text_structure.xml 141 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 5 grudnia 1985 r. Komisja Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, obradująca pod przewodnictwem posła Kazimierza Olesiaka (ZSL), rozpatrzyła projekt ustawy budżetu na 1986 r. na tle zadań wynikających z centralnego planu rocznego na 1986 r. w częściach dotyczących: Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich, Centrali Spółdzielni Ogrodniczych i Pszczelarskich oraz Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z wiceministrem Kazimierzem Grzesiakiem, Ministerstwa Finansów z wiceministrem Stanisławem Chudzyńskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Rady Krajowej PRON, Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich, Centrali Spółdzielni Ogrodniczych i Pszczelarskich, Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych oraz Banku Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Projekt budżetu na 1986 r. na tle zadań wynikających z centralnego planu rocznego na 1986 r. w części dotyczącej Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej przedstawił wiceminister Kazimierz Grzesiak:</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Zadania rolnictwa w roku przyszłym wynikają z uchwał Sejmu oraz ustaleń przyjętych na plenarnych posiedzeniach KC PZPR i NK ZSL. Istotą ich jest dążenie do osiągnięcia samowystarczalności żywnościowej kraju. Realizację tego celu zamierzamy osiągnąć na drodze stworzenia warunków sprzyjających wzrostowi produkcji rolnej oraz ograniczeniu strat w produkcji i przechowalnictwie płodów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Globalna produkcja rolnictwa wzrośnie o 1,1 - 2,7%, w tym produkcja roślinna o ok. 3%, a produkcja zwierzęca - 2,4%. W 1986 r. wkraczamy z dobrą bazą wyjściową. W latach 1983-1985 globalna produkcja rolnictwa zwiększyła się o 9%, co oznacza przekroczenie założeń planu o 1,5%. Na podkreślenie zasługuje stosunkowo wysokie tempo wzrostu produkcji roślinnej osiągnięte w latach 1983-1985 (11%). Produkcja zwierzęca wzrosła w tym czasie o 7%. Należy również odnotować korzystny trend występujący w produkcji trzody chlewnej. Pogłowie świń na koniec III kwartału br. wynosiło ok.19,8 mln szt. co oznacza wzrost o 10% w stosunku do 1984 r. Dobrze przebiega skup płodów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Głównym zadaniem 1986 r. jest utrzymanie wzrostu produkcji roślinnej. Przewidujemy, że zbiory podstawowych upraw wyniosą: zboża - 23 - 24 mln ton, rośliny oleiste - 800 - 880 tys. ton, buraki cukrowe - 16 - 17 mln ton, warzywa - ok. 4,8 mln ton, owoce ok. 2,5 mln ton. Zakładamy zwiększenie udziału zbóż intensywnych (pszenica i pszenżyto) w strukturze zasiewów. Prace badawcze w instytutach naukowych podlegających naszemu resortowi koncentrują się na poprawie cech jakościowych produktów rolnych i dostosowaniu ich do wymagań przemysłu rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Zakładamy, że w roku przyszłym kompleksową chemiczną ochroną zbóż obejmie się zasiewy na areale ok. 800 tys. ha. Obszar zasiewów buraka cukrowego objęty tą ochroną zwiększy się o 10% w porównaniu z rokiem bieżącym. Zwiększy się również powierzchnia upraw ziemniaka, objęta ochroną chemiczną i wyniesie w roku przyszłym ok. 100 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Produkcja zwierzęca będzie korzystać głównie z krajowych zasobów paszowych. Będą one uzupełnione niewielkim importem pasz wysoko białkowych i niektórych komponentów paszowych. Przewidujemy, że w 1986 r. pogłowie bydła zwiększy się o 2,2%, a pogłowie trzody chlewnej o 4,5%. Zakładamy zahamowanie spadkowych tendencji występujących w pogłowiu krów, które w 1986 r. powinno utrzymać się na poziomie 1985 r. Planujemy zwiększenie produkcji towarowej mleka dzięki intensyfikacji hodowli. Będziemy dążyć do wprowadzania kompleksowej technologii w produkcji mięsa wieprzowego, wołowego i mleka - zarówno w gospodarstwach indywidualnych, jak spółdzielczych i państwowych.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Na 1986 r. zakładamy skąpienie 5,6 - 6,0 mln ton zbóż, 750 - 850 tys. ton roślin oleistych, 16 -17 mln ton buraków cukrowych i 1350 tys. ton warzyw. W roku przyszłym skup przekroczy poziom tegoroczny w przypadku buraków cukrowych, warzyw i ziemniaków. Skup mięsa w 1986 r. wyniesie ok. 1850 tys. ton, a mleka - ok. 11 -11,3 mld l.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Struktura produkcji przemysłu spożywczego będzie kształtowana pod kątem widzenia, poprawy zaopatrzenia rynku żywnościowego. Uwaga zostanie skoncentrowana na obniżeniu strat występujących w przechowalnictwie i transporcie. Służyć temu będzie m.in. odpowiedni system motywacyjny.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Dostawy mięsa i przetworów mięsnych na rynek wyniosą w 1986 r. ok. 1500 tys. ton. Zagwarantuje to spożycie mięsa w wysokości ok. 57,4 kg na 1 mieszkańca. Zwiększą się dostawy mleka spożywczego (o 6,3%), serów dojrzewających (o 3,1%), mąki (o 11,1%), cukru (o 3,4%), margaryny (o 11%). Zakładamy, że poziom produkcji zbóż, mleka, owoców i warzyw, a także ziemniaków i jaj w pełni pokryje zapotrzebowanie rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Handel zagraniczny artykułami rolno-spożywczymi kształtowany będzie z zamiarem zmniejszenia ujemnego salda. W 1985 r. wyniosło ono ok. 93 mln dolarów; na 1986 r. przewidujemy zmniejszenie go do 90 mln dolarów. Wartość eksportu artykułów rolno-spożywczych wyniesie 870 mln dol., tzn. wzrośnie o 8,5% w porównaniu z 1985 r. Szczególnie wysokie tempo wzrostu przewidujemy w przypadku oleju rzepakowego (56%). Na import artykułów rolno-spożywczych przeznacza się kwotę 960 mln dol. Staramy się ograniczyć import do niezbędnej wielkości, gwarantującej utrzymanie ciągłości produkcji przemysłu rolno-spożywczego i niezakłóconą realizacją zobowiązań eksportowych. Wpływy z ponadplanowego eksportu będą gromadzone na scentralizowanym funduszu środków dewizowych i przeznaczane m.in. na import niezbędnych części zamiennych dla gospodarki rolnej i leśnej.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W 1986 r. zwiększą się dostawy środków produkcji dla rolnictwa. Dostawy nawozów sztucznych wyniosą 3560 tys. ton w czystym składniku, co oznacza wzrost o 6,5%. Dzięki temu nawożenie zwiększy się ze 186 kg NPK/1 ha w 1985 r. do 187 kg NPK/1 ha w 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Nie pokryjemy niestety potrzeb w zakresie nawozów wapniowych. Dostawy środków ochrony roślin wyniosą 12,5 tys. ton, czyli wzrosną o 6%. Dostawy pasz zwiększą się o 2,2%, dostawy zaś koncentratów wysokobiałkowych - aż o 18%. Dostawy maszyn i urządzeń rolniczych wzrosną o 5,5%, a części zamiennych o 12%. Przewidujemy zmeliorowanie 110 - 120 tys. ha. W tym celu utrzymane zostaną zamówienia rządowe na budowę urządzeń melioracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Nakłady inwestycyjne na gospodarkę rolną i leśną wyniosą ogółem 372 mld zł (w cenach z 1984 r.). Ich udział w ogólnych nakładach inwestycyjnych sięgnie 19,8%, przy czym stanowić one będą 29,2% nakładów poniesionych w sferze materialnej. Na zadania inwestycyjne w rolnictwie przeznaczonych zostanie w roku przyszłym 315 mld zł (wzrost o 5%). Preferencje uzyska przemysł rolno-spożywczy jako decydujący o zaopatrzeniu rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W 1985 r. zamówieniami rządowymi objętych było 35 obiektów inwestycyjnych przemysłu rolno-spożywczego. W 1986 r. ich liczba wzrośnie do 43. Przewidujemy, że w latach 1985-1987 znacznie zwiększy się pojemność chłodni i elewatorów zbożowych. W 1985 r. rozpoczęliśmy budowę 8 elewatorów, a w 1986 r. rozpoczniemy budowę dalszych 10. Realizacja tych inwestycji zwiększy możliwość składowania zbóż o 2271 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">W centrum uwagi resortu znajdować się będzie wzrost, produkcji zwierzęcej. Pragniemy to osiągnąć m.in. na drodze zwiększenia rozmiarów melioracji oraz poprawy zaopatrzenia wsi w wodę. Działania w tej dziedzinie będziemy wspierać z rezerwy centralnej (7 mld zł). Występowaliśmy o większą kwotę, ale niestety nie otrzymaliśmy jej ze względu na znane trudności gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Przewidujemy również zwiększenie środków na modernizację sieci elektroenergetycznej zaopatrującej wieś i rolnictwo W energię elektryczną i cieplną. Osiągnięcie tych wszystkich wskaźników będzie zależało od pełnego wywiązania się wszystkich działów gospodarki narodowej ze zobowiązań wobec rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">W leśnictwie zakładamy m.in. zwiększenie wyrębu grubizny o 1% (200 tys. m³). Będzie to zależało od zwiększenia cięć sanitarnych i pozyska posuszu. O 14,7% wzrosną nakłady na pielęgnację lasu. Produkcja tarcicy zwiększy się o 1,1% (50 tys. m³), płyt pilśniowych o 2,7%, a płyt wiórowych o 4,3%.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Zgodnie z decyzją Sejmu nastąpiło połączenie dwóch resortów: rolnictwa i leśnictwa. Problematyką, którą zajmowało się dotychczasowe Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, podzieliły się trzy resorty: Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego, Ministerstwo Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych, Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego przejęło dwa duże działy: meblarstwo i przemysł celulozowo-papierniczy. Do resortu ministra S. Jarzębskiego przekazano nadzór nad parkami narodowymi (gospodarka parkami znalazła się w resorcie rolnictwa).</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W Ministerstwie Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej utworzono dwa nowe departamenty: leśnictwa i parków oraz gospodarki drzewnej i zaopatrzenia materiałowego, a także inspektorat łowiectwa. Pozostała problematyka byłego Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego przejęta, została przez odpowiednie departamenty naszego resortu. Jak wiadomo, u podstaw decyzji o likwidacji resortu leśnictwa i przemysłu drzewnego leżało m.in. dążenie do redukcji zatrudnienia w administracji centralnej.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W 1986 r. dochody budżetowe naszego resortu wyniosą 684597 mln zł, a wydatki - 283720 mln zł. W porównaniu z przewidywanym wykonaniem w 1985 r. dochody budżetowe zaplanowane zostały na poziomie niższym o 1,6%, natomiast wydatki - na poziomie wyższym o 5,8%.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Źródłem dochodów budżetowych są przede wszystkim wpływy z przedsiębiorstw w postaci podatków obrotowego i dochodowego oraz amortyzacji. Kwota podatku obrotowego wyniesie 597 mld zł, podatku dochodowego - 93 mld zł, a amortyzacji - 6,6 mld zł. Podatek obrotowy pochodzi przede wszystkim z przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego, a zwłaszcza spirytusowego (396 mld zł), tytoniowego (64 mld zł), piwowarskiego (52 mld zł) i owocowo-warzywnego (37 mld zł - głównie z tytułu produkcji wina).</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Zakładany wzrost podatku obrotowego o ok. 16 mld zł (2,8%) wynika głównie z planowanego wzrostu sprzedaży wyrobów tytoniowych oraz ze zmian wielkości i struktury sprzedaży wyrobów alkoholowych. Podatek dochodowy wzrośnie w 1986 r. o ok. 6,6 mld zł. Nastąpi to dzięki zwiększeniu rozmiarów sprzedaży oraz zwiększeniu kwoty zysku, co wynika z obniżki kosztów. Wpłaty amortyzacji do budżetu zwiększą się o 805 mln zł. Na podkreślenie zasługuje utrzymanie systemu zwolnień i ulg obowiązującego w 1985 r.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Globalna kwota wydatków budżetu Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej wyniesie 283720 mln zł, co oznacza, że ukształtuje się na poziomie wyższym o 15,5 mld zł od przewidywanego wykonania w roku bieżącym. Kierunki i cele wydatków przedstawiają się następująco:</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">- dotacje przedmiotowe dla przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego - 188277 mln zł, -</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">dotacje podmiotowe dla przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego i przedsiębiorstw rolnych - 1148 mln zł, -</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">dotacje dla państwowych przedsiębiorstw rolnych - 36563 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">- spłata należności Bankowi Gospodarki Żywnościowej - 20218 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">- wydatki na jednostki i zadania budżetowe działu „rolnictwo” - 14463 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">- wydatki na naukę - 6122 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- wydatki na finansowanie pozostałych jednostek i zadań budżetowych - 1584 mln zł,</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">- dotacje na inwestycje i remonty kapitalne - 23328 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">Jeśli chodzi o dotacje przedmiotowe dla przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego i przedsiębiorstw rolnych, to w 92% są one przeznaczone na dotowanie produkcji artykułów żywnościowych, a w 8% na dotowanie produkcji pasz i wyrobów farmaceutycznych (zielarstwo). Tak duża kwota dotacji do produkcji żywności wynika z utrzymywania cen urzędowych artykułów spożywczych. Dotacje rosną w związku ze wzrostem cen skupu podrażających koszty produkcji artykułów żywnościowych. Innymi słowy jest to dotowanie spożycia - tyle, że umiejscowione w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Na drugim miejscu pod względem wielkości znajdują się dotacje dla państwowych przedsiębiorstw rolnych (36,6 mld zł). 30% tej kwoty stanowią dotacje na pokrycie kosztów realizacji zadań postępu biologicznego w rolnictwie. Poważną pozycję (7,9 mld zł) stanowią dotacje przeznaczone na pokrycie różnic między cenami zbytu a niższymi cenami detalicznymi węgla, kapowanego na cele produkcyjne i bytowe. Chodzi o to, że indywidualny odbiorca węgla płaci cenę detaliczną, a jednostka gospodarki uspołecznionej - cenę zaopatrzeniową. Dotacja na zasilanie scentralizowanego rachunku wyrównawczego, służącego wyrównywaniu gorszych od przeciętnych warunków gospodarowania w PGR nisko rentownych, wynosi 5,6 mld zł. Na częściową refundację kosztów ponoszonych na ubezpieczenie społeczne pracowników PGR przeznaczono dotację w wysokości 4,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">W ramach rozliczeń z Bankiem Gospodarki Żywnościowej zaplanowane zostały środki budżetowe w kwocie 20218 mln zł na pokrycie należności BGŻ, w tym m.in. z tytułu:</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">- udzielonych dotacji i umorzonych kredytów dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych (4 mld zł),</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">- umorzonych kredytów bankowych udzielonych rolnikom indywidualnym, gospodarstwom specjalistycznym oraz zespołom rolników indywidualnych (3,2 mld zł),</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">- dopłat do działalności kredytowej Banków Spółdzielczych (13 mld zł).</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Zaplanowane w dziale „rolnictwo” wydatki budżetowe w kwocie 14463 mln zł obejmują m.in.:</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">- kredyty na pokrycie kosztów bieżącej działalności jednostek i zakładów budżetowych finansowanych z budżetu centralnego oraz na realizację zadań budżetowych resortu - 8,3 mld zł,</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">- dotacje dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych - 5,8 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Wydatki budżetowe na finansowanie inwestycji i remontów kapitalnych wyniosą 23328 mln zł. Kwota ta obejmuje m.in.:</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">- dotacje celowe dla budżetów terenowych na realizację zwiększonego programu inwestycji w zakresie melioracji wodnych (7 mld zł),</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">- spłatę należności Banku Gospodarki Żywnościowej z tytułu dotacji i umorzonych kredytów udzielonych w latach ubiegłych państwowym przedsiębiorstwom rolnym i leśnym na inwestycje rozwojowe (5,2 mld zł),</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">- dotacje na budownictwo mieszkaniowe dla państwowych gospodarstw rolnych nisko rentownych lub realizujących statutowe zadania specjalne (4,4 mld zł).