text_structure.xml
68 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełStanisławGabrielski">Dnia 24 kwietnia 1985 r. Komisja Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Rafalskiego (ZSL), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełStanisławGabrielski">- informację o realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, - informację o realizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, - analizę skuteczności działania przepisów ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PosełStanisławGabrielski">W posiedzeniu wzięli udział: wiceminister zdrowia i opieki społecznej Stanisław Gura, podsekretarz stanu w Ministerstwie Administracji i Gospodarki Przestrzennej Wacław Kulczyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Józef Bury, podsekretarz stanu w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego i Usług Andrzej Głowacki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Józef Musioł, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Konrad Straszewski, zastępca dyrektora Biura Komendy Głównej MO Henryk Kustosz, przewodniczący Zarządu Głównego Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego Kazimierz Kukawka oraz przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi funkcjonuje już prawie 2 lata. W ub.r. Sejm wprowadził zmiany w niektórych postanowieniach tej ustawy, polegające na złagodzeni ograniczeń w dostępności alkoholu, zwłaszcza nisko-procentowego.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 1984 r. rejestrowane spożycie napojów alkoholowych na 1 mieszkańca, nie uległo w zasadzie zmianie. W ub.r. nie zaszły odczuwalne zmiany w strukturze spożycia napojów alkoholowych, która od lat charakteryzuje się stosunkowo wysokim udziałem spożycia wódek, wynoszącym ok. 66%.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Nadal istnieje problem niezarejestrowanego wyrobu i spożycia napojów alkoholowych, które według szacunku GUS wynosiło w 1983 r. ok. 20% ogólnego spożycia. Według opinii Komendy Głównej MO zjawisko to zaczyna nasilać się również w miastach, m.in. w środowiskach inteligenckich.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Szacuje się, że obecnie w Polsce jest ok. 4–4,5 mln osób nadużywających alkoholu, z tego ok 600–900 tys. przejawia objawy uzależnienia.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Funkcję koordynacyjną w realizacji postanowień ustawy i w kształtowaniu polityki przeciwalkoholowej pełni Komisja ds. przeciwdziałania alkoholizmowi przy Radzie Ministrów. W ub.r. komisja koncentrowała swoją działalność głównie na ocenie działalności resortów w zakresie zadań nałożonych ustawą, dokonywaniu systematycznej oceny działania komisji stopnia wojewódzkiego i podstawowego, ocenianiu sytuacji rynkowej napojów alkoholowych, opiniowaniu podziału funduszu przeciwalkoholowego i dokonywaniu oceny jego wykorzystania. Komisja zainspirowała włączenie do planu kontroli Głównej Inspekcji Terenowej realizacji postanowień ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Według informacji Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, w wyniku nasilenia działań kontrolnych w zakładach pracy nastąpił relatywny wzrost liczby pracowników zatrzymanych w stanie nietrzeźwości lub usiłujących wnieść alkohol. Nadal występuje znaczna liczba przypadków pijaństwa w pracy. Konieczne jest więc bardziej rygorystyczne stosowanie sankcji przewidzianych ustawą i natężenie działań kontrolnych.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Występuje jeszcze wiele nieprawidłowości odnośnie wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Ministerstwo Oświaty i Wychowania opracowało program profilaktyki w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wśród młodzieży szkolnej. Resort ten uważa, że zagrożenie alkoholizmem wśród młodzieży szkolnej jest nadal duże.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej prowadziło działania związane z leczeniem i rehabilitacją osób uzależnionych od alkoholu. Polegają one na rozbudowie bazy lecznictwa odwykowego, zwiększeniu dostępności opieki ambulatoryjnej, prowadzeniu bardziej zróżnicowanych form i metod leczenia oraz rehabilitacji, włączaniu podstawowej opieki zdrowotnej w system opieki nad osobami uzależnionymi od alkoholu, rozwijaniu oświaty zdrowotnej, udzielaniu osobom uzależnionym i ich rodzinom świadczeń socjalnych, konstruowaniu badań naukowych. Baza lecznictwa odwykowego jest jeszcze nadal niedostateczna. Istotniejsza poprawa w tym zakresie nastąpić powinna w latach 1985–1986.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Milicja Obywatel koncentrowały się na rozpoznaniu zjawiska alkoholizmu i pijaństwa, zapobieganiu jego rozszerzaniu się, ściganiu sprawców przestępstw i wykroczeń popełnianych po spożyciu alkoholu. Niepokój budzi fakt, że co czwarte ujawnione przestępstwo i co drugie wykroczenie popełnione było przez osoby będące w stanie po spożyciu alkoholu. W ocenie resortu wymiaru sprawiedliwości nadal zbyt mała jest liczba kuratorów sądowych oraz biegłych.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Istotna rola koordynacji zadań w terenie przypada komisjom ds. przeciwdziałania alkoholizmowi stopnia wojewódzkiego i podstawowego. Stwierdza się wiele nieprawidłowości w ich działania, niewłaściwą aktywność w podejmowaniu i realizacji zadań wynikających z [SŁOWO NIECZYTELNE], a także często brak programu kompleksowego działania.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Na działalność przeciwalkoholową przeznaczane są corocznie coraz większe dotacje z budżetu państwa. Znacznej poprawie uległo wykorzystanie środków z funduszy wojewódzkich.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieZdrowiaiOpiekiSpołecznejStanisławGura">Należy uznać, że wprowadzony system przeciwdziałania alkohol i mówi nie wymaga zmian, lecz konsekwentnego realizowania. Należy położyć nacisk na działalność profilaktyczną, zwiększenie aktywności komisji stopnia wojewódzkiego i terenowego, kontynuowanie działań na rzecz zmiany struktury spożycia, zaktualizowanie wojewódzkich programów usprawnienia lecznictwa odwykowego do 1990 r., bardziej efektywne wykorzystanie funduszu przeciwalkoholowego dotacji na rzecz Funduszu Rozwoju Kultury i Funduszu Kultu. Fizycznej, kontynuowanie działalności naukowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyZarząduGłównegoSpołecznegoKomitetuPrzeciwalkoholowegoKazimierzKukowka">Ustawa o wychowaniu w trzeźwości wyznaczyła zasady polityki państwa. Jeśli ustawa ma być skuteczna, jej realizacja musi być konsekwentna. Pamiętać trzeba również o tym, że władza nie jest w stanie samą rozwiązywać wszystkich problemów. Zasadniczym celem ustawy miało być dążenie do ograniczenia spożycia alkoholu i zmiana struktury tego spożycia. Mam jednak wątpliwości, czy decydenci faktycznie dbają o realizację tego celu. Dostawy alkoholu na rynek systematycznie wzrastają. Naszym zdaniem, w praktyce nie realizuje się zasady dążenia do zmniejszenia spożycia alkoholu. Równocześnie plany dostaw alkoholu nie są poddawane konsultacjom społecznym. Uważam, że konieczna jest stała współpraca władz z organizacjami społecznymi. Obecnie niestety najważniejsze decyzje nie są konsultowane ze Społecznym Komitetem Przeciwalkoholowym. Np. nie udostępniono nam projektu programu zwiększenia sprzedaży piwa. Nie konsultowano z nami propozycji wzrostu cen win importowanych. Nie udostępniono nam również projektów aktów wykonawczych. Zwracaliśmy się w tych sprawach do Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług oraz do ministra ds. cen, ale nie otrzymaliśmy dotychczas odpowiedzi, która by nas satysfakcjonowała. Dla zwiększenia wpływu SKP na działalność przeciwalkoholową należy włączyć przedstawiciela tego Komitetu do prezydium Komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi przy Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczącyZarząduGłównegoSpołecznegoKomitetuPrzeciwalkoholowegoKazimierzKukowka">Bardzo istotnym zagadnieniem jest przekonanie społeczeństwa do zasad i celów ustawy. Praktyka w tym zakresie nie jest do tej pory właściwa. Częste są wypowiedzi przeciw ustawie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczącyZarząduGłównegoSpołecznegoKomitetuPrzeciwalkoholowegoKazimierzKukowka">Bagatelizuje się znaczenie działalności propagandowej. Dotyczy to zwłaszcza propagandy prowadzonej przez telewizję. Dzieje się tak, pomimo że SKP płaci za audycje radiowe i telewizyjne. Resorty zobowiązane w ustawie do działania na rzecz uświadamiania społeczeństwu zagrożenia jakie niesie alkoholizm nie realizują tego zadania. W zaistniałej sytuacji doszło do tego, że osłabła aktywność SKP. Równocześnie nie wszystkie uchwalone przepisy funkcjonują. Mam na myśli np, przepis o wyłączeniu z zysków gastronomii dochodów ze sprzedaży alkoholu. Jest to przepis martwy. Pragnę jednak podkreślić, że SKP stara się wykorzystać wszystkie swoje możliwości. Podstawową naszą formą działania jest działalność wydawnicza.