text_structure.xml
80.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 48 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów. Protokół 49 posiedzenia znajduje się w biurze sejmowem do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają pp. Urbański i Michałkiewicz. Listę mówców prowadzi p. Urbański.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Marszałek">Usprawiedliwiają nieobecność posłowie: Chwaliński, Chudy, Lang i Zachidnyj.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Marszałek">Udzielam urlopu posłom: Rosmarinowi i Szydłowskiemu na 2 dni, Mianowskiemu i Pieschowi na 3 dni, Wygodzkiemu zaś na tydzień.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do porządku dziennego: trzecie czytanie ustawy skarbowej na rok 1929/30 (druk nr 400 i odbitki roneo nr 59 i 60).</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">(P. Smulikowski: Proszę o głos w sprawie formalnej.)</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Marszałek">Głos ma p. Smulikowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PSmulikowski">Dopiero co dostaliśmy odbitki roneo. Prosiłbym Pana Marszałka o 30 minut przerwy dla zapoznania się z poprawkami.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#Marszałek">Odraczam posiedzenie na minut 30, nie dłużej.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#Marszałek">Wznawiam przerwane posiedzenie. Przystępujemy do porządku dziennego. Będziemy głosowali. Proszę Panów wziąć oprócz sprawozdania generalnego również tę odbitkę roneo, która nosi nr 60. Według tej odbitki będziemy głosowali.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#komentarz">(P. Byrka: Panie Marszałku, proszę o głos)</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca p. Byrka.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PByrka">Wysoki Sejmie! Do trzeciego czytania budżetu zostało zgłoszonych 188 poprawek. Nietyle z powodu liczby, ile z powodu charakteru tych poprawek sprawozdawca Komisji Budżetowej nie może być zadowolony. Wytwarza się bowiem dość ciekawa sytuacja, za której winę ponosi nasz regulamin sejmowy. Ja rozumiem, jeżeli od uchwały Komisji Budżetowej apeluje się do plenum, a więc do innego ciała, wyposażonego w większą powagę ustawową i dysponującego większą liczbą głosów, bo wtedy może opinia i wola Sejmu wyrazić się w sposób bardziej zdecydowany i poparty większem znaczeniem. Ale jeżeli apeluje się od uchwały pewnego ciała uchwalającego do tegoż samego ciała uchwalającego, to wytwarza się dosyć komiczna sytuacja z tego powodu, że wówczas rzuca się sprawy bardzo ważne na flukta najzupełniejszego przypadku. Nic innego tylko przypadek ma teraz zadecydować o tem, czy uchwały, w drugiem czytaniu na plenum Sejmu powzięte, zostaną podtrzymane, czy też upadną z tego powodu, że przypadkowo jeden, drugi, albo dziesiąty poseł, który głosował w sobotę, w poniedziałek jest w Sejmie nieobecny, albo przeciwnie. Niestety, ze względu na obowiązujący regulamin ta sprawa naprawić się w obecnem głosowaniu nie da.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PByrka">Oświadczam się przeciwko wszystkim wnioskom, które sprzeciwiają się uchwałom Komisji Budżetowej i w drugiem czytaniu zostały odrzucone, a obecnie powtórzone są do trzeciego czytania.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PByrka">Mamy także nowe wnioski, które nie były ani w Komisji Budżetowej traktowane, ani nie były zgłoszone w drugiem czytaniu budżetu w sobotę, np. poprawka nr 16 i poprawka nr 18. Są to wnioski pp. posłów Roji i Liebermana o powiększenie racji chleba w wojsku kosztem 10 milionów złotych. Panowie wnioskodawcy wskazują, że pokrycie ma być uzyskane w oszczędnościach i zaraz poprawka nr. 18 wyjaśnia, skąd te oszczędności czy te nadwyżki mają być zdobyte, a więc z ukrócenia wydatków na koszty umundurowania, które są preliminowane na 48.480.000. Muszę wyrazić żal, że wniosek zgłoszony swego czasu na plenum Sejmu, a podpisany przez większość reprezentowanych w tej Wysokiej Izbie stronnictw, wniosek, który ograniczał swobodę stawiania tego rodzaju wniosków nowych, nie został w Komisji Regulaminowej załatwiony, to jednak wcale nie przeszkadza, że wniosek ten jako nowy właściwie powinienby być już conajmniej rozważony w Komisji Budżetowej, zanim plenum Sejmu o nim zadecyduje. Decyzja leży w ręku p. Marszałka Sejmu.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PByrka">Proszę Panów, w związku z temi dwoma wnioskami, chciałbym parę słów poświęcić także wnioskowi rządowemu, złożonemu jako poprawka nr. 13, w którym Rząd domaga się skreślenia nowowprowadzonego w drugiem czytaniu na wniosek p. pos. Pieniążka wydatku w kwocie 7.618.561 zł. na powiększenie żołdu dla żołnierzy. Nie chcę się domyślać, że może ten wniosek p. pos. Pieniążka, który został w drugiem czytaniu przyjęty, był pewnego rodzaju zachętą do postawienia wniosków pp. Roji i Liebermana, wniosku nr. 16 i wniosku nr 18. Muszę jednak zauważyć, że troska o materialne zaopatrzenie żołnierza musi być pozostawiona przedewszystkiem tym władzom państwowym, którym ten żołnierz podlega. Minister Spraw Wojskowych i Prezydent Rzeczypospolitej, który jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych w Państwie, mają obowiązek troszczyć się o żołnierza i nie jest u nas w Polsce jeszcze tak źle, żeby żołnierz musiał poprawy swego bytu wyczekiwać od stronnictw, reprezentowanych w tej Wysokiej Izbie.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Oklaski na ławach B. B. P. Pużak: Rząd broni tylko oficerów.)</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PByrka">Ja jeszcze dodam, Panie Kolego Pużak, i to, co na Komisji Budżetowej z naciskiem ze wszystkich stron podnoszono, że żołnierz nasz jest dobrze ubrany i dobrze odżywiony. Panowie posłowie ze stronnictw opozycyjnych podnosili to, że młodzieniec, wchodząc w stanie fizycznym bardzo marnym do wojska, wraca do domu jako dobrze odżywiony, dobrze ubrany i dobrze tam wyuczony.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PByrka">Powtarzam, że byłoby bardzo smutne, gdyby żołnierz aż do tej Izby musiał się zwracać o polepszenie swego bytu materialnego i dlatego proszę Panów o przyjęcie poprawki rządowej nr 13, a odrzucenie poprawek nr 16 i 18.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#komentarz">(Oklaski na ławach B. B.)</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr. 1. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#Marszałek">Poprawka nr 2. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#Marszałek">Poprawka nr 3. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła. Tem samem załatwiona jest poprawka nr 4.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#Marszałek">Poprawka nr 5. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr 6. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, zechce wstać. Ponieważ niema wyraźnej większości, przeto zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby przeszli przez drzwi z prawej strony, ci, którzy są przeciw — z lewej strony.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#Marszałek">Rezultat głosowania jest następujący: za poprawką głosowało 148 posłów, przeciw poprawce — 169; poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#Marszałek">Poprawka nr 7. Proszę Panów Posłów, którzy są za poprawką nr 7, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość, poprawka przeszła.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr 8. Kto z Panów Posłów jest za poprawką nr 8, proszę, ażeby wstał. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr 9. Kto z Panów jest za nią, proszę, aby wstał. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki nr 10. Proszę Panów Posłów, którzy są za nią, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr 11. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę, aby wstał. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.13" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki nr. 12. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki nr 13. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.15" who="#Marszałek">Poprawka nr. 14.</u>
<u xml:id="u-5.16" who="#komentarz">(P. Woźnicki: Nieaktualna).</u>
<u xml:id="u-5.17" who="#Marszałek">Nieaktualna.</u>
<u xml:id="u-5.18" who="#Marszałek">Poprawka nr 15. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.19" who="#Marszałek">Przy poprawcę nr 15 muszę zwrócić uwagę, że na zebraniu przewodniczących klubów pp. prezesi zgodzili się, że wniosków mniejszości komisji będą unikali. Niestety stała się przedwczoraj rzecz sprzeczna z tą uchwałą. Gdyby jednak poprawki nr 16 i 18 przeszły, to będę musiał przesłać je do komisji, ażeby one przeszły jeszcze przez obrady komisyjne.</u>
<u xml:id="u-5.20" who="#komentarz">(P. Lieberman: Poprawka nr 16 była już w drugiem czytaniu postawiona)</u>
