text_structure.xml
19.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 30 marca 1981 r. zebrała się Komisja Nadzwyczajna do kontroli realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia pod przewodnictwem posła Jana Szczepańskiego (bezp.).</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełJanSzczepański">Wiadomo, że uczestniczę w pracach komisji rządowej pod przewodnictwem wicepremiera Mieczysława Rakowskiego. Dzisiejsze zebranie, które ma się rozpocząć o godz. 12°° będzie prawdopodobnie ostatnim, gdyż jeżeli do określonej godziny nie zostanie osiągnięte porozumienie, to jutro - jak zapowiedziała KKP NSZZ „Solidarność” - rozpocznie się strajk. Konsekwencji tego nie trudno sobie wyobrazić.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełJanSzczepański">W dniu 25 marca przedłożyłem władzom, a także delegacji „Solidarności” projekt programu wyjścia z impasu. Jest w nim m.in. stwierdzenie o konieczności pilnego zwołania plenarnego posiedzenia Sejmu, przedstawienie na nim poselskiej oceny stanu rolnictwa oraz całokształtu problemów związanych z wyżywieniem, propozycji tymczasowego uregulowania sprawy strajku, uregulowania sprawy związków zawodowych, traktowania wynegocjowanych porozumień jako obowiązujących, jeszcze przed uchwaleniem ustawy. Konieczne wydaje się również wskazanie sił i instytucji, które mają kluczowe znaczenie dla wyjścia z kryzysu, tak aby dopomóc rządowi w jego trudnym działaniu.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełJanSzczepański">W czasie nieformalnych rozmów, jakie miałem okazję przeprowadzić z p. Wałęsą w przerwach negocjacji między komisją rządową i delegacją KKP „Solidarność”, stwierdziłem m.in., że konieczne jest dokonanie studium porozumień, określenie ich wszystkich skutków, a więc skutków prawnych, ekonomicznych i politycznych. Podpisane porozumienia wyrosły bowiem ponad głowy tych, którzy je podpisali. W chwili obecnej w kraju istnieje stan współrządzenia przy pomocy strajków, a także narzucanie przez „Solidarność” decyzji rządowi, za które „Solidarność” nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Rząd znalazł się w błędnym kole wymuszonych decyzji gospodarczo-ekonomicznych, dla których aktualnie nie ma warunków, wobec katastrofalnej sytuacji gospodarczej kraju.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełJanSzczepański">Plenarne posiedzenie Sejmu zwołane zostanie wkrótce. O ile by strajk powszechny nie został odwołany, to nasza Komisja byłaby jedynym forum, na którym można by dać wyraz stanowiska Sejmu wobec konfliktu.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełJanSzczepański">Mówca zwrócił się o wyrażenie zgody na odroczenie posiedzenia Komisji na czas rozmów między rządem a „Solidarnością”, tak by bez względu na to, czy rozmowy trwać będą krócej czy dłużej jeszcze tego samego dnia Komisja mogła się zebrać i zająć konkretne stanowisko w zależności od rezultatów. Poseł J. Szczepański zapowiedział złożenie sprawozdania z rozmów między rządem i „Solidarnością” i poinformował, że został upoważniony przez Marszałka Sejmu do wystąpienia jako przedstawiciel Sejmu, o ile taka potrzeba zajdzie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełZdzisławMalicki">W dniu 28 marca w Hucie Stalowa Wola opublikowano następujące wezwanie: Wobec braku postępu w negocjacjach między KKP „Solidarność” a rządem, żądamy: zwołania nadzwyczajnego posiedzenia Sejmu w dniu 30 marca, zaproszenia obu negocjujących stron i całej Krajowej Komisji Porozumiewawczej na posiedzeniu Sejmu, przeprowadzenie publicznych negocjacji w Sejmie, z których prowadzona byłaby bezpośrednia transmisja telewizyjna i radiowa. Biorąc pod uwagę fakt, iż w czasie tych negocjacji decydują się losy narodu i kraju, społeczeństwo ma prawo aktywnie i bezpośrednio uczestniczyć w tych negocjacjach.