text_structure.xml
42.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 4 grudnia 1986 r. Komisja Spraw Samorządowych Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów oraz Komisja Prac Ustawodawczych pod przewodnictwem posłów:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">Jerzego Jaskierni (PZPR), Stanisława Kani (PZPR) oraz Jana Kaczmarka (PZPR) rozpatrzyły:</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- sprawozdanie podkomisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw określających funkcjonowanie gospodarki uspołecznionej.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu uczestniczyli: przewodniczący Komisji Planowania przy RM Manfred Gorywoda, sekretarz Komisji ds. Reformy Gospodarczej Franciszek Kubiczek, przedstawiciele resortów, Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Przedstawiony przez podkomisją projekt omawianej ustawy jest projektem jednolitym. Dla ułatwienia prac przekazaliśmy również obywatelom posłom oryginalny pierwotny tekst ustawy z naniesionymi poprawkami i zmianami tak, aby w ten sposób graficznie pokazać, jak dalece sięgają zmiany i tym samym ułatwić pracę.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Uwagi do sprawozdania podkomisji przedstawił jej przewodniczący poseł Jerzy Golis (PZPR): wrześniu rząd przedłożył Sejmowi projekt ustawy o zmianie kilkunastu ustaw dotyczących funkcjonowania gospodarki uspołecznionej. Zdaniem rządu zmiany te były niezbędne dla zagwarantowania prawidłowej realizacji planu 5-letniego. Sejm skierował tę nowelizację do Zespołu Międzykomisyjnego. Rządowe propozycje zostały również opublikowane w „Rzeczypospolitej”, a więc równolegle z pracą organów Sejmu toczyła się bardzo ożywiona dyskusja społeczna.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pracę naszej podkomisji od początku utrudnia fakt braku opinii organów konsultacyjnych, które dopiero w trakcie naszych obrad dyskutowały i dostarczały nam swe opinie. Podkomisja nasza zbierała się czterokrotnie i w trakcie jej pracy rodziło się wiele nowych propozycji, a równocześnie rząd zgłaszał swe autopoprawki. Dziś trudno byłoby nawet precyzyjnie określić, które z naniesionych poprawek zrodziły się z inicjatywy poselskiej, które z inicjatywy rządowej, a które w wyniku zgłoszonych społecznych inicjatyw.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Równolegle uwzględniając opinie społeczne, w tym również wyrażone na Ogólnopolskiej Naradzie Samorządów oraz posiedzenia Rady Społeczno-Gospodarczej rząd wycofał wiele z proponowanych poprzednio zmian w ustawach, wychodząc z założenia, że wymagają one jeszcze dalszych przemyśleń, jak również szerszej społecznej konsultacji. Ponieważ większość zgłoszonych opinii krytycznie oceniała rządowe propozycje, najbardziej kontrowersyjne projekty zmian zostały wycofane. Tym niemniej na swe ostatnie posiedzenie podkomisja nasza mimo wypracowania swego stanowiska co do większej części projektu, zaprosiła przedstawicieli wszystkich organów, które zgłosiły swe uwagi.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Propozycje, które obecnie przedstawiamy uzyskały akceptację zarówno naszej podkomisji i strony rządowej a także przedstawicieli: Rady Społeczno-Gospodarczej, Zespołu Ekspertów Sejmowych, Rady Krajowej PRON, przedstawicieli Komisji Reformy Gospodarczej oraz wielu wybitnych ekspertów, dodatkowo zaproszonych na nasze posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Ostateczny projekt obecny ogranicza się rzeczywiście do niezbędnych zmian w 6 ustawach a w 2 wprowadza formalne poprawki, wynikające z decyzji sejmowych o zmianie w strukturze naczelnych organów w administracji państwowej (likwidacja Ministerstwa Administracji Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska).</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czego dotyczą najistotniejsze obecnie zmiany? Zacznę od prezentacji tych rządowych propozycji, które wzbudziły najwięcej kontrowersji i zostały wycofane.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Dotyczą one: możliwości narzucania województwom zapisu w NPSG wojewódzkich programów inwestycyjnych. Przypomnę, że w istocie chodzi tu o sprawę melioracji, a intencją wprowadzenia tego zapisu były różnice w planowanym w poszczególnych województwach zakresem melioracji, a projektem planu 5-letniego i uchwały sejmowej na ten temat.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rząd wycofał również propozycje zmian w ustawie o przedsiębiorstwach, które wywoływały liczne protesty, zwłaszcza samorządów pracowniczych. Automatycznie niejako zostały wycofane związane z tym poprawki w ustawie o jednostkach naukowo-badawczych, choć w tej kwestii nie było większych kontrowersji.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rząd wycofał także poprawkę do ustawy o poprawie gospodarki przedsiębiorstwa państwowego i jego upadłości, która spotkała się z ostrą krytyką samorządów, jako ograniczająca ich rolę w przedsiębiorstwie.