text_structure.xml 18.9 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 27 czerwca 1972 r. Komisja Handlu Zagranicznego obradująca pod kolejnym przewodnictwem posłów: Franciszka Kociemskiego (PZPR) i Tadeusza Pyki (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- sprawozdanie rządu z wykonania planu i budżetu w 1971 r. w części dotyczącej handlu zagranicznego;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- działalność Zespołu Handlu Zagranicznego, Służby Zagranicznej i Żeglugi NIK;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- informację o działalności placówki Radcy Handlowego PRL w Paryżu oraz o perspektywach rozwoju współpracy gospodarczej z Francją oraz uchwaliła dezyderaty wynikające z debaty nad projektem planu 5-letniego.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele Ministerstwa Handlu Zagranicznego z wiceministrem Stanisławem Długoszem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwa Finansów Radca Handlowy w Paryżu - Witold Górski oraz wicedyrektor Zespołu NIK - Zdzisław Koseski.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Uwagi do sprawozdania z wykonania planu i budżetu w 1971 r. w zakresie handlu zagranicznego przedstawił poseł Czesław Zapart (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W 1971 r. handel zagraniczny realizował plan w warunkach głębokich przeobrażeń w życiu polityczno-gospodarczym naszego kraju. Musiało to odbić się, i odbiło się, na zwiększeniu zadań handlu zagranicznego w sferze importu towarów rynkowych, wzrostu importu maszyn i urządzeń niezbędnych dla realizacji programów rozwoju i modernizacji naszego przemysłu. Handel zagraniczny, jako czynnik dynamizujący naszą gospodarkę narodową, zobowiązany został do wypracowania nowych źródeł płatniczych dla pokrycia zwiększonego importu.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W 1971 r. obroty handlu zagranicznego wzrosły ogółem o 10,5 proc., podczas gdy globalna produkcja całego przemysłu wzrosła o 8,1 proc., rolnictwa - o 3,7 proc., nakłady inwestycyjne - o 7,3 proc., dochód narodowy - o 7,5 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Planowane obroty zrealizowane zostały w 102,5 proc.; wartość eksportu wzrosła w stosunku do 1970 r. o 5,2 proc., importu - o 11,9 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Mimo tych pozytywnych wyników, udział Polski w eksporcie krajów europejskich zmniejszył się z 2,6 proc., do 2,1 proc. W 1971 r. na jednego mieszkańca Polski przypadał eksport wartości około 111 dolarów, podczas gdy wskaźnik ten dla jednego mieszkańca BHP wyniósł 563 dolary, Francji - 349 dolarów, Anglii - 347 dolarów, NRD - 268 dolarów, Czechosłowacji - 262 dolary, Węgier - 224 dolary.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Dane te wskazują, jak wielkie zadania w dziedzinie aktywizacji eksportu stoją przed resortem i wszystkimi centralami handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Niezbędne jest lepsze dostosowanie oferowanych towarów do zapotrzebowania odbiorców zagranicznych, nieustanna troska o podnoszenie poziomu jakości i nowoczesności towarów, jak również zapewnienie terminowości dostaw.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Realizacja zadań budżetowych resortu w 1971 r. przebiegała prawidłowo, zarówno w samym ministerstwie, jak i podległych mu jednostkach.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Informację o działalności Zespołu Spraw Zagranicznych, Handlu Zagranicznego i Żeglugi Najwyższej Izby Kontroli w 1971 r., przedstawił wicedyrektor Zespołu - Zdzisław Koseski.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W zakresie handlu zagranicznego dokonano kontroli działalności 55 jednostek. W rezultacie skierowano ponad 70 wystąpień do jednostek kontrolowanych oraz do kierowników zainteresowanych resortów. W ważniejszych kontroli sporządzano informacje zbiorcze, kierując je do Komisji Handlu Zagranicznego oraz na szczebel organów centralnych. Informacje te dotyczyły m.in. takich zagadnień jak: działalność niektórych polskich placówek handlowych za granicą, import maszyn i urządzeń, efektywność eksportu kompletnych obiektów przemysłowych, efektywność wyjazdów zagranicznych w sprawach handlowych, ustalenie norm dla importowanych artykułów rolno-spożywczych, efektywność reklamy polskich towarów na rynkach zagranicznych. Przedmiotem prac kontrolnych Zespołu była również problematyka zakupów i wykorzystania licencji, realizacji programu rozwoju produkcji eksportowej i opłacalności eksportu w niektórych branżach przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W bieżącym roku działalność kontrola zespołu koncentruje się na sprawach: importu przeznaczonego na zaopatrzenie rynku wewnętrznego, zabezpieczenia dostaw maszyn, urządzeń i dokumentacji dla kompleksów gospodarczych oraz eksportu obrabiarek. Poddane będą analizie efekty dokonywanych zmian zarządzania w dziedzinie handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Zespół koordynuje swoje plany pracy z planami prac Komisji. Realizacja wniosków pokontrolnych jest na ogół prawidłowa. Kierownictwo resortu handlu zagranicznego traktuje wnioski jako pomocne w usuwaniu występujących nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Pytania pod adresem resortu skierowali i w dyskusji udział wzięli posłowie: Wiesław Sadowski (bezp.), Henryk de Fiumel (SD), Mieczysław Marzec (ZSL), Edmund Osmańczyk (bezp.), Stanisław Sznajder (ZSL), Antoni Seta (PZPR), Zygmunt Pogonowski (SD), Stanisław Furgał (PZPR), Tadeusz Czwojdrak (PZPR), Franciszek Kociemski (PZPR), Zenon Dyktowicz (PZPR) i Tadeusz Pyka (PZPR). Wyjaśnień udzielili: wiceminister handlu zagranicznego - Stanisław Długosz, dyrektor Zespołu w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Józef Kuźba, dyrektor departamentu w Ministerstwie Handlu Zagranicznego - Ryszard Cegłowski i wicedyrektor Zespołu NIK - Zdzisław Koseski.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">W wypowiedziach posłów na czoło wysunęły się sprawy: zwiększenia eksportu oraz poprawy jego efektywności.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">M.in. poseł Franciszek Kociemski, kwitując z zadowoleniem fakt przekroczenia planu obrotów w ubiegłym roku, wyraził pogląd, że plany w tym zakresie nie ujmują wszystkich możliwości rozwijania eksportu; niektóre branże przemysłu mają jeszcze spore, niewykorzystane możliwości zwiększenia sprzedaży swych wyrobów odbiorcom zagranicznym.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Poseł Antoni Seta - na przykładzie eksportu stali i wyrobów hutniczych - podkreślił konieczność należytego planowania wielkości produkcji przeznaczonej na eksport; plany te ustalane są na zbyt niskim poziomie. Nieoczekiwane przez producentów zwiększenie zadań eksportowych powoduje niejednokrotnie zakłócenia w produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Wobec podporządkowania przedsiębiorstw handlu zagranicznego resortom gospodarczym, resort handlu zagranicznego powinien - zdaniem posła Edmunda Osmańczyka - znaleźć taką formę oddziaływania na przemysł, która czyniłaby bardziej skutecznymi wysiłki zmierzające do podnoszenia jakości wyrobów wytwarzanych na eksport.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Poseł Henryk de Fiumel wskazał, że w sytuacji, kiedy przed handlem zagranicznym stają rosnące zadania w dziedzinie aktywizowania eksportu, pozyskiwanie nowych rynków i nowych odbiorców, szczególnej wagi nabiera problem jakości eksportowanych towarów. Tej sprawie poświęcić trzeba szczególnie wiele troski. Badać trzeba w każdym przypadku przyczyny niezadowalającej jakości przeznaczonych na eksport towarów. Ulepszenia wymaga praca aparatu kontroli technicznej w przemyśle, przy równoczesnym zapewnieniu wpływu na te sprawy resortu handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Poseł Henryk de Fiumel zwrócił uwagę na celowość szerszego wykorzystania możliwości powiązań kooperacyjnych z partnerami zagranicznymi.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Problemy eksportu artykułów rolno-spożywczych na rynki krajów kapitalistycznych były przedmiotem wypowiedzi posłów: Mieczysława Marca i Stanisława Sznajdra, którzy wskazywali na potrzebę sprecyzowania zadań w tym zakresie w dłuższej perspektywie czasu, zaniechania eksportu dokonywanego dorywczo, czasem z uszczerbkiem dla krajowego rynku.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Posłowie: Wiesław Sadowski, Zygmunt Pogonowski postulowali podjęcie bardziej skutecznych działań na rzecz poprawy efektywności reklamy naszych towarów za granicą i efektywności wyjazdów akwizycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Zdaniem posłów Stanisława Sznajdra i Zygmunta Pogonowskiego niezbędne jest osiągnięcie radykalnej poprawy w dziedzinie produkcji opakowań dla eksportowanych towarów.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Poseł Tadeusz Czwojdrak uznał za celowe wyposażenie resortu w uprawnienia pozwalające mu działać w przypadkach, gdy generalny dostawca wyrobów lub obiektów przeznaczonych na eksport natrafia na trudności w jednym z ogniw kooperacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Poseł Zenom Dychtowicz wskazał na wpływ jaki mają na pomyślną realizację zadań handlu zagranicznego pracownicy tego handlu. Wielkie osiągnięcia przemysłu miedziowego zawdzięczać należy m.in. trafnym zakupom.