text_structure.xml
35.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 23 września 1987 r. Komisja Spraw Samorządowych, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Kani (PZPR). rozpa- trzyła przygotowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości oceną zgodności z prawem statutów samorządu załóg przedsiębiorstw pracowniczych.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości z podsekretarzem stanu Józefem Musiołem, wicedyrektor zespołu NIK Marian Pajdysz, przedstawiciele Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Ministerstwa Finansów, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów oraz eksperci.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Komentarz do materiałów przygotowanych dla Komisji przez Ministerstwo. Sprawiedliwości przedstawił podsekretarz stanu Józef Musioł: Realizując zalecenia sejmowej Komisji, zgodnie z jej planem pracy, Ministerstwo Sprawiedliwości dokonało oceny zgodności z prawem statutów samorządów załóg przedsiębiorstw państwowych. Efektem badań i analiz statutów samorządów jest przygotowany materiał i przedstawiona ocena zgodności statutów z regulacjami prawnymi odnoszącymi się do funkcjonowania samorządu pracowniczego w przedsiębiorstwach państwowych.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Podstawę analizy stanowiły badania w sądach wojewódzkich akt rejestracyjnych 1600 statutów, co stanowi ponad 25% liczby statutów zarejestrowanych, Przy doborze materiałów stanowiących podstawę do analiz uwzględniano różnorodność przedsiębiorstw w układzie resortowym. Materiał zawiera reprezentatywne dane 00 do unormowań przyjętych w statutach samorządu załogi.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W przedstawionej Komisji ocenie zawarte są uwagi na temat wyników przeprowadzanych analiz ze szczególnym uwzględnieniem niezgodności zapisów statutowych z prawem, które nie są wprawdzie nagminne, tym niemniej mają charakter powtarzający się. Stwierdzone uchybienia odnoszą się głównie do akt rejestrowanych w pierwszym okresie tworzenia i rejestrowania statutów samorządów załogi. Statuty, które nawiązują do statutu wzorcowego nie nasuwają na ogół wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Generalnie w wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono powszechną niemal dążność do dokonywania zmian w obowiązujących i zarejestrowanych statutach w kierunku ich doskonalenia oraz umacniania roli samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego zgodnie z kompetencjami przyznanymi mu w ustawie. Dzięki sądowej rejestracji statutów powstał nowy dział orzecznictwa sądowego, który pobudza teoretyków do coraz szerszych i pogłębionych badań, co Jest pomocne dla praktyki i cenne dla prawidłowego funkcjonowania samorządu pracowniczego.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Spostrzeżenia i uwagi zebrane podczas badań statutów będą wykorzystane dla zasygnalizowania przedsiębiorstwom i samorządom stwierdzonych nieprawidłowości w celu ich usunięcia w najbliższym czasie.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Jaką przyjęto metodę badań statutów? Kto dokonywał analiz i ocen statutów rejestrowanych przez sądy? Jaka jest postawa sądów wobec spostrzeżeń i uwag zebranych w toku przeprowadzonych analiz?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełAlfredWawrzyniak">Stwierdzić należy, iż materiał przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości Jest interesujący i warto go przekazać wszystkim zainteresowanym. Przeprowadzono badania 1600 statutów i odpowiednich akt rejestracyjnych. Ile spośród nich odbiegało od wymagań ustalonych w regulacjach prawnych o samorządzie pracowniczym załóg? Czy nie stwierdzono braku przygotowania sądów do rejestrowania statutów samorządowych? W informacji, w części omawiającej stosunki samorządu pracowniczego i dyrektora przedsiębiorstwa, zawarta jest m.in. uwaga kwestionująca zasadność domagania się od dyrektora pisemnego ustosunkowania się do opinii samorządu. Działalność opiniodawcza organów samorządowych Jest obok działalności kontrolnej bardzo ważna i stanowi istotny element uprawnień i funkcjonowania samorządu załogi. Wydaje się, iż dyrektor nie może uchylać się od podejmowania dyskusji i dialogu na temat problemów nurtujących samorząd, a dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstwa. Nie można tolerować sytuacji, które określa się jako rozmowę dziada z obrazem. Czy postawienie tezy, że nie trzeba wymagać pisemnej odpowiedzi na opinię samorządu nie utrudnia dialogu wewnętrznego w przedsiębiorstwie między jego organami.