i inne nowoczesne urządzenia. Obecnie pospieszne pociągi ekspresowe obsługiwane są już jednoosobowo, ale dysponują siecią alarmową przystosowaną do różnych częstotliwości, radiotelefonami itp.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Nie będziemy robić rewolucyjnych zmian organizacyjnych, ale prowadzić systematyczny proces doskonalenia struktur organizacyjnych w miarę wprowadzania postępu technicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicedyrektorzespołuwKomisjiPlanowaniaprzyRMRyszardPazura">Trzeba rozstrzygnąć na czym ma polegać II etap reformy gospodarczej. Dotychczasowa działania miały raczej charakter prawno-organizacyjny i zmierzały do tworzenia podstaw funkcjonowania gospodarki na nowych zasadach. Nie wszystkie mechanizmy reformy sprawnie funkcjonują, a czasem - jak wykazało życie - są wręcz nieskuteczne. Jest to po części wynikiem tego, że dotychczasowe działania były zakrojone na bardzo szeroką skalę. II etap reformy polegać ma na faktycznym wdrażaniu nowych mechanizmów i instrumentów reformy. Wymaga to przede wszystkim usunięcia wszystkich barier ograniczających.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicedyrektorzespołuwKomisjiPlanowaniaprzyRMRyszardPazura">Zamierzamy stopniowo, do roku 1990, wprowadzić znaczne ograniczenie reglamentacji w sferze zaopatrzenia. Spodziewamy się, że w końcowym etapie pośrednictwo centralne powinno ograniczyć się tylko do kilku grup towarów. Podobne przedsięwzięcia podejmowane będą w zakresie sterowania zaopatrzeniem i to zarówno w układzie centralnym, jak i w układzie województw. Jednak poważniejsze ograniczenia w tym zakresie wymagają przywrócenia równowagi rynkowej. Tak więc tempo wdrażania instrumentów reformy do praktyki gospodarczej uzależnione jest od tempa dochodzenia do równowagi.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WicedyrektorzespołuwKomisjiPlanowaniaprzyRMRyszardPazura">W raporcie rządu, dotyczącym wprowadzania reformy gospodarczej, mówi się nie tylko o instrumentach wprowadzanych w przedsiębiorstwach, ale również o doskonaleniu działalności resortów. Atestację stanowisk pracy traktujemy jako proces doskonalenia struktur zarządzania i organizacji pracy, a w konsekwencji wypracowania modelu „centrum”.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WicedyrektorzespołuwKomisjiPlanowaniaprzyRMRyszardPazura">Obserwujemy wiele niedomagań w zakresie obsługi prawnej podmiotów gospodarczych. Mamy przedsiębiorstwa, gdzie obsługa prawna postawiona jest na bardzo wysokim poziomie i te pracują dobrze, ale jest jeszcze bardzo wiele przedsiębiorstw, gdzie stan obsługi prawnej pozostawia dużo do życzenia. Toteż wydaje się, że propozycja utworzenia ośrodka przy KP jest uzasadniona. Przedsiębiorstwa bardzo często zwracają się do jednostek nadrzędnych z prośbą o interpretację nowych aktów prawnych, bardzo często mamy do czynienia z przypadkami różnorodnej interpretacji. Dopóki nie poprawi się znajomość przepisów konieczne jest wzmocnienie obsługi prawnej przez „centrum”.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#WicedyrektorzespołuwKomisjiPlanowaniaprzyRMRyszardPazura">Podjęto wiele działań na rzecz usprawnienia remontów i dostaw części zamiennych dla przedsiębiorstw. M.in. od stycznia br. wydano zezwolenie na elastyczne ustalanie cen na części zamienne dla przedsiębiorstw. Podjęliśmy również wiele innych działań, które zmierzają do preferowania produkcji części zamiennych i przeprowadzania remontów. Przyznano ulgi podatkowe i niższe oprocentowanie środków inwestycyjnych, służących wyżej wspomnianym celom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełStanisławSochaj">Resorty powinny przeciwdziałać tworzeniu przedsiębiorstw typu monopolistycznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicedyrektorRyszardPazura">Gdybyśmy dysponowali większą rezerwą dewizową, to łatwiej byłoby nam działać przeciwko tworzeniu się monopoli produkcyjnych. Można by wówczas szerzej stosować zasady konkurencyjności produkcji i dostaw. Jednak w obecnych warunkach jest to niemożliwe i dlatego musimy podejmować pewne administracyjne działania natury prawno-organizacyjnej, które będą zakazywały tworzenia struktur monopolistycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJerzySkalski">Minister J. Gwiaździński przedstawił sytuację w transporcie i łączności z dużą znajomością rzeczy, w miarę