</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Wydatki budżetowe w zaplanowanej wielkości zapewnią realizację podstawowych zadań rolnictwa i leśnictwa przewidzianych w CPR na 1986 r. Zostały one skalkulowane bardzo oszczędnie. Takie jest zresztą hasło całego CPR.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Spółdzielczość mleczarska od wielu lat boryka się z dużymi trudnościami finansowymi. Źródłem ich jest utrzymywanie urzędowych cen na artykuły produkowane przez przemysł mleczarski, a z drugiej strony stopniowo rosnące ceny skupu mleka. Różnicą cen pokrywana jest dotacją budżetową. Nie możemy niestety uporać się z problemem wielkości dotacji i terminowego przekazywania środków. We wrześniu br. zajęło się tym Prezydium Rządu i podjęto odpowiednie decyzje gwarantujące spółdzielczości mleczarskiej 23% rentowność w stosunku do kosztów przerobu. Jest to niewiele, zważywszy, że aż 80% ogólnych kosztów produkcji naszego przemysłu stanowią koszty materialne.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Ostatnie decyzje rządu gwarantują pomyślą realizację programu inwestycyjnego w przemyśle mleczarskim. Nie ma niestety tej pewności w dziedzinie remontów i inwestycji modernizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Sytuacja przemysłu mleczarskiego jest bardzo trudna. W 1984 r. mimo wysokiej dynamiki skupu mleka i uzyskania stosunkowo wysokiego przyrostu produkcji, w ogromnej większości spółdzielni mleczarskich nie wypłacono, z powodu braku środków, tradycyjnej „trzynastki”.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Poważnym problemem jest nieterminowe przekazywanie dotacji. W zakładach, których wartość produkcji sięga 3–4 mld zł, nie można sensownie gospodarować, nie wiedząc do końca roku, jakimi dysponuje się środkami. Końcowe rozliczenie dotacji za 1984 r. nastąpiło dopiero w styczniu 1985 r. Utrudnia to bardzo prowadzenie racjonalnej gospodarki, nie mówiąc już o działalności inwestycyjnej. Dlatego postulujemy odejście od systemu dotacji.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Chcielibyśmy, aby gospodarka spółdzielczości mleczarskiej oparta została na zdrowych zasadach wynikających z reformy gospodarczej. Dopóki będą dotacje, dopóty nie powstaną warunki prawidłowego rozwoju spółdzielczości mleczarskiej. Jest to problem niezwykle ważny, chociażby ze względu na to, iż 25% dochodów wsi pochodzi ze sprzedaży mleka. Fakt ten uzmysławia dużą wagę spółdzielczości mleczarskiej w gospodarce żywnościowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Zadania spółdzielczości ogrodniczej na 1986 r. są wyższe od przewidywanego wykonania W 1985 r. Za jeden z głównych kierunków rozwoju naszej spółdzielczości uważamy eksport. Przyszłość polskiego ogrodnictwa leży w eksporcie. Dotychczasowe wyniki ogrodnictwa upoważnia ją do stwierdzenia, że Polska ma duże szanse stać się drugą Holandią w obozie krajów socjalistycznych. Nasz towar jest towarem łatwo odtwarzalnym, jego eksport nie zubaża rynku wewnętrznego. Rozwój ogrodnictwa stwarza szansę aktywizacji małych gospodarstw, które mogą podjąć się produkcji truskawek, malin, czarnej porzeczki itp. Chcemy produkować to, na co jest zapotrzebowanie. Dlatego też musimy usprawnić system kontraktacji.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Przyjęliśmy niedawno program rozwoju ogrodnictwa do 2000 r. Przewiduje on podwojenie produkcji w 1990 r. i jej czterokrotny wzrost w 2000 r. Realizacja tego ambitnego programu wymaga jednak nakładów inwestycyjnych. Brak środków inwestycyjnych stanowi również poważną barierę w zwiększaniu eksportu. Eksport do Związku Radzieckiego jest np. hamowany brakiem bazy przeładunkowej. Koszt budowy takiej bazy szacowany jest na ok. 10 mld zł. W tym roku straciliśmy co najmniej 1 mln dolarów z powodu braku środków transportowych.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Zwiększenie produkcji ogrodniczej wymaga zwiększonych dostaw środków produkcji. Bardzo trudną jest sytuacja, jeśli chodzi o środki ochrony roślin. Wręcz tragicznie przedstawia się możliwość zaopatrzenia w opał. Pokrycie na I kwartał 1986 r. wynosi zaledwie 28%. Za kilka dni z powodu braku węgla wiele zakładów ogrodniczych wstrzyma produkuję.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Uwagi do projektu planu i budżetu na 1986 r. w części dotyczącej Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej przedstawił poseł Bolesław Strużek (ZSL):</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Zadania centralnego planu rocznego na 1986 r. w rolnictwie, przemyśle rolno-spożywczym i leśnictwie zakładają dalszy postęp w osiąganiu samowystarczalności żywnościowej przez odpowiedni wzrost produkcji rolniczej, ograniczenie strat oraz poprawę efektywności gospodarowania - przy zachowaniu warunku opłacalności produkcji rolnej i parytetu dochodów ludności rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W zakresie produkcji rolnej nastąpić ma wzrost globalnej produkcji w granicach 1,2–2,7% w tym produkcji roślinnej o 3%, a produkcji zwierzęcej o 2,4%. Niesłuszne wydaje się założenie, że ten stosunkowo niewielki przyrost produkcji roślinnej w 1985 r. wpłynie na stosunkowo powolne tempo wzrostu produkcji zwierzęcej. Są rezerwy, aby planować wyższe wzrosty.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W strukturze zasiewów następują poważne zmiany. Następuje wzrost powierzchni upraw przemysłowych o 2,5% - z tym, że w obrębie upraw przemysłowych przewidywany jest spadek powierzchni upraw roślin oleistych o 12% i wzrost powierzchni upraw buraków-cukrowych o 11,2%. Osiągnięcie takiego przyrostu powierzchni upraw buraków cukrowych będzie możliwe pod warunkiem zapewnienia lepszej opłacalności ich produkcji.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Przewiduje się, że plony podstawowych ziemiopłodów, z wyjątkiem ziemniaków, będą większe od osiągniętych w 1985 r.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Zbiory zbóż będą zbliżone do osiągniętych w br., nasion oleistych - nieco niższe, wyższe natomiast będą zbiory ziemniaków, warzyw i owoców. Niezależnie od tego, czy osiągnięty zostanie założony poziom produkcji ziemniaków, resort w porozumieniu z Centralnym Związkiem Spółdzielni Rolniczych powinien zapewnić lepsze funkcjonowanie rynku ziemniaczanego oraz opracować bardziej efektywne technologie spasania ziemniaków.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W zakresie chowu bydła planowane jest zahamowanie tendencji spadku pogłowia, które w latach 1978–1985 zmniejszyło się o 15,7%, w tym krów o 9,4%. Sądzę, że osiągnięcie założonego celu wzrostu pogłowia bydła o 2,2% wymaga przeprowadzenia analizy przyczyn spadku pogłowia w latach ubiegłych i zastosowania odpowiednich środków zaradczych.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W produkcji trzody chlewnej od 1983 r. występują tendencje wzrostowe. W ostatnich dwóch latach pogłowie trzody chlewnej i zwiększyło się o 13%, a na 1986 r. przewidziany jest dalszy wzrost o 4,5%. Przewidywane jest zmniejszenie pogłowia koni o 1,7% Wobec planowanej dalszej mechanizacji rolnictwa wydaje się, że zakłada się zbyt niski spadek pogłowia koni.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W przemyśle rolno-spożywczym zakładany jest wzrost produkcji sprzedanej i usług o 2,9%, podczas gdy w 1985 r. wzrost ten wynosił 3,7%. W zaopatrzeniu surowcowym i w imporcie artykułów rolno-spożywczych nie przewiduje się większych zmian, wydaje się więc, że założony wzrost produkcji artykułów rolnospożywczych jest zbyt ostrożny.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W 1986 r. wzrost eksportu ogółem wyniesie 7,2% i w 85% eksport ten realizowany będzie do krajów II obszaru płatniczego. Udział eksportu w wartości produkcji sprzedanej przemysłu spożywczego wynosić będzie 4,1%. Jest on zbyt niski, konieczna jest więc dalsza aktywizacja eksportu produktów rolno-spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W strukturze dostaw towarów na rynek wewnętrzny udział artykułów żywnościowych w roku przyszłym wynosić będzie ok. 44,6%, a łącznie z papierosami - 47,1%. Struktura dostaw nie jest właściwa, a planowany przyrost dostaw zakładany jest z nadmierną ostrożnością. Zdajemy sobie sprawę, jakie znaczenie ma ją dostawy żywności w równoważeniu rynku wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W roku przyszłym nastąpi dalsze zwiększenie środków zaopatrzenia materiałowego i inwestycyjnego dla rolnictwa. Wzrost nakładów materialnych przewidziano na poziomie 3,6%–5,2%. Jest on większy od wzrostu produkcji globalnej, co oznacza spadek czystej produkcji rolnictwa o 1,1–2,1% w stosunku do 1984 r. Przewiduje się wzrost dostaw maszyn, ciągników i sprzętu rolniczego o 5,5%, a części zamiennych o 11,8%.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Dostawy nawozów zwiększą się o 6,5% w tym dostawy nawozów azotowych o 14,3% i potasowych o 0,4%. Produkcja nawozów azotowych wynieść ma 1525 tys. ton, z czego ok. 60 tys. ton przeznaczone będzie na eksport. Udział nawozów azotowych w ogólnej masie nawożenia wzrośnie z 37,7% do 40,5%. Mimo to udział nawozów azotowych będzie nadal zbyt niski: w wielu krajach udział ich w ogólnej masie nawożenia przekracza 50%.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Przyrost nawozów na 1 ha użytków rolnych wzrośnie w roku przyszłym o 11 kg w porównaniu do 1985 r., budzą jednak niepokój nierytmiczne dostawy nawozów do sieci handlowej.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Dostawy nawozów wapniowych mają się zwiększyć o 4,6%, w tym wapna magnezowego o 2,2%. Udział wapna magnezowego w całości dostaw nawozów wapiennych będzie wynosił zaledwie 25,1%. Komisja powinna wystąpić z dezyderatem do prezesa Rady Ministrów o zwiększenie produkcji wapna magnezowego. Z zadowoleniem trzeba przyjąć założony w planie przyszłorocznym wzrost dostaw koncentratów i pasz wysokobiałkowych.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Zużycie podstawowych paliw, surowców i materiałów przeznaczonych na zaopatrzenie kraju, liczone w cenach 1984 r. jest szacowane na poziomie 3950 mld zł, tj. o 2,5% niższym niż w 1985 r. Z kwoty tej na przemysł spożywczy przypada 242 mld zł, a na rolnictwo 229 mld zł. Łącznie udział rolnictwa i przemysłu spożywczego w zużyciu podstawowych paliw, materiałów i surowców będzie wynosił 18,5%.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Wzrost nakładów inwestycyjnych w rolnictwie w roku przyszłym wyniesie 5%, a w przemyśle rolno-spożywczym 9,3%. W nadesłanych materiałach nie podano wysokości nakładów przeznaczonych na rozwój przemysłu wytwarzającego środki produkcji dla gospodarki żywnościowej. Brak jest również informacji co do kierunków inwestowania. Pewną orientację mieć można tylko na podstawie wykazu inwestycji centralnych i objętych zamówieniami rządowymi. W wykazie tym znajdują się m.in. zakłady produkujące ciągniki oraz zakłady przemysłu azotowego.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Jeżeli chodzi o inwestycje w przemyśle spożywczym, to z uznaniem należy podkreślić włączenie znacznej liczby obiektów do inwestycji centralnych oraz objętych zamówieniami rządowymi. Nadal jednak tempo odnawiania majątku produkcyjnego w przemyśle rolno-spożywczym wykazuje tendencje spadkowe. W 1986 r. wskaźnik odnowienia majątku trwałego w przemyśle rolno-spożywczym ma wynosić 13,2% i musi być bezwzględnie osiągnięty.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów o centralnym planie rocznym, do 30 kwietnia 1986 r. minister finansów ma przedłożyć informację o przewidywanym wzroście cen środków produkcji i usług dla rolnictwa. Do 15 maja przyszłego roku minister rolnictwa, przewodniczący Komisji Planowania, minister finansów, prezes GUS i prezes Banku Gospodarki Żywnościowej dokonają oceny sytuacji ekonomicznej rolnictwa w 1985 r. opracują prognozę na 1986 r. oraz przedstawią propozycje kształtowania ekonomicznych warunków produkcji rolnicze j na lata 1986–1987 r.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W planie na przyszły rok zakłada się przychody pieniężne rolników indywidualnych ze sprzedaży produktów rolniczych do uspołecznionego skupu w wysokości 1020 mld zł, - czyli o 9,1% wyższe niż w bieżącym roku. Założenie to uwzględnia całoroczne skutki zmian cen w 1985 r. oraz planowany wzrost produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Plan kredytowy przewiduje wzrost kredytów dla gospodarki indywidualnej w przyszłym roku o 17%, w tym kredyty produkcyjne wzrosną o 18%, a przeznaczone na budownictwo mieszkaniowe - o 15%. Kredyt obrotowy w rolnictwie indywidualnym wzrośnie w przyszłym roku o 24% i na koniec 1986 r. zadłużenie rolników indywidualnych wyniesie 49,1 mld zł w kredytach obrotowych i ok. 238 mld zł w kredytach inwestycyjnych. Ta wysokość zadłużenia w stosunku do wartości skupu produktów rolnych od rolników indywidualnych nie jest nadmierna.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Projekt budżetu resortu rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej został szczegółowo omówiony. Wspomnieć należy tylko, że dochody resortu stanowić będą 16,5% całości dochodów budżetu państwa. Na dochody te składają się wpływy z podatku obrotowego (84,3% dochodów), wpływy z podatku dochodowego (13,6%), z amortyzacji - (0,9%) i inne dochody, m.in. zwroty dotacji i dochody z zadań pozabudżetowych. Wydatki budżetowe w stosunku do przewidywanego wykonania wzrastają o 0,8%. W strukturze wydatków budżetowych blisko 85% stanowią dotacje dla przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego, dla państwowych przedsiębiorstw rolnych, dotacje na inwestycje, spłaty należności. Wydatki na jednostki budżetowe stanowią 6% wydatków budżetowych, a na naukę - 2,4%. Tak więc w strukturze wydatków 85% stanowią różnego rodzaju dotacje, a tylko 15% przeznacza się na merytoryczną działalność resortu.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Proponuję wydać pozytywną opinię o założeniach projektu planu i budżetu resortu rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej na 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W oparciu o przedstawione uwagi i dyskusję należałoby opracować opinię, w której wykazano by wszystkie zagrożenia planu. W opinii należałoby zawrzeć wniosek o zwiększenie nakładów na prace badawczo-naukowe. Planowana wysokość nakładów kształtuje się na poziomie bieżącego roku, a biorąc pod uwagę postępujący proces inflacyjny, nakłady te będą mniejsze przynajmniej o 12%.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">Wnioskować też należałoby, ażeby resort rolnictwa podjął działania na rzecz dalszego zmniejszania dotacji, m.in. dla przedsiębiorstw rolniczych. Wskazane byłoby zwiększanie wydatków na działalność modernizacyjną, na postęp techniczno-biologiczny. W szerszym niż dotychczas zakresie zlecać należy placówkom naukowym badania na rzecz różnego rodzaju organizacji rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#PrezesCentraliSpółdzielniOgrodniczychiPszczelarskichAdamSurman">W ustawie budżetowej przewiduje się obniżenie dotacji dla przemysłu paszowego. Ewentualne zwiększenie nakładów na ten cel pokrywane będzie ze środków rezerwowych. Jak wynika z rozmów z przedstawicielami przedsiębiorstw rolniczych, nie jest to właściwe rozwiązanie; uderza ono w przedsiębiorstwa, które gospodarowały oszczędnie, gromadziły rezerwy, a teraz nie są w stanie ich swobodnie wykorzystywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Organizacja Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych liczy ponad 2 mln członków, prawie 35 tys. podstawowych ogniw działających na wsi, ponad 2100 gminnych związków oraz 2,5 tys. jednostek gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">W 1984 r. nastąpiła dalsza poprawa sytuacji ekonomiczno-finansowej jednostek gospodarczych, na co wpłynęła konsekwentnie realizowana reforma gospodarcza. Łączna wartość przychodów ze sprzedaży usług, produkcji i towarów osiągnęła w 1984 r. kwotę 160,4 mld zł i była wyższa w porównaniu do 1983 r. o 19,2%. Podstawową pozycję w przychodach stanowiła działalność mechanizacyjna (54,8%). Zysk w 1984 r. wyniósł prawie 9 mld zł przy rentowności 5,3%.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">W okresie trzech kwartałów br. jednostki gospodarcze kółek rolniczych zrealizowały dochody o 10,4% wyższe niż w analogicznym okresie ub.r. Pochody z działalności mechanizacyjnej i były wyższe o 5,8%.