<u xml:id="u-5.21" who="#Marszałek">Głosujemy za poprawką nr 16. Kto z Panów Posłów jest z tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.22" who="#Marszałek">Poprawka nr 17. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.23" who="#Marszałek">Poprawka nr. 18, jako bezprzedmiotowa, odpada.</u>
<u xml:id="u-5.24" who="#Marszałek">Poprawka nr 19, Kto jest za nią, proszę powstać. Biuro nie jest zgodne, zarządzam głosowanie za pomocą przejścia przez drzwi. Kto jest za tą poprawką, przejdzie przez drzwi z prawej strony, kto jest przeciw poprawce, przejdzie przez drzwi z lewej strony.</u>
<u xml:id="u-5.25" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
<u xml:id="u-5.26" who="#Marszałek">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką głosowało posłów 199, przeciw 142; poprawka przeszła.</u>
<u xml:id="u-5.27" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania poprawki 20. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie, Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.28" who="#Marszałek">Poprawka nr 21. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.29" who="#Marszałek">Poprawka nr 22. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.30" who="#Marszałek">Poprawka nr 23. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.31" who="#Marszałek">Poprawka nr 24. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.32" who="#Marszałek">Poprawka nr 25. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.33" who="#Marszałek">Poprawka nr 26. Kto z Panów Posłów jest za tą ' poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.34" who="#Marszałek">Poprawka nr 29. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.35" who="#Marszałek">Poprawki 30, 31 i 32 będziemy głosowali razem. Proszę Panów Posłów, którzy są za temi poprawkami, ażeby wstali. Mniejszość, poprawki upadły.</u>
<u xml:id="u-5.36" who="#Marszałek">Poprawka nr 33. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.37" who="#Marszałek">Poprawka nr 34.</u>
<u xml:id="u-5.38" who="#komentarz">(P. Woźnicki: Proszę o łączne głosowanie 5 poprawek.)</u>
<u xml:id="u-5.39" who="#Marszałek">Głosujemy poprawki od nr. 34 do nr. 38 włącznie. Kto jest za temi poprawkami, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawki te upadły.</u>
<u xml:id="u-5.40" who="#Marszałek">Poprawka nr. 39. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.41" who="#Marszałek">Poprawka nr. 40. Kto jest za nią? Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.42" who="#Marszałek">Poprawka nr. 41. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.43" who="#Marszałek">Poprawka nr. 42. Kto jest za tą poprawką? Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.44" who="#Marszałek">Poprawka nr. 43. Kto jest za tą poprawką? Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.45" who="#Marszałek">Poprawka nr. 44. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.46" who="#Marszałek">Panie Pośle Dąbski, czy poprawki Pana mogą być głosowane łącznie?</u>
<u xml:id="u-5.47" who="#komentarz">(P. Dąbski: Proszę bardzo.)</u>
<u xml:id="u-5.48" who="#Marszałek">Głosujemy więc poprawki nr. 45, 46, 47, 48. Panów Posłów, którzy są za temi poprawkami, proszę, ażeby powstali. Stoi mniejszość, poprawki upadły.</u>
<u xml:id="u-5.49" who="#Marszałek">Poprawka nr. 49. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.50" who="#Marszałek">Poprawka nr, 50, Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła, Poprawka nr. 51. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.51" who="#Marszałek">Poprawka nr. 52. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.52" who="#Marszałek">Poprawka nr. 53. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.53" who="#Marszałek">Poprawka nr. 54. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.54" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę nr. 55.</u>
<u xml:id="u-5.55" who="#komentarz">(P. Dąbski: Prosimy o rozdzielenie na pozycje, Panie Marszałku)</u>
<u xml:id="u-5.56" who="#Marszałek">Głosujemy więc najpierw pierwszą część tej poprawki. Panów Posłów, którzy są za pierwszą częścią tej poprawki, proszę, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła. Proszę Panów Posłów, którzy są za drugą częścią tej poprawki, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.57" who="#Marszałek">Poprawka nr. 56, Którzy z Panów Posłów są za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.58" who="#Marszałek">Poprawka nr 57. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.59" who="#Marszałek">Poprawka nr 58. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o powstanie. Biuro nie jest zgodne, zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby byli łaskawi przejść przez drzwi z prawej strony, tych zaś, którzy są przeciw, przez drzwi z lewej strony.</u>
<u xml:id="u-5.60" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
<u xml:id="u-5.61" who="#Marszałek">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką głosowało 149 posłów, przeciw 164. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.62" who="#Marszałek">Poprawka nr 59. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.63" who="#Marszałek">Teraz będziemy głosowali nad poprawką nie nr 60, lecz najpierw nad poprawką nr 61. Proszę Posłów, którzy są za poprawką nr 61, żeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.64" who="#Marszałek">Teraz będziemy głosowali nad poprawką nr 60. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.65" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 62. Proszę Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Biuro nie jest zgodne, będziemy głosować przez drzwi. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby przeszli przez drzwi z prawej strony, a ci Panowie, którzy są przeciw, aby przeszli przez drzwi z lewej strony.</u>
<u xml:id="u-5.66" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
<u xml:id="u-5.67" who="#Marszałek">Rezultat głosowania jest następujący: za poprawką głosowało 159 posłów przeciw — 164; poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.68" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr 63. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.69" who="#Marszałek">Poprawka nr 64. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.70" who="#Marszałek">Poprawka nr 65. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.71" who="#Marszałek">Poprawka nr 66. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.72" who="#Marszałek">Poprawka nr 67. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.73" who="#Marszałek">Poprawka nr 68. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.74" who="#Marszałek">Poprawka nr 70. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.75" who="#Marszałek">Poprawka nr 71. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.76" who="#Marszałek">Poprawka nr 72. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.77" who="#Marszałek">Poprawka nr 73. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.78" who="#Marszałek">Poprawka nr 74. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.79" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kilkoma poprawkami razem, mianowicie nad poprawką nr 75, 76, 77 pp. Grelowskiego, Kuryłowicza i Kaczanowskiego. Te trzy poprawki poddaję pod głosowanie razem. Kto z Panów Posłów jest za temi poprawkami, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, wszystkie trzy poprawki upadły.</u>
<u xml:id="u-5.80" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 78. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.81" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 79. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.82" who="#Marszałek">Poprawka nr 80. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.83" who="#Marszałek">Poprawka nr 81 odpada.</u>
<u xml:id="u-5.84" who="#komentarz">(P. Kaczanowski: Mówi o zmianie wpływów.)</u>
<u xml:id="u-5.85" who="#Marszałek">Ponieważ nic nie zmieniono, więc nie może być mowy o zmianie wpływów.</u>