dokładnie, a jednocześnie realnie nakreślił warunki, w jakich przechodzimy do II etapu reformy gospodarczej. Rozumiejąc wszystkie istniejące uwarunkowania zastanawiamy się dzisiaj, jak osiągnąć założone zadania. Jeśli mamy np. wybudować pewną liczbę mieszkań, a wyniki roku ubiegłego nie skłaniają do optymizmu, to trzeba zastanowić się, jakie inne możliwości należy wykorzystać, aby jednak założony plan osiągnąć. Trzeba szukać dróg realizacji zamierzonych efektów w tych warunkach, które obecnie istnieją. Jeśli wiemy, że dewiz nie ma, to nie narzekajmy na ich brak, tylko szukajmy możliwości wykonania zadań bez dewiz. Nie ma co się oglądać na dodatkowe nakłady dewizowe, bo w sytuacji naszej gospodarki nie ma ich i nie będzie. Dlatego jeszcze raz apeluję: patrzmy realnie na to, co nas czeka, nie narzekajmy, bo często topimy problemy w powodzi własnych słów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełPiotrZabielski">W sierpniu zbulwersowała opinię publiczną znacząca podwyżka opłat. Proszę o wyjaśnienie, w jaki sposób resort spożytkuje uzyskane tą drogą pieniądze. Czy zostaną one zużyte w celu usprawnienia łączności telefonicznej, podniesienia jakości usług, czy też zostaną odprowadzone po prostu do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełPiotrZabielski">Drugie pytanie kieruję do ministra komunikacji. Może nie wszyscy wiedzą, że minister komunikacji jest organem założycielskim przedsiębiorstw wydobywczych surowców skalnych, używanych do budowy dróg. Swego czasu istniało zjednoczenie, któremu podlegały wszystkie kopalnie. Po jego zlikwidowaniu powstało zrzeszenie, którego rola jest właściwie taka sama. Dla kopalni nic się w związku z tym nie zmieniło. Brakuje pieniędzy na rozwój przedsiębiorstw, a sytuacja płacowa w poszczególnych zakładach jest bardzo zła. Dlatego pytam: czy minister zamierza rozwiązać zrzeszenia i rozszerzyć odpowiednią komórkę w ministerstwie, czy też w jakiś inny sposób ma zamiar rozwiązać sprawę trudnej sytuacji kopalń.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełPiotrZabielski">I jeszcze drugie pytanie do ministra komunikacji: czy w przyszłym roku resort planuje kolejną podwyżkę opłat za przewozy pasażerskie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełJerzySurowiec">W świetle tego co tu usłyszałem od przedstawicieli resortu i Komisji Planowania, chcę powiedzieć, że przecież nie wszystkie przedsiębiorstwa są złe. Są i takie - znam je osobiście - które dobrze pracują i nie dokonują nadmiernych podwyżek płac. Dlatego chcę zwrócić uwagę, że jeśli słyszy się narzekania na warunki płacowe w przedsiębiorstwach, to nie zawsze są to żądania nieuzasadnione. Jestem za twardymi regułami gry, rozumiem ich konieczność i bardzo trudną sytuację ekonomiczną. Uważam jednak, że zawsze trzeba zostawić sobie margines na sytuacje wyjątkowe i do tych podchodzić wnikliwie, obiektywnie je badając.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Jeśli chodzi o sprawę kopalni skalnych surowców drogowych, muszę poinformować, że stwierdziliśmy bardzo poważne zaniedbania w działalności zjednoczenia i zrzeszenia. Na to, aby budować drogi niezbędne są nam surowce skalne; i to w odpowiednich ilościach.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Zrzeszenie jest organizacją dobrowolną. Nie było obowiązku wstępowania do tego zrzeszenia. Podnieśliśmy ceny surowców i zapewniliśmy ich wywóz oraz sprzedaż, z czym dawniej było sporo kłopotów. Teraz pozyskane materiały kamienne są na bieżąco sprzedawane. Upłynąć musi jeszcze kilka lat zanim technikę pozyskiwania surowców w tych kopalniach doprowadzimy do takiego poziomu, że poszczególne przedsiębiorstwa będą mogły być samodzielne. Obecnie nie ma właściwych warunków na tę samodzielność. Dlatego dopóki to nie nastąpi, zrzeszenie jest potrzebne, choć jest dobrowolne. A oczywiście zrzeszenie cierpi na wiele braków, przede wszystkim brak pieniędzy na rozwój, podobnie jak wiele innych jednostek. Udzielamy mu pomocy poprzez dofinansowywanie z instytucji, którym surowce skalne są potrzebne do budowy dróg. Jasne jest bowiem, że bez budowy i remontów dróg nie rozwiniemy komunikacji.