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełHenrykRafalcki">Komisja nasza oczekuje od resortu rzetelnej informacji, której - jak dotychczas - nie możemy otrzymać. Konieczne jest np. dokonanie szacunku rynku bimbrowego. Zwracam się do ministra St. Gury z prośbą o włączenie przedstawiciela SKP do Prezydium Komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi przy Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełHenrykRafalcki">Niepokojące jest stwierdzenie, że brak postępu w realizacji dwóch podstawowych kwestii, tzn. spadku spożycia alkoholu i zmiany struktury tego spożycia.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełHenrykRafalcki">Dyrektor zespołu NIK Klemens Romanowski: Po upływie prawie dwóch lat od uchwalenia ustawy, Najwyższa Izba Kontroli uznała za celowe przeprowadzenie kontroli jej wdrażania i realizowania przez ustawowo do tego zobowiązane jednostki szczebla centralnego i terenowego.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełHenrykRafalcki">Uznając, że okres obowiązywania ustawy jest jeszcze zbyt krótki, aby można było mówić o skutkach jej działania, w kontroli położono główny nacisk na ocenę prawidłowości realizacji zadań ustawowych, dotyczących przede wszystkim działalności wynikającej z art. 1 ustawy, zobowiązującej organy władzy i administracji do podejmowania działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych, zmiany struktury ich spożycia, inicjowania i wspierania przedsięwzięć, mających na celu zmianę obyczajów spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwaniu następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działających w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PosełHenrykRafalcki">Podejmując kontrolę uważaliśmy, że prawidłowe i konsekwentne wdrażanie ustawy tuż po jej wejściu w życie będzie miało decydujące znaczenie dla jej późniejszych efektów.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PosełHenrykRafalcki">Zasadnicze ustalenia kontroli realizacji wybranych postanowień ustawy przedstawione zostały w informacji, którą przedłożono posłom, Radzie Państwa, kierownictwu partii i rządu oraz przekazano sekretarzom KW PZPR, przewodniczącym URN, wojewodom i innym zainteresowanym jednostkom. Informacja była przedmiotem rozwiązań na posiedzeniu prezydium Komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi przy Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PosełHenrykRafalcki">Wyniki kontroli oparte na skromnej reprezentacji jednostek poddanych kontroli wskazują na krytyczny obraz realizacji ustawy przez wszystkie prawie jednostki, a zwłaszcza przez jednostki niższego szczebla zobowiązane do jej realizacji. Ustalenia, uwagi i spostrzeżenia wynikające z kontroli wskazują na zbyt liczne przypadki formalistycznego podejścia wielu jednostek do realizacji ustawy. Polegało to na wydaniu wymaganych decyzji bez dalszego należytego zainteresowania ich wykonaniem. Przykładem może być powołanie przez terenowe organy administracji państwowej wielu komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi, które nie wykonywały swoich zadań. Zdaniem NIK, do szczególnie niepokojących zjawisk w realizowaniu ustawy należy zaliczyć sposób i metody wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych - często dominowały tradycje i przyzwyczajenia, a nie wymogi ustawowe. Niepokojące są również niedostateczne działania handlu i przemysłu w celu zmniejszenia podaży i zmiany struktury spożycia napojów alkoholowych na przecz napojów niskoprocentowych.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PosełHenrykRafalcki">Wyniki kontroli dają podstawę do stwierdzenia, że dotychczasowy okres obowiązywania ustawy nie został efektywnie wykorzystany przez większość kontrolowanych jednostek na rzecz prawidłowego jej wdrożenia i realizowania. W większości kontrolowanych województw uwidocznił się brak właściwej synchronizacji i współpracy poszczególnych jednostek w zakresie podejmowania i realizowania zadań, wynikających z ustawy i przepisów wykonawczych. Dotychczasowe działania nie dają gwarancji osiągnięcia celów założonych w ustawie. Niezbędna jest zasadnicza poprawa w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PosełHenrykRafalcki">NIK przedstawiła w informacji kilka wniosków, uznając że ich spełnienie w istotny sposób wpłynąć może na poprawę realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PosełHenrykRafalcki">Zmierzają one przede wszystkim do zintensyfikowania działalności profilaktycznej, zaktywizowania pracy terenowych komisji ds. przelania alkoholizmowi i zapewniania skutecznego nadzoru nad realizacją zadań ustawowych przez zobowiązane do tego jednostki.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PosełHenrykRafalcki">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Handlu Wewnętrznego i Usług Andrzej Głowacki: Liczby dotyczące wielkości i struktury dostaw napojów alkoholowych wymagają komentarza. Ilości dostaw nie można utożsamiać z planem sprzedaży, bowiem plan sprzedaży jest zawsze mniejszy. Naszym zadaniem nie jest zwiększenie sprzedaży. Struktury sprzedaży nie można oceniać biorąc pod uwagę tylko jeden rok.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PosełHenrykRafalcki">Tradycja polska jest tego rodzaju, iż zawsze pito napoje wysokoprocentowe. Odwrócenie tej tendencji wymaga czasu.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PosełHenrykRafalcki">Jednym z podstawowych kierunków naszych działań jest dążenie do zwiększenia sprzedaży piwa. Opracowano program działań na rzecz produkcji piwa. Program przewiduje wzrost produkcji piwa wyżej klasy oraz piwa niskoprocentowego. Będziemy kontynuować działania w tym kierunku. Obok tego zwiększono dostawy wódek niskoprocentowych. Takie zwiększenie wymagałoby jednak zmiany popytu oraz dostosowania linii produkcyjnych i wprowadzenia zachęt do sprzedaży takich typów wódek. Wódki gatunkowe stanowiły 1984 r. 24% ogółu wódek, a w 1985 r. stanowić będą 27%.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#PosełHenrykRafalcki">Z powyższym problemem wiąże się także kwestia opakowań. Wicepremier Z. Komender zlecił zespołowi ekspertów zbadanie tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#PosełHenrykRafalcki">Zespół doszedł do wniosku, że wprowadzenie mniejszych opakowań przyczyni się do wzrostu sprzedaży alkoholu. Zespół zalecił jednak równocześnie wprowadzenie większych ilości opakowań o pojemności 0,375 litra. Wynika to z faktu, że w naszym kraju alkohol pije się zawsze do dna, a więc korzystniej jest wprowadzić nieco mniejsze opakowania.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#PosełHenrykRafalcki">Wszystkie podejmowane decyzje były dyskutowane na posiedzeniu Komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi, w którym uczestniczyli przedstawiciele SKP. Padło stwierdzenie, że nie [SŁOWO NIECZYTELNE] wysokości cen. Muszę przypomnieć, że od 1982 r. nie uległy zmianie ceny alkoholu. Podwyższono jedynie ceny win importowanych, co wynikało ze zmiany kursu złotówki.