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełZdzisławMalicki">W tej chwili sytuacja jest taka, że albo nastąpi rozładowanie napięcia, albo też wybuch. Nie powinniśmy czekać na ustalenia obu stron. Sejm nie może być biernym obserwatorem wydarzeń, musi czynnie uczestniczyć w wydarzeniach. Dlatego też proponuję, aby Komisja zwróciła się do KKP „Solidarność” z apelem w imieniu całego narodu o odroczenie strajku, ponadto proponuję zwołanie posiedzenia Sejmu na 31 marca, gdyż zadaniem Sejmu powinna być mediacja w tej trudnej konfliktowej sprawie. Rozmowy między komisją rządową i delegacją KKP „Solidarność” powinny być prowadzone pod nadzorem Sejmu tak długo, aż zostanie osiągnięte porozumienie. Wszyscy tego oczekują, już teraz niejednokrotnie ludzie z płaczem przystępują do strajku. Uważam, że koniecznie trzeba odroczyć strajk, gdyż w przeciwnym razie niewielka nawet iskra może spowodować nieobliczalny w skutkach wybuch. Trzeba zatrzymać zbliżającą się katastrofę, a decydować o tym będą najbliższe godziny. Uważam, że nasza Komisja powinna niezwłocznie zredagować apel o odroczenie zapowiedzianego na jutro strajku powszechnego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełRyszardReiff">Uważam, że należy dodatkowo rozszerzyć pełnomocnictwa, jakie posiada przewodniczący naszej Komisji. Gdyby zarysowała się możliwość fiaska rozmów, należałoby natychmiast postulować odłożenie strajku na 24 godziny i zwołać nadzwyczajne posiedzenie Sejmu za pośrednictwem telewizji. Gdy na Konwencie Seniorów rozważano termin posiedzenia Sejmu panował większy optymizm, ale już wtedy poseł Zabłocki sugerował zachowanie możliwości zwołania Sejmu w ostatniej chwili, w trybie nadzwyczajnym. Przyłączam się do wniosku o przygotowanie apelu o odroczenie strajku, przy czym uważam, że powinien to być krótki tekst, gdyż w tej chwili nie czas i miejsce na najpiękniejsze nawet słowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WicemarszałekSejmuAndrzejWerblan">Rysuje się przed nami konieczność działania i wykorzystania szansy, jednakże nie możemy wykonać żadnego kroku, który mógłby w jakikolwiek sposób utrudnić rozmowy rządu z „Solidarnością”.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WicemarszałekSejmuAndrzejWerblan">Należy upoważnić przewodniczącego Komisji do wystosowania apelu do delegacji KKP. W przypadku, gdyby załamały się nadzieje na pozytywne zakończenie tych rozmów, nasza Komisja powinna się natychmiast zebrać i podjąć inicjatywę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełJanuszZabłocki">Przyłączam się do wniosku posła Z. Malickiego, uważam, że powinniśmy podjąć uchwałę o wystosowaniu apelu do KKP oraz o zwołaniu Sejmu 31 marca. Nawiązując do wypowiedzi posła A. Werblana uważam, że konieczne jest upoważnienie posła J. Szczepańskiego, aby w momencie impasu w rozmowach przedstawił stanowisko naszej Komisji. Proponuję następujące brzmienie apelu: „Komisja Nadzwyczajna zwraca się do KKP NSZZ „Solidarność” z apelem o odroczenie strajku powszechnego, dla stworzenia warunków, w których Sejm mógłby zebrać się natychmiast i poczynić kroki zmierzające do podjęcia mediacji. Komisja wystąpi o zwołanie Sejmu w dniu jutrzejszym”.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#Sprawozdawca">W toku dalszej dyskusji posłów, dokonano pewnych zmian w treści apelu, m.in. stwierdzono, że Komisja Nadzwyczajna zwraca się do KKP z apelem o odroczenie strajku powszechnego celem stworzenia warunków dla rozwiązania istniejących problemów drogą porozumienia. Komisja Nadzwyczajna zwraca się do Prezydium Sejmu o zwołanie posiedzenia Sejmu w dniu 31 marca dla osiągnięcia tego celu. Apel ten powinien być wręczony przedstawicielom KKP NSZZ „Solidarność” w przypadku zaistnienia impasu w rozmowach i braku porozumienia z komisją rządową. Na wniosek posła Z. Malickiego postanowiono dodać kilka zdań uzasadnienia.