text_structure.xml 137 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min. 10.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Powołuję na sekretarzy posłów Stefana Bancerza i Józefa Ozgę-Michalskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Protokół i listę mówców prowadzi poseł Ozga-Michalski.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę Obywateli Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Protokół 69 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie wniesiono przeciw niemu zarzutów.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Dnia 23 listopada 1949 r. ob. Marszałek Sejmu otrzymał od posła Ludwika Witosa pismo ze zrzeczeniem się mandatu poselskiego, uzyskanego w okręgu wyborczym nr 27 — Toruń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Uważam, że Sejn? Ustawodawczy stwierdził wygaśnięcie mandatu posła Ludwika Witosa z powodu zrzeczenia się.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Do ob. Marszałka wpłynęło pismo następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">„Do Obywatela Marszałka Sejmu Ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszałekBarcikowski">Uprzejmie proszę o zwolnienie mnie ze stanowiska Sekretarza Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WicemarszałekBarcikowski">Motywy tej prośby znane są Prezydium mego klubu poselskiego. (—) Lesław Wysocki”.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Izba przyjmuje zrzeczenie się posła Wysockiego do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#WicemarszałekBarcikowski">Usprawiedliwiają nieobecność na posiedzeniach Sejmu następujący posłowie: Banaczyk Władysław, Chodkiewicz Kazimierz, Gać Stanisław, Gancarczyk Jan, Garncarczykowa Stanisława, Jagiełło Władysław, Jarosz Feliks, Kisiel Marian, Lewińska Pelagia, Mijał Kazimierz, Nowakowski Antoni, Orłowska Edwarda, Piotrowski Jan, Ryncarz Władysław, Stęplewski Stanisław, Szymanowski Zygmunt, Wilandt Jan, Wójcik Józef, Załęski Zygmunt i Zduńczyk Włodzimierz.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszą Wysoką Izbę o udzielenie urlopów następujący posłowie: Blinowski Franciszek — do dnia 2 stycznia 1950 r., Fijałkowski Wiesław — od 22 grudnia 1949 r. do 19 stycznia 1950 r. z powodu urlopu wypoczynkowego; Łyżnik-Izydorczyk Zofia — od 15 grudnia b. r. do 15 marca 1950 r. z powodu choroby; Witos Andrzej — na okres 2 miesięcy z powodu choroby.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy Wysoka Izba zgadza się na udzielenie powyższych urlopów? Sprzeciwu nie słyszę, wobec tego uważam, że Izba zgodziła się na udzielenie tych urlopów.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#WicemarszałekBarcikowski">Komunikuję Izbie, iż od Ob. Prezydenta Rzeczypospolitej otrzymałem w dniu 9 listopada b. r. pismo następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#WicemarszałekBarcikowski">„Warszawa, dnia 8 listopada 1949 r. Do Ob. Marszałka Sejmu Ustawodawczego w miejscu.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#WicemarszałekBarcikowski">Podaję niniejszym do wiadomości, zgodnie z art. 49 ust. 1 Konstytucji, że dnia 1 października 1949 r. nastąpiła wymiana dokumentów ratyfikacyjnych umowy polsko-bułgarskiej o komunikacji lotniczej, podpisanej w Warszawie dnia 16 maja 1949 r. Tekst umowy załączam.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#WicemarszałekBarcikowski">Prezydent Rzeczypospolitej (—) Bolesław Bierut,</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#WicemarszałekBarcikowski">Prezes Rady Ministrów (—) Józef Cyrankiewicz,</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#WicemarszałekBarcikowski">Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (—) S. Leszczycki”.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#WicemarszałekBarcikowski">Od ob. Prezesa Rady Ministrów wpłynęło pismo z dnia 29 listopada 1949 r. następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#WicemarszałekBarcikowski">„Do Obywatela Marszałka Sejmu Ustawodawczego w miejscu.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przy piśmie z dnia 1 lutego 1949 r. Nr 73–64/1 złożyłem Obywatelowi Marszałkowi rządowy projekt ustawy o przewozie osób i towarów pojazdami mechanicznymi — celem wniesienia go pod obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#WicemarszałekBarcikowski">Mam zaszczyt zawiadomić Obywatela Marszałka, że Rząd wycofuje ten projekt ustawy ze względu, na konieczność przepracowania go na nowych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#WicemarszałekBarcikowski">Prezes Rady Ministrów (—) Józef Cyrankiewicz”.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#WicemarszałekBarcikowski">Od ob. Prezesa Rady Ministrów wpłynęło pismo z dnia 30 listopada 1949 r. następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#WicemarszałekBarcikowski">„Do Obywatela Marszałka Sejmu Ustawodawczego R. P. w miejscu.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#WicemarszałekBarcikowski">Mam zaszczyt powiadomić Obywatela Marszałka, że Obywatel Prezydent Rzeczypospolitej dekretem z dnia 17 listopada 1949 r. odwołał ob. inż. Mariana Spychalskiego z dniem 14 listopada 1949 r. ze stanowiska Ministra Budownictwa i równocześnie powierzył kierownictwo Ministerstwa Budownictwa ob. inż. Romanowi Piotrowskiemu, Podsekretarzowi Stanu w Ministerstwie Budownictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#WicemarszałekBarcikowski">Prezes Rady Ministrów (—) Józef Cyrankiewicz”.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#WicemarszałekBarcikowski">Od ob. Prezesa Rady Ministrów wpłynęło pismo z dnia 9 listopada 1949 r. w którym Rząd przedkłada Sejmowi Ustawodawczemu do zatwierdzenia 8 dekretów z mocą ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę Obywatela Sekretarza o odczytanie tytułów tych dekretów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełSekretarz">„1) dekret z dnia 26 października 1949 r. o tworzeniu przedsiębiorstw Miejskiego Handlu Detalicznego (Dz.U.R.P. nr 55, poz. 433),</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełSekretarz">2) dekret z dnia 26 października 1949 r. o zmianie ustawy z dnia 23 lipca 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla osób pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walce o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego (Dz.U.R.P. nr 55, poz. 434),</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełSekretarz">3) dekret z dnia 26 października 1949 r. o zmianie dekretu z dnia 13 listopada 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla ofiar wrogów demokratycznego ustroju Polski (Dz. U. R.P. nr 55, poz. 435),</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełSekretarz">4) dekret z dnia 26 października 1949 r. o przedłużeniu mocy obowiązującej niektórych przepisów w zakresie administracji wymiaru sprawiedliwości (Dz. U. R.P. nr. 55, poz. 436),</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełSekretarz">5) dekret z dnia 26 października 1949 r. o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej (Dz. U.R.P. nr 55, poz. 437),</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PosełSekretarz">6) dekret z dnia 26 października 1949 r. o zmianie dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. R.P. nr 55, poz. 438),</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PosełSekretarz">7) dekret z dnia 26 października 1949 r. o wykupie butli do gazów technicznych (Dz. U.R.P. nr 55, poz. 439),</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PosełSekretarz">8) dekret z dnia 26 października 1949 r. w sprawie uchylenia ustawy o opłatach od publicznych zabaw, rozrywek i widowisk na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża (Dz. U.R.P. nr 55, poz. 440).”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Powyższe dekrety skieruję do odpowiednich komisyj.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wpłynął wniosek klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w sprawie zmiany ustawy z dnia 23 lipca 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla osób pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walce o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wniosek ten zgodnie z art. 25 regulaminu Sejmu Ustawodawczego podlega trzem czytaniom.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proponuję na podstawie art. 17 ust. 2 regulaminu Sejmu Ustawodawczego, aby Wysoka Izba uchwaliła zmianę dzisiejszego porządku dziennego, uzupełniając go jeszcze jednym punktem z kolei 10 o brzmieniu następującym:</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">„10. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 23 lipca 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla osób pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walce o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego — zamieszczonego we wniosku klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (druk nr 606)”.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">W ten sposób punkt 10 doręczonego porządku dziennego otrzymałby kolejny numer 11, a numeracja następnych punktów uległaby przesunięciu o jeden.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Sprzeciwu nie słyszę. Uważam, że Izba godzi się na tę propozycję.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ druk do tego nowego punktu mógł być doręczony Obywatelom Posłom dopiero w dniu dzisiejszym, proponuję, aby Wysoka Izba — na podstawie art. 50 pkt 4) regulaminu Sejmu Ustawodawczego — uchwaliła skrócenie postępowania formalnego, a mianowicie chodzi o odbycie pierwszego czytania niezwłocznie po rozdaniu druku projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy są sprzeciwy? Sprzeciwu nie słyszę, wobec tego uważam, że Izba zgodziła się na tę propozycję.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o etatach państwowych w szkołach wyższych niepaństwowych (druk nr 591).</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Oświaty i Nauki.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o poborze rekruta (druk nr 592).</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o Państwowej Radzie Telekomunikacyjnej (druk nr 593).</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Komunikacji i Łączności.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o prenumeracie i kolportażu czasopism i wydawnictw (druk nr 594).</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Komunikacji i Łączności.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wydawaniu Dziennika Poczty i Telekomunikacji (druk nr 595).</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Komunikacji i Łączności.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 6 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o przekazaniu Ministrowi Zdrowia zakresu działania Ministra Pracy i Opieki Społecznej w przedmiocie opieki społecznej nad dziećmi do lat trzech oraz nad kobietami ciężarnymi i karmiącymi (druk nr 596).</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 7 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie dekretu z dn. 25 czerwca 1946 roku o organizacji i zakresie działania Morskiego i Portowych Urzędów Zdrowia (druk nr 597).</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 8 porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o organizacji spraw kultury fizycznej i sportu (druk nr 602).</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy przesyłam do Komisyj Prawniczej i Regulaminowej oraz Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 9 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Funduszu Zakładowym, zamieszczonego we wniosku posła Al. Zawadzkiego i towarzyszy (druk nr 599).</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Pracy i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 10 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawmy o zmianie ustawy z dnia 23 lipca 1945 r. o zasiłkach i pomocy dla osób pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walce o wyzwolenie Polski spod najazdu hitlerowskiego — zamieszczonego we wniosku klubu poselskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (druk nr 606).</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos w tej sprawie? Nikt głosu nie żąda.</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy odsyłam do Komisji Pracy i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji konwencji (nr 62), dotyczącej przepisów o bezpieczeństwie w przemyśle budowlanym, przyjętej na XXIII sesji Ogólnej Konferencji Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 czerwca 1937 r. (druk nr 571 i 589).</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Kruczkowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełKruczkowskiLeon">Wysoka Izbo! Ustawa, której projekt mam zaszczyt referować, mówi o ratyfikacji konwencji, dotyczącej przepisów o bezpieczeństwie w przemyśle budowlanym, a przyjętej na XXIII sesji Ogólnej Konferencji Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 czerwca 1937 r.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełKruczkowskiLeon">Przystąpienie Polski do tej konwencji jest — zdaniem Komisji Spraw Zagranicznych — aktem nieodzownym właśnie dzisiaj, w okresie, kiedy kraj nasz rozwija w niebywałej u nas dotąd skali dzieło budownictwa, kiedy zakres i tempo pracy naszego przemysłu budowlanego stawiają przed zatrudnionymi w nim pracownikami konieczność szczegółowego napięcia wysiłków.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełKruczkowskiLeon">Obowiązujące dotychczas w Polsce normy prawne zarówno w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w ogóle jak i specjalnie pracy w przemyśle budowlanym, oparte głównie na rozporządzeniach właściwych ministrów z lat 1935, 1946 i 1947, w niektórych postanowieniach idą dalej w zakresie ochrony pracownika niż przepisy referowanej przeze mnie konwencji, z drugiej jednak strony konwencja ta zawiera pewne przepisy, których wprowadzenie u nas polepszy jeszcze bardziej stan prawny w omawianym zakresie z punktu widzenia interesów pracowniczych. Tak właśnie pozytywnie treść konwencji została oceniona zarówno przez Związek Zawodowy Robotników i Pracowników Przemysłu Budowlanego, Ceramicznego i Pokrewnych Zawodów w Polsce jak i przez Ministerstwo Budownictwa oraz Instytut Naukowy Organizacji i Kierownictwa.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełKruczkowskiLeon">Konwencja, objęta referowaną ustawą ratyfikacyjną, składa się z pięciu części.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełKruczkowskiLeon">Część I mówi o obowiązkach stron, przystępujących do konwencji, w zakresie: stosowania w ustawodawstwie krajowym przepisów, objętych dalszymi częściami konwencji, wprowadzania w życie postanowień wzorowego regulaminu o bezpieczeństwie pracy w przemyśle budowlanym, zaleconego przez Międzynarodową Konferencję Pracy, zapewnienia skutecznego systemu inspekcji, kontrolującej stosowanie tego regulaminu oraz składanie do Międzynarodowego Biura Pracy rocznych Sprawozdań i informacyj statystycznych o liczbie i rodzaju wypadków, którym uległy osoby zatrudnione przy pracach objętych konwencją. Ponadto dwa artykuły części I określają wypadki, w których ustawodawstwo krajowe może wyłączać pewne obiekty lub tereny spod działania przepisów konwencji.