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#PosełHenrykRafalcki">Wnioski o włączeniu przedstawiciela SKP do prezydium Komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi przedstawimy wicepremierowi Z. Komenderowi.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#PosełHenrykRafalcki">Środki pochodzące ze sprzedaży alkoholu są przeznaczone na poprawę sytuacji przedsiębiorstwa, ani na wzrost płac. Zwracali też uwagę na fakt, że otwarcie każdego nowego punktu sprzedaży alkoholu wiąże się z równoczesnym zamknięciem działu sprzedaży alkoholu w innym sklepie.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełHenrykRafałski">Zwracam się z prośbą o reklamowanie działalności SKP w telewizji. Proszę o przyjęcie do wiadomości, że wysokoprocentowy alkohol przyczynia się w dużym stopniu do powstawania chorób, zwłaszcza aż do powstawania zjawisk patologii psychicznej i metabolicznej. Konieczne jest wobec tego zwalczanie tej praprzyczyny wielu chorób.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WiceministerzdrowiaiopiekispołecznejStanisławGura">Prezydium rządu zwróciło wagę na realizację programów antyalkoholowych w środkach masowego przekazu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełOlgaRewińska">Analiza i ocena konsumpcji alkoholu musi uwzględniać produkcję i konsumpcję nielegalną. W materiale natomiast w zasadzie nie mówi się o zwalczaniu nielegalnej produkcji i spożycia. Równocześnie zbyt mało mówi się o szkodliwości bimbru. Zastanowić się musimy nad przyczynami wzrostu produkcji i konsumpcji nielegalnej. Moim zdaniem decydują o tym niewłaściwe relacje cen. Zjawisko to, mające podłoże ekonomiczne, rozszerza się także w środowisku inteligenckim. Trzeba o tym pamiętać, gdy się mówi o zwalczaniu alkoholizmu. Alkohol niskoprocentowy jest bardzo drogi. Uważam, że powinien on być dobry, a równocześnie tańszy niż alkohol wysokoprocentowy. Musimy też pamiętać, że Polski Monopol Spirytusowy osiąga wyższe zyski z produkcji alkoholu wysokoprocentowego. Rozszerzyć należy propagandę, zmierzającą do szerszego wprowadzenia alkoholu niskoprocentowego. Obecna propaganda nie jest prowadzona w sposób właściwy. Należy też jak najszybciej wycofać ze sprzedaży wszelkie urządzenia służące do produkcji bimbru.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełOlgaRewińska">Ocenę ustaw sklonowanych przeciwko zjawiskom patologii społecznej przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Konrad Straszewski: 26 października 1982 r. Sejm PRL uchwalił 3 ustawy dotyczące różnych aspektów patologii społecznej. Po raz pierwszy do problemu zagrożeń patologicznych ustawodawca podszedł w sposób tak pełny i kompleksowy. Są to ustawy: o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy oraz o postępowaniu w sprawach nieletnich.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełOlgaRewińska">Po około dwuletnim okresie ich obowiązywania pojawiają się opinie krytykujące zarówno przyjęte rozwiązania, jak i skuteczność przepisów. Wszystkie trzy ustawy wkraczają w sferę życia społecznego wdrożenie ich wymaga nie tylko rygorystycznego trzymania się litery prawa, ale i przebudowy mentalności i obyczajów społecznych (np. modelu konsumpcji alkoholu czy społecznego stosunku do osób uchylających się od pracy).</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełOlgaRewińska">Okres 2 lat. jest jednak wystarczający, aby można było dokonywać ogólnej oceny skuteczności nowych przepisów, wychwycić pojawi pojawiające się luki prawne oraz formułować wnioski co do kierunku ewentualnych zmian i uzupełnień omawianych ustaw.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PosełOlgaRewińska">Nadal utrzymuje się wzrostowy trend spożycia alkoholu. W lat 1982–1984 spożycie na 1 mieszkańca w przeliczeniu na czysty alkohol wzrosło z 6,1 do 6,3 litra. Stale także wzrasta nierejestrowane ne spożycie, szczególnie w środowiskach miejskich. Można je oceni na ok. 20% spożycia oficjalnego. Czyli całościowe spożycie można określić na ok. 7,5 l czystego spirytusu na każdego obywatel PRL rocznie. Rekordowym jak do tej pory był rok 1930 - gdy na każdego obywatela przypadało 8,4 1 czystego alkoholu w oficjalnym spożyciu. Stale wysoki, bo ok. 65% , jest udział w spożyciu alkoholi wysokoprocentowych. Zmiany obyczajów w tym względzie postępują bardzo powoli.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#PosełOlgaRewińska">Osoby nietrzeźwe nadal są głównymi, sprawcami przestępstw i wykroczeń. Stanowią one 86 %. sprawców rozbojów 1 90% sprawców czynnych napaści na funkcjonariuszy MO. Potwierdza to znaną ogólnie tezę, iż alkohol wzmaga działania agresywne.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#PosełOlgaRewińska">Organa MO prowadziły W minionym roku systemowe działania zmierzające do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych. W wyniku tych działań ujawniono 14 817 przypadków niedozwolonego wyrobu spirytusu i 4 843 przypadki spekulacyjnego handlu alkoholem (odpowiednio o 53% i 97% więcej niż w 1983 r.). Są to wskaźniki najwyższe w całym 40-leciu.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#PosełOlgaRewińska">Ujawniono także 525 przestępstwa polegające na niedozwolonym podawaniu lub sprzedaży alkoholu albo braku nadzoru ze struny kierownika zakładu handlowego lub gastronomicznego oraz 376 polegających na tolerowaniu obrotu alkoholem na terenie zakładów pracy. Aż 90% przypadków ujawnienia wymienionych przestępstw nastąpiło w wyniku bezpośrednich działań funkcjonariuszy MO i straży przemysłowej. Pomoc społeczna i ze strony kierownictw zakładów prac, czy placówek handlowych i gastronomicznych - jest tu sporadyczne. Ujawniono także 19 085 drobniejszych wykroczeń, których sprawcy w różny sposób naruszyli przepisy ustawy.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#PosełOlgaRewińska">W 1984 r. izolowano w izbach wytrzeźwień 304 614, a w jednostkach MO 181 728 osób. Ujawniono 153 097 osób kierujących pojazdami po spożyciu alkoholu. Nietrzeźwi użytkownicy dróg spowodowali 26% wypadków drogowych (w 1983 r. - 25%), w których zginęło 36.4% ogólnej liczby ofiar śmiertelnych.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#PosełOlgaRewińska">Opisane zjawiska i dane liczbowe upoważniają do stwierdzenia, że obowiązujące przepisy antyalkoholowe nie przyniosły jeszcze pozytywnych skutków w zakresie wielkości i struktury spożycia napojów alkoholowych. Wzrasta także liczby przestępstw kryminalnych i wypadków drogowych powodowanych przez osoby będące pod wpływem alkoholu.</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#PosełOlgaRewińska">Nikt we wszystkich miejscowościach liczących powyżej 50 tys. mieszkańców istnienia izby wytrzeźwień (52 na 76). Nie wprowadza się zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w pociągach międzynarodowych, barach samoobsługowych, na basenach, w miejscach wypoczynku świątecznego - mimo, iż ustawa daje takie możliwości (zawarte w art. 14 ust. 6).</u>
<u xml:id="u-7.11" who="#PosełOlgaRewińska">Zbyt ogólnikowe określenie w ustawie pojęć: teren zakładu pracy, środek komunikacji krajowej oraz podawanie alkoholu w domach wypoczynkowych, stwarza istotne komplikacje przy podejmowaniu przez funkcjonariuszy MO interwencji. Zwłaszcza brak wyraźnego stwierdzenia, że czynem karalnym jest spożywanie alkoholu w czasie pracy, osłabia możliwość przeciwdziałania piciu alkoholu podczas pracy na terenach otwartych.</u>
<u xml:id="u-7.12" who="#PosełOlgaRewińska">Ustawa o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy nie wprowadziła powszechnego obowiązku pracy. Przyjęto w niej rozwiązania miały na celu nakłonienie osób (mężczyzn w wieku 18–45 lat) bezczynnych zawodowo do podjęcia nauki bądź pracy społecznie użytecznej.</u>
<u xml:id="u-7.13" who="#PosełOlgaRewińska">Ustawa ta jest najczęściej krytykowana i to zarówno przez osoby zarzucające jej zbyt liberalny charakter jak i za rzekome ingerowanie w sferę swobód obywatelskich.</u>