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PosełJerzyJaskiernia">Z ustawy o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym również została wycofana poprawka, mimo, że nie krytykowano kierunków w jakim zmierza, raczej podkreślano jej cząstkowy charakter. Dlatego też rząd postanowił do tej sprawy podejść bardziej kompleksowo.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pragnę obecnie zaprezentować najistotniejsze zmiany w obecnym projekcie nowelizacyjnym.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PosełJerzyJaskiernia">W ustawie z dnia 26 lutego 1982 r. o planowaniu społeczno-gospodarczym wprowadza się zasadę opiniowania przez przewodniczącego Komisji Planowania wojewódzkich projektów planów gospodarczych, co do zgodności tych planów z podstawowymi kierunkami polityki społeczno-gospodarczej określonymi w NPSG oraz obowiązek przedstawiania tej opinii radnym WRM. Podkomisja nasza uznała, iż opinia taka będzie przydatna nie tylko dla radnych WRN przedstawiających projekt planu wojewodom, ale da je również szansę dogłębniejszego poznania kierownictwu Komisji Planowania podstawowych problemów województw.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wprowadzone zmiany zmierzają też do upoważnienia wojewódzkich rad narodowych by wprowadzały w/w zasady w stosunku do rad narodowych stopnia podstawowego. Wojewódzkie rady narodowe mogą tę zasadę wprowadzić lub nie. Nasza podkomisja nie podzieliła obaw, iż opinie te będą bezkrytycznie przyjmowane przez radnych, znając ukształtowaną ich samodzielność w programowaniu rozwoju swych terenów.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PosełJerzyJaskiernia">Zobowiązano tu również Komisję Planowania - zgodnie z wcześniejszymi sugestiami Bady Państwa - do ustalenia metodyki opracowania planów terenowych.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PosełJerzyJaskiernia">Podkomisja nasza uznała też - zgadzając się z opiniami ekspertów - iż wskazanym jest wprowadzenie do przepisów szczególnych istniejącą dotychczas i corocznie akceptowaną w CER zasadę wpłacania kaucji za budownictwo kubaturowe. Uznaliśmy iż w obecnej sytuacji inwestycyjnej utrzymanie tej kaucji będzie niezbędne w ciągu najbliższej 5-latki. Wprowadzając tego rodzaju zmianę w ustawie jednocześnie stabilizujemy rozwiązania wobec przedsiębiorstw na dłuższy niż poprzednio okres.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jako podobny przepis szczegółowy na okres co najmniej 5-latki potraktowaliśmy istniejący już obowiązek ustalania normatywów zużycia surowców i materiałów, upoważnienie ministra gospodarki materiałowej i paliwowej do wprowadzania zakazu stosowania niektórych materiałów do produkcji określonych produktów i usług oraz zakazu produkcji nadmiernie energochłonnych i materiał chłonnych wyrobów, a także stosowania tego rodzaju technologii.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PosełJerzyJaskiernia">W tej grupie przepisów wprowadzono również upoważnienie dla Rady Ministrów, aby równolegle z istniejącym upoważnieniem zamrażania cen wprowadzić na ten sam okres zamrożenie płac. Podkreślam, iż obie te decyzje rząd mógłby podjąć tylko jednocześnie.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PosełJerzyJaskiernia">W naszej opinii przeważył pogląd, iż taki zapis wiąże się z zapowiadaną w NPSG restrukturalizacją cen, co mogłoby powodować niekontrolowane ruchy płacowe i cenowe.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rząd otrzymuje ponadto upoważnienie do określenia zasad wartościowania płac służących modyfikacjom siatek płac i tabel.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wprowadzono też możliwość nałożenia obowiązku na wszystkie jednostki gospodarki uspołecznionej zawarcia umowy rządowej. Do tej pory możliwość nałożenia takiego obowiązku dotyczyła jedynie przedsiębiorstw państwowych obecnie obowiązek ten rozszerza się na spółdzielczość. Chodzi tu przede wszystkim o produkcję ubiorów dla dzieci.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rada Ministrów otrzymuje też uprawnienie do określania nowych zasad wynagradzania dyrektorów, nie tak jak dotychczas na podstawie kategoryzacji przedsiębiorstw w zależności od wielkości zatrudnienia, ale w zależności od wyników ekonomicznych.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#PosełJerzyJaskiernia">W ustawie z 26 lutego 1982 r. o cenach, obok formalnych poprawek wynikających z likwidacji resortu ceń i przeniesienia jego kompetencji na ministra finansów, stworzono też możliwość ustalania maksymalnych wskaźników wzrostu cen na roboty i usługi budowlane. Motywacją był.tu obserwowany często nie kontrolowany wzrost cen i usług.