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełKruczkowskiLeon">Części II, III i IV konwencji zawierają ogólne przepisy bezpieczeństwa, dotyczące rusztowań, przyrządów do podnoszenia oraz wyposażenia ochronnego i środków pierwszej pomocy w wypadkach budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełKruczkowskiLeon">W części V konwencji postanowienia końcowe mówią o rejestracji ustaw ratyfikacyjnych w Międzynarodowym Biurze Pracy, o terminach i procedurze wypowiadania konwencji przez strony oraz o warunkach i okresach rewidowania jej przepisów.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełKruczkowskiLeon">Biorąc pod uwagę konieczność dostosowania naszego obowiązującego obecnie ustawodawstwa w omawianej dziedzinie do wielkiej podstawowej roli przemysłu budowlanego w gospodarce Państwa ludowego i w naszych planach na przyszłość oraz do nowych, socjalistycznych metod pracy w tym przemyśle — wnoszę w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych o uchwalenie referowanego projektu ustawy ratyfikacyjnej wraz z konwencją według druku nr 571.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Do głosu nikt nie jest zapisany. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, proponuję przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o ratyfikacji konwencji (nr 62) dotyczącej przepisów o bezpieczeństwie w przemyśle budowlanym, przyjętej na XXIII sesji Ogólnej Konferencji Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 czerwca 1937 roku.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o ratyfikacji konwencji nr 62, dotyczącej przepisów o bezpieczeństwie w przemyśle budowlanym, przyjętej na XXIII sesji Ogólnej Konferencji Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie dnia 23 czerwca 1937 r., jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji Radiofonicznej wraz z Planem Kopenhaskim i protokółem końcowym, podpisanym w Kopenhadze dnia 15 września 1948 r. (druki nr 572 i 590).</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Lukrecowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełLukrecHenryk">Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych mam zaszczyt złożyć sprawozdanie, dotyczące projektu ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji Radiofonicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełLukrecHenryk">Konwencja ta wraz z planem częstotliwości, będącym jej częścią składową, oraz protokółem końcowym została przyjęta i podpisana na konferencji w Kopenhadze dnia 15 września 1948 r. Zaznaczyć trzeba, że wspomniany plan ma wejść w życie dnia 15 marca 1950 r., czyli mniej więcej za cztery miesiące.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełLukrecHenryk">Gdyby chodziło o zwięzłą, najogólniejszą ocenę tej Konwencji Europejskiej, podpisanej przez przedstawicieli 25 państw z ogólnej liczby 32 państw tam reprezentowanych, to można bez wahania oświadczyć, że jest ona korzystna dla Polski. Naprzód dlatego, że kładzie kres samowoli buszującej w eterze czasu wojny, zamyka okres zaskoczeń, niepewności, a nawet wprost najazdów zaborczych w eterze. Dość stwierdzić, że pewne państwa przywłaszczyły sobie bezwstydnie fale, przydzielone innym państwom na konferencji w Lucernie jeszcze w 1932 r.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełLukrecHenryk">Łatwo sobie wyobrazić, jak znaczne i dokuczliwe powstawały stąd zakłócenia w odbiorze, zakłócenia często wprost uniemożliwiające pracę słabszym radiostacjom, zwłaszcza jeżeli nadawały one na tej samej fali, co silne stacje piratów w eterze. Skutki podobnego korsarstwa wisiały jak klątwa i nad radiostacjami polskimi, które nawet z niewielkich stosunkowo odległości zaledwie były słyszalne.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełLukrecHenryk">Otóż obecnie rejestr najważniejszych braków i dowolności można uważać za zamknięty. Konferencja w Kopenhadze ustaliła bowiem ściśle długości fal, na których może pracować radiofonią każdego państwa na obszarze Europy. Określone również zostały odpowiednie odstępy długości pomiędzy poszczególnymi radiostacjami, co zapewnia każdej z nich prawidłowy odbiór, nie narażając na zakłócenia ze strony fal sąsiednich.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełLukrecHenryk">Mimo niewiarygodnej ciżby w eterze Polska otrzymała swoje niezbędne minimum, to jest 11 fal.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełLukrecHenryk">Na dobro sprawy ogólnoeuropejskiego obozu postępu zapisać można także to, że radiofonia faszystowskiej Hiszpanii wyłączona została ze społeczności europejskiej w eterze. Przedstawiciele gen. Franco nie byli dopuszczeni na konferencję w Kopenhadze i Hiszpania znalazła się poza konwencją i i poza planem częstotliwości.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełLukrecHenryk">W Niemczech Zachodnich amerykańskie władze okupacyjne nabudowały wiele silnych radiostacji, pragnąc stworzyć dla siebie potężną bazę wypadową w eterze, oczywiście przeciwradziecką i oczywiście przeciwpolską, jednakże konferencja przyznała i w Konwencji Europejskiej przewidziała jedynie tyle fal, ile najwyżej potrzeba dla obsłużenia ludności niemieckiej. Oceniając rzecz z tego punktu widzenia uznać trzeba, że konferencja kopenhaska w pewnym sensie i w pewnym stopniu okiełznała zakusy imperializmu w eterze i wyraźnie odesłała „Głos Ameryki” do zaoceanicznej bazy macierzystej.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełLukrecHenryk">Skoro już jesteśmy przy Niemczech Zachodnich, to warto wspomnieć o najsilniejszej radiostacji w okupacyjnej strefie brytyjskiej, mianowicie hamburskiej Nordwest Deutscher Rundfunk. Tam przed jej mikrofonami występują wciąż notoryczni hitlerowcy, popisując się przed światem klasycznymi wzorami bismarkowskiej hakaty i goebbelsowskiego cynizmu. Popisują się i próbują zohydzać wszystko, co polskie na modłę przedwojennego osławionego „radia Breslau”, z tą tylko różnicą i dodatkiem, że dziś bluzgają jadem na Polskę ludową i jej granice na Odrze, Nysie i Bałtyku.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełLukrecHenryk">Dla jasności rzeczy warto przypomnieć, że dwa lata temu wybuchł już tam groźny skandal, wywołany niezwykłymi rewelacjami organu komunistów niemieckich „Hamburger Volkszeitung”, która imiennie wykazała, że wszystkie najważniejsze i odpowiedzialne stanowiska w rozgłośni hamburskiej zajmują w zmienionych piórkach członkowie, NSDAP, z oficyn i urzędów ministerstwa propagandy Trzeciej Rzeszy. Pod innymi nazwiskami i pod nowym znakiem CDU panowie ci z wprawą i znawstwem dmą w miechy przeciwdemokratyczne, przeciwradzieckie i przeciwpolskie wedle wszelkich wymagań sztuki mistrza d-ra Goebbelsa.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełLukrecHenryk">Za próbkę uroszczeń i zakusów tych upiorów niedawnej przeszłości służyć może cytata, wzięta z dziennika radiowego rozgłośni hamburskiej. Brzmi ona w przekładzie tak: „Związek niemieckich uchodźców zażądał, aby ukarane zostały wszystkie osoby, które przy wysiedlaniu Niemców z obszarów wschodnich Odra — Nysa popełniły przestępstwa przeciwko ludzkości. Te osoby powinny być stawione przed trybunałem międzynarodowym”. Cytata ta, jedna z całej złotej serii, sama przez się nie jest ani dziwna, ani niezrozumiała, wiadomo bowiem, kto każę im grzęznąć wciąż w tak nędznych banałach oskarżeń i kto im patronuje. Zdawałoby się tylko, że zwyczajne poczucie śmieszności powinno wstrzymać hitlerowców od poruszania tak przecież żenujących tematów, jak zbrodnie przeciwko ludzkości.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PosełLukrecHenryk">Te wszystkie wulgarne nietakty, całe to gruboskórne hamburskie zuchwalstwo ze strony wczorajszej czeladzi krwawego zakonu swastyki świadczy o wciąż żywej prawdzie, o działaniu wzorów goebbelsowskiej sztuki, wypróbowanych na falach osławionego „radia Breslau”.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełLukrecHenryk">Tylko ani oni, ani ich mocodawcy spod wspólnej chorągwi imperializmu nie dostrzegają różnicy czasów, nie chcą widzieć zmian, które zachodzą w świecie, ani narastających potężnych sił pracy i wolności, sił wielkiego jutra, które już dziś ten świat przetwarzają na socjalistyczny.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełLukrecHenryk">Dlatego siły mroku, nie doceniając ważnej różnicy czasu, nie widzą, że dzięki niej właśnie „radio Breslau” dziś znów nazywa się Wrocław i znów znajduje się w granicach Rzeczypospolitej. Jest i będzie w granicach Polski socjalistycznej, która już nigdy nie będzie osamotniona.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PosełLukrecHenryk">W ubiegłą niedzielę włączona została do sieci Polskiego Radia silna, nowoczesna stacja nadawcza w Szczecinie. W ten sposób 3-letni plan rozbudowy urządzeń nadawczych Polskiego Radia został ukończony. Stacja w Szczecinie, najdalej wysunięta na zachód, wyposażona w nowoczesne studia, wyborną aparaturę do nagrywań, ma wszelkie warunki i widoki na rozwinięcie swej działalności politycznej, kulturalnej, oświatowej i artystycznej pod znakiem pokoju, postępu, światła humanizmu i braterstwa ludów.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PosełLukrecHenryk">Fale zarówno dla Szczecina jak i dla mających powstać silnych stacji w Gdańsku i w Gliwicach przyznane zostały przez konferencję w Kopenhadze i przewidziane w planie częstotliwości. Walkę o właściwe uporządkowanie spraw Europy w eterze podjęła na konferencji w Kopenhadze grupa 11 państw demokratycznych. Współdziałanie między nimi było ścisłe, dobrowolne, świadome zadań i opromienione prawdziwie braterską uczynnością.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PosełLukrecHenryk">Trzeba tu stwierdzić z tej wysokiej trybuny i podnieść, że żądania i potrzeby radiofonii polskiej udało się zaspokoić w znacznym stopniu dzięki wytrwałej, nieustępliwej obronie i wsparciu delegacji radzieckiej.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PosełLukrecHenryk">Ponieważ Polska otrzymała swoje niezbędne minimum na dziś, uważamy Europejską Konwencję Radiofoniczną wraz z planem częstotliwości za korzystną.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PosełLukrecHenryk">Proszę Wysoki Sejm w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych o przyjęcie przedłożonej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Nikt do głosu się nie zapisał. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, proponuję przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wobec tego przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o ratyfikacji Europejskiej Konwencji Radiofonicznej wraz z Planem Kopenhaskim i protokółem końcowym, podpisanych w Kopenhadze dnia 15 września 1948 r.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o ratyfikacji Europejskiej Konwencji Radiofonicznej wraz z Planem Kopenhaskim i protokółem końcowym, podpisanym w Kopenhadze dnia 15 września 1948 r., jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">A teraz ze względu na pilność sprawy przystąpimy do punktu 17 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym (druki nr 577 i 588).</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Kępczyńskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Wysoka Izbo! Projekt ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym należy uznać za bardzo ważny i mający zasadnicze znaczenie, a to tym bardziej że zadaniem naszej gospodarki leśnej jest nie tylko pielęgnowanie odziedziczonego stanu zalesienia kraju, lecz naprawienie ogromnych szkód i luk, spowodowanych złą, niewłaściwą, rabunkową gospodarką leśną rządów sanacyjnych, oraz usunięcie wyniszczenia lasów wywołanego gospodarką wojenną hitlerowskiego okupanta i działaniami wojennymi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Jak wynika z danych Ministerstwa Leśnictwa, obecny stan zalesienia kraju, który obejmuje 23% powierzchni, jest nieco wyższy niż był przed wrześniem 1939 r. (22,2%). Daleko mu jednak do stanu odpowiadającego potrzebom gospodarczym i klimatycznym naszego Państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Celem naszych dążeń w tej dziedzinie musi być osiągnięcie zalesienia 28% powierzchni kraju. A jest to zadanie, jeśli ma być wykonane prawidłowo, niełatwe. Las rośnie powoli.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Gospodarka leśna jest gospodarką prowadzoną nie w ramach jednego, lecz wielu pokoleń. Dość wskazać, że w ciągu 5 lat gospodarki leśnej, prowadzonej przez Rząd Polski ludowej, musiano ograniczyć się do walki o utrzymanie istniejącego stanu zalesienia, zalesiając olbrzymie powierzchnie ponad 600.000 ha niezalesionych zrębów i bardzo silnie przerzedzonych oraz uszkodzonych przez owady drzewostanów. Ponadto zalesiono około 20.000 ha z 880.000 ha przejętych do zalesienia od Państwowego Funduszu Ziemi.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Gdy zdamy sobie sprawę, że przed gospodarką leśną w Polsce stoi wielkie zadanie zalesienia 1,5 miliona ha dodatkowego obszaru (słabych gruntów rolnych i nieużytków), to zrozumiemy, jak wielką jest praca, która tu musi być wykonana i że w jej wykonaniu — obok organów gospodarki leśnej — musi brać udział całe społeczeństwo polskie.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Gospodarka leśna ma znaczenie ogólniejsze. Właściwe zalesienie kraju jest niezbędnym warunkiem rozwoju rolnictwa, gdyż zapewnia ono potrzebne nawodnienie kraju i potrzebną ochronę przed innymi surowościami klimatu. Przy pomocy gospodarki leśnej człowiek może wpływać na klimat — jak tego wspaniałym przykładem jest wielki stalinowski plan zalesienia w Związku Radzieckim.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Gospodarka leśna jest także w pewnej mierze gospodarką warunkami zdrowia danego kraju, gdyż zalesienie podnosi walory zdrowotne klimatu, przez co pomnaża zdrowie obywateli.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Znaczenie właściwie prowadzonej gospodarki leśnej jest ogromne. Znajduje ono wyraz nie tylko w tym, że gospodarka leśna dostarcza naszemu życiu gospodarczemu drewna, tj. surowca niezbędnego prawie w każdej dziedzinie produkcji, w wielu dziedzinach nie dającego się zastąpić i bardzo pożytecznego, ale że i inne produkty gospodarstwa leśnego, jak owoce leśne, grzyby, kora garbarska, żywica itd. stanowią istotne uzupełnienie szeregu innych dziedzin gospodarki i przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Projekt ustawy o gospodarstwie leśnym mógł oprzeć się przede wszystkim na wynikach dekretu z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Dekret ten sprawił, że państwowe gospodarstwo leśne obejmuje dzisiaj ponad 85% ogólnej ilości lasów w Polsce, a z lasami samorządowymi około 90%, gdy tymczasem przed wojną ponad 60% powierzchni leśnej znajdowało się poza zasięgiem państwowej gospodarki leśnej, przede wszystkim w rękach obszarników, którzy byli od dawna specjalistami od rabunkowej gospodarki leśnej.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Dzisiaj więc państwowe gospodarstwo leśne obejmuje prawie całość obszarów leśnych 6.252.900 ha, zaś poza nim znajdują się lasy drobnej i prywatnej własności (mniejsze od 25 ha) o ogólnej powierzchni 803.949 ha oraz lasy samorządowe o powierzchni 256.456 ha.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Obszar objęty państwowym gospodarstwem leśnym nie stanowi obszaru zamkniętego w tym sensie, że nie może on ulegać zmianom. Projekt ustawy przewiduje, że mogą być włączone do państwowej gospodarki leśnej stanowiące własność Państwa nieużytki, słabe grunty rolne oraz inne grunty, jeżeli ze względu na swoje położenie nie nadają się na inne cele (art. 1 ust. 3).