<u xml:id="u-7.14" who="#PosełOlgaRewińska">Pasożytniczy tryb życia jest zjawiskiem ściśle związanych z przestępczością. W 1984 r. organa MO wykryły 66 568 nie uczących się i nie pracujących sprawców przestępstw. Stanowią oni ok 41% sprawców kradzieży rozbójniczych, rozbojów i wymuszeń oraz 40% sprawców włamań do obiektów prywatnych. Ustalenia wskazują, iż spośród zaewidencjonowanych przez MO pasożytów - połowa czerpie środki utrzymania z przestępczości kryminalnej.</u>
<u xml:id="u-7.15" who="#PosełOlgaRewińska">W 1934 r. funkcjonariusze MO ujawnili ponad 24 tys. osób, podlegających wpisaniu do ewidencji uchylających się od pracy, 15 tys. wniosków skierowano do kolegiów ds. wykroczeń ze względu na niedopełnienie obowiązku zgłoszenia się do organu administracji.</u>
<u xml:id="u-7.16" who="#PosełOlgaRewińska">W wyniku rozmów profilaktycznych prowadzonych z osobami wpisanymi do ewidencji - 60% rozmówców podjęło pracę. Podjęto, także stałą kontrolę tej grupy. Pozwoliło to na ujawnienie 4 200 nowych przestępstw.</u>
<u xml:id="u-7.17" who="#PosełOlgaRewińska">Bardzo słaba jest natomiast skuteczność Oddziaływania na osoby zakwalifikowane jako uporczywie uchylające się od pracy. Spośród wpisanych do wykazów w latach 1983–1984 4 977 osób tej kategorii pracę na okres minimum roku podjęło jedynie 186 osób (3,7.%).</u>
<u xml:id="u-7.18" who="#PosełOlgaRewińska">Można powiedzieć, iż ustawa tylko w małym stopniu dotknęła osoby celowo i z premedytacją uchylającą się od. pracy.</u>
<u xml:id="u-7.19" who="#PosełOlgaRewińska">W świetle powyższego, zastrzeżenia wzbudza zwłaszcza zbyt duży krąg osób pozostających poza działaniem ustawy, brak możliwości wszczęcia z urzędu postępowania o wpisanie do ewidencji, łatwe unikanie rejestracji i nadzoru oraz nieefektywne sankcje karne i administracyjne.</u>
<u xml:id="u-7.20" who="#PosełOlgaRewińska">W latach 1983–1984 zarówno liczbą, bezwzględna, jak i odsetek przestępstw popełnianych przez nieletnich rosły. Dotyczy to szczególnie bojek i wymuszeń rozbójniczych (wzrost o 112%), bójek i pobić (o 121% ), uszkodzeń ciała (o 83%). Wyraźnie widać więc wzrost agresywności nieletnich sprawców przestępstw.</u>
<u xml:id="u-7.21" who="#PosełOlgaRewińska">Co roku funkcjonariusze MO ujawniają ponad 17 tys. nieletnich pozbawionych opieki, lub zagrożonych demoralizacją. W 1984 r. skierowano w sprawach nieletnich ponad 47 tys. wniosków i zawiadomień do sądów rodzinnych, placówek resortu oświaty i wychowania oraz zdrowia i opieki społecznej, a także, zakładów pracy i organizacji społecznych.</u>
<u xml:id="u-7.22" who="#PosełOlgaRewińska">Jednym z istotnych czynników wpływających na demoralizację nieletnich są przestępstwa przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży. W 1984 r. stwierdzono wzrost liczby przypadków znęcania się nad dziećmi i młodzieżą o 20% , niepłacenia alimentów o 33% i rozpijania małoletnich o blisko 60%.</u>
<u xml:id="u-7.23" who="#PosełOlgaRewińska">Organa MO spełniają także w stosunku do nieletnich funkcję opiekuńczą i wychowawczą. Współdziałają one w tym względzie ze szkołami i organizacjami społecznymi. Funkcjonariusze MO działają jako instruktorzy ZHP, są działaczami organizacji, młodzieżowych, wychowawcami społecznymi ośrodków społeczno-prawnych ZSMP, prowadzą pogadanki w szkołach. Głównym sojusznikiem MO w tej działalności jest ORMO.</u>
<u xml:id="u-7.24" who="#PosełOlgaRewińska">Instytucjonalną formą działalności opiekuńczej jest prowadzenie przez MO 51 milicyjnych izb dziecka. izbach tych w 1984 r. umieszczono 17 094 nieletnich, w tym 7 545 wymagających doraźnej opieki. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba umieszczonych w tych Izbach, zmniejszyła się o 12,5% Zgodnie z intencjami ustawy, jednostki milicji przekazują dzieci, do lat 15 bezpośrednio do placówek podległych resortowi oświaty i wychowania.</u>
<u xml:id="u-7.25" who="#PosełOlgaRewińska">Jak do tej pory, realizacja przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich nie przyniosła oczekiwanych efektów.' Mimo prawidłowych założeń, skala problemu i zagrożeń oraz słabość bazy opiekuńczo-wychowawczej, wpływają na nieefektywność dotychczasowych działań.</u>
<u xml:id="u-7.26" who="#PosełOlgaRewińska">Obraz wyłaniający się z przedstawionych tu faktów i liczb, niewątpliwie nie nastraja optymizmem. Konieczne jest więc doskonalenie zarówno prawa regulującego problematykę dotyczącą patologii jak i praktyki działania odpowiednich organów. Z tego też względu należałoby poddać pod rozwagę następujące propozycje uregulowań prawnych:</u>
<u xml:id="u-7.27" who="#PosełOlgaRewińska">1) dotyczących ustawy o wychowaniu w trzeźwości:</u>
<u xml:id="u-7.28" who="#PosełOlgaRewińska">- rozszerzenie zakazu spożywania alkoholu przez określenie, że obowiązuje on nie tylko na terenie zakładów pracy, ale i w czasie pracy, - uściślenie zakazów dotyczących spożywania alkoholu w środkach komunikacji krajowej oraz podawania go w domach wypoczynkowych, - przyjęcie podobnych zasad odpowiedzialności osób nabywających alkohol w miejscach nielegalnej sprzedaży, jak w przypadku osób wręczających korzyści majątkowe, - rozszerzenie obowiązku odbierania i przepadku z mocy prawa - napojów alkoholowych ujawnionych podczas kontroli w zakładach pracy i innych miejscach objętych zakazem wnoszenia - a nie zgłoszonych przez osobę wnoszącą;</u>
<u xml:id="u-7.29" who="#PosełOlgaRewińska">2) dotyczących ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy:</u>
<u xml:id="u-7.30" who="#PosełOlgaRewińska">- wprowadzenie możliwości wszczynania z urzędu postępowania o wpisaniu do ewidencji i jego uproszczenia,</u>
<u xml:id="u-7.31" who="#PosełOlgaRewińska">- zabronienia osobom wpisanym do ewidencji zmieniania miejsc pobytu bez zgody lub powiadomienia organu administracji,</u>
<u xml:id="u-7.32" who="#PosełOlgaRewińska">- wprowadzenia na stałe możliwości wykonywania robót publicznych, uproszczenia trybu ich zarządzania oraz przedłużenia czasu ich trwania,</u>
<u xml:id="u-7.33" who="#PosełOlgaRewińska">- rozszerzenie kręgu osób obejmowanych rejestracją z powodu zostawania bez pracy lub nauki przez podniesienie górnej granicy wieku (ewentualnie do 55 lat) i skrócenie okresu pozostawania bez pracy, nie pociągającego za sobą skutków przewidzianych w ustawie.</u>
<u xml:id="u-7.34" who="#PosełOlgaRewińska">W sferze działań dotyczących ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, należałoby przede wszystkim rozważyć możliwość zaspokojenia potrzeb w zakresie bazy i kadry opiekuńczo-wychowawczej. Konieczne też jest dalsze ściślejsze niż dotychczas współdziałanie organów i instytucji państwowych i społecznych zainteresowanych zapobieganiem przestępczości i demoralizacji nieletnich.</u>
<u xml:id="u-7.35" who="#PosełOlgaRewińska">Informację o realizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Józef Musioł: Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich reguluje kompleksowo zasady postępowania z nieletnimi wykazującymi przejawy demoralizacji bądź dopuszczającymi się czynów karalnych, a także tworzy podstawy nowego systemu udzielania pomocy nieletnim.</u>
<u xml:id="u-7.36" who="#PosełOlgaRewińska">W chwili obecnej nie sposób jest dokonać pełnej oceny skuteczności działania przepisów ustawy, jeśli przez skuteczność rozum i prawidłowe kształtowanie osobowości nieletniego, który wykazy różne dewiacje społeczne. Wydaje się, że na obecnym etapie funkcjonowania ustawy wykładnikiem skuteczności działania jej przepisów będzie prawidłowość ich stosowania oraz stan realizacji wszystkich postanowień ustawy. W 1984 r. resort sprawiedliwości podjął intensywne działania dla osiągnięcia tego celu.</u>
<u xml:id="u-7.37" who="#PosełOlgaRewińska">Zmieniona przez art. 101 cytowanej ustawy treść art. 6 § 1 i 2 prawa o ustroju sądów powszechnych, zapewnia powstanie na terem? całego kraju wydziałów rodzinnych 1 nieletnich, zwanych sądami rodzinnymi. Obecnie w kraju funkcjonuje 280 wydziałów rodzinnych i nieletnich w 253 sądach rejonowych. Tylko w 14 sądach rejonowych (na ogólną liczbę 267) nie zorganizowano dotąd sądów rodzinnych. Zasadniczą przeszkodę w tym względzie stanowią braki kadrowe i lokalowe.</u>