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#PosełJerzyJaskiernia">Ponadto stworzono ministrowi finansów możliwości aby w przypadku zawierania długoterminowych umów kooperacyjnych tworzył korzystniejsze warunki cenowe.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#PosełJerzyJaskiernia">Z drobniejszych zmian: wojewódzkie rady narodowe otrzymały możliwość wprowadzania dopłat do usług turystycznych (rodzaj lokalnego podatku), w ograniczonym jednak zakresie, bowiem nie będzie on dotyczył wypoczynku dzieci i młodzieży. Wpływy z tego podatku przeznaczane byłyby na wojewódzki fundusz turystyki lub ochronę zabytków.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wprowadzono wreszcie zasadę ustalania upustów od cen umownych dla towarów o niższej jakości i wreszcie formalnie wpisano istniejący od lat zwyczaj ustalania niektórych cen przez wojewodów np. za wodę, wywóz nieczystości, strefy taksówkowe itp.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#PosełJerzyJaskiernia">W ustawie o gospodarce przedsiębiorstw uelastyczniono wysokość odpisów na fundusz postępu technicznego w zależności od potrzeb przedsiębiorstwa, tzn. przedsiębiorstwo może podnieść obligatoryjny odpis wynoszący 25% nawet do 50%. Wprowadzono zasadę, że jeżeli nie zobowiązane do tego przedsiębiorstwo przystępuje do obligatoryjnego zrzeszenia to pokrywa wydatki z tym związane z zysku nie zaś, jak dotąd wpisuje je w koszty, Stworzono wreszcie możliwość całkowitego zwolnienia z odpisów amortyzacyjnych o ile amortyzacja przekazywana jest na scentralizowane fundusze. Dotychczas taka możliwość nie występowała formalnie, ale w praktyce przekazywano na takie fundusze fundusze 99% amortyzacji.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#PosełJerzyJaskiernia">W ustawie o podatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej, obok zmian formalnych wynikających z przekształcenia FAZ podatek od ponadnormatywnych wynagrodzeń wprowadza się: po pierwsze, drobną poprawkę, którą chciałbym omówić, ponieważ wywołała wrażenie jakoby rząd chciałby ograniczyć kompetencje Sejmu. Rzecz j dotyczy listy towarów objętych podatkiem od luksusu. Zmiana tego podatku musiała mieć charakter ustawowy. Obecnie chodzi o to, aby rząd mógł obniżyć stopę podatkową a w ślad za tym cenę, zdarzają się bowiem przypadki, że osiągano w niektórych asortymentach równowagę na rynku, a cena utrzymywała się na niezmienionej wysokości wobec wysokiego podatku obrotowego. Obecnie rząd będzie miał możliwość obniżenia stawki podatku. Natomiast poprawka zasadnicza w tej ustawie dotyczy wprowadzenia bardzo ostrej bariery podatkowej w przypadku, gdy wskaźnik wzrostu kwoty wynagrodzeń wypłacony w ciężar kosztów - nie zaś z zysku co podkreślam - przekroczy wskaźnik wzrostu uchwalony w Centralnym Planie Rocznym, jest to bariera mordercza, a więc istnieje tu obawa jej antymotywacyjnego oddziaływania. Chciałbym jednak przypomnieć co mówiliśmy o konieczności kontroli płac. Jest więc to próba adekwatna do istniejącej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#PosełJerzyJaskiernia">Z tej restrykcji proponujemy wyłączyć honoraria autorskie i realizatorskie, a także wypłaty wynikające z przepisów o wynalazkości. W ustawie tej proponujemy również upoważnić Radę Ministrów do określania jakie środki rozumie się za trwałe i określić zasady ich amortyzacji. W tej dziedzinie nie ma w tej chwili ustawowych uregulowań a wydają się one niezbędne w świetle przewidywanej na 1988 r. operacji przeszacowania środków trwałych. W ustawie o planowaniu przestrzennym z dnia 12 lipca 1984 r. obok poprawek formalnych proponujemy dodać jedną merytoryczną uzgodnioną z Radą Państwa. Dotyczy ona upoważnienia prezydiów wojewódzkich rad narodowych przez WRN do wydawania decyzji lokalizacyjnych inwestycji po zasięgnięciu opinii prezydium właściwej rady narodowej niższego szczebla.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#PosełJerzyJaskiernia">W ustawie o Komisji Planowania proponujemy jedynie poprawki formalne.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#PosełJerzyJaskiernia">Natomiast proponujemy pewne uelastycznienie w ustawie o centralnym funduszu nauki i techniki polegające na tym, że wpłacać na ten fundusz będą mogły nie tylko przedsiębiorstwa ale także spółki handlowe oraz inne jednostki gospodarki uspołecznionej.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pragnę poinformować również, że do podkomisji wpłynął wniosek Komisji Nauki i Postępu Technicznego o zmianach w ustawie o centralnych funduszach rozwoju nauki i techniki, które upoważniałyby i upoważniały zarazem Radę Ministrów do ustalenia zasad przyznawania i finansowania nagród i stypendiów oraz uprawnień pracowników je pobierających. Podkomisja pozytywnie ustosunkowała się do tego wniosku.