</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Ustawa niniejsza umożliwia także wyłączanie gruntów nieleśnych, które okażą się potrzebne dla państwowego gospodarstwa rolnego lub spółdzielczo-produkcyjnego, o ile wyłączenie ich nie przyniesie szkody gospodarce leśnej (art. 2).</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Projekt ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym dzieli się w istocie na dwie zasadnicze części. Pierwsza ustala zasady gospodarki leśnej, druga ustala organizację i zakres działania urzędów i przedsiębiorstw powołanych do wykonywania tych zasad.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Jakież zasady mają rządzić państwową gospodarką leśną? Pierwsza istotna zasada, to zasada zachowania lasów (art. 7 i 8). Ideą przewodnią tej zasady jest utrzymanie wszystkich gruntów leśnych pod uprawą leśną. Zmiana uprawy leśnej na inny rodzaj użytkowania może nastąpić tylko w określonych w ustawie przypadkach i to za zgodą Ministra Leśnictwa, lub gdy chodzi o obszary ponad 25 ha, Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Zachowaniu lasów służyć ma także zakaz pasania i przegonu zwierząt gospodarskich z wyjątkiem przypadków, uregulowanych przez Ministra Leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Jednak zachowanie lasów nie jest w istocie rzeczy zasadą gospodarki pozytywnej: jest to raczej zasada ochrony lasów przed dalszym ich uszczuplaniem. Pozytywne zasady gospodarki leśnej są sformułowane w art. 9 projektu. Zawierają one przede wszystkim następujące wytyczne:</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PosełKępczyńskiWincenty">a) utrzymanie trwałości i ciągłości użytkowania dla zaspokojenia obecnych i przyszłych potrzeb gospodarki narodowej w zakresie produkcji drzewnej i niedrzewnej,</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PosełKępczyńskiWincenty">b) wzmożenie naturalnej produkcji lasów,</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PosełKępczyńskiWincenty">c) zabezpieczenie korzystnego wpływu lasu na klimat kraju, gospodarkę wodną oraz na zdrowie i kulturę ludności.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PosełKępczyńskiWincenty">W ramach tych wytycznych będą sporządzane dla każdej jednostki gospodarczej plany urządzenia gospodarstwa leśnego, które zapewnią użytkowanie w granicach normalnego przyrostu masy drzewnej, zalesienie w jak najkrótszym czasie wszystkich gruntów leśnych państwowego gospodarstwa leśnego oraz włączonych do tego gospodarstwa i przeznaczonych do zalesienia gruntów nieleśnych, jak również podniesienie naturalnej zdolności produkcji lasów.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Pierwiastkowa mechaniczna obróbka drewna prowadzona będzie w ramach państwowej gospodarki leśnej przez tartaki, fabryki oklein i sklejek, fabryki płyt pilśniowych itp.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Użytkowanie innych płodów leśnych prowadzone będzie przez zakłady ekstrakcji i destylacji karpiny, destylarnie żywicy, suszarnie jagód i leśnych ziół leczniczych, zakłady przemiału torfu, zakłady przygotowania oraz ekstrakcji kory do celów garbarskich itp. (art. 10).</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Jest jasne, że może zajść potrzeba wyłączenia obszarów leśnych z państwowego gospodarstwa leśnego na inne cele publiczne. Ustawa przewiduje taką możliwość, w szczególności dopuszcza takie wyłączanie na:</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PosełKępczyńskiWincenty">a) terenowe cele wojskowe,</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PosełKępczyńskiWincenty">b) potrzeby doświadczalne i dydaktyczne wyższych szkół leśnictwa,</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PosełKępczyńskiWincenty">c) potrzeby związane z ochroną granicy Państwa i wybrzeża morskiego,</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PosełKępczyńskiWincenty">d) potrzeby uzdrowisk,</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PosełKępczyńskiWincenty">e) potrzeby rozwojowe osiedli oraz przemysłu, górnictwa i handlu,</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#PosełKępczyńskiWincenty">f) tereny ochronne obszarów wodnych.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Kierownictwo państwowym gospodarstwem leśnym oraz sprawowanie nad nim nadzoru i kontroli należy do Ministra Leśnictwa. Bezpośrednie zadania administracyjne i gospodarcze wykonują podlegające Ministrowi przedsiębiorstwa lasów państwowych oraz inne przedsiębiorstwa tworzone przez Ministra Leśnictwa na podstawie dekretu z dnia 3 stycznia 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Istotne znaczenie posiadają przedsiębiorstwa lasów państwowych. Obejmują one całokształt gospodarki w dziedzinie:</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#PosełKępczyńskiWincenty">a) hodowli, ochrony i urządzenia lasu,</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#PosełKępczyńskiWincenty">b) ścinków i wyrobów podstawowych asortymentów surowca drzewnego,</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#PosełKępczyńskiWincenty">c) wywozu drewna z lasów,</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#PosełKępczyńskiWincenty">d) pozyskiwania nasion, żywicowania oraz pozyskiwania kory garbarskiej,</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#PosełKępczyńskiWincenty">e) prowadzenia gospodarki łowieckiej, rybackiej, rolnej i torfowej,</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#PosełKępczyńskiWincenty">f) pozyskiwania wszelkich innych użytków gospodarki niedrzewnej,</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#PosełKępczyńskiWincenty">g) melioracji gruntów leśnych i nieleśnych, budowy dróg itp.</u>
          <u xml:id="u-9.39" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Wśród przedsiębiorstw lasów państwowych znowu rozróżnia się dwa rodzaje:</u>
          <u xml:id="u-9.40" who="#PosełKępczyńskiWincenty">a) te, które będą bezpośrednio prowadzić gospodarstwo leśne,</u>
          <u xml:id="u-9.41" who="#PosełKępczyńskiWincenty">b) te, do których zakresu działania będzie należeć kierownictwo, koordynacja, nadzór i kontrola pierwszych.</u>
          <u xml:id="u-9.42" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Zakres działania, zasady prowadzenia przedsiębiorstw oraz zasady koordynacji i kontroli ustala rozporządzenie Ministra Leśnictwa, wydane w porozumieniu z Przewodniczącym PKPG (art. 22). Przedsiębiorstwa są powoływane do życia zarządzeniem Ministra Leśnictwa, wydanym w porozumieniu z Przewodniczącym PKPG i Ministrem Skarbu.</u>
          <u xml:id="u-9.43" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Przedsiębiorstwa lasów państwowych są osobami prawa publicznego i służą im uprawnienia dotychczasowej administracji lasów państwowych (art. 24). Pracownikom tych przedsiębiorstw służą odpowiednie uprawnienia funkcjonariuszów administracji lasów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-9.44" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Organy przedsiębiorstw lasów państwowych wykonują inne czynności administracji leśnej, wymienione w art. 31 projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-9.45" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Przedsiębiorstwa tworzone na podstawie dekretu z dnia 3 stycznia 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych działają na zasadach przewidzianych tym dekretem.</u>
          <u xml:id="u-9.46" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Projekt ustawy reguluje także gospodarkę finansową gospodarstwa leśnego. Zasadą podstawową jest, że gospodarka finansowa państwowego gospodarstwa leśnego będzie prowadzona na podstawie planów finansowych, zatwierdzonych przez Przewodniczącego PKPG w porozumieniu z Ministrami Leśnictwa i Skarbu.</u>
          <u xml:id="u-9.47" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Szczegółowe zasady systemu finansowego dla przedsiębiorstwa państwowego gospodarstwa leśnego ustala Przewodniczący PKPG w porozumieniu z Ministrami Leśnictwa i Skarbu.</u>
          <u xml:id="u-9.48" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Projekt ustawy, uchylając dawne przepisy normujące sprawy gospodarki leśnej, ustala nowe zasady, które mają stanowić podstawę państwowego gospodarstwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-9.49" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Są to zasady gospodarki planowej i socjalistycznej, są to zasady produkcyjności i rozrachunku gospodarczego, są to zasady odpowiedzialności poszczególnych jednostek gospodarczych za wyniki pracy i gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-9.50" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Ustawa daje podstawy do właściwego gospodarowania tym wielkim majątkiem narodowym, jaki stanowi państwowe gospodarstwo leśne, w sposób odpowiadający potrzebom gospodarczym przy uwzględnieniu i innych ważnych potrzeb społecznych, a więc klimatycznych, zdrowotnych, kulturalnych itp.</u>
          <u xml:id="u-9.51" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Ustawa określa zręby, gospodarki socjalistycznej w dziedzinie leśnictwa Polski ludowej.</u>
          <u xml:id="u-9.52" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Omawiany projekt ustawy był przedmiotem obrad Komisji Leśnictwa na posiedzeniu w dniu 10 listopada r. b. Komisja wprowadziła do projektu rządowego poprawki o charakterze wyłącznie redakcyjnym. Poprawki te zawarte są w rozdanym Obywatelom Posłom druku nr 588.</u>
          <u xml:id="u-9.53" who="#PosełKępczyńskiWincenty">Zgodnie z uchwałą Komisji Leśnictwa mam przeto zaszczyt prosić Wysoki Sejm o uchwalenie projektu ustawy, zawartego w druku nr 577, wraz z poprawkami Komisji Leśnictwa, objętymi drukiem nr 588.</u>
          <u xml:id="u-9.54" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Otwieram rozprawę. Kto pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Poseł Gesing: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu posłowi Gesingowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełGesingRoman">Wysoka Izbo! Imieniem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego ustosunkuję się do ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełGesingRoman">Lasy stanowią dobro narodowe wyższego stopnia i dlatego muszą zająć odpowiednie miejsce w ogólnej gospodarce narodowej państwa ludowego.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełGesingRoman">Drewno, główny produkt lasu, jest jednym z najbardziej potrzebnych i niezbędnych gospodarstwu narodowemu surowców. Prócz niezbędnego surowca, jakim jest drewno w dziedzinie życia gospodarczego, lasy dostarczają żywicy, kory garbarskiej, zwierzyny łownej, ryb, jagód, ziół leczniczych, torfu i wielu innych cennych produktów. Jeśli dodamy do tego, że lasy wpływają na cechy fizyczne kraju w zakresie regulowania bilansu wodnego, że mają wpływ na klimat, że wywierają wpływ na zdrowie ludzi, że służą do mechanicznego utrwalenia gleby, że mają wpływ na kulturę społeczną — to musimy podnieść na wyższy szczebel poziom ich zagospodarowania, by powierzchnie, na których występują i na które można je wprowadzić, produkowały maksimum masy drzewnej i uczestniczyły wydatnie w ogólnej produkcji dóbr ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełGesingRoman">Podkreślić należy, że kapitalistyczna rabunkowa gospodarka leśna obszarników w Polsce przedwrześniowej zmniejszyła powierzchnię lasów polskich o milion hektarów. Jeżeli dodamy, że okupant niemiecki prowadził zbrodniczą gospodarkę leśną, której ofiarą padły setki tysięcy hektarów najlepszych drzewostanów i jeżeli zważymy, że odbudowa lasów nie może być dokonana szybko, gdyż potrzebne są tu i wielkie nakłady pieniężne i długie okresy czasu, to uznać musimy, że opieka nad lasami jest wielkim i ważnym zadaniem Państwa.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełGesingRoman">Wytycznymi dla polityki gospodarstwa leśnego w zakresie planowych reform, kierunków rozwojowych oraz intensyfikacji produkcji jest szereg podstawowych zasad w tym względzie, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełGesingRoman">Podniesienie produkcyjności gospodarstwa leśnego przez zwiększenie lesistości kraju, co uzyskać można przez zalesienie nieużytków i słabych gruntów rolnych, intensyfikację i uprzemysłowienie gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełGesingRoman">Użytkowanie lasów w granicach ich istotnej produkcyjności.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełGesingRoman">Przebudowa struktury krajowego przemysłu drzewnego z dostosowaniem do potrzeb i możliwości surowcowych gospodarstwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełGesingRoman">Rozbudowa nowych gałęzi przemysłu drzewnego, opartych o przerób odpadów drzewnych i opału.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełGesingRoman">Oszczędność w zużyciu drewna przez zmianę norm i wymagań technicznych oraz przez użycie materiałów zastępczych.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełGesingRoman">Ujednostajnienie planowania i organizacji w dziedzinie gospodarstwa leśnego i przemysłu drzewnego.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełGesingRoman">Do wyżej wymienionych zasad należy dodać zasadę planowości produkcji i zużycia surowca i wytworów drzewnych.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełGesingRoman">Na przemyślanych i ustalonych zasadach polityki musi być oparty plan postępowania gospodarczego, a plan ten musi być jednolity dla całości gospodarstwa leśnego, zaś gospodarstwo musi posiadać takie formy organizacyjne, które gwarantują podporządkowanie wszystkich jego odcinków temu jednolitemu planowaniu.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełGesingRoman">Należałoby chociaż krótko zastanowić się, jak organizacja gospodarstwa leśnego wyglądała przed wojną, a jak wygląda teraz.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełGesingRoman">Struktura gospodarstwa leśnego jako całości w Polsce przedwojennej była niejednolitą i odmienną od obecnej. Gospodarstwo leśne rozpadało się wtedy na trzy odrębne i sprzeczne w swych tendencjach gospodarczych dziedziny, a to:</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełGesingRoman">1) państwowe gospodarstwo leśne z własnym aparatem przemysłu drzewnego,</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełGesingRoman">2) prywatne gospodarstwo leśne,</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PosełGesingRoman">3) prywatny przemysł drzewny.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PosełGesingRoman">Każda z tych trzech dziedzin prowadziła własną politykę gospodarczą, sprzeczną z innymi, co uniemożliwiało przeprowadzenie wspólnej linii wytycznej dla całokształtu leśnictwa i drzewnictwa w Polsce. Odrębne były też ośrodki dyspozycji dla każdej z tych dziedzin.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PosełGesingRoman">Zarząd lasów państwowych zorganizowany był w formie Dyrekcji Naczelnej Lasów Państwowych jako organu Ministerstwa Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PosełGesingRoman">Nadzór nad prywatnym gospodarstwem leśnym koncentrował się w samym Ministerstwie Rolnictwa i — jak powszechnie wiadomo — nie był wystarczającym i prowadził do nadmiernej eksploatacji lasów przez obszarników oraz do zaniedbań w dziedzinie odnowienia i pielęgnacji lasów, ponieważ celem posiadaczy było ciągnięcie jak największych osobistych zysków finansowych ze szkodą gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PosełGesingRoman">Prywatny przemysł drzewny zorganizowany był we własnych związkach i porozumieniach przemysłowo-handlowych i dlatego brak było koordynacji z gospodarstwem leśnym jako producentem surowca drzewnego.