<u xml:id="u-7.38" who="#PosełOlgaRewińska">Zgodnie z ustawą i wydanym na jej podstawie rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów utworzony został, nowy system pomocy dla nieletnich zwalnianych z różnych placówek opieki całkowitej oraz rodzin zastępczych. Istotną rolę w zapewnieniu tej pomocy spełnia Rada da. Pomocy dla Nieletnich działająca przy ministrze sprawiedliwości oraz jej ogniwa terenowe.</u>
<u xml:id="u-7.39" who="#PosełOlgaRewińska">W ciągu rocznej działalności Rady ds. Pomocy dla Nieletnich zorganizowano zespoły do spraw pomocy dla nieletnich we wszystkich okręgach sądów wojewódzkich i określono Ich kompetencje; rozpoznano potrzeby dotyczące nieletnich opuszczających różne placówki oraz rodziny zastępcze; zapewniono środki finansowe na pomoc nieletnim w 1984 r.; oceniono organizację pomocy nieletnim w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Katowicach; przeprowadzono analizę i badania dotyczące zatrudnienia nieletnich i ich adaptacji społeczno-zawodowej w zakładach pracy.</u>
<u xml:id="u-7.40" who="#PosełOlgaRewińska">W dalszym, ciągu w okręgach sądów wojewódzkich kontynuowane były szkolenia mające na celu wyjaśnienie wątpliwości wynikających z nowych rozwiązań przyjętych przez ustawę oraz przez wydane na jej podstawie akty wykonawcze.</u>
<u xml:id="u-7.41" who="#PosełOlgaRewińska">Istotne znaczenie dla prawidłowego wdrażania ustawy miało 5 uchwał Sądu Najwyższego podjętych w wyniku wystąpień ministra sprawiedliwości z pytaniami prawnymi. Większość z tych uchwał została opublikowana w Biuletynie Sądowym wydawanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości, co umożliwiło sędziom rodzinnym w miarę szybkie zapoznanie się z Ich treścią.</u>
<u xml:id="u-7.42" who="#PosełOlgaRewińska">Reaktywowano działalność studium podyplomowych dla sędziów rodzinnych, zorganizowanego w Wyższej Szkole Pedagogiki Specjalnej przy współudziale Ministerstwa Sprawiedliwości. Program nastawiony na poszerzenie wiedzy sędziów rodzinnych z zakresu pedagogiki ogólnej, pedagogiki specjalnej, psychologii 1 psychiatrii służy lepszemu przygotowaniu sędziów rodzinnych do preferowanych przez ustawę kierunków wychowawczego oddziaływania na nieletnich.</u>
<u xml:id="u-7.43" who="#PosełOlgaRewińska">Wejście w życie ustawy zaktywizowało środowisko naukowe. W ostatnim roku ukazało się wiele publikacji poświęconych zarówno samej ustawie, jak i szerzej dotykających problematyki nieletnich. Opublikowano także kilka Głos do orzeczeń Sądu Najwyższego dotyczących ustawy.</u>
<u xml:id="u-7.44" who="#PosełOlgaRewińska">W 1934 r. do sądów rodzinnych wpłynęło ogoleni 25 999 spraw, z ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Liczba spraw o czyny karalne - 20 893 - zbliżona byłą do danych z 1983 r. (20 073) wzrosła natomiast liczba spraw związanych z demoralizacją nieletnich (w 1983 r. - 2 242 sprawy, w 1984 r. - 5 106 spraw). Te ostatnie dane świadczyć mogą o niewielkim (gdy się zważy, że w 1983 r. sprawy o demoralizację wpływały do sądów od 13 maja) wzroście aktywności organów państwowych i organizacji społecznych w sygnalizowaniu są dom rodzinnym o wypadkach demoralizacji nieletnich.</u>
<u xml:id="u-7.45" who="#PosełOlgaRewińska">Analiza danych charakteryzujących sposób załatwiania spraw w postępowaniu wyjaśniającym prowadzi do następujących wniosków, średni czas trwania postępowania utrzymywał się na poziomie roku 1983 i wynosił dla spraw, o czyny karalne 2,0 miesiąca (w 1933 r. 2,1) i dla spraw związanych z demoralizacją - 1,9 miesiąca (w 1983 r. - 1,7). Nadal utrzymuje się tendencja do dużej selekcji wstępnej spraw w postępowaniu wyjaśniającym. W 1984 r. wobec 42,3% nieletnich, których sprawy były rozpatrywane w tym postępowaniu, uznano potrzebę stosowania środków opiekuńczo-wychowawczych lub poprawczych (w 1983 r. - wobec 38,8% ).</u>
<u xml:id="u-7.46" who="#PosełOlgaRewińska">Na gruncie poprzednio obowiązującego ustawodawstwa praktyka taka była pożądana; służyła bowiem ochronie nieletnich z młodszych roczników lub mniej zdemoralizowanych przed zbędną interwencją sądową. Obecnie, z uwagi na to, że ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich wprowadziła całą gamę mniej dotkliwych środków wychowawczych, resort sprawiedliwości uznaje za celowe obejmowanie nieletnich szerszym oddziaływaniem wychowawczym, Stąd też obserwowane w 1984 r. podwyższenie odsetka nieletnich, których sprawy skierowano na posiedzenie lub rozprawę, należy ocenić jako zjawisko pozytywne, aczkolwiek nie w pełni jeszcze zadowalające.</u>
<u xml:id="u-7.47" who="#PosełOlgaRewińska">Interesująco przedstawia się stosunek spraw przekazanych do postępowania opiekuńczo-wychowawczego i do postępowania poprawczego. Do postępowania opiekuńczo-wychowawczego skierowano sprawy 1450 (73,3%) nieletnich w 1983 r. - 78,6%, a do postępowania poprawczego - sprawy 2912 (16,7%) nieletnich (w 1983 r. - 21.4%). Świadczyć to może o bardziej dogłębnej analizie spraw przed skierowaniem do określonego postępowania.</u>
<u xml:id="u-7.48" who="#PosełOlgaRewińska">-1,2 i 1,3 miesiąca dla spraw związanych z demoralizacją w 1983 r.</u>
<u xml:id="u-7.49" who="#PosełOlgaRewińska">- 1,4 w postępowaniu tym orzeczono ogółem 14 801 środków wychowawczych wobec 13 599 nieletnich (ustawa zezwala na kumulatywne stosowanie kilku środków wychowawczych wobec jednego nieletniego). Najczęściej stosowano: nadzór kuratora, nadzór rodziców lub opiekunów, upomnienie, zobowiązanie do określonego postępowania oraz umieszczenie w zakładzie wychowawczym.</u>
<u xml:id="u-7.50" who="#PosełOlgaRewińska">16,0% ogółu środków wychowawczych orzeczonych w tym postępowaniu stanowiły nowe środki wprowadzone przez ustawę. Na pozytywne podkreślenie zasługuje fakt, że spośród ogółu „nowych środków” najczęściej sądy stosowały „zobowiązanie do określonego postępowania”. Ustawa - w art. 6 pkt 2 - tylko przykładowo podaje, na czym to „postępowanie” może polegać, środek ten daje więc sędziemu dużą możliwość kształtowania obowiązków nieletniego w zależności od okoliczności danej sprawy, m.in, od tego w jakich zachowaniach przejawia się demoralizacja nieletniego.</u>
<u xml:id="u-7.51" who="#PosełOlgaRewińska">Sądy preferują resocjalizację nieletnich w ich naturalnym środowisku: tylko wobec 10,5% uznano za konieczną zmianę środowiska wychowawczego polegającą na umieszczeniu nieletnich w różnego rodzaju placówkach, instytucjach lub rodzinach zastępczych.</u>
<u xml:id="u-7.52" who="#PosełOlgaRewińska">Także w postępowaniu poprawczym poprawiła się sprawność postępowania - z.1,9 miesiąca w 1983 r. do 1,7 w 1934 r. Środki orzeczone w ramach tego postępowania zastosowano ogółem wobec 2 813 nieletnich.</u>
<u xml:id="u-7.53" who="#PosełOlgaRewińska">Zważywszy, że do postępowania poprawczego sprawa powinna być kierowana wówczas, gdy sędzia rodzinny stwierdzi, iż zachodzą przesłanki do umieszczenia nieletniego w zakładzie poprawczym, należy uznać, że selekcja spraw pod kątem kierowania ich do określonego postępowania uległa zdecydowanej poprawie. Wniosek taki uzasadniają również dane co do ilości samoistnych środków wychowawczych orzekanych w tym postępowaniu. W 1934 r. środki takie zastosowano wobec 25,1% nieletnich, podczas gdy w 1983 r. - aż wobec 46,8% nieletnich.</u>
<u xml:id="u-7.54" who="#PosełOlgaRewińska">Oczywiście sytuacji tej nie można jeszcze uznać za zadowalającą. Mając na uwadze dobro nieletniego oraz to, że postępowanie opiekuńczo-wychowawcze jest odformalizowane i wolne od rygorów procedury karnej właściwej dla postępowania poprawczego, należy dążyć do tego, aby wszystkie środki wychowawcze orzekane były we właściwym dla nich trybie.</u>
<u xml:id="u-7.55" who="#PosełOlgaRewińska">Szerzej niż w ub.r. sądy korzystały ze środków zobowiązujących rodziców (art. 7 ustawy). Do poprawy warunków życia nieletniego zobowiązano rodziców 3,2% nieletnich, wobec których stosowano środki wychowawcze lub poprawcze (w 1983 r. - 2,1% ), a do naprawienia szkody wyrządzonej przez nieletniego - rodziców 2,7% nieletnich (w 1983 r. - 2,6% ). Sporadycznie natomiast - podobnie jak i w 1983 r. - sądy korzystały z możliwości zawiadomienia zakładu pracy rodziców lub organizacji społecznej, do której należą, o zawinionym dopuszczeniu do demoralizacji dziecka.</u>