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Jak wynika z informacji zbadano ok, 25% statutów samorządów pracowniczych przedsiębiorstw państwowych. Czy i kiedy Ministerstwo Sprawiedliwości przewiduje przeprowadzenie badań dalszych statutów, aby zasygnalizować uchybienia formalne, które zapewne istnieją w pozostałej części zarejestrowanych i obowiązujących statutów? Chodzi przede wszystkim o ujawnienie i eliminowanie stwierdzonych uchybień i dokonanie zmian wszędzie tam, gdzie takie uchybienia zaistniały. Wszelkie niezgodności z podstawowymi przepisami prawnymi trzeba usunąć, aby samorządy nie przyswoiły sobie nawyków działań niekorzystnych dla idei i praktyki samorządowej. Jest to tym bardziej ważne z uwagi na fakt, iż w II etapie reformy gospodarczej zadania Samorządów pracowniczych będą znacznie większe i bardziej odpowiedzialne.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełFranciszekDąbal">Stwierdzono wiele uchybień w zarejestrowanych przez sądy statutach samorządów, mimo iż obowiązuje statut wzorcowy oraz odpowiednie przepisy ustawy o samorządzie załogi przedsiębiorstw państwowych. Zastanawia dlaczego występują nieprawidłowości, skoro przygotowano w sposób - jak się wydaje - precyzyjny podstawowe materiały i ustalenia służące prawidłowemu opracowaniu statutu. Jakie były przyczyny, że dopuszczono do powtarzania się takich uchybień? Czy powstawały one świadomie, czy też nieświadomie?</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełFranciszekDąbal">Czy sądy rejestrujące mają obowiązek badania zgodności statutów z postanowieniami ustawy, samorządzie? Skoro mają, to skąd wzięły się wobec tego stwierdzone zaniedbania i nieprawidłowości. Skoro stwierdzono tyle uchybień w przeprowadzonych badaniach, to może się okazać, że jest to zjawisko powszechne, a więc niepokojące. Jakie zamierza się podjąć działania, aby te nieprawidłowości wyeliminować? Pewne jest, że nie można tolerować stanu niezgodnego z przepisami ustawy. Prawo tworzone jest po to, aby było przestrzegane. Nie można stwarzać ani tolerować żadnych furtek dla łamania czy omijania.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełStanisławDerda">W spółdzielczości obowiązuje prawo. spółdzielcze, które zawiera wiele odrębnych regulacji różniących się nieco co do zakresu kompetencji z przepisami odnoszącymi się do samorządu pracowniczego załóg. Wymieniony w informacji zakres uprawnień fakultatywnych samorządu pracowniczego jest stosunkowo wąski. Czy w statutach rady pracownicze nie podejmują prób rozszerzenia zakresu swoich uprawnień o charakterze fakultatywnym?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełCzesławBaran">Jak Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza wykorzystać zawarte w informacji spostrzeżenia i wyniki oceny zgodności z prawem statutów samorządów załóg? Czy zostaną podjęte działania dla stopniowego eliminowania stwierdzonych uchybień?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJanCzapiewski">Czy i w jakim stopniu organy samorządu pracowniczego przedsiębiorstw wkraczają w kompetencje związków zawodowych? Czy występują tego typu nieporozumienia i nieprawidłowości?</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełStanisławKania">Ocena przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest bardzo potrzebna, ma wartość poznawczą i stanowić powinna podstawę do konkretnych działań służących usprawnieniu działalności samorządowej. Wysoko trzeba ocenić przeprowadzone badania, ale uogólnione wnioski można wysunąć dopiero po rozszerzeniu zakresu badań. Stwierdzono wiele kolizji z przepisami ustawy o samorządzie. Należałoby podjąć rozważania na tle zebranych już doświadczeń działalności samorządowej, które z przepisów nie odpowiadają praktyce funkcjonowania przedsiębiorstw. Trzeba podkreślić, iż samorządność pracownicza jest młodym ruchem i trzeba mu - pomagać w kształtowaniu właściwej praktyki działania. Przepisy nie są wyciosane z marmuru i trzeba je korygować, jeśli nie odpowiadają praktyce.