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PosełGesingRoman">Dla określenia sytuacji leśnictwa polskiego przed wojną należy stwierdzić różnolitość dyspozycji i kierownictwa poszczególnych jego sektorów, sprzeczność ich interesów oraz dążności gospodarczych, niemożliwość ze strony Państwa zharmonizowania i planowego kierowania ich działalnością, a więc brak możliwości prowadzenia planowej i realnej polityki gospodarczej. Tak prowadzona polityka dla wyniszczonego wojną leśnictwa polskiego doprowadziłaby w krótkim czasie do katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PosełGesingRoman">Zmianę ustroju gospodarczego w Polsce ludowej należy uznać za szczególnie ważną dla przyszłości naszego leśnictwa i należy z pełną świadomością stwierdzić, że przed leśnictwem otwierają się nowe szerokie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#PosełGesingRoman">Dawny ustrój kapitalistyczno-obszarniczy został zastąpiony przez planową gospodarkę Państwa we wszystkich dziedzinach życia gospodarczego. Lasy i przemysł drzewny w 90 procentach zostały upaństwowione, wchodząc jako jednolita całość w skład aparatu gospodarczego kraju. Wszystkie dziedziny leśnictwa zostały już skoncentrowane w jednym ośrodku dyspozycyjnym — Ministerstwie Leśnictwa i zaistniała wreszcie możliwość jednolitej polityki gospodarczej i jednolitego planowania oraz wcielania planów w życie.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#PosełGesingRoman">Ministerstwo Leśnictwa wykorzystało te możliwości, czego wyrazem są wyniki dotychczasowej pracy na polu organizacji, odbudowy i przebudowy leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#PosełGesingRoman">Dotychczasowe ogromne osiągnięcia dają gwarancję wykonania zadań, jakie sobie postawiło leśnictwo w planie 6-letnim, a możliwość prowadzenia takiej polityki na odcinku gospodarstwa leśnego zawdzięczać możemy:</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#PosełGesingRoman">1) upaństwowieniu lasów,</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#PosełGesingRoman">2) nacjonalizacji wielkiego przemysłu,</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#PosełGesingRoman">3) podporządkowaniu życia gospodarczego kraju planowości i koncentracji jego ośrodków dyspozycji i kierownictwa.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#PosełGesingRoman">Projekt ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym, który mamy dzisiaj uchwalić, ma na celu dostosować gospodarkę w lasach państwowych i organizację ich administracji do wymogów gospodarki planowej.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#PosełGesingRoman">Projekt ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym składa się z czterech działów.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#PosełGesingRoman">Dział I obejmuje postanowienia ogólne, w których jasno jest określone, co stanowi państwowe gospodarstwo leśne, dalej mówi o włączeniu i wyłączeniu gruntów nieleśnych i konieczności ich zalesienia. Następnie w tymże dziale wyraźnie określa się kompetencje Ministra Leśnictwa, który sprawuje zwierzchnie kierownictwo, nadzór i kontrolę. W końcu dział ten mówi wyraźnie, kto wykonuje administrację państwowego gospodarstwa leśnego i tak: w zakresie czynności gospodarczo-leśnych, wymienionych w art. 21 niniejszej ustawy — przedsiębiorstwa lasów państwowych, utworzone i działające na podstawie niniejszej ustawy i posiadające własną osobowość prawną. Natomiast w zakresie przerobu, zbytu i związanego z nim transportu oraz użytków ubocznych gospodarstwa leśnego Minister Leśnictwa utworzy przedsiębiorstwa na podstawie i w trybie dekretu z dnia 3 stycznia 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#PosełGesingRoman">Dział II — Zasady gospodarki — obejmuje szczegółowe zasady zachowania lasów, zagospodarowania państwowego gospodarstwa leśnego, gospodarki finansowej państwowego gospodarstwa leśnego, oraz określa dokładnie ewentualne wyłączenia obszarów leśnych z państwowego gospodarstwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-11.34" who="#PosełGesingRoman">W dziale III jest omówiony zakres działania i zasady organizacji przedsiębiorstw lasów państwowych ogólnie; szczegółowy zakres działania oraz zasady organizacji, gospodarki finansowej i rachunkowości przedsiębiorstw lasów państwowych określą statuty, regulaminy i instrukcje, nadane przez Ministra Leśnictwa w porozumieniu z Przewodniczącym PKPG oraz Ministrem Skarbu, a jeżeli chodzi o rachunkowość, także z Prezesem Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-11.35" who="#PosełGesingRoman">Dział IV obejmuje przepisy przejściowe i końcowe.</u>
          <u xml:id="u-11.36" who="#PosełGesingRoman">Projektowana ustawa zastąpi wszystkie przedwojenne przepisy dotyczące spraw zagospodarowania i organizacji lasów, państwowych.</u>
          <u xml:id="u-11.37" who="#PosełGesingRoman">Niniejsza ustawa zmienia zupełnie dotychczasową organizację administracji w państwowym gospodarstwie leśnym, dlatego należy ze szczególną uwagą skoordynować i zharmonizować pracę wszystkich przedsiębiorstw dla dobra ogólnonarodowej gospodarki i nowego Państwa ludowego.</u>
          <u xml:id="u-11.38" who="#PosełGesingRoman">Jednym z zasadniczych elementów w planowej gospodarce jest kontrola, która ma za zadanie kontrolować nie tylko wyniki gospodarcze, ale i celowość polityki gospodarczej oraz być czynnikiem instruującym. Ten dział jako zwierzchnia czynność Państwa należeć będzie wyłącznie do Ministra Leśnictwa bezpośrednio.</u>
          <u xml:id="u-11.39" who="#PosełGesingRoman">W celu skoordynowania działalności powołanych przez ustawę do życia przedsiębiorstw z innymi dziedzinami leśnictwa — ustawa ustala w art. 31 ważną zasadę, że organy przedsiębiorstw lasów państwowych będą wykonywały szereg czynności o charakterze administracji publicznej a mianowicie: nadzór nad lasami państwowymi, czynności przejmowania na własność Państwa niektórych kategorii lasów niepaństwowych, czynności wykonawcze pierwszej instancji w zakresie ochrony przyrody, czynności władz łowieckich na terenie lasów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-11.40" who="#PosełGesingRoman">Po omówieniu ogólnym ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym stwierdzam, że nową organizację leśnictwa uważam za celową i dostosowaną do wymogów naszego Państwa ludowego.</u>
          <u xml:id="u-11.41" who="#PosełGesingRoman">Imieniem klubu ZSL oświadczam, że będziemy głosować za projektem ustawy z poprawkami wniesionymi przez komisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto jeszcze pragnie zabrać głos? Nikt się nie zgłasza. Rozprawę zamykam. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy w brzmieniu nadanym mu przez komisję, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu przez Sejm uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu nadanym mu przez komisję, przeto proponuję przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o państwowym gospodarstwie leśnym.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Nikt do głosu się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o państwowym gospodarstwie leśnym jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o rządowym projekcie ustawy o zmianach w budżecie na 1949 r. (druki nr 560 i 600).</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Głos ma sprawozdawca poseł Mitura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełMituraAntoni">Wysoki Sejmie! Przedłożony przez Rząd projekt ustawy o zmianach w. budżecie, na 1949 r. — druk nr 560 — wprowadza do budżetu następujące zmiany:</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełMituraAntoni">Art. 1. 1) W grupie A — Administracja — wydatki zwiększa się o kwotę 29.662.525.000 zł, w tym wydatki majątkowe o kwotę 3.605.200.000 zł, w grupie zaś B — Przedsiębiorstwa i Zakłady o kwotę 41.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełMituraAntoni">2) Zmniejsza się wydatki w grupie A — Administracja — o kwotę 4.793.817.000 zł, zgodnie z załącznikami nr 1 i 2 niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełMituraAntoni">Art. 2. Dochody zwiększa się w grupie A — Administracja — o kwotę 3.798.272.000 zł i zarazem zmniejsza się w tejże grupie o kwotę 1.179.263.000 zł, zgodnie z załącznikami nr 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełMituraAntoni">Ogólne faktyczne zwiększenie wydatków wynikające z art. 1 i 2 wynosi kwotę 22.290.699.000 zł i znajduje pokrycie w ogólnej nadwyżce budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełMituraAntoni">Na zwiększenie wydatków budżetowych wpłynął szybki wzrost naszej gospodarki narodowej, w rezultacie czego nastąpiła reorganizacja niektórych ministerstw i urzędów. Na miejsce zlikwidowanego Ministerstwa Przemysłu i Handlu powstało 6 nowych ministerstw i Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego. Są to Ministerstwa:</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełMituraAntoni">1) Górnictwa i Energetyki,</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełMituraAntoni">2) Przemysłu Ciężkiego,</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełMituraAntoni">3) Przemysłu Lekkiego,</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełMituraAntoni">4) Przemysłu Rolnego i Spożywczego,</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełMituraAntoni">5) Handlu Wewnętrznego i,</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełMituraAntoni">6) Handlu Zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełMituraAntoni">Ta reorganizacja pociągnęła za sobą dodatkową kwotę 2.063.136.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#PosełMituraAntoni">W grupie A — Administracja — faktyczne zwiększenie wydatków wynosi 22.249.699.000 zł, w grupie zaś B — Przedsiębiorstwa i Zakłady — 41.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#PosełMituraAntoni">Według części przedstawia się to następująco:</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#PosełMituraAntoni">Część 3 — Najwyższa Izba Kontroli — wydatki zwiększa się o kwotę 13.000.000 zł z przeznaczeniem na szkolenie aparatu kontrolnego i związany z tym remont gmachu w majątku Falenty.</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#PosełMituraAntoni">Część 4 — Prezydium Rady Ministrów — wydatki zwiększa się o kwotę 4.635.229.000 zł, w tym w dziale 1 — Zarząd. Centralny — o 4.368.324.000 zł, z czego: w § 4a — Środki Lokomocji — wydatki rzeczowe o 20.500.000 zł na zakup 16 samochodów w związku z koniecznością odnowienia zużytego taboru; w § 11 — Subwencje — o 2.847.220.000, w tym na subwencje stałe o 2.672.380.000 zł, na subwencje doraźne o 174.840.000 zł; w § 26 — Komisarz Rządu dla Wystawy Ziem Odzyskanych we Wrocławiu — o 122.604.000 zł na ukończenie likwidacji wystawy; w § 28 — Koszty wymiany wydawnictw — o 650.000.000 jako dopłata do importu wydawnictw zagranicznych, by stały się one bardziej przystępne w cenie dla przeciętnego czytelnika; w § 29 — Komisarz Rządu do spraw Pierwszej Wystawy Przemysłu Lekkiego w Moskwie — o 728.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 8 — Instytucje przysposobienia zawodowego i wojskowego młodzieży, oraz wychowania, kultury fizycznej i sportu — o 864.871.000 zł. Z tego w rozdz. 1 — Naczelna Rada dla Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej — o 660.000.000 zł z przeznaczeniem dla organizacji młodzieżowych: Związek Młodzieży Polskiej, Związek Akademicki Młodzieży Polskiej i Związek Harcerstwa Polskiego; w rozdz. 2 — Powszechna organizacja „Służba Polsce” — o 204.871.000 zł, z tego na szkolenie o 131.850.000 zł, na prące kulturalno-wychowawcze o 49.246.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#PosełMituraAntoni">W części 5 — Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Zarząd Centralny — na szkolenie pracowników o 23.175.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#PosełMituraAntoni">W części 6 — Ministerstwo Obrony Narodowej — wydatki zwiększono o kwotę 8.972.647.000 zł, w tym:</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#PosełMituraAntoni">— w dziale 1 — Utrzymanie wojska — o 4.524.947.000 zł; w dziale tym Komisja Planu Gospodarczego i Budżetu wniosła poprawkę zmniejszenia figurującej kwoty o 250.000.000 zł, do sumy 4.274.947.000 zł;</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#PosełMituraAntoni">— w dziale 4 — Konserwacja sprzętu, utrzymanie magazynów i warsztatów — o 11.000.000 zł;</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#PosełMituraAntoni">— w dziale 5 — na uzupełnienie sprzętu wojskowego i amunicji — o 820.000.000 zł;</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#PosełMituraAntoni">— w dziale 7 — dla Marynarki Wojennej — o 100.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#PosełMituraAntoni">— w dziale 11 — wydatki majątkowe — o 3.516.700.000 zł. W dziale tym Komisja Planu Gospodarczego i Budżetu figurującą kwotę proponuje zwiększyć o 250.000.000 zł, do sumy 3.766.700.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#PosełMituraAntoni">Zwiększenie wydatków w tej części uzasadnione jest istotnymi i aktualnymi potrzebami i pokrywa się z poprzednimi wnioskami Komisji Skarbowo-Budżetowej, które przy dyskusji nad budżetem nie mogły być przyjęte z powodu braku pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#PosełMituraAntoni">W części 7 — Ministerstwo Administracji Publicznej — wydatki zwiększono o 123.000.000 zł z przeznaczeniem dla województw i starostw na akcję siewną.</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#PosełMituraAntoni">W części 10 — Ministerstwo Sprawiedliwości — wydatki zwiększono o 142.234.000 zł, w tym § 21 — postępowanie sądowe — o 60.000.000 zł z przeznaczeniem na pokrycie kosztów postępowania w sądownictwie powszechnym w związku ze wzrostem liczby spraw karnych; w § 22 — Rejonowe Sądy Wojskowe — o 59.834.000 zł na wydatki osobowe i rzeczowe w związku z podwyżką płac i taryfy kolejowej od 1 stycznia 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#PosełMituraAntoni">W częściach: 12a — Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego, 12b — Ministerstwo Górnictwa i Energetyki, 12c — Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego, 12d — Ministerstwo Przemysłu Lekkiego, 12e — Ministerstwo Przemysłu Rolnego i Spożywczego, 12f — Ministerstwo Handlu Wewnętrznego i 12g — Ministerstwo Handlu Zagranicznego, jako nowych częściach powstałych na miejsce zlikwidowanego Ministerstwa Przemysłu i Handlu, poza kwotami pozostałymi po likwidacji w wysokości 1.668.475.000 zł, i przewidzianych dochodów ministerstw w sumie 949.248.000 zł — zwiększenie wydatków na opłacenie zwiększonego personelu i potrzeb rzeczowych wynosi 2.063.136.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#PosełMituraAntoni">W części 14 — Ministerstwo Komunikacji — wydatki zwiększa się o kwotę 27.271.000 zł z przeznaczeniem na różne wydatki rzeczowo-administracyjne i szkołę śródlądową.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#PosełMituraAntoni">W części 15 — Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych — wydatki zwiększa się o kwotę 4.459.050.000 zł, z tego na dział I — Zarząd Centralny, § 24 — import zlecony, t. j. kredyt na nawozy sztuczne pod zasiewy jesienne 1949 r. o kwotę 4.200.