<u xml:id="u-5.86" who="#Marszałek">Poprawka nr 82. Kto z Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.87" who="#Marszałek">Poprawka nr 83. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.88" who="#Marszałek">Poprawka nr 84. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.89" who="#Marszałek">Poprawka nr 85. Kto jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.90" who="#Marszałek">Poprawka nr 86. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.91" who="#Marszałek">Poprawka nr 87. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.92" who="#Marszałek">Poprawka nr 88, Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.93" who="#Marszałek">Poprawka 89. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.94" who="#Marszałek">Poprawka 90. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.95" who="#Marszałek">Poprawka 91. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.96" who="#Marszałek">Poprawka 92. Kto z Panów Posłów jest nią, proszę o wstanie. Mniejszość poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.97" who="#Marszałek">Poprawka 93, Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.98" who="#Marszałek">Poprawka 96. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.99" who="#Marszałek">Poprawka 97. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.100" who="#Marszałek">Poprawka 98. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.101" who="#Marszałek">Poprawka 99. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.102" who="#Marszałek">Poprawka 100. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.103" who="#Marszałek">Poprawka nr 101.</u>
<u xml:id="u-5.104" who="#komentarz">(P. Byrka: Przesądzona, Panie Marszałku, przez głosowanie nad poprawką nr 98.)</u>
<u xml:id="u-5.105" who="#Marszałek">Tak. Poprawki nr. 101,103 przesądzone.</u>
<u xml:id="u-5.106" who="#komentarz">(P. Byrka: nr 103, 106, 109 i 111?)</u>
<u xml:id="u-5.107" who="#Marszałek">Jak również nr 106, 109 i 111,</u>
<u xml:id="u-5.108" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki nr 102. Kto jest za nią — proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.109" who="#Marszałek">Poprawka nr 103 załatwiona.</u>
<u xml:id="u-5.110" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę nr. 104. Kto jest za nią, proszę o wstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.111" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę nr 105. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.112" who="#Marszałek">Poprawka nr 106 — załatwiona. Głosujemy poprawkę nr 107. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.113" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę nr 108. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła, Poprawka nr 109 jest załatwiona.</u>
<u xml:id="u-5.114" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę nr 110, Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.115" who="#Marszałek">Poprawka nr 111 załatwiona.</u>
<u xml:id="u-5.116" who="#Marszałek">Głosujemy nad poprawką nr 112, Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawka, aby wstali. Biuro nie jest zgodne, zarządzam głosowanie przez drzwi. Proszę Panów Posłów, którzy są za poprawką, aby przeszli przez drzwi z prawej strony, którzy są przeciw, przez drzwi z lewej strony.</u>
<u xml:id="u-5.117" who="#komentarz">(Po głosowaniu.)</u>
<u xml:id="u-5.118" who="#Marszałek">Wynik głosowania jest następujący: za poprawką nr 112 głosowało Posłów 154, przeciw — 171. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.119" who="#Marszałek">Poprawka nr 113. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.120" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę nr 114. Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.121" who="#Marszałek">Poprawka nr 115. Kto jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.122" who="#Marszałek">Poprawka nr 116. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.123" who="#Marszałek">Poprawka nr 117. Proszę Panów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.124" who="#Marszałek">Poprawka nr 119. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.125" who="#Marszałek">Przystępujemy do poprawki nr 120. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę aby wstał. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.126" who="#Marszałek">Poprawka nr. 121. Proszę Panów Posłów, którzy są za nią, aby wstali. Biuro jest zgodne, że stoi większość, poprawka przeszła.</u>
<u xml:id="u-5.127" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 122. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.128" who="#Marszałek">Poprawka nr 123. Kto jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.129" who="#Marszałek">Poprawka nr 124. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.130" who="#Marszałek">Poprawka nr 125. Kto jest za nią, proszę o wstanie. Biuro jest zgodne, że stoi większość. Poprawka przeszła.</u>
<u xml:id="u-5.131" who="#Marszałek">Poprawka nr 126. Kto jest za nią, zechce wstać. Biuro jest zgodne, że stoi mniejszość, poprawka upadła. Rezolucję odeślę do Komisji Budżetowej razem z innemi rezolucjami.</u>
<u xml:id="u-5.132" who="#Marszałek">Poprawka nr 127 jest złożona z trzech części. Panie Pośle Grunbaum, czy mamy głosować je osobno?</u>
<u xml:id="u-5.133" who="#komentarz">(P, Grunbaum: Razem)</u>
<u xml:id="u-5.134" who="#Marszałek">Głosujemy razem. Kto jest za poprawką nr 127, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.135" who="#Marszałek">Poprawka nr 128. Kto jest za nią, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.136" who="#Marszałek">Poprawka nr 129. Kto jest za nią, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.137" who="#Marszałek">Poprawka nr 130. Kto jest za nią, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.138" who="#Marszałek">Poprawka nr 131. Kto jest za nią, zechce wstać. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.139" who="#Marszałek">Poprawka nr 132. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.140" who="#Marszałek">Poprawka nr 133. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.141" who="#Marszałek">Poprawka nr 134. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.142" who="#Marszałek">Poprawka nr 135. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.143" who="#Marszałek">Poprawka nr 136. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.144" who="#Marszałek">Poprawka nr 137. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.145" who="#Marszałek">Poprawka nr 138. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.146" who="#Marszałek">Poprawka 141. Proszę Panów Posłów, którzy są za tą poprawką, aby wstali. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.147" who="#Marszałek">Poprawka nr 142. Kto z Panów Posłów jest za tą poprawką, proszę o wstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.148" who="#Marszałek">Poprawka nr 143. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.149" who="#Marszałek">Poprawka nr 144. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.150" who="#Marszałek">Poprawka nr 145. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.151" who="#Marszałek">Poprawka nr 146. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.152" who="#Marszałek">Poprawka nr 147. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.153" who="#Marszałek">Poprawka nr 148. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.154" who="#Marszałek">Poprawka nr 149. Kto jest za nią, proszę o powstanie Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.155" who="#Marszałek">Poprawka nr 150. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.156" who="#Marszałek">Poprawka nr 151. Kto jest za nią, proszę o powstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.157" who="#Marszałek">Poprawka nr 152. Kto jest za. nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.158" who="#Marszałek">Poprawka nr 153. Kto jest za nią, proszę o powstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.159" who="#Marszałek">Poprawka nr 154. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.160" who="#Marszałek">Poprawka nr 155. Kto jest za nią, proszę o powstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.161" who="#Marszałek">Poprawka nr 156. Kto jest za nią, proszę o powstanie Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.162" who="#Marszałek">Poprawka nr 157. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.163" who="#Marszałek">Poprawka nr 158. Kto jest za nią, proszę o powstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.164" who="#Marszałek">Poprawka nr 159. Kto jest za nią, proszę o powstanie, Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.165" who="#Marszałek">Poprawka nr 160. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.166" who="#Marszałek">Poprawka nr 161. Kto jest za nią, proszę o powitanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.167" who="#Marszałek">Poprawka nr 162. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła, Poprawka nr. 163. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.168" who="#Marszałek">Poprawka nr 164. Kto jest za nią, proszę o powstanie. Stoi mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.169" who="#Marszałek">Poprawka 165. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła, Poprawka 166. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła Poprawka 167, Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.170" who="#Marszałek">Poprawka 168. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.171" who="#Marszałek">Poprawka 169. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.172" who="#Marszałek">Poprawka 170. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.173" who="#Marszałek">Poprawka 171. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.174" who="#Marszałek">Poprawka 172. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.175" who="#Marszałek">Poprawka 173. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.176" who="#Marszałek">Poprawka 174. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.177" who="#Marszałek">Poprawka 175. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.178" who="#Marszałek">Poprawka 176. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.179" who="#Marszałek">Poprawka 177. Kto z Panów Posłów jest za nią, proszę o powstanie. Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.180" who="#Marszałek">Poprawka nr. 178. Kto jest za nią? Mniejszość — poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-5.181" who="#Marszałek">Poprawka nr. 179. Kto jest za nią? Mniejszość, upadła.</u>
