text_structure.xml 20.1 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 30 maja 1974 r. Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Gesinga (ZSL), rozpatrzyła problemy gospodarki leśno-drzewnej w Bieszczadach.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele sejmowej Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">— przedstawiciele: Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z ministrem Tadeuszem Skwirzyńskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów;</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">— wicedyrektor Zespołu NIK — Henryk Wronecki;</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">— przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego — Jan Mondygraf, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Leśnego — prof. Franciszek Krzysik oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji była opracowana przez resort na piśmie informacja, którą omówił minister leśnictwa i przemysłu drzewnego Tadeusz Skwirzyński.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Sprawa przemysłu leśnego i gospodarki leśnej w Bieszczadach wymaga głębszego spojrzenia na ten region i jego perspektywy. Trwały ślad na tym obszarze pozostawili leśnicy, którzy jako pierwsi podjęli próbę przekształceniu Bieszczad, zapoczątkowali ich odnowę społeczną i gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Na terenie powiatu bieszczadzkiego znajduje się 154 tys. ha lasów, w tym ponad 147 tys. lasów państwowych. Jedna trzecia tego drzewostanu znajduje się w stanie rębnym bądź przeszłorębnym i nie jest w pełni wykorzystywana. Zasobność bieszczadzkich lasów ocenia się na ponad 26 mln drewna.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Lasy bieszczadzkie stanowią jedną z najbogatszych w kraju baz surowcowych drewna. Korzystne warunki klimatyczne i glebowe dają przyrost drewna 2–3 krotnie wyższy niż w lasach nizinnych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Rocznie eksploatuje się około 370 tys. m3 drewna — podczas gdy potencjalne możliwości lasów tego rejonu określane są na 600-620 tys. m3 rocznie. Przyczyny tego stanu rzeczy — to w pierwszym rzędzie słabe zaludnienie, brak sieci drogowej i osiedli leśnych; zbyt małe jest nasycenie leśnictwa ciężkim sprzętem. Zaledwie 240 tys. drewna rocznie przetwarzane jest na miejscu — pozostała ilość wywożona jest do innych regionów.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">W obecnej 5-latce na gospodarkę leśną w Bieszczadach przeznaczono 1,6 mld zł. Główne kierunki inwestowania — to dozbrojenie leśnictwa, budowa dróg i osad leśnych, zwiększenie mocy przerobowej Zarządu Budownictwa Leśnego. Przewiduje się, że nakłady na bieszczadzką gospodarkę leśną w tej 5-latce przekroczone zostaną około 20 proc. — niewykonane zostaną jednak w pełni nakłady w dziale przemysłowym.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Z powodu obiektywnych trudności oraz opóźnień w dostawach maszyn i urządzeń opóźnia się budowa kombinatu drzewnego w Ustjanowej. W ocenie resortu termin oddania tej inwestycji w 1976 r. zostanie jednak dotrzymany, co zwiększy moc przerobową lokalnego przemysłu drzewnego o dalsze 340 tys. m3 surowca, umożliwiając całkowite wykorzystanie na miejscu zasobów bieszczadzkich lasów. Dalsze inwestycje oraz działania w kierunku zintensyfikowania gospodarki leśnej w Bieszczadach podejmowane będą również w przyszłej 5-latce. Nacisk położony zostanie w pierwszym rzędzie na budowę dróg dolinowych i stokowych rozbudowę transportu, budowę mieszkań i osiedli leśnych. Stworzy to warunki właściwej eksploatacji bieszczadzkich drzewostanów i umożliwi pełne wykorzystanie lokalnej bazy surowcowej. Działania te podejmowane będą w korelacji z innymi funkcjami, w pierwszym rzędzie turystycznymi, jakie plan zagospodarowania Bieszczad wyznacza temu regionowi.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Podkomisja w składzie posłowie: Stanisław Czudowski (PZPR), Ignacy Dziadek (PZPR), Jan Gruszczyński (ZSL), Michał Kolanowski (PZPR) oraz Stefan Matlęga (PZPR) badała wybrane problemy gospodarki leśno-drzewnej w Bieszczadach.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Sprawozdanie podkomisji przedstawił poseł Stanisław Czudowski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Gospodarkę w lasach bieszczadzkich charakteryzują m.in. niedostateczne tempo koniecznej przebudowy drzewostanu, niewykorzystywane możliwości wyrębu — z wysokimi stratami na skutek obniżania się jakości surowca, niedostępność około 30 proc. powierzchni leśnej, na której znajduje się około 34 proc. ogólnego zapasu drewna.