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#PosełJerzyJaskiernia">Na zakończenie Chciałbym podziękować wszystkim członkom podkomisji za trudną pracę a także członkom Rady Państwa, zwłaszcza prof. Zawadzkiemu i prof. Secomskiemu oraz innym ekspertom. Chcę podkreślić, że w toku prac otrzymaliśmy opinię Bady Społeczno-Gospodarczej przy Sejmie, Konsultacyjnej Rady Gospodarczej, Komisji Inicjatyw Społecznych PRON, Zespołu Doradców Sejmu, za które Chciałbym również podziękować. Współuczestniczyła w przygotowaniu projektu ustawy Rada Legislacyjna przy Prezydium Rady Ministrów, Muro Prawne Sejmu, otrzymaliśmy również opinię od Zespołu Młodych Posłów oraz liczne opinie samorządów poszczególnych zakładów pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są uwagi do tytułu ustawy? Skoro nie ma, uważam go za uzgodniony.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Posłowie bez uwag przyjęli proponowane przez podkomisję zmiany w ustawie o planowaniu społeczno-gospodarczym określone w punktach 1,2 i 3.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">O ile pamiętam, chyba na posiedzeniu podkomisji nieco inaczej omówiliśmy o zmianie nr 4. W miejsce bowiem proponowanego art. 25a, zgodnie z którym przy opracowywaniu projektów planów terytorialnych należy kierować się zasadami metodycznymi ustalonymi przez przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów należałoby przyjąć proponowany art. 29 ust. 2 pkt 6 stwierdzający, że „ustala zasady metodyczne opracowania projektów planów terytorialnych”.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyGolis">To przegapił nasz sekretariat.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy ktoś z posłów chce zabrać w tej sprawie głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełBolesławStrużek">Wydaje mi się, że istnieje jednak pewna różnica między kierowaniem się zasadami metodycznymi, a ustalaniem tych zasad.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Podkomisja brała to pod uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">W projekcie rządowym dwukrotnie regulowano tę sprawę, jednakże podkomisja pracując nad projektem uznała, iż wystarczy uregulować tę kwestię jeden raz.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Mam pytanie do kierownictwa Komisji Planowania, a mianowicie, ozy w związku z obecnym sformułowaniem art. 25a były jakieś trudności lub kłopoty, czy te metodyczne wytyczne miały charakter obowiązkowy ozy też nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRMManfredGorywoda">Nie można powiedzieć, aby, w praktyce występowały tutaj trudności. Oczywiście zdarzały się rozbieżności, ale nie miały one takiego charakteru, aby nie można było planować.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Chciałbym podkreślić, że nie było tu żadnej rozbieżności między stanowiskiem podkomisji, a rządem. Byłbym za utrzymaniem propozycji podkomisji stwierdzającej, że przy opracowywaniu projektów planów terytorialnych należy kierować się zasadami metodycznymi ustalonymi przez, przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełBolesławStrużek">W związku z oświadczeniem przewodniczącego Komisji Planowania wycofuję swój wniosek chociaż uważam, że merytorycznie mam słuszność.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełBolesławStrużek">Komisje uznały pkt. 4 art. 1 za uzgodniony.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Zgodnie z projektem rady narodowe miałyby rozpatrywać opinie przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów co do zgodności projektów wojewódzkich planów społeczno-gospodarczych z podstawowymi celami i kierunkami polityki społeczno-gospodarczej oraz ustaleniami określonymi w Narodowym Planie Społeczno-Gospodarczym. Czy istnieją podstawy prawne do tego, aby przewodniczący Komisji Planowania wydawał tego typu opinie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">W ustawie o planowaniu społeczno-gospodarczym jest przepis, który upoważnia przewodniczącego Komisji Planowania do czuwania nad zgodnością działań planistycznych. Skoro taki obowiązek już istnieje, to tym bardziej przysługuje przewodniczącemu Komisji Planowania wyrażanie tego typu opinii. Chciałbym przypomnieć, że poprzednio w projekcie rządowym przepis ten miał następujące brzmienie: „Projekty wojewódzkich planów społeczno-gospodarczych przedstawia się przewodniczącemu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów w celu wyrażenia opinii w zakresie zgodności tych projektów z podstawowymi założeniami państwowej polityki społeczno-gospodarczej określonymi w narodowym planie społeczno-gospodarczym”. Wydaje mi się, że tak sformułowany przepis byłby w jakimś stopniu drażniący dla przedstawicieli województw, nakładałby na nie pewien obowiązek. Istota sprawy polega natomiast na doprowadzeniu zgodności planu terytorialnego z planem społeczno-gospodarczym. Z tego powodu dodaliśmy punki; stwierdzający, że rady narodowe rozpatrują opinie przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów co do zgodności projektów wojewódzkich planów społeczno-gospodarczych z podstawowymi celami i kierunkami polityki społeczno-gospodarczej oraz ustaleniami określonymi w Narodowym Planie, Społeczno-Gospodarczym. Uważam, że oddaje to istotą sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Co jednak będzie, gdy Rada Narodowa nie przedstawi projektu planu?