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełStanisławKania">Skoro stwierdzono na tej próbie tak wiele uchybień oznacza to, że trzeba zbadać większą liczbę statutów i określić, co wynika z tych badań. Trzeba dołożyć starań, aby zachować lub przywrócić zgodność statutów z przepisami ustawy. Jako Komisja sejmowa nie chcemy ograniczyć się tylko do przyjęcia informacji do wiadomości.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Posłowie sformułowali wiele pytań, z których część wykracza poza funkcjonowanie sądów i kompetencje resortu. Niemniej wszystkie bierzemy pod uwagę. Główną przyczyną zaistniałych nieprawidłowości było sformułowanie zawarte w ustawie, że sąd rejestruje statuty samorządu. W pierwszym okresie rejestracji przedsiębiorstw prezentowane były poglądy, że obowiązujące przepisy nie przewidują rejestracji statutów samorządów załogi a jedynie uczynienie w rejestrze wzmianki o ich złożeniu. Początkowo wyprowadzano nawet wniosek o braku podstaw do sądowej kontroli zgodności z prawem statutów samorządów załóg. Dopiero dokonana przez Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiednia wykładnia interpretacyjna ukierunkowała właściwie praktykę sądowniczą w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Badania zgodności z prawem statutów samorządów załóg przeprowadzali specjaliści sądów wojewódzkich pod nadzorem pracowników resortu. Nadzór nad. tymi badaniami sprowadzał się do wskazania pewnych problemów i kontroli czy zostały one uwzględnione w toku analiz. Sprawę oceń potraktowano bardzo poważnie i odpowiedzialnie. Mimo niesformułowania szczegółowych wniosków badania były przeprowadzone bardzo skrupulatnie. Stosunek sądów do tych spraw jest odpowiedzialny. Zauważyć jednak trzeba, iż powstał zupełnie nowy dział i nowy zakres działań sądownictwa, i że kształtuje się dopiero pewna praktyka sądownicza w tym zakresie. Rejestracja statutów samorządowych wymagała dużej mobilizacji kadry sądowej.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Zebrany materiał będzie wykorzystany dla sformułowania odpowiednich zaleceń i zainicjowania środków prawnych, a także w szkoleniu sędziów. Nie ingerując w niezawisłość sądową resort wskaże najistotniejsze nieprawidłowości i prawidłowe rozwiązania. Zgadzam się z uwagą, iż trzeba rozszerzyć zakres uwag i wniosków wynikających z oceny, aby działać w kierunku doprowadzenia do zgodności zarejestrowanych statutów z ustawą.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości, sędzia Tomasz Nocznicki: Co do metodyki badań Chciałbym poinformować, iż powierzyliśmy zadanie dokonania analiz i ocen wizytatorom sądów wojewódzkich. Opieraliśmy się na materiałach zebranych w toku przeprowadzonych już dwukrotnie ankiet dotyczących statutów samorządów pracowniczych oraz spraw rozpatrywanych przez sądy, a wniesionych przez i rady pracownicze. Przedstawiona Komisji ocena jest więc wynikiem trzeciej akcji badawczej, która miała szerszy zasięg i dostarczyła znacznie bardziej poznawczy materiał.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Powodem wystąpienia tylu uchybień w statutach było początkowe przekonanie o ograniczonej roli sądów w rejestrowaniu statutów samorządowych. Sąd nie ma nadal wpływu na wprowadzanie zmian do statutów. Tego może dokonać tylko organ ubiegający się o rejestrację. Ministerstwo Sprawiedliwości zaleciło powściągliwość w ingerowaniu w formułowanie zapisów statutowych.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Należy zwrócić uwagę, iż nieprawidłowości zapisów statutowych ujawniają się przede wszystkim na tle sporów między organami przedsiębiorstwa. Powstaje wiele wątpliwości co do zakresu kompetencji. samorządów i uprawnień obligatoryjnych, a także stosunków między samorządem a dyrektorem przedsiębiorstwa, Są one stopniowo usuwane, chociaż ich źródło tkwi niekiedy w zapisach statutowych.