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Przedłużająca się zima oraz znaczne opady spowodowały wyjątkowo trudne warunki wykonywania prac polowych, a szczególnie żniw. Szczególnie wysoka była awaryjność sprzętu żniwnego. Brak zespołów i części zamiennych spowodowały, że gotowość sprzętu osiągnięta była nie, jak planowano, w końcu maja, a dopiero w końcu czerwca. W okresie żniw prowadzono nieustanną batalię o części zamienne, usuwano w miarę możliwości bieżące awarie. Realizacja usług w tych trudnych warunkach wpłynęła na pogorszenie wyników finansowych jednostek gospodarczych. Wyniki te za okres trzech kwartałów br. są niższe w stosunku do analogicznego okresu ub.r. o 764,2 mln zł, a 410 jednostek w tym okresie poniosło straty. Przewiduje się, że na koniec 1985 r. wynik finansowy ukształtuje się na poziomie zbliżonym do ub.r. i po raz pierwszy od 4 lat nie osiągniemy wzrostu.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Projekt planu na 1986 r. zakłada przychody ze sprzedaży usług, produkcji i towarów w kwocie 180 mld zł, tj. wyższe o 4%. Wartość usług rolniczych będzie wyższa o 3%, warsztatowych - o 8%, budowlanych - o 20% i transportowych - o 4%.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Pomoc państwa w realizacji zadań jednostek gospodarczych kółek rolniczych na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych wyniesie w przyszłym roku 15,2 mld zł i będzie wyższa o 19,3% w stosunku do br. Wzrost wydatków wynika nie z faktycznego wzrostu dotacji, lecz z wprowadzonej w ub.r. zmiany zasad rozliczania dotacji budżetowych. Zmiana ta polega na bieżącym uruchamianiu z budżetu centralnego środków dla Banku Gospodarki Żywnościowej na wypłacanie dotacji, w miejsce dotychczasowego pokrywania z budżetu należności BGŻ z tytułu wypłacanych dotacji w latach poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Po wyłączeniu spłat i należności BGŻ porównywalny wzrost wydatków budżetowych wyniesie 0,7 mld zł, tj. 7% i wynika z konieczności spłaty kredytów bankowych udzielanych w latach poprzednich oraz finansowania działalności statutowej gminnych związków.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">W 1986 r. planuje się utrzymanie dotychczasowego zakresu dotacji przedmiotowych dla niektórych usług. Dotacje te są wynikiem stosowania preferencyjnych cen na niektóre usługi świadczone dla indywidualnych gospodarstw rolnych. Dotyczy to usług: chemicznej ochrony roślin, nawożenia organicznego i mineralnego oraz wapnowania gleb, pozyska i transportu wapna nawozowego, produkcji mieszanek pasz treściwych, Na ten cel zaplanowano w budżecie kwotę o 3,3% wyższą niż w br. Wzrost wydatków o 9,3 mld zł wiąże się także z planowanym zwiększeniem rozmiarów rzeczowych usług i produkcji.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Jakkolwiek proponowane przez Krajowy Związek dotacje do usług przyjęte zostały w projekcie budżetu w pełnej wysokości, to jednak w ustawie budżetowej na 1986 r. sugeruje się możliwość ograniczenia zakresu ich stosowania. Postanowienia te przewidują bowiem dotacje dla „spółdzielczych jednostek gospodarki rolnej”. Pod pojęciem tych jednostek rozumie się z reguły tylko gospodarstwa kółek rolniczych. Ograniczyłaby to w znacznym stopniu obecnie stosowany system dotacji, co może wpłynąć na zmniejszenie stosowania określonych zabiegów agrotechnicznych i w konsekwencji spowodować spadek plonów. W zwitku z tym uzasadnione byłoby dokonanie zmiany tego zapisu i wprowadzenie zapisu brzmiącego, że dotacje mogą być stosowane dla „spółdzielczej gospodarki w rolnictwie” w miejsce „spółdzielczych jednostek gospodarki rolnej”. Poza dotacjami budżetowymi do niektórych usług rolniczych, utrzymano niektóre dotacje poza produkcyjne, m.in. na pokrycie składniki ZUS dla pracowników gospodarstw rolnych, są sfinansowanie wynagrodzeń absolwentów, uczniów i studentów odbywających praktyki, częściowe pokrycie kosztów zatrudnienia kadry inżynieryjno-technicznej, prowadzenie urządzeń socjalnych i koszty remontów obiektów zabytkowych.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">W projekcie budżetu na przyszły rok zaplanowane zostały środki w kwocie 35 mln zł na częściowe pokrycie kosztów zatrudnienia instruktorek wiejskiego gospodarstwa domowego. Kwota ta nie zapewnia możliwości sfinansowania wynagrodzeń nawet 250 instruktorek, a oprócz tego konieczne jest pokrycie składek ZUS i odpisów na fundusz socjalny i mieszkaniowy. Potrzebna jest więc na ten cel kwota nie 35, d 50 mln zł. Nieprzyznanie tej kwoty spowoduje zmniejszenie zatrudnienia tak bardzo potrzebnych na wsi instruktorek gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Podobnie jak w br., również i na przyszły rok ograniczono zakres dotacji na budownictwo mieszkaniowe tylko do spółdzielni nowo powstałych. Sytuacja ta spowoduje pogłębienie trudności w zapewnieniu mieszkań dla specjalistów, a tym samym odpływ wykwalifikowanych pracowników. Konieczne jest więc zapewnienia możliwości wykorzystania zaplanowanych środków na budownictwo mieszkaniowe dla wszystkich jednostek gospodarczych, a nie tylko nowo powstałych.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Wyniki gospodarcze osiągnięte w latach poprzednich przez kółka rolnicze, potwierdzają prawidłowy kierunek rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Czynnikiem utrudniającym realizację zasad reformy gospodarczej są ogromne zadłużenia inwestycyjne i obrotowe, z jakimi jednostki gospodarcze kółek rolniczych weszły w okres reformy. Zadłużenia w kredytach obrotowych spowodowały w wielu jednostkach trudną sytuacją płatniczą, ograniczają także możliwość uzyskiwania bieżącego kredytu. Obowiązujący dotychczas system obciążeń na PFAZ nie jest dostosowany do specyfiki kółek rolniczych. Chociaż jednostki gospodarcze kółek rolniczych działają w rolnictwie, nie zostały objęte systemem obciążeń na PFAZ obowiązującym jednostki gospodarki rolnej. Konieczne jest objęcie ich takim systemem, jaki obowiązuje w całej gospodarce rolnej.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Krajowy związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych zwraca się również o przesunięcie spłaty kredytów inwestycyjnych na okres po 1987 r. utrzymanie dotychczasowego zakresu dotacji budżetowych do usług produkcyjnych, zapewnienie dodatkowych kwot na utrzymanie instruktorek wiejskiego gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Związek deklaruje podejmowanie dalszych działań na rzecz pełnego wykorzystania potencjału usługowo-produkcyjnego oraz poprawy organizacji pracy i zwiększenia efektywności gospodarowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Przedstawione przez Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych wyniki działalności wykazują na wyraźny proces umacniania się organizacji kółek rolniczych. Zwiększająca się liczba kółek rolniczych i kół gospodyń wiejskich oraz ich członków świadczą o dalszym rozszerzaniu się wpływów tej organizacji na środowisko i życie wsi. Wyniki uzyskane przez jednostki gospodarcze kółek rolniczych są dowodem osiągnięcia dalszego postępu w realizacji usług i produkcji oraz postępującej stabilizacji sytuacji ekonomiczno-finansowej w warunkach wdrażania i doskonalenia mechanizmów reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Ubiegły rok przyniósł dalszy wzrost udziału organizacji kółek rolniczych w obsłudze mechanicznej gospodarstw indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Wyraża się to w większej ilości wykonywanych prac oraz w zwiększonym wykorzystaniu sprzętu. Trzeba jednak zauważyć, że maleje udział jednostek gospodarczych kółek rolniczych w wykonywaniu usług rolniczych sprzętem prostym, następuje natomiast wzrost usług świadczonych sprzętem specjalistycznym, drogim, wysoko wydajnym. Wynika to głównie z faktu posiadania przez indywidualne gospodarstwo rolne coraz większej ilości prostego sprzętu rolniczego. Sytuacja taka stwarza konieczność rozszerzania przez jednostki organizacyjne kółek rolniczych zakresu usług remontowo-warsztatowych.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Jednostki gospodarcze kółek rolniczych nie posiadają odpowiedniej ilości sprzętu specjalistycznego, a zapotrzebowanie gospodarstw indywidualnych na usługi wykonywane tym sprzętem szybko wzrasta.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełNorbertAleksiewicz">W ostatnich latach zwiększa się również zapotrzebowanie rolników na proste maszyny i narzędzia rolnicze. Z uwagi na niedostateczną ich podaż jednostki gospodarcze kółek rolniczych same podjęły produkcję wielu maszyn, narzędzi rolniczych i części zamiennych oraz ich regenerację. Profil i zakres produkcji wynika z zapotrzebowania miejscowych rolników, a jej wielkość limitują możliwości zakupu materiałów i surowców.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Z pozytywnym rezultatem spółdzielnie kółek rolniczych rozwijają usługi wulkanizacyjne oraz rozszerzają sprzedaż paliw płynnych dla indywidualnych gospodarstw rolnych. Jednostki gospodarcze kółek rolniczych są największym dostawcą nawozów wapniowych dla rolników. Pozysk wapna nawozowego prowadzony jest z ok. 40 źródeł lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Dla pełnego zaspokojenia zapotrzebowania na usługi wykonywane przez jednostki gospodarcze kółek rolniczych niezbędna jest poprawa usprzętowienia tych jednostek. Tymczasem nakłady inwestycyjne nie zapewniają nawet odtworzenia posiadanego majątku trwałego. W 1984 r. wskaźnik odtworzenia majątku był ponad 3-krotnie niższy od jego zużycia. Dzieje się tak dlatego, że jednostki gospodarcze kółek rolniczych nie posiadają wystarczającej ilości własnych środków inwestycyjnych, nie mają możliwości otrzymania na ten cel dodatkowych kredytów bankowych oraz nie mogą uzyskać odpowiednich przydziałów sprzętu, maszyn i narzędzi rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełNorbertAleksiewicz">W warunkach reformy gospodarczej i samofinansowania wypracowana nadwyżka bilansowa stanowi jedyne źródło odbudowy i wzrostu funduszu własnego w obrocie, spłaty kredytów tankowych i finansowania inwestycji rozwojowych (w tym głównie inwestycji zaplecza technicznego oraz zakupów sprzętu).</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Wprawdzie w latach 1982–85 jednostki gospodarcze kółek rolniczych uzyskały radykalną poprawę wyników finansowych, jednak poziom ich rentowności nie jest zadowalający.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Przy niskiej opłacalności całokształtu działalności uzasadnione jest stosowanie wobec działalności usługowo-produkcyjnej ulg i preferencji w stopniu większym niż obecnie.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Zasady systemu ekonomiczno-finansowego oraz systemu kredytowania zostały na wielu odcinkach dostosowane do trudnych, specyficznych warunków działania jednostek gospodarczych kółek rolniczych. Nie zostały jednak jeszcze pozytywnie rozpatrzone starania Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych o zastosowanie w odniesieniu do zrzeszonych jednostek zasad naliczania obciążeń podatkiem od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń - identycznych jak dla państwowych gospodarstw rolnych. Jednostki organizacyjne kółek rolniczych działają w identycznych warunkach jak państwowe gospodarstwa rolne, wykonują te same prace w rolnictwie, z tą tylko różnicą, że PGR - na gruntach własnych, a SKR - na gruntach rolników indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Jednocześnie trzeba stwierdzić, że wzrost obciążeń w jednostkach gospodarczych kółek rolniczych na PFAZ nie był wynikiem wzrostu płac, gdyż płaca ta była niższa od średniej w gospodarce narodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Odprowadzoną do budżetu państwa z tytułu obciążeń na PFAZ nadwyżkę bilansową jednostki gospodarcze kółek rolniczych mogłyby przeznaczyć na rozwój bazy chemizacyjnej i na sfinansowanie niezbędnych zakupów inwestycyjnych, celem niedopuszczenia do dekapitalizacji majątku trwałego.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Konieczna jest również odbudowa funduszy własnych w obrocie. Niskie fundusze własne w obrocie są wynikiem niepokrytych strat z lat 1977–81, strat nie zawinionych, ponieważ powstałych na skutek stosowania za usługi sztywnych cen, nie pokrywających kosztów ich świadczenia. Uzyskane kredyty obrotowe są obecnie spłacane. Powoduje to trudności finansowe w wielu jednostkach gospodarczych. Konieczność przeznaczenia znacznej części nadwyżek bilansowych (spłaty zaległych kredytów wraz z odsetkami) w poważnym stopniu ogranicza możliwości przeznaczenia środków na rozwój działalności. Zaplanowane w projekcie budżetu środki na dotacje przedmiotowe dla niektórych usług produkcyjnych, jak np. wapnowanie i nawożenie gleb, pozysk i transport wapna, chemiczna ochrona roślin, nie powodują zwiększenia opłacalności działalności kółek i organizacji rolniczych, lecz stanowią dopłaty, mające na celu stosowanie preferencyjnych cen dla indywidualnych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#PosełNorbertAleksiewicz">W związku z tym powinien być utrzymany dotychczasowy zakres dotacji do usług produkcyjnych. Pomoc państwa dla jednostek gospodarczych kółek rolniczych ograniczona jest w zasadzie do następujących tytułów: dotacja na zrefundowanie składek ubezpieczeń społecznych, dotacja na sfinansowanie wynagrodzeń absolwentów, uczniów i studentów, częściowe pokrycie kosztów zatrudnienia kadry inżynieryjno-technicznej oraz kosztów prowadzenia urządzeń socjalnych, dopłaty do zatrudnienia instruktorek wiejskiego gospodarstwa rolnego oraz kosztów remontów obiektów zabytkowych.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#PosełNorbertAleksiewicz">W projekcie budżetu na 1986 r. środki na ten cel wzrastają o 126 mln zł, co wiąże się ze zwiększeniem rzeczowych działalności. Wniosek w sprawie zwiększenia dotacji na utrzymanie instruktorek wiejskiego gospodarstwa domowe z 35 mln do 50 mln zł nie został uwzględniony. Mając na uwadze stale rosnącą liczbę kół gospodyń wiejskich i ich aktywną działalność, proponuję uwzględnienie wniosku i przyznanie dodatkowo 15 mln zł. Uzasadnione są również starania Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w sprawie przywrócenia dotacji budżetowych na budownictwo mieszkaniowe we wszystkich spółdzielniach kółek rolniczych (zakres tych dotacji ograniczono tylko do spółdzielni nowo powstałych).</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#PosełNorbertAleksiewicz">W celu umożliwienia realizacji planowych zadań oraz zamierzeń w zakresie poprawy efektywności gospodarowania, niezbędne jest rozwiązanie następujących problemów, zgłoszonych przez Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych: dostosowanie obciążeń podatkiem od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń, utrzymanie dotychczasowego zakresu dotacji przedmiotowych, spłata z budżetu państwa zaległych kredytów inwestycyjnych z lat 1977–81, przyznanie dotacji na budownictwo mieszkaniowe dla wszystkich jednostek gospodarczych kółek rolniczych oraz zwiększenie środków na utrzymanie instruktorek wiejskiego gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#PosełNorbertAleksiewicz">Równocześnie jednostki gospodarcze kółek rolniczych powinny w pełni wykorzystywać swój potencjał usługowy i kadrowy, doskonalić organizację pracy oraz technologię usług i produkcji, rozwijając nowe, po żądane kierunki działalności, jak remonty sprzętu rolniczego, wykonywanie usług dla rolnictwa, produkcję maszyn i urządzeń rolniczych oraz części zamiennych; jednostki te powinny też przyspieszyć wzrost efektywności gospodarowania, eliminując wszelkie przejawy niegospodarności i marnotrawstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Przy omawianiu spraw dotyczących wykonania planu gospodarczo-finansowego w spółdzielczości mleczarskiej w 1985 r. i projektu planu na 1986 r. nieodzowne jest szersze spojrzenie na hodowlę bydła i problemy z tym związane.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Po pierwsze, chów bydła mlecznego wiąże się z wysokimi kosztami, dużym nakładem pracy. Jest to produkcja uciążliwa, kapitałochłonna, pochłaniająca dużo czasu w dni powszednie i świąteczne, wymagająca sprawnych fizycznie rąk ludzkich.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Po drugie, mleko jest podstawą zaopatrzenia ludzi w białko zwierzęce.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Po trzecie, na efekty w chowie, a w szczególności w hodowli bydła mlecznego trzeba czekać co najmniej 3 lata.