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Jest to obowiązek wojewodów. Przyznam się, że nie mam obaw, które wyraził poseł W. Lewandowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Ustawa o planowaniu społeczno-gospodarczym powiada, że tego typu cele należy osiągać drogą oddziaływania ekonomicznego. Projektowany przepis spełnia ten warunek.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Kolejne zmiany dotyczące art. 1 oznaczone nr 5 i 6 Komisje przyjęły zgodnie z propozycjami podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PosełBolesławStrużek">Czy proponowane brzmienie art. 35 ust. 2 ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym zgodnie z którym wyrazy „Przedsiębiorstwo państwowe” zastępuje się wyrazami „jednostkach gospodarki uspołecznionej”, oraz uzupełnia się ten przepis o upoważnienie właściwego organu administracji państwowej do nałożenia na jednostkę gospodarki uspołecznionej obowiązku zawarcia umowy nie narusza przepisów prawa spółdzielczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Jeżeli ustawa wprowadzi takie rozwiązanie to będzie można nakładać obowiązek, o którym mowa w tym przepisie także na spółdzielnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PosełBolesławStrużek">Oznacza to jednak pośrednią zmianę ustawy prawo spółdzielczo.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PrzedstawicielMuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Poprawka ta dotyczy art. 33, który mówi o okresie przejściowym na lata 1986–1990, a więc przepis ten obowiązywałby tylko w czasie obecnej 5-latki.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PrzedstawicielMuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Zmiany 6 i 7 dotyczące art. 1 Komisje przyjęły w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję, podobnie jak i wszystkie zmiany dotyczące art. 2 Określającego zmiany w ustawie o cenach.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PrzedstawicielMuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Następnie komisje przystąpiły do rozpatrzenia proponowanych zmian w ustawie o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PosełJózefKiszka">W projekcie proponuje się, aby wysokość stawek odpisów na fundusz postępowania techniczno-ekonomicznego była ustalana na okresy wieloletnie w Narodowym Planie Społeczno-Gospodarczym odpowiednio dla poszczególnych gałęzi i branż. W uzasadnionych przypadkach przedsiębiorstwa mogłyby podwyższać lub obniżać stawkę odpisu, jednakże nie więcej niż o 25%. Czym kierowano się zmniejszając stawkę podwyżki lub obniżki, bowiem o ile pamiętam pierwotnie mowa była o 50%.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PosełJerzyGolis">Podczas obrad podkomisji sprawa ta była dyskutowana z przedstawicielami rządu i uznaliśmy, aby podejść ostrożnie do niej. Podkreślam przy tym, że przepis taki dotyczy 25% w obie strony. Pole manewru jest zatem dość znaczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">Wydaje mi się, że ta ostrożność jest wskazana, bo niektóre przedsiębiorstwa mogłyby w zbyt dużym stopniu obniżyć stawkę odpisów.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PosełJózefKiszka">Jak widzę, wniosek mój nie zyskuje poparcia więc go wycofuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PosełBolesławStrużek">Mam pytanie dotyczące drugiej zmiany w ustawie o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych. Przewiduje on mianowicie, że w przypadku przystąpienia do zrzeszenia obligatoryjnego przedsiębiorstwa, które nie jest do tego zobowiązane, wydatki na utrzymanie tego zrzeszenia przedsiębiorstwo pokrywa z zysku.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PosełBolesławStrużek">I zastępca przewodniczącego Komisji Planowania Franciszek Kubiczek: Dotychczas wydatki te szły w koszty ale ponieważ do zrzeszeń obligatoryjnych przyłączyło się wiele przedsiębiorstw do tego nie zobowiązanych, proponujemy wprowadzić tę zmianę.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PosełBolesławStrużek">Czy nie byłoby lepszym rozwiązaniem generalne uregulowanie tej kwestii polegające na tym, że wydatki na utrzymanie zrzeszenia pokrywane byłyby zawsze z zysku. Zaznaczam, że nie jest, to mój wniosek, lecz uwaga.