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#Sprawozdawca">W związku z koniecznością opuszczenia posiedzenia Komisji przez posła J. Szczepańskiego, przewodnictwo objął poseł Mieczysław Róg-Świostek (PZPR). Po krótkiej dyskusji postanowiono przełożyć posiedzenie na godz. 15°°.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#Sprawozdawca">Poseł Tadeusz Stadniczeńko (SD) poinformował zebranych o odezwie skierowanej do posłów Pomorza Zachodniego. Mówi się tam, że „Prezydium Międzyzakładowej Komisji Robotniczej NSZZ „Solidarność” w Szczecinie wzywa posłów na Sejm z okręgów szczecińskich, Stargardu i Świnoujścia do przybycia w sobotę dnia 29 marca 1981 r. do tymczasowej siedziby MKR, do stoczni im. Warskiego. w Szczecinie.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#Sprawozdawca">W obliczu dramatycznych wydarzeń uważamy za konieczne odbycie wspólnego posiedzenia MKR, jako organu reprezentującego ogół ludzi pracy Pomorza Zachodniego z posłami reprezentującymi nasze regiony w najwyższym organie władzy państwowej. Pragniemy wspólnie podjąć wszelkie możliwe kroki zmierzające do oddalenia od nas widma narodowej tragedii. Uważamy, że ciąży na nas wielki obowiązek wobec naszej Ojczyzny, wobec klasy robotniczej i całego społeczeństwa. Obowiązek ten dotyczy zarówno nas, jako przywódców ruchu związkowego, jak i Was posłów, którzy przyjęli na siebie obowiązek uczestniczenia w pracach Sejmu i ślubowali prawidłowe wykonanie swych obowiązków, niezależnie od zaistniałych okoliczności. Dziś Ojczyzna oczekuje Waszej pomocy, Waszego rzetelnego, obywatelskiego stanowiska.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#Sprawozdawca">Pragniemy wspólnie ocenić sytuację w naszym regionie i zaproponować sposoby wyjścia z kryzysu. Pragniemy przekazać Wam stanowisko ludzi pracy Pomorza Zachodniego w sprawach najważniejszych, które powinno stanowić podstawę do zajęcia przez Was stanowiska jako posłów, na sesji Sejmu w dniu 30 marca 1981 r. „.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#Sprawozdawca">Powyższą odezwę otrzymali: posłowie, Marszałek Sejmu, Prezes Rady Ministrów, Kancelaria Rady Państwa, Polska Agencja Prasowa, KKP „Solidarność” w Gdańsku, serwis informacyjny „Solidarności” region Mazowsze, MKZ Gdańsk, MKZ Wrocław, redakcja „Jedności”, redakcja „Kurier Szczeciński” oraz ośrodek lokalny PRiTV w Szczecinie.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#Sprawozdawca">Odpowiadając na odezwę NSZZ „Solidarność”, posłowie ziemi szczecińskiej i starogardzkiej Jerzy Korzonek, Jerzy Zygmanowski, Tadeusz Stadniczeńko, Barbara Gawdulska, Danuta Mianowska, Wacław Czyżewski i Witold Saczuk odbyli spotkanie w dniu 28. III. 1981 r. w Stoczni im. A. Warskiego. Zgromadzeni podjęli jednogłośnie wspólną rezolucję następującej treści:</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#Sprawozdawca">„W obliczu groźnego kryzysu społeczno-politycznego powodowani głęboką troską o los Ojczyzny, uważamy za konieczne podjęcie wspólnych działań w celu znalezienia rozwiązania. Dlatego też:</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#Sprawozdawca">- po pierwsze, popieramy 5 żądań strajkowych przedstawionych przez KKP NSZZ „Solidarność” w rokowaniach z rządem. Żądania te brzmią następująco:</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#Sprawozdawca">1. żądamy realizacji 10-ciu postulatów bydgoskich. Żądamy natychmiastowego pociągnięcia do odpowiedzialności karnej winnych aktów bezprawnej przemocy, represji i pobicia w związku z działalnością „Solidarności” w Bydgoszczy, Warszawie i innych miejscach w kraju, żądamy, aby prawe było jednakowe dla wszystkich i aby prawa człowieka były szanowane;</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#Sprawozdawca">2. żądamy, aby Związek miał prawne gwarancje dla swojej działalności, aby instancje związku i zebrania związku miały gwarancję bezpieczeństwa, aby nikt nie mógł być represjonowany za działalność związkową. Domagamy się wprowadzenia zasady, że na zarzuty stawiane w radiu i telewizji związek ma zapewnione prawo odpowiedzi w tych samych środkach masowego przekazu;</u>