<u xml:id="u-5.182" who="#Marszałek">Poprawka nr. 180. Kto jest za nią? Mniejszość, upadła.</u>
<u xml:id="u-5.183" who="#Marszałek">Poprawka nr. 181. Kto jest za nią? Mniejszość, upadła.</u>
<u xml:id="u-5.184" who="#komentarz">(P, Zwierzyński. Proszę o głos.)</u>
<u xml:id="u-5.185" who="#Marszałek">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PZwierzyński">Oświadczam, że Klub Narodowy nie weźmie udziału w głosowaniu nad poprawkami do ustawy skarbowej i nad poszczególnemi artykułami tej ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#Marszałek">Głosujemy poprawkę 182. Kto jest za nią? Stoi mniejszość. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#Marszałek">Poprawka nr 183. Kto jest za nią? Stoi mniejszość. Poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#Marszałek">Poprawka nr 184.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(P. Byrka: Przesądzona.)</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#Marszałek">Tak, jest przesądzona.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#Marszałek">Poprawka nr 185. Kto jest za nią? Stoi większość. Poprawka została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#Marszałek">Poprawka nr 186. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#Marszałek">Poprawka nr, 187. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#Marszałek">Poprawka nr 188. Kto jest za tą poprawką, proszę o powstanie. Mniejszość, poprawka upadła.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#Marszałek">Zarządzam przerwę, celem zestawienia ostatecznych rezultatów przed głosowaniem za przyjęciem lub odrzuceniem ustawy w trzeciem czytaniu.</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#Marszałek">Przerywam posiedzenie na 15 minut.</u>
<u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Po przerwie.)</u>
<u xml:id="u-7.12" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie. Proszę Pana Sekretarza o odczytanie pierwszych trzech artykułów ustawy skarbowej, z uwzględnieniem wyników głosowania w trzeciem czytaniu.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#komentarz">(czyta:)</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzpUrbański">Artykułowi 1 nadano brzmienie następujące:</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#SekretarzpUrbański">„Załączonym budżetem administracji na okres od 1 kwietnia 1929 r. do 31 marca 1930 r. (rok budżetowy 1929/30) upoważnia się Rząd do czynienia wydatków zwyczajnych do kwoty 2.573.487.814 zł., wydatków nadzwyczajnych do kwoty 189.726.227 zł., łącznie zatem do sumy 2.763.214.041”.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#SekretarzpUrbański">Artykułowi 2 nadano brzmienie następujące:</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#SekretarzpUrbański">„Załączonem do budżetu na rok 1929/30 ogólnem zestawieniem planów finansowo-gospodarczych przedsiębiorstw, niewydzielonych z administracji państwowej oraz wpłat do Skarbu i dopłat ze Skarbu Państwa do przedsiębiorstw, z tejże administracji wydzielonych, ustala się:</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#SekretarzpUrbański">a) dla przedsiębiorstw państwowych:</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#SekretarzpUrbański">- rozchody zwyczajne w kwocie 1.693.573.613 zł., rozchody nadzwyczajne w kwocie 347.843.012 zł.,</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#SekretarzpUrbański">b) dla monopolów państwowych:</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#SekretarzpUrbański">- rozchody zwyczajne w kwocie 646.804.970 zł., rozchody nadzwyczajne w kwocie 27.000.000 zł.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#SekretarzpUrbański">Na pokrycie rozchodów zwyczajnych i nadzwyczajnych przedsiębiorstw i monopolów państwowych służą wpływy zwyczajne i nadzwyczajne tychże przedsiębiorstw i monopolów”.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#SekretarzpUrbański">Artykułowi 3 nadano brzmienie następujące:</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#SekretarzpUrbański">„Jako pokrycie ustalonych w art. 1 wydatków administracji w kwocie 2.763.214.041 oraz dopłat do niektórych przedsiębiorstw państwowych, nie pokrytych wpływami tychże przedsiębiorstw, w kwocie 21.831.100 zł., w łącznej zatem kwocie 2.785.045.141 złotych, służą:</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#SekretarzpUrbański">a) dochody administracji w kwocie 1.885.849.003 złotych,</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#SekretarzpUrbański">b) wpłaty przedsiębiorstw państwowych w kwocie 172.229.938 zł., c) wpłaty monopolów państwowych w kwocie 904.517.000 zł., łącznie zatem dochody w kwocie 2.962.595.941 zł.; nadwyżkę budżetową ustala się zatem w kwocie 177.550.800”.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#Marszałek">Do złożenia deklaracji zgłosił się p. Niedziałkowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PNiedziałkowski">Wysoki Sejmie! Imieniem Z. P. P. S. mam zaszczyt złożyć następujące oświadczenie:</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PNiedziałkowski">Z. P. P. S. nie weźmie udziału w głosowaniu nad całością budżetu. Budżety uchwalane dotychczas przez parlamenty Rzeczypospolitej od czasu majowego przewrotu były z reguły przekraczane o bardzo znaczne sumy i nie były wykonywane w tych sumach, które parlament na poszczególne cele przeznaczył. Z drugiej strony bardzo znaczne przekroczenia budżetowe pomimo uroczystych i parokrotnych zapewnień Rządu nie zostały dotychczas zgłoszone Sejmowi do zatwierdzenia i zbadania, z czego prawdopodobnie będziemy musieli wyciągnąć bardzo daleko idące konsekwencje. Z drugiej strony zdajemy sobie doskonale sprawę, że odrzucenie budżetu w całości w dzisiejszych warunkach politycznych, jakie Polska przeżywa, nie oznacza ziszczenia tego naszego zasadniczego celu, który ustaliliśmy sobie od szeregu miesięcy, a który polega na tem, by obecny system rządzenia został zlikwidowany na rzecz demokracji parlamentarnej i na rzecz stanowczej przewagi klasy pracującej nad klasą posiadającą we wpływie na całość polityki państwowej.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#PNiedziałkowski">Jesteśmy zdania, że w dzisiejszem położeniu jest naszym obowiązkiem ujmować sytuację kraju tak, jak ona wygląda naprawdę, i tylko tak, jak ona wygląda naprawdę. Według naszego przeświadczenia zagadnieniem istotnem, stojącem przed krajem od czasu przewrotu, jest zagadnienie ustrojowe i na tem tle i wobec tego zagadnienia rozegrać się musi to, co jest dla Polski, dla jej jutra najważniejsze: rozstrzygnięcie kraju między obozem t. zw. sanacyjnym a obozem demokracji.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#PNiedziałkowski">Z chwilą gdy Klub B. B. zgłosił swój nowy projekt Konstytucji polskiej, podniesiony został rąbek zasłony nad tą tajemniczością, która dla bardzo wielu ludzi w Polsce przez prawie trzy lata otaczała istotne zamiary i istotne cele grupy, która dzisiaj Polską rządzi. Wydaje nam się, że podniesienie tego rąbka zasłony umożliwia wobec całego kraju postawienie sprawy na tej płaszczyźnie, która jest prawdziwa, o czem miałem zaszczyt wspomnieć w mojem oświadczeniu co do wniosku Stronnictwa Narodowego, dotyczącego votum nieufności dla Ministra Cara, mianowicie na płaszczyźnie walki pomiędzy obozem rządzącym Polską a obozem demokracji polskiej, a nie pomiędzy obozem rządzącym Polską a obozem dawnej prawicy nacjonalistycznej. Jesteśmy zdania, że projekt Konstytucji, który Klub Bezpartyjnego Bloku przedłożył Sejmowi, w sposób najzupełniej jasny, najzupełniej wyraźny uwypukla to, co jest jego obiektywnym celem, mianowicie utrwalenie stałej przewagi wysokiej biurokracji wojskowo-cywilnej oraz klas posiadających nad całokształtem państwowego życia, a sztuczne odsunięcie klasy pracującej od wpływu na całokształt państwowego życia.