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Drugie pytanie dotyczyło ewentualnej podwyżki taryf przewozowych towarowych i osobowych. Oczywiste jest, że transport powinien być samowystarczalny finansowo. Dlatego, jeśli koszty przewozów rosną, zmuszeni jesteśmy podwyższać taryfy. Inaczej udzielilibyśmy pośredniej dotacji przedsiębiorstwom korzystającym z naszego transportu, co byłoby sprzeczne z zasadami reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Transport osobowy traktujemy natomiast nieco inaczej. Na całym świecie jest on dotowany. W najbliższych latach jednak trzeba będzie stopniowo urealniać ceny biletów, bo i te przewozy są coraz droższe. Oczywiście należy tego dokonywać stopniowo, w miarę wzrastania rzeczywistych kosztów przewozów. Nie powinno być takiej sytuacji, jaka miała miejsce przed ostatnią podwyżką, że przez 20 lat ceny biletów były zamrożone bez względu na rzeczywiste koszty przewozu. Uważamy w resorcie, że przede wszystkim podwyższyć należy ceny biletów miesięcznych. Dotychczas bilet miesięczny kosztował tyle, ile 25 normalnych przejazdów, co oznacza, że w jedną stronę pracownik płacił za przejazd do pracy, a w drugą stronę jechał na koszt PKP. Z części opłacanej przez pracownika zwykle ok. 50% płacił jeszcze zakład pracy posiadacza biletu miesięcznego. Tak więc praktycznie pracownik płacił tylko za jedną czwartą drogi do pracy. Jeśli zakład pracy chce opłacać całkowity przejazd pracownikowi, lub jego dużą część, to jest to sprawą zakładu pracy i nie mamy nic przeciwko temu. Nie widzę jednak powodów, aby PKP dotowało przedsiębiorstwa opłacając z własnej kiesy połowę dojazdu pracownika. To także byłoby sprzeczne z zasadami reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">A teraz konkretnie: zostałem upoważniony do regulacji cen biletów. Będę stawiał takie propozycje, bo wszystkim nam wiadomo, że koszty przewozów stale rosną. Ale jakie będą konkretne decyzje jeszcze w tej chwili nie mogę powiedzieć. Nasza koncepcja jest taka, aby iść drogą drobnych podwyżek dostosowanych do wzrostu kosztów. A więc takich, które by urealniły ceny przejazdów. Jeśli ta zasada zostanie zaakceptowana przez Radę Ministrów, to wejdzie w życie.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#MinisterkomunikacjiJanuszKamiński">Dodam na koniec, że planowana jeszcze w tym roku 20-procentowa podwyżka cen biletów nawet nie zmniejszy dotacji budżetowych. Tak duże są realne koszty przewozów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">Zainstalowanie telefonu kosztuje 120 tys. zł, natomiast abonent płaci dziś tylko 36 tys. zł. Tak więc, gdyby zachować relacje ekonomiczne, to wzrost opłat za instalację powinien być znacznie większy. Udzielamy abonentowi kredytu, który później jest spłacany. Wzrost kosztów w telefonizacji jest znacznie większy niż w innych dziedzinach gospodarki. W rezultacie brakuje nam pieniędzy. Faktem jest, że płacimy pełny podatek wynoszący 60%, ale czy jego zmniejszenie byłoby sposobem na rozwiązanie problemu? Państwo dopłaca do telekomunikacji, gdyż uspołecznione przedsiębiorstwo musi wydać znacznie większą sumę na założenie telefonu, niż osoba fizyczna. Dla wyjaśnienia chciałbym dodać, że opłaty ponoszą także MSW i URM. Ostatnia podwyżka opłat, wynosząca średnio 35%, pozwoli zapewnić większe środki na rozwój łączności. W przyszłym roku, mamy nadzieję, nie będzie trzeba podwyższać taryf telekomunikacji, natomiast zaistnieje chyba konieczność wzrostu opłat pocztowych. Podniesienie ich jest sprawą jeszcze bardziej drażliwą, gdyż usługi te są bardziej masowe od telekomunikacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">Następnie poseł Jerzy Surowiec (SD) przedstawił propozycje opinii Komisji w sprawie raportu o wdrażaniu reformy, a poseł Franciszek Jaczek (PZPR) projekt opinii w sprawie projektu CPR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełStanisławSochaj">Na ręce przewodniczącego Komisji został przysłany list pracowników transportu łączności, który omawia tragiczną sytuację tego transportu, polegającą na dużym ubytku pojazdów i płynności kadr. Proponuję, aby uzupełnić opinię o zapis, w którym stwierdzi się konieczność wprowadzenia nowych instrumentów finansowych odnoszących się do transportu łączności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełAndrzejFaracik">Zaniepokoił mnie fragment opinii mówiący o niedocenianiu telefonizacji wsi sformułowanie to nie jest zgodne z naszymi wcześniejszymi wystąpieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełStanisławSochaj">Trzeba brać pod uwagę realia, a one są istotnie niekorzystne dla