<u xml:id="u-7.56" who="#PosełOlgaRewińska">Dane te wskazują, że sądy nie doceniają jeszcze w dostateczny sposób waloru tych środków, których wprowadzenie do ustawy stanowiło wyraz troski ustawodawcy o umacnianie funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich. Wydaje się, że poprawę na tym odcinku powinna spowodować uchwała Sądu Najwyższego z 19 czerwca 1984 r., która upoważnia sądy do stosowania wobec rodziców środków określonych wart. 7 § 1 pkt 1 ustawy także w postępowaniu wykonawczym.</u>
<u xml:id="u-7.57" who="#PosełOlgaRewińska">Z drugiej strony, nie we wszystkich sprawach środki dyscyplinujące rodziców mogą być stosowane. Zobowiązać rodziców do poprawy warunków życia nieletniego można wówczas, gdy zaniedbania wychowawcze nie są rażące. W przypadku rażącego zaniedbania obowiązków rodzicielskich będą miały bowiem zastosowanie przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a więc ograniczenie, zawieszenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej.</u>
<u xml:id="u-7.58" who="#PosełOlgaRewińska">Ustawa umożliwia dyscyplinowanie rodziców również przez obciążenie ich kosztami postępowania i to beż względu na zaniedbania w wykonywaniu obowiązków rodzicielskich. W 1984 r. kosztami postępowania obciążono rodziców 63,1% nieletnich (w 1983 r. - 64,0% ). Niepokojem napawa fakt, że sędziowie rodzinni tylko wyjątkowo korzystają z możliwości stosowania w toku postępowania wyjaśniającego tymczasowych środków wychowawczych zwłaszcza takich jak: nadzór organizacji, zakładu pracy, kuratora lub innej osoby godnej Zaufania albo umieszczenie w odpowiedniej placówce oświatowo-wychowawczej. W 1984 r. środki tymczasowe stosowano wobec 14,2% nieletnich (w 1983 r. - wobec 17,8% ). Wśród ogółu środków tymczasowych 41,2% stanowiły wylej wskazane środki z art. 26 ustawy (w 1983 r. - 35,0% ), pozostałych nieletnich umieszczono w schroniskach dla nieletnich. Praktyka taka, w przeważającej mierze wypadków nie wynika z nieznajomości przepisów, lecz z braku innych placówek, do których można by skierować nieletnich, wymagających natychmiastowej izolacji od środowiska rodzinnego. Wynika to przede wszystkim z małej liczby pogotowi opiekuńczych (w niektórych województwach nie ma ani jednej takiej placówki), zwłaszcza że ustawa ograniczyła dotychczasowe funkcje milicyjnych izb dziecka. Ponadto pogotowia już istniejące nie posiadają należytego systemu uniemożliwiającego nieletnim ucieczki z tych placówek.</u>
<u xml:id="u-7.59" who="#PosełOlgaRewińska">W 1984 r. we wszystkich przyjętych formach działalności profilaktycznej sądów rodzinnych nastąpiło ożywienie. Wzrosła liczba nieletnich i małoletnich skierowanych przez sądy do OHP, skierowanych do internatów, objętych patronatami przez zakłady prący, skierowanych na akcję letnią lub zimową. Zwiększyła się też liczba rodziców skierowanych przez sądy na uniwersytety dla rodziców oraz liczba pogadanek wygłoszonych przez sędziów i kuratorów.</u>
<u xml:id="u-7.60" who="#PosełOlgaRewińska">Podstawowym czynnikiem hamującym wdrażanie ustawy jest w dalszym ciągu niewystarczająca do potrzeb obsada kadrowa sądów rodzinnych. Dotyczy to zarówno sędziów jak i aparatu pomocniczego, czyli kuratorów zawodowych i społecznych, a także pracowników administracyjnych.</u>
<u xml:id="u-7.61" who="#PosełOlgaRewińska">Pilnego uregulowania wymaga kwestia określenia prawnego statusu kuratorów zawodowych, podniesienia rangi tego zawodu i ustalenia ich miejsca w systemie wewnętrznej organizacji sądownictwa, jak również w systemie edukacji narodowej. W 1984 r. Ministerstwo Sprawiedliwości prowadziło intensywne prace nad opracowaniem projektu rozporządzenia w sprawie kuratorów zawodowych. Ostateczny kształt tego rozporządzenia uzależniony jest jednak od rozwiązań, jakie zostaną przyjęte w nowym prawie o ustroju sądów powszechnych oraz od definitywnego przesądzenia kwestii objęcia kuratorów przepisami Karty nauczyciela.</u>
<u xml:id="u-7.62" who="#PosełOlgaRewińska">Nadal niewystarczająca jest baza zakładów wychowawczych, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz pogotowi opiekuńczych. Odczuwa się również brak placówek, które łączyłyby funkcje lecznicze i wychowawcze wobec tych nieletnich, którzy oprócz wzmożonej opieki wychowawczej wymagają stałej opieki lekarskiej [TEKST NIECZYTELNY].</u>
<u xml:id="u-7.63" who="#PosełOlgaRewińska">Prawidłowe funkcjonowanie kuratorskich ośrodków pracy z [TEKST NIECZYTELNY] są w dużej mierze uzależnione od środków finansowych przeznaczonych na ten cel. Ponieważ środki z funduszu przeznaczonego na pomoc postpenitencjarną trafiają do ośrodków dopiero w kwietniu lub maju danego roku, wskazany jest większy udział dotacji [TEKST NIECZYTELNY] w finansowaniu tych ośrodków, tak aby zapewnić im stałe i pewne źródło utrzymania.</u>
<u xml:id="u-7.64" who="#PosełOlgaRewińska">Doświadczenie lat ubiegłych uczy, że najlepsze efekty wychowawcze uzyskiwane są w kuratorskich ośrodkach, które mają samodzielne lokale, a nie lokale udostępnione przez inne instytucje np. [TEKST NIECZYTELNY]. Stąd też pożądany jest dalszy rozwój tych placówek w przeznaczonych tylko dla ich potrzeb lokalnych. Konieczna jest w tym względzie większa aktywność i współdziałanie na szczeblu terenowym między kierownictwami poszczególnych sądów, a terenowymi organami administracji państwowej i spółdzielniami mieszkaniowymi.</u>
<u xml:id="u-7.65" who="#PosełOlgaRewińska">Resort dąży do osiągnięcia stanu, w którym przy każdym sądzie rejonowym działby kuratorski ośrodek pracy [TEKST NIECZYTELNY].</u>
<u xml:id="u-7.66" who="#PosełOlgaRewińska">Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich zobligowała sądy do kierowania nieletniego na badania w rodzinnym ośrodku dydaktyczno-konsultacyjnym lub innej placówce specjalistycznej, w każdym wypadku, gdy zachodzi konieczność zabrania nieletniego z jego środowiska i umieszczenia go w odpowiednim zakładzie lub placówce opiekuńczo - wychowawczej. Ustawa przeciwdziała również możliwość zarządzenia obserwacji nieletniego w ośrodku diagnostyczno-konsultacyjnym. Aby sądy mogły prawidłowo realizować ten obowiązek konieczna jest dalsza rozbudowa sieci tych ośrodków oraz zwiększenie obsady specjalistycznej. Według stanu na dzień 1 stycznia 1985 r. działa w kraju 50 ośrodków i 5 filii. W 4 województwach (ciechanowskim, krośniewskim, łomżyńskim, suwalskim) nie powołano dotychczas ani jednego ośrodka. Szacuje się, że do 1990 r. należałoby powołać 15 dalszych ośrodków, zaś wzrost zatrudnienia w 1985 r. [TEKST NIECZYTELNY] wynieść minimum 50 etatów, a w latach 1985–1990 - dalszych 150 etatów.</u>
<u xml:id="u-7.67" who="#PosełOlgaRewińska">Baza lokalowa ośrodków oraz obecny stan kadrowy nie dają możliwości uruchomienia przy ośrodkach internatów dla nieletnich poddawanych obserwacji. Obecnie internaty istnieją przy [TEKST NIECZYTELNY], a bazą lokalową [TEKST NIECZYTELNY] w tym celu konieczne byłoby [TEKST NIECZYTELNY] w tych ośrodkach tzw [TEKST NIECZYTELNY] ośrodkom dodatkowych [TEKST NIECZYTELNY] Poseł Henryk Rafalski (ZSL) Bardzo niepokojąca jest mała aktywność organizacji społecznych w zwiększeniu przeciwdziałaniu zjawiskiem patologii wśród młodzieży. Oznacza to, w gruncie rzeczy, że społeczeństwo nie poczuwa się od odpowiedzialności za wychowanie młodego pokolenia i że zbyt chętnie przerzuca ją na organy państwowe.</u>
<u xml:id="u-7.68" who="#PosełOlgaRewińska">Analizę skuteczności działania ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Józef Bury: Ustawa o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy nie wprowadziła powszechnego obowiązku pracy. Zawarte w niej rozwiązania stanowią system oddziaływania na osoby bezczynne zawodowo w celu nakłonienia tych osób do podjęcia nauki lub pracy społecznie użytecznej. Obejmuje ona swym działaniem mężczyzn w wieku 18–45 lat, którzy co najmniej przez okres 3 miesięcy nie pozostają w stosunku pracy lub nie pobierają nauki w szkołach oraz nie zarejestrowani w organach zatrudnienia jako poszukujący pracy. Osoby te mają obowiązek zgłoszenia się do organu administracji i wyjaśnienia powodu pozostawania bez pracy bądź nauki.</u>