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#PNiedziałkowski">Otóż na tej płaszczyźnie zagadnienia ustrojowego z całą chęcią i z całym spokojem przyjmujemy walkę. Jesteśmy tego zdania, że w naszej walce o Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej będziemy mogli w dalszym ciągu, jak to robiliśmy i w r. 1919 i w r. 1920 i 1921, oprzeć się bezpośrednio o pracujące masy polskie,</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#komentarz">(Głos na ławach B. B.: Z tem będzie gorzej. Głos na ławach P. P. S. Ale dla Was)</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#PNiedziałkowski">że będziemy mogli w dalszym ciągu wyrażać bezpośrednio ich potrzeby społeczne i gospodarcze, najściślej związane, nierozerwalnie związane z losem demokracji, i że w tej walce masy ludowe pozostaną wierne tym ideałom, które były ideałami 30-letniej walki Polskiej Partii Socjalistycznej o niepodległość kraju i w imię których to ideałów, a nie w imię innych, tworzono Związek Walki Czynnej i pierwszy przygotowawczą akcję do czynnej walki niepodległościowej. Jesteśmy przekonani, że te ideały pozostały w dalszym ciągu ideałami najszerszych mas ludowych w Polsce i że walka o ustrój Państwa pozwoli wyjaskrawić, ujawnić i doprowadzić do zwycięstwa ten fakt, że los demokracji w Polsce jest nierozerwalnie związany z całą przyszłością gospodarczą i społeczną klasy robotniczej i mas pracowniczych i najszerszych mas włościańskich.</u>
<u xml:id="u-10.7" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#Marszałek">Głos do złożenia deklaracji ma p. Woźnicki.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PWoźnicki">Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Wyzwolenie mam zaszczyt złożyć następujące oświadczenie:</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PWoźnicki">Przed trzeciem rozstrzygającem czytaniem preliminarza budżetowego z całem poczuciem odpowiedzialności naszej i, mając nieustannie na względzie interes państwowy, zastanawialiśmy się nad formą naszego ustosunkowania się do budżetu i do Rządu, który budżet ten ma wykonywać.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PWoźnicki">Przy uchwalaniu budżetu na bieżący okres budżetowy głosowaliśmy za budżetem, po wprowadzeniu doń szeregu polepszających poprawek. Głosowaliśmy za budżetem w przekonaniu, że uchwalone przez Sejm poprawki nasze wskazywać będą Rządowi właściwy dla naszego Państwa kierunek gospodarki państwowej.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PWoźnicki">Stwierdzić jednakże musimy, że wykonanie budżetu przez Rząd i opracowanie budżetu obecnego jest dowodem niezbitym, że Rząd nie potraktował należycie wskazanych wówczas przez nas i przez Sejm konieczności uwzględnienia tak ważnych dla Państwa interesów wielomilionowych mas chłopskich, które reprezentujemy i których pragnieniom i nadziejom w całej swej pracy usiłujemy dać wyraz jak najwierniejszy.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PWoźnicki">Już to jedno zmuszałoby nas obecnie do bardziej krytycznego stosunku do Rządu na tle pracy budżetowej.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#PWoźnicki">Centralnem jednakże zagadnieniem całej obecnej dyskusji budżetowej stała się sprawa ujawnionych obecnie ostatecznie przekroczeń budżetu na r. 1927/28 o wielką sumę przeszło 500 mil jonów złotych.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#PWoźnicki">Przekroczeń tych Rząd poprzedni dokonał wbrew wyraźnemu brzmieniu ustawy skarbowej za r. 1927/28 i do dziś dnia, pomimo upływu całego 10ku od zakończenia tego okresu budżetowego, pomimo wielokrotnych domagań się Sejmu, a nawet pomimo formalnej uchwały Sejmu z dnia 5 grudnia ub. r., Rząd nie wystąpił do Sejmu o legalizację dokonanych bezprawnie wielomilionowych wydatków. Wbrew oświadczeniom Pana Premiera Bartla możemy to uważać za chęć unicestwienia praw budżetowych przedstawicielstwa narodowego. W tym stanie rzeczy na plan drugi schodzi stosunek polityczny do Rządu, tembardziej, że Rząd obecny uważamy za jeden z garniturów ministerialnych panującego u nas od maja 1926 r. system rządzenia.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#PWoźnicki">Gdy chodzi o bezprawne szafowanie groszem publicznym, z takim trudem przez szerokie masy wypracowanym i składanym Państwu — nie wolno nam nie użyć najskuteczniejszych i chociażby najostrzejszych środków, aby Państwu praworządność w tej dziedzinie zabezpieczyć. Jesteśmy w tym sporze stroną, drugą stroną jest Rząd. My, parlament, reprezentujemy tych, którzy płacą i mają prawo dysponowania zebranemi przez Państwo z podatków i danin funduszami i prawo kontroli nad gospodarką skarbową. Rząd gospodaruje w granicach prawa budżetowego i podlega kontroli. Mamy możność pociągnięcia Rządu do odpowiedzialności parlamentarnej. Ale to całości zagadnienia nie rozstrzyga. Wobec tego zwróciliśmy uwagę na odpowiedzialność konstytucyjną Ministrów w tej dziedzinie, zwróciliśmy uwagę przedewszystkiem na ustawę skarbową z dn. 22 marca 1927 roku. Art. 1 tej ustawy brzmi: „Otwieranie kredytów nieobjętych budżetem może nastąpić tylko na wniosek Ministra Skarbu, uchwalony w drodze ustawodawczej, pod warunkiem, że równocześnie zostaną otwarte nowe, wystarczające źródła pokrycia. Za ścisłe przestrzeganie tego przepisu są ministrowie osobiście odpowiedzialni”.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#PWoźnicki">Zaś art, 1 ustawy o Trybunale Stanu, która ustanawia odpowiedzialność konstytucyjną ministrów, powiada:</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#PWoźnicki">„Minister odpowiada konstytucyjnie przed Trybunałem Stanu za działania i zaniechania, wynikłe z winy umyślnej lub nieumyślnej, któremi w zakresie swego urzędowania, lub też w zakresie ogólnego kierunku działalności i polityki Rządu, naruszył Konstytucję Rzeczypospolitej lub inną ustawę, naraził Państwo na niebezpieczeństwo lub interesom Państwa oczywistą i znaczną wyrządził szkodę”.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#PWoźnicki">Mniej ważnym jest ust. 2 tego artykułu.</u>
<u xml:id="u-12.11" who="#PWoźnicki">Mamy więc ustawodawstwo wyraźne i drogę jasną, przez Konstytucję i ustawy nakreśloną.</u>
<u xml:id="u-12.12" who="#PWoźnicki">Wobec tego zwracamy się do kolegów naszych z Klubów lewicy o rozważenie, czy nie jest obowiązkiem naszym z prawa o odpowiedzialności konstytucyjnej ministrów uczynić użytek w stosunku do p. Ministra Skarbu za przekroczenie ustawy skarbowej na rok 1927/28 przez wydatkowanie bezprawne przeszło 500 milionów złotych.</u>
<u xml:id="u-12.13" who="#komentarz">(Głosy na lewicy: Brawo, brawo.)</u>
<u xml:id="u-12.14" who="#PWoźnicki">Klub P. S. L. „Wyzwolenie” powziął już odpowiednią decyzję i w dniach najbliższych zwróci się do klubów lewicy w celu uzyskania koniecznych 100 podpisów na wniosku.</u>
<u xml:id="u-12.15" who="#komentarz">(Oklaski na lewicy,)</u>
<u xml:id="u-12.16" who="#PWoźnicki">Nie mamy osobistej ani politycznej niechęci do p. Ministra Skarbu, chcemy tylko uporządkować to, co przedewszystkiem z jego winy zostało dokonane wbrew prawu w dziedzinie gospodarki finansowej.</u>
<u xml:id="u-12.17" who="#PWoźnicki">Mamy za sobą prawo formalne i nie my będziemy w tej sprawie wyrokowali, jak to ma miejsce przy odpowiedzialności parlamentarnej. Gdy więc na tej drodze szukamy rozstrzygnięcia tego najważniejszego w obecnej chwili zagadnienia, pragniemy mieć tem większe moralne prawo do występowania w roli oskarżających, i dlatego po uchwaleniu postanowień dodatkowych w ustawie skarbowej, po uchwaleniu szeregu poprawek, ulepszających budżet, głosować będziemy za budżetem.</u>