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Zamierzamy zebrany materiał i przedłożoną Komisji ocenę rozesłać do sądów wraz z uwagami i wnioskami Komisji sejmowej. Zalecimy, aby sądy wezwały przedsiębiorstwa i samorządy do usunięcia rozbieżności i niezgodności między zapisami statutowymi a przepisami prawa o samorządzie pracowniczym.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Nie zajmowaliśmy się statystyką w ilu statutach doszło do uchybień. Skupiliśmy się raczej na problematyce merytorycznej, wynikającej z takich uchybień. Co do wątpliwości, czy dyrektor musi, czy nie musi odpowiadać pisemnie na opinie formułowane przez radę pracowniczą, stwierdzić należy, iż dyrektor jako zobowiązany do udziału we wszystkich posiedzeniach rady powinien wyjaśnień udzielać bezpośrednio i wprowadzenie szczegółowego wymogu ustosunkowania się pisemnego do opinii rady nie ma charakteru zasadniczego.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza przesłać wyniki oceny zgodności z prawem statutów samorządów do sądów wojewódzkich z zaleceniem, aby dokonały przejrzenia statutów zarejestrowanych. Sądy mają obowiązek badania zgodności statutów samorządowych z przepisami ustawy o samorządzie. Powstanie wielu uchybień wynikało z niezbyt precyzyjnego określenia spodoba i charakteru rejestracji statutów przez sądy w pierwszym okresie ich zgłaszania. Wynikły także wątpliwości, co do zakresu sądowej kontroli nad statutami.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Zwrócić należy uwagę, iż zachodzi dość istotna różnica na tle praktyki samorządowej między działalnością spółdzielni a przedsiębiorstwa państwowego. Wynika to z faktu, iż spółdzielnia Jest dobrowolnym zrzeszeniem osób, natomiast przedsiębiorstwo Jest organizacją gospodarczą państwa. Z tego wynikają również różnice co do zakresu uprawnień i kompetencji organów samorządowych.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Trzeba zgodzić się z uwagą, iż materiał przedstawiony przez resort nie zawiera szerszej oceny realizacji ustawy o samorządzie pracowniczym ani propozycji korekt czy poprawek do tej ustawy. Nie było to jednak zadaniem przedstawionego opracowania.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Z dostępnych materiałów nie wynika, aby tendencja do niezgodnej z prawem interpretacji statutu samorządu miała charakter powszechny. Wspólnie z Ministerstwem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych. uznaliśmy, że korzystne byłoby przedstawienie wyjaśnień i komentarzy w formie publikacji.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Pojawiło się pytanie, czy statut samorządu w przedsiębiorstwie Jednozakładowym lub wielozakładowym zatrudniającym powyżej 300 pracowników uchwalać ma ogólne zebranie samorządu, czy też zebranie delegatów. Kwestia ta została wyjaśniona w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, którzy stanęli na stanowisku, że statut taki uchwalany powinien być wyłącznie przez zebranie delegatów. Jest to również uzasadnienie do tej uchwały, która Została rozesłana do poszczególnych sądów.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościJózefMusioł">Jeżeli chodzi o opolski Metalchem, to zamierzamy nawiązać kontakt z radą pracowniczą oraz z sądem. Jeśli zaistnieje taka potrzeba, wówczas wniesiona zostanie rewizja nadzwyczajna.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełStanisławKania">Interesuje mnie wyjaśnienie zasady sformułowanej przez Sąd Najwyższy mówiącej o tym, że na udział członka załogi w zebraniu samorządu wymagana jest zgoda dyrektora.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#NaczelnikwydziałuwMinisterstwieSprawiedliwościTadeuszNocznicki">Chodzi tu o sytuację, gdy działalność samorządu wykracza. poza kwestie statutowe. Wówczas wymagana byłaby zgoda dyrektora. Chciałbym jednak podkreślić, że są to przypadki jednostkowe, jak wynika z informacji Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełStanisławKania">Muszę podkreślić, że prawo nie ma charakteru jednostkowego. Nie rozumiem co stoi na przeszkodzie, aby wystąpić we wspomnianej sprawie z rewizją nadzwyczajną. Podkreślam również, że nie chodzi tu o wystąpienie formalne. Sprawą o podstawowym znaczeniu jest uświadomienie, że dyrektor nie może postanawiać, czy odbędzie się posiedzenie rady pracowniczej. Można by jedynie przyjąć, że taka sytuacja miałaby miejsce w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych awaryjnych okoliczności, ale nie takie sytuacje przecież rozpatrujemy.