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Po czwarte, wiadomo, że bydło jest podstawowym kierunkiem produkcji, a w jego żywieniu wykorzystuje się głównie te pasze, które nie mogą być w tej formie zastosowane w żywieniu innych zwierząt. Preferencje dla produkcji bydła są następujące:</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PosełWłodzimierzNeneman">- częściowe finansowanie z budżetu państwa inseminacji i oceny użytkowej krów, - pomoc finansowa przy obrocie jałowicami hodowlanymi, - 2% kredyt bankowy przy zakupie jałowic, - dodatek górski obejmujący jałowice i mleko, - wydłużenie ceny zimowej na mleko w skupie, - pomoc paszowa w formie innych środków produkcji.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Czy preferencje tę są wystarczające, skoro hodowla bydła, a zwłaszcza krów, wykazuje tendencję spadkową?</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Stan pogłowia bydła na koniec III kwartału br. wynosi 10974 tys. szt. Spadek w stosunku do analogicznego okresu 1984 r. budzi niepokój, tym bardziej, że występuje z dużym nasileniem w gospodarstwach chłopskich.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Program rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 1990 r. zakłada, że w 1986 r. będzie 12,5 mln szt. bydła. Pogłowie krów do 1990 r. ma się utrzymać na stałym poziomie. Na koniec III kwartału br. pogłowie krów wynosiło 5443 tys. szt., co w stosunku do założeń stanowi spadek o ok. 7%.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Spadek pogłowia krów nie budziłby większych obaw, gdyby zmniejszeniu stada towarzyszył wzrost jednostkowej wydajności krów. Sprawą tą zajmuje się Związek Hodowców Bydła.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Spada skup mleka. Szacunkowo określa się ten spadek na 4 mln litrów w stosunku do 1984 r. Przewiduje się, że skup mleka w 1985 r. wyniesie 11,1 mld litrów.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Rok 1986 będzie jeszcze trudniejszy. Zdaniem rolników producentów z wszystkich sektorów, główną przyczyną zmniejszenia zainteresowania chowem bydła mlecznego jest niska jego opłacalność. Ceny usług weterynaryjnych, hodowlanych i polowych, ceny paliw, maszyn i nawozów rosną nieproporcjonalnie do wzrostu cen mleka.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#PosełWłodzimierzNeneman">W wielu rejonach poziom hodowli bydła limituje brak wody. Niepokoje hodowców potwierdzają korespondenci GUS podając, że główne przyczyny spadku pogłowia bydła to zmniejszenie opłacalności produkcji oraz brak siły roboczej.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Młodzi rolnicy uciekają od produkcji bydła mlecznego, gdyż jest ona uciążliwa, pracochłonna, nieopłacalna. Brakuje przy tym dojarek, chłodziarek, pasz i węgla.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Mając na względzie niekorzystną sytuację w chowie bydła proponuję, aby podjąć decyzje, które nie dopuszczą do dalszego obniżania się rentowności produkcji mleka w relacji do poziomu kosztów oraz do cen innych produktów.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Nie można dopuści do podwyżki cen za usługi - zarówno inseminacyjne, oceny użytkowności mlecznej, weterynaryjne - oraz cen maszyn, narzędzi i części zamiennych.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Konieczne jest zapewnienie opieki weterynaryjnej nad całym stadem bydła. Wysiłki spółdzielczości mleczarskiej, czynione w tym kierunku wspólnie ze Związkiem Hodowców Bydła, muszą znaleźć wsparcie w środkach finansowych z budżetu państwa. Chodzi szczególnie o leczenie chorób wymion krów, zapobieganie jałowości itp.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Wydaje się zasadne powrócenie do starych, sprawdzonych metod działania profilaktycznego, m.in. przeglądów obór.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Konieczne jest rozważenie możliwości zapewnienia dostawcom mleka 15 kg mieszanki treściwej za każde 100 l dostarczonego do skupu mleka. Przemawia za tym niska zawartość białka w paszach objętościowych zebranych w tegorocznych trudnych warunkach pogodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Jeśli chodzi o pasze mlekozastępcze, niezbędne przy chowie cieląt, to ich produkcja limitowana jest trudnościami zdobycia łoju i tłuszczu rzepakowego. Potrzeby wynoszą 6,5 tys. ton tłuszczu roślinnego i 5 tys. ton tłuszczu zwierzęcego. Zakłady mleczarskie mają nie wykorzystane moce przerobowe, a hodowcy czekają na pasze.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Hodowcy bydła dotkliwie odczuli nieuwzględnienie buraków cukrowych przy lipcowej podwyżce cen. Podniesienie ceny skupu buraka cukrowego zniwelowałoby do pewnego stopnia niski, a niejednokrotnie kształtujący się poniżej poziomu opłacalności zysk z obór mlecznych.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Pasze dla bydła - to siano i kiszonki. Musi nastąpić poprawa w zaopatrzeniu w sprzęt do odbioru zielonek. Zadania w tym zakresie powinny znaleźć odzwierciedlenie w planowanej produkcji maszyn rolniczych z przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Dostawcy mleka otrzymują znikome przydziały węgla. Zaopatrzenie składów opałowych gminnych spółdzielni wywołuje uzasadnione niezadowolenie rolników, a przecież produkcja węgla za 3 kwartały br. jest większa o 2,8% od produkcji w analogicznym okresie ub.r. Bez względu na wymogi eksportu, pokrycie potrzeb rolników jest konieczne. W Polsce mamy 1,5 mln dostawców mleka, w tym blisko 700 tys. posiada 3 i więcej krów. Te gospodarstwa powinny być otoczone szczególną troską. Zapewnione muszą być warunki do rozwijania prawidłowej specjalizacji gospodarstw w produkcji mleka. Potrzebne są środki produkcji, stabilność w chowie i hodowli, produkcja „pod zamówienie”, usprawnienie organizacji skupu, oceny jakościowej i ilościowej mleka. Sprawy te nie mogą ujść naszej uwadze.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Spółdzielczość mleczarska pracuje w bardzo trudnych warunkach. Wpływa na to nierytmiczność skupu mleka oraz trudności w przetwórstwie. Mimo to, zadania ciążące na spółdzielczości mleczarskiej w zakresie zaopatrzenia rynku w mleko i jego przetwory są realizowane.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Jednakże zarówno w sferze produkcji, jak i w skupie i przerobie mleka muszą być spełnione następujące warunki: po pierwsze, musi nastąpić taki wzrost środków materiałowych i finansowych na inwestycje i na modernizację, aby nastąpiła widoczna poprawa w organizacji skupu i oceny mleka oraz w przetwórstwie. System dotacji jest ustalony i wnioskuję o pełne jego przestrzeganie. Po drugie, jednym z głównych instrumentów pozwalających państwu na właściwe sterowanie tą gałęzią produkcji jest stwarzanie odpowiednich bodźców ekonomicznych w produkcji, skupie, przetwórstwie i handlu mlekiem oraz artykułami mleczarskimi. Decyzje w tym zakresie będzie podejmować Sejm PRL, ustalając zakres i wysokość dotacji przedmiotowych do produkcji i przetwórstwa na 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#PosełWłodzimierzNeneman">W sferze skupu i obsługi dostawców mleka niezbędne jest posiadanie środków finansowych na zapewnienie opieki weterynaryjnej dla bydła, organizowanie różnego rodzaju form doradztwa żywieniowego i higienicznego, kreowanie nowoczesnych metod chowu, rozprowadzenie niezbędnych środków produkcji. Niezbędna jest też modernizacja punktów skupu, ich wyposażenia w sprzęt i aparaturę kontrolno-pomiarową.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Sferze przetwórstwa niezbędne są środki finansowe na budowę i modernizację zakładów mleczarskich, unowocześnianie technologii produkcji.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Wszystkie te działania wymaga ją dopływu środków finansowych na takim poziomie, aby możliwe było właściwe przeprowadzenie skupu, przetworzenia i dostarczenia na rynek przewidywanej ilości mleka i artykułów mleczarskich.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Z tych względów wnoszę o uchwalenie wniosku, aby dotacje przedmiotowe na 1986 r. dla spółdzielczości mleczarskiej ustalić w kwocie 162,5 mld zł, uwzględniając poziom aktualnych kosztów oraz poślizgi dotacji z lat 1984–85. W przypadku dalszego wzrostu kosztów przetwórstwa, spowodowanego podwyżkami cen zaopatrzeniowych, dotacje te powinny być bieżąco korygowane przez ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#PosełWłodzimierzNeneman">Wnioskuję o przyjęcie i zaakceptowanie przez Komisję „Informacji w sprawie dotacji przedmiotowych dla spółdzielczości mleczarskiej na 1986 r.” oraz wspieranie zaproponowanych w niej działań, mających na celu wzrost rentowności przetwórstwa mleka, a w szczególności spowodowanie, aby minister finansów korygował stawki dotacji dla spółdzielczości mleczarskiej równocześnie ze zmianami cen urzędowych, marż, kursów walut i podatków i opłat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełRyszardCeliński">Ogrodnictwo jest jednym, z ważnych i wyspecjalizowanych działów produkcji rolnej. Najlepszym sprawdzianem był i jest dobry stan zaopatrzenia rynku w owoce i warzywa oraz przetwory owocowo-warzywne. Miało to znaczenie szczególnie w ostatnich latach, gdy występowały dotkliwe braki innych artykułów spożywczych. Gospodarstwa ogrodnicze produkują duże ilości warzyw i owoców, które przeznaczone są na zaopatrzenie rynku, przetwórstwo i na eksport. W ostatnich latach nastąpił szybki wzrost produkcji warzyw pod osłonami, zwłaszcza ogórków i pomidorów.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełRyszardCeliński">Znaczny rozwój produkcji warzyw i owoców osiągnięty został także w pracowniczych ogródkach działkowych.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełRyszardCeliński">Głównym producentem warzyw i owoców są gospodarstwa indywidualne. Wiele gospodarstw wyspecjalizowanych osiąga stosunkowo wysoką towarowość produkcji. Rozmieszczenie produkcji w kraju jest nierównomierne; w wielu rejonach uzyskano wysoki jej poziom w stosunku do potrzeb i możliwości zagospodarowania. Z powodu uzależnienia od warunków atmosferycznych występują duże wahania zbiorów poszczególnych gatunków, oraz sezonowość ich podaży. Prawidłowe zagospodarowanie warzyw i owoców, a więc niedopuszczenie do powstawania nie uzasadnionych społecznie strat wymaga odpowiedniego potencjału przetwórczego, bazy technicznej obrotu towarowego, sprawnie działającego transportu.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełRyszardCeliński">W bieżącym roku zbiór wszystkich gatunków warzyw - z wyjątkiem kalafiorów i pomidorów - był niższy niż w 1984 r. Także zbiory owoców kształtują się na poziomie niższym niż w 1984 r.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełRyszardCeliński">W ogólnej strukturze zbioru owoców decydujący udział mają zbiory jabłek. Od połowy lat pięćdziesiątych do połowy lat siedemdziesiątych produkcja jabłek kształtowała się na niezmiennym poziomie. W ciągu ostatnich 10 lat dynamika produkcji jabłek uległa znacznemu zwiększeniu. Zbiory jabłek w granicach 1,5 mln ton stawiają nasz kraj na 6–7 miejscu na świecie.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełRyszardCeliński">Dla zagospodarowania jabłek i niedopuszczenia do strat konieczna jest rozbudowa zdolności przetwórczych, w tym głównie koncentratów i soków jabłkowych oraz intensyfikowanie eksportu. Problemy te zostały podjęte przez spółdzielczość ogrodniczo-pszczelarską. Znalazło to wyraz w opracowanych programach rozwoju przetwórstwa owocowo-warzywnego oraz eksportu na lata 1986–1990 i do 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełRyszardCeliński">W programie przetwórstwa owocowo-warzywnego założono zainstalowanie dalszych linii do przerobu jabłek na koncentrat. Linie te zostały zakupione w państwach kapitalistycznych. Bank handlowy na ich zakup udzielił kredytu, który spłacany będzie w okresie 3 lat z odpisów dewizowych i z wpływów z eksportu towarów ogrodniczych do państw II obszaru płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełRyszardCeliński">Program przetwórstwa zakłada ponadto rozbudowę i modernizację istniejących zakładów oraz dalszą rozbudowę zamrażalnictwa, w tym szczególnie powierzchni składowych.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełRyszardCeliński">W wyniku realizacji programu rozwoju przetwórstwa zwiększą się zdolności produkcyjne, które umożliwią lepsze zagospodarowanie owoców i warzyw oraz zapewnią wzrost dostaw przetworów owocowo-warzywnych na rynek i eksport. W programie rozwoju eksportu spółdzielczości ogrodniczo-pszczelarskiej na lata 1986–1990 przewidziano dalszy wzrost eksportu.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełRyszardCeliński">Podstawowymi towarami w eksporcie będą jabłka, cebula, owoce i warzywa mrożone, koncentrat jabłkowy, konserwy owocowo-warzywne i inne przetwory oraz kwiaty.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełRyszardCeliński">W eksporcie do krajów I obszaru płatniczego głównym odbiorcą jest i będzie Związek Radziecki. Do 2000 r. zakłada się sześciokrotny wzrost eksportu do ZSRR w stosunku do obecnego poziomu. Wymagać to będzie zwiększenia ilości przejść granicznych i wybudowania przy wschodniej granicy kraju bazy magazynowo-przeładunkowej kosztem ok. 10 mld zł. Niezbędny będzie również zakup odpowiedniej liczby samochodów i wagonów izotermicznych. Nakłady związane z tymi przedsięwzięciami przekraczają możliwości ich finansowania przez spółdzielczość ogrodniczą, mimo że członkowie spółdzielni dostarczający towary na eksport dodatkowo zadeklarowali wpłaty gotówkowe na ten cel. W związku z tym konieczna będzie w realizacji i finansowaniu tych zamierzeń inwestycyjnych pomoc ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PosełRyszardCeliński">Trzeba też będzie podjąć działania na rzecz zapewnienia odpowiedniej ilości opakowań i etykiet. Niedostatek estetycznych opakowań jednostkowych, dostosowanych do owoców, warzyw i kwiatów, znacznie utrudnia eksport tych towarów, szczególnie na rynki zachodnie.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełRyszardCeliński">Należy podkreślić, że eksport towarów ogrodniczych nie zubaża rynku, jest odtwarzalny i stanowi znaczne źródło dewiz, a jednocześnie jest jednym z ważnych czynników stymulujących rozwój ogrodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełRyszardCeliński">W1986 r. i w latach następnych eksport decydować będzie w znacznym stopniu o zagospodarowaniu płodów ogrodniczych. Generalnym zadaniem będzie osiągnięcie wydatnej poprawy jakości eksportowanych produktów ogrodniczych - świeżych i przetworzonych.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PosełRyszardCeliński">Mówiąc o sprawach ogrodnictwa, nie można pominąć sprawy zaopatrzenia w środki produkcji. Jakkolwiek sytuacja jest obecnie nieco lepszą niż w latach ubiegłych, to jednak nie można jej określić jako dobrej.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PosełRyszardCeliński">Producenci oczekują na pełne zaopatrzenie w nasiona. Powinny być podjęte skuteczne działania zmierzające do poprawy jakości nasion i materiału szkółkarskiego.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PosełRyszardCeliński">Nadal brakuje opryskiwaczy plecakowych i ciągnikowych. Za mało jest w stosunku do potrzeb specjalistycznego sprzętu mechanicznego, zwłaszcza ciągników dwuosiowych. Nie jest zapewnione zaopatrzenie producentów w opał.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PosełRyszardCeliński">Jednym z podstawowych zadań spółdzielczości ogrodniczej jest zaopatrzenie rynku w produkty ogrodnicze. Mimo dużej podaży owoców i warzyw, w niektórych okresach i rejonach kraju nie ma pełnego zaopatrzenia w produkty dobrej jakości. Niedostatecznie rozwinięta jest sieć detaliczna. Ilość i rozmieszczenie punktów sprzedaży nie odpowiadają potrzebom i nie zapewniają właściwej obsługi ludności. Niezadowalające jest wyposażenie lokali sklepowych w urządzenia chłodnicze, co utrudnia zwiększenie sprzedaży mrożonek owocowo-warzywnych. Trzeba wzmóc starania spółdzielczości ogrodniczej o powiększenie zaopatrzenia rynku oraz spowodować bardziej efektywne jej wspieranie przez terenowe władze administracyjne, szczególnie w zakresie rozwoju i unowocześnienia sieci detalicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PosełRyszardCeliński">Spółdzielczość ogrodniczo-pszczelarska napotyka trudne do pokonania problemy finansowe, co poważnie utrudnia, a niekiedy uniemożliwia prawidłowy rozwój poszczególnych spółdzielni, a także rzutuje ujemnie na prowadzenie racjonalnej bieżącej gospodarki. Także wskaźniki rentowności wykazują tendencję malejącą. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest stały wzrost kosztów i opłat niezależnych od spółdzielni. Ponadto spółdzielczość ogrodniczo-pszczelarska uzyskuje z reguły ujemne wyniki finansowe w związku z gromadzeniem i zagospodarowaniem rezerw zimowych, zwłaszcza rezerw ziemniaków, na które ustalane są ceny urzędowe nie uwzględniające rzeczywistych kosztów przechowalnictwa.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PosełRyszardCeliński">Znaczną pozycję w kosztach stanowi podatek od nieruchomości, szczególnie od obiektów i terenów przeznaczonych na składowanie rezerw zimowych warzyw i ziemniaków. Stopień pokrycia majątku trwałego i obrotowego funduszami własnymi jest stosunkowo niski. Zasadniczy wpływ na tę sytuację ma stały wzrost obciążeń na rzecz budżetu państwa. Przewidywane wpłaty w 1985 r. z tytułu podatku dochodowego są dwukrotnie wyższe od wpłat w 1984 r. przy nieznacznym wzroście globalnej kwoty zysku. Wpływa to automatycznie na kształtowanie się wielkości funduszów na rozwój spółdzielni. Fundusze te od lat maleją. Stopień pokrycia funduszami własnymi maleją z uwagi na przyrost majątku i niski procent odpisów z zysku na jego finansowanie. Fundusze własne w obrocie pokrywają zapasy rzeczowych środków obrotowych w niewielkim procencie. Zadłużenie spółdzielni z tytułu zaciągniętych kredytów bankowych stale rośnie.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#PosełRyszardCeliński">W celu rozwiązania omawianych problemów w odniesieniu do spółdzielczości ogrodniczo-pszczelarskiej konieczne jest:</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PosełRyszardCeliński">1. utrzymanie podmiotowych ulg w podatku dochodowym z przeznaczeniem ich na scentralizowany fundusz inwestycyjny;</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#PosełRyszardCeliński">2. zastosowanie preferencji w kredytowaniu, polegających na:</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#PosełRyszardCeliński">- ulgowym oprocentowaniu kredytów bankowych zaciągniętych na sfinansowanie zapasów o charakterze sezonowym, składowanych na zimowo-wiosenne zaopatrzenie ludności, a także środków ochrony roślin, nasion i opakowań gromadzonych na potrzeby sezonu, - ulgowym oprocentowaniu kredytów bankowych zaciąganych na inwestycje mające na celu rozbudowę i modernizację potencjału produkcyjno-usługowego i handlowego oraz inwestycje proeksportowe;</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#PosełRyszardCeliński">3. wyrównanie strat w obrocie ziemniakami przeznaczonymi na zimowo-wiosenne zaopatrzenie ludności przy utrzymaniu zasady ustalania cen urzędowych lub zezwolenie na stosowanie cen umownych umożliwiających pokrycie kosztów przechowalnictwa;</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#PosełRyszardCeliński">4. wyłączenie z podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości obiektów i gruntów zajętych pod przechowalnictwo zimowe warzyw, owoców i ziemniaków oraz podpunktów skupu;</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#PosełRyszardCeliński">5. ustalenie preferencyjnych zasad obliczania obciążeń od ponadnormatywnych wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#PosełRyszardCeliński">Pozytywne załatwienie tych wniosków ułatwiłoby realizację zadań gospodarczo-finansowych przedstawionych przez zarząd centrali na 1986 r. a charakteryzujących się wysoką dynamiką, zwłaszcza w skupie warzyw i owoców. Wnioski te powinny uzyskać poparcie komisji ponieważ ich realizacja przyczyni się do umocnienia organizacji spółdzielczej, działającej nie tylko w interesie ogrodnictwa, lecz całego społeczeństwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełKrzysztofStempień">Jaka jest opinia resortu na temat celowości stworzenia rezerwy budżetowej, przeznaczonej na podwyżki cen skupu produktów rolnych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełWładysławOgara">Czy resort uważa za potrzebne dokonanie dokładnej analizy zasadności udzielania dotacji? Wydaje mi się, że na dotacje przeznaczono zbyt dużo środków.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełWładysławOgara">Są regiony kraju, gdzie był w tym roku dobry urodzaj ziemniaków, ale są też takie regiony, jak np. województwo bielskie, które reprezentuję, gdzie ziemniaków było bardzo mało. W regionach, w których był nieurodzaj ziemniaków zagrożona jest hodowla trzody chlewnej. Jakie przedsięwzięcia w związku z tym podejmie resort rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełWładysławOgara">Jak spółdzielczość mleczarska zamierza rozwiązać problem odbioru mleka od producentów? Czy podejmuje się starania, aby zwiększyć zasięg działalności jej jednostek transportowych?</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełWładysławOgara">Rolnicy często pytają mnie, dlaczego w sklepach mleko sprzedawane jest w jednej klasie, chociaż oni sprzedają mleko w różnych klasach. Jestem rolnikiem, ale nie umiałem im tego wytłumaczyć. W kampanii wyborczej padały pytania dotyczące odbioru warzyw i owoców. W woj. nowosądeckim była w tym roku „klęska urodzaju” śliwek. Zdarzało się, że spółdzielnie oferowały rolnikom 5 zł za kilogram tych owoców. Pamiętam, że zawierano kiedyś umowy na suszenie śliwek systemem gospodarczym. Czy nie należałoby do tego wrócić, aby śliwki się nie marnowały?</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełWładysławOgara">Podobno zamierza się wyprodukować 80 tys. szt. małych ciągników. Kiedy te ciągniki dostarczone będą w rejony podgórskie? Czy jest prawdą, że zawarto umowę na produkcję tych ciągników we współpracy ze Związkiem Radzieckim?</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełWładysławOgara">Brakuje aparatury przeznaczonej do ochrony roślin. Dotyczy to drobnych urządzeń przeznaczonych dla sadów i małych gospodarstw rolnych. Czy nie należałoby temu jakoś zaradzić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJerzyBudzisz">Jestem rybakiem i dopiero poznaję problemy rolnictwa. Chciałbym się czegoś dowiedzieć o preferencjach w przemyśle rybnym i chłodniczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełWalentyMaćkowiak">W centralnym planie rocznym wymieniono przedsiębiorstwa, które otrzymają ulgi. Wśród przedsiębiorstw produkujących nawozy mineralne ulgi otrzymają wszystkie z wyjątkiem tych, które produkują wapno.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Uważam, że informacja, którą nam przekazano, jest mało przejrzysta i nieprecyzyjna.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełWalentyMaćkowiak">Nie będę krył, że po zapoznaniu się z materiałami jestem zbulwersowany faktem, że proponuje się podział wydatków na poziomie ubiegłego roku. Dotyczy to wydatków na naukę. W związku ze zmianami organizacyjnymi w resortach tę samą kwotę trzeba będzie przeznaczyć częściowo nie związane z rolnictwem na badania. Mając to na względzie uważam, że wzrost wydatków powinien wynieść 10–15% w stosunku do ubiegłego roku, zgodnie zresztą z wypowiedzią premiera Zbigniewa Messnera. Uważam, że zapis art. 10 projektu ustawy budżetowej jest niewłaściwy. Treść tego artykułu nie powinna się odnosić do PPGR.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełWalentyMaćkowiak">W sprawie spadku pogłowia krów resort powinien podjąć natychmiastowe działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełHenrykPrzygodzki">Wypowiedzi moich przedmówców są dosyć ponure. W wypowiedzi ministra dopatruję się natomiast pewnej sprzeczności. Z informacji nam przedstawionej wynika, że pogłowie bydła spada, minister natomiast oświadczył, że jest stagnacja. Tę sprzeczność trzeba wyjaśnić. Nie wolno jej zbagatelizować. Reprezentuję woj. ciechanowskie, w którym produkcja mleka jest wysoka, a liczba krów stale rośnie. Chciałbym wiedzieć, co będzie, jeżeli trend spadku pogłowia nadal się utrzyma. Przed laty prowadziliśmy skup mleka według jego klas. Skoro jednak i tak mleko to jest potem mieszane, czy nie należałoby znieść tę klasyfikację? Jest to pociągnięcie taktyczne, zdaniem moim, konieczne dopóty, dopóki nie udoskonalimy techniki i organizacji skupu oraz przetwórstwa mleka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełCzesławDębowski">Jestem rolnikiem i uważam, że musimy podjąć natychmiastowe działania, aby powstrzymać spadek pogłowią krów. Inne sprawy są mniej ważne i mogą poczekać. Uważam, że niewłaściwa jest relacja cen. Produkcja mleka znowu stała się nieopłacalna. Preferencje przy zakupie materiałów budowlanych nie załatwiają sprawy. Część rolników nie posiada w swoich gospodarstwach krów ze względu na uciążliwość produkcji mleka. Rolnicy wybiera ją coraz częściej te kierunki produkcji, które są najbardziej opłacalne.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełCzesławDębowski">Chciałbym kilka słów powiedzieć o wapnie dla rolnictwa. Przy stagnacji produkcji wapna używanie innych nawozów mineralnych absolutnie nic nie daje. Z wapna nie możemy zrezygnować. Uważa, że musimy zbadać sprawę po zysku wapna z pokładów lokalnych, ale wapno ze źródeł lokalnych nie rozwiązuje problemu. Tylko wapno przemysłowe może przywrócić właściwy odczyn gleby.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełCzesławDębowski">Jak można pogodzić stałe podwyżki cen za usługi kółek rolniczych, z tym, że Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych reprezentuje przecież rolników? Spółdzielczość mleczarska nie chce żadnych dotacji, wątpię także, czy obywatele tego chcą. Uważam, że należy znieść dotacje. Oczywiście, zdaję sobie sprawę, że spowoduje to podwyżkę cen. Można jednak środki przeznaczone na dotacje przekazać na fundusz płac, aby robotnik mógł zapłacić za mleko i chleb po realnych kosztach ich wytwarzania.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełCzesławDębowski">Chciałbym zadać retoryczne pytanie, czy robotnik może rozpocząć budowę domku? Odpowiadam: nie na najmniejszych szans. Trzeba tak kształtować płace, aby osiągnęły one odpowiedni poziom.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełCzesławDębowski">Wracając do sprawy relacji cen uważam, że ich uzdrowienie nie może czekać. Trzeba do niego przystąpić natychmiast. Tak się składa, że jestem także wozakiem, czyli osobą która odbiera mleko od rolników. Otóż oświadczam, że mleko odbieram niemal wyłącznie od starych rolników, rencistów. Kiedy ci ludzie odejdą, zastąpi gwałtowne załamanie produkcji mleka. Będzie można temu za radzić tylko wtedy, jeśli produkcja mleka stanie się opłacalna i podejmą ją młodzi rolnicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełJadwigaWróbel">Jakie są przyczyny spadku pogłowia bydła? Wskazałabym trzy podstawowe: polska norma, brak nasz objętościowych, wyzbywanie się starego bydła.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełJadwigaWróbel">Całkowicie zgadzam się z posłem H. Przygodzkim, iż polska norma jest jedną z głównych przyczyn spadku pogłowia krów. Na każdym spotkaniu podnoszono ten problem. Sprzedaż mleka w II klasie jest dla rolnika całkowicie nieopłacalna.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełJadwigaWróbel">Jak wiadomo, w tym roku kraj nasz nawiedziły liczne powodzie. Zalane zostały łąki, a w rezultacie nie zebrano siana. Mniejsze zapasy pasz objętościowych skłania ją rolników do pozbywania się bydła.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełJadwigaWróbel">Zwiększoną sprzedaż bydła zależy tłumaczyć dążeniem do pozbywania się starszych krów. Każdy rolnik wie, że im starsza krowa, tym gorsza jakość mleka (zapalenie wymion).</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełJadwigaWróbel">Uważam, że w przyszłości musimy liczyć się ze spadkiem pogłowia bydła. Podtrzymuję wniosek posła H. Przygodzkiego w sprawie wycofania III klasy mleka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełDominikLudwiczak">Przysłuchując się referatom, koreferatem i dyskusji, z głęboką troską zastanawiam się, jak wyjść z tej trudnej sytuacji, w jakiej znajduje się nasz kraj i rolnictwo. Potrzeby są ogromne, a środki i możliwości niewielkie.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełDominikLudwiczak">Z ubolewaniem muszę stwierdzić, że poważne wątpliwości, a nawet pewne niezadowolenie wywołało u mnie wystąpienie prezesa Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. W nazwie związku rolnicy figurują przed kółkami rolniczymi, a tymczasem prezes ograniczył się wyłącznie do przedstawienia problemów nurtujących spółdzielnie kółek rolniczych. Nie oznacza to, że neguję znaczenie trudności, z którymi boryka ją się SKR. Uważam jednak, że w polskim rolnictwie jest znacznie więcej spraw, do których przedstawiciel związku rolników powinien się ustosunkować. Kto ma w końcu reprezentować rolników? Mówię o tym dlatego, że sam jestem wieloletnim działaczem tego związku.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełDominikLudwiczak">Minister K. Grzesiak stwierdził, że nie zrealizujemy zadań, jeśli nie zwiększymy dostaw środków produkcji. Jest to bardzo słuszna myśl. Chciałbym jednak wiedzieć, czy planowany na 1986 r. wzrost dostaw środków produkcji został odniesiony do CPR na 1985 r. czy też do jego wykonania?</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełDominikLudwiczak">Niedawno uczestniczyłem w posiedzeniu czelnego Komitetu ZSL, na którym prezes Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” podał bardzo niepokojące dane. Okazuje się, że w tym roku dostawy nawozów azotowych będą niższe od planowanych o 275 tys. ton, fosforowych - o 68 tys. ton, wapna - o 100 tys. ton, cementu - o 1,5 tys. ton. Zabraknie również płyt wiórowych, stali i wielu innych towarów niezbędnych dla produkcji rolnej. Cudów nie ma. Jak można planować zwiększenie produkcji bez zwiększenia dostaw środków produkcji? W ostatnich trzech latach mieliśmy dobrą pogodę. Jak długo można na nią liczyć? Rozumiem trudne realia, ale przecież z piasku bicza się nie ukręci.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełDominikLudwiczak">Kolejna sprawa to koszty produkcji. W planie nie ujęto podwyżki cen skupu płodów rolnych, która wejdzie w życie od 1 lipca następnego roku. Koszty produkcji rosną, m.in. ze względu na podwyżkę składki emerytalnej. Rozumiem, że powinny być rekompensowane wzrostem produkcji, ale nie ma na to szans. Przecież nie ma postępu w dostawach środków produkcji dla rolnictwa. Na wsi brakuje węgla. Ludzie ogrzeją najpierw mieszkania, a dopiero potem pomyślą o parowaniu ziemniaków. Brak węgla odbije się niekorzystnie na efektach produkcji rolnej.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełDominikLudwiczak">Byłem przeciwnikiem łączenia resortu rolnictwa i leśnictwa. Rolnictwo kiedyś jeden raz miało zielone światło i to na krótko. Teraz dołączył drugi „biedak”.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełDominikLudwiczak">Mieszkam na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Z dużym zaniepokojeniem obserwuję proces jego niszczenia. Występuje tam brudnica mniszka.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełDominikLudwiczak">Dziś w Polsce nikomu nie żyje się łatwo. Nie jest łatwo ani rolnictwu indywidualnemu, ani uspołecznionemu. Kiedy jednak patrzę na wielkości dotacji, to stwierdzam, że rolnictwo uspołecznione jest uprzywilejowane. Nie twierdzę, że jest to całkowicie nieuzasadnione. Dotacje dla rolnictwa uspołecznionego są jednak o wiele wyższe, niż dla indywidualnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełStanisławŻelichowski">Rozumiem, że dla naszej komisji najważniejsze są problemy rolnictwa. Skóro jednak nas połączono, podobnie jak i resorty, nie możemy pozostawić na uboczu spraw leśnictwa. Wprawdzie oficjalne połączenie resortów nastąpi 1 stycznia 1986 r., ale budżet omawiamy już dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełStanisławŻelichowski">Główne cele gospodarki leśnej można określić następująco: utrzymanie ciągłości produkcji oraz przekazanie przyszłym pokoleniom lasów zdrowych i zielonych.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełStanisławŻelichowski">Czy lasy są zagrożone? Niedawno FAO opublikowała dane, z których wynika, że na świecie co minutę ginie 15 ha lasów. W czasie mego pięciominutowego wystąpienia ubędzie 75 ha lasów. Ogromnym niepokojem napawa stan środowiska naturalnego w naszym kraju. Zaledwie 0,5% długości rzek polskich toczy wody I klasy czystości. 