wsi. W tej 5-latce liczba abonentów ogółem ma zwiększyć się o 750 tys., z czego na wsi tylko 70 tys. Minister W. Majewski mówił często o tych dysproporcjach, zwracając uwagę, że nakłady na telefonizację wsi są szczególnie duże. Zainstalowanie telefonu na wsi kosztuje znacznie więcej niż w mieście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">Faktem jest, że dysproporcje są bardzo istotne. W tej 5-latce liczba abonentów ma w sumie wzrosnąć o 750 tys., podczas gdy w poprzedniej przybyło ich 530 tys. W latach 1986–1990 na wsi ma być podłączonych 70 tys. numerów, a w okresie 1981–1985 przybyło 50 tys. Decydujące są tu koszty. Ostatnio stworzono zespół roboczy do spraw telefonizacji wsi, w którym resort łączności reprezentowany jest przez wiceministra K. Czarneckiego. Do rozwiązania tego problemu włącza się resort rolnictwa. Nie chcemy jednak, aby przyspieszenie telefonizacji wsi odbyło się kosztem dotychczasowego planu, żeby spowodowało zmniejszenie liczby nowych abonentów w miastach. Idzie o przekroczenie liczby 750 tys. numerów.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">W związku z udzielonym wyjaśnieniem poseł A. Faracik wycofał swoje zastrzeżenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełStanisławSochaj">Jaka, jest opinia Komisji Planowania na temat włączenia do naszej opinii zapisu dotyczącego transportu łączności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicedyrektordepartamentuwKomisjiPlanowaniaprzyRMRyszardPazura">W rozwiązaniach systemowych muszą być brane pod uwagę jednakowe instrumenty działania dla wszystkich przedsiębiorstw. Proponowałbym zatem w opinii, w części dotyczącej resortu łączności, zawrzeć ogólne sformułowanie, w którym postulowano by poprawę sytuacji płacowej nie wdając się w szczegóły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MinisterłącznościWładysławMajewski">Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że pewne ogólne rozwiązania systemowe nie pasują do resortu łączności. Nie może być takiej sytuacji, że przedsiębiorstwo, które zwiększa efektywność ekonomiczną nie uzyskuje z tego tytułu żadnych korzyści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełStanisławSochaj">Resort łączności odczuwa poważny niedobór środków transportu i boryka się z dużą fluktuacją kadr w transporcie, która w roku ubiegłym wynosiła 55%. Jest to zjawisko niepokojąca i trzeba uruchomić instrumenty ekonomiczne przeciwdziałająca mu. Musimy wobec tego postulować w opinii szybsze wdrażanie nowych instrumentów reformy w resorcie łączności.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełStanisławSochaj">Główne zadania na najbliższe lata, to osiągnięcie samowystarczalności żywnościowej oraz zrównoważenie budżetu państwa. Należy mieć nadzieję, że w roku przyszłym uda się nam wreszcie osiągnąć tę równowagę. Konieczne jest bardziej śmiałe stosowanie przymusu ekonomicznego, szybsze równoważenie gospodarki, opracowanie modelu „centrum gospodarczego” oraz ograniczenie stosowania systemu nakazowo-rozdzielczego.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełStanisławSochaj">Jestem optymistą i mam nadzieję, że zadania te zostaną zrealizowane. Życzę resortom, aby właściwie rozpisały zadania II etapu reformy gospodarczej i konsekwentnie wprowadzały je w życie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełStanisławSochaj">Podstawowe założenia Centralnego Planu Rocznego na rok przyszły rozpatrywaliśmy już wstępnie w maju br. Z uznaniem należy powitać założenie szybkiego postępu w resortach łączności i komunikacji.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełStanisławSochaj">Komisja przyjęła obie opinie wraz z uzgodnionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełStanisławSochaj">W dalszej części posiedzenia rozpatrzono odpowiedzi na wystąpienie Komisji. Postanowiono nie przyjąć odpowiedzi na dezyderat nr 2, opracowany w wyniku dyskusji nad programem rozwoju resortu łączności w latach 1986–1990. Dezyderat zawierał trzy wnioski, a w odpowiedzi ustosunkowano się tylko do jednego. Wystąpiono o uzupełnienie tej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PosełStanisławSochaj">Rozpatrzono też odpowiedź wicepremiera Zb. Szałajdy na opinie nr 1 w sprawie rozporządzenia ministra komunikacji, dotyczącego krajowego transportu drogowego i spedycji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>