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PosełJózefKiszka">Skoro kwestia wydatków na utrzymanie zrzeszeń obligatoryjnych przez zobowiązane do tego przedsiębiorstwa pozostawiamy tak jak dotychczas, to czy nie lepiej, aby przedsiębiorstwa wydatki te częściowo zaliczały w koszty, a częściowo pokrywały z zysku. Sądzę, że doprowadzi do polepszenia gospodarności zrzeszenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PosełJerzyPryszcz">Trudno wymagać, aby przedsiębiorstwa te zmuszać do pokrywania wydatków z zysku, skoro i tak zostały zmuszone do utworzenia zrzeszenia. Dlatego optuję za wnioskiem podkomisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Wniosku formalnego nie składam, ale sądzę, że nad tą propozycją należy się zastanowić. Przecież zaliczanie wydatków na utrzymanie zrzeszenia obligatoryjnego odbija się na wysokości ceny.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PosełRyszardCzyż">Na powstanie każdego zrzeszenia obligatoryjnego musi wyrazić swoją zgodę odpowiednia komisja sejmowa, jednocześnie opinia społeczna pragnie, aby tych zrzeszeń było jak najmniej. Ogólnie jednak rzecz biorąc proponowany przez podkomisję zapis może budzić pewne zastrzeżenia.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PosełRyszardCzyż">Komisje przyjęły zmianę drugą w ustawie o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych w brzmieniu proponowanym przez podkomisję.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PosełRyszardCzyż">Komisje przyjęły art. 3 zmiany 2 i 3 projektu oraz art. 4 zmiany 1, 2, 3, 4 i 5.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Mam uwagę dotyczącą zmiany 6 art. 4. Jeżeli Rada Ministrów uważa, że ten przepis jest konieczny, to nie będę się sprzeciwiał. Ma to być Jednak kolejna instytucja powołana w celu zahamowania wzrostu płac. Dotychczas funkcje te pełniła zasada samofinansowania przedsiębiorstw oraz podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń. Mamy stworzyć trzecią taką instytucję a nie wiem, czy te dwie, o których przed chwilą mówiłem działają tak źle, bo zostały źle skonstruowane, czy też dlatego, że nie pozwalają na to warunki zewnętrzne. Osobiście uważam, że Jest to kwestia warunków, w których działają przedsiębiorstwa. Za dużo spraw załatwia się za pomocą uznaniowych decyzji i przetargów, za dużo ulg, umarzania i odraczania spłat. Nie ma gwarancji, że wprowadzona w tej chwili instytucja pomoże rozwiązać tę sytuację, uważam, że najpierw powinniśmy bezwzględnie stosować dotychczasowe środki.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#WicepremierManfredGorywoda">Rzeczywiście samofinansowanie nie spełnia założonych zadań ze względu na brak równowagi gospodarczej. Faktyczne wyniki finansowe osiągane przez przedsiębiorstwa nie odpowiadają jakości ich pracy. To Jest właśnie przyczyna nierównowagi w tej dziedzinie. Rzutuje to Jednak na duże możliwości w dziedzinie płac. Bardzo zróżnicowana dynamika wzrostu wynagrodzeń nie wynika z wydajności pracy, jednak wyrównać tego nie może samoistny podatek.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#WicepremierManfredGorywoda">Przedłożona przez nas propozycja nie odrzuca ani samofinansowania ani dotychczasowych rozwiązań podatku od wypłat ponadnormatywnych wynagrodzeń. Jest ich uzupełnieniem, dodatkowym wędzidłem. Uwzględniając dyskusje odbywane w różnych gremiach, m.in. poselskich rząd uważa to rozwiązanie za niezbędne. Uczymy się z tym, że w praktyce trudno będzie znaleźć rozwiązanie optymalne. Konsultowaliśmy się w tej sprawie z Węgrami i oni także go nie mają.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PosełAleksanderLegatowicz">Uważam, że dotychczasowe rozwiązania dyscyplinujące płace i sprzęgające je z efektywnością są wadliwe. Instrumenty motywacyjne w nich prowadzone nie są racjonalne. Nie tutaj znajduje się sedno zbicia dynamiki płac.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PosełSylwesterSawądzki">Podstawową kwestią w tej dziedzinie jest brak równowagi, zwłaszcza na rynku pracy. Podkomisja szeroko dyskutowała ten problem i stwierdziła, że konieczne są jeszcze inne środki wzmagające dyscypliną płac. Jednym z nich może być system brygadowy. Jest to jednak proces i w miarę dochodzenia środkami dyscyplinującymi do pewnej równowagi można się zastanawiać nad innymi rozwiązaniami. W tej chwili jednak rozwiązanie przyjęte w art.32 pkt 1 lit. c uważamy za niezbędne.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Widzę jednak znacznie większe możliwości sukcesu w ograniczeniu systemu ulg i dotacji, niż przystosowanie tego przepisu. Zachęcam rząd i Komisję Planowania by tutaj poszukała racjonalnego rozwiązania tej kwestii.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Podnoszono, że przepis ten jest zbyt długi i nie do końca czytelny. Proponuję wobec tego rozbicie art. 32 pkt 1 lit. c na trzy oznaczone myślnikami podpunkty. Wówczas po słowie „skali” umieściliśmy dwukropek a następnie podzielili cały tekst na podpunkty umieszczając myślniki przed wyrażeniami „od 40 do 500%,”, „od 100 do 400%” oraz „od 500 do 800%”. Odpowiednio wyrażenia „oraz” i „oraz stawkę podatku w wysokości” należałoby skreślić.