50% długości rzek polskich posiada wody pozaklasowe. Ogromną większość jezior (80%) jest zatruta. Codziennie na lasy i pola spadają ogromne ilości pyłów.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełStanisławŻelichowski">Widząc narastające zagrożenie, FAO ogłosiła 1985 r. międzynarodowym rokiem lasów. W tym samym roku zlikwidowaliśmy resort leśnictwa, ale to już inna sprawa. W każdym razie centralne zarządzanie lasami zostało utrzymane - obowiązki ministra leśnictwa przejął minister rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#PosełStanisławŻelichowski">Według ustaleń naukowców, przyrost masy drzewnej w ciągu roku wynosi 16–19 mln m³. Wycinamy 20–22 mln m³, co oznacza stopniowe ubożenie tego ważnego bogactwa naturalnego. Największe zagrożenie stanowi brak środków finansowych na racjonalną gospodarkę. W ciągu trzech kwartałów 1985 r. rentowność w lasach państwowych wyniosła zaledwie 1%. Główną tego przyczynę upatrujemy w przepisach finansowych. Trwa w lasach klęska szkodników. Udało się wprawdzie częściowo opanować zagrożenie brudnicą mniszką, ale utraciliśmy całe połacie drzewostanu. Gdybyśmy chcieli zastosować się do mechanizmów reformy gospodarczej, to powinniśmy zaprzestać pozyskiwania posuszu i ciąć tylko grubiznę. Byłby to jednak nonsens. Nie można zatem stosować bezkrytycznie zasad reformy gospodarczej do leśnictwa. W lesie wiele prac wykonuje się dla przyszłych pokoleń. Mechanizmy reformy gospodarczej nie uwzględniają tego faktu. Lasy zalega posusz, ponieważ nie ma środków na jego usunięcie. Jako leśnika ogarnął mnie smutek, kiedy zobaczyłem, jakie preferencje mają PGR.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#PosełStanisławŻelichowski">Mamy bardzo postępową ustawę o ochronie środowiska. Realizuje się ją jednak w taki sposób, aby otrzeć łzy tym, którzy są truci, ale jednocześnie nie skrzywdzić trucicieli. W 1984 r. straty w lasach spowodowane skażeniem środowiska naturalnego wyniosły ok. 25 mld zł. Od trucicieli udało się wytargować zaledwie 0,5 mld zł. Oznacza to, że lasy dokładają do przemysłu. Jeśli hutnictwo czy górnictwo jest dotowane, to wiadomo, że nie można go obarczać zbyt dużymi karami, bo zapłaci je budżet państwa. W ostatecznym rachunku płacą lasy. Co zrobić w tej sytuacji? Uważam, że trzeba zmienić podejście do problemu ochrony środowiska. Należy sporządzić urzędowy wykaz jego trucicieli. Musimy wreszcie ustalić jednolite metody pomiaru stopnia skażenia środowiska. Teraz każdy specjalista podaje inne dane. Dla każdego truciciela trzeba ustalić termin zakończenia tego szkodliwego procederu. Niedotrzymanie terminu byłoby karane z całą surowością prawa. Tak dłużej być nie może. Giną lasy, chorują ludzie.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#PosełStanisławŻelichowski">My, leśnicy, zostaliśmy połączeni z rolnikami. Każdy z nas ma swoje problemy. Wydaje mi się, że jest dobra okazja do zlikwidowania istniejących między nami różnic. Jedną z nich jest problem szkód łowieckich. W 1984 r. z tytułu szkód łowieckich lasy wypłaciły rolnikom 2,5 mld zł. Czy leśnik, który nie ma niekiedy zielonego pojęcia o rolnictwie, jest w stanie prawidłowo oszacować rozmiary i wartość szkody? Poza tym, zwierzęta w stanie wolnym są własnością państwa. Skoro tak, to właściciel, czyli państwo, a nie lasy, powinno odpowiadać za wyrządzone szkody. Leśnictwo stało się ostatnio modnym zawodem. Zatrudniam teraz często „leśników z Marszałkowskiej”, którzy nie potrafią odróżnić żyta od pszenicy. Jak taki oszacuje szkody? Zazwyczaj postępuje tak, by dogodzić rolnikowi. Jest to sytuacja nienormalna. Nie mam nic przeciwko rolnikom, ale problem ten wymaga rozwiązania. Kandydowałem na posła z województwa typowo rolniczego. Na spotkaniach mówiono: „Dobry chłop z tego Żelichowskiego, żeby tylko dzików nie hodował”. Jak wytłumaczyć ludziom, że to nie ja hoduję te dziki?</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#PosełStanisławŻelichowski">Nie bardzo zrozumiałem wypowiedź ministra K. Grzesiaka na temat przemysłu celulozowo-papierniczego. Ustawa jednoznacznie przesądziła o przejściu w całości tego przemysłu do resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełStanisławWincentyLemiesz">W rolnictwie uspołecznionym pracuję od 22 lat. Niedawno przyjęliśmy zasadę jednakowego traktowania wszystkich sektorów, stwarzania każdemu z nich takich samych szans rozwoju. W naszej ocenie zasada ta była realizowana przez 2–3 lata. W 1985 r. warunki ekonomiczne w rolnictwie wyraźnie się pogorszyły, i to zarówno w rolnictwie indywidualnym, jak i uspołecznionym. Studiując założenia CPR na 1986 r. my, reprezentanci rolnictwa uspołecznionego, mamy wyraźne od czucie, że ta słuszna zasadą została w ewidentny sposób złamana. Do dotychczasowych świadczeń rolnictwa uspołecznionego na rzecz budżetu (podatek gruntowy, składka ubezpieczeniowa) doszły następne, tzn. spłata amortyzacji oraz kaucja wpłacana w wypadku rozpoczynania każdej nowej inwestycji kubaturowej. Tymczasem żaden rolnik indywidualny nie wpłaca żadnej kwoty do budżetu, kiedy stawią szopę lub stodołę.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełStanisławWincentyLemiesz">Czy w związku z przytoczonymi faktami pan minister podtrzymuje tezę o jednakowym traktowaniu wszystkich sektorów? Jeśli tak dalej będzie, to nawet obecne dobre PGR rozłożą się w najbliższych latach. Jak będzie wyglądało wówczas rolnictwo ziem północnych i zachodnich? Kto zajmie się tam uprawą ziemi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełStanisławKrólik">Spadek pogłowia krów interpretowaliśmy początkowo jako wynik naturalnej selekcji przeprowadzanej w stadzie. Prawda jednak jest inna: spowodowała to malejąca opłacalność produkcji mleka. Jeśli nie zmieni się polskiej normy, to obory zaczną wkrótce świecić pustką.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełStanisławKrólik">Dotacje dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych są niewielkie. Opłacalność produkcji spada. W moim województwie większość spółdzielni zadłużyło się. Rozbieżności między sektorami są nikomu niepotrzebne. Wszystkich trzeba szanować jednakowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełAlojzyNowicki">Niemal wszyscy mówcy poruszali problem dotacji. Ma on dwa aspekty. Pierwszy uwidocznił się wyraźnie przy okazji omawiania spraw przemysłu mleczarskiego. Chodzi o to, by zakłady otrzymywały dotacje terminowo i w wielkości ustalonej. Do niedawna pracowałem w jednym z dotowanych przemysłów i wiem, że nieterminowa wypłata dotacji naraża zakłady na poważne straty.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełAlojzyNowicki">Drugi aspekt sprowadza się do żądania całkowitego zniesienia dotacji. Propozycja ta jest w obecnych warunkach mało realna. Należy jednak rozważyć, czy nie byłoby trafniejszym rozwiązaniem przeniesienie dotacji z przemysłu do handlu. Dzięki temu funkcjonowanie przemysłu można byłoby oprzeć na zasadach ekonomicznych. Zastanawiam się, dlaczego dotychczas tego nie uczyniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełAlojzyNowicki">W CPR na 1986 r. zakłada się wzrost produkcji buraków cukrowych o 11%, natomiast produkcja cukru ma wzrosnąć o 20%. Wydaje się, że tak wysoki wskaźnik wzrostu produkcji cukru, w porównaniu z o połowę mniejszym wskaźnikiem wzrostu dostaw surowca, jest mało realny. Z produkcją buraków wiąże się również cena skupu mleka. Spadek opłacalności mleka rzutuje negatywnie na zainteresowanie produkcją buraka cukrowego. Trzeba pamiętać, że liście buraczane i wysłodki są dobrą paszą dla krów.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełAlojzyNowicki">Narasta problem nawożenia wapnem. Na Żuławach Ph (wskaźnik zakwaszenia gleby) sięga 4–4,5. Przy takim poziomie Ph inne niż wapnowanie rodzaje nawożenia są bardzo mało skuteczne.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełAlojzyNowicki">Chciałbym jeszcze raz powrócić do problemu opłacalności produkcji buraka cukrowego. Ceny, które będą obowiązywały od lipca 1986 r. powinny być ogłoszone już teraz. Rolnik podejmuje decyzje jesienią, a nie latem. Dlatego proszę o przyspieszenie terminu podania nowych cen buraka cukrowego.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełAlojzyNowicki">Od 1986 r. wszyscy truciciele środowiska będą musieli płacić stosunkowo wysokie kary. Jest to całkowicie słuszne. Zastanawiam się tylko, czy zabieranie pieniędzy jednym i składanie ich „na kupkę” w innym miejscu przyniesie jakieś realne efekty. Wnioskuję, by kary, były ściągane z zakładów zgodnie z przepisami, ale by wpłacana do budżetu kwota stanowiła różnicą między naliczoną wysokością kary a wielkością środków zainwestowanych przez zakład w ochronę środowiska. Rozwiązanie takie zainteresowałoby zakłady zwiększaniem środków przeznaczonych na ochronę środowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełMieczysławKucapski">Trzeba podjąć jednoznaczne decyzje co do wysokości dotacji dla gospodarki rolnej. Są one przyznawane w innej wysokości dla państwowych gospodarstw rolnych, a w innej dla gospodarstw indywidualnych. Czy np. należy przyznawać dotacje do węgla dla PGR? Taka sytuacja jest wynikiem utrzymywania dwóch cen: zaopatrzeniowej i rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełMieczysławKucapski">Należałoby zastanowić się nad wysokością dotacji do produkcji pasz treściwych. Dotacja ta powinna być przyznawana tylko dla przedsiębiorstw produkujących paszę. Moim zdaniem, dotacje dla rolnictwa powinny być przyznawane w jednakowej wysokości sektorowi uspołecznionemu i nieuspołecznionemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Komisja nasza powinna zażądać od ministra finansów udostępnienia jej wykazu dotacji do wszystkich sektorów rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełFranciszekKarp">Wiele spraw dotyczących działalności rolnictwa wymaga szczegółowego rozważenia i poważnego potraktowania. Jako przykład podać można sprawę melioracji. Aktualny stan melioracji pozostawia wiele do życzenia. Zmeliorowano wprawdzie podstawową część gruntów rolnych, ale urządzenia melioracyjne, zainstalowane przed wielu laty „sypią się” i wymagają naprawy. Tymczasem brakuje materiałów niezbędnych do ich remontów. Trzeba podjąć produkcję urządzeń melioracyjnych w kraju albo zwiększyć import części materiałów niezbędnych dla melioracji.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełFranciszekKarp">Szczycimy się wzrostem poziomu nawożenia, ale np. wapnowanie gleb pozostawia nadal wiele do życzenia, a na niektórych terenach jego poziom jest niższy niż w poprzednich latach. Niezrozumiałe jest, dlaczego brak nam wapna nawozowego, którego przecież w kraju mamy pod dostatkiem. Należałoby domagać się szybkiego opracowania programu produkcji wapna nawozowego i rozszerzenia zabiegów związanych z wapnowaniem gleb.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełFranciszekKarp">W produkcji ziemniaka jesteśmy potęgą światową, ale poważna część wyprodukowanych ziemniaków ulega zniszczeniu wskutek niewłaściwego przechowywania. Szacuje się, że straty z tytułu złego przechowywania ziemniaków wynoszą w latach dobrego urodzaju 15% ogólnej produkcji, a w latach złych - ponad 30%. Są to straty olbrzymie, przekraczające rocznie ponad 6 mln ton ziemniaków. Trzeba szybko podjąć działania na rzecz ich zmniejszenia.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełFranciszekKarp">Powinniśmy aktywizować eksport ziemniaków. Trzeba jednak wprowadzić rejonizację produkcji poszczególnych odmian ziemniaków konsumpcyjnych. Dobrym rynkiem dla tego eksportu są kraje arabskie, gdzie na stół podaje się ziemniaki jako rarytas. Trzeba ten rynek wykorzystać. Rozwijać należy parnikowanie ziemniaków, do czego potrzebne są kolumny parnikowe. W województwie, które reprezentuję na 115 gospodarstw mamy tylko 8 kolumn parnikowych. Należałoby jak najszybciej rozwinąć krajową produkcję kolumn parnikowych; nie jest to chyba technologia niemożliwa w naszych warunkach do opanowania.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełFranciszekKarp">Na terenach południowej Polski mamy nadal bardzo rozdrobnioną gospodarkę; są tam przeważnie gospodarstwa małe o powierzchni 2–5 ha. Ustawa o scalaniu gruntów przewiduje, że do scalania potrzebna jest zgoda co najmniej 50% gospodarzy na wsi. Ten przepis utrudnia proces komasacji gruntów i należałoby zastanowić się, czy nie powinno się go zmienić. Jest to problem niesłychanie ważny dla przyszłości naszego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełFranciszekKarp">Rozwój produkcji zwierzęcej uzależniony jest od wzrostu produkcji pasz. Chłopi przekonali się już, że kukurydza jest dobrą paszą treściwą i rozszerzaliby jej uprawy, gdybyśmy dostarczyli im więcej maszyn do zbioru kukurydzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełZbigniewGessler">Dotacja dla mleczarstwa jest bardzo wysoka i wynosi blisko 140 mld zł. Skup mleka wynosi ok. 11 mld l. Czy mleko to jest w całości zagospodarowane i wykorzystane do produkcji różnego rodzaju wyrobów mleczarskich?</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełZbigniewGessler">W planie na rok przyszły zakładamy zwiększenie areału upraw buraka cukrowego. Obecnie obserwujemy zmniejszenie spożycia cukru w skali światowej, a i u nas w kraju spożycie cukru spada. Czy wobec tego słuszne jest planowanie zwiększenia areału upraw buraka, cukrowego i jakim celom ma to służyć? Czy przewidujemy wyższy eksport cukru?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełEugeniuszMalinowski">W związku z proponowanym brzmieniem art.10 projektu ustawy budżetowej na 1986 r. wnioskuję o wyłączenie państwowych gospodarstw rolnych i państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej z obowiązku przeznaczenia części funduszu rezerwowego na pokrycie należnych przedsiębiorstwom dotacji budżetowych. Pokrywanie części należnych dotacji z funduszu rezerwowego spowoduje pogorszenie ekonomicznych warunków działalności państwowych gospodarstw rolnych i państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej w stosunku do rolników indywidualnych i jednostek spółdzielczych, a tym samym naruszenie zasady zmierzającej do ujednolicenia warunków ekonomicznych wszystkich sektorów rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Jednostki spółdzielcze nie tworzą funduszu rezerwowego, a tym samym nie będą obciążane obowiązkiem przeznaczenia części tego funduszu - utworzonego z wypracowanego zysku na pokrycie należnych dotacji. Przykładowo spółdzielcza mieszalnia pasz otrzyma dotację do wyprodukowanych pasz w pełnej wysokości, natomiast podobna mieszalnią działająca w ramach PGR lub PPGR będzie musiała część należnej dotacji pokryć z funduszu rezerwowego, uszczuplając tym samym możliwość jego wykorzystania na inne cele.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Rolnicy indywidualni, chociaż bezpośrednio dotacji nie otrzymują, korzystają z nich w formie obniżonych cen za towary i usługi objęte dotowaniem, bez obowiązku angażowania własnych środków na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Wprowadzenie zasady pokrywania części należnych dotacji z funduszu rezerwowego przedsiębiorstwa spowoduje naruszenie samodzielności w gospodarowaniu własnymi środkami przedsiębiorstwa i zasady jednolitości upewnień przedsiębiorstw. Przykładowo - przedsiębiorstwo prowadzące mieszalnie pasz zarówno na własne potrzeby, jak i na zaopatrzenie innych jednostek, a posiadające wysoki fundusz rezerwowy, otrzyma mniejszą dotację od przedsiębiorstwa o podobnej produkcji, ale nie posiadającego funduszu rezerwowego.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Jeszcze jaskrawiej wystąpi ten problem w przedsiębiorstwach zaopatrujących wszystkie sektory rolnictwa w środki produkcji (materiał budowlany, nasadzeniowy, nasiona itp.) i otrzymujących dotacje na finansowanie postępu biologicznego, które będą finansowały własnym funduszem rezerwowym preferencje cenowe udzielone producentom rolnym.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Podobnie przedstawiać się będzie sytuacja z dotacjami na szkolenie przez PGR stażystów, którzy z reguły nie podejmują pracy w przedsiębiorstwach szkolących. We wszystkich przypadkach będzie to traktowane przez te przedsiębiorstwa jako nieuzasadnione finansowani e własnymi środkami celów ogólnokrajowych.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Przeznaczanie funduszu rezerwowego na finansowanie należnych dotacji pomniejszy środki finansowe będące w dyspozycji przedsiębiorstw, zwiększając zapotrzebowanie na kredyt bankowy. W konsekwencji doprowadzi to do zwiększenia kosztów, oraz pogorszenia wyników finansowych.