<u xml:id="u-12.18" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Zwierzyński celem złożenia deklaracji.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PZwierzyński">Wysoka Izbo! Klub Narodowy wziął żywy udział w pracach nad preliminarzem budżetowym, pragnąc dać Państwu możliwie pełny, ale zarazem oszczędny i realny budżet, W dążeniach naszych staraliśmy się przedewszystkiem :</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PZwierzyński">1) Ograniczyć ogólne wydatki Państwa ze względu na zubożenie ludności, na osłabienie jej siły płatniczej i trudności wprowadzenia nowych lub podwyższenia istniejących podatków,</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PZwierzyński">2) Zahamować dalsze upaństwawianie przedsiębiorczości prywatnej i ograniczyć inwestycje państwowe do granic niezbędnych.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PZwierzyński">3) Zmieścić w budżecie wszystkie wydatki Państwa i tak je wyszczególnić, żeby kontrola nad wykonywaniem budżetu była w całej pełni możliwa i skuteczna, a samowolne przekroczenia budżetowe uniemożliwione, Z proponowanych oszczędności usiłowaliśmy pokryć inne, ważniejsze potrzeby państwowe, a przedewszystkiem uregulować przewlekającą się ze szkodą dla Państwa, sprawę uposażeń pracowników państwowych. Ogromna większość naszych wniosków spotkała się ze sprzeciwem stronnictw, Rząd popierających oraz większości stronnictw lewicy.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PZwierzyński">Zarówno budżet tegoroczny, jak i budżety za dwa ubiegłe lata, nie wykazują planowości i programowości w działaniu Rządu. Dokonane w r. 1927/28 przekroczenia w sumie 563 milionów oraz przekroczenia zaszłe w bieżącym roku, a nierównomiernie rozłożone na poszczególne części budżetu, potwierdzają fakt powyższy.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#PZwierzyński">Przekroczenia dokonane zostały wbrew obowiązującym przepisom konstytucyjnym i prawu budżetowemu. Rząd wbrew własnej zapowiedzi nie wniósł dotychczas do Sejmu projektu ustawy o kredytach dodatkowych za rok 1927/28, zapomocą której dokonane przekroczenia mogłyby być ulegalizowane — a wnioski nasze w tej sprawie nie spotkały się z należytem poparciem nawet tych czynników w Sejmie, które uważają się za bezwzględnych obrońców praw parlamentu. Natomiast Rząd tendencyjnie miesza ze sobą zupełnie odrębne sprawy kredytów dodatkowych i zamknięć rachunkowych, co faktycznie uniemożliwia kontrolę ludności, wykonywaną za pośrednictwem parlamentu nad wydatkowaniem przez Rząd funduszów publicznych, pochodzących głównie z podatków. Wreszcie i w roku bieżącym dokonywa Rząd przekroczeń budżetowych bez ustawowo wymaganej sankcji Sejmu, Walkę o przywrócenie naruszonych praw kontroli ludności nad wydatkami Rządu oraz o uprawnienia budżetowe reprezentacji parlamentarnej Klub Narodowy prowadzić będzie nadal konsekwentnie i w żadnych warunkach jej nie zaprzestanie. Poprzemy również zapowiedziany tu przed chwilą wniosek o pociągnięcie winnych przed Trybunał Stanu.</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#PZwierzyński">Za budżet, który nie uwzględnia naszych wniosków, a nadto uchwalony został w warunkach, które nie dają gwarancji, że będzie ściśle wykonywany zgodnie z Konstytucją, ustawą skarbową i zasadami racjonalnej gospodarki skarbowej, nie możemy ponosić żadnej odpowiedzialności i dlatego nie weźmiemy udziału w głosowaniu nad ustawą skarbową i nad całością budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Dąbski.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PDąbski">Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Stronnictwa Chłopskiego mam zaszczyt złożyć następujące oświadczenie:</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PDąbski">Ponieważ budżet obecny jest zanadto wysoki i przeważnie konsumcyjny, a więc podkopujący normalny rozwój szerokich mas pracujących; ponieważ budżet ten ułożony jest pod kątem interesów biurokracji i militaryzmu, a potrzeby szerokich mas pracujących, a zwłaszcza chłopskich, nie znajdują w nim należytego uwzględnienia; ponieważ Rząd nie przedłożył dotąd Sejmowi kredytów dodatkowych; ponieważ wreszcie nie mamy zaufania do obecnego Rządu, który broni interesów klas bogatych, obszarniczo przemysłowych — głosować będziemy przeciw całości budżetu.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#PDąbski">Do zapowiedzianego oddania p. Ministra Skarbu pod sąd Trybunału Stanu chętnie pomożemy, bo przez bezprawne szafowanie setkami mil jonów pieniędzy podatkowych bez upoważnienia Sejmu p. Minister Skarbu na to w całej pełni zasłużył.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Chaciński.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PChaciński">Wysoka Izbo! Klub nasz zawsze stał na tem stanowisku, że w warunkach polskich kwestia budżetu jest kwestią konieczności państwowej. Zdawaliśmy sobie sprawę zawsze z tego, że parlament polski nie może się uciekać do tego środka, praktykowanego 'zresztą w innych parlamentach i przez parlamentaryzm uznawanego, jak odmawianie budżetu. Aczkolwiek mamy i mieliśmy bardzo wiele zastrzeżeń merytorycznych co do tego budżetu, nie zostały w nim bowiem uwzględnione nasze postulaty oszczędnościowe, wynikające z tego, ażeby dość wysoką jak na nasze stosunki gospodarcze sumę preliminowanych wydatków przez porobienie oszczędności użyć na poprawienie bytu przedewszystkiem urzędników i pracowników państwowych, aczkolwiek, powtarzam, te wszystkie nasze postulaty nie zostały i przez komisję i potem na plenum przyjęte, to jednak głosować będziemy za budżetem.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#PChaciński">Go do przekroczeń budżetowych, z których parlament nie otrzymał do tej pory mimo obietnic Rządu sprawozdania, uważamy, że tolerowania nadal tego stanu rzeczy nie odpowiadałoby godności parlamentu. Uważam jednak, że nie zagadnienie budżetu jest tu odpowiednią sposobnością i odpowiednią chwilą do rozstrzygania tej kwestii. Skoro ta sprawa zostanie przez stronnictwa lewicy postawiona na porządku dziennym, tak jak te stronnictwa zapowiadały, wtedy i mój klub, Klub Chrześcijańskiej Demokracji, ustosunkuje się do niej, tak, jak godność Sejmu tego wymaga.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Dębski.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PDębski">Zgodnie ze stanowiskiem zajętem przez nas na Komisji Budżetowej i na plenum Sejmu w dyskusji budżetowej, po raz pierwszy nie możemy brać udziału w głosowaniu nad całością budżetu, gdyż nie możemy brać odpowiedzialności za stan, jaki się wytworzył w wykonaniu tego budżetu, a mianowicie, że przekroczenia budżetu dotychczas nie zostały Sejmowi przedłożone.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Roguszczak.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PRoguszczak">Wysoki Sejmie! Przed przystąpieniem do głosowania nad całością budżetu na okres 1929/30 mam zaszczyt w imieniu klubu parlamentarnego Narodowej Partii Robotniczej złożyć następujące oświadczenie:</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#PRoguszczak">Zdajemy sobie sprawę z nienormalnej sytuacji, w jakiej pracuje obecny Sejm, gdy stosunek Rządu do Sejmu nie jest oparty na ścisłych zasadach Konstytucji obecnie obowiązującej i niezawsze odpowiada wymogom lojalnej współpracy. Woli Sejmu nawet w dziedzinie budżetu państwowego Rząd często nie respektuje. Rząd przekracza uchwalone przez Sejm w ustawie skarbowej kredyty i wbrew jasnym przepisom ustawy skarbowej, nie wniósł do Sejmu projektu ustawy, któraby pozwoliła na krytyczne omówienie wysokości przekroczeń budżetowych i na ustosunkowanie się Sejmu do pozabudżetowej gospodarki Rządu.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#PRoguszczak">Rozumiemy, że nie czas i pora na wywoływanie ostrych konfliktów przez odrzucenie budżetu przez Sejm. Nie chcemy także pójść za przykładem innych stronnictw tej Izby, które wstrzymują się od głosowania nad budżetem Państwa i w ten sposób w dziedzinie największych uprawnień, a jednocześnie i obowiązków Sejmu, zajmują stanowisko bierne.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#PRoguszczak">Będziemy głosowali za budżetem, rozumiejąc, że przez uchwalenie budżetu Sejm uchwala podstawy prawne do gospodarki państwowej funduszami publicznemu W czasie dyskusji budżetowej daliśmy wyraz naszemu krytycznemu stanowisku wobec polityki Rządu, a szczególnie wobec postępowania władz administracyjnych z ludnością. I w naszej dalszej pracy w tej Wysokiej Izbie klub parlamentarny N. P. R, zwalczać będzie wszystko to, co w pracach i postępowaniu Rządu, oraz władz mu podległych, nie opiera się na obowiązujących w państwie prawach, co zamiast konsolidować społeczeństwo i łagodzić walki wewnętrzne, rozbija je na wrogie obozy.</u>