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 2 — Wojewódzkie działy rolnictwa i reform rolnych — na podróże służbowe i przesiedlenia, a także na higienę weterynaryjną o kwotę 145.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 3 — Popieranie produkcji rolnej — o kwotę 114.050.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#PosełMituraAntoni">W części 16 — Ministerstwo Oświaty — wydatki zwiększa się o kwotę 915.403.000 zł, z tego na naukę i szkolnictwo wyższe o kwotę 264.570.000 zł z przeznaczeniem na stypendia i pomoc dla młodzieży akademickiej.</u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 10 — Oświata i Kultura Dorosłych — o kwotę 602.693.000 zł z przeznaczeniem na walkę z analfabetyzmem 559.543.000 zł i na subwencje — 43.100.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#PosełMituraAntoni">W części 17 — Ministerstwo Kultury i Sztuki — wydatki zwiększa się o 1.003.544.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#PosełMituraAntoni">W tym w dziale 1 — Zarząd Centralny — na Rok Chopinowski, Mickiewiczowski i Puszkinowski o 61.070.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 3 — na twórczość artystyczną o 21.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 5 na popieranie teatru i muzyki o 743.900.000 zł, kwota ta przeznaczona jest dla nowozorganizowanych teatrów w związku z przejmowaniem ich od samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 6 — Ruch artystyczny i amatorski — o 14.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 7 — Muzea i ochrona zabytków — o 57.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#PosełMituraAntoni">W dziale 8 — Koszty współpracy kulturalnej z zagranicą — o 106.574.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#PosełMituraAntoni">W części 20 — Ministerstwo Zdrowia — wydatki zwiększa się o kwotę 1.888.500.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#PosełMituraAntoni">W tym na walkę z chorobami i lecznictwo (szpitalnictwo) o 1.865.000.000 zł, przeznaczonych na zakup leków, artykułów farmaceutyczno-sanitarnych i na bieżące potrzeby.</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#PosełMituraAntoni">Ponieważ kwotę tę, t. j. 1.865.000.000 zł Ministerstwo po zrealizowaniu odpłatności zwraca do Skarbu Państwa, faktyczne zwiększenie wydatków w części 20 wynosi tylko 23.500.000 zł, przeznaczonych na organizację nowych akademii lekarskich (20.000.000) i kupno nieruchomości (3.500.000).</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#PosełMituraAntoni">W części 21a — Ministerstwo Budownictwa (nowe) — wydatki na to Ministerstwo wynoszą 1.428.488.000 zł, nie wliczając w to kwot powstałych po zlikwidowaniu Ministerstwa Odbudowy. Z tego na poszczególne działy wypada:</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#PosełMituraAntoni">— Na dział 1 — Zarząd Centralny — 323.158.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#PosełMituraAntoni">— Na dział 1a — Instytuty Naukowo-Badawcze — 48.439.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#PosełMituraAntoni">— Na dział 3 — Wojewódzkie Wydziały Budownictwa i akcję budownictwa wiejskiego — 422.275.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#PosełMituraAntoni">— Na dział 4 — Dyrekcje Odbudowy — 178.731.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#PosełMituraAntoni">— Na dział 5 — Biuro Odbudowy Stolicy — 61.298.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#PosełMituraAntoni">— Na dział 7 — Szkolenie zawodowe — 535.611.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.52" who="#PosełMituraAntoni">W części 22 — Ministerstwo Żeglugi — zwiększenie wydatków wynosi 44.578.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.53" who="#PosełMituraAntoni">Z tego zwiększa się pozycja w dziale 4 — Rybołówstwo morskie — Morski Instytut Rybacki o kwotę 34.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.54" who="#PosełMituraAntoni">W części 26 — Ogólny Zarząd Skarbowy — zwiększenie wydatków wynosi 330.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.55" who="#PosełMituraAntoni">Z tego na § 21 — Różne koszty bankowe — o 80.000.000 zł, na § 25 — Różnice kursowe operacji walutowych — o kwotę 250.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.56" who="#PosełMituraAntoni">Sumy te pokryte są zwiększonymi dochodami w kwocie 843.000.000 zł.</u>
          <u xml:id="u-13.57" who="#PosełMituraAntoni">W części 29 — Państwowy Fundusz Ziemi — wydatki zwiększono o kwotę 234.000.000 zł z przeznaczeniem na przejmowanie ziemi od dotychczasowych użytkowników.</u>
          <u xml:id="u-13.58" who="#PosełMituraAntoni">W grupie B — Przedsiębiorstwa i Zakłady:</u>
          <u xml:id="u-13.59" who="#PosełMituraAntoni">— W części 4 — Prezydium Rady Ministrów — Polskie Radio, wydatki zwiększa się o 40.000.000 zł z przeznaczeniem na spłatę pożyczki udzielonej Polskiemu Radiu w 1948 r. w związku z jego uruchomieniem.</u>
          <u xml:id="u-13.60" who="#PosełMituraAntoni">— W części 11 — Ministerstwo Skarbu — Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych o 1.000.000 zł z przeznaczeniem na spłatę na kapitał zakładowy.</u>
          <u xml:id="u-13.61" who="#PosełMituraAntoni">Zwiększone zostały również etaty osobowe o 1476.</u>
          <u xml:id="u-13.62" who="#PosełMituraAntoni">Uzasadnienie tego zwiększenia:</u>
          <u xml:id="u-13.63" who="#PosełMituraAntoni">1) Powstało 6 nowych ministerstw (A-12b, c, d, e, f, g), które przejęły etaty osobowe z b. Ministerstwa Przemysłu i Handlu (A-12) z wyjątkiem Urzędu Patentowego, przejętego przez Państwową Komisję Planowania Gospodarczego, Szkolnictwa Przemysłowego, przejętego przez Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego i 951 etatów wojewódzkich i starościńskich przemysłowych, przejętych przez Ministerstwo Administracji Publicznej, oraz otrzymały 260 nowych etatów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-13.64" who="#PosełMituraAntoni">2) Powstała Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego (A-12a), która przejęła etaty osobowe Centralnego Urzędu Planowania. Głównego Urzędu Statystycznego, Instytutu Gospodarstwa Narodowego (A-4) oraz Urzędu Patentowego (z A-l2) i otrzymała 1257 nowych etatów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-13.65" who="#PosełMituraAntoni">3) Zorganizowane zostało Ministerstwo Budownictwa (A-21c), w którym po przejściu planowania przestrzennego do Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego pozostało o 161 etatów mniej od b. Ministerstwa Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-13.66" who="#PosełMituraAntoni">4) Przeznaczone zostały 132 etaty osobowe dla Oświaty i Kultury Dorosłych w części 16, na które przyznany został kredyt, a które nie zostały zamieszczone w etatach Ministerstwa Oświaty od 1 września 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-13.67" who="#PosełMituraAntoni">5) W części 4 — Prezydium Rady Ministrów — nastąpiło zmniejszenie o 12 etatów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-13.68" who="#PosełMituraAntoni">Uległa również zwiększeniu część etatów pojazdów mechanicznych o 230. Składają się na to:</u>
          <u xml:id="u-13.69" who="#PosełMituraAntoni">a) samochody osobowe o 88 sztuk,</u>
          <u xml:id="u-13.70" who="#PosełMituraAntoni">b) samochody ciężarowe o 56 sztuk,</u>
          <u xml:id="u-13.71" who="#PosełMituraAntoni">c) motocykle o 106 sztuk.</u>
          <u xml:id="u-13.72" who="#PosełMituraAntoni">Zmiany te uwidocznione są w załączniku nr 6 do niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-13.73" who="#PosełMituraAntoni">Faktyczny wzrost dodatkowych wydatków budżetowych na 1949 r. wynosi zaledwie 1% sum wydatków bieżących uchwalonych w budżecie na 1949 r., gdy w 1948 r. dodatkowe wydatki wynosiły przeszło 18% wydatków bieżących. Jest to duży krok naprzód w naszym planowaniu, tym bardziej gdy się weźmie pod uwagę, że poważne kwoty umieszczone w wydatkach dodatkowych na 1949 r. nie były po prostu możliwe do umieszczenia ich w normalnym budżecie. Spowodowały je zaszłe zmiany w naszej administracji państwowej, nasza głęboka troska o człowieka, o jego oświatę, kulturę, a przede wszystkim o pokój.</u>
          <u xml:id="u-13.74" who="#PosełMituraAntoni">Przedstawiłem Wysokiemu Sejmowi rządowy projekt o zmianach w budżecie na 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-13.75" who="#PosełMituraAntoni">W imieniu Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu proszę o przyjęcie go z poprawkami wniesionymi przez komisję w części 6 w dziale 1 i w dziale 11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Otwieram rozprawę.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu posłowi Rapaczyńskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Wysoki Sejmie! Przedstawiony nam projekt ustawy o zmianach w budżecie na 1949 r. sprowadza się w swoim ostatecznym rezultacie do powiększenia budżetu o około 23 miliardów złotych. W tym około 4 miliardów złotych stanowią wydatki majątkowe, reszta — to wydatki budżetu administracyjnego. W całości strona wydatkowa budżetu na skutek tych kredytów dodatkowych zwiększa się o około 7%.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Bliższa analiza poszczególnych pozycji, na które rozkładają się te kredyty, musi doprowadzić nas do przekonania, że zostały one podyktowane koniecznościami państwowymi i nie budzą poważniejszych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Jeżeli chodzi o analizę ważniejszych pozycji, to na pierwszym miejscu trzeba wymienić wydatki w resorcie obrony narodowej w wysokości prawie 9 miliardów złotych. Nie ulega żadnej wątpliwości, że w budżecie pierwotnym na 1949 r., mimo głęboko pokojowego charakteru tego budżetu, wydatki na ten resort były zapreliminowane bezwzględnie za nisko i winny być o tę — w porównaniu do zamierzonego celu — nieznaczną kwotę podwyższone.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Już podczas debaty nad budżetem na 1949 r. zapowiedział p. Minister Skarbu, że wykonanie ustawy o zmianie organizacji naczelnych władz gospodarki narodowej pociągnie za sobą konieczność odpowiedniego zwiększenia wydatków na organizację nowych ministerstw, których stworzenie ta ustawa przewidywała. Z natury rzeczy p. Minister Skarbu w chwili uchwalania tego budżetu nie był w stanie jeszcze podać wysokości tych wydatków dodatkowych. Obecnie z tego tytułu proponuje się uchwalenie kredytów dodatkowych, po wzajemnych rozliczeniach strony wydatkowej i dochodowej, w wysokości 1,5 miliarda złotych. Trzeba przyznać, że ta kwota, zwłaszcza jeśli się uwzględni olbrzymie zmiany natury organizacyjnej, które ta ustawa na aparat państwowy nałożyła, jest skromna.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Postulat zbliżenia resortów centralnych do zakładów pracy już w pierwszej fazie realizacji ustawy okazał się zupełnie słusznym. Zbliżenie to pozwoliło nowokreowanym ministerstwom na dokładniejsze i szybsze rozwiązywanie problemów specyficznych dla każdej gałęzi przemysłu i pozwoliło na usprawnienie pracy na wielu odcinkach.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Nie należy się jednak łudzić, aby dzięki tym dodatkowym wydatkom ministerstwa nowokreowane, szczególnie ministerstwa przemysłowe, osiągnęły już ostateczny stopień swej organizacyjnej krystalizacji. W najbliższym budżecie na 1950 r. niewątpliwie będziemy musieli zwiększyć budżety tych ministerstw, ażeby zapewnić im tę sprawność organizacyjną, która jest konieczna dla spełniania przez te ministerstwa nałożonych na nie niezmiernie odpowiedzialnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Następną sprawą, której wykonanie przyczyniło się, a raczej wywołało konieczność powiększenia kredytów w resorcie Ministerstwa Oświaty, jest ustawa o walce z analfabetyzmem.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Wydatki z tego tytułu, przewidziane w projekcie ustawy o kredytach dodatkowych, wynoszą około 600 milionów złotych. Zasadności i celowości tych wydatków dodatkowych nikt nie może kwestionować. Akcja walki z analfabetyzmem, zakrojona na szeroką skalę, rozwija się pomyślnie i mamy wszelką uzasadnioną nadzieję, że w planowanym terminie analfabetyzm, owo przeklęte dziedzictwo wieków nierządu kapitalistyczno-obszarniczego w Polsce, będzie należał do bezpowrotnej i niesławnej przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">W Polsce ludowej, kładącej fundamenty pod budowę socjalizmu, nie może być ani jednego analfabety.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Duży dynamizm rozwoju i wzrost współpracy oraz wymiany kulturalnej pomiędzy Polską a Związkiem Radzieckim i krajami demokracji ludowej wywołał konieczność podniesienia wydatków w resorcie Ministerstwa Kultury i Sztuki o dalszy 1 miliard zł. Przełom, który ostatnio się dokonał w organizacji naszego życia kulturalnego, pozwala nam zasadnie przypuszczać, że wydatki budżetowe łożone na ten cel przez Państwo będą w coraz większej mierze służyć popieraniu planowych akcji kulturalnych. Zdajemy sobie sprawę w pełni, że planowanie w tej dziedzinie jest trudniejsze niż w jakiejkolwiek innej, tym niemniej musimy dołożyć wszelkich starań, aby ciągle i szybko wzrastający ruch kulturalny najszerszych mas pracujących kierować w szerokie łożysko socjalistycznej kultury. Ostatnie wypowiedzi Wiceministra Sokorskiego na posiedzeniu Komisji Kultury i Sztuki przekonały nas o tym, że na tym polu zaszły zasadnicze zmiany, które w najbliższej przyszłości wydadzą oczekiwane owoce.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">W resorcie Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych wydatkowanie około 4,5 miliarda złotych jest uzasadnione zwiększeniem intensywności popierania akcji hodowlanej, roślinnej i zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Wreszcie, o ile chodzi o część budżetową Prezydium Rady Ministrów, to przewidziane tam zwiększenie poszczególnych pozycji dotyczy przede wszystkim usprawnień organizacyjnych na odcinku organizacji młodzieżowych; na ten cel przeznacza się 660 milionów złotych i dla Organizacji SP — 205 milionów złotych. Na organizację Wystawy Przemysłu Lekkiego w Moskwie — 723 milionów złotych. Na wymianę wydawnictw — 650 milionów złotych.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Ten krótki przegląd ważniejszych pozycji, które się znalazły w przedłożonym Sejmowi projekcie zmian budżetowych, pozwala nam już zorientować się w tym, że wydatki te tylko w nieznacznej mierze odnoszą się do wydatków aparatu administracyjnego Państwa sensu stricto, a w masie swej natomiast są przeznaczone na pełniejsze zaspokajanie potrzeb przez rozszerzanie lub inicjowanie ważnych akcji społecznych. Służą zatem w pierwszym rzędzie do pełniejszego zaspokojenia potrzeb ogółu ludności.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Musimy zdać sobie dokładnie sprawę z tego, że nasz młody organizm społeczny wykazuje dużą dynamikę, o ile chodzi o konieczność zaspokajania ciągle rosnących potrzeb społecznych; jeżeli równocześnie zważymy, że udział kredytów dodatkowych w ogólnym budżecie Państwa wykazuje tendencję silnie zniżkową, bo z 18% w 1948 r. spadł obecnie do zaledwie 7% w rb., to musimy przyjść do przekonania, że metoda naszego planowania finansowego ulega stałej i metodycznej poprawie. Pozwala to nam mieć uzasadnioną nadzieję, że ta tendencja zniżkowa, o ile chodzi o stosunek procentowy kredytów dodatkowych do zasadniczej wysokości budżetu, będzie się nadal utrzymywała.