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosełEugeniuszMalinowski">Przedstawiona sytuacja, moim zdaniem, uzasadnia odrębne potraktowanie PGR i PPGR przez wyłączenie ich z przepisów art.10 projektu ustawy budżetowej na 1986 r. i inne uregulowanie tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJanSzczerbal">Zgadzam się z wnioskami mojego przedmówcy. Ustalenie obowiązku pokrywania części dotacji z funduszu rezerwowego wymaga specjalnego uzasadnienia i moim zdaniem nie jest słuszne. Trzeba np. brać pod uwagę, że PGR szkolą młode kadry nie tylko dla siebie, ale dla całego rolnictwa i przy takim brzmieniu art. 10 ustawy budżetowej mogą ograniczyć zakres szkolenia. Jest to problem olbrzymiej wagi, gdyż, jak wiemy, szkolenie rolnicze prowadzone przez PGM jest coraz bardziej ograniczane. Gdzie wobec tego będziemy szkolić specjalistów dla rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełJanSzczerbal">Ustalane są limity paliwa dla rolnictwa. W sezonie żniwnym, czy też w okresie nasilenia robót rolnych, zdarza się często, że limit paliwa jest już wykorzystany i trzeba przerwać prace w polu. Przykładów takich nie trzeba daleko szukać. Jak wiemy, wiele gospodarstw z tego właśnie m.in. powodu nie zdążyło sprzątnąć buraków cukrowych. Sam pracuję w ośrodku maszynowym i znam z praktyki te trudności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełZdzisławDębowski">Słuszne jest utrzymywanie klas mleka, gdyż zależy nam na tym, ażeby rolnik oddawał do mleczarni dobre mleko. Chociaż z drugiej strony mówi się, że krowa daje dobre mleko, ale człowiek je psuje w procesie produkcyjnym. Często klasa mleka obniżana jest z powodu choroby wymion u krów. Trzeba informować rolników, że są lekarstwa na tę chorobę i jak należy je stosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełKlemensMichalik">W planie na 1986 r. zakładamy dalszy wzrost pozyskania grubizny. Ten fakt może niepokoić. Jak wiemy, od wielu lat pozyskanie grubizny ustalane było ponad dopuszczalny etat rębny. Zapewniano nas, że jest to tylko sytuacja przejściowa i że w następnych latach pozyskanie grubizny będzie maleć. Zapewnienia te nie są realizowane. Jakie są przyczyny tak wysokiego pozyskania drewna grubego? Powinniśmy robić wszystko, ażeby było ono ustalane na dopuszczalnym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełKlemensMichalik">Po połączeniu resortu leśnictwa z resortem rolnictwa przemysł celulozowo-papierniczy miał być przekazany do resortu przemysłu chemicznego i lekkiego. Jak się dowiadujemy, przemysł chemiczny nie chce przejąć przemysłu celulozowo-papierniczego; takie są oficjalne wypowiedzi ministra przemysłu chemicznego. Resort chętnie przejmuje przemysł meblarski, bo jest on dochodowy i ma duży eksport. Mówi się, że przemysł celulozowo-papierniczy ma być przekazany resortowi rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej. Nie byłoby to chyba słuszne, a jeżeli tak ma być, to po co w ogóle likwidowaliśmy resort leśnictwa? W sprawie tej trzeba podjąć jednoznaczną decyzję.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełKlemensMichalik">W dyskusji poruszano problem redakcji i merytorycznego znaczenia przepisu art. 10 ustawy budżetowej na 1986 r. Wydaje mi się, że przepis ten jest niesłuszny nie tylko w stosunku do rolnictwa, ale w stosunku do całej gospodarki. Po co w ogóle wprowadzaliśmy reformę gospodarczą, która przewidywała, że dobrze gospodarujące przedsiębiorstwa mogą tworzyć fundusze rezerwowe i przeznaczać je, na określone cele, skoro teraz chcemy ograniczyć uprawnienia przedsiębiorstw i zabrać im to, co ustawowo było zagwarantowane? Sprawa ta wymaga szerszego naświetlenia i generalnego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełKrzysztofStempień">Od dawna szeroko mówimy o programie samowystarczalności żywnościowej kraju. Przewidywano, że 30% nakładów budżetowych przeznaczać się będzie na rolnictwo i gospodarkę żywnościową. Należałoby sprawdzić, czy rzeczywiście tak jest i żądać odpowiednich wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełKrzysztofStempień">Wiceminister rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej Kazimierz Grzesiak:</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełKrzysztofStempień">Zarówno w koreferatach, jak i w dyskusji podniesiono wiele istotnych problemów, a także zgłoszono postulaty i wnioski, które będą szczegółowo przeanalizowane i w miarę możliwości wykorzystane w realizacji planu przyszłorocznego.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełKrzysztofStempień">W dyskusji domagano się, ażeby już teraz określić wysokość rezerwy budżetowej, która ma być przeznaczona na zmianę cen produktów rolnych. Trudno byłoby w tej chwili określić wielkość tej rezerwy, możliwe to będzie dopiero po dokonaniu oceny sytuacji ekonomicznej rolnictwa, o czym mówił w swoim koreferacie poseł B. Strużek.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PosełKrzysztofStempień">Zastanawiano się, czy należy nadal stosować dotacje do produkcji rolniczej. Na pewno najsłuszniej byłoby oprzeć ceny produktów rolnych na rzeczywistych kosztach i jesteśmy zainteresowani w prowadzeniu takiej polityki. Mamy jednak do wyboru; albo podwyższyć ceny rynkowe artykułów żywnościowych, albo utrzymać dotację, 84% dotacji przeznaczone jest na dofinansowanie przemysłu - mięsnego, mleczarskiego, tłuszczowego, zbożowo-młynarskiego. Jest to niezbędna forma dotowania żywności, którą musimy utrzymywać. Na pewno przedsiębiorstwa rolnicze wołałyby nie brać dotacji i opierać się na rzeczywistych kosztach. Zmiana cen paliw spowoduje konieczność zwiększenia dotacji.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PosełKrzysztofStempień">Jeden z posłów sygnalizował trudności w zakresie zbytu prosiąt w woj. bielskim. Takich trudności nie ma na innych terenach, jest to problem lokalny. Zainteresujemy się nim i pomożemy w rozwiązaniu trudności.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PosełKrzysztofStempień">Rozpoczęta będzie w kraju produkcja ciągników dostosowanych do warunków terenów górskich. Będziemy produkować ciągnik średniej mocy w oparciu o licencję Fergusona. Ponadto w kooperacji z Jugosławią i ZSRR produkować będziemy małe ciągniki, a właściwie ciągniki będziemy importować z tych krajów, a w zamian wytwarzać maszyny towarzyszące.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PosełKrzysztofStempień">Krajowa produkcja aparatury dla dokonywania chemicznych zabiegów ochrony roślin jest niewystarczająca. Przemysł kluczowy niechętnie podejmuje tę produkcję. Toteż w ramach resortu rozpoczęliśmy produkcję opryskiwaczy w kooperacji z zagranicznymi firmami; będą je produkować m.in. państwowe ośrodki maszynowe. Nasz przemysł nie jest dostatecznie elastyczny w podejmowaniu produkcji nowych wyrobów, toteż uruchamiamy dla tego celu całe zaplecze techniczne rolnictwa, nawet kosztem innej działalności.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PosełKrzysztofStempień">Wspomniane preferencje dla gospodarki rybnej dotyczą rozwoju produkcji opakowań, ciągów chłodniczych, finansowania urządzeń stawowych.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PosełKrzysztofStempień">Te kwoty, które znalazły się w budżecie resortu rolnictwa, a są przeznaczone na naukę, stanowią tylko część środków przeznaczonych na działalność naukową. Nie obejmują np. środków, które wydatkowane będą z funduszu Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Rzeczywiste nakłady na naukę i postęp techniczny w rolnictwie będą znacznie wyższe.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PosełKrzysztofStempień">Problem wapnowania gleb był tematem wspólnej narady przedstawicieli Komitetu Centralnego PZPR, ZSL i Najwyższej Izby Kontroli. Podjęto wspólne ustalenia, które będą realizowane, ale na efekty trzeba oczywiście poczekać. Tym problemom poświęcone było również posiedzenie Rady Ministrów. Zobowiązano odpowiednie resorty do uruchomienia produkcji urządzeń do przemiału dolomitów. Sprawa jest na dobrej drodze. Chciałbym jednak wyjaśnić, że resort rolnictwa zagospodarowuje wapno z pozysku miejscowego. Przeróbka wapna prowadzona jest również w szerokim zakresie przez resort budownictwa i resort przemysłu, chemicznego.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#PosełKrzysztofStempień">W okresie ostatnich 3 lat odnotowano spadek pogłowia krów. Plan na rok przyszły, jak powiedziałem, zakłada stagnację, tj. utrzymanie stanu z grudnia 1985 r. Departament Produkcji Zwierzęcej prowadzi szczegółową analizę przyczyn powstałej sytuacji. Są to na ogół przyczyny dosyć złożone i różnie się kształtują w różnych regionach kraju. Pogłowie bydła spadło o 4%, ale skup mleka - w znacznie niższym procencie. Ostatnio odnotowano pewien wzrost pogłowia, co należy uznać za pomyślny prognostyk. Po zebraniu wszystkich materiałów przedstawimy komisji uwagi i wnioski. Już teraz można powiedzieć, że przyczynami spadku pogłowia bydła są m.in.: ciężka praca przy tej hodowli, mała mechanizacja prac oraz niedostatek pasz.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#PosełKrzysztofStempień">Chciałbym wyjaśnić, że resort nasz zajmuje się sprawami leśnictwa od niedawna. Dla usprawnienia naszej działalności powołano Komisję ds. Leśnictwa pod przewodnictwem zastępcy przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów ministra Długosza. Trwają prace nad nowymi aktami prawnymi regulującymi sprawy gospodarki leśnej. Uważamy za nieporozumienie traktowanie parków narodowych jako jednostek budżetowych. W ten sposób parki będące jednostkami budżetowymi są w rzeczywistości „gorszym lasem”, bez dopływu środków i kadry. Z doświadczeń dawnego resortu leśnictwa chcemy wykorzystać to, co się sprawdziło. Inna sprawa, czy to się uda.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#PosełKrzysztofStempień">Poseł D. Ludwiczak pytał, dlaczego występują pewne nieścisłości w podanej przez nas informacji. Jeśli chodzi o nieścisłości dotyczące pogłowia bydła, to sprawa wygląda tak, że wprawdzie nastąpił 4% spadek pogłowia, ale jednocześnie w produkcji mleka wzrosła o 2% wydajność. Jest to pomyślny trend i nie ma moim zdaniem powodów do niepokoju. Jestem optymistą, bo inaczej nie pracowałbym w tym resorcie.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#PosełKrzysztofStempień">Opracowujemy nową koncepcję rozwiązania problemu szkód łowieckich. W odpowiednim czasie przedstawimy te propozycje komisji.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#PosełKrzysztofStempień">Poseł A. Nowicki poruszył sprawę cukru. Chciałem stwierdzić, że resort rolnictwa jest zobowiązany do zaspokojenia potrzeb społeczeństwa na produkty spożywcze. Dotyczy to również cukru i mleka. W związku z niepewną jeszcze sytuacją na rynku musimy utrzymywać duże rezerwy żywnościowe. Aby sprostać tym zadaniom założyliśmy bardzo duży przyrost produkcji cukru. Mamy jednak świadomość, że bez zmiany cen buraków, nie osiągniemy w tym zakresie dobrych wyników. Poseł F. Karp poruszył sprawę dotacji na melioracje. Przeznaczamy na ten cel kwotę 7 mld zł. Chcę jednak zaznaczyć, że dotacje nie mogą w żadnym razie stanowić głównego czy jedynego źródła finansowania działalności w tej dziedzinie. Dotacje mają - wedle naszych zamierzeń - stanowić pomoc dla tych jednostek, które znalazły się w trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#PosełKrzysztofStempień">Ostatnio zapadła decyzja, że będziemy produkować polską maszynę melioracyjną. Produkcji nie da się jednak rozpocząć od razu. Dlatego też podjęliśmy decyzję w sprawie importu maszyn melioracyjnych ze Związku Radzieckiego, aby można było wykonać plan melioracji.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#PosełKrzysztofStempień">W dyskusji poruszono także sprawę ziemniaków. Jesteśmy potęgą w produkcji ziemniaka, ale tylko w kraju. Kierownictwo resortu zobowiązało mnie do przedstawienia w grudniu szczegółowego programu uprawy ziemniaka w PRL. Prognozy nie są dobre. Areał upraw ziemniaka będzie się zmniejszał. Przetwórstwo ziemniaka jest bardzo drogie. W obecnej sytuacji nie możemy sobie pozwolić na budowę zakładów przetwórstwa ziemniaka.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#PosełKrzysztofStempień">W niektórych regionach kraju można by rozwiązać problem paszowy w drodze rozwoju uprawy kukurydzy. W fabryce maszyn rolniczych w Poznaniu prowadzone są intensywne badania nad wyprodukowaniem maszyny do zbioru kukurydzy. Podjęliśmy starania, aby zakupić odpowiednią ilość wysokiej jakości ziarna kukurydzianego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">Informacja w sprawie mleczarstwa jest bardzo zawężona i stąd wrażenie, że wszystkiemu winne są dotacje. Jednak przedsiębiorstwa, które korzystają z dotacji, mają utrudnioną sytuację, zwłaszcza wówczas, gdy budżet państwa przedstawia się tak, jak dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">Przewidywane obciążenia na PFAZ wyniosą w br. 35 mld zł. Zabranie tych pieniędzy spółdzielniom pozbawiło niektóre z nich całości zysku. Połowa zysku ze spółdzielczości mleczarskiej to zysk z działalności innej niż przetwórstwo mleka. Główne źródło tego zysku stanowi transport mleczarski.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">W tym roku przyznaliśmy 80% ulgi w podatku dochodowym. Jednak z punktu widzenia jednostek nie jest to korzystne, bo nie dostają wtedy dotacji. Z przemysłem mleczarskim mamy wyjątkowe kłopoty. Byłbym zadowolony, gdyby 31 grudnia tęgo roku można było określić wysokość dotacji. Jest to faktycznie niemożliwe. Uważam, że dotacje nie powinny niczego gwarantować. To nie może być nic pewnego. Przedsiębiorstwa nie mogą przecież prowadzić gospodarki finansowej wiedząc z góry, jaką otrzymają kwotę dotacji Uważam, że kwotą 142 mld zł jest wystarczająca, a kwota 162 mld zł zbyt duża.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">W art. 10 projektu ustawy budżetowej uczyniono pod adresem PGR duży ukłon. Pomniejszenie wielkości dotacji tylko o 30% funduszu rezerwowego znaczy, że cała reszta tego funduszu pozostanie do dyspozycji PGR. Inne przedsiębiorstwa otrzymają dotacje pomniejszone o cały fundusz rezerwowy. Takie rozwiązanie jest rozwiązaniem jednorazowym i w przyszłości preferencje tego typu w stosunku do PGR i PPGR, a także innych przedsiębiorstw nie będą w ogóle możliwe. Uważam, że takie rozwiązanie w obecnej sytuacji jest w pełni zasadne.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">Ostatnio kierownictwo resortu rozpatrywało sprawę zasadności stosowania preferencji w przechowalnictwie ziemniaków. Podjęliśmy decyzję, że będzie udzielony kredyt na sfinansowanie zimowych zapasów ziemniaków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Traktujemy dotacje jako zło konieczne. Gdybyśmy zaprzestali dotowania, zmniejszyłoby się wapnowanie pól, co w efekcie spowodowałoby spadek planów. Dotacje są złem m.in. dlatego, że „wpędzają” w dodatkowe koszty - musimy zwiększać zatrudnienie w związku z koniecznością prowadzenia rachunków i rozliczeń.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Odpowiadając posłowi D. Ludwiczakowi pragnę stwierdzić, że mówiąc o dotacjach nie mamy na myśli wyłącznie dotacji dla SKR. Chodzi nam o dotacje dla całego rolnictwa. Przecież przysługują one każdemu, kto wykonuje dotowaną usługę.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Jeśli chodzi o instruktorki wiejskiego gospodarstwa domowego, to przypomnę, że jest to działalność zlecona naszemu związkowi przez rząd. Dlatego nie możemy zgodzić się na przekazywanie własnych środków na ten cel. Jeśli zabraknie na to pieniędzy, to ograniczymy liczbę instruktorek. Być może, przejmą to WOPR. Na marginesie dodam, że taki sposób postawienia sprawy zniechęca nasz związek do przyjmowania innych prac zlecanych przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Nie chcemy większej kwoty dotacji na budownictwo mieszkaniowe w SKR, niż została przewidziana w projekcie ustawy budżetowej. Chodzi tylko o to, by mogły z niej korzystać wszystkie spółdzielnie, a nie wyłącznie nowo powstające. Spójrzmy prawdzie w oczy: ile teraz powstaje nowych spółdzielni?</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Uważam, że nasz związek powinien być obecny przy omawianiu wszystkich problemów rolnictwa. Zapoznałem się z planem posiedzeń komisji na najbliższe miesiące i z przykrością muszę stwierdzić, że powyższa zasada nie została w nim uwzględniona.