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PrzedstawicielBiuraPrawnegoKancelariiSejmuAdamWójcik">Dyrektor w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Wiesław Jasiński: Ale podatek określony w ostatnim podpunkcie nie ma progresywnej skali.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Czy podział tego przepisu na podpunkty oznaczony myślnikami jest poprawny z punktu widzenia techniki legislacyjnej?</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PosełWincentyLewandowski">Przedstawiciel Biura Prawnego Kancelarii Sejmu Adam Wójcik; Oczywiście jest to do przyjęcia. Chodziło mi tylko o uczynienie tekstu bardziej czytelnym.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#ZastępcaprzewodniczącegoKomisjiPlanowaniaprzyRMFranciszekKubiczek">Jeśli chodzi o tą ostatnią stawką podatku, to Chcielibyśmy by nie była ona niższa niż 500%.Posłowie obawiali się, że wówczas możemy ją przyjąć zbyt wysoko i stąd to ograniczenie do 800% Jednak podatek ten nie da charakteru progresywnego, jest to jednopoziomowa skala przyjmowana w wymienionym tutaj przedziale.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PosełKrystynaJandyJendrośka">A więc w art. 32 pkt 1 lit. c dwa razy mamy do czynienia ze skalą progresywną i raz ze stawką proporcjonalną.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Proponuję utrzymać propozycje A. Wójcika z tym jednak, że przy ostatnim myślniku zapisać, te chodzi o stawkę proporcjonalną w wysokości od 500 do 800%.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#WicepremierManfredGorywoda">Zapis mógłby brzmieć „ oraz stawkę podatku w wysokości od 500 do 800% przy podstawie opodatkowania, o której mowa w art. 30 ust. 2 pkt 1 a”.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są dalsze uwagi na temat pkt. 6? Nie, a więc uważam go za przyjęty.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pkt 7? Też nie ma uwag, a więc uważam za przyjęty.</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Pkt 8?</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PosełJerzyGolis">Tutaj podkomisja zaproponowała by po słowie „z tytułu” skreślić wyrażenie „sprzedaży eksportowej” i dopisać sformułowali „wyłączeń, o których mowa w art.30 ust. 2b pkt 2”.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PosełJózefKiszka">W tym artykule przewiduje się dwa limity, których przekroczenie wyłączyłoby ulgi w podatku dochodowym i dotacje z budżetu. Krzepie ten jest tak sformułowany, że może się zdarzyć iż dwa przedsiębiorstwa znajdą się w bardzo nierównorzędnej sytuacji. Wobec tego proponuję by po zmianie zaproponowanej przez podkomisję skreślić słowa „jest wyższy od wskaźnika przyrostu wynagrodzeń określonego w Centralnym Klanie Rocznym, albo powstało zobowiązanie” i uzupełnić je o słowa „spowodowałaby powstanie zobowiązania podatkowego od ponadnormatywnych wynagrodzeń przekraczających 10–15%.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#PosełJózefKiszka">I Zastępca przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów Franciszek Kubiczek: Problem, o którym mówi poseł J. Kiszka może pojawiać się w praktyce. Jest to uwaga słuszna, ale powinniśmy ją uwzględniać nie w tej ustawie, a przy ewentualnych poprawkach do Centralnego Planu Rocznego.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#PosełJózefKiszka">Proponuję, aby w zmianie nr 8 ustawy o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej przekroczenie zobowiązania z tytułu podatku od ponadnormatywnych wynagrodzeń w kwocie równoważnej 15% zysku, a nie jak proponuje się w ustawie 25% powodowało pozbawienie ulg w podatku dochodowym i dotacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiPlanowaniaManfredGorywoda">Nie zastanawialiśmy się nad takim rozwiązaniem, ale zastrzeżeń nie zgłaszany.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiPlanowaniaManfredGorywoda">Poseł z sali: Czy obniżenie od 15% nie zwiększy liczby potencjalnych bankrutów?</u>
<u xml:id="u-46.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiPlanowaniaManfredGorywoda">I zastępca przewodniczącego Komis li Planowania Franciszek Kubiczek: Taka ewentualność jest wielce prawdopodobna.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Jestem stanowczo za utrzymaniem zapisów w przedłożeniu podkomisji.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#PosełZbigniewPruszkowski">W głosowaniu posłowie przy dwóch głosach „za” odrzucili proponowaną poprawkę posła J.Kiszki. Bez uwag przyjęto poprawkę nr 9, 10 w art. 4 dotyczącym ustawy o opodatkowaniu gospodarki uspołecznionej oraz zmiany nr 1, 2 i 3 w art. 5 dotyczącym ustawy o planowaniu przestrzennym.</u>