<u xml:id="u-7.69" who="#PosełOlgaRewińska">Wobec osób odrzucających propozycję zatrudnienia organ administracji wszczyna postępowanie o wpisanie jej do wykazu osób uporczywie uchylających się od pracy, co stanowi podstawę do podejmowania przez organ administracji działań wynikających z ustawy.</u>
<u xml:id="u-7.70" who="#PosełOlgaRewińska">Postanowienia tej ustawy zostały w poważnym stopniu zdeterminowane przez międzynarodowe zobowiązania Polski wynikające z ratyfikowania Konwencji nr 29 i 109 Międzynarodowej Organizacji Pracy, Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, ustanawiających zakaz wprowadzania pracy przymusowej lub obowiązkowej dla celów rozwoju gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-7.71" who="#PosełOlgaRewińska">Ustawa o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy przewiduje możliwość wprowadzenia obowiązku pracy tylko w następstwie stanu siły wyższej lub klęski stanowiącej poważne zagrożenie dla normalnych warunków egzystencji ogółu lub części ludności. Rada Ministrów z delegacji ustawowej zawartej w art. 13 dotychczas nie skorzystała.</u>
<u xml:id="u-7.72" who="#PosełOlgaRewińska">Bardziej rygorystyczne zasady postępowania wobec osób uchylających się od pracy zawiera ustawa z 21 lipca 1983 r. o szczególnej regulacji prawnej w okresie przezwyciężania kryzysu społeczno-ekonomicznego oraz o zmianie niektórych ustaw, której moc obowiązująca rozciąga się na lata 1983–1985. Przewiduje ona możliwość wprowadzenia przez wojewódzkie rady narodowo obowiązku pracy w stosunku do osób wpisanych do ewidencji w przypadku występującego zagrożenia w funkcjonowaniu służb komunalnych lub innych mających istotne znaczenie dla zaspokajania podstawowych potrzeb bytowych ludności. Dotychczas 47 Wojewódzkich Rad Narodowych wprowadziło obowiązek wykonywania robót na cele publiczne (WRN w Sieradzu i Opolu nie stwierdziły takiej potrzeby).</u>
<u xml:id="u-7.73" who="#PosełOlgaRewińska">W pierwszym roku realizacji ustawy działania terenowych organów administracji państwowej koncentrowały się głównie na prawidłowym wdrożeniu w życie przepisów prawnych oraz gromadzeniu doświadczeń w celu opracowania takich metod działania, które najskuteczniej ograniczyłyby zjawisko bezczynności zawodowej mężczyzn w wieku produkcyjnym (18–45 lat).</u>
<u xml:id="u-7.74" who="#PosełOlgaRewińska">Drugi rok obowiązywania ustawy charakteryzował się już konkretną realizacją postanowień ustawy (ujawnienie osób nie pracujących oraz nakłanianie, ich do podjęcia stałej procy względnie nauki). W tym celu terenowe organy administracji państwowej nawiązały ścisłą współpracę przede wszystkim z organami milicji obywatelskiej oraz z innymi instytucjami, w tym także społecznymi i politycznymi, dzięki którym uzyskano informacje o osobach nie pracujących.</u>
<u xml:id="u-7.75" who="#PosełOlgaRewińska">Z doświadczeń organów administracji wynika, że populacja osób uchylających się od pracy jest niejednorodna, zarówno pod względem przydatności do pracy (np. z uwagi na stan zdrowia) jak i ich stopnia zdemoralizowania.</u>
<u xml:id="u-7.76" who="#PosełOlgaRewińska">Działania organów zatrudnienia w praktyce koncentrują się głównie na nakłanianiu oraz umożliwianiu podjęcia pracy lub nauki i nie są schematyczne lecz w większości' przypadków odpowiadają cechom psychofizycznym poszczególnych osób.</u>
<u xml:id="u-7.77" who="#PosełOlgaRewińska">Osobom niezaradnym życiowo, które z różnych przyczyn, często losowych nie mogły prawidłowo zaadoptować się w zakładzie pracy.</u>
<u xml:id="u-7.78" who="#PosełOlgaRewińska">Organy zatrudnienia starają się pomóc głównie poprzez informację o możliwościach zatrudniania [TEKST NIECZYTELNY] Według stanu w dniu 31 grudnia 1984 r. na terenie kraju ewidencja osób uchylających się od pracy zawierała 78 914 mężczyzn, w tym 74340 wpisanych do ewidencji i 4 574 do wykazów osób uporczywie uchylających się od pracy.</u>
<u xml:id="u-7.79" who="#PosełOlgaRewińska">Wykreślono z rejestrów 37 684 osób, w tym 37 281 z ewidencji oraz 403 osoby z wykazów. Znaczy odsetek (82%) wykreślonych z ewidencji stanowią osoby, które spełniły ustawowy warunek tzn. świadczyły prace przez okres ponad 6 miesięcy. Znacznie mniejszy odsetek (46%) wykreślonych z wykazu to osoby wykonujące pracę lub pobierające naukę przez okres ponad 1 rok.</u>
<u xml:id="u-7.80" who="#PosełOlgaRewińska">Spośród 64 292 osób skierowanych do pracy w gospodarce uspołecznionej pracuje 44 735 osób tj. 60% osób wpisanych ewidencji.</u>
<u xml:id="u-7.81" who="#PosełOlgaRewińska">Z liczby 4574 osób wpisanych do wykazu podjęły pracę 1663 osoby tj. 36%. Ponadto 1480 osób tj. 2% wpisanych do ewidencji podjęło pracę na własny rachunek.</u>
<u xml:id="u-7.82" who="#PosełOlgaRewińska">W 1984 r. w porównaniu do roku 1983 nastąpił wzrost liczby osób wpisanych do ewidencji i wykazu. Uwzględniając ponadto fakt, że znaczna liczba osób została skreślona z ewidencji i wykazu można stwierdzić, że ustawa jest konsekwentnie realizowana.</u>
<u xml:id="u-7.83" who="#PosełOlgaRewińska">Porównując liczby osób zarejestrowanych pod koniec 1983 r. oraz 1984 r. należy zwrócić uwagę, że mimo bezwzględnego wzrostu liczby osób wpisanych do ewidencji i wykazu istnieją bardzo zbliżone relacje procentowe. Z ogółu zarejestrowanych w ewidencji w 1983 r. ok. 59% podjęło pracę w gospodarce uspołecznionej. Na koniec 1984 r. odsetek tych osób 60%. Ok. 24% wpisanych do ewidencji pod koniec 1983 r. i 26% znajdujących się w ewidencji na koniec 1984 r. uchyla się od podjęcia pracy. Podobne relacje procentowe można zauważyć analizując stan liczebny osób wpisanych do wykazu na koniec 1983 r i 1984 r.</u>
<u xml:id="u-7.84" who="#PosełOlgaRewińska">Według stanu na dzień 31 XII1984 r. roboty na cele publiczne były prowadzone na terenie 27 województw. W pracach tych brało udział 1 315 osób co stanowi 22% mężczyzn zakwalifikowanych do robót oraz 36% mężczyzn, którzy potwierdzili odbiór wezwań na te roboty.</u>
<u xml:id="u-7.85" who="#PosełOlgaRewińska">Zdaniem organów zatrudnienia największe trudności przy organizacji robót na cele publiczne sprawia głównie nieodbieranie wezwań przez osoby zakwalifikowane do wykonywania robót. Problem ten w niektórych województwach był częściowo rozwiązany przy czynnej pomocy w doręczaniu wezwań przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej.</u>
<u xml:id="u-7.86" who="#PosełOlgaRewińska">Według oceny organów zatrudnienia efekty robót na cele publiczne były niewielkie w relacji do nakładu pracy włożonego w ich organizowanie. Niemniej miały one duże znaczenie psychologiczne dla innych osób unikających stałej pracy. Po wprowadzeniu robót na cele publiczne w pierwszym kwartale ub.r. w większości województw zaobserwowano zwiększoną liczbę zgłoszeń do organów zatrudnienia w celu podjęcia pracy, przez osoby do tej pory nie pracujące i nie uczące się.</u>
<u xml:id="u-7.87" who="#PosełOlgaRewińska">W praktyce realizowanie ustawy napotyka na wiele trudności z uwagi na obarczanie służb zatrudnienia odpowiedzialnością za koordynację działań różnych niezależnych instytucji bez wyposażenia wydziałów zatrudnienia i spraw socjalnych w odpowiednie kompetencje oraz powierzenie im zadań, którym przy obecnym stanie kadrowym nie zawsze są w stanie sprostać.</u>
<u xml:id="u-7.88" who="#PosełOlgaRewińska">Mężczyźni podlegający przepisom ustawy dotknięci są często różnymi schorzeniami, uzależnieni od alkoholu i narkotyków, co powoduje, że kontakt oraz rozmowy z nimi są bardzo trudne. Jednocześnie wydziały zatrudnienia i spraw socjalnych urzędów wojewódzkich sygnalizują problemy niedostatecznej obsady kadrowej w jednostkach stopnia podstawowego, na których spoczywa główny ciężar i obowiązek realizacji ustawy.</u>