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Od początku zagospodarowania Bieszczad do 1973 r. nakładów wysokości ponad 1,5 mld zł powstało tu m.in. 703 mieszkań, 30 hoteli robotniczych, 13 parków konnych, 152 km dróg i 62 km torów kolejki leśnej, zelektryfikowano 388 obiektów. Działania te decydowały o aktywizacji gospodarczej i społecznej tych terenów.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">W dziedzinie gospodarki leśnej podkomisja skonstatowała m.in. trudne warunki szkółkarstwa w Bieszczadach - w związku z tym powinno się upowszechniać zapoczątkowaną już tu doniczkową produkcję materiału sadzeniowego. Warta też jest rozważenia sugestia NIK w sprawie pozostawienia newralgicznych powierzchni olszy szarej dla użytkowania w gospodarce odroślowej.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">Szczególną uwagę należy zwrócić na budowę dróg. W Bieszczadach leśnictwo wybuduje ich w obecnej 5-latce tyle, ile powstało od lat wojny. Z ogólnej ilości dróg już powstałych — 60 proc., stanowią drogi publiczne, które nie wniknęły w głąb drzewostanu. Niezbędną ilość dróg dolinowych i stokowych przy zakładanym na następne lata tempie inwestowania uzyska dopiero w 2025 roku. Należy zatem rozważyć zastąpienie budowy części dróg stokowych szlakami zrywkowymi lub kombinacją szlaków zrywkowych, dróg stokowych oraz przenośnych kolejek linowych. Resort powinien przyspieszyć program budowy tych dróg do 1985 roku — co stworzy szansę szerszego wykorzystania ogromnych zasobów surowcowych.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Obok budowy nowych dróg, pilną koniecznością jest utrzymanie w należytej sprawności istniejącej sieci dróg, które wymagają konserwacji.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Wsparcia i pomocy należy udzielić Zarządowi Budownictwa Leśnego w Bieszczadach — zwłaszcza w dziedzinie zaopatrzenia materiałowego i transportu. Przedsiębiorstwo to w najbliższej przyszłości stanie przed poważnymi zadaniami.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">W skutek braku mieszkań i środków transportu do przewozu ludzi następuje odpływ kadr z leśnictwa bieszczadzkiego do sąsiednich uprzemysławianych terenów. Obiekty wznoszone w trudnych warunkach pierwszej fazy zabudowy Bieszczad miały wiele cech budownictwa prymitywnego i prowizorycznego, a większość z nich wymaga dziś modernizacji lub kwalifikuje się do rozbiórki. Zamieszkali tam członkowie załóg leśnych czują się już nie pionierami — a ludźmi gorszej kategorii.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">Niedostateczny jest park transportowy; na skutek braku części zamiennych — niski stan techniczny i skrócony czas eksploatacji pojazdów. Nadleśnictwa Bieszczadzkie do przewozu drewna wykorzystują środki prywatnego transportu i transportu kółek rolniczych. Po uruchomieniu kombinatu w Ustjanowej trudności na tym odcinku pogłębią się.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Należy mieć świadomość, że osiągnięcie oczekiwanych efektów z gospodarki leśno-drzewnej w Bieszczadach wymaga kompleksowego i równoległego rozwiązywania problemów całej gospodarki w tym regionie. Zaprezentowane przez resort kierunki dalszego działania są słuszne i prawidłowe. Bieszczadzkim leśnikom należą się wyrazy uznania za ich trud, zapał i ofiarności.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PosełJózefRodzik">Lasy bieszczadzkie stanowią poważny rezerwat zasobów drewna w kraju; wysoka jest produktywność tych lasów. Należy przyspieszyć tempo mechanizowania prac związanych z pozyskaniem drewna i rozbudową dróg, zwłaszcza w rejonach trudno dostępnych.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PosełJózefRodzik">Dotychczas koncentrowano się przede wszystkim na budowie dróg lokalnych. Obecnie ciężar prac przenieść należy na drogi stokowe, prowadzące do terenów niedostępnych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PosełJózefRodzik">Więcej uwagi poświęcić trzeba właściwemu zagospodarowaniu lasów chłopskich zarówno w rejonie Bieszczad, jak i w całym województwie rzeszowskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełMichałKolanowski">Realizacja uchwały rządu o zagospodarowaniu Bieszczad pozwoliła na udostępnienie tych terenów nie tylko dla gospodarki leśnej, ale również dla rolnictwa i dla turystyki. Toteż resort rolnictwa i GKKFiT powinny partycypować w nakładach na rozbudowę dróg.