<u xml:id="u-47.2" who="#PosełZbigniewPruszkowski">Do zmiany nr 4 propozycje poprawki wniósł poseł Wincenty Lewandowski (bezp.): Proponuję, aby po sformułowaniu „po uprzednim zasięgnięciu opinii prezydium właściwej rady narodowej stopnia podstawowego” dodać sformułowanie „i właściwej komisji wojewódzkiej rady narodowej”. Chodzi o to, aby upoważniając na stałe prezydium wojewódzkich rad narodowych do wydawania decyzji o lokalizacji inwestycji zobowiązać je do zasięgnięcia opinii nie tylko prezydium rady narodowej niższego szczebla, ale również Komisji WRN.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PosełKazimierzPaszek">W prezydium rady są reprezentowane w osobach ich przewodniczących wszystkie komisje.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Chodzi mi tylko oto, aby prezydium WRN opierało się nie tylko na opinii prezydium rady niższego szczebla, ale również na opinii odpowiedniej komisji WRN. Osoby przewodniczącego nie można utożsamiać z całą komisją.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">W tej zmianie chodzi przecież o swoistą delegację jaką WRN udziela swemu prezydium. W ramach samodzielności może ono przecież przyjąć tryb proponowany przez posła Lewandowskiego. Mamy zresztą tu do czynienia z upoważnieniem jednorazowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Autopoprawka zgłoszona przez posła J.Golisa czyni to upoważnieniem trwałym. Przydatny byłby zapis ustawy zobowiązujący upoważnione uprzednio prezydium W RN do zasięgania opinii właściwej komisji w sposób analogiczny, jak ma ono obowiązek zasięgania opinii prezydium rady narodowej niższego szczebla.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Proponuję, aby poprawkę posła Lewandowskiego poddać pod głosowanie.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">W wyniku głosowania 10 posłów wypowiedziało się za przyjęciem poprawki, 15 było przeciw, a 7 wstrzymało się od głosu. Następnie posłowie przyjęli bez uwag pkt 5 art. 5; punkty 1,2 i 5 art. 6, pkt 1 i 2 art. 7.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PosełJerzyGolis">Proponuję, abyśmy w tym miejscu uznali poprawkę wniesioną przez Komisję Nauki i Postępu Technicznego.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#PosełJerzyGolis">I zastępca przewodniczącego Komisji Planowania Franciszek Kubiczek: Pozwolę sobie przeczytać sformułowanie proponowane przez Komisję a następnie uzupełnienie proponowane przez rząd. Zasady przyznawania i finansowania nagród i stypendiów, o których mowa w art. 4 ust. 2, jak również uprawnienia i obowiązki pracowników pobierających stypendia (słowo pracowników proponujemy zastąpić słowem osoby), zasady cofania stypendiów oraz sprawowania koordynacji nadzoru nad zapewnieniem warunków i przebiegiem realizacji w ramach stypendium.</u>
<u xml:id="u-53.2" who="#PosełJerzyGolis">Proponujemy uzupełnić ten punkt o zapis ustalający zasady udzielania urlopów bezpłatnych w okresie pobierania stypendium, zasad zaliczania okresu pobierania stypendium do okresu zatrudnienia. Takie rozszerzenie wydaje się niezbędne dla kompleksowego uregulowania sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#PosełBolesławStrużek">Czy rzeczywiście te regulacje stanowią materiał ustawy o centralnych funduszach rozwoju nauki i techniki.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#PosełBolesławStrużek">I zastępca przewodniczącego Komisji Planowania Franciszek Kubiczek: Tak, W art.4 tej ustawy mowa Jest o nagrodach i stypendiach.</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#PosełBolesławStrużek">Posłowie przyjęli projekt poprawki Komisji Nauki i Postępu Technicznego przy 1 głosie wstrzymującym. Następnie przyjęto bez uwag art. 8, ust. 1 i 2 art. 9 oraz art. 10.</u>
<u xml:id="u-54.3" who="#PosełBolesławStrużek">Posłowie przyjęli projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw określających funkcjonowanie gospodarki uspołecznionej w przedłożeniu podkomisji z naniesionymi podczas posiedzenia zmianami przy 1 głosie przeciw i 2 głosach wstrzymujących się.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PosełWincentyLewandowski">Projekt zawiera wiele delegacji dla rządu, które wymagają uregulowania w trybie rozporządzeń Rady Ministrów. Wyrażam nadzieję, że projekty tych rozporządzeń będą przedłożone odpowiednim komisjom sejmowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiPlanowaniaprzyRadzieMinistrówManfredGorywoda">Oczywiście będą przedłożone. Pragnę podziękować Obywatelom posłom za wiele pracy i trudu włożonego w pracę nad tym projektem. W wielu dziedzinach trzeba było szukać optymalnych rozwiązań. Nie zawsze miało to bezkolizyjny przebieg. Nie udało się też uniknąć błędów. Została dokonana ogromna praca i jeszcze raz chcę wyrazić wdzięczność obywatelom posłom i wszystkim organom i instytucjom, które nad projektem współpracowały i zgłaszały swoje opinie i uwagi.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>