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychZdzisławZambrzycki">Zasada jedności rolnictwa jest mądra i słuszna. Na jej straży powinna stać sejmowa Komisja Rolnictwa, leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej. W przeciwnym razie rolnictwo będzie przegrywało w konkurencji z innymi działami gospodarki narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Pragnę odpowiedzieć na pytanie posła W. Ogary. Spółdzielczość mleczarska wytworzyła najbardziej sprawny system spośród wszystkich innych systemów skupu płodów rolnych. Posiadamy 10 tys. stałych punktów skupu. Codziennie odbieramy mleko od 89% jego producentów. Czy są rezerwy w skupie mleka? Naszym zdaniem - bardzo niewielkie. W ostatnich latach wskaźnik towarowości produkcji mleka zwiększył się z 61% do 68%. Nie widzę realnej możliwości dalszego zwiększania skupu mleka. Skupowanie mleka w niewielkich ilościach z oddalonych gospodarstw poważnie podraża koszty tej operacji. Wzrastają one w skrajnych przypadkach do 8 zł za 1 1. Nie możemy pomijać tego elementu. Trzeba, stać na gruncie realiów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Sprawę mieszania mleka w zlewniach wyjaśniałem już wielokrotnie. W punktach skupu, w których mleko jest odbierane od rolnika, nie mamy możliwości szybkiego określenia jego wartości. Możemy jedynie w ciągu kilkunastu minut ustalić zawartość tłuszczu. Na zbadanie wartości mikrobiologicznej potrzebujemy kilku godzin.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Przed wprowadzeniem polskiej normy w 1982 r. mieliśmy 40% mleka w I klasie czystości. Obecnie odsetek ten wzrósł do 71%. Polską normę hałaśliwie atakuje niewielka grupa (ok. 10%) dostawców sprzedających mleko w cenie podstawowej. Niektórzy sugerują wstrzymanie skupu tego mleka. Byłoby to równoznaczne z utratą 25 tys. ton masła. Nie stać nas dziś na takie posunięcie.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Jest to stary dylemat: czy ustalić podstawową cenę na poziomie opłacalności i premiować jakość, czy też ustalać cenę podstawową poniżej kosztów produkcji i potem operować klasami. Obecny system cen przyjęła Rada Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Czy różnica między ceną podstawową a ceną za mleko I klasy jest dostatecznie duża? Sięga ona 30% i naszym zdaniem jest wystarczająca. Część producentów próbuje obejść polską normę. Musimy umacniać wiarygodność naszej oceny mleka. Będziemy dążyć do tego, by zastrzeżeń i wątpliwości było jak najmniej.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Centralny Związek i jego Rada od pewnego czasu sygnalizują pogarszanie się opłacalności produkcji mleka. Bardzo wysokie podwyżki cień mleka w latach 1980 i 1982 zapewniły wysoki skup mleka w latach 1983–1984. Obawiamy się, że obserwowany obecnie regres jest dopiero początkiem dłuższego procesu, który rozwinie się w najbliższych latach. Dlatego rad jestem z informacji ministra K. Grzesiaka o podjęciu decyzji mających na celu zahamowanie tendencji spadkowych w produkcji mleka.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Poseł Wł. Neneman zapytał, czy potrzebujemy tak dużo mleka i czy obecnie skupowane ilości zdołamy przerobić. Odpowiadam na te pytania twierdząco. Uważam, że gdybyśmy skupowali nieco więcej, tzn. 12–12,5 mld l mleka, zdołalibyśmy w pełni zaspokoić potrzeby rynku wewnętrznego. Musimy pamiętać o konieczności produkowania znacznych ilości masła. W związku z tym nie starcza tłuszczu na inne wyroby mleczarskie. Do niedawna robiliśmy sery chude, na które był bardzo mały popyt.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">Nie zamierzam polemizować z ministrem S. Chudzyńskim. Pan minister wie dobrze, że jesteśmy łagodni jak niemowlęta. Pragniemy jedynie tych przyznanych nam 23% rentowności w stosunku do kosztów przerobu. O ile nie da się przesunąć dotacji do handlu, to chcielibyśmy, aby przynajmniej sprawa stawiana była jasno. Jest to dotacja do konsumpcji, a nie do przemysłu mleczarskiego. Po drugie, pragniemy precyzyjnego określania wysokości dotacji, która nam przysługuje. Nie chcemy ani grosza więcej dotacji ponad te 23% rentowności. Ale niech ta kwota będzie przekazywana terminowo. Oczywiście, w ciągu roku następują zmiany cen, jednakże proces przekazywania środków powinien być usprawniony.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#PrezesCentralnegoZwiązkuSpółdzielniMleczarskichJerzyOsiński">W poprzedniej kadencji Sejmu funkcjonowała podkomisja do spraw mleczarstwa. Wiele korzystnych dla nas decyzji rządu było wynikiem starań tej podkomisji. W związku z tym proszę Wysoką Komisję o utworzenie analogicznej podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Zgodnie z postanowieniem Prezydium Sejmu, w obecnej kadencji komisje nie będą powoływały stałych podkomisji. Podkomisje będą tworzone ad hoc, dla rozpatrzenia konkretnego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełBolesławStrużek">Pragnę zwrócić uwagę, że nie będzie to zgodne z ustawą o obowiązkach i prawach posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełAdamStadnik">Z wypowiedzi wiceministra finansów wynika, że Ministerstwo Finansów zrobiło PGR wielką łaskę. Sytuacja rolnictwa jest bardzo specyficzna. Przy tym samym nakładzie sił i środków można uzyskać bardzo różne wyniki. Prawda ta znajduje co rok potwierdzenie zarówno w rolnictwie uspołecznionym, jak i w indywidualnym. Czy w związku z tym można stosować jednakowe zasady dla wszystkich? Wydaje się, że niektóre sprawy trzeba rozwiązywać w trybie indywidualnym. Gospodarstwa państwowe muszą zaciągać kredyty, które i tak pogarszają ich trudną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełAdamStadnik">Pragnę zwrócić uwagę panu ministrowi S. Chudzyńskiemu, że zadania resortu realizowane są na dole przez ludzi nie zawsze dobrze przygotowanych do pracy. Najpierw trzeba było niemal na kolanach prosić o kredyty, ale kredytów nie było, a potem nagle okazało się, że są nie wykorzystane środki. Powodem była niewiedza „panienki z banku”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Proponuję, aby komisja, zgodnie z wnioskiem posła B. Strużka i innych posłów, opracowała dwie opinie. Jedna opinią byłaby przeznaczona dla prezesa Rady Ministrów. Zawarlibyśmy w niej stanowisko komisji w podstawowych sprawach dotyczących CPR na 1986 r.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełKazimierzOlesiak">Druga opinia stanowiłaby załącznik do uchwały naszej komisji w sprawie projektu ustawy budżetowej na 1986 r. Uchwałą aprobowałaby generalnie projekt ustawy budżetowej, natomiast opinia prezentowałaby nasze stanowisko w niektórych szczegółowych kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PosełKazimierzOlesiak">Wydaje się, że musimy zwrócić uwagę na fakt, iż 85% wydatków budżetowych resortu rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej stanowią dotacje, przeznaczone przy tym w większej części na konsumpcję. Musimy też dać wyraz przekonaniu, iż za słuszne uważamy zaplanowanie w projekcie ustawy budżetowej rezerwy na podwyżki cen skupu płodów rolnych. Najwyższy czas zaprzestać traktowania tego jak czegoś nadzwyczajnego. Dotychczas w połowie roku robił się wielki szum - skąd wziąć środki. Może nie podnosić cen?</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PosełKazimierzOlesiak">Musimy ustosunkować się do problemu dotacji. Dużo o tym dyskutowaliśmy. Prawda jest taka, że każda dotacja prowadzi do niegospodarności. Ale jest też prawdą, że w obecnych warunkach dotacje są konieczne. Dlatego powinniśmy stwierdzić w opinii, iż uważamy wielkość dotacji przewidzianą w projekcie ustawy budżetowej za niezbędną. Z drugiej strony, trzeba wyraźnie stwierdzić konieczność podjęcia działań zmierzających do ograniczenia zakresu i rozmiarów dotacji w przyszłości. Trzeba stopniowo przechodzić do normalnego systemu ekonomicznego. W obecnym systemie wszystkich dotujemy jednakowo, bez względu na efekty pracy.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PosełKazimierzOlesiak">Należałoby zalecić rządowi prace nad dalszym usprawnianiem systemu dotowania rolnictwa, przy czym dotyczyć to powinno zarówno większej terminowości wypłaty dotacji, jak i dostosowania jej zakresu do rzeczywistych potrzeb poszczególnych przedsiębiorstw, organizacji i związków rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PosełKazimierzOlesiak">Ustawa budżetowa na rok przyszły w art.10 przewiduje, że PGR i PPGR mają 30% funduszu rezerwowego przeznaczać na uzupełnienie dotacji. Są argumenty za słusznością tego uregulowania, ale są również i argumenty przeciwne. Należałoby w naszej opinii domagać się zwolnienia PGR z tego obowiązku, ale wskazać również i na to, że takimi obciążeniami obłożona jest cała gospodarka narodowa.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PosełKazimierzOlesiak">Wyjaśnienia, które otrzymaliśmy, nie są w pełni zadowalające. Trzeba mieć na uwadze, że odprowadzenie środków z funduszu rezerwowego wpływa równocześnie na obciążenie amortyzacji i innych pochodnych. Należałoby problem ten dokładnie naświetlić w naszej opinii i przekazać do rozważenia Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów. Niech ona zadecyduje, czy przepis ten należy przyjąć w proponowanej formie, czy też odpowiednio zmienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełBolesławStrużek">Stanowisko naszej komisji należy przedstawić w sposób jednoznaczny i żądać wyłączenia PGR z obowiązku wykorzystywania części funduszu rezerwowego na dotacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Zgadzam się z tą propozycją. Wniosek w naszej opinii zostanie wobec tego jednoznacznie sformułowany, zgodnie z propozycją posła B. Strużka.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełKazimierzOlesiak">W dyskusji domagano się zwiększenia nakładów na naukę w budżecie resortu rolnictwa na rok przyszły. Czy w świetle otrzymanych wyjaśnień będziemy w opinii poruszać tę sprawę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełBolesławStrużek">Jak już mówiłem w koreferacie, nakłady na naukę w budżecie resortu rolnictwa zaplanowano na przyszły rok na poziomie 1985 r. Przy postępującej inflacji jest to faktyczne zmniejszenie tych nakładów. Prowadzenie prac badawczych jest warunkiem zapewnienia postępu technicznego w rolnictwie w latach przyszłych. Trzeba więc domagać się zwiększenia nakładów na ten cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Proponuję wobec tego umieścić w naszej opinii odpowiednie sformułowania dotyczące nakładów na naukę w budżecie resortu rolnictwa w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełKazimierzOlesiak">Jeżeli chodzi o poruszoną sprawę dofinansowania utrzymania instruktorek wiejskiego gospodarstwa domowego, to wydaje się, że sprawa ta powinna być w toku operatywnej działalności załatwiona przez Ministerstwo Finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrezesKZRKiORZdzisławZambrzycki">Wydaje się, że sprawa tych 15 mln zł na opłacenie instruktorek wiejskiego gospodarstwa domowego powinna być jednoznacznie podniesiona w opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">Wtedy, kiedy kółka rolnicze przejmowały z WOPR te instruktorki, powiedziano jednoznacznie, że otrzymają tylko częściowe środki na opłacenie ich utrzymania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrezesZdzisławZambrzycki">Wobec tego kółka rolnicze będą musiały przekazać te 250 instruktorek z powrotem do WOPR i nie będzie, to służba pracująca pod nadzorem społecznym. W praktyce okazało się jednak, że właśnie ten nadzór społeczny nad działaniem instruktorek jest bardzo pożyteczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Czy musimy dla tych brakujących kółkom rolniczym 15 mln zł występować o zmianę postanowień ustawy budżetowej? Moim zdaniem, jest to problem do załatwienia w toku operatywnego działania i Ministerstwo Finansów na pewno wygospodaruje fundusze na ten cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełBolesławStrużek">Nie powinniśmy w opinii domagać się określenia wysokości rezerwy budżetowej przeznaczonej na podwyżki cen artykułów rolniczych. W tej chwili nie ma takiej możliwości. Sprawę tę należy rozpatrzyć dopiero po zakończeniu prać, o których wspomniałem w koreferacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Jeżeli nawet wniosek w tej sprawie, o której mówi poseł B. Strużek, wydaje się utopijny, to jednak należałoby go zasygnalizować w opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WiceministerfinansówStanisławChudzyński">Nie możemy rozpatrywać sprawy cen skupu bez cen detalicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełBolesławStrużek">Jak się szacuje, w 1986 r. ceny detaliczne mają wzrosnąć o 9%, a przy przekroczeniu funduszu płac mogą wzrosnąć więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">Nie chodzi o ścisłe określenie kwot, a postawienie problemu; jest to postulat do rozważenia przez rząd w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełKazimierzOlesiak">Idąc za rozumowaniem posła B. Strużka przedstawionym w koreferacie, trzeba w opinii umieścić pogląd, że planowany wzrost dostaw produkcji rolniczej musi być oparty o równoczesny wzrost środków produkcji dla rolnictwa. Uwzględniać trzeba również zapewnienie opłacalności podstawowych produktów rolnych oraz odpowiedni parytet dochodowy między wsią a miastem.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełKazimierzOlesiak">W opinii należałoby również poruszyć problem spadku pogłowia bydła i domagać się dokonania szczegółowych analiz w tej sprawie i przedstawienia ich wraz z wnioskami naszej komisji. Moim zdaniem, hodowla bydła jest bardzo pracochłonna i dlatego nieatrakcyjna. Konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych analiz przez resort rolnictwa przy udziale przedstawicieli związku hodowców i spółdzielczości Macharskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełBolesławStrużek">W opinii należałoby poruszyć jeszcze problemy produkcji i wykorzystania ziemniaków oraz sprawę zwiększenia dostaw wapna nawozowego. W tej ostatniej sprawie opracowany został program działania, ale dotychczas nie zauważamy skutków realizacji tego programu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">W opinii zawrzemy uwagi zgłoszone przez posła B. Strużka. Należy też domagać się stopniowej likwidacji dotacji i dochodzenia do pełnej realności kosztów produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełKazimierzOlesiak">W opinii, którą skierujemy do prezesa Bady Ministrów, podniesiemy również niektóre problemy leśnictwa i trudności, jakie występują w związku z reorganizacją resortu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełStanisławŻelichowski">Chciałbym prosić, ażeby poruszona została sprawa odszkodowań łowieckich. Od 1972 r. nie były podwyższane ceny drewna, natomiast przedsiębiorstwom pozyskującym drewno podwyższono podatek dochodowy. Trzeba jednoznacznie załatwić ten problem i albo podwyższyć ceny drewna, albo zwolnić przedsiębiorstwa lasów państwowych z płacenia podwyższonego podatku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełKazimierzOlesiak">W tych sprawach obowiązują odpowiednie przepisy, których nie możemy zmieniać, ale możemy wystąpić o ich aktualizację. Proszę wobec tego, o skonkretyzowanie na piśmie przedstawionych wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełKlemensMichalik">Wnioski Komisji Leśnictwa w tej sprawie były już kierowane do rządu w ubiegłej kadencji. Otrzymaliśmy odpowiedź rządu, która nie zadowoliła posłów i prosiliśmy o jej uzupełnienie. Skończyła się jednak kadencja Sejmu, zlikwidowany został resort leśnictwa i przemysłu drzewnego. Obecnie należałoby zajrzeć do wniosków sformułowanych przez Komisję Leśnictwa poprzedniej kadencji i uwzględnić je w opracowywanej opinii.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełKlemensMichalik">Wniosek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PosełKlemensMichalik">Komisja przyjęła projekt budżetu na 1986 r. w omawianych częściach.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#PosełKlemensMichalik">Na wniosek przewodniczącego posła Kazimierza Olesiaka (ZSL) komisja uzupełniła skład prezydium o posłów Włodzimierza Nenemana (ZSL) oraz Stanisława Królika (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#PosełKlemensMichalik">Komisja przyjęła plan pracy na 1986 r.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>