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PosełStanisławKania">Sformułowanie, nad którym dyskutujemy jest, w moim przekonaniu, jawną niedorzecznością. Trzeba równocześnie zdawać sobie sprawę, że praktyka nie może być sprzeczna z zasadami prawa.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PosełStanisławKania">Niepokoi mnie, że w kilku punktach zakwestionowano wartość prawną statutu wzorcowego. Chciałbym się dowiedzieć, czy taki pogląd formułowany jest także przez sędziów sądów wojewódzkich, czy znane im są przypadki niezgodności statutu z ustawą. Ważne jest też rozważenie jak zareagować na powyższe spostrzeżenia. Dyrektor T. Nocznicki stwierdził, że sprawa została wstrzymana do czasu zajęcia stanowiska przez naszą Komisję, która jest za to odpowiedzialna.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełRyszardCzyż">Przedstawiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości materiał dotyczący oceny zgodności statutów samorządowych z prawem jest szczegółowy i wnikliwy. Pozwala on na uwypuklenie tych mankamentów, które przeszkadzają w codziennej działalności samorządu. Uważam także, że materiał daje podstawę do usunięcia wielu niejasności. Należy bowiem podkreślić, że zrozumienie prawa nie jest łatwe i nawet w prostych sprawach wykładnia może być skomplikowana. Powoduje to również pojawianie się konfliktów na linii samorząd - dyrektor.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełRyszardCzyż">Moim zdaniem, przedstawiony materiał powinien dotrzeć do wszystkich samorządów w kraju. Najlepszym rozwiązaniem zmierzającym do tego celu byłoby niezwłoczne jego opublikowanie w niektórych czasopismach, np. w „Tygodniku Robotniczym”, który - jak sądzę - jest znany przedstawicielom samorządu. Podkreślam, że materiale znajduje się wiele ciekawych sformułowań, jak również wyjaśnienia wielu kwestii.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełRyszardCzyż">Wyrażając zadowolenie z faktu, że zajęto się omawianą dzisiaj problematyką muszę jednak powiedzieć, że przygotowania do tego trwały zbyt długo. Uważam, że wcześniejsze przygotowanie zaprezentowanej dzisiaj oceny pomogłoby samorządom.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełRyszardCzyż">Istnieję tendencja do rozszerzania uprawnień przez samorządy. Potrzebny byłby zatem odpowiedni materiał, który pozwoliłby na wyjaśnienie, w jakich ramach można rozszerzać kompetencje samorządu bez wywoływania sytuacji konfliktowych.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PosełRyszardCzyż">Z materiałów wynika, że w statutach znalazło się wiele uchybień. Trzeba Jednak dodać, że nie wszystkie z nich są tej samej rangi, a niektóre wręcz dotyczą spraw banalnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełWładysławKlimczak">Postrzegam pewną sprzeczność w wygłaszanych dzisiaj opiniach. Z jednej strony mówiono, że statut wzorcowy ma wiele uchybień. Z drugiej strony Jednak w pkt.3. na str. 16. jest powiedziane, że statuty oparte na statucie wzorcowym nie budzą wątpliwości. Sądzę, że należałoby usunąć tę sprzeczność.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełWładysławKlimczak">Jest prawdą, że znaczna część uchybień nie ma istotnego charakteru. Są jednak również takie uchybienia, które mogą wywołać niekorzystne następstwa. Uważam, że zwłaszcza w przypadku poważnych uchybień powinniśmy wyjaśniać dlaczego sąd zarejestrował statuty tworząc w ten sposób prawo, a w naszej opinii mamy do czynienia z przypadkami niezgodności z prawem. Np. ustawa stanowi, że zebrania samorządu powinny odbywać się dwa razy w roku, a w niektórych statutach Jest powiedziane, że odbywać to się ma tylko raz w roku. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi o kwestię quorum dla prawomocności uchwały. Ustawa reguluje tę kwestię wyraźnie. Musimy doprowadzić do tego, aby statut był zgodny z aktualnym stanem prawnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełStanisławKania">Przypominam, że ustawa nie nadała rangi statutowi wzorcowemu.