<u xml:id="u-7.11" who="#Sprawozdawca">3. żądamy przygotowania aktu abolicyjnego (zaniechania ścigania) wobec osób, które w latach 1976–1980, prowadziły działalność opozycyjną, nawet jeżeli w świetle obowiązującego ustawodawstwa stanowiła ona formalnie naruszenie prawa;</u>
<u xml:id="u-7.12" who="#Sprawozdawca">4. żądamy, aby rolnicy indywidualni mieli zagwarantowane prawo zrzeszenia się w związki zawodowe, domagamy się ratyfikacji konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 141;</u>
<u xml:id="u-7.13" who="#Sprawozdawca">5. żądamy uchylenia uchwały Rady Ministrów w sprawie odpłatności za czas strajków.</u>
<u xml:id="u-7.14" who="#Sprawozdawca">- po drugie, zwracamy się do rządu PRL, aby w rokowaniach z KKP NSZZ „Solidarność” niezwłocznie zajął konstruktywne stanowisko w przedmiocie wymienionych wyżej 5-ciu żądań strajkowych. Przestrzegamy przed katastrofalnymi konsekwencjami przewlekania przez rząd rokowań. Jednocześnie ostrzegamy, że w obecnej sytuacji stanowczo sprzeciwimy się wszelkim próbom ograniczenia bądź zawieszenia prawa do strajku. Sprzeciwimy się również wprowadzeniu stanu wyjątkowego w jakiejkolwiek formie.</u>
<u xml:id="u-7.15" who="#Sprawozdawca">- po trzecie, zobowiązujemy nieobecnych posłów Ziemi Szczecińskiej i Stargardzkiej; Floriana Siwickiego, Janusza Brycha, Józefa Bareckiego, Tadeusza Orlofa do postępowania zgodnego z niniejszą rezolucją”. Rezolucję otrzymali: Prezes Rady Ministrów generał Wojciech Jaruzelski, KKP NSZZ „Solidarność” w Warszawie, Gdańsku i Bydgoszczy, Marszałek Sejmu, Przewodniczący Rady Państwa, redakcja „Jedność”, MKS „Solidarność” Gdański, serwis informacyjny „Solidarności” regionu Mazowsze, MKS „Solidarność” Wrocław, „Dziennik Telewizyjny”, ośrodek lokalny PRiTV, PAP, oddział PAP w Szczecinie, „Głos Szczeciński” oraz „Kurier Szczeciński”.</u>
<u xml:id="u-7.16" who="#Sprawozdawca">Mówca poinformował ponadto o atmosferze toczących się rozmów.</u>
<u xml:id="u-7.17" who="#Sprawozdawca">Komisja Nadzwyczajna do kontroli realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina I Jastrzębia zebrała się ponownie o godz. 20°°.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełJanSzczepański">W wyniku długotrwałych negocjacji zostało zredagowane oświadczenie, w którym delegacja NSZZ „Solidarność” wstrzymuje zapowiedziany strajk powszechny do czasu wypowiedzenia się Krajowej Komisji Porozumiewawczej. Jeżeli na posiedzeniu, które odbędzie się 31 marca 1981 r. Krajowa Komisja Porozumiewawcza zaakceptuje porozumienie, strajk zostanie odwołany. W przypadku, gdyby KKP nie przyjęła całości dokumentu, bądź miała do niego uwagi - obie strony spotkają się w celu kontynuowania rozmów.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełJanSzczepański">Następnie mówca przedstawił podstawowe punkty zawartego porozumienia.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełJanSzczepański">W sprawie Bydgoszczy prawie wszystkie punkty przedstawione przez „Solidarność” zostały przyjęte. Przedstawiciele „Solidarności” domagali się zwolnienia obydwu wicewojewodów. Przyjęto rozwiązanie, że decyzję w tej sprawie podejmie Wojewódzka Rada Narodowa w Bydgoszczy, a premier zaakceptuje wnioski przedstawione przez WRN. Ponadto ustalono, że do gmachu ZSL okupowanego przez rolników uda się komisja rządowa w celu przeprowadzenia rozmów. W zawartym porozumieniu udzielono gwarancji nietykalności dla uczestników strajku. Przewodniczący delegacji „Solidarności” Lech Wałęsa bardzo nalegał na to, aby takie gwarancje zostały udzielone.