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Zastrzeżenia budzą prace komisji, których zadaniem jest ustalenie z jakich pozycji importowych można zrezygnować poprzez podejmowanie krajowej produkcji. Nie zawsze w pracach tych komisji biorą udział ludzie legitymujący się odpowiednimi kwalifikacjami.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Poseł Franciszek Kociemski zwrócił uwagę na niewykorzystanie przez resort części środków budżetowych w tak ważnych działach jak uruchamianie bodźców aktywizujących eksport czy finansowanie prac badawczych; sprawy te powinny stać się przedmiotem większej uwagi resortu.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji - poseł Tadeusz Pyka (PZPR): Słusznie w dyskusji wysunięto na czoło sprawy jakości produkcji eksportowej; jakość oferowanych przez nas wyrobów nie tylko określa wielkość eksportu, lecz również decyduje w poważnej mierze o jego opłacalności. Jakość wiąże się nie tylko z działaniem kontroli technicznej, lecz również - i o tym trzeba pamiętać - z poziomem techniki i technologii produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Komisja przyjęła sprawozdanie rządu w wykonania planu i budżetu w 1971 r. w części dotyczącej Ministerstwa Handlu Zagranicznego i zleciła podkomisji wniosków i dezyderatów przekazanie Komisji Planu Gospodarczego Budżetu i Finansów uwag opartych o przebieg obrad.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja wysłuchała Handlowego informacji Rady Handlowego PRL w Paryżu - Witolda Górskiego - o aktualnej działalności kierowanej przez niego placówki i perspektywach rozwoju współpracy gospodarczej z Francją. Udzielił on również odpowiedzi na pytania posłów: Edmunda Osmańczyka (bezp.), Alojzego Melicha (PZPR), Zygmunta Pogonowskiego (SD).</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji poseł Tadeusz Pyka wyraził opinię, że rozpatrywanie sprawozdań radców handlowych powinno stać się często stosowaną w pracach Komisji praktyką. Pozwoli ona posłom na lepsze poznanie sytuacji na poszczególnych rynkach, a radcom - na zaznajomienie się ze stanowiskiem Komisji w Sprawach związanych z ich działalnością.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja uchwaliła dezyderaty wynikające z przebiegu obrad nad projektem uchwały Sejmu o 5-letnim planie społeczno-gospodarczego rozwoju kraju w latach 1971-1975 w dziale dot. handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">W uchwalonych dezyderatach Komisja wyraża pogląd, że realizacja zadań rozwoju gospodarczego Polski wymaga rozwinięcia szerokiej koncepcji kompleksowego i długofalowego programu handlu zagranicznego, charakteryzującego się ścisłym powiązaniem z całością gospodarki narodowej. Stanowi to niezbędny warunek odegrania przez handel zagraniczny samodzielnej roli stymulatora rozwoju gospodarczego kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Istotnym elementem tej koncepcji powinno być - zdaniem Komisji - określenie zmian w systemie planowania i zarządzania, które zapewniłyby handlowi zagranicznemu aktywne wpływanie na rozwój produkcji w kierunku zgodnym z założeniami rozwoju wymiany międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Komisja stwierdza istnienie szeregu słabych ogniw na styku działalności przemysłu i handlu zagranicznego. Należą do nich, m.in. mało efektowna koordynacja realizacji bieżących zadań oraz brak lub nieodpowiednia jakość prognoz i programów rozwojowych. W konsekwencji takiej sytuacji brak jest przesłanek do wypracowywania i realizacji długofalowej polityki handlowej oraz programowania działalności na poszczególnych rynkach. W związku z tym Komisja uważa za konieczne ściślejsze powiązanie handlu zagranicznego z przemysłem, w szczególności przy pomocy szerokiego wykorzystania instrumentów ekonomicznych. Winno to mieć miejsce przede wszystkim w przemysłach dostarczających duże ilości towarów lub urządzenia o wysokim stopniu przetworzenia, dużej wartości jednostkowej i kapitałochłonności, jak np. koks, silniki okrętowe, wagony kolejowe, obrabiarki. Konieczne jest również opracowanie do końca 1973 r. planów dostaw tych artykułów na cele eksportowe na lata 1976-1980, zapewniających ich równorzędność z dostawami dla rynku krajowego w zadaniach produkcyjnych przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Komisja uważa, że istotnym czynnikiem wpływającym na wzrost obrotów handlowych z zagranicą powinien być szerszy niż dotychczas rozwój specjalizacji i kooperacji produkcji. Należy przy tym zapewnić wybór nowoczesnych wyrobów oraz nowych artykułów, dotychczas nieprodukowanych jako jej przedmiotu oraz stosowania pogłębionego rachunku ekonomicznego do oceny efektów produkcyjnych i opłacalności podejmowanej kooperacji już na etapie przygotowania decyzji. W związku z tym w opracowywanych obecnie programach kooperacji z krajami socjalistycznymi, jak również z firmami krajów kapitalistycznych należy dążyć do szerszego przechodzenia do wyższych form kooperacji. W stosunku do krajów socjalistycznych należy dążyć do szerszego wykorzystywania płaszczyzny wielostronnej w tym zakresie w ramach RWPG.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">W związku z zadaniami handlu zagranicznego w zakresie intensyfikacji i zwiększenia rentowności eksportu zachodzi - zdaniem Komisji - szczególna potrzeba podjęcia kroków w kierunku unowocześnienia wyrobów, poprawy ich jakości i dostosowania profilu produkcji eksportowej do wymogów i tendencji panujących na rynkach światowych, a w ten sposób do poprawy stopnia ich konkurencyjności. Podejmowane w tym zakresie przedsięwzięcia muszą jednocześnie być podporządkowane wymogom cenowo-kosztowym, opartym na relacjach światowych. Konieczne jest także podjęcie skutecznych działań mających na celu poprawę stopnia opłacalności eksportu kompletnych obiektów przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">W związku ze wzrastającymi zadaniami handlu zagranicznego istnieje pilna potrzeba stworzenia odpowiednich warunków dla ich realizacji, w szczególności organizacyjnych i kadrowych.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">W tej sytuacji należy zreformować system wynagrodzeń pracowników aparatu handlu zagranicznego oraz przemysłu z nim współpracującego. W szczególności reformy wymaga system wynagrodzeń pracowników przedsiębiorstw usługowych handlu zagranicznego (np. Przedsiębiorstwa Spedycji Międzynarodowej C. Hartwig, P.P. „Polcargo” i in.) oraz przedsiębiorstw handlu zagranicznego pracujących w warunkach zintegrowanych branż, gdzie ujawniają się niekorzystne dysproporcje na tle poziomu płac pracowników zjednoczeń przemysłowych. Powinno to być związane z weryfikacją aktualnych kwalifikacji tych pracowników, w tym także w zakresie obowiązkowej znajomości języków obcych. Podjęte w tej dziedzinie działania powinny zostać zakończone najpóźniej do 1 stycznia 1973 r. istotnej poprawie winny ulec także warunki lokalowe instytucji handlu zagranicznego oraz wyposażenie w nowoczesne środki biurowe wpływające w poważnym stopniu na prawidłową pracę i efektywność działania aparatu handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">Nawiązując do postulatów wysuniętych w poprzedniej kadencji Sejmu, Komisja uważa za konieczne przyspieszenie wydania przepisów regulujących zagadnienie organizacji dostaw kompletnych obiektów przemysłowych oraz odnoszących się do zasad i trybu postępowania przy zakupie licencji na produkcję maszyn i urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Komisja uważa za konieczne przeprowadzanie przez właściwe resorty okresowych analiz sytuacji w dziedzinie produkcji i zaopatrzenia rynku wewnętrznego w artykuły rolno-spożywcze. W zależności od wyników tych analiz powinny być dokonywane zmiany w operatywnych planach eksportu nadwyżek artykułów rolno-spożywczych. Ponadto - zdaniem Komisji - kompleksowego zbadania wymaga sprawa zwiększenia produkcji, przechowywania i eksportu niektórych rodzajów artykułów, a m.in. cukru, tytoniu, nasion, owoców i warzyw.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Prognozy zapotrzebowania na mięso wskazują na możliwość utrzymania się na rynkach zagranicznych przez dłuższy okres korzystnej koniunktury na mięso wołowe. W związku z tym należy stworzyć korzystne warunki dla znacznego zwiększenia produkcji bydła rzeźnego. Rozważenia wymaga sprawa umożliwienia indywidualnym specjalistycznym gospodarstwom rolnym produkowania bydła rzeźnego o wadze 400-500 kg.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Komisja uważa za celowe stworzenie warunków dla odpowiedniego wzrostu opłacalnego eksportu produktów wytwarzanych przez rzemiosło. W rocznych planach operatywnych właściwe centrale handlu zagranicznego powinny uwzględnić i wykorzystać możliwości produkcyjne rzemiosła.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>