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Moim zdaniem, materiał resortu sprawiedliwości jest dosyć przekrojowy i przedstawia aktualny stan prawny. Jako Komisja kilkakrotnie zwracaliśmy Już uwagę na zgodność z prawem statutów składanych w sądach. Dzisiaj doprowadziliśmy do finału tej sprawy, której nie można już dłużej ciągnąć?</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PosełZbigniewPruszkowski">W moim przekonaniu, najważniejsze byłoby, aby w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zasugerować występowanie przez same samorządy o zmianę tych nieprawidłowości. Inicjatywa więc powinna spoczywać w rękach zainteresowanych, oczywiście przy udziale resortu w całej sprawie.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Postuluję przebadanie pozostałych 75% statutów i usunięcie z i nich nieprawidłowości. Najważniejsze jest podjęcie przez Komisję uchwały o przebadaniu wszystkich statutów złożonych w sądzie. Należałoby powrócić do tej sprawy po pewnym czasie.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Materiały resortu sprawiedliwości powinny zostać opublikowane. Materiał ten należałoby jednak poszerzyć o komentarz dotyczący generalnego porządkowania tej materii w sądach. Uważam także, że ten temat powinien być poruszony przez prasę.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Podkreślam jeszcze raz potrzebę podjęcia przez Komisję uchwały.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełAlfredWawrzyniak">Moim Zdaniem, należałoby potraktować statut wzorcowy jako dokument historyczny i nie tworzyć nowego. Sądzę, że nie ma takiej potrzeby. Dotychczas wiele samorządów stosowało dosłownie treść statutów wzorcowych, ale obecnie osiągnęliśmy już wystarczający stopień świadomości, aby odejść od tej praktyki.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PosełAlfredWawrzyniak">Mówiliśmy, że uczymy się samorządności. Wynika z tego, że zarejestrowano wiele statutów, które nie były zgodne z prawem. Podkreślam, że sądy są zobowiązane do badania legalności i mogą zalecić zmianę w przypadku niezgodności statutu z prawem. Trzeba uwrażliwić sędziów zajmujących się tą problematyką na tę sprawę.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PosełAlfredWawrzyniak">Przedmiotem naszego zainteresowania są głównie następujące relacje: ustawa - statut; ustawa - propozycje legislacyjne rządu; statut a praktyka życia. Wszystkie przedstawione powyżej obszary są bardzo ważne z punktu widzenia prawa.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#EkspertkomisjiBronisławZiemianin">W statucie wzorcowym jest powiedziane, że przewodniczący, prezydium rady pracowniczej jest zarazem przewodniczącym rady. Ustawa nie przewiduje trybu dla -wyboru przewodniczącego rady i dlatego przyjęto przedstawioną wyżej zasadę. Zasada ta została zakwestionowana przez niektórych autorów, jak również przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Osobiście uważam, że jest to sprawa drobna i nie należy staczać o nią walki.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#EkspertkomisjiBronisławZiemianin">W statucie przyjęto zasadę, że delegat nie może mieć obniżonego wynagrodzenia w związku z udziałem w posiedzeniach. Zasada ta została zakwestionowana, ale Sąd Najwyższy podzielił stanowisko statutu wzorcowego. Nie widzę tu żadnej sprzeczności pomiędzy statutem a ustawą.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#EkspertkomisjiBronisławZiemianin">Statut przyjął, że dyrektor musi odpowiadać ha uchwałę rady pracowniczej. Przeciwnicy tej zasady twierdzą, iż art. 28. ustawy o samorządzie nie daje prawa do działań pokontrolnych. Należy jednak zwrócić uwagę na art. 27 tej ustawy, w którym stanowi się, że dyrektor jest zobowiązany do reagowania. Nie można więc mówić o sprzeczności z ustawą, a ustawę należy odczytywać w całości.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#EkspertkomisjiBronisławZiemianin">Odmówiono umieszczenia w statucie sformułowania mówiącego o tym, że rada pracownicza może również występować z wnioskiem o odwołanie głównego księgowego. Nie widzę tu sprzeczności, gdyż w każdej sprawie można wystąpić do dyrektora.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#EkspertkomisjiBronisławZiemianin">Wyrażano pogląd, że słowo „ogólne” powinno dotyczyć tylko zebrania pracowników, a nie żebrania delegatów. Sąd Najwyższy stanął jednak na stanowisku, że termin „ogólne” odnosi się też do zebrania delegatów.</u>