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełJanSzczepański">W sprawie uregulowania problemów związków zawodowych przyjęto, że sejmowa Komisja Nadzwyczajna zobowiąże Sejm i rząd do przyspieszenia prac nad ustawą o związkach zawodowych, tak aby do końca kwietnia wpłynęła ona do Sejmu. Ponadto przyjęto, że tezy wynikające z dotychczasowych porozumień w sprawie związków zawodowych będą respektowane do czasu przyjęcia ustawy. Sejm na najbliższym posiedzeniu podejmie uchwałę w tej sprawie.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PosełJanSzczepański">Sejmowa Komisja Nadzwyczajna rozpatrzy sprawę chłopskich związków zawodowych w świetle ustawy o związkach zawodowych, o samorządzie oraz w świetle porozumienia z Rzeszowa. Ponadto, Komisja ustosunkuje się do materiałów przedstawionych przez specjalnie powołany zespół mieszany rządowo-solidarnościowy w sprawie 4. punktu porozumienia gdańskiego.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PosełJanSzczepański">Jeśli chodzi o odpłatność za strajki, to ustalono, że godziny piątkowego strajku ostrzegawczego będą płatne tak, jak za usprawiedliwioną nieobecność w pracy. Wypłacać będą dyrektorzy na podstawie liczby godzin strajku, gdyż w poszczególnych zakładach było to różnie. Jest to rozwiązanie doraźne, dotyczy wyłącznie strajku piątkowego i nie antycypuje przyszłego ogólnego rozwiązania problemu płatności za strajki.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#PosełJanSzczepański">Przedstawiono również omawianą m.in., na poprzednim posiedzeniu sejmowej Komisji Nadzwyczajnej inicjatywę zawarcia porozumienia globalnego. Ustalono, że po zakończeniu obecnego kryzysu rozpoczną się rozmowy w celu generalnego rozwiązania wszystkich problemów.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełHenrykRafalski">Czy dostaniemy pełny tekst porozumienia? Wolałbym otrzymać oryginalny tekst porozumienia, a nie przeczytać go w jutrzejszej prasie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekSejmuAndrzejWerblan">Po zakończeniu negocjacji rozmawiałem z wicepremierem Rakowskim, który poinformował, że tekst będzie w całości opublikowany w jutrzejszej prasie.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekSejmuAndrzejWerblan">Jutro zbiera się Konwent Seniorów, który ustali termin najbliższego posiedzenia Sejmu, przypuszczalnie na 2 kwietnia.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#WicemarszałekSejmuAndrzejWerblan">Proponuję, aby zapisać w protokole z posiedzenia naszej Komisji, że zapoznała, się ona z informacją nt. przebiegu negocjacji i wyraziła zadowolenie z zawartego porozumienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanSzczepański">Mam nadzieję, że wszyscy uczestnicy rozmów rządu z delegacją „Solidarności” zrozumieli lekcję, co to znaczy igrać z ogniem na krawędzi katastrofy, a także co to znaczy dyskutować, gdy za bramą oczekuje tłum spodziewający się pozytywnego rozwiązania problemu.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PosełJanSzczepański">Poseł Ryszard Reiff (bezp. „Pax”) poruszył potrzebę poinformowania w prasie o posiedzeniu Komisji.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PosełJanSzczepański">Poseł Jan Szczepański (bezp.) podkreślił, że informacja prasowa o tym posiedzeniu jest tym ważniejsza, iż zawarte porozumienie nakłada odpowiedzialne obowiązki na sejmową Komisję Nadzwyczajną do kontroli realizacji porozumień z Gdańska, Szczecina i Jastrzębia.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>