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Z drugiej strony musimy także w dalszym ciągu zdawać sobie sprawę z tego, że ta dynamika zaspokajania coraz rosnących potrzeb ujawnia się w tym, że wydatki, które zostają zapreliminowane w pierwotnym budżecie w wysokości dostatecznej, w trakcie ich wydatkowania okazują się za szczupłe. Jednakowoż, jeżeli zważymy, że ta dynamika równoważona jest co najmniej równą dynamiką po stronie spodziewanych dochodów państwowych, to musimy uznać, że przedkładane kredyty dodatkowe w naszych warunkach są raczej symptomem wzrostu.</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#PosełRapaczyńskiKazimierz">Z tego względu i z uwagi na to, że zawnioskowane kredyty dodatkowe mają służyć dla pełniejszego zaspokojenia potrzeb całego organizmu gospodarczego, klub nasz będzie głosował za przedłożonym projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy pragnie kto jeszcze zabrać głos? Nikt. Zamykam rozprawę.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu nadanym mu przez komisję, proponuję przeto przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o zmianach w budżecie na 1949 r.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o zmianach w budżecie na 1949 r. jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz o polskich normach i standardach (druki nr 575 i 603).</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Kosydarskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełKosydarskiWładysław">Wysoka Izbo! Na wstępie pragnę zaznaczyć, że ustawa o Polskim Komitecie Normalizacyjnym wypełnia lukę w organizacji naszego gospodarstwa narodowego. Jest ona tym ważniejsza, że dotyczy gospodarki narodowej uspołecznionej, gdzie państwo jest największym producentem i największym odbiorcą.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełKosydarskiWładysław">Gospodarka normalizacyjna ma swoją przeszłość, swoją historię. Rozpoczęto ją na przełomie XIX i XX stuleci w związku z pożądanymi przez wytwórców oszczędnościami zarówno w dziedzinie materiałowej jak i kosztów robocizny. Chodziło głównie o to, ażeby poczynić największe oszczędności w związku z różnorodną normalizacją, która wprowadzała chaos w produkcję, a głównie chodziło o interesy producentów.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełKosydarskiWładysław">Drugim czynnikiem, wprowadzonym do prac normalizacyjnych był odbiorca, który faktycznie decydował o normach, bo on te normy pobierał w formie rozmaitych produktów i za te normy płacił.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełKosydarskiWładysław">Trzecim czynnikiem był świat nauki, jako czynnik bezstronny, krytyczny, który miał pracować bezstronnie i celowo, i wydawał normy potrzebne dla życia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełKosydarskiWładysław">Wreszcie wprowadzono czwarty czynnik — państwo, które z natury rzeczy coraz większy brało udział w produkcji i w pobieraniu przedmiotów wytworzonych.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełKosydarskiWładysław">Na tych czterech zasadniczych elementach, tj. wytwórcy, odbiorcy, świecie naukowym i wreszcie państwie bazowała się dalsza praca normalizacyjna i w tym stanie organizacji weszła także na teren Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełKosydarskiWładysław">W Polsce Polski Komitet Normalizacyjny rozpoczął swoje prace w 1923 r. Była to organizacja społeczna, pracująca pod patronatem Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Zakres pracy Polskiego Komitetu Normalizacyjnego był dość szczupły, mianowicie dotyczył on dziedziny hutnictwa, przemysłu metalowego, chemii, komunikacji, zdrowia publicznego i oczywiście różnych innych zagadnień, objętych t. z w. pozycją: „różne zagadnienia”. Oprócz Komitetu Normalizacyjnego pracowały także nad ustalaniem norm wojsko, organizacja elektryków i wiele innych drobnych instytucji.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełKosydarskiWładysław">Praca Polskiego Komitetu Normalizacyjnego przed wojną zamyka się sumą 1200 norm. Jednakowoż to wszystko było prowadzone raczej pod patronatem i w interesie inicjatywy prywatnej i właściwie chodziło przede wszystkim o interes producenta indywidualnego. Prawo powszechności, które obowiązuje w gospodarstwach uspołecznionych, nie miało tu miejsca. Klasycznym tego przykładem było stanowisko przemysłu włókienniczego, który ustalił tezę, że norma ma obowiązywać tylko wyjątkowo, a obowiązkiem jest interes producenta prywatnego. W każdym razie w tym systemie pracy wypracowano 1200 norm przez Polski Komitet Normalizacyjny, około 400 przez wojsko a przez organizację elektryków około 100 norm i niewielką sumę przez inne instytucje, które jednak nie miały prawa powszechności.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PosełKosydarskiWładysław">Dowodem tego jak normy obowiązywały, jest fakt, że na przeszło 1200 norm, opracowanych przez Polski Komitet Normalizacyjny, zaledwie 2 stały się prawem.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#PosełKosydarskiWładysław">W czasie okupacji Polski Komitet Normalizacyjny pracował konspiracyjnie; zbierał i organizował materiały potrzebne na czas, kiedy okupanta wyrzucimy z kraju.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#PosełKosydarskiWładysław">W 1945 r. Polski Komitet Normalizacyjny powołany przez Rząd ludowy rozpoczął pracę na szerokim terenie i lepiej ją zorganizował. Powołał przeszło 35 instytutów naukowych, kilkanaście biur konstrukcyjnych, zaangażował do pracy przeszło 2000 pracowników i wszystkie przedsiębiorstwa państwowe, urzędy i instytucje. Jeśli Polski Komitet Normalizacyjny mógł się przed wojną pochlubić rezultatem 1200 norm, to obecnie Polski Komitet Normalizacyjny w naszej rzeczywistości ma już ich ponad 3000, a planem 6-letnim obejmuje ich do 6000.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#PosełKosydarskiWładysław">Praca Polskiego Komitetu Normalizacyjnego rozwija się w zupełnie innych warunkach. Obecnie w naszej rzeczywistości — jak zaznaczyłem — Państwo jest największym producentem i największym konsumentem. Normy wypracowane przez Polski Komitet Normalizacyjny mają zupełnie inny charakter w naszej gospodarce socjalistycznej. Nie można sobie wyobrazić jakiegokolwiek planu, jakiegokolwiek przedsięwzięcia w naszym ustroju, aby mogło być zrealizowane bez planu, a plan bez normy. Dlatego też ustawa, która obecnie jest przedmiotem rozprawy, ma niezmiernie ważne znaczenie dla naszej gospodarki narodowej, ponieważ wprowadza prawo powszechności norm.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#PosełKosydarskiWładysław">Co jest celem tej ustawy? Polski Komitet Normalizacyjny ma wypracowywać normy dla technicznego życia, dla handlu, wytwórczości, administracji, zdrowotności publicznej i dla zorganizowania naszego życia gospodarczego. Ma koordynować wszystkie wysiłki na tym polu, organizować, rozprzestrzeniać je i bronić, aby normy były należycie wprowadzane w życie i respektowane. Ustawa ta ma charakter bardzo demokratyczny. Nie można sobie wyobrazić, aby normy mogły być opracowywane tylko w czterech ścianach bez kontroli społeczeństwa i bez kontroli osób zainteresowanych — świata pracy. Każda norma, przepracowana przez Radę Naukową Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, będzie ogłaszana publicznie, będzie dyskutowana publicznie, będzie krytykowana publicznie, a Polski Komitet Normalizacyjny, zebrawszy te wszystkie krytyczne uwagi, jeszcze raz ją przepracuje, dokładnie przefiltruje i dopiero ogłosi jako normę obowiązującą. Jak zaznaczyłem, forma pracy Polskiego Komitetu Normalizacyjnego nad normami w obrębie tej ustawy jest bardzo demokratyczna i to jest wielka jej zaleta.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#PosełKosydarskiWładysław">Ustawa ta nie była łatwa w opracowaniu. Wystarczy jeżeli wspomnę, iż Związek Radziecki, zanim wydał podobną ustawę, pracował nad nią przez 15 lat. Nasz Rząd wzorował się na ustawie radzieckiej w opracowaniu ustawy o Polskim Komitecie Normalizacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#PosełKosydarskiWładysław">Komisja po dokładnym rozpatrzeniu tekstu ustawy wprowadziła poprawki do artykułów 10, 14 i 15. Wyłoniło się w czasie dyskusji zagadnienie, czy przy opracowaniu norm może zajść taki wypadek, że świat pracy dozna uszczerbku w swojej organizacji, czy świat pracy będzie odpowiednio respektowany. Oczywiście w statucie, który zostanie wydany, wszystkie te zagadnienia są przewidziane, niemniej, czyniąc zadość żądaniom zarówno związków zawodowych jak i Związku Samopomocy Chłopskiej, w art. 10 wprowadzono następującą zmianę: „Statut uwzględni w składzie Rady Naukowej przedstawicielstwo związków zawodowych i Związku Samopomocy Chłopskiej”.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#PosełKosydarskiWładysław">Dalej w art. 14 po ust. 2 doda je się nowy ustęp, jako ust. 3, o brzmieniu: „3. Rozporządzenia, określone w ust. 1 i 2, będą wydane po zasięgnięciu opinii Centralnej Rady Związków Zawodowych i zarządu głównego Związku Samopomocy Chłopskiej”. Bardzo ważny jest art. 15 traktujący o sankcjach. W projekcie rządowym kary za nadużywanie, fałszowanie itd. nakładane przez administrację przewidziane są w wysokości do 3 miesięcy aresztu lub grzywny do 150.000 zł. Kara ta uznana została za zbyt małą. Dlatego komisja wniosła poprawkę, ażeby w ust. 1 w wierszu 2–3 wyrazy: „do 3 miesięcy” zastąpić wyrazami „do 2 lat”, następnie w wierszu 3 skreślić wyrazy: „do 150.000 zł”; ust. 2 otrzymuje brzmienie: „Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub grzywnie”.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#PosełKosydarskiWładysław">Dlaczego komisja stanęła na tym stanowisku? Po pierwsze administracja nie jest na tyle wyposażona w odpowiednią ilość rzeczoznawców, ażeby mogła określać, jaki jest charakter przestępstwa, jeżeli się nie stosuje danej normy i naraża Państwo na straty. Po drugie szkody, wynikające na skutek niestosowania normy, mogą być tak olbrzymie, że o tym może rozstrzygać tylko sąd. Wystarczy, gdy podam następujący fakt. Opracowano normy dotyczące budownictwa żelaznego i dla niego podniesiono górną granicę natężeń w żelazie, z czego otrzymujemy 8% oszczędności na materiale. Jeżeli się weźmie pod uwagę, że rocznie przebudujemy 50.000 wagonów żelaza i stali, to otrzymamy na tym materiale jako oszczędność 4.000 wagonów. Niestosowanie tych norm naraża Państwo na olbrzymie straty. Możemy to rozszerzyć również i na drewno, cement i inne materiały bardzo ważne w wykonaniu naszego planu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#PosełKosydarskiWładysław">Inne poprawki są natury stylistycznej.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#PosełKosydarskiWładysław">Proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tej ustawy z poprawkami Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Otwieram rozprawę.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Głos ma poseł Kuczewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełKuczewskiWładysław">Wysoki Sejmie! Normalizacja, nazywana, gdy idzie o sprawy budowlane, standaryzacją, jest treścią pracy zespołowej, zdążającej do ujednostajnienia i uzgodnienia wszelkich definicji, oznaczeń, wymiarów, znaków, kształtów, materiałów, stopni dokładności, metod badawczych, warunków dostawy itp. W wyniku tego rodzaju pracy zespołowej powstaje norma, lub gdy idzie o budownictwo, standard. Normy spotykamy nieomal na wszystkich polach działalności ludzkiej jako wynik dłuższego doświadczenia praktycznego, popartego danymi teoretycznymi, jako wynik porozumienia osiągniętego w oparciu o nauki ścisłe tudzież stosowane dla uproszczenia i ułatwienia stosunków produkcyjnych w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełKuczewskiWładysław">Normalizacja definicji naukowych i metod naukowo-badawczych najczęściej dokonywała się i w dalszym ciągu dokonuje się samoczynnie w toku pracy instytucji naukowych.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełKuczewskiWładysław">Normalizacja, która zawsze odbywa się przy udziale uczonego lub instytucji naukowej pod auspicjami wymogów teorii, jest z natury rzeczy niczym innym, jak wynikiem porozumienia pomiędzy wytwórcą pewnych dóbr materialnych z jednej strony, a odbiorcą tych samych dóbr z drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełKuczewskiWładysław">Normalizacja powstała w 40-tych latach XIX wieku. Wskutek sprzeczności interesów, istniejących w ustroju kapitalistycznym, normalizacja na przestrzeni 75 lat swego istnienia nie poczyniła znaczniejszych postępów. Dopiero w okresie pierwszej wojny światowej państwa imperialistyczne pod naciskiem konieczności wojennych, w dążeniu do usprawnienia procesów technologicznych zaczęły zabiegać o zmniejszenie ilości typów (wymiarów) wytworów, o szybkie upłynnianie swych remanentów, o usuwanie nieporozumień pomiędzy wytwórcą a odbiorcą, o skrócenie terminów dostaw, o ułatwienie i uproszczenie zaopatrywania się w znormalizowane części zamienne do maszyn, urządzeń i przyrządów, o wysoką jakość i celową, wypróbowaną doświadczeniem wielu ludzi, konstrukcję maszyn, urządzeń i przyrządów. Toteż po pierwszej wojnie światowej komitety normalizacyjne pojawiły się we wszystkich krajach przemysłowych. W 1926 r. powstała Międzynarodowa Federacja Narodowych Komitetów Normalizacyjnych, t. zw. ISA (International Federation of the National Standardizing Assosiations), która miała na celu osiąganie porozumienia co do pewnych norm międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełKuczewskiWładysław">Normalizacja w rękach potężnych trustów i monopoli była jednym ze środków wilczych porachunków z drobniejszymi lub finansowo słabszymi producentami dla wykupywania za tanie pieniądze ich przedsiębiorstw. Dlatego w ustroju kapitalistycznym normalizacja cieszy się powodzeniem o tyle, o ile służy usuwaniu konkurenta z rynku.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#PosełKuczewskiWładysław">Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 lipca 1923 r. („Monitor Polski” nr 157, poz. 193) został powołany do życia Polski Komitet Techniczny przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu dla normalizacji wytworów przemysłowych oraz ich dostawy. Do zadań komitetu należało:</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#PosełKuczewskiWładysław">1) rozpatrywanie wniosków ministerstw, organizacji gospodarczych, społecznych, instytucji naukowych w sprawach ogólnych warunków technicznych i przepisów odbiorczych, mających obowiązywać przy dostawie przedmiotów, zamawianych przez instytucje rządowe,</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PosełKuczewskiWładysław">2) rozpatrywanie wniosków ministerstw,. organizacji gospodarczych, społecznych, instytucji naukowych w sprawie ustalania warunków, jakim odpowiadać powinny materiały używane do wyrobów rozmaitych przedmiotów, zamawianych przez instytucje rządowe, a także mających zastosowanie w ogóle w przemyśle,</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#PosełKuczewskiWładysław">3) koordynowanie już zapoczątkowanej przez szereg przedsiębiorstw i organizacji działalności w kierunku normalizacji wytworów przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PosełKuczewskiWładysław">Polski Komitet Techniczny pokrywał swoje wydatki z sum budżetowych Państwa i pod tym względem zbliżony był do Comission Permanente de Standardisation we Francji. Natomiast powstały w Niemczech w 1917 r. Komitet Normalizacyjny utrzymywał się z pieniężnych świadczeń przemysłu, handlu i główniejszych stowarzyszeń technicznych (VDE, VDI i innych). Czynność komitetu ograniczała się do ustalania ogólnych podstaw wszystkich prac normalizacyjnych, prowadzonych przez poszczególne komisje zawodowe. Te ostatnie korzystały z zupełnej samodzielności. Niektóre stowarzyszenia (jak np. Stowarzyszenie Elektrotechników) posiadały prawo samodzielnego opracowywania norm, które były uznawane za normy komitetu i oznaczane znakiem „DIN”.