<u xml:id="u-18.5" who="#EkspertkomisjiBronisławZiemianin">Generalnie pragnę podkreślić, że omówione przeze mnie oprawy nie mają wielkiej rangi i nie są to poważne sprzeczności pomiędzy statutem a ustawą.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełStanisławDerda">Załogi dążą do rozszerzenia swoich uprawnień. Mówi się wiele o II etapie reformy i o przebudowie w administracji. W związku z tym pojawią się problemy na linii organ założycielski - załoga. Uważam, że należy dawać duże uprawnienia załogom, jeśli chcemy aby realizacja reformy gospodarczej powiodła się. Jestem przekonany, że statuty nie powinny ograniczać szybkości działania przedsiębiorstw.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PosełStanisławKania">Materiał przedstawiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości oceniam wysoko. Został on dobrze przygotowany i zasygnalizował wiele kontrowersji. Uważam, że na podstawie tego materiału można przychylić się do poglądu, że nie ma powodów do alarmu. Uważam, że jest więcej powodów do optymizmu, gdyż samorząd wykorzystał możliwości określone w sposób ramowy przez ustawę. Jestem także przekonany, że istnieją dostatecznie bezpieczne ramy dla działalności samorządu z punktu widzenia interesu ogólnospołecznego.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PosełStanisławKania">Ustawa stworzyła określone swobody regulacji prawnej. Procedura nie może jednocześnie działać wbrew istocie sprawy. Należy protestować np. w tych sytuacjach, gdy dyrektor powołuje komisję wyborczą, Pojawia się wątpliwość, czy omawiany dokument ma taką postać, aby można go było rozesłać i publikować. Nie ze wszystkimi sprawami zgodziliśmy się i nie wszystko co postanowiły samorządy można tolerować.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PosełStanisławKania">Uważam, że nie ma potrzeby organizowania w tej chwili przez Ministerstwo Sprawiedliwości badania pozostałych 75% statutów. Słuszniejsze będzie zastanowienie się nad zdolnościami do korekty.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PosełStanisławKania">Ministerstwo może reagować na nieprawidłowy statut tylko nadzwyczajnym środkiem to jest rewizją nadzwyczajną.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#PosełStanisławKania">Sądzę, że Komisja powinna przygotować opinię w sprawie zgodności statutów z ustawą. Komisja ma prawo do ustalania ogólnych wytycznych. W dalszej kolejności trzeba będzie zastanowić się nad badaniem wszystkich statutów oraz nad reagowaniem na nieprawidłowości. Działania podjęte z mocy rozwiązań naruszających prawo nie mogą mieć mocy prawnej. Musimy zastanowić się nad formami reagowania w tych przypadkach.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#PosełStanisławKania">Naszym obowiązkiem jest chronienie prawa i sprzyjanie rozwojowi samorządności. Z tego właśnie punktu widzenia musimy patrzeć na wszystkie sprawy. Uważam, że nie obejdzie się bez zmiany ustawy o samorządzie. Powinniśmy być zwolennikami dużej swobody tam, gdzie ustawa wprowadza fakultatywne rozwiązania. Musimy bowiem sprzyjać rozwojowi ruchu samorządowego.</u>
<u xml:id="u-20.6" who="#PosełStanisławKania">Nie powinniśmy robić problemu w związku z pakietem spraw związanych z określeniem organów samorządu załogi. Istota problemu leży bowiem w kompetencjach tych organów. Użycie sformułowani® „organy” jest słuszne o tyle, że chodzi tutaj faktycznie o organy, ale. nie stanowiące. Rozwiązanie statutu wzorcowego w kwestii sposobu powoływania komisji wyborczej jest trafne. Należy krytykować te rozwiązania, które godzą w samorządność i korygować krańcowe przypadki, W statutach brak jest precyzji, jeśli chodzi o zasady prawa wyborczego. Mam na myśli np. rozszerzenie listy osób pozbawionych biernego prawa wyboru (czego, a wiec bycie wybranym) Byłoby absurdem, moim zdaniem, pozbawianie biernego prawa wyborczego osób, które pełnią jakiekolwiek funkcje w organizacjach społecznych i politycznych. Sądzę, że nie z tej strony zagrożona jest niezależność samorządu.</u>