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełMichałKolanowski">Bez przyspieszenia tempa budownictwa mieszkaniowego nie rozwiążemy problemu zaludnienia tego terenu. Rozwój tego budownictwa uzależniony jest przede wszystkim od przygotowania terenów (przeprowadzenie ujęć wodnych) oraz od pełnego wykonania planów zaopatrzenia materiałowego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełMichałKolanowski">Zbyt wolno postępuje budowa kombinatu drzewnego w Ustjanowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PosełJanJankowski">Wartościowo zadania leśnictwa w okresie lat 1971–1973 w rejonie Bieszczad zostały zrealizowane; plan pozyskania drewna wykonano jednak w 94 proc., nie w pełni zrealizowano plan cięć pielęgnacyjnych. Zbyt niskie są nakłady na budowę dróg w Bieszczadach.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PosełJanJankowski">Niezbędne jest też zwiększenie dostaw sprzętu mechanicznego dla budowy i konserwacji dróg.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PosełJanJankowski">Postęp prac przy budowie kombinatu w Ustjanowej jest niezadowalający i stawią pod znakiem zapytania możliwość uruchomienia tego kombinatu w planowanym terenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJanKlecha">Zdolność redukcyjna kombinatu w Ustjenowej wynosić ma 340 tys. m3 drewna rocznie. Dla zapewnienia dostatecznych ilości surowca temu kombinatowi trzeba zwiększyć pozyskanie drewna w rejonie Bieszczad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełWładysławTrybus">Dla umożliwienia pozyskania drewna w rejonach trudno dostępnych niezbędne jest przyśpieszenie budowy dróg stokowych.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PosełWładysławTrybus">Więcej uwagi poświęcić trzeba także rolniczemu zagospodarowaniu tego rejonu.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PosełWładysławTrybus">Zachętą do osiedlania się na stałe w rejonie Bieszczad byłoby zapewnienie lepszych warunków socjalno-bytowych. Niezbędne jest więc równoległe rozwijanie budownictwa mieszkaniowego oraz zaplecza handlowego, usługowego i kulturalnego, jak również stałej sieci komunikacji kolejowej i samochodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełBarbaraWojciechowska">Problem rolniczego zagospodarowania Bieszczad był przedmiotem obrad Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w roku ubiegłym. Podkreślano wówczas pionierską pracę resortu leśnictwa i wskazywano, że na tym terenie istnieją duże możliwości rozwijania gospodarki hodowlanej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełBarbaraWojciechowska">Rejony niektórych nadleśnictw są zbyt duże, co utrudnia prawidłową realizację planów pozyskania drewna oraz ochrony lasów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełIgnacyDziadek">Produkcja kombinatu w Ustjanowej ma być oparta w dużej części o drewno olchy szarej. Tymczasem ocenia się, że zasoby tego drewna w okresie najbliższych 15 lat poważnie się zmniejszą.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełIgnacyDziadek">Zakłady w Ustjanowej wytwarzać będą płyty do produkcji mebli. Zakłady te wyposażone są w maszyny i urządzenia, głównie pochodzące ze Zjednoczenia „Zemak”. Praktyka wykazuje, że część tych maszyn nie gwarantuje osiągania wysokiej jakości produkcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJanGruszczyński">Plany perspektywiczne przewidują poważny wzrost pozyskania drewna w Bieszczadach. Trzeba za tym przyśpieszyć rozbudowy rozbudowę zakładów przetwórstwa drzewnego w rejonie woj. rzeszowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełStanisławCzudowski">Konieczne jest zawarcie międzyresortowego porozumienia w sprawie rozbudowy dróg w rejonie Bieszczad i określenie wysokości środków, jakie mają na ten cel świadczyć poszczególni kontrahenci.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełStanisławCzudowski">Uchwała rządu w sprawie zagospodarowania Bieszczad ustaliła zadania dla wielu resortów. Nie rozlicza się ich jednak z realizacji tych zadań. Np. CRS „Samopomoc Chłopska” budowała przede wszystkim zakłady gastronomiczne, mając głównie na uwadze rentowność, kosztem organizacji placówek handlowych w osadach leśnych.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełStanisławCzudowski">Z funduszu zagospodarowania lasów przewidzieć należy możliwość prowadzenia również większych inwestycji drogowych, a nie tylko drobnych napraw i remontów.