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PosełKuczewskiWładysław">Podobną do niemieckiej była organizacja Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, który powstał z wymienionego wyżej Polskiego Komitetu Technicznego na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1926 r. („Monitor Polski” nr 40, poz. 109). Podkreślić należy, że normy, wydawane przez Polski Komitet Normalizacyjny ze znakiem „PN”, nie były obowiązujące. Stąd często powstawały sytuacje paradoksalne: w Polsce zamiast norm polskich otwarcie, a nawet oficjalnie były stosowane bardziej dogodne dla kapitalistów normy niemieckie. Tak się rzecz miała np. w kablach elektrycznych. Stowarzyszenie Elektryków Polskich zaproponowało, a PKN zatwierdził kable o wzmocnionej — w stosunku do niemieckiej — powłoce ołowianej i izolacyjnej, oczywiście, dla lepszej i dłuższej służby kabla elektrycznego w terenie. Natomiast kapitaliści dla przemysłu polskiego zamawiali kable według norm niemieckich, kable tańsze, ale za to mniej wytrzymałe i mniej pewne w pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PosełKuczewskiWładysław">Owocem działalności PKN za czas istnienia normalizacji w Polsce przedwrześniowej było — jak powiedział sprawozdawca — około 1200 norm, podczas gdy na dorobek komitetu normalizacyjnego ZSRR składa się powyżej 8.000 norm.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PosełKuczewskiWładysław">W Polsce ludowej, wkraczającej w okres 6-letniego planu budowy podstaw socjalizmu, normalizacja staje się jednym z warunków racjonalizacji produkcji, jedną z podstaw podnoszenia wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PosełKuczewskiWładysław">W zakresie racjonalizacji produkcji normalizacja jest czynnością wstępną. Za nią idzie wybór jak najmniejszej, praktycznie osiągalnej ilości typów normalnych. Dzieło wieńczy specjalizacja wytwórczości, prowadząca do zmniejszenia nakładu czasu, pracy i środków materialnych na produkcję niedużej ilości typów normalnych w seriach lub masowo (na taśmie).</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#PosełKuczewskiWładysław">W ustroju demokracji ludowej, spełniającej funkcje dyktatury proletariatu, nie ma sprzeczności pomiędzy społecznym charakterem wytwarzania a społeczną własnością środków produkcji. Zatem normalizacja w całym zakresie spełni zadania, do jakich przez swoją istotę jest powołana.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#PosełKuczewskiWładysław">Przedłożony Wysokiemu Sejmowi projekt ustawy o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz o państwowych normach i standardach, aczkolwiek w tytule ma podobną do przedwrześniowej nazwę Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, to jednak zawiera całkiem odrębną, całkiem nową, bo socjalistyczną treść. Polska ludowa będzie mogła — dzięki przedłożonej ustawie — prowadzić racjonalną gospodarkę surowcową, usuwając deficytowe, zagraniczne surowce przy produkcji przedmiotów, które — ze względu na swe przeznaczenie — mogą być produkowane z tanich surowców krajowych, ograniczać ilość typów wyrobów do poziomu, stosowanego w przodującym przemyśle radzieckim, opierać się na dorobku normalizacyjnym mocarstwa socjalistycznego, przyśpieszać i skracać cykl produkcyjny w przemyśle, dążyć do jak najdalej idącej zamienności części maszyn, urządzeń i przyrządów z uwzględnieniem bogatej produkcji radzieckiej. Właśnie dlatego — po myśli ust. 1 art. 14 projektu ustawy — przewodniczący PKPG, po porozumieniu się z odpowiednimi ministrami, może uznać w drodze rozporządzenia określone normy i standardy, ustalone przez Komitet, za obowiązujące na całym obszarze Państwa lub pewnej jego części lub dla pewnych gałęzi życia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#PosełKuczewskiWładysław">Jak wynika z ducha ustawy Polski Komitet Normalizacyjny nie będzie autorem norm. Te ostatnie będą tworzone w bliskości warsztatu produkcyjnego z jak najdalej idącym uwzględnieniem wymogów zarówno życia praktycznego jak teorii.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#PosełKuczewskiWładysław">W końcu z całym naciskiem podkreślić trzeba, że — po myśli art. 9 ust. 5 i art. 10 ust. 2 projektu ustawy — działalność Komitetu kierowana będzie przez czynnik społeczny, przez przedstawicieli związków zawodowych i Związku Samopomocy Chłopskiej, którzy, jako członkowie Rady Naukowej, wywrą swój wpływ na należyty tok prac Polskiego Komitetu Normalizacyjnego przy budowaniu podstaw ustroju socjalistycznego.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#PosełKuczewskiWładysław">Klub poselski Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej będzie-głosował za projektem ustawy z druku nr 575 łącznie z poprawkami Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu z druku nr 603.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu posłowi Cieślakowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełCieślakStanisław">Wysoki Sejmie! Cechą gospodarki planowej jest i musi być jak najbardziej oszczędne gospodarowanie, celem bowiem gospodarki planowej jest jak najpełniejsze zaspokojenie potrzeb ludzkich, jak najszybsza rozbudowa całego gospodarstwa narodowego, stałe dążenie do obniżania kosztów produkcji zarówno przemysłowej jak i rolnej, ażeby produkować lepiej, szybciej i taniej.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełCieślakStanisław">Dlatego też wobec takich zadań, stojących przed gospodarką planową, i wobec cech tej gospodarki planowej — zwłaszcza w okresie przedterminowego zwycięskiego zakończenia 3-letniego planu gospodarczego i wejścia Polski na drogę budowy fundamentów socjalizmu w planie 6-letnim — pilną i ważną sprawą staje się stałe, ciągłe i nieustępliwe szukanie nowych utajonych jeszcze rezerw w naszej gospodarce, tych rezerw, o których tak wymownie mówił ówczesny Minister Przemysłu i Handlu a obecny Wicepremier i Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego ob. Hilary Minc w swoim przemówieniu w historycznym dniu 21 września 1946 r., kiedy Krajowa Rada Narodowa uchwalała wprowadzenie planowego systemu gospodarowania w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełCieślakStanisław">Wprowadzenie norm, racjonalizacja i normalizacja procesów produkcyjnych pozwoli na wydobycie nowych, dotychczas jeszcze niewykorzystanych, olbrzymich rezerw tkwiących w naszej gospodarce i pozwoli te rezerwy użyć i uruchomić na jeszcze pełniejsze zaspokojenie potrzeb świata pracy, na jeszcze pełniejszą rozbudowę naszego gospodarstwa narodowego, na dalsze obniżenie kosztów produkcji rolnej i przemysłowej, a tym samym i na dalszy rozwój oświaty, kultury, opieki zdrowotnej, bo to wszystko przecież zawisłe jest od rozwoju i wzrostu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełCieślakStanisław">Wprowadzenie norm, racjonalizacja procesów produkcyjnych również w dużym stopniu dotyczy i rolnictwa. Jakież olbrzymie oszczędności można uzyskać przez wprowadzenie norm w zakresie maszyn i narzędzi rolniczych, zwłaszcza ich części wymiennych, w dziedzinie materiałów budowlanych wszelkiego typu, w obrocie artykułami rolniczymi. Rolnictwo i gospodarka rolna zużywa przecież olbrzymie ilości surowców, maszyn, urządzeń technicznych, produkuje olbrzymią ilość zbóż, roślin przemysłowych, artykułów hodowlanych itd. Każda drobna nawet, nieraz pozornie mało efektywna oszczędność to w rezultacie miliony i miliardy złotych zysku, które można będzie obrócić na rozbudowę gospodarstwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełCieślakStanisław">Zdajemy sobie sprawę, że w warunkach zacofanej drobnotowarowej gospodarki chłopskiej wszechstronna normalizacja procesów produkcji w rolnictwie, jak również szybki jej rozwój nie jest możliwy. Dopiero w warunkach gospodarki zespołowej, w wielkich, wolnych od wyzysku kapitalistycznego gospodarstwach, możliwa będzie pełna normalizacja i pełne zracjonalizowanie procesów produkcyjnych w rolnictwie. Ale to nie znaczy, abyśmy już dziś zrezygnowali z możliwości dalszego umacniania tych elementów planowego regulowania gospodarki chłopskiej, jakie nam daje istnienie ustroju demokracji ludowej, dążącej ku socjalizmowi, posiadanie socjalistycznego przemysłu, postępujące naprzód uspołecznienie handlu i istnienie władzy ludowej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełCieślakStanisław">Nie dziwi nas fakt, że Rząd przyszedł z ustawą o Polskim Komitecie Normalizacyjnym dopiero dziś. Bo dopiero dziś istnieje właściwa atmosfera do rozstrzygania właśnie tych spraw. Mogą być one załatwiane pełniej tylko na bazie rozwoju uspołecznionej gospodarki, na bazie rozwoju i umasowienia ruchu współzawodnictwa pracy i racjonalizatorstwa. Rozstrzyganie zagadnień normalizacji procesów pracy jest możliwe tylko na bazie nieubłaganej walki z elementami kapitalistycznymi i ograniczeniem wyzysku człowieka przez człowieka i tylko wtedy, gdy się wprowadza żelazną zasadę, która jest podstawą naszego ustroju: „każdemu według pracy”.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PosełCieślakStanisław">Rzecz jasna, że normy Polski ludowej i cała działalność w kierunku normalizacji, racjonalizacji życia gospodarczego w kraju różni się bardzo i zasadniczo od tych prób, jakie w tej dziedzinie zjawiły się i w ustroju kapitalistycznym. Normy w ustroju kapitalistycznym były wprowadzone po to, aby kapitalista zwłaszcza wielki, miał umożliwione jeszcze szybsze i jeszcze łatwiejsze uzyskiwanie wielkich zysków. W Polsce ludowej normalizacyjna działalność, mająca na celu usprawnienie naszego gospodarstwa, ma charakter społeczny i służy interesom mas pracujących.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełCieślakStanisław">Ustawa, o której obecnie mówimy, ma na celu dalsze usprawnienie planowej gospodarki w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PosełCieślakStanisław">Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, które mam zaszczyt z tej trybuny reprezentować, przywiązuje dużą, olbrzymią wagę do dalszego rozwoju planowego systemu gospodarowania w Polsce. Zdajemy sobie bowiem sprawę z tego, a z nami wszyscy chłopi mało i średniorolni, że gospodarka planowa jest nie tylko bardziej nowoczesnym i postępowym sposobem gospodarowania, ale że gospodarka planowa jest przede wszystkim instrumentem walki klasowej o nowy, sprawiedliwy ustrój. Zgodnie więc z deklaracją naszą, przyjętą na pierwszym kongresie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, która na czoło programu ZSL wysuwa sprawę przebudowy ustroju gospodarczego w kierunku usunięcia wyzysku kapitalistycznego, głosować będziemy za tą ustawą, jak i za każdą, która umacnia gospodarkę planową jako instrument walki z elementami kapitalistycznymi, a tym samym i budowę Polski sprawiedliwej, wolnej od wyzysku człowieka przez człowieka.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#komentarz">(Oklaski.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Do głosu nikt więcej się nie zapisał. Zamykam rozprawę. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omówionego projektu ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu nadanym mu przez komisję, proponuję przeto przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz o polskich normach i standardach.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz o polskich normach i standardach jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 15 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o rządowym projekcie ustawy o utworzeniu Biura Rzeczników Patentowych (druki nr 576 i 604).</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Fijałkowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełFijałkowskiWiesław">Wysoka Izbo! Referuję projekt ustawy o utworzeniu Biura Rzeczników Patentowych. Projekt przekazany został Komisji Planowania Gospodarczego i Budżetu po rozważeniu na posiedzeniu i Sejmu w dniu 28 października. Komisja zapoznała się z projektem ustawy i w dniu 1 grudnia po przedyskutowaniu doszła do wniosku, że projekt całkowicie odpowiada celowi i potrzebom.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełFijałkowskiWiesław">Formułując swe stanowisko, komisja wychodziła z następujących założeń:</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełFijałkowskiWiesław">W państwie ludowym wynalazczość i racjonalizatorstwo przyjmuje znacznie poważniejsze rozmiary niż w państwie kapitalistycznym. Przykładem tego są osiągnięcia w dziedzinie wynalazczości i racjonalizatorstwa Związku Radzieckiego i nasze własne dotychczasowe osiągnięcia. Dzieje się to dlatego, że w ustroju socjalistycznym, w ustroju demokracji ludowej każdy pracownik w rozumieniu swych zadań głęboko zainteresowany jest wynikami swej pracy i swoich towarzyszy. Ze względu na znaczenie wynalazczości i racjonalizatorstwa w państwie demokracji ludowej, należy wynalazczość i racjonalizatorstwo otoczyć opieką państwa i społeczeństwa, opieką, która zapewni pomoc techniczną i prawną, najdalej ubezpieczy interesy obywatela, a jednocześnie zagwarantuje bezwzględnie, że w żadnym wypadku interesy Państwa nie zostaną naruszone.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełFijałkowskiWiesław">Pracując obecnie na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 1928 r., rzecznicy patentowi nie pracowali we właściwych warunkach prawnych i organizacyjnych. Między innymi prawo obecnie obowiązujące nie ustala dostatecznego zakresu działania rzeczników patentowych, nie ustala możliwości nadzoru i kontroli ze strony urzędu patentowego, które są niedostateczne. Nie ma gwarancji zachowania tajemnicy służbowej, praca rzeczników nie jest zespołowa i udział rzeczników w wynalazczości i racjonalizatorstwie faktycznie nie istnieje.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełFijałkowskiWiesław">Komisja Planu Gospodarczego i Budżetu, uznając, że wszystkie wymienione momenty we właściwy sposób uwzględnia projekt ustawy, wnosi, aby Sejm raczył ten projekt uchwalić.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PosełFijałkowskiWiesław">Jednocześnie komisja prosi o uchwalenie pewnych poprawek, mających znaczenie bardziej prawne niż merytoryczne, dlatego też nie będę ich szczegółowo referował — poza jedną poprawką, która wymaga omówienia. Mianowicie w całej ustawie komisja proponuje zmianę nazwy „Biuro Rzeczników Patentowych” na „Kolegium Rzeczników Patentowych”. W związku z tym w druku sejmowym powstał pewnego rodzaju błąd drukarski. Podaję więc tekst jaki powinien być: „1) W całej ustawie wyraz „biuro” zastępuje się wyrazem „kolegium” we wszystkich artykułach, w których jest on użyty”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do głosowania. Do głosu nikt się nie zapisał.