<u xml:id="u-20.7" who="#PosełStanisławKania">Struktura organizacyjna nie budzi wątpliwości, chociaż tryb zwoływania zgromadzeń jest słusznie krytykowany. Powinniśmy stale podkreślać przypadki ograniczania praw załogi.</u>
<u xml:id="u-20.8" who="#PosełStanisławKania">Jeżeli chodzi o głosowanie, to nie po winniśmy kwestionować tych przypadków, gdzie statut przewiduje wyższe wymagania niż ustawa. Poza dyskusją jest również kwestia tajności głosowania. Kompetencje organów powinny być wyważone. Nie należy kategorycznie zabraniać zebraniu ogólnemu prawa do uchylania uchwały narady pracowniczej. Nielogiczne jest również, aby zebranie ogólne załogi (a więc całej załogi) podejmowało uchwałę w sprawie referendum, gdyż referendum jest sprawą całej załogi.</u>
<u xml:id="u-20.9" who="#PosełStanisławKania">Ustawa nie reguluje zagadnienia wyrażania opinii i problematyki wniosków pokontrolnych. Powinniśmy więc stać na stanowisku, że wszystko co nie jest zakazane jest dozwolone. Musimy wspierać samorząd również w ten sposób, że staniemy na stanowisku, iż ma on prawo do żądania odpowiedzi na swoją opinię. Takie prawo funkcjonuje nie tylko w ustawie o samorządzie. Należy tutaj posługiwać się analogią z ustawą o związkach zawodowych. Podkreślam więc, że nie może budzić wątpliwości zasada, zgodnie z którą samorząd domaga się odpowiedzi. Nie można kwestionować tej sprawy w ustawie o samorządzie, jeśli wprowadzona jest ona przez ustawę o związkach zawodowych. Uwaga ta dotyczy zarówno' opinii, jak też wniosków.</u>
<u xml:id="u-20.10" who="#PosełStanisławKania">Poruszano sprawę uprawnień rady pracowniczej do wstrzymania decyzji podjętej przez dyrektora. Ustawa Przyznaję tu określony zakres kompetencji. Mam wątpliwości co do krytycznej oceny praktyki samorządowej, z której wynika wstrzymywanie decyzji dyrektora w przypadkach, gdy nie zasięgnął on opinii samorządu. Nie sądzą, aby z tej strony wynikało jakieś zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa.</u>
<u xml:id="u-20.11" who="#PosełStanisławKania">Nie może budzić wątpliwości kwestia, czy Ministerstwo Sprawiedliwości i sądy mają być tylko biernym depozytariuszem statutów, czy też odgrywać bardziej aktywną funkcję inspirującą i kontrolną. Sąd musi być również w te j materii strażnikiem prawa. Należy odmawiać rejestracji statutu, jeśli budzi on wątpliwości, a zwłaszcza jeśli zawiera niezgodności z ustawą o samorządzie.</u>
<u xml:id="u-20.12" who="#PosełStanisławKania">Proponuję, aby upoważnić prezydium do przygotowania opinii wynikającej z przedłożonej nam oceny zgodności z prawem statutów samorządu załóg przedsiębiorstw państwowych, Nadszedł czas, aby dokonać remanentu wszystkich za i przeciw nowelizacji ustawy o samorządzie pracowniczym. Trzeba tego dokonać skoro mamy przekonanie, że nic nie grozi tu idei funkcjonowania samorządu pracowniczego, a powstaje szansa wprowadzenia lepszych regulacji utrwalających kompetencje samorządowe. Taka nowelizacja mogłaby wprowadzić regulacje służące skuteczniejszej ochronie działaczy samorządowych, zapewniając większą skuteczność opiniom i postulatom samorządowym, a także rozstrzygnięciom różnych wątpliwości związanych z wyborami do samorządu.</u>
<u xml:id="u-20.13" who="#PosełStanisławKania">Komisja przyjęła do wiadomości odpowiedź wiceprezesa Rady Ministrów Zdzisława Sadowskiego na dezyderat w sprawie wniosków z VII Ogólnopolskiej Narady Przedstawicieli Załóg Przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-20.14" who="#PosełStanisławKania">Komisja przyjęła również wstępnie plan pracy, który zostanie jeszcze uzupełniony po zebraniu dodatkowych uwag, jakie zgłoszą członkowie Komisji.</u>
<u xml:id="u-20.15" who="#PosełStanisławKania">Poseł Stanisław Kania zapowiedział, zwołanie kolejnej VIII Ogólnopolskiej Narady Przedstawicieli Załóg Przedsiębiorstw, która będzie poświęcona roli samorządu pracowniczego we wdrażaniu II etapu reformy gospodarczej. Narada zostanie zwołana, w III dekadzie października bezpośrednio po rozpatrzeniu przez Sejm kompleksu aktów prawnych oraz programu i harmonogramu realizacji II etapu reformy gospodarczej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>