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełStanisławCzudowski">Istotnym dla bieszczadzkiego leśnictwa jest problem wykruszających się kadr. Ludzie ci przeważnie są dowożeni — nawet z sąsiednich województw. Stawiają więc warunki, pragną otrzymać mieszkania. Nowe, zwiększone potrzeby kadrowe powstają w związku z budową kombinatu w Ustjanowej. Celowe byłoby ponowne opracowanie przez resort Leśnictwa wizji zagospodarowania regionu Bieszczad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełFranciszekGesing">Wokół kwestii zagospodarowania Bieszczad narosło w opinii publicznej wiele sprzecznych opinii. Według niektórych, niejednokrotnie znajdujących swój wyraz nawet w prasie i telewizji, Bieszczady powinny zachować naturalny charakter, pozostać „puszczą”. Takim poglądom należy się jednoznacznie przeciwstawić - dlatego też należy udzielić jasnej odpowiedzi na kilka pytań. Czy racjonalne pozyskanie drewna, przy równoczesnym rozwijaniu hodowli stoi w sprzeczności z zachowaniem walorów przyrodniczych i rekreacyjnych Bieszczad? Czy realne są szacunki zasobów drewna w tym regionie? Czy zaprojektowane rozmieszczenie obiektów przemysłu drzewnego zeszpeci bieszczadzki krajobraz? Czy drogi dolinowe i stokowe ułatwią, czy też utrudnią turystykę? I wreszcie - jakie działania podjąć, by budownictwo w Bieszczadach służyło również rekreacji i turystyce, udostępniło Bieszczady turystyce nowoczesnej - a nie tylko tej uprawianej z plecakiem i śpiworem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzewodniczącyZwiązkuZawodowegoPracownikówPrzemysłuLeśnegoiDrzewnegoJanMondygraf">Leśnicy byli pionierami zagospodarowania Bieszczad. W przyszłej 5-latce niezbędne będzie położenie większego nacisku na mechanizację prac leśnych, na wyprodukowanie odpowiedniego sprzętu - by wyeliminować najcięższe prace robotników leśnych i zlikwidować źródła ich chorób zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzewodniczącyZwiązkuZawodowegoPracownikówPrzemysłuLeśnegoiDrzewnegoJanMondygraf">Na przeszkodzie szybszemu rozwijaniu, tak koniecznego w tym rejonie budownictwa mieszkaniowego stoi brak sprecyzowanych do końca planów perspektywicznego zagospodarowania tego regionu; wstrzymuje to przydzielanie działek budowlanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyPolskiegoTowarzystwaLeśnegoprofFranciszekKrzysik">Sprawy rozwoju Bieszczadów znajdują się stale w polu widzenia Towarzystwa, a podejmowane tam działania resortu zasługują na wysoką fachową ocenę. Lokalizacja obiektów przemysłowych dokonana została z wielką ostrożnością, by nie obniżyć walorów regionu. Zaplanowane inwestycje będą rentowne, gdyż lasy bieszczadzkie mają o wiele większe zdolności produkcyjne niż lasy nizinne.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyPolskiegoTowarzystwaLeśnegoprofFranciszekKrzysik">Do najpilniejszych zagadnień należy rozwiązanie problemu zrywki i przewozu drewna, uzbrojenie bieszczadzkich lasów w szlaki zrywkowe i drogi leśne oraz sprzęt.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PrzewodniczącyPolskiegoTowarzystwaLeśnegoprofFranciszekKrzysik">Racjonalne pozyskiwanie drewna, przy równoczesnym rozwoju hodowli nie będzie zagrażało rekreacji - a wręcz ułatwi i potani turystykę. Poglądy szerokiej opinii publicznej są jednak odmienne. Przykładem mogą tu być opinie wygłaszane na poświęconym Bieszczadom spotkaniu, zorganizowanym z inicjatywy Międzynarodowego Klubu Prasy i Książki oraz Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Warszawie. Na spotkaniu tym stawiano wiele bezzasadnych zarzutów pod adresem leśnictwa, których generalny sens brzmiał: leśnictwo zniszczy Bieszczady: Problem zagospodarowania Bieszczad powinien być właściwie przedstawiony społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PrzewodniczącyPolskiegoTowarzystwaLeśnegoprofFranciszekKrzysik">Dodatkowych wyjaśnień udzielił minister leśnictwa i przemysłu drzewnego — Tadeusz Skwirzyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekGesing">Przebieg dyskusji wskazał, że istnieje potrzeba szerszego popularyzowania programu prawidłowego rozwoju leśnictwa i przemysłu drzewnego na terenie Bieszczad. Wyjaśniać trzeba, że realizacja tego programu w niczym nie zagraża środowisku naturalnemu i rozwojowi turystyki.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekGesing">Zwiększyć należy nakłady na rozbudowę dróg w rejonie Bieszczad i tym inwestycjom przyznać priorytet. Niezbędne jest też zwiększenie ilości sprzętu mechanicznego dla wyrębu, obróbki i zwózki drewna.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekGesing">Znajdujące się na terenie Bieszczad zasoby surowca drzewnego muszą być w pełni zagospodarowane. Wskazuje to na potrzebę przyśpieszenia realizacji inwestycji w Ustjanowej, jak również rozbudowy zakładów przemysłu drzewnego w Jaśle i Przemyślu.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekGesing">Rozmieszczenie zakładów przemysłu drzewnego w rejonie Bieszczad jest prawidłowe i zapewnia ochronę środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekGesing">Słusznie wskazywano w dyskusji na konieczność przeznaczenia większych środków na poprawę warunków bytowych ludności zamieszkujących w rejonie Bieszczad.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>