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję ze sprostowaniem sprawozdawcy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, proponuję przeto przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o utworzeniu Biura Rzeczników Patentowych.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o utworzeniu Biura Rzeczników Patentowych jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 16 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisyj Obrony Narodowej oraz Planu Gospodarczego i Budżetu o rządowym projekcie ustawy o wynalazkach i wzorach użytkowych dotyczących obrony Państwa (druki nr 574 i 598).</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu sprawozdawcy posłowi Bodalskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełBodalskiMieczysław">Wysoka Izbo! Sprawa wynalazków i wzorów użytkowych, dotyczących obrony Państwa, była dotąd regulowana w art. 43 i 128 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 r. o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełBodalskiMieczysław">Przepisy te ze względu na wagę zagadnień, dotyczących obronności kraju, dziś okazały się za wąskie i niewystarczające. Wymagają one nowelizacji oraz szerszego i aktualnego rozpracowania.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PosełBodalskiMieczysław">Trzeba nadmienić, że sprawa wynalazków z zakresu obrony Państwa została w innych państwach potraktowana bardziej szczegółowo niż obowiązujące dotąd rozporządzenie Prezydenta R. P.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PosełBodalskiMieczysław">Co wnosi projekt ustawy? Projekt ustawy wnosi, że wszelka myśl twórcza zarówno naukowców jak i prostych robotników, przodowników i racjonalizatorów, zrealizowana w postaci wynalazku lub wzoru użytkowego, winna służyć również powiększeniu i rozszerzeniu siły obronnej naszego ludowego Państwa. Dotyczy to nie tylko wynalazków bezpośrednio z zakresu uzbrojenia, jak udoskonalenia i ulepszenia już istniejących środków obronnych, ale również wynalazków i wzorów użytkowych z zakresu nowych elementów i nowych środków obronnych oraz szybkości, jakości i zasięgu ich produkcji.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#PosełBodalskiMieczysław">Projekt ustawy wnosi, że wynalazki i wzory użytkowe, mające znaczenie dla obrony Państwa winny być przez ich twórcę zgłoszone do Urzędu Patentowego R. P. oraz podane do Ministerstwa Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#PosełBodalskiMieczysław">Nie trzeba uzasadniać, że zatajenie i ukrywanie wynalazków i wzorów użytkowych, dotyczących obrony Państwa, jest szkodliwe i niedopuszczalne tak ze względu na możliwości uzyskania o nich wiadomości przez osoby niepowołane, jak również nawet ewentualnego użycia ich przeciwko temu państwu, w którym wynalazek lub wzór użytkowy został dokonany.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#PosełBodalskiMieczysław">Postanowienia projektowanej ustawy mają na celu zapobiec przekazywaniu za granicę wynalazków i wzorów użytkowych dotyczących obrony Państwa, dokonanych w Polsce zarówno przez obywateli polskich jak i przez cudzoziemców stale w Polsce zamieszkałych oraz dokonanych za granicą przez obywateli polskich czasowo tam zamieszkałych.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#PosełBodalskiMieczysław">Niewątpliwie wynalazki te, jak i wzory użytkowe będą miały pełną wartość i znaczenie, jeżeli pozostaną jedynie i wyłącznie tajemnicą Państwa i nie dostaną się do wiadomości państw imperialistycznych. Dlatego bardzo słusznie przewiduje projekt ustawy, że jedynie Ministerstwo Obrony Narodowej może udzielać zezwoleń na zgłoszenie tego rodzaju wynalazków i wzorów użytkowych za granicą.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#PosełBodalskiMieczysław">Wprowadzenie tych przepisów ma na celu zabezpieczenie także tajemnicy prac nad wynalazkami i wzorami użytkowymi, mogącymi mieć znaczenie dla obrony Państwa, gdyż wszelkie ujawnienie szczegółów prac nad tego rodzaju wynalazkami i wzorami może obniżyć ich wartość i znaczenie dla potencjału obronnego Państwa.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#PosełBodalskiMieczysław">W interesie Ministerstwa Obrony Narodowej leży, aby mogło jak najprędzej dowiedzieć się o dokonanych wynalazkach i wzorach użytkowych z zakresu obrony Państwa, aby szybko się z ich znaczeniem zapoznać i zająć określone stanowisko. Niewątpliwą jest rzeczą, że wynalazki lub wzory użytkowe, uznane przez Ministerstwo Obrony Narodowej jako tajne, stają się własnością Państwa. Państwo zaś w zamian za to zapewnia wynalazcy wynagrodzenie bez względu na to, czy wynalazek będzie wykorzystany, czy też nie będzie. Zgłoszenie wynalazku lub wzoru użytkowego, uznanego za tajny, zobowiązuje wynalazcę do zachowania jak najdalej idącej tajemnicy.</u>
          <u xml:id="u-25.10" who="#PosełBodalskiMieczysław">W związku z tym, że wynalazki i wzory użytkowe, dotyczące obrony Państwa, stanowią tajemnicę państwową, projekt ustawy, zgodnie z dekretem z dnia 26 października 1949 r. o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej, przewiduje sankcje karne w stosunku do osób, które nie dopełniają obowiązku niezwłocznego zgłoszenia do urzędu patentowego lub zawiadomienia Ministerstwa Obrony Narodowej, czy też obowiązku zabezpieczenia tajności prac, względnie świadomie ujawniają tajemnicę państwową.</u>
          <u xml:id="u-25.11" who="#PosełBodalskiMieczysław">Nie ulega wątpliwości, że ustawa niniejsza przyczyni się do poważnego zainteresowania naukowców, inteligencji technicznej, przodowników pracy i racjonalizatorów sprawą wynalazków i racjonalizacji dotyczących obrony Państwa i wzmocnienia naszej siły wojskowej — gwarancji niepodległości Polski i trwałego pokoju.</u>
          <u xml:id="u-25.12" who="#PosełBodalskiMieczysław">W imieniu Komisyj Obrony Narodowej oraz Planu Gospodarczego i Budżetu wnoszę o zatwierdzenie projektu ustawy wraz ze zgłoszonymi przez komisje poprawkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głosi? Nikt się nie zgłasza. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem zreferowanego projektu ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Projekt ustawy został w drugim czytaniu uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Ponieważ w drugim czytaniu Sejm przyjął projekt ustawy w brzmieniu, nadanym mu przez komisję, proponuję przystąpienie do trzeciego czytania. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do trzeciego czytania projektu ustawy o wynalazkach i wzorach użytkowych, dotyczących obrony Państwa.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem omawianego projektu ustawy, zechce wstać. Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że Sejm ustawę o wynalazkach i wzorach użytkowych, dotyczących obrony Państwa, jednomyślnie uchwalił.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">Przystępujemy do punktu 18 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu o dekrecie Rządu RP z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych (Dz. U. R. P. nr 46, poz. 341) — (druk nr 601).</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">Udzielam głosu posłowi Grossowi jako zastępcy sprawozdawcy posła Edmunda Pszczółkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełGrossStanisław">Wysoki Sejmie! Dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych stwarza możliwość uznawania za reglamentowane artykułów, które wymagają celowego rozdziału lub celowego użycia na potrzeby planowej gospodarki narodowej. Uznawanie artykułów za reglamentowane następuje w drodze rozporządzenia Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, wydawanego w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełGrossStanisław">Z uwagi na to, że szereg dotychczasowych przepisów normuje już reglamentację niektórych artykułów, dekret musiał określić stosunek do tych przepisów. Otóż przepisy te pozostają w mocy do czasu, dopóki nie będzie wydane rozporządzenie Rady Ministrów, poddające artykuły, których dotyczą dawne przepisy, działaniu nowego dekretu.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełGrossStanisław">Natomiast dekret uchyla przepisy dekretu z dnia 27 czerwca 1946 r. o reglamentowanym zaopatrywaniu ludności w przedmioty powszedniego użytku, który w znacznej mierze stał się już nieaktualny, tym bardziej że normowana przezeń dziedzina może być poddana działaniu nowego dekretu. Jednakże rozporządzenia i zarządzenia, wydane na mocy uchylonego dekretu z 1946 r., pozostają w mocy do czasu wydania odpowiednich przepisów na podstawie nowego dekretu.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełGrossStanisław">Walorem referowanego dekretu jest jego elastyczność. Ustanawia on jedynie zasady, według których odbywać się może uznawanie artykułów za reglamentowane, oraz konsekwencje z takiego uznania wynikające. Zastosowanie tych zasad dekret przekazuje: Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami co do uznawania artykułów za reglamentowane, oraz właściwemu ministrowi w porozumieniu z przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego — co do następstw uznania artykułu za reglamentowany, tj. co do obrotu, przerobu, gromadzenia, spożycia i przewozu.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełGrossStanisław">Rozdział artykułów reglamentowanych przeprowadza Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego lub z polecenia Przewodniczącego PKPG — wojewódzkie urzędy planowania gospodarczego względnie inne władze, przedsiębiorstwa państwowe albo organizacje gospodarcze; rozdział odbywa się na podstawie ustalonych rozdzielników lub przez określenie przydziału. Może być również powierzone przedsiębiorstwu państwowemu, organizacji gospodarczej, lub osobie prawnej prawo wyłącznego gospodarowania poszczególnymi artykułami reglamentowymi.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#PosełGrossStanisław">Dekret normuje zasady obrotu artykułami reglamentowymi oraz przewiduje możliwość wydania przez Przewodniczącego PKPG w porozumieniu z właściwymi ministrami rozporządzenia, zobowiązującego posiadaczy artykułu reglamentowanego do zgłoszenia go do rejestracji. Konsekwencją poddania artykułu reglamentowego obowiązkowi rejestracji jest konieczność uzyskiwania pozwolenia pa obrót, przerób lub zużycie takiego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#PosełGrossStanisław">Dekret zawiera ponadto przepisy karne, obejmujące sankcje za przekroczenie przepisów dekretu.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#PosełGrossStanisław">Potrzeba wydania dekretu wynika w sposób niewątpliwy z planowego charakteru polskiej gospodarki narodowej, która niejednokrotnie będzie wymagała regulowania z punktu widzenia potrzeb jej obrotu, spożycia i użycia oraz produkcji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#PosełGrossStanisław">Elastyczny sposób uregulowania tej kwestii przez referowany dekret czyni z niego przydatny instrument, który będzie ułatwiał wykonanie wielkich zadań, stojących przed polską gospodarką narodową w obliczu 6-letniego planu budowy fundamentów socjalizmu.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#PosełGrossStanisław">Z tych względów w imieniu Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu mam zaszczyt wnieść, aby wysoki Sejm raczył zatwierdzić dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych (Dz. U. R. P. nr 46, poz. 341).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Czy kto pragnie zabrać głos? Nikt głosu nie żąda. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekBarcikowski">Kto z Obywateli Posłów jest za zatwierdzeniem zreferowanego dekretu, zechce wstać.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WicemarszałekBarcikowski">Dziękuję. Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#WicemarszałekBarcikowski">Stwierdzam, że dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o reglamentacji niektórych surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych został jednomyślnie zatwierdzony.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#WicemarszałekBarcikowski">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#WicemarszałekBarcikowski">Wpłynęły następujące interpelacje posła Józefa Putka:</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#WicemarszałekBarcikowski">1) do Prezesa Rady Ministrów w sprawie praktyk Urzędów Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk,</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#WicemarszałekBarcikowski">2) do Ministra Kultury i Sztuki w sprawie zaniedbań w ochronie zabytków,</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#WicemarszałekBarcikowski">3) do Ministrów Oświaty i Administracji Publicznej — z równoczesnym powiadomieniem Rady Państwa o treści interpelacji — w sprawie praktyk niektórych starostw, utrudniających otrzymywanie świadectw moralności, potrzebnych młodzieży chłopskiej do studiów uniwersyteckich,</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#WicemarszałekBarcikowski">4) do Prezesa Rady Ministrów i Ministra Skarbu w sprawie rozbudowy i praktyk Urzędów Likwidacyjnych,</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#WicemarszałekBarcikowski">5) do Wiceprezesa Rady Ministrów i Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego oraz do Ministra Skarbu w sprawie organizacji wiejskich instytucji oszczędnościowo-kredytowych.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#WicemarszałekBarcikowski">Interpelacje te prześlę Prezesowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#WicemarszałekBarcikowski">Protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Kancelarii Sejmu Ustawodawczego.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#WicemarszałekBarcikowski">Następne posiedzenie Sejmu odbędzie się w dniu dzisiejszym, t. j. 20 grudnia 1949 r. o godz. 15 z następującym porządkiem dziennym:</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#WicemarszałekBarcikowski">1. Sprawozdanie Komisji Handlu Wewnętrznego i Spółdzielczości o poselskim projekcie ustawy w sprawie zmiany ustawy z dnia 29 października 1920 r. o spółdzielniach oraz ustawy z dnia 21 maja 1948 r. o Centralnym Związku Spółdzielczym i centralach spółdzielni — zamieszczonym we wniosku posła Oskara Langego i towarzyszy (druki nr 578 i 605).</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#WicemarszałekBarcikowski">2. Sprawozdanie Komisji Komunikacji i Łączności o rządowym projekcie ustawy o prenumeracie i kolportażu czasopism i wydawnictw (druki nr 594 i 607).</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#WicemarszałekBarcikowski">Proszę Posła Sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełSekretarz">„I. W dniu dzisiejszym, t. j. 20 grudnia r. b., bezpośrednio po zakończeniu obecnych obrad Sejmu odbędą się posiedzenia Komisyj:</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełSekretarz">1) Komunikacji i Łączności oraz,</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełSekretarz">2) Pracy i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełSekretarz">II. Posiedzenie Podkomisji Kultury i Sztuki do Spraw Ruchu Amatorskiego i Upowszechnienia, wyznaczone pierwotnie na czwartek dnia 22 grudnia r. b., zostało przełożone i odbędzie się we środę, dn. 21 grudnia r. b., o godz. 10-ej.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekBarcikowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 12 min. 50.)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>