<u xml:id="u-7.89" who="#PosełOlgaRewińska">Osoby uchylające się od pracy niechętnie przyjmują proponowane zatrudnienie w uspołecznionych zakładach pracy ze względu na stosunkowo niskie zarobki w porównaniu do dorywczych prąc prywatnych. Również zakłady pracy często odmawiają przyjmowania do pracy osób skierowanych w ramach ustawy uzasadniając to faktem, iż ludzie ci stwarzają poważne problemy wychowawcze, nie chcą się, podporządkować dyscyplinie pracy, a nierzadko demoralizują załogę. Dodatkowo zakłady pracy ponoszą ryzyko wyegzekwowania przydzielonych ubrań roboczych i ochronnych oraz innych należności w przypadkach porzucenia pracy przez te osoby.</u>
<u xml:id="u-7.90" who="#PosełOlgaRewińska">Brak ustawowego, wyraźnego podziału obowiązków i kompetencji między organami administracji państwowej, urzędami spraw wewnętrznych, prokuraturą, resortem finansów i innymi instytucjami w zakresie realizacji ustawy spowodował, że po pierwszym okresie stosunkowo dużego zainteresowania wszystkich wymienionych instytucji, a w szczególności dużego nakładu pracy organów zatrudnienia nastąpił spadek zainteresowania tymi problemami. Zjawisko to wymaga szybkiego rozwiązania, gdyż bez pomocy i zaangażowania wszystkich zainteresowanych instytucji, realizacja ustawy nastręczać będzie organom zatrudnienia coraz większych trudności.</u>
<u xml:id="u-7.91" who="#PosełOlgaRewińska">Niezależnie od powyższego, powszechnie postulowana jest konieczność nowelizacji ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy. Najczęściej zgłaszane wnioski omówił w swym wystąpieniu wiceminister K. Straszewski.</u>
<u xml:id="u-7.92" who="#PosełOlgaRewińska">Wystąpienia przedstawicieli rządu skłaniają do ogólniejszych refleksji. Przede wszystkim widoczna jest nieskuteczność ustaw, skierowanych przeciwko zjawiskom patologii społecznej. Nie. Chciałbym by było to rozumiane w ten sposób, że ustawy są złe i że trzeba je zmieniać, a w gruncie rzeczy zaostrzać. Nowelizowanie ustaw i to w kierunku coraz większej ich punitywności nie gwarantuje wcale ich skutecznej realizacji. Najczęściej Sejm nadaje postać ustawy projektom rządowym. W trakcie prac legislacyjnych strona rządowa broni do końca swego stanowiska. W zasadzie więc nie ma takiej ustawy, która by ukazała się w postaci gruntownie różniącej się od projektu rządowego. Podejmując ustawę Sejm pozostaje w przekonaniu, że rząd zapewnia mechanizmy wdrażające ustawę. W każdym razie taka powinna być praktyka.</u>
<u xml:id="u-7.93" who="#PosełOlgaRewińska">Jak wynika z wypowiedzi przedstawicieli rządu, różne groźne zjawiska patologii społecznej nie tylko nie zmniejszają się, lecz wręcz uległy w ostatnich latach nasileniu. Sądzę, że jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest niespójność naszego systemu prawnego. Wydawałoby się, że ustawodawstwo związane z reformą gospodarczą i praktyczna realizacja tej reformy powinny same w sobie wpłynąć na ograniczenie przynajmniej niektórych zjawisk patologii społecznej, jak chociażby pasożytnictwa, absencji i nieuzasadnionej fluktuacji kadr, czy alkoholizmu.</u>
<u xml:id="u-7.94" who="#PosełOlgaRewińska">W najbliższym czasie czekają nas wybory. Powinniśmy więc prezentować społeczeństwu dorobek naszego państwa, rządu i Sejmu. Nie wiem jak wobec tego mamy przedstawić wnioski wynikające z dzisiejszego posiedzenia. Nie są to wnioski optymistyczne, a sam temat patologii społecznej nie należy do tych, które by mobilizowały społeczeństwo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełOlgaRewińska">Nie zgodziłabym się w pełni i bez zastrzeżeń z tezą przewodniczącego, że rząd nie zapewnia realizacji ustaw. Obradujemy w nietypowych warunkach, bo posiedzenie zwołano ad hoc. Trudno więc rozstrzygać o tym w sposób pogłębiony. Słuszną wydaje się uwaga, że organizacje społeczne nie wnoszą wystarczającego wkładu w realizację ustaw, o których mowa. Szkoda Jednak, że przedstawiciele tych organizacji nie uczestniczą w naszym posiedzeniu. Przecież ustawa tworzy prawne podstawy do działań zarówno społeczeństwa, jak i np. przedsiębiorstw. Jeśli rośnie liczba pijących w zakładach pracy, to mamy do czynienia z zaniedbaniem obowiązków kierownictwa i organizacji społecznych w tych zakładach.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełOlgaRewińska">Materiały obrazujące realizację ustaw zostały nam dostarczone bezpośrednio przed posiedzeniem. Byłoby więc uproszczeniem gdybyśmy formułowali tak jednoznaczne wnioski. Naszym zadaniem jest wytworzenie klimatu dezaprobaty społecznej dla zjawisk negatywnych i zachęcanie społeczeństwa do zwalczania tych zjawisk.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełJaninaŁęgowska">Praca nad ustawami, o których realizacji była mowa, toczyła się z ogromnymi trudnościami. Brałam udział w przygotowaniu ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się cd pracy. Postanowienia tej ustawy zostały wynegocjowani z przedstawicielami PAN, którzy analizowali zgodność projektów z konwencjami międzynarodowymi, odnoszącymi się do ograniczania wolności. Przestudiowaliśmy tomy dokumentów, aby nie naruszyć odpowiednich unormowań. Zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że nie wprowadzimy przymusu pracy i możemy jedynie określić liczbę nie pracujących. Dziś wiemy ile osób zarejestrowano. Te dane są niepokojące. Myślałam, w Warszawie Jest takich osób więcej. Nikt zresztą nie da głowy, że dane te obrazują rzeczywistą skalę zjawiska. Być może przedstawiciele rządu są taką oceną zaskoczeni, ale materiały dostarczone nam są nieco rozgadane i w ogóle budzą wątpliwości. Debata na temat wspomnianych ustaw powinna być lepiej przygotowana. Z materiałów wynika, że nie powinniśmy usłyszeć o tym, o czym usłyszeliśmy. Problemy kompetencyjne powinien ktoś przecież rozstrzygnąć; do tego nie potrzeba zmiany ustaw. Powinny być one traktowane we wszystkich resortach jako ustawy o wielkim znaczeniu społecznym. Oprócz trudności materialnych jest więc w tych sprawach także trochę niemocy.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełJaninaŁęgowska">Mówimy o zwalczaniu narkomanii, a przecież nie ma odpowiednich szpitali i miejsc w szpitalach. Cóż z tego, że alkoholik znajdzie się w domu pomocy społecznej, jeśli zakłóci jego funkcjonowanie? Co z tego, że doprowadzono do izby wytrzeźwień 17 tys. osób?</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełJaninaŁęgowska">Należy zapewnić powszechne poparcie dla realizacji ustaw. W tej dziedzinie zrobiono niewiele. Będziemy mieli jeszcze wielo kłopotów. Niektóre z tych ustaw należałoby po dłuższym czasie poddać nowelizacji. Spotykamy się z takimi wnioskami dotyczącymi ustawy o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy. Cierpnie mi skóra na myśl o tym co będzie skoro zabierzemy się do zmian w tej ustawie. Przecież nie uległy zmianie konwencje międzynarodowe. Nie wiem jak podjąć te zagadnienia. Chodziłoby o to, aby nie przeprowadzać nowelizacji za wszelką cenę, ale podejść do sprawy różnie. Trzeba wiedzieć, co chcemy i możemy wprowadzić.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełHelenaJagiełowiczCawle">Podsumowanie przewodniczącego było trafne. Nic dodać nic ująć. Nie możemy wyjść z przekonaniem, że sytuacja jest dobra. Wiemy jak trudno pozbyć się pijaka z pracy i jak liberalny jest kodeks pracy. Należy rozważyć, jak to będzie robione. Pewne rzeczy muszą ulec zmianie. Chęci są dobre, ale do realizacji ustaw trzeba będzie sporo pracy. Teraz mamy zastrzeżenia. Wskazują na to wyborcy. Intencje ustaw są może dobre, ale ich realizacja zawodzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełOlgaRowińska">Wydaje mi się, że miało miejsce nieporozumienie co do interpretacji mojej wypowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełHenrykRafałski">Temat dzisiejszego posiedzenia był niezmiernie trudny. Musimy mobilizować społeczeństwo do głównych zadań - teraz głównym zadaniem jest problematyka przedwyborcza. W naszym społeczeństwie nie brak zjawisk patologicznych. Trzeba uzyskać aprobatę społeczeństwa dla zwalczania patologii.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>