<u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Oklaski na ławach N.P. R.)</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Grunbaum.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PGrünbaum">W imieniu Koła Żydowskiego mam zaszczyt oświadczyć, co następuje;</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PGrünbaum">Budżet na rok 1929/30 wzorem budżetów lat poprzednich oparty został znowu na starych zasadach nadmiernego obciążenia podatkowego ludności miejskiej, co w wykonaniu odbija się zwłaszcza na żydach, których obciążenie podatkowe przekracza wszelkie granice, podkopując byt ekonomiczny mas żydowskich.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#PGrünbaum">Podobnież wzorem poprzednich budżetów, budżet obecny nie uwzględnia prawie zupełnie potrzeb ludności żydowskiej, przerzucając ciężar zaspokojenia ich na samo społeczeństwo żydowskie, zmuszając tem samem ludność żydowską, aby pokrywała koszty utrzymania własnego szkolnictwa, towarzystw społecznych i filantropijnych zapomocą datków zbieranych dobrowolnie w kraju i zagranicą. Nawet na wyznanie żydowskie wyznaczono, jak gdyby na urągowisko, 120.000 zł zasiłku, przez co się zmusza gminy żydowskie, ażeby swoje wielomilionowe budżety pokrywały ze specjalnego podatku, nakładanego wyłącznie na żydów.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#PGrünbaum">W ten sposób z pieniędzy, wpłacanych do Skarbu Państwa przez żydów, utrzymuje się wszystkie wyznania, z wyjątkiem żydowskiego, zaspakaja się potrzeby wszystkich obywateli, z wyjątkiem żydów. Co więcej, sum ściąganych od żydowskich płatników używa się na cele wynaradawiania żydów zapomocą szkół powszechnych, nie uwzględniających ani potrzeb, ani żądań żydów, do prowadzenia polityki ekonomicznej, której skutkiem jest gospodarcze wypieranie żydów, zasypywanie źródeł zarobkowania, z których dotychczas korzystali. Rząd nie dba wcale o losy wypieranych mas żydowskich, pozbawionych pracy i zarobków. Wśród setek tysięcy urzędników i prawników, opłacanych przez Rząd, niema prawie wcale żydów. Odmawia się przyjmowania żydów na posady oraz do pracy, nie uzasadniając często już nawet tych odmów inaczej, jak poprostu względami wyznaniowemi, pomimo kategorycznych w tej mierze przepisów Konstytucji. W ślad za przyjmowaniem pod zarząd państwowy przedsiębiorstw, w których żydzi byli dotychczas zatrudnieni, następuje natychmiastowe lub stopniowe usuwanie pracowników żydowskich. W ten sposób żydzi, ponosząc w tak wielkim stopniu ciężary ze swego mienia na rzecz Państwa, otrzymują wzamian. na swoje własne potrzeby zaledwie nędznych kilkaset tysięcy złotych z prawie 3-miliardowego budżetu, a — co najważniejsze — polityka Rządu stwarza warunki uniemożliwiające rozwój gospodarczego i kulturalnego życia żydów w Polsce, doprowadzając ich do coraz większej nędzy.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#PGrünbaum">Dla zamaskowania tego stanu rzeczy Rząd nie przestaje oświadczać o swych najlepszych zamiarach względem ludności żydowskiej, ale poprzestaje jedynie na tych oświadczeniach, po których nie następują żadne czyny i nie zachodzą żadne zmiany na lepsze.</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#PGrünbaum">Z tych oto względów Koło Żydowskie będzie głosowało przeciwko budżetowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad ustawą skarbowa na rok 1929/30 w trzeciem czytaniu.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#Marszałek">Kto z Panów Posłów przyjmuje ustawę skarbową w trzeciem czytaniu, proszę o wstanie. Jest większość, ustawa skarbowa w trzeciem czytaniu została przyjętą.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#komentarz">(P. Pająk: Panie Marszałku, proszę o głos w sprawie sprostowania.)</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#Marszałek">Głos ma p. Pająk w sprawie sprostowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PPająk">Wysoki Sejmie! Sprawozdawca generalny budżetu p. Byrka oświadczył przed głosowaniem, że zgłosiliśmy nowe wnioski do trzeciego czytania budżetu wbrew ustaleniu na konferencji przewodniczących klubów, że nowych wniosków na plenum zgłaszać się nie będzie. Stwierdzam, że wnioski do budżetu Ministerstwa Spraw Wojskowych, a zwłaszcza wniosek o powiększenie budżetu o 10.000.000 złotych na powiększenie racji chleba dla żołnierzy, były zgłoszone w komisji oraz w drugiem czytaniu na plenum, czego dowodem jest odbitka roneo nr 57a. Wobec tego zarzut p. posła Byrki, jakoby wnioski te zostały spowodowane wnioskiem p. Pieniążka o podwyższenie żołdu żołnierzom, jest niewłaściwy.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#PPająk">Imieniem Z. P. P. S. oświadczam, że wbrew twierdzeniu p. posła Byrki obok Prezydenta i Ministra Spraw Wojskowych ma również i Sejm prawo i obowiązek troszczenia się o dobro żołnierzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#Marszałek">Głos ma p. Roguszczak dla oświadczenia osobistego.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PRoguszczak">W związku z dyskusją nad budżetem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w czasie mojej nieobecności p. Grzesik postawił pod adresem moim i partii mojej szereg zarzutów i dlatego jestem zniewolony te rzeczy sprostować. Nieprawdą jest, jakobym kiedykolwiek podpisywał jakieś odezwy wyborcze wspólnie z sanacją i kiedykolwiek chwalił politykę p. wojewody Grażyńskiego.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#PRoguszczak">Co się zaś tyczy mojej skromnej osoby, to co do tego, jakoby mnie nikt nie wybierał na Górnym Śląsku, gdyż nie byłem na żadnym wiecu, nie mam zamiaru z p. pos. Grzesikiem polemizować. Jedno chciałbym tylko stwierdzić, że kiedy ja rozpocząłem działalność społeczno polityczną, p. pos. Grzesik i p. wojewoda Grażyński siedzieli jeszcze na ławach szkolnych. Bojowników o Śląsk znam prawie wszystkich, lecz z przykrością muszę stwierdzić, że podczas wielkich wyborów komunalnych w r. 1919, podczas drugiego powstania i półtoraletniej walki plebiscytowej nasze kroniki o tych dwóch wielkich mężach nic nie wspominają, a więc w pierwszych szeregach widocznie ich nie było.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#Marszałek">Panie Pośle, to nie jest sprostowanie faktyczne, ja proszę przestrzegać sprostowania faktycznego, bo inaczej będę zmuszony odebrać Panu głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PRoguszczak">Zarzut, żeśmy się na wiecach wyborczych nie pokazali, jest, trochę śmieszny, pragnę tylko zaznaczyć, że ani kolega pos. Jankowski, ani ja nie potrzebujemy za sobą na Śląsku agitować.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#Marszałek">Panie Pośle, to nie jest sprostowanie faktyczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PRoguszczak">Nieprawdą jest, jakoby kiedykolwiek Narodowa Partia Robotnicza przyjęła rezolucję, w którejby się zobowiązywała popierać politykę p. wojewody Grażyńskiego. Natomiast prawdą jest, że podobną rezolucję usiłowała sanacja przemycić na walnym zjeździe N. P. R. w Królewskiej Hucie, i że na 400 uprawnionych do głosowania, delegatów rezolucja ta otrzymała aż trzy głosy.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PRoguszczak">Twierdzenie p. pos. Grzesika, że dzięki polityce p. wojewody Grażyńskiego polityka niemiecka została sparaliżowana, nie wytrzymuje żadnej krytyki i dlatego radzę p. pos. Grzesikowi, by na przyszłość, występując z tej trybuny, ściślejszą przeprowadził analizę statystyk, albowiem ukrywanie istotnego stanu rzeczy wprowadza opinię publiczną w Polsce w błąd i przynosi tylko szkodę Państwu. Zresztą p. pos. Grzesik w dalszych swoich wywodach przyznał, że ten teren jest niesłychanie podminowany przez element niemiecki.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PRoguszczak">Nieprawdą jest, jakoby robotnicy dzięki wysiłkom p. wojewody Grażyńskiego otrzymali większe podwyżki zarobków, niż domagali się przywódcy robotników, i że teraz jest znacznie lepiej, niż było dawniej.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PRoguszczak">Natomiast prawdą jest, że właśnie p. wojewoda Grażyński ustawicznie apelował do przywódców robotniczych, by raczyli brać pod uwagę ciężkie położenie gospodarcze kraju i nie występowali ze zbyt wygórowanemi żądaniami, czego dowodem jest, że górnicy zarabiają znacznie mniej niż w r. 1925 i tem należy tłomaczyć zatarg, jaki w ostatnim czasie na tem tle powstał. Lepiej jest natomiast p. Grzesikowi i tem właśnie tłomaczyć należy obronę, z jaką wystąpił wobec p. wojewody Grażyńskiego. Ale p. pos. Grzesik, formując niesłychaną ilość śmiesznych i niczem nieuzasadnionych zarzutów, zapomniał w swej gorliwości o jednej rzeczy, a mianowicie, że istnieje art. 16 Konstytucji, w którym jest powiedziane, że pracownicy państwowi i samorządowi z chwilą wyboru na posła otrzymują urlop. P. pos. Grzesik mimo wyraźnego przepisu Konstytucji spełnia funkcję jedną i drugą, pobiera jedną pensję w Sejmie, a drugą jako naczelnik gminy.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#Marszałek">Panie Pośle Roguszczak, to nie jest sprostowanie, gdy się takie zarzuty podnosi. Ja prószę o stosowanie się do Pańskiego zgłoszenia, że Pan zabiera głos dla sprostowania faktycznego, a nie dla podnoszenia zarzutów przeciwko p. Grzesikowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PRoguszczak">Bardzo żałuję, że p. Marszałek utrudnia roi odparcie zarzutów przez posła Grzesika podniesionych, przestrzegając w tym wypadku tak ściśle regulaminu.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#Marszałek">Jeszcze raz Pana do rzeczy przywołuję. Jeżeli Pan się nie zastosuje do tego, to odbiorę Panu głos.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PRoguszczak">Dziękuję Panu Marszałkowi za dalszy głos i oświadczam, że z tych spraw zrobię użytek przy innej sposobności.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#Marszałek">Głos ma p. pos. Byrka.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PByrka">Wysoki Sejmie! W drugiem czytaniu był postawiony przez pp. posłów Roję i Liebermana wniosek o skrócenie czasu służby do 5 miesięcy; zaoszczędzenie stąd powstałe miało między innemi być użyte na powiększenie racji chleba. W trzeciem czytaniu mieli Panowie zupełnie nowy wniosek, mianowicie zmniejszenie o 10 milionów wydatku na umundurowanie niezależnie od czasu służby, t. zn. przy zatrzymaniu obowiązującego dziś czasu służby, a użycie tej nadwyżki miało iść na powiększenie racji chleba. Więc muszę powiedzieć, że to jednak był inny wniosek, niż ten, który był postawiony w drugiem czytaniu. W drugiem czytaniu ten wniosek nie był nawet głosowany z powodu odrzucenia wniosku zasadniczego o skrócenie czasu służby o 5 miesięcy.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#Marszałek">Proszę p. Sekretarza o odczytanie interpelacyj:</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Żuka i tow. z klubu Ukr. Soc. Radykalnej Parlamentarnej Reprezentacji do p. Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie bezprawnego zamknięcia wśród roku szkolnego przez inspektorat szkolny w Krzemieńcu szkoły ludowej we wsi Kuniniec Mały, gm. Wiśniowiec, pow. krzemienieckiego i przeniesienia jej do kolonii osadników wojskowych Wola Korybutowiecka.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Rząsy i kol. z klubu P. S. L. „Piast” do p. Prezesa Rady Ministrów w sprawie pomocy dla uchodźców plebiscytowych z Warmii i Mazurów.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja posłów z Klubu Ukraińskiego do p. Ministra Skarbu w sprawie niesprawiedliwego i nierównomiernego wymiaru podatku dochodowego przez urząd skarbowy w Kałuszu, względnie izbę skarbową we Lwowie.</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja posłów z Klubu Ukraińskiego do pp. Ministrów Robót Publicznych i Spraw Wewnętrznych w sprawie pomocy rządowej na naprawę drogi powiatowej Żabie — Jawornik w pow. kosowskim, woj. stanisławowskie.</u>
<u xml:id="u-40.4" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Roji ze Stronnictwa Chłopskiego i tow. do p. Ministra Poczt i Telegrafów w sprawie obsadzenia księgarni pocztowej w Zakopanem.</u>
<u xml:id="u-40.5" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Chudego i tow. z P. P. S. dawnej Frakcji Rewolucyjnej do p. Ministra Spraw Wewnętrznych tudzież Opieki Społecznej w sprawie nadużyć w zarządzie fundacji hr. Branickich, przeznaczonej na utrzymanie ubogich m. Tyczyna koło Rzeszowa.</u>
<u xml:id="u-40.6" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Chudego i tow. z klubu P. P. S. dawna Frakcja Rewolucyjna do p. Ministra Pracy i Opieki Społecznej w sprawie sabotowania ustawy o ubezpieczeniu na wypadek choroby (Kasach Chorych) przez ks. kanonika Wolskiego, proboszcza w Tyczynie koło Rzeszowa.</u>
<u xml:id="u-40.7" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Sawickiego i tow. z klubu parlamentarnego Stronnictwa Chłopskiego do pp. Ministrów Spraw Wewnętrznych oraz Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie marnotrawnej gospodarki samorządu, powiatowego ł. j. wydziału powiatowego i p. starosty Wolskiego w pow. sokolskim.</u>
<u xml:id="u-40.8" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja posłów Białoruskiego Klubu Chłopsko-Robotniczego do p. Ministra Reform Rolnych w sprawie przymusowej komasacji wsi Chorzowa, gminy mołodeczańskiej, powiatu wileńskiego.</u>
<u xml:id="u-40.9" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Interpelacja p. Wasyńczuka Sojusz do p. Ministra Komunikacji w sprawie przyśpieszenia wypłaty odszkodowania mieszczanom-rolnikom m. Chełma za grunty, zajęte pod rozbudowę stacji kolejowej Chełm.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#Marszałek">Interpelacje te prześlę p. Prezesowi Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#Marszałek">Proszę p. Sekretarza o odczytanie wniosków z mojemi adnotacjami.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#komentarz">(czyta:)</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Wniosek p. Jasińskiego i kol. z B. B. W. R. w sprawie 30-letniej dzierżawy budynków kolejowych nr. 29, 30, 31 i 32 oraz terenu pod budowę nowego gmachu warsztatowego w Maczkach — do Komisji Komunikacyjnej.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Wniosek posłów z Klubu Ukraińskiego w sprawie wydania ustawy indemnizacyjnej o wynagrodzeniu szkód wojennych — do Komisji Skarbowej.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Wniosek p. Kroniga (Frakcja Niemieckich Posłów Socjalistycznych) i tow. w sprawie zmiany ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 roku o podatku od lokali. (Dz. U. Rz. P. Nr. 94, poz. 550) — do Komisji Skarbowej.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Wniosek p. Kroniga (Frakcja Niemieckich Posłów Socjalistycznych) i tow. w sprawie wstrzymania wzrostu komornego dla mieszkań jednoizbowych — do Komisji Prawniczej.</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#SekretarzpMichałkiewicz">Wniosek p. Szczypiorskiego i tow. z klubu P. P. S. dawna Frakcja Rewolucyjna w sprawie ustawy o uregulowaniu warunków pracy dozorców domowych — do Komisji Ochrony Pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#Marszałek">Proponuję odbycie, następnego posiedzenia w przyszły wtorek o godzinie 4 popołudniu z następującym porządkiem dziennym:</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#Marszałek">1. Pierwsze czytanie projektu ustawy o dodatku na mieszkanie (druk nr 429).</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#Marszałek">2. Pierwsze czytanie projektu ustawy o podatku drogowym od pojazdów mechanicznych (druk nr 438).</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#Marszałek">3. Pierwsze czytanie projektu ustawy o udziale Skarbu Państwa w utworzeniu spółki akcyjnej celem budowy, względnie przebudowy i eksploatacji kolei wąskotorowych w powiatach pińczowskim i miechowskich (druk nr 427).</u>
<u xml:id="u-43.4" who="#Marszałek">4. Sprawozdanie Komisji Ochrony Pracy o wniosku posłów Chrześcijańskiej Demokracji w przedmiocie ubezpieczenia na starość (druk nr 7 i odbitka roneo nr 56). Ref. pos. Puchatka.</u>
<u xml:id="u-43.5" who="#Marszałek">5. Sprawozdanie Komisji Rolnej o wniosku posła Franciszka Rząsy i kol. z klubu P. S. L. „Piast” w sprawie ograniczenia wywozu otrąb z Polski (druk nr 291 i odb. roneo nr 56). Ref. pos. Stolarski.</u>
<u xml:id="u-43.6" who="#Marszałek">6. Sprawozdanie Komisji Administracyjnej o wniosku posłów Klubu Ukraińskiego w sprawie uchylenia ust. 3 art. 45 i 50 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu karno-administracyjnem (Dz. Ust. Rz. P. Nr. 38, poz. 365) (druk nr 300 i odb. roneo nr 56). Ref. pos. dr. Putek.</u>
<u xml:id="u-43.7" who="#Marszałek">7. Sprawozdanie Komisji Administracyjnej o poprawkach Senatu do przyjętego przez Sejm w dniu 20 listopada 1928 r. projektu ustawy w sprawie uzupełnienia niektórych postanowień rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu karno-administracyjnem (Dz. Ust. Rz. P. Nr. 38, poz. 365) (druk nr 106, 274 i odb. roneo nr 30 i 52). Ref. pos. dr. Polakiewicz.</u>
<u xml:id="u-43.8" who="#Marszałek">8. Sprawozdanie Komisji Prawniczej o poprawkach Senatu do przyjętego przez Sejm w dniu 18 grudnia 1928 r. projektu ustawy w przedmiocie uzupełnienia ustawy z dnia 31 lipca 1924 r. (Dz. Ust. Rz. P. Nr. 75, poz. 741 z r. 1924), dotyczącej ochrony drobnych dzierżawców rolnych (druk nr 43 i odb. roneo nr 40. 42 i 61). Ref. pos. Brodacki.</u>
<u xml:id="u-43.9" who="#Marszałek">9. Sprawozdanie Komisji Prawniczej o wnioskach Zw. P. P. S. z 24 kwietnia 1928 r. (druk nr 42), Klubu Narodowego z 31 października 1928 r. (druk nr 250), Wyzwolenia” z 5 grudnia 1928 r. (druk nr 340) i Stronnictwa Chłopskiego z 14 grudnia 1928 Nr. 12 poz. 93) (druk nr 403). Ref. pos. dr. Lieberman.</u>
<u xml:id="u-43.10" who="#Marszałek">10. Nagłość wniosku posłów Ziemięckiego, Zerbego, Szczerkowskiego, Kroniga, Kowalskiego i innych w sprawie zaopatrzenia ludności w węgiel (druk nr 443).</u>
<u xml:id="u-43.11" who="#komentarz">(P. Zwierzyński: Proszę o głos.)</u>
<u xml:id="u-43.12" who="#Marszałek">Głos ma p. Zwierzyński.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PZwierzyński">Panie Marszałku, czy nie możnaby ostatniego sprawozdania, mianowicie Komisji Prawniczej, przenieść na trochę bliższe miejsce?</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#Marszałek">Sprawy, które umieściłem na początku porządku dziennego, nie wywołają dłuższej rozprawy. Są to albo rezolucje, albo bardzo krótkie sprawozdania o zmianach, poczynionych przez Senat. Chodzi mi o to, aby te krótkie rzeczy nie musiały ewentualnie czekać bardzo długo przez ten czas, kiedy będzie traktowana nowela do rozporządzenia P. Prezydenta. Dlatego porządek dzienny uważam za celowy, a z temi krótkiemi punktami, jak myślę w ciągu pierwszej godziny możemy się uporać. Nie słyszę innych propozycyj. Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>